ΔΙΕΡΕΥΝΩΝΤΑΣ ΤΑ ΟΡΙΑ | ΞΕΝΙΑ ΣΠΕΤΣΩΝ by Fani Davari

ΔΙΕΡΕΥΝΩΝΤΑΣ ΤΑ ΟΡΙΑ

ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΔΥΤΙΚΗΣ ΑΤΤΙΚΗΣ ΣΧΟΛΗ ΕΦΑΡΜΟΣΜΕΝΩΝ ΤΕΧΝΩΝ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ ΤΜΗΜΑ ΕΣΩΤΕΡΙΚΗΣ ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΗΣ

Δ Ι Ε Ρ Ε Υ Ν Ω Ν ΤΑ Σ Τ Α Ο Ρ Ι Α ΞΕΝΙΑ ΣΠΕΤΣΩΝ ΠΤΥΧΙΑΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΣ 2019

ΦΟΙΤΗΤΡΙΑ: ΝΤΑΒΑΡΗ ΦΑΝΗ ΕΠΙΒΛΕΠΟΥΣΑ ΚΑΘΗΓΗΤΡΙΑ: ΦΡΑΓΚΟΥ ΔΙΟΝΥΣΣΙΑ

_ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ 1_ Σ Π Ε Τ Σ Ε Σ

2_Π Ρ Ο Γ Ρ Α Μ Μ Α Ε Ο Τ Ξ Ε Ν Ι Α

7 | Τοποθεσία

| Το πρόγραμμα

7 | Τα λιμάνια των Σπετσών

| Κοινά χαρακτηριστικά

7 | Ιστορία

| Υφιστάμενη κατάσταση

3_ΚΕΝΤΡΙΚΗ ΙΔΕΑ

| Μακέτα ιδέας

4_ Η ΠΡΟΤΑΣΗ

ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΚΕΣ ΑΝΑΦΟΡΕΣ

15 | Αρχιτεκτονική 15 | Κατοικίες 20 |Τρία σπουδαία κτίρια

1_ΣΠΕΤΣΕΣ |Τοποθεσία

|Ιστορία

Οι Σπέτσες είναι ιστορικό νησί, βρίσκονται κοντά στην Αργολική χερσόνησο, δεξιά της εισόδου του Αργολικού κόλπου, σε απόσταση 50 μιλίων από τον Πειραιά. Η Πυτιούσα όπως ονομαζόταν κατά την αρχαιότητα, ή αλλιώς «Το νησί των αρωμάτων», όπως το ονόμαζαν οι Ενετοί, είναι ένα γραφικό αρχοντικό νησί. Η πρόσβαση σε αυτό επιτυγχάνεται είτε με πλοίο από τον Πειραιά (περίπου 2-2,5 ώρες) είτε με αυτοκίνητο μέσω της Πελοποννήσου (απόσταση Αθήνας-Κόστα 180 χλμ 2,5-3 ώρες) σε συνδυασμό με θαλάσσιο ταξί (5 λεπτά) ή ferryboat (15 λεπτά).

Από την Πρωτοελλαδική εποχή μέχρι και τον 18ο αιώνα. Οι Σπέτσες, σύμφωνα με τα αρχαιολογικά ευρήματα, πρωτοκατοικήθηκαν την Πρωτοελλαδική εποχή, περίπου από το 2.300 π.Χ. Ανέκαθεν χρησιμοποιούνταν ως σταθμός ανεφοδιασμού των πλοίων, που κατευθύνονταν προς τις Πελοποννησιακές ακτές. Στην εποχή της Φραγκοκρατίας οι Σπέτσες περιήλθαν στους Ενετούς (1220-1460) και εξ’ αυτών στους Τούρκους. Οι κάτοικοι των Σπετσών έλαβαν μέρος στον Ρωσοτουρκικό πόλεμο (1770) και υπέστησαν μεγάλη καταστροφή από τους Τούρκους. Μετά όμως από πέντε έτη (1774-1775) αμνηστεύθηκαν από τους Τούρκους. Τότε οι κάτοικοι κατέβηκαν στην παραλία και έκτισαν τη σημερινή πόλη. Φιλοπατρία όμως οι Σπετσιώτες επέδειξαν και το 1790, όταν έσπευσαν να βοηθήσουν τον Λάμπρο Κατσώνη, με την πράξη τους αυτή να επιφέρει νέα καταστροφή από τους Τούρκους.

|Τα λιμάνια των Σπετσών

_λιμάνι Ντάπιας

Οι Σπέτσες έχουν δύο λιμάνια, που ανήκουν σε δύο εποχές. Το Παλιό Λιμάνι είχε διεθνή σημασία αφού από αυτό εξορμούσαν εκατοντάδες ιστιοφόρα, που διέσχιζαν τη Μαύρη Θάλασσα, τη Μεσόγειο και τον Ατλαντικό. Η «Ντάπια» αποτελεί το υφιστάμενο λιμάνι του νησιού, αλλά και το κέντρο των Σπετσών. Το κεντρικό λιμάνι και το Παλιό Λιμάνι έχουν κοινά χαρακτηριστικά, όπως βοτσαλωτά πεζοδρόμια, νεοκλασικά σπίτια, παραδοσιακά αρχοντικά, ξύλινα μπαλκόνια και αυλές. Ο παραλιακός δρόμος στα ανατολικά της Ντάπιας οδηγεί στο Παλιό Λιμάνι ενώ δυτικά στις Σχολές (1,5 χλμ).

_Η συμμετοχή των Σπετσών στην Επανάσταση του 1821 Όταν άρχισε η Επανάσταση του 1821, οι Σπέτσες ήταν το πρώτο από τα τρία μεγάλα ναυτικά νησιά (Σπέτσες,Ύδρα, Ψαρά), που ύψωσε το λάβαρο της Επανάστασης, στις 3 Απριλίου του 1821. Ο στόλος των Σπετσών κυρίεψε και βύθισε τα τουρκικά πλοία στο Αιγαίο, πρωταγωνίστησε σε πολλές επιτυχημένες ναυμαχίες και ενίσχυσε τον αγώνα του Έθνους με τον αποκλεισμό λιμανιών και τη μεταφορά

εφοδίων. Την περίοδο αυτή κάνουν την εμφάνισή τους ηρωικά ονόματα της Επανάστασης όπως οι Λασκαρίνα Μπουμπουλίνα, Ανδρέας Μιαούλης, Χατζηγιάννης Μέξης και Κοσμάς Μπαρμπάτσης, τα οποία σήμερα κατέχουν υψηλή θέση στην Ελληνική Ιστορία.1

καλοκαίρι φιλοξενούμενοι του εξαίσιου αυτού ξενοδοχείου. Από το 1928, όταν οι Σπέτσες αποτέλεσαν μόνιμο αγκυροβόλιο του Αγγλικού στόλου, στην πελατεία του ξενοδοχείου προστέθηκαν και αξιωματικοί του Αγγλικού ναυτικού, δίνοντας του έτσι μεγαλύτερη αίγλη.

_Οι Μεταεπαναστατικοί χρόνοι Μετά την Ελληνική Επανάσταση του 1821, το νησί βρίσκεται για κάμποσα ακόμα χρόνια σε ακμή. Με τον ερχομό του 20ου αιώνα οι Σπέτσες αρχίζουν να παρακμάζουν και πολλοί Σπετσιώτες αναγκάζονται να εγκαταλείψουν το νησί και να ξενιτευτούν. Αυτήν την περίοδο, παρά τις δυσκολίες, μια σπουδαία προσωπικότητα των Σπετσών έβαλε με τα έργα της γερές βάσεις για την μετέπειτα πολιτιστική και πνευματική ανάπτυξη του νησιού. Ο Σωτήριος Ανάργυρος, με προσωπική του παρέμβαση, δημιούργησε έργα που σφράγισαν για πάντα τη σύγχρονη ιστορία των Σπετσών. Έγκαιρα πήρε μέτρα οικολογικής προστασίας του περίφημου πευκοδάσους των Σπετσών αγοράζοντας και αναδασώνοντας τεράστιες εκτάσεις, με σκοπό, όπως ανέφερε,«να το προστατέψει από την αλόγιστη υλοτόμηση και την επερχόμενη οικιστική δόμηση», πετυχαίνοντας να αποτελεί το φυσικό κόσμημα του νησιού. Επίσης, πρώτος δημιούργησε την υποδομή για την τουριστική ανάπτυξη του νησιού, ανοίγοντας περιφερειακούς δρόμους και κατασκευάζοντας το ξενοδοχείο “Ποσειδώνιο”, καθιστώντας τις Σπέτσες παραθεριστικό κέντρο των ανωτέρων κοινωνικών στρωμάτων εκείνης της εποχής. Βασιλιάδες, Πρίγκιπες, Πρωθυπουργοί και εξέχουσες προσωπικότητες από όλο τον κόσμο βρίσκονταν κάθε 1

https://spetses.wordpress.com/filoxenoumena/naumaxia/ Ανακτήθηκε: 24/05/2017

Τέλος, οικοδόμησε και ίδρυσε στον τομέα της εκπαίδευσης ένα πρότυπο κολλέγιο, από τα καλύτερα της Ευρώπης, την Αναργύρειο - Κοργιαλένειο Σχολή, που αποτελούσε και έμπνευση του προσωπικού του φίλου, Ελευθέριου Βενιζέλου. Η Σχολή διαπαιδαγώγησε πλήθος λογίων, καλλιτεχνών, επιστημόνων και πολιτικών, παιδιά, όχι μόνο του Ελλαδικού χώρου αλλά και της διασποράς. _Οι Νεότεροι χρόνοι Μετά το τέλος του Β’ Παγκοσμίου πολέμου, οι Σπέτσες αρχίζουν να ξεπερνούν σταδιακά τα χρόνια της παρακμής και αναπτύσσονται με γοργούς ρυθμούς, εξαιτίας του τουριστικού κύματος που άρχισε να κατακλύζει την Ελλάδα από τα μέσα της δεκαετίας του 1950 και μετά, διατηρώντας όμως τον παραδοσιακό τους χαρακτήρα. |Οι Σπέτσες τον 21ο αιώνα Σήμερα, οι Σπέτσες αποτελούν ένα από τα κορυφαία νησιά στην προτίμηση Ελλήνων και ξένων επισκεπτών από όλο τον κόσμο και κάθε χρόνο το νησί δέχεται χιλιάδες επισκέπτες, λόγω της γεωγραφικής του θέσης, της Ιστορίας του, της

θάλασσας, των ιστορικών μουσείων, των παλιών Αρχοντικών και του κοσμοπολίτικου χαρακτήρα που έχει διατηρήσει. Οι απαράμιλλες ομορφιές του νησιού, η ένδοξη ιστορία του και ο επιβλητικός οικιστικός ιστός του, παρακίνησαν κατά τις τελευταίες δεκαετίες, πριν και μετά τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο, σημαντικά πρόσωπα από την Ελλάδα και το εξωτερικό, να επισκεφθούν το νησί ή να το επιλέξουν ως προσωρινή κατοικία τους, προσδίδοντάς του το χαρακτήρα και τη φήμη του κατεξοχήν κοσμοπολίτικου νησιού. |Χαρακτηριστικά του νησιού _Τοπίο – Κλίμα Το έδαφος των Σπετσών είναι κυρίως πευκόφυτο, ενώ μεγάλο μέρος του είναι καλλιεργήσιμο. Το κλίμα είναι δροσερό και γι’ αυτό προσφέρεται ως τόπος παραθερισμού. _Απασχόληση μόνιμων κατοίκων Οι κάτοικοι έχουν υπολογιστεί στους 3.908 - σύμφωνα με την απογραφή του 2011- και επιδίδονται κυρίως στον τουρισμό, τη ναυτιλία και την αλιεία. Από τα προεπαναστατικά χρόνια ασκείτο η ξυλοναυπηγική τέχνη. Τα ναυπηγεία, καρνάγια ή ταρσανάδες, που λειτουργούν κυρίως στην περιοχή του Παλιού Λιμανιού, ασχολούνται με την κατασκευή, συντήρηση και επισκευή ξύλινων σκαφών κάθε τύπου, με τα σπετσιώτικα σκαριά να αναγνωρίζονται για την τεχνική τους αρτιότητα. Οι ταρσανάδες ήταν μακρόστενα κτίσματα με ημικυλινδρική θολωτή στέγη και ελάχιστα μικρά ανοίγματα.

_Ψαράδες στην κεντρική πλατεία του νησιού

|Πολιτιστικές εκδηλώσεις Εκτός από τους θερινούς μήνες, οι επισκέπτες επιλέγουν τις Σπέτσες ως προορισμό τους και άλλες περιόδους του χρόνου. Το νησί των Σπετσών, ξεχειλίζοντας από τα αρώματα της φύσης την περίοδο της Άνοιξης, αποτελεί ιδανικό προορισμό για το Πάσχα. Η ποικιλία παραδοσιακών εθίμων που πραγματοποιούνται στο νησί το καθιστούν μια από τις αγαπημένες επιλογές εκείνης της περιόδου. Επίσης, εδώ και πολλά χρόνια, έχει εδραιωθεί ως πολιτιστικό γεγονός το φεστιβάλ της Αρμάτας, το δεύτερο Σαββατοκύριακο του Σεπτεμβρίου, με δεκάδες χιλιάδες επισκεπτών να συγκεντρώνονται στο νησί. Ο εορτασμός της «Αρμάτας» είναι αφιερωμένος στη μεγαλειώδη νίκη των Ελλήνων απέναντι στους Τούρκους στα νερά των Σπετσών, η οποία υπήρξε μία από τις σημαντικότερες στιγμές του αγώνα του 1821. Το μεγάλο αυτό φεστιβάλ, εκτός από την αναπαράσταση της πυρπόλησης της τουρκικής ναυαρχίδας στο λιμάνι συμπεριλαμβάνει θεατρικές παραστάσεις, πολιτιστικές εκθέσεις καθώς και μουσικές παραστάσεις και κλιμακώνεται με την αναπαράσταση της πυρπόλησης της τουρκικής ναυαρχίδας, μπροστά στο νέο λιμάνι του νησιού. Τα τελευταία χρόνια έχει καθιερωθεί μια σειρά εκδηλώσεων καθ’ όλη τη διάρκεια του χρόνου με σκοπό την πνευματική ανάταση και την ψυχαγωγία των επισκεπτών αλλά και με απώτερο στόχο την προβολή την ανάπτυξη του νησιού και της Ελλάδος, απαντώντας στο όραμα του Σωτήριου Ανάργυρου. 2 3

http://spetsathlon.com/%CE%B1%CE%B3%CF%8E%CE%BD%CE%B1%CF%82/Ανακτήθηκε: 19/05/2017 http://spetsathlon.com/%CE%B1%CE%B3%CF%8E%CE%BD%CE%B1%CF%82/Ανακτήθηκε: 19/05/2017

_Το αρχοντικό του Χατζηγιάννη Μέξη

Χώροι πολιτισμού δρώμενα

και

πολιτιστικά

Η διάσωσητης πολιτιστικής κληρονομιάς και ταυτότητας του τόπου επιτυγχάνεται μέσω της διατήρησης και της προβολής ιστορικών κτιρίων, σε συνδυασμό με δρώμενα, που έχουν ιστορικό ή παραδοσιακό χαρακτήρα. Στις Σπέτσες, λειτουργούν και εκθεσιακοί χώροι στους οποίους διεθνώς αναγνωρισμένοι αλλά και νέοι καλλιτέχνες εκθέτουν τις δημιουργίες τους. Το Μουσείο Σπετσώνστο οποίο στεγάζεται στο Αρχοντικό του Χατζηγιάννη-Μέξη, ενός από τους πρώτους άρχοντες των Σπετσών, δωρίθηκε το 1938 στο Κράτος. Άρχισε να λειτουργεί ως Αρχαιολογική Ιστορική και Λαογραφική Συλλογή του νησιού το 1939. Το Μουσείο αποτελείται από το ισόγειο και δύο ορόφους. Το επιβλητικό αυτό κτίριο με τις υψηλές καμάρες, χτίστηκε ανάμεσα στο 1795 και το 1798 σε σχήμα Π, έχει ανακηρυχθεί διατηρητέο μνημείο από το 1924 και φιλοξενεί αντικείμενα που αντιπροσωπεύουν περισσότερα από 4000 χρόνια πολιτιστικής ιστορίας του νησιού, τα οποία καλύπτουν όλες τις μορφές εκδήλωσης της τέχνης. Μεγάλης επισκεψιμότητας χαίρει και το τριακοσίων ετών Αρχοντικό της Λασκαρίνας Μπουμπουλίνας, με το μοναδικό σκαλιστό ταβάνι στη μεγάλη σάλα του, το οποίο λειτουργεί ως μουσείο από το 1992, με ξενάγηση. Κατά την ξενάγηση αυτή ο επισκέπτης πληροφορείται για τη ζωή και το έργο της Μπουμπουλίνας και συγχρόνως βλέπει κειμήλια του Αγώνα, προσωπικά αντικείμενα της ηρωίδας και άλλα αξιόλογα εκθέματα.

Το Αρχοντικό της Μπουμπουλίνας αποτελείται από το ισόγειο και δύο ορόφους. Το Μουσείο στεγάζεται στον πρώτο όροφο, που αποτελείται από τέσσερα μεγάλα δωμάτια, τη Μεγάλη Σάλα, το Δωμάτιο Υποδοχής, τη Τραπεζαρία και το Δωμάτιο με Τζάκι. Στο Μουσείο εισερχόμαστε από την εξωτερική πέτρινη σκάλα που υπάρχει στην παραδοσιακή, κατά τα σπετσιώτικα δεδομένα, αυλή του Αρχοντικού. Εκτός από την αναπαράσταση της Αρμάτας, που όπως προαναφέρθηκε αποτελεί το πλέον πολιτιστικό γεγονός στο νησί, έχουν καθιερωθεί και άλλες πολιτιστικές εκδηλώσεις. Η Διεύθυνση του «Μουσείου Λασκαρίνας Μπουμπουλίνας» συνεχίζοντας την πολιτιστική της παράδοση και με στόχο την ψυχαγωγία των μόνιμων κατοίκων και των επισκεπτών του νησιού, πραγματοποιεί Πολιτιστικό Φεστιβάλ με ένα μεγάλο φάσμα πολιτιστικών εκδηλώσεων (βραδιές όπερας, κλασσικής, έντεχνης και παραδοσιακής μουσικής/τραγούδι, ιστορικό αφιέρωμα, χοροθέατρο, θεατρικοί μονόλογοι, λογοτεχνία και ποίηση), που τυγχάνει μεγάλης ανταπόκρισης. _Έκθεση βιβλίου Στο νησί των Σπετσών λειτουργούν κάθε χρόνο υπαίθριες εκθέσεις βιβλίου κυρίως κατά την τουριστική περίοδο. Παρατηρούμε πως έχουν θεσμοθετηθεί, καθ’ όλη την διάρκεια του έτους, πληθώρα εκδηλώσεων και δραστηριοτήτων που καλύπτουν διαφορετικά ενδιαφέροντα και τύπους επισκεπτών.

|Αθλητικές εκδηλώσεις Το Spetsathlon αποτελεί τον μεγαλύτερο αγώνα Τριάθλου και μια από τις δημοφιλέστερες και σημαντικότερες αθλητικές εκδηλώσεις στη χώρα, που έχει θεσμοθετηθεί τα τελευταία χρόνια. Οι επισκέπτες στις Σπέτσες κατά τη διάρκεια του τριημέρου του έτους 2016 ξεπέρασαν τους 3.000, ενώ είναι αξιοσημείωτο ότι διπλασιάστηκαν οι συμμετέχοντες και οι επισκέπτες από το εξωτερικό.2 Το Spetses mini Marathon είναι ένα τριήμερο αθλητικό φεστιβάλ με 8 αγωνίσματα για ερασιτέχνες αθλητές, κορυφαίους πρωταθλητές και παιδιά. Αποτελεί και αυτό θεσμό στα αθλητικά δρώμενα της Ελλάδας αλλά και του εξωτερικού.Οι δρομικές διαδρομές αλλά και οι παράλληλες δραστηριότητες έχουν σχεδιαστεί με γνώμονα να αναδείξουν την μοναδική αρχιτεκτονική τον πολιτισμό των Σπετσών καθώς και το απαράμιλλο φυσικό κάλλος.3 Ράλι Κλασικών αυτοκινήτων. Εντυπωσιακά οχήματααντίκες, 30 έως και 95 ετών, φιλοξενούνται για μία ημέρα στο νησί που δεν κυκλοφορούν αυτοκίνητα, δημιουργώντας αντίθεση με φόντο τα ανοιξιάτικα τοπία των Σπετσών. Τη δεύτερη ημέρα οι συμμετέχοντες κάνουν τον γύρο του νησιού ανακαλύπτοντας την ομορφιά της σπετσιώτικης υπαίθρου. Το Spetses Classic Yacht Reggata είναι μια εκδήλωση διάρκειας 4 ημερών, που διοργανώνεται από το Ναυτικό Όμιλο Ελλάδος. Μία σειρά από κλασσικά σκάφη συνθέτουν μια εξαιρετική παρέλαση κομψότητας με πληρώματα από την Ελλάδα και το εξωτερικό. |Xώροι πολιτισμού και πολιτιστικά

_Η παραλιακή διαδρομή προς το παλιό λιμάνι

| Δραστηριότητες Ο επισκέπτης έχει την δυνατότητα κατά την διαμονή του στο νησί να απασχοληθεί και να γνωρίσει καλύτερα τον τόπο επιλέγοντας ανάμεσα σε μια σειρά δραστηριοτήτων (κολύμβηση, πεζοπορία, ιππασία, ψάρεμα). _Παραλίες Το νησί έχει γραφικές παραλίες, οι περισσότερες από τις οποίες είναι οργανωμένες. Ωστόσο, υπάρχουν και αρκετοί απομονωμένοι κόλποι στην περίμετρο του νησιού, η πρόσβαση στους οποίους είναι δυνατή μόνο από τη θάλασσα ή από κάποιο μονοπάτι.

_Διαδρομές Οι Σπέτσες, προσφέρονται για πολλές διαδρομές, με τα πόδια, το ποδήλατο, ή με τη μηχανή. Εκτός από τα επί μέρους σημαντικά αξιοθέατα, προτείνονται διαδρομές, που συνδυάζουν την ανακάλυψη του νησιού, με τη φυσική άσκηση και την απόλαυση της φύσης και της θάλασσας. Η κλασικότερη διαδρομή είναι η παραλιακή βόλτα από την Ντάπια προς το παλιό Λιμάνι. Η απόσταση υπολογίζεται στα δύο χιλιόμετρα. Η διαδρομή είναι ειδυλλιακή, κατά μήκος ενός πλακόστρωτου δρόμου με θέα τον Αργοσαρωνικό κόλπο, τις υπέροχες ακτές του νησιού και μερικών από των εντυπωσιακότερων - λόγω του ύψους τους - αρχοντικών των Σπετσών. Το βράδυ ο δρόμος είναι φωτισμένος, δεν

κυκλοφορούν μηχανοκίνητα μέσα, και παραδοσιακές άμαξες εκτελούν χρέη μεταφορικού μέσου δημιουργώντας ένα γραφικό σκηνικό. Δεύτερη παραλιακή βόλτα των Σπετσών αποτελεί αυτή από το ξενοδοχείο Ποσειδώνιο προς την Κοργιαλένειο Σχολή. Η συνολική της απόσταση είναι 1.600 μέτρα. Για τους πιο αθλητικούς επισκέπτες προτείνεται ο γύρος του νησιού με ποδήλατο ή με τα πόδια. Το μήκος του δρόμου, είναι 24 Χλμ. με αρκετές ανηφοροκατηφόρες. Ενώ για τους πιο τολμηρούς, το νησί διαθέτει δεκάδες δύσβατα μονοπάτια διαφόρων βαθμών δυσκολίας που οδηγούν στη Χώρα. Μια από τις διαδρομές αυτές περνάει κατά μήκος της κορυφογραμμής του νησιού προσφέροντας εξαιρετική θέα κατά το ηλιοβασίλεμα.

Λόγω της γεωγραφικής θέσης του στον Αργοσαρωνικό κόλπο, το νησί των Σπετσών επηρεάζεται από ένα μικροκλίμα, που συμβάλλει στη μεγάλη ανθοφορία που απολαμβάνει το νησί κατά το μεγαλύτερο μέρος του χρόνου. Για το λόγο αυτό αποτελεί σωστή επιλογή για τους λάτρεις της πεζοπορίας. Οι Σπέτσες με το περίφημο πευκοδάσος διαθέτουν μονοπάτια μοναδικού κάλλους. Το δάσος κάλυπτε το 40% της επιφάνειας του νησιού αλλά δυστυχώς τα τελευταία χρόνια ένα μέρος του κάηκε. Όμως ακόμα και τώρα ο επισκέπτης – περιηγητής μπορεί να θαυμάσει εικόνες υπέροχης θέας του νησιού, να μυρίσει τα πεύκα, το θυμάρι, να γευθεί τα κούμαρα, να δει αγριολούλουδα και να βρει διάφορα βότανα. Το φθινόπωρο όλο το νησί γεμίζει με κυκλάμινα. _Ποδήλατο και ιππασία Σε ένα νησί που δεν κυκλοφορούν αυτοκίνητα και η ποδηλασία είναι το αγαπημένο χόμπι όλων, η εμπειρία της ιππασίας αποτελεί μια ιδιαίτερη επιλογή. Ενδείκνυται η περιήγηση στο βουνό των Σπετσών μέσα από μονοπάτια που μόνο άλογα μπορούν να ανέβουν απολαμβάνοντας την μοναδική θέα. _Ψάρεμα Μια μοναδική πτυχή της νησιώτικης ζωής αποτελεί το ψάρεμα απολαμβάνοντας μια μέρα ψαρέματος στα κρυστάλλινα νερά των Σπετσών. Οι επισκέπτες επιβιβάζονται στις μικρές βάρκες των ψαράδων και ανακαλύπτουν τα στέκια τους στον Αργοσαρωνικό, όπου έχουν την ευκαιρία να ψαρέψουν μαζί τους θησαυρούς της θάλασσας. Λόγω της γεωγραφικής θέσης του.

1_ΣΠΕΤΣΕΣ Η ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΗ

_Κατοικίες Ο σημερινός ενιαίος οικισμός προήλθε από τη συνένωση, τη συμπύκνωση και την επέκταση των παλιότερων συνοικιών. Η εικόνα που βλέπουμε σήμερα είναι αυτή μιας πόλης πλουσιότερης από ότι πραγματικά ήταν, μιας και ο οικοδομικός ιστός διατηρεί τη μνήμη των πλούσιων σπιτιών ενώ έχει σβήσει εκείνη των πολύ φτωχών. Η σπετσιώτικη κατοικία αν και εντάσσεται στην αρχιτεκτονική του πελοποννησιακού χώρου, έχει τον δικό της χαρακτήρα.Τα σπίτια, μικρά και μεγάλα χαρακτηρίζονται από ιδιαίτερη επιμέλεια στις δομικές λεπτομέρειες και είναι άρρηκτα συνδεδεμένα με τις αυλές. Τα περισσότερα σπίτια περιβάλλονται από μια μικρή αυλή που προστατεύεται από ψηλούς πέτρινους τοίχους, που εμποδίζουν την θέα προς το εσωτερικό της. Υπάρχουν επίσης και τα βοηθητικά κτίσματα, η στέρνα (ημιυπόγεια), ο κήπος και το τμήμα με το βοτσαλωτό δάπεδο.Οι δρόμοι των Σπετσών, ο περίγυρος των εκκλησιών αλλά και οι αυλές των σπιτιών είναι διακοσμημένοι με βοτσαλωτά. Οι τεχνίτες, συνδυάζοντας λευκά και μαύρα βότσαλα, δημιουργούσαν διάφορα γεωμετρικά σχήματα ή παραστάσεις, εμπνευσμένες από την καθημερινή ζωή, τη μυθολογία και τη θάλασσα.

_Tύποι κατοικιών Η αρχιτέκτονας Μαριάννα Φιλήντρα, στο βιβλίο της «Σπέτσες», επιχειρεί να διαχωρίσει τις κατοικίες σε τρείς κατηγορίες που είναι ευδιάκριτοι στον οικισμό των Σπετσών λόγω της γεωμετρικής τους απλότητας. Βάση της εξέλιξης της τοπικής αρχιτεκτονικής της κατοικίας αποτέλεσε το ορθογώνιο σε κάτοψη, διώροφο σπίτι το οποίο η Φιλήντρα ονομάζει αρχικό τύπο «Ι» (Γιώτα). Το σπίτι αυτό είχε περιμετρικά παράθυρα την κεραμοσκεπαστή στέγη και την είσοδο πάντα από τις επιμήκεις πλευρές. Αυτός ο τύπος συναντιέται σε τρία μεγέθη με το μεγαλύτερο να αποτελεί δείγμα αρχοντικού ενώ το μικρότερο παραπέμπει σε κατοικίες ναυτικών και ψαράδων. Ο επόμενος τύπος, και εξέλιξη του τύπου «Ι» αποτελείται από δυο στενόμακρα τμήματα σε σχήμα «Γ» (Γάμα) και συναντάται κυρίως σε μεσαίου μεγέθους σπίτια. Ο τρίτος βασικός εξελικτικός τύπος παρουσιάζεται μόνο στα αρχοντικά και έχει σχήμα «Π» όπου τρία στενόμακρα τμήματα συναντιούνται σε ορθή γωνία.4 Απαραίτητο συνθετικό στοιχείο του σπετσιώτικου σπιτιού αποτελεί η εξωτερική λιθόκτιστη σκάλα η οποία κατέληγε στην είσοδο του ορόφου της κατοικίας. Στο ισόγειο η είσοδος συνήθως ήταν συνυφασμένη με ένα θολωτό άνοιγμα κάτω από το πλατύσκαλο. Στον ίδιο όροφο συγκεντρωνόταν η οικογένεια τον χειμώνα και βρίσκονταν οι χώροι της υποδοχής και της διανυκτέρευσης. Στα μεγάλα αρχοντικά ο τελευταίος όροφος είναι ενιαίος και γινόταν χρήση του, τους καλοκαιρινούς μήνες. 4

Φιλήντρα Μ. (1998). Παραδοσιακή αρχιτεκτονική των Σπετσών. Αθήνα: Καθημερινή, σελ. 20

_λιθόκτιστη σκάλα σε σπέτσιωτικη αυλή

Απαραίτητο συνθετικό στοιχείο του σπετσιώτικου σπιτιού αποτελεί η εξωτερική λιθόκτιστη σκάλα η οποία κατέληγε στην είσοδο του ορόφου της κατοικίας. Στο ισόγειο η είσοδος συνήθως ήταν συνυφασμένη με ένα θολωτό άνοιγμα κάτω από το πλατύσκαλο. Στον ίδιο όροφο συγκεντρωνόταν η οικογένεια τον χειμώνα και βρίσκονταν οι χώροι της υποδοχής και της διανυκτέρευσης. Στα μεγάλα αρχοντικά ο τελευταίος όροφος είναι ενιαίος και γινόταν χρήση του, τους καλοκαιρινούς μήνες. Όσον αφορά την εσωτερική διακόσμηση ακολουθούσαν αντιφατική πορεία σε σχέση με τον λιτό εξωτερικό χώρο. Ξύλινες διακοσμημένες οροφές, (κατασκευασμένες με ιδιαίτερα σχέδια) και εντοιχισμένα ντουλάπια με ταμπλαδωτά φύλλα αποτελούν μερικά από τα στοιχεία της εσωτερικής διακόσμησης. Χαριτάτος Δ. Π. (2004). Ανεξερεύνητες Σπέτσες.Αθήνα: Road

Ο Νίκος Ζουμπουλάκης για τις φτωχικές κατοικίες: «Τα πιο πολλά ήταν σπίτια ψαράδων, ναυτικών, οικοδόμων. [...] Τα πιο πολλά σπίτια ήταν μονώροφα και διώροφα, όλα μακρόστενα, τα λέγανε τράτες. Εάν είχε κατώι ήταν χαμηλοτάβανο και χρησίμευε για κουζίνα και αποθήκη. Στη μέση της μακριάς πλευράς είναι το χωλ με την εξώπορτα, και απέναντι το εικονοστάσι. Δεξιά – προς το βορρά συνήθως – είναι το σαλόνι κι αριστερά οι κρεβατοκάμαρες. Τα πιο πολλά χωρίσματα είναι με κουρτίνες ή σανίδες. Έξω, μια μικρή αυλή με λουλούδια και βασιλικό. Η σκεπή ήταν με σχίζες από βένιο, δίχως ταβάνι.» Συμπληρώνει ο συνάδελφός του Γιάννης Παν. Μπούφης: «[...] Στο κατώι, τζάκι και φουφού, όπου μαγειρεύαμε με κάρβουνα, και το τραπέζι για φαγητό. Επίσης η πιατοθήκη, τα λεβέτια (καζάνια), η κασέλα του ψαρομανάβη για το ψωμί και αργότερα το φανάρι. Ένα δωμάτιο ήταν αποθήκη για το λάδι και ό,τι άλλο».5

_Η σπετσιώτικη αυλή με τα χαρακτηριστικά βοτσαλωτά δάπεδα

1_ΣΠΕΤΣΕΣ _ΤΡΙΑ

ΣΠΟΥΔΑΙΑ ΚΤΙΡΙΑ 1. Αρχοντικό Σωτηρίου Αναργύρου

Ο Σωτήριος Ανάργυρος, γεννημένος στις Σπέτσες το 1849, επηρέασε ιδιαίτερα την εικόνα του νησιού κατασκευάζοντας τρία εμβληματικά κτίρια που διέφεραν από την παραδοσιακή αρχιτεκτονική του τόπου. Με την επιστροφή του Ανάργυρου στις Σπέτσες, από το εξωτερικό, όπως προαναφέρθηκε, σηματοδοτείται η έναρξη της ανάπτυξης του νησιού. Το 1904 ολοκληρώνεται η ανέγερση του πολυτελούς αρχοντικού του, νεοκλασικού ρυθμού, στο κέντρο της πόλης. Το 1913-14 αγοράζει μεγάλη έκταση την οποία αναδασώνει, επαναφέροντας το πευκοδάσος των Σπετσών, ενώ παράλληλα κατασκευάζει περιφερειακούς δρόμους στο νησί και κατασκευάζει το ξενοδοχείο Ποσειδώνιο. Το τελευταίο αυτό έργο του, έδωσε μεγάλη τουριστική ώθηση στις Σπέτσες και ανέδειξε το νησί σε παραθεριστικό κέντρο των ανώτερων κοινωνικών στρωμάτων.Το 1927 ξεκινά να λειτουργεί και η Αναργύρειος Κοργιαλένειος Σχολή η οποία ήταν η μεγαλύτερη προσφορά του εθνικού ευεργέτη, ενώ παράλληλα ανέβασε το πολιτιστικό επίπεδο του νησιού.

Φιλήντρα Μ. (1998). Παραδοσιακή αρχιτεκτονική των Σπετσών. Αθήνα: Καθημερινή, σελ. 22

Η μελέτη έγινε από τον αρχιτέκτονα Π. Ζίζηλα με σαφείς οδηγίες: «να κτισθεί ένα αρχοντικό όμοιο με αρχαίο αιγυπτιακό ανάκτορο ή ναό». Το 1903 άρχισαν οι εργασίες και μέσα σε ένα χρόνο κατασκευάσθηκε το λαμπρότερο οικοδόμημα των Σπετσών. Αποτέλεσε την κατοικία του Σωτηρίου Ανάργυρου μέχρι τον θάνατό του (18.12.1918). Χαρακτηρίζεται ως έργο τέχνης και ως ιστορικό διατηρητέο μνημείο (Υ.Α. ΥΠΠΟ/ΔΙΛΑΠ/Γ/254/3640/10.2.86, ΦΕΚ 164/Β/10.4.86) διότι παρουσιάζει ιδιαίτερο συνθετικό μορφολογικό και κατασκευαστικό ενδιαφέρον. Αποτελεί αντιπροσωπευτικό εκλεκτικιστικό δείγμα, προκαλώντας «τομή» στην αρχιτεκτονική συνέχεια του τόπου. Είναι ένα διώροφο λιθόκτιστο κτίριο. Χαρακτηρίζεται από συμμετρία στις όψεις, ισορροπία στη διάπλαση του όγκου, καθαρότητα των αρχιτεκτονικών μορφών και σαφήνεια των επί μέρους νεοκλασικών μορφολογικών στοιχείων. Επιλέχθηκαν αιγυπτιακά μοτίβα, αγάλματα που αναπαριστούσαν τη «σφίγγα», στην είσοδο, εντυπωσιακά ανοίγματα με γύψινο διάκοσμο και τοιχογραφίες. Με τις πρώτες εφαρμογές του οπλισμένου σκυροδέματος, οι Σπετσιώτες κατασκευάζουν μεγάλο επιστήλιο εξώστη στο ύψος του ορόφου δίνοντας μια νέα όψη στο σπετσιώτικο κλασικιστικό σπίτι. 6

2. Αναργύρειος Σχολή Οι εγκαταστάσεις της Αναργύρειου Κοργιαλένειου Σχολής Σπετσών (Α.Κ.Σ.Σ.) βρίσκονται κοντά στον παραδοσιακό οικισμό των Σπετσών. Με σταδιακές αναβαθμίσεις, οι εγκαταστάσεις αποτέλεσαν πόλο έλξης εθνικών και διεθνών εκπαιδευτικών και ερευνητικών δραστηριοτήτων. Προχωρώντας στην πύλη της Σχολής, διακρίνουμε τα κτίρια που στέγαζαν την σχολή της μέσα στα πεύκα. Πρόκειται για πέντε μεγάλα κτίρια σε μια έκταση 1000 στρεμμάτων. Το κεντρικό ήταν το διδακτήριο και τα άλλα ήταν κοιτώνες μαθητών και διαμερίσματα καθηγητών.7 Κάποια κτίρια έχουν συντηρηθεί και χρησιμεύουν για συνέδρια ενώ αλλά υπόκεινται την φθορά του χρόνου, όπως και το αρχοντικό του Ανάργυρου. Οι εγκαταστάσεις – και ιδίως το υπαίθριο θέατρο 1100 θέσεων στον παρακείμενο λόφο ιδιοκτησίας του Ιδρύματος- έχουν φιλοξενήσει σημαντικές πολιτιστικές δραστηριότητες όπως παραστάσεις αρχαίων ελληνικών έργων και συναυλίες.

Σταματίου Γ. (2003).Αναργύρειος και Κοργιαλένειος Σχολή Σπετσών: ένα υποδειγματικό κολλέγιο. Εκδόσεις: Πολιτιστικού Συλλόγου Σπετσών.

3. Ποσειδώνιο Το «Poseidonion Grand Hotel» σχεδιάστηκε από τον Παναγιώτη Ζίζηλα, καθοδηγούμενο από το όραμα του Σωτήρη Ανάργυρου, και άνοιξε τις πόρτες του για πρώτη φορά το καλοκαίρι του 1914 χαρίζοντας στο νησί κοσμοπολίτικη λάμψη. Βασισμένο σε πρότυπα αντίστοιχων grand hotels της νότιας Γαλλίας και της Ιταλίας παρουσιάζει περίτεχνη εκλεκτικιστική όψη και δεσπόζει με την κλίμακά του στο θαλάσσιο μέτωπο του οικισμού των Σπετσών. Σύντομα αναδείχθηκε σε σημείο κατατεθέν του νησιού, φιλοξενώντας στους χώρους του την αθηναϊκή αστική τάξη, τη βασιλική οικογένεια καθώς και επισκέπτες από το εξωτερικό, τους θερινούς μήνες. Μετά από μια πορεία εργασιών ανακαίνισης από τους 3SK Stylianidis Architects, η οποία διήρκεσε 5 χρόνια, με έμφαση όχι μόνο στις σύγχρονες υποδομές αλλά και στη διατήρηση του πρωτότυπου αρχιτεκτονικού σχεδίου του κτιρίου, το ανακαινισμένο «Poseidonion Grand Hotel» άνοιξε ξανά τις πόρτες του, το καλοκαίρι του 2009, για να υποδεχτεί νέους επισκέπτες. Το ξενοδοχείο αποτελείται από δύο κτίρια τα οποία διαθέτουν πολυτελή δωμάτια και εντυπωσιακές σουίτες, οι περισσότερες με ιδιωτικό μπαλκόνι ενώ παράλληλα, προσφέρει μοναδική θέα στο λιμάνι της Ντάπιας και τη θάλασσα. Αίσωπος Γ. (2014), Τοπία τουρισμού: Ανακατασκευάζοντας την Ελλάδα. Εκδόσεις: Δομές. Εναπόθεση στο Τοπίο. Σελ. 334-335 334-335Σπετσών. Αθήνα: Καθημερινή, σελ. 22

2_Π Ρ Ο Γ Ρ Α Μ Μ Α Ε. Ο. Τ. « Ξ Ε Ν Ι Α» |Το πρόγραμμα

|Κοινά χαρακτηριστικά Ξενία

Ο τουρισμός άλλαξε κατεύθυνση στα μεταπολεμικά χρόνια με τον παραθαλάσσιο τουρισμό να αυξάνεται δραματικά και να εξελίσσεται στην ισχυρότερη ‘βιομηχανία’ της Ελλάδας. Στις αρχές της δεκαετίας του 50’ ο νεοσύστατος Ελληνικός Οργανισμός Τουρισμού (Ε.Ο.Τ.) ξεκινά το πρόγραμμα των ξενοδοχείων «Ξενία», στο πλαίσιο της προσπάθειας ανάπτυξης του τουρισμού και τη δημιουργία «πρότυπων ξενοδοχειακών μονάδων» υψηλών προδιαγραφών με σκοπό να προσελκύσουν επισκέπτες από όλον τον κόσμο σε ενδιαφέροντες τόπους με ελλιπή ή ανύπαρκτη έως τότε υποδομή. Πρόκειται για τη σημαντικότερη παραγωγή δημόσιων κτιρίων μεταπολεμικά.

Κοινό γνώρισμα όλων των μονάδων του προγράμματος αποτελεί η επιλογή της θέσης τους. Βρίσκονται όλα σε τοποθεσίες που συνδύαζαν τοπία ιδιαίτερου φυσικού κάλους και ιστορία. Τα οικόπεδα που επιλέγονταν για την ανοικοδόμηση των «Ξενία» διακρίνονταν για την θέα, το σωστό προσανατολισμό, το κλίμα της περιοχής, την προσβασιμότητα και την πλαστικότητα του εδάφους. Βασικό μέλημα όλων των αρχιτεκτόνων αποτελούσε η αρμονική ένταξη των κτιρίων στο φυσικό περιβάλλον. Τα «Ξενία» συνδύαζαν μοντέρνες αρχιτεκτονικές μορφές και κατασκευαστικές τεχνικές με τοπικά υλικά ώστε να παράξουν ένα πρωτότυπο μοντέρνο ιδίωμα σύμφωνα με το οποίο το κτίριο εναποτίθεται στο τοπίο και γίνεται αντιληπτό ως τμήμα του.10 Επιδίδονταν στην ουσιαστική μελέτη της τοπικής παραδοσιακής αρχιτεκτονικής ως προς την σύνθεση χώρων και όγκων. Επίσης, συνέθεταν τα ξενοδοχεία έτσι ώστε να συνδέεται το μέσα με το έξω αφού το ήπιο κλίμα της Ελλάδας επέτρεπε, αν όχι επέβαλε, μια τέτοια χειρονομία. Ο Άρης Κωνσταντινίδης αναφέρει ποια ήταν εκείνα τα συνθετικά στοιχεία που τους επέτρεπαν να φτάσουν κάθε φορά σε αυτή τους την επιδίωξη, «Εσωτερικές αυλές, ανοιχτοί εξώστες που οδηγούν στα δωμάτια, μεγάλα παράθυρα εκεί

Το 1950 ο Χαράλαμπος Σφαέλλος ξεκινά την υλοποίηση του προγράμματος ως διευθυντής των Τεχνικών Υπηρεσιών του Ε.Ο.Τ. ενώ από το 1957 ο Άρης Κωνσταντινίδης προΐσταται της Υπηρεσίας Μελετών, και σε συνεργασία με μια ομάδα αρχιτεκτόνων που συγκεντρώνει (Ι. Τριανταφυλλίδης, Γ. Νικολετόπουλος, Φιλ. Βώκος, Κ. Σταμάτης, Κ. Κραντονέλλης, Διον. Ζήβας, Αικ. Διαλεισμά κ.α.) αναλαμβάνει τον σχεδιασμό και την κατασκευή 40 περίπου κτιρίων ανάμεσα στα οποία βρίσκονται ξενοδοχεία, μοτέλ, τουριστικά περίπτερα κ.α.9

όπου το επιβάλει η λειτουργία του χώρου και πιο μικρά σε άλλους χώρους, προδιαγράφουν μορφές και διατάξεις, που ολοκληρώνουν τα έργα μας στο πνεύμα του τόπου και του κάθε τοπίου.»11 Σε όλα σχεδόν τα «Ξενία» οι κοινόχρηστοι χώροι, έχουν αναπτυχθεί σε μεγάλη έκταση. Αυτό προβλεπόταν έτσι ώστε να εξυπηρετούν μεγάλο αριθμό θαμώνων αφού μέσα στο όραμα των «Ξενία» ήταν και η συναναστροφή των ενοίκων, με τους κάτοικους της εκάστοτε περιοχής, και τους οδικώς διερχόμενους, οι οποίοι θα έχουν την δυνατότητα και αυτοί να ζήσουν την ατμόσφαιρα του ξενοδοχείου. Συμπερασματικά, τα «Ξενία» καθίστανται εκτός από χώροι κοσμικών και πολιτιστικών εκδηλώσεων, και τόποι συνάντησης των κατοίκων με τους «φιλοξενούμενούς» τους. Κάποια ακόμα κοινά χαρακτηριστικά τους που διακρίνονται είναι η βέλτιστη δυνατή λειτουργική οργάνωση των κατόψεων, η ταύτιση του λειτουργικού με τον κατασκευαστικό κάνναβο, η λιτότητα της έκφρασης, η διάκριση των δημόσιων από τις πιο ιδιωτικές λειτουργίες, η οργάνωση της κίνησης, η τυποποίηση των όμοιων χώρων, η οργάνωση των δωματίων σε πτέρυγες, η τυποποίηση του δωματίου, η χρήση υλικών με τη μεγαλύτερη δυνατή κατασκευαστική και μορφολογική συνέπεια, η κατασκευή χαμηλού κόστους, καθώς και η διαμόρφωση των υπαίθριων χώρων.

Μουσά Μ. (2009). Η αρχιτεκτονική των Ξενία. Η οργάνωση, οι βασικές συνθετικές αρχές και η πορεία των Ξενία. Αρχιτεκτονικές ματιές. Greekarchitects. http://www.greekarchitects.gr/Ανακτήθηκε: 19/05/2017 Αίσωπος Γ. (2014), Τοπία τουρισμού: Ανακατασκευάζοντας την Ελλάδα. Εναπόθεση στο τοπίο. Εκδόσεις: Δομές.σελ 364 Κωνσταντινίδης Α. (2011). Για την αρχιτεκτονική. Η αρχιτεκτονική των ξενοδοχείων«Ξενία». Αθήνα: Άγρα. σ 204

Ξενία Μυκόνου, (1962) A. Κωνσταντινίδης

|Υφιστάμενη κατάσταση «Δεν θα προσέχουμε μόνο πως θα σταθεί το νέο ξενοδοχείο σαν όγκος η σαν περίγραμμα μορφής, αλλά προσέχουμε και το υλικό κατασκευής και το χρώμα και την υφή του κάθε υλικού, βάφοντας ακόμη όπου χρειάζεται τις διαφορετικές επιφάνειες του κτιρίου με τρόπο που τελικά ολόκληρο το χτίσμα να εντάσσεται αρμονικά και φυσικά στο χώρο του συγκεκριμένου τοπίου.» Τα υλικά που επιλέγονται συνήθως είναι ένας συνδυασμός σύγχρονων και παραδοσιακών υλικών που προσφέρει ο τόπος. Με αυτόν τον συνδυασμό επιτυγχάνεται η ομαλή ένταξη στο φυσικό περιβάλλον. Ο φέρων οργανισμός είναι από μπετόν αρμέ, το οποίο επιτρέπει την τυποποίηση ορισμένων βασικών στοιχείων της κατασκευής. Η επιλογή αυτή γινόταν για οικονομικούς και κατασκευαστικούς λόγους. Το οπλισμένο σκυρόδεμα μένει συνήθως ανεπίχριστο ως έκφραση της ειλικρίνειας της κατασκευής, στο πλαίσιο του μοντέρνου. Οι τοίχοι πλήρωσης είναι από επιχρισμένη οπτοπλινθοδομή. Υπάρχουν και περιπτώσεις όπου χρησιμοποιούνται πέτρινες λιθοδομές και επενδύσεις από πέτρα. Τα χρώματα που χρησιμοποιούνται είναι τα «Πολυγνώτια» (το χονδροκόκκινο, η ώχρα, το λευκό, το μαύρο). Όπως γίνεται αντιληπτό, η μελέτη που διενεργούσε η ομάδα αρχιτεκτόνων του Ε.Ο.Τ. κάλυπτε όλα τα δυνατά «προβλήματα» σχεδιασμού. Ξεκινούσε από το θέμα της ομαλής εναπόθεσης στο τοπίο και κατέληγεστις κατασκευαστικές λεπτομέρειες κουφωμάτων ή και το σχεδιασμό λειτουργικού εξοπλισμού: έπιπλα, φωτιστικά κ.τ.λ. Επίσης, με πρωτοβουλία του Κωνσταντινίδη μικρό ποσό της συνολικής δαπάνης προοριζόταν για την αγορά γλυπτικών και άλλων έργων, φιλοτεχνημένων από σημαντικούς καλλιτέχνες. Τα ξενοδοχεία «Ξενία» αποτελούν έκφραση μιας Ελληνικής Μοντέρνας Αρχιτεκτονικής διεθνώς αναγνωρισμένης. Η αρχιτεκτονική τους αξία είναι μεγάλη, λόγω του σημαντικού ρόλου που έπαιξαν στην ανάπτυξη του τουρισμού ενός κράτους που ανασυγκροτείται μετά από ένα παγκόσμιο πόλεμο και έναν εμφύλιο. Εκτός από την συμβολή τους στην ανάπτυξη της οικονομίας σε εθνικό και τοπικό επίπεδο, μεγάλη είναι και η σημασία της διατήρηση της μνήμης του τόπου μέσω των «Ξενία», με αποτέλεσμα να ανήκουν στη σύγχρονη αρχιτεκτονική και πολιτιστική κληρονομιά και να αποτελούν κομμάτι της ιστορίας της χώρας.

Μ Κωνσταντινίδης Α. (2011). Ο.π. σ 204 Φεσσά-Εμμανουή Ε. (2001).Δοκίμια για τη Νέα Ελληνική Αρχιτεκτονική Θεωρητικά, ιστορικά, κριτικά. Αθήνα: Ίδρυμα Ιωάννου Φ. Κωστόπουλου. σ109 12

Στα χρόνια που έχουν περάσει από την αρχή της υλοποίησης του προγράμματος μέχρι σήμερα, τα Ξενία γνωρίζουν από περιόδους ακμής έως και αυτή της εγκατάλειψης. Λειτουργούν ως κοινωνικοί πυρήνες γύρω από τους οποίους αναπτύσσεται η κοσμική ζωή του τόπου, αποτελούν δημοφιλή τόπο διαμονής προσώπων του δημοσίου βίου της εποχής, γίνονται τόποι συνάντησης της τοπικής κοινωνίας με τους ξένους τουρίστες, ενώ αργότερα γνωρίζουν την παντελή εγκατάλειψη. Με την έλευση της Χούντας, ο Άρης Κωνσταντινίδης παραιτείται από τη θέση του στον Ε.Ο.Τ. ως ένδειξη της αντίθεσής του με το καθεστώς. Την ίδια εποχή ξεκινά η προώθηση του μαζικού τουρισμού,με τα πολυώροφα ξενοδοχεία που κατά κανόνα προσβάλλουν το περιβάλλον,που συνοδεύεται με την απαξίωση των Ξενία. Η διαχείριση των Ξενία άλλοτε παραχωρείται από τον Ε.Ο.Τ. με μίσθωση σε ιδιώτες επιχειρηματίες με δυσμενείς για τα έργα συμβάσεις, χωρίς όρους ή προϋποθέσεις συντήρησης και επισκευής, άλλοτε παραμένουν υπολειτουργώντας στον Ε.Ο.Τ. μέχρις ότου η λειτουργία τους γίνει ζημιογόνος, οπότε εγκαταλείπονται, ερημώνουν και αρχίζουν να καταστρέφονται. Με την έλευση της παρακμής, τα Ξενία περνούν στη δικαιοδοσία της Ανώνυμης Εταιρίας Ελληνικά Τουριστικά Ακίνητα(Ε.Τ.Α.). Η Ε.Τ.Α. έσπευσε να προβεί στην κατεδάφισή τους και την αξιοποίηση των οικοπέδων, τα οποία λόγω της θέσης τους έχουν μεγάλη εμπορική αξία. Έντονες ήταν οι παρεμβάσεις του Συλλόγου Αρχιτεκτόνων, αλλά και επώνυμων δημιουργών από όλο τον κόσμο. «Τα κτίσματα αυτά ανήκουν στην πολιτιστική κληρονομιά της ελληνικής και ευρωπαϊκής αρχιτεκτονικής του 20ού αιώνα», σημείωνε η Βαυαρική Ακαδημία Καλών Τεχνών. «Σήμερα, τα κουφάρια των περισσότερων από αυτά στέκουν ακόμα στις θέσεις τους. Κάποια έχουν δοθεί σε ιδιώτες, με αποτέλεσμα, στις περισσότερες περιπτώσεις, να έχουν αλλοιωθεί ανεπανόρθωτα […] μπορούμε εύκολα να διαπιστώσουμε μια αναντιστοιχία στον αρχιτεκτονικό σχεδιασμό με τις ανακαινίσεις και διαμορφώσεις στους εσωτερικούς χώρους. Έτσι, το αποτέλεσμα είναι οι όψεις τους -που στην πλειοψηφία τους είναι διατηρητέες- να μη συνάδουν με τις εσωτερικές διαμορφώσεις, δημιουργώντας ένα περίεργο αρχιτεκτονικό υβρίδιο.» Παρόλα αυτά κάποιοι εναποθέτουν τις τελευταίες τους ελπίδες σε μια ευαίσθητη αντιμετώπιση. Ο Παντελής Νικολακόπουλος, εκπρόσωπος του Συλλόγου Αρχιτεκτόνων, δηλώνει στην «Ε»,«Πιστεύουμε στη διάσωσή τους μέσα από αλυσίδα μικρών τουριστικών μονάδων, που θα προσφέρουν ποιοτικό τουρισμό, ο οποίος αποκτά σε διεθνή κλίμακα όλο και μεγαλύτερη αξία». Οικονόμου Μ. (2012). Ξενία φιλοξενία. Ιστορία ακμής και παρακμής διάρκειας εξήντα ετών. Πρόταση για τη δημιουργική διάσωση των Ξενία.Αρχιτεκτονικές ματιές. Greekarchitects. http://www.greekarchitects.gr Ανακτήθηκε: 20/05/2017 Οικονόμου Μ. (2012). Ο.π.

Ξενία Σπετσών, (1962) Φ. Βώκος

3_ΞΕΝΙΑ ΣΠΕΤΣΩΝ |Η διαδρομή προς το ξενοδοχείο Ακολουθώντας την παραλιακή διαδρομή ανατολικά της Ντάπιας συναντάμε το ιστορικό ξενοδοχείο Ποσειδώνιο. Στο επόμενα 900 μέτρα διασχίζουμε την Κουνουπίτσα, παλιά συνοικία των ψαράδων με εστιατόρια στην αμμουδιά εκεί όπου παλιά έβαζαν τα ψαροκάικα. Επίσης, συναντάμε τα ξενοδοχεία «Νησιά» και «Σπέτσες» που είχαν σημειώσει ιδιαίτερη ακμή τις προηγούμενες δεκαετίες ενώ σήμερα συνεχίζουν να λειτουργούν. Το χαρακτηριστικό εκκλησάκι της «Ανάστασης» (λίγο μετά το 1ο χλμ από την Ντάπια), σηματοδοτεί την αρχή της έκτασης της Αναργύρειου και Κοργιαλένειου Σχολής των Σπετσών που καταλήγει στη γέφυρα και αποτελεί το όριο της πόλης αλλά και της οργανωμένης παραλίας «καΐκι», ανάλογου μήκους της Σχολής. Ακριβώς μετά το όριο αυτό βρίσκεται κτισμένο το εμβληματικό ξενοδοχείο «Ξενία». Η πρόσβαση στο σημείο εκτός από την στεριά επιτυγχάνεται για σκάφη μέσω μόλου.

Το ξενοδοχείο Ξενία Σπετσών (1962), αποτελεί έργο του Φίλιππου Βώκου (1924 – 2008). Ο Βώκος αποφοίτησε από το Ε.Μ.Π. το 1949. Κάνει τα πρώτα του επαγγελματικά βήματα στο γραφείο του καθηγητή Κ. Κιτσίκη ενώ στην συνέχεια δρα αυτόνομα μελετώντας κατοικίες και πολυκατοικίες ενώ παράλληλα λαμβάνει μέρος σε αρχιτεκτονικούς διαγωνισμούς αποσπώντας επαίνους. Θα υπηρετήσει από τη θέση του προϊσταμένου του Τμήματος Μελετών του ΕΟΤ, μελετώντας μια πλειάδα σημαντικών μονάδων: Ξενία Ιωαννίνων, Ξενία Κω, Μοτέλ Ξενία Καλαμάτας, Ξενία Καρπενησίου, Ξενία Σπετσών που ήταν και το αγαπημένο του, Τουριστικός Οδικός Σταθμός Ξενία στον Πλαταμώνα, «το καλύτερό του», όπως έλεγε ο ίδιος χαρακτηριστικά κ.ά.9 Το ξενοδοχείο απέχει δύο (2) χλμ. από το κεντρικό λιμάνι του νησιού την «Ντάπια», χαρακτηρίζεται από αφαιρετικές μοντέρνες μορφές και ιδιαίτερα ευαίσθητη εναπόθεση στο φυσικό παραθαλάσσιο τοπίο. Το ξενοδοχείο χωρίζεται σε δύο τμήματα. Το πρώτο τμήμα - μπροστά στη θάλασσα - είναι μια σύνθεση υπό γωνία, η οποία ακολουθεί τις δύο βασικές κλίσεις της ακτής στην απλοποιημένη μορφή τους, ενώ παράλληλα η στρέψη του προς το κέντρο του νησιού υποδεικνύει ένα διάλογο με αυτό. Το κεντρικό κτίριο αποτελείται από ένα τριώροφο γραμμικό όγκο, 60 δωματίων και χώρου καθιστικού στο ισόγειο, σε συνδυασμό με ένα διώροφο ορθογώνιο πρίσμα, όπου στεγαζόταν το εστιατόριο και το μπαρ. Τον γραμμικό όγκο και το ορθογώνιο πρίσμα συνδέει ο χώρος της εισόδου. Το δεύτερο τμήμα αποτελούν 10 γραμμικοί όγκοι bungalows, 20 συνολικά δωματίων, που εναποτίθενται παραδειγματικά στην τοπογραφία της πλαγιάς. Το πευκόφυτο δάσος, που περικλείει την μονάδα, και η θέα στη θάλασσα επιβεβαιώνουν τη μελετημένη επιλογή θέσης. Α Ρηγόπουλος Δ. (2008). Φ. Βώκος, ο αρχιτέκτων της χρυσής γενιάς. http://www.kathimerini.gr/337333/article/politismos/ arxeio-politismoy/f-vwkos-o-arxitektwn-ths-xryshs-genias Ανάκτηση: 24/05/2017334-335Σπετσών. Αθήνα: Καθημερινή, σελ. 22

Με την εκποίηση των μονάδων της αλυσίδας «Ξενία» από τη δεκαετία του ’80 και μετά, το ξενοδοχείο των Σπετσών πέρασε στην ιδιοκτησία των επιχειρήσεων Θίσβη Α.Ε. και μετονομάστηκε σε «Λεύκα Παλλάς». Τον Φεβρουάριο του 2008 ο όμιλος «Χανδρή» ενέταξε στο δυναμικό του το ιστορικό ξενοδοχείο. Οι εργασίες ανακαίνισης είχαν προγραμματισθεί να ολοκληρωθούν το καλοκαίρι του 2009. Παρόλα αυτά η εταιρεία δεν προχώρησε στην ανακαίνιση του συγκροτήματος. Η σημερινή εικόνα της εγκατάλειψης είναι εμφανής ενώ σε πολλά σημεία είναι διακριτός και ο βανδαλισμός που έχει υποστεί το ξενοδοχείο – γκράφιτι, σπασμένα τζάμια. Το κτίριο παραμένει ανεκμετάλλευτο αναξιοποίητο και δίχως καμία πρόβλεψη συντήρησης. Η κατάσταση αυτή αντικρούεται με το όραμα των Ξενία, αφού δημιουργεί στο κατά τα άλλα ιδανικό παραθαλάσσιο και μοναδικά καταπράσινο τοπίο, συναισθήματα θλίψης κάτι που δεν αντιστοιχεί στην ιστορική βαρύτητα και αξία των ξενοδοχείων Ξενία.

_πλάνα από την ελληνική ταινία “Τζένη - Τζένη” που εκτυλίσσονται στο Ξενία Σπετσών

4_ΚΕΝΤΡΙΚΗ ΙΔΕΑ

νέας πρότασης

Σε συνέχεια του οράματος των Ξενία για ομαλή εναπόθεση των κτιρίων στο τοπίο, σύνδεση του εσωτερικού με τον εξωτερικό χώρο όπως και για συναναστροφή των θαμώνων με τους κατοίκους της εκάστοτε περιοχής, θα κινηθεί και η δική μας πρόταση αποκατάστασης και επανασχεδιασμού του συγκεκριμένου κτηρίου. Ο κτισμένος χώρος αποτελεί ένα σύστημα οργάνωσης επιμέρους στοιχείων, όπως είναι η δομή και η λειτουργία, και γίνεται αντιληπτός με την ανάγνωση των σχέσεων ανάμεσα στο κενό και το πλήρες, το περίκλειστο και το ελεύθερο, το εσωτερικό και το εξωτερικό, το δημόσιο και το ιδιωτικό. Αυτά τα διακριτά ζεύγη διαχωρίζονται από τα όρια, τα φυσικά και νοητά επίπεδα. Η σαφήνεια που ορίζει τη δομή και την υλικότητα των ορίων από την φύση τους, καθιστά έντονη τη διάκριση ανάμεσα στις δύο επιμέρους διαστάσεις που αυτά διαχωρίζουν. Σκοπός του σχεδιασμού είναι ο επαναπροσδιορισμός των «ορίων», έτσι ώστε να μην αντιμετωπίζονται πλέον ως φράγματα και περιορισμός, αρχή ή τέλος μιας διαδικασίας.

Θα επιχειρηθεί τα όρια αυτά να γίνουν αντιληπτά ως όρια που δύναται να διασχισθούν και όχι να παραβιαστούν, μέσω της αλληλοδιείσδυσης των δύο κατά περίπτωση αντικρουόμενων έως τώρα διαστάσεων, με σκοπό να δημιουργηθούν νέες ποιότητες και εμπειρίες στο χώρο. Τα ζεύγη των διαστάσεων αυτών αφορούν αρχικά το κτίριο σε σχέση με τον τόπο και τα επιμέρους χαρακτηριστικά του, το τοπίο δηλαδή, το κλίμα, τον πολιτισμό και την υλικότητά του. Επίσης, θα τεθεί υπό αμφισβήτηση η διάκριση ανάμεσα στον εσωτερικό (δομημένο) και τον εξωτερικό χώρο. Τέλος, θα επιδιώξουμε την γεφύρωση του ιδιωτικού με το δημόσιο, με αρκετά από τα στοιχεία που ανήκουν κατ’ εξοχήν στην σφαίρα του ιδιωτικού να αποκτούν δημόσιο χαρακτήρα και τους χρήστες του ξενοδοχείου να έρχονται σε επαφή με τους επισκέπτες και τους ντόπιους. Οι τρεις επιδιώξεις της πρότασης αντανακλούν τα χαρακτηριστικά του τουρισμού και της ένταξης της μονάδας στον εκάστοτε τόπο, του κοινωνικού πλαισίου (δημόσιοιδιωτικό) και της κλιματολογικής πραγματικότητας στην συγκεκριμένη περιοχή που είναι τόσο φιλόξενη, που ευνοεί την οργάνωση του μέσα με το έξω σε μία ενότητα και την σύνθεσή τους σε ένα αδιαίρετο οργανισμό και χώρο. Η προσέγγιση για την επίτευξη του στόχου κάθε μιας από τις τρεις διαστάσεις που προαναφέρθηκαν θα είναι διαφορετική.

1.Προκειμένου να αναπτυχθούν στενοί δεσμοί μεταξύ τόπου και ξενοδοχείου, θα επιχειρηθεί να αποδοθούν χωρικά αντιπροσωπευτικές εικόνες και εμπειρίες που συναντώνται στο νησί, τις οποίες ο φιλοξενούμενος θα βιώνει μέσω όλων του των αισθήσεων (όραση- αφή- ακοή -γεύση - όσφρηση). [ Στοιχεία προς απόδοση: Εσωτερικές αυλές , εξέδρες, γέφυρες, πλατείες, φύτευση, πεζόδρομοι, στεγασμένα περάσματα, δεξαμενές-στέρνες, παραθυρόφυλλα, βοτσαλωτά, πέτρινοι τοίχοι, εξωτερική σκάλα, ξύλινη διακοσμημένη οροφή, τοπικά υλικά, πέτρα, σοβάς-υφές, ξύλο, κλωστρά, τοπική αστική συνθήκη των Σπετσών όπου γειτνιάσεις με σφιχτά δομημένα δρομάκια γειτονιές, και στενές (καδραρισμένες) οπτικές φυγές προς την θάλασσα, προσδιορίζουν το μοναδικό χωρικό άρωμα του νησιού. ] Επίσης, σε συνέχεια της αρχιτεκτονικής των Ξενία και συγκεκριμένα σε αυτή του Φίλιππου Βώκου, θα επιδιωχθεί η πλήρης εναρμόνιση της επέμβασης στο τοπίο, χωρίς σχεδιαστικές ακρότητες, μέσω λιτών κατασκευών, στο πνεύμα του τόπου, χωρίς περιττά στοιχεία διακόσμησης, που θα έφερναν το φυσικό περιβάλλον σε δεύτερο πλάνο.

2.Ιδιαίτερη έμφαση δίνεται στην διαλεκτική σχέση του εσωτερικού με τον εξωτερικό χώρο, η οποία πρόκειται να προσεγγιστεί μέσω έντονης εξωστρέφειας. Θα επενδύσουμε στους ήδη υπάρχοντες μεταβατικούς και ημιυπαίθριους χώρους αλλά και σε νέους έτσι ώστε να τονιστεί η σημασία τους. Είναι αυτοί που δίνουν το έναυσμα για ένα διάλογο μεταξύ του ανθρώπου και της φύσης, ενώ παράλληλα του προσφέρουν μια αίσθηση οικειότητας, λόγω της ανθρώπινης κλίμακάς τους. Επίσης, θα υποδεικνύεται το εξωτερικό μέσω μεγάλων ανοιγμάτων και όγκων ή γεωμετριών, που κατευθύνουν το βλέμμα και την εμπειρία μας σε αυτό, με σημαντικό στοιχείο την απόλαυση του τοπίου, όχι ως τοπογραφία δύο διαστάσεων αλλά ως μια πραγματικότητα. 3.Αυτή η επιθυμία για εξωστρέφεια, λόγω του κλίματος και του πολιτισμού, αποτυπώνεται έντονα και στην κοινωνία μας, κάτι που συναντάται βαθιά μέσα στην παράδοση της Ελλάδας. Αναφερόμενοι στο κοινωνικό πλαίσιο της χώρας μας, θα επιδιωχθεί η σύγχυση και ταυτόχρονα η ανατροπή του δημόσιου και του ιδιωτικού χώρου μεταξύ των οποίων θα γίνουν ασαφή τα όρια, δημιουργώντας εμπειρίες και ποιότητες χώρων που αντικατοπτρίζουν το ελληνικό κοινωνικό πλαίσιο. Μέσω αυτών των στρατηγικών θα επιτευχθεί άλλοτε τα όρια να είναι σαφή και άλλοτε όχι, άλλοτε άμεσα και ασφυκτικά και άλλοτε τόσο έμμεσα που δεν θα γίνονται εύκολα αντιληπτά. Τα όρια αυτά θα κατανέμουν ή θα συνδέουν περιοχές, θα δίνουν προτεραιότητες και θα επιτρέπουν συνέχειες και ασυνέχειες.

_μακέτα ιδέας

Μια πρώτη απόπειρα χωρικής έκφρασης αυτής της διάσπασης των ορίων γίνεται μέσω μίας μακέτας ιδέας. Οι τρεις κατηγορίες ορίων αποδίδονται ως τρεις κύβοι διαφορετικών υλικών, που ο ένας εσωκλείεται στον άλλο. Επιλέγεται ο κύβος, ως σύμβολο της σαφήνειας και της σταθερότητας, να συμβολίσει τα όρια τα οποία έχουν το χαρακτηριστικό του απόλυτου στην αρχική τους μορφή. Επίσης, θεωρήθηκε ιδανική επιλογή αφού αποτελεί την απλούστερη χωρική οργάνωση και γίνεται εύκολα αντιληπτός. Επομένως, κάθε στρέβλωση και μετάλλαξη θα θυμίζουν στην ολοκλήρωση τους την αρχική γεωμετρία. Οι τρεις κύβοι λοιπόν αλληλοδιεισδύουν μεταξύ τους, έρχονται σε σύγκρουση και αποκαλύπτονται, με αποτέλεσμα να δημιουργούν νέους χώρους και εμπειρίες ενώ με αυτό τον τρόπο εξυπηρετούν τον στόχο της αρχικής ιδέας.

3 επίπεδα ορίων αρχική κατάσταση

Τα όρια αλληλοδιεισδύουν

1.90

+ 12.20

9 8 7 6 1

5 2

4 3

3 4

2 5

2.30

1 6 7 8

2.30 2.30

+10.5

10 9

+ 12.20

9 8 7 6

4 3

4 2 1

3 2

+ 10.50

27 26

3.66

2 3 4

Αρχικό σχέδιο

9 8

7 6

5_Η ΠΡΟΤΑΣΗ

Υφιστάμενη κατάσταση _Πορεία εκτός του χώρου του ξενοδοχείου

Με την κατάργηση της μεταγενέστερης περιμετρικής περίφραξης και την επαναφορά του αρχικού προγραμματισμού, για μια διαδρομή η οποία διασχίζει την εσωτερική πλευρά του ξενοδοχείου, δημιουργείται μια νέα συνθήκη κατά την οποία ο διερχόμενος καθοδηγείται σε μια πορεία εφαπτόμενη στο σχήμα της προϋπάρχουσας κάτοψης. Το ξενοδοχείο, εκτός από την βασική του λειτουργία, θα καταστεί τόπος συνάντησης, περίπατου και ανάπαυσης για τους παραθεριστές αλλά και για τους μόνιμους κατοίκους του νησιού. Μία πορεία με κήπο, μονοπάτια και καθιστικά θα προσκαλούν τους περαστικούς στους χώρους του ξενοδοχείου. Με αυτόν τον τρόπο αναβιώνει και το όραμα του Άρη Κωνσταντινίδη και της ομάδας του για τη συναναστροφή των ενοίκων, με τους κατοίκους της εκάστοτε περιοχής και τους οδικώς διερχόμενους, οι οποίοι θα είχαν την δυνατότητα και αυτοί να ζήσουν την ατμόσφαιρα του ξενοδοχείου.

Προτεινόμενη πορεία

ΚΑΤΟΨΗ ΚΕΝΤΡΙΚΟΥ ΚΤΙΡΙΟΥ

ΚΑΤΟΨΗ ΥΠΟΓΕΙΟΥ

ΚΑΤΟΨΗ ΙΣΟΓΕΙΟΥ

LOBBY

_Την καρδιά του κτιρίου, αποτελεί ο χώρος του lobby και της reception. Φωτισμένος με φυσικό φώς τέμνει το κτίριο του ξενοδοχείου, καταργώντας τους στενούς μουντούς διαδρόμους. Όλα αυτά επιτυγχάνονται με την συμβολή ενός διπλού ύψους διάτρητου διαφώτιστου πλέγματος, σε ύφος “κλωστρά“ - συναντάται στο νησί αλλά και στο υπάρχον κτίριο - μέσω του οποίου διαχέεται φυσικός φωτισμός στους γύρω κοινόχρηστους χώρους δίνοντας την αίσθηση του ανοιχτού χώρου στο εσωτερικό. Οι επισκέπτες φθάνοντας περνούν μέσα από τον ανοιχτό εσωτερικό χώρο της υποδοχής για να μεταβούν στους υπόλοιπους κοινόχρηστους και ιδιωτικούς χώρους, με την εμπειρία αυτή να τους προσφέρει μια έντονη αίσθηση αφίξεως. Ο χώρος που θα προκύψει θα είναι ανοιχτός και εξωστρεφής.

_Τα κλωστρά - στοιχείο που συναντάμε στο νησί αλλά και στο υπάρχον κτίριο- επανασχεδιάστηκαν βασιζόμενα στην μορφή της μακέτας ιδέας. Τα συναντάμε στον χώρο του bar αλλά και σε άλλα σημεία του ξενοδοχείου όπως στο lobby και στα bungalows. Εκτός από τον διακοσμητικό τους χαρακτήρα στα bungalows λειτουργούν και σαν μέσο σκίασης για τον εσωτερικό χώρο.

_BAR

ΚΑΤΟΨΗ BAR

ΚΑΤΟΨΗ Α’ ΟΡΟΦΟΥ

ΚΑΤΟΨΗ Β’ ΟΡΟΦΟΥ

_ΣΟΥΙΤΑ

ΚΑΤΟΨΗ ΣΟΥΙΤΑΣ Αρχικό κτίριο

Εσωχές εισόδου

Ξύλινα κουτιά

Εζωτερικοί διάδρομοι

ΠΡΟΣΟΨΗ

ΟΨΗ ΕΣΤΙΑΤΟΡΙΟΥ - BAR

ΠIΣΩ ΟΨΗ

ΦΕΡΩΝ ΟΡΓΑΝΙΣΜΟΣ

BUNGALOWS _Ιδιαίτερα, στα αυτόνομα διάσπαρτα bungalows πρόκειται να μορφοποιηθεί μια εξελικτική πορεία από την υφιστάμενη αρχιτεκτονική τους έως μια αρχιτεκτονική που καταργεί τα όρια και επιτρέπει στον φιλοξενούμενο να γίνει ένα με τον τόπο (αξιοποιώντας το περιβάλλον τοπίο). Αυτό που θα προκύψει θα είναι μια γειτονιά, με ποικίλα ως προς την μορφή και την εμπειρία, κτίσματα. Σταδιακά, θα αποδομείται η μορφή των bungalows μέσω μιας προοδευτικής κατάργησης των ορίων των τριών προαναφερθέντων διαστάσεων.

ΤΟΙΧΟΠΟΙΙΑ

ΕΞΩΤΕΡΙΚΗ ΔΙΑΜΟΡΦΩΣΗ _ΔΙΑΔΡΟΜΕΣ

ΤΕΛΙΚΗ ΠΡΟΤΑΣΗ

ΚΑΤΟΨΗ BUNGALOWS

TOMH BUNGALOWS

ΔΙΑΜΟΡΦΩΣΗ ΕΣΩΤΕΡΙΚΟΥ ΧΩΡΟΥ

ΔΙΑΜΟΡΦΩΣΗ ΕΞΩΤΕΡΙΚΟΥ ΧΩΡΟΥ

BΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΚΕΣ ΑΝΑΦΟΡΕΣ _ Χαριτάτος Δ. Π. (2004). Ανεξερεύνητες Σπέτσες.Αθήνα: Road _ Φιλήντρα Μ. (1998). Παραδοσιακή αρχιτεκτονική των Σπετσών. Αθήνα: Καθημερινη _ Αίσωπος Γ. (2014), Τοπία τουρισμού: Ανακατασκευάζοντας την Ελλάδα. Εκδόσεις: Δομές. _ Σταματίου Γ. (2003).Αναργύρειος και Κοργιαλένειος Σχολή Σπετσών: ένα υποδειγματικό κολλέγιο. Εκδόσεις: Πολιτιστικού Συλλόγου Σπετσών. _Φεσσά-Εμμανουή Ε. (2001).Δοκίμια για τη Νέα Ελληνική Αρχιτεκτονική Θεωρητικά, ιστορικά, κριτικά. Αθήνα: Ίδρυμα Ιωάννου Φ. Κωστόπουλου

|Διαδικτυακές πηγές _ https://spetses.wordpress.com

_Κωνσταντινίδης Α. (2011). Για την αρχιτεκτονική, Αθήνα: Άγρα

_ Ρηγόπουλος Δ. (2008). Φ. Βώκος, ο αρχιτέκτων της χρυσής γενιάς. Καθημερινή. http://www.kathimerini.gr/337333/article/politismos/arxeio-politismoy/f-vwkos-o-arxitektwn-ths-xryshs-genias

_Κωνσταντινίδης Α. (1992). Η αρχιτεκτονική της αρχιτεκτονικής. Ημερολογιακά σημειώματα , Αθήνα: Άγρα

_ http://spetsathlon.com

_Kωνσταντινίδης Α. (2011). Τα παλιά αθηναϊκά σπίτια, Αθήνα: Πανεπιστημιακές εκδόσεις Κρήτης _Κωνσταντινίδης Α. (1975). Στοιχεία αυτογνωσίας. Για μια αληθινή αρχιτεκτονική , Αθήνα _Κωνσταντινίδης Α. (1992). Εμπειρίες και περιστατικά, Αθήνα: Εστία _Μπίρης Κ. Η. (1940). Αθηναϊκαι μελέται, Τεύχος 3

_ http://spetsesmarathon.com _Μουσά Μ. (2009). Η αρχιτεκτονική των Ξενία. Η οργάνωση, οι βασικές συνθετικές αρχές και η πορεία των Ξενία. Αρχιτεκτονικές ματιές. Greekarchitects. http://www.greekarchitects.gr/ _Οικονόμου Μ. (2012). Ξένια φιλοξενία. Ιστορία ακμής και παρακμής διάρκειας εξήντα ετών. Πρόταση για τη δημιουργική διάσωση των Ξενία.Αρχιτεκτονικές ματιές. Greekarchitects. http://www.greekarchitects.gr/

e-mail: fanidavari@gmail.com