E Shtune , 1 Nentor 2008
STUDENTI
Viti I - Botimi Nr.3
Menyrat e te mesuarit
fq.5
Qendra Informative Studentore Shqiptare www.ztudenti.com info@ztudenti.com Mob: +44 796 569 7196
KĂŤrkoje Dijen
Botim i Qendres Informative Studentore Shqiptare wwww.ztudenti.com
Faqa [1]
OPINION
Pseudocivilizimi dhe braktisja e intelektualëve Shkroi: Ma. Isidor Koti Pedagog ne Fakultetin e Gazetarise Universiteti i Elbasanit
status nuk presupozon shkëputje tërësore integriteti i shoqërisë, por një Sa herë përmendet fjala intelektual të nga individualizëm profesional për të zhvilluar shkon menjëherë në përfytyrim një koncepte dhe praktika që sjellin erë njeri i ditur, me apo pa thinja, kjo ka ndryshimesh. Në botën e sotme moderne pak rëndësi. Sot, sikundër në çdo kohë intelektuali konsiderohet mbrojtës i ekzistojnë njerëz të dijes që vlerave të përbashkëta e universale duke u konkurojnë në një botë me sfida të përmendur jo me “Ti”-në tipike por me panumërta. Koha, apo le të themi më “ju”-në specifike. Kaq e rëndësishme ka mirë gjinia njerëzore prodhon qenë dhe është prania e intelektualit aq sa vazhdimisht mendimtarë, njerëz të pas viteve 90’ në Europën Lindore e kulturës. Një intelektual shikohet në Qëndrore u krijua një boshllëk i ndjeshëm punën e tij të përditshme, në debatet e nga largimi i trurit. Edhe Shqipëria u kefeneve apo vendeve publike si një përfshi me intensitet në këtë proces, duke pjesëmarrës aktiv në shoqërinë civile. krijuar vakuum në botën universitare dhe Ai vlerësohet edhe për grintën e tij të argumentave dhe ndryshimeve teorike në administrimin e roleve drejtuese e menaxhuese publike. e praktike që i sjell ambjentit. Nuk është thjesht një person me një status Përfaqësuesit e intelektualizmës shqiptare të caktuar i shkëputur nga realiteti social, por individ që mund të Në përgjithësi ekzistojnë dy kategori intelektualësh: ata që përfaqësojnë brezin ndryshojë edhe epokën. e vjetër dhe intelektualët e rinj të shkolluar brenda ose jashtë vendit. Në mënyrë ekuivalente të dy këta breza i qëndrojnë besnik një vizioni të I quajnë intelektualët edhe pjesë të trashëgimisë kulturore kombëtare, të integruar në një dimension social e elitës si forcë përgjegjëse për progres. kulturor ndërkomëtar. Kjo sigurisht është pozitive duke lënë detyrimisht edhe Nuk mund të imagjinohet një forcë e hapësirë për risi të paadoptuara ende nga përvoja perëndimore dhe lindore. Por tillë e vyer në terma kaq të ngushtë, kjo nuk vjen për arsye të neglizhencës së intelektualëve shqiptarë, por kushtet prandaj edhe fjalët ndonjëherë janë të ku jetohet dhe punohet kanë rolin e tyre. Në jetën publike shqiptare ka pamjaftueshme. Filozofi francez M. intelektualë politikanë, ekonomistë, shkrimtarë, mediatik dhe universitarë të Foucault e konsideron figurën e intelektualit në një dimension angazhuar në debate dhe ndërkombëtar, i cili pavarësisht punës inisiativa me dimensione individuale ka dimensione të gjera të gjera njerëzorë. Në publike me reputacion të terma bazikë një jashtëzakonshëm. Në mënyrë të intelektual është një njeri padiskutueshme intelektuali mbetet që ka përfunduar një boshti kryesor për zhvillimin e shkollë të lartë, që ka kulturës, për emancipimin dhe dije të thelluara në një evoluimin e shoqërisë. fushë dhe njohuri të përgjithshme në fusha të Duke hulumtuar intelektualin sociologu francez P.Bouvier, dallon tek tjera. Ai ka sy kritik, zemër patriote, i rregullt ai një «individ të taktikës». Ky lloj është i mbyllur në vetvete e jeton si një me ligjet e shtetit dhe individ konformist me atë çka i dhuron aspirues për të çuar përpara idetë për shoqëria. «Jam mësuar, thotë ai, me zhvillim. Karakterizohet nivelin që më propozon shoqëria e në si njeri me shpirt këtë mënyrë ruaj statusin tim». Ky Botim i Qendres Informative Studentore Shqiptare wwww.ztudenti.com
Faqa [2]
Kushtet ku rriten dhe jetojnë Si përballet intelektuali në llumin e Pa shtëpi, me rroga skandaloze, padrejtësive mundet të jetë edhe pa punë. Por zhgënjimi është shumë më i madh në A mund të përballet një intelektual në kalvarin e gjatë për të mbijetuar. Kjo llumin e njëmijë e një padrejtësive? është panorama më e zbehtë e një Sigurisht që po, sepse edhe ai njeri vendi që prodhon mjaltin e dijes dhe është tek e fundit me dy pare mend në njerëzve kërkues, që eme mbledhin gjuhë tëdhe pastër e e të kokë më shumë se të tjerët. Pa e administrojnë kuptueshme atë. qëNuk ndihmon janë thjesht në pasurimintepruar. e Në këtë llum të konkluzionet lëmit kulturor e njëkombëtar. reportazhi pseudocivilizimit notojnë politikanë, gazetaresk në një ditë të zakonshme, bizesmenë me tetë klasë shkollë, por fragmentarizimi më i qëlluar i jetës karrieristë që i hypin kalit mbrapsht, shqiptare. Ata nuk mund të jenë pjesë njerëz që tallen me moralin. E ç’është e ndërprerë e këtij realiteti. Por më e keqja akoma, këta të fundit praktikisht janë nënvlerësuar në atë vetëquhen edhe intelektualë!!! Madje pikë që shkojnë në botë për “t’u të rangut të lartë, sepse kanë në dorë arratisur”. Jo për të kapur majat e shifra e dokumenta dhe vartës suksesit, por për të gjetur vlerësimin ndoshta edhe më të ditur e më të aftë material që mungon në atdheun e tyre. se ata. Fatkeqësisht imazhi i Mund t’i shikosh edhe pjatalarës, ose intelektualit të vërtetë është duke fshirë ambjente publike. Edhe ky bastarduar përballë ingranazhit të është një shërbim ndaj njerëzve, pa militantizmit dhe paaftësisë për të dyshim më i rëndomti. Historia e një praktikuar koncepte të shëndetshme intelektuali në Kanada nis kështu: “Sa zhvillimi. dhemb e vërteta! Të vish në Kanada është sakrificë e madhe. Miqve të sapozënë iu them me plot gojë se A mund të përmbyset mentaliteti? gjendja në vendin tënd është shumë e keqe dhe ata janë të bindur se shumë të Praktikisht ka rrugëdalje për të ofruar tjerë do provojnë të largohen nga në rrethet vendimarrëse intelektualët Shqipëria, pasi ky qenka vendi më i më të spikatur shqiptarë, një pjesë e keq në botë”. të cilëe kanë preferuar të heshtin ose të autoçensurohen, pak a shumë si në
epokën e diktaturës. Nuk mungon vullneti i mirë për të ofruar zgjidhje në problematikat dhe qorrsokaket e panumërta të krijuara ndër vite në jetën shqiptare, por një lloj pesimizmi i motivuar nga njerëz që nuk i largohen pushtetit të karrikes dhe nga ata që me marifet militojnë për t’u ngjitur në rangjet më të larta dhe më fitimprurëse. Këtu fillon lufta për të përcjellë njëherë e mirë paaftësinë specifike të njerëzve të zyrave dhe servilizmave të shfrenuar. Kush mund ta bëjë këtë? Të gjithë bashkë duke afruar njerëzit e zgjuar, të ndershëm dhe me ideale. Mentaliteti i keq është krijuar sepse kanë humbur idealet, por kjo mund të përmbyset me shembuj të parë nga sytë e të gjithëve.Kështu do kuptohet në të vërtetë vlera reale e intelektualizmës shqiptare që në veçorinë e saj është gjendur e fshehur në interesa vetjake, për të siguruar jetën e familjes. Nëse ndiqet kjo praktikë edhe për familjenshtet do të na bindte fraza e një filozofi të lashtë: “një intelektual i vërtetë është krenaria e kombit”
Dërgo edhe ti shkrimin tënd!
NE info@ztudenti.com Botim i Qendres Informative Studentore Shqiptare wwww.ztudenti.com
Faqa [3]
STUDIM
Menyrat dhe teknikat e te mesuarit efikas. Pershtati nga Anglishtja: Arjan Hasa Accounting & Finance
A keni pasur ndonjehere veshtiresi te mesoni nje lende ne shkolle por ne te njejten kohe pa u munduar fare te memorizoni emrat e skuadrave te futbollit ose fjalet e nje kenge? Perse mesojme disa gjera me lehte se te tjerat? Eshte zbuluar me shume rreth kesaj pyetje ne dhjete vitet e fundit se sa ne njeqind vitet e kaluara. Me cfare ushqehemi, si ndjehemi, por edhe ngjyra e bojes se dhomes mund te kete efekt se sa efikas jemi ne procesin e te mesuarit. Ne fakt, eshte thene se te dish si te mesosh do te jete nje nga aftesite me te rendesishme te shekullit XXI. Kjo guide eshte nje ritem i shpejte me disa nga idete e fundit se si ne mund te mesojme me mire dhe ne menyre me efikase. 1. Trupi juaj Mund te duket sikur mendja eshte ajo qe ben te gjithe punen kur behet fjale per te mesuar por tani ne dime se trupi juaj ka nje influence madhore ne eficencen e te mesuarit.
me shume informacion te ri pjesen e pare te dites (d.m.th. paradite/ mengjes). Ndersa mbasdite kemi aftesi me te mira te permbledhim informacione qe tashme i dime. Gjithsesi ky nuk eshte nje rregull i pathyeshem dhe mund to mos i aplikoje gjithsecilit prej nesh. Vini re kur ndiheni me te zgjuar/vigjilent dhe, nese eshte e mundur krijoni nje orar te mesuari qe pershtatet me ritmet tuaja natyrale. Gjumi eshte nje pjese e rendesishme e te mesuarit sepse gjate gjumit ndodh qe ne porcesojme ato gjera qe kemi mesuar. Neve na nevojitet gjume i thelle clodhes qe te mesojme ne menyre efikase. Disa nga ne u duhet vetem 5-6 ore gjume ne nate, te tjeret 8-10 ore. Drejto shpatullat. Mos qendro ne tryeze me ore te tera sepse mendja ashtu si trupi juaj ndalojne se funksjonuari ashtu sic duhet! Ngrihu ne kembe per disa momente dhe leviz rreth e rrotull, dhe ndoshta ndaj idete e tua me dike tjeter, kjo mund te rifreskoje perqendrimin dhe mbaje mendjen te fresket. Mund te duket paksa tradicionale dhe e kohes se kaluar, por te qendruarit drejt do te beje nje diference te konsiderueshme ne eficencen e te mesuarit sepse lehteson qarkullimin e gjakut ne tru.
“Ndonjehere, kur gjendem ne veshtiresi me te mesuarin. E le stilolapsin dhe luaj ne organo per pak kohe. Me relakson dhe me qarteson mendjen� Hayley, Crawley, West Sussex
Bej nje pushim. Megjithese eshte tunduese te punosh ne nje projekt me ore te tera pa pushuar, kerkimet kane treguar se ne mund te perqendrohemi vetem per 20-25 minuta. Duhet te merrni pushime sitematike kur studjoni vetem. Neqofte se po studjoni se bashku ne nje klase me te tjere, sygjeroni qe e gjithe klasa te Ndiq keto rregulla..... marri 10 minuta rishikim te atyre qe keni mesuar deri tani. Eshte nje kohe e shpenzuar mire.2008 Meso me ritem. Trupat tane bejne shumicen e gjerave ne perputhje me ritmet ditore. Ne pergjithesi, ne thithim
Modeli i te Mesuarit Koha e pergjigjeve
Prova
Memoria Memoria afatgjate afatgjate
Kalimin ne memorien aftagjate Testimi
Memoria afatshkurter
Libra, lexo, shenime, meso ne natyre, bagazhi i
Te studiuarit eshte procesi qe perdoret per te vendosur cfare te mesosh, cfare te mbash mend dhe te kujtosh
njohurive
Botim i Qendres Informative Studentore Shqiptare wwww.ztudenti.com
Faqa [4]
Ushqe trurin. Sipas nje te thene te lashte, “Cfare hani sot ben dhe flet neser”. Te pish uje rregullisht ndihmon qarqet e trurit te funksionojne ne menyre me efikase. Kafeja, caji, sheqeri dhe alkooli kane tendence te reduktojne mundesine e te mesuarit efektiv.
veshtire per tu kuptuar dhe mbajtur mend. Krijoni lidhje, vetem ose me kolege qe te kuptoni se si ajo qe po mesoni perputhet ose hyn ne kornizen e figures qe doni te krijoni. P.sh. plani ose projekti i organizates ose biznesit ku punoni, detyra e kursit ose prezantimi qe keni per te bere ne shkolle. Syri i mendjes – Vizualizimi A mbani mend mimiken e fytyres se atletit te famshem Linford Christie, nje perqendrim i eger
Qetesohu. Ndoshta ju duket si dicka e nenkuptueshme, por kerkimet kane provuar se stresi redukton aftesite tona per te mesuar. Keshtu qe nese keni pasur ndonje zenke me partnerin/en tuaj mos prisni qe eficenca e te mesuarit ne kete rast te jete si ne rastet kur jeni te qete! Ne qofte se ndiheni te stresuar gjate kohes qe po mesoni, merrni pak kohe qe te qetesoheni. Beni nje shetitje degjoni muziken tuaj te preferuar per disa minuta ose praktikoni teknika relaksimi si joga ose fryme-marrje te thella. 2. Menyrat e te mesuarit Si mund ta permisoj te mesuarin? Te mesuarit ndijor. Megjithese ne kemi 5 shqisa shpesh here ne perdorim vetem 2 nga ato: ate te te parit dhe te degjuarit. Te mesuarit behet me efektiv, atehere kur perdorim shqisen e te prekurit per te mesuar. Per shembull, ne qoftese po mesojme si te perdorim nje videoregjistrator ne mesojme me shpejt nese prekim butonat ne pershtatje me instruksionet qe lexojme ne manual. Ne qofte se do te ishte e mundur te shijonim dhe nuhatnim te mesuarin, do ishte aq me mire! Te krijosh lidhje – the jigsaw puzzle A keni provuar te formoni nje figure duke vendosur pjeset qe mungojne ne vendin e duhur (“Jigsaw puzzle”) pa e pare se si duket ne kopertine? Edhe nje shikim i shpejte i figures se kompletuar para se te fillosh te ndihmon ne menyre te jashtzakonshme.
perpara gares? Ai ishte krejtesisht i perqendruar ne sukses, duke vizualizuar se si do te fitonte garen. Kjo teknike eshte shume e sukseshme sepse truri nuk ben dot ndryshimin midis imagjinimit te nje ativiteti dhe realizimin e tij ne te vertete. Nese kjo iu duket nje sforcim, imagjinoni ushqimin tuaj te preferuar, nje biftek, nje thelë mishi nga brinjët e viçi e pjekur në skarë ose në furrë. A filloi t’ju rrjedhi goja leng? Por ne te vertete nuk e kishit pjaten me ushqimin tuaj te preferuar perpara. Truri juaj vizualizoi ndjesine e te ngrenit dhe trupi juaj reagoi. Memorjet/ kujtimet :Te gjithe e mbjame mend rutinen e te mesuarit qe benim ne shkolle. Perseritje te pafundme te tabeles se shumezimit, heronjte e luftetaret e atdheut te Shqiperise dhe vendeve te tjera futen ne nje vesh dhe dalin nga tjetri. Tashme e dime se te mesuarit ne rutine eshte nje
Te mesosh tema te izoluara pa pasur nje ide te pergjithshme rreth lendes eshte pak a shume si te formosh nje figure (“Jigsaw puzzle”) pa pare figuren ne kopertine. Ne mesojme me mire kur dime se ate qe po mesojme tani eshte e lidhur me ato qe kemi mesuar ne te kaluaren. Ne qofte se ajo qe po mesoni duket sikur nuk ka lidhje me gjerat qe jeni ne dijeni eshte me Botim i Qendres Informative Studentore Shqiptare wwww.ztudenti.com
Faqa [5]
nga metodat me pak te efektshme per memorizimin afatgjate te informacionit qe duhet te mesojme. Kthehuni prapa ne vite dhe kujtoni se cfar mbani mend ose keni mesuar me te vertete nga shkolla. Kujtimet qe qendrojne me ju akoma kane ndoshta lidhje me nje aktivitet ose emocion. Ju mund te mbani mend nje rol qe keni interpretuar ne oren e letersise, ose keni shenuar nje gol ne nje loje futbolli te rendesishme. Kur lidhni te mesuarin me nje aktivitet kujtesa juaj do te jete me e forte. A e keni vene re se mbani mend fillimin dhe mbarimin e nje filmi - por jo se cfar ka ndodhur
ne mes te tij? Kjo ndodh sepse truri jone mban mend fillimet dhe mbarimet e nje evenimenti me mire se sa ato qe ndodhit gjate tij. Ne qofte se ndani nje detyre per tu memorizuar ne pjese te shumta ju do te krijoni me shume fillime, dhe rrisni shanset e mbajtjes mend. Shih tabelen e meposhtem per te pare aftesite tona per te mbajtur mend. Keshtu qe jo vetem lexo ato qe do te memorizosh. Thuaje me ze te larte dhe ec duke e vene ne akt ate qe thua. Sa me te theksuara te jene veprimet aq me shume ke shanse qe te mbash mend ato qe gjera qe te duhen. Ne qofte se jeni nje person visual, vizato ato gjera qe te duhen te mesosh. Ne qofte se punoni me mire me shqisen e te degjuarit, regjistroni nje kasete/CD/mp3 player/iPod dhe degjojeni kur ecni me makine ose kur dilni per nje shetitje.
Mesatarisht ne mbajme mend:
PUNESIM Job: Researcher AIIS - Albania ALBANIAN INSTITUTE FOR INTERNATIONAL STUDIES (AIIS) Andon Zako Cajupi, Nr. 20, Tirana Albania Phone +355 4 2248853 Fax +355 4 2270337 Email: aiis@aiis-albania.org www.ais-albania. org CALL FOR JOB APPLICATIONS Researcher The Albanian Institute for International Studies (AIIS) is looking for a Researcher. Responsibilities: Drafting policy and academic papers on security, transition to democracy, European Union and NATO integration and economic development issues; drafting project proposals; conduct fieldwork and write final reports on projects dealing with the above-mentioned issues; Ad-hoc administrative and other duties as requested.
Botim i Qendres Informative Studentore Shqiptare wwww.ztudenti.com
Faqa [6]
Qualifications: The successful candidate must meet the following requirements: - A diploma from a Western university, preferably in one of the following fields of study: political science, international relations or economics. However, AIIS encourages candidates that have completed their studies in other social sciences to apply as well. - A Master's degree is preferred, but it is not a must. However, the quality of work that is expected from the candidate will be quite high, and a Master's degree would be quite helpful in this regard. - Excellent knowledge of English and Albanian. The successful candidate must have excellent research and writing skills in both languages. A good knowledge of another language is preferred but not necessary for this position. Please forward a resume, cover letter, and a small writing sample by e-mail to aiis@aiis-albania. Only short-listed candidates will be contacted by AIIS for an interview. The deadline for applications is November, 10th, 2008.
Lajme Jashte Vendit
ITALI: PROTESTA KUNDËR REFORMËS Studentët “ngelin” riformën e Ministres. Shkroi: Enika Bushi Shkenca politike e marrëdhënie ndërkombëtare ; Uni La Sapienza Reforma e ministrisë së arsimit ka ngjallur shumë pakënaqësi në studentët e githa universiteteve.Profesorë e studentë nga veriu ne jug bashkohen duke i thene “JO “ reformës *Gelmini: ligji 133 art 16 dhe 166 shnderrojne universitetet shtetërore në fondacione duke shkurtuar fondet me rreth 700 milion [ më shumë se 10% i fondeve aktuale]. Në kryeqytet leksionet pezullohen manifestime dhe sit-in përpara rektoratit te La Sapienza i kerkohet rektorit qe te “zyrtarizoje” pezullimin e leksioneve.Arrihet vetëm të shpallet ditë proteste e përgjithshme data 24.10. I drejtohet dhe një letër e hapur presidentit Napolitano i cili ndodhej në vizitë në Universitet kerkesa “ te mos lërë në duar të fatit të ardhmen e brezave edukimi dhe kultura përbëjnë të ardhmën e qytetarisë”. Presidenti Napolitano u shpreh i shqetësuar për situatën e krijuar deklaroi se
do t’i përgjigjet me një letër të hapur.
te heshtur por kuptimplotë , bllokimit nga një asemble e trupit studentor te sallës Vittorio Bachelet [salla me më kapacitet në fakultet]protesta jo vetëm ne SC POL por në të gjithë Romën do të ketë fillimin aktiv të saj.Bllokimi i stacionit Roma Termini nga studentë e nxenës të shkollave të mesme të kryeqytetit.Marshime pergjatë gjithë qytetit e situata acarohet pas
Janë katër fakultetet veçanërisht të ndezura kundër reformës Gelmini : Bioteknologjia, Fizika, Letersia dhe Shkenca Politike.Bioteknologjia dhe Fizika [fakulteti më i mirë ne Europë gjendet në La Sapienza] studentëve do t’i ngelej si rrugëzgjidhje vetëm largimi nga Italia pasi pa mjete dhe personel didaktika nuk mund të prononcimit te kryeministrit zhvillohet. Në Shkenca politike protesta fillon që me hapjen e vitit akademik me 13.10 ku pamvarësisht fluksit te madh te studentëve që nxitojnë për në leksione e ke të pamundur të injorosh dhjetra që në një mënyre ende të moderuar bëjnë thirrje me megafon që të braktisen leksionet.Mbas shnderrimit të mureve të koridoreve të fakultetit në një thirrje
Botim i Qendres Informative Studentore Shqiptare wwww.ztudenti.com
Berlusconi në lidhje me nderhyrjen e forcave të rendit për te shtypur protestën. Nderkohë nëse në qytetet e veriut si Milano, Firenze, Bologna kultura ka zbritur në shesh duke u bëre thirrje qytetarëve të ndergjegjësohen se vetëm aty ku ka padituri ka manipulim, ne fakultetin e SC POL në Romë lenda e te Drejtës ndërkombetare e katedres A-L zhvillohet në oborr: me studentët e ulur në shkallët e hyrjes
Faqa [7]
të shkencave juridike.Kjo pasi salla XIII është shndërruar në nje sallë informimi , studimi, debati mbi atë çfarë paraqet reforma dhe atë çfarë do të jenë rrjedhojat e saj. Natën sallat nuk braktisen, janë dhoma gjumi ku bankat shërbejnë si krevate e ndodh shpesh që në orën 800 ti gjesh akoma të përgjumur por jo të lodhur në demonstratën për atë në të cilën besojnë. Ne lidhje me gjithë këtë Ministria Gelmini shprehet : “I kam pyetur studentët nëse shkolla dhe universiteti keshtu siç janë i japin sodisfaksion.Nje universitet dhe nje shkollë e cila nuk të pregatit për një profesion dhe që nuk të mundësojnë të krijosh një të ardhme duhen ndryshuar.Nuk është e vërtetë që në Itali shpenzohet pak për shkollimin , madje jemi ndër të paret në Europë.Problemi është që shpenzohet keq”. Pyetja është nëse vërtetë çështja qëndron kështu mos ndoshta nuk ka patur një “edukim” në shpenzimin frytdhënës saktë dhe me karar ?
ANALIZE ASIPRATA E TE DREJTAVE TE NJERIUT & SHQIPERIA Shkroi:Mevlut Derti Fakulteti i Drejtesise, Justiniani I
Aspirata për të mbrojtur dinjitetin njerëzor të të gjitha qenieve njerëzore, paraqet thelbin e konceptit për të drejtat e njeriut. Kjo aspiratë e vë qenien njerëzore në qendër të interesit. Kjo aspiratë është e bazuar në sistemin e përbashkët universal të vlerave të përkushtuara të të drejtës për jetë, si një e drejtë e paprekshme, dhe ofron një kornizë për ndërtimin e sistemit të të drejtave të njeriut, të mbrojtur nga normat dhe standardet e pranuara ndërkombëtarisht. Gjatë shekullit XX, të drejtat e njeriut janë zhvilluar si formulime morale, politike dhe ligjore dhe udhërrëfyese për zhvillimin e një bote të lirë nga frika dhe skamja. Neni 1 i Deklaratës Universale për të Drejtat e Njeriut (UDHR), të miratuar nga Kombeve të Bashkuara në vitin 1948, u referohet shtyllave kryesore të sistemit të të drejtave të njeriut, të cilat janë liria, barazia dhe solidariteti. Liritë, siç janë liria e mendimit, ndërgjegjes, besimit, sikurse edhe ajo e opinionit dhe shprehjes, janë të mbrojtura nga të drejtat e njeriut. Ngjashëm, të drejtat e njeriut garantojnë barazi, siç është mbrojtja e barabartë kundër të gjitha formave të diskriminimit për të gëzuar të gjitha të drejtat e njeriut, duke përfshirë edhe barazinë e plotë ndërmjet grave dhe burrave. Solidariteti tregon të drejtat ekonomike dhe sociale, si të drejtën për sigurim
social,shpërblim (pagë) të drejtë, një standard të mirë për jetesë, shëndet dhe qasje në arsim, të cilat janë pjesë përbërëse të strukturës së të drejtave të njeriut. Këto të drejta janë të sistemuara në pesë kapituj; të drejtat politike, civile, ekonomike, sociale dhe kulturore. “Të gjitha të drejtat e njeriut për të gjithë” ishte parulla e Konferencës Botërore për të Drejtat e Njeriut në Vjenë, të vitit 1993. Të drejtat e njeriut, janë ato që u japin fuqi individëve dhe bashkësive të kërkojnë transformimin e plotë të shoqërisë në drejtim të realizimit të plotë të të gjitha të drejtave të njeriut. Konfliktet duhet të zgjidhen me mjete paqësore, duke u bazuar në sundimin e ligjit dhe në strukturën e të drejtave të njeriut. Sidoqoftë, të drejtat e njeriut mund të ngatërrohen mes vete; ato kufizohen nga të drejtat dhe liritë e të tjerëve ose nga kërkesat morale, publike, ose të rendit publik dhe mirëqenies së përgjithshme të një shoqërie deomokratike (Neni 29 i UDHR). Të drejtat e të tjerëve, jo vetëm që duhet të tolerohen, por edhe duhet të respektohen. Të drejtat e njeriut nuk mund të përdoren për shkeljen e të drejtave njerëzore të të tjerëve (Neni 30 UDHR); kështu që, edhe pse në disa situata të jashtëzakonshme dhe raste ekstreme, mund të vihen disa kufizime, të gjitha konfliktet duhet të zgjidhen në frymën e të drejtave të njeriut dhe janë të definuara juridikisht në dy Pakte paralele, të cilat së bashku me Deklaratën Universale për të Drejtat e Njeriut, krijojnë Ligjin mbi të Drejtat e Njeriut. Shqipëri. Në tranzicionin nga një regjim totalitar komunist në shtet juridik, shkelja e të drejtave të njeriut është ulur shumë megjithatë ekzistojnë ende fusha me probleme. Organizatat e të drejtave të njeriut dhe organizata të tjera joqeveritare mund të ushtrojnë të lira aktivitetin e tyre. Megjithatë standardet perëndimore nuk janë arritur ende në garantimin e të drejtave në jetën e përditshme dhe në zbatimin e tyre nga gjykatat vazhdojnë të ekzistojnë deficite. veçon si një problem serioz që ndikon në sigurimin e brendshëm të vendit paaftësinë e
Botim i Qendres Informative Studentore Shqiptare wwww.ztudenti.com
Faqa [8]
forcave policore, profesionalizmi i të cilave pengohet nga korrupsioni. Ndonëse ka patur përmirësime në disa drejtime, gjendja e të drejtave të njeriut në Shqipëri vazhdon të mbetet e dobët. Policia vazhdon të shkelë të drejtat e personave të ndaluar, të dyshuar apo të arrestuar. Sistemi gjyqësor vazhdon të jetë i dobët. Një problem serioz për të mbetet korrupsioni dhe trysnia nga pushteti ekzekutiv. Por një nga problemet e tjera serioze për Shqipërinë është trafiku i qënieve njerëzore veçanërisht i femrave dhe fëmijve. Shqipëria vazhdon të shërbejë si një vend origjine dhe tranziti. Në këtë trafik ka patur raste që janë përfshirë edhe vetë forca policore. Nivel i lartë i dhune. Pjesë të shoqërisë shqiptare karakterizohen nga niveli i lartë i dhunës (ringjallja e gjakmarrjes, përhapja e armëve të zjarrit, kriminaliteti i organizuar). Arsye për shqetësim jep krysisht dhuna kundër grave, e cila shpesh mbetet e padënuar. Megjithë përmirësimet e bëra Shqipëria mbetet vend burimi dhe tranziti për tregtinë e njerëzve (për shembull nga Kina). Gra dhe fëmijë kthehen kryesisht viktima të prostitucionit të detyruar dhe formave të tjera të shfrytëzimit Te gjithe autoritet drejtuese janë të detyruar t’i mbrojnë të gjitha të drejtat themelore të njerëzve qe ata i shërbejnë, kjo vlen e njejtë si per të gjitha autoritetet qeveritare, po ashtu edhe per ato ne Shqiperi autoriteti policor si pjese e ekzekutivit qe qeverise Shqiptare, ka nje rol te rendesishë në shoqëri. Duke pasur autoritetin per të zbatuar ligjin e vendit, me force nese është e nevojshme, policia ka pergjegjesi te medha dhe duhet ta ushtrojë më kujdesë këtë autoritet ne mënyre qe drejtat e te gjithë qytetarëve te jenë të
mbrojtura. Eshte e veshtire te mbahen bilance, por gabimet në një anë ose tjetrën mund të ketë pasoja të mëdha tek njerëzit e prekur, qofte viktima, te akuzuar, deshmitar, apo te mitur. Keshtu qe vete shteti Shqiptare duhet te ketë më më shume kujdes ne zbatim te ligjit ndajë sovranit. Pasi per fatin e mirë vete Republika e Shqiperise ka aderuar ne Konventen Europian te të Drejtave te Njeriut si dhe ne shume protokolle, marveshje ne lidhje me mbrojtjën e te Drejtave te Njeriut ne Shqiperi. Sot ne Shqiperi eshte akoma Problematike Zbatimi i ligjit nga ana e vete te ketij shteti pasi, sote ka akoma nje keqtrajtim te te arrestuarve apo te ndaluarve neper dhomat e paraburgimit qe ndodhen prane komisariatev të policisë, ku kjo e fundit varet edhe nga vete ekzektutivi pra Ministria e Brendshme, ku shkelen ne menyren me brutale te drejtat e ketyre te te arrestuarve per disa arsye ku me kryesoret jane: 1. Gjendja e mjeruëshme e dhomave te paraburgimit. 2. Staffi i pa kualifikuar apo i pa trajnuar . 3. keqtrajtimi i të paraburgosurve nepermjet dhunes nga rojet 4. Mos zbatimi i ligjit per policine e shtetit nga vete keta punonjës policie etj Shpesh herë keto lloje te menyrave nga me brutalet jane kundershtuar edhe nga Reagimi i Nderkombëtarëve ne lidhje me te drejtat e njeriut ne Shqiperi, Kushtet të rënda paraburgimi. Kushtet e burgimit, kryesisht në marrjen në pyetje nga policia janë të rënda. Në marrjen në pyetje nga policia ka patur keqtrajtime të të arrestuarve dhe arrestime pa bazë ligjore. Gjendja e klinikave psikiatrike si dhe trajtimi dhe kujdesi për të sëmurët nuk i përgjigjet standartit ndërkombëtar të të drejtave të njeriut.
LAJMERIM
Krijohet LONDONMET ALBANIAN SOCIETY Qellimet e saj jane: * Te shtroje dhe te diskutoje disa nga problemet kryesore te shoqerise shqiptare * Te beje te njohur kulturen dhe traditat shqiptare midis studenteve shqiptare dhe te huaj ne London Metropolitan University ne Londer * Te mbaje nje seri konferencash dhe leksionesh me njerez me influence rreth temave te ndryshme ne interes te komunitetit mbareshqiptar. * Te argetohemi!
Botim i Qendres Informative Studentore Shqiptare wwww.ztudenti.com
Faqa [9]
OPINION - KOMENT Shkroi:Bledar Pisha Facolta Di Scienze Politiche Universita Di Padova
Degjojme shpesh te flitet se vendi yne eshte me pak i zhvilluar ne Europe,me ekonomine me te dobet,me inflacionin me te larte e shume e shume te tjera si keto. Renditemi ne vendet e para gjithmone per gjerat e keqija si krimi, korrupsioni, kontrabanda. Por duhet te hedhim nje sy prapa e te shikojme se si kane rrjedhur gjerat. Ne vitin 1990 pak a shume u nisem te barabarte me shume vende te tjera Europiane. Diferencat midis shteteve te ndryshme nuk ishin kaq te medha. Duke qene se ishim per gati 50 vjet nen komunizem nuk kishim kuptuar se cfare ishte demokracia, liria e fjales, e shtypit dhe e vetvendosjes per shume veprime. Megjithate pak e nga pak filluam te ingranoheshim ne te qenit nje shtet demokratik edhe pse nje gje e tille ishte shume e veshtire fillimisht.
Me kalimin e viteve Shqiperia filloi te vendoste lidhje me shtetet e tjera, marreveshje ekonomike, politike e te tjera si keto, gje qe me pare nuk kishte ndodhur. Por vetem pas 7 vjetesh do te ndodhte ajo qe secili nga ne se kishte pritur dhe qe per me teper rrezoi themelet qe do ishin baza e krijimit te nje Shqiperie Europiane.Lufta 'civile' e vitit 1997 ka per te mbetur thelle ne mendjet tona ,jo vetem per faktin se dhe sot e kesaj dite nuk e dime se kunder kujt luftonim por qe na rrenoi plotesisht.
Demet ishin te shumta si ne materiale ashtu dhe ne njerez qe ishte dhe me e dhimbshmja. Lufta na beri te riktheheshim 100 vjet prapa. Megjithate analiza e 97-es eshte bere e sterbere dhe ajo cfare ka me shume rendesi tani eshte e ardhmja ose me sakte ajo cka ndodhur pas 97es e qe do ndodhe ne te ardhmen. Pas nje rrenimi total shikojme nje rimekembje te shtetit nga e para qe nga istitucionet e deri ne mendjet e njerezve dhe me duhet te them qe ne keto 11 vjet kemi bere shume. Ne sot mund te flasim per nje vend qe ka arritur te behet pjese e 'NATOs',te firmose marreveshjen e AsocimStabilimit me Bashkimin Europian dhe kjo nuk eshte pak. Vendi yne sot eshte i lakmuar nga shume vende te botes, investitore te huaj qe shohin tek Shqiperia nje vend me shume burime.Ne raportin e fundit te Bankes Boterore, Shqiperia renditet e dyta ne bote persa i perket reformave
te nderrmarra ne ekonomi. Ne raport thuhet qe vetem ne dy vitet e fundit eshte ulur koha e rregjistrimit te nderrmarrjeve te reja nga 48 dite ne 1 dite, jane hequr mbi 180 pika persa i perket kushteve te rregjistrimit, eshte krijuar nje sistem i pageses online dhe nje sistem dixhital persa i perket shpenzimeve publike ,gje qe ka ulur me 15% koston. Qeveria eshte impenjuar dhe vazhdon ta beje nje gje te tille per te siguruar vazhdimin e ketyre reformave qe sipas reportit "DOING BUSSINES" do te shtrihet ne sektorin privat si dhe krijimin e nje sistemi modern per te dhenat e popullsise
Botim i Qendres Informative Studentore Shqiptare wwww.ztudenti.com
Faqa [10]
gje qe u finalizua pak muaj me pare me Certifikatat Dixhitale. Reforma te tjera e presin Shqiperine qe duke filluar nga Janari i vitit 2009 do te kete Pashaporta Biometrike dhe Karta Identiteti te tipit amerikan.Te gjitha keto kane bere qe Shqiperia nga vendi i 178 qe kishte ne vitin 2006 persa i perket renditjes se ekonomive boterore te kaloje ne vendin 135 ne vitin 2007 dhe te ngjitet ne vendin e 86 ne vitin 2008.Nje tjeter element terheqes eshte pozita gjeografike qe Shqiperia ka. Ajo mund te perdoret si nderlidhese midis shume shteteve te Europes per kalimin e rrugeve kryesore, te gazit, naftes,elektricitetit etj. Por ti kthehemi e te shohim statistikat te dhenat tregojne per nje rritje te numurit te turisteve qe vijne e vizitojne vendin tone cdo vit. Kjo dhe si pasoje e zhvillimit te vendit si ne infrastrukture ashtu dhe ne investime te tjera. Ne krahasim me cfare ishim kemi bere shume por kemi akoma shume per te bere .Nje gje eshte e sigurt qe jemi ne rrugen e duhur. Doja te kapesha edhe pas nje aspekti tjeter ne ate qe shpesh thuhet ''Mentalitet Shqiptari''. Si shqiptare qe jemi diskutojme shpesh rreth shume gjerave qe me perpara shiheshin me sy tjeter nga vete ne e qe tani nuk na bejn pershtypje.
Po marr nje rast banal ,nese me perpara djemte e vajzat e reja donin te dilnin duhet te ktheheshin ne shtepi brenda nje orari te caktuar ndersa tani kjo gje nuk perben problem, dikur veshja duhet te ishte sipas nje tradite ndersa tani mund te veshesh cte duash dhe asnje ste detyron se cfare te zgjedhesh.Tani keto gjera na duken normale,por me perpara sishte keshtu. Per mendimin tim jemi emancipuar dhe ne si njerez, kemi filluar te mendojme si Europa,te bejme, te sillemi,te vendosim ate cka ne na intereson dhe jo ne ate qe thone te tjeret. Vendin e bejne njerezit dhe nga ketu ne jemi bazuar per te ndertuar nje te ardhme qe te jete me e mire se e shukara. Sot shohim qe Shqiperia po zhvillohet. Kemi qytete te medha qe kane marre pamjen e qyteteve metropolitane,mjafton te permendim Tiranen, Durresin, Shkodren Vloren, Saranden, Elbasanin etj.Nese me perpara i kishim te gjithe te rinjt te gatshem te
largoheshin drejt vendeve te tjera sot nuk ndodh keshtu me nje te ri tiranas, durrsak apo cfaredo qyteti tjeter. Normale nuk eshte per te gjithe njesoj por pjesa derrmuese shikon nje drite shprese ne Shqiperi, gje qe perpara nuk ndodhte .Gjithsesi mund te rri duke permendur me mijera fakte, njohuri, statistika por ajo cka shihet ne syte e te gjithe shqiptareve eshte nje Shqiperi qe po ndryshon.Personalisht si student jam i mendimit qe nje dite do ta kemi Shqiperine te bukur ashtu sic e kemi enderruar gjithmone. Doja ta mbyllja me nje fjali---Mos e harroni Shqiperine vendin ku keni lindur e jeni rritur, sot ajo ka nevoje per te gjith ne.
Botim i Qendres Informative Studentore Shqiptare wwww.ztudenti.com
Faqa [11]
REKLAMAMA
Reklamo në Revisten Studenti
Studentët janë e ardhmja. Reklamo në vendin e duhur për te ardhmen e biznesit tënd.
Tel: +44790 750 4251 E-mail:marketing@ztudenti.com www.ztudenti.com
[12]