Minder en Meer - Fontys Hogeschool voor de Kunsten

Page 1

Profilering FONTYS HOGESCHOOL VOOR DE KUNSTEN februari 2011


INHOUDSOPGAVE Format Nulmeting Regieorgaan Sectorplan Kunstonderwijs

3

Inleiding

4

1. Missie Fontys Hogeschool voor de Kunsten

5

1.1 Uitgangspunten

5

1.2 Principes

5

2. Ambities Fontys Hogeschool voor de Kunsten

6

8

2.1.1 Conservatorium

2.1.2 Rockacademie

10

2.2 Ambities domein Theater

11

2.2.1 Academie voor Theater

2.2.2 Academy for Circus and Performance Art

8

11 12

2.2.3 Academie voor Muziek- en Musicaltheater

12

2.3 Ambities domein Dans

13

2.4 Ambities domein Beeldend/Architectuur en Stedenbouw

15

2.4.1 Academie voor Beeldende Vorming

15

2.4.2 Academy for Art, Communication and Design

15

2.4.3 Master Kunsteducatie

15

2.4.4 Lectoraat Media / Fontys FutureMediaLab

16

2.4.5 Academie voor Architectuur en Stedenbouw

16

3. Profilering Fontys Hogeschool voor de Kunsten

17

19

3.1 Profiel domein Muziek

3.1.1 Conservatorium

3.1.2 Rockacademie

2

2.1 Ambities domein Muziek

3.2 Profiel domein Theater

19 21 22

3.2.1 Academie voor Theater

22

3.2.2 Academy for Circus and Performance Art

23

3.3 Profiel domein Dans

24

3.4 Profiel domein Beeldend/Architectuur en Stedenbouw

27

3.4.1 Academie voor Beeldende Vorming

27

3.4.2 Academy for Art, Communication and Design

28

3.4.3 Academie voor Architectuur en Stedenbouw

28

4. Verbindingen Fontys Hogeschool voor de Kunsten

30

4.1 Overzicht verbindingen

32

4.2 Exemplarische voorbeelden

34

5. Innovatie Fontys Hogeschool voor de Kunsten

37

6. Meer, minder en houden zo

44

6.1 Overzicht Meer en Minder

44

6.2 Meer

45

6.3 Minder

45

6.4 Houden zo

46

6.5 Organisatiestructuur Fontys Hogeschool voor de Kunsten

46

6.6 Voorwaarden

46

6.7 Samenvattend

47

7. Overzicht huidig profiel Fontys Hogeschool voor de Kunsten

48

8. Overzicht toekomstig profiel Fontys Hogeschool voor de Kunsten

50


FORMAT NULMETING REGIEORGAAN SECTORPLAN KUNSTONDERWIJS Naam hogeschool

Fontys Hogeschool voor de Kunsten (FHK)

Contactpersoon

algemeen directeur

Naam

Rien van der Vleuten

Telefoonnummer

0877 878100

E-mailadres

m.vandervleuten@fontys.nl

Disciplines waarop de uitwerking betrekking heeft: Muziek, Dans, Theater, Beeldend/Architectuur en Stedenbouw

Croho code

Bachelor Beeldende Kunst Docent Beeldende Kunst en Vormgeving Vormgeving

39100 39111

Bachelor Dans

Docent Dans Dans

34940 34798

Bachelor Muziek

Docent Muziek Muziek

39112 34739

Bachelor Theater

Docent Drama Circus and Performance Art

34745 30014

Master Muziek

44739

Master Architectuur

44336

Master Stedenbouw

44338

Master Kunsteducatie

49117

Voor uitgebreide informatie over Fontys Hogeschool voor de Kunsten en haar opleidingen verwijzen wij u naar www.fontys.nl/kunsten

3


INLEIDING Deze profielbeschrijving van Fontys Hogeschool voor

De opdracht aan het regieorgaan is om voor juni 2011

de Kunsten (FHK) is tot stand gekomen op verzoek van

het concept-sectorplan Kunstonderwijs op te leveren.

de HBO-raad, in casu “het regieorgaan”onder leiding

Deze notitie draagt daar vanuit FHK aan bij.

van de heer Brinkman, met de bedoeling het totaal

Na analyse van alle reacties zal het regieorgaan ons

aanbod van HBO-kunstopleidingen in Nederland in

vragen of ons ambitiebeeld realistisch is gelet op de

beeld te krijgen en belangrijker, om inzicht te krijgen

feitelijke stand van zaken en of het totaal aan ambities

in ambities en positionering van de kunstopleidingen

van alle kunstopleidingen een samenhangend en

voor de toekomst.

gedifferentieerd beeld laat zien zonder teveel overlap

Hoewel het document in eerste aanleg geschreven

en/of witte vlekken.

is voor die inventarisatie, vinden wij dat de ambities

Omdat het niet aannemelijk is dat er op basis van

en het idee over positionering van FHK tegelijkertijd

de inventarisatie in één keer een voldoende samen-

breder moeten worden gedeeld met alle medewerkers van FHK en de partners met wie FHK samenwerkt.

FHK

Vandaar dat de rapportage de vorm

Een huis, een klooster haast, alles onder één dak

van een boekje heeft gekregen.

midden in de stad, midden tussen mensen

Uiteraard is de opbouw geheel in de

Een thuis, een warme cocon, veilig en verleidelijk,

vorm zoals de commissie Brinkman

waar talent groeien kan en de kunst

dat van ons verwacht.

Een tuin, bemeste grond, gemengd bedrijf,

Begin 2008 werd het kunstonderwijs

elkaar bestuivend, waar wortel schiet en rijp kan groeien

besproken in de Tweede Kamer.

Springplank ook, een brug, om nu en toekomst te verbinden

Aanvankelijk over

de

ging

de

discussie

arbeidsmarktrelevantie

Pleisterplaats waar men ontmoet, rust en vonken Kom er maar in

en kwaliteit van de opleidingen. Twijfels die daarover bestonden zijn door de commissie

hangend en gedifferentieerd totaalbeeld ontstaat, zal

Dijkgraaf en de NVAO aanmerkelijk genuanceerd.

het regieorgaan vragen om bijstelling van ambities. In

Daarmee is een reactieve oriëntatie verschoven naar

deze tweede fase zal een nadrukkelijke samenwerking

een meer proactieve oriëntatie, met de uitdaging om

en afstemming met andere hogescholen van ons

tot profilering en differentiatie te komen.

worden verwacht.

Met het huidige maatschappelijke debat over de

Uiterlijk 31 mei biedt het regieorgaan de HBO-raad een

toegevoegde waarde van kunst en cultuur ontstaat

concept-sectorplan aan.

nog meer behoefte aan een helder perspectief.

4


1 missie

FONTYS HOGESCHOOL VOOR DE KUNSTEN Fontys Hogeschool voor de Kunsten staat voor scholing

Wanneer kunst tot in de verste vezels van het sociale

op hbo bachelor- en masterniveau op het gebied van

weefsel een rol speelt, kan ze ook vorm geven aan de

kunsteducatie en podiumkunsten.

samenleving en een belangrijke bijdrage leveren aan

Dit doen we vanuit authentieke ervaringen, in

sociale innovatie. Via kunst kan FHK haar studenten

wisselwerking met de beroepspraktijk en met veel

leren om de civiele maatschappij te versterken en bij te

aandacht voor persoonlijke keuzes.

dragen tot cultureel burgerschap. Kunst dynamiseert

Daarmee leiden we studenten op tot vakbekwame, zelfbewuste en ondernemende beroepsbeoefenaars.

cultuur en cultuur is de hoeksteen van de samenleving. Alleen cultuur maakt “samen-leven” mogelijk. Alles wat is, kan ook altijd anders zijn. Dat is de bood-

Wij ontwikkelen: creatief talent en een persoonlijke identiteit. Wij vinden: binding met de samenleving en samenwerken noodzakelijk.

schap die kunst heeft voor de samenleving. Kunst laat zien dat er altijd andere mogelijkheden zijn en genereert dus mogelijkheidszin. Kunst doet dat niet alleen op vormelijk of esthetisch vlak, maar ook op het terrein van de economie, de politiek, de ecologie,

Wij creëren: een verleidelijke leeromgeving en liefde voor het vak.

het onderwijs en het sociale. Wanneer kunst de

Wij verwachten: passie, inzet, discipline en een open houding.

op alternatieve mogelijkheden te wijzen, kan ze een

kracht heeft om ook op deze terreinen voortdurend cruciale bijdrage leveren aan sociale innovatie via inspiratie en verbeeldingkracht.

1.1 UITGANGSPUNTEN Fontys Hogeschool voor de Kunsten stelt vast dat kunst

1.2 PRINCIPES

en de afgeleiden daarvan tot in de kleinste vezels van

Innovatie vindt plaats op de randen van de disciplines:

de samenleving zijn doorgedrongen. Kunst en artistieke

“Creëer ontmoetingen”.

vormen treffen we niet alleen aan in musea of op

Robuust opleiden gebeurt in wisselwerking met de

professionele podia, maar ook in het verenigingsleven

praktijk: “Keer binnenste buiten”.

en de amateurkunsten, tot in de vormgeving van onze interface met nieuwe media of de performance van een bedrijfsleider voor zijn personeel. Kunst is tot in de verste vezels van de samenleving vertakt. Dat is een eerste belangrijk uitgangspunt van FHK.

Talent groeit in een verleidelijke omgeving: “Maak een FHK pleisterplaats”. Kaderstellingen zijn een gegeven door anderen of onszelf gesteld: “Act what you preach”.

5


2 AMBITIES

FONTYS HOGESCHOOL VOOR DE KUNSTEN

1. FHK wil maatschappelijk verantwoorde kunstvakdocenten

en

uitvoerende

kunstenaars

opleiden

die een wezenlijke bijdrage leveren aan sociale

innovatie. FHK doet dat door niet alleen in te zetten op het overleveren van hoogstaande artistieke kennis en het aanleren van kunstpraktijken. De student krijgt ook inzicht in de beroepscontext waarin zij of hij later zal functioneren. FHK levert daarom ook economische, politieke en sociale context en pedagogische kennis. 2. Art as drive. FHK ziet hoogstaande kunst als finaliteit en als motor om een bijdrage te leveren aan kwaliteitsvolle en duurzame sociale relaties. De authentieke beleving van de creërende kunstenaar vormt de basis om kwaliteitsvolle en artistiek doorleefde kunstvakdocenten op te leiden èn om nieuw artistiek talent op de planken te krijgen. 3. FHK gelooft in het nut van een uitgekiend

“glokaal” beleid. FHK heeft de ambitie om lokale culturele praktijken en levensvormen van Tilburg, Brabant en de Euregio (met België als bevoorrechte partner) te verbinden met internationale artistieke bewegingen die er toe doen. De specifieke lokale setting en geschiedenis wordt ingezet om culturele homogenisering en blinde nationalisering tegen te gaan. 4. Omdat de samenleving voortdurend in beweging is, is het voor FHK noodzakelijk in te zetten op levenslang leren. Daarom werkt FHK in de toekomst als een

open source door het inrichten van werkplaatsen, open ateliers, residenties, summerschools en een kenniscentrum. Informatie over kunsteducatie en over het functioneren van kunst in de samenleving wordt op een toegankelijke manier aangereikt. 6


5. FHK huist vier verschillende domeinen en 17 opleidingen onder één dak. Dit biedt de optimale kans om interdisciplinair te werken. Het aanreiken van zowel economische en politieke aspecten als pedagogische kennis moet die interdisciplinariteit in de nabije toekomst ook buiten de strikt artistieke context leiden. Artistieke interdisciplinariteit verruimt FHK dus tot maatschappelijke interdisciplinariteit met kunst in het centrum. 6. FHK leidt op tot common artists omdat ze niet gelooft dat het romantische beeld van de kunstenaar als een geïsoleerd scheppend genie vandaag nog enige relevantie heeft. FHK leidt kunstvakdocenten en kunstenaars op die de nodige sociale, communicatieve, economische en pedagogische vaardigheden hebben én die de relatie met anderen erkennen als bron voor creativiteit. FHK vormt mensen die open staan voor de samenleving en maatschappelijke veranderingen. Daarom zijn afgestudeerden ook breed inzetbaar in de beroepspraktijk. 7. Voor FHK staat de artistieke praxis centraal. In een artistieke praxis staan theoretische inzichten en praktijkuitvoeringen op gelijke voet. De talentvolle student weet zowel de conceptuele als de historische kennis over zijn kunstdiscipline te incorporeren en zijn artistieke en educatieve praktijk performatief uit te dragen. Kortom, FHK leidt studenten op tot kunstenaars en reflectieve docenten die hun scheppende artistieke praktijk als basis hebben. 8. FHK leidt op tot cultureel ondernemerschap en helpt studenten, die vertrekken vanuit hun artistieke praktijk en affiniteit, een duurzame loopbaan te ontwikkelen. Daarom vertrekt FHK meer vanuit de

cultureel

entrepreneur: iemand die alle

kansen en inzichten heeft om zijn persoonlijk artistieke praktijk of affiniteit maatschappelijk door te zetten waardoor tevens sociale innovatie mogelijk wordt. Dat dit naast artistieke kennis zowel economische als politieke inzichten veronderstelt, spreekt voor zich. 7


2.1 AMBITIES DOMEIN MUZIEK

Voortrajecten Het Conservatorium kent zowel interne als externe

Het domein Muziek van FHK bestaat uit het

vooropleidingen alsook een afdeling ‘Young Musicians”

Conservatorium en de Rockacademie.

voor uitzonderlijk jong talent uit de regio. Zij handhaaft deze trajecten en waarborgt zo de kwaliteit van de

2.1.1 Ambities Conservatorium

instroom en continuïteit van de opleiding.

Het Conservatorium profileert zich als een op ZuidNederland

en

de

Vlaams-Nederlandse

Euregio

georiënteerde opleiding. Het overgrote deel van de studenten aan de bacheloropleidingen is uit deze regio afkomstig en vindt daar na de opleiding ook emplooi.

Bachelor Muziek differentiatie Instrumentaal/Vocaal De opleiding kenmerkt zich door een ontschotting van licht en klassiek en bouwt die verder uit. Het onderwijsprogramma is toegesneden op de actualiteit in de beroepspraktijk en kiest voor het meer present

Versterken en uitbouwen van de

laten zijn van de totale muzikale keten van creatie,

(eur)regionale kleur van de opleiding

uitvoering en “markt” in het onderwijsprogramma.

Het Conservatorium kent een sterke verankering in de regio op het terrein van de muzikale podia, onderwijs, kunsteducatie en amateurkunst. De opleiding sluit aan bij de belangstelling voor koren en “hafabra” in de

Studenten kunnen zich profileren op een bepaald aspect van de keten door het volgen van keuzevakken en een minor.

zuidelijke regio’s en spant zich in om talentvolle jonge

Bachelor Muziek differentiatie Muziektheater

musici uit de regio op te leiden.

De actualisering bij de differentiatie Muziektheater

De masteropleiding heeft een meer internationale

van de bachelor Muziek bestaat uit het ontwikkelen

kleur evenals de opleiding Muziektheater. “Think

van een uitstroomprofiel Muziektheater Klassiek.

global, act local” is de kenschets van de insteek van het Conservatorium m.b.t. internationalisering.

8


De opleiding kiest voor een verbreding van het aantal

Maastricht en kent een meer Europese oriëntatie.

beroepsprofielen met die van maker/docent, die

Er wordt regelmatig samengewerkt met conservatoria

ontwikkeld wordt vanuit de Academie voor Theater.

in Gent en Antwerpen en de kernteams van beide

Muziektheater

samenwerking

opleidingen hebben structureel contact. Een flink deel

aan met de afstudeerrichting Musicaltheater van

van de studentenpopulatie van de Master bestaat uit

de Dansacademie en de Academie voor Theater in

buitenlandse studenten en de voertaal is Engels.

een nieuw te vormen Academie voor Muziek- en

De opleiding kent een eigen signatuur en leidt op

Musicaltheater.

tot ondernemende musici die zelfstandig een positie

gaat

een

hechte

Bachelor Docent Muziek Voor de opleiding Docent Muziek betekent actualiseren allereerst een verbreding van de opleiding. Het aantal beroepsprofielen waarvoor wordt opgeleid is uitgebreid en er is naast de sector onderwijs aandacht voor de sector kunsteducatie. Studenten kunnen kiezen voor een bepaald uitstroomprofiel. De opleiding

in de maatschappij verwerven. Iedere student volgt een op maat toegesneden programma. De opleiding wil in samenwerking met het lectoraat Kunstpraktijk in de Samenleving (Arts in Society) van FHK het onderzoeksaspect nog verder uitbouwen en docenten daarin extra professionaliseren.

wordt toegankelijker voor pop musici. Ook hier krijgt

Uitbreiden van na- en bijscholing van professionals

het creërende aspect meer aandacht.

In het kader van “Life Long Learning” is er een

In het kader van “life long learning” start een deeltijd

groeiende noodzaak voor professionals om zich bij

opleiding Docent Muziek voor studenten met een

te scholen. Het Conservatorium kent een compact

bachelor Muziek als vooropleiding.

aanbod in na- en bijscholing, in het bijzonder voor de eigen alumni met wie een jarenlange opleidingsrelatie

Master Muziek

bestaat. Het aanbod wordt op vraag van de markt

De “Master of Music” wordt uitgevoerd door het

uitgebreid met een Summerschool en een cursus

Conservatorium samen met de Hogeschool Zuyd uit

Cultureel Ondernemerschap.

9


2.1.2 Ambities Rockacademie

muziek die sindsdien zijn ontwikkeld, worden als richtsnoer gebruikt bij het maken en uitvoeren van het

Leidend in Europa

onderwijsprogramma.

De ambitie van de Rockacademie is om in heel Europa leidend te worden in het opleiden van professionals die de muziekwereld mede gaan bepalen. De opleiding geeft zo een logisch gevolg op het succes van de opleiding in eigen land, alwaar zij een voortrekkersrol vervult als opleider voor popmuziek. In september 2012 start de Rockacademie met een Engelstalige propedeuse.

In

haar

artistieke

Rockacademie

elke

positionering

respecteert

muziekstroming

die

de

bewijst

publiek aan te spreken en die de potentie heeft zich in de toekomst te handhaven. In haar keuze van onderwijs en het ontwikkelen van onderwijs geeft de Rockacademie prioriteit aan de artistieke ambitie boven de consumptieve getallen die een stroming of stijl genereren. De Rockacademie ligt in de toekomst

De Rockacademie positioneert zich ten opzichte van de

dan ook aan de basis van nieuwe ontwikkelingen in de

beroepswereld als een actieve speler in de wereld van

internationale muziekwereld.

muziek, als een deelnemer in ontwikkelingen en als een medevormgever. Zij voert daartoe een actief beleid door

Bachelor Docent Muziek

het organiseren van ontmoetingen en confrontaties,

In samenwerking met het Conservatorium wordt

zowel binnen als buiten het lesprogramma, met alle

een nieuw onderwijsprogramma ontwikkeld voor de

geledingen binnen de industrie.

opleiding Docent Muziek gericht op het binnenschoolse

De opleiding handhaaft en verstevigt de verbinding met

en buitenschoolse werkveld.

de geledingen in de popmuziek (belangenbehartiging,

Master

performance en industrie, management en media etc.)

De “Master of Music� van het Conservatorium

Voortrajecten

wordt meer toegankelijk voor afgestudeerden van

Alumni van de opleiding treden op als licentiehouders

de Rockacademie. De confrontatie tussen klassiek

en begeleiden aspirant studenten van de Rockacademie

geschoolde studenten en die van de Rockacademie

op weg naar de audities van de opleiding.

mikt op een sterke broedplaats voor innovatie.

Bachelor Muziek differentiatie Popmuziek De

Rockacademie

positioneert

zich

als

Post-hbo een

De Rockacademie kent een samenwerking met een

muziekopleiding die opleidt voor de muziekwereld

extern commercieel bureau dat voor o.a. de eigen

zoals die is ontstaan na de uitvinding van elektriciteit.

alumni nascholing verzorgt op het zakelijke vlak.

Vormen van productie, distributie en consumptie van

Alumni bouwen zo een duurzame loopbaan uit in een hectische sector met snelle wisselingen.

10


2.2 AMBITIES DOMEIN THEATER Het domein Theater van FHK bestaat uit de Academie

buitenschools) waar studenten hun werk als startende Theaterdocent kunnen tonen.

voor Theater, de nieuwe Academie voor Muziek-

De academie creëert in haar onderwijs meer ruimte voor

en Musicaltheater en the Academy for Circus and

nieuwe tendensen in de theaterwereld (multimedia,

Performance Art.

locatietheater met aandacht voor ruimte, architectuur en object, gametheatre en andersoortige vormen die

2.2.1 Ambities Academie voor Theater

aansluiten bij de digitalisering). De theoretische diepgang van de opleiding wordt

Voortrajecten

vergroot door een nauwe aansluiting met het lectoraat

De academie kent een eigen voortraject voor de

Arts in Society van FHK dat zich specialiseert in de

opleiding Docent Theater en handhaaft dat.

theorieën rond productieprocessen en de verschuivende

Bachelor Docent Theater

positionering van de kunsten in de maatschappij.

zich in de wereld van de theatereducatie onderscheiden

Bachelor Docent Theater specialisatie Muziektheater

door hun kwaliteiten als docerende theatermakers.

Als nieuwe loot aan de stam ontwikkelt de academie

De academie levert startbekwame theaterdocenten die

De academie intensiveert de verbinding met de

een Specialisatie Docent Muziektheater.

amateurtheaterwereld door o.a. samen te werken met

In de beroepspraktijk van theatereducatie bestaat

Kunstfactor en Kunstbalie.

behoefte aan docenten Muziektheater. De specialisatie

De academie richt haar onderwijs meer in als theaterwerkplaats waar studenten nog meer de verbinding maken tussen technische en theoretische

sluit goed aan bij de traditie van de opleiding en de keuze van FHK voor brede docentopleidingen die in kunnen springen op de vragen van de beroepspraktijk.

aspecten van het theatervak en waar ruim aandacht

Post-hbo

is voor het totale (didactisch-, pedagogisch- en

De academie kent een compact nascholingsaanbod

artistieke) proces waar de docerende theatermaker

dat

leiding aan geeft. Ook ontstaat hier ruimte om de

academie handhaaft dit en kiest voor een flexibel

vormgevingskwaliteiten van de maker te ontwikkelen

vraaggericht aanbod dat afhangt van ontwikkelingen

(scenografie, theatertechniek, ICT).

in het beroepsveld en de bredere samenleving.

De academie draagt de kwaliteit van haar opleiding

Nascholingsprogramma’s worden vanaf 2011 ook

met meer overtuiging uit door o.a. veelvuldig gebruik

aangeboden

vooral

bedoeld

aan

is

voor

niet-alumni

eigen

van

alumni.

de

De

academie.

te maken van lokale en provinciale podia (binnen- en 11


2.2.2 Ambities Academy for Circus and Performance Art Bachelor Circus and Performance Art The Academy for Circus and Performance Art is een kleinschalige opleiding voor uitvoerende professionals op het terrein van circus en performance. De academie heeft een sterk internationaal karakter met veel buitenlandse studenten. De voertaal is Engels. De opleiding bestaat pas enkele jaren en is in die tijd uitgegroeid tot een hoogwaardige opleiding in circus and performance art en heeft de ambitie tot de 5 leidende circusopleidingen in Europa te behoren.

2.2.3 Ambities Academie voor Muziek- en Musicaltheater FHK kent in de toekomst een eigenstandige Academie voor Muziek- en Musicaltheater bestaande uit een samenwerking van de differentiatie Muziektheater van

de

bachelor

Muziek,

de

afstudeerrichting

Musicaltheater van de bachelor Dans en de specialisatie Muziektheater van de bachelor Docent Theater. De kwaliteit van de verschillende studierichtingen wordt verhoogd door het bundelen van krachten. Ook wordt de zichtbaarheid verbeterd voor de instroom van aspirant studenten en de uitstroom naar de beroepspraktijk. Het eigenstandig maken

De academie is via eigen alumni bepalend voor

van producties voor het kleinere podium hoort bij het

innovatie en ontwikkelingen binnen de circuswereld.

nieuwe aanbod.

Bachelor Docent Circus and Performance Art

In de nieuwe academie wordt de student opgeleid

De academie ontwikkelt momenteel een docenten-

aan podiumkunsten waarin zang, drama en dans

opleiding voor Circus and Performance Art. Hieraan is

samengaan en anderzijds als docent in de educatieve

behoefte binnen de sector onderwijs en kunsteducatie,

sector. Zowel voor de instroom van nieuwe studenten

met name op het gebied van het Jeugdcircus.

als de uitstroom van afgestudeerden richt deze

De academie wordt een leidend instituut op het gebied

academie zich naast Nederland op de grenslanden

van circuseducatie.

BelgiĂŤ en Duitsland (Euregio).

12

voor enerzijds een carrière binnen het brede scala


2.3 AMBITIES DOMEIN DANS Voortrajecten

het werkproces. De gekozen profilering brengt dansers voort die zelfvertrouwen hebben, die authentiek zijn en willen experimenteren met dans en/of theatraliteit.

De academie brengt de voortrajecten inhoudelijk in lijn met de vakopleiding. Ze nemen de kleur aan van de opleiding Theaterdans Uitvoerend. Onderzocht wordt

Ontwikkelen van een Engelstalige uitvoerende opleiding

welke kansen er zijn om de huidige vooropleiding te verbinden met de opleiding Musicaltheater.

Bachelor Dans afstudeerrichting theaterdans uitvoerend Tilburg onderscheidt zich in Nederland door een sterke Danstheatertraditie met eigenzinnige, onderzoekende

De academie is een belangrijke partner in het locale culturele veld (Tilburg Dansstad) en participeert actief met gebruikmaking van het internationale karakter van de danskunst en de regionale, Zuid-Nederlandse en Vlaamse dansinfrastructuur binnen de internationale danswereld.

bevlogenheid. Deze traditie verbindt de Dansacademie

Bachelor Dans afstudeerrichting Musicaltheater

met de hedendaagse theaterdans en zij levert een bijdrage

In samenwerking met het Conservatorium en de

aan de ontwikkeling van Urban-dans als podiumkunst.

Academie voor Theater wordt een opleiding ontwikkeld

dansers met lef, theatraal bewustzijn en artistieke

waarin

De opleiding profileert en actualiseert haar specifieke kleur.

de

beroepsprofielen

van

de

bestaande

opleidingen Muziektheater en Musicaltheater worden verbreed met dat van maker en docent. De Academie voor Muziek- en Musicaltheater levert

De Dansacademie bereidt studenten voor op de

een structurele bijdrage aan het te ontwikkelen

hedendaagse danswereld die bevolkt wordt door

Productiehuis Muziek- en Musicaltheater door het

polyglots die in staat zijn multidisciplinair te werken.

brengen van innovatieve voorstellingen van bestaand –

Iedere zichzelf respecterende danser kan acteren,

maar niet commercieel – repertoire en het ontwikkelen

improviseren en levert een conceptuele bijdrage aan

van nieuw werk, al dan niet van Nederlandse bodem.

13


Bachelor Dans afstudeerrichting choreografie Het leren vormgeven in dans met een brede opvatting over dans als artistieke kunstvorm staat centraal in de bacheloropleiding Choreografie. Het is een individuele studie die erop gericht is vanuit persoonlijke affiniteit en talent van iedere student een segment van de danskunst bewust te maken en vaktechnisch te ontwikkelen. Hierbij kiest de bachelor Choreografie voor een opleiding met een gedifferentieerd traject waarbij de persoonlijke artistieke mogelijkheden en talenten van iedere student optimaal tot ontwikkeling kunnen komen. De opleiding profileert zich als een op de beroepspraktijk georiënteerde makersopleiding die ingebed is in het (regionale) werkveld.

zij heeft behoefte aan een flexibel onderwijstraject en aan maatwerk leerproducten die zowel los kunnen worden aangeboden als gestapeld kunnen worden tot een individuele opleidingsroute die tot een

Bachelor Docent Dans

lesbevoegdheid leidt.

De opleiding Docent Dans richt zich op de praktijk van

Qua aanpak is gekozen voor “blended learning”. Het

dansdocenten in het onderwijs, de amateurkunst en de

gaat hier om een verkort opleidingstraject voor dansers

kunsteducatie en wordt gewaardeerd om zijn artistieke

en choreografen die al een uitvoerende opleiding

praxis, waarbij ontwikkelingen in de samenleving

hebben gevolgd. In de opleiding wordt rekening

gestalte krijgen in het onderwijs.

gehouden met EVC’s.

Er is aandacht voor de invloed van een multiculturele

Master Choreografie

samenleving op onderwijs. Zo werkt de academie aan de ontwikkeling van het ‘Twinning=Winning’ project waarin het aangaan van gelijkwaardige verbindingen, het vervlechten van vaardigheden en kennisdomeinen van mensen uit verschillende culturen centraal staat. ‘Twinning = Winning’ is een samenwerkingsproject tussen

FHK,

daCi

International,

VO-scholen

en

internationale partners. Dit dansproject levert een bijdrage aan de culturele, sociale en emotionele ontwikkeling

van

jongeren.

Leren

presenteren,

eigen kwaliteiten ontdekken en ontwikkelen via interdisciplinair werken en kennis opdoen in relatie tot het cultureel erfgoed zijn hier sleutelwoorden.

De master Choreografie voorziet in een niche in de markt en profileert zich als belangrijke bron van kennisontwikkeling binnen het beroepenveld. De het

Dansacademie choreografisch

kiest

de

brede

werkveld

als

context

van

uitgangspunt

voor de Master Choreografie en richt zich op choreografen die werkzaam zijn in het onderwijs en de amateurdanscommunity. Daarmee voorziet de opleiding in een leemte in de infrastructuur van masteropleidingen op het gebied van choreografie. Deze keuze past bij de educatieve en creërende uitgangspunten van de bachelor. Kennis en ervaring in het werkveld zijn de basis voor

Ontwikkelen deeltijdonderwijs voor de opleiding Docent Dans De

Dansacademie

krijgt

uit

artistiek/kunstzinnige situaties. Kennisontwikkeling op dit terrein is een impuls voor de ontwikkeling van het

de

beroepspraktijk

regelmatig vragen van dansers die zich, na een aantal jaren actief te zijn geweest in de uitvoeringspraktijk, meer willen richten op educatieve activiteiten. Een vierjarig voltijd traject past deze doelgroep niet, 14

projecten in educatieve, cultureel maatschappelijke en

artistieke klimaat en de kwaliteit van de Tilburgse en zuidelijke dans (relatie Tilburg Dansstad).

Post-hbo / nascholing De Dansacademie ontwikkelt op basis van vraag uit het werkveld flexibele leerproducten.


2.4 AMBITIES DOMEIN BEELDEND / ARCHITECTUUR EN STEDENBOUW Het domein Beeldend van FHK kent de Academie voor Beeldende Vorming en de Academy for Art, Communication

and

Design

(voorheen

Visuele

Communicatie). FHK rekent ook de Academie voor Architectuur en Stedenbouw tot dit domein.

2.4.1 Ambities Academie voor Beeldende Vorming Voortrajecten

Een allround ontwerper ontwikkelt een concept waarin het beeld en het medium in het teken staan van de boodschap, met de klemtoon op eigenzinnigheid en een potentieel maatschappijkritische houding. De opleiding is een exclusieve Engelstalige opleiding met een internationale uitstraling. Het vakgebied houdt niet op bij de grens. Tijdens de opleiding nemen studenten regelmatig kennis van andere kunstuitingen via samenwerkingsprojecten met andere kunstopleidingen van FHK.

De academie heeft een eigen oriĂŤntatiecursus en handhaaft deze. De cursus wordt inhoudelijk en fysiek gekoppeld aan

2.4.3 Ambities Master Kunsteducatie

scholen voor Voortgezet Onderwijs en mbo’s.

De Master Kunsteducatie richt zich op de volle

Bachelor Docent Beeldende Kunst en Vormgeving

breedte van diverse aspecten die de aard, vorm en kwaliteit van kunsteducatie bepalen: beleid (zowel

De opleiding tot docent Beeldende Kunst en Vormgeving

van de overheid als van instellingen), organisatie en

is een ongedeelde en ongegradeerde opleiding voor

management, invulling en uitvoering van onderwijs in

het totale educatieve terrein. De opleiding kent

kunst, uitvoering van kunsteducatie in buitenschoolse

zowel een voltijd opleiding als een deeltijd opleiding.

settings, ontwikkelingen in de diverse kunstensectoren

Daarnaast is er nog een duaal traject.

(met

De opleiding is een topinstituut als opleiding tot docent Beeldende Kunst en Vormgeving alsook een kenniscentrum op het terrein van Kunst- en Cultuureducatie.

name

interdisciplinaire

benaderingen)

en

onderzoek naar diverse kwesties die spelen in de wereld van kunsteducatie. De master is een samenwerkingsverband van FHK met de Hogeschool Zuyd.

2.4.2 Ambities Academy for Art, Communication and Design

De master versterkt haar centrale positie in het

Bachelor Art, Communication and Design

een stimulans voor de bacheloropleidingen door

De opleiding Art, Communication and Design is een vernieuwing van de vroegere opleiding Visuele

netwerk van partners die zich bezighouden met kunst- en cultuureducatie. Daarnaast is de opleiding aansluiting te zoeken met partners in kunsteducatie buiten FHK.

Communicatie en leidt op tot allround ontwerper.

15


Het “Fontys FutureMedialLab” richt zich op innovatie op het gebied van media, op het ontwikkelen van nieuwe concepten en formats die passen bij de 21ste eeuw en experimenteert met en geeft vorm aan conceptuele innovatie waarbij de mens, menselijke waardigheid, duurzaamheid en ethische en esthetische waarden centraal staan en gebruikt daarbij juist technologie als ‘enabler’ en inspiratiebron.

2.4.5 Ambities Academie voor Architectuur en Stedenbouw De Academie voor Architectuur en Stedenbouw bestaat uit de masteropleidingen Architectuur en Stedenbouw en kent een eigen lectoraat Stedenbouwkundige Strategieën. Onlangs is de Master Interieur ontwikkeld.

Masteropleidingen Architectuur en Stedenbouw De opleidingen zijn internationaal uniek en bieden een differentiatie t.o.v. de meer wetenschappelijke oriëntatie van universiteiten. De opleiding profileert zich met programma’s voor permanente beroepsontwikkeling zowel nationaal als internationaal. Verstedelijking is een van de belangrijkste ontwikkelingen wereldwijd en zorgt enerzijds voor nieuwe kansen en technologische innovaties maar leidt anderzijds ook tot nieuwe sociale en maatschappelijke spanningen. De academie leidt professionals op die werkzaam zijn in deze dynamiek en maatschappelijke constellatie

en

bereidt

hen

daarop

voor.

De

masteropleidingen hebben een regionale functie, die wil men behouden en verder versterken.

Lectoraat en Post-hbo

2.4.4

Het aan de masteropleidingen gekoppelde lectoraat

Ambities Lectoraat Media/ ”Fontys FutureMediaLab”

vormt een kenniscentrum voor Stedenbouwkundige strategieën dat voor een directe verbinding zorgt bij

Fontys kent een Lectoraat Media met het daaraan

actuele ontwikkelingen in het vakgebied. De academie

gekoppelde “Fontys FutureMediaLab” waar onderzoek

kent ook een postgraduate aanbod bestaande uit

en onderwijs plaatsvindt. Het betreft hier een nieuw

Masterclass programma’s onder de noemer Stadslab

interdisciplinair instituut voor media en innovatie,

European Urban Design Laboratory.

waarbinnen

verschillende

Fontys

Hogescholen

De academie bouwt de internationale component

ICT,

Hogeschool

middels het lectoraat en Stadslab verder uit en genereert

Journalistiek, Hogeschool Communicatie en Hogeschool

van daaruit meer spin-off voor de masteropleidingen.

voor de Kunsten.

Op termijn is het mogelijk om Stadslab meer als

samenwerken:

Hogeschool

zelfstandig kenniscentrum te positioneren.

16


3 profilering

fontys hogeschool voor de kunsten

Interdisciplinair en competentiegericht

worden gevoed. Voor muziek zijn dat de opleidingen

FHK verkeert in de unieke situatie dat zij alle

Instrumentale muziek, Vocale muziek en Popmuziek;

opleidingen onder één dak aanbiedt.

voor Dans Theaterdans/Modern en Jazz/Urban; voor

De ontmoeting van disciplines leidt tot innovatie.

Theater Muziek- en Musicaltheater en Circus and

Steeds vaker vinden die interacties spontaan plaats bij

Performance Art en voor Beeldend Art, Communication

zowel studenten als docenten. Het sterk producerende

and Design.

karakter van FHK draagt daar aan bij. Een hoge

Kenmerk van de uitvoerende opleidingen is dat zij

mate van vakbekwaamheid in de eigen discipline

artistieke ontwikkelingen in de beroepspraktijk op de

is

voet volgen. Daarom hebben deze opleidingen een

voorwaarde

om

een

echte

interdisciplinaire

meerwaarde te bereiken.

sterke internationale oriëntatie.

De specifieke organisatie en programmering helpen

Maar ook de regionale verankering heeft haar invloed

onderlinge verbindingen ontstaan en versterken.

op de opleiding instrumentale en vocale muziek.

Het onderwijs is competentiegericht. In de bachelor-

Harmonie, Fanfare, Brassband en Koorzang zijn

opleidingen is er naast het majorprogramma van

“producten van de streek”. De streekgebondenheid

210 EC een aanbod vanuit minoren (30 EC). Studenten

geldt voor het gehele palet aan opleidingen. Tilburg

kiezen hun minor uit het eigen aanbod van FHK

is bij uitstek de stad waar educatie haar wortels heeft.

(4 minoren) of uit het aanbod van Fontys Hogescholen

Maar ook de podia voor Dans, Muziek en Theater zijn

(15 minoren). De minor Media en Performance wordt

verankerd in de regio. Kleinschalig maken en creëren zit

interdisciplinair ontwikkeld samen met de Fontys

in het DNA van de stad en de regio. FHK sluit daarop aan

opleidingen ICT, Communicatie en Journalistiek. Naast

waardoor ze een glokale artistieke dynamiek genereert.

het eigen programma is er voor docentopleidingen een gemeenschappelijk programma Kunst en Cultuur in de eerste drie leerjaren.

Podiumkunsten en producerend leren FHK vormt met haar klemtoon op podiumkunsten

Themaweken waarin studenten en docenten vanuit

een complementair geheel binnen het palet aan

alle artistieke disciplines samenwerken aan een project

kunstopleidingen in Brabant. Naast de autonoom

versterken de interdisciplinaire insteek. Bovendien

Beeldende Opleiding en Vormgeving in Breda en

worden deze projecten uitgevoerd op locaties in de

’s-Hertogenbosch en Design in Eindhoven garandeert

stad waarmee aan een glokale verankering wordt

FHK

gewerkt. Jaarlijks produceert FHK ook een drietal grote

en

gemeenschappelijke

Stedenbouw een representatieve vertegenwoordiging

artistieke

werken.

Producties

met

opleidingen

podiumkunsten

voor

samen

kunstvakdocenten

met

Architectuur

en

van alle opleidingen worden aan het einde van het

van de verschillende kunstdisciplines.

studiejaar aan een breed publiek aangeboden in een

De kunstvakdocentopleidingen voor Muziek, Dans,

gezamenlijke programmering (Get Out). Een selectie uit de producties krijgt een plaats op regionale en nationale festivals.

Theater en Beeldend werk zijn de kern van het opleidingsaanbod van FHK. Voor deze opleidingen is “het maken” het centrale

Glokaal ‘maken’

uitgangspunt voor de docerende rol in de kunsten.

Omdat FHK vertrekt van “het maken” is het cruciaal dat

Producerend

de docentopleidingen door uitvoerende opleidingen

programmering in de hele Hogeschool.

leren

is

het

vertrekpunt

van

de

17


Cultureel Ondernemerschap

en Stedenbouw, wordt de master Interdisciplinair Creëren voorbereid.

FHK kiest voor de kunstenaar als entrepreneur FHK zet dit onderwerp stevig op de kaart en heeft

Verbonden aan de masteropleiding werken we met partijen van buiten FHK aan werkplaatsen en laboratoria waar beroepsbeoefenaars zich, al dan niet

daarvoor het Platform Cultureel Ondernemerschap

als post Graduate cursus, kunnen verdiepen en hun

opgericht. Het platform heeft als doel de belangstelling

inzichten kunnen vernieuwen. FHK groeit uit naar

voor Cultureel Ondernemerschap op de diverse

een artistieke pleisterplaats waar zowel kunstenaars

academies van FHK te bevorderen en te bewerkstelligen

als kunstvakdocenten geregeld terugkeren om een

zodat studenten voldoende geëquipeerd worden om

duurzame loopbaan uit te bouwen; het Stadslab is een

in de actuele wereld van kunst en educatie te kunnen

mooi voorbeeld hiervan.

optreden als cultureel entrepreneur.

Drie lectoraten en vijf promotietrajecten zijn direct

De eerste opdracht van het platform is het ontwikkelen

verbonden aan FHK. De lectoraten hebben de opdracht

van de minor Cultureel Ondernemerschap. Daarnaast

de identiteit en profilering van de (uitvoerende)

organiseert het platform kunstenbrede activiteiten

opleidingen scherp te houden en heel FHK te verbinden

voor docenten en studenten van FHK op het niveau van

aan

“awareness” (bewustwording) en het ondersteunt de

Zij voeden FHK door op internationaal topniveau

academies bij de ontwikkeling van discipline specifieke

artistieke

programma’s over cultureel ondernemerschap voor de

onderzoeken en hierover te publiceren. Daarmee

eigen opleiding.

geven ze geleidelijk vorm aan een platform dat als

Een werkplaats en kenniscentrum voor levenslang leren Een leven lang leren wordt door FHK niet alleen opgepakt als leren na het HBO maar ook als leren vóór de bachelor. Elke discipline kent haar vooropleiding. Bovendien geven onze afgestudeerde kunstvakdocenten zelf gestalte aan het begin van de keten van actieve kunstbeoefening en dit zowel binnen als buiten het regulier onderwijs. We vinden ze terug in het voorschools muziekonderwijs tot vooropleidingen al dan niet in cultuurprofielscholen - en centra voor de kunsten. Alle onderwijs in het HBO heeft een werkplaats

relevante

en

internationaal

maatschappelijke

maatschappelijke

ontwikkelingen.

verschuivingen

kenniscentrum

gaat

te

functioneren.

Daarin is sociale innovatie via artistieke productie en educatie een centraal onderwerp. Zowel de lectoraten Media, Stedenbouwkundige strategieën en Kunstpraktijk in de Samenleving zetten sterk in op onderzoek over sociale innovatie en publiceren hier internationaal over. Binnen de drie lectoraten staan

de

verbindingen

ontwikkelingen

en

tussen

artistieke

maatschappelijke

praktijken

centraal.

Het lectoraat Kunstpraktijk in de Samenleving geldt als paraplulectoraat voor heel FHK. Onderzoek en publicaties scherpen het profiel van FHK nationaal en internationaal aan en dienen tegelijkertijd als leidraad

nodig - zeker het Kunstonderwijs waarvoor in het WO

en visieontwikkeling binnen de schoolmuren. In de

feitelijk geen equivalent aanwezig is. Daarom zijn bij

toekomst werkt het nog meer aan de interne cohesie

elke discipline, naast de docentopleiding en de bachelor

en coherentie van docenten en programma’s. Daarbij

voor de uitvoerende opleiding, ook masteropleidingen

wordt vooral ingezet op de ondersteuning van theorie

noodzakelijk.

en onderzoekscultuur om de verhouding tussen theorie

Naast

bestaande

masteropleidingen

Muziek, Choreografie, Kunsteducatie en Architectuur

18

en praktijk meer in evenwicht te brengen.


3.1 PROFIEL DOMEIN MUZIEK Per domein worden de opleidingen omschreven op de noemers “kernkwaliteiten” en “kernactiviteiten”.

3.1.1 Profiel Conservatorium 3.1.1.1 Kernkwaliteiten Conservatorium

Bachelor Muziek differentiatie Instrumentaal/Vocaal Deze differentiatie leidt op voor het beroepsprofiel van uitvoerend musicus. De opleiding kent een ontschotting tussen licht en klassiek en onderscheidt zich daarin van andere conservatoria in het land. Het onderwijsprogramma van de opleiding laat studenten kennismaken met de

Met muzikale gedrevenheid als vertrekpunt onderscheiden

totale keten van:

de studenten van dit Conservatorium zich doordat ze

• creëren van muziek; studenten worden geschoold

verbindingen kunnen leggen tussen instrumentaal

in improviseren, arrangeren en componeren en er

en vocaal, tussen licht en klassiek, tussen creëren en uitvoerend musiceren, tussen musiceren en doceren en tussen de discipline muziek en andere kunstdisciplines.

wordt aandacht besteed aan conceptontwikkeling. • uitvoeren van muziek; studenten worden geschoold in zowel lichte als klassieke muziek en zij specialiseren

De bacheloropleidingen Muziek en Docent Muziek

zich in een van de twee richtingen. Er is een sterke

kenmerken zich door een breed aanbod waarin

focus op samenspel en ensembles.

studenten de ruimte krijgen voor individuele profilering

• het in de “markt” zetten van je zelf en je muzikale

en worden gestimuleerd tot het maken van cross-overs.

product; studenten oriënteren zich op cultureel

Het merendeel van de docenten van het Conservatorium

ondernemerschap, daarbij is veel aandacht voor

heeft een eigen beroepspraktijk en kent de actualiteit

podium presentatie.

van het werkveld. Vaak zijn zij initiator van nieuwe ontwikkelingen.

Bachelor Muziek differentiatie Muziektheater Deze differentiatie leidt op tot muziektheater: zanger

3.1.1.2 Kernactiviteiten Conservatorium Voortrajecten Er zijn éénjarige interne vooropleidingen voor de verschillende differentiaties van de bachelor Muziek en voor de bachelor Docent Muziek.

en performer. De differentiatie Muziektheater heeft een brede Europese oriëntatie en speelt een voortrekkersrol in Nederland en ver daarbuiten. Studenten leren zingen en acteren binnen verschillende muziektheatrale settings uitgebreid met klassieke dans en jazzdans,

Er is een bloeiende “Young Musicians Academy”

ensemblezang

(meerjarig) voor jong uitzonderlijk talent uit de regio.

differentiatie een of twee grote theaterproducties en

Er zijn externe vooropleidingen voor het voortgezet

een aantal vaste zang- en koorpresentaties.

onderwijs bij de raamregelingschool Willem II, het

De differentiatie Muziektheater van de bachelor

Factorium (centrum voor kunstzinnige vorming uit Tilburg) en het Pleincollege Sint Joris uit Eindhoven.

en

koor.

Jaarlijks

verzorgt

de

Muziek en de afstudeerrichting Musicaltheater van de bachelor Dans vormen in de toekomst bij FHK één

Door de vooropleidingen wordt de kwaliteit van de

academie en de opleiding wordt uitgebreid met een

instroom van de opleiding en het behoud van muzikaal

maker/docent profiel.

talent voor de regio gewaarborgd. 19


Bachelor Docent muziek De opleiding Docent Muziek leidt op tot goed gekwalificeerde

generalisten

met

een

stevige

vakinhoudelijke basis. Vertrekpunt van de opleiding is de combinatie van musiceren en doceren. Studenten hebben keuzemogelijkheden in stages, afstudeerprojecten en minoren. Ze maken kennis met diverse aspecten van het toekomstige beroep en ontwikkelen een ondernemende houding door projecten te organiseren en uit te voeren. De afgestudeerden komen in de beroepspraktijk terecht als docent in het basis- en voortgezet onderwijs, in het veld van de kunsteducatie en in de amateurkunst. Per 2011 kent de opleiding ook een deeltijdtraject dat speciaal is opgezet voor uitvoerende musici die de opleiding Muziek hebben gevolgd en zich in het kader van “life long learning” willen bekwamen tot een bevoegde docent.

Master of Music Elke

student

volgt

een

op

maat

gesneden

onderwijsprogramma met een artistiek-vaktechnische

een onderzoek naar Cultureel Ondernemerschap en

basis, waarbij vorm wordt gegeven aan de verbinding

het Kunstonderwijs, dat eerder is gedaan vanuit het

van traditie en innovatie op het terrein van de muziek.

lectoraat van FHK: Kunstpraktijk in de Samenleving

Dit in relatie tot veranderingen op het terrein van

(Arts in Society).

cultuur en maatschappij op zowel nationaal als internationaal niveau. Het opleidingsprogramma kent drie uitstroomprofielen: uitvoerend, uitvoerend met accent op onderzoek en

Reflectie op de balans tussen commercialiteit en artisticiteit en de positie die de studenten daarin wil innemen is een belangrijk item in de minor.

uitvoerend met accent op educatie.

Aanbod na- en bijscholing

Belangrijke uitgangspunten zijn:

In samenwerking met de stichting Kunstbalie en het

• zelfsturing binnen vastgestelde kaders, • de studieloopbaanbegeleider beoordeelt leeractiviteiten op relevantie en haalbaarheid en • toetsing: een onderzoekassessment levert het bewijs van bekwaamheid.

Factorium verzorgt het Conservatorium nascholing voor docenten van muziekscholen en alumni. Er is op maat aanbod op het terrein van artistieke verdieping in de vorm van individueel contractonderwijs. Vanaf juli 2010 wordt jaarlijks een Summerschool georganiseerd (afwisselend vocaal en instrumentaal)

Minor Cultureel Ondernemerschap

met als doelgroep een mix van professionals en goede

Het Conservatorium is huisbaas van de minor Cultureel

amateurs uit de wereld van koren en “Hafabra”.

Ondernemerschap die ze samen met de Rockacademie binnen FHK uitvoert. De kern van de minor ligt in het functioneren van de kunstenaar als zelfstandige ondernemer. Als vertrekpunt voor de definiëring van cultureel ondernemerschap en voor het bepalen van de daarbij behorende competenties, is uitgegaan van 20

Lectoraat Het Conservatorium participeert in de leerstoel Kerkmuziek van de Universiteit Tilburg en onderhoudt actieve contacten met het ISOK (Interkerkelijke stichting opleiding kerkmuziek). Onlangs is i.s.m. het ISOK een curriculum kerkmuziek ontwikkeld wat uitgevoerd wordt in samenwerking met de leerstoel Kerkmuziek.


3.1.2 Profiel Rockacademie

3.1.2.2 Kernactiviteiten Rockacademie

3.1.2.1 Kernkwaliteiten Rockacademie

Voortraject

De Rockacademie kent een internationale oriëntatie en is in verbinding met media, maatschappij en technische evolutie. De opleiding heeft een levendige relatie met grote spelers in de muziekwereld en kent een doorlopende sychronisering van het onderwijs met de ontwikkelingen buiten.

Het

voortraject

van

de

opleiding

bestaat

uit

ondersteuning en begeleiding van talentvolle aspirant studenten door alumni van de opleiding. Zij treden op als licentiehouders van de opleiding en worden gescreend en gecertificeerd door de Rockacademie.

Studenten nemen zelf verantwoordelijkheid voor

Bachelor Muziek differentiatie Popmuziek

hun carrière, ze kennen hun eigen kwaliteiten en zijn

De Rockacademie leidt muzikanten op tot professionals

vaardig in het creëren van netwerken.

die op creatieve wijze de muziekwereld mede gaan bepalen.

De opleiding is dynamisch en avontuurlijk.

Het onderwijsconcept is gebaseerd op twee pijlers: • confrontatie met de werkelijkheid,

De Rockacademie heeft de ambitie in Europa leidend te worden in het opleiden van professionals en ziet daarvoor de volgende kansen: • (internationale)

ontwikkelingen

op

het

gebied

van nieuwe promotie en distributievormen die de industrie en het beeld van het vak vernieuwen, • ontwikkelingen in communicatie (social communities, nieuwe technologische ontwikkelingen), • (internationale) ambities van de partners uit de (nationale) netwerken, • het gegeven dat zij opereert in een gebied van de

• samenwerken om tot een product te komen. De eigen praktijk van de student is vertrekpunt van het onderwijs. De student kiest bewust voor zijn eigen balans tussen creativiteit, ambacht en eigenheid. De student leert, in diverse rollen, sectoroverstijgende activiteiten

uitvoeren

en

kenmerkt

zich

door

flexibiliteit, professionaliteit en het vermogen tot inspelen op veranderingen.

Post -hbo aanbod

cultuur, dat elke dag verandert omdat het gevoed

De Rockacademie kent een samenwerking met een

wordt door opkomende jonge mensen.

extern commercieel bureau dat voor o.a. de eigen alumni nascholing verzorgt op het zakelijke vlak. 21


3.2 PROFIEL DOMEIN THEATER 3.2.1 Profiel Academie voor Theater 3.2.1.1 Kernkwaliteiten Academie voor Theater De academie levert startbekwame theaterdocenten af die zich in de wereld van theatereducatie onderscheiden door hun kwaliteiten als docerende theatermakers. Studenten leren het hart te openen en zonder oordeel contact maken met de wereld van de verbeelding. Zij durven een standpunt in te nemen en maken theater vanuit dat persoonlijke standpunt en maatschappelijke betrokkenheid.

3.2.1.2 Kernactiviteiten Academie voor Theater Voortraject De academie biedt een éénjarige vooropleiding aan.

Bachelor Docent Theater De docent Theater is een theatermaker met inzicht, kennis en vaardigheden op het gebied van acteren, doceren en regisseren. Hij biedt spelers/leerlingen theatrale middelen om hun “verhaal” te kunnen vertellen. De academie leidt op vanuit de overtuiging dat ambachtelijke en artistieke vaardigheden de basis zijn

voor

het

pedagogisch-didactisch

handelen.

Mogelijkheden en beperkingen, wensen, ambities en normen van spelers bepalen in belangrijke mate de repetitiewijze en de voorstelling. De academie kenmerkt zich in belangrijke mate door de esthetiek van het vlakke vloertheater dat zich in de jaren tachtig ontwikkeld heeft. Een succesvolle poot van het onderwijs is het (komische) vertellen. De academie leverde een belangrijke bijdrage aan de ontwikkeling van de “stand-up comedy” in Nederland. Zij leidt creërende docenten en docerende makers op die als theaterdocent met en voor kinderen, jongeren, volwassenen, kunst

De differentiatie Muziektheater van de bachelor

willen maken buiten en binnen het reguliere onderwijs.

Muziek en de afstudeerrichting Musicaltheater van de bachelor Dans vormen in de toekomst bij FHK samen

Bachelor Docent Theater specialisatie docent Muziektheater

een nieuwe academie.

Op het gebied van Muziek- en Musicaltheater wordt

Post –hbo aanbod

vanuit het domein Theater een nieuw profiel ontwik-

In het kader van Life Long Learning ontwikkelt de

keld voor de rol van maker/docent.

academie post-hbo cursussen op maat.

22


3.2.2 Profiel Academy for Circus and Performance Art 3.2.2.1 Kernkwaliteiten Academy for Circus and Performance Art De opleiding bestaat pas enkele jaren en is in die tijd uitgegroeid tot een hoogwaardige opleiding in circus en performance. De afgestudeerden van de opleiding zijn te herkennen aan een persoonlijk artistiek profiel en een hoog technisch niveau. Zij beschikken over een sterke affiniteit voor performance kunst en gaan graag de integratie aan met andere kunstvormen. De opleiding is sterk ingebed in het professionele werkveld.

3.2.2.2 Kernactiviteiten Academy for Circus and Performance Art Bachelor Circus and Performance Art De academie leidt op tot uitvoerende professionals in het domein van Circus and Performance Art. Het betreft hier een kleinschalige opleiding met een sterk internationaal karakter met een internationale staf en een internationale populatie van studenten. De academie heeft een artistiek ambachtelijk karakter. Zij legt een gedegen basis van theorie en vaardigheden die nodig is voor het vak van circusperformer en kent veel waarde toe aan het artistieke niveau van studenten. De ontwikkeling van studenten tot een authentieke circusartiest met een persoonlijke stijl waardoor hij zich onderscheidt van anderen, krijgt in de opleiding veel aandacht. Studenten leren reflecteren op Circus and Performance Art en op andere performance kunstvormen. De omgeving van de andere kunstopleidingen van FHK is een inspiratiebron voor de opleiding.

Docent Circus and Perfomance Art De academie wil naast de uitvoerende opleiding ook een docentopleiding aanbieden en is bezig met de ontwikkeling daarvan.

23


3.3 PROFIEL DOMEIN DANS

niet-gangbare en uitgaan van hun eigen artistieke visie. Het zijn performers die in staat zijn hun individuele

3.3.1 Kernkwaliteiten Dansacademie

ervaringswereld in te zetten voor de creatie van nieuw

Het leer- en werkklimaat op de Dansacademie is te

werk. Dansers die zelf vragen stellen, betrokken zijn,

typeren als open en onderzoekend ten aanzien van

die fysieke intelligentie bezitten, die conceptueel

het aangaan van verbindingen met de omgeving. In

willen meedenken met choreografen en die fysieke

het kader van Tilburg Dansstad krijgen inhoudelijke

expressie en (dramatische) emotionaliteit inzetten.

samenwerkingsvormen gestalte die de functie en

Binnen de uitvoerende opleiding profileert de student

het profiel van de partners versterken en de kwaliteit

zich in de richting van Danstheater/Modern of Jazz/Urban.

van dans ten goede komen. De talentontwikkeling van

de

student

is

het

aangrijpingspunt.

Het

competentiegerichte opleiden biedt de student ruimte voor individuele ontwikkeling en profilering.

Bachelor Dans afstudeerrichting Choreografie De

focus

van

de

afstudeerrichting

dansmaker/

choreograaf ligt op het onderzoeken en creëren van

Binnen de ‘bubbling world’ van FHK met vele kansen

dans waarbij ruimte is voor het maken van cross-overs

van interdisciplinaire samenwerking, uitdagingen en

tussen verschillende dansstijlen en kunstdisciplines. De

inspiratiebronnen, biedt de Dansacademie studenten

basis van deze afstudeerrichting ligt in de bachelor

qua omvang en manier van werken een herkenbare

Dans en stelt de student in staat zich na een start als

leeromgeving die zowel ambachtelijk/creërend, als

danser (twee jaar) in de daarop volgende twee jaar te

analytisch/conceptueel/theoretisch hoge eisen stelt.

ontwikkelen als maker/choreograaf.

De student wordt gekend.

3.3.2 Kernactiviteiten Dansacademie Voortrajecten In de Opstapcursus bereiden leerlingen uit de twee hoogste leerjaren van het voortgezet onderwijs zich voor op een auditie.

Het activiteitenaanbod is er op gericht de student een leeromgeving te bieden met opbouwende en samenhangende leerwegen waar de student enerzijds een eigen persoonlijke activiteitenkeuze kan maken en anderzijds een specifiek studieaanbod krijgt gericht op werkveldgerichte competenties.

Het dansonderwijs in de Vooropleiding is gericht op de

Bachelor Dans afstudeerrichting Musicaltheater

motivatie en het dansplezier van jong talent.

De opleiding focust op het opleiden van allround

De focus ligt op het vergroten van danstechnische

performers voor Musicaltheater en heeft als basis de

vaardigheden, creatieve ontplooiing, het ontwikkelen

Triple Threat: de combinatie van zang, dans én drama.

van inzicht in dans en kunst en het bewust worden van

Deze basis maakt dat de afgestudeerden vanwege hun

theatrale overdracht.

veelzijdigheid en brede inzetbaarheid emplooi vinden

De Vooropleiding kent twee fases:

in zowel zang- als dansmusicals.

Primair Onderwijs met een brede oriëntatie op dans,

De afstudeerrichting Musicaltheater van de bachelor

waarin danstalent en ontwikkelingsmogelijkheden

Dans en de differentiatie Muziektheater van de

ontdekt en gestimuleerd worden.

bachelor Muziek vormen in de toekomst bij FHK één

Voortgezet Onderwijs waarin een juiste startbekwaam-

academie en de opleiding wordt uitgebreid met een

heid wordt verkregen voor het hbo-dansvakonderwijs

maker/docent profiel dat mede ontwikkeld wordt

(samenwerking met het Willem II college in Tilburg).

vanuit de opleiding Docent Theater.

Bachelor Dans afstudeerrichting Danstheater/modern en Jazz/urban

Bachelor Docent Dans

De uitvoerende opleiding leidt dansers op die zich

dansdocenten met visie, die vanuit hun passie voor

weten te positioneren binnen dansgezelschappen en vrije producties en met eigen werk. Dansers met een antidogmatische danshouding, die openstaan voor het 24

De opleiding leidt op tot breed inzetbare creërende dans innovatief en ondernemend zijn en die hun expertise kunnen vertalen naar andere dansrichtingen, werkvelden en verschillende doelgroepen.


25


Het accent ligt op de combinatie van ontwikkeling

maatwerkaanvulling op de major. De minor bereidt

en onderzoek van de eigen techniek, creativiteit en

voor op het toekomstige werkveld van de student in de

methodiek/didactiek gericht op diverse doelgroepen

creatieve industrie (het onderwijs, instellingen of het

(primair onderwijs, voortgezet onderwijs, amateurkunst

bedrijfsleven), waar specifieke werk- en denkwijzen

en kunsteducatie).

uit de kunstpraktijk noodzakelijk zijn. Ze bieden de

In het programma doet de student ervaring op in het

mogelijkheid voor een innovatieve en eigentijdse mix

werken in interdisciplinaire teams en wordt een appèl

van relaties met andere domeinen.

gedaan op het actief anticiperen op maatschappelijke

De minor is gericht op een internationaal speelveld.

en culturele ontwikkelingen.

Studenten met verschillende achtergronden verrijken

De startbekwame dansdocent kan zijn expertise op het

met hun specifieke inbreng deze minor.

terrein van CKV en Kunst Algemeen inzetten in zowel het binnen- als buitenschoolse werkgebied.

Minor Kunst en Cultuur De minor Kunst en Cultuur houdt zich bezig met het interessante terrein waar kunst actief gebruikt

Master Choreografie op

wordt om maatschappelijke en universele dilemma’s

kunstvakopleidingen, in het amateurdanscircuit en

te onderzoeken en hiermee een publiek gericht

in de community (community-art) is er plaats voor

te stimuleren om tot nieuwe gezichtspunten te

choreografen als kunstenaar. In het programma worden

komen. Dit krijgt vorm in alle vormen van kunst- en

vanuit een onderzoekende grondhouding nieuwe

cultuureducatie, ‘community art’, kunst als commentaar

samenhangen tussen choreografie en maatschappij en

op de werkelijkheid etc.

kunstzinnige en creatieve processen geëxploreerd.

De dilemma’s worden experimenteel en pionierend

Kwesties die in brede kring van het choreografisch

onderzocht.

werkveld leven vormen hierbij het uitgangspunt. De in

De student Kunst en Cultuur ontmoet zijn doelgroep

de opleiding aangereikte informatie spitst de student in

in onderwijs, educatie, projecten, op een podium of op

zijn persoonlijk onderzoek toe. De student maakt daarbij

internet. Hij is later de professional, die de dilemma’s

altijd een vertaalslag naar zijn specifieke werkveld. De

met publiek, leerlingen of consumenten op een

Master Choreografie is positief geaccrediteerd en het

artistieke werkwijze onderzoekt en daarbij vorm geeft

doelmatigheidsrapport is ingeleverd. De academie is in

aan identiteit, waarden en ideeën.

Naast

choreografen

die

werkzaam

zijn

afwachting van uitsluitsel over bekostiging.

Post–hbo aanbod

Minor Kunst, cultuur en onderzoek

De academie heeft op dit moment nog een post-hbo

Deze minor biedt studenten de mogelijkheid om hun

bewegingsexpressietherapie. Omwille van economische

kennis en vaardigheden te verbreden of verdiepen

redenen wordt deze opleiding de komende 2 jaar

op het gebied van kunst en cultuur. De minor is een

afgebouwd.

26


3.4.1.2 Kernactiviteiten Academie voor Beeldende Vorming Voortraject De academie kent een Oriëntatiecursus Beeldende Kunst en Vormgeving. De cursus heeft een oriënterend en selecterend karakter, cursisten onderzoeken hun beeldend talent. Het toegekende certificaat geeft toegang tot de opleiding. De cursus is een goede afspiegeling van de opleiding en zorgt voor kwaliteitsverhoging aan de poort.

Bachelor Docent Beeldende Kunst en Vormgeving De opleiding tot docent Beeldende Kunst en Vormgeving is een opleiding voor het totale educatieve terrein van basisschool tot en met hoger onderwijs, zowel binnen- als buitenschools en van museumeducatie tot kunstzinnige cursussen voor volwassenen. De opleiding leidt niet op tot enge vakdocenten maar tot culturele ondernemers die projecten ontwikkelen in een weerbarstige omgeving. Studenten leren ideeën om te zetten in beelden en beelden onder woorden te brengen en aan anderen over te dragen. De grondslag hiervoor ligt in het zelf maken van beelden. De opleiding is gericht op het beeld i.p.v. op onderliggende disciplines. Studenten ontwikkelen een eigen beeldende visie en ontdekken op welke principes een goed beeld berust en leren gebruikmaken van verschillende media en technieken. Samenwerking binnen en buiten de academie en met

3.4

PROFIEL DOMEIN BEELDEND/ ARCHITECTUUR EN STEDENBOUW

partners in de buitenwereld staat centraal in de visie van de academie.

3.4.1 Profiel Academie voor Beeldende Vorming

Master Kunsteducatie

3.4.1.1 Kernkwaliteiten Academie voor Beeldende Vorming

kwaliteit van kunsteducatie bepalen. De opleiding is

De academie kent het hele scala van oriëntatie en bacheloropleidingen in voltijd, deeltijd en duaal tot een master en nascholingscursussen. De academie ontwikkelt zich tot een kenniscentrum voor het beroepenveld. De master van de opleiding koppelt de theoretische onderzoekscomponent aan samenwerking met het werkveld.

Het programma van de Master Kunsteducatie richt zich op de diverse aspecten die aard, vorm en vooral gericht op het zoeken naar verbindingen en samenwerkingsmogelijkheden

van

alle

betrokken

partners en versterkt de educatieve potentie van de partners. De opleiding onderzoekt problematische situaties en omstandigheden op een relevante en doelgerichte manier

en

komt

tot

effectieve

aanbevelingen,

methoden of producten.

27


Minor Interdiscipline

worden vanuit het werkveld. Er wordt samengewerkt met

De minor Interdiscipline legt verbindingen tussen

andere academies van FHK en met het lectoraat Media.

disciplines vanuit het besef van de rijkdom van de disciplines. Interdiscipline is geen doel op zich maar een attitude om een beter product te realiseren en te positioneren in de samenleving. De minor bestaat uit een op de praktijk gericht aanbod van projecten met een multidisciplinair karakter en is vooral van praktische aard: onderzoek door productie en leren door te doen. De theoretische component richt zich op de samenhang van begrippen en fenomenen in de kunsten. Naast groepsprojecten zijn er individuele trajecten. Het onderwijs vindt voor een groot deel plaats bij organisaties en podia met een multidisciplinair karakter, de zogenaamde coproducenten.

3.4.2 Profiel Academy for Art, Communication and Design

Minoren Media, Minds en Matters en Inside Media Fontys kent een lectoraat Media dat onderzoek verricht en onderwijs verzorgt in het Fontys FutureMediaLab, een interdisciplinair instituut voor media en innovatie waarin FHK samenwerkt met de hogescholen ICT, Journalistiek en Communicatie. Excellente studenten van deze hogescholen kunnen de minor Media, Minds and Matters volgen. Deze minor bestaat uit een interdisciplinair project dat gericht is op conceptuele innovatie op het gebied van media. De minor kent begeleiding van de lector Media. De minor Inside Media heeft het karakter van een differentiatieprogramma en bevat een interdisciplinaire theoretische inleiding in Media Studies vanuit een “maakperspectief� en een concreet project.

3.4.2.1 Kernkwaliteiten Academy for Art, Communication and Design De opleiding maakt het mogelijk als een spin in het web op ontwerpbureaus te functioneren omdat een maker binnen verschillende disciplines experimenteert. De student weet hoe hij naar beelden kan kijken, hij heeft kennis en inzicht in werk van andere ontwerpers en is zelf actief als ontwerper. De student benut het gebouw van FHK, de stad en zijn omgeving.

3.4.2.2 Kernactiviteiten Academy for Art, Communication and Design Bachelor Art, Communication and Design De student van the Academy for Art, Communication

Het project is meerdisciplinair en kent een keuze voor de

and Design (voorheen Visuele Communicatie) ontwikkelt

relatie tussen media, visuele kunsten en ontwerp ofwel

een eigen beeldende visie, leert conceptueel denken en

voor de relatie tussen media, performance arts en ruimte;

het concept om te zetten in visueel sprekende beelden.

er wordt gezocht naar nieuwe beelden en concepten.

De student leert op welke principes een goed beeld of afbeelding berust, leert gebruik maken van verschillende media en technieken. Daarnaast ontwikkelt de student competenties waarmee hij grondig wordt voorbereid op het beroep van allround ontwerper. Het onderwijs wordt grotendeels gegeven door middel

3.4.3 Profiel Academie voor Architectuur en Stedenbouw 3.4.3.1 Kernkwaliteiten Academie voor Architectuur en Stedenbouw

van projecten ondersteund door verschillende vakken

De academie is goed in het synthetiseren van complexe

waarbij de thematieken beroepsgericht zijn en gevoed

informatie, slaat een brug tussen technologie en

28


maatschappelijke ontwikkelingen en sluit aan bij de

te versterken en in te spelen op de nieuwe titelwet die

vraag naar nieuwe oplossingsrichting voor maatschap-

registratie in het register organiseert (masterniveau

pelijke vraagstukken.

verplicht). De master kent een sterke link met

De academie is internationaal georiënteerd, toekomst-

architectuur en een oriëntatie op maatschappelijke,

gericht

technologische en culturele innovaties.

en

verbonden

aan

andere

disciplines.

Kansen voor de toekomst liggen in demografische

De master wordt ontwikkeld en uitgevoerd i.s.m.

ontwikkelingen en duurzaamheidvraagstukken die

AKV | St.Joost (Avans Hogeschool).

nopen tot een nieuwe oriëntatie op mobiliteit, ruimtegebruik en ruimtelijke inrichting.

Post–hbo aanbod De academie kent een compact post–hbo aanbod voor

3.4.3.2 Kernactiviteiten Academie voor Architectuur en Stedenbouw

professionals dat inspeelt op “life long learning” en permanente beroepsontwikkeling. De cursus “Stadslab European Urban Design Laboratory”

Masters Architectuur en Stedenbouw

bestaat uit een aantal korte Masterclasses en heeft

De masters bestaan uit vierjarige programma’s en kiezen

een denktankfunctie voor de disciplines architectuur

voor Concurrency-onderwijs (combinatie van leren en

en stedenbouw. Steden fungeren als opdrachtgevers,

werken). De opleidingen zijn sterk op de beroepspraktijk

de deelnemers zijn internationaal en er worden

georiënteerd en ingebed in het (regionale) werkveld.

toonaangevende experts ingezet. Het programma

De academie leidt op tot een beroep en na diplomering

heeft een platformfunctie, verbreedt het vakgebied en

volgt directe registratie in het Architectenregister.

promoot dit richting lokale overheden.

De academie kent een flexibele organisatievorm en

werkt

met

gastdocenten

die

de

opleiding

verzekeren van de actuele werk- en leerpraktijk. Door samenwerking met aanpalende disciplines vindt brede oriëntatie plaats op het vakdomein. Door het stimuleren van ondernemerschap en samenwerking met sociale, technische en culturele domeinen t.b.v. innovaties,

De cursus “Stedenbouw voor Architecten” bestaat uit modulair onderwijs met een flexibele programmering en toonaangevende gastdocenten. De programma’s kennen een sterke oriëntatie op de actuele beroepspraktijk en op maatschappelijke ontwikkelingen.

vindt brede oriëntatie plaats op beroepspraktijk.

Lectoraat

Master Interieur

Het aan de masteropleidingen gekoppelde lectoraat

Deze nieuwe master bestaat uit een tweejarig voltijd programma en heeft als doel de onderzoekscomponent

vormt een kenniscentrum voor stedenbouwkundige strategieën. 29


4 verbindingen

fontys hogeschool voor de kunsten

FHK staat letterlijk en figuurlijk midden in de

FHK valt op door haar nauwe banden met de

samenleving. Vanuit het centrum van Tilburg staat

beroepspraktijk in de regio en wordt met haar

FHK in contact met tal van instellingen en initiatieven.

activiteiten en opvattingen in veel segmenten van

Samenwerking en partnerschap zit in de aard van de

de samenleving gezien als een belangrijke speler.

Brabantse omgeving. Gemeenschapszin en coรถperatie

FHK levert een bijdrage aan het culturele leven

wordt in het wezen van FHK volledig doorgetrokken.

van de regio met voorstellingen, exposities en

Samenwerkingsrelaties

lange

evenementen in de domeinen Muziek, Dans, Theater

historie; nieuwe vormen van samenwerking kunnen

en Beeldend. De opleidingen van FHK werken

daardoor snel tot stand komen.

samen met grote en kleine podia in de regio, met

30

hebben

vaak

een


instellingen voor kunsteducatie en amateurkunst en

zal een beter zicht bieden op de beroepspraktijk

met onderwijsinstellingen. Met een aantal van deze

waarna het lectoraat een concreet advies formuleert

partijen zijn samenwerkingsovereenkomsten.

voor beleidsmakers en kunstopleidingen.

Als FHK het heeft over de regio bedoelt zij nadrukkelijk

De academies van FHK hebben nauw contact met

ook delen van Limburg, Zeeland en Vlaanderen,

de alumni van de opleidingen die als professionals

FHK is in de hele zuidelijke regio. De verbindingen

actief zijn in de beroepspraktijk. Er zijn bloeiende

houden niet op bij de grens, een aantal opleidingen

alumniverenigingen, er vinden alumnidagen plaats en

is nadrukkelijk aanwezig in het Vlaamse deel van

afgestudeerden worden betrokken bij het onderwijs.

België. Dat geldt zeker voor de masterprogramma’s

Met de actualiteit als invalshoek verzorgen de

van Beeldend en Muziek, er zijn convenanten met de

opleidingen van FHK ook nascholing aan alumni die

Hogeschool Zuyd en samenwerkingsprojecten met

hun kennis op peil willen houden. Na een aantal jaren

de hogescholen van Antwerpen en Gent. Ook vanuit

worden alumni regelmatig ingezet als docent.

Dans is er veel contact met het Belgische.

FHK staat voor actueel onderwijs. Dat maakt de

Een aantal opleidingen van FHK kent een meer

relatie met de uitvoeringspraktijk noodzakelijk.

Europese internationale oriëntatie en heeft van

In die relatie beperkt de rol van FHK zich niet tot

daaruit partnerships met collega hogescholen in

louter toeleverancier. FHK is meer dan de brug tussen

Frankrijk, Italië, Duitsland, Zwitserland en Engeland

voortgezet onderwijs en een baan. FHK profileert

en in Scandinavische landen. Het gaat hier vooral

zich in toenemende mate als een ontwikkelplaats

om

en onderzoekt nieuwe vormen van performance

exchange

van

docenten

en

studenten

en

samenwerkingsprojecten. Vertegenwoordigers van

en

de academies bezoeken internationale congressen

podiumdisciplines onder één dak” draagt bij aan die

en

ontwikkelende rol.

docenten

van

internationale

allure

geven

gebruik

van

de

openbare

ruimte.

“Alle

masterclasses en workshops op de opleidingen

De opleidingsprogramma’s worden deels uitgevoerd

van FHK. De lectoraten verrichten internationaal

bij partners van FHK. Projecten zijn altijd geënt op de

onderzoek en leveren publicaties die ook ver buiten

beroepspraktijk en worden uitgevoerd met instellingen

Europa (New York, Seoul) worden geconsulteerd en in

in het werkveld. Ontwikkelingen in het naschoolse

het kunstonderwijs worden gebruikt.

traject vinden altijd plaats in samenwerking met

De banden met de actuele beroepspraktijk worden

externe partners. Wederzijds belang is de drijfveer

allereerst onderhouden door de docenten van de

van het tot stand komen en het in stand houden van

opleidingen die voor een groot deel actief zijn in de

die verbindingen.

beroepspraktijk.

FHK laat in de toekomst haar verbindingen met

Werkveldvertegenwoordigers

worden

ingezet

andere

professionele

spelers

sturen

door

de

als klankbord bij ontwikkeling van beleid, bij

vooropgestelde ambities. Dat wil zeggen dat FHK niet

kwaliteitszorg en bij het bepalen van eindkwalificaties

zomaar verbindt om te verbinden, maar strategische

en adviseren over curricula van de opleidingen. De

bondgenootschappen

opleidingen kennen actieve werkveldcommissies en

partners die de ambities van FHK helpen realiseren

bij eindexamens worden externe gecommitteerden

of versterken. De exemplarische voorbeelden tonen

ingezet. Werkveldvertegenwoordigers participeren

binnen de contouren van de ambities concrete

ook in ontwikkelgroepen. Samen met het lectoraat

projecten waarop FHK in de nabije toekomst

Beeldende Kunst van Avans heeft het lectoraat

voortbouwt en ook strategische budgetten voor vrij

Kunstpraktijk in de Samenleving een grootschalig

maakt.

Europees onderzoek opgezet over de hybridisering

In het overzicht op de volgende pagina wordt het

van de beroepspraktijk bij kunstenaars. Dat onderzoek

merendeel van de relaties van FHK benoemd.

aangaat

met

alleen

die

31


4.1 OVERZICHT VERBINDINGEN

013 POPCENTR

ERASMUSUNIVERSITEIT ROTTERDAM

THEATERS TILBUR RIjKSUNIVERSITEIT GRONINGEN KATHOLIEKE UNIVERSITEIT LEUVEN

TU EINDHOVEN

MANNHEIM

INDUSTRIAL DESIGN

SCRIPTION

NIAF

THEATER D

DE NIEUWE VESTE

AUDAx TExTIEL MUSEUM

PARADOx

FACT

CHASSé THEATER

DE VERKADEFAB CONSERVATORIUM GENT

ESAC BRUSSEL

VAN ABBE MUSEUM

DESIGN ACADEMY

HOGESCHOOL VAN ANTWERPEN ARTESIS

HOGESCHOOL AVANS SINT MARTINS LONDON

SAC KUO HBO RAAD

THEATERFESTIVAL BO

ENTREPRE ARTISITIEKE PRAxIS

FONTYS HOGESCHOOL

FH

COMMON ARTIST

FACTORIUM KUNSTBALIE

KVDO KUNSTVAKDOCENTOVERLEG

INTERDISCIPLINAIR

OPEN S FH ICT

PLAYGROUNDS

STRP FESTIVAL ROC EINDHOVEN

jAN VAN BES

HOGESCHOOL ZUYD

DANS- EN MUZIEKSCHOLEN

ROC MIDDEN BRABANT

DE TOONZAAL

ST LUCAS GENT

UNIVERSITEIT VAN TILBURG

SINT LUKAS BRUSSEL

KONINKLIjKE ACADEMIE VOOR SCHONE KUNSTEN ANTWERPEN

TExTIELWEEKEND

FH jOURNALISTIEK

INCUBATE

PROV

FH COMMUNICATIE TILBURG STUDENTENSTAD BRABANT CULTURELE HOOFDSTAD

ROC WILLEM I DEN BOSCH

CULTUURNETWERK NEDERLAND

32

ST LUCAS BOxTEL WILLEM II COLLEGE

ARCHIT

BRAB DE IDEALE CONNECTIE

THERESIA LYCEUM

GEMEENT

CULTURELE SOCIETEIT

TILBU PLEINCOLLEGE ST jORIS NIEUWSTE SCHOOL


RUM TILIANDER

MUSEUM DE PONT

RG

MUZIEKCENTRUM FRITS PHILIPS

DE NWE VORST

FESTIVAL CEMENT FESTIVAL MUNDIAL

TORIUM

BRIEK

CIRCO CIRCOLO

DE WARANDE TURNHOUT

DE SINGEL ANTWERPEN

FILMFOYER TILBURG

PLAZA FUTURA

L

NATUURMUSEUM

MIDITHEATER

CKE EINDHOVEN

DE SCHALM

SOUWHUIS

OULEVARD

NOVEMBER MUSIC

GEMEENTE TILBURG

ENEUR SOCIALE INNOVATIE

WIjK EN BUURTWERK

WONINGBOUWVERENIGING TIWOS FACTORIUM

L VOOR DE KUNSTEN

HK

CULTUURKWARTIER TILBURG

BIBLIOTHEEK MIDDEN BRABANT

TILBURG DANSSTAD

ART AS DRIVE

KUNSTBALIE DANSHUIS STATION ZUID

GLOKAAL BRABANTS ORKEST

SOURCE

KAMERORKEST MAGOGO

IKV-PAx CRISTI

TE TILBURG

MUSICIANS WITHOUT BORDERS

VINCIE NOORD BRABANT

TECTENBUREAU

NS 16 BKKC

VILLA MEDIA

HET ZUIDELIjK TONEEL

MUZIEKLAB BRABANT STICHTING ATELIERS

BANT MODEL TALENTLAB

URG MODEL jEROEN BOSCH COLLEGE

EFTELING PROVINCIALE ZUSTERS VAN LIEFDE

INTERPOLIS

HALL OF FAME

KUNSTPODIUM T TIVOLIFONDS RABOBANK TILBURG STICHTING HET CENAKEL

STICHTING jACQUES DE LEEUW

33


4.2 EXEMPLARISCHE VOORBEELDEN 4.2.1 Exemplarisch voorbeeld Sociale Innovatie Stadsprojecten van het domein Beeldend De afgelopen jaren zijn binnen het derde studiejaar drie praktijkprojecten gerealiseerd. De projecten hebben als doelstelling het realiseren van artistiek werk geïnspireerd door de omgeving met, indien relevant, participatie van publiek. Bron is steeds de waarneembare omgeving met de bedoeling deze als beeld terug te geven aan de stad. De Buren had een afgebakend werkterrein, zowel bron als presentatie. De straten rondom FHK vormden de buren en de hal van FHK werd het buurthuis. Shoppen ging om de fysieke ruimte als de ruimte voor idee, dit project besloeg een groot gebied in het commerciële centrum. De Stad als School was een ambitieus Kunstenbreed project waar in principe de hele stad bij betrokken was. Om het beheersbaar te maken kozen we de wijk en daarbinnen de straat als kleinst denkbare eenheid van leven in een stad. Doel van deze projecten is de student confronteren met de inhoudelijk/beeldende mogelijkheden van de stad en tegelijkertijd de stad wijzen op mogelijkheden van de kunsten in sociale innovatie. De stad als werkterrein en podium, een werkproces waarin de authenticiteit van de student geconfronteerd wordt met de weerbarstigheid van de praktijk van alledag. Samenwerking met niet-kunsten en nieuwe bronnen en werkwijzen bij de observatie van de omringende werkelijkheid is daarbij vertrekpunt, zaken als financiering en planning zijn belangrijke leerervaringen. Partners: Gemeente Tilburg, wijk en buurtwerk, Woning-

disciplines (van beeldende kunst tot psychologie) om

bouwvereniging Tiwos, Bibliotheek Midden Brabant.

in artistieke projecten theorie en praktijk te koppelen.

De website www.makingthecity.nl visualiseert dit

Naast de ontwikkeling van het individuele talent

voorbeeld.

staat de transformatie van het maatschappelijke en stedelijke landschap centraal. Daarbij worden urban stories ingezet, maar creëert men ook voor de publieke

4.2.2 Exemplarisch voorbeeld Art as Drive

ruimte in brede zin zoals in nieuwe social media. Partners: Tilburg Dansstad, danshuis Station Zuid, Kunstbalie, Factorium.

Talentweek ‘Public space’ Public Space is een pilot waarin dertig talentvolle

De website www.tilburgdansstad.nl visualiseert dit

dansers

voorbeeld.

34

samenwerken

met

experts

uit

andere


4.2.3 Exemplarisch voorbeeld Glokaal internationaliseren het om complexe stedelijke vraagstukken waarbij

Kosovoproject

ervaring en nieuwe inzichten elkaar versterken.

Serven en Albanezen leven in Kosovo-Mitrovica

Onderzoek en analyse vinden ter plekke en op de

gescheiden door de rivier Ibar bij- en uiteen. Studenten

basis in Tilburg plaats. Per sessie wordt een architect

en docenten van de Rockacademie hebben aan

van naam aangetrokken. Aan de projecten is ook een

weerszijden van de rivier een school opgericht met

promotieonderzoek verbonden. De werkwijze heeft

twee dependances en één onderwijsprogramma: the

door de inhoud en door betrokken personen zijn

Mitrovica Rockschool. Het project heeft het bij elkaar

invloed op de masteropleidingen.

brengen van studenten die op twee locaties van de

Partners: Gemeente Tilburg, Provincie Noord Brabant,

school studeren als doel. Het formeren van gemixte

particulier partners en architectenbureaus.

bands is daarbij de drager. Het project verzorgt in Tilburg voor

gemeenschappelijke

studenten

en

docenten.

bandcoachtraining Er

worden

ook

gemeenschappelijke bandweken georganiseerd in het nabij gelegen Macedonië, begeleid door studenten en docenten van de Rockacademie. Partners: IKV-Pax Cristi, Musicians without Borders.

De website www.stadslab.com visualiseert dit voorbeeld.

4.2.5 Exemplarisch voorbeeld Interdisciplinariteit Fontys FutureMedialab Interdisciplinair

samenwerken

binnen

FHK

ligt

De website www.musicianswithoutborders.nl

voor de hand en wordt steeds meer gemeengoed.

visualiseert dit voorbeeld.

Interdisciplinariteit gaat verder in het project Fontys FutureMediaLab. Studenten en docenten van Fontys

4.2.4 Exemplarisch voorbeeld Open Source

Hogescholen ICT, Journalistiek, Communicatie en Kunsten werken samen rond het gebruik en de ontwikkeling van Nieuwe Media. Een lector vormt

Stadslab

de spil in het creëren van een werkplaats voor

Stadslab is een project dat verbonden is aan de

Blended Communication. Partners stellen zich op als

Academie voor Architectuur en Stedenbouw. Het

complementaire

project brengt beroepsbeoefenaars bij elkaar rond

en artistieke kwaliteit wordt gebundeld, evenals de

opdrachten die worden verstrekt door steden in de

voorzieningen die de vier hogescholen inbrengen.

nieuwe landen van Europa en daarbuiten. Vaak gaat

Komend jaar wordt een minor ontwikkeld vanuit dit

makers.

Technische,

inhoudelijke

35


initiatief. Een enorme impuls in nieuwe faciliteiten

samenwerking met de Conservatoria van Gent en

afgelopen najaar bracht de ontwikkelingen in een

Antwerpen. Jaarlijks is er een tournee van een

stroomversnelling.

gemeenschappelijk orkest van Gent-Maastricht-Tilburg.

Partners: Fontys Hogescholen ICT, Journalistiek en

Dit orkest heeft verbindingen met het Brabants Orkest

Communicatie.

en Magogo. Leden van die orkesten worden betrokken

De website www.fontys.nl/futuremedialab visualiseert dit voorbeeld.

bij repetities en later worden studenten daardoor als remplaçant ingezet bij betreffende orkesten. Met Avans wordt de nieuwe masteropleiding Interieur uitgevoerd. Daarnaast voeren lectoren van Avans

4.2.6 Exemplarisch voorbeeld Common Artists

en FHK een onderzoek uit naar de Hybridisering van de Beroepspraktijk van kunstenaars. Omdat dit een internationaal onderzoek betreft is er contact met

Korenplein Brabant kent in het amateurveld talloze koren. In samenwerking met Kunstbalie is het initiatief ontstaan om twee projecten uit te voeren. “Uit volle borst” schoolt docenten uit het primair onderwijs en van muziekscholen om de Kinderzang in en buiten school

hogescholen in België, Finland en Engeland. Partners:

Hogeschool

Zuyd,

Hogeschool

Avans,

Universiteit van Tilburg, St.Lucas Gent, Sint-Lukas Brussel, Koninklijke Academie voor Schone Kunsten Antwerpen, Sint-Martins London, Design Academy

te stimuleren. Het ontwikkelen van curricula hoort daar

Eindhoven.

bij. “Ook jouw stem telt” gaat over professionalisering

De website www.fontys.nl/kunsten visualiseert dit

van dirigenten van koren in de regio. Daarbij is het

voorbeeld.

uiteindelijke doel de optredende vergrijzing bij koren het hoofd te bieden.

4.2.8 Exemplarisch voorbeeld Entrepreneur

Het Conservatorium is convenantpartner in de projecten. Partners: Kunstbalie, Factorium, dans- en

Binnenste buiten

muziekscholen, primair onderwijs.

Jaarlijks vindt er op het einde van het studiejaar een presentatie van producties plaats van alle opleidingen.

De website www.kunstbalie.nl visualiseert dit

Dat gebeurt de laatste jaren onder de naam Get Out.

voorbeeld.

Zo’n 130 voorstellingen vinden een plaats in de stad of de regio. Vrijwel alle plaatselijke podia zijn betrokken

4.2.7 Exemplarisch voorbeeld Artistieke Praxis

bij de uitvoeringen en exposities. Alle voorstellingen zijn toegankelijk voor publiek. Bij een aantal voorstellingen nodigen we speciale bezoekers uit, bijvoorbeeld van

Lectoraten en masters

toeleverende scholen of aspirantstudenten.

FHK werkt samen met de kunstopleidingen van Hogeschool Zuyd en Hogeschool Avans. Het betreft samenwerking ten behoeve van masteropleidingen en lectoraatsonderzoek. Concreet werkt FHK voor de

masteropleidingen

Architectuur

samen

masteropleiding

Muziek, met

Kunsteducatie

Hogeschool

Kunsteducatie

is

een

Zuyd.

en De

volledig

gemeenschappelijke productie. En succesvol. Door de samenwerking is het aantal partners uit de praktijk voor deze opleiding groot en zijn de uitwisselingen van

Een

aantal

voorstellingen

uit

Get

Out

wordt

voorgedragen om te participeren in festivals in de regio al dan niet als nominatie voor een prijs. Theaterfestival Boulevard, Mundial, festival Cement en Circo Circolo rekenen op onze komst en deelname. Partners: 013 Popcentrum, Theaters Tilburg, De NWE Vorst, Paradox, Factorium, Verkadefabriek, Plaza Futura, De Toonzaal, Jan van Besouwhuis, Theaterfestival Boulevard, festival Mundial,

studenten en docenten stimulerend en inspirerend. De

festival Cement, Circo Circolo, November Muziek e.a.

master Muziek is de basis voor verdere euregionale

De website www.circocircolo.nl visualiseert dit voorbeeld.

36


innovatie

5

fontys hogeschool voor de kunsten

FHK heeft projecten geformuleerd die gericht zijn op

aan een herdefiniëring van het artistieke profiel

het herprofileren van opleidingen, de ontwikkeling

(Danstheater/modern, Jazz/Urban). Om de artistieke

van

voor

vernieuwing verder gestalte te geven wordt een

verbreding en verdieping en het verstevigen van de

nieuwe

opleidingen,

mogelijkheden

artistiek adviseur aangetrokken. Ter oriëntatie worden

brug tussen opleiding en werkpraktijk met projecten en

en zijn er gesprekken gevoerd met vertegenwoordigers

werkplaatsen. Deze projecten zijn opgenomen in het

uit het werkveld waaronder P.A.R.T.S. in Brussel.

managementcontract van FHK met haar College van

Het lectoraat ondersteunt de herdefiniëring met

Bestuur. Daarbij zijn alle projecten gepland, begroot

onderzoek naar de ontwikkelingen op Europees

en van budget voorzien.

niveau, wat binnenkort zal leiden tot de publicatie

Voor de uitvoerende opleiding Dans wordt gewerkt

‘Moving Together’. 37


Docenten worden door het lectoraat betrokken in

De Rockacademie start in september 2012 met een

de ontwikkeling van het discours. De bestaande

Engelstalige propedeuse. De Rockacademie volgt in

uitvoerende opleiding Dans bestaat nu al voor 30%

de toekomst niet alleen het beroepveld, bepaalt het

uit buitenlandse studenten. Ook lokaal gevestigde

toekomstig muziekaanbod en garandeert vooral de

instellingen als Danshuis Station Zuid en dansgezelschap

diversiteit ervan. Omdat popmuziek het alledaagse

Trash hebben een internationale reputatie. Door een

leven van jongeren, maar ook alsmaar meer dat van

goede wisselwerking tussen internationale stromen en

volwassenen, vorm geeft door de grote invloed van

het Nederlandse achterland zet de Dansacademie in op

massamedia, kan innovatieve muziek hier ook tot

een sterke glokale vernetwerking.

sociale innovatie leiden.

De Rockacademie buigt de komende twee jaar haar

De

huidige profiel om naar een profiel dat past bij de

(Conservatorium) en Musicaltheater (Dans) werken aan

Europese markt. Popmuziek is een internationale

een gemeenschappelijke opzet van een opleiding met

aangelegenheid die verbinding heeft over geheel

meerdere differentiaties waarbij naast specialisatie in

Europa. Er is een projectgroep geformeerd om

zang en dans ook de theatrale richting ontstaat, die

daarvoor onderzoek te doen. Zij ontwikkelt een gepast

aandacht schenkt aan het eigenstandig maken van

programma en treft voorbereidingen voor werving en

producties. Tevens wordt onderzocht of het mogelijk

uitvoering. De ontwikkeling van de Circusopleiding

is een aparte afstudeervariant Docent Muziek- en

kan daarbij model staan.

Musicaltheater te ontwikkelen. Met name in het

90% van de studenten van die opleiding komt uit

buitenschoolse werkveld van centra voor de kunsten

negen verschillende europese landen. Deze opleiding

zou die variant voorzien in een grote behoefte. Er wordt

is in al haar facetten Engelstalig.

gezocht naar mogelijkheden om een productiehuis

bestaande

studierichtingen

Muziektheater

op te richten waar kleinschalige producties kunnen 38


Samen met de drie genoemde hogescholen wordt ook gewerkt in een gemeenschappelijke werkplaats onder de naam Fontys FutureMedialab. Vanuit de experimenten in deze proeftuin wordt een minor ontwikkeld die jaarlijks door het FutureMediaLab van opdrachten wordt voorzien. Een lector Media vormt de spil in het ontwikkelen van deze activiteiten. De eerste ervaringen zijn zeer positief. De resultaten van de experimenten van het afgelopen jaar hebben een tijdelijke plaats gekregen in het Van Abbe Museum. Zodra de minor voldoende is doorontwikkeld, wordt ze aangeboden aan alle opleidingen van Fontys Hogescholen; zowel bij het educatieve als bij het sociale en economische domein is grote belangstelling. Ook hier wordt dus weer aan een brede maatschappelijke interdisciplinering gewerkt. De docentopleiding Muziek wordt qua omvang uitgebreid en tevens heringericht. Zoals bij alle docentopleidingen van FHK ligt de focus op zowel de binnenschoolse als de buitenschoolse educatie. Met name bij dans- en muziekscholen en bij centra voor de kunsten is grote behoefte aan docenten die naast het instrument goed zijn in het begeleiden van groepen. Een werkgroep met vertegenwoordigers worden ontwikkeld. Door de samenwerking met

van het Conservatorium en de Rockacademie werkt

theater komt er meer aandacht voor dramaturgie en

een plan uit. De uitbreiding van de capaciteit van de

theorie. Daarmee moet ook het muziektheater meer

docentopleiding Muziek vormt een compensatie voor

richting artistieke praxis evolueren.

de krimp bij de uitvoerende opleidingen. De docent

De bestaande “kop-opleiding” Visuele Communicatie

wordt door FHK gezien als een sleutelfiguur die tussen

wordt omgebouwd naar een eigenstandige opleiding

kunst en maatschappij bemiddelt en is daardoor een

onder de naam Art, Communication and Design. Het

belangrijke mediator voor sociale innovatie.

vernieuwde programma gaat in op actueel gebruik

Naast de deeltijdopleiding Docent Beeldende Kunst

van media en belicht daarin het artistieke aspect. De

en Vormgeving wordt ook voor de docentenopleiding

opleiding krijgt gestalte door nauwe samenwerking

Muziek en Dans een deeltijdopleiding ontwikkeld.

met de opleidingen ICT, Journalistiek en Communicatie

Met deze opleidingen voorzien we in de behoefte van

van Fontys en door inrichting van een adequate

uitvoerende vakgenoten die de uitvoeringspraktijk

werkomgeving. De beschikbare voorzieningen van

willen verrijken met een docerende rol. Bij de

de vier opleidingen wordt voor de gehele groep

uitvoering van deze opleidingen wordt gekeken naar

toegankelijk gemaakt. De nieuwe opleiding wordt

elders verworven competenties (EVC’s) van studenten

verbonden aan de overige opleidingen van FHK door

waardoor de studieduur efficiënt kan worden. Daar waar

o.a. de inrichting van een minor. Daarmee zet deze

mogelijk worden programmaonderdelen gekoppeld

opleiding in de toekomst sterk in op maatschappelijke

aan de voltijdse opleiding waardoor het aanbod

interdisciplinariteit. De invloed van de vormgeving van

ook voor kleinere studentgroepen mogelijk blijft.

nieuwe media is ook onderwerp van onderzoek van het

Samenwerking tussen de docentenopleidingen maakt

lectoraat Kunstpraktijk in de Samenleving, omdat de

werving en uitvoering efficiënt en aantrekkelijk.

invloed op sociale innovatie bijzonder groot kan zijn. 39


In 2011 studeren de eerste studenten van onze

We oriënteren ons op de ontwikkeling van een

internationale opleiding Circus and Performance Art af.

masteropleiding Interdisciplinair Creëren.

Door haar sterke internationale karakter is de

Deze opleiding moet aansluiten bij de ontwikkelingen

Circusopleiding momenteel zelf een platform voor

op en rond het podium. Bij vrijwel alle podiumproducties

glokalisering. Ze vertegenwoordigt het nomadisch

is sprake van samenwerking tussen disciplines (cross-

bestaan dat kunstenaars en alsmaar meer Europese

overs). Naast de kunstdisciplines opent deze master

burgers in de toekomst zullen leiden. Hier krijgen de

vooral ook deuren naar andere domeinen. Nieuwe

nieuwe levensmodellen binnen een intercultureel

media horen daar zeker bij maar ook het commerciële

Europa concreet vorm. De Circusopleiding is met andere

en het sociale domein moet met creatieprocessen

woorden een laboratorium voor sociale innovatie.

worden verbonden. Na een eerste onderzoek naar

We oriënteren ons op de mogelijkheden van een

de belangstelling van de potentiële doelgroep, wordt

opleiding voor docent Circus and Performance Art.

voor de zomer van 2011 besloten of de ontwikkeling

In Nederland is daarvoor behoefte bij een groeiend

van de opleiding wordt ingezet. Het spreekt voor zich

aantal jeugdcircussen en in België is het vak “circus”

dat deze nieuwe masteropleiding sterk inzet op de

opgenomen in het primair onderwijs.

ambitie maatschappelijke interdisciplinariteit.

Voor de ontwikkeling van talent in deze nieuwe

In 2005 heeft Fontys haar onderwijsprogrammering

kunstvorm moet de gehele infrastructuur in Nederland

ingericht volgens een competentie gericht model. Naast

nog ontwikkeld worden. Voor de ontwikkeling van

het opzetten van een systeem voor studieloopbaan-

deze docentvariant wordt nadrukkelijk samengewerkt

begeleiding, portfolio’s en assessments voor een totale

met de opleiding docent Theater. Later in 2011 wordt

toetsing, is de opleidingsstructuur verdeeld in een major

besloten of deze opleiding gaat starten.

en een minor deel (respectievelijk 210 EC en 30 EC).

40


Na vijf jaar zijn de minoren toe aan actualisatie. Binnen

gemeenschappelijke programma Kunst en Cultuur

FHK is opdracht gegeven vier minoren te ontwikkelen

voor de docentopleidingen. Met het aanbod van de

of te reviseren. Alle nieuwe minoren hebben in de lijn

minor wordt het kunsttheoretisch profiel versterkt.

van FHK een producerend karakter, dat wil zeggen dat

Theorie en praktijk grijpen hier nauw op elkaar in

er producten uit komen: “we maken iets”. De minoren

waardoor een artistieke praxis tot stand komt die de

moedigen het interdisciplinair werken structureel aan.

basis vormt voor de kunstdocent: Art as drive.

•C ultureel ondernemerschap wordt ontwikkeld op

• I nterdisciplinariteit

vervangt

de

minoren

Niet

basis van de sterke elementen uit de minor Creatief

Westerse Podiumkunsten en Ruimte en Enscenering.

Management. Bij de ontwikkeling van deze minor

Deze

worden partners uit het werkveld betrokken maar

projecten (Themaweek), producties (FHK on Tour) en

ook deskundigen van andere Fontysopleidingen zoals

presentaties (GET OUT). De minor maakt verbinding

Financieel Management en Marketing Management.

met de stad door projecten op locatie en met andere,

Voor

aansluiting

buitenschoolse partijen uit te voeren. Samenwerking,

gezocht bij het IK (Impresariaat Kunsten, onderdeel

verkenning en erkenning van andere paradigma’s is

van het projectenbureau van FHK). Zoals bij Ambities

een wezenlijk onderdeel van deze minor. Daarmee

aangegeven is dit een concrete invulling van de

wordt bijzonder sterk ingezet op glokalisering én

artistiek entrepreneur.

sociale innovatie.

de

praktijkcomponent

wordt

minor

sluit

aan

bij

gemeenschappelijke

• De bestaande Minor Kunst Cultuur en Onderzoek

•N ieuwe Media werd al genoemd als resultaat

blijft een blokminor (aaneengesloten gedurende een

van samenwerking van de Fontys Hogescholen

halfjaar) voor de hele Fontys populatie. FHK richt de

ICT, Journalistiek en Communicatie met FHK. ICT

minor op Kunsteducatie en sluit daarmee aan op het

vertegenwoordigt daarbij de technische component,

41


Journalistiek en Communicatie de inhoudelijke en Kunsten de artistieke. Samen vormen zij de makerskant van nieuwe media daar waar de overige domeinen (economisch, educatie, sociaal en technisch) de gebruikers zijn. Het leren communiceren met de verschillende velden en disciplines is een belangrijk onderdeel van het programma. Zoals aangegeven moet deze minor via een sterke maatschappelijke interdisciplinaire werking de ambitie van sociale innovatie waarmaken. • Nieuw te ontwikkelen Minoren Media, Minds and Matters en Inside Media De minor Media, Minds and Matters bestaat uit een interdisciplinair project dat zich richt op conceptuele innovatie op het gebied van media. De minor kent begeleiding van de lector Media. De Minor Inside Media heeft het karakter van een differentiatieprogramma en bevat een interdisciplinaire theoretische inleiding in Media Studies vanuit een “maakperspectief” en een concreet project. Het project is meerdisciplinair en kent een keuze voor de relatie tussen media, visuele kunsten en ontwerp, ofwel voor de relatie tussen media, performance arts en ruimte. FHK richt op korte termijn een tweetal productiewerkplaatsen in; één voor Muziek- en Musicaltheater en één voor Circus and Performance Art. Op beide gebieden is behoefte aan een werkplaats waar kleinschalige en vernieuwende projecten en producties kunnen worden ontwikkeld. De brug tussen het einde van de opleiding en het begin van werk dreigt met de bezuinigingen op de cultuurbudgetten weg te zakken. Met name de initiatieven van culturele instellingen om starters en kleine producties een kans te geven, lopen snel terug. Met het ontwikkelen van werkplaatsen komt het perspectief van de opleidingen meer te liggen bij een medeverantwoordelijkheid op het beïnvloeden van het speelveld. Bij het uitproberen van nieuwe mogelijkheden, de publieke ruimte, andere publieksgroepen en een andere rol of functie met je productie. Met het inrichten van deze werkplaatsen wordt een begin gemaakt voor verder praktijkgericht onderzoek.

42


Deels kan de ontwikkeling aansluiten bij ervaringen van productiehuizen die al partner zijn (Productiehuis Brabant; Muzieklab). Deels wordt ook aansluiting gezocht bij de werkwijze zoals die gehanteerd wordt bij Stadslab van onze opleiding Architectuur en Stedenbouw. De participatie van beroepsbeoefenaren uit het werkveld is daarbij typerend. In die constructie verwachten we tegelijkertijd aanknoping te vinden met potentiële docenten voor de reguliere programma’s. Er wordt gezocht naar financiële middelen om deze werkplaatsen van de grond te krijgen. Daarvoor zijn er contacten en is er belangstelling van particulieren en de plaatselijke en provinciale overheid. Begin 2011 wordt uitsluitsel verwacht of tenminste één van de twee werkplaatsen van start kan gaan. Door deze ontwikkelingen groeit FHK uit tot een knooppunt in een netwerkwerk dat als een open source toegankelijk is; alumni keren met regelmaat terug naar dit knooppunt. Ook het komende jaar wordt een tiental externe projecten uitgevoerd in samenwerking met partners uit het werkveld: Tilburg Dansstad met daarin een Talentweek,

Theaterfestival

Boulevard

met

een

eigen Fontys Podium, FHK on Tour, Concert GentMaastricht-Tilburg, Speciale Gast bij Incubate, Jacques de Leeuwprijs, Themaweek rond Bauhaus, Get Out eindpresentaties op 20 plaatsen, Stad en School met gemeentelijke instanties en verrassende zondagen met de partners van het Cultuurkwartier. Daarnaast komen er jaarlijks meer voorstellingen van individuele en groepen studenten via het Impresariaat Kunsten (IK) (465 in 2010).

De kunst van FHK vertakt zo steeds meer tot in de verste vezels van de samenleving. FHK levert studenten met hoogstaande artistieke, sociale, politieke en economisch-kritische inzichten. Zij draagt mede bij aan de vormgeving van de maatschappij en schetst mogelijkheden voor nieuwe samenlevingsmodellen. FHK heeft massa, want ze leidt bijzonder veel talenten op. Daardoor weegt ze performatief op de samenleving en geeft ze haar ambitie als sociale innovator daadwerkelijk gestalte.

43


6.1 Meer en Minder

6 meer minder en houden zo

Fontys Hogeschool voor de Kunsten

Disciplines

Muziek Dans Theater Beeldend/Architectuur & Stedenbouw

Docentopleidingen Docent Muziek Docent Theater Docent Muziek- en Musicaltheater Docent Circus and performance art Docent Dans Docent Beeldende Kunst

Uitvoerende

Muziek Instrumentaal/vocaal

opleidingen

Muziek Popmuziek Muziek- en Musicaltheater Circus and Performance art Danstheater/modern jazz/urban Choreografie Art, communication and design

Masteropleidingen Muziek Interdisciplinair creĂŤren Choreografie Kunsteducatie Architectuur Stedenbouw Interieurarchitectuur

44


6.2 Meer

als het buitenschoolse werkveld (groei respectievelijk

Fontys Hogeschool voor de Kunsten richt haar aandacht

75% en 15%).

meer op de ontwikkeling van de bovenkant van haar

De opleidingen Muziek- en Musicaltheater en Circus

opleidingen.

and Performance Art worden voorzien van een

Elk domein moet voorzien zijn van een Masteropleiding.

docentvariant (groei theaterdocent 20%).

positief

Bij- en nascholing wordt nadrukkelijk ontwikkeld met

geaccrediteerd en het verzoek tot bekostiging loopt.

meer programma’s op maat. Daarbij wordt verbinding

De ontwikkeling van een masteropleiding Interdisciplinair

gemaakt met de werkplaatsen (1% van budget FHK).

De

masteropleiding

Choreografie

is

Creëren is ingezet (0,5% van budget FHK). Bij de masteropleidingen horen werkplaatsen om de brug tussen opleiding en werk te slaan. De aanvraag voor medefinanciering van een productiehuis voor ”Muziek- en Musicaltheater” en een voor een productiehuis “Circus and Performance Art” (2% van budget FHK) loopt. Minoren worden ontwikkeld en aangepast om de dwarsverbinding tussen opleidingen te bevorderen (0,5% van budget FHK). De docentopleidingen krijgen allemaal een deeltijdvariant. De docentopleidingen Muziek en Dans worden inhoudelijk aangepast en gericht op zowel het binnenschoolse

6.3 Minder Fontys Hogeschool voor de Kunsten brengt, gelet op de beroepsmogelijkheden, een correctie en verschuiving aan in kwantitatieve zin. In zekere zin is er sprake van communicerende vaten. Daarbij daalt vooral het aantal studenten bij uitvoerende muziekopleidingen, zowel bij de instrumentale en vocale opleiding als bij de popopleiding (totaal 30% krimp). De stijging van het aantal opleidingsplaatsen bij de docentopleiding zorgt hier voor enige compensatie. Het aantal studenten van de uitvoerende opleiding Dans daalt (30% krimp).

45


6.4 Houden zo Fontys Hogeschool voor de Kunsten garandeert met de veranderingen de continuĂŻteit als geheel. Het totale budget van FHK dient gegarandeerd te blijven om nieuwe initiatieven te kunnen ontplooien en garantie voor kwaliteit te behouden. Het totale palet van kunstopleidingen maakt het aanbod in Brabant compleet en is complementair. De focus van de drie hogescholen (Fontys, Avans/ St. Joost, Design Academy) is gelijkgericht en past bij de profilering van Hogeschool Zuyd.

6.5 Organisatiestructuur De ontwikkelingen bij FHK vragen om een aanpassing van

de

organisatiestructuur:

de

organisatie

wordt opgebouwd vanuit de vier domeinen of kunstdisciplines. Per domein wordt de hele keten van vooropleiding tot post graduate georganiseerd. Bij alle domeinen worden specifieke kwaliteiten ingezet om dwarsverbindingen tussen de opleidingen te stimuleren o.a met minoren. In alle opleidingsprogramma’s wordt ruimte gemaakt voor minoren, projecten en gemeenschappelijke presentaties. Bijzondere aandacht gaat uit naar de ontwikkeling van de werkplaatsen en een kenniscentrum. Lectoraten en promotieplaatsen zijn daar een onderdeel van inclusief het Projectenbureau en Impresariaat Kunsten (IK). Werkplaatsen worden georganiseerd vanuit de centrale regie van FHK.

6.6 Voorwaarden FHK maakt een nadrukkelijkere keuze voor haar profiel. Om het Kunstonderwijs echt een kwalitatieve impuls te geven is het wenselijk over te gaan naar de mogelijkheid van vijfjarige trajecten (vergelijkbaar met

46


het wetenschappelijk onderwijs). Het vakmanschap van een docent vraagt om die tijd. Niet alleen vanwege de zwaarte van de huidige programma’s waarin studenten gemiddeld meer dan 45 uur per week actief zijn, maar ook vanwege de nieuwe rol die het kunstonderwijs als katalysator voor culturele ontwikkelingen moet gaan innemen. Voor de ontwikkeling en uitbreiding van professionele masters dient een soepele weg gebaand te worden in het toekenningtraject. Datzelfde geldt ook voor de toekenning of erkenning van varianten voor de docentopleidingen. Scholing van medewerkers is gezien de ambitie noodzakelijk (meer masters en doctorandi). Hiervoor moet

facilitaire

en

financiële

ruimte

gevonden

worden. Het grote aantal relatief kleine opleidingen binnen een grote instelling als FHK is zeer gediend met een accreditatie op instituutsniveau.

6.7 Samenvattend FHK wil ruimte geven aan versterking van het niveau aan de bovenkant van haar opleidingen door de inrichting van werkplaatsen ondersteund door en ondersteunend aan masteropleidingen, lectoraten en promotietrajecten. FHK profileert zich vooral vanwege haar docentopleidingen in alle disciplines. Het producerend leren is daarbij kenmerkend. Docentopleidingen dienen gepaard te gaan met uitvoerende opleidingen. Uitvoerende opleidingen hebben “een specifieke kleur”. De uitvoerende opleidingen van FHK zijn georiënteerd en georganiseerd op het Euregionale werkveld en dan vooral op Vlaanderen. Plaats het kunstonderwijs in een vijfjarig traject met een verkorte bachelor en een verlengde master. Behoud het Brabantse palet aan kunstopleidingen als een compleet palet dat in het aanbod van de verschillende hogescholen complementair is.

47


7 OVERZICHT huidig profiel FHK DOMEIN (aantal studenten per nov 2010)

MUZIEK

Voortrajecten

Vooropleiding Muziek

74

Variant Voortraject Theater

12

Young Musicians

23

Centra voor de Kunsten

39

Willem-II College

32

CKE Eindhoven

12

Vooropleiding Muziektheater (Factorium)

14

TOTAAL VOORTRAJECTEN Bachelor Docent

WAARVAN buitenland

Docent Muziek voltijd

AANTAL STUDENTEN

WAARVAN buitenland

51

52

0

52

0

Muziek Instrumentaal/ vocaal

177

28

Muziektheater

55

8

Popmuziek

199

12

431

48

subtotaal Bach.Uitv. Minor Master

THEATER

155

subtotaal Bach.Doc. Bachelor Uitvoerend

AANTAL STUDENTEN

Docent Theater voltijd

Circus and Performance Art

112

12

112

12

48

41

48

41

Cultureel Ondernemerschap / Interdisciplinariteit / Kunst 87

37

subtotaal Master

87

37

0

0

TOTAAL BACH/MASTER

570

85

160

53

PostGraduate/ overig

Muziek

Contractonderwijs

17

Artistieke verdieping

12

Werken met groepen subtotaal Lectoraat Promotie Werkplaats

48

29

0

Kunstpraktijk in de Samenleving Soundscape / Selectiemechanismen in het popmuziekcircuit / Het ontwerpen


VAN uitenland

2

DANS

Willem-II College AVO

65

Opstapcursus

36

Basisschool Dans

10

Docent Dans voltijd

Oriëntatiecursus ABV

78

19

19

Dans

146

49

Musicaltheater

73

19

Choreografie

7

5

226

73

%

WAARVAN buitenland

357

Docent Beeldende Kunst en Vormgeving voltijd

219

19

Docent Beeldende Kunst en Vormgeving Deeltijd

138

4

Docent Beeldende Kunst en Vormgeving Duaal

12

1

369

24

88

7

88

7

Kunsteducatie

47

5

Architectuur

69

10

Stedenbouw

16

1

Academy for Art, Communication & Design

AANTAL

40

40

78

1

Kunst

AANTAL WAARVAN STUDENTEN buitenland

111

2

1

AANTAL WAARVAN BEELDEND/ STUDENTEN buitenland ARCHITECTUUR

611

38%

55

793

49%

169

en Cultuur / Kunst, Cultuur en Onderzoek / Media en Performance

0

0

0

132

16

219

13%

53

3

304

92

589

47

1623

100%

277

Bewegings expressietherapie

28

28

0

57

amenleving / Nieuwe Media / Kerkmuziek / Stedenbouwkundige Strategieën

ontwerpen van een theatervoorstelling / Creative class / stedenbouwkundige strategieën Stadslab Fontys FutureMediaLab

49


8 OVERZICHT toekomstig profiel FHK DOMEIN

MUZIEK

AANTAL WAARVAN THEATER STUDENTEN buitenland

AANTAL WAARVAN STUDENTEN buitenland

Voortrajecten

Vooropleiding Muziek

Variant Voortraject Theater

Young Musicians

Centra voor de Kunsten

Willem-II College CKE Eindhoven Vooropleiding Muziektheater (Factorium) TOTAAL VOORTRAJECTEN Bachelor Docent

Docent Muziek voltijd

60

20

Docent Theater voltijd

90

10

Docent Muziek deeltijd

30

10

Docent Theater deeltijd

15

10

Docent Muziektheater

15

5

Docent Circus and Performance Art

15

5

135

30

subtotaal Bach.Doc. Bachelor Uitvoerend

90

30

Muziek Instrumentaal/ vocaal

125

30

Muziek- en Musicaltheater

90

40

Popmuziek

115

60

Circus and Performance Art

60

40

240

90

150

80

subtotaal Bach.Uitv. Minor Master

Cultureel Ondernemerschap / Interdisciplinariteit 75

20

subtotaal Master

75

totaal bach/Master

405

post Graduate / overig

Muziek

Interdisciplinair creĂŤren

25

10

20

25

10

140

310

120

Contractonderwijs

Artistieke verdieping Werken met groepen subtotaal

Kunstpraktijk in de Samenleving

Lectoraat Promotie Werkplaats

50

Muzieklab

Productiehuis Muziektheater Productiehuis Circus & Performance Art Productiehuis Brabant


DANS

AANTAL WAARVAN BEELDEND/ STUDENTEN buitenland ARCHITECTUUR

Willem-II College AVO

AANTAL WAARVAN STUDENTEN buitenland

AANTAL STUDENTEN

%

WAARVAN buitenland

Oriëntatiecursus ABV

Opstapcursus Basisschool Dans

Docent Dans voltijd

75

25

Docent Beeldende Kunst en Vormgeving voltijd

150

30

Docent Dans deeltijd

15

0

Docent Beeldende Kunst en Vormgeving Deeltijd

120

40

Docent Beeldende Kunst en Vormgeving Duaal

30

0

300

70

90

40

90

40

Kunsteducatie

60

10

Architectuur

70

15

Stedenbouw

20

5

Interieur Architectuur

10

0

Danstheater/Choreografie/ Jazz Urban

90

25

110

40

110

40

Academy for Art, Communication and Design

610

42%

155

590

40%

250

/ Kunst en Cultuur / Kunst, Cultuur en Onderzoek / Media en Performance Choreografie

15

5

15

5

160

30

275

18%

65

215

70

550

140

1480

100%

470

Bewegingsexpressietherapie

/ Nieuwe Media / Stedenbouwkundige Strategieën nader te bepalen Danshuis Station Zuid

Stadslab Fontys FutureMediaLab

51


FONTYS HOGESCHOOL VOOR DE KUNSTEN Onder één dak alle podiumkunstopleidingen alle kunstvakdocentopleidingen een inspirerende leeromgeving een ambitieuze sfeer een prachtig gebouw

Grafisch ontwerp: Blend & Blink (www.blendblink.nl) Drukwerk: Verhagen Grafische Media. Samenstelling: Fontys Hogeschool voor de Kunsten Eindredactie: Mariëlle Hulshoff Aan de inhoud van deze brochure kunnen geen rechten worden ontleend.

excelleren in je eigen discipline HBO-opleidingen dicht bij je passie

Fontys Hogeschool voor de Kunsten Zwijsenplein 1

|

5038 TZ Tilburg

Postbus 90907

|

5000 GJ Tilburg

fhk@fontys.nl

|

www.fontys.nl/kunsten

Tel. +31 (0)877 878 100

FHKTilburg

FHK Tilburg

Fontys Hogeschool voor de Kunsten (FHK) bestaat uit de Academie voor Architectuur en Stedenbouw, de Academie voor Beeldende Vorming, the Academy for Art, Communication and Design, de Academie voor Theater, the Academy for Circus and Performance Art, het Conservatorium, de Dansacademie en de Rockacademie.


Turn static files into dynamic content formats.

Create a flipbook
Issuu converts static files into: digital portfolios, online yearbooks, online catalogs, digital photo albums and more. Sign up and create your flipbook.