Interne nieuwsbrief juni 2015 fontys hogeschool voor de kunsten

interne nieuwsbrief juni 2015 Fontys Hogeschool voor de Kunsten Foto’s Huib Fens

Kunstenaarsresidentie werkt enorm inspirerend Twee weken lang sloot ABV-docent Huib Fens zich in maart zo’n beetje op in een Iers huisje, om er volledig op te gaan in het schrijven van poëzie. Deze ‘residentie’ leverde een door Fontys uitgegeven dichtbundel op.

Wat hem betreft wordt die de eerste in een reeks met werk van FHK-docenten.

Huib Fens zit inmiddels flink wat dagen in zijn tijdelijke onderkomen aan de Ierse kust, als de volstrekte eenzaamheid hem naar de keel vliegt. Het gevoel alsof hij in een gevangenis zit benauwt hem zo sterk, dat hij in paniek naar huis belt. “Mijn vrouw adviseerde me om wat rond te gaan rijden en stadjes te bekijken.

Dat heb ik de laatste dagen gedaan en toen was het ook meteen over. Toch had ik dit echt niet van mezelf verwacht. Weliswaar ben ik nooit eerder veertien dagen zo op mezelf geweest, maar ik ken mezelf als iemand die graag alleen is.”

De 60-jarige docent aan de Academie voor Beeldende Vorming (ABV) van FHK kan er nu, enkele maanden nadien, wel om lachen.

Het was de eerste keer dat hij voor twee weken in een kunstenaarsresidentie was gegaan. Een periode waarin hij zich volledig wilde focussen op tekenen, schilderen en veel, heel veel gedichten schrijven. De locatie daarvoor leek perfect: een huisje in de Ierse graafschap Kerry, opgetrokken uit karakteristieke flagstones, met uitzicht op twee eilanden in de Atlantische Oceaan. Dagenlang volgde Huib een strak schema van vroeg opstaan, ontbijten, de kachel aanmaken, veel werken en koken.

Tot de eenzaamheid hem met zichzelf confronteerde. “Op de laatste dag heb ik daarover gesproken met een Ierse dichteres die vlakbij in een ander huisje zat. Zij zei dat het aan de plek ligt. Dat daar mensen na drie dagen gillend naar huis zijn gevlucht. Er zit iets magisch in de lucht.”

Hij zou zo weer teruggaan. Sterker nog, tegen de kerst gaat de beeldend kunstenaar wéér naar Ierland in een nieuwe residentie.

“Om jezelf op te frissen of inspiratie op te doen, kun je jezelf inschrijven voor een kunstenaarsresidentie. Overal in Europa zijn er van die residentieplekken. Je stuurt je portfolio op en dan kan het zomaar twee jaar duren voordat je een plek krijgt toegewezen.

Nu valt dat toevallig in één jaar. Straks kom ik in het oude vakantiehuisje van de Duitse

schrijver Heinrich Böll. Die heeft daar veel van zijn werk geschreven.”

Het waren echter de boeken van een schrijver uit Ierland, James Joyce, die Huib ‘verslaafd aan dat land’ hebben gemaakt. Hij maakte er vele beelden en schilderijen over. De inwoner van het Belgische Poppel bezoekt de republiek gemiddeld één keer per jaar. Het leverde hem de nodige vriendschappen op, ook door uitwisselingscontacten vanuit de ABV. Komend jaar is hij er external examiner op de academie in Limerick. “Die is vergelijkbaar met FHK. Dat is heel leuk om te doen.”

Oefeningen in kijken (en luisteren) Eerst kijken en zien hoe een stenen schoorsteen schuin uitsteekt boven het glasgordijn.

Zien hoe de mosbedekte schoorsteen uit het verdorde gras omhoog komt.

Hoe daarachter zachtgele, aaibare rotsen languit in de baai liggen.

Zien hoe de witte adem van het onrustige water langs de eilanden veegt, en horen hoe de vioolsonate van Janacek de wind langs het huis stuurt, het geschreeuw van mantelmeeuwen imiterend.

Tijdens zijn afgelopen residentie vervaardigde Huib zo’n 35 gedichten. Poëzie is iets wat hem sinds zijn middelbare schooltijd interesseert en waarop hij zich de laatste vijftien jaar heeft toegelegd. Uiteraard vormen Ierland en de indrukken die de dichter er opdeed de rode draad in deze bundel, getiteld ‘De lucht tussen je kleren’. Deze wordt nu door Fontys uitgegeven en dat bracht hem op een idee om er een reeks van te maken. “Je bent met een aantal collega’s in zo’n instituut en iedereen draait er zijn uurtjes. Maar eigenlijk wordt er zelden iemand aangesproken op zijn vermogen. Daarom is eerder al eens het idee ontstaan om met collega’s een boekje te maken dat één maal per jaar verschijnt, over thema’s in het kunstonderwijs. Er stonden ook portfolio’s van ze in.”

Inmiddels is Huib met enkele mede-initiatiefnemers hiermee de grens met België over gegaan en nodigen ze landelijk bekende mensen uit om hun verhaal te schrijven. In november wordt in Amsterdam en Brussel hun ‘Cahier voor kunst en kunstonderwijs’ gepresenteerd, het eerste in een reeks.

“Maar het podium voor ABV-docenten en alumni was daardoor weggevallen”, realiseert hij zich. Totdat Fontys interesse toonde in zijn dichtbundel. “Moeten we niet gewoon een reeksje met boekjes gaan maken. We beginnen nu met mijn gedichten, maar dat kunnen straks ook tekeningen en schilderijen zijn, of een cd. Het lijkt me heel goed dat de hogeschool zich óók met zijn docenten kan profileren. Dat gebeurt eigenlijk zelden.”

Huib spreekt de hoop uit dat collega’s zich hiervoor bij hem willen melden. En hij hoopt dat ook zij ooit de stap zetten om in residentie te gaan. “Het biedt je de gelegenheid om je totaal ongestoord volledig op je eigen werk te richten. Veel collega’s bij ABV hebben hun eigen werkzaamheden naast het lesgeven.

Je wordt de hele tijd heen en weer geslingerd tussen atelier en leslokaal. In Ierland was ik alleen maar met kunst bezig. Dat werkte enorm inspirerend.”

1

in dit nummer...

1

Kunstenaarsresidentie

2

Rendementsdenken Nieuwe portal FHK

3

Royal albert hall met Guus Fontys Jazz Choir

4

Mannetje van de praktijk Werken voor de efteling

5

nieuwe collega’s EINDBARBECUE FHK

6

ELIA HERBELEVEN IN KUNSTZONE

7

IMR FHK Theaterfestival boulevard

8

Digitale leermiddelen PRACHT IN DE GRACHT

9

ERASMUS+ UITWISSELING ANTWERPEN On the rocks

10

Design thinking

11

IMPRESARIAAT KUNSTEN Nieuwe cateraar SODEXO

12

Verslag voetbaltournooi theater FHK pleisterplaats voor talentontwikkeling

Karen neervoort

Rendementsdenken Foto Rob ten Broek

Afgelopen vrijdag opende Ramsey Nasr op inspirerende wijze het Its Theaterfestival. Het festival dat een podium biedt aan internationale performing arts schools, maar vooral aan de studenten van de theater- en dansscholen binnen Nederland. Zijn toespraak had de titel ‘Trap het rendementsdenken van school’. Een titel die appelleert aan het protest op de UVA en aan de manier waarop er vaak tegen het nut van de kunst wordt aan gekeken. Voor mij aanleiding voor de vraag: ‘rendementsdenken op school, doen wij daar aan?’ Hieronder mijn visie daarop, met als inspiratiebron de toespraak van Ramsey Nasr. Ik nodig eenieder uit om in komende nieuwsbrieven een eigen visie op het rendementsdenken met ons te delen.

Rendementsdenken, wie komt het niet tegen in zijn persoonlijke en professionele leven. Ook mijn ouders stelden een groot vraagteken bij mijn studiekeuze (ongeveer 40 jaar geleden…)

Theaterwetenschap, wat kon je daar nu mee doen? Terwijl ik deze keuze had gemaakt omdat ik dacht dat ik daar juist iets mee kon, namelijk iets zeggen, vinden van en doen voor de wereld waarin we met elkaar leefden. Gelukkig hebben ze me verder niets in de weg gelegd en werk ik al meer dan dertig jaar in ‘de Kunsten’. Maar op verjaardagsfeesten en bijeenkomsten met

22

allerlei soorten professionals blijft het een lastig onderwerp, waartoe doen de kunsten, waarom zoveel kunstenaars, waarom zoveel scholen en leren die studenten dan wel hoe ze fatsoenlijke aanvragen moeten schrijven, projectplannen indienen, met opdrachtgevers werken….. laten we met elkaar niet in de valkuil vallen hier met economische termen een antwoord op te formuleren. Want ja, natuurlijk leren onze studenten dat ze straks in een competitieve wereld terecht komen, en ja, ze leren dat ze goed hun plannen moeten kunnen verwoorden en ja, ze leren hun onderzoek ook in woorden te vangen. Maar nee, we leren ze geen marketing, nee we leiden niet teveel studenten op, nee, onze alumni zitten niet eenzaam op zolders werkloze maar romantische kunstenaars te wezen. Over welk rendement willen we het dan wel hebben?

Ik citeer Ramsey Nasr, want beter dan hij kan ik het niet zeggen: “Het mag voor velen een belachelijke bewering zijn, maar kunst en klassieke talen dienen een minstens zo belangrijk doel als nut en rendement tezamen: ze vormen hun noodzakelijk tegendeel. Klassieke talen bieden het uitzicht op een wereld die niet langer bestaat; kunst biedt uitzicht op een wereld die nooit heeft bestaan maar altijd mogelijk blijft.

Het toont ons een wereld die alleen via onze verbeelding nog kan worden opgeroepen.

Romans en gedichten doen hetzelfde, evenals film, theater, opera, ballet, muziek, beeldende kunst. Ze reiken ons een parallelle wereld aan, met fictieve mensen, een taal die niet langer functioneert zoals we dat gewend zijn, met nieuwe klanken, nieuwe beelden. Het maakt onze wereld groter en verwarrender.”

Laten we met elkaar kritisch blijven over de context waarbinnen het rendement binnen de school zinvol is, laten we kritisch blijven over de manier waarop we daarmee omgaan.

Een eerste start is wat mij betreft gemaakt met de bijeenkomst van Het Akkoord over studentenaantallen, positionering van hun opleidingen en hun docenten. Rendement met kwaliteit als leidraad, dat is een uitdaging voor ons. Beide met het oog op ontwikkeling en de toekomst. Laten we het gesprek niet stoppen.

Binnen FHK moeten we met elkaar het gesprek blijven voeren, over rendement, inhoudelijk rendement, verantwoordelijkheid naar de wereld om ons heen, verantwoordelijkheid voor elkaar. Met vallen en opstaan, met fouten, met succes, met zekerheden en onzekerheden.

Zoals in de wereld van de Kunsten zelf.

Nieuwe portal FHK op 1 september deels van start De nieuwe FHK-portal (intranet) voor alle studenten en medewerkers gaat op 1 september 2015 live! Nog niet voor alle opleidingen, maar wel voor FHK-Ondersteunende Diensten en FHK-Info. Opleidingen die nog niet over zijn op dit systeem, worden vanaf de nieuwe portal met een link teruggeleid naar de huidige, dan inmiddels oude portal. Op 1 januari 2016 moet alles over zijn omdat vanaf die datum toegang tot de oude portal niet meer mogelijk is. Dit omdat de versie van de software waarmee de portal gebouwd is (SharePoint 2007) heel erg verouderd is en op dat moment niet meer door Microsoft wordt ondersteund. De nieuwe portal is gebouwd met SharePoint 2013.

en nu voor alle overige instituten. Fontys heeft bouwstenen ontwikkeld die ze de Fontys baseline hebben genoemd. Het Bureau Informatievoorziening van FHK, bestaande uit Sandra van Teeffelen, Helma van Hout en teamleider Marianne Goderie, is in november gestart met de bouw van de FHK-portal, daarbij ondersteund door een ontwikkelaar van Fontys.

Er is een prototype ontwikkeld (met Fontys baseline), dat recent in een medewerkerslunch is getoond. Er volgt nog een demonstratiefilm voor de medewerkers die niet aanwezig konden zijn bij de presentatie. De nieuwe FHK-portal wordt hopelijk voor iedereen een verbetering!

Wat is er allemaal nieuw aan de portal?

• Top 5 studenten: Fontys heeft bij de ontwikkeling van de nieuwe portal erg ingezet op de wensen van studenten, voortkomend uit de High Five. In maximaal drie muisklikken zijn ze straks bij Mijn rooster, Mijn lesprogramma, Mijn lesmateriaal, Mijn studievoortgang en Mijn mededelingen.

• Medewerkers en studenten komen op hun persoonlijke pagina binnen, met mogelijkheden om favorieten in te stellen voor de pagina’s die vaak worden bezocht.

Fontys is al ruim anderhalf jaar bezig met het bouwen en implementeren van deze nieuwe portal. Eerst bij een aantal koploperinstituten

• Sterk verbeterde zoekmogelijkheden. Bij het zoeken kun je instellen of je Fontys-breed wilt zoeken of alleen binnen de FHK-portal.

Van de zoekresultaten wordt een voorbeeld getoond, zodat je zonder te openen zeker weet of dit is wat je zoekt.

• Documenten in bibliotheken worden ingedeeld in categorieën en subcategorieën.

Ze worden niet langer in mapjes, submapjes en subsubmapjes geplaatst. Dit maakt filteren en dus sneller zoeken mogelijk.

• De Wie is wie, een smoelenboek voor alle medewerkers van FHK. De uitnodiging om een portretfoto te laten maken is inmiddels naar alle medewerkers verstuurd.

• De nieuwe portal draait goed op alle browsers, ook op Safari.

• Tegelijk met de nieuwe portal komt er een studentenapp uit voor smartphone en tablet.

• Voor de communicatie tussen student en studieloopbaanbegeleider (SLB) komt er een SLB-Dashboard. Het dashboard toont algemene studentgegevens, een emotiemeter (de student kan aangeven hoe hij er voor staat), de studievoortgang, behaalde EC’s, het rooster, gespreksverslagen en taken.

• Self-servicevoorziening Samenwerkingsruimtes. Dit geeft studenten en medewerkers de mogelijkheid om voor een project een samenwerkingsruimte aan te maken (zonder tussenkomst van beheerders) waarin ze bestanden kunnen delen.

• O neDrive in plaats van M-schijf (homemap). De home-map van studenten en medewerkers (standaard nu 150 Mb) gaat verdwijnen en wordt OneDrive. Daarmee komt er voor iedereen individueel 2 Gb ruimte beschikbaar.

Foto Paul Bergen

Met Guus Meeuwis Royal Albert Hall op z’n kop zetten

Guus Meeuwis gaf op 24 mei een uniek concert in de Londense Royal Albert Hall.

Studieleider Yvonne van de Pol maakte als violiste deel uit van zijn begeleidingsband en zag ruim vijfduizend Nederlanders de prestigieuze concertzaal op z’n kop zetten.

De eerste afspraak voor een interview zegt Yvonne van de Pol af. De 41-jarige studieleider van de Academie voor Muzieken Musicaltheater zit met een ontstoken schouder bij de dokter. Niet handig voor een professioneel violiste, die een week later moet beginnen aan een reeks van vijf stadionconcerten in de begeleidingsband van Guus Meeuwis. Maar drie dagen daarna zit ze alweer in haar werkkamer B2.25. “Met wat rust, fysiotherapie en pijnstillers moet het goed komen”, lacht ze.

Foto Dion Huiberts

De groeiende erelijst van het Fontys Jazz Choir Voor het Fontys Jazz Choir was alleen al de selectie voor het Aarhus Vocal Festival (AAVF) 2015 in Denemarken ‘supervet’, zegt sopraan Kelly van den Boogaard (23). “Maar dat we dan

in de top drie terechtkomen, is voor ons echt heel gaaf. Die zetten we op ons lijstje erbij.”

De unieke ervaring van enkele weken eerder pakken ze haar sowieso niet meer af. Op zondag 24 mei stond ze met Meeuwis en zijn band op het podium van de prestigieuze Londense Royal Albert Hall.

De Brabantse zanger zit volgend jaar twintig jaar in het vak en besloot daarom een bucketlist te maken. “Maar wat wil je nog, als Nederlands best verkopende artiest en na al die stadionconcerten. Het leek hem daarom wel een stunt om in de Royal Albert Hall op te treden”, weet Yvonne. “Maar dat dat concert binnen 24 uur uitverkocht is...”

Ruim vijfduizend Nederlanders kwamen erop af. Velen maakten er een weekendje Londen van en hadden wel zin in een feestje. Ze

Daarop stonden sinds vorig jaar al de tweede en derde prijs bij de pop- en jazzcompetitie van

werden door Meeuwis en zijn band op hun wenken bediend. Het publiek zat die avond amper op zijn stoel, op een paar verbaasde Engelse abonnementhouders na. “Die Royal Albert Hall-medewerkers wisten niet wat hen overkwam. Die idiote Hollanders. Het bier was uitverkocht, dat hadden ze in 144 jaar niet eerder meegemaakt. Ze hebben er wel een goede schoonmaakploeg op moeten zetten, want een dag later moest Mark Knopfler erin.”

Yvonne kwam met Guus Meeuwis in contact via een andere FHK-docent: Jan-Willem Rozenboom, de vaste pianist van de zanger.

Hij zat in een grijs verleden samen met haar op het Conservatorium in Tilburg. Yvonne had inmiddels haar eigen agentschap voor musici opgericht, STRIJKT, toen JanWillem haar vroeg als orkestleider voor het Kruikenconcert met carnaval in de stad.

“Die samenwerking beviel goed. Zo goed, dat ik de uitnodiging kreeg om in 2007 bij de tweede reeks concerten van Guus Meeuwis in het Philips Stadion de strijkers te regelen.

Nou, met alle plezier natuurlijk!” Sindsdien is ze er steeds bij geweest en was het elke keer een feest voor Yvonne en haar groepje van tien musici. “Die hoef ik ook niet meer te regelen. Die bellen zelf wel.”

de World Choir Games in het Letse Riga.

Het is duidelijk dat dit jazz-, pop- en gospelkoor flink aan de weg timmert. En dat terwijl de groep, met vijf zangers en zes zangeressen van verschillende opleidingen bij FHK, in aanloop naar AAVF een tegenslag te verwerken kreeg. De vaste dirigent, docent Hans van den Brand van de Academie voor Muziekeducatie, was helaas verhinderd om mee te gaan naar Aarhus. Besloten werd om koorlid Jasper van Oerle vervangend dirigent te maken en die deed dat volgens Kelly fantastisch. “Want als er zo’n stabiele factor wegvalt, voel je je toch onzekerder”, aldus de studente Musicaltheater.

Aan het AAVF nemen koren uit de hele wereld deel, in de categorieën vocal groups en choirs.

Die moeten eerst door een selectieprocedure, aan de hand van filmpjes en opnamen.

“Volgens mij hadden een stuk of vijftig koren zich aangemeld”, weet Kelly. “In onze categorie ‘choirs’ zaten er zes. Het waren niet alleen studentenkoren, iedereen kon zich inschrijven.

De winnaar bij ons, Vivid Voices van de Hochschule für Musik, Theater und Medien uit Hannover, bestond toevallig ook uit studenten.”

Het Fontys Jazz Choir bracht op pinksterzondag 24 mei vier muziekstukken ten gehore. Twee

waren a capella. De andere twee werden vertolkt met een FHK-combo, bestaande uit een drummer, bassist en pianist. De reacties na afloop waren heel goed. Onder de toeschouwers bevonden zich ook professionele vocal groups die tijdens het vierdaagse festival optraden. “De Swingle Singers uit Engeland gaven ons het beste compliment dat we ooit kunnen krijgen. Ze hadden nog nooit zo’n goede uitvoering gehoord van Pass Me The Jazz sinds The Real Group, waarvan wij het nummer hebben gezongen. Daar waren we heel erg blij mee.”

Het Fontys Jazz Choir bestaat verder uit Kikki Vanhautem, Elise Doorn, Jamie van den Hombergh, Willemien Dijkstra, Silke Jansen, Erwin Botteram, Chiel de Cock, Harm van Bennekom en Dennis van den Tillaart. Een volgend optreden laat nog even op zich wachten. Voor dit schooljaar zitten de repetities erop. Maar met dit nieuwe succes, kunnen aanvragen voor concerten niet uitblijven. De release van een CD volgt waarschijnlijk in september.

3

Wie voor de Efteling kan werken, kan overal werken Foto: Riet Pijnappels In het dorpje dat wij onderhand zo goed kennen is het een drukte van jewelste. De beroemdste inwoner is 125 jaar dood en dat moet worden gevierd. Er hangen vlaggetjes met zijn beeltenis aan de lantaarnpalen. In de etalages staan reproducties van zijn werk en prijken citaten uit zijn brieven op de ramen. De desbetreffende winkels worden gemarkeerd door op de stoep geschilderde zonnebloemen.

Er worden koekjes gebakken in de vorm van een schilderspalet, gebakjes als zonnebloemen.

Er zijn broodjes naar hem vernoemd. Er is bier en wijn, op het etiket zijn rode haardos met dito baard. Er is een basisschool die De Zonnebloem heet. Er is een Van Gogh Loop, een Van Goghwandeling, een Van Goghrondleiding. Er zijn Van Gogh Ruitertjes en Van Gogh Notarissen.

4

Eén van de zes amateurtheaterverenigingen in het dorp speelt een eigen versie van zijn levensverhaal. Er is een Kijkdozenmuseum waarin honderden kinderen hun kijkdoos exposeren, gemaakt op zijn leven en zijn werk. Er is een schilderfestival dat Vincents Droom heet. Er is een Van Gogh Galerie in de voormalige kosterswoning naast het Van Goghkerkje waar zijn vader preekte. Er is een Van Gogh Kamer, naast de tuin waar zijn moeder groente verbouwde.

Er is een ballonnenwedstrijd op zijn geboortedag, er is een straattekenwedstrijd. Er is een schilderfestival dat Vincents Droom heet, een popfestival dat Van Gogh Live heet, er is een multidisciplinaire kunst-op-locatieroute die Starry Night heet, er is een tijdelijke woon- en werkplaats voor kunstenaars die Het Gele Huis heet. Op zijn jubileumsterfdag bouwt het dorpje op het Museumplein in Amsterdam een reusachtig dahliatableau. Er zijn lezingen, er is een Van Gogh Filmfestival. Er zijn het hele jaar door meer dan vijftien verschillende exposities.

Er is ook een Vincent van Gogh Huis met exposities en Vincentboeken, Vincentkalenders, Vincentagenda’s, Vincentpotloden, Vincentgummen, Vincentpennenbakjes, Vincenttassen, Vincentonderzetters, Vincentpunaises, Vincentkoelkastmagneten, Vincentschoenen en er zijn kop en schoteltjes met het motief van de amandelbloesemtak. De kopjes hebben een gebroken oortje. De glazen potjes met geboortegrond lopen als een tiet.

Een deur verder, in Brasserie Van Gogh, staan Scampi Van Gogh op het menu. Aan de overkant, op de Markt, hebben eigenaars van De Bolle Buiken op hun frietkraam de Aardappeleters geschilderd rond een schaal frietjes. Een driedimensionale versie door de plaatselijke Levende Beelden Club won onlangs op de Aardbeienfeesten de eerste prijs voor de beste kraam. Uiteraard poseerde het boerengezin daar rond een enorme stapel aardbeien. En straks, op de eerste zondag in september, is er natuurlijk het wereldberoemde corso met een stuk of twintig gigantische bloemenwagens die dit jaar alleen maar over Van Gogh gaan.

Mooi. De internationale viering van Van Gogh als 125-jarige bron van inspiratie en onbedoeld grondlegger van de moderne kunst was niet onopgemerkt voorbijgegaan aan het dorpje, stelde de wethouder van Cultuur en Recreatie vast, terwijl hij genoegzaam aan zijn Vincentstropdas frunnikte. Het stond op de kaart. In de verte rinkelde een kassa.

Intussen bleef het in de Hogeschool voor de Kunsten te T. oorverdovend stil.

Och, Van Gogh.

Peter Dictus studieleider Academie voor Theater www.peterdictus.nl

FHK en de Efteling zijn sinds 2013 partners en weten elkaar sindsdien steeds beter te vinden. Wat ooit begon met een avondvullende act in de buitenlucht, is inmiddels uitgegroeid tot een innige samenwerking op drie fronten.

De credits voor de samenwerking met de Efteling geeft Yvonne van de Pol, studieleider van de Academie voor Muziek- en Musicaltheater, aan de vorige FHK-directeur Rien van der Vleuten. Hij vond het belangrijk dat de hogeschool op een goede voet staat met de grote partners in het werkveld. Rien voorzag dat verschillende opleidingen binnen FHK hun voordeel kunnen doen met het attractiepark in Kaatsheuvel, en andersom. Samen met Yvonne en sectorleider Theater Jur van der Lecq voerde hij in 2013 de besprekingen.

“Het was bij de Efteling aanvankelijk zoeken naar een aanknopingspunt”, herinnert Yvonne zich. “We zijn begonnen met het bedenken van een avondvullende act voor het Negen Pleinen Festijn, op de zaterdagen in de zomer.

Dat was heel spannend. We moesten constant terugkoppelen met de Efteling. Wij kunnen wel van alles bedenken, maar je moet wel aan het format van het park voldoen. Dat wordt streng bewaakt, er zijn echt veel beperkingen.

Je kunt niet met een woeste, met messen zwaaiende piraat komen, want dan rennen al die kindjes van 2 jaar gillend weg. Het moet een hoog knuffelgehalte hebben.” Een ander terugkerend element is de kwinkslag die voor ouderen in een voorstelling moet zitten. Want dat is de Efteling volgens de studieleider ten voeten uit: een park voor iedereen. En zo verschenen daar de eerste studenten van de Sector Theater, met name van de academies voor Muziek- en Musicaltheater en Circus and Performance Art. Het duurde niet lang of FHK sloot zich ook aan bij een al bestaande samenwerking tussen de Efteling en hogeschool NHTV Breda: Efteling Academy. In dit onderwijsprogramma

worden studenten eerst bekend gemaakt met het ‘DNA’ van het pretpark en krijgen ze veel praktische en marketingtechnische zaken voor hun kiezen. “Maar dat is voor onze studenten óók ontzettend interessant. Die volgen dat als minor of stage”, weet Yvonne.

Daarna krijgen ze een opdracht. Heel vaak is dat de ontwikkeling van een nieuw product, bijvoorbeeld een voorstelling of een item dat een connectie heeft met de Efteling. “De NHTV doet vooral het marketing- en commerciële deel, wij het creatieve en artistieke. Dat versterkt elkaar enorm.” Zo vond de Efteling vorig jaar dat de voorstellingen in het amfitheatertje van het Sprookjesbos wel wat beter mochten worden bezocht. Studenten bedachten daarvoor een speurtochtje met stickers, waarbij de kinderen de laatste sticker natuurlijk in het kleine theater kregen. Dit jaar werd opnieuw zo’n teaser ontwikkeld, nu voor de magische stad Ravelijn. Het is dáárom dat Yvonne helemaal achter de ‘Academy’ staat: studenten krijgen er het complete verhaal en meer begrip voor elkaars moeilijkheden en mogelijkheden.

In een derde poot werken de Efteling, FHK en NHTV binnen een consortium samen met UvT, Stage Entertainment, Omroep Brabant, Mundial en Circo Circolo. Zij noemen zich de Brabant Academy for Business and Storytelling. Yvonne omschrijft het als een denktank. “Wij vinden dat we het met elkaar over het vak moeten hebben, om op een gezonde manier de toekomst in te gaan. We willen daar ook een bepaalde onderwijspoot aan hangen, zodat we vanuit het consortium een opdracht kunnen verstrekken aan studenten. Maar dat moet nog wel handen en voeten krijgen.”

Volgens de Tilburgse is er inmiddels een goede relatie met de Efteling opgebouwd en zou ze die graag willen intensiveren. Yvonne hoopt dat zo, binnen FHK, meer academies kunnen profiteren van deze samenwerking.

“Het is een heel reële werkgever voor onze studenten. De opleiding moeten ze natuurlijk gewoon volgen, maar voor die acts in de zomer krijgen ze een vergoeding. Anderzijds is het een bedrijf dat heel erg moet inspringen op trends en nieuwe ontwikkelingen. Door met opleidingen te werken, krijgt het voeling met wat jonge mensen allemaal bezighoudt.

Die hebben een open mind, kennen minder begrenzingen. En daarnaast geeft het ook wel een bepaald cachet als je kunt zeggen dat er een opleiding aan je is verbonden.”

Ondertussen zijn er al veel FHK-studenten en alumni werkzaam in de Efteling. Liveentertainment in zowel het park als Efteling Hotel heeft de laatste jaren een enorme vlucht genomen en er wordt flink in geïnvesteerd.

De meerwaarde voor haar academie is volgens Yvonne dan ook dat studenten een zeker beroepsperspectief wordt geboden: “De Efteling is een superstrenge werkgever.

Alles moet kloppen. Je ziet dat al aan de aanleg van het park: het is perfect, er groeit geen bloempje scheef. Bezoekers weten ook dat ze topkwaliteit krijgen. Als je volgens de voorwaarden van de Efteling kunt werken, kun je overal werken.”

Haar mailbox puilt inmiddels uit met aanvragen van studenten die in juli en augustus in het park willen werken. “Je kunt gewoon de hele zomer met je vak bezig zijn én er een deel van je collegegeld voor volgend jaar mee binnenharken. Hoe fijn is dat?”

Even voorstellen nieuwe collega’s

Sylvia van Hal

Anne Beijer Esther Brabers Nikol Jacobs

De Instituutsmedezeggenschapsraad (IMR)

Terug op het oude nest! Dat kan worden gezegd van Nikol Jacobs, sinds 1 juni werkzaam als

teamleider van Bureau Studentenadministratie

(SA) van FHK. Daar was ze van eind 2005 tot 2010 al eens werkzaam als teamleider van de Studenten Servicebalie. Toen Fontys deze

balies in Tilburg samenvoegde op de Campus Stappegoor, was ze daar tot 2013 teamleider.

Nikol is vervolgens als projectleider bij de Dienst

Studentenvoorzieningen aan de slag gegaan.

Ze heeft ontzettend veel zin in haar nieuwe

baan. “Omdat ik al eerder bij FHK had gewerkt, wist ik dat het de mooiste omgeving is binnen

Fontys om te werken; alle kunstopleidingen

onder één dak in een geweldig gebouw in

hartje Tilburg! De dynamiek is er voelbaar

met al die gepassioneerde studenten en

medewerkers, met echt hart voor hun werk. Ik ben bijzonder hartelijk ontvangen door al mijn collega’s, echt een warm bad.”

Bij SA stuurt ze een team van experts aan op het gebied van onder meer toelatingen, inen uitschrijven en studievoortgang. “Verder

ga ik me bezighouden met het bewaken, coördineren en verbeteren van processen.”

Nikol houdt van etentjes met vrienden en reizen met haar gezin, doet aan hardlopen en bezoekt vaak festivals en dansvoorstellingen.

van FHK zal blij zijn met de aanstelling van

Esther Brabers. Nadat zij op 1 maart begon

als parttime medewerker kwaliteitszorg, werd

ze al snel ambtelijk secretaris van de IMR. “Hierdoor ben ik beter op de hoogte van wat er

speelt en kan ik, indien nodig, participeren op het gebied van kwaliteitszorg”, verklaart ze.

Haar functie is nieuw binnen het Platform Kwaliteitszorg. Esther gaat zich voornamelijk

bezighouden met de ondersteuning van accreditaties, alle voorkomende evaluaties

(FHK- en Fontysbreed) en documentenbeheer/ digitaal archief. “De eerste drie maanden zijn me uitstekend bevallen. Ik had even tijd nodig

om te wennen aan de constructie en grootte

van de organisatie, maar mede dankzij mijn leidinggevende Jos van Hest en behulpzame collega’s heb ik mijn plekje nu helemaal gevonden.”

Ze is al langer trouw aan Fontys. Vóór FHK was Esther zeven jaar werkzaam op de

Juridische Hogeschool en daarvoor zes jaar

op de Sporthogeschool. In haar vrije tijd is

ze met haar gezin veel op de tennisbaan.

Maar voor eten of borrelen met vrienden is

Esther ook altijd te vinden. “Mocht je nog iets willen weten over mij of op het gebied van kwalteitszorg: je bent altijd welkom in D1.01!”

Onlangs won ze op televisie nog een aflevering van de kennisquiz Twee voor Twaalf. Sinds 1 juni mag ook het Impresariaat Kunsten (IK) van FHK van de kennis van Anne Beijer profiteren. Daar is ze parttime werkzaam als medewerker acquisitie en marketing.

De Tilburgse werkt eveneens voor de afdeling marketing & publiciteit van Theaters Tilburg en is marketingcoördinator van het Leidse SummerJazz Festival. Dat kunstzinnige zat er al vroeg in, want vroeger volgde ze piano-, viool- en toneelles.

Bij het IK houdt Anne zich bezig met het verwerven van nieuwe opdrachten, zodat studenten meer podia krijgen en waarbij steeds explicieter de zakelijke markt wordt opgezocht. En voor dat ‘grotere aanbod’ beheert ze bijvoorbeeld de social mediakanalen. “Een leuk project waar ik me de komende tijd mee bezighoud, is MuZiek op Zondag. We willen in samenwerking met het Elisabeth-Tweesteden Ziekenhuis een reeks ‘huiskamerconcerten’ aanbieden aan patiënten, hun naasten, bezoekers en medewerkers.”

De formule ligt vast: het moet vooral een informeel samenzijn worden, zonder officiële toespraken. “Het is

zowel een blijk van waardering richting het personeel als een afsluiting van het schooljaar”, legt Roy uit. “De periode voor de zomervakantie is altijd heel druk, met onder meer het afstuderen. Dan is het fijn dat er een moment is om elkaar even te kunnen spreken. Dat schiet er in die laatste weken nog wel eens bij in.”

De catering rond de barbecue wordt uitbesteed. Meestal is er ook een cocktailbar. Voor de jongste kinderen wordt een springkussen geregeld.

“Een dj van Rockacademie verzorgt de muziek en er is altijd wel wat animatie”, weet Roy. “Twee jaar geleden was dat de groep Coupe du Compress die de haren van bezoekers toupeerden. Vorig jaar hadden we ‘Meisjes in de wind’, die complimenten aan gasten uitdeelden en ze met post-it briefjes beplakten. Wat het dit jaar wordt, is nog een verrassing.”

Voordat Sylvia bij FHK begon, heeft ze een aantal maanden bij Fontys Lerarenopleiding Tilburg gewerkt als medewerker bedrijfsvoering. “Bij FHK-OD werk ik op de afdeling Management Assistentie als financieeladministratief medewerker.

Momenteel verzorg ik de verplichtingenadministratie en zorg ervoor dat inkoopfacturen en declaraties administratief op de juiste manier de organisatie ingaan. Binnenkort worden mijn administratieve werkzaamheden uitgebreid.”

De Tilburgse noemt zichzelf een ‘Tukkerse Brabantse’ en een positief ingesteld mens dat graag buiten is, in de tuin of wandelend met teckel Elsje. Engeland heeft haar hart gestolen. “Bloemen spelen ook een grote rol in mijn leven. Ik teken ze, ik draag vaak sieraden met bloemen, heb ze altijd in huis staan en onze tuin staat er vol mee.”

Anne vindt het heel inspirerend om op een plek te werken waar professionaliteit, talent en creativiteit hand in hand gaan. Na een aantal weken voelt FHK al bekend en vertrouwd.

O ja, ze is een fanatiek Willem II-supporter.

“Maar ik hang niet in de hekken hoor!”

‘ Eindbarbecue’ medewerkers steeds populairder Hij organiseert dit evenement nu voor het vierde jaar en in die periode heeft Roy Vinclair het aantal deelnemers zien groeien van vijftig naar honderdvijftig.

Het mag duidelijk zijn dat de gratis barbecue voor FHK-medewerkers, die het einde van het schooljaar inluidt, steeds populairder wordt. Dit jaar, als de personeelsleden met hun partners en kinderen op donderdag 9 juli van 17.00 tot 21.00 uur welkom zijn in de Muzentuin van FHK, verwacht Roy zelfs tweehonderd bezoekers. “Het wordt steeds bekender en is blijkbaar gezellig genoeg voor mensen om terug te komen.

Het is ook een leuk evenement om te organiseren”, vindt de projectleider van het FHK-Projectenbureau.

“Zelfs op een regenachtige dag is het bij binnenkomst in FHK alsof de zon schijnt.”

Het is duidelijk, Sylvia van Hal is blij met haar nieuwe baan bij de Ondersteunende Diensten van FHK. Omdat haar dochter de vooropleiding voor dans deed, kwam ze eerder ook al in het gebouw. “Elke keer was ik weer verbaasd over de leuke, creatieve activiteiten. Al die kunstzinnige ontwerpen die her en der door het gebouw hingen en de positieve en creatieve sfeer die er heerste.”

Birgit Grun Op het bedrijfsbureau van de Sector Dans van FHK is sinds 16 maart het nieuwe gezicht van Birgit Grun te zien. Werken voor Fontys deed ze al langer, bij Fontys Talencentrum in Eindhoven. “Ik werk er nog steeds voor één dag in de week en tot 1 september. Daar ben ik ook medewerker bedrijfsvoering, maar omdat Fontys Talencentrum in afgeslankte vorm verder gaat onder de vlag van Fontys Lerarenopleiding Tilburg, werd mijn baan overbodig. Na zeven jaar vond ik het ook wel tijd voor een nieuwe uitdaging. Ik wilde graag bij FHK werken, omdat je hier met bevlogen studenten te maken hebt en de organisatie never a dull moment kent.” Haar eerste indruk van FHK kan ze dan ook in één woord samenvatten: chaotisch!

Bij de Sector Dans verricht Birgit alle werkzaamheden die behoren bij de taak van het bedrijfsbureau, maar daarnaast ligt er ook een coördinerende rol. “Ik heb het overzicht en bewaak alle activiteiten tijdens een schooljaar.

Ik noem mezelf ‘een wandelende jaarkalender’.”

Mensen die haar wat langer kennen, weten dat ze een bevlogen en enthousiast persoon is. Birgit sport graag in haar vrije tijd en houdt van lekker eten. “En ik maak daarnaast ook graag een reisje.”

5

Foto Lotte Schrander

6

Een terugblik op de internationale ELIA-conferentie die in mei in en om FHK werd gehouden, aan de hand van fragmenten uit artikelen die binnenkort in het tijdschrift Kunstzone verschijnen.

Ze kwamen van Mongolië tot de Verenigde Staten; in totaal 145 gasten uit vijftien landen reisden onlangs af naar Tilburg. Daar was FHK van 10 tot 12 mei het toneel van de zevende Teachers’ Academy van de European League of Institutes of the Arts, kortweg ELIA. Drie dagen lang stonden FHK, Theater De NWE Vorst en Museum De Pont bol van presentaties, workshops en internationale sprekers. In de septemberuitgave van het magazine Kunstzone, met het thema internationalisering, verschijnt een aantal artikelen dat voortvloeit uit de ELIAconferentie. In deze Interne Nieuwsbrief alvast een voorproefje op de bijdragen in Kunstzone, waarvan FHK-docent Onderwijstheorie Judith Boessen (Academie voor Beeldende Vorming) medehoofdredacteur is.

Thijs Tittse van de redactie Beeldend bezocht een ELIA-bijeenkomst. Zijn oog viel op de tussentijdse performances, waarvoor twee FHK-collega’s verantwoordelijk bleken: Een congres kent doorgaans weinig verrassingen. Stipt op tijd en exact volgens het dichtgetimmerde schema, spreken kopstukken uit de wereld van de kunsteducatie voor een select publiek. [...] Alan Boom en Marc van Loon, zijn onderdeel geweest van de conferentie.

Echter hebben zij geen woord gesproken en hebben ze zelfs het podium niet beklommen.

Tussen de zware intellectuele presentaties, popten hier en daar performances op, die zij hebben begeleid en opgezet.

Na een zware theatrale discussie over de noodzaak van interdisciplinair werken, treden schaars geklede danseressen het auditorium van Museum de Pont te Tilburg binnen en start een van de performances die Alan Boom en Marc van Loon hebben opgezet en

begeleid. Elektronische noise galmt uit de krakende speakers. De muziek klinkt ruimtelijk en onheilspellend. [...] De danseressen dragen gasmaskers, en lijken te bewegen als gedrogeerde robots. Op de achtergrond wordt een film getoond, allerlei unheimische filmbeelden volgen elkaar in hoog tempo op.

De zaal, die voornamelijk bestaat uit figuren die in hun dagelijks leven een driedelig pak dragen, volgen de performance stokstijf en zwijgzaam en met vlagen met ongemak, vanuit hun geometrisch opgestelde plastic kuipstoel. [...] Om antwoord te vinden op mijn vragen ben ik in gesprek getreden met Alan Boom, een van de oprichters van het interdisciplinaire performancegezelschap, dat luistert naar de naam ‘Fremdkörper’. Boom is studieleider van the Academy for Art, Communication & Design aan Fontys Hogeschool voor de Kunsten te Tilburg. Zijn specialiteit en zijn artistieke hart liggen bij de discipline film. Naast dat Boom doceert, is hij eigenaar van een eigen productiehuis. Boom heeft samen met Marc van Loon, een choreograaf, dansleraar (aan Fontys Dance Academy, red) en eigenaar van het dansgezelschap ‘Trippin Angels’, samenwerking gezocht. [...] Vanuit het idee om zijn studenten van Art, Communication & Design ‘iets’ te laten doen met de studenten van dans, zijn de studenten in den beginne elkaars vak gaan verkennen. Dit resulteerde in hilarische lessen, waarin film-editors, sound engineers en animators achter hun computer vandaan kropen, om houterig stijf en onbezonnen danslessen te volgen. Wederzijds kropen soepele gesmeerde fitte lichamen achter de computer om een kromme rug te kweken en de basisvaardigheden van het Art, Communication & Design te verkennen. Deze

ELIA nog één keer herbeleven in magazine Kunstzone kennismaking resulteerde erin dat studenten erachter kwamen dat zij weinig tot niets van elkaar verschillen. Het cliché, van de arrogante, tarwekiemgras drinkende danser en de bleke, schuwe en ongezonde computernerd, werd officieel gebroken.

Thea Vuik, eveneens van de redactie Beeldend, sprak met de Noord-Ierse kunstenaar Eamon O’Kane, een van de keynote-sprekers van ELIA: Zijn echtgenote nam uit de bibliotheek voor hem een klein boekje over Fröbel mee en sindsdien is een van de meest in het oog springende installaties van kunstenaar Eamon O’Kane geordend in de primaire kleuren van De Stijl en refereert het aan de school zoals Fröbel die voor ogen had. O’Kane heeft als kleuter zelf nooit een Fröbelschool bezocht, maar zijn inspiratiebronnen zoals Kandinsky, Mondriaan, Mies van der Rohe hebben dat wel. O’Kanes installaties gaan de hele wereld over en hebben al vele prijzen in de wacht gesleept. [...] Als we naar de Fröbel-installaties kijken, wat heeft dat met je zoektocht te maken? “Als je de buitenkant bekijkt dan denken mensen: ‘Oh, mooi… wat kleurrijk…het is leuk voor kinderen; het is grappig’. Maar de reden dat ik het doe is om kritisch te zijn op de maatschappij. Het is kritisch zijn op het kunstestablishment; het is kritisch zijn op de regeringspolitiek. Het is niet alleen kritisch zijn op hoe we met kinderen omgaan, maar ook hoe ouderen worden behandeld en hoe we elke andere gemarginaliseerde groep in onze samenleving benaderen.

Het is kritisch zijn op onze status quo. We

weten dat mensen langer gaan leven, dat we allerlei soorten dementie krijgen, maar in de verzorgingstehuizen bijvoorbeeld is het waar de meest hard werkende mensen met de meeste empathie zijn. Maar het laagst betaald.” [...] In de morphing animaties die O’Kane gemaakt heeft met de gekleurde materialen van Fröbel, dans je lichtvoetig van een schilderij van Mondriaan naar een Kandinsky en weer naar Le Corbusier.

O’Kane: “Ik wilde het niet didactisch benaderen.

Ik wilde me meer met de essentie van dingen bezighouden. Wanneer je het woord ‘abstract’ terugbrengt naar de etymologie, betekent het zoiets als ‘iets tekenen uit iets anders’. Dus iets nemen vanuit iets anders. Tegenwoordig wordt het begrip ‘abstract’ gebruikt als iets wat iets anders is. Iets wat niet een landschap is maar het idee van een landschap. Ik denk dat abstractie veel meer iets is vanuit de essentie van dingen. Kijk maar eens naar het werk van Mondriaan. Hij begint met bomen, maar gaat naar de essentie van de bomen. Dan begint hij met de straten en de stad en dan komt hij uit bij de essentie van de stad. Dat is wat ik wil doen met deze installatie: ik wil het naar de origine terugbrengen.”

Verder maakte Judith Boessen voor Kunstzone een portret van Kai van Hasselt, consultant design thinking en kunsteducatie op FHK. Elders in deze nieuwsbrief vind je een interview met Kai. (bron: Kunstzone uitgave eind september 2015, met dank aan hoofdredacteur Judith Boessen)

IMR geeft gevraagd én ongevraagd advies Zoals iedere opleiding van Fontys heeft ook FHK een Instituutsmedezeggenschapsraad (IMR). Deze praat mee over belangrijke zaken met betrekking tot de school in de volle breedte. Voor kwesties die specifiek over de opleiding gaa, kun je terecht bij de Opleidingscommissies. Deze OC’s vormen een belangrijk aanspreekpunt voor de IMR. Iedere sector wordt vertegenwoordigd door een student en een medewerker en de Ondersteunende Diensten leveren één vertegenwoordiger. Ten opzichte van vorig schooljaar kent de huidige IMR een vrij nieuwe samenstelling.

De afstudeerders en gepensioneerde docenten hebben het orgaan verlaten. Inmiddels is het weer op sterkte maar wel jong, aldus Iris de Vries.

De derdejaarsstudent aan de docentopleiding Beeldende Kunst en Vormgeving is zelf ook pas 21, en amper een paar maanden na haar aantreden in september al benoemd tot voorzitter van de IMR. Hoewel zij niet direct aspiraties had om voorzitter te worden, is het voor haar een vrij logische stap. “Ieder lid heeft wel de ambitie om in de IMR zijn eigen opleiding te ondersteunen.

Mijn interesse stijgt daar wat bovenuit. Ik vind de organisatiestructuur heel interessant.”

De IMR heeft rechten en plichten volgens Iris.

“Een recht is bijvoorbeeld dat we gevraagd en ongevraagd advies uitbrengen aan de directie.

En een plicht is dat we het OER-protocol volgen, waarbij OER staat voor de Onderwijsen Examenregeling.” Vorig jaar bleek dat het OER-protocol een vrij krap tijdspad had. “De IMR kreeg de indruk dat de spullen daarvoor eigenlijk in één keer goed moesten worden aangeleverd. Als er dan iets mis was, was er niet veel tijd meer om er iets aan te wijzigen. De IMR heeft dat aangekaart bij de examencommissie.

Nu hebben we een protocol dat voldoet aan onze wensen”, schetst Iris.

De raad bespreekt steeds een aantal verplichte agendapunten in de openbaar toegankelijke vergaderingen, maar krijgt via de OC’s ook vaak losse onderwerpen voorgelegd. “Of zaken die we als student of docent in de wandelgangen horen”, zegt de voorzitter. Die worden dan eerst tussen de leden onderling besproken en vervolgens in een vergadering met de directeur en adjunctdirecteur. “Maar als we vragen hebben over de examencommissie dan willen we daar ook mee kunnen spreken, of met sectorleiders. We nodigen ook mensen uit om ons van informatie te voorzien.”

Een speerpunt van de raad is om de nieuwe IMR snel wat meer bekendheid te geven, bijvoorbeeld via de website van FHK. “Dan heb je ook een gezicht bij de namen van IMRleden en zijn we in het gebouw ook makkelijker aanspreekbaar”, denkt de jonge preses.

De overige leden van de IMR zijn: Arnold Wittenberg, Marinke Marcelis, Annemarie Cools, Ronald van Overbruggen, Josje Jonker, Nishant Bhola, Richard Wanders en vanuit de Ondersteunende Dienst Marije Sinnema.

Adviseur van de raad is Annette Kerkstra, ambtelijk secretaris is Esther Brabers. (noot van de redactie: onlangs heeft de kandidaatstelling voor de IMR plaatsgevonden. Er was plaats voor één student en één medewerker.

Eén student heeft zich kandidaat gesteld: Bob

FHK-studenten te zien op Theaterfestival Boulevard Fontys Hogeschool voor de Kunsten werkt sinds 2008 nauw samen met Theaterfestival Boulevard in ‘s-Hertogenbosch. De organisatie daarvan is altijd op zoek naar nieuw artistiek talent. Met het oog daarop hebben we de Fontys Entreeprijs in het leven geroepen, een wedstrijd waarbinnen we de beste afstudeerprojecten van FHKstudenten presenteren in de Muzerije in ’s-Hertogenbosch (tijdens dit festival het Fontys Theater genoemd). Een fijne springplank naar de beroepspraktijk.

De Fontys Entreeprijs wordt toegekend door een externe jury en bestaat uit twee prijzen van ieder 7.500 euro: één voor uitvoerende kunststudenten en één voor studenten van kunstvakdocentopleidingen. Het is de bedoeling dat de winnaars dit bedrag investeren in een project dat in 2016 is te zien tijdens Boulevard, in de Verkadefabriek.

7 van Haaren, student Docent Muziek. Er worden geen verkiezingen gehouden, omdat er niet meer kandidaten zijn dan zetels.

Foto van de IMR-leden, van links naar rechts en

Per 1 september ontstaat er dus een vacature in de IMR voor een medewerker van de sector Theater.

Cools, Nishant Bhola, Richard Wanders en Arnold

van boven naar beneden: Marinke Marcelis, Marije Sinnema, Iris de Vries, Josje Jonker, Annemarie Wittenberg. Op de foto ontbreken Esther Brabers, Bob van Haaren, Annette Kerkstra en Ronald van Overbruggen.

Wanneer zijn onze studenten tijdens Boulevard te zien:

De toegangsprijs voor iedere voorstelling bedraagt €12 (Vrienden Boulevard €11).

Genomineerden Entreeprijs - docerend

De uitreiking van de Fontys Entreeprijzen vindt plaats op zondagmiddag 16 augustus om 17.00 uur in de Muzerije.

1. Eline Koelmans | Pronkstuk vr 7 en za 8 augustus | 21.15 uur

2. Lotty Huiskens | Super Magnifique zo 9 en ma 10 augustus | 21.15 uur 3. Nathan van Groenigen Je bent een clown tot ziens do 13 en vr 14 augustus | 21.15 uur

4. Iris Heusschen | Rauw za 15 en zo 16 augustus | 19.30 uur Genomineerden Entreeprijs - uitvoerend 1. Walter de Kok | Hero on high f*cking heels vr 7 en za 8 augustus | 19.30 uur 2. Kontra Kollektief | Subtekst zo 9 en ma 10 augustus | 19.30 uur

3. Eline de Jong | Een Medea: di 11 en wo 12 augustus | 21.15 uur

4. Michiel Deprez | Okiagari: do 13 en vr 14 augustus | 19.30 uur

5. Lois van de Ven | La Capitana:

za 15 en zo 16 augustus | 21.15 uur

Floris Devooght speelt direct aansluitend aan de voorstelling van Michiel Deprez zijn voorstelling TuTuTu, op donderdag 13 en vrijdag 14 augustus. Twee voorstellingen voor de prijs van één.

‘Studenten in de Etalage’ Tussen de voorstellingen door kun je dagelijks om 20.30 uur genieten van een gratis programma met korte presentaties en exposities van de verschillende opleidingen van FHK. Onder de noemer ‘Studenten in de Etalage’ heb je een kans om kennis te maken met de talenten van morgen.

Doorlopende expositie studenten Ook is er tijdens Festival Boulevard een doorlopende expositie van studenten van de Academie voor Beeldende Vorming: Rita de Bresser (muurobjecten en film en geluid), Martijn Goossens (object ter grote van een ziekenhuisbed), Annemarie Leenen (fotografie), Sraar Luijten (installatie met objecten), Sarah van Rossem (objecten), Sven Sanders (graffity), Bas Sillekens (objecten en fotografie) en Karlijn Vlaardingerbroek (wandobjecten).

Foto Norbert Elias

Foto Amat Bolsius

‘ Digitale leermiddelen verrijkend voor dansonderwijs’ Dansdocent Mia Spil van FHK heeft haar onderzoek naar het effect van digitale leermiddelen in het dansonderwijs met succes afgerond en daarmee de Master Kunsteducatie. Ze hoopt dat de onderzoeksresultaten en aanbevelingen, beschreven in haar Meesterproef, een bijdrage mogen leveren aan het mogelijk in gebruik nemen van deze leermiddelen in het dansonderwijs.

Mia Spil was in september 2013 niet alleen

Mia benadrukt dat haar onderzoeksthema verder

docent aan de Dance Academy van FHK,

gaat dan het op internet volgen van danslessen.

maar werd er op haar 53e ook nog student.

Dat is in haar ogen onvolledig. “Je laat daarmee

Ze besloot om naast haar werk de Master

het gevoel voor ruimte liggen, je ervaart geen

Kunsteducatie te gaan volgen. “Dat was heel

gevoel van diepte. Je bent aan het nabootsen en

confronterend. Ik ben als docent en examinator

er is niemand die jou corrigeert. Het kijken naar

van studenten altijd in de positie om mensen

een beeldscherm maakt je niet méér bewust

te beoordelen. En nu werd ik zelf beoordeeld.”

van je lichaam.” Mia raadt aan om danslessen

Precies twintig jaar nadat ze als docent op de

in de fysieke realiteit te waarborgen maar

Tilburgse dansacademie was gaan werken,

daarnaast onderdelen van danslessen door

kreeg Mia een studentennummer en -account.

middel van videobeelden vast te leggen. Deze

Als het aan haar vader had gelegen, had de geboren Amsterdamse nooit een carrière in de dans gehad. “Dat vond hij geen beroep”, verzucht ze. Om haar ouders een plezier te doen, ging Mia aan de pedagogische academie studeren en maakte die ook af. Maar het bloed kroop waar het niet gaan kon. De dansscholen van Joanna Woud, Maria More en Karin Hauer effenden voor haar het pad naar

8

de HBO-dansvakopleiding de Rotterdamse Dansacademie. Voor een goede baan bij dansgroep Raz, dat destijds het huisgezelschap was van de schouwburg, verhuisde ze naar Tilburg. De toenmalige studieleider van de dansacademie van FHK had een aantal voorstellingen gezien waarin Mia danste. Zij vroeg haar om bij de dansacademie les te komen geven. Zodoende kwam Mia in 1993 als docent terecht op wat nu FHK is.

“Maar nu word ik 55. Een paar jaar geleden had ik last van mijn bekken. Ik heb toen wel gedacht: hoe ga ik dit tot mijn 67e volhouden?

Ik heb een heel sterke wil, maar het lichaam moet het ook willen. Een paar jaar geleden is het curriculum van onze opleiding wat veranderd, waardoor ik minder ging lesgeven.

Ik ben toen coördinator van een voortraject en studieloopbaanbegeleider geworden. Dat past ook wel goed bij mij, coachen. Maar ik wilde

beelden worden volgens de docent pas echt interessant als je die met behulp van eenvoudig te downloaden apps gaat beoordelen. Zelf heeft ze bijvoorbeeld een bewegingsapp op haar telefoon. Ze toont een filmpje van een les waarin een studente een ogenschijnlijk sierlijke split maakt in de lucht. “Omdat het in slow motion kan worden afgespeeld, zie je duidelijk of de benen gestrekt zijn, een arm misschien overstrekt is of dat de beweging te vroeg of te laat is ingezet”, legt de masterstudent uit. “Kijk, wat ze hier doet is niet zo mooi. Met behulp van de app kan ik deze video, compleet met in het beeld getekende aanwijzingen en mijn analyse erbij, met één druk op de knop naar haar mailen. Uit Amerikaanse onderzoeken blijkt dat correcties beter beklijven als studenten ze in hun eigen tijd kunnen verwerken.”

Een ander voorbeeld is de video-tag. Daarbij zet je tijdens de dansles een tablet, die opnames maakt, voor de groep. “De student voert een dans uit, loopt naar de tablet en tikt iets aan in dat tag-programma. De opnames gaan gewoon door voor andere dansers, maar de student kan al tijdens de les zijn dansbeelden bekijken en een analyse van de oefening maken. Wanneer de student later in de les de danscombinatie opnieuw moet uitvoeren, kan hij innovatief verbeteringen aanbrengen.”

daar nog iets meer mee doen en had behoefte

Dit soort digitale leermiddelen bevorderen het

aan een nieuwe uitdaging.” Het werd de Master

reflectief, zelfsturend en innovatief vermogen

Kunsteducatie.

van dansstudenten. Drie competenties die daar-

Het eerste jaar daarvan verliep niet zonder slag

naast de HBO-kwalificatie dragen, aldus Mia.

of stoot. Ze moest ineens studeren en Engelse

Op dinsdag 16 juni presenteerde de Tilburgse

boeken lezen. “Mijn hersens werkten helemaal

haar onderzoek, getiteld ‘Dans & Digits’. Ze

niet, want ik ben iemand die leert met z’n

toonde onder meer een zes minuten durende

lichaam. Ik moest alles tien keer lezen voor ik

video, om haar theorie te onderbouwen.

het snapte. Maar na zo’n drie maanden ging het

Blijkbaar heeft Mia de examinatoren van de

al sneller, alsof de hersenpan openging.” Het

Master overtuigd, want nog dezelfde dag kreeg

tweede en laatste jaar van deze Master schreef

ze te horen dat ze was geslaagd. Betekent dit

voor dat de Tilburgse met een onderzoeksvraag

nu dat ze digitale leermiddelen binnen FHK

aan de slag zou gaan. Aan haar sectorleider

gaat introduceren? “Ik zou het leuk vinden om

Herma Tuunter vroeg Mia of zij daarvoor

een pilot te starten. In mijn onderzoek staat

een idee had. “Herma zei dat FHK meer met

een implementatiemodel voor een periode van

Massive Open Online Courses wilde gaan

drie jaar. Ik geloof hier echt in en denk dat het

doen. Ik had niet veel met digitalisering. Maar ik

daadwerkelijk iets oplevert voor dansstudenten.

realiseerde mij wel dat het een gegeven is waar

Maar je zult er binnen de Sector Dans draagvlak

wij in deze sterk veranderende tijd, ook binnen

voor moeten creëren. Ik zou er zelf ook niet het

het dansvakonderwijs, iets mee moeten. Met dit

nut van hebben ingezien, maar door de Master

onderwerp zou ik mezelf uitdagen.”

ben ik wakker geschud.”

‘ Door mijn beeldende werk betrokken bij studenten’ In de Griekse mythologie is het verhaal van Icarus wereldberoemd. De jongen is met zijn vader door de koning gevangen gezet in een labyrint. Door vleugels te maken van veren en was, weten ze te ontsnappen.

Icarus wordt echter overmoedig, vliegt te dicht bij de zon, de was smelt en hij stort in zee. Die geschiedenis heeft meesters als Peter Paul Rubens en Pieter I Bruegel geïnspireerd tot fraaie schilderijen. Op dat van laatstgenoemde zijn alleen nog de spartelende benen van Icarus boven het water te zien.

Het bracht FHK-docent en beeldend kunstenaar Jan van Breugel (64) op het idee om er een sculptuur van te maken. Deze zomer is dat te zien op een even prachtige als bijzondere locatie: in de gracht van de vestingstad Zaltbommel. Iedere twee jaar wordt daar het kunstfestival Pracht in de Gracht gehouden. Tijdens deze editie exposeren er achttien kunstenaars hun werken in het water. Jan is voor de tweede keer hiervoor geselecteerd; in 2013 leverde hij al een bijdrage met ‘Reflection of a sleeping beauty’, een spiegeling op het water van een vrouw. Nu zijn het de twee spartelende benen en vleugels van Icarus. De connectie met het schilderij van Bruegel is er niet geheel toevallig, vertelt hij: “Mijn achternaam is ook Van Breugel. ‘De val van Icarus’ houdt me

bovendien al langer bezig. Het is in meerdere werken van mij terug te vinden.”

Hoewel Jan dus een beeldende achtergrond heeft - hij studeerde in 1980 af in die richting op de voorloper van FHK - werkt hij al ruim 26 jaar voor de sector Dans. Bij de afdeling theatervormgeving besteedt de Tilburger de meeste tijd aan lichttechniek. Studenten iets bijbrengen en buiten schooltijd installaties en schilderijen maken, heeft volgens hem allebei zijn charme. “Het is mooi in balans zo. Ik heb ook het gevoel dat ik door mijn beeldende werk meer betrokken ben bij studenten en hun twijfels en onzekerheden begrijp. Ook al is dans dan een andere discipline, het heeft beide met een scheppingsproces te maken.”

Jan is echter niet van plan om studenten mee te nemen naar Pracht in de Gracht.

Lachend: “Ik zie het mezelf niet zo promoten. Wie het wil zien, moet het op eigen gelegenheid gaan bekijken.”

Pracht in de Gracht in Zaltbommel, dagelijks tot 1 september. Het beeld van Jan van Breugel ligt in de gracht aan de Marten van Rossemsingel.

Het schilderij De val van Icarus van Pieter I Bruegel is te zien in de Koninklijke Musea voor Schone Kunsten van België, in Brussel.

‘Zo’n project geeft je nieuwe perspectieven’ Docent Nishant Bhola en student Dylan Holly van Dance Academy blikken terug op de uitwisseling in Antwerpen, in het kader van Erasmus+. “Het was een cadeau. Na jarenlang ‘geven’, was het nu een week lang ‘ontvangen’.”

Een delegatie van acht docenten en tien studenten van Fontys Dance Academy heeft van 20 tot en met 25 april deelgenomen aan een studiereis naar Antwerpen rond inclusiedans. Het intensieve programma omvatte workshops, debatten, lezingen en voorstellingen. Het betrof hier een Erasmus+ project met vier Europese dansscholen die al enkele jaren samenwerken. Naast FHK en organisator Artesis Plantijn Hogeschool Antwerpen waren dat Duncan Centre Conservatory uit Praag en Northern School of Contemporary Dance uit Leeds.

Het programma was samengesteld rondom Candoco Dance Company, een Engels gezelschap voor inclusiedans. “In de breedste zin van het woord betekent inclusiedans dat je alle groepen in de samenleving deel laat uitmaken van zo’n gezelschap. Dat kunnen ouderen of allochtonen zijn en in Antwerpen ging het met name over dansers met een handicap”, licht docent Nishant Bhola van de Dance Academy toe. “Het zijn mensen die een lichaamsdeel missen of aangewezen zijn op een rolstoel, al dan niet elektrisch. Candoco is bovendien een gezelschap waarin wordt gedanst door mensen met én zonder handicap.

Dat was meteen ook onze casestudy.”

Centraal stond de vraag of iedereen een performer kan zijn, maar Nishant kreeg daar in Antwerpen nog geen antwoord op.

“Wat het voor mij moeilijk maakte, waren de verschillende insteken. Ik ben met name choreograaf. Dus ik zoek naar de toegevoegde, esthetische waarde van een ander soort lichaam. Dat is voor mij boeiend.

Als docent denk ik echter: hoe moet ik mijn lesmateriaal hierop aanpassen en aanbieden?

Terwijl ik me als danser afvraag hoe ik een duet met die persoon moet dansen.” Het zijn volgens hem vraagstukken waarmee hij zich alleen al per onderdeel makkelijk een half jaar kan bezighouden.

De Ier Dylan Holly (22), eerstejaars Contemporary Urban van Fontys Dance Academy, volgde in Antwerpen het studentenprogramma. Hij is er achteraf erg enthousiast over. “Uiteraard werd er veel gesproken, maar er waren ook praktijklessen met zowel gehandicapte als niet-gehandicapte dansers.

De rode draad was dat het niet uitmaakt met wie je danst, op welke manier, in welke vorm en of je ervaren bent. Er is altijd een aanpassingsperiode. Waar het om gaat is dat je er open voor moet staan.” Dylan vat zijn studiereis samen als een warme ervaring. “De

workshops waren geweldig en de mensen ook. In mijn groepje zat een vrouw met een ernstige taaislijmziekte. Toen iedereen werd gevraagd om in één woord zijn verwachtingen voor die week te omschrijven, antwoordde zij: vrijheid. Het ging puur om het idee dat ze ergens was waar mensen open voor haar stonden en met haar wilden bewegen.

Dat voelde voor die vrouw als een eerlijke, noodzakelijke en bevrijdende ervaring. Het gaf mij weer veel energie en vreugde.”

Leren van andere scholen en samen professionaliseren staat hoog in het vaandel van de programma’s die Erasmus+ ondersteunt.

Of dat in Antwerpen is gelukt weet Nishant niet, maar hij ziet de hele week als ‘een cadeau’. “Dit soort zaken met elkaar delen is iets waar we binnen het onderwijs bijna geen tijd voor hebben. Zo’n project doet twee dingen met je. Er zijn collega’s van andere academies aanwezig, dus dat geeft je nieuwe perspectieven. Maar het rukt je ook los uit het dagelijks leven. Je zit zo in een patroon. Als docent ben je jarenlang bezig met ‘geven’. Nu was het een week lang ‘ontvangen’, de auto weer even volgooien met benzine.” Gevraagd naar het gevoel waarmee hij Antwerpen uiteindelijk verliet, zegt de dansdocent dat hij op microniveau een paar antwoorden heeft gekregen. “Ik heb met wat dansers gesproken uit zo’n inclusiegezelschap en vragen gesteld: ‘jij hebt maar één been. Ik moet steeds naar je heup kijken. Hoe ziet die eruit, hoe werkt dat, doet het pijn?’ Je mócht die vragen ook stellen. Dat zou je in het dagelijks leven nooit doen als je iemand in een rolstoel tegenkomt”.

Op macroniveau leverde de bijeenkomst

hem eerder nieuwe vragen op. “Het ging hier om één groep. Ik wil nu van een ander inclusiegezelschap horen of het dezelfde ervaringen heeft. Dat wil ik weten om er een mening over te kunnen vormen of tot een visie te komen. Dat zou voor mij misschien de volgende stap moeten zijn.”

Student Dylan vraagt zich in zijn evaluatie af waarom dit soort dansgroepen inclusiegezelschappen moeten worden genoemd.

“Plak je er daarmee niet een label op en houd je het bestaande systeem zo niet in stand? Wat ik in Antwerpen heb geleerd is om iedereen onbevooroordeeld tegemoet te treden en niet op voorhand verwachtingen te hebben over bepaalde beperkingen. Die vrouw met taaislijmziekte zei ook dat het háár lichaam was en dat zij er geen problemen mee had. Haar probleem is dat andere mensen het zielig voor haar vinden.”

Studenten van FHK hebben in Tilburg via een livestream een debat in Antwerpen kunnen volgen en zelfs vragen kunnen stellen. Erasmus ziet graag dat er meer van deze massive open online courses (MOOC) komen, zodat veel meer mensen iets op kunnen steken van dit soort bijeenkomsten.

In oktober bestaat de mogelijkheid om ter plekke aanwezig te zijn, want dan komt het Erasmus-programma naar FHK. Het thema is dan Redesigning Spaces. Nishant en Dylan zeggen nog geen idee te hebben wat hun Europese gasten in Tilburg allemaal te wachten staat. Wat ze wel weten, is dat ze er allebei graag weer bij willen zijn.

ON THE ROCKS online realityshow van Rockacademie Ze hebben geen boodschap, maar laten hun leven volgen door wie het maar wil zien. “Als mensen dat leuk vinden en een beter beeld krijgen van wat mensen op Rockacademie eigenlijk allemaal voor toffe dingen aan het doen zijn, is onze missie geslaagd.” Een duidelijk statement van Eva van Pelt (23) en Sophie Driebeek (21), allebei studerend aan Rockacademie Vocals jaar 3. De twee zijn de initiatiefnemers en eindredacteuren van het kersvers online platform ON THE ROCKS over de dagelijkse gang van zaken bij hun opleiding.

Beiden hadden gemerkt dat Rockacademie niet altijd een helder begrip is voor buitenstaanders. Die kennen de opleiding wel, maar kunnen zich geen goede voorstelling maken van wat de studenten er dag in dag uit aan het doen zijn. “Zonde, vonden wij.

De muziekwereld is klein en het is tof om je collega’s zo online direct te leren kennen, zowel persoonlijk als professioneel”, aldus Eva. “Daarbij kun je bij onze opleiding niet een dagje meelopen. Aspirant-studenten krijgen nu toch een beter inzicht in onze dagelijkse praktijk en het soort studenten en docenten dat hier rondloopt. Met dit platform profileren wij bovendien onze eigen studenten online. Ook verbreden we onze doelgroep als artiesten en nemen een deel van elkaars achterban en fanbase over.”

Dit gebeurt dan aan de hand van blogs en vlogs (videoverslagen) van een kernteam met acht redacteuren. “Daarnaast vinden wij het erg belangrijk en vooral leuk om ruimte te maken voor gastblogs en -vlogs”, vult Sophie aan. “Er zijn al wat gasten voorbij gekomen en die speciale items zullen in frequentie toenemen. Ook in het maandoverzicht van Thomas Pieters en in de aftermovies van Rockacademie Showcases en andere evenementen komen veel andere studenten en docenten in beeld en aan het woord.”

Beide zangeressen waren aanvankelijk wel verbaasd dat er op internet nog geen centrale plek was waar studenten van Rockacademie zich aan de wereld laten zien. Het leek zo’n voor de hand liggend idee. Maar inmiddels is het beiden wel duidelijk dat het veel tijd, werk, energie en aandacht vraagt. “Wij vinden het te gek om ON THE ROCKS te runnen en doen het met veel plezier. Maar we zijn daarbij ook volledig afhankelijk van de energie en motivatie van onze vaste redactie, gastredacteuren en volgers. Het vraagt kortom enthousiasme van een grote groep mensen om dit platform draaiende te krijgen en houden”, weet Eva. Maar tot nu toe gaat dat volgens haar boven verwachting goed. Het aantal likes op Facebook steeg in de eerste weken al snel naar 500+.

Volgens Sophie krijgen de initiatiefnemers tot nu toe alleen maar enthousiaste reacties van studenten, docenten en volgers op de

social mediakanalen van ON THE ROCKS. Ze leidt daaruit af dat er een bepaalde behoefte bestond aan dit podium. Aan een uitbreiding naar andere studierichtingen denkt ze echter niet. “Wij blijven ons als Rockacademie profileren; we zijn dit juist gestart om te laten zien wat de specifieke sfeer en eigenheid van onze opleiding inhoudt en haar studenten, docenten en evenementen.”

ON THE ROCKS moet daarbij wel realistisch en laagdrempelig blijven, vindt Eva. “Het is niet onze intentie om reclame te maken namens Rockacademie of om alleen maar met een roze bril op te schrijven en beelden vast te leggen. We willen een eerlijk beeld geven hoe het er precies aan toe gaat op zo’n school. Zie het als een online realityshow waar mensen de personages kunnen volgen en de gebeurtenissen, door de ogen en woorden van onze redactie en via de gast-items.”

Bovenste rij v.l.n.r.

Fannah Indigo Palmer, Thijs Vervoort, Laura Beekman, Sem Geurten Onderste rij v.l.n.r.

Thijs Schrijnemakers, Eva van Pelt, Thomas Pieters, Sophie Driebeek

On the rocks is te vinden op

on-the-rocks

ra_ontherocks

ra_ontherocks

www.blogsontherocks.wordpress.com

9

Foto Jan Kempenaers

‘Met design thinking onderscheid je je als opleiding’ Amsterdammer Kai van Hasselt (34) is sinds september twee dagen per week te vinden bij de sector Beeldend van FHK. Eerder richtte hij Shinsekai Analysis op, adviespraktijk voor stedelijke strategie en cultural intelligence. In Tilburg is zijn functie: consultant design thinking en 10

kunsteducatie. Geen alledaagse kost dus, maar Kai kan er bevlogen over vertellen. “Je onderzoekt welke vragen bij een ontwerpproces horen en welke methoden kunnen bijdragen aan het vinden van de antwoorden daarop.”

Is er een doorsnee definitie van design thinking?

“Da’s een goede én spannende vraag. De meest kernachtige definitie is dat het zowel een mindset als een toolset is. Het gaat om een houding, maar ook om de instrumenten die daarbij horen en voortkomen uit het ontwerpproces. Hoe kun je de manier waarop een ontwerper, vormgever of kunstenaar werkt loslaten op allerlei non-designvraagstukken, zoals het onderwijs zelf. Je onderzoekt welke vragen bij een ontwerpproces horen en welke methoden kunnen bijdragen aan het vinden van de antwoorden daarop. Bij design thinking gebeurt dat in vijf fases.”

Noem ze eens?

“Allereerst heb je ‘empathy’...sorry voor al dat Engels, het is een internationaal concept.

Wat is de doelgroep voor wie je ontwerpt

en wat moet je van hen weten. Daar heb je empathie voor nodig. Vaak is je cliënt of opdrachtgever niet de doelgroep. Dat helpt je om bij de volgende fase, ‘define’ de daadwerkelijke vraag te herdefiniëren.

Vervolgens komt ‘ideate’, in goed Nederlands ideeënvorming. Dat is de fase waarin je met de groep waarmee je werkt heel breed gaat brainstormen en schetsen welke antwoorden mogelijk zijn. Hoe we het anders zouden kunnen doen. Dan wordt je creativiteit ten volle aangesproken en het is ook niet het moment om ideeën af te schieten. Daarna ga je er in de fase ‘prototype’ modellen van maken of een experiment mee doen.

In de laatste, ‘test’ ga je het testen bij de doelgroep.”

Ga je dit bij FHK in de lessituatie toepassen?

Foto Coco Broeken

“In april zijn we met collega’s voor een workshop design thinking naar Knowmads in Amsterdam gegaan, een soort alternatieve businessschool. Iedereen heeft ervan kunnen proeven. We wilden antwoord krijgen op verschillende vragen. Wat voor kansen biedt design thinking in relatie tot het kunstonderwijs? Zitten die kansen mogelijk in een soort gemeenschappelijke taal, die verschillende opleidingen kan verbinden? Je hebt bij FHK veertien verschillende academies onder één dak, dat is heel bijzonder. Tegelijkertijd zie je dat samenwerken één van de aller-moeilijkste dingen is. Daarvoor moet je zowel je eigen vak onder de knie hebben, als openstaan voor de manier waarop bij anderen wordt gewerkt. Doordat design thinking er per definitie op inzet dat je van allerlei disciplines kennis moet hebben, kan het een goed instrument zijn om samen te werken.”

Leg je die verbindingen zoveel mogelijk zelf bij FHK? “Ja, al doe ik dat niet alleen. Ik heb twee keer met de sector Dans een workshop gefaciliteerd over transferable skills: vaardigheden die je leert als danser maar die je vervolgens ook buiten de dans om kunt inzetten. Het was voor mij heel interessant om te zien hoe daar over bepaalde begrippen wordt gedacht. Andersom werk ik vooral met de vier opleidingen van de sector Beeldend: ArtCoDe, ABV en de masters Kunsteducatie en Architecture and Urbanism. Daar denk ik met de sector mee over de betekenis van een aantal van die begrippen. Maar hoewel er bij Dans andere woorden en vragen worden gebruikt, viel het mij op hoeveel overeenstemming er is met Beeldend.”

Design thinking is dus interessant voor alle vier de sectoren?

“Ja. Ik hoop dat er hier en daar ook wordt begonnen met experimenten rond design thinking. In de master Kunsteducatie hebben we bijvoorbeeld de vijf stappen losgelaten op een onderzoeksvraag: studenten moesten een kunsteducatief project in de Tilburgse buurt Piushaven bedenken. En dat zetten we volgend jaar hopelijk voort.”

Klopt het dat je voor een gastcollege in FHK een lokaal zonder stoelen hebt ingericht?

“Nou, die gingen eruit omdat ik moest improviseren. Er zijn twee design thinkingscholen in de wereld, in Stanford en Potsdam.

In Potsdam zijn ook speciale design thinkingmeubels gemaakt. Daar staan de studenten aan hoge bureaus of ze zitten eraan op krukken. Maar FHK heeft die krukken nog niet. Op de bovenstaande foto is te zien hoe

kunstenaar Barbara Visser en ontwerpstudio RAAAF eind vorig jaar nog een experimentele werkplek inrichtten, waarin stoel en tafel niet langer het uitgangspunt zijn. Die installatie heet ‘The end of sitting’. Zitten schijnt volgens onderzoek namelijk niet stimulerend te zijn voor hoe je werkt.”

Wordt FHK dan ‘s werelds derde design thinking school?

“Nee hoor, er zijn al meer scholen die veel met design thinking doen. Maar het is wel interessant dat je binnen FHK kijkt naar die vijf stappen in dat proces. Leg daarbij vooral de nadruk op ‘tussen de disciplines’, ‘met elkaar’ en ruimtes die design thinking faciliteren. Het is belangrijk als je daarin elementen vindt die jou anders maken dan de concurrentie, die groot is en alleen maar groter wordt. Met design thinking kun je je onderscheiden, als het breed wordt gedragen. Maar voor het zover is, moet iedereen eraan kunnen snuffelen en moet er ruimte zijn om er hier en daar mee te experimenteren. Ik zou dan ook graag studenten van verschillende opleidingen eens van lokaal laten ruilen, zodat ze ervaren hoe omgeving hun leer- en werkproces beïnvloedt.”

Kunnen collega’s binnen FHK die hier belangstelling voor hebben bij jou aankloppen?

“Graag. Ik heb dit jaar zowel binnen als buiten de vier beeldende opleidingen veel collega’s ontmoet en van hen gehoord hoe zij te werk gaan: ofwel direct met design thinking of meer met creatief denken. Ik ben op zoek naar mensen die binnen hun opleiding bezig zijn met experimenten die hierop aansluiten.

Dat kunnen ook collega’s van de andere sectoren zijn. Graag zelfs.”

Impresariaat Kunsten komt met MuZiek op Zondag Dat het Impresariaat Kunsten (IK) altijd in beweging is, is niet zo gek. Voor zowel particulieren als bedrijven verzorgt het IK programma’s voor culturele evenementen, officiële openingen en speciale gelegenheden. Daarbij krijgen (oud-)studenten van alle disciplines van FHK een podium. Van museum tot huiskamer, van overheidsinstellingen tot grote (food)festivals; niets is te gek! Uit de eigen koker komt nu het nieuwe project MuZiek op Zondag, waarvoor het IK het ziekenhuis in duikt.

Een bezoek aan, of verblijf in een ziekenhuis is niet altijd een even leuke aangelegenheid. Onderzoeken ondergaan, wachten, onduidelijkheid: het kan nogal wat stress opleveren. Met MuZiek op Zondag biedt het IK in samenwerking met het Tilburgse Elisabeth-Tweesteden Ziekenhuis patiënten, hun naasten, de bezoekers en de medewerkers een uur lang ontspanning. Hoe? Door in de aula of eventueel aan het bed een (huiskamer)concert te verzorgen. Dat kan variëren van klassiek, muziektheater en zang tot jazz. De studenten die dat doen, geven een persoonlijke toelichting op het programma. Zowel op de locatie ‘St. Elisabeth’ als ‘TweeSteden’ wordt gedurende een jaar, eens per maand een zondagmiddagconcert gegeven door één, twee of drie talentvolle studenten van het Conservatorium.

Tilburg Voor Cultuur De huiskamerconcerten op locatie zijn gratis toegankelijk; die laagdrempeligheid is belangrijk om iedereen te kunnen trakteren op een optreden van FHK-studenten, zodat het publiek even uit de realiteit kan ontsnappen. Dat betekent echter ook dat het project op een andere manier moet worden gefinancierd. Onlangs ontving het IK een positief oordeel over de aanvraag van een crowdfundingcampagne bij het Cultuurfonds Tilburg. Voor dit soort initiatieven

heeft het fonds het platform Tilburgvoorcultuur.nl in het leven geroepen. Tilburg Voor Cultuur is een initiatief van een aantal Brabantse ondernemers en de gemeente Tilburg. Het doel is om samen te investeren in kunst en cultuur voor een bruisende stad. De organisatie is echter geen subsidieverstrekker, alhoewel geslaagde crowdfundingprojecten met een financiële bijdrage worden ondersteund. Voor MuZiek op Zondag betekent het dat er een totaalbedrag van 5.274 euro moet worden opgehaald.

Het Cultuurfonds Tilburg verdubbelt dat bedrag vervolgens, waardoor het project een jaar lang uitgevoerd kan worden.

Doneren? Vul onze digitale fruitmand!

Doneren kan via de website www.tilburgvoorcultuur.nl.

Onder de noemer ‘Vul onze digitale fruitmand’ kun je onder andere een mandarijn (€ 10), een sinaasappel (€ 50) of een tros bananen (€ 500) doneren. In elke donatiecategorie verloot het IK een aantal prijzen zoals een cultureel avondje uit of een romantische serenade. Draag jij het project MuZiek op Zondag ook een warm hart toe? Het is tot 1 oktober 2015 mogelijk om te doneren!

11

Wil je meer weten over het Impresariaat Kunsten of het project MuZiek op Zondag? Kijk snel op www.fontys.nl/ impresariaat of volg ons op social media: www.facebook. com/Impresariaat of Twitter @Impresariaat_IK

Sodexo nieuwe cateraar, nieuw assortiment Het zal de meeste medewerkers en studenten van FHK niet zijn ontgaan dat een nieuw cateringbedrijf zijn

intrede heeft gedaan aan het Zwijsenplein: Sodexo.

Hoewel, nieuw? Iedereen wordt nog steeds geholpen door de ‘vertrouwde gezichten’, want het volledige

cateringpersoneel is gewoon in dienst gebleven. Al

hebben ze dan wel een ander logo op hun bedrijfskleding gekregen.

De wisseling betekent ook dat er een ander assortiment wordt aangeboden. “Sodexo kiest voor kwaliteit en versbeleving”, vertelt Ilse Driessen van het cateringteam. “We hebben nu maaltijdsalades en smoothies. Pepsi is veranderd in Coca Cola.” Ook zijn de koffie-, frisdrank- en snackautomaten vervangen door nieuwe. Het beheer hiervan is uitbesteed aan de firma Maas, de vulling gebeurt in samenspraak met Sodexo. “Voor de studenten en medewerkers van FHK hanteert Sodexo klantvriendelijke prijzen”, weet Ilse. Over het algemeen betekent dit dat deze lager zijn dan voorheen, zowel aan de counter als voor producten uit de automaat.

Het contract met de vorige cateraar Albron liep af en duidelijk was dat dit niet meer zou worden verlengd. Bij Fontys in Eindhoven was Sodexo al het cateringbedrijf en daar bestaat tevredenheid over deze onderneming. “Fontys heeft Sodexo gevraagd of het ‘Tilburg’ er ook bij wilde nemen en dat is gelukt. Sodexo heeft nu een contract met Fontys voor twee jaar”, aldus Ilse.

Ze is blij dat het qua personeel allemaal bij het oude kan

bijna 420.000 medewerkers voor de onderneming. Die heeft

blijven. “Wij werken graag bij FHK omdat iedere dag anders

niet alleen catering in het dienstenpakket maar onder meer

is. Het informele contact met de gasten wordt als prettig

ook beveiliging, receptiediensten en wagenparkbeheer.

ervaren en volgens ons is dat wederzijds.”

Sodexo kun je daarom ook tegenkomen in kantoren,

(Sodexo werd in 1966 in Marseille opgericht door Pierre Bellon en is inmiddels wereldwijd actief. In tachtig landen werken

zorginstellingen, scholen, gevangenissen, bij evenementen en zelfs op boorplatforms en in mijnen. )

Peer van de Klundert en Harriette Hovers.

Op de foto ontbreken Ilse Driessen, Marja Volder en Wil Kocx.

Een verdediging waar Oranje trots op zou zijn FHK-student Tom Hamers doet verslag

voetballers, niet wetende dat het uiteindelijk tussen hen zal gaan om de titel.

Nederlands/Vlaams theaterscholen

11.30 uur: coach Tom geeft aan hoe de dag zal verlopen, wie waar zal spelen en wat te verwachten is van het toernooiverloop. En dan is het begonnen: ballen vliegen rond, benen worden warm gelopen, spieren worden gestrekt en de supporters maken zich op! Tijdens de eerste wedstrijd is voelbaar dat er weinig getraind is. Er is organisatorisch nog wat nodig op het veld. Na een moeizame score (0-2 voor Tilburg) blijkt dat de verdediging staat als een huis, maar de aanval moet toch strakker.

van het op pinksterzaterdag gehouden voetbaltoernooi.

Het avontuur begint op zaterdag 23 mei als rond 7.30 uur de wekker gaat. Met een flinke dosis zelfvertrouwen, of hoogmoed, stapt iedereen in de trein of auto richting Maastricht. Op naar het Nederlands/Vlaams theaterscholen voetbaltoernooi ‘15!

Met enige regelmaat worden medereizigers getrakteerd op het ondertussen-alombekende-strijdlied ‘Wees niet gemeen tegen een eend’. Supporters spreken hun act nog eens door, de teams hebben hier en daar kort onderling overleg en de organisatie heeft contact met iedere auto, coupé en zelf reizende spelers.

Dan staat de A’dam filmacademie op het programma, de nummer 1 van de poule! Maar ook hier ligt onze verdediging niet wakker van. Zelfs met een (onterechte) penalty tegen eindigt het duel in 0-0. Het toernooi loopt uit op het schema en Tilburg heeft een aantal wedstrijden rust. Maar door de regen die met bakken valt, koelen onze helden behoorlijk af.

Eenmaal aangekomen in Maastricht worden de Tilburgers vergezeld door Amsterdamse

En dan staat Den Bosch tegenover hen. Een zeer moeilijke wedstrijd waarin Tilburg zowel verdedigend als aanvallend tot het uiterste moet gaan. Slechts één minuut voor tijd weet Tilburg het winnende doelpunt te maken (1-0).

Wegens het uitgelopen schema besluit de organisatie om de wedstrijden in te korten.

Daarmee worden de kansen van Tilburg verkleind om winnaar te worden van de poule.

Er is minder tijd om de score hoog op te laten lopen. Toch weet Tilburg de laatste wedstrijd tegen Gent te winnen met maar liefst 6-0.

De halve finale is behaald! Tilburg tegen A’dam theateracademie. Weliswaar met één topper minder, wegens een enkelblessure, maar toch loopt de paarse horde vol vertrouwen het veld op. In de rust is het nog 0-0. Er wordt te weinig met lef gevoetbald; er moet gejaagd worden op de bal! En dan is het ineens 1-0, direct gevolgd door de 2-0.

De finale wordt al geproefd. Amsterdam komt

echter terug: 2-1 (de eerste bal die keeper Melle Kunst passeert). “Opletten jongens, wakker blijven!”, klinkt er over het veld, maar die roep wordt direct gevolgd door het eindsignaal. Tilburg staat in de finale!

Wederom tegen Amsterdam filmacademie.

De poulematch eindigde in een 0-0. Maar nu zitten er al wat kilometers in de benen, staat er meer op het spel en is Tilburg wat spelers armer (wegens een blessure en dubbele planningen van spelers). Het spel gaat alle kanten op, maar beide teams weten wederom een verdediging neer te zetten waar Oranje trots op zou zijn. Maar dan, drie minuten voor het einde: hoekschop voor Tilburg. Posities worden ingenomen, zoals geoefend die ochtend. Twee man extra naar voren. De bal vliegt over de verdediging en krult mooi naar de tweede paal, waar deze via een prachtige kopbal het net weet te vinden.

“JAAAAAAAAA!”, klinkt er op de eigen helft en langs de gehele zijde van het veld. Tilburg weet iedereen voor zich te winnen! Met nog twee minuten te gaan zakt het middenveld terug. “Hoe lang nog scheids? Rennen, mandekking, zakken!” Eindsignaal!

TILBURG KAMPIOEN!

12

FHK pleisterplaats voor talentontwikkeling Talentontwikkeling niet alleen voor onze studenten maar ook voor medewerkers! Vaak hoor je in de wandelgangen dat een collega een cursus of opleiding volgt, geslaagd is voor een cursus of een module of met het idee speelt “iets te gaan volgen”. Het lijkt ons goed als anderen dat weten. Een evaluatie over een opleiding door iemand die je kent, spreekt meer aan dan een evaluatie of recensie op een website. En misschien twijfel je over wat te gaan doen en kun je door met een collega te overleggen een betere keuze maken.

Hieronder vind je een aanvulling op het overzicht uit de vorige nieuwsbrief. In de volgende nieuwsbrieven wordt deze lijst aangevuld!

Naam:

Judith Boessen

Naam:

Ruth Wilmans

Opleiding: Train de trainer certificaat Interne Cultuur Coördinator voor P.O.

Opleiding: Skope, ontwikkeltraject voor coördinatoren en projectleiders

Bij:

LKCA, Utrecht

Bij:

Naam:

Rob ten Broek

Naam: Heddy van Asten, Pnina Avidar, Judith Boessen,

Opleiding: PA Techniek Bij:

Hype Studio’s Mechelen

Naam:

Zeynep Dag

Fontys Hogescholen

Alan Boom, Reinout Crince, Marc Glaudemans, Renske de Groot, Stijn Kriele, Jan Willem Marinke Marcelis, Christianne Niesten, Sandra Rozemeijer, Jan Staes, Martin Stoop,

Bij:

Universiteit Utrecht

Philip Stroomberg, Ton van der Vleuten,

Naam:

Sandra Rozemeijer

Bij:

Associatie voor Coaching i.s.m. Fontys

Jacolijn Booy

Opleiding: training Studieloopbaanbegeleiding Bij:

Fontys Hogescholen

Naam:

Mia Spil

Opleiding: Master Kunsteducatie Bij:

Fontys Hogeschool voor de Kunsten

van Kuilenburg, Elsje van Leeuwen,

Opleiding: Master Modern and Contemporary Art

Opleiding: Certified Professional Coach deel 1

Naam:

Ingrid Westendorp, Mariska van Zutven Opleiding: Masterclass Design Thinking Bij:

Knowmads Business School Amsterdam

Interne Nieuwsbrief juni 2015 Fontys Hogeschool voor de Kunsten Teksten Tim Durlinger / www.textim.nl Eindredactie Mariëlle Hulshoff / Projectenbureau FHK Grafisch ontwerp Merijn Klerx / www.blendblink.nl