Transportfietsen Hoe zit het met regelgeving en beleid?

Thomas Deweer, beleidsmedewerker

Wat is de breedte van een fiets?

Het Vlaams Vademecum Fietsvoorzieningen, de leidraad voor het inrichten van fietsinfrastructuur, voorziet als uitgangspunt 1 meter voor iedere fietser. In de wegcode worden drie- en vierwielers met een breedte van maximum 1 meter gelijkgesteld met fietsen. Die 1 meter, lange tijd ruimschoots voldoende voor een klassieke fiets, wordt vandaag in vraag gesteld. Zo rijden er momenteel cargofietsen op onze Belgische wegen met aanhangwagens breder dan 1 meter. Vandaag een proefproject, morgen de nieuwe realiteit?

Modal shift in het goederenvervoer

De Europallet, een gegeerd goed om er eenvoudig hippe tuinmeubels of handige plantenbakken van te maken. Maar vooral ook de ruggengraat van de logistiek. Of goederen nu met het vliegtuig, de boot of per vrachtwagen worden vervoerd, ze staan steevast op een pallet. Omdat zo’n europallet altijd dezelfde grootte heeft (80 x 120 cm) kan het in- en uitladen en stockeren erg efficiënt verlopen.

Vliegtuig, boot of vrachtwagen, als we willen inzetten op duurzame logistiek, dan ontbreekt de fiets natuurlijk in dit rijtje. Heel wat transport in de stad zou nochtans met de fiets kunnen gebeuren. Praktisch is het alvast mogelijk, de Bicylift, een aanhangwagen van 113 cm, kan zich eenvoudig vastklikken aan een pallet.

Enkel de wetgeving maakte het lange tijd onmogelijk om met een fiets breder dan 1 meter te fietsen.

Een proefproject om uit te leren Het relatief recente koninklijk besluit van 2020 maakt het mogelijk dat fietsaanhangwagens in het kader van het pilootproject een breedte hebben van maximum 1,20 meter. Binnen deze uitzonderingsregel kunnen bedrijven uit de fietslogistiek een vergunning aanvragen. Dergelijke proefprojecten lopen vandaag in Wallonië, Brussel en sinds begin 2023 ook in Vlaanderen. In Vlaanderen zal het project na twee jaar, dus eind 2024 geëvalueerd worden. Verschillende vragen stellen zich dan ook: Wat is de plaats van een dergelijke fiets op onze weg? Wanneer op de weg en wanneer op het fietspad? Kan dit veilig verlopen? Moet onze infrastructuur aangepast worden?

Een debat om ten gronde te voeren Bij de Belgian Cycle Logistics Federation (BCLF), de koepel van de fietslogistiek, zijn ze vragende partij om de maatregel permanent te maken. Amaury Leman: “Willen we de fietslogistiek in ons land ontwikkelen, dan is het essentieel om ook fietskarren breder dan een meter op onze wegen toe te laten.” Als antwoord op de bezorgdheid dat we zo de deur zouden openzetten voor steeds bredere fietsen, stelt hij duidelijk: “We gaan nooit meer vragen dan die 1,20m, daar stopt het echt wel.” veilig verkeersverloop door bijvoorbeeld het verminderen van de autodruk op de weg.

Als Fietsersbond vragen we om fietsoplossingen maximaal te faciliteren. De fiets is vanzelfsprekend, ook als het op goederenvervoer in de stad aankomt. Fietsen worden steeds diverser en dat zorgt voor nieuwe uitdagingen. Onze wegen en verkeersregels zijn vandaag nog al te vaak enkel maar op maat van de klassieke fiets. We roepen op om oplossingen te zoeken voor de specifieke noden van ieder type fiets. We zijn alvast een partner om het debat ten gronde te voeren.

Zo’n bredere fietskar heeft natuurlijk wel impact. Hieromtrent moeten we een grondige reflectie voeren. De vraag die vandaag vooral leeft is: wat is de plaats van zo’n brede fiets op de weg? Een dergelijke fietskar op het fietspad vraagt mogelijk om een aanpassing van de fietsinfrastructuur. En indien ze op de weg mag rijden, moet er worden gekeken naar de garantie op een

ADVIES VAN DE EXPERT: MARC PEETERS