JAARVERSLAG 2014
02
02-03
10-11
Vlaamse overheid ondersteunt zorgprogramma voor personen met een verstandelijke beperking
Het crisisnetwerk C2 bewijst zijn zinvolheid
PC Caritas in opnamecijfers
jaarkrant 2014
SAMEN EVOLUEREN
Vlaamse overheid ondersteunt zorgprogramma voor personen met een verstandelijke beperking. Toen we na maandenlang tevergeefs onderhandelen met het kabinet van minister van Welzijn Jo Vandeurzen in het najaar beslisten om het zorgprogramma voor personen met een verstandelijke beperking op De Meander stop te zetten, werden we overstelpt met vragen om het zorgprogramma te continueren. Dit resulteerde in voorpaginanieuws in de krant De Standaard (i.s.m. Veerle Beel). Ook radio en televisie kwamen De Meander bezoeken om ouders, medewerkers en patiënten te interviewen. Deze media-aandacht, gecombineerd met vele protestbrieven van verwijzers, ouders en voorzieningen naar het betrokken kabinet, resulteerden in een uitnodiging van de minister van welzijn Vandeurzen om de onderhandelingen te heropenen. Na lange en delicate onderhandelingen was het eindelijk zover. Vanaf najaar 2014 krijgen we gedurende drie jaar middelen als experimenteel project rond residentiële behandeling voor mensen met een dubbeldiagnose: psychiatrische problemen gecombineerd met verstandelijke beperking. Daarnaast krijgen we de toelating om 29 T-bedden om te zetten naar 20 A-bedden, wat een stap is in de richting van het intensiever maken van het zorgprogramma. Naast De Meander kregen ook ‘De Zeilen’ van PC Asster en ‘De Palissant’ van PC Sint-Amandus een experimentele erkenning voor drie jaar.
Na lange en delicate onderhandelingen was het eindelijk zo ver.
Omdat we zelf niet erkend zijn door het Vlaams Agentschap voor Personen met een Handicap (VAPH) vroeg het kabinet ons samen te werken met een andere, wel door het VAPH erkende, voorziening. In dat kader werd een samenwerkingsakkoord afgesloten met dienstverleningscentrum De Triangel in Lovendegem. Ook ons outreach project voor personen met een dubbeldiagnose in samenwerking met het Psychiatrisch Centrum Dr. Guislain kreeg voor drie jaar extra middelen om de werking verder te ontwikkelen.
Het crisisnetwerk C² bewijst zijn zinvolheid
02
PC Caritas / Jaarkrant 2014
Het crisisnetwerk Crisis² (lees: Crisis kwadraat) in de Gentse en Zuid-Oost-Vlaamse regio is een initiatief dat vanop de werkvloer opgebouwd is en dat als doel heeft om de crisiszorg voor minderjarigen anders te gaan organiseren en een werkelijke samenwerking over instellingen en sectoren heen te ontwikkelen.
Ruimte voor kleine, maar betekenisvolle projecten. PC Caritas nam deel aan het Moneymakerproject van de Rotary Gent-Prinsenhof, waarin met replica’s van het beeld van Nek Chand nieuwe kunstwerken werden gemaakt door patiënten en kunstenaars. Deze beelden werden geveild en 12.400 euro hiervan werd aan PC Caritas overgemaakt. Er werd besloten om dit bedrag te verdelen over projecten ingediend en gedragen door de afdelingen. Dit vanuit de overtuiging dat nadenken over en ontwikkelen van vernieuwende projecten in een organisatie niet alleen de opdracht van de directie is, maar van de hele organisatie. Doelstellingen van de projecten: • bijdragen tot de kwaliteit van het verblijf van onze patiënten • eenvoudig realiseerbaar • vernieuwend • stimuleren van samenwerking tussen afdelingen. In totaal werden 16 projecten ingediend. 1 De eerste plaats is een gedeelde plaats voor het project ‘Caritas in beweging’ van De Getijden1 en De Vlonder2 in samenwerking met de technische dienst, en de ‘fit-o-meter’ van JOVO3 en De Kaap4. Het gaat om een wandel- en sportcircuit binnen het domein van PC Caritas.
Samen sterk Dit netwerk is een samenwerking van residentiële Kinder- en Jeugdpsychiatrie (UZ Gent, PC Caritas), Centra voor Geestelijks Gezondheidszorg (CGG Zuid-Oost-Vlaanderen, CGG Eclips en RCGG Deinze-Eeklo-Gent) en Integrale Jeugdhulp (Crisismeldpunt Oost-Vlaanderen). Elke partner van dit netwerk heeft een reeds bestaand hulpaanbod voor jongeren in crisissituaties. Door de samenwerking wordt het bestaande hulpaanbod gezamenlijk ingezet om crisissituaties op te vangen en kunnen partners elkaar steunen in de opvang en begeleiding van jongeren. In wekelijks overleg worden casussen besproken en wordt getracht om de zorgtoeleiding en zorgcoördinatie te optimaliseren. Het streefdoel is om de meest passende zorg te bieden. Dit hoeft niet beperkt te zijn tot het zoeken van een plaats voor een jongere. Soms is bijvoorbeeld
Op verschillende plekken worden opdrachten voorgesteld (zoals een fit-o-meter) die zowel sportief als cultureel kunnen zijn. Het wordt dus een echte coproductie! 2
Zilver gaat naar het ‘voedselbos’ van De Klimop5, wat aansluit bij de zorg voor duurzaamheid en bewust omgaan met het milieu. Dit gebeurt in samenwerking met de erfgoedcel Viersprong.
Reuze VIER OP EEN RIJ uit de ‘spelletjes-uitleenkoffer’.
1 2
3
4
5
6
7
8
De Getijden is een dienst voor dagbegeleiding en herstel. De Vlonder is een rehabilitatieafdeling voor mensen met ernstige en langdurende psychiatrische problemen. JOVO biedt voor jongvolwassenen een sterk gestructureerd programma rond de uitbouw van een positieve identiteit en verhoogt de zelfstandigheid. De Kaap richt zich tot kinderen en adolescenten die vastgelopen zijn in hun ontwikkeling en/of hun opvoedingssituatie. De Klimop biedt vervolgbehandeling gericht op symptoomstabilisatie en resocialisatie voor angst-, stemmings- en persoonlijkheidsstoornissen (ASAP). Dageraad is een behandelingsafdeling voor psychose. De afdeling heeft een apart psychotherapeutisch aanbod voor adolescenten met psychotische problematiek. De Meander is een behandelafdeling voor psychiatrische stoornissen bij personen met een licht verstandelijke beperking. De Branding is een afdeling voor forensische kinder- en jeugdpsychiatrie.
3
Brons is voor de ‘tandemfiets’ van Dageraad6 Samen op de fiets vraagt wederzijds vertrouwen. Het biedt ook kansen aan mensen die omwille van fysieke beperkingen en/of psychische problemen uit de boot (of eerder van de fiets) vallen. De tandems zijn ondertussen gearriveerd. Daarnaast zijn andere projecten ook weerhouden of het verder onderzoeken waard, zoals het ‘fotografisch atelier’ van De Meander7, de ‘kinderboerderij’ van De Kaap4 en de ‘spelletjes-uitleenkoffer’ van De Branding8.
het meest passend aanbod een versnelde instroom in ambulante zorg of intensieve gezinsbegeleiding met psychiatrische opvolging.
Outreach Vanuit dit netwerk is ook een start gemaakt om mobiele crisisinterventies te doen. Dit betekent dat er doorgaans op twee momenten in de week medewerkers van de partners in het netwerk naar de jongere en hun context toe gaan om de crisissituatie te bespreken, te beoordelen en initiatieven te nemen om de nodige zorg op gang te krijgen om de crisis te hanteren en de meest passende zorg op te starten. Waar aanvankelijk enkel medewerkers van de residentiële Kinder- en Jeugdpsychiatrie dergelijke outreachende zorg boden is het op dit moment zo dat alle partners van het netwerk in een beurtrol
meewerken aan deze vorm van hulpverlening. Een daadwerkelijk en uniek voorbeeld van een instelling- en sectoroverstijgend zorgaanbod. Dergelijk pionierswerk zorgt ook wel voor nieuwe vragen en uitdagingen. Een van de vragen aan de overheid is dan ook of men dergelijke initiatieven verder wil uitbouwen en kan ondersteunen.
Steun In 2014 kreeg dit netwerk steun vanuit de Vlaamse overheid om de samenwerking tussen de Kinder- en Jeugdpsychiatrische zorg en de Integrale Jeugdhulp te intensifiëren en om initiatieven te nemen om een gelijkaardig zorgaanbod of samenwerkingsverband te creëren in de andere Oost-Vlaamse regio’s.
PC Caritas / Jaarkrant 2014
03
Medewerkerstevredenheidspeiling
Kernindicatoren
n = 362
In mei 2014 namen 362 medewerkers (= 85%) deel aan onze ziekenhuisbrede engagementspeiling in samenwerking met BING Research. Dat zoveel medewerkers deelnamen aan de peiling resulteerde in een zeer scherp én krachtig beeld.
54% motivatie 54% is heel hoog tot hoog gemotiveerd
DE ALGEMENE RESULTATEN ZIJN MEER DAN BEHOORLIJK: • Voor alle kernindicatoren zijn onze resultaten duidelijk positief (zie hiernaast) In vergelijking met de andere ziekenhuizen scoren we systematisch hoger en slechts twee andere psychiatrische ziekenhuizen doen momenteel beter! • Dat er in PC Caritas graag gewerkt wordt, blijkt uit de hoge algemene tevredenheid: onze medewerkers geven een score van 90% over hun tevredenheid over de eigen job en de collega’s. De tevredenheid over de directe leidinggevende, disciplinecoördinator, afdelingsartsen, directie en staf ligt tussen de 84% en 80%. De investeringen in diverse opleidingen voor ons personeel werpen dus duidelijk hun vruchten af. • De peiling leverde ook verbeterpunten op. Er is werk aan de winkel op het vlak van aankoop en distributie van werkmiddelen. Met betrekking tot de interne communicatie werd er intussen een forse inhaalbeweging gemaakt. Een regelmatige nieuwsflash zorgt voor informatie over belangrijke nieuwtjes, dialoogsessies met de directie maken een directe dialoog van medewerkers en directie mogelijk, en er wordt werk gemaakt van een gebruiksvriendelijk intranet.
De resultaten werden intussen door de departementale directies met alle betrokken leidinggevenden en teams grondig besproken. Het resulteerde in heel wat inspiratie voor verbeteracties waardoor werken in PC Caritas alleen maar boeiender en meer haalbaar wordt. De ontvangen feedback is ondertussen opgenomen in het ziekenhuisbeleidsplan 2014-2017.
n = 316
88% algemene tevredenheid De indicator neemt alle medewerkers die 7, 8, 9 of 10 scoorden
n = 362
92% aanbeveling 92% van medewerkers zou PC Caritas als werkgever zeker of waarschijnlijk aanbevelen
LEGENDE Gemiddelde score PC Caritas
Benchmark
n
Aantal medewerkers die deelgenomen hebben
n = 362
76% retentie 76% zou zeker niet of waarschijnlijk niet ingaan op een gelijkaardige jobaanbieding in een andere voorziening.
04
PC Caritas / Jaarkrant 2014
Het Psychiatrisch Centrum Caritas in volle evolutie. Het Psychiatrisch Centrum Caritas is in volle evolutie. Deze evolutie begon van bij de start in 1808 en gaat nog steeds door. Soms geleidelijk, soms sprongsgewijs, maar steeds constructief en vooruitstrevend. Zo evolueren we mee met de nieuwe vragen en noden van de voortdurend veranderende samenleving. Onze handvatten hierbij zijn de zogenaamde Kompasnota & het (ziekenhuis-) Beleidsplan 2014 - 2017. DE VIER KERNPUNTEN VAN HET BELEIDSPLAN:
1 2 3 4
Onze dienstverlening vernieuwt zich permanent zodat we nog beter op maat van de noden van de patiënt kunnen werken. Uitbouw van zorgprogramma’s en zorgtrajecten, het verder (mee)ontwikkelen van netwerken van dienstverlening en blijvende aandacht voor mensen met chronische psychische kwetsbaarheden, staan hierin centraal. Onze medewerkers werken op een professioneel hoogstaand niveau. Ze kunnen hierbij rekenen op passende ondersteuning & ontwikkelingskansen. Hierbij streven we systematisch naar haalbare en boeiende jobs voor iedereen. We willen onze werkmiddelen weloverwogen besteden. Waar mogelijk verwerven we extra middelen om onze opdracht te verbreden en/of te verdiepen. Dit alles doen we in een open, participerende communicatie- , overleg- en samenwerkingscultuur met maximale regelruimte voor alle medewerkers.
Kwalitatieve ruimte voor het psychiatrisch centrum van de toekomst het ProjectToekomstBouwen Welk psychiatrisch centrum willen we zijn en toekomstgericht worden? Het zoeken van een antwoord op deze vraag resulteerde niet alleen in een vernieuwde visie op onze dienstverlening maar confronteerde ons ook met de vraag naar een kwalitatieve binnen- en buitenruimte waarbinnen deze dienstverlening zich zal realiseren. Hierbij is het uitermate belangrijk dat patiënten, cliënten … terecht kunnen in kwalitatieve infrastructuur, dat bezoekers welkom zijn in gastvrije ruimtes en dat medewerkers in een aangename omgeving kunnen werken. Veel van onze gebouwen waren en zijn immers verouderd of minder aangepast aan de noden van vandaag en dienden (of dienen) gerenoveerd te worden. Ook de groene buitenruimte heeft heel wat potentieel die we verder willen aanboren om te kunnen werken, ontmoeten, ontspannen. Intussen worden vele gebouwen in het psychiatrisch centrum en het psychiatrisch verzorgingstehuis volop opgefrist, gerenoveerd en verbouwd. Daarnaast wordt er volop gewerkt aan een zogenaamd masterplan. Het uitwerken van dit masterplan noemen we hier het ProjectToekomstBouwen. We denken na over hoe het psychiatrisch centrum van de toekomst op infrastructureel vlak en op vlak van buitenruimte moet ontworpen worden. We werken hiervoor samen met Gideon Boie en Fie Vandamme van het onderzoeksbureau Bavo. Beiden zijn ook verbonden aan de faculteit architectuur van de KU Leuven. In verschillende werkgroepen denken artsen, patiënten, beleidsteams … mee over hoe het psychiatrisch centrum van de toekomst er moet uitzien. Een masterplancomité met directie, artsen en bestuursleden brengt vervolgens reliëf in het aangebracht materiaal.
JOZEF PLEIN Er gaat ook heel wat aandacht naar het behoud en herbestemmen van het erfgoed op de site. Zo werd mede onder impuls van patiënten de afbraak van het vroegere Sint-Jozef stopgezet en werd er een alternatieve visie ontwikkeld onder de noemer ‘Jozef Plein’. Het Jozef Plein wordt een monumentale buitenruimte als epicentrum van een activiteitenruimte buiten. Het wordt een katalysator van spontane gebeurtenissen met een activiteitenplatform, een wensmuur, een ruimte van mogelijkheden om tot rust te komen, te flaneren, te ontmoeten …
PC Caritas / Jaarkrant 2014
05
Jawadde, 10 jaar Wadi! Tien jaar geleden verhuisden bewoners vanuit afdelingen van het Psychiatrisch Centrum Caritas naar hun nieuwe woonst in De Wadi gelegen nabij het centrum van Merelbeke. Verschillende personeelsleden engageerden zich om dit nieuwe initiatief mee vorm te geven. De bewoners, die toen veelal een jarenlang verblijf in het PC Caritas achter de rug hadden, waren enthousiast over het leven in ‘kleine’ groepen (per woning 6 personen) of over hun studio (8 studio’s). Voor hen was de komst naar De Wadi een verademing: meer mogelijkheden om zelf keuzes te maken (qua ritme, activiteiten …), een eigen kamer, stabiliteit op vlak van wonen … Tien jaar later zijn de woonvragen en behoeften anders. De Wadi evolueert hiermee mee.
06
PC Caritas / Jaarkrant 2014
2014 was een jubileumjaar voor De Wadi 10 jaar Wadi, dat verdiende een feest! Een feestcomité waarin personeelsleden en bewoners samen nadachten over de activiteiten werd opgestart. Bewoners, personeelsleden en collega’s, familie en mensen uit de buurt werden bij de festiviteiten betrokken. Op 28 maart, op de dag van de zorg, was er opendeurdag op De Wadi. Wie wou kon De Wadi van binnenuit leren kennen. Collega’s uit PC Caritas kwamen langs en ook buren of aanverwanten toonden interesse! Een aantal bewoners namen een actieve rol op in het rondleiden, uitleg geven of in het verzorgen van de ‘catering’ (met dank aan het bakatelier). Op zondag 27 april verwelkomden we de familieleden van bewoners. Zij konden in de woning of in de cafetaria genieten van koffie en taart. Dinsdag 6 mei genoten bewoners en (oud) personeelsleden van een zeer geslaagde feestmaaltijd ’s middags (dankjewel keukenploeg!). In de namiddag was er een ludiek optreden en koffie en taart.
De verwachtingen naar de dienstverlening van De Wadi evolueerden hiermee mee. Nieuwe bewoners wensen meer privacy, een eigen leefruimte, ze willen zelf bepalen of en wanneer ze de andere bewoners wensen te ontmoeten … Het wonen in de nabijheid van andere bewoners is dan ook niet langer evident. Om te kunnen beantwoorden aan deze veranderende woonvragen en -behoeften wordt De Wadi verbouwd. Drie kamers worden verbouwd naar twee kamers met eigen sanitair, er worden een viertal complete studio’s bijgebouwd en we willen op termijn de ganse infrastructuur van De Wadi aanpassen aan de noden van vandaag. Ook de oriëntatie van de begeleiding en dienstverlening evolueerde mee. We zetten steeds meer in op het burgerschapsmodel waar bewoners van De Wadi alle kansen krijgen om te groeien in het omgaan met hun moeilijkheden, om vaardigheden te ontwikkelen, om hun netwerk te verruimen, om interesses te ontdekken, om een volwaardige plaats te vinden in een inclusieve samenleving … Na het ‘feestjaar’ 2014 kondigt 2015 zich aan als een dynamisch en boeiend jaar op De Wadi!
10 jaar Wadi en de verwezenlijkingen tot op heden werden uitgebreid gevierd. We kijken tevreden terug. En nu kijken we opnieuw vooruit en merken dat De Wadi ook uitgedaagd wordt om zich voor te bereiden op mensen die andere vragen stellen, zowel op vlak van wonen als op vlak van begeleiding. De achtergrond van de mensen die nu beroep willen doen op De Wadi verandert stilaan. Vroeger hadden cliënten vaak een lange opnamegeschiedenis in het psychiatrisch ziekenhuis terwijl nu meer en meer kandidaatbewoners zelfstandig of in familieverband woonden.
PC Caritas / Jaarkrant 2014
07
Infoavond huisartsen In de reeks infoavonden voor huisartsen was het thema op dinsdag 26 november: ‘Ik wil (nooit) stoppen met pillen ...’ Prof. Dr. Kurt Audenaert van het UGent bracht een boeiende presentatie over therapietrouw bij medicatie, over hoe medicatie af te bouwen, de zinvolheid van een onderhoudsbehandeling en risico’s bij het vroegtijdig stoppen van die medicamenteuze behandeling. Een twintigtal huisartsen woonden deze avond bij. De infoavond rond het thema gedwongen opname en voorlopige bewindvoering kon eveneens rekenen op heel wat geïnteresseerden.
Een vijftigtal huisartsen uit het Gentse samen met de artsen uit ons centrum, kwamen er luisteren naar vrederechter dhr. Yves Medaer van het kanton Merelbeke. Hij bracht enkele juridische kanttekeningen bij ‘Het medisch advies bij de gedwongen opname van de geesteszieke’. Zijn collega mevr. Caroline Delesie, vrederechter in Menen, had het over de rol van de arts in de nieuwe wetgeving op de bewindvoering. Met dit thema konden we vaststellen dat huisartsen regelmatig hiermee geconfronteerd worden in hun praktijk.
De Vlaamse Kermis krijgt een nieuw elan Vele jaren was de Vlaamse Kermis in PC Caritas een ontmoetingsmoment voor inwoners uit Melle, Merelbeke en het omliggende. Aanvankelijk was dit tuinfeest vooral bedoeld voor de familie van de opgenomen patiënten. Ondertussen is ons psychiatrisch centrum sterk geëvolueerd. De nadruk ligt steeds meer op ambulante behandelingen waarbij eventuele opnames zo kort als mogelijk worden gehouden. Vandaar dat we op zoek gaan naar een nieuw elan om de (ver-)binding, die er is met de inwoners van Melle en Merelbeke, levendig te houden met een evenement dat beantwoordt aan de hedendaagse beeldvorming rond geestelijke gezondheidszorg.
activiteiten en animatie voor kinderen, een luchtige voorstelling (theater, muziek …). Om dit verankerd te houden in de omgeving zoeken we hiervoor naar een mogelijke samenwerking met de gemeente Melle en Merelbeke, met de erfgoedcel Viersprong Land van Rode, met jeugdbewegingen … Om dit concept degelijk uit te werken en de stijlbreuk met de Vlaamse Kermis te maken wordt in september 2015 geen activiteit voorzien (geen Vlaamse Kermis dus). Oude poster Vlaamse Kermis
We werken een formule uit waarin het accent ligt op onze rol als psychiatrisch centrum in een veranderende maatschappij. We denken hierbij aan een opendeurnamiddag met een belevingsparcours (bv. wandelzoektocht), Bart Herman tijdens de Vlaamse Kermis
Noteer alvast zondag 26 juni 2016 in uw agenda, voor het nieuwe evenement!
08
PC Caritas / Jaarkrant 2014
Het voorbije jaar mochten we enkele nieuwe gezichten onder de artsen welkom heten.
Nieuwe artsen Hoe kwam je bij PC Caritas terecht? Luk: PC Caritas heeft in de regio een uitstekende naam, ik kende er een aantal aangename collega-psychiaters. Door samenwerking en intervisie maakte ik ook kennis met een aantal andere leidinggevenden tijdens de samenkomsten rond vermaatschappelijking van de zorg in de Gentse regio, waar PC Caritas zich enthousiast ontpopte als een gangmaker. Toen ik hoorde dat er een nieuwe psychiater werd gezocht ter vervanging van collega dr. Ampe, was ik snel verleid. Gratiana: Een fusie van het ziekenhuis zette me aan het denken om andere mogelijkheden te overwegen. De vele bewegingen in het ggz-landschap gaven me ook een betere kijk op de vernieuwde werking van andere ziekenhuizen en dus ook van PC Caritas. Enkele van mijn collega’s hadden al nieuwe oorden opgezocht en brachten inspirerende verhalen over hun nieuwe werkveld. Ik was nieuwsgierig geworden en besliste ook te
Afscheid van bijzondere collega’s Afscheid Sybille Moyaert Ik kan zeggen dat ik gedurende mijn hele loopbaan werkelijk het geluk heb gehad deel te kunnen uitmaken van een hechte groep deskundige, zeer open, hartelijke en loyale collega’s, elk met de eigen competenties en vaardigheden, en vooral met het hart op de juiste plaats. Ook al mijn
Luk Beelaert
Stefanie Desmyter
Gratiana Van Staen
Afdeling: De Klimop Vorige werkgever: Sint Jan de Deo (12 jaar)
Afdelingen: De Vlonder - Sint-Elisabeth 1 - De Getijden Vorige werkgever: UZ Gent
Afdelingen: Sint-Elisabeth 2 - Jericho - De Wadi - De Nieuwe Horizon Vorige werkgever: Sint-Jan de Deo (18 jaar)
solliciteren. Een vacature op een opnameafdeling voor ouderen zag ik wel zitten. Toen bleek dat artsen en directie mij ook zagen zitten kon ik een nieuwe horizon komen verkennen.
Hoe ervaar je het werken binnen ons centrum? Luk: Ik werk hier nu anderhalf jaar en ontdekte een organisatie die het veranderende psychiatrische landschap niet als een bedreiging ziet, maar als een uitdaging om de zorg voor onze patiënten nog te verbeteren en de organisatie te vernieuwen. De cultuur waarbij inspraak niet alleen gedoogd maar ook geapprecieerd en aangemoedigd wordt, is hier erg opvallend. Hoewel het afscheid van mensen waar je lang mee samengewerkt hebt natuurlijk altijd wel een beetje slikken is, heb ik me de transfer nog geen moment beklaagd. Ik voelde me meteen erg welkom en ben onder de indruk van de deskundige inzet van velen
patiënten ben ik dankbaarheid verschuldigd. Het zijn immers vooral zij die mij als psychiater in de behandelingspraktijk gevormd hebben, doorheen het dagelijkse contact met hen. Ze hebben mij telkens opnieuw weer uitgedaagd, de ene al wat intenser dan de andere … Uitgedaagd, ook wel af en toe eens in de letterlijke zin van het woord, maar ze hebben mij vooral uitgedaagd om elke dag opnieuw meer te leren uit wat gisteren nog niet goed genoeg was en om aldus steeds verder te blijven streven naar beter. Ik dank het directieteam omwille van het krachtige draagvlak dat ze biedt, de open ingesteldheid en ruime visie die ze heeft, de luisterbereidheid ook die ze aan de dag legt om vervolgens met artsen en behandelteams interactief en empowerend het kompas te ijken en het “schip dat PC Caritas heet” een goede en juiste koers te doen varen.
Afscheid Michel Ampe
in de organisatie, zowel in de zorg als in de logistiek. Er wachten ons boeiende tijden, en ik heb erg veel zin om daar samen met vele andere gedreven collega’s mijn steentje toe bij te dragen. Gratiana: Intussen ben ik hier al een tijdje en een bedanking aan velen die me wegwijs maakten op mijn nieuwe werkplek is wel op zijn plaats. Dus: dank jullie wel voor de aangename samenwerking! Stefanie: Ik ben nu bijna zeven maand in PC Caritas aan de slag en het valt me enorm op wat een positieve sfeer hier heerst tussen de verschillende medewerkers -zowel in de zorg als de keuken en de technische en administratieve diensten- en hoeveel werkvreugde en gedrevenheid er aanwezig is om samen goede zorg te bieden. Dat creëert een warm en aangenaam microklimaat in Melle dat mij enorm motiveert om hier nog vele jaren te kunnen samenwerken!
instelling met multipele gedifferentieerde benaderingen gedragen door een steeds grotere deskundigheid. En de evolutie gaat door. Ik denk o.a. aan de vermaatschappelijking van de geestelijke gezondheidszorg.
Vanuit mijn ervaring op directieniveau zeg ik bij de te verwachten evolutie: steun uw directie. Maar vooral: behoud die typische PC Caritas-spirit! De erfenis doorgegeven door de Zusters van Liefde, namelijk de warmte in de omgang, de menselijkheid, de zorgzaamheid voor elkaar.
Ik ben dankbaar voor 35 jaar PC Caritas. Ik heb het geluk gekend steeds te kunnen samenwerken met goede medewerkers en met goede collega-artsen. Veel heb ik van jullie allen geleerd. Ook aan de patiënten voel ik me dank verontschuldigd. Voor wat zij mij aan levenswijsheid bijbrachten. Ik heb in die 35 jaar ook PC Caritas zien evolueren naar een
PC Caritas / Jaarkrant 2014
09
2014 kort en bondig: • 753 opnames, waarvan 655 verschillende patiënten • 50% was bij opname jonger dan 32 jaar • 56% betreft een eerste opname
PC Caritas in opnamecijfers
De cijfers hieronder zijn een abstractie van een jaar luisteren, werken, op stap gaan, behandelen ... van zovele mensen met elk hun eigen verhaal, vragen en noden. Dag en nacht. Deze cijfers zijn eveneens de zwakke schaduw van nauwelijks te schatten onrust, pijn en verdriet en anderzijds van steeds hernieuwde inzet, bereidheid, zorg en kunde. De tabellen en grafieken herleiden dit wonder gebeuren tussen mensen tot feiten, tendensen, correlaties en evoluties. Zij zijn de herrekening van diep voelen naar nuchter weten. En dit weten is zich van zijn bron bewust: dat werken voor mensen, dat werken met mensen, bijdraagt tot meer mens-waardigheid in onze samenleving*. (*) Naar Michiel Neels
We kenden een aanzienlijke stijging van het aantal opnames in 2014.
Aantal
Na een daling in 2012 (616 opnames) steeg het aantal opnames in ons psychiatrisch ziekenhuis naar een nieuw maximum van 753 in 2014. Bij opname komen ‘Stemmingsstoornissen’ (24%) en ‘Aanpassingsstoornissen’ (21%) het vaakst voor, gevolgd door ‘Schizofrenie en andere psychotische stoornissen’ (18%). De doelgroep volwassenen (19-64 jaar) is hierin steeds uitgesproken vertegenwoordigd. De groep ‘Kind- en adolescentiestoornissen’ vertegenwoordigt 11% van de opnames. Dit wordt gevolgd door de groepen ‘Angst-’, ‘Middelen-’ en ‘Persoonlijkheidsstoornissen’.
34
Stemmingsstoornissen
44
Aanpassingsstoornissen Schizofrenie & andere psychotische stoornissen
27
87
13
115 62
Kind- & adolescentiestoornissen
29
Angststoornissen
20
123
Middelenstoornissen
31
Persoonlijkheidsstoornissen
28
10
23 23
-19 jaar
19-64 jaar
+64 jaar
Meest frequente hoofddiagnose bij opname
Cijfergegevens op doelgroepniveau
Kinderen en jongeren
<1 dag
201 van de patiënten waren bij opname jonger dan 19 jaar. Dit is 27% van het totaal aantal opnames. De gemiddelde leeftijd binnen deze leeftijdsgroep was 15 jaar, de helft jonger dan 16 jaar. 46% waren jongens. Er werden vooral “Kind/adolescentiestoornissen” als hoofddiagnose geregistreerd: voornamelijk ‘Gedragsstoornissen’ en ‘Pervasieve ontwikkelingsstoornissen’. In 2014 registreerden we 189 ontslagen in deze doelgroep. 35% ging binnen de maand op ontslag en 65% verliet het ziekenhuis binnen drie maanden. Vier opnames duurden langer dan één jaar.
Volwassenen
Kind- & adolescentiestoornissen
PC Caritas / Jaarkrant 2014
22
Aanpassingsstoornissen
17
Stemmingsstoornissen
Schizofrenie & andere psychotische stoornissen
3,7
4-7 dagen
3,7
7
Meest frequente hoofddiagnose bij opname kinderen & jongeren
Uit deze t ecijfers blijk m na op n vrij ee et m e w dat zitten: jong publiek lft is he de ongeveer jaar. jonger dan 38
30,2
29-30 dagen
21,7
7-12 maanden
11,1
>1 jaar
2,1
Verblijfsduur bij ontslag: kinderen en jongeren
<1 dag 1-3 dagen 4-7 dagen
Stemmingsstoornissen
25
8-28 dagen
Schizofrenie & andere psychotische stoornissen
24
29-30 dagen
18
Aanpassingsstoornissen
27,5
8-28 dagen
3-6 maanden
14
Angststoornissen
490 van de 753 opnames of 65 % van het totaal aantal opnames gebeurde in de leeftijdsgroep tussen 19 en 64 jaar. De helft binnen deze groep was bij opname jonger dan 38 jaar (mediaan). 38 jaar is tevens de gemiddelde leeftijd bij opname. 55% waren vrouwen. Het betreft vooral ‘Stemmingsstoornissen’ (25%), ‘Psychotische stoornissen’ (24%) en ‘Aanpassingsstoornissen’ (18%). In 2014 registreerden we 478 ontslagen in deze doelgroep. 31% van de opgenomen patiënten verliet binnen de maand het ziekenhuis en 59% binnen de drie maanden. Anderzijds gebeurde 8% van de ontslagen pas na een verblijf langer dan één jaar.
10
31
1-3 dagen
3,1 6,1 21,1 28,7 21,9
3-6 maanden
Middelenstoornissen
6
7-12 maanden
Persoonlijkheidsstoornissen
6
>1 jaar
Meest frequente hoofddiagnose bij opname volwassenen
0,4
11,3 8,3
Verblijfsduur bij ontslag: volwassenen
Ouderen 62 van de 753 opnames of 8 % gebeurde in de leeftijdsgroep +64 jaar. De gemiddelde leeftijd bij opname binnen deze groep was 76 jaar, de helft ouder dan 74 jaar (mediaan). 73% waren vrouwen. Het betreft vooral ‘Aanpassingsstoornissen’ (44%) en ‘Stemmingsstoornissen’ (32%). In 2014 registreerden we 69 ontslagen in deze doelgroep. 19% van de opgenomen patiënten verliet binnen de maand het ziekenhuis. 62% verliet het ziekenhuis binnen de drie maanden. 4% van de ontslagen gebeurde pas na een verblijf langer dan één jaar.
44
Aanpassingsstoornissen
32
Stemmingsstoornissen Schizofrenie & andere psychotische stoornissen
16
Meest frequente hoofddiagnose bij opname ouderen
<1 dag 1-3 dagen 4-7 dagen 8-28 dagen
2,9 4,3 11,6 43,5
29-30 dagen
26,1
3-6 maanden 7-12 maanden >1 jaar
7,2 4,3 Verblijfsduur bij ontslag: ouderen
Cijfers voor het Psychiatrisch verzorgingstehuis In 2014 werd 1 nieuwe bewoner opgenomen en was er 1 heropname na tijdelijk ontslag naar een SP-dienst (dienst voor revalidatie). 2 bewoners werden definitief ontslagen naar een ander PVT en 1 naar een algemeen ziekenhuis. 1 bewoner overleed in ons centrum. Op 31.12.2014 verbleven 57 bewoners in het PVT, waarvan 9 mannen. 56 bedden hebben een blijvend statuut. De helft van de PVT-bewoners was op dat moment jonger dan 68 jaar (mediaan). 68 jaar is tevens de gemiddelde leeftijd in het psychiatrisch verzorgingstehuis. Merk op dat de leeftijdspreiding groot is: de jongste bewoner is 28 jaar, de oudste 102 jaar. 42% is jonger dan 65 jaaren 14% is 80 jaar of ouder. Drie bewoners zijn ouder dan 90 jaar, waarvan dit jaar dus ook een 102-jarige.
Cijfers voor de Forensische Kinderpsychiatrie (For-K) In het residentiële programma werden 14 jongeren, allen tussen 13 en 17 jaar, opgenomen. 71% waren jongens. Acht behandelingen werden in 2014 afgerond: drie na 6 tot 7 maanden opname en vier tussen 8 en 12 maanden. Voor 6 hiervan werd nazorg ingesteld. 40 jongeren tussen 12-17 jaar, waarvan 22 meisjes, kwamen in crisisopname voor maximaal 14 dagen. Het hervalbed (maximaal voor 14 dagen) werd vijf keer gebruikt door drie verschillende jongeren. In de outreachwerking kregen 40 jongeren tussen 13 en 19 jaar een zorgaanbod. 78% waren jongens.
Leeftijd bewoners
Colofon Psychiatrisch Centrum Caritas Caritasstraat 76, 9090 Melle tel. 09 210 69 69, fax 09 252 24 61 info@pccaritas.be, www.pccaritas.be ondernemingsnummer 0861 314 369
PVT De Wadi Poelstraat 39a, 9820 Merelbeke tel. 09 210 52 00, fax 09 210 53 00 wadi@pccaritas.be
Verantwoordelijke uitgever: Herman Roose Psychiatrisch Centrum Caritas vzw Caritasstraat 76, 9090 Melle tel. 09 210 69 69
Activiteitencentrum De Klik Hundelgemsesteenweg 270, 9820 Merelbeke tel. 09 210 47 76
Contact: valerie.van.auwegem@pccaritas.be tel. 09 210 68 10
Arbeidscentrum De Keiberg Hundelgemsesteenweg 270, 9820 Merelbeke tel. 09 210 47 70, fax 09 210 47 78 info@keiberg.be
Redactieteam: Herman Roose, Valérie Van Auwegem Fotografie: Henk Van den Fonteyne Concept & lay-out: Fil Rouge, www.filrouge.be © PC Caritas Jaarkrant 2014
PC Caritas / Jaarkrant 2014
11
Activering van werkzoekenden en jongeren uit het deeltijds onderwijs
initiatief laagdrempelig gehouden en bereikten we een zo ruim mogelijk publiek. Ook heel wat inwoners van Melle en Merelbeke woonden de voorstelling bij en maakten op deze artistieke manier kennis met het thema geestelijke gezondheidszorg.
Flanders Horse Expo
Samenwerking met Compaan wil in nauwe samenwerking met bedrijven bijdragen aan een betere economie en mensen integreren op de arbeidsmarkt. Ze zijn toonaangevend in het duurzaam, efficiënt en effectief activeren en integreren van mensen met onderbenutte talenten.
PC Caritas vindt het belangrijk om bij te dragen tot de verduurzaming van de economie en werkt daarom samen met Compaan voor de tuindienst. Werkzoekenden worden gecoacht en krijgen een gepaste werkervaring aangeboden. Via het samenwerkingsprogramma worden 6 volwassenen en 2 jongeren gedurende een bepaalde periode intensief begeleid om (opnieuw) hun weg te vinden naar de arbeidsmarkt.
Optreden Rick De Leeuw Samen met 18 Vlaamse psychiatrische ziekenhuizen engageerden we ons om ook in ons centrum de TE Gek!? tournee van Rick De Leeuw en Jan Hautekiet te boeken. Meer dan 270 toeschouwers woonden deze pakkende voorstelling bij en genoten ervan. Dankzij de socio-culturele projectsubsidie van de gemeente Melle en de financiële inbreng van ons centrum konden we dure toegangskaarten vermijden. Op die manier werd het
Dag van de zorg Op zondag 16 maart 2014 mochten we 500 bezoekers ontvangen die tijdens deze opendeurdag kennismaakten met onze werking. Hiervoor hadden we vijf locaties voorzien. In de zelfbediening kreeg men een foldertje met het parcours. Een korte powerpoint illustreerde onze werking en er waren infostands van ons activiteitencentrum De Keiberg, het ontmoetingsproject De Klik, de gerontopsychiatrie op Jericho, de sociale dienst, de PC Caritas vriendenkring en onze ziekenhuisschool in samenwerking met de stad Gent. PC Caritas vriendenkring en onze ziekenhuisschool in samenwerking met de stad Gent. Ook het mobiel team, dat mensen aan huis gaat ondersteunen (het zogenaamde MOBiL team 2B) en andere externe organisaties stelden zich voor. De Poco Loco swingers zorgden in de namiddag voor de muzikale omlijsting. Ons tentoonstellingsproject Transept toonde werken en projecten uit het kunstatelier van De Getijden. Een boeiend en kleurrijk geheel! De diverse zorgtrajecten in de volwassenenzorg kwamen aan bod in het revalidatiecentrum. De bezoekers konden er deelnemen aan sessies dans, relaxatie, muziek en creatieve therapie. De jongerenwerking op Jovo, De forensische kinderpsychiatrie de Branding, de behandelafdeling voor psychosenzorg Dageraad, de behandelafdeling voor psychiatrische stoornissen bij personen met een licht verstandelijke beperking De Meander en de kinderpsychiatrie De Kaap vonden allen een plekje in het gebouw van De Kaap. Ook de ziekenhuisschool kwam aan bod. Op de manege Het Morelsgoed kon doorlopend kennis gemaakt worden met hippotherapie.
Vrijdag 28 februari, zaterdag 1 en zondag 2 maart konden we onze hippotherapie voorstellen op de internationale Horse Expo in Flanders Expo. Hippotherapeuten Annemie Van Ooteghem en Katia Holderbeke wisselden met Joris Breughe en Jan De Maeyer af om de stand open te houden.
Annemie schreef: Veel jonge mensen (vooral meisjes) hebben interesse voor de opleiding hippotherapeut. Sommigen waren ontgoocheld dat je een voorstudie in de gezondheidszorg nodig had en konden daar weinig begrip voor opbrengen, anderen begrepen dit wel. Ook kregen we vragen van mensen met een fysieke beperking om hippotherapie te volgen. Fabienne, die de opleiding hippotherapie in de Arteveldehogeschool coördineert, zoekt voor hen naar een werking in hun regio.
Er waren een paar enthousiaste mensen die hun accommodatie ter beschikking willen stellen. Het was leuk dat verschillende mensen ons feliciteerden met ons initiatief, onze werking en inzet naar mensen toe die het moeilijk hebben.
Katia schreef: Er was veel belangstelling, zowel voor het psychische als voor het fysieke luik. Er zijn heel wat geïnteresseerden om de opleiding hippotherapie te volgen. Ook de lezing op zondag was een groot succes. Er kwam iemand van het weekblad Landbouwleven. Ook vanuit de Paardenhappening te Zottegem was er interesse. Verschillende aanwezigen wensten onze organisatie proficiat met dit initiatief.’