Foto: Archief Jeroen van der Put
DOOR JEROEN VAN DER PUT, BESTUURDER, ADVISEUR PENSIOENFONDSEN EN VOORZITTER COMMISSIE RISICOMANAGEMENT PENSIOENFEDERATIE
Onder druk wordt alles vloeibaar Never waste a good crisis; corona introduceert een nieuw normaal en biedt kansen.
In het eerste kwartaal zijn we vanuit volle vlucht
voor 20 jaar, was negatief. Dit is in de afgelopen 500
plotseling stilgezet. Als samenleving in het algemeen,
jaar niet voorgekomen. Zorgelijk is de introductie van de
maar ook als pensioensector. De economie en de
nieuwe UFR per 1 januari. Het lijkt marktdenkers tegemoet
beurzen hadden een zonnig voorkomen, maar van de
te komen, omdat we dicht bij de swap uitkomen. Echter,
ene op de andere dag was het over. Snel daarna hadden
het FTK zal ons dan dwingen om het renterisico van
we het al over de ergste naoorlogse crisis en is de
lange looptijden te gaan afdekken. Daarmee locken we
werkloosheid in de VS gestegen tot niveaus boven die
de negatieve rente in met looptijden van 30, 40 en 50
van de depressie uit de jaren 30 van de vorige eeuw. Dat
jaar. Dat is economisch gezien juist niet verstandig en
klinkt haast apocalyptisch. Als je dit vooraf had
niet uit te leggen.
voorspeld, zou je niet serieus zijn genomen. De wal lijkt op veel terreinen het schip te gaan keren. De Pensioenfondsen zijn stevig geraakt. Na een voorzichtig
coronacrisis zal dat proces versnellen. De 96 jaar oude
herstel was het jaarverlies eind april nog 13 punten en
rechterhand van Warren Buffet noemt het de ergste
stond de gemiddelde dekkingsgraad op 90%. Groot
orkaan ooit waarin we zijn beland. En hij heeft de grote
schalige kortingen zijn volgens de huidige regels eind
depressie van de vorige eeuw nog meegemaakt. Het zijn
dit jaar niet meer te voorkomen. Dit legt zware druk bij
spannende tijden.
de politiek, zo vlak voor de verkiezingen van begin 2021. Heilige huisjes lijken nu met het nieuwe pensioencontract
Een trend die nog meer momentum lijkt te krijgen, is
snel geslecht te worden. En terecht. Het huidige FTK
duurzaamheid. Een van mijn beste managers heeft een
met hoge zekerheidsmaatstaven is niet te handhaven.
langetermijnoriëntatie met duurzaamheid geïntegreerd
Extreme premiestijgingen en opbouwkortingen zijn
sinds 2005. Hij boekt structureel outperformance, die de
realiteit geworden. En bij een rente van 0% hebben
laatste jaren verder is toegenomen. In het eerste kwartaal
pensioenfondsen al 90% van het kapitaal beschikbaar
werd de schade fors beperkt. Duurzame beleggingen zijn
dat ze de komende 60 jaar moeten uitkeren. Met zo’n
robuuster gebleken. Het zijn heldere signalen dat
half procent rendement per jaar kunnen ze gewoon alle
duurzaamheid geen rendement kost, maar juist oplevert.
uitkeringen doen en met zo’n 2,5% ook nog eens alles
Die conclusie zal de komende jaren sterker worden. De
indexeren. Dat lijkt me zonder kortingen een goed
duurzame ontwikkelingsdoelen (SDGs) leveren het
haalbare doelstelling, maar het FTK-korset dwingt tot
kompas voor de komende 10 jaar en leunen op 40 jaar
kortingen. En dat terwijl de zekerheidsboekhouding van
politiek kapitaal. Onderschat die softe power niet! De rol
het FTK gebaseerd is op exploderende overheids
van de overheid zal de komende tijd eerder groter dan
schulden, waarvan de houdbaarheid niet meer zekerheid
kleiner worden. Wetgeving en toezicht stimuleren
biedt dan langetermijnexposure naar de reële economie.
duurzaamheid verder. Met 30 jaar beleggingservaring heb ik nog nooit zo’n duidelijk strategisch kader gezien.
De lange rente daalde van 0,6% naar rond de 0% per
Duurzaamheid is een veel bepalende ‘need to have’
eind april. De rente voor alle looptijden, behalve die
geworden. Onder druk wordt alles vloeibaar. «
NUMMER 4 / 2020
FINANCIAL INVESTIGATOR
11
