Η φωτογραφία στο Μπαουχάους by Photography Center of Thessaloniki

Η φωτογραφία στο

Bauhaus Weimar-Dessau-Berlin (1919-1933)

Παρουςύαςη του Άγγελου ΢οφιανύδη για τα μϋλη του ΦΚΘ. (Μϊρτιοσ 2017)

Λιονϋλ Φϊινιγκερ (Lyonel Feininger, 1871-1956), ¨Ο Καθεδρικϐσ Ναϐσ", προμετωπύδα τησ ιδρυτικόσ διακϑρηξησ του Μπαουχϊουσ (1919), ξυλογραφύα

΢τόχοσ τθσ παρουςίαςθσ Η παρουςύαςη ςχεδιϊςτηκε για να ειςϊγει τον θεατό ςτο κύνημα του Μπαουχϊουσ και να παρουςιϊςει τουσ φωτογρϊφουσ που διδϊχθηκαν ό δραςτηριοποιόθηκαν ςε αυτϐ. ΢ύγουρα δεν μπορεύ να θεωρηθεύ πλόρησ ωσ προσ την περιγραφό του ϋργου τϐςο του κινόματοσ ϐςο και των καλλιτεχνών (φωτογρϊφων ό μη) του Μπαουχϊουσ.

Γιατί μιλάμε για το Μπαουχάουσ ;  Σο

Μπαουχϊουσ αποτελεύ ϋκφραςη των καλλιτεχνικών και κοινωνικών προβληματιςμών τησ εποχόσ του

 Πϋρα απϐ αυτϐ, ϋχει ενδιαφϋρον, ιδιαύτερα για το

ΦΚΘ, και ωσ ςχολό.

Ιςτορικά ςτοιχεία  Σϋλοσ Πρώτου Παγκοςμύου Πολϋμου (απώλεια

εδαφών για Γερμανύα και πολεμικϋσ αποζημιώςεισ)  Δημοκρατύα τησ Βαώμϊρησ  Άςχημεσ ςυνθόκεσ ζωόσ (ανεργύα, πεύνα,

εκδικητικό ηττοπϊθεια και αβεβαιϐτητα)  Η βιομηχανύα φαύνεται να γλυτώνει απϐ την

κατϊςταςη, ςτρϋφεται ςτισ εξαγωγϋσ

Ζτοσ 1919  Σο Μπαουχϊουσ («Ούκοσ Δϐμηςησ») ιδρϑεται ωσ

ςυγχώνευςη δϑο καλλιτεχνικών ςχολλών: • Δοϑκικη Ακαδημύα Καλών Σεχνών • Δοϑκικη ΢χολό Διακοςμητικών Σεχνών  Ιδρυτόσ :

Βάλτερ Γκρόπιουσ (Walter Gropius) Γερμανϐσ Αρχιτϋκτονασ

(18 ΜαϏου 1883-5 Ιουλύου 1969)

Ιδρυτικι Διακφρθξθ Ο Γκρϐπιουσ ςτην τετραςϋλιδη διακϑρηξη τησ ςχολόσ παρουςιϊζει την αντύληψό τησ για την εκπαύδευςη και την τϋχνη. 

Καταργεύ την ταξικό διϊκριςη μαθητό δαςκϊλου ανατρϋχοντασ ςτουσ μεςαιωνικοϑσ τύτλουσ του «πρωτομάςτορα, τεχνίτη, μαθητευόμενου»



Καταργεύ την διϊκριςη ανϊμεςα ςτον καλλιτϋχνη και τον τεχνύτη γιατύ, κατϊ τον Γκρϐπιουσ, «Η τέχνη δεν διδάςκεται. Το μόνο που μπορεί να διδαχθεί είναι η τεχνική», γι’αυτϐ και η ςχολό πρϋπει να γύνει και πϊλι εργαςτόρι.

Ιδρυτικι Διακφρθξθ: Βαςικά ςθμεία  «Η ςχολό υποτϊςεται ςτο εργαςτόριο και κϊποια μϋρα θα

απορροφηθεύ απϐ αυτϐ. Γι΄αυτϐ δεν υπϊρχουν δϊςκαλοι ό μαθητϋσ ςτο Μπαουχϊουσ ϊλλα πρωτομϊςτορεσ, τεχνύτεσ και μαθητευϐμενοι.»  «Η τϋχνη δεν εύναι επϊγγελμα. Δεν υπϊρχει ουςιαςτικό

διαφορϊ ανϊμεςα ςτον καλλιτϋχνη και τον τεχνύτη . Ο καλλιτϋχνησ εύναι ϋνασ εξιδανικευμϋνοσ τεχνύτησ. ΢ε ςπϊνιεσ ςτιγμϋσ ϋμπνευςησ, η δουλειϊ του καλλιτϋχνη μπορεύ, με τη χϊρη του ουρανοϑ, υπερβαύνοντασ τη ςυνειδητό του βοϑληςη, να ανθύςει και να γύνει τϋχνη.»  «Ο απώτεροσ ςτϐχοσ του Μπαουχϊουσ εύναι το καθολικϐ

ϋργο τϋχνησ..., ϐπου δεν υπϊρχει διϊκριςη ανϊμεςα ςτη μνημειακό και τη διακοςμητικό τϋχνη»

΢τόχοσ του Μπαουχάουσ Όπωσ διακρύνεται, ςτϐχοσ του Μπαουχϊουσ εύναι η εκπαύδευςη ανθρώπων ςτισ τϋχνεσ, ϐπου μϋςα απϐ την ςυνεργαςύα μεταξϑ τουσ θα μποροϑν να ϋχουν μια ςυνολικό εικϐνα του τελικοϑ ϋργου (χώρου, μορφόσ, ςϑνθεςησ κτλ). Ακϐμα ϋχει ςαν ςτϐχο την επανϋνωςη τησ τϋχνησ και τησ παραγωγόσ που βύαια εύχε διαχωριςτεύ απϐ τισ νϋεσ διαδικαςύεσ βιομηχανικόσ παραγωγόσ. Η ολοκληρωτικό ειςδοχό τησ τϋχνησ ςτη ζωό.

Πρόγονοι και επιρροζσ  Κινόματα τησ εποχόσ (Agit prop, Ομϊδα του

Νοϋμβρη, Εργατικϐ ΢υμβοϑλιο για την Σϋχνη κα) ςτα οπούα εκφρϊζεται η οργό, η διαμαρτυρύα και ο οραματιςμϐσ για μια πιο δύκαιη κοινωνύα.  ΢ε αυτϐ το πλαύςιο διαμορφώνονται δϑο τϊςεισ με

αφετηρύα την απϐρριψη τησ καθαρόσ τϋχνησ  Η πρώτη επαναςτατικό και ριζοςπαςτικό εκφρϊζει

ϋναν ςτρατευμϋνο οργιςμϋνο Εξπρεςιονιςμϐ που καταγγϋλει το πρϐςωπο τησ κοινωνύασ, τουσ διεφθαρμϋνουσ μεγαλοαςτοϑσ και τουσ πολεμοκϊπηλουσ (βλ. Νϋα Αντικειμενικϐτητα)

Πρόγονοι και επιρροζσ  Η δεϑτερη τϊςη οδηγεύ ςτον Φονξιοναλιςμϐ

(λειτουργικϐτητα) Αναπροςαρμϐζουν τουσ αιςθητικοϑσ προβληματιςμοϑσ τουσ ςτισ απαιτόςεισ τησ τεχνολογύασ και τησ βιομηχανύασ Ιδεολογικϊ ςτηρύζεται ςτον:  Φουτουριςμϐ, απϐρριψη παρϊδοςησ – προςανατολιςμϐσ προσ το μϋλλον Ενώ η μορφολογύα τησ θα ςτηρύχθηκε ςτο:  Ρώςικο Κονςτρουκτιβιςμϐ  Νεοπλαςτικιςμϐ

Πρώτο ξεκίνθμα και καλλιτζχνεσ  Ο Γκρϐπιουσ ξεκινϊει με κϊλεςμα ςε καλλιτϋχνεσ

απϐ ϐλη την Ευρώπη και δόλωςε ϋμμεςα την πρϐθεςη του να αναθϋςει ςτουσ δημιουργοϑσ ρυθμιςτικϐ ρϐλο ςτο πρϐγραμμα τησ ςχολόσ.  Γνωρύζοντασ ϐτι η ζωγραφικό προπορεϑονταν ωσ τεχνό επιλϋγει οι περιςςϐτεροι πρωτομϊςτορεσ να εύναι ζωγρϊφοι, εκφραςτϋσ τησ πρωτοπορύασ ςτην τϋχνη τουσ.  Έτςι ςτα πρώτα χρϐνια του Μπαουχϊουσ κυριαρχεύ μια τϊςη αφηρημϋνου εξπρεςιονιςμοϑ που ϐμωσ υποχωρεύ ςταδιακϊ υπϐ την πύεςη του κονςτρουκτιβιςτικοϑ ρεϑματοσ, προσ μια γεωμετρικό αφαύρεςη (Klee και κυρύωσ Kandinsky).

Παιδαγωγικό πρόγραμμα  «Η ςχολό υποτϊςςεται ςτο εργαςτόριο» και

«ςτηρύςεται ςτον χαρακτόρα του» ΢το εργαςτόριο επικρατεύ πνεϑμα δημοκρατικόσ ιςοτιμύασ και ςυνεργαςύασ, ςεβαςμοϑ τησ προςωπικϐτητασ του μαθητό και πειθαρχύα.  Η ςχολό περιλαμβϊνει 3 κϑκλουσ μαθημϊτων:  Προκαταρκτικϐ εργαςτόριο (που ορύζει και την δεςπϐζουςα

αιςθητικό κϊθε περιϐδου)-1 εξϊμηνο  Εργαςτόρια ωσ μαθητευϐμενοσ-3 χρϐνια  Δομικό διδαςκαλύα (περύοδοσ εκπαύδευςησ για να πϊρει τον τύτλο του πρωτομϊςτορα)

Πρώτθ περίοδοσ Ίδρυςη, Ανϊπτυξη και Δημιουργύα  Διευθυντόσ : Βϊλτερ Γκρϐπιουσ

1919-1925 ςτην Βαώμϊρη 1925-1928 ςτο Ντεςςϊου

Τπεφκυνοι ςτο Προκαταρκτικό εργαςτιριο

 Johannes Itten

(1988-1967) Σο ςϑςτημα και η διδαςκαλύα του βαςύζονται καθϊρα πϊνω ςτην εξπρεςιονιςτικό θεωρύα.

Ανϋλαβε το προκαταρτικϐ εργαςτόριο απϐ το 1919 ϋωσ το 1923

Johannes Itten

Ο πϑργοσ τησ φωτιϊσ Ξϑλο-γιαλύ (ϑψοσ 1.42m)

Ascension and Pause Ζωγραφικό

Johannes Itten

Der Bachsänger Ζωγραφικό

Red Tower Ζωγραφικό

Lazlo Moholy-Nagy  Οϑγροσ ζωγρϊφοσ και

φωτογρϊφοσ (1895-1946)  Αναλαμβϊνει το 1923 το προκαταρτικϐ εργαςτόριο (μϋχρι το 1928) και προκαλεύ μια ανανϋωςη βαςιςμϋνη ςτον κονςτρουκτιβιςμο τησ ρώςικησ πρωτοπορύασ.  Θα δώςει ιδιαύτερη ϋμφαςη ςτισ

γραφικϋσ τϋχνεσ (φωτογραφύα, τυπογραφύα, κινηματογρϊφοσ) και θα ανανεώςει τη μορφικό γλώςςα ςε αυτοϑσ τουσ τομεύσ.

 Η νϋα κατεϑθυνςη θα

αποςαφηνιςτεύ με την μετϊβαςη τησ ςχολόσ ςτο Ντεςςϊου (1925)

Lazlo Moholy-Nagy

Q1 Suprematist, 1923

Yellow Circle, 1920s

Lazlo Moholy-Nagy

Composition A 20, 1927 Composition A XX, 1924

Δεφτερθ Περίοδοσ Διωγμού 1928-1930

Χάννεσ Μζγερ  Ελβετϐσ Αρχιτϋκτονασ

(1889-1954)  Αναλαμβϊνει διευθυντόσ

(1928-1930) του Μπαουχϊουσ μετϊ την παραύτηςη του Γκρϐπιουσ. ΢την ςυνϋχεια παραιτοϑνται και οι Μϐχολυ-Νϊγκυ, Μπϊγερ και Μπρϐιερ.  ΢την περύοδο του ειςόχθη αυτϐνομο μϊθημα ζωγραφικόσ που ανϋλαβαν οι Klee και Kandinsky

Paul Klee (1879 - 1940)

Wassily Kandinsky (1866-1944)

Σρίτθ Περίοδοσ Λυκϐφωσ και ςκοταδιςμϐσ (1930-1932/3)

Λουντβιχ Μιη βαν ντερ Ροε  Γερμανϐσ αρχιτϋκτονασ

(1886 – 1969)  Σελευταύοσ διευθυντόσ

του Μπαουχϊουσ μϋχρύ την απϐλυςη του απϐ τουσ Ναζιςτϋσ και το κλεύςιμο του ςτο Ντεςςϊου το 1932 και την μεταφορϊ του Μπαουχϊουσ ςτο Βερολύνο ϐπου λειτοϑργηςε ωσ ιδιωτικό ςχολό για λιγϐτερο απϐ ϋναν χρϐνο.

Η αρχιτεκτονική του Μπαουχάουσ ςτην Ελλάδα

Σο Μπαουχάουσ ςτθν Ελλάδα

Walter Gropius

Σο Μπαουχάουσ ςτθν Ελλάδα

Walter Gropius

Σο Μπαουχάουσ ςτθν Ελλάδα

Walter Gropius

Ιωάννθσ Δεςποτόπουλοσ ι Jan Despo (1903-1992)

Ωδεύο Αθηνών

Ιωάννθσ Δεςποτόπουλοσ

Ωδεύο Αθηνών

Ιωάννθσ Δεςποτόπουλοσ

Ωδεύο Αθηνών

Ιωάννθσ Δεςποτόπουλοσ

Μουςικϐ ΢χολεύο- Ακαδημύα Πλϊτωνοσ

Ιωάννθσ Δεςποτόπουλοσ

Μουςικϐ ΢χολεύο- Ακαδημύα Πλϊτωνοσ

Ιωάννθσ Δεςποτόπουλοσ

Μουςικϐ ΢χολεύο- Ακαδημύα Πλϊτωνοσ

Η φωτογραφία ή οι φωτογράφοι του Μπαουχάους

Φωτογράφοι του Μπαουχάουσ           

Arndt, Gertrug (1903-2000) Bayer, Herbert (1900 - 1985) Consemüller, Erich (1902-1957) Coppola, Horacio (1906-2012) Feininger, T. Lux (1910-2011) Henri, Florence (1893 - 1982) Kallin-Fischer, Grit (1897–1973) Moholy, Lucia (1894-1989) Schawinsky, Alexander (Xanti) (1904-1979) Stern, Grete (1904 –1999) Thiemann, Elsa (1910-1981) László Moholy-Nagy (1895-1946) Ο δϊςκαλοσ-φωτογρϊφοσ του Μπαουχϊουσ

Arndt, Gertrug (1903-2000)

Masked Portraits - Gertrug Arndt

Bayer, Herbert (1900 - 1985)

Herbert Bayer

ConsemuĚ&#x2C6;ller, Erich (1902-1957)

Erich ConsemuĚ&#x2C6;ller

Coppola, Horacio (1906-2012)

Horacio Coppola

Feininger, T. Lux (1910-2011)

T. Lux Feininger

Henri, Florence (1893 - 1982)

Florence Henri

Kallin-Fischer, Grit (1897â&#x20AC;&#x201C;1973)

Grit Kallin-Fischer

Moholy, Lucia (1894-1989)

born as Lucia Schulz

Lucia Moholy

Lucia and Lรกszlรณ MoholyNagy, Double Portrait 1923

Schawinsky, Alexander (Xanti) (1904-1979)

"I am the Ghost that haunts the Bauhaus..."

Xanti Schawinsky

Stern, Grete (1904 â&#x20AC;&#x201C;1999)

Grete Stern

Thiemann, Elsa (1910-1981)

Μία από τισ τελευταίεσ μαθητευόμενεσ του Μπάουχάουσ

Elsa Thiemann

László Moholy-Nagy

Ο δάςκαλοσ-φωτογράφοσ του Μπαουχάουσ

Lazlo Moholy-Nagy - Φωτογραφίες

Lazlo Moholy-Nagy - Φωτογράμματα Photograms - Φωτογράμματα Σα φωτογρϊμματα εύναι φωτογραφικϋσ εικϐνεσ που δημιουργόθηκαν χωρύσ μηχανό. Σα αντικεύμενα τοποθετοϑνται πϊνω ςε φωτοευαύςθητο υλικϐ (φωτογραφικϐ χαρτύ) και εκτύθενται ςτο φωσ.

Lazlo Moholy-Nagy

Αντί επιλόγου . . . «Η τέχνη δεν είναι επάγγελμα. Δεν υπάρχει ουςιαςτική διαφορά ανάμεςα ςτον καλλιτέχνη και τον τεχνίτη . Ο καλλιτέχνησ είναι ένασ εξιδανικευμένοσ τεχνίτησ. Σε ςπάνιεσ ςτιγμέσ έμπνευςησ, η δουλειά του καλλιτέχνη μπορεί, με τη χάρη του ουρανού, υπερβαίνοντασ τη ςυνειδητή του βούληςη, να ανθίςει και να γίνει τέχνη.» Walter Gropius, 1919

Βιβλιογραφία Bauhaus-Archiv Berlin, Stiftung Bauhaus Dessau, & Klassik Stiftung Weimar. (2009). Bauhaus. A Conceptual Model, 376. Retrieved from http://www.modell-bauhaus.de/index.php?en Biegel-Thielemann, M., & Al., E. (2001). 20th Century Photography.pdf. Warren, L. (2006). Encyclopedia of twentieth-century photography‎- Page 1628, 24. https://doi.org/10.1007/s13398-014-0173-7.2 Forgács, É. (1995). The Bauhaus idea and Bauhaus politics. Siebenbrodt, M., & Schobe, L. (1933). B a u h a u s 1919-1933. New York, USA: Parkstone Press International. Dearstyne, H. (1986). Inside the Bauhaus. (DAVID SPAETH, Ed.) (1st ed.). London: The Architectural Press Ltd.

Παρϊρτημα Οι οριςμού του παραρτόματοσ εύναι αποςπϊςματα απϐ online λεξικϊ και το wikipedia

 Βαςικϐ χαρακτηριςτικϐ των εξπρεςιονιςτών

καλλιτεχνών όταν η τϊςη να παραμορφώνουν την πραγματικϐτητα ςτα ϋργα τουσ, αδιαφορώντασ απϋναντι ςε μια πιςτό και αντικειμενικό αναπαρϊςταςη τησ.  ΢υχνϊ ο εξπρεςιονιςμϐσ διακρύνεται και απϐ μια

ϋντονη ςυναιςθηματικό αγωνύα, χαρακτηριςτικϊ μϊλιςτα μποροϑμε να ποϑμε πωσ ελϊχιςτα εξπρεςιονιςτικϊ ϋργα ϋχουν χαροϑμενη διϊθεςη.

 Η Νέα αντικειμενικότητα εκφρϊζει μια νϋα

ρεαλιςτικό, ςκεπτικιςτικό αντύληψη των φαινομϋνων τησ ζωόσ, αποδύδοντασ πιςτϊ, παραςτατικϊ, με ϋμφαςη και καθαρϋσ γραμμϋσ, θϋματα που αντλοϑνται απϐ την κοινωνικό και πολιτικό πραγματικϐτητα τησ εποχόσ.

 Έςτρεφαν την προςοχό ςτην ςκοτεινό ϐψη τησ

ζωόσ και απεικϐνιζαν χωρύσ ϋλεοσ την πορνεύα, την βύα, τα γηρατειϊ και τον θϊνατο.

 Οι Φουτουριςτέσ ειςόγαγαν κϊθε νϋο μϋςο

ςτην καλλιτεχνικό ϋκφραςη και χαιρϋτηςαν τα νϋα τεχνολογικϊ μϋςα τησ εποχόσ ωσ ϋνα θρύαμβο του ανθρώπου απϋναντι ςτη φϑςη.

 Αντιτϊχθηκαν ςτο Ρομαντιςμϐ, τισ παλιϋσ

τεχνοτροπύεσ, την παρϊδοςη, την ηθικό, την αρχαιολογύα, τα μουςεύα, τισ βιβλιοθόκεσ κλπ. και ϑμνηςαν την ταχϑτητα και τισ βιομηχανικϋσ πϐλεισ.

 απολϑτωσ αφηρημϋνεσ καταςκευϋσ  Απουςιϊζουν οι ςυμβατικϋσ αναπαραςτϊςεισ

αντικειμϋνων  ϋμφαςη ςτην απεικϐνιςη γεωμετρικών μορφών  απϐδοςη των θεμϊτων ακραιφνώσ μινιμαλιςτικό και ςυχνϊ με διϊθεςη πειραματιςμοϑ  χρηςιμοποιοϑςαν πολλϊ βιομηχανικϊ υλικϊ (πλαςτικϐ, γυαλύ ό ςύδερο) ςτην καταςκευό των ϋργων τουσ.

 Οι νεοπλαςτικιςτέσ επιδύωξαν να εκφρϊςουν

ϋνα νϋο ουτοπικϐ ιδανικϐ, πνευματικόσ αρμονύασ και τϊξησ. Βαςικϐ χαρακτηριςτικϐ:  χρηςιμοποιοϑνται θεμελιώδεισ φϐρμεσ  ςχόματα, κϊθετεσ και οριζϐντεσ γραμμϋσ  ςχεδϐν αποκλειςτικϊ βαςικών χρωμϊτων (κϐκκινο, μπλε, κύτρινο, λευκϐ και μαϑρο).