Folia 06.indd

Harvard

Europa

Gevlucht

Antwerpen

Geld speelt geen rol

Kathalijne Buitenweg in Roem

uit Addis Abeba

Weekgast Fanny van de Reijt

Weekblad voor de Universiteit van Amsterdam Jaargang 62 03-10-2008

Nummer 06

Taalverloedering

Bezoek onze compleet vernieuwde website voor onze banen!

Zit jouw baan er niet bij, laat dan in ieder geval je cv achter.

www.unijobs.nl – telefoonnummer 020-6129200, Singel 417 te Amsterdam.

DAY TRADER

Universiteit Leiden

VIND JE HET LEUK OM KENNIS OVER TE DRAGEN? Help middelbare scholieren met hun examen! Voor o.a. de vakken Biologie, Economie, Geschiedenis, M&O, Natuurkunde, Scheikunde, Wiskunde A en B en de moderne vreemde talen komt de Universiteit Leiden graag in contact met (assistent)docenten. Uitermate leerzaam en goede verdiensten: `120 per dag. Je kunt rekenen op een gedegen opleiding. Heb je minimaal een 8,0 (CSE) voor het vak waarvoor je belangstelling hebt en hoge cijfers voor je overige vakken, mail dan je CV en ingescande cijferlijst van de middelbare school naar Gabriela Estramil: sollicitaties@sslleiden.nl.

Zie ook www.examencursus.com, menu-item ‘voor docenten’.

WORDEN? www.accentgroupe.com

barst jij van ambitie?

Instromen op drie niveaus: post hbo, Master en post Master Universitaire deeltijdopleidingen Interactieve en praktijkgerichte colleges op verschillende locaties Je opleiding wordt vergoed door je werkgever

Kom naar de open dag van onze accountancy- en controllingopleidingen op 8 november!

www.nivra-nyenrode.nl

! ! 2! %

$

" #

# # !

# " !

# !

! !!

!*0"!-(-.! ! ! ! %%! $1!&*)#*&..)/'!%!&-#',0&(/0*!! + # $ !%%! $ # $ !! ! ! ! !

folia 081003.indd 1

Scriptie schrijven in goed Nederlands Is Nederlands niet je moedertaal en heb je daarom moeite met scripties e.d. schrijven? Gepensioneerde academici/ HBO-ers ondersteunen je hiermee graag.

GRATIS! www.gildeamsterdam.nl

N i n a zo e k t m et s p o e d B o nt g e n o ot De bonthandel maakt veel slachtoffers. Nina de nerts is geboren op een bontfokkerij. Er worden alleen al in ons land 3,5 miljoen nertsen in kleine kooitjes gefokt voor hun vacht. Deze prachtige dieren lijden en sterven om te eindigen als jas, muts of stola.

Overbodige luxe producten waar veel alternatieven voor zijn.

Bont voor Dieren zet zich in voor de bescherming van pelsdieren.

Bont is zo wreed dat het niet mooi meer is! Help Nina de nerts en vraag het gratis informatiepakket aan: info@bontvoordieren.nl of tel. (020) 676 66 00.

www.bontvoordieren.nl

26-09-2008 10:20:39

20:39

inhoud

foto: Ineke Oostveen

Stad en UvA

Mesfin Aman (l), burgemeester Cohen en Jeanne N. tijdens de uitreiking op 16 september jl.

Out of Africa Mesfin Aman vluchtte uit EthiopiĂŤ en woont nu in Haarlem. Deze maand kreeg hij uit handen van Job Cohen de City of Amsterdam Scholarship, een beurs van 25.000 euro om aan de UvA een master bedrijfskunde te volgen. Verdriet en hoop op blz. 10

Acta Twee studenten per gebit................................. blz. 4

)BSWBSE

&VSPQB

(FWMVDIU

"OUXFSQFO

Geld speelt geen rol

Kathalijne Buitenweg in Roem

uit Addis Abeba

Weekgast Fanny van de Reijt

Doctor Bacterie geeft voorkeur aan vrouwelijke spintmijt ................................ blz. 5

8FFLCMBE WPPS EF 6OJWFSTJUFJU WBO "NTUFSEBN +BBSHBOH

/VNNFS

Opinie Riny van Krieken over ‘meer academici voor de klas’ en Irene Zwiep en Ineke Vedder over ‘Red de talen’ .......................................... blz. 8

UB-Special

5BBMWFSMPFEFSJOH

Ingezonden katern over de UB ............. blz. 13 t/m 20

Film

Coverillustratie: Cees Heuvel

Hoe word ik een cineast in 5 minuten ............. blz. 24

Onderweg Rotterdammer bestudeert ‘global cities’ ......... blz. 25

Op stand Anita Elberse is in goeden doen aan Harvard ... blz. 28

En verder

RectiďŹ catie

Nieuws 4-7, Opinie/Scriptie 8-9, Film/Het beste 22, Uit/Eten 23, Weekgast 27, Annonces/Promoties/Colofon 30, Roem 31, Prijsvraag/Dijkgraaf & Fresco/Spekkie Big 32

In Folia 5 stond een interview met Irene de Kruif. Zij werd abusievelijk Irene de Kruijf genoemd.

‘De UvA mag niet aan de zijlijn staan in Amsterdam. Deze universiteit is de waterdrager van de stad, met spelbepalende spelers die zorgen voor sfeer, diversiteit en kleur.’ Aldus burgemeester Job Cohen in het kerstnummer van Folia.

Cohen was gasthoofdredacteur van dat nummer en hij sprak de hoop uit dat de stad en de universiteit veel intensiever zouden gaan samenwerken. ‘Van de stad en voor de stad’, zo verwoordde hij zijn wens. De samenwerking tussen stad en universiteit is mijns inziens nog niet optimaal. Van symbiose is in ieder geval nog lang geen sprake. Ik moest deze week denken aan Cohen toen ik sprak met de ontwikkelingspsycholoog Carine Ex van het Instituut voor Interdisciplinaire Studies (IIS). Ex is een prachtig voorbeeld van een wetenschapper die bereid is om over de muur van de UvA te kijken. Zij werkt grensoverschrijdend; niet alleen tussen de UvA en de stad, maar ook tussen wetenschap en ‘gewone’ mensen. In oktober start er een collegereeks over opvoeding en behalve studenten worden ook mensen uit het veld en ouders van jonge kinderen nadrukkelijk uitgenodigd om te komen. Dat is niet alleen leuk, maar ook nuttig en eigenlijk is er sprake van een unicum voor de UvA. Ik vind het prachtig dat de universiteit op deze manier naar buiten treedt en daarmee een bijdrage levert aan het verbeteren van – in dit geval – de kwaliteit van opvoeden. Het initiatief van Ex heeft ook andere dimensies. Ex heeft namelijk voor haar initiatief de beste wetenschappers van dit moment weten te strikken – neurobioloog Swaab, socioloog Schuyt, pedagoog Van IJzendoorn – waardoor de geĂŻnteresseerde ouders en frontliniewerkers moeten betalen om aanwezig te zijn. En die bereidheid om te betalen is er volop. Opeens zie ik legio interessante mogelijkheden. Hoogleraar Arnoud Boot mag wat mij betreft vandaag een collegereeks beginnen om de duiden waarom het mis is gegaan in de financiĂŤle wereld en wat de gevolgen zijn. Een serie bijeenkomsten onder leiding van professor Jean Tilly over de keerzijde van de multiculturele samenleving en het radicaliseren van jongeren? Een geheide hit. De bijbel nader verklaard door dr. Karel van der Toorn? De mensen staan volgens mij nu al in de rij. Dan heeft de UvA haar tekort van veertig miljoen in no-time weggewerkt en werken universiteit en stad ook ĂŠcht samen.

Opeens zie ik legio interessante mogelijkheden

Jim Jansen, jfj@folia.uva.nl

Folia 06 | 3

kort

nieuws

OCW: 90 jaar arm >‘Nederland was een van de laatste “beschaafde” landen dat een ministerie van OCW kreeg.’ >Het ministerie heeft sindsdien vrijwel altijd geleden aan geldgebrek.

Het ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap bestond op 25 september precies negentig jaar. Ter gelegenheid van dit jubileum vond vorige week een bijeenkomst plaats, waar UvA-historicus Jouke Turpijn een rede uitsprak. Daarnaast werd er een portrettengalerij onthuld met de beeltenissen van alle ministers en staatssecretarissen die de afgelopen negentig jaar voor het ministerie hebben gewerkt.

Vóór 1918 was onderwijs een van de aandachtsgebieden van het ministerie van Binnenlandse Zaken. Na de schoolstrijd in 1917, waarbij openbaar en bijzonder onderwijs voortaan gelijk werden bedeeld, was de oprichting van een eigen departement nodig. De eerste minister van wat toen nog

Deeltjesverneller

het departement van Onderwijs, Kunsten en Wetenschappen heette, was Johannes Theodoor de Visser, wiens portret nu ook te zien is in het ministerie.

Historicus Turpijn ging in zijn toespraak in op de veranderende rol van het ministerie in de samenleving. Hierin is een tekort aan financiële middelen de belangrijkste constante factor. ‘Nederland was één van

Na de schoolstrijd was oprichting van een eigen departement nodig de laatste “beschaafde” landen dat een ministerie van OCW kreeg, en toen het eenmaal zo ver was, volgden de crisisjaren en de Tweede Wereldoorlog. Het gevolg was dat minister Marchant (1933-1935) zich maar op een spellingsherziening stortte,

en bekend werd met zijn slogan “Niet zoo, maar zo”.’ Ondanks het continue financieringstekort ging het departement zich in de jaren vijftig, onder minister Cals, meer met cultuur bemoeien. Turpijn: ‘Als nette roomse jongen onthield minister Cals Gerard van het Reve een literaire geldprijs, om de “goede zeden” tegen de “uitwassen” te beschermen. Toch was deze bemoeizucht het beste dat vernieuwers als Reve, Vinkenoog en Hermans kon overkomen om hun werk te verspreiden.’

Na Turpijns rede konden de nog levende ex-bewindslieden en genodigden de galerij bezichtigen, met daarin hun eigen beeltenis. Voormalig staatssecretaris Rutte (VVD): ‘Mijn serieuze blik met ondeugende glimlach vind ik zeer treffend.’ Voormalig minister Loek Hermans, ook VVD: ‘Zelf heb ik ook een klein glimlachje op het portret. Dat is omdat wij liberalen iets meer ontspannen in het leven staan.’ (Tim Verlaan)

Weer gerommel bij Acta >Het Acta-bestuur wil tandheelkundestudenten in koppels patiënten laten behandelen. >Bestuur vaart op ramkoers met facultaire studentenraad.

Het bestuur van de tandheelkundefaculteit Acta liet op 23 september weten dat het praktijkonderwijs op de schop gaat.

De veranderingen moeten al op 13 oktober worden geïmplementeerd.

Volgens studenten dient de maatregel om het schreeuwende tekort aan docenten en patiënten in het praktijkonderwijs te bestrijden. Doordat studenten in koppels werken, kan men met minder van beide toe. Dat is, volgens studenten, de redenering van het Acta-bestuur.

De Facultaire studentenraad (FSR) vreest echter achteruitgang van de kwaliteit van het onderwijs. Studenten zouden door de wijziging van het onderwijs dertig tot vijftig procent minder patiënten zien. ‘Wij zijn hier niet blij mee’, zegt voorzitter Bing Loo van de FSR. ‘Anderzijds begrijpen we dat er iets moet gebeuren.’ De raad heeft nog niet officieel gereageerd op de plannen van het bestuur. ‘Wij beraden ons. Tot die tijd wil ik geen harde uitspraken doen.’

Het bestuur van Acta laat bij monde van woordvoerder Eric Weber weten dat de maatregel dient om de kwaliteit van het onderwijs te verbeteren. Studenten zouden meer leren door samen te werken. Het schijnbare tekort aan docenten en patiënten berust volgens hem op een misverstand. ‘Daar gaat het niet om. Waar het om gaat, is dat Acta te maken heeft met een verhoogde instroom van studenten,’ zegt Weber.

De Facultaire studentenraad heeft inmiddels de hulp heeft ingeroepen van de Centrale studentenraad (CSR) van de UvA en de Universitaire studentenraad van de VU. Deze zijn vooral verbolgen over de wijze

4 | Folia 06

waarop het Acta-bestuur het besluit ‘erdoorheen probeert te drukken’, zegt Susanne van der Zon, woordvoerder van de CSR. Ze meent dat de wettelijke termijn van vier weken waarbinnen de studenten zich mogen uitspreken over veranderingen in het onderwijs, niet gerespecteerd wordt. ‘Acta-

studenten worden gewoon voor voldongen feiten geplaatst.’ De studentenraden zijn momenteel aan het uitzoeken of hun rechten daadwerkelijk geschonden zijn. ‘Als dat zo is, dan zullen wij die rechten alsnog afdwingen’, aldus Van der Zon. (Eric van den Berg)

De deeltjesversneller Large Hadron ­Collider (LHC), die enige weken geleden met veel tamtam in het onderzoeksinstituut Cern in Genève werd opgestart, is al weer stilgezet. Tijdens de voorbereidingen voor de eerste botsingen in de LHC is een probleem opgetreden, dat maakt dat de versneller de komende maanden niet in bedrijf zal zijn. Op het moment dat het probleem zich voordeed, gingen er geen protonen door de versneller.

Door het defect lekte helium in de tunnel waardoor het even duurde voordat experts ter plaatse de schade konden opnemen. De al geplande winterstop maakt dat de versneller in het voorjaar van 2009 pas weer opnieuw opgestart zal worden.

Het opstarten gaat dan wel sneller dan dit najaar het geval was omdat veel voorbereidend werk al gedaan is. (DW)

Bachelor-break Dertig procent van de studenten is van plan om een pauze te nemen tussen de bachelor- en masteropleiding. In die break willen ze werken of reizen. Dit blijkt uit onderzoek van de Open Universiteit (OU). Volgens rector Fred Mulder van de OU onderstreept dit het belang van ‘levenlang leren’. De OU – gespecialiseerd in ‘open en flexibel afstandsonderwijs’ – heeft een online enquête laten houden onder ruim tweeduizend scholieren en ruim elfhonderd hbo- en wo-bachelorstudenten. De respondenten is ook gevraagd of de universitaire bacheloropleiding ‘op zichzelf staat’ of dat het een ‘deeldiploma’ is. Eén op de vijf respondenten koos voor het eerste, ruim twee op de vijf kozen voor het laatste. Ook vroeg de OU naar de voorkeur van studenten en scholieren voor een brede, multidisciplinaire opleiding versus een smalle, monodisciplinaire opleiding. Ongeveer de helft had een voorkeur voor een brede bachelor. ‘Dat is een aansporing om zulke opleidingen aan te bieden’, vindt Mulder. (HOP)

Voor de klas

Jaron Beekes

Universitaire studenten kunnen vanaf volgend studiejaar al tijdens hun bachelor een tweedegraads lesbevoegdheid halen.

Nu moeten ze daar nog mee wachten totdat ze hun bachelordiploma op zak hebben. Zodra studenten volgend jaar de nieuwe zogenoemde ‘educatieve minor’ hebben gehaald, een extra vak dat ze naast hun gewone studie volgen, mogen ze les geven aan middelbare scholieren van vmbo (theoretische leerweg) en van de onderbouw van havo/vwo. De nieuwe minor maakt deel uit van het plan Krachtig meesterschap dat staatssecretaris Van Bijsterveldt afgelopen week heeft gepresenteerd. De staatssecretaris wil daarmee zowel de kwantiteit als de kwaliteit van de leraren opvijzelen. (DW) Zie ook de opinie op pagina 8.

doctor

nieuws

Rijkdom aan essays >Bloemlezing van 200 essays moet lezer ‘over de drempel trekken.’ >Canon van Nederlandse interesses en blinde vlekken, aldus samensteller Zwagerman.

Waarom beïnvloeden bepaalde bacteriën de manier waarop hun gastheer zich voortplant?

‘Het gaat om intracellulaire bacteriën, die in de cellen van de gastheer leven. Zij kunnen alleen via vrouwtjes worden doorgegeven aan het nageslacht, omdat er in de eicel ruimte voor hen is, maar in spermacellen niet. Mannetjes zijn voor deze bacteriën dus overbodig. Daarom manipuleren ze hun gastheer zo dat er meer vrouwtjes worden geboren. Bacteriën die dit kunnen komen hoofdzakelijk voor in geleedpotigen, zoals insecten en spinnen.’ foto: Arjan Roodink

De bloemlezing van De Nederlandse en Vlaamse literatuur vanaf 1880 in 200 essays werd vrijdag 26 september gepresenteerd in Spui 25. Het boek is het laatste deel van de driedelige bloemlezing van de Nederlandse literatuur door Joost Zwagerman. Thomas Vaessens, hoogleraar moderne Nederlandse letterkunde aan de UvA, nam het eerste exemplaar in ontvangst.

Omdat literaire critici vaak dubbele agenda’s hebben, had Zwagerman zich bewust alleen laten adviseren door academici, zo gaf de schrijver toe. Het eerste deel van de in totaal zesduizend pagina’s bevat 250 korte verhalen, het tweede 60 lange verhalen. Een bloemlezing van Nederlandstalige essays is nog niet eerder gemaakt.

‘De essayist is een bedreigde diersoort’, vertelde Vaessens de aanwezige fine fleur van schrijvend Nederland. Toch constateerde Vaessens een grote rijkdom in het boek. ‘Het is duidelijk dat Zwagerman een eigen agenda had bij de samenstelling van de bundel. Want hoewel het essay in eerste instantie een literaire stijlfiguur is, en bovendien vaak een literair onderwerp heeft, gaan er in de selectie van Zwagerman slechts tien essays over literatuur. Hij schaamt zich niet om een breed publiek aan te spreken.’

Vera Ros (1979) promoveert bij biologie op een onderzoek naar bacteriën die de voortplanting van spintmijten veranderen.

Joost Zwagerman presenteert zijn boek in Spui25

Zwagerman gaf zelf grif toe ‘het grote publiek over de drempel te willen trekken.’

Zo koos hij bijvoorbeeld niet voor een essay van Bernlef over Beckett, maar liever over een beschouwing van die Nederlandse schrijver over jazz; dat is immers ook interessant voor lezers die niet bekend zijn met het werk van Beckett. ‘Maar het belangrijkste criterium was of de schrijver in topvorm was. Zo ontstond tegelijkertijd

een canon. Je leest in die essays de fascinaties en de blinde vlekken van toen en nu. Het geeft een mooi beeld van wie wij zijn en wie wij waren, van Busken Huet tot Abdelkader Benali.’ Vestdijk en Hermans, de favoriete schrijvers van Zwagerman, komen het meest voor in de drie bloemlezingen. Harry Mulisch staat op de eerste plaats van levende schrijvers. (Joke de Wolf )

U schrijft dat de bacteriën eraan bijdragen dat de aseksuele spintmijten toch evolutionair succesvol zijn. Hoezo?

‘Hoewel de individuen genetisch identiek zijn, kunnen ze wel verschillende sets van bacteriën bij zich dragen. Ze hebben dus allemaal hetzelfde eigen DNA maar verschillend bacterie-DNA. Hierdoor kunnen ze mogelijk anders reageren op hun omgeving.’

Ontruimingsoefening UB-vleugel ‘goed verlopen’

Op dinsdag 23 september is een ontruimingsoefening gehouden in het C-gebouw van de UB aan het Singel. Vanaf de eerste aankondiging tot en met het sein ‘veilig’ heeft de oefening 18 minuten geduurd.

De medewerkers en studenten die zich in gebouw C bevonden zijn voor korte tijd naar buiten geleid. De oefening was van tevoren doorgenomen met een ploeg ‘ontruimers’ en hulpverleners van de Bedrijfshulpverlening. ‘BHV staat overigens voor “bedrijfshulpverlening”, we hebben gemerkt dat niet iedereen dat weet’, schrijft Ria Winters, hoofd bedrijfshulpverlening bij de UB, in een verslag.

Na afloop van de ontruiming vond een evaluatie plaats. Winters: ‘De ervaring heeft geleerd dat je van een eenvoudige oefening veel kunt leren en er lang over kunt napraten. Het is allemaal goed verlopen en we zijn tevreden.’ Winters laat weten dat de volgende oefenontruiming al op de kalender staat. ‘Deze oefening was een voorbereiding op een algehele ontruiming van pand Singel 425, die we voor het einde van dit jaar gaan houden.’ Hopelijk zijn er in de

UB dan voldoende BHV’ers voor een succesvolle ontruiming, want men kampt met een tekort en Winters doet in haar verslag een oproep voor meer BHV’ers. ‘Qua norm

is de ploeg van de UB voldoende op sterkte maar niet iedereen is altijd aanwezig. Geïnteresseerden kunnen zich - na overleg met hun leidinggevende - bij mij melden.’ (DW)

In een bepaalde soort spintmijt blijkt in plaats van aseksualiteit vaak cytoplasmatische incompatibiliteit (CI) voor te komen.

‘Dat is een ander mechanisme om het aantal geïnfecteerde vrouwtjes in de populatie te vergroten. CI draait erom dat bepaalde kruisingen mislukken, oftewel incompatibel zijn. Vrouwtjes die niet geïnfecteerd zijn kunnen geen nakomelingen krijgen van mannetjes die wel geïnfecteerd zijn. Dit zorgt ervoor dat het aandeel van ongeïnfecteerde vrouwtjes in de populatie afneemt.’

foto: Jordi Huisman

>Eind dit jaar oefenontruiming van het gehele pand. >UB kampt met tekort aan bedrijfshulpverleners.

Op vrijdagavond 26 september vond in het centrum voor wetenschap en techniek Nemo voor de derde keer het Discovery-feest plaats. Op Discovery 08 konden bezoekers tijdens het dansen en het drinken van mojito’s genieten van op sterk water gezette aapjes. Of de cocktail dan nog smaakt is niet bekend. (DW)

Onder spintmijten blijken deze bacteriën vaak aseksualiteit te veroorzaken. Wat is hier zo bijzonder aan?

‘Aseksualiteit is de meest extreme manier om meer vrouwtjes in de populatie te krijgen. Er worden dan alleen maar vrouwtjes geboren, die in feite allemaal klonen van elkaar zijn. Vanuit evolutionair perspectief is dit op lange termijn nadelig. Omdat er geen nieuwe combinaties van genen ontstaan, kan de soort zich moeilijk aanpassen aan nieuwe of veranderde omstandigheden. Aseksualiteit komt daarom maar heel weinig voor in het dierenrijk.’

Verder ontdekte u dat de diversiteit van de aanwezige bacteriën groter is dan gedacht. Waarom is dat belangrijk?

‘De bacteriën blijken veel vaker voor te komen, en er zijn veel meer types dan tot nu toe werd gedacht. Inzicht hierin is van belang omdat deze bacteriën een rol spelen bij de evolutie en soortvorming van geleedpotigen. En misschien is die rol belangrijker dan tot nu toe werd aangenomen.’ (NB) Vera Ros, Evolutionary Consequences of ­Reproductive Parasites in Spider Mites, ­promotie: 25 september

Folia 06 | 5

6 | Folia 06

foto: Henk Thomas

in beeld

Kapper en ‘ambachtenpropagandist’ Figaro Pasquale (links) met een straatartiest tijdens een feestje voor de deur van Pasquales zaak aan de Begijnensteeg, vrijdag 26 september. Pasquale is hersteld van een ernstige ziekte. Rede dus voor een feestje en voor een eerbetoon aan de dokters en verpleegkundigen van het AMC. De kapper heeft uit dankbaarheid een pamflet in zijn etalage gehangen met de tekst: ‘Een grote dank aan artsen en verplegers van het AMC ziekenhuis afd. longziekten. Zij hebben mij genezen van lymf- en longkanker. Bijzonder dank aan ARTSENGEL DR KOOLEN en alle mensen die met mij meeleefden, zij hebben de echte ware medicijn geleverd.’ (HT)

kort

nieuws

Voorheen CSR

Kinderrechten

De nieuwe CSR-voorzitter, student rechten en wijsbegeerte Karsten Meijer (21), opende de borrel met een korte toespraak en introduceerde de veertien studenten die dit jaar in de raad plaatsnemen.

Hij wilde nog niet veel kwijt over de thema’s die de CSR dit jaar zal behandelen.

‘Een van de grootste fouten die je kan maken, is om te vroeg allemaal doelen te stellen en er vervolgens na een maand achter te komen dat deze niet realistisch zijn.

Daarom formuleren wij onze doelen pas eind oktober. In de tussentijd houdt de CSR zich in ieder geval bezig met zaken als de oprichting van een Amsterdams University College en het bewerkstelligen van duurzaamheid aan de UvA.’ Met dat laatste thema deed Meijer afgelopen mei mee aan de studentenraadsverkiezingen.

Studentenpartij Mei, die de verkiezingen won en waarvan Meijer lijsttrekker was, profileert zich nadrukkelijk als partij van de duurzaamheid.

Daarnaast kondigde Meijer aan dat de CSR zichzelf dit jaar flink zal promoten. ‘Het is jammer dat David van Marlen, de lijsttrek-

foto: Jordi Huisman

>Op 23 september werd in het Comedytheater de constitutieborrel van de nieuwe Centrale studentenraad (CSR) gehouden. >CSR wil zich voortaan presenteren als Studentenraad (SR).

Vier CSR-bestuursleden, v.l.n.r. Sicco Knecht, Silvia Burger, Floris van Heemst en Karsten Meijer

ker van de partij Fuck de CSR er vanavond niet bij is. Een van zijn kritiekpunten is namelijk dat de CSR niet zichtbaar genoeg zou zijn en dat willen wij dit jaar gaan veranderen.’

Vanaf oktober wil de CSR via e-mails, posters en boekenleggers gaan proberen om studenten te bereiken en te informeren.

Studente pedagogiek Silvia Burger (21) gaat over de promotiecampagne. Burger:

‘We willen de successen van de CSR benadrukken. We denken nu na over een soort logo of stempel met de tekst: “Powered by SR”. Zo kunnen studenten zien wat wij allemaal doen. Door naar buiten te treden als “Studentenraad” (SR) willen we bovendien de verwarring wegnemen die bij veel studenten bestaat over het verschil tussen de facultaire raden en de centrale raad.’ (Julie de Graaf )

Opvoeden met wortels en vleugels De collegereeks over opvoeden naar aanleiding van het boek Opvoeden, wat kun je? van Carine Ex, is ook opengesteld voor buitenstaanders.

‘Doel van het boek en de colleges is om de diversiteit en de verschillende blikvelden van het opvoeden in kaart te brengen’, licht Ex toe. Volgens de ontwikkelingspsycholoog hebben de ontzuiling en veranderde multimediale samenleving niet alleen het le-

ven van volwassenen veranderd, maar ook de opvoeding van kinderen. Kinderen hebben meer autonomie en meer vrijheden. Een kind heeft echter ook behoefte aan grenzen die door de ouders moeten worden gesteld.

Dat is soms lastig.’ Op de vraag wanneer iemand een ‘goede’ opvoeder is, denkt ze lang na. ‘Iemand die aanwezig en betrokken is, die oog heeft voor wat er in het kind speelt en nieuwsgierig is naar zijn ontwikkeling.

En die als opvoeder wil blijven leren. Een ouder die een kind wortels en vleugels geeft.’

Naast pedagogen en psychologen zullen wetenschappers als Patti Valkenburg (hoogleraar kind en media), Dick Swaab, (hoogleraar neurobiologie) en Kees Schuyt, (emeritus hoogleraar sociologie) een gastcollege verzorgen. Externen die de reeks volgen betalen 300 euro en volgens Ex ‘loopt het storm’. (JJ)

Reacties op folia.nl

foto: Henk Thomas

Pamflet ‘tegen uitkleding talenonderwijs’: ‘Uitholling van het onderwijs, op Acta weten ze er ook alles van. Studenten tandheelkunde moeten door bezuinigingen patiënten gaan behandelen in koppels. De behandelmomenten waren al vrij beperkt, deze ingreep maakt ze nog eens half zo (in) competent. Oefenen doe je toch gewoon als je afgestudeerd bent, want aan de Actabegeleiding heb je ook al geen ****. Geen patiënt die het merkt trouwens. Dit zal later vast leuke taferelen opleveren. Goedemiddag, mijn naam is Tand en mijn collega is Arts. Samen zijn wij uw TandArts. Pfff. Doe mij toch maar een tandarts uit Groningen of Nijmegen.’ (Arts & Tand) Olympische sporters gehuldigd: ‘Als er niet meer dan een boekje af kan en

de sporters in een zaaltje van de HvA worden ontvangen in plaats van een groots onthaal in het Maagdenhuis in aanwezigheid van het voltallige CvB, dan is het duidelijk waar de prioriteit van het CvB ligt: niet bij topsport. Geen wonder dus dat er maar vijf sporters op af kwamen. (Corneel) ‘Is dat heel verwonderlijk?’ (Jasper) ‘Ja, dat is verwonderlijk, want het CvB heeft de mond vol over zogenaamde steun die men geeft aan topsporters. Lachwekkend!’

(Corneel) 700 nieuwe studentenwoningen op Science Park: ‘Waarom lees ik niet dat deze studentenwoningen na juni 2009 niet meer beschikbaar zijn voor Nederlandse studenten maar bedoeld zijn voor buitenlandse studenten.’

(Gerard van de Molen)

De stelling op folia.nl luidde afgelopen week: De UvA gaat slecht om met topsporters. Bezoekers van de site hadden daarover de volgende mening: • Laat topsporters maar naar de Johan Cruijff Academy gaan: 44,1% • Klopt. Het wordt je niet gemakkelijk gemaakt topsport en universiteit te combineren: 23,5% • Onzin, er is zelfs een speciale studentendecaan voor topsporters: 23,5% • Inderdaad, de karige receptie voor Olympische sporters was illustratief: 8,1% Totaal aantal respondenten: 34

Aan de Faculteit der Rechtsgeleerdheid zal deze week het Centre for Children’s Rights Amsterdam (CCRA) officieel worden geopend. De rechten van kinderen zijn de afgelopen jaren zowel wereldwijd als in Nederland in toenemende mate in de belangstelling komen te staan. Zo werd in 1989 door de Algemene Vergadering van de Verenigde Naties het Verdrag inzake de Rechten van het Kind aangenomen.

In 1995 heeft Nederland dit verdrag geratificeerd. Op nationaal niveau zijn de introductie van een ministerie voor Jeugd en Gezin en de aandacht van zowel de politiek als de media voor problemen in de jeugdzorg enkele voorbeelden van de belangstelling voor het kind. Het CCRA wil multidisciplinair te werk gaan en samenwerken met disciplines als pedagogiek, ontwikkelingspsychologie, sociologie en geneeskunde. (DW)

BaMa nog niet af ‘De gewenste uniformiteit van het Europees hoger onderwijs is nog ver te zoeken: studenten die elders in Europa aan de slag willen, krijgen nog vaak te maken met extra eisen.’ Dit zei voorzitter Karl Dittrich van de accreditatieorganisatie NVAO vorige week tijdens een rede aan de Open Universiteit. Hij verwees onder meer naar recente problemen met België, dat de kortere Nederlandse psychologieopleiding niet wil erkennen. Dittrich wees bovendien op de gebrekkige mobiliteit van Nederlandse studenten. ‘Er zijn er maar weinig die na afronding van hun bacheloropleiding switchen van instelling, de wo-bachelor wordt niet als een voltooide opleiding beschouwd maar als een halffabricaat, en universiteiten zijn nog steeds ingericht op de 18-jarige vwo’er die zich meldt voor een vierjarige voltijds opleiding.’ (HOP/DW)

Nevenfuncties Minister Plasterk heeft vertrouwen in de manier waarop de universiteiten inzage gaan geven in de nevenfuncties van wetenschappelijk personeel en van bijzondere hoogleraren. De minister reageert daarmee op een brief van VSNU-voorzitter Sijbolt Noorda. Die erkent dat er maatschappelijke behoefte is aan bewijzen van de onafhankelijkheid van de wetenschapsbeoefening aan de Nederlandse universiteiten. Zij zullen daarom websites gaan aanbieden met profielpagina’s van alle hoogleraren en onderzoekers.

Die vullen zelf in welke voor de wetenschap relevante nevenfuncties ze hebben.

De universiteiten waar zij werken zullen volgens Noorda ‘ofwel een lijst op hun website publiceren, waarin de leerstoel, de rechtspersoon, de financieringsbron en de hoofdfunctie van de betreffende hoogleraar staan vermeld, ofwel steeds de hoofdfunctie van de desbetreffende hoogleraar publiceren’ (HOP/DW)

Folia 06 | 7

opinie

Schrapen en schrappen Onder talenstudenten is beroering ontstaan over een plan te snoeien in de talenopleidingen.

Irene Zwiep en Ineke Vedder dienen de verontruste studenten deze week van repliek.

Als Fins in Groningen wordt opgeheven, maakt Japans in Leiden zich ten onrechte geen zorgen. Klonk deze Haagse constatering ons anno 1998 nog cynisch in de oren, achteraf bleken dat gouden tijden. Want tien jaar later kun je in plaats van bovengenoemde ‘exoten’ zonder schroom (school-)talen als Duits en Italiaans invullen, en heeft deze ontwikkeling alle grote Nederlandse faculteiten getroffen. Een incidentele, onbeantwoorde noodkreet in de pers daargelaten heeft zich de afgelopen decennia een stille paradigmawisseling voltrokken: in de nieuwe BaMa-universiteit ligt de prioriteit duidelijk niet meer bij de talen.

Kon begin jaren tachtig filosoof en taalkundige Frits Staal nog zonder blozen schrijven dat we onze ‘kleine letteren’ moesten koesteren omdat we daar al zo lang zo goed in waren, in het Letteren 2000+ convenant (waar een millenniumwisseling al niet toe kan leiden) werd die vanzelfsprekende trots op onze rijke taal- en letterkundetraditie definitief gerelativeerd. En in tijden

dat, zoals filosoof en psycholoog Jaap van Heerden ooit schreef, ‘het lot van je vak ligt in de handen van achttienjarigen’, betekent dat voor die traditie weinig goeds (ook al trekt de belangstelling voor de talenopleidingen de laatste jaren onmiskenbaar aan). Sterfhuisconstructies, gedwongen ontslagen, ‘snuffelpropedeuses’ – het vaderlandse letterenlandschap is voorgoed veranderd.

Ook de UvA ontkomt daar niet aan.

De afgelopen drie jaar is door de afdeling taal- en letterkunde, in samenspraak met de verantwoordelijke hoogleraren (en via hen met de medewerkers) en ondersteund door een breder samengestelde denktank, nagedacht over de uitgangspunten voor een duurzame toekomst. Gezien de benarde financiële kaders moest er gekozen worden. De keuze is uiteindelijk gevallen op behoud van een breed palet aan talen en het beter uitbuiten van hun onderlinge verbanden.

Een doorslaggevend punt, of liever, een doorslaggevend minpunt bij zo’n fundamentele herbezinning is

transparantie en, in het verlengde daarvan, draagvlak en vertrouwen. In de nieuwe top-down bestuurde universiteit een verandering doorvoeren waarbij iedereen zich voldoende gehoord en verhoord weet, blijkt niet mogelijk, zelfs al zitten er op cruciale plekken soms behoorlijk communicatieve lieden. Dat heeft in ons geval zeker ook te maken met de omvang van taal- en letterkunde. De discussie met alle gelederen zal de komende maanden zeker geïntensiveerd worden, maar in een afdeling zo omvangrijk en divers als de onze, waarin belangen soms haaks op elkaar staan, zal het niet makkelijk zijn om tot een keuze te komen waarin iedereen zich onvoorwaardelijk kan vinden.

Alle gesprekken concentreerden zich de laatste jaren zonder uitzondering op één thema: geld, of liever, te weinig geld voor het bestaande facultaire talenaanbod. In programma- en taakverdelingsgesprekken met de opleidingen gaat het al jaren niet meer over elan, inhoud en vernieuwing, maar over schrapen en schrap-

Lesgeven: leuker en zwaarder dan je denkt

illustratie: Cees Heuvel

Riny van Krieken steunt het plan om meer academici voor de klas te krijgen, maar plaatst kanttekeningen bij het rapport-Van Bijsterveldt.

Op 22 september bracht staatssecretaris Van Bijsterveldt het rapport ‘Krachtig Meesterschap’ naar buiten.

Het rapport is een vervolg op de aanbevelingen van de commissie-Rinnooy Kan om een oplossing te bieden voor het (naderende) lerarentekort in het voortgezet onderwijs. Ik wil reageren op de beleidsvoornemens die het universitair onderwijs betreffen, en die moeten leiden tot ‘meer academici voor de klas’. Die voornemens zijn:

8 | Folia 06

• Korte oriënterende stages aanbieden of onderzoeksopdrachten geven in de onderwijspraktijk.

• Een educatieve minor inbouwen in de bachelor van 30 punten die een lesbevoegdheid geeft voor de onderbouw van havo en vwo en voor vmbo-tl.

• Een educatieve master ontwerpen waar een student de eerstegraads lesbevoegdheid kan halen binnen de standaard studietijd.

• Stimuleren dat studenten hun master doen in een

duaal traject naast een baan in het onderwijs, in plaats van de huidige studentenbaantjes.

• Een academische pabo ontwikkelen.

Ik ben enthousiast over de structurele aandacht voor het lerarentekort en voor ‘ meer academici voor de klas,’ maar heb ook kanttekeningen. Ik geef de keuzecursus didactiek en communicatie; oriëntatie op het leraarschap, op de FNWI waar jaarlijks tussen de 20 en 30 – meestal derdejaars – studenten voor kiezen. De studenten doen snuf-

pen. We roepen niet graag, maar wel met enige trots, in herinnering wat onze opleidingen (en medewerkers!) de afgelopen jaren al hebben ingeleverd, met behoud van kwaliteit: duizenden uren overprogrammering en op jaarbasis zo’n half miljoen euro aan extra knelpunten zijn de afgelopen drie jaar weggewerkt. Op dit moment worden alle mogelijkheden tot verder rationaliseren in kaart gebracht, maar we moeten realistisch zijn: de financiële beperkingen zullen in deze laatste ronde onvermijdelijk ook de inhoud raken.

Zijn de talen in Nederland nog te ‘redden’? Als we denken in termen van vóór Letteren 2000+, is het antwoord een eenduidig ‘nee’. En de talen aan de UvA? Er is één ding waar we, nu, met zijn allen, aan kunnen bijdragen: onze liefde voor de talen uitdragen zonder ons daarbij te verliezen in schadelijke doemscenario’s die primair door (terechte) betrokkenheid en (begrijpelijke) bezorgdheid zijn ingegeven. Aan onze faculteit gaan vooralsnog geen talenopleidingen verdwijnen en er val-

felstages op verschillende scholen en ontdekken dat lesgeven veel leuker, maar ook zwaarder, is dan ze dachten; dat het niet ieder jaar hetzelfde verhaal vertellen is, maar samen met je leerlingen leren. De voorgestelde korte stages vind ik dus een goed idee. De educatieve minor bestaat al enkele jaren op het ILO voor FGw-studenten en wordt op dit moment ontwikkeld binnen de andere faculteiten in samenwerking met het ILO. De tweedegraads bevoegdheid die eraan verbonden gaat worden is nieuw. Een bachelorstudent heeft ongeveer twee jaar het schoolvak gestudeerd, in de tegenwoordige brede bachelors, wanneer hij aan de educatieve minor begint. Die twee jaar bevatten genoeg basiskennis voor de onderbouw van het voortgezet onderwijs. Gedurende een half jaar minor kun je studenten toerusten met voldoende didactiek, onderwijskunde en pedagogiek voor de onderbouw van havo en vwo, maar ik maak me zorgen wanneer het gaat om het vmbo-t-veld. Tweedegraads opleidingen geven hun studenten vier jaar de tijd om via begeleide en later zelfstandige stages op te leiden in het veelal multiculturele vmbo-veld , maar zelfs dan lukt het hen niet altijd. Zittende secties op scholen geven aan nieuwe docenten meestal niet de makkelijkste klassen; ik zie daar dus veel enthousiaste bachelorstudenten onnodig verdrinken.

Een educatieve master als vervolg op de minor vind ik vooral een goed plan bij de vakken waar een tweejarige master is. Die master is ook al in ontwikkeling op het ILO . Het gevaar bij de vierjarige studies is dat er weinig tijd is voor een vakkennisbasis, wat toch – naast een onderzoekende houding – het visitekaartje is van de academische eerstegraads docent . Deze moet

len geen gedwongen ontslagen. Er komt geen snuffelpropedeuse, zelfs niet bij de onrendabelste opleidingen.

En er wordt op dit moment met man en macht gewerkt aan een gedetailleerd voorstel, dat tegelijkertijd recht zal moeten doen aan de complexe financieringsthematiek die nu eenmaal bij het talenonderwijs hoort, aan de taalspecifieke eisen en aantrekkelijkheid van alle opleidingen, aan de werkdruk (laten we het daar ook eens over hebben) van onze medewerkers, en daarmee aan de kwaliteit van het onderwijs. l Op 13 oktober vindt over de plannen een informatiebijeenkomst plaats voor medewerkers van taal- en l­ etterkunde. De bijeenkomst begint om half vier in zaal 004 van het Bungehuis.

Ineke Vedder en Irene Zwiep zijn respectievelijk directeur van het onderwijsinstituut taal- en letterkunde en afdelingsvoorzitter taal- en letterkunde.

enthousiast zijn voor zijn vak, er flink boven staan, en die bevlogenheid over kunnen brengen. Een zorgelijke trend is dat leerlingen vooral die vakken gaan studeren die ze niet in hun pakket hadden op de middelbare school. Ze kiezen massaal rechten, geneeskunde, cultuur en media, psychologie, maar niet wiskunde, scheikunde of Duits. Dat geeft toch te denken.

Bij het voorstel om je masterstudie te doen in een duaal traject naast een baan in het onderwijs moet je bedenken dat een baan in het onderwijs veel van iemand eist, zeker van een startende docent. Je geeft vijf lesuren achter elkaar; al die lessen moeten goed voorbereid zijn: werkvormen bedacht, practica geregeld met de technisch assistent, proefwerken klaar, demonstratie opgesteld, beamer besteld, ict-lokaal geregeld, en dan nog een klas erbij waar je geen orde hebt…waar je wakker van ligt..

Dat is wel iets anders dan een baantje als nachtportier waar je bij kunt studeren. Toch is het absoluut leerzaam en studievertraging waard. De outputfinanciering en IBGroep moeten dan een beetje meewerken.

Academische basisschooldocenten juich ik van harte toe als versterking naast de ex-havo leerlingen die na drie herkansingen de 8e groep rekentoets hebben gehaald.

Het rapport legt ook nadruk op de verbetering van de lerarenopleidingen maar dat betreft niet de eerstegraads opleidingen, die in de laatste visitaties zeer goed zijn beoordeeld – behalve op het aantal studenten wat instroomt. Daar moeten we met zijn allen aan werken als UvA! l Riny van Krieken is vakdidacticus biologie op het ILO en de FNWI van de UvA.

scriptie

foto: Bob Bronshoff

Het vaderlandse letterenlandschap is voorgoed veranderd. Ook de UvA ontkomt daar niet aan

Freek Janssens

Freek Janssens (24) studeert culturele antropologie en heeft zijn masterscriptie geschreven over de Borough Market in Londen.

‘Borough Market is een grote markt aan de voet van London Bridge. De markt is vergelijkbaar met de Noordermarkt in Amsterdam, er zijn voornamelijk biologische producten te koop. Engeland heeft een imago van fish and chips, maar deze markt is het tegenovergestelde; je kunt er alles krijgen, van de beste kwaliteit. De markt ligt in een karakteristieke buurt, waar ook wel films worden opgenomen, zoals Bridget Jones’s Diary. Ook Jamie Oliver komt er om zijn shows op te nemen. Dan gaat hij ter plekke in zo’n marktstand zijn eten klaarmaken.

Ik ben ruim drie maanden in Londen geweest voor mijn onderzoek waar ik me vooral heb gericht op de traders, de verkopers op de markt. Ik heb participerend onderzoek gedaan. Al op de tweede dag van mijn onderzoek werkte ik bij een Schotse kraam waar ze zalm, bacon en haggis verkochten. Veel mensen wisten niet eens dat ik onderzoek deed, maar dachten dat ik ook een trader was. Ik wilde dicht bij de ervaring blijven, dicht bij de ervaring van de ­traders.

Mensen doen vaak andere dingen dan ze zeggen.

Traders zéggen bijvoorbeeld wel dat ze het leuk vinden om met hun klanten om te gaan, maar ondertussen ergeren ze zich aan klanten en maken ze er werk van om hun klanten te negeren. Hierdoor durven de klanten grappig genoeg wel dichterbij te komen.

Veel mensen pakken hier een plakje worst en daar een stukje kaas, maar als je ze iets te proeven aanbiedt, dan hoeven ze niets.

De markt is een plaats om met je vrienden heen te gaan, om te laten zien waar jij je eten koopt en dat jij weet wat goed eten is. Veel klanten vinden het leuk om traders te groeten. Zo willen ze laten zien dat ze onderdeel zijn van een hoogwaardige eetcultuur. De markt is dus ook een plaats om gezien te worden.

Veel mensen komen op de Borough Market om te proeven en niet om te kopen. Meerdere journalisten hebben over de markt geschreven dat je daar moet zijn als je een gratis lunch wilt. Dat is een probleem, hoewel verkopen voor de traders niet het eerste doel is om op de markt te zijn. Voor hen is ook het deel uitmaken van de groep traders belangrijk, het plezier maken en het buitensluiten van de klant. Dat is interessant; de klant wil onderdeel vormen van de markt en de traders willen hen niet toelaten.

Mijn scriptie is in romanstijl geschreven, waarbij ik de lezer meeneem, zodat hij of zij zelf kan ervaren hoe het is op de markt.’ (ARH)

interview

Te voet de grens over Door Anne Rose Haverkamp

‘In Ethiopië is het niet veilig voor mijn familie. Op dit moment is het voor niemand veilig. Mijn familie is bang. Ik maak me zorgen om hen en het doet me pijn dat ik hen moest achterlaten, maar vluchten was het enige dat ik kon doen. Anders was ik mijn leven niet zeker.’ Mesfin Aman (1978) is geboren in Addis Abeba, de hoofdstad van Ethiopië, dat in die tijd werd beheerst door de communistische dictator Mengistu.

Aman: ‘Dit regime vermoordde alle mensen die niet achter hun ideeën stonden, vooral de hoger opgeleide mensen. Velen waren hierdoor genoodzaakt Ethiopië te verlaten, zo ook mijn vader, die docent was.’ opstand

Met de val van het communisme in Europa hield ook de militaire steun van de Sovjet-Unie aan Ethiopië op en in 1991 werd Mengistu door guerrillastrijders van de EPRDF de macht ontnomen. Het Ethiopian People’s Revolutionary Democratic Front was een coalitie van revolutionaire bewegingen onder leiding van Zenawi. Aman: ‘Zenawi en zijn collega’s kwamen aan de macht. Zij vochten al jaren tegen het regime en verjoegen de communistische leider met geweld. Wij waren blij dat ze naar Addis kwamen, want we verwachtten dat er veranderingen zouden komen in ons land. We wilden verbeteringen, meer vrijheden en democratie.’ Dit viel echter behoorlijk tegen. Vooral toen Mesfin Aman met zijn studie bestuurskunde en internationale betrekkingen begon, merkte hij hoe erg hij in zijn vrijheid werd belemmerd door de regering. ‘Ik ging voor een studentenblad schrijven.

Maar omdat we een beetje kritisch waren, kregen we na de eerste publicatie geen toestemming meer om door te gaan’, vertelt Aman. ‘Het regime wilde alles onder controle hebben en zelfs de docenten waren bang om hun studenten de waarheid te vertellen. Hiertegen begon een klein protest, dat al snel uitgroeide tot een opstand, ook buiten de campus.

In de straten van Addis Abeba werd geprotesteerd waarbij ongeveer 180 mensen door het regime werden gedood. Omdat ik een van de leiders was, werd ik naar de gevangenis gestuurd.’ Anderhalve maand bracht Aman door in een cel in het zuiden van Addis Abeba, waar hij werd verhoord en gemarteld. Zijn klasgenoten eisten dat hij zou worden vrijgelaten en boycotten de lessen. Zo kwam Aman vrij en kon hij het laatste jaar van zijn studie afmaken. ‘Ik schreef mijn scriptie over globalisatie en na mijn afstuderen ging ik lesgeven op de universiteit. Dit deed ik bijna twee jaar, waarna ik de kans kreeg om voor de VN

10 | Folia 06

te gaan werken. Ik heb veel artikelen voor hun tijdschrift geschreven.’

De sfeer in zijn land bleef echter grimmig. Het regime had het land opgedeeld volgens etnische lijn. Aman: ‘Als je het niet juist behandelt is etniciteit gevaarlijk. Veel mensen zijn bang dat het land uit elkaar zal vallen. De angst bestaat dat de situatie uit de hand loopt en er chaotische situaties zullen ontstaan zoals in Rwanda.’ Ook gaf het regime geen vrijheid om gedachten en gevoelens te uiten. ‘De leraren waren niet vrij om de feiten op een rij te zetten, zeker niet als het ging over politieke zaken of maatschappelijke onderwerpen. Als ze tijdens de les iets verkeerds zeiden, was er altijd wel een student die door het regime was ingehuurd om hen in de gaten te houden.’

Tijdens de verkiezingen in mei 2005 leefde de hoop weer op. ‘Dit was een belangrijk moment voor ons land. Er waren tekenen van verandering en de mensen waren erg gemotiveerd om te gaan stemmen.’ De belangrijkste oppositiepartij CUD kreeg een enorm aantal stemmen en won hiermee veel zetels in het parlement. Maar de regerende partij beschuldigde de oppositie van fraude en Zenawi riep op de verkiezingsdag de noodtoestand uit. Aman: ‘Elke vorm van protest, vreedzame demonstratie en samenscholing werd verboden. De mensen waren hier niet blij mee en wilden weten waarom ze hun gevoelens niet mochten uiten.’ De ontevredenheid onder de bevolking leidde tot een massaal protest op 1 juni 2005. Vele mensen werden gedood in de straten van Addis Abeba en Aman werd voor de tweede keer opgepakt om de hele maand juni door te brengen in de gevangenis. ‘Ik werd vrijgelaten omdat de VN druk uitoefende op het regime, ik hervatte mijn werk en hoopte op verbetering van de situatie. Maar het werd alleen maar erger.

Op 22 november liep het uit de hand en begonnen mensen elkaar op straat te vermoorden. Ik besloot het land te verlaten en naar het zuiden te trekken. Te voet stak ik de grens met Kenia over.’

UAF

Aman liet zijn moeder, broers en zus achter in Addis Abeba. Hij heeft nog maar weinig contact met hen, omdat het gevaarlijk is veel door de telefoon te bespreken. ‘Ook telefoongesprekken worden afgetapt, alles wordt gecontroleerd. Ik kan het met mijn familie niet hebben over hoe het nu echt gaat. Ik bel elke maand of om de maand. Dan zeg ik alleen: “Hallo hoe gaat het?”

Ik praat niet veel, ik wil niet over hun situatie praten.

Dat is niet veilig.’

Mesfin Aman is zes maanden in Nairobi gebleven,

tot hij door de Nederlandse regering werd uitgenodigd om naar Nederland te komen. Hij woonde eerst drie maanden in Amersfoort en kreeg begin 2007 een huisje toegewezen in Haarlem. ‘Daar woon ik nu nog steeds en ik voel me er thuis. Haarlem is een leuke, historische stad. Ik ken de stad nu zo goed dat ik er elke toerist zou kunnen rondleiden.’ Aman ging ook al snel aan de slag met de Nederlandse taal. ‘Dat vind ik belangrijk voor iedereen die in Nederland komt wonen. De uitspraak van het Nederlands vind ik lastig en soms ook de grammatica en de regels, die zijn complex. Maar je moet contact hebben met de Nederlanders en veel oefenen. Ik groet nu al mijn buren in het Nederlands: “Hé, goedemorgen!” Ik spreek het zelfs uit als een echte Nederlander!’ Aman besloot dat hij verder wilde gaan met studeren. ‘Ik werd een cliënt van de UAF (Stichting voor Vluchteling-Studenten, red.) en dankzij hen kreeg ik de kans om dit Scholarship te krijgen.’ De beurs geeft Aman toegang tot de MBA-opleiding van de UvA, de Master of Business Administration. ‘Ik heb hiermee veel geluk gehad en ik waardeer het heel erg dat de regering mij bescherming biedt en een kans geeft om te overleven.’ Ook zijn vader heeft Aman weer kunnen ontmoeten. ‘Mijn vader woont in Amerika. Afgelopen jaar ben ik daarheen gegaan en hebben we elkaar, na 26 jaar, weer ontmoet. Dat was een geweldig moment.’

Na de MBA zou Aman graag internationale betrekkingen aan de UvA studeren. ‘Uiteindelijk wil ik academicus worden, research doen en artikelen publiceren.

Ik wil in Nederland blijven, omdat hier veel kansen en sociale zekerheden zijn. Maar ik zal mijn familie en mijn land wel missen. Ik hoop dat alles in Ethiopië beter wordt. Dan wil ik graag terug, om in praktijk te brengen wat ik hier heb geleerd en om een bijdrage te leveren aan de maatschappij daar. Maar zolang het regime aan de macht is, is dat lastig, want we zijn nu niet in staat om iets te veranderen. Alles in Ethiopië wordt gecontroleerd door de regering. Dat is na de verkiezingen van 2005 alleen maar erger geworden, omdat het regime weet dat het gros van de bevolking tegen hen is. Nu leiden ze het land net zo strak als het communistische regime dat eerst deed.’

Na alle opstanden, gevangenschap en moordpartijen om hem heen, heeft Mesfin Aman nu eindelijk een beetje rust en veiligheid. Hij heeft ambitieuze plannen voor de toekomst, misschien ooit weer terug naar Ethiopië, maar voorlopig zit hij nog goed in zijn huisje in Haarlem. En een gezinnetje beginnen? Aman: ‘I’m planning that.’ l

Mesfin Aman, foto: Arjan Roodink

De City of Amsterdam Scholarship, een studiebeurs van 25.000 euro, werd op 16 september door burgemeester Cohen uitgereikt aan twee Afrikaanse vluchtelingen. Een van hen is UvA-student Mesfin Aman.

Folia 06 | 11

Mesfin Aman, foto: Arjan Roodink

Studenten nu 50% korting op de Volkskrant + gratis 6 dvd-box Buurman & Buurman

Ben je uitwonend en niet ouder dan 27 jaar, ga dan naar volkskrant.nl/studenten of sms VKBUURMAN naar 2002 (verplicht tot niets).

Studentenabonnement: per maand â‚Ź 12,50

folia 081003.indd 2

26-09-2008 10:21:06

Foto: Monique Kooijmans

Advertorial

Over de UB gesproken

Bibliotheken op de schop

belplekken gecreëerd, waarbij de opdracht “het mag er best leuk uitzien” nadrukkelijk aan de interieurarchitecten werd meegegeven. De kantine heeft een complete metamorfose ondergaan. In het Informatiecentrum kunnen studenten het werk aan de pc even onderbreken door zich met een kop koffie en een krant of tijdschrift op de leren sofa neer te vleien.

Door: Alice Doek Foto: Monique Kooijmans

Universitaire bibliotheken zijn niet altijd plaatsen geweest waar het als student prettig toeven was.

De afgelopen jaren is juist dat prettige studieklimaat belangrijk geweest bij het ontwerp van nieuwe vestigingen en bij de verbouwing van bestaande bibliotheken. Ook bij de UvA is dat het geval, zoals te zien is in de vernieuwde Universiteitsbibliotheek aan het Singel.

Exclusief Al dit moois is vooral bestemd voor de studenten en medewerkers van de UvA en HvA. Maar dan ook maximaal! Daarom werden de openingstijden van het Informatiecentrum uitgebreid naar de zaterdag en de zondag. Ook door de week zijn de werkplekken en pc’s tot 23.45 uur toegankelijk. ’s Avonds en in het weekend wordt aan bezoekers gevraagd zich met collegekaart te legitimeren. Het is

Ruimte Vorig jaar kwam een deel van de UB aan het Singel leeg te staan door de “uithuisplaatsing” van de Bijzondere Collecties (sindsdien gevestigd naast het Allard Pierson Museum). Er ontstond ruimte om collecties van elders te herbergen, zoals Mediastudies, Muziekwetenschap en Wijsbegeerte. Maar vooral konden ideeën over de ideale bibliotheekinrichting anno 2008 in zichtbare werkelijkheid worden omgezet.

Heel hoog op de wensenlijst van de Centrale Studentenraad (CSR) stond een drastische uitbreiding van het aantal werkplekken met én zonder vaste pc en goede faciliteiten voor draadloos internet via laptops.

Trouw aan de missie om het onderwijs optimaal te ondersteunen, is het de UB gelukt om ook een goed aanbod aan speciale voorzieningen neer te zetten: scanner met OCR-mogelijkheden, kleurenprinter en een pc met spraakherkenningssoftware voor visueel gehandicapten.

Bibliotheken moeten natuurlijk plaatsen zijn waar studenten goed moeten kunnen studeren. Daarnaast moeten ze zich welkom voelen en elkaar kunnen ontmoeten. Daartoe zijn gevarieerde werk-, lounge- en

2 | Over de UB gesproken

Foto: Lieuwe Kool

Thuis

Studeren in de Medische Bibliotheek van het AMC Lekker loungen in een echte Fat Boy? Zo kun je beginnen aan je medische loopbaan in de Medische Bibliotheek van het AMC. De bibliotheek verandert snel in een learning center, geheel ingericht voor studenten met recentelijk een uitbreiding van pc’s en studieplekken.

De bibliotheek is verdeeld in een stiltegebied met

jammer voor externe belangstellenden, maar op die momenten is de UB het exclusieve domein van UvAen HvA-studenten en medewerkers. De behoefte aan studeerplekken is nu eenmaal enorm. Rond tentamens blijken zelfs de 90 openingsuren niet genoeg. Als extra service worden de openingstijden op die piekmomenten ad hoc uitgebreid. Zo volgt de UB de academische jaarkalender op de voet.

Zelfbediening Binnenkort zal ook het uitleenbureau van de UB op de schop gaan om plaats te maken voor zelfbediening met behulp van geavanceerde RFID-technologie. De klant die via de online catalogus publicaties uit het magazijn heeft aangevraagd, zal deze na binnenkomst zelf uit een box kunnen halen en met een eenvoudige handeling kunnen registreren. aparte studieplekken en een samenwerkgebied waar je met of zonder computer kunt overleggen. De mogelijkheden voor wireless laptopgebruik zijn afgelopen jaar flink uitgebreid. Er zijn overlegkamers en oefenruimtes met beamer om eventuele presentaties te oefenen.

Uiteraard zijn de verplichte studieboeken aanwezig en is er een ruime hoeveelheid aanvullende literatuur. AMC literatuur is de digitale bibliotheek van het AMC. Het biedt toegang tot een schat aan medische informatie, allemaal digitaal. Clinical Librairians trainen studenten om hier argumenten voor een medische handeling in op te zoeken.

De Medische Bibliotheek is open van maandag tot en met donderdag van 9.00 tot 17.45 uur en sluit op vrijdag om 17.00 uur. Buiten deze uren, zijn in het zogenaamde Digitorium pc’s en studieplekken beschikbaar, maar is er geen bibliotheekmedewerker die je kan helpen. In de tentamenperiode kun je er dagelijks tot 22.00 uur terecht.

Bètabibliotheken naar Science Park Amsterdam

In het voorjaar van 2009 wordt in het Science Park de eerste nieuwbouw in gebruik genomen door de Faculteit der Natuurwetenschappen, Wiskunde en Informatica (FNWI). Alle onderdelen van de faculteit komen dan samen. Ontmoeting en uitwisseling onder één dak is het centrale uitgangspunt voor het ontwerp. Hart van het 55.000 m2 tellende faculteitsgebouw is het studiecentrum dat in de nabijheid van de collegezalen verschillende studieopstellingen, werkgroepenruimten en een diversiteit aan andere voorzieningen aanbiedt om de formele leeromgeving met de informele leeromgeving te verbinden. De vijf huidige FNWI-bibliotheken vormen een integraal onderdeel van dit leercentrum en vallen dan samen met het onderwijsinstituut en het informatiseringscentrum onder één algemene balie voor de hele faculteit.

Nieuwe UB op het Binnengasthuisterrein

Zelfwerkzaamheid en zelfredzaamheid In het nieuwe studiecentrum wordt gestreefd naar een 24-uurs openstelling en het studiecentrum moet het kloppende hart van het gebouw worden.

Kernwoorden zijn zelfwerkzaamheid en zelfredzaamheid en digitale beschikbaarheid en verwerking van studiemateriaal. De gedrukte bibliotheekcollectie is teruggebracht tot circa 20% van de oorspronkelijke omvang: een hoogwaardige, actuele onderwijs- en onderzoekscollectie. De minder gebruikte werken zijn in het IWO in Amsterdam Zuidoost ondergebracht.

Het grootste gedeelte van het tijdschriftenbestand is digitaal beschikbaar.

Nol Verhagen en Sijbolt Noorda Door: Nol Verhagen Foto: Monique Kooijmans

Het studiecentrum is verdeeld in zones. Voor de ca.

2000 studenten komen er diverse samenwerkplekken, 250 studieplekken met en 200 zonder vast station, maar altijd voorzien van stroom en wifi. Tussen de boeken komen 40 stille studieplekken en 30 studiecellen.

Ook in UvA-bibliotheken zonder magazijnplaatsing zoals die in het P.C. Hoofthuis en het Bungehuis, zullen klanten binnenkort de open opgestelde publicaties aan zichzelf kunnen uitlenen. Bibliotheekmedewerkers zullen de tijd die zij besparen op baliewerkzaamheden onder andere besteden aan nieuwe diensten zoals Readers Online (zie elders in deze bijlage).

Welkom Ook in de bibliotheek van het AMC zijn nieuwe pcvoorzieningen gerealiseerd. In de nieuwbouw van de FNWI in de Watergraafsmeer is een modern studiecentrum annex bibliotheek gepland dat naar verwachting in 2009 de deuren zal openen (zie kaders).

Voor de UB aan het Singel geldt dat in de recente herinrichtingsoperatie niet álle wensen konden worden verwezenlijkt. Zo zijn bijvoorbeeld groepsruimten niet haalbaar gebleken. Op Singel 425 is nu eenmaal weinig plek over. Het wachten is daarom op de nieuwbouw van de UB gecombineerd met de faculteitsbibliotheek voor Geesteswetenschappen op het Binnengasthuisterrein.

De bibliotheken van de UvA heten alle bezoekers, en heel bijzonder de studenten, van harte welkom om nu én straks te profiteren van het prettige studieklimaat en de uitstekende voorzieningen.

De UvA heeft op 30 juni 2008 de aanvragen ingediend voor de vergunningen die noodzakelijk zijn voor de nieuwbouw van de Universiteitsbibliotheek op het Binnengasthuisterrein. De collecties van de Faculteit der Geesteswetenschappen, die nu nog op vier verschillende locaties in de binnenstad zijn gehuisvest, komen samen in een nieuw te bouwen UB op het Binnengasthuisterrein.

In het gebouw komen naast de collecties boeken, banden en bestanden zo’n 1000 nieuwe studieplaatsen, een zaal voor lezingen en presentaties en een café. Om de fietsparkeerproblemen te beperken komt er een grote ondergrondse fietsenstalling.

De aanvragen lagen vanaf half juli twee weken ‘ter inzage’ op het voorlichtingsloket van stadsdeel Centrum, waar iedere belangstellende ze in kon zien. Eind september organiseerde de UvA een informatiebijeenkomst voor alle omwonenden waarbij ook de verantwoordelijke architect van het bureau Cruz y Ortiz aanwezig was om een toelichting te geven op de plannen.

over immers weer piekfijn uit en lijkt weer jaren mee te kunnen. Wat dat laatste betreft: dat is ook nodig, want de nieuwe UB staat er niet in een vloek en een zucht – daar gaat nog wel een jaar of 5 à 6 overheen.

En voor het overige is het antwoord: omdat de faculteit Geesteswetenschappen naar het Binnengasthuisterrein gaat verhuizen. De bibliotheken van de faculteit Geesteswetenschappen en de UB zijn zodanig met elkaar verweven (een aantal GW-collecties heeft zelfs nu al in de UB onderdak gekregen) dat zij het beste samen in één complex kunnen worden ondergebracht.

Die bibliotheek kan tegelijk fungeren als het hart van de nieuwe campus die daar door de komst van Geesteswetenschappen zal ontstaan.

Het is de bedoeling dat de nieuwe UB een echte trekpleister wordt voor medewerkers en studenten van de UvA. De bibliotheek is immers voor heel veel universiteiten een belangrijk gebouw, dat een groot deel van het imago en de aantrekkingskracht van zo’n universiteit bepaalt. Dat is nu niet minder het geval dan in het tijdperk van het gedrukte boek, dat overigens voor de geesteswetenschappen nog lang niet voorbij is.

Vooral voor studenten was en is de bibliotheek in de eerste plaats een plek waar je kunt studeren, al dan niet met gebruikmaking van de daar aanwezige collecties. Daarom moet de bibliotheek ook mee evolueren met het studiegedrag van studenten en met hun wensen ten aanzien van hun studieomgeving.

De nieuwe UB is daarom niet alleen de bibliotheek voor de geesteswetenschappen, maar ook nog steeds de Universiteitsbibliotheek Amsterdam, waar ook medewerkers en studenten van andere faculteiten gebruik van zullen maken.

En natuurlijk die duizenden bezoekers van de UB die geen student of medewerker van de UvA zijn.

Stel je voor dat over een jaar of 5 dat prachtige gebouw van Cruz y Ortiz er zal staan! Een lust voor het oog en een lust voor de geest….

Nol Verhagen is bibliothecaris van de Bibliotheek van de Universiteit van Amsterdam

Waarom?

Bezoekers van de UB aan het Singel, die het afgelopen half jaar aan den lijve de verbouwingen en verhuizingen hebben ondervonden, zullen zich misschien afvragen waar dat allemaal voor nodig is. De UB ziet er na deze radicale make

Over de UB gesproken | 3

FSR: “De mogelijkheid om readers online te bekijken zal onnodig printen tegengaan. Studenten kunnen de artikelen vanaf het beeldscherm lezen. Wanneer de student besluit tot het uitprinten van de artikelen, zullen zij alleen de artikelen uitprinten die zij zullen lezen.

Dit bespaart papierwerk.”

van de bibliotheek, de docent en/of het onderwijsinstituut en vraagt om heldere procedures. Het is technisch ook mogelijk om langere gedeelten in een reader op te nemen. Hiervoor moet wel vooraf toestemming gevraagd te worden bij de Stichting Pro en dient er voor overname betaald te worden. Ook dit is een zaak van de docent en/of het onderwijsinstituut.

Elk gewenst moment raadpleegbaar

UB ontwikkelt digitale readers voor onderwijs

Studenten vinden de digitale readers en syllabi in Blackboard door naar de betreffende cursus of het vak te gaan. Bij die cursus staat een link naar de digitale reader of syllabus. Studenten kunnen de reader op elk gewenst ogenblik als geheel of in delen bekijken en/of printen. Om de readers goed te kunnen lezen, moet de student gebruik maken van Adobe Reader vanaf 6.0. De digitale readers zijn alleen beschikbaar vanaf een werkplek bij de UvA of binnen het UvAdomein. Als studenten niet beschikken over UvAinbel of UvAdsl, moeten ze eerst UvAvpn installeren om vanaf een werkplek buiten de UvA de readers te kunnen raadplegen.

Evaluatie Door: Angélique Verbruggen Foto: Monique Kooijmans

De Universiteitsbibliotheek heeft afgelopen jaar de faciliteit Readers Online ontwikkeld om readers, syllabi en andere verplichte literatuur in digitale vorm via Blackboard aan te bieden aan studenten. Bij de Faculteit der Maatschappij- en Gedragswetenschappen (FMG) en de Faculteit der Geesteswetenschappen (FGw) zijn de eerste ervaringen van docenten en studenten zeer goed. De voordelen zijn helder: e-readers zijn goedkoper te produceren, er worden geen onnodige prints gemaakt, bij hergebruik bespaar je veel tijd, e-readers zijn tussentijds aan te passen en ze zijn overal raadpleegbaar. Hoe werkt het en wat zijn de voor- en nadelen?

Hoe werkt het?

Docenten hoeven slechts hun literatuurlijst in de vorm van een Endnotefile (een programma om bibliografische gegevens eenduidig te noteren) aan te leveren bij de bibliotheek, de bibliotheek zorgt ervoor dat al het gedrukte materiaal gescand wordt en samen met het al elektronisch aanwezige materiaal als e-reader in een database terecht komt. Docenten kunnen dan via Blackboard met één simpele koppeling de digitale reader voor studenten beschikbaar stellen. Docent Marco de Waard, docent Engelstalige letterkunde, stelt nu voor de 2e keer zijn lesmateriaal digitaal beschikbaar: ”Het was voorheen een enorm gedoe met kopiëren en dat hoeft nu niet. Bij het samenstellen van de reader heb ik veel hulp gekregen van de bibliotheekmedewerkers.

Ik had erg veel moeite om een bepaald toneelstuk te pakken te krijgen, omdat daar auteursrecht op zat en de UB heeft uiteindelijk een hele goede andere online editie in Californië gevonden die wel bruikbaar was. Het toneelstuk is opgenomen in de reader, compleet met oude roestvlekken. Ook vind ik het handig dat ik tussentijds nog artikelen kan toevoegen. Mijn studenten waren ook zeer tevreden, zij konden nu zelf bepalen wat te printen en konden de stukken overal inzien.”

Een beperking die hier direct naar voren komt maar die ook al gold voor papieren readers, is het auteursrecht. Voor het overnemen van korte gedeelten uit publicaties en korte werken in het kader van het geven van onderwijs hoeft volgens de Auteurswet vooraf geen toestemming gevraagd te worden aan de auteursrechthebbenden. Wel moet er een passende vergoeding voor het gebruik betaald worden. Om dit te vergemakkelijken heeft de VSNU een afkoopregeling (de zgn. readerovereenkomst) met de Stichting Pro (rechtenorganisatie) afgesloten. Dit houdt in de praktijk in dat korte gedeelten/korte werken zonder problemen in readers kunnen worden opgenomen. Achteraf moet dan wel van elke reader een bewijsexemplaar ingeleverd worden bij Stichting Pro. Dit is een gezamenlijke verantwoordelijkheid

4 | Over de UB gesproken

Na de pilot onder een aantal docenten bij FGw en FMG in het eerste semester van het studiejaar 2007/2008, zijn de eerste ervaringen geëvalueerd. De ervaringen waren overwegend positief, hoewel het gebruik buiten het UvAdomein zonder UvAvpn wel vereiste dat men UvAvpn gebruikt en niet iedereen hiervan op de hoogte was. Ook moesten de deelnemende docenten wennen aan het omzetten van hun literatuurlijst naar een Endnotefile. Met enige hulp van bibliotheekmedewerkers kwamen zij daar meestal wel uit. Ook biedt de UB hiervoor regelmatig cursussen aan.

Studenten waren over het algemeen ook zeer positief. Uit de evaluatie onder 116 studenten van de FMG die – verspreid over vier vakken – in het eerste semester voor hun college gebruik moesten maken van een digitale reader bleek dat zij graag uitbreiding wilden naar alle colleges. Men had een grote voorkeur voor de e-reader vergeleken met de traditionele papieren versie. Als positieve punten zijn genoemd: het kostenaspect (goedkoper dan papieren readers), de e-reader is in delen te printen of te downloaden en het feit dat de reader overal toegankelijk is. Vooral van die laatste mogelijkheid is veel gebruik gemaakt. Bij sommige colleges van de FGw verving de e-reader de ouderwetse map met artikelen in werkgroepkasten waar studenten dan zelf een kopie van moesten maken. Artikelen raakten zoek of het werd een rommeltje omdat artikelen in andere mappen terecht kwamen.

Ook zijn de studentenraden benaderd voor een evaluatie. De Facultaire Studentenraad van de FMG stond tevens positief tegenover de pilot en daarbij woog vooral het aspect duurzaamheid: “De mogelijkheid om readers online te bekijken zal onnodig printen tegengaan. Studenten kunnen de artikelen vanaf het beeldscherm lezen. Wanneer de student besluit tot het uitprinten van de artikelen, zullen zij alleen de artikelen uitprinten die zij zullen lezen. Dit bespaart papierwerk.” Dat de onderwijsbalie ook minder werk heeft, noemt de FSR ook een pluspunt.

Verbeterpunten Punten ter verbetering zijn er natuurlijk ook. Een veelgehoorde klacht was dat er niet overal binnen de UvA dubbelzijdig geprint kan worden. Veel studenten hadden problemen met het installeren en gebruiken van UvAvpn. Het samenstellen van de reader op een MAC gaf problemen. Ook bleek dat de afhandeling van de rechten bij elk onderwijsinstituut verschillend is geregeld en vraagt om heldere procedures. Vooralsnog is de eerste stap in de overgang van papieren naar digitale readers gezet. Al is het nu wel duidelijk dat de digitale reader de papieren reader niet op korte termijn helemaal zal gaan vervangen maar gezien moet worden als welkome aanvulling in het gebruik van de digitale technologie in het onderwijs.

Contactpersonen voor digitale readers bij de FGw: Wilma Goossen, e-mail: w.j.goossen@uva.nl en bij de FMG: Geke Zijlstra, e-mail: g.zijlstra@uva.nl

Bibliotheek enquêteert gebruikers

Door: Marco Streefkerk Foto: Monique Kooijmans

Hoogstwaarschijnlijk bent ook u in maart benaderd om een online vragenlijst in te vullen over de Bibliotheek van de UvA (UBA). De vragenlijst was onderdeel van een gebruikersonderzoek onder alle medewerkers en studenten van de UvA. In totaal vulden 845 van de benaderde medewerkers de vragenlijst in (13%). Bij de studenten was dit aandeel 18% (4796 ingevulde vragenlijsten).

Opzet van het onderzoek De Bibliotheek van de UvA organiseert gemiddeld elke 2 jaar een groot gebruikersonderzoek om de mening van de klanten over haar dienstverlening te toetsen. De vragen hadden dit keer betrekking op het zoekgedrag van wetenschappers (in opleiding) en het gebruik van de huidige digitale dienstverlening van de UBA daarbij. Ook werden een aantal ideeën van de UBA over de ontwikkeling van deze dienstverlening in de nabije toekomst getoetst.

Ter voorbereiding op de online enquête vonden twee discussiebijeenkomsten met medewerkers en studenten plaats. Na verwerking van de resultaten werden de conclusies opnieuw met zowel een groep studenten als een groep medewerkers bediscussieerd en aangescherpt.

Waarom dit onderzoek?

De resultaten van het onderzoek dienen als input voor een informatieplan. ICT vormt voor de bibliotheek een strategisch middel voor haar taak binnen de UvA om optimale wetenschappelijke informatievoorziening aan onderwijs en onderzoek te leveren. Met een informatieplan bepaalt een organisatie haar ICT-beleid voor de komende jaren. Het plan bevat tevens een actieplan met projecten en initiatieven om de digitale dienstverlening van de bibliotheek verder te verbeteren. Met de antwoorden op de enquête bepaalt u dus mede het beleid en de plannen van de bibliotheek in de komende jaren.

Resultaten van het onderzoek De belangrijkste conclusies voor de bibliotheek: Klanten kennen de verschillende informatiebronnen die de bibliotheek aanbiedt onvoldoende en vinden de presentatie daarvan op de bibliotheeksite onduidelijk; Het aanbod aan digitale diensten van de bibliotheek wordt door een grote meerderheid van medewerkers en studenten gebruikt en als adequaat beoordeeld; De huidige ideeën over een UvA-breed bibliotheekzoekportaal voorzien in een behoefte van de meerderheid van de ondervraagde medewerkers en studenten ongeacht hun vakgebied.

Op basis van deze conclusies doet de onderzoeksgroep de volgende aanbevelingen:

• Breng de producten en diensten van de bibliotheek via voorlichting en promotie meer onder de aandacht van gebruikers.

• Presenteer de belangrijkste bibliotheekdiensten als catalogus, zoekpagina, databases en tijdschriften duidelijker op de website. Verbeter de diensten waar mogelijk nog verder conform wensen van de gebruikers.

• Het ontwikkelen van een UvA-breed bibliotheekzoekportaal als multidisciplinaire wetenschappelijk informatiedienst voor de hele UvA is belangrijk.

De optie om ook buiten de bibliotheekcollectie te zoeken is een nadrukkelijke wens van medewerkers en studenten.

Toekomst Gebruikersonderzoek vormt een belangrijke peiler onder het informatiebeleid van de UBA voor de komende jaren. De kans is dus groot dat u ook de komende jaren zult worden benaderd om uw mening te geven. Dat kan opnieuw in de vorm van enquêtes, maar de bibliotheek wil klanten ook betrekken bij discussiegroepen, ontwerpsessies, gebruiksvriendelijkheidtesten, klankbordgroepen en gebruikerspanels.

Meer informatie: http://www.uba.uva.nl/gebruikersonderzoek2008 en bij Marco Streefkerk, m.streefkerk@uva.nl

Over de UB gesproken | 5

UvA-onderzoek beter zichtbaar en toegankelijk UB gaat registratiesysteem METIS beheren

bezoeker van de site. De UvA heeft nu nog geen PROMAS, maar de UB wil dit systeem in de toekomst gaan aanbieden.

caties. Het CvB heeft in november 2007 officieel aan de UB de opdracht gegeven METIS te gaan beheren.

Wie gaan dit doen?

Waarom is METIS zo belangrijk?

METIS is de bron voor officiële verslaglegging, statistieken en visitaties. De gegevens worden ook gepubliceerd op het internet zodat met name de publicaties goed zijn terug te vinden via Google Scholar. Door METIS kan de gehele wereld kennis nemen van het onderzoek aan de UvA. Waarom is het voor onderzoekers zo belangrijk om hun ‘output’ zichtbaar te maken?

De slogan publish or perish krijgt met internet een andere betekenis: materiaal dat niet op het internet is te vinden wordt minder goed gebruikt. Citatieonderzoek bevestigt dit.

Hoe verhoudt METIS zich tot UvA-Dare, Open Access etc?

Saskia Woutersen Foto: Monique Kooijmans

METIS is het systeem waarin gegevens over onderzoek aan de UvA worden geregistreerd.

Daarbij kun je denken aan bijvoorbeeld onderzoekers, publicaties, lezingen en prijzen. METIS wordt door alle universiteiten in Nederland gebruikt. Eind november 2007 heeft het College van Bestuur (CvB) officieel de Universiteitsbibliotheek (UB) opdracht gegeven het onderdeel Onderzoeksinformatie van het systeem METIS te gaan beheren.

Saskia Woutersen, specialist op het gebied van elektronisch publiceren bij de UB legt uit wat dit precies betekent.

Voor wie is METIS bedoeld?

In eerste instantie voor directeuren, decanen en beleidsmedewerkers, maar tegenwoordig kunnen ook onderzoekers gebruik maken van de gegevens in METIS. In samenwerking met onderzoekers aan de Erasmus Universiteit Rotterdam is een Profile Management System (PROMAS) ontwikkeld. PROMAS stelt de wetenschapper in staat om op eenvoudige wijze, uit bestaande bronnen, een profiel op maat te maken. Bronnen zijn publicaties uit UvA-DARE, onderzoeksprojecten uit METIS en onderwijsinformatie uit de studiegids. Er kan zelfs voor worden gekozen om verschillende profielen te maken al naar gelang de

6 | Over de UB gesproken

De publicaties uit METIS komen in UvA-DARE, en worden daar geïndexeerd door Google Scholar.

Publicaties met een abstract of een PDF scoren hoger en zijn dus beter zichtbaar. Het is dus aan te raden een PDF (eventueel een preprint) in UvA-DARE te plaatsen, dat is bij veruit de meeste uitgevers toegestaan; en het is belangrijk dat onderzoekers hun auteursrechten behouden, zodat de originele publicatie via UvADARE toegankelijk kan worden gemaakt. Door een publicatie openbaar toegankelijk te maken wordt de impact namelijk aantoonbaar vergroot. Vanwege de ranking hebben deze publicaties een grotere kans om gevonden en daarmee een grotere kans geciteerd te worden!

Er is een METIS-beheerder aangesteld bij de UB. De faculteiten blijven verantwoordelijk voor het registreren van de resultaten van onderzoek, maar zullen worden gevraagd dit regelmatiger te doen.

Medewerkers van de afdeling catalogisering zullen alle beschrijvingen met behulp van de officiële publicaties

‘Door METIS kan de hele wereld kennis nemen van het onderzoek aan de UvA’ controleren en waar nodig corrigeren. De publicaties worden vervolgens digitaal gearchiveerd. Eind augustus hebben we een pilot bij Economie afgerond, gebaseerd op hun publicaties uit 2007, en hebben we de infrastructuur klaar voor het verwerken van alle UvA-publicaties van 2008.

Wat is het streven?

Op 15 februari 2009 moeten alle gegevens over 2008 juist zijn ingevoerd zodat de gegevens voor het UvAjaarverslag uit METIS kunnen worden gehaald. Het CvB zal vanaf 2009 METIS als bron gebruiken voor de tussenrapportages in het kader van de convenantafspraken met de faculteiten.

Wat is er voor nodig om het project te laten slagen?

Een goede samenwerking tussen de faculteiten, onderzoekers en de UB.

Waar zitten nu de problemen?

Wat kunnen onderzoekers zelf doen?

Op diverse plaatsen binnen de UvA vindt invoer van publicatiegegevens véél te laat plaats; soms wel meer dan een jaar na het verschijnen van een publicatie.

Verder laat de kwaliteit van de invoer van publicatiegegevens in METIS te wensen over zodat de publicaties naderhand via bijvoorbeeld Google Scholar niet of niet direct gevonden kunnen worden. Tenslotte biedt METIS nog onvoldoende mogelijkheden voor onderzoekers zelf om de eigen publicatiegegevens te beheren.

Nu moeten onderzoekers nog aan de METIS-contactpersoon laten weten wat er is gepubliceerd, straks kunnen ze dat eventueel ook zelf doen via Personal METIS.

Waarom gaat de UB zich met het onderdeel Onderzoeksinformatie bezighouden?

De UB kan hier een helpende hand bieden omdat zij al jarenlang ervaring heeft met het beschrijven van publi-

Wat kunnen onderzoekers daarna verwachten?

Mooie foutloze publicatielijsten die up-to-date zijn!

Volledige en actuele vermelding van onderzoek- en onderzoeksresultaten in NARCIS, het nationale portaal voor wetenschapsinformatie en in de toekomst kunnen we bijvoorbeeld de registratie van onderzoek voor onderzoekers presenteren in een Facebook of LinkedIn omgeving.

Meer informatie bij Saskia Woutersen, e-mail: saskia.woutersen@uva.nl

De hal naar de Mediatheek van de HvA

Samenwerken met de Hogeschool van Amsterdam Door: Nol Verhagen Foto: Monique Kooijmans

Tussen de bibliotheken van de Universiteit van Amsterdam en de Hogeschool van Amsterdam bestaan al heel lange vriendschappelijke banden: beide bibliotheken nemen (samen met een groot aantal andere Amsterdamse bibliotheken) deel in ADAMnet en verlenen zodoende al geruime tijd diensten aan elkaars gebruikers.

Toen tot een bestuurlijke fusie tussen UvA en HvA besloten werd en samenwerking en later zelfs samenvoeging van facilitaire diensten op de agenda kwam te staan, konden de UBA en de Mediatheek HvA daardoor snel aan de slag. Bij de HvA maken de Mediatheken van de verschillende opleidingen of domeinen al langer deel uit van één organisatorische eenheid. Bij de UvA is dat nog steeds niet het geval, maar dat heeft niet verhinderd dat er inmiddels nauwe samenwerkingsverbanden tussen de UBA en de Mediatheek HvA zijn gesmeed. Om te beginnen is de HvA voor haar bibliotheekautomatisering overgestapt op dezelfde leveranciers als de UvA. Vanaf dat moment verzorgt de UB het onderhoud van die systemen voor de HvA Mediatheek, zoals ze dat ook doet voor de faculteitsbibliotheken van de UvA. De HvA participeert dan ook volop in het selectieproces voor een nieuw bibliotheek management systeem dat momenteel loopt.

die de UvA heeft gesloten met de leveranciers van wetenschappelijke content als Elsevier, Springer, Wiley/Blackwel e tutti quanti: omdat de HvA een zelfstandige juridische entiteit is, moet zij zelf haar licenties sluiten. Het goede nieuws is echter dat die licenties voor hogescholen lang niet zo duur zijn als voor universiteiten – goedkoper zelfs dan wanneer de UvA haar licenties zou moeten uitbreiden ten behoeve van de HvA. De bedoeling is dat de HvA-Mediatheek volledig gaat participeren in het UBA systeem – de HvA-Mediatheek krijgt dan in feite dezelfde positie als de faculteitsbibliotheken van de UvA. Hoewel dat juridisch nog wel wat complicaties oplevert, is het praktisch tamelijk eenvoudig omdat het feitelijk al grotendeels gebeurt. Een van de eerste concrete gevolgen is dat de ziekte van het hoofd van de HvA-Mediatheek is opgevangen door de adjunct-bibliothecaris faculteitsbibliotheken van de UB, Gerard Köhler, aan te wijzen als interim-hoofd. Op een wat ongelukkige manier gaat de fusie daardoor nog sneller dan gepland…

Licenties Hetzelfde geldt voor het RFID-project (kort gezegd: geautomatiseerde uitleen op basis van zelfbediening) dat de UB uitvoert. Het geldt helaas niet voor de licenties

Over de UB gesproken | 7

Allard Pierson Museum: van student tot kleinkind

Foto: Stefan van der Linden

Ga op ontdekkingsreis in het Allard Pierson Museum, het archeologisch museum van de Universiteit van Amsterdam, waar de antieke beschavingen uit het oude Egypte, Nabije Oosten, Griekenland, Etrurië en het Romeinse Rijk opnieuw tot leven komen. Originele kunst- en gebruiksvoorwerpen uit de periode van 4000 voor Christus tot 500 na Christus geven een goed beeld van het dagelijkse leven, mythologie en godsdienst in de antieke Oudheid.

Het Allard Pierson Museum is in 1934 opgericht en vernoemd naar de eerste hoogleraar Klassieke Archeologie aan de Universiteit van Amsterdam, Allard Pierson (1831-1896). Sinds 1976 is het museum gehuisvest in het voormalige hoofdkantoor van De Nederlandsche Bank aan de Oude Turfmarkt.

Generaties studenten hebben er al kennis gemaakt met de archeologie en de oude beschavingen van het Middellandse zeegebied. Tot op de dag van vandaag hebben studenten en medewerkers van de Universiteit van Amsterdam en de Hogeschool van Amsterdam gratis toegang tot al deze schatten.

Jubileumtentoonstelling

activiteiten en lezingen. Vooruitlopend op het 75-jarig bestaan van het Allard Pierson Museum in 2009 en de jubileumtentoonstelling Toekomst voor het verleden – 8 april t/m 5 oktober 2009 – is er voor onze toekomstige studenten een kinderprogramma Op naar het verleden waarbij kinderen (7 – 11 jaar) vanaf november 2008 elke tweede zondag van de maand zelf op ontdekkingsreis kunnen gaan door de oudheid en het museum. Een greep uit het aanbod: mummiemomentje, maak je eigen indruk van het verleden, dwalen met goden en helden, in Amsterdam staat een domus en proef, ruik, hoor, voel en zie dat het leven toen anders was. Neem broertjes, zusjes, neefjes, nichtjes, kinderen of kleinkinderen mee en geniet van al het moois dat het Allard Pierson Museum te bieden heeft.

Allard Pierson Museum Oude Turfmarkt 127 1012 GC Amsterdam www.allardpiersonmuseum.nl Open: di - vrij: 10-17 uur; za – zo en feestdagen: 13-17 uur; ma gesloten

Naast de vaste collectie biedt het museum een gevarieerd programma van tentoonstellingen, (kinder)

Archeologie en cultuurhistorie ontmoeten elkaar. Met het Allard Pierson Museum en de Bijzondere Collecties samen aan de Oude Turfmarkt presenteert de Universiteit van Amsterdam haar rijke archeologisch en cultuurhistorisch erfgoed op een prominente plek in het centrum van de stad.

Bijzondere Collecties: tentoonstelling Atlas Maior – De wereld van Blaeu Nog tot en met 23 november is de tentoonstelling Atlas Maior – De wereld van Blaeu te zien bij de Bijzondere Collecties op de Oude Turfmarkt. De Atlas Maior van Joan Blaeu vormt een hoogtepunt van de cartografie uit de Gouden Eeuw. De rijke tentoonstelling laat deze meerdelige atlas met zo’n zeshonderd kaarten zien te midden van het werk van voorgangers, navolgers en concurrenten. Pronkstuk is het Blaeukabinet, een zeventiende-eeuwse kast waarin een set van de Atlas Maior wordt bewaard. Met speciale aandacht voor het land van de Olympische Spelen 2008: de Atlas Maior bevatte voor het eerst een deel over China.

door het prachtige gebouw, interview met Ruud de Wild over zijn fascinatie voor letters, workshops ‘groen navigeren voor wandelaars’ door Frank Rempe, Minicolleges ‘Fokke & Sukke en de canonitis’, door Jean-Marc van Tol, tekenaar van Fokke & Sukke, en Dansen in het Museumcafé Lezing met drankje na in het Museumcafé

op zondag 2 november, 14 - 15 uur, toegang € 5: De inkleuring van kaarten & atlassen van de firma Blaeu in de 17de eeuw, door Truusje Goedings Kinderactiviteit

Activiteiten Atlas Maior – De wereld van Blaeu Aanmelden: receptie-otm@uva.nl, of tel. 020-525 7300

op zondag 9 november, 14 - 15 uur, toegang € 3.

Speurtocht langs oude kaarten

Stadswandeling en rondleiding

Lezing met drankje na in het Museumcafé

Waar is Blaeu? Op zoek naar de wereldberoemde kaartenmakers uit de Gouden Eeuw, op zondag 5, 12, 19 en 26 oktober, 14.30 - ca 15.30 uur, toegang € 7,50

op zondag 16 november, 14 - 15 uur, toegang € 5: Reisgidsen & atlassen voor de reiziger van nu. Met medewerking van Geografische Boekhandel Pied à Terre

Museumn8

Taxatie van Kaarten & Atlassen

op zaterdag 1 november, 19 - 2 uur. Rondleidingen

op zondag 23 november, 13.30 - 16.30 uur. Laatste

8 | Over de UB gesproken

dag tentoonstelling Atlas Maior. Taxatie van Kaarten & Atlassen, met medewerking van Bas Hesselink van tv-programma Kunst & Kitsch Bijzondere Collecties Oude Turfmarkt 129, 1012 GC Amsterdam www.bc.uba.uva.nl Open: ma - vrij: 10 - 17 uur; za - zo: 13 - 17 uur Toegang tentoonstelling: gratis

Studentenzaken BUITENLANDMANIFESTATIE UVA-HVA Woensdag 1 oktober 2008 van 12.00 - 16.00 uur.

Gebouw De Leeuwenburg, Weesperzijde 190 (naast het Amstelstation).

Wil je je oriĂŤnteren op een periode in het buitenland tijdens je studie, kom dan naar de Buitenlandmanifestatie UvA-HvA. Op de grote informatiemarkt vind je alle bureaus buitenland van zowel faculteiten als het centrale Bureau Internationale Studentenzaken (BIS).

Je kunt sessies volgen over studeren en stage lopen in het buitenland, maar ook over internationale loopbanen. Tijdens de Students meet Students bijeenkomst kun je studenten die naar het buitenland zijn geweest bevragen op hun ervaringen. En er zijn specialisten aanwezig op het gebied van financiĂŤn en beurzen, studieplannen, loopbaanadviezen, samenstellen dossier, etc.

Aanmelden is niet nodig. Meer informatie en het programma vind je op: www.uva-hva.nl/buitenlandmanifestatie. Heb je nog vragen mail dan naar: h.l.vandersteege@uva.nl. Tot ziens op 1 oktober!

TRAINING: IN DE PUT, UIT DE PUT Regelmatig melden zich bij Bureau Studentenpsychologen studenten die al langere tijd of bij periodes ‘niet goed in hun vel zitten’, weinig energie hebben, zich rot of lusteloos voelen. Bijna altijd is de student ontevreden over zichzelf, door te weinig ‘scoren’ kan je gaan denken dat je een ‘looser’ bent, door weinig actief te zijn kan je gaan denken dat je saai bent. Deze weinig helpende gedachten leiden tot nog meer passiviteit. Herken je dit?

Binnenkort start de training ‘In de put, uit de put’, waarin je beter zicht krijgt op je klachten en leert je om actiever te worden en te blijven en storende negatieve denkpatronen te doorbreken. En we besteden aandacht aan ontspanning en beter voor jezelf opkomen.

De training start dit najaar (12 bijeenkomsten verspreid over drie maanden). Telefonisch aanmelden van ma - vr tussen 10.30 - 12.30 uur via tel. 020-525 2599. In een oriĂŤnterend gesprek ga je samen met de studentenpsycholoog na of deze groep geschikt voor je is.

#2%! IS DE CULTURELE ORGANISATIE VAN DE 5V! EN (V! 4URFDRAAGSTERPAD 84 !MSTERDAM

&ILM

ZO OKTOBER

#2%! &ILMQUIZ

6ANMIDDAG KUN JE JE KENNIS OVER lLMS WEER TOETSEN /OK NU ORGANISEREN DE 3MERIGE (ARRIES UIT !MSTERDAM /OST WEER EEN MIDDAG WAARBIJ NIEMAND MET LIEFDE VOOR HET WITTE DOEK MAG ONTBREKEN 'EEF JE OP LIEFST ONDER VERMELDING VAN JE TEAM NAAM VIA lLMQUIZ

MA OKTOBER

HETBADHUIS NL 0LAATS #2%! -UZIEKZAAL )NSCHRIJVEN

#2%! 3TUDIUM 'ENERALE 3ERIE OVER .ATIONALISME

.ATIONALISME IN DE TWINTIGSTE EEUW

4OTALITAIR VOLKSNATIONALISME INTERNATIONALISME EN POSTNATIONALISME 3PREKER *OEP ,EERSSEN HOOGLERAAR -O DERNE %UROPESE ,ETTERKUNDE 5V! 8ENOFOBIE EN RASSENDENKEN MAKEN VANAF DE LATE NEGENTIENDE EEUW HET NATIONALISME STEEDS AGRESSIEVER HET BELEEFT UITEINDELIJK ZIJN HOOGTEPUNT EN CRISIS IN DE 7EST %UROPESE TOTALI TAIRE DICTATUREN 0LAATS #2%! 4HEATER 4OEGANG GRATIS VOOR STUDENTEN ALLE ANDEREN

#2%! 3TUDIUM 'ENERALE I S M +LEIO

DI OKTOBER

'EORGIĂ‘ EN 2USLAND

3PREKER DR -ARC *ANSEN LEERSTOELGROEP /OST %UROPESE GESCHIEDENIS EN /OST %UROPAKUNDE 5V! 2USLAND HAALDE ZICH DE WOEDE VAN DE 7ESTERSE WERELD OP DE HALS MET HAAR INMENGING IN HET CONmICT IN 'EORGIĂ‘ -ARC *ANSEN ZAL DEZE AVOND DIEPER INGAAN OP DE MOTIEVEN VAN 2USLAND EN DE GEVOLGEN VOOR DE REGIO 0LAATS #2%!

4HEATER 4OEGANG GRATIS VOOR STUDENTEN ALLE ANDEREN )NLICHTINGEN

WO OKTOBER

#2%! 3TUDIUM 'ENERALE I S M -ACHIAVELLI

/BAMA 63 -C#AIN !NALYSE VAN HET VERKIEZINGSDEBAT VAN OKTOBER

3PREKERS !RTHUR .OORDHUIS EN -AARTEN "OUHUIS TRAINERS BIJ HET .EDERLANDS $EBATINSTITUUT /P OKTOBER VINDT ER EEN DEBAT PLAATS TUSSEN DE TWEE PRESIDENTSKANDIDATEN -ET EEN PANEL VAN DEBATEXPERTS BEKIJKEN WE DE HOOGTEPUNTEN EN ANALYSEREN WE DE SUCCESSEN EN DE MISSERS VAN -C#AIN EN /BAMA 7AT WAS HUN STRATEGIE

Studentenzaken is er voor studenten, afgestudeerden en promovendi van de UvA en HvA. Binnengasthuisstraat 9, 1012 ZA Amsterdam 020 - 525 8080

EN IN HOEVERRE ZIJN ZE GESLAAGD 0LAATS #2%! 4HEATER 4OEGANG GRATIS VOOR STUDENTEN ALLE ANDEREN

W W W C R E A U V A N L

www.uva.nl/studentenzaken

Problemen met studeren in verband met een functiebeperking?

Voor informatie over studeren met een functiebeperking kun je terecht bij: www.studerenmeteenfunctiebeperking.nl De UvA studentendecanen: www.uva.nl/studentenzaken of 020-5258080 De HvA studentendecanen: www.sz.hva.nl/decanaat of 020-5951463

het beste

Apocalypse Now Erik Dirksen, docent strategisch management:

Stijlvolle Chinese Sfeer Shanghai Trance; première: 2 oktober Toen regisseur David Verbeek vierentwintig was, draaide er al een speelfilm van hem in het hoofdprogramma van het International Film Festival Rotterdam. Beat (2004) was een opvallend fris debuut, niet in de laatste plaats vanwege het minimale budget. Verbeek’s nieuwe film, Shanghai Trance, zat begin dit jaar in Rotterdam zelfs in de Tiger Awardscompetitie, het prestigieuze programma voor aanstormend internationaal talent.

Ook al won Verbeek niet, het zegt genoeg over de kwaliteiten van de jonge filmmaker.

Na Beat toont ook Shanghai Trance de stedelijke vervreemding van de young urban professional. De koele havenstad Rotterdam uit Beat is echter verruild voor de chaotische Chinese megastad uit de titel. Shanghai Trance volgt verschillende jonge Chinezen die hun weg proberen te vinden in de chaos van de stad. Zo zien we een DJ en zijn vriendin die langs elkaar heen leven en een jongen die onder druk van zijn familie moet presteren in de zaak van zijn oom.

In een derde verhaallijn volgen we een Nederlandse expat (Tygo Gernandt, de enige niet-Chinese acteur), die verliefd is op een Chinese vrouw maar vastloopt in de ondoordringbare Chinese cultuur.

Het haast ongrijpbare grote Shanghai was niet de enige reden voor Verbeek om uit te wijken naar Azië. In Beat liet hij al zien een stijl en thematiek te ambiëren die lijkt op die van Aziatische cineasten als Jia Zhangke, Hou HsiaoHsien en Tsai Ming-Liang. Het is de stijl van minimalisme, met veel lange, observerende shots en een nadruk op

22 | Folia 06

sfeer boven plotontwikkeling. Deze stijl wordt gekoppeld aan thema’s als stedelijke vervreemding, globalisatie en de kloof tussen traditie en moderniteit.

Shanghai Trance voldoet aan al deze kenmerken. Het resultaat is een film die on-Nederlands aandoet, en dat is zowel een compliment als een probleem. Aan de ene kant laat Verbeek zien niet vast te (willen) zitten aan de gevestigde normen en waarden van de Nederlandse en dus westerse cinema. Aan de andere kant is Shanghai Trance zo nadrukkelijk gebaseerd op haar inspiratiebronnen dat het soms geforceerd overkomt.

Toch is de film een indrukwekkende en stijlvolle studie van een groep stedelingen die doorgaans als gelukkig wordt geportretteerd.

Wie na het zien van Shanghai Trance nog niet genoeg heeft van vervreemding in Chinese megasteden kan trouwens terecht in het Filmmuseum. Daar worden, onder de titel ‘Colours of the New Land’, foto’s van Verbeek over Shanghai tentoongesteld. Ambitie te over. (René Glas) Shanghai Trance (NL/China, 2008)

Regie: David Verbeek Met: Haofeng Cheng, Tian Yuan, Tygo Gernandt Fototentoonstelling in het Filmmuseum van 2 t/m 26 oktober.

Muziek: ‘Klassieke bopjazz, de geïmproviseerde maar melodische jazz uit de jaren vijftig. Mijn favoriet: L’ascenseur pour l’échafaud, de filmmuziek van Miles Davis en zijn combo. Trompetklanken om bij weg te dromen.’

Film: ‘Apocalypse Now is volkomen surrealistisch. Waanzinnig is de scène waarin de boot aankomt bij een basis met een podium, waarop een avondje vertier is met lichtjes en playboybunnies middenin de jungle. Het is de waanzin van het leven die ik uit de film haal. De zoektocht: wie of wat zijn we – waarbij je op zwarte dingen kunt stuiten.’

Boek: ‘Platform van Michel Houellebecq. Een jongen, nauwelijks in staat te leven, krijgt een geliefde.

Zij betekent alles voor hem, maar wordt door de wreedheid van het leven van hem afgenomen. Op enig moment maken we allemaal deze hopeloosheid mee. Het boek geeft troost. Zegt: Het kan altijd erger, het leven is zo gek nog niet.’

Kunst: ‘Het Van Goghmuseum is lifestyle. Het brengt met het impressionisme negentiendeeeuwse creativiteit naar onze tijd en is zo een symbool van wat Amsterdam poogt te zijn: een stad waarbij de creative class de motor van de economie is.’

Tijdschrift: ‘The Economist. Mijn passie is internationale politiek met als speciale interesse: manieren van zakendoen en Rusland. Ik was econoom bij het afgeschafte Oost-Europainstituut. Er gaan uit die hoek onaangename verrassingen komen. Het Russische zaken-

foto: Hans van Vinkeveen

film

Tv: ‘Clips op TMF. Rap, het gepimp en de bitches rond zwembaden, heerlijk.’

Erik Dirksen

doen is totaal anders. Contracten komen via intimidatie en fysieke bedreigingen tot stand. Georgië is de bevestiging dat Rusland niet met zich laat spotten.’

Afknapper: ‘Het nieuwe muziektheater van Joop van den Ende in de Marnixstraat is een te groot project en het gaat voor enorme overlast zorgen.’

Hebbeding: ‘Een kaart van Kosovo van gelakt hout. Het was een geschenk van studenten daar, die we via non-profit organisatie SPARK laten kennismaken met modern denken en onderwijs.

Studeren gaat daar heel formeel: het is van koppen dicht en schrijf het dictaat over. Wij laten studenten discussiëren, vertellen over mensenrechten, en proberen zo Serven en Kosovaren bij elkaar te brengen, al is de apartheid er soms groter dan in Zuid-Afrika.’

Stokje: ‘Ik geef het stokje aan docent religiestudies Jonneke Bekkenkamp. Haar betrokkenheid bij het vakgebied gaat verder dan lesgeven en verplicht onderzoek doen.’ (Hans van Vinkenveen)

uit

Kalkman & Belloni Fototentoonstelling Iedereen beroemd! t/m 19 november in Café de Engelbewaarder, Kloveniersburgwal 59 en Maartje Wildeman.

Bram Belloni is sinds 2000 als freelance fotograaf aan het werk. Hij heeft een aantal vaste opdrachtgevers, zoals het filmfestival, het internationale documentaire festival IDFA en een aantal filmbladen. Belloni: ‘Ik doe veel portretwerk en series. Dat vind ik het leukste om te doen.

Het leuke van een serie is dat je wat dieper op de onderwerpen in kunt gaan.’ Er hangen nu bijvoorbeeld foto’s in de Engelbewaarder die op zichzelf niet geschikt zijn als nieuwsfoto, maar die in deze speciale serie heel mooi uitkomen.

De tentoonstelling biedt een kijkje in de wereld van make-up, media-aandacht en mooie kleren.

Een lachende Linda de Mol bij de première van Ellis in Glamourland.

Een flitsende Kim van Kooten die op de rode loper wordt omringd door fotografen. Een jonge, stralende Carice van Houten, dolblij met haar Gouden Kalf. En de kuiten van Tara Elders die onder een tijgerprint-jurkje vandaan komen. De foto’s zijn krachtig en helder van kleur. Knalrode lopers, hakjes, jurken en lippenstift, sprekende gezichten en lachende monden. De energie en het enthousiasme spatten er vanaf. De acteurs worden geportretteerd als grote filmsterren.

‘Je zou bijna vergeten dat het ook maar gewone Nederlanders zijn die broodjes kaas eten’, merkte de serveerster op. (ARH)

foto: Felix Kalkman

Dinsdag 23 september opende de fototentoonstelling ‘Iedereen beroemd!’ in Café de Engelbewaarder. Elke twee maanden wordt er iets nieuws opgehangen in dit literaire café aan de Kloveniersburgwal. Tot en met 19 november zijn er foto’s van fotografen Bram Belloni en Felix Kalkman te zien. De foto’s zijn in de afgelopen 10 jaar gemaakt tijdens het Nederlands Film Festival in Utrecht: sterke beelden van beroemde Nederlanders, die je zeker even moet gaan bewonderen onder het genot van een biertje of een kopje koffie.

Belloni en Kalkman kennen elkaar van het Filmfestival in Utrecht. Kalkman fotografeert daar al 18 jaar, Belloni 10 jaar.

Beide zijn aangesloten bij het agentschap Hollandse Hoogte.

Uit het fotografenbestand van dit agentschap worden fotografen geselecteerd voor de expositie in de Engelbewaarder. Deze keer wordt het georganiseerd door Chris de Bode, Wilco Willemsen

eten

Champagne ‘voor het ongemak’ Amstel Hotel, Professor Tulpplein 1 Voor een echte high tea moet je naar het Amstel Hotel. Tenminste, dat denken we. Eenmaal aangekomen worden we door een stoet persfotografen opgewacht. Alle camera’s worden onze kant op gedraaid. Eenmaal binnengekomen blijkt alle belangstelling niet voor ons, maar voor de gasten van de coutureshow van Frans Molenaar.

We hebben van te voren expres weinig gegeten, want voor een high tea van 40 euro en 5000 calorieen wil je natuurlijk wel ruimte hebben. Als we ons perfect op tijd melden blijkt er nog weinig actie in de high tea-zaal te bespeuren.

Iets over drie uur spreken we een man verkleed als pinguin aan. We worden zo geroepen. ‘Zo’ betekent om half vier nog niet, en inmiddels sterven we van de honger. Er wordt gevraagd of we op een taxi wachten. Een onheilspellend gevoel zegt ons dat er iets niet helemaal goed is gegaan bij het reserveren. De high tea blijkt pas om vier uur te beginnen en wij stonden op de lijst van de high tea die in de ochtend al geweest is.

Gelukkig kan er een tafeltje bijgeplaatst worden. En om te compenseren dat de plek zich in een verdomhoekje bevindt, krijgen wij een glas (hele dure) champagne voor het ongemak. Als ze dit al ongemak vinden, vragen wij ons af wat je kan verwachten als er wat soep over je party-outfit wordt gemorst.

Verrassend snel arriveren de eerste hapjes. We beginnen met bonbons en een Chinese thee. De theeën worden opgebouwd qua sterkte, beginnend met zeer licht. We hebben de bonbons nog maar net op als een van de vijf bedienden met een karretje komt aanlopen. Hierop staan scones, cakejes, mini-bolletjes met beleg en in het midden een soort

uitgehold stuk brood in de vorm van een boomstam. Met een vork in het ‘deksel’ geprikt. Voorzichtig nemen wij een kijkje en de uitgeholde ruimte is gevuld met allerlei dikbelegde sandwiches. Wij vragen ons af of we ook het brood van de ‘boomstam’ af mogen scheuren om dit in de overgebleven jam te dippen.

Na nog wat warme hapjes en vele koppen thee krijgen we soesjes, marshmallows en gedroogd fruit dat we zelf kunnen omhullen met een chocoladelaagje uit de chocoladefontein. Hoewel al het eten van zeer hoge kwaliteit is, viel de chocolade, die een beetje fabrieksachtig smaakte, nogal tegen.

Een high tea bij het Amstel Hotel is niet goedkoop, maar als je kijkt naar de kwaliteit van het eten valt het bedrag ontzettend mee. Ook zijn de combinaties van verschillende ingredienten goed gekozen. Daarnaast ben je een aantal uur in de waan dat je tot de Amsterdamse elite behoort, ook als je gewoon je spijkerbroek aan hebt. (Charlotte Visser en Susanne van de Water)

Stijl: chic Eten: zeer goed Prijs: hoog

OPROEP Ben je (betaalbaar) uit eten geweest?

Schrijf dan een recensie en stuur die op naar redactie@folia.uva.nl. Als je recensie wordt geplaatst, krijg je de kosten (maximaal €50,-) van het etentje vergoed.

Actrice Carice van Houten met Gouden Kalf (2002)

Folia 06 | 23

filmtalent

Voor even beroemd Door: Tomoko Claringbould

Beelden van heftige special effects flitsen voorbij. ‘Zoiets moet het dus worden’, klinkt het vertwijfeld uit de zaal bij de kick-off van 5 Minutes of Fame. Dan verschijnen de beelden van een groepje studenten dat in de weer is met camera’s en geluidsapparatuur. ‘Ah, zo kan het dus ook.’ Duidelijk minder spectaculair, maar ook best leuk. En in ieder geval meer in lijn met wat de toeschouwers in gedachten hadden.

Bij 5 Minutes of Fame maken studenten in groepjes van vier tot zes een filmpje van vijf minuten. Eerst volgen ze workshops, waarbij ze kunnen kiezen uit scenarioschrijven, productie, montage en camera/ geluid. Na nog een ‘filminspiratiemiddag’ kunnen de studenten aan de slag. Op 19 november is de awardavond, waarbij de beste film van de UvA en van de HvA worden verkozen. Ook geeft de jury specifieke awards voor bijvoorbeeld het beste scenario of de mooiste montage. De winnaars strijden in een landelijke 5 Minutes of Fame-finale tegen de Universiteit Utrecht en de Vrije Universiteit Amsterdam.

Dylan van der Heij (20, derdejaars interactieve media aan de HvA) is een van de organisatoren van het programma. ‘Door hier aan mee te doen, kunnen studenten zich verder ontwikkelen in het werken met audiovisuele apparatuur en het maken van een filmpje. Bovendien leer je ook nieuwe mensen kennen, en werk je veel samen. Het is ideaal voor studenten die een filmopleiding willen doen.’

M onteren

Jane Johannes (22, vijfdejaars cultureel maatschappelijke vorming aan de HvA) is zo iemand. Zij wil naar de filmacademie. ‘Dit is perfect om alvast iets te leren.

Bovendien heb ik na dit programma in ieder geval een eigen filmpje dat ik kan laten zien.’ De studente is rustig aan het werk tijdens de workshop montage; kop­telefoon op, muis in de hand, en klikken maar. Ze heeft het al vaker gedaan, dus erg veel nieuwe dingen zijn er voor haar niet bij. Toch is Johannes blij met de extra begeleiding. ‘Media en beeldcultuur zijn helemaal in opkomst. Deze cursus motiveert me weer om creatief te zijn.’

In een andere zaal, bij de workshop scenarioschrijven, zit Tolga Tunc (19, tweedejaars interactieve media aan de HvA). Samen met vier medestudenten zal hij zijn eerste filmpje gaan maken. Tijdens deze workshop doet Tunc vooral veel inspiratie op, vertelt hij.

Ook moeten de deelnemers aan het eind van de workshop zelf een miniscenario schrijven: een commercial over 5 Minutes of Fame in dertig seconden. ‘Dat was nog best lastig’, geeft Tunc toe. ‘We hebben eerst

24 | Folia 06

foto: Fred van Diem

Bij 5 Minutes of Fame doen studenten filmervaring op in een wedstrijdsetting. Zestig UvA- en HvAstudenten strijden om de titel ‘aanstormend filmtalent 2009.’ Iedereen voor heel eventjes beroemd.

Cursisten van 5 Minutes of Fame

gebrainstormd. Vervolgens zijn we onze ideeën vorm gaan geven. We wilden een connectie maken tussen de normale situatie van de student en wat de student zou willen bereiken – een bekende filmregisseur worden.’

Tunc is helemaal gek op film, en is daarom blij dat hij nu de gelegenheid krijgt om het productieproces van het filmmaken mee te maken. ‘Hierna kan ik zeggen: dit materiaal is helemaal van mij.’

Passie

De thema’s voor de filmpjes die de studenten gaan maken dit jaar zijn passie, diversiteit en beweging. Het lijken drie heel verschillende onderwerpen. Toch moe-

voor de Kunsten mee zou doen. ‘Hoe meer hogescholen mee doen, des te dopere filmpjes je krijgt. En het is een extra motivatie om alles uit de kast te halen.’ Of het niet oneerlijk is om mensen die al aan de kunstacademie zitten, te laten meedoen? Van der Heij denkt van niet. ‘Wat je ook studeert, iedereen heeft een kans. Stel dat je een opleiding doet waarbij je leert monteren, dan krijg je misschien een heel flashy filmpje. Maar het gaat ook om het scenario. Ook dat moet goed zijn.’ De organisator heeft er in ieder geval het volste vertrouwen in.

Als de workshops zijn afgelopen, kletsen de studenten nog even na. ‘Ik heb net een idee gekregen voor een film’, zegt Tunc op geheimzinnige toon na de work-

‘ Hierna kan ik zeggen: dit materiaal is helemaal van mij’ ten de thema’s terugkomen in de filmpjes. ‘Zo geef je houvast, maar ook een extra uitdaging’, legt Van der Heij uit. De organisator hoopt dat 5 Minutes of Fame uiteindelijk uitgroeit tot een groot, nationaal project.

Volgens hem zou het leuk zijn als ook de Hogeschool

shop scenarioschrijven. Hij wil zijn idee nog niet verklappen. Een tipje van de sluier misschien? Vooruit: ‘Het wordt denk ik een documentaire. En anders een speelfilmpje met een plotselinge wending. En de HvA is het middelpunt.’ l

onderweg

‘Ik kom zelden in Amsterdam’ Door Nadine Böke

Jeroen van der Waal onderzoekt stedelijke sociale ongelijkheid, en publiceert daarnaast over stemgedrag.

Als aio moet je deel uitmaken van een onderzoeksschool. Dat kan een instelling zijn die niet bij je eigen universiteit hoort. Bij de onderzoeksschool ASSR zijn redelijk wat aio’s ingebed die officieel niet op de UvA werken. Jeroen van der Waal (1974), werkzaam op de Erasmus Universiteit Rotterdam, is zo iemand. ‘Er zijn maar een paar onderzoekscholen voor sociologie in Nederland’, legt Van der Waal uit. ‘De ASSR is een van de grootste. Alle sociologen uit Rotterdam zijn daarbij aangesloten.’ Aan het begin van zijn promotietraject kwam Van der Waal regelmatig naar Amsterdam, bijvoorbeeld om vakken te volgen. ‘In de loop van de jaren is dat steeds minder geworden. Ik sta wel op de mailinglijst van de ASSR. Soms zie ik daar bijvoorbeeld een interessante bijeenkomst op aangekondigd staan en dan ga ik daar heen. Maar tegenwoordig kom ik nog maar zelden in Amsterdam.’

Het promotieproject van Van der Waal loopt inmiddels drie jaar en zit in de afrondende fase. ‘Mijn onderzoek gaat over de invloed van mondialisering van de economie op stedelijke sociale ongelijkheid, en de mate waarin dit conflicten teweeg brengt. Er is hierover door stadssociologen al veel beweerd. De dominante theorie is dat door de mondialisering van de economie de sociale ongelijkheid groter wordt. Dat leidt tot conflicten op het gebied van arbeid versus kapitaal en tussen groepen stedelingen die elkaar als concurrenten zien. Het onderzoeksveld bevindt zich momenteel in het stadium waarin getoetst wordt of, en onder welke omstandigheden, deze theorieën kloppen of aanpassing behoeven.’

debat over deze steden. Rotterdam niet, dit is een stad met een sterk geïndustrialiseerd karakter. Uit mijn onderzoek blijkt dat de gevolgen van mondialisering van de economie voor sociale ongelijkheid juist niet in Amsterdam, maar in een stad als Rotterdam merkbaar zijn. Daar vallen de klappen, daar verdwijnen banen aan de onderkant van de arbeidsmarkt vanwege internationale concurrentie, en er ontstaat neerwaartse loondruk aan de onderkant van de arbeidsmarkt door immigratie. Voor deze mechanismen is geen plaats ingeruimd in de dominante global city-theorie. Hierdoor verdwijnen zulke mechanismen uit het zicht – zeker als elke stad wordt onderzocht aan de hand van deze theorie. De ironie wil dat mondialisering dus wel invloed heeft op sociale ongelijkheid, maar dat dit niet verloopt volgens de dominante theorie in dit onderzoeksveld – en dat deze invloed het sterkst is in steden die het minst voldoen aan de kenmerken van global cities.’

Publiceren

Toen Van der Waal aan zijn aio-project begon heeft hij eerst een half jaar aanvullende vakken gevolgd en zich ingelezen. ‘Dit was echt een nieuw onderwerp voor mij. Ik had wel een master grootstedelijke vraagstukken gedaan, maar dat is toch relatief oppervlakkig. Mijn eerste artikel heb ik na ongeveer anderhalf jaar gepubliceerd. Maar in die anderhalf jaar heb

ik wel een aantal publicaties in een andere richting gehad.’ Van der Waal doet namelijk iets wat redelijk uniek is: hij houdt zich behalve met zijn promotieonderwerp ook vrij intensief met een ander onderwerp bezig. ‘Ik heb zowel mijn bachelorscriptie als mijn masterscriptie geschreven over politieksociologische onderwerpen: veranderingen in het stemgedrag in Nederland door ontzuiling, en de verrechtsing van de arbeidersklasse in westerse samenlevingen.

Die scripties hebben verschillende artikelen opgeleverd. Als je eenmaal in zo’n onderwerp zit, zie je kansen voor nog meer publicaties. Mijn promotor vindt het gelukkig prima dat ik me ook met dit onderwerp bezig hou, zolang het maar goed gaat met mijn promotieproject. Hij is zeer tevreden over mijn voortgang. Het is natuurlijk ook goed voor de afdeling als er veel publicaties geproduceerd worden. Dat is waar je op afgerekend wordt.’

Behalve dat Van der Waal veel leest over zijn onderwerp en data-analyses uitvoert bezoekt hij af en toe conferenties en geeft hij les. ‘Formeel bestaat 20 procent van mijn aanstelling uit lesgeven. Maar dat is niet alleen college geven. Nakijken van papers, waar veel tijd in gaat zitten, valt daar ook onder. In de praktijk komt het er op neer dat ik bij twee vakken per jaar betrokken ben. Volgend jaar zomer zitten de vier jaar van zijn promotietraject erop en moet zijn proefschrift af zijn. Van der Waal: ‘Dat gaat zeker lukken.’ l

G lobal cities

illustratie: Pascal Tieman

Een belangrijke rol in het onderzoek van Van der Waal speelt de theorie rond global cities, die is ontworpen door Saskia Sassen. Een global city is niet hetzelfde als een wereldstad, maar het is een stad die onder meer belangrijke financiële instellingen en andere geavanceerde dienstverlenende instellingen huisvest en zo een belangrijke spil vormt in de mondiale economie.

Volgens de theorie van Sassen zullen zulke steden een groeiende inkomensongelijkheid kennen. In de stadsstudies is het gemeengoed geworden om elke stad te onderzoeken aan de hand van deze theorie – en dus niet om de theorie louter te gebruiken voor het beperkte aantal steden dat aan bovenstaande voorwaarden voldoet. Van der Waal: ‘Ik heb gekeken naar de Nederlandse situatie, vooral naar Amsterdam en Rotterdam, maar ook naar andere grotere steden. Mijn onderzoek is volledig gebaseerd op bestaande data van onder meer het Centraal Bureau voor de Statistiek en het Sociaal Cultureel Planbureau. Amsterdam is een typische global city en speelt een dominante rol in het

Folia 06 | 25

[ingezonden mededeling]

PEPER Nieuwsbrief van de

www.ASVA.nl

Studieverenigingen: boeken en bier

Soorten Studieverenigingen zijn er in alle soorten en maten: sommige hebben vijftig leden, andere wel 2000. Meestal hebben ze toepasselijke namen: ‘Cercle d’Amis’ heet die van de studie Frans, ‘Off-Screen’ die van Media & cultuur en ‘Sowieso’ is de studievereniging van Duits. Wist je trouwens dat er ook speciale verenigingen voor deeltijdstudenten en honoursstudenten bestaan?

Coördinator Sara-Jane van der Vegt is Coördinator studieverenigingen bij ASVA. Bestuursleden kunnen altijd met vragen en problemen bij haar terecht.

‘Vorig jaar heb ik in het bestuur gezeten van Mercurius, de studievereniging van Communicatiewetenschappen.

De kennis die ik daar heb opgedaan kan ik nu mooi gebruiken. Ik vind studieverenigingen gewoon hele leuke organisaties’, vertelt ze.

Gids Elk jaar geeft ASVA een Studieverenigingengids uit waarin alle verenigingen van Amsterdam staan beschreven: studie-, studenten- en sportverenigingen, Politieke Jongerenorganisaties, studentenbladen en studentenraden. Pak een exemplaar mee bij de Studentenbalie van ASVA (Service en Informatiecentrum) of download een digitale versie via onze website www.ASVA.nl.

Overleg Van het besturen van een studievereniging kun je veel leren. Maar natuurlijk kom je ook wel eens voor problemen te staan. ASVA organiseert een keer in de zes weken een Studieverenigingenoverleg (SVO). Bestuursleden worden daar geïnformeerd over beurzen, subsidie, ledenwerving en het organiseren van activiteiten. Tijdens zo’n SVO kunnen besturen kennis uitwisselen en elkaar helpen met het oplossen van problemen.

Machiavelli: 1000 leden Iris du Pon, vierdejaars Politicologie, is bestuurslid van studievereniging Machiavelli. ‘Het is goed om je medestudenten buiten de collegezaal te leren kennen, en op een andere manier met je studie bezig te zijn.’ Machiavelli laat daarom in alle activiteiten het politicologische terugkomen. Zo gaan ze binnenkort op studiereis naar Suriname, om meer te weten te komen over de (politieke) relatie tussen Nederland en deze voormalige kolonie.

Machiavelli richt zich, naast het met korting aanbieden van studieboeken en het organiseren van leuke, studiegerelateerde activiteiten, ook op de onderwijskwaliteit van de eigen opleiding. Klachten van studenten worden behandeld door de onderwijscommissie, die bij de docenten bemiddelt voor verbeteringen in het onderwijs.

De studievereniging is met zo’n 1000 leden een van de grootste in Amsterdam. Misschien komt dit wel doordat eerstejaars studenten na afloop van hun werkgroepen meestal door de docent meegenomen worden naar de wekelijkse borrel van Machiavelli.

Convivio: 80 leden Convivio, de studievereniging van Italiaanse taal en cultuur, kan putten uit de rijke Italiaanse cultuur. Er worden lezingen, filmavonden en uitstapjes georganiseerd, en zelfs de maandelijkse ledenborrel vindt plaats in een Italiaans café tussen ‘echte’ Italianen. ‘We proberen onze leden in brede zin te interesseren voor de Italiaanse cultuur, van cinema tot opera’ zegt Linde Luijnenburg, de huidige voorzitter.

Afgelopen jaar won een van de docenten van de opleiding Italiaans, Maria Urban, de Docent van het Jaar-prijs. Alle studenten van de UvA konden op hun favoriete docent stemmen. De studieverenigingen hielpen mee met de organisatie, zo ook Convivio: ‘We hebben een wervend filmpje gemaakt voor Maria om zo de jury te overtuigen’.

Ook Convivio biedt haar leden korting op studieboeken. Luijnenburg: ‘En er is één Italiaanse boekhandel in Amsterdam, onze leden krijgen daar korting op alle boeken.’

Een uitgave van de ASVA studentenunie. Vendelstraat 2 1012 XX Amsterdam. Reageren? peper@asva.nl

Foto: Jordi Huisman

Bijna elke opleiding heeft een studievereniging. Deze verenigingen organiseren kennismakingsdagen, de boekverkoop, lezingen, buitenlandexcursies, borrels, feestjes en andere (studiegerelateerde) uitjes. Als er problemen zijn binnen je studie, kun je er ook altijd terecht. Studieverenigingen zorgen ervoor dat studenten zich sterker verbonden voelen aan de universiteit en kunnen een verbreding van de studie zijn. Dus mocht je nog geen lid zijn, kijk dan eens wat jouw studievereniging te bieden heeft!

39

foto’s: Bob Bronshoff

weekgast

Fanny van de Reijt (22) is studente Nederlands. Ze schrijft voor nrc.next en verruilde onlangs de Universiteit van Amsterdam voor die van Antwerpen, waar ze een master moderne letterkunde volgt.

Maandag 22 september De colleges beginnen pas morgen, maar op de universiteit is een onthaaldag gepland. Als ik me naar de stadscampus begeef zie ik dat ze die beter doorhaaldag hadden kunnen noemen: het is nog geen 11 uur ’s ochtends maar in de cafe’s in de omgeving draaien de tappen overuren. Het is vast heel gezellig als je mensen hebt om mee te drinken. Even voel ik me heel alleen. Ik ga maar weer naar huis.

Antwerpen, het is zo dichtbij en toch is alles anders.

Neem de supermarkt, die is zoveel bourgondischer. Ik loop langs de visafdeling waar babykrabben en kreeften rondzwemmen in een aquarium. Ik laat knapperige pistoletjes en een bakje preparé in mijn mandje glijden.

In de rij voor de kassa schiet een oude opa me aan.

‘Mejuffrouw’, zegt hij, ‘als ik deze morgen wil eten moet ik ze in de koelkast bewaren, is het niet?’ Hij wijst naar twee chocolade-eclairs. Ik zeg hem dat hij die inderdaad het best in de koelkast kan bewaren.

Hij bedankt me. Zou zijn vrouw net overleden zijn? Ik glimlach naar hem.

Als de straatmuzikant op de hoek me ziet, zet hij Testament van Boudewijn de Groot in. Twee dagen geleden zei ik hem dat ik dat zo’n mooi nummer vond. Gelukkig loop ik naar huis; spontane praatjes in de supermarkt en een straatmuzikant die me herkent, ik lijk zowaar wel een Antwerpse.

In mijn enthousiasme loop ik de verkeerde straat in.

Dinsdag 23 september 09:04: ik arriveer op de stadscampus. 09:10: ik heb het juiste lokaal gevonden. Twintig minuten te vroeg maar je moet op alles voorbereid zijn op je eerste collegedag.

Dat moet Catharina, een leuke Groningse die ik een

paar dagen geleden heb ontmoet, ook gedacht hebben.

De andere studenten druppelen langzaam binnen.

09:40: ‘Zou het niet doorgaan?’ fluistert Catharina.

‘Misschien hebben ze een academisch kwartiertje,’ fluister ik terug. Als er om tien voor half elf nog steeds geen docent is, besluiten we koffie te gaan drinken.

We zijn het gebouw nog niet uit of we lopen een verdwaasde man tegen het lijf. Dat kan niet anders dan dat het onze docent poëzieanalyse is! ‘Verkeerde lokaal doorgekregen,’ licht hij toe. Catharina en ik brengen hem naar het juiste lokaal. Omgekeerde wereld. ‘Ik wil direct een voorstel doen,’ opent hij het college. ‘De les vindt in het vervolg plaats zonder te pauzeren. Wie het niet met me eens is kan de colleges in zijn eigen tijd komen inhalen. Op zondag. Bij mij thuis.’ Het is stil in het lokaal. ‘Dat is natuurlijk onzin! Maar als in een college over poëzie onzin geen plaats meer krijgt, dan weet ik het ook niet meer’, grapt hij. Ik mag hem wel. ’s Avonds met een grote groep internationale studenten, een nog grotere beker cola en een enorme bak popcorn naar een immens slechte film. Terug naar huis geniet ik van het geluid van mijn hakken op de kasseien. Tik, tik, tik.

Woensdag 24 september Het heeft 22 jaar geduurd maar nu is het zover: ik kan kaartlezen. Mijn nieuw verworven gave stelt me in staat om uren door de stad te dwalen zonder te verdwalen.

Ik laat me met de lange houten roltrappen in de voetgangerstunnel onder de Schelde verdwijnen. Na een kwartier kom ik weer boven voor een prachtig uitzicht over het stadscentrum.

Met een romantisch nachtkastje onder mijn arm loop ik op de terugweg van de kringloopwinkel langs de Bourla, een van de stadschouwburgen. Ik reserveer er twee kaarten voor Misschien wisten zij alles, een voorstelling naar de verhalen van Toon Tellegen.

De hele schouwburg ruikt naar taart. Het stuk is afgelopen maar op het toneel is een grote cake achtergebleven, die tijdens de voorstelling is gebakken. Christina en ik tasten toe. Een goede bodem voor de bollekes die we daarna op café drinken.

Donderdag 25 september Vandaag is de officiële opening van het academisch

jaar en hebben we een collegevrije dag. Om alle 33000 studenten te verwelkomen heeft de gemeente een groot openluchtfestival op de Gedempte Zuiderdokken georganiseerd. Op de fiets langs de Schelde passeren studiegenoot Bart en ik een boel studenten die met een wijnfles aan hun mond tegen een boom in de zon zijn neergestreken. Eindbestemming niet gehaald.

Terwijl de eerste deuntjes van een van mijn favoriete electrobandjes, Vive La Fête, over het plein schallen, worden de wc rollen uit de dixi-toiletten gejat en door het publiek gegooid.

Er kan rodeo gereden worden op een bureaustoel, studieverenigingen trekken touw tegen elkaar en een groep brallerige studenten heeft naakt plaats genomen in het bubbelbad.

Om half negen vertrekt een grote studentenparade naar muziekclub Petrol, maar ik houd het voor gezien.

Ik voel me wel weer genoeg student voor vandaag en vlucht naar mijn kot.

Vrijdag 26 september Om half 10 begint het college waar ik me het meest op heb verheugd, over modernisme, postmodernisme, en de avant-garde. Met een enorme literatuurlijst in mijn tas verlaat ik de collegezaal. Majakovski, Eliot, Svevo, Kundera, Proust, ik kan maar beter heel snel beginnen met lezen.

Op straat kom ik Catharina tegen, we lunchen in de studentenwijk op de Ossenmarkt. Catharina en ik bespreken wat we nog allemaal willen doen. Ontbijten in het letterhuis, dansen op het eilandje, naar de oude drukkerij Plantin Moretus en niet te vergeten al die prachtige cafés opzoeken om daar al die verschillende soorten biertjes te proeven.

Als een echte Vlaamse student pak ook ik mijn weekendtas en stap in de trein naar Amsterdam. Na twee uur verschijnen de Amsterdamse daken in het raamkozijn. De deuren gaan open, en daar staat hij, mijn lief, we vliegen elkaar in de armen. Als ik bij mijn vriendje achterop langs de Westertoren fiets, denk ik even weemoedig terug aan de prachtige kathedraal van Antwerpen. l Zie folia.nl voor het uitgebreide dagboek. De volgende Weekgast is hoogleraar politicologie Maarten Hajer.

Folia 06 | 27

wetenschap

Carrière aan Harvard Door Floor Milikowski

Met een iPhone in de ene en een beker koffie in de andere hand stapt Anita Elberse de vergaderzaal binnen. Uit de typisch Amerikaanse uitrusting blijkt direct dat Elberse niet hier, in de gangen van het OostIndisch Huis thuishoort, maar aan de overkant van de oceaan, waar ze haar dagen doorbrengt in Morgan Hall – een statig pand op de campus van de extreem prestigieuze Harvard Business School.

‘Sorry dat ik laat ben’, zegt ze schuldbewust na een vertraging van een minuut of zeven. ‘Ik was eigenlijk veel te vroeg maar raakte met iemand aan de praat en vergat de tijd.’ Omdat haar broer gaat trouwen brengt Elberse een bliksembezoek aan Nederland. Hoogleraar communicatiewetenschap Peter Neijens maakte van de gelegenheid gebruik om de ‘associate professor of Business Administration’ te vragen een seminar te verzorgen.

‘Dat ik op de Harvard Business School terecht ben gekomen was absoluut niet gepland. Althans, het was niet zo dat ik als kind al droomde van een academische carrière en een aanstelling aan Harvard. Maar toen ik

in contact met een hoogleraar van de University of Pennsylvania die een expert was op het onderwerp van mijn proefschrift, namelijk de marketing van films. Dus ben ik weer naar Amerika verhuisd en heb ik het laatste jaar daar, in Philadelphia, gedaan.’ Inmiddels woont ze in Boston, op zeven autominuten afstand van de campus van Harvard. Daar werd ze onlangs van assistent professor gepromoveerd tot associate professor. ‘Als alles goed gaat wacht over een jaar of vier een nieuwe opwaardering, tot tenure, ofwel een levenslange aanstelling. Ik hoop dat het lukt.’ Het is een mooi vooruitzicht voor een vrouw die haar werk beschouwt als hobby. ‘Ik mag onderzoek doen naar vraagstukken die mij mijn hele leven al bezighouden. Waarom worden er slechte films gemaakt, waarom wordt het productieproces niet halverwege stilgelegd?’ vroeg ze zich als tiener bijvoorbeeld af. ‘Inmiddels weet ik dat het ligt aan contractuele verplichtingen. Bovendien is het heel moeilijk in te schatten of een film een succes wordt of niet. Dat kan je op zijn vroegst pas na de montage zeggen.’Naar eigen zeg-

‘ Beurzen aanvragen hoeft niet, alles wordt betaald uit het eigen vermogen van de universiteit’ een aanbieding kreeg heb ik geen moment getwijfeld.

Wat is er voor een onderzoeker mooier dan werken aan Harvard?’

B lockbusters

Het begon eigenlijk toen de scriptie communicatiewetenschap zo ongeveer klaar was en Elberse bedacht dat een jaartje in Amerika wel leuk zou zijn. Uit financiële overwegingen besloot ze bij een aantal universiteiten te solliciteren naar een betaalde Phd-positie. ‘Dat leverde verschillende aanbiedingen op, onder andere aan de University of Southern California, in Los Angeles.’ Hoewel LA en het Amerikaanse universiteitsleven goed bevielen kwam de promovenda er gaandeweg achter dat haar aandachtsgebied breder was dan alleen communicatiewetenschap. Dus volgde een sollicitatie bij de London Business School. Maar niet voordat ze in LA de tweejarige master in een jaar afrondde. Ook in Londen kwam ze door de strenge selecties heen waardoor het vervolg van het Phd-traject in Engeland kon worden afgelegd. ‘Maar in het laatste jaar daar kwam ik

28 | Folia 06

gen kwam Elberses grootste succes met een artikel over de filmindustrie. In een reactie op het boek The Long Tail van Wired-editor Chris Anderson, dat binnen de industrie met gejuich werd ontvangen, schreef Elberse een kritisch artikel dat inmiddels circuleert bij productiemaatschappijen. Elberse: ‘Anderson stelt dat blockbusters door de opkomst van internet steeds minder worden bekeken, omdat mensen gemakkelijker toegang krijgen tot verschillende soorten films. Maar de praktijk wijst anders uit: de blockbuster is nog onverminderd populair.’

R eal M adrid

Ook sport en sportmarketing zijn onderwerpen die Elberse, zelf een fanatiek sportliefhebber, na aan het hart liggen. ‘Kort geleden borrelde bij mij de vraag op hoe Real Madrid zich heeft kunnen ontwikkelen tot de waardevolste merknaam binnen de sportwereld.

Ik heb gebeld naar Madrid en gevraagd of ik een casestudy mocht maken van die ontwikkeling. Casestudies vormen de basis van mijn onderwijssysteem. Elk college ga ik met de studenten in op een case die ik

vooraf uitgebreid heb onderzocht.’ De baas van Real Madrid was enthousiast. Binnen de kortste keren liep Elberse rond in de kleedkamers. ‘Voor een club als Real Madrid is zo’n casestudy heel nuttig, ook zij krijgen een objectief en helder beeld van het beleid van de afgelopen jaren.’ Tijdens het college waarin het onderwerp werd behandeld was een afvaardiging uit Madrid aanwezig om het beleid uiteen te zetten. ‘Minstens evenveel indruk maakte het bezoek aan Boca Juniors, de club van Diego Maradona, die zijn club elke wedstrijd vanuit zijn eigen skybox toejuicht.’

Ook liep Elberse een dag mee met Maria Sharapova, de voormalige nummer één van het vrouwentennis.

‘Sharapova is de best betaalde vrouwelijke sporter ter wereld. Ik vroeg me af hoe ze dat voor elkaar had gekregen en waarom bedrijven juist met haar in zee wilden. Sharapova heeft een uitgebreid team om haar heen dat heel bewust haar imago als winnaar heeft opgebouwd. Zo heeft ze lange tijd enkel interviews gegeven na gewonnen wedstrijden en ze verbindt haar naam alleen aan merken met een krachtige winnaarsuitstraling, zoals Nike of Canon PowerShot. Een heel belangrijke factor bij het succes van Sharapova is haar eigen intelligentie. Een praatje bij de VN over Tsjernobyl gaat haar even makkelijk af als het onderhouden van goede contacten met de sponsors.’

Het zijn prijzige projecten, een reisje naar Buenos Aires hier, een trip naar Madrid daar. Maar aan geld is aan Harvard geen gebrek. ‘Elk jaar stel ik in een paar uur een plan op voor het aankomende academische seizoen. Daarin schrijf ik welke onderzoeken ik wil doen, welke reizen ik wil maken voor mijn casestudies en welke conferenties ik wil bijwonen. Op basis daarvan wordt een berekening van de kosten gemaakt en dat geld krijg ik gewoon. Beurzen aanvragen hoeft niet, alles wordt betaald uit het eigen vermogen van de universiteit. In het eerste jaar dat ik hier werkte, was mijn budget op maar ik wilde nog graag naar een congres. Ik stelde voor het congres dan maar te laten schieten. Dat voorstel werd beantwoord met een mail dat ik absoluut moest gaan. En dat de universiteit ervoor zou zorgen dat het me volgend jaar niet weer zou gebeuren dat ik geld tekort kwam.’ l

Anita Elberse (1973) studeerde communicatie­ wetenschap aan de UvA, waar ze in 1996 afstudeerde. In 2002 promoveerde ze aan de London Business School (University of London). Sinds 2003 is ze verbonden aan de Harvard Business School.

Anita Elberse, foto: Bob Bronshoff

Oud UvA-student communicatiewetenschap Anita Elberse, tegenwoordig associate professor aan Harvard Business School, was even terug aan de UvA. Folia sprak met haar.

Anita Elberse, foto: Bob Bronshoff

annonces ATTENTIE In Folia 08, verspreiding 15 oktober, zullen geen Annonces worden opgenomen.

In week 43 (20-24 oktober) verschijnt Folia niet.

CULTUUR Quaker Meeting - Leden van het Religieus Genootschap der Vrienden – Quakers - komen elke zondag een uur in stilte samen. U bent van harte welkom: Vossiusstraat 20, aanvang 10.30 uur. www.quakers.nu; tel. 020 612 5703.

Zondag naar de kerk? www.studenten­ekklesia.nl 11.00 uur - De Rode Hoed Keizersgracht 102 - Amsterdam De danscursus Rhythms at Work is voor dansliefhebbers die meer vanuit hun gevoel willen (leren) dansen, dus vrijer willen bewegen en tegelijkertijd op een plezierige en eenvoudige manier aan hun conditie willen werken. Door de verscheidenheid in ritmes, muziek en dansoefeningen zijn de lessen een ware ontdekkingsreis. Kijk voor meer informatie op www.rhythmsatwork.nl of bel naar 020 661 3390.

De Bijbel voor Beginners Maandelijkse cursus voor totaal oningewijden over de bijbelse verhalen. Ook ontstaansgeschiedenis, cultuur en de verschillende vertalingen komen aan bod.

Tijd: eerste woensdag van de maand, 20.00-22.00 uur.

Eerste bijeenkomst: 1 okto-

Colofon

promoties Annonces: Annonces zijn advertenties zonder winstoogmerk, bestemd voor de particuliere aanbieder. Annonces kunnen worden geplaatst in Folia én op de website www.Folia.nl. Aanbieden: Aanbieden van Annonces kan via www.folia.nl – Folia Weekblad. Daar vindt u ook alle informatie over de tarieven e.d. ber a.s. Locatie: Hogeschool InHolland, Laan van Kronenburg 7A, Amstelveen.

Docent: drs. Aviva Boissevain. Kosten: €10 hele cursus. Studenten halve prijs.

Opgeven: a.boissevain@ vdga.nl of 020 622 6594.

The Great Famines in the USSR (1931–34) and China (1959–61): Natural Disasters, Policy Failures, Crimes? – Lezing op vrijdag 3 oktober door Stephen Wheatcroft, professor geschiedenis aan de Universiteit van Melbourne. Discussant: Michael Ellman. Voertaal: Engels.

Toegang gratis – registratie niet nodig. Tijd: 15.00-17.00 uur. Locatie: vergaderzaal NIOD (Herengracht 380). Zie www.chgs.nl Geïnteresseerd in Amsterdams nieuws? Altijd al radioprogramma’s willen maken over politiek, muziek, cultuur of sport? Wordt dan vrijwilliger bij Amsterdam FM. Kijk voor meer informatie op www.amsterdamfm.nl

SPORT Kun jij het nog? Vroeger gekorfbald en bang dat je het verleerd bent? Haal je niveau weer op bij Studenten Korfbal Vereniging Amsterdam. Info www.skvamsterdam.nl of 06 2842 0611.

STUDENTEN­ PASTORAAT vE90 Elke maandag van 19.0020.00 uur meditatie in de vE90, onder leiding van godsdienstfilosofe Annewieke Vroom. Adres: van Eeghenstraat 90. Zie: www.ve90.nl Vanaf 6/10 start om 19.00 uur een tweewekelijkse gespreksgroep voor studenten met een homoseksuele voorkeur of

Folia: Weekblad voor de Universiteit van Amsterdam Vendelstraat 2, 1012 XX Amsterdam, Tel. 020 – 5253981, Fax 020 – 5253980 redactie@folia.uva.nl, Website: www.folia.nl Uitgever: Stichting Folia Civitatis Redactie: Nadine Böke, Mirna van Dijk (eindredacteur a.i), Anne Rose Haverkamp (stagiaire), Jim Jansen (hoofdredacteur), Truusje van de Kamp (eindredacteur), Margot Riedstra (secretariaat), Dirk Wolthekker.

Medewerkers: Jaron Beekes, Bob Bronshoff, Robbert Dijkgraaf, Louise O. Fresco, René Glas, Max Gortzak (correctie), Julie de Graaf, Marc van der Holst, Jordi Huisman, Bas Kocken, Floor Milikowski, Henk Thomas, Tjebbe Venema, Hans van Vinkeveen, Tim Verlaan, Sake van der Wall, Tamara van der Wind, Joke de Wolf. Folia is aangesloten bij het Hoger Onderwijs Persbureau (HOP) en werkt samen met Havana, het weekblad van de Hogeschool van Amsterdam.

Havana redactie: Annemarie Vissers, Tomoko Claringbould, Wouter de Haan, Tim van den Berg, Wim de Jong Redactieraad: Simon Dikker Hupkes, Lief Keteleer (voorzitter), Amanda Kluveld, Paul Krediet, Kathusha Sol, Bert Vuijsje, Rogier Wind.

Bladmanagement: Impressum, Zoetermeer, Lay-out: Carl Zevenboom, Amsterdam, Druk: Dijkman Offset, Diemen, Advertentiewerving: Bureau van Vliet bv, Zandvoort, Tel. 023 – 5714745, Fax 023 – 5717680, zandvoort@bureauvanvliet.com Abonnement: E 46,90 per jaargang. Opgave: 020 – 525 3981, mededelingen@folia.uva.nl of www.folia.nl

30 | Folia 06

twijfels daarover. Zie: www. ve90.nl

STUDENTEN SPORTCENTRUM USC Sport-voor-Nop week Kom van 3 t/m 7 november gratis sporten bij het USC. Iedereen is welkom, studenten en niet-studenten en ook als je nog geen lid bent van het USC. Meer info volgt snel op www.usc.uva.nl Startdata diverse cursussen - 13 oktober: Indoorklimmen, maandag 18.00-19.30 uur - 14 oktober: Sportduiken, dinsdag 20.45-22.00 uur Voor meer info check www. usc.uva.nl Zaalhockeycompetitie 7 oktober start de zaalhockeycompetitie op het USC. Iedere dinsdag van 18.0022.00 uur. Geef je op met je team, of individueel bij het USC. Gratis inloopspreekuur Fysiotherapie op het USC, iedere maandag en woensdag 16.00-17.00 uur, op afspraak, bel 020 301 35 40.

STUDENTENZAKEN (UvA) Op www.uva.nl/studentenzaken staat alle informatie over de afdelingen van Studentenzaken – Studentendecanen, Bureau Studentenpsychologen, Loopbaan Advies Centrum, Bureau Internationale Studentenzaken, Trainingscentrum en het Service & Informatiecentrum. Studentenzaken is ook bereikbaar via tel. 020 525 8080.

VERDIENEN Voor onze tweeling van 5 zijn wij op zoek naar een student(e) die hen twee dagen per week in Naarden na school zou willen opvang­en, 06 1899 0319.

Gevraagd: huishoudelijke hulp, 3 uur per 14 dagen, €14 per uur. Tel. 676 7683.

Voor een beginnend student politicologie aan de UvA zoek ik een ouderejaars student die mij wil assisteren op vaste wekelijkse tijdstippen in Amsterdam Zuid. Informatie: mevr. drs. E.M.M. van der Hagen, tel. 020 679 3331.

Oppas gevraagd: Wie wil onze lieve zoon (5 jaar) 2x per week ophalen van school en opvangen, in totaal 6 uur. aleks22@gmail.com Gezin woonachtig naast Olympisch Stadion is op zoek naar studente(s) voor hulp met kinderen en huishouden

op ma., wo., en do. tussen 17.00 en 20.00 uur. Reacties graag naar tonwagemans@ hotmail.com of bel 06 2786 1188.

Geen college op donderdagmiddag en wel geld verdienen? Kom oppassen op ons: 2 meisjes van 2 en 4 jaar in Amsterdam (Rivierenbuurt). We houden erg van verkleden, buiten spelen en je kunt ons ook overal mee naar toe nemen in de bakfiets! Interesse of meer informatie bel Susan tel. 020 400 4465 of 06 1429 2312. Mailen kan natuurlijk ook Suzandbergen@ planet.nl Studente om op te passen op onze dochters van 5 en 7 jaar, voor 1 of 2 dagen in de week, van 15.00 tot 19.00 uur. Wij wonen in het Centrum. Bel voor nadere informatie: 06 2021 0673.

Voor een beginnend student aan de UvA zoek ik een gevorderde student geneeskunde of psychologie om mij te assisteren bij de begeleiding op vaste wekelijkse tijden in Amsterdam Zuid. Honorarium nader overeen te komen. Informatie: tel. 020 679 3331.

VRIJWILLIGERSWERK, STAGES, e.d. www.wereldreizigergezocht. nl - Leren-leven-werken voor jongeren van 18 tot 30 jaar in Afrika, Azië of Latijns-Amerika. Info-ochtend 4 oktober te ’s-Hertogenbosch Word nu actief lid in het Unicef Studententeam van Amsterdam - In Amsterdam en in diverse andere Nederlandse steden zijn Unicef studententeams ontstaan. In een Unicef studententeam werk je samen naar twee evenementen per jaar toe om het werk van Unicef onder de aandacht van jongeren te brengen, nieuwe leden te werven en geld in te zamelen. Het Unicef studententeam Amsterdam is op zoek naar leden om het team te versterken.

Lijkt het je wat om je naast je studie in te zetten voor een goed doel samen met andere studenten? Kijk dan voor meer informatie op de volgende website: www. unicef.nl/studenten

WONEN Iets te verhuizen? Ik kom met een grote bus voorrijden. Studentenverhuizingen binnen A’dam. van stoep tot stoep; €35. Ook met verhuismannen en touw en blok. Ook

DINSDAG 07/10

10.00 uur: Heike Schmidlin - Geneeskunde Transcriptional control of human plasmacytoid dendritic cell and B cell differentiation.

Promotoren: Prof.dr. H. Spits en mw. prof.dr. C.H. Uittenbogaart. (Agnietenkapel) 12.00 uur: Tarlach McConagle - Rechtsgeleerdheid Minority rights and freedom of expression: a dynamic interface.

Promotor: Prof.mr. E.J. Dommering. (Agnietenkapel) 14.00 uur: Rex Arendsen - Rechtsgeleerdheid Geen bericht, goed bericht.

Promotor: Prof.dr. T.M. van Engers. (Agnietenkapel)

WOENSDAG 08/10

10.00 uur: Odette de Wilde - Geneeskunde Looking under the hood of the mind.

Promotor: Prof.dr. D.H. Linszen. (Aula) 12.00 uur: Nadine Gibson - Geneeskunde The diagnosis and prognosis of venous thromboembolism.

Promotor: Prof.dr. H. Büller.(Aula)

DONDERDAG 09/10

12.00 uur: Floris Roelofsen - Wijsbegeerte Anaphora resolved.

Promotor: Prof.dr. J.A.G. Groenendijk. (Agnietenkapel) 14.00 uur: Laurens Dragstra - Rechtsgeleerdheid Enige opmerkingen over partijfinanciering.

Promotor: Prof. mr. J.A. Peters. (Agnietenkapel)

VRIJDAG 10/10

10.00 uur: Floor van Rooij - Pedagogiek The experience of involuntarily childless Turkish migrants in the Netherlands: parenthood motives, psycho-social consequences, responses and help-seeking behavior.

Promotor: Prof.dr. J.M.A. Hermanns. (Agnietenkapel) 11.00 uur: Valeria Ramaglia - Geneeskunde The complement system in the peripheral nerve.

Promotor: Prof.dr. F. Baas. (Aula) 12.00 uur: Hilje van der Horst - Cultuurgeschiedenis Materiality of belonging: The domestic interiors of Turkish migrants and their descendants in the Netherlands.

Promotor: Prof.dr. G.W.J. Rooijakkers. (Agnietenkapel) 14.00 uur: Natalie Stevens - Archeologie Hemel op aarde. Een nieuwe macro- en microkosmische analyse van Etruskische goden, heiligdommen en culten vanaf ca. 700 tot 264 v. Chr. Promotor: Mw. prof.dr. M. Gnade. (Agnietenkapel)

ORATIES / AFSCHEIDSCOLLEGES WOENSDAG 08/10

14.00 uur: Afscheidscollege prof.dr. M.A. Woidich, hoogleraar Arabisch, semitologie, de islam en zijn historische aspecten en het Syrisch Europese reizigers en het Arabisch. (Doelenzaal, Universiteitsbibliotheek, Singel 425.)

DONDERDAG 09/10

14.30 uur: Oratie prof.dr. A.F.W. Bosman, hoogleraar Geschiedenis van de bouwkunst Architectuur en geschiedenis. (Aula)

VRIJDAG 10/10

14.30 uur: Oratie prof.dr. H.G. van Werfhorst, hoogleraar Sociologie, i.h.b. Methoden en Technieken van SociaalWetenschappelijk Onderzoek Leren of ontberen? Over onderwijsinstituties en ongelijkheid.

(Aula) Promoties, oraties en afscheidscolleges vinden plaats in de Aula van de UvA, Lutherse Kerk, Singel 411 of de Agnietenkapel, Oudezijds Voorburgwal 231. Zie www.uva.nl/agenda

buiten A’dam mogelijk. Bel Taco: 06 4486 4390; www. vrachttaxi.nl

020 566 3090, spermabank@ amc.uva.nl of www.spermadonoren.nl

DIVERSEN

V•V•A•O-vrouwenvereniging-hoogopgeleidnetwerk-contacteninternationaal-V•V•A•O-zie: www.vvao.nl

De Spermabank van het AMC is op zoek naar spermadonoren. Onkosten worden vergoed. Nadere informatie tel.

roem

Gitarist Door Dirk Wolthekker

‘Ik heb niet uit mijn studie gehaald wat er in zat, maar tegelijkertijd heeft de UvA ook onvoldoende uit mij gehaald’, zegt Kathalijne Buitenweg. ‘In mijn studietijd, en ook daarvoor, hield ik me veel bezig met internationaal jongerenwerk. In Duitsland begeleidde ik bijvoorbeeld een antifascismekamp en in Rusland was ik betrokken bij de organisatie van een democratiseringskamp. Jongerenorganisaties beschouw ik als scholen voor het leren van burgerschap. Door het maken en uitvoeren van plannen en door samenwerken leren jongeren op een volwaardige manier deel te nemen aan de samenleving. Tijdens mijn studie ben ik ook jongerenvertegenwoordiger geweest bij de Raad van Europa, maar de UvA wist al die ervaring niet echt op haar merites te beoordelen. Mijn mentor vond vooral dat ik mijn tijd versplinterde en te middelmatige cijfers haalde.

Ik heb stage gelopen bij de Europese Commissie. Die stage had ik helemaal zelf geregeld, maar dat was geloof ik niet echt de bedoeling van de UvA, want mijn stage werd uiteindelijk wel afgetrokken van het totaal aantal stages dat de universiteit kreeg toegewezen door de commissie. Al tijdens mijn studie woonde ik in Brussel. Ik reisde braaf af naar de werkgroepen, maar deed niets extra’s binnen de universiteit. Achteraf heb ik het idee dat ik onvoldoende wetenschappelijk geschoold ben, maar wellicht is dat meer een karaktereigenschap, twijfelen of het voldoende is.’

Kathalijne Buitenweg (1970), delegatieleider voor GroenLinks in het Europees Parlement, heeft aanvankelijk ‘gemengde gevoelens’ als ze praat over haar studietijd aan de UvA, waar ze Europese studies en amerikanistiek studeerde. ‘Ik ben altijd geïnteresseerd geweest in internationale samenwerking, de Europese gedachte.

Europese studies gaf daarin een goed inzicht, het was multidisciplinair met veel geschiedenis en recht. Al deed ik veel dingen buiten mijn studie, toch ben ik er ook nog amerikanistiek bij gaan doen. De reden dat ik die opleiding ook nog wilde volgen was nogal prozaïsch: ik kon op die manier een jaar studeren in Minneapolis.

foto: Bob Bronshoff

Ze studeerde Europese studies en amerikanistiek en werd Europarlementariër: Kathalijne Buitenweg.

Kathalijne Buitenweg

Daar woonde Prince en ik was ervan overtuigd dat ik zijn nieuwe gitarist kon worden.

Ik heb geen typisch studentenleven gehad. De eerste anderhalf jaar heb ik in een studentenhuis op Kattenburg gewoond. Daarna in veel verschillende appartementjes, samen met twee stewardessen van de KLM. Allemaal waren we veel weg. Zij aan het werk en ik met mijn vrijwillige jongerenwerk. Ik studeerde ook veel.

Zowel in de UB als bijvoorbeeld op de trap van een jeugdherberg waar ik logeerde las ik acht bladzijden per uur, precies in een schema uitgezet. Doordat ik veel dingen ernaast deed, moest ik strak plannen. Gestructureerd leren schrijven, rationeel denken, zoeken naar oorzaak en gevolg. Dat zijn zaken die ik tijdens mijn studie heb geleerd.

In het Europees Parlement ben ik vooral actief op het terrein van justitie en mensenrechten. Terreurwetgeving is tegenwoordig in Europa een hot item, maar over de consequenties die dat heeft, daarover wordt te

weinig nagedacht – ook door politici. De huidige terreurwetgeving, waarbij we burgers aan massale surveillance onderwerpen in plaats van gericht op zoek gaan naar verdachten, zal op de lange termijn een schadelijk effect hebben op de relatie tussen burger en overheid.

Juist op die terreinen heb ik zowel met mensen uit de praktijk als met wetenschappers veel contact. Door wetenschappelijke kennis en ervaring probeer ik me aan de waan van de dag te ontworstelen.

‘Bij de volgende verkiezingen voor het Europees Parlement, in 2009, ben ik niet herkiesbaar. Ik heb dan tien jaar in de Europese politiek gezeten en veertien jaar voor GroenLinks gewerkt, dat lijkt me een mooi moment om afscheid te nemen. Ik ben niet teleurgesteld, maar wil gewoon iets anders, al wil ik wel maatschappelijke invloed houden. Promoveren op de effecten van antidiscriminatiewetgeving in Europa is een stille droom. Maar ook het bedrijfsleven zou kunnen, al zou ik dan niet op de afdeling winstmaximalisatie willen werken.’ l

Folia 06 | 31

foto’s: Henk Thomas

dijkgraaf & fresco

Sudoku

English Spoken ‘Dames en heren, ladies and gentlemen, het verheugt mij zeer u vandaag als nieuwe medewerkers en studenten te begroeten. Als buitenlandse aio’s en staf vertegenwoordigt u nu 23 procent van onze illustere universitaire gemeenschap. Wij van de UvA zijn zeer trots op onze internationale ambities. Wij streven ernaar mee te tellen in de wereldtop, de world league. Daarom zijn wij heel blij met u. We are an international enterprise, naturally, since our history of the Vay-Ooh-Say, our golden age with Rembrandt and a few others, Huygens, and Spinoza enzovoort. Ik bedoel, onze openheid en tolerantie zijn al eeuwenlang beroemd.

Helaas is deze Folia in het Nederlands gesteld, net als vele vergaderstukken. Maar troost u, iedere medewerker hier spreekt vloeiend Engels, dus niets belet u om een vertaling te vragen aan uw collega’s. Dat schept gelijk een band, nietwaar. In de wandelgangen van uw leerstoelgroep zoemt het immers van de buitenlandse talen! I mean we don’t see a pro­ blem here, absolutely not. Tenslotte staan wij ook het meest van alle Europese landen open voor de Amerikaanse cultuur.

You did not choose Amsterdam for nothing. Because Amsterdam is de meest internationale stad van Nederland. Real universities, such as Amsterdam, excel through a sense of universalism. Dat is een mooie vondst hè, ik leg dat even uit aan onze Nederlandse collega’s hier, want die formulering komt van de afdeling voorlichting en zoiets heeft soms nog even wat extra voorlichting nodig. Universalisme, dat is een woordspeling, een playing with words, op de universiteit en het universum. In feite willen wij voor iedereen een theorie en een praktijk van het alles zijn. Something like that.

So to conclude, I think it is a good idea for you to learn Dutch, ladies and gentlemen, want voorlopig blijven we toch gewoon in het Nederlands functioneren. And then, with Dutch you will integrate better, want hoewel tegenwoordig ook de bakker en de slager een mondje over de grens spreken, is iedereen toch aardiger tegen u als u laat merken dat u uw best doet om in te burgeren. Daarvoor helpt ook een huisdier, liefst zo’n dikke gestreepte poes op de vensterbank, voor de gezelligheid. Dat is a typical untranslatable concept. Ook moet u een fiets kopen, for your inner city mobility, in gewoon Nederlands: daarmee kom je nog eens ergens. And oh yes, I will ask Folia om het nieuws op een aparte Engelse pagina te zetten, dan weet u what is going on here in onze Joe-vie-Aah. Again welcome everybody!’

Louise O. Fresco is universiteitshoogleraar duurzame ontwikkeling.

In bijgaand diagram is een aantal cijfers geplaatst. Aan jou de taak om in alle lege vakjes een cijfer in te vullen, zodanig, dat op elke horizontale en verticale regel en in elk van de negen blokjes van negen cijfers waaruit het diagram is opgebouwd, alle cijfers van 1 tot en met 9 eenmaal voorkomen.

Plaats vervolgens de cijfers uit de grijze vakjes over naar de corresponderende vakjes van het oplossingbalkje, voor de oplossing van deze sudoku.

Helemaal ingevuld? Stuur de oplossing (o.v.v. naam en huisadres) uiterlijk dinsdag 7 oktober op naar Folia, Vendelstraat 2, 1012 XX Amsterdam en maak kans op twee toegangskaartjes voor bioscoop Kriterion, www.kriterion.nl