Folia magazine #9 by Folia

FoliaMagazine

Mijn ouders hebben de boete voorgeschoten.

Ik moet niet te veel rondfucken.

Hier is een kwalitatief goede opleiding nog betaalbaar.

Nu hoef ik minder te lenen. Dat is mooi.

Als je echt goed bent, kom je er wel.

weekblad voor HvA en UvA

nr. 09 7/11/2012

T Ik wil gewoon doen wat ik leuk vind.

We will find a way to make it work. Ik ben wel blij dat Wilders’ partij kleiner is geworden.

N Ik solliciteer ook op banen onder mijn niveau.

S Ik heb wel gekeken naar carrièreperspectief bij het kiezen van mijn studie.

D Er zijn gewoon te weinig vacatures.

T De stap om te studeren wordt groter door het sociaal leenstelsel.

T Ik las laatst dat journalistiek op nummer twee staat van de minst gevraagde banen.

U Heel veel mensen om me heen zijn eindeloos aan het zoeken.

V Je kan er toch niets aan veranderen.

I Ik maak me vooral druk om kortetermijnzaken.

Je kunt niet eerst allerlei opleidingen uitproberen. Dat je arm bent als student is een mythe.

D Het is een optie om naar het buitenland te gaan.

E Werkgevers zijn sowieso wel geïnteresseerd in bèta’s.

Folia2012okt_2:Opmaak 1 01-11-12 09:15 Pagina 1

(advertenties)

e-mail: hotel@lecoin.nl internet: www.lecoin.nl

Nieuwe Doelenstraat 5 1012 CP Amsterdam 020 - 5246800

Hotel Résidence Le Coin Het hotel, al jaren een pleisterplaats voor haar Universitaire gasten, ligt in het oude centrum van Amsterdam en op een steenworp afstand van nagenoeg alle universitaire afdelingen. Ook is het een uitstekend vertrekpunt voor het ontdekken van alles wat de stad te bieden heeft, van het bijwonen van een theatervoorstelling tot een rondvaart in een van de vele monumentale grachten. Gasten van de UNIVERSITEIT VAN AMSTERDAM en de HOGESCHOOL VAN AMSTERDAM kunnen rekenen op een gereduceerd tarief en ontvangen bij een eerste overnachting, met verwijzing naar deze advertentie, een leuke attentie. Aan onze vaste gasten wordt natuurlijk ook gedacht.

Bezoek onze website of bel voor nadere informatie.

Gastvrijheid in een karakteristieke sfeer

Woonruimte te huur aangeboden TIJD OVER? MOOI! GEEF DIE DAN MAAR AAN NASRIN

Gemeubileerd 2-kamer appartement (ca 100m2) aan de Sarphatistraat 133-141 te Amsterdam Dit fraaie appartement bevindt zich tussen het Roeterseiland en de Amstelcampus

Prijs per maand € 1.425,00 incl. gas, water en elektra

Nasrin Sotoudeh maakte zich sterk voor de mensenrechten in Iran. Nu zit ze in de gevangenis. Een team van vrijwilligers gaat er alles aan doen om haar vrij te krijgen.

Ben jij een teamplayer met ambitie en een creatief brein? Wil je leren campaignen en ben je beschikbaar van 14 januari tot 9 februari 2013? Geef je dan vóór 3 december op via de website

www.4weeksforfreedom.nl Voor inlichtingen bel tijdens kantooruren UvA Vastgoed BV mevr. M. van Tol tel: 020-5256151

UvAVastgoed.indd 1

02-11-12 14:38

inhoud #09

redactioneel Engagement

Tafelgesprekken 6

Enige weken geleden stond er in Folia Magazine een groot stuk We schoven aan bij de lunch en vroegen studenten over de samenwerking tussen de naar hun vertrouwen in de toekomst. HvA en het UAF inzake vluchtelingstudenten. Behalve een formele samenwerking vertoont de HvA, in samenwerking met Movies that Matter en het UAF, het komend jaar een aantal films Amsterdam werkt hard aan studentenhuisvesting. met als doel ‘HvA-studenten 380 CONTAINERMaar er blijft een tekort. bewust te maken van de wereld WONINGEN om hen heen’. Vorige week werd Monsieur Lazhar vertoond. De film was meer dan goed, maar een minpuntje was de opkomst. Er waren slechts drie NO O studenten RD – alle drie vluchteling – aanweCONTAINERBuitenlandse studenten krijgen moeilijk contact met907 WONINGEN zig. Uit steeds meer geledingen Nederlanders. Gelukkig is er hulp voor ze. van de HvA hoor ik medewerkers klagen over het gebrek aan W E S T E R PAR K engagement van HvA-studenten. Als er geen studiepunten of geld HOGE 650 BRETTEN te verdienen is, dan geven ze niet thuis. Hoewel ik geen harde Museum- en collectie-expert Ellinoor Bergvelt geeft haar statistieken heb, leeft ook bij mij mening over het heropende Stedelijk Museum. GAKdit beeld. De HvA afficheert zich 320 GEBOUW G E U ZE N VEL D graag met de slogan ‘meer dan SLOT E RM EER alleen studeren’. Maar hoe zorg je BOS EN ervoor dat studenten daadwerkeLOM M E R lijk meer doen, zonder dat je ze er studiepunten voor geeft? Wie B I N N E N S TA D het weet mag het zeggen. Met krav maga schakel je je tegenstander

Nooit genoeg kamers 10 Leren integreren 24 Museumstuk 28

10 seconden vechten 34

717

ELSEVIERGEBOUW

REMBRANDTzo snel mogelijk uit. En alles mag. PARK128

Jim Jansen, hoofdredacteur Folia

GEBOUW

en verder

(twitter)

SLOT E RVA A RT OVERT O O M S E de week/het moment/navraag 4-5 passie 15 drift 17 objectief 18-19 VELD

opinie 20-22 Asis Aynan 21 Emma Curvers 22 promoties 23 154 lezingenladder 27 overigens 31 Folia maakt kennis 32-33 op de tong 37 DE PIJP 460 prikbord G0-WEST38-39 wasdom 40-41 stage 41 toehoorders 42 de lezer/deining 43 ZUID

555

TURNKEY

Magazine, jim@folia.nl, @jimfjansen

O O ST AMSTELCAMPUS

376

EENHOORNGEBIED Folia Magazine

WAT E RG

de week Broekriem aan, olympische vlam uit

u de plannen in het regeerakkoord beginnen in te dalen, schreeuwt half Nederland moord en brand. En dan met name het vermogende, pardon, het hardwerkende deel. Vooral de inkomens tussen 55.000 en 75.000 euro gaan er flink op achteruit, viel in alle kranten te lezen. Per maand lopen de netto lasten ruim 200 euro op. Dat moet er bij Paul Doop nog net vanaf kunnen. Deze week werd bekend dat hij met een jaarsalaris van 224.800 euro op plaats vijftien staat van de grootverdieners in het hoger onderwijs. Zijn broekriem hoeft dus niet al te strak aangehaald. Voor studenten is dit wel een ander verhaal.

Volgens Thijs van Reekum van het Interstedelijk Studentenoverleg (ISO) zijn zij de werkelijke melkkoe van de bezuinigingen. Studenten moeten jaarlijks 5000 euro meer gaan lappen, becijferde hij. Ze krijgen geen zorgtoeslag meer en verliezen de basisbeurs. Dan maar lekker goedkoop bij paps en mams blijven wonen, zou je denken. Maar ook de ov-jaarkaart voor studenten gaat eraan. Pendelen kost dan een fortuin. En een betaalbare kamer in Amsterdam is net zo makkelijk te vinden als een speld in een hooiberg. Ondanks alle pogingen van de gemeente om studenten in containers en slooppanden onder te brengen, is er nog steeds een schrijnend tekort aan kamers in de hoofdstad volgens de Asva. Maar het nieuwe regeerakkoord heeft niet alleen consequenties voor de student zelf. Nu Samsom en Rutte ook maar hebben afgezien van de ambitie om de Olympische Spelen in 2028 naar Nederland te halen, moet het onderwijsprogramma van de HvA wellicht nog eens kritisch bekeken worden. Onder de bezielende leiding van lector topsport Cees Vervoorn stond de hogeschool – en dit is een eufemisme – niet bepaald onwelwillend tegenover Nederlandse

FoliaMagazine

UvA-student Future Planet Studies Kasper Hoex maakte een briljant filmpje over het lot dat veel studenten beschoren is: uren op en neer reizen tussen ouderlijk huis en collegezaal. Dan kan je net zo goed je boeltje opslaan in de intercity. Maar ook dat wordt onbetaalbaar nu het nieuwe kabinet de OV-jaarkaart voor studenten af wil schaffen.

deelname aan de Spelen. Collegereeksen, onderzoeksrapporten, debatavonden: kosten noch moeite werden gespaard om een lans te breken voor het sportevenement. Het mocht niet baten. Belastingtechnisch voert het nieuwe kabinet een hoop veranderingen door. De assurantiebelasting wordt meer dan verdubbeld, de lasten voor werkgevers gaan omhoog, de belastingschijven worden herzien: volgt u het nog? Nee? Vraag Jeroen Demmers eens om advies. De HvA-docent bedrijfseconomie kan het u ongetwijfeld heel goed uitleggen. Hij is de ster in een nieuwe cam-

pagne van de Belastingdienst. Alleen maar omdat een productiebedrijf zijn deelnamefilmpje voor de HvA Research Battle onder ogen kwam en hem castte voor de rol. Zo zie je maar, ook in zware tijden kan een dubbeltje nog een kwartje worden. yyy Eva Rooijers en Gijs van der Sanden 2 november 2012

tweet van de week Fleur @Heupflacon Mijn financiële problemen zijn inmiddels zo structureel dat de enige oplossing is om me te laten drogeren in een psychologielab van de UvA. https://twitter.com/Heupflacon/status/

Voor het geval u het mocht denken: koningin Beatrix en de zojuist door haar beëdigde Minister van Onderwijs, Cultuur & Wetenschap, Jet Bussemaker, zijn hier niet naar een verloren contactlens aan het zoeken. De dames kijken naar de stickers op de trap van het bordes van Paleis Huis ten Bosch in Den Haag, om te zien waar zij moeten staan voor de foto. Op verzoek van de Tweede Kamer was maandag 5 november de beëdiging van de ministers van het nieuwe kabinet voor het eerst openbaar. yyy Harmen van der Meulen

navraag Mirza Idu Ruim 900.000 mensen keken vorige week naar Operatie Live van Omroep Max. Vanuit het AMC werd live een niertransplantatie uitgezonden. Een bijzondere operatie, omdat het ging om een levende donor. Transplantatiechirurg Mirza Idu voerde de ingreep uit. Livetelevisie en ziekenhuizen. Gingen die niet heel slecht samen? ‘Met de recente gebeurtenissen bij het VUmc in het achterhoofd waren wij in het AMC in het begin inderdaad nogal huiverig. We hebben toen eerdere uitzendingen van het programma bekeken en hebben uitvoerige gesprekken gevoerd over de privacy van de patiënten en het personeel. Na intern overleg stemden we uiteindelijk in.’ Wat trok u over de streep? ‘Er bestaan een hoop indianenverhalen over nierdonatie. Dat je daarna nooit meer kunt sporten, bijvoorbeeld. Of dat je de rest van je leven medicijnen moet slikken. Patiënten vinden

het bovendien moeilijk het verzoek aan vrienden of familie voor te leggen. Wij zagen dit als een kans om een eerlijk en genuanceerd beeld te geven van hoe een levende niertransplantatie, zoals dat heet, in zijn werk gaat. Met als ultiem doel natuurlijk om donoren te werven. Daar is een tekort aan, terwijl de nier van een levende donor gemiddeld tien jaar langer meegaat dan de nier van een overleden donor.’ En de patiënten in kwestie? Zagen die het wel zitten? ‘Er is uiteraard uitgebreid met hen overlegd en ze zijn ook gewezen op eventuele nadelige consequenties. Over tien jaar is het beeldmateriaal bijvoorbeeld nog steeds te bekijken. En bij de

bakker herkennen mensen je misschien ineens. We hebben ze bedenktijd gegeven, maar al vrij snel besloten ze mee te doen. Ook zij wilden aandacht vestigen op het donortekort.’ Was u zich er tijdens de operatie bewust van dat honderdduizenden mensen over uw schouder meekeken? ‘Mijn collega’s en ik hebben onszelf toegesproken: we doen het gewoon zoals we het altijd doen. We laten ons niet opjagen. Van die al die kijkers was ik me niet voortdurend bewust. Ik zag vooral die drie camera’s, die in de operatiekamer stonden.’ yyy Gijs van der Sanden

FoliaMagazine

Het woord op de straat Crisis, werkloosheid, gedwongen lenen in plaats van studiefinanciering; de huidige generatie studenten is het kind van de rekening die de vorige generaties hebben laten oplopen. Wat vinden studenten daarvan en hoe bezien zij de toekomst? ‘Ik denk altijd: het komt wel goed.’ tekst Vera Lentjes, Eva Rooijers en Fien Veldman / foto’s Danny Schwarz

uiten is het guur en koud. Binnen in het Atrium warmen studenten zich aan kommen soep en koppen koffie. Een meisje met blonde krullen inspecteert het buffet. De budgetmaaltijd van de dag is pasta met maïs en bacon. ‘Ik weet niet of er nog genoeg geld op mijn rekening

staat,’ zegt ze tegen een vriendin. ‘Gisteren is mijn huur afgeschreven.’ Ook de portemonnee van studenten wordt geraakt in deze tijden van crisis. De tweede master is exorbitant duur geworden en de langstudeerboete was nog niet van de baan of het nieuws kwam naar buiten dat de VVD en de

PvdA een sociaal leenstelsel willen invoeren. Dit betekent de facto het einde van de studiefinanciering. Daarnaast zijn de werkloosheidscijfers in jaren niet zo hoog geweest. De jeugdwerkloosheid is de afgelopen jaren zelfs verdubbeld. Onze vraag aan de student: maken jullie je zorgen over deze ontwikkelingen? Over de crisis? Over de toekomst? Of je straks een baan kan

‘Als je echt goed bent, kom je er wel’ vinden? Of je de juiste studie hebt gekozen? Ben je bang dat je je in de schulden moet steken om te kunnen studeren? We schoven bij menig lunchtafel aan. Van de Fraijlemaborg in de Bijlmer tot het Science Park in de Watergraafsmeer. In totaal spraken we met zestig studenten. Kauwend op broodjes kroket en lurkend aan drinkyoghurtjes namen we de stand van zaken in studentenland door. Een representatief beeld van dé mening van dé student gaven de gesprekken niet, maar een grote lijn was zeker te ontwaren. Waar eerstejaars nog vrij optimistisch zijn over hun baankansen – die crisis is vast wel weer over tegen de tijd dat zij

FoliaMagazine

Lambert (21): ‘Ik heb al een tijd geen televisie, dus geen idee wat er in de wereld gebeurt.’ Eenmaal ingelicht over de contouren van het sociaal leenstelsel zijn ze niet blij. Eline: ‘De stap om te studeren wordt zo groter. Zeker voor mensen met minder geld.’ De Amerikaanse Mathew Jacobs (28) mengt zich nu ook in de discussie. ‘Ik ben om verschillende redenen in Nederland gaan studeren, maar om het kort samen te vatten: het geld. Hier is een kwalitatief goede opleiding nog betaalbaar. In Amerika moet je je tot je nek in de schulden steken om te kunnen studeren. Een vriend van mij is opgeleid als docent aan een goede universiteit. Hij heeft een schuld van

‘Je kan er toch niets aan veranderen’

afstuderen – is de economische malaise voor masterstudenten realiteit. Het vinden van een baan is een lastige opgave, voornamelijk voor de studenten aan de alfa- en gammakant: de harde bèta’s komen er wel. Opluchting dat de langstudeerboete een premature dood is gestorven, was er alom. Zowel onder ouderejaarsstudenten die de boete al betaalden, als onder eerstejaarsstudenten. ‘Mijn ouders hebben de boete voorgeschoten,’ zegt tweedejaarsstudent communicatiewetenschappen Robin van Huis (24). ‘Ik zou deze week net met ze overleggen welk deel ik zelf moest betalen. Dat hoeft nu niet meer, dus dat is wel chill.’ Hij vindt het terecht dat de boete is afgeschaft: ‘Het was echt oneerlijk dat die maatregel werd ingevoerd voor huidige studenten.’ Het grootste deel van de studenten is het op dat punt met Robin eens. Toch vinden sommigen het principe dat achter de boete schuilgaat zo gek nog niet. ‘Het gaf je een bepaalde mindset: ik moet niet te veel rondfucken. Studenten

moeten zich realiseren dat ze niet eerst alle mogelijke opleidingen kunnen aftasten voordat ze echt beginnen met studeren,’ zegt Samya Hafsaoui (19) beslist. Zelf heeft ze heel bewust gekozen voor de opleiding International English & Education aan de HvA. ‘Ik wil graag in het buitenland werken en met deze opleiding kan je overal aan de slag.’ Samya zit met vier studiegenoten op de grijze blokken in de grote hal op de begane grond van het Kohnstammhuis. Ook Eline Zeef (22) heeft goed nagedacht voordat ze aan deze studie begon. Hiervoor deed ze al Engels aan de UvA en studeerde ze aan de kunstacademie. ‘Beide opleidingen heb ik niet afgemaakt. Ik ben dus heel blij dat de langstudeerboete is afgeschaft. Ik had er al geld voor opzij gezet. Nu hoef ik minder te lenen. Dat is mooi. Maar ze komen vast met een andere bezuinigingsmaatregel.’ Dat de VVD en de PvdA van plan zijn om een sociaal leenstelsel in te voeren hebben deze studenten nog niet meegekregen. Studiegenoot Joy

200 duizend dollar en kan geen baan vinden.’ De andere studenten zuchten diep. Ze hopen niet dat het in Nederland die kant opgaat. Maar echt zorgen, bijvoorbeeld om de crisis, maken ze zich niet. ‘Ik kan me er wel druk om maken, maar dat heeft toch geen zin,’ besluit Eline. Aan de andere kant van de Wibautstraat, in de overvolle kantine van het Benno Premselahuis, overbruggen vier tweedejaarsstudenten nieuws & media een tussenuur. Zij liggen evenmin wakker van de crisis of het banenperspectief in hun sector. Want met dat laatste is het slecht gesteld. Dat weten zij ook. ‘Ik las laatst ergens dat journalistiek op nummer twee staat van de minst gevraagde banen,’ zegt Sasja Walstra (19). ‘Tijdens de introductie hielden verschillende freelancejournalisten een praatje. Veel hadden er noodgedwongen een baan naast, als docent bijvoorbeeld,’ valt Soesha Zuiderwijk (19) haar bij. Toch laten ze zich niet afschrikken door deze doemscenario’s. ‘Ik denk altijd: het komt wel goed,’ zegt Sasja. ‘Al zal ik er wel heel hard voor moeten werken.’ Soescha: ‘Als je echt goed bent, kom je er wel.’ Dat optimisme over de eigen toekomst kenmerkt de jongere studenten. Ze geloven dat ze

FoliaMagazine

mijn studiefinanciering eindelijk eens gestort wordt,’ zegt Celia. ‘Om kortetermijnzaken dus.’ De meeste studenten reageren gelaten op de plannen die in Den Haag worden gesmeed. In de politiek hebben ze niet veel interesse, en de weinige studenten die de ontwikkelingen wel volgen, ergeren zich aan het politieke spel. Op de barricaden zal je deze generatie niet snel vinden. Tweedejaarsstudente communicatiemanagement Marouschka Acquoy (19): ‘Weet je wat het is? Je kan je er wel druk om maken,

‘We will find a way to make it work’

hun lot in eigen hand kunnen nemen door hard te werken. Zoals de Duitse student Philipp Konnorth (21) het formuleert: ‘We will find a way to make it work. Let’s do it!’ Volgens hem de lijfspreuk van zijn generatie. Hij zit met Celia Prahl (21), een eveneens Duitse studiegenoot,

FoliaMagazine

in de koffiebar van de Fraijlemaborg. Door de ruimte schallen keiharde housebeats. Op de tafel voor hen liggen agenda’s en studieplanningen. Ze nemen het huiswerk van de komende week door. ‘Waar ik me druk om maak, is of ik het aankomende tentamen wel ga halen en of

maar je kan er toch niets aan veranderen. Als politici zo’n regeling door willen voeren, doen ze dat toch wel. Dat heb je voor lief te nemen.’ Anne de Vries (23), tweedejaars Fashion Design aan het Amsterdam Fashion Institute, vindt de debatten van politici van een ‘dramatisch niveau’. ‘Ze zijn zo kinderachtig, en dan dat hele mediacircus eromheen. Ik vind het maar niks. Ik ben wel blij dat Wilders’ partij kleiner is geworden bij de afgelopen verkiezingen: dat was nou iets waar ik me echt zorgen om maakte. Zijn ideeën zijn zo radicaal en zijn stemmers erg egocentrisch. Nu zwakt dat een beetje af. Ik hoop dat mensen gaan beseffen dat ze elkaar nodig hebben.’ Anne ziet haar eigen toekomst positief tegemoet. ‘Toen ik begon aan mijn studie Fashion Design heb ik wel over mijn kansen op de arbeidsmarkt nagedacht. Het is natuurlijk moeilijk om een baan te vinden na een creatieve opleiding, maar daar heb ik me niet door laten tegenhouden. Ik wil gewoon doen wat ik leuk vind, en ik denk dat het uiteindelijk wel op z’n pootjes terechtkomt.’ Over de eurocrisis maakt ze zich af en toe wel zorgen: ‘Dat gaat iedereen natuurlijk voelen, maar aan de andere kant kan ik niet in de toekomst kijken: wat voor nut heeft het om me daar druk over te maken?’ Ouderejaarsstudenten maken zich aanzienlijk meer zorgen. Zij weten niet alleen dat het crisis is: ze voelen het ook. De alfa- en gammastu-

denten in ieder geval: de bètastudenten op het Sciencepark hebben meer vertrouwen in hun kansen op de arbeidsmarkt. ‘Werkgevers zijn sowieso wel geïnteresseerd in bèta’s,’ zegt Kyah Smaal (20). Ze zit in het derde jaar van haar studie bèta-gamma en doet een major wiskunde. ‘Van ouderejaars hoor ik dat je dan gewild bent.’ Dat geldt helaas minder voor twee net-afgestudeerden – beide in een gammarichting – die we treffen in de UvA-kantines Agora, op het Roeterseiland, en het Atrium, op het Binnengasthuisterrein. Zoals Carlien Belders (24) die een master Europese studies op zak heeft. Ze is in mei begonnen met solliciteren, maar heeft nog geen succes geboekt. ‘Door de crisis reageren ontzettend veel mensen op dezelfde vacatures. Omdat ik niet een heel specifieke studierichting heb gekozen, spring ik er niet echt uit. Dus ik solliciteer ook op banen onder mijn niveau.’ Voordat ze aan haar studie begon, is ze een tijdje au pair geweest. ‘Het is een optie om naar het buitenland te gaan en mijn oude baantje weer op te pikken. Al is het maar om de tijd een beetje uit te zitten. Ik vrees dat er in andere Europese landen ook geen ander werk is.’

‘Ik wil gewoon doen wat ik leuk vind’

In het Atrium, achter een luxe belegd broodje, vertelt Wessel Haanstra (25), die een master in de sociologie en de planologie heeft, een vergelijkbaar verhaal. ‘Ik heb een tweede master gedaan, want ik besefte dat ik kansloos zou zijn met alleen een sociologiediploma.’ Hij is nu een maand aan het solliciteren. ‘Maar er zijn gewoon te weinig vacatures, en op open sollicitaties krijg ik geen respons.’ De crisis is voor Wessel naar eigen zeggen een ‘keiharde realiteit’. ‘Toen ik begon met studeren was de belofte dat je met een papiertje wel aan het werk zou kunnen. Met de crisis kwam het besef dat dit niet meer het geval is. Heel veel mensen om me heen zijn eindeloos aan het zoeken.’ Zijn tafelgenoot onderbreekt hem: ‘De meeste afgestudeerden vinden wel wat, hoor.’ Wessel antwoordt fel: ‘Nee niet. Ik ken iemand die architectuur heeft gedaan. Nou, dan ben je nu dus gewoon Koos Kansloos. Zij ontvangt een uitkering.’ Met lichte zelfspot vervolgt hij: ‘Dat je als student arm bent, is een grote mythe. Daarna komt pas de echte armoede. Maar we eten nog steeds wel de broodjes van Tony, hè? Dus zo’n ellende is het nou ook weer niet.’ yyy De mensen op de foto’s komen niet voor in het verhaal.

FoliaMagazine

Kamervragen Met de bouw van duizenden extra woningen probeert Amsterdam de kamernood onder studenten te beteugelen. Het is volgens studentenbond Asva lang niet genoeg. Komt er ooit een einde aan de kamernood? Jeff Pinkster

e konden hun geluk niet op. De bijna drieduizend studenten die in 2004 de sleutel van hun Amsterdamse studentencontainer kregen. Van de ene op de andere dag beschikten ze over een woning met keuken, badkamer én eigen voordeur. Sindsdien is het aantal studentenwoningen in Amsterdam meer dan verdubbeld. En er wordt nog altijd bijgebouwd. Een unicum: nooit eerder werkten hogescholen, universiteiten, woningcorporaties en gemeente zo lang en zo nauw samen om het tekort aan studentenwoningen aan te pakken. Maar hoe voortvarend die aanpak ook is, de kamernood zal de gemeente Amsterdam er volgens studentenbond Asva niet mee oplossen. ‘Het aantal studenten blijft de komende jaren stijgen, terwijl veel studentenwoningen weer verdwijnen. De studentencontainers zijn neergezet als tijdelijke oplossing,’ waarschuwt Annick Leeuwenberg, vicevoorzitter en portefeuillehouder studentenhuisvesting van Asva. ‘Amsterdam richt zich te veel op tijdelijke woningen.’ Samen met Utrecht behoort Amsterdam nog altijd tot de studentensteden met de grootste druk op de woningmarkt. Kamernood is er vrijwel heel het jaar, de gemiddelde wachttijd varieert van een jaar in Zuidoost tot vijf jaar in het centrum. Niet heel vreemd, want jaar op jaar nemen de studentenaantallen toe. Inmiddels telt de stad meer dan honderdduizend studenten. Een aantal dat in 2014 naar verwachting is opgelopen tot ruim 120.000, terwijl Amsterdam in 2005 nog zo’n 70.000 studenten telde.

FoliaMagazine

‘Alle prognoses laten zien dat de studentenaantallen de komende jaren door heel Nederland fors zullen toenemen,’ zegt Leeuwenberg. Onderzoek dat vorige week werd gepresenteerd, uitgevoerd in opdracht van de Amsterdamse hogescholen en universiteiten, laat zien dat Amsterdam in 2018 zelfs bijna 140.000 studenten zal tellen. ‘De gemeente moet verder kijken dan 2014. Om nieuwe tekorten te voorkomen moeten nu al plannen worden gemaakt voor de periode na 2014.’ Tot die tijd zorgt de gemeente met zijn partners in elk geval voor de bouw van negenduizend extra studentenwoningen: vijfduizend nieuwbouwwoningen en vierduizend woningen in de bestaande sector – tijdelijk bewoonbaar gemaakte

‘Amsterdam richt zich te veel op tijdelijke woningen’ slooppanden en omgebouwde kantoorpanden. Lous Vinken, programmamanager studentenhuisvesting van de gemeente Amsterdam vindt niet dat de stad zich te veel richt op tijdelijke studentenhuisvesting. ‘We zetten zo veel mogelijk in op permanente woningen, maar laten de kansen voor tijdelijke woningen niet liggen,’ aldus de programmamanager, die benadrukt dat ‘tijdelijk’ langer is dan vaak wordt aangenomen. ‘Soms gaat het wel om een periode van vijftien jaar. Door dat te doen maken we het voor projectontwikkelaars aantrekkelijker studentenwoningen te bouwen in het goedkope segment, het kan en mag eenvoudiger.’

Een voorbeeld daarvan is de D-buurt in Zuidoost. Daar zijn onlangs de eerste van zevenhonderd nieuwe woningen opgeleverd. ‘Die woningen staan er niet voor de eeuwigheid, daardoor is het voor een projectontwikkelaar rendabel.’ Duurzamere voorbeelden zijn er volgens Vinken ook. ‘Op het Science Park in Oost en de Amstelcampus aan de Wibautstraat bijvoorbeeld. Daar worden een kleine duizend woningen gebouwd.’ Zelfs het ombouwen van kantoorpanden loopt ondanks stroperige regelgeving voorspoeding: ‘Het voormalige GAK-gebouw is opgeleverd, evenals het voormalige Acta-gebouw in Nieuw-West. Met de bouw van al die woningen voorzien we in 2014 in de behoefte,’ zegt Vinken. ‘In 2011 zijn al drie- van de negenduizend woningen opgeleverd. Het ziet ernaar uit dat we dat aantal ook gaan halen.’ Vinken wijst erop dat de bijna drieduizend studentencontainers in al deze prognoses nog niet eens zijn meegenomen. ‘We laten de containers langer staan, zeker nog vijf jaar. We gaan dus echt de goede kant op.’ De kamernood zal er rond 2014 hoogstens eventjes mee beteugeld zijn, want in de jaren daarna lopen de tekorten weer op. Volgens de vorige week gepresenteerde cijfers zijn er tussen 2014 en 2018 nog eens 6.800 extra woningen nodig. Het dwingt de gemeente nu toch echt tot langetermijnplanning, erkent verantwoordelijk wethouder Freek Ossel. ‘Voor de periode na 2015 is het belangrijk om verder in de toekomst te gaan kijken.’ yyy

907

380

CONTAINERWONINGEN

NOORD

CONTAINERWONINGEN

WES TERPA RK HOGE BRETTEN

650

320

G EU ZE NVE LD SL O T E R M E E R

GAKGEBOUW

570

BOS EN E LOMMER BINNENSTAD ELSEVIERGEBOUW

717

128

290

REMBRANDTPARKGEBOUW

OOST

154

AMSTELCAMPUS

605

DE PIJP JP

G0-WEST

376

ZU ID

555

ZEEBURGEREILAND

ZEEBURG URG R

SL O TE RVA A RT O V ERT O O M SE VE LD

460

CONTAINERWONINGEN

EENHOORNGEBIED

TURNKEY

627

SCIENCE PARK II

VILLA MOKUM

WATERGRAAFSMEER

RIVIERENBUURT 1000

500

CONTAINERWONINGEN

ZUIDAS

BUITEN VELD ERT

700

VERSPREID DOOR DE HELE STAD 0

STUDENTEN-

1060 INWONINGEN OUDBOUW

nieuwbouw

2722

ZUIDOOST

TIJDELIJKE WONINGEN

ombouw kantoorpanden

D-BUURT

tijdelijke woningen

herbestemming

Nieuwe studentenwoningen die in 2011 en 2012 zijn opgeleverd of waarvan de bouw is gestart. De containerwoningen blijven langer staan.

Hoe wordt het tekort aan woningen eigenlijk berekend? Het is een voor de hand liggende vraag: hoe weet je hoeveel studenten in de toekomst een kamer nodig hebben? De gemeente Amsterdam maakt daarvoor handig gebruik van een enquête die in 2005 is uitgevoerd onder ruim tienduizend studenten: ‘Van zeecontainer tot grachtenpand’. Daar kwam

uit dat gemiddeld zo’n 45 procent van de voltijdstudenten in het wetenschappelijk onderwijs en 28 procent van de hbostudenten behoefte heeft aan een kamer. Dat gegeven wordt jaarlijks afgezet tegen de ontwikkeling van de studentenpopulatie. In 2010 kon zo al vrij nauwkeurig worden

bepaald hoeveel studentenkamers er in 2014 nodig waren. Daarbij is er bewust voor gekozen niet meer woningen te bouwen dan strikt noodzakelijk. Immers: het totale aantal studenten zal op een gegeven moment ook weer afnemen. Maar zoals dat er nu naar uitziet is dat pas na 2020.

FoliaMagazine

Dé bank De Amsterdamse Wisselbank maakte het mogelijk voor mensen om hun geld op een rekening te zetten in plaats van met zakken munten rond te moeten sjouwen. Daarmee stond de Wisselbank aan de basis van de Gouden Eeuw voor Nederland en Amsterdam. Marieke Buijs

mei 1673, een opgewonden mensenmeute dromt samen op de Dam. Op een podium wacht een misdadiger zijn executie af. En niet zo maar een misdadiger. Nee, meesterzwendelaar Rutgert Vlieck, boekhouder van de Amsterdamse Wisselbank. In de loop van de twintig jaar dat hij bij de bank werkte heeft hij zo’n driehonderdduizend gulden (tegenwoordig zo’n achthonderd miljoen euro) ontvreemd uit de bankkas. Dat komt hem duur te staan. De beul ronselt Vlieck af en onthoofdt hem met zijn zwaard. Met de zwendel van Vlieck staat het vertrouwen in de verder zo succesvolle Amsterdamse Wisselbank op het spel. En de bank is cruciaal voor de voorspoed in de stad. Pit Dehing (53) doorspitte jarenlang de archieven van de Amsterdamse Wisselbank en promoveerde 19 oktober op de rol die de bank speelde als financiële autoriteit in Amsterdam en daarbuiten. ‘De Wisselbank maakte Amsterdam in de zeventiende eeuw tot het financiële hart van de wereld. Het stadsbestuur zette dus alles op alles om de reputatie van de bank te redden. Het trok zich niets aan van Vliecks status – hij behoorde tot de elite van de stad – en liet hem zonder pardon executeren om duidelijk te maken dat het geen geknoei met de bank accepteerde.’ Achthonderd valuta De bank is een paar decennia voor Vliecks terechtstelling uit nood geboren. Het betalingsverkeer in Amsterdam is een chaos en belem-

FoliaMagazine

mert de handel in de stad. Er zijn ongeveer achthonderd verschillende valuta in omloop, van Hongaarse dukaten tot Friese rijders en Portugese cruzado. Bovendien bestaan er nog geen bankbiljetten en schommelt de waarde van de munten mee op de koers van het erin verwerkte goud of zilver. De ingewikkelde financiële situatie resulteert in veel gesteggel tussen handelaren. Als een koopman een lading graan uit Letland wil overnemen, moet hij niet alleen de waarde van het graan overeenkomen met zijn handelspartner, maar ook afspreken in wat voor munten en tegen welke koers de betaling wordt voldaan. Vervolgens kan de afnemer zijn munten gaan tellen en plunjezakken vol munten

‘De Wisselbank was zijn tijd ver vooruit’ naar de leverancier slepen. Dehing: ‘De financiële rompslomp kostte meer tijd en energie dan de handel zelf en dat dreef kooplieden tot wanhoop. Zij luidden de noodklok en smeekten de stad om in te grijpen.’ Dat doet de stad rigoureus. In 1609 opent hij de Wisselbank in het stadhuis op de Dam. Vanaf dat moment kunnen kooplieden een rekening openen, daar contant geld op storten en van die rekening vervolgens bedragen overschrijven naar een handelsrelatie. Enige voorwaarde is dat die relatie ook een rekening bij de bank heeft. Sterker nog, de stad gebiedt dat al het volumineuze betalingsverkeer via de bank loopt. Zo

krijgt de bank controle over de grote geldstromen in de stad. Daar verdient zij een aardige duit aan, het openen van een rekening kost op den duur wel vijfentwintig gulden, toentertijd een gemiddeld maandsalaris. Maar rekeninghouders krijgen er ook wat voor terug. Niet alleen betalingsgemak, maar ook zekerheid. De stad staat garant voor het geld op de bank en bestuurders spannen zich in om de waarde van het geld te stabiliseren. Dehing: ‘Met een geraffineerd stabiliseringsbeleid was de Wisselbank zijn tijd ver vooruit. De bank vervulde daarmee eigenlijk dezelfde functie als de huidige centrale bank.’ Rijkste land ter wereld De stroomlijning van het betalingsverkeer en de geboden zekerheid missen hun uitwerking niet. In een mum van tijd heeft de bank een goede reputatie opgebouwd en brengen mensen van heinde en verre hun geld naar Amsterdam. Dehing: ‘Iedereen die ertoe deed in die tijd had een rekening bij de Amsterdamse bank: niet alleen kooplieden, maar ook bijvoorbeeld de koning van Frankrijk, de koningin van Zweden en de Republiek Venetië.’ Het toegestroomde kapitaal geeft een enorme impuls aan de handel in de stad. Samen met de in 1602 opgerichte VOC en de in 1611 opgerichte beurs vormt de Wisselbank de kraamkamer van het financiële kapitalisme. Bijna iedereen die een handeltje bezit profiteert van de bloei. Naast de oude elite ontstaat de nouveau riche, de bovenlaag van de bevolking groeit als kool en de Republiek der Zeven

Het stadhuis op de Dam, met daarin de Amsterdamse Wisselbank / Pieter van Saenredam, 1657

Verenigde Nederlanden wordt het rijkste land ter wereld. Rond 1700 is het inkomen per hoofd van de bevolking er vijftig procent hoger dan in Engeland, het op een na rijkste land ter wereld. Dehing: ‘Buitenlanders die de Republiek bezochten verbaasden zich erover hoe schoon en rijk het hier was, hoe zelfstandig vrouwen waren, hoeveel mensen konden lezen en schrijven en hoe efficiënt het transportsysteem was. Men had het idee dat zich hier een wonder voltrok.’ Niet alleen de kooplieden plukken de vruchten van de doeltreffendheid van de Wisselbank. Het succes legt de bank zelf ook geen windeieren. De bank maakt flinke winst en het stadsbestuur investeert die onder meer in de stad. De begroting van het sterk groeiende Amsterdam is nogal eens niet sluitend en de stad klopt meermaals bij de bank om aanspraak te maken op de winst. Ook de VOC leunt bij tijd en wijle op de reserves van de Wisselbank. Er staat dus heel wat op het spel wanneer de megafraude van Vlieck in 1673 de goede naam van de bank in het geding brengt. Maar het be-

stuur van de bank en de stad treden doortastend op om de naam te zuiveren. Niet alleen executeren ze Vlieck, ze trekken ook lering van de affaire voor het beleid van de bank. Kon Vlieck

‘Iedereen die ertoe deed had een rekening’ als boekhouder nog ongestoord zelfstandig te werk gaan en lange tijd ongemerkt geld van rekeningen achteroverdrukken, na zijn verraad voert de bank de controle op. Hij introduceert een contraboekhouding en rekeninghouders krijgen meer inzicht in de hoeveelheid geld die ze op de bank hebben staan. Die maatregelen missen hun uitwerking niet, de bank herwint het vertrouwen en de Republiek gaat nog jaren van voorspoed tegemoet. In het huidige economische klimaat kunnen banken ook wel een vertrouwensboost gebruiken. Toch denkt Dehing dat een eenvoudige executie dit keer niet volstaat. ‘Er zijn nu

natuurlijk ook oplichters, maar er is niet één persoon verantwoordelijk voor het huidige wantrouwen. Toch kunnen we wel wat leren van de Wisselbank. Die speculeerde namelijk alleen met zijn eigen winsten en niet met de tegoeden van zijn klanten. Tegenwoordig zijn de publieke en commerciële belangen in het bankwezen niet van elkaar te onderscheiden en halen banken risicovolle capriolen uit met spaargeld van rekeninghouders. Als het dan misgaat maken mensen zich terecht zorgen of hun geld nog uit de muur komt en wordt het hele financiële systeem mee de afgrond in gesleurd. Een van de aanbevelingen van de commissie-De Wit, die zich over het bankwezen boog, was dan ook om de publieke en commerciële rol beter van elkaar te scheiden.’ yyy

Pit Dehing Geld in Amsterdam, Wisselbank en wisselkoersen, 1650-1725 ISBN 9789087043117 Prijs € 45,-

FoliaMagazine

(advertentie)

hoogleraren

hoogleraren hoogleraren hoogleraren

passie Fixed gear Michiel Sekan (23, interactieve media) weet ieder onderdeel van zijn drie fixed gear bikes te benoemen. ‘Fixed-gearfietsen zijn eigenlijk niet voor op straat, maar voor baanwedstrijden. De fiets heeft geen rem; je stopt door je benen te blokkeren. De fiets reageert direct op wat jij doet. Je hebt een langere remweg en je bent je daarom extra bewust van het verkeer. Die split-secondbeslissingen geven een adrenalinekick. Je bouwt de fiets zelf op. Onderdelen verzamel ik via internet en bij Pristine. Die gasten zijn mijn vrienden geworden. Materiaal is heel belangrijk. Kies je voor Chinese massaproductie of sterke Japanse onderdelen? In het begin kocht ik goedkope spullen, maar nu schrik ik soms van de rekeningen. Alleen een frame kost soms al zevenhonderd euro. Ik heb drie fixed gear bikes. Een stadsfiets – die ik wel een nachtje ergens durf te laten staan; een NJS-fiets die ik helemaal volgens Japanse eisen heb opgebouwd; en mijn trots: een fiets met moderne onderdelen, strakke lijnen en een simpele kleurstelling. Iedere fiets is een project met een vooraf bedacht plan. Zelf in elkaar zetten is het leukst, een beetje vieze handen krijgen. Ik ben laatst van Amsterdam naar Arnhem gefietst, een tocht van ongeveer 112 kilometer en vorig jaar heb ik meegedaan aan een Alley Cat race – oorspronkelijk ontstaan als een wedstrijd tussen fietskoeriers in New York – waarbij je zo snel mogelijk langs checkpoints moet om pakketjes af te leveren of opdrachten uit te voeren. Rennend met mijn fiets op m’n nek de trappen bij Nemo op en een grote lege verhuisdoos zien mee te sjouwen. Ik ben nog nooit echt hard gevallen. Eén keer zag een auto me over het hoofd. Toen heb ik wel even getwijfeld om er een rem op te zetten. Maar zo’n rem maakt je fiets echt lelijk.’ yyy tekst Vera Lentjes / foto Fred van Diem

FoliaMagazine

(advertenties)

Voor een wetenschappelijk ondersteunend instituut in Amsterdam is StudiJob op zoek naar een

Het best bewaarde supermarktgeheim

Technisch consultant (38u p/w) Vind jij het leuk om op de grens van wetenschap en ICT te werken, ben jij een echte bèta student of afgestudeerde en heb je ervaring met Linux? Dan is deze functie wellicht iets voor jou.

Biologische kip 930 gram

Plofkip 2.350 gram

Voor de volledige vacature, check: www.studijob.nl/vacatures. Voor meer info kun je terecht bij Jessica van Inge via 020 - 535 34 67 of via Jessica@studijob.nl.

folia-studijob 121025.indd 1

01-11-12 15:21

START het WEEKEND in het AMSTERDAMS ACADEMISCH CAFÉ LIVE MUZIEK en lekkere hapjes

Oudezijds Achterburgwal 235 1012 DL Amsterdam 020-5953878 / 79

Vrijdag 9 november 17.00 - 19.00 REBECCA LOBRY, vocaliste en de Bossa Nova band

•

Folia maakt kennis...

...met Eduard

van de Bilt

hoofddocent Amerikaanse geschiedenis aan de UvA

Woensdag 7 november tussen 16.00 en 17.00 uur in de OBA (Oosterdokskade 143) Live te beluisteren op AmsterdamFM (106.8 in de ether en 103.3 op de kabel)

95% van alle kip in de supermarkt is plofkip. Zo’n dier kan soms nauwelijks meer lopen.

www.wakkerdier.nl

Luister naar Radio AmsterdamFM: De stem van de hoofdstad!

Van 07:00 tot 19:00 uur op 103.3 op de kabel, 106.8 in de ether. En 24 per dag op www.amsterdamfm.nl Als het in Amsterdam gebeurt, hoor je het hier!

Radio AmsterdamFM: De stem van de hoofdstad!

is de publieke radio van Amsterdam. Nieuws, kunst en cultuur en politiek: als het in Amsterdam gebeurt hoor je het op AmsterdamFM.

Vanaf 8 november terug te luisteren op

www.foliaweb.nl

Kijk voor meer informatie op www.amsterdamfm.nl

14 november • Kareljan Schoutens (nieuwe decaan FNWI en hoogleraar theoretische fysica UvA)

Folia het platform voor hoger opgeleid Amsterdam Amsterdam FM.nl de stem van de hoofdstad

Kijk voor meer informatie op www.amsterdamfm.nl

illustratie Denise van Leeuwen

drift

Fout vanaf het begin

ophie, student Griekse en Latijnse taal & cultuur aan de UvA: ‘Ik heb Thomas leren kennen tijdens speeddaten. De avond was een cadeau van een vriendin van mij, het was een beetje een grap van haar. Tijdens de korte sessies kreeg ik vooral sukkels aan mijn tafel. Tot Thomas – knap en zeker tien jaar ouder – aan kwam lopen. Ik heb “ja” aangekruist na ons gesprekje. De volgende dag kreeg ik een mail waarin stond dat we een match waren. Thomas stuurde me vervolgens een bericht waarin hij vroeg of ik wat met hem wilde drinken. Tijdens onze eerste afspraak werd mij al snel duidelijk dat het hem om seks ging. Ik vond dat niet erg, zelf had ik daar ook wel zin in. De derde keer dat we afspraken had hij ook zijn ex-vriendin uitgenodigd. Interessant, dacht ik in eerste instantie. We zijn met z’n drieën naar zijn huis gegaan. Ik was niet helemaal nuchter, en had ook wat drugs gebruikt. Eenmaal bij Thomas thuis begon zij mij te zoenen en zo ging het verder. Tot zij mij en Thomas zag zoenen, daar kon ze niet tegen; ze begon te schreeuwen

en te krijsen. Voor ik het wist was ik beland in een ruzie tussen twee exen. Eigenlijk had ik toen al moeten zien dat hij niet deugde. De eerste drie maanden was er niks aan de hand. Ik vond het vooral spannend om af te spreken met Thomas. Hij nam mij mee naar drugsfeestjes en naar plekken waar mensen aan swingen deden – partnerruil. Ik heb daar nooit aan meegedaan, maar ik vond het wel fascinerend om te zien hoe het ging.

‘Hij zei: “vind je het gek dat ik vreemdga?”’ Na drie maanden werd ik echt verliefd. Ik merkte het doordat ik plotseling last kreeg van jaloerse gevoelens. Vanaf het begin had hij duidelijk gemaakt dat hij niet trouw kon zijn. Maandenlang heb ik niets over zijn vreemdgagedrag durven zeggen. Zelfs niet als hij mijn vriendinnen probeerde te versieren. Ik wilde niet de lastige zijn. Om te laten zien dat ik er tegen kon, ging ik ook met andere mannen, ik

had zelfs meerdere affaires. Hij was niet jaloers als hij merkte dat ik met een andere man was geweest. Dat maakte het nog pijnlijker. De seks met Thomas was dwingend en agressief. Een beetje dominant en hard daar houd ik wel van. Maar Thomas wilde ieder uur, en als ik liet merken dat ik er niet zo veel zin in had, zei hij: “Vind je het gek dat ik vreemdga?” Achteraf zie ik dat hij geen respect had voor mij. Maar toen was ik te verliefd om er iets van te zeggen. Het is nu drie weken uit. Tien maanden heeft het tussen ons geduurd. Het liefdesverdriet om hem was na een week wel over. Maar dat betekent niet dat ik er niet meer mee zit. Hoe heb ik dit kunnen laten gebeuren? Dat is wat ik me iedere keer afvraag. Je hoort weleens verhalen over vrouwen die door hun partner geslagen worden en toch terug blijven komen. Opeens kon ik me dat heel goed voorstellen.’ yyy Roos Menkhorst

Om privacyredenen zijn de namen gefingeerd. Wil je ook meedoen aan deze rubriek, mail dan een korte motivatie naar redactie@folia.nl.

FoliaMagazine

De neus van Christus God schiep Eva uit de rib van Adam; de graficus Claude Mellan (1598-1688) schiep Christus uit de neus. Met één lijn, beginnend bij het puntje van Christus’ neus, tekende de Fransman een gravure van het gezicht van Jezus. Mellan draaide zijn pen onafgebroken in cirkels op de drukplaat. Soms duwde hij hard op zijn pen, dan weer liet hij hem zachtjes in het metaal glijden, zodat de streek in dikte ging variëren. Het moet wonderbaarlijk zijn geweest om het gezicht te zien ontstaan. Na een aantal omwentelingen kun je duidelijk een neus ontwaren. Kort daarop volgen twee lippen en wat stukken wang. Pas wanneer de kringen groot zijn en

wat baardgroei zichtbaar wordt, opent de Heer zijn ogen. Het is tijd om ook onze ogen te openen. Want helaas, het echte productieproces van Het Heilig Aanschijn (1649) is minder miraculeus dan de schrijver van dit stukje heeft voorgesteld. Mellan schetste de gravure niet in één pennestreek, maar met duizenden afzonderlijke krasjes. Uiteindelijk vormen al deze losse streepjes wel een lijn, maar van circulaire ontplooiing van Jezus’ gelaat is geen sprake geweest. Waarschijnlijk had Mellan de afbeelding zelfs al met grafiet op het koper voorgetekend. Het Heilig Aanschijn is een van de beroemdste gravures in de geschiedenis van de

Dhr. A.C.J. Stijnman: A History of Engraving and Etching Techniques: Developments of Manual Intaglio Printmaking Processes, 1400-2000. Promotor is dhr. prof. dr. J.P. Filedt Kok.

diepdrukkunst. De historicus Ad Stijnman nam de gravure vanwege zijn bijzondere stijl op in zijn proefschrift A History of Engraving and Etching Techniques. Op vrijdag 9 november promoveert de kunsthistoricus op de geschiedenis van diepdruktechnieken. In zijn vuistdikke boek biedt Stijnman een overzicht van de graveer- en drukmethodes vanaf het ontstaan van de techniek in 1430 tot 2000. yyy Rosa van Toledo

objectief

opinie

Stel de fiets centraal De fiets heeft enorm veel voordelen ten opzichte van auto en ov en zou daarom centraal moeten staan in verkeersbeleid, vindt Marco te Brรถmmelstroet. illustratie Marc Kolle

e fiets maakt momenteel wereldwijd een enorme revival mee. In Nederland zien we al sinds het midden van de jaren zeventig gestage groei. Toen werd onder druk van verschillende burgerinitiatieven (gericht op bijvoorbeeld milieu-, sociale en mobiliteitsvraagstukken) en wereldwijde trends (voornamelijk de oliecrisis) voorzichtig afscheid genomen van een autogerichte mobiliteitsplanning. Sinds de jaren negentig is deze gestage groei op sommige plekken in een stroomversnelling geraakt, vooral in binnensteden van grote steden en een aantal middelgrote steden die sterk hebben ingezet op het actief terugdringen van de auto en het plannen voor de fiets, zoals Groningen en Den Bosch. Mensen maken gebruik van de fiets omdat het een hoop voordelen heeft: het is flexibel, goedkoop, brengt je van deur tot deur, is gezond, gezellig, vaak het snelst, en is duurzaam. Daarnaast profiteert de samenleving er ook als geheel van. Meer fietsers betekent minder ruimtegebruik, meer inkomsten voor de lokale middenstand, een betere doorstroming en minder gevaar voor alle weggebruikers, minder schadelijke uitstoot op lokaal en globaal niveau en minder geluidsoverlast. Ook is een fietskilometer voor de overheid veel goedkoper dan een ov- of autokilometer. Voor stedenbouwkundigen en planners is het

FoliaMagazine

dus belangrijk om deze groei te faciliteren en waar mogelijk nog verder aan te wakkeren. Om dit zorgvuldig te doen is meer inzicht nodig in de factoren die leiden tot de keuze voor de fiets als vervoersmiddel. De vervoersmiddelkeuze van mensen wordt deels rationeel en deels ir-

Aynan

rationeel gemaakt: we wegen de objectieve voordelen en nadelen wel af, maar worden ook voor een groot deel gestuurd door gewoontes, statusoverwegingen, en sociale druk van familie, collega’s, vrienden en buren. De gemiddelde afstanden tussen stedelijke functies zijn een belangrijke beïnvloedende factor. Als afstanden naar de kindercrèche, de supermarkt, het werk en de sportvereniging klein zijn, gebruiken meer mensen de fiets. Andersom ook: hoe meer mensen zich per fiets verplaatsen, hoe meer functies kleinschalig en verspreid kunnen plaatsvinden. Denk aan Albert Heijn die in Amsterdam kiest voor veel kleine filialen, terwijl in Purmerend één filiaal met een groot parkeerterrein een hele wijk bedient. Om fietsen te bevorderen is het dus belangrijk om wijken en steden te (blijven) ontwikkelen met hoge dichtheden en een hoge variëteit aan functies. Daarbij hoort dan ook automatisch dat de auto minder goed bediend wordt. Goede en veilige fietsinfrastructuur is ook een belangrijke voorwaarde: de dominante en/of meest gewenste weggebruiker zou centraal moeten staan in het infrastructuurontwerp. Het is echter geen voldoende voorwaarde: fiets-snelwegen of goede vrij liggende fietspaden zijn pas wat waard als relevante activiteiten en stedelijke functies te bereiken zijn binnen een acceptabele reistijd. Het gaat dus al decennialang de goede, kant op met fietsen in Nederland. Dat dit niet vergezeld is gegaan door consequent beleid kunnen we al afleiden uit het feit dat veel beleidsmakers en politici verrast zijn door de opgave waar ze nu voor staan, zoals parkeerdrukte bij stations en doorstroming van grote aantallen fietsers in spitsuren. Het is meer dan tijd om in plaats van de auto of het ov, de

fiets centraal te stellen in het verkeersbeleid. Wat zijn daarbij de ingrediënten? Zorg voor goede ruimtelijke voorwaarden: hou of maak steden compact en buurten en wijken divers. Korte afstanden tot activiteiten zijn essentieel. Neem de fietser serieus: zorg ervoor dat significant budget beschikbaar is voor deze grote groep weggebruikers. Waarom zijn er miljarden beschikbaar voor een Noord/ Zuidlijn en een zoveelste verbreding van de snelwegen, maar is een adequate fietsenstalling bij de meeste stations te veel gevraagd? Ontwerp vanuit de fietser: kijk naar het gedrag van de fietser en zorg dat ieder infrastructuurontwerp bij zijn wensen aansluit. We weten wat werkende oplossingen zijn: kruispuntontwerp vanuit olifantenpaadjes, fietsstraten, 30 km/u-zones. Waar wachten we nog op? Omhels de fietser: een toename van fietsers is een teken dat het goed gaat met je stad. Spreek daarom niet over problemen, maar over hoe je de situatie nog beter kunt maken voor ze. Denk daarbij ook aan micro-oplossingen. Maar ook aan respectvolle communicatie. Neem bedreigingen serieus: een fietsstad is een gevoelig ecosysteem. Zorg ervoor dat bedreigingen in de kiem worden gesmoord. De historische vergissing van de scooter op het fietspad moet meteen worden teruggedraaid. yyy Marco te Brömmelstroet is Assistant Professor in Urban Planning aan de Universiteit van Amsterdam. Daar houdt hij zich onder andere bezig met de relatie tussen stedelijke ontwikkeling en de fiets. Zie ook zijn blog www. muenchenierung.tk. Donderdag 8 november om 20.00 uur spreekt hij op een bijeenkomst in café De Doffer over het Meerjarenplan Fiets 2012-2016 van de gemeente Amsterdam.

Musa-tetralogie (4) De driejarige opleiding liep tegen haar eind. Het was een kwestie van één toets. Die tentamendag zou Musa mij thuis met de auto komen ophalen. Na het examen zouden we naar de open avond van een hbo-opleiding gaan. Musa reed voor in een gloednieuwe Mercedes. Het was een zilverkleurig, plat model waarvan het aluminiumdak met een druk op een lichtgevende knop open of dicht kon. Het was de auto van zijn oom. Die hield van excentriek: zijn vrouw kwam van de Filipijnen. De oom had een snackbar in de binnenstad van Haarlem: Chef ’s Burger. Op een dag liepen we langs de patattent. We waren op weg naar het eerste uur. ‘Heb je zin in kipsaté?’ vroeg Musa. Musa opende de snackbar, deed de frituur en bakplaat aan. Tot mijn twintigste had ik nog nooit de combinatie gebraden kipfilets met pindasaus gegeten. Het was kwart over acht ’s ochtends en ik maakte kennis met de combinatie. Musa en ik hadden elkaar beloofd na het mbo samen naar het hbo te gaan. Maar toen hij naast mij achter het stuur zat, was ik daar niet meer zeker van. De auto van honderdduizend paste goed. Iets te goed. ‘We gaan samen studeren, toch?’ ‘Opsjauwdemieterop,’ zei hij lachend. ‘Tuurlijk, jongen.’ Ik zat in mijn laatste trimester op de Haagse Hogeschool. Ik was op weg naar een avondcollege filosofie; sinds kort volgde ik ook die opleiding aan de UvA. Schuin tegenover mij ging een jongen met zwart sluik haar op een groen bankje van de dubbeldekstrein zitten. Het was Musa. ‘Hey, opsjauwdemieterop,’ grapte ik en ging tegenover hem zitten. Musa was niet gaan studeren. Hij werkte niet meer bij de sekswinkel. Hij zat in de uitvaartverzekeringen voor Turkse Nederlanders. Sindsdien heb ik hem niet meer gezien. yyy Asis Aynan

FoliaMagazine

opinie

Curvers

Microsoftmail

In de friture

Dat de HvA de controle over de HvA-mail uit handen heeft gegeven aan Microsoft is een kwalijke zaak, vindt Djie Han Thung.

it jaar ben ik begonnen aan een deeltijdstudie informatiemanagement aan de HvA. Een van de dingen die je als student moet doen is je HvA-mail activeren. Alle communicatie vanuit de HvA richting jou als student loopt via jouw HvA-e-mailadres, zo luidt het. Dus ik klik op de link die mij door de HvA wordt aangeleverd. Wat schetst mijn verbazing; ik kom op een Microsoft Outlook Live-inlogpagina terecht. Geen spoor van een HvA-logo of een mededeling dat het hier een HvA-mailaccount betreft. Wel staat onder aan de pagina een link naar voorwaarden. Het blijkt hier te gaan om de voorwaarden van Microsoft. Daarin staat onder andere: ‘Dit is een overeenkomst tussen u en Microsoft Corporation. (...) Als u hiermee niet akkoord gaat, mag u de services niet gebruiken.’ Met andere woorden: de HvA verplicht mij om akkoord te gaan met de voorwaarden van een extern commercieel bedrijf, gevestigd in een ander land. Dit bedrijf is ook nog eens, volgens zijn voorwaarden, gerechtigd om mijn mail te lezen, mijn gegevens te delen met andere bedrijven en overheidsinstanties, en mag zonder opgaaf van redenen mijn HvA-account eenzijdig beëindigen. Blijkbaar heeft de HvA, om wat voor reden dan ook, alle controle over het mailverkeer tussen studenten, docenten en de organisatie uit handen gegeven. Erger nog: als ik een klacht hierover stuur naar HvA IT Services krijg

FoliaMagazine

ik het volgende antwoord: ‘Je hoeft voor het gebruik van het HvA-mailadres geen account bij Microsoft te maken, ook hoef je niet akkoord te gaan met voorwaarden van Microsoft.’ Blijkbaar hebben ze daar ook niet eens de voorwaarden gelezen. De voorwaarden van een dienst waarvan de HvA zelf stelt dat je daar gebruik van moet maken. Als ik deze situatie voorleg aan docenten blijken zij ook niet te weten dat Microsoft de HvAmail beheert. Ik vraag me af wie van de HvA de voorwaarden wél heeft gelezen. Zolang de HvA hier geen zeggenschap over heeft ben ik in ieder geval op mijn HvA-mail niet te bereiken. Iedereen die dat wel is moet niet verbaasd zijn als binnenkort de volgende mail binnenkomt: ‘In your last mail Microsoft has found material that violates our code of conduct, therefore we have decided to terminate your HvA-mail account.’ yyy Djie Han Thung studeert media, informatie & communicatie (afstudeerprofiel informatie & media) aan de HvA.

In Jagten, de film over een kleuterleider die wordt beschuldigd van kindermisbruik, zie je hoe een gerucht een waarheid wordt. De dorpelingen ontzeggen de man zonder pardon de toegang tot de supermarkt en slepen jong en oud mee in een primitieve heksenjacht. Ik dacht nog (de grootste fout die je kunt maken wanneer je een film ziet): het is maar een film. Tot de moeder van mijn beste vriendin op Facebook een plaatje deelde van Politie ZuidLimburg: een Zuid-Europese man (?) zou in de buurt van busstation Gulpen meisjes achtervolgen. Het devies was de friture (?) binnen te gaan zo gauw je je onveilig voelde – het bericht werd 38 keer leuk gevonden (?), 448 keer gedeeld en een van de meest vlijtige reageerders was ‘Rammstein Maurice’: ‘varken zoon menssen weten niet wat ze een ander aan doen jaren ernaar nog grof gezegt lul afhaken’. Het tribunaal was nog niet helemaal eensgezind over de berechting. Iemand stelde voor de man ‘ns richtig op dr pansch te hoewe’ en weer een ander wilde zijn onderlichaam in zijn kofferbak laden. Het volk uit mijn pittoreske heimat jaagde in elk geval schuimbekkend van bloeddorst op de nog niet nader omschreven dreiging. In feite is Limburg nog in grote mate een apolitiek gebied met weinig behoefte aan recht. In De Groene Amsterdammer, een man uit Bemelen: ‘Wat maakt het uit wat ik stem?’ en inderdaad, maakt niet uit. Een man mag eng zijn, een volk is nog veel enger. Limburgers liepen laatst, toen de PVV het liet afweten, massaal over naar de VVD. Je weet wel, die van ‘medeleven met slachtoffers, niet met daders’. Dat hoef je ze daar geen twee keer te vertellen – ook als er nog geen dader is. In dorpen staat de tijd niet stil. In dorpen is het onbehagen aan de oppervlakte te meten. Op het busstation is het niet pluis, maar in de friture ben je al helemaal niet veilig. yyy Emma Curvers

promoties dinsdag 13/11

donderdag 15/11

10.00 uur: Walter Swinkels – Economie & bedrijfskunde

10.00 uur: Thiru Kanagasabapathi – Neurowetenschap

Exploration of a Theory of Internal Audit. A Study on Theoretical Foundations of Internal Audit in Relation to the Nature and the Control Systems of Dutch Public Listed Firms (Agnietenkapel)

12.00 uur: Madeleine Hardus – Biologie Orangutan Diet: Lessons from and for the Wild (Agnietenkapel)

14.00 uur: Marijke Hospes – Biologie

Light Responses of Bacteria. Site-Directed Mutagenesis Study of PYP & Photo-Inactivation of E.coli and B. Subtilis (Agnietenkapel)

woensdag 14/11 10.00 uur: Martin Frimmer – Natuurkunde

Sponteneous Emission Near Resonant Optical Antennas (Agnietenkapel)

14.00 uur: Elsmarieke van de Giessen – Geneeskunde

Neurobiological Aspects of Obesity: Dopamine, Serotonin and Imaging (Agnietenkapel)

13.00 uur: Marc Engelen – Geneeskunde

Dual-Compartment Microfluidic Device for Neuronal Co-Cultures: Design, Implementation and Validation (Agnietenkapel)

12.00 uur: Gabriella Frederiksson – Biologie

Effects of El Niño and Large-Scale Forest Fires on the Ecology and Conservation of Malayan Sun Bears (Helarctos Malayanus) in East Kalimantan, Indonesian Borneo (Agnietenkapel)

14.00 uur: Robert-Jan van Geest – Geneeskunde TGF-β and CTGF: Pro-Fibrotic Factors in Diabetic Retinopathy (Agnietenkapel)

vrijdag 16/11 10.00 uur: Xavier Bosch-Capblanch – Geneeskunde

There are Children not Receiving a Single Dose of any Vaccine: from ‘Evidence to Policy’ in Immunisation and Health Systems (Agnietenkapel)

11.00 uur: Marco Mossinkoff – Economie Modern Marketing in Disguise: (Aula)

12.00 uur: Michael Esan – Geneeskunde

Interventions for Snaemia in Children Living in a ResourcePoor Setting: Malawi (Agnietenkapel)

Translational Studies in X-linked Adrenoleukodystrophy (Aula)

14.00 uur: Pauline van Schouwenburg – Geneeskunde Antibodies Against Antibodies. Immunogenicity of Adalimumab as a Model (Agnietenkapel)

oraties donderdag 15/11 16.00 uur: Dhr. prof. dr. Michiel van den Brekel, hoogleraar oncologie gerelateerde stem- en spraakstoornissen Hoofd-halsoncologie onder spanning (Aula)

vrijdag 16/11 16.00 uur: Dhr. prof. dr. Gerben van Kleef, bijzonder hoogleraar sociaal- en organisatiepsychologische aspecten van prosociaal gedrag Emotie is invloed (Aula)

Voor uitgebreide informatie zie www.uva.nl/nieuws-agenda.

(advertentie)

‘MAAR WIE LEERT HAAR MOEDER NEDERLANDS?’ Geef geïsoleerde moeders een eerlijke kans. Leer ze Nederlands. Steun daarom het ABC. Meld je nu aan als vrijwilliger of stort €10,op ING 95 53 720.

www.abcamsterdam.org

FoliaMagazine

Het moet van twee kanten komen Wanneer is de laatste keer dat jij koffiedronk met een internationale studiegenoot? Uitwisselingsstudenten willen graag meer omgang met Nederlandse studenten. Maar die integratie verloopt moeizaam. ‘Het lijkt wel alsof ze niet op ons zitten te wachten.’ tekst Gijs van der Sanden / foto’s Bram Belloni

‘I

really enjoyed the city of Amsterdam and the experience living here. I did not enjoy how cut off I was from Dutch students.’

‘I never got to know any Dutch people really well, and those I lived with never made an effort to get to know me. The divide between Dutch and international students is really unfortunate.’

‘I would love to have met more Dutch students, but it has been extremely hard to actually meet students who aren’t being paid or have a reason to meet us.’ Zomaar een greep uit de opmerkingen die afgelopen maand naar voren kwamen uit de International Student Barometer. Deze vragenlijst, uitgevoerd door het Engelse bureau I-graduate, wordt jaarlijks aan duizenden internationale studenten wereldwijd voorgelegd en moet een beeld geven van de ervaringen van studenten die studeren aan een vreemde universiteit, in een vreemde stad. Hoewel buitenlandse studenten aan de UvA – ongeveer vijfhonderd studenten vulden de vragenlijst in – tevreden zijn over zaken als het onderwijs, de veiligheid en het academisch Engels van medestudenten en docenten, scoort de integratie tussen buitenlandse en Nederlandse studenten beduidend lager: 43,3 procent van de geënquê-

FoliaMagazine

teerden gaf aan ontevreden te zijn over het contact met Nederlandse studenten. Verrassend zijn de cijfers evenmin: elk jaar blijkt opnieuw dat de integratie tussen buitenlandse studenten en Nederlandse moeizaam verloopt. En dat terwijl Nederland internationale studenten hard nodig heeft. Uit een rapport van het Centraal Planbureau (CPB), dat in mei dit jaar verscheen, kwam naar voren dat internationale studenten

‘Ik vind Nederlanders behoorlijk stug’ aanzienlijk bijdragen aan onze economie. Als een op de vijf buitenlandse studenten na hun studie in Nederland blijft werken, levert dat jaarlijks meer dan 700 miljoen euro op, zo beraamde het CPB. In een brief aan de Tweede Kamer schreef voormalig staatssecretaris Halbe Zijlstra dat het voor buitenlandse studenten aantrekkelijker zou moeten worden om in Nederland te blijven. Maar dan moeten buitenlandse studenten zich hier wel welkom voelen. Waarom mengen internationale en Nederlandse studenten zo slecht? Stug ‘Het antwoord laat zich raden,’ zegt Willeke Jeeninga, hoofd van het Bureau Internationale

Studentenzaken van de UvA. Volgens haar begint de segregatie tussen buitenlandse en Nederlandse studenten al in het onderwijs, waar autochtone en buitenlandse studenten gescheiden lessen volgen. ‘In de bachelor worden vakken vaak zowel in het Nederlands als in het Engels gegeven.’ Ook de huisvesting speelt volgens haar een belangrijk rol. De UvA regelt het onderkomen zo dat buitenlandse studenten vrijwel altijd bij elkaar wonen. ‘En daarbij,’ zegt Jeeninga, ‘als je als buitenlandse student dan in de pauze van een college een keer bij de koffieautomaat staat met een groep Nederlandse studenten, dan wordt er misschien even Engels met je gesproken, maar binnen de kortste keren schakelen je gesprekspartners weer over op het Nederlands.’ Nee, dat is niet typisch Hollands, vindt Jeeninga. Volgens haar werkt het overal ter wereld zo. ‘In landen als Amerika en Australië heb je alleen het voordeel dat de voertaal daar Engels is.’ Daar denkt niet iedereen zo over. Neem Ben (18, Economics & Business Administration, Engeland), die sinds september aan de UvA studeert. Niet voor een semester, maar voor de volledige duur van zijn bachelor. ‘Ik vind Nederlanders behoorlijk stug en moeilijk te benaderen,’ zegt hij op de campus voor uitwisselingsstudenten aan het eind van de

Adrià Solsona (l) met zijn buddy Joost Heij

Prins Hendrikkade. ‘Omdat ik hier drie jaar blijf, dachten een Engelse vriend en ik: laten we ons opgeven voor een zeilvereniging. Toen we daar aankwamen zeiden ze dat we geen lid mochten worden, omdat we geen Nederlands spraken. Het lijkt wel alsof ze hier niet op ons zitten te wachten.’ Ook Alicia (21, International Development Studies, Engeland) vindt het lastig om contact te maken met Nederlanders. ‘Ik ben niet alleen maar naar Nederland gekomen om hier vakken te volgen, maar ook om wat mee te krijgen van de mensen en de cultuur,’ zegt ze. Volgens haar wordt contact met Nederlanders te weinig gestimuleerd. ‘Tijdens mijn introductieweek gingen we alleen maar naar kroegen aan het Rembrandtplein waar je geen Nederlander tegenkomt. Ik wíl wel Nederlanders ontmoeten, maar ik weet niet zo goed waar ik moet beginnen.’

Buddy Tessa Gulpers en Joshua Verkerk van International Student Network (ISN) Amsterdam – onderdeel van het Erasmus Student Network, actief in 36 landen – zijn zich van dergelijke verhalen bewust. Tessa: ‘Veel Nederlandse studenten hebben al hun eigen vriendengroep. Die zijn over het algemeen niet zo bezig met het uitbreiden daarvan.’ Joshua: ‘En voor veel buitenlandse studenten is het ook makkelijk om binnen de veilige comfortzone van andere uitwisselingsstudenten te blijven.’ Zonde, vinden zij. ‘Het hele idee van een uitwisseling is dat je in een ander land een nieuwe ervaring opdoet, cultureel en sociaal gezien,’ zegt Tessa. ‘Dat doe je het beste door ook met de lokale bewoners om te gaan. Buitenlandse studenten die in die Erasmus bubble blijven hangen hebben hier weliswaar een leuke tijd, maar het studentenleven zoals de

lokale studenten dat ervaren, dat missen ze.’ Om studenten een handje te helpen, richtten Tessa en Joshua vorig jaar – inmiddels zijn ze bestuurslid af – een commissie integratie op. Een van de projecten om de integratie te bevorderen was het invoeren van een buddysysteem. Het idee is simpel: UvA- en HvA-studenten kunnen aangeven of zij het leuk vinden een buitenlandse student wegwijs te maken in Amsterdam, en buitenlandse studenten kunnen aangeven of zij daar behoefte aan hebben. ISN ‘koppelt’ dan vervolgens studenten aan elkaar. Joshua: ‘We hebben ze geen complete vragenlijst laten invullen. Alleen de leeftijd, studie en ook of ze het liefst met een man of een vrouw ingedeeld wilden worden.’ Tessa, lachend: ‘De man-vrouwkoppels zijn veruit het populairst.’ Zonder al te veel promotie kwamen de aanmeldingen voor het buddyproject snel binnen: voor dit semester meldden zich zestig Nederlandse

FoliaMagazine

Erasmus-programma Het Erasmus-programma is in 1987 opgericht door de Europese Commissie, met als doel de uitwisseling onder Europese studenten en docenten zo veel mogelijk te bevorderen. Onlangs kwam de beurs, waar inmiddels al miljoenen studenten gebruik van hebben gemaakt, in opspraak. Het geld zou op zijn. De EU kampt met een enorm begrotingstekort. Toch zal de beurs niet zo snel verdwijnen, zei Sabine Galjé van het Nationaal Agentschap – de instantie die het geld verdeelt – vorige week in Folia Magazine. ‘In Europa ziet iedereen de beurs nog steeds als het vlaggenschip van de EU. Misschien dat er volgend jaar wat minder te verdelen is, maar de beurs blijft bestaan.’

iemand die hem wegwijs kon maken in de Nederlandse cultuur, en Amsterdam in het bijzonder. Adrià: ‘Het is moeilijk om mensen te leren kennen. Naast Joost ken ik hier verder alleen andere uitwisselingsstudenten.’ Adrià snapt dat wel. In Barcelona ging hij ook nooit om met buitenlandse studenten. ‘Die gaan toch weer weg. Dat Nederlanders stug zouden zijn vind ik echt onzin.’ Joost en Adrià werden via mail met elkaar in contact gebracht en spraken af om wat te drinken. Dat werd een gezellige avond. ‘Als het geforceerd zou zijn, zou ik het daarbij hebben gelaten,’ zegt Joost. ‘Maar gelukkig deelden we

‘Het is moeilijk om mensen te leren kennen’

Joshua Verkerk en Tessa Gulpers van ISN

geïnteresseerden aan. Niet slecht voor een eerste keer, vinden Tessa en Joshua. Volgens Jeeninga heeft dat te maken met het wederkerige karakter ervan. ‘De buitenlandse student kan leren van de Nederlandse student, maar andersom natuurlijk ook. Bijvoorbeeld als de Nederlandse student graag naar het buitenland wil en alvast wat contacten op wil doen.’ Wegwijs maken Precies de reden waarom Joost Heij (sportmarketing, 21, HvA) aan het project besloot mee te

FoliaMagazine

doen. Op de avond dat Ajax tegen Manchester City voetbalt, zit hij met een biertje in de hand op de bank. Naast hem zit Adrià Solsona uit Barcelona (21, Economics & Business Administration). De studenten kennen elkaar via het buddynetwerk. ‘Ik ben van plan volgend jaar naar Barcelona te gaan voor een stage,’ vertelt Joost. De voorbeschouwing van de wedstrijd is begonnen. ‘Toen ik hoorde over dit project, dacht ik: zo kan ik alvast iemand leren kennen en vertrouwd raken met de taal.’ Op zijn beurt had Adrià behoefte aan

dezelfde interesses.’ En dus kijken ze vanavond de wedstrijd samen. Jeeninga zegt dat ook het Bureau Internationale Studentenzaken het als een taak ziet om de integratie tussen buitenlandse en Nederlandse studenten te bevorderen. Momenteel wordt er gewerkt aan een ambassadeursprogramma, waarbij UvA-studenten de universiteit ‘vertegenwoordigen’. Vergelijkbaar met het buddyprogramma van ISN, maar dan ook gericht op de praktische zaken van het studeren aan de UvA, zoals inschrijvingen voor vakken. Een volledige samensmelting tussen buitenlandse en Nederlandse studenten zal nog wel even op zich laten wachten. Jeeninga: ‘Bij het Amsterdam University College wonen alle studenten samen op één campus en wordt er alleen maar Engels gesproken. Maar op feestjes staan daar ook de Spanjaarden bij de Spanjaarden en de Nederlanders bij de Nederlanders. Zo zit de mens nu eenmaal in elkaar.’ yyy

lezingenladder

het cultureel studentencentrum van de UvA & HvA

CREA RoeterSeiland Adres: Nieuwe Achtergracht 170 Voor een ieder die geïnteresseerd is in lezingen en debatten is er de Folia Magazine lezingenladder. Wij streven ernaar hierin de meest interessante lezingen en debatten in Amsterdam op één plek te verzamelen.

Sterke verhalen Trippenhuis WO 7/11, 16.30 uur Filosoof Haroon Sheikh, antropoloog Halleh Ghorashi en historicus James Kennedy over welke verhalen mensen zullen verbinden in 2030.

Leiderschap AUC WO 7/11, 18.00 uur Paul Levy, auteur van Goal Play, over leiderschap in het algemeen en leiderschap in de medische wereld in het bijzonder. Voertaal Engels.

Foute leiders James Wattstraat 78 DO 8/11, 13.00 uur

fundingssite Voordekunst bestaat twee jaar. Aanmelden via verjaardag@voordekunst.nl.

Café de Nieuwe Liefde De Nieuwe Liefde VR 9/11, 18.00 uur Programma waarin gasten reflecteren op de actualiteit. Met dit keer o.a. schrijvers Rob Schouten en Abdelkader Benali en regisseurs Kenneth Aidoo en Wilberry Jakobs. Presentatie Daphne Bunskoek.

Broedplaatsendag Nieuw-West ZA 10/11, 12.00 uur

Bereikbaar via de Sarphatistraat en de Plantage Muidergracht

debat do 8 / 20.00 uur

Winning Om te kunnen winnen, moet je wel meedoen. Kom dus van die reservebank af en sprint naar CREA! Speel jezelf op deze avond naar de eerste plek van het duck hunt-klassement, win een CREA-cursus naar keuze en laat je recordbrekend verrassen door Frans Verhagen, Rens ter Weijde, Matthijs Kruk en Tim Hartog. En wie weet wat er nog te scoren valt tijdens de overwinningsborrel na afloop. I.s.m. Spiegeloog. Plaats: CREA Theater. Toegang: studenten / AUV pas gratis, anderen E 5,-. Reserveren: niet mogelijk.

cabaret vr 9 en za 10 / 20.30 uur

Hoe komen foute leiders aan de macht? Henk de Vos zal het over Hitler en het nazibewind hebben, en hij zal trachten dit fenomeen te verklaren.

Open ateliers, diverse exposities, rondleidingen, performances, voorstellingen, filmvertoningen en workshops in broedplaatsen in Nieuw-West. Zie nieuwwest.amsterdam.nl voor verdere info.

De Toverberg

‘Kerk’

Goethe-Institut DO 8/11, 17.00 uur

De Nieuwe Liefde ZO 11/11, 16.00 uur

Avond over de beroemde roman van Thomas Mann, De Toverberg. Met o.a. Lexus-directeur Rob Riemen en vertaler Hans Driessen. Hoogleraar advocatuur Britta Böhler modereert.

O. a. schrijvers Jan van Mersbergen en Iris Koppe, mc Winne en opiniemaker Johan Fretz geven antwoord op de vraag: waar geloof je in?

Jeugdparlement

De Balie MA 12/11, 20.00 uur

ma 12 / 20.00 uur

Wat maakt de Nederlander braaf, boos en betrokken? Expeditie Burger heeft het maandagavond over actieve burgers en de rol van de overheid, en dinsdagavond over de loyaliteit van burgers.

Real World Economics: Back to the

Spui25 DO 8/11, 17.00 uur 300 jongeren uit 36 Europese landen proberen oplossingen te bedenken voor de crisis. Op deze avond worden de resultaten gepresenteerd.

Organ on a Chip

Expeditie Burger

Trippenhuis DO 8/11, 18.00 uur

Sweatshops

Tijdens een minisymposium schetsen vier vooraanstaande onderzoekers de stand van zaken wat betreft organen-op-een-chip, die het mogelijk maken ziektes op een gecontroleerde manier te bestuderen.

Spui25 DI 13/11, 17.00 uur Als sweatshops immoreel zijn, is het kopen van een iPhone dat dan ook? En wat betekent dat voor de rechten van de consument? Debat met o.a. juristen Ton Hol en Lyn Tjon Soei Len.

Twee jaar Voordekunst

U organiseert een lezing of debat en wilt daarmee

Pakhuis de Zwijger DO 8/11, 20.00 uur

graag op deze pagina staan? Stuur tijdig een mailtje

Programma met muziek, toneel, films, fotografie, dans, discussie en feest, want crowd-

naar harmen@folia.nl onder vermelding van ‘Aanmelding lezingenladder’.

Goedkoop Cabaret Goedkoop Cabaret is het nummer 1 try-out podium van Nederland, nog toffer dan Buenos Aires. Nu bij Goedkoop Cabaret, binnenkort in de grote zalen. En dat voor een crisisprijs! Op vrijdag spelen: Jochen Otten, Anne Jan Toonstra en Matroesjka. Op zaterdag spelen: Ronald Goedemondt, Peter Pannekoek en Jeroen Bouwhuis. Plaats: CREA Theater. Toegang: E 9,-, studenten / stadspas E 6,-. Reserveren: 020 525 1400.

debat Future: Reclaiming the Commons To have commonly shared basic resources goes way back in history. All over the world, village communes shared pastures, water and ecosystems. Various forms of collective usage of common resources and activities live on to date, however frequently only at the margins. This raises the question of whether such an ancient practice that worked well for many ages would also work today, and if so: how? Can reclaiming the commons be a viable avenue for a wider future transformation of the economic system, or is it doomed to be a societal niche practice? Speakers: Alex Beunders, Miguel Laborda-Pemán, and others. Moderator: Kees Hudig. Location: CREA Theater. Admission: students / AUV pass free, others E 5,-. No reservations.

WWW.CREA.UVA.NL FoliaMagazine

Eindelijk weer open Na een verbouwing van acht jaar is het Stedelijk Museum eindelijk weer open. Deskundige op het gebied van musea en collecties en oud-conservator van het Stedelijk Ellinoor Bergvelt geeft haar mening over de Badkuip op het Museumplein. tekst Fien Veldman / foto’s Danny Schwarz

rijdagochtend, 9.55 uur. Voor het Stedelijk Museum staat een meterslange rij. Het museum gaat over vijf minuten open op deze regenachtige herfstdag, en bezoekers staan keurig in het gelid onder het afdak van de Badkuip, zoals het sanitairvormige museum – nu al – genoemd wordt. Het heeft acht jaar, vele miljoenen meer dan gepland en veel verontwaardigde kunstliefhebbers gekost, maar nu is het dan zover: het Stedelijk Museum is weer geopend. Eindelijk

FoliaMagazine

zijn The Beanery van Kienholz, De parkiet en de zeemeermin van Matisse en de slaapkamer van Rietveld weer te bewonderen. Kunsthistorica Ellinoor Bergvelt, verbonden aan de opleiding algemene cultuurwetenschappen (waaronder museumstudies), is specialist op het gebied van musea en collecties: de ideale recensent om het nieuwe Stedelijk Museum te bespreken, of ‘het Stedelijk’, zoals ze het zelf noemt. Ze is hier zelfs een tijdje conservator geweest. ‘Dat duurde maar een jaar hoor,’ zegt Bergvelt vrolijk.

‘Je bent als conservator bezig met kleine dingetjes, en dat vind ik maar niks, dus langer dan een jaar hield ik het niet vol. Mijn echtgenoot, ook conservator, was zeer beledigd.’ Ook tijdens haar studie kwam ze veel in het Stedelijk Museum. Over een spiegelende schaal uit de Amsterdamse School-collectie vertelt ze: ‘We kregen die in onze handen gedrukt door de hoogleraar, en dan moesten we hem dateren. Als test. Dat hoorde bij het museumpracticum – je hoopte maar dat je niet aan de beurt kwam.’

Ellinoor Bergvelt

Terwijl we wandelen door het museum weet ze over vrijwel ieder kunstwerk wel iets te vertellen. ‘Zie je die Chagall daar?’ Ze wijst De violist aan. ‘Daar ging mijn eerste werkstuk over.’ De collectie kan haar goedkeuring wegdragen, hoewel sommige delen op chronologische volgorde zijn neergezet. ‘Eerst 1800, dan 1810, zo staat het op een rijtje. Dat is van een dodelijke saaiheid.’ Ze vindt het niet bij het museum passen. Bergvelt vertelt dat Willem

Bergvelt bekijkt Wall Drawing #1084 van Sol Lewitt

Sandberg, directeur van 1945 tot 1963, geen vaste opstelling gebruikte: het museum speelde op de actualiteit in. ‘In het Rembrandtjaar 1956 kwamen er veel bezoekers naar het Rijksmuseum. Willem Sandberg, toenmalig directeur van het Stedelijk hing hier Picasso’s Guernica op en zei: dit is de Nachtwacht van de eenentwintigste eeuw.’ Bergvelt zou ook nu liever zien dat de collectie op thema wordt gesorteerd. ‘Dat doen ze bij Tate Modern in Londen bijvoorbeeld ook, en dat vind ik veel interessanter. Maar

‘Er is een hele generatie die het Stedelijk niet kent’ goed, ik weet niet of ze dit zo houden, en hoe permanent deze opstelling is. Misschien hebben ze het over een jaar weer anders.’ Ze lacht: ‘Dan heb ik niks gezegd.’ Over het algemeen is ze zeer tevreden over het eindresultaat: ‘Het eerste wat ik denk als ik hier kom is: het is weer open! Het is heel goed dat al deze topstukken weer te zien zijn in Amsterdam.’ Wat betekent de heropening van het Stedelijk Museum voor Amsterdam? Bergvelt: ‘Ik denk dat het in ieder geval veel toeristen trekt. Daarnaast is er een hele generatie die het niet kent: die waren jong toen het dicht ging, en hebben dus nooit een kans gehad naar het Stedelijk te gaan. Amsterdamse schoolkinThe Beanery van Richard Kienholz

deren hebben museumlessen, waarbij ze allerlei musea bezoeken. Een tijdlang hoorde het Stedelijk daar niet meer bij. Nu is dat gelukkig weer mogelijk.’ We wandelen intussen door het museum. Over een werk van Picasso uit 1942, Femme Assise au Chapeau en Forme de Poisson, zegt ze: ‘Je hoort eigenlijk een Picasso te hebben uit 1912. Die is er nooit gekomen omdat er, toen het Stedelijk opende in 1895, geen vaste collectie was. Het bleef lang een plek waar tentoonstellingen werden georganiseerd. Dit werk is verworven in 1956, want het Stedelijk is pas echt gaan verzamelen na de Tweede Wereldoorlog.’ Te laat dus? ‘Ja, dat is wel een beetje laat ja. Als je iets over de twintigste eeuw wilt laten zien, is 1945 vrij laat.’ Ze vertelt hoe de werken van Van Gogh uit de collectie zijn verdwenen: ‘Het Stedelijk had die werken in bruikleen, maar bruikleen is een rekbaar begrip. De erven Van Gogh besloten hun eigen museum te willen, dus ja: nu hangt het hiernaast. Het was in het Stedelijk natuurlijk niet altijd te zien, omdat de collectie telkens anders werd gepresenteerd. Daar waren zijn erven niet blij mee, vandaar het ontstaan van het Van Goghmuseum.’ Gelukkig is er nog genoeg te zien in de Badkuip, de Appelbar bijvoorbeeld: een ruimte die Karel Appel van boven tot onder heeft beschilderd. Bergvelt: ‘In het vroegere Amsterdamse

FoliaMagazine

Een detail van de installatie Past / Present / Future van Barbara Kruger (linksboven), archief van het Stedelijk Museum (linksonder), Bergvelt bij de Harrenstein Slaapkamer van Gerrit Rietveld (rechtsboven), Gismo van Jean Tinguely (onder)

stadhuis, waar nu hotel The Grand zit, had de gemeente Appel de opdracht gegeven de kantine te schilderen. De ambtenaren die er werkten konden daarna geen hap meer door hun keel krijgen. Uiteindelijk is zijn wandschildering daar afgeschermd. Dat vond de toenmalige directeur Sandberg van het Stedelijk zo gênant, dat ze besloten Appel hier zich te laten uitleven. Zo is de Appelbar ontstaan.’ Ze merkt op dat het ietwat donker is in de Appelbar. Dat ligt wellicht aan het gebouw. ‘Het Stedelijk is gebouwd in 1895, toen er vooral kleine schilderijen van de Haagse School werden gemaakt. Op die maat is

het ook ingericht: het gebouw is eigenlijk veel te klein voor moderne kunst. Eigenlijk zou je dit gebouw niet meer voor moderne kunst moeten

‘Je hoort eigenlijk een Picasso te hebben uit 1912’ gebruiken, maar er een museum van moeten maken voor kunst uit de negentiende eeuw. Dat zou beter passen.’

We lopen door naar de Harrenstein Slaapkamer van Rietveld uit 1926. Bergvelt: ‘Dit is echt een van de topstukken, deze slaapkamer. Ik heb deze nog gezien terwijl hij nog in het huis van Harrenstein aan de Weteringschans zat. Alles is volledig ontworpen volgens de regels van De Stijl.’ Vanaf de Harrenstein Slaapkamer lopen we naar een rij van verschillende stoelen, van onder andere Piet Hein Eek: ‘Dit heeft toch een beetje een Ikea-uitstraling’, zegt Bergvelt met een lach. ‘Die stoelententoonstelling is berucht hoor.’ Wat vindt u eigenlijk van Ann Goldstein, de nieuwe directeur van het museum? ‘Ik vind het echt schandelijk dat er iemand op die positie zit die niet eens de moeite neemt om Nederlands te leren. Echt schandelijk. Ze heeft naar mijn mening geen open houding ten aanzien van de stad.’ En het ontwerp van het gebouw? ‘Deze “Badkuip” past bij het plein. Daarnaast vind ik dat alle musea op het Museumplein de ingang aan de pleinkant moeten hebben. Dat hebben ze dus heel goed gedaan.’ Wat vindt u, tot slot, in het algemeen van het nieuwe Stedelijk Museum? ‘Nou, je kunt alles anders opstellen en de collectie anders inrichten, maar uiteindelijk ben ik vooral heel blij dat alle kunst weer te zien is.’ yyy

FoliaMagazine

overigens De nieuwe regering vervangt in september 2015 de ov-studentenkaart voor een kortingskaart.

Het studentenreisrecht wordt terecht afgeschaft, studenten moeten gewoon gaan wonen in de stad waar ze studeren.

Ad de Jongh hoogleraar angst- en gedragsstoornissen in de tandheelkundige praktijk

Rick Kwekkeboom lector community care

Arnoud Boot hoogleraar ondernemingsfinanciering & financiële markten

Ad de Jongh ‘Oneens. Studenten willen dolgraag wonen in de stad waar ze studeren, maar dat kan lang niet altijd. In de grote steden zijn studentenwoningen schaars. Het openbaar vervoer kost veel geld, ook met korting, en veel studenten zijn huiverig zich in de schulden te steken. Zo kunnen financiën een reden zijn voor studenten om te besluiten dicht bij hun ouderlijk huis te gaan studeren en misschien een andere studie te kiezen dan zij voor ogen hadden. Die beslissing bepaalt hun verdere leven. Het is zonde dat het toekomstbeeld van de volgende generatie moet worden bijgesteld wegens financiële overwegingen. De ov-studentenkaart is een prima middel om studenten de vrijheid te geven te studeren waar ze willen. Zorgen over misbruik lijken mij niet terecht. Mijn dochter studeert bouwkunde in Eindhoven. Daar woont ze ook, tussen de medestudenten die haar inspireren. Zij heeft heus geen tijd om zomaar het land door te reizen. Dat geldt vast voor de meeste studenten. En al neemt iemand eens zomaar de trein naar Maastricht, wat dan nog? Daar is de lol gauw vanaf.’

Arnoud Boot ‘Het reisrecht wordt niet afgeschaft, studenten moeten er nu alleen voor betalen. Dat betekent niet dat ze moeten gaan wonen in de stad waar ze studeren, maar wél dat ze een eigen afweging moeten maken. Ze kunnen alsnog bij hun ouders blijven wonen, dat is goedkoper dan op kamers gaan, maar leidt tot hogere reiskosten. Zo’n kaart waarmee studenten overal gratis kunnen reizen slaat sowieso nergens op. Je zou kunnen denken aan een trajectkaart voor woon-studieverkeer, maar er is niets mis met de kortingskaart die nu wordt ingevoerd. Studenten moeten weten dat reizen geld kost, anders reizen ze onnodig veel. Studeren moet toegankelijk blijven, dat is het uitgangspunt. Dat hangt van allerlei variabelen af, de kosten van boeken, collegegeld, reizen. Je moet niet per onderdeel een regeling treffen, maar ervoor zorgen dat het totaal voor studenten behapbaar is. Hopelijk zorgt het voorgestelde sociale leenstelsel hiervoor. Op die manier maken ze zelf keuzes met betrekking tot hun uitgaven en ondervinden ze daar ook zelf de gevolgen van.’

Rick Kwekkeboom ‘Ik vind het terecht dat studenten in de toekomst niet meer gratis mogen reizen. Nu de economie er zo slecht voor staat wordt iedereen gepakt. Studeren wordt riant gesubsidieerd en studenten hebben het gemiddeld genomen niet bepaald slecht, die mogen best wat inleveren. Bovendien krijgen studenten alsnog korting in het openbaar vervoer, dus ze worden niet helemaal in de kou gezet. Het feit dat studenten moeten betalen voor vervoer betekent niet dat ze moeten gaan wonen in de stad waar ze studeren. Daar kunnen ze zelf een afweging in maken en daar moeten ze nu ook zelf de prijs voor betalen. Ik merk dat veel hbo-studenten de eerste jaren van hun studie thuis blijven wonen en een opleiding zoeken in de buurt van hun ouderlijk huis. Dat zal wellicht nog versterkt worden door het schrappen van de ov-studentenkaart. Ik vind dat niet slim. Ik zou studenten aanraden op basis van inhoud een opleiding en stad te kiezen en de reis of verhuizing voor lief te nemen. Maar het is aan studenten zelf om te beslissen hoe ze met de soberder realiteit omgaan.’ yyy Marieke Buijs

FoliaMagazine

Een sportieve boekengeleerde Deze week in Folia maakt kennis: Eduard van de Bilt, hoofd docent Amerikaanse geschiedenis aan de UvA en in Leiden. tekst Dirk Wolthekker / foto Danny Schwarz

et is lastig om via Google of een andere zoekmachine wat humaninterestachtige informatie met mediagenieke oneliners te vinden over historicus en docent amerikanistiek Eduard van de Bilt, deels verbonden aan de Universiteit Leiden, deels aan de UvA. Maar als we gaan bellen met zijn UvA-collega Beerd Beukenhorst begrijpen we waarom onze zoektocht zo moeizaam verloopt. ‘Eduard is niet iemand van het makkelijke en grappige gebaar en laat zich absoluut niet verleiden tot simplistische uitspraken. Bij het televisieprogramma Nieuwsuur zul je hem niet zien. Aha, hij geeft een interview aan Folia Radio? Reken erop dat hij niet van de populariserende wetenschap is. Een boekengeleerde, zo zou je hem, in de goede zin des woords, kunnen noemen. Hij zal de luisteraars een academisch verhaal voorschotelen.’ Een dag na de Amerikaanse presidentsverkiezingen is Eduard van de Bilt te gast bij Folia Radio om na te praten over de verkiezingsuitslag. Zelf zou hij waarschijnlijk op de Democraten hebben gestemd, schat collega Beukenhorst in, al was het alleen al vanwege zijn belangstelling voor de ‘zwarte’ Amerikaanse geschiedenis. ‘Natuurlijk is Obama om die reden al interes-

FoliaMagazine

sant voor hem,’ zegt Beukenhorst. ‘Maar Eduard heeft er de afgelopen jaren steeds op gehamerd dat Obama’s etnische achtergrond niet automatisch betekent dat hij zich ook om de burgerrechten bekommert.’ Eduard van de Bilt (Groesbeek, 1954) studeerde geschiedenis (MA) en filosofie (BA) aan de Universiteit Utrecht. Daarna vertrok hij naar

‘Hij is niet van de populariserende wetenschap’ de VS voor een postdoctorale opleiding en om promotieonderzoek te verrichten naar negentiende-eeuwse Amerikaanse reizigers in en naar het Midden-Oosten. Zijn proefschrift Proximity and Distance. American travellers to the Middle East 1819-1918 schreef hij onder supervisie van de bekende Amerikaanse cultuurhistoricus Michael Kammen aan Cornell University. Terug in Nederland ging hij werken als (hoofd)docent aan de UvA en aan de Universiteit Leiden. Hij heeft een groot aantal (wetenschappelijke) publicaties en boeken op zijn naam staan,

waaronder publicaties met zijn Leidse collega Joke Kardux, die tevens zijn vrouw is. Samen met haar schreef hij onder meer Newcomers in an Old City. The American pilgrims in Leiden, 1609-1620, Obama in historisch perspectief. Een presidentschap van verandering en verzoening en Chicago. Hel en wonderstad. ‘Eduard is gek op Chicago,’ zegt zijn vrouw. ‘De architectuur daar vindt hij heel indrukwekkend. Als hij er een tijdje niet is geweest hoor ik: “We moeten nodig weer eens naar Chicago.”’ Eduard en Joke studeerden in de jaren zeventig allebei in Utrecht, waar ze elkaar in de lift ontmoetten. ‘We woonden bij elkaar op de gang in het studentencomplex IBB aan de Ina BoudierBakkerlaan. Op een dag kwamen we elkaar tegen in de lift. We raakten bevriend en geleidelijk bloeide de liefde op. Beiden wilden we na onze studie naar Amerika. We solliciteerden bij een stuk of tien graduate schools en kwamen terecht op Cornell University, omdat Eduard daar een prestigieuze beurs aangeboden kreeg. Hij geeft nog steeds af en toe les in Amerika. Zo is hij volgend semester gastdocent aan het College of William and Mary in Williamsburg, Virginia.’ Joke vindt het ‘heel inspirerend en stimulerend’ dat zij en Eduard niet alleen partners, maar ook

Folia maakt kennis collega’s zijn. ‘We schrijven regelmatig samen, lezen elkaars teksten, brengen verbeteringen aan en corrigeren elkaar. Natuurlijk, het is soms lastig om werk en privé gescheiden te houden. Ons werk is vaak ongemerkt en automatisch ook gespreksonderwerp aan de eettafel, maar als onze zoons dat soms vervelend vonden, hebben ze dat nooit aan ons verteld. Onze oudste zoon is in Amerika geboren en mag dankzij zijn dubbele nationaliteit daar ook stemmen; hij heeft per post in de swing state Virginia op Obama gestemd. Er is trouwens ook nog wel iets meer dan werk: Eduard is een fanatiek sportliefhebber. Vroeger wielrennen, tegenwoordig hardlopen, twee keer per week vijftien kilometer.’ Tracy Doyle volgt een onderzoeksmaster geschiedenis aan de UvA en zegt veel van Eduard te hebben opgestoken tijdens zijn begeleiding van werkstukken. Ze noemt hem ‘toegankelijk en meedenkend’. ‘Maar eigenlijk doet hij meer dan dat. Hij gaat namelijk heel graag met je in discussie en bevordert daardoor je eigen denken. Ik vind hem een echte intellectueel die diepgang biedt en perspectief als je vastloopt. Dan kan hij heel snel aangeven hoe je verder moet gaan. Hij is historicus, maar ik zou hem liever “half historicus-half politicoloog” willen noemen. Hij kan historische processen heel goed in een sociologische context plaatsen, wat zijn begeleiding meer waarde geeft.’ yyy Folia Radio zendt op 7 november een interview uit Eduard van de Bilt. Aan de orde zullen komen Amerika en de presidentsverkiezingen, studeren en promoveren in de VS, het intellectuele debat in Nederland en de VS en wielrennen. Te beluisteren via Amsterdam FM, in de ether op 106.8 en op de kabel op 103.3, tussen 16.00 en 17.00 uur. Vanaf de volgende dag terug te luisteren via foliaweb.nl/ radio. De uitzending is op zaterdagmiddag 15.00 uur terug te zien op Salto TV. Daarna via salto.nl.

FoliaMagazine

Straatvechten kun je leren Wat kun je doen als iemand een pistool tegen je hoofd zet? Of als iemand je probeert te verkrachten? Als je krav maga beoefent, schakel je met gerichte agressie je belager zo snel mogelijk uit. ‘Het gaat erom binnen tien seconden een gevecht af te handelen.’ tekst Rosa van Toledo / foto’s Fred van Diem

‘D

o I have a problem?’ Een gedrongen man kijkt om zich heen. Voor, naast en achter hem staat een tiental jongens. Stuk voor stuk zijn de jongens een kop groter dan de man. Ze beantwoorden zijn vraag niet, maar schuiven dreigend naar voren. ‘I have a problem, right?’ Eén jongen loopt zelfverzekerd

Pedram Partovi (31, student fysiotherapie HvA)

‘Ik beoefen nu zes maanden krav maga. Zelf heb ik nooit gevochten, maar het geeft me een veilig gevoel te weten wat ik kan doen als ik in een gevecht kom. De meest verrassende techniek vind ik het slaan met de handpalm in plaats van de vuist. Ik werk in het ziekenhuis en ik zie veel jongens binnenkomen met gebroken handen. Zij hebben met hun knokkels gevochten, maar wanneer je met je vuist op iemands hoofd slaat, dan is het bot tegen bot.’

FoliaMagazine

op de man af en grijpt hem bij zijn shirt. Dat had hij beter niet kunnen doen. Pijlsnel grijpt de man met zijn hand naar de neus van de jongen. Hij pakt hem beet en met zijn vingers duwt hij in de ogen. Zijn andere hand zet hij tegen de kaak van de jongen. Met een ferme draai legt hij de knaap op de grond. Verschrikt stappen de omstanders achteruit. De ogen van de man fonkelen. ‘Who has a problem now?’

Mario Schouten (l): ‘Who has a problem now?’

De hierboven beschreven actie is geen scène uit een film van Jean-Claude van Damme of uit de nieuwste James Bond. Het is gespeeld, maar gewoon in de Hollandse sportschool. Iedere dinsdagavond, in een helverlichte studio van het Universum, leert instructeur en politieagent Mario Schouten studenten zich op een snelle en agressieve wijze te verdedigen tegen vuistslagen, wurgingen en bedreigingen met vuurwapens. Hij doceert krav maga (Hebreeuws voor contactgevecht), een zelfverdedigingstechniek afkomstig uit het Israëlische leger. Over de gehele wereld wordt de sport door militairen, politiemannen en beveiligers beoefend. De laatste paar jaar is het ook onder burgers populair. Het Universitair Sportcentrum Amsterdam (USC) biedt sinds vier jaar een cursus aan. Project Invest, de

krav magaschool van Mario Schouten, verzorgt het programma. De les van Schouten is helder opgebouwd. Na de warming-up speelt Schouten met een leerling een aanval voor en laat de greep, stoot of trap zien waarmee hij zich verdedigt. Vervolgens ontleedt hij de techniek en kunnen leerlingen vragen stellen. Daarna is het oefenen. Tijdens deze trainingen vecht man tegen vrouw, groot tegen klein en getraind tegen ongetraind. Het uitgangspunt van krav maga is namelijk dat iedereen ongeacht leeftijd, grootte en fysieke kracht in een man-tot-mangevecht zich effectief moet kunnen verdedigen. Dit principe zorgt ervoor dat de trappen en grepen makkelijk aan te leren zijn en aansluiten bij de natuurlijke reactie van de mens onder stress. Zo leren de studenten

bij een wurging direct de handen van de aanvaller om te buigen, in plaats van via een beentrap uit de greep los te komen. Schouten: ‘Als iemand

‘Een vermeden gevecht is een gewonnen gevecht’ naar jouw keel grijpt en hem dichtknijpt, dan ga je niet aan truckjes of mooie spreuken denken. Je handen gaan meteen naar de pijn.’ Schouten wijst verder in zijn les nadrukkelijk op twee basisregels van krav maga. De eerste regel is: conflict vermijden. Schouten: ‘Als je een vervelende situatie ziet ontstaan, laat je ego thuis, en ga weg. Een vermeden gevecht is een gewonnen gevecht.’ Maar mocht je niet meer onder een ge-

vecht uit komen, dan geldt het tweede principe, en dat is volgens Schouten ‘overleven’. Feitelijk gezien betekent dit dat er in een gevecht geen regels meer zijn. Slaan met de vuist, trappen op edele delen, trekken aan haren en prikken in ogen: alles wat bij andere vechtkunsten ten strengste is verboden, is bij krav maga toegestaan. Schouten: ‘Het gaat erom binnen tien seconden een gevecht af te handelen. Ben je uit het gevaar, dan is het maken dat je wegkomt.’ Volgens Schouten is het niet de bedoeling om tijdens de knokpartij in een ongecontroleerde moordmachine te veranderen. ‘Geef in een gevecht geen trap na. Gebruik je geweld in proportie. Ik vergelijk krav maga met een tijger in een kooi. Dagenlang heeft het beest geen eten gehad. Hij heeft honger en is superagressief.

Sophie Roth

(29, post-doc Biophysics bij FOM institute Amolf) ‘Ik ben net begonnen met krav maga. Ik heb wel eens aan andere vechtsporten gedaan, maar ik wilde technieken leren die je kunt gebruiken in het echte leven. Want wanneer je een heel sterke kerel voor je hebt, wat moet je dan doen? Al is de situatie in deze zaal natuurlijk niet echt, ik voel me sinds ik aan krav maga doe wel zekerder. Vorige week leerden we hoe we weg moeten komen wanneer je op de grond gewurgd wordt, dat vond ik gaaf.’

FoliaMagazine

Stephanie Neutzner

(30, post-doc Biophysics bij Amolf)

Wanneer het deurtje opengaat, stormt het beest eruit en klaart zijn klus binnen tien seconden. Daarna keert hij rustig terug naar zijn kooi.’ Dat het verdedigingssysteem de laatste jaren onder studenten populair is geworden, vindt Schouten niet vreemd. ‘Studenten komen makkelijk in aanraking met geweld. Zij gaan stappen, en met uitgaan wordt er gesnoven en gedronken. Daar komen gevechten van.’ Daarbij ziet hij in zijn dagelijks werk als politieagent dat het geweld op straat de laatste jaren is toegenomen en gevaarlijker is geworden. Schouten: ‘In vechtpartijen wordt steeds vaker gebruik gemaakt van wapens. Denk aan messen, loden pijpen, maar ook pistolen. Ik begrijp heel goed dat mensen naar een manier zoeken om zich te kunnen verdedigen. Ze willen veilig thuiskomen.’

Fangyong Tang

(28, PhD Computer Science bij UvA) ‘Ik doe aan krav maga om mijzelf en mijn vriendin te kunnen verdedigen als het moet. Ik heb aan kungfu gedaan, maar krav maga lijkt het meest op een echt straatgevecht. Ik voel mij niet onveilig op straat. Hier in Nederland is het sowieso veel veiliger dan in China. Daar ben ik weleens in een gevecht terechtgekomen. Tot nu toe heb ik krav maga niet in het echt gebruikt. Gelukkig maar.’

FoliaMagazine

Toch is het de vraag of het daadwerkelijk veiliger op straat wordt met deze zich goed verdedigende tijgers. Een Noors onderzoek uit 2005 liet zien

‘Studenten komen makkelijk in aanraking met geweld’ dat jonge jongens juist opvliegender worden van vechtsporten, zoals kickboksen en taekwondo. En Badr Hari is ook geen goede reclame voor de vechtsport. Schouten is over deze kwestie duidelijk: ‘Mensen hebben allemaal hun mening klaar over geweld. Maar vanuit de praktijk weet ik dat vuur soms met vuur bestreden moet worden. Ik heb in mijn werk te veel doden gezien die het

‘Ik heb aan verschillende vechtsporten gedaan, maar ik wilde nu puur op zelfverdediging trainen. Ik ben weleens achtervolgd door mensen die mij in elkaar wilden slaan. Ze renden me achterna in de straat. Ik was heel blij dat ik in mijn auto kon stappen en weg kon rijden. Ik vind de techniek waarbij je het hoofd van je aanvaller draait en hem naar beneden werkt het meest indrukwekkend. Het werkt bijna altijd. Ik heb krav maga nooit in het echt gebruikt, alleen op mijn vriend.’

netjes wilden oplossen. Krav maga is puur verdediging tegen het geweld van de straat. Wat op straat werkt, wordt hier toegepast. Ik leer mijn leerlingen geen agressiviteit aan. Geweld is altijd het laatste redmiddel.’ yyy Wil je ook een krav magatijger worden? Elke dinsdag van 19.00 tot 20.15 uur kun je een les bij Mario Schouten volgen in het Universum. Zie www.usc.uva.nl.

foto Danny Schwarz

op de tong

Dwaze Zaken Prins Hendrikkade 50 (Centrum)

e moet goed kijken om Dwaze Zaken niet over het hoofd te zien in de ravage rondom het Centraal Station, en ook binnen moet je twee keer kijken. Is dat nou een brandend hart in dat mozaïek, en waarom staat daar ‘Praise him all you people of the earth’

Gids

Dwaze Zaken is opgenomen in Het leven, de liefde en de lusten, een ‘kroegentocht’ met stukjes van Ronald Giphart en foto’s van Jan Bartelsman. Ze bezochten in vijf dagen vijftig kroegen; één fluitje per uitspanning. Ze zijn dus niet lang in Dwaze Zaken gebleven, maar lang genoeg om iets over het quasichristelijke karakter van het café-restaurant op te tekenen.

op de muur? ‘Het kunstige en christelijke karakter van dit dwaze zaakje biedt een unieke verdieping voor de bezoeker die daar oog voor heeft,’ stelt de website, en daar is het wel mee gezegd. We verplaatsen onze blik richting kaart. Die is gevarieerd qua prijs, van een daglasagne voor

Pompoenpitten Zonde om ze weg te gooien: geroosterde pompoenpitten zijn heerlijk en makkelijk te maken. Pluk het pulp er vanaf, maar geen zorgen als er wat achterblijft, dat geeft smaak. Leg ze in een berg op bakpapier met een flinke klont boter of scheut olie, en chilipeper en komijnpoeder naar smaak. Schuif in een voorverwarmde over op 180º C. Na een paar minuten de pitten uitspreiden over de plaat en op 160º C verder bakken, nog 30-40 minuten.

€ 6,- tot hertenstoofpot voor een tientje meer. Een heel systeem van symbolen maakt de lezer wegwijs in een verantwoord universum van fair trade, biologisch en vega. Knolrapen, lof, schorseneren en prei worden gelukkig niet geschuwd, en de eendenworstjes die we vooraf nemen gaan begeleid door pastinaakpuree en rauwe paddenstoeltjes. Behoorlijk vrije school, maar toch erg lekker (€ 6,90). De ober verzekert ons dat de pompoenlasagne ook vegetarisch kan. Er blijken zelfs heerlijke, geroosterde pompoenpitjes op te zitten. De hertenstoof is zoetig en zacht en komt net als alles met een komkommer-slagarnituurtje, maar dat is lekker aangemaakt. Bij het toetje vliegt het geitenwollensokkengehalte wat uit de bocht. Het hazelnootijs met chocoladesaus (€ 5,70) wordt omringd door gevaarlijke bergen kaneelpoeder, het yoghurtijs met fair trade fruit (€ 5,10) door ananas, banaan – en avocado. Het zal officieel wel een vrucht zijn, maar zo keihard en vlak van smaak zijn geen van de drie tropische verrassingen echt een toevoeging. Maar met zo veel verantwoorde vriendelijkheid is het ze vergeven; zo christelijk zijn we wel. yyy Bob van Toor

Folia Magazine ontvangt graag je restaurantrecensie en vergoedt tot € 50,-. Maximaal 270 woorden, (suggesties voor de) kaders zijn welkom, maar niet verplicht. Mail je recensie naar redactie@folia.nl. Stuur de orginele bon naar Folia Magazine, t.a.v. Stephanie Gude, Prins Hendrikkade 189b, 1011 TD, A'dam.

Maandag

Er is bij Dwaze Zaken meer te halen dan een spannend biertje (Jopenbier, Weihenstephaner en zelfs het toch niet bijster christelijke Duvel), vooral op de ‘maffe maandag’. Dat is minder stoffig dan het klinkt, want je krijgt een daghap voor zes euro en kunt bovendien elke week luisteren naar livemuziek.

FoliaMagazine

prikbord HvA

ideëen voor deze rubriek: redactie@folia.nl

DMR Videocamera’s

DBSV Gratis

Bij de klantenservice in het Jan Bommerhuis en het Europahuis zijn nieuwe videocamera’s te leen voor studenten en docenten. Deze camera’s gebruiken als opslagmedium geen bandje of dvd maar een geheugenkaartje. Docenten die een kaartje nodig hebben kunnen er één ophalen bij het bedrijfsbureau. Studenten dienen zelf een geheugenkaartje aan te schaffen. Het type geheugenkaart is SDHC. Deze kaartjes zijn op beide locaties verkrijgbaar bij de Athenaeum boekwinkel. Let er bij aanschaf op dat de snelheid van het kaartje minimaal 15MB/s is.

Onder het motto ‘Sport voor nop’ kan er van maandag 12 tot en met zondag 18 november gratis gesport worden bij Universum, het ASC, PCH Fitness, USC Fitness en ClubWest. Bezoekers kunnen onder meer meedoen aan lessen zumba, spinning, boksen, basketballen of kickboksen. Ook de diensten van het USC Sport Adviescentrum zijn in deze periode gratis. Bezoekers die zich tijdens de ‘Sport voor nop’-week inschrijven voor een cursus ontvangen als cadeau een USC-badlaken of twee keer vijf minuten zonnebank. Kijk op www. usc.uva.nl.

DT Structuren

DMCI Amfi

In de Leeuwenburg exposeert fotograaf Michel Behar (1963) zijn serie ‘Structuren’. De fotograaf heeft zijn halve leven gereisd en gefotografeerd en wordt gefascineerd door de ‘structuren’ die zich manifesteren in zowel natuur als architectuur. Te denken valt aan het zachte mos dat groeit op de ruwe Siberische lava, of de afbrokkelende ijsgletsjers in Patagonië (Zuid-Amerika). De foto-expositie is nog te zien tot 1 december, daarna verhuist de expositie naar het Kohnstammhuis aan de Wibautstraat.

Op zaterdag 10 november houdt het Amsterdam Fashion Institute weer zijn open dag. Het instituut is op zoek naar enthousiaste studenten die voorlichting willen geven over de verschillende studierichtingen en het propedeusejaar. Van de studenten wordt verder verlangd dat zij helpen bij de garderobe en in de catering. De vergoeding bedraagt 8 euro per uur, reiskosten worden niet vergoed. Heb je interesse? Kijk dan even op het intranet voor verdere informatie.

DG Fotowand

HvA Twitterkampioen

Alle opleidingen van het domein zijn sinds vorige week vertegenwoordigd op een acht meter lange fotowand. Aanleiding voor de fototentoonstelling zijn de fotosessies uit het voorjaar, waarbij alle vaardigheidslessen van de verschillende opleidingen in beeld zijn gebracht. Het resultaat is volgens de marketingafdeling van het domein te mooi om alleen tijdens de open dagen te vertonen. De foto’s zijn te zien in de C-gang op de eerste verdieping van het gebouw aan de Tafelbergweg.

Olympisch zwemmer Nick Driebergen (25, student commerciële economie aan de Johan Cruyff University) heeft de @DeGoey-Award voor leukst twitterende sporter van 2012 van sportblog LinkeBallen.nl gewonnen. Nick, met 3587 volgers, nam de titel over van drievoudig olympisch kampioene Ranomi Kromowidjojo, die ruim tachtigduizend volgers heeft. Driebergen is, na de teleurstellende Spelen, blij met de prijs. ‘Het is een mooie eretitel en zo win ik toch nog iets dit jaar,’ aldus een grappende @nick3bergen.

DEM Verbeterplan

DOO Coach

De medezeggenschapsraad van het domein verlangt instemming in het verbeterplan waarmee het domein de kwaliteit van het onderwijs wil verbeteren. De raad wil de plannen ‘op hun merites beoordelen’ voordat ze worden doorgevoerd, staat in een nieuwsbrief die deze week aan medewerkers is verstuurd. In de brief laat de raad verder weten niet in te kunnen stemmen met het stopzetten van de deeltijdopleiding humanresourcemanagement, zolang het domein dat besluit niet beter onderbouwt.

Studenten van verschillende onderwijsopleidingen zijn gestart met de persoonlijke begeleiding van Amsterdamse scholieren uit het lager en voortgezet onderwijs. De studenten moeten zo beter voorbereid worden op de belevingswereld van het Amsterdamse kind. De zeventig studenten zijn getraind om leerlingen een-opeen te begeleiden. Dat kan gaan over ‘leren leren’, het vinden van de juiste vervolgopleiding of problemen van persoonlijke aard. Het coachings∆22 traject is onderdeel van het project de Stad als Academie (SalsA).

FoliaMagazine

prikbord UvA FNWI Robbert

Dijkgraaf ‘live’

ideëen voor deze rubriek: redactie@folia.nl

FNWI Eerbetoon

Wat zijn de bouwstenen waaruit alles, ook wijzelf, is gemaakt? Wat zijn de grootse consequenties van deze ontdekkingen? Op 16 november neemt universiteitshoogleraar en Princetondirecteur Robbert Dijkgraaf de kijkers mee op een reis naar de microkosmos en zal hij de voortschrijdende kennis over ‘het allerkleinste’ bespreken, zoals het net ontdekte Higgsdeeltje. Wil je de uitzending in de Westergasfabriek bijwonen? Ga naar www.bijwonen.vara.nl. Op 9 november om 20.30 uur wordt Dijkgraafs eerdere livecollege, over de oerknal, herhaald op Nederland 3.

Op het Anton Pannekoek Instituut (API) is op 30 oktober een portret onthuld van voormalig directeur en emeritus hoogleraar Ed van den Heuvel (71). Initiatiefnemer en huidig directeur van het API Ralph Weijers zegt dat Van den Heuvel het portret verdient omdat ‘het API onder zijn dertig jaar durende leiding is uitgegroeid van anderhalve man en een paardenkop tot een gerenommeerd sterrenkundig instituut’. Kunstschilder Fred Schley maakte het portret. Het heeft een plek gekregen boven de piano in de gemeenschappelijke ruimte van het API.

USC Sport

Studenten Bestuursleden

voor nop

Van maandag 12 tot en met zondag 18 november kunnen medewerkers, studenten en andere geïnteresseerden gratis sporten bij het USC. Je kunt onder meer gratis fitnessen, boksen, volleyballen of badmintonnen. Schrijf je je in deze week in als lid van het USC dan krijg je een korting: de helft van je leeftijd in procenten. Mensen van het USC Sportadviescentrum zijn aanwezig om vragen te beantwoorden. Locaties: PCH Fitness, Club West, ASC (Zuidoost), USC Fitness Amstelcampus en Universum. Kijk op www.usc.uva.nl voor het complete sport-voor-nopaanbod.

De Stichting Toekenningen (ST) verstrekt subsidies met het doel het studentenleven in Amsterdam maatschappelijk en cultureel te verbreden. De stichting zoekt vanaf januari 2013 een nieuw bestuur. Je komt tijdens je bestuurstijd in contact met allerlei verschillende organisaties die het actieve studentenleven rijk is. Daarnaast houd je, je bezig met het genereren van bekendheid voor de stichting zelf en onderhoud je contact met studentenzaken van de UvA waaraan ST verantwoording aflegt. Deadline: 16 november. Info: www. stichtingttoekenningen.nl

UvA Rector

FdR Wetwinkel

De Froe

Honderden joden wisten de oorlog te overleven dankzij ‘wetenschappelijk onderzoek’ van oud-rector magnificus Arie de Froe. Zeventig jaar na dato is voor hem een gedenkteken in de maak ter herinnering aan zijn verzetsdaden. Samen met neurowetenschapper Ariëns Kappers ‘ontjoodste’ De Froe (1907-1992) bijna 1200 Portugees-Amsterdamse joden. De Froe mat hun fysieke kenmerken en verklaarde met een ‘pseudotheorie’ dat ze onmogelijk joden konden zijn. De Froe was rector tussen 1972 en 1976. Hij werd in 2006 al postuum geëerd met de Yad Vashem-onderscheiding.

De Stichting Wetwinkel Amsterdam zoekt per 1 december medewerkers. Men zoekt sociaal betrokken mensen met een redelijke juridische basiskennis die ervaring willen opdoen. Rechtsgebieden die veel voorkomen zijn arbeidsrecht, huurrecht en consumentenrecht. De Wetwinkel is een vrijwilligersorganisatie die rechtshulp verleent aan minder draagkrachtigen, er werken veertien studenten. Je werkt één keer per week op dinsdag- of donderdagavond. Sollicitaties voor 16 november naar Oudemanhuispoort 2-3, 1012 CN Amsterdam of sollicitatie@wetwinkelamsterdam.nl.

UvA Top-15

FMG Top-1

In de door de Algemene Onderwijsbond samengestelde top-15 van beloningen in het hoger onderwijs staat Paul Doop, vicevoorzitter van het CvB, op de vijftiende plaats. Andere bestuurders van UvA of HvA komen op de lijst niet voor. De lijst van de AOb bevat de beloningen over het boekjaar 2011. In dat jaar bedroeg Doops salaris volgens de bond 224.800 euro. Het wettelijk normbedrag is 193.000 euro. In aanmerking moet worden genomen dat Doop verantwoordelijk is voor twee instellingen en dat hij een halfjaar het collegevoorzitterschap waarnam.

Hoogleraar jeugd & media Patti Valkenburg behoort tot de top-1 procent meest productieve wetenschappers, qua publicaties in de beste internationale tijdschriften in de communicatiewetenschap. Deze lijst is gepubliceerd in de meest recente editie van het tijdschrift Communication Education. Valkenburg is de enige Europese wetenschapper in de lijst. De tijdschriften opgenomen in de bibliografische analyse zijn onder meer Journal of Communication en Human Communication Research. Naast hoogleraar jeugd & media is ze faculteitshoogleraar.

FoliaMagazine

wasdom

Betrokken bij de wereld Louise Korthals Leeftijd: 28 (9 juli 1984) Beroep: Cabaretier en zangeres Studie: Sociologie Afgestudeerd: 2007 Docent: ‘Professor Kees Schuyt van wetenschapsfilosofie. Ik vond zijn vak ontzettend leuk en interessant en zat als een spons bij zijn college om alle kennis in me op te nemen.’ Locatie: ‘De Oudemanhuispoort, vooral als het boekenmarktje er stond. Ik heb daar door de jaren heen veel mooie posters gekocht.’ Café: ‘Ik was meestal in de kroeg van mijn studentenvereniging en had daarbuiten geen echte stamkroeg.’ Afknapper: ‘Het onderzoek voor mijn bachelorscriptie liep uit en ik had de onderwijscommissie gevraagd of ik mijn scriptie twee weken later mocht inleveren. Ik kreeg daar lange tijd geen antwoord op en ging ervan uit dat het geen probleem zou zijn. Later bleek dat ik door die twee weken extra een jaar zou moeten wachten om aan een master te beginnen, echt belachelijk.’

FoliaMagazine

stage Zij studeerde sociologie en werd cabaretier en zangeres: Louise Korthals. tekst Julie de Graaf / foto Bob Bronshoff

‘M

ijn studententijd begon niet aan de UvA, maar aan de University of Exeter in Engeland. Het was mijn droom om toneellessen in Engeland te volgen en ik koos voor Exeter omdat ze daar een opvallend goed drama department hebben. Ik heb er een jaar filosofie en sociologie gestudeerd en veel toneel gespeeld. Na dat jaar verhuisde ik terug naar Nederland en bezocht ik een voorlichting van filosofie aan de VU. De faculteit was daar zo deprimerend, dat ik mezelf er niet zag studeren. Het idee dat ik jaren op een stoffige, grijze zolder over de zin van het leven zou nadenken, vond ik wat te heftig op mijn achttiende. Ik ben een nogal sfeergevoelig type. Uiteindelijk koos ik dus voor sociologie aan de UvA, want dat leek me ook een waanzinnig interessante studie. De eerste twee jaar zijn heel breed georiënteerd. Ik volgde vakken sociologie, maar kreeg ook onderwijs in geschiedenis, cultuur, psychologie en filosofie. Die breedheid en het maatschappelijk engagement van de studie spraken me aan. Naast mijn studie werkte ik, volgde ik zangles, zong in bandjes en zat bij een studentenvereniging waar veel aan toneel werd gedaan. Ik heb ook een jaar in het bestuur van de toneelvereniging gezeten. Van jongs af aan heb ik de ambitie gehad om op het podium te staan. Ik wilde graag actrice en zangeres worden, maar het genre musical sprak mij qua vorm niet aan. Het raakt me niet zoals ik graag geraakt wil worden in het theater. Toen ontdekte ik kleinkunst en cabaret; een spannende en intieme vorm van theater waarin contact maken met je publiek essentieel is en waarin je zowel kunt zingen als spelen. Wat me daarin zo aanspreekt is dat het een groot persoonlijk element in zich draagt en dat het daarom

geen afgepaste vorm heeft. Toch ben ik eerst naar de universiteit gegaan, en niet naar een kleinkunstacademie, omdat ik het boeiend vond en een diploma op zak wilde hebben. Bovendien had ik het idee dat de toneelwereld een hele harde wereld zou zijn, dus ik vond het helemaal niet erg om daar wat ouder en met iets meer bagage in te stappen. Na mijn bachelor in sociologie werd ik aangenomen op de Koningstheateracademie voor kleinkunst en cabaret in Den Bosch. De geestelijke uitdaging die ik eerst bij sociologie vond, vind ik sindsdien in cabaret. Op het podium moet je jezelf constant afvragen wat je nu eigenlijk staat te vertellen en waarom. Je moet de dingen voor jezelf heel helder uitdenken om een goede voorstelling neer te zetten. Ik heb die opleiding in drie jaar afgerond en studeerde af in 2010. In april 2011 won ik het Amsterdams Kleinkunst Festival en binnenkort gaat mijn eerste avondvullende programma, Vlieguur, in première. Heel spannend, maar ook heel leuk. Achteraf zie ik wel iets van een rode draad in mijn keuze voor sociologie en cabaret: ik vind mensen gewoon razend interessant in hoe ze handelen en hoe ze keuzes maken. Daarnaast vind ik mensen ook heel grappig in hoe ze zijn en in hoe ze pogingen doen, mezelf inclusief. Ik denk dat ik van nature een beschouwer ben, een betrokken getuige van de wereld om me heen, en die beschouwingen deel ik graag met een publiek.’ yyy Louise staat van 13 t/m 17 november in theater Bellevue met de try-outs en de première van haar voorstelling Vlieguur. Donderdag 15 november is het studentenavond in Bellevue en krijg je korting op een kaartje. Kijk op www.louisekorthals.nl voor alle data en het bestellen van kaarten.

Veerle Boelhouwers (22) Studie Rechten Stage Van Oosten Advocaten Vergoeding geen Waardering JJJJJ ‘Stage lopen was de ideale manier om meer te leren over strafrechtadvocatuur. Alleen voor de opdrachten van de baas kreeg ik betaald, maar ik mocht overal aan meewerken. Ik heb gevangenissen en zittingen bezocht en meeschreven aan verzoekschriften, bezwaarschriften en pleidooien. Het is ontzettend cool om door jou geschreven stukken langs te horen komen in het pleidooi van een advocaat. Van Oosten Advocaten richt zich voornamelijk op strafrechtzaken. Soms zorgt dat voor vreemde ontmoetingen. Dan lees ik het dossier van een cliënt en dan denk ik een grote enge man te gaan ontmoeten. Bij de ontmoeting blijkt het dan een klein, verlegen mannetje. Ik heb weleens gedacht: heb jij dit gedaan? Tijdens mijn stage heb ik geleerd dat het niet altijd makkelijk is een cliënt te verdedigen. Ik heb meegewerkt aan een inbraakzaak waar al het bewijs erop wees dat onze cliënt schuldig was. Het is een uitdaging om dan toch zo veel mogelijk informatie te vinden die de cliënt kan helpen. Iedereen heeft recht op verdediging, daar heeft niet iedereen begrip voor. Tijdens een zitting zat ik op de publiekstribune tussen nabestaanden die mijn collega compleet voor gek verklaarden. Niet alleen heb ik veel geleerd, ook heb ik een heel leuke tijd gehad. Er werken veel jonge, leuke advocaten en de borrels op vrijdag zijn altijd een feest. Ik heb mijn stage eigenlijk te danken aan de vrijdagmiddagborrel waar ik toevallig was. In de kroeg kom je de beste mensen tegen.’ yyy Vera Lentjes

FoliaMagazine

toehoorders

cover Pascal Tieman

Hoorcollege ‘Scenarioschrijven’ door Ruud Hendriks, woensdag 31 oktober, 14.20 uur, Benno Premselahuis. tekst en foto’s Fien Veldman Technologie: werkt Man-vrouwverhouding: 70:30 Lege stoelen: veel Scrabblewoorden: plotpoints, logline, impulse response ads

et auditorium van het Benno Premselahuis is nog niet voor de helft gevuld wanneer het college begint: het merendeel van de blauwe stoeltjes is leeg. Dat is verwonderlijk, want een student vertelt van tevoren al enthousiaste verhalen over het vak. Het hoorcollege ‘Scenarioschrijven’ wordt gevolgd door studenten van de opleiding Communication & Multimedia Design, dus op z’n minst een paar MacBooks zijn hier wel te verwachten. Niets is minder waar: studenten zitten hier netjes met hun notitieblok en pen in de aanslag. Docent Ruud Hendriks vertelt ze dat ze die niet nodig hebben: ‘Dit is echt een hoorcollege. Ik praat dus. Jullie hoeven geen aantekeningen te maken, maar luister vooral.’ Vandaag behandelt Hendriks de rol die dialogen spelen in een film. We kijken naar The Parlor, een korte film waarin ‘dialogen onmisbaar zijn’, volgens Hendriks. De film duurt tien minuten en is op Youtube te bekijken – het is duidelijk geen Hollywoodfilm. Hendriks: ‘Ik vind het eerlijker om wat goedkopere films te laten zien, want jullie zullen de komende tijd geen mogelijkheid hebben om een miljoenenproductie te maken.’ Na de film bespreekt hij de opdrachten die studenten die week hebben ingeleverd, en geeft tips, commentaar en complimenten voor het geleverde werk. Hendriks verbindt de informatie die hij in het hoorcollege geeft meteen met de praktijk. Hij is zelf werkzaam geweest in de film- en televisiewereld en vindt het belangrijk voor studenten om te begrijpen wat de beroepspraktijk inhoudt. Hij vertelt dat je als scenarist geen deadlines kan missen: wanneer je dus een opdracht moet inleveren voor dit vak, mag dat in geen geval te laat zijn. Hendriks denkt mee met zijn studenten, die over anderhalf jaar klaar moeten zijn om de film- of reclamewereld in te gaan: ‘Zorg dat je professional wordt.’ yyy

FoliaMagazine

colofon

Weekblad voor de HvA en

UvA Folia Magazine is in 2011 voortgekomen uit Folia (1948) en

Amanda Plooij

(21, Communication & Multimedia Design) ‘Dit college vind ik erg leuk. Hendriks is een heel ander soort leraar dan normaal: hij is echt enthousiast over zijn vak en wil dat heel graag aan ons overbrengen. Vandaag was het college wel veel van hetzelfde: in het begin leerden we iedere week iets nieuws, nu is het vooral herhaling. Toch ben ik heel blij met dit vak. Het college en de stof zijn allebei interessant.’

Havana (1996). Redactieadres Prins Hendrikkade 189b, 1011 TD Amsterdam, telefoon 020-5253981, e-mail: redactie@folia.nl Hoofdredacteur Jim Jansen Chef redactie Mirna van Dijk Art director Pascal Tieman Redactie (print/web) Marieke Buijs, Luuk Heezen, Wim de Jong, Vera Lentjes, Jeff Pinkster, Eva Rooijers, Gijs van der Sanden, Danny Schwarz, Rosa van Toledo, Fien Veldman, Annemarie Vissers, Dirk Wolthekker

Jeroen Hoogenhout

(22, Communication & Multimedia Design) ‘Je hebt echt iets aan dit vak, ook voor je toekomst. Hendriks geeft goede tips en legt de stof uit aan de hand van goede voorbeelden. Vandaag werd mijn opdracht getoond als voorbeeld van goed werk: dat motiveert en stimuleert je wel. Hendriks geeft ook heel snel feedback. Als je een opdracht mailt, krijg je soms binnen een paar uur al een reactie.’

Aan dit nummer werkten mee Asis Aynan, Bram Belloni, Bob Bronshoff, Emma Curvers, Fred van Diem, Julie de Graaf, Marc Kolle, Denise van Leeuwen, Roos Menkhorst, Won Tuinema, Tjebbe Venema Eindredactie Harmen van der Meulen Correctie Martien Bos Opmaak Hannah Weis, Carl Zevenboom Uitgever Stichting Folia Civitatis Redactieraad Wouter Breebaart, Simon Dikker Hupkes, Ilse Duijn,

Dorus de Vries

(21, Communication & Multimedia Design) ‘De docent vertelt altijd heel pakkend, op een manier dat het je ook blijft boeien. Maar goed, dat is dan ook zijn vak. Hij geeft interessante voorbeelden, en de terugkoppeling naar de praktijk is heel handig. Het is te merken dat Hendriks van zijn vak houdt en het je graag wil leren. Dat motiveert. Hiervoor lag mijn interesse niet bij scenarioschrijven, maar nu kijk ik ook echt op een andere manier naar films.’

Jurriaan Gorter, Jaap Kooijman, Ronald Ockhuysen (voorzitter), Jean Tillie, Sebas Veeke Secretariaat Stephanie Gude (projectbegeleider) Zakelijke leiding Paul van de Water Drukker Roularta Printing, Roeselare België Advertenties Bureau van Vliet, Zandvoort, 023-5714745, zandvoort@bureauvanvliet.nl

deining ‘We hebben aardig met ze kunnen samenwerken, al zitten we altijd een beetje te dollen: jullie zijn Pepsi, wij zijn de real thing.’ Politiek redacteur van Pauw & Witteman Peter Kee beaamt dat er wel enige strijd is met collega’s Knevel & Van den Brink, in Het Parool. ‘Niks mis met tainment. Het wordt pas erg als je jaren advotainer bent geweest, en geen advo meer mag zijn.’ Ook schrijfster Aaf Brandt Corstius analyseert de zaak-Moszkowicz, in de Volkskrant. ‘Meidenvriendschappen zijn intens, en dus roept een ruzie ook intense gevoelens op.’ Communicatiewetenschapper Linda Duits verbaast zich niet over de ‘Facebook-moord’. ‘Er is zeker nog geen reden tot wanhoop. Het moet niet alleen beter, het kán ook beter.’ Alexander Rinnooy Kan is het vertrouwen in de Nederlandse kenniseconomie niet verloren, in de Volkskrant. ‘Een maatschappelijk debat is larie, dat bestaat niet.’ NRC-columnist en PhD-student microbiologie Rosanne Hertzberger vertelt waarom ze niet te veel tijd aan opinie besteedt, in Babel. ‘Over 25, 30 jaar neemt het aantal intredes op de arbeidsmarkt dan ineens af. De vergrijzing blijft intussen haar gang gaan.’ Demograaf Jan Latten maakt zich zorgen om de dalende hoeveelheid baby’s die worden geboren door de crisis, in NRC Weekend. ‘Hier krijg je misschien een foldertje van de SP op het station en dat is het.’ Hoogleraar Nederlandse geschiedenis en Amerikaan James Kennedy is niet onder de indruk van Nederlands campagne voeren, in Babel.

Opvallende quotes uit de afgelopen week van

de lezer

In de rubriek ‘de lezer’ blikt wekelijks iemand terug op het vorige nummer. Wil jij diegene een keer zijn? Meld je dan aan via redactie@folia.nl.

Heather Renton (21), literatuurwetenschap, UvA ‘De cover is pakkend. Wel een beetje eng, met die starende meisjes. Mooi is anders, maar het werkt wel. Ik lees Folia Magazine eigenlijk alleen wanneer ik in de UB zit en verder weinig te doen heb. Het artikel over de achterstand van jongens in het onderwijs was erg interessant. Het interview met Louise Fresco vond ik ook leuk. Ik denk eigenlijk nooit na over eten, dat zou ik misschien wel moeten doen. Ze leek me ook wel een sympathiek mens. Het artikel over het vertrek van Jet Bussemaker heb ik overgeslagen. Als ik zo’n serieuze foto zie van een vrouw wier naam geen bel doet rinkelen, dan ga ik het niet lezen. De rubriek “Drift” heb ik wel gelezen. Echt stom. Is dat verzonnen? Ik hoop altijd op een spannend seksverhaal, maar die zijn er nooit. Het artikel over London Calling was heel leuk om te lezen. Ik ging daar zelf vroeger naartoe. Het zorgde voor jeugdherinneringen. De column van Robert Dijkgraaf vond ik mooi. Ik wist niet dat Tasmanië een vrouwenkolonie was. Het was een triest verhaal over een brief, maar ook heel mooi. Een goede column. De restaurantrubriek was leuk geschreven. “Objectief ” vond ik een beetje typisch, met die politieauto’s op de achtergrond. Het is toch leuk dat ze die auto hebben gebouwd? Over het algemeen was het blad leuk om te lezen, en de foto’s zijn mooi. Maar die foto van Hadjar Benmiloud, mag die veranderd?’ yyy tekst en foto Fien Veldman

meer Folia

foliaweb.nl twitter.com/foliaweb facebook.com/FoliaWeb.en.Magazine

Deze week op Folia Web

Volgende week in Folia Magazine

Verkiezingsnacht

Regeerakkoord

Verslag van de avond in Crea naar aanleiding van de Amerikaanse verkiezingen, met onder meer een lezing van UvA-politicoloog Uwe Becker.

Welke maatregelen zijn van invloed op het hoger onderwijs en/of raken de student?

Extra interviews

AUC

Aansluitend op het artikel ‘Het woord op de straat’ in dit nummer: extra interviews met UvA- en HvA-studenten over hoe zij de toekomst zien.

Een kijkje achter de deuren van het Amsterdam University College.

(voormalig) HvA’ers en UvA’ers. Iets leuks gezien, mail het naar redactie@folia.nl.

FoliaMagazine