11 minute read

Double bill: Citizen Kane

Double bill

Citizen Kane wordt niet zelden geroemd als de beste film aller tijden. Een van de vele geniale aspecten van de film was het oscarwinnende scenario, geschreven door Herman "Mank" Mankiewicz. Die krijgt nu zijn eigen biopic, geregisseerd door niemand minder dan David Fincher, in een filmtaal die refereert naar het origineel. ZED biedt je de unieke gelegenheid om beide films te ontdekken als een fascinerende double-bill.

Citizen Kane

Wanneer krantenmagnaat Charles Foster Kane sterft in het kasteel op zijn immense landgoed Xanadu, laat hij een raadsel achter, zijn laatste woorden: Rosebud. Wie of wat is Rosebud en waarom komt het op zijn sterfbed naar boven? Thompson, een jonge reporter, is gebeten om het mysterie te achterhalen en gaat op onderzoek uit.

1941, duur: 1:59, VS, regie: Orson Welles, met: Orson Welles, Joseph Cotten, Ray Collins e.a., dialogen: Engels

Vertoningen: 22/11, 28/11 in Cinema ZED-Vesalius

Mank

Hollywood in de jaren dertig van de vorige eeuw. Mank is in opdracht van Orson Welles het script aan het schrijven voor Citizen Kane. Hij begeeft zich in de sociale kring van krantenmagnaat William Randolph Hearst en diens minnares, actrice Marion Davies. Daar is inspiratie genoeg te vinden, maar Mank kampt met een ernstig drankprobleem en het script raakt moeilijk afgewerkt.

2020, duur: 2:11, VS, regie: David Fincher, met: Lily Collins, Amanda Seyfried, Gary Oldman e.a., dialogen: Engels

Vertoning: 18/11, 19/11, 22/11, 23/11, 24/11, 26/11, 27/11, 28/11, 29/11, 1/12 in Cinema ZED-Vesalius

Waarom

Het antwoord is eenvoudig: omdat het een tijdloze film is. Orson Welles’ meesterwerk is nog even relevant en spreekt nog even hard aan als destijds. Nog steeds biedt Citizen Kane een relevante kijk in het hoofd van ‘De Amerikaan’ en de ‘American Dream’, dat ondanks flagrante tegenstellingen in het land nog steeds hét ideaal blijft.

Het hoofdpersonage Charles Foster Kane groeit op in armoede, tot hem onverwacht een fortuin wordt geschonken. Maar niet zonder een prijs te betalen: het verlies van zijn moeder en vader. In ruil voor zijn offer kan Kane volop gebruik maken van het Amerikaanse kapitalistisch systeem. Hij is jong, knap en bijdehand. Maar nog belangrijker is zijn zogenaamd medeleven aan het begin van de film, wanneer hij zijn bezorgdheid over ‘de werkende mens’ verkondigt. Eerst voelt zijn campagne zelfs oprecht aan – en waarschijnlijk is die dat ook. Kane is uiteindelijk een man die van nergens komt en toch de top heeft bereikt. We willen toch dat zo iemand ons land bestuurt? Neen, toch niet. Want Kane kreeg zijn vermogen zonder enige verdienste. Rijkdom was het enige wat hij nodig had om macht te verkrijgen.

En toch maakt dat hem niet noodzakelijk een slechterik. Kane is vaak zelfs een sympathiek personage, vastbesloten om het juiste te doen. Maar naarmate zijn financiële ambities groeien, vertroebelen zijn morele waarden. Kane krijgt politieke aspiraties, stelt zich kandidaat voor het gouverneurschap en krijgt de massa achter zich met een meeslepende retoriek. De welbekende speech-scène is een van de meest transcendente momenten in de film. Want wanneer was de laatste keer dat jij een ambitieuze, onervaren politicus speeches zag geven voor grote, enthousiaste menigtes, waarin hij kritiek levert op de gevestigde politici?

Citizen Kane de belangrijkste Amerikaanse film ooit is

Toen de film uitkwam deed Kane vooral denken aan krantenmagnaat en riooljournalist William Randolph Hearst, die op een gelijkaardige manier een fortuin had gekregen. Hearst verbood dan ook elke vermelding van Kane in zijn vele kranten. Het vraagt geen al te groot inbeeldingsvermogen om Trump eenzelfde censuur te zien afdwingen in zo een situatie. En dat bewijst Welles’ indrukwekkende prestatie om van Kane een tijdloos en relevant personage te maken.

Kane bewandelt de dunne lijn tussen de goede en slechte zakenwereld in Amerika. Een land dat enerzijds brutaal concurrerend kapitalisme promoot en anderzijds vraagt om medeleven voor het eigen volk. Als de enige manier om genoeg geld te hebben “om te kunnen opkomen voor de werkende mens” het vereist om diezelfde werkende mens te manipuleren, heiligt het doel dan de middelen? Wat als die manipulatie niet tijdelijk is?

Zelfs als je al deze politieke ondertonen en economische commentaar in de film schrapt, blijft Citizen Kane de beste twee uur durende les in film maken. Welles gebruikt ongeveer DE LIJSTJES DE LIJSTJES SCHEMA

elke bestaande visuele techniek: van STEVEN DE FOER (DE STANDAARD) 1. The Godfather (1972) 2. Rebecca (1940) BEN VAN ALBOOM (KLARA) 1. 2001: A Space Odyssey (1968) 2. Playtime (1967) NIC BALTHAZAR (CANVAS) 1. Dr. Strangelove (1964) 2. Modern Times (1936) BERNARD VAN DE POPELIERE (P-MAGAZINE, CHÉ) 1. The Godfather (1972) WOENSDAG 29 SEPTEMBER 17u Sunset Boulevard ZONDAG 3 OKTOBER 17u 2001: A Space Odyssey 3. A Touch Of Evil (1958) 3. Metropolis (1927) 2. A Clockwork Orange (1971) 3. Andrei Rublev (1969) 19u The Godfather 19u30 Andrei Rublev fade-outs naar noir-verlichting, tot time lapses 4. Schindler’s List (1993) 5. Sunset Boulevard (1950) 6. To Be or Not To Be (1942) 7. Night of the Hunter (1955) 4. La Jetée (1962) 5. Citizen Kane (1941) 6. L’Age d’Or (1930) 7. The Matrix (1999) 4. Apocalypse Now (1979) 5. Citizen Kane (1941) 6. Dogville (2003) 7. Pantserkruiser Potemkin (1925) 3. Psycho (1960) 4. Blade Runner (1982) 5. High Noon (1952) 6. Chinatown (1974) 22u30 The Seven Samurai DONDERDAG 30 SEPTEMBER 23u Psycho MAANDAG 4 OKTOBER en deep-focus. Bovendien overstijgt Kane 8. La Grande Illusion (1937) 9. Lawrence Of Arabia (1962) 10. The Kid (1921) ERIK ENGELEN (ROB) 8. À Bout de Souffle (1960) 9. The Seven Samurai (1954) 10. Apocalypse Now (1979) 8. Sunrise (1927) 9. Otto e Mezzo (1963) 10. Dekalog (1987) 7. Sunset Boulevard (1950) 8. Raging Bull (1980) 9. Fargo (1996) 10. Pulp Fiction (1994)JAN RUYSBERGH (HET VOLK, 17u Psycho 20u Metropolis 22u30 2001: A Space Odyssey 17u The Godfather 20u Pantserkruiser Potemkin 22u30 Andrei Rublev bijna alle Hollywood-genres: de film is tegelijkertijd een mysterie, een karakterstudie, een drama, een politieke thriller, een romance 1. Citizen Kane (1941) 2. The Godfather (1972) 3. All About Eve (1950) 4. Great Expectations (1946) 5. Ben Hur (1959) 6. Badlands (1973) 7. La Nuit Américaine (1973) 8. Once Upon a Time in the West (1968) 9. Kaidan (1964) 10. Fandango (1947) PATRICK DUYNSLAEGHER DE TOP 50 HET NIEUWSBLAD) 1. The Godfather (1972) 2. The Cook, The Thief, His Wife & Her Lover (1989) 3. Schindler’s List (1993) 4. Shrek (2001) 5. The Lord of The Rings (2001) 6. The Exorcist (1973) 7. Drowning By Numbers (1988) 8. Notting Hill (1999) 9. Monsters Inc. (2001) 10. The Shining (1980) 1. Citizen Kane (Orson Welles - 1941) 2. The Godfather (Francis Ford Coppola - 1972) 23. Rear Window (Alfred Hitchcock - 1954) 24. Sunrise (F.W. Murnau - 1927) Voor de lijstjes-freaks onder u tenslotte nog eens een overzicht van de 50 hoogst genoteerde films in onze poll. Kortom, het ideale boodschappenlijstje voor uw volgende videotheekbezoek. VRIJDAG 1 OKTOBER 17u Pantserkruiser Potemkin 19u30 Apocalypse Now 22u30 Sunset Boulevard ZATERDAG 2 OKTOBER 16u Apocalypse Now 19u The Seven Samurai 23u Citizen Kane DINDAG 5 OKTOBER 17u Metropolis 20u Citizen Kane 22u30 Plan 9 from Outer Space en een tragedie. Orson Welles had de ambitie om een film te maken die een gegarandeerde zelfmoord zou betekenen voor zijn carrière. Met die film DAVE MESTDACH (DENG) 1. Citizen Kane (1941) 2. 2001: A Space Odyssey (1968) 3. Pantserkruiser Potemkin (1925) 4. Vertigo (1958) MARC BUSSENS (ZONE 02, ZONE 03) 1. Citizen Kane (1941) 2. The Seven Samurai (1954) 3. Pantserkruiser Potemkin (1925) HANS DEWIJNGAERT (MOVIEGIDS) 1. Citizen Kane (1941) 2. The Godfather (1972) 3. The Seven Samurai (1954) 4. Blade Runner (1982) 5. Psycho (1960) 6. Vertigo (1958) 7. 2001: A Space Odyssey (1968) 8. Apocalypse Now (1979) 9. Jaws (1975) 10. The Shining (1980) (FOCUS KNACK) (in alfabetische volgorde) 1. Berlin Alexanderplatz (1980) 2. Citizen Kane (1941) 3. La Caduta Degli Dei (1969) 4. Napoléon (1912) 5. Satyricon (1969) 6. The Seven Samurai (1954) 7. Sweet Smell of Success (1957) 8. 2001: A Space Odyssey (1968) 9. Tristana (1970) 10. Vertigo (1958) 3. 2001: A Space Odyssey (Stanley Kubrick - 1968) 4. The Seven Samurai (Akira Kurosawa - 1954) 5. Pantserkruiser Potemkin (Sergei M. Eisenstein - 1925) 6. Psycho (Alfred Hitchcock - 1960) 7. Apocalypse Now (Francis Ford Coppola - 1979) 8. Metropolis (Fritz Lang - 1927) 9. Andrei Rublev (Andrei Tarkovsky - 1969) 10. Sunset Boulevard (Billy Wilder - 1950) 11. A Clockwork Orange (Stanley Kubrick - 1971) 12. Vertigo (Alfred Hitchcock - 1958) 13. The Wild Bunch (Sam Peckinpah - 1969) 25. Modern Times (Charles Chaplin - 1936) 26. Le Mépris (Jean-Luc Godard - 1963) 27. Les 400 Coups (François Truffaut - 1959) 28. Manhattan (Woody Allen - 1979) 29. Raging Bull (Martni Scorsese - 1980) 30. Rebel Without a Cause (Nicholas Ray - 1955) 31. Renaldo and Clara (Bob Dylan - 1978) 32. Blue Velvet (David Lynch - 1986) 33. E.T. (Steven Spielberg - 1982) 34. Greed (Erich von Stroheim - 1924) 35. La Passion de Jeanne d’Arc (Carl Theodor Dreyer - 1928) 36. Playtime (Jacques Tati - 1967) 37. Rebecca (Alfred Hitchcock - 1940) 38. Roma, Città Aperta (Roberto Rossellini - 1945) Tijdens de openingsweek presenteert ZED traditiegetrouw niet alleen een exclusief programma, bovendien betaalt u voor de vertoningen weinig of niets. Voor de gelegenheid presenteert ZED een bijzonder interessant aanbod. Bij aankoop van een ZESxZED kaart (24 euro voor 6 vertoningen naar keuze gedurende het seizoen 2004-2005) krijgt u er een TOP 10 kaart GRATIS bovenop, waarmee u de 10 beste films PRAKTISCH wilde hij toekomstige filmmakers een sjabloon geven om zich zowel narratief als visueel op te baseren. Welles’ ambitie heeft hem JAN TEMMERMAN (DE MORGEN) 1. Citizen Kane (1941) 2. 2001: A Space Odyssey (1968) 3. The Seven Samurai (1954) 4. Metropolis (1927) 5. The Wild Bunch (1969) 6. The Seven Samurai (1954) 7. Ladri di Biciclette (1948) 8. The Godfather (1972) 9. The Birth of a Nation (1915) 10. The Seventh Seal (1957) 4. Apocalypse Now (1979) 5. A Clockwork Orange (1971) 6. Scenes From A Marriage (1973) 7. Ladri di Biciclette (1948) 8. La Strada (1954) 9. Nosferatu (1922) 10. Le Fantôme de la Liberté (1974)WARD VERRIJCKEN (HET LAATSTE NIEUWS) 1. Rear Window (1954) 2. Citizen Kane (1941) 3. The Godfather (1972) 4. Sneeuwwitje en de Zeven Dwergen (1937) 14. À Bout de Souffle (Jean-Luc Godard - 1960) 15. Schindler’s List (Steven Spielberg - 1993) 16. Ladri di Biciclette (Vittorio De Sica - 1948) 17. All About Eve (Joseph L. Mankiewicz - 1950) 18. Badlands (Terrence Malick - 1973) 19. Dr. Strangelove (Stanley Kubrick - 1964) 20. Casablanca (Michael Curtiz - 1942) 21. Chinatown (Roman Polanski - 1974) 22. Jaws (Steven Spielberg - 1975) 39. The Cook, The Thief, His Wife & Her Lover (Peter Greenaway - 1989) 40. A Touch of Evil (Orson Welles - 1958) 41. Night of the Living Dead (George A. Romero - 1968) 42. Nosferatu (F.W. Murnau - 1922) 43. Rashômon (Akira Kurosawa - 1950) 44. Singin’ in the Rain (Gene Kelly - 1952) 45. L’Age d’Or (Luis Buñuel - 1903) 46. Alien (Ridley Scott - 1979) 47. Great Expectation (David Lean - 1946) 48. La Dolce Vita (Federico Fellini - 1960) 49. La Jetée (Chris Marker - 1962) 50. La Règle du Jeu (Jean Renoir - 1939) aller tijden én de slechtste film aller tijden kan gaan bekijken. U hoort het goed; 2 kaarten -oftewel 17 vertoningen- voor een luttele 24 euro! U kan uiteraard ook losse ticketjes voor de in deze folder vermelde voorstellingen kopen, en wel aan de uitzonderlijk lage prijs van 3 euro per vertoning. Kaarten en tickets zijn te koop aan het onthaal van STUK. Meer info: bel 016/320.320. Of check de ZEDsite. desondanks niet rijk gemaakt zoals Kane. 5. Psycho (1960) 6. Ladri di Biciclette (1948) 7. Sunset Boulevard (1950) 5. Reservoir Dogs (1992) 6. Jaws (1975) 7. Some Like It Hot (1959) WWW.CINEMAZED.BE 8. All About Eve (1950) 8. Pantserkruiser Potemkin (1925) Hij zou na Citizen Kane nooit meer een 9. Otto e Mezzo (1963) 10. The Gold Rush (1925) 9. Taxi Driver (1976) 10. Rosemary’s Baby (1968)

commercieel succesvolle film regisseren.

DE BESTE FILMS ALLER TIJDEN

Vele jaren geleden peilde Cinema ZED bij 21 Vlaamse filmjournalisten en -critici naar de meest invloedrijke en beste films uit de geschiedenis. Alle 21 gaven ze hun top 10 op en daaruit werd een top-der-tops samengesteld. Helemaal bovenaan, met grote voorsprong: Citizen Kane. Maar ook in talloze andere polls werd de film genoemd als Beste Film Aller Tijden.

OPENINGSWEEK: WOE 29 SEPT - DIN 5 OKT 2004

VOLGENS DE VLAAMSE FILMPERS

NAAMSESTRAAT 96 :: LEUVEN VLAAMSE FILMCRITICI

1. Citizen Kane (1941) 2. The Godfather (1972) 3. 2001: Space Odyssey (1968) 4. The Seven Samurai (1954) 5. Pantserkruiser Potemkin (1925) 6. Psycho (1960) 7. Apocalyps Now (1979) 8. Metropolis (1927) 9. Andrei Rublev (1969) 10. Sunset Boulevard (1950)

AMERICAN FILM INSTITUTE

1. Citizen Kane (1941) 2. Casablanca (1942) 3. The Godfather (1972) 4. Gone with the Wind (1939) 5. Lawrence of Arabia (1962) 6. The Wizard of Oz (1939) 7. The Graduate (1967) 8. On the Waterfront (1954) 9. Schindler’s List (1993) 10. Singin’ in the Rain (1952)

SIGHT & SOUND

1. Citizen Kane (1941) 2. Vertigo (1958) 3. La Règle du Jeu (1939) 4. The Godfather (1972) 5. Tokyo Monogatari (1953) 6. 2001: A Space Odyssey (1968) 7. Pantserkruiser Potemkin (1925) 8. Sunrise (1927) 9. 8 ½ (1963) 10. Singin’ in the Rain (1952)

This article is from: