Formaat Magazine december 2014 by Formaat vzw

PB- PP

V.U.: Formaat vzw,

t.a.v. Tom Willox

– De Wittestraat

2, 2600 Berchem

BELGIE(N) - BELGIQUE

cem ber 20 14 AU GU ST US NU MM ER 4 • de LV E IN JU NI EN JA AR GA NG 4 • DE LIJ KS , BE HA AN MA T IJN – P 60 27 45 X VE RS CH GE 26 00 Be rch em UG BR OO R 80 00 Wi tte str aa t 2, AF GIF TE KA NT de ren vzw – De orm aa t.b e hu isw erk Vla an ma at. be – ww w.f for o@ inf – Fo rm aa t Jeu gd 85 22 6 40 ) (03 F – 83 T (03 ) 22 6 40

NEW KIDS

ON THE BLOCK

“GEEN BETER MOMENT VO OR ONZE OPENING DAN OP DA G VAN DE JEUGDHUIZEN” • P22

PT O R D L E WAUW HET BOS • P24

DE EEN JEUGDHUIS IN

LOVE IS IN THE AIR

JOKA ZEGT I

DO • P10

is “Innoverenbetere over ctuur, nadenken of organisatiestru catiestijl, om communi beheer der financieel dhuis verplek jeug het ouwen als uit te b jongeren.” voor

dossier

Droom, plan,

actie

Tekst: Valerie Vonck & Inge de Wolf

blikopener

“We kiezen er bewust voor om lokale doelen te steunen zodat we weten waar het geld naartoe gaat” Jeugdhuizen die zich inzetten voor een betere wereld. Het is geweldig schoon. ‘n Westouterik (Westouter) schenkt hun opbrengst van de Dag van de Jeugdhuizen aan de School van de Lovie in Poperinge.

36 uur open Sinds een aantal jaar zet ’n Westouterik zich jaarlijks in voor een goed doel. Voorheen zamelde het jeugdhuis geld in voor Music for Life. Toen de actie van Studio Brussel stopte, gingen zij op zoek naar een andere invulling. Op de Dag van de Jeugdhuizen opende het jeugdhuis 36 uur lang de deuren. “Alle opbrengst van die 36 uur gaat naar School van de Lovie, een schooltje voor mentaal gehandicapten in Poperinge”, vertelt bestuudslid Jochen. “In deze 36 uur zijn er tal van activiteiten. Zo organiseren we karaoke, een ontbijtbuffet, caféspelen en een bierquiz.”

Dichter bij huis Met de activiteiten mikt het jeugdhuis niet enkel op jongeren. “Bij het ontbijt waren er veel buurtbewoners aanwezig. Ook ‘oudere’ mensen wilden graag het schooltje een hart onder de riem steken.” Na de goede doelen van Music for Life besloot het jeugdhuis het dichter bij huis te zoeken. “We hebben er bewust voor gekozen om lokale doelen te steunen zodat we weten waar het geld naartoe gaat”, legt bestuurslid Mathias uit. “Vorig jaar was dit het kinderkankerfonds. Dit jaar viel onze liefdadigheidsactie samen met Dag van de Jeugdhuizen. Zo kregen we de kans om nog meer volk warm te maken voor het goede doel.”

Positieve reacties De jongeren van ’n Westouterik hebben hun best gedaan om ook mensen buiten het jeugdhuis te betrekken bij de actie. Ze stuurden een brief naar de inwoners van Westouter om hen uit te nodigen. De bezoekers reageerden heel positief. “Er kwamen zelfs mensen die nog nooit in het jeugdhuis geweest zijn”, gaat Jochen verder. “Zij kwamen puur om het goede doel te steunen. Een heel mooi moment om mensen te laten kennismaken met het jeugdhuis.” En in de toekomst? “We vinden het belangrijk om met het jeugdhuis goede doelen te blijven steunen. Volgend jaar gaan we dus graag op zoek naar een nieuw doel”, besluit Mathias.

jij! or en nu n ander of vo s iets voor ee

t of ugdhui , nobel projec Doet jouw je je goed doel jij jker il ki W de d? in el de wer menleving uis t voor de sa dh ze ug in je e en uw m jo alge rtel waarom ve en s on l zetten? Mai verdient. deze pagina aat.be redactie@form

INHOUD

Lobke (27) maakte verslag van de bittere strijd om de titel Queen/King of the playground tijdens de X-treme Playground games in Lodejo. (p. 16)

Kevin (26) verkeerde in buitenaardse sferen in De Molen met mascotte Willy. (p. 31)

20 ij! en nu j

beeld? Scherpe pen of gek op ine. gaz Ma at ma Werk mee aan For . .be aat form ie@ act Mail naar red

MET MEDEWERKING VAN: Sandra Bogaerts, Tim Bryon, Inge de Wolf, Tom Dierckx, Hans Dockx, Joke Hüwels, Leen Raes, Pim Maeckelberge, Joke Hüwels, Lotte Lambin, Kevin Moens, Lobke Van Damme, Pieter Van der Schoot Finn Van Dinter, Niels Van Steenvoort, Cynthia Van Wiele, Valerie Vonck, Tom Willox en alle medewerkers van Formaat die op Dag van de Jeugdhuizen foto’s en verhalen verzamelden EINDREDACTIE: Pieter Van der Schoot, Joke Hüwels, Sandra Bogaers & Inge de Wolf – VORMGEVING: Pepijn Haghebaert FOTO’S: Tim Bryon, Valerie Vonck, Lobke Van Damme, Sander Nolf, Juan Weys, Formaat, jeugdhuizen DRUK: EPO – Lange Pastoorstraat 25, 2600 Berchem Gedrukt op FSC gelabeld, 100% gerecycleerd en chloorvrij gebleekt papier. Alles uit deze uitgave mag worden overgenomen, mits vermelding van Formaat Magazine. Formaat Magazine verschijnt 1 x per maand, behalve in juni & augustus. Het tijdschrift is gratis voor leden, extra abonnementen kunnen verkregen worden aan 20 euro per jaar. VERANTWOORDELIJKE UITGEVER: Formaat vzw, t.a.v. Tom Willox – De Wittestraat 2, 2600 Berchem

dit magazine 10 11 12 13 14 16 17 18 22 24 26

LOVE IS IN THE AIR KUNSTIG RUILTOCHT LINDE LIVE IN DE TUNNE DVDJH IN BEELD THE X-TREME PLAYGROUND GAMES ODE AAN DE VOORZITTER ALLE GEKHEID OP EEN STOKJE NEW KIDS ON THE BLOCK JEUGDHUIS VOOR EEN DAG ANTWERPSE TIENERS

en ook … 02 06 20 21 29 30 31

BLIKOPENER WALL Het project DIY Leen Vraaghet@formaat De Mascotte

FEEST

dossier D2 D3 D4 D5 D6 D8 D10 D11 D12

Innovatie in jouw jeugdhuis DE ACHT INNOVATIEREGELS Vernieuwing versus continuïteit ZO DOEN ZIJ HET DURVEN EN DOEN INNOVATIE ONDER DE MOTORKAP VAN FORMAAT SANDER PLANNEN IN DE MAAK Kijken in de toekomst

Om 18u00 pik ik collega Lotte op. We zijn er helemaal klaar voor. Stroopwafels, oude Hitclub-cd’s en natuurlijk onze route voor de avond. Zes jeugdhuizen voor de boeg in Oost-Vlaanderen. Met de gps in de aanslag gaan wij op jeugdhuizentour. De dag begint ’s morgens al goed wanneer ik De Standaard opensla. Een gigagrote advertentie met foto van jeugdhuis Joka. Minister Sven Gatz komt ’s middags op bezoek in De Moeve. Op Facebook zie ik dat de jeugdhuizen zich aan het klaarmaken zijn. Dag van de Jeugdhuizen, het is begonnen. Er zijn ledenhosen en dirndls, er is een eerste openingsavond, er is livemuziek, er is veel volk, er is een nieuwe voorzitter. Maar bovenal is er feest. Iedereen doet iets speciaals. En er is saamhorigheid. Of we zeker de groetjes willen doen in het volgende jeugdhuis. Of het ook gezellig was in het vorige jeugdhuis. Of het nieuwe jeugdhuis eens gedag komt zeggen. Ik zie zoveel leuke berichten op Facebook. Jeugdhuizen die elkaar een fijne dag toewensen, elkaar feliciteren met hun feestdag. Collega’s die grappige foto’s posten op Twitter. Het is zo’n bijzonder gevoel om te weten dat er in heel Vlaanderen jeugdhuizen feestvieren. Om 3u00 zit mijn Dag van de Jeugdhuizen erop. Ik ben super trots op alle jeugdhuizen. Door jullie was het een geweldige dag. Door jullie ben ik tot 3u00 wakker gebleven. Geloof mij, dat is ook echt iets om trots op te zijn.

dossier

D1-12 Droom, plan,

actie

Inge

wall

Samenstelling & tekst: Inge de Wolf

eld in be

WAAR Kaddish (Schoten), De Kaaf (Moorsel-Tervuren), Tveldeke (Holsbeek) en ‘t Biejke (Borgloon) WAT Mexico, een land dat tot de verbeelding blijft spreken. Maar liefst vier jeugdhuizen staken zich in een Mexicaans kleedje op de Dag Van de Jeugdhuizen. Kaddish, De Kaaf en Tveldeke deden dat onder de noemer ‘Mexican Night’, terwijl ’t Biejke ons trakteerde op een ware ‘Fiësta Mexicana’. 24 uur lang kon je er de sfeer opsnuiven van sombrero’s, piñatas en vooral veel tequila.

jij! en nu iedereen wil t je graag met

eld da en Heb jij een be kwaliteit sam to aan goede fo je l ai M delen? l door. met je verhaa aat.be fo redactie@ rm

EEN NIEUWE VLAAMSE JEUGDRAAD De 24 leden voor de nieuwe Algemene Vergadering van de Vlaamse Jeugdraad zijn bekend. De Vlaamse Jeugdraad is een officiĂŤle adviesraad van de Vlaamse Regering dat ervoor zorgt beleidsmakers de stem van jongeren horen. Om de drie jaar wordt er een nieuwe Algemene Vergadering verkozen. In de week van 12 tot 19 november kregen alle jongeren van 12 tot 30 jaar de kans om hun stem uit te brengen op de kandidaten van hun keuze. Uiteindelijk brachten bijna 1000 jongeren hun stem uit. Op zaterdag 22 november werd bekendgemaakt wie de volgende drie jaar in de AV zal zetelen. Onze eigenste Finn van Formaat zal opnieuw drie jaar lang deel uitmaken van de Vlaamse Jeugdraad, samen met 12 individuele jongeren en 11 andere jeugdwerkorganisaties.

hiep hi ep hoer a

DJEM BLAAST 45 KAARSJES UIT In Melsele werd er in november stevig gefeest. Djem vierde immers zijn 45ste verjaardag. Het jeugdhuis heeft in al die jaren heel wat watertjes doorzwommen. Op het einde van de jaren negentig kwamen er problemen met de fuifruimte en klachten over geluidsoverlast. Die problemen wist Djem te overwinnen met een reeks verbouwingswerken die het jeugdhuis veilig en geluidsarm moeten houden. Jeugdhuis Djem vierde zijn 45ste verjaardag dan ook in stijl met een heus jubileumweekend. www.jhdjem.be

goe b ezig!

Jeugdhuis Moorslede wordt Den Teirlink Op Dag van de Jeugdhuizen onthulde jeugdhuis Moorslede de nieuwe naam voor hun jeugdhuis. Het jeugdhuis organiseerde een wedstrijd om een gepaste naam te vinden. Uit honderdvijftig inzendingen werd uiteindelijk Den Teirlink gekozen. Het jeugdhuis werd begin 2013 door enkele Moorsleedse jongeren gestart. Het pand waar Den Teirlink in zal huizen wordt momenteel gerenoveerd. Het is nog even wachten tot 2015 voordat Den Teirlink daar de deuren opent, maar op Dag van de Jeugdhuizen werden wel al de nieuwe website en het logo voorgesteld.

IN DE PERS Ook dit jaar ging de Dag van de Jeugdhuizen niet ongemerkt voorbij in de media. Newsmonkey plaatste een artikel met 16 redenen om waarom het zalig is om in een jeugdhuis te zitten op hun website. Ook de traditionele media berichtten gretig over de Dag van de Jeugdhuizen. De Tunne uit Izegem kreeg Linde Merckpoel van Studio Brussel over de vloer voor een live uitzending vanuit het jeugdhuis. Het VRT-radionieuws had aandacht voor de Dag van de Jeugdhuizen, net als regionale tv-zenders. RTV bracht verslag uit van het bezoek van minister van Jeugd Sven Gatz in De Moeve. Last but not least was ook de geschreven pers zeer aanwezig op de Dag van de Jeugdhuizen. Onder meer Gazet van Antwerpen, Het Nieuwsblad en Het Laatste Nieuws schreven er een artikel over.

MINISTERIEEL BEZOEK IN DE MOEVE d

gezeg echt

“De werking van ons jeugdhuis richt zich ook op maatschappelijk kwetsbare en/of minderbedeelde jongeren. We weten dus dat het deugd kan doen als we iemand die in moeilijke omstandigheden verkeert een helpende hand reiken.” Door: Jill De Groote en Xander Ramael, permanent verantwoordelijken van jeugdhuis OHK over ‘A Caring Christmas’, een initiatief van het jeugdhuis voor mensen die eenzaam zijn met kerst. Verschenen in: Krant van West-Vlaanderen, 14 november 2014

De Moeve in Lier kreeg op Dag van de Jeugdhuizen speciaal bezoek. Minister van Jeugd Sven Gatz kwam op 15 november namelijk een kijkje nemen in het jeugdhuis. ARTAFACT, het artistieke project van het jeugdhuis, nam die dag de touwtjes in handen. In het open atelier kon je naar hartenlust experimenteren met allerhande kunstvormen. Onder begeleiding van kunstenaars werden er tal van workshops gegeven. Minister Gatz kon het initiatief zeker waarderen: “Het jeugdhuis laat jongeren op een plezante manier samenkomen. Als je dan nog iets extra kunt doen rond kunst dan is dat een meerwaarde.”

iew

masterv

Hey baby, I think I wanna marry you Joka organiseerde op Dag van de Jeugdhuizen een ware Big Wedding in hun jeugdhuis. Maar voordat er een bruiloft kan plaatsvinden moet een belangrijke vraag gesteld worden. Jens verraste zijn Katrien met een wel heel bijzonder aanzoek. En niet alleen zei Katrien ‘ja’, het filmpje werd ook nog eens 275 keer geliket. Al die liefde, heerlijk toch? Meer over de liefde in Joka vind je op pagina 10.

’T ARSENAAL 2.0 Op Dag van de Jeugdhuizen opende ’t Arsenaal (Marke) de deuren na een verbouwing. De volledige zaal en de toiletten zijn geschilderd, de verlichting werd vervangen en de oude rommel van zolder kreeg een nieuw leven. De werken liepen een weekje vertraging op, maar door veel steun van de jeugdhuisleden en vanuit de jeugdbewegingen kon het jeugdhuis mee feesten op Dag van de Jeugdhuizen. www.arsenaal.be

Bekijk de trailer: http://www.facebook.com/video.php?v=299091283616809

H2O Voor de tweede keer vierde De Nartist (Temse) de Dag van de Jeugdhuizen in het zwembad. Vorig jaar én dit jaar viel Dag van de Jeugdhuizen samen met de zwembaddagen. Het feestje is een idee van de schepen van jeugd, die ook schepen van sport is. Ze was duidelijk niet bang voor een nat pak. Waarvoor hulde!

Tekst: Joke Hüwels

Katrien (25) en Jens (19) stapten op Dag van de Jeugdhuizen in het huwelijksbootje. Op 15 november vierden de jeugdhuizen feest. In jeugdhuis Joka in Sint-Katelijne-Waver deden ze er nog een schepje bovenop. Want op welke dag kun je beter trouwen dan op de Dag van de Jeugdhuizen? En waar kun je beter trouwen, vieren en dansen dan in je eigen jeugdhuis? Voor Katrien en Jens was het snel duidelijk waar zij elkaar het ja-woord wilden geven: “in onze tweede thuis, Jeugdhuis Joka, natuurlijk.” En zo geschiedde. Met alles erop en eraan. Een altaar met kaarsen en bijhorende priester, flashy ringen voor het bruidspaar, een rode loper, een echte oldtimer, cava en hapjes voor iedereen, heel het bestuur in maatpak, enkele

kilo’s rijst, twee witte duiven, een gouden kader voor heel wat mooie foto’s en een pracht van een bruid. “Ik had nooit gedacht dat er zoveel volk zou komen”, zegt Katrien, de bruid van de avond. “We hebben het wel serieus gehypet. Als je bedenkt dat het filmpje van het aanzoek 11.500 maal bekeken is en de vrijgezellenavond echt zot was, zijn we geslaagd in ons opzet: er los overgaan. Als kers op de taart wonnen we met de wedstrijd van Formaat de pagina in De Standaard. Met heel het bestuur eens gek doen in een kerk was geweldig. Het leek bijna ‘voor echt’. Ik werd zelfs gemaquilleerd door een visagiste.

“Ongelooflijk dat zoveel mensen dachten dat het helemaal echt was. Het beste bewijs dat in een jeugdhuis echt alles kan.”

Om jezelf daarna op een paginagrote advertentie te zien verschijnen in de krant, is toch een speciaal gevoel.” “We hebben elkaar leren kennen in het jeugdhuis” vertelt bruidegom Jens. “Het is voor ons een heel belangrijke plek, onze vaste stek, onze tweede thuis. Het is echt een super gevoel, zo trouwen. Als ik ooit echt trouw, doe ik het zeker in het jeugdhuis”. Katrien: “Aangezien mijn trouwkleed gemaakt werd van een tafellaken, kunnen we niet anders dan toegeven dat we niet echt een koppel vormen. Ongelooflijk dat zoveel mensen dachten dat het helemaal echt was. Het beste bewijs dat in een jeugdhuis echt alles kan.”

Jeugdhuizen en kunst: het is een gouden duo. Dag van de Jeugdhuizen is het ideale moment om een breed publiek te laten kennismaken met de artistieke projecten in het jeugdhuis. Den Eglantier in Sint-Niklaas en Sojo in Kessel-Lo laten jeugdhuisbezoekers graag kennismaken met kunst en geven jonge kunstenaars een podium.

MOEDER AARDE

Dag van de Jeugdhuizen stond bij Sojo in KesselLo in het teken van street art. Met Atelier Perspektif kregen vijftien jongeren een cursus street art. Kunstenares Din Din, vrouw achter de ‘one woman artistic movement’, stond de deelnemers bij.

Naar aanleiding van de Dag van de Jeugdhuizen liet Den Eglantier in Berchem hun buitenmuur onder handen nemen door een graffiti-artiest. Op 15 november werd de nieuwe muur onthuld aan het grote publiek. Esma hielp bij de organisatie van het evenement.

IN SOJO

Tekst: Inge de Wolf, Sandra Bogaers, Hans Dockx

STREET ART

IN DEN EGLANTIER

“Street art is een breed concept. Sinds zes jaar houd ik me vooral bezig met het stencilen, maar mijn freehand grafittiwerk gaat veel langer terug. Zoals elke graffiti-artiest ben ik begonnen met het plaatsen van tags (de handtekening van de graffiti-artiest). Het publiek denkt vaak dat dit lelijke, kinderachtige kliederwerkjes zijn. Wat veel mensen niet begrijpen is dat die tags de identiteit van de graffitikunstenaar voorstellen. Je werk kan gekopieerd worden, maar je naam niet. Je kunt zelfs stellen dat de tag het belangrijkste werk is van de kunstenaar. Vanuit die tag groei je verder. Tijdens het project in het jeugdhuis heb ik dat ook duidelijk gemaakt. Oefenen, oefenen, oefenen. Grafittiwerk, zowel freehand als stencil, vraagt een goede kennis van technieken. De werken op de muren van Sojo zijn gemaakt met stencils. Dat betekent dat je voor elke afzonderlijke kleur een nieuwe uitsnijding van de stencil nodig hebt. Precisiewerk. Gelukkig zijn de deelnemers erg gemotiveerd. Ze werken goed zelfstandig en nog belangrijker: ze hebben enorm veel inspiratie. Ze hebben geen schrik om de spuitbus vast te nemen. Het is dan ook geweldig dat het jeugdhuis zoveel mogelijkheden geeft aan de jongeren. Samenwerken met een jeugdhuis is eens iets anders, maar zeker een geweldige ervaring.”

“Het is heel belangrijk dat kunst en cultuur worden aangeboden aan jongeren. Jongeren moeten zo veel mogelijk kansen krijgen, zij zijn tenslotte onze toekomst. Urban leent zich daar perfect toe. Het ligt dichtbij de leefwereld van jongeren en het is artistiek gezien vaak heel knap. Het is essentieel om aansluiting te hebben bij jongeren om hen nieuwe dingen te laten ontdekken. Het jeugdhuis is een ideale plek om dat te doen. Jongeren stappen er gemakkelijk binnen, het jeugdhuis staat dichtbij hun leefwereld en het is een vertrouwde omgeving. Op plaatsen waar jongeren samenkomen leeft jongerencultuur vanzelf. De interesse voor jongerencultuur en urban komt van onderuit. Het is aan het jeugdhuis om die interesse te versterken en te verbreden, door bijvoorbeeld workshops aan te bieden en projecten te doen. Het mooiste aan het graffitiproject voor de buitenmuur is dat iedereen erover mee mocht beslissen. Zowel de vrijwilligers van het jeugdhuis als de buurtbewoners. De schildering is gebaseerd op de buurt en beeldt een soort Moeder Aarde uit. Door de buurtgerichte aanpak, wordt het werk niet alleen door de vrijwilligers van het jeugdhuis zelf gewaardeerd, maar zeker ook door de mensen die er wonen en werken.”

“Geweldig hoe jeugdhuizen zoveel mogelijkheden geven”

“Het jeugdhuis is de ideale plek om jongeren kunst te laten ontdekken”

DVDJH

Tekst: Joke Hüwels

Wie op de Dag van de Jeugdhuizen bezoek kreeg van de medewerkers van Formaat, ging op zoek naar een ultiem ruilvoorwerp voor het volgende jeugdhuis in rij. Van snoepjes tot Safirglas De Kazerne (Berlare) Nieuw jeugdhuis, nog niet veel spullen verzameld. De kapotte discobol mocht jammer genoeg niet mee. Wel snoepjes in een pot.

Sjatoo (Kalken-Laarne) Persoonlijke boodschap op een blok kaas voor Kenny van Exixion, die de nieuwe voorzitter wordt daar. De mannen van Sjatoo wensen hem veel succes.

Antigoon (Wichelen) Konden niets anders vinden dan een biermaatbeker. Met veel moeite afscheid genomen van het glas. Dat de Leeuwerik er maar goed zorgt!

Leeuwerik (Lede) Safir is het bier van de streek. De brouwerij is inmiddels opgedoekt. Het glas is dus zeldzaam en veel geld waard …

Jome (Gijzegem) Waren dolblij met het bierglas!

daarvan mag verhuizen naar de vrienden van Linkeroever.

’n Westouterik (Westouter) Blij dat ze wat zaken van de hand konden doen: hardgekookte eitjes, een pet, suikertjes en een pomp.

Den Couter (Poperinge) Inkledingsattributen heeft elk jeugdhuis in overvloed. Den Couter had ergens op zolder een bumper liggen. Even afgestoft en gesigneerd voor een verder leven in het OHK.

‘t Verzet (Knokke-Heist) Veel volk in ’t Verzet. Iedereen mocht zijn naam op een verzetT-shirt schrijven. Zal over enkele jaren ongetwijfeld veel geld waard zijn.

De Broedkasse (De Haan) Om het feest te doen ontploffen, schonk de Broedkasse een confettikanon.

Formaat Linkeroever Hout geruild voor ander hout. In de vorm van een verkiezingskist. Hoe die in het jeugdhuis beland is, blijft geheim.

Kroenkel (Nijlen) Enkele jaren geleden won de Kroenkel het voetbaltoernooi van de gemeente. De zuurverdiende beker hoopt nu een ereplaats te krijgen in Krejoel.

De Non (Halle-Zoersel) De Non maakt al jaren gebruik van ‘devrije-gift-sombrero’. Telkens er een vat wordt gegeven, betalen de bezoekers een stukje mee … In de hoop dat ze eens kunnen meegenieten van een vat in Ahoy?

Ahoy (Wijnegem) Ze zitten naast het water, het uitzicht op de voorbijvarende boten, en ze bezitten enkele reddingsboeien. Ze konden er best eentje missen.

De Korre (Oostende) En leuk dat dat was! Exixion (Wetteren) Voorzitterswissel die avond. Van Ellen naar Kenny. Maar mocht Ellen de radio eigenlijk wel weggeven van Kenny …?

Van tennisraket tot confettikanon ’t Molentje (Kuurne) Een oldschool tennisraket en een pakje paninistickers. ’n Westouterik zal veel spelletjes kunnen spelen de komende weken.

Het OHK (Oostende) Na heel veel verdriet mocht ‘de man’ verhuizen naar een ander jeugdhuis. De vrienden van het OHK kunnen hem nog altijd gaan knuffelen in ’t Verzet.

Kaddish (Schoten) En blij dat Kaddish is.

Van houten bank tot reddingsboei Formaat Hoboken Zitten doen ze in Hoboken in stijl. Op zelfgemaakte houten banken. Een stukje

Krejoel (Ranst) Een echte oorlogsfuif met geweren, netten, mijnen, camouflage en heel veel zandzakjes.

DVDJH

Tekst: Inge de Wolf • Foto’s: Studio Brussel & Valerie Vonck

Een spannende wedstrijd, een zenuwslopende finale en dan opeens, Linde van Studio Brussel in je jeugdhuis. Het overkwam De Tunne. Op 14 november ontvingen zij Linde en Jonas voor een live-uitzending vanuit hun jeugdhuis. Enkele weken eerder deed Studio Brussel een oproep aan alle jeugdhuizen. Stuur je jeugd huisanthem én een foto waarop te zien is dat jullie klaar zijn om Linde te ontvangen. Dat liet De Tunne zich geen twee keer zeggen. Een week voor 14 november strijdt Matthijs van De Tunne live op de radio tegen tweede finalist Ypsilon. De opdracht? Twaalf jeugdhuisanthems herkennen in de muziekmix. Ypsilon is een geduchte tegenstander. Maar na het uitblijven van het negende nummer valt Matthijs moeiteloos in. Veel muzikale kennis daar in Izegem.

Verkleedfeesten Als we op 14 november aankomen bij De Tunne worden we verwelkomd door een volle zaal en een enthousiaste Linde en Jonas van Studio Brussel. Ze zijn helemaal klaar om erin te vliegen. Tussen de drukke radiomakerij door vragen wij wat zij al voor zotte dingen hebben meegemaakt in hun jeugdhuis. “Ik kwam vroeger regelmatig in Okapi in Lokeren”, vertelt Linde. “Daar vierden we elk jaar de zestig uren van de Okapi. Dat betekent zestig uur lang doorgaan met feesten en activiteiten. Natuurlijk gingen we dan ook verkleed. Ik weet nog dat ik met mijn buurmeisje naar het jeugdhuis vertrok op de fiets. Allebei in skikleren en met een pruik op. Het jeugdhuis was een half uur fietsen, dus we hadden enorm veel bekijks op straat.” “Ik ging zelf naar het jeugdhuis in

“Zonder het jeugdhuis zou ik echt in een zwart gat vallen” Matthijs (22), voorzitter De Tunne Aalst. Daar werd uiteraard ook vaak verkleed”, lacht Jonas. “Wat mij echt is bijgebleven is een ongelooflijk goed feestje in het jeugdhuis. Toen mijn vrienden en ik naar buiten kwamen, stonden alle fietsen omgedraaid. We hadden echt niet zoveel gedronken (lacht). Het waren er meer dan honderd. Tot op de dag van vandaag weten we niet wie dat gedaan heeft.”

Vrijwilligershulp Jeugdhuis De Tunne doet elk jaar mee met Dag van de Jeugdhuizen. Met Studio Brussel op bezoek is het natuurlijk extra feest. Matthijs (22) en Olivier (voorzitter en ondervoorzitter) vertellen enthousiast. Matthijs: “De Dag van de Jeugdhuizen is een mooi moment om extra reclame te maken en een nieuw publiek naar het jeugdhuis te trekken. De hele dag op de radio komen én Studio Brussel live in het jeugdhuis hebben is daar natuurlijk ideaal voor.” Live in de uitzending een wedstrijd spelen is niet voor iedereen weggelegd. Matthijs bleef gelukkig rustig, al geeft hij toe flink wat hulp te hebben gehad. “We stonden op het moment dat ik de wedstrijd moest spelen

“Ik ging regelmatig verkleed naar het jeugdhuis” Linde Merckpoel

net klaar om op vrijwilligersweekend te vertrekken. Alle vrijwilligers waren dan ook aanwezig. Eigenlijk hebben we met heel het jeugdhuis gespeeld. Ik had amper tijd om zenuwachtig te zijn. Het ging zo rap, voor ik het wist was het afgelopen en stond iedereen te feesten omdat we gewonnen hadden. Het weekend werd dus goed ingezet”, lacht Matthijs. Waren ze er klaar voor om Linde te ontvangen? Olivier: “Een aantal vrijwilligers zijn komen helpen. Studio Brussel heeft veel werk op zich genomen. Wij voorzagen de locatie en wat materiaal. Voor we het wisten was alles gereed en kon het feest beginnen.”

Zwart gat Hoe belangrijk is het jeugdhuis voor Matthijs en Olivier? Heel erg belangrijk, zo blijkt. “Het jeugdhuis is de plaats waar ik momenteel al mijn vrije tijd insteek. Al mijn vrienden zitten in het jeugdhuis”, vertelt Matthijs. Olivier valt hem bij. “Voor mij geldt precies hetzelfde. Ik heb hier al veel leuke mensen leren kennen. Ik ben echt blij om zo betrokken te zijn bij het jeugdhuis.” Daarnaast is het jeugdhuis ook een belangrijke meerwaarde voor Izegem. “Het jeugdhuis is een plaats waar je los kunt gaan en echt zot mag doen.” Matthijs voegt nog toe: “Mocht het jeugdhuis plots wegvallen, dan zou ik echt in een zwart gat vallen”.

DVDJH - in beeld

DVDJH

Tekst: Lobke Van Damme

Op Dag van de Jeudhuizen vormde Jeugdhuis Lodejo de arena voor de bitterste strijd ooit gestreden: het gevecht om de titel van ‘Kings/Queens of the playground’. Van heinde en verre kwamen teams om de titel en trofee te veroveren. In zeven speelplaatsdisciplines, die voor de gelegenheid het label X-treme kregen, vochten ze het uit om tot één grote overwinnaar te komen. lijke geest moet de uiteindelijke overwinnaar de zege hebben bezorgd. Een klein wedstrijdverslag: steen slaat een schaar kapot, een schaar knipt papier aan flarden en oh nee daar is papier die steen … bedekt. Zucht. Hoe papier steen verslaat mag iemand mij nog altijd eens komen uitleggen.

 Door een eindspurt in de laatste discipline, verstoppertje, behaalde team Bier een verdiende derde plaats. Hun teamnaam waardig vierden ze dit dan ook terstond met een pintje!

 In hun lokale klederdracht vertegenwoordigden de teams de stoerste en sterkste speelplaatsspelers. Elk van hen een meedogenloze flipperaar, berekende knikkeraar en lepe pokemonkaartspeler. Van elk kaliber maakten ze hun opwachting in het eerste toernooi om voor eens en voor altijd uit te maken wie de beste is.

 In één van de eerste disciplines werden Pokémons aangespoord door hun trainer om de andere zo snel mogelijk uit te schakelen. Hoe deden ze dat? Door zoals het werd genoemd: op elkaar te detsen! Het werd een bloederige strijd die niet zonder gewonden bleef. Uiteindelijk bleek een vrouw de beste detser te zijn die zo haar team in het klassement omhoog stuwde.

 In een iets beschaafdere discipline versloeg hier steen de schaar. Inzicht in de mense-

 Bij veel disciplines vaardigden de teams de meest geschikte leden af. Maar er waren ook disciplines waarbij iedereen samen op het strijdtoneel verscheen. Bij deze combinatie tussen tikkertje verhoog en dassenroof zien we hoe een team dat verhoog nogal creatief invult. Jammer genoeg werd er bij deze discipline nogal vals gespeeld. Maar vals spelen is ook spelen. Dit toont nog maar eens hoeveel de titel en trofee betekenden en hoever sommige teams hiervoor wilden gaan …

 In de voorlaatste ronde raceten opwindbare autootjes door een groots parcours, aangestuurd door de behendigste teamleden. Er waren verscheidene technische problemen. Zo belandden een aantal autootjes op de schroothoop. Een beetje verlies heb je altijd en een winnaar hadden we ook: hij liet de tegenstand zelfs ver achter zich.

 De tweede plaats was voor het team dat zichzelf Flus noemde. Hun toewijding aan de trofee is een goede indicatie dat zij met de gepaste trots hun titel zullen dragen.

 De eerste plaats en de titel ‘Queens of the Playground’ ging terecht naar team ‘Onesie Super Papegaai’ . Waren er ook punten op naam-originaliteit geweest, hadden ze het misschien niet gehaald. Bij elke discipline toonden zij zich waardig. Laat je niet misleiden door hun schattig voorkomen, deze meedogenloze strijders zijn niet te onderschatten. Indien je hen tegenkomt op een speelplaats is een buiging wel op zijn plaats, zij zijn immers ‘the Queens of the Playground’!

dossier

INNOVATIE IN JOUW JEUGDHUIS Droom, plan, actie

Innoveren. Iedereen doet het en daarmee ligt het belangrijkste ingrediënt van innovatie meteen op tafel: je moet het dóen. Zonder actie is er geen innovatie. Maar je maakt geen omelet zonder ei te breken. En je weet pas hoe de pudding smaakt als je ervan proeft. Actie dus. Daar gaat natuurlijk wel wat aan vooraf. Waar komen de eieren vandaan en wie roert in de pudding? In dit dossier nemen we innovatie onder de loep.

dossier•1

INNOVA TIEINJ OUWJEU GDHUIS

dossier•2

Innovatie in dhuis jouwlejeug ine stapjes K ) worden groot(s

Innovatie is een must, anno 2015. Technologie, ecologie, de samenleving, jongerencultuur, alles is constant in verandering. Dat vraagt om nieuwe oplossingen, een vernieuwende aanpak. Je ziet de term innovatie overal opduiken. Bedrijven innoveren om hun concurrentiepositie veilig te stellen. Voor het gros van de CEO’s is het woord ‘innovatie’ de sleutel voor hun strategie voor de toekomst. Jeugdhuizen innoveren om in te spelen op de wisselende interesses van zo veel mogelijk jongeren. Om het met een boutade te zeggen: innovatie is de toekomst. Niet alleen in de economische of industriële wereld, ook in de sociale sector en het jeugdwerk. Maar wat is innoveren nu eigenlijk? Tot wat kan het leiden en hoe innoveer je in het jeugdhuis? In dit dossier helpen we je op weg. Tekst: Gerd Vermeenen

Een nieuwigheid invoeren Innovatie is een breed begrip. Van Dale beschrijft innovatie als “het invoeren van een nieuwigheid”. Innoveren is durven iets anders, iets nieuws te doen. Dat doe je niet zomaar. Innoveren vertrekt altijd vanuit een duidelijk doel. Je wilt er iets mee bereiken. Een betere dienstverlening of beter aanbod, een betere manier van werken, een sterker product. Of in de context van het jeugdhuis: een groter bereik, een betere vergadercultuur, een catchy imago … Er zijn verschillende vormen van innoveren, afhankelijk van wat je ermee wil bereiken. Leidt het bijvoorbeeld tot een nieuw product, dan spreken we van productinnovatie. Is het resultaat een nieuw aanpak of werkwijze, dan hebben we het over procesinnovatie. Zo kunnen we nog wel even door gaan.

Niet wereldschokkend Innoveren hoeft niet altijd groots of wereldschokkend te zijn. Je hoeft niet alles opnieuw uit te vinden of om te gooien. Integendeel. Innoveren lukt vaak beter via kleinere, maar goedgekozen impulsen. De kunst is om te behouden wat goed is en het via nieuwe ideeën en impulsen nog beter te maken. Zo kan één

goedgekozen concept plots je hele aanbod een nieuw karakter en publiek opleveren. Zonder dat je daarom heel het jeugdhuisaanbod moet herdenken.

Waar creativiteit leidt tot nieuwe ideeën, gaat innovatie nog een stap verder en worden deze nieuwe ideeën in de praktijk gebracht. Is creatief zijn innoveren? Innoveren is een proces van verandering. Het leidt tot een nieuw aanbod, een nieuwe manier van samenwerken, een nieuwe structuur. Innovatie vereist daarom een sterke visie, een goed zicht op waar je naar toe wil. Innovatie is meer dan creativiteit of out of the box denken. Creativiteit leidt tot nieuwe ideeën. Innovatie gaat een stap verder, waarbij het erom gaat deze nieuwe ideeën daadwerkelijk met succes in de praktijk te brengen.

Innoveren in het jeugdhuis Innovatie gaat om vooruitgang. Iets nieuws doen om vooruitgang te boeken. Innoveren is bijvoorbeeld je aanbod aanpassen om mensen met andere interesses te kunnen aanspreken. Innoveren is nadenken over een betere organisatiestructuur, communicatiestijl of financieel beheer, om het jeugdhuis verder uit te bouwen als plek voor jongeren. Innoveren gebeurt dus zeker in het jeugdhuis, alleen benoemen we het niet altijd zo. Het is niet altijd een doordacht proces. Het gebeurt soms spontaan of onbewust. Kijk maar naar de impact die een generatieswitch in het bestuur kan opleveren (bijvoorbeeld een nieuw imago, nieuwe activiteiten, communicatie). De vraag is dus niet: innoveren wij in ons jeugdhuis? Maar wel: hoe kunnen we bewust innovatieprocessen opzetten om onze werking verder uit te bouwen? In dit dossier geven we je tips en verhalen over hoe jeugdhuizen en andere organisaties dit aanpakken.

dossier•3

Tekst: Tim Bryon

Ken je de film Fight Club? Wie Fight Club zag, vroeg zich achteraf wellicht af waar het in godsnaam allemaal over ging. Je zou je ook kunnen afvragen wat een artikel over Fight Club in een dossier over vernieuwing in het jeugdhuis doet. We verklappen de plot nog niet maar kunnen wel dit al zeggen: Fight Club gaat over meer dan een clubje vechtersbazen. Hoofdrol Jack (Edward Norton) wil iets anders doen met zijn leven maar is bang om te veranderen, bang om te vernieuwen. Tyler (Brad Pitt) is Jacks’ mentor. Hij duwt hem uit zijn comfort zone. En dat gaat niet zonder kleerscheuren. We doken even in de screenplay en plukten er enkele uitspraken van Tyler uit. Acht regels voor in het achterhoofd als je echt wil vernieuwen.

1 & 2 “No fear. No distractions. The ability to let that which does not matter truly slide.” Het heeft geen zin om het verkeerde ding perfect te doen. Het belangrijke van het onbelangrijke kunnen scheiden is essentieel als je iets wil veranderen. Dit is meteen ook de tweede regel. Focus behouden is fundamenteel.

5 “You are not the contents of your wallet.” Jouw jeugdhuis staat toch voor meer dan het aantal nullen op de rekening of een vast cliënteel aan de toog, niet? Moet elk nieuw initiatief een directe meerwaarde hebben voor opgebouwde zekerheden?

6 “People talk about it, see themselves as they’d like to be.

3 “I say never be complete, I say stop being perfect, I say

let’s evolve.”

Vernieuwing komt niet zonder kleerscheuren. Wie bang is van kleerscheuren trekt nooit iets nieuw aan. Je moet begrijpen dat kleerscheuren niet zo erg zijn en dat vernieuwing meestal niet van de eerste poging perfect is. Onderweg wat scheuren oplappen hoort er bij.

They don’t have the courage you have, to just run with it.”

Wilde plannen vliegen in het rond maar hoe vaak worden die werkelijkheid? Zonder durf om een goed idee effectief op gang te trappen belandt elke inspirerende brainstorm als een verdwaalde kip in de onderste schuif.

7 “Sticking feathers up your butt does not make you a

chicken.” 4 It’s only after we’ve lost everything that we’re free to do

anything”

Zelfs erg grote kleerscheuren mogen je niet afschrikken. Vasthouden aan wat al bestaat werkt vernieuwing tegen. Wil je echt een nieuwe koers varen, durf dan ook bestaande concepten overboord te gooien.

Over kippen gesproken: vernieuwing valt niet uit de lucht door er vaak over te praten. Enkel daden, actie en doorzetten tellen mee. Een grote mond en doen alsof maken je nog geen kip. Of zoiets.

8 “This is your life, and it’s ending one minute at a time.” Toegegeven: deze klinkt misschien wat overdreven. Maar de boodschap slaat nagels met koppen. Zonder gevoel van urgentie krijg je niemand mee op de kar. Waarom is het nodig om te vernieuwen? Welke uitdaging staat voor de deur en waarom is het belangrijk om die nu meteen aan te pakken?

Bron: http://lateralaction.com/articles/tyler-durden-innovation/

dossier•4

Vernieuwing versus ïteit t continu je innoveer Weet waar

Je jeugdhuis wil graag innoveren. Het is belangrijk om rekening te houden met een aantal zaken. Ken je jeugdhuis en zorg ervoor dat iedereen mee is met je visie. Pas dan wordt duidelijk op welke gebieden je kunt vernieuwen. Tekst: Tim Bryon

Vernieuwing staat nooit op zichzelf Reclamemakers weten het al langer: ‘nieuw’ verkoopt (dezelfde shampoo in een nieuw potje? Leuk!). Maar dat is niet de vernieuwing waar we het hier over hebben. Vernieuwing mist zijn doel als het alleen voor de vorm gebeurt. Vernieuwing staat met andere woorden nooit op zichzelf: de omgeving van de vernieuwing bepaalt alles. Echte vernieuwing heeft inhoud en formuleert een antwoord op een bestaande situatie of een blik op de toekomst. Vaak vertrekt verandering vanuit noodzaak: dalend bezoekersaantal, geregelde diefstallen, afhakende vrijwilligers … Maar verandering kan ook vanuit opportuniteit vertrekken: een nieuwe subsidiemogelijkheid, een interessante ontmoeting met een organisatie uit de buurt, technologische veranderingen, enzovoort.

Naar een gedeelde toekomstvisie Een opportuniteit of probleem zien is één ding, maar verandering stuit nog vaak op verzet. Dat is geen verassing, want vasthouden aan het bekende biedt veiligheid. Excuses om innovatieve ideeën te parkeren donderen dan ook van de tafel tijdens brainstormsessies. “We hebben dat al eens geprobeerd” of “Daar komt geen kat op af” of “Daar zullen we zeker geld aan verliezen”. Om dat te vermijden neem je een stap terug. Zorg voor draagvlak. Dat is dé basis om met de groep constructief te kunnen nadenken. Samen bouwen aan een visie

Alles over: jouw jeugdhuis

Vernieuwing in het jeugdhuis moet dus inhoud hebben én draagvlak. De centrale vragen zijn: welk domein heeft een nieuwe aanpak nodig in mijn jeugdhuis? Of: wat loopt zo goed dat we het verder kunnen uitbouwen? Om een antwoord te vinden op die vraag begin je te tekenen. Pak een pen en maak een grondplan. Teken tabellen, een organigram, een behoeftenpiramide. Maak lijstjes. Doe dit samen en stop niet voordat je alles, alles, alles in kaart gebracht hebt.

• Alles wat het jeugdhuis doet • Alles wat het jeugdhuis heeft • Alles wat in het jeugdhuis beweegt • Alles wat rond het jeugdhuis beweegt • …

Klaar? Dan is de kans groot dat er enkele grote lijnen zijn die vaak terugkomen. We doen een gok: • Infrastructuur • Doelgroepen • Activiteiten • Organisatie & structuur • Vrijwilligersbeleid • Communicatie • Financiën • Partners en netwerk • …

op de toekomst zorgt voor duidelijkheid over de gewenste situatie én beter inzicht in de problemen van vandaag. Dit toekomstbeeld maakt de noodzaak aan verandering helder voor iedereen. Vanaf dan is het duidelijk wat er op het spel staat.

Vernieuwing versus continuïteit? Eerst moet je weten wat je wil gaan doen, vervolgens hoe je dat wil doen. Maar wil dat zeggen dat het hele jeugdhuis mee moet in de transformatie? Weinig veranderingsprocessen zijn zo ingrijpend dat ze een organisatie helemaal door elkaar schudden. Ieder onderdeel van de werking in één beweging drastisch omgooien houdt risico’s in, dat hoeven we je niet te vertellen. Analyseer jouw jeugdhuis en bepaal welke domeinen aan verandering toe zijn en welke domeinen verder ‘business as usual’ blijven. Dit duidelijk zien en kunnen vertellen zorgt voor een stabiele basis voor veranderingen.

Aanrader

Overzicht brengen in wie je bent en wat je doet is de eerste stap. Vragen stellen daarover is de tweede stap. Vanuit deze vragen bekijk je op welke opportuniteiten je kunt inspelen of waar er verandering nodig is. Je zult ook zien wat goed loopt en waar je meer op kunt inzetten. Maak deze oefening regelmatig. Het houdt je jeugdhuis scherp en maakt proactief ‘veranderen’ een onderdeel van de werking.

Innovat in de praktijk

Tekst: Tim Bryon • Foto: Juan Wyns

MijnGoesting Hans Dockx ondersteunt voor Formaat de jeugdhuizen in de Antwerpen. In een vorig leven werkte hij op de jeugddienst in Leuven. Daar zette hij het project MijnGoesting mee op poten. We vroegen Hans wat er zo innovatief was aan MijnGoesting.

Flanders DC Flanders DC is een organisatie die ondernemingscreativiteit bevordert. Ze maken ondernemend Vlaanderen creatiever en creatief Vlaanderen ondernemender. Daarvoor zetten ze projecten op, sturen ze sprekers uit en organiseren ze workshops. Ze geven ook advies en stellen tools ter beschikking. Zij weten met andere woorden als geen ander hoe je vernieuwing brengt én in stand houdt. Verderop in dit magazine (D12) bekijken we een deel van de GPS, hun brainstormtool. We vroegen hen alvast al om één advies aan jeugdhuizen met vernieuwingsplannen. Aan het woord is Tom Suykerbuyk.

“Mijn belangrijkste tip? Ken de noden en behoeften van je doelgroep.” Tom Suykerbuyk, Flanders DC “Als ik één tip mag geven, dan is het afstand nemen. Zet een stap achteruit en bekijk je werking door de bril van de doelgroep die je wil bereiken. Dat breder perspectief biedt vaak nieuwe inzichten. De samenleving is voortdurend in beweging en de vinger aan de pols houden is soms moeilijk. Doelgroepen veranderen en dus is het belangrijk om hun noden en behoeften te kennen zodat je er op kunt inspelen. Naar je werking kijken vanuit hun bril is dus een de eerste stap als je aan vernieuwing denkt.” www.flandersdc.be

“Zorg er bij een samenwerking voor dat de sterktes van elke partner ingezet worden” Hans Dockx “MijnGoesting was een cultuurproject voor jongeren van 12 tot 18 jaar. Het werd georganiseerd binnen het grotere culturele project mijnLeuven. Zij willen graag de jongeren een zo breed mogelijk palet aan kansen aanbieden. Het grootste stuk van mijnGoesting speelde zich af op plaatsen waar jongeren zich bevinden. We deden verrassende teasers op vier middelbare scholen en werkten samen met een jeugdbeweging. We brachten jongeren in contact met heel verschillende kunstdisciplines en bekende of minder bekende artiesten. De jeugddienst, cultuurhuizen en ook scholen werkten samen. De samenwerking tussen de drie sectoren jeugd, cultuur en onderwijs was net de kracht van het project. Het mooiste resultaat van deze samenwerking was dat de cultuursector mijnLeuven erkende als intermediair tussen de jongeren en de cultuurhuizen. MijnLeuven werd beschouwd als vertrouwenspersoon die jongeren benadert vanuit hun leefwereld en hen openstelt voor het onbekende. Bij de cultuurhuizen zagen ze in dat zij dat nooit op die manier kunnen doen. Zo werd de sterkte van elke partner optimaal benut. De belangrijkste oorzaak van het succes van mijnGoesting? Dat het steeds vanuit de jongeren zelf vertrok en heel sterk vanuit hun leefwereld. Het project was zeker innovatief. We zijn jammer genoeg te vaak geneigd om samenwerking op te zoeken met partners binnen onze eigen sector. Het verbinden van de drie sectoren jeugd, cultuur en onderwijs was dan ook niet altijd evident. Dit project heeft bewezen dat deze sectoren elkaar goed kunnen aanvullen en dat de som veel groter is dan de delen. Een tip aan jeugdhuizen die een vernieuwend project op willen zetten: zoek altijd naar een duidelijke win-winsituatie voor alle betrokken partijen. Het is heel belangrijk dat de sterktes van elke partner ingezet kunnen worden in het project.”

dossier•5

T E H J I Z N E O D O Z ieve projecten

Wil je een innovatief project opzetten? Je bent gelukkig niet alleen. Deze organisaties gingen je voor. Waar let je op bij het starten van een vernieuwend project? Waar hou je rekening mee? Tips en tricks uit de praktijk.

dossier•6

N E O D N E N E V R U

gdhuis

jeu Iets anders in je

De verkoop van je jeugdhuis of een nieuwe subsidieregeling. n’ Westouterik en De Wollewei kwamen beide voor een uitdaging in hun jeugdhuis te staan. Zij lieten zich niet kennen en maakten van de nood een deugd. Hoe uitdagingen en veranderingen voor mogelijkheden én vooruitgang kunnen zorgen. Tekst: Pim Maeckelberge

’n Westouterik Westouter

1000 x 1000 = een eigen huis voor het jeugdhuis In 1999 bestond jeugdhuis ‘n Westouterik bijna 30 jaar. In dat jaar stierf de eigenares van het gebouw waarin het jeugdhuis zich bevond. De erfgenamen waren van plan het gebouw te verkopen. De toekomst van het jeugdhuis werd plots erg onzeker want budget om het gebouw te kopen had ‘n Westouterik niet. De leden en oudleden schoten in actie en beraamden een plan. Wat als duizend mensen elk duizend frank zouden geven? Dan kon het jeugdhuis het gebouw kopen én renoveren. Het jeugdhuis richtte een beheers-vzw op, Loebas, genoemd naar het hondje van de eigenares van het gebouw. Ze postten meer dan 600 brieven in alle huizen in het dorp, bij sympathisanten en oudleden, organiseerden een weekend met “De Nacht Van 1000x1000”, kinderanimatie en optredens. Zo slaagde het jeugdhuis erin om 650.000 frank te verzamelen in het kleine dorpje. Genoeg om het gebouw te kopen en hun infrastructuur voor de toekomst te verzekeren. Het draagvlak van ‘n Westouterik in de lokale gemeenschap is de bepalende factor geweest voor het succes van de actie. Het resultaat van hun actie toont aan dat veel mensen de meerwaarde van het jeugdhuis erkennen. De durf van het jeugdhuis om betrokkenheid van de lokale gemeenschap te vragen zorgde ervoor dat het jeugdhuis kon blijven bestaan.

Wat zegt het jeugdhuisonderzoek?

Volgens het jeugdhuisonderzoek van 2014 vindt de kleine helft van de bevraagde vrijwilligers dat een beperkt budget hun plannen met het jeugdhuis beknot. Financiële perikelen kunnen met andere woorden innovatie in de weg staan. Simpelweg omdat er te weinig ‘ruimte’ is om buiten de lijntjes te kleuren en eens een risico te nemen. Innovatie begint met andere woorden bij een doordacht financieel beleid.

dossier•7

WOLLEWEI Turnhout

Door de nieuwe subsidieregeling mocht Wollewei twee nieuwe projecten uit de grond stampen. Dit bracht echter heel wat met zich mee voor het jeugdhuis. “Door deze twee projecten, Klankgas en Broei.On, zijn we als organisatie letterlijk veel groter geworden en is onze werking een pak verbreed. We willen een grotere doelgroep aanspreken, hebben meer personeel dan vroeger en draaien intussen ook een vrij grote omzet”, vertelt voorzitter van Jong Geweld Michael. Door deze groei werd de drempel voor vrijwilligers om in de raad van bestuur te stappen een stuk hoger. “ De actieve vrijwilliger moet zich volgens ons kunnen bezighouden met bijvoorbeeld het organiseren van activiteiten en wil niet per se bezig zijn met langetermijnvisie, personeelsbeleid, zakelijk en financieel beleid. Mee zetelen in een bestuursorgaan dat zich enkel nog bezighoudt met die zaken is niet voor iedereen weggelegd. Het vergt een bepaalde interesse of expertise die we niet van alle vrijwilligers kunnen, en willen, verwachten.”

Jong Geweld Het jeugdhuis is niet stil blijven staan nadat ze hoorden dat hun projecten goedgekeurd waren. “Met de raad van bestuur wilden we op zoek gaan naar een manier waarop we ons als organisatie beter kunnen organiseren en hoe we ervoor kunnen zorgen dat elke vrijwilliger zich door de organisatie kan bewegen op het niveau dat hij op dat moment het beste aankan of aan wil gaan.” Ze gooiden de structuur overhoop en plaatsen Broei.On, Klankgas en jeugdhuis Wollewei als deelwerkingen van de organisatie naast elkaar. De raad van bestuur kreeg de eindverantwoordelijkheid over de deelwerkingen, maar ook elk project kreeg zijn eigen bestuur. “Omdat er dan nog een leemte was boven deze deelwerkingen, creëerden we hier een koepel boven die we begin november boven het

“Durf te dromen over de toekomst” Michael (26) doopvont hielden: ‘Jong Geweld’. Onze vzw heeft deze naam overgenomen en herbergt dus de gelijkwaardige deelprojecten ‘Broei. On’, ‘Klankgas’ en ‘Jeugdhuis Wollewei’. Het voornaamste resultaat dat we bereikt hebben is dat iedereen op zijn plaats zit en dat jongeren bezig zijn met wat ze willen. De keuzemogelijkheden voor vrijwilligers om zich te engageren zijn vergroot.”

Ambitie en durf Volgens Michael is de belangrijkste oorzaak voor het succes de gedreven raad van bestuur. Daarnaast gingen de veranderingen niet over één nacht ijs. De volledige organisatie werd onder de loep genomen, van de terloopse vrijwilliger tot de meest geëngageerde jongere, van structuur tot de boekhouding. “De veranderingen zijn er ook gekomen doordat de dagdagelijkse werking echt terug in handen werd gegeven van de jongeren. Voor de raad van bestuur was dit een belangrijke drijfveer. De rvb hield niet vast aan wat er was. Er was een toekomstvisie en de ambitie en de durf om ervoor te gaan. De veranderingen zijn zeker innovatief te noemen. We durfden af te stappen van de klassieke jeugdhuisstructuur. We vonden voor onszelf het jeugdhuiswerk opnieuw uit in een veranderende context. We bogen een noodzakelijke verandering om naar een nuttige verandering voor onszelf, verduidelijkt Michael. “Mijn tip aan jeugdhuizen: durf dromen over de toekomst en durf hier een visie rond te ontwikkelen. Heb de ambitie en de moed om te gaan voor wat je voor ogen hebt. Denk daarbij aan het belang van iedereen in de organisatie. Zet de neuzen in dezelfde richting, durf daarbij te botsen maar geloof dat het kan lukken. Ga er gewoon voor!”

dossier•8

INNOVmAotTorIkEap

Onder de van Formaat

Jawel, ook Formaat zette de voorbije jaren enkele vernieuwende projecten op. We zetten er enkele van in de kijker. Tekst: Tim Bryon & Pim Maeckelberge

Project infrastructuur Met de hulp van jongeren in brugprojecten, hoopt Formaat de infrastructuur in jeugdhuizen te verbeteren. Dit zijn projecten waarbij jongeren uit het deeltijds onderwijs begeleid worden in het werkplekleren. Jongeren krijgen de kans om werkervaring op te doen en hun kans op de arbeidsmarkt te vergroten. Formaat zag een kans om die organisaties in contact brengen met de jeugdhuizen met infrastructurele noden. Sandra: “We wisten al lang dat de infrastructuur in heel veel jeugdhuizen wel een boost kon gebruiken. Omwille van allerlei redenen werden die noden vaak niet aangepakt. Formaat zocht naar een manier om het probleem goedkoop aan te pakken. Een samenwerking op poten zetten tussen verschillende partners die elkaar nog niet kennen of gewoon uit andere werelden komen, vraagt om verschillende communicatiestijlen. Dit is in het begin wat zoeken. Maar we merken een mooie match tussen doelgroep en doelstellingen van de jeugdhuizen en de brugprojecten. De lopende projecten worden positief geëvalueerd. Zowel door de jeugdhuizen, als door de partners. In de toekomst zal Formaat het aanbod nog uitbreiden. Onze ambities is om over heel Vlaanderen gelijkaardige projecten op te zetten. De nood aan infrastructuurwerken in jeugdhuizen is groot. Op vier jaar tijd willen we op die manier minstens negentig jeugdhuizen bereiken.”

Sandra:

“Een samenwerking op poten zetten tussen verschillende partners die elkaar nog niet kennen of gewoon uit andere werelden komen, vraagt om verschillende communicatiestijlen.”

Project Inclusief: vindplaats gericht werken aan tewerkstelling Via vindplaatsgericht werken leidt Youssef jongeren tussen 18 en 25 toe naar de arbeidsmarkt. Hij zoekt jongeren op waar ze komen, op pleinen en hangplekken. Vooraleer het onderwerp ‘werk’ op tafel komt, leert Youssef eerst de jongeren goed kennen. Later bekijkt hij samen met de jongeren welke kansen er zijn bij de VDAB om aan de slag te gaan met hun cv, hun competenties en werkervaringen in een traject. Youssef: “Ik sta in verbinding met de jeugdhuizen in Antwerpen. Via de jeugdhuizen komen jongeren met vragen over werk bij mij terecht. Maar ook omgekeerd breng ik jongeren van op pleintjes naar de jeugdhuizen. Die insteek om via vindplaatsgericht werken in de vrije tijd met jongeren aan de slag te gaan rond werk is volgens mij wel vernieuwend. Er zijn natuurlijk wel organisaties met een aanbod rond vrije tijd of rond werk, maar die elementen worden in het project Inclusief nu gecombineerd. Er gaat wel wat tijd over om een goede manier van werken te vinden, omdat het ergens wel verschillende werelden zijn. Maar mijn ervaring in het jeugdwerk en een groot netwerk onder de jongeren spelen in mijn voordeel. Een tip aan jeugdhuizen die willen vernieuwen? Heel goed communiceren met je doelgroep en zorg dat je de behoeften kent van wie je wil bereiken. ”

Youssef:

“Een tip aan jeugdhuizen die willen vernieuwen? Heel goed communiceren met je doelgroep en zorg dat je de behoeften kent van wie je wil bereiken.”

dossier•9

Jeugdhuis Linkeroever In 2013 startte Formaat met een nieuwe uitdaging in Antwerpen. We wilden jongeren in Hoboken en Linkeroever laten kennismaken met de jeugdhuismethodiek door hen verantwoordelijkheid en zeggenschap te geven. Zoveel inspraak en eigenaarschap was nieuw voor de bezoekers van de werkingen. Ging die verandering zonder slag of stoot? We luisteren naar Jasmien van Formaat. Jasmien: “De grootste uitdaging bij het begin van de veranderingen was om alle jongeren mee te krijgen. We botsten op heel wat weerstand van jongeren die niet wilden meedoen. Het eerste jaar werkten we hard aan het informeren van de bezoekers en het tonen van de mogelijkheden. Het concept van een jeugdhuis en de jeugdhuismethodiek waren bij de start onbekend. We hadden een jaar nodig voordat het veranderingsproces rond was en de jongeren van het jeugdhuis het programma mee organiseerden. Heel veel communiceren over de veranderingen was daarbij belangrijk. Veranderingen hebben soms hun tijd nodig en ook hier hadden we dat jaar echt nodig om er te staan. De hele verandering er in een paar maanden doorduwen, zou nooit gelukt zijn. Enthousiast kunnen vertellen over het project en een positieve ingesteldheid zijn superbelangrijk om een vernieuwing te laten slagen. En doorzettingsvermogen, blijven doorzetten ook al botst het elke keer en heb je het gevoel dat het niet vooruit gaat. Neem wat afstand en dan zie je vaak dat je eigenlijk al grote stappen hebt gezet. Of wat we hier doen vernieuwend is? Dat denk ik wel. Omdat we hebben gewerkt aan een mentaliteitsverandering bij onze doelgroep. Misschien is het op andere plaatsen niet vernieuwend omdat er al altijd zo gewerkt wordt, maar hier is het dat zeker wel. Als ik één tip mag geven aan jeugdhuizen die willen vernieuwen, dan is het dat ze moeten volhouden en doorzetten, de doelstellingen blijven voor ogen houden en de juiste partners zoeken om die doelstelling te realiseren. Laat je niet teleurstellen door tegenslag in het begin of door een gebrek aan enthousiasme. Er gewoon blijven voor gaan.”

Jasmien:

“Enthousiast kunnen vertellen over het project en een positieve ingesteldheid zijn superbelangrijk om een vernieuwing te laten slagen.”

Innovatie in jeugdhuisland Formaat benadert jeugdhuizen als dynamische netwerken van jongeren, niet zozeer als starre structuren. De noden en behoeften van jongeren zijn onze drijfveer. Jeugdhuiswerk is voor veel jongeren een leuke vrijetijdsbesteding. Maar het is ook meer dan dat. Een engagement in het jeugdhuis geeft jongeren het vertrouwen en de vaardigheden om ook op andere domeinen sterker in hun schoenen te staan. Dit wordt bevestigd door de resultaten van het jeugdhuisonderzoek dat dit jaar is gevoerd: zelfontplooiing is een belangrijke motivatie voor jongeren om een engagement aan te gaan in het jeugdhuis.

De basis van de vernieuwing die we zien in jeugdhuizen, zijn de uitdagingen waar jongeren vandaag mee worden geconfronteerd en de antwoorden die jeugdhuizen daarop formuleren. Deze vaststelling kan een belangrijke trigger zijn voor innovatie. De basis van de vernieuwing die we zien in jeugdhuizen, zijn de uitdagingen waar jongeren vandaag mee worden geconfronteerd en de antwoorden die jeugdhuizen daarop formuleren. Dit gebeurt niet vanzelf. Het veronderstelt gerichte strategieën die de jeugdhuispraktijk innoveren. Formaat zet in op het ontwikkelen en implementeren van deze strategieën. Door middel van sterke projecten en partnerschappen zal Formaat modellen ontwikkelen waarbij we bruggen slaan tussen jongeren en onderwijs, jongeren en de arbeidsmarkt, jongeren en cultuur … Niet overal en altijd. Maar vooral daar waar de uitdagingen het grootst zijn: in steden en bij kansengroepen in onze samenleving.

dossier•10

SANDER (24) Tekst: Tim Bryon

Sander is beroepskracht binnen het bovenlokale project van JOC Ieper. Hij startte als vrijwilliger in 2008 de concertwerking Hypnoiz mee op. “In 2008 was er een klein aanbod live-concerten rond Ieper. JOC Ieper legde zich toe op bepaalde, afgebakende muzikale genres waardoor heel wat Ieperse jongeren een beperkt aanbod voorgeschoteld kregen. Enkele vrijwilligers van het jeugdhuis richtten Hypnoiz op. Het doel: de leemte in het concertaanbod rond Ieper invullen. We kozen er bewust voor om concerten te organiseren omdat er op dat moment weinig aanbod was in dat segment. Aan de andere kant waren er in de streek veel fuiven en themafeestjes. Daar was dus geen nood aan. Maar de voornaamste reden is dat de mensen van de werkgroep gepassioneerd waren door livemuziek en dat wilden overbrengen op anderen. Het succes van Hypnoiz is echt te danken aan de vrijwilligers. We hebben allemaal onze eigen achtergrond, maar de doelstelling is duidelijk: we willen een alternatief bieden in onze streek. Hypnoiz is blijven evolueren, richting een jongerenkunstenorganisatie. Uit Hypnoiz groeide het project A New Breeze, waarvoor we op dit moment subsidies krijgen als bovenlokaal project. Die constante groei en uitbreiding van het werkterrein heeft zeker bijgedragen aan het succes van Hypnoiz. Vandaag is Hypnoiz veel meer dan een concertwerking. Het project is gegroeid en heeft ook het jeugdhuis veranderd. We willen evolueren naar een werking die een breed aanbod brengt naar de jeugd uit de regio. We willen blijven inzetten op livemuziek, maar ook op jongerenkunst, op samenwerkingen met andere partners, op het uitbouwen van een merk. We zijn tevreden over de voorbije zes jaar, maar we beseffen dat er in de toekomst nog zoveel meer kan gebeuren. Het feit wat wij vanuit een groep vrijwilligers op deze manier zijn beginnen programmeren was best innovatief. Het toepassen van de jeugdhuismethodiek binnen een concertwerking met uitstraling is iets wat redelijk nieuw was in onze streek. De manier waarop het project geëvolueerd is, maakt het ook innovatief: vanuit een aantal concerten per jaar groeien naar een volwaardige concertwerking/jongerenkunstwerking. Een tip voor jeugdhuizen die een vernieuwend project willen starten? Hou vooral rekening met de noden van de omgeving waarin je aan de slag gaat. Als je die noden kent en er een antwoord op kan bieden, heeft je project een veel grotere slaagkans. Ook samenwerken is belangrijk. Samenwerkingen kunnen het project niet alleen meer financiële ruimte geven, het vergroot ook de uitstraling en je bereikt gegarandeerd meer mensen dan wanneer je het alleen doet.”

“Hou rekening met de noden van de omgeving.”

PLANovatie start met een droom

Elke inn

JOC IEPER OPENTUIS GDHhtertuin L JEU MOBerIE ac kampeert het JOC in uw Deze zom

waarom per JOC IEPER,ncIeept is momenteel heel hip. Denus. “Het idee

t zitt Het pop-up co C Ieper ziet he We jeugdhuis? JO n de natuur. up ni pde po id m en ge en ts t aa pl dhuis te aatsen en he is om een jeug ners op een mooie plek pl eto s on ntai at zou willen twee co s de zomer. D sluiten tijden te maken. s ui en dh ur ug pv je m e vast uden en ka ho te s ue dget en het ec bu het nodige n laten om barb va t en nd vi is het rvoor moet he De eerste stap unningen. Hie rg n ve ne te an is pl ju n de . “Onze aanvragen va en overtuigen iad Ieper kunn st t. “De vrijwill de as s si ui ou dh th jeug kt het en Het in . kl jk ” ri ar ng ba la al be is zijn zeker ha t verhaal. Dat dig mee in he nnen slagen.” ku te om g gers zijn volle di no k la gv aa dr een project heeft

RTY A P A M PYA E G A D E “ELK GOUDBERinGg verblijfplaats en st op op e IN TEnN e f n e r e vi Jongere dhuis van jeug

m GE, Wevelgeel vraag naar overR E DB U O G N ve TE t jeugdhuis is maar

jn nd he dwerk. Er zi In de regio ro heid voor jeug op voorhand gereijk el og m gs nachtin vaak lang n en en die zijn in de buurt va weinig plaats iaal gebouw ch s ro ui pa dh n ug ee je t zag he serveerd. Toen am te staan, te kw as eg w le Er ge n. er Ten Goudb verwezenlijke hun droom te het gebouw een kans om eigenaar van de j bi e kar. m as si ct mee op de weinig enthou rong niet dire sp nde ke nt ee ee w m n r toen ee en ook de ge uis t leven, zeke ijf dh bl ug je m t oo he dr Maar de rdwijnen en ve st n oe ee m r t buur zij wee plaats in de men. Zo zijn ne er nu ov at n ga ko en locatie alle 32 bedd cht naar een rbij. De zoekto stapje dichte ap. . Stap voor st rustig verder

We vroegen drie jeugdhuizen om hun zotste plan voor de toekomst. Als we hen mogen geloven, lezen we vroeg of laat onderstaande artikels in de krant. Als er dan nog een krant bestaat. Tekst: Pim Maeckelberge

JEUGDHU TE WATERIS JOB

… maar zoe ktocht naar bestuurder met vaarbe wijs gaat ve rder

JOB, Sint-Amandsberg

Jeugdhuis JOB ligt aan de rand van Gent en organisee rt veel optredens. Het jeugdh uis trekt veel volk aan van uit het centrum en daarbuiten . De afstand naar het centru m blijkt echter nog vaak een drempel. “Door het jeugdh uis onder te brengen in een boo t kunnen we dat oplossen. Dan hebben we een mobie l jeugdhuis waarop we opt redens en fuiven kunnen org aniseren. Zo kunnen we opduiken op verschillende ple kken in de stad.” Dat klinkt als een ambitieus plan. JOB bevestigt: “Er is niemand die een boot kan besturen, laat staan er een tje kopen. Het is een utopisch idee, maar je moet durven dromen. Als je ons jeugdh uis binnen komt zie je me teen een muurschilderij van de boot uit onze dromen. Als je iemand kent die toevallig een boot of budget op ove rschot heeft, dan mag die ons altijd contacteren.”

dossier•11

K A A M E D N I N E N

dossier•12

Kijken in de toekomst GPS Met de brainstormtool

Vernieuwen betekent een antwoord geven op een bestaande situatie. Op basis van een analyse van je huidige situatie een poging doen om iets aan de toekomst te veranderen. Maar het kan ook omgekeerd. Eerst naar de toekomst kijken, zien wat er op je af komt en dan bepalen welke acties je kunt ondernemen. We zoomen even in op een onderdeel van de GPS brainstormmethodiek, een tool die werd ontwikkeld door Flanders DC. De tool helpt bedrijven en organisaties vooruit kijken en brainstormen over acties en opportuniteiten waarop ze kunnen inspelen. We selecteren enkele trends en ontwikkelingen uit de lijst van Flanders DC. Het zijn toekomstvoorspellingen. Soms wat vaag en soms heel concreet. Soms lijken ze misschien ver van jouw jeugdhuis-bed maar je kunt je de vraag stellen: als de samenleving zo verandert, moet het jeugdhuis daar dan niet op één of andere manier rekening mee houden? Hoe kunnen we dat doen, welke acties kunnen we ondernemen?

DOE

• Organiseer een brainstorm op de raad van bestuur of met je kernvrijwilligers. • Download de trends op www.flandersdc.be/nl/gps en print ze af. • Verdeel de trends over enkele tafels en laat iedereen één trend kiezen. • Opdracht: pas de trend die je gekozen hebt toe op het jeugdhuis in 2020. Hoe speelt het jeugdhuis in op de trend? Wat zie je gebeuren? Wat is er allemaal veranderd als je binnen komt? • Overloop de trends in groep en filter er de acties uit die je tegen 2020 kunt nemen. We geven alvast enkele trends mee ter inspiratie (zie kader). Check zeker de volledige GPS tool en probeer hem op planningsweekends, beleidsdagen, etc.

Trends volgens Flanders DC 1 Verpersoonlijking De ik-focus is er nog steeds in 2016. En waarschijnlijk nog sterker dan vandaag. Meer en meer willen klanten echt oplossingen op maat. Alle mogelijke kleuren, alle maten, aantallen … “Massacustomisatie” dus. Nike laat mensen toe om hun schoenen op internet te ontwerpen waarna deze gemaakt en naar u verstuurd worden. Maar business-to-business wil men ook meer en meer op maat gemaakte oplossingen. Hoe gaat u daar op inspelen? En denk ook eens intern. Zijn er zaken die u meer op maat van elk van uw werknemers zou kunnen maken?

2 De beleveniseconomie De beleveniseconomie wordt best omschreven als alle productie en dienstverlening die gericht zijn op het vervullen van de emotionele behoeftes van mensen. Consumeren moet ‘fun’ zijn. Als bedrijf geef je mensen een verhaal dat ze aan hun vrienden kunnen vertellen. Axion van Dexia slaagt erin om een bank rekening trendy te laten zijn. Mensen kiezen voor een experience die Nike hen aanbiedt. Op restaurant gaan is meer dan eens gaan eten: het is een avontuur in een Saharatent, of een Vietnamese paalhut. Kortom, men laat hun klanten iets beleven.

3 Duurzaamheid en milieubewustzijn Het milieubewustzijn blijft belangrijk. Milieubewustzijn als business (recyclage, ecotoerisme …) vindt opgang. Milieuvriendelijke, natuurlijke materialen blijven een belangrijk verkoopargument. Hoe speelt u hier op in? Hoe kan u milieubewuster/ duurzamer werken? En hoe laat u dit aan iedereen weten? Verder is er ook meer hang naar duurzamere producten. Tegen de wegwerpcultuur in. Hoe kan u uw producten of eventueel diensten langer laten opbrengen voor uw klanten? Zonder dat dit nadelig is voor u.

4 Van consumer naar prosumer Iedereen is nu al journalist, drukker, uitgever. Weblogs, gsmfoto’s/-video’s gaan de wereld rond, een cd kan in de huis kamer opgenomen en geproduceerd worden, foto’s worden thuis in kleur afgedrukt. Gaat open source in de ICT-sector straks toelaten dat iedereen zelf aan de slag zal gaan? Welke moge-lijkheden zie u voor uw organisatie om deze prosumers (producent én consument) van dienst te zijn? © Flanders DC

Op Dag van de Jeugdhuizen gaf Ellen, voorzitter van Exixion in Wetteren, officieel de fakkel door aan Kenny. Tekst: Inge de Wolf • Foto: Lotte Lambin

ELLEN (23) “Ik ben als voorzitter aangetreden op een moment dat het jeugdhuis niet zo goed liep. Inmiddels hebben we veel nieuwe vrijwilligers en gaat het weer de goede kant op met het jeugdhuis. Ik heb lang gezocht naar iemand waarvan ik weet: die gaat het goed doen. Kenny is nu een jaar ondervoorzitter en ik weet dat ik het aan hem kan toevertrouwen. Zelf heb ik het gewoon te druk. Ik blijf actief in de raad van bestuur, dus ik ben zeker niet volledig weg. Waar ik het meest trots op ben? Ik ben heel trots op wat we bereikt hebben met de Wetteren Kermis. Toen ik begon als vrijwilliger was de jaarlijkse kermis op de parking voor het jeugdhuis. Dat mocht op een gegeven moment niet meer. Ik ben toen als voorzitter van de Wetteren Kermis opgetreden en heb ervoor gezorgd dat het is verplaatst naar de stadstuin. Nu organiseren wij ook jaarlijks optredens en activiteiten op de kermis. Het is een enorm feestweekend waar iedereen elk jaar naar uitkijkt. Door het kermisweekend staat Exixion echt op de kaart. Daar ben ik heel fier op. De grootste uitdaging voor ons jeugdhuis is het gemeentelijk beleid in Wetteren. Wij zijn sinds kort onafhankelijk en krijgen geen subsidies meer van de gemeente. Dat zal waarschijnlijk zwaar worden. Maar ik heb het volste vertrouwen in Kenny.”

KENNY (23)

“Ik kom al zeven jaar in het jeugdhuis. Eerst gewoon als bezoeker, maar al snel ben ik vrijwilliger geworden. Eigenlijk ben ik er via een ex-lief ingerold. Zij zat in de werkgroep van het jeugdhuis en vertelde daar veel over. Zo werd ik ook enthousiast. Op een gegeven moment merkte ik dat mijn ambities groeiden en dat ik meer wilde doen voor het jeugdhuis. Zo ben ik ondervoorzitter geworden. Bij ons moet je echt solliciteren om ondervoorzitter te kunnen worden. Ik heb in mijn motivatiebrief een duidelijke visie naar voren gebracht. Toen ik hier zeven jaar geleden binnenstapte, draaide het jeugdhuis heel erg goed. Daarna kwam er een dipje. Ik wil het jeugdhuis graag naar hetzelfde niveau brengen als toen. Of eigenlijk nóg beter (lacht). Op evenementen trekken we veel volk, maar op de gewone openingsdagen zouden er meer bezoekers mogen zijn. Daar ga ik aan werken. Als ondervoorzitter ben ik eigenlijk klaargestoomd voor het voorzitterschap. Ik zit bij Ellen in de klas en hoorde dus snel over de zoektocht naar een nieuwe voorzitter. Toen was de stap snel gezet. Wat mij aantrekt in het voorzitterschap? Het is zo geweldig om te zien dat de activiteit die je georganiseerd hebt goed draait. Ik weet nog dat ik tijdens een heel druk moment op Wetteren Kermis even naar Ellen keek. We keken elkaar aan met een blik van: dat hebben wij voor elkaar gekregen. Het geeft zoveel voldoening. Bovendien heb ik het ook gewoon graag druk (lacht).”

DVDJH

Tekst: Pieter Van der Schoot

Een beetje gek zijn we allemaal. Op Dag van de Jeugdhuizen gingen veel jeugdhuizen nog een stapje verder en lieten zich van hun mafste kant zien. Het jeugdhuis is immers de perfecte plek om je helemaal uit te leven. We vroegen een aantal jeugdhuizen wat “een beetje gek doen” voor hen betekent.

JG Scharni er

Wie? Ruben St Waar? JG Sc essens (24), voorzi tter harnier, De Zotte acti viteit? To ssel ur alle activi teiten van de Scharnier, avond. het jaar op één

Ruben: “Zot zijn betekent jezelf kunnen zijn. Het jeugdhuis is echt een unieke plek. Wat je daar kan doen, kan je nergens anders. Ik vind het belangrijk dat in een jeugdhuis de zotste ideeën ook echt gerealiseerd kunnen worden.”

Durak

rzitt ), voo lu (31 m u r u z r gen adir E Wie? K urak, Berin urak-shake D D ? ? teit Waar activi Zotte

Kadir: “De jongeren zijn echt heel zot, maar wel op een positieve manier. Onze verbouwingswerken zouden niet gelukt zijn zonder de toffe sfeer. Tijdens de verbouwing van de cinemazaal gingen de jongeren de straat op met de stoelen uit de filmzaal. Zot doen is bij ons heel normaal. Als de jongeren niet zot doen dan weten we dat er iets scheelt. Als je het jeugdhuis binnenkomt hoor je hen roepen, lopen, trekken en duwen. Dat is normaal bij ons. Daarom hebben we hen graag.”

e JC Jungl

n Tom , Anke e Wie? Jef ungle, Pepingen J C disco Waar? J ? Roller tiviteit c a e t t o Z

Jef, Anke en Tom: “Iets abnormaals doen, iets niet alledaags doen, dat betekent zot doen voor ons. Alle remmen los gooien. Er eens totaal over gaan. Ons jeugdhuis is knettergek! Om de anderhalve doen we een gekke, zotte themaavond. We variëren ook in onze muziek en spelen gekke genres door elkaar. We doen niet alledaagse dingen, zoals een vintage sale of een goa-avond in badpakkenthema.”

e Jakkedo

1) em rgen (2 Wie? Ju kedoe, Desselg Nuthouse k a J The n I ? Waar? t i ctivite Zotte a

Jurgen: “Hoe zot is ons jeugdhuis? Volledig nuts natuurlijk. We zijn het zotste jeugdhuis van Vlaanderen. Ik kom hier al van toen ik nog een klein manneke was, samen met mijn vader. Nu ben ik 21 en ik kom nog steeds!”

JC De Smurf

Wie? Dieter Crauwels (23 ), voorzitter Waar? JC De Smurf, Schaff en Zotte activiteit? Bandav ond

Dieter: “Zot zijn betekent dat je jezelf kan zijn. Dat je alle remmen los kan laten en niemand je daar vies voor bekijkt. Dat kan van alles zijn. Als ik een cijfer voor de mate van zotheid moet geven, geef ik mijn jeugdhuis een 6,5/10. De personen in het jeugdhuis zijn heel rustig. Wij gaan vooral zot doen op een ander zodat we niet te veel opkuis hebben. Zo gaan we op bezoek bij de coverband van onze vorige voorzitter om daar zot te doen. Dan zit hij met de opkuis.”

‘t Klokhui s

Wie? Freder ik (27), vo Waar? ’t Kl orzitter okhuis, Ha mme Zotte acti viteit? Sc aven zoveel moge lijk opdrac ger hunt: lijst uitv hten van de oeren

Frederik: “Zot zijn is buiten je comfortzone treden. Veilige grenzen oversteken en meegaan in iets waarvan je het verloop niet op voorhand kent. Je laten leiden door het onbekende en nieuwe dingen ontdekken. En vooral: je niets aantrekken van je omgeving, jezelf verkleden, keihard meezingen tijdens de silent disco, foto's van oudjes met de middenvinger omhoog verzamelen …”

Krejoe

1) st ick (2 Wie? N rejoel, Ran orlogsfuif O K Waar? ctiviteit? a Zotte

Nick: “Zot doen betekent voor mij op de toog dansen, met carnaval als dragqueen gaan, bij elke fuif Lady Gaga aanvragen tot de dj eindelijk toegeeft. Zot doen in het jeugdhuis kan altijd. Als het maar proper blijft en er geen geld gepikt wordt. Verder kan en mag alles.”

het project treets S e h t m We Clai

Koersel) Club 9 ( : s i u h d • Jeug iek chot : artist : Starts • Project /ondernemerschap tuur- en ek a, cul • Artisti lla Bast Street Art i V : s r e • Partn ngen, nst Beri jeugddie elgium B .be Festival eclaimthestreets w : e • Websit

Het jeugdhuis is een broeiplaats voor boeiende projecten. Formaat zet er iedere maand een in de kijker voor jou. Tekst: Sandra Bogaerts

Zeecontainers

Beringen wist niet wat het overkwam: plots stonden er twee zeecontainers in haar deelgemeente Koersel. Niet bepaald klein grut voor een dorp tussen de Limburgse terrils. “We zaten krap qua ruimte in het jeugdhuis,” legt projectmedewerker Jeroen uit, “dus hebben we twee containers gekocht die dienstdeden als werkruimte én als kunstwerk op zich. Toen kwam uiteraard wel de vraag wat we precies moesten doen met die containers. Het antwoord bleek simpel: zo interessant mogelijk maken.”

Kunstdemocratie Qua kunstdisciplines kan We Claim the Streets tellen. De jongeren in het project namen de twee containers van onder tot boven, van binnen naar buiten onder handen met graffiti, houtbewerking, installaties, performances, schilderwerken en fotografie. “Met We Claim the Streets willen we alle kunsten een plaats geven in het straatbeeld. Een ware kunstdemocratie,” vertelt Jeroen. Toonmomenten Het waren dan ook een paar heftige maanden in Club 9. In januari ging het project van start, in mei was reeds het eerste toonmoment. “We zijn er meteen hard tegenaan gegaan,” zegt Jeroen, “Dat moest ook wel. Met onze containers stonden we op het Putfestival in Beringen. Achteraf zijn deze ook nog tentoongesteld geweest op de Mijnhappening.”

42 projecten cultuur en

ondernemerschap

en nen een aantal jeugdhuiz Sinds 1 januari 2014 kun id rhe ove se am Vla van de een subsidie ontvangen Het . ten jec pro le oka enl bov voor het opzetten van ereen focus op ondernem gaat om projecten met er n rtte sta r jaa ressie. Dit schap of artistieke exp eeh Tyd en. uiz gdh jeu nveel 42 projecten in bijna eve . van een r daa er is

Kunstroute Het einde voor We Claim the Streets is nog lang niet in zicht. Er komen verschillende workshops, waaronder pyrografie (brandschilderen), zeefdrukken, performance en misschien zelfs vuurspuwen. De nadruk ligt in het najaar vooral op het leren van nieuwe technieken. Vanaf 2015 wil dit kunstcollectief zijn werken immers permanent op het straatbeeld krijgen. En daar stopt het niet. “Binnen drie jaar een kunstroute uitbouwen in de Limburgse mijnstreek, onze jongeren kunnen dat!”, concludeert Jeroen.

ZIJ BOUWT MEE

Als aspirant-goudsmi d str teit bij Jolien (24) door oomt de creativide aderen. Toen ze de kans kreeg om ha ar twee hobby’s, kunst en jeugdhuis, te combineren, greep ze die kans met beide handen. “Als actief lid van het jeugdh uis was ik er snel bij om mee te doen aan We Claim The Streets. Samen met enkele vriendi nnen heb ik één van de containers onder handen genomen. Zo heeft mijn zus Hanne met een boo rmachine de wand van de container in een kunstw erk veranderd. Ik heb me toegespitst op een sculptuur van verroest ijzer en gips. Een kunstwerk met ballen aan het lijf. We kregen begele iding van een kunstenaar. Het fijn ste was echter de vrijheid. We kregen veel kansen om din gen uit te proberen. Weldr a starten we met nieuwe wo rkshops. Deze keer zien we het nog grootser.”

“Ik ging voor een ku met ballen aan henstwerk t lijf” Jolien (24)

DIY Handen uit de mouwen. Iedere maand geeft Formaat je een pittig project om zelf te doen. Tekst: Cynthia Van Wiele

WITLOOFKATAPULT Het project Witloof, fiets, roos en boor. Wat hebben deze vier woorden met elkaar te maken? Volgens jeugdhuis Jome is het antwoord simpel. Zij kregen deze vier woorden op het Dag van de Jeugdhuizen-kraslot gepresenteerd. Met deze elementen maak je het wapen der wapens: een witloofkatapult. En bij deze katapult hoort natuurlijk ook een schietschijf. Tenzij je hiervoor liever een van je jeugdhuismakkers gebruikt …

Budget Low

Mankracht Om deze klus te klaren kan je best met minstens twee handige Harry’s of Harietta’s zijn. Er komt best wel wat bij kijken om deze moord machine te maken.

Bouwtijd Verschillend van het aantal helpende handen moet je toch minstens twee uur de tijd hebben.

Winkelkar • Witloof, veel witloof • Vijzen • Rode en witte verf • Alcoholstift

Tools • 6 even grote houten balken • Vierkante plakkaat (met een oppervlak dat je kan beschilderen) • 1 balk die even lang is als de vierkante plakkaat • Schilderborstel • Oude fietsband • 2 houten paaltjes • Boormachine

Plan

3 Schrijf met alcoholstift een puntenverde4

1 Neem de vierkante plakkaat en teken hier

vier cirkels op. (rond elkaar weliswaar) 2 Schilder de kringen afwisselend in rood en wit. Begin met rood in het midden.

ling in de cirkels. Maak van 6 houten balken twee even grote driehoeken, waarbij een stuk verder uitsteekt. Je hebt nu twee scherphoekige driehoeken. Maak met de andere balk de twee scherpe hoeken aan elkaar vast, zodat de twee driehoeken recht staan en met een been op de grond rusten. Boor de achterkant van de plakkaat vast aan de twee uitstekende stukken van de driehoeken. Gooi alvast een stuk witloof tegen je schietroos om de stabiliteit uit te testen. Neem de fietsband en knip hem open. Je hebt nu een lang stuk rubber. Test even of het rubber goed rekt door je mede-knutselfanaat te pesten.

10 Steek de twee paaltjes in de grond met een

meter afstand tussen hen in. 11 Knoop aan elk paaltje een uiteinde van het

stuk rubber. Je hebt nu een prachtige katapult. 12 Plaats je schietschijf op enkele meters afstand van je katapult. 13 Rek het rubber uit, plaats een stuk witloof tegen het rubber, richt het witloof op de roos en schiet met je katapult alsof je leven er van af hangt.

Deel je DIY

project? n inspirerend Heb je zelf ee uizen: andere jeugdh Deel het met e. t.b ctie@formaa mail naar reda

DVDJH

Op de Dag van de Jeugdhuizen ging Formaat op tour langs verschillende jeugdhuizen in heel Vlaanderen. Zo ook Rafiki en De Priezze, twee spiksplinternieuwe jeugdhuizen in Grimbergen en Knesselare. Tekst: Tom Dierckx, Tom Willox

Rafiki, vriend van iedereen Rafiki is een gloednieuw jeugdhuis. Sterker nog, zij openen voor het eerst hun deuren op de Dag van de Jeugdhuizen. Bij aankomst op het terrein van het jeugdhuis wordt al snel duidelijk dat de opening een doorslaand succes is. Er is enorm veel volk. De sfeer is uitgelaten en vrolijk. En een aantal gespannen gezichten: de vrijwilligers die zich uit de naad werken tijdens hun vuurdoop.

De eerste keer Tars (20) is de trotse voorzitter van het nieuwe jeugdhuis. “Grimbergen had al een aantal jaar geen jeugdhuis meer. We wilden hier graag verandering in brengen. Met een aantal vrienden organiseerden we een brainstormmoment. Daar kwamen een honderdtal jongeren op af, met evenveel zotte ideeën. Na die brainstorm was het duidelijk dat er een draagvlak was voor een nieuw jeugdhuis in Grimbergen. Vandaag is onze allereerste openingsdag”.

Geen uitstel meer Tars en de rest van de vrijwilligers zijn anderhalf jaar bezig geweest met de voorbereidingen. Voorheen werden er al veel activiteiten op verplaatsing georganiseerd. Toen de locatie voor het jeugdhuis eenmaal vastlag, was de jonge vrijwilligersploeg klaar voor de volgende stap. Er werden knopen doorgehakt. “We hadden een deadline nodig voor de opening. Geen uitstel meer. Dus beslisten we om te openen op 15 november. We hebben alles in het werk gesteld om er een knaller van te maken. En er is toch geen beter moment te bedenken voor onze opening dan op de Dag van de Jeugdhuizen?”

Direct volle bak op de eerste openingsdag van Rafiki.

Verbondenheid Inmiddels zijn er al volop plannen voor het jeugdhuis gemaakt. “We zijn van plan om eerst ons ledenbestand uit te bouwen. De week na Dag van de Jeugdhuizen organiseren we een ledenfuif, exclusief voor jongeren die vandaag een lidkaart gekocht hebben. Op die manier proberen we al vanaf het begin een gevoel van verbondenheid met het jeugdhuis te creëren”, vertelt Tars. Rafiki zet daarnaast in op samenwerking met andere organisaties in Grimbergen. Zo werken ze samen met Mixxit, de jongerenwerking van het cultureel centrum in Grimbergen. Zij zullen allerlei culturele activiteiten organiseren in het jeugdhuis.

Wijze aap En vanwaar komt de naam Rafiki? “Rafiki is een personage uit de film ‘De Leeuwenkoning’. Een film waar onze generatie mee is opgegroeid. Rafiki is de wijze aap die raad geeft aan jonge welpje Simba. Dat vonden we wel een mooi beeld voor ons jeugdhuis. Bovendien betekent Rafiki ook ‘vriend’ in het Swahili.” Op de vraag wat het jeugdhuis zo bijzonder maakt, hoeft Tars niet lang na te denken. “Kijk eens rond op deze opening. Dat zegt toch genoeg, niet?”

“We proberen vanaf het begin een gevoel van verbondenheid te creëren” Rafiki

De Priezze gaat ervoor De Priezze beleeft zijn derde openingsavond op de Dag van de Jeugdhuizen. Het jeugdhuis in Knesselare heeft er al een drukke dag opzitten. In de middag startten zij met een wedstrijd barkrukdraaien om vervolgens verder te gaan met een grappige Rad van Fortuin in het dialect van het Meetjesland. Voorzitter Romy (23) en bestuurder Matthias (19) vertellen over de start van hun jeugdhuis.

Het heft in eigen handen “Het vorige jeugdhuis, ’t Effect, werd anderhalf jaar geleden gesloten omdat er te weinig vrijwilligers waren die zich nog wilden inzetten. Wij misten het jeugdhuis ontzettend en besloten het heft in eigen handen te nemen. We vinden dat de jongeren van Knesselare een jeugdhuis verdienen. Met de hulp van de jeugdconsulente van de gemeente werkten we toe naar de opening. Het bleek een groot succes. De jongeren van Knesselare vinden opnieuw hun weg naar het jeugdhuis.”

Opknapbeurt

Het bestuur van de Priezze.

“We misten het jeugdhuis en besloten het heft in eigen handen te nemen.” de priezze

Ook het interieur van het jeugdhuis werd onder handen genomen. “We kregen 500 euro startbudget van de gemeente en verdienden nog wat extra bij met een koekjesverkoop”, vertellen Romy en Matthias. Het jeugdhuis is voortaan elke zaterdag open. “We maken vooral werk van een sterke groepssfeer en teambuilding. In het vorige jeugdhuis liep het op dat vlak wat stroef. We willen ook dat de ouders van de jeugd in Knesselare opnieuw vertrouwen krijgen in het jeugdhuis. Daarom voeren we een strakker drugs- en alcoholbeleid.”

Wilde ideeën Hoewel het jeugdhuis pas drie keer open is geweest, kunnen Romy en Matthias putten uit de rijke historie van ’t Effect. “De 48 uur van het jeugdhuis was een legendarische activiteit die we graag opnieuw willen organiseren. Het bestuur is dan bijna 48 uur aanwezig. We doen dan ontbijt, aerobics, een fuif en concerten. Dat levert memorabele momenten op.” Maar ook De Priezze heeft met slechts drie openingsdagen op de teller zijn sporen al verdiend met opvallende activiteiten. Op Dag van de Jeugdhuizen organiseerden ze het eerste Knesselaarse kampioenschap barkrukdraaien en het Rad van Fortuin in het Meetjeslands dialect. Duidelijk genoeg wilde ideeën daar. Dat voorspelt een goede toekomst voor De Priezze. Een hilarische Rad van Fortuin in het dialect op Dag van de Jeugdhuizen.

DVDJH

De Dag van de Jeugdhuizen, editie 2014, zal de geschiedenis ingaan als een dag vol zotte activiteiten. Jeugdhuis De Wauwel (Rijkevorsel) was één van de winnaars van de Dag van de Jeugdhuizen-wedstrijd. Met steun van Formaat, Red Bull en de gemeente organiseerden zij op 15 november een dropping in het gemeentebos met als eindbestemming hun eigenste ‘jeugdhuis voor één dag’. Formaat Magazine sprak met Julie. Pieter Van der Schoot

Jeugdhuis … zonder huis? Een jeugdhuis runnen zonder vaste locatie is niet evident, maar De Wauwel doet het al 4 jaar met succes. “We functioneren zoals elk ander jeugdhuis. We moeten alleen wat origineler en innovatiever uit de hoek komen”, zegt Julie. Zonder vaste locatie kan je geen activiteiten organiseren, tenzij je op zoek gaat naar mensen die graag een tandje bijsteken. Voor fuiven en optredens kan De Wauwel meestal terecht in cafés. Maar ook in de open lucht werden al heel wat activiteiten georganiseerd. Onder meer een drink tussen Kerstmis en Nieuwjaar op het dorpsplein, een rommelmarkt aan de Molen en Rocky Friday, een avond vol zware gitaren aan de Kiosk, zijn hier mooie voorbeelden van. Omdat veel activiteiten in de open lucht plaatsvinden is een goede samenwerking met de gemeente belangrijk. “Zo hebben we bijvoorbeeld vaak tenten en radarhekken nodig, of moeten we een parking of straat laten afsluiten omdat onze activiteit daar doorgaat. Tot nu toe gaat dit zeer goed en daar zijn we blij om.”

Dromen van de toekomst Een jeugdhuis runnen zonder over een vaste locatie te beschikken kan. Toch dromen de jongeren hardop over de dag dat ze hun eigen jeugdhuis kunnen betreden.

“Het moment waarop iedereen superhard stond te dansen op de beats van de dj’s was geweldig.” Julie: “De dag dat we een groot openingsfeest kunnen organiseren, wordt voor ons legendarisch. Het bestuur en onze vaste kern zijn al enkele jaren bezig om ons jeugdhuis in de kijker te zetten. De opening moet daarom een dag worden om nooit te vergeten. We willen een jeugdhuis zijn waar iedereen zich thuis voelt en waar jongeren zich kunnen ontwikkelen. We hopen onze kennis en onze ervaringen door te geven aan de volgende generaties zodat onze kleinkinderen kunnen zeggen: ‘Mijn bomma heeft in den tijd De Wauwel opgericht!’” Dat die dag er komt staat al vast, maar wanneer weten ze nog niet. In het begin van het schooljaar 2013-2014 begonnen de leerlingen van het VITO uit Hoogstraten aan de bouw van het jeugdhuis. Als alles goed gaat, zijn ze op het einde van het schooljaar klaar. Hierna zal de

gemeente helpen met de afwerking: schilderwerken, elektriciteit, sanitair … Julie: “Stiekem hopen we er begin 2016 in te kunnen trekken, maar een exacte datum hebben we nog niet. Wij zijn al erg blij dat het gebouw er komt.”

Dropping Ondertussen blijven de jongeren van De Wauwel verder doen waar ze al vier jaar heel goed in zijn: spetterende activiteiten organiseren. Op de Dag van de Jeugdhuizen organiseerden ze een dropping in het gemeentebos. Met dit originele idee waren zij één van de gelukkige winnaars van de Dag van de Jeugdhuizen-wedstrijd. Julie: “Het is een hele eer om gekozen te worden uit alle jeugdhuizen. We sprongen werkelijk een gat in de lucht toen we het nieuws te horen kregen.”

check

Zelf zijn ze ook erg tevreden over het resultaat. Nadat de deelnemers in het bos werden gedropt, moesten ze vier checkpoints vinden waar ze telkens een opdracht moesten uitvoeren. Pas als ze deze tot een goed einde hadden gebracht, mochten ze de geheime locatie zoeken waar het ‘jeugdhuis voor één dag’ stond. Daar aangekomen werden ze getrakteerd op drankjes en de draaikunsten van dj’s. Zo ontstond een feestje om niet snel te vergeten. Julie: “Het was een drukke dag, maar het was fantastisch om te zien hoe iedereen vol enthousiasme van de dropping terugkwam. Iedereen had wel één of ander verhaal bij over wat ze hadden meegemaakt. Het moment waarop iedereen superhard stond te dansen op de beats van de dj’s was geweldig. Als je dan rondkijkt en ziet dat iedereen zich amuseert, weet je dat het goed zit. Hier krijgen we energie van om te blijven doorgaan met De Wauwel.”

Benieuwd n

aar meer?

pje van Bekijk het film

de dropping

én het feest.

van de .com > Dag

www.youtube De Wauwel in ugdhuizen

Vier Antwerpse jeugdcentra vieren dit jaar hun tienjarig bestaan. Een reden om ze te verwennen, maar vooral om hen aan het woord te laten. Formaat bracht David Peeters van Vizit, Thomas Backx en Jan Maas van Kavka/Zappa, Femke Hintjens van Den Eglantier en Ken Veerman van Trix bij elkaar. Tijdens een feestelijke brunch in een gezellige setting deelden zij openhartig

Femke Hintjens

Den Eglantier

Thomas Backx

Kavka/Zappa

De diverse stad Formaat hecht veel belang aan de jeugdhuizen en jeugdcentra in de Vlaamse steden, omdat veranderingen in onze samenleving zich eerst daar afspelen. De pioniersfunctie van deze Antwerpse jeugdcentra is belangrijk omdat hier expertise wordt opgebouwd om uitdagingen het hoofd te bieden die straks in heel Vlaanderen aan de orde zijn. Zoals diversiteit in het publiek. “Het gevaar bij het denken in termen van het aantrekken van diversiteit, bestaat erin dat we ons beperken tot het zomaar wat aantrekken van kleur,” vindt Ken. Superdiversiteit gaat naast etniciteit over alle mogelijke verschillen, zoals geaardheid, muziekstijl, scholingsgraad, leeftijd, subculturen, etc. Nergens zorgt de grote diversiteit voor meer dynamiek dan in de stad. Het gaat met andere woorden over stedelijkheid. “Het is dan ook heel belangrijk nauwkeurig uit te spreken wie je wil bereiken,” zegt Ken.

hun expertise die ze doorheen die jaren opbouwden. De troeven van de jeugdcentra werden op tafel gegooid alsook de (grote) uitdagingen voor de toekomst. Met Joris De Bleser, voorzitter van Formaat, als moderator lagen alle ingrediënten op tafel voor een boeiend gesprek.

Jan Maas

Kavka/Zappa

van de grootste uitdagingen voor de toekomst. Vooral de vorm van ontmoeten zal mee moeten evolueren. Nieuwe vormen dringen zich op. De grote vraag is welke vorm? De meeste jeugdcentra halen een belangrijk deel van hun inkomsten uit drankverkoop. Zij zijn vaak sterk

Tekst: Hans Dockx

David Peeters Vizit

Ken Veerman Trix

opgebouwd rond de toog. Dat interesseert nieuwe generaties jongeren minder, vooral als ze een andere etnisch-culturele achtergrond hebben. De vraag gaat dus verder dan de vorm van ontmoeting. Het gaat over de manier waarop het jeugdcentrum zich organiseert.

Ontmoeting Ontmoeting zal in een jeugdcentrum altijd centraal blijven. Maar gezien het jongerenpubliek steeds diverser wordt, vinden we net hier één

Ontmoeting zal in het jeugdcentrum altijd centraal blijven.

Femke stelt in Den Eglantier een grote vraagbehoefte vast bij deze doelgroep. Vaak vinden deze jongeren de weg niet en stellen ze alle mogelijke vragen aan haar. Vragen over studentenjobs, cv maken, opleiding, jac … Dat ligt niet altijd binnen haar taakomschrijving. “Toch komen deze vragen bij mij terecht. Dat slorpt veel tijd op. Doorverwijzen is vaak niet voldoende, omdat ze de instantie waarnaar wordt doorverwezen niet of onvoldoende kennen.” Jan merkt op dat er in de jeugdhuizen veel informele netwerken zijn tussen en voor de jongeren die er over de vloer komen. Dit zijn belangrijke hulpbronnen voor deze jongeren. “Jeugdcentra zouden meer kunnen inzetten op het ondersteunen en uitbreiden van deze netwerken. Maar dat kost veel tijd. Personeelstijd die er momenteel niet is. Zonder tastbaar eindproduct is het ook moeilijk om hier middelen voor te vinden.”

Return on investment In het jeugdcentrum ontwikkelen jongeren zin voor initiatief, competenties en verantwoordelijkheidszin. De laagdrempeligheid zorgt dat ze makkelijk contacten kunnen leggen, netwerken uitbouwen, hun eigen weg vinden om later uit te waaieren. Het gaat over het ontwikkelen van burgerschap bij jongeren. Een absolute meerwaarde voor onze toekomstige samenleving. Dit zijn sterke en overtuigende argumenten voor de overheidsinvestering in de jeugdcentra. Toch wordt ook hier bespaard. Aangezien de return on investment moeilijk meetbaar is, kan de relevantie makkelijk in vraag gesteld worden. De resultaten meetbaar maken is één van de grote uitdagingen voor de toekomst.

“Wanneer je gebruik maakt van externe middelen kan het experiment en initiatief van jongeren onder druk komen te staan.” Jan Maas (Kavka/Zappa)

“Het is belangrijk dat jongeren op plekken buiten de lijntjes mogen kleuren” Ken Veerman, Trix

Bij Trix is, naast het feit dat ze een niet commercieel programma bij een groot publiek (120.000 bezoekers per jaar) weten te brengen, recent een nieuwe relevantie toegevoegd. Tegelijk met hun tienjarig bestaan werd de opening gevierd van een nieuw podium, het Trix Café. “Dankzij dit podium krijgen nu ook de jonge gasten die in Trix repeteren en nog geen grote fanbase hebben de kans om op een podium te spelen, zonder al te veel productiekosten. Jongeren leren genoeg in het rijtje te lopen, daarom is het belangrijk dat ze op plekken als deze buiten de lijntjes kunnen kleuren. Hier kunnen ze zelf initiatief nemen, nieuwe dingen uitproberen, lanceren en/of mislukken, zonder financiële risico’s. Bovendien maakt het hier niet uit of er tien of honderd man publiek komt opdagen,” zegt Ken. Het podiumcafé is ook de plek waar muzikanten elkaar ontmoeten, inspireren en kruisbestuiving kan ontstaan. Ze spreken samen af voor of na de repetitie. “Die ontmoetingsfunctie en speelkansen voor jonge muzikanten zijn belangrijk – zeker nu Antwerpen steeds minder podiumcafés telt.”

Samenwerken Voor Den Eglantier zit de relevantie vooral in de lokale verankering met de buurt. Jonge tieners die voordien rondhingen in de buurt, komen nu naar het jeugdcentrum. Daarnaast is Den Eglantier een kruispunt waar een diversiteit aan jongeren en verenigingen samenkomen. De vindplaatsgerichte jeugdwerker komt er langs om contact te maken met jongeren die een job zoeken. Met de muziekprogrammatie Ruishaven en Bruishaven mikt het jeugdcentrum op jongeren van buiten de wijk. Ook Vizit is laagdrempelig en sterk verankerd in de buurt. “Jongeren die iets willen organiseren komen bij Vizit aankloppen, maar ook andere organisaties maken graag gebruik van deze plek,” weet David. Schaarse middelen dwingen de jeugdcentra om hun middelen ook elders te zoeken, zoals samenwerkingen aangaan met andere verenigingen. Kavka zoekt hier naar een goede match. Ze willen vooral samenwerken met verenigingen of evenementen waar de eigen vrijwilligers ook groeikansen en mogelijkheden in zien. Het evenwicht tussen het uitbouwen van een sterke eigen werking en de zoektocht naar externe middelen is broos. Jan vat het mooi samen: “Het experiment en initiatief van jongeren komt onder druk te staan, wat net de belangrijkste functie is van het jeugdcentrum. Als de slinger te ver doorslaat, kan de overheid de relevantie van het jeugdcentrum ook weer in vraag stellen en zo beland je in een vicieuze cirkel.”

Kavka zoekt ook naar een manier om bedrijven te overtuigen dat investeren in het jeugdcentrum een return kan opleveren, zoals jongeren die bepaalde competenties kunnen ontwikkelen.

Overlast en (on)verdraagzaamheid Elk jeugdcentrum krijgt vroeg of laat met geluidsoverlast te maken. Enkel in Trix hebben ze daar geen last van. “Trix ligt in een stukje niemandsland,” zegt Ken. “Bovendien kan zelfs de luidste metalband niet op tegen het lawaai van de ring.” In Vizit daarentegen was een rechtszaak niet te vermijden. “Eén vervelende buurman heeft tegenwoordig het recht om een hele werking te blokkeren”, zegt David. “Voorlopig ligt deze zaak al een tijdje stil, maar het blijft als een dreigende donderwolk boven ons hoofd hangen. Als de eisen van de aanklager – zoals sluiten om 22 uur – effectief worden afgedwongen, zou dit een ramp betekenen.” Ken adviseert om uit het defensief te treden, na te gaan welke rechten zij hebben met betrekking tot hun milieuvergunning en de omgekeerde redenering toe te passen. Door deze buurman kan Vizit zijn contractuele verplichtingen met de stad niet nakomen. Iedereen rond de tafel heeft het moeilijk met de tendens dat mensen minder verdraagzaam zijn. Van zodra er iets georganiseerd wordt voor een niche of een bepaalde doelgroep waar mensen zelf niet toe behoren, vinden ze dat hinderlijk. Ook wettelijk gezien krijgen aanklagers steeds meer recht van spreken. “Een vreemde ontwikkeling voor een stad”, wordt hier geconcludeerd. Naast de woonfunctie en het daarmee gepaard gaande recht op nachtrust, is een stad ook een plek waar men-

“Eén vervelende buurman heeft tegenwoordig het recht om een hele werking te blokkeren.” David Peeters (Vizit)

“Een goede band met de buurtbewoners zorgt ervoor dat zij de lasten beter verdragen.” Femke Hintjens (Den Eglantier) sen elkaar kunnen ontmoeten, inspireren en zich uitleven. Deze functie staat steeds meer onder druk met een dalende dynamiek tot gevolg. Niet toevallig verdwenen de laatste jaren zowat alle podiumcafés uit Antwerpen. Enkele jaren geleden heeft Kavka met zeventien pv’s op hun naam, zelfs bijna de deuren moeten sluiten. Het jeugdcentrum heeft zich aangepast. De werking is veel professioneler geworden. Vrijwilligers moeten alles tot in de puntjes voorbereiden, er zijn nu betere regels, het security systeem is sterker uitgebouwd. Hierdoor is er jammer genoeg minder plaats voor experiment en voor moeilijk controleerbare projecten. Daarnaast is de focus meer op concerten en minder op feestjes komen te liggen, omdat die vroeger afgelopen zijn. De concertwerking kreeg een boost. De veranderingen hadden dus ook invloed op publiek en vrijwilligerscrew. Den Eglantier heeft ook af en toe problemen. Zij hebben echter heel veel tijd geïnvesteerd in contacten met de buurt. Er is een goede band met de buurtbewoners, die ook gebruik maken van de zaal en dus mee kunnen genieten van de

aanwezigheid van het jeugdcentrum. Bovendien worden ze vaak betrokken bij beslissingen. “Door hun grote betrokkenheid verdragen de buurtbewoners de lasten gemakkelijker,” aldus Femke.

Dromen mag In de afgelopen tien jaar hebben de Antwerpse jeugdcentra voor verschillende uitdagingen gestaan. Maar hoe zien zij de toekomst? Waar dromen de jeugdcentra nog van? David: “Een grote vrijwilligersploeg die Vizit echt mee (uit)draagt en zich identificeert met het jeugdcentrum. Daarom wordt volop geïnvesteerd in de nieuwe generatie jongeren.” Jan: “Meer plaatsen waar jongeren zelf dingen kunnen realiseren, zonder zich te moeten aanpassen aan de gevestigde waarden. Daarnaast een langere concessie voor de gebouwen, zodat we plannen op lange termijn kunnen smeden.” Thomas: “Ik zie Zappa bloeien als een evenemententoren, zoals het volkshotel in Amsterdam, waar events en ondernemerschap in een gebouw huizen met de nodige ruimte waar jongeren activiteiten kunnen uitbouwen.” Ken: “Meer rock ’n roll en durf bij de jeugd. En dat Antwerpen (opnieuw) een muziekstad wordt.” Femke: “Een extra verdiep. Nu is er één ruimte, bijgevolg kan er nooit meer dan één ding tegelijk doorgaan.”

column

Sinds 1 januari 2014 zijn 42 projectmedewerkers aan de slag in jeugdhuizen. Ze zetten er bovenlokale projecten op met een focus op cultuur of ondernemerschap. Beurtelings delen twee van hen de ervaringen die ze opdoen. Leen (26) is projectmedewerker bij Youngsters, Inc. en helpt jongeren om een eigen business op te starten.

De laatste Het is zover, mijn laatste column. Wat moet ik nu nog uit mijn hoed toveren? Ik zou jullie kunnen vertellen dat het een eer was om als projectmedewerker te werken. Maar dat zullen jullie al wel afgeleid hebben uit mijn vorige teksten. En als dat niet het geval is, heb ik nog een kleine opfrissing: Ik heb ervan genoten! Op een klein jaartje tijd heb ik ontzettend lieve, geëngageerde, creatieve schatten van jongeren leren kennen. Ook de Sint passeerde dit jaar al vroeg met een nieuwe collega: Tine, onze beroepskracht van jeugdhuis Zenith. Waarvoor dank! Zoals het in een mooi collega-huwelijk hoort: Tine, ik zie u graag in goede en in kwade dagen. Just so you know.

Snuffelbier Wat hebben we dit jaar allemaal gedaan? Véél! Niet alles is verlopen zoals gepland, maar uit onze foutjes kunnen we natuurlijk alleen maar leren. De caravan is een prachtplaatje geworden. Het heeft ons bloed, zweet en tranen gekost, maar hij staat er. Graag nodig ik iedereen uit om het nieuwe Snuffelbier te komen proeven. Een lekker, zelfgemaakt blond bier met een frisse, witte schuimkraag.

Van barbecue tot zeefdruk

“Wat hebben we dit jaar allemaal gedaan? Véél!” LEEN

in jeugdhuis Snuffel plaats. De agenda vind je terug op www.jhsnuffel.be. Allen daarheen zou ik zeggen. Daarnaast zijn we begonnen aan een feestgids voor de Dendermondse jeugd die tegen september 2015 af zou moeten zijn. Last but not least, we hebben een zeefdruk in jeugdhuis Zenith. Dus heb je voor je vereniging nog T-shirts nodig? Ons team staat paraat om jullie te helpen een zeefke te doen.

Dan rest mij enkel nog te zeggen: 2015, ik ontvang je met open armen. Ik kijk al uit naar wat je allemaal in petto hebt. Alvast een prettige kerst en een gelukkig nieuwjaar voor iedereen! Een dikke zoen van jullie kapoen.

Youngsters, In

c.?

Youngsters, Inc. is een ondernem erschapsproject dat jong eren activeert om in groep een eigen busin ess op te starte n. Het project vindt plaats in de vier Dender mondse jeugdhuizen Zenith, Move, Fluks en Snuffel. In een professione el maar open ka der laten ze jongeren extra expertise opbo uwen inzake ondernemerscha p. www.youngsters inc.be

Bij bier hoort natuurlijk ook een knabbeltje. In december vindt de eerste barbecue workshop

vraaghet@formaat

Tekst: Joke Hüwels, Finn Van Dinter & Jos Meers

Jij vraagt, Formaat antwoordt. Iedere maand verzamelen we vragen heet van de naald.

iTunes in het jeugdhuis: mag dat? Dat je Spotify, Deezer, Youtube … in het jeugdhuis niet mag gebruiken, wist je al. Maar wat met iTunes? Hoogstwaarschijnlijk is je jeugdhuis een vzw (rechtspersoon). Als rechtspersoon kan je echter geen aankopen doen in de iTunes Store. Apple laat namelijk niet toe om als rechtspersoon een profiel aan te maken. Wil je in de iTunes Store aankopen doen, dan moet dit dus als particulier (natuurlijk persoon). Een medewerker van het jeugdhuis zou dus wel nummers kunnen aankopen op zijn/haar eigen naam. Echter, alle muziek uit de iTunes Store mag enkel voor privé-doeleinden gebruikt te worden. Je kan ze dus enkel in het openbaar gebruiken als DJ als er ook een DJ-licentie werd aangeschaft. Op naam van die ene medewerker dus. Een jeugdhuis met jeugdhuislicentie kan dus geen gebruik maken van iTunes omdat het jeugdhuis geen iTunes-contract kan hebben. Het jeugdhuis dient immers de eigenaar te zijn van de originele muziekdragers of downloads. Als jeugdhuis mag je iTunes dus niet gebruiken. * De iTunes Media Player mag je uiteraard wel gebruiken om legaal aangekochte muziek te spelen. Dat is namelijk slechts een softwareprogramma om muziek af te spelen. Hou er wel rekening mee dat je voor legaal verkregen muziek die je inlaadt op iTunes (en dus digitaal dupliceert) een jeugdhuislicentie nodig hebt.

Hoeveel moet mijn gemeente besparen op lokaal jeugdbeleid? In de media verschenen de laatste tijd verschillende artikels over de besparingen op het lokaal jeugdbeleid. De Vlaamse regering bespaart 10% op het lokale jeugdbeleid. Maar dat wil niet zeggen dat jouw gemeente daarom 10% minder aan jeugd zal spenderen. Integendeel. Gemeenten en steden investeren een aanzienlijk bedrag aan hun jeugdbeleid. Naast het geld dat ze hiervoor van Vlaanderen krijgen, investeren ze – terecht – zelf ook veel eigen middelen in hun jeugdbeleid. Formaat berekende dat het Vlaamse aandeel slechts 18,2% van het totale budget bedraagt. Wanneer Vlaanderen dus 10% minder aan de gemeenten zal geven, is dit dus eigenlijk maar een besparing van 1,82% op het totale budget. Daarom is het volgens ons ook onterecht en onjuist om die besparing door te rekenen en de jeugdhuizen het slachtoffer te laten worden van een Vlaamse overheid die bespaart op de middelen voor lokaal jeugdbeleid. Waarom vind jij dat er in je jeugdhuis meer geïnvesteerd moet worden? Denk er eens over na en nodig de burgemeester of de schepen uit om hierover in het jeugdhuis een babbeltje te doen.

de mascotte

ET – Willy voor de vrienden – fietste op het einde van de film richting firmament. Eens de Atlantiek over, gaf zijn piepend tweewielertje boven het Europese vasteland de geest en stortte hij neder richting Alkense zo-

“I’m in love with an alien”, draait dj Willy tot in den treure. Dé hit van ’s werelds bekendste langharig incestueus tuig, beter gekend als The Kelly Family. ’t Is echter niet al kommer en kwel als Willy achter de desks kruipt. Zelfs met één intact armpje en een plaatsvervangende vaathandschoen degradeert hij de Dimitri Vegassen en Like Mikies van deze planeet tot broekventjes eens hij Out of Space van The Prodigy bruut door de naald van de platenspeler jast. Feest!

Heerlijk kontje Willy, maar dat geheel terzijde. Pront klatert hij zijn alienplas richting Alkens rioleringsstelsel – een gigantisch fluorescerend goedje waarmee hij menig marcelleke van in slaap gevallen tooghangers omtoverde tot een fluohesje. Herinnert u zich trouwens nog die gloeiende vinger van E.T. in de gelijknamige prent? “De Alkense deernes zijn er zot van,” vertrouwt Willy ons zonder schroom toe. “Vergelijk het met zetelverwarming in de auto, een leuke surplus.”

Tekst: Kevin Moens

den. Daar ze in Alken niet opkijken van een lelijk schepseltje meer of minder, is ’t nu alreeds ettelijke jaren gezellig toeven in jeugdhuis De Molen voor Willy de alien. Met een muts. In zijn blote fluit. Niemand

Nog voor de hype kwam overwaaien uit Amerika (of was het de aanpalende schrijnwerkerij?), deed Willy al aan planking. Getuige daarvan zijn steevast houterige poses op de gevoelige plaat. “Lenig ben ik nooit geweest. Al kunnen het feit dat ik twintig jaar geleden mijn vliegende schijf vrij drastisch een meter diep in ’t grasperkje achter het jeugdhuis parkeerde en de whiplash die daarop volgde, daar ook wel voor iets tussen zitten.”

Voor de foto stemde Willy uiteindelijk toe om even te staan koekeloeren aan de kicker en de pooltafel, al vindt hij balsporten onder invloed van de zwaartekracht een belachelijk iets. Daarnaast heeft het de bezoekers na hét Molen-incident heel wat moeite gekost om Willy diets te maken dat een keu geen sonde is voor diverse buitenaarde onderzoeksmethoden in aardse lichaamsholtes. “Arm Geertje, het heeft begot weken geduurd vooraleer hij zijn zitvlak met een gerust gemoed aan een barkruk durfde toe te vertrouwen,” fluisteren intimi van het bestuur ons toe.

die raar opkijkt in De Molen? “Ik ben hier veruit de normaalste van heel de hoop,” stelt Willy ons enigszins gerust. Alle wegen leiden naar Rome, maar aliens prefereren de lieflijke plattelandsgemeente Alken.

Er het loodje bij neerleggen, oftewel scheefgaan zoals de Alkense jeugd overmatig alcoholgebruik placht te omschrijven. Letterlijk scheefgaan, tenzij Willy op buitenaarde wijze zijn oor te luister legt bij een bakje in ’t wildeweg kwebbelende flesjes Fristi. Wij durven in de late of vroege uurtjes toch ook al eens filosoferend in gesprek treden met onze parelende gerstevriend met schuimkraag? (Lees: zielig tegen je glas bier beginnen memmen tot het bestuur je, de wanhoop nabij, buiten borstelt.)

Ondanks het feit dat Willy door zijn jarenlang verblijf in het jeugdhuis beschouwd mag worden als een deel van het meubilair, heeft hij bepaalde aardse gewoontes en begrippen zoals een toiletborstel nog niet helemaal onder de knie, maar wel – abusievelijk – in zijn protput. En spreekwoorden zoals ‘Je kan hier van de grond eten’, of de variant van het vast cliënteel ‘Je kan hier uit de pot sloeberen’ durft Willy als eens te letterlijk nemen. Of hij is gewoonweg aan ’t kotsen dat het klettert, hoorbaar tot op Mars, tweede ster naar rechts, en vraag het daar nog eens (Willy’s standaardantwoord op de vraag: Van waar kom jij, alienman?)

januari

februari

19-24/01/2015 Uitwisseling Young and Driven

5/02/2015

Voor projectmedewerkers bovenlokale projecten

Dag van de beroepskracht

Voor beroepskrachten

Voor jeugdhuislovers die begeleider bij Formaat willen worden

Voor beginnende beroepskrachten

Voor jeugdhuislovers

6-8/02/2015

Instructeur – deel 2/3

24-26/02/2015 Module 1: Rol, taak en plaats in het jeugdhuis 27/02/2015-01/03/2015 RADAR 15

maart

APRIL

7-8/03/2015

21-23/04/2015 Module 2: Jeugdhuismethodiek

Geluidstechnicus – deel 1/2

Voor soundfreaks

Voor vrijwilligers met verantwoordelijkheid

21-22/03/2015 Geluidstechnicus – deel 2/2 27-29/03/2015 Jeugdhuisopleiding – deel 1/3

Met de steun van de Vlaamse Gemeenschap

Voor beginnende beroepskrachten

Voor jeugdhuislovers

Voor vrijwilligers met verantwoordelijkheid

27/02/2015-01/03/2015 RADAR 16

27/02/2015-01/03/2015 Jeugdhuisopleiding (op RADAR 16)

Gedrukt op FSC gelabeld, 100% gerecycleerd en chloorvrij gebleekt papier

V.U.: Formaat vzw, t.a.v. Tom Willox – De Wittestraat 2, 2600 Berchem