Formaat Magazine maart 2016 by Formaat vzw

JAARGANG 5 • NR 7 • MAART 2016

VERSCHIJNT MAANDELIJKS, BEHALVE IN JUNI EN AUGUSTUS AFGIFTEKANTOOR ANTWERPEN X – P 602745 V.U.: Formaat vzw, t.a.v. Tom Willox – De Wittestraat 2, 2600 Berchem T 03 226 40 83 – info@formaat.be – www.formaat.be

PB- PP B-

BELGIE(N) - BELGIQUE

BIL AL

Grote broer van Ergenekon

N I S ’ T A H W A NAME dhuiz Twee jeug

en, een sc

harnier

R E D N O P E O R G DE LOEP INCLUSIEF BIJLAGE DOSSIER

Tekst: Inge de Wolf • Foto: Bram Tack

PLOEGMATEN

WE HEBBEN ALLEMAAL EEN ANDER KARAKTER, MAAR VORMEN EEN GOED GEHEEL Achter een straf jeugdhuis staat een straffe bestuursploeg. Een geëngageerde bende mannen en vrouwen die zich dag in, dag uit, inzetten voor hun werking. De ploeg van JOC Dadizele (Dadizele) kent elkaar al lang, maar is door samen aan het roer van het jeugdhuis te staan alleen maar hechter geworden.

Vrienden Veel bestuursploegen ontstaan vanuit een vriendengroep. Het bestuur van JOC Dadizele is daar een mooi voorbeeld van. Hoewel de samenstelling van het bestuur regelmatig verandert, bestaat hun bestuursploeg voornamelijk uit vrienden en goede bekenden, die elkaar overhalen om mee aan het roer te staan. “Je ziet duidelijk dat de ploeg naarmate het jaar vordert meer samenhangt”, vertelt voorzitter Joran. “Elk weekend samen werken, vergaderen, feesten, zorgt ervoor dat je elkaar goed leert kennen. Hoewel we allemaal een ander karakter hebben, vormen we toch een goed geheel.”

Geen frustraties Het bestuur van JOC Dadizele bestaat momenteel uit tien personen. Elk bestuurslid heeft een vaste jaarfunctie en de verantwoordelijkheid voor één of meerdere evenementen. “We verdelen de evenementen tijdens ons jaarlijkse planningsweekend in november”, legt Joran uit. “Iedereen geeft dan zijn of haar voorkeuren door. De kleinere evenementen pakken we gezamenlijk aan.” Die onderlinge verdeling werkt goed. Joran is dan ook zeer trots op ‘zijn’ ploeg. “Als voorzitter voel ik me fier als ik zie dat iedereen zijn best doet voor ons jeugdhuis. Niet iedereen kan overal bij zijn of evenveel taken op zich nemen. Maar we beseffen dit van elkaar, waardoor er amper frustraties zijn.”

Stempel De ploeg van JOC Dadizele heeft er een mooi jaar opzitten. In 2015 bestond het jeugdhuis 35 jaar, wat niet alleen gevierd werd met een groot feestweekend, maar ook met een volledig nieuwe huisstijl en een grondige renovatie. “Dat was een flinke klus waarvoor we een jaar lang voornamelijk zelf de handen uit de mouwen hebben gestoken. En het resultaat mag er zijn. We hebben veel positieve reacties ontvangen van het ex-bestuur, ouders, het gemeentebestuur, de pastoor en vooral van onze leden. Daar doen we het voor. Als bestuursploeg wil je toch graag je stempel kunnen drukken tijdens de ‘regeerperiode’”, lacht Joran. “Daar zijn we wel in geslaagd!”

MET MEDEWERKING VAN: Joke Hüwels, Ella De Vylder, Valerie Vonck, Jens Schelstraete, Nick Beerens, Hans Dockx, Tom Dierckx, Julie Van Puyenbroeck, Lobke Van Damme EINDREDACTIE: Inge de Wolf VORMGEVING: Pepijn Haghebaert FOTO’S: Bram Tack, Lobke Van Damme, Ella De Vylder, Valerie Vonck, Jos Verhoogen, Formaat, jeugdhuizen DRUK: EPO – Lange Pastoorstraat 25, 2600 Berchem Gedrukt op FSC gelabeld, 100% gerecycleerd en chloorvrij gebleekt papier. Alles uit deze uitgave mag worden overgenomen, mits vermelding van Formaat Magazine. Formaat Magazine verschijnt 1 x per maand, behalve in juni & augustus. Het tijdschrift is gratis voor leden, extra abonnementen kunnen verkregen worden aan 20 euro per jaar. V.U.: Formaat vzw, t.a.v. Tom Willox – De Wittestraat 2, 2600 Berchem

10 Julie (20)

maakte kennis met Bilal, de coördinator en grote broer van jeugdhuis Ergenekon in Gent. (p. 13)

Ella (21)

overleefde haar eerste RADAR als stagiair van Formaat en voorzag de redactie meteen van foto’s. (p. 18)

EN NU J

I J!

gek op beeld? Scherpe pen of ine. Formaat Magaz Werk mee aan e. t.b aa rm ie@fo Mail naar redact

DIE ALGEMENE VERGADERING, WAAROM ORGANISEREN WE DAT OOK ALWEER? 14

DIT MAGAZINE 9 10 12 13 14 18 23

GOUD

QUE PASA IN REFLEX GROEP ONDER DE LOEP FABIO BILAL ALGEMENE VERGADERING RADAR 19 SARAH

In nood leert men zijn vrienden kennen. Goed, “nood” is misschien wat overdreven, maar toen tijdens de verbouwing van ons huis bleek dat er toch wat meer gebreken opgelost moesten worden, kregen mijn lief en ik het toch lichtjes warm. De oorspronkelijke plannen om de badkamer en de keuken aan te pakken, werden plots uitgebreid met het volledig afbreken van de living. Dat gecombineerd met vocht in de muren, geen verwarming én een baby on the way zorgde ervoor dat we even met de handen in het haar zaten. Hoe gingen we dit oplossen?

EN OOK …

2 PLOEGMATEN 6 WALL 16 HEY DJ 17 WHAT’S IN A NAME 20 HOTSPOT 22 VRAAG HET

DOSSIER

Met een hoop relativeringsvermogen, positieve gedachten én de beste vrienden van de wereld kom je een heel eind. Onze familieleden en vrienden maakten massaal dagen vrij om te helpen breken, schuren, schilderen, timmeren en kuisen. Ze zijn geweldig. Het is ongelooflijk wat je met extra helpende handen gedaan kunt krijgen.

D2 JUST DO IT D4 SPORT EN SPEL D6 SPORTINSTUIF D8 BRAHIM D9 OP GROOT SCHERM D10 KEEP IT STREET D11 ILYAS D12 WAAROM SPORT?

Helpende handen, ze zijn goud waard. Niet alleen bij verbouwingen, maar eigenlijk altijd. Geen nieuws voor jeugdhuisvrijwilligers, natuurlijk. Elke dag hoor en zie ik berichten over jeugdhuizen die boodschappen doen voor buurtbewoners op leeftijd, helpen bouwen aan vakantiehuizen voor mensen met een beperking of jongeren uit kwetsbare posities ondersteunen. En ondertussen ook nog een jeugdhuis openhouden. You guys rock.

Inge D1-12

WALL

Samenstelling & tekst: Inge de Wolf

IN BEELD

WAAR Twen (Aartrijke) WAT Het heeft heel wat bloed, zweet en tranen gekost. Na twee jaar bouwen opende Twen op 19 februari de deuren van de nieuwe locatie. En dat tegelijkertijd met het vieren van hun vijftigjarig bestaan. De voormalige locatie was hoognodig aan vernieuwing toe, waarna besloten werd om een nieuwe locatie voor het jeugdhuis te bouwen. Het jeugdhuis verbleef twee jaar lang op een tijdelijke locatie, maar huist nu in een glanzende nieuwbouw die ze delen met de bibliotheek. En omdat de wortels van Twen niet vergeten worden, hangt in de inkomhal een gigantische foto van de oude locatie. Zo wordt de geschiedenis in ere gehouden.

EN NU J

I J!

et iedereen d dat je graag m Heb jij een beel e kwaliteit ed go je foto aan l ai M n? le de l wi rhaal door. samen met je ve aat.be redactie@form

RADAR CROSSING BORDERS 6-8 MEI

DE HOGE RIELEN | KASTERLEE RADAR Crossing Borders neemt je mee over grenzen. Kijk over het muurtje van je jeugdhuis, van je buurt, je wijk, je gemeente, Vlaanderen, Europa … Via verschillende vormingen, workshops, lezingen en momenten van uitwisseling creëren we ontmoeting en dagen we je uit om over de grenzen heen te kijken. Op RADAR Crossing Borders ontdek je hoe je een internationale uitwisseling opzet, hoe je met je jeugdhuis iets kan betekenen voor jonge vluchtelingen in je gemeente, hoe je jeugdhuis een afspiegeling kan zijn van de diversiteit in de buurt of de gemeente en nog veel meer. We verwelkomen je al op vrijdagnamiddag (ja, ’t is een verlofdag!) op onze geweldige Formaat-camping. Breng je eigen tentje mee. Samen zorgen we voor de sfeer en de gezelligheid. Wil je er bij zijn? Houd

www.formaat.be/radar in de gaten.

DE RESSORT STEEKT EEN HANDJE TOE De leden van jeugdhuis De Ressort (Geraardsbergen) klussen niet alleen in hun eigen jeugdhuis, maar ook in de buurt. Samen staken ze de handen uit de mouwen in vakantiehuis De Kleppe in Everbeek. Het vakantiehuis in het voormalige klooster opent op 23 maart de deuren. De coördinator van De Kleppe was jarenlang actief in het jeugdhuis en werkte bij de stedelijke jeugddienst. Daarom besloot De Ressort een handje toe te steken bij de werken. “Ook werken we mee aan een heel verdienstelijk project, dat vakantieopvang biedt en daarbij voorrang geeft aan mensen met een beperking. Het is dus met veel plezier dat we rekken en kasten ineen timmeren, rolstoelen monteren en lokalen poetsen.”

G OE BEZIG

DE WEL WILLENDE MOLOTOFFERS Mensen met een goud hart, je vindt ze overal. Maar het lijkt alsof de jeugdhuizen er nét dat beetje extra hebben. In Herent mag de gemeente in hun handjes knijpen. De Wel Willende Molotoffers (WWM) van De Molotov helpen regelmatig de mensen uit de buurt. Ontstaan vanuit de wil om iets goeds te doen, klopte het jeugdhuis aan bij de gemeente. Als de gemeente een vraag krijgt van iemand die hulp nodig heeft, schieten de WWM’ers in actie. De Wel Willende Molotoffers laten de hond uit van zieke personen, ruimen sneeuw van de stoep, delen voedsel uit, plukken fruit in de lente, gaan naar de apotheek voor mensen die te ziek zijn om naar buiten te gaan … Kortom, ze hebben een warm hart voor de mensen in de gemeente. Een dikke pluim!

JFM BUCKETLIST Jeugdforum Moere viert dit jaar zijn vijftigste verjaardag en komt met een originele opdracht voor de leden van het jeugdhuis. Ze stelden een bucketlist met vijftig opdrachten op, die tussen 1 januari en 31 december 2016 gehaald moeten worden. Hilarische uitdagingen zoals: alle vijftigjarigen uit Moere feliciteren, vijftig mannelijke nagels lakken, vijftig weken lang, minstens vijftig minuten in het jeugdhuis zitten en vijftig keer hetzelfde liedje na elkaar afspelen. Als alle opdrachten behaald worden organiseert JFM een groot feest. Challenge accepted! Volg Jeugdforum Moere www.facebook.com/Jeugdforum

MULTIPLEK SAVE THE DATE

12 NOVEMBER 2016

Eentje voor in de agenda. Op zaterdag 12 november vieren we Dag van de Jeugdhuizen. De dag waarop je, samen met 420 andere jeugdhuizen, de jeugdhuissector in the picture zet.

Hoe kan je jouw jeugdhuis een bredere invulling geven? Wat heeft je infrastructuur daarvoor nodig? Doe mee aan Formaat Multiplek en win maximaal 20.000 euro om je ruimte polyvalenter te maken. Formaat Multiplek geeft je de mogelijkheid om je jeugdhuiswerking te verbreden en de infrastructuur van je jeugdhuis flink onder handen te laten nemen. Een jeugdhuis is meer dan een ruimte met een toog. Welke functies kan jouw ruimte nog meer vervullen? Hoe kan je een breder publiek aanspreken? Een expositieruimte voor lokale kunstenaars, een lokaal om studenten in te laten studeren, een plek om in te sporten, een ruimte om workshops in te organiseren, een repetitiekot voor lokale bands … De mogelijkheden zijn eindeloos. Hoe ziet jouw ideale polyvalente ruimte eruit? Droom, denk goed na en doe mee aan de wedstrijd. We verloten in totaal 80.000 euro aan minstens vier jeugdhuizen, mogelijk gemaakt met Project Infrastructuur. Meer info vanaf midden maart op

www.formaatmultiplek.be.

Que Pasa, het radioprogramma van Vincent Vangeel op QMusic, bestaat vijf jaar. Daar hoort natuurlijk een feestje bij. Daarom besloot Vincent z’n feestje te vieren in een jeugdhuis. En wie zegt daar nu nee tegen? Reflex in Sint-Lievens-Houtem zeker niet! Zij wonnen de Q-wedstrijd en mochten op 26 februari de Que Pasa Party hosten in hun jeugdhuis. Tekst: Valerie Vonck & Inge de Wolf • Foto’s: Valerie Vonck

Om kans te maken op de Que Pasa party werden jeugdhuizen uitgedaagd om een originele foto van het jeugdhuis en de vrijwilligers te delen via Twitter of Instagram. Dat liet Reflex zich geen twee keer zeggen. Emma (17, ondervoorzitter en kernvoorzitter) en Esther (17, kernlid) vertellen enthousiast: “De zus van Esther hoorde de oproep van Vincent op de radio en lichtte ons meteen in. Op dat moment hielden we kernvergadering in het jeugdhuis. Het ideale moment voor de foto!” Reflex en jeugdhuis Zenith werden vervolgens uitgenodigd in de QMusic-studio om uit te leggen waarom zij een feestje verdienden. En daar trok Reflex aan het langste eind. “Er was geen echte rivaliteit, we gunden het elkaar. Zo hebben we ook jeugdhuis Zenith leren kennen en er een bevriend jeugdhuis bij. Maar stiekem waren we wel heel blij dat wij gewonnen hadden!”

Lievens-Houtem verspreid. Geweldig dat ook onze huis-dj Joe Ray een plekje kreeg op de affiche.” En hoe is dat nu, QMusic in je jeugdhuis? “Het is zalig. Ongelooflijk grote en mooie reclame voor ons jeugdhuis en voor jeugdhuizen in het algemeen. Het geeft ons echt voldoening als vrijwilliger. Door deze week zijn we als groep ook dichterbij elkaar gekomen. Vanavond staan er twintig vrijwilligers paraat. We kregen al felicitaties van de schepen van Jeugd en oud-bestuurders van het jeugdhuis. Een heel fijne bevestiging voor onze jonge ploeg.”

hoeveel mensen, jongeren en zelfs ouderen met liefde voor het jeugdhuis kwamen helpen. Waarom we ons vijfjarig bestaan in een jeugdhuis vieren? Que Pasa is een jeugdhuis op de radio. Er is plaats om te experimenteren, ik krijg diverse gasten over de vloer, er zijn geen regels en er is natuurlijk de focus op muziek! Er is geen betere plek dan een jeugdhuis om onze verjaardag te vieren. Daarbij is het ook de Week van de Vrijwilliger en dat wil ik hiermee ook in de kijker zetten. Jeugdhuizen kunnen alleen maar bestaan door hun vrijwilligers.”

Emma live op QMusic

Vincent kreeg gezelschap van Joy Anna Thielemans

ONS JEUGDHUIS STAAT ZO ECHT OP DE KAART! Emma en Esther van Reflex Emma en Esther

Op de kaart

Het feest stond al voor de week erna op de planning. En dus moest er op korte tijd veel geregeld worden. Emma regelde de praktische zaken met QMusic. “Het contact met QMusic ging supervlot. Zij hebben praktisch voor alles gezorgd, zelfs voor affiches. Wij hebben vooral veel gekuist. In de achttien jaar dat we bestaan is ons jeugdhuis nog nooit zo proper geweest, haha!” Reflex maakte vooral promo voor de fuif via sociale media, waarbij hun bereik op Facebook zelfs uitbreidde naar 16.000 mensen per dag. “Ons jeugdhuis staat hierdoor echt op de kaart. We hebben de affiches van QMusic in heel Sint-

Jeugdhuis op de radio

Met de ambiance zit het helemaal goed in Reflex. Vincent Vangeel heeft er duidelijk zin in. Wat heeft hij zelf met jeugdhuizen? “Ik was vroeger vaste bezoeker van Joppe in Merchelen. Ik ben nooit medewerker geweest, maar de sfeer zat er top. Ik ging daar naar veel feestjes en heb er zelfs eens gedraaid als dj. Ik zat er bijna elke vrijdagavond. Nu presenteer ik natuurlijk op vrijdag Que Pasa, maar ik kom nog minstens een keer per jaar langs in de Joppe.” Vincent heeft warme herinneringen aan ‘zijn’ jeugdhuis. “De Joppe is een boot, echt machtig en uniek. De boot moest af en toe hersteld en zelfs een keer vervangen worden. Het was geweldig als je zag

Het werd een knallend feestje met verschillende dj’s, een bezoek van Joy Anna Thielemans en Jonas Vermeulen en huis-dj Joe Ray als waardige afsluiter.

ER IS GEEN BETERE PLEK DAN EEN JEUGDHUIS OM ONZE VERJAARDAG TE VIEREN Vincent Vangeel

Met een toffe evaluatietechniek wordt je evaluatiemoment zeker een succes

Medewerker zijn in het jeugdhuis is super. Meestal toch. Soms gebeurt het dat er een flinke haar in de boter zit binnen je ploeg. Frustraties, discussies en ruzies: het overkomt de besten. Hoe ga je hiermee aan de slag en zorg je ervoor dat iedereen in het jeugdhuis zich goed voelt? Of beter nog: hoe voorkom je dat zaken verhit raken? De sleutel is evaluatie. Het is belangrijk af en toe de tijd te nemen om stil te staan met hoe je als groep werkt, ook wanneer alles goed gaat. Tekst: Joke HĂźwels

Jouw groep onder de loep Neem de tijd om af en toe eens na te denken over je groep. Dat kan op eender welk moment in het jaar. Spreek enkele vaste tijdstippen af of organiseer een evaluatiemoment wanneer je spanningen voelt of iedereen eens wil bedanken voor hun inzet, bijvoorbeeld na een grote activiteit. Evalueren is een kwestie van oefenen. Je groeit er als werking in. Elke keer evalueer je beter, efficiĂŤnter, gezelliger en met meer resultaat. Wie neemt welke posities in? Wat zijn de sterktes en zwaktes van de ploeg en hoe kunnen we dat verbeteren? Is iedereen nog gelukkig? Zo neen, waarom niet? Hoe wordt de sfeer ervaren? Hoe komt dat? Zit iedereen nog waar hij/ zij wil zitten binnen de taakverdeling van het jeugdhuis? Zijn er spanningen? Zo ja, hoe komt

dat? Welke positie neem je zelf in binnen een groep en hoe voel jij je daarbij? Dat zijn de vragen waar het binnen een groepsevaluatie om draait. Hoe begin je eraan?

Aan de slag Stel op voorhand een groepje samen dat de evaluatie organiseert. Laat hen aan de groep uitleggen hoe zij de evaluatie gepland hebben. Zo weet iedereen waar ze aan toe zijn en kan de hele groep bijsturen. Denk goed na over de datum. Een groep evalueren wordt moeilijk als je groep maar half aanwezig is. Zorg ervoor dat de ruimte waar je evalueert gezellig is. Neem bijvoorbeeld lekkere hapjes mee. Stuur een leuke uitnodiging uit. Zo zorg je ervoor dat iedereen op voorhand gerust is en erin gelooft dat het een leuke avond wordt.

Je haalt heel wat informatie uit een geslaagde evaluatie, maar laat dat niet verloren gaan. Het is een deel van de voorbereiding om te bepalen hoe je de resultaten gaat gebruiken na de evaluatie. Je zal ook voor de evaluatie moeten meedelen aan de deelnemers wat de bedoeling is en wat je met de resultaten gaat aanvangen.

spreken, laat je mensen in kleinere groepjes evalueren en duid je iemand aan die het later in de grote groep kan navertellen. Groepsevaluaties kunnen tot ruzies leiden als het gesprek de foute kant opgaat. Daarom zijn de voorbereiding en de juiste methodiek heel belangrijk. Alles begint bij de juiste evaluatietechniek.

Afspraken voor goede evaluatie

Evaluatietechnieken

Je begint je evaluatie altijd met afspraken. Spreek af hoe lang de evaluatie zal verlopen en wat je ermee wil bereiken. Een evaluatie werkt namelijk altijd rond op voorhand vastgestelde doelstellingen.

Er zijn tal van technieken om je groep mee te evalueren. We geven je een aantal voorbeelden waar je zeker mee aan de slag kan.

De ploeg in plaats van de persoon De allerbelangrijkste afspraak is dat je het gedrag van mensen gaat evalueren, nooit iemands karakter. Zeg bijvoorbeeld ‘jij deed dit en dat vind ik zo’ in plaats van ‘jij bent zus of zo’. Je doet bovendien aan een groepsevaluatie. Daarom moet je in het achterhoofd houden dat je vooral meer te weten wil komen over de verschillende verhoudingen onder de leden van de groep in plaats van elke persoon apart. Je evalueert een persoon nooit in groep! Als er iemand ‘voor problemen zorgt’ bedenk dan steeds het volgende: • Spanningen of problemen in de groep komen altijd neer op de relaties in de groep. • Verschillende karakters samen geeft een bonte en boeiende mix. • Je kan als groep altijd groeien, leren van elkaar en van de gezamenlijke ervaringen. • Iedereen is anders en heeft bijgevolg een ander engagement in de werking. Het moet voor iedereen haalbaar én ‘plezant’ blijven. • Eigenlijk hoeft niemand zich persoonlijk te verantwoorden, het is geen ‘functioneringsgesprek’. Werk liever aan een oplossing dan te blijven stilstaan bij wat er misloopt met bepaalde personen. • Als je toch moeilijk om die ene persoon heen kan die voor problemen of spanningen zorgt, kan je wel kiezen voor een face-to-face gesprek. Dat is minder confronterend voor de persoon in kwestie.

Iedereen voelt zich goed De organisatie van de evaluatie denkt op voorhand na over het functioneren van personen in de groep. Als de groep bijvoorbeeld niet gemakkelijk praat, pakken zij het best speelser aan. Als (sommige) mensen niet in groep durven

Een cadeautje Iedereen schrijft zijn of haar naam op een kaartje. De kaartjes worden in een pot gestoken en iedereen trekt er eentje uit. Voor de persoon die een deelnemer getrokken heeft, bedenkt hij het ideale cadeautje dat deze persoon verdient. Een cadeautje dat uitdrukt wat hij aan die persoon heeft of gehad heeft.

Fotocollage Uit een berg oude tijdschriften haalt iedereen één of meerdere foto’s die volgens hem/haar weergeven hoe hij zijn plaats in de groep ziet. Je kan dit ook voor een evenement of weekend gebruiken. Dan stel je de vraag “Hoe heb je je gevoeld tijdens het weekend?” Het kan dan over meer dan alleen de groep en de sfeer gaan. Iedereen legt uit waarom hij of zij net die foto gekozen heeft. Je kan achteraf alles tot één collage samenbrengen en eventueel ophangen als aandenken.

Het boekje Voorzie voor iedereen een klein boekje. Daarop schrijf je de naam van de eigenaar. Laat iedereen in elk boekje iets schrijven. Dat kan iets positiefs zijn, maar het kan evengoed opbouwende kritiek zijn. Het is vanzelfsprekend dat niemand iets schrijft om iemand te kwetsen. Kijk niet naar wat anderen schreven, maar neem telkens een nieuwe bladzijde. Wanneer elk boekje bij iedereen gepasseerd is, mag je lezen wat anderen over je schrijven. Iedereen vertelt wat hem of haar verraste, wat hem of haar blij maakte en eventueel ook waarover hij-zij graag nog een vraag wil stellen aan de groep of een bepaald persoon.

Kleur bekennen Iedereen neemt een kaartje in een bepaalde kleur. Deze kleur geeft weer hoe hij/zij zich voelt in de groep of tegenover bepaalde personen. Iedereen verklaart waarom hij welke kleur koos.

Karikaturen Je bedenkt enkele karikaturen van een groep. Je stelt aan de groep de vraag wat de jeugdhuisploeg momenteel voorstelt. Zoek per karikatuur een tekening en hang ze op. Mensen plakken dan bijvoorbeeld een stickertje bij de tekening(en) die volgens hen de ploeg het best voorstelt. Voorbeelden van karikaturen: • Een orkest waarvan iedereen volgens zijn eigen mogelijkheden een instrument bespeelt, onder leiding van een dirigent. • Een kroost eendjes die de moeder altijd volgt • Een stel roeiers, samen aan de riemen, in een perfect ritme • Een eeuwigdurend toernooi van stevige touwtrekkers • Een fanatieke supportersclub voor een sportvedette • Een wei met geiten die elk hun eigen cirkeltje afgrazen • Een duiventil waar de duiven in- en uitvliegen • Een klas waar de ouderen de jongeren steeds de les lezen

Metaforen Laat de personen nadenken over hun positie of samenwerking in groep door gebruik te maken van een metafoor. Welke positie nam jij in of waar zou je gestaan hebben: • In een voetbalmatch (aanvaller, verdediger, scheidsrechter, supporter, coach, op de bank …) • In een schip (kapitein, stuurman, drenkeling, haai, machinist …) • In een auto (stuur, rem, versnelling, achterbank, verwarming, lichten …) Je kan een afbeelding voorzien maar je kan de groep het zelf ook laten tekenen. Na het tekenen laat je iedereen vertellen waarom hij of zij zich waar bevindt.

Fabio (25) is voorzitter van De Pit in Koksijde en heeft net de jeugdhuisopleiding met succes afgerond. Tekst: Ella De Vylder • Foto: Valerie Vonck

“Reinhart en Jolien van Formaat spraken me aan over de jeugdhuisopleiding. Het leek me meteen interessant. De keuze om te opleiding te volgen was dus snel gemaakt. Ik leerde door de opleiding heel veel bij. Die informatie pas ik ook nu nog veel toe in het jeugdhuis. Zo hadden we twee jaar geleden bijna geen vrijwilligers meer. De toenmalige vrijwilligersploeg begon bovendien al wat ouder te worden. Met de hulp van een aantal tips uit de jeugdhuisopleiding, hebben we inmiddels negen nieuwe vrijwilligers rond 16 à 17 jaar. Door onze zaal gratis ter beschikking te stellen voor verjaardagsfeestjes en andere privéfuiven, kwam er nieuw volk in het jeugdhuis. Zo spraken we gemakkelijker nieuwe jongeren aan, met succes! Het leukste aan de opleiding? De sfeer in de groep. We organiseerden zelf onze feestjes en activiteiten. Dat zorgde voor een fijne sfeer. We hebben nog altijd een Facebookgroep waarin we dingen posten en afspreken om samen iets te doen. Ook kunnen we altijd bij elkaar terecht voor vragen en tips en tricks. Dat vind ik een heel belangrijk onderdeel van de jeugdhuisopleiding; je leert er andere jeugdhuizen kennen en je leert veel van elkaar. Ik kan het iedereen aanraden! Binnenkort volg ik ook de opleiding tot instructeur van Formaat. Ik ben al tien jaar actief in het jeugdhuis en heb inmiddels heel wat ervaring. Ik zou daarom graag vormingen geven op RADAR. Van thema’s als wetgeving of drank- en drugsbeleid weet ik genoeg af, en ook sport is een thema dat me interesseert. Maar ook vormingen buiten mijn comfortzone zie ik zeker zitten. Ik wil in elk geval graag mijn kennis over bepaalde onderwerpen doorgeven!”

JE LEERT VEEL VAN ELKAAR 12

SPORTI EFJEUG DHUIS. DOSSIER

SPORTIEF JEUGDHUIS

DEELNEMEN IS BELANGRIJKER DAN WINNEN

Jeugdhuizen zijn meer en meer met sport bezig. De oproep van diverse instanties om meer te bewegen als onderdeel van een gezondere levensstijl draagt daar zeker toe bij. Al is dat voor vele jeugdhuizen en jongeren niet meteen de grootste motivator. Sport is immers vaak een onderdeel van een sociaal gebeuren, een deel van de identiteit van jongeren.

JUST DOORT IINT OV E R S P JEUGDHUIZEN

DOSSIER • 2

INHOUD D2 JUST DO IT D4 SPORT EN SPEL D6 SPORTINSTUIF D8 BRAHIM D9 OP GROOT SCHERM D10 KEEP IT STREET D11 ILYAS D12 WAAROM SPORT?

Jeugdhuizen zijn er van, voor en door jongeren. Ze putten hun kracht en ideeën uit wat jongeren bezig houdt. Het aanbod in jeugdhuizen wordt niet top-down, maar net bottom-up vormgegeven. Geen instantie die voorgeschreven programma’s oplegt, maar een programma gevoed door de ideeën, wensen en ambities van jongeren. Het spreekt haast voor zich dat jeugdhuizen met een sportwerking starten. Dit beantwoordt immers aan de vraag van jongeren zelf. Tekst: Nick Beerens & Tom Dierckx

Sporten is kinderspel? Hoge verwachtingen Jongeren en kinderen sporten meer dan volwassenen. Ongeveer zestig procent van alle twaalfjarigen is lid van een sportclub. Tussen 12 en 16 jaar is er echter sprake van een uitval. De twee voornaamste redenen van deze uitval zijn de te hoge verwachtingen van de sportclub ten aanzien van de jongere, bijvoorbeeld vaste aanwezigheid en tijdstip, en de lat die te hoog ligt, bijvoorbeeld door te focussen op prestaties en competitie.

Back to basic

Jongeren haken dus niet af omdat ze hun interesse verliezen in sport. De drang om te sporten is er vaak nog steeds, maar daarom hoeft dat niet gepaard te gaan met een lidmaatschap bij een sportclub. Het gaat met andere woorden niet om de structuur, de organisatie of het systeem, maar wel om het sporten op zich. Dit vertaalt zich bijvoorbeeld in de jongerencultuur waar sportieve activiteiten centraal staan. Denk bijvoorbeeld aan urban dance, pleintjesvoetbal, skaten, BMX, free running … Bij deze sporten draait het niet om organisatorische re-

gels, ze groeien organisch en stellen het sporten zelf centraal.

Sport als deel van jongerencultuur

Dergelijke sporten zijn verweven in de jongerencultuur. Zelfs in die mate dat er haast automatisch collectieven en groepjes rond ontstaan. Ze draaien niet noodzakelijk rond competitie en structuur, maar wel rond techniciteit, samenwerking, elkaar beter maken en het belangrijkste: plezier maken. Jongeren trainen, coachen en begeleiden er andere jongeren.

Jeugdwerkorganisaties sporten Unisport vs. multisport De uitval van jongeren in clubverband en de sterke aanwezigheid van sport in de jongerencultuur bieden kansen voor het jeugdwerk om meer jongeren te bereiken. Als de jeugdwerksector haar aandacht ook op sport begint te vestigen, kan dat zorgen voor een kentering in de unisportlogica. Unisport wil zeggen dat de focus ligt op één sport(tak). Deze ‘logica’ is dominant in de sportsector. Zo zijn de opleidingen van de Vlaamse trainersschool opgebouwd vanuit één bepaalde sporttak. De focus ligt bijgevolg sterk op de theoretische en technische kant van die sport, zoals bijvoorbeeld voetbaltrainer.

Schieten en scoren

Een te sterke focus op één bepaalde sporttak is niet voor alle jongeren even aantrekkelijk en/of haalbaar. Dit schept een unieke opportuniteit voor het jeugdwerk: het leidt sportanimatoren op, waarbij de focus ligt op het werken met groepen en op zelfontplooiing, meer dan op competitie en prestatie. De aandacht

AANGEZIEN HET JEUGDWERK VERTREKT VANUIT DE LEEFWERELD, INTERESSES EN NODEN VAN JONGEREN, IS HET NIET VERWONDERLIJK DAT SPORT EN JEUGDWERK EEN IDEALE MATCH ZIJN is dus niet gecentreerd op één sport en alle aspecten daarvan, maar wel op verschillende sporten (multisport) en vooral op wat er daarmee kan bereikt worden. Op die manier vult het jeugdwerk duidelijk een leemte in.

Jeugdwerk en sport

Sport verbindt Sport als onderdeel van een sociaal weefsel Sporten is niet alleen heel leuk en gezond, maar ook een verhaal van participatie. Het is iets dat je in team doet, dat jongeren laat samenwerken. Sport schept een gevoel van saamhorigheid en onderling respect. Door te investeren in sporten en beweging, wordt er niet alleen ingezet op de gezondheid van jongeren, maar ook op het bevorderen van het sociale weefsel.

Sportplus

Sport is dus meer dan zomaar wat bewegen. De sociale meerwaarde van sport wordt omschreven als ‘sportplus’. De basisgedachte hierbij is dat sporten en het deelnemen aan sportactiviteiten kunnen helpen bij het uitbouwen van een reeks vaardigheden. Die vaardigheden leiden niet alleen tot persoonlijke ontwikkeling, maar ook tot maatschappelijke ontwikke-

SPORT LAAT JONGEREN SAMENWERKEN

lingen en veranderingen. Over sportplus vind je later in het dossier meer.

Sportende jeugdhuizen Leent een jeugdhuis zich tot sport? Jeugdhuizen zijn er van, voor en door jongeren. Ze zijn van de jongeren zelf. Ze organiseren hun tijd rond thema’s en activiteiten die de eigenheid van jongeren weerspiegelen. Een van de handelings- en werkprincipes van het jeugdhuiswerk is openheid. Dat wil zeggen dat jeugdhuizen trachten in te spelen op de verschillende behoeften die jongeren hebben. Sport is, zoals reeds gezegd, zeker een van die behoeften.

Jeugdhuizen en sporten: een uitdaging! Voor sommige jeugdhuizen kan aandacht hebben voor sport hen uit hun comfort zone brengen. Maar dat is nou net de uitdaging. Dat is where the magic happens. Inzetten op sportactiviteiten en beweging prikkelt jongeren en jeugdhuizen. Zij worden erdoor gemotiveerd en gestimuleerd om verder te denken dan de toog als ontmoetingsplaats en voluit te gaan voor een bredere jeugdhuiswerking.

DOSSIER • 3

Sporten is allesbehalve een nieuw fenomeen in het jeugdwerk. In het activiteitenaanbod van jeugdbewegingen zit heel wat sport. Bovendien zijn er binnen het Vlaamse gesubsidieerde jeugdwerk verschillende organisaties die rond sport werken: AFYA, Free-Time, Sporta of jeugdverenigingen ontstaan uit de mutualiteiten … Aangezien het jeugdwerk vertrekt vanuit de leefwereld, interesses en noden van jongeren en sport één van deze interesses en noden is, is het niet verwonderlijk

dat sport en jeugdwerk een ideale match zijn. Sterker nog, indien er binnen het jeugdwerk geen aandacht zou zijn voor sportieve activiteiten zou een grote groep jongeren zich niet herkennen en aangesproken voelen door het jeugdwerk.

SPORT ENNSENPDEL VOOR SPAN EN SPETTEREND JEUGDHUISWERK

Jeugdhuizen werken doorgaans niet vanuit een vastomlijnd activiteitenaanbod. De invulling van het activiteitenaanbod bepaalt bijgevolg sterk welke jongeren ze wel of niet bereiken. Dit wordt bevestigd door onder andere het jeugdhuisonderzoek, uitgevoerd in opdracht van de Vlaamse Overheid. Uit dit onderzoek blijkt dat ruim een kwart van de jongeren een ruimer activiteitenaanbod in jeugdhuizen wilt. Sport en spel kunnen gebruikt worden om dit aanbod een nieuw elan te geven en op die manier meer jongeren aan te spreken. Boost je jeugdhuis! Tekst: Nick Beerens

Hijgen, puffen en zweten Het is niet altijd even gemakkelijk voor jeugdhuizen om nieuwe bezoekers over de vloer te krijgen. Al te vaak blijft het bereik beperkt tot een vaste kliek jongeren. Om het vlotte voortbestaan van je jeugdhuis te vrijwaren, speel je als jeugdhuis dus best in op de noden en behoeften van een bredere doelgroep. Door telkens hetzelfde te doen, bereik je vaak dezelfde mensen.

DOSSIER • 4

Op voorhand gewonnen Door meer in te zetten op een sportaanbod, scoor je als jeugdhuis sowieso. Potentiële bezoekers en vrijwilligers worden niet meer afgeschrikt door de vaste tooghangers, maar zien je jeugdhuis ook op een andere manier. Sport integreren in je werking spoort je aan om uit je kot te komen. Zo ben je meer zichtbaar in de buurt. Het speelpleintje, het park, het voetbalterrein, het skatepark en de sporthal worden bij wijze van spreken een verlengstuk van de toog.

HET INTEGREREN VAN SPORT IN JE WERKING SPOORT AAN OM VAKER ACTIVITEITEN BUITEN JE JEUGDHUIS TE ORGANISEREN

Versterk je werking Een sportactiviteit installeren, hetzij een eenmalige activiteit, hetzij een structureel terugkerende activiteit, is op zich natuurlijk heel leuk. Maar je kan het sportploegje van jouw jeugdhuis ook gebruiken om je werking te versterken. Vraag bijvoorbeeld aan de volleybalploeg om een workshop in het jeugdhuis te geven, aan de voetbalploeg om een penalty cup op het jeugdhuisterrein te organiseren of aan de basketters om gewoon een shift te doen tijdens de jeugdhuisstand op het jaarlijkse buurtfeest.

Trek je sportschoenen aan Er zijn heel wat jeugdhuizen die sportactiviteiten in hun werking integreerden of jeugdhuizen die een voetbalploegje, volleybalteam, dansgroep of rugbyclub rond hun werking bouwden.

Stam X (Denderleeuw)

Wat? Jeugdhuis Stam X heeft een voetbalploeg en een zaalvoetbalploeg. In het jeugdhuis komen heel veel voetballers en ex-voetballers, zelfs toppers zoals Hannes Van der Bruggen (AA Gent). Die voetbalploegen oprichten was dan ook logisch. Jammer genoeg mag Hannes niet meeshotten. Werking? De zaalvoetbalploeg speelt in een kerncompetitie in de gemeente en de voetbalploeg in een ‘Jeugdhuizen en Vriendenclubs’ competitie. Beiden versterken het groepsgevoel bij de jongeren. Bovendien komt het jeugdhuis zo elke week op een gezonde manier naar buiten.

SPORT INTEGREREN? RICHT EEN EIGEN SPORTPLOEG OP

De Klup (Hoegaarden)

De Tunne (Izegem)

Wat? Een tweetal jaar geleden werd er in de zomer regelmatig door de jongeren van het jeugdhuis buiten wat gevoetbald. Uiteindelijk besloot de groep om een minivoetbalploegje te beginnen en zich in te schrijven in de recreatieve streekcompetitie. Werking? De ploeg bestaat uit vrijwilligers en bestuurders. Elke zaterdag is er een match (met om de paar weken dé topmatch tegen jeugdhuis Skalul). Na de match wordt er gezellig nagepraat met de andere ploeg. Op die manier kan het jeugdhuis nieuwe bezoekers aantrekken. Bovendien komt er tijdens het jaarlijks ‘voetbalfeest’ ook heel veel – nieuw – volk.

De Stip (Ham)

Wat? Dit jaar is jeugdhuis De Stip aan haar achttiende editie van “Technosoccer” toe. Dit is een soort voetbalfestival tijdens de zomervakantie, waarbij een voetbaltornooi gecombineerd wordt met dj’s die het beste van zichzelf geven. Werking? De Stip trok met dit concept ook naar andere deelgemeenten. Dit zorgde niet alleen voor meer bezoekers in het jeugdhuis, maar ook voor het signaal dat het jeugdhuis open staat voor iedereen. Vandaag komen er zo’n tweehonderd shotters en driehonderd supporters. Het hoogtepunt is de meisjescompetitie. De meisjes in de streek kijken ieder jaar hard uit naar “Technosoccer”, zij trekken ook de meeste supporters.

Club 9 (Koersel)

Jakkedoe (Desselgem)

Wat? In jeugdhuis Jakkedoe zijn er twee zaalvoetbalploegen die elke week een balletje trappen. De ene ploeg bestaat uit de jonge generatie bezoekers, de andere is een oudere groep. Het jeugdhuis huurt via de sportdienst een zaaltje voor deze ploegen. Sinds kort is er ook een groep die elke maandag gaat zwemmen. Werking? De ‘ploegjes’ zijn ontstaan uit jongeren die elkaar gevonden hebben in het jeugdhuis. Maar het werkt ook omgekeerd: via de sportactiviteiten worden ook nieuwe gasten en grieten aangetrokken.

Ten Goudberge (Wevelgem)

Wat? De minivoetbalploeg van het jeugdhuis speelt een keer per week in een recreatieve competitie. Werking? Ten Goudberge vergrootte via de ploeg zijn zichtbaarheid in de streek. Via de ploeg worden jonge gasten aangetrokken, die nadien lid worden van het jeugdhuis en zo gemakkelijker doorstromen in de werking. Eenmaal per jaar plannen de sporters een FIFA tornooi in het jeugdhuis. Met de opbrengsten daarvan betalen ze onder andere hun nieuwe truitjes.

Wat? Een hele tijd geleden besloten leden van het jeugdhuis om een rugbyploeg te beginnen. Dat is eens wat anders dan voetbal! Ondertussen is de ploeg uitgegroeid tot een professionele club, met naast een herenploeg, ook jeugdploegen en een damesploeg. Werking? Rugbyclub 9 is ontstaan uit het jeugdhuis. De eerste leden van de ploeg zijn vanuit het jeugdhuis geworven. De club doet nog steeds eer aan haar roots door te blijven spelen onder de naam ‘Rugbyclub 9’.

DOSSIER • 5

Wat? Jeugdhuis De Klup laat vier dansgroepen elk één uur per week recreatief dansen. De jongste groep begint vanaf de kleuters, de oudste groep is 18-plus. Ze dansen verschillende stijlen, zonder toe te werken naar een wedstrijd of toonmoment. Werking? Het jeugdhuis beslaat alle leeftijdscategorieën (van vier jaar tot 18-plus). Daarom vormen de dansgroepjes dé ideale manier om jongeren te laten instromen in het jeugdhuis. Van jongs af aan komen ze via sport in contact met het jeugdhuis. Het is dan ook veel gemakkelijker om hen in de werking te betrekken.

SPORTINSTS UIF SPORT AL DE ONDERDEEL VAN G INSTUIFWERKIN

Een jeugdhuis hoeft geen plek te zijn waar alleen aan sport wordt gedaan. Het jeugdhuis blijft in de eerste plaats een plek waar jongeren elkaar kunnen ontmoeten en samen activiteiten organiseren. Maar het is ook een plek waar kan geĂŤxperimenteerd worden, waar grenzen worden verlegd en nieuwe mogelijkheden worden ontdekt. Sport kan daarom wel een wezenlijk onderdeel vormen van je werking en zelfs van de ontmoetingsfunctie of instuif. Tekst: Tom Dierckx, Hans Dockx & Nick Beerens

Sportinstuif vs. Sportactiviteit Om een goed beeld te krijgen van wat bedoeld wordt met sport als onderdeel van de ontmoetingsfunctie is het nodig om een onderscheid te maken tussen twee begrippen.

DOSSIER â&#x20AC;˘ 6

Sportinstuif

Een vereniging brengt kinderen, tieners en/of jongeren bij elkaar om samen te sporten tijdens op voorhand gecommuniceerde uren. De bezoekers zijn vrij om te komen en gaan. Er is geen sprake van verplichte deelname of inschrijving(sgeld). Ontmoeting is een belangrijke functie van een sportinstuifwerking, die kan plaatsvinden in de eigen ruimte, de openbare ruimte (bijvoorbeeld een pleintje in de buurt) of in een daarvoor voorziene sportinfrastructuur (bijvoorbeeld een gemeentelijke of stedelijke sporthal). De sportinstuif wil in de eerste plaats kinderen, tieners en/of jongeren bij elkaar brengen. Sport wordt hier gebruikt als middel om jongeren te verenigen. Dat sluit naadloos aan bij de basis van jeugdhuiswerk. Sportinstuif is een kans om een meer divers publiek te bereiken. Vanuit de vrijblijvende instuif kunnen eventueel plannen gemaakt worden om activiteiten op poten te zetten (al dan niet rond sport).

Sportactiviteit

Een sportactiviteit is een activiteit die wordt vormgegeven vanuit een sportinsteek. Net zoals bij een uitstap of bij een vormingsmoment wordt er hier wel vooraf ingeschreven. Er wordt verwacht dat je van het begin tot het einde blijft en een zeker engagement aangaat. Het kan gaan om een eenmalige activiteit, bijvoorbeeld

een basketbalwedstrijd of voetbaltornooi, of een structureel terugkerende activiteit (bijvoorbeeld een wekelijkse training met de volleybalploeg of een wekelijkse floorbalcompetitie waaraan ook andere (jeugdhuis)ploegen deelnemen.

TREK EENS MET JE JEUGDHUIS NAAR EEN PLEIN OF PARK IN JE BUURT OM TE SPORTEN. EEN BASKETBALRING OPHANGEN IS VAAK AL GENOEG

Een ondersteunend beleidskader voor sport in het jeugdhuis Lokale overheden spelen een belangrijke rol in dit verhaal. Zij kunnen sport in jeugdhuizen faciliteren door een stimulerend subsidiebeleid te voeren. Door dit subsidiebeleid kunnen jeugdhuizen een sportwerking uitbouwen dat erkend wordt als wezenlijk onderdeel van hun totale werking.

Stad Antwerpen als pionier

Deze wijziging van het subsidiereglement zal zeer belangrijk blijken voor die jeugdhuizen waarbij sport en instuif met elkaar verweven zijn. Bij de Antwerpse jeugdhuizen Lab-Noord en Villa Caloes betekent dat dat de sportinstuif ook meegeteld wordt en deze werkingen dus meer subsidies zullen ontvangen. Naast het financiĂŤle voordeel, is het vooral belangrijk dat deze jeugdhuizen erkend worden voor hun inspanningen. Op die manier worden jeugdhuizen die via sportinstuif hun jeugdwerking uitbouwen versterkt. Die positieve identiteitsontwikkeling komt zowel de jeugdhuizen, als de jongeren en uiteindelijk dus ook de stad, ten goede. Bovendien zorgt het ervoor dat jeugdhuizen waar er wel potentieel is, maar (nog) niet inzetten op een sportwerking, aangemoedigd worden om toch meer met sport te doen.

(Sport)infrastructuur Jeugdhuizen kunnen de drempel verlagen om aan sport te doen en te bewegen. Bovendien bieden ze een alternatief voor de competitieve sportclubs. Om de jeugdhuizen te stimuleren om dit aanbod ook kwalitatief uit te werken, is het niet alleen belangrijk hen daarvoor te erkennen, maar ook om hen de nodige ondersteuning te bieden op het vlak van infrastructuur. Deze ondersteuning kan zich op verschillende vlakken begeven.

Openbare ruimte Op pleintjes en in parken kunnen jeugdhuizen terecht voor hun recreatief sportaanbod. Kleine aanpassingen kunnen vaak al volstaan om aan de noden van het jeugdhuis in de buurt te voldoen. Zo is het vaak genoeg om een basketbalring op te hangen, een minivoetbalkooi te plaatsen, of simpelweg het veld in de buurt te onderhouden.

Sportinfrastructuur Het is voor jeugdhuizen niet evident om sportactiviteiten lang op voorhand vast te leggen. Vaak zijn sporthallen of andere sportruimtes reeds lang op voorhand volgeboekt. Gemeenten en steden kunnen jeugdhuizen meer kans geven om in een professionele omgeving te sporten door te werken met een voorrangsregeling of een kortingstarief voor jeugdhuizen. Op die manier hebben de sporters in de winter of bij regenweer ook wat bescherming. Heb je dus zin om van de infrastructuur bij jou in de buurt gebruik te maken? Klop eens aan de deur van jouw gemeentebestuur. Eigen ruimte Slechts een beperkt aantal jeugdhuizen heeft zelf een sportveldje of iets van sportinfrastructuur. Jeugdhuizen hebben wel bijna allemaal een ruime ontmoetingsruimte. Aangezien de jeugd steeds diverser wordt, is het aan de jeugdhuizen om daarop in te spelen. Dat kan je doen door je ontmoetingsruimte polyvalenter in te richten. Zo blijft je jeugdhuis ook in de toekomst relevant voor een ruime groep jongeren.

DOSSIER â&#x20AC;˘ 7

Antwerpen wil jeugdhuizen aanmoedigen om hun activiteitenaanbod, maar vooral hun instuif, open te trekken, onder andere door sport te integreren. Om dat te ondersteunen zal het subsidiereglement (licht) worden gewijzigd. Op zich zal er aan de definitie van instuif niets veranderen. Instuifwerking blijft haar open karakter behouden, met op voorhand gecommuniceerde tijdstippen en locaties en zonder verplichte deelname. Er wordt wel aan toegevoegd dat die instuif ook op een andere locatie dan in en rond het jeugdhuis mag plaatsvinden (mits minstens vijftig procent op de eigen locatie blijft). Hierbij wordt niet alleen sportinstuif gefaciliteerd, waarbij bijvoorbeeld instuif op een volleybalplein in de buurt mogelijk wordt, maar ook andere sector overschrijdende instuif, bijvoorbeeld van culturele aard.

DOSSIER • 8

BRAHIM

Brahim van vzw JES is zich bewust van de kracht van samen sporten. Sport is volgens hem meer dan vrijetijdsbesteding, het is een middel om zowel de vaardigheden van jongeren, als het sociale weefsel te versterken. Dat is ook zo voor de jongeren van de wijk het Kiel in Antwerpen. Dit verhaal is een praktijkvoorbeeld van de sociale meerwaarde van sport (‘sportplus’). Tekst: Nick Beerens

“Ons verhaal begon bij het oprichten van een veldvoetbalploeg. We wilden met onze ploeg zo veel mogelijk jongeren uit de buurt aantrekken. Dat lukte vrijwel meteen. We moesten zelfs werken met inschrijvingen. Al snel was er een wachtlijst omdat er zo veel jongeren op afkwamen. In het begin verliep alles nogal chaotisch: er werd niet geluisterd naar medespelers, noch naar de trainer, spelers kwamen te laat op de match … Het voetbalelement werd gebruikt om meer structuur te brengen. Zo vergaderden we bijvoorbeeld na de wedstrijden om feedback aan elkaar te geven. Tijdens die vergaderingen kon kritiek geuit worden, maar was er zeker ook aandacht voor de positieve aspecten. Deze aanpak wierp zijn vruchten af. Tegen het tweede seizoen merkten we dat de sociale vaardigheden van de jongeren een stuk sterker waren. Er was meer respect voor elkaar en voor de coach. In het algemeen was er meer orde in de chaos. We werden dat seizoen zelfs tweede. Niet alleen door individueel talent, maar vooral doordat we samenwerkten als een geheel. We waren echt een team.

De ploeg draaide op volle toeren, maar we merkten dat we nood hadden aan een plek voor onze bijeenkomsten. Daaruit is de instuifwerking ontstaan. Het was vooral leuk om te zien dat enkele voetballers ook doorstroomden naar de jeugdhuiswerking. Sport bleef echter centraal staan, maar dan vooral als middel om jongeren aan te trekken. Winnen op zich kwam op de tweede plaats. Met onze instuif bereikten we meer dan honderd jongeren, met de voetbal was dat zelfs meer dan honderdzestig! Wegens burenperikelen heeft zowel het jeugdhuis als de veldvoetbalploeg een pauze ingelast. Veel gasten uit onze voetbalploeg spelen nu bij Gobi United, een ploeg ontstaan uit Belgische jongeren. Nu bestaat Gobi dus uit een mengeling van Belgische jongeren en jongeren van Marokkaanse afkomst. Zalig om te zien.

SPORT IS EEN GEWELDIGE MANIER OM AAN COMPETENTIES EN VAARDIGHEDEN TE WERKEN Ook in ons nieuwe project – het jeugdhuis in het Kielpark – blijven we inzetten op sport. Sport blijft immers een middel om aan competenties en vaardigheden van jongeren te werken. Bovendien worden via sport culturele grenzen gemakkelijker overschreden, kijk maar naar Gobi United. We blijven inzetten op de succesformule: via de sportwerking is er een doorstroom naar de jeugdwerking en via deze werking kunnen we inzetten op de sociale vaardigheden van jongeren.”

OP GROOT SCHEREM NDEN

SPORT UITZ IN HET JEUGDHUIS Niets gezelliger dan met een hele hoop een goede sportwedstrijd mee te pikken in het jeugdhuis. Maar mag je wel zomaar de tv opzetten en naar sport kijken? Tekst: Nick Beerens & Joke Hüwels

Let wel op met de Europese en wereldkampioenschappen voetbal. Voor zulke grote evenementen heb je meestal een goedkeuring nodig. Met het voorbije wereldkampioenschap voetbal zorgde Formaat voor een toestemming van de VRT en FIFA voor een niet-commerciële vertoning van de wedstrijden. Ook dit jaar vraagt Formaat een toestemming voor al haar leden aan de VRT en de UEFA voor het Europees kampioenschap. Hou daarvoor de website van Formaat in de gaten.

Jeugdhuis Ifigineia (Merchtem)

Jurgen, beroepskracht: “Tijdens het WK zonden we alle voetbalwedstrijden uit op groot scherm. We bouwden het jeugdhuis om tot een heuse voetbaltempel, inclusief een tribune gemaakt uit paletten. Daar kwam zeer veel volk op af: vierhonderd bezoekers als de Rode Duivels spelen en een zestigtal supporters bij de andere wedstrijden, zelfs ’s nachts! Ook het EK gaan we uitzenden. Dat is dé manier om veel volk in je jeugdhuis te krijgen. Bovendien spreken we zo ook mensen aan die anders niet meteen naar het jeugdhuis zouden komen.”

Jeugdhuis Sjaloom (Machelen)

Gert, vrijwilliger: “De WK wedstrijden werden in Sjaloom op groot scherm getoond. Voor de matchen van de Rode Duivels gebruikten we zelfs twee schermen

en een groot televisietoestel. Om nog een extra touch te geven, zorgden we altijd voor een typisch hapje of drankje van de landen die op dat moment speelden. Hotdogs wanneer Chili speelde, kaaskroketten wanneer Nederland moest shotten … Bovendien bouwden we buiten een heus voetbaldorp. In juni gaan we zeker het EK uitzenden. Daardoor bereiken we volk van alle leeftijden en een hele hoop mensen die we anders niet in het jeugdhuis zien.”

DOOR VOETBAL UIT TE ZENDEN SPREKEN WE MENSEN AAN DIE WE NORMAAL NIET SNEL IN HET JEUGDHUIS ZIEN

Rode Duivels gekte Onze nationale voetbalploeg is populairder dan ooit. Met ronkende namen als Kevin De Bruyne, Thibaut Courtois, Eden Hazard en Vincent Kompany verwacht iedereen dat de Rode Duivels hoge ogen zullen gooien op het EK in Frankrijk. Het is geen gek idee om mee te surfen op deze golf van aandacht en publiciteit rond de Duivels. Deze jeugdhuizen denken met een warm gevoel terug aan het WK in 2014. Ifiginea

DOSSIER • 9

Sportwedstrijden op tv tonen in je jeugdhuis? Dat mag als je een ‘jeugdhuistarief audiovisueel’ bij Sabam hebt. Voor zowel het jeugdhuistarief A (met evenementen) als voor het jeugdhuistarief B (zonder evenementen) kan je voor de optie audiovisueel kiezen. Voor het jeugdhuistarief A betaal je jaarlijks 100 euro meer (exclusief btw), voor jeugdhuistarief B 50 euro (exclusief btw) dan wanneer je enkel voor audio kiest.

Een vol Juvenes tijdens de uitzending van het WK in 2014

KEEP IT STRINEEENT URBAN SPORTS EN ROND JEUGDHUIZ

Jeugdhuizen bieden een plek aan jongeren die met vernieuwende dingen bezig zijn. Het hoeven immers niet altijd de klassieke sporten – zoals voetbal – te zijn die aan bod komen in het jeugdhuizenlandschap. Jongeren zijn ook geïnteresseerd in urban sporten, zoals street dance, parcours en skaten. Of zelfs urban pingpong. Tekst: Nick Beerens

Club 9 (Koersel-Beringen)

Michiel, projectcoördinator ondernemen: “We zijn in januari begonnen met de bouw van een pop-up indoor skatepark in de atelierruimte van het jeugdhuis. Het project ondernemerschap speelt daarmee in op de vraag van de jongeren. Hopelijk ziet Beringen in dat een permanent indoor skatepark een must is!”

Van kickflips tot boardslides

DOSSIER • 10

Skateboarden is ontstaan in de jaren zestig. Toch blijft het een zeer aantrekkelijke sport, die vooral gelinkt wordt aan jeugdcultuur. Bij skaten draait het vaak niet rond competitie, maar ligt de focus op kameraadschap en gedeelde (sub)cultuur. De sterkte van het skateboarden is dat de sport zich voortdurend vernieuwt: er worden vaak nieuwe trucs uitgevonden. Het is bovendien een sport met een blijvend rebels karakter. Deze kenmerken – geen focus op competitie, innovatief, rebels – verklaren waarom skateboarden en jeugdhuizen een uitstekende match zijn.

Ternat (Ternat)

Jens, voorzitter: “In het najaar van 2015 opende het outdoor skatepark. Dat ligt pal aan het jeugdhuis. Deze zomer willen we de deuren van het jeugdhuis open gooien, de zetels naar buiten sleuren en een plaatje draaien. Zo leren de skaters het jeugdhuis beter kennen. In de paasvakantie start ‘Hanging out’, in samenwerking met de gemeente. Een onderdeel daarvan is een heus skate kamp.”

Van breaking, tot locking en popping Partage en Couleurs (Zellik) Deze werking is met tal van activiteiten en projecten bezig. Ook met dans en muziek. Elke week is er een hiphop-les. Daar komen heel wat jongeren op af. Niets beter dan samen shaken.

Van ping tot pong Skateboarden, breakdancen … allemaal zeer urban. Maar wat dacht je van urban pingpong?

Comma (Brugge)

Bernard, beroepskracht: “Vijftig meter naast het jeugdhuis is er een skatepark. We proberen al lang een link te leggen met de skaters om zo een volledig nieuwe doelgroep aan te spreken. Daarom geven we elke woensdagnamiddag gratis drankjes: water met grenadine.” Andrès, skater: “Ik ontwikkelde ‘King of the Road’, een spel met opdrachten en uitdagingen die gefilmd moesten worden door de skateteams. Er zijn al twee edities geweest, met telkens een zeventigtal deelnemers. De films en de prijsuitreiking van ‘King of the Road’ mochten we tonen in het jeugdhuis, inclusief een vette afterparty!”

De Kim (Oostende) Jansan (Kuurne)

Sander, medeoprichter: “Het indoor skatepark is geopend sinds juni 2015. Het park is zeer laagdrempelig en kindvriendelijk. Iedereen is hier welkom, ook beginnende skaters. Naast het skatepark is er ook een ontmoetingsruimte. Er is een goeie wisselwerking: er zijn heel veel skaters, maar eveneens veel niet-skaters. Dat is heel leuk!”

Kylie, beroepskracht: “Pingpong is sowieso hip in het jeugdhuis. Ons bovenlokaal project werkt rond Urban Street Art. Breng de twee samen en je krijgt Urban Pingpong. Denk aan een robuuste pingpong tafel, met graffiti en een stekkerdraad als net. De tweede editie van Urban Pingpong gaat door in de Velodroom (Oostende). Op die manier bereiken we heel veel jongeren die ons (nog) niet zo goed kennen. Ideaal!”

ILYAS

Ilyas is jeugd- en vindplaatsgericht werker in jeugdhuis 2050, in Antwerpen Linkeroever. Voor hem is sport een deel van zijn DNA: hij speelde 12 jaar lang zaalvoetbal op het hoogste niveau en ook voor zijn job is sport onontbeerlijk. Tekst: Nick Beerens

HET GAAT NIET OM WINNEN OF VERLIEZEN, MAAR OM PLEZIER MAKEN

DOSSIER • 11

“Toen ik nog voetbalde op het hoogste niveau, bij Antwerpen en bij de Futsaldevils, kwamen er veel jongeren naar het zaalvoetbal kijken. Ook vandaag is deze sport nog zeer populair, niet alleen om naar te kijken, maar vooral om zelf te spelen. Ik probeerde zowel op als naast het veld zoveel mogelijk een rolmodel te zijn. Kinderen kijken al snel naar je op. Het is dan ook nodig om een goed voorbeeld te geven en een soort boegbeeld te zijn voor de jongeren in de buurt. Dat ik zelf zaalvoetbal gespeeld heb, heeft mijn job iets gemakkelijker gemaakt: kinderen en jongeren respecteren dat. Het allerbelangrijkste vind ik echter dat sport echt een manier is om onrechtstreeks, met de hulp van jeugd- en pleinwerkers, competenties mee te geven. Tijdens het sporten focus je op normen en waarden die gebruikt kunnen worden tijdens het dagelijks leven en op school. Al spelend leren ze en werken ze aan zichzelf, dat versterkt de jongeren echt. Daarnaast probeer ik, opnieuw via het sporten, te werken aan positieve identiteitsvorming. Samen sporten maakt de jongens en meisjes uit de buurt zelfverzekerder. Zaalvoetballen wordt ook door hen gezien als een positief aspect, waaruit ze zich verder kunnen ontwikkelen. Dat blijft ook altijd de achterliggende gedachte: het gaat mij echt niet om winnen of verliezen, maar wel om plezier halen uit wat je doet en daar liefst nog iets van opsteken ook.”

? T R O P S M O R A WA EEN 9 REDENEN VOORHUIS SPORTIEF JEUGD

Sporten is gezond om meerdere redenen. Sport komt natuurlijk je fysieke gezondheid ten goede, maar doet ook wonderen voor de psychologische en mentale gezondheid van jongeren. Bovendien is het integreren van sport in je werking een manier om aan een gezond jeugdhuis te werken: je speelt in op de noden van jongeren en spreekt vaak een andere doelgroep aan. Tekst: Nick Beerens

1 Sport integreren in je jeugdhuiswerking

is een manier om nieuwe bezoekers aan te trekken.

Ga na wat er leeft in je gemeente of stad. Welke sporten zijn populair? Voor welke sporten wordt er nog niets voorzien? Kies je voor voetbal, volleybal, skaten of toch maar dans?

2 Dankzij sport ben je meer zichtbaar

buiten het jeugdhuis.

DOSSIER • 12

Sportende jeugdhuizen worden aangespoord om vaker activiteiten buiten hun jeugdhuis te organiseren. Bovendien kan, als het subsidiereglement dat toelaat, je sportinstuif ook meetellen als instuifwerking.

6 Inzetten op sport, is ook inzetten op de

sociale meerwaarde die ermee gepaard gaat. Zo schrijf je als jeugdhuis aan een mooi verhaal.

3 Via je sportwerking kan je vrijwilligers

scoren voor het jeugdhuis.

Door los te komen van de toog, trigger je misschien leden die anders nooit vrijwilliger waren geworden.

7 Ligt sporten uit je comfort zone? Ga er dan voor!

4 Door als jeugdhuis in te zetten op sport,

kom je tegemoet aan de noden van jongeren.

Veel jongeren hebben de drang om te sporten, maar daarom niet altijd de middelen, of de goesting om zich aan te sluiten bij een sportclub. Als jeugdhuis kan je die jongeren een plaats geven.

Sporten en deelnemen aan sportactiviteiten leidt tot een aantal competenties en vaardigheden die bijdragen aan persoonlijke – en mogelijks maatschappelijke – ontwikkelingen en veranderingen.

Groeien doe je buiten je comfort zone. Het is pas door te innoveren en jezelf voortdurend te vernieuwen dat jeugdhuiswerk boeiend en relevant blijft.

8 Sport is gezond.

Sporten en bewegen is gewoon gezond. In een land waar bijna de helft van de bevolking lijdt aan overgewicht, is samen eens goed zweten geen slecht idee.

5 Samen sporten is de beste teambuilding.

Sport schept een gevoel van saamhorigheid en onderling respect. Op die manier wordt de groepsdynamica in je jeugdhuis versterkt.

9 Sporten kan je werking verbreden.

Een sportinstuif, een ploegje naast het jeugdhuis, een toonmoment in het jeugdhuis … het zijn allemaal zaken die de werking van je jeugdhuis verbreden, en dus versterken.

Bilal was al penningmeester, secretaris en publiciteitsverantwoordelijke van jeugdhuis Ergenekon (Gent). Nu is hij reeds drie jaar voorzitter, maar Bilal is veel meer dan dat. Hij is als een grote broer die altijd voor de jongeren klaarstaat. Tekst & foto: Julie Van Puyenbroeck

â&#x20AC;&#x153;Ik heb het jeugdhuis mee opgericht. Het is gegroeid uit een socioculturele beweging voor de Turkse gemeenschap in Gent. De nood was hoog om jongeren een plaats te geven. Er zijn drie Turkse jeugdhuizen in Gent, maar dat is te weinig voor het aantal Turkse jongeren. Natuurlijk is iedereen welkom, ongeacht afkomst. Ik vind het belangrijk om de jongeren zoveel mogelijk verantwoordelijkheid te geven. Ik laat het vaak aan hen over om dingen te organiseren. Voor vertrek bellen ze mij nog wel om te checken of ze niets vergeten zijn. Zo hebben ze vorig jaar een kamp naar Durbuy georganiseerd. De jongeren mogen de plaats zelf kiezen, de enige voorwaarde is dat ze er een andere taal oefenen. Ik organiseer al jaren samen met hen de reis naar Turkije. We bezoeken dan drie culturele steden: Istanbul, Bursa en Canakkale. Ook de ouders mogen mee op reis. Van beroep ben ik leerkracht. Dat komt zeker van pas, want ik help de jongeren met hun huiswerk. De jongeren noemen mij 'abi', dat betekent 'grote broer' in het Turks. We zijn hier een familie. We geven de jongeren waarden mee als broederschap en het belang van samenwerking. Ook moeten ze beseffen dat studeren belangrijk is om later een goede job te vinden. Daarom nodigen we hier soms gastsprekers uit, zoals een agent of een medisch hulpverlener. Ik heb het gevoel dat we er zeker in slagen de jongeren hoop te geven, ze doen het bijna allemaal goed op school of op het werk. Tegenwoordig zitten we met het jeugdhuis in containers, omdat ons vorige gebouw tekortkomingen had. Zicht op een nieuwe plek is er pas in 2020. Daarvoor moeten we wachten op de stad. Het is jammer dat het zo moeilijk is om een gebouw te regelen, want ik vind dat er dringend meer jeugdhuizen nodig zijn in Gent. Ieder jaar dat een jongere geen jeugdhuis heeft, is een gemiste kans. Een jeugdhuis kan hen weghouden van slechte milieus. Aan onze leden vragen we regelmatig om iemand nieuw mee te brengen. Zo bereiken we hopelijk iedereen die het nodig heeft. Als er iemand in Gent een jeugdhuis wil oprichten, sta ik klaar om mee te helpen!â&#x20AC;?

DE JONGEREN NOEMEN MIJ 'ABI', 'GROTE BROER' IN HET TURKS 13

Maart is voor veel jeugdhuizen de maand waarin zij hun algemene vergadering organiseren. Een verplicht nummertje, dat wel. Maar waarom moet een jeugdhuis dit doen? Waarom doen de meeste jeugdhuizen dit in maart? Wie moet er nu eigenlijk zijn en wie niet? En wat staat op de agenda? We zetten het voor jou op een rijtje. Tekst: Joke Hüwels

Samenstelling en bevoegdheden Waarom moet je een algemene vergadering organiseren? Als vzw moet je aan enkele verplichtingen voldoen. Het organiseren van een algemene vergadering is daar één van. De meeste jeugdhuizen kiezen voor één of twee algemene vergaderingen per jaar.

Wat staat er verplicht op de agenda? • Goedkeuring van de jaarrekening en kwijting aan bestuurders. De jaarrekening moet voorgelegd en goedgekeurd worden. Dit mag best een beknopte versie zijn. Leden van de

algemene vergadering moeten wel de mogelijkheid krijgen om voor de vergadering de volledige boekhouding te kunnen inzien. Vergeet niet dat je deze jaarrekening nog moet indienen bij de griffie van de rechtbank van koophandel. De jaarrekening moet opgesteld zijn volgens de vormvereisten die vastgelegd zijn door de wetgever. Let wel op: Als je drie opeenvolgende boekjaren je rekening niet neerlegt, riskeer je een gerechtelijke ontbinding. De kosten die dit met zich meebrengt, komen terecht op de schouders van de bestuurders die in gebreke bleven. Beter niet riskeren, dus. • Goedkeuring begroting. Als bestuur dien je een begroting op te maken voor het volgende boekjaar. Baseer je hiervoor op de jaarrekening van vorig jaar. • Ontslag en benoemingen. De jaarlijkse algemene vergadering is voor veel jeugdhuizen ook het moment om bestuurders te ontslaan of te benoemen, omdat dit de goedkeuring vereist van de algemene vergadering. Je laat de verkiezing van nieuwe bestuurders (en ontslag van oude) best altijd samenvallen met de goedkeuring van de jaarrekening. Twee vliegen in één klap.

Wanneer moet de algemene vergadering plaatsvinden? Je algemene vergadering moet minimaal eenmaal per jaar plaatsvinden. Je (oprichtings) statuten vermelden hoeveel jouw vzw er moet organiseren. Sowieso moet de algemene vergadering plaatsvinden ten laatste zes maanden na het afsluiten van het boekjaar. Het boekjaar is het jaar waarover een financieel verslag loopt. Als je niet goed weet van wanneer tot wanneer je boekjaar loopt, kan je deze altijd online opvragen in het Belgisch staatsblad of de Kruispuntbank van Ondernemingen. In de meeste jeugdhuizen loopt het boekjaar gelijk met het kalenderjaar en moet de algemene vergadering dus voor eind juni samenkomen. Je organiseert de algemene vergadering echter het best in maart. Zo geef je jezelf de tijd om de zaken die niet in orde zijn (en dus niet goedgekeurd kunnen worden op de algemene vergadering) klaar te maken om ze officieel neer te leggen voor de uiteindelijke

ALS VZW BEN JE VERPLICHT OM MINSTENS EEN KEER PER JAAR EEN ALGEMENE VERGADERING TE HOUDEN

deadline.

Wie zit in de algemene vergadering? De algemene vergadering is samengesteld uit alle leden van de vzw. Dit zijn de zogenaamde werkende leden. De werkende leden zijn de medewerkers die een engagement opnemen binnen de vzw. Die mag je niet verwarren met de toegetreden leden: dat zijn de jongeren die een lidkaart hebben van het jeugdhuis. Als het voorzien is in de statuten of het binnenhuisreglement dan kunnen ook ‘waarnemers’ de algemene vergadering bijwonen.

Een algemene vergadering organiseren Hoe nodig je de leden uit? Denk goed na wanneer je de algemene vergadering laat plaatsvinden. Als je weet dat veel leden werken, organiseer dit dan niet op woensdagmiddag. Veel jeugdhuizen plannen hun algemene vergadering op zondag, anderen kiezen bewust voor een vrijdag- of zaterdagavond en koppelen dit aan hun avondactiviteiten. Leden uitnodigen: • Je stuurt minstens acht kalenderdagen voor de datum van de algemene vergadering een uitnodiging naar alle leden. Dat wil zeggen: de dag van de verzending van de uitnodiging meegeteld en de dag van de algemene vergadering niet meegeteld. • Je mag de uitnodiging versturen via e-mail en/of via de post. • Je voegt aan de uitnodiging ook de agenda toe van de vergadering. Dat mag op hetzelfde blad. • Stuur met de uitnodiging ook een volmachtformulier mee, waarop leden kunnen aanduiden dat ze zich willen laten vertegenwoordigen door iemand anders, met ruimte om diens naam te vermelden.

Stemmen en aanwezigheden Moet er een bepaald aantal mensen aanwezig zijn? Dat hangt af van de agenda van de algemene vergadering. • Neen, bij een gewone algemene vergadering is er geen verplicht aantal aanwezigen. • Ja, voor een aantal wettelijke zaken, zoals wijzigen van de statuten of de uitsluiting van een werkend lid, is wel een verplicht aantal aanwezigen nodig. We spreken dan van een

buitengewone algemene vergadering.

Hoe wordt er gestemd in een gewone algemene vergadering? In een gewone algemene vergadering wordt als volgt gestemd: • Alle aanwezige of door volmacht vertegenwoordigde werkende leden hebben gelijk stemrecht. • Alle besluiten worden genomen volgens een meerderheid van de stemmen van de aanwezige of vertegenwoordigde leden, tenzij dit anders bepaald is door de statuten of de vzwwet. • Stemmen gebeurt gewoon door jouw keuze af te roepen, door jouw hand op te steken of, als minstens een derde van de leden erom vraagt, door geheime stemming. • Tip: de algemene vergadering is een democratisch orgaan. Je legt jezelf best geen minimale aanwezigheid op. Bij de belangrijkste beslissingen ben je toch gebonden aan wettelijke criteria. Investeer vooral in de betrokkenheid van de leden, maak de algemene vergadering gevarieerd en aantrekkelijk, zodat je vergadering niet als een last, maar als een fijn moment gezien wordt.

Wat als je zelf niet aanwezig kan zijn op de algemene vergadering? Je kan je als lid van de algemene vergadering via een volmacht laten vertegenwoordigen. Dit betekent dat je jouw visie en stemgedrag overdraagt aan iemand anders, die dit dan kan meedelen aan de andere aanwezigen. Deze stem zal meespelen in de eindbeslissing. Om conflicten te vermijden, is het aan te raden een volmacht op papier te laten zetten. Je zorgt er natuurlijk voor dat de persoon die jou vertegenwoordigt

EEN ALGEMENE VERGADERING IS HÉT MOMENT WAAROP JE LEDEN BIJ ELKAAAR ZIJN. PROFITEER DAARVAN

hiervan op de hoogte is.

Hoeveel volmachten kan iemand opnemen? Dat bepaal je in de statuten. Het gangbare aantal volmachten per persoon is één.

Bekendmaking besluiten Hoe maak je de beslissingen genomen op een algemene vergadering bekend? • Maak van iedere algemene vergadering een verslag en voeg er een besluitenlijst aan toe. • Leg dit verslag ter inzage op de maatschappelijke zetel van jouw jeugdhuis. • Laat ieder verslag ondertekenen door de voorzitter van de vzw. • Neem de besluiten eventueel op in andere communicatiekanalen van jouw vereniging (website, tijdschrift of nieuwsbrief). Opgelet: in de statuten moet staan waar de beslissingen te raadplegen zijn. Het volstaat om bijvoorbeeld het volgende te vermelden: ‘De beslissingen van de algemene vergadering worden op twee manieren aan leden bekendgemaakt: door publicatie in het tijdschrift en door opname in het verslag dat ter inzage ligt in het secretariaat. Het verslag wordt ingeschreven of ingeplakt in een notulenboek en ondertekend door de voorzitter’.

Tenslotte Een algemene vergadering lijkt misschien saai, maar het is hét moment waarop je leden en jeugdhuislovers bij elkaar zijn. Profiteer hiervan. Maak er een belevenis van die niemand wil missen. Zorg dat je algemene vergadering geen lezing is van saaie materie. Het gebruiken van een leuke presentatie kan hierbij al een grote hulp zijn. Zorg voor inspraak. Als je leden de mogelijkheid krijgen om te participeren kan een saaie vergadering juist heel dynamisch worden. Laat hen ook opmerkingen geven, daar kan je alleen maar uit leren. Organiseer een quiz, spel of brainstormmoment. Een algemene vergadering is het moment om te denken aan de toekomst. Welke evenementen moeten er in de toekomst komen? Wat kan er beter in de interne werking? Zo maak je van een verplichte vergadering een mooi moment om samen na te denken over je werking.

HEY DJ “ALS RESIDENT-DJ KRIJG JE ALTIJD EEN BENDE FANS MEE NAAR EEN DJ-CONTEST”

Wie jeugdhuis zegt, zegt muziek. Een goed feestje wordt gemaakt of gekraakt door de dj. Elke maand zet Formaat Magazine een jeugdhuis-dj in de kijker. Deze maand is dat Aaron (19), alias dj Lezz, resident dj én ‘founding father’ van Jeugdhuis Chaos (Zwijnaarde). Tekst & foto: Lobke Van Damme

“Op een verjaardagsfeestje dat ik met drie vrienden organiseerde draaide ik voor het eerst in Chaos. Het was toen eigenlijk nog geen jeugdhuis. Een jaar na dat feestje zat ik boven bij de Chiro en dacht ik: ‘zou het niet leuk zijn als we beneden een jeugdhuis openen?’ Dat

stuk van het gebouw stond grotendeels leeg. We startten jeugdhuis Chaos met een groepje vrienden. Vanaf het begin nam ik de muziek voor mijn rekening. Mijn leukste dj-ervaring in het jeugdhuis was in het begin op een evenement ‘1 night, 8 styles’. Om het uur moest ik van muziekstijl veranderen, terwijl op Facebook mensen konden stemmen welke stijlen aan bod moesten komen. Een grote uitdaging, maar wel tof! Het leuke aan resident dj zijn, is dat je altijd een bende fans meekrijgt als je meedoet aan een dj-contest. Door in het jeugdhuis te draaien zijn er meer draaikansen bijgekomen. Ik draai vaak in De Baron, een danscafé in De Pinte en op kleine fuiven. Dit jaar mag ik zelfs afsluiten

op de Zwijntjesfuif van de KLJ. Dat wordt de eerste keer dat ik op zo’n groot evenement sta. Ik kijk op naar mainstream dj’s, zoals Martin Garrix. Zijn manier van muziek maken vind ik super vet. Ik produceer sinds mijn dertiende mijn eigen muziek. Dat leerde ik zelf via YouTube. Ik begon met nummers namaken, maar ondertussen maak ik mijn eigen muziek. Er staat één nummer van me op Soundcloud, maar ik hou mijn nummers liever nog even voor me. Pas als ik een pakket van vijf nummers heb waarmee ik tevreden ben, kom ik ermee naar buiten.”

Meer Lezz? www.facebook.com/djlezzofficial

De naam van een jeugdhuis bevat vaak een hele geschiedenis. De zoektocht naar een originele naam levert de mooiste exemplaren op, met klinkende jeugdhuistitels als De Skjève Recht’n, d’Addarios of Uzuz. En met meer dan 400 jeugdhuizen in Vlaanderen is het niet verwonderlijk dat daar wel eens een naamgenoot tussen zit. Ze zijn gescheiden door 170 kilometer asfalt, maar JOC ’t Scharnier (Oudenburg) en JG Scharnier (Witgoor) zijn verbonden door dezelfde naam. Formaat sprak met voorzitters Niels en Ruben. Tekst: Inge de Wolf

Waar komt jullie naam vandaan? ’t Scharnier (Oudenburg): “Ons jeugdhuis zag het levenslicht in 1978. Het voormalige café Stop 69 kwam op dat moment leeg te staan en lag er verwaarloosd bij. Tal van vrijwilligers staken de handen uit de mouwen om het pand op te frissen en om te dopen tot het eerste jeugdhuis van Oudenburg. Alle vrijwilligers gaven enkele voorstellen voor de naam, waarna ’t Scharnier als beste optie naar voren geschoven werd.” Scharnier (Witgoor): “Jongerengemeenschap Scharnier bestaat sinds 1968. We vieren dus binnenkort onze vijftigste verjaardag. De juiste oorsprong of bedenker van onze naam weet ik helaas niet. Rond 1970 was de term jongerengemeenschap een vereniging die de jeugdhuismethodiek uitwerkte. De naam ‘jongerengemeenschap’ komt ook niet vaak voor, je ziet vaker ‘jongerencentrum’ of ‘jeugdhuis’. Ik vind zelf Scharnier goed klinken. Ik denk daarbij aan verbondenheid en ‘open-minded’ zijn. Een raam of een deur heeft ook een scharnier nodig, en zo hebben wij de jeugd nodig in ons gehucht Witgoor.”

’T SCHARNIER (OUDENBURG)

DE INSCHRIJVINGEN VOOR ONZE UPPERDAREPARTY KWAMEN PER ONGELUK BIJ HET ANDERE JEUGDHUIS TERECHT Worden jullie al eens verward met elkaar? Scharnier (Witgoor): “Eigenlijk niet, behalve een keer in Formaat Magazine, haha! Wij zijn gevestigd in de Kempen, ’t Scharnier in WestVlaanderen. De locaties liggen dus ver genoeg uit elkaar. Ik heb het nagevraagd bij onze leden, en zij wisten zelfs niet dat er nog een jeugdhuis met de naam Scharnier bestond.”

’t Scharnier (Oudenburg): “Zeker! Enkele jaren geleden organiseerden we een Upperdare-evenement. Deelnemers moesten zich op voorhand inschrijven. Al snel bleek dat er een verkeerd e-mailadres was opgegeven en dat alle inschrijvingen bij jeugdhuis Scharnier in Witgoor terecht kwamen.”

Wat willen jullie graag weten van jullie naamgenoot? Scharnier (Witgoor): “Ik zou graag weten welke feestjes en evenementen zij organiseren. Ik vind het altijd interessant om de totale werking van het jeugdhuis te leren kennen. Zo leer je altijd bij. Wanneer ik in West-Vlaanderen of Oudenburg kom, zal ik zeker eens binnenstappen in ’t Scharnier. Wij van JG Scharnier zetten alvast een pintje koud voor onze naamgenoten!” ’t Scharnier (Oudenburg): “Wij zijn nieuwsgierig! Wat is het lievelingseten van de voorzitter? Gaan ze ook jaarlijks op Scharnierweekend? Hebben ze ook nog een Roemeense werkkracht gehad? Hebben ze ook problemen met de buurman, die 's nachts uit zijn bed davert door het lawaai? En hebben ze ook ooit al eens geflirt met een Formaatmedewerkster?” Het moge duidelijk zijn, het wordt tijd dat de twee Scharnieren eens samenkomen.

SCHARNIER (WITGOOR)

IN BEELD

Tekst & fotoâ&#x20AC;&#x2122;s: Ella De Vylder

Dat een weekend RADAR onmogelijk in een woord te vangen is, dat weten de lucky ones die er deze editie bij waren wel. Ook op RADAR 19 was er weer van alles te doen: van tips voor het motiveren van je vrijwilligers tot affiches ontwerpen, en van cops naar crooks. Wablieft? Beelden zeggen meer dan duizend woorden.

THE GOOD, THE BAD AND THE JEUGDHUISLOVER

Veel vragen bij de vorming Alcohol- en drugsplan.

Omgevingsanalyse

De fuifzaal betreden deed je op eigen risico.

De vrouwen zijn duidelijk aan de macht in de vorming Vrijwilligers motiveren.

Samen

Tel 18 zorgde voor een spannende lasershoot en de rest van de animatie tijdens het weekend. Bedankt Tellers!

Met eieren naar elkaar gooien? Dan zit het wel goed in je team.

Deelnemers uit de bovenlokale artistieke projecten doen skills op om zelf projecten te begeleiden. Met artistiek resultaat.

Affiches ontwerpen

Laatste woordje van Formaat. Merci aan alle aanwezige jeugdhuizen. Tot op RADAR Crossing Borders!

Imago

EN NU J

I J!

2016 – De H DATE: 6–8 mei

oge Rielen Kas

terlee

. Kijk over het ee de grens over m je t em en, ne s ng Border eente, Vlaander RADAR Crossi t, je wijk, je gem ur bu n je ge n da va e W s, ugdhui ojecten … muurtje van je je g, diversiteit, pr lin op se is en tw m ui sa le kom ationa je tentje mee en Europa … Intern n te kijken. Neem ze en gr er ov om je uit ping! de Formaatcam de gaten. aat.be/radar in Hou www.form

SAVE THE

HOTSPOT

Achter de gevel van dit Waarschootse jeugdhuis bevond zich vroeger een schoenenwinkel. Na het sluiten van het vorige jeugdhuis en na enige onderhandelingen met lokale instanties werd deze winkel omgetoverd tot jeugdhuis ’t Ende. Tot anderhalf jaar geleden stond de oude etalage nog te pronken en was de historie duidelijk zichtbaar. Inmiddels is het jeugdhuis gerenoveerd en staat op de plaats van de etalage het nieuwe rokersterras. Ideaal om nachtlawaai binnen de perken te houden. Foto’s: Valerie Vonck • Tekst: Jens Schelstraete

Vereeuwiging aan de toog

Wie binnenkomt ziet direct de zeer mooi afgewerkte toog. Het hout zorgt voor een gezellige, huiselijke sfeer. Onder het glazenrek hangen een aantal weddenschappen, memorabele momenten en oneliners, opgeschreven op bierkaartjes of post-its. Ook patenten op zelf gebrouwen cocktails vinden hun weg naar vereeuwiging onder het glazenrek. “Een tijdje geleden hielden we een buizenfuif in het jeugdhuis om het einde van de examens te vieren”, vertelt vrijwilliger Justine. “Iemand had zijn rapport daaronder gehangen, trots op zijn buizen. We waren zelf onder de indruk van het aantal.”

Eigen barkruk

De liefde voor hout is niet onder stoelen of banken gestoken. Alle houtwerken werden gedaan door medewerkers of vrienden. Engagement ten top. Om de opening wat extra financiële ruggensteun te geven, werden allerlei zaken openbaar verkocht. Mensen konden bakstenen, barkrukken en zelfs wc-brillen aankopen. Je betaalde hier een vaste prijs voor. In ruil konden de kopers een eigen barkruk of baksteen claimen.

Balder

Aan de muur van het jeugdhuis hangt een groot bord met één naam in het midden: Balder. Daarrond staan korte quotes, woorden, of herdenkingen. Balder is een jongen die actief was als scoutsleider en als dj in het jeugdhuis. Hij overleed een tijdje terug. Om hem te herdenken hingen de vrijwilligers een bord voor hem op. Vrienden kwamen in het jeugdhuis samen om hem te herdenken. Balder was overduidelijk geliefd, het hele bord staat volgeschreven. Het lijkt er niet op dat iemand het ooit nog wil afwassen. Het is duidelijk, Balder is nog niet vergeten. Een mooi gebaar van ’t Ende.

Low-budget deco

Post Banken verplaatsen

Ook de houten banken werden door leden van het jeugdhuis in elkaar getimmerd. De medewerkers wilden graag een zitgelegenheid die ze makkelijk kunnen verplaatsen. “Verplaatsbaar zijn ze, maar makkelijk?”, lacht vrijwilliger Herman. “Je hebt minimaal twee mensen nodig om ze te verplaatsen en dan nog hef je je een breuk.” De banken zijn ter plaatse door Formaat getest. Wij kunnen je zeggen: ze zitten goed, ideaal om een avondje met vrienden te praten.

Elk jaar stuurt de plaatselijke Chiro postkaartjes vanaf hun reisbestemming. Volgens traditie sturen zij zowel kaartjes naar het jeugdhuis, als naar alle cafés van Waarschoot. ‘t Ende bewaardt ze allemaal en hangt ze op een ereplaats achter de toog. Mooi om te zien hoe zo’n jong jeugdhuis al zo veel geschiedenis aan de muren heeft verzameld. Ook hier hangen een aantal weddenschappen bij. Zo gaan twee mensen uit het jeugdhuis met elkaar trouwen als zij beide single zijn op hun veertigste. Helaas voor de weddenschap is één van de twee net gaan samenwonen met zijn vaste vriendin. Het was het proberen waard.

Naast het dartbord prijkt een grote, blauwe hagedis aan de muur. Het beest werd door medewerkers van het jeugdhuis gewonnen op de kermis en als ideale decoratie bevonden. Achter de toog hangt zijn oranje broer en aan een muur hangt een enorme slang. “Vroeger hadden we twee slangen, maar een van de twee is laatst zoekgeraakt. Of gestolen?”, vraag Justine zich af. Bij deze een warme oproep om het arme dier terug brengen naar het jeugdhuis. Low-budget decoratie met een verhaal vind je overal in het jeugdhuis. Ze gaan voor een mengeling van oud en nieuw, bijvoorbeeld met een oude schemerlamp en bordjes uit grootmoeders tijd als aanduiding van de toiletten. Alles komt van rommelmarkten, kermissen of voorbije activiteiten. “Het kost haast niets, is steevast fun, en veel leuker dan behangen.” www.facebook.com/JeugdhuisYoka

VRAAGHET@FORMAAT

Tekst: Joke Hüwels

Jij vraagt, Formaat antwoordt. Iedere maand verzamelen we vragen heet van de naald.

MAG MIJN JEUGDHUIS RECLAMEBORDEN PLAATSEN? Waar moet je op letten? De stedenbouwkundige voorschriften • In principe is voor het plaatsen van reclameborden altijd een (tijdelijke) stedenbouwkundige vergunning vereist, zowel voor het plaatsen van borden op het openbaar domein als op privéterrein. • Enkel de borden die door de overheid zelf worden geplaatst en ter beschikking zijn gesteld aan socio-culturele verenigingen zijn vrijgesteld van deze verplichting. • In de praktijk is deze wet wellicht dode letter, maar strikt genomen pleegt men wel een bouwmisdrijf als een bord zonder vergunning wordt geplaatst. Deze borden kunnen op gerechtelijk bevel verwijderd worden na de vaststelling van het bouwmisdrijf.

De voorschriften voor de inname van het openbaar domein Indien het bord op openbaar domein wordt geplaatst, heb je een toelating nodig van de gemeente en, indien het een gewestweg betreft, van het Vlaamse Gewest. In de meeste gemeenten kan je hiervoor ook terecht bij de gemeente, die de aanvraag vervolgens doorstuurt naar het betreffende district van de Afdeling Wegen en Verkeer van de Vlaamse overheid. Wat het gewestdomein betreft kunnen aankondigingen op eigen borden slechts 15 dagen vóór het evenement. De activiteit langer voordien aankondigen op gewestdomein kan enkel op constructies (kiosken, panelen, borden …) die de overheid zelf beschikbaar stelt. Borden die zonder toelating op het gewestdomein staan worden regelmatig door de Afdeling Wegen en Verkeer verwijderd. Teruggave aan de vereniging in kwestie is mogelijk, maar dan worden normaal gezien ook de kosten van verwijdering aangerekend. In de praktijk hangt dit af van district tot district. Indien de aankondiging gebeurt op een privéterrein naast de weg gelden deze voorschriften niet. Uiteraard heb je wel toelating van de eigenaar van dit terrein nodig.

De voorschriften voor het aanplakken en reclame maken • Langs de meeste gewestwegen is publiciteit op gevels van gebouwen in principe enkel onder zeer strikte voorwaarden toegelaten. • De aankondiging van een tijdelijke activiteit is een van de uitzonderingen. Dat kan enkel met een stedenbouwkundige vergunning. Bij plaatsing op openbaar domein is toelating vanwege de burgemeester nodig en op gewestdomein van het Vlaamse Gewest. De aankondiging kan ten vroegste 15 dagen vóór de datum van het evenement geplaatst worden en moet uiterlijk 8 dagen erna verwijderd worden, voor zover de handelsnamen of logo’s maximaal een vierde van de totale oppervlakte innemen. Deze voorschriften gelden zowel op het openbaar domein als op privéterreinen. • Let ook op met gemeentelijke belastingen. Het met of zonder toelating plaatsen van een reclamebord kan belast worden door een gemeentelijke verordening. Meestal gaat het hier wel over borden groter dan 1 m².

MAG IK ZOMAAR MUZIEK STREAMEN IN HET JEUGDHUIS? Je mag niet zomaar muziek streamen in je jeugdhuis. Er zijn verschillende streamingdiensten actief op de Belgische markt die legale muziek of beeld aanbieden via diverse abonnementsformules. De bestaande afspraken tussen SABAM en leveranciers als Spotify, Deezer, YouTube, Google Play, Simfy, Rdio, Napster, Netflix, Microsoft Xbox Music, Qobuz, Rara, en Omnifone beperken echter de auteursrechtelijke toelating tot persoonlijk (privé) en niet-commercieel gebruik door de afnemer van de streamingdienst. Deze beperking is terug te vinden in de algemene gebruiksvoorwaarden van de verschillende streamingdiensten. Publiek toegankelijke plaatsen, zoals een jeugdhuis mogen hierdoor geen gebruik maken van de hierboven vermelde streamingdiensten. Er zijn muziekdiensten beschikbaar die muziek aanbieden door middel van een muziekcomputer of via een online webapplicatie. Deze leveranciers (waaronder XmusiX) sloten een overeenkomst af met SABAM die auteursrechtelijke toelating verleent om ze gebruiken in het jeugdhuis. Je vindt op de website van SABAM een volledige lijst van de ‘leveranciers met toestemming’.

Sarah is voorzitter van Floere Bloes in Wezemaal. Een functie waar vele vrije uren inkruipen. Met veel liefde weliswaar. Tekst: Inge de Wolf • Foto: Jos Verhoogen

“Als voorzitter heb ik een uitgebreid takenpakket. Toen de voormalige voorzitter het niet meer zag zitten, besloot ik vol enthousiasme zijn functie over te nemen, naast mijn functie als penningmeester. Dat houdt in dat ik me nu niet alleen bezighoud met het financiële gedeelte, maar ook een team van zes kernleden aanstuur. Met die groep vergaderen we elke maand om activiteiten te evalueren, nieuwe evenementen te plannen, de infrastructuur van het gebouw op te volgen en algemene to-do’s te bespreken. Ik zie erop toe dat iedereen een bepaalde taak krijgt en uitvoert. Bij problemen kunnen mensen altijd bij mij terecht. Ik organiseer ook een aantal activiteiten en evenementen mee met de kerngroep, maar kleinere evenementen laat ik over aan de leden. Wel houd ik daarbij financieel een oogje in het zeil. Daarnaast probeer ik onze leden gemotiveerd te houden om het jeugdhuis open te houden, te tappen of te helpen bij de minder leuke klusjes, zoals opruimen of poetsen. Daarom zorg ik ervoor dat ik vaak aanwezig ben in het jeugdhuis. Zo zien mensen mij ook als aanspreekpunt. Zij realiseren zich echter niet hoeveel dingen ik nog op de achtergrond doe. Er kruipen thuis vele uren in de administratie van het jeugdhuis. Dit is mijn zesde jaar als actieve vrijwilliger en mijn derde jaar als bestuurslid. Ik ben inmiddels 24 en langzamerhand aan het zoeken naar opvolging. Ik wil het jeugdhuis echter niet zomaar achterlaten. Je hebt zoveel opgebouwd, dat wil ik deftig overdragen. Uiteraard blijven er uitdagingen. Momenteel is dat het bereiken van een nieuwe generatie. We hebben moeite om jongeren onder de 20 jaar naar het jeugdhuis te trekken. Er zijn er nochtans genoeg in ons dorp. Op fuiven zien we ze wel, maar we willen hen ook graag op een gewone avond in Floere Bloes zien. Ook ons gebouw onderhouden en in orde krijgen is een uitdaging. Het jeugdhuis bestaat 43 jaar, waarvan we 35 jaar in deze locatie huizen. Qua infrastructuur is er dus altijd iets dat moet gebeuren. Ach, zo blijf je bezig (lacht).

EN NU J

I J!

len met Ideeën uitwisse

andere voorzitt

ers?

igers die – net mst van vrijwill ko en je bi n ee NET is en inspirerende VOORZITTERS. s. Een gezellige ui dh ug n je n hu zijn op jeugdhuizen. Va als jij – verzot bestuurders van en rs te . zit en or er vo nd en in Vlaa uitwisseling tuss illende locaties maart op versch 23 et m en t to 15 vorming ww.formaat.be/ Meer info w lemen voor te oment om je prob m i oo m n ee is ers.net dat zij ook met Sarah: “Voorzitt fijn om te horen is t He n. ze ui dh re jeug n. Ik ben al vaak leggen aan ande ingen daar voor zij ss lo op n . Je hu t wa n en vol toffe ideeën problemen kampe met een lijstje et .n rs te zit or Vo n teruggekomen va ar.” en leert van elka op tie ira sp in doet

crossing borders

de hoge rielen | kasterlee ForMaat.Be

Gedrukt op gerecycleerd papier Met de steun van de Vlaamse Gemeenschap

jeugdhuizen•festival•workshops optredens•diversiteit•docu debat•inspiratie•uitwisseling muziek•vrijwilligers•initiatie expertise•performance•camping

V.U.: Formaat vzw, t.a.v. Tom Willox – De Wittestraat 2, 2600 Berchem

6-8 mei 2016