x, Mo erh eid e 9,
92 20 Ha mm e
België – Belgique 8000 BRUGGE X 8/6301
V.U .: To m Wi llo
NU AR I 20 13 AU GU ST US NU MM ER 5 • JA LV E IN JU NI EN JA AR GA NG 2 • DE LIJ KS , BE HA AN MA T IJN – P 60 27 45 X VE RS CH GE 26 00 Be rch em UG BR OO R 80 00 Wi tte str aa t 2, AF GIF TE KA NT aa t.b e de ren vzw – De hu isw erk Vla an at. be – ww w.f orm ma for o@ inf – Fo rm aa t Jeu gd 22 6 40 85 ) (03 F – 83 T (03 )22 6 40
L E M M O R ONZE MEN
Ir 2013 • p10 U R P O D J I T o o v P On andere goede voornemens E
EEN SLANG OP STERK WATER Snuisteren in De Bierpom
pe • P26
S I U H D G JEU OOG Taal- en R E D N O Z luren over de t 32 G
nzen • P
landsgre
Tekst: Finn Van Dinter • Foto: Bram Tack
DE HELD
“ZOEK JE JEUGDHUIS IN HET WOORDENBOEK, DAN VIND JE EEN FOTO VAN PJ.” Elk jeugdhuis heeft zijn held. Die ene persoon waar je steeds op kan terugvallen. Elke maand zet Formaat Magazine zo'n held in de kijker. Waarom? Omdat hij dat verdient, meneer.
Don Pieterjan Pieterjan (27) noemt ’t Bronneken (Asse) al 10 jaar zijn thuis. De laatste jaren mag je dat zelfs letterlijk nemen. Hij leerde er zijn echtgenote kennen en zelfs een trouwfeest in het jeugdhuis mocht niet ontbreken. Nu woont hij als conciërge boven het jeugdhuis. “Een jeugdhuis in mijn kelder? Geweldig toch!” De andere jeugdhuisgangers noemen hem de godfather: “Hij weet alles en kan alles. Zoek je jeugdhuis in het woordenboek, dan vind je een foto van PJ.”
Lente! Toen PJ in het bestuur kwam, was ’t Bronneken in een winterslaap. “Met PJ kwam het jeugdhuis opnieuw tot leven”, zegt Karel, de voorzitter. “Maar ondanks al zijn ervaring, laat hij veel ruimte aan de nieuwe generaties.”
Uit goede bron Hij is immer gastvrij en vrolijk. Op de meest onverwachte momenten zorgt hij voor kleine verrassingen. Je kan altijd op hem rekenen. Hij slaagt er ook steeds in om andere te motiveren en activeren. Ideaal gezelschap voor lange toogbabbels.
Bijna tot tranen toe bewogen. Pieterjan wordt er best emotioneel van: “Dit is de bekroning van mijn jeugdhuiscarrière en een hele eer.” Ondanks alle lofbetuigingen blijft hij bescheiden. “Ik ga in een zwart gat vallen wanneer ik niet meer in het bestuur zit. Maar ik moet stoppen op mijn hoogtepunt!” Dat PJ er nog regelmatig zal te vinden zijn voor een frisse pint en late toogbabbel, spreekt voor zich. De Held in actie zien? www.youtube.com – PJ als Johnny Fire in Spinibo Asse
jij! u n n e
die held? Wil jij uis ook een dh in ug je na gi uw Heeft jo op deze pa en door hem nk m ro da aa be w n l oo pers s en verte tten? Mail on ze te er jk ki de rdient. ze pagina ve jouw held de e t.b aa redactie@form
3
INHOUD
25
26 Pim (23) trok naar De Bierpompe in Wervik en kwam daar tegen: een nonkel op een fles, een slang in een fles, een kleine vrachtwagen en een grote Smurfin. (p. 26)
Mathias (22)
studeert pedagogische wetenschappen. Als stageopdracht voor Formaat trok hij over de taal- en landsgrenzen heen en ging op zoek naar het profiel van jeugdhuizen buiten Vlaanderen. (p. 32)
32 ij! en nu j
beeld? Scherpe pen of gek op ine. gaz Ma at ma For Werk mee aan . .be aat form ie@ act red r Mail naa
MET MEDEWERKING VAN: Finn Van Dinter, Gerd Vanmeenen, Jos Meers, Katrien Van den Broeck, Lander Piccart, Linda Baeten, Lotte Lambin, Mathias Sourbron, Pieter Quaghebeur, Pim Maeckelberghe, Sofie Mercier, Zakayo Wandoloh EINDREDACTIE: Finn Van Dinter, Lotte Van de Werf VORMGEVING: Pepijn Haghebaert FOTO’S: Bram Tack, Stijn Ide, Formaat, jeugdhuizen RECHTZETTING: in de colofon van Formaat Magazine in december vergaten we de vermelding van Gerbrand Uytvanck (foto's) DRUK: Vanden Broele – Lieven Bauwensstraat 33, 8200 Brugge Alles uit deze uitgave mag worden overgenomen, mits vermelding van Formaat Magazine. Formaat Magazine verschijnt 1 x per maand, behalve in juni & augustus. Het tijdschrift is gratis voor leden, extra abonnementen kunnen verkregen worden aan 20 euro per jaar. VERANTWOORDELIJKE UITGEVER: Tom Willox, Moerheide 9, 9220 Hamme
DIT MAGAZINE 10 25 28 31 32
GOEDE VOORNEMENS PAMELA DROOMT VAN EEN LOKAAL ZUID-AFRIKA MEETS FORMAAT ELLA, JONG GEWELD GLUREN BIJ DE BUREN
EN OOK … 01 06 26 29 30 34
DE HELD WALL HOTSPOT #DURFTEVRAGEN HARRY’S HELPDESK @PICCARTS
MAAK HET MEE 14 17 18 19 20 21 22 23
DOE DE TEST: WELK RADAR-TYPE BEN JIJ? AAN HET STUUR LENA, BEGELEIDER VAN FORMAAT MAG ER NOG LAWAAI ZIJN IN 2013? COÖRDINEREN, EEN UITDAGING IN DE PUB DAG VAN DE BEROEPSKRACHT MATTHIAS’ MODULES
KLAAR VOOR DE TOEKOMST Ik hou van lijstjes. Lijstjes met dromen en wensen. Met boodschappen. Met dingen om te doen. En dingen om niet te vergeten. Met dingen die ik heel erg graag wil. En dingen die moeten. Ze slingeren overal rond in mijn huis, die lijstjes. Bij de wissel van jaar maak ik een bijzonder lijstje. Een met voornemens voor de toekomst. Een nieuw jaar is een nieuwe start. Een schone lei. Klaar om vol te schrijven. Met lijstjes en andere verhalen, woorden, flarden van gesprekken, liefdesverklaringen en kattenbellen. Mijn voornemens voor 2013? 1. Blijven dromen. 2. Iedere dag verliefd opstaan en verliefd weer gaan slapen. 3. Mijn job blijven doen met dezelfde passie. 4. Zorg dragen voor mijn lijf. 5. Genieten. Heel veel genieten. Van vrienden, lekker eten, familie. Misschien heef jouw jeugdhuis ook zo’n lijstje. Een zo-doe-ikhet-beter-in-2013-lijstje. Een wensenlijst. Een droomlijst. Vijf jeugdhuizen delen hun dromen, verwachtingen en voornemens met jou in dit magazine. Ze dromen van ruimte, van een dak boven hun hoofd, van de moed niet opgeven, van opgeruimdstaat-netjes, van een straf nieuw bestuur, van veel plezier en veel muziek. Ik, en de hele Formaat crew met mij, wens dat jouw voornemens en dromen in 2013 waar mogen worden. Dat jij klaar bent voor de toekomst.
Lotte
WALL
Samenstelling & tekst: Lotte Van de Werf & Sofie Mercier
eld in be
WAAR Den Biel, Sint-Gillis-Waas WIE (v.l.n.r.): Robin (bestuurder), Daan (kernvoorzitter), Laurens (kernlid), Matthias (voorzitter), Stephanie (vaste medewerkster en lief van Matthias), Heidi (ondervoorzitter kern), Glenn (kernlid) en Kevin (kernlid)
jij! en nu iedereen wil t je graag met
eld da en Heb jij een be kwaliteit sam to aan goede fo je l ai M delen? l door. met je verhaa aat.be fo redactie@ rm
6
WAT Matthias (voorzitter): “Ons team is een toffe mix van nieuwe vrijwilligers en anciens. Ik ben als kernlid begonnen en nu is het beheer van de vzw mij toevertrouwd. Daar ben ik best trots op. De nieuwelingen help ik met plezier een handje, want alles draait om kansen creëren en een plaatsje maken waar iedereen welkom is. Voor onze hyperparty, een fuif die aansloot bij Don’t Hype, staken we een heuse balloondrop in elkaar. Op hetzelfde moment hielden we een opendeurdag met een receptie. Zoals je kan zien op de foto, hadden we ons voor de gelegenheid helemaal opgedirkt.” Stijlvol!
OMG! Oh My Guide Zit je met een vraag over je school- of studiekeuze? Of over iets op het werk? Of zijn er nog andere onduidelijke kwesties? De coaches van Pienternet snellen ter hulp! Op Oh My Guide krijg je van hen binnen de twee dagen een antwoord. Log in met je Face bookaccount en plaats je vraag binnen de rubrieken ‘middel baar’, ‘verder studeren’ of ‘werken’. http://apps.facebook.com/pienternet
NIEUWE VANAF 1 JANUARI De Ambrassade Vanaf 1 januari 2013 kunnen kinderen, jongeren en jeugdwerkers terecht bij De Ambrassade. Deze nieuwe organisatie is een samensmelting van 3 bestaande jeugdwerkorganisaties: Steunpunt Jeugd, VIP Jeugd en de Vlaamse Jeugdraad. De Ambrassade wordt dé referentie voor alles wat kinderen, jongeren en hun organisaties aanbelangt en een belangrijke schakel tussen overheid, middenveld en jeugd. www.ambrassade.be
Wha? My name is
CONFERENTIE 'JONG IN DE STAD' Op 6 maart 2013 organiseert de afdeling Jeugd de conferentie ‘Jong in de stad’. Deze conferentie wil een inspiratie-, uitwisselings- en kennisdelingsmoment zijn voor beleidsmakers op het lokale (stedelijke) en Vlaamse niveau. Ze vindt plaats in het Congres- en Erfgoedcentrum Lamot in Mechelen. Interesse? Prik deze datum alvast in je agenda.
STRAATJE ZONDER EINDE Waar? Lembeke Waarom? Straatje Zonder Einde is van bij de oprichting gevestigd in de Vaartstraat. Die straat werd in de volksmond ’t stroatsjen genoemd. En dat ‘straatje’ is er dus een zonder einde. De zegswijze ‘straatje zonder einde’ verwijst naar de toogplakkers in het jeugdhuis. Hun bezoek was al even eindeloos als het straatje. www.straatje.com
7
d
gezeg echt
“GAAT HET HUISWERK SNELLER ZONDER FACEBOOK? WAAROM ZOU EEN PUBER ALLES UIT MOETEN ZETTEN TERWIJL DE REST VAN DE WERELD ALLES AAN HEEFT?” Door: Justine Pardoen, hoofdredacteur van de websites Ouders Online.nl en Mediaopvoeding.nl Verschenen in: De Standaard, 28 november 2012
OVER VANDAAG EN MORGEN
EMPTY THE FRIDGE The Muffin Man
‘The Muffin Man’ is een boeiende documentaire over een steeds belangrijker maatschappelijk thema: voedselverspilling. Stuff voor een originele thema-/filmavond. We verspillen heel wat voedsel. Iedere dag gooien supermarkten tonnen voedsel weg. En ook thuis (en in je jeugdhuis) belandt er heel wat kostbaar eten in de vuilnisbak. De film ‘The Muffin Man’ kaart het probleem rond voedselverspilling aan via het persoonlijk portret van Steven De Geynst. Die kreeg in eerste aanleg een gevangenisstraf van zes maanden voor het ‘stelen’ van muffins uit een afvalcontainer van een supermarkt. Tip: ‘Empty the fridge’ en maak er een originele thema-avond van. In ieders koelkast bevindt zich wel iets dat net wel of nog net niet vervallen is. En ook in je jeugdhuisfrigo slingert waarschijnlijk nog een Fristi of Cola rond die dringend op moet voor hij in de vuilnisbak belandt.
De diverse en multiculturele samenleving is een feit. Dat weerspiegelt zich ook in het jeugdwerk. De laatste decennia ontstonden heel wat jeugdhuizen voor en door jongeren uit etnischculturele minderheden. Formaat ondersteunt sinds 2008 vijftig van die werkingen. Bij 23 van hen voerde de federatie in 2012 een bevraging uit. In de brochure ‘Over vandaag en morgen’ presenteren we de belangrijkste resultaten en de ambities, uitdagingen en noden die eruit voortvloeien. We formuleren een aantal aanbevelingen voor de verdere ondersteuning en erkenning van deze jeugdhuizen. © Formaat (2012) - 10,20 euro
www.formaat.be De film bestellen? Mail naar jefmaes@hotmail.com; de dvd kost 15 euro (incl. verzendkosten).
MEDIARAVEN JAVI.tv en Jeugdwerknet vzw fusioneren vanaf 1 januari onder de naam Mediaraven. Ze creëren experimenteerruimte waarin kinderen, jongeren en jeugdwerkers hun mediacompetenties en mediawijsheid ontwikkelen; online informatie delen over of voor de jeugd of het jeugdwerk en ervaring en expertise opbouwen om het brede jeugdwerk te ondersteunen in werken met digitale media. Begin januari lanceert Mediaraven het nieuwe logo, de nieuwe huisstijl en de nagelnieuwe website.
8
GEEN TWEEDEHANDS, MAAR ‘VINTAGE’ Rommelmarkten, swishing, oma’s garderobe en unieke vintage: iemand anders’ oude kleren dragen is hot. Dat wist ook Liesa Harnie van jeugdhuis Qw1i. Samen met 20 andere vrouwen besloot ze een winterschoonmaak te houden in haar kleerkast. Op een novemberzondag werd jeugdhuis Qw1i dan ook omgetoverd tot een verkoopshal vol textiel. Het aanbod was enorm: retrojurkjes à volonté, maar ook een hoop mannenkleren en zelfs enkele babyoutfits. Kleine maatjes, grote maatjes en met alle andere maten kon je iets drinken aan de bar. De belangstelling was groot. “Tweedehands is populair bij jongeren, omdat het ‘vintage’ is”, zegt Liesa “maar door de goedkope prijzen kan je ook meer kopen.”
MUZIEKTOPPERS IN 2012 Formaat sloot in 2011 exclusief voor zijn leden een overeenkomst af met XmusiX, een leverancier van muzieksoftware. 60 jeugdhuizen maken sindsdien gebruik van die software. In 2012 speelden ze heel wat muziek af. Hun top 10? Die vind je hier: 1. 3 DOORS DOWN – KRYPTONITE - 1426 keer beluisterd 2. JAY-Z & KANYE WEST - NIGGAS IN PARIS – 1123 keer beluisterd 3. AVICII - LEVELS (ORIGINAL MIX) – 1080 keer beluisterd 4. SAM SPARRO - HAPPINESS (THE MAGICIAN REMIX) – 1005 keer beluisterd 5. CARLY RAE JEPSEN - CALL ME MAYBE – 1004 keer beluisterd 6. SKRILLEX FT. SIRAH – BANGARANG – 948 keer beluisterd 7. DJ FRESH FT. RITA ORA - HOT RIGHT NOW – 938 keer beluisterd 8. RUDIMENTAL - FEEL THE LOVE – 931 keer beluisterd 9. KRAANTJE PAPPIE - WAAR IS KRAAN? – 929 keer beluisterd 10. MICHEL TELO - AI SE EU TE PEGO! – 910 keer beluisterd Meer over XmusiX op p.30.
GUARDIAN ANGEL Zichtbaar in het verkeer
Drive up Safety, kortweg DUS!, is een unieke verkeersveiligheidsorganisatie voor en door jongeren. Deze winter zorgt DUS! ervoor dat je opvalt in het verkeer. Het zijn donkere dagen. Daardoor val je als voetganger, fietser of bromfietser een pak minder goed op in het straatbeeld. GAR - the guardian angel that makes you shine in the darkness – zorgt ervoor dat jij straalt in het verkeer. En je hoeft niet eens in te boeten op stijl. De zelfklevende en reflecterende vleugels maken van jou een hipster engel op de weg. Je kan de stickers op je rugzak, muts of fiets kleven. Joop uit De Boogaard (Geel) is alvast een echt engeltje met zijn GAR-vleugels. Surf naar www.gar.to en bezorg jouw vrienden een guardian angel.
9
Het heeft ongetwijfeld iets te maken met de start van het nieuwe jaar: een schone lei. Mensen, tradities en symboliek, ze gaan graag hand in hand. Daarom nemen we in januari al wel eens wat goede voornemens. Formaat Magazine vroeg zes jeugdhuizen hun nieuwjaarsbrief te schrijven. Ga maar op je stoel staan en lees ze luidop voor. Anders krijg je je nieuwjaarscentje van de bomma niet.
10
inte Impuls, De Pvoor 2013 =
aging Grootste uitd tie voor het jeugdhuis?
eindelijk een
loca
Perron 4, Willebroek13 =
Grootste uitdaging voor 20en evenveel mannen als vrouw in het jeugdhuis
erg int-Amandsb Achterban, Sdaging voor 2013 = Grootste uit an dromen weer ga
11
hem t-Agatha-Be2rc in S , b u u 3= 1 K 0 e D daging voor
Grootste uit epskracht in het jeugdhuis t van een bero
de star
De Plekker, Riems
t Grootste uitdaging voor 20
13 =
het nieuwe bestuur klaars tomen om de boel over te nemen
12
RADAR RADAR is het event voor jeugdhuislovers. Ben jij gek op je jeugdhuis, jongerencentrum of jongerenwerking? Dan ben je waarschijnlijk ook gek op RADAR. Je ontmoet er andere mensen, leert er iets bij en maakt er bakken plezier. En vooral, het is jouw weekend. Tekst: Lotte Van de Werf • M.m.v. Lotte Lambin, Katrien Van den Broeck, Linda Baeten
Jonge mensen in de cockpit Je jeugdhuis runnen, daar komt heel wat bij kijken. Het is jouw plek. Waar je samen met je vrienden hangt, babbelt en heel wat dingen organiseert. Niet alleen in jouw jeugdhuis is dat zo. Er zijn nog 399 andere jeugdhuizen in heel Vlaanderen. Allemaal kleine ondernemingen met jonge mensen in de cockpit.
Let’s get together Tijdens RADAR brengen we al die mensen samen. Om ideeën uit te wisselen. Om zich samen te verdiepen in thema’s die er voor hen toe doen, van dans tot doe-het-zelf of doe-deboekhouding. Om te babbelen, feesten, hangen en organiseren. En dat met professionele trainers langs de zijlijn. RADAR is jouw vormingsweekend. Je bouwt het zelf. Je kiest activiteiten en vormingen op de dagen dat het je past. En achteraf ga je naar huis met een hoofd vol inspirerende ideeën en een pak nieuwe vrienden.
Zelfbouwpakket Een RADAR bestaat uit verschillende activiteiten. Op basis van je interesses en tijd stel je zelf je programma samen. Je kiest voor lang of kort. Eén of meerdere dagen. Op vrijdag- en zaterdagavond is er entertainment. Zaterdag en zondag kan je kiezen uit verschillende dagvormingen en natuurlijk kan je ook het hele weekend komen.
14
KELLY (16)
VALÉRIE (28)
“Mijn jeugdhuis, Dido in Erpe-Mere, bouwde dit jaar het circusfeest op RADAR. Er kruipt heel wat voorbereiding in de organisatie van zo’n avond. De basis is uiteraard een goed idee. Gelukkig zijn we een gekke bende vol wilde plannen. De uitdaging is om een concept te bedenken dat opvalt; iets waarbij mensen niet anders kunnen dan zich amuseren. Dat is met de ballonnen tijdens de circusparty zeker gelukt. Als je origineel wil zijn, steek je daar uiteraard ook meer tijd in. En je moet goed plannen: je hebt vervoer nodig voor al je materiaal en genoeg mensen die willen helpen. Op de dag van het feest zijn wij de hele tijd in de weer met de voorbereiding. De energie die je erin steekt, loont echt de moeite als je ’s avonds ziet dat iedereen superveel plezier maakt. Het is leuk om je jeugdhuis te linken aan zo’n toffe activiteit. Ook los van de animatie is RADAR de max. Ik heb er al enorm veel vrienden gemaakt.”
“Ik was 18 toen ik voor het eerst mee ging op vormingsweekend met Formaat. Tien jaar later, ben ik nog steeds present. Ik heb zelden een vormingsweekend gemist. Er hangt een unieke sfeer. Ondertussen begeleid ik zelf ook cursussen. Waarom ik dat zo graag doe? Ik breng anderen iets bij en ik krijg ook enorm veel terug van de groepen. In elke groep zitten nieuwe en bekende gezichten, alternatieve mensen, gewone mensen, mensen uit oude en nieuwe jeugdhuizen. En tijdens de vorming is dat één groep, één grote bende. Ik haal daar enorm veel energie uit. Het is natuurlijk een uitdaging om het voor iedereen boeiend te houden, maar net dat maakt het interessant. Zelfs als een cursus minder goed verloopt, is het toch altijd een overwinning wanneer alles uiteindelijk in de plooi valt. Mijn droomcursus, die gaf ik twee jaar geleden. Ik mocht toen een cursus begeleiden over chocolade. De lekkerste cursus ever.”
BOUWT HET FEEST
GEEFT VORMING
Kalender MA
DI
WO
DO
Gemiddeld aantal begeleiders
VR
ZA
19,8
ZO
Gemiddeld aantal jeugdhuislovers op RADAR
106,3
Top 3 aanwezige jeugdhuizen (aanwezig op 5 van de 6 RADARs) 40,6
Antwerpen
1. DIDO
2. DEN TRECHTER
28,2
Oost-Vlaanderen
3. DE BRANDING
16,2
Limburg
11,8
Vlaams-Brabant & Brussel
9,5
West-Vlaanderen
Een weekend bestaat uit: vorming volgen
43% feest
20%
7 (zat.) + 6 (zon.) = 13 vormingsuren 1
37%
netwerken
=
1
1 1
1 1
1 1
Hoe vaak per jaar? Ping ping - Wat kost het?
weekend € 55 / € 75 zaterdag / zondag € 25 / € 35 extra overnachting € 10 / € 20 (Leden/niet leden)
4X
1 1
+
1 1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
Gemiddeld aantal vormingen
14,2
Gemiddeld aantal sleepovers op zaterdag
93,6
15 thema's 33,3%
creatief
33,3%
serieus
33,3%
typisch jeugdhuis
RA·DAR de radar [radɑr] Techniek of apparaat waarmee je door terugkaatsing van radiogolven kunt bepalen waar iets is, ook als je het niet kunt zien.
DOE DE TEST
Welk RADAR-type ben jij? 1. De brochure van RADAR valt in de bus. Wat doe jij?
Je denkt: Yes, weer een leuk weekend in het vooruitzicht. En schrijft je onmiddellijk in. Je bekijkt het programma aandachtig en zoekt nog een gaatje in je drukke agenda. Je wacht af. Als je vrienden gaan, ga jij ook.
2. Op RADAR heb je keuze uit heel wat vormingen. Waarom kies jij een bepaalde vorming?
Omdat iemand die ik ken ze volgt. Omdat ik bewust geïnteresseerd ben in het onderwerp. Gewoon om mee te kunnen op RADAR, want dat is dé max.
3. Het jeugdhuis is je tweede thuis. Wat is voor jou de belangrijkste reden om naar je jeugdhuis te gaan?
Mijn vrienden zitten er en ik ontmoet er heel wat nieuwe mensen. Ik heb me geëngageerd als vrijwilliger en neem mijn taak serieus. Ik kan er samen met anderen leuke dingen organiseren en doen.
4. Als ik op RADAR ben,
NILS (21)
IS EEN RADARFREAK “Ik heb nog maar één RADAR gemist. Alle andere keren was ik van de partij. Ik kom steeds met mijn vrienden van het jeugdhuis (Rojm, Mechelen). In mijn eentje zou ik me niet zo snel inschrijven. Tijdens RADAR leer je iets bij, dat vind ik interessant. Ik verkies praktische thema’s waarbij ik met mijn handen kan werken. Zo maakte ik tijdens RADAR 06 mijn eigen barkruk. Die heeft nu een fijn plekje in het jeugdhuis. Uiteraard is het ook tof dat je tijdens RADAR veel mensen leert kennen. De fuif is altijd superplezant. Ik vind het telkens spijtig wanneer het weekend gedaan is. Van mij zou RADAR gerust een hele week mogen duren.”
probeer ik zoveel mogelijk mensen uit andere jeugdhuizen te ontmoeten. probeer ik zoveel mogelijk vormingsuren te volgen. kom ik gericht voor een vorming en ga daarna weer naar huis.
5. Je hebt een drukke week achter de rug. Eindelijk staat het weekend voor de deur. Hoe ziet jouw planning eruit?
Ook in het weekend loopt je drukke agenda door. Je kiest dus heel gericht waar je nog tijd voor maakt. Je hebt geen echte plannen en wil vooral zoveel mogelijk bij je vrienden zijn. Je gaat op zoek naar leuke activiteiten waar je mensen kan ontmoeten en iets kan opsteken.
6. Je hebt je ingeschreven voor RADAR. Wat doe jij in afwachting van het weekend?
Je pluist uit wat je exact kan verwachten over de inhoud van de vorming. Je koopt een adresboekje om de gegevens van je nieuwe vrienden in te verzamelen. Je legt je RADAR-survivalpakket al klaar: fuifoutfit, achtergrondinfo over je vorming en slaapzak.
7. RADAR zit erop. Wat doe jij als je thuis komt?
Je voegt zo snel mogelijk je nieuwe vrienden toe op Facebook. Je verwerk de gekregen info en bekijkt hoe je die kan toepassen in je jeugdhuis. Je checkt wanneer de volgende RADAR is en houdt de datum alvast vrij in je agenda.
Resultaat Vooral Jij bent een die hard RADAR-freak.
ij! en nu j
kend vol met ontZin gekregen in zo’n wee gen en feest? moeting, boeiende vormin in 2013. R DA Schrijf je nu in voor RA (Tongerlo) ri rua feb 24 • RADAR 07: 22alle) stm (Oo i me 3-5 • RADAR 08: (Dworp) ber tem sep 29 2709: R • RADA stmalle) (Oo ber em • RADAR 10: 22-24 nov www.formaat.be/radar
16
Van dansen tot togen bouwen en boekhouden je bent leergierig en nieuwsgierig. Je bent echt gek op vorming. Je leert graag iets bij en doet dat liever in groep dan alleen met je neus in een boek of aan je computer. Je samen verdiepen in een thema, daar haal jij bakken energie en inspiratie uit. Je zou dan ook geen RADAR willen missen.
Vooral Jij bent mr./mrs. social.
Nieuwe mensen ontmoeten? Daar word jij gelukkig van. Je wisselt graag ideeën uit met anderen. Als je ergens binnenwandelt, sta je binnen de kortste keren met iedereen te babbelen. RADAR is voor jou vooral het ideale moment om andere jeugdhuislovers te ontmoeten. Tijdens de vormingen en ook daarbuiten op de fuif, tijdens de lunch en in de wandelgangen.
Vooral
Jij bent de meerwaardezoeker.
Jij gaat gericht op zoek naar vormingen die jou interesseren. Je hebt een drukke planning en volgt dus het liefst vormingen waar je echt iets aan hebt. Een dagvorming is voor jou ideaal, dat kan je combineren met al je andere activiteiten. Als het thema jou echt boeit, kies je toch voor een weekendvorming, omdat er ruimte is voor meer verdieping.
BESTUURDER
ZIJ STAAN AAN HET STUUR “Op zoek naar inhoud”
Als bestuurder van een jeugdhuis sta je voor heel wat specifieke uitdagingen. Vergaderen, financiën, vrijwilligers coachen … In 2013 lanceert Formaat een nieuw aanbod speciaal voor bestuurders en het leidinggevend kader van jeugdhuizen. Drie ervaren bestuurders laten van zich horen.
Tekst: Finn Van Dinter
it identik
Ruben (23)
stmalle Jeugdhuis: Malmejo, Oo 7 r: rde tuu bes Aantal jaren
identikit
Bert (25)
Jeugdhuis: ’t Jop, Sint-J ob-in-‘t-Goor Aantal jaren bestuurder: 2
ikit
ident
Glenn (2pp5e, E)ppegem De Je Jeugdhuis: 4 bestuurder: n re ja l Aanta
“VORMINGEN GEGEVEN DOOR EEN EXPERT TER ZAKE? LAAT MAAR KOMEN” RUBEN
“IK ZOU HET GEWELDIG VINDEN, ZO’N NIEUW AANBOD SPECIAAL VOOR BESTUURDERS” BERT
“In het verleden volgde ik al verschillende vormingen. Zo nam ik bijvoorbeeld deel aan een vorming over Assist en Verengingsinfo. Twee programma’s die je taak als bestuurder een pak vereenvoudigen, als het gaat over vzw-wetgeving en boekhouding. Ook de regiobijeenkomsten woonde ik bij. Verschillende jeugdhuizen praten er samen over thema’s die er voor hen toe doen. Ik heb daar altijd veel aan gehad. Je krijgt een pak voorbeelden uit de praktijk en wisselt ervaring uit met andere jeugdhuizen. Ik ben ervan overtuigd dat je altijd wel iets kan leren van hoe anderen het doen. Malmejo verhuisde onlangs naar een nieuwe locatie. Ik heb mezelf daarover twee dingen beloofd: alles uit onze nieuwe locatie halen en bijhorend onze werking optimaliseren. Als bestuurder sta ik dus voor heel wat uitdagingen. Ik heb een druk schema, compacte vormingen met een verdiepende inhoud lijken me dus wel wat. Gegeven door een expert ter zake? Laat maar komen.”
“Ik ben best een trouwe vormingsvolger. De hoofdreden waarom ik dat graag doe? Vooral voor de uitwisseling en mijn persoonlijke ontplooiing. Bovendien is het een geweldige groepsvormende activiteit om met het hele jeugdhuis naar een RADAR af te zakken. Vorig jaar volgde ik bij Formaat ook de opleiding ‘navigator’, een vorming speciaal voor mensen met wat verantwoordelijkheid in het jeugdhuis. Toch was die vorming niet helemaal wat ik als bestuurder nodig had. Ik zou het dan ook geweldig vinden, mocht er een nieuw aanbod komen speciaal voor bestuurders. Als dat dan nog samenvalt met een RADAR, zou dat echt super zijn.
“IK BEN VOORAL OP ZOEK NAAR INHOUD” GLENN “Ik ben nog maar één keer naar RADAR geweest. Ik zou graag vaker willen gaan, maar door tijdstekort lukt dat niet. Nochtans bekijk ik telkens met veel goesting het vormingsaanbod. De keer dat ik ging, volgde ik een vorming over hoe om te gaan met je beroepskracht. Als bestuurder is ook dat een deel van mijn taak. Ik vond het erg interessant om tips en uitleg te krijgen van een expert. Een vorming voor bestuurders, daar zoek ik vooral veel inhoud en verdieping. Het is belangrijk dat er ruimte is voor diepgravende vragen. Bijleren, dat doe ik nog iedere dag.”
ij! en nu j
e heb je een leidinggevend Ben je zelf bestuurder of el lev t nex the Ben je toe aan functie in het jeugdhuis? van ’s waar jij als bestuurder ma the r ove g pin en verdie te en ich ger l hee r naa k zoe wakker ligt? Ben je op s? ? Gegeven door expert thematische vormingen een In ? ing ter te tijdsinves En dat met een beperk es? dul mo te kor t me t concep site van Formaat in de gaYes! Hou dan zeker de web te concept bestaande uit kor ten. We werken aan een En an. sta l traa cen verdieping modules waar inhoud en rs. rde tuu bes van at ma dat op … ed tinu con be To www.formaat.be/vorming
17
INSTRUCTEUR
“MIJN DROOM? VORMING KUNNEN GEVEN VANUIT MIJN BUIK”
Lena (23) is kernlid in JOB (Sint-Amanbdsberg). Sinds dit jaar deelt ze haar passie voor jeugdhuizen met andere jeugdhuislovers als begeleider van Formaat. Tekst: Lotte Van de Werf
ij! en nu j
l je om cursus te geven? Dee Heb je net als Lena zin de ien boe e Dri met anderen? wat je kan en weet graag en ent om gem sta nde age uitd opleidingsweekends en het Aan r. ide cursusbegele maken van jou een sterke attest ‘instructeur in het het je g krij rit de van einde Gemeenschap. se am Vla jeugdwerk’ van de alle 27 januari 2012 in Westm • Startweekend*: 25 – um dat te pas nge *Aa . nd) (jeugdverblijf Heibra eke – 26 mei 2013 in Merelb • Vervolgweekend: 24 ). (jeugdverblijf De Tilk l december 2013 in Beerse • Slotweekend: 13 – 15 . os) enb Han rum ent (Provinciaal Vormingsc de ekends loop je verschillen Tussen de opleidingswe stages. www.formaat.be/vorming
18
“Ik studeerde sociaal werk. Na mijn opleiding ging op zoek naar nog extra uitdagingen om me verder te ontplooien als sociaal werker. Ik behaalde mijn attest als animator behaalde, maar het kriebelde om nog een stap verder te gaan. Dus schreef ik me in voor de opleiding instructeur van Formaat. Het is enorm hoeveel ik in een jaar tijd over mezelf heb geleerd. Tijdens de drie opleidingsweekends en de verschillende stages maak je persoonlijk een enorme evolutie door. Ik ben mezelf dan ook een paar keer echt tegengekomen. Dat proces is mooi om te zien, bij jezelf en ook bij de anderen uit de groep. Het feit dat je samen zo’n persoonlijk proces doorloopt, creëert een sterke band tussen de deelnemers. Je zit allemaal in hetzelfde schuitje en bent elkaars steun en toeverlaat. De eerste cursus die ik moest geven, herinner ik me nog heel goed. Ik was zo zenuwachtig vooraf. Echt superspannend, zo’n eerste keer voor een groep. Gelukkig kon mijn medebegeleider me geruststellen. Uiteindelijk werd het een onvergetelijk weekend. Je krijgt als begeleider veel respect van je deelnemers en ze geven je de ruimte om af en toe eens fouten te maken. Wat me tot hiertoe het meest is bijgebleven? Die eerste cursus, omdat het zo spannend en tegelijkertijd zo leuk was. Een van de deelnemers leerde me toen ook de beste openingszin ever “Als ik jou naar een hamburger zou noemen, dan was jij Mac Beauty”. Mijn sterkte als begeleider is dat ik zelf heel enthousiast ben en zo mensen meetrek en motiveer. Ik probeer het ook altijd creatief aan te pakken. Mijn droom is vorming te kunnen geven vanuit mijn buik. Ik zal er vanaf nu in ieder geval iedere RADAR bij zijn om te oefenen.”
GELUIDSTECHNICUS
MAG ER NOG LAWAAI ZIJN IN 2013? Nieuwe geluidsnormen van kracht
Op 1 januari 2013 schoten de nieuwe VLAREM-normen in gang. Met veel lawaai en vuurwerk. In heel wat muziekinrichtingen zijn nog niet alle aspecten van de reglementering in orde. We herhalen kort welke normen van toepassing zijn, waar je op moet letten en hoe je ervoor zorgt dat je (voorlopig) in orde bent.
Wat is er van toepassing vanaf 2013? 1
2
±95% van de jeugdhuizen zullen kiezen voor een melding klasse 3 en vallen hiermee binnen categorie 2 (85 tot 95 dB(A) gemeten volgens LAeq,15min) • De norm kan ook lager zijn dan 95 dB(A) als een gemeente dat kan motiveren. Iedereen dezelfde norm geven, kan in principe niet omdat de akoestische eigenschappen van elke inrichting verschillend zijn. • De jeugdhuizen moeten permanent meten met een meetsysteem klasse 2. Let goed op dat je investeert in het juiste meetsysteem. Waar moet je op letten als je een systeem kiest? - Je hebt een systeem nodig met certificaat klasse 2; - Het systeem moet LAeq,15min kunnen meten (niet enkel LAeq,1min). • Het jeugdhuis kan uitzonderingen op hun specifieke norm krijgen bij het college van burgemeester en schepenen. De andere jeugdhuizen zullen kiezen voor behoud van hun vergunning klasse 2 (sommigen gaan dit aanvragen omdat ze akoestisch goed geïsoleerd zijn). Zij vallen binnen categorie 3 (95 tot 100 dB(A) gemeten volgens eens LAeq,60min). • De norm kan ook lager zijn dan 100 dB(A) als een gemeente dat kan motiveren. • De jeugdhuizen moeten permanent meten en registeren met een meetsysteem klasse 2. De gegevens moeten een maand lang bijgehouden worden. • Bij activiteiten die luider zijn dan 95dB(A) moeten er telkens oordopjes voorhanden zijn. • Jeugdhuizen met een vaste muziekinstallatie moeten een geluidsplan laten opmaken. Formaat organiseert een betaalbare samenaankoop geluidsplannen. Je kan nog instappen tot 15 januari door te mailen naar jos.meers@formaat.be.
Tekst: Jos Meers
Waarom zullen veel jeugdhuizen niet in orde zijn vanaf 1 januari? • Vele steden en gemeenten hebben een melding klasse 3 in 2012 geweigerd, omdat de wet pas ingaat vanaf 1 januari 2013. • Er zijn steden die extra en onredelijke (onbetaalbaar voor jeugdhuizen) voorwaarden koppelen aan een melding klasse 3. Formaat onderhandelt hier nog verder over. • Heel wat jeugdhuizen en gemeenten tekenden in op de samenaankoop voor geluidsmeetsystemen. Die worden wellicht ten vroegste eind februari geleverd. • Een geluidsplan opmaken heeft pas zin als er een vast geluidsmeetsysteem aanwezig is.
Tips voor alle jeugdhuizen • Huur een meetsysteem bij activiteiten met hoge decibelnormen als je problemen verwacht. • Heb je een geluidsbegrenzer? Gebruik die dan voorlopig en stel het in op de norm die voor jou van toepassing is. • Werk vanaf 1 januari met standaardcontracten als er groepen of dj’s optreden. Formaat stelt modellen ter beschikking. www.formaat.be/informatie/themas/geluidsnormen/ • Werk vanaf 1 januari met standaardcontracten als je het lokaal verhuurt aan derden. De norm overschrijden betekent einde activiteit en dat zonder schadevergoeding. • Zorg dat je eigen medewerkers - en vooral de muziekverantwoordelijken - volledig op de hoogte zijn van de nieuwe wetgeving. • Hou begin januari je mailbox goed in het oog. Je krijgt dan immers informatie over de samenaankoop geluidsmeetsystemen.
ij! en nu j
en. rmen komt heel wat kijk • Bij de nieuwe geluidsno gdjeu je r voo ld kke ingewi En dat is soms behoorlijk ens tijd at ma For ft gee ri rua huis. Op zaterdag 23 feb over de geluidsnormen. RADAR 07 een infosessie 07) februari, 19u30 (RADAR WANNEER zaterdag 23 WAAR Sporta, Tongerlo af geluidstechnicus is van • Ook tijdens de opleiding rsno uid voor de nieuwe gel dit jaar extra aandacht luid r ove s alle ing naast men. Je leert in die opleid els kab , len ane ngp me rs, sprekers, versterkers, filte n ibels optimaal kan benutte dec je je hoe ook PA en ur gebruikt. en hoe je de meetapparatu AR WA WANNEER & ot 16 & 17 maart in Aarsch • 16 & 17 februari en (jeugdhuis De Klinker) er14 april in Berchem-Antw • 9 & 10 maart - en 13 & antier) pen (jeugdcentrum Den Egl il in Wevelgem (jeugdapr 21 & 20 en il apr 14 • 13 & huis Ten Goudberge) www.formaat.be/vorming
19
COÖRDINATOR
Tekst: Lotte Van de Werf
Joeri is coördinator van De Bogaard in Geel. Als coördinator van het jeugdhuis staat hij voor heel wat specifieke uitdagingen. Hij moet mensen coachen, het beleid uitstippelen, onderhandelen met partners en leiding nemen. In 2013 lanceert Formaat een training die Joeri en andere coördinatoren van jeugdhuizen en jongerencentra een pak expertise meegeeft over coachen, motiveren en leiding geven. Je bent coördinator van een jeugdhuis, wat houdt dat in? Joeri: “Een coördinator is de manager van het jeugdhuis, zeg maar. Ik hou het financiële en zakelijke overzicht over de werking en stippel het beleid uit. Uiteraard doe ik dat niet alleen. Ik heb nog vier collega’s en er is een vierkoppige raad van bestuur. Als coördinator moet ik ook die mensen coachen.”
Wat zijn de grootste uitdagingen in je job? Joeri: “Persoonlijk vind ik vooral het coachen van mijn personeel een grote uitdaging. Daarnaast is het als coördinator heel belangrijk dat je op de hoogte blijft van wat er beweegt bij jongeren. Dingen die werken in 2004, zijn in 2012 vaak achterhaald. Eigenlijk moet je jezelf constant bijscholen als je je job goed wil uitoefenen.”
Wat verwacht je van de training voor coördinatoren? Joeri: “In de eerste plaats heb ik me ingeschreven omdat ik benieuwd ben hoe anderen bepaalde dingen aanpakken, zoals bijvoorbeeld het personeelsbeleid en strategisch plannen. Af en toe heb ik een klankbord nodig. Ik probeer dat ook voor mezelf te organiseren. Zo heb ik regelmatig contact met een collega uit de Wollewei, het jeugdhuis in Turnhout. We wisselen ervaring uit en adviseren elkaar vanuit onze persoonlijke kwaliteiten.”
De training bestaat uit vier sessies. Naar welke sessie kijk je het meest uit? Joeri: “Ik hoop veel te leren uit de sessie ‘leiding geven’, zodat ik mijn mensen beter kan coachen en aansturen. Ook de laatste sessie over ‘overtuigen en onderhandelen’ spreekt me enorm aan. Bij onderhandelingen, bijvoorbeeld met de stad, leg ik veel te snel mijn troeven op tafel. Ik wil leren hoe dat anders kan en hoe ik de banden met de stad en de partners op een goed manier kan onderhouden.”
De expert De vier sessies worden begeleid door Tijs Vastesaeger van Doenker. Tijs werkte in het verleden als beleidsmaker, juridisch adviseur en docent. Vandaag is hij een freelance beleidsmedewerker die organisaties bijstaat in allerlei plannings-, veranderings- en denkprocessen. Theorie (denker) en praktijk (doener) gaan bij hem hand in hand en bundelt hij in www.doenker.be.
20
“OM JE JOB GOED TE DOEN, MOET JE JE CONSTANT BIJSCHOLEN” JOERI (30) ij! en nu j
rdinator van een jeugdBen je net als Joeri coö ? Ben je op zoek naar huis of jongerencentrum kan motiveren, overtuije hoe r extra expertise ove ? Schrijf je dan vooral in gen, leiden en betrekken ningscyclus bestaat uit trai De voor deze training. een dag. vier sessies van telkens n & persoonlijkheid • Sessie 1: Kernkwaliteite 3 201 ri – donderdag 28 februa en gev g din Lei • Sessie 2: 2013 – donderdag 28 maart vrijwilligers t me n rke • Sessie 3: We 3 201 il apr 25 dag der don – een draagvlak bij van den vin • Sessie 4: Het bestuur en beleid 3 – donderdag 30 mei 201 ekoningenstraat 126, WAAR CC Berchem, Dri 2600 Berchem INFO & INSCHRIJVEN www.formaat.be/vorming
BEROEPSKRACHT
In de jeugdhuizen werken 250 beroepskrachten. Dat wil zeggen dat er ook heel wat werkgevers zijn. Vaak zijn dat vrijwilligers in het jeugdhuis. Ook die vrijwilligers wil Formaat zo goed mogelijk ondersteunen.
Bij Sociare kan je terecht voor gespecialiseerde info over cao’s, tewerkstellingsvormen, arbeidsreglementen … Op www.sociare.be vind je heel wat info en antwoorden op veelgestelde vragen over tewerkstelling binnen het PC 329 (sociaal cultureel werk).
Tekst: Pieter Quaghebeur
Iemand aanwerven
Loopbaan
Op zoek naar de juiste persoon op de juiste plaats? Je kan op onze expertise rekenen bij het aanwerven van je beroepskracht. • Voor je een vacature de wereld in stuurt, helpen we je om samen met de bestuurders het juiste profiel te bepalen. • Tijdens de selectieprocedure kan je bij Formaat terecht voor informatie en coaching. Uiteraard beslist het bestuur zelf over de uiteindelijke kandidaat.
Ook na de aanwerving kan je bij Formaat terecht voor advies bij verdere stappen in de loopbaan.
Uitwisseling met cafégehalte Vier keer per jaar organiseert Formaat een uitwisselingsmoment voor beroepskrachten in elke provincie. Tijdens zo’n PUB delen verschillende professionals uit de sector hun ervaringen en leren bij van elkaar. Jan, ondersteuner van de jeugdhuizen in West-Vlaanderen, begeleidt de PUB in zijn provincie. Volgens hem is af en toe over de muur kijken heel inspirerend. Tekst: Pim Maeckelberghe
Waarvoor staat PUB? Jan: “PUB staat voor ‘Provinciale Uitwisseling voor Beroepskrachten’. Pub verwijst daarnaast ook naar een Brits café. Het is dus een gezellig uitwisselingsmoment met cafégehalte.”
Wat onderscheidt zo’n uitwisselingsmoment van een klassieke vorming? Jan: “Een PUB draait volledig rond de beroepskrachten zelf. De kennis die ze bezitten, hun
Lidmaatschap Sociare Jeugdhuizen die personeel tewerkstellen en lid zijn van Formaat, zijn via een collectief lidmaatschap ook automatisch lid van Sociare, de socioculturele werkgeversfederatie. Formaat behartigt via Sociare actief de belangen van de jeugdhuizen met tewerkstelling.
sterktes, de problemen die ze ervaren en projecten waar ze mee bezig zijn. Het is opgebouwd als intervisie. Dat is een georganiseerd gesprek tussen mensen die werkzaam of in opleiding zijn in hetzelfde vakgebied. Het doel van zo’n intervisie is je eigen situatie anders leren bekijken door te luisteren naar de ideeën van anderen.”
Hoe verloopt dat praktisch? Jan: “Een week voor de eerste sessie sturen de deelnemers verschillende cases naar me door. Het kan gaan om een probleem of een project
“WAT IN DE PUB GEZEGD WORDT, BLIJFT IN DE PUB”
Om toegang te krijgen tot de website, moet je jeugdhuis een persoonlijk paswoord aanvragen bij Formaat. info@formaat.be
Aanbod voor werkgevers Vanaf 2013 start Formaat met een specifiek aanbod voor werkgevers in jeugdhuizen. Hou de website van Formaat in het oog voor meer informatie of neem contact op met de ondersteuner in je provincie. www.formaat.be/vorming
waar de beroepskracht mee bezig is. Die cases bespreken we dan tijdens de sessie. De focus ligt daarbij op hoe zijzelf de dingen aanpakken.”
Welke onderwerpen komen er aan bod tijdens zo’n sessie? Jan: “Bijvoorbeeld infrastructuur. Bepaalde jeugdhuizen in de groep zijn net aan het verhuizen of hebben verbouwingen achter de rug. Daarover kunnen ze van elkaar veel bijleren. Ook vragen over de relatie werkgever/werknemer of nieuwe vrijwilligers werven komen aan bod. En er worden heel wat praktische tips uitgewisseld, bijvoorbeeld over met welk systeem de verschillende deelnemers muziek afspelen in het jeugdhuis.”
Hoe ervaren de deelnemers zo’n PUB? Jan: “Uit de evaluatie blijkt dat ze een PUB als een zinvolle dag beschouwen. Via de PUB kunnen ze makkelijker en beter reflecteren over hun eigen jeugdhuis. De gesprekken en cases dagen hen uit om met een andere blik naar hun werking te kijken. We zitten ook iedere sessie met dezelfde groep mensen samen. Dat geeft een soort vertrouwen. We creëren een veilige context; wat in de PUB gezegd wordt, blijft in de PUB.”
21
BEROEPSKRACHT
In jeugdhuizen en jongerencentra zijn naast heel wat vrijwilligers ongeveer 250 mensen professioneel aan de slag. Een keer per jaar organiseert Formaat speciaal voor hen een boeiende ontmoetingsdag.
250 beroepskrachten Beroepskrachten hebben heel diverse functies. Er zijn coördinatoren, jongerenwerkers, projectmedewerkers, manusjes-van-alles, klusjesmannen en -vrouwen, administratieve en logistieke medewerkers. Ze werken voor het jeugdhuis via de gemeente, rechtstreeks via het jeugdhuis of een beetje van beide.
Ontmoeting, innovatie en verdieping De Dag van de Beroepskracht is de hoogdag voor iedereen die aan de slag is in de sector. De dag biedt een boeiende mix van ontmoeting, innovatie en verdieping. Deskundige begeleiders van verschillende organisaties delen hun expertise met de professionals uit de sector. Uiteraard is er ook ruimte om onderling expertise uit te wisselen, want iedere beroepskracht is een ervaringsdeskundige.
Jongerencultuur Deze vierde editie van de Dag van de Beroepskracht start met een keynote van jongerenexpert Pedro De Bruyckere. De Bruyckere is pedagoog en (jongeren)onderzoeker aan de Arteveldehogeschool. Hij is de auteur van o.a. ‘De jeugd is tegenwoordig’, een boeiend boek waarin de jongere van nu wordt beschreven zoals hij is en niet zoals we denken (of hopen, of vrezen). Om jongeren aan te trekken, moeten we ze begrijpen, toch?
22
Het jeugdhuis en … Een jeugdhuis staat niet op zichzelf. Het is zichtbaar gelegen in een wijk, buurt, dorp of stad. En in die wijk, die buurt, dat dorp of die stad zijn er ook heel wat potentiële partners, op vlak van sport en cultuur bijvoorbeeld. In het kader daarvan organiseert Formaat op de Dag van de Beroepskracht vier workshops: • De buurt en het jeugdhuis, met de nadruk op buren en ontmoeting. • Sport en het jeugdhuis, waarin de deelnemers kennismaken met lokale sportpartners en nadenken over mogelijke projecten waarin vooral het participatieaspect van sport centraal staat. • Cultuur en het jeugdhuis. Tijdens die workshop verkennen we het culturele veld en mogelijke cultuurpartners. • De stad en het jeugdhuis, waar we dieper ingaan op de specifieke uitdagingen en noden van een jeugdhuis in de stad.
“DESKUNDIGE BEGELEIDERS VAN VERSCHILLENDE ORGANISATIES DELEN HUN EXPERTISE MET DE PROFESSIONALS UIT DE SECTOR” Digitaal en interactief De digitale en sociale media: er is geen ontkomen aan. Ook niet als beroepskracht van een jeugdhuis. Maar de weg vinden in het kluwen van communicatiemogelijkheden is niet altijd evident. Welk kanaal gebruik je waarvoor? Wat wordt er over je jeugdhuis gezegd online? Hoe manage je al die online conversaties? Heeft e-
mailen nog zin? En hoe kan je de sociale media inzetten niet alleen om te communiceren, maar ook om interactie te creëren tussen jou en je vrijwilligers, en je vrijwilligers onderling. Op de Dag van de Beroepskracht geven we twee interactieve lezingen over dat thema. Een die je wegwijs maakt in online monitoring, doelgroepenwerking en conversation management. En een waar de nadruk ligt op het (ver)binden van je vrijwilligers via sociale media.
Get organised Je goed organiseren, dat is een hele uitdaging. Je tijd is beperkt en je taak vaak heel uitgebreid. Tijdens de workshop ‘timemanagement’ leer je prioriteiten stellen en krijg je een heleboel handige tips om je tijd beter te managen. Ook je financiën moeten geregeld worden. We loodsen je tijdens de workshop ‘Financiën op orde?’ langs de basics van enkelvoudig boekhouden aan de hand van Assist, een eenvoudig online boekhoudprogramma. Uiteraard moet je als beroepskracht ook heel vaak vergaderen, evalueren en motiveren. Tijdens de workshop ‘Prikkelende werkvormen’ krijg je een pak technieken mee die je helpen om dat op een toffe en bevattelijke manier te doen.
Van plan tot resultaat In een jeugdhuis zitten heel wat jongeren met wilde ideeën en veel goesting om die om te zetten in een succesvolle activiteit. Hoe kan je jongeren begeleiden en coachen om ervoor te zorgen dat die goede ideeën meer kunnen worden dan slechts een idee? Wat heb je nodig om een plan succesvol om te zetten naar een resultaat? Hoe ontwikkel en stimuleer je ondernemerschap? Hoe kan je op een snelle manier de juiste vragen stellen om tot gepaste antwoorden te komen? Hoe evalueer je een pro-
ject? Tijdens de sessie ‘Van plan tot resultaat en terug’ leer je hoe je jongeren zo goed mogelijk kan begeleiden om hun idee uit te werken en te evalueren.
Ambtenaar en jeugdwerker Heel wat jeugdwerkers in jeugdhuizen zijn in dienst van de gemeente. Omgaan met die verschillende rollen (die van ambtenaar en die van jeugdwerker) is niet altijd gemakkelijk. Hoe ga je om met diverse verwachtingen: de behoeften van zowel de jongeren als van het stadsbestuur, de gemeente, de schepen van Jeugd en je diensthoofd? Waar liggen de grenzen en wat zegt de deontologie? Tijdens de sessie ‘Ambtenaar en jeugdwerker’ tasten we samen de grenzen af van die verschillende rollen.
Extra: gluren bij de buren
Voor logistieke en administratieve medewerkers Op de Dag van de Beroepskracht willen we zoveel mogelijk mensen uit de sector een fijne en interessante dag op maat aanbieden. We werkten dit jaar een extra programma uit voor de administratieve en logistieke medewerkers van jeugdhuizen. Volgens het concept ‘gluren bij de buren’ bezoeken zij samen twee jeugdhuiswerkingen in de omgeving van Beveren. In elk jeugdhuis geeft een professionele medewerker of vrijwilliger hen een inspirerende rondleiding.
ij! en nu j
jeugdhuis of Ben je beroepskracht in een dat jij erbij dan jongerencentrum? Zorg de Dag van tie edi rde vie bent tijdens de t. ach skr oep Ber de van t Dag van de Beroepskrach 24 januari 2013 WANNEER? donderdag Gravenplein 2, WAAR? CC Ter Vesten, 9120 Beveren anderen) PRIJS 30/50 euro (leden/ INFO & INSCHRIJVEN www.formaat.be/vorming
Matthias (22) is beroepskracht bij jeugdhuis Terlinden (Aalst). Speciaal voor hem en alle andere beginnende beroepskrachten organiseert Formaat de modules. Alles wat komt kijken bij een functie als beroepskracht in het jeugdhuis komt er aan bod. Tekst: Sofie Mercier
“Ik ben ingeschreven voor alle modules. Heel wat facetten van mijn job komen er aan bod en we bespreken er dingen die bruikbaar zijn in de praktijk. Ik wil dus niets missen. Ik ben parttime aan de slag bij Terlinden. Mijn taak? Zorgen dat jongeren weten wat er mogelijk is in het jeugdhuis.” “In mijn job sta ik er vaak alleen voor. Het is dus boeiend om de stem van andere jeugdhuizen te horen tijdens de opleiding. Hebben zij dezelfde problemen en hoe pakken ze die aan? Ik kreeg bijvoorbeeld heel wat tips over hoe anderen hun vrijwilligers vergoeden en bedanken. Vanaf januari starten wij dan ook met zo’n vergoedingssysteem. Wie zich inzet, zal gratis drankbonnetjes krijgen.” “Formaat heeft een grote verantwoordelijkheid tegenover beroepskrachten. De organisatie beschikt over de kennis en expertise om deze modules te organiseren. Doordat Formaat input krijgt vanuit verschillende hoeken, heeft de federatie een goed overzicht over wat er leeft in jeugdhuizen. Zo kan ze goed inspelen op onze vragen en noden.”
“IN MIJN JOB STA IK ER VAAK ALLEEN VOOR. HET IS BOEIEND OM DE STEM VAN ANDERE JEUGDHUIZEN TE HOREN.”
ij! en nu j
gemist? Er zijn nog enk De eerste twee modules 4. en plaatsen voor module 3
ele
ntwikkeling Module 3: Organisatieo ri 2013 rua feb 21 WANNEER? 19aal vormingscentrum) nci ovi (Pr alle stm Oo ? WAAR eken en werkvormen Module 4: Tools, techni 3 201 il apr WANNEER? 23-25 trum Destelheide) cen ngs rmi (Vo orp WAAR? Dw INFO & INSCHRIJVEN /modules/ www.formaat.be/vorming
23
JANUARI
FEBRUARI
24/01/2013
16-17/02/2013 Geluidstechnicus, Aarschot – deel 1/2
Dag van de beroepskracht
Voor beroepskrachten
Voor vrijwilligers & beroepskrachten
25-27/01/2013 Opleiding instructeur (begeleider bij Formaat) – deel 1/3
Voor vrijwilligers
Voor beroepskrachten
Voor vrijwilligers
Voor beroepskrachten
19-21/02/2013 Module 3: organisatieontwikkeling 22-24/02/2013 RADAR 07 28/02/2013
MAART
Training voor coördinatoren – deel 1/4
Voor vrijwilligers
APRIL
Voor vrijwilligers
13-14/04/2013 Geluidstechnicus, Berchem – deel 2/2
Voor beroepskrachten
9-10/03/2013 Geluidstechnicus, Berchem – deel 1/2 16-17/03/2013 Geluidstechnicus, Aarschot – deel 2/2 28/03/2013
Training voor coördinatoren – deel 2/4
Voor vrijwilligers
Voor vrijwilligers
Voor vrijwilligers
RADAR 08
Voor beroepskrachten
Lichttechnicus – deel 1/3
Voor beroepskrachten
20-21/04/2013 Geluidstechnicus, Wevelgem – deel 2/2
MEI 3-5/05/2013
23-25/04/2013 Module 4: tools, technieken en werkvormen 25/04/2013
Voor vrijwilligers
Voor vrijwilligers
Voor vrijwilligers & beroepskrachten
Voor vrijwilligers
Voor vrijwilligers
Voor beroepskrachten
23/05/2013
13-14/04/2013 Geluidstechnicus, Wevelgem – deel 1/2
Training voor coördinatoren – deel 3/4
24-26/05 2013 Opleiding instructeur (begeleider bij Formaat) – deel 2/3 25/05/2013 26/05/2013 30/05/2013
Lichttechnicus – deel 2/3 Lichttechnicus – deel 3/3
Training voor coördinatoren – deel 4/4
Met de steun van de Vlaamse Gemeenschap
Gedrukt op gerecycleerd papier
V.U.: Tom Willox, Moerheide 9, 9220 Hamme
Pamela (16) is een van de trekkers van Partage en Couleurs, een jongerenwerking in Asse die vooral jongeren met Afrikaanse roots bereikt. Ze organiseert er activiteiten, geeft dansles en droomt ervan dat de werking in 2013 nog meer zal groeien. En dat doet ze allemaal met heel veel goesting. Tekst: Zakayo Wandoloh
“Ik ben van nature heel sociaal en vind het leuk om dingen te organiseren. Bovendien hou ik wel van wat uitdaging en avontuur. En dat vind ik absoluut bij Partage en Couleurs. Samen met de andere vrijwilligers organiseer ik activiteiten en feestjes. Vorig jaar gaf ik ook dansles. Hopelijk kan ik dat dit jaar opnieuw doen. Uiteraard steek ik heel wat tijd in Partage en Couleurs. Toch lukt het me om dat te combineren met school en andere activiteiten. Als iets de moeite is, maak je er gewoon tijd voor. De voldoening die ik haal uit mijn engagement is onbetaalbaar. Ik zit op internaat en kijk er altijd enorm naar uit om bij te praten met de vrijwilligers van de jongerenwerking. Partage en Couleurs bereikt momenteel vooral jongeren met Afrikaanse roots. Dat
komt omdat de organisatie gegroeid is uit een Afrikaanse werking voor volwassenen. We doen wel inspanningen om meer jongeren van andere gemeenschappen te bereiken. Beetje bij beetje lukt dat. We zien dat zeker als een van onze doelstellingen. Vorig jaar organiseerden we bijvoorbeeld het project Mix-Up om de multiculturaliteit in Asse in de kijker te zetten. Waar Partage en Couleur voor staat? We willen jongeren en kinderen een leuk en laagdrempelig aanbod bieden. Uiteraard werken ze zelf ook mee aan activiteiten. Zo ontstaat er mede-eigenaarschap. De danslessen en internationale uitwisselingen zijn ongetwijfeld de populairste activiteiten. Daarnaast organiseren we computerlessen voor jongeren die thuis geen computer hebben. We helpen hen ook om bijvoorbeeld vakantiewerk te vinden. De volwassenen staan steeds paraat om jongeren die thuis problemen hebben te begeleiden. En uiteraard organiseren we gewoon heel wat uitstappen en feestjes. In 2013 krijgen we eindelijk een lokaal van de gemeente. Daar willen we echt een gezellige ontmoetingsplek van maken. Hopelijk bereiken we dan nog meer kinderen en jongeren. Uit verschillende gemeenschappen, want iedereen is hier welkom.”
“ALS IETS DE MOEITE IS, MAAK JE ER GEWOON TIJD VOOR. DE VOLDOENING DIE IK HAAL UIT MIJN ENGAGEMENT IS ONBETAALBAAR.”
25
HOTSPOT 3
De Bierpompe in Wervik, op 20 kilometer van Kortrijk, bestaat al dertien jaar. Doorheen die dertien jaar verzamelde het jeugdhuis heel wat objecten met een verhaal. Een nonkel op een fles, een slang in een fles, een kleine vrachtwagen en een grote Smurfin. Al deze opvallende accenten maken van De Bierpompe een knusse hotspot. Het leuke aan zo’n interieur dat bestaat uit toevalligheden en verzamelobjecten? Iedere dag komen er spullen en verhalen bij. Tekst: Pim Maeckelberghe – Foto’s: Stijn Ide
De Pompier Het gebouw waarin het jeugdhuis gevestigd is, staat er al meer dan zeventig jaar. De rode draad dooreen al die jaren is dat het altijd een ontmoetingsplaats was. In de beginjaren vond ‘Café De Pompier’ hier onderdak. Boven de toog hangt nog steeds het oude uithangbord. Nadien passeerden er verschillende jeugdverenigingen de revue. Ook zij lieten sporen van hun aanwezigheid na in het gebouw, zoals de muurschildering.
Nonkel Ivan Ieder jaar trekt de bende van het jeugdhuis naar het metalfestival Graspop. Tijdens een van de edities mocht ook nonkel Ivan mee. De selfmade nonkel deed toen dienst als mascotte van het jeugdhuis. Als bij wonder overleefde de oude nonkel het festival en rust nu als eerbetoon op de hals van een fles.
26
British Petroleum
Grote Smurfin
Boven de deur achter de toog pronkt een vrachtwagen met het logo van BP. Ook in de zaal komt het logo terug op oude olievaten die dienst doen als tafeltjes. Een oliesponsor? Gelukkig niet. De afkorting van het jeugdhuis is dezelfde als die van de Britse oliemaatschappij. Een leuke toevalligheid die het jeugdhuis zonder twijfel een persoonlijke toets geeft.
Nog steeds heeft het jeugdhuis heel wat links met de lokale jeugdverenigingen. De huidige vrijwilligersploeg bestaat vooral uit (ex)-Chiromensen en jaarlijks neemt het jeugdhuis deel aan de vlottentocht van de KSA. De ‘grote Smurfin’ die ze daarvoor maakten, bracht hen dit jaar naar de ‘grote overwinning’. Waarschijnlijk omdat ze zo vrolijk met haar armen kan zwaaien of misschien zit haar welgevormde cup er voor iets tussen? In ieder geval maakte Smurfin het jeugdhuis 100 euro rijker. Go girl!
Slang op sterk water En als klap op de vuurpijl bezit De Bierpompe een slang op sterk water. Vijf jaar geleden merkten enkele vrijwilligers een slang op in de tuin. Het beestje was blijkbaar 25 euro waard. Iedere euro telt in een jeugdhuis, dus trokken enkele moedige vrijwilligers de tuin in om het glibberige dier te vangen. Jammer genoeg slaagden ze er niet in het kronkelbeest levend te grijpen. De slang belandde daarom in een goedkope fles rum. Een ideale manier om iets te bewaren, zo blijkt.
Megatars en de Bustelstokken De Bierpompers zijn duidelijk liefhebbers van (harde) muziek. Regelmatig organiseert het jeugdhuis optredens en die zijn een bron van leuke tradities. Zoals die van het ‘bustelstokken’. Na een optreden begonnen wat mensen spontaan op borstels, kinderspeeltjes, tonnen en andere improvisatie-instrumenten te spelen. Ondertussen heeft het jeugdhuis zijn eigen ‘bustelband’: Megatars en de Bustelstokken. En alsof dat niet gek genoeg is, bezit het jeugdhuis ook een crowd-surfboot van waaruit mensen plafondwandelen. Ze worden in de boot omhoog geheven en proberen dan zoveel mogelijk voetsporen op het plafond achter te laten. Benieuwd naar ‘Megatars en de Bustelstokken’? www.facebook.com/ megatars.endebustelstokken
27
Begin december 2012 kwamen Jeff en Jo, twee medewerkers van de South African Association of Youth Clubs (SAAYC) op bezoek bij Formaat. Doel van het bezoek? Elkaar leren kennen, uitwisselen over jeugdhuiswerk in Vlaanderen en Zuid-Afrika en een mogelijk partnerschap bespreken. Tekst & foto’s: Gerd Vanmeenen
28
Uiteraard bezoeken Jeff en Jo ook een jeugdhuis. Ze trekken naar T-klub in Lokeren. Pieter-Jan, coördinator van het jeugdhuis, geeft hen een rondleiding.
Samen dansen en rhymen
Ondersteuning van engagement
Op bezoek bij T-klub
4 december. We ontvangen onze Zuid-Afrikaanse collega’s in Berchem. De temperatuur is hier net boven het vriespunt. Dat is zo’n vijfentwintig graden minder dan waar Jeff en Jo vandaan komen. We proberen dat te compenseren met een warm onthaal. Er wordt uitgebreid informatie uitgewisseld. Een Zuid-Afrikaans jeugdhuis, hoe ziet dat er eigenlijk uit? Jo en Jeff vertellen dat zij en onderscheid maken tussen jeugdclubs en jeugdcentra. Jeugdclubs zijn initiatieven van groepjes vrienden, zonder formele structuur (vzw). Een aantal jongeren die samen dansen op een pleintje, afspreken om wekelijks te sporten of samen rhymen en hiphoppen. ZuidAfrikaanse Jeugdcentra zijn vzw’s, die voor en na school activiteiten organiseren voor jongeren. Een kleine ploeg professionele jeugdwerkers geeft samen met vrijwilligers ruimte aan jongeren om te sporten en activiteiten te organiseren.
Net als Formaat ondersteunt de Zuid-Afrikaanse federatie zo’n drie- à vijfhonderd werkingen, zowel jeugdclubs als jeugdcentra. En net als de Vlaamse federatie bestaat hun missie erin de verschillende werkingen te ondersteunen bij het engagement dat ze opnemen en de initiatieven die ze organiseren. Daarnaast baat de South African Association of Youth Clubs vier jeugdcentra uit in verschillende Zuid-Afrikaanse provincies. De jeugdwerkers die er actief zijn, zijn door SAAYC tewerkgesteld. We wisselen uit over hoe beide organisaties werken en zich organiseren. De conclusie? Ondanks onze verschillende context, zijn er veel gemeenschappelijkheden. We kunnen dus heel wat van elkaar leren.
Uiteraard bezoeken Jeff en Jo ook een jeugdhuis. We trekken samen met hen naar T-klub in Lokeren. Pieter-Jan, coördinator van het jeugdhuis, geeft ons een rondleiding. Enthousiast vertelt hij hoe jongeren zich hier engageren om verantwoordelijkheid op te nemen. De Zuid-Afrikanen zijn onder de indruk. Bij hen ligt het veel moeilijker om jongeren verantwoordelijke taken en functies te laten opnemen.
“ONDANKS ONZE VERSCHILLENDE CONTEXT, ZIJN ER VEEL GEMEENSCHAPPELIJKHEDEN”
Zuid-Afrikaanse jeugdwerkers op bezoek in 2013 In de toekomst zal Formaat nog verder samenwerken met SAAYC. In maart 2013 komen zeven vrijwilligers van Zuid-Afrikaanse jeugdclubs opnieuw op bezoek. Een week lang zullen ze stage lopen in een aantal Vlaamse jeugdhuizen. Om inspiratie op te doen en die te vertalen naar hun eigen context en vrijwilligerswerk in Zuid-Afrika. To be continued …
Iedere maand stelt een jeugdhuis drie vragen aan een ander jeugdhuis. Sfinx (Halen) geeft de aftrap en schiet drie vragen helemaal naar jeugdhuis Den Couter in Poperinge.
SFINX: HOE ZIJN JULLIE VRIJWILLIGERS GEORGANISEERD?
#DURFTEVRAGEN
SFINX: HOE BRENG JE JONGE TALENTVOLLE DJ'S NAAR HET JEUGDHUIS?
DEN COUTER: Een ‘Jongerenraad’ met ongeveer vijftien leden DEN COUTER: “Iedereen is vrij om in ons jeugdhuis een plaatstaat in voor de dagelijkse werking van het jeugdhuis. Dit zijn de mensen die bijvoorbeeld de activiteiten en gebeurtenissen evalueren (was er genoeg volk, is er winst gemaakt …). Bovendien is dit de vaste crew die het jeugdhuis openhoudt. Daarnaast zijn er verschillende werkgroepen. Zo heb je werkgroep ‘Optredens’ die het leeuwendeel van de activiteiten op zich neemt zoals themafeestjes, optredens, spelavonden ... De groep ‘Summerset’ staat in voor het Summerset Festival en dan is er nog de werkgroep ‘Sport & Spel’, die jaarlijks het voetbaltoernooi Coutercup organiseert. Ook losse vrijwilligers die altijd paraat staan om te helpen zitten in een werkgroep. Zij zijn onze ‘Freelancers’ zoals we dat noemen. En uiteraard is er de ‘Raad van Bestuur’ die de grote beslissingen evalueert en ons op het goed pad houdt.”
SFINX: HOE BELOONT DEN COUTER ZIJN VRIJWILLIGERS? DEN COUTER:
“Bij het begin van ieder werkjaar organiseren we een barbecue. Alle werkgroepen, de jongerenraad en de raad van bestuur zijn daarop uitgenodigd. Zo leert iedereen die bezig is met het jeugdhuis elkaar kennen. Daarnaast belonen we de vrijwilligers uit de verschillende groepen voor hun inzet. De Jongerenraad gaat bijvoorbeeld jaarlijks op weekend. De werkgroepen krijgen budget om een feest uit te werken en mensen die tappen krijgen een gratis drankje. Als er een ouder komt helpen of iemand die wat verder van het jeugdhuis staat, zoeken we een aangepast cadeau.”
je te draaien. Op vrijdag na school geven we een platform aan de jongste dj's om te tonen wat ze kunnen. Afhankelijk van de activiteiten die we organiseren kan er ook in het weekend ruimte zijn voor jong talent. Bovendien organiseren we jaarlijks een dj-contest (Summerset). Daar krijgt nieuw talent de kans om zich te bewijzen. Nog leuk om weten: er zijn heel wat dj’s begonnen in het jeugdhuis die ondertussen op grote evenementen spelen, maar ze komen met plezier nog eens draaien in het jeugdhuis.
Benieuwd wat Den Couter volgende maand durft te vragen en aan wie? Lees dan zeker de volgende editie van Formaat Magazine.
jij! om live en nu form heeft t aat een plat
da Form dhuizen? En Wist je dat n andere jeug aa het n t le ui el rs st voorzitte vragen te ggevenden en we in id n le re se or ni vo ga speciaal er per jaar or ke er vi t n to rie msten ka je jeugdhuis? D s die bijeenko en jd il Ti ’. m ko en stellen. W ‘voorzitters. en elkaar vrag n le uw se jo is in tw ui st m ervaringen ende bijeenko neer de volg act op met de nt co n je weten wan da m tsvindt? Nee provincie plaa e of stad. uit je provinci er un te rs de on uning t.be/onderste www.formaa
29
HARRY’S HELPDESK
WAT ZIJN JE VOORDELEN ALS LID VAN FORMAAT? 1. Ondersteuning, je grootste voordeel
We ondersteunen, informeren en staan voor je klaar. Ook vertegenwoordigen we de jeugdhuizen op verschillende niveaus en kloppen op tafel waar nodig. Als lid van Formaat is dat je grootste voordeel.
2. Boeiende samenwerkingen
MUZIEK IN JE JEUGDHUIS Formaat sloot in 2011 exclusief voor zijn leden een overeenkomst af met XmusiX, een leverancier van muzieksoftware.
Wat is het aanbod?
• Je betaalt een eenmalige softwarelicentie van 266,20 euro en deze kan je 100% terugverdienen (normaal tarief: 750,20 euro). • Je betaalt per kwartaal 3 x 42,29 euro (normaal tarief: 3 x 84,64 euro). • Je hebt via het internet een database ter beschikking van meer dan 75.000 nummers. • Er blijven continu 2.000 nummers op je harddisk opgeslagen zodat je ook zonder internet kan spelen.
Maakte jij gebruik van Tunify?
Heel wat jeugdhuizen maakten tot voor kort gebruik van Tunify, maar die muziekleverancier werd onlangs failliet verklaard. Wil je overstappen? Now is the time!
Meer weten?
Neem contact op via info@xmusix.be of bel naar 089/36.31.81.
30
We gaan voortdurend op zoek naar boeiende samenwerkingen en acties die zorgen dat jij kan bouwen aan nog straffer jeugdhuiswerk. De voordelen die we momenteel bieden zijn: • vereniginginfo.be + basisversie online boekhoudprogramma Assist. Je vzw beheren en je boekhouding doen worden een fluitje van een cent. • Assist Plus Naast de basisversie van Assist, die opgenomen is in het lidmaatschap, kan je voor slechts 12 euro per maand (144 euro per jaar) genieten van een upgrade. Met Assist Plus kan je de volledige werking van je vereniging online beheren. • Korting op het inschrijvingsgeld bij al onze activiteiten • Een gratis abonnement op Formaat Magazine voor 10 leden van je jeugdhuis • De mogelijkheid om gebruik te maken van het speciale jeugdhuistarief van SABAM • De mogelijkheid om in te tekenen op een gunstige verzekeringspolis bij IC op maat van de jeugdhuissector. • De mogelijkheid om heel voordelig een licentie te nemen bij XmusiX, een leverancier van gebruiksvriendelijke digitale muziek. • Jeugdhuizen die personeel tewerkstellen zijn via een collectief lidmaatschap ook automatisch lid van Sociare, de socioculturele werkgeversfederatie.
Hernieuw je lidmaatschap
Zorg ervoor dat jouw jeugdhuis kan blijven genieten van de voordelen en hernieuw je lidmaatschap. Een jaar lidmaatschap bij Formaat kost 180,5 euro.
“HET VOORDEEL VAN EEN JONGE PLOEG? WE KUNNEN EEN NETWERK VAN LEEFTIJDSGENOTEN AANSPREKEN” ELLA (18)
Ella (18) is hoofdverantwoordelijke van jeugdhuis Sorm in Deurne. Ze is de oudste van een bende jong geweld dat het jeugdhuis runt. Tekst : Lotte Lambin
“Mijn papa was vroeger actief in het jeugdhuis. Via de hoofdverantwoordelijke van de overkoepelende vzw kreeg hij de vraag of zijn kinderen, ikzelf en mijn broer Stan (16), het jeugdhuis wilden overnemen. De oude garde stopte ermee en dus zochten ze nieuw bloed. Dat zag ik 100% zitten. Ik trommelde wat vrienden op en in mei dit jaar kregen we de sleutel. We runden het jeugdhuis eerst nog een periode samen met de oude garde. Zij staan trouwens nog altijd paraat om ons te helpen als we vragen hebben. En zij volgen de administratie voorlopig nog op. Twee van de nieuwe leden worden klaargestoomd om ook dat zo snel mogelijk over te nemen. Onze kern en raad van bestuur bestaan uit dertien mensen. Die zijn alle-
maal tussen zestien en achttien jaar oud. Ik ben dus één van de oudsten van de ploeg. Er is ook nog een poule van vijftien mensen die de bar af en toe doen of helpen bij feestjes. Het voordeel van een jonge ploeg? We kunnen een netwerk van leeftijdsgenoten aanspreken, dat is enorm handig. De mensen die bij ons komen zijn vrienden van vrienden. Die nemen op hun beurt weer nieuwe mensen mee. Het resultaat is dat het hier meestal lekker vol zit. We maakten van Sorm op korte tijd echt ons eigen kot. We hebben alles opnieuw geschilderd en we programmeren nieuwe en andere feestjes dan vroeger. De grote uitdagingen voor de toekomst? Intern moeten we nog beter leren samenwerken. Een groep vrienden aan het stuur is leuk, maar geeft ook snel strubbelingen. Nog een uitdaging is het te vriend houden van de buren. We doen daar zeker al inspanningen voor. De buren weten wie we zijn en kunnen ons bellen bij problemen. Een laatste grote uitdaging is de administratie. Eens we die zelf onder controle hebben, zijn we echt vertrokken.”
31
In Vlaanderen vierden we vorig jaar 50 jaar jeugdhuizen. Niet alleen hier bij ons grijpen jongeren al jarenlang de kans om zich een eigen plek toe te eigenen. Mathias (22) studeert pedagogische wetenschappen. Als stageopdracht voor Formaat trok hij over de taal- en landsgrenzen heen en ging op zoek naar het profiel van jeugdhuizen buiten Vlaanderen. Tekst & foto’s: Mathias Sourbron
Unterstad
Eupen, Duitstalig België, Jugendhaus In Unterstad ontstond doorheen de jaren een mooie traditie van multicultureel en vrijwillig jeugdwerk.
Jongereninitiatieven Ik bezoek Unterstad, een ‘Jugendhaus’ in Eupen. Enkele jongeren knapten er een oud gebouw op en maakten er hun tweede thuis van. Letterlijk een ‘jeugd-huis’ dus. Net als bij ons zijn het hier de jonge mensen zelf die initiatief nemen en de boel laten draaien. Iedereen vanaf zestien jaar kan verantwoordelijkheid opnemen in dit Jugendhaus. Er is een ontmoetingsruimte en een ontspanningsruimte met een computer, een pooltafel en een dartboard.
tingsuur is heel strikt. Als de jongeren zich niet aan de regels houden, is er kans dat het jeugdhuis moet sluiten. Maar dat is zeker niet het grootste verschil met de jeugdhuizen die jij en ik kennen. In dit jeugdhuis is er geen toog. Dat is een heel bewuste keuze. Zonder toog voelen ook jonge tieners en mensen met een andere culturele achtergrond zich welkom in het jeugdhuis. Unterstad slaagt er dan ook in om vrijiwlligers van diverse culturele achtergronden samen te brengen en kennis te laten maken met elkaars cultuur. Ze koken bijvoorbeeld samen en proeven zo letterlijk van elkaars roots.
chil: Grootste vers og geen to kenis: Grootste gelij e mensen ng jo or voor en do
Geen toog Op weekdagen sluit het jeugdhuis om tien uur ’s avonds. In het weekend is dat elf uur. Dat slui-
Der Club des jeunes Cotern Luxemburg, Luxemburg, Jugendhaus Der Club des jeunes Cotern draait net als de andere jeugdhuizen in Luxemburg volledig op vrijwilligers. Zonder ondersteuning van professionals en subsidies. Ook de koepelorganisatie is een vrijwilligersgroep.
32
Kleinschalig Ook dit jeugdhuis bestaat uit een ruimte met ontspanningsmogelijkheden. En ook hier is er geen toog. Die toog is hier niet zo zeer een bewuste keuze. Het heeft meer te maken met de kleinschaligheid van de werking. Enkele bakken bier zijn een geïmproviseerd alternatief. Voor dertig à veertig jongeren is dit een plek waar ze regelmatig komen.
Pop-up Omdat er geen ondersteuning is vanuit de lokale overheden, zijn er ook heel wat jongeren die geen vaste plek hebben. Ze lossen dat creatief op door pop-up jeugdhuizen op te richten. Jonge mensen palmen dan tijdelijk een ruimte in waar ze samen gezelschapsspellen spelen. Dat kan dan ook best zonder consumpties.
Samenwerken De koepelorganisatie zet regelmatig netwerken samenwerkingsmomenten op. Zo vinden er elke zomer de ‘Dachverband Spielergames’ plaats. Dat is een wedstrijd waarin teams van de verschillende jeugdhuizen het tegen elkaar opnemen. En het jeugdhuis zoekt zelf naar samenwerkingen met de plaatselijke gemeenschap. Zo organiseert het jeugdhuis jaarlijks het afscheid van de winter. Dit is een soort van kerstboomverbranding waarbij een groot kruis wordt verbrand.
men, ligt in een van de moeilijkste wijken van Limburgs Nederland.
Van straat
Jongeren die een kader en activiteiten nodig hebben, maar daarin het minste kansen krijgen, vinden hier een tweede thuis.
Grootste vers chil: geen onderste un ing (subsidies, pr ofessionals … ) Grootste gelij kenis: jonge mense n met zin om samen te komen
trekken. Zij starten initiatieven waar jongeren aan deelnemen zoals huistaakbegeleiding, knutsellessen of samen een muziekproductie maken. De jeugdhuizen dienen dus in eerste instantie als vertrekpunt om met jongeren aan de slag te gaan en samen met hen projecten te starten.
Kansengroepen
Le Club de Jeunesse Franstalig België, Brussel, Maison des jeunes In Franstalig België zijn jeugdhuizen heel anders dan bij ons. Het jeugdhuis is letterlijk wel een huis voor jongeren, maar inhoudelijk gaat het er heel anders aan toe.
Vier muren Ik bezoek een jeugdhuis in Brussel. Deze Club de Jeunesse is letterlijk een jeugdhuis. Het zijn vier muren waarbinnen jongeren samen komen. Tussen die vier muren zijn er verschillende kamers met ieder een eigen functie. Zo is er een knutselkamer, een bibliotheek en een sportzaal. Een toog spot ik hier opnieuw niet.
Professionals aan het stuur Wat hun werkwijze betreft, valt me al heel gauw op dat dit geen jeugdhuis is zoals wij het kennen. Dit is een plek waar professionals de kar
De focus ligt hier ook op kansengroepen. Jongeren die een kader en activiteiten nodig hebben, maar daarin het minste kansen krijgen, vinden hier een tweede thuis. Het jeugdhuis heeft trouwens een speciale praatplek met enkel een tafel en wat stoelen. Daar praten de beroepskrachten met de jongeren om zo te weten te komen wat er leeft onder hen.
Grootste verschil: focus op kansengr oepen Grootste gelijkenis een huis : voor jong eren
Trajekt
Nederland, Maastricht, Clubhuis Het jeugdhuis dat ik bezoek in Maastricht maakt deel uit van een bredere werking die zich bezighoudt met welzijnszorg vanuit verschillende buurthuizen. Het clubhuis, zoals ze dat daar noe-
Het belangrijkste doel van dit jeugdhuis is om jongeren van straat te houden en ervoor te zorgen dat ze hun tijd zinvol benutten. Een jeugdwerker begeleidt de jongeren. Het is moeilijk om hen zelf dingen te laten organiseren, zo blijkt. Ook hier nemen jongeren dus vooral deel aan activiteiten. En ze vinden hier ondersteuning bij hun zoektocht naar werk, huiswerk en de aanpak van hun problemen.
Strenge regels De regels in het jeugdhuis zijn streng. Dat heeft veel te maken met de moeilijke buurt waarin de ontmoetingsplek gelegen is. Jongeren mogen er enkel aanwezig zijn als ook de jeugdwerker er is. Omdat er veel gestolen wordt, is alles goed beveiligd.
Jongerenbus In een aantal buurten, waar geen jongerencentrum is, zet de organisatie een mobiel jongerencentrum in.
Grootste verschil: s gerund volledig door professional : nis ijke gel te Groots uis gdh jeu het van ing led de ink
DAG, GELIEFDE TOOG Het meest opvallende van al mijn bezoeken is de grote afwezigheid van de toog. Bij ons kan je die toog bijna niet wegdenken. Het is een vast onderdeel van het jeugdhuis. Misschien komt daar in de toekomst verandering in?
33
COLUMN
Lander Piccart is 20, gebeten door het jeugdwerk, soms verontwaardigd in de samenleving, altijd gefascineerd door participatie en het engagement van jongeren. Lander is voorzitter van de Vlaamse Jeugdraad en actief in jeugdhuis Ifigineia. Ook bij Formaat doet en denkt hij mee.
You made it happen In de naweeën van Don’t Hype beseft een mens pas wat Formaat en vooral de vele jeugdhuizen in Vlaanderen realiseerden. Nog maar eens bewezen we als jeugdsector wat er met - en vooral door - onze vrijwilligers mogelijk was. Niet voor niets ook hangt de fantastische sticker YOU MADE IT HAPPEN sinds enkele weken trots aan de muur, deur of God weet welk plekje van ettelijke jeugdhuizen te pronken. Een symbool, dat laat zien tot wat jongeren in staat zijn. Alleen jammer dat juist hun engagement steeds meer onder vuur komt te liggen. Is het niet door de administratieve rompslomp, dan staat er wel een GAS-ambtenaar om de hoek te loeren, omdat je een broodje zit te eten op een bankje in het park. Wees gerust, voor een epistel over GAS-boetes kom ik met 2.500 tekens niet toe, maar laten we niet minder ongerust zijn over de weg die sommigen met deze boetes willen inslaan.
Fotoshoot met de premier
“ETEN KLAARGEMAAKT DOOR MARIA, DE VASTE KOKKIN VAN DE PREMIER. ZELDEN ZO’N GOEIE PASTA GEGETEN”
34
De paradox was dan ook niet groter toen ik enkele weken telefoon kreeg van het kabinet Di Rupo, (je weet wel, die met het strikje). Hij was op zoek naar vrijwilligers voor een reportage in de weekendbijlage van een Vlaamse krant. En wie ben ik om nee te zeggen tegen zo’n uitnodiging? Na het uitstellen met een week – iets met centen en akkoorden – werd een datum geprikt. De ambtswoning van de premier was voor deze gelegenheid de place to be (voor de fotoshoot, versta me niet verkeerd). Hop naar de Lambermont dus, waar een klein leger ons stond op te wachten. Oneffenheden werden weggeshminkt, haren gestyled en iedereen strak in het pak gestoken. En ik moet eerlijk bekennen: wat een fijne man, die premier. Zeer spontaan, maar vooral ook menselijk. Een tegenstelling tot de soms gesloten man op tv. Maar laat dit geen propaganda zijn: iedereen heeft zijn fouten. Terug naar de fotoshoot dus, waar de fotograaf uitgebreid zijn tijd nam om ons in een feestelijk decor aan tafel vast te leggen. Aan tafel betekende dus ook eten, klaargemaakt door Maria, de vaste kokkin van de premier. Zelden zo’n goeie pasta gegeten. Tip van de premier: nooit te lang laten koken. Daarna in zeven haasten naar het jeugdhuis, waar mijn pintje stond te wachten. Deze keer voor de tap in plaats van erachter. Ook dat kan eens deugd doen.
Volg Lander op
Tw
TS itter: @PICCAR
Lander
OOP OP K E T U N E MAAT.B R O F . W WW
RO U E 5 1 / 13 * DEREN) /AN (LEDEN PRIJS:16,95 EURO L
*WINKE
Sch voor 1rijf in 1/02 =
10% Kort
ing
22-24 februari 2013 - tongerlo Voor jeugdhuizen, jongerencentra en jongerenwerkingen
info & inSCHriJVen • WWW.forMaat.be/raDar Met de steun van de Vlaamse Gemeenschap
Gedrukt op gerecycleerd papier
Formaat Jeugdhuiswerk Vlaanderen vzw - De Wittestraat 2, 2600 Berchem / V.U.: Tom Willox, Moerheide 9, 9220 Hamme