46
NOWE TECHNOLOGIE / DECYZJE KONSUMENTÓW W OBLICZU WYZWAŃ NOWYCH TECHNOLOGII FINANSOWYCH
Justyna Zbiegień justyna_zbiegien@wp.pl Szkoła Główna Handlowa w Warszawie
ROZWÓJ NOWOCZESNYCH USŁUG FINANSOWYCH W POLSCE Sektor usług finansowych w Polsce wykazuje tendencję rosnącą już od początku XXI wieku, na co wskazują liczne badania i analizy przeprowadzone przez firmy badawcze i konsultingowe z całego świata. Wzrost liczby gospodarstw domowych oraz wzrost zamożności Polaków wpłynęły na popularność zarówno usług finansowych, jak i usług tradycyjnych oferowanych przez banki. Zastosowanie i korzystanie z aplikacji mobilnych, obrót bezgotówkowy czy ogólnie znany FinTech1 stały się bardzo popularne w większości krajów rozwiniętych na świecie, w tym także w Polsce. Tryb życia młodych grup społecznych, w tym pokolenia milenialsów oraz generacji Z, sprawia, że liczba zaciąganych kredytów oraz pożyczek na zakup nieruchomości, wyjazdów wakacyjnych czy po prostu rozwijanie swoich pasji znacząco wzrosła. Banki rywalizują między sobą o nowych klientów nie tylko coraz bardziej atrakcyjnymi ofertami, ale także udogodnieniami wprowadzanymi za pomocą innowacji i nowoczesnych technologii. Aplikacje mobilne są obecnie standardem w niemal każdym banku. Załatwianie formalności stacjonarnie w placówce banku w tzw. „okienku”, będące jeszcze do niedawna powszechną czynnością, młodszym pokoleniom jest niemal nieznane, dzięki przeniesieniu możliwości realizowania usług bankowych na platformy internetowe . Dzięki temu bez wychodzenia z domu można sprawnie i bez zbędnych formalności
Decyzje konsumentów w obliczu wyzwań nowych technologii finansowych założyć ROR, ale także go zlikwidować. Liczne zmiany zachodzące w sektorze finansowym skłaniają do sformułowania wielu pytań: czy rzeczywiście Polacy są pozytywnie nastawieni do FinTech’u1, czy wprowadza on tylko niepotrzebny zamęt i zniechęca klientów? Jakie grupy wiekowe wolą korzystać z płatności bezgotówkowych, a jakie wolą dodatkowo zabezpieczać swoje konta bankowe? Czy Polacy czytają regulaminy przed ich podpisaniem i czy rozumieją ich treść? Jak banki i instytucje finansowe mogą zachęcić więcej Polaków do korzystania z ich usług? Badanie przeprowadzone przez studentów zrzeszonych w Studenckim Kole Naukowym Statystyki w Szkole Głównej Handlowej pt. „Decyzje konsumentów w obliczu wyzwań nowych technologii finansowych” odpowiadają na wszystkie te pytania oraz wyjaśniają więcej zależności i prawidłowości zaobserwowanych na podstawie zachowania konsumentów. Badanie przeprowadzono w próbie 806 osób w wieku 18 lat i więcej, reprezentującej strukturę polskiego społeczeństwa ze względu na wiek, płeć, miejsce zamieszkania oraz poziom wykształcenia. Dane zebrano za pomocą metody CAWI przez firmę Norstat i przeprowadzono w listopadzie 2020 roku. Źródłem finansowania badania jest Grant Rektora SGH otrzymany za uzyskanie I miejsca w konkursie na studencki projekt badawczy w roku akademickim 2019/2020.
ZNAJOMOŚĆ TECHNOLOGII FINANSOWYCH Technologie finansowe są dobrze znane i rozpoznawane przez Polaków, ponieważ aż ponad 90% respondentów wykazało się znajomością podstawowych technologii – płatności mobilnych oraz pożyczek online.
Natomiast niezbyt dobrą znajomością odznacza się copy trading2, który wciąż pozostaje enigmą dla wielu klientów bankowych. Może to wskazywać na niskie zainteresowanie giełdą i wszelkimi inwestycjami z nią związanymi lub na zbyt mały dostęp do tej usługi. Wykształcenie Polaków ma wpływ na ich rozpoznawalność zasad FinTech’u – im wyższe wykształcenie, tym więcej technologii jest znanych potencjalnemu klientowi. Znaczący dla znajomości nowoczesnych technologii finansowych jest także wiek respondentów – wraz ze wzrostem wieku dostrzeżono tendencję spadkową. Największą wiedzą i znajomością obszaru nowoczesnych technologii wykazali się natomiast respondenci w grupie wiekowej 25-34 lata. Są to osoby młode, które ze względu na poważniejsze podejście do własnych finansów są na bieżąco z nowinkami technologicznymi na rynku finansowym, w przeciwieństwie do najmłodszej grupy wiekowej. Zarówno płatności mobilne i pożyczki online są znane niemal każdemu dorosłemu Polakowi, jednak około 60% ankietowanych korzysta z płatności mobilnych wyłącznie raz w miesiącu, a tylko 5% respondentów z pożyczek online – jest to jeden z najgorszych wyników wśród badanych technologii. Jest to wywołane zarówno specyfiką usługi (pożyczki są znacznie bardziej obciążającym finansowo narzędziem niż zwykła płatność – większość osób zadłuża się znacznie rzadziej, a około 20% respondentów korzysta z tej usługi raz do roku), jak i niezbyt dużą ufnością do tego rodzaju usług. Na Rysunku 1. zaprezentowano poziom ufności respondentów do poszczególnych technologii. Zaznaczone na wykresie wartości pokazują odchylenie od teoretycznej neutralności, a średnie obliczono z wyłączeniem odpowiedzi „nie mam z d a n ia”. Na pod st aw ie w y n i ków
