reisfotografie Minco den Heyer Whitepapers Š 2015 Fotoacademie
MISSION STATEMENT De Fotoacademie leidt op inspirerende wijze een student op tot een bewuste, zelfstandige (beroeps)fotograaf in het hogere segment, met een eigen visie en onderscheidend werk.
REISFOTOGRAFIE _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _
Auteur:
MINCO DEN HEYER
Copyright: Fotoacademie, 2015. Uitgave: Fotoacademie, Postbus 22, 1000 AA Amsterdam. Niets uit deze uitgave mag worden vermenigvuldigd en/of openbaar gemaakt door middel van druk, fotokopie, microfilm of op welke andere wijze ook, zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de auteur, c.q. de Fotoacademie.
_ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _
4
Reisfotografie > Inhoud
INHOUD _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ 1
INTRODUCTIE 5
2
REISFOTOGRAFIE 5
2.1
Waar naartoe
6
2.2
Wat neem je mee
6
2.3
Anders kijken
8
2.4
Maak een serie
9
2.5
Nog enkele tips
10
3
BASISOPLEIDING OP REIS
10
3.1
Ljubljana 10
Reisfotografie > 1 Introductie
5
REISFOTOGRAFIE _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ 1
INTRODUCTIE Wij Nederlanders zijn een reislustig volkje; met honderdduizenden tegelijk trekken we er tijdens de vakantieperiode graag op uit. Of je nu gaat kamperen in eigen land, een safari hebt geboekt in Afrika, in een caravan aan de rotskusten van Normandië gaat staan of gaat backpacken in Australië, overal zijn mooie foto’s te maken. Met reisfotografie bedoelen we echter iets anders dan het maken van vakantiekiekjes. Het maken van reisfoto’s gaat om bewust rondkijken, alles goed in je opnemen en om het maken van de juiste foto op het juiste moment, terwijl vakantiefoto’s doorgaans alleen bewijzen dat je op een bepaalde plek bent geweest.
2
REISFOTOGRAFIE Vanaf het begin van de fotografie halverwege de 19e eeuw zie je al dat fotografen voor hun onderwerpen op reis gaan. In die tijd betekende dat echter een enorme onderneming: camera’s waren groot en loodzwaar, een ruime hoeveelheid grote glasnegatieven moest worden meegesjouwd en ter plekke worden geprepareerd en ontwikkeld. Fotoreizen in die tijd waren dan ook vaak complete expedities die maanden, soms jaren in beslag namen. De laatste decennia -in het bijzonder sinds de opkomst van de digitale fotografie- heeft de reisfotografie een enorme vlucht genomen. Het reizen naar verre oorden is een stuk makkelijker en goedkoper dan pakweg vijftig jaar geleden. Met compactcamera’s en smartphones delen we bovendien tegenwoordig snel miljoenen foto’s via websites als Facebook, Instagram en Flickr. Het is dus geen makkelijke opgave om als ambitieuze fotograaf op te vallen tussen al dit reisfotogeweld. Een goede voorbereiding en een aantal tips kunnen je echter aardig op weg helpen.
Reisfotografie > 2.1 Waar naartoe
6
_ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ 2.1
Waar naartoe Wil je op reis mooie foto’s maken is het handig stil te staan bij de soort reis die je gaat ondernemen. Maak je een stredentrip of ga je hiken door bergachtig terrein? Elke bestemming vraagt om een andere voorbereiding. Professionele reisfotografen onderzoeken vooraf uitgebreid het gebied waar ze naartoe gaan. Wat zijn typische kenmerken en onderwerpen die je zeker moet vastleggen? Wat zijn lokale gewoontes en gebruiken? Het internet is een enorm waardevolle bron van informatie voor fotografen; naast allerlei artikelen kun je hoogstwaarschijnlijk ook vele foto’s vinden van de plek van je bestemming. Het bekijken van deze foto’s kan je inspireren. Ontdek waar foto’s gemaakt zijn, wat voor licht is er gebruikt, welk standpunt is er ingenomen? Wat zou je eventueel anders doen om de foto beter te maken?
2.2
Wat neem je mee Veel fotografen hebben de neiging (te) veel apparatuur mee te nemen om zodoende op iedere situatie voorbereid te zijn. Bedenk dat al die apparatuur je vooral pijnlijke schouders en een vermoeide rug oplevert. Durf jezelf af te vragen of je niet met minder op reis kunt. Door vooraf na te denken over wat je gaat tegenkomen kun je je ideale set fotospullen samenstellen. - De camera. De keuze van de ideale reiscamera is heel persoonlijk. Tegenwoordig zijn naast de veelgebruikte wat forsere spiegelreflexcamera’s ook uitstekende kleinere systeemcamera’s te verkrijgen die vergelijkbare prestaties leveren. Wil je je bijvoorbeeld in drukke steden onopvallend als fotograaf kunnen voortbewegen, kan zo’n kleinere systeemcamera een goede keuze blijken te zijn. Ook is het een aanrader een extra (edel) compactcameraatje mee te nemen; ideaal voor de foto’s ‘tussendoor’ en als backup in het geval van lege accu’s of volle geheugenkaartjes. Fotografeer je landschappen en wil je elk detail optimaal vastleggen zul je minimaal een wat forsere fullframe camera nodig hebben of zelfs moeten overwegen met grotere (analoge) camera’s op stap te gaan.
Reisfotografie > 2.2 Wat neem je mee
7
_ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ - Lenzen. Een veelgebruikte lens op reis met name door amateurfotografen is de 18-200mm lens (voor fullframe camera’s: 28-300mm). Het grote voordeel van deze lens is dat deze compact is en de meest voorkomende opnamesituaties bestrijkt dankzij de forse zoommogelijkheid. Nadelen van de lens zijn de geringere lichtsterkte en de mindere kwaliteit ten opzichte van met name objectieven met een vaste brandpuntsafstand. Deze ‘vaste’ (prime)lenzen zijn over het algemeen ook beduidend duurder. Zo zal de prijs van een lichtsterke 300mm je reisbudget waarschijnlijk makkelijk verdrievoudigen. Ook hierbij geldt: bedenk vooraf wat je gaat fotograferen. In Manhattan ben je waarschijnlijk beter af met een groothoeklens, ga je leeuwen in Namibië fotograferen is een (forse) telelens handig om bij je te hebben. Kamera Express (kamera-express.nl), Calumet (calumetphoto.nl) en Pixto-F (pixto-f.eu) verhuren bovendien objectieven die qua aanschaf de beurs van een gemiddelde amateur -zeker voor één reis- te boven gaan. - Een fototas of rugzak. Maak heel bewust een keuze voor het vinden van de juiste fototas of rugzak. Houd hierbij ook rekening met een eventuele uitbreiding van je fotoapparatuur in de toekomst. Fotografeer je veel op straat en wissel je regelmatig lenzen, dan ligt een schoudertas of een sling (een soort rugzak met maar één schouderband) voor de hand, een echte landschapsfotograaf is waarschijnlijk meer gebaat bij een rugzak waar ook een statief aan vastgehecht kan worden. - Statief. Neem een statief alleen mee als je zeker weet deze regelmatig te gaan gebruiken, anders kan het meezeulen ervan je reis behoorlijk vergallen. Erg handig zijn de lichte, maar toch stevige -en helaas duurdere- carbon-statieven. Ook het steeds populairder wordende 1-pootstatief (monopod) kan uitkomst bieden. - Bescherming. Zorg voor een goede bescherming voor jezelf en je camera. Bekijk voor je op reis gaat naar de omstandigheden in het land. Houd rekening met extreem stoffige, vochtige of koude gebieden. Er zijn plastic hoezen in de handel die je camera kunnen beschermen tegen de regen. Wissel zo min mogelijk van objectief als je in een heel stoffige omgeving bent.
Reisfotografie > 2.2 Wat neem je mee
8
_ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ - Filters. Een polarisatiefilter behoort doorgaans tot de vaste uitrusting van de reisfotograaf. Door het gebruik van het polarisatiefilter kun je kleuren intensiveren en komen wolkenluchten beter over in je foto’s. Reflecties in water of winkelruiten kun je ermee verminderen. Werk je graag met geringe scherpte-diepte of beweging in je beelden, overweeg dan de aanschaf van een grijsfilter. Dit filter reduceert de hoeveelheid licht wat op je sensor valt waardoor je met grotere diafragma-openingen of langere sluitertijden kunt fotograferen. Neem verder je laptop of een ‘imagetank’ (een harde schijf waarop je rechtstreeks je geheugenkaartje kunt leeghalen) mee als opslag voor je gemaakte foto’s. Denk ook aan voldoende accu’s en/of batterijen en de nodige opladers. Controleer of alle reisdocumenten en eventuele visa in orde zijn. Check ook de geldigheid van je paspoort; in sommige landen moet je paspoort nog minimaal een half jaar geldig zijn, bijzonder onprettig om daar bij het inchecken op het vliegveld pas achter te komen...
2.3
Anders kijken Als ambitieuze reisfotograaf wil je natuurlijk voorkomen dat je dezelfde foto’s maakt als iedereen. Kijk daarom veel naar foto’s van beroemde collega’s en ontleed wat goed is aan het werk, het zal je eigen fotografie ook meer verdieping geven. Het gaat er niet zozeer om wàt je fotografeert, maar vooral hòe je dit aanpakt. Een aansprekende foto hoeft niet technisch perfect te zijn, maar moet de kijker wel aanspreken en proberen langer dan een paar seconden vast te houden. Ben je in Parijs dan is de Eiffeltoren waarschijnlijk een bouwwerk wat je graag op de foto wilt hebben, de uitdaging is vervolgens om dat op een verrassende manier te doen. Zo zou je bijvoorbeeld de Eiffeltoren niet als hoofdonderwerp van de foto kunnen nemen, maar als decor in een foto met spelende kinderen zoals Robert Doisneau in deze foto uit 1937 deed. Probeer verschillende invalshoeken te vinden; loop om je onderwerp heen, verander je standpunt, probeer verschillende lenzen, let op schaduwen, details en reflecties, hou de camera eens scheef, etc. Om met een verrassend beeld thuis te komen zul je vaak langer op een bepaalde plek moeten blijven. Leer je omgeving kennen, je kunt dan fotografisch beter anticiperen op wat er om je heen gebeurt.
Het kan wel even duren voordat de verschillende puzzelstukjes op hun plek vallen, geduld hebben is dan ook een belangrijke eigenschap van de reisfotograaf.
Reisfotografie > 2.4 Maak een serie
9
2.4
_ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ Maak een serie Een fotograaf die seriematig kan werken onderscheidt zich beter in de markt. In tijdschriften, fotobladen en op fototentoonstellingen is een toenemende aandacht voor fotoseries te zien. Probeer een serie foto’s samen te stellen die bewust een samenhangend geheel vormen en die elkaar zo versterken. Het maken van een goede serie vergt veel oefening; handig is het een plan te bedenken voordat je gaat fotograferen, zodoende heb je de contouren van de serie al in je hoofd. Heb je genoeg materiaal kun je echter ook achteraf een mooie verhalende serie samenstellen, een vast recept is hier niet voor. Bedenk wel dat ieder beeld in een sterke verhalende serie van wezenlijk belang is, het weghalen van een foto verzwakt de samenhang. Regelmatig zul je zien dat juist het sterkste beeld niet in de serie past omdat deze de balans verstoort. ‘Kill your darlings’ is daarom soms een noodzakelijk kwaad bij de zoektocht naar de perfecte serie.
Reisfotografie > 2.5 Nog enkele tips
10
_ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ 2.4
Nog enkele tips -Het mooiste licht om te fotograferen vind je in de ochtend of namiddag/vroege avond. Schaduwen zijn langer, het licht is warmer, kleuren intenser en je komt doorgaans ook minder toeristen tegen die in je beeld gaan staan. Het uur na zonsopkomst en het uur voor zonsondergang wordt daarom het ‘gouden uur’ genoemd in de fotografie. De korte overgang van de nacht naar de dag (en andersom) wordt ook wel als het ‘blauwe uurtje’ omschreven, dit vanwege de prachtige blauwe lucht die hiermee gepaard gaat. -Veel foto’s die je ziet zijn op ooghoogte gemaakt met het onderwerp in het midden van het beeld. Door ‘de regel van derden’ toe te passen kun je vaak een spannendere compositie creëren; door twee denkbeeldige horizontale en verticale lijnen in het beeld te plaatsen ontstaan negen gelijke vlakken. Plaats onderwerpen op de kruispunten van de lijnen om een compositie sterker en dynamischer te maken. -Probeer eens met een groothoeklens een dynamisch beeld te maken vanuit een extreem laag standpunt (kikvorsperspectief) of zoek juist de hoogte op om een mooi overzicht te krijgen (vogelvluchtperspectief). -Spelen met lange sluitertijden (beweging) en selectieve scherpte zijn ook interessante technieken om mee te experimenteren.
-Mocht je geen statief mee willen nemen maar toch nog eniszins met langere sluitertijden willen werken bevestig dan een touwtje onder aan je camera met de snelkoppeling van je statief. Maak het touwtje ongeveer 2 meter lang en doe aan de onderkant van het touwtje een klein gewichtje. Ga als je sluitertijden wat langer worden op het touwtje staan en trek het vervolgens strak met je camera, dit scheelt je toch weer een paar stops. Zie alle voorgaande tips als richtlijnen om je verder op weg te helpen, maar wees ook niet bang om de regels te breken. Per se de regels willen toepassen kan juist een extra remming zijn om niet tot het meest creatieve resultaat te komen.
10
Reisfotografie > 3 Basisopleiding op reis
BASISOPLEIDING OP REIS _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ 3
BASISOPLEIDING OP REIS Ben je een startende fotograaf en heb je de ambitie om meer uit je camera te halen en wellicht een opleiding in de fotografie te gaan volgen? De Fotoacademie biedt in zijn programma de Basisopleiding aan, de ideale voorbereiding voor de Opleiding tot Fotograaf. In de Basisopleiding staan techniek en visie centraal: je krijgt te maken met 3 belangrijke thema’s: opnametechniek, digitale beeldverwerking en compositie en vormgeving. Vanaf nu biedt de Fotoacademie ook de mogelijkheid om het volgen van de Basisopleiding te combineren met een passie voor reizen: de Basisopleiding op reis. Op een bijzondere locatie in het buitenland ga je onder de begeleiding van een ervaren docent verschillende opdrachten uitvoeren en bespreek je de gemaakte foto’s aan het eind van de dag. Daarnaast krijg je theorielessen en leer je meer over het digitaal bewerken van je foto’s. Net als de reguliere Basisopleiding wordt ook de Basisopleiding op reis afgesloten met een tweetal toetsen. Wie de lessen, opdrachten en toetsen met goed gevolg heeft volbracht, ontvangt het certificaat ‘Basisopleiding’. Dit geeft direct toegang tot de Opleiding tot Fotograaf. Omdat de tijd beperkt is -in 8 dagen wordt het hele programma van de Basisopleiding behandeld, is meegaan met de Basisopleiding op reis een zeer intensieve ervaring. Hou hier rekening mee als je je opgeeft. Dat het echter ook een onvergetelijke tijd gaat worden, staat nu al vast .
3.1
Ljubljana In het najaar gaat de Basisopleiding op reis naar het prachtige stadje Ljubljana in Slovenië. Ljubljana ligt in een dal tussen de Julische Alpen en het Karstlandschap. De stad ligt hiermee op een klimaatgrens. Dit zorgt voor een grote diversiteit aan licht en bijzondere wolkenpartijen. Ljubljana biedt veel fotografische mogelijkheden. Enerzijds is er de rijke cultuur, anderzijds ademt de stad rust en biedt zij de ruimte om zich in al haar facetten vast te laten leggen. Het Sloveense landschap is adembenemend mooi. Zin om mee te gaan? Kijk voor informatie over data en prijzen op de website van de Fotoacademie: www.fotoacademie.nl/ basisopleiding-op-reis.