FRET MAGAZINE januari/februari 2012 by FRET Magazine

Gratis muziekmagazine

12 j an uar i / f eb r uar i

wolfendale dyzack b art constant k ing jack avant la lettre t he rock files g ers pardoel m arten de paepe BLACK DEATH RECORDS

spin

vis

‘Of ik ooit tevreden ben? Natuurlijk niet!’

LEES ALLES OVER GROTE DE PRIJS FINALES

FRET MAGAZINE is een uitgave van Muziek Centrum Nederland

12 j a n u a ri / f eb r u a ri

â&#x20AC;&#x2DC;Iedereen kan een platenlabel beginnen. Maar verwacht niet dat je er geld mee gaat verdienen.â&#x20AC;&#x2122; (Mario van Meer)

januar i/f ebr uar i 2012

FRET

inhoud

jaargang 19, nummer 1, januari/febr uari 2012

14 DYZACK

Een eenmansorkest van bas, drums en gitaar.

16 S PINVIS

FRET volgde Erik de Jong naar AB in Brussel.

23 N ICOLE BUS

‘Ik zing over de bron van liefde.’

24 WOLFENDALE

‘Onze muziek moet mysterieus zijn.’

26 G ERS PARDOEL

‘Ik zie mezelf meer als muzikant dan als rapper.’

29 T HE FUDGE

Een krachtige kakofonie van stijlen.

30 B ART CONSTANT

Het nieuwe alias van alleskunner Rutger Hoedemaekers.

32 M ARTEN DE PAEPE

Tien jaar hard werken en afzien.

36 WOMEX

Verslag vanuit Kopenhagen.

40 T HE ROCK FILES

Maakte een rockopera met een boodschap.

42 M ARIO VAN MEER Eigenaar van Black Death Records.

44 K ING JACK

‘We hebben een best wel vrouwonvriendelijke plaat gemaakt.’

47 i ET

Maakte een plaat in haar keuken.

48 AVANT LA LETTRE

‘We zijn zó lang met deze plaat bezig geweest.’

50 W &W

Nieuw succesvol trance-dj-duo.

72 04

FRET

j a n u a r i/febr uari 2 0 1 2

Dutch Delta Sounds in Kopenhagen

Alles over de Grote Prijs-finales

VASTE RUBRIEKEN

‘Ik vind het prettig in België. Ik hoef daar ook minder uit te leggen’

06 BANDS&EVENTS

Het laatste nieuws, de column van Lucky Fonz III, plus interviews met Che, Blue Velvet, Are You A Lion en The Windowsill.

22 DIY

In elke FRET krijgt een band de kans een eigen pagina te maken. Bekijk het resultaat van Kaat van Vlaanderen.

35 BACKSTAGE

Wilbert Mutsaers, zendermanager bij 3FM en Radio 6

41 DE 7 HOOFDZONDEN

Tim Akkerman: ‘Net als Gerard Joling heb ik een haartransplantatie laten doen.’

52 GEAR&GADGETS

Met o.a. Character Guitars, Kema Mark I, Fostex audio-interface, Rats on Rafts, In de studio met The Medics, Avid Pro Tools 10, Beer percussion slapstick en nieuwe muziekapps voor de iPhone.

82 VOLGELINGEN

Ramses Shaffy-fan Sylvester Hoogmoed.

58 CD-RECENSIES

De nieuwe albums van GRAM, Wouter Hamel, King Jack, Martyn, Mdungu, Wende, Nobody Beats The Drum, Postman, Bart Constant, Kim Hoorweg, The Hype, Lefties Soul Connection e.v.a.

69 BOEKEN

Met Rockfiles 1980 - 2000, Er Speelt Vanavond In Het Buurthuis Een Band, Duivelsmuziek, Memories Can’t Wait – 40 jaar De Effenaar en Ik Hou van Herman.

Een nieuw leven in Berlijn

‘Vroeger was ik vaak aan het vechten’

70 DEMONTAGE

De demo van de maand is van Uber-Ich.

72 LIVE IN HOLLAND

Met De finales van de Grote Prijs van Nederland, Poetracks, Joep Pelt, Autumn, Kingfisher Sky, Le Guess Who en Black Bottle Riot.

78 AGENDA

Een selectie van de concerten en festivals van de komende maanden.

januar i/f ebr uar i 2012

FRET

Bandsevents LUCKY’S LEVENSLESSEN

Gotcha! Allstars

Iedere generatie wil dat zijn tijd de geschiedenis in gaat als een belangrijke periode. Niemand zal ooit in zijn memoires schrijven: ‘Vóór en na ons was het interessant, wij waren helaas saai.’ De pen om geschiedenis mee te schrijven, ligt in de hand van de heersende klasse. Die heeft altijd haast, want tegen de tijd dat ze aan de macht is gekomen, is ze alweer bijna dood. Haar jeugd moet als de wiedeweerga geromantiseerd. Daarom verschijnen er wekelijks boeken en artikelen over hoe fantastisch Bob Dylan en The Beatles waren. De onderliggende boodschap luidt: de machthebbers van nu zijn de beste ooit, dat blijkt immers wel uit de kwaliteit van de kunst die hen als jongeren inspireerde – en als generatie definieerde. Als ik aan de macht kom, kan ik het niet over de popmuziek van mijn tijd hebben, laat staan over The Beatles. Popmuziek is minder alomtegenwoordig. Het gebruik ervan is gefragmenteerd en niet langer generatiegebonden; het is niet meer jong en jong alleen. Bovendien is het juist de sport van culturele geschiedschrijving om als eerste het zogenaamd platte of ‘niet-kunstzinnige’ tot Grote Kunst uit te roepen. Dat is nu al gebeurd met popmuziek, net als eerder met bijvoorbeeld de roman of speelfilm. Waarover ik het dan wel kan hebben, zal moeten blijken. Misschien zijn er voortekenen te zien in de onwennige pogingen om nieuwe iconen als rocksterren te bewieroken (Mark Zuckerberg gaf wilde feestjes in Palo Alto! Steve Jobs was dol op LSD!). Ik weet niet wie World of Warcraft heeft bedacht, of Wordfeud, maar ik vermoed dat hij en de zijnen op een dag gevierd zullen worden als de grote kunstenaars van deze tijd. De Brontë zusjes, John en Paul, Mario en Luigi.

Foto siese veenstra

FRET

oewel de grote cultuurbezuinigingen pas dit jaar en 2013 ingaan, zijn het programma-aanbod en het aantal bezoekers in de Nederlandse poppodia in 2010 al flink afgenomen. Dat blijkt uit het jaarlijkse onderzoek van de Vereniging Nederlandse Poppodia en -Festivals (VNPF): ‘Poppodia in cijfers 2010’. De belangrijkste conclusies: een afname van het aantal muziekactiviteiten (7%), een daling van het bezoek (8%) en een toename van besloten verhuur en een beter gezamenlijk financieel resultaat. Volgens de VNPF hebben poppodia al voor de bezuinigingen hun beleid aangepast door minder risico te nemen en behoedzamer te programmeren. Inkomsten

j a n u a r i/febr uari 2 0 1 2

worden meer en meer gehaald uit besloten verhuur. De VNPF vindt deze ontwikkelingen zorgwekkend. ‘De gemiddelde programmakosten stijgen de laatste jaren flink door toenemende gages. Daardoor stijgt de gemiddelde entreeprijs sneller dan de koopkracht en inflatie, waardoor concertbezoek afneemt.’ De VNPF verwacht in 2011 een verdere daling. ‘De btw-verhoging, de stapeling van de bezuinigingen op overheidsfinanciering en de gevolgen van de economische crisis leiden tot verdere uitholling van de artistiek inhoudelijke functie van poppodia. Minder speelmogelijkheden voor nieuw en nog onbekend talent betekent een verschraling van het aanbod.’ www.vnpf.nl

VIJF NEDERLANDSE ACTS NAAR SXSW

e internationale muziekscene verzamelt zich van 13 tot en met 18 maart weer in Austin, Texas voor een van de grootste muziekconventies ter wereld: South By Southwest, oftewel SXSW. Niemand minder dan Bruce Springsteen is keynote spreker dit jaar. Naast de vele panels, lezingen en discussies is er een uitgebreid showcaseprogramma met honderden bands uit binnen- en buitenland. Vijf Nederlandse acts zijn tot nu toe door de organisatie uitgenodigd: Dope D.O.D, Go Back To The Zoo, I am Oak, De Staat en Mason. www.sxsw.com

Lucky Fonz III

MINDER MUZIEK EN PUBLIEK IN POPPODIA

Go Back To The Zoo

De Staat

MCN PRESENTEERT NIEUWE SERIE MUZIEKCAFÉS EN CURSUSSEN

ok in 2012 organiseert Muziek Centrum Nederland weer een groot aantal Muziekcafés en Cursussen voor muziekprofessionals. Superinteressante bijeenkomsten voor muzikanten, managers of medewerkers van podia. De bijeenkomsten worden gehouden bij MCN op het Rokin 111 in Amsterdam. Graag van te voren aanmelden via www.mcn.nl/activiteiten. Hieronder het programma voor de komende weken.

Muziekcafé: Prijsbeleid voor kleine podia Dinsdag 17 januari 15:00 - 17:00 uur Toegang gratis Over de zin en onzin van verschillende prijsstrategieën voor kleine muziekpodia. Hoe kun je meer verdienen aan je kaartverkoop? En hoe kun je prijsbeleid toepassen om andere doelen te bereiken? Voor managers, medewerkers van kleine muziekpodia.

WIN! MiC APOGEE

t.w.v. 179 euro

Deze handzame USB-microfoon van Apogee heeft het formaat van een iPhone, levert studiokwaliteit opnames en kun je eenvoudig aansluiten op je iPad, iPhone en Mac. Maak een opname van je stem of een akoestisch instrument en werk de track meteen uit op je iPad in GarageBand. Ook handig: met de volumeknop regel je eenvoudig het input-level. Natuurlijk ook een ideale tool voor interviews, podcasts of voice overs.

Cursus: Muziek in/met/dankzij bedrijven Dinsdag 7 februari 14:00 - 17:30 uur Toegang € 25 Anno 2012 werken steeds meer bands en artiesten samen met bedrijven. Hoe doen ze dat? Wanneer is het succesvol? De do’s en don’ts bij het zoeken naar sponsors en inspirerende voorbeelden uit de Praktijk. Muziekcafé: Muziek voor Stille Film Vrijdag 10 februari 15:00 - 17:00 uur Toegang gratis Filminstituut Eye vertoont regelmatig oude films zonder geluid. Deze ‘stille films’ laten ze begeleiden door live muziek. Eye zoekt nieuwe muzikanten en wil daarom zijn netwerk uitbreiden. Vanmiddag alles over muziek voor stille film en de mogelijkheid om kennis te maken met Eye. Muziekcafé: Focus op Turkije Dinsdag 14 februari 15:00 - 17:00 uur Toegang gratis Turkije is volop in beweging, Istanbul bijna de hipste stad van Europa én in 2012 vieren Nederland en Turkije 400 jaar diplomatieke betrekkingen. Hoe zit het met de muziekscene in dat land? Cursus: Jouw muziek in de media Dinsdag 13 maart 14:00 - 17:30 uur Toegang € 25 Hoe werken de media en hoe leg je contact met journalisten? Hoe herken je je kansen in de media en wat is een goed persbericht? Een intensieve middag met theorie en ervaringen uit de muziekpraktijk. Met o.a. Pr- en communicatiebureau De Wolven.

Wil je de APOGEE MiC winnen? Beantwoord dan de volgende vraag. Waar kun je de Apogee MiC op aansluiten? Mail je antwoord vóór 9 februari 2012 naar fret@mcn.nl o.v.v. APOGEE MiC. Vergeet niet je naam en adres te vermelden. We danken MWorks Rotterdam voor het ter beschikking stellen van deze prijs.

Winnaar Fostex AR-4i iPhone 4 dock audio interface De winnaar van onze vorige prijsvraag, de dock audio interface van Fostex t.w.v. 174 euro, is Kees Schaper uit Zwaag. januar i/f ebr uar i 2012

FRET

Bandsevents BEATS ME! NET GEEN DEAL, WHAT’S THE DEAL?! Een ondertekend contract is bindend, duidelijke zaak. Wat nu als in de aanloop naar de handtekening een contractspartij de onderhandelingen afbreekt? Dit kan nogal eens voor problemen zorgen. Dit is vooral kwalijk wanneer jij ervan uit bent gegaan dat alles in kannen en kruiken is (en investeringen doet), terwijl de ander dit blijkbaar (toch!) anders ziet en (op het laatste moment) alles afblaast. Het beginsel van contractsvrijheid (zaken doen met wie jij wilt op welke manier dan ook) brengt met zich mee dat je de vrijheid hebt om te bekijken met wie je zaken wil doen. Je kunt met elkaar communiceren over mogelijk samenwerking en kijken of de deal interessant is. Een soort zakelijke paringsdans waarbij je elkaar vrijblijvend kunt besnuffelen. Dit brengt met zich mee dat je, als het je tijdens het onderhandelen niet bevalt, de ander gewoon kan dumpen toch?! Niet helemaal waar. Afhankelijk van het stadium van de onderhandelingen en het vertrouwen dat hierdoor is gewekt dat de deal doorgaat, kan de partij die de onderhandelingen afbreekt, worden aangesproken om de schade van de ander (deels) te vergoeden. In de regel is iedere partij gerechtigd de onderhandelingen af te breken. Wel kan de afbrekende partij op een gegeven moment schadeplichtig zijn wegens het afbreken van de onderhandelingen als de andere partij er redelijkerwijs op mocht vertrouwen dat de deal zou doorgaan. Er moet dus rekening worden gehouden met de gerechtvaardigde belangen van de andere partij. Afhankelijk van het stadium waarin de onderhandelingen verkeren wanneer zij worden afgebroken, kan aanspraak worden gemaakt op een schadevergoeding die bestaat uit de kosten of investeringen die de andere partij al heeft moeten maken (het negatief belang), of zelfs van een schadevergoeding ter compensatie van de gederfde inkomsten (het positief belang). Bedenk dus goed dat de contractsvrijheid in Nederland een belangrijk principe is, maar dat dit niet automatisch betekent dat je bij het afbreken van onderhandelingen overal schadevrij mee wegkomt. Vooral wanneer er al tijdens de onderhandelingen investeringen worden gedaan moet je je bedenken dat er, ook zonder een ‘echt’ ondertekend contract, toch verplichtingen kunnen ontstaan! Bjorn Schipper (schipper@bousie.nl) Maurits Meijboom (meijboom@bousie.nl)

FRET

j a n u a r i/febr uari 2 0 1 2

EUROSONIC NOORDERSLAG

2012 N

et als afgelopen jaar waren alle kaarten voor Eurosonic Noorderslag binnen een dag uitverkocht. Groningen stroomt van 11 tot en met 14 januari weer vol met duizenden muziekprofessionals en muziekfans. De eerste drie dagen staan zoals gebruikelijk in het teken van Eurosonic, met een uitgebreid showcaseprogramma. Enkele honderden bands uit binnen- en buitenland treden op in de Groningse binnenstad; uit Nederland onder andere Akkachar, Automatic Sam, Baskerville, GEM, Gomes, Moss, I Am Oak, Jungle By Night, Pete Philly, Shaking Godspeed en The Black Atlantic. Heb je geen kaartje kunnen bemachtigen? Op de Grote Markt is donderdag en vrijdag onder de noemer Eurosonic Air weer een gratis toegankelijk podium, met optredens van onder andere Di-rect, Krystl, Go Back To The Zoo, The Asteroids Galaxy Tour en De Jeugd Van Tegenwoordig. De afsluitende zaterdag speelt de crème de la crème van de Nederlandse popmuziek in de Oosterpoort. Onder de vele tientallen namen o.a. Blaudzun, Roosbeef, Spinvis, De Kik, Vanderbuyst, Lefties Soul Connection en Per. Verz. En natuurlijk de winnaar van de Popprijs,

altijd het best bewaarde geheim van Noorderslag Eurosonic. Wordt het Tim Knol of toch Afrojack? Er worden nog meer prijzen uitgereikt tijdens het festival, zoals de Pop Media Prijs, waarvoor Willem Bemboom (journalist voor OOR), DWDD Recordings (VARA) en Atze de Vrieze (journalist voor VPRO/3voor12) zijn genomineerd. Voor de thuisblijvers: 3voor12 en de Nederlandse televisie zullen veel van het festival uitzenden. www.eurosonic-noorderslag.nl

NIEUWE SERIE ALI B OP VOLLE TOEREN

en van de leukste muziekprogramma’s op televisie van het afgelopen seizoen heeft een vervolg gekregen: Ali B Op Volle Toeren. Hierin gaat de rapper met een collega-hiphopper op bezoek bij een oude rot uit de Nederlandse muziek, waarbij de beide hoofdpersonen een remake maken van elkaars bekendste nummer. Dat leverde prachtige televisie en muziek op met onder meer Henny Vrienten en Winne, Lenny Kuhr en Keizer en Dennie Christian en Yes-R. De eerste afleveringen van het nieuwe seizoen zijn inmiddels geweest. De komende weken staan de volgende ontmoetingen nog op het programma: woensdag 11 januari: George Baker en Dio, woensdag 18 januari: Margriet Eshuis en RB Djan, woensdag 25 januari: Ronnie Tober en Priester en woensdag 1 februari: Liesbeth List en Sticks. Te zien op Nederland 3 om 20.25 uur.

BandsEvEnTs FILEMUZIEK

Op weg naar optredens in nederland ontkom je er niet aan: ﬁles. Wat draaien nederlandse muzikanten in de auto om de tijd door te komen? in deze aflevering Hans rutten, drummer van the Gathering ‘We zijn afgelopen zomer drie weken op tour geweest in Zuid-Amerika. Door Nederland toeren we meestal met een klein busje en een personenauto. Vroeger zaten we met z’n allen in een busje gepropt. Als we een Nederlandse clubshow hebben, zetten we soms de radio aan, of de iPod. Meestal draaien we iets opbeurends als we naar een optreden gaan. Dat kan van alles zijn: de Luisterpaal, maar ook golden oldies. We zetten wel eens heel ouderwets een cd’tje op, van Philip Glass tot Slayer, van Cocteau twins tot Kraftwerk. terugkomend van een concert gaat het er wat rustiger aan toe. Maar geen ambient, dan vallen we in slaap tijdens het rijden. Ik ben benieuwd naar de nieuwe Kate Bush. Die ga ik morgen maar eens luisteren. We hebben anderhalf jaar geleden door Europa getoerd, samen met Autumn. Het was een ritueel om in de bus na elk optreden Black Sabbath’s Volume 4 op te zetten, zodra we wegreden. Meestal hebben we voor en na een concert een eigen cd op staan, om foute dj’s en dito muziek te vermijden. Ik zie the Gathering als een echte crossoverband. Wij overlappen flink wat genres. We hebben allemaal een brede muzieksmaak. Dat hoor je terug op onze platen. Er is wel een typisch Gathering-geluid, maar we proberen op iedere plaat wel een andere invalshoek te vinden. Eind zomer 2012 brengen we een nieuw studioalbum uit, de tiende alweer! Die wordt wat elektronischer, sfeervoller en epischer. We proberen veel nieuwe dingen uit. Er is nog zoveel te ontdekken en te doen! We geven een eenmalig optreden met de oude Gathering, in de line up van 1992, ten tijde van Always..., onze eerste plaat. Daar hebben we veel zin in. Dat zal gebeuren op 1 april - geen grap - in de W2 in Den Bosch.” Frank antonie van alphen

CROSSING BORDER BREIDT UIT NAAR ENSCHEDE

nschede wordt vanaf 2012 de derde poot van het Crossing Border festival. Het succesvolle internationale literatuur- en muziekfestival, met als thuisbasis Den Haag, gaat zich na de uitbreiding in 2009 naar Antwerpen, nu ook richten op de regio oostNederland. De organisatie van het festival heeft samen met de afdeling cultuur van gemeente Enschede en Nationaal Muziekkwartier-partners

NIEUWE PLASTIC DREAMS AVONDEN IN 2012

nder de naam Plastic Dreams organiseert MCN in samenwerking met danceorganisaties als Clone, Rauw, Bmkltsch Rcrds en Kindred Spirits al een aantal jaren clubnights in buitenlandse steden met nieuw Nederlandse dancetalent. In het nieuwe jaar staat er weer een aantal op het programma. Zo presenteert Clone op vrijdag 6 januari in Public Assembly in New York een avond met o.a. Legowelt en Serge. Een week later, op 14 januari, vertrekt

FRET

j a n u a r i/febr uari 2 0 1 2

(poppodium Atak, het Wilminktheater en Muziekcentrum Enschede) een overeenkomst gesloten. Volgend jaar november vindt het festival plaats in alle zalen van het Nationaal Muziekkwartier in Enschede. Het Crossing Border festival combineert literatuur, muziek, film en beeldende kunst. Naast grote namen uit de internationale literatuur- en muziekwereld wordt er veel aandacht gegeven aan nog onbekende namen.

Plastic Dreams naar São Paulo in Brazilië, waar trouw een avond organiseert met Melon, San Proper, Antal en KC the Funkaholic. Aansluitend doet trouw met deze dj’s een toertje door Brazilië. Zaterdag 18 februari is het de beurt aan Bmkltsch Rcrds in Nouveau Casino in Parijs met optredens van o.a. tWR72, Nt89 en Mike Mago. www.plasticdreams.nl

Foto Ferry van Roozendaal

Bandsevents

BLUE VELVET UIT VOLENDAM MAAR DAN ANDERS De zeskoppige poprockband Blue velvet behoort tot de nieuwe lichting muzikanten uit Volendam die naar eigen zeggen niets met de palingsound van doen heeft. En bij beluistering van het debuutalbum Push! moet inderdaad worden vastgesteld dat er in het vissersdorp sprake is van muzikale verruiming. Tekst Daniël Evers

anger en frontman Jan de Witte (zoon van 3JS-lid Jaap de Witte) beaamt dit: ‘We merken zelf niet echt dat we heel anders zijn in Volendam, maar het is wel bekend dat de heersende traditie hier palingpop betreft, zoals Nick & Simon die bijvoorbeeld maken. En het lijkt mij dan duidelijk dat wij daar niet aan meedoen. Alleen al omdat we in het Engels zingen en geen duo of trio, maar een band zijn.’ Maar er is toch wel iets in Volendam waar de jongens zich verwant mee voelen? Jan kan dit positief beantwoorden: Alasca, zij maken folkpop en brengen volgend jaar iets uit. En singer-songwriter Case Mayfield, hij is ook lekker bezig. Er is hier dus duidelijk wel iets aan de hand in de ‘andere’ genres, een goede zaak.’ Blue Velvet haalt met zijn pop/rockmuziek de mosterd van de andere kant van de Atlantische Oceaan, met inspiratiebronnen als Bruce Springsteen en Pearl Jam. ‘Dat zijn echte helden van ons, daar hebben we altijd veel naar geluisterd’, vertelt Jan vol overgave. ‘Bij het maken van het album hadden we niet meteen voor ogen hoe het moest worden, wel hadden we een aantal eigen nummers waarvan de stijl ons aansprak. Uiteindelijk klopte het helemaal.’ www.blue-velvet.nl

FRET

j a n u a r i/febr uari 2 0 1 2

CHE RAPPER MET EEN BOODSCHAP Met zijn nieuwe album Bestemming Onbekend maakt de Eindhovense rapper Che de luisteraar deelgenoot van zijn gedachten. Hij brengt ons mooie teksten met een onvervalst zuidelijke tongval in twaalf muzikaal sterke nummers. Tekst Bram W. van der Putte

tijn ‘Che’ Charpentier (25) heeft al een aardige staat van dienst. Na een vier jaar lange samenwerking met het Eindhovense indie-rapcollectief Macronizm brengt Che in 2007 zijn debuutplaat Onderweg uit. Opvolger Bestemming Onbekend heeft dus lang op zich laten wachten. ‘Het duurde even voor ik op gang kwam met schrijven. Na de laatste cd lag het een poosje stil. Ik heb me in die tijd wel met muziek beziggehouden, met de beats, maar verder schreef ik niets. Dat lukte gewoon niet, dat gaat bij mij in fases.’ De ideeën kwamen weer toen hij een paar maanden vrijwilligerswerk deed in Gambia. ‘Een meer inspirerende plek kon ik me niet bedenken. Alles wat ik kende, was daar niet en alles wat daar was, was voor mij onbekend.’ Zijn stijl kenmerkt zich door raps gedoopt in zang. Che is een rapper met een boodschap. ‘Ik wil wel iets kwijt ja’, beaamt hij. ‘Ik heb een beeld van de wereld waar ik iets over wil vertellen, zogezegd. Dat deed ik op mijn vorige cd ook al, sterker zelfs: dat was meer het puberale jongetje dat overal tegenaan schopte waar hij het niet mee eens was. Nu vertel ik meer wat ik er van vind. Ik ben beschouwender, bekijk het van een afstand en schrijf het dan op. Wat ik zie en beleef, dat komt heel erg terug op deze cd. Maatschappijkritisch, persoonlijk, luchtig: het staat er allemaal op.’ www.che-muziek.nl

4x kort

De fundamenten voor het debuutalbum van de punkrockband The Windowsill werden vier jaar geleden gelegd toen Marien Nicotine stopte als gitarist bij The Apers. ‘Ik ging in mijn eigen tijd liedjes schrijven. Toen ik er een stuk of twintig had, zocht ik mijn oude bandmaten weer op.’ Tekst Daniël Evers

et grootste verschil met toen? Leadzanger Marien: ‘We zijn bijna allemaal boven de dertig en hebben ook gewoon een baan ernaast. Jerry (gitarist, tevens ex-Aper) heeft volgens mij negentig kinderboeken geschreven en moet er nog een stuk of dertig en ik werk zelf bij het NRC Handelsblad, dus we hebben nu een andere insteek dan de meeste bands. Dat neemt niet weg dat muziek een heel groot onderdeel is van ons leven en dat we dit zeker willen blijven doen.’ Maar van de muziek leven, is dat dan geen droom meer? Marien: ‘Toen ik met The Apers twee keer op Lowlands speelde en honderdtachtig shows per jaar deed, zat dat er ook niet in, dus waarom nu dan wel? De hoofdreden dat ik ben gestopt met The Apers is vanwege de herhaling van dezelfde rondjes door Europa en over de wereld. Gevangen in het tourbestaan, zeg maar. Dat wilde ik niet meer. Als we nu een showtje mogen doen, dan heb ik er weer heel veel zin in. Er is alleen geen drijvende jeugd ambitie meer. Ik speel ook niet meer in kraakpanden en drink geen twintig biertjes per avond. Het is een hobby voor erbij, maar de voorwaarde voor die hobby is wel dat het goed moet zijn.’ www.myspace.com/thewindowsillband

Foto Bart de Haan

THE WINDOWSILL ‘ER IS GEEN DRIJVENDE JEUGDAMBITIE MEER’

ARE YOU A LION ‘HET LIJKT ALLEMAAL GOED TE GAAN’ ‘Een nieuw geluid uit het Oosten’ en ‘Een van Overijssels fijnste bands’; het zijn enkele van de omschrijvingen die folkband Are You A Lion kreeg toegespeeld. De vierkoppige band heeft eind vorig jaar zijn debuutalbum uitgebracht. Tekst Daniël Evers

óór het ontstaan van Are You A Lion in de zomer van 2009 speelden de leden afzonderlijk in andere bandjes, waarmee muziek van een nogal harder kaliber werd gemaakt. Zanger/gitarist Tije Oortwijn: ‘Harald (gitarist) en ik speelden stonerrock en Ruben (drummer) was van de metal.’ Nu zijn ze in rustigere vaarwateren terechtgekomen waar artiesten als M. Ward, Grizzly Bear, Fleet Foxes en Midlake in ronddobberen. ‘Dat is gewoon zo gegroeid. We wilden eigenlijk wel eens wat anders dan al dat harde. Op een gegeven moment heb je dat wel gezien. We luisterden sowieso altijd al veel naar folkachtige dingen. In het begin was het nog wel een beetje zoeken allemaal; we wisten nog niet zo goed welke kant we op wilden. Voor ons was het al heel wat dat we voor het eerst samen liedjes maakten. We waren dus ook helemaal niet bezig met dat we vernieuwend wilden klinken of iets dergelijks, er is gewoon een verzameling liedjes ontstaan die wij mooi vinden.’ Hoge eisen worden er verder niet gesteld. Tije: ‘De komende tijd hopen we in wat leuke zaaltjes te kunnen spelen, misschien wel in het voorprogramma van iemand. Het is allemaal nog een beetje optiewerk, maar het lijkt allemaal goed te gaan.’ www.areyoualion.nl

januar i/f ebr uar i 2012

FRET

Eind 2011 in Cultuurspinnerĳ De Vasim in Nĳmegen. In deze oude fabriekshal geeft een kromgebogen Dyzack zĳn gitaar er ﬂink van langs. Hĳ breekt geen harten, wel zĳn nagels. Dyzack wínt de harten van de doodstil aanwezige toeschouwers.

Tekst Frank Antonie van Alphen Foto Manon Bruininga

‘Ik zoek het ongemak op’ OPZWEPEND GITAARSPEL KENMERKT WEDEROM Dyzacks laatste album This Mangy Soul. Het is een tijd stil geweest rond de Haagse muzikant. Zijn laatste studioalbum, Somewhere There’s A Monkey Laughing, dateert uit 2005. Intussen werkte hij wel voor theatergroep Vis à Vis, maar met de poppodia had hij het even gehad. Dyzack, oftewel Erik Hofland: ‘Popmuziek was voor mij een kantoorbaan geworden. Je moet een plaat uitbrengen, je moet een promotiebureau inhuren. Je moet, je moet, je moet. Flikker toch op man, je moet niks! Dat kan toch niet de bedoeling zijn, dat je van alles moet in de popmuziek? Ik had besloten dat het eigenlijk helemaal niet goed ging. Ik had er geen zin meer in, moest teveel moeite in een band steken. Als je met z’n drieën speelt, is de inbreng van iedere muzikant even groot.’ En dan kan het in een nummer wat druk worden met een dominante speelstijl als die van Dyzack. Zijn rijke en percussieve manier van spelen weet andere muzikanten overbodig te maken. Dyzack is een eenmansorkest van bas, drums en gitaar. Hij werkt met een laptop maar zonder samples. Niets van wat uit zijn computer komt, is geprefabriceerd. Soms worden klanklandschappen tevoorschijn getoverd; omgevingsmuziek. Hofland: ‘Dat klopt wel. Maar noem het drone-

FRET

j a n u a r i/febr uari 2 0 1 2

DYZA

ACK

‘Popmuziek was voor mij een kantoorbaan geworden’

muziek. Het is heel leuk om op zo’n geluid te gaan hangen met de gitaar in open D-stemming. Of open C. Dat zijn de stemmingen waar ik het nu mee doe, waar ik een leuk liedje mee kan zingen.’ Met harsnagels als plectra. Noemt hij zichzelf een singer-songwriter? ‘Ik zing en schrijf. Dus dat zal wel kloppen. Tien jaar geleden riep ik dat ik het niet was, omdat het een bepaalde stijl muziek kenmerkte die ik een beetje suffig vond. Tegenwoordig dekt de term singer-songwriter veel meer lading. Van JJ Cale werd gezegd dat hij laidback muziek zou maken. Maar dat mooie hokje had zijn platenmaatschappij bedacht om hem te kunnen verkopen.’

Complex Is de muziek die Dyzack maakt ook de muziek waar Erik Hofland naar luistert? ‘Ik luister naar heel veel dingen: saaie singer-songwriters, jazz. Eigenlijk heb ik het liever stil en luister ik maar beperkt naar muziek. Maar als barman in Den Haag moet ik natuurlijk iets opzetten. Dan draai ik met behulp van Spotify het nieuwste van het nieuwste: Joanne Bradley, en ken je de Dirty Projectors? Dat is eigenlijk te complex om aan mensen te laten horen: heel freaky met drie zangeressen en een rottige nylonsnaren gitaar. Heel soulvol.’ Over zijn eigen werk zegt hij: ‘Je kunt als singer-songwriter ook een ander verhaal vertellen. Ik hou van een gevoelige sfeer met een gekke twist. Om mensen te verwarren. Het is niet de bedoeling dat er op mijn nummers gedanst wordt. Alles wat ik luister, neem ik tot me en geef er een eigen draai aan. Ik hou niet van clichés. Tom Waits is helemaal te gek, maar wel clichématig. Ik zoek het ongemak op. Dat is wel vervelend,’ lacht Hofland. Geen herkenbare geluiden die verkocht moeten worden, in de optie van deze muzikant. ‘In R&B en hiphop hoor je ook hele vervreemdende klanken. Daar zoeken ze ook rare dingen op, ondanks dat ze er een feestje van maken. Je kunt eerst een partij teringherrie maken en dan mooi gaan zingen. Ik kom uit een luistermuziekfamilie die platen opzette en naar de teksten luisterde. Nu mag je blij zijn als mensen aandachtig luisteren. Er is tegenwoordig zoveel muziek voorhanden.’

Kunst Hij vervolgt: ‘Ik laat geen leuke muziek horen. Ik geef uiting aan dat wat ik de laatste jaren gevoeld heb. Misschien kun je het wel kunst noemen.’ Dyzack weet ondanks de soms ferme moeilijkheidsgraad van zijn liederen de aandacht af te dwingen. Met brekebeenritmes nog wel. Met stukken die een spanningsboog naar een hoogspanning voeren die plots wordt afgebroken. Allesbehalve four on the flour. ‘Maar Peter Pan Speedrock vind ik ook bijzonder hoor. In het café waar ik werk, komen heel veel jongeren die van dance houden. Als ik achter de bar sta, draai ik akoestisch gespeelde muziek. Daar wordt tegenwoordig naar geluisterd. Vier jaar geleden had ik het gevoel dat dat soort publiek die muziek niet trok. Nu luisteren ze weer naar echte instrumenten. Dj’s zijn een beetje suffig aan het worden, iemand live een instrument zien spelen is weer cool. Dat merk ik steeds vaker.’ www.dyzack.com januar i/f ebr uar i 2012

FRET

PINVIS Afgelopen november verschenen het derde album van Spinvis. Het zowel op cd als in een samenwerking met tekenaar Hanco Kolk in boekvorm verschenen Tot Ziens, Justine Keller werd alom goed ontvangen. Niet alleen Nederland, ook België omarmt Spinvis. Al jaren gloort er een prachtig huwelijk tussen Erik de Jong en

‘Of ik ooit tevreden ben? Natuurlijk niet’ Vlaanderen. FRET volgt de vijftig jarige Utrechter een dag lang tijdens zijn trip naar de weken op voorhand uitverkochte show in de Ancienne Belgique in Brussel, het mooiste poppodium van België. Tekst Willem Jongeneelen Foto’s Tonny Presser

januar i/f ebr uar i 2012

FRET

‘In Nederland moet je altijd uitleggen waar een In de Franse traditie hoeft dat niet’

De bandleden van Spinvis en de crew vertrekken in verschillende auto’s en busjes op verschillende tijden vanuit verschillende locaties richting Brussel. De dag na de Nederlandse releaseparty van Tot Ziens, Justine Keller in het Utrechtse Tivoli is het de beurt aan de Belgische première in de Ancienne Belgique, vaak kortweg AB genoemd. Van een kater is er nergens sprake. Alcohol mag dan, naast de liefde, een belangrijk terugkerend aspect vormen in de teksten van het nieuwe album, Erik de Jong en de zijnen bezitten ook een hoge dosis verantwoordelijkheidsgevoel en hebben een duidelijk doel voor ogen. Daar past Koning Alcohol wel in, maar niet in te hoge mate, releaseparty of niet. De Jong vertrekt rond 13.00 uur in de eigen Volvo richting Brussel. Celliste/zangeres Saartje van Camp en gitarist/toetsenist Lucas Oldeman stappen bij hem in. De bus met apparatuur en geluidsman Niels Jonker is dan al onderweg. Drummer Marcel van As en bassist Cor van Ingen gaan op eigen gelegenheid. Het bandjesgevoel lijkt op die manier ver te zoeken. ‘Toch niet’, zegt Erik overtuigend bij onze hartelijke begroeting tijdens het genot van een bekertje koffie bij het eerste pompstation tussen Breda en Antwerpen, Hazeldonk-West. ‘Ik heb absoluut nog altijd het gevoel in een bandje te zitten. Ik liep gisteren met een versterker over de Oude Gracht te sjouwen. Erik, dat deed je ook al toen je zestien jaar jong was, dacht ik nog. Maar ik weet inmid-

FRET

j a n u a r i/febr uari 2 0 1 2

dels ook dat ik dat nog zal doen als ik zeventig ben. Natuurlijk word ik zeventig. Nog veel ouder ook!’

Onverzadigbaar De Jong bereikte in 2010 de leeftijd van vijftig jaar. Het liet hem niet koud. Het gaf hem het gevoel dat de tijd in zijn nek ademt. Spinvis is namelijk nog altijd onverzadigbaar. Hij barst nog van de plannen en ideeën. ‘Ik heb sinds Justine wel weer een duidelijk beeld hoe het moet gaan worden, op een dag. Of ik ooit tevreden ben? Natuurlijk niet. Wat wil je als je ooit de Pet Sounds van de lage landen wil maken?’ De zanger maakt al bijna zijn hele leven muziek, toch trad hij pas in 2002, op 41-jarige leeftijd, met zijn solodebuut als Spinvis naar buiten. Hij is in de jaren erna uitgegroeid tot een veelzijdig artiest. Hij werkt met heel verschillende muzikanten en aan vaak diverse opdrachten en projecten. De nagenoeg solo vervaardigde albums van Spinvis zijn in weinig of niets te vergelijken met bijvoorbeeld die met wijlen Simon Vinkenoog, het hoorspel dat hij samen met Bente Hamel en Ingmar Heytze schreef (Het Hoofd Van Ferdinand Cheval) of de soundtrack van de Vlaamse film Adem, die hij samen met zangeres Geike Arnaert (ex-Hooverphonic) onder de naam Dorleac maakte. Erik heeft zich het laatste jaar weer toegelegd op dat wat hij eigenlijk het liefst van alles doet: drie-minuten-popliedjes. ‘Van alle kunstvormen is dat de mooiste,

liedje over gaat.

voor mij. Dat is wat ik ben, dat is waar ik uit besta. Daar wil ik ook een groot deel van de rest van mijn leven aan wijden, al klinkt dat meteen wel erg zwaar.’

België We passeren de grens en Erik de Jong realiseert zich dat het vanaf zijn debuut al heel goed ging met Spinvis in België. ‘Ik vind het daar prettig. Ze gaan daar anders met kunst om. Ik hoef daar ook minder uit te leggen. Als je Franse chansons vertaalt, dan vind je de vorm van Nederlandstalige liedjes zoals ik dat mooi vind. Die zijn beeldend. In Nederland moet je altijd uitleggen waar het over gaat. In de Franse traditie hoeft dat niet. Ze accepteren daar dat beeldende aspect of het feit dat ze niet alles snappen. Dat zie je eigenlijk ook terug in andere kunstvormen als poëzie, literatuur of architectuur. In Nederland is alles wat minder figuratief.’ Vlaanderen veroveren, het is niet alle Nederlanders gegeven. Wat groepen als Bløf en De Dijk niet lukt, daarin slaagt Spinvis dus wel. Erik: ‘DJ Luc Janssen, die destijds een programma bij zowel de VPRO als op Studio Brussel had, heeft Spinvis als een virus het land binnen gesmokkeld. Spinvis wijkt af, dat onderscheidt ons wellicht wat meer. Misschien spreekt de toon of de manier waarop ik zing Vlamingen aan. Ik doe dat zonder noemenswaardige stemverheffingen.’

Dat zijn Belgen waarschijnlijk niet zo gewend van Nederlanders. We bezitten er niet bij iedereen een even goede naam. Bovendien heerst er bij sommige Vlamingen nog altijd een gevoel van rivaliteit. Maar niet ten opzichte van Spinvis. Een van de productiemedewerkers van de AB vertelt dat het heel bijzonder is dat een Nederlandstalige artiest de grote zaal volledig uitverkoopt. ‘En het is nog een Hollander ook.’

Minder aandacht De week voor deze trip naar Brussel logeerde de voltallige band vijf dagen lang in de Belgische en Europese hoofdstad. Spinvis mocht in de belangrijkste dagelijkse talkshow van Vlaanderen een week lang de pauzemuziekjes verzorgen. Erik de Jong: ‘Het voelt als een eer, zowel de opdracht als het onthaal. Je krijgt het gevoel echt welkom te zijn. Dat helpt enorm. Je wordt in staat gesteld de kwaliteit die je bezit ook daadwerkelijk te laten zien. We zitten wel vaker in tv-programma’s, maar de Laatste Show was een feest, ook in artistiek opzicht.’ Hij merkt op dat er veel goede muziek in België gemaakt wordt. ‘In Nederland zullen er ook wel net zulke goede bands rondlopen als Balthazar en Absynthe Minded, er is in Nederland alleen minder aandacht voor; 3FM moet daarvoor de rol van Studio Brussel gaan krijgen, maar zover is het nog niet. Het gaat wel al steeds beter. Wij fungeren met Spinvis in de gunstige positie dat we én platen maken én optredens januar i/f ebr uar i 2012

FRET

doen. Cd’s verkopen steeds minder, het geld moet binnenkomen via optredens. Ik wil daar ook weer niet al te dramatisch over doen, want ik sta absoluut ook positief tegenover de technologische veranderingen van muziekverspreiding. Ik geloof wel in Spotify en iTunes.’

Hongerig Over alles op de cd is nagedacht. De Jong noemt het comfortabel dat de muziek en de tekst er dus eigenlijk al zijn als hij optreedt. Het is daardoor een kwestie van de zaak opnieuw opbouwen. ‘Optreden ontslaat ons echter van de plicht om alles tot in de puntjes te reconstrueren. Het zijn gewoon twee verschillende grootheden, een cd maken en het live spelen van die songs. Op het podium en tijdens de soundcheck veranderen constant nog zaken of we bedenken er nieuwe dingen bij. Het lied Oostende is inmiddels van vier naar negen coupletten gegaan. Ik heb daar plezier in. Het is blijkbaar nog niet af. Dat gevoel wordt gevoed door het live spelen. Je bent nog hongerig.’ ‘Een optreden blijft altijd een unieke aangelegenheid. Het publiek ter plekke is aanwezig bij iets wat nooit meer terugkomt. Wij creëren steeds opnieuw omstandigheden om het verhaal te vertellen. Natuurlijk staat het idee en de tekst voor het grootste deel vast, als muzikanten moeten we ons wel vrij kunnen voelen en bewegen. Pas dan kunnen we samen iets creëren en kan er iets speciaals ontstaan. Er bestaan dan geen regels en wetten. Het is elkaar zonder woorden kunnen verstaan. Intuïtief, of met halve woorden. Het is daarom ook wel handig dat er binnen dit bandje geen egoproblemen zijn.’

Hanco Kolk Erik de Jong lijkt uitwendig uiterst relaxt. Hij blijft voor iedereen vriendelijk, terwijl zijn agendaschema toch propvol zit. In Brussel doet hij in alle rust ook nog ‘even’ een televisie-interview in de kleedkamer en een fotosessie in de drukke Anspachlaan vóór de AB. Tijdens de alvast door de rest van de groep begonnen soundcheck roemt Niels Jonker het sublaag uit de tom van Marcel. De drummer zelf ontdekt plots tevens het geheim van het mooie geluid van zijn snare de avond ervoor in Utrecht. Er zat nog een doek in die het geluid dempte. Jonker vraagt wanneer Erik ook alweer jarig is, want dan kan hij hem een nieuw pedalenplankje cadeau geven. De meeste zorgen gaan uit naar bassist Cor van Ingen. Erik vraagt bij terugkomst of iemand al iets van hem gehoord heeft. Het antwoord is geruststellend: zijn auto is reeds in de buurt van Brussel gesignaleerd. Lucas gaat tussendoor nog even op zoek naar de dichtstbijzijnde muziekhandel om wat nieuwe snaren aan te schaffen en tekenaar Hanco Kolk test de apparatuur waarmee hij tijdens een aantal liedjes live in de show beelden wil vervaardigen, zoals hij dat op prachtige wijze ook in de boekversie van Tot Ziens, Justine Keller deed. Op het grote scherm achter de band brengt hij met fraaie lijnen de geest van de liefde in verschillende stijlen opnieuw tot leven. Kolk: ‘Ik vind dit ongelooflijk leuk om te doen. Ik doe echter alleen mee als ik tijd heb; een hele tour gaat niet lukken. Dit in Brussel is een mooie entourage. Ik ben enorm groot fan van Erik en eerlijk gezegd zijn we ook heel goede vrienden geworden na onze eerste samenwerking, een paar jaar geleden.’ Vrienden zijn het eigenlijk allemaal. Goede muzikanten ook, want het einde van de soundcheck ontaardt in een heerlijke jam waar het speelplezier vanaf spat. Hanco Kolk staat tussen de coulissen luid te applaudisseren. Marcel van As vindt dat ‘gekut

FRET

j a n u a r i/febr uari 2 0 1 2

viool’ vooraf ook altijd tot de mooiste momenten van de dag behoren. ‘Ik ontmoette Erik een paar jaar geleden op Oerol. Het klikte. Erik werkt graag met drummers die meer doen dan alleen drummen.’

Spinvis rockt De AB wordt niet alleen vaak geroemd om het prima geluid en de schitterende entourage, ook het restaurant is er prima. Alle omstandigheden worden er zo optimaal mogelijk gemaakt, zodat de artiest feitelijk niets anders hoeft te doen dan schitteren op de planken. Een echt ritueel voor het betreden van het podium heeft het vijftal niet. De bandleden steken zich in pak, Saartje van Camp zich in een blote zwarte jurk. Ze maakt de stembanden los en de deur van de kleedkamer gaat nog even dicht voor een allerlaatste tactische bespreking. Langer dan drie minuten duurt die niet. De bandleden stellen zich op tussen de coulissen. Er is nog iets niet in orde met de mengtafel. Zwijgend ondergaat de band die vijf minuten vertraging. Dan loopt Marcel naar zijn drumkit en volgt de rest. Het publiek klapt. Saartje brengt de hoge stemoefeningen in het stemmige intro schitterend in de praktijk en Erik zingt zijn eerste regel: ‘Het wordt een lange reis.’ ‘Alles is Oké’, klinkt het even daarna, en zo is het maar net. Het publiek

‘Als ik zeventig ben, loop ik nog steeds met een versterker te sjouwen’

in de AB geniet. De zaal is voor de gelegenheid omgetoverd tot een theater met stoelen. Voor Erik had dat dit keer niet per se gehoeven. ‘Deze reeks liedjes kunnen ook een beetje rumoer van staande mensen met een pilsje wel aan.’ Als de groep met een stevige beat Heel Goed Nieuws inzet, blijkt zijn gelijk. Spinvis rockt!

eentje. Of toch niet helemaal. Samen met Koning Alcohol, want hij heeft een koele fles witte wijn gevonden. Lang geniet hij er niet van. Een drukke signeersessie in de foyer wacht…

Muisstil

3 februari 4 februari 5 februari 9 februari 11 februari 17 februari 18 februari 23 februari 25 februari 3 maart 8 maart 10 maart

De groep speelt bijna twee uur en het materiaal kent een bijzonder grote dynamiek. Het is een show van uitersten. Het publiek is op de juiste momenten muisstil, maar zal ook het pluche onder hun reet soms als knellend ervaren hebben als de band weer eens vol gas geeft. ‘Dit moet hem wel zijn, de mooiste avond ooit’, zingt Erik vlak voor de toegift. Daarin verwerkt hij het intro van Sweet Jane van Velvet Underground in zijn eigen song Ik Wil Alleen Maar Zwemmen en laat hij ook een zeer geslaagde, speciaal voor het tv-programma De Laatste Show ingestudeerde mash-up van Twee Meisjes (een cover van Raymond van het Groenewoud) en zijn eigen Bagagedrager horen. Het levert hem een staande ovatie op. Tevreden, ieder op zijn eigen manier met de adrenaline omgaand, vertrekt de groep naar de kleedkamer. Erik slaat een andere weg in en verwerkt het gigantische succes in zijn

Live

Effenaar Eindhoven Atak Enschede Mezz Breda Oosterpoort Groningen Paradiso Amsterdam Paard van Troje Den Haag De Vorstin Hilversum Doornroosje Nijmegen Hedon Zwolle Parkstad Theater Heerlen Patronaat Haarlem Underground Lelystad

live

www.spinvis.nl januar i/f ebr uar i 2012

FRET

it Do elf s r u yo !! !!

FRET

j a n u a r i/febr uari 2 0 1 2

In de rubriek Do It Yourself mag een artiest of band een lege pagina geheel naar eigen inzicht invullen. Ditmaal het resultaat van: Kaat Van Vlaanderen

NICOLE BUS

‘Ik zing over de bron van liefde, in een gelovige context’ De gedichten die Nicole op jonge leeftijd schreef, waren al gericht op het geloof. Met een serieuze ondertoon vertelt ze: ‘Ik ben gelovig opgevoed, maar heb op latere leeftijd mijn eigen oriëntatiefase gehad. Als God bestaat, dan wilde ik dat zelf onderzoeken en ervaren. Dat heeft mij geholpen en richtlijnen gegeven. De principes die uit het geloof komen, vormen je als persoon en brengen je op de goede weg. Het centrum van mijn geloof is liefde en als alles daar op terugkomt, moet het wel goed komen.’

‘Als God bestaat, dan wilde ik dat zelf onderzoeken en ervaren’

Zelfs de meest fanatieke atheïst zal aan het twijfelen slaan wanneer de 22-jarige singersongwriter Nicole Bus gepassioneerd en met een grote glimlach vertelt over haar geloof in God en de manier waarop zij dit gebruikt op haar debuutalbum In The Heart Of The Matter. ‘Mijn boodschap komt waar hij moet komen.’ Tekst Daniël Evers

De winnares van de Grote Prijs-finale Singer/Songwriter VAN 2010 is al vanaf jonge leeftijd bezig met zingen en muziek maken. ‘Vanaf mijn zevende heb ik op keyboardles gezeten.’ Op de middelbare school begon ze ook met het schrijven van gedichten. ‘Die gedichten werden songteksten. Het keyboard, mijn stem en de teksten vormden een perfecte combinatie.’

Die oriëntatiefase bestond vooral uit veel bidden en lezen, maar ook uit het schrijven van liedjes. ‘God spreekt, naast de natuur, ook via mensen en liedjes. Wetenschappers geven aan dat ze in de oerknal geloven, maar wie het begrijpelijk leest, ziet dat bepaalde dingen gewoon overeenkomen met het geloof en dat de wetenschap ook bewijzen aanlevert voor de bijbel. Er zijn volgens mij één miljoen bewijsstukken aangeleverd omtrent de creatietheorie.’ Bij het schrijven van haar nummers haalt Nicole Bus veel inspiratie uit diezelfde bijbel. ‘Op het album staat het nummer Nature. Het gaat over hoe alles in elkaar zit en dat het allemaal gewoon werkt. Wij hoeven niet tegen de natuur te zeggen wat ze moet doen. Alles is in een bepaalde volgorde gemaakt, waardoor wij eigenlijk niet eens nodig zijn.’

Atheïsten Met muziek waarbij het geloof zo’n groot aandeel heeft, zou je het gevaar kunnen lopen mensen af te schrikken. Nicole is het daar niet mee eens. ‘Nee, dat denk ik niet. De reden is dat iedereen gelooft in liefde. Ik zing over de bron van liefde, in een gelovige context. Mensen die niet per se gelovig zijn, kunnen het toch ombuigen naar hun eigen wereld. Er zijn zelf atheïsten die me berichten sturen waarin staat dat het ook voor hen is en dat ze genieten van mijn muziek. Mijn boodschap komt waar hij moet komen. Het stoot geen mensen af, tenzij iemand echt helemaal niets van het geloof moeten hebben.’ ‘Ik focus mij wel op God, maar niet zozeer op het gelovige circuit. Mijn deur staat voor eenieder open. The Heart Of The Matter voelt als mijn eerste kindje. Ik ben er de afgelopen vijf jaar mee bezig geweest. Het is echt Nicole, je krijgt mij gepresenteerd: waar ik voor sta, waar ik van houd, wat ik heb meegemaakt en wat ik wil uitdragen als persoon. Wat ik nu zie, is dat het album aan het rollen is. Het komt op steeds meer plekken en steeds meer mensen horen ervan. Het is het pad dat je bewandelt als artiest.’ www.nicolebus.nl januar i/f ebr uar i 2012

FRET

Het lĳkt op een aﬂevering van de al lang geleden opgedoekte Vlaamse reportagereeks Jambers: overdag werken de twee doodnormale Eindhovense jongens Sander Strick en Marc van den Boom als animators, maar ’s nachts veranderen ze in muzikale laboranten die in grote bedompte ruimtes experimenteren met duistere en melancholische klanken. ‘Onze muziek moet mysterieus zĳn en vragen oproepen, je mag er best een paranoïde gevoel van krĳgen. Dat ligt ons gewoon.’ Tekst Daniël Evers

ALS FREELANCERS WERKEN SANDER EN MARC AL EEN TIJDJE SAMEN aan animaties en filmpjes tot ze in 2006 besluiten een eigen geluidsstudio te bouwen in een oud industrieel pand van Philips in Eindhoven. Daar experimenteren zij met muziek en verschillende geluidsopnametechnieken. ‘Pas drie jaar geleden kwamen we erachter dat we al die tijd eigenlijk bezig waren met een album. Terwijl we experimenteerden, schreven we in feite al liedjes’, vertelt Sander.

vende klus te zijn, dus knipten we het voorwoord van Wolfdendale in stukken en zo creëerden we op efficiënte wijze onze eerste tekst. Toen we later over een bandnaam gingen nadenken, besloten we onszelf naar de inspirator van dat eerste liedje te vernoemen.’ De interesse die Sander en Marc hebben voor wetenschap in combinatie met hun film- en animatieachtergrond maakt dat de liedjes op het eerste album Foghorn, genoemd naar de eerste zin uit de Ameri-

Sir Arnold Wolfendale Het eerste ‘echte’ liedje dat de heren maakten, bestaat uit het voorwoord van een sterrenatlas van de Britse astronoom Sir Arnold Wolfendale. Door tijdgebrek en hun gezamenlijke interesse in wetenschap, werd de atlas uit kast getrokken. Sander legt uit: ‘Toen het besef leefde dat we echt ergens mee bezig waren, wilden we ook meteen zoveel mogelijk doen in één nacht. De volgende dag stonden immers de filmwerkzaamheden weer voor de deur. Het tekstschrijven bleek een behoorlijk tijdro-

De nachtelijke experimenten van

WOLFE

FRET

j a n u a r i/febr uari 2 0 1 2

kaanse serie Twin Peaks, niet tot de standaard behoren. ‘Het is niet dat we letterlijk allerlei wetenschappelijke theorieën gebruiken, maar onze teksten gaan wel vaak over wetenschappers die iets op het spoor zijn, of die net een stapje te ver gaan. Het zijn als het ware stripboekachtige wetenschapsverhaaltjes. Dat vinden we tof’, zegt Sander met een grote glimlach.

Denken in scènes Ook het maakproces van Foghorn is beïnvloed door de cinematische achtergrond van de Eindhovenaren. Sander: ‘We benaderden de plaat hetzelfde als onze films. We dachten in scènes; wanneer komen personages elkaar tegen, wat voor beelden roept het op en meer van dat soort dingen. We hebben steeds gekeken naar hoe wij films maken. Van daaruit vertrokken we. Het bleek enorm veel vrijheid te geven en een betere manier van werken te zijn dan ieder liedje als apart te beschouwen. Maar hierdoor zijn we eigenlijk nooit echt bezig geweest met hoe we ons werk naar het podium zouden kunnen vertalen. Dat bleek eerst ook behoorlijk onpraktisch te zijn, maar het is ons toch gelukt.’ De industriële omgeving waarin het album tot stand kwam, heeft zijn sporen nagelaten. De nummers zijn niet zoals men uit de gemoedelijke lichtstad Eindhoven zou verwachten: eerder donker dan licht en vaak vol onbehagen. ‘Het Philipspand heeft ons erg beïnvloed. Waar wij onze animatiestudio hebben, zat voorheen een natuurkundig laboratorium waar onderzoek naar nieuwe technologische snufjes werd gedaan. Alles werd daar uitgevonden, het nieuwste van het nieuwste en alles was top secret. Je voelt dat die sfeer nog in het pand hangt

en je ziet die ook letterlijk terug. De muren zijn bijvoorbeeld extreem dik tegen bedrijfsspionage en er zijn extra deuren en sluizen. Heel spannend allemaal.’ Sander vertelt verder: ‘De piepkleine ruimte waar onze daadwerkelijke opnamestudio zit, was vroeger een ruimte waar producten van concurrenten werden opengemaakt om te zien wat er zoal in zat. Dat soort verhalen werken echt op ons in. Daar kunnen we meteen iets mee. Als je door het gebouw loopt, proef je dat allemaal. In sfeer klopt het helemaal met onze muziek.’

Paranoïde Paul Evers, voormalig hoofdredacteur van muziekblad OOR, beweerde eens in een interview: donkere, deprimerende invloeden leiden tot de diepste en mooiste kunstuitingen. Zijn onderbouwing spreekt boekdelen: ‘Het moet niet gaan over hoe leuk het allemaal is. Dan is ’t wat mij betreft snel gedaan.’ Sander deelt deze mening. ‘Met donkere muziek kunnen we het beste een boodschap overbrengen. Het is voor ons de sfeer waar we het meeste uit kunnen halen. Vooral omdat we ook veel ’s nachts in dat pand werkten in een beetje bedompte sfeer. Dan kom je niet heel snel met een swingende salsaplaat aanzetten. Je reflecteert wat je om je heen waarneemt. De bands waar we naar luisteren en door geïnspireerd zijn, zitten ook allemaal in de melancholische hoek: Portishead, Radiohead, Grizzly Bear, The Morning Benders, Warpaint; dat soort namen. Als we een lange film zouden maken, zou die ook traag, donker en sfeervol worden. Onze muziek moet mysterieus zijn en vragen oproepen, je mag er best een paranoïde gevoel van krijgen. Dat ligt ons gewoon.’

ENDALE LIVE

7 januari 14 januari 15 januari 19 januari 2 maart

LIVE

Paard van Troje Den Haag Eurosonic Noorderslag Groningen Gigant Apeldoorn 013 Tilburg Mezz Breda

www.wolfendalemusic.com januar i/f ebr uar i 2012

FRET

‘Ik Neem Je Mee’ en dat doet-ie. Naar de nummer 1-positie van de single Top 100, maar ook langs chicks op z’n facebook voor de seks, naar de herinnering aan zijn overleden moeder, en voor de spiegel. Tekst Arjan van Sorge

‘Ik denk dat het stoer is om niet stoer te doen’

GERS PARDOEL Daar staat hij dan, dertig jaar oud, Gerwin Pardoel kijkt naar zichzelf en zegt dat de wereld van hem is. Dat geldt voor iedereen natuurlijk, al overdrijven veel mensen daar nogal in en is de wereld van hen ten koste van anderen. Maar dat is weer een ander verhaal. Hier gaat het over Gerwin, oftewel Gers, die met de track Ik Neem Je Mee van zijn zojuist uitgekomen album zonder pardon naar de hoogste toppen van de hitlijsten is gegaan. ‘Ik wil net iets verder gaan dan alleen maar rappen, ik wil mezelf niet per se aan iets vasthouden. Daarom heet mijn album ook Deze Wereld Is Van Jou. Ik zeg dat in de spiegel: deze wereld is van jou. Jij kan doen wat jij wil. Dat is ook waarom ik ben gaan rappen, ik doe eigenlijk waar ik zin in heb, met goede bedoelingen. Ik leef hoe ik wil, ik doe waar ik zin in heb. En zo maak ik ook mijn muziek. Je zit met muziek wel aan vier maten vast, maar dat ik een leuk liedje schrijf, is voor mij het belangrijkst.’

Beroep Gers Pardoel scoorde al eerder hits, zoals in 2009 met de titelsong van de film New Kids, Broodje Bakpao, in samenwerking met Sef en Big2 van The Opposites. Niet zo lang daarna volgde Ik Ga Hard met

FRET

j a n u a r i/febr uari 2 0 1 2

The Partysquad, Adje, Jayh en Reverse. Nu gaat het weer hard en gebeuren er weer andere dingen. ‘Ik maak al acht jaar muziek, maar niet als beroep; dat is nieuw. Ik kan er nu net van leven. Ik wil er ook niks meer naast doen. Het hangt er vanaf wat je wilt: als je graag in een dikke auto rijdt, dan zul je er een baantje bij moeten hebben. Het is voor mij belangrijk dat ik muziek kan blijven maken; ik wil wel in zo’n auto rijden, maar dat is niet mijn doel. Produceren vind ik ook leuk, op mijn debuutalbum zijn negen nummers van de vijftien van mij. Ik rap, ik zing, ik produceer, en ik help soms ook andere mensen, met producties en refreintjes. Als je de beat hebt en het refrein, dan weet je al wat voor soort nummer het is.’

Veel vechten Opeens is Gers bij TopNotch labelgenoot van acts als De Jeugd Van Tegenwoordig, Kempi, Rbdjan en Zwart Licht. Collega’s van wie sommigen een heftige achtergrond hebben. Net zoals Gers? ‘Het hangt er vanaf hoe je jezelf naar buiten wilt brengen. En net zoals ik hebben zij ook meerdere kanten. Misschien heb ik straks wel ruzie op straat, en dan ben ik nog steeds dezelfde persoon, maar is mijn gedrag wel

‘Veel mensen zien mij als rapper, maar ik zie mezelf als muzikant’ anders. Sommige collega-rappers rappen heel gangsta en hebben in de bak gezeten, zoals Kempi, maar we voelen elkaar wel aan. Ik heb wel een zware jeugd gehad, veel gevochten en zo. Dat hoor je niet op mijn album terug; ik heb niet de behoefte om dat te schrijven. Dat zou raar zijn, het past niet bij wie ik nu ben.’

Stoer ‘Feesten doe ik nog steeds. Maar toen ik zeventien was en ging stappen, was ik ook vaak aan het vechten. Onvolwassen gedrag. Je ging uit en dan was het gewoon knokken. Dan stond je ergens en begon iemand ruzie te zoeken. En je ego is nog groter dan jezelf hè. Maar dat is iets van toen, daar wil ik nu niet mee naar voren komen. Ik ben nu volwassen, ik denk dat het stoer is om niet stoer te doen. In hiphop heerst wereldwijd de cultuur van stoer doen en ik heb dat ook wel, maar dan op een andere manier. Ik wil heel eerlijk en open zijn in mijn teksten, dat is het belangrijkste. Dan krijg je een goed album over wie je echt bent. Ik wil leuke en goede muziek maken. Veel mensen zien mij als rapper, maar ik zie mezelf als muzikant, een artiest die rapt.’

Echt niks Gers is geboren in Nijmegen en woonde daar tot z’n achttiende. ‘Daarna zijn we verhuisd naar Kaatsheuvel, daar was echt niks te doen. We liepen ons altijd te vervelen, of we gingen uit in Tilburg. Wat moet je doen tussen je tiende en achttiende? Op straat hangen dus, ook al wilde mijn moeder dat niet. Of we zaten achter de spelletjescomputer

Live

5 januari 14 januari 20 januari 27 januari 28 januari

Live

www.gerspardoel.nl

FRET

live

Tivoli de Helling Utrecht Noorderslag Groningen P60 Amstelveen Poppodium Romein Leeuwarden Stap-o-theek Fox Stadskanaal

j a n u a r i/febr uari 2 0 1 2

– van die dingen die je doet als je je verveelt. Of je gaat blowen, of roken, of drinken, al die gekke dingen. Qua hiphop was er echt niks in het dorp; ik denk dat ik de enige rapper in Kaatsheuvel was. Dan downloadde ik instrumentals en ging er thuis teksten op schrijven.’ Via zijn broertje kwam Gers in Rotterdam terecht. Zijn half uur later ter wereld gekomen broer is tegenwoordig bekend als DJ Robbie Pardoel en draait house, maar is ook bezig met produceren. ‘Hij heeft nu een eigen studio gebouwd, maar alles staat even op een laag pitje. Hij heeft zijn werk en is daarnaast lekker aan het chillen.’ Gers woont nu nog in Rotterdam, maar zou graag willen verhuizen naar Amsterdam, waar hij veel vrienden heeft. Dat is echter wat aan dure kant, dus hij wacht nog eventjes.

Heftig ‘Ik had een kantoorbaantje als ontwerper van keukens, maar ik wilde iets heel anders gaan doen. Ik kon bij mijn broer intrekken, het was net uit met zijn vriendin, en zo kwam ik in Rotterdam. Ik werkte daar in een kledingzaak. We woonden samen en dat ging af en toe wel eens verkeerd, dan gingen we met elkaar op de vuist, maar ja, dat soort dingen gebeuren. Ik heb daar een half jaar gezeten en kon toen bij de ouders van mijn vriendin terecht. Een jaar later kochten we een appartement en gingen we samenwonen. Overdag werken en daarna muziek maken, maar op een gegeven moment was ik er klaar mee. De relatie ging uit en toen ben ik op mezelf gaan wonen. Daarna brak ik door met Broodje Bakpao. Muziek was altijd al mijn leven, maar toen begon het heel heftig mijn leven te worden. Ik was en ben er iedere dag mee bezig. Ik werkte toen alweer fulltime bij een keukenbedrijf, ik racete van hot naar her, maar omdat Broodje Bakpao niet mijn eigen single was, werd ik niet zoveel geboekt.’ Dat is nu dus wel anders. Gers treedt vaak op met DJ The Flexican van Flinke Namen, en speelde met de band Chef’Special in De Wereld Draait Door. ‘Ik speel liever met band, maar daar komen wel meer kosten bij kijken en dus is het duurder om me te boeken.’ Voorlopig hoeft hij zich daar niet druk om te maken. In januari staat Gers op Noorderslag en in maart volgt een tournee langs de grote clubs in het voorprogramma van Guus Meeuwis.

Foto Paul Bellaart

THE FUDGE

Diversiteit is de motor achter The Fudge. De band herbergt veel verschillende invloeden in zijn muziek: Balkan, pop, ska, psychedelica, rock en nog wel wat meer. Het resultaat is een vloeiend en zeer dansbaar geheel. Zelf noemen ze het magnetic rock: hard, strak en dansbaar. The Fudge kun je ook omschrijven, als je naar de naam kijkt, als een samenpersing van verschillende muzikale stijlen. Zanger/ gitarist Midas Treub (20) kan zich in die beschrijving wel vinden. ‘Het is een mix van dingen, dat klopt wel.’ Tijdens die bewuste winteravond in 2009 bleven de ideeën maar komen, aldus Treub. De eerste muzikale ontmoeting van het zestal, afkomstig uit Utrecht, Amsterdam en Den Haag, resulteerde meteen in drie nummers. Een paar maanden na oprichting stonden ze al op de bühne. ‘We hebben veel gespeeld en veel gedaan.’ Voorlopig hoogtepunt: het winnen van de MCN Publieksprijs tijdens de Grote Prijs van Nederland. Het leverde ze niet alleen bekendheid op, maar ook prijzengeld, dat goed van pas kwam voor de financiering van hun eerste album. ‘Daar hebben we uit eigen zak flink op bijgelegd.’ Eind vorig jaar dook het zeskoppige gezelschap de studio in om na drie weken naar buiten te komen met Morning Comes Again. ‘De uitdaging in de studio was om lagen in de plaat aan te brengen. Zonder dat je elkaar in de weg zit en het een brei van dingen wordt.’ Platenlabel Suburban legde de band daarna snel vast. De titel van het album, tevens een song op het album, staat voor de overgang van dag en nacht. Treub: ‘Dat kan een bevrijding zijn voor je gevoel. Van vrijheid, maar aan de andere kant kan het ook beklemmend zijn. Dat is aan jezelf om dat in te vullen. Ik wil het niet helemaal uitleggen. Het is aan de luisteraar hoe die het interpreteert.’

Rare combinatie

‘Zo’n klik zoals wij hebben is zeldzaam’ Zet zes studenten van het conservatorium in één ruimte, doe de deur op slot en zie: een krachtige kakofonie van stijlen doet de muren trillen. The Fudge is geboren op een winteravond in 2009 en heeft zojuist zijn eerste album gepresenteerd: Morning Comes Again.

Tekst Bram W. van der Putte

De bandleden kennen elkaar van het Conservatorium van Amsterdam waar ze allemaal lichte muziek studeren in hun laatste jaar aan die opleiding. ‘Het klikte onderling gewoon goed. We vormen wel een rare combinatie omdat we allemaal een andere achtergrond hebben. Het is niet de makkelijkste manier om muziek te maken, we hebben bijvoorbeeld drie gitaristen. Het resultaat is compleet verrassend. We hadden al snel het gevoel dat dit iets was waar we zuinig op moesten zijn. Zo’n klik zoals wij hebben is zeldzaam.’ De tien nummers gaan als een speer. Het woord theatraal komt op als de muziek door de speakers de ruimte overneemt. ‘We zijn een band die alles strak geregeld wil hebben als het op muziek aankomt. We hebben weinig last van strijd als het aankomt op ieders eigen plek in de band. Daar zijn we juist veel mee bezig. We zijn geen gitaarsoloband. Het proces van nummers schrijven, loopt bij ons natuurlijk. We hebben veel ruimte voor gekke dingen en we staan bekend om onze energie als we live spelen.’ In nog geen twee jaar tijd is er veel gebeurd met The Fudge, toch voelt het voor Treub niet alsof het heel snel is gegaan. ‘We zijn er vanaf het begin heel hard voor gegaan. We zijn superblij met alle dingen die zijn gebeurd, zoals het opnemen van de plaat en het uitbrengen daarvan. We willen steeds meer. We willen zoveel mogelijk spelen, ook in het buitenland, en gaan er hard voor dat de cd aanslaat bij het publiek. Wat dat betreft zijn we nog steeds flink aan het werk.’

Live

21 januari 4 februari

Live

Boulevard Breda Strocks Festival Breda

live

www.thefudgeband.com januar i/f ebr uar i 2012

FRET

‘Voor veel mensen is Berlijn een soort hedonistisch paradijs’

Medio 2007 vertrok Rutger Hoedemaekers voor zes maanden naar Berlijn. Bijna vijf jaar later woont hij nog steeds in de Duitse hoofdstad en maakte hij er een nieuwe plaat. Niet als About, zoals voorheen, maar als Bart Constant. ‘De gebaren zijn nog steeds groot, maar zonder veel nadruk. Het is subtieler, minder schreeuwerig.’ Tekst Tom Springveld Foto Joni Spaan

Tell Yourself Whatever You Have To heeft weinig met techno van doen, maar in dat genre zette Hoedemaekers toch echt zijn eerste muzikale stappen. ‘Die plaat met About, Bongo, was eigenlijk al een eerste overgang van techno naar popmuziek, naar liedjes’, vertelt hij. ‘Ik ben met techno opgehouden omdat ik het niet spannend genoeg meer vond. In Berlijn heerst een minimal-cultuur. Daar staan dezelfde jongens bij wijze van spreken al tien, vijftien jaar heel succesvol hun tracks te draaien. Ik zou dat nooit kunnen.’ Hoedemaekers was op zoek naar meer melodie en meer ritme. ‘Met About wilde ik stijlen combineren, bijvoorbeeld indierock met ravegeluiden. Met behulp van een soort collagetechniek probeerde ik daar één nummer van te maken. Nu ben ik op zoek gegaan naar iets wat onbestemder is, waar je niet meteen aan kunt horen wat het exact is. Het is veel meer een eigen geluid. En dat heeft heel veel tijd gekost.’ Wat heet: Bongo verscheen in 2006. Optredens in binnen- en buitenland

FRET

j a n u a r i/febr uari 2 0 1 2

volgden en bleken een goede leerschool. ‘Van het toeren heb ik een dikkere huid gekregen en een bepaald soort routine, een gevoel van onoverwinnelijkheid op het podium. Dat jij en degene met wie je speelt, weten: wat er nu ook gebeurt, we gaan toch wel door. Al krijg je een glas bier naar je hoofd. Ik heb in Brussel ooit zelfs een handtas naar m’n hoofd gekregen van een meisje dat het echt heel kut vond.’

Via New York naar Berlijn Begin 2007 zegde Hoedemaekers zijn bijbaan in de IT op om in New York drie maanden met Voicst aan hun vooralsnog laatste album A Tale Of Two Devils te werken. ‘Ik was heel erg geïnspireerd geraakt door New York en wilde wel een tijdje ergens anders zitten’, vertelt hij. ‘New York was niet te betalen, dus ik dacht: ik ga zes maanden naar Berlijn om aan een nieuwe plaat te werken.’ Hoedemaekers lacht. ‘Dat is inmiddels vierenhalf jaar geleden.’ Het is vooral de energie van de mensen in New York die Hoedemaekers deed verlangen naar een soortgelijke omgeving. ‘Iedereen heeft een plan en een doel en kan daar heel enthousiast over vertellen. Dat

De Berlijnse periode van

BART

CON STANT

maakte dat ik nóg dieper wilde graven, nóg meer op zoek wilde gaan naar dingen die ik interessant vond. In het begin voelde Berlijn als vakantie, maar op een gegeven moment besef je: ik ben alleen en moet nu iets gaan maken.’ Hoedemaekers hield zich voornamelijk bezig met productieklussen, zowel in Berlijn als in Nederland. Ondertussen onderging zijn eigen werk een gedaanteverandering. ‘Toen ik naar Berlijn verhuisde, maakte ik elektronische muziek, vierenhalf jaar later heb ik een plaat gemaakt die nauwelijks elektronisch is. Een paar van de nummers die nu op de plaat staan bestaan al heel lang en hebben we destijds met About in een andere vorm gespeeld. Er zitten nog steeds wel veel sampletechnieken en synthesizers in, maar het grootste gedeelte bestaat uit echte instrumenten. Als muzikant die geen elektronische muziek maakt, is Berlijn ongeveer de slechtste stad ter wereld om te wonen. Je ziet constant alleen maar die clubcultuur om je heen; voor veel mensen is Berlijn een soort hedonistisch paradijs. Als je niet aan die cultuur deelneemt, merk je dat er ook niet heel erg veel overblijft en ga je vanzelf op zoek naar een tegengeluid. Nieuwe componisten als Nils Frahm en Dustin O’Halloran, die aan de plaat heeft meegewerkt en met wie ik een studioruimte deel, schrijven bijvoorbeeld op een hele emotionele manier muziek.’

Rutger Hoedemaekers samen. ‘De naam About hoorde voor mij bij de electropunk die ik toen maakte. Het voelde heel afstandelijk en daarom paste de naam niet bij dit album. Zoals dj’s onder verschillende pseudoniemen werken, vond ik het ook wel interessant om een andere naam te kiezen, eentje die persoonlijker was. Bart en Constant zijn mijn doopnamen, dat staat dichter bij me.’ Bart Constant is meer dan alleen muziek. Op de hoes prijkt de albumtitel Tell Yourself Whatever You Have To in gigantische neonletters (‘die waren heel duur en liggen nu onder mijn bed’) en voor het nummer Do Better werd een indrukwekkende korte film gemaakt door Mirka Duijn en Nina Spiering, bekroond met de Videoclip Prijs op het Nederlands Online Film Festival. Hoedemaekers: ‘Tegenwoordig kun je nauwelijks meer fatsoenlijk een plaat verkopen, omdat de aandachtsspanne van mensen heel erg kort is. Alleen als je elk half jaar iets uitbrengt, heb je kans dat ze je onthouden. Er zit iets heel treurigs in het feit dat ik zo lang over deze plaat heb gedaan, maar toch vind ik het een prettig idee om iets te maken wat niet over drie maanden weg is en misschien iets langer blijft hangen.’ www.bartconstant.com

Persoonlijker Hoedemaekers’ muziek is vele malen persoonlijker geworden. Waar About nog een andere identiteit was, daar vallen Bart Constant en januar i/f ebr uar i 2012

FRET

Een decennium lang is Marten de Paepe (29) nu serieus als muzikant bezig. Tien jaar hard werken bracht hem langzaam maar zeker steeds meer succes. In 2011 kwam zĳn tweede album uit, die gaat over de toewĳding van muzikanten. ‘Als je je als muzikant niet door tegenslagen heenslaat, ga je het niet redden.’ Tekst Frank Antonie van Alphen Foto’s Manon Bruininga

Drassige folkpop met rollende donder 32

FRET

j a n u a r i/febr uari 2 0 1 2

MA DE

ARTEN EPAEPE januar i/f ebr uar i 2012

FRET

ZIJN EERSTE DEMO A SYLVAN WYE WERD VERNOEMD NAAR EEN GEDICHT VAN WILLIAM WORDSWORTH (‘maar ik heb niks met Wordsworth hoor’). In 2007 verscheen zijn titelloze debuut en najaar 2011 verraste De Paepe met opvolger Boskoop, geproduceerd door Frans Hagenaars. Tijdens de presentatie van die cd in het Utrechtse Ekko stond een echte broeikas op het podium, met een lantaarnpaal in het toneeldecor waarvan een elektriciteitsdraad met vogeltjes erop de zaal inliep. Bezoekers konden vooraf genieten van een driegangenmenu, bestaande uit producten uit regio Boskoop. Goudrenetten met kaneel was het toetje. Geen alledaagse setting voor een cd-presentatie. Door de titel Boskoop zou je kunnen denken dat De Paepe is overgestapt op Nederlandstalig repertoire, maar dat is niet het geval. Waarom die naam Boskoop? ‘Drieënhalf jaar geleden kwam mijn debuutplaat uit’, vertelt de singer-songwriter. ‘Het was een periode waarin ik heel vaak speelde. Ik was net klaar met mijn studie en zette alles op alles om muzikant te worden. Voordat ik het wist, stond ik van Lutjebroek tot Hoogerheide op het podium om wat tientjes bij elkaar te sprokkelen. Boskoop was een van die rare plekken waar ik terechtkwam. Op een cultureel festival in de tuinderij van een oude hippie en theaterman, die bamboe en siergras verkoopt om zijn brood te verdienen. Boskoop heeft een slotenlandschap; heel veel water van hoge sloten met overal weilanden. Alleen echte hippies willen niet dat de tuinderij via een weg, maar per platte schuit bereikbaar is. Ik speelde in een groentekas. Het was eind september en heel koud, vijf graden of zo. Ik stond tot over mijn enkels in de drassige grond. Het was een van de laatste optredens met mijn oude band. Daar sta je dan voor drie man je ziel te togen en niemand luistert. Ik had het helemaal gehad na een half uurtje te hebben gespeeld. Eigenlijk ben ik daar met een beetje ruzie weggegaan. Toch vond de tuinder het later goed dat we bij hem de Boskoopclip wilden maken.’

Total loss In de loop der jaren heeft Marten de Paepe door wat zure appels heen moeten bijten: ‘Als je je als muzikant niet door dit soort ervaringen en tegenslagen heenslaat, ga je het niet redden. Onze Volkswagen Passat uit 1982 sneuvelde twee jaar geleden in de vangrail. Ik had gedronken, Chantal (medemuzikant en De Paepe’s levensgezellin) moest rijden en belandde in de vangrail omdat ze in slaap viel. Volkswagen total loss. Er staat daarom een nummer op de cd dat Used Cars heet.’ De Paepe vervolgt: ‘Er is veel gebeurd in de afgelopen drie jaar. Celliste Hanneke Janssen overleed na een ongeluk met een vrachtwagen. Zij speelt op de eerste plaat mee. Daar gaat Boskoop over. Maar ook over leuke dingen hoor, met veel zelfspot erin. De plaat vertelt over optredens in bruine kroegen, met mensen die na afloop van een concert ongevraagd advies geven. En ook gaat het album over de blinde passie en de wil om muziek te maken, daarvoor publiek te vinden en wat te bereiken.’

Oude spullen Inmiddels gaat het een stuk beter met De Paepe: hij heeft een nieuwe band, de plaat is goed ontvangen en op zijn speellijst prijken nu ook namen als Lowlands, Paradiso en 013. De Paepe: ‘Boskoop gaat over de weg naar iets groots, de toekomst met een nieuwe begeleidingsband.’ Waarin ook ‘het blonde mannetje’, zoals hij zijn nieuwe drummer Mischa Porte noemt. ‘Hij heeft een Slingerland Rolling Bomber uit 1943. Die drumstellen werden gemaakt in de Tweede Wereldoorlog. Het ontwerp was gebaseerd op een marching drum waardoor de ketels een stuk groter zijn. Mischa verdwijnt helemaal achter dat grote drumstel.’ Het is inderdaad een markant gezicht als Mischa tijdens een optreden op de laaggestemde trommels diepgrommende patronen speelt. ‘Muzikanten met fijne oude spullen, daar hou ik van. Gitarist Johan

FRET

j a n u a r i/febr uari 2 0 1 2

‘Deze plaat gaat over de blinde passie en de wil om muziek te maken’ Borger heeft een Fender Tremolux-versterker uit 1962. Dat mooie, ouderwetse kwaliteitsgeluid leidde tot recensies waarin de muziek van Boskoop als rootsy folkpop werd bestempeld.’ Dat komt mooi uit, want singer-songwritermuziek vind De Paepe een wat gekunstelde genreaanduiding. Dus hij is wel blij met deze kwalificatie. Hij benadrukt dat Boskoop een bandplaat is geworden met een door de hele groep gearrangeerd geluid. ‘Er zijn weinig mensen in Nederland die zo’n sound hebben. Dat maakt het wel bijzonder.’ Naast cd’s zijn er ook tweehonderdvijftig stuks vinyl gemaakt. ‘Ik denk dat de vinylversies het beter gaan doen dan de cd. Vinyl heeft een unieke kwaliteit. Voor zo’n cd moet toch alles gecompressed worden; dat klinkt wat inferieur. Voor het vinyl is een aparte master gemaakt. Het is wel een investering geweest omdat het duurder is. Boskoop heeft de roestige, analoge sound die ik graag wilde hebben. Producer Frans Hagenaars is geen makkelijke man. Hij drijft alles toch wel een beetje op de spits, maar haalt wel het beste in je naar boven. Dus nu zijn we klaar voor het grotere werk.’ Zeg maar rustig klaargestoomd door een allesbehalve roestige producer. www.martendepaepe.com

Backstage In de rubriek BACKSTAGE nu eens geen aandacht voor de band of artiest, maar voor de mensen die in de muziekwereld achter de schermen werken. Tekst John Buis

WILBERT MUTSAERS BEROEP ZENDERMANAGER BIJ 3FM EN RADIO 6

ls zendermanager ben ik onder meer verantwoordelijk voor de indeling van en samenhang tussen de programma’s op de zenders 3FM en Radio 6 Soul & Jazz, de digitale themakanalen eronder, én het hele online audiopalet. Het muziekbeleid ligt voor een heel groot gedeelte bij mij; dat gaat in nauw overleg met de dj’s en de muziekredactie. Mijn verantwoordelijkheid ligt bij het hele profiel van de zenders; hoe het er uitziet en de manier waarop we 3FM en Radio 6 Soul & Jazz profileren. Er is overleg met alle omroepen over hoe we de zendtijd indelen. Verder ligt bij mij bijvoorbeeld de verantwoordelijkheid voor het vaststellen van weekacties, waarbij we bijvoorbeeld kaarten weggeven voor een concert, de vele festivals die we aandoen, en eigen evenementen als de 3FM Awards en 3FM Serious Request. Het is zowel een creatief inhoudelijke baan, die veel hands on management vraagt, alsook een sterk bestuurlijke baan die om veel diplomatie en geduld vraagt. Je moet een visie hebben waar je heen wil en daar ook iedereen in betrekken. Ik heb vrij veel mediacontact, bijvoorbeeld als er om uitleg of toelichting over zaken rond de zender wordt gevraagd. Als er iets mis gaat, dan staat de microfoon al gauw bij mij. En andersom, ik vind het mijn taak om af en toe hier en daar uit te leggen over hoe zaken werken, of dat nou bij muzikanten is of bij Tweede Kamerleden. Ik houd mij verder veel bezig met de mensen die hier letterlijk rondrennen. De invloed die ik uitoefen in mijn werk als zendermanager is informeel groter dan hij formeel lijkt. Ik vind het ook heel erg leuk om achter de schermen bezig te zijn met allerlei zaken die de beste randvoorwaarden scheppen waardoor mensen die daar talent of ambitie voor hebben dat tot het maximale kunnen exploiteren. Dat is misschien wel een van de belangrijkste taken van mij: zorgen dat bijvoorbeeld de twee dj’s die hier nu verderop on air zijn, weten dat ze gesteund worden, dat er een klankbord is, dat de muziek die we draaien klopt en dat ze zich kunnen concentreren op de uitzending en dat ze niet worden afgeleid door randverschijnselen. Sterker nog, dat ze gestimuleerd en gemotiveerd worden. Het team dat we nu bij 3FM hebben, vraagt om een bepaald type coaching en sturing. Ik zit in de studio zo ongeveer, die is hier drie stappen vandaan. Als er iets mis is, dan kan iedereen hier gelijk aankloppen.

Het samenstellen van de playlist is een samenspel tussen dj’s, muziekredactie en mijzelf, dat gaat heel nauwkeurig. Ik merk dat daar nog wel eens wat misverstanden over bestaan, dat men denkt dat de computer dat allemaal doet en dat de dj’s daar geen invloed op hebben. Natuurlijk werken we met computers en niet met kleitabletten, maar elk nummer wordt één voor één ingepland, met heel veel overleg. Het is een heel interessant samenspel van factoren hoe dat hier gaat. Ik wil weten hoe systemen werken. Ik kan betere keuzes maken, als ik niet alleen naar de muziek kijk, maar ook weet wat voor rol een bepaald liedje vervult in een radioprogramma.’ www.3fm.nl www.radio6.nl

Backstage paspoort Naam: Wilbert Mutsaers Woonplaats: Amsterdam Geboorteplaats: Goirle Leeftijd: 42 Huwelijkse staat: Getrouwd Eerste album: Live! van Bob Marley & The Wailers. Favoriete album: Een top 50 lukt al nauwelijks, nu schiet me Stevie Wonder met Songs In The Key Of Life binnen. Eerste concert: Queen in 1984 in Brussel Laatste concert: Nicole Bus in Paradiso Beste optreden ooit gezien: Tom Waits, Congresgebouw Den Haag 1999 Favoriete NL band van dit moment: Rotvraag... Go Back To The Zoo, juiste attitude, energie en liedjes en bovendien live sterk Beste Radioshow ooit: Moet nog gemaakt worden, als kleine jongen vond ik Het Weeshuis Van De Hits een intrigerend programma Ideale 3FM nummer: Wordt vandaag ergens in de wereld opgenomen Meest opmerkelijke klus ooit: Eieren met spek bakken voor Snow Patrol in de uitzending van Giel Beelen op 3FM Grote inspiratiebronnen: In de muziek o.a. Lennon/McCartney, Prince, Jacques Brel, Black Francis, Syd Barrett, Kanye West, Bruce Springsteen, Neil Young, Tom Waits, Herman Brood, Jay-Z en Marvin Gaye Wat mogen we in de komende twaalf maanden van je verwachten? Ik hoop veel voor de Nederlandse muziek te kunnen blijven doen en 3FM en Radio 6 Soul & Jazz impulsen te geven. januar i/f ebr uar i 2012

FRET

BAL SOUNDS UIT KOPENHAGEN GLOBAL SOUNDS UIT KOPENHAGEN GLOBAL SOUNDS UIT KOPENHA

WOMEX

Job Chajes van de Amsterdam Klezmer Band in John Travolta-outfit.

Tekst JaĂŻr Tchong Fotoâ&#x20AC;&#x2122;s Eric van Nieuwland

Zo kan het gaan: de Womex begon ooit als mini-informatiemarkt, bij wijze van bijgerecht bij een Berlijns wereldmuziekfestival. Zeventien jaar later is het de grootste wereldmuziekconferentie ter wereld, met meer dan tweeduizend deelnemers die van heinde en verre komen om zich te informeren en elkaar te ontmoeten. Boekers, programmeurs, journalisten, beleidsmedewerkers en muzikanten, bijeengedreven in het Forum Kopenhagen, in een inspirerende buzz van energie. Tijdens de laatste editie waren er showcases van meer dan zestig acts uit 52 landen. De Nederlandse afvaardiging bestond uit DJ Blue Flamingo, DJ Munchi, Arifa, Mdungu en de Amsterdam Klezmer Band. De laatste drie stonden onder de noemer Dutch Delta Sounds op het Nederlandse offWOMEX podium. FRET was erbij.

Zelden vertoont op de Womex, of eigenlijk bij ieder showcasefestival: een fluisterstille Studio 2 tijdens de showcase van Arifa. Gedurende de hele set bleef het publiek gefascineerd zitten luisteren naar de unieke Arifasound.

Het woord wordt te makkelijk gebruikt, maar de showcase van DJ Munchi is niet anders te omschrijven dan historisch. Want Munchi’s ‘moombahton’, zoals hij zelf zijn opruiende mix van dubstep, bachata, mambo, bossa nova (en nog zo wat meer stijlen) noemt, zorgde direct voor een generatiekloof. De wat oudere wereldmuziekprofessionals gingen verontwaardigd over zoveel elektronische herrie naar hun hotel, en de jongere generaties gingen uit hun plaat. De foyer van Koncerthuset veranderde tijdens Munchi’s set in een club die in Londen, Brussel of Parijs niet had misstaan.

Overdag is Forum Kopenhagen voor even de belangrijkste plek ter aarde voor de wereldmuziek. Op deze beursvloer echter geen durfkapitalisten en graaibankiers, maar bevlogen wereldmuziekprofessionals, op hun oneindige jacht naar optredens en zichtbaarheid.

januar i/f ebr uar i 2012

FRET

BAL SOUNDS UIT KOPENHAGEN GLOBAL SOUNDS UIT KOPENHAGEN GLOBAL SOUNDS UIT KOPENHA

WOMEX

De openingsavond van de Womex werd dit jaar gekleurd door Hongaarse sounds.

Het geheime wapen van Neerlands afrojazztrots Mdungu: Ebou Gaye Mada, Gambiaan van geboorte. Vroeger bekend van de groep Ifang Bondi, maar inmiddels al een aantal jaren zeer goed on the road met de jongens van Mdungu.

Blue Flamingo blijkt zich ook op de beursvloer van Womex prima thuis te voelen: als volleerd krantenverkoper jaagt hij iedere bezoeker die hij in zijn vizier krijgt naar zijn eigen showcase. Extra! Extra! Hear all about it!

januar i/f ebr uar i 2012

FRET

t r

THE ROCK FiLES

A Life On Earth is dan ook niet zomaar een album, maar een echte rockopera, een conceptalbum over geboorte en verlangen, maar ook over diepe wanhoop en destructie die zeer geleidelijk over gaan in genezing en hoop. Een conceptalbum, dat klinkt nogal ouderwets. Gitarist en componist Adjan Emmen reageert: ‘Ik schaam me er absoluut niet voor als men dat vindt, mensen duwen je altijd in een bepaald hoekje en dat retrohoekje vind ik eigenlijk wel leuk. Mijn muziek, ik ben de oude rot in de band, is misschien ouderwets, maar de rest van de band – de jongere generatie – ziet die oude muziek wel degelijk zitten. Ze vinden het lekker om te spelen en dan is het toch eigenlijk weer niet ouderwets of retro?’ Hij vervolgt: ‘Voor mij is het eigenlijk een soort van autobiografisch verhaal. De muziek en het concept waren er, alleen de teksten nog niet. Dat moet een zanger zelf kunnen doen, want hij moet het uiteindelijk kunnen overbrengen.’

Foto Marijke Verhoef

‘De teksten ondersteunen de muziek, ze dragen de muziek als het ware’

Rockopera met een boodschap

Het heeft heel wat voeten in de aarde gehad voordat A Life On Earth, het debuutalbum van de Brabantse symfonische rockband THE ROCK FiLES, eindelijk in eigen beheer werd uitgebracht.

Tekst Martien Koolen

FRET

j a n u a r i/febr uari 2 0 1 2

Die zanger vond Adjan in de persoon van Jerry ten Bhomer. Die zegt:‘Ik heb er duidelijk mijn eigen stijl in willen en kunnen aanbrengen. De teksten zijn ontleend aan het dagelijks leven. Toen bleek dat het een concept was, kwam er meer sturing; zo ontstond er een nummer over het ontstaan van het leven, de geboorte. Ik begon langzaam maar zeker op het onderwerp te schrijven. Het is voor iedereen geschreven, het kan ook voor iedereen iets betekenen. De teksten ondersteunen de muziek, ze dragen de muziek als het ware.’ Adjan: ‘Belangrijk in het verhaal vind ik dat er altijd hoop is; hoe diep je ook zinkt, er is altijd hoop! Dat concept is een internationaal gegeven en dat is overal herkenbaar!’ Jerry: ‘De cd is echter geen therapiesessie. Het is mooie muziek met een boodschap.’ Adjan: ‘Voor mij is het toch wel iets meer. Ik heb echt steun aan de muziek, het concept en de teksten gehad en dat staat los van de band.’

Songtitels

De songtitels bestaan allemaal uit één woord, toeval? Jerry: ‘Nee, natuurlijk niet, het zijn statements, het woord vat samen waar de song over gaat.’ Adjan: ‘Het heeft het ook te maken met ons stijlkenmerk. Kijk naar de schrijfwijze van de band, THE ROCK FiLES, en de kleine i valt meteen op. Dat hebben we ook bij de songtitels gedaan. Misschien een beetje gekunsteld, maar toch wel leuk.’ Grappend: ‘Naderhand heeft een onbekende firma dat ook met zijn telefoon gedaan.’ Nu het album er eindelijk is, wil de band zo veel mogelijk A Life On Earth live op de planken brengen, maar dat valt nog niet mee. Adjan: ‘Ik snap niet waarom we zo weinig optredens kunnen krijgen; eind jaren zeventig speelde ik soms wel twee of drie keer per week. De recensies die we tot nu toe hebben gekregen zijn allemaal zeer lovend, maar daar blijft het dan ook bij. Er moet echt iets gaan gebeuren, anders ben ik bang dat de rest van de band er straks geen zin meer in heeft en dat wil ik absoluut voorkomen!’ www.therockfiles.info

dezevenHoofdzonden 1

Luiheid

Lust

Gierig

Jaloezie

Gulzigheid

Woede

IJdelheid

‘Allesbehalve. Ik heb mezelf echter wel moeten aanleren om alerter te reageren. Het lijkt wel of je vroeger dingen wat meer voor je uit kon schuiven, maar nu met sms en e-mail ben je natuurlijk altijd bereikbaar. En dan verwachten mensen ook snel een antwoord. Ik heb mezelf voorgenomen om binnen 24 uur te reageren. Dat lijkt me wel zo redelijk. Ik kan het mij ook niet permitteren om vragen of verzoeken te negeren. Ik bedoel, het gaat vaak over optredens, bandleden en noem maar op. Dat is natuurlijk wel belangrijk.’

‘Ik heb genoeg van de dames gesnoept, om zo lust voor mezelf maar even uit te leggen. Ik kreeg veel aandacht van meisjes toen ik nog in Di-rect speelde, ook al wisten ze dat ik een relatie had. Tijdens die jaren heb ik grappige dingen meegemaakt. Hoe die meiden ook alles van ons af wisten, privézaken en zo, dat was op het extreme af. Enfin, dat snoepen was heel leuk. Maar ik ben nu getrouwd en heb twee kinderen en dat heeft veel meer betekenis dan een leuk avondje met een vreemde vrouw om vervolgens ’s ochtends in een vreemde straat wakker te worden. Het gebeurt nog wel eens dat ik tijdens een concert bepaalde blikken krijg toegeworpen of dat dames mij aanspreken met bepaalde bedoelingen. Maar dan laat ik altijd subtiel mijn trouwring zien en dan druipen ze wel af, haha.’

TIM AKKERMAN Tim Akkerman was de frontman van Di-rect, de Haagse rockband waar hij bijna drie jaar geleden afscheid van nam. De zanger wilde een andere koers varen. Op zijn solodebuut Anno heeft hij de punkrock ingeruild voor rustige folkpop. FRET schotelt Tim Akkerman de zeven hoofdzonden voor. Tekst Arnold van Huet

‘Nee, gierig ben ik niet, maar ik moet wel goed opletten wat er binnenkomt en wat er uit gaat. Vroeger maakte ik mij daar weinig zorgen over. Ik bedoel, dat werd allemaal voor je geregeld. Di-rect was al vrij snel een populaire band en financieel gezien had ik het goed. En hoewel ik geen rare dingen deed, raakte ik gewend aan een bepaalde levensstijl. Toen ik de band verliet, heb ik wat gas terug moeten nemen, maar dat was geen probleem. Nee, ik heb er geen seconde over nagedacht om voor het geld bij Di-rect te blijven. Ik heb uit die periode nog wel wat geld overgehouden overigens. Het leek mij wel verstandig wat achter de hand te hebben. Nou, dat is na mijn vertrek ook goed van pas gekomen.’

‘Nee, ik ben niet jaloers. Ik heb mij nooit druk gemaakt over mensen die iets hebben wat ik niet heb. Mensen die jaloers zijn, hebben denk ik geen zelfspot of zelfvertrouwen. Ik kan geobsedeerd zijn door muzikanten die beter gitaar kunnen spelen of met een groter gemak kunnen zingen. Maar ja, dat is geen jaloezie. Dat riekt meer naar bewondering.’

‘Ik ben nooit gulzig geweest als het gaat om eten, drinken of drugs. Een biertje vind ik lekker, maar dan heb ik het ook wel zo’n beetje gehad. Ik ben nergens aan verslaafd. In ieder geval niet aan dit soort zaken. Ik heb er geen moeite mee als iemand een pilletje of een snuifje neemt. Maar kom niet bij mij aan om geld te lenen om drugs te kopen, want daar doe ik niet aan mee. Overigens kan ik mij best voorstellen dat muzikanten een pilletje nemen of iets dergelijk.’s Nachts na een optreden ben je soms kapot. Je hebt een hele dag en een avond achter de rug. Kortom, het zijn rare dagen die je maakt. Na een pilletje kun je er weer helemaal tegenaan.’

‘Je kunt me persoonlijk raken door tegen mij te liegen. Maak geen gemakkelijke beloftes die je niet kunt waarmaken. Ik heb jammer genoeg ervaring met mensen die dat tegenover mij wel hebben gedaan. Dan slaat frustratie over in woede. Verder ben ik niet zo heel snel op de kast te krijgen. Ik zou juist tegen andere mensen willen zeggen: tel eens tot tien voordat je domme dingen doet of zelfs geweld gebruikt.’

‘Daar heb ik dan wel weer last van. Ik wil er verzorgd uitzien. Dat is bijna een eis die ik aan mezelf stel. Net als Gerard Joling heb ik een haartransplantatie laten doen. Zo’n instituut nam contact met mij op en bood kosteloos een behandeling aan. Als tegenprestatie hangt mijn foto nu in dat instituut als, zeg maar, uithangbord. Ik begon wat kaal te worden, maar het was nog niet zo heftig. Het valt daarom ook veel mensen helemaal niet op dat ik zo’n behandeling heb laten doen. Het is geen metamorfose van een kale kop tot een hoofd vol met haar. Verder vind ik het prettig dat ik er op het podium goed uitzie. Ik kan er ook als een slons bij gaan staan, en dat zal voor sommige muzikanten prima werken, maar dat past niet bij mij.’ januar i/f ebr uar i 2012

FRET

Het onafhankelijke platenlabel Black Death Records bracht onlangs zijn 25ste release in ruim tien jaar tijd op de markt: Weightless van de groep All On Black. Platenbaas Mario van Meer blikt terug, kijkt vooruit en geeft tips om zelf een label te kunnen gaan runnen.

Tekst Willem Jongeneelen

De eerste Black Death-release verscheen in 2000. Het was een split-cd van de punkrockgroepen The Coffinkids en Bob Miller and The Nightmares. In de laatste band zong, of beter gezegd schreeuwde, Mario van Meer. De nu 36-jarige zanger uit Roosendaal, ook actief in onder meer Otis, The Unborn, Half Mast en Stockholm Syndrome, nam destijds het initiatief voor de release genaamd Black Death Of Rockendale. De twee groepen op de split bestonden uit bandleden die nu samen de hardcoreband Otis vormen. Van Meer: ‘We zijn begonnen met een kliekje van een man of vijf die in heel veel bands spelen en van wie het zonde zou zijn als er af en toe niet iets op vinyl of cd zou verschijnen. We doen alles volledig in eigen beheer. Alle bandleden betalen een gelijk bedrag mee en zien dan wel of het terugverdiend kan worden. In de kroeg verzonnen we dat het wel cool zou zijn om alles net echt te doen lijken, met een stoere labelnaam en een zelf ontworpen logo: Black Death, since 1347. In dat jaar brak in deze contreien de pest uit. Een tijdje later belde Stefan ’t Hooft van Walker Diver. Hij zei: ‘Jullie hebben een platenlabel. Mag ik daarop ook iets uitbrengen?’ Ik dacht: Hé, blijkbaar hebben we een label! Voor we er erg in hadden, hadden we plots vier releases.’

Bevriende bands Mario van Meer werd dus onbedoeld en min of meer per ongeluk labeleigenaar. Zo voelt hij dat overigens niet. ‘Nee, we doen veel samen en ik zit gewoon graag in bands en op deze manier kunnen we gemak-

te downloaden, dan gaan ze die ook draaien. Dat is in een paar maanden al honderden keren gebeurd. Wellicht kopen ze daarna ook nog eens echt iets fysieks, omdat ze die band te gek vinden en willen steunen.’

Black Flag De gaafste release noemt Mario de splitsingle van Half Mast en Walker Diver met twee covers van een van zijn favoriete groepen, de Amerikaanse hardcoreband Black Flag. Het logo van de band is aan de binnenzijde van zijn hand getatoeëerd en siert ook de hoes van de 7-inch single. Momenteel zijn er plannen om met Otis een dubbelelpee op te nemen. Elke plaatkant moet anders gaan klinken en wordt op een andere plek op de wereld vastgelegd. ‘Voor kant A reizen we binnenkort naar de Dordogne in Frankrijk. Geheel blanco; alles wordt daar verzonnen. Ook Chicago, in de studio bij Steve Albini, staat op de verlanglijst. Het wordt een meerjarenplanning annex over-the-top-project.’ Uiteindelijk gaat het hem lukken, zoals ook dat label er gekomen is en nog altijd draait. Mario van Meer kijkt daar niet zo van op. ‘Iedereen kan een platenlabel beginnen. Je moet van muziek houden, fan zijn van het product, gek zijn van artwork en vinyl en vooral niet verwachten er geld mee te verdienen. Dat is het eigenlijk wel. Een bevriend distributienetwerkje opbouwen is handig en nooit bemoeienissen hebben met grote maatschappijen en distributiekanalen is zelfs een verademing. Ook de BUMA inschakelen is niet altijd noodzakelijk. Ze bewaken wel netjes jouw rechten, maar dat kost ook veel geld. Die

10 JAAR BLACK DE

FRET

j a n u a r i/febr uari 2 0 1 2

centen verdien je onder meer terug als je op de radio gedraaid wordt. Je moet inschatten hoe groot de kans is dat jouw band dat kan overkomen. Bij de meest kleine releases is die kans erg klein. Dat geldt ook voor de mogelijkheid dat je ooit gecoverd wordt. Het lijkt me leuk als Otis dat ooit nog eens overkomt. Als dat nummer dan een hit wordt, tja dan zien we geen cent. Maar mijn zegen hebben ze. Ik zou het graag eens willen horen!’

Live

live

4 februari Black Death Labelnight Gebouw-T Bergen op Zoom met Screw Houston Start Screaming, Walker Diver, Greyline, Envy The West, Otis en All On Black www.blackdeathrecords.com

Foto Willem Jongeneelen

kelijker iets uitbrengen. Daar geld mee verdienen is onmogelijk, maar per saldo kost het ons nu ook geen geld meer. In het begin wel, maar nu al jaren niet meer. Al het geld wat binnenkomt, stoppen we er ook meteen weer in. We brengen ook zeker niet zomaar alles uit. We krijgen heel veel mail. Dat wordt hoe langer hoe gekker, nu het elders steeds moeilijker wordt iets fysieks uit te brengen. Geloof me, er lopen ook wat slechte bands rond op de wereld. We gaan voor bevriende bands en het moet goede muziek zijn, zo simpel is dat. De stijl maakt niet uit.’ Om een redelijk beeld te krijgen van waar Black Death voor staat, verscheen er een digitale verzamelaar, gratis te downloaden van hun website. Op Black Death 2011 Evaluation staan veel niet eerder verschenen tracks van onder meer Envy The West, Beach Eater, All Star Galaxy, Greyline, The Light Brigade, Screw Houston Start Screaming, The Unborn, Specimen en, uiteraard, Otis. Een bijzonder gemêleerd gezelschap, dat voor tachtig procent alles opnam in de bevriende Studio 195 van Patrick Delabie op de Belgische grens in Wernhout. Van Meer: ‘We vinden het belangrijk dat de muziek terecht komt bij de mensen die het graag willen hebben. Als ze de moeite nemen de songs

EATH RECORDS ‘Iedereen kan een platenlabel beginnen’

januar i/f ebr uar i 2012

FRET

KING JA Tekst Daniël Evers Foto Joni Spaan

Wie King Jack ziet of hoort, zal denken met een Amerikaanse rockband uit pakweg 1973 van doen te hebben. Vier good looking guys met lang haar die ongecompliceerde seventiesrock spelen. Maar nee, King Jack is springlevend en bestaat ‘gewoon’ uit vier jonge Amsterdamse muzikanten. En inderdaad: die jongens worden vooral warm van muziek uit de jaren zestig en zeventig. 44

FRET

j a n u a r i/febr uari 2 0 1 2

ACK ‘We hebben het hele stijltje zeker niet zelf bedacht’

januar i/f ebr uar i 2012

FRET

‘We hebben een best wel vrouwonvriendelijke plaat gemaakt’ EVEN KORT DE GESCHIEDENIS VAN KING JACK: IN 2006 ontmoeten Boaz Kroon (zang, bas), Thijs Boontjes (toetsen) en Ferry Kunst (drums) elkaar in hun woonplaats Schagen. Ze verhuizen naar Amsterdam alwaar Guido Blom (gitarist) aan de band wordt toegevoegd. Hun eerste succes vieren ze in 2008 als ze geselecteerd worden voor de MCN Unsigned cd The Young Ones. Het levert ze een platencontract op bij Sony Music. Niet veel later wordt King Jack even op een lager pitje gezet wanneer Thijs en Boaz in de begeleidingsband van Anouk belanden. Maar zo snel als ze erin komen, zo snel zijn ze er ook weer uit. Thijs licht toe: ‘Als donderslag bij heldere hemel werden na een knallend optreden in het Amsterdamse Westerpark alle gitaristen (waaronder dus ook Boaz, red.) uit de band gesodemieterd. Een paar weken later ben ik er zelf uitgegaan. Het is gewoon niet chic wat ze heeft gedaan. Wel hebben we veel van die periode geleerd. Ik ben nu bijvoorbeeld iets meer van mijn plankenkoorts af.’ Boaz valt bij: ‘Het chillst vond ik dat we ons niet bezig hoefden te houden met een platenmaatschappij, we konden gewoon ons eigen ding doen. En we hadden wat financiële zekerheid. Nu verdienen we geen klap, als ik straks deze tosti zelf moet betalen, dan bijt ik de rest van de week op een houtje!’

Hitparade De heren richten zich na dit avontuurlijke uitstapje weer volledig op King Jack met als resultaat het eind 2011 uitgekomen gelijknamig debuutalbum. De recensies zijn over het algemeen positief, maar een opvallend kritiekpuntje is dat het lijkt of de band de studio ingestuurd is met de opdracht om radiovriendelijke hitjes te schrijven. Zelf zeggen ze daar juist helemaal niet mee bezig te zijn geweest. Verklaring? Thijs: ‘Ik snap er eigenlijk niet zo veel van. Misschien ligt het wel gewoon aan onze schrijfstijl of hetgeen wij gaaf vinden. We hebben gewoon nummers geschreven, gedacht: ‘dit is het wel zo’n beetje’, en die vervolgens opgenomen. Meer is er niet gebeurd. Het simpelste verhaal dat er bestaat. En dan krijg je te horen dat je probeert de hitparade in te komen.’ Boaz is het eens met zijn bandlid: ‘Je stapt dertig dagen de studio in, doet wat je tof vindt en dan zegt iemand opeens dat je hitjes hebt gemaakt. Best grappig eigenlijk. Natuurlijk staan er wel een paar nummers op die luchtiger zijn dan de rest, maar om nu alles zo te bestempelen, gaat wel ver.’ Of ze zich iets aantrekken van die kritiek? Thijs: ‘Nee, niet echt. Weet je, ik las laatst een heel gaaf boek dat overal compleet met de grond gelijk werd gemaakt. Ik dacht toen echt: ‘het zal wel’. Je moet natuurlijk wel kritisch blijven, maar soms slaat het nergens meer op.’ Boaz besluit het een positieve wending te geven: ‘Het leukste vond ik wat Rob Stenders over ons zei. Hij hoorde veel oude invloeden terug en waardeerde het.’

Eerlijkheid Op het album wordt met regelmaat verwezen naar artiesten uit de jaren zestig en zeventig. Soms bewust, soms onbewust, zo blijkt wanneer ik wijs op de titel Tangled Up In Danger die wel erg veel wegheeft van Bob Dylans Tangled Up In Blue. ‘Die hebben we niet eens bewust gemaakt. We verwijzen wel veel naar The Beatles, zo komt Yoko Ono ergens in de tekst voor. En Some Girls was een nummer van The Stones’, doceert Thijs.

FRET

j a n u a r i/febr uari 2 0 1 2

Is dat niet een soort van jezelf in de vingers snijden? Thijs: ‘Dat kan inderdaad best gevaarlijk zijn, maar we hadden geen zin om daar rekening mee te houden. Als wij het grappig vinden, dat doen we dat.’ Boaz: ‘Precies, we geven er ook mee aan dat we het hele stijltje zeker niet zelf hebben bedacht. Het is een soort eerlijkheid.’ De nieuwste single Lose It verhaalt over wat er op dit moment in de ogen van King Jack aan de gang is in Amsterdam: vertrutting. En dan vooral tegenover mensen die er ‘anders’ uitzien. Een toelichting volgt van Boaz, die de nodige praktijkervaring heeft. ‘Het zijn vooral de mensen van buiten Amsterdam die het hier een beetje lopen te verzieken en op straat dingen roepen als: ‘Hé, Beatle!’ en ‘Is je kapper overleden?’.’ Thijs heeft hier met zijn minder alternatieve uiterlijk niet zo veel last van. Wel maakt hij middels weloverwogen woorden duidelijk dat hij zich ook ergert aan de instelling van dit soort mensen. ‘Laat elkaar lekker met rust, denk ik dan. Je merkt het ook steeds meer met minderheden. De hele maatschappij is aan het verharden. Dat zie je overal terug. Mensen lopen zo makkelijk mee met de massa en de grootste schreeuwers. Dat is om doodmoe van te worden. Het wordt tijd dan men wat beter voor zichzelf gaat nadenken, het plaatje wat groter gaat zien en zelf de waarden bepaalt.’

Hipsters En zo zijn er meer thema’s op het album gebaseerd op dingen die de jongens om zich heen zien. Thijs: ‘Een van de nummers gaat over mensen die op feestjes altijd vermoeiend hip en serieus doen en je aankijken alsof zij het allemaal hebben uitgevonden. Hipsters, zeg maar.’ Ook vrouwen spelen een grote rol op het album, al brengen die het er niet altijd even goed van af. Boaz: ‘We hebben een best wel vrouwonvriendelijke plaat gemaakt. Dat zij vaak het onderwerp zijn, daar ontkom je simpelweg niet aan. Het is iets waar we ons veel mee bezighouden.’ Als Boaz een belangrijk telefoontje moet opnemen en zich afzondert, neemt het gesprek een andere wending: de bezuinigingen op cultuur die ook artiesten als zijzelf aangaan. Al snel wordt nog duidelijker dat Thijs, tevens student Nederlands, van alle markten thuis is en goed nadenkt over dingen die gaande zijn. ‘Dat er door dit rechtse kabinet zoveel zaken als linkse hobby’s worden afgeschilderd, is natuurlijk onzin. Ze gaan eraan voorbij dat cultuur heel belangrijk is voor het geluk van een land en voor het geluk van mensen. En dat heeft weer te maken met hoe goed het met de economie gaat. Maar dat zien veel mensen jammer genoeg niet. Alles gaat beter als mensen mooie muziek, films en ander vermaak hebben. En daarbij: wanneer er in een achterstandswijk een paar kunstenaars komen wonen, is de wijk binnen vijf jaar tien keer zo hip en komen er studenten wonen. Weer tien jaar later wil elke yup met geld er zitten. Dingen beginnen met kunst. Er wordt vaak voorbij gegaan aan die kracht en alleen maar gekeken naar hoeveel het kost. Maar toch, stel dat er helemaal geen subsidies meer zijn, dan komt het er toch wel uit als het diep in je hart zit. Linksom of rechtsom. Wij gaan gewoon lekker door met waar we mee bezig zijn. Er zijn nu alleen wel bepaalde dingen aan de hand. Soms is het niet leuk om in zo’n tijd te leven, maar het heeft ergens misschien ook wel wat. Haal er maar het beste uit.’

LIVE

28 januari 2 februari 10 februari 25 februari

LIVE

F’ACED Amsterdam Stukafest Utrecht Het Bolwerk Sneek PX Volendam

www.kingjack.nl

LIVE

iET

‘Aarzelingen horen erbij’

iET is de 31-jarige singer-songwriter Lisa van Viegen. In haar keuken in Middelburg nam ze afgelopen jaar in alle rust en afzijdigheid het bijzonder sfeervolle mini-album The Kitchen Recordings Series 1 op. ‘Ik wilde alle achtergrondgeluiden onderdeel laten zijn van de muziek.’ Tekst Daniël Evers

Mokoginta, toen werkzaam bij Sony en inmiddels haar man. ‘Hij wilde graag liedjes met mij schrijven en stelde me voor bij het label. De directeur zag mij helemaal zitten, maar de rest kon hij niet meekrijgen. Niet commercieel genoeg. Ik was er kapot van, maar besloot gewoon weer opnieuw te beginnen.’ Nadat de stoute schoenen waren aangetrokken, besloot Lisa vier jaar geleden wat muziek op de sturen naar producer Russell Elevado, bekend van artiesten als D’Angelo, Alicia Keys en The Roots. ‘Hij belde ons op en was heel positief over wat hij hoorde. Hij wilde meer muziek en we hielden vervolgens contact. Volgend jaar komt het met Russell gemaakte album uit’, glundert Lisa van trots.

Kookgeluiden Afkomstig uit een nest met een vader die opgroeide in een familie van muzikanten was het een kwestie van tijd alvorens ook Lisa haar handen op een instrument zou leggen. En dat bleef niet bij één instrument. Eerst werd een aantal blaasinstrumenten afgewerkt om vervolgens bij de gitaar uit te komen. ‘Mijn gitaarleraar stimuleerde mij om zelf liedjes te gaan schrijven. Ik leerde van hem veel over vorm en opbouw van liedjes’, blikt ze terug. De periode rond haar twintigste bestaat uit vallen en opstaan. Nadat ze twee keer wordt uitgeloot voor de richting pop op het Utrechts Conservatorium belandt ze op de jazzafdeling van het conservatorium in Hilversum. ‘Maar ik had een heel andere droom, die van gitaar op de rug en liedjes schrijven. Ik was eenzaam. Van de een op andere dag was ik weg. Het conservatorium van Den Haag was nog een laatste mogelijkheid, maar zover kwam het niet. Ik ontmoette mensen uit Zeeland en besloot te verhuizen om daar liedjes te gaan schrijven. Ik hoefde helemaal niet meer naar een conservatorium. Ik had het gehad.’

Stugheid Hoewel Zeeuwen bekend staan om hun stugheid, voelde Lisa zich er meteen thuis. ‘Ik had veel contact met mensen en voelde me geborgen. Naast mijn flexibele werk als assistente van een handelaar in gist met Afrika, schreef ik liedjes en trad ik op.’ Ze ontmoet producer/gitarist Budy

‘Met Russell zijn we drie jaar bezig geweest en ik had op een gegeven moment ook weer zin om alleen wat te gaan klooien, net als vroeger met cassettebandjes. Ik ben eigenlijk altijd een einzelgänger geweest, niet zo erg van de mensen. Budy maakte in onze woonkeuken een set-up waarmee ik heel gemakkelijk kon opnemen. Ik wilde alle ach-

‘Ik ben eigenlijk altijd een einzelgänger geweest’ tergrondgeluiden onderdeel laten zijn van de muziek. Toch zijn er bij één nummer wel wat kookgeluiden uitgehaald. Je hoorde het gesis van de pannen en een bak met herrie op het einde. Dat was iets te veel van het goede. De meeste nummers van The Kitchen Recordings heb ik ’s middags geschreven en ’s avonds opgenomen. Dan was het nog het puurst. Het hoefde niet perfect te zijn, aarzelingen horen erbij. Het grappige is dat ik alleen ben begonnen en ook weer alleen geëindigd. The Kitchen Recordings geven mijn kleur weer.’ www.ietmusic.com januar i/f ebr uar i 2012

FRET

Lang worstelde Avant La Lettre met de vraag: hoe willen we klinken? Het antwoord ligt besloten in Belief, het langverwachte debuutalbum van de Amsterdammers. De band is opgetogen dat het er eindelĳk van gekomen is. ‘Ons doel was de hele tĳd: die plaat afmaken.’ Tekst Tom Springveld Foto Sander Baks

HET IS NOVEMBER EN AL FLINK KOUD BUITEN. Gezeten aan de keukentafel van de voormalige pastorie van de Amsterdamse Christus Koning Kerk praten zanger/gitarist Laurens Radstake, die er antikraak woont, en bassist Lyangelo Vasquez enthousiast over hun debuut. Avant La Lettre heeft net de gemasterde nummers van hun eerste langspeler binnengekregen en Radstake en Vasquez zijn dik tevreden. Nu nog het boekje naar de drukker en Belief is af. Avant La Lettre legde een lange weg af om tot Belief te komen. Al in 2009, het jaar dat de Amsterdamse formatie de meest geboekte band van de Popronde was, werd er hardop over een plaat nagedacht en thuis een demo opgenomen. ‘Omdat we daar geen drums konden opnemen, hanteerden we een andere manier van schrijven: we moesten met samples werken’, vertelt Vasquez. ‘Door de Popronde maakten we een ontwikkeling door: we gingen veel meer als groep muziek maken. In plaats van drie jongens die op een zolderkamertje muziek in elkaar zaten te knutselen, was het nu ineens een band. Toen besloten we gewoon opnieuw te beginnen met nummers opnemen.’

Unsigned De behoefte aan ambachtelijk geschreven liedjes en een organische sound won het van opportunisme. Er was na de Popronde namelijk wel degelijk sprake van een momentum. Ook de MCN Unsigned-cd Sixpack – What’s In a Song? (2010), waaraan Avant La Lettre de nummers Porcelain en No Procedure That Fits bijdroeg, speelde daarin een rol.

Vasquez: ‘Unsigned was een leerproces. Wat wij in ons hoofd hadden, kwam er niet helemaal uit. Dat was het moment waarop we dachten: we moeten anders gaan schrijven. We hadden destijds op de positieve ontwikkelingen kunnen inspringen door meteen iets uit te brengen, maar we kozen ervoor om alleen te maken wat we wílden maken. Dat betekent wel dat we nu zelf weer een momentum moeten creëren.’ Radstake: ‘Wat Unsigned ons vooral heeft opgeleverd is dat JB Meijers (die met Kane-gitarist Dennis van Leeuwen de productie van Sixpack voor zijn rekening nam, red.) ons zijn studio en hulp aanbood. Daarnaast hebben we met Ken Stringfellow (The Posies) gewerkt en zijn een paar nummers in een studio in Utrecht gedaan met Martin Beusker, onze gitarist.’

Dogma ‘Nu komen we met een product en krijgt de muziek voorrang, maar dat is lange tijd niet vanzelfsprekend geweest’, vertelt Vasquez. ‘Pas toen we een nieuwe manier hadden gevonden om muziek te maken, begon het balletje weer te rollen. We gingen ons richten op liedjes die je in je eentje met een gitaar kon spelen. Dat werd bijna een dogma.’ Radstake: ‘En aan de hand van dat dogma zijn we gaan schiften. Volgens mij staan er nu nog maar twee nummers op Belief waarin samples voorkomen. Weet je wat het is met samples: als je het live wilt doen, moet de drummer een clicktrack hebben. En dat doodt gewoon de dynamiek, want één iemand heeft een computer en stuurt

AVANT LA LE 48

FRET

j a n u a r i/febr uari 2 0 1 2

Zoekt en vindt zichzelf

ETTRE

het aan. Dat maakt het optreden een stuk statischer. Een andere mogelijkheid is om het heel hard af te spelen over je monitor, maar dan ben je nog steeds gebonden aan hoe die track is.’ Vasquez: ‘Het is minder vrij en daarom ook een stuk minder leuk.’

Verhaal ‘Ons doel was de hele tijd: die plaat afmaken’, zegt Radstake. ‘Het werd een blok aan ons been omdat het te lang duurde en we er op een te moeilijke manier mee bezig waren. Nu is ons doel om mensen te bereiken met die plaat, om het album gehoord te krijgen.’ Vasquez kan niet wachten op het moment dat Belief er straks echt is. Eind januari ligt-ie in de winkels. ‘We zijn er zó lang mee bezig geweest. Gisteren hebben we de masters gekregen. Eerst was het een verzameling nummers, nu klinkt het als een echte plaat. Ook in de ouderwetse zin des woords: het is een plaat met een verhaal. Een onderwerp dat in heel veel nummers terugkomt, is het omgaan met niet uitgekomen verwachtingen. Als je ouder wordt, heb je daar steeds vaker mee te maken. De verwachtingen die je had toen je jong was, komen niet altijd uit of pakken anders uit dan je hoopte. Leren omgaan met teleurstellingen hoort bij het volwassen worden, net als de vraag waar je het dán in moet zoeken. Waar moet je in geloven? Vandaar de titel Belief.’ Hij vervolgt: ‘Het voor de hand liggende antwoord is te geloven in God, maar je kunt ook gewoon geloven in jezelf, geloven in de toekomst. Uiteindelijk gelooft iedereen wel ergens in.’

LIVE 15 januari

LIVE

dB’s Utrecht

www.avantlalettre.eu

januar i/f ebr uar i 2012

FRET

Geluk in de producerswereld dwing je af door kwaliteit te leveren en niet door bĳgeloof. Het zou zomaar een lĳfspreuk kunnen zĳn die ingelĳst boven de bedden hangt van Willem van Hanegem (23) [inderdaad, zoon van] en Ward van der Harst (22), samen beter bekend als trance- en progressive-producersduo W&W.

Tekst Daniël Evers

DE ONTSTAANSGESCHIEDENIS VAN W&W en de daaropvolgende stroomversnelling waar Willem en Ward in terechtkomen, lijken rechtstreeks uit een jongensboek te komen. We schrijven het jaar 2007. Willem en Ward zijn beide solo bezig als producers, doen het leuk, maar zien geen kans op doorbreken. En dan ontmoeten ze elkaar tijdens het dancefeest Trance Energy. ‘We hadden een gemeenschappelijke vriend, zagen elkaar en het klikte meteen. Daarna zijn we nog een paar keer uitgeweest tot op een gegeven moment de gedachte boven kwam drijven om samen eens een plaat te maken’, zet Willem uiteen. Niet veel later verschijnt de eerste productie van het duo, genaamd Mustang. Ward: ‘Onze eerste single werd meteen goed opge-

‘Nederlandse producers worden in het buitenland als een soort keurmerk gezien’ pakt. We wisten niet wat we meemaakten.’ Willem vult aan: ‘In het begin twijfelden we nog of hij wel goed genoeg zou zijn, maar dat gevoel verdween snel toen we bevestiging kregen.’ Die bevestiging kwam van niemand minder dan Armin van Buuren, die W&W tot ‘the next big thing’ en ‘the rising stars of trance’ kroonde. Ward: ‘Dat voelde ontzettend goed. We keken altijd al tegen Armin op.’ Vanaf dat moment gaat het heel snel. Willem: ‘We kregen meteen een e-mail van Armada Music (het label van Armin van Buuren, red.) waarin stond dat ze ons wilde tekenen.’

Studiestop In 2008, 2009 en 2010 volgen nog meer succesvolle singles, waarop de twee besluiten de school in te ruilen voor een artiestenbestaan. Ze zijn de 21 nog maar net gepasseerd, maar weten al heel goed waar ze mee bezig zijn en hoe hun muziek moet klinken. Over hun onlangs uitgekomen album Impact zegt Ward: ‘We wilden de plaat contrasten meegeven, van rustig tot ruig. Als je door de cd skipt, merk je ook dat er veel veranderingen plaatsvinden. We hebben er ook dubstep in verwerkt, niet omdat het nu zo populair is, maar omdat het ons echt

FRET

n o v e m ber/dec ember 2 0 1 1

aanspreekt. Zo houden we erg van de muziek van Skrillex en daar wilden we iets mee doen.’ Willem beaamt dit: ‘We hebben gewoon een heleboel dingen geprobeerd. De vijftien tracks moesten verschillend genoeg van elkaar zijn om het boeiend te houden. Mijn vader luisterde laatst het album en vond het wel lekker klinken. Als hij dat zegt, als niet-tranceliefhebber, betekent het wel dat we een gevarieerd geluid hebben neergezet.’

Keurmerk Wanneer je geprezen wordt door een grote naam als Armin van Buuren, moet er wel een zekere druk ontstaan bij het maken van een eerste album. Ward: ‘Sowieso, we voelen eigenlijk bij alles wat we maken wel een zekere druk. Vooral in Nederland verwacht men dat we steeds met iets nieuws en beters komen. Dat is zo gegroeid. Op een

‘We voelen altijd druk’

WW &

of andere manier werkt dat wel bevorderend. Daardoor ga je tot het uiterste en lever je kwaliteit af.’ Willem: ‘Misschien is dat ook wel een verklaring voor het grote aantal goede producers dat uit Nederland komt. Mensen hebben hier al veel gehoord, zijn niet zo snel onder de indruk en daardoor wordt de lat steeds hoger gelegd.’ Ward: ‘Nederlandse producers worden in het buitenland als een soort keurmerk gezien. Op posters wordt nadrukkelijk vermeld dat de dj uit ‘Hollanda’ komt. Bizar.’

Wereldverhalen Hoewel het duo in totaal al drie keer de wereld is rondgevlogen en de grootste stadions heeft aangedaan, kunnen ze nog vol enthousiasme met twinkelingen in de ogen vertellen over hun hoogtepunten. Zoals dat ene optreden in Buenos Aires: ‘22.000 man op een rugbyveld,

iedereen ging helemaal los, het einde van de mensenmassa konden we niet eens zien!’ Maar ook de O2 Arena in Tsjechië staat nog op de netvliezen gebrand. Willem: ‘We krijgen het publiek overal ter wereld mee, maar in Oost-Europa gaan ze toch wel het hardst!’ Nog een anekdote: voorafgaand aan een optreden in Guatemala kreeg Willem van een meisje een geluksbandje. ‘Ik dacht: ‘zal ik hem eens gewoon omhouden tijdens de gig, kijken of het werkt’. En toen draaide ik aan de verkeerde knop, wat ik normaal nooit doe. Nou, daar ga ik dus ook niet meer aan beginnen.’ Bijgelovig zijn ze niet, of toch wel? ‘Voor een optreden willen we allebei het publiek niet zien’, zegt Ward. ‘Dan worden we zenuwachtig. Het lekkerste is vijf minuten voor het begin aankomen en dan gewoon gaan staan.’ Willem tot slot: ‘Als we eenmaal het podium oplopen, voelt het meteen als thuis. Hé, dit ken ik. Elke keer, maakt niet uit waar ter wereld je ook staat.’ november /d ecember 2011

FRET

gear&gadgets Beans & Fatback parlorgitaar Onno Smit toerde de afgelopen maanden met Beans & Fatback langs de Nederlandse theaters met een gloednieuwe parlorgitaar. Vincent Uijtendaal bouwde deze rechthoekige gitaar, met de beeltenis van de gelukkige eigenaar op de kop.

incent had een rechthoekige reisgitaar gemaakt die ik te gek vond. Hij wilde al heel lang iets voor mij bouwen en bleef er maar over bellen’, zegt Smit. ‘Ik vond gewoon dat hij zo’n gitaar moest hebben’, vult Uijtendaal aan. ‘Juist omdat hij rechthoekig is vind ik hem cool. Een gewone parlorgitaar was minder bijzonder geweest. Ik vind het leuk om de klant direct bij het proces te betrekken. We hadden veel ideeën voor de inleg en versiersels en uiteindelijk heb je dan een instrument in handen dat er mooi uitziet én voldoet aan je praktische eisen.’ In het klankgat prijkt een Fishman Rare Earth element. ‘Esthetisch was een elementje in de brug mooier geweest’, geeft Smit toe. ‘Maar ik vind dat geluid niet mooi: te schel.’ Het op een sigarenkistje uit de jaren ’30 gebaseerde Beans & Fatback-logo op de achterkant is gemaakt met flinterdun bladgoud. ‘Dat had ik nog nooit gedaan. Je kunt het alleen aanbrengen met een eekhoornharen kwastje. Als je een gewoon penseeltje gebruikt verpulvert het. Het was monnikenwerk’, legt Uijtendaal uit. ‘Het maakte de gitaar wel in

Vincent Uijtendaal (links) en Onno Smit

één keer echt af’, vult Smit aan. ‘Toen het goud er nog niet op zat was ‘ie al vet, maar er miste iets wat alles bij elkaar bracht. Het jaren ‘20/’30-thema van het logo is gewoon de stijl die we leuk vinden. In die tijd klapte de economie ook in en gingen mensen gitaren bouwen van bijvoorbeeld sigarendozen. Deze

Icon G-Board

aten we beginnen met het coolste verkoopargument van de G-Board van de firma Icon: koop je dit MIDI-pedaal via de website, dan kun je je naam erin laten graveren! De G-Board hang je via usb aan je computer (Windows of Mac), waarna je met de acht aan/uit-schakelaars (voorzien van LED’jes) programma’s als Cubase, Live, Logic en Samplitude, maar ook GTR en Guitar Rig aan kunt sturen. Met behulp van de iMap-software bepaal je eenvoudig welke functie waar komt te zitten. Dit robuuste, slechts 770 gram wegende apparaat heeft aan de linkerzijkant een usb-aansluiting waaruit het apparaat zijn voeding ontvangt. Er is een tweede usb-connector om bijvoorbeeld een tweede G-Board mee

FRET

j a n u a r i/febr uari 2 0 1 2

aan te sluiten, of andere apparaatjes uit Icon’s i-series controllers. De G-Board kan best het podium op, maar is vooral geknipt voor de homestudio. De adviesprijs is € 60,-. www.mafico.com www.icon-global.com Tekst Jan Peter Eerenberg

gitaar past daar perfect bij. Het is de enige gitaar die ik na het spelen meteen weer terug in de koffer stop. Ik ben zo bang dat hij beschadigd raakt!’ www.beansandfatback.nl www.customguitar.nl Tekst Kevin Pasman

KORT NIEUWs

eer Percussion is een nieuw percussiemerk uit het noorden van het land dat een bijzonder vliegende start kent. Kernactiviteit van het tweemansbedrijfje is het maken van custom cajóns, maar er is ook al een aantal zelfontworpen instrumenten beschikbaar. De Slapstick is daar een mooi voorbeeld van. Het is een 30 centimeter lange, uitgeholde vierkante stok met daarop een strip triplex gelijmd. Het uiteinde van de triplex strip zit los. Op het moment dat je met de stok op een willekeurig oppervlak slaat, tikt het triplex tegen de stok aan en daardoor ontstaat een scherpe en stevige tik. De Slapsticks zijn voorzien van een dun laagje schuimrubber, waardoor je op vrijwel ieder oppervlak kunt slaan zonder het te

FOTO DENNIS BOXEM

Beer percUssIon slapstIck B

beschadigen. Voor je het weet, ga je vrolijk roffelend het huis door. Je hoeft niet hard te meppen om toch een behoorlijk volume uit de Slapsticks te krijgen. Je kunt bijvoorbeeld ook met je vingers op de stok spelen. Combineer je dit, dan zijn de mogelijkheden bijna eindeloos. De Slapsticks kosten € 24,95 per paar en voor dat geld krijg je een hoop speelplezier terug. www.beerpercussion.com Tekst Dennis Boxem

Arriba Muziek brengt in samenwerking met Verweij Snaarinstrumenten de Esteve 4EC Folk uit, een nylonsnarige gitaar met een smalle mahonie/koolstof hals en positieholte die vooral bespelers van elektrische en steelstringgitaren zal aanspreken. De gitaar is uitgerust met het Verweij The Max versterkingssysteem en heeft een massief ceder boven-

blad. Zij- en achterkant zijn van gelamineerd mongoy. www.arribamuziek.nl De Groningse gitaarbouwer Teye, die al jaren in Texas zijn bijzondere modellen bouwt, komt met de nieuwe R-serie. De twee modellen, La Gitana en El Torero, zitten qua prijs tussen de eenvoudige T- en de duurdere S-serie in en zijn verkrijgbaar met twee of drie Jason Lollar elementen. De afwerking is minder uitbundig dan die van de S-serie, maar de elektronica is

toneprInten Met Je iphone

C Electronic lanceerde eerder dit jaar de TonePrint effectpedalen, waarmee je via een USB-aansluiting de instellingen van je favoriete gitaristen in TC’s delay-, chorus-, vibrato-, flanger- en reverbpedalen kunt laden. Deze TonePrints zijn gedetailleerd afgesteld door artiesten als Paul Gilbert, Steve Morse, Troy van Leeuwen en John Petrucci. Met de TonePrint app voor iPhone hoef je nu niet eens meer je computer erbij te pakken. Elke TonePrint is omgezet in een uniek magnetisch signaal, dat door de luidsprekers van je smartphone via de elementen van een elektrische gitaar in het pedaal terechtkomt. Het enige wat je hoeft te doen is een gitaar aansluiten op een TonePrint pedaal en vervolgens de smartphone voor het gitaarelement te houden, terwijl de TonePrint app het pedaal via de gitaar ‘instraalt’. In de gratis app vind je alle beschikbare TonePrints, die zijn opgeslagen als mp3. Hierdoor is geen internetaansluiting nodig om je instellingen naar de pedalen te zenden. De app verschijnt binnenkort ook voor Android toestellen. www.tcelectronic.com

hetzelfde. De gitaren zijn opgebouwd uit mahonie en hebben een ebbenhouten toets. www.maxguitarstore.com Anne Doedens repareert en modiﬁceert buizenversterkers in Eelde. Samen met gitarist Gerard Kema heeft hij de Kema Mark I versterker ontwikkeld. De top wordt met een 2x12 speakerkast geleverd, werkt op vier EL84 buizen en een buizen- of transistorgelijkrichter, met respectievelijk een vermogen van 18 of 36 watt. Hij heeft twee kanalen met een gedeelde tweebands EQ, maar veel mogelijkheden om verschillende klanken te creëren. www.misterbassman.nl

Tekst Steven Faber januar i/f ebr uar i 2012

FRET

gEaR&gadgETs KORT NIEUWs

FOTO DANIEL BAGGERMAN

Exa Ltd is een nieuw bedrijfje dat zich richt op ontwerpen voor de muziekindustrie. Hun eerste product is de QCN8 bekkenklem, een prachtig klemmetje dat je opent door het met duim en wijsvinger in te drukken. Het is in een handomdraai te plaatsen en te verwijderen en

rats on raFts Gare GItaren

heeft een prima grip op het schroefdraad van je bekkenstandaard. De QCN8’s zitten per twee verpakt in een mooi doosje. www.exaltd.com, www.pbmusic.nl De Fostex AR-4i audiointerface voor de iPhone maakt gebruik van de dock-aansluiting. Hij heeft drie ingangen voor microfoon- of lijnsignalen, een hoofdtelefoonuitgang (allen met volumeregelaar) en een usb-aansluiting. De twee meegeleverde microfoons worden gevoed door twee AAA-

Een platendeal bij TopNotch, een minuut in DWDD, een goed ontvangen debuutalbum en een optreden op noorderslag. Zomaar wat wapenfeiten van de rotterdamse band rats on rafts, vier jongens die new wave met een eigen smoel maken. Tekst Ricardo Jupijn

e carrière van Rats on Rafts heeft de afgelopen maanden een hoge vlucht genomen. Het aanvankelijk alleen op vinyl uitgebrachte debuutalbum The Moon Is Big wordt zeer positief ontvangen en sinds hun optreden op het Incubate Festival in Tilburg is er rond de band een heuse buzz ontstaan. ‘Ja, dat zal je verbazen, want die kroeg was ongeveer even groot als deze kamer (zo’n 30 vierkante meter). Kennelijk stond het helemaal vol met pers. Maar dat valt me ook weer tegen, want het is echt zo’n klein wereldje. Het is natuurlijk tof dat iemand goed over je schrijft, maar aan de andere kant is het belachelijk dat heel Nederland dan ineens denkt: nou, dat zal dan wel goed zijn’, vindt zanger-gitarist David Fagan. Fagan vertelt over zijn eerste gitaar: ‘Voor mijn veertiende verjaardag kreeg ik een Squier Telecaster en daar speel ik nog steeds op. Ik

heb nog wel een paar andere gitaren en dit is eigenlijk de kutste die ik heb, maar ook de ﬁjnste. Hij is best wel verrot en ontstemt heel makkelijk, dus ik twijfel of ik geen nieuwe moet kopen. De brug is ook een beetje gaar, omdat ik een paar keer met de gitaar gesmeten heb. Hij ontstemt tijdens elk nummer, dus ik stem per nummer alleen de snaren die ik nodig heb.’ Gitarist Arnoud Verheul speelt op een Fender Jazzmaster: ‘Dat is mijn tweede gitaar, na de Stratocaster-kopie waarop ik ben begonnen. Ik heb wel een aantal dingen vervangen, zoals de brug. Dat is toch wel het eerste dat je vervangt op zo’n gitaar, want de snaren schieten de hele tijd uit de zadeltjes. Ik heb eerst een Mustang brug geprobeerd, maar dat werkte niet. Toen heb ik een Mastery brug gekocht en die doet het perfect.’ www.ratsonrafts.com

batterijen. Het stevige handvat kan aan twee kanten gemonteerd worden, zodat videoopnames staand of liggend gemaakt kunnen worden. Met de bijbehorende gratis app kunnen de instellingen worden gewijzigd. www.iemkeroos.nl Avid komt met versie 10 van de Pro Tools software, die werkt met alle audio-interfaces maar speciaal is ontworpen voor gebruik met HDX, de nieuwe

bijbehorende hardware (foto). Avid belooft vijf keer meer rekenkracht, vier keer zoveel tracks plus twee keer zoveel in- en outputs. Dankzij de nieuwe audio-engine zijn de werksnelheid en de headroom enorm toegenomen. www.avid.com januar i/f ebr uar i 2012

FRET

FRET nu voor iPad, Android tablets, pc en mac

eRead FRET met de AKO app FRET Digitaal: voor iPad, Android tablets, en pc en mac desktops en laptops. Download de AKO-app via www.ako.nl/app en registreer je. Vervolgens kun je FRET in digitale versie downloaden. Losse nummers via AKO Shop: € 0,99 Jaarabonnement 6 nummers via AKO Shop € 5,Het digitale abonnement staat los van het printabonnement.

www.ako.nl/app

We Want

More! vanaf januari 2012 alle edities Gitarist interface slaGWerkkrant

100 paGina’s en 100% diGitaal

3 edities MaGazine (proefabonneMent) 3 edities diGitaal (ipad, android, pc, Mac) www.k18.nl

www.gitarist.nl

www.interface.nl

€ 12,50 € 8,-

www.slagwerkwereld.com

gear&gadgets in studio met...

The Medics De Utrechtse band The Medics nam een kerstnummer op voor het project Rock The X-mas Tree. Op de grens van Groningen en Friesland doken ze een dag Studio Lobbes in met producer-mixer Guido Aalbers en assistenttechnicus Brian Esselbrugge. Gitarist Ricardo Jupijn doet verslag. Tekst Ricardo Jupijn

rummer Jasper Fabius en bassist Johan van de Werken spelen tegelijk hun partijen in en gaan direct aan de slag. Guido Aalbers: ‘De drums zetten we neer in ‘de kuil’ van de studio, waar de afstand tot het dak het grootst is. Als je op een plek gaat zitten waar het dak laag is, heb je een ongewenste snelle en harde weerkaatsing. Microfoonkeuze en de plaatsing rondom het drumstel is heel belangrijk. Voor in de bassdrum gebruik ik een Shure B-91, die vooral het sublaag en de aanslag goed registreert. Voor het gat in het voorvel staat een Sennheiser 602, die klinkt lekker vet. De boven-

kant van de snare wordt gedekt door een Telefunken M80, de onderkant door een Sennheiser E-604. Voor de toms heb ik twee Shure 98d/s mic’s gepakt. De AKG 414 XLS gebruik ik close voor de hihat en de ride. Twee Microtech Gefell M990’s buizenmicrofoons dienen als overheads. Voor de snaretop, kick en beide toms gebruik ik API voorversterkers. Dat geeft een punchy sound die goed bij The Medics past. Verder nemen we beide kickmicrofoons licht gecomprimeerd op via een Universal Audio 1176. Voor het opnemen van de bas stoppen we de speaker in een isolatiebooth, om de

overspraak enigszins te reduceren. We gebruiken de di-uitgang van de Hartke basversterker en een Shure MD4-21 voor de kast.’ Na drie takes zijn drums en bas naar wens en is het tijd voor de gitaren. Na het opzetten van mijn Fender Blues Deluxe versterker komt Aalbers aangelopen met een Telefunken M80 en een Shure KSM313. ‘Een mooie, warm klinkende bandmicrofoon die extra diepte geeft aan het gitaargeluid.’ Bij collega-gitarist Jarl Hector mag de Shure blijven hangen, maar de

Gibson Firebird X

e Firebird X van Gibson is een solidbodygitaar vol elektronica. Hij heeft drie elementen met in totaal zes spoelen, die in elke denkbare combinatie geschakeld kunnen worden, en is voorzien van Robot Tuners. De gitaar kan zichzelf dus automa-

tisch stemmen. De interne audioengine, Pure Analog genaamd, maakt gebruik van een Freescale processor, die we kennen van Pro Tools hardwaresystemen. De Firebird X maakt geen gebruik van modeling, want het bronsignaal is het analoge signaal uit de elementen. De Goldtone FX effectprocessor biedt twee soorten effecten: buizenvervorming met compressie

Telefunken wordt vervangen door een Neumann TLM67. ‘Beide gitaristen spelen over dezelfde versterker. Op deze manier wordt er een contrast gecreëerd tussen de gitaargeluiden.’ Het duurt even voor Aalbers en Esselbrugge ten slotte de juiste zangsound voor Daniël Langeveld hebben gevonden. ‘Ik heb eerst twee dure condensatormicrofoons geprobeerd, maar het geluid bleef te netjes. Toen probeerde ik de Shure SM7B en ik was gelijk blij.’ www.themedics.nl

en eq en daarnaast tape-effecten, echoplex, reverb en modulatieeffecten (waaronder chorus, tremolo, phaser, vibrato en flanger). Er zijn drie accessoires die eigenlijk onmisbaar zijn: een 2x2 usbaudio-interface, een continuepedaal en een floorboard met negen drukknoppen. Ze com municeren met elkaar via blue tooth en de bijbehorende software-editor voor Mac en Windows maakt het programmeren kinderlijk eenvoudig. Alle programma’s en instellingen worden in de hightechgitaar bewaard, zodat deze volledig autonoom kan functioneren. De Firebird X wordt als limited edition van 1800 exemplaren geleverd, inclusief Native Instruments Guitar Rig 4 Pro en Ableton Live Lite 8. www.gibson.com

januar i/f ebr uar i 2012

FRET

CDrecensies POP

WERELDMUZIEK/JAZZ

EXPERIMENTEEL

DIVERSE ARTIESTEN DE WERELD DRAAIT DOOR RECORDINGS

BARANÁ XENOPOLIS

VARA

BAYKUS MUSIC

CANDLESNUFFER & LUKAS SIMONIS NATURE STANDS ASIDE

Allereerst verdienen de makers van het tv-programma De Wereld Draait Door een welgemeend compliment. Terwijl iedereen klaagt dat Nederlandse artiesten in ‘Hilversum’ maar moeilijk aan de bak komen, geeft dit programma iedere dag een Nederlandse act de kans zich aan een groot publiek te tonen. En ook al gaat het maar om twee minuten; beter iets dan niets. Geïnspireerd door Rick Rubin, die Johnny Cash in de herfst van zijn leven nog wat roem bracht, mogen artiesten hun favoriete nummer brengen. Op een regenachtige middag zijn de mooiste songs van de leukste artiesten op een cd’tje gebrand en… het resultaat is helemaal niet slecht. Waylon opent met een fraaie versie van I Do Believe van Waylon Jennings. Ook erg mooi is Dazzled Kid met Ain’t No Sunshine. Eigenlijk staat er geen enkele misser op de cd. De plaat wordt letterlijk uitgevoerd door diverse artiesten. Ook de helden van vroeger zijn niet vergeten. Breekbaar, maar zeker, zingt Saskia (van Serge) Desperado van The Eagles. Heel apart is ook Without You (van Harry Nilsson) door Ben Cramer. Af en toe wordt er eens een toontje gemist. Maar bedenk dat het allemaal live is en dat er aan de opnamen niets is veranderd. Zo hoort livemuziek ook te zijn, inclusief irritant meezingend en meeklappend publiek.

Baraná ontsproot aan de breinen van de NederlandsTurkse zanger/ multi-instrumentalist Behsat Üvez en de Nederlandse blazer Steven Kamperman. Turkse traditionele muziek is hun bagage, genreoverschrijdende geïmproviseerde muziek hun output. Xenopolis ontwikkelde Baraná samen met de bekende Turkse zangeres Ceylan Ertem. De groep experimenteert hierop voor het eerst uitgebreid met elektronica. Openingstrack Sulugroove is melancholisch, maar tegelijkertijd rauw en levenslustig. De muziek is speels, experimenteel en spreekt door zijn veelzijdigheid zowel liefhebbers van folk, jazz als dance aan. Ceylans eigenzinnige zang doet denken aan Björk.

Di-Lan Sun

Rosanne de Boer POSTPUNK

THE BENT MOUSTACHE PASTURES NEW SEASONS TURN

POP/ROCK

INDIE

WORMER BROS RECORDS

APES IN THE ORANGE GROVE WE GOT TIME

ARE YOU A LION ARE YOU A LION

EIGEN BEHEER

Op debuutalbum We Got Time presenteren de broers Gijs en Joep van Osch en Don Gerritsen ons twaalf songs met hier en invloeden uit de new wave en alternative rock. Fijne poppy liedjes, ondersteund door goede vocalen, lekkere ritmes en pakkende melodieën. We Got Time is een afwisselend album dat nergens verveelt, iets wat op zich al een hele prestatie is. De cd is opgenomen in de Sound Enterprise Studio van en met Frans Hagenaars (o.a. Johan, Bettie Serveert). Het resultaat is een degelijke sound zonder al te veel opsmuk. En dat past precies bij de muziek van de band.

Are You A Lion is volgens de Zwolse bandleden een Amerikaanse uitdrukking die zoiets betekent als ‘ben jij een echte kerel?’ Zelf geven zij aan de albums van bands als Fleet Foxes grijs te draaien, maar Are You A Lion klinkt stoerder dan Fleet Foxes en neigt meer naar americana door het ruige gitaarspel en het stemgeluid van leadzanger en tevens gitarist Tije Oortwijn. Oortwijn geeft aan teksten van ondergeschikt belang te vinden; er is in de refreinen dan ook regelmatig sprake van herhaling. Maar het hoeft natuurlijk ook niet altijd poëzie te zijn. Dit album is niet vernieuwend, maar geeft je wel een ongecompliceerd, warm en vertrouwd gevoel.

De letterlijke vertaling van noise is geluid, maar dat noise meer inhoud dan enkel een stortvloed van tonen laat The Bent Moustache horen op hun tweede album Pastures New Seasons Turn. Althans, na een paar luisterbeurten, want het is niet eenvoudig dit schijfje direct te begrijpen. Maar maakt dat de muziek niet juist veel spannender? Eerst moet je je een weg banen door een muur van grof gitaargeweld en spacey ruis, om daarna te ontdekken dat de opbouw van de nummers en de melodieën zeer kunstig in elkaar zitten. Samenzang à la My Bloody Valentine, maar ook psychedelische elementen en zelfs een vleugje ska zijn te horen. Deze verfrissende variatie zorgt ervoor dat het geheel wellicht wat onsamenhangend is, maar wel blijft boeien.

Gabriëlla van Karsbergen.

Elly Blond

FRET

GOOMAH RECORDS

j a n u a r i/febr uari 2 0 1 2

Z6 RECORDS

Puur experiment verpakt in een zienswijze. Anders gezegd, vreemde klanken die uitnodigen tot een eigenzinnige manier van luisteren. Luisteren is iets subjectiefs. Met Nature Stands Aside reflecteren Lukas Simonis en Dave Brown (Candlesnuffer) aan het subjectieve karakter van natuurlijke ontwikkelingen in het algemeen. Deels geïnspireerd door Rosamund Purcell en haar studie ‘Special Cases’ observeren beide heren overeenkomstige faalangstige bewegingen rond vaststaande natuurlijke structuren en concepten, die met nieuwe inzichten en dwarse klankexperimenten op de proef worden gesteld. Duidelijk! Geen makkelijke kost. Inleving vraagt om hard werken. Open staan voor een nieuwe visie. Daarom beter dit op het moment zelf, tijdens een live uitvoering, lijfelijk te ervaren. En te voelen wat deze geluiden met je doen. Hessel Veldman GYPSY/BALKAN

L’CHAIM GYPSY TROUBLE EIGEN BEHEER

‘Laten we drinken op l’Chaim’, klinkt de roep in het Jiddische A Goet Vol Glezele. L’Chaim betekent: het leven. Voor die naam koos deze in Nederland gevestigde internationale groep, met leden uit onder andere Spanje en Italië, vast niet zomaar. De link met zijn levenslustige muziek is snel gelegd. Openingstrack Gypsy Trouble maakt het recensenten moeilijk om stil achter hun bureau te blijven zitten. L’Chaim is in 2006 opgericht en bestaat uit acht muzikanten die hun achtergrond hebben in de klezmer-, balkan-, jazz, folk- en popmuziek. Dat hoor je terug in hun gevarieerde nummers.

Er wordt in vijf talen gezongen. En de productie, begeleid door Janfie van Strien (Amsterdam Klezmer Band), is op deze eerste full length album prima. Rosanne de Boer POP

BART CONSTANT TELL YOURSELF WHATEVER YOU HAVE TO EIGEN BEHEER

Producer Rutger Hoedemaekers ging eerst door het leven als About, tot hij besloot zijn twee doopnamen aan te nemen als artiestennaam. En met die naamsverandering is ook zijn muziek veranderd. Waar About nog overwegend gefocust was op elektronica, daar is Bart Constant meer gericht op een organisch en ruimtelijk bandgeluid. Met de geschiedenis van Hoedemaekers die

desalniettemin nooit ver weg is, klinken bands als The Killers, Phoenix en Foals regelmatig tussen de regels door. Op de liedjes is moeilijk een vinger te leggen. Ze klinken vaak behoorlijk melancholisch, maar tegelijkertijd is er iets dat de luisteraar met een glimlach van oor tot oor op tafel wil laten dansen. Daarbij maakt ook de tamelijk uitgebreide instrumentatie, inclusief trompetten en oosterse fluiten, Tell Yourself Whatever You Have To tot een enerverend luisteravontuur. Daniël Evers

BACK IN TOWN DUTCH DELTA BLUES EIGEN BEHEER

Tweede plaat van deze driemansformatie uit Gorinchem. Stevige, maar uiterst voorspelbare bluesrock met snuifjes boogie, Texasblues en een lome shuffle. Oude wijn in nieuwe zakken wel te verstaan en dat wordt nog eens extra versterkt door de vrijwel identieke opening bij twee verschillende nummers. Slordig.

JAZZ

Ferenc Koolen

DELMONTIS STRAIGHTFORWARD FASCINATION

BLUES

ZENNEZ RECORDS

Swingende Hammondsoul met puntige blazersaccenten. Dat is wat we mogen ver-

Pop

DIVERSE ARTIESTEN TERUG NAAR LOCHEM POPFESTIVAL 1968 – 1986 STICHTING CULTUREEL ERFGOED POPMUZIEK

Iedereen kent Pinkpop en Lowlands, maar het allereerste openluchtpop festival van Nederland lijkt vergeten. Het Lochem Festival vond plaats op Hemelvaartsdag 1968 bij openluchttheater De Zandkuil in Lochem en was daarmee eerder dan Kralingen, Isle Of Wight Festival en Woodstock. Op de eerste editie (toegang: een rijksdaalder) stond Les Baroques bovenaan de poster. Naast bands als Faghm, Balkan Trio, David Copperfield Style en Inshore, trad ook Bennie Jolink op als action painter. Na negentien edities trok de gemeente in 1986 de stekker uit het festival. 25 jaar na de laatste editie heeft voormalige medewerker en festivalboeker Frank van Hoorn een boekwerk met vier cd’s samengesteld als een nostalgisch document. Journalist Peter van Bruggen en schrijver Herman Brusselmans halen herinneringen op en één hoofdstuk is gewijd aan het chaotische optreden van The Clash in 1982. De vier bijgeleverde cd’s zijn onderverdeeld in Country&Folk&Blues, Pop, Rock&Roots en een cd met Bonus&Live Tracks. 41 van de 69 tracks zijn liveopnamen van zeer goede kwaliteit, met naast veel buitenlandse acts Nederlandse bijdragen van onder anderen CCC Inc., Herman Brood (Saturday Night, inclusief kreet van een dronken fan), Blue Murder, Bram Vermeulen en Normaal. De bonusschijf sluit waardig af met de magistrale stralende zon van popdichter Johnny The Selfkicker. Gert Verbeek

CD kort BLUES

te worden. Dat heeft hij inmiddels gedaan en het resultaat is niet onaardig. Het openingsnummer, inclusief Engels lesje, is leuk gevonden. Verder zitten er een nog paar mooie loops in de tracks. Di-Lan Sun PROGMETAL

ENDLESS CYCLE INTO THE OPAQUE EIGEN BEHEER

BLUESMOTEL BOUND TO DRIVE YOU CRAZY EIGEN BEHEER

Bound To Drive You Crazy is het uitstekende vervolg op Built For Comfort uit 2010. Volvette, rauwe Chicagoblues, ondergedompeld in gruizig gitaarwerk en vuige harmonicaklanken, gecombineerd met de juiste dosis passie en emotie zorgen voor een uitgelaten sfeertje. Ferenc Koolen SINGER-SONGWRITER

SUZY DEXTER LOST TRACK OF TIME MARISTA MUSIC COMPANY

Singer-songwriter Suzy Dexter combineert bluesrock met een flinke dosis americana en een snufje country. Lost Track Of Time is een heerlijke plaat met melancholische invloeden en hier en daar een beetje soul. Samen met doorgewinterde muzikanten als BJ Baartmans, Rob Hendrix en Sjoerd van Bommel is Dexter er in geslaagd een prima album af te leveren.

Een mix van thrash, death, progmetal en jaren zeventig progrock maakt dit debuut van Endless Cycle heel afwisselend. Ook de zang bestrijkt een breed spectrum: van clean naar grunt en schorre black metal-strot. Soms is iets te duidelijk te horen dat veel van de nummers in delen zijn opgenomen. Het geluid is verder nogal vlak, maar Endless Cycle lijkt zeker iets eigens te hebben gevonden. Daan de Mooy LO-FI/POP

THE GALACTIC LO-FI ORCHESTRA I WROTE 666 ON THE KITCHEN FLOOR SUPERMARKET RECORDS

ELECTRIC BONGO ON A BUS

Niets mis met gruizige popliedjes. Zolang de kwaliteit enigszins gewaarborgd blijft en ze gewoon lekker klinken. Multi-instrumentalist Michel Geelen is zeker in staat goede nummers te schrijven, maar daar staan heel wat grote missers tegenover. Kortom: een matige score en dat is jammer.

EIGEN BEHEER

Coert van Mourik

Gabriëlla van Karsbergen. EXPERIMENTEEL/ELEKTRONISCH

On A Bus is een verzameling tracks die rondzwierven op de computer van Ex-drummer Tjaco van Cromvoirt, wachtend om vervolmaakt januar i/f ebr uar i 2012

FRET

CDrecensies wachten als zanger/toetsenist Frank Montis en saxofonist Rolf Delfos een samenwerkingsverband aangaan. Zij zijn o.a. actief in de band van zangeres Laura Vane en in jazzgroep The Houdini’s. Het openingsnummer Live My Life geeft het startsein voor een cd met muziek die balanceert tussen soul, pop en jazz. Orgelaccenten en trompet- en saxofoonsolo’s bepalen het geluid van de meeste nummers. Het titelnummer, waarin Laura Vane meezingt, klinkt lekker funky, terwijl Facade, Life Is Short en Crystal Tears wat meer naar jazz neigen. Enige uitglijders vormen de zwakke cover van het overbekende Sunny en het vlakke Illusions. Montis’zang heeft geen uitgesproken klank, waardoor de muziek af en toe te vluchtig dreigt te worden, maar door de breaks en arrangementen wordt dit gelukkig tijdig voorkomen.

FUEL BOX I

live masterclass bij leden van Kyteman’s Hip-Hop Orkest, in Kytopia natuurlijk.

EIGEN BEHEER

Arjan van Sorge

SOUL/HIPHOP

Kees de Graaff

Na een demo uit 2010 is dan met wat vertraging het debuutalbum van het Amsterdams/ Utrechtse duo Fuel Box uit. Er staan nog enkele tracks van de demo op het veertien nummers tellende I, maar het oude en nieuwe materiaal zitten in dezelfde sfeer en vormen samen een mooi geheel. De krakende sixtiessoul is gebleven, net zoals de hiphopfeel en de psychedelische toets. Ook de vrij hoge, smachtende soulstem van zanger Remy Britsemmer en de lijzige beats van producer Joshua Boon zijn als vanouds en klinken soms beter dan eerst – door de tijd gerijpt. In de vrij lange periode tussen begin vorig jaar en I heeft het tweetal niet op de lauweren gerust, maar volgde het een

HIPHOP

ALTERNATIEVE POP

DJ SERUM UIT DE KLEI GETROKKEN

GRAM PLAY ME

SERUM SOUNDS

ROUGH TRADE RECORDS

Zwaar is het, de vette shit die de luisteraar over zich heen gestort krijgt bij DJ Serum oftewel Bart Rietel. Na een goede donderpreek over rentmeesterschap, wening en knersing geht’s richtig los met donderbeats, overspannen rap en veel rücksichtslos knip- en plakwerk. Een keur aan producers doet de beats: Seda, Spacealist, Warlock en Lucifer, en turntablist Serum doet de cuts & scratches. Het naast Lelystad gelegen Swifterbant zit de dj – van de in 1997 gestarte hiphopformatie Swift – in het bloed gebakken, de tractor en de vette klei lijken beeldbepalend voor zijn visie te zijn. De ondergrond van zijn hiphop is log en lijzig, maar wat er overheen komt is druk, intens – op het neurotische af. De dominee kan trots zijn op deze zoon die zijn talenten niet vergooit.

De weg naar het tweede album van Gram was er een met obstakels. In onze rubriek Do It Yourself gaf zangeres Marg van Eenbergen al aan dat zij na een burnout haar inspiratie hervond in the middle of nowhere in de Zweedse bossen. Helaas liet de productie van het album enige tijd op zich wachten omdat haar favoriete producer Simon (C-mon) Akkermans druk was met zijn eigen album. Toen het project eindelijk vorm begon te krijgen, brak de voormalige zangeres van Seedling tot overmaat van ramp haar elleboog. Maar dat alles ligt nu achter haar, want Play Me is een feit. De titelsong en tevens opener blijft meteen hardnekkig in je hoofd zitten. Gelukkig is het een vrolijke, zomerse popsong geworden, waarin de stem van Eenbergen en de sfeer van het liedje gelijkenis vertoont met die van Gwen Stefani. Het wachten op Akkermans was de moeite waard, want Play Me is een gelikte productie geworden. Hij zorgde ervoor dat Eenbergen twee tracks mocht opnemen met het Metropole Orkest. Daarnaast blaast Kyteman een deuntje mee. Maar het klapstuk is toch wel het duet met Lucky Fonz III. Waar de combinatie van luchtige popmuziek met klassiek drama niet bij alle tracks even geslaagd is, zijn de strijkers, stemmen en blazers op dit kleine liedje heel mooi met elkaar in evenwicht.

Arjan van Sorge

Elly Blond

FRET

j a n u a r i/febr uari 2 0 1 2

FRÖBELROCK

HENK & MELLE ROODNOOT EIGEN BEHEER

Een nieuw Volendams duo? Neen! Henk Koorn van Hallo Venray en Melle de Boer (John Dear Mowing Club, Smutfish) die zich een week insloten in boerderij Rootnoot in Utrecht en aldaar deze twaalf liedjes schreven en ze meteen ook maar opnamen. Twaalf liedjes in zeven dagen – en er zitten nog een hoop goeie bij ook! Alleen hebben ze bij het opnemen er zich vaak te makkelijk van afgemaakt. Vooral bij de koortjes steekt de gezapigheid meer dan eens de kop op en de minder ingetogen liedjes verdienen vaak

betere arrangementen. De stem van Henk Koorn, in al zijn Neil Young-achtige onvoorspelbaarheid, is altijd aangenaam om naar te luisteren en zijn vakmanschap staat buiten iedere discussie. Maar daarom is het juist jammer dat de heren niet iets meer tijd voor de afwerking hebben genomen. Roland Wetzels JAZZ

KIM HOORWEG & THE HOUDINI’S WHY DON’T YOU DO RIGHT? CHALLENGE

Zangeres Kim Hoorweg (20) begint waar de meeste zangeressen eindigen: bij jazz. Technisch gesproken is dit genre namelijk bijzonder moeilijk. Je hebt te maken met timing, frasering en improvisatie. Vooral dat laatste is niet iedereen gegeven. Ondanks het feit dat haar vader jazzpianist is, moet ze toch het hele traject zijn afgereisd om uit te komen bij het repertoire van Why Don’t You Do Right? Naar voorbeeld van Peggy Lee slaat ze een brug tussen nachtclubjazz en het North Sea Jazz Festival. Soms is ze een tikkeltje te voorzichtig in haar timing en heeft ze een toonaard te pakken die onder haar bereik ligt, maar daar zal niemand zich aan storen. Want Kim Hoorweg heeft een prachtig rond stemgeluid waar je niet omheen kan. René van Kalken POP/FOLK

KATÍA SIGHTS EIGEN BEHEER

Op het eerste gehoor zou men Katia Truijen, artiestennaam Katía, kunnen afdoen als weer de zoveelste vrouwelijke singer-songwriter. Maar wie Sights een aantal luisterbeurten gunt, merkt dat de liedjes slim zijn geproduceerd en vol mooie details en thema’s die blijven hangen, zonder te gaan irriteren. Daarbij is

POP

WOUTER HAMEL LOHENGRIN

AWASH INNER DRIVE

DAX RECORDS

Wat is het nieuwe album van Wouter Hamel toch een geweldige plaat! Lohengrin, zo heet de nieuweling, is het derde album van de blonde Hagenaar. Het begint meteen goed met het vrolijke Touch The Stars en single Demise (met gospelkoor), maar ook de overige tien tracks staan als een huis. De jazzy sound is gebleven, maar is nu doorspekt met soul- en rockinvloeden. Dat Hamel getalenteerd was wisten we al, maar met Lohengrin laat hij horen echt tot de groten in zijn genre te horen. Producer Benny Sings is er niet meer bij, maar dat heeft niets afgedaan aan de kracht van het album. Integendeel, het heeft Hamel de ruimte gegeven om meer zijn eigen stempel op zijn songs te drukken. Tracks als Giu Giu, Finally Getting Closer en het titelnummer zijn het bewijs daarvan. Stuk voor stuk nummers die je beet pakken en niet meer loslaten, met fijne arrangementen en sterke teksten. Hamel heeft met Lohengrin een nieuwe stap gemaakt in zijn ontwikkeling als muzikant en songschrijver. Dit album is misschien wel het beste van vaderlandse bodem dit jaar. Wouter Hamel is al ongekend populair in landen als Japan en Zuid-Korea en het lijkt er op dat hij met Lohengrin er nu klaar voor is om ook de rest van de wereld te veroveren.

EIGEN BEHEER

SOLACE I GUESS WHITE LABEL MARISTA

BISCUITS RIGHT NOW – STUDIO SESSIONS PART 1 EIGEN BEHEER

Gabriëlla van Karsbergen.

Truijens warme en zuivere stem er een waar iedereen in zou willen wonen. Haar stijl lijkt nog het meest op die van de Australische singersongwriter Holly Throsby: bescheiden, ingetogen en hypnotiserend. Gelukkig wordt de dynamiek tussen rustig en minder rustig niet uit het oog verloren. Zo werken Bending Bricks en Tic Tac Toe naar bevredigende muzikale climaxen toe. Jammer genoeg weet het laatste stuk van het album het hoge niveau niet helemaal vast te houden.

weer ’s wat te gaan doen, besloot ze toch weer een band te vormen en een plaat op te nemen. Het resultaat is It’s O-Kay, een lekker rockend popalbum met een hoofdrol voor haar instrument, de piano. Katja heeft het hele album zelf geschreven: de muziek, de teksten én de arrangementen. Voeg daarbij een viertal muzikanten die hun sporen hebben verdiend (o.a. Fra Fra Sound, Björk) en je hebt een dijk van een plaat.

ROCK/EMO/METAL

KAY IT’S O-KAY KAY MUSIC BV

Kay is de band aangevoerd door zangeres Katja ten Dam-Flik. Katja studeerde piano aan het conservatorium. In de jaren negentig vertrok ze naar New York waar ze het album Kacha’s World op nam. Terug in Nederland liet ze de muziek even voor wat die was, maar toen toetsenist George Laks (Lenny Kravitz) haar aanraadde

DELAROSA RECORDS

Gabriëlla van Karsbergen.

Daniël Evers POP

RESISTOR THE BASTARDS HAVE LANDED CHARLY LINCH FILTHY PLEASURES

KENSINGTON ARMS GEOSPIZINAE

MINDTRICK RECORDS

5 FEET UNDER RECORDS

ACT OF STATE REBELLION

Het is toch wat met bands, zo heb je een geolied spelend geheel en zo sta je weer bijna in je uppie. Het overkwam het uit Groningen en Leeuwarden afkomstige Kensington Arms maar liefst twee keer. Twee demo’s verder is er dan nu het debuutalbum Geospzinae. Wat een titel, bands zijn om minder uit elkaar gegaan. De voorspelde hardcorepunk begint

EIGEN BEHEER

De dagen worden korter, de avonden langer; genoeg tijd om die te vullen met het beluisteren van nieuw talent. Zoals Awash, dat met Inner Drive de daad bij de titel voegt. Sweet Josephine en Crash Barrier zijn aangenaam in het gehoor liggende semi-akoestische poprockliedjes met een verzorgde opbouw. Racoon zou er jaloers op

zijn. De muziek van Solace I Guess wordt gedreven door multiculturele belangen. De liedjes op White Label hebben de warmte van de West-Afrikaan Bruce Cerew, maar gelijkertijd de Hollandse stroefheid van de in Kameroen opgegroeide Anne van Slageren. Sneeuw neigt teveel naar kleinkunst en Pardon-Moi is te rommelig in de opbouw. Slechts in het afsluitende White Label valt alles nog enigszins op de juiste plaats. Op Right Now blijft Biscuits aan de veilige kant van de creativiteit. The Easy Way en On My Own zijn nette akoestische liedjes met kop en staart, niets minder maar ook niets meer. Deze en andere nummers klinken simpelweg te vrijblijvend. Vanaf de eerste noten van High Voltage valt er niet te ontkomen aan het dwingende karakter van de crossover electrorock van Resistor. De elektronische aspecten van The Prodigy gekoppeld aan de agressie van Rage Against The Machine leveren in handen van Resistor een explosief eind resultaat op. Beatcreator Dick Roseboom en gitarist Wietze Vink houden de begeleiding superstrak, Dennis Jansen doet er met zijn zang nog een schepje bovenop om de boel op te zwepen. Bring The Heat? It’s already here! Daarmee vergeleken is de hardcorebeats-meets-drum-‘n-bass van Charly Linch zwaar over the top. Een rode beat is op de onevenwichtige ep ver te zoeken. Filthy Pleasures? Mmm, alleen voor diehards. Met gitaren in plaats van een batterij elektronica weet Act Of State wel te knallen. Het Groningse vijftal maakt harde en strakke old school US metal. Goeie krachtige zang van Nima Sadeghi, snijdende gitaarsolo’s van Jeroen Reininga en strak drumwerk van Rick Dekker vormen een goede basis voor drie vet beukende nummers. Het instrumentale tussendoortje Ad Astra per Aspera Pt. 1 wijkt behoorlijk af van de rest van de ep, maar is wel van een ongekende schoonheid.

John Buis

januar i/f ebr uar i 2012

FRET

CDrecensies ROCK/POP

KING JACK KING JACK SONY MUSIC

De eerste twee singles (Some Girls en Lose It) van dit debuutalbum zijn waarschijnlijk al bekend en ook het optreden van King Jack uit Amsterdam bij zijne majesteit Van Nieuwkerk (DWDD) bleef natuurlijk niet onopgemerkt. De muziek van King Jack klinkt als een mix van bands als Led Zeppelin, T. Rex en The Rolling Stones, overgoten met een 21e eeuws rocksausje. Het album werd geproduceerd door Attie Blauw (Judas Priest, De Staat, The Gathering) en de bandleden speelden de twaalf tracks volledig in, zonder gebruik te maken van samples en loops. Verder werden er strijkers gebruikt om het geluid van die typische jaren-zeventig-violen te creëren en vroeg de band Cato van Dijck (The Soldiers) voor gastvocalen. Het resultaat is een cd vol radiovriendelijke songs die niet echt blijven hangen, voornamelijk omdat King Jack nauwelijks een eigen stijl heeft. Originaliteit is in hun muziek nogal ver te zoeken en dan blijkt zanger Boaz Kroon een hinderlijk struikelblok. Hij maakt de muziek nogal zeurderig en te retro-achtig. Beste nummers zijn het rockende, Led Zeppelin-achtige Universe Of Time en het lekker swingende Strange Breeze. Op het podium zal King Jack door veel improvisaties veel beter klinken, maar dit debuutalbum is te matig. Volgende keer beter! Martien Koolen

met relaxed, zo niet zweverig gitaarspel (zou nog eens een breekpunt kunnen worden...), maar met schoonheid en contemplatie is het al snel afgelopen en dan gaat de beuk er in. Invloeden van metal, hardrock, emo en symfonische rock doen al snel hun intrede en het hardcorepunkgehalte blijkt dan wat minder dan verwacht. Speltechnisch is alles dik in orde. De liedjes zijn wat onsamenhangend, maar de gedrevenheid van de muzikanten maakt veel goed.

hoort dus tot de vaderlandse top. Het bewijs wordt geleverd met de nieuwe cd King Of The Town. Het is moeilijk stil zitten bij een funky soulnummer als I’m A Ram. Zanger Phil Bee, gitarist Sjors Nederlof en pianist/hammond-organist Colly Franssen geven elkaar volop de ruimte in het slotstuk Take Me As I Am, het beste nummer van de cd. Studio of niet: het dak moet er af! Kom daar nog maar eens om, vandaag de dag. René van Kalken

Arjan van Sorge ROCK BLUESROCK

KING MO KING OF THE TOWN CRS

De International Blues Challenge is een competitie, gelieerd aan de Nederlandse en Europese versie ervan. Zo kon het gebeuren dat King Mo in 2011 vorig jaar samen met Ralph de Jongh afreisde naar Memphis om daar in B.B. King’s Blues Club ieder voor zich een halve finaleplaats te veroveren. King Mo be-

FRET

KNIGHT AREA NINE PATHS THE LASER’S EDGE

Knight Area is een symfonische rockband die internationaal zou kunnen en moeten doorbreken met hun vierde album Nine Paths. Dit album begint fantastisch met Ever Since You Killed Me: een lange, melodieuze, goed opgebouwde symforocktrack met prachtige vocalen, zwevende keyboardpartijen en een uitmuntende gitaarsolo. Andere hoogtepunten

j a n u a r i/febr uari 2 0 1 2

zijn het instrumentale Pride And Joy en het afsluitende epische Angel’s Call. Dit is symfonische rock van internationale allure! Het album is geproduceerd door niemand minder dan Neil Kernon (Queensrÿche) en dat komt dit album alleen maar ten goede. Enige misser op dit superalbum is de mierzoete, zeurderige ballade Please Come Home, een duet tussen Mark Smit en Charlotte Wessels van Delain; zelfs de gitaarsolo aan het einde kan dit nummer niet redden. Knight Area is klaar voor het grote werk!

KROPPO’S BLUES BAND HOT STEAMED MEATBALLS (WITH ASIAN GREEN BEANS)

liefde in Nederland verzeild geraakt is. Miles Away is een slim conceptalbum geworden, duidelijk bedoeld voor het bredere publiek dat country wel weet te waarderen, mits het is ingepakt in een poppy jasje met gladde gitaarpartijen en dito melodieën. Een album voor de hitlijsten dus. Met nummers als Stand Up Straight en Little Miss Perfect heeft Leith dan ook goud in handen. Leith (32 jaar) kan de aandacht echter niet geheel vasthouden. Ondanks de diversiteit aan arrangementen begint de gladde productie wat te wringen en gaat het wat iele, puberale stemgeluid van Leith na verloop van tijd toch enigszins irriteren. Niettemin, talent voldoende en met wat scherpere teksten en een ruwere productie valt er nog veel winst te behalen.

MFM RECORDS

Ferenc Koolen

Martien Koolen BLUESROCK/AMERICANA

Zanger Ron Krop of ‘El Kroppo’, zoals hij ook wel wordt genoemd, maakte deel uit van de Eelco Gelling Band. Oorspronkelijk zou deze cd uitkomen onder die groepsnaam, maar de ex-Cuby-gitarist zelf nam de benen tijdens de voorbereidingen van Hot Steamed Balls omdat hij het niet eens was met de gekozen songs. Niet getreurd, want wie van Dr. John of The Meters houdt zal zeker iets van zijn gading kunnen vinden. De New Orleans groove komt nog het best tot uiting in Games. Ron Krop is gezegend met een gruizig stemgeluid, dat mooi kleurt in de meerstemmige Puffin’ and Blowin’ en Just One Kiss. De cd is opgedragen aan de inmiddels overleden saxofonist Bert van Meeuwen. René van Kalken POP

KAYLEIGH LEITH MILES AWAY KL MUSIC

M i l e s Aw a y i s het debuut van Kayleigh Leith, een Amerikaanse zangeres met een country-achtergrond, die door de

HEAVY METAL

LORD VULTURE NEVER CRY WOLF EIGEN BEHEER

Liefhebbers van old school heavy metal treffen het maar met Lord Volture en hun tweede release, Never Cry Wolf. Klonk het debuut Beast Of Thunder ondanks enkele schoonheidsfoutjes al veelbelovend en gedreven, het nieuwe album is nog veel beter. Met uitzondering van de oprechte ballad Brother ligt het tempo hoog en is het materiaal heavy. De nummers kennen een uitstekende balans tussen virtuoos spel en melodie, de opbouw is tot in de puntjes goed verzorgd en gevarieerd. De band klinkt strak, de gitaarpartijen van Leon Hermans en Paul Marcelis komen moddervet en retestrak uit de speakers en de gitaarsolo’s zijn met recht flitsend te noemen. Zanger David Marcelis beschikt over een krachtige stem, ook in de hoge regionen. Hoogtepunten zijn moeilijk aan te wijzen, de cd is van een constant hoog niveau. John Buis

FILMMUZIEK

WORLD/POP

MARIA MARKESINI CINEMA PASSIONATA

RAJ MOHAN DAAYRA

AMAZING MUSIC

ME&MY RECORDS

Het sprookje over de Griekse pianiste die zich ontpopte tot zangeres kent een nieuw hoofdstuk: Cinema Passionata. De talentvolle Maria Markesini laat zich hierop leiden door haar liefde voor de film. Met haar grote bereik beweegt ze zich gemakkelijk door de sfeervolle songs, dan weer loom, dan weer hartstochtelijk. Haar keuze is veelzijdig: ze geeft haar interpretatie van Goodness Gracious Me (The Millionairess), maar ook van With Wand’ring Steps (The Merchant Of Venice). Zelf schreef ze twee songs, geïnspireerd door de films Microcosmos en Amistad. Weergaloos is haar vertolking van Duifies (Ja Zuster, Nee Zuster). Door haar liefdevolle, dromerige zang klinken historische geluidsfragmenten van onder meer Maximá, Theo Reitsma, Pim Fortuyn. Een klein portret van Nederland. Briljant.

Met hulp van gitarist Lourens van Haaften geeft de Surinaamse muziekveteraan Raj Mojan (1962) op dit album zijn werk een nieuwe wending: hij mixt op verrassende, maar natuurlijk klinkende wijze allerlei ingrediënten uit de Indiase (licht-)klassieke muziek met pop en jazz. Hij zingt in het Sarnami, een dialect van het Hindi. Dit is de eerste poging tot popmuziek in het Sarnami in de geschiedenis, aldus Raj. De taal zou niet geschikt zijn voor de kunst. Dit album bewijst gelukkig het tegendeel.

Renate Sun-Louw

Rosanne de Boer POP/SYNTHI

(NEVER MIND THE) STARS DEATH OF HYPE STRFCKR RCRDS

Zijn veelzijdigheid bewees Simon Little al met hits voor Kinderen Voor Kinderen, reclamemuziek en underground punkliedjes. Op zijn tweede solo-uiting laat de geboren Engelsman zich

CD kort JAZZ/POP

CHARLOTTE HAESEN SALOMÉ TURN KEY MEDIA SOLUTIONS

Charlotte combineert jazz en pop op een speelse manier. Het gevoelige titelnummer, dat deels in het Frans gezongen wordt, is een van de mooiste tracks. Van een heel andere aard is het rockende True Tears. Charlotte Haesen is een veelzijdige en veelbelovende singer-songwriter. Rosanne de Boer

RICKY KOOLE WIND OM HET HUIS

HANK THE KNIFE SIX BASS MAN (Eigen beheer)

Na het overlijden van zanger Pierre Beek besloot Hank een langgekoesterde wens te realiseren: een instrumentale soloplaat, waar overigens The Jets gewoon op meespelen. Niet verrassend, wel mooi. Herb Albert steekt hier en daar de kop op in heftige, onvervalste sixties cowboyfilmtunes met veel trompetten en orkestratie. Een mooie gitaarplaat met het unieke geluid van de Fender VI bass! Roland Wetzels JAZZ

HELEEN VAN DEN HOMBERGH WAY BACK HOME SOUL ON TRACK RECORDS

Zangeres Heleen Van Den Hombergh verdient een plaats tussen de creatiefste jazz-zangeressen in ons land. Haar laatste product Way Back Home bevat uitsluitend eigen composities. Met jazz als basis neemt ze je, met haar diepe warme altstem, bij de hand en wijst ze je de weg naar een land zonder grenzen.

Kees de Graaff

POP

COOLHOUSE

LEFTIES SOUL CONNECTION ONE PUNCH PETE Na hun al dan niet gedwongen rustperiode komen de Lefties met een nieuwe cd, waarop behalve een nieuwe bassist ook een veranderd geluid wordt geïntroduceerd. De basis is nog steeds de van hen bekende op orgel gebaseerde swingende, instrumentale funk, maar de inzet van maar liefst drie gastvocalisten is verfrissend. Zangeres Michelle David trekt direct stevig van leer in Shake It Up, maar is ook op dreef in de ballad Baby Come Back. Zanger Flo Mega duwt Have Love Will Travel naar grote hoogte en de cover My Eyes met zang van Corinna Greyson is ook al sterk. Instrumentale nummers als Code 99, Rimfire en One Punch Pete sluiten wat meer aan op het vertrouwde repertoire van de Lefties en beloven stomende avonden tijdens de clubtour in het komende voorjaar.

Daniël Evers

SURF

FUNK

TOP NOTCH

tocht is nog niet afgelopen, want naast een aantal bescheiden hoogtepunten zijn er ook genoeg niemendalletjes te vinden. En een écht volmaakt popliedje is helaas nergens te bekennen. En zo kan de eeuwige queeste weer worden voortgezet.

Zangeres en verdere alleskunner Ricky Koole heeft voor Wind Om Het Huis een aantal prachtige Nederlandstalige teksten geschreven en die met veel gevoel voor smaak op plaat gezet. Het echte hoogtepunt is het schitterende De Olielamp, geschreven door Maarten van Roozendaal. Dat niveau haalt Koole nog net niet, maar dat is helemaal niet erg. Muzikaal staat het allemaal als een huis. Di-Lan Sun JAZZ

JUDITH NIJLAND FOUR ZERO OFF THE RECORDS

THE HYPE HAVE YOU HEARD THE HYPE?

Met een stem die enigszins aan Karen Carpenter doet denken, trakteert Judith Nijland ons op lekker in het gehoor liggende, licht swingende vocale jazz. In haar zelfgeschreven nummers maakt ze subtiel gebruik van loops en samples, wat het geluid van de merendeels akoestische instrumenten verrijkt.

(CNR)

Kees de Graaff

René van Kalken POP/ROCK

Have You Heard The Hype? voelt, zoals ook in de biografie beschreven staat, als een zoektocht naar de perfecte popsong. Die zoekjanuar i/f ebr uar i 2012

FRET

CDrecensies van een toegankelijke, swingende, poppy kant zien. Een groot deel van de nummers vindt een goede balans tussen electro, pop en rock. Het is dan genieten van Little’s Minneapolissound en Beatleske liedjesschrijftalent. Maar er staan op Death Of Hype ook saai voortkabbelende synthideuntjes. Deze vullers maken de cd te lang en ongefocust. Gastbijdragen van The Souldiers, Bertolf en Denise van Donselaar maken gelukkig veel goed.

niet. Het gevaar van een te experimenteel jazzalbum ligt dan op de loer. Maar die angst daarvoor is onterecht. Jan Wouter houdt met zijn weergaloze solo’s, die snel klimmen en dalen tussen de hoge en lage registers, zijn luisteraars vast. Op dit album werkt hij samen met drummer Karim Ziad (bekend van Cheb Khaled). Vooral in Blues In Rast vullen ze elkaar mooi aan. Rosanne de Boer

regeld met gitaar door Afrika en Amerika trekkend) komt dit misschien ook niet als een hele grote verrassing. De nummers zijn goed uitgevoerd en weten de juiste vibe neer te zetten. Pelts stem is echter niet altijd capabel genoeg om net dat beetje extra te geven, waardoor het album vocaal een beetje op de vlakte blijft. Voor het echte bluesgevoel had een stevigere en vuigere stem zeker niet misstaan. Niettemin een knappe prestatie.

John Buis

JAZZ

Daniël Evers

JAZZ

CHRIS PEETERS MY NAME IS CHRIS

ROCK

NEW COOL COLLECTIVE EIGHTEEN DOX

De doorgewinterde musici van New Cool Collective timmeren als collectief al achttien jaar aan de weg en het lijkt wel of ze op Eighteen alle stijlen die ze ooit hebben gespeeld willen laten horen. Een rocksteady bewerking van Chopins Marche Funèbre, swingjazz in Snarky, het bluesy Donkey en het Afrocubaanse Ogun; deze begaafde musici draaien hun handen er niet voor om. Dit alles veroorzaakt weliswaar dat deze cd vlees noch vis is, maar de spelvreugde is weer enorm. Dus blijft dit muziek waar je alleen zo vrolijk van kan worden dat je je moet bedwingen om niet mee te gaan springen. Op naar de volgende achttien jaar!

CRIPS RECORDS

De opkomende jazzbelofte Chris Peeters blinkt op haar debuut My Name Is Chris uit in stijl. Deze is het best te omschrijven als opgewekte zwoele jazz, voorzien van een aangename laidback sound en geïnspireerd door jazz-zangeressen als Anita O’Day en Billie Holiday. Naast de fluwelen stem van Peeters zelf vormt ook het mierzoete geluid van het hammondorgel van Dirk van der Linden een belangrijk aandeel in het old school-geluid van de nummers. De uiterst subtiele inkleuring maakt het album bijzonder luistervriendelijk. Als het een beetje meezit, wordt My Name Is Chris net zo succesvol als het debuut van Caro Emerald. John Buis

Kees de Graaff

ROOTS/BLUES

JAZZ/WERELDMUZIEK

JOEP PELT STOLEN SERENADES

JAN WOUTER OOSTENRIJK SHARQI BLUES

BAD REPUTATION/SUBURBAN

MUSIC & WORDS

Ook op zijn nieuwe soloalbum laat Jan Wouter Oostenrijk (ex-Raïland en Noujoum Raï) er geen twijfel over bestaan waar hij zijn inspiratie vandaan haalt: uit het Midden-Oosten. Wat hij hoort, vermengt hij op vloeiende wijze met zijn jazzy bluesrocksolo’s. Het experiment schuwt hij

FRET

Je moet het maar durven: klassiekers als Heroes van David Bowie en After Midnight van J.J. Cale omtoveren tot Afrikaanse bluesnummers. Joep Pelt durft het en doet dit op zijn eerste coveralbum met de toepasselijke naam Stolen Serenades bepaald niet onverdienstelijk. Gezien Pelts achtergrond (muzikaal opgevoed op de modderige oevers van de Mississippi en de Niger en ge

j a n u a r i/febr uari 2 0 1 2

THE ROCK FILES A LIFE ON EARTH EIGEN BEHEER

Debuteren met een rockconceptalbum met een boodschap; de formatie TRF – The

Rock Files heeft wel heel veel lef. Gelukkig is het eindresultaat instrumentaal niet al te pretentieus of bombastisch. Nee, vernieuwen doet de band rond zanger Adjan Emmen niet, laat staan verrassen; maar vervelen doet het ook niet. A Life On Earth kenmerkt zich door een stevige rockaanpak, waarin het totaalgeluid de overhand heeft boven virtuositeit. Life, Birth, Sinking, ze kennen alle een vrij eenvoudige, zelfs pakkende opbouw. En tussen al het vakkundige spel van de afzonderlijke bandleden blijft er genoeg ruimte voor emotie in de muziek. Frisse ideeën en afwisseling bevorderen de toegankelijkheid van A Life On Earth en zorgen er mede voor dat de hoogdravende teksten (het intro van Desire is tenenkrommend) niet al te veel het totaalplaatje domineren. John Buis

ELEKTRONICA

MARTYN GHOST PEOPLE BRAINFEEDER

Bij Martyn kan het alle kanten op gaan, maar in ieder geval de goede. Producer en dj Martijn Deykers uit Eindhoven combineert moeiteloos dub, dubstep, house, techno, electro en drum ’n bass tot een samenhangend geheel, dat van hypnose, suspense en zeker ook dansbaarheid aan elkaar hangt. Geen wonder dan dat zijn tweede album bij het in Los Angeles gevestigde label Brainfeeder uitkomt, waar ook het werk van andere vrije muzikale geesten als Mr. Oizo, Teebs en The Gaslamp Killer is ondergebracht. Uiteraard heeft Martyn (i.s.m. ouwe makker Erosie) zijn eigen label 3024 met artiesten als 2562, Altered Natives en hemzelf, maar met het internationaal toonaangevende Brainfeeder schiet het waarschijnlijk wat meer op. De thrillerachtige, futuristische vergezichten die Martyn op Ghost People in elf tracks schetst, bestaan niet uit collages, maar zijn uit een beat gehouwen waarboven en -onder zich dan aan de lopende band ontwikkelingen voordoen. De grote lijn wordt vastgehouden, maar iedere keer weer steekt de waanzin de kop op, voortkomend uit allerlei ongemeen spannende, kleine veranderingen en toevoegingen. Uiteindelijk is iedere track uitstekend herkenbaar, maar nooit hetzelfde – er is gewoon een overvloed aan ideeën bij Martyn. De ritmes zijn nimmer saai, eerder wat ongewoon en verre van rechtlijnig, zonder dat de swing er uit vliegt door een teveel aan ingewikkeldheid. Intrigerend album! Arjan van Sorge

WERELD/JAZZ

MDUNGU GAMBIAN SPACE PROGRAM

SOMEDAY LEARNING TO LOVE

EIGEN BEHEER

Sinds hun debuut Afro What?! in 2009 is Mdungu bezig met een stevige opmars. De band toert intensief door Nederland, maar ook in de rest van Europa en zelfs daarbuiten. Breed geëtaleerd in de media is de verbazing over de voornamelijk Europese muzikanten binnen de formatie. Westerlingen die een Afrikaanse band vormen! Vreemd eigenlijk, want zo nieuw is die witte belangstelling voor Afrikaanse muziek niet meer; neem bijvoorbeeld het pionierswerk van Joep Pelt en de belangstelling voor Afrikaanse ritmes van iemand als Benjamin Herman. Er zijn steeds meer muzikanten die traditionele Afrikaanse muziek verenigen met de AfroAmerikaanse jazz en funk. Die samensmelting is ook wat Mdungu zo sterk maakt. Soms is de band zelfs poppy, luister maar naar het U2achtige intro van titeltrack Gambian Space Program. Ebou Gaye Mada – het enige Gambiaanse bandlid – drukt met zijn opzwepende zang en sabarspel een duidelijk stempel op de band. De ritmesectie bestaat daarnaast uit drummer Benoît Martiny en de Spaanse percussionist Ruben Montes – het meest recente bandlid. Imposant is het geluid van het drietal saxofonisten: David Beukers, Job Chajes en Thijs van Milligen. Gitaristen Frank Gones en Michiel Bel en bassist Marijn van de Wijdeven weten een heel eigen draai te geven aan het repertoire – juist zij zorgen voor het unieke geluid van Mdungu. Samen zorgen de negen bandleden voor een swingend, groots geheel.

UNIVERSAL MUSIC

Renate Sun-Louw

EIGEN BEHEER

MARGRIET SJOERDSMA DRAWING CIRCLES

voor eenvoudig voortkabbelende nummers als I Was Meant To Be en All The Way.

T2/OUT OF THE BLUE

John Buis

POP

Op Drawing Circles slaat Margriet Sjoerdsma een nieuwe weg in. Bevatten With The Whisper Of A Morning (2006) en Bloom (2008) nog de nodige raakvlakken met jazz, op het nieuwe album zoekt ze haar heil meer in de country en popmuziek. De leuke liedjes ten spijt is het de vraag of dat een verstandige keuze is. Drawing Circles klinkt weliswaar vakkundig, maar mist bevlogenheid. Van vlotte liedjes als Let It All Out en Monket Monday hadden er best wel meer op het album mogen staan. Het rustige werk klinkt zeker niet onaardig, maar loopt ook niet over van spanning. De swing van het debuut en de prachtige arrangementen van Bloom hebben op het nieuwe album plaatsgemaakt

ROCK/EXPERIMENTEEL

STAIRS TO NOWHERE HYMNS FROM THE BLAZING FLESH EIGEN BEHEER

Met Hymns From The Blazing Flesh doet de Utrechtse band Stairs To Nowhere een verdraaid goede poging hun briljante debuutplaat te overtreffen. Het lijkt een moeilijke bevalling te zijn geweest en dat hoor je terug. Het geluid is veranderd. Minder rommelig, minder catchy, zwaarder, massiever en intenser. Nog steeds zijn er de overstuurde gitaren, ronkende bassen en felle drumfills (Sky Burial, The Flight Of The Anti-Ming Rebels), maar er is nu meer diepte, gelaagdheid

AUDIO ADAM HANDS OFF ME EIGEN BEHEER

THE HILTON HALO LOVER EIGEN BEHEER

KOMATSU KOMATSU EIGEN BEHEER

PTT DE ONTHULLING CASE MAYFIELD MUCHACHO PIAS

ESTHER ROBINSON ESTHER ROBINSON EIGEN BEHEER

Na een lange stilte is er eindelijk weer wat nieuws van Someday. Learning To Love. Gelukkig, want de zang van Karim ter Veer, de prachtige opbouw en bijbehorende arrangementen zijn om door een ringetje te halen. Someday weet nog steeds perfecte popliedje te schrijven. Audio Adam doet daar niet voor onder met Hands Off Me en Stay Up Later. De nummers kennen, met name door die fluwelen gitaarakkoorden, dezelfde heerlijke dromerige drive als de vorige single Sign. Alternatieve pop van hoog niveau. The Hilton Halo is ook zo’n alternatieve rockband met potentie. Lover en I Believe In Love Today zijn

aanstekelijke indierockers met catchy gitaarwerk. Komatsu gooit de beuk er flink in op de titelloze debuut-ep. De drie heren en dame (op drums nog wel!) uit Eindhoven en omgeving maken een uiterst avontuurlijke variant van stonerrock, met uitstapjes naar rock en metal. Na een sleazy uitvoering van het titelnummer volgen logge uitvoeringen van Believe en Gator, waarna het tempo weer wordt opgeschroefd. Het gebruik van samples geeft de zwaar rockende muziek een extra fris tintje. Onbegrijpelijk dat de band nog niet door een platenlabel is getekend! Be Right Back was niet alleen de band van Tim Knol, ook Pieter Tensen maakte deel uit van de jonge Hoornse band. In tegenstelling tot Knol bewandelt Tensen met PTT de Nederlandstalige weg. Zijn teksten zijn poëtisch en direct; met een goed gevoel voor timing weet Tensen zijn woorden te plaatsen. Minstens zo interessant als het werk van zijn voormalige bandgenoot. Singer/songwriter Case Mayfield klinkt met elke release indringender. Muchacho staart met veel drama in Drag Me Over. Het daaropvolgende I Don’t Know I Don’t onderstreept de kwetsbare kant van Mayfield. Er zijn weinig artiesten waar de melancholie zo oprecht klinkt als bij deze introverte Volendammer. Tijd voor vrolijkere klanken. De jonge, zeer talentvolle zangeres Esther Robinson maakt soul met een grote S. De single What If We en My Friend klinken broeierig, het daaropvolgende Movin’ On en het afsluitende Clear Your Head swingen de pan uit. De aanwezigheid van een blazerssectie maken de nummers extra stijlvol. In de gaten houden!

John Buis

januar i/f ebr uar i 2012

FRET

CDrecensies en inhoud. Van het zware intro Invocation via het geluid van een brandende piano (August 14th, 2010) tot de Russisch-orthodoxe zangpartij in afsluiter Ascension is dit een uitputtende luistersessie waar je volledig in wordt gezogen. De band heeft wederom alles gegeven. Het resultaat: de groep is uit elkaar gegaan na het uitbrengen van dit pareltje. Eeuwig zonde. Coert van Mourik BLUESROCK

MARIËLLE TIROTTO & THE BLUES FEDERATION DARE TO STAND OUT EIGEN BEHEER

Het is even wennen: bij de eerste maten van deze cd lijkt het alsof we hier te maken hebben met een metalband die de verkeerde afslag heeft genomen. Al zoekend naar hun identiteit stuiten we o.a. op symfonische rock uit de jaren zeventig, metal en blues. Voor dat laatste is vooral Michel de Kok (mondharmonica) verantwoordelijk, maar gitarist Harald Koll lijkt zo nu en dan uit het zelfde vaatje te tappen. Zangeres Mariëlle Tirotto laat haar vibrato de vrije loop in You Don’t Call The Shots en in Black Coffee komt Peggy Lee om de hoek kijken. Dare To Stand Out eindigt dan weer met de latin stukjes Embrace 1 en 2, die zonder probleem het repertoire van Santana aan kunnen vullen. René van Kalken EXPERIMENTEEL/AMBIENT

TRUUS PLUS INSTRUMENTS DANCE WITH ME DEWCLAW DITTIES

Truus is experimenteel en eigenzinnig tot in haar botten, en dat al ruim dertig jaar. Met Dance With Me brengt ze opnieuw een album uit dat niemand anders had kunnen maken. Haar jacht op de meest waanzinnige geluiden uit ongebruikelijke elektronische in-

FRET

ELECTRO

NOBODY BEATS THE DRUM CURRENTS BASSERK

Op het gebied van elektronische muziek heeft Nederland nogal wat te bieden. Dat bewijst ook het Utrechtse collectief Nobody Beats The Drum maar weer eens met hun tweede album Currents. Van een zogenaamde ‘moeilijke tweede’ is geen sprake. Deze plaat is op alle fronten beter dan voorganger Beats Work. Een heel arsenaal aan genres, effecten en leukigheidjes wordt in de blender geflikkerd. Het eindresultaat: een fascinerende, gevarieerde en verzameling tracks. Electrifying! Currents heeft alles wat een eclectische danceplaat nodig heeft: van zware beats in combinatie met hiphop (Nine Doors) tot pakkende, poppy deuntjes (Light Bulbs en Death Ray) en van techno-invloeden (Natural Thing, als de bas invalt!) tot vuige bassen en synthesizers (Mind Control en Radikal Device). En ondanks de enorme variatie wordt het nergens een rommelig allegaartje. Een enorme prestatie van Jori Collignon en Sjam Sjamsoedin, die met dit album het eclectische stokje overnemen van mensen als Fatboy Slim. Tel daarbij op het geweldige artwork en de visuele kunsten van beeldkunstenaar (en volwaardige bandlid) Rogier van der Zwaag, die voor de nieuwe liveshow ‘The Amazing 333’’ TeleNovem Automaton’ bouwde. Het moet gek lopen als Nobody Beats Drum zich met dit album niet definitief vestigt in de top van de Nederlandse muziekscene. En aangezien het collectief internationale allure heeft, valt er buiten Nederland ongetwijfeld ook nog een heleboel te halen. Coert van Mourik

strumenten staat centraal, waarbij haar opzwepende, donkere, soms repetitieve zang zorgt voor samenhang. Wie Truus nog kent als frontvrouw van Nasmak zal op dit album herkenning vinden, maar ook haar latere liefde voor exotica is duidelijk terug te horen. Haar recente albums bestaan meer uit soundscapes dan uit afgeronde songs en dat geldt ook voor Dance With Me: een wereld van geluid met een hint van donkere synthpop. Truus groeit nog steeds in dat waar zij toch al heel goed in is: grenzeloosheid. Renate Sun-Louw

j a n u a r i/febr uari 2 0 1 2

multi-instrumentalist Gabriel Peeters en met medewerking van onder andere BJ Baartmans. Kaat zingt over de liefde en het leven. Haar zinnen hebben simpele rijmschema’s, een minimale muzikale omlijsting en lijken bijna gesproken te worden. Het tempo van de liedjes ligt behoorlijk laag. Dit alles zorgt ervoor dat het een lastige luisterbeurt is. De stem van Kaat is aardig, het gevoel is gemeend, maar het is meer een persoonlijk document voor de kunstenares dan geschikt voor een groter publiek. Elly Blond ROCK/ELECTRO

WE ARE FM SEASON ONE DMI RECORDS

We Are FM is een alternative rock/ electroband uit onze hoofdstad en bestaat sinds twee jaar De band werd al twee keer geselecteerd voor de Popronde en mede door hun energieke liveshows wordt WAF veel geboekt en zijn ze in het clubcircuit dan ook al redelijk bekend. Season One is hun debuutalbum en eerlijk gezegd kan deze muziek op plaat niet echt boeien; daarvoor lijken de tien nummers te veel op elkaar. Leuke springen dansmuziek voor op een festival, niets meer en niets minder. Beste song is Episode Six City. Martien Koolen

SINGER-SONGWRITER/JAZZ

AMERICANA

KAAT VAN VLAANDEREN SNOWDOG

DENNIS WELS RAILROAD MUSIC JUNKIE

EIGEN BEHEER

EVIL CAT RECORDS

De ziekte en het overlijden van haar vader bracht bij beeldend kunstenares/schilderes Kaat Waterschoot een intense behoefte teweeg om na lange tijd weer te gaan schrijven en muziek te maken. Onder het pseudoniem Kaat van Vlaanderen verschijnt nu het resultaat, debuutalbum Snowdog. Het album is gemaakt in coproductie met producer en

Na het album Morning Is Cruel (2010) verschenen er in 2011 twee ep’s: Southside Of Heaven en Let The Fire Come. Het moge duidelijk zijn dat Dennis Wels er een hoge productiviteit op na houdt. Ten koste van de kwaliteit gaat dat allerminst; het materiaal klinkt fris en ligt lekker in het gehoor. Ten opzichte van de eerder verschenen ep’s maakt Wels in z’n

nummers een stuk vaker gebruik van de elektrische gitaar (bespeeld door Rudy Bressers); dat komt de variatie ten goede en zorgt ook voor het nodige venijn in de nummers. Zo gaat de cd middels Heart In The Ground gelijk met de nodige pit van start. Zowel met stevig werk als met ingetogen materiaal lijkt Wels zich als een vis in het water te voelen. Een adembenemende release. John Buis DEATH METAL/DEATHCORE

WHEN ALL LIFE ENDS THE EYE DEVOURS HERRIE RECORDS

Deze band liet in het verleden al eens van zich horen met een ep en een cd. Na een bezettingswijziging werd The Eye

Devours geschreven en alweer geruime tijd geleden uitgebracht. De Rotterdammers maken death metal met deathcore-invloeden. Hun muziek kent zowel gevoel voor melodie als dissonante stukken. Tussen al het snelle drumwerk door is met het akoestische Expect en het langzame Our Existence ook ruimte voor enkele rustpuntjes. Veel rust krijgt men echter niet, want de band vuurt riff na riff op de luisteraar af. Het vijftal doet dat in compacte nummers, die steeds onder de vier minuten blijven. In onder andere Fallen One en The Unexpected komt de band met melodieuzere gitaren. Verwacht echter geen moderne clean gezongen refreinen, want When All Life Ends is toch vooral een brute death metalband. Daan de Mooy

SOUL/POP

POSTMAN APPLES & ORANGES SOCIAL LIFE MUSIC

Wat een gevoel ja! Dat is wel het eerste waar je aan denkt als het derde album van Postman in vijf jaar (en twee jaar na het laatste) zich langzamerhand ontvouwt via de binnenkomer What A Feeling. Een warm bad, een aangename onderdompeling in de soepele, zwierige en aangename flow van Remon Stotijn alias The Anonymous Mis oftewel Postman. Geen Postmen meer, sinds G-Boah en Shyrock geen bestellingen meer bezorgen in Rotterdam en omgeving – maar daar is iedereen al van op de hoogte, toch? We gaan terug in de tijd met Postman, en niet alleen tekstueel, maar ook muzikaal. Teveel om op te noemen waar Postman naar teruggrijpt, maar het is duidelijk dat het een goede tijd was toen. Stap voor stap wordt de luisteraar meegenomen langs de hoogtepunten, de veranderingen en de visie van Postman op dit alles. Reflectie jawel! En dit alles in een direct herkenbare rap/zangstijl, waar helaas weinig variatie in zit, zodat monotonie gevaarlijk op de loer ligt. Gelukkig wordt de woordenstroom regelmatig onderbroken door refreintjes met de soulvolle, zonnige stem van vrouw Alyssa. De muziek zelf is een kruising tussen soul en pop, met vleugjes gospel en hiphop. Het tempo ligt in het aangename midden en komt daar ook niet uit, de productie is op het gladde af maar zeker niet al te glibberig. Lekker! Arjan van Sorge

cd kort

geschikt voor het livepodium. Enjoy!

JAZZ/POP

ORVILLE BREAKFAST LOVE

Martien Koolen

MATOSMUSIC

Breakfast Love is niet de eerste, maar wel de meest creatief vormgegeven release van deze NoordHollandse singer-songwriter, die bekend staat om zijn soulpop met jazzy inslag. De hartvormige boterham uit het inlayboek springt meteen in het oog. Een met liefde geproduceerde en live opgenomen ep. Rosanne de Boer KLASSIEK

REMY THE GREAT CHURCH TRILOGY

POP/ROCK

SKARL HOTEL KORSAKOV EIGEN BEHEER

Eerst denk je nog leuk: een Friese variatie op De Kift, André Manuel en zulks in polderleed, blues en koper gedrenkte, melancholiek klinkende en tegelijkertijd vrolijke volksblues. De band is op dreef, de liedjes pakkend, maar godsamme wat irriteert de zanger met zijn knauwende, immer gelijkklinkende en steeds in dezelfde uithaal hangende gewauwel! Arjan van Sorge

DESERTED ISLAND MUSIC

Dat zouden meer kerken moeten doen! Een muzikant de ruimte en tijd geven om op te nemen in zo’n bijzondere setting met zulke speciale akoestiek. Remy Stroomer uit Haarlem kreeg een kans in de Grote of St. Bavokerk en dat vond zijn neerslag in acht stemmige composities, opgenomen in vier jaar tijd, verdeeld over vier sessies. Arjan van Sorge ROCK

SHURIKEN APOLOGIES FOR THE DRONES

SINGER-SONGWRITER/FRIESTALIG

MARCEL SMIT MUZYK MARISTA

Waar provinciegenoot Piter Wilkes in de hoek van folk zit, kiest de Friese troubadour Marcel Smit met Muzyk meer voor een rockende aanpak. Het elektrische gitaarspel van Rolf van der Neut, de gevarieerde opbouw van de nummers en de nodige uptempo liedjes houden Muzyk toegankelijk. Wie het Fries een beetje kan verstaan, hoort bovenal een cd vol herkenbare, grappige teksten. John Buis

EIGEN BEHEER BALKAN/SKA

DE STOKERS DE STOKERS EIGEN BEHEER

Shuriken is een driemansbandje uit Utrecht. Hun debuutalbum bevat dertien vrij intense, heftige songs. De muziek is een soort indienoiserock en de heren Timan, Bijen en Van de Kar trekken dan ook flink van leer. Alle nummers zijn kort, krachtig en lijken vooral

Voortgekomen uit de Hardheid en Solid Rocket Boosters en de routine druipt ervan af. Lekker onstuimige en pretentieloze skapunk met veel balkan en zelfs accordeonsmartlappen. De mix had beter gekund, maar de passie spettert de speakers uit en daar gaat het om bij de Stokers: spelen voor wat je waard bent, voor een paar biertjes en een schamel applaus. Goeie band, gaat dat zien! Roland Wetzels

januar i/f ebr uar i 2012

FRET

CDrecensies POP/FOLK

EXPERIMENTEEL

THE WOODEN SAINTS I KNOW WHY YOUR HOUSE IS ON FIRE

YOSHIMI SOWIESO

EIGEN BEHEER

Het blijft lastig, popfolk uit Nederland. De markt is inmiddels behoorlijk verzadigd, waardoor je van goede huize moet komen, wil je nog positief opvallen. Gelukkig weet dit debuutalbum van The Wooden Saints dat te doen. In 2009 komen Arjen de Bock (GEM, The Black Atlantic) en Viktor van Woudenberg (Bettie Serveert, Me & Stupid) iedere week in Baambrugge (waar The Beach Boys het album Holland opnamen) samen om een liedje te schrijven. Dat heeft geresulteerd in nummers waar de geest van Wilco, Simon & Garfunkel en Elliott Smith duidelijk in rondwaart, maar waarbij ook blijk wordt gegeven van eigen muzikale creativiteit. Het was een goede keuze om ook zangeressen een aantal nummers voor hun rekening te laten nemen, want dit zorgt voor de nodige afwisseling en levert bovendien een hoogtepunt op: Waving At The Lions.

Het is geen band, Yoshimi. Eerder Niek Hilkmann, 22 jaar en flink bezig in Rotterdam. De geen-band en de persoon Niek overlappen elkaar geheel en het net verschenen album Sowieso mag gerust een egodocument genoemd worden. Niek deelt alles met ons en wij liken het. De muzikant vaart een geheel eigen koers en knutselt in een comfortabele voorzolder/oefenruimte aan zijn onalledaagse en obscure oeuvre. Lo-fi, met andere muzikanten of helemaal alleen. Daarbij maakt Yoshimi gebruik van een flinke hoeveelheid instrumenten, waarmee de muziek alle kanten uitschiet. Zo gaat het net zo makkelijk van een nichterige vakantieimpressie via een Stones-pomper naar chanson of zinderende gospel – in één liedje. Zwakke punt is de stem van Niek, maar door de ontwapenende eerlijkheid van de zang en de teksten valt het te doen.

Daniël Evers

Arjan van Sorge

KIKVORS

POP

WENDE CARRÉ TATANKA

Over vrouwelijk talent heeft de Nederlandse muziekscene gelukkig niet te klagen. Wende Snijders is bijvoorbeeld iemand die zich makkelijk op de Nederlandse en Belgische podia staande weet te houden. Wie naar Carré luistert en kijkt, vraagt zich mogelijk af waarom Wende niet allang al een internationale ster is. Is ze dan echt zo goed? Het antwoord is simpel: ja. Allereerst is er die stem. Wende lijkt alle genres met speels gemak aan te kunnen. En het fijne is dat ze op een natuurlijke manier zingt. Geen rare uithalen en maniertjes, maar krachtig en breekbaar als het moet. Daarnaast is haar timbre zeer aangenaam, zelfs in het ietwat musicalachtige De Wereld Beweegt. Die song bekoort niet zo, maar is wel een goed voorbeeld van Wende’s veelzijdigheid. Of het nu Nederlandstalig, Frans of Engels is; ze is een staat iets neer te zetten. Carré is de weerslag van de laatste theatertour van de zangeres. Daarin bracht ze ondermeer de songs van haar Engelstalige plaat No 9. De show is een echt spektakelstuk met Wende als stralend middelpunt, vooral in haar cape met lichtjes die ze bij haar opkomst draagt. Muzikaal is het ook allemaal prima geregeld. Het strijkerensemble is echt geweldig! Wende zelf laat zich ook niet onbetuigd: ze speelt draaiorgel en begeleidt zichzelf op piano en gitaar. Carré is fraai vermaak. Di-Lan Sun

FRET

j a n u a r i/febr uari 2 0 1 2

cd kort HARDCORE/PUNK

ROCK/SINGER-SONGWRITER

STRIKING JUSTICE BUILDING

CHRISTINE SWEET FAIRYLAND

EIGEN BEHEER

Fairyland zou een verwijzing kunnen zijn naar de kleurenrijkdom van het materiaal op het debuutalbum van de Groningse singer-songwriter Christine Sweet. Bij vlagen is de cd eigenwijs en tegendraads. Uitschieter is het pakkende, zomers klinkende When The Wind Blows. John Buis SINGER-SONGWRITER

Het Hengelose kwintet Striking Justice levert met Building een oldschool-hardcore-ontmoetmetal/punk-plaat af die voor de liefhebber om van te smullen is. Snelle, korte, agressieve songs, ruige vocalen, vette riffs, heftige teksten, weinig variatie en bijna geen solo’s. Striking Justice komt over – of wil over komen – als een boze band en dat lukt aardig. Martien Koolen FOLK/JAZZ

JOHNNY VERGER BETWEEN MIRRORS EIGEN BEHEER

Johnny Verger, de zestigjarige Hans Koster, is een echte laatbloeier. Met een verleden in verschillende bands debuteerde hij vorig jaar met het goed ontvangen Mirror Of Forgotten Dreams. Op Between Mirrors domineren intieme, minimalistische liedjes met een ietwat sombere ondertoon. Helaas kent Vergers stem een te smal bereik om lang te blijven boeien.

SURES SURES

Ferenc Koolen

EIGEN BEHEER

CABARET

De van oorsprong Argentijnse Gitarist Marcos di Paolo presenteert op dit titelloze album tien dromerige instrumentale stukken, bijgestaan door zijn band Sures. De Argentijnse folklore kent geen contrabastraditie. Bassist Daniël Lehmann voegt die toe. Dit geeft Sures een unieke klank.

DORINE WIERSMA DAT DOET ZE ANDERS NOOIT COAST TO COAST

Rosanne de Boer SOUTHERN ROOTS

SWAMP MES AMIS Swamp beschikt over een niet alledaagse interpretatie van de zompige muziekstijlen uit het broeierige zuiden van de VS. Daardoor klinkt Mes Amis overheerlijk authentiek en tijdloos. Uiterst dansbare en toegankelijke muziek voor liefhebbers van cajun, zyde co, blues en tex-mex.

Cabaretière Dorine heeft haar wilde haren verloren. Keurig getrouwd woont ze in een rijtjeshuis in Zeist-West. Op dit album met liedjes uit haar cabaretshow vertelt ze hoe het inburgeren haar is vergaan. Helaas klinkt haar zang wat vlak en monotoon. Dorine lijkt niet voluit te durven gaan; is ze het losgaan nu al verleerd?

Ferenc Koolen

Rosanne de Boer

EIGEN BEHEER

boekrecensies ROCKFILES 1980-2000 ANN BOUWMA & ROY TEE EIGEN BEHEER

Ann Bouwma interviewde vanaf de jaren tachtig als popmedewerker gedurende twintig jaar verschillende rockartiesten voor onder andere Haagse Post, OOR, Vinyl, NRC en Opzij. Roy Tee fotografeerde op zijn beurt in dezelfde tijdspanne verschillende rock artiesten voor onder andere OOR en Het Parool. Tel dit bij elkaar op en je komt uit bij wat Rockfiles 1980-2000 is: een (jammer genoeg) niet al te uitbundig geïllustreerd boek, waarin interviews met internationale iconen als Iggy Pop, Jeff Buckley en Nick Cave worden afgewisseld met bescheiden nationale trotsen als Anouk en Peter te Bos (die tevens met zijn opvallende gelaat de cover van het boek siert). Datzelfde opvallende uiterlijk weet Bouwma met haar scherpe pen goed te vangen in haar interview met de Claw Boys Clawfrontman. ‘Hij ziet eruit als een zwerver. Een jas met scheuren hangt als een groot zwart zeil aan zijn schouders als hij de kroeg voor onze afspraak binnenstoomt. Een criminele kin, ogen vol slapeloze nachten.’ Leesvoer voor eenieder die bovengemiddeld geïnteresseerd is in (rock)muziek.

was, mag als duidelijk verondersteld worden. Maar ondanks deze voorkennis stelen de passages waarin Brood weigert om volwassen te worden nog steeds de show in dit boek. Borgers, jarenlang saxofonist in Broods band Wild Romance, omschrijft op uiterst droge en tot de verbeelding sprekende wijze hoe hij Herman meemaakte in al zijn facetten: als junkie die overal waar het hem uitkwam een ‘shotje zette’, als iemand met een ijzeren gestel die optrad terwijl hij nog even daarvoor werd gestoken tijdens een vechtpartij, als kunstenaar die steevast tijdens elke tour op Duitse menukaarten in weg restaurants tekenende, maar ook als klein kind zonder verantwoordelijkheidheidsgevoel, die voetbalwedstrijdjes verpestte en het zonder condoom met groupies deed terwijl hij weet had van zijn druiper. Maar laat mij vooral niet meer opmerkelijke verhalen verklappen, dat zou de pret bederven. Voor degene die Herman nog niet goed kende, maar ook voor degene die dat wel al dacht te doen; lees vooral dit boek, het is fascinerend. Daniël Evers

DUIVELSMUZIEK: OP DE FIETS VAN MEMPHIS NAAR NEW ORLEANS LEENDERT VAN DER VALK L.J. VEEN

Daniël Evers

IK HOU VAN HERMAN BERTUS BORGERS DE BOEKENMAKERS

Dat de Nederlandse belichaming van seks, drugs & rock-’n-roll, Herman Brood, geen heilige boon

Het bluesparadijs Mississippi, U.S.A., mag dan bol staan van de bouwvallige hutjes met veranda’s, akoestische blues is er niet meer te beluisteren. Jammer, vindt auteur Leendert van der Valk. Vergezeld door zijn partner fietst hij ruim twaalfhonderd kilometer over vluchtstroken en langs katoenvelden, vaak achtervolgd of opgejaagd door blaffende honden. In

Memphis worden goede musea als de studio van Stax en de Sun Studio bezocht. In Helena ontmoet hij Sammy Payne (84) van het plaatselijke radiostation KFFA, die dan uitzending nummer 16.054 van het programma King Biscuit Time opstart. Via de Angola Prison, de gevangenis waar Leadbelly ooit huisde, bereikt het duo de swamps om uiteindelijk in New Orleans aan te komen, waar ze een spannend avontuur beleven. Rijk geïllustreerd met foto’s heeft de tocht een lekker lopend verhaal van 268 pagina’s opgeleverd. René van Kalken

ER SPEELT VANAVOND IN HET BUURTHUIS EEN BAND TWAN LINDERS

de diskjockeys waren het ‘Nederlandse gezever van die tijd compleet zat’ en de vele jeugdcentra werkten als broedplekken van talent. Deze en nog veel meer verhalen worden in een uiterst zorgvuldig samengesteld boek gepresenteerd. De liefde van Linders voor de muziek en zijn makers is overal duidelijk in terug te zien. Natuurlijk is dit boek geschikt voor liefhebbers van nederpop, maar het dient tevens als soort van naslagwerk. Daniël Evers

MEMORIES CAN’T WAIT – 40 JAAR EFFENAAR NIELS GUNS LECTURIS

CATHARSIS

Als achtjarig jongetje was Twan Linders al onder de indruk van nederpop. Dertig jaar later besluit hij een boek te wijden aan het genre. Onder de titel Er Speelt Vanavond In Het Buurthuis Een Band (zinspelend op de tekst van het liedje Ik Wil Jou van Polle Eduard) doet Linders middels gesprekken met nederpopiconen van weleer een boekje open omtrent de jaren tachtig. Een periode waarin veel bands in het Nederlands gingen zingen. Zo vertelt Doe Maar-voorman Ernst Jansz over de begintijd van zijn band, toen veel mensen zich ‘walgend omdraaiden zodra ik in het Nederlands begon te zingen’, maar wat langzaam veranderde in acceptatie en zelfs meer dan dat. Een heuse taalverschuiving in de muziek vond plaats. Uit de oorzaken die Henk Westbroek van Het Goede Doel geeft voor de hausse aan Nederlandstalige bandjes wordt duidelijk dat het er simpelweg de goede tijd voor was: de radiotijd zat mee door het missen van de punkstroming,

Ga er maar eens aan staan. De historie van de Eindhovense poptempel Effenaar vangen in woord en beeld. Van het pragmatische begin tot het moderne podium dat het nu is. Auteur Niels Guns heeft in een krap half jaar tientallen artiesten uit binnen- en buitenland gevraagd om hun ervaringen met hem te delen. Door de jaren heen zijn legendarische bands op de Effenaarplanken verschenen: The Cure, Shellac, Fugazi en The Red Hot Chili Peppers, om er maar een paar te noemen. Veel van hen heeft Guns te pakken weten te krijgen. Niet allemaal kunnen ze de Effenaar nog voor de geest halen, maar wel geven de geïnterviewden een helder beeld van hun belevenissen in die tijd. De vier decennia, van de hippies tot en met de nieuwe Effenaar, zijn strak gevangen in woord en beeld, met ruig artwork en beeldende zwartwitfoto’s. Guns beschikt bovendien over een vlotte pen die het relaas mooi brengt. Een boek dat je na grondig lezen nog vaak graag openslaat. Bram W. van der Putte

januar i/f ebr uar i 2012

FRET

demontage Demo van de maAND POP/ROCK

UBER-ICH MOZAIQUE www.uber-ich.com

’t Is vreemd gesteld met de muziek van het UberIch trio. Het is zowel kil en afstandelijk als dromerig en mooi. Het staat in ieder geval buiten kijf dat de liedjes bijzonder goed in elkaar zitten, de luisteraar van de ene in de andere verrassing valt en je zowel melancholiek als vrolijk kan worden van wat Uber-Ich je voorschotelt. The Velvet Underground is nooit ver weg, maar glamrock, new wave en freakfolk doen ook een aardige duit in het zakje. Marnix Dorrestein op gitaar, Chris Kok aan de knoppen en de Duitse Donata Kramarz achter de microfoon volgen alledrie les aan het Conservatorium van Amsterdam en spelen in een keur aan andere bands en projecten. Ze wedden duidelijk niet op één paard, maar zijn dag in dag uit op een veelzijdige en productieve manier met popmuziek bezig. De muzikanten zoeken het in de complexere muziek en in het zorgvuldig uitbouwen van een thema. Contrasten worden daarbij niet geschuwd: zo scheurt een keiharde gitaarsolo makkelijk door een vrolijk pianoriedeltje of slaat de drumcomputer op hol als het tempo toch al hoog ligt, of er duiken opeens danceinvloeden op in een track. De goedgeklede twintigers gaan duidelijk voor een kunstzinnigere stijl van muziek maken, maar zijn het schrijven van mooie liedjes niet vergeten. Technisch is alles dik in orde, maar je zou kunnen zeggen dat Donata’s stem hier en daar wat koud en passieloos overkomt, terwijl dat waarschijnlijk niet de bedoeling is. Alles bij elkaar is deze band een echte aanrader en hopelijk blijft dat ook zo als er een bassist en drummer mee gaan doen op het album en bij optredens.

FRET

UBER-ICH

Internationale band met internationale ambities

Het Amsterdamse trio Uber-Ich ziet er super trendy en cool uit, maar maakt vooral bijzondere, knap gestructureerde en de geest van de sixties en new wave ademende popliedjes met het beste uit de undergroundtraditie. Tekst Arjan van Sorge

e band bestaat uit Chris Kok (beats, productie), Marnix Dorrestein (gitaar, harmonie) en Donata Kramarz (tekst, zang). Het is eigenlijk een toekomstig eindexamenproject van Chris en Marnix voor het Conservatorium van Amsterdam, maar het gaat zo lekker en de reacties zijn al zo goed, dat er tegenwoordig ook al een liveband is met een drummer en bassist, en een demo met zes krankzinnige liedjes. Toch begon het als een ongelukje. Chris: ‘Het begon met drie conservatoriumvrienden die de verveling bestreden door een raar liedje te maken. Het smaakte naar meer en voor we het wisten, waren we een band.’ Chris speelde lange tijd in verscheidene lokale bandjes, zoals The Delhi Sweet en The Meek. ‘Momenteel heb ik mijn eigen project Chris Kok & Civil Union. Daarmee sta/stond ik in de finale van de Amsterdamse Popprijs. Ook zing ik in de liveband van

j a n u a r i/febr uari 2 0 1 2

Wooden Saints, in 2012 op Noorderslag te zien. Marnix speelde in Sheriff Of Hong Kong en Metro Mortale en nu bij De Krijgers. Donata heeft haar eigen project Nosoyo. We putten inspiratie uit de muziek van The Beatles, de vroege Pink Floyd, Radiohead, Of Montreal, Os Mutantes, Iron & Wine, Björk, Tinariwen, Bon Iver, Spinvis en Vampire Weekend.’ ‘We besloten te werken met de beperkingen van de thuisstudio van Chris. Geen livedrums dus en geen versterkers. Ook wilden we op spontane wijze schrijven en meteen opnemen en produceren; snelle, intuïtieve keuzes maken dus. De songs ontstaan in sessies waarbij schrijven, opnemen en produceren worden gecombineerd. Een typische sessie: Marnix verzint een akkoordenschema, speelt die in over een beat van Chris, terwijl Donata tekst en melodie verzint. De zang wordt opgenomen, bas en toetsen worden

toegevoegd. Dan wordt er nog een hoop geëdit en getweakt. Iets is goed wanneer we er alle drie tevreden over zijn.’ Zangeres Donata komt uit Duitsland en daardoor voelen de muzikanten van Uber-Ich zich een internationale band, met internationale ambities. Maar woonstad Amsterdam heeft zo zijn voordelen: ‘Op het conservatorium kunnen we gratis repeteren, maar er zijn genoeg niet al te dure oefenruimtes in de stad. Er zijn leuke zalen, van laag- tot hoogdrempelig, en er is altijd wat te doen.’ De demo is gemasterd door de New Yorker Chris Gehringer, o.a. bekend van Wu-Tang Clan, Rihanna en Dandy Warhols. ‘De vader van Donata doceert aan de universiteit. Hij nam zijn leerlingen mee naar een grote masteringstudio in New York, om te laten zien hoe de meesters masteren. Daarvoor moesten ze iets meenemen om aan te werken, van maximaal een kwartier. Laat dat nou net de lengte van onze ep zijn!’ Uber-Ich is trouwens bezig met het maken van een album, waarbij waarschijnlijk de drummer en bassist ook een rol krijgen. www.uber-ich.com

Teksten Arjan van Sorge

ROCK

POP/ROCK

JAZZ

15A NOG 77

BETWEEN SKINS DEMO

BORING POP HERE WE GO AGAIN!

MELPHI DEMO

www.band15a.nl

www.betweenskins.nl

www.boringpop.com

www.melphimusic.com

15 A met Nog 77 – is hier misschien een kabbalist of een overspannen wiskundige aan het werk? Gelukkig niet: volgens band 15A duurt het nog 77 dagen tot het debuutalbum zal uitkomen, waarna het onvermijdelijke zal gebeuren. Hoe het album de wereld zal beïnvloeden is zelfs voor de band nog onduidelijk, maar deze demo bereidt ons vast voor op die komende tijd. Aardig toch? En de sympathieke band ziet het Grote Gebeuren als een begin en niet als einde. De muziek sluit daar naadloos bij aan, en put uit doom, new wave, bluesrock en rock, maar maakt er een geheel eigen mix van. Slepend, hypnotiserend, ontregelend, vaak nogal rammelend, stijfjes en krakkemikkig, maar zeker de moeite waard, vooral dankzij de avontuurlijke koortjes.

De jonge band Between Skins uit de Zaanstreek is een samengaan van jamsessies, rock, metal, covers en een bandcoachingprogramma. Zangeres Chantal mag dan het beeld bepalen van de band en over een redelijk flinke strot beschikken, bij Between Skins krijgen elk van de vier muzikanten de ruimte om voluit te gaan. Dat gaat dan vaak van rustige, broeierige opbouw naar een orkaan van geluid en dan blijkt dat Chantal luidkeels meer te bieden heeft dan in de luwte. Ook de instrumenten komen in de luidere gedeeltes pas echt los, waarbij het metalhart van de mannen weer helemaal opleeft in orgastische uitspattingen. Eindelijk, ertegenaan! Het verlangen naar vrije expressie en toppende dynamiek is dan haast tastbaar. Dat stramien wordt elke track herhaald, maar dat is bij een demo van drie nummers prima.

Groeten van de jongens van Boring Pop. Ze waren eerst van plan met de eerste ep een koddig verhaaltje mee te sturen, maar een schedelbasisfractuur op Pukkelpop gooide roet in het eten. Een ander soort aandacht was het gevolg, maar deze demo kwam gewoon uit zoals eerder gepland. Rotterdammer Arie van Vliet en consorten willen gewoon verdergaan vanaf waar ze gebleven waren, maar de eerste optredens kunnen toch pas begin 2012 verwacht worden. Deze begeleidingsband van Yoshimi speelt vriendelijke rammelpop, waarbij keurig gebruik wordt gemaakt van alle pop- en rockclichés, zonder er verder al te serieus op in te gaan. Gewoon een stel enthousiaste gasten die elkaar goed kennen en talent hebben voor leuke liedjes – het kan nog alle kanten opgaan met Boring Pop.

Hoe je het ook wendt of keert, het jazzkwartet Melphi uit Tilburg draait vooral om zangeres Lotte van Drunen. Niet alleen stellen de mannen op piano, bas en drums zich reuze bescheiden op, Lotte is vaker wel dan niet aan het woord. Dat moet beter kunnen, want aan haar zang valt nog veel te sleutelen, terwijl zeker pianist Rogier Telderman best meer ruimte zou mogen krijgen (overigens zijn alle teksten door Lotte en alle muziek door Rogier geschreven). In de fraseringen mist Lotte nog kracht en souplesse, de stembuigingen zijn vaak op het randje en voor het vinden van enige vorm van emotie zal een detective nog heel wat speurwerk moeten verrichten. De stemming is lekker laidback en de composities kabbelen ongemerkt van het begin naar het eind van de demo.

BLUESROCK

SINGER-SONGWRITER

BOOGIE CHILLERS DEMO

I’M NOT MUKOWSKI DEMO

www.myspace.com/theboogiechil-

www.facebook.com/imnotmukowski

lers

Jochem Meijer uit Den Haag heeft de pech dat zijn naam ongeveer overeenkomt met die van cabaretier Jochem Myjer, die op het moment van dit schrijven net wat bekender is. Maar hun werk lijkt totaal niet op elkaar, dus ze verwarren is nog niet zo makkelijk: Myjer gaat voor ADHDcabaret, terwijl Meijer zwemt in een soort melancholisch realisme met absurde trekjes. De singersongwriter nam deze demo op aan de keukentafel, met zoemende koelkast en al, maar zijn mooie en sterke songs doen je dat al snel vergeten – of je waant je juist bij een intiem huiskamerconcert. De thuistroubadour maakt het zich niet al te moeilijk, maar speelt lekker losse liedjes die een eigen, zachte wereld weerspiegelen.

SINGER-SONGWRITER/BLUES

ACHTERDOCHTIG “ER HANGT IETS IN DE LUCHT...” www.achterdochtig.com

Volkomen tegen de tijd in werkt Bram Derksen uit de Achterhoek – tegenwoordig woonachtig in Arnhem – nog met een 4-track cassetterecorder. Maar dat is slechts bijzaak, het gaat om de Nederlandstalige gedichten en de bepingelde elektrische gitaar, aangevuld met een stemgeluid dat net zoals bij boer’nband Normaal niet vies is van een rockende schreeuw hier en daar. Dat oerkreten slaken gaat Achterdochtig heel goed af en vaak doseert hij het ook nog eens goed. Maar soms ook niet dus en dan verdwijnt de zang samen met het eenvoudige, bluesy gitaargetokkel naar het zwarte gat van de rockgeschiedenis. Maar gelukkig maakt Achterdochtig meestal mooi gebruik van zijn wat jachtige, ietwat gefrustreerd klinkende gentlemanstem.

SINGER-SONGWRITER

Het verbaast niet dat Boogie Chillers uit Groningen komt, de stad waar zompige rock-’nroll nog immer goed gedijt. De vetste horrorblues, tot op het bot uitgeklede rock, doorgerotte rhythm & blues waar je draadjes van kan trekken. Ook dit trio zet met intens blauwe noten, veel soul en een goed gevoel voor spanningsopbouw zes geweldige krakers neer. Van het trio zijn in ieder geval drummer Koos Borg en gitarist/zanger Teade Jagersma al langer actief (geweest) in verschillende andere bands, zoals Green Hornet, The Drugs en The Black Hills. De bottige boogie van het drietal klinkt kaal en simpel, maar is in al z’n bedrieglijke eenvoud zeer de moeite waard.

RUFUS KAIN BREKEN VAN HET IJS www.rufuskain.nl

Rufus Kain is een van de prominente leden van het Amsterdam Songwriter Guild en bracht al wat muziek uit via Stichting Laaglandliedjes. Hij is een singer-songwriter die stevig aan de weg timmert, met poëtische teksten die de diepte induiken, maar nog enigszins luchtig worden gehouden met simpel en verantwoord gitaarspel. Vier liedjes op zijn derde schijf zijn van zijn hand, de vijfde song is een cover van Boris van Lucky Fonz III. Met Mizza Hendrix (gastzang) had hij vorig jaar wat succes, deze keer hielp de producer met de opnamen. De monotone, dreinerige stem van Rufus ligt niet makkelijk of lekker in het gehoor en het gitaarspel is uit een beginnersboekje, maar dat kan het enthousiasme van de zanger/liedjesschrijver niet drukken.

januar i/f ebr uar i 2012

FRET

liveinholland wat? FINALES GROTE PRIJS VAN NEDERLAND WAAR? PARADISO, MELKWEG, AMSTERDAM

Eind december was het weer zo ver: de finales van de Grote Prijs van Nederland. Voor de 26e keer streden talentvolle bands, mc’s, singer-songwriters en dj’s/producers om de felbegeerde beker en het bijbehorende prijzenpakket van onder andere vijfduizend euro, studiotijd, een videoclip, festivaloptredens en professionele coaching.

raditioneel begint de grote finaledag met de finale Singer/Songwriter, ’s middags in het altijd sfeervolle Paradiso. ‘Het niveau ligt zó hoog en iedereen hier is zó goed!’, zegt Yori Swart zenuwachtig als ze als laatste het podium betreedt. Ze heeft gelijk, er zijn haar al flink wat veelbelovende acts voorgegaan. Het is zoals gewoonlijk weer een grabbelton van genres. Openingsact Half Way Station heeft helemaal niets met het singer-songwritergenre te maken. Goed zijn ze wel. Ze spelen gritty blues/folk met een geweldige bezetting die onder meer bestaat uit twee percussionisten en een violist. Pieter van Vliet alias Port of Call is duidelijk nog een stap minder ver in zijn ontwikkeling. Hij speelt onbeheerst en moet nog werken aan zijn microfoontechniek, maar weet uiteindelijk toch het publiek voor zich te winnen door zijn laatste liedje – op ukelele – onversterkt te brengen. Sue the Night begint met een jolig ‘goeiesmiddags’, om vervolgens zeer bevlogen muziek te maken met een goede begeleidingsband. De sfeer verandert weer volledig als Jeroen Kant & Ratten in de Schuur het podium betreedt. Een sterke, theatrale act, de eerste van de middag waarbij de teksten een prominente rol spelen. Terecht pakken zij zowel de publieksprijs als de MCN Muzikantenprijs – die gaat naar de inventieve percussionist Gino Bombrini. Het is voor de lieflijke, stijlvolle Angela Moyra lastig om zo’n stevige act op te volgen, maar ze doet het goed, begeleid door een prima gitarist en een zeer ingetogen percussionist. Niet gek

FRET

dus dat Yori Swart zo vol bewondering is over haar medestrijders. Ze hoeft zich echter nergens zorgen over te maken. Dankzij haar meeslepende podiumpresentatie en goede begeleiders wint ze na de Amsterdamse Popprijs en NH Pop Live ook de Grote Prijs. Gebeurt het bij de Singer/Songwriterfinale regelmatig dat het héle publiek geboeid is, anders is dat bij de finale Rock/Alternative in de Melkweg, waar iedereen alleen geïnteresseerd lijkt in zijn eigen broer, zoon of vriend. Er is dit jaar geen enkele band die de hele zaal weet te pakken. Dat heeft niet altijd met kwaliteit te maken: hoewel sommige acts zwaar achterblijven, zijn er toch een aantal heel verdienstelijk. Het is vooral uitstraling waar het aan ontbreekt. Uitzondering is Stefany June: pakkende liedjes, flamboyante frontvrouw, goed geheel. De prijs voor meeste humor gaat naar de sleazerockers van The Pikeys, waarbij de zanger halverwege roept: ‘Ik hoop dat we allemaal een beetje dronken zijn, anders is

j a n u a r i/febr uari 2 0 1 2

Gino Bombrini

‘HET NIVEAU LIGT ZÓ HOOG’ Woot

Sue the Night

Yori Swart

Evant Garden

het natuurlijk niet om aan te horenâ&#x20AC;&#x2122;. Veel serieuzer zijn The Information en Evant Garden, allebei bands met goede muzikanten en een groot, donker geluid. Terwijl The Information hoeken van de alternatieve jaren tachtig en de folk verkent, klinkt bij Evant Garden vooral de rock uit de jaren zeventig door. De MCN Muzikantenprijs gaat uiteindelijk naar de ritmesectie van Evant Garden. Afsluiter Sparrow Falls heeft ook een groot geluid: zo groot dat geen enkele muzikant afzonderlijk te horen is. Jammer, zelfs de speciaal voor deze gelegenheid opgetrommelde accordeon is nauwelijks te onderscheiden. Iedereen staat onsubtiel te raggen. Desondanks winnen zij de publieksprijs. Hoe anders is dat bij Woot. Met drie man spelen zij hard, duidelijk en goed op elkaar ingespeeld. Vooral de mooie baslijntjes vallen op. Het drietal wint, zeer terecht.

al visualiseert. Deze jonge dame uit Amsterdam-Zuidoost bracht begin december al haar ep Kortsluiting uit. Met de nodige flair en de hulp van blazers, achtergrondzangeressen en outfitwisselingen, knalt zij de eerste helft van de set met nummers als Petje Af, L.O.V.E. en het reggaenummer Fabriek. Met een ode nummer aan haar vader, de legendarische Bobby Farrell van Boney M., vergezeld door geprojecteerde beelden van hem, krijgt Zanillya de zaal stil, waarna zij knallend afsluit met het pakkende powernummer Niks Mis. Al met al een afwisselende Grote Prijs-finale, waarbij met trots mag worden gezegd dat 2011 het jaar is waarin een vrouwelijke MC de beker mee naar huis neemt. Tekst Renate Sun-Louw (Singer/ Songwriter, Rock/Alternative), Armande Harmsen (Hiphop) Fotoâ&#x20AC;&#x2122;s Hans Kreutzer (Singer/ Songwriter, Pop/Rock) en Pim Hendriksen (Hiphop)

Winnares Singer/Songwriter Yori Swart

Zanillya

Tegelijkertijd in Paradiso strijden de zes overgebleven hiphopacts in de finale Hiphop. Host deze avond is MC Complex, bekend van Live on the Low in de Amsterdamse Winston. De Amersfoortse rapper Ogri Ai trapt de avond af. De man spit met dubstepbeats alsof hij ADHD heeft. De Amsterdammers Makkie en Krankjoram zijn de benjamins van de finale. Makkie is de showman en Krankjoram de man achter de beats. Het duo krijgt de zaal met hun energieke optreden en oneindig gespring helemaal krankjorum. De Rotterdamse heren van 1Duidig brengen onvervalste hiphop en regeren het podium tijdens de twintig minuten durende set. Ook de Groningers van Mulu maken een behoorlijke impact en het is aan hen af te zien dat zij ooit zijn begonnen met streetbattles. Ze spitten vooral over taboes en intolerantie bij mensen. De strakke man in pak, Fly-Bro, laat in zijn set zijn Ghanese roots horen door middel van tropische beats, onder andere in het rapnummer Spitt. De zesde finalist en enige vrouwelijke act, MC Zanillya, laat met haar optreden zien dat zij de titel

ALLE WINNAARS Singer/Songwriter Winnaar: Yori Swart Winnaar Xite Publieksprijs: Jeroen Kant & Ratten in de Schuur Winnaar MCN Beste Muzikantprijs: Gino Bombrini (percussionist Jeroen Kant) Hiphop Winnaar: Zanillya Winnaar Xite Publieksprijs: Ogri Ai Winnaar MCN Beste Muzikantprijs: Gino Cochise (drummer Makkie & Krankjoram) Rock/Alternative Winnaar: WOOT Winnaar Xite Publieksprijs: Sparrow Falls Winnaar MCN Beste Muzikantprijs: Ritmesectie (bassist en drummer) van Evant Garden Dance/Producers Winnaar: Presk Winnaar Xite Publieksprijs: Shambok

januar i/f ebr uar i 2012

FRET

liveinholland wat? POETRACKS WAAR? DOORNROOSJE, NIJMEGEN

ARTIESTEN MAKEN MUZIEK OP GEDICHT

Bij Poetracks – dit jaar voor de zevende keer georganiseerd in Doornroosje door Literair Productiehuis Wintertuin – krijgen muzikanten de uitnodiging om een bekend gedicht op muziek te zetten. In de afgelopen jaren stond Poetracks daarnaast op verschillende festivals zoals Lowlands en ging het zelfs de grens over naar Antwerpen en Berlijn.

Florian Bevelander

Lenny Kuhr

Blaudzun

Janne Schra

Roy Santiago

FRET

j a n u a r i/febr uari 2 0 1 2

oetracks trekt jong én oud. In Doornroosje wordt zelfs een rollator gesignaleerd. De artiesten – Blaudzun, Roy Santiago, Lenny Kuhr, Janne Schra en GardenFest – kregen als huiswerk het gedicht Voor Wie Ik Liefheb Wil Ik Heten van Neeltje Maria Min mee. Laatstgenoemde opent zelf de avond, maar ze is niet de eerste die het podium beklimt. De elfjarige zingende drummer Florian Bevelander mag als winnaar van de lokale wedstrijd Poetracks Talent het voorprogramma verzorgen. Hij wordt bijgestaan door zijn broer Aron (13) op de (bas)gitaar. Florians stijl met voornamelijk gesproken en weinig gezongen woorden, doet in combinatie met zijn drumritmes denken aan Poetry Slam. Zijn eigen nummers, zoals Fiësta, zijn krachtig in hun eenvoud. De hoofdpersoon zelf, Neeltje Maria Min, houdt ook van eenvoud en heeft geen behoefte aan glitter en glamour. Ze komt op in een lange bruine jas en valt op door haar droge presentatie. ‘Het gedicht van vanavond draag ik nooit voor. Ik vind het gauw zeurderig worden. Nu doe ik het wel; dan weet u hoe het klinkt zonder muziek.’ Mijn moeder is mijn naam vergeten. Mijn kind weet nog niet hoe ik heet. Hoe moet ik mij geborgen weten? Noem mij, bevestig mijn bestaan (…) Voor wie ik liefheb, wil ik heten. Singersongwriter Roy Santiago, die een thuiswedstrijd speelt, mag met zijn melancholische liedjes de spits afbijten. Zijn emotievolle stem zuigt je mee. De mimiek van zijn gezicht spreekt boekdelen. Maar zijn bewerking klinkt opvallend mechanisch en koel en heeft

daardoor een vervreemdend effect. Janne Schra (bekend van Room11 en Schradinova) heeft het gedicht naar eigen zeggen in een ordinair popjasje gestoken. Met ‘ordinair’ bedoelt ze ‘gewoon’ en niet ‘opzichtig/asociaal’; ze doet geen pogingen Ma Flodder te imiteren. Janne maakt indruk met haar veelzijdige stem. Ze krijgt haar toehoorders met haar verlegen, ontwapenende glimlach zover dat ze het hele refrein meezingen. Lenny Kuhr werd bekend met vrolijke liedjes, maar ook tranentrekkers en brengt vanavond Neeltjes gedicht op een intense, doorleefde manier. Een bezoeker laat een traan rollen. Lenny heeft haar repertoire aangepast aan het poëziem innend publiek. In haar ruim veertigjarige zangcarrière heeft ze vaak gedichten bewerkt. Johannes Sigmund ofwel Blaudzun grossiert in dromerige, donkere liedjes zonder opsmuk. Doornroosje hangt aan zijn lippen als hij het gedicht zingt en het met een kleine tekstwijziging een nieuwe betekenis geeft. Hij heeft een groot bereik en kan hoge tonen halen. GardenFest sluit de avond af met elektronische in your face-muziek die toch verrassend spacy klinkt. GardenFests gedichtbewerking vloeit als een rivier in een landschap vol beats, perfect in harmonie. Een waardige hekkensluiter. Tekst en foto’s Rosanne de Boer

wie? JOEP PELT waar? TROPENTHEATER, AMSTERDAM

orige keer kwam ik op met vuurwerk en een vlammenwerper’, grapt Joep Pelt nadat hij muisstil het podium van de kleine zaal in het Tropentheater heeft betreden. De opkomst is tekenend voor de bescheidenheid van de Amsterdamse singer-songwriter die vanavond zijn eerste cover album Stolen Serenades presenteert, waarop bekende en minder bekende werken in een Afrikaans bluesjasje worden gestoken. Pelt begint klein met twee liedjes waarbij hij zichzelf begeleidt op gitaar. Vooral de cover van Dylans Man In The Long Black Coat overtuigt en weet een prettige spanning te creëren. Pelts stem schiet her en der wat uit de bocht, maar dit past misschien ook wel bij de rauwe muziek. Wanneer er twee percussionisten en een contrabassist bijkomen, wordt het nog een stukje interessanter. Bekende nummers als The Seed van The Roots, Heroes van David Bowie

LEF ALS UITGANGSPUNT

en After Midnight van J.J. Cale worden moeiteloos omgetoverd tot swingende deltablueswerken met invloeden die reiken van de Mississippi tot aan de Niger. De band is overduidelijk goed op elkaar ingespeeld en straalt veel plezier uit. Dit plezier is zo aanstekelijk dat het tegelijkertijd verbloemt dat niet alle nummers zich even goed laten lenen voor een make-over à la Pelt. Soms voelt het te gezocht en komt de vraag naar boven wat de toegevoegde waarde is om van een al zo sterke klassieker een bluesnummer te maken. Toegegeven, vergelijken met het origineel is misschien een beetje flauw, maar eraan ontkomen is moeilijk. Toch levert Pelt een uiterst onderhoudend op treden af, waarbij het lef om deze covers om te bouwen tot iets heel anders, wellicht als uitgangspunt moet worden genomen. Tekst Daniël Evers Foto Rick Gleichmann

UITBUNDIG EN ENERGIEK Autumn

Kingfisher Sky

WIE? KINGFISHER SKY, AUTUMN waar? MANIFESTO, HOORN

oordat Autumn begint aan de presentatie van zijn vijfde album probeert Kingfisher Sky de aanwezigen vast in de stemming te krijgen met een set die netjes is opgebouwd uit nummers van Skin Of The Earth (2010) en het debuut Hallway Of

Dreams (2007). Voor zover het optreden al op gang komt, gebeurt dit moeizaam; het ontbreekt de nummers aan sfeer. Afgezien van zangeres Judith Rijnveld is er weinig actie op het podium. En de muziek? De progressieve rock met gothic zang is vlees

noch vis. Nee, dan Autumn. Sinds My New Time (2007) richt de Friese band zich steeds duidelijker op een koers die laveert tussen gothic en wat experimentele alternatieve rock. Opener Alloy kent een langzame, uitgesponnen opbouw, kenmerkend voor het

nieuwe album Cold Comfort. Naast zangeres Marjan Welman spelen de broers Mats en Jens van der Valk met hun voortronkende gitaarspel en zwaar aangezette riffs (The Scarecrow) een dominante rol op het podium. Hoewel de toon van de muziek melancholisch is, is de stemming op het podium uitbundig en energiek te noemen. Retrospect en toegift Satellites zorgen middels een vlotte groove voor de nodige swing. Het publiek laat zich lekker meeslepen in de door de band gecreëerde flow. Omdat het typische gothic rockgeluid van de eerste albums niet meer bij Autumn anno 2011 past, speelt de band slechts één nummer uit de beginperiode, Gallery Of Reality, uiteraard aangepast aan het huidige geluid. Zo kan Autumn ook op het podium nog lang mee. Tekst en foto’s John Buis

januar i/f ebr uar i 2012

FRET

liveinholland ROCK VAN DE GESTAMPTE POT

wie? BLACK BOTTLE RIOT waar? DOORNROOSJE, NIJMEGEN

e dag voorafgaand aan de cd-presentatie werd de pui van Doornroosje van een nieuwe, reclamerende laag verf voorzien. En bij deze eigenhandige publiciteitsstunt van de band bleef het niet. Op de avond zelf stonden er ondermeer dartelende cheerleaders en gratis whiskey op het programma van de presentatie van de eerste, volwaardige cd genaamd Black Bottle Riot. Bij de ingang werd het publiek met live bluegrass op banjo en mandoline verwelkomd. De zaal liep net zolang vol totdat deze uitverkocht was. Voorprogramma was akoestisch duo Mark en Florien, dat ondermeer een cover van Johnny Cash ten gehore bracht. Dat klinkt niet altijd geslaagd. Er waren meer gasten: naast zangeres en liedschrijfster Lea Kliphuis en De Staatdrummer Tim van Delft stonden toetsenist Rob Hermans, gitarist Pieter Holkenborg van de Nijmeegse band Automatic Sam en zangeres Floor Kraaijvanger van het Arnhemse Super Floor op het podium. Ex-BBR-drummer van het eerste uur Tim van Delft, maakte het verschil tussen rechttoe rechtaan rocken en grooven duidelijk. Een volle zaal verzilverde het enthousiasme na afloop in groten

FRET

getale; de band kreeg de cd’s niet aangesleept ter signering. Oermuziek in de vorm van rhythm and blues rockt door in de denderende trein die Black Bottle Riot heet. Maar ook hiphop en psychedelica laten sporen na, in de door southern rock-invloeden à la Lynyrd Skynyrd gedomineerde beton van de Nijmegenaren. Rock van de gestampte pot met een ietsje meer, maar niets minder. En zo wil band en publiek het precies horen. Tekst Frank Antonie van Alphen Foto’s Willie Kerkhof

j a n u a r i/febr uari 2 0 1 2

‘Het was een geweldige avond’ Black Bottle Riot-zanger en gitarist Simon Snel blikt tevreden terug op de cd-presentatie in Doornroosje: ‘Het is fantastisch om te zien dat mensen steeds weer naar onze optredens komen. Die groep groeit. Als ik een zaal met de armen hoog in de lucht onze songs hoor meezingen, dan is dat het grootste compliment dat ik me kan voorstellen.’ Had hij een uitverkocht Doornoosje verwacht? ‘Niet verwacht, wel gehoopt. Het was een geweldige avond. We wilden een feest geven

en dat is goed gelukt. Het ging hartstikke lekker. Ondanks de vele gasten hebben we de vaart er aardig in weten te houden.’ Na Doornroosje verzorgde Black Bottle Riot al subiet ‘een geweldige show’ als support voor de Rival Sons in Antwerpen. Snel: ‘Ook daar gingen onze cd’s als warme broodjes over de merchandisetoonbank.’ Het Patronaat volgde met een uitverkochte zaal, en ook in de urban-, r&b- en danceg eoriënteerde stad Rotterdam speelde Black Bottle Riot de barsten in het plafond. Snel: ‘De cd loopt hartstikke goed, de reacties in de pers zijn erg lovend. Wij hebben er keihard aan gewerkt en zijn apentrots dat we onze plaat nu kunnen promoten.’ Hoe de reacties zijn sinds het verschijnen van de door Suburban gelanceerde cd? ‘Lees het in de pers’, zegt Snel. ‘Die mag je gerust zeer goed noemen, geloof ik.’ Met de groeten van Simon Snel (zang, gitaar), Mike Sedee (gitaar), Jaap van den Berg (bas) en Pieter Hendriks (drums). En alle cheerleaders natuurlijk.

MUZIKALE WEGEN VERKENNEN Julien Mier

April

wat? LE GUESS WHO – HOLLANDSE NIEUWE WAAR? dB’S, UTRECHT

ernieuwend en alternatief, dat zijn de steekwoorden bij de programmering van Le Guess Who en zeker als het om nieuwe Hollandse bands gaat, wordt daar strikt de hand aan gehouden. De eerste act die vanavond aantreedt, is Cosmo V. Frontvrouw is de Utrechtse studente Cosmo Luhulima. Met begeleiding van Jan Dekker op bas en Frank van Vliet op gitaar zingt ze haar melancholische nummers terwijl op het witte doek achter het podium allerlei vormen en kleuren worden geprojecteerd om het optreden een extra dimensie te bezorgen. Verder zorgt wat apparatuur aan de zijkant van het podium voor de benodigde extra geluiden zoals drums. Cosmo houdt van breed: haar repertoire varieert van garagerock tot droompop. De podiumpresentatie is vrij statisch: Cosmo staat achter de microfoon en de bandleden doen Cosmo V

Rats on Rafts

hun ding. Dat vereist ijzersterke nummers om de aandacht van het publiek vast te houden en die zijn er nog niet helemaal. April valt direct op door de styling van het duo: Jorn Mathijssen en Julia Hendriks uit Utrecht zien eruit of ze rechtstreeks van de catwalk komen. De gezichten staan somber en de mimiek is robotachtig. Ook zij maken gebruik van lichteffecten en extra apparatuur. Met de (drum)computer zijn ze aan

de slag gegaan om nieuwe muzikale wegen te verkennen. Het resultaat noemen ze indiegaze. Julia’s stem klinkt wat iel. Hier staat een duo dat duidelijk nog een hele ontwikkeling heeft door te maken. De eerste aanzet is er, maar er is nog veel werk aan de winkel. Rats on Rafts uit Rotterdam is al wat langer bezig en dat is te merken. Hier staat een viermansband met ruime podiumervaring – ze hebben al een tour door Engeland achter de rug – die het publiek goed weet te entertainen met new wave- en postpunknummers. Met gepaste trots kondigt zanger David Fagan aan dat ze getekend zijn door Top Notch. ‘We willen geld verdienen, dan kunnen we eindelijk onze schulden aflossen.’ Het publiek reageert wat lacherig en Fagan schiet uit zijn slof: ‘Die schulden hebben we omdat jullie onze tyfusplaten niet willen aanschaffen. Jullie halen alles van het internet.’ Duidelijk verhaal en gelijk heeft hij: ook bij de betere bands is een muzikantenbestaan geen vetpot. Light Light is een samenwerkingsverband tussen zZz en Saelors uit Amsterdam. Dit is het eerste optreden en daarom kun je dit viertal het niet aanrekenen dat het live nog niet helemaal uit de verf komt. De freaky folkrock van Saelors en de stevige orgelrock van zZz leveren niet echt een synthese op. Alexandra Duvekot en Thijs Havens van Saelors hebben een zwaardere stempel gedrukt op het nieuwe repertoire. Daan Schinkels van zZz komt nog het sterkst uit de verf met experimentele keyboard- en synthpartijen en een stevig potje basgitaar. Björn Ottenheimer houdt zich bij zijn vertrouwde zZz-drumsound. Hij zingt af en toe mee met Alexandra en komt maar weinig solo aan bod. Componist en producer Julien Mier uit Hilversum besluit de avond met een interessante djshow. Helaas is het meeste publiek dan al vertrokken. Tekst en foto’s Lilian van Dijk

januar i/f ebr uar i 2012

FRET

Concertagenda JAN AKKERMAN 7 januari Theater De Vest

Ellen ten Damme

Alkmaar

14 januari Stadsschouwburg Sittard

21 januari Theater Het Plein Ridderkerk

18 februari De Koornbeurs Franeker

ALAMO RACE TRACK 12 januari Eurosonic Noorderslag Groningen 20 januari Patronaat Haarlem 9 februari Luxor Arnhem

AWKWARD I 7 januari Paard van Troje Den Haag

19 januari 013 Tilburg 27 januari De Spot Middelburg

BLAUDZUN 6 januari Tivoli Utrecht 14 januari Oosterpoort Groningen

20 januari Paradiso Amsterdam 28 januari Effenaar Eindhoven 29 januari Rotown Rotterdam

10 februari Schouwburg Het Park Hoorn 11 februari Stadshoftheater

WOUTER HAMEL

Stadsk anaal

18 februari Isala Theater

17 januari Singer Laren 19 januari ’t Speelhuis

Capelle aan den IJssel

Helmond

24 februari Stadsgehoorzaal Leiden

20 januari Hoftheater Raalte 21 januari Isala Capelle aan

6 januari Oosterpoort

25 februari De Nieuwe Doelen

den IJssel

Groningen

Gorinchem

7 januari Theater De Spiegel

26 februari Schouwburg

22 januari Schouwburg Leiden 24 januari De Maaspoort

Zwolle

Rijswijk

Venlo

10 januari Concertgebouw

26 januari Theater Markant

Amsterdam

GARE DU NORD

Uden

11 januari Stadsgehoorzaal

27 januari Theater De Kring

12 januari Rabotheater

7 januari Poorterij Zaltbommel 9 januari Speeldoos Vught 14 januari CC Cascade

Hengelo

Hendrik Ido Ambacht

14 januari Concertzaal Tilburg 15 januari Nieuwe Luxor

27 januari Tripodia Katwijk 28 januari De Veste Delft 9 februari Stadsschouwburg

Leiden

Rotterdam

18 januari Muziekgebouw Frits Philips Eindhoven 10 februari Hanzehof

Tilburg

11 februari Theater aan de Schie Schiedam

Zutphen Alkmaar

DI-RECT

21 januari Melkweg Amsterdam 9 februari Doornroosje

2 februari Theater Agora

Nijmegen

Lelystad

3 februari Theater Markant

10 februari Hedon Zwolle 11 februari Underground

Uden

Lelystad

9 februari De Harmonie

17 februari Tivoli De Helling

Leeuwarden

Utrecht

j a n u a r i/febr uari 2 0 1 2

Roosendaal

28 januari Schouwburg Kunstmin Dordrecht 1 februari Theater De Vest Alkmaar

2 februari Stadstheater De Bond Oldenzaal 3 februari De Reggehof Goor 4 februari De Hanzehof Zutphen

ANNEKE VAN GIERSBERGEN

24 februari Theater De Vest

FRET

Leeuwarden

Vianen

15 februari Theater Geert Teis

ELLEN TEN DAMME & AMSTERDAM SINFONIETTA

18 februari ‘t Beest Goes 25 februari Podium Romein

7 februari Stadsschouwburg Velsen IJmuiden 8 februari De Tamboer Hoogeveen

10 februari Parkstad LimburgTheaters Heerlen 11 februari Theater Het Kruispunt Barendrecht 15 februari Rijswijkse Schouwburg Rijswijk

24 maart Theater de Winsinghhof Roden 30 maart Theater ’t Onderdak

RAFTS ON RAFTS

27 januari Parkstad Limburg Theaters Heerlen 6 februari Kleine Komedie

Sassenheim

6 januari Perron55 Venlo 7 januari Mac Harderwijk 14 januari Kelderzaal

31 maart Theater de Bussel

Groningen

Oosterhout

SPINVIS

Eindhoven

28 januari Merleyn Nijmegen 3 februari Paradiso Amsterdam 10 februari 013 Tilburg 11 februari Ekko Utrecht 24 februari Fenix Sittard

12 januari Mezz Breda 27 januari Luxor Live Arnhem

SCRUM

Groningen

7 januari Jan van Besouw

11 februari Paradiso Amsterdam 17 februari Paard Den Haag 18 februari Podium Vorstin

KINGFISHER SKY 6 januari The Rambler

Amsterdam

12 januari Eurosonic Groningen 3 februari Effenaar Eindhoven 4 februari Atak Enschede 5 februari Mezz Breda 9 februari Oosterpoort

MARIA MARKESINI

Goirle

16 januari Kleine Komedie 28 januari Amphion Theater

13 januari Stadstheater De Bond Oldenzaal 21 januari Theater ’t Mozaiek

Doetinchem

Wijchen

Nijmegen

10 februari Agnietenhof Tiel 11 februari De Meerse

27 januari Theater De Flint

25 februari Hedon Zwolle

Amsterdam

Hilversum

23 februari Doornroosje

Foto Dimitri Hakke

Amersfoort

Hoofddorp

28 januari CK Theater

STREAM OF PASSION

17 februari Stadsgehoorzaal

Roermond

Kampen

25 februari Schouwburg De Kampanje Den Helder

12 januari Mezz Breda 27 januari Luxor Live Arnhem

16 februari Stadstheater Zoetermeer

MDUNGU

17 februari De Flint

13 januari Paard van Troje

SENSUÀL

Amersfoort

Den Haag

6 januari Schouwburg De Kring

19 februari De Meervaart

19 januari Doornroosje

Roosendaal

Amsterdam

Nijmegen

8 januari Agora Theater

WOLFENDALE

20 februari Beatrix Theater

20 januari Hedon Zwolle 21 januari Atak Enschede 27 januari Victorie Alkmaar 3 februari Simplon Groningen 4 februari Het Bolwerk Sneek 10 februari W2 Den Bosch

Druten

7 januari Paard van Troje

13 januari Theater Aan de Slinger Houten 14 januari De Goudse Schouwburg Gouda 20 januari Theater Parkgebouw

Den Haag

Rijssen

19 januari 013 Tilburg 17 februari Paradiso

Utrecht

23 februari De Harmonie Leeuwarden

24 februari Schaffelaartheater Barneveld

25 februari Odeon Zwolle

THE MEDICS HORSES ON FIRE 27 januari Patronaat Haarlem 28 januari Brennels Kraggenburg

1 februari Winston Amsterdam 3 februari Exit Rotterdam 4 februari ’t Ukien Kampen 23 maart Mezz Breda

3 februari Gigant Apeldoorn 4 februari Victorie Alkmaar 11 februari Vorstin Hilversum 17 februari Simplon Groningen 18 februari Pardoes Hoogwoud

WENDE

26 januari Odeon De Spiegel Theaters Zwolle

21 januari Muziek Gebouw aan ’t IJ Amsterdam

14 januari Eurosonic Noorderslag Groningen 15 januari Afterslag Gigant Apeldoorn

Amsterdam

Sensuàl

MEMPHIS MANIACS

THE HYPE

12 januari Luxor Live Arnhem 19 januari Mezz Breda 20 januari Paard van Troje

28 januari Winston Kingdom

Den Haag

Amsterdam

21 januari Hedon Zwolle

18 februari Underground Lelystad

NTJAM ROSIE 7 januari De Boerderij Zoetermeer

11 februari Theater De Omval

19 januari Luxor Live Arnhem 21 januari Poppodium Romein

Diemen

24 februari De Bond Oldenzaal 8 maart ‘t Beest Goes 15 maart Studio Tilburg 20 maart Theater Peeriscoop

Leeuwarden

Gorinchem

Rotterdam

Foto Merlijn Doomernik

NINA JUNE

3 februari Tivoli de Helling Utrecht

23 februari Lantaren Venster

januar i/f ebr uar i 2012

FRET

festivalagenda

Foto Selwyn de Wind

De Kraaien

EUROSONIC NOORDERSLAG

Supra Naturals e.a. www.altersonic.nl

11 t/m 14 januari

MUDFEST

AMSTERDAM

Awkward I, Blaudzun, Case Mayfield, De Kraaien, Dio, Gers Pardoel, Hospital Bombers, Jah6, Krystl, Kypski & Mantangi Quartet, Le Le, Lefties Soul Connection, Nobody Beats The Drum 333”, Palio SuperSpeed Donkey, Roosbeef, The Kik, Tom Trago, Vanderbuyst e.a.

20 en 21 januari

FS Green, Mr. Polska, Nouveau Riche, Floor, Gomes, Snelle Jelle, Sticks, Jiggy Djé, Winne e.a.

ROERMOND

Bitcho, SiMÓN, Electric Moon, Tank86, Huata, Toner Low, Kodiak N, Yama, The Machine, Year Of No Light, Mars Red Sky e.a.

www.freshcotton.com

MONSTERS OF MARIAHEIDE

DE VRIENDEN VAN AMSTEL LIVE

28 januari

21, 22, 25, 26, 27, 28 januari

DeWolff, De Heideroosjes, Lick, Lopez, Nashville Pussy e.a.

MARIAHEIDE

ALTERSONIC

ROTTERDAM

12 en 13 januari

Barry Hay, Racoon, Xander de Buisonjé, Rowwen Hèze, De Dijk, Jan Smit, Jurk!, VanVelzen, Kane, Waylon, Trijntje Oosterhuis.

www.monstersofmariaheide.com

www.vriendenvanamstel.nl

The Achievers, Joost van

GRONINGEN

Crowley, The Phantom Four, Fexet, PLeaSe!, The Jacks, Rachel Louise, Make Believe, Roufaida & Pluck, Moore,

FRET

27 januari

GRONINGEN

www.eurosonic-noorderslag.nl

FRESHCOTTON ANNIVERSARY PARTY

j a n u a r i/febr uari 2 0 1 2

BUNGALUP 3 t/m 5 februari ZEEWOLDE

Bellen, Kits Zonder Blog, The Magician, Holysmook, Butt Slammer, Intergalactic Ladyboy, Bas Kosters, DJ Sandeman, Riptide e.a.

Jenny Lane

www.bungalup.nl

PANAMA MUSIC FESTIVAL 11 en 12 februari AMSTERDAM Foto hans kreutzer

Jan Akkerman, Magic Frankie And The Blues Disease, Rob Agerbeek, Homesick And The Louisiana Men, Steffen Morrison, Jenny Lane e.a. www.panamamusicfestival.nl

podium uitgelicht

Foto Norman Hess

Poppodium Apollo Boermarkeweg 43 7822 HM Emmen Richard van der Laan (Programmeur)

Poppodium Apollo in ’t kort Richard van der Laan: ‘Poppodium Apollo is één van de jongste poppodia van Nederland. Sinds het najaar van 2011 bieden we in Emmen afwisselende popconcerten voor een breed publiek. Onze eerste acts waren Tim Knol en

Roosbeef. Beide shows waren een groot succes. In totaal organiseren we dit seizoen ongeveer tien concerten, van singer-songwriter tot keiharde rock en van pop tot hiphop. Daarnaast besteden we ook veel aandacht aan lokaal talent.’

Wat maakt Poppodium Apollo uniek? Richard van der Laan: ‘Apollo is het enige poppodium in Emmen en omgeving. We zijn voornamelijk gevestigd in de Popzaal van Theater de Muzeval, maar gaan

dit seizoen ook op andere locaties concerten organiseren. Na dit seizoen hopen we de status van C-podium te verkrijgen. We zijn dan het enige erkende poppodium van Drenthe.’

Hoogtepunten de komende tijd? Richard van der Laan: ‘Het optreden van Waylon en zijn band op 12 januari aanstaande. Houd onze website in de gaten voor de rest van het programma.’ www.poppodiumapollo.nl januar i/f ebr uar i 2012

FRET

VolgeLingen

Colofon

20 Hoe is jouw fascinatie voor Ramses Shaffy ontstaan? ‘Het begon met de muziek, met de grammofoonplaten Zonder Bagage en Wij Zullen Doorgaan uit 1971 en 1972. Die kwamen enorm aan. De interesse in zijn leven kwam pas later. Ik was een brave student, hij leidde het avontuurlijke leven waar je af en toe van droomt: vrijheid, blijheid! Een inspirerend mens. Maar ook als hij een keurig leven had geleid, was ik een groot fan van hem geweest.’

Hoe was Ramses Shaffy in levenden lijve?

WIE SYLVESTER HOOGMOED (45) UIT ALKMAAR & NIJMEGEN IDOOL RAMSES SHAFFY BIJZONDER SCHREEF EEN BOEK OVER SHAFFY: WE ZIEN WEL!

‘Hij was iemand die indruk maakte, met zijn doordringende ogen, zijn charisma. De eerste keer dat ik echt een lange ontmoeting met hem had, was voor een interview. Dat was heel spannend, bijzonder. Waarschijnlijk had ik die afspraak niet voor elkaar gekregen als ik geen fan was geweest. Voor interviews en andere formele afspraken was hij weinig benaderbaar, hij kreeg dan snel argwaan. Maar voor fans stond hij vaak heel erg open. Bewondering speelde een belangrijke rol in zijn leven: niet voor niets heet één van zijn hits Zing, Vecht, Huil, Bid, Lach, Werk en Bewonder. Hij was openlijk fan van bijvoorbeeld Brel en Sinatra en van minder voor de hand liggende muzikanten als Joni Mitchell en The Mamas & The Papas. Maar hij kon ook enorm onder de indruk zijn, zomaar, van onbekenden die hij tegenkwam.’

Hoe kwam je ertoe om een boek over hem te schrijven? ‘Ik had een artikel over zijn toneelcarrière geschreven voor De Groene, en naar aanleiding daarvan vroeg uitgeverij Prometheus me om een boek te schrijven. Dat was niet lang na zijn overlijden. Ik heb het idee dat de belangstelling voor Ramses na zijn dood alleen maar groter is geworden. Kijk maar naar de musical, de tv-serie die in de maak is en de diverse hommagevoorstellingen. Ik merk het ook aan de interesse voor de fansite shaffy.nl die ik beheer. In mijn leven zal hij altijd een belangrijke plek blijven innemen. Brel had ik op een gegeven moment zo vaak gedraaid dat ik er een periode helemaal mee ben gestopt. Dat heb ik met Ramses nooit gehad. Ik geniet nog steeds net zoveel van zijn muziek als toen ik het voor het eerst hoorde.’

januari

FRET MAGAZINE is een uitgave van Muziek Centrum Nederland. FRET verschijnt zes keer per jaar in een oplage van 20.000 stuks en wordt gratis verspreid via ruim 600 distributiepunten. Coverfoto: Tonny Presser Hoofdredactie: Tiemen Koopman Eindredactie: Tiemen Koopman, Gijs Grob Fotografie: Sander Baks, Manon Bruininga, Daniel Cohen, Ralf Collaris, Alex de Groot, Dimitri Hakke, Nick Helderman, John Klijnen, Anna van Kooij, Hans Kreutzer, Isabel Nabuurs, Joni Spaan, Ruud Verhalle, Christel Wolters Medewerkers: Frank Antonie van Alphen, Yvonne van Amersfoort, Rosanne de Boer, Elly Bond, John Buis, Monique Demarteau, Lilian van Dijk, Daniël Evers, Kees de Graaff, Niels Guns, Arnold van Huet, Willem Jongeneelen, Roel Janssen, Gabriëlla van Karsbergen, Ferenc Koolen, Martien Koolen, Edgar Kruize, Alex Kunst, Daan de Mooy, Coert van Mourik, Stan Novak, Bram van der Putte, Jasper Schoon, Arjan van Sorge, Tom Springveld, Di-Lan Sun, Renate Sun-Louw, Nancy Tjalondo, Hessel Veldman, Bas Verbeek, Ronald Wetzels, Peter van der Wijst Ontwerp: Peter te Bos/Twizter Layout: Sanne van den Berg (LandGraphics) Concertagenda: Marie-Anne Eij (agenda@mcn.nl) Recensies: Marie-Anne Eij Gear & Gadgets: Dennis Boxem, Jan Peter Eerenberg, Steven Faber, Ernst-Jan Jonkman, Ricardo Jupijn, Kevin Pasman, Mark van Schaick, Erk Willemsen Advertentieverkoop: Keijser 18 Mediaproducties (Ollie Schmitz, Ronald Willemsen), tel: 020-6755308, ollie@k18.nl, ronald@k18.nl. Advertenties sturen naar ads@k18.nl Drukwerk: www.printerface.nl / Senefelder Misset Redactie: Rokin 111, 1012 KN Amsterdam tel: 020-3446000, fret@mcn.nl Abonnementen: Abonnementsprijs binnenland: € 19,95 per jaar, buitenland € 25 per jaar (6 nummers). Abonnementen kunnen op ieder tijdstip ingaan en lopen automatisch door: tenzij 30 dagen voor de vervaldatum schriftelijk wordt opgezegd Administratie & adreswijzigingen: Firma Nic. Oud, tav Marian Kooistra, tel: 072-5671018, fax: 072-5622393, info@nicoud.nl, Postbus 4600, 1700 AX Heerhugowaard

Tekst Renate Sun-Louw Foto Manon Bruininga

FRET

j a n u a r i/febr uari 2 0 1 2

Lees FRET ook digitaal op: www.fretmagazine.nl www.facebook.nl/fretmagazine

NEEM NU EEN JAARABONNEMENT

EN KIES 2 WELKOMST-CD’S! EN DAT VOOR MAAR € 19,95 PER JAAR* We hebben weer een aantal prachtige cd’s voor je uitgezocht waarvan je er twee mag uitkiezen. Maar je kunt natuurlijk ook twee andere cd’s uit de lijst selecteren. KING JACK KING JACK

PETER PAN SPEEDROCK FIFTYSOMESUPERHITS

ja ja ja ja ja ja

Stuur mij voor € 19,95 een jaar lang (zes keer) FRET, en als welkomstgeschenk de cd’s (2 aankruisen):

● ● ● ● ● ● ● ● ● ● ● ● ● ● ● ● ● ● ● ● ● ● ● ● ● ● ● ●

Peter Pan Speedrock - Fiftysomesuperhits The Hype - Have You Heard The Hype? New Cool Collective - Eightteen King Jack - King Jack Ilse DeLange - Live In Gelredome Unsigned - Homegrown ’11 Awkward I - Everything On Wheels Jah6 - Jah6 GEM - Hunters Go Hungry Tim Knol - Days Textures - Dualism Krystl - Rolling Within Temptation - The Unforgiven Handsome Poets - Handsome Poets Chef’special - One For The Mrs. Paulusma - Up On The Roof Dazzled Kid - Fire Needs Air Face Tomorrow - Face Tomorrow The Hot Stewards - When The Rain Begins To Fall De Jeugd Van Tegenwoordig - De Lachende Derde Zwart Licht - No Juju Baskerville - Disco Biscuits At No Bikini Beach - The New Bikini Bertolf - Snakes & Ladders Want Want - Mijn Meisje Vindt Me Leuk Zoals Ik Ben Zea - The Beginner Heideroosjes - 20 Years: Ode & Tribute Supermannen - Best Of’

(zolang de voorraad strekt)

THE HYPE HAVE YOU HEARD THE HYPE?

NEW COOL COLLECTIVE EIGHTTEEN

FRET is gratis af te halen op zo’n 600 locaties in het land. Althans, zolang de voorraad strekt. Wil jij het risico vermijden dat je misgrijpt, neem dan een jaarabonnement. Je ontvangt dan zes nummers op je deurmat voor maar € 19,95 per jaar! Vul nu onderstaande bon in en profiteer van een jaar lang FRET en kies twee welkomst-cd’s. Wil je een nog ruimere keuze, neem dan een abonnement op www.mcn.nl/fretmagazine Stuur de bon in een ongefrankeerde envelop naar: Fa. Nic Oud, Antwoordnummer 849, 1700 WB Heerhugowaard. Faxen kan ook: 072-5622393

✁ Naam

M/V

Adres Postcode Woonplaats Land E-mail Telefoonnummer Ik heb het afgelopen half jaar geen abonnement op FRET gehad. Handtekening Stuur geen geld, je krijgt een acceptgiro thuis gestuurd. *) abonnementsprijs buiten Nederland: € 25,00 per jaar

WIJ WENSEN IEDEREEN EEN MUZIKAAL 2012 Feedback RotteRdam Ceintuurbaan 191 3051 KC rotterdam tel. 010 275 7373

Feedback eindhoven Gen. bothastraat 3 5642 nJ eindhoven tel. 040 281 59 96

Feedback UtRecht biltstraat 90-92 3572 bh utreCht tel. 030 273 3544

www.Feedback.nl

Feedback apeldooRn laan van WestenenK 108 7336 aZ apeldoorn tel. 055 578 7454