FRET Magazine nummer 8 1994 by FRET Magazine

Space repeats Niets dan lof had de Nederlandse muzlekpers over voor het in mei

d o o r Patrick Oxsener

SpaceSpace repeatsr Eerst op onszelf kicken,

verschenen debuut van The Spacerepeats. Maar tot op de dag van vandaag is het nog steeds angstvallig stil rond de Arnhems/Amerikaanse formatie. Goede kritiek moet toch zo snel mogelijk uitgebuit worden?

dan op succes'

-elemaal mee eens, vindt zanger/gitarist Charlie Jansen, maar er kwamen een paar probleempjes om de hoek kijken. "De releasedatum van de plaat was nogal ongelukkig. De cd kwam vlak voor de zomer uit en in die maanden daarop gebeurt er geen klote in jongerencentra en op de kleinere poppodia. Voor de festivals waren we ook al te laat. Als de plaat in september was uitgebracht, hadden we er denk ik veel meer uit kunnen halen.'

BELOFTE Nu beginnen de optredens in ieder geval aardig binnen te lopen. En met reden, want de Spacerepeats kan gezien haar knappe debuut als een grote belofte gezien worden binnen de enorme horde Nederlandse gitaarrockbands. De cd bevat sterke, catchy songs, doorboord met trashy gitaarpartijen maar desondanks innemelijk warm en eerlijk. Jansen: 'We hebben de cd zo rauw mogelijk opgenomen. We wilden liever onze ruige live-kant laten zien dan een studio-popplaat maken. Maar het resultaat balanceert wel op deze twee gedachten. Zoals Buffalo Tom een beetje, ja, die kant zou ik wel op willen. Popachtige songs, weggeblazen door felle accoorden. De VPRO noemde onze muziek 'bubble-grunge'. Een beetje rare benaming vind ik, het klinkt nogal zoetsappig, maar ik kan me er wel in vinden.' Van een single is voorlopig nog geen sprake, maar Jansen ziet daar voor de nabije toekomst wel wat in: "Ik vind ons een singleband, ja. We maken pakkende songs met een kop en een staart van zo'n drie, drieëneenhalve minuut. Op de alternatieve singlemarkt zouden we wel wat kunnen maken, denk ik. Ik ben in ieder geval blij dat een band als Nirvana overal op de wereld op nummer één heeft gestaan. Dat betekent dat ons soort muziek ook kan aanslaan.'

TOP

HOLE

Het geloof van Jansen in zijn' Spacerepeats is groot. En dat terwijl de groep nog niet zo lang bestaat. Zo'n twee jaar geleden ontmoette Jansen in een Arnhemse kroeg de Amerikanen Jeff Jirout en Mark Edelman. Jansen was een gitarist/songwriter op zoek naar een band, Jirout en Edelman speelden toevallig bas en drums. Jansen: "Ik ben niet religieus, maar het werd me toen wel erg makkelijk aangedragen'. Jirout en Edelman speelden in verscheidene thrash- en grungebands, maar konden zich goed vinden in de "liedjes' van Jansen. Het drietal besloot een demo met zes tracks op te nemen. De tape leverde enthousiaste reacties op van Top Hole Records en het Amerikaanse label Cargo. De laatste haakte af toen bleek dat de groep Arnhem als thuisbasis verkoos boven San Diego, Top Hole haalde de buit binnen. Pas op dat moment werden de Spacerepeats officieel opgericht, met Jansen als artistiek middelpunt.

NIET

LULLEN,

KNALLEN

THE SPACEREPEATS- FOTO: Jansen: "De cd zat al kant en klaar in mijn hoofd voor we hem op gingen nemen. Nu vormen we duidelijk meer een eenheid. We schrijven vaker samen in de oefenruimte, hoewel ik nog wel een beetje het laatste woord heb. Maar eigenlijk lullen we nauwelijks over muziek, meestal beginnen we direct te knallen.' Over de teksten wordt heel wat meer nagedacht. "Die zijn heel belangrijk voor mij', vertelt Jansen. "Het moet een passend geheel zijn.' Als voorbeeld geeft hij de Pixies. "De teksten van die gasten slaan nergens op, maar ze creëren een bepaalde spacy sfeer, dat vind ik belangrijk. Het hoeft niet allemaal op het eerste gezicht voor iedereen duidelijk te zijn waar een tekst over gaat.' "Ik heb het inderdaad veel over relaties. Het is heel gek, ik heb altijd goede relaties gehad, maar ik schrijf makkelijker over een slechte. Er zijn wel eens van die avonden, dan zit ik gezellig met mijn vriendin in de kamer, pak ik ineens mijn gitaar en dan komt er een hoop sores naar boven. Op zo'n moment duik ik in een fictieve persoon om zijn ellende te beschrijven.'

JOE

Dat Jansen met Amerikaanse bandleden samenspeelt en zelf ook tien jaar in de Joe Es of Ee heeft gewoond, heeft volgens hem een goede invloed op zijn teksten: "Eén reden waarom ik in 1981 naar Los Angeles ben gegaan, is dat ik meer vertrouwd wilde raken met de Amerikaanse cultuur en hoe die in slang verwoord werd. Ik kan mij nu een stuk makkelijker uitdrukken. Het is een groot voordeel als je een tijd in een Engelstalig land hebt geleefd. Kijk naar Henk Koorn en Carol van Dijk [Hallo Venray en Bettie Serveert,

FRET

JACK

TILLMANS

PO]: die hebben in Canada gewoond en hun teksten kloppen gewoon. Er zijn zoveel Nederlandse bands die lekkere muziek maken, maar waarvan de teksten grammaticaal niet goed zijn. Dat vind ik zonde, want het trekt de hele groep naar beneden.' Ondanks de banden met de Verenigde Staten zijn de Spacerepeats (nog) niet van plan te verkassen. Jansen: "Niet in dit stadium in ieder geval. We vinden Nederland allemaal een te gek land. En ik vind dat je ook uit Nederland moet kunnen komen, om succes te hebben.'

SUCCES Succes is een belangrijk streven voor de Spacerepeats, zo lijkt het. "O ja, we zijn zeer ambitieus en we willen all the way. We gaan ons natuurlijk geen illusies maken. Zo van: we hebben goede recensies gehad dus we gaan het wel even snel maken. Oké, hoe sneller hoe beter zou ik zeggen, maar als het allemaal wat langer duurt, dan is dat geen probleem. We willen vooral ook lang blijven bestaan. We kicken eerst op onszelf, dan op succes.' "Er heerst nu al in de band een sfeer van: wanneer gaan we de nieuwe cd opnemen? Maar we moeten niet te hard van stapel lopen, de eerste plaat is nog nauwelijks gehoord. Voor de toekomst liggen in ieder geval al weer plenty songs klaar.'

Redactioneel

een uitgave van

STICHTING POPMUZIEK

M^^^^^^y^y^

NEDERLAND

Inhoud

WE STILL THINK (OF YOU)

ALBERTUS MAGNUS - Groningen • FESTIVAL - Wapenveld • GONZO - Nijmegen • NIRWANA - Drenten • JUNGLE - Leerdam • Roadhouse - Helmond • K.R.O. • Utopia - Drunen • TOMTOM - Heythuizen • JOHNOS - Neusden • STREETBEATS • WALHALLA - Sevenum • BLIKSEM - Brummen • VILLA 65 • LUXOR - Arnhem • VERONICA • XINIX - Nieuwendijk • GIGANT - Apeldoorn • VPRO» Arena - Amsterdam • BIBELOT - Dordrecht • NOS • IVARCA - Aalten • HEDON - Zwolle • BUNKER - Gemert • STUDIO BRUSSEL • STADSSCHOUWBURG - Sittard • VREDENBURG - Utrecht • NOORDERLIGT - Tilburg • VEREENIGING - Nijmegen • OOSTERPOORT - Groningen • ELKERUJCK - Luttenberg • BRUGGE • KOOG - Noordscharwoude • NIRWANA - Lierop • NIGHTTOWN - Rotterdam • DENK AAN HENK • Effenaar Eindhoven • SCHUIT - Katwijk aan Zee • PINKPOP BINNEN - Maastricht • VRIJHOF - Enschede • TIVOLI - Utrecht • PATRONAAT - Haarlem • PAARD - Den Haag • SNEEUWPOPFESTIVAL - Diessen • PARADISO - Amsterdam • KOBUS Zeeland • NOORDERSLAGFESTIVAL - Groningen « « R A - Breda • CAFE STAM Almelo • 2 METER SESSIES • De HOOGTE - Enkhuizen • VARA • STAPPERIJ Ommen • DRIELUIK - Zaandam • ROTÖwn % Rotterdam • ONGELEHERDE LIEFDE - Gent • UESCALIER - Luik • SWING C/ypE - Antwerpen • DEN BISNIS Brussel • DE RITZ - Hasselt • NEDERLAND 3 - Wateringen • 042 - Nijmegen • BOLWERK - Sneek • AVONDSPITS • Gryphus - Vierlingsbeek • VARA • BOHE HOMMEL -Bergen op Zoom • JOIN - Noordwijk • FESTIVAL - Heusden • MRCD169-WmofUf0 IJSSELHAL - Zwolle • ATAK - Enschede • FENIX - Sittard • NOHOL - Edam • PALMPOP - De Weere • KOMILFOO - Dendermonde • FESTIVAL B • PAASPOP Zieuwente • FAME - Bedum • BUKBUK - Heiloo • BURGERWEESHUIS - Deventer • MAFCENTRUM Maasbree • BOERDERIJ - Zoetermeer • NCRV • R17 - Grootebroek • PAKHUUS ^Silvolde • SO WHAT - Gouda • FESTIVAL - Dronten • CAFE DE PAAP - Den Haag • BEVRIJDINGSFESTIVAL - Wageningen • UfC - Leiden • HAENEN VOOR D i dê è/)rf€/é^f€ic S^né^ NACHT • INDORPPOP - Zuidwolde • DONKEY SHOT - Heemskerk • GRASPOP êîe «w Baflo • AOR DE BUNKER - Eindhoven • MALMEJO - Oostmalle • DE PIEK Vüssingen • PINKPOP - Landgraaf • TRENDPOP - Erp • BOUWKUNDE FEEST Delt • MEOUA - Meteren • FESTIVAL KRONKELHONK - Slagharen • ELEGAST Deventer • LANTAARN - Hellendoorn • BOSPOP - Weert • SCHOOL'S OUT - Axel • HOFPOP - Bergeyk • SJORGEBOUW - Roggel • FESTIVAL VIERLINGSBEEK Vierlingsbeek • FESTIVAL - Mierio • PHOENIX - Hegelsom • BEACHPOP - nmm im - uve M^^mm mmmmm, Rensesse • SPLINTERFESTIVAL - Middelbeers • SEAPOP FESTIVAL - Petten • RENOEZ VOÜZ AAN DE AMSTEL - Amsterdam • DIJKPOPFESTIVAL - Andijk • TOM TOM - Heythuizen • SJWAAMPOP - Swalmen • MARKTROCK - Leuven • FEESTTENT - Luttenberg DICKIE WOODSTOCK - Tuck • FESTIVAL - Gramsbergen • OPENLUCHTTHEATER - Eibergen • MELKWEG - Amsterdam • GOEROE FESTIVAL - Schoonebeek • ZOMERPOP - Opmeer • MALGRETOUT - Meeden • POPKOMM - Keulen • PEPPEL - Zeist • FESTIVAL OPGLABEEK - Opglabeek • FEESTTENT - StLaureins p BEVRIJDINGSFESTIVAL - Eindhoven • ZAAL STRUIK - Heino • ALTLANTIS - Alkmaar • KERN - Vaals • SCHAKEL " Zevenbergen • CLUB 9 - Koersel • SPLOTZ - Roelofarendsveen • DE VUES - Horst • SCHOLENGEMEENSCHAP - Veenendaal • VESTINGBAR - Enschede • CANIX - Lottum • JOEK - Geldrop • DEN DEEL - Deurne • DIELSHUIS - Wommels • FEESTTENT - Vilsteren • PAASPOP - Schijndel • PAASPOP - De Meern • SNEEUWPOP - Groningen • FRANZ CLUB - Berlin

hoofdredactie: Arjen Davidse eindredactie: Laurence van Haren, Lutgard Mutsaers bureauredactie: Katja Draaijer illustraties: John Prop, Matthijs Wansink vormgeving: Dettjine fotografie: Michel Linssen (tenzij anders vermeld) teksten: René Beaart Jaap van Beusekom Fred Bomber Pablo Cabenda W a l l y Cartigny Arjen Davidse Jeroen van Erp Han vd Essenburg Laurence van Haren ErnstJansz Robert Lagendijk Ruud Lekx Lutgard Mutsaers Patrick Oxsener Joep van Ruiten Robert Jan Schinkel T h e o Uriings Jeroen Veldman Hans Walraven Roland Wetzels Job de W i t

•"

concertagenda: Marloes Reus advertenties: Hessel Benedictus

3-4 5-7

Nieuws

8-9

Kerstplaten

10-11

Alison Gross

12-13

Video

14-15

Cheb Ashraf

Cd-wedstrijd

The Wrong

18-19

Anarcrust

20-21

Regionale radio

22-23

Fra Fra in Zuid-Afrika

24-25

Haarlem story

26-27 28-30

Cd-recensies

redactie & advertentie-exploitatie: Wibautstraat 214 1091 GS Amsterdam telefoon 020-6682255 telefax 020-6685041 de f o t o van Peter t e Bos van Claw Boys Clav\^ op de voorpagina is gemaakt d o o r Michel Linssen

ni«

n»« 'j^

CD TOUR AUGUSTUS 1995 • VOOR INFO: S*0*Z CONCERTS • 038-548451 Munich Records • Vadaring 90 • 6702 EB Wageningen • Tel. 08370-21444 • Fax 08370-22959

Arjen Davidse

n\euvfs

\euvfs m

,^\euvfs ^leuvfs

en bijzondere cd verdient een bijzon-

Vertellen van The Scene, Tröckener Kecks en

dere recensie: Ernst Jansz, die ooit in

Sjakol, er is het eigenzinnige W a t De Dei Socht,

de begeleidingsband van Boudewijn

How Ik Socht (Wat Geweest Is Is Geweest) van

de Groot zat, geeft zijn mening over Als De

The Serenes, een onherkenbaar maar prachtig

Rook Is Verdwenen.

Onder Ons van Burma Shave en Simon

"Een eerbetoon aan Boudewijn de Groot,

Vinkenoog declameert zijn eigen oorspronkelijke

staat er op de cd. Zestien Nederlandse en

tekst in een fascinerend decor van Shine (Captain

Belgische popartiesten hebben zich laten

Decker). Er is een ontroerende versie van De

inspireren door de man die als geen ander

Noordzee door Julia P. Hersheimer en Malle

zijn stempel heeft gedrukt op de

Bobbe wordt overtuigend door Rowwen Hèze in

Nederlands(talig)e popmuziek. En duidelijk

de armen gesloten.

is: Boudewijn de Groot inspireert. O p de cd

^j^ié^

Munich Records • Pennies From Heaven Music • The Company of the Two Pietei^ • S'^O^Z Concert^

concertagenda met up-to-date aanvullingen op pagina 457 IMTV Text

Hommage

ni«

x^i

Agenda

uitgever: SPN

smm. emss: LIVE AT 'ÏKSÏW mni-ALBuu

BEDANKTI

Claw Boys Claw

FRET nummer 1 was in maart 1994 een krantje van 16 pagina's. Grote en gratis pagina's, dat wel. Deze FRET, nummer 8 al weer, is precies twee keer zo dik als nummer 1. Enerzijds omdat dit nummer voor zowel december als januari is, anderzijds omdat FRET zich gedurende het afgelopen jaar aardig ontwikkeld heeft. Dat is gebeurd dankzij de FRET-schrijvers, stuk voor stuk bezeten van muziek, die inhoud hebben gegeven aan de slogan: ~FRET signaleert wat er speelt in de Nederlandse popscene'. Net zo goed hebben de fotografen en vormgevers de ontwikkeling van FRET bepaald. En laat niemand nog beweren dat er in Nederland te weinig gebeurt om een blad over vol te blijven schrijven. Een blik op pagina 16 haalt die stelling onherroepelijk onderuit. Daar staat een opsomming van alle in de afgelopen acht nummers gerecenseerde Nederlandse cd's en andere geluidsdragers. En dat is nog niet eens alles wat er uitgekomen is. Pas de laatste tijd hebben veel platenmaatschappijen en eigenbeheer-producenten de weg naar FRET weten te vinden. Hierbij daarom nogmaals een oproep voor alle geluidsdrager-producenten: stuur iwee exemplaren naar FRET, zodat we straks echt niets meer missen. De oplage blijft toenemen, evenals het aantal distributiepunt en - dus - ook het aantal lezers. We ontvangen verbazingwekkend veel positieve reakties, en uiteraard ook af en toe een negatieve, maar zelfs dat zien wij als een goed teken. We gaan door! FRET 9, een themanummer over 'kroonprinsen' van de Nederlandse live-scene, verschijnt op 1 februari 1995. Tot slot wensen wij iedereen een prachtige jaarwisseling en 'gouden tijden' (zie verderop op deze nieuwspagina's en advertentie op pagina 16) in 1995 I

x\\^

Emotioneel is de versie van de Ballade Van de

wordt gerommeld met teksten, schema's en

Vriendinnen Voor Een Nacht door Hallo Venray

melodielijnen en er wordt langdurig gefre-

en De Dijk brengt een prachtige De Wilde Jager

aked (acht nummers zijn langer dan

met verrukkelijk pianospel van Pim Kops. Dat

4 minuten), maar dat levert veel muzikale

Boudewijn de Groot's composities ook internatio-

hoogtepunten op: het prachtige J'aime Pas ?a Chez Toi (Naast Jou) van Arno

nale allure hebben, bewijzen twee andere hoogtepunten; de Engelstalige versies

fJintjes, de niet minder indrukwekkende onderwaterversie van de Kinderballade

van Verdronken Vlinder door Bettie Serveert en van het mij dierbare Telkens Weer

door dEUS (Ontstegen Uit De Zee), het ijle, door het gebruik van slechts twee kleine

door Prodigal Sons, in mijn ogen de meest opmerkelijke band van dit moment.

zinnen en het refrein tot indrukwekkende proporties gegroeide Meisje Van Zestien

Wel vind ik het slordig dat nergens de oorspronkelijke tekstdichters staan vermeld.

van de Nits. Iets te ver gaat wat mij betreft het langdradige gitaargefreak van Daryll-

Omdat de teksten van elf van de zestien nummers van de (meester)hand van

Ann in Ik Ben Ik, maar ook deze uitvoering blijft geloofwaardig en wordt nergens

Lennaert Nijgh zijn, zie ik deze cd ook als een hommage aan hem."

smakeloos. Er zijn degelijke versies van Waterdrager, Jimmy en W i e Kon Me Nog

fotografie: Renée van Egmond

FRET 3

Big in ^a^Ctfl/

door Arjen Davldee

tekst: Laurence van Haren Naast dance acts als 2 Unlimited en Tv/enty 4 Seven doen de Nederlandse rockers het ook opvallend goed in Japan de laatste tijd: * Van de albums Robby Valentine en Magie Infinity van de groep die nu kortweg Valentine heet, zijn in Japan in totaal 70.000 exemplaren verkocht. In mei en juni heeft de band een uitgebreide tour langs diverse Japanse steden gedaan. Omdat er in Japan een levendige handel in demo's woedt, heeft Valentine na herhaalde verzoeken van publiek en media de cd Live and Demo's gemaakt. Op deze cd staan drie nummers die live zijn opgenomen tijdens de Mega Music Rock Experience die deze zomer plaatsvond in Nijmegen plus drie demo's die frontman Robby thuis heeft opgenomen. Van Live and Demo's zijn in de eerste week na verschijnen maar liefst 10.000 exemplaren verkocht. Tot slot vernam FRET van co-manager André van den Bogaert dat Valentine zojuist een contract met Polydor Japan heeft afgesloten voor drie cd's die in de komende drie jaar uitgebracht gaan worden. Ook is sprake van een tweede Japanse tour in het voorjaar van '95.

n»«

* *

nie ^^

De debuut cd van Valensia werd gelijktijdig in Nederland en Japan uitgebracht begin dit jaar. Volgens platenmaatschappij Phonogram is Valensia waanzinnig populair in Japan, is de cd goed onh/angen en heeft bovendien goed verkocht (al konden geen cijfers worden genoemd). In december komt een speciale kerst cd uit, alléén bestemd voor de Japanse markt. De twee cd's van 1st Avenue zijn dit jaar ook in Japan uitgebracht op het Zero label. Vooral de tweede, Daily Battle, werd goed ontvangen door de Japanse media. En dan hebben we natuurlijk nog het debuut van Adje Vondenberg's Manie Eden dat begin dit jaar voor eerst werd uitgebracht in Japan; Nederland volgde pas maanden later... Tot slot zijn daar de jazzy rockers Dulfer: Hans Dulfer heeft in korte tijd 25.000 cd's in Japan verkocht. De single Micky Mouth bereikte nummer 7 in de Japanse top 10 en is ook gebruikt voor de Serie A (voetbal op tv) waarvoor een speciale single is geperst. Eind januari gaat Hans Dulfer naar Japan voor een tournee. Van Candy Dulfers cd Sax A Go Go zijn inmiddels 1 25.000 exemplaren verkocht. Ze heeft al drie succesvolle tours in Japan achter de rug en de vierde staat begin '95 op stapel als haar nieuwe cd uitkomt. De videoclip Sax A Go Go is in Japan gebruikt voor een Honda-commercial. Hierdoor is de plaat opnieuw in de ploylists opgedoken.

Suppper s aggga Experience In december en januari trekt Suppper's Ragggo Experience door het land, 'compleet met roggga dansers, strakke begeleidingsband en het bombostiese Soundsystem van Daddy Dan of Just A Com'. Raggo is een afgeleide vorm van reggae die te herkennen is aan een staccato beat met macho raps en/of soulachtige zangpartijen. Initiatiefnemer Winston 'Suppper' Scholsberg (foto) oogstte met zijn bond The Allstars al eerder succes met een soortgelijke formule: Bubbelin' Night. Suppper's Roggga Experience stoot op 1-0 december in de Gigant te Apeldoorn, op 2 4 december in de Melkweg te Amsterdam en op 29 december in het Paard in Den Hoog. Voor meer informatie kun je terecht bij Winston Scholsberg, tel/fax 0 7 0 - 3 4 5 4 4 3 2 .

K\\^

fotografie: Alexandra Verburg

ni«'

• ^ , ^

Global

Radio

Part

Tv\^o

In het mei-nummer van FRET werd een oproep geplaatst van hef nieuwe Amerikaanse radioprogramma Global Radio dat 'alternative and rock music' uit NedeHand vroeg. Niet zonder resultaat, want er zijn al vele Nederlandse bands te horen geweest waaronder Hallo Venray, the Ramonas, Megakronkel, The Amp en Magie Fish. Global Radio heeft de smaak te pakken gekregen want op de FRETredactie kwam een tv/eede verzoek binnen: "(...)The program would like to continue to air Dutch music on a regular basis. Please send any appropriate releases to: Global Radio, PO Box 2 2 0 9 8 , San Francisco, CA 9 4 1 2 2 , USA. Global Radio airs weekly on 3 0 college radio stations across the United States, with more being added shortly. W e hope to show our listeners that great music comes from EVERYWHERE. W e ' l l let you know if we ploy your release.(...)"

Leidsekade Live & MTV Text

^i*-

ni^

Tien

jaar

ir 1^1^'

n b W r a b e r 'de c d ' N r p p I e ' u i t . ,-^'» Een n i e u w e s t a r t v o o r de f-'-^ b a * f l ^ i e o v e r i g e n s n o g w e l ^-'ïfv'diezalfde b e z e t t i n g s p e e l t " ^ i ^ . b i j d | V o r i g e e d ,S, u g a r._

gevraasd

jaardag in Rotterdam. Vanaf 1 uur 's middags treden diverse regionale bands op in Nighttown waar ook een beurs en 'verschillende side<icts' worden georganiseerd, 's Avonds staan (onder voorbehoud) op het programma: Burma Shave, Hallo Venray, La La Limited, Delidel-touch, Baseline en Gangsters of Fun. Een aantal leden van deze bands zal ook op zondag 2 9 januari meedoen aan een supersessie in Rotown.

'''^:ti'rtm iTrefrrVeTi'^'gti-ro+g-d"

i' d o o r een t o e r n e e v a n r u i m >j;/xjp.f n Jaar en w a s een g r o o t ^ s j i l c c e s . CBC is er e c i i t e r de •^ *?l£§'nd n i e t naar om gèv«oon ' jJiêr verder te gaan. Spuug\éu., is m i s s c h i e n n i e t h e t •'tuiste WOofd, ''ma'êtr to'en-wa?,, ;^r~" toen en Sugar «was Sugar. Na *V.ê^ht maande^'ff^'ezigheidï. ?;<* d e n d e r t CBC in d e c e m b e r ^ ^ ' v i f e e r door het c l u b c i r c u i t . En '^ "e plaat? Nipple is bij vlagen j;îrfgetogen b r o e i e r i g , d a n "•-.weer o n s t u i m i g v o o r t z w e ' kaöifelôrtom een zeer a f w i s ' I e l,be l o v e n d l®l®0

Popunie

O p zaterdag 28 januari viert de Zuidhollandse Popunie haar tiende ver-

' "H, 1

Trouwe lezers weten inmiddels dat een aantal FRET-rubrieken g e k o p p e l d is aan de teletekst p a g i n a ' s van MTV. Zo kun je op MTV Text p a g i n a 4 5 7 een up-to-date concerta g e n d a v i n d e n , op p a g i n a 4 6 1 het laatste nieuws, op p a g i n a 4 6 2 de Lowlands cd Top 10 en releases en o p 4 6 3 a a n d a c h t voor p o p b l a d e n en boeken. Persinformatie en recensie exemplaren van c d ' s , boeken en tijdschriften kunnen w o r d e n toegestuurd aan de SPN, redactie MTV Text, W i b a u t s t r o o t 2 1 4 , 1 0 9 1 GS A m s t e r d a m .

Bands

'« *

ïv,. J l ^ i » - * - -1

De talentenjacht voor bands uit Nijmegen en omgeving de Roos van Nijmegen gaat vanaf maart 1995 van start. Er vinden zeven voorrondes plaats op vijf Nijmeegse podia: 0 4 2 , Diogenes, HBO-trefcentrum, Staddijk en Doornroosje. O p 25 mei wordt de finale gehouden. De winnende bond krijgt 1000 gulden. De inschrijving start 1 december aanstaande en loopt tot 16 januari. Beginnende bands uit Nijmegen en nabije omgeving kunnen een inschrijfformulier ophalen bij Doornroosje, Groenewoudseweg 3 2 2 of bij de Muzikantenwinkel, Tweede Wolstraat 65 in Nijmegen. Prilpop vindt al dertien jaar long plaats in Sevenum tijdens de Paasdagen. Ook in 1995 zal dit vier dagen durende festival worden gehouden in OJC Walhalla met optredens van 1 8 amateurbands. Beginnende bands uit de regio Limburg en Noord-Brobont kunnen zich tot 15 februari aanmelden door een bandje met biografie op te sturen naar Joop Ummenthum, De Hees 8 0 , 5 9 7 6 N G Kronenberg. Stichting Octopus organiseert jaarlijks de Muziekprijs Heerlen: een wedstrijd voor amateurs in het genre 'lichte' muziek. De winnaars van de voorrondes worden in de finale op 2 4 juli ' 9 5 verplicht met minimaal één blazer te spelen. De beste drie finalisten kunnen de Gobie Sound studio te Schimmert in, w a a r ze voldoende tijd en faciliteiten krijgen om cd-opnames te maken. Dan zijn er nog prijzen voor de beste vocalist, bassist en blazer en voor de groep met 'de 'meest zonnige uitstraling'. Say cheese folks! Inschrijven kan tot 15 december ' 9 4 . Voor meer informatie en inschrijfformulieren kun je contact opnemen met Stichting Octopus, Postbus 98, 6 4 0 0 AB in Heerlen, tel 0 4 5 - 7 2 2 . 1 8 3 .

n»

Met i n g a n g van januari 1 9 9 5 w o r d t Leidsekade l i v e op z o n d a g uitgezonden (op r a d i o 3 tussen 2 0 en 2 2 uur). De formule blijft o n g e w i j z i g d en zoals gebruikelijk zullen er weer veel N e d e r l a n d s e bands a a n t r e d e n . In december w o r d t LKL nog o p de z a t e r d a g a v o n d uitgezonden met op 3 december The Scabs, Eddy Floyd, Jan James en Kim Snelten & Co, op 10 december Chris Jogger, Barrelhouse en The C o a l Porters en op 1 7 december Claw Boys Claw en Kenny N e o l . FRET zal in 1 9 9 5 maandelijks een overzicht van Leidsekade Live optredens g a a n publiceren en LKL z a l o p haar beurt regelmatig a a n d a c h t besteden aan FRET.

FRET

Boeken

Poparchief

De vier boeken die verschenen zijn in de publik a t i e r e e k s v a n het P o p a r c h i e f N e d e r l a n d (Haring & Hawaii ƒ 2 4 , 9 5 ; Rock & roll in roodwit-blauw ƒ 2 9 , 9 5 ; 25 Jaar Paradiso ƒ 3 9 , 5 0 en Gouden Tijden ƒ 29,95) zijn te bestellen bij

de SPN. Per boek komt daar nog ƒ 6,- verzendkosten b i j . W i e alle vier de boeken tegelijk bestelt, krijgt een fikse korting: het 4-in-één-pakket kost ƒ 100,- inclusief verzendkosten. Betaal door overmaking op giro 8 3 8 124 t.n.v. SPN, Amsterdam onder vermelding van de titel. Zorg dat je naam en adres duidelijk vermeld zijn.

IA i

9^'^j-,

eter te Bos: 'Het is met muziek net zo als met een schilderij of een beeldhouwwerk. Als ik naar een museum ga, staat de kunstenaar er ook niet naast om te vertellen wat hij of zij daar nu

mee bedoeld heeft. Het is heel moeilijk en naar mijn idee ook wat overdreven om bij die nieuwe plaat weer met aanvullende teksten en verhalen

te komen.' Het is 10 uur 's ochtends als ik samen met zanger Peter te Bos en bassist Geert de Groot in een kroeg achter een bak zwarte koffie wakker probeer te worden. Peter heeft zo te zien nergens last van. Hij begint met de aankondiging dat hij over een uur al weer een andere afspraak heeft, of we dus even op kunnen schieten. Uiteindelijk zitten we er bijna twee uur later nog steeds en zijn er - toch - een heleboel 'aanvullende teksten en verhalen' over tafel gegaan, zowel over de nieuwe plaat als over de optredens die voor de deur staan. Geert: "We hebben deze plaat in de heetste weken van de zomer opgenomen, gewoon in onze eigen oefenruimte in Amsterdam-Noord. We hadden een mengtafel gehuurd. 24 sporen, verder niet teveel onzin en we hebben zelf. samen met Luc Suèr. de produktie gedaan.'

terug. Die coverplaat die we later ooit gemaakt hebben, die mag van mij bijvoorbeeld zo op de brandstapel. Niet dat je nu alles van vroeger af moet kraken, maar die tijd hebben we echt wel gehad. Andere vroegere platen? Eh. Angelbite was wat overgeproduceerd. Op zich wel een goede plaat, maar die had veel meer ballen kunnen hebben. Dat was ook een soort overgangsplaat. Toen waren Mare en Arno net in de band gekomen. Dat was eigenlijk een heel andere Claw Boys dan daarvoor. En Sugar was weer een nieuw geluid, toen was Geert er voor het eerst bij. Geert: "Sinds ik bij de band zit, is er denk ik meer diversiteit gekomen.' Peten "Ja. Geert is de naam, noteer dat vooral!' Geert ween "Nee, als we nu zitten te jammen, dan kun je het zo gek niet bedenken of het passeert de revue. En het is niet zo dat als we dan een plaat gaan maken dat we we denken "En nu effe serieus, nu moeten we een stijl bepalen', dat werkt dus niet bij ons. Daar zijn we nu wel een stuk zelfbewuster in dan in de tijd van Sugan Daarop hoor ik nu wel terug dat we daar toen nogal onzeker, tweeledig mee bezig waren.'

Wij hoeven

De teksten op Sugar waren behoorlijk cynisch. Peten "Dan heb je de nieuwe plaat nog niet gehoord! Voor vrolijke teksten moet naar BZN. maar het zijn geen zware teksten hoon alleen wat cynisch, ja.'

Nippte

maken daar nooit echt deel van uit. Er is bij ons niemand de baas of zo. het is meer een kwestie van wie er op een bepaald moment het sterkst is. maar dat kan de ene keer Mare zijn, en de andere keer weer John of één van ons twee. Dat is af en toe ook een ramp, hoor! Dan heeft die weer een loopje, dan die ween Dat houdt alles vreselijk op. Maar goed. als het dan uiteindelijk ooit af komt, dan is het ook echt goed! Je bent ook alleen maar bezig met de magie van het moment, het "nu'. Een plaat is ook zo weer gedateerd, een momentopname, niet meen Deze plaat, die sfeen die hitte waarin we toen als in een soort trance bezig waren, dat is dus voorgoed voorbij. Als we straks live gaan spelen, precies dezelfde nummers, dan is dat toch iets heel anders. Je kunt daar wel weer op voortborduren, dat uitbouwen, maar een plaat maken of optreden, dat zijn twee totaal verschillende dingen. Ook al is die plaat dus deze keer heel erg live opgenomen, de meeste takes zijn er in één keer op gezet.'

Optreden Geert: "Eind november beginnen we. in principe voor één maandje.' Peten "Dat heeft te maken met die vorige toen die was dus echt te lang. We hebben er een half jaar over gedaan om dat van ons af te schudden. Maar op zich heb ik er wel weer enorm veel zin in. We hebben toch lang stilgelegen. Aan de ene kant is dat wel goed, dat je alleen maar met die nummers bezig kunt zijn, maar aan de andere kant schuilt daar ook weer het gevaar in dat je dat live gevoel, of de feeling daarmee, kwijtraakt.' Als je zo'n korte tour maakt, moet je wel selecteren, er even van uitgaande dat de meeste zalen de Claw Boys zullen willen boeken. Hebben jullie dan bepaalde favoriete zalen?

Geen high-tech studio's dus Peter: "Nee, totaal niet. Het is voor mij. misschien nog wel meer dan voor de anderen, gewoon veel lekkerder om op te nemen op een plek waar je al gewend bent om te spelen. Een soort huiskamer-geborgenachtig gevoel. In een studio is alles vreemd en daardoor doe je er ook altijd weer een eeuwigheid over voor je een bepaalde sound hebt weten te creëren. Die tijd is er niet want we hebben gewoon niet zoveel geld. Wij kunnen nooit langer dan een dag of tien in een grote studio zitten. Dit was natuurlijk wel een enorme gok. Maar die is uiteindelijk goed uitgepakt. We hadden nooit verwacht dat de sound zo goed uit zou pakken. En we hebben er nu drie hele weken aan kunnen klooien. En daarbij komt ook nog eens, en dat vind ik heel belangrijk, dat het dus de eerste plaat is die we echt helemaal zelf in de hand hebben gehad. Of eigenlijk de tweede: Shocking Shades hebben we toen ook zelf gedaan, maar dat was omdat die technicus toen de krant zat te lezen met z'n poten op de mengtafel. Schandalig was dat!' Dat lijkt me dan ook wel de enige vergelijking die je kunt maken tussen Shocking Shades en Nipple. Peten "Ja! Absoluut.' Geert (met spottende blik): "Nou ' Peter: "Shocking Shades klonk natuurlijk helemaal niet. maar dat was wel een hele frisse ongedwongen plaat. Daar herken ik nog wel dat gevoel van toen in

FRET 6

Geert: "De bron van alle leven.' Peten "Die plaat heeft met een soort basisgevoel te maken. Het heeft ook veel met verleiding te maken. Alle nummers hebben daar iets mee. Het slaat dus niet direct op die tepel zelf. waar we ooit allemaal aan hebben gehangen, maar meer op dat oergevoel.' Geert: "Het heeft twee jaar geduurd voor we aan deze plaat begonnen. Dat was net zo goed een kwestie van gevoel. Eerst hebben we een jaar lang getoerd, totdat we op het eind eigenlijk alleen nog maar stonden te bewijzen dat we die nummertjes nog steeds konden spelen. Daarna zijn we meteen weer gaan jammen, nieuwe dingen doen en zo, maar toen had nog niemand het idee van Wow, te gek!. Het was meer alsof je een scheepje op de grote zee was. We hadden op een gegeven moment een doos vol nieuwe tapes maar dat was het gewoon nog niet. Pas veel later, toen we met z'n vieren een poosje, ergens in een huisje ver weg van alles, weer zomaar out of the blue begonnen te spelen, toen was het er ween En dat gevoel hebben we tot aan de opnames vast weten te houden.' Peten "Zo werkt dat voor ons ook alleen maar. Je maakt een plaat als er iets leeft. Niet zozeer direct qua songs, maarvooral qua spirit. En dat kan dus alleen als dat voor iedereen zo is. Het is naar mijn idee zo dat als je met z'n vieren bent en je vindt dat je in een band speelt, dat dan ook iedereen daar zijn ei in kwijt moet kunnen. Dat is een heel verstrengeld iets. Pas dan vind ik dat je je een band mag noemen. Als er maar één persoon is die alle muziek heeft geschreven, dan hoor ik dat meteen, want die andere drie, vier die spelen alleen maar wat mee. Die

Geert: "De Koog. De Effenaan die tent in Wageningen. alleen is het eten daar altijd vreselijk [Unitas is niet opgenomen in de toen toeval? - AD]. En dan heb je van die tenten waar het sowieso altijd leuk is. waar niets mis kan gaan als iedereen maar genoeg kan drinken, da's dan meestal in het Oosten of Zuiden van het land. hè.' Peten "Het Paard, da's een gevaarlijke tent... Er heerst daar altijd een bepaald soort spanning. Het gaat daar of fantastisch of ontzettend klote. Dat hebben zalen ats Paradise en Nighttown ook wel. maar in het Paard voel ik dat nog veel sterker. Ik vind het jammer dat veel zalen, vooral de wat kleinere, al tien jaar hetzelfde doen. Elk jaar dezelfde bands, nooit eens iets verrassends, ofzo. De betere zalen herken je toch aan het feit dat ze cultureel gezien eens wat anders proberen. Wat entourage, afwijkende dingen. Gewoon, dat het je kan overkomen dat je in je eigen duppie staat en toch denkt. Hé, dit heb ik nou nog nooit meegemaakt!'

echt werken om er nog iets bijzonders van te maken. En elke keer dezelfde bands, hè; eerst band A. dan band B en jawel daar hebben we band C ook. Gek word je ervan! Overigens vind ik het op zich wel mooi hoor dat al die festivals bestaan. Dat zo'n moeder met haar kind in het karretje langs de zijkant staat te kijken, prachtig!!' Geert: "Zo'n Lowlands bijvoorbeeld, ik weet wel, dat is meteen al weer veel groter, maar daar zit wel een visie achter. Daar kun je kamperen, er is een winkeltje, je kunt zwemmen. straattheater en drie dagen lang goeie en originele bands. Dat zou toch een voorbeeld moeten zijn voor al die anderen, al probeer je het maar in het klein.'

tenslotte

helemaal

niets

Acht maanden zijn jullie eruit geweest, maar daarvoor hebben jullie het Nederlands clubcircuit talloze malen doorkruist. In de tussentijd is er een hoop gebeurd, geluidsoverlast, zalen failliet. Peten "Het is vreselijk jammer natuurlijk, dat dat gebeurt. Het clubcircuit is een belangrijk cultureel verschijnsel. Als je ergens in een dorp of kleiner stadje woont, dan is het belangrijk dat je af en toe eens naar een band kunt gaan kijken. Dat je niet helemaal afhankelijk bent van MTV. Ik heb overigens geen idee. hoon hoe ernstig dat nu opeens is. het viel ons juist altijd op dat het in Nederland nog altijd zoveel beter en luxer is dan in het buitenland.'

Buitenland De Claw Boys hebben in Nederland nooit echt te klagen gehad over succes, maar op de één of andere manier is de band, ondanks regelmatig optreden in België, Duitsland en Frankrijk, in het buitenland nooit echt doorgebroken.

Geert: 'Dat vond ik heel goed.' Peten "Maar ik zie ons nog niet met vuurspuwers. Nee, wij hebben dit jaar een show met heel veel zand, kampvuren en dan daarna regen. Allemaal kul. het gaat om de muziek, die moet in de eerste plaats voor zich spreken.' Geert: "Voor en na het optreden goeie muziek, en een goed voorprogramma, dat is ook heel belangrijk. En dan niet zoals in Nighttown. waar het publiek vlak na je show verdwijnt en plaats maakt voor een compleet nieuw publiek dat daar gaat staan housen, een kwartier nadat jij stond te spelen, dat vind ik nou niet direct sfeerverhogend.'

Peten "Je muziek moet. zeker als je verder van huis komt. passen in een tijdgeest. Je kunt op een gegeven moment wel tien managers hebben. maar als het grote publiek, of eigenlijk vooral MTV en Hilversum, het niet oppikt omdat je niet klinkt zoals men op dat moment gewend is dat alles klinkt, dan werkt dat gewoon niet. Dat kun je ook niet plannen, dat is zo ongrijpbaar. Het is ook wel weer net de mazzel — alhoewel je mazzel af kunt dwingen natuurlijk — dat jouw plaatje een beetje opvalt. dat ze niet zeggen: hé. die nieuwe plaat van jullie, wanneer komt die eigenlijk uit? En dat je dan moet zeggen: die is allang uit. Allemaal factoren die een band of een management niet zo in de hand hebben. Da's ook wel weer het leuke van muziek, dat je nooit van te voren weet hoe het uit zal pakken.' Geert: "Maar je hebt wel gelijk, zo'n band als de Urban Dance Squad. daar ben ik wel stinkend jaloers op. zo vaak als die door het buitenland toeren. Shit. man. maar wie weet, nu met deze nieuwe plaat. Het enige wat je kunt doen is toch je eigen pik achterna lopen, bij wijze van spreken. Als je met z'n vieren, of met z'n vijfen eigenlijk, Luc [Suèr] is heel erg belangrijk, iets doet waar je een stijve van krijgt, dan moet je dat vooral blijven doen! Je moet je vooral niet in de war laten maken.'

Jullie hebben ook altijd veel festivals gedaan.

Nu eerst een toer van een maand, en dan?

Peten "Hetzelfde verhaal gaat op voor veel festivalletjes. je weet wel Vlapop. Kutpop, Pispop. Kom je daar aangereden en dan zie je weer zo'n krakkemikkig zootje staan. En het regent ook aaaaaaltijd! Dan is het

Peten "Geen idee. dat zien we dan wel weer. Dan beginnen we waarschijnlijk weer helemaal bij de bodem. We hoeven tenslotte helemaal niets. Wij luisteren alleen naar ons gevoel.'

Moet een band daar zelf ook niet over meedenken? Shine ging vorig jaar met verschillende side-show acts het land doon

FRET 7

v r a ag a a R S i n t e r k l a a s Remember December zongen The Shorts - remember The Shorts? - ^ing this year van James Brov/n, Lennons Happy X-mas,

in 1983. De denneboom kan de kamer weer in, de zilveren bal-

Whams Last Christmas, en al die anderen. Ondanks, of

len en piek komen van zolder en de kerstplaten behoren door het

dankzij, de simpele thematiek: een frivole Santa, feestelijke

huis te schallen. Santa Claus is coming to town van Elvis, de

belletjes, een arreslee getrokken door rendieren en het won-

Christmas-lp van Phil Spector, Let's make Christmas mean some - dere winterlandschap zijn het vaak niet de minste nummers.

erstliedjes hebben een beperkte houdbaarheid: ze mogen alleen de laatste maand

Het is alsof men zich geen raad weet met de olijke Santo. Daarom bedacht Henk

van het jaar. Toch zijn ze immens populair. De meest verkochte single aller tijden,

Temming waarschijnlijk ook Ik Vraag Aan Sinterklaas Een Gelukkig Kerstfeest. Met die

met bijna veertig miljoen exemplaren, is Bing Crosby's White Christmas, een song

waardige bisschop kan hij uit de voeten, die gezellige dikzak in zijn rode mantel is hem

uit de film Holiday Inn (1942) met Crosby en Fred Astaire (de razend populaire remake

te glad. Ernst boven vrolijkheid, soberheid boven gulheid, één paard boven acht rendie-

uit 1954 vi^as met Bing en Danny Kaye). En iedere artiest van naam heeft minstens één

ren, dat is het. W a a r b i j het wel aardig is om te weten dat onze Sinterklaas aan de basis

'seasonal song', of tegenwoordig al gauw een hele cd, gemaakt. Althans in de USA en,

stoot van de figuur en de naam van Santa Clous.

in mindere mate, in Engeland. W i e op zoek gaat naar kerstnummers van Nederlandse bodem is wat sneller klaar.

M a a r laten w e niet al te somber worden. De laatste tien jaar is het tij gekeerd. Vooral van-

Talloze herdertjes lagen bij nachte en er zijn genoeg Sh7/e Nachten voor een compleet

uit de gitaarscene van Amsterdam en ommelanden is met succes de aanval op stijve trut-

geruisloos jaar, maar doe je de FRET-lezer waarschijnlijk geen plezier mee. W e hebben

tigheid en valse eerbied rond Kerstmis ingezet. Zodat er nog veertien liedjes met 'n

het over pop(ulaire) muziek. De White Christmas van de Lage Landen is zonder twijfel

moraal over 't eeuwenoud verhaal — om de Zangeres Zonder Naam aan te halen —

Eenzame Kerst van André Hazes, een nr. 5 hit uit 1976. Meer kersthits heeft dit land niet

gevonden werden.

voortgebracht. Maar als de Golden Earring, Frank Boeijen, 2 Unlimited, Herman Brood, Nits of De Dijk kerstsingles hadden uitgebracht, zouden we die graag gekocht hebben.

Koos Alberts - Kerstmis in de Jordaan (1984); Kerst met Koos LP (1986); Wie wil er in december nu alleen zijn (1989)

In de Nederlandse rock 'n roll is het kennelijk geen 'bon ton' om je met Santa Claus te

De Alpenzusjes - Kerstklokken luiden (1983)

associëren. En als het gebeurt, dan gaat er iets mis. Vetkuif Ronnie Nightingale nam zijn

B.Z.N. - We wish you a merry christmas LP (1981); Christmas with BZN LP (1985); Bells

X-mosday volgens het hoesje op op 2 4 januari 1982. W a s hij een maand te laat? Of zou-

of Christmas W (1989)

den het er elf te vroeg zijn?

Bert & Ernie - Ik ben een kerstbal; het onovertroffen kerstlied voor het hele gezin; de rest

Decennia long waren het alleen makers van levensliederen en softpopdeuntjes die kerst

van de cd is ook aan te bevelen.

serieus namen. Te serieus, eigenlijk. En veel fantasie viel er onder de kerstboom ook niet

The Blue Diamonds - Happy X-mas (war is overj (1986)

te vinden. Ik telde acht keer een White Christmas, waaronder een Swinging en twee ver-

Blue Murder - X-mas never comes (1985); dit Beatle-achtige nummer van de Amsterdamse

taalde, drie Happy er] drie Merry Christmases en vijf maal werd mij, op verschillende

kunst(academie)band staat wat verborgen op de lp Energized

melodieën, een Merry Christmas toegewen5t. Eigenlijk zeven maal, want zowel The Cats

The Cats - We wish you a merry christmas LP (1975)

als BZN noemden hun kerst-lp van respectievelijk 1975 en 1981 We wish you a merry

Claw Boys Claw - Blue bells (1986); single met een dubbele A-kant; op de achterkant

Christmas. Zodra het Nederlandse artiestendom de inspiratie de vrije loop liet, was het

staat Jingle bells.

resultaat niet veel beter. Mensen als Johnny Jordaan en Tante Leen plantten gewoon een

Fatal Flowers - Santa they tell me; de Amsterdamse gitaarrockers met een pareltje dat spe-

kerstboom in hun woonplaats Amsterdam, en dat was het dan. Er was één grote uitzonde-

ciaal voor VPRO-Radio werd opgenomen.

ring. Johnny Hoes schreef een paar prachtige kerstnummers voor de Zangeres Zonder

Gotcho! - Cold turkey for Christinas; niet op een van hun platen terug te vinden; het was

N a a m . Zwerver's Kerstnachten

Hij was maar een neger hadden in de Mississippi-delta

kunnen ontstaan.

het afscheidspresentje voor de fans. André Hazes - Eenzame kerst (1976); meelijwekkend, maar oprecht, zoals blues hoort te klinken; terecht was het een hit; Met kerst ben ik alleen (1982); Kerstfeest voor ons (longspeler, 1992) Herb Mews & The Mules - Kerstbomen (1 992)

Z i e I e p O te n

Specs Hildebrand - Christmas 4 a.m. alone (1990); hij is Volendammer, maar doet al tien jaar alsof hij uit Memphis, Tennessee komt, en maakte dus een kerst-cd.

Het meest opvallende aan Hollandse kerstnummers is de allesoverheersende treurigheid.

De Kift - Veel veel sneeuw (1993); vost niet bedoeld als kerstnummer, maar de tekst laat er

Kommer en kwel druipen er van af; men voelde zich ontzettend zielig. Zo moor wat voor-

geen twijfel over bestaan; op hun

beelden: Vergeten Kerst (Duo Frits en Peter), Alleen, met kerstmis alleen (New Four),

Thijs van Leer en Rogier van Ottterio - Kerstmis LP (1976)

Kerstmis in de kroeg Pohn Dee) en Kerstmis in de gevangenis

(Alias Berger). En in het

Krankenhaus-cd.

Fay Lovsky - Christmas was a friend of mine; ten onrechte was dit in 1981 géén hit; de

Engels: Gone Girl (Jack Jersey), Lonely Christmas Night (George Baker), CoW And Lonely

eerste echte Christmas-song von achter de Noordzeedijk. In januari 1982 kwam de single

Christmas (Gerard Joling) en Christmas War (The Cats).

in de hitparade tot 3 7 ; het was Lovsky's enige hitparadenotering.

Misschien heeft die sombere stemming alles te maken met het gebruikelijke weer tijdens

Donny de Munk Met kerstmis hoor je blij te zijn (1985)

de laatste twee weken van het jaar: grijs en grauw. Dat spoort niet met Het hoort met

Michiel Peters - X-mas comes only (once a year) (1989); wot de Nits hadden moeten

Kerstmis ook te sneeuwen, zoals Henk (Westbroek) en Henk (Temming) zongen. Datzelfde

doen, doet deze ex-Nitser; het stoot op zijn vergeten soloplaat Infant King.

het-moet-anders toontje had Donny de Munk in Met Kerstmis Hoor Je Blij Te Zijn. Maar

Raggende Monne - Dit jaar wil ik sneeuw; de ultieme kerstkreet, in 1991 op single uitge-

helaas, hij was het niet. Het toppunt van druilerige droefheid werd ruim vijftien jaar gele-

bracht; Witte <:ersf (1991); Naakte man in kerstnacht (1992).

den op de plaat gezet door Mare 'what's in o name' Winter:

De Roffels - Als 'n kaars brandt in december (1985)

Een Kerstpot en een

zelfs — sloot terug; en hoe.

Rotterdam Termination Source - A/lerry X-mess (1992); Rotterdam — Rotterdamse house heilsoldaat

wanneer u ze ziet ergens langs de straat

Anny Schilder - Eeuwige kerst

loop dan niet voorbij alsof u niets weet

Swinging Soul Machine - Soul christmas (1981)

er is nog veel armoe en leed

[]984)

Lee Towers - A christmas song for you LP (1976); The merry christmas LP (1985) Tröckener Kecks - Redding (1990); Otis Redding? Nee, het goot echt over het kerstgebeu-

Nee, het gaat hier niet om een geheimzinnige homo-erotische relatie, het onderwerp is

ren: de sneeuw valt; van de cd Met hart en ziel

volgens de Ip-hoes simpelweg Kerstfeest In Holland. Feest? Santa Claus lijkt zijn zwarte

Vanessa & Kids - Happy X-mas (war is overj (1 992)

kousen-broer naar ons land gestuurd te hebben. In plaats van cadeautjes te krijgen, moe-

Piet Veerman - A winters' tale LP (1993)

ten we geld in die ijzeren bus gooien, zo leert een volgend couplet.

Zangeres zonder Naam - Hij was maar een neger; dertig jaar oud en, zoals dot heet, nog steeds actueel; van de lp Kerstfeest met Mary; Vrolijk kerstfeest LP (1 982)

Ze staan er om geld te vergaren terwijl hun gezicht altijd straalt

(met dank aan Gert Verbeek, Poparchief)

ze doen het zelfs graag alle jaren en worden er niet voor

betaald.

CCR Stel leuke K c r s t p l a a t j c s FRET 8

FRET 9

Theo Uriings

Wij wachten af hoe de cd ontvangen wordt', zeiden ze gereserveerd na de release van Sit With The Guru. Inmiddels zijn de recensies verschenen: van positief tot zeer positief. Nu is de beurt aan het clubcircuit om in de ban te raken van de betoverende klanken van Alison Gross.

b e t

On f/o/(/en

(£onc/

"Als je met een cd uitkomt en ze kennen je niet, dan nemen ze allemaal een afwachtende houding aan', zeiden ze opnieuw vol reserve. Of is het ervaring? 'Ik speel al vanaf mijn zestiende in bands', vertelt gitarist en zanger Erwin Wolters. Dat geldt ook voor drummer Paul van Rijswijk. Voor Muriel Brugman, die zingt en bas speelt, niet. •|k speel pas zeven jaar. Ik begon toen ik 29 was, dus dan kun je ongeveer uitrekenen hoe oud ik ben.' Alle drie hebben ze al heel wat bands versleten. Erwin speelde bijvoorbeeld een tijdelijke rol als gitarist in de Fatal Flowers. Na vele jaren band in-band uit te zijn gegaan, waren ze het even zat. Na het ter ziele gaan van Blue Canoe (Muriel Brugman) en Braam & Wolters (Erwin Wolters) beraadden zij zich op een nieuwe strategie. In de zomer van 1992 bundelden Erwin Wolters en Muriel Brugman hun krachten onder de naam On Golden Pond. Zorgvuldig legden zij de basis voor de band die nu Alison Gross heet. Ze wilden het nu eens goed aanpakken. Wolters: "We hebben ons eerst toegelegd op het schrijven van een repertoire. We wilden songs schrijven en voor een platencontract zorgen. Daar waren we meer mee bezig dan met het formeren van een band.' Brugman: "We hebben met On Golden Pond wel optredens gedaan, maar altijd met gastmuzikanten, zoals Rob van Zandvoort (ex-Jack of Hearts) en Laurens Jansen (ex-Shoot the Moon). Het is moeilijk om mensen te vinden die iets met onze muziek kunnen doen. We waren daar nooit echt tevreden over.' Wolters: "Het vergt veel tijd om een goede band bij elkaar te krijgen. Het moet niet alleen muzikaal klikken, maar ook persoonlijk. Pas toen Paul erbij kwam, zijn we echt een band geworden.' Een repertoire, de juiste bandleden en een platencontract. Nu nog een betere naam. Wolters: "We waren niet zo tevreden over de naam On Golden Pond. Toen we die cd gingen maken, was dat dé kans om de naam te wijzigen. Het werd Alison Cross.' Deze enigszins vreemde naam blijkt de titel te zijn van een traditional, een Iers volksliedje. Producer Ralph Brink ontdekte de song op een plaat van Steeley Span, bekend van de hit All Around The World in de jaren zeventig. Alison Gross verwijst naar een vijftiende-eeuwse Ierse heks. "Alison Gross, she must be the ugliest witch of the whole country', citeert Brugman. Gross betekent dik, lomp, ruw, onbeschoft, wanstaltig. Wolters: "In de naam zit een contrast tussen mooi en lelijk. Dat sprak mij wel aan.' Brugman: "Bovendien betekende die song voor Steeley Span een voor ons herkenbare ommekeer. Ze speelden altijd akoestisch en dat was hun eerste elektrische nummer. Dat zorgde voor heel wat ophef bij veel liefhebbers van Steeley Span. Een aantal mensen herkende onze oude nummers bijna niet meer toen ze die op de cd hoorde.' fni(i(/e

/»//*? f e/'f'es

"Onze songs kregen vroeger het stempel opgedrukt van sferische, mystieke, dromerige popliedjes', volgens Wolters. 'Dat zit er nog steeds in, maar daar is wat meer bijgekomen. Het zijn nu ruige mysteries. Doordat Paul erbij kwam, werd het wat steviger en ontstonden er ook nieuwe nummers tijdens het repeteren.' Paul van Rijswijk: 'De cd bestaat ongeveer voor de helft uit oude nummers en de rest is nieuw. Ik heb mijn eigen ei kunnen leggen. Het was wel hard werken, want we waren van plan om de cd al in het najaar van 1993 op te nemen en begin 1994 uitte brengen. Godzijdank heeft het langer geduurd. Anders was het een heel andere cd geworden.' Wolters: "Dan was het een meer gearrangeerde cd geworden. Je kunt natuurlijk bouwen, laag voor laag je sporen invullen. Dat hebben we ook wel gedaan, maar het merendeel, de basis, is live ingespeeld met de hele band.' Dertien heldere popsongs met opvallend sterke melodieën vormen het resultaat. Sit With The Guru klinkt soms ruig, dan weer ingetogen en telkens even krachtig als sfeervol. De cd W€KJ zonder poespas, maar met de nodige creativiteit opgenomen onder leiding van ex-Spo Dee O Dee-bassist Ralph Brink. Brugman: "Ralph is niet alleen bassist. Hij is ook songwriter. Dat is in Spo Dee O Dee nooit goed naar buiten gekomen. Hij weet hoe je een nummer moet aanpakken.' Wolters: "Ik heb vroeger met Ralph in een band gespeeld: Radio Radio. Hij heeft dezelfde muzikale voorkeur en we kenden hem al heel goed. Dat werkt gemakkelijker. Je hebt maar weinig woorden

FRET 1 0

v a n

nodig. Als ik zeg: Hé Ralph, dit moet een beetje seventynine klinken', dan weet hij wat ik wil.' Seventynine? "Eind jaren zeventig had je acts als The Jam en Joe Jackson', legt Wolters uit. Hun muziek, pop-punkachtige songs, vond ik helemaal te gek. Verder The Who en The Kinks.' Brugman: "Erwin is meer beïnvloed door Britse muziek, terwijl ik merk dat ik zelf, als ik naar mijn platenverzameling kijk, altijd meer Amerikaans gericht ben geweest.' Dankzij deze mengeling van Amerikaanse en Engelse invloeden biedt de cd veel variatie. Naast pure popsongs, waar het roemrijke Engelse popverleden aan ten grondslag ligt en de in de blo genoemde West Coast-muziek (Wolters: "Ik denk dat ze daar The Byrds mee bedoelen.'), zijn er moderne Amerikaanse gitaargeluiden te horen. Zo is de invloed van The Pixies onmiskenbaar aanwezig in Sit Up Straight. Daarnaast roept de prachtige zang van Muriel Brugman in de ballade The Unfelt Kiss onvermijdelijk herinneringen op aan wijlen Nico (The Velvet Underground). Opvallend is tenslotte dat op hun favorietenlijstjes geen close harmony-invloeden zijn te bespeuren. Alison Gross verstaat de kunst om harmonieuze samenzang te laten horen zonder de grens met kitsch te overtreden. Zo blijft de song Bitter Sweet, met bovendien een zeer geslaagde gastbijdrage van Rob van Zandvoort (ex-Jack of Hearts), binnen de perken van een cd met sfeervolle arrangementen en een verfrissend geluid. Qjan/fi^i/. c/e

^wn/A,

Het mooi uitgevoerde cd-boekje met teksten leert dat de meeste songs op Sit With The Guru de liefde als onderwerp hebben. Sit Up Straight en de John Lennon-pastiche I Found Out wijzen echter in een andere richting. Beide songs drukken een weigering uit om zich te compromitteren. Brugman: "Sit Up Straight is voor mij een afrekening met mijn studie en met mijn ouders. Die zeiden altijd: "Kind, wat ben je toch mager en wat zie je er weer bleek uit. Mensen zeggen vaak van alles tegen je waardoor je van slag raakt.' Muriel Brugman doet echter gewoon waar ze zin in heeft: 'Sit up straight. You should watch your weight. But I like it, I like it, I like it like this' (Sit Up Straight). Wolters: 'Het is een cliché, maar je moet de dingen doen die je zelf doen wilt, wat men er ook van zegt. Dat vind ik de rode draad van de cd. Mensen vertellen je wat je moet doen of op wie je lijkt. Ik word altijd vergeleken met John Lennon. Daar werd ik zo ziek van dat ik besloot een nummer te maken dat vreselijk veel op een Lennonsong lijkt en naar hem te verwijzen in de tekst. Ik gebruik geen grove woorden, maar het is wel zo van: krijg toch allemaal de kolere! Het is een beetje een Danny de Punk-tekst.' Heeft de thematiek van Sit Up Straight en I Found Out te maken met de titel van de cd, Sit With The Guru? John Lennon zingt in zijn song I Found Out immers: "There ain't no guru, who can see through your eyes'. Ook hij wijst er op dat iedereen zijn eigen gang moet gaan en zich niets op de mouw moet laten spelden. Wolters beaamt het verband tussen Lennons tekst en de cd-titel. Aan de hand van het cd-artwork legt hij uit: "Die guru's hebben altijd lang haar en onze guru heeft geen haar. Dat is dus een nepguru. Sit With The Guru is een statement tegen nep. Mensen vertellen je vaak dingen die erg mystiek lijken, maar het is gewoon phoney. Er zullen heus wel integere guru's zijn, maar er loopt veel gespuis rond dat zich de term guru aanmeet, maar er geen is.' Het laatste nummer van de cd. All I Need Is Everything (titel gejat van Aztec Camera; red.), verwijst opnieuw naar een beroemde rock'n'roll-dode. Deze bonustrack is een ode aan Freddie Mercury: "And from afar I hear the sounds of sanctuary, run by a star on planet Mercury.' We moeten dit echter niet al te serieus nemen. Wolters: "We hebben het voor de gein opgenomen. Het nummer is geschreven voor Ralph, de producer. Hij is wél een echte Queen-fan en heeft zijn hele Queen-trukendoos opengetrokken.' Er is inderdaad geen moeite gespaard. Zelfs de fietsbellen uit Bicycle Race ontbreken niet en gast Ross Curry weet de Brian May-gitaarsound vlekkeloos te kopiëren. Van Rijswijk: "Als ik de cd nu hoor, moet ik er nog steeds om lachen. Ik moest languit op de grond liggen om bepaalde tikjes op de band te krijgen. We gebruikten zelfs vallende borden.' Wolters: "Er was een heel geïnspireerde sfeer. The sky was the limit.' Brugman: "We hebben de hele cd met veel plezier opgenomen. We hadden het gevoel dat we drie weken lang op schoolreisje waren.'

Cross betekent dik, lomp, 1 -7» - v •% ' ^

•

"^tt.

•:0ia)0im»f

^'^/^ T::i5^Jc%iS-.S'©SE*l^ïE3S^>,^-^

Neem nou de Urban Dance Squad. Voor de eerste single van de nieuwe cd Persona Non Grata moest een pakkende clip gemaakt worden, vond de groep. Terecht, maar na de video van Demagogue was het met de platenmaatschappij afgesproken videobudget er al doorheen. Is het nu tekenend voor de situatie in Nederland dat één van de bestverkopende acts geld bijeen moet schrapen om een fatsoenlijke

door Patrick Oxsener

video te maken? Een rondje langs clipmakers, platenmaatschappijen en bands. aten we voor de duidelijkheid even voorop stellen dat een videoclip niet goedkoop is. Om een voorbeeld te geven, in veel gevallen kost een vier minuten durend promotiefilmpje meer dan de opnames voor een hele cd. Met minder dan vier nullen in het budget komt een band er in ieder geval niet. En toch zullen bands wel bijna een clip moéten maken om in dit MTV-tijdperk nog enigszins internationaal te kunnen scoren. Het voorbeeld van de Urban Dance Squad laat zien dat dat in Nederland allemaal niet zo eenvoudig ligt. De clip voor de nieuwe single Candy Strip Experience is inmiddels voltooid, maar voor het zover was heeft manager Paul van Meelis de nodige moeite moeten doen. Tweederde van het budget was geen probleem, de rest wel, maar het geld is er gekomen', vertelt Van Meelis, "via sponsors, publishers en ook de platenmaatschappij.' Dat het afgesproken videobudget niet voldoende was om een tweede clip te maken, bevreemdt Van Meelis niet. "Het ligt er gewoon aan hoeveel geld je wilt besteden aan je eerste clip. Je moet altijd denken, dit gaat 'm worden, dus ga je voor het beste. Ik vind dat je je, als het om marketing gaat, geen spaarmentaliteit kunt veroorloven.'

En zolang MTV de Nederlandse video's niet of nauwelijks draait, blijven de verkoopcijfers minimaal. Daarom blijft het voorlopig moeilijk voor platenmaatschappijen om de gemaakte extra kosten voor een video terug te verdienen. Smit: "Dan moet het ook echt ""joepie!" zijn zoals bijvoorbeeld met You van Ten Sharp.'

Band betaalt mee Om de kosten enigszins binnen de perken te houden, verlangt Sony ook een aandeel van de band. Dit aandeel wordt later afgetrokken van de buitenlandse royalties. De deathmetalformatie Gorefest heeft een soortgelijke deal met haar Duitse platenmaatschappij Nucleair Records. Bij onze oosterburen is het op deze manier dus zelfs mogelijk om een band uit een niet bepaald toegankelijk genre optimaal te promoten. "Voor ons gold de eis dat we minimaal één clip per plaat zouden kunnen maken', vertelt manager Rob van Trommelen. "Erase is nu zo'n vier keer gedraaid op MTV en hierdoor hebben wij weer meer platen verkocht. En daar gaat het om.'

Remake 2 Unlimited Inmiddels is het contract voor Persona Non Grata uitgebreid naar de Verenigde Staten en daar staat een extra budget voor videoclips tegenover. Van dit geld zal een nieuwe clip van Demagogue worden gemaakt. De oude clip werd niet geschikt bevonden voor de Amerikaanse markt. Rogier van der Ploeg was de maker van die oude video. Zijn Czar Film Company maakt meer dan de helft van alle clips die in Nederland uitkomen. Muziekvideo's alleen is niet genoeg om het hoofd boven water te houden. Daarom produceert het bedrijf ook commercials en een TV-programma, Loladamusica. Ten tijde van het interview is Van der Ploeg bezig met de montage van een TV-documentaire en koopfilm over de Golden Earring. Een uitzonderlijk project voor een Nederlandse band, weet ook Van der Ploeg. "Want' zegt hij, "platenmaatschappijen geven structureel te weinig uit aan het Nederlands produkt. Het is nu eenmaal makkelijker om dozen uit te pakken uit het buitenland. Je hebt hier natuurlijk te maken met een kleine afzetmarkt en dan moet je voorzichtig zijn met je geld. Maar als je als ' maatschappij niet probeert, dan lukt het ook nooit. Dat de Squad geen geld had voor een nieuwe clip, is toch triest? Sony durft nog weleens iets te doen, maar voor de rest...'

Voorzichtiger Ook bij Sony Music Nederland worden heel wat overwegingen gemaakt alvorens een band aan een clip toekomt. AS.R-manager voor nationaal produkt Bert Smit: "Tien jaar geleden werd er nog niet zo moeilijk gedaan. Maar je zou verbaasd staan hoeveel clips er toen, ook in het buitenland, in de kast beland zijn omdat een nummer of de video niet aansloeg.' Sony is daarom een stuk voorzichtiger geworden. Smit: "We maken in de eerste plaats nooit een clip alleen voor Nederland, alleen al omdat er hier nauwelijks nog videoprogramma's gemaakt worden. Er moet belangstelling bestaan uit verschillende landen. Zoals met de plaat van Moonflower die nu in negen landen wordt uitgebracht. Op zo'n moment ga je aan een video denken.' Het risico is volgens Smit nooit helemaal uit te bannen, "want je bent grotendeels afhankelijk van MTV. Die moeten je clip leuk vinden. Daarom proberen we zoveel mogelijk in de buurt te komen bij wat MTV graag ziet. Maar meestal komt het er toch op neer dat we ons moeten bezighouden met een ordinaire manier van pluggen.'

MTV De machtspositie van MTV maakt het niet makkelijk voor Nederlandse bands en platenmaatschappijen. Tachtig procent van de zendtijd is gereserveerd voor Engels en Amerikaans produkt en de rest moet worden verdeeld onder de overige landen. Nieuwe clipstations als VIVA in Duitsland en MCM in Frankrijk bieden mogelijkheden, maar kunnen nog niet opboksen tegen de grote, machtige broer.

FRET 1 2

Een Nederlands/Belgische act die duidelijk minder moeite heeft om haar platen en video's aan de man te brengenTs 2 Unlimited. Ook deze groep opereert vanuit het buitenland. Het Belgische label Byte Records zorgt voor de videobudgetten in coördinatie met het management en de Engelse platenmaatschappij PWL International. Verder wordt aan alle labels die een licentie hebben om 2 Unlimited-platen uit te brengen een deel van de kosten voor de video's gevraagd. Hierdoor is het mogelijk dat de groep nu na twee jaar aan haar achtse clip toe is. Even ter vergelijking, Sony produceerde het afgelopen jaar in totaal acht videoclips voor al haar Nederlandse acts. "Maar' relativeert 2 Unlimited-manager Michel Maartens, "hoeveel platenmaatschappijen zitten nu in de positie dat ze over de hele wereld verkopen?'

Bungelen Wel mag het duidelijk zijn dat Nederland op videoclipgebied ver achter ligt op het buitenland. Logisch, vindt Bert Smit. "Achter de marketing vanuit Amerika en Engeland zit zo'n power, daar kun je niet tegenop. Daarbij hebben zij een veel groter afzetgebied waardoor het meer de moeite waard is om een clip te maken. Het is een simpel optelsommetje.' Volgens Paul Vos, reclame- en parttime-videomaker [Candy Dulfer, Ten Sharp], is er ook nog een andere reden. "Aan de kwaliteit van de Nederlandse muziek ligt het niet, maar in vergelijking met Amerika of Engeland bungelt Nederland er toch altijd een beetje bij. Als je iets wilt en je hebt je hier bewezen, zal je zo snel mogelijk naar het buitenland moeten. New York, London, LA, daar gebeurt het.' Toch merkt Vos dat ook in het buitenland minder geld te besteden is in de videowereld dan voorheen. "De klad zit er een beetje in. Je moet nu dagen naar MTV kijken voor je een clip tegenkomt waar een beetje werk van is gemaakt. Het niveau is ontzettend achteruit gegaan, vind ik.'

Hits zonder clips Op kwalitatief gebied hoeven de Nederlandse videoclips niet bang te zijn voor buitenlandse produkten, maar dat neemt niet weg dat de geïnterviewden een somber beeld schetsen. Een te kleine afzetmarkt, beperkte budgetten, een oppermachtig MTV en toch ook de angst van platenmaatschappijen voor een financieel debacle maken het voor Nederlandse bands, labels en videomakers bijzonder moeilijk om mee te concurreren met de internationale top. Niet iedereen denkt echter zo negatief. Paul van Meelis: "Ik ben er van overtuigd dat een videoclip niet essentieel is om een hit te maken. Pak nu de top tien er eens bij: De Dijk, Marco Borsato, Paul de Leeuw, die hebben allemaal geen clip maar wel een hit...'

FRET 1 3

ioor Jaap van óieusekom Traditie en actualiteit

Rai & Roll vfordt respectabel

Cheb Ashraf: "Als wij het over raimiizicK hebben, praten we over een oude traditie uit Algerije en Zuid-riarokho met een doorstroom naar Franhrijk. De eerste Algerijnse arrangeur was Beicmou, die de moderne instrumenten, geïmporteerd uit Franhrijl^, heeft gebruit^f in combinatie met de traditionele muziek. De eerste opnames kwamen uit studio's in Algerije en riarokko. De schok van deze westerse invloeden in de traditionele muziek kwam hard aan in deze landen. De parallel met de crossover van zwarte muziek in Amerika en de verontruste reacties daarop van een deel van de blanke bevolking ligt voor de hand. De traditie in riarokko dat in de muziek allerlei maatscliappelijke zaken aan de orde komen is al heel oud. Nass El Quewan is bijvoorbeeld een bekende band in riarokko die over allerlei maatschappelijke, sociale en economische onderwerpen zingt zonder ooit enige problenien te liebben gekend. Zijn positieve uitgangspunt is: zo leven wij nu, zo zijn wij en zo willen wij worden in de toekomst.'

Mengvorm Cheb Ashrafs contactpersoon Said: 'M is een mengvorm. Oorspronkelijk is liet traditionale muziek afkomstig uit hef gebied tussen het noordoosten van riarokko en het westen van Algerije, waar ook het Riffgebergte en Berbergebied in vallen. In het begin werd rai gespeeld met de kashba, een soort fluitje, en een gallal, een percussieinsfrumenf. Plannen hadden eigen muziekgroepen en vrouwen ook. Ze Iraden op tijdens trouwerijen en feesten. Traditioneel zongen mannen voor mannen en vrouwen voor vrouwen In de jaren zeventig en begin tachtig hebben een paar musici er een paar nieuwe instrumenten bijgezet zoals accordeon, synthesizer en basgitaar. De invloeden van Europa begonnen te komen en muzikanten gingen zich ook concentreren op westerse popmuziek. Al snel bleek dat deze traditionele Noordafrikaanse muziek zeer geschikt is om allerlei instrumenten te incorporeren, zoals drums en blaasinsfruinenten. Wat rai dan uiteindelijk is geworden, is een mengeling van Afrikaanse muziek, traditionele muziek uit riarokko en Algerije en westerse popmuziek met veel geïmproviseerde teksten. De wereld verandert, dus verandert Noordafrika ook. Wij leven in Nederland en daar is deze muziek door het publiek geaccepteerd. De zalen zijn vol en de muziek kan overal gespeeld worden.'

Acceptatie "De westerse popmuziek is een mengvorm van Afrikaanse en Europese muziek. Det de aanwezigheid van de Afrikanen in Amerika werd de Afrikaanse cultuur een dominante factor in de Amerikaanse, Europees georiënteerde, culturele samenleving. Ze hebben die positie overigens wel moeten bevechten. In de jaren vijftig en zestig kwamen onze ouders als gastarbeiders naar Nederland met de bedoeling na verloop van tijd weer terug te gaan. Haar zo is het niet gelopen. Het de familiehereniging vanaf eind jaren zeventig zijn ze hier gebleven. Hier zie je dan een parallel met Amerika. Ook wij hebben dus de cultuur meegenomen van Noord-Afrika en in ons geval inef name muziek. Voor lieel veel mensen was dit heel vreemde muziek en wij zijn bezig deze kunst, cultuur en muziek in de westerse maatschappij te integreren. De acceptatie van de rockmuziek in de Nederlandse samenleving begin zestiger jaren ging ook niet zonder slag of stoof. De weerstand tegen en argwaan ten opzichte van deze nieuwe cultuurinvloeden was ook in Nederland aanzienlijk.'

Lr worit niet veel raimuziek gemaakt in Heierlani. Vreemi, want er wonen zeer veel Marokkanen. Oiai is omstreien in het lani van herkomst Ir zouien te veel scherpe ranijes aan zitten, muziek en teksten zouien te opzwepeni zijn. Kortom: het is ie rock & roll van Hoori-Afrika. Jn Heierlani woont Htustapha Ashraf, iie zich sinis zomer ƒ993 Cheb Ashraf noemt Het is zijn ioel van rai een respectabel genre te maken. Om iat ioel te bereiken voegt hij salsa, funk- en flamenco-elementen toe aan ie rai-basis. Ln wat ie teksten betreft sluit hij zich niet aan bij ie thematiek van ie authentieke rai, iezelfie als iie van rock &. roll (irank, sex, plezier). Hij wil jong én oui bereiken, en is ius een muzikant met een missie, serieus, zelfbewust, met ie blik op ie toekomst gericht Cheb Ashraf is vertegenwooriigi op ie verzamel-ci Arabisch Oranje, iie in / 9 9 3 uitkwam op het S(PHlabel; hij bracht in iatzelfie jaar een eigen ei uit Ü Qorba. Jn maart 1994 maakte hij een cassette in Hiarokko, met ie titel Oiti Akli, en trai voor ie televisie op. \Homenteel is hij weer in Heierlani

FRET 1 4

Geen politiek Cheb Ashraf: "In riarokko zijn heel veel raigroepen. Er heerst natuurlijk grote verontrusting na de moord op de raizangcr Cheb Hasni in Algerije. Maar riarokko is niet zo als Algerije. Wij lijden mee met de muzikanten in Algerije. Dit is echter een periode die voorbij zal gaan. Er zijn veel verschillende stappen nodig voordat een land democratisch is. naar als zanger lijd je mee. Artiesten vermoord je niet want dan vermoord je ook het land zelf. hief zijn geen politici. Een muzikant probeert mensen blij te maken of een boodschap te geven of die nu positief of negatief uitpakt en dat heeft niets te maken met een parlement, de politiek of een religie.

De nadruk die door veel raizangers wordt gelegd op teksten over drank en de meisjes die vrij zouden moeten zijn vind ik veel te eenzijdig. In de Nederlandse situatie kun je beter teksten maken over het probleem van alcoholisme bij de jeugd in plaats van de drank te verheerlijken. Hoe kunnen wij ons aanpassen met onze cultuur en hoe kan de Nederlandse cultuur zich aanpassen aan de onze. Het gaat om communicatie en met raimuziek is een groot gemengd riarokkaans en Nederlands publiek te bereiken. Voor wie ik groot respect heb is de Senegalees Voussou N'Dour. Die maakt niet alleen goede muziek maar liceft ook heel goede teksten; zijn muziek heeft een plek gevonden in de popmuziek.'

Muziek-minded "De Arabisclie taal heeft natuurlijk zijn beperkingen vergeleken met de Engelstalige popmuziek. Zelf ben ik bezig met Franse en Engelse teksten op muziek die wij binnenkort gaan opnenien. Het zijn dan vertalingei\ uit de oorspronkelijke Arabische teksten. Wij tredei\ regelniatig op in riarokko met onze in feite Nederlands/riarokkaanse raimuziek. Ze vinden het daar nieuwe muziek en staan er open voor. Binirnkort gaai\ wij een tournee door twiitfig steden in riarokko maken. Het Harokkaanse publiek is een gevoelig publiek, eei\ cc ht artiesten-publiek. Ze weten wat muziek is, ze herkennen de muzikaliteit. Het publiek is zelf muzikant, vraag maar aan Pl-man die met zijn band riemre Boekoe een tournee heeft gemaakt door riarokko. Ome band heeft een gemengde bezetting van riarokkaaiise en Nederlandse muzikanten. Het verschil met de Harokkaaivse raigroepen is dat die groepen meer traditionele iiwloede[\ hebben. De opbouw is ook anders dan onze muziek die tocli meer Westerse invloeden heeft en dat valt daar op. Op deze integratie van raimuziek uit Nederland zijn ze in Marokko heel trots. Ze zien iets nieuws met een groep van zeven Nederlandse inuzikanten waarbij de Harokkaan die ooit i\aar Europa ging en daar de darokkaanse muziekcultuur introduceerde nu terug komt met een andere boodschap van aanpassing en communicatie inet de Europese muziekcultuur. Daar staat het publiek open voor in Darokko. Hef land verandert immers net als de muziek van eei\ traditionele maatschappij in een meer moderne. Zowel de. jongeren als de ouderen horen dit in onze muziek. Op deze voorbeeldfunctie van wat deze positieve westerse invloeden kunnen betekenen in een Noordafrikaans land zijn wij heel trots; Darokko loopt daar in Noord-Afrika mee voorop.'

Tevreden "Onze muziek gaat een goede tijd tegemoet. Het loopt parallel met de ontwikkelingen in Noord-Afrika dat steeds democratischer wordt. Fiunstenaars en muzikanten hebben voor deze ontwikkeling gevocliten. De Europese cultuur en de Noordafrikaanse cultuur zullen ook steeds meer van elkaar kunnen profiteren, riet de vermenging van muzikale tradities is in feite de cirkel rond. riarokkaanse jongeren in Nederland geeft het een mogelijkheid om zich te identificeren met hun twee culturen. Daarom zijn de teksten voor ons zo belangrijk en moeten ze niet alleen over negatieve zaken als drankmisbruik en agressiviteit gaan. Zowel de eerste traditionele riarokkaanse generatie als de Flarokkaatvse jongeren in Nederland die westers zijn ingesteld moeten onze teksten kunnen accepteren. Als deze generaties mede door onze teksten naar elkaar toegroeien, zijn wij heel tevreden.' riar\agcmer\t Cheb Ashrafi Q\cb Ashraf, c / o Said Tweede l^o5tvcrioret*adc 16-2 1954 I L Amsterdam Tel: 02(^6595272 N.B. Informatie voor de inleiding van dit artikel is ontleend aan een lezing van Henk Tummers: "Second generation immigrants entering the world music market: the rai problem' in: Popular Husic Studies in a New Dutch Perspective (conferentiebundel met de Engelstalige teksten te bestellen via de SPN; ƒ 50,- incl. verzendkosten, giro 535124, zorg dafje naam + volledige adres vermeld zijn). De lezing werd gelwuden op 24 oktober j.l. in de rielkweg.

FRET 1 5

•^a^'

In de eerste acht nummers van FRET werden onderstaande t i t e l s , allemaal geluidsdragers van Nederlandse bodem, besproken. Welke 3 u i t deze l i j s t vond j i j de beste van 1994? Stuur een briefkaart naar het redactieadres (zie colofon) met daarop jouw nummers 1 , 2 en 3, ï n FRET 10 zal de eindscore bekend worden gemaakt, Onder de inzenders van briefkaarten worden 10 d u b b e l ' Holland Rocks' ' 9 4 compilatie cd's verloot. Deze cd is niet i n de winkels te koop. Daarnaast worden 10 exemplaren verloot van het boek ^ 25 Jaar Paradiso'.

1st Avenue-Daily BattLe 2000 And One - Belongings 2 Brothers on the 4Th Flour - Dreams 2 Unlimited- Real Things 35007-EspedaLly For You Academy Brass International - Academy Brass International The Ace Tones - Teen Trash Acid Juntdes - Paranoid Experience Akki Haak Band - Aripotakia Alison Gross - Sit With The Guru Altar - Youth Against Christ Anthony- Pools Of Sorrow, Waves Of Joy Antic Hay - Beneath A Bloodshot Moon TheApeman-AreYou Being Surfed? Arabesque - Paragraph Arapho-Garage Arnold &Franka-Silly In Sealand Asmodeus - Psycho On Hells Request Asphyx - Asphyx Bad Habit - Fool's Paradise Banabila/Saka - The Dreamfields Barrelhouse - Fortune Changes Baruka-Play I t Loud Beatcream - Masters Of Bad Taste Beequeen - Der Holzweg Oscar Benton - The Best Part Of My Life Bettie Ford Clinic - Bettie Beverly Hills 808303 - Add Planet 4 Bintangs - Ruby Red Hot Birddogs - Share This Ride Blake Baxter & Orlando Voorn - Fix Mastercuts Vol.l The BlazingAces-Closer To The Blues Bright Blue Gorilla - Sunflower Sky Herman Brood - Fresh Poison Blue Guitars - Waterwings Born For Bliss - Born For Bliss Captain Gumbo - Chank-A-Chank Cargo-Cargo Castle - Castle The Cats-Shine On Ceremony - Tyranny From Above Chestnut- Revelation Of A New Order Chicas Del Rock - Neverneverland Chickens Go Mad - Don't Touch Me Chill Out-Pass The Rizla Claw Boys Claw - Nipple Coma Club-Coma Club Con Man-Harddisk Consolation-Beautifilth+NembrionicHammerdeath -Tempter Cords - Gasping Cosmic Dealer- Crystallization Cotton Green-Eddy Was Right / ^ |i CovCov-Alles Met Jou ^B '-^^^ The Covenant - Looking For The Queen Of Lowlife Cumara-Cumara Cyan - Pictures From The Other Side Daithi - Druid Oatyll-Ann - 1 Could Never Love You D & F - H a r d Attack De Dijk-De Blauwe Schuit Distract Vibes - A Brand New Nightmare Diverse Artiesten - Achterhoek Buitengewoon Nederland Diverse Artiesten - Agenda 22 : Another Eevolute Compilation Diverse Artiesten - Als De Rook Is Verdwenen Diverse Artiesten - Antichrist Superstar Diverse Artiesten - Blockbuster The SequelTo; Exiles Diverse Artiesten - De Box Vol. 1 Diverse Artiesten - Camel Pop 1993 Diverse Artiesten - Coming Popstars 1994 Diverse Artesten-Denkend Aan De Dapperstraat Diverse Artiesten - Dichterbij Diverse Artiesten - Do The Dutch Ska Dance Volume 1 Diverse Artiesten - Double Nine: Veenkoloniale Verzamel CD Diverse Artiesten - Fryske Literatuer CD Diverse Artiesten - Groepen Uit Kampen Diverse Artiesten - King Konk, A Royal Compilation Diverse Artnesten - Le Brest De Kelt Diverse Artiesten - Lucho Collected No. 1 Diverse Artiesten - New Electronica Presents: 100% Pure, The Lowlands Diverse Artiesten - Maasland Rocks Vol. 1 Diverse Artiesten - Magie Sounds Volume 1 Diverse Artiesten-Metal T r a x P a r t l , 2 & 3 Diverse Artiesten-No Sleep'Til Burg Vol. 1 , 2 & 3 Diverse Artiesten - De Posse: Nederhop Groeit Diverse Artiesten - Pseudonym Sampler Vol.l Diverse Artiesten - Static Tracks Vol. 2 Diverse Artiesten - Stork Stew I I Diverse Artiesten - Top Hole, 13 Jaar Stronteigenwijs Diverse Artiesten - Trance Atlantic Highways Diverse Artiesten - Turquerie Diverse Artiesten - Urban Sound Of Amsterdam Diverse Arti'esten - Vodferous & Machiavellian Hate Diverse Artiesten - We Proudly Present: Cassette Met 10 Rotterdamse Groepen DJ Blackfoot - Cool Raggamuffin DJ Knowhow-USA 3000 Dog Faced Hermans - Those Deep Buds Dog-Tag - Free! Donor- Release Doomsday Reflex - Doomsday Reflex Double Nine - Veenkoloniale Verzamel CD Dr. Coenobite - Castles In The Air The Dream -The Dream Archives Drift-X Hans Dulfer-Big Boy DullSchiksal-Dikke Mannen Easy Meat - Five Easy Pieces Egghead - The Bleeding Obvious Elegy-Supremacy The Emmerroyts-EmmerToyt's Blues "• EQ-Lazer - Heaven : The Remixes E-Scapes - Volume One Eton Crop - Everybody Eton Crop-Don't You Understand Eve & Night-Our Rhythm De Fabriek - Compressie Op Slag Fierce Ruling Diva - Revolt Of The Perverted Finch - Galleons Of Passion Finch-Glory OfThe Inner Force Fra Fra Sound - Worship Mother Earth Funeral Orati'on - Punk Rock Nation Furti'ps- Pitched Up Twinkle Fuzue- Foro Na Brasa The Garp - Paranoid Rabbit

'94

i^RET 1 6

General Lee - General Lee Genetic Wisdom - Humanity Ofif'arote Ginn Palace - Unidentified A GirL Called Johnny - Cry For The Moon Goddess-Spirits Golden Earring - Face I t Gorefest-Erase

Salicyclic A d d - PA Presents... Angelo Santoro - Psychedelic Stuff Angelo Santoro - Kiowa Moon The Scene-The Scene Scram C Baby-Taste Sensurreal- From Subversive Territory Sensurrea I - Never To Tell A Sou I Sexy Dex - Don't Go For Second Best Baby?! Shockwave - Lost In Life Ras Simeon-Burn The K.K.K. Sleeze Beez - Insanity Beach Eric Snelders - Searching ForThe Arms Of Venus Souled Out And The Troubled Horns - Souled Out And The Troubled Horns Sonetic Vet-Peer Sonic Surfers - Making Waves Spacerepeats - Spacerepeats Spank Spank - French I t SpeedyJ-Pepper Staal-Staal Sticky Fingers-Stuck Sulphur Surf'er vs. Interr-Ference - Add Planet 8 Sumbur-Sumbur Surinam Music Ensemble - Main Topic De Sufgerukte Wallies - Paterpio priester Syrinx-Kaleidoscope Of Symphonic Rock T-Bone-Rare T.O.S.T.I-WakeUp Takelt For Granted - Sometimes Two Teenage Warning - Salt Lake City Henk Ternming ~ Maar Voor De Rest Gaat Alles Goed Threnody - As The Heavens Fall Ton Bavelaar Collectief-Nu Toon En De Tontjes - Jaa Zittie!? Trafassi-Sampasa Trance Induction - Electrickery TheTreblespankers-Araban Tröckener Kecks - Het Grote Geheim Tuxedo Buck - More Songs From Buck's Hit Shack Uitspatting-Vliegen Unit Moebius - A d d Planet 5 Unit Moebius - A d d Planet 6 Unit Moebius - Bunker 014 Urban Dance Squad - Demagogue Urban Heroes - Inner Dream Van DikHout-Van Dik Hout Hans Vandenburg - Commerdal Break Ad Vanderveen - Sooner Or Later Vastatrix - Phylloxera Bram Vermeulen - Achter Mijn Ogen The Vibe-Sisyphus Joost Visser- Partners In Hair The Watchman - Peaceful Artillery Wedlock-Add Rain Weekend atWaikiki - Sputnik J Weekend Warriors - Ramblin' Round Henk Westbroek-Vrij Whistler-Words Communication Wisdom Wiegels Wjukkelmasine - Etalaazjepop Wild Ride-Tension & Desire Wounded Snake - Legionnair's Song The Wrong - Everbeenwronged? Xplain-Bunker 21

•M

Hallo Venray -1 Don't Wanna Know Hallo Venray - 2 Meter Sessies

i^'

Hangman J u r y - On Parole HannibaII-Uncut Supersnuff Hans Theessink & Blue Groove - Live The Harries - The Thing That Sticks With You! Harrow - The Pylon Of Insanity The Heat - I n The Nick Of Time Jasper v a n ' t Hof - Crystal Bells Honger-Honger House Of Large Sizes - My Ass-Kicking Life Ides Of May- Lookin' For Trouble Intermezzo - Still Crazy Interr-Ference-Bunker 26 Iron Fist- Motorsexlemania I Travel - 1 Travel Jan Ottink Band - Leever Lui Jan Otti'nk Band - Ik Jaag Op Spoken RobJanszen-Zij En Ik Johnny Baby- Unity The Juke J o i n t s - T i n House Julia P. Hersheimer - Crazy Scenes With... Julia P. Hersheimer-Songs For Sore Ears Kachuk Whop-Say Hello

(vinden dat ze) de taak hebben het publiek te vertellen in welk rijtje een band of artiest thuis hoort. Begrijpelijk is dan ook de verwarring die in die kringen ontstaat als een groep als The Wrong (uit Tilburg) zich nneldt met ontegenzeggelijk

'94

Kamjehaar-PoglnYou Kayak - Royal Bed Bouncer

KillCityRebel- Damaged ButAtwe

De hokjesgeest is een creatie van popjournalisten, daar zij

'~-^c-^

Kim Snellen & Hipshake - Haltudnations And The Dance OfThe Fra Fra Tribesman The Kingsmen -Two Roses Klik Klak-Klik Klak iafayette - Swop The Swamp Sasida Laroo - It's Like Jazz Lefthand Freddy & The Aces - Blue Tonight Lewd - Rivet -: l i k e A Tim-Look, A Like The Living Room - The Gate The Living Room - Room Service Louis XIV - PayY'r SUjes Away Louisiana Radio - Mama Roux Louisiana Radio - Wulf -"•'' The Loveburns - No Mercy ""''~ -^—'"-•" "'" Lusty Blows - Rumours Go Round Gerard Van Maasakkers - lets Van April Magic Fish - Absolutely Free Manic Eden - Manic Eden Marvo Genetic - New World Basics The Mashed Potatoes - The Mashed Potatoes Mathilde Santing And The Whole Band - Under A Blue Roof Mauser FK - Hervorragend Gespielt...Aber Knapp Am Tor Vorbei Megakronkel-Neurotransmitter Mendoza Dance Parti - Pouffff! Strazz Jazz Compilation Mennen-Mennen Erik Mesie - Een Uitgemaakte Zaak MichaelT. Raven -Testi'ngThe Boundaries Mindscape - Computer Flesh Mindscape- Floating Free Molto Fracasso - Fortissimo Moonflower-The RealThing Moonlight Riders - Moondance Morzelpronk-Duende The Motions - Impressions Of Wonderful Mr. Review - Lock Stock & Barrel Montezuma's Revenge- Blind Man's Dream Muskee - " Skysongs' On The Spot Mysti'c Charm - Shadows OfThe Unknown The Naked Lunch - Indian Summer Holdup Nits - Da Da Da

Jam Rock voor.

doon Wally Cartigny

, ! % •

i"^

SO J

muziek. Een mix van rock, funk, blues, jazz en ga zo maar door. De formatie bedacht er zelf de naam High Spiritual

Nojoke-Soil NRA - Surf City Amsterdam .nuClarity-Underwater N.Y.X.-Amor-Fati The Obnoxious - No End To I t Occult - Prepare To Meet Thy Doom Omission Impossible - Omission Impossible The Optic Crux - The Optic Crux The Orientalist - Transpositive Osdorp Posse & Nembrionic Hammerdeath & Consolation - Hardcore Leeft! The Outsiders-CO The Outsiders - Outsiders Painting Over Picasso - Hello Palinckx-Covers Palinckx- L l l l i w w e Ian Parry - Artistic Licence Pater Moeskroen - Steelt de Schouw! De Paupers - Kathedraal Fan Kabaal Phlebotomized - Immense Intense Suspense Phlebotomized - Preach Eternal Gospels Pieces of a Pensive State of Mind - Missin' You Pili-Pili - Boogaloo Planet Gong - City of Hope Powerplay - Hard To Break A Bad Habit Prefoeroe - Gai-Gai Prodigal Sons - Wine of Life Proteus Generation - The Music Of Change Psychick Warriors Ov Gaia - Out Now! PTS-Tides Quadripart-Joy Quazar-Sunflower Radical Retard - Once I Woke Up Raggende Manne - Zaad Random XS-As I t Takes Reboelje - Medusa Gé Reinders - A s ' t D'r Op Aan Kump The Rest - Domestic Affairs Rick Devito Band - Tribute To The Live Style Right Direction - How Many More Lies... Stefan Robbers - Mask Rosemary's Baby - Funky Revolution The Rosenberg Trio - Caravan Jan Rot-For LP-Fans Only Royal Relation - On The Run R u d e 6 6 - A d d Planet3 Rude66-BunkerO12/013 Rude e6-Bunker 020 Ruff!!-Ruff!! Rumble Cats - Southern Comfort

goed in het gehoor liggende, maar evenzo ondefinieerbare

Aim"

• PO^OUIEN NU TE KOOP IN DE BOEKHANDEL ƒ 29,95 ISBN 90-5330-121-6 LIEVER OPSTUREN? ƒ 35,95 op giro 838124 tbv SPN AMSTERDAM OW GOUDEN TIJDEN - denk aan eigen NAAM -i- ADRES VAN TUNEY TUNES TOT EN MET DE NOG BESTAANDE POPBLADEN Eveneens verkrijgbaar / Haring & Hav\/aii (geschiedenis van de hawaiianmuziek in Nederland van 1925 tot 1992; 152 pp., unieke foto's) ISBN 90-74305 01 6; ƒ 29,95 2 Rock & roll in rood-wit-blauw (begintijd van de rock & roll in Nederland; 128 pp, ruim geïllustreerd) ISBN 90 5330 077 5; ƒ 29,95 3 25 Jaar Paradiso (264 pp., prachtig geïllustreerd, meer dan 100 foto's, w.o. Prince, U2, Nirvana in Paradiso) ISBN 90 5330 091 0: ƒ 39,90

he Wrong, bestaande uit zanger/gitarist Antoine Kroes, gitarist Dave Emerald, bassist Cliff Jansen en drummer Ralph Durgaram, werd drie jaar geleden kort na de oprichting van de band tweede bij de Grote Prijs van Nederland. Voor deze band uiteraard de eerste keer, maar voor Antoine Kroes was het maar liefst de derde keer dat hij in de finale stond. In 1981 werd hij met Mam ook al eens tweede en in 1986 rolde hij met Longstoryshort als winnaar uit de bus. Geen wonder dat Kroes met zijn naar eigen zeggen eerste echte band sinds een jaar of 15 opnieuw probeerde langs die weg naambekendheid te verwerven. En ook deze poging legde hem geen windeieren. The Wrong verkreeg dankzij die tweede plek veel optredens en ging in alle rust werken aan de debuut-cd Everbeenwronged. Concrete plannen daarvoor ontstonden begin 1994. twee jaar na de Grote Prijs. Die tussenliggende periode lijkt behoorlijk lang. maar in de ogen van Kroes heeft de band gehandeld op topsnelheid. "Er heerst in de media de mening dat als een groep ver komt in de Grote Prijs, die band meteen daarna moet uitgroeien tot wereld-act. Je moet echter niet vergeten dat het een contest van beginnende bands betreft. The Wrong bestond drie weken toen we meededen aan de eerste voorronde. Drie jaar daarna brengen we onze eerste cd uit via een officiële independent (Via) en hebben we tevens vergaande contacten gehad met een aantal grote platenmaatschappijen. Als je goed voor de dag wilt komen is het haast onmogelijk om het sneller te doen.'

Antoine Kroes is een muzikale kameleon. In tien jaar tijd zagen we hem opduiken in drie bands die qua sound hoegenaamd niets met elkaar gemeen hadden. De enige overeenkomst Is dat het elke keer een band betrof met muziek die wat betreft de populariteit van de stijl uitstekend getimed was. Het lijkt er daardoor op alsof de zanger/gitarist keer op keer bewust een andere richting inslaat. maar hij zelf ziet het anders. Kroes: "Bij zowel Mam als Longstoryshort had ik een invullende rol. Bij Mam was het bandleider Tom America die nadrukkelijk zijn stempel op de muziek drukte en bij Longstoryshort was er sprake van een concept dat uitgevoerd diende te worden. Bij die laatste band ben ik weggegaan omdat het te synthetisch werd, het bandgevoel ontbrak. Nog voordat we uit elkaar gingen, was ik al bezig met de Wrong, waar dat bandgevoel heel duidelijk wel aanwezig is. Dat die groep muziek maakt die nu goed in het gehoor ligt. heb Ik ook niet In de hand. elk bandlid brengt evenveel in. Het enige waar we over na hebben gedacht, is de wetenschap dat tegenwoordig alles kan en alles mag. Er bestaat niets nieuws, alles herhaalt zich. Het gaat er volgens ons niet om het wiel opnieuw uit te vinden, maar om diverse genres te combineren en er vervolgens je stempel op te drukken. Dat hebben we gedaan en daardoor hebben we in het begin heel veel moeite gehad met journalisten die onze muziek niet konden plaatsen en het daarom maar niks vonden. Maar onze interpretatie van rock doet het bij het publiek vrij aardig. Je moet niet te veel nadenken over waar het in thuis hoort, maar het gewoon absorberen en ervaren.'

foto: Ralf Collaris •O

In de media is gaande weg een beeld ontstaan van The Wrong alsof de band alles doet om anders te zijn dan anderen. Oftewel, een echt foute band. Dat komt natuurlijk mede door de naam. die overigens is afgeleid van het platenlabel Wrong waarop Longstoryshort haar eerste cd uitbracht. De groep zelf is echter veel minder met het image bezig dan het lijkt. "Het enige waar we ons mee bezig houden is het neer zetten van een goede band met goede muziek binnen een relaxte sfeer', zegt gitarist Dave Emerald. "En het moet vooral niet gemaakt gaan lijken', vult Kroes aan. "Ik kreeg in de gaten dat ik vaak met m'n gitaar gooide. het werd een soort cliché van mezelf. Dus dat doe Ik niet meer. Er zal nooit een act zijn die The Wrong heet. Het is de bedoeling dat als iemand drie avonden achter elkaar naar ons komt kijken ook drie keer totaal iets anders ziet. We w i l len ernaar toe dat we zoveel mogelijk j a m m e n . Directe muzikale communicatie op het podium. Het liefst zou ik nooit meer repeteren. Dan wordt elke seconde in de muziek helemaal nieuw. Dat is heel opwindend, zowel voor ons als voor het publiek, want je bent constant in afwachting van wat er gaat gebeuren.'

Compliment Als ik belde heren zeg dat ik bij hun optredens anders nooit het idee heb dat ze zo goed opletten, ervaren ze dat lachend als een compliment. Een optreden van The Wrong ziet er voor de niets vermoedende concertbezoeker uit als een gezellige puinhoop, maar muzikaal wankelt het ondanks de warboel geen moment. Kroes: "Onze muziek Is confronterend. We schromen niet om iets te doen dat zomaar In ons opkomt. We hebben eigenlijk overal schijt aan. Dat klinkt m i s schien als een cliché, maar het is echt waar. Het Interesseert ons werkelijk geen fuck of mensen ons wel of niet goed vinden. Een optreden van The Wrong Is het meest geslaagd als we na afloop zelf weten dat het goed klonk, maar geen idee hebben wat er precies gebeurde op het podium.'

FRET 1 7

d o o r :

Terwijl he\ de meeste bands erom \e doen is zo snel mogelijlt een platenmaatschappij en een boekingsbureau Ie vinden, doet de Rollerdamse cruslcore-band Anarcrust juisi alle moeil'e om alles in eigen hand Ie houden. Niel sireven naar grole aulo's en big parly's, maar een eigen label, eigen dislribulie en een Europees samenwerkingsverband waar de wille boorden In Brussel een stevige punt aan kunnen zuigen

FRET 1 8

R o l a n d

W e t z e l s

narcrust bestaat inmiddels zeven jaar en pas onlangs vond de eerste bezettinsswissel plaats. Hoe komt het dat Rotterdamse herriebands over het alsemeen zo'n lange adem hebben? Bart (zanger): "Rotterdamse bands hebben heel ers de neigins om in Rotterdam te blijven hangen. Soms doen ze een hele tijd niets, dan komen ze weer eens bij elkaar of houden een reünie en zo kunnen ze het een hele tijd volhouden. Met Distract Vibes en de Doppelgangers is Anarcrust eigenlijk de enige moderne band die altijd wat meer naar buiten heeft gekeken. En nu komen met bands als Stinksister en Figurehead langzamerhand ook de anderen uit hun schulp. Maar dat is Wij proberen op onze pas iets van de laatste drie, vier jaar. Daarvoor was manier om de gevestigde het een exclusieve Rotterdamse kliek die alleen in orde om te gooien en nee, Rotterdam speelde.' het liikt niet, Rltaar liet geeft Sas (bassiste): Veel mensen hoeven niet zo nodig » een goed geuoeb naar buiten te treden, die vinden het gewoon leuk om af en toe te spelen en hebben geen zin om achter optredens aan te jakkeren.' Bart: 'En daar ligt juist onze bezetenheid. We hebben nu een toertje of vijf, zes gedaan en gemerkt dat dat ons erg goed ligt. Andere bands die dat proberen vallen soms halverwege de eerste toer uit elkaar, omdat ze merken dat volhouden niet makkelijk is. Wij willen niet meer dan een keer per jaar in Rotterdam spelen.' Sas: "Anders raakt het publiek zo gauw op je uitgekeken.' Bart: 'En we spelen nóóit met subsidie. We zitten echt in een heel apart circuit. We zijn ook een beetje vreemd, zeg maar! Als Nighttown ons vraagt komen we wel spelen hoor, maar we zullen daar niet om een optreden gaan zeuren.'

Buitenland

Duitsland nieters blij mee.' Sas: 'In de Berlijnse punkscene zul je nersens een cd aantreffen. Een vriend van ons daar bood aan om op zijn kosten elpees te persen. Uiteindelijk hebben we in totaal meer elpees dan cd's verkocht, dat is wel grappig. En nu we een nieuwe drummer hebben willen we de mensen eerst met een singletje laten horen wat we nu doen, want die nieuwe drummer heeft het bandgeluid en de stijl al aardig weten om te turnen. We zijn nu meer song-gericht bezig in plaats van puur technische muziek te maken.' Bart; 'We worden meer een rockband. Begrijp me niet verkeerdl'

Sas: 'We hebben wel een keer een toer gedaan met subsidie van de SPN. Daarna zijn de normen om subsidie te krijgen veranderd.' Bart: 'We hebben het ook niet nodig, want we komen makkelijk uit de kosten. Touren doen we in het voormalige Oostblok: oostelijk Duitsland, Tsjechië, Polen. We vrasen dan minimaal 250 D-Mark en doen minimaal tien optredens in plaatsen die niet te ver uit elkaar lissen. We kunnen altijd een busje van mijn ouders sebruiken, dat scheelt ook in de kosten. En verder zijn wij geen party animals. We zijn met een goede maaltijd en een goed bed tevreden. Uitgaan doen we ook niet vaak. Dat Het bedrijf scheeltl Onze eerste tour was in Engeland en Schotland geweest, via wat vrienden. Met het openbaar vervoer naar de overkant en daar in een rijdende doodskist vier optredens gedaan met geleende spullen.' Anarcrust begon als vriendenkluppie. Met een aantal andere vriendenbands werd het bandscollectief stichting ZooTd opgezet om gezamenlijk op te treden en Sas: 'We hebben toen besloten om dat niet meer te doen. Levensgevaarlijk, die bus, geluidsdragers de wereld in te slingeren. De eerste stap naar een eigen label en en een hele slechte installatie. Dus voort:aan gaan we alleen nog maar met onze distributiebedrijfje was hiermee gezet. eigen spullen en ons eigen vervoer op stap.' Sas; 'Een zooïd is een organisme dat zichzelf voortplant zonder bemoeienis van Bart:: 'Toen heeft een kennis ons voor vijf concerten meegenomen naar Slovenië, een soortgenoot. Absoluut onafhankelijk dus. En Italië en Duitsland. Die zei; "Ik doe dit een keer voor jullie. Kijk goed hoe i' ' ' =«» dat was ook ons streven. We hebben toen met het werkt, dan kun je het de volgende keer zelf." Daarna zijn we onze die andere bands, tien in totaal, een plaat opgeeerste plaat gaan maken en toen is het loos gegaan. Met die eerste elpee lif punk terug is? lien jaar nomen, Zooïd Compilation 1, en die uitgehebben we een trend gezet, daar profiteren we nu nog steeds van. We 1 geleden hadden ze ae bracht op het daartoe opgerichte Equality label. hebben hem eerst hier uitgebracht, vervolgens in Duitsland en nu is hij Éeding te pakken en nu d i En zo zijn we steeds verder doorgegroeid. We op cd in het voormalige Oostblok verkrijgbaar. Daar, in landen als Polen (fliuziek. Een Tsjechische' spaarden met alle bands tot we genoeg geld en Tsjechië trekken we nu volle zalen. Hoe dat gelukt is? Ik denk dat we A&R man van Ej^ic zei tegen hadden om weer iets uit te brengen. De tweede in de eerste plaats de juiste mensen zijn tegengekomen. En daarnaast is ons: ^We make it sound like release was een box met vier singles waar acht daar nu iets aan de gang dat hier meer dan tien jaar geleden gebeurde. IJ radio'. bands op staan.' De mensen, en vooral de jeugd, staan voor alles open. En alles is er veel i * '' - " " " Bart: 'Zooïd is nu de overkoepelende stichting extremer dan hier. Extreme punks, extreme skins, extreme hippies. Ze die de financiële boel beheert en waaronder Kkrijgen daar via MTV enzo ook een enorme overload aan images over baal Distributie en Equality Records vallen. Er zijn plannen om ook een soort zich heen gestort.' management en een toerboekingsbureau in het leven te roepen, maar dat is nog Sas: 'Onze eerste toer daar is door een vriend van ons uit Praag geregeld. Die heeft toekomstmuziek. Door het succes van de elpee en de box en de bekendheid die ook voor wat verspreiding van onze platen gezorgd en door mond op mond reclahet ons opleverde werd Zooïd een beetje een zooitje. Er werd vergaderd in me zijn we daar verder bekend geworden.' Utrecht, want de aangesloten bands kwamen uit het hele land, en alle taken waren Bart: 'Ik denk dat onze concerten daar onze reputatie hebben gevestigd.' dusdanig verdeeld dat iedereen wel iets deed behalve de boekhouding. Toen Sas: 'Ja. Want bij onze eerste toer speelden we niet voor al te volle zalen maar het hebben we het zaakje maar stilgelegd, gecentraliseerd en is K-baal ontstaan. De was wel te gek. Toen we voor de tweede toer terugkwamen bleek iedereen onze doelstelling van K-baal was om via onze binnen- en buitenlandse contacten platen nummers te kennen van de cd en iedereen kende ons. Er zijn daar een stuk of duite kunnen verkopen waar je anders onmogelijk aan kunt komen. En om bands een zend cd's en cassettes van ons verkocht. Na één toer hadden we dus al naam kans te geven die ze bij de reguliere distributiebedrijven niet krijgen.' gemaakt.' Sas; 'We richten ons ook voornamelijk op grind- en crustbands.' Bart: 'Ik moet oppassen dat het niet opschepperig klinkt, maar ik denk dat de menBart; 'Wordt het je trouwens nog niet te veel? De meeste mensen haken na verloop sen vallen voor de passie, de persoonlijkheid die wij uitstralen. Wij gaan voor de van tijd af als we vertellen wat we allemaal doen. Anarcrust, K-baal, Zooïd, de hele muziek, niet voor de fun, weet je. Wij zijn behoorlijk serieus. Andere bands gaan zwik. Daarom slaat Anarcrust ook niet bij veel mensen aan, omdat wij allertei dinvoor de fun en de party, wij gaan meer voor waar we voor staan. Ik wil geen waargen erbij doen waar de meeste mensen zich niet eens een voorstel I ins van kunnen deoordeel geven hoor, maar Ik geloof dat dat ons iets specialer maakt. We zijn ook maken, laat staan er over na willen denken. We snappen het zelf soms niet eens goeie muzikanten. We zijn wel vergeleken met de Bad Brains, Prong, Rollins Band...' meer. K-baal promoten we door veel posters en katalogussen rond te sturen en Sas: 'We staan ook voor vrij veel invloeden open.' door het jaarlijkse punkfestival dat we hier in Zwijnzicht houden. Daar komen honderden punks uit heel Europa op af. Van de platenzaken in Nederland hoeven we Oorlog met de SD het niet te hebben, nee, die zijn totaal niet geïnteresseerd in ons low budget gedoe.' De leden van Anarcrust leven af en toe van een uitkering. Regelmatig liggen ze overhoop met de Sociale Dienst omdat ze van de band niet kunnen leven maar niets Sas; 'Maar in Japan en Amerika hebben we wel een paar grote platenzaken als anders willen doen. Na een mislukte poging het vadertandse zalencircuit te veroverafnerners.' en en zo toch een droge boterham te verdienen, heeft de aloude punkideologie uitEnkele maanden geleden beweerde een medewerker van de Konkurrent in Fret dat eindelijk het pleit beslist. Nederlandse bands in het buitenland absoluut niet verkopen. Bart: 'Er heeft een enorme privatisering plaatsgevonden in onder andere het zalencirBart: "GELUL! In Amehka is er een hernieuwde interesse voor Europese bands. cuit. Je kunt kiezen tussen in een band spelen als hobby of puur professioneel. Onze single gaat twee- of driehonderd keer Professioneel staat dus gelijk aan commercieel, want van niet-commerciëlg muziek naar Amerika, maar dat is voor de Konkurrent kun je niet leven. En er is bijna geen geld voor de ondersteuning van vrije kunsten. waarschijnlijk niet interessant genoeg.' Dat punkplaten met verkoDe persoonlijke oorlog die wij steeds weer voeren met de ambtenaren van de Sas; 'Wij zitten in een heel andere scene. Ik pen is |^|||ient oiiwaai^ Sociale Dienst is dat wij vinden dat we recht hebben om ons cultureel te uiten. Hoe heb geen zin om hier te gaan zitten steken dat gefinancierd wordt zal ons een worst wezen, maar wij willen gewoon niet comnaar de Konkurrent. Je hebt de grote maatmercieel bezig zijn en dus kunnen we er niet van leven.' schappijen, daaronder de Konkurrent en nog Sas: 'Niet commercieel is nog wat anders dan datje er\/an zou willen leven. Er zit verder daaronder zitten wij, zo moetje het zien. Als wij een bestelling krijgen voor nog iets tussen gewoon je brood willen verdienen en meer dan gewoon je brood twintig platen springen we een gat in de lucht. Twintig platenl Voor de groteren is willen verdienen.' dat peanuts. Maar wij zijn dan ook niet afhankelijk van verkoopresultaten.' Bart: 'En met die discussie zijn we binnen de band nu nog steeds bezig. Gaan we proberen er een droge boterham uit te slepen...' Hoeveel platen verkoopt Anarcrust in Europa? Sas: 'Dan houdt het al op want dat kan gewoon niet.' Bart: 'Kortom, wij houden het low profile omdat we geloven dat de lasten groter zijn Sas; 'We rekenen op ongeveer tweeduizend per release.' dan de lusten. Het enige waar we moeite voor doen is een zo goed mogelijk proBart: 'Bands als Doom en Disorder verkopen zo'n drie- a vierduizend stuks. Wij verdukt te maken en te laten zien dat je (buigt zich naar de microfoon en verheft zijn kopen het meest tijdens en na afloop van een toer. Dat is ook nog eens aardig kostoch al niet zachte stem) zonder constant onderdanig te moeten zijn met je tendekkend, zeker als je weet dat we geen schulden hebben. In feite is je omzet demootje, ook dingen zelf uit kan brengen. Ik geef toe, wij hebben ook gedacht dat dan je winst. Wat dat betreft mogen we niet ontevreden zijn.' we met concerten boeken een klapper konden maken en vijfenvijftig bandjes naar Sas: 'Met K-baal hebben we 2500 gulden geleend om platen in te kopen en verder alle grote zalen gestuurd, maar daar werden we niet serieus genomen omdat we er werken we voornamelijk op basis van consignatie. We zijn nog steeds schulden geen flesje after-shave voor de programmeur bij hadden gedaan. Daarna zijn we aan het afbetalen en voor zaken als verzekering is nog geen geld. Dat moet wel onze eigen weg gegaan.' een keer gebeuren eigenlijk. Wel is er nu ook een platenwinkel beneden geopend, de K-baal Afhaal. Maar dat is weer een heel verhaal.'

Nut van single Anarcrust & K-baal

De dag na dit interview gaan ze, voor het eerst met de nieuwe drummer, de studio in om een single op te nemen. Wat is het nut van een single voor een band als Anarcrust? Bart: 'Dat verkoopt verreweg het beste. Wat K-baal (de distributie-onderneming van onder andere Anarcrust, RW) betreft dan. Wacht, even vanaf het begin. Onze tweede plaat besloten we op cd uit te brengen, maar daar waren onze vrienden in

Postbus 1024 3300 BA Dordrecht tel 078 - 314059 fax OW-4852973

FRET 1 9

weinig. Maar het aanbod valt tegen. Ik mis de durf in de muziek, er zit geen creativiteit in. Het lijkt wel of de bands jaar in jaar uit zichzelf kopiëren. Soms gaan je haren recht overeind staan als je een demo hoort. Kwaliteit moet voorop staan, anders draai ik het niet. Zalen boeken toch ook geen lokale band als die kut is? Ais een bond een demo op wil sturen, vertel ik eerlijk dat ik er niets mee doe, als ik het niks vind. Het is geen onwil, dat ik weinig demo's draai. Maar het lijkt wel of het eng is als je kwaliteit wil. Ik wil een serieus, goed programma maken. De oude garde uit Friesland is nog steeds goed, bands ais Nerve, Serenes, Reboelje en Deinum. Maar dat zijn bijna allemaal dertigplussers. Bij de nieuwe aanwas mis ik originaliteit. Pas kreeg ik een tape van een band, dot was een beetje Pink Floyd-achtig. Tja, dat heb ik ai eens eerder gehoord. Maar misschien ben ik wei te kritisch.'

et is een oud en bekend verhaal. Maar het medium radio is terrein aan het terugwinnen. Het aantal (legale) stations in Nederland is groter dan ooit. Concurrentie dus voor het aloude Hilversumse machtsblok. Commerciële, regionale en lokale zenders hebben de markt verruimd. Vooral die laatste categorie kan interessant zijn voor bands die nog niet hoeven te rekenen op airplay bij Radio Drie. Een nieuwe opstap voor radio stars in spe.

De opmars van de lokale radio is ruim tien jaar aan de gang. Momenteel zijn er 3 6 8 lokale zenders geregistreerd bij de Organisatie van Lokale Omroepen in Nederland (OLON). 'Volgens een recent onderzoek nemen de lokale omroepen met elf procent de derde plaats in van het dagbereik. Het dagbereik is het aantal mensen dat dagelijks luistert. De regionale zenders zijn tweede met 13 procent en Radio Drie is met 21 procent de best beluisterde zender. De rest zit allemaal lager', aldus een medewerker van OLON. Die cijfers spreken voor zichzelf: de lokale zenders zijn niet te onderschatten in radioland. De volwassenheid van de lokale radio uit zich onder meer door de aandacht die popmuziek krijgt. Het is niet alleen maar veilige mainstream wat de klok slaat, ook popmuziek die afwijkt van het top 40-aanbod krijgt een kans. Vooral in de avonduren zijn er gespecialiseerde programma's met muziek die je weinig hoort op Radio Drie en waar ook demo's gedraaid worden.

T i e l : So

tekst: René Beaart

Utrecht: I

So What van de Stichting Lokale Omroep Tiel (FM 107.9 kabel, FM 107.5 ether) is zo'n programma. Programmamaker en presentator Harry Rienmeijer vertelt over de opzet ervan. 'Het is een pop/rockprogramma. Een keer per week op de donderdagavond tussen negen en tien. Zoveel mogelijk Nederlands produkt, muziek die doorgaans niet in de hitparade staat. Een belangrijke poot van het programma is de informatie over de muziek, we willen meer brengen dan alleen muziek. Twee keer per uur hebben we de rubriek 'bandje', eens in de veertien dagen hebben we een live-sessie en soms nemen we een live-concert in de buurt op en zenden we daar delen van uit met als het kan een interview met die band. W e krijgen het programma makkelijk vol. De bedoeling van So What is eigenlijk om muziek uit de omgeving, de Betuwe, te programmeren. Maar we draaien ook demo's van bands daarbuiten. W a t mij betreft kunnen ze uit het hele land komen. Er zijn hier niet zoveel bands die er tussenuit springen en kwaliteit is wel belangrijk.

RAD

Hcrry denkt dot So What een selectieve groep luisteraars trekt. 'De groep luisteraars zal in Tiel nooit groot worden. Ga maar na, in de platenzaken scoren de singles het beste. En dat publiek is niet het onze. W e hadden een keer een prijsvraag waarbij je kaartjes voor een concert kon winnen. Daar kregen we helemaal geen reacties op. Toen sioeg ons de schrik wel om het hart. Maar ik zou zelf als luisteraar ook niet bellen. Ik denk dat onze doelgroep gewoon geïnformeerd wil worden. indirect krijgen we wel reacties. Van de zomer hadden we in de Betuwe Appelpop, dat zonden we live uit op de radio. Het was heel slecht weer en pos 's avonds werd het wat drukker. Toen hoorde ik mensen zeggen: Het was zulk slecht weer, ik ben maar naar de radio gaan luisteren. Dus ze weten ons wel te vinden.' De bands die live spelen in So What, doen dat niet volgens een vaste formule. ' W e kijken wat de band aan apparatuur heeft. Omroep Tiel is een jonge omroep met beperkte middelen, voor een live-optreden hebben we maar drie microfoons. Maar met creativiteit kom je toch wel ergens, in principe doen we alles: van compleet versterkt tot akoestisch. Uiteindelijk klinkt het resultaat altijd wel goed en dat is kicken. Want we maken het programma ook voor ons eigen plezier.'

Leeuwarden:

flaison

flusicale

De lokale radio in Leeuwarden heet Mercurius (FM 9 7 . 0 kabel, FM 106.1 ether) en herbergt misschien wei het jongste lokale popprogramma van Nederland: Maison Musicaie, elke donderdagavond tussen tien en elf. De eerste uitzending was op zes oktober. Bert de Vries runt, op de techniek na, het programma in zijn eentje. Ook hij zet zich af tegen Radio Drie. 'ik draai van alles, van jazz tot hardcore, als het maar niet doodgedraaid is door Radio Drie. Dus geen top- of tipmuziek, dat probeer ik zoveel mogelijk te vermijden. Ja, pas werd Henry Rollins regelmatig op Radio Drie gedraaid en dat laat ik zelf ook horen. Binnenkort ga j k bands live in de studio loten spelen, akoestisch of semi-okoestisch. Maar het wordt geen structureel onderdeel van Maison Musicaie. Ik doe wei iedere maand een uitzending rond een thema. In oktober was dot punk en in november was het hele uur aan Ernst Langhout gewijd. Ik praat niet veel in het programma, zo min mogelijk. Reken maar uit, ik stop zo'n veertien platen in een uur. De doelgroep weet al veel van de muziek die ik draai. Ook de bands waarvan ik demo's draai kennen de luisteraars vaak wei. Want beginnende bands kunnen redelijk veel spelen in de regio, er zijn veel muziekcofés in de buurt.' Bert draait dus wel demo's van bands uit de regio, maar alleen ais hij erachter staat. En dat is niet heel vaak het geval. 'Ik krijg twee a drie bandjes per week binnen, dat is niet

FRET ZO

Stadsomroep Utrecht (FM 91.1 kabel, FM 107.7 ether) maakt sinds de oprichting in 1988 tijd vrij voor popmuziek uit de omgeving. Van vijf uur in de week is dat uitgegroeid tot acht: maandag- en vrijdagavond van zeven tot elf. De uitzendingen worden verzorgd door medewerkers van U-pop, de plaatselijke en provinciale poporganisatie. 'Bij U-pop komen veen demo's binnen en die gebruiken we', vertelt presentatrice Elke Maters. Zij is een van de vijftien programmamedewerkers. 'Onze programmering is puur gericht op muziek uit de provincie Utrecht. Dat maakt het wel moeilijk om een bepaald niveau te handhaven. Je hebt toch een beperkte keuze. Niet alle demo's zijn van super kwaliteit, sommige zijn opgenomen in een kelder. Moor ik denk dat de meeste demo's van een gemiddeld niveau zijn. W e draaien alleen muziek van bands buiten de provincie als zo'n band in de buurt moet optreden. Beide dagen hebben een eigen programmeur. Die maakt een piaylist voor het hele programma, om de afwisseling in de gaten te houden, ai kiezen de presentatoren ook wel een paar nummers uit. W e draaien elke stijl muziek, zolang het maar pop is. Het laatste halfuur op vrijdag is een speciaal blok met house, zonder gelul tussendoor. De programma's hebben een aantal vaste ingrediënten: de concertagenda, interviews, rapportages, een sketch en we hebben iedere week een live-band in de studio. Meestal semi-akoestisch, dus met akoestische gitaren, een klein drumstel en de bas via een kleine versterker. W e maken een totaalprogramma. Je kunt heel veel doen in acht uur per week.'

tALE

ülhat

Soms krijgen we een demo, maar ik moet er behoorlijk achteraan zitten om materiaal te krijgen. Ik pak een stapel bladen die demo's recenseren en dan bei ik al die bands op. Mijn ervaring is dat de demo's die besproken worden wel goed zijn. Het zijn dan in ieder geval geen slechte bands.' Omdat So What een pop/rockprogramma is, staat de gitaar dus behoorlijk centraal. 'In principe draaien we wei rap, als het goed in elkaar zit. Maar bij ons wordt het eerder crossover. House draaien we helemaal niet, maar na ons zit een houseprogramma van een uur, the Art of House. Dat is nog maar heel kort op de radio. De bedoeling daarvan is om zoveel mogelijk house uit de regio te draaien, in de Betuwe schijnen er goeie housedoe-het-zelvers te zijn.'

U-Pop

Voor informatie over lokale omroepen: Organisatie van Lokale Omroepen in Nederland (OLON), Postbus 4 4 1 , 6 5 0 0 AK Nijmegen. Telefoon: 080-601656.

k i l l e d

V i d e o star

19 7 9

g eli'fk

h a d d e

e o c

V I

w a s s e n

s t e e d wor

I n

e n

p o p i n d u s t r i e . . m a c h t

w as

van

d e

g e b r o k e n ,

w e r d het

V o

I n

zou

e n

b e I a n g r i j k e r de

z e

w e r

t a c h t i g

a r e n

I o

r a

T h

zon g e n

B u g g I e s

t h

r a d i

het

b e l a n g r i j k e r oor.

dat

bij

oog dan pop

m u z I e

FRET 2 1

echt blij. We kwamen aan, we ontmoetten de muzikanten en die zeiden: Welcome home. Het was echt... het klinkt een beetje sentimenteel, maar... ik voelde me ook echt thuis daar. Ik ben niet echt opgegroeid met de zwarte cultuur. Ik ben geadopteerd, ik heb blanke familie. Voor mij is de zwarte cultuur iets extra's, zeg maar. En dat heb ik daar in één klap ingehaald. Ik was altijd wel geïnteresseerd in zwarte cultuur, maar vooral vanwege de muziek. Daar kwam alles voor mij bij elkaar. Het feit dat de Fra Fra-muziek sowieso iets Afrikaans heeft versterkte de sfeer alleen maar.'

lijd te kort "Van het landschap hebben we niet zoveel gezien. We zijn in een klein wildpark geweest, vlakbij Johannesburg. Ja, het is daar mooi, heel mooi, de reisgidsen hebben gelijk... Het was voorjaar, de winter was net afgelopen, het was 25 graden in de zon. Heel droge lucht, die voelde als ijle berglucht. Maar de sfeer is heel heftig, de contrasten zijn zwart-wit, dat klinkt misschien wat gek in dit verband, maar het is echt zo. Je werd elke dag om zes uur wakker: je deed zoveel indrukken op, je kwam tijd te kort. De hele dag ging het door. We hebben naast het grote festival en de workshops voor de radio gespeeld, voor de televisie, een fotoreportage gemaakt, interviews gedaan.'

NOG

Sinds april 1994 wordt Zuid-Afrika met andere ogen bel<eken: Nelson Mandela werd president. 'Free Nelson Mandela' had de popwereld jarenlang gebruld. Nu de culturele sancties zijn opgeheven, staat diezelfde popwereld te trappelen Mandela in eigen land met een bezoek te vereren. Zuid-Afrika loopt voorop wat betreft de oriëntatie op de wereldmuziekmarkt/verkoopcijfers: bijna vijf keer zoveel als het gemiddelde van Afrika. Grootste probleem van de Zuidafrikaanse platenindustrie is piraterij. Dat klinkt romantisch, maar is het niet: de musici zijn de dupe. In de piraterij-business zijn 60.000 mensen werkzaam, meer dan in de legale muziekindustrie, en er gaat evenveel geld in om. Twee majors, EMI en BMG, zijn al vertegenwoordigd in ZuidAfrika en brengen nationaal produkt uit Sony, Warner en Polygram wachten af tot

De in 1 9 8 0 opgerichte Nederlands/Surinaamse band Fra Fra Sound (Fra Fra is de Surinaamse uitdrukking uoor balans) bezocht uan 4 tot 1 8 september 1 9 9 4 Zuid-Afrika en trad daar op 1 1 september op het grote Arts Aliue Festiual op. Culturele uitwisseling is w e e r mogelijk sinds de afschaffing uan de apartheid. Fra Fra Sound beweegt zich in bet gebied tussen de eigentijdse bewerking uan AfroSurinaamse traditionals [wereldmuziek, zo je wiltl en de improuisatiemuziek uan Afro-Amerikaanse origine (ofwel: jazz). Daarnaast zijn er Afrikaanse kwela en highlife invloeden te bespeuren. Leider Vincent Henar spreekt dan ook bet liefst ouer ^Panafro', als de Fra Fra sound ter sprake komt. Michael

Muziekschool io towosliip

Varekamp ( 2 6 ) , ruim een jaar trompettist uan de

Michael: "Er zijn twee Fra Fra bezettingen, de big band en het combo. M e t de kleine nog niet zouer dat alleen het noemen uan de naam b e z e t t i n g zijn w e naar Fra Fra Sound genoeg is.' Johannesburg gegaan. We hadden onze big-bandarrangementen meegenomen omdat het de bedoeling was dat we met muzikanten van daar zouden samenspelen. Dat is ook gebeurd en het was heel bijzonder, een overweldigende ervaring. We hebben samengespeeld met docenten van de muziekschool van het township Daveyton (een township vergelijkbaar met Soweto, maar minder bekend), en met leerlingen van die school, uitsluitend zwarte muzikanten. Die school is gesticht door Johnny Mekkoa, een bekende Zuidafrikaanse trompettist, om iets terug te doen voor zijn eigen mensen. Hij heeft aanbiedingen gekregen van universiteiten om les te komen geven en te komen spelen. Dat heeft hij allemaal afgeslagen om zich aan de muziekschool te wijden. O p zijn school zitten veel jongeren tussen de twaalf en de twintig die met school g e s t o p t z i j n . Jongeren die een halfjaar speeld e n , die w a r e n al zo g o e d . Omdat ze zo gedreven zijn. We h e b b e n w o r k s h o p s met ze gedaan. Johnny Mekkoa is na ons bezoek naar Nederland gekomen met een collega, een saxofonist, en we hebben hen allerlei spullen meegegeven voor zijn school. Er is altijd overal gebrek aan. Pas de laatste tijd komt er een beetje geld voor lesmateriaal en instrumenten.'

groep, ouer die etikettering: ^We zijn in Nederland

Positieve iioüdiog "Voorde big-bandoptredens waren natuurlijk mensen geselecteerd die al wat langer speelden. Zij hebben weken naar onze komst uitgekeken. Ze lieten ons ook bijna niet meer gaan. Als we een workshop gedaan hadden. en we gingen weg, stonden ze heel lang te zwaaien. Zuid-Afrika is te vergelijken, denk ik, met een land na een oorlog: mensen zijn blij dat

FRET

de oorlog is afgelopen. Een enorme opluchting, een sterke positieve houding. Tegelijkertijd is alles daar politiek. Het merendeel is blij dat de apartheid is afgeschaft; een klein groepje zwarten en een klein groepje blanken zijn het daar niet mee eens. De verhoudingen liggen daar compleet anders dan hier. Het raakt je wel, natuurlijk. Dat al het hotelpersoneel zwart is en de enige die enige verantwoordelijkheid heeft, blank. Je merkt opeens dat je het niet vanzelfsprekend vindt als je een aardige blanke ontmoet.'

ANC-ulag "Als ik er lang zou zijn, zou ik erdoor veranderen. Het lijkt me heel moeilijk om objectief te blijven. Een voorbeeld. Ik ben gewoon iemand die houdt van trompet spelen, van jazz. We speelden op het Arts Alive Festival voor veert i g d u i z e n d m e n s e n . Kreeg ik opeens van iemand voor het podium een ANC-vlag in de hand gedrukt. Daardoor werd muziek voor mij plotseling iets heel politieks. Ik wist de eerste paar seconden niet wat ik ermee aan moest. Daarna heb ik ermee gezwaaid, hem opgehangen, omgewikkeld, ermee over het podium gelopen. Heel geëmotioneerd was ik. Het werkt ook de andere kant op: ik ben in zo'n situatie gedwongen om kleur te bekennen, ik kan dan niet zeggen: ""goh, bedankt voor die leuke lap", en er verder niets mee doen. Weer thuis heb ik een nummer geschreven. Blues Por Daveyton Kids, voor Zuid-Afrika, en speciaal voor de mensen van de muziekschool van Johnny Mekkoa. Geen tekst erbij. Ik heb erin gelegd wat ik daar gehoord, gezien en gevoeld heb. Volgend jaar zetten we het misschien op onze nieuwe plaat. En ik heb de arrangementen opgestuurd, natuurlijk.'

Veei iDteoser "Er is zoveel wat op je afkomt in zo'n compleet andere cultuur. Alles is daar veel intenser dan hier. Ik weet niet of dat Afrikaans is. Grotere uitersten. Mensen worden daar nog echt kwaad en ze zijn ook nog

iUleeiiogon

de piraterij succesvol bestreden is. Er is

"Mensen zijn bij optredens veel enthousiaster dan hier. Vanaf het eerste moment gaan ze daar dansen, ze willen echt deel van de muziek uitmaken. Hier gaat het zo: ""Ja, ja, laat eerst maar eens zien of je zo goed bent als je beweert." Op het grote festival eindigden we met een stukje zang. Toen we ophielden, bleef het publiek dat fragment nog twintig minuten lang zingen, het ging gewoon door tot we allang ingepakt waren. Als ik dit niet had meegemaakt, dan had ik het niet geweten dat zoiets bestond. Ik ben erdoor veranderd, ik kijk anders tegen dingen aan. Het is niet meer zo normaal om keurig in de rij te gaan staan. Ik geniet meer van gewone dingen, ik geniet ook meer van muziek. Toen we terugkwamen was ik echt beroerd: het heeft weken geduurd voor ik me weer een beetje had aangepast. De dag nadat we terugkwamen, moest ik spelen op een veertigjarige bruiloft. Dan weet je gelijk weer waar je ook alweer bent.'

een handvol independents. Gallo is de grootste, dan komen Tusk en Peermusic. RPM Records is beroemd om de (van Motown gejatte) kreet: 'The Sound of Young South Africa'. In Johannesburg, centrum van de muziekindustrie, staat de enige cd-fabriek van het land (CDT), geopend in 1991. De cd is de belangrijkste geluidsdrager voor internationale acts, cassettes voor nationale en regionale acts. Alle stijlen zijn in Zuid-Afrika vertegenwoordigd, van gospelachtige muziek in diverse regionale talen, tot en met de Engelstalige streetwise rap van heftige Soweto kids.

Na een gesprekje over uitstervende tijgers ("er moeten daar eerst nog wat andere dingen gebeuren op het vlak van respect') neem ik afscheid van Michael. Hij gaat soundchecken, zich voorbereiden op de première van Blues For Daveyton Kids. De NOB-opnamewagen staat al voor de deur van het Bim-huis. Lutgard Mutsaers

Cijfers uit: MBI, 'South Africa Factfile', Augustus 1994.

Rijke t r a d i t i e aoor fnaü^q^c/ii///'/i/ofo^/'a^e

f/?cnt'éaan

S^mo/ie/

^«tl! !!•*** et is een mooie nazomerse dag in ol<tober als ik het station van Haarlem uitloop en mij richting Botermarkt begeef. Daar heb ik in café De Roemer afgesproken met Peter Bruyn, Haarlems doorgewinterde popjournalist. Peter Bruyn is al tien jaar popjournalist van het Haarlems Dagblad. Sinds kort schrijft hij ook voor het Utrechts Nieuwsblad en de GPD. Haarlem, over een jaar 750 jaar oud, is een gezellige stad. Bij mij staat Haarlem ook bekend als een stad waar je goed kunt winkelen. Maar kun je ook muziek maken in de Spaarnestad?

Haarlem Haarlem treurt M e t het clubcircuit blijkt het niet zo florissant te gaan. Natuurlijk is er het Patronaat, gelegen aan de Zijlsingel op nummer 2. Sjef Huurdeman, programmeur van het Patronaat, kiest voor een brede programmering met daarbinnen enkele accenten: 'Onze programmering kenmerkt zich door de vele gitaarbands. Daarnaast leggen we nadruk op Amerikaanse underground- en punkrock, etnische muziek en geïmproviseerde muziek, zeg maar BIM-huis muziek.' Het voormalig weeshuis werd zo'n tien jaar geleden omgedoopt tot poppodium, na aandringen van popcollectief het Patronaat dat was ontstaan vanuit de wens Haarlem een eigen podium voor internationale bands te geven. Dwiezels (voorheen De Hak) had problemen met de nachtvergunning waardoor iedereen na afloop van de late optredens op zoek ging naar drank elders in de stad. Reden voor de eigenaar om de tent van de hand te doen. Begin dit jaar is er een podium (Vide Cultura) bijgekomen in een gekraakt NS-gebouw dat op steenworpafstand van het station ligt. Harde muziek werd door de gemeente echter niet getolereerd waardoor momenteel ook de plaatselijke bands genoodzaakt zijn de versterkers op zolder op te bergen en de akoestische gitaar weer van stal te halen. Naast akoestische optredens biedt Vide Cultura ruimte voor kunst en theater. Ter illustratie van de beroerde situatie in Haarlem vertelt Peter dat zelfs de aloude Haarlemse Jazzclub (opgericht in 1948) in de problemen zit en waarschijnlijk voor 1996 zal moeten sluiten: de subsidie wordt beëindigd.

Hoop De meeste zalen in Nederland programmeren speciale avonden voor lokale bands. Zo kun je bijvoorbeeld in Amsterdam in Paradiso geregeld naar Club Locale-avonden of in de Arena op z'n 'Mokums Rocken'. In de programmering van het Patronaat is iets dergelijks niet te bespeuren. Sjef Huurdeman vindt de publieke belangstelling voor dit soort presentaties te klein. Volgens Sjef moeten er meer podia in Haarlem komen die de bands de gelegenheid geven te groeien voordat ze zich in het Patronaat kunnen bewijzen. Toch is er hoop. Sinds drie jaar wordt in het Patronaat jaarlijks gestreden om de Bananastrofee. De trofee, beschikbaar gesteld door de gelijknamige studio en oefenruimtes, kun je winnen door na twee voorrondes ook in de finale als beste uit de bus te komen. Aan de wedstrijd kunnen ongeveer vijfentwintig bands meedoen. De acht die de finale halen zijn de moeite waard. De rest komt volgens Bruyn niet verder dan het naspelen van Pearl Jam of Nirvana. Daarnaast bestaat er voor de bands ook de kans om een voorprogramma in het Patronaat te doen. Ook studio W o n d e r l a n d nam onlangs het initiatief iets meer voor jonge Haarlemse bands te doen. Eenentwintig bands kregen de gelegenheid zich te profileren op de cd Alles in Wonderland. Deze werd in november 1994 in het Patronaat gepresenteerd tijdens het Alles In Wonderland-festival, dat op drie avonden werd gehouden. Hier speelde ook Krang, de nieuwe band van Ronald Krom (Ro van Gotchai). Voorde gelegenheid werd Ronald deze avond bijgestaan door Ross Curry en Bob Fosko. Verder spelen enkele voormalig Gotchai-leden in Krang. Haarlem telt een vijftal studio's. De grootste, die nogal eens vergeten wordt is de Zeezicht studio. Dan is er de overbekende Bananasstudio van Daan van Rijsbergen, de Wonderlandstudio, een betaalbare studio waar veel alternatieve muziek wordt opgenomen, de Volière, die even groot is als zijn naam doet vermoeden en de DAC studio van Roger Verhaart waar de muziek voor de Oscarwinnende serie Het Zakmes is opgenomen.

FRET 2 4

Vooral door het succes van Gotchai en Beatcream wordt nog wel eens vergeten dat Haarlem meerdere succesvolle generaties heeft voortgebracht. Zo bloeide de rhythm and blues in de jaren zestig onder meer dankzij de Bintangs uit Beverwijk — in Haarlem kennelijk beschouwd als buitenwijk van de stad. De huidige rockveteranen hebben onlang?een nieuwe plaat gemaakt, volgens Peter Bruyn ~een betere Stonesplaat dan de Stones nu zelf hebben gemaakt.' John the Revelator, die in oktober 1994 in het Patronaat zijn zilveren jubileum vierde, Barrelhouse en Oscar Benton (zie FRET no.7) hadden eveneens hun basis in Haarlem. Het gouden duo Boudewijn de Groot en Lennaert Nijgh komt uit Haarlem. De intellectuele verklassiekte rockband Ekseption ook. Opvallend is dat deze bands, vaak na talloze bandwisselingen, nog steeds bestaan. Contact met de hedendaagse Haarlemse muziekscene is er echter niet of nauwelijks. In de jaren zeventig bracht Haarlem Alexander Curly voort. Aan het eind van dat decennium waren het Fred Kienhuis (nu Jack of Hearts) met zijn World War Rockers en later ook de band Honger die weer leven in de Haarlemse brouwerij brachten. Vervolgens was er begin jaren tachtig een explosie van new wave bands, waarvan Tent, Grin en Cloud Nine de bekendste zijn. Gelijktijdig zat de volgende lichting muzikanten in Haarlem-Noord in de schoolbanken. Daaronder bevonden zich oa. Ronald Krom, Arnold Smits (Honger, Raggende Manne en Blue M a n Can) en Ernst van Baak (Brutal Obscenity). Toen halverwege de jaren tachtig Tent en Cloud Nine uit elkaar vielen onstond met bovengenoemde mensen een scene van muzikanten die in in verscheidene formaties met verschillende bezettingen met elkaar musiceerden. Zo drumde Ronald (Ro) in de hardrockband Jewel en speelde gelijktijdig in een bandje dat later zou uitgroeien t o t Gotchai. En t o t op de dag van vandaag is de situatie nog steeds zo. Muzikanten verlaten bands, en komen (soms na jaren) weer in andere bezettingen bij elkaar.

Hannesstad Een Haarlemmer die los van elke scene en elke generatie staat is duizendpoot Hannes Kuiper. Kuiper, bovenal beeldend kunstenaar, trad in de jaren zestig op met de Mister Mozes Show; een underground act die landelijke bekendheid genoot. Tien jaar later kwam hij met een nieuwe band. Kachel. Kachel heeft het vinyl nooit gehaald, maar wist het wel tot voorprogramma in het hoofdstedelijke concertgebouw te schoppen. In de jaren tachtig speelde Kuiper onder de naam Electric Hannes. Kuiper is als zodanig terug te vinden op de Emma-verzamelelpee (Emma = kraakpand in de Van Diemenstraat, Amsterdam) met De Grote Roje Auto Raga, een nummer dat sterk aan de Raggende Manne doet denken. Verandert de muziek van Hannes ooit? Peter Bruyn: 'Alles verandert in Haarlem, behalve de muziek van Hannes.' Bruyn beaamt dat de muziek sterk doet denken aan die van de Raggende Manne, maar vindt de muziek van Hannes meer hypnotiserend werken. Hij noemt deze muziek Rock-Raga's, omdat Hannes gebruik maakt van hypnotiserende riffs (als in de Indiaase raga's) waarover op een rockmanier gesoleerd wordt. Over deze basis schreeuwt Kuiper zijn Nederlandstalige gedichten. ledere Haarlemse muzikant heeft met Hannes gespeeld. Momenteel speelt Hannes Kuiper regelmatig in het voorprogramma van de Raggende Manne. Volgend jaar wordt Kuiper vijftig. Uit liefde voor het werk van Hannes en diens persoonlijkheid heeft Peter Bruyn het initiatief genomen om het Hannes Kuiper Comité in het leven te roepen. Zo zal er volgend jaar een overzichtstentoonstelling van Hannes' werk in het Frans Halsmuseum gehouden worden. Bij deze gelegenheid zal ook het boek over Hannes en zijn werk officieel worden uitgebracht. Pas dan zal ook de eerste Hannes-cd verschijnen. Haarlem moet Hannesstad worden. Sinds het wegvallen van Dwiezels, de bakermat van Gotcha! en Beatcream, bevindt de Haarlemse muziekscene zich in de cafés Lugosi's (Ridderstraat), voormalig bioscoop Studio (Grote Markt) en Het Melkwoud (Zijlstraat), 's Nachts is men aangewezen op Stalker (Kromme Elleboogsteeg): ooit new wave, momenteel voornamelijk gericht op dansmuziek als soul en jaren zeventig krakers. Af en toe is er in Stalker plaats voor een band.

Haarlemse

nieuwe

Wat zijn momenteel de meest prominente bands van Haarlem? Natuurlijk, iedereen kent Beatcream (zie FRET no.6) en Sjako!. Ook de naam Gotcha! ligt nog vers in het geheugen. Maar is er meer? Een overzicht. The Good Men maakt dansmuziek; -house in de ruimste zin van het woord. Tot dusver maakte dit duo twee vinylsingles (Give It Up en Damn Woman) die het bijzonder goed doen in de clubs. In oktober verscheen de eerste langspeler die ook op cd is uitgebracht. Father In The Bathroom verscheen op het eigen label Fresh Fruit. De produktieve DJ Zki en Dobre opereren niet alleen onder de naam the Good Men. Onder andere namen maken ze clubmuziek in verschillende genres, variërend van disco tot trance. Wie regelmatig in Stalker komt zal DJ Zki (Rene ter Horst) wel kennen, ledere zaterdag kun je hem daar aan de slag zien. Ook op de grote parties kun je hem tegenkomen. René draait overal waar hij gevraagd wordt. The Good Men zelf is geen live-act. Een andere band waarbij het moeilijk is om stil te blijven staan is Horn of Plenty. Deze band met het aanvoerdersduo Merlijn Snitker (altsaxofoon) en Xander Hubrecht (gitaar) maakt naar eigen zeggen Street Jazz: een ongrijpbare crossover van diverse jazzstijlen, hiphop (dankzij de sterk door James Brown beïnvloede rapper/performer Super Mac), funk en rock. De acht bandleden zijn allen voor in de twintig en de meesten studeren aan het conservatorium. De band die nog geen twee jaar bestaat heeft al een indrukwekkende reeks optredens achter de rug. De plaatsen waar wordt gespeeld zijn net zo uiteenlopend als de muziek. Zo waren zij afgelopen jaar te zien op Noorderslag, het North Sea Jazz Festival, Beach Pop en Haarlem Jazzstad. De band is ook regelmatig in cafés en het clubcircuit te zien. Hoewel een groot deel van de band in Haarlem is geboren is de binding met de stad nauwelijks aanwezig. Merlijn: "Haarlem is een groot dorp. Er is wel een bandjescultuur, maar daar valt Horn of Plenty een beetje buiten, simpelweg omdat we vaak in Amsterdam zijn te vinden.'

B l i k j e blauwve m a n n e n Op de vraag 'Can blue men sing the whites?' van de Bonzo Dog Band antwoordde singer/songwriter Maarten Velthuis enkele jaren geleden volmondig The Blue Man Can. Velthuis is afkomstig uit de band Grin en had daarmee halverwege de jaren tachtig een hit met You Need A Gun To Blow My Mind. De cd Blue Man Can uit 1993 was het resultaat van enkele opnamesessies in de Bananasstudio met de halve Haarlemse muzikantenkliek. Inmiddels is Maarten afgestapt van dit concept en heeft een vaste band om zich heen gevormd die ook luistert naar de naam The Blue Man Can. Met deze band

wordt aan het materiaal voor de nieuwe plaat gewerkt. Het blikje blauwe mannen, zoals Maarten zelf de bandnaam uitlegt, doet het goed in het clubcircuit. Live komen de ingetogen en breekbare liedjes van Maarten tot hun volste recht maar ook in de ruigere nummers blijkt de band te kunnen vlammen. Op de vraag of Haarlem zelf bijdraagt aan de succesvolle huidige generatie muzikanten antwoordt Maarten: 'Haarlem doet weinig tot niets. Die hele opleving van de huidige muziekscene is te danken I m i '. ' -—2Ê-., aan Daan van Rijsbergen met z'n Bananasstudio. Daan geeft bands die niet direkt over financiële middelen beschikken toch de kans iets op te nemen. Hij deed dit voor o.a. Gotcha!, Beatcream, The Pilgrims en The Blue M a n Can.' The Blue M a n Can d e e l t de oefenruimte met Beatcream en de Nederlandstalige rockers Van Dik H o u t . 'Schrijf maar o p ' , zegt Maarten, 'dat die bands er niet zo'n zooitje van moeten maken. Altijd die vuile was van Beatcream en de rondslingerende flightcases van Van Dik Hout.'

HAARLEM

l\lo f u n Honger, een rockband in de traditie van The Stooges, is een vreemde eend in de bijt. Honger bestaat al zo'n vijftien jaar soms wel en soms niet. Momenteel bestaat Honger niet, en dat terwijl het juist begin dit jaar zijn eerste cd uitbracht. Dat werd op inventieve wijze gedaan. De opnames konden low-budget worden gemaakt in de Wonderland studio. De presentatie werd in een uitverkocht (Honger heeft een gigantische aanhang) Patronaat gehouden. Om te voorkomen dat elk bandlid tot in het bejaardenhuis met een doos cd's onder z'n bed zou slapen, werd de entreeprijs iets hoger gesteld zodat de cd (Honger) gratis kon worden uitgedeeld. Er volgde ook een Villa 65 optreden bij de VPRO, maar andere optredens bleven achterwege. Zanger Peter Stufkens vindt dat de boekers in gebreke blijven: 'We kregen zeer goede recensies o.a. in Oor en Music Maker, maar al die zalen boeken liever slechte buitenlandse bands.' Voor Honger geen probleem want het gaat om de lol van het spelen, ook al is dat in de oefenruimte. En juist om die reden ligt Honger nu (tijdelijk) op z'n gat: 'Als het spelen in een band een wig kan drijven tussen vriendschappen, en de lol er dus van af gaat, kun je beter even stoppen.' Peter is vrij sceptisch over het succes van stadgenoten Beatcream en Gotchai. 'Noem je dat succes? Die gasten zitten veelal nog in de bijstand. Als bovendien een band succesvol wordt, zijn de leden meestal niet professioneel genoeg om met elkaar als band te overleven. Ik speel liever voor de fun, en verdien daarnaast m'n brood als beeldend kunstenaar. Daar heb ik nu weer even alle tijd voor.' advertentie

AHm llAMI BAND

AKKIHAAKBANDEAI lELHOUSEBEVERLYH ILLS808303BiNTAN CSBRIGHTBLUEGORI

Aripotaitia [SdnaaK Amsterdam, tel. 020 627 6443) en nieuw meesterwerkje is de plaat van tromboniste/vocaliste Akki Haak. De sfeer op dit freejazzalbum is warm en ongedwongen, en de stukken zijn melodisch en origineel. De door de wol geverfde musici weten Haak's muziek op overtuigende en harmonische wijze vorm te geven, met een prominente rol voor freejazz-pionier Burton Greene op piano. Akki schittert als vocaliste onder meer in Bianca Castafiore, een ode aan de gelijknamige opera-vedette uit de Kuifje strips. De combinatie van Haak's inspirerende muziek, swingende musici en de sfeervolle opname uit de studio van Ruurd Abma maken dit album tot een hoogstandje.

IRJS)

DClAWBOYSCLAWPi Wm\¥mmllw%lw¥mf\ ^ m^Wf W&WmM^ m «S s ^ W ^ ^ïis ^ ^ •

• • v

Tiet ^ % ^

^/VajV

Fortune

Changes

(Munich Records, MRCD 171) n de vorige FRET heb je kunnen lezen over de woelige jaren van blueskanon Barrelhouse; bij elkaar, uit elkaar, weer bij elkaar... Zangeres Tineke Schoenmaker en pianist Han van Dam reanimeerden de band in '93, en met de patiënt gaat het uitstekend, dank u! Barrelhouse is nu ook op plaat terug. En hoe! De plaat is echt af. Alsof de musici nooit uit elkaar zijn geweest. Evenwicht, muzikale perfectie en gevoel kenmerken Fortune Changes. De fans, jong en oud, kunnen hun hart ophalen aan de eerlijke, doorleefde, recht-doorzee blues van deze fopband. {RJS)

ance-platenzaak Hotmix in Den Haag stuurde ons weer een nieuw pakket underground-vinyl uit de Bunker-stal. Zowel pure acid liefhebbers als de fans van het hardere werk komen hiermee volledig aan hun trekken. Zo pompt DJ Interr-Ference als Beverly Hills 808303 (de naam van het jaar) louter old school acidhouse je hoofd in. Hij heeft sowieso een productief maandje achter de rug, want hij bracht onder eigen naam de prachtige picture disc Bunker 26 uit, een acid EP met vier lange nummers. Het duet met de Sulphur Surfer op Acid Planet 8 tenslotte is de opvolger van de maxi Car Tracks en gaat ongeveer even ver. Absoluut weird en super minimaal. Achter het pseudoniem Sulphur Surfer gaat een van de jongens van Unit Moebius schuil, en ook van hen verschenen twee EP's. Acid Planet 5 telt twee nummers super heftige en vervormde acid, en op Acid Planet 6 wordt weer wat gas teruggenomen en vinden we zowaar songs terug, en goeie ook. Wees er snel bij als je deze platen wilt hebben, want ze zijn zeer gewild en de oplage is slechts 500 stuksl

m BINTANGS Ruby Red Hot

MINDSCAPEfHEOB NOXiOUSTHEOUTSI DERSQUADiiPARïS TEFANROBBERS! HESCENESENSURREA LSHOCKWAYEKIMSN ELTEN&HIPSHAKESO NiCSURFEiSSULPUR SURFERVS.INTERR FERENCEHENKTEMM INCUNITMOEBIUSH

FRET

Don't Touch Me Marista Record Company, tel. 05108 32109) e door een New Yorkse kunstenares fraai vormgegeven inlay ziet er een stuk beter uit dan de gemiddelde 'inlay-met-foto-van-de-band', maar wekt onbewust hoge verwachtingen. 'Zouden ze... kunnen ze...?'. Het antwoord is JA. Ze zouden en ze kunnen. Deze plaat is werkelijk een klein feestje. Don't touch Me is een gevarieerd album. Alles van Texas blues, ballads, boogie tot rock 'n roll passeert de revu. De muzikanten verstaan de kunst van het weglaten; géén vloedgolf van rauw bluesgeweld, maar een subtiel evenwicht tussen ritmesectie, gitaar en Hammondorgel, met als finishing touch het zware stemgeluid en de harmonica van Henk Osinga. Prima plaat! (RJS)

BAI|l|ELll01lSE

CHGODDESSGOLDEN EARRINGHAMMANJ ÜRYTHEHEATIDESOF HULS SOS303 MAfINTERRFERENCE BE^ERLr CAcid Planet 4i iNTEHn-IEIfENCE INTEiMEQOITRAVEL SÜLPimCBunUer26) SÜItFEIt VS. iNTEItn FERENCE CAeid Planet 83 1HEJUKEJ0INTS OUI UNIT MOEBIÜS CAcia Planet si ILOUISXI ÜNIT MOEBIÜS CAcia Planet b) D VJ

.«.\Ï5<> >s.-<^<v c<!P Uu ^ J %

CIIICHENS GO MAD

(Bananos/Via 9970572) ie denkt dat deze oude knarren uitgespeeld zijn, heeft het mooi mis. De titel Ruby Red Hot suggereert het al: de Bintangs zijn Red Hot. Vuige rhythm £t blues en rock 'n roll, veelal tweestemmig zang van Frank Kraaijeveld en Gus Pleines, voorzien van messcherpe mondharmonica-solo's. Ook de dwarsfluit is terug bij de Bintangs, hetgeen de band haar oude geluid weer een beetje teruggeeft. Het spelplezier barst uit de 'groeven'. Naast eigen nummers staan er uitvoeringen op van Don Covay's Sweet Thang en het van Tamia Motown bekende I Wish It Would Rain. Van de Bintangs moet je geen muzikale vernieuwing verwachten, maar wel goede en goudeerlijke muziek van een band die na twintig jaar nog niets aan zeggingskracht heeft ingeboet. (HvdE)

BIIIGIlT BLUE GOmLLA Sunflower

Shy

(Virgin/Universe 948709, tel 030-960644] obyn Rosencrantz en Michael Glover vormen samen Bright Blue Gorilla. Twee in Nederland wonende Amerikaanse bloemenkinderen die hun hele leven al unplugged spelen. Hun tweede cd staat vol bescheiden liedjes met sobere instrumentatie als akoestische gitaar, harmonica en dingetjes die geluid maken als je erop slaat. Robyn heeft een stem die het midden houdt tussen Joni Mitchell en Marianne Faithful en schrijft samen met Michael nummers die voornamelijk handelen over leven, liefde en leed. Ze verstaan het singer-songwriter vak, maar kunnen door hun soms oppervlakkige teksten niet altijd boeien. (PC)

CLAW BOYS CLAW Nipple (EMI) oor zo maar een potje raggen hoefje al lang niet meer bij Claw Boys Claw te zijn. Dat bleek al bij de vorige cd Sugar waarop de groep liet zien ook nummers met een kop en staart te kunnen schrijven. Op Nipple zijn die kop en staart er weer afgehakt. Het grootste deel van de nummers sjokt, ronkt of dendert langs in een hypnotiserende, monotone tred. Peter te Bos, beter en gedoseerder zingend dan ooit, laat zich gewillig meeslepen op het dan weer lome, dan weer opzwepende ritme. Verder geven een lading noise, dubs en andere geluidstechnische geintjes de muziek een diepere laag die zorgt voor het mysterieuze karakter van de plaat. Claw Boys Claw blijft verrassen en vernieuwen.

(PO)

DIVERSE ARTIESTEN Blochbuster - The Sequel To: "Excites" (Nico's Records NRCD 4002-2) owdy. Onthoud die naam. Rowdy is één van de vijf hiphop groepen op deze dappere poging de Nederlandse hiphop op de plaat vast te leggen. Hulde! De kans dat Nico's Records haar succes met De Dikke Lul band met Blockbuster zal continueren lijkt echter klein. Daarvoor is er een te grote kloof tussen de platvloersheid van bovengenoemde hit en de magistrale kwaliteiten van Rowdy. Want over hun/hem hadden we het. Hun Ghetto child is op het laatst als bonusnummer aan Blockbuster toegevoegd. Zowel muzikaal als rap-technisch torent het hoog boven de toch ook niet misselijke bijdragen van Two out of Millions en Sources of Specialment. (JdW)

DIVERSE ARTIESTEN Dichterbij (Phonogram 526183.2) eze compilatie is een uitvloeisel van de radio-programma's, die de RVU in november startte om Nederlandse dichters onder de aandacht van een groter publiek te brengen. In navolging van Denkend Aan De Dapperstraat en Fryske Literatuer CD hebben daartoe mensen als Henk Hofstede, Fay Lovsky, Tom America en Henny Vrienten werk van onder meer Gerrit Achterberg, Guido Gezelle en Jan Hanio op muziek gezet. Hoewel ieder gedicht met veel liefde en respect is behandeld, kan het resultaat nauwelijks verrassend worden genoemd. Dat is voornamelijk te wijten aan het rustieke, bijna slaperige luisterpop-geluid dat deze cd domineert. Hoog tijd dat de Kecks, The Scene, Osdorp Posse of De Raggende Manne zich mogen uitleven op mensen als Decider, Arends, Kopland en Elsschot. (JVR)

DIVERSE ARTIESTEN Maasland Roehs (1 PR0Z3/001, tel 04120-40743) aasland Rocks is tot standgekomen dankzij een initiatief van stichting Popkollektief Regio Oss en Open Jongercentrum Zaal 3. Louter 'Maaslandse' bands kwamen in aanmerking om in de studio te bewijzen wat ze waard zijn. Dat het lang niet slecht gaat met de pop in het Maasland wordt al rap duidelijk als achtereenvolgens Pazuzu (zinderende metal). La Folie (pop) en The Black Snowmen (nedergrunge?) de speakers uit komen denderen. De funkateers van Seven Eleven zijn mijn persoonlijke favorieten met een soepele blazersectie in het aanstekelijk groovende Unfunky Bitch. Maasland Rocks is over de hele linie niet geweldig geproduceerd en gearrangeerd, maar dat kan rechtgetrokken worden bij volume 2. (JvE)

DIVERSE ARTIESTEN No Sleep'Til Burg: Vol. 1,2 & 3 (eigen beheer) et is altijd moeilijk om een band te beoordelen op twee of drie nummers. Vraag maar aan een programmeur van een willekeurig poppodium. Toch is er wel iets te zeggen over de bands die verzameld zijn op deze drie mini-cd's. Om te beginnen blijkt dat er in Tilburg over de breedte zeer verdienstelijk wordt gemusiceerd. Het eerste schijfje is het minst omdat Shabbick's crossover te voorspelbaar is, Dawn Faces wel twee goede zangeressen heeft maar een verdien-

stelijk componist mist en Ranzig Nederiandstalige pop maakt die ons hart niet laat bloeden. De tweede minicd lijkt er al meer op. Juice laat zelfs de meest nuchtere luisteraar wegdrijven in een zee van psychedelica en ook Majestic Scene kent de weg op deze wateren. De verouderde Cheap Trick-rock van Mercy Seat valt op deze plaat dan ook uit de toon. Op het heftige derde deel maakt vooral de bijdrage van Empire indruk. Deze groep weet hardcore, metal en zelfs symfo naadloos tot een geheel te smeden. Dit in tegenstelling tot Prohibited Wish dat nog niet zo goed lijkt te weten wat het wil. Crustacean's keuze staat vast: pure deathmetal en dat moet zo blijven. (PO)

geboden muziek vertelt hetzelfde verhaal. Potige gitaarrock in een tegen hardrock aanleunende stijl, ooit door ene Jimi Hendrix uitgevonden en enige jaren geleden geperfectioneerd door een al lang en breed aan de herinnering ontschoten band als Burning Tree. De vijf songs zijn goed, het geluid stevig, er wordt strak gespeeld en de extraverte strot van zanger Sienus Mennega klinkt als een klok. Toch kan ik me niet aan de indruk onttrekken dat The Heat dit mini-debuut in de toekomst nog ruimschoots zal overtreffen, maar dan zonder deze geforceerde macho-uitstraling. (JV)

FINCH

Loobin' For Trouble Galleons Of Passion

(Pseudonym Records CDP 1019 DD) oor symfofreaks is Finch één van de grootste bands uit de Nederiandse popgeschiedenis. Finch bestond ten tijde van Galleons Of Passion (1977) uit Hans Bosboom op drums. Joop van Nimwegen (gitaar), Peter Vink (bas) en Ad Wammes (keyboards en fluit). De muziek bestaat uit lange instrumentale thema's voorzien van het fantastische, melodieuze gitaarwerk van Joop van Nimwegen. Finch beschikt over een warm geluid dat je bij de steriele symfoscene van tegenwoordig met node mist. Voor mensen die wat meer op fusion zijn gericht, is Galleons Of Passion ook een interessante plaat. Voor symfohaters zijn dit parelen voor de zwijnen, maar gezien de niet aflatende populariteit van groepen als Fish en Marillion, zal ook deze plaat zeker zijn weg vinden naar het symfopubliek. (HvdE)

GODDESS Spirits (Sony Music) avo house in wel acht remixen. En elke versie is opgebouwd volgens de beproefde formule. Neem een stevige jachtige eurobeat, gooi daar wat Jam Et Spoon synthesizers overheen (altijd handig, daar ze al vaker scoorden), voeg daar een dame aan toe die er zo nu en dan iets spannends uitgooit en noem haar zangeres. Spirits In The Night is bijvoorbeeld meer dan voldoende. Maak het geheel tot slot af met het 2 Unlimited hiphouserapje (erg belangrijk). Ik heb de clip nog niet gezien, maar wed dat Goddess bestaat uit een sexy meid en een stoere boy. (PC)

GOLDEN EARRING Face It (Sony Music) ace It is de opvolger Naked Truth, Earring's unplugged album dat meer dan 200.000 keer over de toonbank ging. Zoals de hit Hold Me Now al deed vermoeden, ligt de sound op Face It, het vijfentwintigste officiële album van de Hagenezen, in het verlengde van die van Naked Truth, en daar is niks mis mee. De sfeer is ontspannen, zonder dat het ook maar een moment gezapig dreigt te worden. Het songmateriaal is divers en bevestigt eens te meer dat Gebrge Kooymans zich moeiteloos weet te handhaven als één van Neeriands beste songschrijvers van de afgelopen decennia. Face It is oerdegelijk en rock Ü rol! ten voeten uit. (JvE)

HANGMAN JURY On Parole (Hitsound Records, tel 010-4662889) angman Jury is een rockband die grossiert in melodieuze Amerikaanse countryrock met invloeden van Lynnyrd Skynnyrd, John Mellencamp en Bruce Springsteen. De koortjes worden met verve verzorgd door Jacqueline Visser en Yvonne Richardson. Als special guest assisteert Joop Smiezel (Doppelgangers) op mondharmonica in Ballad Of Emmet Jackson en Moonshine Creek.Het repertoire varieert van vlotte country rockers als Am I Loosing You en Life Goes On, het broeierige Ballad Of Emmet Jackson, het hardrockachtige Cruisin' en de akoestische afsluiter Moonshine Creek. Zo te horen staat Hangman Jury ook unplugged haar mannetje. Van de bij vlagen wel erg obligate teksten zou meer werk gemaakt kunnen worden; je vraagt je af waar je die al eerder hebt gehoord. Gezien de muzikale kwaliteiten van Hangman Jury moet dat mogelijk zijn.

(HvdE)

THE HEAT In The Nich Oi Time (Futuremusic 188.9408.21) ier Groningse ruige heren in leren jassen kijken me vanaf de cd-inlay op bijbehorende manier aan. De

IDES OF MAY (TRAMP Records, TRCD 992 T) e Ides of May zijn geen nieuwkomers in onze vaderiandse blueswereld. Lookin' For Trouble is het gestroomlijnde vervolg op het debuutalbum Feed Back van twee-en-een-half jaar geleden. Niet voor niets gestroomlijnd: de klank van de Ides Of May is lekker ruw, maar in goede balans. De opname in de studio komt heel dicht bij de live-sfeer. Doe je ogen dicht en je hoort bijna het - inmiddels op de tafels gesprongen publiek na afloop van elke song uit z'n dak gaan. Laatje niet misleiden door het openingsnummer Louise. Dat is zo'n song waarbij de geluidstechnicus tijdens het concert de knoppen bijstelt. Maar de rest van het album is OK.

(RJS)

INTERMEZZO

gevoelig, en soms zelfs zweverig te noemen. Hij heeft zich laten inspireren door de akoestische stroming uit de jaren '60. Akoestiek is sowieso.een belangrijk en sfeerbepalend onderdeel van Pay Y'r Blues Away. Een groot aantal stukken werd opgenomen in verschillende kerkgebouwen, waardoor de akoestiek even gevoelig is als de stukken zelf. Bovendien schommelde de temperatuur tijdens de opnames ergens tussen de 8 en 15 graden Celsius, dus ook in dat opzicht is het album een prestatie. (RJS)

MINDSCAPE Computer Flesh EP (Prime,027) e nieuwe house EP van Mindscape is een zeer avontuurlijk geheel geworden. De vier nummers zijn zeker niet gemakkelijk te beluisteren. Ze zijn behooriijk volgemetseld zodat ze - op het titelnummer na - ook al niet erg dansvloer-vriendelijk zijn. Spannend zijn ze echter wel, en dat is natuuriijk het belangrijkste. Infra is bijvoorbeeld puur industrieel, waaraan als een laatste gedachte nog een dement houseritme lijkt te zijn toegevoegd en op Fuckin' Hardcore draait alles helemaal door Platen met een eigen sound zijn in de housewereld een zeldzaamheid en daarom is het des te beter dat Mindscape lekker eigenwijs blijft klinken. Na Con Man (zie elders in deze rubriek) is dit de tweede coole release van Prime deze maand. (RL)

THE OBNOXIOUS

still Crazy (Mercury) it is.kleinkunst met een grote 'K', popmuziek voor mensen die er niet van houden. Intermezzo paart mooizingerij aan een Robert Long-achtige gevoeligheid en verpakt dit in galmende pathetiek, warm en vochtig als een hondetong. Vijf conservatorium cherubijnen zweven a-capella al aaah-end en oeh-end stereofonisch boven je instaliatie. En het gaat almaar over de liefde. Liefde voor je paatje, voor je moesje, voor dat leuke meisje naast je in de trein en zelfs voor die duif die van de Dom afflikkert. Ik krijg hier koude rillingen van. Zoveel tederheid en muzikaal mededogen kan ik niet verdragen.

(PC)

(NV6 - CD 02093) eze tweede CD van I Travel lijkt met de Eagles revival in volle gang op het juiste moment te komen. Vanaf de opener Golden Days waant de luisteraar zich in het broeierige Californië en passeren 13 sfeervolle en afwisselende songs, die gebracht worden met een adembenemende overtuigingskracht. Met name de prachtige liedjes, de gedreven samenzang, de afgewogen arrangementen en de 'wij hebben niets te veriiezen' houding maken deze CD een complete plaat. Het totaalgeluid had wat vetter gemogen, maar een kniesoor die daar op let. Op de valreep van '94 is dit een van de betere Nederpopplaten van dit jaar. (JvE)

THE JÜifE JOINTS Tin House (BlackCatCD 1051,tel.011499673) ij de heren van The Juke Joints is 'stevig' het steekwoord. Een rauwe distortiongitaar verricht de aftrap voor het eerste nummer, getiteld Betty Lee. Evenals de meeste andere stukken op het album werd Betty Lee geschreven door leadzanger/drummer/gitarist Peter Kempke. De toon van de plaat is meteen duidelijk: opzwepende, schurende no-nonsense blues naar Mississippi-model. Volgens het Delta Blues Museum waren Juke Joints de schuurtjes waar reizende bluesmannen hun muziek aan het publiek presenteerden. Het Tin House waarnaar dit album is genoemd, was daar één van. Als de Juke Joints hun opzwepende blues daadwerkelijk in een Tin House zouden spelen, mogen ze wel oppassen voor een Hot Tin Roof... (RJS)

LOUISIANA RADIO Wulf (Music a Words 2014) ouisiana Radio houdt er de vaart goed in. Dat kost nauwelijks moeite, want alle nummers van deze cd werden, net als het uitstekende 'Mama Roux', november 1993 live in Utrecht opgenomen. 'Wulf kent veel minder sfeer en eenheid dan haar voorganger, en dat is jammer. Maar aan de andere kant laat de plaat wel een groep horen die méér wil dan simpelweg traditionele muziek uit het zuiden van de Verenigde Staten naspelen. Wat te denken van een rap in combinatie met een accordeon? Het definitieve Louisiana Radio-geluid is slechts een kwestie van geduld. (JvR)

LOUIS XlV Pay Y'r Blues Away (Lunatic Productions, RP-01, tel. 015 134 005) eer eens wat anders binnen het scala van nieuwe, Nederiandse blues-aanwinsten is de plaat van de Delftse gitarist Louis XIV. Zijn muziek is instrumentaal,

(RL)

THE SCENE The Scene (Mercury 5262242) at doe je als creatief betere tijden op zich laten wachten en/of als je een bepaalde fase in je carrière waardig wil afsluiten? Dan maak je een live cd. Doorgaans zijn dat de enige redenen. Maar Thé Lau zelf zegt dat zijn band live geïnspireerder en hechter speelt dan in de studio. En hij heeft gelijk. Dat heeft veel te maken met het publiek dat vol overgave de achtergrondkoortjes verzorgt. Natuurlijk gaan we weer met

No end to it! (Schop records sr-666-01) anstekelijke bulldozer-core van een enthousiast kwartet dat niet helemaal stijlvast is. De studionummers op deze cd klinken als doorsnee MTV-metal, terwijl het live-gedeelte meer naar een band als GBH neigt. De teksten zijn stuk voor stuk sarcastisch in het kwadraat en beslist het lezen waard, vooral die over het antwoordapparaat van Jezus. Dat de mix niet overal even stabiel is doet nauwelijks afbreuk aan het eindresultaat, want het enthousiasme van The Obnoxious en vooral ook de oprechte woedeaanvallen van de zangers laten zich niet kisten door een mengtafel. (RW)

slalommende mondharmonica zijn de slagroom op een schaamteloos uit'de tenen komende en authentiek weghappende bluesplaat. Niks nieuws onder de zon, maar wel erg lekker, (JV)

SONIC SURFERS MaUing Waves (5th world) a een reeks hitsingles verschijnt dan nu het eerste echte album van de Sonic Surfers die het erg goed doen in het door 2 Unlimited gedomineerde Eurodance genre. Het beproefde rapper-met-zangeres concept resulteert in zeventien potentiële hits, waarvan sommigen de charts al hebben bestormd. Gelukkig is aan de sound veel aandacht besteed en de songs zijn niet zo plat en flauw als veel Duitse releases in deze markt. Natuuriijk lopen alle techno-puristen met een hele grote boog om deze cd heen, maar je maakt mij niet wijs dat zelfs de grootste freak het diep in z'n hart niet leuk vindt dat al die Nederiandse dance toch maar even de wereld verovert. Making Waves is gewoon een ijzersterke pop-cd, waarmee de Sonic Surfers hoge ogen kunnen gaan gooien. (RL)

HENii TEMMING Maar Voor De Rest Gaat Alles Goed (Phonogram 522 934-2) enk Temming vormde samen met Henk Westbroek de stuwende kracht achter de successen van het Goede Doel. Maar Voor De Rest Gaat Alles Goed is Temming's eerste solo-CD met dertien goed doordachte en verzorgde popliedjes waarvan de sfeer balanceert op het randje tussen pop en entertainment. In vergelijking met het Goede Doel ontbreken de drammerige sequencers en blijft gelukkig ook de holle pathos achterwege. Wat meer scherpte in de produktie en arrangementen van een aantal voornamelijk door wollige synthesizers gedomineerde nummers had de plaat wat interessanter kunnen maken voor de popliefhebbers. Aanstekelijke liedjes als 'K Had Altijd Al Van Je Willen Houden en 'K Ben Niet Gekomen Om Te Feesten zitten echter bijzonder knap in elkaar en verdienen op z'n minst veel radio airplay.

(JvE)

THE OUTSIDERS

1 TRAVEL I Travel

mooie, progressievere Masquerade mag er evenwel prima zijn.Nog spannender is de lekker stevige EP die Robbers maakte voor het Prime-label onder het pseudoniem Con Man. Het gaat hier om één nummer, Bodyshifter, maar de vier mixen.zijn zo verschillend dat het eigenlijk vier songs zijn. Met name de Inner mix en de furieuze acid-achtige Outer mix weten feilloos dat plekje in de hersenen te vinden dat de party-mode inschakelt. De nieuwe compilatie van Robbers' eigen Eevo Lute-label begint met een afschuwelijk pretentieus stuk poëzie, maar herstelt zich snel met het mooie, aan bombast grenzende Dirt van The Keyprocessor. Daarna volgen nog elf verkenningen van de grenzen van progressieve techno en ambient. De cd is meer gericht op de huiskamer dan op de dansvloer en kan zich zeker meten met toppers op dit gebied als de Artificial Intelligence-serie van het Engelse Warp of de eveneens Britse Trance Europe Express-compilaties. Een mooie cd om de lange winteravonden mee door te komen.

Outsiders (Pseudonym Records CDP 1021) en goed initiatief van Pseudonym Records om de oude archieven uit te pluizen en platen uit de Nederlandse pophistorie op cd uit te brengen. The Outsiders waren samen met Q65 de ruigste band van Nederland in de jaren zestig. Muzikaal zijn The Outsiders te vergelijken met Them. Het eerste deel van de cd opent met een live-concert uit 1966. Anders dan op de plaat is het dolenthousiaste publiek hierbij niet weggedraaid, waardoor de sfeer van het optreden volledig bewaard is gebleven, inclusief de droge aankondigingen van zanger en mondharmonicaspeler Wally Tax. De Amsterdamse schoffies laten met hun korte garagerock nummertjes horen waarom ze ook nu nog populaic zijn in bijvoorbeeld Amerika. Op de zes bonustracks die in de studio zijn opgenomen klinkt de band als een voorloper van Lou Reed. Voor wie de Nederiandse popgeschiedenis op cd wil hebben is dit een aanrader, maar ook jonge garagerockers kunnen rijkelijk putten uit dit fantastische archief. (HvdE)

QUADRIPART Joy CDS (EDMRTI5520122) a Doop en Atlantic Ocean lijkt het buitenland ook zeer geïnteresseerd te worden in de meer underground gerichte Nederiandse producties' struikelt het persbericht bij deze nieuwe house cd-single van Peter Vriends. Slaap maar lekker verder, want deze EP is net zo underground als een vliegende Boeing 747. We praten hier over het Mellow/Trance-genre, en daarin is Joy zeker geen slechte release. Het nummer is eigenlijk gewoon heel mooi, hoewel net iets te langzaam om in de snelle trance-stroom mee te gaan. De Lemon 8remix voegt niets aan het nummer toe, maar de avontuuriijke Secret Cinema-mix des te meer. De acht (!) mixen zijn tenslotte een niet geringe vorm van overkill. Wel maakt Joy benieuwd naar de cd Emotional Travellog van Quadripart. (RL)

muzikale overtuiging over paden meer platgetreden dan de A20 en heeft Thé Lau als geen ander het talent om met een minimum aan tekst een maximum aan diepzinnigheid te suggereren. Maar als je als band bijna gospelachtige toppen weet te bereiken met Open (met God persoonlijk op vlammend Hammondorgel) of stampers als Blauw uit je mouw kan schudden, dan is zo'n cd meer dan gerechtvaardigd. (PO

SENSURREAL Never To Tell A Soul (Beam Me Up BMU 005) et duo achter Sensurreal maakt ook onder een aantal andere namen houseplaten, zoals Marvo Genetic. De Sensurreal 12" die enkele maanden geleden in Fret werd besproken was erg goed, maar om heel eerlijk te zijn valt deze dubbel lp een beetje tegen. Misschien komt het omdat de plaat - in tegenstelling tot de CD-versie - DJ- en dus dansvloer- georiënteerd is, maar qua variatie valt er te weinig te beleven. De sounds zijn mooi, maar de ritmes zijn erg standaard en ook melodisch is het allemaal wat matig. Bovendien zijn veel nummers gewoon te lang om de aandacht vast te houden. Het titelnummer is de moeite waard, met subtiele verschuivingen en een mooi uittro en ook Myrrh kan best door de beugel. Maar Sensurreal moet meer kunnen.

HANS V A N D E N B Ü R G Commercial Breah (Van Records 239342) ltijd weer verrassend waar Hans Vandenburg mee op de proppen komt. Met Gruppo Sportivo leverde hij dit jaar een heel redelijke theater-cd af, nu is er dan z'n tweede solo-uitstap. De negentien nummers op deze plaat bieden de luisteraar een amusante kennismaking met dertig jaar popgeschiedenis, zoals die is opgetekend door de Nederiandse Andy Partridge. Liedjes, prachtige refreinen, parodieën, pastiches, odes. Hans doet het allemaal met een glimlach en scoort ondertussen punten in de catagorieën 'beste tekstschrijver' en 'beste gitarist'. Nu met radio-spot en Alex Chilton-coverI (JVR)

(RL)

SHOCifWAVE Lost In I.if e (eigen beheer - geen adres of telefoon) esponsord door de plaatselijke glazenwasserij laat Shockwave er geen gras over groeien. Het vuil trilt vanzelf van de ruiten af bij deze beukende thrashmetal met hier en daar echt symfonisch gitaarwerk. Het mooiste nummer vind ik Someone, met een prachtige Nick Cave-imitatie van meesterstrottenist Dre Dijkhuizen. De humor van het instrumentale disco-niemendalletje Reprise ontgaat mij echter. (RW)

STEFAN ROBBERS Masit EP

IflM SNELTEN 6 HlPSIlARE

(100% Pure PURE 6)

Hallucinations And The Dance Of The Fra Fra Tribesman

CON MAN

Harddish EP [Prime 030)

DIVERSE ARTIESTEN Agenda 22 ; Another Lute Compilation

Eevo

(EEVO CD2) r verscheen vorige maand veel van de hand van house-oudgediende Stefan Robbers. Dit leverde hem ondermeer interviews op in toonaangevende Britse bladen New Musical Express en Melody Maker. Onder eigen naam maakte hij de Mask EP, waarop twee wat standaard clubtechno-mixen staan van Validate. Het

(Munich MRCD 172) in in een dampende pot blues? Kim Snelten is uw man voor een stel (rhythm Et) bluesklassiekers met een hoog tranentrekkend gehalte. Niet te beroerd om eens flink uit te pakken met een aantal Namen uit de Nederpop, zoals Sjakol-voorman Wouter Planteydt en' Jack Of Heart Fred Kienhuis, weet Snelten verrassend goed de essentie van deze warmbloedige evergreens weer te geven. Een gezellig ronkend Hammondorgeltje, swingende blazers (de Houdini Horns) en een onstuimig

FRET 2 7

december ZATERDAG 3 DECEMBER Alkmaar: Van Dik Hout + Noorderzon - Atlantis Alphen a/d Rijn. Driekwart Utrecht - Dick'sies Amersfoort: Tribal Countdown - Kelder Amsterdam: Djubo + Sanford & Son Akhnaton/Lontjeng Seri V m.m.v. Saskia Laroo, Cheryl Lee, Rocky Tuhuteru, Ké-shaw, Total Touch e.a. Paradiso/Test Departement - Melkweg/Bitchcock + Lash - In It/Carthago + Rhadamantus - Rockpalace Apeldoorn Moonflower - Gigant Arnhem: Neolithicum + Love Bite - Goudvishal Bladel: Hans Dulfer - Nieuw Pazzop Breda: Jan Rijbroek band - MC Underground Brunssum: Red Button - 't Höfke Cuijk: Pater Moeskroen - Schouwburg Den Bosch: the Hipbone Connection - Willem II Den Haag Behind the sofa - Iets Vrijers/Cows + Hammerhead - Paard Deventer Pat Mears - Burgerweeshuis Dordrecht: Guy Kennis + Noordkaap + the Scabs + the Sands - Bibelot Drachten, tilt -Champino Edam: Tröckener Kecks - Nohol Geleen: Big Trouble - Down Town

december Rotterdam: Bootsy Collins feat. Bernie Worrell Nighttown Utrecht: the Cult + Mother Tongue - Central Studios/Bright Blue Gorilla - Zeezicht Zaandam: Golden Earring - Speeldoos woensdag 7 december Amersfoort: Louisiana Radio - Lobbus Amsterdam, session night - Rockpalace Arnhem: Moose Heart Faith Stellar Groove Band + Eronica - Goudvishal Drachten: Golden Earring - Lawei Enschede: Fasten Your Seatbelts - La Conga/Neil & Bob + Fonz the Fruitcake - Atak Leiden: Revolutionary Dub Warriors - LVC Leeuwarden: Big Tree - theater Romein Nijmegen: Septeto Turquino - Doornroosje/Maarten van der Grinten + Ben Herman Kwartet - 042 Oldenzaal: Fratsen - Feesttent Rotterdam: Slayer + Machinehead - Ahoy' Utrecht: the Cult + Mother Tongue - Central Studios/sessie - SJU-huis/Noa - Vredenburg (kl.zl.)

DONDERDAG 8 DECEMBER Alkmaar: Tale Younger - Atlantis

december ZATERDAG 10 DECEMBER Alkmaar: Powerplay - Atlantis Alphen a/d Rijn: Jan Akkerman band - Kasteel Apeldoorn: Suppper's Raggga Experience - Gigant Amersfoort: the Serenes - Kelder Amsterdam the Big Geraniums - AMP/Orbital Paradiso/Bettie Serveert + Julia P. Hersheimer Arena/Solo + Lev - Vrankrijk/Eddy Clearwater Blues Band + Sandra Hall + Eddie Burks - Meervaart/Wild Pumpkins At Midnight - In It/Laberinto - Kabul/Un De + Jong Afitiso - Bombini/Egghead + Knuggle Sandwich - Rockpalace Arnhem, the Ex - Willemeen Bergen op Zoom: 35007 + Plunk - Botte Hommel Brummen, cd-presentatie m.m.v. Manner Ohne Nerve, Hendrik Halsted, Last James en Blackbury - Bliksem Brunssum: Penthouse Blues + Cold Shot - Sheltur Bussum: live cd-opname Jaap Vrenegoor - OpSessie Den Haag: Beffuzz - lets Vrijers Deventer: Henk Lammers - Burgerweeshuis Dongen: Sequoyah - St. Boemmm Dordrecht: Tröckener Kecks - Bibelot Drachten: Big-Nick - Champino/Oscar Benton Blues Band - Bluescafé

MAANDAG 12 DECEMBER Amsterdam: Freak of Nature - Paradiso/Meet the Street: Alice Donut - Arena/Mokum-nacht met diverse liveacts - Mazzo/Wicked Wonderland - de Kroeg Groningen DennisBrown + Gregoiy Isaacs & We the people band - Oosterpoort Rotterdam: Henry Makobi

DINSDAG 13 DECEMBER Amsterdam: A Tribe Called Quest - Paradiso/lqulah -

Melkweg Den Haag: Open Podium o.l.v. Jean Paul Verdijk - OLS Heemskerk: Popwerk-uitvoering - Donkey Shot Leeuwarden: Golden Earring - Harmonie Rotterman: Gregoiy Isaacs + Dennis Brown + Danny Red & the LLoyd Parkes We the people band Nighttown Utrecht: Utrechtse Tegentonen m.m.v. The Ex - Kikker

WOENSDAG 14 DECEMBER Amsterdam: Gregory Isaacs + Dennis Brown & Lloyd Parkers + We the people band - Paradiso/GRAP

december

lanyai

Zeist: Gigantjes - Peppel Zwolle: Zwolle Gaat Vreemd Festival - Hedon

DINSDAG 20 DECEMBER Almere Stad: Golden Earring - Metropole Amsterdam, the Brandos - Paradiso/the J.D. Contruction - Naar Boven Den Haag: the Jack of Hearts - Zwarte Ruiter/sessie o.l.v. Mike van Tongeren - OLS Nijmegen: singer/songwriter festival 1994 - 042/Cop Shoot Cop - Doornroosje Rotterdam: Yellowman - Nighttown Sittard: de Jazzpolitie - Stadsschouwburg

ZATERDAG 17 DECEMBER Almelo: Het Groot NTVDS Orkest - theater Hotel Alphen a/d Rijn: Midnight Madness - Kasteel Amersfoort: voorronde Kleine Prijs van AmersfoortKelder Amsterdam: Bondroe - Akhnaton/Jamiroquai Paradiso/Cranes + Pale Saints - Melkweg/Tweety Stallone + La La Heaven - Repetitiehuis/the Hypose Rockpalace Anna Paulowna: NRA + Absconded - de Ark Arnhem: Allans + Anarchrust - Goudvishal Baario: the Animals + the Sageru Bluesband - Sjiwa Berkel en Rodenrijs Disturbing Foresights - Rotonde Boskoop: Fratsen - Tunnel Brummen Hans Dulfer-Bliksem Bussum: Chili Out - OpSessie Delft: zydeco festival - Eland Den Bosch: Cliffhanger + Ligeia + Arabesque + Marathon - Willem II Den Haag: Ross Curry + the Scene - Paard/Coveravond - Iets Vrijers/Jan Akkerman - Diligentia

WOENSDAG 21 DECEMBER Amsterdam. Barby Pop - Korte Golf/MAX 404 Mazzo/Rawi Textiel + Pleasure Heads - PH31 Arnhem: X-mas Bubbling Party - Luxor Austerlitz: CCC Inc. - Beauforthuis Den Haag: Physfunk - Cremers Deventer: the Jack of Hearts - Elegast Eindhoven: Eric Green & the Onions - Vooruitgang Oosterhout Lost T-shirts Of Atlantis - café Oud Brabant Sittard: Die Toten Hosen + Helderoosje - Schouwburg

lanuar.i

december

Hoorn: Hoornse Hutspop m.m.v. Hoornse muzikanten Troll Leerdam: Oscar Benton Blues Band - Souffleur/Wild Pumpkins At Midnight - Jungle Leeuwarden CCC Inc. - theater Romein Leiden: ode aan het Hollandse lied m.m.v. Leidse Kees e.v.a. - LVC Nijmegen: Geenzame Kerst met de Sjonnies - 042 Oldenzaal: Kerstsession - de Kroeg Oosterhout: Morthra + Brainwashing - Toonzaal Oude BildtzijI: Lost T-shirts of Atlantis Roelofarendsveen. Hans Vandenburg's Commercial Break - Splotsz Rotterdam: The Boneshakers - Rotown/Cuartito Azul Popular/RIck Devito - Schoonewil Schoorl: Van Dik Hout - Altimira Sittard Paddy's Heavy Circus - Fenix Sneek Jammah Tammah, Ernst Langhout e.a. - Bolwerk Woudrichem: Steamin' Blues Express - Salamander Zaandam: Zaanse Popmarathon - Drieluik Zierikzee: Action in DC - Brogum Zwolle: the Prodigal Sons - Hedon zondag 25 december

Haarlem. Blockbustertour m.m.v. Zombi Squad, Sources of Specialment, More Serious e.a. - Patronaat Hilversum Groovin' Pict + The Vanalderwegen Experience Tagrijn Horst: Hans Dulfer - Shuffle Roermond: Rick Devito Band - 't HaÖfke Rotterdam: the Kliek - Basement Tilburg: Prohibited Wish - Bat Cave Uden: Muskee - Nieuwe Pul Zaandam Wally Tax - Drieluik Zeist: talentenjacht - Peppel Zoetermeer the Bob Color - Boerderij

ZATERDAG 31 DECEMBER Alkmaar: Oud en Nieuwjaarsbal - Atlantis Amsterdam: Oudejaarsfeest m.m.v. House Of Rhythm + Laurel Aitken & the Pressure en Tenants Melkweg/Nieuwjaars Party - Arena Arnhem: New Years Party - Luxor/the Yuppies - Goudvishal Bussum. Sylvester party - OpSessie Brunssum Wait For Nothing - Walker Music (mi) Culemborg; Moonflower - sporthal Terweyde

ENQ

Groningen: Jazzpolitie - Oosterpoort Heino. Cords + Claw Boys Claw - zaal Struik Hellendoorn: Jimmy Thackery & the Drivers - Lantaarn Hengelo: Septeto Turquino - Metropool Hilversum: Angela Groothuizen - Cooiland/Eddy Floyd + the Scabs + Jan James + Kim Snellen (o.v.b.) Leidsekade Live-opnames Heiloo: Sjako! - Buk Buk Heino: Claw Boys Claw - Struik Hellendoorn: Jimmy Thackery & the Drivers - Lantaarn Hengelo: Septeto Turquino - Metropool (o.v.b.) Hoorn: Hoornse Nieuwe m.m.v. Dik Touw + the Stew Troll Katwijk: Eindeloos - de Donk Leiden Snatch - Baren Boos/Cromlech - Stathuys/AceTones + Blond Ambition + Jimmmyhat - LVC Lintelo: the Covenant - Ivarca Meppel- Bright Blue Gorilla - café Clouso Nijmegen: Maluku Groove - 042/Het Groot NTVDS Orkest - Stadsschouwburg Noardburgum: Juke Box - Quatrebras Noord-Scharwoude: the Prodigal Sons + Crapjam - Koog Overdinkel: de Dijk - That's Live' Rotterdam: Golden Earring - Luxor/Barby Pop Sensi/Penelope Houston - Rotown/Splinks - Popular Schoorl. the Bob Color - Altamira Sliedrecht: Het Hart - Elektra Sneek: Astralasia & dj Eva - Bolwerk Uden: Metal Church + Paul Di'Anno's + Killers + Zodiac Mindwarp + Vicious Rumors - Nieuwe Pul Utrecht: Nacht van de Levende Doden: the Carpenters Kikker/Blues Traveler + Tragically Hip - Tivoli/Jasper van 't Hof - SJU-huis/Purna Das Baul - de Vloer/Yenofeva Michailidiou & Compania - Rasa Vlissingen- In Geval Van Noot - de Piek Voorhout: Plunk - Ex-Voto Wassenaar: Pretmetalfestival met Only Entertainment, the Titfaces, Van God Los en de Kuikenzuigers Twihght Zone Wateringen: Doppelgangers - Nederland 3 Winsum: Dog-Tag - Pluu Wytgaard: Raggende Manne - Wytbeat Zaandam: the Hipbone Connection - Drieluik Zoetermeer: the Wall - Boerderij Zwolle: Saskia Laroo Clour - Hedon

ZONDAG 4 DECEMBER Alkmaar Byther Smith - Atlantis Amsterdam: Yenovefa Michailldou, Michalis Kaliontzidis e.a. - Paradiso/Beck - Melkweg/Arthur Eb^ling - café Ebeling Arnhem: Simbiosis - Bazoeka Bergen Van Dik Hout - Taverne Breda: masterclass Cesar Zuiderwijk - Para Den Haag: Dog Eat Dog + Such a Search - Paard Eindhoven: Senser - Effenaar Groningen: Cows + Hammerhead - Vera Grubbenvorst Cords + Claw Boys Claw - Canix Heesch: Ian Parry - Zaal 3 Hellendoorn: the Brandos - Lantaarn Hoorn: Extreme Noise Terror - Troll Landgraaf GBH + Funeral Dress + Zwaar Kloten-Exit in G Leeuwarden: Dog-Tag - Mukkes Leusden: Mike and the Mellotones - IJsbreker Nieuwegein: Paler Moeskroen - de Kom Nijmegen: Marlous Lazal & che Tango - 042 Noardburgum: Go Nutz - Quatrebras Oosterhout: Bright Blue Gorilla - café de Beurs Rotterdam: Golden Earring - Luxor /Keith Sweat - Ahoy' Utrecht: Blues Traveler + Tragically Hip - Tivoli/Ustad Mohammed Sayeed - Rasa Zeist: jam-cafe - Peppel

MAANDAG 5 DECEMBER Amsterdam. Bootsy CoIlins.New Rubber Band Paradiso/Billy Holy Rock and Roll - Arena Maastncht Metal Church + Vicious Rumours + Killers Vrijthof Rotterdam: Spiritus Mundi - Rotown Sneek: Les Charmeurs - Bolwerk Utrecht Louisiana Radio - Mad Mick/

DINSDAG 6 DECEMBER Amsterdam Pato Banton & the Reggae Revolution Melkweg Den Haag: the Vintage Guitar Roadshow - OLS/Byther Smith - Paap Enschede" Brass Unlimited Koperensemble - Atak Hengelo Wool + BEP - Metropool

FRET

Amsterdam Revolutionary Dub Warriors Melkweg/Sister Double Happiness + Kenny Chambers + Super Nova - Arena Arnhem: RDK - Goudvishal Bergen op Zoom: unplugged sessie - Botte Hommel Bussum: live cd-opname Jaap Vrenegoor - OpSessie Delft: Liz & the Rough Beat - Verderop Den Haag: Mad Professor + Dannis Al Capone + Nolan Irie - Paard Ede: Byther Smith - Substitute Groningen: Ross Curry + the Scene (gr.zD/Draadloos & Fay Lovsky (kl.zl.) - Oosterpoort/Gastr Del Sol - Vera Haarlem: de Dijk - Patronaat Hilversum: Acid Adventure - Tagrijn Heiloo: Douwe Heeringa zingt Brei - Buk Buk Nijmegen: Claw Boys Claw + Henk Koorn Doornroosje Roermond: Jan Akkerman - Oranjerie Rotterdam Chris Jagger - Rotown/ZZ Top - Ahoy' Tilburg: James 'Blood' Ulmer Blues Experience + Easy Meat - Noordedigt Utrecht: Michiel Borstlap Trio - SJU-huis/Fish & band Vredenburg/Freak of Nature + Sleeze Beez + Apes + Pigs + Spacemen - Ttvoli Zoetermeer: Del Amitri - Boerderij

VRIJDAG 9 DECEMBER Alkmaar: DJ Graham B's Jazz & Funky Grooves Night Atlantis Alphen a/d Rijn Acid Jazz Dance - Kasteel Amersfoort: de Dijk - de Flint Amsterdam: Grupo Raison - Akhnaton/Del Amitri + Alison Gross - Arena/Tufi Pazo + Giant Family Rockpalace/Denise Jannah + Marjorie Barnes + Jeanie Bryson - Meervaart/A Girl Called Johnny - Naar Boven Apeldoorn: Bettie Serveert + Julia P. Hersheimer - Gigant Arnhem" Ross Curry + the Scene - Luxor Beekbergen Hans Dulfer- Boerderij Breda: Revolutionary Dub Warriors - Para Brummen cd-presentatie '10 Jaar naar de Bliksem' m.m.v. Methyl Benzeen, Bad Habits, Cinema en Haverkamp - Bliksem Bussum: live cd-opname Jaap Vrenegoor - Opsessie Den Bosch: Sister Double Happiness + Tupelo Honey Willem II Den Haag: Wilma Zingt - Iets Vrijers/Never Mind the Bollocks - Paard Eindhoven: Kenny Chambers + Alice Donut - Effenaar Enschede: the Elevators - Graffity Café/the Prodigal Sons - Vestingbar/Erg's Multimedia Show - Atak Gemert: Oscar Benton Blues Band - Alleman Goes; The Big Geraniums - de Pompe Gorkum: de Jazzpolitie - Nieuwe Doelen Gouda: Bert & Dictus + Kees Torn - So What Haarlem. James Blood Ulmer Blues Experience Patronaat Heemskerk: Wild Pumpkins at Midnight - Donkey Shot Heiloo: Serge Latycef - Buk Buk Heino: Freak of Nature - Struik Helmond: the Covenant - Roadhouse Hilversum: Darryl Ann - Tagrijn Kerkrade: Angela Groothuizen - Wijngrachttheater Landgraaf: presentatie gitaarworkshop - Exit in G Leeuwarden: Kenny Neal & Band - Harmonie Leiden: Aphordisiac - LVP Lierop Fred Kienhuis - Nirwana Lisse: Van Dik Hout - Magnifiosi Nijmegen Spearhead - Doornroosje Oostburg Jan Akkerman - Ledeltheater Roermond Jamento - 't HaÖfke/Stepping Stone - 't Babbeltje Rotterdam: Dissidenten festival m.m.v. Megakronkel, Ted Milton e.a. - Popular/Ian Parry - Blokhut Schoonebeek: Dog-Tag - Goeroe Sittard Slaughterhouse Five + the Wrong + Dufus Wobble - Fenix Tilburg Ensemble Kolkheti + Oktoberoktet Noorderligt/The Ex + Krap - Bat Cave Uden: Tröckener Kecks - Nieuwe Pul Utrecht: Yakki Famine - SJU-huis Vaals Claw Boys Claw + Henk Koorn - Spuugh Vlissingen Flavoristic m.m.v. Knight X, R&R, the Kay LC - Piek Wageningen: Painting Over Picasso + South of Heaven - Unitas Zaandam: Kenny Neal - Drieluik Zeist: cd-presentatie met o.a. Bloedgroep, Big Deal, Chill Factor e.a. - Peppel/Het Groot NTVDS Orkest Figi Theater Zoetermeer: Donor + Altar - Boerderij

Drunen: Jan Rijbroek band - Utopia Etten-Leur: the Rest - 't Klompke Enkhuizen Donor + Vastatrix - de Hoogte Haarlem: Ross Curry + the Scene - Patronaat Haastrecht: Harde Smart - Pant 81 Hemo Sjako! - Zaal Struik Hetloo: La Blusa + Louisiana Radio - Buk Buk Hellendoorn: Chris Jagger - Lantaarn Hengelo: Revolutionary Dub Warriors + Arti-Parti Power - Metropool Hilvarenbeek the Ambient Edge m.m.v. Budha Building, Hax e.a. - 'tTref Hilversum: Oscar Benton Blues Band - Gooiland/Chris Jagger + Barrelhouse + the Coal Porters - opnames Leidsekade Live! Hoorn: the Birddogs + Fantastic Comic + Saxofoon Ensemble e.a. - Troll Leiden: Ome Slen & Mannen van 6 Miljoen - Bar en Boos/Barrelhouse + Muskee - LVC Leidschendam: Expo + C1N01 - de Sater Leusden: Captain Gumbo - IJsbreker Lierop' the Bob Color - Nirwana Meeden: Fred Kienhuis + A Girl Called Johnny Malgretout Noardburgum Tilt - Quatrebras Noord-Scharwoude: Claw Boys Claw + Henk Koorn Koog Noordwijk: Conrfields - Join Oldenzaal Free & Easy - de Kroeg Overdinkel the Prodigal Sons + Crapjam - That's Live Purmerend: Hans Dulfer - de Kern Roelofarendsveen: Spiritus Mundi - Splotsz Rotterdam: Paulo Mendon^a - Rotown/Willem Jansen, Hans Hasebos e.a. - Popular Sliedrecht: Concrete Earth + Zylch - Elektra Sneek: Alice Donut + Betty Ford Clinic - Bolwerk Tiel: Het Groot NTVDS Orkest - Agnietenhof Tilburg: Mad Professor & band - Noorderligt Utrecht: festival electro-instrumentalismen Kikker/Guardian - God's Pleasure/Surinam Music Ensemble - SJU-huis/Sister Double Happiness + Ken Chambers - Tivoli/Lick + Kristine W + Cappella - Mega Music Dance Experience 't Veld: de Dijk- HetZijveld Vlissingen: I Travel - de Piek Wateringen Iceparty + Our Love Explodes - Nederlands Zaandam: Van Dik Hout - Drieluik Zeist: BIntangs - Peppel Zevenaar: de Jazzpolitie - Bommersheuf Zierikzee: festival Brabantse Beuk - Brogum Zwolle: Creepmine + Ministry of Terror + Gutwrench Hedon

ZONDAG 11 DECEMBER Alkmaar: Afternoon Tea Party; jazz - Atlantis America: Easy Meat - Cartouche Amsterdam: Paolo Mendon^a - Heeren van Amstel/Jan Smit - Buurvrouw Asten-Heusden: Plunk - Jonosh Brummen: cd-presenatie m.m.v. Strange Brew, Charley Bluesbreakers, Tröckener Kecks (o.v.b.) - Bliksem Bussum: live cd-opname Bluesmasters - OpSessie Den Bosch: Revolutionary Dub Warriors - Willem II Den Haag: Sister Double Happiness + Kenny Chambers - Paard Deurne Armand - Den Deel Egmond: Go Down Moses - Duke Gennep Honky Soul - Take One Goes: Joost Visser - Beest Groningen Alice Donut - Vera Heiloo: Da Capo - Buk Buk Hilvarenbeek: the Ambient Egde m.m.v. Cosmic Connection, Eternal Boeddha e.a. - 'tTref Hoensbroek, Red Button - In Gen Haen Hoorn: de Nachtploeg - Troll Irnsum: Wild Pumpkins At Midnight - 2 Gemeenten Leiden: Bettie Serveert + Julia P. Hersheimer - LVC Nederweert: Stepping Stone - Santo Domingo Nijmegen Purna das Bauls - 042/Forbidden + Warpath - Staddijk/the Wrong - Gonzo Noardburgum: de Kast - Quatrebras Rotterdam: the Princeband - Rotown/Project R'damse Jazz Coöperatie - Popular/Angela Groothuizen theater Zuidplein Tilburg: Freak Of Nature + Sleeze Beez + Apes + Pigs + Spacemen - Noorderligt Uden: Mirage - Nieuwe Pul Utrecht festival electro-instrumentalismen - Kikker Weert: Jan Rijbroek band - Bosuil Zaandam: Fred Kienhuis - Drieluik

Donkere Dagen Festival m.m.v. Les Chouchoux de la Maïtresse, Wicked Wonderland, Alison Gross, Bonecrushin' - Melkweg/session night - Rockpalace Den Bosch: Golden Earring - Casino Den Haag: C1N01 - Cramers Enschede: AWP + the Killkenny Cats - Atak Groningen: Kenny Neal - Oosterpoort Heemskerk: Popwerk-uitvoering - Donkey Shot Nijmegen: Oscar Benton Blues Band - Shuffle/Maarten Altena Ensemble - 042 Sittard Philip Kronenburg - Fenix Utrecht: sessie - SJU-huis Wageningen: Captain Shifty - Overkant

DONDERDAG 15 DECEMBER Alkmaar: Eindeloos - Atlantis Amersfoort: jam sessie - Kelder Amsterdam- Sunny Side Uppü - Akhnaton/Heather Nova + C.O.C.-Melkweg/Cows + Hammerhead - Arena Delft: Captain Shifty - Verderop Den Haag: Corrosion of Conformity - Paard Eindhoven: Mary Beats Jane + Hanniball - Effenaar Enschede: Angela Groothuizen - Twentse Schouwburg Etten Leur: Het Groot NTVDS Orkest - Nobelaer Groningen: Heather Nova- Vera/New Age Concert Oosterpoort Leidschendam: bluessessie o.l.v. Arie Brouwer - de Sater Nijmegen: Jan Akkerman - Stadsschouwburg Utrecht: Michiel Borstlap Trio - SJU-huis/Gregory Isaacs, Dennis Brown, Danny Red & Loyd Parkes We The People Band - Tivoli Zaandam: Golden Earring - Speeldoos Zoetermeer. themasessie: "Madonna" - Boerderij

VRIJDAG 16 DECEMBER Alkmaar: Hans Vandenburg's Commercial Break Atlantis/the Bob Color - Soos Amersfoort: voorronde Kleine Prijs van Amersfoort Kelder/Jan Rijbroek Band -Die Twee/Jan Akkerman - de Flint Amsterdam: Grupo Randy - Akhnaton/El Romano Y Famllla - Paradiso/Eddy Floyd & the Soul Incorporated + Otis Redding III - Melkweg/Kenny Neal band + Oscar P. Swamp - Arena/de Jazzpolitie Meervaart/Expecting to Fly - the String/Baseline + Bitchcock - Rockpalace Arnhem: Zool - Willemeen Asten-Heusden: Deviate - Jonosh Bussum: Slagerij Van Kampen - Spant Den Bosch: Corrosion of Conformity + Smash + Hanniball - Willem II Den Haag: Marcel Kuypers Speelt - Iets Vrijers/Dead Flowers + Mandragora - Paard/Powerplay - OLS Eindhoven: Claw Boys Claw + Henk Koorn - Effenaar Enschede: Glue In the Jelly - Graffity Café/The Ex Atak Gennep: Hans Dulfer - Take One Gouda: Crapjam - So What Groningen: Guitar Groove + Tal Farlow - Oosterpoort Haarlem: Angela Groothuizen - Schouwburg/Kenny Chambers + Allison Gross - Patronaat Heemskerk: African Unite - Donkey Shot Heerenveen: de Berini's - Posthuis Heino: Muskee - Zaal Struik Hengelo: Bettie Serveert + Julia P. Hersheimer Metropool Hilversum: Crawl Ska festival m.m.v. Silly Walks, Screamin' Abdubs e.a. - Tagrijn Hoogeveen: Cords - de Box Irnsum: Van Dik Hout - Twee Gemeenten Landgraaf: presentatie zangworkshop - Exit in G Leiden: Bacillus - LVP Leidschendam: Formosa - Sater Nijmegen Mooseheart Faith Stellar Groove band Doornroosje/Driekwart Utrecht - HBO Trefcentrum Oirio: the Jack of Hearts - Rockrevue Roermond: S.O. Jazz + dj Graham B - 't Haöfke Rotterdam: So What + Scallywax + Pink MoonBasement Sittard: Marshmellow Steamhammer + Honky Soul Fenix/Captain Shifty - Tapaz Sneek: Mary Beats Jane - Bolwerk Tilburg: Ross Curiy + the Scene - Noorderligt Uden: Donor - Nieuwe Pul Uitgeest: Oscar Benton Blues Band - Balken Utrecht: Michiel Braam & orkest - SJU-huis/de Filistijnen - Tivoli Venio: Go Down Moses - Splinter Vlissingen: jamsessie - de Piek Zaandam: Popschool presentatie - Drieluik Zeeland: Moonflower - Kobus

AAGENI GEN Deurne: I Travel - Den Deel Deventer: the Roaming Moonmen - Burgerweeshuis Dordrecht: Frenzy - Bibelot Drachten: No Limit - Champino Edam: Weekend At Waïkiki - Nohol Enkhuizen: Painting Over Picasso - de Hoogte Enschede: Umbra Et Imago - Atak Goes: Bettie Serveert + Julia P. Hersheimer - Beest Groessen: the Jack of Hearts - Rinoceros Grootebroek: Van Dik Hout - R17 Haarlem: Oscar Benton Blues Band - Patronaat Hattem: the Nightblooms - Olde Skoele Heerenveen: 't Kliekske - Posthuis Hellendoorn Eddy Floyd & band + Otis Redd.ing jr. Lantaarn Hengelo: Mary Beats Jane + Hanniball - Metropool Hilversum: Claw Boys Claw + Kenny Neal - opnames Leidsekade Live! IJmuiden: Egghead + Knuckle Sandwich + Space Marines - Witte Theater Koudum: Tröckener Kecks - de Klink Leiden: Schwartzenegger - Bar en Boos/Mendoza Dance Parti - LVC Lisse: Captain Shifty - Gewoonste Zaak Overdinkel: the Bob Color - That's Live! Roelofarendsveen: Barby Pop - Splotsz Roermond: Nico & Friends - 't Babbeltje Rotterdam: Easy Meat - Schoonewil/finale popquiz Basement/Arend Niks Project - Popular Sliedrecht: Formosa - Elektra/Angela Groothuizen Bonkelaar Sneek- Blockbuster rap tour met o.a. Zombi Squad, Rowdy, More Serious - Bolwerk Utrecht: Chill Factor + the Few + Bulowski - Kikker/Trio Wilkerson-Armus-De Boo - SJU-huis/Saskia Laroo & special guests - de Vioer/Claw Boys Claw + Henk Koorn - Tivoli/O Septeto - Rasa Vierlingsbeek: the Prodigal Sons - Gryphus Vlissingen: Planet Groove - de Piek Voorhout: Plunk - Ex-Voto Wateringen: Chicks 'n Tricks + Flesh Merchants Nederland 3 Zoetermeer: Jan Rijbroek band + Jumping Arnold Boerderij Zwolle: Zwolle Gaat Vreemd Festival - Hedon

ZONDAG 18 DECEMBER Alkmaar: Afternoon Jazz Party - Atlantis Amsterdam: La Nuit Des Griots Moderne Et Traditlonelle - Paradiso/Wedding Present Melkweg/Cornfields - Oranjerie Arnhem: Eddy Floyd + Otis Redding jr. - Luxor/Hans Dulfer - George (mi) Bergen: the Jack of Hearts - Taverne Berlicum: Pyramid© - Trefpunt Breda: uitvoering popmuziekworkshops De Nieuwe Veste - Para Brummen: Hallo Venray + A Girl Called Johnny (unplugged) - Bliksem Den Haag: Salomon Klezmorim + Cheb Ashraf - Paard Echt: Beyond + Genocide - the Curve Eindhoven: Cranes + Pale Saints - Effenaar Enschede: Trip To Trip - Circus Groningen: Bettie Serveert + Julia P. Hersheimer Vera/Wild Pumpkins At Midnight - Simplon Heythuysen: Lost T-shirts of Atlantis - Tom Tom Hoorn: Spot! - Troll Leiden: Ross Curry + the Scene - LVC Leusden: Steamin' Blues Express - IJsbreker Lottum: the Prodigal Sons - CanIx Meddo: the Covenant - Elbekurkie Nijmegen: Ensemble Kolcheti - 042/Bobo Kaminski Gonzo Noardburgum: Sugar Lee Hooper T Quatrebras Oosterhout: Captain Shifty - café Oud-Brabant Oss: the Rest - Papillon Rotterdam: Ramona's (afscheidsavond) Nighttown/Backbone Foundation - Rotown/Maiy Beats Jane + Hanniball - Blokhut Tilburg: the Brandos - Noorderligt Utrecht: Aicha Redouane & ensemble Al-Adwar - Rasa Varsselder: the New Creatures - Möl Zaandam: Pleasure Managers - Dneluik Zeist: Try-Out - Peppel

MAANDAG 19 DECEMBER Amsterdam: Annemleke Kruiswijk Trio - Arena Maasbree: Rudeness Empire - Mafcentrum Rotterdam: Toe Jam Bobsleigh - Rotown/Moondance Popular

Utrecht: Dogbowl & Kramer - Ekko/the Soft Gloves Kikker/sessie - SJU-huis/Brandos + Alison Gross - Tivoli Venray: Golden Earring - Beejekurf

DONDERDAG 22 DECEMBER Alkmaar: Alison Cross - Atlantis Amsterdam GRAP Donkere Dagen m.m.v. Barby Pop, Beam en June's High - Arena/Cornfields PH31/Upbeat Happy Trance - Mazzo Arnhem: Cooper - Goudvishal/X-mas Housparty - Luxor Bergen op Zoom: Unplugged sessie - Botte Hommel Bussum: presentatie popcursus - OpSessie Delft: the Nightblooms + Moonlizards - Koornbeurs Den Haag: Wizards of Ooze - Paard Emmeloord: Erwin Nijhoff - Passepartout Groningen: Kramer + Dogbowl - Vera/lhe Brandos Oosterpoort Maastricht: Golden Earring - Vrijthof Nijmegen: Bettie Serveert + Julia P. Hersheimer Doornroosje Rotterdam: Sjako! - Rotown/Claw Boys Claw + Henk Koorn solo - Nighttown Tilburg: CCC Inc. - Noorderligt Utrecht: Michiel Borstlap Trio - SJU-huis vrijdag 23 december Alkmaar: Fratsen - Atlantis Amsterdam: Sjako! - Paradiso/Sonora de Caracas Akhnaton/Koffi OIomide & Quartier Latin Melkweg/Daryll Ann + Visions of Johanna Arena/Strive + Odi Odi - Muzieklokaal Breda: Bettie Serveert + Julia P. Hersheimer - Para Den Haag: swingcafé met live band - lets Vrijers/Chan nel Zero + Inevitable + Attidude + Shyne + the Flesh Merchants + Heideroosjes - Paard/Heftige kerstfeest met de buurman en zijn vrienden - OLS Eindhoven: Hans Dulfer - A.O.R. Emmen: de Jazzpolitie - Muzeval Enschede: Jan Rijbroek band - Graffity Café/Laberinto + Altar + Donor + Genetic Wisdom - Atak Gouda Tufi Pazo - So What Haarlem: the Nightblooms + Moonlizards - Patronaat Heemskerk: Powerplay + Babyface Armstrong - Donkey Shot Heesch: Van Dik Hout - Zaal 3 (o.v.b.) Hellendoorn: the BIntangs - Lantaarn Hilversum: the Dope Alternative Party - Tagrijn Hoofddorp: Harde Smart - de Hoeve Landgraaf: Wild Pumpkins At Midnight + Wicked Wonderland - Exit in G Leerdam Steamin' Blues Express - Souffleur Leeuwarden: Jan Akkerman - Harmonie Leiden: Wons II Menny - LVP Oosterhout Hot Bolsjevik - Toonzaal Roermond: Mendoza Dance Parti - 't Haöfke Rotterdam: Gala van het Jaar - Nighttown/Tocado Festival - Basement Schijndel: Ross Curry + the Scene - City Theater Sittard: Lost T-shirts of Atlantis - Jive Music Service Tilburg: Claw Boys Claw + Henk Koorn Noorderligt/MKW Festival - Bat Cave Utrecht: Julie Scott + Annemarie Wolterink + Marloes v.d. Moolen - Kikker/Basverzachter - SJU-huis/the Prodigy + Sensurreal - Central Studios Wateringen: Joozev - NedeHand 3 Zaandam: Oscar Benton Blues Band - Crossroads Zeeland: Barrelhouse - Kobus Zeist: Moonflower - Peppel Zoetermeer: Beatcream - Boerderij Zwolle: the Prodigal Sons - Hedon/jammarathon Eureka/Hel Groot NTVDS Orkest - Odeon zaterdag 24 december Alkmaar: NRA - Parkhof/A Special Christmas EventAtlantis Amersfoort: finale Kleine Prijs van Sneek - Kelder Amsterdam: Ross Curry + the Scene - Paradiso/Electric Circus - Arena/Suppper's Raggga Experience Melkweg/Laberinto - de Kroeg/Fresh Cream - Heeren van Aemstel Arnhem: metal-festival m.m.v. Shockwave, Polluted Inheritance, Ancestral Sin, Sacrilegist - Goudvishal Bergen op Zoom: the Abba's - Botte Hommel Brummen: the Bob Color - Bliksem Den Haag: PAL - lets Vrijers/Claw Boys Claw - Paard Dordrecht: Krang! - Bibelot Drachten: Rendez-Vous - Champino Eindhoven: Slagerij Van Kampen - Markt Haarlem: Weekend At WaikikI - Patronaat Hengelo: Fratsen - Metropool Hilversum: Leidsekade Live! extra speciaal

Diessen. Big Tree - Poptocht Drachten: Rendez-Vous - Champino Goes: Go Down Moses - Pompe Hengelo: Fratsen - Metropool Kerkrade: Aura - D'r Londener Nijmegen: Geenzame Kerst met de Sjonnies - 042 Roelofarendsveen: Three Desease - Splotsz Zevenhuizen: Dog-Tag - Kajuiter maandag 26 december Alkmaar: Super-jam - Atlantis Amsterdam: after Christmas party - Arena Apeldoorn: the Bob Color - Gigant Den Bosch: Winnies Sister + Earl Grey + Pandemonium + Just Walkin' + L'Audace - Willem II Den Haag: Little Bo Beep - Cremers/de Abba's - Paard Diessen: Tröckener Kecks, Lost T-shirts of Atlantis e.a. Sneeuwpop Dongen: Muskee (mi) - Gouden Leeuw Dordrecht: Kleine Prijs van Dordt - Bibelot Drachten: Rendez-Vous - Champino Dronten: Sequoyah - Nirwana Groesbeek: Curtis Knight with Half Past Midnight -de Comm Hellendoorn: the Bloose Brothers Revue - Lantaarn Leusden: jamsession - IJsbreker Lierop: Dildo Warheads + the Scabs - Nirwana Lisse Barrelhouse - Gewoonste Zaak Oldenzaal' Painting Over Picasso - de Kroeg Ospel: Jan Rijbroek band - Peel Juweel Rotterdam: Historia de la Musica Rock - Rotown Sevenum: Formosa - Walhalla Steenwijkerwold: Muskee - Witte Paarden Tegelen: Oscar Benton Blues Band - Harmonie Tilburg: Dutch Metal Night m.m.v. Gorefest, Elegy, the Gathering e.a. - Noorderligt Vieriingsbeek: Kroonenberg, Hendriks & BaartmansCryphus Zoetermeer: Hans Vandenburg's Commercial Break Boerderij

DINSDAG 27 DECEMBER Alkmaar: Fred Kienhuis - Atlantis Amsterdam: GRAP Donkere Dagen m.m.v. Gisburns, Scram C Baby, the Covenant, Sonetic Vet - Paradiso Apeldoorn: Golden Earring - Orpheus Arnhem: the Harries + Love Kills + Cheeseheads Goudvishal Den Haag: Okus - OLS Nijmegen: CET - 042 Rotterdam: Henk & the Bingolettes - Popular Sittard: Claw Boys Claw + Henk Koorn - Fenix Tilburg: Gregory Isaacs + Dennis Brown - Noorderligt Wageningen: Lost T-shirts of Atlantis - Overkant

Den Bosch: New Year's Underground Swing - Willem II Den Haag: Oud & Nieuwswing - lets Vnjers/Ootop - Paard Enschede: Gerard Joling - Circus/Oud & Nieuw Party- Atak Heemskerk: Workmates - Donkey Shot Hellendoorn: Stool Pigeon - Lantaarn Hilversum: Leidsekade Live! extra speciaal Hoogkarspel: Wild Pumpkins At Midnight - New Way Hoorn The Beginning of 1995 - Troll Leiden: New Years Party - LVC Maastricht: VVait For Nothing - lokale Radio Limburg (mo) Nijmegen: Met Club O for 2 1995 in m.m.v. All the King's Men - 042/New Year's Dance - Doornroosje Roermond: Sylvester Party - 't Haöfke Rotterdam: New Years Party m.m.v. Lemons, Keoki, Nighttrains e.a. - Nighttown/Rotown/Popular Sliedrecht: Nieuwjaarsparty - Elektra Tilburg: Brotherhood Foundation + Green Lizard - Bat Cave Utrecht: Oud & Nieuw Feest - de Vloer/Oud & Nieuwparty - Trvoli Zoetermeer: Oudejaarsparty - Boerderij Zwolle: Sylvester Dance Night - Hedon/Rudeness Empire - Eureka (01.00) AGENDA JANUARI (onder voorbehoud, zie MTVtext pag. 457 voor up-to-date wijzigingen & aanvullingen)

ZONDAG 1 JANUARI Bodegraven: Oscar Benton Blues Band - Zon Brummen New Years Part Five (00.30 uur) - Bliksem Dordrecht: New years party - Bibelot Eindhoven: B'wana Dik & the Excentrifugal Forz - Kaffee de Groot Groningen: Hamid Baroudi - Oosterpoort Heino: the Bob Color - zaal Struik Hilversum: Leidsekade Live! extra speciaal Nijmegen: Nieuwjaarsconcert m.m.v. Michiel Braam 042 Oldenzaal: Inch - de Kroeg Roermond: BUDTbal - Azijnfabriek Rotterdam, de Broeders - Rotown Tilburg: Oud/Nieuw Feest - Noorderiigt Ulft Jan Rijbroek Band - zaal Cocagne Wognum: Gisburns - Wogpop

DINSDAG 3 JANUARI Arnhem: Unbroken + Battery + Main Strike - Goudvishal Bergen Op Zoom Golden Earring - de Maagd

DONDERDAG 5 JANUARI Apeldoorn. Jan Akkerman - Orpheus Haarlem: Helios Creed - Patronaat Maastricht: Wait For Nothing - club Bananas Rotterdam: Golden Earring - Luxor/7 Year Bitch Nighttown (o.v.b.)

WOENSDAG 28 DECEMBER Amsterdam Van Dik Hout - Melkweg/Ulanbator Mazzo Leeuwarden: Claw Boys Claw + Henk Koorn + Cooper - Harmonie Nijmegen: Franky Douglas Sunchild - 042 Roosendaal: Golden Earring - Kring Rotterdam: CCC Inc. - Nighttown West-Terschelling: the Bob Color - Braskoer

DONDERDAG 29 DECEMBER Alkmaar: the Sands - Atlantis Amsterdam: Kim Snelten's Hipshake - Arena/Claw Boys Claw + Henk Koorn - Paradiso/Systema + Intersound - Kwakoe Arnhem: Hans Dulfer - Luxor Delft: the Rest - Pakhuus Den Haag: Suppper's Raggga Experience - Paard Dordrecht: Beatcream - Bibelot Hoorn: presentatie zangworkshop - Troll Leidschendam: Mischa & Martijn - de Sater Rotterdam: Orchestre Regional Jazz Alsace - Popular

VRIJDAG 30 DECEMBER Alkmaar: Saskia Laroo - Atlantis Amsterdam, Weekend At Waikiki - Arena/NRA + APT.3G + Neglect - In It/Gisburns + Covenant Paradiso/Rumbata - Akhnaton Arnhem: Bubblingparty - Luxor Bergen op Zoom; Fifth Friday Sessie - Botte Hommel Boxmeer: Huracan - Box Enschede: Free & Easy - Graffity Café Gouda: Rumble Cats - So What Grootebroek: Bad to the Bone - R17

VRUDAG 6 JANUARI Amsterdam: Hasta Domingo - Akhnaton/Mokum Rocks Arena Enschede' Margriet Eshuys - Twentse Schouwburg Haarlem 11th Dream Day + the Sea & Cake + Tortoise Patronaat Heerenveen: Magna Carta - Posthuis Hilversum: Copsuckers + Supmonsters + Mesuga - Tagrijn Rotterdam: Golden Earring - Luxor Uden: CCC Inc. - Nieuwe Pul Utrecht: Helios Creed - Ekko/7 Year Bitch - Tivoli (o.v.b.) Vieriingsbeek: the Steelbrothers - Gryphus Wageningen: Les Charmeurs - Unitas Zwijndrecht' Het Groot NTVDS Orkest - de Uitstek

ZATERDAG 7 JANUARI Almere Stad: Het Groot NTVDS Orkest - Metropole Amersfoort: Sequoyah - Kelder Amsterdam: Bad To The Bone - Arena Apeldoorn: Hans Dulfer - Gigant Berkel en Rodenrijs: La La Limited - Rotonde Beverwijk: Margnet Eshuys - Nieuwe Slot Goes: CET Fragment - 't Beest Groningen Noorderslagfestival met o.a. Van Dik Hout, Treble Spankers, Allison Gross, Julia P. Hersheimer, Sonetic Vet, Gorefest, Dulfer, Hanniball, Mendoza Dance Parti, NRA, Wim van Bilband, Speedy J., winnaar Popprijs - Oosterpoort Haarlem: A.T.P. - Patronaat Leusden: Mr Bennet & the Potboilers - IJsbreker Lierop: CCC Inc. - Nirwana Nederweert: Mennen - Santa Do Mingo Papendrecht Frank Boeyen - de Willem Zwolle: Hipbone Connection - Hedon

FRET

december

Janyari

december

Vlissrngen: jamsessie

ZONDAG 8 JANUARI Goorn: Van Dik Hout - O n t m o e t i n g Helmond; Sequoyah - Roadhouse Landgraaf: Wait for Nothing - Exit in G (av) Maastricht; Wait for Nothing - lol<ale radio Limburg (mo) Nijmegen; CCC Inc. • Swing Silvolde; metal festival m.m.v. Nelothicum, Wicked Mistic, Death-Squad - Pakhuus Uitgeest: the Covenant - Kajuit Utrecht. Dismember + Benediction + Amorphis + Meshuggah + Hipocrisy + Brutality - Tivoli

DINSDAG 10 JANUARI Groningen: Het Groot NTVDS Orkest - Stadsschouwburg Leiden; Golden Earring - Leidse Schouwburg Nijmegen; the Potboilers • Gonzo

WOENSDAG 11 JANUARI Alkmaar; Jan Akkerman - de Vest Den Haag; Barefoot Rabbit - Cremers H o o f d d o r p ; Margriet Eshuys - de Meerse Venray; CCC Inc. - Podium

DONDERDAG 12 JANUARI Drachten: Margriet Eshuys - de Lawei Eindhoven: Mental Hippie Blood - Effenaar Hengelo Frank Boeyen - Schouwburg Purmerend: Golden Earring - Purmaryn Silvolde: Tröckener Kecks - Pakhuus

VRIJDAG 13 JANUARI Amsterdam: Catfisch - Bamboo Bar/Laberinto - Kabul/Patricia Morrison & band + Magie Fish - Arena Assendelft: the Covenant - AJV Asten: Plunk - Jonosh Den Haag: Hans Dulfer/Pro Pain - Paard Drachten Hanniball - Iduna Goes: Dog-Tag - Vrijbuiter Groningen: Jan Akkerman - Oosterpoort Hardenberg: Het Groot NTVDS Orkest - Voorveghter Kampen: the Bob Color - Ukien Oosterhout: Brainwashing + Morthra - Toonzaal Roelof arendsveen: Van Dik Hout - Splotsz (o v.b.) Roermond: Frank Boeyen - Oranjerie Tilburg: Stek O f It All - Noorderligt Utrecht: Hallo Venray unplugged - de Vloer Vosselaar; Mental Hippie Blood - Biebob Zaandam: Muskee - Drieluik Zwolle: Margriet Eshuys - O d e o n

ZATERDAG 14 JANUARI Amsterdam: Mental Hippie Blood + H. Bloekx - Arena A r n h e m : The Dons - Coudvishal Drunen: W i l d Pumpkins at Midnight - Utopia Eindhoven: Pro Pain - Effenaar Goes: Sin Alley - ' t Beest Haarlem; Sakia's Solo Act & the Chosen Few - Patronaat Hazerswoude: the Bob Color - Stek Heiloo: CCC Ine. - Buk Buk Hengelo: Mental Hippie Blood - M e t r o p o o l IJmuiden/Velsen Margriet Eshuys - s c h o u w b u r g Velsen Lobith. Hans Dulfer - Solution Meteren: Van Dik Hout - M e d u a Raalte Het Groot NTVDS Orkest - Hoftheater Vlissingen: Hangman Jury - Piek V u g h t , Pyramido - Speeldoos W a t e n n g e n : Easy M e a t - Nederland 3 Zierikzee: Urban Heroes - Brogum

ZONDAG 15 JANUARI Amsterdam: CCC Inc. - M e l k w e g Den Haag: Mental Hippie Blood - Paard Groningen: the Black Crowes - Martinihal Leusden: bluesband - IJsbreker Nijmegen: the Four One & Only's - Gonzo Schagen: Van Dik Hout - Noord

MAANDAG 16 JANUARI Amstelveen: Golden Earring - Cultureel Centrum

DINSDAG 17 JANUARI Amstelveen: Golden Earring - Cultureel Centrum Kampen: Het Groot NTVDS Orkest - Stadsgehoorzaal Tilburg: Frank Boeyen - Schouwburg

WOENSDAG 18 JANUARI Den Haag: Dog-Tag - Cremers Ede: Margriet Eshuys - Reehorst Eindhoven: Jan Rijbroek band - A.O.R. Kampen: Het Groot NTVDS Orkest - Stadsgehoorzaal Nijmegen: Mental Hippie Blood - Doornroosje Rotterdam: the Loved Ones - Rotown donderdag 19 januari Almelo: Golden Earring - Theater Hotel Bussum. Margriet Eshuys - ' t Spant Eindhoven: the Loved Ones - Effenaar Enschede: Het Groot NTVDS Orkest - Twentse Schouwburg Haarlem: UK Subs - Patronaat Utrecht: Mental Hippie Blood - Tivoli

VRIJDAG 20 JANUARI Aalten: Death Squad + Pulmoriary Abscess - l'Varca Amsterdam: Sick O f It All - M e l k w e g / S n u f f + Watt Tylor Arena A r n h e m : Karabekïans + John Adams Whipple Hrpnotics Willemeen Breda: the Loved Ones - Para Brunssum: Mental Hippie Blood - Shelter Den Bosch: Tiamat - W i l l e m II Haarlem the Bob Color - Patronaat Lelystad: Margriet Eshuys - Agora Leusden: voorronde Grote Prijs van Leusden - IJsbreker Sittard: Van Dik Hout - Fenix Utrecht: Patric Sedoc & band - Rasa

FRET 3 0

-Piek W a g e n i n g e n Wild Pumpkins at Midnight + Pigmeat - Unitas Zaandam: UK Subs - Drieluik Zutphen: Het Groot NTVDS Orkest - Hanzehof

Adreslijst asenda fret-podia

ZATERDAG 21 JANUARI Amsterdam: Surinam Culture - A k h n a t o n / M i c h a e l Hrll's Blues M o b - Arena A r n h e m : Magie Fish + Alaska Drivers - Coudvishal Bussum: Jan Rijbroek band - OpSessie Den Haag: the Loved Ones - Paard Goes: Raul Barboza - ' t Beest Haarlem. Daniel Schell Huizen: Het Groot NTVDS Orkest - Theater 3 in 1 Leusden: voorronde Grote Prijs van Leusden - IJsbreker M i d d e l b u r g : Margriet Eshuys - Stadsschouwburg Nijmegen: Frank Boeyen - Stadsschouwburg/UK Subs Staddijk Sneek: Mental Hippie Blood - Bolvi^erk Utrecht' Gala van de nieuwe goeroe's - de Vloer Vlissingen: General Lee - Piek Wateringen Van Dik Hout - Nederland 3 Zwolle: the Bob Color - Hedon

ZONDAG 22 JANUARI Beverwijk: Jan Rijbroek band - the Rose Hilversum the Hoax - opnames Leidsekade Live! Nijmegen: Frank Boeyen - Stadsschouwburg Rotterdam: Mental Hippie Blood - Blokhut Silvolde: the Pilgrims - Pakhuus Terschelling: the Loved Ones - Braskoer maandag 23 januari Amsterdam: Golden Earring - Carré Den Haag: Het Groot NTVDS Orkest - Diligentia

DINSDAG 24 JANUARI Den Haag: Het Groot NTVDS Orkest - Diligentia Deventer: Golden Earring - Deventer Schouwburg Leeuwarden: Muzsikas - theater Romein Roelof arendsveen: Tröckener Kecks unplugged - Splotsz

WOENSDAG 25 JANUARI Amsterdam: Annihilator - M e l k w e g Den Haag: Het Groot NTVDS Orkest - Diligentia Den Helder: Golden Earring - Kampanje Leiden: the Loved Ones - LVC Maastricht: Margriet Eshuys - Vrijthof

DONDERDAG 26 JANUARI Amsterdam: Veruca Salt - M e l k w e g Den Haag: Het Groot NTVDS Orkest - Diligentia Dordrecht: Golden Earring- Kunstmin Nijmegen the Loved Ones - Doornroosje Rotterdam: Annihilator - Blokhut

VRIJDAG 27 JANUARI Amsterdam: Giant Sand - Arena A r n h e m : Metal festival part two - Willemeen Den Haag: Het Groot NTVDS Orkest - Diligentia Enschede: Rudeness Empire - Vestingbar Groningen- the Bob Color - Evenementenhal Haarlem: Robert W a u d - Patronaat Heino: Annihilator - Struik Hellendoorn: the Loved Ones - Lantaarn Helmond Tree Funk Concept - Roadhouse Oldenzaal. Easy M e a t - de Kroeg Oosterhout: Spanked - Toonzaal Roggel: Van Dik Hout - Sjorgebouw Utrecht: Ihsan Ösgen + Theo Loevendie + Guus Janssen Rasa Zoetermeer: Margriet Eshuys - Stadstheater

ZATERDAG 28 JANUARI Assen: Muskee - Parkzicht Den Haag: Het Groot NTVDS Orkest - Diligentia Heythuyzen: the Sands - T o m T o m Rotterdam: Jan Rijbroek band - L'Esprit/jubileum Z H Popunie m.m.v. Burma Shave, Hallo Venray, La La Limited e.a. (o.v.b.) - N i g h t t o w n Sneek: Big Tree (cd-presentatie) - Bolwerk Stadskanaal Margriet Eshuijs - Geert Teis Steenwijk: Dog-Tag - Buze Utrecht; Nieuws Uit Utrecht - de Vloer/the Loved Ones Tivolj Vierlingsbeek: Van Dik Hout - Gryphus Zierikzee; Pilgrims - Brogum Zwolle: A Girl Called Johnny - Hedon

ZONDAG 29 JANUARI Amsterdam: the Loved Ones - Paradiso Assen. Muskee - de Kolk Deurne: Van Dik Hout - Den Deel Leeuwarden Giant Sand - theater Romein Leusden: bluesband - IJsbreker Nijmegen: Annihilator - Staddijk Rotterdam: jubileum ZH Popunie: supersessie - R o t o w n Terneuzen: the Loved Ones - Porgy & Bess (mi)

DINSDAG 31 JANUARI Hilversum: Golden Earring - Gooiland Nijmegen: Lisa Germano - Doornroosje

2B - Dommelstraat 2b Emdhoven 040-456277 AJV - Dorpsstraat 656 Assendelft 05920-3408 Akhnaton ^ Nieuwezijds Kolk 25 Amsterdam 020-6243396 Akatraz - Dreefseweg 80 Kaatsheuvel AMP Muziekcafé - K.N.S.MIaan 13 Amsterdam 020-6380019 Arena - 's Gravesandestraat 51 Amsterdam 020-6947444 De Ark - Stationsweg 3 Anna Paulowna 02233-2035 Atak - Noorderhagen 12 Enschede 053-322388/322689 Atlantis • Breedstraat 33 Alkmaar 072-118390 Azijnfabriek - Zwartbroekstraat 17 Roermond 04750-33976 't Babbeltje - Zwartbroekstraat 27 Roermond 04750-30644 Babyion - Burg. H.G. v. Kempensingel 31 Woerden 0348017810

de Bakkerij - Bakkerspleintje 1 Castricum 02518-54877 Bar en Boes - Koppenhinksteeg 4 Leiden OJC Baroeg - Spinozaweg 300 Rotterdam 010-4191232 Basement 5 - Capucijnenstraat 43 Maastricht 043-288520 Bastille - Spoorstraat Schoonhoven 01823-83095 Bat Cave - Langestraat 13 Tilburg 013-423198 't Beest - Beestenmarkt 3 Goes 01100-28142 Bibelot - Wijnstraat 117 Dordrecht 078-133482 Blanko - Klepel 4 Emmen 05910-10535 de Bliksem - Eerbeekseweg 1 Brummen 05756-2087 Blokhut - Carnissesingel 6 Rotterdam 010-4855689 de Boerderij - Voorweg 146 Zoetermeer 079-520266/211012 de Boerderij - Hofstraat 30 Geleen 046-749726/745771 het Bolwerk - Kerkgracht 8 Sneek 05150-18707 de Botte Hommel - Blokstallen 3 Bergen op Zoom 0164042075 de Box - Weyerstraat 1 Boxmeer 08855-71250 De Box - Schutstraat 43 Hoogeveen 05280-75355 de Braskoer - Torenstraat 32 Terschellingwest 05620-2877 Brogum - Julianastraat 46 Zierikzee 01110-15500 Brouwershoeck - Poststraat 21 Leeuwarden 058-152916 Buk Buk - Past. van Muyenweg 12 Heiloo 072-335242 de Bunker - St. Annastraat 60 Gemert 04923-65442 Burgerweeshuis - Bagijnenstraat 9 Deventer 05700-19198 Buze - Oostwijkstraat 110 Steenwijk 05210-13355 Camuz - Van Leeuwenstraat 114a Voorburg 070-3875314 Canix - Horsterdijk 1 Lottum 04763-2202 Central Studios - Gietijzerstraat 3 Utrecht 030-447040 Cerberus - Koekoekweg 18 Hengelo 074-420177 Circus - Bram meierstra at 8 Enschede 053-341657 de Club - Heuvel 13 Tilburg 013-421298 La Conga - Oude Markt 18 Enschede 053-317944 Cremers - Prinsenstraat 84 Den Haag 070-3462346 Cruise inn - Zeeburgerdijk 271-273 Amsterdam 020-6927188 Demisec- Noordkade 17 Spijkenisse 01880-13109 Den Deel - Harmoniestraat 5 Deurne 04930-14275 Dick'sies- Hooftstraat 165 Alphen a/d Rijn Diogenes - V. Schaek Mathonsingel 10 Nijmegen 080-220953 Donkey Shot - A. Verherentstraat 1 Heemskerk 02510-30995 Doornroosje - Groenewoudseweg 322 Nijmegen 080-559887 Drieluik - Botenm a kerstraat 6 Zaandam 075-176972 Effenaar - Dommelstraat 2 Eindhoven 040-448861 EKKO - Bem. Weerd Westzijde 3 Utrecht 030-317457 de Eland - Burgwal 45 Delft 015-145092/131099 Elegast - Brink 10 Deventer 05700-11088/15866 Elektra - Stationweg 4 Sliedrecht 01840-14273 l'Esprit - Wendeldijk 25 Rotterdam 010-4828542 Eureka - Regelandisstraat 39 Zwolle 038-536302 Evenementenhal - L. Springerlaan 2 Groningen 050-222777 Ex-Voto - Gaasbak 1 Voorhout 02522-31536 Exit in G - Heerlenseweg 162 Landgraaf de Fabriek - Baarsstraat 38 Eindhoven 040-551530 Fame - Boterdiep Zuidzijde 38, Bedum Fenix - Odasingel 90 Sittard 046-510141 ' Gigant - Schoolstraat 32 Apeldoorn 055-216346 Goeroe - Hankenhofweg 23 Schoonebeek 05243-2506 Gonzo - Molenstraat 99 Nijmegen 080-240320 Coudvishal - Vijfzinnenstraat 103 Arnhem Graanbeurs - Reigerstraat 20 Breda 076-211946 Graffity Café - Oude Markt 6 Enschede 053-341657 Gryphus - Grotestraat 18a Vierlingsbeek 04781-32053 't Haöfke - Veldstraat 20 Roermond 04750-17535 Hanenhof - Groenstraat 44 Geleen 046-744217 Harmonie - Ruiterskwartier 4 Leeuwarden 058-330233 Hedon - Rodetorenplein 4-4a Zwolle 038-231966 De Hoeve - Hoofdweg 574 Hoofddorp 02503-13549 De Hoogte - Peperstraat 2 Enkhuizen 02280-20057 Iduna - Oliemolenstraat 16 Drachten 05120-22650 Iets Vrijers - Spui 41-43 Den Haag 070-3646250 de IJsbreker - Bavoortseweg 25 Leusden 033-945691 In It - Amstelveenseweg 134 Amsterdam 020-6717778 Ivarca - Halteweg 9 Aalten 05437-61487(ma+vr av.) Jeugdhuis - Beverplein 3 St. Pancras 072-642273 Join - Weteringkade 2 Noordwijk 01719-10194 Jonosh - Vorstermansplein 10 Asten-Heusden 04936-95469 the Jungle - Patrimoniumstraat Leerdam 03451-10182 het Kasteel - Concertweg 1 Alphen a/d Rijn 01720-32424 Kayak - Frans Halsstraat 7 Twello 05712-74615 de Kelder - Lieve Vrouwestraat 15 Amersfoort 033-638457 Kiehool - Schoolstraat 102 Bergum 05116-5104 Theater Kikker - Ganzenmarkt 14 (naast Stadhuis) Utrecht

030-319666 A G E N D A G E G E V E N S o v e r f e b r u a r i GRAAG

VOOR 1 0 j a n u a r i

OPSTUREN NAAR

WIBAUTSTRAAT214, 1091 GS AMSTERDAM of fax 020 6685041

de Klos - Meidestraat 2a Emmeloord 05270-97071 Kobus - Kerkstraat 60 Zeeland 08865-2298 de Koog - Oostelijke Randweg 1 N-Scharwoude 02260-12795 Korzo - Prinsegracht 42 Den Haag 070-3653737 de Kroeg - Langestraat 4 Oldenzaal 05410-21979 Lantaarn - Schapemarkt 13 Hellendoorn 05486-54375

de Leest - De Eist 46 Waalwijk 04160-34746 Leidsekade Live - Emmastraat 52 Hilversum Luxor - Willemsplein 10 Arnhem 085-436955 LVC - Breestraat 66 Leiden 071-146449 LVP - Middelstegracht 123 Leiden 071-130984 Mad Mick & Big Mamou - Schoolplein 7 Utrecht 030-367499 Maddogs - Kloosterstraat 9 Groesbeek 08891-75727 Mafcentrum - Pastoor Leurstraat 12 Maasbree 04765-3021 Marcanti - J. van Galenstraat 10 Amsterdam 020-6823456 Marquee - Nedereindsestraat 27b Kesteren 08886-2643 Mazzo - Rozengracht 114 Amsterdam 020-6273730 Medua - Achtersteweg 17 Meteren 03456-9677 Meervaart - Osdorpplein 205 Amsterdam 020-6107393

Melkweg - Lijnbaansgracht 234a Amsterdam 020-6241777 Metropool - Wemenstraat 38 Hengelo 074-438020 Mukkes - Grote Hoogstraat 26 Leeuwarden 058-159800 Muzeval - Boermarkeweg 43 Emmen 05910-19200 de Naald - Stokdijkkade 3 Naaldwijk 01740-24921 Nederland 3 - Lange Spruit 84 Wateringen 01742-96662 New Way - Sluisweg 2a Hoogkarspei 02286-4354 de Nieuwe Pul - Kapelstraat 13 Uden 04132-65091 Nighttown/Basement - Westkruiskade 28 Rotterdam 0104363534/4361210 Nirwana - Het Kamp 4 Dronten 03210-13439 Nirwana - Meervensedijk 4 Lierop 04926-1779 Nohol - Burg. Versteegsingel 5a Edam 02993-68332 Noorderligt - Veldhovenring 79 Tilburg 013-365587 O.L.S. - Loosduinsekade 725 Den Haag 070-3232464/3236543 042 - Oranjesingel 42 Nijmegen 080-222045 de Oosterpoort - Trompsingel 27 Groningen 050-680111 Opsessie - Brediusweg 1 Bussum 02159-48899 de Paap - Papestraat 32 Den Haag 070-3652002 Paard - Prinsengracht 12-14 Den Haag 070-3601838 Pakhuus - Molenberg 2 Silvolde 08350-24914 Pan, café zaal - Terborgseweg 23 Silvolde 08350-23214 Pand 81 -Wagemakersstraat 6 Haastrecht 01821-2183 Papillon - Begijnenstraat 4 Oss 04120-39497 Para - Van Coothplein 39 Breda 076-218676 Paradiso - Weteringschans 6 Amsterdam 020-6264521 Paradox-St. Ursula 10 Boxtel 04116-74244 Parkhof - Victoriepark 4 Alkmaar 072-115076 Parsival - Kerkhofstraat 1 Valkenswaard 04902-46982 de Pater - Achterom 8 Den Haag 070-3450852 Patronaat - Zijlsingel 2 Haarlem 023-324103 de Peppel - Montaubanstraat 106 Zeist 03404-23647 Perron 55 - Kaldenkerkerweg 55 Venio 077-516874 PH31 - Prins Hendriklaan 31 Amsterdam 020-6736850 De Piek - Hellebardierstraat 13 Vlissingen 01184-16791 Plok - Dijksestraat 52 Didam 08362-26058 Popular - Westkruiskade 26 Rotterdam 010-4365283 R-17 - Raadhuislaan 17 Grootebroek 02285-18048 RASA - Pauwstraat 13a Utrecht 030-319676 Rinoceros - St. Isidorusplein 4 Groessen 08360-33021 Roadhouse - Kasteeltraverse 102 Helmond 04920 - 43276 Rock Palace - Paardenstraat 17 Amsterdam 020-6938889 theater Romein - Bagijnestraat 59 Leeuwarden 058-158215 de Rotonde - Westersingel 91 Berkel & Rodenrijs 01891-17334 Rotown - Nieuwe Binnenweg 19 Rotterdam 010-4363534 de Sater - Kon. Julianaweg 44 Leidschendam 070-3200033 Sfinks - Rottumerweg 3 Heerenveen 05130-28022 SImplon - Boterdiep 71 Groningen 050-184150 Sjiwa - Hoogstraat l a Baario 01707-2349 SJU-huis - Varkenmarkt 2 Utrecht 030-340436 So What - Vest 30 Gouda 01820-19232 de Soos - Breedstraat 33 Alkmaar 072-183748 de Spieghel - Peperstraat 11 Groningen 050-126300 Splotsz - Sportpad 25 Roelofarendsveen 01713-17235 Spuugh - Rijksweg 5 Vaals 04454-65514 Staddijk - Staddijk 41 Nijmegen 080-441625 Stapperij - Vrijthof 8 Ommen 05291 -56916 't Stathuys - Breestraat 19 Leiden 071-130983 Tagrijn - Koninginneweg 44 Hilversum 035-215841 Taverne - Karel de Grotelaan 1 Bergen (NH) 02208-96507 Tejatro Popular - Westkruiskade 26 Rotterdam 010-4363534 That's Live! - Hoofdstraat 157-161 Overdinkel 05423-83337 Tivoli - Oudegracht 245 Utrecht 030-311491 Tom Tom - Walk 8 Heythuisen 04749-1468 Toonzaal - Sperwerstraat 9 Oosterhout 01620-33525 Tref - Holstraat 4 Hilvarenbeek 04255-3594 Troll - Geldelozeweg 4a Hoorn 02290-16765/18525 Trucker - Stationsstraat 34 Pijnacker 01736-96432 Tunnel - Reyerskoop 4a Boskoop 01727-17709 Twilight Zone - Deijlerweg 153 Wassenaar 01751-14415 Unitas - Gen. Foulkesweg 74 Wageningen 08370-12909/16643 Utopia - Afrikalaan 94 Drunen 04163-73979 Vera - Oosterstraat 44 Groningen 050-128776 De Vloer - Kroonstraat 9 Utrecht 030-317532 Vredenburg • Vredenburgpassage 77 Utrecht 030314544/313144 Vrijbuiter - St. Jacobstraat 46 Goes 01100-16835 Walhalla - De Donckstraat 24 Sevenum 04767-2042 Willemeen - Willemsplein 1 Arnhem 085-436748 . Willem II - Boschdijkstraat 100 Den Bosch 073-123422 Xinix - Rijksweg 109 Nieuwendijk 01834-2087 Zaal 3 - De Lasallestraat 3 Heesch 04125-2437 Zalen Schaaf - Breedstraat 48 Leeuwarden 058-124439 Zeezicht - Nobelstraat 2 Utrecht 030-367499 de Zwaan - Mgr. van Oorschotstraat 2 Heeswijk-Dinther 04139-1575/04103-3959 muziekcentrum Zoetermeer - Nicolaasplein 3 Zoetermeer 079-166294

BEniE SERVEERT CANDY DULFER CLAW BOYS CLAW GOREFEST HAUO VENRAY JUUA R HERSHEIMER

SPOREN STUDIO GESCHIKT VOOR LIVE EN MIDI » M I D I studio » » » » » »

11 o e f e n r u i m t e n m e t b a c k l i n e , m i c ' s en P.A. Cursussen o.a. MIDI en P.A. W i n k e l m e t 2 e hands i n s t r u m e n t e n Verhuur apparatuur Reparatieservice Ruime parkeergelegenheid A M S T E R D A M MUSIC PROMOTIONS K.N.S.M.LAAN 13 1019 LA A M S T E R D A M TEL. 0 2 0 6 3 8 0019 FAX. 0 2 0 6 6 8 5301

CHICAS DEL ROCK / THE SCENE URBAN HEROES / PHONEY BOLONEY JAN RIJBROEK BAND / HARDE SMART ROCK

URBAN DANCE SQUAD

WATERLAND

070-3560849

ÊSsSiMLim

S',

MOJO MANAGEMENT

015 - 123401

S p o r t s t r a a t 57-1 Telefoon/Fax: 020-6753703

Cut 'n' Clear Music CD.

p e r s i n g en Grafische Vormgeving

Stuntpriizen nafaar 1994! Longplay CD's (Maximaal 7 5 minuten)

S*0*Z CONCERTS tel: 038-548451

5 0 0 stuks a ƒ 6 , 7 5 p e r stuk 1 0 0 0 Stuks a ƒ 4 , 2 5 p e r stuk

C O M P L E E T P R O D U K T : CD m e t j e w e l b o x , premaster, glassmaster, 2 kleuren CD-opdruk, 4 pagina drukwerk met full-color inlaycard (max. 2 scans, l x zw, l x f c ) , g r a f i s c h e v o r m g e v i n g e n l i t h o g r a f i e .

Tevens eenmalige C D . nu vanaf ƒ 7 5 , QEL VOOR MEER INFORMATIE

OF EEN OFFERTE!

(Alle prijzen zijn exclusief 17,5% BTW en Stemra)

EASY MEAT KOMT klaar op 4 december 1 9 9 4 m e t het maken van de nieuwe C D . Nieuwsgierig? Bel ons voor een stiekeme-luister-tape met impressies van liet komende album.

EASY MEAT DATA maandag 3 0 januari 1 9 9 5 - release single maandag 2 7 februari 1 9 9 5 - release album vrijdag 3 maart 1 9 9 5 - aanvang tour

ORANGE ARTIST PROMOTION TEL. 070 - 385.6001

fax: 038-532561

i iwm i

• H

Ü1 "'

1 m

FRET

Plaatsingsregels: * Advertentietekst in blokletters invullen! * Max. één regel vetgedrukt: dit kun je L I N E S aangeven door de tekst die vet gedrukt moet worden tussen blokjes te plaatsen (zie voorbeeld op de onderste regel) * De ingevulde bon moet opgestuurd worden tegelijk met girobetaalkaart of bankcheque aan: SPN, FRET-lines, Wibautstraat 214, 1091 GS Amsterdam * Advertenties zonder bewijs van betaling worden niet geaccepteerd I * FRET-lines moeten voor de 11^ v.d. maand aangeleverd worden. "^"jSt'lir'/*. • ; "^'7|ir"#-"

We Wish

DE hJIEÜWE SENSATIE

K A M 4E H A A R (Engelstalige

gitaarrock)

% ^ ^ ^ - i v " -M;

e i g e n nummers •y^:-"" "• ^ff'

UBUUr C D ' POG IN YOU'

p r i j z e n per a d v e r t e n t i e i n c l . 1 7 , 5 % BTW f 2 5 , =

-Tel 01100 -11263 Fox 0100 - 332B5-

01189-2933

3 2. -Pseudonym Records-

GEENGEMAAR

NU BOEKINGEN VANUIT EIGEN BURG TEL.020-6763673 OF FAX.6767875

L ABERINTO WOUNDED-SNAKE CURTIS KNIGHT I HALF P.\ST MIDNIGHT

A Happy

TEKST WORDT DOORLOPEND GEPLAATST

»THE BOB C O L O R »

4th WORLD

01899-23228

-11 5L

THE BYRDS

Mcrry Music

LLS.V/. Productions -

GO DOWN MOZES

FORMOSA THE FEEL BOLT&NUT

g .];.,-

NOBUTS NU BOEKEN

Yearf

NOG STEEDS GOEDKOOP(f 600,=) Bel / Fax Nico 03420 - 22623

Varke Int.Promotion Looiersgracht 38 1016 VS Amsterdam tel: 020-6240068 fax:020-6270389

DIANA BOND WENDY SHERYDAN

NUCLARITY

•DECOY & the TRAP" 60's,

'Cornfields *

70's and

80's

Danceclassics and morel

020 - 6279334

Burgwal 4 5 , Delft. Info: (015) 14 50 92.

Boekingen en info op

Tel: 070 - 3937592 Fax: 070 - 3937648

s-'\

* DRIFT *

* NUCLARITY *

debuut C D " X "

H I P H O P band

Mooie liedjes in een stoer gitaarjasje 0 2 0 - 6 8 1 1 2 4 2 / fax 6 7 6 4 8 1 1

Pan A m

Tel:

Frontline ( D ) Jaded Heart ( D )

ZONDAGMIDDAG 1 1 DECEMBER

El Fluvia

IN O P S E S S I E TE BUSSUM

Blue Note Music

Kilgore Trout

^,,si««-^

f . A G E N C Y 1;

Si*

LOIS LANE

ashbunj faith

Treshold ( U K )

BLANCHE ELLIZ

Tcl:03402-38926, Fax:52536

TUPELO HONEY

V A N MARSBERGEN PRODUKTIES ( R . O . W . Companies) 030 - 803849 ''t'" 'jfe' *i * REVOLVER *

l<^'. /•"?'!

MANAGEMENT

CD: The Real Thing / Sony wiusic

LIVE C D O P N A M E

IPi

HIOIMIE

02510 - 11889 of Fax: - 16119

BLUESMASTERS

1 st Avenue

CATFISH

HIT THE BOOM

Npg^tééds

herrezen uit

^*•• * '^i 'iit^-' • w

ALL THE

i?:4i(.'-ér'4'•#•

BONECRUSHIN'

-jèi,- -1^' -^ ^ i f

MENDOZA DANCE PARTI

^f'f^:-MïPVWWm m- gepiaatstfi'•;*:

NEW COOL COLLECTIVE

Visclous V e l v e t & Railroad Steel

geen advertentie 1IÏ

Boekingen; Philip 0 2 0 - 6 8 3 0 5 9 8

DE N I E U W E FRUSTRATIE

KAM JE KLAAR!

KINGS MEN

'v-^m^

D| GRAHAM 6

(Engelstalige scheepskok)^-^

•

Eigen nummer: 085-512.360 > —_____ .—. sm^

•^ir---^- :•§:: tóch-een succes\^l;^; fê>--4i:

\^Z7Z7^

BEESWAMP BURMA SHAVE COBRAZ lESZAZOUS OSCAIIP, SWAMP PINK MOON SOAPSTONE(B)

S.O.]AZZ

gewenst!!

BO<>GIE~WOCf&IE

S o l i e n Knoppers

Tel: 02208 - 97500

"iéSi "4; Kf' W-

Fax: 0 2 2 0 8 • 9 8 1 0 6

è:''%r

' * ' 'W

(ACT) BOOKING AGENCY

•

Ramona's '•0c ''}k,' '31' Gorki CE) Weekend

Ale;

•ft"

m 'm

^'-''- A t W a i k i k i * - * ' • * it Ongelóóflijkl De Zingende Fresia's willen paginagroot en bloot het nieuwe jaar in! Maar helaas komt de Fret volgende maand niet uit. Vandaar een knettervette spetterende knip-uit-en-stuur-op-aktie! Stuur deze bon binnen 14 dagen op en u ontvangt dan uw eigen persoonlijke knaladvettentie! En ... voor de eerste 1995 inzenders is er zelfs een sensuele nieuwjaarssurprise! Zomaar, omdat u het bent! STUUR M E JULLIE J A N U A R I - A D V E R T E N T I E EN ' T : f ENSUELE K A D O . Z O M A A R , O A W A T I K H E T BEN! i

Naam Straat Postcode / plaats.

-4f1l%

Ik ben ouder dan 18 jaar en wil graag weten hoeveel ik bespaar met de nieuwe ZilverZotgPolis. Ik zit nu wel/niet in 't ziekenfonds; OOK:

OS5^4U.7»1

+++AKTIE+++AKTIE+++AKTIE+++AKTIE+++AKTIE+++AKTIE+++AKTIE+

TEL: 02154-24854 FAX: 25042

5 É-ÉNoordkaapw ^^ The Sands (D Hans Vandenburg'sC #i

^ C ^ m m e m a l B r ^ i i | , ^ "W'W

Ross Curry tel.:015-159299 fax: 015-123625

1/2 UUR VBRVROEBO

H ^ H H H PttlNSEGRACHT 12 DBN HAAG I J f t f i l l 1 1 INFOLIJN (070)3601618

*"'A )'ki 'ê''

•

+++AKTIE+++AKTIE+++AKTIE+++AKT1E+++AKTIE+++AKTIE+++AKTIE+++

House Of Music and Entertainment

1 ^ IBT !l OP I O f AAHVAMBSTIJOEM VAH 0 f COMCEHTEM

Tröckener Kedcs

X 010-4116i OJ

RICK DEVITO BAND

"^- W W iSr ife' ' ' A " : ^ jj

4i h •!»; iJV )i*

Called Johnny

nVUR'M NAAK EMMAfTRAAT 10-«8U HC-ARMHEM. FAXEN KAN

BtLUES

m. f K o n t a k t e n m a n a a e m e n t

ierïk''ér-é^ " j^ G i r l

JA!

THE HIPBONE CONNECTION

ao.OI vr.02 za.as to. 04 ito.OS vr.as za. 10

SIAGERIJ VAU KAIi/tPEH • SCHUSS EEGENSCHUSS (tilai) STEREOLAB + Pram • MEINKRIEG (film) Raaie Oren Club: COWS * HAMKIERHCAO BOG EAT BOG + Sacll 3 Surge MAO PROFESSOR + «OLANIRIE + BENNISAL CAPONE • RUMBLE FISH flilm) Caverbax: NEVER KIINB THE BOLLOCKS • Kapel Hue: FISH FOR BREAKFAST CRANB ROYAL BOES TO THE MOVIES: OJ VIILUf JOLLY Plays The Classics, BJ BAB BREAM Plays Tbe Moderns: AH Nigbt Movie Sham + BLANCHE S, PALOMA -MY OWN PRIVATE WAUO (lilm) za. 11 SISTER BOUBLE HAPPINESS * Kenny Chambers m.14 HJP-BEBATJONGERCNBELANEEN da. 15 CORROSION OF CONFORMITY + S'M'A 'S'H • BETTY BLUE (film) vr. IB Rooie Bren Club: SPACE BAZE REVISITEB: met BEAB FLOWERS + MANBRACORA • BETTY BLUE (film) za.n THE SCENE+Ross Curry za.13 Jaods-Arabische muziekavond: SALOMON KLEZMORIM + CHEB ASHRAF da.22 Pbat Grooves On Stage: mZARBS OF OOZE • FIIMLAB vr.23 THE ULTIMATE X-MAS BATTLE OF METAL met CHANNEL ZERO + INEVITABLE + ATTITUBE + SHYNE + THE FLESH MERCHANTS + MANIFEST • cultcafÉ: METAL CAFE za.24 CLAW BOYS CLAW* Oyzack • AN EVENING WITH CHARLES MANSON (video) ma.2S Een vralijke Kerst: met WALTER JORIS + BE ABBA'S da.29 SUPPPER'SRAGSGA EXPERIENCE vr.30 AaERNITEX-tra:metBJ'sKipkillah&Piamn42 za.31 GRANO ROYAL BELUXE: met BJ's KNUPPELHBUT, BAE BREAM, de band OOTOP + champagne en karaokehar OAKCEMISHTS 00, VRIJ EH ZA HA AFLOOP COHCERTEH ' ENTREE / 2,10 Verwacht In januari: CHANO ROYAL (07/01), PRO-PAIN (13/01), GALA VAN BE COBROCS (14/01), SICNTAL hlPPIS BLOOO (15/01), HANS OULFCR (20/01), DIN HAAC HECFT OB BLUBS (21/01) em.

'"•t^^'C:-^: