Recreatiekrant Zuidwest Friesland 2015 by Friesland Boating

Fryslân, do libbest!

Toeristische Informatiekrant Zuidwest Friesland 2015

Welkom in Koudum, welkom in de regio Zuidwest Friesland, een uniek gebied in Nederland. Zoals de titel op de voorpagina het al zegt “Fryslân do libbest!” (Friesland je leeft!). Via deze Toeristische informatiekrant willen wij u kennis laten maken met het bruisende leven van de regio Zuidwest Friesland. Uniek omdat landschappelijk gezien, dit gebied één van de merkwaardigste gedeelten van Friesland, ja, zelfs van heel Nederland is. Want waar vindt men op zo’n klein oppervlak meren, bossen en vele historische herinneringen?

Camping Accommodatie Jachthaven Bootverhuur Horeca Zwembad Supermarkt Activiteiten

Meer info: www.kuilart.nl - www.groepsevenementen.com of bel voor de brochure (+31) (0) 514 52 22 21 De Kuilart 1, 8723 CG, KOUDUM - info@kuilart.nl

COLOFON De Toeristische Informatiekrant is een initiatief van: • Vakantiepark De Kuilart • Hotel GalamaDammen REDACTIE Vakantiepark De Kuilart REDACTIE-ADRES De Kuilart 1 8723 CG Koudum tel: 0514 52 22 21 info@kuilart.nl FOTOGRAFIE Diverse bronnen VORMGEVING Decorboo Reclame DRUK Flevo Druk Harlingen ADVERTENTIE AQUISITIE Vakantiepark en Partycentrum De Kuilart OPLAGE 10.000 stuks VERSPREIDING De Toeristische Informatiekrant is o.a. verkrijgbaar bij de recepties van Vakantiepark De Kuilart en Hotel GalamaDammen.

Koudum: “Het warme hart van de regio Zuidwest Friesland!” Het dorp Koudum wordt ook wel “het warme hart van Zuidwest Friesland” genoemd. Met zijn centrale ligging in het Zuidwesten van Friesland aan de meren de Morra en de Fluessen, is Koudum een zeer aantrekkelijk woon- en vakantiedorp. Vanaf het vroege voorjaar tot de late herfst wordt Koudum bezocht door vele duizenden toeristen. Deze toeristen komen voor de rust, de prachtige omgeving, de vele sportieve mogelijkheden (waarvan de watersport er één is) en voor de uitstekende accommodaties. De gastvrije vriendelijkheid van de Koudumers doet vele toeristen jaarlijks terugkeren. Koudum is een zeer actief dorp. Vele vrijwilligers organiseren jaarlijks veel drukbezochte activiteiten. Het verenigingsleven staat in Koudum op een hoog niveau. Ook het winkelaanbod mag er zijn. Het is mede dankzij het toerisme uitgebreider dan je van een plaats met ruim 2.700 inwoners mag verwachten. Naast de dagelijkse boodschappen kan men er terecht bij diverse andere leuke winkels. Koudum: “Het warme hart van Zuidwest Friesland”, niet alleen vanwege de prachtige omgeving en de zalige rust, maar juist ook vanwege de mensen die er wonen en werken.

Koudum: Praktische Informatie Belangrijke Adressen Alarmnummer Tel: 112 (voor dringende hulp) Politie Bureau Koudum Tjalke van der Walstraat 32, Koudum Tel: 0900-8844 Waterpolitie Noord (KLPD) Hendrik Bulthuisweg 1, Sneek Tel: 0515-429099 Artsen Huisartsenpraktijk Koudum Túnkersstrjitte 47, Koudum Dokter H.T. Bakker en Dokter M.V. Sijtema-v.d. Kooij Tel: 0514-522100

Praktijktijden: op werkdagen 8.00-17.30 uur op dinsdag 19.30 - 21.30 uur op vrijdag 17.00 - 19.00 uur (volgens afspraak) Telefonisch terugbel-spreekuur. Bel voor 9.30 uur, dan wordt u teruggebeld (op werkdagen) Medicijnlijn: 0514-523585 Dienstdoende huisarts wordt genoemd op het antwoordapparaat van de praktijk. Apotheek Bij Huisartsenpraktijk Koudum Tunkersstrjitte 47, Koudum Tel: 0514-522100 Openingstijden: 8.00-17.00 uur

Tandartsen Tandartspraktijk Koudum Bovenweg 2a, Koudum Tel: 0514- 522424 Ziekenhuis Antonius Ziekenhuis Bolwarderbaan 1, Sneek Tel: 0515-488888 Dierenartsen Dierenartsenpraktijk van Waard tot Klif Dammenseweg 18 c, Koudum Tel: 0514-521888 Spreekuurtijden: ma., wo., vr. 19.00 t/m 19.30 uur di. en do. 14.00 t/m 14.30 uur

Diverse Adressen Openbaar vervoer • Spoorlijn Station Koudum/Molkwerum Spoorverbinding tussen Stavoren en Leeuwarden. • Buslijn 44 Vanaf de GalamaDammen. Verbinding tussen Bolsward en Spannenburg. Openbaar vervoerreisinformatie: Tel: 0900-9292 Kerken Voor dienstroosters van diverse kerken verwijzen wij u naar de recepties van De Kuilart en de Galamadammen. Autogarage Garage Kemker Nieuweweg 10, Koudum Tel: 0514-521436 Bakker Bakkerij de Vries Hoofdstraat 5, Koudum Tel: 0514-521279 Bakkerswinkel Bakkerswinkel Hellingstrjitte 3, Molkwerum Tel: 0514-681972 Beeldhouwcentrum Beeldhouwcentrum Koudum Hoofdstraat 4, Koudum Tel: 0514-522676 Bezoekerscentrum Mar en Klif De Brink 4, Oudemirdum Tel: 0514-571777

Boek- en fotohandel Boekhandel Muizelaar Hoofdstraat 10, Koudum Tel: 0514-521294

Jachthaven Jachthaven de Punt Industrieweg 19, Lemmer Tel: 06-29331804

Museum Kerkelijke kunst Noard 173, Workum Tel: 0515-543159

It Skippershûs De Kuilart 1, Koudum Tel: 0514-522221

Caravancentrum Caravancentrum Makkum Munniksplaat 2, Makkum Tel: 0515-231550

Jachtwerf Jachtwerf Busman Ooste 49, Koudum Tel: 0514-522004

Pension Pension Perruque Ds.L.Tinholtstr. 2, Koudum Tel: 0514-523337

Rederij Rederij Doeksen Waddenpromenade 5, Harlingen Tel: 0900-3635736

Fietsverhuur/reparatie Mous Tweewielers Van Swinderenstraat 45, Balk Tel: 0514-602284

Kapsalon Le Cheveux Hoofdstraat 39, Koudum Tel: 0514-521361

Pitch & Putt golf Pitch & Putt Golf Nieuweweg 42, Koudum Tel: 0514-522246

Rondvaart Simmermoarn Breefenne 35, Stavoren Tel: 06-42901130

Van der Bij Fietsen Hoofdstraat 11A, Koudum Tel: 0514-594721

Kartbaan Pulsar Kartbaan Celsiusweg 28a-30, Leeuwarden Tel: 058-2134722

Restaurant Galamadammen Galamadammen 1-4, Koudum Tel: 0514-521346

Slager Slagerij de Boer Hoofdstraat 14-16, Koudum Tel: 0514-521329

Golfclub Golfclub Gaasterland Sminkewei 10, Oudemirdum Tel: 0514-604236 Groenteboer Wim’s Groenten en Fruit Hoofdstraat 13, Koudum Tel: 0514-522444

Manege Manege Jansen Stationswei 18, Molkwerum Tel: 0514-681991

Chinees Restaurant Goudmeer Hoofdstraat 12, Koudum Tel: 0514-523723

Museum Museum Hindeloopen Dijkweg 1, Hindeloopen Tel: 0514-521420

Restaurant De Hinde ’t Oost 4, Hindeloopen Tel: 0514-523868

Schaatsmuseum Kleine-Weide 1-3, Hindeloopen Tel: 0514-521683

Houthandel Houthandel de Poel Tjalke vd Walstraat 42a, Koudum Tel: 0514-681142

Eetcafé de Brabander en Hotel de Stadsboerderij Nieuwe weide 7, Hindeloopen Tel: 0514-521278

Fries Scheepvaartmuseum Kleinzand 16, Sneek Tel: 0515-414057

HCR Teernstra Van Swinderenstraat 69, Balk Tel: 0514-601013

IJsboerderij IJsboerderij de Bûterkamp De Bûterkamp 1, Oudemirdum Tel: 0514-571798

Jopie Huisman museum Noard 6, Workum Tel: 0515-543131

D’Ald Herberch Munkedyk 46, Gaastmeer Tel: 0515-469656

Hengelsportzaak Faunaland Gaasterland Meerweg 14, Balk Tel: 0514-602841

Toeristische Informatiekrant Zuidwest Friesland

Speelpark Sybrandy’s Jan Schotanuswei 71, Oudemirdum Tel: 0514-571224 Solexverhuur Op Paed Mientwei 4b, Rijs Tel: 06-40413830 Streekproducten Salt & Zucchero Doerebout 5, Koudum Tel: 06-51343550

Supermarkt Poiesz supermarkt Hoofdstraat 6, Koudum Tel: 0514-521297

Surfshop Windgear De Tolve 5, Hindeloopen Tel: 0514-524040 Vishandel Vishandel Doede Bleeker Smidstraat 21, Stavoren Tel: 0514-681803 Winkels Steegenga Van Swinderenstraat 2, Balk Tel: 0514-602093 Website Voor meer informatie over Koudum of Friesland kunt u de volgende website raadplegen: www.koudum.nl www.frieseijsselmeersteden.nl www.beleeffriesland.nl Zeilklipper verhuur ‘Ortolan’ FrieseVloot Postbus 24, Stavoren Tel: 0514-681161

Sonnema Berenburg Stoombootkade 12, Bolsward Tel: 0515-577449

Koudum Koudum is van oorsprong een zeevaardersdorp. Het ligt op een hoge zandrug waaraan vermoedelijk haar naam is ontleend. Al in de 9e eeuw komt men in de geschiedschrijving de naam Colwidum tegen. De naam Colwidum staat voor hoogte (col) bos (widum) of te wel “bos op hoogte”. Maar uit die tijd zijn in Koudum geen aanwijsbare sporen meer. Het oudste bezit bevindt zich in de 19e eeuwse Hervormde kerk, midden in het dorp. Die heeft een van de fraaiste protestantse kerkinterieurs van Friesland: het vroeg barokke meubilair dateert uit het midden van de 17e eeuw. In Koudum hebben vroeger meerdere stinsen en states gestaan zoals

van Galama’s, Epema’s en Donia’s. De familie Galama was in het bezit van de tolhuizen. Deze stonden op strategische plaatsen van waaruit zij zowel het verkeer op en over het water als over land konden controleren. De geschiedenis van Koudum gaat nog veel verder terug, in de tijd dat deze omgeving bestond uit bossen, moerassen en meren. Door de voorlaatste ijstijd is hier een stuwwal ontstaan bestaande uit mooi geel zand. In dit zand zijn al sporen van een nederzetting gevonden van voor het jaar 1000 van onze jaartelling. De bodem vertelt ons ook dat Koudum roerige tijden heeft meegemaakt. Sporen van branden en oorlogshandelingen liggen nog sluimerend in deze bodem. Letterlijk hoeft men slechts een schop in de grond te ste-

ken om haar geschiedenis maar boven te halen. Nu is Koudum een heel gezellig dorp, gelegen in een schitterend landschap tussen de Fluessen, de Morra, het IJsselmeer en de Gaasterlandse bossen. Dankzij deze gunstige ligging brengen veel toeristen, en dan met name watersporters, een bezoek aan het knusse centrum van het dorp. Koudum heeft een ruim winkelaanbod, accommodatievormen die variëren van een gezellig hotel, pension of camping tot goed gelegen vakantiehuisjes en een aantal gezellige horecagelegenheden. En wanneer u een bezoek brengt aan Koudum, vergeet dan niet wat overheerlijke boontjes mee te nemen, want daar is Koudum bekend om geworden!

Koudumer Beantsjes Koudum is bekend om de heerlijke Koudumer beantsjes en ook om de Koudumer bloemkool. Koudumers worden dan ook vaak “beantsjes” genoemd. Het geheim van deze lekkere groente zit waarschijnlijk in de zeer geschikte Koudumer grond, waarop de boontjes uitstekend groeien. En dit is altijd al zo geweest, want vroeger telde Koudum tientallen kwekers. Tegenwoordig kweken alleen locale tuinders op handmatige wijze vele overheerlijke groenten in en buiten hun kassen. Al in de wintermaanden worden de eerste groenten gezaaid en onder glas gekweekt. Na een aantal maanden hard werken kunnen de eerste groenten worden geoogst. Naast boontjes en bloemkool komen ook snijboontjes, komkommers, spitskool, spinazie en aardappelen uit de Koudumer kassen. Deze groente kunt u ongeveer vanaf maart kopen bij Wim’s Groente & Fruit (Hoofdstraat 13, Koudum).

Korenmolen De Vlijt Aan de Molenbuurt te Koudum staat “De Vlijt”, een korenmolen van het type “spinnekop op stelling”. Voorheen stond op deze plek een soortgelijke molen die in 1938 werd gesloopt. Tussen 1986 en 1995 is de molen herbouwd met onderdelen van een spinnekopmolen uit Oppenhuizen, een poldermolen die daar tot 1947 de 130 ha. grote Oppenhuister polder bemaalde. De nieuwe “De Vlijt” werd uitgerust met een koppel maalstenen voor het malen van graan en wordt nu regelmatig, meestal op zaterdagen, bediend door de vrijwillige molenaars van de Molenstichting Súdwest-Fryslân, eigenaar en beheerder van de molen. Als de molen draait staat deze open voor bezichtiging en uitleg door de molenaar. Toeristische Informatiekrant Zuidwest Friesland

Tandarts tel. 0514-522424

Manege

Korenmolen De Vlijt

Gemeenschapscentrum de Klink tel. 0514-521638

Taxi Koudum 605000

Sporthal de Sândobbe tel. 0514-522662

Gemeente Nijefurd tel. 0514-521888

35 8 33 32 4 1 9 37 4713 54 7 20 44 29 3651 15 23 11

Scholengemeenschapcentrum en bibliotheek de Swel tel. 0514-521474

Dierenartsenpraktijk van Waard tot Klif tel. 0514-521888

Politie tel. 0900-8844, Brandweer tel. 0514-523655 en ambulance tel. 112

Huisartsenpraktijk en apotheek Koudum tel. 0514-522100

Doopsgezinde kerk

Protestantse kerk

ALGEMEEN:

KOUDUM

PLATTEGROND

45 5

VVV agentschap Hoofdstraat 10, 8723 BH Koudum telefoon 0514-521294, fax 0514-523008 E-mail: info@boekhandelmuizelaar.nl Stoker Advies Verlengde Hoofdstraat 15, 8723 AS Koudum telefoon 0514-523435 Welkoop Onderweg 1, 8723 AX Koudum telefoon 0514-522700 Beeldhouwcentrum Koudum Hoofdstraat 4, 8723 BH Koudum telefoon 0514-522676 Atelier Wigle Engelsma Ds. L. Tinholtstraat 36, 8723 CX Koudum telefoon 0514-681628 Horeca Management Bas Oosterbaan Doerebout 5, 8723 HD Koudum telefoon 0514-521763 Bakkerij U.B. de Vries Hoofdstraat 5, 8723 BE Koudum telefoon 0514-521279 Blom & Bled Verlengde Hoofdstraat 10, 8723 BE Koudum telefoon 0514-522335 Boekhandel Muizelaar Hoofdstraat 10, 8723 BH Kouudum telefoon 0514-521294 Friesland Boating de Tille 5, 8723 ER Koudum, tel. 0514-522607 Café Tarantella Hoofdstraat 25, 8723 BE Koudum telefoon 0514-521686 Census Verz. & Financ. Diensten Postbus 123, 8600 AC Sneek telefoon 0515-238977 Chinees Restaurant Goudmeer Hoofdstraat 12, 8723 BH Koudum telefoon 0514-523723 Vakantiepark De Kuilart De Kuilart 1, 8723 CG Koudum telefoon 0514-522221 De Boer Schoenen/Sport Hoofdstraat 19, 8723 BE Koudum telefoon 0514-521356 De Jager Schildersbedrijf Ds. L. Tinholtstraat 30, 8723 CX Koudum telefoon 0514-522030 De Wester Esch Dammenseweg 3, 8723 CL Koudum telefoon 0514-523484 Decorboo Reclame Ds. L. Tinholtstraat 42, 8723 CX Koudum telefoon 0514-522516 Baggerbedrijf Ippel Dredging Bovenburen 4, 8723 ED Koudum telefoon 0514-523350 Rabobank Zuidwest Friesland Hoofdstraat 1, 8723 BE Koudum telefoon 0514-437000 21 Galerie Atelier Singel 19 Verlengde Hoofdstraat 17, 8723 AS Koudum telefoon 06-51619260 22 Garage Kemker Nieuweweg 10, 8723 EA Koudum telefoon 0514-521436 23 Atelier 13 Manen Hoofdstraat 37, 8723 BE Koudum telefoon 0514-604065 24 GGS (Gaast Grafisch Specialist) It Heechhout 12, 8723 ES Koudum telefoon 06-11067256 25 HCR Galamadammen Galamadammen 1/4, 8723 CE Koudum telefoon 0514-521346 26 Makelaars en Taxateurs Hoekema Nieuweweg 6, 8723 EA Koudum telefoon 0514-522552 27 Hovenier Festina Lente Klokslach 23, 8723 GA Koudum telefoon 0514-522947 28 Installatiebedrijf H.J. de Vries De Tille 9, 8723 ER Koudum telefoon 0514-522147 29 Installatiebedrijf Hiemstra Hoofdstraat 18, 8723 BH Koudum telefoon 0514-521232 30 Jachtwerf Busman Ooste 49, 8723 EH Koudum telefoon 0514-522004 31 Kapsalon ’Les Cheveux’ Hoofdstraat 39, 8723 BG Koudum telefoon 0514-521361 32 Kapsalon Bonbini Hoogstraat 8, 8723 AT Koudum telefoon 0514-521771 33 Kunstcafé Het Wapen van Friesland Hoogstraat 1, 8723 AT Koudum telefoon 0514-523747 34 Landb. mech. J. Pries & Zn. Smidsweg 21, 8723 BD Koudum telefoon 0514-521202 35 Cafetaria De King Hoogstraat 10, 8723 AT Koudum telefoon 0514-521781 36 Lyan Mode Hoofdstraat 17, 8723 BE Koudum telefoon 0514-522300 37 Trijntje Charter Smidsweg 11, 8723 BD Koudum telefoon 0514-521542 38 Mini Camping Venema Dammenseweg 51, 8723 CM Koudum telefoon 0514-521354

KOUDUM 39 Munniksma Handelsonderneming Slaperdijk 2, 8723 CD Koudum telefoon 0514-521363 40 Nononono Westeweg 28, 8723 BZ Koudum telefoon 06-27477235 41 Pension Perruque Ds. L. Tinholtstraat 2, 8723 CX Koudum telefoon 0514-523337 42 Tandartsen praktijk Koudum Bovenweg 2a, 8723 AR Koudum telefoon 0514-522424 43 Rondvaartbedrijf De Oorden Postbus 4011, 8600 GA Sneek telefoon 0515-521082 44 Rurest Hoofdstraat 22, 8723 BH Koudum telefoon 06-52377237 45 Schildersbedrijf Hoekema Ds. L. Tinholtstraat 34, 8723 CX Koudum telefoon 0514-521369 46 Seysener Recreatietechniek Ds. L. Tinholtstraat 43, 8723 CW Koudum telefoon 0514-523456 47 Slagerij de Boer Hoofdstraat 14, 8723 BH Koudum telefoon 0514-521329 48 Studio Kosmein Klokslach 1, 8723 GA Koudum telefoon 0514-523886 49 HuysKwekerij Welgelegen Tj. van der Walstraat 21a, 8723 CB Koudum telefoon 0514-594694 50 Winterberging Friesland Spoarleane 4, 8723 EV Koudum telefoon 06-51126369 51 Van der Bij Fietsen Hoofdsraat 11a, 8723 BE Koudum telefoon 0514-594721 52 Bouwbedrijf Eekma Tj. van der Walstraat 38, 8723 CB Koudum telefoon 0514-681504 53 Walter van Berkum Klipperverhuur Stationsweg 8, 8723 BK Koudum telefoon 06-55872039 54 Wim’s Groenten & Fruit Hoofdstraat 13, 8723 BE Koudum telefoon 0514-522444 55 Winterberging De Jong Havenkade 2, 8723 AZ Koudum telefoon 0514-523176

| 0515-541466 HUNIA’S DRUKKERIJ

Verken de Friese meren! Huur een boot bij De Kuilart www.bootverhuur-kuilart.nl Eetcafé de Brabander en Hotel de Stadsboerderij

Beleef Hindeloopen! www.destadsboerderij.nl

Nieuwe Weide 7 - 8713 JD Hindeloopen Tel. 0514-521278 www.skutsjearrangementen.nl info@skutsjearrangementen.nl

Bakkerij Uilke en Janet de Vries

Onbetwist, Uw Barbecue specialist!! Slagerij M. de Boer - Hoofdstraat 14-16 - 8723 BH Koudum Tel.: 0514-521329 / 0651642928 - www.slagerijmdeboer.nl

C.R. D’ALD HERBERCH YN’E “IEL-AEK” TERRAS AAN HET WATER

Út de Fryske Bakkerij

Hoofdstraat 5 - Koudum - Tel. 0514-521 279

Het grootste assortiment kampeeraccessoires en caravanonderdelen in deze regio! Caravancentrum “Makkum” v.o.f. Munniksplaat 2 - 8754 HG Makkum - tel: 0515-231550 Dagelijks geopend van: 09.00-18.00 uur (zat. tot 17.00 uur)

VAN 1 APRIL TOT 1 OKTOBER ALLE DAGEN GEOPEND, IN OKTOBER DE WEEKENDEN EN IN DE WINTERMAANDEN OP RESERVERING.

MUNKEDYK 46 8611 JH GAASTMEER TEL. 0515-469656 E-MAIL: info@aldherberch.nl WEBSITE: WWW.ALDHERBERCH.NL

Museum kerkelijke kunst Workum Het museum bevat een niet-alledaagse collectie kerkelijke kunst, schilderijen van pastoor Janning en de Bulthuiscollectie (houten beelden). De Workumer Kamer heeft fraaie tegeltableau’s. Een zijkapel van de naastgelegen St.Werenfriduskerk herbergt een 18 m. lange gebeeldhouwde lambrisering.Voor de kinderen is er een groot miniatuur poppenhuis. Bezoekadres: Noard 173, Workum Inlichtingen : Tel. 0515-542105

Omgeving Koudum Koudum ligt in een toeristisch gebied, een ideaal vakantiegebied in de regio Zuidwest Friesland. Deze regio biedt volop vakantieplezier voor iedereen. Op een relatief kleine oppervlakte treft men een zeer gevarieerd landschap aan, met de bossen van Gaasterland, de bekende Friese Meren (Heegermeer en de Fluessen) en groene weilanden met de zwart-wit bonte koeien. In dit landschap liggen prachtige historische steden en dorpen, met op redelijke afstand negen van de 11 Friese steden. Dankzij de rijke historie zijn er vele bezienswaardigheden in dit gebied. Hier volgt een beschrijving van de gebieden, steden en dorpen rondom Koudum. Leuke achtergrondinformatie en wetenswaardigheden. Ten oosten van Koudum

Gaasterland Gaasterland is een opmerkelijk stukje Friesland. Zeker voor diegene die voor het eerst kennis maakt met de provincie en niet meer verwacht dan meren, slootjes en uitgestrekte weilanden met hier en daar een boerderij en in de verte een torenspits. Dat beeld van Friesland mag dan gelden voor de Greidhoek, het Bildt, de kleistreken en het merengebied; het gaat niet op voor de Zuidwesthoek van de provincie. Gaasterland heeft een geheel eigen karakter vanwege de on-Friese hoogteverschillen en de bijzondere ontstaanswijze. Zo’n 200.000 jaar geleden, gedurende de derde IJstijd, werd dit gebied opgestuwd door vanuit het noorden komende ijslobben. Er ontstonden opgestuwde hoogten (stuwwallen) en door het ijs werd een roodkleurige, lemige grondsoort met veel zwerfkeien achtergelaten; het keileem. In Gaasterland ligt deze keileem aan de oppervlakte. Overal, vooral op de kliffen, kan men zwerfstenen en fossielen van die tijd opgraven. Pas later zijn er dorpen gebouwd en bossen aangelegd. Het valt op dat de Gaasterlandse dorpen hoger gelegen zijn en soms prachtige uitzichten bieden. Het best is dat te zien bij Hemelum en rond Sondel. Ook in het Rijsterbos zijn oorspronkelijke hoogteverschillen goed te zien. Ware archiefstukken van de IJstijden zijn de kliffen, van Oudemirdum tot Stavoren. Opgebouwd uit keileem zijn ze kant en klaar onder de weggesmolten poolkap tevoorschijn gekomen. Het “steil” oprijzende profiel is gevormd door eeuwenlange erosie door de Zuiderzee. De afsluiting van het IJsselmeer heeft helaas afbreuk gedaan aan het unieke karakter van de kliffen. De vroegere open keileemwanden zijn nu nauwelijks meer te onderscheiden van de door de mens opgeworpen dijken, begroeid als ze zijn met grassen en ander zoete flora.

Lemmer Voor Lemmer heeft het water altijd al een belangrijke rol gespeeld. In de middeleeuwen waren er in Lemmer regelmatig veldslagen; men probeerde via de haven van Lemmer Friesland binnen te komen. In de 17e en 18e eeuw werd Lemmer een havenplaats voor de Oostzeevaart. Een eeuw later was het alleen nog een vissershaven. Tegenwoordig speelt het water nog steeds een grote rol voor Lemmer. Veel vrachtverkeer en pleziervaart passeren de Prinses Margrietsluis, de poort tussen het IJsselmeer en de Friese Meren. Het voormalige vissersdorp is de afgelopen decennia uitgegroeid tot een vakantieoord met allure. Vanuit Lemmer wordt ook het Friese boezemwater op peil gehouden. Even buiten het dorp staat het Ir. D. F. Woudagemaal. Dit is het grootste nog in werking zijnde stoomgemaal van Europa.

Balk

De hoofdplaats van de gemeente Gaasterlân/Sleat is Balk. Dit dorp ligt aan de zuidzijde van het Slotermeer. Balk is ontstaan door streekbebouwing aan weerszijden van het water de Luts. Waarschijnlijk heeft het dorp zijn naam te danken aan de brug over de Luts, want een “balk” is een eenvoudige oeververbinding. De Luts wordt omzoomd door linden en oude geveltjes. De versierde trap- en halsgevels herinneren aan de bloeitijd van Balk in de 18e eeuw. Door de handel en verkeer, met name in boter, was er in Balk een goede welstand. Dankzij deze welvaart bezit het dorp een prachtig Raadhuis (1615) met hoog bordes en wapendragende leeuwen. Het karakteristieke dorp kreeg bekendheid in de letterkunde omdat Herman Gorter hier zijn beroemde gedicht “Mei” schreef.

Oudemirdum Vlak voor Oudemirdum ligt de mooi gelegen Rinia-state. Dit landhuis werd in 1843 in neo-classicistische stijl gebouwd. Oudemirdum ligt aan de rand van de uitgestrekte Gaasterlandse bossen en is een centrum van verblijfsrecreatie geworden. Het dorpsplein doet denken aan een brink. Het ademt een rustieke sfeer uit door de geveltjes en de Lindebomen. In 1329 was Oudemirdum een aanzienlijk dorp en een vette prooi in de ogen van de Westfriezen, afkomstig uit het huidige Noord-Holland. Een landing op de kust bood geen enkel probleem, aangezien er geen zeedijken waren opgeworpen, omdat de gaasten voldoende bescherming boden tegen het zeewater. Oudemirdum en haar bewoners waren door de plundertocht volledig verrast en de Westfriezen bliezen de aftocht met een rijke buit. Er werd om wraak geroepen en er volgde een plundertocht in omgekeerde richting. De strijd zette zich voort op zee en daarbij werden de overwonnenen steeds de “voeten gespoeld”, dat wil zeggen, overboord geworpen. Uiteindelijk moest de abt van het St. Odulphusklooster uit Stavoren tussenbeide komen om vrede te stichten. Toen de rookwolken boven Oudemirdum waren opgetrokken was er weinig meer over van het eerst zo aanzienlijke dorp. Toeristische Informatiekrant Zuidwest Friesland

GalamaDammen Deze naam heeft niets met “madammen” te maken, zoals vreemdelingen wel eens denken. Voor 1835 werden de oevers van het water tussen de Morra en de Fluessen met dammen aan elkaar verbonden. Het waren de dammen van de familie Galama, een adelijk geslacht uit Koudum, die vooral in de late Middeleeuwen een belangrijke rol speelde. Vandaar die naam dus. In 1835 kwam er een draaibrug. Ook was er lange tijd een keersluis ter plaatse in de Koudumer Slaperdijk. De oude brug werd ondertussen vervangen door een moderne ophaalbrug en op dit moment bestaat de verbinding tussen de Morra en de Fluessen uit een aquaduct. Er is nog meer veranderd op de GalamaDammen. Op de plaats van de huidige uitspanning stond eens een grote karakteristieke herberg annex boerderij. Deze is helaas in de nacht van 14 op 15 april 1945 door brand verwoest. Verder wordt nog verteld over de GalamaDammen dat de klokken van het St. Odulphusklooster vlakbij in het meer liggen en deze zouden soms op de “Dammen” te horen zijn.

Rijsterbos Het eerste aanzicht van het bos heeft iets majestueus. De forse, 250 jaar oude beuken, zijn gezichtsbepalend voor het Rijsterbos. De lange rechte en soms brede lanen roepen een wat eentonig beeld op, maar de afwisseling in dichte en open begroeiing heft dat gevoel weer op. Het Rijsterbos werd reeds in de 17e eeuw aangelegd als onderdeel van een landgoed en de bomen werden geplant in barokstijl. Dat wil zeggen, het werd onderverdeeld in moten door lange rechte lanen en dwarspaden. In de loop der eeuwen groeide het uit tot wat het nu is. Een landgoed met eindeloos lijkende statige lanen op een heerlijk golvend terrein. Waar kanjers van beuken en zomereiken de wandelaar imponeren. Van oorsprong bestond dit deel van Gaasterland uit heide. Nu is de beplanting gevarieerd: er is loof- en naaldhout en eikenhakhout. De bossen zijn door de mens op heuvelachtige heide aangelegd. In de tweede helft van de 17e eeuw kocht Hiob de Wildt grond in de omgeving van Rijs. Hij liet er een buitenplaats bouwen en zijn nakomelingen lieten de gekochte grond ontginnen, deels tot bossen, deels tot korenvelden. De bossen zijn aangelegd als eikenhakhout; dat werd om de 10 à 12 jaar geveld. Het hakhoutbedrijf bestaat nu niet meer. Sinds 1930 zijn de meeste bossen dan ook omgevormd tot opgaand bos waarin loof- en naaldhout elkaar afwisselen.

Ten zuiden van Koudum

Molkwerum Molkwerum is een voorbeeld van een dorp dat zijn betekenis en rijkdom heeft verloren, maar niet zijn lieflijkheid. Het was vroeger een dorp van zeevaarders en beschikte zelfs over een eigen vloot. In het dorpje woonden een aantal schippers van de grote vaart. Door de vele handel met andere landen had Molkwerum, net als Hindeloopen, een eigen taal, klederdracht en schilderkunst. Het zeevaardersdorp was samengesteld uit tal van eilandjes en smalle grachtjes, waarover vele bruggetjes lagen. Molkwerum was in de 17e en 18e eeuw bekend als het Friese Doolhof of ook wel als het Venetië van het Noorden.

Roode Klif

Laaksum Tussen de kliffen langs de IJsselmeerkust ligt plotseling een klein pittoresk vissershaventje. Vóór de afsluiting van de Zuiderzee kende Laaksum een rijke periode. Tientallen visserschepen hadden er hun thuishaven. In de 16e eeuw voeren de Laaksumer vissers op bot naar Vrouwenzand. Nu wordt het haventje van Laaksum de kleinste haven van Europa genoemd.

Hemelum

Aan de kust vindt men kenmerkende kliffen, dat zijn hoogten van keileem. Een bijzondere klif is het Roode Klif bij Warns. Hier vindt men een een grote zwerfkei. Nog elk jaar wordt bij deze zwerfkei/gedenksteen in september de Slag bij Warns herdacht. In 1345 voer graaf Willem IV met zijn Hollandse manschappen vanuit Enkhuizen naar Friesland. Bij Warns kwamen de graaf en de ridders in een gevecht met de Friezen om het leven. Omdat de graaf geen kinderen had, kwam zo een einde aan de grafelijke aanspraken op Friesland. De Friezen hadden voor hun vrijheid gevochten. De gedenksteen bij het Roode Klif herinnert nog aan die strijd van de Friezen tegen de Hollanders met het opschrift “Leaver dea as slaef” (Liever dood dan slaaf ). In de vorige eeuw had het ongeveer negen meter hoge klif een steile wand van roodachtig keileem. Die kleur gaf het klif zijn naam. Tussen 1893 en 1896 is die wand, helaas, glooiend gemaakt en van graszoden voorzien. Zo is het Roode Klif nu al jarenlang groen.

De grond waarop het dorpje Hemelum ligt is al eeuwenoud. Het is een zandrug van 6 meter boven NAP, ontstaan in de IJstijd als uitloper van de Morrawal die door het pakijs uit Noord-Europa tot in Friesland vooruit geschoven werd. Toen rond 1500 het water van de Zuiderzee steeds dreigender rond Stavoren woelde, trokken de monniken van het St. Odulphusklooster naar Hemelum.

De Morra Meren en plassen zijn veelal te vinden in gebieden waar gletsjers werkzaam zijn geweest. Een voorbeeld hiervan is de Morra, dat gelegen is in een oud gletsjerdal. Naar men aanneemt is de Morra het oudste Friese meer. Het natuurgebied de Vogelhoek wordt van de Morra gescheiden door een dam. Het terrein bestaat voornamelijk uit water, moeras en rietland.

Bakhuizen Bakhuizen is vanouds één van de weinige rooms-katholieke centra in Friesland; de kerk in Bakhuizen is gewijd aan Sint Odulphus die in deze streken het evangelie predikte. Het dorp is gelegen op één van de “gaasten” (hoogtes) die het gebied rijk is. Het Bakhuister Heech is bekend om het prachtige uitzicht over het groene weidelandschap en het IJsselmeer. Voor de kust ligt het natuurgebied de Mokkebank. Vanuit de op palen geplaatste kijkhut heeft men een prachtig uitzicht.

Toeristische Informatiekrant Zuidwest Friesland

Ten noorden van Koudum

Waarden Het gebied boven Koudum, langs de IJsselmeerkust richting Makkum, heeft een geheel eigen karakter. Buitendijks ligt een aaneenschakeling van “waarden”. De waarden zijn ontstaan na aanleg van de Afsluitdijk. Door het wegvallen van eb en vloed werd de zoute zee geleidelijk aan een zoet meer en de waterstand zakte. Dat had tot gevolg dat de zandplaten voor de kust vrijwel droog kwamen te liggen. Een gedeelte ontwikkelde zich tot natuurgebied en een ander deel werd als cultuurland ingericht. Nu is het een zeer gevarieerd gebied met graslanden, rietvelden, moerassen, schelpenbaken en dichte begroeiing. Omdat het gebied zulke grote natuurwaarden herbergt, werd het in 1991 als natuurmonument aangewezen. Het natuurmonument is vooral voor tal van vogelsoorten erg belangrijk. Duizenden vogels ruien, rusten, broeden en eten in dit uitgestrekte natuurgebied. Het gebied heeft zo’n grote aantrekkingskracht op vogels omdat er voldoende voedsel is, weinig verstoring en omdat er vele ondiepten en zandbanken zijn. Makkum Makkum zou zonder twijfel de 12e stad kunnen zijn in de provincie Friesland. Makkum heeft een stedelijke structuur uit de eerste helft van de 17e eeuw met statige koopmanshuizen en rijk versierde woningen. Door haar ligging aan de kust was Makkum van oudsher een haven- en vissersplaats en het centrum van de aardewerkindustrie. Er waren o.a. steenfabrieken, panwerken, hout, olie-, papier- en pelmolens, scheepswerven en meer dan 100 kalkovens. De grote scheepvaartactiviteiten zijn door de verzanding van de Zuiderzee verdwenen, maar scheepsbouw en productie van aardewerk en tegels vormen nog steeds de belangrijkste plaatselijke industrieën. Nog altijd is Makkum beroemd om het drie eeuwen oude aardewerk van de familie Tichelaar (een “tichelaer” was een tegelschilder).

Dorpen van de Aldfaers Erf Route:

Ferwoude, Exmorra, Allingawier en Piaam “Aldfaers Erf” is fries voor het erfgoed van onze voorvaderen. U kunt het zien en beleven in de vier dorpen – Exmorra, Allingawier, Ferwoude en Piaam – die samen de unieke museumroute “Aldfaers Erf” vormen. De route geeft een beeld van het leven en werken van het Friese boerengezin uit de 19e eeuw. In Exmorra staat een ouderwets kruidenierswinkeltje met blikken, trommels en voorraadpotten. Achter het winkeltje staat een dorpsschooltje (1885). De museumboerderij “De Izeren Kou” in Allingawier is geheel in stijl ingericht. Het voorhuis met de opkamer, de melkkamer, de kaasmakerij en de stallen. De timmermanswerkplaats in Ferwoude dateert uit 1845. Enkele boerderijen, een 13e eeuws kerkje en een museum groeperen zich in Piaam. Het Fûgelhûs is een natuurhistorisch museum, dat een beeld geeft van het leven van vogels die o.a. op de buitenwaarden vlakbij Makkum voorkomen.

It Heidenskip Ondanks de verspreide bebouwing, is het een hechte gemeenschap met veel verenigingen op velerlei gebied. Rust, ruimte en natuur zijn de smaakmakers van it Heidenskip. De kern van it Heidenskip wordt Brânburren genoemd. Jaarlijks worden hier kampioenswedstrijden van het fierljeppen gehouden en opvallend zijn de fierljepschansen.

Ten noordwesten van Koudum Heeg

In het oude centrum getuigen vele historische panden en gevels aan het internationale handelsverleden van dit dorp. Heeg kreeg na 1660 bekendheid door zijn palinghandel op Londen. Volgens een oud recht konden palingschepen uit Heeg tussen Tower en Billings Gate aanmeren. Sommige oude gevels roepen nog herinneringen op aan deze oude tijd en de roemruchte historie van deze nering komt opnieuw tot leven in het plaatselijk bezoekerscentrum “De Helling”. Het tegenwoordige Heeg, gelegen tussen de prachtige poelen en plassen, is als watersportgebied met recht uniek te noemen. Door haar ideale ligging (aan het Heegermeer en centraal in het Friese Merengebied) is Heeg uitgegroeid tot één van de grotere watersportplaatsen van Friesland. In de zomermaanden biedt de winkelstraat een promenade-achtige aanblik met veel flanerende watersporters gehuld in kleurige zeiljacks. Gaastmeer Tegenwoordig is Gaastmeer vooral bekend door de watersport, maar tot 1933 leefden de bewoners van Gaastmeer voor een groot deel van de palinghandel. Van hieruit voeren, net als vanuit Heeg, de palingaken op Londen. Wanneer u een wandeling door het dorp maakt, vindt u nog enkele huisjes uit dit roemrijke palingverleden. Gaastmeer biedt vooral de rustzoekende vakantieganger vele mogelijkheden. Het leent zich uitstekend voor het maken van kano- of sloepentochten over de vele poelen en plassen rond Gaastmeer zoals het Gaastmeer, de Ringwiel, het Zandmeer en de Idzegaaster Poelen. Al varende ontdekt u de schoonheid van de omliggende natuur. Elahuizen-Oudega-Kolderwolde Watersportdorp Elahuizen vormt met de nog kleinere dorpen Oudega en Kolderwolde een lint van woningen en bedrijven aan de oostoever van de Fluessen. Mensen uit Elahuizen voeren vroeger op koopvaardijschepen van het welvarende Hindeloopen. Andere welgestelde dorpelingen hadden aandelen in de schapen. Op de plaatselijke school, nu dorpshuis, herinnert het dorpswapen, afkomstig uit de 15e eeuw, aan de periode van de zeevaart. Toeristische Informatiekrant Zuidwest Friesland

Woudsend Dankzij de gunstige ligging van Woudsend tussen het Slotermeer en de Fluessen en op betrekkelijke korte afstand van de Gaasterlandse bossen, wordt door het dorp aantrekkingskracht uitgeoefend op watersporters. In de zomermaanden heerst er in Woudsend een gezellige drukte als gevolg van het toerisme. De veelal smalle straatjes, met alleraardigste doorkijkjes, vormen een fraai decor. Een dorpswandeling door het historische Woudsend kan van harte aanbevolen worden, waarbij de houtzaagmolen “De Jager” en de korenmolen “Het Lam” zeker een bezoekje waard zijn.

88400022 Kaart 07 A3 uitsnede.indd 1

a ana isok

Fr han

Molkwerum Molkwar

Hindeloopen Hylpen

De Geau De Geeuw

l oo tZ He

Warns

Tr It Sân

Mirns Murns

Oud-Karre

Aldkarre

De Holken

Grutte Gaastmar

Ringwiel

De Hop

Sandfirden Sânfurd

Elahuizen Ealahuzen

Wyldemerk

Oudemirdum Aldemardum

Kolderwolde Kolderwâlde

Fluessen

De Fluezen

Oudega Aldegea

Hofmar Hofmeer

Groote Gaastmeer

Sânmar Zandmeer

Rijs Riis

Aant Liuwespoel

De Oarden Oorden

Swarte Wâlde Zwarte Woude

‘t Zand

De G De rûns Gro ns

It Heidenskip

Ursulapoel

Kuilart

Hemelum Himmelum

Fûgelhoeke Vogelhoek -

Bakhuizen Bakhuzen

De Morra

Koudum

Workum Warkum

Tre

Nijhuizum Nijhuzum

Flakke Brekken

Oudega (W) Aldegea (W)

It Piel

Harich

It Swin Het Zwin

Gaastmeer De Gaastmar

Idzegeaster Poel

Skûtelpoel Schuttelpoel

Weisleat Wegsloot

Nijemirdum Nijemardum

Ruigahuizen Rûgehuzen

Balk

Ypecolsga Ypekolsgea

Heegermeer

Heeg Heech

Woudsend Wâldsein

Noarderie Noorder Ee

Smallebrugge Smelbrêge

Sondeler Leien

Wijckel Wikel

Slotermeer

Sleattemer Mar

Indijk Yndyk

Sondel

Rintsjepoel

Palsepoel

Hegemer Mar

Idzegaasterpoel

Idzega Idzegea Tsjerkehop Kerkehop

Oudegaasterbrekken

Teroele

Dijken Diken

Lemmer De Lemmer

Groote Brekken

Grutte Brekken

Donia Duneg

18-04-2007 16:27:19

Eesterga Jistergea

Follega Follegea

Legemeer Legemar

Langweer Langwar

Langweerderwielen

Jentsje Jentjem

Langwarder Wiel

De Brekken

Twellingea

Idskenhuizen Jiskenhuzen

Jiskenhúster Mar Idskenhuister meer

Koevorder meer

De Kûfurd

Aldhôf Oudhof

Tjerkgaast Tsjerkgaast

Brandemar Brandemeer

Sloten Sleat

De Welle Wellesloot

Koufurderrige

Jeltesloot

Jeltesleat

Hommerts De Hommerts

Anjewiel Anewiel

Jutrijp Jutryp

Margrietkanaal

Stavoren Starum

Toeristische Informatiekrant Zuidwest Friesland es

War kum er Wor kum er

Aldegeaster Brekken

erts Wim Wide s mert ij W e Wijd

Prins

Bron: www.routezuidwestfriesland.nl

De I De e Ee

Plattegrond Omgeving Koudum

Fietsroutes Het gebied rondom Koudum is een aaneenschakeling van weidse landschappen om de talloze meren, vaarten en sloten, een prachtig bosgebied, ingesloten door de IJsselmeerdijk en gestoffeerd met tientallen kleine en iets grotere, vaak pittoreske dorpen en steden. Je kunt er eindeloos fietsen, want de regio Zuidwest-Friesland heeft het langste fietspadennet per vierkante kilometer van Nederland en diverse pontjes zetten u over wanneer het water een blokkade vormt op uw tocht. Op de recepties van de Kuilart Recreatie en Hotel Galamadammen vindt u diverse fietsroutes. Hier volgen er een paar:

Fietsroutenetwerk “Fietsen van knooppunt tot knoopunt!” Voor mooie fietstochten is er een fietsroutenetwerk opgezet. Het fietsroute-netwerk is een eenvoudig systeem waarmee u zelf eindeloos routes kunt maken. Via genummerde borden fietst u van knooppunt naar knooppunt waarbij u zelf de lengte en route kunt bepalen. Bij ieder knooppunt staat een informatiebord met de overzichtskaart voorzien van toeristische informatie. Hoe werkt het? • De fietsroute kaart met de knooppunten is verkrijgbaar bij de receptie van Vakantiepark De Kuilart. • Op de fietsroutekaart ziet u verschillende nummers. Dit zijn de zoge naamde knooppunten. • De afstand tussen de knooppunten is op de fietsroutekaart aangegeven. • Onderweg volgt u de genummerde borden waarmee u van knooppunt naar knooppunt kunt fietsen. • Bij elk knooppunt kunt u kiezen in welke richting u uw route wenst te vervolgen. • U bepaalt zelf de route en het aantal kilometers dat u wilt fietsen. Krijgt u onderweg de smaak van het fietsen in Zuidwest Friesland te pakken en wilt u de tocht uitbreiden? Pak dan even de kaart of kijk op het overzichtsbord, en voeg enige knooppunten aan uw route toe. Net zo eenvoudig kunt u tijdens de fietstocht uw routeplan inkorten, zodat u bijvoorbeeld meer tijd heeft voor een kopje koffie met zelfgemaakt appelgebak op dat gezellige terrasje aan het water.

Nieuw op De Kuilart: verhuur van E-Bikes om zorgeloos het Friese Merengebied te verkennen! Meer dan 20 verhuurpunten, verspreid over de regio, verhuren E-bike Fryslân electrische fietsen. Moeiteloos genieten van de weidsheid van het Fries Merengebied. Trappen langs meren, vaarten, bossen en kliffen. Rusten en opladen op een van de talloze mooie plekken in het gebied. U huurt al een e-bike voor € 20,00 per dag en een hele week voor € 100,00. De e-bikes zijn te reserveren via de receptie van De Kuilart. Telefonisch bereikbaar via 0514-522221. Meer informatie vindt u op: www.e-bikefryslan.nl

Knooppunt fietsroute van “Vakantiepark De Kuilart naar Workum” (ca. 60 km) 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. 10. 11. 12. 13. 14. 15. 16. 17. 18. 19. 20. 21. 22. 23. 24. 25. 26. 27. 28. 29. 30.

10 11 94 95 96 19 20 22 17 4 6 9 10 11 5 6 5 1 3 7 2 1 22 20 19 96 95 94 11 10

Vertrek vanaf knooppunt 10 en ga naar knooppunt 11 gedurende 0.6 km. Ga naar knooppunt 94 (Onderweg, Koudum) gedurende 2.3 km. Ga naar knooppunt 95 (Zijl, Koudum) gedurende 1.2 km. Ga naar knooppunt 96 (Madenlaan, Hindeloopen) gedurende 4.7 km. Ga naar knooppunt 19 (Lange Leane, Workum) gedurende 1.2 km. Ga naar knooppunt 20 (Aldedyk, Workum) gedurende 3.0 km. Ga naar knooppunt 22 (Suderséleane, Workum) gedurende 0.2 km. Ga naar knooppunt 17 (Merk, Workum) gedurende 0.9 km. Ga naar knooppunt 4 (Prystershoek, Workum) gedurende 1.0 km. Ga naar knooppunt 6 (Nijhuzumerdyk, Workum) gedurende 1.5 km. Ga naar knooppunt 9 (Horstweg, Parrega) gedurende 4.0 km. Ga naar knooppunt 10 (Horstweg, Parrega) gedurende 0.4 km. Ga naar knooppunt 11 (Himdyk, Tjerkwerd) gedurende 2.5 km. Ga naar knooppunt 5 (Harlingerstraat, Bolsward) gedurende 4.1 km. Ga naar knooppunt 6 (Dijkstraat, Bolsward) gedurende 0.2 km. Ga naar knooppunt 5 (Harlingerstraat, Bolsward) gedurende 0.2 km. Ga naar knooppunt 1 (Oude Rijksweg, Bolsward) gedurende 0.6 km. Ga naar knooppunt 3 (Vierhuizen, Allingawier) gedurende 5.2 km. Ga naar knooppunt 7 gedurende 3.5 km. Ga naar knooppunt 2 (Aaltjemeerweg, Ferwoude) gedurende 2.7 km. Ga naar knooppunt 1 (Buren, Ferwoude) gedurende 1.5 km. Ga naar knooppunt 22 (Suderséleane, Workum) gedurende 4.4 km. Ga naar knooppunt 20 (Aldedyk, Workum) gedurende 0.2 km. Ga naar knooppunt 19 (Lange Leane, Workum) gedurende 3.0 km. Ga naar knooppunt 96 (Madenlaan, Hindeloopen) gedurende 1.2 km. Ga naar knooppunt 95 (Zijl, Koudum) gedurende 4.7 km. Ga naar knooppunt 94 (Onderweg, Koudum) gedurende 1.2 km. Ga naar knooppunt 11 gedurende 2.3 km. Ga naar knooppunt 10 gedurende 0.6 km. u bent nu op uw eindpunt bij knooppunt 10

Tip: Breng ook een bezoek aan het Jopie Huisman Museum, Noard 6, Workum

Knooppunt fietsroute van “Vakantiepark De Kuilart naar Balk” (ca. 29 km) 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. 10. 11. 12. 13. 14. 15. 16. 17. 18.

9 35 34 33 29 28 27 21 20 22 23 16 17 14 13 9 10

Vertrek vanaf knooppunt 10 en ga naar knooppunt 9 (Flinkeboskje, Hemelum) gedurende 1.7 km. Ga naar knooppunt 35 (Harichsterdyk, Harich) gedurende 5.7 km. Ga naar knooppunt 34 (Harichsterdyk, Harich) gedurende 0.8 km. Ga naar knooppunt 33 (Stinsenwei, Harich) gedurende 1.9 km. Ga naar knooppunt 29 (Wilhelminastraat, Balk) gedurende 1.2 km. Ga naar knooppunt 28 (Houtdyk, Harich) gedurende 1.7 km. Ga naar knooppunt 27 (De Bremer Wyldernis, Ruigahuizen) gedurende 2.5 km. Ga naar knooppunt 21 (Sminkewei, Oudemirdum) gedurende 3.6 km. Ga naar knooppunt 20 gedurende 0.0 km. Ga naar knooppunt 22 (De Alde Buorren, Oudemirdum) gedurende 2.2 km. Ga naar knooppunt 23 (Jan Schotanuswei, Oudemirdum) gedurende 0.2 km. Ga naar knooppunt 16 gedurende 0.7 km. Ga naar knooppunt 17 (Marderleane, Rijs) gedurende 2.2 km. Ga naar knooppunt 14 (Mientwei, Rijs) gedurende 0.5 km. Ga naar knooppunt 13 (Wite Burch, Hemelum) gedurende 1.0 km. Ga naar knooppunt 9 (Flinkeboskje, Hemelum) gedurende 1.4 km. Ga naar knooppunt 10 gedurende 1.7 km. U bent nu bij bestemming 10.

Tip: Kopje koffie? Kijk eens bij HCR Teernstra in Balk, Van Swinderenstraat 69

Toeristische Informatiekrant Zuidwest Friesland

Fiets- en wandelroutes Wandel- of fietsroute De Wyldemerk - Oudemirdum - 20 km Deze wandel- of fietsroute is ongeveer 20 kilometer lang. U start bij Vakantiepark De Kuilart in Koudum, en vervolgt uw weg naar het dorpje Oudemirdum en ziet onderweg een deel van het meertje de Wyldemerk. Het Informatiecentrum Mar en Klif in Oudemirdum ligt vlak aan de route en is zeker een bezichtiging waard. Routebeschrijving 1 Start bij De Kuilart. 2 Sla linksaf de “Galamadammen” in. 3 Na, ca. 300 meter sla rechtsaf naar de “Poelspaed”. U fietst onder een fietstunnel door. 4 Na ca. 100 meter sla linksaf richting “Morrapaed/Vangdijk”. 5 Na ca. 550 meter weer links aanhouden naar de “Morrapaed/Vangdijk”. 6 Na ca. 280 meter (u ziet een rotonde) rechtdoor op “Flinkeboskje”. 7 Na 1,5 km sla rechtsaf op de “Flinkeboskje” 8 Na 260 meter sla linksaf op de “Mientwei”. 9 Weg vervolgen naar “Freule van Swinderenlaan”. 10 Weg vervolgen naar “Marderleane”. 11 Weg vervolgen naar “Jan Schotanuswei”. 12 Sla linksaf naar de “Alde Buorren”. 13 U bent aangekomen op de “Brink”, waar de VVV van Oudemirdum zich bevindt. Oudemirdum heeft vanaf het jaar 850 verschillende namen gekend. In 850 heette het dorp Meretha, daarna Merthen, Maerdum, Merthum, Mirdum en sinds 1329 Oudemirdum. De oude dorpskern, uit de Late Middeleeuwen, werd gevormd door de Brink, de Alde Buorren en de Kerk. De straatnamen zult u nog herkennen, wanneer u door Oudemirdum komt. De bossen rondom Oudemirdum staan niet alleen bekend om de mooie wandelpaden, maar ook om de aanwezigheid van de das. In de bossen van Gaasterland zijn 20 dassenburchten. 15 Vervolg uw weg vanaf de VVV en ga op de kruising rechtsaf en volg de “Kerkstraat”. 16 Sla linksaf het “Wyldpaed op. 17 Het “Wyldpaed” gaat over in het “schelpenpad”. 18 Blijf het pad volgen tot aan de blauwe paaltjes route. 19 Blijf de blauwe paaltjes route volgen. 20 Volg de “Kooilaan”. 21 Ga op de kruising rechtdoor. 22 Steek de brug over. 23 Ga op de kruising linksaf, en volg de “Wyldemerkwei”. 24 Blijf de “Wyldemerkwei” volgen tot aan het informatiebord De Wyldemerk.

25 26 27 28 29 30 31 32

Ronde van Bakhuizen - Rijs - 22 km Rijs - Hemelum - Scharl - Laaxum - Mirns - Rijs De omgeving van Bakhuizen staat in deze route centraal. Het dorp ligt op een keileemheuvel die is ontstaan tijdens de Riss-ijstijd en wordt al in 1412 genoemd. Tijdens deze route komt u ook onder meer door het dorpje Hemelum. Hemelum is een klein en dynamisch dorp, gelegen aan het Morra-meer in het glooiende Gaasterlandse landschap. Routebeschrijving 1. Start bij “de Freule van Swinderenlaan” in Rijs.

Rijs bezit 170 ha. bos. In dit Rijsterbos staat het Vredestempeltje, ter nagedachtenis aan de verbanning van Napoleon naar Elba en Nederland bevrijd van de Franse heersers. Het enige hunebed, een zogenaamde steenkist, van Friesland staat eveneens in het Rijsterbos.

3. 4. 5. 6.

De “Freule van Swinderenlaan” gaat over in de “Mientwei”. Ga op de T-splitsing rechtsaf, en volg het “Flinkeboskje”. Sla linksaf het bospad in. Blijf het bospad volgen tot aan het “Morrapaed”

In Hemelum staat De Stekkenplek, koffie, thee en kadotuin van de familie de Boer en familie van der Wal. In deze mooie tuin, kunt u lekker uitrusten onder het genot van een kop koffie, thee of een ijsje op één van de fraai aangelegde terrassen. Voor een souvenier kunt u terrecht in de kadowinkel, waarin de families verschillende ambachtelijke producten verkopen. 8. Het “Morrapaed” gaat over in de “Buorren”. 9. Ga op de kruising rechtsaf, en volg de “De Soal”. 10. De “Soal” gaat over in de “Himmelumerdyk”. Dichtbij Warns, op het Rode Klif, vindt ieder jaar in september de herdenking plaats aan “de slag om Warns”. Nu ligt er ter nagedachtenis aan deze slag, op het Rode Klif een zwerfkei met daarop de tekst: “Leaver dea as sleaf” (liever dood dan slaaf).

De Wyldemerk is een uniek en gevarieerd natuurgebied. Door de zandwinning uit het natuurgebied, voor de weg tussen Balk en Koudum, zijn er vele plassen ontstaan. In het natuurgebied huizen op dit moment 34 verschillende libellensoorten. Zij kunnen op de Wyldemerk overleven doordat het gebied een grote variatie aan watersoorten heeft. Het natuurgebied de Wyldemerk had tussen 1954 en 1969 een totaal andere functie. Het terrein diende als opvangkamp voor honderden Molukkers. De Molukkers hadden gediend in het Nederlands Indisch Leger, maar na de onafhankelijkheid van Indonesië konden of mochten zij niet in Indonesië blijven.

12. Ga op de T-splitsing linksaf, en volg de “Buorren”. 13. Sla rechtsaf de “Skarlerdyk” op. 14. Blijf de “Skarlerdyk” volgen.

Sla linksaf het fietspad op. Ga op de kruising rechtdoor, en volg de “Oude balksterweg” Ga op de kruising rechtdoor, en volg het zandpad. Ga op de kruising linksaf, en volg de witte paaltjes. Ga op de kruising rechtsaf, en volg de “Kooilaan”. Ga op de T-splitsing linksaf, en volg de “Fonteinwei”. Blijf de “Fonteinwei” volgen. U bent weer terug op de “Brink” u kunt dezelfde route als de heenreis weer terug fietsen om weer op De Kuilart uit te komen.

18. De “Laaksum” gaat over in de “Wieldyk”. 19. Sla rechtsaf de “Mumserdyk” op. 20. Sla linksaf de “Murnserleane” in.

Toeristische Informatiekrant Zuidwest Friesland

Scharl telt slechts een paar boerderijen en huizen, gebouwd rond het kerkhof. In plaats van een kerk heeft dit dorp een klokkenstoel. De klok stamt uit 1597. 16. Ga op de T-splitsing linksaf, en volg de “Laaksum”. Laaksum is een klein dorp, bestaande uit 11 huizen en 1 boerderij. Al eeuwenlang wordt er vanuit het kleine vissersdorpje op bot gevist. Sinds 2009 is ‘de Laaksumer bot, een officeel erkend streekproduct.

Het Mirnserklif biedt uitzicht over de vroegere Zuiderzee. En als het helder weer is, kunt u vanaf het Mirnserklif Enkhuizen zien liggen. Begin achttiende eeuw had het dorp nog een eigen kerk. Rond de 50er jaren van de achttiende eeuw is deze kerk afgebroken en vervangen door een klokkenstoel. Deze klokkenstoel is in de Tweede Wereldoorlog door een bommenwerper verwoest. De huidige klokkenstoel dateert dan ook van na de Tweede Wereldoorlog. 22. Blijf de “Murnserleane” volgen tot aan het kruispunt. (eindpunt)

Wandel-, auto- en vaarroutes Vaarroute “Fluessen – Luts“ (33 km) 1. 2. 3. 4.

5. 6. 7.

Wandelroute “Paddestoelenpad” 1 km Het paddenstoelenpad ligt in het Rijsterbos. De bedoeling hiervan is om kinderen op een speelse manier wegwijs in de natuur te maken. Het pad bestaat uit een aantal gekleurde paddenstoelen. Aan elke paddenstoel is een opdracht verbonden. De duur van het paddenstoelenpad is ongeveer 30 tot 45 minuten. Doordat het pad rondloopt, hoeft u geen broodkruimeltjes te strooien: u komt altijd weer bij dezelfde paddenstoel terecht.

8. 9. 10.

Start bij het bedrijfsgebouw van It Fryske Gea in “Rijs”, vlakbij het parkeerterrein aan de Marderleane.

Wandelroute “Kunst in Koudum” In 2014 is besloten om de KunstRoute eenmaal in de 2 jaar te organiseren. De reden hiervoor is om de amateurbeeldhouwers voldoende tijd te bieden een of meerdere beelden van hoge kwaliteit beschikbaar te stellen. Voor 2015 heeft de commissie KunstRoute Koudum weer gezocht naar een route door een mooi stukje van Koudum, waardoor de bezoekers een nieuwe indruk kunnen krijgen van ons mooie dorp. Bij het uitkomen van deze toeristische informatiekrant is de route nog niet helemaal bekend. De routebeschrijving is te verkrijgen in het Beeldhouwcentrum, Hoofdstraat 2 in Koudum vanaf de opening van de KunstRoute op zaterdag 27 juni. Zie ook onze de website : www.kunstroutekoudum.nl of www.koudum.nl. We zijn tegenwoordig ook te volgen op facebook. De KunstRoute kan tot 1 september worden gelopen of gefietst en is gratis.

Auto Route “de Hanze route“ (30 km) 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. 10. 11. 12. 13. 14. 15. 16. 17. 18. 19. 20. 21. 22. 23. 24. 25. 26. 27. 28. 29. 30. 31.

Start bij VVV in “Bolsward”. Blijf de “Dijkstraat” volgen tot aan de N359. Ga op de kruising linksaf, en volg de N359. Blijf de “Sudergoawei” volgen tot aan “Workum”. Ga op de kruising rechtsaf, en volg de “Trekwei”. De “Trekwei” gaat over in de “Prystershoek”. De “Prystershoek” gaat over in het “Noard”. Het “Noard” gaat over in de “Merk”. De “Merk” gaat over in het “Sud”. Sla linksaf de “Lynbaen” in. Sla rechtsaf de “Snakkerburren” in. Ga op de kruising rechtsaf, en volg de “Lynbaen”. Ga op de kruising rechtsaf, en volg de “Hearewei”. Ga op de kruising rechtdoor, en volg de “Hylperdijk”. De “Hylperdijk” gaat over in de “Lange Leane”. Ga op de kuising rechtsaf, en volg de “Oosterdijk”. De “Oosterdijk” gaat over in het “Oost”. Het “Oost” gaat over in de “Dijkweg”. De “Dijkweg” gaat over in de “Westerdijk”. De “Westerdijk” gaat over in de “Sedyk”. Ga op de kruising linksaf, en volg het “Seleantsje”. Sla rechtsaf de “Westerich” in. Ga op de T-splitsing linksaf, en volg de “Nei de Knekkeren”. Sla vervolgens rechtsaf en volg de “Wymerts”. De “Wymerts” gaat over in de “Noardermar”, dat is rechtdoor bij de eerste T-splitsing. Pas bij “Warns” gaat u rechts de “Noardermar” op bij de tweede T-Splitsing. De “Noardermar” gaat over in de “Koeweg”. De “Koeweg” gaat over in de “Kooijweg”. Ga over het spoor en ga met de bocht mee naar links. Sla linksaf de “Kooijweg” in. U komt uit achter het station van Stavoren, dit is uw eindbestemming. Toeristische Informatiekrant Zuidwest Friesland

11. 12. 13.

14. 15. 16. 17. 18. 19. 20.

Begin bij Vakantiepark De Kuilart. Vaar de haven uit en ga linksaf de “Oorden” op. Vaar rechtdoor richting het dorp “Elahuizen” en vaar de “Fluessen” op. “Elahuizen” is een samenstelling van het voormalig zelfstandige dorp “Nijega” en “Elahuizen”. Beide dorpen waren een dun bevolkte streek, met zeer verspreide bebouwing. Midden tussen de beide dorpen stond een zuivelfabriek. Tegenwoordig heeft men op de plaats van de fabriek het grootste deel van de waterrecreatie voorzieningen geconcentreerd. In 1825 heeft het water veel van de oude huizen en boerderijen vernield. Vaar door richting “Heegermeer”. Vaar rechtsaf de “Woudsender Rakken” op. “Woudsend” is een modern watersportdorp, met vele terrasjes aan het water en aanlegplaatsen midden in het dorp. In het centrum van het dorp vindt u de oude charme van het zeedorp nog aan. De steegjes, doorkijkjes, monumentale panden en twee ambachtelijke molens, waarvan Molen het Lam nog steeds uw meel maalt, beïnvloeden de charme positief. Ga rechtsaf onder de brug door en vaar richting het “Slotermeer”. Ga rechtsaf richting “Balk”. Van de 15e tot de 18 eeuw is “Balk” enorm gegroeid dankzij de zuivel en dan met name de boter handel. “Balk” was in die tijd, samen met “Sloten” het handelscentrum. Het historische centrum van het dorp heeft een beschermd dorpsgezicht. Op de hoek van de Dubbelstraat staat het raadhuis. Het raadhuis heeft een hoog bordes met schildhoudende leeuwen. Op de gevel van het gebouw staat de stichtingsdatum 1615 in de meest fraaie ankers met krullen. Zo fraai en sierlijk dat het jaartal bijna niet meer te lezen is. Vaar richting “Balk” over de “Luts”. Vaar richting “Ruigahuizen” over de “Luts”. Achter de Coenederssingel wacht u een verrassing. De lange oprijlaan brengt u naar De Mottenkamp. Een oorspronkelijk jachthuis, met een witte buitenkant die een stijl heeft waarbij het neoclassicisme overheerst. De Mottenkamp heeft in het vooraanzicht twee vleugels met in het midden een hoger middengebouw. De drie gebouwen zijn voorzien van fraaie artdeco. Vaar richting “Van Swinderenvaart” over de “Luts”. Blijf de “Luts” volgen. Steek de “Van Swinderenvaart” over en vaar richting de “Spookhoekstervaart”. Vaar rechtsaf de “Spookhoekstervaart” op. Blijf de “Spookhoekstervaart” volgen. Ga rechtsaf de “Rijstervaart” op en volg deze tot de “Oud Karre”. Houd vervolgens links aan tot u weer bij het beginpunt bent.

Wandelroute: “Kabouterpad - Oudemirdum” (3 km) Oudemirdum Dit kabouterpad is een korte wandeling die speciaal bedoeld is voor kinderen. Bij infocentrum ‘Mar en Klif’ zijn kleine opdrachtenboekjes te koop die de route nog leuker maken voor uw kleintjes. U kunt het eerste stuk vanaf het informatiecentrum met de auto rijden, tot de slagboom. Als u vanaf het informatiecentrum naar het kabouterpad wandelt, neemt u dan de met rood aangegeven variant. U slaat dan net voor het tenniscomplex rechtsaf het paadje in. Bij het kabouterpad wijzen de kabouters de richting waar u heen moet. Het kabouterpad loopt rond, zodat u altijd weer bij de eerste kabouter uitkomt. Routebeschrijving 1. Sla linksaf de “Brink” op . 2. Blijf de “Fonteinwei” volgen tot aan de “Kooilaan”. 3. Ga linksaf het “Kabouterpad” (bij het meer) op. 4. Blijf het “Kabouterpad” volgen tot aan de “Fonteinwei”. 5. Blijf de “Fonteinwei” volgen tot aan de “Alde Buorren”. 6. Ga op de T-splitsing rechtsaf, en volg de “Brink”. 7. U bent nu aangekomen op uw beginpunt, dit is tevens het eindpunt.

Kom genieten op Terschelling of Vlieland!

Een compleet dagje weg is zo geregeld bij Rederij Doeksen. Boek een zomerdagarrangement: • Bootretour • Comfortabele huurﬁets of busdagkaart • Attentie van de VVV • 10% korting op de horeca aan boord Boek via www.rederij-doeksen.nl of bel 088 - 9000 888 (lokaal tarief)

Noard 6 Workum www.jopiehuismanmuseum.nl Simmermoarn Simmermoarn

It Bakkerswinkeltsje Molkwerum Museumwinkel Oudheidskamer Koffie- en theeschenkerij

Terras aan het Vooren naseizoen: di, wo,water za 14.00-16.30 Hoogseizoen: di, wo, do, za 13.00-16.30 Hellingstrjitte 3, Molkwerum 0514-681972 www.hetbakkerswinkeltje.nl

Rondvaarten vanuit Stavoren zie website informatie/reserveringen:

www.simmermoarn.nl info@simmermoarn.nl Schipper: Wiepke telefoon: 06 42 90 11 30 :

HFK VERHUUR Alles voor een geslaagd feest Het adres in zuid west Friesland

Wij verhuren o.a. Partytenten,Statafels, Stoelen ,Tafels,Bierbanksets,Heaters, Marktkramen,Koelkasten en nog veel meer. Tevens hebben wij speciale weekprijzen voor koelkasten voor als u te weinig koelruimte heeft bij u caravan of tent. Voor vragen of boekingen mail naar info@hfkverhuur.nl of bel 0641489084 Kijk ook eens op onze website WWW.HFKVERHUUR.NL

Hindelooper kostuums en interieurs beschilderde meubelen scheepvaart en stadshistorie

Openingstijden 1 april – 1 november maandag t/m vrijdag zaterdag, zondag en feestdagen Buiten het seizoen op afspraak

120 soorten bier 11.00 – 17.00 uur 13.30 – 17.00 uur

Hindeloopen Een bezoek aan het voormalige Zuiderzeestadje Hindeloopen is een unieke ervaring. De smalle straatjes, hoge bruggetjes, oude panden en kleine grachten herinneren aan de rijke historie van de stad. Museum Hindeloopen is een goed vertrekpunt voor deze ervaring. Voor groepen organiseren we ook een stadswandeling met gids of een uitleg over het Hindelooper kostuum.

Negen van de 11 Friese steden op kleine afstand... Hindeloopen De houten bruggen over de smalle grachtjes geven de stad Hindeloopen een bijzondere sfeer. In deze Friese stad doet nog veel herinneren aan de glorietijd die Hindeloopen beleefde in de 17e en 18e eeuw. Er werd toen een levendige handel gedreven met Noorwegen, de Oostzeelanden en Rusland. Veel van de verdiensten werden in Amsterdam, waar Hindeloopen een goede relatie mee had, uitgegeven aan kostbare stoffen en voorwerpen die door de Vereenigde Oostindische Compagnie (VOC) werden aangevoerd. Hierdoor groeide Hindeloopen uit tot een centrum van interieur- en schilderkunst. Door hun rijkdom hadden de Hindeloopers ook hun eigen kleurrijke klederdracht en door de vele contacten met de noordelijke landen ontstond een eigen taal die ook nu nog Workum

Workum is één van de mooiste Friese stadjes. Er is nog veel goed bewaard cultuurschoon. Langs de gedempte Wijmerts staan prachtige geveltjes en monumentale gebouwen, zoals de St. Gertrudiskerk, de Waag en het stadhuis. Workum is ontstaan langs de Wijmerts. Al in de 14e eeuw verlieten vele schepen Workum via de Wijmerts naar de Zuiderzee en ver daar buiten. Workum had daarnaast een vissersvloot en verwierf met de palingvisserij rechten aan de Theems in London. Naast de maritieme activiteiten, zorgde de opbloei van veeteelt en nijverheid ook voor welvaart. Er waren industriële bedrijven zoals scheepswerven, zeilmakerijen, weverijen en spinnerijen. Er ontstond een bloeiende laken- en linnenindustrie, waarbij in 1504 de Workumer El (71 cm) als maatgevend voor heel Friesland werd gesteld. Door de aanwezigheid van geschikte klei waren er veel pottenbakkerijtjes. Wanneer u door het stadje wandelt vertellen vele geveltjes de prachtige verhalen van destijds. IJlst IJlst is één van de kleinere Friese elf steden met een zeer fraai historisch centrum (beschermd stadsgezicht). Karakteristiek zijn de lindebomen, die als zonwering dienst doen en de zgn. overtuinen. Niet voor niets is deze plaats het voornaamste decor voor de in 2003 verschenen film “De schippers van de Kameleon”. Vroeger was IJlst belangrijk voor de scheepvaart; in meer recente tijden vooral vermaard door haar schaatsindustrie. De ook nu nog in vol bedrijf zijnde houtzaagmolen “de Rat” is ook een bezoek waard.

wordt gesproken. In de smalle straatjes staan nog steeds enkele kapiteinshuizen met kleine ankers op de gevel, als teken dat de schipper nog vracht kon aannemen. In de zomer woonden de zeemansvrouwen met hun kinderen in de kleine huisjes achter de grote woningen, dit zijn de “likhûzen”. In het vroegere stadhuis is het museum “Hidde Nijland Stichting” gevestigd, waar u kennis kunt maken met de typische Hindelooper cultuur. Sloten Het kleinste stadje van Friesland was in de 16e eeuw een echte vestigingstad. Sloten was onneembaar. De stad had een omwalling, vijf bastions, twee landpoorten en twee waterpoorten. Sloten is ontstaan op een kruispunt van belangrijke landen waterwegen. Door deze ligging beleefde Sloten in de 17e en 18e eeuw zijn grootste bloei. Alle schepen die de stad passeerden moesten tol betalen. De vele fraaie tophals- en trapgevels langs de gracht “Het Diep” zijn dan ook in deze rijke periode gebouwd. Tussen de woonhuizen staat het oude stadhuis (1759) en de Ned. Hervormde kerk (1647). Nu wordt Sloten alleen nog bewaakt door de twee waterpoorten. Aan de zuidzijde de Lemsterpoort (1821) en aan de noordzijde van de stad de Sneker- of Woudsenderpoort (1768). Op het bolwerk van de zuidzijde staat een korenmolen. Hier wordt nog steeds op ambachtelijke wijze meel gemaakt. Een wandeling over de bolwerken en langs de gracht loont de moeite.

Sneek Vanwege de mooie versierde Waterpoort uit 1613 wordt Sneek ook wel de Waterpoortstad genoemd. Sneek geniet internationale bekendheid als het watersportparadijs van Nederland. Zelfs nietwatersporters weten daarover mee te praten! De “Sneekweek” is een begrip en het starteiland op het Sneekermeer trekt talloze vakantiegangers. In deze week worden naast de start met een vlootschouw en de internationale zeilwedstrijden op het Snekermeer, ook veel activiteiten georganiseerd zoals muziekoptredens, markten, kermis en terrasjes met veel live-muziek. Daarnaast is Sneek ook een geliefd winkel- en uitgaanscentrum. Wanneer u een stadswandeling gaat maken, mag u het Fries Scheepvaartmuseum niet overslaan. Hier wordt de ontwikkeling en historie van de Friese scheepvaart, watersport en scheepsbouw en de regionale woon- en leefcultuur van koop- en schipperslieden uit vroegere eeuwen uitgebreid verbeeld.

Toeristische Informatiekrant Zuidwest Friesland

Stavoren Stavoren is de oudste van alle Friese steden. Wat nu een leuk en gezellig watersportstadje is, was vroeger een drukke en actieve handelsstad. Er werd handel gedreven via de Oostzee en de Rijn. Omstreeks 1385 werd Stavoren een Hanzestad. Maar het rijke Zuiderzeestadje heeft ook veel tegenspoed gehad; verdwijning van de haringvangst, verovering door de Vetkopers en grote branden. De grootste tegenslag is verwoord in de legende van het Vrouwtje van Stavoren. Volgens de legende gaf een rijke redersvrouw één van haar kapiteins opdracht om uit te varen en het kostbaarste ter wereld mee naar huis te nemen. De kapitein kwam terug en nam een ruim vol granen mee. Het vrouwtje liet in haar woede de lading graan overboord gooien in de haven. Als straf voor haar hoogmoed verzandde de haven van

Stavoren. Nu hebben de handelschepen plaats gemaakt voor de plezierschepen. In het seizoen passeren vele schepen de sluizen, om van de Friese meren naar het IJsselmeer te varen of andersom.

Harlingen

Franeker Ook Franeker kent een rijke historie. Tussen de 11e en 16e eeuw ontwikkelde Franeker zich tot een economisch, cultureel en bestuurlijk centrum. Bolwerken, poorten, dwingers, statige stinsen en een grote kerk zijn bewijzen van deze ontwikkelingen. De stad werd bestuurd door adellijke families, die in de Stinsen woonden. Hertog Albrecht van Saksen vestigde zich in de 15e eeuw in Franeker en even leek het erop dat Franeker de hoofdstad van Friesland zou worden. Toen de keus op Leeuwarden viel, kreeg Franeker als beloning in 1558 een eigen universiteit. Tijdens het bestaan genoot de universiteit grote bekendheid, vooral op theologisch en juridisch gebied. In de Franse tijd (1811) moest zij de deuren sluiten. De bloei van Franeker duurde tot in de 18e eeuw. Tegenwoordig wordt Franeker ook wel de kaatsstad genoemd. Elk jaar wordt hier de beroemde PC-kaatswedstrijd gehouden, die duizenden bezoekers trekt. De stad heeft er een speciaal terrein voor naast “de Bogt fan Guné”, de oudste studentenherberg van ons land. Waar Franeker ook nog steeds bekendheid om geniet, is zonder twijfel het Eise Eisinga Planetarium tegenover het prachtige Renaissance-stadhuis. Het oudste nog werkende planetarium ter wereld is gebouwd door Eise Eisinga in de periode tussen 1774 en 1781. Ruim 200 jaar later kunt u nog steeds de actuele stand van de planeten aflezen.

Harlingen is een historische zeestad en nog altijd sterk verbonden met zee en de scheepvaart. In de Noorder- en Zuiderhaven, midden in de stad, heerst eb en vloed. Vrachtschepen uit Rusland, Scandinavië of Engeland, veerboten naar Terschelling en Vlieland, viskotters, talloze tjalken, klippers en jachten dragen bij tot bedrijvigheid in de havens. Het eeuwenoude centrum kent vele monumenten zoals patriciërshuizen, pakhuizen, het stadhuis, torens en kerken, grachten en bruggen. In totaal heeft Harlingen meer dan 500 monumentale panden met prachtige gevels die doen denken aan de bloeitijd van de handel en de scheepvaart (walvisvaart). Twee van de zeven bolwerken, die een onderdeel vormen van de stadsverdediging aan landszijde, zijn nog intact en omgeven door singels. Het oude patroon van straten en stegen bepaalt het karakter van de knusse binnenstad. Restaurants, cafés en ’s zomers de terrasjes op de Noorderhaven, de Waddenpromenade en de Voorstraat, zorgen voor gezellige drukte. In de haven ligt de grootste bruine vloot van Nederland. Talloze tjalken en klippers hebben Harlingen als thuishaven.

Bolsward De stad Bolsward is ontstaan uit twee terpvestigingen aan de Middelzee. Door deze gunstige ligging werd Bolsward een handelsstad en havenstad. In 1455 kreeg Bolsward stadsrechten en sloot zich aan bij het Hanzeverbond. Na de dichtslibbing en inpoldering ontwikkelde Bolsward zich tot een belangrijk machtcentrum voor de hele Greidhoek. Door de handel in boter en kaas beleefde Bolsward in de 17e en 18e eeuw een grote welvaart. Uit deze tijd is nog veel bewaard gebleven, zoals het stadhuis in renaissancestijl, de Martinikerk en fraaie gevels. Bolsward is de geboorteplaats van Gijsbert Japicx, de grondlegger van de Friese literatuur. Zijn standbeeld staat aan de noordkant van de Martinikerk. Bolsward is tevens starten eindpunt van de Elfstedentocht op de fiets, die jaarlijks op 2e Pinksterdag wordt gereden.

Watersport: Alle trossen los! Voor iedere watersport is de regio Zuidwest Friesland een ideaal gebied, het is een heus watersportparadijs. Daarom moet de echte watersportliefhebber in zijn leven minstens één keer hier een vakantie hebben doorgebracht. Want nergens anders dan op het Friese water vind je alle elementen die een vakantie doen slagen. Aan de kilometerslange kust zijn ideale stranden bij Lemmer, Oudemirdum, Makkum en Workum om te surfen, te zonnen en te zwemmen. Het IJsselmeer en de Friese Meren zijn natuurlijk uitermate geschikt om schitterende zeiltochten te maken. Maar wat dacht u van een unieke kanotocht door de vele vaarten en sloten. De Friese wateren zijn natuurlijk ook geschikt om te vissen. Bij de vele watersportbedrijven kunt u terecht voor kleinere zeilboten, zeiljachten, motorboten en zelfs voor traditionele charterschepen.

Zeillessen

Bootverhuur De watersportbedrijven hebben verschillende soorten boten voor u klaar liggen, zeilen motorboten, groot en klein. U kunt met de valken op de Fluessen de strijd aangaan met uw familie of vrienden. Maar u kunt ook rustig rondvaren met een motorbootje. Friesland Boating De Tille 5, Koudum Tel: 0514-522607 Verhuur van: • Diverse types motorkruisers • Diverse types motorboten • Morrasloepen Hotel/Restaurant/Jachthaven De Galamadammen Galamadammen 1/4, Koudum, Tel: 0514-521346 Verhuur van: • Motorsloepen • Toerboten

Vakantiepark De Kuilart De Kuilart 1, Koudum Tel: 0514-522221 Verhuur van: • Kano’s • Laser Pico’s • Maril- en Waterspoorsloepen • Optimisten • Skûtsjes • Toerboten • Valken • Visboten

Voor zeillessen kunt u terecht bij Vakantiepark De Kuilart. Vakantiepark De Kuilart De Kuilart 1, Koudum, tel: 0514-522221 Tijdens de schoolvakanties, Hemelvaart, Pinksteren en bij voldoende deelname ook in het vooren naseizoen, worden op De Kuilart zeillessen gegeven. In de schoolvakantie in juli en augustus worden ook surflessen gegeven door gediplomeerde instructeurs. Valkles De cursus wordt in principe gegeven in drie dagen en dan 4 uur per dag. De bemanning van een lesboot bestaat uit minimaal twee en maximaal vijf leden, uiteraard aangevuld met een instructeur. De samenstelling van de bemanning vindt plaats in overleg met de instructeur en wel zo, dat kennis en ervaring per bemanning zo dicht mogelijk bij elkaar liggen. Als lesboot wordt gebruik gemaakt van Poly-Valken. Deze zijn gaffelgetuigd en hebben een zeiloppervlak van 17,5 m2. De valk heeft een lengte van 665 cm, een breedte van 200 cm en een diepgang van 85 cm. Het zijn boten met zeer goede zeileigenschappen, veel opbergruimte, een ruime kuip en...de valk kan niet zinken. Aan het einde van de cursus wordt u een vorderingsstaat uitgereikt. Daarop zijn die onderdelen afgetekend welke door u beheerst worden. Opfriscursus / Privé les Er is een speciale zeilcursus voor iedereen die vroeger opgedane kennis weer wat wil oppoetsen. Het lesprogramma wordt aan uw wensen en vaardigheden aangepast. Optimistencursus Voor de jonge kinderen is er een aangepaste instructie in een optimist (minimum leeftijd 8 jaar en in het bezit van een zwemdiploma). Extra aandacht wordt besteed aan het leren van de basisbeginselen zoals sturen, bootbehandeling etc. Op het water van Vakantiepark De Kuilart kan onder toezicht volop geoefend worden. De cursus bestaat uit drie dagen les, 2 uur ochtends en twee uur middags. En desgewenst kunt u in groepsverband praktijklessen krijgen van de professionele instructeurs van Vakantiepark De Kuilart.

Rondvaarten Vanaf hotel de Galamamdammen verzorgt Rondvaartbedrijf De Oorden in juni, juli en augustus op de meeste woensdagen en zondagen zomerrondvaarten op rondvaartboot “De Klifrak” over de Fluessen. Tijdens de SKS-skûtsjewedstrijden kunt u ook met hen meevaren en de skûtsjewedstrijden bij Langweer, Elahuizen en Lemmer van nabij ervaren. De Oorden, Postbus 4011, Sneek, tel: 0515-521082 U kunt ook een rondvaart maken in de regio Zuidwest Friesland met een open praam. Praam “de Simmermoarn” kan via vaarten en kanalen praktisch in elk dorp afmeren. Vanaf 24 juli t/m 21 augustus 2014 vaart de Simmermoarn alle donderdagen de Gaasterland Simmertoer, een beurtveer van Stavoren naar de Gaasterlandse bossen en terug. U kunt op diverse plaatsen opstappen. Leuke bijkomstigheid: de enthousiaste schipper kan op zijn accordeon spelen en zorgt voor een goede sfeer aan boord. Simmermoarn, Breefenne 35, Stavoren, tel: 06-42901130 Toeristische Informatiekrant Zuidwest Friesland

bezoekerscentrum

Trein Dagtocht

Dagarrangement IJsselmeersteden Een unieke manier om in één dag met de locale express trein twee Friese IJsselmeer steden te bezoeken. U kunt zowel van Hindeloopen naar Workum als van Workum naar Hindeloopen. Kosten van dit arrangement zijn € 10,50 exclusief lunch, inclusief lunch € 17,50 (kaarten verkrijgbaar bij de Toeristen Informatie kantoren van beide steden). Bij gebruikmaking van dit het arrangement heeft u tevens recht op bezoek van diverse musea in beide steden. Dit bezoek kan voor of na de rit. Reserveringen iedere woensdag van 1 april tot 1 oktober 2015 bij toeristenkantoren Workum 0515-541045 of Hindeloopen 0514-851223.

SUP (Stand Up Paddle) Rechtopstaand peddelen op een surfplank. Vanuit Hawaï is het SUPPEN de afgelopen jaren overgewaaid naar Europa. Misschien heeft u het al eens gezien, mensen die rechtopstaand op een surfplank staan te peddelen door een gracht of op zee. Het lijkt zo gemakkelijk, maar er zit wel degelijk uitdaging in. Na de eerste keer zult u zeker spierpijn hebben. Waar? Overal! Het is een sport waarbij je vanaf de eerste seconde dat je op het board staat jezelf in balans moet houden. Dus je bent dan direct al aan het ‘werk’. De sport is toegankelijk voor iedereen, de boards zijn groot en breed en het is dus een hele leuke manier om de omgeving te verkennen vanaf het water. Lijkt het u leuk om eens op een mooie zomerdag door de sloten in de Zuid-West hoek van Friesland te peddelen, kom dan langs bij ons in GearFreak.nl Boardshop Hindeloopen. Vanuit de winkel stappen we zo het water op en kunnen we tochtjes naar Workum en Stavoren maken. Wie weet vindt u het zo leuk en hebt u er een nieuwe hobby bij!  Tot op het water! WinDsurf KiTesurf suP fasHion Kite- sup- en WindsurfscHool

De Tolve 5 / Hindeloopen / Tel.0514-524040 ma t/m vr 10 -18 uur / za 10 - 16 uur zo 12-16 uur (juni / juli / aug)

Surfen

Watersport-app Eén van de meest spectaculaire watersporten is windsurfen. Dankzij nieuwe technologieën is de beoefening van het plankzeilen binnen het bereik van bijna iedere waterrecreant gekomen. Board, zeilen, kleding en accessoires zijn nu vederlichte hightechproducten. Ze maken de sport bloedsnel en vier seizoenen beoefenbaar. Als er maar wind staat, véél wind! De IJsselmeerkust is een favoriet gebied voor ervaren surfers. Maar ook op de Fluessen kan men goed uit de voeten.

Speciaal voor watersporters in Friesland is de Watersport-app ontwikkeld. Zo kan de watersport(toerist) eenvoudig het laatste nieuws en tips qua watersport bekijken. Nieuw in de app is dat er een kaart in staan met de brugbedieningstijden. Per brug zijn de bedieningstijden (inclusief uitzonderingen), de doorvaarthoogte en het ANWB-nummer te zien. Daarnaast geeft de app ook informatie over de belangrijkste vaarregels, verkeersborden, zwemplekken, brugseinen, geluidsseinen en tips voor afmeren. De app is te downloaden via: http://apps.appmachine.com/watersport

Meevaren op een skûtsje Surflessen De Friese windsurfspecialist GearFreak.nl Surfshop verzorgt in Hindeloopen, aan de bij windsurfers favoriete IJsselmeerkust, diverse windsurfopleidingen voor beginners en gevorderden. Een instap-cursus duurt twee uur en kan meermaals herhaald worden, daarnaast zijn ook privé lessen per uur mogelijk waar dan maatwerk wordt geleverd. GearFreak.nl Surfshop Hindeloopen, tel 0514-524040.

Wilt u liever op de Fluessen surfen dan kunt u terecht op Vakantiepark De Kuilart. De Kuilart biedt een surfcursus in de maanden juli en augustus. Deze bestaat uit drie lesdagen van 3 uur per dag. Deze wordt gegeven op het water van De Kuilart. Planken, pakken en een surfsimulator zijn aanwezig. De groepen bestaan uit maximaal zes personen. Minimale leeftijd 12 jaar. Vakantiepark De Kuilart, De Kuilart 1, Koudum, tel: 0514-522221

Jachthavens De Kuilart en GalamaDammen De jachthavens van Vakantiepark De Kuilart en Hotel GalamaDammen vormen een prima uitvalsbasis voor uw zeil- of vaartochten. Deze liggen direct aan het Friese merengebied, maar ook het IJsselmeer is via het Johan Friso kanaal, het Galamadammen-aquaduct en de sluis bij Stavoren maar 4 kilometer verwijderd.

Als individuele “opstapper” Het hele seizoen kunt u een tocht maken met een skûtsje over de Fluessen. Vanaf april t/m oktober zijn er iedere zondag om 10.00 uur, 12.00 uur, 14.00 uur en/of 16.00 uur afvaarten, vanaf de kade bij het restaurant. Het skûtsje vaart alleen bij voldoende deelname, informeer daarom eerst voor de tijden bij de receptie. Reserveren kan via 0514-522221.

Voor groepen U kunt een skûtsje ook als groep huren. Vakantiepark De Kuilart biedt u diverse dagarrangementen met skûtsjesilen voor uw personeels- of familiefeest. Heerlijk een dagje zeilen in combinatie met een barbecue of buffet. Graag geven wij u de gewenste informatie. U kunt daarvoor kijken op www.groepsevenementen.com of ons bellen: 0514-522221

Jachthaven van Vakantiepark De Kuilart De jachthaven van Vakantiepark De Kuilart is door de ANWB gekwalificeerd met 5 sterren en is met ruim 600 ligplaatsen de grootste in deze regio. De kwalificatie betreft niet alleen de brede comfortabele steigers en de uitstekende vaarmogelijkheden maar ook voorzieningen als de botenkraan, de trailerhelling, de watersportwinkel, de brandstofpompen, de afvalwaterinname, de toiletvoorzieningen, de elektra- en wateraansluitingen op de steiger. Ook de prima horeca- en overige voorzieningen in “it Skippershûs” zijn een genoegen voor onze gasten. Tevens heeft Vakantiepark De Kuilart ruim plaats voor passanten: 700 meter steiger zijn direct beschikbaar voor het aanmeren van uw boot. Vakantiepark De Kuilart, De Kuilart 1, Koudum, tel: 0514-522221 Jachthaven van Hotel GalamaDammen De jachthaven van GalamaDammen heeft in totaal 250 ligplaatsen voor boten vanaf 6 tot 17 meter. De haven heeft een ideale ligging tussen de meren de Morra en de Fluessen en nabij het IJsselmeer. Het heeft een trailerhelling en sanitaire voorzieningen bestaande uit douches, toiletten, een wasautomaat en wasdroger. Aangrenzend aan de haven vindt u een restaurant en café met terrassen met uitzicht over de Morra. Hotel GalamaDammen, Galamadammen 1-4, Koudum, tel: 0514-521346

Jachtwerf en Winterberging Jachtwerf Jachtwerf Busman is al meer dan 35 jaar een veelzijdig maar vooral technisch botenbedrijf met een ruim gesorteerde watersportwinkel. U kunt er terecht voor reparatie van zowel binnen- als buitenboordmotoren en verkoop van alle merken inboard en Yamaha outboard motoren. Tevens inbouw van boegschroeven, elektrische installaties en apparatuur, schilderwerk en erkend gasinstallateur voor pleziervaartuigen etc. De botenlift kan tot 32 ton kranen. Ook op locatie in jachthavens kan motorenservice en reparaties uitgevoerd worden m.b.v. een goed ingerichte service bus. Jachtwerf Busman, Ooste 49, Koudum, tel: 0514-522004 of 06-53892846 www.jachtwerfbusman.nl - info@jachtwerfbusman.nl

Winterberging Wilt u uw boot ’s winters op de wal bergen, dan kunt u terecht bij: Vakantiepark De Kuilart, De Kuilart 1, Koudum, tel: 0514-522221. Tevens overdekte winterstalling. Jachtwerf Busman, Ooste 49, Koudum, tel: 0514-522004 Toeristische Informatiekrant Zuidwest Friesland

Fietsen

in Zuidwest

Friesland

gebied tussen de Friese meren.

Fietsverhuur

prijslijst ’15

per dag

per week

Fiets met remnaaf

€ 5,50

€ 27,50

Fiets met versnelling

€ 6,50

€ 32,50

Kinderfiets

€ 5,50

€ 27,50

Mountainbike

€ 8,00

€ 40,00

Tandem

€ 13,25

€ 66,25

€ 13,25

€ 66,25

€ 19,50

€ 97,50

€ 5,50

€ 27,50

Kidkar

€ 8,00

€ 40,00

Kinderzitje

€ 1,50

€ 7,50

extra

v. S w i n d e r e n s t r. 4 5 8 5 6 1 A R B a l k T 0514 - 602 284 | F 0514 - 602 531 E info@moustweewielers.nl

Elke huurder dient te voldoen aan de algemene voor-

w w w. m o u s t w e e w i e l e r s . n l

Fryslân: Hengelsport in friesland Voor de (sport)visliefhebber is Fryslân een prachtig waterrijk gebied met veel vismoglijkheden. Jaarlijks trekt dit veel mensen uit binnen,- en buitenland aan. Een hengeltje uitgooien kan op diverse plekken in Friesland wanneer je in bezit bent van een geldige Vispas. Voor de Kleine Vispas geldt dat vissen met één hengel en aangewezen aassoorten in een beperkt aantal wateren is toegestaan. Met de Vispas mag men vrijwel overal in Friesland vissen en er kan met twee hengels gevist worden uitgezonderd enkele wateren welke door een bepalde hengelsportvereniging worden gehuurd. Voor de vakantieganger is er de mogelijkheid om met een Weekvergunning te vissen. Deze vergunning geeft dezelfde rechten en plichten als de Vispas. Vrijwel alle wateren in de provincie Friesland zijn ondergebracht in de landelijke lijst Viswateren. In Gaasterland zijn diverse mooie visstekken en vissteigers voor (sport)visliefhebbers. Er wordt veel op witvis e.d. gevist in de Sondeler leien, de Wyldemerk en de Alde Karre met vaste stok/werphengel. Daarnaast wordt in de grotere kanalen en de meren meer op roofvis (werphengel) gevist. Visvergunningen zijn verkrijgbaar bij de receptie van Vakantiepark De Kuilart. Naast specifieke websites over vissen in Fryslân, geeft het boekje van de Vispas aanvullende informatie. www.sportvisserijnederland.nl, www.visplanner.nl, www.visseninfriesland.nl.

do libbest! Súdwest smaakt best In het uiterste zuidwesten van Fryslân liggen de heuvels die meer dan honderdduizend jaar geleden door het landijs vanuit Scandinavië zijn opgestuwd. Toen het ijs was gesmolten, ontstond een bosrijk landschap dat was doorsneden met water en veengebieden. In latere eeuwen vormden de heuvels veilige woonplaatsen voor de mensen die zich hier vestigden en een natuurlijke bescherming tegen het oprukkende zoute water van de Zuiderzee. Op veel van die heuvels ontstonden geïsoleerd liggende nederzettingen, ieder met een eigen verhaal en bestaansrecht. Een stelsel van waterwegen kwam er om de plaatsen te verbinden, pas veel later werd zuidwest Fryslân door wegen ontsloten. Hier woonden boeren, tuinders, bosbouwers, turfgravers, vissers, aardewerkmakers, ambachtslieden en niet te vergeten de zeevaarders en handelaren van de kustplaatsen, die alle wereldzeeën als hun werkterrein beschouwden. Al heel lang wordt Zuid-West Fryslân gewaardeerd om zijn mooie en gevarieerde landschap, niet in de laatste plaats door de inwoners zelf. Zij zijn trots op de weidse landerijen en meren die plotseling overgaan in de beslotenheid van de Gaasterlandse bossen. Aan de kust zijn de keileemruggen door de Zuiderzee tot hoge kliffen gevormd. Door de eeuwen heen was het gebied voor velen een geliefd oord om tot rust te komen en te genieten van wat de natuur en de inwoners te bieden hadden. En zo is het nog steeds. Ook de overheid onderkende de unieke kwaliteiten, tegenwoordig is Zuid-West Fryslân een Nationaal Landschap. Naast een gevarieerd landschap biedt Zuid-West Fryslân ook een gevarieerd scala van streekeigen producten, ook dat is al jaren, zo niet eeuwen het geval. Bijna iedere plaats heeft zijn eigen specialiteit. In Molkwerum is dat bijvoorbeeld koek en in Bolsward wordt het ús Heit bier gebrouwen. Workum en Makkum staan al eeuwen bekend om hun aardewerk. Er zijn palingrokers en worstmakers, een beerenburgbereider en een whiskystoker en zelfs is er een boerderij waar men wijn maakt van de zelf geteelde druiven. Uiteraard maakt men hier ambachtelijke kaas en andere heerlijke zuivelproducten van de melk van koeien, geiten en schapen. In de kustplaatsen wordt vis aan land gebracht. In Laaxum, dat wel het kleinste vissersplaatsje van Europa wordt genoemd, vissen de gebroeders De Vries in zomer en herfst op Laaxumer bot. Zij staan in een traditie die al minstens vier eeuwen meegaat. Bot is een Noordzeevis die in het voorjaar het brakke en zoete water opzoekt. De botten die de zanderige bodem van het Vrouwenzand voor Laaxum uitkiezen voor hun verblijf, smaken het best. Ook dat weet men hier al eeuwen, sinds kort is Laaxumer bot een erkend streekproduct.

Toeristische Informatiekrant Zuidwest Friesland

Golfclub Gaasterland

Beeldhouwcentrum Koudum

Tussen de Luts (11 stedenroute) en de heuvels van Gaasterland ligt een pareltje van een golfbaan. GG, Golfclub Gaasterland, staat voor Gastvrijheid en Gezelligheid. Het is de enige natuurgolfbaan met Geo-certificaat in Nederland en je kan er gewoon op spelen! Een professionele golfbaan geleid door vriendelijke vrijwilligers, kortom, een golfclub waar u als gast altijd welkom bent. In het nieuwe clubhuis vindt u enthousiaste medewerkers(leden) die u verder helpen met uw wensen. U kunt met uw handicap54bewijs de grote baan in, maar er zijn ook 3 par 3 holes en uitgebreide oefenmogelijkheden. GG biedt u een 9 holes golfbaan waar u voor een aantrekkelijk tarief kunt spelen. De golfclub organiseert geregeld wedstrijden waar ook gasten aan mee kunnen doen. Voor meer informatie: www.golfclub gaasterland.nl of via telnr: 0515 604238

Gesprek tussen de vormen is inhoud Kunst beĂŻnvloedt ieder mens, iedere samenleving. Het Beeldhouwcentrum wil deze invloed graag zichtbaar maken door niet alleen kunst in de gemeenschap te plaatsen door exposities en de kunstroutes, maar ook de mens direct kennis te laten maken met beeldhouwen en de mogelijkheid te bieden zich daarin te ontwikkelen. Dit doet zij door middel van het werken met o.a. thema workshops, cursussen, beeldhouw-opleiding, het organiseren van exposities en verkopen van kunstwerken. In ons KunstcafĂŠ kunnen we elkaar ontmoeten, kijken en praten over kunst. Zomerprogramma ateliers Beeldhouwcentrum: - Beeldhouwvakantie - Beeldhouwmiddag voor gasten van Friesland - Open atelier Galerieprogramma Beeldhouwcentrum: - Solo-expositie Ko van de Ree: beelden, tekeningen en schilderijen - Kunstroute - Expositie Friese paarden (najaar)

Kijk Ki jk op: op: p

www.golfclubgaasterland.nl l d l voor de allermooiste baan van Friesland en de aantrekkelijke tarieven.

RESTAURANT DE HINDE

Voor al uw verse groente en fruit...

De Hinde is gelegen op de mooiste plek van Hindeloopen, aan de oude haven met uitzicht op het IJsselmeer Geopend vanaf 11.00 uur behalve op woensdag Lunch: 12.00-16.00 uur Diner: vanaf 18.00 uur

Harmen & Bea Ligthart ‘t Oost 4 8713 JP Hindeloopen Tel: 0514 523868 Email: info@dehinde.nl

Alle ka eige mers in cl. n Prijz douche/ en v. toile a. t/t inclu sief € 35,- p v .p.p. ontb n. ijt

Hoofdstraat 13 Koudum Tel. 0514 522444

WWW.DEHINDE.NL

B&B/pension Perruque

Gastvrij met een grote

Ds. L. Tinholtstraat 2 8723 CX Koudum 0031 514 52 33 37 T. 06 42 86 19 53 M.

Ga naar www.perruque.nl en ontdek de gastvrijheid van B&B/pension Perruque

UNIEKE COMBINATIE IN HET PITTORESKE STADJE HINDELOOPEN Het gehele jaar geopend:

SCHAATSMUSEUM • Unieke collectie sleeën • Prachtige oude werkplaatsjes

Het adres voor: Huurfietsen Reparatie Onderhoud Verkoop nieuwe fietsen

• Grootste schaatsverzameling ter wereld • Complete Elfstedentocht geschiedenis

HINDELOOPER SCHILDERKUNST

Hoofdstraat 11A 8723 BE Koudum 0514-594721

• Ambachtelijk handwerk • Grote winkel met toonzalen • Leuke souvenirs uit Friesland

Voor al uw • Hout • Tuinhout • Plaatmateriaal

PANNENKOEKHUIS • Keuze uit meer dan 50 soorten pannenkoeken • Diverse wafels en gebak

Toeleverancier voor de • Bouw • Jachtbouw • Particulier

• Terras aan het water • Authentieke inrichting met antieke tegelwanden

G. Bootsma Schaatsmuseum Kleine weide 1-3 8713 KZ Hindeloopen Tel: 0514-521683 www.schaatsmuseum.nl

OPENINGSTIJDEN: Dagelijks van 10.00 - 18.00 uur Zondags van

13.00 - 17.00 uur

(pannenkoekhuis in zomerseizoen tot 20.00 uur geopend)

Industrieterrein De Poel Tjalke van der Walstraat 40 8723 CA Koudum Tel 06 2077 56 92 Fax 06 2077 56 92 info@houthandeldepoel.nl www.houthandeldepoel.nl

Industrieterrein De Poel Tjalke van der Walstraat 42 A 8723 CA Koudum Tel 0514 68 1142 Fax 0514 68 1143 info@houthandeldepoel.nl

www.houthandeldepoel.nl

HET VOORDEEL VAN • Vriendelijke prijzen • De beste service • Compleet assortiment • Ambachtelijke versafdelingen • Vakkundige en vriendelijke medewerkers • Sparen met Poiesz zegels voor gratis cadeaus • Originele (win)acties

Uw bedrijfsleider in Koudum Andries Cuperus Openingstijden Poiesz Koudum maandag: dinsdag: woensdag: donderdag: vrijdag: zaterdag: zondag:

8:00 - 20:00 uur 8:00 - 20:00 uur 8:00 - 20:00 uur 8:00 - 21:00 uur 8:00 - 21:00 uur 8:00 - 18:00 uur gesloten

Tijdens de zomervakantie ook op zondag geopend.

Spaar voor gratis cadeaus! Haal de cadeau catalogus in uw Poiesz supermarkt in Koudum! Hoofdstraat 6 8723 BH Koudum t. 0514-521297 Like ons op facebook.com/poieszsupermarkten

Puur voordeel. Puur

www.poiesz-supermarkten.nl

Jachtwerf Busman • Scheepsmotoren • Buitenboordmotoren • Reparaties • Winterberging • Jachthaven • Watersportwinkel • Jachtlakken

Verkoop van o.a. Yamaha buitenboordmotoren Ooste 49 - 8723 EH Koudum - Tel. (0514) 52 20 04 / (06) 53 89 28 46 Fax (0514) 52 17 85 - info@jachtwerfbusman.nl - www.jachtwerfbusman.nl

Er op uit! - musea Aldfaers Erf Route Meerweg 4, Allingawier Tel: 0515-231631 Openingstijden: Van 1 april t.m 31 oktober Beide paas- en pinksterdagen geopend! dinsdag t/m zondag van 10.00-17.00 uur (maandag gesloten) Aldfaers Erf is Fries voor het erfgoed van onze voorvaderen. U kunt het zien en beleven in de 4 dorpen Exmorra, Allingawier, Ferwoude en Piaam. Een in de hele wereld unieke museumroute. 25 Km. cultuur-historie in de vorm van fraai gerestaureerde en oorspronkelijk ingerichte historische panden, ambachten, gereedschappen en gebruiksvoorwerpen. Dit alles achtergelaten door de 18e en 19e eeuwse Friese plattelandsbevolking. Eerste Friese Schaatsmuseum Kleine Weide 1-3, Hindeloopen Tel: 0514-521683 Openingstijden: Ma. t/m za. 10.00-18.00 uur, zo. 13.00-17.00 uur In een karakteristiek pand in het pittoreske Hindeloopen is het Eerste Friese Schaatsmuseum gevestigd. U treft hier ondermeer de grootste schaatscollectie ter wereld aan. Met originele werkplaatsjes zoals: smederij, lakkerij en houtbewerking, en een unieke verzameling sleden en tegels. Tevens is dit pand ook de winkel en werkplaats van Gauke Bootsma, lid van het Hindelooper Schildersgilde. Men vindt er een ruime keus aan beschilderde voorwerpen, zowel meubels als een grote collectie kleingoed. Alle voorwerpen worden ambachtelijk met de hand beschilderd.

2e Kerstdag geopend 34 expositieruimten, 5 sfeervolle grachtenhuizen, galerijen en binnentuinen Dankzij moderne voorzieningen zeer toegankelijk Het Fries Scheepvaart Museum is een veelzijdig museum over de historie van de Friese scheepvaart van de 17de tot de 20ste eeuw. De vaarwegen die nu vooral door watersporters worden gebruikt, waren vroeger de snelwegen van Friesland. Friezen voeren niet alleen op de binnenwateren, ze waren ook actief in de kustvaart. Friesland had zelfs een eigen zeemacht. In het Fries Scheepvaart Museum wordt dit verhaal verteld aan de hand van scheepsmodellen, schilderijen, zeemanssouvenirs, scheepsinterieurs, instrumenten, gereedschappen en curiosa. Van de 17e-eeuwse zeevaart tot het skûtsjesilen en de hedendaagse zeilsport. De geschiedenis van de scheepvaart is nauw verweven met de geschiedenis van de stad Sneek en de Friese Zuidwesthoek. Daarom is er in het museum ook aandacht voor de lokale historie. In de IJszaal proeft u de sfeer van de Elfstedentocht. Onlangs is het museum ingrijpend verbouwd. Met twee liften zijn nu alle museumgebouwen goed toegankelijk. Er is een gezellige koffiehoek en een museumwinkel. Voor kinderen is er een speciale afdeling: het Kindermuseum.

Fries Scheepvaart Museum Kleinzand 16 Sneek Tel: 0515–414057 I. www.friesscheepvaartmuseum.nl

Kindermuseum In het Kindermuseum kunnen kinderen op actieve wijze aan de slag met het thema scheepvaart in Friesland. Via touchscreens met informatie, animaties en games komen ze van alles te weten. Bijvoorbeeld over hoe het is om te leven op een skûtsje, te wonen en werken in een vissersdorp, te varen op een binnenvaartschip of om het kind te zijn van een zeekapitein. Kinderen kunnen zelf ervaren hoe het is om een skûtsje te trekken en kunnen op een echte zeilschouw de fok hijsen en het zwaard laten zakken. En er is nog veel meer!

Openingstijden: Maandag t/m zaterdag 10.00 – 17.00 uur. Zondag 12.00 – 17.00 uur. Feestdagen gesloten.

Jopie Huisman Museum Noard 6, Workum Tel: 0515-543131

Antiek en Elvis Museum Noardermar 16, Molkwerum Tel: 0514-681321 Openingstijden: ma. 10.00-18.00 uur, dinsdag: gesloten, wo. t/m vrij. 10.00-18.00 uur, za. 10.0017.00 uur, zo. 13.00-17.00 uur Groot Diving Duikmuseum Kadijk 15, Lemmer Tel: 0514-560001 Openingstijden: Za.10.00-17.00 uur Overige dagen alleen na telefonische afspraak Indian motorcycles museum Kadijk 23, Lemmer Tel: 0514-563244 Openingstijden: za. 13.00-17.00 uur (bellen van tevoren) of op afspraak Kaatsmuseum Voorstraat 2, Franeker Tel: 058-2572590 Openingstijden: mei t/m september: di. t/m za. 13.00-17.00 uur zon- en feestdagen gesloten, wel op afspraak mogelijk.

Openingstijden: Van 4 april t/m 31 oktober: Ma. t/m za. van 10.00-17.00 u. Op zon- en feestdagen 13.00-17.00 u. Van 1 nov. t/m 30 dec. Van 13.00-17.00 u. Oudejaarsdag, nieuwjaarsdag en 1e kerstdag gesloten. Voor groepten(>10) gelden er eventueel andere openingstijden Het Jopie Huisman Museum verzamelt, bewaart en exposeert tekeningen en schilderijen van de kunstschilder en oud ijzer- en lompenkoopman Jopie Huisman. Jopie Huisman weet als schilder de bezoekers ademloos te betrekken in zijn realistisch geschilderde, bijna volmaakte wereld van onvolmaakte en weggegooide materialen. Museum Hindeloopen Dijkweg 1, Hindeloopen, Tel: 0514-521420 Openingstijden 1 april tot 1 november maandag t/m vrijdag: 11.00 uur - 17.00 uur zaterdag, zon- en feestdagen: 13.30 uur - 17.00 uur Buiten het seizoen voor groepen open op afspraak. Drie eeuwen geleden groeide Hindeloopen uit tot een belangrijke handelsstad. De stad had een grote vloot van ruim 100 schepen die de wereldzeeën bevoeren. Nog steeds is Hindeloopen een aantrekkelijke stad om te bezoeken. Vele oude karakteristieke woningen zijn bewaard gebleven. Ook de haven en de structuur van de stad met zijn smalle straatjes zijn een bezienswaardigheid. In Museum Hindeloopen zijn de sporen uit het rijke verleden van het voormalige Zuiderzeestadje op een smaakvolle wijze tentoongesteld. In meerdere vertrekken maakt de bezoeker kennis met de Hindelooper klederdracht, het Hindelooper schilderwerk en de interieurs. Ook aan de visserij, de koopvaardij en de toenmalige haven wordt in het museum uitgebreid aandacht besteed. Een bezoek

Kazemattenmuseum Afsluitdijk 5, Kornwerderzand Tel: 0517-579453 Openingstijden: vanaf 3 Mei t/m oktober, wo. en za. 10.00-17.00 uur In juli en augustus ook op zo. van 13.00-17.00 uur juni t/m september op afspraak

Museum Joure Geelgietersstraat 1-11, Joure Tel: 0513-412283 Openingstijden : di. t/m vr. 10.00-17.00 uur, za. t/m ma. 14.00-17.00 uur 2e Paasdag, Koninginnedag, Hemelvaartsdag, Bevrijdingsdag, 2e Pinksterdag, 2e Kerstdag: 14.00-17.00 uur

Koeienmuseum Hoitebourren 6, Nijemirdum Tel: 0514-571390 Openingstijden: Juli en augustus, di. t/m za. 13.30-17.00 uur

Museum Martena Voorstraat 35, Franeker Tel: 0517-392192 Openingstijden: di. t/m zo. 11.00-17.00 uur,

Modelspoormuseum Kerkgracht 12a, Sneek Tel: 0515-430021 Openingstijden: di. t/m vr. 13.00-17.00 uur, za. 10.00-17.00 uur zo. 13.00-17.00 uur

Oudheidkamer Bolsward Jongemastraat 2, Bolsward Tel: 0515-578700

Museum it Gysbert Japicxhûs Wipstrjitte 6, Bolsward Tel: 0515-573990 Openingstijden: april t/m september ma. 13.30-17.00 uur, di. t/m vr. 09.00-12.30 & 13.30-17.00 uur za. 12.00 - 16.00 uur

Toeristische Informatiekrant Zuidwest Friesland

Planetarium Eise Eisinga Eise Eisingastraat 3, Franeker Tel: 0517-393070 Openingstijden: Di. t/m za. 10.00-17.00 uur, zo. 13.00-17.00 uur April t/m oktober ook op ma. 13.00-17.00 uur 1e Kerstdag en nieuwjaarstdag gesloten

aan Hindeloopen zonder een ontmoeting met het roemrijke verleden, zoals in het museum gepresenteerd, is een gemiste kans. Museum Kerkelijke kunst Noard 173, 8711 AE Workum Geopend vanaf 28 april tot half september maandags t/m zaterdags 11.00-17.00 uur. Groepen kunnen het hele jaar door na afspraak het geheel bezichtigen Inlichtingen: Tel. 0515-542105 Je hoeft zeker niet gelovig te zijn of kennis van geloven te hebben voor een bezoek aan dit niet alledaagse museum. Voor een ieder – groot en klein – biedt het in 2004 verbouwde en nieuw ingerichte museum wel iets bezienswaardigs. Is het niet de collectie liturgische kleding, kerkelijk zilver, beelden en andere kunstschatten dan is het misschien wel de door Nanning Hendrik Bulthuis (1885 – 1977) vervaardigde collectie houten beelden die een weergave zijn van een kleine eeuw sociaal-culturele geschiedenis. Bezienswaardig is ook de ruim twee meter hoge en achttien meter lange houten lambrisering, afkomstig uit een kerk in het voormalige Oost-Duitsland. Opvallend in deze lambrisering zijn, naast de rijke decoratie, de in hout gesneden weergaven van schilderijen van Rafaël en de gebroeders van Eijk Dit opzienbarende kunstwerk is uniek voor Fryslân, ja voor heel Nederland. Een waardevol stuk oud-Workum is de Workumer Kamer, in de laatste jaren van de 18e eeuw ingericht in een huis aan het Súd in Workum en sinds 1998 ondergebracht in dit museum. De wanden van deze kamer zijn voorzien van tegeltableaus met voorstellingen van de vier jaargetijden. Het geheel omvat ongeveer 1500 tegels. Ook het neo-gotische uit 1877 daterende kerkgebouw is te bezichtigen. Dit gebouw is een typisch werkstuk van de bekende bouwmeester A.Tepe. De rijke versierselen in de vorm van beschilderingen, beeldhouwwerken en gebrandschilderde ramen scheppen een feestelijke sfeer. Al met al is het museum zeker de moeite waard voor een bezoek. Zie ook : www.kerkelijkekunst.workum.nl.

Scheermuseum T. de Boerstraat 15, Bakhuizen Tel: 0514-581524 Openingstijden: Mei t/m sept.: za. en zo. 10.00-17.00 uur Streekmuseum Lemster Fiifgea Nieuweburen 1, Lemmer Tel: 0514-567595 Openingstijden: di. t/m vr. 10.00-17.00 uur Groepen op afspraak, andere openingstijden mogelijk. Titus Brandsma Museum Grote Dijlakker 11, Bolsward Tel: 0515-581799 Openingstijden: di. t/m za. 13.00-17.00 uur, 7 april tot november gehele jaar voor groepen op afspraak geopend (behalve 1e Kerstdag) Zuiderzeemuseum Wierdijk 12-22, Enkhuizen Tel: 0228-351111 Openingstijden: Dagelijks van 10.00-17.00 uur. Buitenmuseum Vanaf 28 maart

Er op uit! Bedrijven te bezichtigen: Sonnema Berenburg Stoombootkade 12, Bolsward Tel.: 0515-572949 Openingstijden: Op afspraak geopend. Ús Heit Friese bierbrouwerij Snekerstraat 43, Bolsward Tel.: 0515-577449 Openingstijden brouwerij: Do. En vr. 15.00-18.00 uur, rondleiding om 16.00 uur. Za. 10.00-18.00 uur, excursies doorlopend. Ma, di, wo, en zondag gesloten. Voor groepen is op afspraak ook bezoek buiten reguliere openingstijden mogelijk. Openingstijden slijterij: Do., vr. en za. 10.00-18.00 uur. In het pittoreske Bolsward, één van de Friese Elfsteden, staat een bijzonder brouwhuis: De Friese Bierbrouwerij. Hier, in de kleinste brouwerij van Nederland, worden acht verschillenden soorten Ús Heit speciaalbier op traditonele, ambachtelijke wijze gebrouwen. Voor het brouwen van Ús Heit-speciaalbieren wordt uitsluitend gebruik gemaakt van natuurlijke ingrediënten: geslecteerde granen als gerst en tarwe, hop voor een kruidige aroma, zuiver water en biergist. De gekozen brouwmethode resulteert in karaktervol bier met een stoer uiterlijk, een aangename natuurlijke geur en een krachtige onderscheidende smaak. Wie Ús Heit bier drinkt, proeft Friesland. Glasblazerij ’t Quakeltje Dorpstraat 53, Exmorra Tel.: 0515-573331 Openingstijden: Hele jaar elke donderdag, vrijdag en zaterdag open van 10.00 tot 17.00 uur. Kwarkmakerij de Bûterblom Wonnebuursterweg 10, Ferwoude Tel.: 0515-542199 Openingstijden: Op afspraak Houtbouwmuseum de Helling It Eilân 6a, Heeg Tel.: 06-24114327 Openingstijden: Voor groepen het hele jaar op afspraak, vooraf reserveren. In vroegere tijden zijn in Friesland talloze scheepstypes ontwikkeld ten behoeve van visserij, vrachtvaart, handel en ook personenvervoer. Er was geen uitgebreid wegennet zoals tegenwoordig. Het vervoer ging dus het beste over water, dat vaak maar enige decimeters diep was. In Heeg werd o.a. de palingaak gebouwd, waarmee de palinghandelaren hun levende waar naar Londen brachten. Eeuwenlang is Heeg en omgeving het centrum van de palinghandel geweest. Houtbouwmuseum De Helling geeft een beeld van de traditionele Friese houten scheepstypes, de geschiedenis van de palinghandel èn is sinds kort bezig met de bouw van een nieuwe palingaak.

Chocolaterie De Theebonbonnerie Nieuwstad 21, Hindeloopen Tel.: 0514-522644 Openingstijden: do. 13.00-17.00 uur, vr. en za. 11.00-17.00 uur De Theebonbonnerie is gevestigd in een authentiek pand met antiek interieur. Wij verkopen allerlei producten van chocolade.

Deze chocoladeproducten worden allemaal op ambachtelijke manier gemaakt door Paul Koldewijn. Naast onze chocoladeproducten hebben we een ruim assortiment thee en theeproducten. U vindt bij ons alles op het gebied van thee. Voor een leuk presentje bent u bij ons ook aan het goede adres. Diverse cadeauartikelen, snoeppakketten, theeboeketten en Elfstedenbonbons, wij zijn van alle markten thuis. In de winkel, die authentiek is ingericht lijkt het of u een museum binnenloopt. De toegang is gratis. Kaasboerderij De Mar C. Fellingerweg 3, Idsegahuizum Tel.: 0515-231227 Openingstijden: Ma. t/m za. 09.00-19.00 uur Zo. 11.00-17.00 uur Ir. D.F. Wouda stoomgemaal Gemaalweg 1, Lemmer Tel.: 0514-561814 Openingstijden: Geopend in feb. t/m dec. + kerstvakantie: dinsdag t/m zaterdag 10:00 - 17:00 zon- en feestdagen 13:00 - 17:00 Het Ir. D.F. Woudagemaal, zoals de kathedraal officieel heet, is het enige stoomgemaal ter wereld dat nog steeds zijn oorspronkelijke functie heeft behouden. Gebouwd in het begin van de vorige eeuw, staat het indrukwekkende, monumentale gemaal nog altijd zijn mannetje als er overtollig water moet worden afgevoerd. Deze slapende reus wordt dan voor enkele dagen gewekt, om zijn noodzakelijke arbeid te verrichten. Het gemaal is gebouwd toen de techniek van de zuigerstoommachines het hoogtepunt van zijn ontwikkeling had bereikt. De majestueuze machinehal wordt beheerst door een serie van vier tandem comppundstoommachines met daaraan gekoppeld vier machtige vliegwielen. De vier gitzwarte stoommachines en vliegwielen drijven acht centrifugaal-pompen aan, die per dag ongeveer 6 miljoen m3 water kan verplaatsen van de Friese boezem naar het IJsselmeer. It Bakkerswinkeltsje Hellingstrjitte 3, Molkwerum 0514-681972 Openingstijden: april, mei, juni en september di., wo. en za. 14.00-16.30 uur juli en augustus di., wo., do. en za 13.00-16.30 uur Wijnhandel Gerard Tijsma Raadhuisstraat 24, Balk Tel.: 0514-604112 Openingstijden winkel: vr. 09.30-12.30, 13.30-18.00 en 19.00-21.00 uur In het leuke, knusse winkeltje van Gerard Tijsma kunt u te kust en te keur voor allerlei soorten wijn. Tevens kunt u er in vele varianten en iedere prijsklasse geschenken vinden. Zo kunnen er “kant en klare” geschenken geleverd worden, maar ook geschenken “op maat”. Hierbij kunt u denken aan een fles met eigen etiket; doosje met 1, 2 of 3 flessen wijn naar keuze; wijnkist met 2 of 3 flessen wijn naar keuze. Loop de winkel binnen en laat u verrassen. Varkensvermeerderingsbedrijf Knorhof Ige Galemawei 19, Oudega GS Tel.: 0514-603825

Toeristische Informatiekrant Zuidwest Friesland

Openingstijden : zomertijd: 10.00 - 20.00 uur wintertijd: 10.00 - 17.00 uur In zichtstal Knorhof kunt u alles te weten komen over varkens. Boven de varkensstal is een skybox gebouwd zodat u de varkens heel goed kunt zien. Bij zichtstal Knorhof worden de zeugen niet opgesloten in boxen, maar kunnen ze vrij rondlopen in een groot deel van de stal. Om het welzijn van de zeugen extra te verbeteren is er een stal gebouwd waarin de zeugen in het stro kunnen liggen. Varkens zijn van huis uit zindelijke dieren. Ze mesten in principe niet in hun slaapplaats, dat doen ze op de mestgang. Deze mestgang wordt dagelijks schoongemaakt en de stromest wordt achter de stal overdekt opgeslagen zodat er geen meststoffen naar de bodem verdwijnen. Tusken Bosk en Mar Schapenmelkerij Ige Galamawei 23, Oudega Tel.: 0514-605356 Aan de rand van het dorp Oudega (Gaasterland) staat Schapenkaasboerderij “Tusken Bosk en Mar”. Dit bedrijf heeft zo’n 140 Friese melkschapen waarvan er ongeveer 80 tot 90 twee keer per dag machinaal worden gemolken. Dit gebeurd in de periode februari tot en met eind september. Van die schapenmelk wordt op ambachtelijke wijze verse en gerijpte schapenkaas gemaakt. Vanaf eind april grazen de schapen elke dag in de wei. Dat verse gras bevordert de melkproductie en ook de smaak van de kaas. Het bedrijf ligt in een mooie omgeving tussen de Gaasterlandse bossen en de Friese Meren in, vandaar de naam “Tusken Bosk en Mar” (tussen bos en meer). Verse schapenkaas is een typisch Fries product en dus een echt streekproduct. Het is een romige, zachte kaas waar verder geen chemische stoffen aan zijn toegevoegd. Alleen een beetje zout voor de smaak. De gerijpte kaas heeft in tegenstelling tot de verse kaas een geheel eigen pittige smaak. Schapenkaas is een zeer geschikt product voor mensen met koemelk allergie en bevat diverse vitamines die goed zijn voor de darmflora en bovendien bevat het geen cholesterol. De kaas wordt in diverse winkels in de omgeving verkocht maar ook in het eigen boerderijwinkeltje, waar naast de schapenkaas ook nog andere streekproducten zoals scharreleieren, jam, mosterd, schapenmelkbadschuim, handcrème, leuke souvenirs etc. worden verkocht. Het bedrijf ligt aan een mooie route voor zowel auto of op de fiets. Dus kom gerust een keertje langs en proef het Gaasterlandse schapenkaasje.

IJsboerderij de Bûterkamp De Bûterkamp 1, Oudemirdum Tel.: 0514-571798 Openingstijden: Hoogseizoen dagelijks open van 13.00-17.00 uur Voor- en najaar: vrijdag 13.00 - 17.00 uur Midden in het mooie Gaasterland, vlakbij de IJsselmeerkust, ligt IJsboerderij de Bûterkamp. Op het erf van de boerderij genietend van zelfgemaakt boerenroomijs, heb je een prachtig uitzicht op het Jolderenbosch, de omliggende weilanden en in de verte het IJsselmeer en het Rysterbos. IJsboerderij de Bûterkamp bied echter meer dan heerlijk ambachtelijk roomijs. Wat dacht u van een spelletje klompengolf met collega’s vrienden of familie, excursie kan op aanvraag.

Informatiecentrum Mar en Klif De Brink 4, Oudemirdum Tel.: 0514-571777 Openingstijden: openingstijden april t/m oktober di t/m za: 10.00 - 17.00 zo / feestdagen: 13.00 - 17.00 ma: 13.00 - 17.00 (alleen in juni, juli, augustus) november t/m maart za: 11.00 - 16.00 zo: 13.00 - 16.00 kerst- en voorjaarsvakantie di t/m za: 11.00 - 16.00 zo: 13.00 - 16.00 25, 26, 31 dec. en 1 jan. gesloten Waar beter dan in het Informatiecentrum Mar en Klif te Oudemirdum kunnen we u informeren over de natuur, cultuur en het landschap van Gaasterland? In de vaste expositie is er aandacht voor de landschapselementen: bos, water, weide en de verbindende factor tussen dit alles: de das. Het spoor van dit dier loopt letterlijk door de tentoonstelling. Informatiecentrum ‘Mar en Klif’: vaste exposities, wisselexposities, diavoorstelling Zuidwest-Friesland, videovoorstellingen: de das in Gaasterland, heemtuin, dassenburcht en educatieve programma’s. Stedhûs Sleat Heerenwal 48, Sloten Tel.: 0514-531541 Openingstijden: Apr. t/m okt., di. t/m vr. 11.00-17.00 uur. Za. en zo. 13.00-17.00 uur in juli en aug. ook op maandag geopend 1 nov. t/m 31 maart geopend op afspraak. Haga’s Boterdrabbelkoekenfabriek 1e Oosterkade 22, Sneek Tel.: 0515-412295 Openingstijden: Ma. t/m vr. 09.00-18.00 uur Za. 09.00-17.00 uur Weduwe Joustra distilleerderij Kleinzand 32, Sneek Tel.: 0515-412912 Openingstijden: Slijterij/Wijnhandel: ma. t/m vr. 09.00-18.00 uur do. avond 19.00-21.00, za. 09.00-17.00 uur Distilleerderij: ma. t/m vr. 08.00-17.00 uur Scheepsantiek & Curiosa ’t Hanzehuis Noord 2, Stavoren Tel.: 0514-681453

Pottenbakkerij de Swanneblom Noard 125, Workum Tel.: 0515-541926 Openingstijden: di. t/m vr. 09.00 -18.00 za. 09.00-17.00 uur. Pottenbakkerij Kunst en Zn. Begine 9-11, Workum Tel.: 0515-541926 Openingstijden: ma. t/m vr. 08.30-18.00 uur, za. 09.00-17.00 uur

Er op uit! Handweverij It Skil Skil 11, Workum Tel.: 0515-543000 Ruim 20 jaar worden in Handweverij It Skil kleurrijke stoffen geweven op ambachtelijke wijze. Van deze stoffen worden jasjes, cape’s en sjaals in hedendaagse en tijdloze modellen gemaakt. De stoffen worden met de hand geweven van natuurlijke materialen in heel veel kleuren en kleurcombinaties. De materialen die gebruikt worden zijn wol, katoen, katoenen chenille en viscose chenille garen. Er wordt prettig draagbare kleding in allerlei kleuren en kleurcombinaties van gemaakt. De modellen passen in het modebeeld van dit moment, dus nu wat kortere getailleerde jasjes, maar toch net even aparter. De kleding kan helemaal geweven zijn , maar ook combinaties van geweven stof met een andere stof zijn mogelijk. Bezoek handweverij It Skil in de mooie stad Workum, aan het IJsselmeer in Friesland. In het centrum van Workum staat een grote oude kerk met een losse toren, om deze kerk loopt een smal straatje dat het Skil heet. Daar vind u handweverij It Skil in een ruim 250 jaar oud huisje.

Galerieën en Ateliers: Galerie Singel 19 Verlengde Hoofdstraat 19, Koudum Website: www.singel19.nl Tel: 0514-521222 Openingstijden (mei t/m oktober) vrij. 13.30-17.00 uur zat. 13.30-16.00 uur en tijdens de zomermarktdagen Singel 19 is een sfeervolle galerie met 70 m2 aan expositieruimte in het kunstdorp Koudum. Kunstschilder en eigenaar Jentsje Fekkes exposeert er zijn werk met voornamelijk olieverfschilderijen. Zijn werk kan getypeerd worden als figuratief/realistisch en Jentsje vindt zijn onderwerpen in stillevens en de natuur, zoals de prachtige landschappen die deze omgeving rijk is. Naast schilderkunst zijn er voor de liefhebber ook allerhande curiosa, brocante, kunstkaarten en gerestylde meubels te krijgen. Als Atelier biedt het markante gebouw ook de mogelijkheid om er schilderworkshops en -cursussen te organiseren . Kortom Singel 19 is zeker het bezoeken waard. Galerie 13 manen Hoofdstraat 37, Koudum Tel.: 0514-850693 Beeldhouwcentrum Koudum / Kunstcafé Bei Mei Hoofdstraat 4, Koudum 8723 BH Koudum Tel: 0514-522676 Wilt u een middag beeldhouwen, een mooie expositie bekijken of alleen gezellig op ons mooie terras in het hart van Koudum zitten; u bent altijd van harte welkom in Beeldhouwcentrum Koudum. De laatste jaren is het Beeldhouwcentrum uitgebreid met het Kunstcafé BeiMei en een Bed&Breakfast. Een gezellig kunstcafe met een mooi terras waar je heerlijk kunt ontbijten, lunchen en dineren.

Het Kunstcafé heeft een open verbinding met het Beeldhouwcentrum, met de ateliers, de winkel en de galerie. Als onze gast ben je vrij om overal te kijken of zelf deel te nemen. Speciaal voor de gasten van Friesland bieden wij in de zomer 3 middagen in de week korte workshops aan voor volwassenen en kinderen. Het gaat bij deze workshop om een korte directe kennismaking met beeldhouwen, met steen, met gereedschap. Maar bovenal gaat het om ontspanning en plezier. Ook bieden wij beeldhouwvakanties aan. Je kunt zelf bepalen hoe lang jouw beeldhouwvakantie duurt. In 5 dagen kan iedereen met onze goede begeleiding een (tuin)beeld maken. In de winkel kunnen onze medewerkers alles vertellen over de vele soorten steen en gereedschappen die wij verkopen. In juli, augustus en september is in ons dorp de Kunstroute. In tuinen door het hele dorp kunt u beelden van de cursisten van het Beeldhouwcentrum bezichtigen. In deze zelfde maanden zijn er op het Frieslandplein, in de Galerie van het Beeldhouwcentrum en in BeiMei eindexamen beelden van de studenten van de beeldhouwopleiding te zien. Een centrum vol beelden, waar iedereen zelf beelden kan maken,of kan kijken hoe beelden gemaakt worden. Actuele openingstijden vindt u op: www.beeldhouwcentrumkoudum.nl www.beimei.nl Galerie Artisjok Kerkstraat 19, Tjerkwerd Tel.: 0515-579193 Openingstijden: do. t/m za. 13.00-17.00 uur Galerie Artisjok is de thuishaven van beeldend kunstenaar Ada Stel. Elk jaar (april tot oktober) wordt er een thema-expositie ingericht met wisselende kunstenaars. Galerie Artisjok beschikt over ca. 200 m2 expositieruimte verdeeld over 3 verdiepingen. Op de begane grond vindt u voornamelijk figuratief werk in keramiek en brons. Op de eerste verdieping wordt jaarlijks een nieuwe thematentoonstelling ingericht. Op de tweede verdieping vindt u ook beelden. Vrouwenbeelden als eerbetoon aan deze stille kracht in de geschiedenis. In de zomer wordt ook van de tuin gebruik gemaakt. U vindt daar beelden in brons en de eigenzinnige botaniek. Atelier Wigle Engelsma Ds. L. Tinholstraat 36, Koudum Tel.: 0514-681628 Bij het tekenen en schilderen gaat de voorkeur van Wigle Engelsma uit naar het weergeven van schepen, havens, waden zeegezichten. Dat is niet verwonderlijk als u bedenkt dat Wigle werd geboren als schipperskind en daardoor opgroeide met het water. Ook het werken op verschillende scheepswerven heeft bij hem de liefde en kennis van en voor schepen vergroot. Inspiratie doet Wigle op tijdens zijn reizen met zijn zeilschip over de Nederlandse, Duitse wadden en Deense wa-

Toeristische Informatiekrant Zuidwest Friesland

teren, waar hij ‘s zomers ook exposities heeft. De indrukken tijdens deze reizen worden in snelle schetsen vastgelegd. Thuis in het atelier vormen deze schetsen de basis voor nieuwe tekeningen en schilderijen vervaardigd in acrylverf, pastel op doek, zeekaarten, oud zeildoek e.d. Soms met een enkel detail, geeft Wigle de ruimte van water en lucht weer. Schepen in rust of wachtend op gunstig tij. Het werk neemt je mee naar de wereld van de vissers en wadgezichten bijna, van abstracte vormgeving. De werkelijkheid is hierbij van ondergeschikt belang, de sfeer en expressie moeten het beeld bepalen. Galerie-Atelier De Souverijne Hoofdstraat 26-28 8723 BH Koudum Tel.: 06-10374486 Openingstijden: do. t/m za. 13.00-16.00 uur Tijdens zomermarkten ook di 10.00-16.00 uur Galerie De Souverijne exposeert werk van hedendaagse kunstenaars, maar wil ook ruimte geven aan kunstenaars, die op bescheidener wijze bezig zijn met hun passie. Er worden 3 exposities per jaar ingericht en is er permanent werk in stock, zoals beelden in brons, steen, glas en schilderijen. Daarnaast verkoopt Galerie De Souverijne schildermaterialen zoals, schilderdoeken, acrylverf, kwasten en penselen.

Recreatie-, en attractieparken: Aeolus Doecentrum Hearewei 24a, Sexbierum Tel.: 0517-591144 Openingstijden: Woensdag t/m zondag 10.00-19.00 uur. Aqua Zoo De Groene Ster 2, Leeuwarden Tel.: 0511-431214 Openingstijden: Mei t/m september 9.30-18.00 uur. Oktober t/m april 10.00-17.00 uur. Speelbos Joure Marconiweg 20b, Joure Tel.: 0513-419505 Openingstijden: Wo t/m vr. 09.00-18.00 uur Za. en zo. 10.00-18.00 uur Vakanties: ma. t/m zo. 10.00-18.00 uur Sam’s Pannenkoeken Mjûmsterwei 16c, Bakkeveen Tel.: 0516-542328 Openingstijden: Actuele openingstijden vindt u op: www.doolhofpark.nl Sprookjeswonderland Enkhuizen Kooizandweg 9, Enkhuizen Tel.: 0228-317853 Openingstijden: Van 3 april t/m 25 okt. Dagelijks geopend 10.00-17.30 uur Ballorig Heerenveen Pim Mulierlaan 51, Heerenveen Tel.: 0513-682431 Openingstijden: elke schooldag open van 9.00 tot 19.00 uur. Weekend, vakanties en feestdagen open van 10.00 tot 19.00 uur. 1e kerstdag en nieuwjaarsdag gesloten.

Ballorig Sneek Alexanderstraat 10a, Sneek ma. - vr. 09.00 - 18.00 uur za. - zo. 10.00 - 19.00 uur Sybrandy’s Speelpark Jan Schotanuswei 71, Oudermirdum Tel: 0514-571224 Openingstijden: 5 april t/m 27 sept. van 10.00-17.45 uur Voor actuele tijden kijk op www.sybrandysspeelpark.nl Recreatiestrand De Hege Gerzen Liemerige Wei 4, Oudemirdum Tel.: 0514-571214 Openingstijden: 1 mei tot eind oktober dagelijks geopend van 10.00-20.00 uur. Kinderboerderij Sneek Harste 11b, Sneek Tel.: 0515-430299 Openingstijden: 4 april t/m 4 okt. di. t/m zo. 10.00-17.00 uur, Kameleondorp Buorren 43, Terherne Tel.: 0566-689832 Openingstijden: zie www.kameleonterherne.nl In het dorp Terherne is het Kameleondorp nagebouwd. De echte bewoners van Terherne vinden dit een grote eer. Daarom hebben zij de sfeer van vroeger teruggebracht in hun geliefde plaats. De lantaarnpalen, de straten en het dorpsplein van Terherne zijn weer in oude stijl gebracht zoals het 50 jaar geleden was. Terherne wordt op deze manier Kameleondorp Lenten. Dit is het avontuurlijkste dorp van Nederland. Hier maak je de belevenissen mee van Hielke en Sietse, de tweeling van de dorpssmid Klinkhamer. Er is van alles aan de hand. In de boerderij, in het dorp, op de boot en op het eiland en je komt alle figuren uit het boek tegen zoals Gerben Zonderland, Kees Dijkstra, Sjoerd Bonnema, Veldwachter Zwart en Boer Jellema. Je bezoek wordt een echt avontuur! Amusementspark Sanjesfertier Bovenweg 14, Zwaagwesteinde Tel.: 0511-477390 Openingstijden: Wo. En vr. 12.30-18.00 uur Za. 10.00-18.00 uur Zo. 11.00-18.00 uur Speelpark Sanjesfertier is sinds 1998 de grootste - elk weer - voorziening voor kinderen tussen 2 en 12 jaar in Fryslân. Talloze indoor en outdoor speelattributen zorgen ervoor dat er ongeacht het weertype altijd iets te beleven valt. Het speelpark, met een overdekte oppervlakte van ruim 2000 m2, is ingericht met vele kleurrijke, kindvriendelijke en vooral veilige atracties. In de schoolvakanties ma. t/m za. 10.0018.00 uur en zo. 12.30-18.00 uur

Tips voor Teens

KBL_adv_A5_v2.indd 1

Juist voor kids die de kabouters zijn ontstegen heeft Gaasterland wel wat in petto! Door de veelzijdigheid van bos en water (sport) en strand is het the place to be! What is (not)done. Wat te denken van een actieve zeilvakantie in één van de watersportplekken rond het Slotermeer. Vanaf hier is de helft van de provincie Fryslân in een dagtocht te bezeilen! De zeilscholen hebben spetterende en creatieve programma’s die aansluiten bij teens en kids of voor de hele familie! Ook windsurfen is weer helemaal hot. Ga eens een dagje naar het Mirnserklif. Je kunt er heerlijk zwemmen en de spectaculaire capriolen van de Kite surfers bewonderen. Of huur eens een kano en ontdek de mooiste plekjes! Zwemkleding neem je natuurlijk mee. Wil je een toffe fietstocht met wat meer avontuur dan huur je de stoere ATB. Het is geweldig om de heuvels in de bossen te trotseren. Ook vanaf de rug van een paard is dit zeker aan te bevelen. Kijk dan ’s avonds je ouders lief aan en laat je naar de disco van de Kuilart rijden. Teens vanaf 12 jaar mogen er in. Check vooraf om teleurstellingen te voorkomen. Dus teens, genoeg te doen. Trotseer die heuvels, bossen en het Friese water. Gaasterland is fun!

Tips voor Kids

27-02-14 15:30

Gaasterland is veelzijdig. Door de afwisseling van water, bos en strand, kun je er zwemmen, fietsen, zeilen, varen, paardrijden, wandelen, rennen en ravotten. Ga op pad met de kinderen voor een stoere ontdekkingstocht door het bos. Ontdek het Geheim van Elfbergen* en neem de rugzak mee voor een leerzame ontdek route* op zoek naar de dassen, paddestoelen en kabouters*. Ervaar het bos en het vele water dat Gaasterland rijk is. Doe een sportieve zeilvakantie of laat je varen in een sloep en ontdek de mystiek van het bos! Vergeet vooral niet de pittoreske strandjes van het Sloter- en IJsselmeer. Door de beperkte diepgang is het prettig spelen en zwemmen en kun je een oogje in het zeil houden. Uiteraard met frietjes en een lekker glas fris voor de kids, terwijl u een verse kop koffie drinkt. Kinderen de baas! Geniet van de Friese buitenlucht, een bezoek aan een heus speelpark of picknick op de zachte glooiingen van Gaasterland en dan ’s avonds lekker je nest (of tent!) in. En voor het slechte weer…..dan duik je het zwembad in, doe je een in-door speurtocht, ga je naar een museum of ga je gewoon met laarzen het bos in. Lekker vooruitzicht toch!? * Verkrijgbaar in Bezoekerscentrum Mar en Kif

Er op uit! Fietsverhuur Mous Tweewielers Van Swinderenstraat 45, Balk Tel: 0514-602284 Van der Bij Fietsen Hoofdstraat 11a, Koudum Tel: 0514-594721

Maneges Manege Janssen Stationswei 18, Molkwerum Tel: 0514-681991 Manege Janssen is gelegen in het Friese Molkwerum vlak aan het IJsselmeer. De manege beschikt over een ruime binnenbak en een gedraineerde buitenbak. De omgeving is uitermate geschikt voor buitenritten die in de zomer dan ook volop georganiseerd worden. Op je paard genieten van de ondergaande zon is iets waar je geen genoeg van kunt krijgen. Bij manege Janssen kan iedereen paardrijles krijgen, zowel de beginnende als gevorderde ruiters/amazones. De lessen worden verzorgd door gediplomeerde instructeurs. Morrarûters Koudum Tjalke van Walstraat 29, Koudum Tel: 0514-522438

Anders actief Op Paed solex verhuur Mientwei 4b, Rijs Tel: 0514-581753 Golfclub Gaasterland Sminkewei 10, Oudemirdum Tel: 0514-604236 Pitch & Putt Golf Koudum Nieuweweg 42, Koudum Tel: 0514-522246 Handboogschieten Vakantiepark De Kuilart organiseert in samenwerking met Handboog Schutterij “ODULPHUS” Stavoren het handboogschieten. Wilt u een clinic volgen, dan kunt u voor meer informatie contact opnemen met De Kuilart: De Kuilart 1, Koudum Tel: 0514-522221 St. Wadloopcentrum Hoofdstraat 105, Pieterburen Tel: 0595-528300 Direct achter de dijk een gebied met slik. Na een uur ploeteren begint het eigenlijke wad, met prielen en geulen en uiteindelijk de harde zandplaten. Het lopen varieert van strandwandeling tot waden tot borsthoogte. Zware voeten, natte kleding, kille wind. Daar tegenover staan adembenemende wolkenluchten, leerzame natuurlessen en een onvergetelijke, indrukwekkende, gezamenlijke belevenis. Dat is wadlopen! Sinds 1963 lopen de gidsen over het wad, dus zij kunnen het weten: het is een belevenis! Een tocht naar Simonszand, zwerven langs het Robbengat of naar Ameland of Schiermonnikoog. Al naar gelang de wensen en conditie bepaalt u wat u wil beleven. Iedere tocht bezit unieke schoonheden.

Kartbaan Leeuwarden Celciusweg 28-30, Leeuwarden Tel: 058-2134722

Openingstijden: ma. di. do. en vr. vanaf 16.00 uur wo. za. zo. en tijdens schoolvakanties vanaf 14.00 uur Karten is niet alleen een sport die men fanatiek kan beoefenen, maar ook een vrijetijdsbesteding die zowel eenlingen als groepjes veel plezier bezorgt. Ook kunt u voor een middag of een avond het echte Formule 1 gevoel over u krijgen. Twee centimeter boven het asfalt rijdend, voelt u zich als Verstappen en Schumacher. Karten is de laatste jaren van een onbeduidende buitensport uitgegroeid tot een indoorsport met meer dan honderdduizend regelmatige deelnemers. Ondanks dat het een gemotoriseerde sport betreft levert de rijder een grote lichamelijke inspanning. Bovendien traint men in het bijzonder op concentratievermogen en reactiesnelheid. De leiding van de indoorbaan in Leeuwarden heeft jarenlang rally- en race-ervaring en kan u, indien gewenst, helpen bij het aanleren van een goede rijtechniek en het vinden van de ideale lijn. Waterskiën Vakantiepark De Kuilart biedt u de mogelijkheid om te leren waterskiën. Informeer naar de mogelijkheden, De Kuilart 1, Koudum Tel: 0514-522221

Diverse activiteiten Meezeilen op een skûtsje Vanaf april t/m oktober zijn er iedere zondag om 10.00 uur, 12.00 uur, 14.00 uur en 16.00 uur afvaarten vanaf de kade bij het restaurant van Vakantiepark De Kuilart. In juli en augustus ook op dinsdag en donderdag om 10.00, 12.00, 14.00 en 16.00 uur. Voor reserveren of informatie over de afvaartijden: De Kuilart 1, Koudum Tel: 0514-522221 Rondvaarttocht In de zomermaanden organiseert De Oorden Rondvaarten & Partycruises rondvaarten voor individuele opstappers en kleine gezelschappen. Deze rondvaarten worden gehouden vanaf de Galamadammen bij Koudum en voeren u en uw gezelschap over de meren van Zuid-West Friesland. Informeer naar de exacte data of kijk regelmatig op deze site. www.deoorden.nl Tel. 0515-521082 Beurtveer op een praam Vanaf 23 juli t/m 20 augustus 2015 vaart de Simmermoarn alle donderdagen de Gaasterland Simmertoer. Gasten van De Kuilart kunnen opstappen bij de Galamadammen, fietsen kunnen mee aan boord. Tel: 06-42901130

De Rolpeal Weverswei 2, Workum Tel: 0515-541964 Swimfun Zuiderveldstraat 4 , Joure Tel: 0513-417648 De Blauwe Golf Jelsumerstraat 12, Leeuwarden Tel: 058-2131001

Leeuwarden 12.00-17.00 uur 12, 19, 26 27 april 3, 10, 14, 17, 31 mei 12.00-17.00 uur 7, 14, 21, 28 juni 12.00-17.00 uur 5, 12, 19, 26 juli 12.00-17.00 uur 2, 9, 16, 23, 30 augustus 12.00-17.00 uur 6, 13, 20, 27 september 12.00-17.00 uur 4, 11, 18, 25 oktober 12.00-17.00 uur 1, 8, 15, 22, 29 november 12.00-17.00 uur 6, 13, 20, 27 december 12.00-17.00 uur Sneek iedere 1e zondag van de maand koopzondag

Zwembad Ny Sudersé Industrieweg 2a, Lemmer Tel: 0514-762727

Restaurants

Sauna/Stoombad/Solarium

Balk:

Vakantiepark De Kuilart De Kuilart 1, Koudum Tel: 0514-522221

Pizzeria l’Arcobaleno Gaaikemastraat 1-2 Tel: 0514-605119

Hotel GalamaDammen Galamadammen 1, Koudum Tel: 0514-521346

Badmeester Keimpe Tsjamkedykje 10 Tel: 0514-601418

Veerdiensten Rederij Doeksen (veerdienst naar Vlieland en Terschelling) Harlingen. Tel: 0900-3635736 Rederij Wagenborg (veerdienst naar Ameland en Schiermonnikoog) Nes Tel: 0900-9238 Rederij V&O (veerdienst van Stavoren naar Enkhuizen) Tel: 0228-326667

Theater

HCR Teernstra Van Swinderenstraat 69, Tel.: 0514-601013 Gaastmeer: D’Ald Herberch Munkedijk 46 Tel: 0515-469656 Hindeloopen: De Brabander Nieuwe Weide 7-9 Tel: 0514-521278 De Drie Harinkjes Buren 37-39 Tel: 0514-522222

Theater Sneek Westersingel 28, Sneek Tel: 0515-430580

Bioscoop Cine Sneek Leeuwenburg 12, Sneek Tel: 0515-412341

De Hinde ’t Oost 4 Tel: 0514-523868 Koudum:

Bioscoop Heerenveen Burgem. Kuperusplein 52, Heerenveen Tel: 0513-654051

Koopavonden Harlingen, Sneek, Heerenveen Donderdagavond tot 21:00 uur Balk, Bolsward, Makkum en Lemmer Vrijdag 19:00-21:00 uur

Restaurant It Skippershûs (Vakantiepark De Kuilart), De Kuilart 1 Tel: 0514-522221 Chinees Restaurant Goud Meer Hoofdstraat 12 Tel: 0514-523723 Restaurant Galamadammen Galamadammen 1 /4 Tel: 0514-521346

Bowlen Voor ouderwetse gezelligheid doet bowlen het altijd goed. Bij Vakantiepark De Kuilart kunt u bowlingbanen huren. Tel: 0514-522221

Franeker, Koudum en Workum Vrijdag tot 21:00 uur

Café restaurant Spoorzicht Hoofdstraat 69, Koudum Tel: 0514-522031

Stavoren In het seizoen op vrijdag tot 21:00 uur

Molkwerum:

Huifkartochten Posthumus Oudemirdum Tel: 0514-571671 U kunt een prachtige huifkartocht maken door de Gaasterlandse bossen.

Koopzondagen

Overdekte Zwembaden Vakantiepark De Kuilart De Kuilart 1, Koudum Tel: 0514-52221

Toeristische Informatiekrant Zuidwest Friesland

Harlingen 12 april 10 mei 14 juni 21 juni 12 juli 9 augustus 30 augustus 13 september

12.00-17.00 uur 12.00-17.00 uur 12.00-17.00 uur 12.00-17.00 uur 12.00-17.00 uur 12.00-17.00 uur 12.00-17.00 uur 12.00-17.00 uur

’t Statjons Kofjehús Stationswei 22a Tel: 0514-681157 Rijs: De Vier Heemskinderen Mientwei 9 Tel: 0514-582000 Stavoren: Strandpaviljoen De Potvis Suderstrand 32 Tel: 0514-682297

Evenementenkalender p

APRIL Zaterdag 4 april Paasworkshop bloemschikken, Luttelgeest Om 14.00 uur: voor € 35,00 per persoon kunt u onder begeleiding van onze deskundige bindsters, een prachtig bloemstuk maken. De workshop duurt ongeveer 1,5 uur. De prijs is inclusief materialen en een kop koffie/thee met iets lekkers. Aanmelden kan telefonisch 0527-20 28 75 of stuur een mailtje naar info@orchideeenhoeve.nl, onder vermelding van naam, adres, telefoonnummer en het aantal personen. Kijk voor meer informatie op www.orchideeenhoeve.n Zaterdag 4 april Voorjaarsmarkt, Leeuwarden 10.00-17.00 uur: voorjaarsmarkt in de wijk Camminghaburen in Leeuwarden. Zaterdag 4 april Opening watersportseizoen, Woudsend Feestelijke opening van het watersportseizoen met een grote en gezellige braderie door de straten van Woudsend. Zaterdag 4 april Braderie, Woudsend 13:00-17.00 uur centrum/haven Woudsend Maandag 6 april STOOMLAB in het Woudagemaal Plaats: Ir. D.F. Woudagemaal, Lemmer Tijd: 13.00-17.00. Een leuke invulling voor de tweede Paasdag! Doe, kijk en ontdek met de hele familie tijdens het STOOMLAB in het Woudagemaal. Zelf ontdekken wat je met stoom kunt doen. Het STOOMLAB wordt georganiseerd in samenwerking met het Stoommachinemuseum. Maandag 6 april 2de paasdag 2015 Rondvaart met MS Waterpoort Eerste vaartocht in 2015 van twee uur over Friese Meren, vanuit centrum Lemmer. Opstapplaats aan Kortestreek, bij de Visserman voor de N.H.-kerk Lemmer. Kosten: € 13,p.p., kinderen t/m 12 jaar € 6,-. www.rondvaart-vandijk.nl Kaartverkoop ook bij het STIP-kantoor, Nieuwburen 1, (0514) 53 45 50, www.touristinfolemmer.nl Maandag 6 april Vlooienmarkt, Sneek 10.00-16.00 uur: vlooienmarkt in de Veemarkthal in Sneek. Maandag 6 april Jaarmarkt, Terherne 13:00-17.00 uur centrum Terherne Maandag 6 april Aaipop, Nijland 28e Aaipop, het grootste Friestalig festival wordt ieder jaar gehouden op paasmaandag in Nijland. Kijk voor meer informatie op www.aaipop.nl Maandag 6 april Mini Paasconcert, Oudega 11.00 uur: Paasconcert in It Joo in Oudega. Maandag 6 april Supervlooi, Leeuwarden 9.30-16.30 uur: in WTC Expo Leeuwarden

is de grootste overdekte vlooienmarkt van Noord-Nederland! Supervlooi is dé plek om even heerlijk te sneupen en net datgene te vinden waar u misschien al tijden naar op zoek bent. De Supervlooi biedt een gezellig dagje uit voor het hele gezin met diverse leuke kinderattracties. Kijk voor meer informatie op www.wtcexpo.nl/supervlooi Maandag 6 april Paasmarkt, Oudemirdum 11.00-18.00 uur: gezellige paasmarkt in het centrum van Oudemirdum. Donderdag 9 april Wijnproeverij, Sneek 20.00-22.00 uur: de proeverij wordt gehouden in het proeflokaal van The Wineclub aan de Westersingel 48 in Sneek. Kosten voor deelname is € 25,- per persoon. Kijk voor meer informatie op www.thewineclub.nl Zaterdag 11 april Kampioenschap sloeproeien, Harlingen 6e Harlinger Kampioenschap Sloeproeien. De wedstrijd start in de Zuiderhaven van Harlingen, om vervolgens direct de Waddenzee op te gaan; een ideale voorbereiding op de komende HT Race. De finish is bij de SAS Brug in Harlingen. Het parcours is ongeveer 15 km. Kijk voor meer informatie op www.sloeproeien.info Zaterdag 11 april Vlootdag, Harlingen 11.00-17.00 uur: De Vlootdag is bij uitstek een ontzettend gezellig familie evenement! Er kan volop worden genoten van de Nautische sfeer in en om Harlingen. Bezoekers krijgen een indruk van haar activiteiten op het Wad, live muziek, heerlijk eten, de Nautische markt & braderie, een Shantykoor, bezichtigen van oude ambachten, diverse workshops en kinderen kunnen zich vermaken in/op de aanwezige attracties. Aan beide kanten van de Zuiderhaven komen klippers, schoeners en tjalken te liggen. Er is de mogelijkheid de schepen te bezichtigen, te genieten van de nautische sfeer en als klap op de vuurpijl kunt u een stukje meevaren met een van de schepen op het Wad! Kijk voor meer informatie op www.vlootdag.nl of www.harlingenboeit.nl Woensdag 15 april Stinsenwandeling door het Wyckelerbos in Wyckel door It Fryske Gea Op woensdag 15 april organiseert It Fryske Gea een stinsenwandeling door het Wyckelerbos in Wyckel. De start is om 14:00 uur bij de hoofdingang van het bos, de gids is Wouter Schothorst. Kijk voor meer informatie en opgave op www.itfryskegea.nl. Donderdag 16 t/m zondag 19 april Boekenfestijn, Leeuwarden Het Boekenfestijn is dé gratis consumentenbeurs met meer dan een miljoen nieuwe boeken, multimedia en hobby-artikelen. Stelt u zich voor, een hal zo groot als een voetbalveld met lange rijen tafels waarop alle artikelen liggen uitgestald. De variëteit is groot. Het aanbod is overzichtelijk ingedeeld in categorieën. U kunt alle artikelen op uw gemak bekijken en in eigen tempo met de boekentrolley over de beursvloer rondwan-

Toeristische Informatiekrant Zuidwest Friesland

delen. Kijk voor de openingstijden op www.boekenfestijn.com/agenda Donderdag 16 april t/m 5 mei Tulpenroute in de Noordoostpolder Deze voert langs de uitgestrekte, bloeiende tulpenvelden in de polder. Het is één van ’s werelds mooiste autoroutes vond National Geographic in 2009. Deze raakt de zuidgrens van Lemmer. Van 9.00-18.00 uur. Start vanaf de Bumasluis. Zaterdag 18 april Popavond, Koudum 21.00 uur: Popavond in de Klink te Koudum, met de band ‘Vangrail’. Zaterdag 18 april en zondag 19 april Skûtsjesilen, Langweer 7e Skûtsjesilen Langweer. Tevens is de openingswedstrijd van het Skûtsje seizoen de opening van het watersportseizoen Fryslân. Wederom is er dit jaar een grote braderie en een kermis, daarnaast zullen er tijdens de diverse wedstrijden heteluchtballonnen opstijgen. Meer informatie op www.skutsjesilenlangwar.nl Zaterdag 18 april tot en met vrijdag 24 april Museumweek Na 33 edities van Museumweekend is het in 2015 tijd voor Museumweek met het thema: doe een museum!. Je kunt de musea die deelnemen vaak met korting bezoeken, soms kost het je zelfs helemaal niets. Maar pas op, de regels zijn iets veranderd, musea zijn per 2014 niet meer verplicht korting te geven! Tijdens de Museumweek worden er allerlei activiteiten georganiseerd zoals Museumkids en Museumburen. Donderdag 23 april Braderie, Sneek Van 9.00-17.00 uur in het centrum Zaterdag 25 april Open dag KM Yachtbuilders Makkum 10:00 uur: zaterdag 25 april 2015 organiseert KM Yachtbuilders wederom een open dag in Makkum. KM Yachtbuilders opent zijn deuren voor bootliefhebbers van 10:00 tot 16:00 uur om kennis te maken met de werf en haar activiteiten. Zaterdag 25 april Disco zwemmen, Sneek 18.00-22.00 uur: vanaf 18.00 uur is iedereen welkom voor een patatje en een snackje en vanaf 19.00 uur is er disco zwemmen in zwembad It Rak in Sneek. Thema: Koning / Koninginnen. Zaterdag 25, 26 en 27 april Workum Bruist Volop activiteiten rondom Koningsdag voor jong en oud. Van ei gooien, tot feestavonden met optredens van bandjes, een optocht, maar ook een vrijmarkt. Kijk voor meer informatie op www.workumbruist.nl Zondag 26 april Koningsnacht concert, Sneek 20.00-24.00 uur: het traditionele Koningenacht Concert in de Stadhuistuin te Sneek. uur. Na afloop muziek in diverse bars en cafés.

Zondag 26 april Live muziek aan het Slotermeer, Balk Vanaf 15.00 uur: bij paviljoen-restaurant Badmeester Keimpe, Tsjamkedykje 10 te Balk. Iedere laatste zondag van de maand klinken en smaken de “muzikale” nootjes aan de oever van het Slotermeer nog lekkerder dan normaal bij restaurant Badmeester Keimpe. Entree gratis/ met amusebar. Maandag 27 april Koningsdag, Sneek Op Koningsdag Sneek wordt een uitgebreid feestelijk programma georganiseerd met o.a. een kindermarkt, een braderie, veel live muziek en diverse andere activiteiten. Maandag 27 april Koningsdag Heeg, Joure, Leeuwarden, Lemmer.

MEI Zaterdag 2 mei KNRM Reddingbootdag, Hindeloopen Een keer per jaar organiseert de Koninklijke Nederlandse Redding Maatschappij (KNRM) haar landelijke open dag. Dé dag om actief kennis te maken met het werk, de professionele vrijwilligers en het materieel van de KNRM. Kijk voor meer informatie op www.knrm.nl/waar-wij-zijn/reddingbootdag/ Zaterdag 2 mei KNRM Reddingbootdag, Harlingen 10.00-16.00 uur: de open dag in Harlingen wordt georganiseerd door de KNRM. Tijdens deze open dag zijn alle reddingsstations van de KNRM opengesteld voor het publiek. Men kan meevaren op een reddingsboot en er zijn verschillende demonstraties. Zaterdag 2 mei Wijnproeverij, Sneek 16.00-18.00 uur: de proeverij wordt gehouden in het proeflokaal van The Wineclub aan de Westersingel 48 in Sneek. Kosten voor deelname is € 25,- per persoon. Kijk voor meer informatie op www.thewineclub.nl Zaterdag 2 en zondag 3 mei Lifestyle Fair van Het Gewei, Rotsterhaule 11.00-17.00 uur: op de sfeervolle locatie van Brocanterie Het Gewei organiseren wij wederom de “Lifestyle Fair van Het Gewei”. Pure inspiratie op de ‘Lifestyle Fair van het Gewei’ met Brocante sfeerdecoraties voor in en om het huis, landelijke producten, proeverijen, creatieve workshops en demonstraties, live muziek, de nieuwste trends en volop genieten van het buitenleven! Toegangsprijs € 3,50. Kijk voor meer informatie op www.hetgewei.nl Zondag 3 mei Vroege vogelwandeling met het IVN Súdwesthoeke en Natuurmonumenten door het Lyklamabos Op zondag 3 mei organiseren het IVN Súdwesthoeke en Natuurmonumenten een vroege vogelwandeling door het Lyklamabos. De start is om 09:00 uur bij de kruising Hege Bouwen/Griene Singel in het Lyklamabos in Nijemirdum. De gids is Ronald Schouten.

Woensdag 6 mei Hippe heksen spelletjesochtend voor kleuters Op woensdag 6 mei organiseert Bezoekerscentrum Mar en Klif weer een vrolijke heksen en tovenaars ochtend voor kleuters. Samen met heksje Andreja en tovenaar Wiebren gaan we allerlei leuke spelletjes en opdrachtjes doen langs de vrolijke paddenstoelenroute in het Rijsterbos. We gaan heksensoep drinken, liedjes zingen, vliegen op een heksenbezem, zoeken naar puzzelstukjes en heerlijke snoepwormen eten. Wil je meedoen? Geef je dan snel op via de site www.marenklif.nl. De kosten zijn € 5,= per kind en de ochtend duurt van 10:30-12:00 uur en is bedoeld voor kleuters en kids van 4-7 jaar. Waar? We starten bij de grote parkeerplaats van het Rijsterbos in Rijs, richting de werkschuur van It Fryske Gea. Het Hippe Heksen en Paddenstoelenpad is een initiatief van It Fryske Gea en Bezoekerscentrum Mar en Klif. In het Rijsterbos heeft de boswachter prachtige paddenstoelen gezaagd en beschilderd. Mocht je vandaag niet mee kunnen? Bij Mar en Klif kun je een routeboekje kopen met allerlei leuke spelletjes en opdrachtjes bij de genummerde paddenstoelen. Het boekje is bedoeld voor peuters en kleuters. Donderdag 7 mei Braderie in Sneek 9.00-17.00 uur, in het centrum Vrijdag 8 mei Voorjaarsmarkt, Franeker 13:00 - 21:00 uur in het centrum (Voorstraat/ Dijkstraat) van Franeker, thema bloemen en tuinmarkt. Zaterdag 9 mei Moederdagworkshop bloemschikken, Luttelgeest Om 14.00 uur: Voor € 35,00 per persoon kunt u onder begeleiding van onze deskundige bindsters, een prachtig bloemstuk maken. De workshop duurt ongeveer 1,5 uur. De prijs is inclusief materialen en een kop koffie/thee met iets lekkers. Aanmelden kan telefonisch 0527-20 28 75 of stuur een mailtje naar info@ orchideeenhoeve.nl, onder vermelding van naam, adres, telefoonnummer en het aantal personen. Kijk voor meer informatie op www.orchideeenhoeve.nl Zaterdag 9 mei Nationale Molendag De nationale molendag is hét jaarlijkse molenevenement en wordt dit jaar voor de 40e keer georganiseerd. Het is een dag waarop zoveel mogelijk molens draaien. Naast het draaien en malen met molens worden op een groot aantal molens allerlei activiteiten georganiseerd, van pannenkoeken bakken tot muziekfeesten. Kijk voor meer informatie op www.nationalemolendag.nl Zaterdag 9 mei 47e Elfmerentocht Tussen 07.00-12.00 uur wordt er gestart in Sneek, hier wordt later op de dag ook gefinisht. De jaarlijkse Elfmeren fiets en steptocht kan op drie afstanden gefietst worden 50, 100 of 150 km. Kijk voor meer informatie op www.rtcrally.nl/elfmerenfietstocht Zondag 10 mei Vroege vogelexcursie Op zondag 10 mei organiseert het IVN Súdwesthoeke om 06:00 uur een vroege vogelexcursie door natuurgebied ‘t Swin. De gids is Sytse Bouwhuis.

Zondag 10 mei Made By – Ambachten Markt, Harlingen 12.00-17.00 uur: makers van creatieve-, unieke-, eigentijdse-, duurzame-, ambachtelijke-, hippe-, originele-, kunstige-, vintage-, design artikelen en (streek)lekkernijen krijgen de gelegenheid om hun producten aan het publiek te tonen. Dit alles aangevuld met wisselend een interessante workshop, attractie, muziek/ theater act en een gemoedelijke sfeer. Kijk voor meer informatie op www.bengevenementen.nl Zondag 10 mei De 4 Mijl, Sneek Voor de derde keer wordt het loopsport-evenement “De 4 mijl van Sneek” gehouden. De 4 mijl van Sneek is een prachtig hardloopevenement dwars door het centrum van Sneek, met als een van de hoogtepunten de passage van De Waterpoort. Zondag 10 mei Health & Beauty Event, Leeuwarden 11.00-17.00 uur: er even tussenuit op Moederdag? Alles op het gebied van beauty, wellness, mode en lifestyle voor de moderne vrouw is te vinden op het Health & Beauty Event in Stadsschouwburg de Harmonie. Het is de gelegenheid om je te laten inspireren door alle trends van nu en te genieten van alle luxe. Lekker laten verwennen en trakteren en met een goed gevoel en gevulde goodiebag naar huis gaan. Kijk voor meer informatie op www.ladiesenevent.nl Dinsdag 12 t/m zaterdag 16 mei 69e Wandel Elfstedentocht De etappes zijn: - Dag 1 Leeuwarden - Sloten 49,84 km - Dag 2 Sloten - Workum 44,91 km - Dag 3 Workum - Franeker 42,37 km - Dag 4 Franeker - Dokkum 43,33 km - Dag 5 Dokkum - Leeuwarden 28,57 km Kijk voor meer informatie op www.elfstedenwandeltocht.nl Woensdag 13 mei Voorjaarsmarkt, Workum 14:00 - 21:00 uur op de Merk in Workum. Donderdag 14 mei t/m zaterdag 16 mei Lemmer Ahoy Het zeilseizoen start jaarlijks in het Hemelvaartweekend met de Lemmer Ahoy. Dit is een zeilwedstrijd voor alle typen ronde en platbodemschepen op het IJsselmeer bij Lemmer. Donderdag 14 mei Bloemetjesmark, Leeuwarden Elk jaar op Hemelvaartsdag vindt traditiegetrouw de Bloemetjesmarkt plaats in Leeuwarden. Het is de langste markt van het land en toont een zee van bloemen zover als u kunt kijken, dwars door het centrum van Leeuwarden. De markt is van ‘s ochtends vroeg tot laat in de middag en trekt duizenden mensen, die met tassen, kisten en soms bolderkarren vol planten en bloemen naar huis gaan. Kijk voor meer informatie op www.holland. com/be_nl/toerisme/article/bloemetjesmarktleeuwarden.htm Donderdag 14 mei t/m zondag 17 mei 45e kleine sneekweek 45e Kleine Sneekweek, zeilwedstrijden in alle erkende klassen op het Sneekermeer en de Poelen. Kijk voor meer informatie op www.sneekweek.nl

Toeristische Informatiekrant Zuidwest Friesland

Donderdag 14 mei Heechspanning, Heeg 13.00 uur: straatfestival in het centrum van Heeg. Tijdens het straatfestival is er ruimte voor theater in de breedste zin van het woord. Er is muziek, toneel, variété etc. Kijk voor meer informatie op www.heechspanning.com Vrijdag 15 mei Kleintje Sneekweek 21.30 uur: overal door het centrum van Sneek live muziek en vrije entree. Kijk voor meer informatie op www.horecasneek.nl. Vrijdag 15 mei Jaarmarkt Woudsend 15.00-21.00 uur in het centrum Vrijdag 15 en zaterdag 16 mei Roei-Elfstedentocht Start en finish is in Leeuwarden. Vanaf vrijdagavond t/m zaterdagmiddag wordt de roeiElfstedentocht georganiseerd. Er wordt niet gestopt en men roeit dus ‘s nachts door! Zaterdag 16 mei Elf Steden Oldtimer Rally 30ste Elf Steden Oldtimer Rally. Een uniek rijdend oldtimermuseum. De start vindt plaats vanaf camping ‘t Hop te Wijckel. Sinds 1984 is de Rally uitgegroeid tot het grootste eendaagse oldtimerevenement van Europa De route voert vervolgens naar IJlst, Sneek, Leeuwarden, Dokkum, Franeker, Harlingen, Bolsward, Workum, Hindeloopen, Stavoren en terug naar Sloten. De lengte varieert tussen de 225 en 235 kilometer afhankelijk van de route. Kijk voor meer informatie op www.elfstedenoldtimerrally.nl Zondag 17 mei Jaarmarkt, Woudsend 12:00 - 17:00 uur in het Waechwal Woudsend Dinsdag 19 mei Jaarmarkt, Sneek 9.00-16.00 uur: op het Grootzand, het Schaapmarktplein, op het Leeuwenburg, de Marktstraat en het Oud Kerkhof staan gezellige kraampjes. Donderdag 21 mei Wijnproeverij, Sneek 20.00-22.00 uur: de proeverij wordt gehouden in het proeflokaal van The Wineclub aan de Westersingel 48 in Sneek. Kosten voor deelname is € 25,- per persoon. Kijk voor meer informatie op www.thewineclub.nl Donderdag 21 mei Voorjaarsmarkt, Sneek 13:00 - 21:00 uur in het centrum van Sneek, thema bloemen en tuinmarkt. Zaterdag 23 mei Skousteroldtimerdei, Osingahuizen Een leuk trekker oldtimer evenement. Leuk voor jong en oud. Er is van alles te zien en te doen. Je kan vanaf 13.00 uur meerijden met de rondrit door Heeg. Er is een behendigheidsspel op de trekker en een kleppendekselrace. Hier kan iedereen aan mee doen. Kijk voor meer informatie op www.skousteroldtimerdei.nl Zaterdag 23 mei Kunstmarkt, Balk 10.00-17.00 uur: de jaarlijkse kunstmarkt vindt plaats in het centrum van Balk langs het nostalgische vaarwater “De Luts”. Dit jaar zal het

themaplein het thema HOUT dragen. Kijk voor meer informatie op www.kunstkringgaasterland.nl Zaterdag 23 mei 43e mini fiets-Elfstedentocht Een fietstocht van 40 km. Langs 11 dorpen in de omgeving van Bolsward. Een fietstocht voor groot en klein, voor jong en oud, voor het hele gezin. Start: tussen 9.00 en 10.00 uur op het marktplein in Bolsward. Deelnemers op een fiets met trapondersteuning zijn in deze tocht van harte welkom! Kijk voor meer informatie op www.11steden.nl Zaterdag 23 mei Pinkstermarkt, Woudsend 11.00-17.00 uur: gezellige pinkstermarkt in het centrum van Woudsend. Zondag 24 mei Step Elfstedentocht 30e Step Elfstedentocht. In de nacht van zaterdag op Pinksterzondag om exact 00.00 uur wordt de stepploeg onder luid gejuich van duizenden toeschouwers in Bolsward, door een bekende Nederlander gestart. De tocht is 240 km en de finish is ook weer in Bolsward. Kijk voor meer informatie op www.stepelfsteden.nl Maandag 25 mei Fiets Elfstedentocht De 103de fiets-Elfstedentocht is een toerfietstocht van 240 kilometer langs de elf Friese steden. De tocht wordt jaarlijks op Pinkstermaandag georganiseerd. De start en finish is in Bolsward. Kijk voor meer informatie op www.fietselfstedentocht.nl Donderdag 28 en vrijdag 29 mei 40e Harlingen-Terschelling (HT) Sloepenrace De HT is de Koninginnentocht onder de sloeproeiraces. De ca. 34 km lange oversteek over de Waddenzee is een van de zwaarste roeitochten in ons land. Als het weer niet optimaal is wordt de strijd aangegaan met golven, wind en getijdestroom. Er zijn dan ook regelmatig uitvallers in deze race. Kijk voor meer informatie op www.sloeproeien.info Donderdag 28 mei Voorjaarsmarkt, Sneek 13:00 - 21:00 uur in het centrum van Sneek op het Grootzand en plein, thema brocante en streekproducten Vrijdag 29 t/m zondag 31 mei Leeuwarder straatfestival Het Fries straatfestival is een groot festival met meer dan 300 optredens op meer dan 45 locaties door de hele binnenstad van Leeuwarden. Kijk voor meer informatie op www.fries-straatfestival.nl Zaterdag 30 mei Disco zwemmen, Sneek 18.00-22.00 uur: vanaf 18.00 uur is iedereen welkom voor een patatje en een snackje en vanaf 19.00 uur is er disco zwemmen in zwembad It Rak in Sneek. Zaterdag 30 mei Dobbefestival, Koudum 13.00 uur: het 15e Dobbefestival zal plaats vinden op het evenemententerrein achter de Klink in Koudum. Kijk voor meer informatie op www.dobbefestival.nl

Zondag 31 mei Live muziek aan het Slotermeer, Balk 15.00-19.00 uur: bij paviljoen-restaurant Badmeester Keimpe, Tsjamkedykje 10 te Balk. Iedere laatste zondag van de maand klinken en smaken de “muzikale” nootjes aan de oever van het Slotermeer nog lekkerder dan normaal bij restaurant Badmeester Keimpe. Entree gratis/ met amusebar.

JUNI Donderdag 4 juni Voorjaarsmarkt, Sneek 13:00 - 21:00 uur in het centrum van Sneek op het Grootzand en plein, thema braderie en vlooienmarkt. Zaterdag 6 juni Overtuinenfair, IJlst 10.00-17.00 uur: deze unieke overtuinenfair en een gezellige familiedag wordt gehouden langs de gracht in IJlst en is vrij toegankelijk. IJlst, één der 11 Friese steden, heeft een centrum dat uniek is in Nederland vanwege haar overtuinen. Deze tuinen grenzen niet direct aan de huizen maar aan de centrale gracht. De straten lopen tussen de huizen en de tuinen door. Tijdens de fair zal een tuin in oorspronkelijke stijl zijn ingericht. Kijk voor meer informatie op www.overtuinenfair.nl Zaterdag 6 juni Cultureel festival Ut, Sneek 12.00-18.00 uur: Sneek is een stad met een veelheid aan cultuur. Het cultureel festival Ut Sneek brengt alles wat de waterpoortstad te bieden heeft op cultureel gebied samen. Strategisch verspreid in het hart van Sneek staan podia opgesteld waar een keur van artiesten Sneek tot een cultureel hoogtepunt zullen brengen. Zaterdag 6 juni Live4Life, Harlingen Het Benefietspektakel Live4life op het Havenplein in Harlingen met diverse aansprekende live optredens vóór het leven en tegen kanker. Live4Life staat voor spektakel en bovenal plezier! Tropische sferen, hapjes en drankjes zullen je laten vergeten dat Harlingen in Nederland ligt! De organisatie gaat voor een zwoele zomeravond vol vrolijk, feestelijk uitgedoste mensen en swingende muziek!! Zowel de opbrengst van de catering als alle giften die gedaan worden zullen in zijn geheel naar KWF Kankerbestrijding gaan! Kijk voor meer informatie op www.facebook.com/Live4LifeHarlingen Zondag 7 juni Jaarmarkt, Wommels 11.00-18.00 uur: braderie en rommelmarkt in het centrum van Wommels. Woensdag 10 t/m zondag 14 juni Concours Hippique, Sneek 26e Concours Hippique Sneek, vier dagen lang, komen meer dan 1.800 ruiters en amazones aan de start in een van de vele disciplines. Meer dan 4000 starts, een record voor de organisatie. Locatie: Klaesterwei 3 in Ysbrechtum, nabij de rondweg te Sneek. Kijk voor meer informatie op www.paardenevenementen.nl/ch-sneek

terfestivals in Europa. Ieder jaar is het Waddeneiland tien dagen lang het podium voor theater, dans, straattheater, beeldende kunst en muziek. De voorstellingen worden speciaal voor de bijzondere locaties gemaakt, of daarop aangepast. Van grote spektakelstukken tot mime, van intiem muziektheater tot hilarische circusvoorstellingen, van westerns tot interactieve installaties: je treft het aan in de duinen, op het strand, in bossen, op dijken, in schuren en gewoon op straat. Kijk voor meer informatie op www.oerol.nl Zaterdag 13 juni Slootjesdag van het IVN Op zaterdag 13 juni organiseert het IVN haar jaarlijkse ‘Slootjesdag’. Schepnetjes in de aanslag…! Wil je weten hoe een kokerjuffer overleeft in een sloot vol vijanden? En hoe een bootsmannetje aan zijn voedsel komt? Tijdens de Slootjesdagen organiseren IVN-afdelingen in het hele land activiteiten in en om slootjes. Bezoek samen met je (klein)kinderen de IVN Slootjesdagen 2015 en ontdek zelf wat er allemaal in een doodgewone sloot gebeurt. Bouw een vlot, schep een bootsmannetje uit het water (kijk uit want hij kan bijten!) of bestudeer een schrijvertje door een microscoop. Bestel gratis de zoekkaart waterdiertjes. Alvast zelf op onderzoek uit? Bestel dan via de website van het IVN de gratis Scharrelkids zoekkaart waterdiertjes ter waarde van € 2,95. Daar staan meer dan 35 waterdiertjes op, die je zelf in de sloot kunt zoeken. Leuk om te weten: de zoekkaart kan tegen water! Je (klein)kinderen kunnen ermee in de regen lopen en er zelfs mee zwemmen! Zaterdag 13 juni Wijnproeverij, Sneek 16.00-18.00 uur: de proeverij wordt gehouden in het proeflokaal van The Wineclub aan de Westersingel 48 in Sneek. Kosten voor deelname is € 25,- per persoon. Kijk voor meer informatie op www.thewineclub.nl Woensdag 17 juni Excursie door Natuurmonumenten naar het Oudemirdumer Klif Op woensdag 17 juni organiseert Natuurmonumenten een excursie naar het Oudemirdumer Klif. Het thema is ‘Ontdek het Klif’. De start is om 14:00 uur bij het begin van het pad naar het Klif, bij de parkeerplaats aan de Dollen in Oudemirdum. Opgave kan bij Mar en Klif aan de balie of via 0514-571777. Donderdag 18 juni Voorjaarsmarkt, Sneek 13:00 - 21:00 uur in het centrum van Sneek op het Grootzand en plein. Zaterdag 20 juni Harlinger Parkontbijt 9.00-11.30 uur: in de Engelse Tuin is voor de 5e maal het Harlinger Parkontbijt. Niets is feestelijker dan de dag te beginnen met een heerlijk ontbijt omlijst met culturele activiteiten! http://www.harlingenboeit.nl/agenda/agendaitems/harlinger-parkontbijt

Donderdag 11 juni Braderie, Sneek 13:00 - 21:00 uur in het centrum Sneek Grootzand en plein.

Zaterdag 20 juni 24e straatfestival, Harlingen 13.00-17.00 uur: 23e Straatfestival in het centrum van Harlingen. Kijk voor meer informatie op www.straatfestivalharlingen.nl

Vrijdag 12 t/m zondag 21 juni Oerol, Terschelling Terschellings Oerol festival staat bekend als één van de leukste en meest bijzondere thea-

Zaterdag 20 juni Pareltsjebrij, Workum 10e editie van Pareltsjebrij in Workum. Het belooft weer een weekend te worden met volop

Toeristische Informatiekrant Zuidwest Friesland

activiteiten in en rond Workum. Kijk voor meer informatie op www.pareltsjebrij.nl Zaterdag 20 juni Midzomeravond concert, Langweer 20.00 uur: op deze zomeravond zal er een optreden verzorgd worden in de Buorren te Langweer. Van lichte jazz tot bigbandmuziek. Kom kijken en luisteren op straat of van het terras. Zaterdag 20 juni Amsterdamse Dag, Langweer 10.00-17.00: op de derde zaterdag van juni wordt in het centrum van Langweer de Amsterdamse Dag gehouden. Inmiddels is deze markt uitgegroeid tot een grote jaarmarkt. Een begrip voor Langweer en omgeving. Op deze dag zijn er diverse kramen te bezichtigen met diverse koopwaar. Daarnaast zijn er straatmuzikanten, artiesten en zullen er nog andere activiteiten plaats vinden. Ook kunnen kinderen gratis met hun koopwaar op een toegewezen plaats staan. Zaterdag 20 en zondag 21 juni Tuinfeest, Blauwhuis Dit jaar wordt het feest voor de 53e keer gehouden in de pastorietuin in de schaduw van de prachtige St. Vituskerk. De unieke locatie, de feestelijk verlichte tuin en de gemoedelijke sfeer maken het feest elk jaar weer tot een groot succes. Kijk voor meer informatie op www.tunfeestblauhus.nl Zondag 21 juni Made By – Ambachten Markt, Harlingen 12.00-17.00 uur: makers van creatieve-, unieke-, eigentijdse-, duurzame-, ambachtelijke-, hippe-, originele-, kunstige-, vintage-, design artikelen en (streek)lekkernijen krijgen de gelegenheid om hun producten aan het publiek te tonen. Dit alles aangevuld met wisselend een interessante workshop, attractie, muziek/theater act en een gemoedelijke sfeer. Kijk voor meer informatie op www.bengevenementen.nl Woensdag 24 t/m zaterdag 27 juni 62e Heamieldagen (oogstfeest), Bolsward Vroeger, wanneer al het hooi door de boeren en hun knechten was binnengehaald, werd het harde werken afgesloten met een hooimaaltijd, het Heamiel. De Heamieldagen zijn een begrip voor Bolswarders. De oorspronkelijke hooimaaltijd is langzamerhand uitgegroeid tot een feest van vier dagen met activiteiten voor jong en oud. Ook nu nog wordt deze maaltijd op donderdag als één van de hoogtepunten tijdens het Heamielfeest beschouwd. De maaltijd bestaat uit rijst met rozijnen, brandewijn en boerenjongens. Tijdens de Heamieldagen is het in Bolsward één en al feest, er worden activiteiten georganiseerd voor jong en oud. De belangrijkste activiteiten naast het traditionele heamiel zijn: De intocht van de Heakeninginne (hooikoningin) op woensdag, jaarmarkt op donderdag, het Promconcert ‘Night of the Heamiel’ op vrijdagavond en het straatfestival op zaterdag. Kijk voor meer informatie op www.heamiel.nl Donderdag 25 juni Zomermarkt, Sneek 13:00 - 21:00 uur in het centrum van Sneek op het Grootzand en plein. Zaterdag 27 juni Zuiderkademarkt, Emmeloord 10.00-17.00 uur: braderie en rommelmarkt op de Zuiderkademarkt in Emmeloord.

Zaterdag 27 juni Straatfestival Bolstjurrich, Bolsward Op de afsluitende dag van het Heamielfeest in Bolsward vindt het straatfestival BOLStjurrich plaats. Theater, dans en muziek-acts uit binnen en buitenland in combinatie met voorstellingen uit de regio beloven een spannend programma voor jong en oud. Het Straatfestival BOLStjurrich is een jaarlijks terugkerend locatietheater en muziekfestival in de monumentale binnenstad van Bolsward. Kijk voor meer informatie op www.bolstjurrich.nl Zaterdag 27 juni Sipelsneon (jaarmarkt), Sloten 10.00-17.00 uur: op de laatste zaterdag in juni wordt in Sloten jaarlijks de traditionele Sipelsneon gehouden. Dit is een jaarmarkt in het centrum en rondom de stadsgracht van Sloten. Sloten wordt ook wel Sipelstêd (uienstad) genoemd. Dit stadje is in vestingtermen de ideale stad, omdat haar vorm veel weg heeft van een ui. Zondag 28 juni Zondagmiddag Matinee, Sneek 15.00-18.00 uur: matinee op de Markstraat in Sneek.

JULI Zomerrondvaarten met de praam In de zomermaanden kunt u dagelijks (behalve op maandag en donderdag i.v.m. de Simmertour) meevaren met een praam. De praam vertrekt vanuit Stavoren bij het NS Station. Aanvang 14.30 uur. U maakt een mooie tocht over een deel van de Elfstedenroute. Voor actuele informatie en vaartijden kunt u kijken op www.simmermoarn.nl Vrijdag 3 juli Braderie, Sneek 10.00-17.00 uur: gezellige braderie in het centrum van Sneek. Zaterdag 4 juli Excursie naar het Oudemirdumer Klif o.l.v. een gids van Natuurmonumenten Op zaterdag 4 juli organiseert Natuurmonumenten een excursie naar het Oudemirdumer Klif. Het thema is ‘Flora van de Kliffenkust’. De start is om 10:00 uur bij het begin van het pad naar het Klif, bij de parkeerplaats aan de Dollen in Oudemirdum. Opgave kan bij Mar en Klif aan de balie of via 0514-571777 Zaterdag 4 juli Oldtimershow, St. Nicolaasga 10.00-16.30: gezellige oldtimershow met auto’s, tractoren, stationaire motoren, bromen motorfietsen en vrachtauto’s e.d. op de Heemstrastraat en de Omloop. Kijk voor meer informatie op www.st-nicolaasga.nl/oldtimershow Zaterdag 4 juli Jaarmarkt, St. Nicolaasga 9.00-16.00: in het centrum. Zaterdag 4 juli Lekker Sneek 13.00 uur-19.00 uur: Lekker Sneek is het succesvolle culinaire evenement rondom de Martinikerk. Onder het genot van een drankje en muziek optredens proeft u hier lekkere hapjes van diverse horecaondernemers. Kinderen kunnen zich lekker uitleven op het springkussen van de Vereniging Sneeker Zakenlieden. Locatie: Oud Kerkhof in Sneek.

Zaterdag 4 juli Open NK Eiwerpen, Bolsward Open Nederlandse Kampioenschappen Eiwerpen vanaf dit jaar op de Bargefenne in Bolsward. Eerdere edities trokken honderden deelnemers en meer dan duizend belangstellende toeschouwers. Het programma omvatte toen naast het traditionele verwerpen, de Eistafette, het Russisch Ei Roulette en de trebuchet, waarbij gebruik wordt gemaakt van inventieve katapulten. Kijk voor meer informatie op www.eiwerpen.nl Zondag 5 juli Zondagmiddag matinee, Sneek 15.00-18.00 uur: matinee op de Markstraat in Sneek. Dinsdag 7 juli Zomermarkt, Koudum 10.00-17.00 uur: in de zomer wordt er in Koudum een gezellige markt met vele kramen, oude ambachten en attracties georganiseerd. De traditionele zomermarkten in Koudum vinden dit jaar plaats in de Hoofdstraat in Koudum. Woensdag 8 juli Toeristische markten, Workum 10.00-17.00 uur: toeristische markten in het centrum van Workum en aan het Súd. Donderdag 9 juli Zomermarkt, Harlingen 14.00-21.00 uur: gezellige en gevarieerde markt in hartje Harlingen, dé enige zeehavenstad van Friesland. De markt wordt omlijst met evt. een workshop, live muziek en/of een leuke attractie. Kortom er is voor elk wat wils. Vrijdag 10 juli Swipe dei, Joure 13.30-18.30 uur: harddraverijen met de strijd om de ‘Gouden Swipe’ op de Jouster Nutsbaan in Joure. Naast de elf draverijen is er in het show gedeelte een koers met Friese paarden voor ouderwetse sulky’ s. Joure biedt deze vrijdag weer volop pure drafsport en vergeet de folklore niet. Kijk voor meer informatie op www.drafbaanjoure.nl

Dinsdag 14 juli Zomermarkt, Koudum 10.00-17.00 uur: in de zomer wordt er in Koudum een gezellige markt met vele kramen, oude ambachten en attracties georganiseerd. De traditionele zomermarkten in Koudum vinden dit jaar plaats in de Hoofdstraat in Koudum. Woensdag 15 juli Toeristische markten, Workum 10.00-17.00 uur: toeristische markten in het centrum van Workum en aan het Súd. Met kindervrijmarkt. Donderdag 16 juli Zomermarkt, Harlingen 14.00-21.00 uur: gezellige en gevarieerde markt in hartje Harlingen, dé enige zeehavenstad van Friesland. De markt wordt omlijst met evt. een workshop, live muziek en/of een leuke attractie. Kortom er is voor elk wat wils. Vrijdag 17 juli 2015 Makkumer Merke De Makkummer Merke is van 17 juli t/m 21 juli 2015. Op vrijdagavond wordt er gestart met de feestquiz. Op de super zaterdag wordt er gekaatst door de Heren en Dames Hoofdklasse. Op zondag is de Zilveren Zwaanpartij waarin de jongens afdelingen strijden om de gouden horloges. Op maandag komen de Heren 1e klas op bezoek. Op dinsdag is de grootste ledenpartij van Friesland. De winnaars van de kransen op deze ledenpartij zullen in koetsen getrokken door Friesche paarden een rijtoer maken door het centrum van het mooie Makkum. Vrijdag 17 juli Braderie, Sneek 10.00-17.00 uur: gezellige braderie in het centrum van Sneek. Zaterdag 18 juli Vakantiebraderie, Oudemirdum 11.00-18.00 uur: een leuke Vakantiebraderie in het centrum van Oudemirdum.

Zaterdag 11 juli Marathon voor paarden en pony’s, St. Nicolaasga 13.00-21.00 uur: rondom de manege “De Oorsprong” is er een marathon voor aanspanningen (enkelspan, dubbelspan, vierspan of tandem) met o.a. de volgende onderdelen: vaardigheid, hindernistraject, spectaculaire waterhindernissen en zadelrubriek. Er is een draaimolen en springkussen voor de kinderen!

Zaterdag 18 juli t/m vrijdag 31 juli SKS skûtsjesilen Wedstrijdschema: - Zaterdag 18 juli in Grou, bij de Tijnje. - Maandag 20 juli in De Veenhoop, bij lesicht. - Dinsdag 21 juli in Earnewâld, bij het Zandmeer. - Woensdag 22 juli in Terherne, vanaf de pier. - Donderdag 23 juli in Langweer, vanaf het strand van het dorp. - Vrijdag 24 juli in Elahuizen, langs de oever voor het dorp. - Zaterdag 25 juli in Stavoren, vanaf de IJsselmeerdijk. - Maandag 27 juli in Woudsend, vanaf de Indijk. - Woensdag 29 juli in Lemmer I, vanaf de pier bij het strand. - Donderdag 30 juli in Lemmer II, vanaf de pier bij het strand. - Vrijdag 31 juli in Sneek, Sneekermeer (finale). Kijk voor meer informatie op www.sks.nl

Zaterdag 11 juli Vakantiebraderie, Oudemirdum 11.00-18.00 uur: een leuke vakantiebraderie in het centrum van Oudemirdum. Zondag 12 juli Zondagmiddag matinee 15.00-18.00 uur: matinee op de Markstraat in Sneek.

Vrijdag 10 juli Braderie, Sneek 10.00-17.00 uur: gezellige braderie in het centrum van Sneek. Zaterdag 11 juli Heechsimmerfestival, Heeg 19.30 uur: het festival wordt voor de 12e keer georganiseerd op het strand van Heeg. Een vijftal bands zullen optreden op een drijvend podium.

vinden op de Buorren. Voor iedereen wat wils en gezelligheid. Even over de markt lopen en vervolgens op een terras een drankje. Dinsdag 21 juli Zomermarkt, Koudum 10.00-17.00 uur: in de zomer wordt er in Koudum een gezellige markt met vele kramen, oude ambachten en attracties georganiseerd. De traditionele zomermarkten in Koudum vinden dit jaar plaats in de Hoofdstraat in Koudum. Woensdag 22 juli 61e Zomerse traditionele Boerenbruiloft, Joure Tussen 10.00–17.00 uur: is iedereen welkom bij dit folkloristische evenement waar vele gasten verkleed zijn in de mode van 1850. Het evenement vindt plaats in de Midstraat en Park Heremastate. Het programma is als volgt: 10.30 uur Bruidsstoet 11.00 uur Trouwerij 12.00 uur Bruiloftsmaal 13.30 uur Unieke harddraverij 15.00 uur Grote ringrijderij 16.00 uur Prijsuitreiking Kijk voor meer informatie op www.boerebrulloft.nl Woensdag 22 juli Toeristische markten, Workum 10.00-17.00 uur: toeristische markten in het centrum van Workum en aan het Súd. Woensdag 22 t/m zondag 26 juli De 30e editie van Nederlands grootste ballonevenement, Joure. Iedere avond stijgen er zo’n 35 heteluchtballonnen uit binnen- en buitenland op. Onder de deelnemers zijn ook ballonnen met zeer speciale vormen, zoals tijdens eerdere edities o.a. een kip, ooievaar, brandweerauto, madelief, clown en engel. Verder is er dagelijks een groot aantal randactiviteiten. Het totaalprogramma zorgt ervoor dat jong en oud zich prima zal vermaken. Kijk voor meer informatie op www.ballonfeesten.nl Donderdag 23 juli De Gaasterland Simmertoer U kunt in Stavoren, bij De Kuilart Koudum, Kippenburg of Hotel Jans open afstappen en een mooie tocht maken met de praam. Fietsen kunnen eventueel mee. Reserveren is gewenst, dus belt u alstublieft de schipper 0514-682424. Kijk voor meer informatie op www.simmermoarn.nl Donderdag 23 juli Zomermarkt, Harlingen 14.00-21.00 uur: gezellige en gevarieerde markt in hartje Harlingen, dé enige zeehavenstad van Friesland. De markt wordt omlijst met evt. een workshop, live muziek en/of een leuke attractie. Kortom er is voor elk wat wils.

Zaterdag 25 juli Jaarmarkt, Stavoren 10.00-17.00 uur: leuke braderie en rommelmarkt op de rustdag van het Skûtsjesilen in het centrum van Stavoren. Zaterdag 25 juli Vakantiebraderie, Oudemirdum 11.00-18.00 uur: een leuke vakantiebraderie in het centrum van Oudemirdum. Woensdag 22 t/m 26 juli Ballonfeesten in Joure 12.00-17.30 uur: een leuke braderie en rommelmarkt tijdens de ballonfeesten op De Nutsbaan in Joure. www.ballonfeesten.nl Zondag 26 juli Zondagmiddag matinee, Sneek 15.00-18.00 uur: matinee op de Markstraat in Sneek. Maandag 27 juli Zomermarkt, Langweer 14.00-22.00 uur: op deze gezellige zomeravond zal er een zomeravondmarkt plaatsvinden op de Buorren. Voor iedereen wat wils en gezelligheid. Even over de markt lopen en vervolgens op een terras een drankje. Dinsdag 28 juli Zomermarkt, Koudum 10.00-17.00 uur: in de zomer wordt er in Koudum een gezellige markt met vele kramen, oude ambachten en attracties georganiseerd. De traditionele zomermarkten in Koudum vinden dit jaar plaats in de Hoofdstraat in Koudum. Woensdag 29 juli Pc, Franeker Dé hoogtijdag van de kaatssport, maar ook de oudste jaarlijkse sportklassieker van Nederland en de grootste kaatspartij ter wereld. Uit de entourage en rituelen die tot de PC-dag behoren valt op te maken dat de PC een evenement is dat geworteld is in een andere tijdgeest, met gebruiken van weleer. De PC-dag begint precies om 8.00 uur, wanneer de voorzitter van de Permanente Commissie begint met zijn redevoering (voertaal Fries), die bijna 3 kwartier duurt. Rond 9.00 uur vindt de rijtoer plaats naar het toernooiveld en om 9.30 uur begint de wedstrijd. Kijk voor meer informatie op www.pc-franeker.nl Woensdag 29 juli Markt zo lang als, Workum 10.00-17.00 uur: toeristische markten in het centrum van Workum en aan het Súd.

Vrijdag 24 juli Braderie, Sneek 10.00-17.00 uur: gezellige braderie in het centrum van Sneek.

Donderdag 30 juli De Gaasterland Simmertoer U kunt in Stavoren, bij De Kuilart Koudum, Kippenburg of Hotel Jans open afstappen en een mooie tocht maken met de praam, fietsen kunnen eventueel mee. Reserveren is gewenst, dus belt u alstublieft de schipper 0514-682424. Kijk voor meer informatie op www.simmermoarn.nl

Zondag 19 juli Zondagmiddag matinee, Sneek 15.00-18.00 uur: matinee op de Markstraat in Sneek.

Vrijdag 24 juli Ringrijden voor aangespannen paarden, Langweer Van 19.30-21.30 uur is er op de Buorren ringrijden met aangespannen paarden voor authentieke koetsen.

Donderdag 30 juli Straattheaterdag, Sneek 13:00-18:00 uur: het centrum van Sneek als één groot podium. Diverse straattheaterartiesten zullen op diverse plaatsen in het centrum het publiek vermaken met hun act.

Maandag 20 juli Zomermarkt, Langweer 14.00-21.00 uur: op deze gezellige zomeravond zal er een zomeravondmarkt plaats-

Zaterdag 25 juli Vakantiebraderie, Oudemirdum 11.00-18.00 uur: een leuke Vakantiebraderie in het centrum van Oudemirdum.

Donderdag 30 juli Kunst en Boekenmarkt, Sneek 11:00-17:30: kunst en Boekenmarkt op het Grootzand in Sneek.

Toeristische Informatiekrant Zuidwest Friesland

Donderdag 30 juli Zomermarkt, Harlingen 14.00-21.00 uur: gezellige en gevarieerde markt in hartje Harlingen, dé enige zeehavenstad van Friesland. De markt wordt omlijst met evt. een workshop, live muziek en/of een leuke attractie. Kortom er is voor elk wat wils. Vrijdag 31 juli t/m donderdag 9 augustus 79e sneekweek, Sneek 79e Sneekweek, waarbij er zeilwedstrijden in alle erkende klassen op het Sneekermeer plaatsvinden. In het centrum vele activiteiten zoals muziek optredens, markten en terrassen. Kijk voor meer informatie op www.sneekismeer.nl

AUGUSTUS Zomerrondvaarten met de praam In de zomermaanden kunt u dagelijks (behalve op maandag en donderdag i.v.m. de Simmertour) meevaren met een praam. De praam vertrek vanuit Stavoren bij het NS Station. Aanvang 14.30 uur. U maakt een mooie tocht over een deel van de Elfstedenroute. Voor actuele informatie en vaartijden kunt u kijken op www.simmermoarn.nl Zaterdag 1 augustus Jaarmarkt, Hindeloopen 10.00-18.00 uur: een leuke braderie met boeken- en rommelmarkt tijdens het Skûtsjesilen in het centrum van Hindeloopen. Zaterdag 1 augustus Vakantiebraderie, Oudemirdum 11.00-18.00 uur: een leuke Vakantiebraderie in het centrum van Oudemirdum. Zaterdag 1 t/m zaterdag 8 augustus IFKS skûtsjesilen Open kampioenschappen zeilen in de authentieke skûtsjes. Het wedstrijd programma is als volgt: - Zaterdag 1 augustus in Hindeloopen (opening) - Maandag 3 augustus in Stavoren - Dinsdag 4 augustus in Heeg - Woensdag 5 augustus in Sloten - Donderdag 6 augustus in Echtenerbrug - Vrijdag 7 augustus in Lemmer - Zaterdag 8 augustus in Lemmer (finale) Kijk voor meer informatie op www.ifks.nl Zaterdag 1 augustus 70e Concours Hippique Rijs, Harich/Oudemirdum Op het terrein van Manege Gaasterland aan de Wyldemerkwei, worden diverse Friese en Nederlandse kampioenschappen verreden met paard en sjees. Maandag 3 augustus Zomermarkt, Langweer 14.00-22.00 uur: op deze gezellige zomeravond zal er een zomeravondmarkt plaatsvinden op de Buorren. Voor iedereen wat wils en gezelligheid. Even over de markt lopen en vervolgens op een terras een drankje. Dinsdag 4 augustus Zomermarkt, Koudum 10.00-17.00 uur: in de zomer wordt er in Koudum een gezellige markt met vele kramen, oude ambachten en attracties georganiseerd. De traditionele zomermarkten in Koudum vinden dit jaar plaats in de Hoofdstraat in Koudum.

Woensdag 5 augustus Excursie van Natuurmonumenten naar het Oudemirdumer Klif Op woensdag 5 augustus organiseert Natuurmonumenten een excursie naar het Oudemirdumer Klif. Het thema is ‘Planten en dieren van het Klif’. De start is om 14:00 uur bij het begin van het pad naar het Klif, bij de parkeerplaats aan de Dollen in Oudemirdum. Opgave kan bij Mar en Klif aan de balie of via 0514-571777. Donderdag 6 augustus De Gaasterland Simmertoer U kunt in Stavoren, bij De Kuilart Koudum, Kippenburg of Hotel Jans open afstappen en een mooie tocht maken met de praam, fietsen kunnen eventueel mee. Reserveren is gewenst, dus belt u alstublieft de schipper 0514-682424. Kijk voor meer informatie op www.simmermoarn.nl Donderdag 6 augustus Zomermarkt, Harlingen 14.00-21.00 uur: gezellige en gevarieerde markt in hartje Harlingen, dé enige zeehavenstad van Friesland. De markt wordt omlijst met evt. een workshop, live muziek en/of een leuke attractie. Kortom er is voor elk wat wils. Vrijdag 7 augustus Speciale toeristische markt, Workum 14.00-21.00 uur: toeristische markt in het centrum van Workum en aan het Súd. Zaterdag 8 augustus Vakantiebraderie, Oudemirdum 11.00-18.00 uur: een leuke Vakantiebraderie in het centrum van Oudemirdum. Zondag 9 augustus Zomer zondag markt, Woudsend 11.00-18.00 uur: gezellige zondag zomermarkt in het centrum van Woudsend. Maandag 10 augustus Zomermarkt, Langweer 14.00-22.00 uur: op deze gezellige zomeravond zal er een zomeravondmarkt plaatsvinden op de Buorren. Voor iedereen wat wils en gezelligheid. Even over de markt lopen en vervolgens op een terras een drankje. Dinsdag 11 augustus Zomermarkt, Koudum 10.00-17.00 uur: in de zomer wordt er in Koudum een gezellige markt met vele kramen, oude ambachten en attracties georganiseerd. De traditionele zomermarkten in Koudum vinden dit jaar plaats in de Hoofdstraat in Koudum. Woensdag 12 augustus Toeristische markt, Workum 10.00-17.00 uur: toeristische markt in het centrum van Workum en aan het Súd. Donderdag 13 augustus De Gaasterland Simmertoer U kunt in Stavoren, bij De Kuilart Koudum, Kippenburg of Hotel Jans open afstappen en een mooie tocht maken met de praam, fietsen kunnen eventueel mee. Reserveren is gewenst, dus belt u alstublieft de schipper 0514-682424. Kijk voor meer informatie op www.simmermoarn.nl Donderdag 13 augustus Zomermarkt, Harlingen 14.00-21.00 uur: gezellige en gevarieerde markt in hartje Harlingen, dé enige zeehavenstad van Friesland. De markt wordt omlijst met evt. een workshop, live muziek en/of een leuke attractie. Kortom er is voor elk wat wils.

Toeristische Informatiekrant Zuidwest Friesland

Vrijdag 14 augustus Romantische markt, Joure 10.00-21.00 uur: Joure zal zich voor een dag omdopen tot een echte Mont Martre Markt. Ruim 250 kramen zullen de Midstraat omtoveren tot een prachtige en bovenal gezellige Romantische Markt. De kunst- en verzamelmarkt biedt tal van nostalgische producten uit (groot)moeders tijd. De markt kent al een lange traditie in Friesland en is in meer dan vijftig jaar uitgegroeid tot een echt Fries evenement. Kijk voor meer informatie op www.romantischemarkt.nl Zaterdag 15 augustus Ringrijden, Sneek 19.30-21.30 uur: traditiegetrouw vindt het ringrijden in oude Friese sjezen voor de 36e keer plaats in Sneek, op de Marktstraat. Veel oude sjezen zijn door de tand destijds verdwenen, maar gelukkig niet allemaal. Het is net of de tijd even stil heeft gestaan, want wanneer je je ogen sluit en je hoort paardenhoeven en wagenwielen op de stenen klinken, dan leef je 100 jaar terug... Zaterdag 15 augustus Vakantiebraderie, Oudemirdum 11.00-18.00 uur: een leuke vakantiebraderie in het centrum van Oudemirdum. Vrijdag 21 augustus Makkumer Visserijdagen 10:00 uur: Visserijdagen Makkum 2015 op vrijdag 21 en zaterdag 22 augustus! Het thema van 2015 van de Visserijdagen in Makkum is “Ken uw klassiekers”. Meer informatie: www.visserijdagen-makkum.nl Zaterdag 22 augustus Brij Blues Night, Workum Stichting Brij Blues Workum organiseert dit jaar de 24e Brij Blues Night waarbij heel Workum wordt omgebouwd tot een groot podium voor artiesten uit binnen en buitenland. Er spelen dan in alle horecagelegenheden, kroegen en in het centrum verschillende bands met eigen muziek of covers Kijk voor meer informatie op www.brijbluesworkum.nl Donderdag 20 augustus De Gaasterland Simmertoer U kunt in Stavoren, bij De Kuilart Koudum, Kippenburg of Hotel Jans open afstappen en een mooie tocht maken met de praam, fietsen kunnen eventueel mee. Reserveren is gewenst, dus belt u alstublieft de schipper 0514-682424. Kijk voor meer informatie op www.simmermoarn.nl Donderdag 20 augustus Zomermarkt, Harlingen 14.00-21.00 uur: gezellige en gevarieerde markt in hartje Harlingen, dé enige zeehavenstad van Friesland. De markt wordt omlijst met evt. een workshop, live muziek en/of een leuke attractie. Kortom er is voor elk wat wils. Zaterdag 22 augustus Kunst-nautisch-brocante markt, Makkum 10.00-17.00 uur, rond de haven van Makkum Zaterdag 22 t/m zondag 30 augustus Feestweek Balk De gehele week worden er diverse activiteiten georganiseerd en is er Kermis. Op donderdagavond wordt er een gondelvaart georganiseerd die jaarlijks door duizenden mensen wordt bezocht. Sfeervol verlichte gondels met het thema ‘door de jaren heen’ zullen weer

door het riviertje De Luts door het centrum van Balk varen. Kijk voor meer informatie op www.feestweekbalk.nl Zaterdag 22 en zondag 23 augustus Beachvolleybal, Balk Het jaarlijks terugkerende beachvolleybal toernooi in Balk is een van de grootste tweedaagse toernooien van het Noorden. BeachEvent Balk beschikt over een unieke locatie middenin het centrum van het dorp. Dit toernooi is ook meteen het startsein van de feestweek Balk. Woensdag 26 t/m zondag 29 augustus 55e Harlinger visserijdagen Het festival aan de Waddenzee biedt de tienduizenden bezoekers een gevarieerd programma voor jong en oud. Vier dagen lang staat Friesland´s enige zeehavenstad weer bol van de muziek, zang, dans, sportieve evenementen, kunst, folklore en veel, veel meer. Dit alles tegen een decor van ruim vijfhonderd monumenten en een moderne visserij- en handelshaven. Kijk voor meer informatie op www.visserijdagenharlingen.nl Donderdag 27 augustus Zomermarkt, Harlingen 12.00-17.00 uur: gezellige en gevarieerde markt tijdens de Visserijdagen in hartje Harlingen, dé enige zeehavenstad van Friesland. De markt wordt omlijst met evt. een workshop, live muziek en/of een leuke attractie. Kortom er is voor elk wat wils. Zaterdag 29 augustus Swinging Sneek Ter afsluiting van het zomerseizoen, swingt Sneek er weer op los tijdens Swinging Sneek! Vanaf 13.00 uur begint het middagprogramma in de Marktstraat. Het avondprogramma start om 21.00 uur met live muziek op diverse muziekterrassen op de Marktstraat, Wijde Noorderhorne en Vismarktplein. Vanaf 21.00 uur zal ook in alle cafés in de binnenstad live muziek ten gehore worden gebracht. Overal is vrij entree! Kijk voor meer informatie op www.uitinsneek.nl. Zaterdag 29 augustus 17e Shantystraatfestival, Joure 14.30-17.30 uur: 16e Shantystraatfestival in Joure. Kijk voor meer informatie op www.shanty-warringers-joure.nl

SEPTEMBER Zaterdag 5 september 2015festival, IJlst Het 2015FESTIVAL is een uniek festival in het Friese Elfstedenstadje IJlst. Het staat bekend om de gemoedelijke sfeer en de gevarieerde programmering. Meer info: www.2015festival.nl Zaterdag 5 t/m zondag 13 september Feestweek, Koudum Kijk voor meer informatie op pagina 36 of op www.feestweekkoudum.nl Zondag 6 september Streekmarkt Flinkefarm, Hemelum Geniet van Friese kaas, honing, groente en fruit, wijn en nog veel meer op de Friese Streekmarkt bij Boerderij de Flinkefarm in Hemelum! Aan lange tafels wordt koffie en thee met taart geserveerd. Van 10.00-17.00 uur. Flinkeboskje 1, Hemelum

Vrijdag 11 september en zaterdag 12 september Nazomeren in Lemmer Cultureel festival van 12.00-21.00 uur. Tijdens deze dagen staat Lemmer bol van de activiteiten, muziek en cultuur voor jong en oud. Centraal staat de aandacht voor monumenten in Lemmer. De stichting Oud Lemmer zet zich hiervoor in en organiseert het tweedaags evenement. Er is op vrijdagmiddag een zeilwedstrijd met authentieke Lemster vissermansaken in de baai van Lemmer. De wedstrijd, met de start om 12:00 uur bij de sluis, is vanaf de wal goed te volgen en rond 16:00 uur worden de schepen met muziek binnengehaald en worden ze afgemeerd in de binnenhaven. Een prachtig schouwspel. In de avond muziek en aandacht voor cultuur in de Hervormde kerk. Zaterdag 12 september Harlingen ongeschut Vaarfestijn voor open boten door de Harlinger grachten. Speciaal voor dit vaarfestijn sluit het SAS, de toegangspoort naar de Waddenzee, gaan de binnensluizen open, zodat je een geweldig en uniek rondje Harlingen kan beleven. Er-vaar mee met Harlingen Ongeschut! ‘Harlingen Ongeschut’ is lopend of op de fiets ook goed te doen. Tijdens de vaartocht wordt je verrast door verschillende muziek- en theatrale acts en beleef je de sprookjesachtige sfeer op het water. Een goede reden om ‘Harlingen Ongeschut’ te ervaren! Kijk voor meer informatie op www.bengevenementen.nl/evenementen/harlingen-ongeschut Zaterdag 12 september UITmarkt, Sneek 11.00-22.00 uur: in de binnenstad van Sneek is een uitmarkt. Vertegenwoordigers van alle culturele ‘bloedgroepen’ geven in kraampjes en wellicht in het Theater en Kunstencentrum zelf, workshops, demonstraties, optredens, proeverijen, noem maar op. Een groot feest voor de hele zuidwesthoek van Friesland om te laten zien wat we allemaal in huis hebben aan cultuur. Zaterdag 12 en zondag 13 september Open monumentendag 10.00-17.00 uur: Open monumentendag heeft als thema “op reis”. Met vele activiteiten in en rondom de vrij toegankelijke monumenten. Kijk voor meer informatie op www.openmonumentendag.nl Vrijdag 18 en zaterdag 19 september Gondelvaart, Drogeham 20.30 uur: start de gondelvaar op wielen en zal dit keer voor de 46e maal plaatsvinden. Dahlia’s voeren elk jaar de boventoon bij het evenement en daar het zich in de avonduren afspeelt, zijn de gondels fraai verlicht, dit zorgt ervoor dat het geheel een sprookjesachtige uitstraling krijgt. Zaterdag 19 september Springkussen Elfstedentocht, Sneek 10.00-15.00 uur: in het centrum van Sneek vindt een Springkussen Elfstedentocht plaats voor kinderen tot en met 12 jaar. Deelname is gratis en de beloning bestaat uit een bijzondere medaille (een elfstedenkruisje) en een heerlijk ijsje. Kijk voor informatie op www.sneekismeer.nl Zaterdag 19 september Shantyfestival, Sneek 13.00-18.00 uur: in het centrum van Sneek een Shantyfestival, zo’n 10 shantykoren zullen hun repertoire ten gehore brengen op diverse locaties door het centrum van Sneek.

Vrijdag 18 september en zaterdag 19 september Septemberpop, Workum Voor meer info: www.septemberpop.nl Woensdag 23 september Veekeuringsdag, Workum De 115e Veekeuringsdag zal worden gehouden in het centrum van Workum. Donderdag 24 t/m maandag 28 september Jouster Merke, Joure 08.00-18.00 uur: Jaarmarkt + paardenmarkt in de Midstraat. Een traditionele jaarmarkt die haar marktrechten al kreeg in 1466. Deze markt trekt elk jaar weer veel publiek. Vrijdag 25 september Historische Reddingsglorie Lemmer; aankomst reddingsboten, Lemmer Tal van historische reddingsboten meren vanaf vrijdagmiddag 25 september af in het Dok, in het centrum van Lemmer. De boten zijn ’s avonds sfeervol verlicht. Zaterdagmiddag 26 september kunnen ze worden bezichtigd en is er te genieten van verschillende activiteiten en muziek.

Vrijdag 16 t/m zondag 18 oktober Liereliet concerten en klompzeilen, Workum Internationaal Festival van Maritieme Muziek en op zaterdag klompzeilen voor de kinderen. Kijk voor meer informatie op www.liereliet.nl Zaterdag 17 oktober Herfstworkshop bloemschikken, Luttelgeest 14.00 uur: voor € 35,00 per persoon kunt u onder begeleiding van onze deskundige bindsters, een prachtig bloemstuk maken. De workshop duurt ongeveer 1,5 uur. De prijs is inclusief materialen en een kop koffie/thee met iets lekkers. Aanmelden kan telefonisch 0527-20 28 75 of stuur een mailtje naar info@ orchideeenhoeve.nl, onder vermelding van naam, adres, telefoonnummer en het aantal personen. Kijk voor meer informatie op www.orchideeenhoeve.nl

Maandag 19 oktober Start strontrace, Workum Om 12.00 uur klinkt het eerste startschot voor De 41e Visserij. Aansluitend vertrekt de Strontrace, gevolgd door de Beurtveer. Kijk voor meer informatie op www.strontraceworkum.nl Zaterdag 24 oktober Herfstworkshop bloemschikken, Luttelgeest 14.00 uur: voor € 35,00 per persoon kunt u onder begeleiding van onze deskundige bindsters, een prachtig bloemstuk maken. De workshop duurt ongeveer 1,5 uur. De prijs is inclusief materialen en een kop koffie/thee met iets lekkers. Aanmelden kan telefonisch 0527-20 28 75 of stuur een mailtje naar info@ orchideeenhoeve.nl, onder vermelding van naam, adres, telefoonnummer en het aantal personen. Kijk voor meer informatie op www.orchideeenhoeve.nl

Maandag 28 september Kermiskoersen, Joure 13:00-18:30 uur: harddraverijen waarbij gestreden wordt om de bekende Jouster Stoeltjesklokken. Een traditionele reüniedag voor veel bezoekers. Op de Nutsbaan aan de Harddraversweg.

OKTOBER Donderdag 1 oktober Bolletongersdei, Bolsward (jaarmarkt) 9.00-16.00 uur: Bolletongersdei, oftewel stierendonderdag, stamt uit de tijd dat boeren en burgers van het platteland voor hun inkopen naar de stad kwamen, voordat de winter inviel. Tegenwoordig is het een grote, feestelijke jaarmarkt. Met ver over de honderd kraampjes, waar van alles te koop is. Er is onder meer ook een grote ringrijderij om de gouden zweep. Op het standwerkerconcours zetten de uit heel Nederland afkomstige standwerkers hun beste beentje voor in hun verbale strijd om de hoogste eer. Zaterdag 3 oktober IVN Excursie door ‘t Swin Op zaterdag 3 oktober 2015 organiseert het IVN Súdwesthoeke een excursie door natuurgebied ‘t Swin o.l.v. gids Marten Wesselius. De start is om 10:00 uur bij de ingang van ‘t Swin. Zaterdag 3 oktober Sneeker Dweildag, Sneek 10.00–18.00 uur: in de binnenstad van Sneek wordt de eerste Sneeker Dweildag georganiseerd. Een unieke muziekhappening voor Sneek en wijde omgeving, waarbij dweilkapellen uit heel Nederland in twee klassen (een wedstrijdklasse en een leutklasse) strijden om de hoogste eer en mooie prijzen. Om 17.00 uur is er een gezamenlijk optreden van alle kapellen. Daarna vindt hier de prijsuitreiking plaats. Sneek zal een dag bol staan van de vrolijke muziek. Vrijdag 16 oktober Herfstmarkt, Franeker 14.00-21.00 uur in het centrum Woensdag 21 oktober Herfstmarkt, Workum 10.00-17.00 uur: gezellige najaarsmarkt in het centrum van Workum.

Toeristische Informatiekrant Zuidwest Friesland

Er op uit! Wekelijkse markten Beleef Zuid-West Friesland tijdens de (lokale) markten en merken die zo kenmerkend zijn voor de streek. Koudum Weekmarkt, verlengde Hoofdstraat Vrijdag 09.00-13.00 uur Balk Weekmarkt, Treemterplein Vrijdag 13.00-17.00 uur Bolsward Weekmarkt, Marktplein Donderdag 08.00-13.00 uur Lemmer Algemene warenmarkt, de Korte Streek Donderdag 13.00-18.00 uur

Franeker Weekmarkt, Breedeplaats Zaterdag 10.00-17.00 uur Woensdag 13.00-17.00 uur Harlingen Weekmarkt, Voorstraat Woensdag 8.00-12.00 uur Zaterdag 9.00-18.00 uur Sneek Weekmarkt, Grootzand, Dinsdag 09.00-13.00 uur Zaterdag 09.00-17.00 uur

Frysk foar fakânsjegongers Fries voor toeristen Welkom in Friesland

Wolkom in Fryslân

Moarn Goedemorgen Mei ik jo wat freegje? Mag ik u wat vragen? Hoe is ’t mei jo? Hoe gaat het met u? Mei my giet it goed. Met mij gaat het goed Oant moarn Tot morgen Ik ferstean jo net Ik versta u niet Soene jo wat stadiger prate wolle Wilt u wat langzamer spreken?

Tips voor op de ansichtkaart

Tips foar op´e printkaart

Groeten uit Friesland Friesland is schitterend Wij vermaken ons prima Het is hier mooi weer, de zon schijnt Het is hier ongeveer 25 graden Ik heb noch geen heimwee Een kus uit Friesland Terug naar huis We gaan terug naar huis Tot volgend jaar!

Groetnis út Fryslân Fryslân is bjusterbaarlik Wy hawwe wille genôch It is hjir einepikewaar, de sinne skynt It is hjir sawat 25 graden Ik bin noch net ûnwennich In tút út Fryslân

Nei hûs weromgean We geane nei hûs werom Oant takom Jier!

Dagelijkse za

Weet u ook ho e

Waar kan ik te le

Waar is hier he t

ken

laat het is?

foneren?

toilet?

Deistige sake

Witte jo ek ho e le

Wêr kin ik skilj e?

t it is?

Wêr is hjir it hû sk

Wat te weten

Om te witten

Maandag Moandei Een Ien Twee Twa Dinsdag Tiisdei Drie Trye Vier Fjouwer Woensdag Woansdei Vijf Fiif Zes Seis Donderdag Tongersdei Zeven Sân Acht Acht Vrijdag Freed Negen Njoggen Tien Tsien Zaterdag Sneon Zondag Snein

Eten, drinken en uitgaan

Ite, drinke en fourtgean

Witte jo ek in smûk ythûske? Breaiten, middeisiten en jûnsiten Ik bin kâld, jou my mar in Bearenburchje Berenburgje Dêr kin in slokje op stean Daar nemen we een borrel op Yt lekker! Eet smakelijk! Is der in skûtsjesiltocht oer de Is er een skûtsjezeiltocht over Fryske Marren? de Friese Meren?

Weet u ook een gezellig restaurant? Ontbijt, lunch en diner Ik heb het koud, geef mij maar een

Typisch Friesland Over de Friese vlag Trots wappert de Friese vlag in de dorpen en steden op de kerktoren. Deze karakteristieke vlag bestaat uit zeven scheve witte en blauwe banen waarin zeven rode pompeblêden verspreid zijn. De pompeblêden, de bladeren van de waterlelie, symboliseren de vrije Zeven Friese Zeelanden uit de Middeleeuwen. Dit waren zelfstandige landstreken die langs de kust van Alkmaar tot de Weser in Duitsland lagen. Hoe bekend het doek inmiddels ook is, de vlag werd pas in 1897 door de Friese Gedeputeerde Staten goedgekeurd en het duurde tot 1927 voor hij voor het eerst werd gebruikt! Pas in 1957 is de vlag door de Staten van Fryslân vastgesteld en aan de Koningin ter bevestiging aangeboden! En nu is de vlag niet meer weg te denken, vooral bij grote schaatswedstrijden en wedstrijden van SC Heerenveen. De Friese taal In Friesland spreekt men Fries. Althans 74% van de bevolking spreekt Fries en maar liefst 94% verstaat Fries. Van de circa 625.000 inwoners zijn er 325.000 die dagelijks Fries spreken. De taal is meer dan 1500 jaar oud en officieel erkend als tweede rijkstaal van Nederland. Het Fries is net als het Nederlands, Duits en Engels een Germaanse taal. bron: www.beleeffriesland.nl

Fries volkslied Frysk bloed, tsjoch op! Trots zingen alle Friezen uit volle borst het volkslied mee wanneer sporters worden gehuldigd of bij plechtige gelegenheden. Het volkslied bestaat uit meerdere coupletten, maar alleen het eerste couplet wordt gezongen. Het Friese volkslied, ‘De âlde Friezen’ (De oude Friezen) is geschreven door de Grouster dokter en schrijver dr. Eeltsje Halbertsma. De verkorte bewerking van het volkslied, zoals we die nu kennen, is van Jacobus van Loon uit 1876. Pas na de dood van Halberstma, in 1875, werd het lied door de bekende politicus Pieter Jelles Troelstra aangemerkt als het Fries volkslied. Eeltje Halbertsma schreef samen met zijn broers ook het boek ‘Rimen en Teltsjes’ wat een Friese klassieker is. Eerste couplet en refrein: Frysk bloed tsjoch op! Wol no ris brûze en siede, En bûnzje troch ús ieren om! Flean op! Wy sjonge it bêste lân fan d’ierde, It Fryske lân fol eare en rom. Refrein Klink dan en daverje fier yn it rûn Dyn âlde eare, o Fryske grûn! Klink dan en daverje fier yn it rûn Dyn âlde eare, o Fryske grûn! Bekijk op de website van de Blokhuispoort de vertaling van het Friese volkslied. En hier kun je het Friese volkslied beluisteren.

Sportieve Folklore Kaatsen, skûtsjesilen en fierljeppen zijn drie typisch Friese sporten. Van mei t/m september gonst het op de sportvelden van de activiteiten. Bezoek eens zo’n echt Fries sportief evenement! Skûtsjesilen Ook dit jaar is er weer skûtsjesilen in Friesland. Voor wie niet weet wat het skûtsjesilen nu precies is: dit is een jaarlijks terugkerend evenement waarin originele tjalken (skûtsjes) in een zeilwedstrijd tegen elkaar uitkomen op de diverse Friese meren. De skûtsjes zijn van origine oude zeil-vrachtschepen (30-40 tonners, beurtschepen) waarmee eeuwen geleden vracht werd vervoerd. Sinds halverwege de vorige eeuw werden er al hardzeilwedstrijden op de Friese meren georganiseerd, voornamelijk door cafés en zeilverenigingen. De cafés vanwege de omzet, de zeilverenigingen vanwege de sport. De wedstrijden duurden destijds één dag. Er zijn twee skûtsje-verenigingen die de wedstrijden organiseren: De SKS (Sintrale Kommisje Skûtsjesilen) en de IFKS (Iepen Fryske Kampioenskippen Skûtsjesilen) Deze twee verenigingen organiseren onafhankelijk van elkaar de zeilwedstrijden. De SKS is van oorsprong de ‘oudste’ vereniging en heeft in 1995 Ondanks het feit dat het skûtsjesilen associaties oproept

haar 50 jarig bestaan gevierd. De SKS

als “nostalgie, folklore en traditie”, mag het zich verheugen

komt uit met het `magische’ aantal

op grote belangstelling uit binnen- en buitenland. Zelfs uit

van veertien schepen, en heeft een

Japan komen cameraploegen om dit jaarlijkse evenement

twee weken durend kampioenschap.

op te nemen. Het gaat er bij de wedstrijden meestal nogal

De IFKS komt jaarlijks uit met onge-

heftig aan toe, getuige de vele scheldpartijen en ‘protesten’ veer 60 schepen, zeilend in vier klasover en weer (maar ach, ‘s avonds drinken ze allemaal weer

sen. De IFKS heeft zeven wedstrijdda-

gezamenlijk een Beerenburgje).

gen tot haar beschikking.

Wedstrijden SKS: Het wedstrijdschema ziet er als volgt uit - Zaterdag 18 juli

Grou

Maandag 20 juli Dinsdag 21 juli Woensdag 22 juli Donderdag 23 juli

De Veenhoop Earnewâld Terherne Langweer

Vrijdag 24 juli Zaterdag 25 juli Maandag 27 juli Woensdag 29 juli

Elahuizen Stavoren Woudsend Lemmer I

- Donderdag 30 juli - Vrijdag 31juli

Lemmer II Sneek

Aanvang alle wedstrijden: 14.00 uur tot ca. 16.30 uur Kijk voor meer informatie op www.skutsjesilen.nl

Wedstrijden IFKS: Open kampioenschappen zeilen in de authentieke skûtsjes. Het wedstrijd programma is als volgt: - Zaterdag 1 augustus - Maandag 3 augustus - Dinsdag 4 augustus

Hindeloopen (opening) Stavoren Heeg

Sloten Echtenerbrug Lemmer Lemmer (finale)

Woensdag 5 augustus Donderdag 6 augustus Vrijdag 7 augustus Zaterdag 8 augustus

Alle wedstrijden worden gezeild: 10.00 uur tot 16.30 uur (diverse klassen) Kijk voor meer informatie op www.ifks.nl

Fierljeppen Fierljeppen is een spectaculaire sport. De eerste fierljepwedstrijd werd in 1857 door de Bond van Friese Vogelwachten in Winsum georganiseerd. Deze wedstrijd groeide uit tot het Fries kampioenschap, dat nog steeds op de 2e zaterdag van augustus wordt gehouden. Bij fierljeppen proberen de sporters met behulp van een lange aluminium polsstok over een breed water te springen. In it Heidenskip, vlakbij Koudum, worden veel wedstrijden georganiseerd.

Wedstrijden in de omgeving: za. 16 mei za. 16 mei za. 23 mei za. 23 mei za. 30 mei za. 30 mei di. 2 juni wo. 3 juni vr. 5 juni za. 6 juni di. 16 juni wo. 17 juni za. 20 juni za. 20 juni di. 23 juni wo. 24 juni za. 27 juni za. 27 juni di. 30 juni wo. 1 juli za. 4 juli di. 7 juli wo. 8 juli Toeristische Informatiekrant Zuidwest Friesland

Burgum Burgum Buitenpost Buitenpost It Heidenskip It Heidenskip Joure Joure Winsum Winsum Grijpskerk Grijpskerk IJlst IJlst It Heidenskip It Heidenskip Joure Joure Buitenpost Buitenpost Burgum Grijpskerk Grijpskerk

14:30 uur 19:00 uur 14:30 uur 19:00 uur 14:30 uur 19:00 uur 19:00 uur 19:00 uur 19:00 uur 19:00 uur 19:00 uur 19:00 uur 14:30 uur 19:00 uur 19:00 uur 19:00 uur 14:30 uur 19:00 uur 19:00 uur 19:00 uur 14:00 uur 19:00 uur 19:00 uur

2e klasse 1e klasse 2e klasse 1e klasse 2e klasse 1e klasse 2e klasse 1e klasse 2e klasse 1e klasse 2e klasse 1e klasse 2e klasse 1e klasse 2e klasse 1e klasse 2e klasse 1e klasse 2e klasse 1e klasse Tweekamp 2e klasse 1e klasse

do. 9 juli vr. 10 juli di. 14 juli wo. 15 juli za. 18 juli za. 18 juli di. 21 juli wo. 22 juli za. 25 juli di. 28 juli wo. 29 juli do. 30 juli vr. 31 juli di. 4 aug. wo. 5 aug. do. 6 aug. za. 8 aug. di. 11 aug. wo. 12 aug. vr. 14 aug. za. 15 aug. wo. 19 aug.

Winsum Winsum IJlst IJlst Burgum Burgum Joure Joure It Heidenskip Burgum Burgum Buitenpost Buitenpost Winsum IJlst IJlst Winsum (FK) It Heidenskip It Heidenskip Grijpskerk Grijpskerk IJlst

19:00 uur 19:00 uur 19:00 uur 19:00 uur 4:30 uur 19:00 uur 19:00 uur 19:00 uur 09:30 uur 18:30 uur 18:30 uur 18:30 uur 18:30 uur 18:30 uur 18:30 uur 18:30 uur 13:30 uur 18:30 uur 18:30 uur 18:30 uur 14:30 uur 18:30 uur

2e klasse 1e klasse 2e klasse 1e klasse 2e klasse 1e klasse 2e klasse 1e klasse NFM 2e klasse 1e klasse 2e klasse 1e klasse 2e klasse 1e klasse 2e klasse 1e klasse 2e klasse 1e klasse 2e klasse 1e klasse Fryslân Cup

Kaatsen

Kaatsen, voor velen in Nederland nog onbekend, is in Friesland volkssport nummer één. In Friesland worden jaarlijks tussen de 1500 en 2000 wedstrijden gespeeld. De belangrijkste is de PC in Franeker. Deze is elk jaar op de 5e woensdag na 30 juni en dat valt dit jaar op 1 augustus. Het winnen van de PC is voor een kaatser het hoogst bereikbare. Uit het winnende partuur (team) wordt de beste speler tot koning van de PC uitgeroepen, waarna de voorzitter van de PC hem de oude koningsbal (sinds 1883) omhangt. De belangrijkste wedstrijd voor de jeugd is de Freule in Wommels. Deze wedstrijd is dit jaar op woensdag 8 augustus.. Wilt u wel eens een kaatswedstrijd meemaken? In heel Friesland zijn, gedurende de zomerperiode, diverse kaatswedstrijden. Hieronder vindt u het programma van de wedstrijden in diverse categorieën. Voor de echte kaatsliefhebber hebben we de belangrijkste wedstrijddata op een rij gezet: ma 25-5-2015 09.00 uur Franeker Heren HK NK Afd zo 7-6-2015 11.00 uur Dronryp Heren HK VF (12 partuur) wo 15-7-2015 15.30 uur Minnertsga Heren HK VF (8 partuur) wo 15-7-2015 15.30 uur Minnertsga Dames HK VF (8 partuur) zo 26-7-2015 12.30 uur Arum Heren HK VF (8 partuur) zo 26-7-2015 12.30 uur Arum Dames HK VF (8 partuur) wo 29-7-2015 09.30 uur Franeker Heren HK VF (16 part) PC za 1-8-2015 10.00 uur Hitzum Meisjes Afd ( Ald Meiers Partij) wo 5-8-2015 09.00 uur Wommels Jongens Afd (Freule) wo 19-8-2015 11.00 uur Weidum Dames HK VF (12 part) PC

Agenda Activiteiten Koudum Zomer 2015 30 mei 2015: Dobbefestival Locatie: sportveld Koudum. Aanvang: 13.00 uur. www.dobbefestival.nl

Zomermarkten in het centrum van Koudum Dinsdag 7, 14, 21 en 28 juli 2015 Dinsdag 4, 11 augustus 2015 Tijdstip: 10.00-17.00 uur

5 t/m 13 september Feestweek Koudum Juli en Augustus: Gedurende de maanden juli en augustus 2015 vele activiteiten op en rondom het Frieslandplein in het centrum van Koudum. Let op de aankondigingen op het mededelingenbord bij de plaatselijke supermarkt.

Feestweek Koudum

5 t/m 13 september 2015 Zaterdag 5 september 10.15 uur 11e Nijefurdse Kanotocht 12.45 uur Ballonnenwedstrijd 13.30 uur kindermudrun 21.00 uur Night Of The Beantsjes

Loods Tille De Finke De Finke De Klink

Zondag 6 september 13.00 uur Straatkaatsen

de Haven

Maandag 7 september 16.00 uur Kinderbingo 18.30 uur Autopuzzeltocht

De Klink De Klink

Dinsdag 8 september 13.00 uur Fietstocht 19.00 uur Jeugdavond 20.00 uur Bingo Kermis

Frieslandplein De Jeugdsoos De Klink Parkeerterrein Sandobbe

Woensdag 9 september 14.00 uur Kindermiddag 19.00 uur Vrienden/buurten/bedrijfsvolleybal

De Sandobbe De Sandobbe

Donderdag 10 september 13.00 uur 65+ middag 19.30 uur Playbackshow

De Finke De Klink

Vrijdag 11 september 10.30 uur Optocht 12.00 uur Matinee (met eten) 18.00 uur After Matinee

De Klink Tarantella

Zaterdag 12 september 10.00 uur Molendag 10.00 uur Jongdierendag 10.00 uur Reünie Oud Koudumers 14.30 uur Voetbal 21.00 uur Popavond 21.00 uur Live muziek

De Vlijt Loods Tille De Klink De Sandobbe De Klink Kantine De Sandobbe

Zondag 13 september 12.00 uur Zeilwedstrijd 13.00 uur Motortoertocht 19.30 uur Opendeurdienst

De Kuilart Friesland Plein De Klink

Buitenritten! Strandritten! Faunaland Gaasterland

Geef swing aan je uitje!

UW DIERENEN HENGELSPORT SPECIAALZAAK

Erkende instructeurs • Lessen voor beginners en gevorderden www.manegejanssen.eu

lessen-vrijrijden buitenritten strandritten

Op zoek naar een leuke activiteit tijdens je vakantie of voor een bedrijfsuitje, familiedag of vrijgezellenfeest? Kom een balletje slaan bij Pitch&Putt Golf Koudum. Na afloop kun je in ons nieuwe clubhuis gezellig naborrelen, overheerlijk lunchen of genieten van een uitgebreid diner. Kijk voor meer info en arrangementen op www.pitch-putt.nl/koudum

binnenbak buitenbak pensionstalling 3 paddocks

Faunaland Gaasterland Meerweg 14 • 8561 AV Balk Tel.: 0514-602841

Manege Janssen *** Jan Henk en Ingrid Janssen

Pitch&Putt Golf Koudum Nieuweweg 42 • 8723 EB Koudum • T: 0514 - 522246 • E: koudum@pitch-putt.nl

MOLKWERUM Tel 06 51 51 91 80

Sportief plezier bij Pitch&Putt Golf Koudum Met de komst van een 18-holes Pitch&Putt Golfbaan, is er in Koudum een nieuwe beleving gecreëerd. Pitch&Putt Golf is een moderne activiteit die overal ter wereld wordt gespeeld. Pitch&Putt Golf is een activiteit voor jong en oud, mede omdat het betaalbaar, toegankelijk en open is voor iedereen die het wil spelen (geen GVB vereist). Het spel wordt gespeeld op een kleine 18-holes golfbaan. Van de afslag tot de vlag varieert de lengte van de holes tussen 30 en 70 meter. Door deze ‘kleine’ afstanden is het spel geschikt voor iedereen vanaf 8 jaar. De baan, met bijbehorende horecagelegenheid, is een belangrijke aanwinst voor de omgeving.

IJSBOERDERIJ DE BUTERKAMP OUDEMIRDUM

Een baan met uitdaging Elke hole op de baan in Koudum is uniek. Met lengteverschillen en hindernissen zoals vijvers, bomen en zandbunkers is elke hole een uitdaging om te spelen. Specifiek aan de baan in Koudum zijn de glooiing en waterpartijen. Door de reeds bestaande hoogteverschillen aan de rand van Koudum, past de golfbaan uitstekend in de omgeving. Pitch&Putt Golf liefhebbers uit binnen- en buitenland zullen hierdoor veel plezier beleven op deze uitdagende baan. Van groepsuitje tot vergadering Naast de Pitch&Putt Golfbaan staat “het clubhuis”. De gezellige horecagelegenheid is ondergebracht in het achterste deel van een traditionele Friese kop-hals-romp boerderij. De boerderij is helemaal verbouwd en gemoderniseerd. Hiermee is Pitch&Putt Golf Koudum een locatie bij uitstek voor groepsuitjes. Naast een gezellig groepsuitje, kan men in “het clubhuis” tevens terecht voor vergaderingen, bijeenkomsten en feesten.

HEERLIJK BOERENROOMIJS, EXCURIE OP AANVRAAG, KLOMPENGOLF, KOEIEN EN KALFJES. DE BUTERKAMP 1 OUDEMIRDUM 0514-‐571798 de.buterkamp@agroweb.nl

OPEN VAN APRIL TOT EN MET OKTOBER

13.00-‐17.00 UUR

Martinikerk Koudum open op marktdagen en Tsjerkepaad “Eine wunder schönen Kirche”, een van de reacties van een Duitse toerist is te lezen in het gastenboek van de Martinikerk in Koudum die in de zomer van 2012 door veel mensen is bezocht. Uit Duitsland, Polen, Belgie, Frankrijk, Zwitserland, Canada en overal uit Nederland. Naast de marktdagen op dinsdag is de kerk ook geopend op de zaterdagmiddagen in juli, augustus en gedeeltelijk september vanwege Tsjerkepaad in Fryslân. Werkelijk duizenden mensen hebben de Friese kerken in het kader van Tsjerkepaad vorig jaar bezocht. En dat allemaal opgevangen en begeleid door vrijwilligers. Zo ook in de Martinikerk van Koudum. De kerk zelf is nog niet oud (1857) maar het interieur is 17e eeuws en zeer waardevol. In 2008 heeft een renovatie plaatsgevonden waar meer dan 100 vrijwilligers aan hebben meegewerkt. Ook deze zomer is de kerk van Koudum open op de al eerder genoemde marktdagen op dinsdag (7, 14, 21 en 28 juli, 4 en 11 augustus) Naast de zomermarkten waarin wij van 11.00 –15.30 uur open zijn, is de kerk ook geopend op zaterdagen vanaf 11 juli t/m de laatste zaterdag op 15 augustus. Wij doen dan mee aan Tsjerkepaad. Ongeveer 250 kerken zijn dan op zaterdag geopend van 13.00- 17.00 uur. Veel kerken hebben elke jaar een thema. Op enkele zaterdagen worden er inloopconcerten gehouden. De toegang is vrij. U bent van harte welkom.

Hotel-Restaurant Galamadammen een unieke locatie aan het Friese water

• • • • • • • • •

sauna / stoombad / zwembad (elektrische)fietsen gratis WiFi gratis parkeren sloepverhuur bosrijke omgeving terras direct aan het water eigen passantenhavens uitgebreid ontbijtbuffet 7.00 - 10.00 uur • keuken geopend van 12.00 - 21.30 uur

Koudum • Tel. (0514) 521346