VAN GOGH BRABANT

Zo bijzonder als Vincent van Gogh was, zo bijzonder is ook de medewerking van Van Gogh Brabant aan de zestiende editie van GLOW. Mede dankzij de inspanningen van deze Stichting en ASML treedt het lichtkunstevenement dit jaar voor het eerst buiten Eindhoven. En dat heeft natuurlijk alles te maken met de wereldberoemde schilder.

Het is niet zo moeilijk te raden waar het kunstwerk te vinden zal zijn. In Nuenen natuurlijk. Beter gezegd: in het landelijk gebied tussen Nuenen en Gerwen. En wel op een heel bijzondere locatie: de plek waar Van Gogh in 1885 het tafereel aantrof dat hem inspireerde voor zijn eerste meesterwerk De aardappeleters.

De aanzet voor deze bijzondere stap van de organisatie werd twee jaar geleden al gegeven. Dat had te maken met het project de Zonnebloemen van de Eindhovense lichtkunstenaar Hugo Vrijdag in samenwerking met de Chinese kunstenaar Gu Yeliang uit Nanjing. „Een knipoog van GLOW naar het erfgoed van Van Gogh”, zegt Frank van den Eijnden, directeur van Van Gogh Brabant dat Van Goghs erfgoed in de provincie onder de aandacht brengt. „In deze regio ligt dat onder andere in Eindhoven, maar vooral in Nuenen. Omdat het project zo hoog gewaardeerd werd, wilden we de Zonnebloemen graag een keer laten terugkomen bij GLOW.”

Van den Eijnden is verguld over de locatie van het kunstwerk. Dichter bij het erfgoed van Van Gogh kan feitelijk niet. „Geweldig natuurlijk. Het staat in een vers ingezaaid veld met winterrogge, tussen windmolen De Roosdonck en het huisje van de aardappeleters. Het wordt een fantastische ode aan De aardappeleters.”

De keuze voor een eerbetoon aan Van Gogh tijdens GLOW ligt voor de hand omdat de kunstenaar twee jaar in Nuenen woonde en schilderde. Maar ook omdat het Van Gogh Museum in Amsterdam begin deze maand een tentoonstelling heeft geopend over De aardappeleters: misser of meesterwerk?

En dan zijn er nóg twee redenen. Eén ervan is dat Van Gogh in zijn Nuenense periode (18831885) begon te spelen met licht in zijn werk. Van den Eijnden: „Van Gogh was op zoek naar licht en lichtval en juiste kleuren. De aardappeleters is zijn eerste meesterwerk waarin hij vooral ook tevreden was over het gebruik van licht. Zijn zoektocht naar het juiste licht en de juiste kleur willen we in Nuenen gaan tonen.”

De andere reden is dat de start van GLOW samenvalt met de start van de uitbreiding van het Vincentre in Nuenen. In het nieuwe gedeelte van dit museum wordt ‘Vincents Lichtlab’ gecreëerd. Daar wordt de vraag beantwoord wat licht nu precies is. En daarin speelt ook ASML een rol.

„We proberen er te begrijpen hoe Vincent van Gogh lichtval in de kunst gebruikte, maar ook waar licht uit bestaat en hoe je kleuren kunt waarnemen”, zegt Carl Leen, projectverantwoordelijke sponsoring bij ASML. „Het is een uitbreiding op het verhaal van Van Gogh en de technologische link met de regio.”

Van 6 tot en met 13 november is het bijzondere lichtkunstwerk ‘Zonnebloemen voor van Gogh’ opnieuw te zien in Nuenen. De zonnebloemen worden geplaatst naast Van Gogh Monument molen De Roosdonck. De kunstinstallatie is tijdens GLOW 2021 iedere avond te bezoeken.

Hoewel de technologiegigant een heel ander tijdperk vertegenwoordigt dan Van Gogh, ziet ASML volop overeenkomsten met de schilder. Leen: „Dat zit hem onder andere in de afkomst. ASML is een Brabants bedrijf en Van Gogh was een Brabantse schilder. Anderzijds gaat het om innovatie. Van Gogh verlegde grenzen in de schilderkunst, wij in de technologie. Verder speelt licht een belangrijke rol in onze machines. Van Gogh onderzocht aspecten van licht in zijn werk.”

ASML zet zich actief in voor diverse maatschappelijke programma’s in de regio. De betrokkenheid van het Veldhovense bedrijf bij Vincents Lichtlab is daar een mooi voorbeeld van. „Het promoten van technische vaardigheden en talentontwikkeling vinden we als bedrijf belangrijk. Het stimuleren van een onderzoekende houding is hierin cruciaal. Processen en methodes in vraag stellen, net zoals Vincent dat deed, dat ga je tegenkomen in het Lichtlab.”

Van den Eijnden bekent dat er zelfs nog een vijfde reden is om een GLOW-kunstwerk in Nuenen te plaatsen. „We willen de populariteit van GLOW koppelen aan Nuenen om voorzieningen als het Vincentre te kunnen laten groeien. Wellicht gaat dat meer Eindhovense bezoekers naar Nuenen trekken.”

Dat is nodig, stelt Leen: „De trots op Van Gogh kan nog wel beter in Brabant. Van alle Brabantse helden is Van Gogh wereldwijd misschien wel de bekendste. Dat moeten we koesteren.”