Szanse, korzyÊci, rozwój Program Leonardo da Vinci dla organizacji pozarzàdowych
Program Leonardo da Vinci jest jednym z komponentów programu edukacyjnego Unii Europejskiej „Uczenie si´ przez ca∏e ˝ycie” (obok takich programów jak Erasmus, Comenius, Grundtvig i Program Mi´dzysektorowy). Ma on na celu wspieranie dzia∏aƒ, które przyczyniajà si´ do podnoszenia umiej´tnoÊci i kwalifikacji zawodowych uczestników programu, a zatem zwi´kszania ich szans na rynku pracy oraz u∏atwiania im rozwoju zawodowego i osobistego. Wspiera te˝ innowacyjne podejÊcia w dzia∏aniach zwiàzanych z edukacjà i szkoleniem zawodowym, a tak˝e k∏adzie nacisk na szukanie rozwiàzaƒ, które przyczyni∏yby si´ do ulepszania systemów kszta∏cenia i dopasowania ich do potrzeb rynku pracy. Projekty realizowane w ramach programu Leonardo da Vinci majà charakter mi´dzynarodowy. W zale˝noÊci od rodzaju dzia∏aƒ i grupy docelowej realizowanych jest kilka rodzajów projektów.
Projekty mobilnoÊci
na twórczà wspó∏prac´ pomi´dzy partnerami. Rezultaty projektu
Projekty mobilnoÊci skierowane sà do uczniów, absolwentów
partnerskiego mogà byç przedstawione w formie opisowej lub
i pracowników, a tak˝e osób poszukujàcych pracy ze wszystkich
materialnej, na przyk∏ad jako wspólny raport, konferencja, p∏yta CD
grup zawodowych. Polegajà one na organizowaniu wyjazdów do
czy te˝ koncepcja szkoleniowa w jakiejÊ dziedzinie kszta∏cenia
innych krajów Unii Europejskiej w celu zdobywania oraz
zawodowego itp. W projektach tych niezwykle wa˝ny jest udzia∏
doskonalenia wiedzy i umiej´tnoÊci zawodowych w trakcie sta˝y
ró˝norodnych partnerów – nie tylko szkó∏ zawodowych i tech-
bàdê podczas wymiany doÊwiadczeƒ. Projekty te przyczyniajà si´ do
nicznych, ale równie˝: przedsi´biorstw, partnerów spo∏ecznych,
zwi´kszenia otwartoÊci i elastycznoÊci uczestników poprzez mo˝liwoÊç
instytucji szkoleniowych i doradczych, decydentów z zakresu
pracy w innych krajach europejskich. Pozwalajà doskonaliç
kszta∏cenia i szkolenia zawodowego na szczeblu lokalnym, regio-
umiej´tnoÊci wed∏ug nowoczesnych standardów oraz umo˝liwiajà
nalnym i krajowym. Projekty partnerskie polegajà przede wszystkim
zapoznanie si´ z rozwiàzaniami stosowanymi w innych krajach. Osoby
na wymianie doÊwiadczeƒ pomi´dzy instytucjami zajmujàcymi si´
bioràce udzia∏ w projektach majà szans´ na rozwijanie i pog∏´bianie
szeroko rozumianym kszta∏ceniem i doskonaleniem zawodowym.
wiedzy o ró˝nicach mi´dzykulturowych oraz praktycznà nauk´
Kluczowà rol´ pe∏nià tu wzajemne wizyty sk∏adane w instytucjach
j´zyków obcych.
partnerskich.
G∏ównym za∏o˝eniem tego typu projektów jest po∏àczenie teorii z praktykà i zbli˝enie kszta∏cenia zawodowego do wymagaƒ rynku
Projekty transferu innowacji
pracy. Wyró˝niamy trzy typy projektów mobilnoÊci:
Kolejnà grup´ stanowià projekty transferu innowacji, które majà za
r sta˝e dla osób w trakcie wst´pnego kszta∏cenia zawodowego (IVT),
zadanie podniesienie jakoÊci i atrakcyjnoÊci systemów kszta∏cenia
r sta˝e dla pracowników, absolwentów i osób poszukujàcych pracy (PLM),
i szkolenia zawodowego poprzez przenoszenie innowacyjnych
r wymiany doÊwiadczeƒ dla osób odpowiedzialnych za szkolenia
rozwiàzaƒ oraz ich dostosowanie do potrzeb nowych grup odbiorców
zawodowe lub rozwój zasobów ludzkich (VETPRO).
lub sektorów. Rezultatami projektów transferu innowacji mogà byç: nowoczesne produkty szkoleniowe, programy nauczania, modu∏y
Projekty partnerskie
szkoleniowe, materia∏y dydaktyczne, innowacyjne metody nauczania,
Projekty partnerskie to przedsi´wzi´cia prowadzone na niewielkà
narz´dzia do oceny umiej´tnoÊci i kwalifikacji zawodowych, narz´dzia
skal´, które sà ÊciÊle zwiàzane z kszta∏ceniem i szkoleniem
do badania potrzeb szkoleniowych, jak równie˝ ukierunkowane
zawodowym. Zak∏adajà aktywny udzia∏ osób szkolonych i sà zorientowane
zawodowo materia∏y do nauki j´zyków obcych (podr´czniki, sylabusy).
Publikacj´ t´ stworzyliÊmy z myÊlà o organizacjach pozarzàdowych, które nie korzysta∏y jeszcze ze wsparcia programu Leonardo da Vinci, choç ich dzia∏ania wpisujà si´ w jego cele. Sàdzimy, ˝e najlepszà zach´tà do skorzystania z mo˝liwoÊci, jakie daje program, jest zapoznanie Paƒstwa z przyk∏adami ciekawych projektów zrealizowanych przez podobne podmioty. Mo˝liwoÊci oferowane przez program Leonardo da Vinci wykorzysta∏y do tej pory nie tylko organizacje specjalnie powo∏ane do wspierania dzia∏aƒ w zakresie kszta∏cenia i doskonalenia zawodowego, ale tak˝e ró˝nego rodzaju fundacje i stowarzyszenia. Realizujàc w∏asne pomys∏y, potrafi∏y one pogodziç swoje cele z celami programu, znalaz∏y wspólny obszar dzia∏alnoÊci i dosta∏y dofinansowanie dla swoich projektów z Leonardo da Vinci.
Projekt Federacji Inicjatyw Obywatelskich sta∏ si´ êród∏em wiedzy i inspiracji dla nauczycieli i dyrektorów wiejskich szkó∏ podstawowych oraz przedszkoli z ca∏ej Polski. Polega∏ on na bezpoÊredniej obserwacji metod pracy w ma∏ych wiejskich placówkach Finlandii i Walii oraz sposobów budowania partnerstwa lokalnego. Inny projekt, autorstwa Fundacji Laurentius z Olsztyna , powsta∏ z myÊlà o rozwijaniu kompetencji i wiedzy pracowników zak∏adu opiekuƒczego. Pozwoli∏ na wymian´ doÊwiadczeƒ, dzi´ki której uczestnicy mogà lepiej realizowaç swe zadania w pracy z osobami chorymi i cierpiàcymi. Od lat z sukcesem realizowane sà przez Polsko-Niemieckà. .Wspó∏prac´ M∏odzie˝y projekty sta˝y dla animatorów mi´dzynarodowych spotkaƒ m∏odzie˝y, zaÊ .Towarzystwo Umiej´tnoÊci Rolniczych z Poznania organizuje praktyki dla uczniów szkó∏ rolniczych w niemieckich gospodarstwach rolnych oraz wymiany doÊwiadczeƒ nauczycieli szkó∏ rolniczych w zakresie ustawicznej edukacji doros∏ych. Podobnie Stowarzyszenie Pegaz z Jeleniej Góry przy wykorzystaniu Êrodków z programu Leonardo da Vinci wspiera bezrobotnà m∏odzie˝ z terenów
1
wiejskich poprzez organizacj´ zagranicznych sta˝y zawodowych. Realizacji ambitnych zadaƒ podejmuje si´ .Stowarzyszenie ds. Badania Pracy i Organizacji Przedsi´biorstw REFA Wielkopolska . Ich celem jest m.in. opracowanie nowatorskich metod nauczania dla urz´dników samorzàdowych oraz stworzenie mo˝liwoÊci zdobycia wiedzy i wymiany doÊwiadczeƒ uczestników w ramach kszta∏cenia organizatorów procesów produkcyjnych. Projekty zrealizowane w ramach programu Leonardo da Vinci przez organizacje i instytucje z ca∏ego kraju stanowià doskona∏e przyk∏ady wykorzystania mo˝liwoÊci, jakie on stwarza. Mamy nadziej´, ˝e stanà si´ one cennym drogowskazem dla innych podmiotów, które chcia∏yby wykorzystaç swój potencja∏ i kreatywnoÊç, tworzàc w∏asne projekty we wspó∏pracy z europejskimi partnerami. Serdecznie Paƒstwa do tego namawiamy.
Zespó∏ programu Leonardo da Vinci
2
KorzyÊci, jakie organizacje pozarzàdowe, ich beneficjenci i pracownicy, mogà osiàgnàç dzi´ki realizacji projektów w ramach programu Leonardo da Vinci: r nawiàzanie kontaktów i wspó∏pracy z partnerskimi organizacjami z zagranicy r poznanie praktycznych rozwiàzaƒ stosowanych w europejskich organizacjach i instytucjach r wymiana doÊwiadczeƒ, poglàdów i dobrych praktyk r mo˝liwoÊç przeniesienia nowoczesnych rozwiàzaƒ i standardów na grunt w∏asnej organizacji (podniesienie jakoÊci Êwiadczonych us∏ug) r opracowanie innowacyjnych rozwiàzaƒ w dzia∏aniach zwiàzanych ze szkoleniem i doskonaleniem zawodowym r zdobycie nowych kwalifikacji zawodowych na europejskim rynku pracy
r doskonalenie umiej´tnoÊci
zawodowych wed∏ug nowoczesnych europejskich standardów r zwi´kszenie kompetencji j´zykowych, szczególnie w zakresie specjalistycznego s∏ownictwa zwiàzanego z wykonywanà pracà zawodowà r poszerzenie wiedzy na temat historii, tradycji, kultury kraju, w którym odbywa∏a si´ wymiana lub sta˝ r zwi´kszenie elastycznoÊci i otwartoÊci dzi´ki mi´dzynarodowej wspó∏pracy z europejskimi partnerami r zdobycie certyfikatów potwierdzajàcych wiedz´ i umiej´tnoÊci nabyte podczas wyjazdu r zwi´kszenie motywacji do dalszego kszta∏cenia i podnoszenia kwalifikacji zawodowych r zwi´kszenie samooceny i pewnoÊci siebie uczestników oraz ich szans na rynku pracy. 3
Federacja Inicjatyw OÊwiatowych
Projekt wymiany doÊwiadczeƒ (VETPRO)
4
Nowe idee w edukacji wiejskiej – ma∏a szko∏a i ma∏e Federacja Inicjatyw OÊwiatowych (FIO) jest zwiàzkiem stowarzyszeƒ i fundacji, których celem jest wspieranie aktywnoÊci obywatelskiej i przemian w oÊwiacie. Dzia∏ania FIO dotyczà w szczególnoÊci wsparcia i rozwoju Êrodowisk wiejskich. Realizujàc swoje projekty, fundacja pomaga m.in.: zak∏adaç lokalne stowarzyszenia rozwoju wsi, przejmowaç szko∏y, przedszkola i inne placówki, którym grozi likwidacja, podnosiç poziom nauczania i dostosowywaç metody do indywidualnych potrzeb uczniów oraz poznawaç i skutecznie wykorzystywaç nowoczesne narz´dzia informatyczne. „Nowe idee w edukacji wiejskiej – ma∏a szko∏a i ma∏e przedszkole” to tytu∏ interesujàcego projektu, którego realizacj´ FIO rozpocz´∏a w 2008 roku. Zakoƒczony niedawno projekt by∏ wspólnà inicjatywà dwóch organizacji pozarzàdowych: Federacji Inicjatyw OÊwiatowych, b´dàcej liderem projektu, oraz Towarzystwa Rozwijania Inicjatyw OÊwiatowych (TRIO). Wspó∏praca z parterem z Finlandii (Suomen Kylätoimintary) i Wielkiej Brytanii (The Association of Communities in Wales with Small Schools) umo˝liwi∏a owocnà wymian´ doÊwiadczeƒ nauczycielom i dyrektorom wiejskich szkó∏ podstawowych i przedszkoli z ca∏ej Polski, a tak˝e animatorom i trenerom wspó∏pracujàcym z polskimi organizatorami projektu. W ramach przedsi´wzi´cia grupa 20 osób wyruszy∏a do Walii i Finlandii, aby spotkaç si´ z tamtejszymi nauczycielami, porównaç metody pracy i zaczerpnàç inspiracji.
przedszkole
VETPRO
El˝bieta To∏wiƒska-Królikowska, koordynator projektu: Mia∏yÊmy ogromne szcz´Êcie, bo akurat w tym czasie w Walii przeprowadzano reform´ edukacji dzieci od 4. do 7. roku ˝ycia. Mog∏yÊmy wi´c na bie˝àco obserwowaç zmiany w systemie edukacji i nauczaniu. 10 lat temu w Polsce samorzàdy zacz´∏y zamykaç ma∏e wiejskie szko∏y, których prowadzenie by∏o ekonomicznie nieop∏acalne. Pojawi∏ si´ ogromy problem – gdy jest zamykana szko∏a w mieÊcie, dzieci przenosi si´ do placówki oddalonej najwy˝ej kilkaset metrów od poprzedniej. Jednak gdy dzieje si´ to na wsi, dzieci muszà byç dowo˝one do szkó∏ oddalonych o wiele kilometrów, a wsie tracà ostatnià instytucj´ edukacji, kultury i rozwoju lokalnego. Dlatego wzi´liÊmy sprawy w swoje r´ce i pomagamy spo∏ecznoÊciom lokalnym otwieraç na wsi szko∏y prowadzone przez tworzone w tym celu Stowarzyszenia Rozwoju Wsi. To by∏a bardzo owocna wspó∏praca, z której jesteÊmy bardzo zadowolone. Udzia∏ w projekcie stworzy∏ mo˝liwoÊç bezpoÊredniej obserwacji metod pracy w ma∏ych wiejskich placówkach oraz sposobów budowania lokalnego partnerstwa s∏u˝àcego tworzeniu sprawnie funkcjonujàcych oÊrodków edukacyjnych. To by∏o inspirujàce przedsi´wzi´cie, które otworzy∏o nam oczy na inne ni˝ w naszym kraju rozwiàzania stosowane w zakresie zarzàdzania ma∏ymi szko∏ami i przedszkolami, które w Walii i w Finlandii pe∏nià funkcje centrów edukacyjnych wsi. W obydwu krajach rozwiàzania systemowe sà odmienne, ale w pe∏ni si´ sprawdzajà w tamtych warunkach. Dla uczestników mo˝liwoÊç porównania warunków i metod pracy naszych zagranicznych partnerów, stworzenie warunków do wymiany myÊli i doÊwiadczeƒ by∏y bardzo inspirujàce. Ka˝da z nas mog∏a si´ przekonaç, jak wiele ciekawych rozwiàzaƒ zwiàzanych z pracà z dzieçmi mo˝na zaaplikowaç na nasz krajowy grunt.
5
Lubelskie Forum Organizacji Osób Niepe∏nosprawnych
Projekt wymiany doÊwiadczeƒ (VETPRO)
6
Od zrozumienia do wspó∏pracy Lubelskie Forum Organizacji Osób Niepe∏nosprawnych to zwiàzek stowarzyszeƒ osób niepe∏nosprawnych, który prowadzi dzia∏ania majàce na celu przede wszystkim integracj´ tego Êrodowiska. Wspólnie podejmowane dzia∏ania, wymiana informacji, doÊwiadczeƒ, wspó∏praca przy organizacji imprez integrujà osoby niepe∏nosprawne i pomagajà w pracy statutowej organizacjom zrzeszonym w Forum. W projekcie pt. „Od zrozumienia do wspó∏pracy” z 2006 roku udzia∏ wzi´∏a dziesi´cioosobowa kadra szkoleniowa Lubelskiego Forum Organizacji Osób Niepe∏nosprawnych (psycholodzy, pedagodzy, szkoleniowcy, instruktorzy oraz doradcy zawodowi z ró˝nych organizacji cz∏onkowskich Forum z terenu województwa lubelskiego) oraz organizacja partnerska – City Limits Employment z Wielkiej Brytanii. Celem projektu by∏a wymiana doÊwiadczeƒ oraz transfer kompetencji i innowacyjnych metod w zakresie szkolenia zawodowego i zatrudniania osób niepe∏nosprawnych. Istotne by∏o tu skoncentrowanie si´ na kwestiach zwiàzanych z programem kszta∏cenia i szkolenia zawodowego osób z niepe∏nosprawnoÊcià intelektualnà i zaburzeniami psychicznymi, a tak˝e z wyrównaniem szans osób niepe∏nosprawnych na otwartym rynku pracy. Pobyt stworzy∏ mo˝liwoÊç wymiany myÊli na temat problematyki zatrudnienia wspieranego, w ramach której brytyjscy partnerzy posiadajà d∏ugoletnie doÊwiadczenie i znaczàce sukcesy, a która w Polsce jest w poczàtkowej fazie rozwoju. Poznanie metod pracy instruktorów z Wielkiej Brytanii sta∏o si´ szczególnie pomocne w zdobyciu nowej wiedzy, a efektem wymiany sta∏o si´ wypracowanie innowacyjnych programów rehabilitacji zawodowej, jak równie˝ nawiàzanie sta∏ej wspó∏pracy z organizacjami partnerskimi.
Misjà Fundacji Laurentius jest niesienie pomocy ludziom chorym i potrzebujàcym opieki oraz wdra˝anie systemów, które udogadniajà ˝ycie ludziom starszym i niepe∏nosprawnym. Rozpocz´ty w 2007 roku projekt pt. „Koncepcja i implementacja oferty praktycznego doskonalenia zawodowego z gerontopsychiatrii”, autorstwa Fundacji Laurentius, powsta∏ z myÊlà o rozwijaniu kompetencji i wiedzy pracowników zak∏adu opiekuƒczego w zakresie nowych koncepcji kszta∏cenia. Dokszta∏cenie fachowej kadry opiekuƒczej i wymiana doÊwiadczeƒ z zagranicznym partnerem w ramach projektu Leonardo da Vinci okaza∏y si´ owocne dla uczestników przedsi´wzi´cia. Mogli oni póêniej lepiej sprostaç swoim zadaniom w pracy z osobami cierpiàcymi. Na dwutygodniowà wymian´ doÊwiadczeƒ w domach opieki dla osób starszych Diakonie Neuendettelsau w Niemczech wyjechali specjaliÊci zajmujàcy si´ doskonaleniem zawodowym pracowników z Domu Opieki „Laurentius” w Olsztynie oraz Policealnej Szko∏y „Laurentius”. Dzi´ki zdobytym podczas projektu doÊwiadczeniom polscy nauczyciele i instruktorzy opracowali modu∏y kszta∏cenia w tematyce gerontopsychiatrii. Przedsi´wzi´cie przyczyni∏o si´ równie˝ do wzmocnienia wspó∏pracy mi´dzy jego partnerami.
Interkulturowy transfer kompetencji w opiece gerontopsychiatrycznej
Projekt sta˝y (PLM)
Rok póêniej Fundacji uda∏o si´ stworzyç projekt pod nazwà „Interkulturowy transfer kompetencji
Fundacja Laurentius z Olsztyna
Koncepcja i implementacja oferty praktycznego doskonalenia zawodowego z gerontopsychiatrii
PLM
VETPRO
Projekt wymiany doÊwiadczeƒ (VETPRO)
w opiece gerontopsychiatrycznej” wraz z niemieckim partnerem Diakonie Neuendettelsau – Direktion Altenhilfe. Umo˝liwi∏ on uczestnikom odbycie dwutygodniowych praktyk zawodowych w domach opieki w Niemczech. Uczestniczy∏y w nim osoby zatrudnione w dziale terapeutyczno-opiekuƒczym Domu Pomocy Spo∏ecznej oraz Domu Opieki „Laurentius”. Zaniedbywany do tej pory obszar wspó∏pracy z rodzinami osób ze zmianami gerontopsychiatrycznymi, dotkni´tych demencjà czy chorobà Alzheimera, wymaga wsparcia w postaci wymiany doÊwiadczeƒ osób zatrudnionych w domach opieki. Realizacja projektu mia∏a pos∏u˝yç poszerzaniu wiedzy oraz doskonaleniu kompetencji i kwalifikacji osób bioràcych w nim udzia∏, dzi´ki wykorzystaniu wieloletnich doÊwiadczeƒ zawodowych niemieckiego partnera. Sta˝ pozwoli∏ uczestnikom na zdobycie nowych umiej´tnoÊci zawodowych dotyczàcych opieki nad osobami dotkni´tymi zmianami gerontopsychiatrycznymi, umo˝liwi∏ tak˝e wzajemnà wymian´ doÊwiadczeƒ w zakresie opieki nad osobami starszymi i przyczyni∏ si´ do nawiàzania lepszych relacji uczestników z osobami chorymi.
7
8
Sta˝ dla animatorów polsko-niemieckiej wymiany
PLM
Polsko-Niemiecka Wspó∏praca M∏odzie˝y
Projekt wymiany doÊwiadczeƒ (VETPRO)
Polsko-Niemiecka Wspó∏praca M∏odzie˝y (PNWM) jest organizacjà mi´dzynarodowà, utworzonà w roku 1991 przez rzàdy Polski i Niemiec. Pracownicy Fundacji zatrudnieni w biurach w Warszawie
i w Poczdamie zajmujà si´ wspieraniem programów wzajemnej wymiany m∏odzie˝y organizowanych
w obu krajach. Dofinansowujà spotkania, praktyki, programy specjalistyczne, pomagajà
w znalezieniu partnera do wspólnego projektu, a tak˝e doradzajà we wszelkich kwestiach merytorycznych i organizacyjnych oraz informujà o kraju partnera. Dzi´ki takim dzia∏aniom
organizacja wp∏ywa na popraw´ wzajemnego zrozumienia, przezwyci´˝anie uprzedzeƒ i na wspieranie procesu pojednania mi´dzy Polakami i Niemcami.
PNWM skorzysta∏a z dofinansowania z programu Leonardo da Vinci, realizujàc projekty sta˝owe dla
animatorów kultury. Wspierajà one mobilnoÊç uczestników oraz rozwój ich umiej´tnoÊci i kompetencji zawodowych.
Sta˝e dla animatorów polsko-niemieckiej wymiany m∏odzie˝y cieszà si´ od lat du˝à popularnoÊcià
wÊród licznych kandydatów chcàcych wyjechaç na trzynastotygodniowe praktyki do jednego z partnerskich oÊrodków zajmujàcych si´ pozaszkolnym kszta∏ceniem m∏odych osób w Niemczech. Uczestnikami sà opiekunowie i animatorzy mi´dzynarodowych grup m∏odzie˝y. W wi´kszoÊci sà to absolwenci studiów pedagogicznych, a tak˝e filologicznych ze specjalizacjà pedagogicznà oraz studiów politologicznych. Uczestnicy projektu podczas pobytu w oÊrodkach, które sà rozlokowane g∏ównie na obszarze przygranicznym, zajmujà si´ organizowaniem mi´dzynarodowych spotkaƒ m∏odzie˝y. Dzi´ki takiemu doÊwiadczeniu i praktyce w Êrodowisku mi´dzykulturowym uczestnicy zwi´kszajà swoje szanse na rynku pracy nie tylko w Polsce, ale i w pozosta∏ych krajach Unii Europejskiej.
m∏odzie˝y
Aleksandra Milewska, koordynator projektu: Nasi sta˝yÊci odbywajà swe praktyki w wielu oÊrodkach, z którymi wspó∏pracujemy od lat. Staramy si´, ˝eby ka˝da z wysy∏anych przez nas osób jecha∏a do innej instytucji, aby uniknàç sytuacji, by w jednej placówce znalaz∏o si´ kilka osób z Polski. To stwarza im szans´ na wi´kszà samodzielnoÊç, a tak˝e daje mo˝liwoÊç obcowania z osobami innej narodowoÊci i podszkolenie umiej´tnoÊci j´zykowych w praktyce. Informacj´ o wyjazdach na sta˝e zamieszczamy na naszej stronie internetowej, a tak˝e na stronach wielu innych portali. Nag∏aÊniamy nasze dzia∏ania w innych mediach. Ca∏y czas jest bardzo du˝o osób zainteresowanych sta˝em. Ostatnio mieliÊmy szeÊç osób na jedno miejsce. Ch´tnych nie brakuje. Przy wyborze kandydata zwracamy uwag´ na jego zaanga˝owanie spo∏eczne i kreatywnoÊç. Zale˝y nam na tym, by osoba, którà wybierzemy, pracowa∏a w przysz∏oÊci jako animator czy opiekun m∏odzie˝y. Zg∏aszajà si´ do nas ludzie z ca∏ej Polski. Oko∏o dwóch tygodni przed wyjazdem zapraszamy wszystkich przysz∏ych sta˝ystów do naszej siedziby na trzydniowe szkolenie kulturowe, w trakcie którego omawiane sà ró˝ne kwestie majàce pomóc uczestnikom w szybszym zaaklimatyzowaniu si´ w zagranicznej placówce. Opinie praktykantów po powrocie sà bardzo pozytywne i to nas cieszy. JeÊli narzekajà, to tylko
Aleksandra Milewska i Marta Wàsowska koordynatorki projektu
na fakt, ˝e sta˝ trwa∏ zbyt krótko. Z pewnoÊcià taki wyjazd stwarza im szans´ na zdobycie ciekawego i cennego doÊwiadczenia, a tak˝e na obserwacj´ organizacji pracy w zagranicznej placówce. Bardzo istotne jest tak˝e to, ˝e osoby te, b´dàc cz´sto zwiàzane ju˝ z ró˝nymi instytucjami w kraju, po powrocie z zagranicznego oÊrodka, nawiàzujà kontakty mi´dzy tymi placówkami. To owocuje dalszà wspó∏pracà.
9
10
Równe szanse na europejskim rynku rolnym – sta˝e
IVT
Towarzystwo Umiej´tnoÊci Rolniczych w Poznaniu
Projekt sta˝y (IVT)
Towarzystwo Umiej´tnoÊci Rolniczych (TUR) w Poznaniu od lat stara si´ uaktywniaç m∏odzie˝ pochodzàcà z obszarów wiejskich i stwarzaç jej mo˝liwoÊç zapoznania si´ z praktycznymi aspektami
swojego zawodu w mi´dzynarodowym Êrodowisku. Organizuje te˝ dzia∏ania podnoszàce kwalifikacje nauczycieli i dyrektorów szkó∏ rolniczych, w celu podwy˝szenia poziomu przygotowania m∏odych rolników do funkcjonowania na otwartym rynku pracy.
Z myÊlà o m∏odzie˝y z gospodarstw rolnych Towarzystwo Umiej´tnoÊci Rolniczych w Poznaniu w roku 2007 rozpocz´∏o realizacj´ projektu pt. „Równe szanse na europejskim rynku rolnym – sta˝e
zawodowe w rolnictwie”. Jest to kolejny projekt autorstwa TUR dajàcy szans´ m∏odym ludziom na odbycie sta˝u w niemieckich gospodarstwach, a tak˝e na zapoznanie ich z systemem kszta∏cenia
obowiàzujàcym u naszych zachodnich sàsiadów, gdzie praktyka stanowi niezwykle istotny element edukacji przysz∏ych rolników. Piotr Pietrzak, koordynator projektu: Sta˝ stanowi wartoÊciowy fundament, na którym m∏ody cz∏owiek buduje swojà wiedz´ nie tylko
teoretycznà, ale i praktycznà oraz nabywa potrzebne w zawodzie umiej´tnoÊci. Wykorzystuje przy tym mo˝liwoÊç zapoznania si´ z nowoczesnym sprz´tem i maszynami, które nie sà dla niego dost´pne w Polsce. JesteÊmy zadowoleni, ˝e m∏odzi ludzie potrafià czerpaç wiedz´ i nie bojà si´ nowych wyzwaƒ, takich jak opuszczenie kraju czy nawet swojej rodzinnej miejscowoÊci, cz´sto po raz pierwszy. Choç dla niektórych nie jest to ∏atwe, uczà si´ pokonywaç strach przed nieznanym i poszerzajà swoje horyzonty. Projekt skierowany jest do tych uczniów, którzy po zakoƒczeniu szkolnej edukacji przymierzajà si´ do przej´cia i prowadzenia rodzinnych gospodarstw rolnych. Praktyki zawodowe zosta∏y zaplanowane w gospodarstwach po∏o˝onych w Dolnej Saksonii. Uczestnicy mieli szans´ na zaznajomienie si´ z nowoczesnymi technologiami z zakresu produkcji roÊlinnej i zwierz´cej oraz nowoÊciami dotyczàcymi przedsi´biorczoÊci. Zapoznali si´ równie˝ z ró˝nymi formami gospodarowania, które mogà przynieÊç dodatkowy dochód w gospodarstwie rolnym, a tak˝e z ogólnymi mechanizmami funkcjonowania wspólnego rynku rolnego oraz standardami pracy w Niemczech.
zawodowe w rolnictwie Piotr Szymaƒski, koordynator projektu: Uczestników rekomendujà dyrektorzy szkó∏, a wi´c sà to dobrzy uczniowie, odnoszàcy sukcesy w nauce. My organizujemy 20-30-godzinne przygotowanie j´zykowe i kulturowe dla tych osób, choç muszà one posiadaç zdolnoÊç porozumiewania si´ w j´zyku niemieckim ju˝ przed
VETPRO
wyjazdem. Nie ma jednak lepszej mo˝liwoÊci nauki j´zyka ni˝ u˝ywanie go w praktyce, podczas pracy w gospodarstwie rolnym, gdzie nikt nie mówi s∏owa po polsku. Nasi praktykanci wraz z niemieckimi rolnikami spo˝ywajà posi∏ki, pracujà, mieszkajà przez czas trwania sta˝u u niemieckiej rodziny, poznajà innà kultur´.
Projekty wymiany doÊwiadczeƒ (VETPRO)
Wymiana doÊwiadczeƒ nauczycieli szkó∏ rolniczych w zakresie ustawicznej edukacji doros∏ych Nie tylko przyszli gospodarze sà uczestnikami projektów autorstwa Towarzystwa Umiej´tnoÊci Rolniczych z Poznania. Projekty tworzone sà tak˝e z myÊlà o nauczycielach i dyrektorach szkó∏ rolniczych. W ramach projektu w 2008 roku trzydziestu nauczycieli z Wielkopolski uczestniczy∏o w serii spotkaƒ z niemieckimi parterami specjalizujàcymi si´ w ustawicznym edukowaniu doros∏ych rolników i innych mieszkaƒców wsi. Celem wymiany by∏o zapoznanie uczestników z odmiennym system edukacji doros∏ych w obszarze rolnictwa oraz zaznajomienie ich z organizacjà kszta∏cenia podstawowego osób dojrza∏ych i kursów podnoszàcych kwalifikacje. Uczestnicy omawiali tak˝e zagadnienia zwiàzane z poszerzaniem umiej´tnoÊci, przekwalifikowaniem osób pracujàcych w rolnictwie, a tak˝e z metodami s∏u˝àcymi do lepszego motywowania m∏odzie˝y do edukacji przez ca∏e ˝ycie. Piotr Pietrzak, koordynator projektu: Dzi´ki takim wymianom mo˝liwe jest podniesienie kwalifikacji zawodowych naszych uczestników. Mogà przyczyniç si´ one do unowoczeÊnienia metod pedagogicznych stosowanych w szko∏ach rolniczych, a przez to lepiej przygotowaç polskich rolników do funkcjonowania w warunkach globalizujàcej si´ gospodarki. To szansa na zdobycie cennego doÊwiadczenia i wiedzy, która jest dalej rozpowszechniana przez uczestników po powrocie do kraju.
11
Stowarzyszenie „Pegaz”
Projekt sta˝y (PLM)
Zdobywanie przez mieszkaƒców kwalifikacji w gospodar Stowarzyszenie „Pegaz”, za∏o˝one w 1999 roku, dzia∏a na rzecz równego statusu kobiet i m´˝czyzn, aktywizacji zawodowej kobiet, m∏odzie˝y i osób bezrobotnych, a tak˝e ∏agodzenia skutków bezrobocia, wspierania oraz upowszechniania rozwoju ma∏ej przedsi´biorczoÊci. „Pegaz” prowadzi dzia∏alnoÊç doradczà, przygotowuje oraz realizuje szkolenia, wyjazdy studyjne i sta˝e zawodowe w krajach Unii Europejskiej. Wspó∏pracujàc z szeregiem organizacji, zarówno w kraju, jak i za granicà, stowarzyszenie zdoby∏o dofinansowanie swoich dzia∏aƒ ze Êrodków programu Leonardo da Vinci. Stowarzyszenie z Jeleniej Góry od lat realizuje m.in. projekty skierowane do m∏odych osób pragnàcych zdobyç nowe kwalifikacje w zagranicznych przedsi´biorstwach i gospodarstwach. Dzia∏ania skierowane sà do m∏odzie˝y zamieszkujàcej obszary wiejskie, która zakoƒczy∏a edukacj´ w szko∏ach ponadpodstawych i nie znajduje zatrudnienia na rynku pracy. W aktualnie realizowanym projekcie, który rozpoczà∏ si´ w 2009 roku, udzia∏ bierze 30 m∏odych osób, które wyje˝d˝ajà na dziesi´ciotygodniowe sta˝e do austriackich obiektów turystyki wiejskiej i gospodarstw agroturystycznych. Nad w∏aÊciwym przebiegiem praktyk czuwa organizacja austriackich farmerów posiadajàca bogate doÊwiadczenie w organizacji wszechstronnych szkoleƒ skierowanych do osób Êwiadczàcych us∏ugi turystyczne. Karynckie Stowarzyszenie Farmerów Landesverband „Urlaub auf dem Bauernhof” z siedzibà w Klagenfurcie jest jednym z oÊmiu zwiàzków regionalnych w Austrii zajmujàcym kluczowà pozycj´ w turystyce regionu. Janina Jaszczur, koordynator projektu: Stwarzamy mo˝liwoÊç zapoznania si´ m∏odzie˝y z odmiennymi sposobami pracy w nowoczesnych, prywatnych obiektach turystycznych. Ka˝dy z uczestników wyje˝d˝a do innego
12
PLM
stwach obiektu turystyki wiejskiej: ma∏ego hotelu czy pensjonatu. Podczas pobytu nasi praktykanci, którzy pochodzà z ma∏ych wsi naszego regionu, zdobywajà swoje pierwsze doÊwiadczenia zawodowe. Niektórzy po raz pierwszy wyje˝d˝ajà za granic´. Na miejscu nasi praktykanci nie tylko zdobywajà wiedz´ o wytwarzaniu lokalnych produktów, ale tak˝e poznajà metody ich promocji i dystrybucji. Przygotowujà d˝emy, jogurty, wina i inne specja∏y lokalne, a tak˝e majà kontakt z zagranicznym klientem, odbywajàc swój sta˝ w pensjonatach i ma∏ych hotelach. Ich opinie po powrocie sà zdecydowanie pozytywne. Cz´sto podkreÊlajà fakt, ˝e tamtejsi w∏aÊciciele gospodarstw sà z jednej strony bardzo mocno zaanga˝owani w prac´, z drugiej zaÊ ich kontakty z praktykantami opierajà si´ na przyjaznych i rodzinnych relacjach. To doÊwiadczenie z pewnoÊcià poszerza ich horyzonty.
Projekt sta˝y (PLM)
M∏ody przedsi´biorca na europejskim rynku Kolejny projekt autorstwa stowarzyszenia „Pegaz” pt. „M∏ody przedsi´biorca na europejskim rynku” okaza∏ si´ równie˝ pomocny m∏odym ludziom pochodzàcym z terenów Przedgórza Sudeckiego i z ma∏ych gospodarstw rolnych. Przedsi´wzi´cie, opracowane wraz z holenderskim partnerem Contec Holding,
PLM
mia∏o na celu zorganizowanie dwunastotygodniowych sta˝y dla czterdziestu uczestników w rodzinnych firmach w Holandii. WÊród nich znaleêli si´ absolwenci szkó∏ wielozawodowych na poziomie wy˝szym, Êrednim i zawodowym, osoby bezrobotne i zainteresowane podj´ciem samozatrudnienia. Program sta˝y przewidywa∏ zapoznanie praktykantów z zasadami organizacji pracy i funkcjonowania zagranicznych firm oraz nabycie umiej´tnoÊci koniecznych do za∏o˝enia i prowadzenia ma∏ego biznesu, a tak˝e zrozumienia, ˝e nawet ma∏e firmy rodzinne mogà podjàç wspó∏prac´ z zagranicznymi kontrahentami. Projekt zakoƒczy∏ si´ w 2008 roku. Janina Jaszczur, koordynator projektu: Jest to skuteczny sposób na rozwój ducha przedsi´biorczoÊci i ÊwiadomoÊci znaczenia uczenia si´ przez ca∏e ˝ycie. Wa˝nym elementem tych wyjazdów jest to, by ich uczestnicy zdobyli kompetencje j´zykowe, nowe doÊwiadczenie zawodowe zak∏adajàce zapoznanie si´ z ró˝nymi etapami dzia∏aƒ w ma∏ych gospodarstwach i firmach – od produkcji, poprzez konfekcjonowanie i dystrybucj´ produktów, jak równie˝ ich promocj´ na rynkach krajowych i zagranicznych. Istotny jest te˝ fakt, ˝e dzi´ki udzia∏owi w projekcie naszym sta˝ystom proponowano podj´cie pracy po skoƒczeniu praktyk w firmach, w których je odbywali. Cz´Êç osób skorzysta∏a z takiej mo˝liwoÊci.
13
Skuteczny urz´dnik, zadowolony obywatel – dobre praktyki w nowoczesnym paƒstwie UE
TOI
REFA Wielkopolska Stowarzyszenie ds. Badania Pracy i Organizacji Przedsi´biorstw
Projekt Transferu Innowacji
Stowarzyszenie ds. Badania Pracy i Organizacji Przedsi´biorstw REFA Wielkopolska zosta∏o utworzone w 1992 roku jako jedna z polskich filii REFA Darmstadt/Niemcy. Jest firmà szkoleniowodoradczà, specjalizuje si´ w szkoleniach m.in. z zarzàdzania procesami pracy, zarzàdzania jakoÊcià
czy organizacji pracy w administracji. Stowarzyszenie ma na swoim koncie ju˝ kilka zakoƒczonych
projektów zrealizowanych wspólnie z europejskimi partnerami w ramach programu Leonardo da Vinci. Niektóre z nich jeszcze trwajà.
Od listopada 2008 roku REFA w partnerstwie ze Stowarzyszeniem Rozwoju Edukacji Ustawicznej Transfer, a tak˝e z partnerem z Niemiec (REFA Bundesverband e.V.) oraz z Grecji (Hellenic Regional
Development Center – HRDC) i ze S∏owacji (Fraunhofer IPA Slovakia) realizuje kolejny interesujàcy
projekt pt. „Skuteczny urz´dnik, zadowolony obywatel – dobre praktyki w nowoczesnym paƒstwie UE”. Z wy˝ej wymienionymi instytucjami REFA wspó∏pracowa∏a ju˝ wczeÊniej przy okazji innych dzia∏aƒ. Celem projektu realizowanego w ramach transferu innowacji jest poprawa skutecznoÊci dzia∏ania urz´dów poprzez przeniesienie do Polski i S∏owacji nowatorskich rozwiàzaƒ organizacji pracy w administracji publicznej oraz przygotowanie pakietu szkoleƒ, który zostanie przeznaczony przede wszystkim dla pracowników samorzàdu terytorialnego. Z myÊlà o nich zostanie opracowany pakiet szkoleniowy, który ma pos∏u˝yç do utworzenia uniwersalnego programu kszta∏cenia administracji w ró˝nych krajach. Z czasem, poza pracownikami administracji szczebla gminnego, pakietem szkoleniowym obj´ci zostanà pracownicy administracji firm us∏ugowych, zak∏adów przemys∏owych, a tak˝e administracji rzàdowej. Takie rozwiàzanie ma szans´ usprawniç prac´ urz´dników i przyczyniç si´ do lepszej obs∏ugi klientów urz´dów w ca∏ej Polsce. Piotr Gmerek, koordynator projektu: Korzystamy z 80 lat doÊwiadczeƒ REFA Bundesverband, która stawia sobie za cel popraw´ konkurencyjnoÊci i efektywnoÊci produkcji, administracji i us∏ug. Wraz z naszymi partnerami i ekspertami z kilku krajów tworzymy taki program szkoleƒ, który b´dzie obejmowa∏ ca∏y wachlarz tematów i elementów, poczàwszy od kwestii zwiàzanych z budowaniem organizacji, poprzez zarzàdzanie, komunikacj´ czy savoir-vivre. Dzi´ki takiemu rozwiàzaniu mo˝liwe stanie si´ wprowadzenie podobnego standardu organizacji pracy w administracji oraz korzystanie z jednakowych materia∏ów szkoleniowych i tej samej wypracowanej metodologii.
14
Projekty wymiany doÊwiadczeƒ (VETPRO)
Nowe formy kszta∏cenia organizatorów produkcyjnych Od koƒca lat 90. Stowarzyszenie REFA Wielkopolska jest tak˝e autorem projektów wymiany doÊwiadczeƒ, dotyczàcych kszta∏cenia organizatorów produkcji. W 2007 roku z szansy na podwy˝szenie swoich kompetencji zawodowych skorzystali absolwenci
VETPRO
rocznego studium pedagogicznego przygotowujàcego do prowadzenia zaj´ç dla doros∏ych o ró˝nym poziomie wykszta∏cenia. Projekt zak∏ada∏ opracowanie nowych metod nauczania, w czym pomóg∏ wyjazd uczestników do niemieckich zak∏adów produkcyjnych. Pobyt w Niemczech przygotowany zosta∏ we wspó∏pracy z Volkswagen Coaching-Wolfsburg. Podobny projekt zak∏ada∏ kszta∏cenie organizatorów produkcyjnych w ma∏ych i Êrednich przedsi´biorstwach. Przedstawiciele Stowarzyszenia REFA Wielkopolska, Izby Gospodarczej oraz firmy Keiper i VW Poznaƒ sp´dzili tydzieƒ w zak∏adach produkcyjnych w Niemczech. Podczas pobytu za granicà pracowali nad stworzeniem nowych koncepcji kszta∏cenia organizatorów produkcyjnych w MÂP. DoÊwiadczenie, które zdobyli, zaowocowa∏o napisaniem nowych podr´czników szkoleniowych o organizacji produkcji, pozwoli∏o równie˝ na bie˝àcà ewaluacj´ treÊci programów szkoleniowych. Piotr Gmerek, koordynator projektu: Dzi´ki podwy˝szeniu kompetencji zawodowych trenerów i wyk∏adowców poprawia si´ jakoÊç szkoleƒ REFA, co z kolei wp∏ywa pozytywnie na wizerunek firmy w kraju i rozszerza nasz kràg odbiorców. Tym samym wzmacnia si´ nasza pozycja jako kompetentnej instytucji szkoleniowej w obszarze szkoleƒ organizatorów procesów produkcyjnych.
15
Projekty opisane w broszurze Projekty IVT (sta˝e dla osób w trakcie wst´pnego kszta∏cenia zawodowego) Beneficjent Towarzystwo Umiej´tnoÊci Rolniczych Numer projektu PL/07/LLP-LdV/IVT/140295
Równe szanse na europejskim rynku rolnym – sta˝ zawodowy w rolnictwie Bud˝et 152 900 euro, 68 uczestników Instytucja partnerska Deutsche Lehranstalt für Agratechnik DEULA Nienburg, Niemcy
Projekty PLM (sta˝e dla pracowników, absolwentów i osób poszukujàcych pracy) Beneficjent Fundacja Laurentius Numer projektu PL/08/LLP-LdV/PLM/140360
Interkulturowy transfer kompetencji w opiece gerontopsychiatrycznej Bud˝et 21 136 euro, 12 uczestników Instytucja partnerska Diakonie Neuendettelsau – Direktion Altenhilfe, Niemcy
IVT PLM
Beneficjent Polsko-Niemiecka Wspó∏praca M∏odzie˝y Numer projektu PL/08/LLP-LdV/PLM/140055
Sta˝ dla animatorów polsko-niemieckiej wymiany m∏odzie˝y Bud˝et 74 052 euro, 18 uczestników Instytucje partnerskie HochDrei e.V. – Bilden und Begegnen in Brandenburg, Niemcy, Jugendbildungsstätte Kurt Löwenstein e.V., Niemcy, Jugendbildungsstätte Ludwigstein GmbH, Niemcy, Jugendbildungszentrum Blossin e.V., Niemcy, Kreisau-Initiative Berlin e.V., Niemcy, Spohns Haus – Ökologisches Schullandheim Gersheim, Niemcy, Turmvilla Bad Muskau – Soziokulturelles Centrum im Muskauer Park, Niemcy Beneficjent Stowarzyszenie „Pegaz” Numer projektu PL/07/LLP-LdV/PLM/140287
Zdobywanie przez mieszkaƒców kwalifikacji w gospodarstwach Bud˝et 98 280 euro, 40 uczestników Instytucja partnerska Landesverband “Urlaub auf dem Bauernhof in Bayern” e.V., Austria Beneficjent Stowarzyszenie „Pegaz” Numer projektu PL/07/LLP-LdV/PLM/140571
M∏ody przedsi´biorca na europejskim rynku Bud˝et 96 800 euro, 40 uczestników Instytucja partnerska Contec Holding, Holandia
Projekty VETPRO (wymiany doÊwiadczeƒ dla osób odpowiedzialnych za szkolenia zawodowe lub rozwój zasobów ludzkich) Beneficjent Federacja Inicjatyw OÊwiatowych Numer projektu PL/08/LLP-LdV/VETPRO/140385
VETPRO
Nowe idee w edukacji wiejskiej – ma∏a szko∏a i ma∏e przedszkole
Bud˝et 77 500 euro, 20 uczestników Instytucje partnerskie Suomen Kylätoimintary, Finlandia, The Association of Communities in Wales with Small Schools, Wielka Brytania, Towarzystwo Rozwijania Inicjatyw OÊwiatowych, Polska
16
Beneficjent Fundacja Laurentius Numer projektu PL/07/LLP-LdV/VETPRO/140236
Koncepcja i implementacja oferty praktycznego doskonalenia zawodowego z gerontopsychiatrii Bud˝et 11 238 euro, 8 uczestników Instytucja partnerska Diakonie Neuendettelsau – Direktion Altenhilfe, Niemcy Beneficjent Towarzystwo Umiej´tnoÊci Rolniczych Numer projektu PL/07/LLP-LdV/VETPRO/140331
Wymiana doÊwiadczeƒ nauczycieli szkó∏ rolniczych w zakresie ustawicznej edukacji doros∏ych Bud˝et 37 800 euro, 30 uczestników Instytucja partnerska Deutsche Lehranstalt für Agratechnik DEULA Nienburg, Niemcy Beneficjent Lubelskie Forum Organizacji Osób Niepe∏nosprawnych Numer projektu PL/06/A/Exd/174807
Od zrozumienia do wspó∏pracy Bud˝et 10 900 euro, 10 uczestników Instytucja partnerska City Limits, Southampton, Wielka Brytania Beneficjent REFA Wielkopolska Stowarzyszenie ds. Badania Pracy i Organizacji Przedsi´biorstw Numer projektu PL/07/LLP-LdV/VETPRO/140221
Nowe formy kszta∏cenia organizatorów produkcyjnych Bud˝et 7 486 euro, 10 uczestników Instytucja partnerska REFA Bundesverband e.V., Niemcy
Projekty Transferu Innowacji Beneficjent REFA Wielkopolska Stowarzyszenie ds. Badania Pracy i Organizacji Przedsi´biorstw Numer projektu 2008-1-PL1-LEO05-02054
TOI
Skuteczny urz´dnik, zadowolony obywatel – dobre praktyki w nowoczesnym paƒstwie UE
Ca∏kowity bud˝et projektu / dofinansowanie 388 177 euro / 291 132 euro Instytucje partnerskie REFA Bundesverband e.V., Niemcy, Fraunhofer IPA Slovakia, S∏owacja, Hellenic Regional Development Centre – HRDC, Grecja, Stowarzyszenie Rozwoju Edukacji Ustawicznej TRANSFER, Polska
Tekst
Klaudyna Sznajder Anna Kowalczyk, Weronika Walasek
Redakcja
Assi Kootstra (eufloria design s.c.) Natalia Golanowska (eufloria design s.c.)
Projekt, opracowanie graficzne, sk∏ad Zdj´cie na okladce Druk
Fundacja Rozwoju Systemu Edukacji Ul. Mokotowska 43 00-551 Warszawa
ARdruk, Ryszard Gruszczyƒski
Publikacja sfinansowana ze Êrodków Komisji Europejskiej w ramach programu „Uczenie si´ przez ca∏e ˝ycie” – Leonardo da Vinci. Publikacja odzwierciedla jedynie stanowisko autora. Komisja Europejska nie ponosi odpowiedzialnoÊci za umieszczonà w niej zawartoÊç merytorycznà oraz za sposób wykorzystania zawartych w niej informacji.
www.frse.org.pl www.leonardo.org.pl
Publikacja bezp∏atna