EDUKACJA SZKOLNA

Fot. Fotolia

Justyna Michalkiewicz-Waloszek mobilna korespondentka Erasmus+

Wykluczenie najczęściej rodzi się z braku zrozumienia. A to z kolei może wynikać z nieprzepracowa nych traum, trudnej relacji z matką, istniejących w przeszłości problemów psychicznych czy negatywnego etykietowania.

O przyczynach, przejawach i profilak tyce wykluczeń mówiła podczas gdyńskiej konferencji „Szkoła równych szans” dr hab. Agnieszka Wilczyńska. W trakcie sesji tematycznej „Dziecko w szkole: poczu cie wykluczenia i poczucie przynależności” ekspertka wyjaśniała, z czym w dzisiej szych czasach muszą mierzyć się najmłodsi. Chodzi m.in. o zanikanie głębokich relacji interpersonalnych, wzrost znacze nia internetowych „like’ów” czy krzywdy wyrządzane przez fałszywych przyjaciół. Agnieszka Wilczyńska podkreślała, że dzieci muszą coraz częściej konfrontować się z nieżyczliwymi komentarzami rówie śników, które padają tylko dlatego, że ich adresat w jakimś aspekcie różni się od gru py. Skala zjawiska jest wręcz przerażająca – poczucie wykluczenia deklaruje w bada niach aż 65 proc. uczniów.

Skutki braku akceptacji mogą być po ważne. Dziecko może odczuwać np.: odrętwienie emocjonalne oraz stan poznawczej dekonstrukcji, czyli trudność w koncen tracji na zadaniu. Przeżycie każdego dnia

Równe szanse, sprawiedliwy start

Aż 65 proc. uczniów w Polsce deklaruje poczucie wykluczenia. Dzieci z rodzin o niższym statusie mają też dużo większe kłopoty z nauką. O tym, jak wyrównać te dysproporcje, dyskutowano na konferencji w Gdyni

w szkole wiąże się dla niego z dużym stresem. Jeżeli sytuacja wymknie się spod kontroli, to może ono sięgać po używki, stać się agresywne lub mało empatyczne.

Nauczycielu, bądź czujny Eksperci uczestniczący w gdyńskiej kon ferencji byli zgodni: niwelowanie poczucia wykluczenia jest możliwe – to wyzwanie stoi przede wszystkim przed nauczyciela mi. Jak przekonywała Agnieszka Wilczyńska, pedagodzy powinni tłumaczyć zjawisko wykluczenia, ćwiczyć z uczniami, jak normalizować uczucia, oraz pokazywać, że z każdej sytuacji jest rozsądne wyjście. Innymi słowy, należy budować poczucie przynależności do grupy. Każdemu ucznio wi nauczyciel powinien stworzyć szansę, by poczuł się on ważny i potrzebny. Warto za interesować się jego emocjami, dać mu zadanie, za które może być odpowiedzialny i któremu jest w stanie podołać.

Prosty sposób na to wskazał prof. dr hab. Mirosław J. Szymański. Jego zdaniem bu dować poczucie własnej wartości wśród uczniów można poprzez docenianie ich za umiejętności niezwiązane z osiągnięciami w nauce. Przykładowo gdy uczeń pomaga w organizowaniu wycieczki, można odzna czyć go plakietką „dobrego organizatora”.