Erasmus w Polsce w roku akademickim 2008/09 by Fundacja Rozwoju Systemu Edukacji

Erasmus w Polsce w roku akademickim 2008/09

2008 09

Fundacja Rozwoju Systemu Edukacji Warszawa 2010

Erasmus w Polsce w roku akademickim 2008/09

Fundacja Rozwoju Systemu Edukacji Narodowa Agencja Programu „Uczenie się przez całe życie” Warszawa 2010

Druk sfinansowano przy wsparciu Komisji Europejskiej ze środków programu „Uczenie się przez całe życie”. © Fundacja Rozwoju Systemu Edukacji Warszawa 2010 Fundacja ponosi całkowitą odpowiedzialność za treść niniejszej publikacji.

Teksty: Małgorzata Członkowska-Naumiuk, Beata Skibińska, Renata Smolarczyk Redakcja: Małgorzata Członkowska-Naumiuk Korekta: Agnieszka Pawłowiec, Weronika Walasek Opracowanie graficzne i skład: Eliza Goszczyńska Druk: Neco Media Agencja Reklamowa Dorota Dmuch, Warszawa; P. W. „Print-Pap” s.c., Krynica Zdrój

ISSN: 1734-9427 ISBN: 978-83-62634-18-7

Narodowa Agencja Programu „Uczenie się przez całe życie” ul. Mokotowska 43 00-551 Warszawa tel.: 0 22 46 31 321 faks: 0 22 46 31 021 www.frse.org.pl www.llp.org.pl www.erasmus.org.pl

Spis treści Wstęp

Informacje ogólne i terminologia

Erasmus 2008/09 w pigułce

Budżet programu w roku 2008/09

Działania typu „mobilność” w Polsce w roku 2008/09

Wymiana studentów w Europie

Wymiana studentów w Polsce

Wyjazdy

Wyjazdy na studia

Wyjazdy na praktyki

Przyjazdy studentów zagranicznych uczelni

Przyjazdy na studia

Przyjazdy na praktyki

Wymiana pracowników uczelni w Europie

Wymiana pracowników uczelni w Polsce

Wyjazdy

Wyjazdy w celu prowadzenia zajęć dydaktycznych

Wyjazdy szkoleniowe

Przyjazdy pracowników zagranicznych uczelni

Intensywne kursy językowe (EILC)

Kursy intensywne (IP)

Information in English: Erasmus in Poland in 2008/09 – some statistics

Wstęp Wydawana co roku publikacja „Erasmus w Polsce” prezentuje wyniki realizacji programu Erasmus przez polskie uczelnie w danym roku akademickim. Zawiera również przegląd najważniejszych danych pochodzących ze wszystkich krajów uczestniczących w programie. Informacje przedstawione w publikacji dotyczącej roku 2008/09 zostały zaczerpnięte ze sprawozdań końcowych z realizacji działań zdecentralizowanych Erasmusa, składanych przez uczelnie do Narodowej Agencji programu „Uczenie się przez całe życie”, oraz ze statystyk Komisji Europejskiej powstających na podstawie raportów składanych przez poszczególne kraje uczestniczące w programie. Niniejsze opracowanie zawiera ogólne dane statystyczne, natomiast szczegółowe zestawienia pokazujące udział poszczególnych polskich uczelni w Erasmusie znajdują się w materiałach dostępnych na stronie internetowej www.erasmus.org.pl. Tekst urozmaicają krótkie wypowiedzi i opinie studentów – stypendystów Erasmusa.

Zespół programów Erasmus, Erasmus Mundus, Tempus, Eksperci Bolońscy Fundacja Rozwoju Systemu Edukacji

Informacje ogólne i terminologia Erasmus w programie „Uczenie się przez całe życie” Erasmus – program Unii Europejskiej adresowany do sektora szkolnictwa wyższego – wspiera międzynarodową współpracę szkół wyższych, umożliwia wyjazdy studentów za granicę na część studiów i praktykę, ułatwia mobilność pracowników uczelni, stwarza uczelniom liczne możliwości udziału w międzynarodowych projektach wraz z partnerami zagranicznymi. Studenci pozostają jego największą grupą docelową. Przez 22 lata (1987/88-2008/09) z oferowanych w programie wyjazdów skorzystało 2 065 193 studentów. Od roku akademickiego 2007/08 Erasmus jest częścią programu „Uczenie się przez całe życie” (LLP – the Lifelong Learning Programme), którego celem jest podnoszenie jakości i atrakcyjności kształcenia oraz ułatwianie międzynarodowej współpracy i wymiany w dziedzinie edukacji. W Erasmusie nastąpiło kilka zmian w stosunku do poprzedniej fazy, z których najważniejsze to rozszerzenie mobilności studentów i pracowników uczelni. Studenci, oprócz wyjazdów na studia, uzyskali możliwość wyjazdów na praktykę, a pracownicy uczelni – możliwość wyjazdów szkoleniowych. Kraje uczestniczące w programie Erasmus w roku 2008/09: 27 krajów członkowskich UE: Austria, Belgia, Bułgaria, Cypr, Czechy, Dania, Estonia, Finlandia, Francja, Grecja, Hiszpania, Holandia, Irlandia, Luksemburg, Litwa, Łotwa, Malta, Niemcy, Polska, Portugalia, Rumunia, Słowacja, Słowenia, Szwecja, Węgry, Wielka Brytania, Włochy; 3 kraje Europejskiego Obszaru Gospodarczego: Islandia, Lichtenstein, Norwegia; kraj kandydujący: Turcja. Możliwości dla poszczególnych grup odbiorców Uczelnie Warunkiem udziału szkoły wyższej w programie jest przyznanie jej przez Komisję Europejską Karty Uczelni Erasmusa (Erasmus University Charter), która uprawnia do ubiegania się o fundusze na dofinansowanie konkretnych działań przewidzianych w programie. Uczelnie mogą prowadzić wymianę studentów i pracowników, a także koordynować kursy intensywne Erasmusa (Intensive Programmes) lub brać w nich udział jako partnerzy. Mogą też koordynować lub uczestniczyć w projektach wielostronnych Erasmusa, administrowanych przez Agencję Wykonawczą ds. Edukacji, Kultury i Sektora Audiowizualnego w imieniu Komisji Europejskiej. Projekty tego typu mogą dotyczyć opracowywania nowych programów nauczania, modernizowania uczelni, współpracy z przemysłem itp. Ponadto uczelnie mają możliwość udziału w sieciach akademickich Erasmusa oraz w tzw. działaniach horyzontalnych. Studenci Warunkiem ubiegania się studenta o wyjazd w programie Erasmus jest udział jego macierzystej uczelni w tym programie. W ramach Erasmusa studenci mogą wyjechać na uczelnię w innym kraju uczestniczącym w programie na część studiów (na okres od 3 miesięcy do jednego roku akademickiego) lub do zagranicznego przedsiębiorstwa na praktykę (3-12 miesięcy). Obowiązuje zasada jednokrotnego wyjazdu – student może wyjechać jeden raz w celu studiowania i jeden raz w celu odbycia praktyki, niezależnie od tego, na ilu kierunkach studiuje. Studenci mają też inne okazje skorzystania z wymiany i współpracy międzynarodowej. Mogą wziąć udział w kursie intensywnym Erasmusa – jeżeli w projekcie tego typu uczestniczy ich wydział, a kurs dotyczy ich dziedziny studiów. Mogą także uczęszczać na wykłady lub innego rodzaju zajęcia prowadzone przez zagranicznych wykładowców lub specjalistów przyjeżdżających na ich uczelnię w ramach Erasmusa.

Kurs intensywny Kurs intensywny programu Erasmus to projekt realizowany przez grupę uczelni z różnych krajów, polegający na opracowaniu i przeprowadzeniu intensywnego cyklu zajęć dotyczących specjalistycznego zagadnienia w danej dziedzinie albo tematyki interdyscyplinarnej. Wyjątkowy, międzynarodowy charakter kursu wynika stąd, że zarówno prowadzący go nauczyciele akademiccy, jak i studenci – uczestnicy kursu – pochodzą z różnych krajów. Pracownicy uczelni Nauczyciele akademiccy mogą wyjeżdżać do partnerskich uczelni za granicą w celu prowadzenia tam zajęć dydaktycznych. Natomiast wszyscy pracownicy uczelni mogą się ubiegać o wyjazdy szkoleniowe do zagranicznych uczelni lub instytucji. Inne możliwości udziału pracowników w Erasmusie to m.in. uczestnictwo w projektach typu kursy intensywne oraz w projektach wielostronnych i sieciach tematycznych, w które są zaangażowane macierzyste jednostki pracowników.

Terminologia związana z programem Erasmus Mobilność – w programach europejskich: wyjazdy do innych krajów (pobyt czasowy) w celu studiowania, podjęcia pracy, odbycia praktyki, udziału w szkoleniach, prowadzenia zajęć dla studentów itp.; często synonim wymiany lub wyjazdów zagranicznych. Mobilność, jaką oferuje studentom program Erasmus, odbywana w ramach tego samego roku studiów, jest coraz częściej nazywana mobilnością poziomą (horizontal mobility). Działania zdecentralizowane programu Erasmus to działania programu Erasmus, za których koordynację są odpowiedzialne narodowe agencje programu w poszczególnych krajach, a nie centralnie Komisja Europejska. Działania zdecentralizowane Erasmusa obejmują:  wymianę studentów (Student mobility),  wymianę pracowników uczelni (Staff mobility),  realizację projektów typu kursy intensywne Erasmusa (Intensive Programmes, IP),  organizację kursów językowych Erasmusa (Erasmus Intensive Language Courses, EILC). Działania (zdecentralizowane) typu „mobilność”:  wyjazdy studentów na część studiów,  wyjazdy studentów na praktykę,  wyjazdy nauczycieli akademickich w celu prowadzenia zajęć dydaktycznych w zagranicznych uczelniach (oraz przyjazdy specjalistów z zagranicznych przedsiębiorstw/instytucji w celu prowadzenia zajęć dla studentów, finansowane z tej samej pozycji budżetowej),  wyjazdy pracowników uczelni na szkolenia. Działania scentralizowane podlegają bezpośredniemu nadzorowi Komisji Europejskiej; obsługę techniczną tych działań zapewnia powołana przez Komisję Agencja Wykonawcza ds. Edukacji, Kultury i Sektora Audiowizualnego (the Education, Audiovisual and Culture Executive Agency – EACEA). Działania scentralizowane obejmują:  Projekty wielostronne (Multilateral Projects) dotyczące następujących zagadnień: • rozwój współpracy między szkołami wyższymi i środowiskiem pozaakademickim - przedsiębiorstwami, organizacjami, stowarzyszeniami zawodowymi, izbami handlowymi i przemysłowymi, partnerami społecznymi, partnerami lokalnymi, regionalnymi itp., • zwiększanie dostępu do szkolnictwa wyższego, szczególnie w przypadku grup defaworyzowanych, • rozwój mobilności, likwidowanie barier ograniczających mobilność, • modernizacja programów kształcenia i rozwiązań instytucjonalnych w szkołach wyższych, • rozwój potencjału dydaktycznego i badawczego uczelni, zwiększanie innowacyjności i podnoszenie jakości kształcenia, zacieśnianie związków między kształceniem i badaniami;  Sieci akademickie,  Działania towarzyszące (Accompanying Measures).

8 8

Erasmus 2008/09 w pigułce Wszystkie kraje uczestniczące Ponad 3000 uczelni z Kartą Uczelni Erasmusa 198 568 wyjazdów studentów, w tym 168 193 wyjazdy na część studiów 30 375 wyjazdów na praktykę 36 389 wyjazdów pracowników uczelni, w tym 28 615 wyjazdów nauczycieli akademickich w celu prowadzenia zajęć 7774 wyjazdy pracowników uczelni na szkolenia 326 intensywnych kursów językowych Erasmusa (EILC) 319 projektów typu kursy intensywne programu Erasmus (IP) Polska 270 uczelni z przyznaną Kartą Uczelni Erasmusa 229 uczelni realizujących konkretne działania przewidziane w programie Erasmus w ramach umowy finansowej podpisanej z Narodową Agencją 13 402 wyjazdy studentów, w tym 11 784 wyjazdy na część studiów 1618 wyjazdów na praktykę 4928 przyjazdów zagranicznych studentów, w tym 4528 przyjazdów na część studiów 400 przyjazdów na praktykę 3079 wyjazdów nauczycieli akademickich w celu prowadzenia zajęć w zagranicznych uczelniach 1262 wyjazdy pracowników uczelni na szkolenia 1676 przyjazdów nauczycieli akademickich w celu prowadzenia zajęć w polskich uczelniach 221 przyjazdów pracowników zagranicznych uczelni na szkolenia w Polsce Ogółem w latach 1998-2009: 79 786 wyjazdów polskich studentów w ramach Erasmusa 23 004 przyjazdy zagranicznych studentów 14 977 wyjazdów nauczycieli akademickich 9445 przyjazdów nauczycieli akademickich z zagranicznych uczelni (w latach 2000-2009)

Budżet programu w roku 2008/09 Rok akademicki 2008/09 był drugim rokiem realizacji Erasmusa jako jednego z programów sektorowych programu „Uczenie się przez całe życie”. Decyzją Parlamentu Europejskiego i Rady na finansowanie programu „Uczenie się przez całe życie” w okresie 2007-2013 przeznaczono 6,97 miliarda euro, a programu Erasmus – mniej więcej 40% tej kwoty. W budżecie Erasmusa na rok akademicki 2008/09 ogółem w Europie przeznaczono na działania zdecentralizowane (tj. zarządzane przez narodowe agencje programu w poszczególnych krajach) ponad 414 milionów euro. Poniższa tabela przedstawia podział budżetu przyznanego poszczególnym krajom na realizację działań zdecentralizowanych programu Erasmus (wyjazdy studentów i pracowników, organizacja wymiany, projekty typu kursy intensywne oraz kursy językowe EILC). Fundusze z budżetu programu Erasmus przyznane na działania zdecentralizowane poszczególnym krajom w roku akademickim 2008/09. Erasmus funds for decentralised actions allocated to the participating countries in 2008/09. Fundusze przyznane, w euro Allocated funds (EUR) 1

Hiszpania

50 291 029

Niemcy

48 787 006

Francja

48 245 739 37 884 209

Włochy

Polska

35 413 000

Wielka Brytania

34 240 000 24 789 000

Turcja

Rumunia

11 133 000

Portugalia

10 961 471

Holandia

10 798 000

Grecja

10 193 000

Belgia

9 963 877

Czechy

9 612 730

Węgry

8 219 000

Szwecja

8 176 000

Finlandia

7 495 000

Austria

6 712 771

Bułgaria

5 407 000

Litwa

5 045 000

Irlandia

IRL

4 820 756

Dania

4 762 000

Norwegia

4 718 000

Słowacja

4 266 000

Łotwa

3 429 000

Fundusze przyznane, w euro Allocated funds (EUR) 25

Słowenia

3 154 000

Estonia

2 635 000

Cypr

1 235 000

Islandia

752 000

Malta

666 000

Luksemburg

576 000

Liechtenstein

137 000

Ogółem (Total)

414 517 589

Pod względem wysokości przyznanych środków Polska plasowała się na piątej pozycji wśród państw uczestniczących w programie. Wysokość funduszy dla naszego kraju jest wypadkową czynników branych pod uwagę w algorytmie służącym do obliczania środków finansowych. Algorytm uwzględnia liczbę studentów, liczbę nauczycieli akademickich w przeliczeniu na pełne etaty, lokalizację kraju (średnio-ważona kwota ponoszona na sfinansowanie podróży), liczbę studentów i pracowników, którzy byli beneficjantami programu Erasmus w ostatnim okresie sprawozdawczym, liczbę projektów typu kurs intensywny koordynowanych przez uczelnie z danego kraju oraz liczbę kursów EILC zorganizowanych w ostatnim okresie sprawozdawczym i liczbę uczestniczących w nich studentów. Z ogólnej kwoty 35 413 000 euro przyznanej Polsce na działania zdecentralizowane w roku 2008/09 wykorzystano ogółem 35 258 416 euro, tj. 99,56%. Poniższa tabela prezentuje rozkład środków, które nie zostały wykorzystane przez polskie uczelnie lub podlegały zwrotowi w roku 2008/09; środki te stanowiły niecałe 0,5% przyznanych funduszy. Wysokość środków niewykorzystanych w ramach poszczególnych działań programu Erasmus w roku 2008/09. Erasmus funds not used by the beneficiaries in Poland in 2008/09.

Symbol działania

Kwota zadeklarowana w sprawozdaniu końcowym jako niewykorzystana lub należna do zwrotu w wyniku przeprowadzonej kontroli (w euro)

Wyjazdy studentów na studia

SMS

13 744

Wyjazdy studentów na praktyki

SMP

29 908

Wyjazdy nauczycieli akademickich w celu prowadzenia zajęć dydaktycznych

STA

42 719

Wyjazdy pracowników w celach szkoleniowych

STT

21 227

Organizacja wymiany (zwrot był wymagany, jeżeli liczba zrealizowanych wyjazdów była mniejsza niż liczba wyjazdów, na jaką przyznano dofinansowanie OM)

17 400

28 694

EILC

Rodzaj działania

Projekty typu kurs intensywny Kursy językowe EILC

Ogółem (Total)

154 584

Opracowanie: Beata Skibińska

Działania typu „mobilność” w Polsce w roku 2008/09 Do Narodowej Agencji trafiło 230 formalnie uprawionych wniosków o dofinansowanie działań związanych z mobilnością. Wnioski złożyło 110 uczelni publicznych oraz 120 niepublicznych. We wniosku składanym do Narodowej Agencji uczelnie mogły planować realizację jednego, kilku lub wszystkich wymienionych poniżej działań: !! wyjazdy studentów na studia, !! wyjazdy studentów na praktyki, !! wyjazdy nauczycieli akademickich w celu prowadzenia zajęć dydaktycznych, !! wyjazdy pracowników uczelni w celach szkoleniowych. Jedna uczelnia niepubliczna zrezygnowała z realizacji działań jeszcze przed podpisaniem umowy. W ramach podpisanych 229 umów: !! 217 uczelni planowało organizację wyjazdów studentów na studia, !! 146 uczelni planowało organizację wyjazdów studentów na praktyki, !! 214 uczelni planowało organizację wyjazdów nauczycieli akademickich w celu prowadzenia zajęć dydaktycznych, !! 177 uczelni planowało organizację wyjazdów pracowników w celach szkoleniowych. Dane te dotyczą osobno każdej kategorii wyjazdów, ale wiele uczelni prowadziło zarówno wymianę studentów, jak i pracowników. Wyjazdy studentów na praktyki mogły organizować jedynie uczelnie, które uzyskały tzw. rozszerzoną Kartę Uczelni Erasmusa, uprawniającą nie tylko do prowadzenia standardowej wymiany studentów, lecz także do organizacji wyjazdów na praktyki. Wyjazdy studentów na praktyki mogły być realizowane także za pośrednictwem konsorcjów. W roku akademickim 2008/09 trzy konsorcja organizowały wyjazdy na praktyki w zagranicznych przedsiębiorstwach. Więcej informacji na ten temat znajduje się w rozdziale poświęconym wyjazdom polskich studentów. Stopień realizacji planowanych działań Erasmusa typu „mobilność” przez polskie uczelnie – zestawienie ogólne. Implementation of planned mobility type activities by Polish universities in 2008/09, an overview. Ogółem Total number of HEIs

Publiczne Public HEIs

Niepubliczne Non-public HEIs

Liczba uczelni ubiegających się o dofinansowanie na realizację mobilności. Number of HEIs which planned mobility activities.

230

110

120

Liczba uczelni, które podpisały umowę finansową na realizację mobilności. Number of HEIs which signed the Financial Agreement with the NA.

229

110

119

Liczba uczelni, które zorganizowały co najmniej jeden wyjazd. Number of HEIs which organised at least one mobility flow.

218

110

108

Opracowanie: Beata Skibińska

Wymiana studentów w Europie SM – Student mobility

nauki za granicą korzysta z możliwości ów zyk ejc rop Eu ych od iadczenie pomaga Coraz więcej mł potwierdza, że to dośw ” usa sm Era ie len ko po studiach. w trakcie studiów. „Po twia znalezienie pracy uła że tak a m, isty ob i os rozw rozwoju naukowym on the Move”) chcemy ilna Młodzież” („Youth ob „M y tyw iąć cja wz ini j nsę we sza no iek miał W ramach aby każdy młody człow t, jek pro ki ejs rop eu y szerzyć ten udan w nim udział. zieży Wielojęzyczności i Młod ltury,

misarz ds. Edukacji, Ku

Androulla Vassiliou, Ko

W roku akademickim 2008/2009 na studia i praktyki za granicą dotowane przez UE w ramach programu Erasmus wyjechało więcej studentów niż kiedykolwiek wcześniej. Stypendia na studia lub praktykę otrzymało prawie 200 000 studentów szkół wyższych. W stosunku do poprzedniego roku akademickiego oznacza to ogólny wzrost o 8,7%. Od rozpoczęcia programu w 1987 r. stypendium Erasmusa otrzymało w sumie ponad dwa miliony młodych Europejczyków. Najbardziej – o ponad 50 % w stosunku do ubiegłego roku – wzrosła liczba studentów odbywających praktyki w przedsiębiorstwach. Rekordowa liczba stypendystów Erasmusa odzwierciedla zwiększenie budżetu 2008/2009 na studia, praktyki i inne działania wspierające mobilność o 12%. Dzięki temu zwiększyła się także wysokość średniego miesięcznego stypendium, jakie otrzymywali studenci ze środków UE: w roku 2008/2009 wynosiło ono 272 euro (rok wcześniej 255 euro). Tylko dwa kraje – Islandia i Liechtenstein – wysłały w ramach programu mniej studentów niż w poprzednich latach. Jeśli nie pojawią się dodatkowe źródła finansowania, w kolejnych latach utrzymanie podobnego tempa wzrostu programu będzie trudne ze względu na mniejszy przyrost środków budżetowych1.

Materiały prasowe Komisji Europejskiej z dnia 21 czerwca 2010 r., „Highest number of Erasmus students”, http://europa.eu.

Liczba wyjazdów studentów w ramach programu Erasmus w latach 1987/88-2008/09. Erasmus student mobility 1987/88-2008/09.

115 432

2001/02

154 421

144 037

111 092

2000/01

135 586

107 666

1999/2000

97 601

85 999

79 874

84 642

73 407

51 694

36 314

27 906

9914

3244

50 000

19 456

100 000

62 362

150 000

123 957

198 568

200 000

159 324

Liczba wyjazdów studentów w ramach Erasmusa (Number of Erasmus students)

182 697

250 000

2008/09

2007/08

2006/07

2005/06

2004/05

2003/04

2002/03

1998/99

1997/98

1996/97

1995/96

1994/95

1993/94

1992/93

1991/92

1990/91

1989/90

1988/89

1987/88

Jak pokazuje powyższy wykres, liczba studentów korzystających z wyjazdów Erasmusa systematycznie wzrasta od początku istnienia programu, przy czym w dwóch ostatnich latach wzrost ten utrzymuje się na wysokim poziomie przede wszystkim dzięki wprowadzeniu wyjazdów na praktyki, które cieszą się dużą popularnością wśród studentów. Łącznie na praktyki w zagranicznych przedsiębiorstwach wyjechało 15% stypendystów Erasmusa. Wyjazdy studentów w programie Erasmus w roku 2007/08 i 2008/09 – wzrost lub spadek liczby wyjazdów. Outgoing Erasmus students in Europe in 2007/08 and in 2008/09 – increased or decreased mobility. Kraj Country

2007/2008

2008/2009

Wzrost lub spadek w stosunku do roku 2007/08 Rate of increase as compared with 2007/08

Austria

4608

4939

7,2%

Belgia

5386

5945

10,4%

Bułgaria

1140

1420

24,6%

Cypr

152

157

3,3%

Czechy

5587

6045

8,2%

Dania

1996

2126

6,5%

Estonia

717

761

6,1%

Finlandia

3952

4411

11,6%

Francja

25 945

28 283

9,0%

Grecja

2468

3029

22,7%

Hiszpania

24 984

27 405

9,7%

Holandia

5986

7005

17,0%

Irlandia

1817

1838

1,2%

Islandia

216

198

-8,3%

Lichtenstein

-51,1%

Litwa

2653

3000

13,1%

Luksemburg

372

426

14,5%

Łotwa

1187

1474

24,2%

Malta

117

151

29,1%

Niemcy

26 286

27 894

6,1%

Norwegia

1154

1414

22,5%

Polska

12 854

13 402

4,3%

Portugalia

4753

5396

13,5%

Rumunia

3379

3744

10,8%

Słowacja

1697

2020

19,0%

Słowenia

1192

1310

9,9%

Szwecja

2541

2684

5,6%

Turcja

7119

7810

9,7%

Węgry

3752

4057

8,1%

Wielka Brytania

10 278

10 826

5,3%

Włochy

18 364

19 376

5,5%

182 697

198 568

8,7%

Ogółem (Total)

W porównaniu do roku 2007/08 liczba wyjazdów studentów wzrosła najbardziej – o ponad 20% – na Malcie, w Bułgarii, na Łotwie, w Grecji i Norwegii. Bardzo nieznaczny wzrost liczby wyjeżdżających odnotowany został na Cyprze i w Irlandii; również w Polsce wzrost był niewielki (4,3%). Najbardziej mobilni okazali się studenci z Francji (28 283 osoby), Niemiec (27 894), Hiszpanii (27 405), Włoch (19 376) i Polski (13 402). Najpopularniejsze były zaś wyjazdy do Hiszpanii (33 178 studentów), Francji (24 615) i Niemiec (21 939). We wszystkich krajach nastąpił wzrost liczby przyjazdów.

Wyjazdy studentów z poszczególnych krajów na studia i na praktyki w roku 2008/09. Student mobility for studies and placements in 2008/09 – outgoing students per country. Liczba studentów wyjeżdżających na studia Number of outgoing students – studies

Liczba studentów wyjeżdżających na praktyki Number of outgoing students – placements

Łączna liczba studentów wjeżdżających na studia i na praktyki Number of outgoing students – studies and placements

4053

886

4939

Belgia

5041

904

5945

Bułgaria

1283

137

1420

Kraj Country

Austria

Cypr

144

157

Czechy

5440

605

6045

Dania

1648

478

2126

Estonia

551

210

761

Finlandia

3436

975

4411

Francja

23 560

4723

28 283

Grecja

2737

292

3029

Hiszpania

24 399

3006

27 405

Holandia

4902

2103

7005

Irlandia

1421

417

1838

Islandia

186

198

Lichtenstein

Litwa

2425

575

3000

Luksemburg

426

Łotwa

1104

370

1474

Malta

142

151

Niemcy

23 407

4487

27 894

Norwegia

1317

1414

Polska

11 784

1618

13 402

Portugalia

4834

562

5396

Rumunia

3064

680

3744

Słowacja

1703

317

2020

Słowenia

1132

178

1310

Szwecja

2413

271

2684

Turcja

6920

890

7810

Węgry

3518

539

4057

Wielka Brytania

7429

3397

10 826

Włochy

17 754

1622

19 376

168 193

30 375

198 568

Ogółem (Total)

Wyjazdy studentów z poszczególnych krajów na studia i na praktyki w roku 2008/09. Student mobility for studies and placements in 2008/09 – outgoing students per country. 30 000 Liczba studentów wyjeżdżających na praktyki (Number of outgoing students – placements)

25 000

Liczba studentów wyjeżdżających na studia (Number of outgoing students – studies)

20 000

15 000

10 000

5000

IT PL UK TR NL CZ BE PT AT

FR DE ES

FI HU RO GR

LT SE DK SK

IE LV BG NO

SI EE LU

IS CY MT

Dane pochodzące ze wszystkich krajów biorących udział w programie wskazują, że studenci wyjeżdżający w ramach Erasmusa do zagranicznych szkół wyższych lub przedsiębiorstw stanowili średnio 0,92% populacji studentów. Poza dwoma małymi krajami – Luksemburgiem i Lichtensteinem – najlepiej pod względem odsetka studentów Erasmusa wypadły Austria (1,9%), Republika Czeska (1,7 %), Hiszpania (1,54%) i Malta (1,54%). W Polsce studenci Erasmusa stanowili 0,62% populacji studentów, co plasuje nasz kraj poniżej średniej europejskiej. Studenci wyjeżdżający w ramach Erasmusa w roku 2008/09 jako procent populacji studentów w danym kraju. Outgoing Erasmus students in 2008/09 as a share of student population by country. 6,00%

15,50% Średnia w roku (average in) 2008/09 (0,92%)

5,00%

4,00%

0,00%

1, % 54 1, % 51 1, % 50 1, % 47 1, % 43 1, % 30 1, % 25 1, % 22 1, % 19 1, % 14 1, % 13 1, % 11 0, % 97 0, % 95 0, % 94 0, % 93 0, % 92 % 0, 71 0, % 66 0, % 65 0, % 62 0, % 53 0, % 50 0, % 46 0, % 40 0, % 32 %

% 67

1,00%

2,00%

3,00%

LI AT CZ ES MT BE LT PT

FI FR

IS DE NL LV

SI EE

IT HU SK DK CY NO SE PL BG GR UK RO TR

Wśród danych opublikowanych przez Komisję Europejską na podstawie sprawozdań ze wszystkich uczelni biorących udział w programie Erasmus znalazły się m.in. zestawienia rankingowe uczelni wysyłających najwięcej studentów na studia i praktyki. W wykazie obejmującym 500 uczelni o najlepszych wynikach na pierwszych miejscach figurują, co zrozumiałe, duże uniwersytety – uczelnie o profilu ogólnym – oraz politechniki lub uniwersytety techniczne. Wysokie czwarte miejsce zajmuje Uniwersytet Warszawski; także inne nasze uniwersytety znalazły się na bardzo dobrych pozycjach: Uniwersytet im. A. Mickiewicza w Poznaniu – na 12. miejscu, Uniwersytet Jagielloński – na 17. miejscu i Uniwersytet Wrocławski – na 21. miejscu. Pierwsza dziesiątka uczelni, które wysłały najwięcej studentów na studia i praktyki Erasmusa w roku 2008/09 wygląda następująco: Liczba stypendystów Erasmusa w roku 2008/09 (wyjazdy na studia i na praktyki)

Uczelnia

Kraj

Universidad Complutense de Madrid

Hiszpania

1554

Università di Bologna

Włochy

1469

Universidad de Granada

Hiszpania

1455

Uniwersytet Warszawski

Polska

1171

Universidad Politécnica de Valencia

Hiszpania

1152

Univerzita Karlova v Praze

Czechy

1110

Università degli Studi di Roma ‚La Sapienza’

Włochy

1108

Universidad de Sevilla

Hiszpania

1037

Universitat de Valencia (Estudi General) Uveg

Hiszpania

1021

Universitaet Wien

Austria

955

Wyjazdy na studia SMS – Student mobility for studies Stypendia programu Erasmus na wyjazd na studia za granicą otrzymało 168 200 studentów, czyli o 3,4% więcej niż w poprzednim roku (162 695). W kraju docelowym spędzili oni średnio sześć miesięcy, a średnie stypendium wynosiło 253 euro na miesiąc. W 21 krajach nastąpił wzrost liczby wyjeżdżających studentów w porównaniu do poprzedniego roku, w dwóch krajach (Niemcy i Polska) liczba studentów Erasmusa pozostała na zbliżonym poziomie, a osiem państw odnotowało spadek (Austria, Cypr, Dania, Estonia, Islandia, Irlandia, Liechtenstein i Wielka Brytania). Prawdopodobnie miały na to wpływ takie czynniki, jak większa liczba wyjazdów na praktyki, konkurencja krajów przyjmujących spoza Europy, rozpoczęcie się kryzysu gospodarczego i niskie stypendia2.

Materiały prasowe Komisji Europejskiej z dnia 21 czerwca 2010 r., „Highest number of Erasmus students”, http://europa.eu.

Wyjazdy z poszczególnych krajów i przyjazdy do poszczególnych krajów na studia w roku 2008/09. Student mobility for studies in 2008/09 – outgoing and incoming students by country. Liczba studentów wyjeżdżających Number of outgoing students

Kraj Country

Liczba studentów Różnica między przyjeżdżających liczbą wyjazdów Number of a liczbą przyjazdów incoming students Difference

Stosunek liczby przyjeżdżających do wyjeżdżających (%) Incoming/outgoing students ratio (%)

Austria

4053

4039

99,7%

Belgia

5041

5283

-242

104,8%

Bułgaria

1283

393

890

30,6%

Cypr

144

234

-90

162,5%

Czechy

5440

3764

1 676

69,2%

Dania

1648

5273

-3625

320,0%

Estonia

551

591

-40

107,3%

Finlandia

3436

6115

-2679

178,0%

Francja

23 560

20 955

2605

88,9%

Grecja

2737

1946

791

71,1%

Hiszpania

24 399

28 175

-3776

115,5%

Holandia

4902

6894

-1992

140,6%

Irlandia

IRL

1421

4061

-2640

285,8%

Islandia

186

353

-167

189,8%

Lichtenstein

-14

170,0%

Litwa

2425

1117

1308

46,1%

Luksemburg

426

373

12,4%

Łotwa

1104

401

703

36,3%

Malta

142

355

-213

250,0%

Niemcy

23 407

17 722

5685

75,7%

Norwegia

1317

3041

-1724

230,9%

Polska

11 784

4528

7256

38,4%

Portugalia

4834

-898

118,6%

Rumunia

3064

990

2074

32,3%

Słowacja

1703

787

916

46,2%

Liczba studentów wyjeżdżających Number of outgoing students

Kraj Country

Stosunek liczby przyjeżdżających do wyjeżdżających (%) Incoming/outgoing students ratio (%)

Liczba studentów Różnica między przyjeżdżających liczbą wyjazdów Number of a liczbą przyjazdów incoming students Difference

Słowenia

1132

991

141

87,5%

Szwecja

2413

8206

-5793

340,1%

Turcja

6920

2360

4560

34,1%

Węgry

3518

2205

1313

62,7%

W. Brytania

7429

16 065

-8636

216,2%

Włochy

17 754

15 530

2224

87,5%

168 193

Ogółem (Total)

W Estonii, Belgii, Austrii i Francji wystąpiła największa równowaga między liczbą wyjazdów i przyjazdów studentów. Największa przewaga przyjazdów miała miejsce w Szwecji, Danii, Irlandii, na Malcie, w Norwegii i Wielkiej Brytanii, a najbardziej znacząca przewaga wyjazdów – w Polsce, na Łotwie, w Turcji, Rumunii, Bułgarii i Luksemburgu. Najkorzystniejsza jest oczywiście równowaga wymiany studentów, jednak – jak widać – w wielu krajach, w tym w Polsce, stan ten jest trudny do osiągnięcia, m.in. z uwagi na zbyt ograniczoną ofertę studiów w językach obcych. Poniższe wykresy prezentują wyjazdy oraz przyjazdy studentów do poszczególnych krajów na studia w ramach programu Erasmus. Wyjazdy z poszczególnych krajów na studia w ramach Erasmusa w roku 2008/09. Student mobility for studies in 2008/09 – outgoing students, by country.

40 7

0 56

25 000

30 000

75 4

20 000

ES FR DE

FI RO GR

LT SE SK DK

4 14 2 20

SI LV EE LU

04 1

IE NO BG

IT PL UK TR CZ BE NL PT AT HU

5000

10 000

15 000

IS CY MT

30 000

17 5

Przyjazdy do poszczególnych krajów na studia w ramach Erasmusa w roku 2008/09. Student mobility for studies in 2008/09 – incoming students, by country.

95 5

25 000

0 15 65 53 0

72 2

20 000

15 000

82 0 68 6 94 61 1 57 5 32 52 83 52 73 45 28 40 61 40 3 37 9 64 30 41 23 60 22 05 19 46 11 1 99 7 1 99 0 78 7 59 1 40 1 39 3 35 5 35 3 23 4 53 34

10 000

5000

ES FR DE UK

IT SE NL

FI PT BE DK PL

IE AT CZ NO TR HU GR LT

SI RO SK EE LV BG MT

IS CY LU

Poniżej zamieszczona została pierwsza dziesiątka uczelni, które wysłały najwięcej studentów na studia w ramach programu Erasmus w roku 2008/09, a następnie dziesięć uczelni, które przyjęły najwięcej zagranicznych studentów Erasmusa.

Uczelnia

Kraj

Liczba studentów wysłanych na studia w ramach Erasmusa w roku 2008/09

Universidad Complutense de Madrid

Hiszpania

1473

Universidad de Granada

Hiszpania

1408

Università di Bologna

Włochy

1365

Uniwersytet Warszawski

Polska

1097

Università degli Studi di Roma ‚La Sapienza’

Włochy

1090

Univerzita Karlova v Praze

Czechy

1088

Universidad Politécnica de Valencia

Hiszpania

1082

Universitat de Valencia (Estudi General) Uveg

Hiszpania

1021

Universidad de Sevilla

Hiszpania

978

Universitaet Wien

Austria

917

Uczelnia

Kraj

Universidad de Granada

Hiszpania

Liczba przyjętych stypendystów Erasmusa z zagranicy w roku 2008/09 1858

Universitat de Valencia (Estudi General) Uveg

Hiszpania

1667

Universidad Complutense de Madrid

Hiszpania

1626

Liczba przyjętych stypendystów Erasmusa z zagranicy w roku 2008/09

Uczelnia

Kraj

Universidad Politécnica de Valencia

Hiszpania

1547

Università di Bologna

Włochy

1526

Universidad de Sevilla

Hiszpania

1392

Universidad de Salamanca

Hiszpania

1174

Università degli Studi di Firenze

Włochy

1138

Universitat Autonoma de Barcelona

Hiszpania

1082

Università degli Studi di Roma ‚La Sapienza’

Włochy

1060

Jak łatwo zauważyć, większość z wymienionych wyżej uczelni należy do czołówki zarówno pod względem liczby wysłanych, jak i przyjętych studentów. Jeśli chodzi o instytucje przyjmujące, to pierwszych dziesięć miejsc zajęły uczelnie z Hiszpanii i Włoch. Na dobrych pozycjach wśród uczelni przyjmujących zabrakło niestety uczelni polskich. Uniwersytet Warszawski, nasz lider jeśli chodzi o liczbę studentów wyjeżdżających, znalazł się dopiero na 76. miejscu rankingu pod względem liczby przyjętych studentów z zagranicy (413 osób).

ciekawe Pobyt na Erasmusie to wszystkim doświadczenie. Przede nia nowa zna ciągła możliwość po ętnoiej um wych ludzi, szkolenia ia dzen się ści językowych, spraw ładował żowania. Mnie wyjazd na dró po i się nia nie iel dz mo bie i swoje możliwości. w różnych sytuacjach, usa az bardziej wierzę w sie ter rej któ i ięk dz ią, erg zcze bardziej wzrósł pozytywną en ania nowych miejsc – jes kiw szu po do ją ac pir Stał się również ins znawanie innych ludzi. apetyt na podróże i po WARSZAW01) instytucja

rszawski (PL Klaudia, Uniwersytet Wa 1), Belgia 2009/10 twerpen (B ANTWERP0 An eit rsit ive Un ca: ują przyjm

Wyjazdy na praktyki SMP – Student mobility for placements Od 2007 r. program daje studentom możliwość wyjazdu na praktykę do firm i innych organizacji za granicą. W porównaniu do poprzedniego roku odnotowano ponad pięćdziesięcioprocentowy wzrost liczby wyjazdów: w roku 2007/2008 na praktykę wyjechało 20 002 studentów, a w roku 2008/2009 – już 30 400 studentów. Według badania Eurobarometru z 2009 r. główną przyczyną rosnącej popularności studenckich praktyk w zagranicznych firmach w ramach Erasmusa jest chęć zwiększenia szans na rynku pracy dzięki odbyciu praktyki3. Przypomnijmy, że praktyka Erasmusa może trwać od 3 do 12 miesięcy, musi być ściśle związana z dziedziną studiów i zostać zaliczona przez macierzystą uczelnię studenta jako praktyka obowiązkowa lub nieobowiązkowa, co powinno być potwierdzone jej wpisaniem do suplementu do dyplomu. Średnie miesięczne stypendium wypłacane studentom w roku 2008/09, obliczone na podstawie danych ze wszystkich krajów biorących udział w programie Erasmus, wyniosło 433 euro, czyli więcej niż w roku 2007/08 (409 euro). Najliczniejsza grupa studentów wyjechała na praktyki Erasmusa z Francji (4723 osoby), Niemiec (4487), Wielkiej Brytanii (3397) i Hiszpanii (3006). Polska zajęła siódmą pozycję (1618 osób). Najbardziej popularnymi krajami docelowymi były, jak w poprzednim roku: Hiszpania (5003 przyjazdy na praktyki), Wielka Brytania (4786), Niemcy (4217), Francja (3660) i Włochy (1966).

Wyjazdy studentów z poszczególnych krajów i przyjazdy do poszczególnych krajów na praktyki w roku 2008/09. Erasmus outgoing and incoming students per country – student mobility for placements. Liczba studentów Liczba studentów Różnica między wyjeżdżających przyjeżdżających liczbą wyjazdów na praktyki na praktyki a liczbą przyjazdów Number of outgoing Number of incoming Difference students students

Kraj Country

Stosunek liczby przyjeżdżających do wyjeżdżających (%) Incoming/outgoing students ratio (%)

Austria

886

689

197

77,8%

Belgia

904

1563

-659

172,9%

Bułgaria

137

121

88,3%

Cypr

160

-147

1230,8%

Materiały prasowe Komisji Europejskiej z dnia 21 czerwca 2010 r., „Highest number of Erasmus students”, http://europa.eu.

Liczba studentów Liczba studentów Różnica między wyjeżdżających przyjeżdżających liczbą wyjazdów na praktyki na praktyki a liczbą przyjazdów Number of outgoing Number of incoming Difference students students

Kraj Country

Stosunek liczby przyjeżdżających do wyjeżdżających (%) Incoming/outgoing students ratio (%)

Czechy

605

407

198

67,3%

Dania

478

365

113

76,4%

Estonia

210

118

56,2%

Finlandia

975

491

484

50,4%

Francja

4723

3660

1063

77,5%

Grecja

292

905

-613

309,9%

Hiszpania

3006

5003

-1997

166,4%

Holandia

2103

1188

915

56,5%

Irlandia

IRL

417

1090

-673

261,4%

Islandia

-49

508,3%

Lichtenstein

-11

650,0%

Litwa

575

107

468

18,6%

Luksemburg

224

-224

Łotwa

370

291

21,4%

Malta

261

-252

2900,0%

Niemcy

4487

4217

270

94,0%

Norwegia

362

-265

373,2%

Polska

1618

400

1218

24,7%

Portugalia

562

502

89,3%

Rumunia

680

216

464

31,8%

Słowacja

317

126

191

39,7%

Słowenia

178

48,9%

Szwecja

271

634

-363

233,9%

Turcja

890

301

589

33,8%

Węgry

539

273

266

50,6%

Wielka Brytania UK

3397

4786

-1389

140,9%

Włochy

1622

1966

-344

121,2%

30 375

Ogółem (Total)

5000 4500

47 23 44 87

Wyjazdy studentów z poszczególnych krajów na praktyki Erasmusa w roku 2008/09. Student mobility for placements in 2008/09 – outgoing students, by country.

33 97

4000

30 06

3500 3000

21 03

2500

16 2 16 2 18

2000

97 5 90 4 89 0 88 6

1500

FR DE UK ES NL

IT PL

FI BE TR AT RO CZ LT PT HU DK

IE LV SK GR SE EE

SI BG NO CY

IS MT

21 0 17 8 13 7 97

500

68 0 60 5 57 5 56 2 53 9 47 8 41 7 37 0 31 7 29 2 27 1

1000

LI LU

Przyjazdy do poszczególnych krajów na praktyki Erasmusa w roku 2008/09. Student mobility for placements in 2008/09 – incoming students, by country.

86 36

4000

5000

6000

3000

FI CZ PL DK NO TR HU MT LU RO CY SK BG EE

7 40 0 36 5 36 2 30 1 27 3 26 1 22 4 21 6 16 0 12 6 12 1 11 8 10 7 87

4 2 50

IE GR AT SE PT

IT BE NL

90 68

ES UK DE FR

1000

2000

SI LV

Podobnie jak w przypadku wyjazdów na studia tylko w nielicznych krajach wymiana studentów odbywających praktyki osiągnęła względną równowagę (Niemcy, Portugalia, Bułgaria). Jednak

zdecydowana większość krajów odnotowała przewagę wyjazdów albo przyjazdów na praktyki. Oprócz Luksemburga, który nie wysłał żadnego studenta na praktyki, ale przyjął aż 224 studentów z zagranicy, największą przewagę przyjazdów odnotowano na Malcie, na Cyprze, w Liechtensteinie, Islandii, Norwegii i Grecji. Natomiast jeśli chodzi o kraje, w których wystąpiła największa przewaga wyjazdów na praktyki na niekorzyść przyjazdów, były to Litwa, Łotwa, Polska, Rumunia i Turcja. Ciekawie przedstawia się czołówka uczelni, które w roku 2008/09 wysłały na praktyki Erasmusa najwięcej studentów. W pierwszej dziesiątce znalazło się sześć uczelni brytyjskich, dwie uczelnie holenderskie, jedna polska i jedna niemiecka, przy czym są to zupełnie inne uczelnie niż te, które wysyłają najwięcej studentów na studia w ramach Erasmusa. Wyższa Szkoła Hotelarstwa i Gastronomii w Poznaniu uplasowała się na wysokim drugim miejscu w skali Europy; także inne polskie szkoły wyższe zajęły dość dobre pozycje: na 19. miejscu był Uniwersytet Wrocławski, a na 33. miejscu – Uniwersytet im. A. Mickiewicza w Poznaniu.

Liczba studentów wysłanych na praktyki Erasmusa w roku 2008/09

Uczelnia

Kraj

The University of Nottingham

Wielka Brytania

215

Wyższa Szkoła Hotelarstwa i Gastronomii w Poznaniu

Polska

208

University of Bristol

Wielka Brytania

204

The University of Manchester

Wielka Brytania

178

University of Bath

Wielka Brytania

175

Hogeschool Zuyd

Holandia

158

University of Leeds

Wielka Brytania

152

Hanzehogeschool Groningen

Holandia

151

Technische Universität Dresden

Niemcy

141

The Queen’s University of Belfast

Wielka Brytania

133

Opracowanie: Małgorzata Członkowska-Naumiuk

Wymiana studentów w Polsce SM – Student mobility, Poland Wyjazdy Outgoing students Środki przeznaczone na wyjazdy studentów stanowiły 81% całkowitej kwoty przyznanej Polsce z budżetu programu Erasmus w roku 2008/09 na działania zdecentralizowane (koordynowane przez Narodową Agencję). Na wsparcie mobilności studentów nasze uczelnie wykorzystały 28 696 486 euro z funduszy programu Erasmus, tj. prawie 100% kwoty przyznanej na ten cel (99,8%). Dofinansowanie ze środków własnych uczelni i z innych źródeł wyniosło około 1 656 323 euro (kwota szacunkowa, na podstawie sprawozdań końcowych uczelni).

8388

9974

12 000

2008/09

2007/08

2006/07

2005/06

2004/05

2003/04

5419 2002/03

4322 2001/02

2000/01

2813 1999/2000

1998/99

2000

1426

6000

3691

8000

6278

10 000

4000

12 854

14 000

11 219

16 000

13 402

Liczba polskich studentów wyjeżdżających w ramach programu Erasmus w kolejnych latach. Polish outgoing Erasmus students, by year.

W roku 2008/09 na studia i praktyki Erasmusa wyjechało łącznie 13 402 polskich studentów. W stosunku do roku 2007/08 nastąpił około czteroprocentowy wzrost liczby wyjazdów, przy czym był on wynikiem jedynie znacznego zwiększenia się liczby wyjazdów na praktyki (aż o 66%), ponieważ liczba wyjazdów na studia nieznacznie zmalała (o niecały 1%). Wśród stypendystów Erasmusa było 11 907 studentów uczelni publicznych (89%) i 1495 studentów uczelni niepublicznych (11%). Najwięcej naszych studentów przyjęły Niemcy, Hiszpania, Francja i Włochy.

Wyjazdy studentów polskich uczelni do poszczególnych krajów od 2000 do 2009 r. i łącznie w okresie 1998/99-2008/09. Polish outgoing students from 2000 to 2009, and in the period 1998/99-2008/09, by country of destination. 2000 /01

2001 /02

2002 /03

2003 /04

2004 /05

2005 /06

2006 /07

2007 /08

2008 /09

Ogółem w latach 1998-2009

Austria

131

159

229

293

286

324

313

1937

Belgia

218

230

294

358

436

475

520

561

486

3864

Bułgaria

–

110

336

Cypr

–

125

Czechy

–

247

353

423

483

1590

Dania

159

197

241

362

480

541

629

710

696

4255

Estonia

–

180

Finlandia

174

188

280

310

376

423

459

482

412

3283

Francja

529

624

745

857

1086

1116

1188

1210

1183

9040

Grecja

106

122

167

182

184

393

424

1812

Hiszpania

245

319

442

546

764

968

1171

1521

1779

7983

Holandia

207

243

292

294

405

440

453

476

468

3635

Irlandia

IRL

136

167

161

111

908

Islandia

Liechtenstein LI

Litwa

–

120

137

152

535

Luksemburg

Łotwa

–

204

Malta

–

Niemcy

1190

1392

1682

1870

2235

2329

2384

2466

2237

19 257

Norwegia

–

100

154

153

226

706

Portugalia

119

152

192

222

298

371

478

619

787

3321

Rumunia

–

137

Słowacja

–

109

160

182

239

731

Słowenia

–

101

115

152

472

Szwecja

143

192

246

286

336

375

373

362

395

2837

Turcja

–

103

191

332

409

1056

Węgry

–

109

155

185

554

Wielka Brytania

281

262

314

337

475

567

627

727

742

4710

Włochy

252

304

403

481

628

824

881

1047

3691

4322

5419

6278

8388

9974

Ogółem

11 219 12 854

1149

6200

13 402

79 786

Dane od roku 2007/08 obejmują wyjazdy na studia i na praktyki łącznie.

Wyjazdy studentów polskich uczelni do poszczególnych krajów na studia i na praktyki Erasmusa w roku 2008/09. Student mobility for studies and placements in 2008/09 – Polish outgoing students, by country. 2500 2250

Wyjazdy na praktyki

2000

Wyjazdy na studia

1750 1500 1250 1000 750 500 250 0

DE ES FR

IT PT UK DK BE CZ NL GR

FI TR SE AT SK NO HU

IE BG

LV EE RO CY

IS MT LU

iązana z Erasmus to przygoda zw rą i noltu ku nowym krajem, nową gramowi wymi ludźmi. Dzięki pro uczelnię o poznajemy także nową sposoby własnej strukturze, nowe studiów. mę nauczania, nową for jąc nieSzlifujemy język – pozna racji licznych listyczny na uczelni. Z cja spe yk jęz lub n rgo ża na znane zwroty, idiomy, – można pozwolić sobie czasu dla Erasmusów go lne wo ości sam ilo em ej raz ksz ści, a za zniżek i wię je również sporo wolno da d jaz Wy . nie h za ryc ied któ zw lub w nie dalsze podróże i o, zatłoczonego miasta żeg du z się ać rw wy wiżna do dzielności – z ulgą mo zmiana – czyli nowe śro ziców. Wyjazd to także rod eł zyd niem skr d cze iad spo św ch do ka dobrym przypad przyjaciele. Może być wi do aro zyn ęd mi ra, . ltu sko, inna ku z wymian zagranicznych wcy cenią kandydatów AW68 na przyszłość – pracoda y Narodowej, PL WARSZ

Bartek, Akademia Obron 9/10 TARTU03), Estonia, 200 Tartu Lennukolledž (EE ca: ują yjm prz cja tytu ins

Osoby, które w roku 2008/09 wyjechały na stypendium Erasmusa – na studia lub na praktyki – stanowiły 0,62% populacji studentów w Polsce; jest to wskaźnik nieco niższy od średniej ogólnoeuropejskiej, wynoszącej 0,92%. Interesujące są także dane obrazujące sytuację w poszczególnych uczelniach. Najwyższy odsetek stypendystów Erasmusa miały przede wszystkim niezbyt duże uczelnie prowadzące intensywną wymianę studentów. Bardzo dobrze wypadły w rankingu uczelnie artystyczne: w grupie szesnastu uczelni, w których stypendyści Erasmusa stanowili ponad 2% ogółu studentów, znalazło się aż osiem uczelni o profilu artystycznym, w tym pięć akademii sztuk pięknych. Uczelnie o najwyższym odsetku stypendystów Erasmusa w roku 2008/09 w stosunku do łącznej liczby studentów na uczelni (pow. 2%). Universities with the highest Erasmus students’ percent in 2008/09. Liczba studentów, którzy wyjechali w ramach Erasmusa w roku 2008/09 (na studia i praktyki) Number of outgoing Erasmus students in 2008/09

Liczba wszystkich studentów (na podstawie ostatniego wniosku do NA) Total number of students registered at the university in 2008/09

Procent studentów, którzy wyjechali w ramach Erasmusa w stosunku do liczby studentów na uczelni Erasmus students ratio

Nazwa Uczelni University

Kod Erasmusa

Wyższa Szkoła Hotelarstwa i Gastronomii w Poznaniu

PL POZNAN10

233

2023

11,52%

Wyższa Szkoła Europejska im. ks. Józefa Tischnera w Krakowie

PL KRAKOW20

1171

4,70%

Akademia Sztuk Pięknych w Warszawie

PL WARSZAW10

1346

4,53%

Akademia Sztuk Pięknych im. Jana Matejki w Krakowie

PL KRAKOW10

1178

4,33%

Akademia Sztuk Pięknych w Gdańsku

PL GDANSK05

770

3,77%

Akademia Sztuk Pięknych im. Eugeniusza Gepperta we Wrocławiu

PL WROCLAW07

1091

3,67%

Akademia Muzyczna w Krakowie

PL KRAKOW09

641

3,12%

Collegium Civitas

PL WARSZAW35

1495

2,94%

Uniwersytet Artystyczny w Poznaniu (dawniej Akademia Sztuk Pięknych )

PL POZNAN12

1406

2,84%

Szkoła Główna Handlowa w Warszawie

PL WARSZAW03

312

11 268

2,77%

Uniwersytet Muzyczny Fryderyka Chopina w Warszawie

PL WARSZAW09

875

2,63%

Wyższa Szkoła Turystyki i Ekologii w Suchej Beskidzkiej

PL SUCHA-B01

821

2,44%

Wyższa Szkoła Sztuki Użytkowej w Szczecinie

PL SZCZECI08

238

2,10%

Uniwersytet Ekonomiczny w Poznaniu

PL POZNAN03

240

11 725

2,05%

Uniwersytet Wrocławski

PL WROCLAW01

749

37 018

2,02%

Uniwersytet Warszawski

PL WARSZAW01

1171

57 946

2,02%

Wyjazdy na studia SMS – Student mobility for studies, Poland Z wyjazdów na uczelnie zagraniczne na semestr lub rok studiów skorzystało 11 784 studentów polskich szkół wyższych. Statystyczny stypendysta Erasmusa przebywał za granicą średnio nieco ponad 6 miesięcy i otrzymał średnie stypendium wynoszące 354 euro na miesiąc. Uczelnie wykorzystały 25 681 001 euro z budżetu programu, tj. 99,95% przyznanej kwoty. Ponadto 106 uczelni zapewniło dofinansowanie wyjazdów z własnych środków lub ze źródeł zewnętrznych, które w przeliczeniu na euro wyniosło łącznie ok. 1 519 027 euro czyli równowartość ok. 6% wykorzystanych funduszy z programu Erasmus. Liczba wyjazdów na studia nieznacznie spadła w stosunku do roku 2007/08 (o 0,8%); Polska znalazła się więc w grupie krajów, w których obserwuje się pewną stagnację pod tym względem (Niemcy – spadek o 0,6%, Wielka Brytania – o 1,2%, Dania – o 1,6%). Najliczniejszą grupę stypendystów stanowili studenci studiów II stopnia lub wyższych lat jednolitych studiów magisterskich (58,5%), a jeśli chodzi o płeć osób wyjeżdżających na studia w ramach Erasmusa, to dominowały kobiety (69%). Szczegółowe dane dotyczące klasyfikacji stypendystów Erasmusa wg poziomu studiów i płci prezentuje poniższa tabela. Studenci studiów I, II i III stopnia wyjeżdżający na część studiów w roku 2008/09, w podziale na kobiety i mężczyzn. Erasmus student mobility for studies in Poland (2008/09) – number of students, by cycle of study and gender. Procent łącznej liczby Łączna liczba wyjazdów wyjazdów % of the total number Total of outgoing students

Kobiety Women

Kobiety – procent % of women

Mężczyźni Men

Mężczyźni – procent % of men

3323

69,8%

1441

30,2%

4764

40,4%

4754

69,0%

2135

31,0%

6889

58,5%

68,7%

31,3%

131

1,1%

8167

69,3%

3617

30,7%

11 784

100%

Studia I stopnia lub niższe lata studiów jednolitych First cycle students or students of the first 3 years of one-tier degrees Studia II stopnia Second cycle students or students of the last years of one-tier degrees Doktoranci Doctoral candidates Ogółem (Total):

ych doJedno z najpiękniejsz Szkoła żyświadczeń życiowych. nie tylko cia. Możliwość poznania nież porów wspaniałych ludzi, ale To naprawznania samego siebie. ycznie na uczyłam się czysto teoret rym któ o ju, kra w u ł rok dę cudowne spędzić pó óch lat. dw u iąg ec prz AN01) zajęciach w a w Poznaniu (PL POZN

ama Mickiewicz 4), Ola, Uniwersytet im. Ad endarski” (BG PLOVDIV0 vski Universitet „Paisii Hil vdi Plo ca: ują 0 9/1 yjm 200 prz , Bułgaria instytucja

Najwięcej studentów wysłały na studia w ramach Erasmusa duże uniwersytety, politechniki i uczelnie ekonomiczne, przy czym w czołówce są – co zrozumiałe – uczelnie prowadzące intensywną współpracę i wymianę międzynarodową. Uczelnie, które wysłały ponad 200 studentów do zagranicznych szkół wyższych w roku 2008/09. Polish universities with the highest number of outgoing Erasmus students (studies) in 2008/09. Liczba wyjazdów studentów na studia

Uczelnia Uniwersytet Warszawski

PL WARSZAW01

1097

Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu

PL POZNAN01

816

Uniwersytet Jagielloński

PL KRAKOW01

774

Uniwersytet Wrocławski

PL WROCLAW01

638

Uniwersytet Łódzki

PL LODZ01

449

Politechnika Warszawska

PL WARSZAW02

347

Uniwersytet Mikołaja Kopernika

PL TORUN01

341

Szkoła Główna Handlowa w Warszawie

PL WARSZAW03

298

Uniwersytet Śląski w Katowicach

PL KATOWIC01

275

Politechnika Łódzka

PL LODZ02

258

Uniwersytet Ekonomiczny w Krakowie

PL KRAKOW04

247

Uniwersytet Ekonomiczny w Poznaniu

PL POZNAN03

234

Uniwersytet Gdański

PL GDANSK01

230

Politechnika Wrocławska

PL WROCLAW02

211

Liczba wyjazdów studentów z poszczególnych województw jest uzależniona przede wszystkim od liczby i wielkości uczelni w danym województwie. Prezentowane dane odnoszą się do osób studiujących w danym województwie, co nie zawsze oznacza, że osoby te w tym samym województwie zamieszkują. Najwięcej studentów wyjechało na studia w ramach Erasmusa z uczelni województwa mazowieckiego (2701), małopolskiego (1722), wielkopolskiego (1523) i dolnośląskiego (1390). Wyjazdy studentów na studia w roku 2008/09 w podziale na województwa. Student mobility for studies in 2008/09, by province. Województwo

Liczba uczelni realizujących wyjazdy studentów

Łączna liczba wyjazdów na studia

No. of higher education institutions

Total number of students SMS

dolnośląskie

1390

kujawsko-pomorskie

445

lubelskie

398

lubuskie

łódzkie

805

małopolskie

1722

mazowieckie

2701

opolskie

210

podkarpackie

247

podlaskie

309

pomorskie

602

śląskie

863

świętokrzyskie

warmińsko-mazurskie

150

wielkopolskie

1523

zachodniopomorskie

285

Province

Wyjazd na stypendium to same korz yści. Najważniejsze to usamodzielnienie się i staw ianie czoła nowym wyzwaniom. Młody człowiek uczy się współpracować z innymi ludźmi, bardzo różn ymi, z różnych kultur, krajów, środowisk. Jest to niep rawdopodobne doświadczenie. Uzmysławia, jak waż ne są kontakty międzyludzkie i jak nierzadko trud ne do nawiązania. Stypendium pozwala dogłębn ie poznać kraj, w którym się studiuje. Mój pogląd na Słowację zmienił się diametralnie. Odkryłam gron o wspaniałych ludzi, z którymi mam stały kontakt. Poznałam funkcjonowanie słowackiego uniwersy tetu, jego dziekanów i wykładowców. Zwiedziłam mnóstwo wspaniałych miejsc. Pozn ałam ciekawą historię Słowacji, jej zachwycającą architekturę. Odbyłam podróże, któr e rozbudziły moje zaciekawienie światem, wyostrzy ły mój zmysł estetyczny. Stypendium zagraniczne pozwoliło mi poczuć się obywatelem Europy. Anna, Wyższa Szkoła Filozoficzno-P edagogiczna „Ignatianum” w Krak owie (PL KRAKOW19) instytucja przyjmująca: Trnavska Univ erzita v Trnave (SK TRNAVA01), Słow acja, 2009/10

Na studia do zagranicznych szkół wyższych wysyłało studentów 106 uczelni publicznych i 85 niepublicznych. Liczba wyjeżdżających studentów uczelni niepublicznych była niewspółmiernie niższa – studenci tych uczelni stanowili tylko niespełna 9% ogółu stypendystów Erasmusa. Wynika to zarówno stąd, że uczelnie niepubliczne są często niedużymi instytucjami i w wielu przypadkach prowadzą wymianę międzynarodową na niewielką skalę, jak i stąd, iż ich studenci to w dużej mierze osoby pracujące, którym jest trudniej wyjechać za granicę na kilka miesięcy. Wyjazdy na studia w ramach Erasmusa – studenci uczelni publicznych i niepublicznych. Student mobility for studies – number of outgoing students from public and non-public universities. 1011 9% Liczba wyjazdów na studia ze 106 uczelni publicznych (Public HEIs) Liczba wyjazdów na studia z 85 uczelni niepublicznych (Non-public HEIs)

10 773 91%

icą ogląda się Przy okazji studiowania za gran Widać różnicę wszystko z szerszej perspektywy. ki można nanau w organizacji studiów. W kwestii nowe metobrać nowego doświadczenia, poznać e się to okazać dy, inną kulturę studiowania. Moż podjęcia w przydużym plusem w przypadku chęci integrację ze rzez szłości pracy w danym kraju. Pop ramie Erasmus studentami uczestniczącymi w prog ami charaktepoznaje się zupełnie odmienne czas Bardzo istotną ry, obcuje się z przeróżnymi ludźmi. ka. Poprzez języ a sprawą jest możliwość szkoleni nabiera się biewykorzystywanie go na co dzień głości, swobody w wysławianiu.

za w Krakowie (PL KRAKOW02) Paulina, Akademia Górniczo-Hutnic 2009/10 Potsdam (D POTSDAM01), Niemcy, instytucja przyjmująca: Universitaet

Jak pokazuje poniższe zestawienie i wykres, szczególnie popularne były wyjazdy na studia do Niemiec, Hiszpanii, Francji i Włoch – do każdego z tych krajów wyjechało ponad tysiąc studentów. Trzeba jednak zauważyć, że w przypadku Niemiec i Francji liczba wyjazdów zmalała w stosunku do poprzedniego roku. Mniej przyjazdów polskich studentów odnotowała większość „starych” krajów UE, oprócz Hiszpanii, Portugalii, Szwecji i Włoch. Z kolei prawie we wszystkich „nowych” krajach Unii (z wyj. Estonii) oraz w Norwegii i Turcji liczba przyjazdów z Polski wzrosła. Wyjazdy polskich studentów do poszczególnych krajów na część studiów w roku 2008/09 – porównanie z rokiem 2007/08. Student mobility for studies – Polish outgoing students in 2008/09, by host country; comparison with 2007/08.

Kraj docelowy Host country

Liczba wyjazdów studentów na studia w roku 2007/08 Outgoing students in 2007/08 (studies)

Liczba wyjazdów studentów na studia w roku 2008/09 Outgoing students in 2008/09 (studies)

Wzrost lub spadek liczby wyjazdów w stosunku do roku 2007/08 Increase/decrease of the number of flows in comparison with 2007/08 (studies)

Austria

310

287

-7,4%

Belgia

532

434

-18,4%

Bułgaria

103

21,2%

Cypr

24,1%

Czechy

406

442

8,9%

Dania

698

663

-5,0%

Estonia

0,0%

Finlandia

461

387

-16,1%

Francja

1149

1090

Grecja

194

186

-5,1% -4,1%

Hiszpania

1392

1552

11,5%

Holandia

456

420

-7,9%

Irlandia

128

-29,7%

Islandia

-30,0%

Liechtenstein

Litwa

130

149

14,6%

Luksemburg

Łotwa

7,8%

Malta

20,0%

Niemcy

2261

1904

-15,8%

Norwegia

149

203

36,2%

Portugalia

610

738

21,0%

Rumunia

66,7%

Słowacja

179

226

26,3%

Słowenia

104

138

32,7%

Szwecja

348

383

10,1%

Turcja

316

395

25,0%

Węgry

150

173

15,3%

Wielka Brytania

643

558

-13,2%

Włochy

IT Ogółem (Total)

984

1038

5,5%

11 879

11 784

-0,8%

2000

Wyjazdy polskich studentów do poszczególnych krajów na studia w roku 2008/09. Student mobility for studies – Polish outgoing students in 2008/09, by host country.

1600

1800

90 10

1200

1400

800

1000

FI SE AT SK NO GR HU

SI BG

36 14

55 51

LV RO EE CY

IT PT DK UK CZ BE NL TR

DE ES FR

10 3 90

20 3 18 6 17 3 14 9 13 8

200 0

6 22

400

43 4 42 0 39 5 38 7 38 3

600

IS MT LU

80,0%

66,7%

Największy wzrost/spadek liczby wyjazdów na studia w roku 2008/09 w porównaniu do roku 2007/08. Increase/decrease of the number of Polish outgoing students in 2008/09, by country.

-29,7%

-30,0% IS

-40,0%

-20,0%

-16,1% FI

-18,4%

-15,8% DE

-7,9%

-13,2%

-5,1%

-7,4%

-5,0% DK

0,0%

7,8%

5,5%

-4,1%

8,9% CZ

0,0%

11,5%

10,1% SE

20,0%

14,6% LT

20,0%

15,3%

21,2%

21,0%

24,1%

26,3%

25,0%

36,2%

40,0%

32,7%

60,0%

Mimo że Dania nie jest krajem, do którego wyjeżdża szczególnie liczna grupa polskich studentów, to właśnie duńska uczelnia – Via University College w Risskov - znalazła się na czele listy zagranicznych szkół wyższych przyjmujących najwięcej studentów z naszego kraju. Również inne duńskie uczelnie zajmują na tej liście wysokie pozycje, obok uczelni hiszpańskich, czeskich i jednej uczelni słoweńskiej. Poniżej został przedstawiony szczegółowy ranking zagranicznych szkół wyższych będących najbardziej „popularnym” celem wyjazdów polskich studentów Erasmusa; uwzględniono w nim szkoły, które w roku 2008/09 przyjęły powyżej 50 studentów z Polski. Zagraniczne uczelnie, do których wyjechało najwięcej polskich studentów Erasmusa w roku 2008/09. Universities which hosted the highest number of Polish Erasmus students in 2008/09. Liczba przyjętych studentów z Polski Number of received Polish students

Nazwa uczelni University

Kod Erasmusa Erasmus code

Kraj

Via University College

DK RISSKOV06

Dania

161

Universidad Politécnica de Valencia

E VALENCI02

Hiszpania

147

Univerzita Karlova v Praze

CZ PRAHA07

Czechy

105

Universidad de Granada

E GRANADA01

Hiszpania

104

Syddansk Universitet

DK ODENSE01

Dania

Univerza v Ljubljani

SI LJUBLJA01

Słowenia

Universidad de Santiago de Compostela

E SANTIAG01

Hiszpania

Liczba przyjętych studentów z Polski Number of received Polish students

Nazwa uczelni University

Kod Erasmusa Erasmus code

Kraj

Universitat de Valencia (Estudi General) Uveg

E VALENCI01

Hiszpania

Universiteit Gent

B GENT01

Belgia

Koebenhavns Universitet

DK KOBENHA01

Dania

Università degli Studi di Bari

I BARI01

Włochy

Coventry University

UK COVENTR02

Wielka Brytania

Aarhus Universitet

DK ARHUS01

Dania

Universitaet Wien

A WIEN01

Austria

Technische Universität Dresden

D DRESDEN02

Niemcy

Katholieke Universiteit Leuven

B LEUVEN01

Belgia

Freie Universitaet Berlin

D BERLIN01

Niemcy

Masarykova Univerzita

CZ BRNO05

Czechy

Universidade da Beira Interior

P COVILHA01

Portugalia

Universidad de Castilla-La Mancha

E CIUDA-R01

Hiszpania

Universidade de Vigo

E VIGO01

Hiszpania

Università degli Studi di Roma 'La Sapienza'

I ROMA01

Włochy

Johannes Gutenberg-Universitaet Mainz

D MAINZ01

Niemcy

Anadolu Universitesi

TR ESKISEH01

Turcja

Aalborg Universitet

DK ALBORG01

Dania

Danmarks Tekniske Universitet

DK LYNGBY01

Dania

Universidad Complutense de Madrid

E MADRID03

Hiszpania

Universidade do Porto

P PORTO02

Portugalia

Instituto Politécnico de Bragança

P BRAGANC01

Portugalia

Univerzita Palackeho v Olomouci

CZ OLOMUC01

Czechy

Università degli Studi di Firenze

I FIRENZE01

Włochy

Radboud Universiteit Nijmegen

NL NIJMEGE01

Holandia

Universidad de Valladolid

E VALLADO01

Hiszpania

Università di Bologna

I BOLOGNA01

Włochy

Universidad de Zaragoza

E ZARAGOZ01

Hiszpania

Università degli Studi di Perugia

I PERUGIA01

Włochy

Najpopularniejsze miasta docelowe Ciekawe jest również zestawienie miast, do których wyjechało najwięcej studentów polskich uczelni. Wzięto w nim pod uwagę łączną liczbę przyjazdów studentów do różnych szkół wyższych danego miasta. Okazuje się, że najwięcej naszych studentów wyjechało do hiszpańskiej Walencji (Valencia, 255 studentów). Na drugim miejscu znalazł się Paryż (250), na trzecim Lizbona (198), a na kolejnych Berlin (179), Kopenhaga (163), Risskov w Danii (161 przyjazdów do jednej uczelni), Wiedeń (154) i Praga (152).

Z wyjazdu na Erasmusa można wynieść wiele korzyści – nowe doświadczenia, rozwijanie światopogląd ów, poszerzanie wizji świata czy szerok o pojęta nauka życia. Jednak najbardz iej istotne jest pokonywanie tkwiących wewnątrz nas stereotypów w stosunku do innych kultur i nacji. Pomimo przeświad tości, tolerancji mamy czenia o otwarogromne braki w ogóln ej wiedzy o kulturze, rel w innych krajach. Miesz igii i sytuacji kając, studiując i przyjaźni ąc się z obywatelami Izra Wenezueli czy Włoch uc ela, Libanu, zymy się prawdziwej tol erancji, zrozumienia i po Wielokrotnie padały w szanowania. moim kierunku pytania o Polskę – czy to napra kraj, że musicie wyjeżdża wdę tak biedny ć do Europy Zachodnie j do pracy, by zarobić. Dla tych osób, ja czy moi zna większości jomi byliśmy pierwszymi Polakami, których w życ Miejmy nadzieję, że wy iu poznali. warliśmy na nich pozytyw ne wrażenie i choć troch ich poglądy na temat Po ę zmieniliśmy laków. Podsumowując, pobyt na Erasmusie umacnia w przekonaniu, że liczy wiek – jego osobowość, się tylko człocharakter i wizja świata, a nie kraj pochodzenia. praca albo praktyka za Erasmus, granicą pokazują, że tak naprawdę nie ma granic jest człowiekiem i nie na , człowiek leży go nigdy stereotyp owo oceniać. instytucja przyjmująca:

Ewelina, Uniwersytet Gd ański (PL GDANSK01) Università degli Studi di Trieste (I TRIESTE01), Wł ochy, 2009/10

Wysokość stypendium wypłacanego studentom regulowana jest w każdym roku przez Narodową Agencję Programu „Uczenie się przez całe życie”. Uczelnie są zobowiązane stosować zasady zawarte w umowie finansowej dotyczącej wyjazdów studentów i pracowników, podpisywanej z Narodową Agencją. Są w niej określone minimalne i maksymalne wartości stypendium w zależności od krajów docelowych. W celu przyznawania najbardziej adekwatnych stypendiów, podzielono kraje na 3 grupy w oparciu o koszty utrzymania, na podstawie danych publikowanych przez Eurostat. Uczelnie przyznają swoim studentom stypendia w wysokości, która mieści się w podanych przez Narodową Agencję „widełkach”, przy czym stosowana jest zasada, że stypendia na wyjazdy do danego kraju lub danego ośrodka akademickiego powinny być jednakowe w skali całej uczelni. W roku 2008/09 średnie miesięczne stypendium wypłacane studentom polskich uczelni wyjeżdżającym na studia w ramach Erasmusa wyniosło 354 euro. Średnie wartości stypendiów wypłacanych w poszczególnych województwach przedstawia poniższa tabela.

Wysokość średniego stypendium studentów wyjeżdżających na studia w ramach Erasmusa, w podziale na województwa. Average grant for student mobility for studies, by province. Średnie stypendium (nie uwzględniono wyjazdów bez stypendium) Average grant

Województwo Province dolnośląskie

355

kujawsko-pomorskie

402

lubelskie

344

lubuskie

373

łódzkie

392

małopolskie

361

mazowieckie

371

opolskie

363

podkarpackie

398

podlaskie

413

pomorskie

377

śląskie

347

świętokrzyskie

313

warmińsko-mazurskie

441

wielkopolskie

333

zachodniopomorskie

403

338

323 170

208

250

281

266

264

300

200 150

148

350

334

400

354

Średnie miesięczne stypendium polskich studentów Erasmusa w kolejnych latach – wyjazdy na studia. Average monthly Erasmus student grant in Poland, by year – mobility for studies.

100

2008/09

2007/08

2006/07

2005/06

2004/05

2003/04

2002/03

2001/02

2000/01

EUR

1999/2000

Średnie stypendia wypłacane studentom wyjeżdżającym na studia z poszczególnych polskich uczelni są przedstawione w zestawieniach statystycznych dostępnych na stronie www.erasmus.org.pl.

Gdyby ktoś powiedział mi, że Erasmus wygląda tak, jak wyglądał, to nigdy nie miałabym wątpliwości co do wyjazdu. Dość późno zabrałam się do jego organizowania. Gdy okazało się, że mam jechać sama, strach omal nie odebrał mi tej przyjemności. Teraz nie żałuję. Po paru miesiącach od zapisania się na listę znalazłam się w Brnie, drugim co do wielkości mieście Czech. Małe uliczki, zabytkowe kamienice, zamek i rynek przepełniony kawiarenkami w ciepłe wiosenne i letnie dni, a zimą targ świąteczny pełen pyszności i innych „różności”, nocą podświetlany tysiącem świateł. Brno jest miastem studenckim, jest tam wiele miejsc godnych polecenia zarówno na czas wolny, jak i w momencie, gdy zbliża się sesja egzaminacyjna. Wbrew pozorom studiowanie za granicą nie sprawia wielkiego problemu. Dzięki wyjazdowi wiele nauczyłam się o innych kulturach, o ich tradycji, religii. Erasmus to nie tylko wyjazd na studia. Tam wiele granic zanika, okazuje się, że wyjazd do innego kraju na weekend, żeby zwiedzić jedno miasto, jest możliwy i jest rzeczą prostą. Można także nauczyć się czegoś o sobie, rozwinąć się. Do tego wszystkiego doliczyć można naukę przetrwania, gdy wokół nie ma bliskich osób, a także – naukę języka, a często przełamanie barier związanych z komunikacją, „zakopanie” tego lęku przed mówieniem w obcym języku. Okazuje się, że wiele rzeczy się wiedziało, tylko człowiek nie miał tej świadomości. Uważam, że pomimo początkowego strachu, każdy „Eramsus” wraca do domu zadowolony. Marta, Wyższa Szkoła Zarządzania – Polish Open University, Warszawa (PL WARSZAW16) instytucja przyjmująca: Newton College (CZ BRNO08), Czechy, 2009/10

Wyjazdy na praktyki SMP – Student mobility for placements, Poland Na praktykę Erasmusa wyjechało w roku 2008/09 1618 polskich studentów. Liczba wyjazdów wzrosła w stosunku do poprzedniego roku aż o 66%, co dowodzi, że praktyki zagraniczne cieszą się dużą popularnością.

Wyjazdy na praktyki organizowało ogółem 125 uczelni, 68 publicznych i 57 niepublicznych. Przeważająca większość uczelni organizowała wyjazdy studentów we własnym zakresie – bez pośrednictwa innych instytucji czy firm. Tylko trzy uczelnie organizowały wyjazdy w ramach konsorcjów4, grupujących kilka instytucji. W konsorcjach organizacją wyjazdów najczęściej zajmuje się instytucja nieakademicka mająca doświadczenie w tej dziedzinie, która może pełnić rolę koordynatora konsorcjum. W roku 2008/09 zostały zaakceptowane wnioski trzech konsorcjów, z którymi następnie Narodowa Agencja podpisała umowę finansową dotyczącą organizacji praktyk5. Na praktyki wyjeżdżali przede wszystkim studenci studiów II stopnia i starszych lat studiów jednolitych, a 66% ogółu praktykantów Erasmusa stanowiły kobiety. Studenci studiów I, II i III stopnia wyjeżdżający na praktyki Erasmusa w roku 2008/09, w podziale na kobiety i mężczyzn. Erasmus student mobility for placements in Poland (2008/09) – number of students, by cycle of study and gender.

Kobiety Women

Kobiety Mężczyźni – procent Men % of women

Procent łącznej Mężczyźni Łączna liczba liczby wyjazdów – procent wyjazdów % of the total % of men Total number of outgoing students

Studia I stopnia lub niższe lata studiów jednolitych First cycle students or students of the first 3 years of one-tier degrees

446

63,0%

262

37,0%

708

43,8%

Studia II stopnia lub wyższe lata studiów jednolitych Second cycle students or students of the last years of one-tier degrees

591

69,1%

264

30,9%

855

52,8%

Doktoranci Doctoral students

63,6%

36,4%

3,4%

1072

66,3%

546

33,7%

1618

100%

Ogółem (Total):

Najwięcej studentów wyjechało na praktyki Erasmusa z Wyższej Szkoły Hotelarstwa i Gastronomii w Poznaniu, która zajęła również bardzo wysoką, drugą pozycję w ogólnoeuropejskim rankingu

Uniwersytet Jagielloński organizował praktyki zarówno samodzielnie (część wydziałów), jak i w ramach konsorcjum (inna część wydziałów). Praktyki dla studentów danego wydziału mogły być organizowane tylko w jeden sposób: albo w ramach umowy między uczelnią a Narodową Agencją, albo w ramach umowy między konsorcjum a Agencją. 5 Centrum Innowacyjnego Rozwoju Społeczeństwa – Kraków, organizowało praktyki dla Uniwersytetu Jagiellońskiego (PL KRAKOW01), łącznie 16 wyjazdów; Jans Consulting – Szczytno, organizowało praktyki dla Wyższej Szkoły Turystyki i Rekreacji w Warszawie (PL WARSZAW50), łącznie 6 wyjazdów; Travel Exchange & Education Maksymilian Frączek – Katowice, organizowało praktyki dla Państwowej Wyższej Szkoły Zawodowej w Wałbrzychu (PL WALBRZY04), 1 wyjazd. 4

uczelni wysyłających najwięcej studentów na praktyki. W polskiej czołówce na kolejnych miejscach dominowały uniwersytety i politechniki. Uczelnie, które wysłały ponad 30 studentów na praktyki Erasmusa w roku 2008/09. Polish universities with the highest number of outgoing Erasmus students (placements) in 2008/09. Liczba wyjazdów studentów na praktykę Number of outgoing students

Uczelnia Wyższa Szkoła Hotelarstwa i Gastronomii w Poznaniu

PL POZNAN10

208

Uniwersytet Wrocławski

PL WROCLAW01

111

Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu

PL POZNAN01

Uniwersytet Warszawski

PL WARSZAW01

Politechnika Wrocławska

PL WROCLAW02

Politechnika Lubelska

PL LUBLIN03

Uniwersytet Śląski w Katowicach

PL KATOWIC01

Akademia Ekonomiczna im. Karola Adamieckiego w Katowicach

PL KATOWIC02

Politechnika Łódzka

PL LODZ02

Uniwersytet Łódzki

PL LODZ01

Politechnika Gdańska

PL GDANSK02

Uniwersytet Rzeszowski

PL RZESZOW02

Największą liczbę wyjazdów na praktyki odnotowały województwa: wielkopolskie (353), mazowieckie (183), małopolskie (117), dolnośląskie (105) i śląskie (88). Te same województwa, choć w nieco innej kolejności (mazowieckie, małopolskie, wielkopolskie), zarejestrowały również największą liczbę studentów wyjeżdżających na studia. Wyjazdy studentów na praktyki w podziale na województwa. Student mobility for placements, by province.

Województwo Province

Liczba uczelni realizujących wyjazdy studentów No. of higher education institutions

Łączna liczba wyjazdów na praktyki Total number of outgoing students

dolnośląskie

105

kujawsko-pomorskie

lubelskie

Liczba uczelni realizujących wyjazdy studentów No. of higher education institutions

Łączna liczba wyjazdów na praktyki Total number of outgoing students

lubuskie

łódzkie

małopolskie

117

mazowieckie

183

opolskie

podkarpackie

podlaskie

pomorskie

śląskie

świętokrzyskie

warmińsko-mazurskie

wielkopolskie

353

zachodniopomorskie

Województwo Province

Studenci uczelni publicznych stanowili 70% ogółu stypendystów Erasmusa wyjeżdżających na praktyki, a studenci uczelni niepublicznych – 30%. W porównaniu do wyników odnoszących się do wyjazdów na studia (91% : 9%), jest to więc nieco bardziej zbalansowany rozkład, zwłaszcza jeśli wziąć pod uwagę znacznie niższą ogólną liczbę studentów uczelni niepublicznych. Studenci tych uczelni proporcjonalnie w większym stopniu korzystali z wyjazdów na praktyki, niż studenci uczelni publicznych, które zwykle organizują więcej wyjazdów na studia.

Wyjazdy studentów na praktyki z uczelni publicznych i niepublicznych. Student mobility for placements – number of outgoing students from public and non-public universities.

484 30%

Liczba wyjazdów na praktyki z 68 uczelni publicznych (Public HEIs) Liczba wyjazdów na praktyki z 57 uczelni niepublicznych (Non-public HEIs)

1134 70%

Wyjazdy na studia i na praktyki z uczelni publicznych. Student mobility for studies and for placements – number of outgoing students from public universities. 1134 9,5%

Wyjazdy na studia i na praktyki z uczelni niepublicznych. Student mobility for studies and for placements – number of outgoing students from non-public universities.

484 32,4%

1011 67,6%

10 773 90,5% Wyjazdy na studia

Wyjazdy na studia

Wyjazdy na praktyki

iera oczy Wyjazd Erasmusowy otw zumieć, że na świat, pozwala zro się dobrze ć Europejczyk może czu lnoty, pow każdym kraju Wspó ry i strach. zwala przełamać barie myślowe. Poszerza horyzonty że porać, rzy na wie wniejszy, silniejszy, zaczy pe się je czu iek ow czł Dzięki wyjazdowi dzi sobie lepiej w życiu. skorzystać. o każdy student powinien POZNAN01) Jest to program, z któreg

Poznaniu (PL Adama Mickiewicza w Bartosz, Uniwersytet im. mcy, 2009/10 eifswald (D GREIFS01), Nie Gr t itae ers niv t-U rnd z-A st-Morit instytucja przyjmująca: Ern

Najczęściej odbywano praktyki w Niemczech (333 studentów), w Grecji (238), Hiszpanii (227), Wielkiej Brytanii (184) i we Włoszech (111), natomiast bardzo mało osób wybrało praktyki na Malcie (5 studentów), Islandii (5), w Estonii (4), na Litwie (3), w Lichtensteinie (2) i Luksemburgu (1).

Największy procentowy wzrost liczby wyjazdów w stosunku do poprzedniego roku miał miejsce w przypadku krajów, do których ogólnie wyjechało na praktyki niewielu naszych studentów: Cypr, Norwegia, Portugalia, Malta, Słowacja. Liczba praktyk odbywanych przez naszych studentów zmalała natomiast na Litwie, w Irlandii, Szwecji i Turcji. Wyjazdy polskich studentów do poszczególnych krajów na praktyki Erasmusa w roku 2008/09 – porównanie z rokiem 2007/08. Student mobility for placements – Polish outgoing students in 2008/09, by host country; comparison with 2007/08. Wzrost lub spadek liczby Liczba wyjazdów studentów Liczba wyjazdów studentów wyjazdów na praktyki w stona praktyki, 2007/08 na praktyki, 2008/09 sunku do 2007/08 r. Outgoing students in Outgoing students in Increase/decrease of the 2007/08 (placements) 2008/09 (placements) number of flows in comparison with 2007/08 (placements)

Kraj docelowy Host country

Austria

85,7%

Belgia

79,3%

Bułgaria

0,0%

Cypr

1300,0%

Czechy

141,2%

Dania

175,0%

Estonia

100,0%

Finlandia

19,0%

Francja

52,5%

Grecja

199

238

19,6%

Hiszpania

129

227

76,0%

Holandia

140,0%

Irlandia

-36,4%

Islandia

150,0%

Liechtenstein

Litwa

-57,1%

Luksemburg

-50,0%

Łotwa

166,7%

Malta

400,0%

Niemcy

205

333

62,4%

Norwegia

475,0%

Portugalia

444,4%

Rumunia

Słowacja

333,3%

Słowenia

27,3%

Szwecja

-14,3%

Turcja

-12,5%

Węgry

140,0%

Wielka Brytania

184

119,0%

Włochy

111

76,2%

975

1618

65,9%

Ogółem (Total)

350

Wyjazdy polskich studentów do poszczególnych krajów na praktyki Erasmusa w roku 2008/09. Student mobility for placements – Polish outgoing students in 2008/09, by host country.

7 18

200

250

300

150

FI NO

IE CY

SI TR SK HU SE LV BG

IS MT EE

14 13

25 23

IT FR BE PT NL CZ DK AT

DE GR ES UK

52 49

100

LI LU RO

Stypendium przyznawane na wyjazd na praktykę jest z założenia nieco wyższe niż stypendium na wyjazd na studia, ponieważ podczas odbywania praktyk studenci mają mniej udogodnień (np. możliwości tańszego wyżywienia i zakwaterowania) niż podczas studiów na uczelni za granicą. Wysokość stypendiów dla swoich studentów określa dana uczelnia w oparciu o zasady finansowe wynikające z umowy podpisanej z Narodową Agencją. Kwota stypendium jest uzależniona przede wszystkim od kosztów utrzymania w kraju docelowym. Średnie stypendium wypłacane studentom wyjeżdżającym na praktyki wyniosło w Polsce 514 euro na miesiąc i było nieco wyższe od średniej ogólnoeuropejskiej (433 euro/mies.). Najwyższe średnie miesięczne stypendium wypłacano w województwie pomorskim (546 euro), a najniższe –

w województwie lubuskim (413 euro). Skalę stypendiów w poszczególnych województwach przedstawia poniższa tabela. Wysokość średniego stypendium studentów wyjeżdżających na praktyki w ramach Erasmusa, w podziale na województwa. Average grant for student mobility for placements, by province.

Województwo Province

Średnie stypendium (nie uwzględniono wyjazdów bez stypendium), w euro Average grant

dolnośląskie

505

kujawsko-pomorskie

526

lubelskie

532

lubuskie

413

łódzkie

484

małopolskie

539

mazowieckie

507

opolskie

507

podkarpackie

515

podlaskie

495

pomorskie

546

śląskie

527

świętokrzyskie

434

warmińsko-mazurskie

509

wielkopolskie

509

zachodniopomorskie

528

Średnie stypendia wypłacane studentom wyjeżdżającym na praktyki z poszczególnych polskich uczelni są przedstawione w zestawieniach statystycznych dostępnych na stronie www.erasmus.org.pl.

Przyjazdy studentów zagranicznych uczelni Incoming students, Poland Na studia i na praktyki Erasmusa przyjechało do Polski 4928 zagranicznych studentów. Osoby, które wybrały Polskę jako kraj docelowy stanowiły 2,5% ogółu stypendystów Erasmusa w roku 2008/09. Pod względem liczby przyjętych studentów Polska znalazła się na 13. miejscu wśród wszystkich krajów uczestniczących.

Przyjazdy zagranicznych studentów Erasmusa do Polski w kolejnych latach. Incoming Erasmus students in Poland, by year.

3730

4446

5000

4928

6000

3063

4000

2332

3000

750

614

466

220

1000

996

1459

2000

2008/09

2007/08

2006/07

2005/06

2004/05

2003/04

2002/03

2001/02

2000/01

1999/2000

1998/1999

Przyjazdy zagranicznych studentów Erasmusa z poszczególnych krajów do Polski w kolejnych latach. Incoming Erasmus students in Poland, by home country and year. Kraj Country

2000 /01

2001 /02

2002 /03

2003 /04

2004 /05

2005 /06

2006 /07

2007 /08

2008 /09

Łączna liczba przyjazdów w latach 1998-2009 Incoming students in Poland in the period 1998-2008

Austria

400

Belgia

104

111

714

Bułgaria

217

Cypr

Czechy

135

147

144

155

630

Dania

173

Estonia

Finlandia

564

Francja

201

314

378

459

514

571

594

3357

Grecja

243

Hiszpania

123

176

246

345

471

675

860

3096

Holandia

431

Irlandia

Kraj Country

2000 /01

2001 /02

2002 /03

2003 /04

2004 /05

2005 /06

2006 /07

2007 /08

2008 /09

Łączna liczba przyjazdów w latach 1998-2009 Incoming students in Poland in the period 1998-2008

Islandia

Lichtenstein

Litwa

111

118

117

472

Luksemburg

Łotwa

164

Malta

Niemcy

153

193

219

395

566

652

669

649

654

4320

Norwegia

Portugalia

125

194

269

306

399

436

1938

Rumunia

216

Słowacja

349

Słowenia

191

Szwecja

302

Turcja

224

434

770

895

2395

Węgry

270

Wielka Brytania

540

Włochy

123

174

212

232

269

279

307

1808

614

750

996

1459 2332 3063 3730 4446 4928

Ogółem (Total)

23 004

Dane od roku 2007/08 obejmują przyjazdy na studia i na praktyki łącznie.

Przyjazdy zagranicznych studentów Erasmusa z poszczególnych krajów do Polski w roku 2008/09. Incoming Erasmus students in Poland in 2008/09, by home country. 1000 900

Przyjazdy na praktyki

800

Przyjazdy na studia

700 600 500 400 300 200 100 0

TR ES DE FR PT

IT CZ

LT BE SK HU BG AT UK RO

FI GR

SI NL

SE DK NO

IE EE MT CY

LI LU

Liczba zagranicznych studentów przyjeżdżających do Polski stopniowo wzrasta i stanowi coraz większy procent w stosunku do liczby wyjeżdżających, jednak daleko nam jeszcze do równowagi wymiany, gdyż wciąż dość duża jest dysproporcja między liczbą wyjazdów i przyjazdów. Napawa jednak optymizmem fakt, iż liczba przyjazdów wzrosła bardziej w stosunku do roku poprzedniego (o 11%) niż liczba wyjazdów (tylko o 4,3%). Wymiana studentów w Polsce w kolejnych latach; porównanie łącznej liczby wyjazdów i przyjazdów studentów. Exchange of students in Poland; comparison of the number of outgoing and incoming students, by year.

Liczba wyjazdów z Polski Outgoing Polish students

Liczba przyjazdów do Polski Incoming students

Różnica Difference

Stosunek liczby przyjeżdżających do liczby wyjeżdżających Incoming/ outgoing students rate

1998/1999

1426

220

1206

15,4%

1999/2000

2813

466

2347

16,6%

2000/2001

3691

614

3077

16,6%

2001/2002

4322

750

3572

17,3%

2002/2003

5419

996

4423

18,4%

2003/2004

6278

1459

4819

23,2%

2004/2005

8388

2332

6056

27,8%

2005/2006

9974

3063

6911

30,7%

2006/2007

11 219

3730

7489

33,2%

2007/2008

12 854

4446

8408

34,6%

2008/2009

13 402

4928

8474

36,8%

79 786

23 004

56 782

28,8%

Rok akademicki Academic year

Ogółem (Total)

Przyjazdy na studia Na semestr lub rok studiów w polskich uczelniach przyjechało 4528 studentów Erasmusa z 26 krajów. Najliczniej reprezentowani byli studenci uczelni tureckich (857 osób), hiszpańskich (809), niemieckich (580), francuskich (539) i portugalskich (422). W porównaniu do roku 2007/08 najbardziej wzrosła liczba przyjazdów z Grecji (o 157%) i Hiszpanii (o 37%), a najbardziej zmalała liczba studentów z Estonii (o 58%), Irlandii (o 52%), Danii (o 39%) i Finlandii (o 28%).

Przyjazdy zagranicznych studentów do Polski na studia w roku 2008/09. Student mobility for studies – incoming students, Poland, 2008/09.

58 0

800

80 9

85 7

1000

42 2

53 9

600

28 7

400

FI NL

SE DK NO

Uczelnie, które przyjęły najwięcej zagranicznych studentów Erasmusa w roku 2008/09. Polish universities with the highest number of incoming Erasmus students in 2008/09. Łączna liczba przyjazdów studentów zagranicznych

Uczelnia

Kod Erasmusa

Uniwersytet Warszawski

PL WARSZAW01

407

Uniwersytet Jagielloński

PL KRAKOW01

395

Uniwersytet Wrocławski

PL WROCLAW01

229

Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu

PL POZNAN01

194

Uniwersytet Ekonomiczny w Krakowie

PL KRAKOW04

183

Szkoła Główna Handlowa w Warszawie

PL WARSZAW03

168

Politechnika Łódzka

PL LODZ02

148

Politechnika Wrocławska

PL WROCLAW02

135

Politechnika Warszawska

PL WARSZAW02

121

Uniwersytet Łódzki

PL LODZ01

112

Akademia Ekonomiczna im. Karola Adamieckiego w Katowicach

PL KATOWIC02

102

Uniwersytet Gdański

PL GDANSK01

100

IE EE MT CY

28 14

41 36

52 43

57 54

68 62

78 68

LT HU UK BG RO AT GR

IT CZ BE SK

TR ES DE FR PT

12 11

85 79

200

LI LU

Większość polskich uczelni biorących udział w programie Erasmus boryka się niestety z problemem nierównowagi wymiany studentów. Tylko 7 uczelni mogło się pochwalić pełną równowagą wymiany (niespełna 4% uczelni realizujących mobilność studentów w roku 2008/09), a jedynie w 33 uczelniach (17%) liczba przyjętych studentów z zagranicy osiągnęła od 99,9 do 50% liczby studentów wysłanych. Natomiast aż w 89 uczelniach (47%) proporcja liczby studentów przyjętych do liczby studentów wysłanych na stypendium wynosiła poniżej 50%. „Jednostronną mobilność” odnotowano aż w 47 uczelniach (25%), które nie przyjęły żadnego stypendysty z zagranicy. Sytuacja odwrotna, czyli przewaga przyjazdów studentów zagranicznych nad wyjazdami studentów miejscowych, miała miejsce w 15 szkołach wyższych (8%); w niektórych z nich liczba przyjazdów bardzo znacznie przekroczyła liczbę wyjazdów (Elbląska Uczelnia Humanistyczno-Ekonomiczna, Kujawsko-Pomorska Szkoła Wyższa w Bydgoszczy, Wyższa Szkoła Finansów i Zarządzania w Białymstoku). Ze względu na znaczną ogólną dysproporcję między dużą liczbą wyjazdów a stosunkowo niewielką liczbą przyjazdów, przypadki przewagi przyjazdów wypadają pozytywnie na tle masy uczelni w głównej mierze wysyłających, a nie przyjmujących studentów. Jednak najbardziej wskazane byłoby jak największe zrównoważenie wymiany w większości polskich uczelni. Największa równowaga i nierównowaga wymiany studentów w polskich uczelniach w roku 2008/09 – statystyka zbiorcza. The most balanced and the most unbalanced student exchange at Polish universities in 2008/09 – statistics.

Równowaga/nierównowaga wymiany Balance/unbalance

Stosunek liczby przyjazdów do liczby wyjazdów studentów Incoming/outgoing students ratio

Liczba uczelni Number of universities

Przewaga przyjazdów nad wyjazdami

powyżej 100%

Pełna równowaga

1:1

Blisko równowagi

75 – 99,9%

Akceptowalna wymiana

50 – 74,9%

Nierównowaga – więcej wyjazdów niż przyjazdów

25 – 49,9%

Duża nierównowaga – znacznie więcej wyjazdów niż przyjazdów

3,33 – 49,9%

Brak przyjazdów

Ogółem (Total)

191

Wśród 15 uczelni, nazwanych przez nas „rekordzistami”, które w ramach Erasmusa przyjęły więcej studentów, niż ich wysłały, kilka przyjęło dość liczną grupę zagranicznych stypendystów Erasmusa: najwięcej – 41 osób – przyjęła Wyższa Szkoła Humanistyczno-Ekonomiczna w Łodzi, na kolejnych pozycjach uplasowały się: Wyższa Szkoła Finansów i Zarządzania w Białymstoku (34 zagranicznych studentów), Wyższa Szkoła Handlowa w Radomiu (również 34 studentów), Elbląska Uczelnia Humanistyczno-Ekonomiczna (32 studentów) i Państwowa Wyższa Szkoła Zawodowa im. Witelona w Legnicy (30 studentów).

„Rekordziści” – uczelnie, w których liczba przyjeżdżających studentów przerastała liczbę wyjeżdżających (rok 2008/09). Universities which had more incoming than outgoing students.

Kod Erasmusa

Wyjazdy

Przyjazdy

Stosunek liczby przyjazdów do liczby wyjazdów

Elbląska Uczelnia Humanistyczno-Ekonomiczna

PL ELBLAG02

3200,0%

Kujawsko-Pomorska Szkoła Wyższa w Bydgoszczy

PL BYDGOSZ08

1900,0%

Wyższa Szkoła Finansów i Zarządzania w Białymstoku

PL BIALYST03

566,7%

Państwowa Wyższa Szkoła Teatralna im. Ludwika Solskiego w Krakowie

PL KRAKOW11

300,0%

Wyższa Szkoła Handlu i Finansów Międzynarodowych im. Fryderyka Skarbka w Warszawie

PL WARSZAW30

250,0%

Wyższa Szkoła Handlu i Usług w Poznaniu

PL POZNAN14

233,3%

Wyższa Szkoła Handlowa w Radomiu

PL RADOM04

226,7%

Wyższa Szkoła Bankowa w Gdańsku

PL GDANSK08

225,0%

Państwowa Wyższa Szkoła Zawodowa im. Witelona w Legnicy

PL LEGNICA01

214,3%

Wyższa Szkoła Ekonomiczna w Białymstoku

PL BIALYST06

200,0%

Politechnika Radomska im. Kazimierza Pułaskiego

PL RADOM01

181,3%

Wyższa Szkoła Humanistyczno-Ekonomiczna w Łodzi

PL LODZ07

178,3%

Politechnika Koszalińska

PL KOSZALI01

117,4%

Zachodniopomorska Szkoła Biznesu w Szczecinie

PL SZCZECI06

112,5%

Wyższa Szkoła Techniczno-Ekonomiczna w Warszawie

PL WARSZAW57

112,5%

Do siódemki uczelni, w których miała miejsce pełna równowaga wymiany studentów, należały – oprócz Gdańskiego Uniwersytetu Medycznego – jedynie uczelnie prowadzące wymianę na niewielką skalę. W grupie uczelni, które zbliżały się do równowagi pod względem liczby wyjazdów i przyjazdów, były już jednak szkoły wysyłające i przyjmujące nieco większą liczbę studentów: akademie sztuk pięknych (w Łodzi, we Wrocławiu, w Krakowie) i duże szkoły niepubliczne (Uczelnia Łazarskiego, Akademia Leona Koźmińskiego).

Równowaga wymiany – uczelnie, w których wystąpiła pełna równowaga wymiany lub które były bliskie osiągnięcia równowagi. Universities with the most balanced student exchange.

Kod Erasmusa

Wyjazdy

Przyjazdy

Stosunek liczby przyjazdów do liczby wyjazdów

Gdański Uniwersytet Medyczny

PL GDANSK03

100,0%

Akademia Sztuk Pięknych w Katowicach

PL KATOWIC08

100,0%

Państwowa Wyższa Szkoła Zawodowa we Włocławku

PL WLOCLAW02

100,0%

Państwowa Wyższa Szkoła Zawodowa w Gorzowie Wielkopolskim

PL GORZOW01

100,0%

Wyższa Szkoła Gospodarki Euroregionalnej im. Alcide De Gasperi w Józefowie

PL JOZEFOW01

100,0%

Wyższa Szkoła Zarządzania i Administracji w Zamościu

PL ZAMOSC01

100,0%

Wszechnica Mazurska w Olecku

PL OLECKO01

100,0%

Akademia Sztuk Pięknych im. Władysława Strzemińskiego w Łodzi

PL LODZ05

95,2%

Wyższa Szkoła Handlu i Prawa im. Ryszarda Łazarskiego w Warszawie

PL WARSZAW14

94,7%

Akademia Leona Koźmińskiego w Warszawie

PL WARSZAW21

94,5%

Akademia Sztuk Pięknych im. Eugeniusza Gepperta we Wrocławiu

PL WROCLAW07

81,1%

Akademia Sztuk Pięknych im. Jana Matejki w Krakowie

PL KRAKOW10

78,4%

Wyższa Szkoła Handlowa we Wrocławiu

PL WROCLAW12

77,1%

Przyjazdy na praktyki W roku 2008/09 polskie przedsiębiorstwa, instytucje i organizacje przyjęły na praktyki łącznie 400 studentów z 21 krajów. W skali ogólnoeuropejskiej Polska znalazła się na 15. pozycji pod względem liczby przyjętych praktykantów Erasmusa. Najliczniejsza grupa studentów przyjechała do nas z Niemiec (74 osoby), Francji (55), Hiszpanii (51), Litwy (38) i Turcji (38).

Przyjazdy zagranicznych studentów na praktyki do Polski w roku 2008/09. Student mobility for placements – incoming students, Poland, 2008/09. 74

14 LT

Opracowanie: Małgorzata Członkowska-Naumiuk

Wymiana pracowników uczelni w Europie ST – Staff mobility, Europe W roku akademickim 2008/09 w ramach programu Erasmus dofinansowano 36 389 wyjazdów pracowników uczelni (wzrost o prawie 14% w stosunku do roku 2007/08). 78,6% stanowiły wyjazdy nauczycieli akademickich w celu prowadzenia zajęć za granicą, a 21,4% – wyjazdy pracowników uczelni na szkolenia w partnerskich instytucjach lub firmach. Na pierwszym miejscu w Europie pod względem łącznej liczby wyjazdów pracowników uczelni znalazła się Polska (4341wyjazdów tj. 12% ogółu wyjazdów w Europie) przed Hiszpanią (3695) i Francją (2840). Jeśli zaś chodzi o kraje docelowe, w których odnotowano najwięcej przyjazdów, były nimi Niemcy (3777 przyjazdów pracowników uczelni), Hiszpania (3445) i Włochy (3223). Polska znalazła się na szóstym miejscu (1904 przyjazdy). Mobilność pracowników uczelni w roku 2008/09 – wyjazdy z poszczególnych krajów w celu prowadzenia zajęć i na szkolenia. Staff mobility for teaching assignments and for training in Europe in 2008/09 – outgoing mobility, by country. Liczba wyjazdów nauczycieli akademickich w celu prowadzenia zajęć Outgoing mobility flows – teaching assignments

Liczba wyjazdów pracowników uczelni w celach szkoleniowych Outgoing mobility flows – training

Łączna liczba wyjazdów pracowników uczelni Outgoing mobility flows – teaching and training

724

154

878

Belgia

1072

152

1224

Bułgaria

582

639

Kraj Country Austria

Cypr

121

Czechy

2087

493

2580

Dania

301

365

Estonia

295

179

474

Finlandia

1062

656

1718

Francja

2462

378

2840

Grecja

438

124

562

Hiszpania

2938

757

3695

Holandia

721

121

842

Irlandia

189

217

Islandia

100

Lichtenstein

Litwa

894

196

1090

Liczba wyjazdów nauczycieli akademickich w celu prowadzenia zajęć Outgoing mobility flows – teaching assignments

Liczba wyjazdów pracowników uczelni w celach szkoleniowych Outgoing mobility flows – training

Łączna liczba wyjazdów pracowników uczelni Outgoing mobility flows – teaching and training

Kraj Country Luksemburg Łotwa

347

350

697

Malta

Niemcy

2713

421

3134

Norwegia

316

154

470

Polska

3079

1262

4341

Portugalia

770

117

887

Rumunia

999

262

1261

Słowacja

567

120

687

Słowenia

253

105

358

Szwecja

525

159

684

Turcja

1054

541

1595

Węgry

883

264

1147

Wielka Brytania

1555

217

1772

Włochy

1587

333

1920

28 615

7774

36 389

Ogółem (Total)

Wyjazdy pracowników uczelni w celu prowadzenia zajęć i na szkolenia w roku 2008/09. Share of staff mobility for teaching assignments and for training in 2008/09 – outgoing staff. 4500 Liczba wyjazdów pracowników uczelni w celach szkoleniowych Liczba wyjazdów nauczycieli akademickich w celu prowadzenia zajęć

4000 3500 3000 2500 2000 1500 1000 500 0

PL ES DE FR CZ

IT UK

FI TR RO BE HU LT PT AT NL LV SK SE BG GR EE NO DK

IE CY

IS MT

LI LU

Przyjazdy pracowników uczelni do poszczególnych krajów w celu prowadzenia zajęć i na szkolenia w roku 2008/09. Share of staff mobility for teaching assignments and for training in 2008/09 – incoming staff. 4000 Liczba przyjazdów pracowników uczelni w celach szkoleniowych Liczba przyjazdów nauczycieli akademickich w celu prowadzenia zajęć

3500

3000

2500

2000

1500

1000

500

DE ES

IT FR UK PL

FI PT CZ TR NL AT RO BE SK HU SE LT GR DK NO BG LV EE IRL

SI MT CY

IS LU

Wyjazdy w celu prowadzenia zajęć dydaktycznych STA – Staff teaching assignments Ogółem w roku 2008/09 zarejestrowano 28 615 wyjazdów nauczycieli akademickich w celu prowadzenia zajęć dla studentów zagranicznych uczelni co oznaczało wzrost o 5,4% w stosunku do poprzedniego roku. Warto zaznaczyć, że do tej kategorii mobilności wliczane są także przyjazdy zagranicznych specjalistów z przedsiębiorstw i innych instytucji nieakademickich na zaproszenie uczelni w celu przeprowadzenia zajęć dla studentów. Włączenie do kategorii „wyjazdy dydaktyczne” przyjazdów specjalistów z zagranicy wynika stąd, iż są one finansowane przez kraj przyjmujący z tej samej pozycji budżetowej, co wyjazdy nauczycieli akademickich w celu prowadzenia zajęć. Łącznie z wyjazdów tego typu skorzystało 285 pracowników przedsiębiorstw lub organizacji. Najwięcej wyjazdów dydaktycznych odnotowały: Polska (3079), Hiszpania (2938) i Niemcy (2713), zaś wśród krajów docelowych na pierwszych miejscach były Niemcy, Włochy i Hiszpania.

Wyjazdy w celu prowadzenia zajęć dydaktycznych w roku 2008/09 – porównanie z rokiem 2007/08. Staff mobility for teaching assignments – outgoing mobility flows per country in 2008/09 and 2007/08.

Kraj Country

2007/08

2008/09

Wzrost lub spadek w stosunku do roku 2007/08 Increase/decrease in comparison with 2007/08

Austria

763

724

-5,1%

Belgia

960

1072

11,7%

Bułgaria

523

582

11,3%

Cypr

8,1%

Czechy

1781

2087

17,2%

Dania

363

301

-17,1%

Estonia

284

295

3,9%

Finlandia

1120

1062

-5,2%

Francja

2458

2462

0,2%

Grecja

448

438

-2,2%

Hiszpania

2653

2938

10,7%

Holandia

633

721

13,9%

Irlandia

193

189

-2,1%

Islandia

43,1%

Lichtenstein

0,0%

Litwa

821

894

8,9%

Łotwa

395

347

-12,2%

Luksemburg

Malta

10,6%

Niemcy

2681

2713

1,2%

Norwegia

345

316

-8,4%

Polska

2460

3079

25,2%

Portugalia

719

770

7,1%

Rumunia

952

999

4,9%

Słowacja

495

567

14,5%

Słowenia

204

253

24,0%

Szwecja

501

525

4,8%

Turcja

1521

1054

-30,7%

Węgry

737

883

19,8%

Wielka Brytania

1469

1555

5,9%

Włochy

1508

1587

5,2%

27 155

28 615

5,4%

Ogółem (Total)

Wyjazdy z poszczególnych krajów w celu prowadzenia zajęć dydaktycznych w roku 2008/09. Staff mobility for teaching assignments - outgoing mobility flows per country in 2008/09.

27 13 24 62

3000

30 7 29 9 38

3500

20 87

2500

15 87 15 55

2000

PL ES DE FR CZ

IT UK BE

FI TR RO LT HU PT AT NL BG SK SE GR LV NO DK EE

IS CY MT

30 1 29 5 25 3

500

58 2 56 7 52 5

1000

89 4 88 3 77 0 72 4 72 1

10 7 10 2 62 10 5 99 4 9

1500

LI LU

Wyjazdy i przyjazdy w celu prowadzenia zajęć dydaktycznych w roku akademickim 2008/09 Staff mobility for teaching assignments – outgoing and incoming mobility flows per country in 2008/09. Liczba wyjazdów nauczyLiczba przyjazdów nacieli akademickich uczycieli akademickich do z poszczególnych krajów poszczególnych krajów

Kraj Country

Outgoing mobility flows – teaching assignments

Incoming mobility flows – teaching assignments

Różnica Difference

Stosunek liczby przyjeżdżających do wyjeżdżających (%) Incoming/outgoing students ratio (%)

Austria

724

814

-90

112,4%

Belgia

1072

832

240

77,6%

Bułgaria

582

415

167

71,3%

Cypr

100

-33

149,3%

Czechy

2087

1250

837

59,9%

Dania

301

431

-130

143,2%

Estonia

295

328

-33

111,2%

Finlandia

1062

1350

-288

127,1%

Francja

2462

2520

-58

102,4%

Grecja

438

640

-202

146,1%

Hiszpania

2938

2597

341

88,4%

Holandia

721

767

-46

106,4%

Liczba wyjazdów nauczyLiczba przyjazdów nacieli akademickich uczycieli akademickich do z poszczególnych krajów poszczególnych krajów

Kraj Country

Outgoing mobility flows – teaching assignments

Incoming mobility flows – teaching assignments

Różnica Difference

Stosunek liczby przyjeżdżających do wyjeżdżających (%) Incoming/outgoing students ratio (%)

Irlandia

189

250

-61

132,3%

Islandia

-5

106,8%

Liechtenstein

50,0%

Litwa

894

698

196

78,1%

Luksemburg

-2

166,7%

Łotwa

347

389

-42

112,1%

Malta

100

-48

192,3%

Niemcy

2713

2909

-196

107,2%

Norwegia

316

402

-86

127,2%

Polska

3079

1683

1396

54,7%

Portugalia

770

1321

-551

171,6%

Rumunia

999

939

94,0%

Słowacja

567

898

-331

158,4%

Słowenia

253

288

-35

113,8%

Szwecja

525

660

-135

125,7%

Turcja

1054

1020

96,8%

Węgry

883

814

92,2%

Wielka Brytania

1555

1432

123

92,1%

Włochy

1587

2681

-1094

168,9%

28 615

Ogółem (Total)

Wyjazdy na szkolenia STT – Staff mobility for training Bardzo znamienny jest dynamiczny wzrost liczby wyjazdów szkoleniowych Erasmusa w skali całego programu: w stosunku do roku poprzedniego łączna liczba wyjazdów pracowników uczelni wzrosła o 61% (2007/08 – 4832 wyjazdy, 2008/09 – 7774 wyjazdy), a w Polsce aż o 94%. Świadczy to o ogromnym zapotrzebowaniu na zagraniczne szkolenia wśród pracowników uczelni. Warto zauważyć, że wzrost liczby wyjazdów na szkolenia jest porównywalny ze zwiększaniem się liczby wyjazdów studentów na praktyki; oba te nowe typy wyjazdów cieszą się coraz większym zainteresowaniem w środowisku akademickim. Na szkolenia wyjeżdżali zarówno pracownicy akademiccy uczelni (ok. 36%), jak i pracownicy administracji centralnej (ok. 23%) i jednostek zajmujących się współpracą międzynarodową

(ok. 21%). Z wyjazdów korzystały w większej mierze kobiety (68% wyjazdów). Średni czas pobytu w zagranicznej instytucji wynosił 6,5 dnia, a średnie stypendium przyznawane na wyjazd wyniosło 751 euro. Liczba wyjazdów pracowników uczelni na szkolenia w roku 2008/09 – porównanie z rokiem 2007/08. Staff mobility for training – outgoing mobility flows per country in 2008/09 and 2007/08.

Kraj Country

2007/08

2008/09

Wzrost lub spadek w stosunku do roku 2007/08 Increase/decrease in comparison with 2007/08

Austria

107

154

43,9%

Belgia

152

123,5%

Bułgaria

-26,9%

Cypr

145,5%

Czechy

161

493

206,2%

Dania

30,6%

Estonia

169

179

5,9%

Finlandia

420

656

56,2%

Francja

217

378

74,2%

Grecja

124

42,5%

Hiszpania

351

757

115,7%

Holandia

121

89,1%

Irlandia

55,6%

Islandia

0,0%

Lichtenstein

100%

Litwa

167

196

17,4%

Luksemburg

-100,0%

Łotwa

440

350

-20,5%

Malta

1100,0%

Niemcy

297

421

41,8%

Norwegia

133

154

15,8%

Polska

651

1 262

93,9%

Portugalia

100

117

17,0%

Rumunia

185

262

41,6%

Słowacja

100

120

20,0%

Słowenia

105

50,0%

Szwecja

114

159

39,5%

Kraj Country

2007/08

2008/09

Wzrost lub spadek w stosunku do roku 2007/08 Increase/decrease in comparison with 2007/08

Turcja

383

541

41,3%

Węgry

156

264

69,2%

Wielka Brytania

113

217

92,0%

Włochy

333

316,3%

4832

7774

60,9%

Ogółem (Total)

W czołówce krajów wysyłających najwięcej pracowników uczelni na szkolenia znalazły się: Polska, która wyraźnie zdystansowała inne kraje, Hiszpania, Finlandia, Turcja i Czechy.

Wyjazdy pracowników uczelni z poszczególnych krajów na szkolenia w roku 2008/09. Staff mobility for training – outgoing mobility flows per country in 2008/09.

1400

1200

800

1000

4 15 2 12 4 12 1 12 0 11 7 10 5

PL ES

FI TR CZ DE FR LV

IT HU RO UK LT EE SE AT NO BE GR NL SK PT

IS MT

SI DK BG CY

64 57

200

2 7

8 0

400

600

LI LU

Irlandia, Wielka Brytania, Malta i Holandia były krajami, w których nastąpiła największa przewaga przyjazdów w stosunku do wyjazdów. Łącznie w około 13 krajach zdecydowaną przewagę miały przyjazdy pracowników. Najbliżej osiągnięcia równowagi wymiany były Norwegia, Grecja, Cypr i Bułgaria. Natomiast w Polsce i na Łotwie proporcja przyjazdów w stosunku do wyjazdów była najniższa. Jeśli jednak wziąć pod uwagę liczbę bezwzględną przyjazdów na szkolenia, to Polska znalazła się na 16. miejscu.

Wyjazdy i przyjazdy pracowników uczelni na szkolenia w roku akademickim 2008/09. Staff mobility for training – outgoing and incoming mobility flows per country, 2008/09.

Kraj Country

Liczba wyjazdów pracowników uczelni

Liczba przyjazdów pracowników uczelni

Outgoing mobility flows – training

Incoming mobility flows – training

Różnica

Stosunek liczby przyjeżdżających do wyjeżdżających (%)

Difference

Incoming/outgoing students ratio (%)

Austria

154

255

-101

165,6%

Belgia

152

217

-65

142,8%

Bułgaria

94,7%

Cypr

98,1%

Czechy

493

276

217

56,0%

Dania

193

-129

301,6%

Estonia

179

103

42,5%

Finlandia

656

371

285

56,6%

Francja

378

558

-180

147,6%

Grecja

124

126

-2

101,6%

Hiszpania

757

848

-91

112,0%

Holandia

121

375

-254

309,9%

Irlandia

148

-120

528,6%

Islandia

-13

148,1%

Liechtenstein

20,0%

Litwa

196

161

82,1%

Luksemburg

-1

–

Łotwa

350

304

13,1%

Malta

-56

333,3%

Niemcy

421

868

-447

206,2%

Norwegia

154

159

-5

103,2%

Polska

1262

221

1041

17,5%

Portugalia

117

310

-193

265,0%

Rumunia

262

121

141

46,2%

Słowacja

120

113

94,2%

Słowenia

105

79,0%

Szwecja

159

271

-112

170,4%

Turcja

541

164

377

30,3%

Węgry

264

147

117

55,7%

Kraj Country

Liczba wyjazdów pracowników uczelni

Liczba przyjazdów pracowników uczelni

Outgoing mobility flows – training

Incoming mobility flows – training

Różnica

Stosunek liczby przyjeżdżających do wyjeżdżających (%)

Difference

Incoming/outgoing students ratio (%)

Wielka Brytania

217

896

-679

412,9%

Włochy

333

542

-209

162,8%

7774

Ogółem (Total)

Przyjazdy pracowników uczelni do poszczególnych krajów na szkolenia w roku 2008/09. Staff mobility for training – incoming mobility flows per country in 2008/09.

8 86

900

1000

800

2 54

600

700

22 1 21 7 19 3

300

27 6 27 1 25 5

400

500

IT NL

FI PT CZ SE AT PL BE DK TR LT NO IRL HU GR RO SK

53 46

SI MT EE BG CY LV

UK DE ES FR

100

83 80

12 6 12 1 11 3

16 4 16 1 15 9 14 8 14 7

200

IS LU

Opracowanie: Małgorzata Członkowska-Naumiuk

Wymiana pracowników uczelni w Polsce ST – Staff mobility, Poland Wyjazdy Outgoing staff W roku 2008/09 Polska mogła się poszczycić najwyższą w Europie liczbą wyjazdów pracowników uczelni w ramach Erasmusa. 4341 wyjazdów z polskich uczelni stanowiło 12% ogółu wyjazdów z wszystkich krajów uczestniczących. Przodowaliśmy pod względem liczby wyjazdów zarówno dydaktycznych, jak i szkoleniowych. Wyjazdy pracowników polskich uczelni do poszczególnych krajów w roku 2008/09. Staff mobility in Poland in 2008/09, host countries. Wyjazdy nauczycieli akademickich w celu prowadzenia zajęć dydaktycznych

Kraj Country

Outgoing teachers (teaching assignments)

Wyjazdy pracowników uczelni na szkolenia Outgoing staff (training)

Łączna liczba wyjazdów Total number of mobility flows

Austria

Belgia

Bułgaria

Cypr

Czechy

250

349

Dania

Estonia

Finlandia

121

Francja

212

276

Grecja

Hiszpania

323

143

466

Holandia

Irlandia

Islandia

Liechtenstein

Litwa

152

208

Luksemburg

Łotwa

Wyjazdy nauczycieli akademickich w celu prowadzenia zajęć dydaktycznych

Kraj Country

Outgoing teachers (teaching assignments)

Wyjazdy pracowników uczelni na szkolenia Outgoing staff (training)

Łączna liczba wyjazdów Total number of mobility flows

Malta

Niemcy

466

168

634

Norwegia

Portugalia

144

221

Rumunia

Słowacja

232

275

Słowenia

Szwecja

Turcja

169

211

Węgry

Wielka Brytania

118

124

242

Włochy

308

393

3079*

1262

4341

Ogółem (Total)

*W tym 7 przyjazdów specjalistów z zagranicznych przedsiębiorstw do Polski w celu prowadzenia zajęć dla studentów w polskich uczelniach; przyjazdy te są finansowane z pozycji „wyjazdy dydaktyczne” z budżetu kraju przyjmującego i są zaliczane do kategorii „mobilność w celach dydaktycznych”.

Najwięcej pracowników naszych uczelni udało się do Niemiec, Hiszpanii, Włoch, Czech, Francji, Słowacji i Wielkiej Brytanii. Wyjazdy pracowników polskich uczelni do poszczególnych krajów w roku 2008/09. Staff mobility for teaching and training – outgoing mobility flows, Poland, 2008/09. 700 Wyjazdy na szkolenia

600

Wyjazdy w celu prowadzenia zajęć dydaktycznych

500 400 300 200 100 0

DE ES

IT CZ FR SK UK PT TR

FI AT SE BE NO HU NL

SI DK

LV GR BG RO EE

IE CY

IS MT

LI LU

Wyjazdy w celu prowadzenia zajęć dydaktycznych STA – Staff teaching assignments, Poland Nauczyciele akademiccy z polskich uczelni wykazują dużą aktywność, jeśli chodzi o korzystanie z wyjazdów w celu prowadzenia zajęć dla studentów w zagranicznych uczelniach. Duża liczba wyjazdów dydaktycznych świadczy również o tym, iż nasi wykładowcy są cenieni i chętnie zapraszani przez zagraniczne ośrodki akademickie. Na tle reszty krajów uczestniczących w programie Polska wypadła doskonale pod względem liczby wyjazdów – znalazła się na pierwszym miejscu w rankingu wszystkich krajów uczestniczących w Erasmusie (3079 wyjazdy). Ponadto w Polsce można było zaobserwować znaczną dynamikę wzrostu liczby wyjazdów – byliśmy jednym z trzech krajów o najwyższym wzroście w porównaniu z poprzednim rokiem – odnotowaliśmy o 25% więcej wyjazdów pracowników. Kategoria „wyjazdy dydaktyczne” obejmuje także, z punktu widzenia formalnego, przyjazdy specjalistów z zagranicznych przedsiębiorstw lub organizacji na zaproszenie uczelni danego kraju w celu prowadzenia zajęć dla studentów. Jak wspomniano wyżej, przyjazdy te są finansowane z budżetu programu Erasmus kraju przyjmującego, w ramach pozycji „wyjazdy dydaktyczne”. Do Polski przyjechało w roku 2008/09 siedmiu zagranicznych specjalistów 6. Z tej interesującej możliwości zaproszenia pracowników zagranicznych firm i instytucji, których fachowa wiedza może urozmaicić oferowane zajęcia i wprowadzić do nich więcej praktycznych aspektów, skorzystały następujące uczelnie: Śląska Wyższa Szkoła Zarządzania im. Generała Jerzego Ziętka w Katowicach (PL KATOWIC06), Wyższa Szkoła Administracji Publicznej w Kielcach (PL KIELCE07), Państwowa Wyższa Szkoła Zawodowa w Krośnie (PL KROSNO01), Poznańska Wyższa Szkoła Biznesu (PL POZNAN21), Sopocka Szkoła Wyższa (PL SOPOT01), Akademia Finansów w Warszawie (PL WARSZAW15) i Politechnika Białostocka (PL BIALYST01). W celu zachowania spójności danych statystycznych w większości ogólnych podsumowań w niniejszej publikacji podawana jest liczba 3079 wyjazdów dydaktycznych, na którą składają się 3072 wyjazdy nauczycieli akademickich i 7 przyjazdów specjalistów z organizacji i przedsiębiorstw. Na dofinansowanie wyjazdów dydaktycznych wykorzystano 2 502 702 euro z budżetu programu Erasmus, co stanowiło 98% funduszy przyznanych na ten typ mobilności. Dodatkowe dofinansowanie wyjazdów ze środków własnych uczelni oraz z innych źródeł zostało oszacowane na ok. 262 983 euro, tj. równowartość ok. 11% kwoty pochodzącej z budżetu Erasmusa. Średnie stypendium przypadające na wyjazd nauczyciela akademickiego wynosiło w Polsce 813 euro, było zatem wyższe niż średnie stypendium obliczone na podstawie danych ze wszystkich krajów uczestniczących (648 euro). Stypendium wypłacane pracownikom obejmuje ryczałtową stawkę na utrzymanie, której wysokość jest uzależniona od kraju docelowego i długości pobytu, oraz kwotę przeznaczoną na dofinansowanie podróży. W poniższym zestawieniu zostały zaprezentowane dane dotyczące stażu pracy i płci wyjeżdżających nauczycieli akademickich.

Wyjazdy polskich nauczycieli akademickich w celu prowadzenia zajęć dydaktycznych w roku 2008/09 – procentowy udział kobiet i mężczyzn z uwzględnieniem stażu zawodowego. Staff mobility for training in Poland in 2008/09, by seniority and gender. Łączna liczba wyjazdów

% of men

Total

% of the total number of outgoing students

360

48,4%

745

24,2%

47,8%

585

52,2%

1 124

36,6%

412

34,2%

791

65,8%

1 203

39,1%

1336

43,4%

1736

56,6%

3072

100%

Procent kobiet

Mężczyźni

Women

% of women

Men

Junior (młodsi stażem)

385

51,6%

Intermediate (o średnim stażu)

539

Senior (starsi stażem) Ogółem

Procent łącznej liczby wyjazdów

Procent mężczyzn

Kobiety

W zestawieniu uwzględniono jedynie wyjazdy nauczycieli akademickich polskich uczelni; nie brano pod uwagę 7 przyjazdów specjalistów z zagranicy, zaliczonych do tej samej kategorii mobilności.

Z wyjazdów Erasmusa w celu prowadzenia zajęć skorzystali nauczyciele akademiccy ze 186 uczelni. Pod względem liczby wyjazdów, na pierwszych miejscach znalazły się duże uczelnie publiczne, przede wszystkim z racji liczebności kadry akademickiej. Najbardziej „mobilni” okazali się pracownicy Uniwersytetu Łódzkiego, którzy wyjeżdżali najczęściej do Hiszpanii, Niemiec, Francji, Szwecji, Portugalii, Turcji i Wielkiej Brytanii. Uczelnie, których pracownicy akademiccy odbyli ponad 50 wyjazdów w celu prowadzenia zajęć dydaktycznych w roku 2008/09. Staff mobility for teaching assignments – Polish universities with the highest number of outgoing staff in 2008/09. Uczelnia

Kod Erasmusa

Liczba wyjazdów

Higher education institution

Erasmus code

Number of flows

Uniwersytet Łódzki

PL LODZ01

188

Uniwersytet Warszawski

PL WARSZAW01

164

Uniwersytet Wrocławski

PL WROCLAW01

141

Uniwersytet Śląski w Katowicach

PL KATOWIC01

139

Uniwersytet Jagielloński

PL KRAKOW01

115

Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu

PL POZNAN01

115

Politechnika Gdańska

PL GDANSK02

109

Uniwersytet Pedagogiczny im. Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie

PL KRAKOW05

Uniwersytet Rzeszowski

PL RZESZOW02

Politechnika Wrocławska

PL WROCLAW02

Uniwersytet Mikołaja Kopernika

PL TORUN01

Szkoła Główna Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie

PL WARSZAW05

Rozkład wyjazdów z poszczególnych województw przedstawia poniższy wykaz. Wyjazdy nauczycieli akademickich w celu prowadzenia zajęć w roku 2008/09, w podziale na województwa. Staff teaching assignements, by province. Liczba uczelni wysyłających nauczycieli w celu prowadzenia zajęć

Liczba wyjazdów nauczycieli akademickich w celu prowadzenia zajęć

No of higher education institutions

Total number of staff teaching assignments

dolnośląskie

368

kujawsko-pomorskie

144

lubelskie

161

lubuskie

łódzkie

244

małopolskie

378

mazowieckie

501

opolskie

podkarpackie

124

podlaskie

pomorskie

217

śląskie

323

świętokrzyskie

warmińsko-mazurskie

wielkopolskie

210

zachodniopomorskie

102

Województwo Province

Wyjazdy nauczycieli akademickich organizowały 103 uczelnie publiczne i 83 niepubliczne. Z wyjazdów dydaktycznych korzystali w większości pracownicy uczelni publicznych (blisko 90% wszystkich wyjazdów).

Wyjazdy nauczycieli akademickich z uczelni publicznych i niepublicznych w roku 2008/09. Staff teaching assignments in 2008/09, data from public and non-public universities.

330 11% Liczba wyjazdów ze 103 uczelni publicznych (Public HEIs - number of outgoing teachers) Liczba wyjazdów z 83 uczelni niepublicznych (Non-public HEIs - number of outgoing teachers)

2749 89%

500

Wyjazdy dydaktyczne z polskich uczelni do poszczególnych krajów w roku 2008/09. Staff mobility for teaching assignments – outgoing mobility flows, Poland, 2008/09.

450

8 30

350

400

2 21

250

300

2 4

15 DE ES

IT CZ SK FR TR

LT PT UK

FI SE BE

SI RO EE

IE CY

IS MT

44 42

LV AT HU NL GR DK NO BG

54 48

59 56

100

63 62

150

200

LI LU

Wśród szkół wyższych goszczących największą liczbę polskich wykładowców wyraźnie dominują uczelnie krajów sąsiadujących z Polską – Litwy, Słowacji, Czech i Niemiec. Duża grupa naszych nauczycieli odwiedziła także dwie uczelnie włoskie – Uniwersytet w Bari i „La Sapienza” w Rzymie – oraz uczelnię hiszpańską – Uniwersytet w Granadzie.

Spośród uczelni, w których najczęściej prowadzili zajęcia nasi wykładowcy, niektóre były jednocześnie popularnym celem polskich studentów Erasmusa (Uniwersità di Bari, Masarykova Univerzita w Brnie, Univerzita Karlova v Praze, Universidad de Granada, Università degli Studi di Roma ‘La Sapienza’). Zagraniczne uczelnie, które przyjęły najwięcej polskich nauczycieli akademickich w roku 2008/09. Universities which hosted the highest number of academic teachers from Polish universities in 2008/09. Nazwa uczelni

Kod Erasmusa

Kraj

Liczba przyjazdów polskich nauczycieli akademickich

Vilniaus Universitetas

LT VILNIUS01

Litwa

Katolícka Univerzita v Ružomberku

SK RUZOMBE01

Słowacja

Zilinska Univerzita v Ziline

SK ZILINA01

Słowacja

Ostravská Univerzita v Ostrav

CZ OSTRAVA02

Czechy

Università degli Studi di Bari

I BARI01

Włochy

Masarykova Univerzita

CZ BRNO05

Czechy

Univerzita Karlova v Praze

CZ PRAHA07

Czechy

Presovska Univerzita v Presove

SK PRESOV01

Słowacja

Universidad de Granada

E GRANADA01

Hiszpania

Università degli Studi di Roma 'La Sapienza'

I ROMA01

Włochy

Vilniaus Pedagoginis Universitetas

LT VILNIUS04

Litwa

Universitaet Leipzig

D LEIPZIG01

Niemcy

Technicka Univerzita v Kosiciach

SK KOSICE03

Słowacja

Freie Universitaet Berlin

D BERLIN01

Niemcy

Univerzita Mateja Bela

SK BANSKA01

Słowacja

Univerzita Komenskeho v Bratislave

SK BRATISL02

Słowacja

Miasta docelowe Najwięcej nauczycieli akademickich z Polski gościło Wilno – łącznie do różnych uczelni tego miasta zorganizowano 100 wyjazdów. Dalej plasują się miasta czeskie, niemieckie i słowackie: Brno (łącznie 53 wyjazdy), Praga (52), Berlin (49), Ostrawa (44) i słowacki Ružomberok (42).

Wyjazdy szkoleniowe STT – Staff mobility for training, Poland Wyjazdy w celach szkoleniowych są w Erasmusie oferowane pracownikom uczelni od roku 2007/08. Odbyło się wówczas 651 wyjazdów tego typu z polskich uczelni. W roku 2008/09

liczba ta wzrosła już prawie dwukrotnie – dofinansowano 1262 wyjazdy pracowników ze 155 uczelni, wykorzystując na ten cel kwotę 1 121 555 euro, tj. 86% funduszy programu Erasmus przyznanych na ten rodzaj mobilności. Dofinansowanie z budżetu uczelni i z innych źródeł wyniosło ok. 102 573 euro, co stanowiło ok. 8% środków z budżetu Erasmusa. Podobnie jak w przypadku wyjazdów dydaktycznych, również pod względem liczby wyjazdów szkoleniowych polskie uczelnie przodują w Europie, plasując nasz kraj na pierwszym miejscu w rankingu wszystkich krajów biorących udział w Erasmusie. Wyjazdy pracowników polskich uczelni na szkolenia stanowiły aż 16,2% ogółu wyjazdów w Europie. Osoby wyjeżdżające na szkolenia otrzymywały stypendium wynoszące średnio 889 euro; tj. nieco więcej niż średnia ogólnoeuropejska (751 euro). Na stypendium wypłacane pracownikom składa się ryczałtowa stawka na utrzymanie, uzależniona od kraju docelowego i długości pobytu, oraz kwota przeznaczona na dofinansowanie podróży. Szkolenia za granicą muszą być ściśle związane ze specyfiką wykonywanej przez daną osobę pracy na uczelni. Z wyjazdów szkoleniowych korzystają w dużej mierze pracownicy jednostek administracyjnych, zaangażowani w działania związane ze współpracą międzynarodową, ale także np. pracownicy bibliotek akademickich. Celem wyjazdów jest często zapoznanie się z funkcjonowaniem analogicznej jednostki w innej uczelni, krótki staż praktyczny, poznanie systemów informatycznych, np. katalogowych, baz danych itp. Odpowiednie wykorzystanie wyjazdów szkoleniowych Erasmusa może stanowić dobre wsparcie systemu podnoszenia kwalifikacji pracowników uczelni i budowania jej potencjału kadrowego. Jak pokazuje zestawienie danych dotyczących stażu pracy i płci osób wyjeżdżających, z wyjazdów szkoleniowych, przeznaczonych dla wszystkich pracowników uczelni, w największym stopniu korzystali pracownicy o krótszym stażu pracy (47%), a jeśli chodzi o płeć – dominowały kobiety (74%). Łącznie wyjazdy pracowników o niewielkim i średnim stażu pracy stanowiły 81% wszystkich wyjazdów szkoleniowych. Wyjazdy pracowników polskich uczelni na szkolenia w roku 2008/09 – procentowy udział kobiet i mężczyzn z uwzględnieniem stażu zawodowego. Staff mobility for training in Poland in 2008/09, by seniority and gender.

Kobiety Women

Procent kobiet % of women

Mężczyźni Men

Procent łącznej liczby wyjazdów

Procent mężczyzn

Łączna liczba wyjazdów

% of men

Total

% of the total number of outgoing staff

Junior (młodsi stażem)

458

76,6%

140

23,4%

598

47,4%

Intermediate (o średnim stażu)

315

75,0%

105

25,0%

420

33,3%

Senior (starsi stażem)

161

66,0%

34,0%

244

19,3%

934

74,0%

328

26,0%

1 262

100%

Ogółem

Uczelnie, które wysłały najwięcej pracowników na szkolenia w roku 2008/09. Staff mobility for training – Polish universities with the highest number of outgoing staff in 2008/09. Uczelnia

Kod Erasmusa

Liczba wyjazdów

Higher Education Institution

Erasmus code

Number of flows

Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu

PL POZNAN01

106

Uniwersytet Warszawski

PL WARSZAW01

Wyższa Szkoła Przedsiębiorczości i Administracji w Lublinie

PL LUBLIN06

Uniwersytet Wrocławski

PL WROCLAW01

Uniwersytet Śląski w Katowicach

PL KATOWIC01

Uniwersytet Jagielloński

PL KRAKOW01

Politechnika Lubelska

PL LUBLIN03

Szkoła Główna Handlowa w Warszawie

PL WARSZAW03

Politechnika Gdańska

PL GDANSK02

Państwowa Wyższa Szkoła Zawodowa w Nysie

PL NYSA01

Uniwersytet Łódzki

PL LODZ01

Uniwersytet Rzeszowski

PL RZESZOW02

Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II

PL LUBLIN02

Akademia Ekonomiczna im. Karola Adamieckiego w Katowicach

PL KATOWIC02

Akademia Leona Koźmińskiego w Warszawie

PL WARSZAW21

Uniwersytet w Białymstoku

PL BIALYST04

Warto zwrócić uwagę, że wśród uczelni wysyłających największą liczbę pracowników na szkolenia znalazły się dwie uczelnie niepubliczne (Wyższa Szkoła Przedsiębiorczości i Administracji w Lublinie, Akademia Leona Koźmińskiego w Warszawie), a także Państwowa Wyższa Szkoła Zawodowa w Nysie i prężny Uniwersytet Rzeszowski, który znalazł się również w czołówce uczelni wysyłających nauczycieli akademickich na wyjazdy dydaktyczne. Najwięcej pracowników naszych uczelni wyjeżdżało na szkolenia do Niemiec, Hiszpanii, Wielkiej Brytanii, Czech, Włoch i Portugalii.

180

16 8

Wyjazdy pracowników polskich uczelni do poszczególnych krajów na szkolenia w roku 2008/09. Staff mobility for training – outgoing mobility flows, Poland, 2008/09.

14 3

160

12 4

140

120

100

DE ES UK CZ

IT PT FR

SI NO NL DK SE BE HU GR RO EE

FI SK TR AT

IS CY MT BG

IE LV

12 10

18 16

25 24

34 26

42 39 36

45 43

LI LU

Wyjazdy pracowników w celach szkoleniowych, w podziale na województwa. Staff mobility for training, by province. Województwo Province

Liczba uczelni wysyłających pracowników na szkolenia No. of higher education institutions

Liczba wyjazdów pracowników na szkolenia Total No. of staff mobility for training

dolnośląskie

kujawsko-pomorskie

lubelskie

159

lubuskie

łódzkie

małopolskie

106

mazowieckie

222

opolskie

podkarpackie

podlaskie

pomorskie

śląskie

136

świętokrzyskie

warmińsko-mazurskie

wielkopolskie

149

zachodniopomorskie

128

Wyjazdy szkoleniowe organizowało 155 uczelni – 90 publicznych i 65 niepublicznych. 78% ogółu wyjazdów stanowiły wyjazdy pracowników uczelni publicznych. Wyjazdy szkoleniowe pracowników uczelni publicznych i niepublicznych w roku 2008/09. Staff mobility for training in 2008/09, data from public and non-public universities. 274 22%

Liczba wyjazdów z 90 uczelni publicznych (Public HEIs - number of outgoing staff) Liczba wyjazdów z 65 uczelni niepublicznych (Non-public HEIs - number of outgoing staff)

988 78%

Wyjazdy dydaktyczne i szkoleniowe pracowników uczelni publicznych. Staff mobility – teaching assignments and training – number of outgoing staff from public universities. 988 26%

Wyjazdy dydaktyczne i szkoleniowe pracowników uczelni niepublicznych. Staff mobility – teaching assignments and training – number of outgoing staff from non-public universities. 274 45%

2749 74%

330 55%

Wyjazdy dydaktyczne (Teaching)

Wyjazdy szkoleniowe (Training)

Przyjazdy pracowników zagranicznych uczelni Incoming staff Do Polski przyjechało w celu prowadzenia zajęć dla studentów 1676 nauczycieli akademickich z 28 krajów, co stanowiło 88,4% ogółu przyjazdów pracowników zagranicznych uczelni do Polski. Natomiast przyjazdów na szkolenia było znacznie mniej, jedynie 221 z 24 krajów (11,6% przyjazdów).

W skali ogólnej programu wyjazdy nauczycieli akademickich z różnych krajów do Polski stanowiły 5,9% ogółu wyjazdów tego typu, a wyjazdy na szkolenia – 2,8% ogółu wyjazdów szkoleniowych. Przyjazdy pracowników zagranicznych uczelni do Polski w celu prowadzenia zajęć i na szkolenia w roku 2008/09. Staff mobility for teaching assignments and for training – incoming staff, 2008/09. Przyjazdy nauczycieli akademickich w celu prowadzenia zajęć

Kraj Country

Przyjazdy pracowników w celach szkoleniowych

Łączna liczba przyjazdów

Incoming teachers (teaching assignments)

Incoming staff (training)

Total number of mobility flows

Austria

Belgia

Bułgaria

Cypr

Czechy

216

234

Dania

Estonia

Finlandia

Francja

214

229

Grecja

Hiszpania

112

135

Holandia

Irlandia

Islandia

Liechtenstein

Litwa

120

Luksemburg

Łotwa

Malta

Niemcy

263

272

Norwegia

Portugalia

Rumunia

Słowacja

Słowenia

Szwecja

Turcja

115

138

Węgry

Wielka Brytania

Włochy

Ogółem (Total)

1676

221

1897

Przyjazdy nauczycieli akademickich z zagranicznych uczelni do Polski w latach 2000/01 -2008/09. Staff mobility for teaching assignments – incoming mobility flows, Poland, 2000/01-2008/09. 1800

1676

1596

1600 1406

1400

1291

1200 1026

1000 749

800 600

640

573

488

400 200 0

2000/01

2001/02

2002/03

2003/04

2004/05

2005/06

2006/07

2007/08

2008/09

Przyjazdy nauczycieli akademickich z poszczególnych krajów do Polski w celu prowadzenia zajęć dydaktycznych w roku 2008/09. Staff mobility for teaching assignments – incoming mobility flows, Poland, 2008/09.

300

250

200

DE CZ FR TR ES

LT SK

IT UK BE

IE EE NO DK

IS MT CY

28 26

37 32

FI BG NL LV HU PT AT SE GR RO

43 39

82 69

100

150

LI LU

Przyjazdy pracowników zagranicznych uczelni do Polski na szkolenia. Staff mobility for training – incoming mobility flows, Poland, 2008/09.

23 23

LV CZ

IT FR RO SK DE

FI UK GR BE HU PT

SI BG EE SE AT

IE NL NO CY DK

LT ES TR

2 1

3 2

LI LU MT

Opracowanie: Małgorzata Członkowska-Naumiuk

Intensywne kursy językowe (EILC) Erasmus Intensive Language Courses (EILC) Oprócz propagowania mobilności Erasmus wspiera również naukę języków obcych, przede wszystkim poprzez dofinansowywanie przygotowania kulturowego i językowego oferowanego przez poszczególne uczelnie zagranicznym studentom przyjeżdżającym na stypendium Erasmusa (w ramach środków na tzw. organizację mobilności), a także poprzez finansowanie specjalnych, intensywnych kursów językowych (Erasmus Intensive Language Courses – EILC) dla studentów przyjeżdżających do krajów, w których mówi się językami mniej rozpowszechnionymi6. W roku 2008/09 kursy językowe Erasmusa były organizowane w następujących krajach: Belgia (j. niderlandzki), Bułgaria, Cypr (j. grecki), Czechy, Dania, Estonia, Finlandia (j. fiński i szwedzki), Grecja, Holandia, Islandia, Litwa, Łotwa, Norwegia, Polska, Portugalia, Rumunia, Słowacja, Słowenia, Szwecja, Turcja, Węgry, Włochy. W krajach tych kursy EILC są prowadzone przez ośrodki nauczania języków wybrane w wyniku corocznego konkursu. Stanowią osobne działanie w ramach programu Erasmus, na które przeznaczone są fundusze wyodrębnione z budżetu programu. Dla studentów udział w nich jest bezpłatny. Celem kursów EILC jest przede wszystkim umożliwienie studentom posługiwania się danym językiem w życiu codziennym i jak najlepszej integracji ze środowiskiem lokalnym, dlatego program

Fot. Andrzej Anielski Kursy EILC na Uniwersy tecie Warmińsko-Mazurskim w Olsztynie, wrzesień 2008 r.

Kursy EILC nie są więc organizowane w krajach, których języki należą do częściej nauczanych (Wielka Brytania, Irlandia, Niemcy, Francja, Hiszpania, region francuskojęzyczny Belgii).

ukierunkowany jest szczególnie na praktyczną naukę języka. Kursy obejmują też zawsze program kulturalny pozwalający uczestnikom zdobyć podstawową wiedzę nt. kultury, historii i zwyczajów kraju, do którego przyjechali. Kursy EILC oferowane są na poziomie podstawowym i średnio zaawansowanym. Jeden ośrodek może prowadzić jeden lub kilka kursów, przy czym „jeden kurs” oznacza kurs dla grupy liczącej ok. 15 osób. Nakłady na tę akcję Erasmusa były niestety dość niskie w skali budżetu całego programu i wyniosły w roku 2008/09 1 642 000 euro (poniżej 1% funduszy programu na działania zdecentralizowane). Liczba prowadzonych kursów z pewnością nie zaspokoiła w pełni potrzeb studentów, wśród których wciąż wzrasta zainteresowanie nauką języków. Łącznie w kursach EILC w roku 2008/09 wzięło udział 5208 studentów ze wszystkich krajów uczestniczących w Erasmusie. Największą grupę uczestników EILC organizowanych w innych krajach stanowili Niemcy (991 osób), drugą w kolejności – Polacy (588 osób), a trzecią – Hiszpanie (446 osób). Poniższa tabela ukazuje, ilu studentów z poszczególnych krajów uczestniczyło w kursach EILC. Wyjazdy na kursy EILC – liczba studentów z danego kraju, którzy uczestniczyli w kursach EILC za granicą w roku 2008/09. EILC participants in 2008/09, by home country. Liczba studentów, którzy uczestniczyli w kursach EILC w innych krajach

Kraj Students’ Home Country

Number of students participating in EILC abroad

Austria

179

Belgia

Bułgaria

Cypr

Czechy

323

Dania

Estonia

Finlandia

247

Francja

434

Grecja

Hiszpania

446

Holandia

154

Irlandia

IRL

Islandia

Liechtenstein

Litwa

135

Luksemburg

Łotwa

Malta

Niemcy

991

Norwegia

Polska

588

Portugalia

195

Rumunia

Słowacja

Słowenia

Szwecja

Turcja

307

Węgry

209

Wielka Brytania

Włochy

393

Razem (Total)

5208

Kolejne zestawienie przedstawia liczbę studentów, którzy przyjechali na kursy EILC do 23 krajów oferujących tego typu kursy. Włochy przyjęły na kursy językowe największą liczbę studentów (1345), druga w kolejności była Belgia (część flamandzka; 476 uczestników), a trzecia – Portugalia (413 uczestników).

Fot. Andrzej Anielski Kursy EILC na Uniwersytecie Warmińsko-Mazurskim w Olsztynie, wrzesień 2008 r.

Przyjazdy na kursy EILC – liczba zagranicznych studentów uczestniczących w kursach EILC organizowanych w roku 2008/09. EILC participants in 2008/09, by host country. Kraj Country

Liczba uczestników EILC Number of EILC participants

Belgia (część flamandzka)

BE (nl)

476

Bułgaria

Cypr

Czechy

244

Dania

173

Estonia

Finlandia

333

Grecja

246

Holandia

197

Islandia

Litwa

Łotwa

Malta

Norwegia

161

Polska

203

Portugalia

413

Rumunia

140

Słowacja

Fot. Andrzej Anielski Kursy EILC na Uniwersyteci e Warmińsko-Mazurskim w Olsztynie, wrzesień 20 08 r.

Słowenia

204

Szwecja

305

Turcja

245

Węgry

145

1345

Włochy

Ogółem (Total)

5208

Udział polskich studentów w kursach EILC organizowanych w innych krajach Jak podaliśmy wyżej, polscy studenci stanowili drugą co do liczebności po Niemcach grupę uczestników kursów EILC organizowanych w różnych krajach. Podobnie, jak w ubiegłych latach, najwięcej studentów polskich uczelni gościły na kursach EILC Włochy (213 osób) i Portugalia (71 osób). Liczba polskich studentów uczestniczących w kursach EILC w roku 2008/09. Polish Erasmus students participating in the EILC courses in 2008/09. Kraj

Liczba polskich studentów – uczestników EILC

Country

Number of EILC participants from Poland

Belgia (część flamandzka)

BE (nl)

Bułgaria

Cypr

Fot. Andrzej Anielski Kursy EILC na Uniwersytecie Warmińsko-Mazurskim w Olsztynie, wrzesień 2008 r.

Czechy

Dania

Estonia

Finlandia

Grecja

Holandia

Islandia

Litwa

Łotwa

Malta

Norwegia

Portugalia

Rumunia

Słowacja

Słowenia

Szwecja

Turcja

Węgry

Włochy

IT Ogółem (Total)

213 588

Fot. Andrzej Anielski Kursy EILC na Uniwersy tecie Warmińsko-Mazurskim w Olsztynie, wrzesień 2008 r.

Kursy EILC dla zagranicznych studentów w Polsce Kursy języka polskiego organizowane jako kursy EILC dla zagranicznych studentów Erasmusa przyjeżdżających do Polski są oferowane od roku 1998, tj. od momentu przystąpienia naszego kraju do programu Erasmus. Organizatorzy kursów są wyłaniani corocznie w drodze konkursu ogłaszanego przez Narodową Agencję zgodnie z zasadami ustalonymi przez Komisję Europejską. Dotychczas były to uczelniane ośrodki nauczania języka polskiego jako obcego. W latach 1998-2009 w kursach EILC w Polsce wzięło udział 1183 zagranicznych studentów Erasmusa. Na organizację kursów EILC w Polsce wykorzystano w tym okresie ogółem 317 405 euro. W roku 2008/09 kursy EILC dla przyjeżdżających do Polski stypendystów Erasmusa odbyły się we wrześniu 2008 r., czyli bezpośrednio przed rozpoczęciem roku akademickiego. Przeprowadziło je pięć uniwersyteckich ośrodków nauczania języka polskiego dla cudzoziemców:  Uniwersytet Śląski w Katowicach, Szkoła Języka i Kultury Polskiej,  Uniwersytet Jagielloński, Szkoła Języka i Kultury Polskiej,  Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie, Centrum Języka i Kultury Polskiej dla Po-

lonii i Cudzoziemców,

 Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie, Centrum Kultury i Języka Polskiego dla

Cudzoziemców,

 Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu, Studium Kultury i Języka Polskiego dla Obcokra-

jowców.

Spośród tych instytucji cztery prowadziły już wcześniej kursy EILC, a jedna – Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie – organizowała je po raz pierwszy. Liczba zagranicznych studentów – uczestników intensywnych kursów języka polskiego EILC w roku 2008, w podziale na kraje. Participants of the EILC courses in Poland in 2008.

Uniwersytet Uniwersytet Śląski Jagielloński w Katowicach

Kraj Country Liczba kursów Number of courses

4 kursy

5 kursów

Austria

Belgia

Bułgaria

Czechy

Dania

Estonia

Finlandia

Francja

Grecja

Hiszpania

Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie 3 kursy

Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie 2 kursy

Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu 3 kursy

Łączna liczba uczestników Total number of participants 17 kursów 4 1 0

8 0

1 3

1 1

1 2

Uniwersytet Uniwersytet Śląski Jagielloński w Katowicach

Kraj Country Liczba kursów Number of courses Holandia

Irlandia

Lichtenstein

Litwa

Łotwa

Niemcy

Norwegia

4 kursy

5 kursów

Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie 3 kursy

Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie 2 kursy

Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu 3 kursy

Łączna liczba uczestników Total number of participants 17 kursów 2

1 0

1 15 3

Portugalia

Rumunia

Słowacja

Słowenia

Szwecja

Turcja

Węgry

Wlk. Brytania UK Włochy

Ogółem (Total)

5 1

203

Fot. Andrzej Anielski Kursy EILC na Uniwersytecie Warmińsko-Mazurskim w Olsztynie, wrzesień 2008 r.

Wśród uczestników kursów EILC największą grupę stanowili studenci niemieccy (66 osób), a następni w kolejności byli studenci z Francji (27), Turcji (23) i Włoch (19). Przeprowadzenie 17 kursów zostało sfinansowane z budżetu programu Erasmus oraz ze środków uczelni organizujących kursy. Kwota z programu Erasmus wykorzystana na organizację kursów wyniosła 72 000 euro. Zainteresowanie zagranicznych studentów Erasmusa kursami języka polskiego jest bardzo duże i wzrasta z roku na rok. W 2008 roku zgłosiło się 422 kandydatów, ale tylko około 50% z nich mogło uzyskać miejsce na kursie. Było to związane z ograniczoną liczbą kursów, jakie mogły być przeprowadzone ze względu na wysokość funduszy przeznaczonych dla naszego kraju na ten typ działania. Warto zaznaczyć, że w algorytmie służącym do wyliczania funduszy dla danego kraju na organizację kursów EILC uwzględnia się liczbę studentów przyjeżdżających na studia i praktyki Erasmusa, która w przypadku naszego kraju nie jest zbyt wysoka. Zwiększenie liczby oferowanych kursów języka polskiego zależy więc także od wzrostu liczby przyjazdów zagranicznych stypendystów Erasmusa. Warto podkreślić, że duże znaczenie kursów językowych Erasmusa wynika stąd, iż nie tylko pozwalają one studentom nabyć podstawy znajomości języka, lecz także – dzięki programowi kulturalno-integracyjnemu – pozbyć się stereotypów i uniknąć „szoku kulturowego” po przyjeździe do często zupełnie dla nich nieznanego kraju. Opracowanie: Małgorzata Członkowska-Naumiuk

Fot. Andrzej Anielski Kursy EILC na Uniwersy tecie Warmińsko-Mazurskim w Olsztynie, wrzesień 2008 r.

Kursy intensywne Intensive Programmes (IP) Kurs intensywny to cykl zajęć dydaktycznych dla studentów, przygotowany i prowadzony przez nauczycieli akademickich z co najmniej trzech uczelni z trzech różnych państw uczestniczących w programie, z których przynajmniej jedna musi być szkołą wyższą z kraju członkowskiego UE. Odbiorcami kursu są studenci tych uczelni. Kurs może trwać minimum 10 dni, podczas których odbywają się zajęcia dydaktyczne, maksimum 6 tygodni. Może w nim wziąć udział od 10 do 60 studentów i maksymalnie 20 nauczycieli akademickich z uczelni uczestniczących w projekcie. Tematyka kursu z definicji wykracza poza zakres zajęć standardowo oferowanych w danej dziedzinie w szkołach wyższych, będących partnerami w projekcie. Udział w kursie stwarza studentom i wykładowcom możliwość poznania nowatorskich treści, metod pracy, uczenia się i nauczania, doskonalenia umiejętności oraz źródeł informacji. Szczegółowe informacje o założeniach kursów intensywnych programu Erasmus są zamieszczone na stronie www.erasmus.org.pl.

Kursy intensywne w Europie W roku 2008/09 uczelnie z 27 krajów uczestniczących w programie Erasmus, w tym z Polski, realizowały 319 projektów typu kurs intensywny, w których uczestniczyło ogółem 10 866 studentów i 3592 wykładowców. Najwięcej kursów koordynowały uczelnie francuskie (37), niemieckie (31) i austriackie (30), najmniej szkoły wyższe z Łotwy (2), Islandii, Lichtensteinu i Rumunii (1). Liczba projektów typu kurs intensywny koordynowanych przez szkoły wyższe z poszczególnych krajów w latach 2007/08 i 2008/09. Number of IPs coordinated by European higher education institutions in 2007/08 and 2008/09, by country. Kraj

Liczba koordynowanych projektów w roku 2007/08

Liczba koordynowanych projektów w roku 2008/09

Austria

Belgia

Bułgaria

Cypr

Czechy

Dania

Estonia

Finlandia

Francja

Grecja

Hiszpania

Holandia

Irlandia

Islandia

Lichtenstein

Litwa

Luksemburg

Łotwa

Malta

Niemcy

Norwegia

Polska

Portugalia

Rumunia

Słowacja

Słowenia

Szwecja

Turcja

Węgry

Wielka Brytania

Włochy

Ogółem

257

319

Najwięcej kursów intensywnych w roku 2008/09 przeprowadzono w dziedzinie nauk społecznych, ekonomicznych i prawnych (24% z 319 projektów), a najmniej w dziedzinie usług (3%).

Kursy intensywne koordynowane przez polskie uczelnie 15 polskich szkół wyższych, pełniących rolę koordynatora, złożyło do Narodowej Agencji 18 wniosków o dofinansowanie projektów typu kurs intensywny w roku 2008/09. Dofinansowanie zostało przyznane 13 projektom, ale ostatecznie polskie szkoły wyższe zorganizowały 12 kursów intensywnych, w tym 8 nowych i 4 kontynuowane. Informacje ogólne o kursach intensywnych administrowanych przez polskie uczelnie przedstawia poniższa tabela. Projekty typu kurs intensywny Erasmusa koordynowane przez polskie uczelnie w roku 2008/09. Intensive Programmes coordinated by Polish higher education institutions in 2008/09.

Uczelnia koordynująca projekt

Kod Erasmusa

Coordinating university

Tytuł projektu Project title

Rok realizacji Czas trwania projektu kursu w odniesieniu intensywnego Typ projektu do czasu (liczba dni New/renewed jego trwania zajęć dydak(w latach) tycznych) Year of the project

Duration in days

Politechnika Gdańska

PL GDANSK02

Computational Nanotechnology (CoNan)

nowy

1/3

Uniwersytet Jagielloński

PL KRAKOW01

Understanding EU Enlargement (UEUE-1)

nowy

1/3

Uczelnia koordynująca projekt

Kod Erasmusa

Coordinating university

Tytuł projektu Project title

Rok realizacji Czas trwania projektu kursu w odniesieniu intensywnego Typ projektu do czasu (liczba dni New/renewed jego trwania zajęć dydak(w latach) tycznych) Year of the project

Duration in days

Politechnika Krakowska im. Tadeusza Kościuszki

PL KRAKOW03

PoReMuSS: Planning of the Regional Municipal Solid Waste Systems

kontynuowany

2/3

Politechnika Krakowska im. Tadeusza Kościuszki

PL KRAKOW03

Student Partnership for Reduction of Wastewater Treatment Contribution to Global Warming

kontynuowany

2/3

Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II

PL LUBLIN02

Building Civil Society and Fighting Social Exclusion – kontynuowany Contemporary Challenges for Social Work

2/2

Uniwersytet Przyrodniczy PL LUBLIN04 w Lublinie

Role of Agriculture in Territorial Identity and Competitiveness of Rural Areas

nowy

1/3

Politechnika Radomska im. Kazimierza Pułaskiego

PL RADOM01

Ecology and Safety as a Driving Force in the Development of Vehicles

kontynuowany

2/3

Uniwersytet Mikołaja Kopernika

PL TORUN01

The Expanding Horizons in European Geography Teaching (ExHEGeT)

nowy

1/3

Uniwersytet Warszawski

PL WARSZAW01

„Information for the People. Public Information/E-government in EU Countries”, 17th International Students’ Summer Seminar (17th ISSS)

nowy

1/1

Szkoła Główna Gospodarstwa Wiejskiego

PL WARSZAW05

Organic Food Production Chain (OFPC)

nowy

1/3

Szkoła Wyższa Psychologii Społecznej w Warszawie

PL WARSZAW37

REMICS – Research Methods in Cognitive Studies – an Interdisciplinary Winter School

nowy

1/3

Politechnika Wrocławska

Reduction of CO2 Emission by Implementation of Renewable Resources in PL WROCLAW02 nowy Central Europe Regions in the Context of EU Energy Policy

1/3

W kursach intensywnych koordynowanych przez polskie uczelnie wzięło udział 61 uczelni z 23 państw uczestniczących w programie, w tym także 4 polskie szkoły wyższe, zaangażowane w realizację 3 projektów w charakterze partnera. Liczbę instytucji partnerskich uczestniczących

w poszczególnych polskich projektach, w podziale na kraje, przedstawia poniższa tabela. Należy zwrócić uwagę na to, że w tabeli liczba partnerów nie jest równa liczbie uczelni, gdyż jedna uczelnia mogła uczestniczyć w kilku projektach i każdorazowo liczona była jako partner. Liczba partnerów z poszczególnych krajów uczestniczących w kursach intensywnych koordynowanych przez polskie uczelnie w roku 2008/09*. Number of partners from different countries participating in the IPs coordinated by Polish higher education institutions in 2008/09.

Bułgaria

Liczba partnerów z danego kraju ogółem*

PL WROCLAW02

PL WARSZAW37

PL WARSZAW01

PL TORUN01

Belgia

PL WARSZAW05

Austria

PL RADOM01

PL LUBLIN04

PL LUBLIN02

PL KRAKOW03 Student Partnership

PL KRAKOW03 PoReMuSS

PL KRAKOW01

Kraj uczelni partnerskiej

PL GDANSK02

Kod Erasmusa uczelni koordynującej projekt

Cypr

Czechy

Dania

Estonia

Finlandia

Francja Grecja

2 1

Hiszpania

Holandia

Irlandia

Islandia

Liechtenstein

Litwa

Luksemburg

Łotwa

Malta

Niemcy

1 1

Norwegia Polska Portugalia Rumunia

0 2

1 1

2 1

Szwecja

1 1 1

Włochy

PL WROCLAW02

Liczba partnerów z danego kraju ogółem*

PL WARSZAW37

2 2

1 1

Liczba partnerów ogółem

3 2

Wielka Brytania

1 1

Turcja Węgry

PL WARSZAW05

PL WARSZAW01

PL TORUN01

Słowenia

PL RADOM01

PL LUBLIN04

Słowacja

PL LUBLIN02

PL KRAKOW03 Student Partnership

PL KRAKOW03 PoReMuSS

PL GDANSK02

Kraj uczelni partnerskiej

PL KRAKOW01

Kod Erasmusa uczelni koordynującej projekt

2 7

* Liczba partnerów z danego kraju nie jest równa liczbie uczelni z danego kraju, ponieważ jedna szkoła wyższa mogła wziąć udział w więcej niż jednym projekcie albo w jednym projekcie mogło uczestniczyć więcej szkół wyższych z danego kraju.

Najwięcej instytucji partnerskich – 13 z 11 krajów – uczestniczyło w kursie intensywnym „Role of Agriculture in Territorial Identity and Competitiveness of Rural Areas”, koordynowanym przez Uniwersytet Przyrodniczy w Lublinie. W kursach intensywnych zarządzanych przez polskie uczelnie wzięło udział łącznie 497 studentów trzech stopni studiów (licencjackich/inżynierskich, magisterskich, doktoranckich), w tym 237 kobiet i 260 mężczyzn oraz 148 wykładowców, w tym 69 kobiet i 79 mężczyzn.

Liczba studentów z kraju, w którym odbył się kurs Local students

Liczba nauczycieli uczestniczących w kursie ogółem Number of participating teachers

Liczba nauczycieli z zagranicy w stosunku do miejsca realizacji kursu Teachers from abroad

Liczba nauczycieli z kraju, w którym odbył się kurs Local teachers

Gdańsk, 2-15.08.2009

PL KRAKOW01

Kraków, 31.01-14.02.2009

Kraj, miejscowość i termin realizacji kursu Country, city and date of the course

Liczba studentów z zagranicy w stosunku do miejsca realizacji kursu Students from abroad

PL GDANSK02

Kod Erasmusa uczelni koordynującej projekt Coordinating university

Liczba studentów uczestniczących w kursie ogółem Number of participating students

Liczba studentów i nauczycieli akademickich uczestniczących w kursach intensywnych koordynowanych przez polskie uczelnie w roku 2008/09. Number of students and teaching staff – participants of the IPs coordinated by Polish higher education institutions in 2008/09.

Liczba studentów z zagranicy w stosunku do miejsca realizacji kursu Students from abroad

Liczba studentów z kraju, w którym odbył się kurs Local students

Liczba nauczycieli uczestniczących w kursie ogółem Number of participating teachers

Liczba nauczycieli z zagranicy w stosunku do miejsca realizacji kursu Teachers from abroad

Liczba nauczycieli z kraju, w którym odbył się kurs Local teachers

Litwa, Kaunas, 3-17.05.2009

PL KRAKOW03 Student Partnership

Włochy, Cagliari, 8-20.06.2009

PL LUBLIN02

Dąbrowica koło Lublina, 12-22.11.2008

PL LUBLIN04

Nałęczów, 19.04-2.05.2009

PL RADOM01

108

Portugalia, Porto, 15-28.03.2009

PL TORUN01

Rumunia, Cluj Napoca, 17-30.05.2009

PL WARSZAW01

Jarocin, 13-26.07.2009

PL WARSZAW05

Warszawa i Brodnicki Park Krajobrazowy 9-21.08.2009

PL WARSZAW37

Zakopane, 15-28.02.2009

PL WROCLAW02

Bielawa i Wrocław 1-14.09.2008

497

316

181

148

Kraj, miejscowość i termin realizacji kursu Country, city and date of the course

Liczba studentów uczestniczących w kursie ogółem Number of participating students

Kod Erasmusa uczelni koordynującej projekt Coordinating university

PL KRAKOW03 PoReMuSS

Najmłodsza z osób biorących udział w kursach intensywnych organizowanych przez polskie uczelnie miała 18 lat, najstarsza 51 lat. Najliczniej reprezentowane były uczelnie polskie, w tym koordynujące (158 uczestników), uczelnie portugalskie (47 uczestników) i włoskie (31 uczestników). Wśród uczelni, których wykładowcy prowadzili zajęcia podczas kursów intensywnych koordynowanych przez polskie szkoły wyższe najsłabiej reprezentowane były uczelnie: czeskie, francuskie i węgierskie (każda reprezentowana przez jednego nauczyciela akademickiego), a najliczniej włoskie (12 osób) i polskie, w tym koordynujące (55 wykładowców).

Kursy intensywne koordynowane przez szkoły wyższe z Polski były poświęcone głównie tematom z dziedzin technicznych i przyrodniczych. Na przeprowadzenie 12 kursów intensywnych w rzystały z budżetu programu Erasmus kwotę 427 nie 455 774 euro). Kwota ta stanowiła ok. 1,2% nych przez Polskę na przeprowadzenie działań (35,3 mln euro).

roku 2008/2009 uczelnie polskie wyko080 euro (z zakontraktowanych ostateczfunduszy z programu Erasmus wykorzystazdecentralizowanych w roku 2008/2009

Dofinansowanie kursów intensywnych koordynowanych przez polskie uczelnie w roku 2008/09 z budżetu programu Erasmus. LLP-Erasmus grants for IPs coordinated by Polish higher education institutions in 2008/09. Kwota przyznana na realizację projektu w roku 2008/09, w euro* Allocated funds in 2008/09

Kwota wykorzystana, w euro** Used funds

Kwota niewykorzystana, w euro** Not used funds

PL GDANSK02

48 875

48 395

480

PL KRAKOW01

15 404

13 716

1688

PL KRAKOW03 PoReMuSS

25 230

20 149

5081

PL KRAKOW03 Student Partnership

48 867

45 064

3803

PL LUBLIN02

30 570

PL LUBLIN04

66 245

59 081

7164

PL RADOM01

48 935

45 860

3075

PL TORUN01

31 915

29 496

2419

PL WARSZAW01

48 350

47 080

1270

PL WARSZAW05

30 255

27 108

3147

PL WARSZAW37

41 481

40 914

567

PL WROCLAW02

19 647

455 774

427 080

28 694

Kod Erasmusa uczelni koordynującej Coordinating university

*Kwota w umowie finansowej NA-uczelnia lub w aneksie do umowy finansowej **Kwota w sprawozdaniu z realizacji projektu

Godny odnotowania jest fakt, że projekt „Building Civil Society and Fighting Social Exclusion – Contemporary Challenges” („Budowanie społeczeństwa obywatelskiego i walka z wykluczeniem społecznym – współczesne wyzwania dla pracy socjalnej”), koordynowany przez Instytut Pedagogiki Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego Jana Pawła II, jako jeden z pięciu europejskich projektów tego typu został opisany w prestiżowej publikacji Komisji Europejskiej, wydanej w 2010 r., przedstawiającej przykłady najbardziej interesujących projektów i inicjatyw dotyczących walki z ubóstwem i wykluczeniem społecznym, wydanej w 2010 r.

W dwóch edycjach projektu uczestniczyły – poza lubelskim koordynatorem – uczelnie z Finlandii, Hiszpanii, Irlandii, Litwy, Niemiec, Słowacji, Szwecji i Turcji. Celem projektu było poszukiwanie nowych sposobów budowania społeczeństwa obywatelskiego oraz innowacyjnych rozwiązań w walce z wykluczeniem społecznym na poziomie lokalnym i europejskim. Zwracano uwagę na wykształcenie pewnych postaw u uczestników kursu intensywnego oraz zdobywanie przez nich nowych umiejętności, m. in. poprzez zwalczanie stereotypów, kształtowanie kompetencji międzykulturowych i wspomaganie integracji poprzez wspólną pracę socjalną oraz wspólne uczenie się i nauczanie. W programie kursów – oprócz zajęć, które odbywały się na uczelni (seminaria, dyskusje, wykłady) – bardzo ważną rolę odgrywały wizyty w licznych instytucjach zajmujących się opieką społeczną w regionie – domach pomocy społecznej, hospicjach, schroniskach, centrach wolontariatu, ogniskach wychowawczych i innych placówkach. Udział w projekcie umożliwił uczestnikom wymianę przykładów dobrej praktyki z różnych krajów oraz wymianę poglądów ze specjalistami z dziedziny pracy socjalnej z lokalnych instytucji pozarządowych i z przedstawicielami władz lokalnych. Omawiano również duchowe i etyczne aspekty pracy z klientami instytucji socjalnych. Projekt został również zaprezentowany w wydanej w 2010 r. publikacji FRSE nt. zwiększania szans edukacyjnych poprzez realizację projektów w programach europejskich.

Opracowanie: Renata Smolarczyk

Erasmus in Poland in 2008/09 â&#x20AC;&#x201C; some statistics 270 higher education institutions holding an Erasmus University Charter 229 higher education institutions, including 110 public and 119 non-public institutions, which signed the agreement with the National Agency and implemented mobility activities Student mobility 13 402 outgoing students, including 11 784 students who went abroad for a study period and 1618 students who went abroad for a placement in an enterprise. 4928 incoming students, including 4528 foreign students who came to Poland for a study period and 400 foreign students who came for a placement. 28 696 486 euro used for student mobility (99,8% of the allocated funds) Student mobility for studies Most popular destinations of Polish students were Germany (1904 persons), Spain (1552), France (1090), Italy (1038), Portugal (738) and Denmark (663). Average grant per month: 354 euros. Number of outgoing students: from 106 public higher education institutions: 10 773 persons (91% of the total number), from 85 non-public higher education institutions: 1011 persons (9% of the total number). The largest number of students came to Polish universities from: Turkey (857 persons), Spain (809), Germany (580), France (539), Portugal (422) and Italy (287). Student mobility for placements Most popular destinations of Polish students were Germany (333 persons), Greece (238), Spain (227), United Kingdom (184), Italy (63) and Italy (111). Average grant per month: 514 euros. Number of outgoing students: from 68 public higher education institutions: 1134 persons (70% of the total number), from 57 non-public higher education institutions: 484 persons (30% of the total number). The largest number of students came to Poland for a practical placement from: Germany (74 persons), France (55), Spain (51), Turkey (38) and Lithuania (38).

Staff mobility 3079 teaching assignments of Polish academic staff at foreign universities 1262 training visits of Polish university staff to foreign institutions 1676 teaching assignments of foreign academic staff at Polish universities 221 training visits of foreign university staff to Polish institutions Teaching assignments Most popular destinations of Polish academic teachers were Germany (466 persons), Spain (323), Italy (308), Czech Republic (250) and Slovakia (232). Average grant per teaching assignment â&#x20AC;&#x201C; 813 euros. Number of mobility flows: from 103 public higher education institutions: 2749 (89 % of the total number of mobility flows), from 83 non-public higher education institutions: 330 (11 % of the total number of mobility flows). The largest number of teachers came to teach at Polish universities from: Germany (263 teaching assignments), Czech Republic (216), France (214), Turkey (115) and Spain (112). Staff training Most popular destinations of Polish university staff were Germany (168 persons), Spain (143), United Kingdom (124), Czech Republic (99) and Italy (85). Average grant per teaching assignment: 889 euros. Number of mobility flows: from 90 public higher education institutions: 988 (78 % of the total number of mobility flows), from 65 non-public higher education institutions: 274 (22 % of the total number of mobility flows). The largest number of staff came to Poland for a training from: Lithuania (26 training visits), Spain (23), Turkey (23), Latvia (22) and Czech Republic (18). In the period 19987-2009: 79 786 Polish students went abroad as Erasmus students 23 004 foreign Erasmus students came to Poland Polish academic teachers had 14 977 teaching assignments at foreign universities. In the period 2000-2009 foreign academic teachers had 9445 teaching assignments in Poland. Detailed statistics are presented in the tables and graphs in the body of the publication. Each table and graph contains its English translation.

In 1998 Poland joined the Erasmus programme.

100

Narodowa Agencja Programu „Uczenie się przez całe życie” ul. Mokotowska 43 00-551 Warszawa www.frse.org.pl www.erasmus.org.pl ISSN: 1734-9427 ISBN: 978-83-62634-18-7