Pravilnik o sistemu licenciranja klubova fscg by FSCG

PRAVILNIK O SISTEMU LICENCIRANJA KLUBOVA FUDBALSKOG SAVEZA CRNE GORE ZA KLUPSKA TAKMIČENJA U ORGANIZACIJI UEFA

VAŽI OD SEZONE 2009/10

SADRŽAJ

Strana  PRAVILNIK O SISTEMU LICENCIRANJA KLUBOVA FUDBALSKOG SAVEZA CRNE GORE ZA KLUPSKA TAKMIČENJA U ORGANIZACIJI UEFA I

OSNOVNE ODREDBE.............................................................................

RJEČNIK POJMOVA................................................................................

III

DAVALAC LICENCE................................................................................

IV PODNOSILAC ZAHTJEVA ZA LICENCU I LICENCE..............................

OSNOVNI POSTUPAK.............................................................................

VI KRITERIJUMI...........................................................................................

1. Sportski kriterijumi................................................................................

2. Infrastrukturni kriterijumi.......................................................................

3. Kadrovski i administrativni kriterijumi...................................................

4. Pravni kriterijumi..................................................................................

5. Finansijski kriterijumi............................................................................

VII DISCIPLINSKA PRAVILA.........................................................................

VIII PRELAZNE I ZAVRŠNE ODREDBE........................................................

 PRIRUČNIK ZA PRIMJENU FINANSIJSKIH KRITERIJUMA DIO 1:

GODIŠNJI FINANSIJSKI IZVJEŠTAJI I REVIZIJA FINANSIJSKIH IZVJEŠTAJA ......................................

DIO 2:

IZMIRENE OBAVEZE ..................................................................

DIO 3:

BUDUĆE FINANSIJSKE INFORMACIJE .....................................

DIO 4:

NAKNADNE INFORMACIJE ........................................................

DIO 5:

ZAVRŠNE ODREDBE..................................................................

 DODACI UZ PRIRUČNIK Ilustrativni dodatak

Ilustrativni sadržaj bilansa stanja............................

Ilustrativni dodatak

Ilustrativni sadržaj bilansa uspjeha.........................

Ilustrativni dodatak

III

Ilustrativni godišnji finansijski izvještaji: Komentar uz revizorske izvještaje – sadržaj i različiti oblici davanja mišljenja.................................................... ............................................................................... 64

Ilustrativni dodatak

IV Godišnji finansijski izvještaji: Modeli finansijskih izvještaja fudbalskih klubova i komentari................ ............................................................................... 67

Ilustrativni dodatak

V Godišnji finansijski izvještaji: Diajgramski pregled implikacija na odluke o licencama različitih modifikacija revizorskog izvještaja .........................

............................................................................... 102 Obavezni dodatak

VI Tabela obaveza po transferima.............................. 103

Obavezni dodatak

VII Izvještaj o obavezama prema zaposlenima: Ilustrativno pismo potvrde zaposlenih .................... ............................................................................... 104

Obavezni dodatak

VIII Osnovni postupak ...................................................105

Obavezni dodatak

Primjer izvještaja o nalazima činjeničnog stanja (naziv podnosioca zahtjeva za licencu) /''klub''/................. 113

Obavezni dodatak

Primjer izvještaja o nalazima činjeničnog stanja (naziv podnosioca zahtjeva za licencu /''klub''/..... 115

Obavezni dodatak

XI Izvještavanje o obavezama prema zaposlenima: primjer potvrde stanja obaveza prema zaposlenima ......................................................... 117

Obavezni dodatak

XII Primjer izjave uprave kluba davaocu licence ......... 118

Obavezni dodatak

XIII Primjer buduće finansijske informacije ................. 119

Obavezni dodatak

XIV Ažurirane buduće finansijske informacije: Sumarni pregled informacija koje treba da se obezbijede kao dio ažuriranih budućih finansijskih informacija ....... 123

Na osnovu tačke 2.2.6. Pravilnika UEFA za licenciranje klubova – izdanje 2008. i člana 60. Statuta Fudbalskog saveza Crne Gore ("Službeni list FSCG" broj 6), Izvršni odbor FS Crne Gore na sjednici održanoj 23.12.2008.godine, donio je P R A V I L N I K O LICENCIRANJU KLUBOVA FUDBALSKOG SAVEZA CRNE GORE ZA TAKMIČENJA U ORGANIZACIJI UEFA I – OSNOVNE ODREDBE Član 1 Polazeći od principa i obavezujućih odredbi iz Pravilnika UEFA za licenciranje klubova, Fudbalski savez Crne Gore (u daljem tekstu: Savez), kao nacionalni savez nadležan za sistem licenciranja klubova za teritoriju Crne Gore, ovim Pravilnikom uređuje sva pitanja koja se odnose na licenciranje klubova za klupska takmičenja u organizaciji UEFA, počev od takmičarske sezone 2009/2010. Član 2 Ovim pravilnikom uređuju se pitanja u vezi licenciranja klubova i to: davaoca licence, korisnika licence, postupak izdavanja licence, kriterijuma koji se moraju ispuniti da bi se dobila licenca, disciplinska pravila i prelazne odredbe. Član 3 Sistem licenciranja koji se utvrđuje ovim Pravilnikom ima sljedeće ciljeve: – – – – – – –

Dalju promociju i kontinuirano poboljšanje standarda svih aspekata fudbala u Crnoj Gori, a naročito kontinuirano davanje prioriteta treniranju i brizi o mladim igračima u svakom klubu, Da osigura da klub ima adekvatan nivo vođenja poslovanja i organizacije, odnosno da rad u klubu bude na profesionalnom nivou, Adaptaciju sportske infrastrukture klubova tako da gledaoci i predstavnici medija imaju na raspolaganju dobro odabrane, propisno opremljene i bezbjedne stadione, Poboljšanje ekonomske i finansijske moći klubova, povećanje njihove transparentnosti i kredibiliteta i pridavanje neophodnog značaja zaštiti povjerilaca, Očuvanje kontinuiteta i unapređenja nivoa takmičenja, Praćenje finansijskog fer-pleja u takmičenju, Uspostavljanje graničnih standarda u klubovima za sportske, infrastrukturne, personalno-administrativne, pravne i finansijske kriterijume, koji će klubovima u Crnoj Gori omogućiti da ispune evropske standarde i zahtjeve UEFA.

II – RJEČNIK POJMOVA Član 4 Ovim odredbama određuje se značenje pojmova koji se pojavljuju u ovom Pravilniku:

Definicija Računovodstvene politike

Određeni ili specifični principi, osnove, konvencije, pravila i postupci, usvojeni od strane pravnog lica u pripremanju i prezentovanju sopstevnih finansijskih izvještaja.

Godišnji finansijski izvještaji

Kompletan skup finansijskih izvještaja pripremljenih na propisani datum bilansa normalno uključujući bilans stanja, bilans uspjeha, izvještaj o tokovima gotovine, kao i one napomene, ostale izvještaje i prateću dokumentaciju koja predstavlja integralni dio finansijskih izvještaja.

Pridruženo pravno lice

Subjekat, uključujući neakcionarsko pravno lice kao što je partnerstvo, na koje investitor ima značajan uticaj, koje nije zavisno preduzeće i gdje ne postoji interes zajedničkog ulaganja.

Proces procjene

Vidi osnovni proces.

Revizija

Cilj revizije finansijskih izvještaja je da omogući revizoru da izrazi mišljenje o tome da li su finansijski izvještaji pripremljeni po svim materijalno značajnim aspektima, u skladu sa identifikovanim okvirom finansijskog izvještavanja. Izrazi koji se koriste prilikom izražavanja revizorskog mišljenja su ''daje istinit i objektivan prikaz'' ili ''prikazati objektivno, po svim materijalno značajnim aspektima'', što su ekvivalentni izrazi. Sličan cilj odnosi se ne reviziju finansijskih ili drugih informacija pripremljenih u skladu sa odgovarajućim kriterijumima. Tokom revizorskog angažmana, revizor obezbjeđuje visok ali ne apsolutan nivo uvjeravanja da su informacije podložne reviziji oslobođene materijalno značajnih grešaka. Ovo je izraženo u revizorskom izvještaju kao razumno uvjeravanje. Gotovina se sastoji od gotovine u blagajni i depozita po viđenju. Gotovinski ekvivalenti su kratkoročna, visoko likvidna ulaganja koja se lako konvertuju u poznate gotovinske iznose i koja su podložna beznačajnom riziku promjene vrijednosti. Minimum zahtjeva koje davalac licence propisuje u cilju verifikacije ispunjenosti kriterijuma, opisanih u pravilniku, koji služe kao osnova za izdavanje licence podnosiocu zahtjeva za licencu.

Gotovina i gotovinski ekvivalenti

Osnovni proces

Kriterijumi

Rok za predaju liste licenciranih klubova UEFA-i

Uslovi koje treba da budu ispunjeni od strane podnosioca zahtjeva za licencu podijeljeni u 5 kriterijuma (sportski, infrastrukturni, personalnoadministrativni, pavni i finansijski). Datum do kada svaki davalac licence mora da preda UEFA-i spisak klubova kojima je odobrena licenca od strane nadležnih nacionalnih tijela. UEFA određuje ovaj datum svake godine i obavještava davaoce licenci. 6

Iznos za osnovicu amortizacije

Cijena koštanja sredstva, ili drugi iznos koji predstavlja zamjenu za cijenu koštanja, umanjen za rezidualnu vrijednost. Rezidualna vrijednost je procijenjeni iznos koji bi pravno lice trenutno dobilo usljed otuđenja sredstava, posijle oduzimanja procijenjenih troškova otuđenja, ako su sredstva određene starosti i u uslovima očekivanim na kraju svog korisnog vijeka trajanja.

Događaj ili uslov od velikog ekonomskog značaja

Događaj ili uslov je od velikog ekonomskog značaja ako se smatra materijalnim u odnosu na finansijske izvještaje pravnog lica i zahtijeva različitu (negativnu) prezentaciju rezultata poslovanja, finansijskog položaja i neto aktive pravnog lica ako se dogodio-la tokom prethodne finansijske godine ili perioda kraćeg od godinu dana.

Finansijska godina

Period finansijskog izvještvanja koji se završava na određeni propisani datum, bilo da je to godina ili ne, koji nije kraći od godinu dana.

Načelo stalnosti

Pravno lice se uglavnom posmatra sa aspekta stalnosti poslovanja, tj. da će nastaviti sa poslovanjem u bliskoj budućnosti. Pretpostavka je da pravno lice nema namjeru ni potrebu za likvidacijom, prestankom poslovanja, niti da mu je potrebna zaštita od povjerilaca u skladu sa zakonskom regulativom.

Nezavisni revizor

Revizor koji je nezavistan u odnosu na pravno lice, u skladu sa etičkim kodeksom IFAC- za profesionalne računovođe. Za dodatne informacije posjetite sajt www.ifac.org. Izraz revizor može takođe biti korišćen prilikom opisivanja srodnih usluga ili angažmana koji zahtijevaju određeni stepen ubjeravanja, a nisu revizija.

Međunarodni standardi finansijskog izvještavanja (“IFRS”)

Standardi i interpretacije usvojeni od strane Odbora za međunarodne računovodstvene standarde (IASB). Oni obuhvataju: (a) Međunarodne standarde finansijskog izvještavanja; (b) Međunarodne računovodstvene standarde; i (c) Tumačenja od strane Komiteta za interpretaciju međunarodnog finansijskog izvještavanja (IFRIC) ili bivšeg Komiteta za tekuća tumačenja (SIC).

Međunarodni standardi revizije (“ISA”)

Odbor za međunarodne revizorske standarde (“IAASB”) izdaje međunarodne standarde revizije kao standarde koje revizor treba da primijeni prilikom izvještavanja o istorijskim finansijskim informacijama. Prema IAASB, jedan od ciljeva je da se ustanove revizorski standardi visokog kvaliteta i principi za reviziju finansijskih izvještaja koji su opšte prihvaćeni i priznati od strane investitora, revizora vlada, bankarskih administratora, administratora za hartije od 7

vrijednosti i ostalih ključnih faktora širom svijeta. Za dodatne informacije oIAASB i ISA, posjetite sajt www.ifac.org. Licenca

Sertifikat kojim se potvrđuje da je korisnik licence ispunio sve obavezne minimalne uslove kako bi započela procedura za prijem u klupska takmičenja u organizaciji UEFA.

Podnosilac zahtjeva za licencu

Pravno lice koje je u potpunosti i jedino odgovorno za fudbalski tim koji učestvuje u nacionalnim i međunarodnim klupskim takmičenjima i koje je podnijelo zahtjev za licencu. Podnosilac zahtjeva za licencu kome je odobrena licenca od strane davaoca licence.

Korisnik licence Odjeljenje za licenciranje

Tijelo ili osoblje u sastavu davaoca licence koje se bavi pitanjima licenciranja klubova.

Ciklus licenciranja

Vidi Osnovni proces.

Sezona licenciranja

Seziona za koju je licenca odobrena (takođe sezona za koju se vrši licenciranje)

Proces licenciranja

Vidi Osnovni proces.

Davalac licence

Tijelo koje upravlja sistemom licenciranja i daje licence.

Menadžment

Označava odgovorna lica za pripremanje i objektvnu prezentaciju finansijkih izvještaja i ostalih finansijskih informacija. Drugi izrazi mogu biti odgovarajući u zavisnosti od pravnog okvira u različitim sredinama. Na primjer, u nekim sredinama, odgovarjući izraz može biti ''onima koji upravljaju'' (npr. direktori).

Materijalno ili Materijalnost

Izostavljanje ili pogrešno predstavljanje informacija je materijalno značajno ako one mogu, individualno ili zajedno, da utiču na ekonomske odluke korisnika zasnovane na finansijskim informacijama. Materijalnost zavisi od veličine i prirode izostavljenih ili pogrešno predstavljenih informacija procijenjenih u datom okruženju ili kontekstu. Veličina i priroda informacija, ili kombinacija obje, može da predstavlja faktor u odlučivanju.

Mogućnost

Predstavlja diskreciju pravnog lice da uradi nešto (po izboru, prije nego obavezno).

Morati ili trebati

Predatsvlja obavezu (npr.obavezno).

Nacionalna računovodstvena praksa

Računovodstvena praksa, kao i praksa izvještavanja i objelodanjivanja, zahtijevana od pravnih lica u određenoj zemlji.

Nacionalni Pravilnik o licenciranju klubova

Radni dokument koji opisuje nacionalni sistem licenciranja klubova u određenoj zemlji. Tu su uključeni svi minimalni zahtjevi UEFA-og sistema licenciranja klubova, kao i specifičnosti karakteristične za zemlju i njihovi ciljevi.

Nadoknadivi iznos

Viši iznos između fer vrijednosti sredstva umanjene za troškove prodaje i njegove

uradi

nešto

upotreben vrijednosti. Fer vrijednost je iznos dobijen od prodaje sredstva u jednoj u jednoj transparentnoj transakciji između pravnih lica koja posjeduju odgovarajuće znanje i stepen saglasnosti, umanjena za troškove otuđenja sredstva. Upotrebna vrijednost je sadašnja vrijednost budućih novčanih priliva za koje se očekuje da nastanu iz upotrebe samog sredstva. Registrovani član

Bilo koje pravno lice u skladu sa nacionalnim zakonom i/ ili statutom nacionalnog saveza i/ ili povezane lige, pod uslovom da je takvo članstvo trajalo u periodu od najmanje tri godine.

Sezona za koju se vrši licenciranje

Predstavlja UEFA sezonu u kojoj se podnosilac zahtjeva prijavio za licencu, npr.1 jun – 31 maj.

Značajna promjena

Predstavlja događaj koji se smatra materijalno značajnim u odnosu na dokumentaciju prethodno predatu davaocu licence i koji bi zahtijevao različitu prezentaciju ukoliko je nastao prije predaje dokumentacije za licenciranje.

Stadion

Predstavlja objekat gdje se odigrava utakmica, uključujući, ali se ne ograničava samo na njih, i sve objekte u sklopu stadiona (kancelarije, zdravstvene objekte, pres centre i centre za akreditaciju).

Propisani datum bilansa

Godišnji računovodstveni datum izvještavanja pravnog lica

UEFA sistem licenciranja klubova

Sastoji se od 5 vrsta kriterijuma i osnovnog procesa.

UEFA sezona

Vidi Sezona za koju se vrši licenciranje.

UEFA-in Pravilnik o infrastrukturi stadiona

Radni dokument koji propisuje uslove koji treba da budu ispunjeni od strane klubova u vezi stadiona koji se koristi prilikom mečeva u organizaciji.

III – DAVALAC LICENCE Član 5 Savez je davalac licence za klubove, članove Prve lige, koji podnesu zahtjev za učešće u klupskim takmičenjima u organizaciji UEFA. FSCG će obezbijediti da sve važeće odredbe definisane UEFA Pravilnikom o licenciranju klubova budu sadržane u ovom Pravilniku koji mora biti preveden na jedan od zvaničnih jezika UEFA-e i dostavljen UEFA-i na pregled. Savez vodi sistem licenciranja, imenuje odgovarajuća tijela za licenciranje, utvrđuje neophodne postupke i rokove, sarađuje sa nadležnim organima UEFA za ovu oblast i vrši sve druge poslove vezane za proces licenciranja. Licenca se izdaje jednom godišnje i važi samo za narednu sezonu UEFA takmičenja. Član 6 FSCG definiše metode ocjenjivanja, osim one kojima se potvrđuje usklađenost sa finansijskim kriterijumima, za što se mora sprovoditi posebni process ocjenjivanja, kako je definisano Priručnikom za primjenu finansijskih kriterijuma. Savez garantuje svim podnosiocima zahtjeva za licencu da će svi podaci koje dostave u toku postupka licenciranja biti čuvani kao tajna i da neće biti dostupni trećim licima. Savez će obezbijediti da sva lica, koja u ime Saveza rade na procesu licenciranja klubova, potpišu "klauzulu o povjerljivosti", prije nego što počnu sa obavljanjem tih poslova. Član 7 Postoje dva organa u procesu licenciranja: prvostepeni organ je “Komisija za licenciranje”, a drugostepeni organ je “Komisija za žalbe”. Organi nadležni u prvom i drugom stepenu nezavisni su jedan od drugog. Članove organa iz stava 2. ovog člana bira Skupština FSCG, na mandatni period od 4 (četiri) godine i mogu ponovo biti birani na tu funkciju. Stručnu i administrativnu pomoć ovim organima daje administracija Saveza. Član 8 Komisija za licenciranje klubova je organ koji u prvom stepenu, a na osnovu pismenog zahtjeva i dostavljene dokumentacije, utvrđene ovim Pravilnikom, odlučuje o izdavanju licence podnosiocu zahtjeva. Komisija za licenciranje klubova ima 5 (pet) članova. Predsjednika Komisije za licenciranje bira Skupština FSCG.

Član 9 Komisija za žalbe kao drugostepeni organ odlučuje o žalbama klubova podnijetim protiv prvostepene odluke Komisije za licenciranje klubova i njena odluka je konačna. Komisija za žalbe ima 5 (pet) članova. Predsjednika Komisije za žalbe bira Skupština FSCG. Član 10 Osnova za žalbe može biti bilo koja činjenica za koju podnosilac žalbe smatra da predstavlja kršenje odredbi ovog Pravilnika. Žalbu mogu podnijeti samo: a) podnosilac zahtjeva za licence, koji je dobio odbijenicu od od prvostepenog organa; ili b) korisnik licence, čiju licencu je povukao prvostepeni organ; c) Menadžer za licenciranje FSCG. Žalba na odluku prvostepenog organa mora se podnijeti u pisanoj formi u roku od 5 (pet) radnih dana od datuma prijema odluke prvostepenog organa. Podnosilac zahtjeva za licencu i korisnik licence moraju podnijeti žalbu preko Odjeljenja za licenciranje klubova FSCG. Taksa za podnoženje žalbe iznosi 200 EUR i mora biti uplaćena na račun FSCG na dan podnošenja žalbe. Član 11 Sve poslove u vezi sa licenciranjem vodi Odeljenje za licenciranje i ono može povjeriti vršenje odredjenih specijalizovanih poslova u vezi sa licenciranjem (npr. primjena finansijskih kriterijuma) drugom pravnom licu, o čemu se zaključuje pisani ugovor. Odjeljenje za licenciranje, odnosno pravno lice iz člana 7. stav 4. ovog pravilnika, vrši pripremu, primjenu i razvoj sistema licenciranja klubova, pruža administrativnu i drugu podršku tijelima iz čl. 8 i 9 ovog Pravilnika, pruža svu pomoć klubovima koji podnose zahtjev za dobijanje licence ili su nosioci licence, razmjenjuju informacije sa UEFA-om i drugim nacionalnim Savezima članovima UEFA. Odjeljenje za licenciranje ima Menadžera licenciranja (u daljem tekstu:ML), koji vodi i organizuje sve poslove iz nadležnosti Odjeljenja. Član 12 Sva tijela uključena u proces licenciranja klubova moraju biti organizovana u skladu sa načelima i principima propisanim ovim Pravilnikom. Članovi Komisije za licenciranje i Komisije za žalbe ne mogu istovremeno biti i članovi pravnih i disciplinskih organa Saveza.

Član 13 Savez posebnom odlukom utvrđuje uslove (obrazovne, profesionalne, radno iskustvo), koje moraju da ispunjavaju članovi organa za licenciranje. U sastavu prvostepenog i drugostepenog organa za licenciranje obavezno moraju da budu zastupljeni po jedan diplomirani pravnik i jedan ovlašćeni revizor ili ovlašćeni računovođa. Administrativno osoblje Saveza može biti izabrano samo za člana prvostepenog organa, izuzev članova Odjeljenja za licenciranje (ML i eksperata za pojedine kriterijume), koji ne mogu biti članovi nijednog tijela. Član 14 Članovi organa za licenciranje u svom radu su nezavisni, a u slučaju postojanja sumnje u njihovu nezavisnost prilikom odlučivanja o pojedinom zahtjevu za dobijanje licence, moraju se uzdržati od diskusije i glasanja. Članovi organa za licenciranje obavezno će se uzdržati od diskusije i glasanja ako su oni ili članovi njihove uže porodice (bračni drug, djeca) članovi, akcionari, poslovni partneri, sponzori ili su u nekom drugom ugovornom odnosu sa klubom o čijem se zahtjevu za dobijanje licence odlučuje. Član 15 Organi za licenciranje odlučuju većinom glasova. Odluke su punovažne ako najmanje tri (3) člana Komisije prisustvuju sjednici. U slučaju jednakog broja glasova, glas predsjednika računa se dvostruko. Sve odluke organa za licenciranje donose se u pismenoj formi i moraju sadržati pravnu pouku. Član 16 Sjednicama organa na kojima se donose odluke o izdavanju licenci na osnovu podnijete dokumentacije, mogu prisustvovati ovlašćeni predstavnici klubova podnosilaca zahtjeva za licencu ili njihovi pravni zastupnici, ali samo u dijelu koji se odnosi na raspravu u vezi ispunjenja pojedinih kriterijuma. Ovlašćeni predstavnici klubova podnosilaca zahtjeva za licencu mogu se izjašnjavati nakon što im predsjednik Komisije da riječ. Prilikom rasprave o ispunjenosti pojedinih kriterijuma, teret dokazivanja je na strani podnosioca zahtjeva za dobijanje licence. Svim strankama koje učestvuju u procesu licenciranja garantuje se jednak tretman prilikom razmatranja i odlučivanja na sjednicama komisija. Zvanični jezik na sjednicama komisija je crnogorski. Član 17 Odluke Komisije za žalbe su konačne i protiv njih nisu dozvoljeni vanredni pravni ljekovi.

IV – PODNOSILAC ZAHTJEVA ZA LICENCU I LICENCA Član 18 Pravno lice koje podnosi zahtjev za licencu zove se podnosilac zahtjeva za licencu. Kada se licenca dodijeli podnosiocu zahtjeva za licencu, on tada postaje korisnik licence. Član 19 Klubovi koji se takmiče u Prvoj ligi FSCG obavezni su da prođu kroz proces licenciranja, kako je definisano u Poglavlju V “Osnovni postupak” ovog Pravilnika. Međutim, odluka o odbijanju zahtjeva za licencu ne utiče na narednu domaću takmičarsku sezonu. Član 20 Podnosilac zahtjeva za licencu je pravni subjekat koji je u potpunosti odgovoran za fudbalsku ekipu koja učestvuje u domaćim i internacionalnim klupskim takmičenjima, a koji je: -

bilo koji pravni subjekat u skladu sa nacionalnim zakonodavstvom i Statutom FSCG, pod uslovom da članstvo u savezu – na početku sezone za koju se podnosilac zahtjeva za licencu prijavljuje – traje najmanje 3 (tri) godine (u daljem tekstu – registrovani član), ili bilo koji pravni subjekat u skladu sa nacionalnim zakonodavstvom, a koji ima ugovorni odnos sa registrovanim članom, pod uslovom da taj odnos – na početku sezone za koju se podnosilac zahtjeva za licencu prijavljuje – traje najmanje 3 (tri) godine (u daljem tekstu – kompanija). Član 21

Status fudbalskog kluba (npr. profesionalni, poluprofesionalni, amaterski) I njegov pravni status nijesu relevantni za izdavanje licence. Član 22 Podnosilac zahtjeva za licencu odgovoran je za fudbalsku ekipu koja učestvuje u nekom od takmičenja UEFA, kao i za ispunjenje svih kriterijuma u postupku licenciranja klubova, a naročito: -

da sva obeštećenja nastala zbog ugovornih ili pravnih obaveza budu isplaćena igračima, kao i da svi prihodi, nastali od prodaje ulaznica, budu prikazani u poslovnim knjigama podnosioca zahtjeva za licencu, da FSCG dobije sve potrebne informacije i dokumenta relevantna za dokazivanje da su sve obaveze u vezi licenciranja klubova ispunjene.

Član 23 Ako je podnosilac zahtjeva za licencu preduzeće, onda je potrebno dostaviti pisani ugovor o prenosu sa registrovanim članom, a koji je odobren od Saveza ili pridružene lige. Ugovor iz stava 1. ovog člana mora da sadrži sljedeće: – – – –

– – –

izjavu da će preduzeće poštovati sve akte FIFA, UEFA i Saveza, kao i izmjene i dopune koje budu nastajale u tim aktima, preduzeće ne smije dalje dodjeljivati prava za učešće u poslovima u vezi sa takmičenjem, prava preduzeća da učestvuje u poslovima u vezi sa takmičenjem prestaju ako klub koji je izvršio prenos prestane da bude član Saveza, ako preduzeće proglasi stečaj ili likvidaciju, pravo podnošenja zahtjeva za dobijanje licence vraća se registrovanom članu. U slučaju kada je licenca odobrena preduzeću, ista ne može biti prenijeta registrovanom članu, već se registrovanom članu samo vraća pravo da podnese zahtjev za dobijanje licence u narednoj sezoni, Savez zadržava pravo da odobri ime pod kojim preduzeće nastupa u takmičenju, preduzeće će na zahtjev nadležnog nacionalnog ili međunarodnog arbitražnog tribunala, dostaviti stavove, informacije i dokumenta u vezi sa učešćem preduzeća u poslovima vezanim za takmičenje, da bi bili važeći, ugovori o prenosu, kao i svaki amandman će biti odobreni od nadležnog organa Saveza.

Ugovor i svi njegovi dodaci moraju biti odobreni od strane FSCG. Član 24 Podnosilac zahtjeva za licencu će odrediti izvještajni subjekt (ili kombinaciju subjekata) u vezi kojeg treba podnijeti finansijske informacije. Podnosilac zahtjeva za licencu će dostaviti davaocu licence opštu strukturu grupe, predstavljenu kroz šemu, koju će valjano ovjeriti uprava. Ova šema mora sadržati informacije o svim zavisnim preduzećima, svim pravnim tijelima sa kontrolnim paketima do krajnje roditeljske kompanije, kao i o svim pridruženim kompanijama ili zavisnim preduzećima takve roditeljske komapnije. Struktura pravne grupe treba da jasno identifikuje subjekt koji je član davaoca licence kao i da navede sljedeće informacije za svaku podružnicu podnosioca zahtjeva za licence: a) b) c) d)

Naziv pravnog lica; Vrsta pravnog lica; Informacije o osnovnim aktivnostima i svim fudbalskim aktivnostima; Procenat vlasničkog interesa (i ako se razlikuje, glasački procenat koji posjeduje); e) Akcijski kapital; f) Ukupna aktiva; g) Ukupni prihodi; h) Ukupni kapital.

Ako podnosilac zahtjeva za licencu ima kontrolu nad bilo kojim zavisnim preduzećem, onda će biti pripremljen konsolidovani finansijski izvještaj i dostavljen davaocu licence, kao da su subjekti u konsolidaciji (grupa) jedna kompanija. Zavisno preduzeće može biti isključeno iz konsolidacije samo ako: a) je zavisno preduzeće neznačajno u poređenju sa ukupnom grupom; ili b) djelatnost zavisnog preduzeća nije jasno i direktno povezana sa fudbalom Ukoliko zavisno preduzeće bude isključeno iz izvještajnog subjekta, uprava podnosioca zahtjeva za licencu će o toj odluci detaljno informisati FSCG. Ako je korisnik licence kontrolisan od strane matičnog preduzeća, koje može biti kontrolisano od drugog matičnog preduzeća ili koje može imati kontrolu nad bilo kojim drugim zavisnim preduzećem ili imati značajan uticaj na bilo koje drugo pridruženo preduzeće, svaka transakcija sa matičnim preduzećem podnosioca zahtjeva za licencu ili bilo kojim matičnim preduzećem, zavisnim preduzećem ili pridruženim preduzećem takvog matičnog preduzeća, mora biti prikazana u napomenama uz finansijske izvještaje da bi se skrenula pažnju na mogućnost da na njegov finansijski položaj, neto dobitak ili gubitak može uticati postojanje povezanih pravnih lica, transakcije i neizvršena plaćanja sa tim licima. Ukoliko je podnosilac zahtjeva za licencu fudbalska kompanija, ona mora dostaviti FSCG finansijske informacije o toj fudbalskoj kompaniji kao i registrovanom članu (npr. Konsolidovani finansijski izvještaj kao da se radi o jednoj kompaniji). Član 25 Licenca je neprenosiva. Licenca za učestvovanje u nekom od klupskih takmičenja UEFA-e važi jednu godinu i ona automatski prestaje na kraju sezone za koju je izdata. Tokom sezone, korisniku licence se od strane davaoca licence može oduzeti licenca, ako klub kome je izdata licenca (korisnik licence) postane nesolventan ili uđe u stečaj tokom sezone, kako je definisano važećim nacionalnim zakonima, ako klub ne može više da ispunjava neke od uslova-kriterijuma iz Pravilnika ili ako klub prekrši neku od obaveza iz Pravilnika. FSCG će odmah obavijestiti Odjeljenje UEFA za licenciranje čim oduzimanje licence postane izvjesno. Ako se klubu oduzme licenca, odluku o eliminaciji iz UEFA takmičenja donosi nadležni pravni organ UEFA-e. UEFA zadržava pravo da eliminiše bilo koji klub iz budućih takmičenja, a na osnovu UEFA Pravilnika o klupskim takmičenjima. Član 26 Nadležni organi UEFA-e zadržavaju pravo da u bilo koje vrijeme dođu kod davaoca licence, i uz njegovo prisustvo, u klub kod podnosioca zahtjeva za licencu. Prilikom posjeta od strane UEFA, u slučaju bilo kakvih neslaganja u tumačenju Pravilnika o licenciranju klubova, između zvaničnog jezika UEFA i crnogorskog jezika, prednost će imati engleska verzija UEFA Pravilnika o licenciranju klubova. Nadležni organ UEFA donosi konačnu odluku u vezi sa učešćem kluba-podnosioca zahtjeva u UEFA takmičenju. 15

Član 27 Za klub koji se na osnovu sportskih rezultata kvalifikovao za neko od klupskih takmičenja UEFA, a nije prošao postupak licenciranja ili je prošao proces licenciranja koji je niži/nije ekvivalentan onom za klubove prve lige, iz razloga što pripada ligi koja nije predmet licenciranja, savez predmetnog kluba može, u ime kluba, da zatraži vanrednu primenu sistema licenciranja. Na osnovu takvog vanrednog zahtjeva, UEFA može dodijeliti specijalnu dozvolu za učešće u odgovarajućem UEFA klupskom takmičenju, koja će se važiti samo za tog podnosioca zahtjeva i samo za tu sezonu. Član 28 UEFA propisuje minimum kriterijuma za vanrednu proceduru licenciranja i dostavlja ih savezima najkasnije do 31. avgusta godine koja prethodi sezoni za koju se klub licencira. Predmetni savez mora obavijestiti UEFA-u o mogućnosti slanja vanrednog zahtjeva za licenciranje u pisanoj formi, najkasnije do 15. aprila, navodeći imena tog(tih) kluba(ova). Administracija UEFA-e propisuje rokove koji se moraju poštovati prilikom vanredne procedure licenciranja i tu odluku dostavlja nacionalnim savezima. Predmetni savez je odgovoran za dostavljanje ovih kriterijuma klubovima i pripremu procedure u saradnji sa klubom (ovima). Član 29 Predmetni klub mora nacionalnom savezu dostaviti neophodnu dokumentaciju. Davalac licence će izvršiti ocjenu kluba u vezi utvrđenih minimalnih standarda i proslijediće UEFA-i sljedeću dokumentaciju na jednom od zvaničnih jezika UEFA-e u utvrđenom roku: a) pisani zahtjev kluba da se prijavi za specijalnu dozvolu za učešće u odgovarajućem klupskom takmičenju UEFA, b) preporuku davaoca licence zasnovanu na izvršenoj ocjeni kluba (uz navođenje datuma i imena osoba koje su izvršile tu procjenu); c) sva dokumenta koje je dostavio klub i davalac licence, prema zahtjevima UEFA-e; d) svu dodatnu dokumentaciju koju je zatražila UEFA u toku vanrednog postupka. Član 30 Administracija UEFA zasniva svoju odluku na dostavljenoj dokumentaciji i dodjeljuje specijalno odobrenje za učešće u UEFA klupskim takmičenjima ukoliko su svi predviđeni kriterijumi ispunjeni i ukoliko se klub kvalifikuje za to učešće na osnovu sportskih rezultata. Ova odluka će biti dostavljena savezu, koji je mora proslijediti svojim klubovima na koje se ona odnosi. Ukoliko zainteresovani klub bude eliminisan na osnovu sportskih rezultata tokom ove vanredne procedure, nacionalni savez mora odmah obavijestiti administraciju UEFA-e, čime će ova procedura trenutno biti okončana, bez donošenja dalje odluke. Ovakva okončana procedura ne može se kasnije nastaviti. Na odluku koju donosi UEFA može se uložiti žalba u pisanoj formi pred Sportskim arbitražnim sudom (CAS), u skladu sa odgovarajućim odredbama definisanim Statutom UEFA.

Za konačni prijem u neko klupsko takmičenje u organizaciji UEFA-e primjenjivaće se odredbe Pravilnika odgovarajućeg UEFA klupskog takmičenja. Član 31 Ukoliko se klub kvalifikuje za UEFA klupsko takmičenje na osnovu UEFA fair play takmičenja, on mora, da bi učestvovao u UEFA takmičenju, ispuniti minimum obavezujućih kriterijuma definisanih ovim Pravilnikom Takvom klubu je potrebna licence koju izdaje FSCG.

V – OSNOVNI PROCES Član 32 Postupak izdavanja licence zasniva se na načelima efikasnosti i nezavisnosti u odlučivanju i ravnopravnom i nepristrasnom tretmanu svih podnosilaca zahtjeva za izdavanje licence (vidjeti takođe Dodatak VIII). Član 33 Odjeljenje za licenciranje FSCG poziva sve klubove Prve lige FSCG da se prijave za licenciranje. FSCG će poslati klubovima ove pozive preporučenom poštom najkasnije do 31. decembra. Klubovi moraju dostaviti Odjeljenju za licenciranje svoje pismene zahtjeve za izdavanje licence najkasnije do 15. januara. U svom zahtjevu za izdavanje licence, klubovi moraju potvrditi da će ispunjavati sve obaveze vezano za sistem licenciranja klubova. Ovaj zahtjev mora biti potpisan od strane ovlašćenog predstavnika kluba. Član 34 U skladu sa odredbama ovog Pravilnika, Odjeljenje za licenciranje sastavlja komplet formulara i obrazaca (Licencna dokumentacija). FSCG dostavlja licencnu dokumentaciju podnosiocima zahtjeva za licencu najkasnije do 31. januara. Član 35 Podnosioci zahtjeva za licencu moraju popuniti i vratiti licencnu dokumentaciju (osim dokumentacije koja se odnosi na finansijske kriterijume) Odjeljenju za licenciranje FSCG najkasnije do 01. marta. Rok za podnošenje dokumentacije koja se odnosi na finansijske kriterijume je 15.mart. Član 36 Po prijemu dokumentacije ML provjerava da li je dokumentacija kompletna i da li je podnijeta na vrijeme. U procesu pregledanja dokumentacije, ML može od podnosioca zahtjeva tražiti dodatne informacije i pojašnjenja, i vršiti neposredan uvid kroz posjete klubovima. Član 37 Nakon stručnog sagledavanja svih aspekata pojedinačnih zahtjeva za dobijanje licence od strane eksperata za pojedinačne kriterijume i razgovora sa ML, ML priprema izvještaj koji sadrži mišljenje po pitanju pojedinačnih odluka o licenciranju koje će biti donijete od strane Komisije za licenciranje (prvostepeni organ). 18

Sjednicu Komisije za licenciranje, po pribavljenom mišljenju ML, saziva predsjednik Komisije. Sve odluke prvostepene Komisije moraju biti donijete najkasnije do 30.aprila t.g. i dostavljene podnosiocu zahtjeva preporučenom poštom, najkasnije u roku od 2 (dva) dana od dana donošenja. Član 38 Ukoliko je odluka Komisije za licenciranje pozitivna, izdaje se licenca podnosiocu zahtjeva. Član 39 U slučaju odbijanja zahtjeva za izdavanje licence, odluka Komisije za licenciranje mora sadržati detaljno obrazloženje i pravnu pouku o žalbi. Član 40 ML utvrđuje da li je žalba podnijeta u roku i sastavlja izvještaj za sjednicu Komisije za žalbe (drugostepeni organ). Sjednicu Komisije za žalbe saziva predsjednik Komisije. Komisija za žalbe donosi odluku na osnovu odluke prvostepenog organa, kao i svih dokaza podnijetih od strane kluba koji je uložio žalbu. Sve odluke Komisije moraju biti donijete u pisanoj formi najkasnije do 25.maja. Odluka mora biti dostavljena podnosiocu zahtjeva za licencu nakasnije u roku od 2 (dva) dana od dana donošenja. Član 41 Komisija za žalbe će odbiti žalbu, ukoliko ista nije podnijeta u roku propisanom u čl.10 ovog Pravilnika. Komisija za žalbe može usvojiti žalbu i dodijeliti licencu klubu podnosiocu zahtjeva. Ako Komisija za žalbe procijeni da je žalba neosnovana, ista će biti odbijena i licenca se neće izdati. Član 42 Nakon završenog postupka licenciranja, ML u roku propisanom od strane UEFA, obavještava UEFA-u o licencnim odlukama donijetim od strane komisija FSCG. Postupak prijema u klupsko takmičenje UEFA je u isključivoj nadležnosti njenih organa, koji donose konačnu odluku o prijemu kluba u takmičenje. Dodatak VIII ovog Pravilnika sadrži Osnovni postupak procedure licenciranja u obliku blok-dijagrama.

VI – KRITERIJUMI Član 43 Klub-podnosilac zahtjeva za dobijanje licence mora da ispuni obavezne kriterijume propisane ovim Pravilnikom da bi dobio licencu za učešće u nekom od takmičenja u organizaciji UEFA. Postoji pet grupa kriterijuma: 1. 2. 3. 4. 5.

Sportski Infrastrukturni Kadrovski i administrativni Pravni Finansijski

Kriterijumi koji su definisani u ovom Poglavlju moraju biti ispunjeni od strane podnosioca zahtjeva za licencu kako bi dobio licencu za učešće u klupskim takmičenjima u organizaciji UEFA, osim kriterijuma iz stava 4 i 5 ovog člana. Neispunjenje kriterijuma iz čl. 51, 52, 57, 70, 72, 95 i 96 neće prouzrokovati odbijanje izdavanja licence, već će se primijeniti sankcije definisane ovim Pravilnikom (npr. opomena ili novčana kazna). Neispunjenje kriterijuma iz člana 90 neće prouzrokovati odbijanje izdavanja licence, već će se primijeniti sankcije definisane ovim Pravilnikom (npr. opomena ili novčana kazna), osim ukoliko podnosilac zahtjeva za licencu prekrši neki od indikatora. U tom slučaju, podnosilac zahtjeva za licencu mora ispuniti ovaj kriterijum da bi dobio licencu za učešće u UEFA klupskim takmičenjima.

SPORTSKI KRITERIJUMI Član 44 Ciljevi ispunjenja sportskih kriterijuma: -

klubovi sa teritorije Crne Gore ulažu u razvijanje kvalitetnih programa razvoja omladinskog fudbala, klubovi podržavaju nefudbalsko obrazovanje i podstiču obrazovanje mladih igrača koje nije vezano samo za sport, klubovi unapređuju medicinsku zaštitu mladih igrača, klubovi primjenjuju fer-plej na terenu i van njega (uključujući opšte poznavanje i razumijevanje pitanja suđenja svih učesnika utakmice, kao što su sudije, igrači, treneri i zvaničnici).

1.1 Odobreni program razvoja omladinskog fudbala Član 45 Svaki podnosilac zahtjeva za licencu mora da ima pisani program razvoja omladinskog fudbala odobren od strane FSCG. Komisija za omladinski fudbal FSCG mora izdati ovo odobrenje najkasnije do 31.01. t.g. Odobrenje važi 4 godine (4 takmičarske sezone). Program razvoja omladinskog fudbala mora da sadrži sljedeće: a. b. c. d. e. f. g. h. i.

Ciljeve i filozofiju omladinskog razvoja Organizaciju omladinskog sektora (organizaciona šema, angažovana tijela, odnosi sa podnosiocima zahtjeva za licencu, omladinski timovi, itd) Kadar (tehnički, medicinski i administrativni) i traženi mimimum obrazovanja Infrastrukturu za rad mladih kategorija (objekti za treninge i utakmice, i ostalo) Finansijska sredstva (budžet, doprinos kluba koji podnosi zahtjev za licencu. igrača ili lokalne zajednice) Program fudbalskog razvoja za različite uzraste (igračke vještine, tehnika, taktika, fizička pripremljenost) Programe upoznavanja sa pravilima igre Medicinsku brigu za mlade igrače (uključujući medicinske kontrole) Postupak analize i dobijanja povratnih informacija u cilju ocjenjivanja rezultata i postizanja postavljanih cijeva. Član 46

Program razvoja omladinskog fudbala mora dalje da sadrži sljedeće odredbe koje se odnose na podršku kluba obaveznom i dopunskom školskom obrazovanju mladih igrača: a) Klub obezbjeđuje da svaki mladi igrač koji je uključen u program omladinskog razvoja ima mogućnost da redovno pohađa obavezno školovanje u skladu sa nacionalnim zakonom,

b) Klub obezbjeđuje da svaki mladi igrač koji je uključen u ovaj program omladinskog razvoja ne bude spriječen da nastavi svoje nefudbalsko obrazovanje. 1.2 Omladinski timovi Član 47 Podnosilac zahtjeva za licencu mora da ima (kao minimum), sljedeće omladinske ekipe u okviru kluba ili pridruženog kluba: a) Najmanje 2 (dvije) omladinske ekipe uzrasta od 15 do 21; b) Najmanje 1 (jednu) omladinsku ekipu uzrasta od 10 do 14; c) Najmanje 1 (jednu) omladinsku ekipu uzrasta ispod 10 godina starosti. Svaki mladi igrač ovih timova mora biti registrovan na nacionalnom i/ ili regionalnom nivou. Član 48 Omladinske ekipe koje pripadaju uzrastima navedenim u članu 47, tačke a) i b), moraju da učestvuju u zvaničnim takmičenjima ili u programima koji su priznati od strane FSCG, a koja se igraju na nacionalnom, regionalnom ili lokalnom nivou. Omladinske ekipe koje pripadaju uzrastu navedenom u članu 47, tačka c), ne moraju da učestvuju u zvaničnim takmičenjima, već se za taj uzrast organizuju mini-turniri, okupljanja na lokalnom nivou i sl., a igrači ove kategorije ne moraju biti obavezno registrovani. 1.3 Potpisan ugovor sa profesionalnim igračima Član 49 Svi profesionalni igrači podnosioca zahtjeva za licence moraju imati ugovor potpisan sa podnosiocem zahtjeva za licencu, shodno odgovarajućim odredbama FIFA Pravilnika o statusu i transferu igrača. 1.4 Medicinska zaštita igrača Član 50 Podnosilac zahtjeva za licencu mora da obezbijedi da svi njegovi igrači koji imaju pravo nastupa u prvom timu redovno budu pregledani na godišnjem pregledu, u skladu sa definisanim minimalnim sadržajem. Kao dokaz da je postupljeno u skladu sa ovim kriterijumom, podnosilac zahtjeva mora da dostavi potvrdu potpisanu od strane svakog igrača prvog tima i odgovornog doktora koji obavlja medicinske preglede, sa datumom i sadržajem pregleda. 1.5 Sudijska pitanja i pravila igre Član 51 Cilj ovog kriterijuma je promovisanje sudijskih pitanja i bolje razumijevanje pravila igre. Podnosilac zahtjeva za licencu mora učestvovati na sjednicama ili skupovima o sudijskim pitanjima. Kao minimum, kapiten prvog tima ili njegov zamjenik kao i trener ili njegov pomoćnik moraju učestvovati na sjednicama ili skupovima o sudijskim pitanjima koje organizuje FSCG. 22

Ukoliko klub podnosilac zahtjeva ne ispuni ovaj kriterijum, FSCG će mu izreći opomenu, a u ponovljenim slučajevima i novčanu kaznu do 1.000 eura.

1.6 Praksa rasne jednakosti Član 52 Podnosilac zahtjeva za licencu mora uspostaviti i primjenjivati politiku borbe protiv rasizma i diskriminacije u fudbalu, u skladu sa planom UEFA-e o rasizmu od 10 tačaka, što je definisano UEFA Pravilnikom o bezbjednosti i sigurnosti. Ukoliko podnosilac zahtjeva za licence ne ispunjava ovaj kriterijum, FSCG će mu uputiti upozorenje, a u slučaju da se isto ponovi odrediće mu kaznu do EUR 1.000.

2. INFRASTRUKTURNI KRITERIJUMI Član 53 Cilj infrastrukturnih kriterijuma je da podnosioci zahtjeva za licencu imaju na raspolaganju "odobreni" stadion za odigravanje utakmica u nekom od takmičenja UEFA, koji će gledaocima i predstavnicima medija pružiti propisno opremljene, dobro odabrane, sigurne, bezbjedne i udobne stadione, kao i da klubovi imaju na raspolaganju odgovarajuće sadržaje za svoje igrače koji će im omogučiti da usavršavaju tehničke vještine i promivišu ostale segmente važne za razvoj . U okviru sistema licenciranja klubova, pod terminom "stadion", podrazumijeva se mjesto na kome se odigrava utakmica nekog UEFA takmičenja, i koje se sastoji od samog stadiona i zone oko njega (ograđeni prostor oko stadiona i zone za TV, štampu i VIP). 2.1

Odobreni stadion za UEFA klupska takmičenja Član 54

Klub-podnosilac zahtjeva za licencu mora da ima na raspolaganju stadion za utakmice klupskog takmičenja UEFA. Klub-podnosilac zahtjeva za licencu mora da posjeduje stadion, ili da putem pismenog ugovora sa vlasnikom(cima) obezbijedi njegovo korišćenje. Stadion mora da ispunjava sve minimalne zahtjeve, koji su definisani u Pravilniku UEFA o stadionima i mora biti odobren od strane FSCG. Član 55 Komisija za sigurnost i bezbjednost FSCG je nadležno tijelo za pregled i davanje odobrenja za upotrebu stadiona, a u skladu sa odgovarajućim Pravilnikom UEFA. 2.2

Objekti za treniranje – raspoloživost Član 56

Klub-podnosilac zahtjeva za licencu mora da ima na raspolaganju objekte za treniranje u toku cijele godine, koji su u njegovom vlasništu, ili za koje je zaključio ugovor o korišćenju objekata sa trećom stranom, koji će važiti za narednu takmičarsku sezonu. Takav ugovor mora sadržati garanciju da će objekti za treniranje biti na raspolaganju klubu za sljedeću takmičarsku sezonu. Član 57 Objekti za treniranje moraju imati sljedeću minimalnu infrastrukturu – – – –

najmanje 1 teren odgovarajućih dimenzija, najmanje 1 salu za treniranje u zimskim uslovima najmanje 2 svlačionice sa tuševima i sanitarnim uređajima, najmanje 1 ljekarska soba za medicinske preglede igrača.

Ukoliko klub podnosilac zahtjeva ne ispuni ovaj kriterijum, FSCG će mu izreći opomenu, a u ponovljenim slučajevima i novčanu kaznu do 1.000 eura.

3. KADROVSKI I ADMINISTRATIVNI KRITERIJUMI Član 58 U uslovima sve većih zahtjeva za profesionalizacijom u fudbalskom sportu, klubovima se nameće potreba da zaposle kvalifikovane i edukovane kadrove, iskusne stručnjake koji će, pored sportskih, doprinositi finansijskom i marketinškom uspjehu kluba. Ciljevi kadrovskih i administrativnih kriterijuma su: – – –

3.1

da se poslovi kluba-podnosioca zahtjeva za licencu vode profesionalno, da klub-podnosilac zahtjeva za licencu ima na raspolaganju propisno obrazovane, kvalifikovane i iskusne kadrove, da igrače prvog i ostalih timova treniraju kvalifikovani treneri i da im se obezbijedi neophodno medicinsko osoblje.

Sekretarijat kluba Član 59

Klub–podnosilac zahtjeva za licencu administrativno–tehničku podršku upravi.

mora

ima

sekretarijat

kluba,

kao

Davaocu licence i javnocti mora biti omogućen pristup prostorijama kluba 5 (pet) dana u nedjelji, kao i na dan kada se igra utakmica u nekom od takmičenja UEFA. Sekretarijat kluba mora da ima minimalno sljedeću tehničku infrastrukturu: - telefon, faks, kompjuter (e-mail). 3.2

Generalni direktor Član 60

Klub–podnosilac zahtjeva za licencu mora da ima generalnog direktora, koji je, u skladu sa opštim normativnim aktima kluba i pravilnicima, odgovoran za obavljanje svakodnevnih poslova i sprovođenje politike u skladu sa odlukama Izvršnog odbora kluba. Generalni direktor mora da obezbijedi da zaposleni u klubu odgovorno, ispravno i na vrijeme sprovode svoje obaveze u vezi licenciranja. 3.3

Finansijski službenik Član 61

Klub–podnosilac zahtjeva za licencu mora da ima finansijskog službenika, kao profesionalca u klubu, koji je odgovoran za finansije, kao i za knjigovodstvo, izvještaje nadležnim organima kluba, i dr. Finansijski službenik mora posjedovati minimalno jednu od sljedećih kvalifikacija: – diplomu ovlašćenog javnog računovođe, ili – diplomu kvalifikovanog revizora, ili – "uvjerenje o kompetentnosti" izdato od strane FSCG na osnovu njegovog dosadašnjeg iskustva na polju finansija i praktičnog iskustva na polju finansija od najmanje 3 godine.

Podnosilac zahtjeva za licencu mora biti osoba koja radi u administraciji kluba ili osoba angažovana putem pismenog ugovora. 3.4

Oficir za bezbjednost Član 62

Klub-podnosilac zahtjeva za licencu mora da ima Oficira za bezbjednost odgovornog za pitanja bezbjednosti i sigurnosti. Oficir za bezbjednost mora imati minimalno jednu od sljedećih kvalifikacija: -

sertifikat o zvanju policajca ili pripadnika bezbjednosti u skladu sa nacionalnim zakonom, ili diplomu bezbjednosti i sigurnosti na osnovu posebnog kursa, izdata od strane FSCG, ili odgovornog organa – u skladu sa zakonom zakonu, ili "uvjerenje o kompetentnosti" odobreno od FSCG, a koje je zasnovano na učešću te osobe na posebnom kursu u organizaciji FSCG i najmanje jedna godina iskustva na ovim poslovima.

Oficir za bezbjednost može biti lice koje je zaposleno u klubu ili lice kome je klub pismenim ugovorom povjerio vršenje tih poslova. 3.5

Oficir za medije Član 63

Klub–podnosilac zahtjeva za licencu, mora da imenuje predstavnika za medije odgovornog za komunikaciju sa sredstvima javnog informisanja i koji mora biti na raspolaganju predstavnicima medija za sve utakmice koje klub igra kao domaćin. Oficir za medije mora imati najmanje jednu od sljedećih kvalifikacija: -

diploma novinara, potvrda o završenom kursu za predstavnika za medije, koji organizuje FSCG ili organizacija priznata od strane FSCG; "uvjerenje o kompetentnosti" odobreno od FSCG, a za koje je potrebno najmanje 2 (dvije) godine iskustva na ovakvim pitanjima.

Oficir za medije može biti lice koje je zaposleno u klubu ili kome je klub pismenim ugovorom povjerio vršenje ovih poslova.

3.6

Ljekar Član 64

Klub-podnosilac zahtjeva za licencu mora da ima najmanje jednog ljekara odgovornog za medicinsku brigu i savjetovanje igrača prvog tima, kao i za sprovođenje politike prevencije dopingovanja. On mora da bude na raspolaganju za vrijeme trajanja utakmice i treninga. Ljekar mora da ima odgovarajuću diplomu, koja je izdata i potvrđena od nadležnog ministarstva ili medicinskog fakulteta, i propisno registrovan u FSCG. Ljekar može biti zaposlen u klubu ili osoba angažovana pismenim ugovorom. 3.7

Fizioterapeut Član 65

Klub-podnosilac zahtjeva za licencu mora da ima najmanje jednog fizioterapeuta, odgovornog za medicinsku brigu igrača prvog tima. On mora da bude na raspolaganju za vrijeme trajanja utakmice i treninga. Fizioterapeut mora biti priznat i potvrđen od strane odgovarajućeg nacionalnog zdravstvenog organa i propisno registrovan u FSCG. Fizioterapeut može biti zaposlen u klubu ili osoba angažovana pismenim ugovorom. 3.8

Trener prvog tima Član 66

Klub podnosilac zahtjeva za licencu mora da ima prvog trenera koji je odgovoran za rad sa prvim timom. Trener prvog tima mora da ispunjava (kao minimum) jednu od sljedećih kvalifikacija: a) Najveću važeću trenersku diplomu u FSCG ili neku važeću stranu licencu koja je ekvivalentna njoj i kao takva priznata od strane FSCG. Obratiti pažnju da će od sezone 2010/11. trener prvog tima morati posjedovati, kao minimum, važeću UEFA “B” licencu. b) da je već započeo obrazovni kurs, priznat od strane FSCG, kojim se stiče diploma navedena u tački a). Neće se smatrati da je ovaj kriterijum ispunjen ako se radi o običnoj izjavi da je u pitanju takav obrazovni kurs. c) da posjeduje validno ''uvjerenje o kompetentnosti'' izdato od strane FSCG prije sezone 2009/10, ukoliko trener ima najmanje 5 (pet) godina radnog iskustva kao trener prvog tima u bilo kojem klubu prve ili druge lige jednog od saveza članova UEFA-e. Ako se profesionalni fudbal igra ispod ove dvije vodeće lige, može se priznati i niža liga. Trener prvog tima mora biti registrovan kod FSCG.

3.9

Šef programa za omadinski razvoj Član 67

Klub-podnosilac zahtjeva za licencu mora da ima šefa programa za omladinski razvoj, koji je odgovoran za vođenje i sve tehničke aspekte omladinskog sektora. Šef programa za omladinski razvoj mora da ispunjava (kao minimum) jednu od sljedećih kvalifikacija: a) drugu najveću važeću trenersku diplomu u FSCG ili neku važeću stranu licencu koja je ekvivalentna njoj i kao takva priznata od strane FSCG; b) da je već započeo obrazovni kurs, priznat od strane FSCG, kojim se stiče diploma navedena u tački a). Neće se smatrati da je ovaj kriterijum ispunjen ako se radi o običnoj izjavi da je u pitanju takav obrazovni kurs. c) da posjeduje validno ''uvjerenje o kompetentnosti'' izdato od strane FSCG prije sezone 2009/10, ukoliko trener ima najmanje 2 (dvije) godine radnog iskustva kao šef programa za omladinski razvoj u bilo kojem klubu prve ili druge lige jednog od saveza članova UEFA-e. Ako se profesionalni fudbal igra ispod ove dvije vodeće lige, može se priznati i niža liga. Šef programa za omladinski razvoj mora biti registrovan kod FSCG. Šef programa za omaldinski razvoj može preuzeti funkciju trenera jedne od omladinskih selekcija (vidi čl.68) ili funkciju pomoćnog trenera (vidi čl. 70). 3.10

Treneri omladinskih ekipa Član 68

Klub-podnosilac zahtjeva za licencu mora da ima najmanje jednog trenera u svakoj obaveznoj omladinskoj ekipi u skladu sa čl.47 ovog Pravilnika, koji je odgovoran za fudbalska pitanja toga tima. Treneri omladinskih ekipa moraju ispunjavati (kao minimum) jednu od sljedećih kvalifikacija: Treneri omladinskih ekipa uzrasta od 15 do 21 godine: a) Drugu najveću važeću trenersku diplomu u FSCG ili neku važeću stranu licencu koja je ekvivalentna njoj i kao takva priznata od strane FSCG; b) da su već započeli obrazovni kurs, priznat od strane FSCG, kojim se stiče diploma navedena u tački a). Neće se smatrati da je ovaj kriterijum ispunjen ako se radi o običnoj izjavi da je u pitanju takav obrazovni kurs. Treneri omladinskih ekipa uzrasta od 10 – 14 i uzrasta ispod 10 godina: a) Drugu najveću važeću trenersku diplomu u FSCG ili neku važeću stranu licencu koja je ekvivalentna njoj i kao takva priznata od strane FSCG; b) da su već započeli obrazovni kurs, priznat od strane FSCG, kojim se stiče diploma navedena u tački a). Neće se smatrati da je ovaj kriterijum ispunjen ako se radi o običnoj izjavi da je u pitanju takav obrazovni kurs. c) da posjeduju validno ''uvjerenje o kompetentnosti'' izdato od strane FSCG prije sezone 2009/10, ukoliko trener ima najmanje 2 (dvije) godine radnog iskustva kao trener omladinske ekipe u bilo kojem klubu prve ili druge lige jednog od saveza članova UEFA-e. Ako se profesionalni fudbal igra ispod ove dvije vodeće lige, može se priznati i niža liga. Treneri omladinskih ekipa moraju biti registrovani kod FSCG.

3.11

Organizacija bezbjednosti i sigurnosti - Redari Član 69

Klub-podnosilac zahtjeva za licencu mora da ima uspostavljenu organizaciju bezbjednosti i sigurnosti u smislu angažovanja redara na utakmicama gdje igra kao domaćin. Klub mora imati značajan broj redara i dostaviti, uz zahtjev za izdavanje licence, odgovarajući pismeni dokaz, odnosno izjavu sa listom raspoloživih redara. Podnosilac zahtjeva za licencu može da: -

zaposli redare, ili da zaključi pismeni ugovor sa vlasnikom stadiona koji će dati redare, ili da zaključi pismeni ugovor sa eksternom bezbjedonosnom kompanijom koja će obezbijediti redare.

Postavljeni redari moraju imati odgovarajuću kvalifikaciju. 3.12

Pomoćni trener prvog tima Član 70

Klub-podnosilac zahtjeva za licencu mora da ima pomoćnog trenera prvog tima, koji će pomagati prvom treneru u svim poslovima koji su vezani za rad sa prvim timom kluba. Pomoćni trener prvog tima mora da ispunjava (kao minimum) jednu od sljedećih kvalifikacija: a) Drugu najveću važeću trenersku diplomu u FSCG ili neku važeću stranu licencu koja je ekvivalentna njoj i kao takva priznata od strane FSCG; b) da je već započeo obrazovni kurs, priznat od strane FSCG, kojim se stiče diploma navedena u tački a). Neće se smatrati da je ovaj kriterijum ispunjen ako se radi o običnoj izjavi da je u pitanju takav obrazovni kurs. c) da posjeduje validno ''uvjerenje o kompetentnosti'' izdato od strane FSCG prije sezone 2009/10, ukoliko trener ima najmanje 5 (pet) godina radnog iskustva kao pomoćni trener prvog tima u bilo kojem klubu prve ili druge lige jednog od saveza članova UEFA-e. Ako se profesionalni fudbal igra ispod ove dvije vodeće lige, može se priznati i niža liga. Pomoćni trener prvog tima mora biti registrovan kod FSCG. Ukoliko podnosilac zahtjeva za licencu ne ispunjava ovaj kriterijum, FSCG može zatražiti da taj trener pohađa sljedeći odgovarajući edukativni kurs ili može odrediti novčanu kaznu u iznosu do 1.000 EUR.

3.13

Prava i obaveze zaposlenih lica u klubu-podnosiocu zahtjeva za licencu Član 71

Klub-podnosilac zahtjeva za licencu mora da kroz opis poslova ili unutrašnja normativna akta definiše prava i obaveze zaposlenih lica u klubu kako je navedeno u članovima 59 do 74.

Unutrašnja normativna akta moraju biti usvojena od strane nadležnog organa u klubu. Ukoliko klub-podnosilac zahtjeva za licencu ne ispuni ovaj kriterijum, FSCG može izreći novčenu kaznu u iznosu do 1.000 eura. 3.14

Obaveza obavještavanja o značajnim promjenama Član 72

Podnosilac zahtjeva za licencu mora dostaviti davaocu licence sljedeće: sve neophodne informacije i/ili relevantna dokumenta kojima će se u potpunosti potvrditi da su obaveze u vezi licenciranja ispunjene; b) svu ostalu dokumentaciju relevantnu za davaoca licence prilikom donošenja odluke. Ovo podrazumijeva dostavljanje informacija o izvještajnom subjektu/subjektima u vezi sa sportskim, infrastrukturnim, personalno-administrativnim, pravnim i finansijskim kriterijumima. a)

Klub-podnosilac zahtjeva za licencu mora da obavijesti Odjeljenje za licenciranje FSCG o svim značajnim događajima nastalim nakon dostavljanja licencne dokumentacije, a koji predstavljaju značajnu promjenu u odnosu na prethodno dostavljenje informacije u vezi sa kriterijumima navedenim u čl. 59-74. Klub-podnosilac zahtjeva za licencu mora da obavijesti Odjeljenje za licenciranje o ovim promjenama najkasnije u roku od 10 (deset) radnih dana od dana njihovog nastanka. Ukoliko klub ne ispuni ovaj kriterijum, FSCG može izreći novčanu kaznu u iznosu do 1.000 eura. 3.15

Obaveza imenovanja zamjenika u toku sezone licenciranja Član 73

Klub-podnosilac zahtjeva za licencu mora, u slučaju da neka od funkcija definisana u čl. 59-74. postane upražnjena u toku sezone licenciranja, iz razloga na koje klub ne može da utiče (bolest, nezgoda, itd.), da obezbijedi da upražnjenu funkciju preuzme: a) lice koje posjeduje neophodne kvalifikacije i zadovoljava kriterijume (u tom slučaju zamjena može biti imenovana na neodređeno vrijeme) ili b) lice koje ne posjeduje neophodne kvalifikacije i ne ispunjava kriterijume (u tom slučaju zamjena je privremena i može trajati samo do kraja sezone licenciranja). Ako funkcija iz čl. 59-74. postane upražnjena u toku sezone licenciranja jer je klubpodnosilac zahtjeva za licencu donio takvu odluku (npr. otpuštanje prvog trenera), klub mora da obezbijedi da tu funkciju preuzme lice koje posjeduje neophodne kvalifikacije i ispunjava kriterijume (u tom slučaju zamjena može biti imenovana na neodređeno vrijeme). Klub-podnosilac zahtjeva za licencu mora da o ovoj zamjeni obavijesti Odjeljenje za licenciranje FSCG najkasnije u roku od 10 (deset) radnih dana od dana nastanka promjene. Ukoliko klub ne ispuni ovaj kriterijum, FSCG mu može izreći novčanu kaznu u iznosu do 1.000 eura. 30

4. PRAVNI KRITERIJUMI Član 74 U ovom dijelu precizirani su obavezni pravni kriterijumi koji moraju biti ispunjeni od strane kluba-podnosioca zahtjeva za licencu. Izjava u vezi sa učešćem u klupskim takmičenjima UEFA Član 75 Klub-podnosilac zahtjeva za licencu mora da dostavi zakonski važeću izjavu u kojoj potvrđuje sljedeće: a) da je saglasan da će uvijek poštovati Statut, Pravilnike, i Odluke FIFA, UEFA i FSCG, kao i da priznaje jurisdikciju CAS u Lozani, kako je definisano članovima 59 do 63 Statuta UEFA; b) da prihvata kao obavezujuće Statut, Pravilnike i Odluke FIFA, UEFA i FSCG. c) da će na nacionalnom nivou učestvovati u takmičenjima koja su priznata i odobrena od strane FSCG; d) da će na međunarodnom nivou učestvovati u takmičenjima priznatim od strane UEFA. Ova odredba se ne odnosi na prijateljske utakmice; e) da će obavijestiti FSCG o svakoj značajnoj promjeni, događaju ili stanju od važnog ekonomskog značaja i o naknadnim događajima do kojih dođe poslije dostavljanja dokumentacije za licenciranje (član 72). Ova Izjava mora biti potpisana od strane ovlašćenog lica u klubu i ne smije biti starija od 3 (tri) mjeseca od odgovarajućeg roka za njeno podnošenje FSCG. Dokumenta i potvrde koje dostavlja klub-podnosilac zahtjeva za licencu Član 76 Klub-podnosilac zahtjeva za licencu mora da dostavi sljedeća dokumenta: a) primjerak važećeg Statuta podnosioca zahtjeva za licencu, b) pismenu izjavu kojom se potvrđuje: -

da se obavezuje da će se poštovati odredbe i uslove, koji su utvrđeni ovim Pravilnikom, da su sva dostavljena dokumenta kompletna i ispravna, da ovlašćuje nadležno tijelo za licenciranje klubova da pregleda dokumenta i zatraži informacije i da, u slučaju da dođe do žalbene procedure, zatraži informacije od bilo kojeg relevantnog organa, prema nacionalnom zakonu; da se prihvata da UEFA zadržava pravo da izvrši inspekcije na licu mjesta na nacionalnom nivou, u cilju analiziranja postupka procjene i donošenja odluka.

Ove gore navedene potvrde i dokumenta moraju biti potpisani od strane ovlašćenog lica u klubu i ne stariji od 3 (tri) mjeseca od odgovarajućeg roka za njeno podnošenje FSCG.

Izvod iz registra Član 77 Klub-podnosilac zahtjeva za licencu mora da dostavi sljedeće podatke: – – – –

ime, sjedište kluba (adresu), pravnu formu organizovanja, karton deponovanih potpisa (prezime i ime, kućna adresa) i vrstu potrebnog potpisa (npr. inidividualni ili kolektivni potpis).

Zavisno od pravnog statusa, podnosilac zahtjeva za licencu mora biti registrovan kod relevantnog teritorijalnog Privrednog suda ili kod Ministarstva kulture, sporta i medija Crne Gore.

5. FINANSIJSKI KRITERIJUMI Član 78 Cilj ispunjenja finansijskih kriterijuma je: -

poboljšavanje ekonomskih i finansijskih stabilnosti klubova; unapređenje kredibiliteta i transparentnosti klubova; neophodna zaštita povjerilaca; osiguranje kontinuiteta međunarodnih takmičenja za jednu sezonu; i nadzor finansijskog fer pleja na takmičenjima UEFA.

Ispunjenje finansijskih kriterijuma zahtijeva standardizaciju finansijskog poslovanja i izvještavanja od strane klubova sa ciljem daljeg unapređenja kvaliteta upravljanja finansijama i ostvarenja većih prihoda od aktivnosti fudbala. Član 79 Informacije o finansijskoj godini, koja se završava 31. decembra 2008., predstavljaju informacije čija će se ocjena vršiti od strane FSCG u vezi sa donošenjem odluke o licenci za sezonu 2009/2010. 5.1.

Finansijski izvještaji i revizija finansijskih izvještaja Član 80

Klub-podnosilac zahtjeva za licencu mora dostaviti finansijske izvještaje zaključno sa 31. decembrom godine koja prethodi sezoni za koju se licencira, a koji moraju biti sastavljeni u skladu sa važećim Zakonom o reviziji i računovodstvu Republike Crne Gore (»Službeni list Republike Crne Gore», broj 69/2005), kao i sa pratećim računovodstvenim zakonodavstvom i propisima primjenljivim u Crnoj Gori. Član 81 Klub podnosilac zahtjeva za licencu obavezan je da obezbijedi reviziju finansijskih izvještaja i dostavi izvještaj revizora, bez obzira da li se revizija finansijskih izvještaja zahtijeva važećim nacionalnim propisima iz oblasti revizije. Reviziju finansijskih izvještaja kluba-podnosioca zahtjeva za licencu mora da obavi revizor koji ima dozvolu prema nacionalnom zakonu da vrši poslove revizije. Revizija mora biti izvršena u skladu sa Međunarodnim standardima revizije i u skladu sa etičkim principima nezavisnosti. Član 82 Godišnji finansijski izvještaji moraju se pripremiti i dostaviti prema utvrđenom roku, a prije roka za podnošenje zahtjeva davaocu licence i prije roka za dostavljanje UEFA-i spiska sa odlukama o dodijeljenim licencama. Godišnji finansijski izvještaji moraju biti revidirani od strane nezavisnog revizora, kao što je propisano u članu 81. Godišnji finansijski izvještaji moraju sadržati: 33

bilans stanja; bilans uspjeha; izvještaj o novčanim tokovima; napomene koje će sadržati pregled značajnih računovodstvenih aktivnosti i ostale napomene sa objašnjenjima; i finansijski pregled rukovodstva.

Revidirani godišnji finansijski izvještaji treba da ispunjavaju minimum zahtjeva u pogledu objelodanjivanja informacija, kako je utvrđeno u dijelu I Priručnika za primjenu finansijskih kriterijuma. Dostaviće se i komparativne vrijednosti za prethodnu godinu. Ukoliko revidirani godišnji finansijski izvještaji nijesu ispunili minimum zahtjeva u pogledu sadržaja i računovodstvenih principa, definisanih u stavu 4, klub -podnosilac zahtjeva za licencu je obavezan da sačini dopunske informacije kako bi ispunio minimum zahtjeva o informacijama koje mora ocijeniti nezavisni revizor, kako je definisano u Priručniku za primjenu finansijskih kriterijuma. Podnosilac zahtjeva za licencu mora odrediti izvještajni subjekat, čija se izrada finansijskih informacija zahtijeva. Na drugoj strani, FSCG ocjenjuje da li je, pojedinačno za svakog podnosioca zahtjeva za licencu, odabrani izvještajni subjekat adekvatan za svrhe licenciranja klubova. Član 83 Revidirani godišnji finansijski izvještaji, sastavljeni u skladu sa članom 82. ovog Pravilnika, moraju da sadrže minimum zahtjeva u pogledu forme, sadržaja i računovodstvenih principa utvrđenih u Dijelu I Priručnika za primjenu finansijskih kriterijuma (u daljem tekstu ''Priručnik''). 5.2.

Izmirene dospjele obaveze Član 84

Podnosilac zahtjeva za licencu mora dokazati da na dan 31. decembra godine koja prethodi sezoni za koju se licencira, nema neizmirenih obaveza prema: -

fudbalskim klubovima, koje proističu iz transfera, i zaposlenima i društvenim/ poreskim organima, koje proističu iz ugovornih i zakonskih obaveza prema zaposlenima,

izuzev ako su navedene obaveze u cjelosti izmirene zaključno sa 31. martom godine za koju se vrši licenciranje, odložene međusobnim ugovorom sa povjeriocem ili su predmet pravno zasnovanog spora koji se vodi pred nadležnim organom. Ukoliko povjerilac nije zahtijevao plaćenje dospjelog iznosa, to se neće smatrati produženjem roka za plaćanje. Član 85 Obaveze predstavljaju samo one iznose koji se duguju: – fudbalskim klubovima po osnovu direktnih troškova pribavljanja registracije igrača, uključujući nadoknadu za treniranje i doprinose solidarnosti, kako je definisano FIFA Pravilnikom o statusu i transferu igrača, kao i klauzulama o budućoj nadoknadi,

– zaposlenima i nadležnim poreskim organima po osnovu ugovornih ili zakonskih obaveza prema zaposlenima. Iznosi koji se duguju osobama, koje iz različitih razloga nijesu više u radnom odnosu sa podnosiocem zahtjeva za licencu, potpadaju pod ovaj kriterijum i moraju se isplatiti u roku definisanom ugovorom i/ili zakonom, bez obzira na način kako su ti iznosi obračunati u finansijskom izvještaju. Član 86 Podnosilac zahtjeva za licencu će pripremiti i dostaviti davaocu licence tabelu obaveza po transferima. Ona se mora pripremiti čak i ako nije bilo transfera/pozajmica tokom relevantnog perioda realizovanih uz potpis. Podnosilac zahtjeva za licencu mora objelodaniti sve aktivnosti po osnovu transfera (uključujući pozajmice) realizovane do 31. decembra. Član 87 Obaveze po osnovu transfera moraju sadržati posebnu stavku za svaki transfer igrača (uključujući pozajmice), bez obzira da li postoji dug koji je trebalo isplatiti do 31. decembra. Ovo mora usvojiti uprava, što se mora evidentirati kratkim saopštenjem i potpisom u ime izvršnog organa podnosioca zahtjeva za licencu. Kao minimum, moraju se dostaviti sljedeće informacije: -

Igrač (identifikacija imenom ili brojem); Datum ugovora o transferu/pozajmici; Naziv fudbalskog kluba koji je prethodno posjedovao tu registraciju; Iznos isplaćene provizije za transfer (ili pozajmicu) i/ili dugovanja (uključujući nadoknadu za treniranje); Ostali direktni troškovi pribavljanja registracije igrača – isplaćeni i/ili dugovanja; Isplaćeni iznos; i Saldo plativ na dan 31. decembra za transfer svakog igrača, uz navođene datuma dospijeća za svaku neisplaćenu stavku obaveza po transferima.

Podnosilac zahtjeva za licence mora uskladiti ukupnu pasivu po tabeli obaveza po transferima sa sumom u bilansu stanja (ako je primljenjivo) za ‘Obaveze po transferima igrača’. Od podnosioca zahtjeva za licence se traži da u ovu tabelu unese sva dugovanja, čak i ako ih povjerilac ne potražuje. Član 88 Podnosilac zahtjeva za licencu mora pripremiti spisak svih zaposlenih koji su bili zaposleni u bilo koje vrijeme tokom godine do 31. decembra godine koja prethodi sezoni za koju se vrši licenciranje. U vezi sa ovim kriterijumom, termin “zaposleni” označava profesionalne fudbalere prema važećem FIFA Pravilniku o statusu i transferu igrača, kao i lica navedena u čl. 59 do 70 ovog Pravilnika. Moraju se dostaviti, kao minimum, sljedeće informacije za svakog zaposlenog: -

Ime Pozicija/funkcija; Datum početka rada u klubu; Datum prestanka (ako je primjenjivo); i Sve neizmirene obaveze na dan 31. decembra (uz komentar objašnjenja u vezi datuma dospijeća kao i ostale odgovarajuće pojedinosti). 35

Spisak zaposlenih mora biti ovjeren potpisom ispred izvršnog organa podnosioca zahtjeva za licencu, u skladu sa svojim aktima. Spisak zaposlenih mora se dostaviti revizoru u cilju vršenja neophodnog istraživanja i procjene da li je zadovoljen kriterijum u vezi izmirenih obaveza prema zaposlenima na dan 31. decembra. 5.3.

Kriterijum podnošenja pisane izjave davaocu licence Član 89

Podnosilac zahtjeva za licencu mora pripremiti i dostaviti FSCG pisanu izjavu generalnog direktora sedam dana prije donošenja odluke od strane prvostepenog organa. U pisanoj izjavi će se navesti da li su se ili ne desili bilo kakvi događaji ili uslovi od važnog ekonomskog značaja, koji bi mogli imati negativan uticaj na finansijsku situaciju podnosioca zahtjeva za licencu, a koji su nastali nakon datuma prethodnog revidiranog godišnjeg finansijskog izvještaja, shodno članu 80. U ovoj izjavi uprave će se navesti procjena finansijskog uticaja ili izjava da se takva procjena ne može sačiniti. Davalac licence će sam izvršiti ocjenu procedure. Primjeri događaja ili uslova koji mogu imati uticaj na finansijsku situaciju podnosioca zatjeva za licencu i ilustracija izjave uprave navedeni su u poglavlju 2 Priručnika koji se odnosi na ovaj finansijski kriterijum. 5.4. Buduće finansijske informacije Član 90 Klub-podnosilac zahtjeva za licencu je obavezan da dostavi FSCG: -

planirani bilans uspjeha; izvještaj o planiranim novčanim tokovima; i napomene sa komentarima.

Buduće finansijske informacije obuhvataju period poslije datuma godišnjih finansijskih izvještaja, a koji se odnosi na cjelokupnu sezonu za koju se vrši licenciranje, najčešće 18 mjeseci. Buduće finansijske informacije moraju da budu pripremljene na šestomjesečnoj osnovi. Buduće finansijske informacije obuhvataju 18-to mjesečni period od 1. januara do 30. juna sljedeće godine i treba da budu podijeljene na tri šestomjesečna perioda sa datumima intervala 30. juni i 31. decembar. Buduće finansijske informacije moraju sadržati, kao minimum, uporedni bilans uspjeha i izvještaj o novčanim tokovima za prethodnu godinu. Član 91 Podnosilac zahtjeva za licencu mora sastaviti svoje buduće finansijske informacije zasnovane na razumnim procjenama, primjenjivati iste računovodstvene procedure koje su korišćene kod sastavljanja revidiranih godišnjih finansijskih izvještaja ispuniti minimum zahtjeva za objelodanjivanjima definisan u poglavlju 3 Priručnika koji se odnosi na sadržaj i način prikazivanja budućih finansijskih informacija.

Član 92 U cilju smanjenja rizika u vezi sa zaštitom kontinuiteta međunarodnog takmičenja i sposobnosti podnosioca zahtjeva za licencu da ispune svoje finansijske obaveze u budućnosti, treba da bude izvršena procjena indikatora propisanih ovim Pravilnikom. Indikatori koji ukazuju na postojanje poteškoća u finansijskom poslovanju i budućem očekivanjima podnosioca zahtjeva za licencu su da: 1. izvještaj revizora o izvršenoj reviziji godišnjih finansijskih izvještaja sadrži stavku o skretanju pažnje na određeno pitanje ili mišljenje sa rezervom po pitanju nastavka poslovanja kluba; 2. je u revidiranim godišnjim finansijskim izvještajima objelodanjena pozicija neto pasive pogoršana u poređenju sa podacima iz prethodnih finansijskih izvještaja. Ukoliko podnosilac zahtjeva za licencu prekrši jedan ili više indikatora, tada: a) će davalac licence zahtijevati angažovanje revizora za sprovođenje dodatnih procedura u odnosu na buduće finansijske informacije; i b) ukoliko je podnosiocu zahtjeva izdata licenca, on ima obavezu da dostavlja ažurirane buduće finansijske informacije za narednu godinu. Član 93 Za svrhe licenciranja klubova, revizor izabran u skladu sa članom 81 Pravilnika, će verifikovati da li su indikatori, definisani u članu 92 Pravilnika, prekršeni ili ne. Za ove svrhe, revizor će u izvještaju, koji ide uz revidirane godišnje finansijske izvještaje, objelodaniti stanje podnosioca zahtjeva za licencu. Davalac licence je odgovoran za ocjenu da li su indikatori prekršeni ili ne. Član 94 Podnosilac zahtjeva za licencu obavezan je da izabranog revizora angažuje za sprovođenje “standardnih” ugovorenih procedura u odnosu na buduće finansijske informacije. Izabrani revizor dostavlja izvještaj o nalazima činjeničnog stanja davaocu licence. Ukoliko su gore navedeni indikatori prekršeni, podnosilac zahtjeva za licencu obavezan je da angažuje revizora i za sprovođenje “opsežnih” usaglašenih procedura u odnosu na buduće finansijske informacije, uz izdavanje i dostavljanje izvještaja revizora o nalazima činjeničnog stanja davaocu licence. Sadržaj usaglašenih procedura u odnosu na buduće finansijske informacije i ocjena indikatora navedeni su u dijelu 3 ovog priručnika, koji se odnosi na buduće finansijske informacije.

5.5. Obaveza dostavljanja naknadnih informacija Član 95 Finansijski kriterijumi koji se odnose na naknadne informacije predstavljaju obaveze koje podnosilac zahtjeva za licencu mora da ispuni, nakon donošenja odluke davaoca licence. Korisnik licence mora odmah da, u pisanoj formi, obavijesti davaoca licence, o svim naknadnim događajima koji mogu izazvati sumnju u pogledu mogućnosti kluba da nastavi sa poslovanjem po načelu stalnosti, najkraće do kraja sezone za koju je licenca izdata. Informacije sačinjene od strane rukovodstva korisnika licence moraju sadržati opis prirode takvog događaja ili uslova i procjenu njihovog finansijskog efekta, ili izjavu (sa dokazima) da takva procjena ne može biti izvršena. Davalac licence može, u svakom momentu, da zahtijeva od rukovodstva informaciju i/ili pisanu izjavu o takvim mogućim događajima ili uslovima. Primjeri događaja koji mogu izazvati sumnju u nastavak poslovanja korisnika licence iznijeti su u poglavlju 2 Priručnika i u članu 89 Pravilnika koji se odnosi na pisanu izjavu davaocu licence prije donošenja odluke o licenci.

5.6. Obaveza ažuriranja budućih finansijskih informacija Član 96 Ukoliko je korisnik licence prekršio jedan ili više indikatora iz člana 92. Pravilnika, obavezan je da sastavi i podnese ažuriranu verziju budućih finansijskih informacija sastavljenih u skladu sa propisanim u tački 5.4 Pravilnika. Ažurirana verzija budućih finansijskih informacija mora da se pripremi za cjelokupnu sezonu za koju se vrši licenciranje, na šestomesečnoj osnovi, obuhvatajući period od 1. januara do 30. juna sljedeće godine, uz dostavu informacija davaocu licence najkasnije tri mjeseca po isteku datuma svakog šestomjesečnog intervala (30. juni i 31. decembar). Ažurirane buduće finansijske informacije treba da ispune minimum zahtjeva o objelodanjivanju i datumu dostavljanja, definisanim u poglavlju 3 Priručnika, koje se odnosi na ažurirane buduće finansijske informacije. Član 97 Ocjena ispunjenosti kriterijuma koji se odnose na naknadne informacije izvršiće se tokom sezone. Za ocjenu ispunjenja ovog kriterijuma, FSCG može da odluči da samostalno obavi određenu ocjenu ili da, zavisno od vrste naknadnog događaja, zahtijeva da korisnik licence angažuje revizora koji je izvršio reviziju finansijskih izvještaja, da izvrši određenu procjenu i da davaocu licence dostavi izvještaj revizora. Ukoliko korisnik licence odmah ne obavijesti davaoca licence o događaju(ima) koji ukazuju na postojanje značajne sumnje u mogućnosti nastavka njegovog poslovanja, izreći će mu se opomena ili novčana kazna do 1.000 eura. Korisnik licence obavezan je da, za ocjenu ispunjenja ovog kriterijuma, angažuje revizora izabranog shodno članu 81 ovog Pravilnika, uz obezbjeđenje i dostavljanje izvještaja revizora o nalazima činjeničnog stanja davaocu licence.

Ukoliko korisnik licence ne dostavi ažurirane buduće finansijske informacije na način i u roku definisanom u članu 96. Pravilnika i ne dostavi dodatne potpune informacije rukovodstva u vezi sa budućnošću kluba, ukoliko su takve informacije zahtijevane od davaoca licence, korisniku licence izreći će se opomena ili novčana kazna do 1.000 eura. 5.7. Dokumentacija koju dostavlja podnosilac zahtjeva za licencu davaocu licence Član 98 Podnosilac zahtjeva za licencu obavezan je da, za svrhe licenciranja, dostavi sljedeću dokumentaciju FSCG: -

godišnje finansijske izvještaje (sastavljene u skladu sa zahtjevima o minimalnom sadržaju definisanim u Dijelu 1 Priručnika); revizorski izvještaj, kako je precizirano u članu 81 Pravilnika; pravni status podnosioca zahtjeva za licencu, na način koji se zahtijeva u članu 82 ovog Pravilnika; “tabelu obaveza po transferima” sa transferima na dan 31. decembar; kopije ugovora o transferima za sve obaveze obračunate sa 31. decembrom; spisak zaposlenih tokom čitave godine; “izjavu zaposlenih” po pitanju obaveza; pisanu izjavu generalnog direktora (sekretara kluba), kako je definisano u članu 95 ovog Pravlinika; i buduće finansijske informacije iz člana 90 ovog Pravilnika sa izvještajem(ima) revizora o nalazima činjeničnog stanja za usaglašene procedure u odnosu na buduće finansijske informacije, utvrđene u članu 94 ovog Pravilnika.

Podnosilac zahtjeva za licencu mora da dostavi navedenu dokumentaciju u skladu sa postupkom i rokovima utvrđenim u Poglavlju V ovog Pravilnika – Osnovni proces.

Član 99 Podnosilac zahtjeva za licencu obavezan je da, nakon donošenja odluke o izdavanju licence, dostavi davaocu licence dokumentaciju u vezi finansijskih kriterijuma koja se odnosi na naknadne informacije: -

informacije o naknadnim događajima iz člana 95 ovog Pravilnika; i ažurirane buduće finansijske informacije i odgovarajući izvještaj revizora o nalazima činjeničnog stanja za usaglašene procedure, prema članu 93 Pravilnika. Član 100

Sva dokumentacija koja se podnosi davaocu licence u skladu sa čl. 98 i 99 Pravilnika treba da sadrži sljedeće informacije: a) naziv (i pravni status), stalna i poslovna adresa izvještajnog subjekta i sve promjene u ovim informacijama nastale od prethodnog propisanog datuma bilansa; b) da li finansijske informacije obuhvataju pojedinačnog podnosioca zahtjeva za licencu ili grupu subjekata ili neku drugu kombinaciju subjekata, i opisati strukturu i sastav svake takve grupe ili kombinacije; c) propisani datum bilansa i period koji obuhvataju finansijske informacije (za tekuće i uporedne informacije); i d) valuta u kojoj se prikazuju podaci. 39

5.4. Odbijanje izdavanja licence Član 101 Ukoliko klub-podnosilac zahtjeva za licencu ne dostavi dokumentaciju ili ne ispuni određene minimalne zahtjeve po pitanju sadržaja, formata i obračuna, ili ako je ne dostavi u roku propisanom ovim Pravilnikom, FSCG mora odbiti izdavanje licence. Ukoliko klub-podnosilac zahtjeva za licencu nije ispunio finansijske kriterijume propisane ovim Pravilnikom na traženi način, FSCG mora odbiti izdavanje licence. Kriterijumi za donošenje odluka o izdavanju licence dati su za svaki propisani kriterijum u poglavlju Odluka davaoca licence u Priručniku, kako slijedi: -

za dostavljanje revidiranih godišnjih finansijskih izvještaja – dio 1, tačka 8. za dostavljanje tabela obaveza (po osnovu transfera i prema zaposlenima i nadležnim poreskim organima) – dio 2, tačka 2.1, za podnošenje pisane izjave uprave – tačka 60, i za dostavljanje budućih finansijskih informacija – dio 3, tačke 3.3 i 3.5.

VII - DISCIPLINSKA PRAVILA Član 102 FSCG donosi posebna disciplinska pravila za licenciranje klubova. Disciplinska pravila odnose se na klubove i odgovorna fizička lica zaposlena u klubovima, koji prekrše pravila licenciranja utvrđena ovim pravilnikom, nadležna tijela koja pokreću i vode postupak, disciplinski postupak i disciplinske mjere. UEFA, odnosno njeni nadležni organi, na osnovu odredbi Disciplinskog pravilnika UEFA, mogu takođe izricati disciplinske sankcije klubovima i fizičkim licima, ali i FSCG za povredu pravila licenciranja utvrđenih u Priručniku UEFA za licenciranje klubova. Član 103 Fizička lica ili klubovi koji u postupku dobijanja licence organima za sprovođenje procesa licenciranja dostave falsifikovanu ispravu ili netačne podatke relevantne za donošenje odluke, kazniće se: a) Fizička lica 1. opomena; 2. novčana kazna; 3. zabrana vršenja funkcija u klubu i FSCG do 2 (dvije)godine; 4. isključenje iz FSCG; b) Klubovi 1. opomena; 2. novčana kazna; 3. oduzimanje već izdate licence; 4. zabrana učešća u postupku licenciranja klubova, odnosno podnošenja zahtjeva za dobijanje licence u periodu do 3 godine. Visina kazne fizičkim licima i klubovima utvrđuje se prema težini prekršaja, odnosno prema značaju netačno prezentiranog dokumenta ili podatka. Član 104 Disciplinski postupak može biti pokrenut na osnovu prijave ML, predsjednika Komisije za licenciranje (prvostepeno tijelo) ili Predsjednika Komisije za žalbe za licenciranje (drugostepeno tijelo). Disciplinski postupak vode odgovarajući organi FSCG, tj. Disciplinska komisija FSCG, kao prvostepeni organ, i Komisija za žalbe, kao drugostepeni organ. Odluka Komisije za žalbe FSCG je konačna. Član 105 Disciplinski postupak je hitan. Disciplinska komisija FSCG mora donijeti odluku u roku od 7 (sedam) dana od dana podnošenja prijave.

Žalba na odluku Disciplinske komisije FSCG mora se podnijeti u roku od 3 (tri) dana od dana dostave sporne odluke, a žalbu mogu podneti kažnjeno lice ili klub, kao i podnosilac prijave Disciplinskoj komisiji FSCG. Žalba se dostavlja preko Disciplinske komisije FSCG , koja predmet odmah ustupa Komisiji za žalbe FSCG na razmatranje. Komisija za žalbe FSCG mora donijeti odluku u roku od 7 (sedam) dana od dana podnošenja žalbe.

VIII - PRELAZNE I ZAVRŠNE ODREDBE Član 106 FSCG je nadležan da razvija i unapređuje sistem licenciranja u Crnoj Gori. FSCG mora promovisati Licenciranje klubova prema instrukcijama UEFA. Promjene ovog Pravilnika moraju se usvojiti na sjednici Izvršnog odbora FSCG, i objaviti u Službenom glasniku “CG Fudbal” prije njihovog stupanja na snagu i moraju se dostaviti UEFA-i na ponovno akreditovanje. U slučaju mogućih sporova koji proisteknu iz ovog Pravilnika, primjenjivaće se principi i pravila UEFA Priručnika za licenciranje klubova. Ovaj Pravilnik stupa na snagu danom usvajanja od strane Izvršnog odbora FSCG.

FUDBALSKI SAVEZ CRNE GORE Predsjednik Fudbalskog saveza Crne Gore Dejan Savićević

PRIRUČNIK za primjenu finansijskih kriterijuma 1. Priručnikom se utvrđuje način jedinstvene primjene finansijskih kriterijuma iz Pravilnika o licenciranju klubova Fudbalskog saveza Crne Gore i bliže uređuju minimalni zahtjevi u pogledu forme i sadržaja obavezne finanasijske dokumentacije, koja se podnosi FSCG, kao i načina ocjene ispunjenja finansijskih kriterijuma od strane kluba-podnosioca zahtjeva za licencu za svrhe licenciranja klubova za klupska takmičenja u organizaciji UEFA. Sastavni dio Uputstva čine Prilozi koji obuhvataju obaveznu dokumentaciju koju klub-podnosilac za licencu mora da sačini za potrebe Saveza ili revizora, uključujući ilustrativne primjere određene dokumentacije koju klub treba da prilagodi svojim potrebama i, kao dio zahtjevane dokumentacije, dostavi za svrhe licenciranja, kao i modele, prikaze i preglede određenih pitanja neophodnih za bolje razumijevanje finansijskih kriterijuma i njihovu primjenu. 2. Finansijski kriterijumi obezbjeđuju razuman i ostvarljiv nivo minimuma zahtjeva koje treba da primijene klubovi-podnosioci zahtjeva za licencu, koji žele da se takmiče u međunarodnoj konkurenciji i ostvare koristi od svog prisustva na UEFA takmičenjima, uključujući i prihode koje ovakav nivo takmičenja može da donese. Primjena finansijskih kriterijuma za svrhe licenciranja usmjerena je ka postizanju ciljeva navedenih u čl. 78 Pravilnika.

DIO 1 -

GODIŠNJI FINANSIJSKI IZVJEŠTAJA

IZVJEŠTAJI

REVIZIJA

FINANSIJSKIH

3. Klub-podnosilac zahtjeva za licencu mora da sastavi godišnje finansijske izvještaje na osnovu računovodstvenih standarda i pratećih propisa iz oblasti računovodstva koje zahtijeva važeće zakonodavstvo za preduzeća. 4. Za svrhe licenciranja, revidirani godišnji finansijski izvještaji kluba-podnosioca zahtjeva za licencu obavezno obuhvataju: 1. 2. 3. 4. 5. 6.

Bilans stanja; Bilans uspjeha (navodi se i kao račun prihoda i rashoda) ; Izvještaj o promjenama na kapitalu; Izvještaj o novčanim tokovima; Napomene uz finansijske izvještaje; i Finansijski izvještaj direktora kluba.

5. Podnosioci zahtjeva za licencu moraju prezentovati finansijski položaj i rezultate poslovanja prema sadržaju pojedinih računa koji su definisani Grafikonom računa kompanija, obuhvatajući sve posebne fudbalske zahtjeve. 6. Za svrhe licenciranja klubova, a u cilju obezbjeđenja kontinuiteta takmičenja, poseban značaj među osnovnim računovodstvenim principima za sastavljanje finansijskih izvještaja ima princip stalnosti poslovanja. Određeni finansijski kriterijumi propisani u Pravilniku i ovom Priručniku zasnovani su na ocjeni koncepta stalnosti poslovanja, odnosno ocjeni mogućnosti klubapodnosioca zahtjeva za licencu da nastavi sa poslovanjem najmanje do kraja sezone za koju se vrši licenciranje klubova. 7. Minimum zahtjeva u pogledu forme i sadržaja godišnjih finansijskih izvještaja iznijet je u narednim djelovima ovog poglavlja. Kompletan model finansijskih izvještaja fudbalskog kluba sa detaljnim sadržajem i komentarom, koji je dat u Prilogu IV Priručnika, predstavlja ilustraciju bilansa stanja, bilansa uspjeha, izvještaja o novčanim tokovima, izvještaja direktora kluba i posebno Napomena uz finansijske izvještaje. 1.1

Bilans stanja 8. Minimum zahtjeva u pogledu sadržaja pozicija bilansa stanja na propisani datum dostavljanja bilansa (sa komparativnim podacima prethodne godine na propisani datum dostavljanja bilansa stanja) obuhvata: Obrtna sredstva Gotovina i gotovinski ekvivalenti i hartije od vrijednosti namijenjene prodaji Potraživanja od transfera igrača Potraživanja od udruženih i pridruženih preduzeća Ostala potraživanja iz poslovnih odnosa Zalihe Stalna sredstva Imovina, osnovna sredstva i oprema Nematerijalna sredstva – vrijednost registracije igrača Ostala nematerijalna sredstva Finansijska ulaganja Ukupna aktiva Kratkoročne obaveze Kratkoročni krediti Obaveze iz transfera igrača 45

Obaveze prema udruženim i pridruženim preduzećima Ostale obaveze iz poslovnih odnosa Obaveze za poreze Kratkoročna odredbe Dugoročne obaveze Bankarski i drugi dugoročni krediti Ostale dugoročne obaveze Obaveze za poreze Dugoročna odredbe Ukupne obaveze Neto sredstva/(obaveze) Kapital Akcijski / drugi kapital Kapital i rezerve Ukupna pasiva 9. Pozicija neto sredstva/(obaveze) treba da se objelodani u Napomeni uz finansijske izvještaje, koja se odnosi na kapital kluba-podnosioca zahtjeva za licencu. Pozicija neto sredstva/(obaveze) predstavlja ukupnu aktivu umanjenu za ukupnu pasivu na datum bilansa stanja. 10. Minimum zahtjeva za informacijama u odnosu na pojedine značajne pozicije bilansa stanja obuhvata: 1) Za svaku kategoriju osnovnih sredstava i nematerijalnih ulaganja – usaglašavanje početnog i krajnjeg stanja uz prikazivanje povećanja, otuđenja, revalorizacije, obezvređenja, amortizacije i drugih promjena; 2) Za kapital i rezerve zasebno prikazivati akcijski kapital, akcijske premije, ostale vrste kapitala, rezerve po vrstama i neraspoređeni dobitak odnosno akumulirani gubitak. 3) Odvojeni prikaz dobitka ili gubitka iz raspolaganja registracijom (ili prihodi I troškovi istih, gdje registracija igrača nije kapitalizovana) I dobitak ili gubitak iz raspolaganja ostalom materijalnom ili dugotrajnom nematerijalnom imovinom. Detaljan sadržaj bilansa stanja zasnovan na analitičkom kontnom planu za fudbalske klubove dat je u Prilogu II Priručnika. 1.2

Bilans uspjeha

12. Minimum zahtjeva u pogledu sadržaja pozicija bilansa uspjeha za finansijsku godinu (sa uporednim podacima za prethodnu finansijsku godinu) obuhvata: Prihodi – – – – –

od prodaje ulaznica od sponzorstva i reklamiranja od prava na emitovanje od prodaje trgovačke robe i usluga ostali operativni prihodi (naknada za transfer od prodaje registracije igrača, zakupnine i dr.)

Rashodi – – – – –

troškovi prodaje robe troškovi primanja zaposlenih amortizacija obezvređenje osnovnih sredstava, opreme i nematerijalnih sredstava ostali operativni rashodi

Ostalo – – –

dobitak/gubitak od raspolaganja sredstvima finansijski troškovi troškovi poreza

13. Minimum zahtjeva za informacijama u odnosu na pojedine značajne pozicije bilansa uspjeha obuhvata: 1) Posebno prikazati amortizaciju osnovnih sredstava, i ostalih nematerijalnih ulaganja; 2) Posebno prikazati obezvređenje ostalih osnovnih sredstava i nematerijalnih ulaganja; 3) Posebno prikazati dobitak ili gubitak i dobitak ili gubitak od otuđenja ostalih osnovnih sredstava i nematerijalnih ulaganja. Detaljan sadržaj bilansa uspjeha zasnovan na analitičkom kontnom planu za fudbalske klubove i zahtjevima UEFA dat je u Prilogu II Priručnika. 1.3

Izvještaj o novčanim tokovima

14. Izvještaj o novčanim tokovima obezbjeđuje informacije koje omogućavaju korisnicima da procijene promjene u neto sredstvima/obavezama subjekta, finansijsku strukturu (uključujući likvidnost i solventnost) i mogućnost subjekta da upravlja sredstvima i uključujući novčane tokove. Izvještaj o novčanim tokovima izvještava o prilivima i odlivima gotovine i gotovinskih ekvivalenata kluba-podnosioca zahtjeva za licencu za finansijsku godinu (sa uporednim podacima za prethodnu finansijsku godinu). Izvještaj o novčanim tokovima izrađuje se na osnovu podataka sadržanih u bilansu stanja i bilansu uspjeha kluba. Komponente gotovine i gotovinskih ekvivalenata treba posebno da se objelodane i prikažu kao usaglašavanje iznosa u izvještaju o novčanim tokovima sa ekvivalentnim iznosima prikazanim u bilansu stanja. 15. Klub-podnosilac zahtjeva za licencu je obavezan, prema članu 82. Pravilnika, da sastavi izvještaj o novčanim tokovima, nezavisno od toga da li se njegova izrada zahtijeva u skladu sa domaćim propisima, obuhvatajući specifičnosti vezane za fudbal. Obrazac, sadržaj i način izrade izvještaja o novčanim tokovima propisani su Pravilnikom o obrascu i sadržini pozicija u obrascu bilans tokova gotovine za preduzeća. Minimum zahtjeva u pogledu sadržaja Izvještaja o novčanim tokovima sastavljen primjenom direktnog metoda, dat je u Prilogu IV Priručnika u okviru ilistrativnih primjera finansijskih izvještaja fudbalskog kluba. 16. Struktura izvještaja o novčanim tokovima zasniva se na sljedećim aktivnostima: -

novčani tokovi iz operativnih aktivnosti, 47

novčani tokovi iz investicionih aktivnosti,

novčani tokovi iz finansijskih aktivnosti.

Izvještaj o novčanim tokovima priprema se primjenom: - direktne metode, kojom se predstavljaju glavne kategorije ukupnog priliva i ukupnog odliva; - indirektne metode, kojom se podešavaju neto dobit ili gubitak u svrhe nemonetarnih transakcija, kao i za stavke prihoda i rashoda koje su povezane sa novčanim tokovima iz investicionih ili finansijskih aktivnosti. 1.4

Napomene uz finansijske izvještaje

17. Svrha Napomena uz finansijske izvještaje je da se korisnicima informacija sadržanim u finansijskim izvještajima omogući bolje razumijevanje finansijskog stanja i rezultata poslovanja kluba-podnosioca zahtjeva za licencu. U Napomenama se objelodanjuju računovodstvene politike i metodi primijenjeni u pripremi i prezentovanju određenih kategorija, kao i struktura pojedinih materijalno značajnih kategorija i druge informacije od značaja za korisnika. 19. Napomene uz finansijske izvještaje treba da se prikažu na sistematičan način. Svaka pozicija iz formata bilansa stanja, bilansa uspjeha i izvještaja o novčanim tokovima treba da bude unakrsno povezana sa relevantnom informacijom u Napomenama. Minimum zahtjeva za objelodanjivanje u Napomenama je sljedeći: a) Računovodstvene politike – Osnova za sastavljanje finansijskih izvještaja i rezime značajnih računovodstvenih politika koje koristi klub podnosilac zahtjeva za licencu; b) Založena sredstva i sredstva sa ograničenim pravom svojine – Prikazati postojanje i iznos ograničenja nad pravom svojine i nekretnina, postrojenja i opreme založeni kao osiguranje za izmirenje obaveze ili garanciju; c) Uslovne obaveze – Ukoliko je mogućnost bilo kakvog odliva za izmirenje obaveza otklonjena, izvještajni subjekt - klub će za svaku kategoriju uslovnih obaveza na propisani datum dostavljana bilansa, objelodaniti kratak opis prirode uslovne obaveze i, gdje je izvodljivo: i. procjenu njenog finansijskog efekta; ii. indikaciju o neizvjesnostima koje postoje u pogledu iznosa ili vremena svakog odliva sredstava; i iii. mogućnost bilo kakve naplate; d) Ostala objelodanjivanja –Informacija ili objelodanjivanje koje nije prikazano na formatu bilansa stanja, bilansa uspjeha ili izvještaja o novčanim tokovima, ali je relevantno za razumijevanje bilo kog od ovih izvještaja, kao što su: – – – – – – –

tabela promjena na osnovnim sredstvima i nematerijalnim ulaganjima, pregled finansijskih ulaganja; obračunati troškovi i razgraničeni prihodi, po vrstama; obaveze po primljenim kreditima (po povjeriocima i kreditnim partijama); pregled najvećih akcionara, osnivača, vlasnika; i pregled potraživanja/obaveza po osnovu transfera igrača (po dužnicima /povjeriocima i igračima čija je registracija prodata ili pribavljena); događaji nastali nakon datuma bilansa stanja (naknadni).

Sadržaj Napomena uz finansijske izvještaje detaljno je prikazan u Prilogu IV Priručnika, u ilustrativnom primjeru finansijskih izvještaja fudbalskog kluba.

1.5

Računovodstveni zahtjevi u odnosu na troškove pribavljanja registracije igrača

20. Klubu podnosiocu zahtjeva za licencu nije dozvoljeno da prezentuje troškove registracije igrača kao nematerijalnu aktivu, tj. ovi rokovi ne mogu se kapitalizovati. 1.6

Finansijski izvještaj direktora kluba

21. Izvještaj generalnog direktora (sekretara) kluba sadrži i objašnjava glavne karakteristike rezultata poslovanja i finansijskog stanja kluba-podnosioca zahtjeva za licencu i osnovne rizike i neizvjestnosti sa kojima se klub u svom poslovanju suočava. Izvještaj generalnog direktora (sekretara) kluba treba da obuhvati značajna poboljšanja nastala u poslovanju kluba u toku izvještajnog perioda (u vezi sa izgradnjom stadiona i poslovnih objekata, poslovnog udruživanja, značajni poslovni ugovori, važni transferi igrača i sl.), kao i buduće, realne perspektive razvoja, uz navođenje pretpostavki na kojima se zasnivaju budući planovi. Izvještaj generalnog direktora (sekretara) kluba mora da sadrži: – – 1.7

imena članova Izvršnog odbora i nadzornih organa kluba, koji su obavljali dužnosti u toku izvještajnog perioda; učešća direktora ili članova organa u kapitalu kluba.

Revizija godišnjih finansijskih izvještaja

22. Prema članu 81. Pravilnika, klub-podnosilac zahtjeva za licencu obavezan je da obezbijedi reviziju godišnjih finansijskih izvještaja i dostavi izvještaj revizora FSCG. Prema istom članu Pravilnika, klub-podnosilac zahtjeva za licencu vrši izbor revizora i zaključuje ugovor sa revizorom o obavljanju revizije godišnjih finansijskih izvještaja. 23. Klub-podnosilac zahtjeva za licencu bira nezavisnog revizora u skladu sa Kodeksom profesionalne etike računovođa, usvojenim od strane Međunarodne federacije računovođa (IFAC). Revizija godišnjih finansijskih izvještaja kluba-podnosioca zahtjeva za licencu obavlja se u skladu sa Međunarodnim standardima revizije i važećim zakonodavstvom, uz izdavanje revizorskog izvještaja. 24. Podnosioci zahtjeva za licencu su obavezni da obezbijede izvještaj revizora u vezi revizije godišnjih finansijskih izvještaja, u kojima je iskazano mišljenje revizora o tome da li su priloženi finansijski izvještaji, po svim materijalnim pitanjima, predstavljeni ispravno u skladu sa važećim računovodstvenim propisima i definisanom okviru izvještavanja. Revizor mora vršiti reviziju godišnjih finansijskih izvještaja. Izvještaj revizora mora: Sadržati izjavu da kojom se potvrđuje da je revizija izvršena prema Međunarodnim standardima revizije ili odgovarajućim nacionalnim standardima ili praksama revizije, što je, kao minimum, u skladu sa zahtjevima Međunarodnih standarda revizije; i c) Biti dostavljen davaocu licence zajedno sa godišnjim finansijskim izvještajima, što čini osnovu za donošenje odluke o izdavanju licence. b)

Revizor mora, kao minimum, izvršiti kontrolu periodičnih finansijskih izvještaja. Izvještaj revizora mora: 49

Sadržati izjavu kojom se potvrđuje da je kontrola izvršena u skladu sa Međunarodnim standardima kontrole (ISRE) 2410, “Kontrolom periodičnih finansijskih informacija koje vrše nezavisni revizori subjekta” ili odgovarajućim nacionalnim standardima ili praksom, što je, kao minimum, u skladu sa zahtjevima of ISRE 2410; i e) Biti dostavljen davaocu licence zajedno sa periodičnim finansijskim izvještajima, što čini osnovu za donošenje odluke o izdavanju licence. Revizor mora ocijeniti dodatne informacije, ukoliko postoje. Izvještaj revizora o činjeničnim nalazima mora: d)

Sadržati izjavu kojom se potvrđuje da je ocjena sprovedena po usaglašenim procedurama u skladu sa Međunarodnim standardima za predmetne usluge (ISRS) 4400 ili odgovarajućim nacionalnim standardima ili praksom, što je, kao minimum, u skladu sa zahtjevima of ISRS 4400; i g) Biti dostavljen davaocu licence zajedno sa dodatnim informacijama, što čini osnovu za donošenje odluke o izdavanju licence. f)

Finansijske informacije, osim finansijskog izvještaja, mogu biti ocjenjivane od strane revizora. Ukoliko se koristi revizor, tada izvještaj revizora o činjeničnim nalazima mora: Sadržati izjavu kojom se potvrđuje da je ocjena sprovedena po usaglašenim procedurama u skladu sa Međunarodnim standardima za predmetne usluge (ISRS) 4400 ili odgovarajućim nacionalnim standardima ili praksom, što je, kao minimum, u skladu sa zahtjevima of ISRS 4400; i i)Biti dostavljen davaocu licence zajedno sa dodatnim informacijama, što čini osnovu za donošenje odluke o izdavanju licence. h)

25. Izraženo mišljenje revizora ima direktnog uticaja na odluke o izdavanju licence. Vrste mišljenja revizora utvrđene računovodstvenim standardima su: 1. Mišljenje bez rezervi („čisto“ ili „pozitivno“ mišljenje); 2. Modifikovano mišljenje (a) mišljenje sa rezervom, (b) uzdržavajuće mišljenje, ili (c) negativno mišljenje; 3. Skretanje pažnje na određeno pitanje (koje nema uticaja na mišljenje revizora). 26. Pretpostavka stalnosti poslovanja subjekta predstavlja fundamentalno načelo pri sastavljanju finansijskih izvještaja i od izuzetnog je značaja pri ocjeni finansijskih kriterijuma za svrhe licenciranja klubova. Odgovornost je rukovodstva kluba-podnosioca zahtjeva za licencu za pripremanje finansijskih izvještaja, koji takođe moraju obuhvatati i načelo stalnosti poslovanja. Odgovornost je revizora da sagleda i objelodani da li postoje materijalno značajne neizvjesnosti u pogledu sposobnosti kluba-podnosioca zahtjeva za licencu da nastavi sa poslovanjem. Pitanja u vezi sa stalnošću poslovanja kluba-podnosioca zahtjeva za licencu mogu da dovedu do modifikovanih mišljenja revizije, što direktno utiče na odluku o izdavanju licence. 1.8

Odluka davaoca licence

27. Davalac licence je odgovoran da ocijeni godišnje finansijske izvještaje klubapodnosioca zahtjeva za licencu radi formiranja osnove za donošenje odluke o izdavanju licence. Odbijanje izdavanja licence regulisano je u članu 101. Pravilnika. 50

Ukoliko je u izvještaju revizora izraženo uzdržavajuće ili negativno mišljenje, mora se odbiti izdavanje licence, izuzev ukoliko naknadno nije izdato uzdržavajuće ili negativno mišljenje (u odnosu na drugi komplet finansijskih izvještaja za istu finansijsku godinu) kao i da je davalac licence zadovoljan naknadno izdatim mišljenjem revizora. Ukoliko izvještaj revizora sadrži, po pitanju stalnosti poslovanja kluba-podnosioca zahtjeva za licencu, skretanje pažnje na to pitanje ili mišljenje sa rezervom, izdavanje licence se mora odbiti, izuzev ako naknadno izdato mišljenje revizora ne sadrži pitanje stalnosti poslovanja ili pribavljeni dodatni dokumentovani dokazi potvrđuju sposobnost kluba da nastavi sa poslovanjem najkraće do kraja sezone za koju se izdaje licenca, kao i da su od strane FSCG ocijenjeni zadovoljavajućim. Ak izvještaj revizora sadrži, van pitanja stalnosti poslovanja, skretanje pažnje na to pitanje ili mišljenje "sa izuzetkom", tada FSCG mora razmotriti primjenu modifikacije u svrhu licenciranja klubova. Licenca se može odbiti, ukoliko se ne dostavi dodatna dokumentacija, o ocijeni zadovoljavajućom od strane FSCG. Dostavljanje dodatnih dokumentovanih dokaza koje može zatražiti FSCG, zavisiće od razloga za modifikaciju revizorskog izvještaja. 28. Prilog V uz Priručnik sadrži dijagramski pregled uticaja različitih modifikacija izvještaja revizora o i ostalih pitanja na odluke o izdavanju licence. Detaljan dijagram obezbjeđuje uvid svim učesnicima u procesu licenciranja o uticaju različitih vrsta mišljenja revizora na odluke FSCG i utvrđuje procedure kojih FSCG mora da se pridržava pri ocjenivanju ispunjavanja finansijskog kriterijuma u vezi sa formom, sadržajem i računovodstvenim standardima godišnjih finansijskih izvještaja i ocjenom istih od strane revizora.

DIO 2 – KRITERIJUMI IZMIRENIH OBAVEZA 29. Kriterijumi izmirenih dospjelih obaveza propisani su članovima 84 do 88 ovog Pravilnika. 2.1

Izmirene obaveze prema fudbalskim klubovima po osnovu transfera igrača

30. FSCG je nadležan za ocjenu dospjelih obaveza prema fudbalskim klubovima koje proizilaze po osnovu transfera. 31. FSCG mora ocijeniti informacije koje dostavlja podnosilac licence, posebno tabelu obaveza po transferima i odgovarajuću prateću dokumentaciju, kako je dolje navedeno. 32. Procedura ocjene po pitanju obaveza po osnovu transfera igrača mora, minimalno, obuhvatiti sljedeće procedure:

(a) U vezi sa tabelom obaveza po osnovu transfera - pripremljenu tabelu od strane nadležnih lica I potpisanu od strane uprave; (b) Zahtjevi prema upravi u vezi sa izradom tabele obaveza po osnovu transfera; (c) Upoređivanje informacija iz tabele sa izvorima iz kojih je dobijena; i (d) Proceduru verifikovanja koja će sadržati sljedeće aktivnosti: 1. Potpuna saglasnost tabele obaveza po osnovu transfera sa iznosom "Plativi računi vezano za transfere igrača" u godišnjem finansijskom izvještaju na dan 31. decembra 20XX. 2. Provjera aritmetičke preciznosti tabele obaveza po osnovu transfera. 3. Pregled slučajno odabranih uzoraka (broj) ugovora o transferu igrača i upoređivanje tih informacija sa onim iz tabele obaveza po osnovu transfera. 4. Dostavljanje izjave direktora kluba da je: (i)

Suma, koja je trebalo da se isplati svakom igraču do 31. decembra 20XX, u potpunosti isplaćena na dan našeg pregleda (ili do 31. marta 20XX, ako je dan pregleda kasnije); ili

(ii)

Postignut sporazum o odlaganju isplate (identitet igrača); ili

(iii) Došlo do spora u vezi sa isplatom (identitet igrača) i on je predmet odluke (naziv ndležnog nacionalnog ili internacionalnog tijela), 5. Provjera izvoda iz bankovnog računa, uz prikaz iz tačke 4(i), 6. Provjera dokumenata, uključujući ugovore sa relevantnim fudbalskim klubovima i/ili korespondencije sa nadležnim tijelom, uz prikaz pod tačkom 4(ii) i/ili 4(iii). 2.2

Izmirene obaveze prema zaposlenima u klubu i nadležnim društvenim/ poreskim organima

33. FSCG je nadležan za ocjenu dospjelih obaveza prema zaposlenima i nadležnim poreskim organima. 34. Procedura ocjene po pitanju neizmirenih obaveza prema zaposlenim mora, minimalno, obuhvatiti sljedeće aktivnosti: 1. Dostavljanje spiska zaposlenih koji priprema uprava. 2. Dostavljanje i pregled slučajno odabranih uzoraka (broj) potvrda zaposlenih i upoređivanje tih informacija sa onim iz spiska zaposlenih. 3. Dostavljanje izjave direktora kluba da je: a. Suma, koja je trebalo da se isplati svakom zaposlenom do 31. decembra 20XX, u potpunosti isplaćena na dan našeg pregleda (ili do 31. marta 20XX, ako je dan pregleda kasnije); ili b. Postignut sporazum o odlaganju isplate (identitet zaposlenih); ili c. Došlo do spora u vezi sa isplatom (identitet zaposlenih) i on je predmet odluke (naziv nadležnog nacionalnog ili internacionalnog tijela). 4. Ispitivanje izvoda iz bankovnog računa, uz prikaz iz tačke 3 (i) gore. 5. Ispitivanje dokumenata, uključujući ugovore sa relevantnim zaposlenim i/ili korespondencije sa nadležnim tijelom, uz prikaz pod tačkom 3 (ii) i/ili 3 (iii). 35. Ocjena u vezi sa verifikacijom neizmirenih obaveza prema društvenim/poreskim organima mora, najmanje, obuhvatiti sljedeće aktivnosti:

1. Usaglašavanje proknjiženog bilansa poreza na plate na dan 31. decembra 20XX sa knjiženjem kluba. 2. Dostavljanje izjave direktora kluba da je: (i) Suma, koja je trebalo da se isplati do 31. decembra 20XX, u potpunosti isplaćena na dan našeg pregleda (ili do 31. marta 20XX, ako je dan pregleda kasnije); ili (ii) Postignut sporazum za odlaganju isplate; ili (iii) Došlo do spora i on je predmet odluke (naziv nadležnog nacionalnog ili internacionalnog tijela). 3. Ispitivanje izvoda iz bankovnog računa, uz prikaz iz tačke 2(i). 4. Ispitivanje dokumenata, uključujući ugovore sa poreskim organima i/ili korespondencije sa nadležnim tijelom, uz prikaz pod tačkom 2(ii) i/ili 2(iii). 36. Dodatak XI Priručnika prikazuje ilustrativnu potvrdu zaposlenih o obavezama na dan 31. decembra, koju će podnosilac zahtjeva za licencu dostaviti FSCG. 2.3

Odluka davaoca licence

37. FSCG mora odbiti izdavanje licence: 1) prema članu 101 Pravilnika; i 2) kada podnosilac zahtjeva za licencu nije dokazao da je, do 31. marta godine koja se licencira: a) u potpunosti poravnao neizmirene obaveze; b) zaključio pismeni ugovor sa povjeriocem o produženju roka plaćanja ovih neisplaćenih obaveza; ili c) otvoren postupak kod nadležnog nacionalnog ili internacionalnog fudbalskog tijela ili relevantnog Arbitražnog tribunala, vezano za neisplaćene obaveze do 31. decembra godine koja prethodi sezoni koja se licencira. Ako FSCG bude smatrao da su dokazi pod c) dostavljeni sa jedinim ciljem da se neizmirene obaveze svedu u kategoriju spora (kao način stvaranja situacije kako je opisano gore pod c) i zbog ¨kupovanja vremena¨, on će zatražiti dodatne dokaze kako bi obezbijedio da dostavljena dokumentacija bude adekvatna i da se uvjeri da se ne radi o ¨neosnovanom sporu¨. 2.4 Kriterijum podnošenja pisane izjave davaocu licence 38. Klub-podnosilac zahtjeva za licencu podnošenjem pisane izjave uprave generalnog direktora (sekretara) kluba obezbeđuje davaocu licence ažurirane informacije o tome da li postoje ili ne bilo kakvi događaji ili uslovi od izuzetnog ekonomskog značaja koji su nastali nakon datuma bilansa stanja posljednjih revidiranih godišnjih finansijskih izvještaja ili kontrolisanih periodičnih finansijskih izvještaja, radi donošenja odluke davaoca licence na osnovu najnovijih informacija. Primjeri događaja ili uslova koji se, pojedinačno ili zajedno, mogu smatrati kao izuzetno ekonomski značajni za saopštavanje davaocu licence od strane klubapodnosioca zahtjeva za licencu su: a) krediti sa fiksnim rokom dospijeća čija se obaveza plaćanja približava bez postojanja realnih izgleda da će biti produženi ili otplaćeni; b) Indicije o povlačenju finansijske podrške od strane finansijera ili drugih povjerilaca; 53

c) značajni operativni gubici nastali nakon datuma poslednjih dostavljenih finansijskih izvještaja; d) nemogućnost izmirenja obaveza prema poveriocima na datum dospijeća; e) nemogućnost ispunjavanja uslova iz ugovora o kreditu prema finansijerima; f) otkrivanje i potvrda materijalnih prevara ili grešaka koje ukazuju na netačnost finansijskih izvještaja; g) navođenje sudskih sporova koji se vode protiv podnosioca zahtjeva za licenciranje sa ishodima koji verovatno neće biti zadovoljavajući; h) preuzimanje izvjesnih odgovornosti podnosioca zahtjeva za licencu od strane lica pod eksternim imenovanjem, u vezi sa zakonskim ili stečajnim postupcima; i) značajne izmene u najvišem rukovodstvu; j) namjera rukovodstva da likvidira subjekat, obustavi poslovanje ili traži zaštitu od povjerilaca shodno zakonskoj regulativi, za koje nema realnu alternativu. U prilogu XII Priručnika data je ilustracija pisane izjave uprave davaocu licence, koja treba da se ovjeri potpisom u ime izvršnog organa, shodno aktima kluba. 40. Izdavanje licence mora da se odbije: a) Ukoliko pisana izjava uprave nije dostavljena davaocu licence u roku koji je utvrđen članom 89 Pravilnika; ili b) Ukoliko na osnovu informacija o svakom događaju ili uslovu od izuzetnog ekonomskog značaja, istorijskih i budućih informacija kluba, davalac licence ocijeni da, klub-podnosilac zahtjeva za licencu neće biti u mogućnosti da nastavi sa poslovanjem po načelu stalnosti najmanje do kraja seone za koju se vrši licenciranje. DIO 3 – BUDUĆE FINANSIJSKE INFORMACIJE 3.1. Sastavljanje budućih finansijskih informacija 41. Prema čl.90 Pravilnika, klub-podnosilac zahtjeva za licencu obavezan je da dostavi davaocu licence buduće finansijske informacije koje se odnose na period od osamnaest mjeseci, koji počinje odmah nakon datuma bilansa stanja godišnjih finansijskih izvještaja i obuhvataju kompletnu sezonu za koju se vrši licenciranje. 42. Buduće finansijske informacije moraju sadržati, kao minimum, u pogledu sadržaja i načina prikazivanja : a) za planirani bilans uspjeha, ekvivalentni planirani iznos za svaku stavku iz tačke 12 ovog Priručnika, plus ukupan kapital na početku i planirani kapital na kraju perioda, i b) za izvještaj o planiranim novčanim tokovima, planirani prilivi i odlivi novčanih tokova tokom prerioda klasifikovanih prema aktivnostima (kako je navedeno u tački 15 ovog Priručnika, koja se odnosi na izvještaj o novčanim tokovima). 43. Kao što je definisano u članu 91 Pravilnika, pri sastavljanju budućih finansijskih informacija, klub-podnosilac zahtjeva za licencu obavezan je da primijeni ista računovodstvena načela i politike koje su primijenjene kod sastavljanja njihovih godišnjih finansijskih izvještaja, izuzev onih računovodstvenih politika koje su izmijenjene nakon datuma poslednjih godišnjih finansijskih izvještaja i koji će se prikazati u sljedećim godišnjim finansijskim izvještajima.

Klub - podnosilac zahtjeva za licencu pri sastavljanju budućih finansijskih izvještaja mora obezbijediti da su isti: – razumljivi, – relevantni, – pouzdani, – uporedivi. Buduće finansijske informacije moraju da sadrže kratak opis svake značajne pretpostavke koja se koristi u sastavljanju planiranog bilansa uspjeha i izvještaja o planiranim novčanim tokovima, kao i kratak opis ključnih rizika koji mogu imati uticaja na buduće finansijske rezultate. 44. Buduće finansijske informacije, zajedno sa pretpostavkama na osnovu kojih su zasnovane, moraju biti odobrene od strane generalnog direktora (sekretara) kluba i ovjerene potpisom od strane izvršnog organa kluba – podnosioca zahtjeva za licencu. Minimum zahtjeva za objelodanjivanjem budućih finansijskih informacijama dat je u primjeru u Prilogu XIII Priručnika. 3.2. Indikatori 45. Indikatori za svrhe licenciranja definisani su u članu 92 Pravilnika. Da li je bilo kršenja indikatora određuje se na osnovu izvještaja o izvršenoj reviziji godišnjih odnosno pregledu periodičnih finansijskih izvještaja kluba-podnosioca zahtjeva za licencu. Indikator u tački 2 člana 92 Pravilnika utvrđuje se na osnovu podataka o poziciji neto aktive/(pasive) iz bilansa stanja, kako je definisano u tački 9 Priručnika. Prilog XIII Priručnika sadrži primjer tumačenja indikatora u vezi neto aktive/(pasive).

3.3. Ocjena budućih finansijskih informacija 46. Klub-podnosilac zahtjeva za licencu obavezan je da se pridržava sljedeće procedure u vezi sa ocjenom budućih finansijskih informacija: a) obavezan je da dostavi davaocu licence buduće finansijske informacije sastavljene u skladu sa odredbama Pravilnika i Priručnika, b) Ocjena indikatora iz čl.92: Revizor će to potvrditi u skladu sa čl. 93 Pravilnika i navesti u izvještaju o reviziji/ pregledu svako kršenje indikatora, c) nema kršenja indikatora: ukoliko je kriterijum naveden u tački a) ispunjen i indikatori navedeni u tački b) nijesu prekršeni, klub-podnosilac zahtjeva za licencu je obavezan da angažuje revizora za sprovođenje standardnih usaglašenih procedura (prema čl.94 Pravilnika) i davaocu licence dostavi izvještaj revizora o nalazima činjeničnog stanja u odnsou na buduće finansijske informacije, d) Kršenje indikatora: Ukoliko je klub-podnosilac zahtjeva za licencu prekršio neki od indikatora iz čl.92 Pravilnika, on mora da: i) ispuni kriterijum iz člana 96 Pravilnika u pogledu ažuriranja budućih finansijskih informacija; i ii) angažuje revizora na sprovođenju dodatnih opsežnih ugovorenih procedura u vezi budućih finansijskih informacija i dostavi davaocu licence izvještaj revizora o nalazima činjeničnog stanja. Prilog XIV Piručnika sadrži dijagramski prikaz primjene finansijskih kriterijuma u odnosu na buduće finansijske informacije i naknadne informacije, kako je definisano članom 95 Pravilnika. 55

3.4. Sprovođenje ugovorenih procedura u vezi sa budućim finansijskim informacijama 47. Klub-podnosilac zahtjeva za licencu, prema čl. 94 Pravilnika, treba da angažuje istog revizora koji je izabran za sprovođenje ugovorenih procedura i za obavljanje revizije godišnjih finansijskih izvještaja, na čemu će biti zasnovane buduće finansijske informacije. ''Standardne'' procedure ocjene moraju sadržati, kao minimum, sledeće: a) provjeru aritmetičke tačnosti budućih finansijskih informacija, b) raspravu sa rukovodstvom kluba i pregled budućih finansijskih informacija radi utvrđivanja da li su buduće finansijske informacije sastavljene primjenom objelodanjenih pretpostavki i rizika; c) provjeru da li se početno stanje sadržano u budućim finansijskim informacijama slaže sa bilansom stanja iskazanim u poslednjim revidiranim godišnjim izvještajima ili pregledanim periodičnim finansijskim izvještajima (ukoliko se takvi periodični izvještaji podnose davaocu licence); i d) provjeru da li su buduće finansijske informacije formalno usvojene od strane izvršnog organa kluba-podnosioca zahtjeva za licencu. 48. Sprovođenje ''standardnih'' ugovorenih procedura u vezi sa budućim finansijskim informacijama obavlja se u skladu sa Međunarodnim standardom sprovođenja garancija 3400 ''Ispitivanje projektovanih finansijskih informacija'' koji obuhvata procedure ocjene kao i formu i sadržaj izvještaja koji revizor daje u vezi sa ovim informacijama. ''Standardna'' ugovorena procedura ocjene ne predstavlja reviziju, kontrolu niti verifikaciju budućih finansijskih informacija. 49. Klub-podnosilac zahtjeva za licencu obavezan je da, prema čl. 94, stav 2 Pravilnika i tački 46, d), ii) Priručnika, angažuje izabranog revizora za sprovođenje ugovorenih procedura prema tački 47 Priručnika, i za obavljanje dodatnih ''opsežnih'' procedura u vezi budućih finansijskih informacija. Dodatne ''opsežne'' procedure koje klub-podnosilac zahtjeva za licencu treba da ugovori sa revizorom mogu da obuhvate: -

opsežne procedure ispitivanja dokaza koji potkrepljuju pretpostavke na kojima se zasnivaju buduće finansijske informacije, uz iznošenje negativnog uvjerenja, pribavljanje dokaza od banaka i drugih finansijskih povjerilaca o sredstvima koja se stavljaju na raspolaganje klubu-podnosiocu zahtjeva za licencu radi stvaranja mogućnosti da nastavi poslovanje po načelu stalnosti poslovanja do kraja sezone za koju se vrši licenciranje.

50. Izvještaj revizora o nalazima činjeničnog stanja u vezi sa sprovođenjem ''standardnih'' ugovorenih procedura u odnosu na buduće finansijske informacije, kako je precizirano u tački 47 Priručnika, sa nalazima po osnovu dodatnih opsežnih procedura iz tačke 49 Priručnika, dostavlja se davaocu licence u cilju donošenja odluke o izdavanju licence.

3.5. Odluka davaoca licence 51. Izdavanje licence mora se odbiti: (a) Prema članu 101 Pravilnika; i 56

(b) Kada davalac licence, na osnovu ocjene prethodnih i budućih finansijskih informacija, procijeni da podnosilac zahtjeva za licencu neće biti u mogućnosti da nastavi poslovanje po načelu stalnosti do kraja sezone za koju se vrši licenciranje. DIO 4: NAKNADNE INFORMACIJE 52. Finansijski kriterijumi iz čl.95 i 96 Pravilnika primjenjuju se kod svih korisnika licence nakon donošenja odluke o izdavanju licence radi zaštite kontinuiteta takmičenja. 53. Kriterijum ''obaveza saopštavanja naknadnih događaja'' primjenjuje se kod svih korisnika licence. Korisnik licence je obavezan da saopšti, u pisanoj formi, davaocu licence naknadne događaje koji mogu izazvati sumnju u pogledu mogućnosti korisnika licence da nastavi sa poslovanjem najmanje do kraja sezone za koju se licenca izdaje. Primjeri ovakvih događaja navedeni su u tački 39 Priručnika. 54. Kriterijum ''obaveza ažuriranja budućih finansijskih informacija primjenjuje se samo kod onih korisnika licence koji su prekršili jedan ili više indikatora iz čl.92 Pravilnika. Korisnik licence je tada obavezan da sastavi ažuriranu verziju budućih finansijskih informacija, u skladu sa čl. 90 Pravilnika, zasnovanu na razumnim pretpostavkama i odobrenu od strane rukovodstva kluba, i da istu dostavi davaocu licence u rokovima utvrđenim u čl.96 Pravilnika, sa fiksnim datumima dostavljanja dokumentacije: za prvo ažuriranje sa 30.junom 2008. god. ili drugo ažuriranje sa 31.decembrom 2008.god., a datumi za dostavljanje su 30.septembar 2008.god., odnosno 31.mart 2009.god., obuhvatajući period od 18 mjeseci za buduće finansijske informacije koje se odnose na period od 01.januara 2008. do 30.juna 2009.god. (sa datumima intervala 30.juni 2008.god., i 31.decembar 2008. godine.) 55.

Ažurirane buduće finansijske informacije treba šestomjesečnoj osnovi i da obuhvate, kao minimum:

budu

ažurirane

a) originalni planirani bilans uspjeha i izvještaj o novčanim tokovima za šestomjesečni period koji je neposredno prethodio datumu intervala, b) ostvarene iznose iz bilansa uspjeha i izvještaja o novčanim tokovima za šestomjesečni period koji neposredno prethodi datumu intervala, i c) razlike između planiranih i ostvarenih iznosa za šestomjesečni period koji neposredno prethodi datumu intervala, sa sažetim objašnjenjem značajnih razlika između planiranih i ostvarenih rezultata za prethodni šestomjesečni period (npr. koji se završava 30.juna). Osnovu za izradu ažuriranih budućih finansijskih informacija čine zahtjevi za objelodanjivanjem budućih finansijskih informacija na način iznijet u Prilogu XIV Priručnika. Ilustrativni primjer sumarnog pregleda ažuriranih budućih finansijskih informacija dat je u Prilogu XIV Priručnika. 56. Korisnik licence je obavezan da, u skladu sa čl.97 Pravilnika, angažuje revizora za sprovođenje ugovorenih procedura ocjene u odnosu na buduće finansijske informacije. Revizor će obezbijediti izvještaj o nalazima činjeničnog stanja. Ugovorene procedure u odnosu na ažurirane buduće finansijske informacije treba da obuhvate: a) ispitivanje rukovodstva kluba o načinu prikupljanja ažuriranih budućih finansijskih informacija i šestomjesečnih prethodnih finansijskih informacija, 57

b) pribavljanje pregleda rizika identifikovanih od strane kluba i pretpostavki učinjenih pri sastavljanju ažuriranih informacija, c) potvrđivanje da li su ažurirane buduće finansijske informacije tačne, d) potvrđivanje da li su sve neophodne informacije i pretpostavke objelodanjene, e) potvrđivanje da li se saldo na početku perioda za koji se vrši ažuriranje budućih finansijskih informacija slaže sa saldom u bilansu stanja poslednjih godišnjih finansijskih izvještaja, i f) provjeru da li su ažurirane buduće finansijske informacije formalno potvrđene od strane izvršnog organa kluba – podnosioca zahtjeva za licencu. 57. Ocjena ispunjenja finansijskih kriterijuma u odnosu na naknadne informacije se, u skladu sa čl. 97 Pravilnika, sprovodi prilikom donošenja odluke davaoca licence za sljedeći ciklus licenciranja. Ukoliko neki od kriterijuma nijesu ispunjeni, korisnik licence mora biti kažnjen od strane davaoca licence, kako je definisano u čl.97 Pravilnika.

DIO 5 – ZAVRŠNE ODREDBE 58. U svim slučajevima eventualnih sporova koji se odnose na primjenu kriterijuma određenih ovim Priručnikom, primjenjivaće se odredbe Pravilnika o licenciranju klubova FSCG za takmičenja u organizaciji UEFA. 59. Priručnik stupa na snagu danom usvajanja od strane Izvršnog odbora FSCG. Predsjednik Fudbalskog saveza Crne Gore

Dejan Savićević

DODACI

Illustrative Appendix I/1 Sadžaj bilansa stanja U hiljadama eura Odstupanja Bilans stanja

31.12.t-1

31.12.t-2

Apsolutna

Relativna

Aktiva Obrtna sredstva Gotovina Hartije od vrijednosti namijenjene prodaji Potraživanja Potraživanja po osnovu prodaje Od transfera igrača Od udruženih preduzeća Od pridruženih preduzeća Od pravnih lica i/ili pojedinaca, direktno povezanih sa članovima upravnog odbora fudbalskog kluba Ostala potraživanja Obračunat prihod i unaprijed plaćeni troškovi Zalihe Ukupna obrtna sredstva Stalna sredstva Osnovna sredstva Nepokretna imovina Ostala osnovna sredstva Avansi i investicije u toku Finansijska ulaganja Ulaganja u udružena preduzeća Krediti udruženim preduzećima Ostali ulagači Krediti ostalim ulagačima Hartije od vrijednosti Ostali krediti Deponovane hartije od vrijednosti Nematerijalna ulaganja Zaštitni znaci, ostali patenti i vrednosti kao i licence za ta prava i vrijednosti Goodwill Troškovi pribavljanja registracije igrača Avansi plaćeni za kupovinu igrača Ukupna stalna sredstva Ukupna aktiva t-1 – tekuća godina t-2 – prethodna godina

Illustrative Appendix I/2 Bilans stanja U hiljadama eura Odstupanja Bilans stanja

31.12.t-1

31.12.t-2

Apsolutna

Relativna

Pasiva Kratkoročne obaveze (do 1 godine) Kratkoročni krediti Obaveze prema dobavljačima Primljeni avansi Obaveze iz transfera igrača Obaveze prema udruženim preduzećima Obaveze prema pridruženim preduzećima Ostale kratkoročne obaveze Rezervisanja Porezi Penzije Ostalo Obračunati troškovi i razgraničeni prihod Sezonske karte Reklamiranje Ostalo Ukupne kratkoročne obaveze Dugoročne obaveze (preko 1 godine) Dugoročni krediti Obaveze iz transfera igrača Obaveze prema udruženim preduzećima Obaveze prema pridruženim preduzećima Pozajmice Rezervisanja Porezi Penzije Ostalo Obveznice Ukupne dugoročne obaveze Kapital Akcijski kapital Akcijske premije Rezerve Zakonske/statutarne Rezerve za sopstvene akcije Ostale rezerve Neraspoređena dobit/akumulirani gubitak Neto dobit/ gubitak tokom sezone Ukupan kapital Ukupna pasiva t-1 – tekuća godina t-2 – prethodna godina

Illustrative Appendix II/1 Sadržaj bilansa uspjeha U hiljadama eura Odstupanja Bilans uspjeha

31.12.t-1

31.12.t-2

Apsolutna

Relativna

Poslovni prihod Ulaznice Šampionat Kup Klupska takmičenja UEFA Ostalo (lokalni turniri, prijateljske utakmice, itd.) Sezonske utakmice Reklamiranje Glavni sponzor Reklamni panoi Dobavljači Ostali sponzori Ostalo Prava na emitovanje (TV, radio, internet, itd.) Šampionat Kup Klupska takmičenja UEFA Ostalo (lokalni turniri, prijateljske utakmice, itd.) Transferi igrača Provizija od transfera Naknade od pozajmica Prihodi od trgovine i pružanja ugostiteljskih usluga Trgovina Ustupanje prava na korišćenje Pružanje ugostiteljskih usluga Ostalo Iznajmljivanje i zakup Ostali prihodi iz poslovanja Provizije za obnavljanje ugovora za reprezentativce Provizija od potpisivanja Klupska takmičenja UEFA Članarina Prilozi od strane trećih lica Donacije Subvencije i (bespovratna) pomoć Amaterska i takmičenja podmlatka Ostale aktivnosti Ostalo Ukupan prihod t-1 – tekuća godina t-2 – prethodna godina

Ilustrativni dodatak II/2 Bilans uspjeha U hiljadama eura Odstupanja Bilans uspjeha

31.12.t-1

31.12.t-2

Apsolutna

Relativna

Rashodi Troškovi materijala Zdravstvena zaštita Sportska odeća i oprema Ostali troškovi materijala Troškovi zaposlenih Troškovi osoblja za pripreme i održavanje utakmica Zarade i naknade Fiksna naknada Bonusi za ostvarene sportske rezultate Premije po utakmici Posebni dogovori/ provizije od potpisivanja ugovora Socijalni doprinosi (obavezni i dobrovoljni doprinosi za nezaposlene i penzijske fondove) Premije osiguranja (za gubitak imovine, bolesti, nesreće, smrt itd.) Trgovina i administracija kluba Zarade i naknade Socijalni doprinosi (obavezni i dobrovoljni doprinosi za nezaposlene i penzijske fondove) Troškovi zaposlenih u ostalim aktivnostima Zarade i naknade Socijalni doprinosi (obavezni i dobrovoljni doprinosi za nezaposlene i penzijske fondove) Amortizacija i otpisi Troškovi pribavljanja registracije igrača Osnovna sredstva Finansijska ulaganja Nematerijalna ulaganja t-1 – tekuća godina t-2 – prethodna godina

Illustrative Appendix II/2

Illustrative Appendix II/3 Bilans uspjeha U hiljadama eura Odstupanja Bilans uspjeha

31.12.t-1

31.12.t-2

Apsolutna

Relativna

Ostali operativni troškovi Pripreme i održavanje utakmica Održavanje stadiona Štampanje ulaznica, obezbeđenje i medicinske usluge Izdaci za sudije Troškovi reprezentacije Naknada protivničkih timova Takse nacionalnim savezima Putovanja, pripreme i hotelski izdaci Ostalo Prava na emitovanje (TV, radio, internet itd.) Transferi igrača Naknade za pozajmljivanje igrača Menadžeri igrača i lovci na talente Ostali troškovi transfera Reklamiranje Trgovina i pružanje ugostiteljskih usluga Iznajmljivanje i zakup Administracija kluba Amaterska i takmičenja podmlatka Ostale aktivnosti Ostalo Dobit prije kamata i poreza Finansijski prihodi Finansijski rashodi Vanredni prihodi Vanredni rashodi Porezi iz dobitka Neto dobit / gubitak za godinu t-1 – tekuća godina t-2 – prethodna godina

Ilustrativni dodatak III/1

Godišnje finansijsko izveštavanje: Komentari o izvještaju revizora – sadržaj i različite vrste mišljenja Uvod Cilj revizije finansijskih izvještaja je da omogući revizoru da izrazi mišljenje da li su finansijski izvještaji sastavljeni po svim materijalno značajnim aspektima, u skladu sa važećim okvirom za finansijsko izvještavanje. Revizor treba da pregleda i ocijeni zaključke izvedene iz revizijskih dokaza pribavljenih kao osnov za izražavanje mišljenja o finansijskim izvještajima. Izvještaj revizora treba da sadrži jasno i u pisanoj formi izraženo mišljenje o finansijskim izvještajima posmatranim u celini. Međunarodni standard revizije (ISA) 700 (Izmijenjen) "Izvještaj nezavisnog revizora o kompletnom setu finansijskih izvještaja opšte namjene" i ISA 701 "Modifikacije izvještaja nezavisnog revizora" obezbjeđuju dodatna uputstva. Osnovni elementi izvještaja revizora Izvještaj revizora sadrži sljedeće osnovne elemente, obično iznijete prema sljedećem rasporedu: (a) Naziv izvještaja; (b) Adresat (kome je izvještaj upućen); (c) Uvodni pasus, obuhvatajući: (i) identifikaciju subjekta čiji su izvještaji predmet revizije; (ii) identifikaciju naziva svakog od finansijskih izvještaja koji čine kompletan set finansijskih izvještaja, poziv na opšti pregled značajnih računovodstvenih politika i druge objašnjavajuće napomene i datum i period koji obuhvataju; (d) Odgovornost rukovodstva za finansijske izvještaje; (e) Odgovornost revizora, uključujući: (i) poziv na Međunarodne standarde revizije; (ii) opis posla koji je revizor izvršio; (f) Mišljenje revizora; (g) Ostale odgovornosti izvještavanja (ukoliko je primjenljivo); (h) Potpis revizora; (i) Datum izvještaja revizora; i (j) Adresa revizora.

Pasus u kome se izražava mišljenje revizora U izvještaju revizora treba da bude jasno iznijet okvir finansijskog izvještavanja upotrijebljen za sastavljanje finansijskih izvještaja i izraženo mišljenje revizora da li finansijski izvještaji daju istinit i objektivan prikaz (ili da li istinito i objektivno, po svim materijalno značajnim aspektima, prikazuju) u skladu sa okvirom za finansijsko izvještavanje i, gde je to primjereno, da li su finansijski izvještaji u saglasnosti sa relevantnim zakonskim propisima. Termini koji se koriste da izraze mišljenje revizora su: "daju istinit i objektivan prikaz" ili "istinito i objektivno, po svim materijalno značajnim aspektima, su prikazani" – su sinonimi. Oba izraza, između ostalog, ukazuju da revizor razmatra samo ona pitanja koja su od materijalnog značaja za finansijske izvještaje. Mišljenje bez rezerve Mišljenje bez rezerve (ili "čisto" mišljenje) revizor treba da izrazi kada dođe do zaključka da finansijski izvještaji daju istinit i objektivan prikaz (ili istinito i objektivno, po svim materijalno značajnim aspektima, prikazuju) u skladu sa navedenim okvirom za finansijsko izvještavanje. Mišljenje bez rezervi, takođe implicitno ukazuje da su bilo kakve promjene u računovodstvenim načelima ili u metodama njihove primjene, kao i efekti takvih promjena, ispravno utvrđeni i objelodanjeni u finansijskim izvještajima. 67

Ilustrativni dodatak III/2 Sljedeći primjer je ilustracija izražavanja mišljenja bez rezerve: “Po našem mišljenju, finansijski izvještaji daju istinit i objektivan prikaz (ili istinito i objektivno, po svim materijalno značajnim aspektima prikazuju) finansijskog stanja [izvještajnog subjekta] pod [datumom] 20XX. godine i rezultate njenog poslovanja i novčane tokove za godinu koja se završava na taj dan u skladu sa Međunarodnim standardima finansijskog izvještavanja (ili (naziv okvira za finansijsko izvještavanje uz navođenje zemlje porijekla) (i usklađenost sa (odgovarajući statut ili zakon))” Modifikovani izvještaji Smatra se da je izvještaj revizora modifikovan u sljedećim slučajevima. Pitanja koja nemaju uticaja na mišljenje revizora (i otuda je mišljenje revizora još uvijek svrstano kao "mišljenje bez rezervi"): (i) Skretanje pažnje na određeno pitanje a)

Pitanja koja imaju uticaja na mišljenje revizora:  Mišljenje sa rezervom,  Uzdržavajuće mišljenje, ili  Negativno mišljenje.

Pitanja koja nemaju uticaja na mišljenje revizora

U određenim okolnostima, izvještaj revizora može biti modifikovan dodavanjem pasusa u kome se skreće pažnja na pitanje od uticaja na finansijske izvještaje, koje je uključeno i šire razmotreno u napomenama uz finansijske izvještaje. Dodavanje takvog pasusa kojim se skreće pažnja na određeno pitanje nema uticaja na mišljenje revizora. Poželjno je da takav pasus bude uključen nakon pasusa u kome se izražava mišljenje i obično se ukazuje na činjenicu da, po tom pitanju, nije izražena rezerva u mišljenju revizora. Revizor treba da modifikuje izvještaj dodavanjem pasusa radi isticanja materijalnog značaja, pitanja vezanog za stalnost poslovanja subjekta. Revizor treba da razmotri modifikovanje izvještaja dodavanjem pasusa ukoliko postoje značajne neizvjesnosti (osim problema vezanog za stalnost subjekta), čiji ishod zavisi od budućih događaja, a koje mogu imati uticaja na finansijske izvještaje. Neizvjesnost predstavlja pitanje čiji ishod zavisi od budućih akcija ili događaja koji nijesu pod direktnom kontrolom subjekta, ali koji mogu imati uticaja na finansijske izvještaje. Ako je iznijeto adekvatno objelodanjivanje u finansijskim izvještajima, revizor treba da izrazi mišljenje bez rezerve ali da ga modifikuje dodavanjem pasusa o skretanju pažnje na određeno pitanje koje ističe postojanje materijalno značajne neizvjesnosti u pogledu događaja ili uslova koji mogu da izazovu značajnu sumnju o mogućnosti subjekta da nastavi poslovanje po načelu stalnosti. Primjer takvog pasusa slijedi: “Ne izražavajući rezervu u odnosu na dato mišljenje, skrećemo pažnju na Napomenu X uz finansijske izvještaje koja ukazuje da je kompanija [subjekt] ostvarila neto gubitak [u iznosu od] za godinu koja se završava [datum] 20xx. godine i, sa stanjem na taj datum tekuće obaveze Kompanije su veće od ukupnih tekućih sredstava za iznos od XXX. Ovi uslovi, zajedno sa drugim pitanjima iznijetim u Napomeni X, ukazuju na postojanje materijalno značajne neizvjesnosti koje mogu izazvati značajnu sumnju da će Kompanija biti u mogućnosti da nastavi sa poslovanjem po načelu stalnosti subjekta.”

Pitanja koja imaju uticaja na mišljenje revizora

Revizor neće biti u mogućnosti da izrazi mišljenje bez rezerve kada postoji bilo koja od sledećih okolnosti i kada je, po proceni revizora, efekat takvog pitanja materijalno značajan ili može biti materijalno značajan za finansijske izvještaje: (I)

Postojanje ograničenja obima rada revizora; i

Illustrative Appendix III/3

(II) Postojanje neslaganja sa rukovodstvom u pogledu prihvatljivosti izabranih računovodstvenih politika, metoda njihove primjene ili adekvatnosti objelodanjivanja u finansijskim izvještajima. Okolnosti opisane pod (I) mogu dovesti do izražavanja mišljenja sa rezervom ili uzdržavajućeg mišljenja. Okolnosti opisane pod (II) mogu dovesti do izražavanja mišljenja sa rezervom i negativnog mišljenja. Okolnosti koje mogu da zahtijevaju drugo mišljenje od mišljenja bez rezervi (I)

Ograničavanje obima revizorovog rada može ponekad da bude nametnuto od strane subjekta. Ograničenje obima posla može biti nametnuto okolnostima (na primer, kada zbog datuma imenovanja revizora on nije bio u mogućnosti da prisustvuje popisu zaliha). Do ograničenja može takođe da dođe kada, po mišljenju revizora, računovodstvene evidencije subjekta nijesu odgovarajuće ili kada revizor nije u mogućnosti da izvrši neki postupak revizije koji smatra poželjnim. U takvim okolnostima revizor treba da pokuša da sprovede odgovarajuće alternativne postupke da bi pribavio zadovoljavajući revizijski dokaz koji potkrepljuje mišljenje bez rezerve. Kada postoji ograničavanje obima revizorovog rada koje zahtijeva izražavanje mišljenja sa rezervom ili uzdržavajućeg mišljenja, u izvještaju revizora treba da bude opisano ograničenje i ukazano na moguće korekcije finansijskih izvještaja koje bi mogle da budu utvrđene kao neophodne, da ograničenja nije bilo.

(II)

Revizor može da ima neslaganje sa rukovodstvom po pitanjima kao što su prihvatljivost izabranih računovodstvenih politika, metoda njihove primjene ili adekvatnost objelodanjivanja u finansijskim izvještajima. Ukoliko su takva neslaganja materijalno značajna za finansijske izvještaje, revizor treba da izrazi mišljenje sa rezervom ili negativno mišljenje.

Pitanja koja utiču na mišljenje revizora – vrste mišljenja (i)

(ii)

(iii)

Mišljenje sa rezervom treba da se izrazi u slučajevima kada revizor dođe do zaključka da ne može da izrazi mišljenje bez rezerve, ali kada efekat neslaganja sa rukovodstvom ili ograničavanje obima nisu od takvog materijalnog i prožimajućeg značaja da bi zahtijevali izražavanje negativnog ili uzdržavajućeg mišljenja. Mišljenje sa rezervom se izražava korišćenjem izraza "osim za" efekte pitanja na koja se rezerva odnosi. Uzdržavajuće mišljenje se izražava u slučajevima kada je mogući efekat ograničavanja obima revizije od takvog materijalnog i prožimajućeg značaja da revizor nije bio u mogućnosti da pribavi zadovoljavajući revizijski dokaz i, shodno tome, nije u mogućnosti da izrazi mišljenje o finansijskim izvještajima. Negativno mišljenje se izražava u slučajevima kada je efekat neslaganja od takvog materijalnog i prožimajućeg značaja za finansijske izvještaje, da revizor zaključuje da izražavanje rezerve u izvještaju ne predstavlja adekvatan način za objelodanjivanje činjenice da finansijski izvještaji navode na krive zaključke ili da su nepotpuni.

Kad god revizor izražava mišljenje koje se razlikuje od mišljenja bez rezerve, potrebno je u izvještaj uključiti jasan opis svih suštinskih razloga i, osim kada to nije praktično izvodivo, kvantifikuje mogući efekat (efekte) na finansijske izvještaje. Obično se takva informacija iznosi u posebnom pasusu pre pasusa u kome se izražava mišljenje ili uzdržava od mišljenja i može da sadrži poziv na šire razmatranje pitanja, ukoliko je to učinjeno u napomeni uz finansijske izvještaje.

Illustrative Appendix IV/1 Model finansijskih izvještaja fudbalskog kluba sa komentarima [Naziv izvještajnog subjekta]

[Godišnji] finansijski izvještaji za godinu/period koji se završava [datum] 20XX. godine Registracioni broj: [unijeti]

Sadržaj Izvještaj direktora o poslovanju kluba Bilans stanja Bilans uspjeha Izvještaj o novčanim tokovima Napomene uz finansijske izvještaje

Illustrative Appendix IV/2 Komentari/Uputstva Naziv subjekta (pravnog lica) Izvještajni subjekt treba jasno da objelodani u finansijskim izvještajima: Naziv i pravna forma treba da su jasno vidljivi; Mora vidljivo da li finansijske informacije obuhvataju pojedinačan subjekat ili grupu subjekata ili neku drugu kombinaciju subjekata. Konsolidovani finansijski izvještaji su finansijski izvještaji grupe prikazani kao izvještaji za pojedinačne ekonomske subjekte. Grupu čine matična kompanija i njeni zavisni subjekti. Zavisan subjekat je subjekat, uključujući i neakcionarske subjekte kao što su partnerstva (ortačka društva), koja su kontrolisana od strane drugog subjekta (tzv. matično preduzeće). Zahtijeva se da se u finansijskom izvještaju opiše struktura i sastav bilo koje takve grupe ili kombinacije. Registarski broj Dobra je praksa da se vidljivo istakne registarski broj izvještajnog subjekta (ukoliko je relevantno za nacionalno zakonodavstvo o preduzećima i porezima) u finansijskim izvještajima. Propisani datum bilansa Ukoliko rukovodstvo želi da promijeni propisani datum bilansa ono to može da učini. Takvi finansijski izvještaji se prikazuju za računovodstveni period koji može biti duži ili kraći od jedne godine. Sve promjene u odnosu na propisani datum bilansa treba jasno da se naznače u bilansu stanja. Promjene u računovodstvenom periodu moraju da budu jasno naznačene i na bilansu uspeha i u izvještaju o novčanim tokovima. Uporedni podaci za prethodnu godinu se ne mijenjaju.

Illustrative Appendix IV/5

Izvještaj direktora o finansijskom poslovanju - Komentari/Uputstva Izvještaj generalnog direktora (sekretara kluba) mora da bude priložen uz finansijske izvještaje. Osnovne aktivnosti Dobra praksa je da se obezbede pojedinosti o osnovnim aktivnostima subjekta i bilo kojim izmjenama u ovim aktivnostima u toku godine. Pregled poslovanja Pošten pregled o odvijanju poslovanja subjekta u toku godine i njegov položaj na kraju godine. Indikacije o očekivanom budućem razvoju poslovanja subjekta. Izjave koje se mogu tumačiti kao predviđanja mora da se daju sa punom pažnjom. Pojedinosti o važnim događajima koji utiču na subjekat (i poslovanje njegovih zavisnih preduzeća) a koji su nastali posle kraja godine obuhvaćene finansijskim izvještajima. Direktori Navesti imena direktora subjekta koji su tu dužnost vršili u bilo koje vrijeme u toku godine. Smatra se dobrom praksom da se navedu datumi njihovog imenovanja ili penzionisanja/razrješenja. Takođe je dobra praksa da se navedu izmjene u rukovodstvu po isteku finansijske godine i (ukoliko je primjenljivo) zamjene direktora na godišnjem generalnom sastanku. Učešća direktora u kapitalu subjekta Dobra je praksa da se objelodane učešća direktora u kapitalu subjekta. Informacija se zasniva na izvještavanju subjekta od strane direktora, uključujući supružnika i maloljetnu djecu. Ukoliko direktor nema učešća u kapitalu, ovo treba da se navede. Kada podnosilac zahteva za licencu koristi zajmove od direktora za finansiranje aktivnosti tada, kao dobra praksa, pojedinosti treba da se objelodane. Potvrda i potpis Izvještaja direktora Izvještaj direktora treba da se potvrdi od strane odbora direktora i potpiše od strane direktora ili sekretara subjekta u ime direktora. Ime i prezime potpisnika treba da se navede. Domicilna i poslovna adresa Domicilna i poslovna adresa subjekta mora da se objelodani.

Illustrative Appendix IV/5 Model izvještaja direktora o finansijskom poslovanju Direktor (sekretar kluba) prezentira godišnji izvještaj o poslovanju subjekta, zajedno sa finansijskim izvještajima i izvještajem revizora za godinu koja se završava [datum] 20XX. Osnovna aktivnost Osnovna aktivnost subjekta je obavljanje profesionalnog fudbala zajedno sa povezanim i pratećim aktivnostima. Pregled poslovanja opisuje aktivnosti subjekta u toku godine i očekivani budući razvoj. Pregled poslovanja Pregled poslovanja subjekta uključuje komentar o: o Razvoju i performansama poslovnih aktivnosti vezanih za fudbal; o Poslovnom položaju na kraju godine; o Osnovnim pravcima i faktorima (koji se odnose na prošli i budući razvoj, performanse i finansijsko stanje); i o Značajnim poslovnim poboljšanjima i planovima (na primjer – izgradnja stadiona, nova poslovna ulaganja, značajni ugovori, glavni transferi igrača itd.).

Direktor Direktori, koji su obavljali svoje dužnosti u toku godine, izuzev kao što je navedeno, su: [navesti kompletnu listu direktora].

Interes direktora Direktori koji rukovode subjektom imaju na kraju godine [navesti datum] sljedeća učešća u akcijama i obveznicama subjekta: [navesti detalje – ime i prezime direktora i akcije/obveznice koje imaju] i [navesti detalje – ime i prezime direktora, broja akcija koje imaju i procenat učešća u kapitalu]

[Adresa na kojoj je subjekt registrovan] [Datum]

Prema odobrenju Iizvršnog odbora, [Potpis] [Direktor/Sekretar] [Navesti ime i prezime potpisnika]

Illustrative Appendix IV/5

Izvještaj nezavisnog revizora – Komentari/Uputstva Izvještaj revizora o finansijskim izvještajima treba da sadrži: (a) naziv izvještaja; (b) adresat; (c) uvodni pasus u kome se navode finansijski izvještaji koji su bili predmet revizije i odnosne obaveze rukovodstva i revizora; (d) pasus o obimu posla koji opisuje prirodu revizije, uključujući poziv na Međunarodne standarde revizije i relevantne nacionalne standarde ili praksu; (e) pasus sa mišljenjem koji se poziva na okvir za finansijsko izvještavanje koji je primijenjen kod sastavljanja finansijskih izvještaja i u kome je izraženo mišljenje da li finansijski izvještaji daju istinit i objektivan prikaz u skladu sa navedenim okvirom za finansijsko izvještavanje; (f) datum izvještaja; (g) adresa revizora; i (h) potpis revizora. Izvještaj nezavisnog revizora [Format izvještaja revizora treba da bude u skladu sa Međunarodnim standardima revizije i relevantnim nacionalnim zakonom i standardima revizije.]

Illustrative Appendix IV/6

[Ilustrativni] Bilans stanja Na dan [navesti datum] 20XX. godine

Napomen a Tekuća sredstva Gotovina i gotovinski ekvivalenti Potraživanja iz transfera igrača Potraživanja od povezanih subjekata Ostala potraživanja Zalihe Stalna imovina Osnovna sredstva Nematerijalna ulaganja – igrači Nematerijalna ulaganja – ostalo Finansijska ulaganja

[Datum] 20XX. [valuta]

[Datum] 20YY. [valuta]

7 8 8 6

Ukupna aktiva Tekuće obaveze Prekoračenja na računima i krediti Obaveze iz transfera igrača Obaveze prema povezanim subjektima Ostale obaveze Obaveze za poreze Kratkoročna rezervisanja Dugoročne obaveze Bankarski i drugi krediti Ostale dugoročne obaveze Obaveze za poreze Dugoročna rezervisanja

9 10 11 9 11

Ukupne obaveze Neto sredstva/(obaveze) Kapital Sopstvene akcije Kapital i rezerve Ukupan kapital

12 12

Finansijski izvještaji su usvojeni od strane odbora direktora i odobreni za izdavanje na dan [navesti]. Potpisani su u ime Upravnog odbora od strane: [Ime i prezime]

Direktor

[Navesti ime i prezime potpisnika]

Datum: [navesti]

Illustrative Appendix IV/7

Bilans stanja – Komentari/Uputstva Potvrda i potpis Finansijski izvještaji subjekta mora da budu potvrđeni od strane Odbora direktora. Bilans stanja subjekta mora da bude potpisan od strane direktora, ili od strane više direktora u ime Odbora sa navedenim imenom i prezimenom potpisnika. Mada se zahtijeva samo jedan potpis, dobra je praksa da bilans stanja subjekta bude potpisan od strane dva direktora, uobičajeno predsjednik Upravnog odbora i finansijski direktor. Datum bilansa stanja i period koji obuhvataju finansijski izvještaji (za tekuće i uporedne informacije) treba da se objelodane. Klasifikacija aktive i pasive Za svaku poziciju aktive i obaveza koje sadrže iznose čije je dospijeće (a) u periodu do 12 mjeseci nakon datuma bilansa stanja i (b) u periodu preko 12 mjeseci nakon datuma bilansa stanja, iznosi koji će se naplatiti ili izmiriti u periodu preko 12 mjeseci treba da se objelodane zasebno. Pasiva se klasifikuje kao tekuća kada ispunjava jedan od sljedećih kriterijuma: (a) ako se očekuje da će biti izmirena u redovnom poslovnom ciklusu; (b) ako se prvenstveno drži za svrhe trgovanja; (c) ako dospijeva za izmirenje u periodu do 12 mjeseci nakon datuma bilansa stanja; ili (d) da subjekat ima uslovljena prava da razgraniči izmirenje obaveze na period od najmanje 12 mjeseci od datuma bilansa stanja. Sve ostale obaveze se klasifikuju kao dugoročne. AKTIVA Gotovina i gotovinski ekvivalenti Gotovina se sastoji od gotovine u blagajni i datih depozita po viđenju. Hartije od vijednosti namenjene prodaji su kratkoročna, visoko likvidna ulaganja koja su lako pretvorljiva u gotovinu i koja su predmet neznatnog rizika od promena vrijednosti. Potraživanja od transfera igrača Potraživanja od trećih lica koja se odnose na transfer registracije igrača drugom fudbalskom klubu. Potraživanja od povezanih subjekata i ostalih strana Pogledati napomenu (5) Potraživanja od povezanih subjekata i ostalih strana i napomenu (13) Transaakcije odnosnih strana. Porezi Poreska sredstva treba da se objelodane zasebno u bilansu stanja kao tekuća sredstva i da se razdvoje od odloženih poreskih sredstava. Tekuća poreska sredstva treba da se klasifikuju kao "ostala potraživanja" ukoliko se ne prikazuju zasebno u bilansu stanja. Odložena poreska sredstva se prikazuju kao zasebna stavka u okviru stalne imovine. Zalihe Zalihe čine robu namijenjenu prodaji, kao što su replike fudbalskih dresova, i trgovačku robu. Materijalna osnovna sredstva Materijalna osnovna sredstva obuhvataju nekretnine, postrojenja i opremu. Nekretnine, postrojenja i oprema su materijalne stavke: • koje se drže za upotrebu u proizvodnji ili za snabdijevanje robom ili pružanje usluga, za davanje u zakup drugim licima ili za administrativne svrhe (na primjer, stadion kluba, fudbalsko igralište i kancelarijski prostor); i •

za koje se očekuje da će biti u upotrebi duže od jedne finansijske godine.

Ilustrativni dodatak IV/8 Bilans stanja – Komentari/Uputstva (Nastavak) Nematerijalna ulaganja Nematerijalna ulaganja su prepoznatljiva nemonetarna sredstva bez fizičke supstance. Nematerijalna ulaganja obuhvataju kapitalizovane direktne troškove pribavljanja registracije igrača. Ova ukupna ulaganja treba da se objelodane zasebno. Ovo objelodanjivanje se potkrepljuje Tabelom identifikacije igrača predstavljenom u Dodatku IV, iako Tabela identifikacije igrača ne mora biti uključena godišnji finansijski izvještaj. Finansijska ulaganja Finansijska ulaganja obuhvataju ulaganja podnosioca zahtjeva za licencu u zavisna preduzeća, udružena preduzeća i pridružena preduzeća. Zavisno preduzeće je subjekat, uključujući neakcionarska društva kao što su ortačka, koji je kontrolisan od strane drugog subjekta (poznato kao matično preduzeće). Pridruženo preduzeće je subjekat, uključujući neakcionarska društva kao što su ortačka, nad kojim ulagač ima značajan uticaj i koji nije ni zavisno preduzeće niti učešće u zajedničkom ulaganju. Značajan uticaj je moć da se učestvuje u donošenju odluka o finansijskoj i poslovnoj politici subjekta u koji se vrši ulaganje ali koja ne predstavlja kontrolu niti zajedničku kontrolu nad tim politikama. Zajednička kontrola je ugovorni odnos o dijeljenju kontrole ekonomskog poslovanja i postoji samo kada strateške finansijske i poslovne odluke u vezi sa poslovanjem zahtijevaju zajednički pristanak lica koja dijele kontrolu (ulagača). PASIVA Zajmovi Kratkoročni krediti se definišu kao krediti ili njihov deo, koji dospijevaju za plaćanje u periodu do 12 mjeseci nakon datuma bilansa stanja – i uključeni su u kratkoročne obaveze. Npr, zajmovi od banaka, ostali komercijalni zajmodavci ili direktori. Dugoročni krediti se definišu kao krediti, ili njihov dio, koji dospijevaju za plaćanje u periodu preko 12 meseci nakon datuma bilansa stanja – i uključeni su u dugoročne obaveze. Obaveze iz transfera igrača Obaveze prema drugim licima koje se odnose na pribavljanje registracije igrača od drugih fudbalskih klubova. Obaveze prema povezanim subjektima Obaveze prema povezanim subjektima se odnose na udružena (grupu) preduzeća i ostala treća lica, kao i na transakcije sa povezanim subjektima. Obaveze za poreze Poreske sredstva i obaveze treba da se objelodane zasebno u bilansu stanja kao tekuće obaveze i da se razdvoje od odloženih poreza. Porezi obuhvataju sve poreze koji se zasnivaju na oporezivoj dobiti i uključuju i poreze kao što su porez na prenijetu dobit plativ od strane zavisnih subjekata, udruženih ili pridruženih preduzeća ili zajedničkih ulaganja pri raspodjeli dobiti na izvještajni subjekat. Rezervisanja Rezervisanje je obaveza sa neizjvesnim rokom ili iznosom. Kratkoročna rezervisanja (očekuje se izmirenje ili korišćenje u periodu do 12 meseci nakon datuma bilansa stanja) i dugoročna rezervisanja (očekuje se da budu izmirena ili iskorišćena u periodu preko 12 meseci od datuma bilansa stanja) prikazuju se zasebno.

Illustrative Appendix IV/8

Illustrative Appendix IV/9 Bilans stanja – Komentari/Uputstva (Nastavak) KAPITAL Sopstvene akcije Sopstvene akcije su akcije subjekta koje su otkupljene od strane subjekta. Kapital i rezerve Izdati kapital i rezerve uključuju akcijske kapital, akcijske premije, revalorizacione rezerve, neraspoređenu dobit (odnosno akumuliranu dobit ili gubitak) i ostale rezerve. Neto aktiva/pasiva Neto aktiva/pasiva je zbir tekućih sredstava i stalne imovine umanjen za tekuće i dugoročne obaveze. Iznos neto sredstava/obaveza mora da se slaže sa iznosom ukupnog kapitala.

Illustrative Appendix IV/10 Bilans uspjeha – Komentari/Uputstva [Ilustrativni] Bilans uspjeha Za godinu koja se završava [datum] 20XX.

Napomen a

20XX. [valuta]

20YY. [valuta]

Prihodi Ulaznice Sponzorstvo i reklamiranje Prava na emitovanje Prodaja robe Ostali proslovni prihodi Troškovi Nabavna vrijednost robe/materijal Bruto primanja zaposlenih Amortizacija Obezvrjeđenje osnovnih sredstava Ostali poslovni rashodi Poslovni dobitak/(gubitak) Dobitak/(gubitak) kod otuđenja osnovnih sredstava

2 3

Finansijski rashodi 4 Porezi Dobitak ili gubitak posle oporezivanja

Illustrative Appendix IV/11 Bilans uspjeha – Komentari/Uputstva Prikazivanje Dodatne pozicije, naslovi i podzbirevi prikazaće se na formatu (licu) bilansa uspjeha kada je takva prezentacija relevantna za poslovanje subjekta. Kada su stavke prihoda i troškova materijalno značajne, njihova priroda i iznos treba da se objelodane zasebno. Okolnosti koje bi mogle naglasiti posebno objelodanjivanje posebnih stavki prihoda i rashoda obuhvata, npr, objelodanjivanje imovinskih stavki, postrojenja i opreme, stečajnih poravnanja i ostalo. Prihodi Prihodi od prodaje ulaznica uključuju prihode od sezonskih ulaznica, od ulaznica sa redovnih utakmica i po osnovu učešća u domaćim i međunarodnim takmičenjima. Sponzorstva i reklamiranja uključuju prihode od glavnog sponzora (na dresovima i stadionu), reklamnih panoa i ograde igrališta, dobavljače, ostale sponzore i druge prihode od reklamiranja. Prihodi od prava na emitovanje uključuju prihode od TV, radija i drugih elektronskih medija, kako po osnovu domaćih tako i međunarodnih takmičenja. Prihodi od prodaje uključuju prihode od konferencija, ugostiteljstva, prodaje trgovačke robe i drugih poslovnih prihoda koji nijesu drugačije klasifikovani. Dalje razvrstavanje prihoda prvenstveno u Napomeni a ne na formatu bilansa uspjeha, smatra se dobrom praksom.

Troškovi Troškovi nabavne vrijednosti prodate robe/materijala uključuju troškove zdravstvene zaštite, sportske odjeće i opreme, nabavne vrijednosti trgovačke robe i druge značajne troškove. Troškove zaposlenih čine svi oblici primanja datih od strane subjekata za usluge izvršene od zaposlenih i uključuju troškove zarada i naknada (uključujući nagrade), poreze i doprinose i otpremnine. Trošak amortizacije uključuje: • amortizaciju osnovnih sredstava (kao što je stadion); • amortizaciju vrijednosti registracije igrača; i • amortizaciju ostalih nematerijalnih ulaganja. Zahtijeva se zasebno prikazivanje ovih podataka u finansijskim izvještajima. U ovoj ilustraciji ove stavke su kao zasebne prikazane u Napomenama uz finansijske izvještaje. Pogledati napomenu (7) – Materijalna sredstva i (8) – Nematerijalna sredstva. Troškovi obezvrjeđenja osnovnih sredstava Zahtijeva se zasebno prikazivanje obezvrjeđenja troškova registracije igrača i obezvrjeđenja ostalih osnovnih sredstava. U ovoj ilustraciji, ove stavke su kao zasebne prikazane u Napomenama uz finansijske izvještaje. Sredstvo se obezvrjeđuje kada njegova knjigovodstvena vrijednost premašuje nadoknadivi iznos. Osnovna sredstva (na primer, stadion kluba) i nematerijalna ulaganja (na primjer, registracija igrača) mogu da se obezvijrede u relevantnim okolnostima. Knjigovodstvena vrijednost je iznos po kome je sredstvo priznato u bilansu stanja nakon umanje za ispravku vrijednosti i akumulirani gubitak po osnovu obezvrjeđenja tog sredstva. Nadoknadivi iznos je viši iznos između neto prodajne cijene sredstva i njegove upotrebne vrijednosti. Upotrebna vrijednost je sadašnja vrijednost procijenjenih budućih priliva koji nastaju iz kontinuirane upotrebe sredstva i od njegovog otuđenja na kraju njegovog korisnog vijeka upotrebe.

Illustrative Appendix IV/12 Bilans uspjeha – Komentari/Uputstva (Nastavak) Neto prodajna cijena je iznos koji se dobija od prodaje sredstva u otvorenoj transakciji između obavještenih i voljnih stranaka, umanjen za troškove otuđenja. Ako, i samo ukoliko je nadoknadivi iznos sredstva manji od njegove knjigovodstvene vrijednosti, knjigovodstvena vrijednost sredstva se smanjuje na njegovu nadoknadivu vrijednost. To smanjenje je gubitak zbog obezvrjeđivanja. Gubitak zbog obezvrjeđenja mora odmah da se prizna kao trošak u bilansu uspjeha. Nakon priznanja obezvrjeđenja, trošak amortizacije takvog sredstva se koriguje u budućim periodima radi alociranja na izmijenjenu knjigovodstvenu vrijednost sredstva, umanjenu za rezidualnu vrijednost (ukoliko postoji), na sistematskoj osnovi u toku njegovog preostalog korisnog vijeka trajanja. Dobit ili gubitak kod otuđenja osnovnih sredstava U finansijskim izvještajima, dobit ili gubitak kod otuđenja registracije fudbalera treba da se prikaže odvojeno od dobitka ili gubitka kod otuđenja drugih osnovnih sredstava, bilo na formatu bilansa uspjeha ili u Napomenama uz finansijske izvještaje. Dobit ili gubitak kod otuđenja registracije igrača treba da se prikaže odvojeno od amortizacije registracije igrača i ne može da se prebija sa troškom amortizacije. Finansijski rashodi Finansijski rashodi obuhvataju kamate na prekoračenja na računima, bankarske i druge kredite. Troškovi poreza Troškovi poreza (ili prihodi od poreza) čine ukupan iznos uključen u utvrđivanje neto dobiti ili gubitka za period vezano za tekuće troškove oporezivanja i razgraničen porez – tj. trošak poreza koji se zasniva na oporezivoj dobiti.

Illustrative Appendix IV/13

Za godinu koja se završava [datum] 20XX. Napomen e

20XX. [valuta]

20YY. [valuta]

Tokovi gotovine iz poslovnih aktivnosti Prilivi od prodaje ulaznica Prilivi od sponzorstva i reklamiranja Prilivi od prava emitovanja Prilivi od komercijalnih aktivnosti Prilivi od ostalih poslovnih aktivnosti Odlivi dobavljačima za robu i usluge Odlivi zaposlenima i po osnovu zaposlenih Odlivi po ostalim poslovnim aktivnostima Prilivi/odlivi gotovine iz poslovnih aktivnosti Porezi Tokovi gotovine iz aktivnosti plasiranja i investiranja Prilivi od prodaje osnovnih sredstava Odlivi za nabavku osnovnih sredstava Prilivi od prodaje registracije igrača Odlivi za pribavljanje registracije igrača Prilivi od prodaje ostale stalne imovine Odlivi za nabavku ostale stalne imovine Prilivi od prodaje finansijskih ulaganja Odlivi za pribavljanje novih finansijskih ulaganja Prilivi od kredita pribavljenih od nefinansijskih institucija Odlivi za otplatu kredita od nefinansijskih institucija Prilivi/odlivi iz aktivnosti plasiranja i investiranja Tokovi gotovine iz aktivnosti finansiranja Prilivi od kratkoročnih i dugoročnih kredita Odlivi za otplatu pozajmljenih iznosa Prilivi po osnovu povećanja kapitala Odlivi za pribavljanje ili otkup akcija Prilivi/odlivi gotovine iz aktivnosti finansiranja Neto povećanje/smanjenje gotovine

Illustrative Appendix IV/14 Izvještaj o novčanim tokovima – Komentari/Uputstva Tokovi gotovine su prilivi i odlivi gotovine i gotovinskih ekvivalenata. Tokovi gotovine iz poslovnih aktivnosti Poslovne aktivnosti su glavne prihodovno-proizvodne aktivnosti subjekta kao i druge aktivnosti koje nijesu aktivnosti plasiranja i investiranja ili aktivnosti finansiranja. Subjekat će izvijestiti o tokovima gotovine iz poslovnih aktivnosti korišćenjem bilo: i.

direktnog metoda, po kome se prikazuju glavne kategorije ukupnih priliva i ukupnih odliva; ili

ii.

indirektnog metoda, po kome se neto dobit ili gubitak usklađuju za efekte transakcija nenovčane prirode, za sva razgraničenja ili ukalkulisavanja prošlih i budućih poslovnih gotovinskih priliva i plaćanja, kao i za stavke prihoda i rashoda vezane za tokove gotovine plasiranja i investiranja ili finansiranja.

Iznos novčanih tokova nastalih iz poslovnih aktivnosti je ključni indikator o obimu u kome je poslovanje jednog subjekta ostvarilo dovoljne novčane tokove da otplati kredite, održava operativnu sposobnost kapaciteta subjekta, isplati dividende i izvrši nova ulaganja bez korišćenja eksternih izvora finansiranja. Informacije o određenim komponentama istorijskih tokova gotovine iz poslovnih aktivnosti su korisne zajedno sa drugim informacijama u predviđanju budućih operativnih novčanih tokova. Tokovi gotovine iz poslovnih aktivnosti prvenstveno nastaju iz glavnih prihodovno-proizvodnih aktivnosti subjekta. Stoga, oni generalno nastaju iz transakcija i drugih događaja koji ulaze u utvrđivanje neto dobitka ili gubitka. Primjeri tokova gotovine iz poslovnih aktivnosti fudbalskog kluba prikazani su suprotno (u formi direktnog metoda). Podnosioci zahteva za licencu se podstiču da izvještavaju o tokovima gotovine iz poslovnih aktivnosti primjenom direktnog metoda. Direktan metod obezbjeđuje informacije koje mogu biti korisne pri procjenjivanju budućih novčanih tokova koje nijesu raspoložive primenom indirektnog metoda. Tokovi gotovine iz aktivnosti ulaganja Aktivnosti ulaganja čine nabavka ili otuđenje stalne imovine (uključujući i registraciju igrača) i ostala ulaganja i plasmani koji nijesu gotovinski ekvivalenti. Subjekat će zasebno prikazati glavne kategorije ukupnih priliva i odliva gotovine koje proizilaze iz aktivnosti plasiranja i ulaganja. Zasebno prikazivanje tokova gotovine iz aktivnosti ulaganja je značajno zato što novčani tokovi predstavljaju obim do koga su ulaganja obavljena iz izvora koji će generisati buduće prihode i tokove gotovine. Primjeri tokova gotovine iz aktivnosti plasiranja i ulaganja fudbalskog kluba prikazani su u modelu izvještaja o novčanim tokovima na sljedećoj strani Priloga. Tokovi gotovine iz aktivnosti finansiranja Finansijske aktivnosti su aktivnosti koje imaju za posljedicu promjenu u veličini i sastavu kapitala subjekta i primljenim kreditima. Subjekat će zasebno prikazati glavne kategorije ukupnih priliva i odliva gotovine koji proizilaze iz aktivnosti finansiranja. Zasebno prikazivanje tokova gotovine iz aktivnosti finansiranja je korisno u predviđanju zahtjeva za budućim novčanim tokovima za pribavljanje kapitala subjekta. Primeri tokova gotovine iz aktivnosti finansiranja prikazani su u modelu izvještaja o novčanim tokovima na sljedećoj strani Priloga. Ostali tokovi gotovine Tokovi gotovine za primljena i plaćena učešća u kapitalu i dividende prikazuju se zasebno. Svaki novčani tok treba da se prikaže na konzistentan način iz perioda u period bilo kao tok iz poslovnih aktivnosti, aktivnosti plasiranja i ulaganja ili aktivnosti finansiranja. Tokovi gotovine iz poreza na dobit treba da se prikažu zasebno i da se klasifikuju kao tokovi gotovine iz poslovnih aktivnosti, izuzev ukoliko se mogu odgovarajuće i konkretno identifikovati kao aktivnosti finansiranja i ulaganja

Illustrative Appendix IV/16

Izvještaj o novčanim tokovima – Komentari/Uputstva - nastavak Napomene uz finansijske izvještaje treba da: (a)

prikažu informacije o osnovi za sastavljanje finansijskih izvještaja i konkretne primenjene računovodstvene politike;

(b)

objelodane zahtevane informacije koje nisu prikazane na formatu bilansa stanja, bilansa uspjeha ili izvještaja o novčanim tokovima; i

(c)

obezbijedi dodatne informacije koje nijesu prikazane na formatu bilansa stanja, bilansa uspjeha ili izvještaja o novčanim tokovima, ali su relevantne za razumijevanje bilo kog izvještaja ili pozicija objelodanjenih u istim.

Svaka pozicija na formatu bilansa stanja, bilansa uspjeha i izvještaja o novčanim tokovima treba da se unakrsno poveže sa odgovarajućom informacijom u Napomenama. Subjekat treba da objelodani, u pregledu značajnih računovodstvenih politika ili ostalim napomenama prosuđivanja, pored onih koja obuhvataju procijene, koja je rukovodstvo obavilo u procesu primjene računovodstvenih politika i koja imaju najznačajniji uticaj na iznose priznate u finansijskim izvještajima.

Illustrative Appendix IV/16

[Ilustrativne] Napomene uz finansijske izvještaje Za godinu koja se završava [datum] 20XX. 1.

Značajne računovodstvene politike

Osnove obračunavanja Finansijski izvještaji se sastavljaju u skladu sa nacionalnom računovodstvenom praksom [navesti naziv zemlje i okvire za ffinansijsko izvještavanje]. Finansijski izvještaji su sastavljeni po načelu istorijskih troškova [izuzev za revalorizaciju određene imovine]. Osnovna sredstva Osnovna sredstva su iskazana po nabavnoj vrijednosti umanjenoj za ispravku vrijednosti i priznate gubitke po osnovu obezvrjeđenja sredstava. Amortizacija se obračunava radi otpisa nabavne ili procijenjene vrijednosti sredstava, izuzev zemljišta i investicija u toku, u toku njihovog procijenjenog korisnog vijeka upotrebe, primjenom proporcionalnog metoda obračuna amortizacije, na sljedećim osnovama: Građevinski objekti, uključujući stadion Oprema i poslovni inventar

[navesti] % godišnje [navesti] % godišnje

Sredstva nabavljena uz finansijski lizing se amortizuju tokom njihovog očekivanog korisnog ekonomskog života na istoj osnovi kao i sopstvena osnovna sredstva ili, ukoliko je kraće, u periodu odnosnog lizinga. Dobici ili gubici od otuđenja ili stavljanja van upotrebe osnovnog sredstva se utvrđuju kao razlika između priliva od prodaje i knjigovodstvene vrijednosti sredstva i priznaju se u korist/na teret prihoda. Nematerijalna ulaganja Transfer i drugi povremeni troškovi vezani za pribavljanje registracije igrača se kapitalizuju kao nematerijalna ulaganja. Ovi troškovi se u cjelini amortiziju, u jednakim godišnjim anuitetima, u toku perioda trajanja ugovora sa odnosnim igračem. Registracija igrača se otpisuje za obezvrjeđenje kada knjigovodstvena vrijednost premaši nadoknadivi iznos upotrebom ili prodajom. Prihodi Prihode čine prihodi koji se ostvaruju iz osnovne aktivnosti subjekta isključujući naknadu za transfer za prodaju registracije igrača i porez na promet. Prihod se priznaje po poštenoj vrijednosti naknada dobijenih ili naplativih i predstavlja iznose naplative za robu i usluge pribavljene u toku normalnog ciklusa poslovanja, umanjene za popuste i odnosne poreze na promet. Prihodi od ulaznica Prihodi od ulaznica obuhvataju prihode sa svih utakmica održanih na sopstvenom terenu, zajedno sa udjelom kluba u prihodu od utakmica održanim na drugim terenima. Prihodi od sponzorstva i reklamiranja Ovi prihodi obuhvataju prihode od korišćenja zaštićenog imena kluba putem aranžmana o sponzorstvu i reklamiranju. Prihodi od prava na emitovanje Prihode od prava na emitovanje čine prihodi naplativi po osnovu ugovora sa svim domaćim i inostranim medijima. Razgraničeni prihod Prihod od ulaznica, prava na emitovanje, sponzorstva i komercijalnih ugovora koji je naplaćen prije kraja godine a odnosi se na buduće fudbalske sezone tretira se kao razgraničeni prihod.

Ilustrativni dodatak IV/17 [Ilustrativne] Napomene uz finansijske izvještaje (Nastavak) Porezi Trošak poreza predstavlja zbir plativih tekućih poreza i odloženog poreza. Plativ tekući porez zasnovan je na oporezivoj dobiti za godinu. Oporeziva dobit se razlikuje od neto dobitka prikazanog u bilansu uspjeha zato što isključuje stavke prihoda ili troškova koje su oporezive ili odbitne u drugim godinama i takođe isključuje stavke koje uopšte nijesu oporezive ili odbitne. Obaveza za tekući porez subjekta je izračunata primjenom važeće propisane stope ili primjenom propisane stope na datum bilansa stanja. Odloženi porez je očekivani porez plativ ili nadoknadiv na razlikama između knjigovodstvenih iznosa sredstava i obaveza prikazanih u finansijskim izvještajima i odgovarajuće poreske osnove upotrijebljene za izračunavanje oporezive dobiti i računovodstveno je obuhvaćen metodom utvrđivanja obaveza prema bilansu stanja. Odložene poreske obaveze se generalno priznaju za sve oporezive privremene razlike a odložena poreska sredstva se priznaju do obima do koga je vjerovatno da će oporeziva dobit biti raspoloživa u budućnosti koja se može iskoristiti za odbitne privremene razlike. Takva sredstva i obaveze se ne priznaju ukoliko privremene razlike nastaju iz goodwill-a ili po osnovu inicijalnog priznavanja (izuzev u poslovnim kombinacijama) drugih sredstava i obaveza u transakcijama koje nemaju uticaja ni na dobit utvrđen za poreske svrhe ni na knjigovodstvenu dobit. Knjigovodstvena vrijednost odloženog poreskog sredstva se pregleda na svaki datum bilansa stanja i umanjuje do obima za koji više nije vjerovatno da će dovoljna oporeziva dobit biti raspoloživa da dozvoli dijelu sredstava ili svim sredstvima da budu nadoknađena. Odloženi porez se obračunava primjenom poreskih stopa za koje se očekuje da će biti važeće kada obaveze budu izmirene ili sredstva realizovana. Odloženi porez se knjiži na teret ili u korist bilansa uspjeha, izuzev kada se odnosi na stavke koje se direktno knjiže na teret ili u korist kapitala, u kom slučaju odloženi porez takođe utiče na kapital.

Illustrative Appendix IV/17

Illustrative Appendix IV/18 Napomene uz finansijske izvještaje – Komentari/Uputstva 2. Dobit ili gubitak od otuđenja osnovnih sredstava Potrebno je prikazati dobit ili gubitak od otuđenja registracije igrača i dobit ili gubitak od otuđenja osnovnih sredstava ili drugih nematerijalnih ulaganja. 3. Finansijski rashodi U finansijskim izvještajima treba prikazati materijalno značajne stavke prihoda, troškova, dobiti ili gubitka koji potiču od finansijskih sredstava i finansijskih obaveza, bilo da se uključe u prihode ili troškove ili kao zasebna komponenta kapitala subjekta. 4. Trošak poreza Trošak poreza (ili prihod) koji se odnosi na dobit ili gubitak nastao iz redovnih aktivnosti prikazaće se na formatu bilansa uspjeha. Glavne komponente troška poreza (ili prihoda) treba da se prikažu zasebno. Objelodanjivanje izmjena u važećoj poreskoj stopi u poređenju sa prethodnom godinom predstavlja dobru praksu. Objašnjenje povezanosti između troška poreza (prihoda) sa knjigovodstvenim iznosom dobiti je dobra praksa. Ovo može biti učinjeno usaglašavanjem između troška poreza (prihoda) i poreza obračunatog na knjigovodstvenu dobit (koristeći važeću poresku stopu) i/ili računskim usaglašavanjem između stvarne (efektivne) poreske stope sa važećom poreskom stopom. U bilo kom slučaju, objelodanjivanje osnovice na koje je važeća poreska stopa primijenjena može da se obezbijedi.

Illustrative Appendix IV/19 [Ilustrativne] Napomene uz finansijske izjveštaje 2. Dobit ili gubitak od otuđenja osnovnih sredstava Napomen a

20XX. [valuta]

20YY. [valuta]

Napomena

20XX. [valuta ]

20YY. [valuta]

Dobit/gubitak od otuđenja registracije igrača Dobit/gubitak od otuđenja ostalih nematerijalnih ulaganja Dobit/gubitak od otuđenja osnovnih sredstava Ukupno 3. Finansijski rashodi

Kamata na bankarske kredite i prekoračenja na računima Kamata na zamjenljive kreditne potvrde Kamata na obaveze iz finansijskog lizinga Ukupni troškovi pozajmljivanja 4. Troškovi poreza Napomen a

20XX. [valuta]

20XX. %

20YY. [valuta]

20YY. %

Tekući troškovi poreza Odloženi porez Dobit prije oporezivanja Porez je obračunat po stopi od x% (20YY: x%) na procijenjenu ostvarivu dobit za godinu: Trošak poreza za godinu može biti usaglašen sa dobitkom iskazanim u bilansu uspjeha, kako slijedi1 Napomena

20XX. [valuta]

20XX. %

20YY. [valuta]

20YY. %

Porez u [navesti zemlju]; vrsta poreza [navesti] po stopi od (25)% (20YY: 25%) Porez na udio u rezultatu pridruženog preduzeća Poreski efekat neodbitnih troškova u utvrđivanju oporezive dobiti Poreski efekat korišćenja prenijetog gubitka koji ranije nije priznat Povećanje kod početnog stanja odložene poreske obaveze po osnovu povećanja poreske stope Efekat različitih poreskih stopa kod zavisnih preduzeća u drugom zakonodavstvu Troškovi poreza i efektivna poreska stopa za godinu Dobra praksa izvještavanja

Illustrative Appendix IV/20 Napomene uz finansijske izvještaje – Komentari/Uputstva 5. Potraživanja od povezanih subjekata Grupe subjekata (udružena preduzeća) su subjekti koji su pod zajedničkom kontrolom. Kontrola je moć da se upravlja finansijskim i poslovnim politikama jednog subjekta tako da se pribave koristi od njegovih aktivnosti. Grupe subjekata uključuju matično preduzeće, zavisna preduzeća i pravne sledbenike zavisnih preduzeća. Ostali povezani subjekti uključuju pridružena preduzeća. Za dodatne detalje o povezanim subjektima vidjeti Napomenu 13 "Transakcije sa povezanim subjektima". 6. Investicije Finansijska ulaganja uključuju, ali se ne ograničavaju na učešća u zavisnim preduzećima, zajednički kontrolisanim subjektima i pridruženim preduzećima. Pregled značajnih finansijskih ulaganja u zavisna preduzeća, zajednički kontrolisane subjekte (koji nijesu dati u ilustrativnom primjeru) i pridružena preduzeća treba da bude prikazan, uključujući: (a) naziv; (b) zemlju osnivanja ili nastanjenja; (c) vrstu posla/djelatnost poslovanja subjekta; (d) udio sopstvenog učešća; (e) ukoliko se razlikuje, udio glasačkih prava; i (f)

opis metoda primijenjen kod računovodstvenog obuhvatanja finansijskih ulaganja.

Illustrative Appendix IV/21 [Ilustrativne] Napomene uz finansijske izvještaje 5. Potraživanja od povezanih subjekata Napomene

20XX. [valuta]

20YY. [valuta]

Potraživanja od udruženih preduzeća Potraživanja od ostalih povezanih subjekata

6. Finansijska ulaganja u zavisna i pridružena preduzeća Za godinu koja se završava [navesti datum] 20XX. Detalji o zavisnim preduzećima subjekta sa stanjem na dan [navesti datum] 20XX. godine su sljedeći: Naziv zavisnog subjekta

Mesto osnivanja (ili registracije)

Vrsta posla/ djelatnost poslovanja

Udio sopstvenog učešća u %

Udio glasačkih prava u %

Metod računovodstvenog obuhvatanja

[imena]

Detalji o pridruženim preduzećima na dan [navesti datum] 20XX. godine su sljedeći: Naziv pridruženog preduzeća

Mesto osnivanja (ili registracije)

Vrsta posla/ djelatnost poslovanja

Udio sopstvenog učešća u %

Udio glasačkih prava u %

Metod računovodstvenog obuhvatanja

[Imena]

Illustrative Appendix IV/22

Napomene uz finansijske izvještaje – Komentari/Uputstva 7. Osnovna sredstva Stavke klasifikovane kao osnovna sredstva u finansijskim izvještajima ograničena su na materijalna sredstva: •

koja se drže od strane subjekta za upotrebu u proizvodnji ili snabdijevanje robom i uslugama, za davanje u zakup drugim licima ili za administrativne svrhe; i

• od kojih se očekuju da budu u upotrebi duže od jedne finansijske godine. Svaka kategorija osnovnih sredstava treba zasebno da se prikaže. Kategorija nekretnina, postrojenja i opreme je grupisanje sredstava slične prirode i upotrebe u poslovanju preduzeća. Niže su navedeni primjeri zasebnih grupa osnovnih sredstava: • • • • • •

zemljište; zemljište i građevinski objekti (uključujući stadion i igralište); postrojenja i mašine; transportna sredstva; poslovni inventar; kancelarijska oprema.

Sljedeće informacije treba da se prikažu za svaku kategoriju osnovnih sredstava: •

Bruto vrijednost akumulirano obezvrjeđenje (sabrana sa akumuliranim gubicima zbog obezvrjeđenja) na početku i na kraju perioda; i

•

Usaglašavanje nabavne vrijednosti na početku i na kraju perioda, prikazujući: - povećanja; - otuđenja; - povećanje ili smanjenje usled revalorizacije; - troškovi obezvrjeđenja priznati u bilansu uspeha u toku godine (ako postoje); - ukinuti troškovi obezvrjeđenja priznati u bilansu uspeha u toku godine (ako postoji); - amortizacija; i - ostale promene.

Metodi obračuna amortizacije i koristan vek trajanja osnovnog sredstva (ili stopa amortizacije) treba da se objelodane u napomeni o računovodstvenim politikama. Ovo su pitanja prosuđivanja i takva objelodanjivanja obezbjeđuju informacije koje dozvoljavaju poređenja sa drugim subjektima. U finansijskim izvještajima treba takođe da se objelodani postojanje i iznosi zabrana nad vlasništvom kao i osnovna sredstva založena kao obezbjeđenje za izmirenje obaveza. Kada su osnovna sredstva, kao što je stadion, iskazana po procijenjenoj vrijednosti, tada sljedeće dopunske informacije treba da budu objelodanjene (kao dobra praksa): • Datum procjene; • Da li je angažovan nezavisan procjenitelj; • •

• •

Metode i značajne pretpostavke primijenjene kod procjenjivanja poštene (fer) vrijednosti stavke; Nivo do koga je poštena (fer) vrijednost stavke utvrđena na osnovu priznatih cijena na aktivnom tržištu ili nedavnim transakcijama na tržištu sa poštenim uslovima ili je procijenjena korišćenjem drugih tehnika vrjednovanja; Knjigovodstvena vrijednost koja bi bila priznata da su sredstva bila evidentirana po modelu istorijskih troškova; i Višak revalorizacije, ukazujući na promjene u periodu i sve restrikcije u odnosu na raspodjelu ovog iznosa akcionarima.

Illustrative Appendix IV/23

[Ilustrativne] Napomene uz finansijske izvještaje 7. Osnovna sredstva Napomene

Ukupno [valuta]

Nabavna ili revalorizovana vrijednost Na početku perioda Povećanja Otuđenja Povećanje po osnovu revalorizacije Na kraju perioda

Iskazano Po nabavnoj vrijednosti Po revalorizovanoj vrijednosti

Ispravka vrijednosti i obezvrjeđenje Na početku godine Amortizacija u toku godine Isknjižavanje otuđenja Obezvrjeđenje Isknjižavanje revalorizacije Na kraju perioda

Knjigovodstvena (sadašnja) vrijednost Na kraju perioda Na početku perioda

Subjekat je založio osnovna sredstva u iznosu neotpisane vrijednosti od [navesti iznos] radi obezbjeđenja bankarskih kredita odobrenih subjektu. Zemljište i građevinski objekti su procijenjeni (revalorizovani) na dan [navesti] od strane [navesti kompaniju koja je izvršila procjenu] nezavisnog procjenitelja koji nije povezan sa subjektom, po tržišnoj vrijednosti. Procjena je izvršena u skladu sa Međunarodnim standardima procjenjivanja i zasnovana je na posljednjim tržišnim transakcijama po dogovorenim uslovima za sličnu imovinu. Na dan procjene [navesti datum] da su zemljište i građevinski objekti iskazani po istorijskoj nabavnoj vrijednosti umanjenoj za ispravku vrijednosti, knjigovodstvena (sadašnja) vrijednost bi iznosila oko xxx (20YY: xxx). Višak revalorizacije je objelodanjen u Napomeni 12.

Illustrative Appendix IV/24 Napomene uz finansijske izvještaje – Komentari/Uputstva 8. Nematerijalna ulaganja Svaka kategorija nematerijalnih ulaganja treba da se zasebno objelodani. Kategorija nematerijalnih ulaganja je grupisanje sredstava slične prirode i upotrebe u poslovanju preduzeća. Niže su navedeni primjeri zasebnih kategorija: •

Registracije igrača;

•

Goodwill;

•

Ostala nematerijalna ulaganja.

Registracije igrača U vezi sa kapitalizovanim iznosom i amortizacijom registracije igrača, napomena treba da uključi usaglašavanje nabavne vrijednosti, ispravke vrijednosti, neotpisane (sadašnje) vrijednosti i promjena u računovodstvenom periodu. Za više informacija i uputstva vezano za obračunavanje registracije igrača, pogledati dio 1.6 i Dodatak IV. Goodwill i ostala nematerijalna ulaganja U vezi sa kapitalizovanim iznosom i amortizacijom ostalih nematerijalnih ulaganja, napomena treba da uključi usaglašavanje nabavne vrijednosti, ispravke vrijednosti, neotpisane (sadašnje) vrijednosti i promjena u računovodstvenom periodu. Postojanje i sadašnja vrijednost nematerijalnih ulaganja čije je vlasničko pravo ograničeno kao i iznos sadašnje vrijednosti nematerijalnih ulaganja založenih kao obezbjeđenje za izmirenje obaveza treba da se objelodane.

Illustrative Appendix IV/25

[Ilustrativne] Napomene uz finansijske izvještaje 8. Nematerijalna osnovna sredstva Napomene

Registracije igrača [valuta]

Ostalo [valuta]

Ukupno [valuta]

Nabavna vrijednost Prenijeto iz prethodnog perioda Povećanja Otuđenja Prenijeto u naredni period

Ispravka vrednosti Prenijeto iz prethodnog perioda Amortizacija za period Otuđenja Obezvrjeđenje Prenijeto u naredni period

Neotpisana (sadašnja) vrijednost Na kraju perioda Na početku perioda

Illustrative Appendix IV/26

Napomene uz finansijske izvještaje – Komentari/Uputstva 9.

Prekoračenja na računima i bankarski krediti

Za svaku kategoriju finansijskog sredstva, finansijske obaveze ili vlasničkog instrumenta kapitala, sljedeće treba da se objelodani kao dobra praksa: •

Informacije o obimu i prirodi finansijskih instrumenata, uključujući izvore i period kao i značajne uslove koji mogu da utiču na iznos, ročnost i izvjesnost budućih novčanih tokova; i

•

Usvojene računovodstvene politike i metode, uključujući primijenjene kriterije za priznavanje i osnova za procjenjivanje.

Za primljene kredite, sljedeće informacije treba da se objelodane kao dobra praksa: •

Odobreni iznos kredita;

•

Stanje obaveze po kreditu na datum bilansa;

•

Naziv zajmodavca; i

•

Period otplate kredita.

10.

Obaveze prema povezanim subjektima

Grupe subjekata (udružena preduzeća) su subjekti koji su pod zajedničkom kontrolom. Kontrola je moć da se upravlja finansijskim i poslovnim politikama jednog subjekta tako da se pribave koristi od njegovih aktivnosti. Grupe subjekata uključuju matično preduzeće, zavisna preduzeća i pravne sledbenike zavisnih preduzeća. Ostali povezani subjekti uključuju pridružena preduzeća. Za dodatne informacije o ostalim stranama, pogledati napomenu (13) Transakcije sa povezanim stranama.

Illustrative Appendix IV/27

[Ilustrativne] Napomene uz finansijske izvještaje (Nastavak) 9. Prekoračenja na računima i bankarski krediti Napomene

20XX. [valuta]

20YY. [valuta]

Napomen e

20XX. [valuta]

20YY. [valuta]

Prekoračenja na računima Krediti od banaka

Krediti su plativi kako slijedi: Na poziv za plaćanje ili do jedne godine Od jedne do 2 godine Od 3 do 5 godina Preko 5 godina

Manje: Tekuće dospjeće do 12 meseci (prikazano kao tekuće obaveze)

Obaveze za izmirenje poslije 12 meseci

10. Obaveze prema povezanim subjektima

Obaveze prema udruženim preduzećima Obaveze prema ostalim povezanim subjektima Ukupno

Illustrative Appendix IV/28 Napomene uz finansijske izvještaje – Komentari/Uputstva 11. Rezervisanja Rezervisanje je obaveza neizvjesnog roka dospjeća ili iznosa. Rezervisanja se razlikuju od ostalih obaveza, kao što su obaveze prema dobavljačima ili (pasivna vremenska) razgraničenja, zato što postoji neizvjesnost u pogledu roka dospjeća ili iznosa budućih troškova koji se zahtijevaju isplatom. Iako je ponekad neophodno da se i kod razgraničenja procijene iznos ili rok dospjeća, neizvjesnost je generalno mnogo manja nego kod rezervisanja. Razgraničenja se često prikazuju kao dio obaveza iz poslovanja ili ostalih obaveza, dok se rezervisanja prikazuju zasebno. Rezervisanja treba da se prikažu po zasebnim kategorijama. Pri utvrđivanju koja rezervisanja ili potencijalne obaveze mogu da se grupišu u kategorije, neophodno je sagledati da li su prirode stavki dovoljno slične da se kombinuju u finansijskim izvještajima kao jedan iznos. Za svaku kategoriju rezervisanja subjekat treba da objelodani: •

Knjigovodstvenu vrijednost na početku i kraju perioda;

•

Dodatno rezervisanje izvršeno u toku godine, uključujući i povećanje postojećih rezervisanja;

•

Iskorišćen iznos rezervisanja (tj. obračunat i knjižen na teret rezervisanja) u toku perioda;

•

Ukinuti neiskorišćeni iznosi u toku perioda; i

•

Povećanje u toku godine diskontovanog iznosa nastalog protokom vremena i efekti promjena u stopi diskontovanja.

Uporedni podaci se ne zahtevaju za gore navedena objelodanjivanja. Subjekat se podstiče da objelodani (kao dobru praksu) sljedeće kategorije rezervisanja: •

Sažet opis prirode obaveze i očekivani rok dospjeća svakog odliva ekonomskih koristi;

•

Indikaciju neizvjesnosti o roku dospjeća ovih odliva uključujući, gdje je neophodno da se obezbijedi adekvatna informacija, glavne pretpostavke o budućim događajima; i

•

Iznos bilo koje očekivane nadoknade (na primer od kontra zahteva ili pokrića osiguranjem), navodeći iznos sredstva koje se priznaje od takve očekivane nadoknade.

Illustrative Appendix IV/29 [Ilustrativne] Napomene uz finansijske izvještaje 11. Rezervisanja Napomene Rezervisanje Kategorija A [valuta]

Rezervisanj e Kategorija B [valuta]

Rezervisanj e Kategorija C [valuta]

Ukupno [valuta]

Na početku perioda Dodatno rezervisanje u toku godine Korišćenje rezervisanja Na kraju perioda Ukupno Uključeno u: tekuće obaveze dugoročne obaveze Ukupno

100

Illustrative Appendix IV/30

Napomene uz finansijske izvještaje – Komentari/Uputstva 12. Kapital i rezerve Akcijski kapital Za svaku vrstu akcijskog treba da se objelodani (kao dobra praksa) sljedeće: •

Broj odobrenih akcija;

•

Broj izdatih i u cjelosti uplaćenih akcija i izdatih ali neuplaćenih;

•

Minimalna vrijednost po akciji (ili naznaka da akcije nemaju nominalnu vrijednost);

•

Usaglašavanje broja akcija na početku perioda sa brojem na kraju perioda;

•

Prava, preferencije i restrikcije po vrsti akcija, uključujući restrikcije u raspodjeli dividendi i isplati kapitala;

•

Sopstvene akcije subjekta ili akcije koje posjeduju zavisna ili pridružena preduzeća; i

•

Akcije rezervisane za izdavanje po osnovu opcija ili ugovora za prodaju akcija, uključujući uslove i iznose.

Kao dobra praksa, sljedeće informacije u vezi izdatog akcijskog kapitala u toku godine mogu da se objelodane: •

Broj i vrsta izdatih akcija;

•

Akcijska premija (ukoliko postoji) nastala kod izdatih akcija;

•

Ukupan iznos povećanja kapitala po osnovu emitovanih akcija;

•

Razlog za izdavanje nove emisije akcija.

Ostale rezerve Na primer, dobra je praksa, kada su stavke osnovnih sredstava iskazane po revalorizovanim (procenjenim) iznosima, da se višak revalorizacije, iznoseći pri tom promjene u periodu i bilo koje restrikcije raspodjele rezerve akcionarima, objelodani. Neraspoređena dobit Stanje neraspoređene dobiti (tj. akumuliranog dobitka ili gubitka) na početku perioda i na datum bilansa stanja, kao i promjene u toku perioda treba da se objelodane. Dobra je praksa da se objelodani iznos rezervi za raspodjelu i neraspodjeljivih rezervi.

101

Illustrative Appendix IV/31

[Ilustrativne] Napomene uz finansijske izvještaje 12. Akcijski kapital i rezerve 1 Akcijski kapital Napomene

20XX. [valuta]

20YY. [valuta]

Odobreni: [broj – navesti] običnih akcija od [navesti iznos] po akciji

Izdat i u celosti plaćen: [broj – navesti] običnih akcija od [navesti iznos] po akciji

U toku godine kapital je povećan za XXX radi [navesti svrhu izdavanja akcijskog kapitala] po osnovu emisije [Y] običnih akcija [sa ostvarenom premijom po akciji od Y po akciji]. Rezerve Akcijske premije Na početku perioda Premija po osnovu emitovanja akcijskog kapitala Troškovi emitovanja akcija Pribavljene u toku godine Otuđenje kod postupanja po opciji Povećanje rezervi Smanjenje rezervi Plaćene dividende Neraspoređena dobit posijle oporezivanja za godinu Na kraju perioda

Sopstvene akcije

Ostale rezerve

[u valuti] Neraspoređena dobit

[x] [x] [x] [x] [x] [x] [x] [x]

Dobra praksa izvještavanja

102

Ilustrativni dodatak IV/32

Napomene uz finansijske izvještaje – Komentari/Uputstva 13. Transakcije sa povezanim subjektima Cilj zahtjeva za objelodanjivanjem transakcija sa povezanim subjektima u Priručniku za licenciranje klubova je da pomogne da finansijski izvještaji subjekta (ili dopunske informacije) sadrže objelodanjivanja kojim se zadržava pažnja na mogućnosti da finansijsko stanje i rezultati poslovanja budu pod uticajem postojanja povezanih subjekta i transakcija i neizmirenih salda sa takvim subjektima, kao i na tome da sposobnost subjekta da nastavi sa svojim redovnim poslovanjem može da zavisi od kredita i drugih izvora finansiranja obezbijeđenih od strane povezanih subjekata ili drugih izvora. Transakcija sa povezanim subjektom je prenos sredstava, usluga ili obaveza između povezanih subjekata, bez obzira da li je cijena zaračunata. Lice se smatra povezanim sa jednim subjektom ako: (a) direktno ili indirektno preko jednog ili više posrednika, lice: (i) kontroliše ili je kontrolisano, ili je pod zajedničkom kontrolom subjekta (ovo uključuje matično preduzeće, zavisna preduzeća i pravne sljedbenike zavisnih preduzeća); (ii) ima učešće u subjektu koje mu daje značajan uticaj nad subjektom; ili (iii) ima zajedničku kontrolu nad subjektom; (b) je lice pridruženo subjektu; (c) je lice zajedničko ulaganje u kome je subjekt ulagač; (d) je lice član najvišeg rukovodstva subjekta ili njegovog matičnog preduzeća; (e) je lice blizak član porodice bilo kog lica navedenog pod (a) ili (d); (f) je lice takav subjekat koji je kontrolisan, zajednički kontrolisan ili pod značajnim uticajem, ili za koga su značajna glasačka prava u takvom subjektu povezana sa, direktno ili indirektno, sa licem navedenim pod (d) ili (e); ili (g) je lice fond za ostvarivanje naknada zaposlenih kod subjekta nakon njihovog završetka radnog veka. Bliski članovi porodice jednog lica su oni članovi porodice za koje se može očekivati da utiču, ili da budu pod uticajem, na lice u njegovim poslovima sa subjektom. Oni mogu da obuhvate: (a) supružnika ili djecu lica; (b) djecu supružnika; i (c) izdržavane članove lica ili supružnika lica. Kontrola je moć da se upravlja finansijskim i poslovnim politikama subjekta radi pribavljanja koristi od njegovog poslovanja. Najviše rukovodstvo čine ona lica koja imaju ovlašćenja i odgovornosti za planiranje, rukovođenje i kontrolisanje poslovanja subjekta, direktno ili indirektno, uključujući bilo kog direktora (bilo da je izvršni ili drugi) subjekta. Značajan uticaj je moć da se učestvuje u donošenju finansijskih i poslovnih odluka jednog subjekta, ali to nije kontrola ovih politika. Značajan uticaj može biti stečen akcionarskim vlasništvom, statutom ili ugovorom. Pridruženo preduzeće je subjekat, uključujući i neakcionarska društva, kao što je ortačko društvo, nad kojim ulagač ima značajan uticaj i to nije niti zavisno preduzeće niti učešće u zajedničkom ulaganju. Zajednička kontrola je ugovorni odnos o dijeljenju kontrole ekonomskog poslovanja i postoji samo kada strateške i poslovne odluke u vezi sa poslovanjem zahtijevaju zajednički pristanak lica koja dijele kontrolu (ulagača). Pri razmatranju svakog mogućeg odnosa sa povezanim subjektima, pažnja se usmjerava na suštinu ovih odnosa a ne jednostavno na zakonsku formu.

103

Illustrative Appendix IV/32

104

Illustrative Appendix IV/33 Napomene uz finansijske izvještaje – Komentari/Uputstva Objelodanjivanja Ukoliko su u toku godine postojale transakcije između povezanih subjekata, subjekat će da objelodani prirodu odnosa sa povezanim subjektima kao i informacije o transakcijama izvršenim u toku godine, sa neizmirenim saldom na kraju godine neophodne za razumijevanje mogućnih efekata ovih odnosa na finansijske izvještaje. Kao minimum, objelodanjivanja mora da uključe: (a) iznos transakcija; (b) iznos neizmirenog salda i: - rokove i uslove, uključujući da li su osigurani, kao i prirodu naknade koja bi se obezbijedila u postupku izmirenja salda; i - detalje o bilo kojoj datoj ili dobijenoj garanciji; (c) ispravka vrijednosti sumnjivih potraživanja koja se odnose na iznos neizmirenog salda; i (d) trošak priznat u toku perioda za sumnjiva i sporna potraživanja koja se duguju od povezanih subjekata. Kao dobra praksa, objelodanjivanja treba takođe da uključe bilo koje druge elemente transakcija sa povezanim subjektima neophodne za razumijevanje finansijskih izvještaja. Sljedeći primjeri transakcija sa povezanim subjektima, ukoliko postoje, treba da se objelodane: (a) kupovina ili prodaja robe; (b) kupovina ili prodaja nekretnina i drugih sredstava; (c) pružanje ili primanje usluga; (d) zakup; (e) transferi po ugovorima o licenci; (f) transferi po finansijskim aranžmanima (uključujući kredite, ulaganja u kapital u novcu i naturi); (g) odredbe o garancijama i kolateralima; i (h) izmirenje obaveza u ime subjekta od strane drugog povezanog lica ili izmirenje obaveza od strane subjekta u ime drugog povezanog lica. Transakcije sa povezanim subjektima i neizmirena salda sa drugim subjektima u grupi objelodanjuju se u finansijskim izvještajima subjekta. Ukoliko je to primjenljivo, određene transakcije unutar grupe povezanih subjekata i neizmirena salda se eliminišu pri sastavljanju konsolidovanih finansijskih izvještaja grupe. 14. Potencijalne obaveze Subjekat treba da objelodani za svaku kategoriju potencijalnih obaveza na datum bilansa stanja sažet opis prirode potencijalne obaveze i, gdje je to izvodljivo: •

procjenu njenog finansijskog efekta;

•

naznaku neizvjesnosti vezanu za iznos ili rok dospjeća bilo kog odliva; i

• mogućnost bilo kakve nadoknade. Primjeri potencijalnih obaveza uključuju: •

iznose koji mogu postati plativi drugim licima u vezi sa registracijom igrača;

•

garancije date banci u vezi odnosa sa povezanim subjektima; ili

•

iznosi koji su predmet spora.

Ovaj pregled nije sveobuhvatan.

105

Illustrative Appendix IV/34 Napomene uz finansijske izvještaje – Komentari/Uputstva 15. Lice koje ima kontrolu nad subjektom Kada je izvještajni subjekt kontrolisan od strane drugog lica, tada treba da se objelodani odnos sa povezanim subjektom, naziv tog lica i, ukoliko je različito, naziv krajnjeg lica koje ima kontrolu. Ukoliko lice koje ima kontrolu ili krajnje lice koje ostvaruje kontrolu nad subjektom nije poznato, takva činjenica treba da se objelodani. Ova informacija treba da se objelodani nezavisno od toga da li su postojale bilo kakve transakcije između lica koja imaju kontrolu i izvještajnog subjekta. 16. Događaji nastali nakon datuma bilansa stanja Smatra se dobrom praksom da se objelodane materijalno značajni događaji nastali nakon datuma bilansa stanja za koje nijesu korigovani finansijski izvještaji subjekta. Objelodaniti prirodu događaja i procjenu njegovog finansijskog efekta, ili konstatovati da takva procjena ne može biti učinjena. Primjeri događaja ili uslova koji spadaju u ovu kategoriju uključuju sljedeće: l

Primljene kredite sa fiksnim uslovima čije se dospijeće približava, sa ostvarivom procjenom obnavljanja ili otplate istih;

Značajni poslovni gubici;

Otkrivanje materijalno značajnih pronevjera ili grešaka koje ukazuju da finansijski izvještaji nijesu tačni;

Namjere rukovodstva da likvidira subjekt ili obustavi poslovanje ili da nema ostvarivih alternativa već da to učini;

Transakcije sa igračima u kojima su plaćeni ili dobijeni iznosi materijalno značajni;

Transakcije vezane za nekretnine – na primjer, vezano za stadion kluba.

106

Illustrative Appendix IV/35 [Ilustrativne] Napomene uz finansijske izvještaje 13. Transakcije sa povezanim subjektima U toku godine, subjekat je obavio sljedeće transakcije sa povezanim subjektima: Prodaja robe i usluga

Kupovina robe i usluga

Potraživanja od povezanih subjekata

20XX.

20YY.

Obaveze prema povezanim subjektima 20XX. 20YY.

ABC Holding Pridruženo preduzeće U sljedećem tekstu su dati detalji o transakcijama sa povezanim subjektima koji obuhvataju subjekat i jedno od njegovih zavisnih preduzeća. ABC Holding je povezano lice subjekta zato što predstavlja [navesti razloge]. Iznos obaveze prema ABC Holdingu na kraju godine od [€100] je kamatonosna sa kamatnom stopom od [5]% godišnje. [Naziv zavisnog preduzeća] je povezani subjekat zato što je pod zajedničkom kontrolom. Zavisno preduzeće [naziv] i subjekat [naziv] su u vlasništvu [navesti naziv matičnog preduzeća ili pojedinca]. Neizmireni iznosi nijesu obezbijeđeni instrumentima naplate i biće izmireni u gotovom. Garancije nijesu izdate niti primljene. Ispravka vrijednosti sumnjivih i spornih potraživanja od povezanih subjekata nije izvršena. Kompaniji čiji je direktor [navesti ime direktora] izvršeno je, u toku godine fakturisanje (€100) za pruženu uslugu [navesti vrstu usluge] tokom godine. [Ime direktora] je izvršni direktor [navesti naziv subjekta]. U toku godine, subjekat je od Kompanije A, pridruženog preduzeća kupilo trgovačku robu u iznosu od (€100) (20YY - €200) po cijenama važećim na tržištu. Na kraju finansijske godine, subjekat je dužan Kompaniji A za gotove proizvode iznos od [€10] (2002 – [€20]). Ovaj iznos je prikazan u okviru obaveza prema dobavljačima do jedne godine. 14. Potencijalne obaveze Prema uslovima iz određenih ugovora za kupovinu registracije igrača, buduća plaćanja zavise od budućih uspjeha tima i/ili budućeg izbora pojedinačnih igrača za tim. Na kraju ugovornog perioda [navesti] maksimalni iznos za plaćanje mogao bi da iznosi [XXX]. 15. Lice koje ima kontrolu nad subjektom Krajnje lice koje ima kontrolu je matična kompanija [naziv kompanije] izvještanog subjekta [naziv], koja je registrovana u [navesti zemlju]. 16. Događaji nastali nakon datuma bilansa stanja [Objelodaniti prirodu događaja i procjenu finansijskog efekta].

107

Mandatory Appendix V

Godišnje finansijsko izvještavanje: Dijagramski pregled uticaja različitih modifikacija izvještaja revizora na odluke o izdavanju licence Mišljenje revizora MIŠLJENJE REVIZORA O GODIŠNJIM FINANSIJSKIM IZVJEŠTAJIMA

PITANJA OD UTICAJA NA MIŠLJENJE REVIZORA

ODLUKE O IZDAVANJU LICENCE (TAČ. 10.6.6)

NEGATIVNO MIŠLJENJE

D. Odbijanje licence izuzev ako naknadno mišljenje revizora za istu godinu nema neizvjesnosti u pogledu nastavka poslovanja.

UZDRŽAVAJUĆE MIŠLJENJE

D. Odbijanje licence izuzev ako naknadno mišljenje revizora za istu godinu nema neizvjesnosti u pogledu nastavka poslovanja.

OSTALA PITANJA MIŠLJENJE SA REZERVOM (osim za) STALNOST POSLOVANJA SUBJEKTA

MIŠLJENJE REVIZORA

SKRETANJE PAŽNJE NA ODREĐENA PITANJA

NEIZVJESNOSTI U ODNOSU NA DRUGA PITANJA

NEIZVJESNOSTI U ODNOSU NA STALNOST POSLOVANJA

MIŠLJENJE BEZ REZERVI

POZITIVNO MIŠLJENJE

F. Razmotriti da li pitanje ima uticaja na izdavanje licence. Ovo može da utiče na odbijanje licence, izuzev ako su obezbijeđeni dodatni zadovoljavajući dokazi. E*. Odbijanje licence, izuzev ako: i. Naknadno mišljenje revizora za istu godinu nema neizvjesnosti ili rezerve u pogledu nastavka poslovanja; ili ii. Dodatni zadovoljavajući dokumentovani dokazi budu obezbijeđeni i ocijenjeni od davaoca licence. F. Razmotriti da li pitanje ima uticaja na izdavanje licence. Ovo može da utiče na odbijanje licence, izuzev ako su obezbijeđeni dodatni zadovoljavajući dokazi.

E*. Odbijanje licence, izuzev ako: i. Naknadno mišljenje revizora za istu godinu nema neizvjesnosti ili rezerve u pogledu nastanka poslovanja; ili ii. Dodatni zadovoljavajući dokazi budu obezbijeđeni i ocijenjeni od davaoca licence.

C. Zadovoljavajuća osnova za izdavanje licence.

E* = Ukoliko izvještaj revizora o godišnjim finansijskim izvještajima uključuje paragraf o skretanju pažnje na određeno pitanje ili mišljenje sa rezervom u pogledu stalnosti poslovanja, tada će podnosilac zahtjeva za licencu / korisnik licence prekršiti indikator IND.1 člana 92. Pravilnika. Kao posljedica toga, davalac licence mora da preduzme šire procedure ocjene u odnosu na kriterijum iz člana 90. Pravilnika – Buduće finansijske informacije i ukoliko izda licencu, korisnik licence takođe mora da se pridržava kriterijuma iz člana 96. Pravilnika – Obaveza za ažuriranje budućih finansijskih informacija. Ostala pitanja PITANJE

ODLUKA O LICENCIRANJU

GODIŠNJI FINANSIJSKI IZVjEŠTAJI NISU DOSTAVLJENI

A. Odbijanje licence

GODIŠNJI FINANSIJSKI IZVjEŠTAJI NE ISPUNJAVAJU MINIMUM ZAHTjEVA

B. Odbijanje licence

GREŠKE I/ILI IZUZECI U IZVjEŠTAJU O NALAZIMA

G. Može da se odbije izdavanje licence

ČINJENIČNOG STANJA PO UGOVORENIM PROCEDURAMA

108

Mandatory Appendix VI TABELA OBAVEZA PO OSNOVU TRANSFERA Naziv: Podnosilac zahtjeva za licencu Na dan 31. dec. 2008. Detalji o igraču

Ime ili broj

Pribavljeni igrači Igrač 1 Igrač 2

Igrač 3 Igrač 4

Datum transfera/ ugovor o pozajmici

Plaćen iznos

Direktni troškovi pribavljanja registracije

Iz (naziv kluba)

Neuslovljen transfer/ Naknade za kredit plaćene i/ili obaveze prema prethodnom klubu (a)

Naknade za uslovljen transfer plaćene i/ili obaveze prema prethodnom klubu (b)

Naknada za obuku (c)

Ukupan iznos kapitalizovan na dan 31. 12. 2007. (e)=(a)+(b)+ (c)+(d)

Ostali direktni troškovi (d)

Obezvrjeđenje tekućeg perioda (f)

Komentar o dospjelim obavezama pod 31. 12. 2007.

Iznos obaveze na dan 31. 12. 2007.

Ukupan iznos obaveze 31. 12. 2007. (g)=(f)-(c) (g)=(h)+(i)

Fudbalskom klubu (h)

Datum(i) dospjeća

Naknade za nepriznat uslovljen transfer 31. 12. 2007. (potencijalna obaveza) (l)

Trećim licima (i)

30.01.2008. 30.08.2007.

Klub X FC Klub Y FC

200 200

100

200 300

100 100

100 200

100 100

30.01.2009. 30.08.2008.

30.01.2008.

Klub Z FC

200

100

320

210

110

100 100

30.01.2009. 30.06.2009.

30.06.2007.

Klub W FC

240

100

30.06.2008.

Nije dospjela 31. 12. 2008. Dospjela 31.12.2008. ali u celosti plaćena sa 31. 03. 2009. Nije dospjela 31. 12. 2008. Nije dospjela 31. 12. 2008. Dospjela 31.12.2007. Nije izmirena / odložena sporom sa 31. 03. 2009. Obaveza dospjela neizmirena.

Pozajmljeni igrači [Ime ili broj] [Ime ili broj] [Ime ili broj] [Ime ili broj] Ukupno

(g)

(g) (h) (l)

(h)

Ukupan iznos mora da se slaže sa relevantnim iznosima prikazanim u bilansu stanja pod "Obaveze po osnovu transfera". Prikazati iznos obaveze klubu sa datumom dospjeća. Ukoliko je iznos plativ u više rata, prikazati iznos za svaku ratu sa odnosnim datumom dospjeća. U suštini, ovo su iznosi koji se odnose na kriterijum F.03. Prema uslovima iz ugovora sa drugim fudbalskim klubovima, dodatni iznosi će postati obaveze ukoliko se određeni uslovi ispune.

Potvrđeno od strane podnosioca zahteva za licencu da su informacije date u tabeli tačno sastavljene i potpune. [Potpis]

[Datum]

U ime podnosioca zahteva za licencu

Pored toga, podnosilac zahteva za licencu mora da usaglasi ukupne obaveze iz tabele obaveza po osnovu transfera sa iznosom iz bilansa stanja, ukoliko je ovo primenljivo, pod stavkom "Obaveze po osnovu transfera igrača". Podnosilac zahteva za licencu je obavezan da prikaže u tabeli obaveza po osnovu transfera sve dospjele neizmirene obaveze čak i u situaciji kada povjerilac nije zahtijevao plaćanje iste. Za svrhu ovog kriterijuma, dospjele neizmirene obaveze čine oni iznosi koji se duguju samo fudbalskim klubovima nastale iz direktnih troškova pribavljanja registracije igrača.

109

Mandatory Appendix VII

Izvještaj o obavezama prema zaposlenima: Ilustrativni primjer potvrde zaposlenih Ime zaposlenog Adresa zaposlenog Mesto, datum U vezi sa izdavanjem licence za sezonu 20XX/20YY, molimo Vas da potvrdite našem revizoru da smo mi kao Vaš poslodavac, isplatili sve ugovorene obaveze po ugovoru/ima dospjele sa 31. decembrom 20XX. godine, najkasnije na datum ovog dopisa (ili, ukoliko je datum nakon 31. marta), sa 31. martom 20YY. godine). Ukoliko se ne slažete sa ovim, molimo da obavijestite našeg revizora o iznosima koje Vam dugujemo po ugovornom odnosu i ugovorima koji iz njega proističu. Potpišite priloženi obrazac i vratite ga u zatvorenoj koverti direktno na: [Revizor podnosioca zahtjeva za licencu] Za gospodina/gospođu _____________________ Adresa Molimo Vas da pošaljete obrazac najkasnije do (navesti datum) našem revizoru na gornju adresu. Iskreno Vaš, [Ime i prezime, funkcija] U ime Kluba podnosioca zahtjeva za licencu [navesti naziv] ------------------------------------------------------------------------------------------------------------------Predmet: Potvrda plaćanja od strane Kluba – podnosioca zahtjeva za licencu (navesti naziv) u roku  Potvrđujem da je Klub – podnosilac zahtjeva za licencu (navesti naziv) platio u roku sve svoje obaveze koje proističu iz ugovornog odnosa sa 31. decembrom 20XX. godine.  Ne mogu da potvrdim da je Klub – podnosilac zahtjeva za licencu platio u roku sve svoje obaveze iz ugovornih odnosa sa 31. decembrom 20XX. godine, na datum ovog dopisa. Sljedeće obaveze, koje proističu iz ugovornih odnosa, nijesu bile isplaćene u roku: Opis ugovora

Datum ugovora

Iznos u valuti

DATUM DOSPJEĆA PO UGOVORU

STVARNI DATUM ISPLATE

[Potpis] [Ime i prezime, funkcija] [Datum]

110

Mandatory Appendix VIII Opis osnovnog postupka Takođe vidjeti Dio V 1. Prije roka za dostavu UEFA-i spiska klubova koji se prijavljuju za klupsko takmičenje UEFA i na datum koji odredi davalac licence, menadžer licenciranja (ML) sastavlja dokumenta za licenciranje klubova koja sadrže kriterijume, upitnike i obrasce koje treba popuniti i vratiti. Klubovi podnose prijavu za licenciranje u određenom roku. 2. ML šalje pripremljen komplet dokumenata klubovima koji su podnijeli zahtjev za dobijanje licence. Ta dokumentacija se šalje poštom, faksom, putem ekstraneta itd. ML može da traži potvrdu prijema tih dokumenata. 3. Podnosilac zahtjeva za licencu prikuplja dokumentaciju (upitnike, šablone, itd.) i vraća ih menadžeru licenciranja u dogovorenom roku. Ta dokumenta mogu se poslati poštom, faksom, putem ekstraneta, itd. Uz njih se može poslati i prateća dokumentacija. 4. Po prijemu dokumentacije, ML provjerava da li je podnosilac zahtjeva vratio kompletnu dokumentaciju i da li je to učinio u dogovorenom roku. 5. Odluka Dvije alternative: korak 6 ili korak (A) 6. Ako je dokumentacija kompletna i ako je poslata u dogovorenom roku, menadžer licenciranja sortira dobijene informacije, notira ih i šalje na analizu stručnjacima koji su imenovani i odgovorni za konkretnu oblast (npr. pravna dokumenta biće poslata stručnjaku za pravna pitanja, informacije u vezi sa finansijama stručnjaku za finansije, itd.) 7. Stručnjaci određeni za konkretne oblasti dobijaju od Menadžera licenciranja dokumenta, analiziraju ih, kontrolišu da li su kriterijumi ispunjeni a zatim podnose izvještaj ML u dogovorenom roku i prema pripremljenim obrascima (kontrolne liste, izvještaji, itd.). Te analize moraju biti potkrijepljene pratećom dokumentacijom (dokaz da su kriterijumi ispunjeni), na primjer (uz ovjeru stadiona mora da se dostavi kopija validnog sertifikata o stadionu). 8. Odluka Dvije alternative: korak 9 ili korak (A) 9. ML ovjerava da li su izvještaji stručnjaka kompletni i da li su vraćeni u dogovorenom roku. ML analizira izvještaje i mišljenje stručnjaka. 10. ML obavlja procjenu podnosioca zahtjeva za licencu. Na osnovu izvještaja stručnjaka on može da identifikuje važne segmente koje treba dodatno ispitati. 11. Odluka Dvije alternative: korak 12 ili korak (B) 12. Ako ML ne identifikuje nijedan segment koji treba dodatno analizirati, on priprema izvještaj koji daje na razmatranje Komisiji za licenciranje klubova (prvostepenom organu) u propisanom roku. Taj izvještaj mora da sadrži aspekte koje treba analizirati (analiza dobijenih dokumenata i podaci prikupljeni prilikom posjete podnosiocu zahtjeva, ako je obavljena). Zavisno od rezultata analize, izvještaj treba da sadrži i preporuku da li da se licenca odobri ili ne. 13. Komisija za licenciranje klubova (prvostepeno tijelo) dobija izvještaj ML u propisanom roku, pregleda ga i ukoliko je potrebno traži od ML da pruži dodatna obrazloženja i dokumenta, i donosi odluku da li će se licenca odobriti ili ne.

Mandatory Appendix VIII 14. Komisija za licenciranje klubova dobija izvještaj ML-a u dogovorenom roku, pregleda ga, traži od ML-a dodatna objašnjenja i dokumenta, ako je neophodno i donosi odluku da li da licencu odobri ili ne. 15. Odluka: Dvije alternative: korak 16 ili korak (D) 16. Poslije detaljne analize dokumentacije podnosioca zahtjeva za licencu donosi se odluka o izdavanju licence. Izdata licenca može, a ne mora, da sadrži opis oblasti na koje podnosilac zahtjeva ubuduće treba da obrati pažnju. 17. ML dobija izvještaj Komisije za licenciranje klubova. Na osnovu te odluke on priprema spisak podnosilaca zahtjeva za licencu koji imaju pravo da se prijave za klupsko takmičenje UEFA. On zatim obavještava UEFA-u o odlukama FSCG po pitanju licenci u propisanom roku. (A) Od koraka 5. Ako dokumentacija nije potpuna ili nije poslata u dogovorenom roku, ML stupa u kontakt sa podnosiocem zahtjeva za licencu da bi se dogovorili o narednim aktivnostima (npr. da bi zatražio informacije, prateću dokumentaciju, upitnik ili obrazac, koji nedostaju). (B) Od koraka 8. Ako stručnjak za pojedine oblasti identifikuje oblasti u vezi kojih su potrebne dodatne informacije, on stupa u kontakt sa podnosiocem zahtjeva da bi sa njim razgovarao o nekom pitanju i dobio razjašnjenja i dogovorio se sa njim o koracima koje treba preduzeti (daljem planu rada). Ako ML identifikuje oblasti koje treba dodatno ispitati (određeni kriterijumi nijesu zadovoljeni, greške, nedostatak informacija, itd.), on kontaktira podnosioca zahtjeva za licencu radi razgovora u vezi sa dotičnim problemom. ML može da zatraži dodatna obrazloženja ili prateću dokumentaciju ili može da odluči da posjeti podnosioca zahtjeva za licencu radi dodatnog istraživanja. Ukoliko je takva posjeta planirana, ML i/ili stručnjak sastaje se sa podnosiocem zahtjeva za licencu radi razgovora o oblastima u kojima se susreću sa problemima. Oni utvrđuju potencijalne aktivnosti kluba u cilju korekcija problema u tim oblastima, kao i rokove u kojima to treba obaviti. (C) Odluka Dvije alternative: – Ako se podnosilac zahtjeva dogovori sa ML o aktivnostima koje treba da obavi, vratiti se na korak 10. – Ako se podnosilac zahtjeva za licencu ne slaže sa izvještajem ML i odbije da dostavi nove informacije ili da obavi neophodne aktivnosti, vratiti se na korak 12. (D) Poslije pažljive analize dokumenata podnosioca zahtjeva za licencu i izvještaja ML, Komisija za licenciranje klubova (prvostepeno tijelo) odbija da izda licencu. U odluci o odbijanju izdavanja licence navode se detalji o oblastima na koje se daju primjedbe, a podnosiocu zahtjeva se daje mogućnost da podnese žalbu Komisiji za žalbe (drugostepeno tijelo). (E) Podnosilac zahtjeva za licencu podnosi žalbu. ML sačinjava izvještaj i dostavlja ga Komsiji za žalbe za licenciranje. U izvještaju se navode problematične oblasti i razlozi za odbijanje davanja licence. (F) Predsjednik Komisije za žalbe zakazuje sjednicu (G) Komisija za žalbe se sastaje i razmatra žalbu podnosioca zahtjeva za licencu. Komisija za žalbe može da zatraži da ML ili podnosilac zahtjeva za licencu dostave dodatne informacije i/ili prateću dokumentaciju. (H) Odluka Dvije alternative: korak 15 ili nazad na korak I

112

Mandatory Appendix VIII a.

Poslije pažljive analize dokumentacije podnosioca zahtjeva za licencu i izvještaja ML, Komisija za žalbe za licenciranje odbija da izda licencu. U svojoj odluci detaljno se navode razlozi za odbijanje izdavanja licence.

113

Mandatory Appendix VIII/1

Core Process

page. 1 1. ML priprema dokumentaciju o licenciranju klubova koja

Klub podnosi prijavu za licenciranje do 15.01.t.g.

sadrži kriterijume, upitnik i obrasce koje treba popuniti i vratiti.

Dokumenta su poslata podnosicima zahtjeva da ih popune do 01.03.t.g.

2. Menadžer licenciranja šelje dokumenta podnosiocima zahtjeva za licencu. Dokumenta se salju poštom.

Ml dobija dokumentaciju od podnosilaca zahtjeva za licencu

3. Podnosilac zahtjeva za licencu popunjava i u dogovorenom roku šalje podatke do 01.03. t.g., a za finansijske kriterijume do 15.03.t.g.

4. Menadžer licenciranja kontroliše da li je dokumentacija

Ml kontroliše da li je dokumentacija potpuna

kompletna.

(A) - Od koraka 5; Podnosilac zahtjeva za licencu nije dostavio

5. OK

(A) Kontaktirati podnosioca zahtjeva i dogovoriti korake koje treba preduzeti

kompletnu dokumentaciju: ML kontaktira podnosioca zahtjeva da bi zatražio podatke koji nedostaju; - Od koraka 8: Eksperti koji analiziraju dokumentaciju koju je vratio podnosilac zahtjeva za licencu identifikuju oblasti iz kojih podnosilac zahtjeva treba da dostavi dodatne informacije i objašnjenja.

Yes Dokumenta su sortirana, zavedena i podijeljena personalu

Eksperti vrše pregled dokumantacije i pripremaju izvještaj za ML

6. Menadžer licenciranja sortira dobijene podatke, bilježi ih i prosleđuje ekspertima.

7. Eksperti pregledaju dokumentaciju dostavljenu od strane podnosioca zahtjeva za licencu, tj.pravnik kontroliše zakonske kriterijume, finansijski stručnjak finansijske kriterijume, itd. Analize moraju potkrijepiti pratećom dokumentacijom (dokaz da su kriterijumi ispunjeni).Na osnovu mišljenja odgovarajućih eksperata ML donosi odluku da li će se pristupiti narednoj fazi sa takvim dokumentima ili će dokumentaciju vratiti podnosiocu zahtjeva da bi je dopunio.

8 OK

ML analizira izvještaj eksperata

9. ML analizira izvještaje i mišljenja eksperta.

ep ar

The Licensor's Administration

Decision-Making Organ (body)

Licence Applicant

Mandatory Appendix VIII/1

Procedura

strana 2 1

, 10. ML

procjenjuje aplikanta

Ne 11. OK

12. Priprema izvještaja za prvostepeno tijelo

8. B) Razgovor sa aplikantom o spornim pitanjima

(C).

10. ML obavlja procjenu podnosioca zahtjeva za licencu. Na osnovu izvještaja eksperata on može da identifikuje važne segmente koje treba dodatno ispitati.

B) ML razgovara o problematičnim oblastima, gdje aplikant (podnosilac zahtjeva za licencu) nije postupio kako treba: ML može da zatraži dodatna objašnjenja ili dokumenta ili da odluči da izvrši posjetu na licu mjesta radi nove istrage.

OK 12. ML sastavlja izvještaj za prvostepeni organ. Taj izvještaj sadrži aspekte izvještaja sa posjete i ostalo, kao i preporuku da li da se licenca izda ili ne.

13. Aplikant priprema pisanu izjavu menadžmanta

(D) Licenca odbijena

C) Aplikant se slaže sa planom aktivnosti i preduzima neophodne mjere da ispravi uočene probleme. Aplikant se ne slaže sa planom aktivnosti i ne preduzima neophodne mjere

13. Prvostepeno tijelo dobija izvještaj ML, pregleda ga i traži od ML dodatna objašnjenja i dokumenta ako je to neophodno i donosi odluku da li će se licenca odobriti ili ne.

14.Prvostepeno tijelo analizira E) Aplikant podnosi žalbu 15. Odluka do 30.04.t.g. F) ML priprema izvještaj

14.Prvostepeno tijelo vrši analizu. Prvostepeno tijelo može da traži da sasluša podnosioca zahtjeva za licencu, a naročito u slučaju kada se desi velika promjena na ekonomskom planu.

15. Prvostepeno tijelo donosi odluku da li da odobri licencu ili ne – do 30.04.t.g.

D) Licenca se odbija. podnosiocu zahtjeva za licenu se dostavlja odluka sa obrazloženjem i pravnom poukom.

E) Podnosilac zahtjeva za licenu ulaže žalbu u roku od 5 (pet) radnih dana od dana prijema prvostepene odluke. Žalbu može uložiti i ML. G) Analiza Komisije za žalbe

F) Ml priprema izvještaj i šalje ga Komisiji za žalbe H) Odluka G) Komisija za žalbe se sastaje najkasnije do 25. 05. t.g. radi razmatranje žalbe kluba ili ML-a

UEFA

16. Licenca se izdaje Indikatori nisu ispunjeni

I)Licenca odbijena H) Komisija za žalbe se sastaje i razmatra žalbu kluba.

Indikatori ispunjeni

17. ML dostavlja spisak licenciranih klubova UEFA-i

19.Obaveza ažuriranja podataka

16. Licenca je odobrena i može sadržati podatke o tome na šta aplikant treba da obrati pažnju ubuduće.

l) Licenca se odbija sa pismenim obrazloženjem.

17. ML obavještava UEFA-u o klubovima koji su dobili licencu i koji će se prijaviti za klupsak takmičenja UEFA u roku koji propiše UEFA.

18.Obaveza obavještavanja o naknadnim informacijama

18. Korisnik licence hitno obavještava davaoca licence o svakoj promjeni koja bi mogla da ima nepovoljan uticaj na sposobnost korisnika da nastavi licence da nastavi sa poslovanjem najkraće do kraja sezone 19. Ako je korisnik licence prekršio jedan ili više indikatora, mora da pripremi i dostavi ažuriranu verziju budućih finansijskih informacija. Buduće finansijske informacije se pripremaju na svakih 6 mjeseci.

///

115

Mandatory Appendix VIII/1

116

Appendix IX PRIMJER IZVJEŠTAJA O NALAZIMA ČINJENIČNOG STANJA [NAZIV PODNOSIOCA ZAHTJEVA ZA LICENCU] ("KLUB") U skladu sa zahtjevima Pravilnika o licenciranju klubova (davalac licence – navesti), angažovani smo od strane Kluba, prema ugovoru od [datum – navesti], da obavimo određene postupke u vezi sa priloženom tabelom obaveza po transferima na dan 31. decembar 20XX. Tabela obaveza po transferima je odgovornost kluba, i potvrđuje je direktor kluba. Naš izvještaj je namijenjen jedino za potrebe Kluba u vezi sa njegovom prijavom za licenciranje klubova.On je dostavljen Klubu i, samo za svrhe upoznavanja [navesti naziv davaocu licence], pod uslovom da se isti ne smije kopirati, da se na isti ne sme pozivati niti objelodanjivati, u cjelini ili djelovima (radi zaštite korišćenja za sopstvene interne potrebe Kluba i Davaoca licence), bez naše prethodne pisane saglasnosti. Naš izvještaj je namijenjen da ispuni dogovorene zahjteve Kluba. Stoga se naš izvještaj ne može smatrati pogodnim za korišćenje ili oslanjanje od strane bilo kog drugog lica izuzev Kluba. Bilo koje drugo lice izuzev Kluba, koje obezbijedi pristup našem izvještaju ili kopiji i odluči da se pozove na njega (ili dio njega), učiniće to na sopstveni rizik. U skladu sa najširim ovlašćenjima datim u zakonu, mi ne prihvatamo niti preuzimamo odgovornost ili obavezu za naš izvještaj bilo kom drugom osim Klubu. Opseg djelovanja Naš angažman obuhvata sljedeće postupke: Saglasnost zbira u tabeli obaveza po transferima sa iznosom “Obaveze po transferima igrača” u godišnjem (periodičnom) finansijskom izvještaju na dan 31. decembra 20XX. 1. Provjera aritmetičke preciznosti tabele obaveza po transferima. 2. Provjera nasumice uzetog uzorka (navesti broj) ugovora o transferu igrača i upoređivanje te informacije sa onom koja se nalazi u tabeli obaveza po transferima. 3. Prikupljanje predstavke direktora kluba da je: j)iznos duga za svakog igrača, koji je dospijevao za isplatu 31. decembra 20XX, u

potpunosti isplaćen na dan naše kontrole [ili do 31. marta 20YY ukoliko je datum kontrole bio kasnije]; [ili] ii) postignut sporazum o odloženoj isplati u vezi [navesti igrača(e)]; [ili*] iii) došlo do spora sa [navesti igrača(e)] i da se čeka odluka [navesti naziv nadležnog nacionalnog ili internacionalnog tijela]. 4. Pregled bankovnog izvoda, uz pomoć predstavke 4(i) gore. 5. Pregled dokumentacije, uključujući ugovore sa relevantnim fudbalskim klubovima i/ili prepiske sa nadležnim tijelom, uz pomoć predstavki pod 4(ii) [i/ili*] 4(iii) gore.

117

Appendix IX Zaključak Isključivo na osnovu angažmana gore navedenog, prema našem mišljenju: [ili*] Svi knjiženi iznosi po osnovu transfera koji se duguju fudbalskim klubovima, a koji dospijevaju za isplatu do 31. decembra 20XX, prema računovodstvenoj arhivi Kluba vođenoj od tog datuma, u potpunosti su isplaćeni do 31. marta 20YY. [ili*] Svi knjiženi iznosi po osnovu transfera koji se duguju fudbalskim klubovima, a koji dospijevaju za isplatu do 31. decembra 20XX, prema računovodstvenoj arhivi Kluba vođenoj od tog datuma, u potpunosti su isplaćeni do 31. marta 20YY, osim iznosi za [ime ili broj igrača], čije isplate su dogovorene sporazumom sa relevantnim klubom (dostavljena je kopija sporazuma [i/ili*] koje su trenutno pod sporom pred nadležnim organom (u prilogu kopija dopisa poslatog nadležnom organu) [ili*] [Navedite sve izuzetke]

Naš angažman je bio ograničen na procedure definisane gore, i nije bio usmjeren na otkrivanje grešaka ili netačnih trvdnji, za šta smatramo da nijesu od materijalnog značaja. Postupci koje smo izvršili nijesu predstavljali reviziju ili kontrolu bilo koje vrste. U slučaju da smo obavili dodatne postupke ili da smo vršili reviziju ili kontrolu tabele obaveza po transferima, i druga pitanja bi nas mogla zainteresovati, o čemu bismo vas obavijestili. Ovaj izvještaj se odnosi samo na tabelu obaveza po transferima i ne obuhvata bilo kakav finansijski izvještaj Kluba, uzet u cjelini. Mi ne pruzimamo nikakvu odgovornost za bilo koje izvještaje prethodno dostavljene o finansijskim informacijama koje su korišćene u pripremi ovog izvještaja (uključujući bilo kakve revizorske izvještaje o finansijskom stanju ili porezima) osim onu koju dugujemo onima kojima ove izvještaje šaljemo na dan kada su sačinjeni. Ova odredba će se takođe odnositi na sve izvještaje (uključujući revizorske izvještaje i avize o porezima) koji se budu izdavali ubuduće.

(Potpis) Revizor [Datum izvještaja] *obrisati odgovarajuće

118

Appendix X PRIMJER IZVJEŠTAJA O NALAZIMA ČINJENIČNOG STANJA [NAZIV PODNOSIOCA ZAHTJEVA ZA LICENCU] ("KLUB") [ Napomena: Postupci koji se odnose na obaveze prema zaposlenima i obaveze prema nadležnim organima za poreze i doprinose posebno su ilustrovani u ovom primjeru.] U skladu sa zahtjevima priručnika o licenciranju klubova [navesti ime davaoca licence], angažovani smo od strane Kluba, prema ugovoru od (datum – navesti) da obavimo određene procedure u odnosu na priloženi spisak zaposlenih [i/ili*] obaveze prema nadležnim organima za poreze i doprinose sa stanjem na dan 31. decembra 20XX. godine. Spisak zaposlenih [i/ili*] iznos obaveza prema nadležnim organima za poreze i doprinose su odgovornost i potvrđene su od strane rukovodstva Kluba. Naš izvještaj je namijenjen jedino za potrebe Kluba u vezi sa njegovom prijavom za licenciranje klubova. On je dostavljen Klubu i, samo u svrhu davanja informacije [navesti ime davaoca licence] pod uslovom da se isti ne smije kopirati, da se na isti ne smije pozivati niti objelodaniti, u cjelini ili djelovima (radi zaštite korišćenja za sopstvene interne potrebe Kluba i Davaoca licence), bez naše prethodne saglasnosti u pisanoj formi. Naš izvještaj je namijenjen da ispuni dogovorene zahtjeve Kluba. Stoga se naš izvještaj ne može smatrati prikladnim za korišćenje ili pozivanje na njega od strane bilo kog drugog lica izuzev Kluba. Bilo koje drugo lice izuzev Kluba, koje ostvari pristup našem izvještaju ili kopiji i osloni se na njega (ili dio njega), učiniće to na sopstveni rizik. U skladu sa najširim ovlašćenjima datim u zakonu, mi ne prihvatamo niti preuzimamo odgovornost ili obavezu za naš izvještaj prema bilo kom drugom licu osim Klubu. ... Opseg djelovanja [u odnosu na obaveze prema zaposlenim] Naš angažman je obuhvatio sljedeće postupke: 1. Pribavili smo spisak zaposlenih sačinjen od strane rukovodstva. 2. Pribavili smo i ispitali na bazi slučajnog uzorka [navesti koliko] potvrda zaposlenih i uporedili ih sa informacijama sadržanim u spisku zaposlenih. 3. Pribavili smo izjave direktora Kluba da: (i) su obaveze prema svakom zaposlenom koje su trebale biti isplaćene sa 31. decembrom 20XX godine u cjelosti plaćene sa datumom našeg ispitivanja (ili sa 31. martom 20XX godine ukoliko je datum ispitivanja kasniji); ili (ii) je postignut dogovor za plaćanje ili odlaganje roka plaćanja u odnosu na (navesti ime i prezime zaposlenih); ili (iii) pokrenut spor u odnosu na [navesti ime zaposlenog(ih)] i predmet podliježe rješenju [navesti naziv nadležnog organa] 4. Ispitali smo izvode banaka kao dokaz za izjavu pod 3(i) gore. 5. Ispitali smo dokumentaciju, uključujući ugovore sa predmetnim zaposlenim licima i/ili prepisku sa nadležnim organom, kao dokaz za izjave pod 3(ii) i/ ili 3(iii) gore. Zaključak [u odnosu na obaveze prema zaposlenim] Zasnovano samo na gore opisanom poslu, po našem mišljenju: [ili*] Svi proknjiženi iznosi obaveza prema zaposlenima sa stanjem na dan 31. decembra 20XX godine su, prema računovodstvenim evidencijama kluba, plaćeni u cjelosti sa 31. martom 20YY godine, [ili*] svi proknjiženi iznosi obaveza prema zaposlenima sa stanjem na dan 31. decembra 20XX godine se plaćaju u skladu sa ugovorom zaključenim sa predmetnim zaposlenim (primjerak ugovora je priložen), [i/ili *] u skladu sa sporom koji se vodi pred nadležnim zakonodavnim organom (primjerak prepiske sa nadležnim zakonodavnim organom je priložen).

119

Appendix X [ili*] [Navesti detalje o izuzecima] Opseg djelovanja [u odnosu na obaveze prema nadležnim organima za poreze i doprinose] Naš angažman je obuhvatio sljedeće postupke: 1) Usaglasili smo evidentirani iznos obaveza po osnovu poreza i doprinosa na zarade zaposlenih sa stanjem na dan 31. decembra 20XX. godine sa knjigovodstvenim evidencijama Kluba o zaradama zaposlenih. 2) Pribavili smo izjavu rukovodstva Kluba da je: i) saldo obaveza po ovom osnovu, koji je trebalo da bude plaćen sa 31. decembrom 20XX godine, u cjelosti plaćen sa datumom našeg ispitivanja (ili sa 31. martom 20YY godine ukoliko je datum ispitivanja kasnije); [ili*] ii) postignut dogovor za plaćanje ili odlaganje roka plaćanja; [ili*] iii) pokrenut spor i da je predmet rješenja od strane [naziv nadležnog nacionalnog ili međunarodnog tijela] 3) Ispitali smo izvode banaka kao dokaz za izjavu pod 2(i) gore. 4) Ispitali smo dokumentaciju, uključujući ugovore sa nadležnim organima za poreze i doprinose i/ili prepisku sa nadležnim organima, kao dokaz za izjave date pod 2(ii) [i/ili*] 2(iii) gore. Zaključak [u odnosu na obaveze prema nadležnim organima za poreze i doprinose] Zasnovan samo na gore opisanom poslu, po našem mišljenju: [ili*] Svi proknjiženi iznosi obaveza prema nadležnim organima za poreze i doprinose na zarade zaposlenih sa stanjem na dan 31. decembra 20XX. godine su, prema računovodstvenim evidencijama Kluba, u cjelosti plaćene sa 31. martom 20YY. godine. [ili*] Svi proknjiženi iznosi obaveza prema nadležnim organima za poreze i doprinose na zarade zaposlenih, sa stanjem na dan 31. decembra 20XX. godine, se plaćaju u skladu sa ugovorima zaključenim sa nadležnim organima za poreze i doprinose (primerak ugovora se prilaže) i/ili* u skladu sa sporom koji se vodi pred nadležnim organom (prilaže se primjerak prepiske sa nadležnim organom). [ili*] [Navesti detalje o izuzecima] Naš posao je bio ograničen na gore iznijete postupke i nije bio usmjeren na pronalaženje grešaka ili pogrešnih prikaza, za koje smatramo da nijesu od materijalnog značaja. Postupci koje smo primijenili ne čine reviziju niti pregled bilo koje vrste. U slučaju da smo obavili dodatne postupke ili da smo smo vršili reviziju ili kontrolu tabele obaveza prema zaposlenima i/ili nadležnim organima za poreze i doprinose, i druga pitanja bi nas mogla zainteresovati, o čemu bismo vas obavijestili. Ovaj izvještaj se odnosi samo na obaveze prema zaposlenima i/ili nadležnim poreskim organima, i ne može se proširiti na finansijske izvještaje Kluba, uzete u cjelini. Ne preuzimamo odgovornost za bilo koji prethodno dat izvještaj u odnosu na finansijske informacije korišćene kod izrade ovog izvještaja (uključujući izvještaj o obavljenoj reviziji finansijskih izvještaja ili pruženim poreskim savjetima) izuzev za one koji su upućeni sa naše strane na datum njihovog izdavanja. Ova odredba se takođe primjenjuje i na bilo koje izvještaje (uključujući izvještaj revizije ili o pruženom poreskom savjetu) izdate u budućnosti. (Potpis) Revizor [Datum izvještaja] * izostaviti nepotrebno

120

Appendix XI

Izvještavanje o obavezama prema zaposlenima: Primjer potvrde stanja obaveza prema zaposlenima Ime zaposlenog Adresa zaposlenog Mjesto, datum U vezi sa izdavanjem licence za sezonu 20YY/20XX, molimo Vas da potvrdite našem revizoru da smo mi kao vaš poslodavac, isplatili sve ugovorene obaveze po ugovoru/ima dospjele sa 31. decembrom 20XX. godine, najkasnije na datum ovog dopisa (ili, ukoliko je datum nakon 31. marta, sa 31. martom 20YY. godine). Ukoliko se ne slažete sa ovim, molimo da obavijestite našeg revizora o iznosima koje Vam dugujemo po ugovornom odnosu i ugovorima koji iz njega proističu. Potpišite priloženi obrazac i vratite ga u zatvorenoj koverti direktno na: [Revizor podnosioca zahtjeva za licencu] Za gospodina/gospođu _____________________ Adresa Molimo Vas da pošaljete obrazac najkasnije do (navesti datum) našem revizoru na gornju adresu. S poštovanjem , [Ime i prezime, funkcija] U ime (podnosioca zahtjeva za licencu) ----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------Predmet: Potvrda plaćanja od strane [Kluba – podnosioca zahtjeva za licencu] u roku □ Potvrđujem da je [podnosilac zahtjeva za licencu] platio u roku sve svoje obaveze koje proističu iz ugovornog odnosa sa 31. decembrom 20XX. godine. □ Ne mogu da potvrdim da je podnosilac zahtjeva za licencu platio u roku sve svoje obaveze iz ugovornih odnosa sa 31. decembrom 20XX. godine, na datum ovog dopisa. Sljedeće obaveze, koje proističu iz ugovornih odnosa, nijesu isplaćene u roku: Opis ugovora

Datum ugovora

Iznos u valuti

DATUM DOSPIJEĆA PO UGOVORU

STVARNI DATUM ISPLATE

[Potpis] [Ime i prezime, funkcija] [Datum]

121

Appendix XII

Primjer izjave uprave kluba davaocu licence Svaki podnosilac zahtjeva za licencu podnosi pisanu izjavu prije donošenja odluke o izdavanju licence. Primjer izjave rukovodstva (generalnog direktora – sekretara) u odnosu na zahtjeve kriterijuma propisanog članom 95 Pravilnika dat je u daljem tekstu. (Na memorandumu podnosioca zahtjeva za licencu) (Adresirano na davaoca licence)

(Datum)

U vezi sa našom prijavom za licenciranje za sezonu 20XX/20YY. godine, potvrđujemo prema našem najboljem znanju i uvjerenju, da, nakon datuma bilansa stanja poslednjih revidiranih godišnjih finansijskih izvještaja (ili pregledanih periodičnih finansijski izvještaja, ukoliko su takvi izvještaji podijneti) od (navesti datum odnosnog bilansa stanja): [ili*] Nije bilo događaja ili uslova od izuzetnog ekonomskog značaja. [ili*] Izuzev kao što je iznijeto u daljem tekstu, nije bilo događaja ili uslova od izuzetnog ekonomskog značaja. • [Opisati prirodu događaja ili uslova i procijeniti njihov finansijski efekat ili dati izjavu zašto takva procjena ne može biti učinjena.] _____________________ (Potpis) _____________________ (Ime i prezime, funkcija) U ime [podnosioca zahtjeva za licencu] *izbrisati nepotrebno

122

Appendix XIII

Primjer buduće finansijske informacije Uvod Ova ilustracija budućih finansijskih informacija iznosi uobičajena objelodanjivanja koja svaki podnosilac zahtjeva za licencu mora da ispuni kako bi se pridržavao ovih kriterijuma. Za svrhe ove ilustracije, pretpostavlja se da se godišnji obračunski period podnosioca zahtjeva za licencu završava na dan 30. juna 2007. godine; da se periodični finansijski izvještaji sastavljaju za period od šest mjeseci, koji se završava na dan 31. decembra 2007. godine; da je rok za podnošenje za davaloca licence 31. mart 2008. godine za sezonu licenciranja 2008/2009; i da je period koji obuhvata buduće finansijske informacije period od 1. januara 2008. do 30. juna 2009. godine (sa datumima intervala 30. jun 2008. i 31. decembar 2008. godine). U ovom primjeru nijesu sadržani iznosi finansijske tabele. Računovodstvene politike Iste računovodstvene politike koje su primijenjene kod sastavljanja godišnjih finansijskih izvještaja treba da se primijene kod sastavljanja budućih finansijskih informacija, osim za promjene računovodstvenih politika nastale poslije datuma posljednjih godišnjih finansijskih izvještaja i koje će se odraziti u narednim godišnjim finansijskim izvještajima. U takvom slučaju, pojedinosti o promjenama treba da se objelodane. Novčani tokovi Izvještaj o novčanim tokovima ilustruje uobičajena objelodanjivanja – koristeći direktan metod – za podnosioca zahtjeva za licencu. Izvještaj o novčanim tokovima takođe može biti prikazan upotrebom indirektnog metoda. Dodatne pozicije, naslovi i podzbirevi treba da se prikažu na formatu izvještaja o novčanim tokovima kada je takva prezentacija relevantna za razumijevanje poslovanja podnosioca zahtjeva za licencu. Kada su prilivi i odlivi novčanih tokova materijalno značajni, priroda i iznos odnosnih tokova treba da se objelodani zasebno. Pretpostavke Potrebno je uključiti pregled ključnih pretpostavki učinjenih od strane rukovodstva pri sastavljanju budućih finansijskih informacija. Ilustrativne buduće finansijske informacije uključuju neke primjere. Ovaj spisak nije konačan i rukovodstvo treba da sačini dodatne pretpostavke ukoliko one obezbjeđuju pojašnjenje ili ukoliko njihovo odsustvo može da učini da buduće finansijske informacije dovode korisnika istih u zabludu.

123

Appendix XIII/I [Ime podnosioca zahtjeva za licencu] Buduće finansijske informacije koje obuhvataju period od 18 mjeseci koji se završava sa 30. junom 2009. godine [naziv podnosioca zahtjeva za licencu] [sastavljene na konsolidovanoj osnovi radi obuhvatanja podružnica] Izjava uprave Direktori – generalni direktor (sekretar kluba) prihvataju svoju odgovornost finansijske informacije.

za buduće

Buduće finansijske informacije sadržane u ovom dokumentu sastavljene su na osnovama konzistentnim sa godišnjim finansijskim izvještajem nakon revizije [podnosioca zahtjeva za licencu] za godinu koja se završava 30. juna 2007. godine. Rukovodstvo potvrđuje da su planirani bilans stanja i uspjeha i izvještaj o novčanim tokovima sastavljeni u skladu sa pretpostavkama navedenim u ovom dokumentu, nakon odgovornog i pažljivog sagledavanja. U vezi sa budućim finansijskim informacijama, rukovodstvo potvrđuje da nije u saznanju o postojanju bilo kog relevantnog faktora koji nije uzet u obzir u ovim informacijama i da su, po njihovom mišljenju, primijenjene pretpostavke razumne. Rukovodstvo je uvjerenja da su planirani bilans stanja i uspjeha i izvještaj o novčanim tokovima ostvarivi, iako njihovo postizanje može biti izloženo povoljnim ili nepovoljnim nepredvidivim događajima i događajima izvan kontrole. Rukovodstvo nije u saznanju o bilo kojim materijalno značajnim nepriznatim nepredviđenim situacijama koje treba da se uzmu u obzir ili objelodane u budućim finansijskim informacijama.

.............................................. (Generalni direktor/Sekretar Kluba) .............................................. (Datum) U ime [podnosioca zahtjeva za licencu]

124

Appendix XIII/I

Indikatori: Uputstvo za tumačenje IND. 03 vezano za neto aktivu/pasivu Ovaj prilog iznosi primjere koji pomažu da se prikaže kršenje ili pridržavanje IND.03. Za svrhe ove ilustracije, pretpostavlja se da podnosilac zahtjeva za licencu ima propisani datum bilansa 31. decembar 2007. godine. Primjer 1 Ilustrativni primjer bilansa stanja (niže prikazanog – primjer 1) prikazuje bilans stanja izdvojen iz revidiranih godišnjih finansijskih izvještaja podnosioca zahtjeva za licencu. Bilans stanja prikazuje situaciju gdje je podnosilac zahtjeva za licencu na kraju prethodne godine (tj. 31. decembra 2006. godine) ostvario neto aktivu, dok je na kraju tekuće finansijske godine (31. decembra 2007. godine) ostvario neto pasivu. Stoga je stanje neto pasive pogoršano, a IND.03 prekršen.

Primjer bilansa stanja na dan 31 decembra 2007. godine 31. decembar 2007. [valuta]

31. decembar 2006. [valuta]

0 50 40 10

0 70 60 20

100

150

90 60 0 0

100 100 0 0

150

200

Ukupna aktiva

250

350

Tekuća pasiva Prekoračenja na računu i krediti Obaveze iz transfera igrača Obaveze prema povezanim subjektima i ostalim povezanim stranama Ostale obaveze Obaveze za poreze Kratkoročna rezervisanja

(20) (50) 0 (110) (20) 0

(10) (40) 0 (80) (20) 0

(200)

(150)

(10) (20) (30) (40)

0 (20) (20) (10)

(100)

(50)

Ukupna pasiva

(300)

(200)

Neto aktiva /(pasiva)

(50)

150

Kapital Sopstvene akcije Kapital i rezerve

0 (50)

0 150

Ukupni kapital

(50)

150

Tekuća aktiva Gotovina i gotovinski ekvivalenti Potraživanja od transfera igrača Potraživanja od povezanih subjekata i ostalih povezanih strana Ostala potraživanja Zalihe Stalna aktiva Osnovna sredstva Nematerijalna sredstva – igrači Nematerijalna ulaganja – ostalo Finansijska ulaganja

Dugoročne obaveze Bankarski i drugi krediti Ostale dugoročne obaveze Obaveze za poreze Dugoročna rezervisanja

125

Appendix XIII/I

Primjer 2

Izvod iz bilansa stanja na dan 31. decembra 2007. godine 31. decembar 2007. [valuta]

31. decembar 2006. [valuta]

Neto aktiva/(pasiva)

(150)

(100)

Kapital Sopstvene akcije Kapital i rezerve

0 (150)

0 (100)

Ukupni kapital

(150)

(100)

U primjeru 2, podnosilac zahtjeva za licencu ostvario je neto pasivu u tekućoj kao i u komparativnoj godini. Imajući u vidu da je neto pasiva pogoršana sa 30. junom 2007. u odnosu na 30. jun 2006. godine, indicator IND.03 je prekršen.

Primer 3 Izvod iz bilansa stanja na dan 31. decembra 2007. godine 31. decembar 2007. [valuta]

31. decembar 2006. [valuta]

Neto aktiva/(pasiva)

(50)

(100)

Kapital Sopstvene akcije Kapital i rezerve

0 (50)

0 (100)

Ukupni kapital

(50)

(100)

U primjeru 3, podnosilac zahtjeva za licencu ostvario je neto pasivu u tekućoj kao i u komparativnoj godini. Međutim, imajući u vidu da je neto pasiva na dan 31. decembra 2007. poboljšana u odnosu na 31. decembar 2006. godine, indikator IND.3 član 98. Pravilnika nije prekršen.

126

Appendix XIII/I

127

Appendix XIII/I

128

Appendix XIV

Ažurirane buduće finansijske informacije: Sumarni pregled informacija koje treba da se obezbijede kao dio ažuriranih budućih finansijskih informacija U skladu sa finansijski kriterijumom iz člana 102. Pravilnika u određenim situacijama potrebno je ažuriranje budućih finansijskih informacija. Primjer Iz razloga ilustrovanja, pretpostavlja se da podnosilac zahtjeva za licencu ima propisani datum bilansa na dan 30. juna 2007. godine; da su periodični finansijski izvještaji sastavljeni za period od šest mjeseci koji se završava 31. decembra 2007. godine; da je rok za podnošenje dokumentacije za davaoca licence 31. mart 2008. godine u odnosu na sezonu za licenciranje 2008/2009; i da je period koji obuhvata buduće finansijske informacije period od 1. januara 2008. do 30. juna 2009. godine (sa datumima intervala 30. juni 2008. i 31. decembar 2008. godine).

129

Appendix XIV

Na dan 30.06.08. â&#x20AC;&#x201C; AĹžurirani planirani bilans stanja i uspjeha do juna 2009. godine

130

Appendix XIV Sumarni pregled razlika Ostvare no 6 mjeseci 01/01/08 do 30/06/08

Originalni budžet 6 mj 01/01/08 do 30/06/08

Razlika

Ažurirani plan 12 meseci od 1.07.08. do 30.06.09.

Objašnjenj e značajnih razlika

Ažurirani budžet 6m 01/07/08 do 31/12/08

Ažuriran i budžet 6m 01/01/09 do 30/06/09

Prihodi Ulaznice Sponzorstvo i reklamiranje Prava na emitovanje Komercijala Ostali poslovni prihodi

Troškovi Nabavna vrednost robe/materijala Zaposleni Amortizacija Obezvrjeđenje osnovnih sredstava Ostali operativni rashodi

Operativni dobitak/(gubitak) Dobit / (gubitak) kod otuđenja osnovnih sredstava Finansijski rashodi Porezi Dobitak ili gubitak posle oporezivanja Tokovi gotovine iz poslovnih aktivnosti Prilivi od prodaje ulaznica Prilivi od sponzorstva i reklamiranja Prilivi od prava emitovanja Prilivi od komercijalnih aktivnosti Prilivi od ostalih poslovnih aktivnosti Odlivi dobavljačima za robu i usluge Odlivi zaposlenima i po osnovu zaposlenih Odlivi po ostalim operativnim troškovima Prilivi / odlivi gotovine iz investicionih aktivnosti

Porezi

Ažurirani budžet Ukupno 12m 01/07/08 do 31/06/09

Appendix XIV Tokovi gotovine iz investicionih aktivnosti Prilivi od prodaje osnovnih sredstava Odlivi za nabavku osnovnih sredstava Prilivi od prodaje registracije igrača Odlivi za pribavljanje registracije igrača Prilivi od prodaje ostale stalne imovine Odlivi za nabavku ostale stalne imovine Prilivi od prodaje finansijskih ulaganja Odlivi za pribavljanje novih finansijskih ulaganja Prilivi od kredita pribavljenih od nefinansijskih institucija Odlivi za otplatu kredita od nefinansijskih institucija

Prilivi / odlivi iz investicionih aktivnosti Tokovi gotovine iz aktivnosti finansiranja Prilivi od kratkoročnih i dugoročnih kredita Odlivi za otplatu pozajmljenih iznosa Prilivi po osnovu povećanja kapitala Odlivi za pribavljanje ili otkup akcija

Prilivi / odlivi gotovine iz aktivnosti finansiranja

Neto povećanje / smanjenje gotovine