Załącznik nr 1 - Badania przesiewowe ostrości wzroku 1. Badania przesiewowe ostrości wzroku będą wykonywane bezpłatnie, za pomocą własnego sprzętu oraz z pomocą własnego personelu, we wskazanym w zgłoszeniu salonie lub salonach. 2. Badanie przesiewowe ostrości wzroku powinno odbywać się za zgodą i w obecności opiekuna prawnego w przypadku dzieci do 16 roku życia. 3. Badanie przesiewowe wzroku powinno odbywać się w warunkach z zachowaniem reżimu sanitarnego. 4. Zakres badania przesiewowego ostrości wzroku rekomendowany przez Organizatorów obejmuje następujący pakiet: - ostrość wzroku do dali i bliży, - Cover Test, - Stereopsja, - Punkt Bliski Konwergencji. 5. Możliwe jest przeprowadzenie opcjonalnie przez osobę badającą również innych testów przesiewowych, jeśli uzna to za konieczne. Po wykonaniu przesiewowych badań wzroku uczestnik nie otrzymuje recepty. 6. Jeżeli osoba badająca uzna za konieczne wykonanie pełnego badania wzroku, po uprzednim poinformowaniu uczestnika, ustali dodatkowy termin badania. Pełne badanie wzroku jest płatne wg cennika salonu optycznego. Organizatorzy nie ponoszą odpowiedzialności za dodatkowe badania. 1 WYKAZ TESTÓW DO WYKONANIA 1. Ostrość wzroku: 1a) do dali, jednoocznie (oko prawe i oko lewe) 1b) do bliży, jednoocznie (oko prawe i oko lewe) 2. Cover test do dali 3. Punkt bliski konwergencji 4. Stereopsja bliż - 40 cm 2. JAK WYKONYWAĆ TESTY? Ad. 1.1a Badanie ostrości wzroku do dali - dzieci 5-8 lat 1. Odległość badania – 3 m (zaznacz w karcie) 2. Wytłumacz dziecku, że jego zadaniem będzie określenie, jaka jest orientacja przerwy w pierścieniu – może pokazywać rączką lub nazywać kierunki. Jeśli dziecko woli nazywać kierunki należy upewnić się, że potrafi
str. 1
je poprawnie nazwać – najlepiej pokazując z bliska kartonik z dużym pierścieniem. 3. Przeprowadź próbę, by upewnić się, że dziecko rozumie swoje zadanie (najlepiej obuocznie). 4. Zasłoń jedno oko dziecka przesłonką „piracką”, upewnij się, że dziecko nie podgląda drugim okiem. 5. Pokaż dziecku największy pierścień. Jeśli: ● poprawnie określi położenie przerwy zmień orientację i pokaż ponownie. Dwukrotna poprawna odpowiedź oznacza, że można przejść do kartonika z mniejszym optotypem i powtórzyć czynność, ● jeśli dziecko w którejś z dwóch prób odpowiedziało niepoprawnie, pokaż daną wielkość optotypów łącznie 5 x zmieniając orientację. Jeśli ilość poprawnych odpowiedzi była mniejsza niż 3 (na 5 prób), to zwiększ optotyp. Jeśli była większa – zmniejsz. Jako wynik ostrości uznajemy wielkość optotypu, dla którego ilość odpowiedzi poprawnych była co najmniej 3 (na 5 prób). 6. Powtórz pomiar przy zasłoniętym drugim oku. Badanie ostrości wzroku u dzieci powyżej 8. roku życia 1. Odległość badania - 5 metrów (zaznacz w karcie) 2. Użyta tablica – cyfrowa (jeśli dziecko zna cyfry) 3. Zasłoń jedno oko dziecka „piracką” przesłonką. 4. Poproś dziecko o przeczytanie cyfr (rozpoczynając od największych). Zaznacz linijkę, w której ilość rozpoznanych optotypów = co najmniej 2 razy ilość nierozpoznanych. 5. Jeśli masz wątpliwość, czy dziecko nie zapamiętało optotypów, poproś o ich przeczytanie od ostatniego do pierwszego (w danej linijce). 6. Powtórz badanie dla drugiego oka. Uwaga: jeśli dziecko powyżej 8 r. ż. nie zna cyfr, można zbadać ostrość za pomocą kartoników z pierścieniem, ale na odległości 6 metrów. Ad. 1.1b Badanie ostrości wzroku do bliży 1. Odległość badania – 40 cm. 2. Należy zasłonić dziecku jedno oko przesłonką „piracką”. 3. Prosimy dziecko o odczytywanie optotypów. Wynik ostrości – ostatnia linijka, w której ilość błędów jest 2 razy mniejsza niż ilość poprawnie odczytanych optotypów. NORMY OSTROŚCI WIDZENIA W ZALEŻNOŚCI OD WIEKU Dziecko 5 letnie: V ≥ 0,5 lub z FAS V ≥ 0,4 Dziecko 6 letnie i starsze: V ≥ 0,6 lub z FAS V ≥ 0,5 Różnica ostrości OP i OL ≤ 0,1 str. 2
Ad. 1.2 Cover test do dali 1. Pokaż dziecku jakiś ciekawy przedmiot umieszczony dokładnie na wprost przed nim w odległości 3 m i poproś, aby go obserwowało. 2. Używając specjalnej przesłonki typu „lizak”, naprzemiennie zasłaniaj prawe i lewe oko dziecka, obserwując, czy oczy w momencie odsłaniania wykonują ruchy nastawcze (poziome lub pionowe). Przesłonkę należy trzymać w bliskiej odległości od oczu badanego. Zasłonięcie powinno trwać 1-2 sekundy. Najlepiej jest obserwować rąbek rogówki. 3. Zapisz w karcie badania wynik obserwacji. Jeśli nie widać ruchu nastawczego oka, zapisz: „brak ruchu”. Jeśli można zauważyć ruch nastawczy, określ jego kierunek i zaznacz w karcie w rubryce „cover test do dali”: „ruch do nosa / do skroni / w pionie / po skosie”. Ad. 1.3 Punkt bliski konwergencji 1. Posadź dziecko wygodnie na krześle. 2. Poproś, by patrzyło na patyczek fiksacyjny umieszczony w odległości ok. 40-50 cm. 3. Powoli (ok. 5 cm/sek) przybliżaj patyczek do nosa dziecka obserwując, czy oczy kontynuują ruch zbieżny. 4. Jeśli jedno z oczu przestanie się poruszać lub poruszy się do skroni – zaznacz odległość od zewnętrznego kącika oka. Nieprawidłowość: odległość > 8 cm Ad. 1.4 Stereopsja bliż – 40 cm MOTYL: 1. Załóż dziecku okulary polaryzacyjne („czarodziejskie okulary”). 2. Pokaż dziecku test z odległości 40 cm. 3. Sprawdź, czy dysocjacja obrazów jest prawidłowa: po zasłonięciu prawego oka dziecko powinno zobaczyć tylko literę „L” w lewym dolnym rogu planszy, a po zasłonięciu prawego – tylko literę „R” w prawym dolnym rogu planszy. 4. Odsłoń oczy i poproś, by dziecko powiedziało, co widzi na prawej stronie planszy, a jeśli zauważy motyla, aby chwyciło go za skrzydełko. Nie sugeruj, co znajduje się na planszy! 5. W karcie zaznacz X (iksem) czy dziecko widziało motyla, czy nie. ZWIERZĄTKA/KÓŁKA: 1. Jeśli dziecko zauważyło motyla, poproś, by przyjrzało się obrazkom zwierząt na lewej stronie planszy i określiło, które zwierzątko wystaje lub str. 3
wychodzi do przodu w każdym z wierszy. Dla starszych dzieci można użyć także testu kółek. 2. Oceń wielkość kąta stereoskopowego i wpisz wartość do karty odpowiedzi. KLUCZ ODPOWIEDZI: Motyl: (+) gdy widzi, (-) gdy nie widzi Obrazki zwierzątek: a) rząd A: kot 400 sekund kątowych b) rząd B: królik 200 sekund kątowych c) rząd C: małpa 100 sekund kątowych Kółka: 1: dół 800 sekund kątowych 2: lewy 400 sekund kątowych 3: dół 200 sekund kątowych 4: góra 140 sekund kątowych 5: góra 100 sekund kątowych 6: lewy 80 sekund kątowych 7: prawy 60 sekund kątowych 8: lewy 50 sekund kątowych 9: prawy 40 sekund kątowych Nieprawidłowość: wartość większa niż 200 sekund
str. 4