Portfolio Freek Vossen | september 2010
1 INHOUD
BACHELOR RUIMTELIJKE ORDENING EN PLANOLOGIE .........................................................2 PROJECT ‘MOBILITEIT’ ................................................................................................................... 2 PROJECT ‘ROTSOORD’ ................................................................................................................. 2 PROJECT ‘STADRAND PROBLEMATIEK’............................................................................... 2
WERKERVARING .................................................................................................................................3 GEMEENTE KAAPSTAD (STAGE) ..........................................................................................3 PREFAB HOUSING PROJECT....................................................................................................... 3 URBAN DESIGN PRINCIPLES OF SAFE NEIGHBOURHOOD ................................... 3 NATIONAL TRAIN PROJECT ...................................................................................................... 3 ANALYSE ECONOMISCHE GEOGRAFIE KAAPSTAD & DISTRICT F .................. 4 AMER: ADVIESBUREAU VOOR RUIMTELIJKE ONTWIKKELING ......................................5 BESTEMMINGSPLAN BUITENGEBIED BRONCKHORST ................................................. 5
BIJLAGE ...............................................................................................................................................6 BOORDELING FUNCTIONEREN STAGE: GEMEENTE KAAPSTAD ..................................6
2 BACHELOR
RUIMTELIJKE
ORDENING EN
PLANOLOGIE
Project ‘Mobiliteit’ Februari 2009, Woerden De N458 verdeelt het Bomen- en Bloemenkwartier in Woerden in twee wijken. Voor het vrachtverkeer verbindt de autoweg de A12 met onder andere achterliggende bedrijventerreinen. Met onveilige verkeerssituaties als gevolg voor omwonenden en naar schoolgaande kinderen. Voor dit project is een analyse van regionale verkeersstromingen die invloed uitoefende op de N458 gemaakt. Aan de hand van deze analyse zijn concepten ontworpen, figuur 1. illustreert een daarvan.
Project ‘Rotsoord’ Oktober 2008, Utrecht
Project ‘Stadrand problematiek’ Juni 2008, Osdorp (Amsterdam) In het verouderde bestemmingsplan van de gemeente Amsterdam wordt een groot deel van de omgeving Osdorp als landbouwgrond bestemd. Volgens de gemeente zal deze grond met recreatieve doeleinden meer in behoeften voorzien. Figuur 3 illustreert een vlekkenplan die als voorlopig ontwerp voor het project is opgenomen. In het ontwerp is het recreatief park toegankelijk via wandelroutes en fietsroutes (rood), een de centrale ontmoetingsplaats (lichtblauw) is in het Noordoosten gesitueerd, het grootste deel van het ‘dorp’ Osdorp (oranje) en de verkaveling (lichtgroen) blijven behouden. En in het ontwerp is ruimte voor sportcomplex (licht groen) en bedrijventerrein (blauw) opgenomen.
Fig. 1 Project ‘Mobiliteit’: Analyse verkeersstroming
Op figuur 2 is een stedenbouwkundig ontwerp afgebeeld. Het doel van plan is een creatieve en culture hotspot te worden voor de stad Utrecht. Het gebied is een oud-bedrijventerrein en wordt nu geheel ontsloten door woningbouw. In het ontwerp zijn verschillende typen woningen, restaurants, een kunstgalerij, een plein en een park opgenomen.
Fig. 2 Project Rotsoord: Stedenbouwkundig ontwerp
Fig. 3 Project ‘Stadsrand problematiek’ Landschappelijke VO
3 WERKERVARING veiligheidprincipes die zij hadden ontwikkeld zouden als basis dienen voor toekomstige ruimtelijke interventies. Een beleidsstuk met deze principes zou nog volgen. Zo leerde ik dat d.m.v. mix-use functies, aanwezigheid van beveiligpersoneel en bijbehorende faciliteiten, zichtlijnen en verlichte routes tussen pleinen, straten en landmarks veiligheid toenam.
GEMEENTE KAAPSTAD (STAGE) Bij de gemeente Kaapstad liep ik stage bij de afdeling Urban Design van februari 2010 tot en met juli 2010. Tijdens mijn stage stond de upgrading van townships en gebieden met informele huisvesting centraal. Belangrijke thema’s: formele en informele micro economie, integraal planproces, veiligheidprincipes, sport, gezondheid, scholing, kinderopvang, publieke participatie.
National Train Project Mei 2010, Kaapstad
Prefab housing project Maart 2010, Kaapstad De prefab elementen voor dit project waren oorspronkelijk bedoeld voor de bouw van prefab hostels tijdens de Wereld Beker in Zuid-Afrika. Wanneer bleek dat dit idee niet haalbaar was voor de ondernemer, zouden de elementen ‘geschonken’ worden aan de gemeente Kaapstad. Werkend met de basisafmetingen van de prefab elementen was het mogelijk om een plattegrond voor live-works units uit te werken. Hierbij heb ik enkele varianten uitgewerkt in Sketch up. Veiligheid is een belangrijk aspect, zeker in ZuidAfrika, daar is in het ontwerp het verschil in dag en nacht aangegeven, zie figuur 4.
Fig. 4 Prefab Housing Project: Winkelstraat met live-work units volgens veiligheidprincipes
Urban Design principles of a safe Neighbourhood April 2010, Utrecht
De Urban Design afdeling werkt samen met de VPUU (Voilence Preventoin Trough Urban Upgrade). De
PRASA (Passenger Rail Agency of South Africa), de ‘NS van Zuid-Afrika’, had een plan opgezet om onder andere de treinstations in Kaapstad te commercialiseren. PRASA bezit grote hoeveelheden grond op en rond het spoor en wil deze grond verkopen of verhuren. Ook de Urban Design afdeling toetste de bouwplannen voor de treinstations. Mede door gebruik te maken van de veiligheidprincipes, heb ik enkele opmerkingen geplaatst tijdens deze toetsing, zie figuur 5 op de volgende pagina. De ontwerpen besteedden weinig aandacht aan een kwalitatief openbaar gebied en vaak ten nadele voor voetgangers. Aspecten zoals toegankelijkheid, veiligheid en groen bleven buiten beschouwing. Zo werden in enkele ontwerpen bepaalde
4 overkappingen met daaronder parkeerruimte voorgesteld met als gevolg onveilige situaties. Maar de grootste tegenvaller in dit Nationale trein project was de selectie van treinstations. PRASA richtte zich vooral op stationlocaties met een zekere ‘return on investment’, terwijl PRASA een semioverheidsinstelling is. Er werd niet of nauwelijks geïnvesteerd in stationslocaties, gelegen in gebieden met hoge bevolkingsdichtheden met weinig financiële middelen, groepen die juist deze treinstations gebruiken. PRASA had hier een meer creatieve, een BOP (Bottom Of the Pyramid) benadering kunnen hanteren.
Analyse economische geografie Kaapstad & District F Juli 2010, Kaapstad In juli 2010 was het Spatial Development framework document in ontwikkeling op de afdeling Metroplanning. Tijdens een presentatie opperde deze afdeling dat zij kennis miste op het gebied van economische geografie en er werd niet genoeg samengewerkt met economische zaken. Deze kennis hoort thuis bij een ruimtelijke ordenaar en dus was mijn interesse gewekt. Figuur 6 en 7 illustreren de corridor opbouw van Kaapstad, vanaf het centrum via twee belangrijke autowegen. Daarbuiten is weinig tot geen formele economische activiteiten
te ontdekken. De bewoners in het gele gedeelte, zie figuur 7, forenzen naar deze corridorren. Deze reis kost voor de mensen tijd en geld, het zorgt voor een intensief gebruik van de infrastructuur en wat uiteindelijk ook leidt tot schade aan het milieu. Het begrip afstand speelt hier een belangrijke rol. Steden groeien en de afstand tussen de stadsrand en het economisch centrum wordt steeds groter. Het is daarom niet gemakkelijk om rendabele bedrijfslocaties buiten de economische structuur te plannen. Veiligheid en imago zijn in Kaapstad namelijk een probleem. Publieke functies en het naastgelegen vliegveld kunnen aanjagers zijn bij het ontwikkelen van bedrijfslocaties. En ten aanzien van een mogelijke lokale afzetmarkt moet in Kaapstad meer gemengd gebouwd worden. Zo kunnen hogere inkomensklassen naar Oostelijk deel van Kaapstad getrokken worden. Een verdere clustering van economische activiteiten op de corridorren en in het centrum is niet wenselijk en onverenigbaar met het oplossen van sociale problemen in townships en sloppenwijken.
Fig. 5 National Train project: Opmerkingen stationslocaties
Fig. 6 Analyse economische geografie: Rijk/arm verdeling en forenzenstroom in Kaapstad. Bron: SDF
Fig. 7 Analyse economische geografie: Kaapstad cashflow (Corridor bewijs). Bron: Ken Sinclair-Smith
5 AMER:
ADVIESBUREAU VOOR
RUIMTELIJKE ONTWIKKELING
Bestemmingsplan buitengebied Bronckhorst December 2009, Amersfoort Het nieuwe bestemmingsplan voor het buitengebied Bronckhorst bracht de buitengebieden van de voormalige gemeenten Steenderen, Hummelo en Keppel samen. In dit buitengebied zijn agrarische functies te vinden, maar ook bos- en natuurgebieden, burgerwoningen, agrarische en nietagrarische bedrijven enzovoort. In het plan zouden enkele beleidsstukken opgenomen worden. Vooral de botsing tussen agrarische functies en natuurgebieden/
Fig. 8 Bp Buitengebied Bronckhorst: Natuurlijke kenmerken
recreatiefuncties is hier van belang. Een analyse van natuurlijke en landschappelijke kenmerken of kwaliteiten verduidelijkt het planproces, zie figuur 8 en 9. Deze analyse heeft geleidt tot een beleidskaart, figuur 10. Later zou tijdens het planproces ook nog een visiekaart en een ontwikkelingskaart worden toegevoegd. De beleidskaart laat zien waar het beleid van gemeenten, waterschappen, provincies, regio’s en het rijk elkaar beïnvloeden of in de weg zitten. Wanneer dit vroeg in het planproces gebeurd, zal de samenwerking tussen deze partijen beter verlopen. Uiteindelijk moet dit een eenduidige bestemmingsplan opleveren.
Fig. 9 Bp Buitengebied Bronckhorst: Landschappelijke kenmerken
Fig. 10 Bp Buitengebied Bronckhorst: Beleidskaart
6 BIJLAGE BOORDELING FUNCTIONEREN GEMEENTE KAAPSTAD
STAGE: