Pe fyddet ti ar yr X-Factor, pa gân

Coordinator

Elaine Morgan

Editor-in-Chief

Tirion Davies

Deputy Editors

Hallum Cowell Holly Giles Molly Govus

News

Sam Tilley Zoe Kramer Luthien Evans Sam Portillo Dominic Williams

Features

Tehreem Sultan

Taf-od

Aled Biston Annell Dyfri Alaw Fflur Jones Catrin Lewis Nel Richards

Politics

Hallum Cowell Tom Kingsbury Dewi Morris Morgan Perry

Comment

Molly Govus Sian Hopkins Cerys Ann Jones Izzy Morgan

Advice

Darcy Servais Megan Evans Vicky Witts

Science & Technology

Holly Giles Rowenna Hoskin Mili Jayadeep Jack Robert Stacey

@Caerdydd

Natalie Graham Fflur Trevor

Sport

Tom Walker Freddie Bennett Ella Fenwick Ben Lovell-Smith

Head of Digital Media

Tom Leaman

Video Editors

Sophia Grace Scarlett Griffith Ellis Lloyd-Jones Daniel O’Callaghan

Head of Design

Sam Tilley

Deputy Head of Design

Lottie Draycott

Graphics Editor

Ellie Hutchings

Copy Editors

Megan Newberry Amy Saunders Elle Speer

Write to the editor editor@gairrhydd.com

At Gair Rhydd we take seriously our responsibility to maintain the highest possible standards. We may occasionally make mistakes, however if you believe we have fallen below the standards we seek to uphold, please email editor@gairrhydd.com. Opinions expressed in editorials and opinion pieces are not reflective of Cardiff Student Media, who act as the publisher of Gair Rhydd in legal terms, and should not be considered official communications or the organisation’s stance. Gair Rhydd is a Post Office registered

A note from the Editor Nodyn gan y Golygydd Starting back at university Dechrau nôl yn y brifysgol during COVID-19 yn ystod COVID-19

COVID-19: As students return to Cardiff en masse, university during a pandemic will be very different. Source: Armonjones (via. Wikimedia Commons)

Tirion Davies Editor-in-Chief

Welcome to the first issue of the year! After a few months of us being online, Gair Rhydd is back in print! 2020 has been a bit strange for everyone and I’m sure many of us feel that way in particular ahead of the Autumn term.

Starting university this year is undoubtedly a bizarre experience. Whether it’s your first year or your last, this year at Cardiff University will be unlike anything we’ve experienced before.

We at Gair Rhydd have already experienced this; we went online back in April, and our new team have had to deal with starting a new position amidst wifi dropouts and crackling Zoom audios.

Since Cardiff University moved to online study in March, many students quickly returned home. Now that most of us have returned ahead of the new academic year, it’s odd to see the city without its same exuberance.

Cathays seems entirely untouched by the pandemic, but is also a stark contrast to the way it was just mere months ago, with students stumbling home in the early hours of the morning.

As students return for the year ahead at the same moment that further restrictions are put in place and other Welsh counties are put into local lockdown, Cardiff seems as though it’s on a permanent tightrope between being how it always was and finding its new normal.

These are unprecedented times and this year will be unlike anything we’ve seen before. But it’s important to remember that whilst we’d all like to go to numerous events and enjoy ourselves in the traditional freshers’ way, we need to be vigilant of the ongoing pandemic.

Although we may want to meet the friends we haven’t seen for a few months, we need to remember that the ‘rule of six’ is in place across Wales, limiting the number of people who can meet to six at a time, with social distancing measures encouraged continuously by the Government. It is also mandatory to wear a face covering in indoor spaces in Wales.

It’s important that we enjoy ourselves over the coming months, whilst also ensuring we are following the Welsh Government guidelines to keep ourselves and the rest of the population safe.

This week’s issue includes more information from our News desk about the changes being made to the guidelines in Wales, responses from students about COVID-19 in our Tafod section, and a Features piece on the response from students who were affected by the A Level U-turn from the Welsh and other UK Governments. COVID-19: Wrth bod myfyrwyr yn ddychwelyd i Gaerdydd, bydd prifysgol yn ystod pandemig yn anghyfarwydd. Tarddiad:Armonjones (drwy Wikimedia Commons)

Tirion Davies Prif Olygydd

Croeso nol i rifyn cyntaf y flwyddyn! Ar ôl cyfnod o Gair Rhydd yn gweithio ar lein, rydym nôl yn brint! Mae 2020 wedi bod yn gyfnod hollol od i bob un ohonom ni, ac mae’n amlwg bod pawb yn teimlo hyn cyn dechrau’r tymor nesaf.

Mae dechrau prifysgol eleni yn mynd i fod yn brofiad hollol gwahanol. Os mai hyn yw eich blwyddyn gyntaf yn y brifysgol, neu eich blwyddyn olaf, bydd profiad Prifysgol Caerdydd eleni yn annhebyg i unrhyw beth yr ydym wedi’i brofi o’r blaen.

Rydym ni yn Gair Rhydd yn barod wedi profi cyfnod anodd; dechreuon ni weithio ar lein yn ystod mis Ebrill, ac oedd rhaid i’r tîm newydd ddelio gyda dechrau swyddi newydd ymysg rhyngrwyd araf a galwadau aflwyddiannus Zoom.

Ers i’r brifysgol symud i ddysgu ar lein ym mis Mawrth, bu nifer o fyfyrwyr yn dychwelyd adref am y cyfnod. Nawr bod nifer ohonom wedi cyrraedd Caerdydd unwaith eto, mae’n teimlo fel nad oes gan y brifddinas yr un hen afiaith.

Mae Cathays yn teimlo fel nad yw wedi’i heffeithio gan y pandemig, ond mae hefyd yn teimlo’n hollol wahanol i’r ffordd yr oedd hi’n arfer teimlo cwpwl o fisoedd yn ôl, gyda myfyrwyr yn cerdded adref wrth i’r haul codi y bore wedyn.

Wrth i fyfyrwyr ddychwelyd yr un adeg bod fwy o reoliadau’n cael eu rhoi yn eu lle gan Lywodraeth Cymru, mae Caerdydd yn teimlo braidd bod hi’n sefyll yng nghanol dau lwybr - ai aros fel yr oeddem lynedd, neu newid yn hollol i’r dyfodol?

Mae’r cyfnod yma’n un hollol anghredadwy ond mae’n bwysig cofio er bod awydd gennym ni fynd allan a joio cyfnod y glas, mae’n rhaid bod yn effro am y pandemig.

Er bydd well gan nifer ohonom ni dreulio amser gyda’r ffrindiau nad ydym wedi’i weld am fisoedd, mae’n rhaid bod yn ofalus a gwneud yn siŵr ein bod yn dilyn y ‘rheol chwech’ gan y Llywodraeth, sy’n cadw’r nifer o bobl allai cwrdd ar un cyfnod i chwech ar y tro. Yng Nghymru, mae hefyd yn orfodol gwisgo gorchudd wyneb tu fewn.

Bwysig yw hi ein bod yn mwynhau dros y cyfnod nesaf, gan fod hi’n bwysig i bob un aros yn hapus, ond bwysicach byth yw hi ein bod yn dilyn rheoliadau Llywodraeth Cymru i gadw’r boblogaeth yn ddiogel a gwneud yn siŵr bod pob un yn iachus.

Yn rhifyn yr wythnos hon, ceir fwy o wybodaeth am y newidiadau yn rheoliadau’r llywodraeth gan ein hadran newyddion, yn ogystal ag ymateb myfyrwyr i’r pandemig COVID-19 yn adran Taf-od, ac ymateb myfyrwyr newydd Prifysgol Caerdydd sydd wedi’u heffeithio gan y newidiadau Lefel A gan Lywodraeth Cymru a gweddill llywodraethau’r Deyrnas Unedig.