Gastro Hususi Otlar by Gastro Hususi

Dr. Çınla Şeker

Dr. Bahar Soğukkuyu Dinçakman

GELECEKTE GEÇMİŞİ HAYAL Doğanın Tasarıma Yansıması: ETMEK BİTKİ Çayı Örneklerİ TWO FROM THEAmbalaj AEGEAN: SEABASS IMAGINING A FUTURE PAST Nature’s a Reflection on Design: Herbal Tea Packaging Ex-

Krystina Kalapothakos

LAVANTA FRIENDS OF THE EARTH LAVENDER: LAVENDER

ISSN 2602-2869

2018 / 2

gastrohususi

GASTRO HUSUSİ 2018 / 2

Yazı İşleri Sorumlusu ve Yayınlayan Editor Melih Uğraş Erol melihuerol

Logo & Design Erdem Yalçın Yazarlar - Writers Melih Uğraş Erol Dr. Çınla Şeker Dr. Bahar Soğukkuuyu Dinçakman Yemek tarifleri - Recipes Melih Uğraş Erol

Bu yayındaki tüm yazıların ve fotoğrafların sorumluluğu yazarlarına, yayın hakkı ise yayıncıya aittir. Bu yayındaki yazılar, fotoğraflar ve çizimler izinsiz kullanılamaz. Aksi bir durumda kullananlar hakkında yasal yollara başvurulacaktır. All rights reserved. The articles, photographs or drawings in this publication cannot be used without permission, otherwise, legal means will be resorted. 2

YABANİ LEZZETLER... WILD TASTES... Otlar ve baharatlar öyle ilginçtir ki hiç ummadığınız yerde aniden karşınıza çıkıverirler. Hele yetişme şartlarına uygun bir sıcaklık ve su gördükleri andan itibaren ne kaldırım taşı dinlerler ne duvar arası. Yolda yürürken, özellikle Ege ve Akdeniz ikliminde, belki de pek çoğumuz farkında bile değiliz ama yanlarından geçtiğimiz yeşillikler sofraların birer lezzet kaynağıdır. Yanlarından yürüyerek geçip gittiğiniz otların bazıları öyle büyüyebilir ki ne olduğunu anlamazsınız bile. Özellikle İzmir, Antalya, Muğla, Atina, Selanik, Kıbrıs kısacası tüm Akdeniz ve Ege kuşağında bu durum sizi şaşırtmamalı. Belli ki, kimse farkında değildir ama hemen yanı başımızdadır lezzet şaheserleri. Zannetmeyin ki o parkların bahçelerin kıyı köşesinde yükselen sarı renkli papatya benzeri çiçek bir yabancı. Aslında o radikanın ta kendisi. Fakat çiçek almış hali.

Herbs and delicious spices are exotic ingredients. They may suddenly get out in a place, like a park or near roads, that you have never expected. Whenever the climate starts to warm up after the rains, these herbs and wild spices may grow everywhere. While walking on the road, especially in the Aegean and Mediterranean regions, perhaps we are not even aware of many, but the greeneries we pass by are sources of flavors. Most of the recipes get their flavors from these ingredients. Especially in İzmir, Antalya, Mugla, Athens, Thessaloniki, Cyprus, and many others, you should not be surprised when you see such herbs and spices at the whole Mediterranean and Aegean region. Apparently, not all of us are aware of them, but they taste masterpieces. Never think that exotic yellow flowers in the mountains maybe beauties only to watch. They may have a strong flavor that we use Otlar ve fark etmediğimiz yenilebilir bitkiler in our kitchens. But be careful not all herbs, aslında yediğimiz her lokmanın içtiğimiz sı- spices or flowers are edible. You shall take cak veya soğuk içeceğin gizli aromalarıdır. care of it and ask someone who is expert. Mevsim kış sonu-ilkbahar olduğunda bu lezzetleri es geçmek kuşkusuz imkansızdır. Bu Herbs and edible wild spices are secret sayımızı dünyanın dört bir yanına, belki de flavors of recipes, hot or cold drinks. At insanlardan önce var olmuş, yayılmış yaba- the end of the winter season, it was unni otlara ve yenilebilir bitkilere ayırdık. Bu doubtedly impossible to pass and not sayıda farklı pek çok konunun ele alındığını to write about these delicacies. In this isgörebilirsiniz. İşimiz pek de kolay olmadı sue of Gastro Hususi, we covered many çünkü konumuz yaşadığımız coğrafyanın en different herbs and edible wild spices. eski ev sahipleri idi. Thank you, everyone, who contributed to Bu sayıya özveri ile katkı sağlayan her- this issue. Love to all friends and reader. kese sonsuz teşekkürlerimizi sunarız. Her sayımızda bizi yalnız bırakmayan ve değerli vaktini ayıran tüm dostlara sevgilerle. 3

8 Melih Uğraş Erol

YENİLEN DOĞAL OTLAR ve BİTKİLER EDIBLE HERBS and WILD SPICES

PATATESLİ DENİZ FASULYESİ KAVURMASI SEA BEAN SAUTE with POTATO

OTLU YUMURTA HERB and SPICE EGG

18 Dr.Çınla Şeker

GELECEKTE GEÇMİŞİ HAYAL ETMEK IMAGINING A FUTURE PAST

22 Dr.Bahar Soğukkuyu Dinçakman

Doğanın Tasarıma Yansıması: BİTKİ Çayı Ambalaj Örneklerİ Nature’s Reflection on Design: Herbal Tea Packaging Examples

27 Krystina Kalapothakos

LAVANTA LAVENDER

LAVANTALI KEŞKÜL ALMOND PUDDING with LAVENDER

OTLU EKMEK BREAD WITH HERBS

Melih Uğraş Erol Araştırmacı - Yazar

YENİLEN DOĞAL OTLAR ve BİTKİLER EDIBLE HERBS and WILD PLANTS Yıllar yılı kovaladıkça insan bedenindeki hücreler diriliklerini ve varlıklarını yitirir. Bu yitiş insanın gençliğinin tadını çıkarması gerektiğinin kanıtı gibidir. İşte bu yitip giden yıllar insana sağlıklı beslenme fikrini iyice aşılar. Yorulan insan bedeni artık biraz daha yavaşlamayı ağırdan yaşamayı rica eder. Daha sağlıklı besinlerin tüketimi ile hücrelerin biraz daha nefes almasını sağlamak her canlının borcu olsa gerek. İşte bu beslenme şeklinde insana en yararlı olacak şekil Girit tarz adı verilen ve aslında tüm Ege’ye has olan ot ve zeytinyağı ikilisidir. Dünya üzerinde en uzun ve sağlıklı yaşayan nesillerin bu ikili ile beslendikleri bir gerçektir. As years go by, the cells in the human body lose their availability and existence. This is showing us that we must enjoy our youngness. The years that we lose reminds us the idea of healthy eating. The tired human body asks us to slow down and eat healthily. Every living thing has to take care their health and take a fresh breath by consumption healthier foods. This is a kind of nutrition that we all know as the Cretan and is available in the whole Aegean region. This is the mixture of herbs and olive oil. It is a fact that the oldest and healthy generations in our world follow such a diet.

Yıllar yılı kovaladıkça insan bedenindeki hücreler diriliklerini ve varlıklarını yitirir. Bu yitiş insanın gençliğinin tadını çıkarması gerektiğinin kanıtı gibidir. Öte yandan ise bu yitip giden yıllar insana sağlıklı beslenme fikrini iyice aşılar. Yorulan insan bedeni artık biraz daha yavaşlamayı ve ağırdan yaşamayı rica eder. Daha sağlıklı besinlerin tüketimi ile hücrelerin biraz daha nefes almasını sağlamak her canlının emanet bedenine bir borcu olsa gerek. İşte bu beslenme biçiminde insana en yararlı olacak şekil ise “Girit tarz beslenme” adı verilen ve aslında tüm Ege’ye has olan ot ve zeytinyağı ikilisidir. Dünya üzerinde en uzun ve sağlıklı yaşayan nesillerin bu ikili ile beslendikleri ise ayrı bir gerçektir. Bu sağlıklı beslenme yaşam biçiminde kullandığımız otlar ve bitkiler sıradan değildirler. Dile kolay onlarca çeşidi olan yenilebilen otlar ve yabani bitkiler yüzlerce tarife konu olmaktadır. Bazı otlar ve bitkiler dağlardan toplanırken bazıları su kenarlarındaki topraklardan elde edilirler. Bazı otlar kışın ortasında varlık bulurken bazıları güneşin çıkmasını ve doğanın iyice ısınmasını bekler. Kimi otlar vardır ki iyotsuz ve denizsiz yapamaz kimisine ise deniz havası yaramaz. İşte bu zenginlik arasında birkaç eşsiz otu ele almaya çıktık bu kez yola. Belli bir ot grubu vardır ki en çok haşlanarak tüketilirler. Haşlandıktan sonra zeytinyağı ve limon eşliğinde sofraya gelen bu otların başında turp otu, radika ve hardal otu gelir. Bu otları tanımak ustalık ister. Genelde sıradan birer yaprak yığını gibi görünebilirler ancak bu otların kendilerine has tatları ve kokuları vardır. Mesela hardal otu acı buruk bir tada sahipken turp otu adı gibi turp kokar. Bu grup otlar en lezzetlilerdendir. Gerek sıcak gerekse soğuk şekilde servis edilebilirler. Tercihe göre farklılık gösterirler. İyice haşlanan suya atıldıktan kısa bir süre sonra yumuşayan otlar sıcak yenecek ise hafif sulu şekilde servis edilirse daha lezzetli olur. Diğer bir grup ot ise kavrulanlardır. Bu otlar yine ince dallı ve yapraklı fakat son derece aromatiktir. Bu nedenle kullanırken miktarlarına son derece özen göstermekte fayda var. Örneğin bir arapsaçı vardır ki bir tutamı tüm yemeğin lezzetini değiştirebilir. Hafif anasonlu kokusu ile arapsaçını ya çok sever yada pek sevmezsiniz. Arapsaçı tek kavrulmaz genelde diğer otlar

As years go by, cells in our human body lose their availability and existence. This is showing us that we must enjoy our youngness. The years that we lose reminds us the idea of eating healthy. The tired human body asks us to slow down and eat more healthy. Every living thing has to take care of their health and take a fresh breath by consuming healthier foods. This is a kind of nutrition that we all know as “the Cretan” and is available in the whole Aegean region. This is the mixture of herbs and olive oil. It is a fact that the oldest and healthy generations in our world follow such a diet. Edible herbs and plants that we use in our kitchens are not ordinary ingredients. There are hundreds of recipes on edible herbs and wild plants. Some of them are gathered from the mountains, while some grow near rivers. While some herbs may be found in the middle of the winter, some wait the sun to rise and the weather to warm up. Some herbs are iodized and love to grow near the sea, while others do not. It is useful to examine several unique herbs from this perspective. Certain herbs and plants are consumed mostly by boiling. These edible wild herbs and plants come to the table with olive oil and lemon. After boiling them, we serve with sauces. Wild radish leaves, chicory, and mustard leaves are some of these plants. In general, even if they look like a bunch of leaves, these plants have unique tastes and smells. For example, the bitterness of the edible wild mustard leaves is unique. This group of herbs and wild plants are one of the most delicious ones. They vary according to preference. After these edible leaves soften, shortly being thrown into the boiled water, they can be served hot or cold. Another group of edible plants and herbs are the ones that may be consumed by sauteing. These are again thin-branched and leafy, but extremely aromatic. For this reason, we shall pay attention to the amount while using such plants. For example, wild anise can change the taste of your whole meal. So the amount that you will use is critical. Such herbs and plants are not being sauteed alone. Usually, other herbs and plants accompany each other. Nettle is the best accompaniment. Yogurt is the best appetizer that goes well such recipes. 9

eşlik eder. Isırgan, gelincik otu, iğnelik gibi pek çok farklı ot ile beraber zeytinyağında kavrulan bu otların en iyi eşlikçisi ise hiç kuşkusuz yoğurttur. Bu karışık otlar aynı zamanda börek içi olarak da son derece lezzetlidir. Tüm bu otların yanı sıra doğada öyle bazı bitkiler vardır ki yanından geçip giderken çalı zannedersiniz. Aslında bunlar pek çok pazarda gördüğünüz ve sebze reyonlarının pek çoğunda yer alan bitkilerin yabanisidir. Bunların başında tilkimen adını verdiğimiz ve pazara yetiştirilen kuşkonmazın yabanisi gelir. Kuşkonmazın, yani kralların yiyeceğinin, yabanisi aslında dikenli bir çalının arasından toprağı yararcasına çıkar. İnce uzun yapısı ve dişli tepesi ile tilkimen hemen fark edilir. Tilkimenin bir de yandaşı vardır ki ona da sarmaşık denir. Sarmaşık daha ince ve narin yapısı ile apayrı bir tattır. Sarmaşık biraz acıdır. Fakat bu acılık bildiğimiz biber acısı gibi değildir. Tarifi çok zor bir buruk tattır. Her ikisi de yabani pırasa olan körmen veya taze soğan ile kavrulur ve yumurta ile pişirilir. Bir başka enteresan yenilen bitki ise şevketi bostandır. Aslında o bir köktür. Deve dikeni ailesinden olan bu bitkinin kökleri yenmektedir. Toprağın altına doğru büyüyen bu kök tek yapılıdır ve dış kabuğu temizlendikten sonra beyaz şeritler halinde çıkarılır. Bu köklerin en lezzetli pişirilme şekilleri ise terbiyeli ve kuzu etlisidir. Otlar ve bitkiler türlere ayrılır ve pek çok çeşidi vardır. Her bir otun ve bitkinin farklı pişirme yöntemi vardır. Bazı otlar ve bitikler haşlanırken bazıları kavrulur, kimisinin sulu yemekleri yapılırken kimisi börek içi olarak kullanılır. Tüm bunların içlerinde önemli olan husus otları ve bitkileri iyi tanımaktır keza her ot ve bitki yenmez. Bazıları zehirli olabilmektedir.

In addition to all these edible herbs and plants, there are some in the nature that you probably never minded. In fact, these are the wild types of the plants that you may see in grocery stores. Wild asparagus is the one that grows in nature. Asparagus, that is, the food of the kings, and the wild ones come out between the bushes. The elegant long structure and tilted head of this wild asparagus will immediately take your attention. There are many types of wild asparaguses. Some are tasty while the rest is a little bitter. This bitterness is not like pepper but unique. The bitter wild asparagus is a tasty with its thinner and delicate structure. Recipes that come out from this bitter taste are very exciting. You can roast these wild asparaguses both with spring onions and eggs. Another unusual plant is the blessed thistle root. It’s a root. The root of this plant is from thistle family. This root, which grows through the bottom of the soil, is a single structure and after you clean the outer layer just cut it into white strips. The most delicious cooking styles of such roots are with its white sauce, lemon and flour, and lamb meat. Edible herbs and plants have many types. Each has a different cooking method. While some shall be boiled, others can be sauteed. Some of them can be used in patties.The important thing in knowing the plants and herbs well because not all of them are edible. Some may be poisonous.

Erdem Yalçın “Lady with Wild Asparagus” Kirli Çıkı Galeri, 2018

PATATESLİ DENİZ FASULYESİ

KAVURMASI SEA BEAN SAUTE with

POTATO

1 bağ deniz fasulyesi 1 soğan 1 patates 2 domates 1 yemek kaşığı kırmızı toz biber 1 çay kaşığı karabiber Zeytinyağı

1 bond sea bean 1 onion 1 potato 2 tomatoes 1 tablespoon red powdered pepper 1 tea spoon black pepper Olive oil

Servis için Yoğurt

For serving Yogurt

Deniz fasulyesi deniz kenarlarında boylu boyunca kendiliğinden yetişen ve iyot dolu bir yabani bitkidir. Bu bitkinin en güzel yanı henüz tam olarak bilinmemesidir. Bu da doğal ortamında bulunmasını kolaylaştırır. Turşusu da yapılabilen bu bitkinin kavurması ise harika bir mezedir. Bu yöntem ile pek çok farklı diğer tarif yaratabilirsiniz.

Sea beans are some of the wild plants that grow along near the sea and full of iodine. The best part of this plant is not being known well. This makes it easier to find in its natural environment. The edible parts of this plant, which can also be pickled, is a tasty appetizer. By using this plant, you can create many different recipes.

Deniz fasulyeleri ince yapıda olduklarından haşlanmadan kavrulabilirler. Deniz fasulyelerinin kök kısımlarını kesip atın. İnce yapraklar halinde ayıklayın. Patatesi soyarak kısa bir süre soğuk suda bekletin. Böylece fazla nişastası gidecektir. Patatesi, soğanı ve domatesi yemeklik doğrayın. Patatesi soğan ile beraber tavaya alın. Üzerine zeytinyağı gezdirip sotelemeye başlayın. Malzemeler hafif yumuşayınca deniz fasulyelerini ilave edip sotelemeye devam edin. En son domatesleri, kırmızı toz biber ve karabiberi de ilave ederek iyice kavurun.

The sea beans can be sauteed raw, without boiling, because they have a thin structure. Cut the roots of sea beans and clean well. Peel the potatoes and leave them in cold water for a short while. Let the extra starch relase. Chop the potatoes, onions, and tomatoes. Take the potatoes with the chopped onions into a pan. Start to saute with olive oil. Once the ingredients start to soften, add the sea beans and continue to saute. Add the tomatoes, red pepper, and black pepper and saute until all ingredients soften.

Yoğurt ile servis edin.

Serve with yogurt.

OTLU

YUMURTA HERB and SPICE

EGG

1 bağ tilkimen 1/2 bağ sarmaşık 2 dal soğan cücüğü (veya taze soğan) 2 yumurta Karabiber Tuz Zeytinyağı

1 bond wild asparagus 1/2 bond bitter asparagus 2 branch fresh onions 2 eggs Black pepper Salt Olive oil

Tilkimeni ve sarmaşığı ayıklayın. Ayıklarken sap kısımlarından kırarak sert kısımları atıp taze üst bölgelerini kullanın. Soğan cücüğünü veya taze soğanı, tilkiman ve sarmaşığı yemeklik doğrayın. Bir tavaya zeytinyağı ilave edin. Soğan, sarmaşık ve tilkimeni sotelemeye başlayın. Hafif yumuşayınca üzerine yumurtaları kırın. Karabiber ve tuz serperek servis edin.

Cut the bottom parts of the wild and bitter asparaguses. Break the asparaguses and throw away the hard parts. Use green top areas. Chop the fresh onion, wild and bitter asparaguses. Add olive oil into a pan. Start to saute. When all of them start to soften add the eggs. Sprinkle with black pepper and salt.

Dr. Öğr. Üyesi Çınla Şeker DEÜ Güzel Sanatlar Eğitimi Bölümü

GELCEKTE GEÇMİŞİ HAYAL ETMEK IMAGINING A FUTURE PAST Taze yeşillik ve baharatlar bana her zaman ılık bir bahar gününü hatırlatmıştır. Kendini ılık bir bahar gününde, camları ve pencereleri açarak kalbini ısıtacak olan güneşi karşılarken hayal etmek. Ciğerlerini havadaki baharat kokuları ile doldurmak. Doğanın seslerini dinlemek; ılık meltemin sesini, salınan dalların ve yaprakların seslerini, kanat çırpan ve şarkı söyleyen kuşları, taşlı kıyıyı temizleyen tuzlu denizin beyaz köpüklü dalgalarını. Ev sahipliği yaptıklarına ne kadar da özenle bakan, mükemmel bir dünya! Olduğu şekliyle kalabilseydi keşke, neler olurdu kim bilir? Fresh herbs and greens always remind me a mild spring day. Imagine yourself on a mild spring day while opening the curtains and windows for welcoming the sun spreading through your heart. Season your lungs with the fresh air full of herbs. Listen the natural voices of the nature; the sound of the warm breeze, the sounds of the moving branches and leaves, winging and singing birds, white bubbling waves of the blue salty sea washing up the gravelycoast. What a wonderful world designed to ease what it residences! What would happen, when it were stayed as it is forever?

68 Kuşağının 50. Yıl Dönümü Anısına… As a dedication to the 50th Anniversary of the ’68 Generation..

Taze yeşillik ve baharatlar bana her zaman ılık bir bahar gününü hatırlatmıştır. Kendini ılık bir bahar gününde, camları ve pencereleri açarak kalbini ısıtacak olan güneşi karşılarken hayal etmek. Ciğerlerini havadaki baharat kokuları ile doldurmak. Doğanın seslerini dinlemek; ılık meltemin sesini, salınan dalların ve yaprakların seslerini, kanat çırpan ve şarkı söyleyen kuşları, taşlı kıyıyı temizleyen tuzlu denizin beyaz köpüklü dalgalarını. Ev sahipliği yaptıklarına ne kadar da özenle bakan, mükemmel bir dünya! Olduğu şekliyle kalabilseydi keşke, neler olurdu kim bilir?

Fresh herbs and greens always remind me a mild spring day. Imagine yourself on a mild spring day while opening the curtains and windows for welcoming the sun spreading through your heart. Season your lungs with the fresh air full of herbs. Listen the natural voices of the nature; the sound of the warm breeze, the sounds of the moving branches and leaves, winging and singing birds, white bubbling waves of the blue salty sea washing up the gravelycoast. What a wonderful world designed to ease what it residences! What would happen, when it were stayed as it is forever?

Eğer öyle kalabilseydi her sabah şimdi olduğundan daha erken ve daha sağlıklı kalkardın. Belki beslediğin tavuklardan taze yumurta alabilmek için kümese kadar tüm yolu yürümek, oradan da taze sağılmış süt alabilmek için ahıra kadar giden upuzun yolu yürümek zorunda kalırdın, hatta belki de sütünü de oturup sen kendin sağardın. Sadece iki tanecik yumurtacık alabilmek ve kahvene bir miktar süt katabilmek için ne büyük bir çaba! Bu arada kahveni de bir zahmet kırmızı bir meyve iken dalından topla, kurut, kavur ve çek ama tabii önce bahçende yetiştir. Bu sabah, o günün haftanın hangi günü olduğuna göre değişen herhangi bir saatte kalktım, buz dolabını açtım ve en sevdiğim içecek olan bir bardak hazır soğuk sütü daha önceden, kapağının kullanışlılığına, güvendiğim marka imajına ve cebime göre satın almayı tercih ettiğim bir hazır süt kutusundan boca ettim. Sütümü bir tatlı kaşığı dolusu granül kahve ile taçlandırdım, zerrelerin sütün üzerinde dağılışını izledim. Bahsi geçen iki yumurtadan bir anda vazgeçerek sadece o kahveyi içtim; çünkü ne tavuklara yem verdim ne tavuğum var ne de içindeki yumurtaları almaya gidebileceğim bir kümesim. O yumurtaları yemeği reddettim çünkü o yumurtalar bir fabrika damında, birbirinin üstünde, zor koşullar altında yaşamak zorunda bırakılan, yapay yem ile beslenen, vaktinden önce yumurtlamaya zorlanan, yumurtladıkları gibi de altlarından yumurtaları alınan, yumurtaları deterjanla yıkanan ve uzun süre dayanmak üzere paketlenen tavuklardı.

If it were so, every morning you get up earlier but healthier than now you are. Maybe you should walk the whole way through the hencoop first to collect the fresh eggs from thechickens you feed, then to the barn for getting the fresh milked milk or you should probably sit and milk it by yourself. What a great effort for eating two eggs but two eggs only and adding some milk to your coffee, which you harvested as red beans and dried and roasted and grinded beforehand or even planted. This morning after getting up in anytime of the day depending what day I am in, I opened the fridge and get a glass of cold milk which is my favorite from a box that I’ve bought beforehand according to the functionality of the lid, the safety and prestige as brand and the affordable price. Putting a tea spoonful of readymade granule coffee from a jar I drank my coffee and my coffee only without the two eggs, which I should have been collected from the hencoop and the chickens in it, which I should have fed. I refused to eat the eggs with the fear in my anxious heart. Because of the believe I have that they are collected from chickens living in an egg producing factory over each other, under stressing circumstances, fed with unnaturally produced food, forced to lay eggs before the right time and after laid washed up with detergent and boxed for long term. As a graphic design instructor what an interesting situation I am in! Teaching to the undergraduates how to design a milk or an egg package, which I don’t want to use anymore because the unhealthiness of it but I use them still in the rapid flow of my day full of things to do like the offices to go, greetings to greet, times to catch, lectures to give, feedbacks to get,meetings to attend,

Bir grafik tasarım dersleri veren bir kişi için içinde bulunduğum durum ne kadar da garip! Üniversite öğrencilerine bir yapay süt kutusunun ya da yapay olduğuna inandığım

için artık kullanmak istemediğim ama günün hay huyu içerisinde hala kullanmaya devam ettiğim bir yumurta ambalajının nasıl tasarlanabileceğini öğretmek, hem de gidilecek yerlerle, verilecek selamlarla ve derslerle, alınacak geri bildirimlerle, katılınacak toplantılarla, tasarlanacak tasarımlarla, yazılacak yazılarla dolu bir günde… Derslerde bir kumaş parçasından dikilmiş alışveriş çantasının ne kadar sağlıklı olduğunu anlatmak yerine bir kap olarak, bir koruma olarak, bir kimlik olarak ve bir satış aracı olarak ambalajdan bahsetmek. Oysa ki ben bez alışveriş çantalarını çok seviyorum, çünkü çok dayanıklılar, çünkü doğal pamuktan üretilmişler(?), çünkü dokunmuşlar, çünkü dikilmişler; birden fazla kereler kullanılabiliyorlar çünkü yıkanabiliyorlar, her renkte kıyafete yakışıyorlar, uzun askıları ile kolayca taşınabiliyorlar, çevre dostları, çünkü çıkacak onca ambalaj çöpünden kurtarıyorlar insanı. Eve doğru yürürken bir ip parçasıyla bağlanmış taze yeşilliklerinizi içine koyun, çıkan sapları da tavuklarınıza yedirin. Orası açık ki böyle bir yaşam için uzun saatler yürümek gerekir, uzun saatler bedensel olarak çalışmak gerekir, günlük tüketmek, günlük almak, günlük pişirmek, dağılan mutfağı her seferinde yeniden günlük temizlemek gerekir. Orası açık ki böyle bir yaşam için bu tip işlere daha fazla zaman ayırmak, daha az uyumak, daha az oturmak, daha az izlemek gerekir. Ama tüm bunlara değer, yaşadığımız dünya daha iyi bir yere dönüşecekse, değer. Taze yeşillikler ve baharatlar gibi bir hayat, daha birçok ambalajlanmamış tazelikler hayal ediyorum tıpkı elli yıl öne John Lennon’un hayal ettiği gibi: HAYAL ET Cennetin var olmadığını hayal et, Denersen ne de kolay, Altımızda ne cehennem var, Üstümüzde sadece gökyüzü, Tüm insanların bugün için yaşadığını hayal et… Ülkelerin olmadığını hayal et, Bunu yapmak zor değil, Öldürülecek ya da uğruna ölünecek hiçbir şey yok, 20

designs to design, and papers to write. During my lectures I am talking about the packaging as a container, packaging as a protector, packaging as a promoter instead the healthiness of a cloth made shopping bag although it is my favorite for many features: It can be used for many times cause it is washable, long lasting and as a result of these if it is woven and stitched by natural materials and techniques it is healthy and strong. It suits with every kind of clothing with its colorless color, easy to carry with its long handles and it is environment friendly by preventing the trash production. After getting your fresh herbs and greens stringed, put them in your cloth bag while walking home and nothing wasted. It is obvious for that kind of living we need to walk more for long. It is obvious for that kind of living we need to bodily work more for long. It is obvious for that kind of living we need to consume daily, purchase daily, cook daily and clean up the mess daily. It is obvious for that kind of living we need more time reserved for all of these by sitting less, sleeping less, and watching less. It worth it, if there will be a better world, it worth it. I imagine a life like natural fresh herbs and greens unpackaged and will be many others do. Like John Lennon imagined fifty years ago: Imagine there’s no heaven, It’s easy if you try, No hell below us, Above us only sky, Imagine all the people living for today… Imagine there’s no countries, It isn’t hard to do, Nothing to kill or die for, And no religion too, Imagine all the people living life in peace… You may say I’m a dreamer, But I’m not the only one, I hope some day you’ll join us, And the world will be as one… Imagine no possessions, I wonder if you can, No need for greed or hunger, A brotherhood of man, Imagine all the people sharing all the world…*

Ve din de, Tüm insanların barış içinde yaşadığını hayal et… Benim bir hayalci olduğumu söyleyebilirsin, Ancak yalnız değilim, Bir gün senin de bize katılacağını umuyorum, Ve dünya bir bütün olacak… Mal mülk olmadığını hayal et, Merak ediyorum yapabilir misin, Açlığa ve oburluğa gerek yok, İnsanın kardeşliği, Tüm insanların tüm dünyayı birlikte paylaştığını hayal et…

Like Lennon did once, I imagine a future, a future of nature by knowing that unnatural is the new way of war against the natural, like packaging the mint, and the coriander, the dill, and the oregano, the rosemary, and the chives, the sage, and the savory, the basil, and the parsley, the thyme and the tarragon, once upon a time we had, we had it in the past.. So imagine that the past as the future ahead, which we can have, as an appetite, which is un-packaged and not even packaged once... * John Winston Lennon, Imagine Lyrics © Universal Music Publishing Group - https://www.universalmusic. com/

Benim bir hayalci olduğumu söyleyebilirsin, Ancak yalnız değilim, Bir gün senin de bize katılacağını umuyorum, Ve dünya bir bütün olacak… * Bir zamanlar Lennon’un yaptığı gibi bir gelecek hayal ediyorum, doğal olmayanın doğala savaş açmadığı, bir zamanlar geçmişte olduğu gibi nanenin ve kişnişin, dereotu ve maydanozun, kekik ve biberiyenin, frenk soğanı ve adaçayının, fesleğen ve tarhunun dalından yendiği bir doğa geleceği. Geçmişin leziz bir şekilde sahip olabileceğimiz gelecek olduğunu hayal ediyorum, hiç paketlenmemiş ve paketlenmeyecek olan… *John Winston Lennon Imagine Şarkı Sözleri © Universal Music Publishing Group - https://www.universalmusic.com/

Dr. Öğr. Üyesi Bahar Soğukkuyu Dinçakman DEÜ Grafik

Doğanın Tasarıma Yansıması: BİTKİ Çayı Ambalaj Örneklerİ Nature’s Reflection on Design: Herbal Tea Packaging Examples Sanatsal yaratıda olduğu gibi tasarım sürecinde de doğadan esinlenme söz konusudur. Endüstriyel tasarım, mimari, grafik tasarım gibi görsele dayalı tasarımlarda doğanın izlerine sıklıkla rastlanmaktadır. Doğada var olan doğal biçimler, tasarıma biçim, renk, çizgi, doku gibi öğeler aracılığıyla dahil olmaktadır. Just as in artistic creation, there is an inspiration of nature in the design process. The traces of nature are often found in visual design such as industrial design, architecture, graphic design. The natural forms that exist in nature are included in design through elements like shape, color, line, texture.

Sanatsal yaratıda olduğu gibi tasarım sürecinde de doğadan esinlenme söz konusudur. Endüstriyel tasarım, mimari, grafik tasarım gibi görsele dayalı tasarımlarda doğanın izlerine sıklıkla rastlanmaktadır. Doğada var olan doğal biçimler, tasarıma biçim, renk, çizgi, doku gibi öğeler aracılığıyla dahil olmaktadır.

Just as in artistic creation, there is an inspiration of nature in the design process. The traces of nature are often found in visual design such as industrial design, architecture, graphic design. The natural forms that exist in nature are included in design through elements like shape, color, line, texture.

Ambalaj tasarımı, grafik tasarımın önemli alanlarından biri olarak tüketiciye ürünün ulaşmasını sağlayan malzemelerdir. Fransızca “emballage” kelimesinden Türkçe’ye yerleşmiş olan ambalaj, Eşyayı sarmaya yarayan mukavva, kâğıt, tahta, plastik vb. malzemedir. Ambalajı işlevi bakımından düşünürsek içindeki eşyayı dış etkilerden koruyarak bir arada tutmanın yanı sıra, dağıtım ve pazarlamayı kolaylaştıran ve içeriği hakkında tüketicilere bilgi veren çeşitli maddelerden üretilmiş sargı, kutu veya kap olarak ikincil bir işleve sahiptir (http://www.tdk.gov.tr/).

Packaging design is one of the important areas of graphic design, which provides the product to reach the consumer. The packaging which is settled in Turkish from the French word “emballage” is the material (cardboard, paper, wood, plastics etc.) to cover the product. If we think the package in terms of function, besides keeping the material inside together from outside influences, it has a secondary function as wrap, box or container made from a variety of materials that facilitates distribution, marketing and informs consumers about its content (http://www.tdk.gov.tr /).

Kitlesel üretim sistemine geçildiğinde uygun maliyetli tasarım anlayışı amaçlanmaktaydı. Günümüzde ise doğaya, doğala en yakın olana ve sürdürülebilir ürünlere yönelimin artması tasarım ürünlerine de yansımıştır. Sürdürülebilir tasarım anlayışı her zaman uygulanamasa da tasarım ürünlerinde doğanın, doğal olanın etkisini görmek mümkün.

The cost-effective design concept was aimed when the mass production system was adopted. Nowadays, the increase in orientation towards the nature, the closest to nature and sustainable products has been also reflected in design products. Though sustainable design is not always practiced, it is possible to see the effects of nature and natural object in design products.

Genç yetişkinler daha basit değerlere ve daha az karmaşık yaşam biçimlerine dönmeye başlamıştır (Fink, 1987: 1). Günümüzdeki bitki çayı ambalaj tasarımlarında da genele bakıldığında; minimal etki, doğadan esinlenilen imajlarda (fotoğraf, illüstrasyon, biçim) ve ürün markasının sunumunda (logo tasarımı, ürün türünün yazısı) görülmektedir.

Young adults have begun to return to simpler values and less complex forms of life (Fink, 1987: 1). When we also look at the design of today’s herbal tea packaging, the minimal effect is seen in the images inspired from nature (photography, illustration, form) and in the presentation of the product brand (logo design, product type writings).

Örneğin Emporio bitki çayı ambalajlarında, her lezzet, canlı bir renk, eşsiz grafik elemanları ve akan çizgilerle temsil edilir, her bir tasarım organik ve ticari kültürü kutlar niteliktedir. “Ürün yelpazemize çay eklemeye karar verdiğimizde, markalaşma konusunda biraz etkili ve farklı bir biçime sahip olmamız gerektiğini biliyorduk. Inject, bu durumu gerçekten harika fikirlerle ele aldı, dinamik ve heyecan verici bir marka yarattı. Şimdi çayın aslında çok güzel bir ürün olduğunu düşünüyoruz” Simon Maguire, Emporio’nun Müdürü (http://retaildesignblog.net/2013/01/26/emporio-tea-packaging-by-inject-design/). Bazı bitki çayı markaları, doğal olduklarını yansıtmak adına ambalaj tasarımlarında yenileştirme yolunu seçmektedir. Kraft malzemenin doğaya kolay karışmakta, kullanıldıktan sonra tekrar hammadde haline getirilebilmektedir. Bu özellikler, ambalajlarda kraft malzeme kullanımını artırmıştır. Mükemmel İksirler (Perfect Potions) yeni çay etiket tasarımları üretime daha az mal oluyor ve önceki ambalaja oranla iki kat daha hızlı satılıyorlar. Marka, sanatçı Paola Milani ve yaratıcı yönetmen Carolyn Stubbin ile birlikte çalışarak 10 farklı çay çeşidini etiketlemiştir.

Nesneler ve ortamlar insanlar tarafından kim oldukları duygusunu oluşturmak, kimlik duygularını ifade etmek için kullanılabilir. Ancak, kimliğin inşası birinin kim olduğunun anlatımından çok daha fazlasını ifade eder; bu inşa, başkalarının neyi nasıl algılaması ve anlaması gerektiğini şekillendirme, hatta önceden aşılama amacıyla belirli bir imaj ve anlam yaratmak için kişiler ve kuruluşlar, hatta uluslar tarafından yürütülen bilinçli bir girişim olabilir (Heskett, 2013: 123). Kanadalı öğrenci Sophie Pepin’in projesinde, Teapee Amerindian bitki çayı ambalajlarının tasarımlarında bir çay ambalajından çok daha fazlası mevcuttur. 24

For instance in Emporio herbal tea packages, each flavour has been represented by a vibrant colour, unique graphic elements and flowing lines, all celebrating the organic and fairtrade ethos. “When we decided to add tea to our product range we knew we needed to have branding with some impact and difference. Inject really stepped up with great ideas and created some dynamic and exciting branding. Now we actually think tea is pretty damn cool”. Simon Maguire, Manager – Emporio (http://retaildesignblog.net/2013/01/26/emporio-tea-packaging-by-inject-design/)) Some herbal tea brands choose to upgrade their packaging design to reflect their naturalness. Kraft material is easy to mix into nature, it can be made into raw material again after use. Those properties have increased the use of kraft material in packages. Perfect Potions new tea label designs cost less to produce and are selling twice as fast as the previous packaging. The brand has created labels the range of 10 different teas working together with artist Paola Milani and creative director Carolyn Stubbin.

Objects and environments can be used to create a sense of who they are, to express their sense of identity. However, the construction of identity expresses much more than the description of who is someone; this construction may be a conscious initiative undertaken by people and organizations, even nations, to shape what others need to perceive and understand, or even to create a specific image and meaning for pre-vaccination purposes (Heskett, 2013: 123). Canadian student Sophie Pepin’s project, , Teapee Amerindian

Öncelikle marka ismi Amerindian bir toplumu ifade etmektedir: Kızılderililer. Aynı zamanda Teapee ismi de Kızılderili çadırı anlamına gelen “Tepee” kelimesinden esinlenilerek oluşturulmuştur. Ambalaj tasarımında, birbirinden farklı motifler ise Kızılderili toplumunun kültürünü yansıtan biçimlerdir. Kullanılan tahta çubuklar, çadırın motiflerinin yırtılmasıyla ortaya çıkan çay paketleri, kültürel nesnelerle doğal malzemenin birlikteliğini göstermektedir. Wildfire Collaborative Reklam Ajansı’nda Anthony Chew yönetiminde tasarlanan Cau Tre bitki çayı ambalajlarında, çay yaprağının biçiminin ambalaj tasarımına ve çay paketine yansıdığı görülmektedir. Çay tarlasının görüntüsü, hasır sepetin içinde çay yapraklarıyla oluşturulan kompozisyon doğadan çayın toplanması ve poşetlere aktarım sürecini göstermektedir. Fashion Institute of Technology’den mezun olan Ani Bijoyan, çağdaş bir dokunuşla çay içme ritüeline vurgu yapan bu muhteşem ambalajı yarattı (http://www.wabbaly.com/ tea-packaging-designs/). Çay poşetleri için bez malzemenin kullanılması Ritual bitki çaylarının doğallığını yansıtmaktadır. Dış ambalajın kubbeyi andırması, kullanılan motifler ve yıldız biçimi ise doğu kültürünü yansıtmaktadır. Bitki çayı ambalajları örneklerine bakıldığında gösterişten ve fazla görsel unsurdan uzak, minimal tasarım anlayışının tüketicinin doğal gıda eğilimiyle ilişkisinden kaynaklandığı söylenebilir. Doğal malzeme kullanımında bilinçlenme, çevreye duyarlılık seviyesinin yükselmesi de markaların ambalajlarında doğal malzemeye yönelmelerini sağlamıştır. Kültürel motiflerin ambalaj tasarımlarında doğal mal-

herbal tea packaging designs are much more than a tea bag or tea packaging. First of all, the brand name Amerindian refers to a society: the Indians. At the same time Teapee name was inspired by the word “Tepee” which means “Indian tent”. In packaging design, the different motifs are the forms that reflect the culture of the Indian community. Wooden bars used, tea packages emerged by tearing tent motifs show the union of natural materials and cultural objects.It is seen that the shape of the tea leaf is reflected to its package design and tea package in Cau Tre herbal tea packages designed by Anthony Chew in the Wildfire Collaborative Advertising Agency. The image of the tea field, the composition of tea leaves in the wicker basket show the process of collecting tea from the nature and transferring it into the bags. Ani Bijoyan, graduating student from Fashion Institute of Technology created this amazing packaging that emphasize on the ritual of drinking tea with a contemporary touch (http:// www.wabbaly.com/tea-packaging-designs/). Using the fabric stuff for tea bags reflects the naturalness of Ritual herbal teas. The dome décor of the outer packaging, the motifs used and the star shape reflect the eastern culture. Looking at the examples of herbal tea packages, it can be said that the minimal design conception, which is far from excessive show and visual element is related to the natural food tendency of the consumer. The rise at the level of consciousness in the use of natural materials and sensitivity to the environment have also led brands to move towards natural materials in their packaging. The combination of cultural motifs with natural materials in packaging designs has been streghtened the harmony of nature, images reflecting natural materials and culture.

Kaynakça - Sources Fink, K. (1987). Paketleme Üzerine Görüşler. Grafik Sanatlar Üzerine Yazılar. İstanbul: GMK. Heskett, J. (2013). Tasarım. (E. Uzun, Çev.). Ankara: Dost. Ambalaj, 19 Mayıs 2018'de alındı: <http://www.tdk.gov.tr/index.php?option=com_bts&view=bts&kategori1=veritbn&kelimesec=14292> http://retaildesignblog.net/2013/01/26/emporio-tea-packaging-by-inject-design/ https://theheartysoul.com/herbal-tea-benefits/ http://thepackaginginsider.com/meet-teapee-amerindian-herbal-tea-packaging/ https://www.behance.net/gallery/6288921/Cau-Tre-Oolong-Tea http://covertaccessories.com/refreshing-tea-packaging/ https://www.injectdesign.co.nz/our-work http://www.wabbaly.com/tea-packaging-designs/ 25

Friends of the Earth Lavender Lavender Producer

friendsoftheearthlavender

LAVENDER LAVANTA Friends of the Earth Lavender was derived through the passion and love of my Father’s landscape contracting business; Yiannis Landscaping. During his 40 years as a landscape contractor, Yiannis always dreamed of growing organic lavender. Rolling hills stripped with lavender basking in the late afternoon sun is reminiscent of his hometown village of Sparta, Greece. This childhood memory soon became a reality and Friends of the Earth Lavender was born in2000. Pure Lavender Essential Oil is chalked full of healing properties. Lavender is known for its sedative properties, as well as it’s ability to promote calmness and reduce stress. Additionally, Lavender essential oil has antibacterial properties that can help treat, and heal cuts/bruises. Calming & Healing Headaches/ Migraines Pure Lavender Essential Oil is well known for its therapeutic abilities. This oil can be used aromatically in a diffuser or bath as a calming, relaxing agent. Lavender Essential Oil may also be applied topically providing a very real analgesic affect. To treat headaches, apply the lavender essential oil to temples or any areas of bare skin where the pain is strongest. This process can be repeated every 4 hours for relief. Krrystina Kalapothakos Kouzounas Kitchen 27

Friends of the Earth Lavender babamın peyzaj işine olan tutkusu ve sevgisi ile ortaya çıktı; Yiannis Peyzaj. 40 yıl boyunca bir peyzaj yüklenicisi olan, Yiannis her zaman organik lavanta yetiştirmeyi hayal ediyordu. Geç öğleden güneşin lavanta dolu tepelere yansıması ile oluşan görüntü ona memleketi olan Sparta, Yunanistan’ı anımsatıyor. Bu çocukluk hafızası çok geçmeden bir gerçek oldu ve Dünya Lavantaları Dostları’nı 2000 yılında doğdu. Saf Lavanta Esansiyel Yağı iyileştirici özelliklerle doludur. Lavanta, yatıştırıcı özellikleriyle ve aynı zamanda sakinliği teşvik etme ve stresi azaltma yeteneği ile bilinir. Ek olarak, lavanta esansiyel yağı, kesikleri ve çürümelere karşı savaşta yardımcı olacak antibakteriyel özelliklere sahiptir. Sakinleştirici ve Şifa Baş Ağrısı / Migren Saf Lavanta Esansiyel Yağı, terapötik yetenekleri ile iyi bilinir. Bu yağ, bir difüzör veya banyoda sakinleştirici, rahatlatıcı bir madde olarak aromatik olarak kullanılabilir. Lavanta Esansiyel Yağı, gerçek bir analjezik etki sağlayan topikal olarak da uygulanabilir. Baş ağrılarını tedavi etmek için, lavanta esansiyel yağını, şakaklara veya ağrının en güçlü olduğu çıplak deri bölgelerine uygulayın. Bu işlem, her 4 saatte bir rahatlama için tekrarlanabilir. Krrystina Kalapothakos Kouzounas Kitchen

LAVANTALI

KEŞKÜL ALMOND PUDDING with

LAVENDER

1 çay kaşığı kuru lavanta 5 su bardağı süt 1 yumurta sarısı 1,5 su bardağı toz şeker 2.5 yemek kaşığı buğday nişastası Toz badem

1 tea spoon dry lavender 5 water glass milk 1 egg yolk 1.5 cups of powdered sugar 2.5 tablespoon wheat starch Powder almond

Lavantanın yemeklerde kullanımı aslında lezzeti katlamaktır. Lavanta, kokusu ile pek çoğumuzu başka diyarlara taşıyan nefis bir bitkidir. Sütlü tatlılar ile son derece uyum sağlayan lavantayı yemeklerinizde ölçülü kullanmaya özen göstermelisiniz.

Use of lavender in meals is actually enhancing the flavor of recpies. It is a wonderful plant with its odor. You should pay attention to use lavandra carefully because of its strong flavor.

Sütü, yumurta sarısını, ve toz şekeri bir tencerede iyice karıştırın. Buğday nişaştasını 2 kaşık süt ile çırpın ve lavantalar ile birlikte tencereye ilave edin. Orta ateşte sürekli karıştırarak pişirmeye başlayın. Karışım koyulaşmaya başlayınca içerisine toz bademleri de ilave edin ve sürekli karıştırın. Koyulaşan keşkülü kaplara pay edip soğuması için bekletin. Soğuk servis edin. 32

Mix the milk, egg yolk, and powdered sugar well. Beat the wheat starch with 2 tablespoon milk and add to the pot with the lavenders. Cook by constantly stirring. When the mixture begins to thicken, add the powdered almonds and stir continuously. Pour the pudding into small cups and let it cool. Serve cold.

OTLU

EKMEK BREAD with

HERBS

500 gram un 1 paket kuru maya Su 1/2 bağ ısırgan 1/2 bağ ebegümeci 1 diş sakız tanesi Karabiber Tuz Zeytinyağı

500 gram flour 1 packet dry yeast Water 1/2 bond nettle 1/2 bond mallow 1 small piece mastic drop Black pepper Salt Olive oil

Iısrgan ve ebegömecini ince doğrayın. Unu eleyerek maya ile iyice karıştırın. Tuzu ve karabiberi ilave edip yavaşça suyu katarak yoğurmaya başlayın. Sakız tanesini havanda döverek ufalayın. Isırgan, ebegömeci, sakız tanesini ve 2 yemek kaşığı zeytinyağını ilave edip iyice yoğurun. Ekmeğin mayalanması için üzerini örterek sıcak bir ortamda en az 1 saat bekletin. Fırını 180 dereceye ısıtıın. Ekmeği zeytinyağı ile yağlanmış fırın kabına alıp üzerine bir tutam un serpin ve iyice pişirin.

Chop the nettle and mallow. Stir the flour thoroughly with yeast. Add salt, pepper, slowly add the water and start kneading. Crush the mastic drop. Add the nettle, mallow, mastic, and 2 tablespoons olive oil and knead well. Cover the dough and let to rest for at least 1 hour. Heat the oven to 180 degrees. Pour olive oil into the baking tray and put the bread into the tray, sprinkle a pinch of flour over it and cook until golden brown.