www.kohajone.com
CYANMAGENTAYELLOWBLACK
E përditshme e pavarur
Viti i XXVIII i botimit
Nr: 118 (8559)
E martë, 21 Maj 2019
Çmimi 30 Lekë
Apeli i biznesmenëve shqiptarë për mazhorancën dhe opozitën: Thirrini mendjes! Keni përgjegjësi të mëdha për të ardhmen e vendit. Me polici, dhunë, gaz helmues dhe protesta rrugëve nuk mund të vazhdohet më!
Biznesi vendas: Zgjidhni krizën!
Nëse mazhoranca shkon e vetme drejt zgjedhjeve, ngjarjet nga dramatike pritet të kthehen në tragjedi kombëtare. Opozita deklaron se nuk pranon zgjedhje që ngjajnë me një shtet komunist, vetëm me një parti. Ndërsa kryeministri Edi Rama thotë se do të shkojë i vetëm në një proces që përveç fitores së PS nuk garanton as stabilitet, as siguri dhe as një vend normal. Nëse u referohemi deklaratave të Edi Ramës dhe përfaqësuesve të opozitës, pas 30 qershorit në Shqipëri nuk mund të flitet më për shtet normal, por për një situatë lufte FAQE 3
Presidenti Meta: Të gjithë Nesër fillojnë përsëri bashkë për t’i dhënë fund protestat e studentëve problemeve të jetimëve kundër Kryeministrit Rama
Në foto: Presidenti Ilir Meta, dje gjatë ceremonisë me rastin e Ditës Kombëtare të Jetimëve
TAKIM ME SHQIPTARËT NË ITALI
FAQE 24
OBSERVATORI KUNDËR KRIMIT
Raporti për Kryemadhi: Të drogën në ndërtojmë një Vjenë: Durrësi, sistem që mendon porti i kokainës për qytetarët FAQE 12
FAQE 5
Në foto: Protestat e studentëve në muajin dhjetor
FAQE 8
VLERËSIMI
NËNKRYETARI I LSI
Zef Bushati zgjidhet Petrit Vasili: Rama Zv. Presidenti i ri i po djeg negociatat Demokracisë Kristiane vetëm për të Ndërkombëtare shpëtuar karrigen e tij FAQE 20
FAQE 6
POLITIKE ORGANIZIMI
P
ërfaqësues të studentëve nga të gjitha universitetet e vendit janë mbledhur këtë të hënë në Korçë ku kanë diskutuar mbi ecurinë e “Paktit për Universitetin” të shpallur nga kryeministri Edi Rama gjatë protestave që nisën në dhjetor të vitit të kaluar. Sipas tyre, pasi diskutuan me njëri-tjetrin kanë konstatuar se shumica e pikave që përmban ky pakt nuk janë përmbushur dhe për këtë ata kanë vendosur për zhvillimin e një proteste kombëtare
2
E martë, 21 MAJ 2019
Studentët nga gjithë vendi mblidhen në Korçë, nesër protestë kombëtare ditën e mërkurë. “Sapo përfunduam një mbledhje ku morën pjesë përfaqësues nga të gjitha Universitetet e vendit dhe diskutuam mbi premtimet që janë bërë. Gjatë diskutimeve konstatuam se shumica prej tyre nuk janë zbatuar dhe përmbushur siç na është thënë. Për këtë kemi marrë vendimin që ditën e mërkurë do të zhvillohet protesta e studentëve mbarë kombëtare. Ata që
kanë mundësi të shkojnë në Tiranë do të shkojnë atje, ndërsa të tjerët nëpër oborret e fakulteteve. Edhe studentët e Korçës do të protestojnë dhe lidhur me mënyrën se si do të organizohet do të caktohet me një vendim tjetër. Ditën e sotme ne morëm dhe analizuam pikat e “Paktit për Universitetin” një për një dhe konstatuam se ato nuk janë përmbushur”, tha njëra prej studenteve.
Inagurohet Memoriali i viktimave të komunizmit, Kryedemokrati: PD mban përgjegjësi për gjërat që nuk janë realizuar për ish-të përndjekurit
M
e t’u kthyer nga Londra, kryetari i Partisë Demokratike Lulzim Basha udhëtoi dje në Shkodër, ku mori pjesë në inaugurimin e Memorialit të viktimave të komunizmit. Gjatë fjalës së tij, Basha shprehu mirënjohjen për të pranishmit dhe kujtoi heronjtë që dhanë jetën për të rrëzuar diktaturën hoxhiste, për të cilët tha se në Shqipëri për 50 vjet nuk janë dënuar krimet e komunizmit dhe që rrjedhin nga ideologjia staliniste. Basha shtoi se dje ishte ideologjia staliniste ajo që “vriste” shqiptarët, kurse sot krimi e vesi janë në pushtet “Sulmet ndaj shkrimtarit Agron Tufa, Çelo Hoxhës janë triumfe të vesit mbi vlerën. Triumfi i vesit dhe krimit mbi vlerën vazhdon. Një nga arsyet pse kundërshtarët tanë nuk e mohojnë vesin dhe krimin është se ata nuk u dënuan, por u lartësuan. Këtu jemi në një vend me burra dhe gra dinjitoze, fëmijë që u poqën para kohe dhe sot i kemi me thinja kokë. Ne e lamë harresën dhe nuk i dhamë goditjen e merituar fatale diktaturës së përbindshme. Përtej dëmshpërblimit për të përndjekurit, duhet që të jemi me zemër me ta. Përtej ndryshimit të ligjit, bëhet fjalë për dënimin e krimit në nivel kombëtar. Ne kemi bërë të mundur që disa vende të kthehen në zona të frekuentuara nga njerëzit. Historia na tregon se krimi e vesi për 50 vjet qëndruan në pushtet. Përsëri modeli është i njëjtë. Sot përpos vesit të komunizmit, të marksizëm-leninizmit e stalinizmit, kemi vesin e krimit në pushtet. Sot në pushtet janë hipokritët, ata që zvarritën pas pushtetit. Shqiptarët
Basha nga Shkodra: Dje stalinizmi, sot në pushtet vesi e krimi
duhet të besojnë në Zot, në atdhe, në votën e lirë dhe të ndershme. Në respekt të atyre që përjetojnë dramat e jetës, me respektin më të madh të viktimave të kësaj dhune. Ata janë heronj, janë martirë, pa të cilët kombi nuk mund të ketë fibrën e kujtesës,
të qëndresës dhe ringritjes, siç qëndroi kur rrëzuam diktaturën më 1990. Nuk ka fitore të vlerave pa sfidë. Diktatura i donte të harruar, mirëpo nuk ia doli dot. Ne jemi këtu për të mbrojtur tiraninë, lirinë që është pushtuar nga vesi e krimi”, tha
Basha. Në vijim të fjalës së tij, Basha u ndal edhe te roli i Partisë Demokratike për fatin e të përndjekurve. Kryedemokrati tha se gjithçka është arritur është meritë e PD dhe çdo gjë tjetër që nuk është arritur është përgjegjësi e partisë që drejton. “Ndaj mendimi i pari që dua të ndaj me ju është se jam shumë i emocionuar që jam sot në këtë moment. Ju falënderoj nga zemra që më bëtë pjesë të këtij aktiviteti. Ndonëse kryetarja e bashkisë shprehu mirënjohjen e tyre dua të falënderoj miqtë që kanë ardhur nga larg, kontribuuesve për arritjen e kësaj vepre kaq prekëse. Dua të falënderoj ata që kanë kontribuar nga larg, arqipeshkovinë metropoliatanëve, natyrisht Shoqatën e të Përndjekurve Politik dhe natyrisht kryetaren e bashkisë, Voltana Ademi. Mirënjohje, për të gjitha ata që kanë kontribuar, për hoxhallarët prifterinjt murgjit me lutjet që bënë pas inaugurimit të monumentit. Zonja dhe zotërinj unë jam kryetar i Partisë Demokratike. Jam i vetëdijshëm që gjithçka që është arritur me borxhin e pashlyeshëm të përndjekurve politikë është meritë e Partisë Demokratike dhe asgjë që nuk është arritur është përgjegjësi e PD. Zotimi është i imi dhe i PD për ta çuar deri në fund”, u shpreh dje kryedemokrati Lulzim Basha.
Nënkryetari i LSI-së: Shqipëria po paguan padrejtësisht për shkak të instalimit të një qeverisjeje moniste
Vasili: Rama po djeg negociatat vetëm për të shpëtuar karrigen e tij
N
ënkryetari i Lëvizjes Socialiste për Integrim, Petrit Vasili shprehet se kryeministri Edi Rama po djeg integrimin e vendit në BE vetëm për të shpëtuar pushtetin dhe karrigen e tij. Përmes një reagimi në faqen e tij zyrtare në rrjetin social “Facebook”, Vasili i referohet qëndrimeve të Bashkimit Eueropian lidhur me procesin e integrimit të rajonit, ku siç thotë ai, Maqedonia e Veriut vlerësohet më afër hapjes së negociatave, sesa Shqipëria. “Maqedonia OK, Shqipëria jo, Hanh dhe Tsipras flasin vetëm për Maqedoninë. Qeveria dhe kryeministri
sakrifikojnë hapjen e negociatave për të shtyrë disa ditë në karriget e thyera e tyre. Kriza e tmerrshme politike në
Botues dhe Drejtor: Nikoll LESI
Kryeredaktor: Qamil XHANI Zv/kryeredaktorë: Albina Gjergji, Herion Mesi
Shqipëri, ku shkaku i vetëm është kryeministri kërkon zgjidhje dhe largimi i tij është vetëm hapi i parë. Shqipëria po paguan padrejtësisht për shkak të instalimit të një qeverisjeje moniste, të kriminalizuar dhe të korruptuar. Tani europianët po flasin vetëm për Maqedoninë e Veriut, po Shqipëria ku mbeti? Më parë Shqipëria ishte shumë më afër hapjes së negociatave se sa Maqedonia, po sot pse mbeti pas saj? Pse
ADRESA E REDAKSISË:
Rruga: “Sami Frashëri”, Pallati i Aviacionit të Vjetër, Nr. 2, Tiranë/ Web: www.kohajone.com
nuk vënë gishtin në plagë ndërkombëtarët? A mjaftojnë deklaratat klishe të tyre, të cilat na prunë në këtë ditë? Lexoni çfarë thotë Komisioneri Hanh dhe Kryeministri Tsipras: Në forumin e Vjenës për perspektivat e Maqedonisë së Veriut, Komisioneri Hanh deklaron: “I nderuar të jem këtu të prezantoj një histori të jashtëzakonshme suksesi në … Ballkanin Perëndimor. Një histori e cila tregon se si,
NUMRI I KONTAKTIT:
0697044477
vizioni, ndryshimi politik dhe vendosmëria mund të ndryshojë rrugëtimin e një shteti: urime … Maqedonisë së Veriut”. Ndërsa Kryeministri i Greqisë, Tsipras deklaron në Financial Time: “Por ne nuk do të rrezikojmë procesin e pranimit për Maqedoninë e Veriut, nëse ajo ka bërë përparim. Kjo do të ishte e padrejtë”, deklaron Tsipras”, u shpreh dje, ish-kreu i grupit parlamentar të LSI-së, Petrit Vasili.
Marketingu: Bardhyl Ucaj E-mail: reklama@kohajone.com
POLITIKE
3 E martë, 21 MAJ 2019
Apeli i biznesmenëve shqiptarë për mazhorancën dhe opozitën: Thirrini mendjes! Keni përgjegjësi të mëdha për të ardhmen e vendit. Me polici, dhunë, gaz helmues dhe protesta rrugëve nuk mund të vazhdohet më!
Biznesi vendas: Zgjidhni krizën!
Nëse mazhoranca shkon e vetme drejt zgjedhjeve, ngjarjet nga dramatike pritet të kthehen në tragjedi kombëtare. Opozita deklaron se nuk pranon zgjedhje që ngjajnë me një shtet komunist, vetëm me një parti. Ndërsa kryeministri Edi Rama thotë se do të shkojë i vetëm në një proces që përveç fitores së PS nuk garanton as stabilitet, as siguri dhe as një vend normal. Nëse u referohemi deklaratave të Edi Ramës dhe përfaqësuesve të opozitës, pas 30 qershorit në Shqipëri nuk mund të flitet më për shtet normal, por për një situatë lufte Kriza politike në Shqipëri ka dhënë efekte të rënda në ekonominë dhe biznesin e vendit. Që nga muaji shkurt i këtij viti dhe deri më sot, si pasojë e zhvillimeve politike, protestave dhe bllokimit të institucioneve sektori i turizmit, eksportet dhe importet e ekonomisë shqiptare kanë pësuar ulje drastike. Dhoma Kombëtare e Tregtisë dhe shoqatat e biznesit në vend, të mbledhura dje në një takim të përbashkët ngritën alarmin për situatën në të cilët ndodhet vendi. Për të shmangur panikun, drejtuesit e bizneseve në vend nuk dhanë shifra, por llogaritet se efektet e dëmit në ekonominë e vendit gjatë këtyre muajve janë qindra milionë euro. Në këtë bilanc nuk bëjnë pjesë vetëm anulimet e udhëtimeve turistike, të cilat godasin një biznes që po konsolidohej, por edhe kontrata të anuluara, kompani të huaja që rishikojnë planin e investimeve, si dhe biznese që mendojnë të largohen nga Shqipëria. Të gjitha këto lëvizje negative do të thotë më pak lekë që hynë në Shqipëri, mbyllje e vendeve të punës, falimentime të bizneseve dhe për pasojë më pak taksa dhe më pak zhvillim i vendit. Alarmi që ngritën dje bizneset kryesore në merr parasysh
gjithë këto që kanë ndodhur në Shqipëri këto muaj, por më e keqja parashikohet në ditët dhe javët që vijnë. Nëse mazhoranca shkon e vetme drejt zgjedhjeve, ngjarjet nga dramatike pritet të kthehen në tragjedi kombëtare. Opozita deklaron se nuk pranon zgjedhje që ngjajnë me një shtet komunist, vetëm me një parti. Ndërsa kryeministri Edi Rama thotë se do të shkojë i vetëm në një proces që përveç fitores së PS nuk garanton as stabilitet, as siguri dhe as një vend normal. Nëse u referohemi deklaratave të Edi Ramës dhe përfaqësuesve të opozitës, pas 30 qershorit në Shqipëri nuk mund të flitet më për shtet normal, por për një situatë lufte. Për t’i paraprirë më të keqes që po projekton klasa politike, përfaqësuesit e biznesit dje bënë thirrje që kjo situatë absurde të marrë fund sa më parë. Luan Bregasi, president i shoqatës së biznesit “Biznes Albania” deklaroi se ajo që po ndodh me krizën politike ka efekte të rënda në të gjithë ekonominë e vendit. ”Palët duhet t’i thërrasin mendjes sepse kanë përgjegjësi të mëdha. Duhet urgjentisht të ulen. Ne nuk japim as receta, as rekomandime, por në tagrin tonë si sipërmarrës e
kemi morale të themi: uluni, thirrni mendjes dhe gjeni zgjidhjet më të mira. Ne nuk duam të shikojmë dhunë, përplasje, zjarre. Jo nuk duam ne, por nuk janë në interes të vendit”,- deklaroi Luan Bregasi. Shoqatat e turizmit janë dhe më të prekura nga ajo që po ndodh këto muaj në vend, pasi për shkak të krizës një pjesë e madhe e të huajve që kanë rezervuar pushimet në Shqipëri i kanë anuluar ato. Kryetari i shoqatës së operatorëve turistikë, Enver Mehmeti tha se nëse zgjidhja krizës nuk vjen deri në qershor pasojat do të jenë afatgjata. Mehmeti u shpreh se nëse kompanitë e huaja e heqin nga lista këtë vit Shqipërinë, do të duhen të paktën 10 vite që imazhi të rregullohet. Dëmi ekonomik në këtë rast do të ishte i pallogaritshëm duke sjellë falimentime pa fund të biznesit të turizmit. ”Pas qershorit 2019, nëse Shqipëria, rikthehet në hartën e dyshimtë për të qenë destinacion turistik, do të na duhet një dekadë e tërë për ta rikthyer në nivelet që kemi”,- tha Enver Mehmeti. Ndërsa Nikolin Jaka, kryetar i Dhomës së Tregtisë u shpreh se si pasojë e krizës që po kalon Shqipëria,
situata paraqitet e zymtë dhe në gjithë sektorët e ekonomisë. Jaka u shpreh se ka rënë qarkullimi tregtar dhe fatura e kësaj krizë të rëndë vetëm sa ka nisur të ndjehet, por do të jetë edhe më e madhe në momentin e bilanceve. ”Dëmi që ka shkaktuar është shumë i madh. Është e rëndësishme që ne të nxjerrim faturat që po i shkaktohen ekonomisë, sipërmarrjes dhe qytetarit në raste të tilla në, kur krizat politike janë të tejzgjatura dhe të pakompromisëta. E para mungon stabiliteti politik, mungon konkurrueshmëria. Ka rënë ndjeshëm jo vetëm qarkullimi tregtar, por ndërkohë është rritur në mënyrë të frikshme edhe informaliteti”,- tha Nikolin Jaka. Panorama që paraqitën dje para mediave bizneset dhe shoqatat kryesore në vend është alarmi më i madh që vjen për ekonominë e vendit. Është një thirrje që u bëhet të gjitha palëve, por qeveria është ajo që ka përgjegjësinë kryesore për stabilitetin e vendit. Gjeni zgjidhje dhe mos e merrni në qafë popullin! Përgjegjsia kryesore bie mbi kryeministrin Rama që ecën kokëfortë drejt përplasjes së 30 qershorit. Q. Xhani
POLITIKE
4
E martë, 21 MAJ 2019
KREU I PD-SË PUBLIKON DOKUMENTIN 800-VJEÇAR
Basha: Dhunimi i demokracisë shkak për përmbysjen e çdo pushteti K
ryetari i Partisë Demokratike, Lulzim Basha ka postuar në rrjetet sociale një foto në të cilën duket Magna Carta, një dokument rreth 800-vjeçar, i cili sipas tij ka frymëzuar betejat më madhështore për liri në botë këto 8 shekuj, nga Reforma e Monarkisë Britanike tek Revolucioni Amerikan dhe ai Francez. Sipas Bashës, ky dokument manifeston parimin bazë të demokracisë perëndimore që nënkupton se liria dhe të drejtat e njeriut mbrohen me ligj dhe se dhunimi i tyre, është shkak për përmbysjen e çdo pushteti. Sipas kryedemokratit “Magna
Carta” është mantra e kufizimit të pushtetit me ligj dhe ndërtimit të shoqërisë mbi barazinë para ligjit dhe respektin për të drejtat dhe liritë e çdo njeriu. “Të dashur miq, këtë foto e mora, nga panelet e Ëestminster, ndërtesës historike të Parlamentit Britanik, nënës së gjithë parlamenteve. Është Magna Carta, dokumenti 800 vjeçar që ka frymëzuar betejat më madhështore për liri në botë këto 8 shekuj, nga Reforma e Monarkisë Britanike tek Revolucioni Amerikan dhe ai Francez. Madhështia e saj qëndron te ideali i shenjtë dhe
parimi bazë i demokracisë perëndimore se liria dhe të drejtat e njeriut mbrohen me ligj dhe se dhunimi i tyre është shkak për përmbysjen e çdo pushteti. Magna Carta është mantra e kufizimit të pushtetit me ligj dhe ndërtimit të shoqërisë mbi barazinë para ligjit dhe respektin për të drejtat dhe liritë e çdo njeriu. Magna Carta është Karta e Madhe që e bëri Britaninë të madhe sepse vendosi precedentin se mbi të drejtat dhe dinjitetin e njerëzve nuk ka pushtet mbi tokë përveç pushtetit të njerëzve nga njerëzit dhe për njerëzit”, tha Lulzim Basha.
Kryedemokrati shpjegon për median britanike se pse ka zemërim në Shqipëri, dhe çfarë synojnë protestat e opozitës në Shqipëri
K
ryetari i Partisë Demokratike Lulzim Basha shpjegon në një intervistë për “BBC World” se pse ka zemërim në Shqipëri, çfarë synojnë protestat e opozitës dhe çfarë i duhet Shqipërisë për hapjen e negociatave të anëtarësimit me Bashkimin Europian. INTERVISTA ME GAZETARIN JULIAN WORRICKER Gjatë 3 muajve të fundit në Shqipëri janë zhvilluar protesta antiqeveritare, me protestues që bëjnë thirrje për dorëheqjen e qeverisë dhe për mbajtjen e zgjedhjeve të parakohshme. Ka pasur edhe dhunë fundjavën e shkuar, ku mijëra protestues, që mbështesin PD në opozitë, dolën në rrugët e kryeqytetit shqiptar, Tiranës. Zyrat e kryeministrit u goditën me bomba benzine, duke nxitur thirrjet për qetësi të disa vendeve të BE-së dhe SHBA. Në krye të këtyre protestave është lideri i Partisë Demokratike në opozitë, Lulzim Basha, i cili ka shërbyer si Ministër i Jashtëm dhe Ministër i Brendshëm në qeveritë e mëparshme të drejtuara nga PD. Unë e nisa bisedën me të duke e pyetur, nëse e dënon dhunën e ndodhur. Absolutisht. PD ka bërë gjithmonë thirrje për protesta jo të dhunshme. Është distancuar dhe do të distancohet gjithmonë nga dhuna. Megjithatë, duhet kuptuar se dhuna e izoluar që, falë Zotit, nuk shkaktoi viktima – asnjë person i vetëm nuk u plagos, asnjë polic nuk u lëndua – është shprehje e zemërimit në rritje. Këto protesta janë pasojë e një krize që ka shpërthyer me të gjithë fuqinë gjatë 4 muajve të fundit: krizë kushtetuese, krizë politike dhe pasojat e saj ekonomike e sociale. Çfarë duhet të ndodhë me ata që janë përgjegjës për dhunën? Siç e thashë, falë Zotit, asnjë polic i vetëm nuk u lëndua. Por numri 3 i PD-së u dhunua brutalisht dhe dhunshëm nga policia. Media ishte në gjendje ta filmonte këtë episod dhe ta transmetonte live. Në vend që këta policë të përballen me përgjegjësitë e tyre, sipas ligjit, ata janë marrë personalisht nën mbrojtje nga kryeministri. Qeveria i mohon akuzat tuaja, por në një këndvështrim më të gjerë, ju keni qenë vetë në qeveri dhe tani jeni në opozitë. Ju e dini se akuzat për korrupsion bëhen sa nga njëra palë dhe nga pala tjetër. Akuzat nga opozita, kushdo qoftë ajo, mohohen nga qeveria kushdo qoftë ajo. Kjo është pjesë e politikës në vendin tuaj, apo jo? Ky nuk është rasti tani.
Basha për BBC: Distancohemi nga dhuna në protesta, por zemërimi është në rritje
Pse është ndryshe tani? Dy raste të hetimit nga prokurorët antimafia kanë zbuluar mijëra orë përgjime, që tregojnë se kryeministri dhe zyrtarë të lartë të qeverisë bashkëpunojnë me bosët e krimit të organizuar për vjedhjen e zgjedhjeve të vitit 2017. Disa nga këto përgjime janë publikuar nga Zëri i Amerikës dhe dy ditë më parë nga gazeta më e madhe gjermane Bild. Nuk ka absolutisht
asnjë veprim në lidhje me këto akuza. Asnjë politikan nuk është thirrur për t’u marrë në pyetje dhe politikanët e përfshirë jo vetëm nuk janë ndëshkuar, por janë promovuar dhe janë mbrojtur nga kryeministri. Ta shohim në një panoramë më të gjerë. Këtë qershor Shqipëria pret një përgjigje nga BE, nëse do të nisin negociatat për anëtarësim. Sa dëm mund t’i shkaktojë procesit e gjithë
kjo? Protestat janë pasojë e krizës së thellë politike në vend. Kështu që, pavarësisht, raporteve të sheqerosura… Çfarë do të thotë të sheqerosura? Shumë larg realitetit. Për çfarë arsye? Shqipëria duhet t’i bashkohet Bashkimit Europian, Shqipëria duhet të hapë negociatat e anëtarësimit. Kjo është ajo për të cilën ne po luftojmë, për vlerat europiane, por Shqipëria nuk mund t’i bashkohet BE-së me gënjeshtra, me fabrikime, me zgjedhje të vjedhura, me bashkëpunim me krimin e organizuar, me korrupsionin në nivelet më të larta të këtyre 29 viteve, me pandëshkueshmërinë e njerëzve me pushtet. Pra, çfarë duhet të thotë dhe të bëjë BE në takimin e qershorit sipas jush? Mendoj se në këtë pikë gjërat janë shumë të qarta. Bashkimi Europian është ekstremisht i shqetësuar se realiteti në terren është shumë larg nga përshkrimet e burokratëve në Bruksel. Kjo duhet të jetë edhe një kambanë alarmi për vetë institucionet e Bashkimit Europian, që t’i japin fund gjuhës së drunjtë se “shumë është bërë, por nevojitet dhe shumë për të bërë” dhe të përqendrohen në problemet e vërteta, me të cilat përballen vendi. Por kjo mund të çonte në një shtyrje të asaj çfarë planifikon BE. A nuk do të sillte shtyrja një dëm të madh për vendin? Për fat të keq, shtyrja, pak a shumë është vendosur. Vende anëtare kanë dalë në përfundimin se progresi i Shqipërisë drejt përmbushjes së kushteve për hapjen e negociatave të anëtarësimit është i pamjaftueshëm. Pyetja shtrohet: çfarë vjen pas kësaj? Problemi më i madh është sesi të kapërcehet kjo krizë e thellë, e cila tani po shpërthen me zemërim nëpër rrugë dhe sheshe.
POLITIKE
5 E martë, 21 MAJ 2019
KREU I PAA-SË
Duka: Nëse Rama e lëshon Dakon, ai e merr me vete Kreu i Partisë Agrare Ambientaliste, Agron Duka i ftuar në emisionin “360 Gradë” në RTV Ora deklaroi mbrëmjen e djeshme se nëse kryeministri Edi Rama e lëshon Vangjush Dakon në procesin hetimor që ka nisur tashmë nga prokuroria lidhur me përgjimet për shit-blerje votash në zgjedhjet e 2017-ës, atëherë Dako do e marrë me vete Ramën. “Mendoj se nuk ka fuqi ta lëshpjë Dakon, se
nëse e lëshon do ta marri me vete Dako atë (Ramën). Nuk ka bërë Dako asgjë pa urdhrin e Ramës. Nuk ka takuar asnjë njeri pa urdhrin e tij. As nuk i ka premtua njeriu pa urdhrin e tij”, u shpreh dje Agron Duka. Kreu i Partisë Agrare Ambientaliste, u shpreh gjithashtu, se votat në Durrës janë vjedhur dhe ai i kishte parë vetë. “Që Dako është përgjuar duke blerë
MBAHET NË TIRANË DHE JO NË SHKODËR MBLEDHJA KOORDINUESE MES QEVERISË SË SHQIPËRISË DHE KOSOVËS: ZONË E PËRBASHKËT EKONOMIKE NË RAJON
Shqipëri-Kosovë pa Ramën e Haradinajn: Menaxhimi i kufijve, sfidë për të dyja vendet
P
as takimit në Pejë në nëntor të vitit të shkuar, mbledh ja e dy qeverive Shqipëri-Kosovë ishte parashikuar të mbahej gjatë muajit maj në Shkodër. Por ndryshe nga parashikimi, takimi koordinues mes dy qeverive u mbajt në Pallatin e Kongreseve në Tiranë, ndërsa u vu re mungesa e dy kryeministrave Edi Rama dhe Ramush Haradinaj. Mesa duket Samiti i Berlinit që rrëzoi “shpresat” për ndryshim territoresh në Ballkan ka ndikuar dhe në humoret e dy kryeministrave shqiptarë. Ndërkaq në mungesë të tyre, takimi i përbashkët i dy qeverive u drejtua nga Zëvendëskryeministrat Fatmir Limaj dhe Erjon Braçe drejtuan mbledhjen koordinuese për të bërë bilancin e realizimit të marrëveshjeve të kaluara. Gjatë këtij takimi Braçe theksoi se dy shtetet po punojnë për një treg të përbashkët, ndërsa e quajti sfidë të madhe menaxhimin e kufijve. “Ne po punojmë fort drejt krijimit të zone të përbashkët ekonomike në rajon. Pika doganore e Republikës së Kosovës në portin e Durrësit ka qenë një ambicie e hershme e dy qeverive tona. Menaxhimi i kufijve është një çështje komplekse, gati-gati një sfidë më vete, por nëse bashkëpunojmë dhe bashkërendojmë punën nëpërmjet strukturave tona, sfida bëhet shumë herë më e menaxhueshme”, tha Erjon Braçe. Homologu kosovar, Fatmir Limaj, u ka lënë ministrave përgjegjës edhe një muaj kohë për të përfunduar punimet dhe të nisin zbatimin e objektivave të përbashkëta. “Nga katër marrëveshje që kemi arritur në mbledhjen e dy qeverive në Pejë ka pasur një progres. Qershori duhet të jetë afati i fundit në implementimin dhe fillimin e zbatimit të marrëveshjeve të arriturra në Pejë”, u shpreh Fatmir Limaj. Pas komunikimit me mediat, Limaj dhe Braçe kanë vijuar diskutimet me grupet e punës me dyer të mbyllura. Në mbledhjen e Pejës janë nënshkruar 9 marrëveshje, por më kryesoret janë heqja e çmimeve roaming që nis nga 1 korriku, pika e përbashkët doganore, zonë e përbashkët ekonomike si dhe njohja e ndërsjellë e patentave. MARRËVESHJET 1. Nënshkrimi i marrëveshjeve për heqjen e çmimeve për shërbimin roaming. 2. Nënshkrimi i protokollit për kryerjen e veprimeve të përbashkëta të kontrollit doganor në pikën kufitare Morinë-Vernicë. 3. Nënshkrimi i marrëveshjes për bashkëpunim në fushën e borxhit publik, financimeve të huaja dhe marrëdhënieve me institucionet financiare ndërkombëtare.
dhe shitur vota këtë e ka parë e gjithë Shqipëria ama që janë vjehdur votat në Durrës e kam parë edhe unë. Kam kandiduar në Durrës dhe jam konfliktuar, kam debatuar nga njerëz që janë marrë nga ky. Sa i përket punësimeve nuk janë bërë punësime të njerëzve të zakonshëm, por janë bërë punësime të ushtarëve të bandave”, deklaroi dje kreu i PAA-së, Agron Duka.
“Shoh se e keqja ka hyrë thellë dhe është krijuar jo vetëm tregu i shitjes së votave, por edhe tregu i shitjes së shpirtrave”
Zija Çela: Rama qeveris me 100 ujqër, s’i hy në sy mishi i deles S hkrimtari Zija Çela i ftuar në emisonin AKrasta në News 24, ka komentuar qeverinë e kryesuar nga kryeministri, Edi Rama. Në fjalën e tij, shkrimtari Çela tha se kryeministri Rama po qeveris vendin me 100 ujqër që nuk i hy në sy mishi i deles, por ngopën me atë të popullit fukara. “Vendimmarrja është sot, problem është kryeministri. Ky është problemi i sotshëm. Ka qenë një kohë që zoti Rama sapo ishte bërë kryebashkiak dhe ishte bërë një përmbytje. U mbytën 100 dele. Opozita e atëhershme kërkoi dorëheqjen. Kam kaluar
shumë vite me zotin Rama, me karrierën politike si kryeministër dhe më duket se zoti Rama po e qeveris vendin me 100 ujqër që nuk i hy në sy mishi i deles, por ngopen me mishin e popullit fukara. Skamja ka përhapur më tej pakënaqësi,”-u shpreh ai. Shkrimtari Zija Çela tha se ka dëgjuar analistë që flasin për përplasje civile, por nuk e beson këtë tezë, zemra nuk ia do të ketë dhe beson se nuk do të ketë turbullira. “Ne kemi liderë politikë jo si në Europë, por që kanë fuqi të madhe. Ata vendosin për çdo gjë. E shoh se e keqja ka hyrë thellë dhe është krijuar jo vetëm tregu i
shitjes së votave, por edhe tregu i shitjes së shpirtrave. Për fat të keq, sot kemi treg zemrash dhe kjo është e rëndë, fort e rëndë. Unë si shkrimtar nuk më lejohet të mbajë anë, nuk më lejohet të deformoj, se më dënon Zoti, më deformohet arti, më shkatërrohet shpirti artistik. Këta liderë që kemi janë shkatërrues, fërkohen, nuk duan që ata të jenë poshtë, por lart. Këto fërkime, këto përplasje sjellin mizerje, pasoja, tmerre, tërmete. Ka analistë që parashikojnë luftë civile. Por unë uroj që mos ketë, zemra ime thotë mos të ketë dhe nuk ka faktor që të ketë. Ndodhi në vitin 1997, por nuk e besoj të ndodhë dhe do ishte katastrofë për shqiptarët që të ndodhë ndonjë përleshje, por besoj se nuk do ta lejojnë, nuk do të lejohet e nuk do ndodhë”, tha Zija Çela. Shkrimtari Zija Çela u pyet nga gazetari Krasta se cili ishte mendimi i tij për serbët. Çela u përgjigj se do i donte, se njerëz janë edhe ata, mirëpo të kërkojnë pendesë më e pakta për atë që kanë bërë. “Edhe serbët, do t’i doja, sigurisht do i doja. Mirëpo, nuk mund të harrohen krimet që ka bërë. Si fqinjë ballkanikë duhet që të bashkëpunojmë aty ku duhet, por pa harruar historinë, pa harruar luftëtarë çlirimtarë të Kosovës që dhanë jetën kundër pushtuesit, kundër Serbisë. Kjo Serbi, për fat të keq, nuk kërkon falje për krimet e tmerrshme në popullatë civile. Duhet të kërkojë falje, se falja është hyjnore, ka falur Papa, kanë falur personalitete botërore”, tha Zija Çela.
POLITIKE
6
E martë, 21 MAJ 2019
Kreu i Qeverisë: Kush prek zgjedhjet i ndalohet përjetësisht hyrja në SHBA dhe vendet e BE
Rama mbledh deputetët e PS: Fushatën e çelim më 31 Maj, zgjedhjet më 30 Qershor F
ushata elektorale e Partisë Socialiste do të nisë në datën 31 Maj në pallatin e kongreseve. Kjo u vendos gjatë mbledhjes së kësaj të hëne që u zhvillua nën drejtimin e vetë kryeministrit Edi Rama me grupin parlamentar të Partisë Socialiste. Gjatë mbledhjes, Rama u shpreh i bindur se data e zgjedhjeve nuk luan dhe njoftoi deputetët se duhet të jenë të gatshëm për të parandaluar çdo incident të mundshëm gjatë procesit zgjedhor. Në çeljen e fushatës zgjedhore në Pallatin e Kongreseve në Tiranë, të pranishëm do jenë të 61 kandidatët e PS për 61 bashkitë e vendit. Po ashtu, gjatë mbledhjes Edi Rama ka kërkuar që të regjistrohen të gjithë ata që do të provojnë të shkaktojnë incidente dhe të denoncohet kushdo që cenon procesin zgjedhor. Rama kujtoi edhe njëherë masën e paralajmëruar për të gjithë ata që do të kërkojë të bllokojnë procesin zgjedhor se do t’i bllokohet hyrja në BE dhe SHBA, gjë e cila tha ai duhet bërë e qartë për çdo qytetar derisa t’iu bëhet këngë. Ai bëri thirrje çdo deputeti që duhet të mbulojë zonën e tij për të bërë derë më derë komunikimin e masave për ata që do tentojnë të prishin zgjedhjet. “Mos u provokoni. Regjistroni ata që mund të shkaktojnë incidente. Të provojmë që nuk jemi ne shkaktarë. Të denoncojmë këdo
DELEGACIONI
Ruçi, Balla dhe Rudina Hajdari zbarkojnë në Holandë për negociatat
që cënon zgjedhjet. Çdo njeriu i duhet thënë që kush cënon apo dëmton procesin nuk shkel më në Amerikë apo vende të Bashkimit Europian”, mësohet të jetë shprehur kryeministri Edi Rama, njëherësh kryetar i PS-së. Nga ana tjetër opozita është shprehur e vendosur se nuk do të marrë pjesë në procesin zgjedhor por do përpiqet me çdo kusht të bllokojë zhvillimin e tij. Të shtunën ajo ka paralajmëruar se do të mbajë një tjetër protestë kombëtare, e treta brenda këtij muaji. Ndërkaq, Kryeministri Edi Rama ju drejtua kandidatëve për kryebashkiakë që në nisje të fushatës të bëjnë takime derë më derë për të përcjellë tek çdo qytetar vendosmërinë
se zgjedhjet do të bëhen më 30 qershor, dhe të shuajnë kështu të gjitha dyshimet që lindin nga situata politike në Shqipëri. Në të njëjtën linjë, Rama i bëri thirrje kandidatëve, që të informojnë qytetarët se çfarë ndëshkimi të rëndë ka Kodi Penal, në rast se dikush tenton të bëhet pjesë e skenareve të mundshme të opozitës jo kuvendore për të penguar dhe bllokuar procesin zgjedhor. Nëse dikush dënohet për krime zgjedhore, tha Rama, atëherë i ndalohet përjetë hyrja në Shtetet e Bashkuara të Amerikës dhe në vendet e Bashkimit Evropian. “Në asnjë cep bashkie nuk duhet të vë në dyshim a do bëhen apo jo zgjedhje. Kush i afrohet një qendre votimi,
djeg veten, jo zgjedhjet. Sa më shumë të informohen për Kodin Penal, dhe nuk ja vlen të digjesh për politikën më kriminale të mundshme që të nxit të shkosh me këmbët e tua në burg, të dënuar për krime zgjedhore që u hiqet e drejta për hyrjen në SHBA dhe BE. Nuk dua t’ja shoh asnjë shqiptari këtë qeder, dhe të mbetet tërë jetën pa hyrë në BE dhe SHBA dhe shkoi e vajti pas udhëheqje që kërkon ta bëjë përshesh Shqipërinë. Do faktojmë me audio, me video me foto, çdo shkelje. Ne do të bëjmë një fushatë, në radhë të parë demokracinë, për përgjegjësinë e çdo kujt që tu rri larg të mbyturve që duan të mbytin Shqipërinë”, tha kryeministri Edi Rama.
TAKIMI ME KOORDINATORËT E BASHKËQEVERISJES: PAS 30 QERSHORIT FAZË E RE TRAJTIMI I ANKESAVE NGA BASHKITË
K
ryeministri Edi Rama zhvilloi ditën e djeshme një tjetër takim, kësaj radhe me koordinatorët e platformës së bashkëqeverisjes. Ai njohu nga afër raste të cilët kanë marrë zgjidhje nga kjo platformë. Rama tha se qeveria do vazhdojë të përgjigjet për kërkesat e zgjedhësve duke nisur që nga paraqitja në garën e procesit zgjedhor. Rama theksoi se pas 30 qershorit trajtimi i ankesave të qytetarëve nga pushteti vendor do të hyjë në një fazë të re. “Unë kam shumë besim që në 30 qershor ne, ndër të tjera, do të krijojmë mundësinë për të hyrë në një fazë të re të trajtimit të ankesave për bashkitë, qoftë në aspektin sasior, qoftë në aspektin cilësor dhe duke i falënderuar të gjithë të pranishmit, të ftuar, që dolën këtu dhe sollën rastin e tyre, për fjalët e mira, dua t’ju them që në fakt nuk jam unë që duhet të më falënderoni, nuk jemi ne që duhet të na falënderoni, por jam unë që duhet t’ju falënderoj
Rama: Zgjedhjet nuk bëhen për ata që zgjidhen, por për ata që zgjedhin
ju dhe të gjithë ata që me votën e tyre i dhanë mundësi vetes që përmes qeverisë të hynin në këtë proces bashkëqeverisjeje. Kjo është bashkëqeverisje në kuptimin më të mirë të fjalës pasi nuk ka nevojë as për miq, as për shokë, as për kushëri, as për filtra të tjerë, por çdo qytetar
njësoj si çdo deputet ka akses të drejtpërdrejtë tek çdo ministër për problemin e tyre dhe çka ne do të realizojmë është që aksi i drejtpërdrejte tek çdo kryetar dhe krytare bashkie pas 30 qershorit të jetë i të njëjtës cilësi. Ky është një moment shumë i rëndësishëm dhe është po aq e rëndësishme që
të nënvizohet se zgjedhjet nuk bëhen për ata që zgjidhen, por bëhen për ata që zgjedhin dhe ata që zgjedhin në 30 qershor, ndër të tjera, do të zgjedhin edhe për të pasur akses të drejtpërdrejtë si qytetar tek çdo kryetar bashkie për të cilin kanë dhënë ose nuk kanë dhënë votën e tyre, por që me votën e qytetarëve do të jetë aty në detyrë për katër vitet e ardhshme. Shumë faleminderit dhe një herë të gjithëve dhe sigurisht, mua më takon t’ju falënderoj të gjithë pjesëtarët e skuadrës fantastike të bashkëqeverisjes këtu në kryeministri dhe nëpër ministritë përkatëse që janë një ndër arsye e çdo jave për të qenë realisht kryelartë përpara gjithë qytetarëve të këtij vendi”, u shpreh dje kreu i Qeverisë, Edi Rama.
Në 16 prill parlamenti holandez votoi për rikthimin e vizave për shqiptarët me pretendimin se numri i shqiptarëve të përfshira në veprimtari kriminale ishte rritur. Teksa ky votim nuk ka vënë ende në lëvizje asnjë mekanizëm të Bashkimit Evropian që mund të rrezikojë udhëtimin pa viza, Holanda do të duhet të marrë një vendim tjetër përcaktues për Shqipërinë. Vota e 19 qershorit në Këshillin e Ministrave të BE-së për hapjen e negociatave për vendin tonë. Për të siguruar një dritë jeshile nga Mbretëria e Vendeve të Ulëta, kryetari i Kuvendit Gramoz Ruçi po kryen një vizitë tre ditore në Hagë, me qëllim bindjen e Holandës të votojë pro vendit tonë. Takimet e Ruci fillojnë të hënën e mbarojnë të mërkurën. Agjenda nis me një takim informativ me ish-ambasadorin holandez të OSBE në Tiranë Robert Bosch, i cili ka kundërshtuar parlamentin e tij, duke thënë se shqiptarët nuk janë të gjithë kriminelë e nuk mund të futen të gjithë në një thes. Mëngjesin e së martës, Gramoz Ruçi do ta nisë me një takim me Kryetaren e Dhomës së Dytë të Parlamentit holandez, Kadija Arib. Pasditen e së martës, Ruçi dhe delegacioni që e shoqëron atë, kryetari i grupit të PS-së Taulant Balla dhe kryetarja e grupit demokrat në parlamenti Rudina Hajdari do të zhvillojë një seancë dëgjimore me komisionin e Çështjeve evropiane, komision i cili do të përcaktojë vendimin e Holandës ndaj Shqipërisë. Të mërkurën, kryetari i Kuvendit do ta kohet me Kryetaren e Senatit Holandës, Ankie Brokers – Knol dhe me senatorë holandezë. Pavarësisht përpjekjeve të Shqipërisë, Holanda nuk do ta thotë fjalën e saj të fundit përpara se të dalë Raporti i Komisionit Evropian në 29 maj dhe vendimin përfundimtar do ta shohim në mbledhjen e Këshillit të Ministrave të Jashtëm të vendet të BE-së në 19 qershor, ku nuk përjashtohet skenari që vendimi për Shqipërinë të mos shqyrtohet fare, për tu shtyrë për në shtator ose dhjetor.
POLITIKE
7
E martë, 21 MAJ 2019
Bindja Demokratike nuk bind as të përzgjedhurit e saj, mbetet me vetëm 5 kandidatë në zgjedhjet e 30 qershorit
P
artia Bindja e Astrit Patozit është tradhëtuar nga dy kandidatët e saj për zgjedhjet vendore. Pas emrit të Skraparit dhe Salvador Kaçaj në Lezhë ka deklaruar se nuk mund të konkurrojë në emër të kësaj force politike. Madje në shkresën drejtuar Komisionit Qendror të Zgjedhjeve, ai i ka cilësuar zgjedhjet farsë dhe që i shërben krijimit të një sistemi një partiak. Kaçaj u tërhoq pikërisht ditën kur e regjistroi KQZ-ja, duke e lënë këtë forcë politike me 5 emra në garë. Lajmi për tërheqjen e tij nga zgjedhjet e parashikuara për t’u mbajtur më 30 qershor u bë dje i ditur nga vetë Kaçaj, i cili përmes një njoftimi drejtuar KQZ-së shprehet se dorëheqja e tij vjen sepse nuk i shërben dot fasadës dhe përpjekjes për të rikthyer në Shqipëri një regjim njëpartiak, të përzier me krimin. Salvador Kaçaj shprehet se Partia Demokratike është e vetmja alternative që përfaqëson realisht vlerat europiane. “Gjatë gjithë jetës sime profesionale dhe politike kam qenë pjesë e shumë garave, shumicën e tij të cilave i kam fituar. Edhe propozimin për të përfaqësuar Bindjen Demokratike në 30 Qershor e vlerësova si një mundësi për të marrë pjesë në një garë për të mirën e Lezhës. Disa rrethana dhe informacione gjatë këtyre
Dorëhiqet kandidati në Lezhë, Kaçaj: Nuk i shërbej farsës në shërbim të pushtetit të Ramës
ditëve më kanë nxitur të rishikoj vendimin për të qenë kandidat në zgjedhjet e 30 Qershorit nën siglën e Bindjes Demokratike. U jam mirënjohës qytetarëve dhe miqve të vërtetë që më bënë të
kuptoj se ajo ku kisha pranuar të hyja nuk ishte një garë e vërtetë, por farsë në shërbim të pushtetit të Edi Ramës. Unë nuk mund të shërbej si fasadë e përpjekjes për të rikthyer në Shqipëri një
regjim njëpartiak, të përzier me krimin. Është bindja ime më e thellë se zgjedhjet farsë, pa opozitën e vërtetë në 30 Qershor do të ishin shkatërrimtare për qytetarët e Lezhës dhe të të gjithë Shqipërisë. Jo gjithmonë kam përkrahur vendimet politike të Partisë Demokratike, por gjykoj se beteja e opozitës për zgjedhje të lira e të ndershme është e drejtë dhe duhet përkrahur pa asnjë rezervë. Kjo e bën sot Partinë Demokratike të vetmen alternativë që përfaqëson realisht vlerat europiane. Për këto arsye, deklaroj largimin nga Bindja Demokratike dhe tërheqjen time nga kandidimi për Bashkinë e Lezhës, duke iu bashkuar kauzës së Partisë Demokratike dhe opozitës për mbrojtjen e demokracisë deri në fitore”, thekson në deklaratën e tij të tërheqjes Salvador Kaçaj. Pas tërheqjes së tij, Bindja mbetet me 5 kandidatë të regjistruar. Pak ditë më parë dhe kandidati i Skraparit i Bindjes Demokratike u tërhoq nga gara.
PD TENTON TË BLLOKOJË BINDJEN DEMOKRATIKE NË KQZ, POR HAS NË REZISTENCËN E SOCIALISTËVE
V
ërtetimet e Kuvendit mbi mandatin 6 mujor të deputetit Andi Përmeti dhe të deklaratës së Lefter Kokës janë kthyer në debat në Komisionin Qendror të Zgjedhjeve, ku u diskutua regjistrimi i 6 kandidatëve të Partisë Bindja Demokratike. Përfaqësuesi ligjor i PD-së në KQZ, Ivi Kaso, e konsideroi procedurën të paligjshme, çka solli dhe debate në mbledhjen e djeshme të KQZ-së. Kryetari i Komisionit, Klement Zguri, kërkoi kthimin e vërtetimeve të 2 deputetëve në Kuvend, kërkesë që u rrëzua. Nga ana e saj PD-ja pas zbardhjes së vendimit të KQZ-së do ti drejtohet Kolegjit Zgjedhor për të ankimuar vendimmarrjen që sipas saj është e paligjshme. Mbledhja e KQZ-së Ditën e djeshme është diskutuar në KQZ lidhur me procedurat e ndjekura për regjistrimin e partisë Bindja Demokratike në zgjedhjet lokale të 30 Qershorit. Ka qenë Partia Demokratike, e cila përmes përfaqësuesit të saj ligjor Ivi Kaso ka deklaruar se subjekti zgjedhor duhet të jetë krijuar të paktën 6 muaj përpara procesit zgjedhor. Duke iu referuar firmëtarit Andi Përmeti, PD-ja pretendon se ai nuk ka pasur 6 muaj si i zgjedhur në Kuvend, në mënyrë që procesi të jetë i ligjshëm. “Partia politike mbledh firma, në rast të kundërt partia duhet të zotëroj mandatin.
Debate për procedurën e regjistrimit të BDsë në zgjedhje. Kaso: Do e çojmë në Kolegj
Kërkohet zotërimi i mandatit të paktën 6 muajt e fundit. Një subjekt që garon që çon kandidatë duhet të ketë mbështetje. Subjekti duhet të ekzistojë 6 muaj para zgjedhjeve. Janë 2 dokumente të pavlefshme në rastin e Përmetit dhe Kokës. Si mund të zotërojë mandat për 6 muajsh kur ka veç një muaj që është krijuar?!”, ishin shqetësimet e ngritura nga përfaqësuesi i PD-së, Ivi Kaso. Por pretendimet e PD-së kanë ndeshur në kundërshtimin e nënkryetarit të KQZ-së Denar Biba, i cili ka deklaruar se kjo forcë politike, po vë në diskutim vendimet e Komisionit Qendror të Zgjedhjeve, dhe se çështjen mund ta ndjekë në Kolegjin Zgjedhor.
Biba pretendoi se vendimi i KQZ-së i ka shërbyer pluralizmit politik, në sajë të rekomandimeve të dhëna nga OSBE OHDIR. “Kalojeni në Kolegjin Zgjedhor këtë çështje, po sfidoni vendimarrjen tonë. Në 2017 dhe 2015 në lidhje me firmat mbështetëse të disa partive vendosëm filtër, OSBe Odhir e kritikoi Kqz, te jemi pozitiv për tregun pluralist shqiptar”, është shprehur Biba. I vetmi anëtar i KQZ-së që mbështeti pretendimet e PD-së ishte kryetari Klement Zguri, i cili tha se pavarësisht dëshirës së mirë për të pasur sa më shumë parti politike në zgjedhje, dëshira nuk mund të dalë mbi ligjin. “Zgjedhjet janë karakteristika
themelore në demokraci. Sa më shumë konkurrencë aq më mirë i bën demokracisë. Nuk mund të mbivendosim dëshirën mbi ligjin. Neni 68 i kodit zgjedhor flet për menyrën sesi subjektet zgjedhore sjellin dokumentacion, ku thuhet se duhet vërtetuar mandati në 6 muajt e fundit. Kuvendi i Shqipërisë ka sjellë vërtetimet. Si mund të thuhet që Andi Përmeti është kandidat i pavarur dhe përfaqëson BD? Në vërtetimin e Kuvendit të Shqipërisë thuhet se është i pavarur. Dhe i pavarur dhe i bindur, nuk ka kuptim. Në vërtetim thuhet ka mandatin e deputetit për të paktën 6 muajt e fundit, këtë s’po e diskutoj, po ia lë Kuvendit. Propozoj që vërtetimet t’i kalohen Kuvendit”, është shprehur Zguri. Në përfundim të këtyre diskutimeve, kërkesa e paraqitur nga PD ka marrë një 1 votë pro 4 kundër, duke bërë që t’i hapet rruga futjes së kandidatëve të Bindjes në zgjedhjet e 30 Qershorit. Vendimet për të regjistruar kandidatët janë kundërshtuar vetëm nga kreu i KQZ-së Klement Zguri, ndërsa kanë marrë miratimin e 4 anëtarëve të tjerë të Komisionit.
NËNKRYETARI I PD-së
BD regjistroi kandidatët në KQZ, Paloka: E neveritshme Numri dy i Partisë Demokratike, Edi Paloka ka reaguar përmes një postimi në rrjetet sociale, lidhur me regjistrimin e kandidatëve të partisë Bindja Demokratike në KQZ. Paloka e quajti mbledhjen djeshme të KQZ-së një shfaqje të neveritshme. “Tentativa për ta fshehur, që e bën më evidente farsën e zgjedhjeve! Pasi e regjistroi në gjykatë si parti politike me firma të falsifikuara, pasi e regjistroi dhe si subjekt zgjedhor në KQZ me votat e “rilindasve” në kundërshtim me ligjin, sot (dje) Rama vulosi farsën, duke urdhëruar ushtarët e tij në KQZ që të regjistrojnë, në kundërshtim me ligjin dhe Kushtetutën edhe kandidatët e asaj që krijoi vetë brenda ditës dhe e regjistroi po brenda ditës, si subjekt “opozitar”. Shfaqja në KQZ ishte e neveritshme dhe do të ishte qesharake nëse nuk do ishte dramatike. Nga Parlamenti më qesharak në kohë dhe në hapësirë, Parlamenti “rilindas”, shkon në KQZ një shkresë ku “vërtetohet” se një nga deputetët surrogato, (nga këta që hynë nga lista e PD-së, por nuk përfaqësojnë askënd), sipas Kodit Zgjedhor ka “të paktën 6 muaj si deputet i BD në Parlament”. E ashtuquajtura parti nuk ka bërë një muaj që e regjistroi Rama, “deputeti” në fjalë nuk ka bërë as një muaj që ka marrë mandatin, por kjo nuk e ndalon “Parlamentin rilindas” të mashtrojë shkresërisht për një fakt të njohur botërisht. Nuk mjafton kjo, por përfaqësuesit e Ramës në KQZ, të cilët janë personat përgjegjës që kanë regjistruar atë subjekt dhe i kanë dhënë mandatin e deputetit personit në fjalë më pak se një muaj më parë, pranojnë si të mirëqenë shkresën e Parlamentit ku mashtrohet se deputeti paska të paktën gjashtë muaj që përfaqëson subjektin në fjalë. E gjithë kjo ndodh përpara kamerave dhe farsa shkon përpara si normalitet. Gatuesi i gjithë kësaj nuk kupton (ose bën sikur…) se duke u përpjekur ti japë legjitimitet farsës së zgjedhjeve, duke i shtuar një farsë tjetër, këtë të sajesës së “opozitës”, vetëm sa e bën më evidente. Kampioni i përdhunimit të zgjedhjeve nuk mund të ketë sjellje tjetër. Për këto arsye dhe opozita është në rrugë e kërkon largimin e tij si kusht parësor për zgjedhje të lira e të ndershme. Sidoqoftë, nje gjë ka rëndësi dhe është e qartë: me apo pa opozitën fallso, zgjedhje dhe votime farsë më 30 qershor, nuk do të ketë, sepse këtë e ka vendosur opozita e vërtetë, e cila sot përfaqëson shumicën absolute të shqiptarëve”, u shpreh dje në reagimin e tij, nënkryetari i PD-së, Edi Paloka.
AKTUALITET
8
E martë, 21 MAJ 2019
Observatori i Shoqërisë Civile Kundër Krimit të Organizuar: Krimi i organizuar bashkëpunon në Evropën Juglindore
Nga Elona Elezi
O
bservatori i Shoqërisë Civile Kundër Krimit të Organizuar në Evropën Juglindore, si pjesë e Iniciativës Globale Kundër Krimit të Organizuar Ndërkombëtar, publikoi të hënën (20.05) në Vjenë raportin me të dhënat e mbledhura nga 20 ekspertë dhe gazetarë vendas nga shoqëria civile në Shqipëri, Bosnjë Hercegovinë, Kosovë, Mali i Zi, Maqedonia e Veriut, dhe në Serbi. Me temën “Zonat problematike të krimit të organizuar në vendet e Ballkanit Perëndimor”, raporti ka si qëllim forcimin e rolit të shoqërisë civile në luftën kundër krimit të organizuar dhe korrupsionit. Ai përmban të dhëna të detajuara mbi qytetet kryesore, zonat bregdetare, pikat kufitare ose nyjet kyçe që janë më të predispozuara për t’u përdorur nga trafikantët e drogës, armëve, qenieve njerëzore, cigareve dhe të tjera veprimtarive kriminale që kryhen në Ballkan. Harta e zonave problematike të rajonit Raporti evidenton se krimi i organizuar i përzgjedh vendet ku vepron. Së pari, është pozicioni gjeografik i favorshëm. Ballkani ka vendndodhje strategjike për grupet kriminale që e përdorin atë si tranzit, për të kaluar më pas në tregun e madh dhe fitimprurës të Evropës. Më pas renditet qeverisja e dobët dhe e korruptuar si dhe ekonomia e dobët.”Janë rreth 40 zona problematike që kemi identifikuar. Janë vende si Durrësi në Shqipëri, për shembull, ose Bar në Malin e Zi. Ballkani është kthyer në një portë të madhe për kokainën që futet nga Amerika e Jugut dhe këto dy qytete janë parë si pika kyçe për hyrjen e kokainës në rajon. Një tjetër zonë është pika kufitare ndërmjet Malit të Zi dhe Kosovës që quhet Kulla, ku vërehet një numër në rritje i aktiviteteve kriminale, duke nisur nga trafiku i drogës apo kontrabanda e cigareve ndërmjet këtyre dy vendeve. Një tjetër zonë problematike është në pikat kufitare mes Malit të Zi dhe Bosnje-Hercegovinës, dhe aty kryesisht kalon kanabisi që vjen nga Shqipëria. Është shumë e lehtë të trafikosh kanabis nga njëri shtet tek tjetri sepse nuk ka shumë kontroll policor dhe nga ana tjetër policitë nuk janë të pajisura me teknologjitë më të fundit që mund t’u mundësojnë gjurmimin e drogave. Gjithashtu është i pranishëm edhe korrupsioni në radhët e forcave policore dhe një pjesë e konsiderueshme e lehtësirave që u krijohen këtyre veprimtarive kriminale mundësohen edhe
Durrësi, porti i kokainës
nga korrupsioni. Jo vetëm korrupsioni nga policët kufitarë por edhe në instancat më të larta” – i tha Deutscheëelle-s FatjonaMejdini, koordinatore në terren e Ballkanit Perëndimor për Iniciativën Globale. Rivalë në politikë, bashkëpunëtorë në trafiqe “Përveç zonave problematike ne kemi evidentuar edhe pika që i kemi quajtur zonat më vulnerable rajonale dhe e tillë është veriu i Kosovës. Ajo është një zonë gri ku kryhen të gjithë llojet e kontrabandës dhe grupet
kriminale shqiptare me ato serbe kanë një bashkëpunim shumë të ngushtë. Veriu i Kosovës është vendi ku krimit nuk i intereson aspak etnia. Ne shohim politikanë dhe qeveri të Ballkanit që nuk bashkëpunojnë pikërisht për çështje të kombësisë dhe etnisë dhe nga ana tjetër kemi krimin që nuk ka pengesa të tilla për të bashkëpunuar me njëritjetrin” – thekson koordinatorja Mejdini për DW. “Karburanti është malli që kalon më shpesh kontrabandë, nga veriu në jug. Më pas vijnë
materialet e ndërtimit, ilaçet, makinat, cigaret, ushqime, pije, dhe mallra të tjera. Llogaritet se nga këto aktivitete të paligjshme buxheti i Kosovës humbet çdo javë rreth 750,000 euro nga tarifa doganore të pambledhura. Një pjesë e mirë e këtyre mallrave nuk qëndrojnë në pjesën veriore me popullsi serbe, por transportohen për në jug në zona të Kosovës me popullsi shqiptare. Kjo tregon edhe njëherë se kur vjen puna tek rrjetet e kontrabandës, kriminelët bashkëpunojnë me njëri-tjetrin pavarësisht dasive
etnike, apo ndarjeve gjeografike e administrative” – thuhet në raport. A ka zgjidhje? Raporti nënvizon, se “ndërtimi i mureve dhe mbyllja e kufijve nuk është zgjidhje afatgjatë e problemeve, të cilët mund të krijojnë më shumë stimuj për aktivitete kriminale. As injorimi apo minimizimi i problemit nuk është zgjidhje. Në këtë mënyrë vetëm sa i jepet më shumë pushtet elitave të korruptuara, çimentohen praktika të padrejta, stimulohet largimi i trurit, shtohet paqëndrueshmëria, dhe largohen investitorët e huaj. Në mënyrë paradoksale, ata politikanë që luajnë rolin e nacionalistit të flaktë shpesh janë përgjegjës për dobësimin nga brenda të sovranitetit të shtetit, dhe janë të gatshëm të venë në rrezik interesat kombëtare për përfitime personale – shpesh duke bërë pazare të fshehta me “armikun,” apo edhe me shtete të huaja”.Sipas Mjedinit, “bashkëpunimi është zgjidhja më e mirë. Përfshirja më e gjerë e shoqërisë civile, të cilën nuk e shohim shumë të angazhuar në luftën kundër krimit të organizuar. Deri tani, kjo luftë është parë si një luftë që duhet bërë vetëm nga organet ligjzbatuese dhe ky koncept është shumë larg asaj çka duhet bërë.” Marrë nga “DeutscheWelle”
RAPORTI
Pikat kryesore të krimit të organizuar në Ballkan Një raport i ri nga Nisma Globale Kundër Krimit të Organizuar Transnacional identifikon vendet në Ballkan të cilat janë pika kryesore për bandat e krimit të organizuar të përfshira në kontrabandën e drogës, armëve dhe njerëzve. Raporti i ri i publikuar të hënën në Vjenë nga Nisma Globale Kundër Krimit të Organizuar Transnacional identifikon vende në Shqipëri, Bosnje dhe Hercegovinë, Kosovë, Mal të Zi, Maqedoninë e Veriut dhe Serbi ku krimi i organizuar po lulëzon. Raporti, i bazuar në informacionet e përpiluara nga gazetarë dhe ekspertë vendorë, thotë se “fushat e qeverisjes së dobët, dobësia ekonomike dhe zonat e vendosura përgjatë rrugëve tranzitore kanë një probabilitet më të lartë për të qenë pika të nxehta për krimin e organizuar”. Ai argumenton se këto pika të nxehta janë mundësuar nga një ekonomi politike e krimit që është thellësisht e rrënjosur në shumicën e vendeve të rajonit. Grupet e krimit të organizuar janë përfshirë në një gamë të gjerë
aktivitetesh të paligjshme, duke përfshirë trafikimin e njerëzve, drogës, armëve, cigareve, makinave dhe mallrave të konsumit, thotë raporti.“Është e habitshme se shumica e aktivitetit të paligjshëm në këtë rajon përfshin mallra që kalojnë në ose nga vendet e Bashkimit Europian,” tha Shaw.“BE-ja ka mekanizma të konsiderueshme, një interes vetjak dhe një përgjegjësi të përbashkët për t’i prishur këto tregje dhe për të reduktuar vulnerabilitetin e Ballkanit Perëndimor ndaj krimit të organizuar,” shtoi ai. Shqipëria: Raporti thotë se vendi
ka pika hyrjeje të rëndësishme për kokainën që vjen në Europë nga Amerika Latine me dërgesa që vijnë kryesisht nëpër kontenierë në portin e Durrësit, të cilat më pas shpërndahen përmes Kosovës, Serbisë dhe Bosnjës dhe kontrabandohen drejt Europës Qendrore.Shqipëria ka qenë prodhuesja më e madhe e kanabisit në rajon. Grupet e organizuara kriminale jo vetëm që e kontrabandojnë produktin në vendet fqinje të BE-së, por gjithashtu e shpërndajnë atë në të gjithë rajonin. Bosnja dhe Hercegovina: Raporti vë në dukje se qyteti i Tuzlës dhe zona përreth është një rrugë trafikimi për emigrantët, bagëtinë, drurin, drogëm, makinat si dhe tekstilet dhe paratë e falsifikuara. Ajo gjithashtu njihet si një qendër për kontrabandën e cigareve, ngjashëm me qytetet e tjera në kufi me Serbinë, Kroacinë dhe Malin e Zi. Serbia: Rrugët popullore të trafikimit janë Subotica në Serbinë veriore pranë kufirit me Hungarinë dhe Vrsac pranë pikës së kalimit kufitar
me Rumaninë, një qendër për kontrabandimin dhe ripaketimin e cigareve. Mali i Zi: Ashtu si posti i Durrësit në Shqipëri, porti i Tivarit është shënuar si një pikë kryesore për kontrabandën e drogës, me Rozajen, një qytet i vogël në verilindje të Malit të Zi, i konsideruar si një tjetër vend kyçpër trafikimin e drogës. Maqedonia e Veriut: Idomeni është një pikë e rëndësishme kalimi midis Greqisë dhe Maqedonisë së Veriut dhe gjithashtu një pikë tranziti për trafikimin e drogës, së bashku me pikën e kalimit kufitar të Jazincës pranë Tetovës, e cila është gjithashtu një pikë kryesore për trafikimin e mallrave të ndryshme. Kosova: Raporti e përshkruan kryeqytetin e Kosovës, Prishtinën, si një mjedis aktiv kriminal ku aktivitetet kryesore të grupeve të krimit të organizuar përfshijnë trafikimin e drogës, ndërsa Peja në Kosovën perëndimore është në kryqëzimin e një sërë rrugësh kryesore trafikimi. BIRN
SOCIALE
9
E martë, 21 MAJ 2019
Plani individual për çdo fëmijë të institucioneve të kujdesit social është realizuar nga 9 grupe terreni me psikologë dhe punonjës socialë, mbështetur nga UNICEF dhe Save the Children “42 fëmijë në institucionet e përkujdesit janë rikthyer në familjen biologjike; 92 fëmijë janë vendosur në kujdestari brenda rrethit familjar dhe 25 fëmijë janë birësuar”. Një vit pas shpalljes së planit të deinstitucionalizimit për fëmijët pa kujdes prindëror, në Ditën e Jetimëve, Ministrja e Shëndetësisë dhe e Mbrojtjes Sociale, Ogerta Manastirliu prezantoi rezultatet e punës së deritanishme të skuadrave të terrenit, me synim kthimin e fëmijëve në familjen biologjike ose vendosjen në kujdestari alternative. “Çdo politikë e re apo program i Ministrisë së Shëndetësisë dhe Mbrojtjes Sociale drejtohet nga interesi më i lartë i fëmijës. Ne kemi një detyrë mbi detyrat: të kujdesemi për femijët pa kujdes prindëror. Për ne është parësore bashkimi i fëmijëve me familjen biologjike kurdo kur është e mundur një familje biologjike apo kujdestare dhe në rastet kur janë më të rritur, për ti përgatitur për një jetesë të pavarur”, tha Manastirliu. Duke theksuar se po punohet për përshpejtimin e planit të deinstitucionalizimit, pra daljes së fëmijëve nga institucionet dhe sigurimi i një kujdesi alternativ për ta, Manastirliu shtoi se: “Grupet e punës kanë bërë një vlerësim të thelluar të çdo fëmijë në institucion, duke përfshirë dhe hartimin e planit zhvillimor jo vetëm të fëmijës por dhe të familjes, aty ku ajo ekziston. Pas procesit të vlerësimit për 232 fëmijë të institucioneve të kujdesit social, u konkludua se 46 fëmijë do të kthehen në familjet biologjike, duke mbështetur dhe fuqizuar familjet me shërbime psikosociale, mundësi strehimi dhe mundësi punësimi”. Vlerësimi i fëmijëve rezidentë në 9 institucione publike të shërbimeve të përkujdesit, u bë nga 9 skuadra terreni të trajnuara që ndoqën metodologjinë e miratuar në bashkëpunim me partnerët e UNICEF dhe Save the Children, bazuar në parimet e Konventës për të Drejtat e Fëmijës për Mosdiskriminimin; interesin më të lartë të fëmijës; të drejtën e jetës, mbijetesës dhe zhvillimit si dhe respektimin e mendimit të fëmijës. Veç fëmijëve që u vlerësuan për kthim në familjen biologjike, u konkludua se 39 fëmijë do të birësohen dhe për ta do të nisi ose janë në proces procedurat e birësimit; 34 fëmijë mund të vendosen në shërbimet e kujdesit alternativ (familje kujdestare me dhe pa lidhje gjaku); 20 fëmijë do
Dita e Jetimëve, Manastirliu: Kthehen në familje 42 fëmijë DETYRA “Ne kemi një detyrë mbi detyrat: të kujdesemi për femijët pa kujdes prindëror. Për ne është parësore bashkimi i fëmijëve me familjen biologjike kurdo kur është e mundur një familje biologjike apo kujdestare dhe në rastet kur janë më të rritur, për ti përgatitur për një jetesë të pavarur”. DE-INSTITUCIONALIZIM
të mbështeten drejt jetesës së pavarur dhe 93 fëmijë do të vendosen në shërbime miqësore për fëmijët të modelit “Shtëpi Familje”. Manastirliu vuri theksin te parandalimi i institucionalizimit, si mënyra
më e mirë për mbrojtjen e fëmijëve në situatë rreziku. “Inkurajoj Bashkitë që të parashikojnë në Planet e tyre Sociale, shërbime të përkujdesit shoqëror miqësore për fëmijën dhe familjen në nivel vendor
me qëllim parandalimin dhe krijmin e kushteve për de-institucionalizin”, tha Manastirliu. Plani individual për çdo fëmijë të institucioneve të kujdesit social është realizuar nga 9 grupe terreni me
“Inkurajoj Bashkitë që të parashikojnë në Planet e tyre Sociale, shërbime të përkujdesit shoqëror miqësore për fëmijën dhe familjen në nivel vendor me qëllim parandalimin dhe krijmin e kushteve për de-institucionalizin”.
psikologë dhe punonjës socialë, mbështetur nga UNICEF dhe Save the Children.
SITUATA
SITUATA
Oficerët në shkolla, 80 konflikte të parandaluara
Në Shqipëri, 180 fëmijë nën kujdesin e Shtetit
Nga përplasjet verbale te konsumi i duhanit dhe lëndëve narkotike e deri te vjedhja kanë qenë disa nga konfliktet e shmangura nëpër gjimnazet e vendit nga oficerët e sigurisë, të cilat renditen në 80 të tilla në javë. 150 oficerët e sigurisë operojnë në gjimnazet e vendit, ndërkohë që pritet që edhe 46 të tjerë të përfundojnë trajnimin. Rreth 80 konflikte në javë janë shmangur nga oficerët e sigurisë nëpër gjimnazet e vendit. Raportimi i këtyre të dhënave u bë gjatë Komisionit të Sigurisë Kombëtare nga ministria e Arsimit dhe ajo e Brendshme. Zv/ministrja e Arsimit, Lorena Haxhiu nënvizoi se rastet më të shpeshta të konflikteve lidhen me tematikat e konsumit të lëndëve narkotike apo edhe të vjedhjeve. Oficerët e sigurisë operojnë në mbi 300 gjimnaze të vendit por jo në shkollat 9-vjeçare. Zv/ministrja e Brendshme, Romina Kuko tha se në këto shkolla ka oficerë policie. 150 oficerë sigurie janë të vendosur në shkollat e mesme në Shqipëri. Numrin më të madhe të tyre e zë Tirana me 17 oficerë, e ndjekur më pas nga Fieri e Kamza me nga 6 oficerë.
Sot në Shqipëri janë 31 mijë fëmijë jetimë dhe që prej 15 vitesh, Instituti Kombëtar i Integrimit të Jetimëve shqiptarë ka bërë të mundur që kjo kategori të ketë një ditë të tyren. Mori aktivitetesh të zhvilluara për një ditë, vëmendja e të cilës duhet të shtrihet përgjatë gjithë vitit. “Data 20 maj nuk mund të konsiderohet si një ditë e ndarë nga 365 ditët e vitit, është një ditë që na kujton të gjithëve institucioneve, shoqërisë që i kemi një borxh të madh kësaj kategorie, së fëmijëve pa kujdesin prindëror”, tha Ilir Cumani. Janë me dhjetëra fëmijët jetimë që mbyllen në institucione me shërbime të cilat ndjekin modele të vjetruara përkujdesjeje. Shërbimi i kujdestarisë në familje, ka ngecur në fazat e tij elementare dhe kujdesi për fëmijët jetimë është minimal dhe nuk plotëson as nevojat e tyre bazë jetike. Kjo situatë është rënduar edhe më shumë vitet e fundit, për shkak të mosfunksionimit si duhet, të procesit të decentralizimit dhe të mungesës të një bashkëpunimi mes pushtetit qendror dhe atij lokal, në dëm të këtyre fëmijëve dhe të rinjve jetimë, që nuk kanë asnjë orientim për të ardhmen e tyre.
FORUM
10 E martë, 21 MAJ 2019
ANALIZË
Lubonja: Rama po përpiqet të eleminojë opozitën, ky është kthim në monizëm Analisti Fatos Lubonja, duke komentuar protestat e opozitës nga News 24, tha se Rama po përpiqet të eleminojë opozitën, dhe këtë po e bën me ndihmën e ndërkombëtarëve “Rama thotë se i përfaqësoj unë edhe shumicën, edhe opozitën. Mirëpo, kjo maxhorancë nuk përfaqëson dot popullin. Kjo nuk është demokraci, kjo është një kthim pas i medaljes në regjimin e
monoklaturës. Në thelb kjo është situata, tani kemi sistemin e monoklaturës të oligarkëve. Për të zgjidhur krizën, se di, por në horizont nuk duket gjë. Rama e vazhdon linjën e tij. Vazhdon që të godasë opozitën, duke thënë se shtie me shishe benzine, një gjuhë tepër e ashpër. Me këtë gjuhë ndaj elementëve opozitarë, Rama do ta eliminojë opozitën. Me këtë gju-
hë flet. Tani ka me vete edhe ndërkombëtarët dhe do eliminimin e opozitës. Me gjuhën e Ramës s’mund të ketë dialog. Duket qartë se Rama e presionon opozitën për ta eliminuar dhe këtë e bën me ndihmën e ndërkombëtarëve”, tha Lubonja. Lubonja, foli edhe për protestën e së shtunës si edhe teorinë e maxhorancës se protestat dëmtojnë turizmin. “Sa i përket tezës se
protestat dëmtojnë turizmin, nuk e besoj. Nuk besoj se turizmi është sektori kryesor i fitimit këtu, por kemi ekonominë
kriminale të pastrimit të parave. Të tjerat janë propagandë. Diçka edhe ndikon sigurisht, por nuk besoj aq”, tha Lubonja.
NJË RRËFIM TRONDITËS NGA SHQIPËRIA KOMUNISTE
“Nëna ime, fytyra e armikut të popullit” Nga Luljeta Progni
M
’u shfaq sapo çela sytë në këtë botë. Ishte imazhi i parë që m’u përvijua. Më puthi e para, më ledhatoi, më mësoi të flas shqip, më ndihmoi të hedh hapat e parë, më përkundi me butësi nën aromën e saj, më rriti me këshilla e rite të lashta, më tregoi të mirën e të keqen që do gjeja udhëve, më kritikoi e përgëzoi për ç’ka bëja e nuk bëja, më dha shpresë e forcë kur fillin e arsyes humba, dhimbje e gëzim kur fati zgjidhte në vendin tim… Ajo ishte aty gjithmonë… që nga momenti i parë që m’u shfaq. Ishte fytyra e parë që i’u shfaq në këtë botë edhe vëllait, Nikës, që për shumë vite do t’i duhej ta harronte. Fytyra e parë që iu shfaq motrës që lindi fill pas tij, Dukates, për të cilën ishte gjithashtu edhe fytyra e vetme që pa ato pak ditë që erdhi në këtë botë. Ishte e njëjta fytyrë që iu shfaq e para motrave të tjera. Ishte fytyra e Zojës, nënës sime. Na rriti nën kurorën e saj me shumë vuajtje e sakrifica, na mbajti pranë vetes e larg të keqes. Për ne ajo ishte fytyra më e dashur. Nuk e dinim që ajo ishte fytyra e armikut të popullit. Pse kishte fytyrën e armikut të popullit nëna ime? Zojën e fali Zoti grua, por fati e solli të bëhej edhe burrë i familjes për 14 vjet(?). Ishte një nënë e re 21 vjeçare bashkëshorte e një të burgosuri politik. Nuk kishte kohë për ëndrra. Duhej të mendonte natë e ditë se si t’u mbante shpirtin gjallë anëtarëve të familjes, Nikës së vogël, nënës dhe të shoqit syrgjynosur në kampet e punës së detyruar dhe burgjet e diktaturës komuniste. Kulla e gurtë ku jetonin në NikajMërtur kishte mbetur në dorën e saj. Mbi të kishte rënë heshtja
e ftohtë. Vetëm ndonjëherë, të qarat e Nikës nga uria tregonin se aty jetohej ende, ndërsa fëmija i dytë, Dukatja, pushoi përgjithmonë së qari prej urisë. Gjyshja e Nikës, Sofia, përpiqej të mbante ndezur zjarrin në oxhakun e vjetër, e përpiqej që lotët të mos shuanin thëngjijtë e mpakur. Kishte humbur shpresat se kulla do t’i mbushej përsëri me burra e fëmijë: një djalë ia kishin pushkatuar, e tjetri ishte rob i komunistëve. Dhe zjarri u fik një ditë. Tymi nuk po dilte më prej oxhakut të kullës. Sofia e Zoja u degdisën në internim drejt kampit të Tepelenës, ndërsa Nika ishte e thënë të rritej jetim. Në kullë nuk pipëtinte asgjë. Kulla duhej të duronte përsëri bastisjet e dhunshme. I kishte bërë ballë shkjaut e turkut, kur burrat trima nxirrnin zjarr prej frëngjive të saj prej qindra vjetësh, por tani e heshtur duronte përdhosjen. Pas dy vitesh Zoja u kthye përsëri në kullë. Pas internimit ajo ishte zyrtarisht fytyra e Armikut të Popullit. I duhej të përballonte edhe këtë damkosje, përveçse të vazhdonte sakrificat për mbijetesë dhe për të mbajtur familjen në këmbë. Mori djalin, që e kishte lënë tek të afërmit e burrit dhe ndezi zjarrin, e nga oxhaku i kullës tymi filloi të ngrihej lart. Një lajm i vjen më në fund prej të shoqit. Kishte përfunduar hetimi
dhe ishte dënuar me 25 vjet burg, e tashmë mund të shkojë ta takojë. Pas 7 ditëve udhëtim, Zoja pret të takojë Gjeloshin para hekurave të burgut. I rraskapitur, i tjetërsuar nga torturat në hetuersi, i shoqi dukej ndryshe. Zoja qëndron para tij e fortë, pa lot në sy, për t’i dhënë zemër. “Më shih si jam ba… ndoshta nuk dal kurrë prej ktij burgu. Djalin ma ço te nana jote e ti shko e martou…. nuk ke pse me vujt ma prej meje”. Ajo që dëgjoi prej tij nuk e tuti aspak. E pa ngultas në sy e iu përgjigj: “Se çfarë do të bëj unë me jetën time do ta shoh. Në se vendos të të pres, do të më shohësh pas tre muajsh në takimin e rradhës, në se vendos të shkoj e të martohem, unë nuk do të jem këtu pas tre muajsh”. (duhet me dialekt) Gjeloshi, priste mes dhimbjes e dëshpërimit, vendimin e Zojës… Ditët e fundit të atij tremujori të gjatë. Dita kur duhej të vinte Zoja. Dimër i acartë ndoshta kishte zënë rrugët. Ndoshta s’kishte ku ta linte djalin… Dëgjoi t’i thërrisnin emrin dhe brofi në këmbë. Zoja ishte aty. Me trastën ngarkuar në shpinë me rroba e ushqime për të. Ajo erdhi çdo tre muaj, për 16 vite rresht, deri sa Gjeloshi u kthye pranë Kullës së gurtë, prej oxhakut të së cilës vazhdonte të dilte tym. Nika ishte bërë 20 vjeç. Nëna, Sofia e mbajti shpirtin gjallë për
ta parë përsëri kullën me burra e fëmijë, e tre muaj më pas dha shpirt. Gjeloshi, Zoja e Nika nisën sërish jetën. Me të tjera vuajtje e mundime, por ishin bashkë. E familja do të shtohej me të tjerë fëmijë, edhe me mua. Dhe të gjithë ne, rrjedhimisht ishin fytyra të armiqve të popullit. Që në barkun e nënës isha e damkosur si Armik i Popullit. Nuk kisha mundësi të zgjidhja. Orakujt e së keqes m’a kishin lënë vendin bosh në listën e armiqve të popullit. Sapo belbëzoja fjalët e para, orakujt mundoheshin t’i deshifronin se çfarë po flisja kundër pushtetit. Fillimisht nuk e kuptoja se kisha lindur brenda një qelie të këtij burgu të madh, por me kalimin e viteve gjithçka qartësohej. Për mua kishte më pak ushqim, më pak veshmbathje, më pak arsim. Të afërmit e mi survejoheshin gjithmonë nga disa fytyra, që me gjasë duhej të ishin fytyrat e armiqve të armiqve të popullit. Dhe armiqtë e armiqve të popullit vendosnin për ty atë ç’ka parashikonte orakulli i së keqes me një të rënë të lapsit. Mbushnin një dosje me fletë të përhimta, plot me gjithfarë sajesash e shpifjesh, plotësonin numrin serial dhe kategorinë dhe fërkonin duart sa herë që armiqtë e popullit iu hapnin punë. Fletët e dosjes shtoheshin, deri sa dosja arrinte një vëllim që ia u mbushte syrin për të nxjerrë prej aty disa akuza që Armiku i popullit të dënohej ose ridënohej me internim ose burg. Armiku i Popullit, ky titull i trashëgueshëm, i ngjante pak a shumë titujve honorifikë të shoqërive perëndimore. Dhe në të vërtetë për shumë prej nesh ishte nder ta kishe këtë titull. Edhe pse jetonim nën kërcënimin e diktaturës çdo ditë të jetës, edhe pse persekutoheshim në çfarëdo lloj mënyre, ne ishim më të lidhur me njëri tjetrin në familje, e donim
më shumë njëri tjetrin, respektonim më shumë natyrën dhe falenderonim Zotin, lexonim e mësonim më shumë, e dinim më mirë se ç’kuptim kishte liria dhe mbi të gjitha mund të ëndërronim për të. Për armiqtë e armiqve të popullit ne ishim një mjet me të cilin ata të gjorë mund të fitonin bukën e gojës, mund të realizonin normën që kishin vendosur orakujt e së keqes. Në dosjen që pata mundësi të shoh pranë AIDSSH për të afërmit e mi, arrij të dalloj ngazëllimin e tyre kur fillonin të shkruanin procesverbalet mbi veprimtarinë armiqësore të prindërve të mi. Nëpërmjet atyre procesverbaleve, ata menduan se siguruan të ardhmen e fëmijëve të tyre, që për çudi, ndoshta nga natyra kurreshtare e fëmijës çfarë nuk do jepnin të rrinin me ne, armiqtë e popullit. Po fëmijët e tyre s’duhet të shoqëroheshin kurrë me fëmijët e armiqve të popullit. Nuk e di sa shpërblim merrnin që merreshin me përpilimin e raportimeve ndaj nesh, nuk e di a e bënin me dëshirë a me pahir, por ishin për të ardhur keq. Ishin kaq të mjerë në shpirt. Si mund të ngazëllehet një njeri kur fëmija i dikujt e ka të ndaluar të shkojë në shkollë? Sa herë që një prej fëmijëve mbaronte shkollën 8-vjeçare, Zoja merrte dëftesën në dorë e trokiste derë më derë, me shpresën se dikush nuk do ta njihte fytyrën e armikut të popullit. Por e kishte gabim. Fytyrën e armikut të popullit nuk e harronte asnjë. Kthehej në shtëpi e raskapitur, e dërmuar. Ndoshta mendonte se ne nuk do të shkonim kurrë në universitet, ndoshta do të ishim brez pas brezi armiq të popullit. Fytyra e saj shprehte një ndjenjë faji… Por ne nuk e fajësuam kurrë. Për ne ishte nëna më e mirë në botë, fytyra më e dashur për të gjithë, fytyra e Armikut të popullit.
FORUM ANALIZË Nga Marcello Veneziani
Ç
f a rë dhimbje për ko mbin dhe zemrën. Në këto ditë Italia humbet Eksponenten më të Madhe Evropiane, Komisioneren e Lartë FederIca Mogherinin. Në pesë vitet e mandatit, shkalla e ndikimit të saj në Europë është e panjohur, nuk ka instrumente farmaceutike, të tilla, të sakta për të matur peshën e saj. Ndoshta ajo mund të ketë punuar nën tokë, si një urith apo minatore; ndoshta do të rizgjidhetku I dihet - në Letoni. Por këtu (Itali) Mogherini ka shkuar pa u vënë re, ka mbetur një fillestare, si zeroja, transparente, pa influencë, nuk e merr kush në konsideratë. Duke preferuar atë në vend të Massimo D'Alemas, burrështetasi Matteo Renzi arriti të kryejë një kryevepër të dyfishtë: uli peshën e Italisë në arenën evropiane dhe humbi mundësinë për të hequr qafe një armik brenda shtëpisë, duke e dërguar atë në Evropë dhe duke krijuar kështu një armëpushim me të. Natyrisht, edhe për eurokratët ishte më e preferueshme që në vend të një mustaqelliu të rëndë (*si D'Alema), të kishim një figurë zbukuruese (*Mogherini), me një karakter të tmerrshëm dhe reputacionin pro-sovjetikëve dhe pro-arabo-palestinezëve. Por problemi i Renzit është se ai besonte, se ai vetë ishte më se i mjaftueshëm: kështu që të gjitha emërimet, duke përfshirë Mattarellën në Quirinale (*Presidencë), lindën nga ideja për të pasur personalitete të vogla, në mos jetëshkurtra, në pozicione kyçe; figura sa për kontur, me rëndësi dytësore dhe papopullaritet, sepse në fund vetëm Ai, Mbreti Diell
11 E martë, 21 MAJ 2019
Më në fund 'Anija kozmike' Mogherini po kthehet në Itali duhej të shkëlqente dhe komandonte, ndërsa të tjerët duhej të ishin satelitët e tij pa dritë autonome. Me Mattarellën nuk shkoi shumë mirë, me Mogherinin në vend të D'Alemas, shkoi edhe më keq. Ndarja nga Partia Demokratike, në fund të fundit, erdhi edhe si pasojë e një pakti të dështuar me figurat historike. Në grackën e delirit Napoleonian, në atë kohë Renzi vendosi të dërgonte Vestalen (*Virgjëreshën, në antikitet) e tij në Evropë me rolin zyrtar të Pizias (*në Greqinë e lashtë Pythia ishte priftëresha e Apollonit që jepte përgjigjet në tempullin e Delfit), priftëresha që foli me Omphalos mundi, Qëndrën e Botës (dmth vetë, Matteo - teo teo). Nga patrulla akrobatike e ministreve të kultit të Renzizmit, bishtalecet legjendare trengjyrëshe (*në qeverinë Renzi kishte 8 gra ministre), Federica Mogherini (*ministre e jashtme), ishte e vetmija e mbijetuar e mbetur në pushtet me titullin solemn të Komisionerit të Lartë Evropian, që tani po skadon bashkë me Komisionin. Por ajo është gjithashtu më enigmatikja, e pashprehur, si një perëndeshë hindu. Edhe pse ministre e punëve të jashtme dhe më pas Euroministre në të njëjtin rol, por në një kontekst më të gjerë, Lartësia e Saj Mogh-
erini nuk është një person I hapur. Ka pasur ministre dhe pasionante që kanë udhëhequr listat e partisë renziste-leniniste në zgjedhjet evropiane, të cilat binin shumë më tepër në sy, me prezencë televizive, madje edhe më shumë të përulura. Mogherini, në anën tjetër, është pjesë e rrymës hermetike, pak të depresionuar, misterioze në vështrim, pak strabike, sikur të fshihte sekretet e pashkelura dhe të ruante orakullet ogurzeza dhe të papërshkrueshme. E patëmetë, kurrë një fjalë jashtë vendit, në fakt nuk e tha kurrë një fjalë, dhe kjo është e gjitha. Por që të kontestohej edhe në nivel Evropian për një filoputinizëm të dyshuar, siç u tha në fillim, ende duket surreale për mua. Ata e quajtën si një Red Joan të re, spiunia angleze, e cila i kaloi sekretet e bombës atomike rusëve, për të cilën tashmë është bërë një film. Unë mendoj se thashethemet, të cilat më pas rezultuan të jenë veçse një putinatë (*lojë e fjalësh punë e Putinit), lidhej me një foto që bëri xhiron e botës, ku një Mogherini intriguese shtëngonte dorën e Putinit. Dhe me vështrimin e saj prej sfinksi mbërthente bashkëbiseduesin sikur të sanksiononte një pakt ezoterik me Carin Vladimir, i
cili e shihte atë nga ana tjetë,r me një sy mistik-aluzues (*me nënkuptim), ndoshta pak epshor dhe të eksituar (nuk di si I thonë kurvar në rusisht/shenimi autorit). Por nuk mund të varni një person bazuar në një foto. Është e vërtetë që nëse nuk i referohen fotove, ata (*akuzuesit) nuk kanë të dhëna të tjera për të dëshmuar praninë e Mogherinit në kabinën e drejtimit evropian dhe për të vlerësuar gjurmën e lënë nga ky asteroid që ra mbi Evropë; ose për tu kuptuar në zhargon tonë lokal, kjo Sarchiapone (*kafshë imagjinare, personazh skeçesh) lindur dhe rritur në parti, në hijen e Veltronit. Dhe më pas u dërgua me një bursë nga Renzi për të bërë Erasmus (eksperiencë e huaj universitare) edhe në samitet evropiane. Por unë një gjë ju rrëfej, Sarchiaponja enigmatike ishte intriguese. Në ministrinë e jashtme (Farnesina) u tmerruan nga ministrja (Mogherini), por për të menduar se paniku u transmetua edhe në Evropë, ka diçka metafizike dhe komike në të njëjtën kohë. Dhe kjo ishte një mrekulli për të dëshmuar në këtë vit konfliktet në Evropë midis sovranistëve dhe vasalëve, midis populistëve dhe globalistëve, midis atyre që duan të dalin (nga BE) dhe të in-
tegruarve, dhe të vërejnë mungesën e madhe të Komisioneres së Lartë, me detyrë zyrtare për të luftuar mizat. Por, ashtu siç ndahej Evropa, Italia ishte në luftë me eurokratët dhe ajo (Mogherini) vazhdonte të vëzhgonte pafundësinë dhe të priste që mizat të binin rrjetën e saj … Madje edhe ata që e nisën në orbitë, më pas deklaruan se ishin penduar. Tani, pas pesë vitesh orbitë në hapësirë, Ufo-roboti që vjen nga e panjohura do të zbresë nga 27 yjet e Europës dhe do të kthehet në tokë me skadimin e mandatit. Shumë do të pyesin veten: A është nisur ndonjëherë me të vërtetë, a ka qenë vërtet në krye të Bashkimit Evropian? Apo Komisionerja e Lartë fluturonte aq lartë sa ishte e padukshme për syrin e pastërvitur dhe ishte kaq e parrëfyeshme saqë nuk u kap madje as nga radarët që sinjalizojnë praninë e më të padukshmëve? Moscerini (*mizat e vogla) po, Mogherini jo, nuk u panë ndonjëherë. Mirëseerdhe përsëri në tokë, shumë e Larta, e Kthjellta, e Lehta astronaute dhe udhëtare e qiellit të Evropës. Mungesa jote do të lërë një hendek të pakapërcyeshëm në institucione, ashtu siç la, nga ana tjetër, prania e jote. "La Verità"
Konkurs ndërkombëtar i fotografisë ”Ngjyrat e Orthodhoksisë. Shqipëria”
T
ë gjithëve ju që jeni të pasionuar pas fo tografisë ju njoftojmë se Konkursi Ndërko mbëtarë i Fotografisë ”NGJYRAT E ORTHODHOKSISË. SHQIPËRIA” është çelur. Konkursi organizohet nga Kisha Orthodhokse Autoqefale e Shqipërisë, portali OrthPhoto.net dhe Departamenti i Botimeve i Kishës Orthodhokse të Polonisë dhe ka si qëllim të paraqesë diversitetin dhe bukurinë e Orthodhoksisë në Shqipëri. Konkursi do të kulmojë me botimin e një albumi artistik në katër gjuhë dhe me çeljen e një ekspozite në Shqipëri. Ju ftojmë t’i bashkoheni konkursit të fotografisë, duke paraqitur deri në 6 fotografi për secilën nga kategoritë e mëposhtme: 1. Kisha (arkitekturë, afreske, kryqe, kisha në natyrë, peizazhe, etj.). 2. Njerëz (klerikë dhe laikë, portrete, etj.). 3. Reportazhe (ngjarje kishtare, pelegrinazhe, të kremte fetare). 4. Ringjallja e Kishës Orthodhokse në Shqipëri (kjo kategori fotografike synon të pasqyrojë
udhëtimin e “Ringjalljes” së Kishës Orthodhokse në Shqipëri pas përmbysjes së regjimit ateist). Konkurruesit duhet të dërgojnë fotografitë e tyre deri në datën 15 korrik 2019, në adresën elektronike: competition@orthphoto.net. Pjesëmarrja në konkurs është pa pagesë. Merrni pjesë në konkursin tonë të fotografisë dhe fitoni çmimet e mëposhtme: Grand Prize: 600 euro Çmimi i parë për çdo kategori: 200 euro Çmimi i dytë për çdo kategori: 100 euro Çmimi i tretë për çdo kategori: 50 euro Çmimi i nderit: Një album fotografik nga botimet e partnerëve tanë. (Numri i çmimeve të nderit do të vendoset nga juria). Për më tepër detaje rreth konkursit, rregullave dhe çmimeve, na vizitoni në adresën e mëposhtme: www.albania.orthphoto.net si dhe në faqen tonë në Facebook: Colours of Orthodoxy. Albania (@albaniacoloursoforthodoxy) Afati i dorëzimit: 15 korrik 2019
CYANMAGENTAYELLOWBLACK
SPECIALE
12 E martë, 21 MAJ 2019
Kryetarja e LSI, Monika Kryemadhi, takim me shqiptarët në Itali
M
e ftesë të komu nitetit shqiptar që jeton e punon në rajonin e Alto Adige të Italisë ku jetojnë rreth 4000 shqiptarë, Kryetarja e Lëvizjes Socialiste për Integrim, Monika Kryemadhi gjendet prej dy ditësh në komunën e Bolzanos. Kryemadhi shoqërohet në këtë vizitë nga ish-deputetët e LSI-së, Përparim Spahiu e Viktor Tusha si dhe nga Artan Mullaymeri, Anëtar i Këshillit Territorial për emigracionin të Alto Adige pranë prefektit. Ditën e parë të vizitës së saj në Itali, Kryemadhi ka zhvilluar një takim bashkëbisedues ku morën pjesë mbi 400 shqiptarë, me të cilët ndau shqetësimet lidhur me situatën në Shqipëri, këndvështrimin e LSI-së për daljen nga kriza dhe çuarjen përpara të axhendës integruese evropiane të vendit, duke vlerësuar me një rol të veçantë përfshirjen e shqiptarëve që jetojnë në emigracion për të ndërtuar Shqipërinë si shtëpi për të gjithë shqiptarët. “Bashkë me Përparimin, Viktorin dhe me shumë ish-deputetë kemi lëvizur në të gjithë Shqipërinë. Po flas për zonën e Dibrës, ishim në zonën e Kalasë së Dodës, ishim në shumë fshatra të braktisura, kishin vetëm pleq dhe
Kryemadhi: Të ndërtojmë një sistem që mendon për qytetarët plaka dhe nuk gjeje dot një djalë apo një vajzë të re. Mos flasim më për shërbimet e tjera, mungesa e infermierëve dhe mjekeve që të gjithë po na ikin në Gjermani. 82% e gjimnazistëve të Shqipërisë duan të ikin nga Shqipëria. 70% e fëmijëve në shkollat fillore nuk duan të jetojnë në Shqipëri. Që do të thotë që në Shqipëri nuk do të ketë më mësues, nuk do të ketë më mjek, inxhinier, hidraulik, elektriçist, nuk do të ketë më shofer taksish, nuk do të ketë më njerëz që do të punojnë në administratë. Flisni çdo ditë me familjarët tuaj në
Shqipëri, por asnjëri nga ju nuk dëshiron të kthe-
het. Unë mendoj që Shqipëria nuk ka më nevojë
për lider të fortë. Ne kemi nevojë për një sistem, i cili
u del garant qytetarëve të tij. Përderisa ne të gjithë paguajmë taksa, si nga i pari deri tek i fundit, nuk ka përse sistemi të mos u përgjigjet qytetarëve të tij “, tha Kryemadhi. Kryetarja e LSI-së theksoi se ajo ka nisur një tur takimesh për të dëgjuar qytetarët, sepse për LSInë ka një rëndësi shumë të madhe dëgjimi i zërit të tyre. “Prandaj ne kemi nisur një tur, jo për të dhënë mendimet tona, po më shumë për të dëgjuar. Sepse mendojmë se është shumë e rëndësishme për t’i dëgjuar njerëzit”, tha Kryemadhi.
CYANMAGENTAYELLOWBLACK
SOCIALE
13 E martë, 21 MAJ 2019
Nis puna për ndërtimin e shkollës së re të integruar “Kristo Frashëri” në “Don Bosko”
Veliaj: Në 30 qershor e kemi garën me veten
N
ë zonën e “Don Bosk os” ka nisur puna për ndërtimin e një shkolle të re, me kopësht të integruar. Kreu i Bashkisë së Tiranës, Erion Veliaj, ministrja e Arsimit, Sportit dhe Rinisë, Besa Shahini dhe deputeti i PS, Ulsi Manja inspektuan fillimin e punimeve për godinën e re arsimore, e cila është pjesë e programit për ndërtimin e 17 shkollave të reja në Tiranë. “Kjo është një ditë fantastike për gjithë zonën e “Don Boskos”, e cila në fakt ndahet midis dy njësive, Njësisë 11, që është zona e Laprakës, dhe Njësisë 9. Janë disa investime që përshkojnë këtë njësi, duke filluar nga Bulevardi i Ri deri tek disa projekte të vogla, por që kanë një rëndësi të jashtëzakonshme, siç janë shkollat. Bashkë me miken time Besën, sot inspektuam çeljen e kantierit të shkollës “Kristo Frashëri”, shkolla e re në ‘Don Bosko’”, tha Veliaj. Falë këtyre investimeve, nxënësit e zonës së Treshit, Bregut të Lumit, Kodër-Kamza dhe zona e Spitalit Ushtarak nuk do të humbasin më kohë për të shkuar në shkollë. Gjithashtu, merr fund edhe mësimi me dy turne, duke rritur në mënyrë cilësore edhe arsimin. “Poli i parë ishte tek Universiteti Bujqësor, ku filloi shkolla “Nënë Tereza”; poli i dytë është ky ku jemi sot, me shkollën “Kristo Frashëri”; poli i tretë është tek rrethrrotullimi”Shqiponja”, ish Reparti Ushtarak, ku do të fillojë edhe një shkollë tjetër; poli i katërt do të vazhdojë në zonën e Astirit, ku kryqëzohet me Lanën. Merr fund kështu një pjesë e madhe e stresit të familjeve, të cilat bëjnë tranzit nga një orë për të vajtur në shkollë e një orë tjetër për t’u kthyer, plus kostoja financiare dhe koha e humbur, por mbi të gjitha, shpëton i gjithë qyteti nga ankthi 20 e kusur vjeçar i mësimit me dy turne”, tha ai. Ashtu si 62 shkollat ekzistuese, edhe institucionet e reja arsimore do të shërbejnë si “Shkolla Komunitare” në fundjavë ose pasditeve, pas përfundimit të mësimit. “Edhe kjo shkollë është konceptuar si një shkollë komunitare. Ia kemi parë hajrin 62 shkollave që janë hapur për komunitetin; fëmijët,
në vend që të rrinë në rrugë, tani po marrin një kurs në futboll, basketboll, volejboll, xhudo, taekëondo, shah, kitarë, pikturë, dhe sot janë në ambiente të mbyllura dhe të sigurta. Ndërkohë, shkollat e reja janë konceptuar që në fillim me territor të mjaftueshëm, që të përdoret edhe nga komuniteti gjatë kohës që s’ka mësim apo gjatë fundjavës, për çfarëdo lloj interesi komunitar”, tha ai. Veliaj deklaroi se zgjedhjet e 30 qershorit janë një referendum për mënyrën se si do vijojë Tirana. “E kuptoj që detyra kryesore e deputetit është të përfaqësojë në Parlament, ama në përballje me qytetarët, pjesa më e madhe e problematikës janë shkollat, kopshti, çerdhja, uji, dritat, ndaj jam i lumtur që për Laprakën, për Njësinë 11, po punojmë në shumë fronte. Në 30 qershor e kemi garën me veten. Pra, kemi garë që së pari, të japim llogari çfarë punësh bëmë, dhe në datë 30 qershor
t’ju kërkojmë njerëzve se duam t’i vazhdojmë këto shkolla, këto kopshte, këto çerdhe, duam të vazhdojmë me ujësjellësin, duam ta zgjerojmë Bovillën, duam të vazhdojmë të mbjellim pemë, duam të vazhdojmë që Bregu i Lumit të jetë një zonë e mirë”, tha Veliaj. Teksa siguroi se brenda një
kohe të shkurtër shkolla do të jetë gati për të pritur edhe nxënësit e parë, Ministrja e Arsimit dhe Sportit, Besa Shahini theksoi se falë ndërtimit të institucioneve të reja do të marrë fund edhe mësimi me dy turne. “Më vjen mirë që projekti ka filluar dhe nga inspektimi po shohim se në fakt është në kohë, e brenda një periudhe shumë të shkurtër do të shohim shkollën e ndërtuar. Në Tiranë e kemi ende problemin e shkollave me dy turne, që më këtë projekt të përbashkët që kemi me Bashkinë e Tiranës, besojmë se do të kryhet shumë shpejt, nuk do kemi shkolla me dy turne, dhe nxënësit do të mund të bëjnë jo vetëm procesin mësimor paradite, por edhe të merren me aktivitete të ndryshme pasdite”, nënvizoi ministrja Shahini. Në emër të banorëve, deputeti i PS, Ulsi Manja falenderoi kryebashkiakun Veliaj për
Bashkia e Tiranës nis rehabilitim e rrugës “Loni Ligori”
Vijon puna për rrjetin e ri të ujësjellësit Bovillë-Yzberisht A
stiri është një nga simbolet e urbanizimit të zonave informale në këto katër vite duke pësuar një transformim total në infrastrukturë. Nga një zonë e harruar deri pak vite më parë, tashmë në këtë zonë janë përqendruar një numër i madh investimesh si në rrugë të reja, ashtu dhe për zgjidhjen
për herë të parë të furnizimit me ujë të pijshëm. Bashkia e Tiranës ka nisur sëfundmi punën për asfaltimin e rrugës “Loni Ligori” dhe rrugëve të tjera në Astir, pas shtrimit të rrjetit të ri të ujësjellësit, ndërsa pjesa tjetër e ekipit vijon punën për investimin më të madh Bovillë-
Yzberisht. Me ardhjen në krye të Bashkisë së Tiranës, Veliaj ka siguruar qytetarët se çdo vit do të ndërhyhet për rehabilitimin e 50 blloqeve banimi, ndërkohë që puna do të vijojë paralelisht edhe me projektet madhore të përmirësimit të infrastrukturës së qytetit.
vëmendjen që i ka kushtuar kësaj zone, që nga dita e parë e marrjes së detyrës e deri më sot. Manja theksoi se në vend të molotovit ndaj institucioneve kushtetuese dhe efektivëve të Policisë së Shtetit, kjo mazhorancë ka zgjedhur punën dhe shërbimin ndaj qytetarëve. “Sot po shohim fillimin e punimeve në shkollën e tretë, pas shkollës së re që do të bëhet në Institutin Bujqësor, shkollës tek rrethrrotullimi “Shqiponja”, dhe kjo që është sot këtu në “Don Bosko”, e cila do t’i shërbejë komunitetit të dy njësive, Njësisë 9 dhe Njësisë 11. E falenderoj Erionin për bashkëpunimin. Bashkia e Tiranës ka qenë në punë nga dita e parë, dhe do jetë deri në ditën e fundit. Të tjerë kanë zgjedhur rrugën, të tjerë kanë zgjedhur flakadanët, kanë zgjedhur molotovin ndaj institucioneve kushtetuese edhe ndaj Policisë së Shtetit, ne kemi zgjedhur punën”, tha Manja.
AKTUALITET
14
E martë, 21 MAJ 2019
Sipas INSTAT-it, gjatë muajit mars u regjistruan 127 aksidente, 105 prej të cilëve kishin si shkak sjelljen e drejtuesit të automjetit. Rruga Tiranë-Durrës është aksi me më shumë trafik
A
ksidenti me tre viktima në Kavajë, apo dhe aksidentet rrugore që ndodhin çdo ditë, kanë një shkak të përbashkët: Pasigurinë në rrugë! Barriera në rrugën interurbane kryesore TiranëDurrës është një nga elementët më të rëndësishëm të sigurisë rrugore por sipas ekspertëve është jashtë standardit për shkak të lartësisë së ulët. Për ekspertët, edhe sjellja e drejtuesve të mjeteve është element shumë i rëndësishëm në sigurinë rrugore. Sipas INSTAT-it, gjatë muajit mars u regjistruan 127 aksidente, 105 prej të cilëve kishin si shkak sjelljen e drejtuesit të automjetit. Rruga Tiranë-Durrës është aksi me më shumë trafik në vend me mbi 50 mijë mjete në ditë. Qeveria ka njoftuar se në vjeshtë do të nisin procedurat e koncensionit e më pas vendosja e pagesës për këtë rrugë, ndërkohë që në të mijëra drejtues rrezikojnë jetën në mungesë të elementeve të sigurisë rrugore. ‘’Kjo është jashtë standardeve dhe mund të dallohet shumë lehtë me pjesën tjetër të rrugës, që vazhdon më tej për në Durrës apo te mbikalimi i Kamzës. Njëkohësisht, këtu paraqet një lloj rrezikshmërie edhe për mjete që mund të lëvizin me shpejtësi në raste aksidenti, pasi mund të kalojnë
Pasiguria në rrugë, problemet në akset kryesore të vendit
në krahun tjetër. Po ashtu ka një problematikë në shkëmbimin me drita, sidomos natën, mes mjeteve për arsye të shkurtësisë’’, thotë Fatmir Hasho, ekspert i sigurisë rrugore. Problemet me sinjalistikën rrugore shtohen edhe më shumë në rrugët
interurbane dytësore, si ajo që lidh Tiranën me Fushë Krujën. Eksperti e vendos theksin te mungesa e sinjalistikës. ‘’Sinjalistika horizontale mungon totalisht dhe të gjitha hyrje-daljet, qoftë të bizneseve, qoftë të rrugëve jokryesore,
që shkojnë në brendësi të lagjeve, janë të papajisura me sinjalistikë, qoftë horizontale, ashtu dhe vertikale. Vendkalimet e këmbësorëve pothuajse mungojnë, me përjashtim të një mbikalimi, i cili është në distancë të konsiderueshme
dhe i detyron ndoshta njerëzit për të kaluar nga njëri krah i rrugës në tjetrin të dalin në rrugë. Në shumë raste të tilla ka pasur aksidente rrugore’’,-tha më tej eksperti Fatmir Hasho. Nga ana tjetër, për herë të parë Shqipëria nisi në shtator 2018 zbatimin e sistemit të rrugëve me pagesë, përmes dhënies me koncesion të mirëmbajtjes së segmentit Milot-Morinë, ku tarifat janë 5 euro për veturat dhe 22.5 euro për kamionët, sërish ndër më të lartat në Europë. Në shtator pritet të hapet tenderi për të zgjedhur fituesin për zgjerimin e rrugës TiranëDurrës dhe pas përfundimit të saj dhe rikonstruksionit të rrugës Tiranë-Plepa, autostrada me trafikun më të madh në vend do të bëhet me pagesë, tarifa e të cilës ende nuk dihet dhe gjithçka do të vendoset pasi të shihen të gjitha ofertat. Juristët kanë pohuar se këto taksa mund të ankimohen në gjykatë, për shkak se cenohet parimi kushtetues se nuk mund të paguhen më shumë se dy lloje taksash për të njëjtin funksion.
KRIMET
VRASJA E KASMIT
DURRËS
Gjyqi ndaj nuses që helmoi vjehrrën
Shtyhet seanca për ish-komandon grek
E përplasi treni, humb jetën 16-vjeçari
Gjykata për Krime të Rënda dëgjoi dëshminë e Oltion Lamit, në gjyqin që po zhvillohet ndaj ish-bashkëshortes së tij, Marjana Çmeta. Kjo e fundit akuzohet se vrau vjehrrën e saj, Lirie Lami, duke e helmuar me fostoksinë. Gjatë seancës së djeshme, djali i viktimës, Oltioni, dëshmoi mbi ngjarjen, mënyrën se si e mori vesh vdekjen dhe më pas për vrasjen e nënës, nga videoja e Hoxhës. Sipas tij, nëna dhe ish-gruaja edhe më herët kanë pasur konflikte dhe pikërisht për këto konflikte prindërit kishin ikur nga shtëpia. Ditën e ngjarjes, nëna tha i riu kishte shkuar te banesa për të çuar qumështin, ndërsa vrasja sipas tij ka ndodhur pas largimit për në punë. Dëshminë e tyre e dhanë edhe 6 persona të tjerë, të afër të familjes Lami dhe dëshmitarë okularë, të cilët treguan për momentin se si e kishin gjetur të pajetë Lirie Lamin dhe me shenja në faqen e majtë.
Shtyhet sërish seanca për ish-komandon grek Eftimius Eftimiu i akuzuar për vrasjen e Devi Kasmit, ngjarje e ndodhur në 29 janar të vitit 2018. Seanca e së hënës u shty për shkak se mungesëssë prokurorit. Identifikimi i autorit të vrasjes Efthymiut, dhe pjesëtarëve të tjerë u bë nga kamerat e sigurisë ku duket një furgon i bardhë me të cilin ata afrohen pak momente para se të vritej Kasmi e më pas largohen me të njëjtin mjet. Motivi i këtij krimi mbetet ende i pazbardhur nga policia ndërsa dyshohet se pas përplasjeve mes grupeve kriminale persona ende të paidentifikuar paguan për ekzekutimin e Kasmit duke kontaktuar ish-komandon grek. Në sencat e mëparshme, Eftimiu ka thënë se në Shqipëri kishte ardhur për gjueti, pasi ai dhe miku i tij janë të apasionuar pas gjuetisë.
Një aksident hekurudhor ndodhur të hënën rreth orës 11:00 në Durrës. Treni aksidentoi një nxënës të shkollës së mesme, i cili edhe pasi u dërgua në spital me urgjencë por nuk mundi të mbijetonte nga plagët e marra. Bëhet fjalë për 16-vjeçarin Samuel Kokomani. Ngjarja ka ndodhur në hyrje të stacionit të trenit në Durrës. Sipas dëshmitarëve 16-vjeçari ka qenë me kufje në vesh dhe nuk e ka dëgjuar trenin, e rrjedhimisht pa mundur të largohet. Pas disa orëve në spital, 16-vjeçari ka ndërruar jetë me gjithë përpjekjet e mjekëve. Ndërkohë dy aksidente të tjera u regjistruan gjatë paradites të së hënës në rrugën nacionale Elbasan-Korçë, që fatmirësisht rezultuan vetëm me të lënduar. Një i ri humbi kontrollin e mjetit në segmentin Përrenjas-Qafë Thanë e për pasojë u përplas me një shtyllë në anë të rrugës. Për pasojë drejtuesi i mjetit mbeti i plagosur por jashtë rrezikut për jetën.
AKTUALITET
15
E martë, 21 MAJ 2019
160 banorë të Bulqizës përfunduan në spital pas disa komplikacioneve shëndetësore, për të cilat fillimisht u tha se ishin shkaktuar nga uji i pijshëm
R
rethuar nga malet, Bulqiza nuk vuan për burime ujore por banorët po vuajnë për ujë të pijshëm. Është fjala për lagjen e sipërme të qytetit, aty ku 160 persona u helmuan dhe përfunduan në spital. Dyshimet e para por dhe sot e kësaj dite lidhen me ujin e pijshëm. Ka dyshime që uji mund të jetë kontaminuar nga agjentë fizikëkimikë, nga përdorimi i dinamitit apo i sasive të karbitit që si pasojë e reshjeve kanë kulluar dhe janë bashkuar me ujin e pijshëm. Aktualisht në këtë vend nuk ka më raste që shkojnë në spital me shenjat e helmimit. Qyteza duket e qetë por bluzat e bardha që u përballën me fluksin e të sëmurëve, ende dyshojnë që helmi ishte nga uji. ‘’Aktualisht gjendja është stabilizuar, i është kthyer normalitetit nuk kemi pasur asnjë rast me simptoma helmimi, nga uji’’. Drejtuesit e Ujësjellësit të Bulqizës, nuk kanë ende një përgjigje, ndërsa drejtori i DSHP i fajëson se nuk është marrë asnjë masë alternative. ‘’Ne kemi ngritur grupet e inspektimit dhe grupet e punës. Nga ana ujësjellësit Bulqizës është verifikuar që linjat tona nuk kanë asnjë problem dhe asnjë ndërhyrje në rrjet’’. Aktualisht nuk ka më raste që shkojnë në spital me shenjat e helmimit por frika mbetet dhe banorët nuk e konsumojnë ujin që vjen në çezmat e tyre. Banorët e dy lagjeve në Bulqizë vazhdojnë të blejnë ujë për të pirë ose të shkojnë shumë larg për ta mbushur në pamundësi ekonomike për ta blerë në
Helmimi i 160 banorëve të Bulqizës, ende enigmë shkaqet SITUATA “Aktualisht në këtë vend nuk ka më raste që shkojnë në spital me shenjat e helmimit. Qyteza duket e qetë por bluzat e bardha që u përballën me fluksin e të sëmurëve, ende dyshojnë që helmi ishte nga uji. ‘’Aktualisht gjendja është stabilizuar, i është kthyer normalitetit nuk kemi pasur asnjë rast me simptoma helmimi, nga uji’’”.
dyqane. Para pak ditësh Instituti i Shëndetit Publik, u shpreh se helmimi i 160 banorëve të Bulqizës nuk ka ardhur nga uji i pijshëm. Sipas analizave zyrtare të ISHP helmimi nuk ka ardhur nga uji, ndërsa në zonën e lagjes së vjetër të Bulqizës ka nisur një hetim tek pesticidet në fruta-perime apo ndonjë problem të mundshëm higjeno-
sanitar në furrat e bukës së kësaj zone. Rreth 12 ditë më parë, mbi 160 banorë të Bulqizës përfunduan në spital pas disa komplikacioneve shëndetësore, për të cilat fillimisht u tha se ishin shkaktuar nga uji i pijshëm. Ekspertët e ISHP morën mostra të ujit dhe i sollën në Tiranë për analiza, ndërsa banorët u urdhëruan të mos e përdorinin
GRABITJA
KORÇË
17-vjeçarët harrohen një vit në burg
Dy minorenë në Korçë të arrestuar për trafik droge një vit më parë, qëndruan në paraburgim më shumë se afati i caktuar për të miturit. Kjo shkelje është ngritur si problem nga avokati i çështjes Nevzat Tarelli. 17-vjeçarët Jonadri Karaja dhe Luiz Hoxhalli, u harruan jo në kuptimin metaforik për një vit të mbyllur në burgun e Korçës. Të miturit u arrestuan në mars të 2018 për trafik droge të mbetur në tentativë. Avokati thotë se një i paraburgosur i mitur nuk mund të mbahet në paraburgim pa u dërguar çështja për 6 muaj, në rastin konkret këto afate janë shkelur. Kjo neglizhencë sipas avokatit ka ardhur për shkak të ndryshimeve që janë bërë së fundmi, të kompetencave të Gjykatës së Krimeve të Rënda dhe të Gjykatave të Rretheve. ‘’Është rivlerësuar masa në Gjykatën e Korçës dhe ajo gjykatë ka qenë kompetente dhe nuk ka pasur kërkesë për transferim çështje. Me kodin e ri të procedurës penale për një peiudhë kohe u bë një konflikt kompetencash, se trafiku nuk është më kompetencë e Krimeve të Rënda por gjykatës së rretheve dhe për shkak të një vendimi të Gjykatës së Lartë kjo po gjykohet te Krimet e Rënda’’.
më ujin që u shkonte në cezma, deri në daljen e rezultateve. Aktualisht nuk ka më raste që shkojnë në spital me shenjat e helmimit por frika mbetet dhe banorët nuk e konsumojnë ujin që vjen në çezmat e tyre. Aktualisht në këtë vend nuk ka më raste që shkojnë në spital me shenjat e helmimit. Qyteza duket e qetë por bluzat e bardha
që u përballën me fluksin e të sëmurëve, ende dyshojnë që helmi ishte nga uji. ‘’Aktualisht gjendja është stabilizuar, i është kthyer normalitetit nuk kemi pasur asnjë rast me simptoma helmimi, nga uji’’. Megjithatë depot e ujit janë në kushte të këqija edhe në qytetin e Ri të Bulqizës. Aty furnizohen me ujë më shumë se 4500 banorë. Bulqiza është nga zonat më të varfra në vend dhe pse me një nëntokë të pasur. Banorët e këtushëm kanë kohë që janë lodhur. Tani janë dhe të frikësuar nga uji.
S
upergrabitja e Rinasit ka mbetur ende e pazbardhur plotësisht për faktin se një prej të dyshuarve kryesorë, Klement Çala, nuk është arrestuar. Fillimisht, policia nuk kishte informacione mbi përfshirjen e të riut në supergrabitje por një ditë pas ngjarjes ishte bashkëshortja e tij ajo që indirekt bëri blutë të dyshojnë. Në një kohë që për vrasjen e Admir Muratajt mediat flisnin për një 32-vjeçar të vrarë në shkëmbimin e zjarrit me policinë, bashkëshortja e Klementit, Sulltane Çala u paraqit në Drejtorinë e Policisë së Tiranës por edhe në morg, kjo për shkak se mendonte se Çala mund të kishte mbetur i vrarë. Të gjendur përballë kësaj situate, agjentë të policies dyshuan në përfshirjen e 32-vjeçarit, ndërsa survejuan për disa ditë bashkëshorten e Klement Çalës. Pas arrestimit të Alkond Bengasit dhe dëshmisë së tij që Klement Çala ishte i
Skema si ra policia në gjurmët e Çalës
përfshirë e përforcoi më shumë dhe deklarata e dhënë në polici e bashkëshortes së tij. Burime pranë uniformave blu thanë se Sulltane Çala ka thënë para hetuesve se herën e fundit
që ka parë Klement Çalën ka qenë data 9 prill, pikërisht ditën e supergrabitjes. Sipas saj, 32-vjeçari kishte dalë nga shtëpia në orën 9 të mëngjesit për të mos u kthyer më.
AKTUALITET
16
E martë, 21 MAJ 2019
BAZA
KONTROLLE
AKU penalizon një kompani për 21 ton vaj palme P
unishtet e bulmetit fshehin përdorimin e vajit të palmës dhe të qumështit pluhur. Prodhuesit vendas refuzojnë të respektojnë ligjin e etiketimit të ushqimit, duke mos publikuar përmbajtjen e vajit të palmës në nënproduktet e qumështit. Për këtë arsye, Autoriteti Kombëtar i Ushqimit (AKU) ka gjobitur me një vlerë prej 5 milionë lekësh të vjetra subjektin REND&BLEND&CO. “Përkatësisht, 3 175 kg qumësht pluhur dhe për vajin e palmës nga periudha shkurt deri në prill të 2019, ka të blerë 31 250 litra. Kështu, për efektin e
kontrollit të gjurmueshmërisë apo dhe respektimi i kartës teknologjike, shikohet se nuk justifikon përdorimin e 21 090 litra të vajit të palmës. Kjo moskorrespondencë ndërmjet faturave tatimore të vajit të palmës të blerë dhe atij të deklaruar nuk përbën vetëm shkelje të sigurisë ushqimore, por edhe atë tatimorë”, thotë Pamela Radovani e AKU-së. Biznesi në fjalë në nëntor të 2018 është gjobitur po nga ky autoritet me një vlerë prej 6 milionë lekësh të vjetra, gjoba nuk e ka ndaluar prodhuesin të vazhdojë me shkeljet.
Mbledhja ka pasur të bëjë dhe me regjimin e posaçëm për kokat e krimit që do të izolohen sipas ligjit italian dhe masat që duhet të marren nga punonjësit e Shërbimit të Kontrollit të Brendshëm në burgje
Izolimi i kokave të krimit, Gjonaj jep porositë S
ituata në burgjet e vendit, ka bërë që ministrja e Drejtësisë, Etilda Gjonaj të thërrasë në një mbledhje të gjithë punonjësit e Shërbimit të Kontrollit të Brendshëm në Burgje. Në mbledhjen me dyer të mbyllura, çështjet kryesore të ngritura nga ministrja Gjonaj ishin ato të sigurisë në sistemin e burgje dhe në kryerjen e veprimtarisë nga ana e SHKBBsë për parandalimin dhe monitorimin e veprimtarisë në institucionet e ekzekutimit të vendimeve penale. Zyra e shtypit njofton se mbledhja gjithashtu ka pasur të bëjë dhe me regjimin e posaçëm për kokat e krimit që do të izolohen sipas ligjit italian dhe masat që duhet të marren nga punonjësit e Shërbimit të Kontrollit të Brendshëm në burgje, për zbatimin e tij. Kjo mbledhje vjen edhe në kuadër të masave të shtuara të sigurisë së burgjeve edhe të ngjarjeve të fundit ku janë kapur nga forcat e Policisë së Burgjeve dhe SHKBB-ja, një sërë sendesh të ndaluara. Të dielën në ambientet e burgut të Peqinit u gjetën katër aparate celulari të fshehura në pajisjet elektro-shtëpiake, ndërsa në Korçë një i burgosur, i cili sapo ishte kthyer nga leja shpërblyese, kishte arritur të fuste 22 doza droge në burg. Ai i kishte gëlltitur këto doza dhe zbulimi u bë pas kontrolleve të kryera në ekografi. Më herët Gjonaj konfirmoi se ligji për amnistinë së shpejti do të kthehet në parlament për t’u votuar. “Grupi i punës është mbledhur dhe po punon për amnistinë, por do të merret parasysh edhe ndikimi që mund të ketë në fushatë”,-tha ajo. Përveç telave që ndajnë qiellin me burgun, në fushën e ajrimit, ecja e një të dënuari ka ritëm dhe shpejtësi tjetër. Sipas ligjit të burgjeve një i dënua i zakonshëm del në ajrim dy herë në ditë, ndërsa të gjithë ata që do t’i nënshtrohen “41 bis” do të dalin në ajrim dhe ecje vetëm një herë në ditë, dhe me orar të përcaktuar. “41 bis” i
Ushtarakët shqiptarë në Letoni i rikthehen detyrës Grupi i ushtarakëve shqiptarë që ndodhen me detyrë në Letoni i është kthyer aktivitetit normal, pak javë pas incidentit që u mori jetën dy kolegëve të tyre. Komandat e vendeve të NATO-s që shërbejnë në Letoni kanë bërë të ditur se grupi i xhenierëve shqiptar ka qenë i pranishëm në seancën stërvitore, ku demonstruan aftësitë e tyre në shpërthimin e minave të kontrolluara. “Ekipi shqiptar EOD nga EFP Letoni demonstruan aftësitë e tyre gjatë një shpërthimi të kontrolluar të automjeteve”, njofton grupi i ushtarakëve me mision në Letoni. Trajnimet u ndërprenë vetëm pak orë pas vdekjes së nëntetares Zarife Hasanaj. Komandanti i Forcave të Armatosura, Leonid Kalnins njoftoi se për shkak të kësaj tragjedia trajnimet do të ndërpriteshin deri në një urdhër të dytë e ndërsa theksoi se kanë nisur hetimet. “Ka një trajnim intensiv në luftën e Adazit, ky ishte një nga 10 milion një incident tragjik. Një hetim rigoroz do të nisi për momentin. Kam urdhëruar një inspektim të plotë në depon për të gjetur mina ende të paeksploruara, deri atëherë nuk do të ketë më trajnime”,- kishte deklaruar më herët Kalinins.
RAPORTI
Kokaina e Amerikës Latine hyn në Shqipëri me kontenierë
“41 BIS”
Sipas ligjit të burgjeve një i dënua i zakonshëm del në ajrim dy herë në ditë, ndërsa të gjithë ata që do t’i nënshtrohen “41 bis” do të dalin në ajrim dhe ecje vetëm një herë në ditë, dhe me orar të përcaktuar. “41 bis” pritet të izolojë e të vendosë nën kontroll të veçantë të kokave të krimit”.
aplikuar në Itali ndaj Toto Rinës apo Provencanos pritet të izolojë e të vendosë nën kontroll të veçantë të dënuarit e grupit të imamëve, të cilët rekrutuan luftëtarë në Siri, apo Emiliano Shullazin për sa kohë u shpall fajtor për grup kriminal, si edhe të të dënuar që u shpallen fajtorë për vrasje të efektivëve të policisë në vite. Aplikimi i këtyre masave kryhet pas dështimit të
autoriteteve, të cilave shpesh ju dilnin në përgjime të burgosurit duke dhënë urdhra për krime të ndryshme. Çdo i dënuar për pjesëmarrje në grup kriminal, akte terroriste, trafik ndërkombëtar droge, apo pjesëmarrjen në grup të strukturuar kriminal do t’i nënshtrohen ligjit “41 bis” që është një nga ligjet italiane ndaj grupeve mafioze në shtetin fqinj.
Një raport nga Nisma Globale Kundër Krimit të Organizuar Transnacional, ka identifikuar vendet e Ballkanit si Shqipëria, Bosnja, Kosova, Mali i Zi, Maqedonia e Veriut dhe Serbia, si shtete ku krimi i organizuar po lulëzon. Për Shqipërinë, në raport lexohet se ka pika hyrjeje të rëndësishme për kokainën që vjen në Europë nga Amerika Latine me dërgesa që vijnë kryesisht nëpër kontenierë në portin e Durrësit, të cilat më pas shpërndahen përmes Kosovës, Serbisë dhe Bosnjës dhe kontrabandohen drejt Europës Qendrore. Në raport theksohet se Shqipëria ka qenë prodhuesja më e madhe e kanabisit në rajon dhe se grupet e organizuara kriminale jo vetëm që e kontrabandojnë produktin në vendet fqinje të BE-së por gjithashtu e shpërndajnë atë në të gjithë rajonin. Raporti i bazuar në informacionet e përpiluara nga gazetarë dhe ekspertë vendorë, thotë se “qeverisja e dobët, ekonomia e dobët dhe zonat e vendosura përgjatë rrugëve tranzitore kanë një probabilitet më të lartë për të qenë pika të nxehta për krimin e organizuar”.
KUJTESE KUMTIM Nga Albert Vataj
A
i do të ishte në kryeradhën e ve pruesve vullnetmirë, të cilët kremtuan në botëkuptimin e kohës dhe grishën në mbamendjen e brezave, visaret e njëmendta të traditës dhe vlerave shpirtnore të shqiptarëve. Qëndruesi i paepur i stuhive politike. I keqkuptuar dhe i anatemuar, kësisoj, prej çaprazit të rendeve politike dhe kapërcyellit të ndryshesave, ku ai ishte personazh i spikatur. Pakkush si ai, ishte i kudogjindshëm dhe i vetvetishëm për aktin shqiptar të njohjes së përbotshme të asaj pasurie të pashtershme. Si dishepull i dijes dhe apostull i krijimit, ai shëmbëlleu mëtimin më të qenësishëm të shërbestarit të devotshëm të shqipes dhe ngadhënjimtarit të ndryshesave në artin e rrëfimtarisë. Rrallëherë arsimi dhe letërsia shqipe asht ndesh me një model të tjetërllojtë, ngase ai ishte. Mbamendja shqiptare, në rrugëtimin e rrëmetshëm të vetëdijes kombëtarë, Ernest Koliqit i ka lënë një vend në panteonin e nderit, anipse për një kohë të gjatë emri dhe vepra e tij kaluan për nën tehun e anatemës dhe harrimit. “Nuk janë shum shkrimtarët t´onë, emni i të cilvet të njifet aq mirë në shtresat letrare shqipe sá ai i Koliqit; të pakët janë atá, prodhimet e të cilvet të kenë marrë aq hapt në çdo kând të Shqipnís, sá ato qi emnin e tij në çfaqje kulturore gjithëfarësh, në botime nëpër fletore e revista të ndryshme, disá prej të cilavet themelue dhe mbajt prej tij vetë, në botime veprash qi janë të pacaktueme të zánë nji vend të dukshëm, dashtas e padashtas, në historín e letrave t´ona.” Karl Gurakuqi Ernest Koliqi, mbamendet njeri me dije të thella, erudit, vizionar, mbartës i traditës dhe trashëgimisë së vyeme shqiptare. Ky parak i modernitetit në letërsinë shqipe, ngultas dhe me një kurajo të pashoqe sendërtoi në botëkuptimin e tij krijues, në korpusin e sentimenteve estetike në kumt, risi dhe stil. Tematika e trajtesës në krijimtarinë e Koliqit është dashtazi mbartëse e elementeve dhe trajtimeve, të cilat u kthyen në shkreptima flakatare domethëniesh dhe kumtesh. Ndenjun ulun: Lasgush Poradeci, Gj. Fishta, Asdreni, Ernest Koliqi. Nga ditët festive të zhvillueme, më shkurt 1938 me rastin e ardhjes në Shqipní të poetit Asdrê. Foto marrë nga Marie Gusho, bâmë te Gjimnazi i Shkoders.Nuk janë shum shkrimtarët t´onë, emni i të cilvet të njifët aq mirë në shtresat letrare shqipe sá ai i Koliqit; të pakët janë atá, prodhimet e të cilvet të kenë marrë aq hapt në çdo kând të Shqipnís, sá ato qi emnin e tij në çfaqje kulturore gjithëfarësh, në botime nëpër fletore e revista të ndryshme, disá prej të cilavet themelue dhe mbajt prej tij vetë, në botime veprash qi janë të pacaktueme të zánë nji vend të dukshëm, dashtas e padashtas, në historín e letrave t´ona, mëton Karl Gurakuqi. Duke marrë shkas rreth një prej t’themeltave akte të Koliqit që është revista “Shêjzat”, Martin Camaj shkruan “Shêjzat shërbyen si tribunë dhe dritare informimi mbi aktivitetet shkencore albanologjike në botë. Ato regjistruen në kroniken e tyne edhe
ngjarje shoqnore që në të ardhmen do të vlejnë sadopak si dokumentacion historik e kultural për nji periudhë rreth njizet vjeçare”. Periudha kur ai u gjend për t’iu gjegjur mëtimeve të mëdha të udhëtimit të tij apostolik të dijes dhe shqipes ishin domethënëse për fatin e shkollës dhe gjuhës shqipe në trojet shqipjetuese, por edhe shkas për ta keqkuptuar rolin e patëdytë të këtij Prometheu. Ernest Koliqi, ka qenë ministër sekretar shteti i Arsimit që nga 12 prill 1939 deri më 3 dhjetor 1941. Është kjo një nga periudhat kur në Shqipëri u krye një nga aktet më të mëdha pas shpalljes së Pavarësisë, siç ishte dërgimi i mbi 400 mësuesve në të gjitha trojet shqiptare për hapjen e shkollave dhe mësimin e gjuhës shqipe. Me plot gojën do ta cilësoja këtë akt edhe si një shtrirje e Pavarësisë së trojeve kombëtare në të gjithë hapësirën ku flitet shqip, por që për arsyet e pas Konferencës së Londrës më 1913, këto troje mbetën jashtë kufijve shtetërorë të trungut shqiptar. Në këtë kuptim, Ernest Koliqi nuk është vetëm një figurë e shquar e arsimit mbarëkombëtar, por edhe një figurë e shquar e letërsisë dhe kulturës. Ka një bibliografi të tërë me emrin e tij. Ka arritur majat në vitet ’30. **** Fotoja legjendare e Kel Marubit: (Nga e majta) Gjergj Fishta, Lasgush Poradeci, Ernest Koliqi, Asdreni, 1930.Më 20 maj 1903 u lind në Shkodër në një familje me origjinë nga Dukagjini, e rame ma vonë në Anën e Malit, e masandej në Shirokë, Ernest Koliqi. Erdh në jetë djali i Shanit dhe i Age Simonit, me vëlla Mikel Koliqin, t’parin kardinal shqiptar, e tjerë vllazën, Viktorin, Guljelmin, Lecin, e motrat, Margeritën dhe Terezinën. Ai do të ishte themeltari i narrativës modernë shqipshkruese, poeti, romancieri, esseisti, përkthyesi, gazetari, dramaturg, vepruesi politik dhe kontrubuesi i pashoq i kulturës kombëtare shqiptare në atëkohjen e potershëm të shekullit XX. Familja në zanafillë kishte mbiemrin Kolaj, por nga tregtia e vazhdueshme me Malin e Zi i mbet Koliqi nga një periudhë e mbrapa. Ndoqi mësimet e para në Kolegjin Saverian të Jezuitëve. I ati, Shani e dërgon për të studiuar në Itali kur ishte 15 vjeç. Studion në Kolegjin Jezuit Arici në Breshia. Në gazetën “Noi giovani”, të cilën e themelon vetë me disa bashkënxënës, boton poezitë e tij të para në italisht. Më 1921 kthehet në Shqipëri dhe ristudion shqipen me themel, mentori i tij, Imzot Luigj Bumçi e prezanton me përfaqësuesit më premtues të brezit kulturor, si Kolë Thaçi, Kolë Kamsi, Lazër Shantoja, e Karl Gurakuqi. Në një konkurs për himnin kombëtar, mes krijuesve, merr pjesë edhe Ernesti, i cili vlerësohet me çmim të parë nga një juri e përbërë prej Gj. Fishtës, F.Nolit, M.Frashërit, L.Gurakuqit. Dy vjet më pas themelon së bashku me patër Anton Harapin dhe Nush Topallin, revistën “Ora e Maleve”, me drejtor gjegjës Shuk Gurakuqin. Në vitin 1924, pjesëmerr zellshëm në shoqërinë patriotike “Bashkimi”, e krijuar nga Avni Rustemi. Thirret më pas Luigj
17 E martë, 21 MAJ 2019
Ernest Koliqi, qëndrestari i paepur i rrëmeteve politike, dishepulli i dijes dhe apostull i risive
Gurakuqi në Tiranë si sekretar personal. Emërohet gjithashtu sekretar i Ministrisë së Brendshme. I nxitur nga Gurakuqi dhe miqtë e tij, dërgon në shtyp poemthin dramatik “Kushtrimi i Skënderbeut”. Kjo vepër i dha shpresën për të hyrë përgjithmonë në botën e letrave shqipe. Për shkak të lidhjeve të tij të reja politike, detyrohet t’emigrojë për pesë vjet në Tuzla të Bosnjës për t’i shpëtuar ndonjë goditjeje nga forcat zogiste, pas lëvizjes së dështuar të Nolit. Në vitin 1929, i ndikuar nga ky rreth shqiptarësh, Koliqi shkruan vëllimin me tregime “Hija e maleve”, vëllim i cili e pagëzon edhe si krijuesin e prozës moderne shqiptare. Me një stil të mrekullueshëm narrativ, ai arrin të paraqesë në këtë botim një sërë episodesh të jetës malësore nën ndikimin e rregullave të ashpra të Lekë Dukagjinit, por pa munguar edhe skenat e jetës qytetare shkodrane, të cilat i njihte në qelizë. Me këtë vëllim ai mirëpritet të kthehet në qarqet letrare në Shqipëri. Monarkia e fal Koliqin më 1930 dhe e emëron mësues të thjeshtë gjimnazi. Nga viti 1930, ishte mësues në Shkollën Italiane Tregtare në Vlorë ku i jep mësim mes të tjerëve edhe Petro Markos dhe në gjimnazin e shtetit në Shkodër, ku i jep mësim Lazër Radit. Ku dhe i porositur nga Mustafa Kruja me mbledhë librat e bibliotekës së tij që qe shpërnda ndër françeskanë e jezuitë. Derisa shtrëngohet, sërish për arsye politike, të largohet për në Itali. Në vitin 1932, botoi vëllimin e parë të antologjisë “Poetët e mëdhenj të Italisë”, me një parathënie nga Fishta, një antologji që u përdor menjëherë si tekst letërsie në gjimnazin klerik të Shkodrës dhe përmban katër poetët më të mëdhenj të Italisë: Aligierin, Petrarkën, Arioston, Tasson.
Gjatë viteve 1933-1934 regjistrohet në Universitetin e Padovës për të vazhduar studimet. Edhe pse me punë në Padova, Koliqi nuk i shkëput lidhjet me Shqipërinë. Bashkëpunon me redaksinë e të përjavshmes kulturore “Illyria”. Gjitha vjershat e veta i përmbledh në vëllimin “Gjurmat e stinëve” ku paraqiten me një frymë krejt të re skenat e jetës shkodrane dhe gjejmë të pasqyruar shpirtin e poetit me ndjesina atdhedashurore. Ndërsa, autodafeja e vendosur në krye të këtij libri vlerësohet si një ndër aktet më të rëndësishme në fushë të mendimit estetik shqiptar. Në një sërë botimesh periodike dhe veprash të tij, Koliqi afirmohet si një talent i letërsisë shqiptare. 1935, Itali – Pas suksesit të vëllimit të parë me tregime, boton një libër me 16 novela me titull “Tregtar flamujsh” me lëndë të nxjerrë nga mënyra e jetesës së popullit tonë, sidomos të atij të qytetit të Shkodrës. Ngjarjet dhe problematikat sociale që prekin veprën gjithnjë i nënshtrohen një analize të thellë psikologjike. Ky vëllim novelash, siç vëren Miaser Dibra, i përket një shkalle pjekurie më të madhe të autorit. Po këtë vit boton edhe poemthin në prozë “Quattuor”. 1936 – Emërohet Lektor i Shqipes pranë Universitetit të Padovës që drejtohej nga Carlo Tagliavini. Boton vëllimin e dytë të antologjisë “Poetët e mëdhenj të Italisë” (me parathënie nga Tagliavini). Ky vëllim përfshin vjersha të përkthyera të katër italianëve të tjerë: Parini, Monti, Foskolo, Manxoni. Personalisht çmonte Giosuè Carducci, Giovanni Pascoli, dhe Gabriele D’Annunzio-n. Edhe vëllimi i tretë ishte i përgatitur por nuk u botua. 1937 kryen studimet në Padova me tezën “Epica popolare albanese” (“Epika popu-
llore shqiptare”), tezë doktorate e cila u vlerësua nga shumë albanologë si N. Jokli, M. Lambertz etj, që u mbërrit me ndihmën e disa kangëve që ia dha Atë Bernardin Palaj. Në shtatorin e vitit 1941 kur me një vendim, mbi 200 arsimtarë normalistë dhe të shkollës amerikane të Fullcit, shkuan në Kosovë, trojet shqiptare në Maqedoni e Mal të Zi, si dhe në Çamëri. Një akt i tillë ka qenë dhe mbetet përjetësisht sublim se ai dha frytet e veta në hapjen e shkollave shqipe, në hapjen e dëshirës për të mësuar dhe rrënjosur shqipen në të gjithë trojet shqiptare. Nga 1942-1943 ishte kryetar i Institutit të Studimeve Shqiptare. Më 1944 largohet për në Itali. Vepra e tij letrare u ndalua edhe pse nuk përmbante asfarë shenje a parashenje politike. U ndalua për shkak të veprimtarisë politike të autorit, përkatësisë fetare dhe gjuhës letrare të përdorur. “L’Albanie Libre” është një e përkohshme e sapodalë në Romë me të cilën Koliqi fillon bashkëpunimin. Ndër të shumtat shkrime, këtu nis të botojë nga viti 1954 deri më 1961, studimin krahasues “Dy shkollat letrare shkodrane – e Etënve Jezuitë dhe e Etënve Françeskanë”. Në këtë studim të tij vërehet përpjekja për të hartuar një histori të mirëfilltë të letërsisë shqiptare, jashtë ngjyrimeve ideologjike. Themelon të përkohshmen “Shêjzat” që e drejtoi për 18 vjet, e përkohshmja kryesore letraro-kulturore e asokohe. Jo vetëm shpaloste letërsinë bashkëkohore në botën shqipfolëse, por gjithashtu i dha za letërsisë arbëreshe dhe vazhdoi me lavrue autorët e paraluftës, shumë prej të cilëvet të vdekur e pjesa tjetër në mërgim, që denigroheshin aq shumë nga kritikat e Tiranës. Koliqi kështu shërbeu si një zë i largët kundërshtues i shkatërrimit kultural të Shqipërisë nga rendi stalinian i vendosur. Prej veprimtarisë së tij, letrare e politike, u sulmua nga autoritetet shqiptare e pas-luftës si përfaqësuesi kryesor i letërsisë borgjeze, reaksionare e fashiste. Veprimtaria krijuese dhe promovuese e vlerave nuk do të reshte edhe në mërgim. përkundrazi ai e pasuroi lëmin e albanologjisë me universin e tij të pamatë dijetues, Ky vërshim i jashtëzakonshëm ndalet në shtëpinë e tij në Romë më 15 Janar 1975 dhe u varros po në këtë qytet me datën 18, i nderuar nga i gjithë komuniteti shqiptar në mërgim, por i mohuar nga vendi i tij. Në ceremoninë e asaj dite kishin ardhur personalitete të ndryshëm, kolegë, shqiptarë, arbëreshë, miq të ardhur nga vende të ndryshme. Ai meriton mirënjohjen me të përunjur prej gjeneratave, për krejtçka ai bëri me kaq përkushtim e me pasion për letërsinë dhe arsimin shqip, për vlerat shpirtnore shqiptare, këto visare të paçmuara. Ai është një kujtesë kremtesh solemne, një akt historik.
KULTURE
18 E martë, 21 MAJ 2019
“Albanian Pop Rock Duets” ngjiten në Amfiteatrin e Tiranës Një tjetër iniciativë për të mos e lënë këngën shqipe të harrohet; pas sjelljes në kohë të muzikës së viteve ‘90-të me “Albanian Pop Rock 90’s” dhe repertorit të vajzave e grave, në “Albanian Pop Rock Ladies”, gazetarja Kozeta Kurti, ka një tjetër ide, në vazhdim të kësaj linje: “Albanian Pop Rock Duets”. Duetet më të mira të muzikës së lehtë shqiptare deri në fund të viteve ‘90-të, do të vijnë me orkestracione të reja, mbrëmjen e 2 qershorit në Amfiteatrin e Tiranës. Repertor i zgjedhur nga Aleksandër Gjoka e Aurela Gaçe, Ledina Çelo e Sabri Fejzullahu, Fitnete Tuda, Parashqevi Simaku, Nertila Koka etj, do te interpretohen nga një gjeneratë më e re këngëtarësh, midis të cilëve Orgesa Zaimi, Evi Reçi, Kamela Islamaj, Era Rusi, Mateus Frroku, Luiz Ejlli, etj.. Elegancë harqesh dhe forcë instrumentesh elektrike, bashkojnë në këtë ngjarje muzikore artistët e rinj përballë krijuesve të këtyre këngëve të arta të muzikës shqiptare, të cilët këtë herë, janë spektatorë të rradhëve të para, duke ndjekur me emocion se si kënga e tyre mund të jetojë gjatë në kohë e të zërë vend në breza të rinj.
Shuhet përkthyesi i lirikës shqipe Dje, më dt. 20 maj 2019, në orët e para të mëngjesit u shua, pas një lëngimi të gjatë e të pashërueshëm Hans-Joachim Lanksch, i mirënjohur në diskursin kulturor-intelektual shqiptar si Përkthyesi i Lirikës Shqipe. Hans-Joachim Lanksch lindi në vitin 1943 në Braunschweig (RFGJ) dhe u shpërngul qysh në rini në Mynih, ku studioi në fushat e filologjisë ballkanike, sllavistikë, kulturë popullore dhe albanologji. Studimi i thelluar i gjuhës shqipe, i kulturës dhe letërsisë shqiptare u përftua natyrshëm falë njohjes dhe miqësisë me prof. Martin Camajn, i cili drejtonte atëbotë degën e albanologjisë në universitetin elitar “Ludwig-Maximilian” të Mynihut. Falë kësaj njohjeje Lanksch nuk u shkëput më nga letërsia dhe lirika shqipe, duke bartur e përcjellë kandin e saj në hapësirën gjermanishtfolëse. Penda e tij bëri të kumtojnë dhe “rikrijojnë” gjermanisht shkrimtarë e poetë të spikatur si Martin Camaj, Lasgush Poradeci, Azem Shkreli, Ali Podrimja, Fatos Arapi, Visar Zhiti etj. Vëmendje të veçantë u përkushtoi Përkthyesi Ynë për thuajse gjysmë shekulli prurjes së brezave të rinj të shkrimtarëve dhe poetëve shqiptarë, duke i bërë ata të njohur në letërsinë botërore bashkëkohore, si: Frederik Rreshpja, Jamarbër Marko, Rudolf Marku, Elvira Dones, Ridvan Dibra, Mimoza Ahmeti, Luljeta Lleshanaku, Lindita Arapi, Agron Tufa, Ledia Dushi etj. Puna e tij është laureuar me çmimet “Nikolaus Lenau” i Shoqatës së Artistëve në Esslingen (1999); „Penda e Argjendtë” (Tiranë 2002) dhe “Azem Shkreli” (2018).„Der Tod gehört zum Leben” (Vdekja i takon jetës) mbaj mend të përmendte Përkthyesi, kur mësonte për largimin e përjetshëm të kolegëve dhe miqve. Është rasti ta përsërisim këtë maksimë edhe ne miqtë dhe kolegët tij në këto momente zije dhe ngushëllimi në kulturën shqiptare.
Hebrenjtë rikthehen në Berat Qyteti i Beratit shquhet jo vetëm për arkitekturën magjepsëse të ndërtimit, por mbi të gjitha për arkitekturën shpirtërore të banorëve të tij, të cilët, qysh prej lashtësisë kanë mbrujtur e trashëguar virtytet dhe vlerat më të larta humane e njerëzore. Bashkëjetesa fetare mes ortodoksëve, myslimanëve dhe çdo përkatësie tjetër fetare është shprehja më e lartë e një harmonie shpirtërore për banorët e këtij qyteti. Gjatë Luftës së Dytë Botërore, për t’i shpëtuar Holokaustit, familjet myslimane dhe të krishtera të Beratit, strehuan, mbrojtën dhe shpëtuan rreth 600 hebrenj, historia e të cilëve do të bëhej objekt i punës studimore të profesor Simon Vrushos, ku në veprën e tij “Hebrenjtë e Beratit” dhe sidomos në muzun “Solomoni”, të themeluar prej tij, ai do të rizbulonte dhe do të evokonte marrëdhëniet shqiptaro – hebraike, si dëshmie e gjallë e vlerave shpirtërore, humane dhe njerëzore të një populli që di ta çmojë jetën e njeriut, pavarësisht etnitetit të tij. Sado e largët të jetë ngjarja, vjen një ditë kur protagonistët e tyre shfaqen dhe rikthehen sërish në gjurmët e fëmijërisë për t’u shprehur banorëve të një qyteti mirënjohjen për atë që ata kanë bërë dikur. Kështu ka ndodhur me Benjamin Neumann, dhe bashkëshorten e tij Ellie Katz Neumann, të cilët vizituan Beratin, qytetin ku nëna e Benjamin dhe familja e saj u strehua për t’i shpëtuar përndjekjes së nazistëve. Ajo kishte ardhur në Berat në moshën 10 – vjeçare. Gjithçka të përjetuar ato vite të vështira, kalavarin e vuajtjeve e të mundimeve, mik-
pritjen, dashurinë, ngrohtësinë dhe mbështetjen që gjetën te shqiptarët, Johanna Jutta Neumann e ka rrëfyer në librin e saj “Escape to Albania”, (botuar në gjuhën angleze), të cilin në disa kopje ia dhuruan bibliotekës “Vexhi Buharaja”. Në kapitullin kushtuar qëndrimit të tyre në Berat ajo rrëfen se kishin mbërritur në këtë qytet në muajin shtator të vitit 1940 dhe ishin strehuar në vendin e quajtur “Harem”, te familjet Wolf dhe Taub. Gjendja e vështirë ekonomike, dimri i acartë, sëmundjet, lufta ua kishin shuar shpresat se një ditë mund t’ia dilnin. Por mbështetja e shqiptarëve i bëri ata ta gjenin shpëtimin e tyre. Gjatë qëndrimit të tyre në Berat, Benjamin Neumann dhe bashkëshortja e tij, u takuan me Kryetarin e Bashkisë, z. Petrit Sinaj, të cilit i shprehën mirënjohjen për atë që populli i Beratit kishte bërë për familjen e tyre dhe për të gjithë hebrenjtë. Ata donin, – siç u shpreh Benjamin Neumann, – të takonin ata njerëz të virtytshëm, të zakonit dhe të besës dhe të kuptonin forcën e vitalitetit të këtyre njerëzve, kodin e nderit, që qëndronte në themel të ekzistencës së tyre. “Ju mund t’u mësoni fëmijëve tuaj këtë kod nderi, po s’mund t’i tregoni botës sesa të mrekullueshëm jeni. Vetëm ne mund ta bëjmë këtë për ju. Tani që nëna ime Jutta ka ndërruar jetë, na takon neve t’ju falenderojmë personalisht dhe t’ia tregojmë gjithë botës historinë tonë, për të kuptuar edhe më mirë se cilët janë shqiptarët në të vërtetë”, – tha ndër të tjera z. Benjamin Neumann në takimin me Kryebashkiakun Sinaj.
Zgjidhen pesë finalistët e Çmimit Kadare Zgjidhen pesë finalistët që do garojnë për çmimin e madh Kadare. Anëtarët e jurisë vijnë në një reflektim mbi institucionin e gjykimit. Për çmimin letrar “Kadare” tashmë janë përzgjedhur pesë finalistët. Juria e përbërë nga shkrimtari dhe publicisti Mehmet Kraja, përkthyesja dhe profesoresha Diana Kastrati, studiuesja Genciana Egro, shkrimtari, dramaturgu e gazetari shqiptar Bashkim Hoxha, dhe drejtoresha e “UET PRESS”, njëherësh edhe koordinatore e këtij çmimi, Alda Bardhyli, kanë përzgjedhur finalistët. Ndërkaq fituesi i çmimit të madh shpallet në Ditët Letrare të Razmës, që do të mbahen të premten e parë të qershorit në fshatin që ndodhet rreth 41 kilometra në veri të Shkodrës dhe cilësohet si porta hyrëse e Alpeve shqiptare. Ky është edicioni i pestë i çmimit letrar “Kadare”. Themeluesit e çmimit konsiderojnë se në katër vjet ky konkurs ka arritur të kthehet në një institucion të rëndësishëm besimi mbi gjykimin e letërsisë, dhe të kthejë debatin e munguar mbi letërsinë shqipe. Fakti që konkursi është për vepra në dorëshkrim ka nxitur dhe nxit shkrimin e prozës shqipe, gjë që vihet re dhe në numrin e madh të dorëshkrimeve pjesëmarrëse në këtë edicion. Fituesit e deritanishëm kanë qenë: Rudolf Marku, Shkëlqim Çela, Musa Ramadani dhe Virgjil Muçi.
SHOWBIZ
19 E martë, 21 MAJ 2019
Scarlett Johansson drejt martesës së tretë Scarlett Johansson dhe Colin Jost i japin fund beqarisë pas dy vitesh lidhje. Edhe pse ende nuk është vendosur një datë martese, kjo pritet të ndodhë shumë shpejt. Aktorja e famshme dhe 34-vjeçari bënë debutimin e tyre të parë në publik si një çift në nëntor 2017 dhe së fundmi morën pjesë në premierën e “Endgame” së bashku në Los Angeles. “Scarlett dhe Colin janë të dashuruar dhe ndajnë shumë interesa të përbashkëta dhe të njëjtin sens humori”, tha një burim pranë çiftit duke shtuar se Scarlett është shumë e lumtur. Kjo do të jetë martesa e parë për Colin Jost, yllin e Saturday Night Live, dhe e treta për aktoren Scarlett Johansson. Ylli i filmit “Avengers, Endgame”, u divorcua nga bashkëshorti i saj i dytë, Romain Dauriac, në shtator të vitit 2017. Johansson ka qenë gjithashtu e martuar me aktorin Ryan Reynolds nga shtatori i vitit 2008 deri në dhjetor të vitit 2010.
Katy Perry habit sërish me pamjen skenike Këngëtarja e njohur Katy Perry është shquar gjithnjë për performancat e saj të veçanta skenike, si në klipe ashtu edhe në evente. Gjatë mbrëmjes së diel u mbajt finalja e America Idol ku Perry ishte pjesëtare e jurisë. Ajo u ngjit në skenë për të kënduar këngën “Con Calma” në bashkëpunim me Daddy Yanke. Ajo çfarë bëri më tepër përshtypje në këtë performancë ishte pamja e këngëtares. Katy mbante në kokë rreth 76 paruke duke i lënë të gjithë të pranishmit pa fjalë. Ndërkohë hera e fundit kur Katy Perry ka habitur me pamjen e saj ka qenë në “Met Gala”.
Kim Kardashian nuk mjaftohet me katër fëmijë, dëshiron foshnjën e pestë Kim Kardashian ka mirëpritur në familje fëmijën e katërt me Kanye West më 10 maj. Djali erdhi në jetë nëpërmjet një nëne zëvendësuese dhe ajo është aq e emocionuar nga atmosfera familjare sa dëshiron të ketë një tjetër fëmijë. Kur djali i porsalindur Psalm shkoi në shtëpi, yllit të “KUWTK” i erdhi dëshira që të zgjerojë akoma më shumë familjen. “Kim po kënaqet me foshnjën. Të qenit nënë i pëlqen shumë dhe i vjen në mënyrë natyrale sa do të dëshironte të kishte fëmijë të pestë. Nëse do e marrë këtë vendim, do ndodhë shpejt, por për momentin po shijon fëmijën e katërt. Ajo është aq e emocionuar dhe ky fëmijë e ka afruar akoma më shumë me Kanyen. Që kur Psalm ka shkuar në shtëpi, Kim nuk del pothuajse fare”, tha burimi pranë saj.
Rrëfehet Sophie Turner: Bashkëshorti më shpëtoi jetën Sophie Turner filloi në Game of Thrones kur ishte vetëm 13 vjeçe. Që nga ajo, kohë aktorja është rritur shumë dhe vetëm pak javë më parë u martua me këngëtarin Joe Jonas në Las Vegas. Në një intervistë për Sunday Times, Turner zbuloi se fama në moshë të vogël i shkaktoi probleme të shëndetit mendore dhe Jonas i shpëtoi jetën. “Po kaloja nëpër një fazë shumë të keqe të shëndetit mendor. Dhe ai më tha: ‘Nuk mund të jem me ty derisa të fillosh të duash veten. Ti më do më shumë mua sesa veten tënde’. Unë mendoj se në një farë mënyre Joe më shpëtoi jetën,”-rrëfeu aktorja. Sophie u shpreh se gjatë periudhës kur luante në Game of Thrones humbi shumë peshë dhe ra në depresion. Ndërsa tregoi se u ndanë vetëm njëherë dhe kjo ishte vetëm për një ditë: “Ishte dita më e keqe e jetës sonë. Pas 24 orësh ndarje të dy u kthyem tek njëri-tjetri.”
Julia Roberts nuk e ka parë asnjëherë “Game of Thrones” Ndonëse “Game of Thrones” është i preferuar për shumëkënd, kjo nuk do të thotë që edhe për aktoren amerikane, Julia Roberts. Aktorja 51 vjeçare ka thënë se nuk e ka parë asnjëherë serialin e popullarizuar, pavarësisht së tashmë është ndër më të shikuarit dhe pëlqehet mjaft shumë. Julia në një intervistë me Patricia Arquette ka folur për aktorët, ndërsa një nga pyetjet ishte nëse e ka parë “Game of Thrones”. “Unë kurrë nuk e kam parë ‘Game of Thrones’. Shumë e frikshme apo ka shumë seks’”, ka thënë Roberts. E të njëjtit mendim ishte edhe Arquette teksa thotë se ka edhe shumë “zombie dhe gjëra të tjera”. Episodi i fundit i “Game of Thrones” është transmetuar fundjavën që shkoi, edhe pse ishin nënshkruar mbi 200.000 peticione për ribërjen e sezonit final.
FORUM
20 E martë, 21 MAJ 2019
VLERËSIMI
Zef Bushati zgjidhet Zv. Presidenti i ri i Demokracisë Kristiane Ndërkombëtare
G
azeta "Il Popolo" në Itali ka publikuar dje, lajmin për Zef Bushatin, i cili është zgjedhur zv/presidenti i Demokracisë Kristiane Ndërkombëtare. Zgjedhja i është komunikuar nga Sekretari Politik Kombëtar i Demokracisë Kristiane në Itali, Dr.Angelo Sandri, nga Zv. Sekretari Politik Kombëtar Prof.Gabriella Strizzi, Presidenti Kombëtar për Lëvizjen Femërore të Demokracisë Kristiane të Unifikuar Znj. Gabriella Duca Arcuri, si edhe të përfaqësuesve të tjerë të lartë të Demokracisë Kristiane Kombëtare dhe Ndërkombëtare, kryesuar nga Presidenti i Demokracisë Kristiane Ndërkombëtare Prof. Filippo Marino. Emërimi i ish Ambasadorit në Vatikan Zef Bushati në këtë post të lartë është parë me shumë interes edhe për faktin se Partitë Demokrate Kristiane janë bërë pjesë aktive e politikës në Europë dhe shumë vende të botës. Partia Demokristiane e Italisë është rikthyer në skenën politike
italiane e vendosur dhe më shumë bindje, veçanerisht mbas nënshkrimit të Paktit Federativ të nënshkruar me Grupimin Politik "Popolari për L'Italia" dhe Partive Popullore Evropiane. Ky pakt federative në Itali, është i koordinuar në nivel politik kombëtar nga Senatori Mario Mauro dhe nga Av. Antonfrancesco Venturini. Z. Zef Bushati është lideri i Demokracisë Kristiane në Shqipëri (Kryetari i Partisë Aleanca Demokristiane) dhe aktualisht është i impenjuar me Zgjedhjet Vendore të cilat do të mbahen në dt. 30 qershor 2019. Ai njeh shumë mirë realitetin politik italian, europian dhe më gjerë, edhe për faktin se ka qenë Ambasador në Selinë e Shenjtë në Vatikan dhe ka jetuar situatat politike në Itali gjatë kohës që ishte rezident në Kryeqytetin e Italisë në Rome. Z. Zef Bushati ka dy fëmijë, Anxhela dhe Antonio, të cilët gjatë kohës që kanë mbaruar universitetin në Itali, kanë qenë pjesë e Demokracisë Kristiane Italiane, me pozicione dhe
përgjegjësi në Lëvizjen Rinore të Demokracisë Kristiane Italiane. "Jam shume i lumtur dhe i nderuar për këtë emërim propozuar nga ana e Demokracisë Kristiane Italiane " - ka deklaruar Zef Bushati - zotohem se do të punoj më shumë me impenjim dhe devotshmëri ". "Në këtë periudhë, jemi të gjithë demokristianët shumë të impenjuar në Shqipëri për zgjedhjet vendore të 30 Qershorit 2019 - vijon z. Bushati dhe jam në dijeni se edhe demokristianët në Itali kanë impenjim të lartë për zgjedhjet në Parlamentin Evropian me kandidatët e tyre. Nëse do të jetë e mundur, me kënaqësi do të jem prezent në një nga iniciativat elektorale që jeni duke organizuar. Objektivi kryesor i punës sonë është dhe do te jete ai i forcimit dhe rinovimit të Ndërkombëtarizimit Demokristian, mundësisht duke patur një Seli të veten në Romë - Itali. Por për këtë, do të kemi mundësi të dialogojmë në mënyrë më të thelluar në ditët në vazhdim - përfundon
prononcimin e tij z.Bushati. Letra zyrtare e emërimit të z. Zef Bushati mban nr. Prot. 053/2019-Internacionale D.C. dt. 16.05.2019. " Ambasadorit Zef Bushati i përcjellim urime dhe suksese në punën e mirë për
Vullkani i lirisë
Nga Kol Dedaj
V
alët e vullkanit të lirisë Ko mbëtare në trojet ilire qën druan të ndezur ndër shekuj e mijëvjeçar, ato u bënë aktive sa herë kombi kishte nevojë. Një komb i lashtë sa vetë lashtësia, ku fiset ilire shpërndanë qytetërim ndër popujt e tjerë. Fisi ilir i Pirusve ishte i shquar në punimin e metaleve (arit, argjendit, etj.), një veçanti e fisit Dalmat ishte veshja e tyre Kombëtare e quajtur “Dalamcia”, e cila u përhap edhe në Romë ndër qarqet më të larta të atij qytetërimi, kjo veshje me kalimin e kohës u ndryshua dhe mbeti si veshje liturgjike e kishës katolike deri në ditët e sotme (Prof. Dr. Karl Patsch, Gjendja ekonomike dhe kulturore e Shqipnisë në kohën e kalueme, Tiranë 1923, f22). Gjithashtu deri në ditët tona erdhën edhe toponimet dhe mbartësit e tyre siç është rasti i emrit BerishëBertiscus, emër i moçëm me të cilin quheshin Alpet e Shqipërisë së veriut (Prof. Dr. Karl Patsch, ilirët, Tiranë 1923, f.6) Për shekuj me radhë të mbështetur në qëndresën e tij shqiptari ruajti kombësinë, gjuhën, zakonet, traditat dhe kulturën e vet në luftë të vazhdueshme me armiqtë e panumërt, ruajti atë tokë të kreshpëruar, brinjëdalë, nga rrebeshet e historisë, ato fusha si kurorë që gjelbëron në shtatin e tij, ruajti e derdhi gjak për këtë
truall të lashtë, të vyer e të shtrenjtë, ruajti Shqipërinë tonë të dashur. Shfletojmë albumin e madh të historisë sonë në murgëtirën e mjergulluar të shekujve, nën vërgellimat e shpatave dhe buqitjete të topave, “Nënë Shqipëria”, bashkë me bijtë e saj po lindte dhe trimërinë armën më të fuqishme me të cilën shqiptarët do të çanin gjithmonë përpara që në kohërat iliro-arbënore, duke spikatur me madhështinë e heroit tonë kombëtar Gjergj Kastrioti-Skënderbeu, ku ndërmejt me fisnikeve dhe trimave të tjerë të rinisë ishin kryetrimat, dy vëllezërit nga familja e lashtë e berishve, Dhimitër dhe Nikoll Berisha, ndihmën e të cilëve Skënderbeu e kishte të shënuar e të dendur (Marin Barleti, Historia e Skënderbeut, f.445). Për nder të heroit tonë Kombëtar, sapo u mbyll viti jubilar i 550 vjetorit të vdekjes së tij, Qeveria shqiptare e shpalli vitin 2018, viti i “Skënderbeut” gjatë të cilit u zhvilluan aktivitete dhe veprimtari të shumta shkencore, botuese, artistike e kulturore brenda dhe jashtë vendit. Por ndonëse në pushtimin e robërin shekullorë të mesjetës, lava kombëtare për liri e pavarësi nuk u shua, ajo u ngjiz në trashigimin tonë letrare prej autorëve të letërsisë së vjetër shqiptare në të cilën spikasin emrat e mëdhenj si: Gjon Buzuku, Pjetër Budi, Pjetër Bogdani, Frang Bardhi, të cilët u bënë njëkohësisht edhe nxënës dhe mësues të gjuhës shqipe duke realizuar atë lëvizje intelektuale që njihet si: Iluminizmi shqiptar i shekullit të XVI-XVII, prej nga do të rezantonte kultura jonë e ndërgjegjësimit kombëtar mbarësh-
qiptar, duke u bërë pararendëse e Rilindjes sonë Kombëtare. Në mesjete kjo lavë lirie do të kulmonte me kuvendin e Arbërit i cili u zhvillua më 14 deri më 15 janar 1703 në Mëriq të Arbërisë i cili u inicua nga Vinçens Zamjeviku krye ipeshkvi i Tivarit. Një epiqendër e rëndësishme e këtij vullkani mbarëkombëtar që po vinte ishte periudha e rilindjes sonë kombëtare ku rilindasit tanë të ndritur: Vëllezërit Frashëri, Pashko Vasa, Jeronim De Rada etj., frymëzuan Lidhjen e Prizerenit dhe më tej vala e tij do të pasohej nga Torenz Tocci - Torenc Toçi, Arbëresh i Italisë i titulluar Doktor i Shkencave Juridike. Ai erdhi në Shqipëri siç vetë do të i’u thoshte kryengritësve shqiptarë në vitin 1911 për të luftuar së bashku me ta dhe për ti shërbyer atdheut të të parëve të tij për pavarësinë e vendit. Natën e 12 prillit 1911 ai depërtoj nga Cetinja e Mali të Zi në Shqipëri duke kaluar nga Bjeshkët e Kelemndit, në Shalë, Toplanë e më tej përmes Berishës së Pukës i cili u mor në mbrojtje nga Ndoc Mark Deda e djelmënia e Malësisë, si dhe u shoqërua për të mbërritur në Fanë të Mirditës duke organizuar një kuvend i cili u mbështet nga viset e Shkodrës, Malsisë së Madhe, Pukës, Mirditës, Dibrës, Matit, etj., Në Mali të Zi ai kishte porositur edhe dy vula për Qeverinë e Përkohshme Shqiptare njerën në Milano dhe tjetrën në Trieste të Italisë. Kuvendi miratoi mosnjohjen e qeverisë turke, krijimin e Qeverisë së Përkohshme Shqiptare të kryesuar nga Torenc Toçi si Kryeministër, me synimin që në të ardhmen të bëhet Qeveri e Përhershme, si dhe miratoi programin e
përbashkët të veprimit. Ky kuvend u përshëndet me breshëri armësh dhe u ngrit Flamuri Shqiptar që bashkë me ngritjen e tij me datë 06 prill 1911 në Deçiq të Tuzit nga Ded Gjon Luli përbëjn herën e parë të ngritjes së tij në trojet shqiptare pas vdekjes së Gjergj Kastriotit Skënderbeut. Me datën 27 Prill 1911 hartohet akti kostituitiv i Qeverisë së Përkohshme Shqiptare i cili nënshkruhet nga krerët pjesëmarrës. (Burimi: - Aurel Plasari, “Gazeta 55”, “Si (nuk) u shpall pavarësia me 1911, Tiranë 10 shkurt 2007; Mark Mesuli, Një Kullë në histori “Qeveria e Kimzës “1911.,Ngjarje e Pavarësisë. Tiranë 2007, f. 41-48; M. F. Bajraktari “Coptimi i Shqipnisë dhe Kryengritja e Pukës 1911-1912”, Canada 1967; Kol Dedaj, Në Panteonin e Lirisë, Tiranë 2018, f.85, 108). Por kjo valë vullkanike e lirisë kombëtare ngjisur në shekuj dhe e pashuar asnjëherë do të gjente shpërthimin e saj me kryenngritjen mbarë kombëtare ku arkitektet e pavarësisë: Hasan Prishtina, Luigj Gurakuqi Isa Boletini, me në krye plakun e urtë e të mençur Ismail Qemali do ta kurorëzonin me shpalljen e pavarësisë më 28 Nëntor 1912. Në përkujtim dhe nderim të figurave të ndrituara Kombëtare, të veprës dhe veprimtarisë së tyre në shërbim të kombit, atdhetari Dodë Nikoll Luli, biri i Lum-Ziut të Pukës, i njohur në zhanerin e letrave shqipe me monografin ë”Dera e Përndocajve të Fanit”, me kontributin e tij financiar dhe kërkesën e tij e protokolluar në Bashkinë Fushë-Arrës me nr.458prot., datë 11.02.2019, si dhe me mirëkuptimin e kësaj Bash-
Demokracinë Kristiane nga ana e të gjithë Drejtuesve të lartë kombëtar të Demokracisë Kristiane Italiane" u shpreh Sekretari Politik i Demokristianëve në Itali Dr. Angelo Sandri.
kie dhe prekrahjen e saj të plotë, me miratimin në këshillin Bashkiak me vendimin nr.34 datë 20.03.2019, dhe konfirmimin nga prefekti i Qarkut Shkodër me shkresën nr.345/1prot., datë 08.04.2019, u bë e mundur ndërtimi i memorialit në qendër të qytetit të Fushë-Arrësit, të rrugëtimit të njëres prej valve të këtij vullkani të lirisë sonë kombëtare siç është ajo e krijimit të Qeverisë së Përkohshme Shqiptare më 27 Prill 1911 në Kimëz të Mirditës. Në ceremoninë e përurimit të këtij obelisku morën pjesë: Përfaqsues të pushtetit lokal akademik: Prof. Dr. Marenglen Verli-Rektor i Akademisë së studimeve Albanologjike, Prof. Dr. Beqir Meta akademik i Institutit të historisë, Prof. Dr. Rexhep Uka, studiuues: Xhemal Meçi (Mjeshtër i Madh), Dr. Pavlin Zefi, Dr. Mark Palnikaj , Mark Mesuli, Kol Dedaj, Pasardhës të Torenz Tocci-it, Dr. Terenzio D’Alema Tocci ,mysafir nga Lipjani i Kosoves, biznesmen si Tonin Aliaj (Mjeshtër i Madh), Lazër Mëhilli, dhe iniciuesi, finacuesin, bashkë organizuatori Z. Dodë Nikoll Luli, si dhe intelektual, të ftuar të shumtë dhe banorë të Fushë- Arrëzit , një ndër qytetet industriale më të zhvilluara të gjysmës së dytë të shekullit të XX në Shqipëri. Këto valë lirie që nuk u shuan kurrë në Kosovë në vitin 1999 sollën përmbushjen e ëndrrës shekullore kombëtare të lirisë së Kosovës e cila fitoj pavarësinë e saj, duke u renditur si shteti më i ri në botë ndose një nga popujt më të lashtë të saj. Por, valët e këtij vullkani vazhdojnë të lekundin edhe sot trojet iliro arbnore të Kosovës Lindore (lugina e Preshevës, Medvegje, Bujanovc), Kosovës veriore (Sanxhak), Iliriadën, Çamërinë dhe trojet e malësisë së Tuzit e Ulqinit, të cilat rezistojnë, qëndrojnë e do të fitojnë.
SPORT
21
E martë, 21 MAJ 2019
Ky do të jetë një hap përpara në karrierën e një prej lojtarëve më të mirë të historisë së futbollit italian dhe për më tepër një besniku të vjetër të ngjyrave verdhekuqe, i cili do të ketë dorë të lirë
Rikthimi i kapitenit legjendë D
rejtuesit e ekipit të Romës e kanë kuptuar gabimin që kanë bërë pak ditë më parë me largimin e kapitenit DeRosi. Pikërisht kur jehona e koreve dhe ofendimeve ndaj drejtuesve dukej se nuk do të ndalej, vjen një lajm shpresëdhënës. Drejtori i ri teknik i kryeqytetasve do të jetë legjenda e ekipit Francesco Totti. Nga Bostoni në Londër, nga Parisi në Kopenhagen, Miami dhe Nju Jorku por edhe kryeqyteti i Tunizisë. Edhe mes tifozëve të Juventusit mbrëmjen e së dielës në “Allianz Stadium” pati parulla kundër drejtuesve të Romës. Pakënaqësia ndaj tyre nuk po njeh kufij, e të mendosh se nga sot e deri të dielën, kur Claudio Ranieri do t’i japë mundësinë e fundit De Rossit të veshë fanellën verdhekuqe, jehona e koreve dhe ofendimeve ndaj krerëve të klubit roman nuk pritet të ndalet. Pavarësisht emocioneve, drejtuesit e Romës kanë programuar prej kohësh ndryshimet në staf për sezonin e ardhshëm. Në pritje që drejtori sportiv Petrachi të gjejë akordin me Torinon për t’u çliruar nga impenjimet me ekipin roman, ndoshta duke nisur nga java e ardhshme do të vijë një emërim i bujshëm. Pritet të jetë vet ai, kapiteni legjendar i Romës, Francesco Totti që do të marrë rolin e drejtorit teknik. Ky do të jetë një hap përpara në karrierën e një prej lojtarëve më të mirë të historisë së futbollit italian dhe për më tepër një besniku të vjetër të ngjyrave verdhekuqe, i cili do të ketë dorë të lirë si për përzgjedhjen e lojtarëve, edhe në raportin me trajnerin…që ai vet dëshiron. Për fat të keq, Pallotta dhe drejtuesit e tij nuk do të mund të mbajnë bashkë dyshen e kapitenëve që kishin studiuar dhe menduar të mbanin në “Trigoria”, duke qenë se De Rossi nuk ka pranuar ofertën për të qenë zëvendës shef ekzekutiv i klubit. Një detyrë e rëndësishme, për një karrierë të re në fillimet e saj, që do ta
SITUATA
MERKATO
Mbappe tremb PSG, njofton largimin
Kylian Mbappe tremb PSG dhe trazon merkaton e transferimeve me deklaratën e tij të fundit publike. Ylli francez me sa duket nuk ndihet i plotësuar në Lige 1, pas 4 sezonesh po mendon largimin, nuk është aspak një thashethem merkatoje por fjalë të thëna nga vetë talenti më i mirë në botë: “Ky është sezoni im i 4-ët në Ligë 1. Mendoj se ka ardhur momenti të marr më shumë përgjegjësi. Shpresoj që këtë ta bëj te PSG, do më bëhej qejfi, ose në ndonjë klub tjetër për një projekt të ri. Këto fjalë të thëna nga Mbappe kanë kapur të pa përgatitur tifozët e PSG ndërsa ka bërë që gjysma e tifozëve në europë të ëndërrojnë. Nuk është një sekret që Real Madrid kërkon shërbimet e Mbappe, me Zidane në stol këto zëra u shtuan edhe më shumë. Mbetet për tu parë se çfarë do të vendosin drejtuesit e PSG, sido të jetë përfundimi, në merkato këtë verë do të kemi një ndërmjet Mbappe dhe Neymar.
bënte atë të ishte përgjegjës për projektet më thelbësore të klubit dhe në kontakt të drejtpërdrejtë me Pallotën, edhe për shkak të
EMËRIMI
anglishtes shumë të mirë të De Rossit, apo në përfaqësimet e Romës në selitë e institucioneve të ndryshme. Një tjetër mundësi
ishte edhe posti i zëvendësit të trajnerit të ri në pankinë por Daniele De Rossi ka zgjedhur të luajë të paktën edhe për një tjetër vit. Ky emërim vjen për të hapur siparin e një revolucioni që drejtuesit e Romës kërkojnë
“Kapiteni legjendar i Romës, Francesco Totti që do të marrë rolin e drejtorit teknik. Ky do të jetë një hap përpara në karrierën e një prej lojtarëve më të mirë të historisë së futbollit italian dhe për më tepër një besniku të vjetër të ngjyrave verdhekuqe, i cili do të ketë dorë të lirë si për përzgjedhjen e lojtarëve, edhe në raportin me trajnerin…që ai vet dëshiron”.
të bëjnë. Një tjetër ndryshim që pritet të ndodhë është ai i drejtorit sportiv. Emri që pritet t’i bashkohet Totit në drejtimin e politikave të klubit është Petrachi por që më parë duhet të zgjidhë kontratën që ka me Torinon. Detyra e parë e ish-kapitenit roman është gjetja e një trajneri të ri. Opsionet që janë duke u konsideruar me prioritet janë trajneri aktual i Atalantës, Gasperini por dhe Maurizzio Sarri. Ky i fundit duket gjithnjë e më largë pankinës së Chelsea. Sipas Calcciomercato në rast se këto dy plane dështojnë Toti do të provojë të afrojë trajnerin e Leeds, Marcelo Bielsa.
Bayern nis punën për revolucionin e madh Te Bayern Munich e dinë shumë mirë se festa ka mbaruar dhe në klubit bavarez ka nisur menjëherë puna për vënien në jetë të një revolucioni të vërtetë, që ka si mision ndërtimin e një skuadre të re dhe kompetitive në Europë. Ndeshja e së shtunës ishte e fundit për dy pedina të rëndësishme për Bayern në dekadën e fundit, Arjen Robben dhe Frank Ribery. I njëti diskutim edhe për Rafinha, ndërsa me valixhe në dorë
është edhe James Rodriguez, për të cilin drejtuesit e bavarezë shpesh herë kanë lënë të kuptohet se nuk kanë ndërmend të blejnë kartonin e tij nga Reali Madridit. Edhe qëndra e mbrojtjes është e gjitha për t’u ndërtuar. Sule është i vetmi i sigurtë, teksa për Hummels dhe Boateng, Bayern është i gatshëm të presë oferta. Një tjetër dyshim që kampionët gjermanë duhet të zgjidhin ka të bëjë me pankinën. Niko Kovac nuk e ka aspak
të sigurt vendin e punës, teksa prej javësh, me Bayern afrohen emra të njohur të trajningut europian, i fundit Masimiliano Allegri që sapo e mbylli me Juventus. Bavarezët kanë shumë punë për të bërë edhe në merkaton në hyrje. Pavard dhe Lucas Fernandez janë dy blerjet e konfirmuara, ndërsa sipas mediave gjermane, dy janë objektivat e radhës në merkaton e verës. Bëhet fjalë për Timo Werner dhe Leroy Sane.
SHENDETESI Të heqësh dorë nga mëngjesi në favor të dobësimit, rrit rrezikun e obezitetit dhe atë të sëmundjeve të zemrës. Studimi i fundit i publikuar nga revista e kolegjit amerikan të kardiologjisë, paralajmëron se një dietë e tillë ngurtëson arteriet teksa shton nivelin e glukozës. Këtu janë 12 ushqimet më të mira që ju mund të hani në mëngjes. Vezë Studimet kanë treguar se hahet vezë në mëngjes rrit ndjenjat e plotësisë, zvogëlon futje kalori në vaktin e ardhshëm dhe ndihmon në mbajtjen e nivelit të qëndrueshëm të sheqerit në gjak dhe nivelit të insulinës. Kos grek Kos grek është i butë, i shijshëm dhe ushqyes. Është bërë duke shtypur hirrë dhe lëngje të tjera nga gjizmat, të cilat prodhojnë një kos të kremuar që është më i koncentruar në proteina. Kafe Kafeja është një pije e mahnitshme për të filluar ditën tuaj. Është e lartë në kafeinë, e cila është treguar për të përmirësuar gjendjen shpirtërore, vigjilencën dhe performancën mendore. Drithëra Tërshëra është zgjedhja më e mirë e mëngjesit për dashamirët e drithërave. Është bërë nga tërshëra, të cilat përmbajnë një fibër unike të quajtur beta-glucan. Kjo fibër ka shumë përfitime mbresëlënëse shëndetësore, duke përfshirë uljen e kolesterolit. Farërat Chia Fara Chia janë jashtëzakonisht
22 E martë, 21 MAJ 2019
12 ushqimet më të mira për të ngrënë në mëngjes
kalori. Ata janë gjithashtu një nga burimet më të mira të fibrave. Farat Chia janë farëra të zinj të imët nga bima Salvia Hispanica, e cila është e lidhur me nenexhik. Kjo bimë rritet vetvetiu në Amerikën e Jugut. Manferra Manaferrat janë të shijshme dhe të mbushura me antioksidantë. Llojet popullore përfshijnë boronica, raspberries, luleshtrydhe dhe manaferra. Ata janë më të ulët në
sheqer se shumica e frutave, por më të larta në fibra. Në të vërtetë, manaferrat ofrojnë secila 8 gramë fibra mbresëlënëse në filxhan. Për më tepër, një filxhan i manave përmban vetëm 50-85 kalori, në varësi të llojit. Arra Arra janë të shijshme, të kënaqshme dhe ushqyese. Ata janë një shtesë e mirë për mëngjes për shkak se po mbushin dhe ndihmojnë në
parandalimin e shtimit të peshës. Edhe pse arra janë të larta në kalori, studimet sugjerojnë që ju të mos thithni të gjithë yndyrën në to. Çaj jeshil Çaji jeshil është një nga pijet më të shëndetshme në planet. Ajo përmban kafeinë, e cila përmirëson gatishmërinë dhe humor, së bashku me ngritjen e normës metabolike. Çaji jeshil siguron vetëm 35-70 mg kafeinë në filxhan, që është
rreth gjysma e sasisë në kafe. Proteina Një tjetër mënyrë e shkëlqyer për të filluar ditën është me një proteina të trazuara ose gojëmjaltë. Mund të përdoren disa lloje të pluhur proteinash, duke përfshirë proteina të hirrës, vezës, soje dhe bizele. Fruta Fruta mund të jetë një pjesë e shijshme e një mëngjesi ushqyes. Të gjitha llojet e frutave përmbajnë vitamina, kalium, fibra dhe janë relativisht të ulëta në kalori. Një filxhan frutash të copëtuara siguron rreth 80-130 kalori, në varësi të llojit. Fara liri Farat e lirit janë tepër të shëndetshëm. Ata janë të pasura me fibra të trashë, që ju ndihmon të ndiheni të plotë për disa orë pas ngrënies. Farat e lirit gjithashtu mund të përmirësojë ndjeshmërinë e insulinës dhe të zvogëlojë nivelin e sheqerit në gjak, si dhe të mbrojë kundër kancerit të gjirit. Gjiza Gjiza është një ushqim fantastik për mëngjes. Është e lartë në proteina, e cila rrit metabolizmin, prodhon ndjenja të plotësisë dhe zvogëlon “hormonin e urisë” ghrelin. Në fakt, djathi i gjedhit është treguar i mbushur dhe i kënaqshëm me vezët.
Sallata më e mirë për festat e fundvitit Shefat italianë e kanë një zgjidhje kur vjen puna për t’u nderuar në tavolinë. Ja cila është receta e tyre për sallatën
e Krishtlindjeve dhe Vitit të Ri. Përbërësit: 1 kg katalonia (lloj spinaqi), 350 gr gjethe selino, 1 portokall, gjysmë
limoni, gjysmë shegë, ullinj të zinj, vaj ekstra i virgjër ulliri, kripë, piper. Përgatitja: Sallata fillon me pastrimin e Katalonjës, duke eliminuar pjesën e sipërmes, pastaj prejeni atë. Pastroni gjethet e selinosë për largimin e fibrave me një qëruese perimesh. Zieni kataloniat lehtë në ujë me kripë për 5 minuta, pastaj kullojini. Mund të përdorni edhe spinaq të thjeshtë, në vend të llojit katalonia. Zieni edhe copat e selinosë, për rreth 15-20 minuta dhe kullojini. Përzieni katalonian dhe selinonë, me vaj ulliri, kripë dhe piper. Shtoni 20 ullinj të zinj, përzieni kërcellin e prerë të selinosë, të prerë në feta të holla dhe kokrrizat e shegës. Plotësojeni me feta portokalli dhe limoni të freskëta.
Kërcimi lufton humbjen e kujtesës Kërcimi është një formë e ushtrimeve kardiovaskulare, që ndihmon për një zemër të shëndetshme, ul rrezikun nga hipertensioni dhe jo vetëm. Studiuesit kanë mbërritur së fundmi edhe në konkluzionin se kërcimi i vazhdueshëm i ndihmon njerëzit që të forcojnë kujtesën. Këto ushtrime, parandalojnë humbjen e kujtesës me kalimin e moshës. Ekspertët shprehen se kërcimi ndihmon po ashtu në luftimin e alzhaimerit. Në një eskperiment të kryer në Amerikë, pjesëmarrësit me alzhaimer ishin në gjendje të risillnin ndërmend më mirë kujtimet ndërsa vallëzonin me muzikën që njihnin. Pastaj, në fund të fundit, kush e nis ditën me kërcim ka padyshim edhe benefite emocionale, nuk bie vetëm në peshë. Asgjë nuk e bën ditën tuaj më të bukur sesa dëgjimi i muzikës suaj të preferuar dhe kërcimi nën ritmet e saj. Sa herë që të ndjeheni të mërzitur, thonë ekspertët, zgjidhja e duhur është kërcimi. Kështu rritet vetëbesimi dhe ndjejesh më pak i stresuar.
KOHA E LIRE HORIZONTALISHT 1. Titull që vihej përpara emrit të një prifti katolik 6. Gjysmerrësirë, që bie pas perëndimit të diellit ose që nis pak përpara lindjes së tij 11. Ashtu i themi diçkaje që të ngjall frikë të madhe, të tmerron 12. Them në gjyq ose përpara organeve të tjera shtetërore atë që di për dikë a për diçka 14. Pushkë e gjatë me pesë fishekë, kështu quhej 16. Ai njihet si këngëtari më i mirë ndër gjithë zogjtë 18. Ndërtesë e thjeshtë përdhese, e bërë me thupra të thurura, me qerpiçë, me gurë etj. 21. Shenjë e zgjatur nga një pikë te një tjetër, që bëhet në një sipërfaqe ose që është pjesë e një vizatimi 24. Pjesa e krahut nga bërryli deri te nyja e dorës quhet ... 25. Duhet emri i Celentano, aktor, komedian dhe regjizor italian 26. Aleanca Kuq e Zi 27. Ajo që bën pula, vezë ose.. 28. Lëndë e tretshme në ujë, me veti të ngjashme me ato të sodës a të potasit 30. Ai që beson në fenë ortodokse është ... 33. Dru i lartë që rritet nëpër pyje, me trung të drejtë, me kurorë të gjerë 36. 4 shkurt 1946, u themelua skuadra e futbollit KF ... pjesë e Ministrisë së Mbrojtjes 38. Bimë barishtore shumë e hidhur, me kërcell të mbuluar me push dhe me gjethe ngjyrë hiri të zbardhëlleme 39. Po Gjirokastra si e kishte targën 42. Ai që merrej si dëshmitar në kurorëzimin e një çifti të ri dhe bëhej mik i familjes 46. Kontrolloj befas e me dhunë në një shtëpi ose në një vend 47. Koreja e Jugut dhe ajo e Veriut kanë atë monedhë të saj 49. Pjesa e parë e disa termave të përbërë, që tregon lidhjen me jetën dhe me proceset jetësore 50. Rrethi i Tepelenës, ishte me targë ashtu 52. Ligjërues i mirë, gojtar i zoti. 53. Sipërfaqe e vogël toke e thurur, zakonisht pranë shtëpisë, që e mbjellin me fruta, perime apo lule 54. Kam dashuri të zjarrtë dhe nderim të madh për dikë ose për diçka 58. Ka të bëjë me primitivizmin 61. Quhet ajo që merret me pastrimi 63. Partia Aleanca Popullore 64. Bashkohem me një pikëpamje, me një rrymë të mendimit ose me një lëvizje politike, shkencore etj.; bëhem anëtar i një organizatë, i një shoqate etj 66. Emri i Meshtroviq, skulptor dhe arkitekt kroat, lindi më
E martë, 21 MAJ 2019
Nga Albert VATAJ
16 janar 1962 70. Makinat e rrethit të Hasit e shënonin ashtu në targë 71. Frutat e kanë në mes të tulit 72. Element kimik, si bakri, bori, jodi, flori, magnezi, zinku etj., gjendet në trajtë gjurme në organizmat shtazore e bimore 74. Përdoret për të theksuar habinë, përçmimin, ironinë 75. Zëri që nxjerr një njeri kur qan. 76. Rrethi i Malësisë së Madhe e kishte targën 78. Heq papastërtitë me ujë a me diçka tjetër, i/e bëj ashtu 80. Ashtu ishte targa e Rrethi Tropojë 81. Përdorte para euros Greqia si monedhë të saj 85. Pushoj se jetuari, s'jam më i gjallë, nuk jetoj më, ose... 86. Të lag e të bën qull 87. Secila nga pjesët e veçanta që përbëjnë skeletin e njeriut është ... 90. Kjo fjalë ka lidhje me hapësirën ndërplanetare, ndëryjore 91. Vend i cekët në një lumë, quhet ashtu 92. Njeri i shquar, me aftësi të veçanta në një fushë të caktuar 94. Aftësia e njeriut për të menduar dhe për të njohur botën 98. Ajo është bimë barishtore njëvjeçare, me kërcell të lartë, nga i cili nxirren fije për të bërë thasë, litarë etj 99. Një lopë e murrme në të
zezë, quhet ashtu 100. Agjencia e Legalizimit, Urbanizimit dhe Integrimit të Zonave dhe Ndërtimeve Informale 101. Bukë gruri e bardhë, e gatuar me brumë të ardhur, në trajtë të zgjatur e të rrumbullakët 104. Njeri që nuk flet fare, njeri i pagojë 106. ... Pashë Tepelena, sundimtar i fuqishëm feudal në Shqipërinë Jugore, themelues i Pashallëkut të Janinës 109. Inicialet ndërkombëtare të Shqipërisë 112. Regjistër në të cilën shënohen shkresat e një zyre 115. Jo aktive, që nuk vepron 116. Tërësia e anijeve luftarake, tregtare të peshkimit etj. që ka një vend; forca detare e një shteti VERTIKALISHT 2. Përtyp e ripërtyp diçka zakonisht me zhurmë e duke e mbajtur për një kohë nëpër dhëmbë; përçap 3. Pjesë lirike për një zë, që shoqërohet me një vegël ose me orkestër 4. Neritan... i arkeologjisë dhe i politikës 5. Ashtu e shënonte Lezha në targat e makinave 6. Ashtu quhen punëtorët e shfrytëzimit të nëntokës 7. Kafshë shtëpiake përtypëse e imët, me lesh të butë 8. Nota e parë e shkallës muzikore; shenja për këtë notë 9. Rrethi i Lushnjës, e shënonte ashtu targën
10. Targat e mjeteve të Fiertit ashtu e kishin targën 13. Miku i zemrës ose i dashuri i një vajze a i një gruaje 15. Eshtë një shtet në Evropën qendrore, flamuri i saj është një plus i bardhë në një fushë të kuqe 16. Adaptoj, marr një fëmijë kundrejt një procedure legale 17. "... Jonë", gazeta e parë e pavarur në Shqipër është ajo 19. Partia Pajtimit Kombëtar 20. Humbje e plotë ose e pjesshme e aftësisë së një gjymtyre për ta lëvizur 22. Ajo mbushet me gaz të lehtë dhe që shërben për të ngritur lart 23. Mali i ..., ësh shtet ballkanik, Guri i ... është një fshat në Shkodër 27. Emri i Furxhi, aktor i famshëm shqiptar. Lindi në Korçë më 24 mars 1943 29. Ndarje administrative e qytetit ose e fshatit në të tilla 31. Dakord në gjuhë universale 32. Më shfaqet papritur si hije; më del si në vegim, më përhihet 34. Dal për herë të parë në skenë 35. Emri i shkronjës së dytë të alfabetit grek 37. Një nga bashkëtingëlloret e gjuhës shqipe që formohet nga bashkimi i Z me H 40. Marr pjesë në rrahjen e mendimeve për të zgjidhur një çështje 41. Banka Botërore 43. Themi ashtu ku na del hyq
65. Oganizata Botërore e Meteorologjisë 67. Shkrimtar, studiues, diplomat, politikan, historian, orator, dhe themeluesi i Kishës Ortodokse Shqiptare, Theofan... Noli 68. Ato na shoqërojnë kudo ku ne shkojmë. Pa to ne jemi të zbathur 69. Rrethi i Skraparit, ... ashtu e kishte targën e mjeteve 73. Korporata Ndërkombëtare Financiare 74. Pjesëtar i njërit nga fiset kryesore ilire, që banonte në trojet midis Liqenit të Shkodrës dhe Dalmacisë 77. Grup këngëtarësh, valltarësh, instrumentistësh etj. 79. Eshtë ajo e gjuhës shqipe 80. Që ndodh në mënyrë të papritur e të menjëhershme 82. Hasan ... (1895-1991) ishte një jurist dhe politikan shqiptar. Ministër Drejtësie në qeverinë e Mustafa Krujës, drejtues i lartë i Ballit Kombëtar 83. Njësia bazë për matjen e rezistencës elektrike. 84. Që peshon me okë dhe me nënndarjet e saj 88. Ose vezë e rrahur dhe e tiganisur, e skuqur. 89. Paradhënia si garanci për blerjen e diçkaje 93. Kufomë e një kafshe të vrarë ose të ngordhur, që ka mbetur disa ditë pa u groposuar 95. Kalë me qime të kuqërreme 96. Copë druri a metali. I tillë është i dhëmbëve dhe fija e shkrepses 97. Partia Shqiptare Atdheu 102. Rrethi i Librazhdit, e kishte ashtu targën e mjeteve 103. Vend i rrethuar me mure të larta e të trasha dhe i pajisur me mjete luftarake 105. Vajzës i thonë ashtu edhe kështu në Veri të Shqipërisë 106. Partia Aleanca e Maqedonasve për Integrim Europian 107. Përdoret për të përforcuar thirrjen kur i drejtohemi dikujt. 108. United Kingdom of Great Britain and Northen Ireland, shkurtima 110. Rrethi i Dibrës, ashtu ishte targa 111. Për Peqinin e dini se kishte targën e makinave 113. Romani i Anton Pashkut 114. Makinat e Delvinës ashtu e kishin targën
44. Shkresë, vërtetim etj. që kërkohet sipas ligjeve e rregullave zyrtare 45. Jetë të çrregullt e të dhënë pas qejfeve; mënyra e jetesës së këtyre njerëzve 48. Pllakë e rrumbullakët prej druri, e mbështjellë përqark me një rreth metali, e cila flaket larg nga atletët 49. Oficer epror në ushtrinë e Perandorisë Osmane 51. I imët nga trupi, i shkurtër dhe i dobët; jo i bëshëm, i ... 55. Çfarë kombësia është ai që flet rusisht 56. I varfër; që i përket shtresës së të varfërve 57. Njësi e vogël e organizimit të jetës shoqërore, që përbëhet nga burri, gruaja, fëmijët 59. Ndryshe thuhet kur përshtatem 60. Pushka ka edhe atë emër. Ndryshe i thonë ashtu 62. Makinat e Elbasanit ashtu e kishin targën 1
PËRGJIGJE E SUPERFJALEKRYQIT TE NUMRIT TE KALUAR
SUPERFJALEKRYQI
23
2
M
3
D
O S
4
E
5
I
S
O
6
A
7
M
K
10
11
R E
C 13
T
K
K
D
O S
D
O
14
8
T A
N D
9
T E
P
O D
L
E M E
K
16
I
N
O R
12
I
15
A
E
F
V
17
18
T P
A
O
V
M
V O
K A
K
N
K A
L E
T
K
V 19
U
A
O
21
R
D
¸
E
O K
U M E N
T A
R
M 25
D
I
E
P
N
N
U
26
K
R O
A
B Y
B E
¸
R I
D
K
A R
I
R
O
T 32
M O
D E
K
L
¸
S
T
¸
A
R 37
N 43
38
˙
M
D
D H
T
B
I
A
P
36
I
L
R
O N
E
I 48
S
D
H
¸
P
A P
U N
U
57
K I
M A
K A
U Z
I
R
F
¸
S
I
S Z
R
O
N G
O
E
A
53
B
O
D E
U
V
R
B
F
J
Z
O
E S
K A
N ˙
N A
71
R O
B E
P
N
I
K
I
70
R T
72
J
76
77
K U 79
A
T I
O
E T
M A
H E
L F
K
N
L
A
K T
I
V
I
Z
U
A R
Z
R
E 87
K
I
U
U
F
O G
P
B E
89
R A
F
I
A
R
94
C U
95
M R
E
A
˙
N
R
A T
T
T
K
B
C
P
E
U
D
E L
Z
H I
P
A G
I
109
M E T
V
F
E
D I
100
W I
K I
P
A
I
103
T
104
N
U 99
H
D 102
O Z
L D I
97
M I
K
E C I
96
A K
91 93
V L 98
I 101
¸ R
90
92
E
A K
85
D I
88
O T
A T
S P
84
L O
86
U
O J
82
83
O
I
A N
81
A
D
J 75
V
78
V
80
E
D E
73
74
S
P
N 67
C
U J
60
A R
62
R A
66 69
L ¸
I
A 61
L
K
52
H
H
59
J
65 68
T
R
P
55
N
E
A
M D L
E
58
A M E T
A 64
D
C 46
49
D
T
56
E
A N
T 45
54
R
H
T
I
51
A J
O
63
A
¸
40
R M A
50
L U
C
39
E
44 47
B
D
T
35
O M E T
42
V I
E
R
33
R A
34
K
T O
30
B L
31
41
O S
27
29
R U
20
23
J
24 28
I
22
105
R A
M E
T 106
N O
S 107
M
T
R 108
O P
I
I
Q
110
O D
¸
L A
M ¸
T
M
I
CYANMAGENTAYELLOWBLACK
SPECIALE
24 E martë, 21 MAJ 2019
DITA KOMBËTARE E JETIMËVE
Presidenti Meta: Të gjithë bashkë për t’i dhënë fund problemeve të jetimëve
M
e rastin e Ditës Ko mbëtare të Jetimëve, Presidenti i Republikës, Ilir Meta priti dje dhjetëra fëmijë pa kujdes prindëror si dhe disa personalitete publike, artistë, aktorë dhe intelektualë të spikatur, me të cilët u takua përzemërsisht dhe bashkëndau mesazhe sensibilizuese. Duke ju uruar mirëseardhjen fëmijëve pa përkrahje prindërore, të cilët mbanin veshur bluza me mbishkrimin “Shqipëria pa jetimë, më pranë Bashkimit Europian”, Presidenti Meta u shpreh: “20 Maji është një ditë shumë e rëndësishme, sepse na fton si gjithmonë të bëjmë një bilanc për vitin që lëmë pas, por edhe të reflektojmë mbi atë çfarë duhet bërë për vitin që vjen, në mënyrë që kujdesi ndaj jetimëve të jetë i përhershëm. Një falënderim të veçantë kam fillimisht për edukatorët dhe mësueset tuaja, të cilët me aq shumë përkushtim, kujdesen për të gjithë ju. Kam kënaqësinë të jem në një bashkëpunim të vazhdueshëm jo vetëm me ‘Institutin Kombëtar i Integrimit të Jetimëve Shqiptarë’ të drejtuar
nga zoti Ilir Çumani, por edhe me shumë institute të tjera, që kujdesen gjithmonë për fëmijët. Shohim se ka një përparim mjaft të rëndësishëm, por kjo është një sfidë që nuk mbaron
dhe për ta përballuar atë më mirë, ne Duke risjellë në vëmendje vizitat në Fshatin “SOS” dhe qendrat e tjetera sociale të përkujdesjes për fëmijët pa prindër, Presidenti Meta nënvizoi faktin se: “Kam vënë re që kemi edhe familje shumë më të mëdha, ku motra dhe vëllezër janë ata me të cilët ndahet një fat i përbashkët dhe kjo është një lidhje, që nuk mbaron asnjëherë. Më e rëndësishmja është ajo që ne duhet ta konsiderojmë veten si pjesë e një famil-
jeje të përbashkët, ku duhet të kujdesemi për ata që kanë më shumë nevojë çdo ditë, në një mënyrë jo vetëm institucionale, por edhe njerëzore, dhe shoqërore, sepse vetëm një Shqipëri më e dhembshur e më përfshirëse, është një Shqipëri më e drejtë dhe frymëzuese, është një Shqipëri që u jep jetë ëndrrave tuaja, ëndrrave të të gjithë fëmijëve të vendit tonë!”,- tha Presidenti. Gjithashtu gjatë bashkëbisedimit me fëmijët pa kujdes prindëror dhe personalitetet e publike, Kreu i Shtetit theksoi: “Të gjithë bashkë, me
vendosmëri, duhet t’i japim fund problemeve të jetimëve. Për këtë nevojitet solidaritet çdo ditë, por edhe politika konkrete, përfshirëse e të vazhdueshme, jo thjesht si bamirësi, por si përmbushje e të drejtave ligjore dhe të njeriut. Kapërcim me kurajo të sfidave në arsim, strehim, punësim e kujdes shëndetësor, për një shoqëri më të mirë dhe më të drejtë. Jetimët nuk duhet të ndihen vetëm, por të përfshihen aktivisht në shoqëri. Shembujt e mirë duhet të shtohen dhe të promovohen. Nga radhët e fëmijëve
jetim, kanë dalë personalitete të shkëlqyera publike, në të gjitha fushat, të cilët ia kanë kthyer shumëfish investimin për edukimin e tyre shoqërisë sonë dhe janë shembuj frymëzues për shumë fëmijë në kulturë, sport, shkencë e kudo. Të forcojmë vlerat e familjes dhe të ndalojmë dramat e reja të shkaktuara nga divorci dhe plagët e tjera sociale, si varfëria dhe emigracioni. Dita Kombëtare e Jetimëve na inkurajon të punojmë edhe më fort për të arritur këto qëllime”,- tha në fjalën e tij Presidenti Ilir Meta.