www.kohajone.com
CYANMAGENTAYELLOWBLACK
E përditshme e pavarur
Viti i XXIX i botimit
Nr: 173 (8614)
E diel, 21 Korrik 2019
Çmimi 30 Lekë
Paralajmërimi i Partisë Demokratike për biznesmenët e koncesioneve: Kontratat PPP-ve do të jenë pjesë e paketës antikorrupsion. Çdo qindarkë e vjedhur nga buxheti i shtetit do t’u merret. Do të hetohen se si i kanë bërë pasuritë gjithë grupi përreth kryeministrit Rama
PD: Ligj antimafia për oligarkët e Ramës Ligjet e fundit të miratuara në Kuvend nga Partia Socialiste, ku 82 km rrugë do t’u kushtojnë shqiptarëve 1.3 miliardë euro kanë sjellë dje reagimin e fortë të Partisë Demokratike. Duke e cilësuar miratimin e koncesioneve për rrugët Milot-Balldren, Thumanë-Kashar dhe KasharRrogozhinë, si vjedhje të hapur të një grupi biznesmenësh së bashku me Edi Ramën, PD deklaroi se në ditët e para të qeverisjes së saj, këto kontrata do të jenë pjesë e hetimit me ligjin antimafia
FAQE 3
Kryebashkiakja e Shkodrës, Voltana Petrit Vasili: Në Gjykatën e Hagës Ademi: Nuk e lëshojë zyrën pa po thërrasin ata që janë kundër zgjedhje! Me popull do e mbrojmë! ndarjes së Kosovës
FAQE 2
Në foto: Voltana Ademi
KËRKESA PËR ARTA MARKUN
PD, kallëzim për 30 qershorin: 7 pikat që rrëzojnë votimet e Ramës FAQE 5
FAQE 8
Në foto: Nënkryetari i LSI, Petrit Vasili
INTERVISTA PËR “LONDON BUSINESS MAGAZINE”
Linda Rama: Ne jemi këtu për të lënë pas një gjurmë të denjë FAQE 11
KREU I PD
EDITORIAL
Lulzim Basha: Shqiptarët janë të varfër sepse po grabiten nga qeveria “Rama”
Qëndrimi i Ramës për Haradinaj, më mirë të mos fliste fare!
FAQE 2
OPINIONI
Pse Gjykata e Durrësit zgjodhi Ramën përpara Ligjit Nga Enton Abilekaj FAQE 15
Nga Mili Xhani
Gjatë 24 orëve të fundit në Tiranë dhe në Prishtinë shkaktoi habi heshtja e kryeministrit Edi Rama për thirrjen në Hagë të Ramush Haradinaj dhe dorëheqjen e tij nga posti i kreut të qeverisë së Kosovës. Në orën 14:00 të së shtunës... FAQE 4
POLITIKE ISH-DEPUTETI I PD-së
I
sh-deputeti i Partisë Demokratike, Agron Shehaj ka denoncuar sërish këtë të shtunë përmes publikimit të dokumenteve, koncensionin për matësit e naftës. Në një postim në faqen e tij zyrtare në rrjetin social “Facebook”, Shehaj tha se përmes dokumentit të siguruar prej tij, e që e bën publik në rrjetet sociale, sot është në pikëpyetje nëse është bërë ndonjëherë tender mirëfilltas. “Skandali i koncesionit të kontrollit të pompave të naftës është edhe më i thellë. Sot është në pikëpyetje nëse
2
E diel, 21 KORRIK 2019
Koncesioni i pompave, Shehaj: Të hetohen lidhjet me Edi Ramën është bërë ndonjëherë tender mirëfilltas. Në datën 18 tetor 2018, kur pretendohet se janë marrë ofertat, tenderi ka qenë i pezulluar nga Ministria e Financave dhe Ekonomisë me urdhër të datës 5 tetor 2018. Tenderin më pas e anulloi Gjykata Administrative e Tiranës”, tha Shehaj. Në vijim, ish-deputeti hedh akuza ndaj kompanisë “NOA Control”, e cila sipas tij ekziston vetëm për të marrë koncesione korruptive dhe favore nga qeveria. “Por pas 8 muajsh shpallet që tenderi na qenka bërë më datën 18 dhe fituese është
NOA Control, një kompani e krijuar para tre vjetësh dhe që ekziston vetëm për të marrë koncesione korruptive dhe favore nga qeveria. Pronari i kompanisë NOA, e cila ka marrë në fshehtësi edhe koncesione të tjera abuzive nga qeveria, është mik i vëllait të Kryeministrit Rama. Duhet që Prokuroria të hetojë urgjentisht koncesionin e pompave dhe të zbulojë nëse përfituesi i vërtetë i parave të qytetarëve është apo jo vëllai i Kryeministrit”, deklaroi dje ish-deputeti i PD-së, Agron Shehaj.
Paralajmërimi i Kryebashkiakes së Shkodrës: Do kemi sërish situata të nxehta. Duket se nuk e kemi arritur fundit
V
oltana Ademi shprehu me bindje se do të vijojë të jetë kryetare e Bashkisë së Shkodrës, deri kur qytetarët shkodranë të zgjedhin të lirë të zgjedhurit vendorë. “Unë kam dëgjuar, dhe është komike, kam dëgjuar edhe politikanë të artikulojnë data si 13 apo 12 gusht, që nuk i gjen të shkruara në asnjë dokument. Që do të thotë kushtetuta parashikon një mandat në vazhdimësi 4 vjecar. Nuk definohet, madje për vendorin është e hapur duke ia lënë mundësinë një procesi të drejtë të rregullt të zgjedhjeve. Kushtetua parashikon parimin e vazhdimësisë. Mund të ndodhë të përsëriten zgjedhjet, të mos kemi konkurrent për një bashki, këtu nuk mbaron puna. Puna e kryetarit të bashkisë, mbaron kur ka zgjedhje. Ne nuk po flasim për t’u përshëndetur, çështja është më e thellë kur bëhet fjalë për legjitimitet të përfaqësimit, sepse përgjegjësia është shumë e madhe. Legjitimiteti është fjalë e madhe edhe për atë që duhet të jetë i zgjedhur, dhe kjo vlen për të gjithë ata që pretendojnë që në mënyrë ilegjitime të marrin atë që nuk i takon. Do të jem aty deri sa njerëzit na mbështesim. Përfaqësim i denjë, unë jam dhe do të jem kryetare e bashkisë së Shkodrës.” u shpreh Ademi. E ftuar në emisionin “Kjo Javë” në “Neës 24”, kryetarja e Bashkisë së Shkodrës, Voltana Ademi paralajmëroi se do të kemi sërish situata të nxehta politike në vend. Për Ademin qytetarët kanë dhënë mesazhe të forta për opozitën. “Është një çështje që vijon të rëndohet. Do të kemi
Ademi: Në krye të Bashkisë, deri sa të kemi proces të rregullt zgjedhor
sërish situata të nxehta mesa duket. Me sa duket do të shohim prapë, duket se nuk e kemi arritur fundit. Janë mesazhe të forta ato që kanë dhënë njerëzit, e do të na mbajnë në këtë “luftë”” -u shpreh Ademi. Ndër të tjera, Ademi komentoi edhe padinë e depozituar në gjykatën
kushtetuese, për antikushtetuetshmërinë e 30 qershorit. “Ne e kemi dëgjuar me shumë vëmendje raportin paraprak të 30 qershorit, e kujtoj edhe këtu që një ndër shënimet që ata bëjnë, është që ne duhet të gjejmë zgjidhje brenda institucioneve, dhe në këtë rast duhet të shohim gjithnjë
mundësinë për dritë në fund të tunelit. Në këtë rast është kushtetuesja që mund ta bëjë këtë. Për momentin ne nuk e kemi funksionale, por pas diskutimeve, është i vetmi institucion që mund të çojë në zgjidhjen. Pavarësisht se kërkon kohën e vet, është një proces i gjatë, unë e shoh si mënyrën që duhet të ndjekim. Ajo që kemi bërë në kohë është konsultimi i mirë, pasi nuk kemi një precedent më parë. Unë nuk jam juriste, por është e vështirë të gjesh një rast të tillë jo vetëm në Shqipëri. Kështu që kemi qenë të kujdesshëm. Uroj të bëhet objekt i shqyrtimit, në momentin që do funksionojë. Ka risk dhe ndoshta po na shtohet edhe më shumë pasiguria, pas vendimit të gjykatës së Durrësit”, theksoi Ademi, ndërsa u shpreh se raporti i OSBE/ODIHR nuk flet për zgjedhje. “Mund të diskutojmë shkaqet, por nëse do e ndajmë pjesën e shkaqeve, por nëse flasim për 30 qershorin, legjitimitetin e saj, interpretimin jo të duhur nga KQZ, pamundësia pa alternative, regjistrimi jo i duhur i një partie politike, janë edhe një shtyllë që duhet të sanksionojë ose zhbëjë procesin. Referuar edhe raportit nuk kemi pasur zgjedhje në Shqipëri”, u shpreh dje kryebashkiakja e Shkodrës, Voltana Ademi.
Kreu i PD-së takim me banorët dhe strukturat e Kurbinit: As 1 në 3 socialistë nuk u bë pjesë e farsës së 30 qershorit
Basha: Mungesa e mundësive, prej grabitjes që bëhet nga Rama
L
ideri i opozitës, Lulzim Basha u shprehu demokratëve të Kurbinit mirënjohjen që bashkë me qytetarët e tjerë, u bënë pjesë e refuzimit më 30 Qershor, duke krijuar shumicën absolute “Rama ik”. “Kjo shumicë absolute është në radhë të parë, treguesi i vetëdijësimit të njerëzve se 30 qershori nuk bëhej për ta, por bëhej për Edi Ramën dhe një grusht banditësh dhe oligarkësh me të cilët sundon qeverinë”- u shpreh Basha. Në vijim,kryedemokrati analizoi edhe braktisjen e Ramës nga vetë socialistët. “Po të heqim pjesëtarët e administratës, të cilët u sollën me forcë në proces dhe lanë në fletëvotime dëshmitë “më detyruan”, del se as 1 në 3
socialistë nuk u bë pjesë e kësaj farse”, u shpreh Basha. Në takimin informal me strukturat e PD në Laç, kreu i opozitës theksoi gjendjen e rëndë ekonomike të
Botues dhe Drejtor: Nikoll LESI
Kryeredaktor: Qamil XHANI Zv/kryeredaktorë: Albina Gjergji, Herion Mesi
qytetarëve si arsyen e dytë të madhe për refuzimin e regjimit të Ramës. “1 në 3 familje nuk mbyll dot muajin, me shpenzimet për ushqimet bazë. Papunësia ka arritur në shifra rekord dhe kostoja e jetesës është bërë e papërballueshme për shumicën dërrmuese të shqiptarëve”, argumentoi kreu i opozitës. “Shqiptarët po varfërohen sepse po grabiten. Shqipëria po plaçkitet dhe po shkatërrohet nga Edi Rama me një grusht biznesmenësh grabitqarë që ndajnë paratë dhe pasuritë me njëri tjetrin. E gjithë ekonomia dhe pasuritë e vendit janë në duart e këtyre pak njerëzve përreth Edi Ramës”, theksoi lideri i
ADRESA E REDAKSISË:
Rruga: “Sami Frashëri”, Pallati i Aviacionit të Vjetër, Nr. 2, Tiranë/ Web: www.kohajone.com
opozitës. “Janë një grusht njerëzish të pamëshirshëm, biznesmenë parazitarë dhe grabitqarë, që nuk prodhojnë, nuk krijojnë nuk punësojnë por vetëm vjedhin dhe grabisin mundin, djersën, pronat e shqiptarëve në bashkëpunim me Edi Ramën. Edi Rama dhe këta oligarkë grabitqarë nuk bëjnë asgjë për njerëzit e thjeshtë: ata vetëm vjedhin me koncesione, me PPP, me tendera, me leje ndërtimi, me ligje special dhe me çdo mënyrë që munden. Ata nuk lejojnë asnjeri tjetër të krijojë, të konkurrojë, të ndërtojë, të provojë”, tha kreu i PDsë. Lulzim Basha theksoi se refuzimi i Edi Ramës nuk do të kishte këto përmasa plebishitare, pa vendimet
NUMRI I KONTAKTIT:
0697044477
kurajoze të opozitës për përballje dhe djegien e mandateve, vendime që vranë frikën dhe zgjuan shpresën tek qytetarët. “30 qershori është refuzim i Edi Ramës, është thirrje për ndryshim. Kjo thirrje i drejtohet para së gjithash Partisë Demokratike.”– nënvizoi kryedemokrati Basha, i cili vuri në dukje se PD, ka përgjegjësinë t’i njohë shqiptarët, pa u lodhur, çdo ditë, me vizionin dhe programin e PD. “Refuzimi kombëtar i 30 qershorit është një përgjegjësi e madhe për ne, për ta kthyer këtë bashkim popullor në energjinë e ndryshimit politik dhe ekonomik që kërkon çdo shqiptar”, theksoi lideri i opozitës në takimin me strukturat drejtuese të PD në Kurbin.
Marketingu: Bardhyl Ucaj E-mail: reklama@kohajone.com
POLITIKE
3 E diel, 21 KORRIK 2019
Paralajmërimi i Partisë Demokratike për biznesmenët e koncesioneve: Kontratat PPP-ve do të jenë pjesë e paketës antikorrupsion. Çdo qindarkë e vjedhur nga buxheti i shtetit do t’u merret. Do të hetohen se si i kanë bërë pasuritë gjithë grupi përreth kryeministrit Rama
PD: Ligj antimafia për oligarkët e Ramës Ligjet e fundit të miratuara në Kuvend nga Partia Socialiste, ku 82 km rrugë do t’u kushtojnë shqiptarëve 1.3 miliardë euro kanë sjellë dje reagimin e fortë të Partisë Demokratike. Duke e cilësuar miratimin e koncesioneve për rrugët Milot-Balldren, Thumanë-Kashar dhe KasharRrogozhinë, si vjedhje të hapur të një grupi biznesmenësh së bashku me Edi Ramën, PD deklaroi se në ditët e para të qeverisjes së saj, këto kontrata do të jenë pjesë e hetimit me ligjin antimafia Ligjet e fundit të miratuara në Kuvend nga Partia Socialiste, ku 82 km rrugë do t’u kushtojnë shqiptarëve 1.3 miliardë euro kanë sjellë dje reagimin e fortë të Partisë Demokratike. Kryetari i PD-së, Lulzim Basha gjatë takimeve në Kurbin dhe Grida Duma në një deklaratë për mediat, paralajmëruan masa të ashpra kundër korrupsionit dhe koncesioneve të qeverisë “Rama”. Duke e cilësuar miratimin e koncesioneve për rrugët Milot-Balldren, Thumanë-Kashar dhe Kashar-Rrogozhinë, si vjedhje te hapur të një grupi biznesmenësh së bashku me Edi Ramën, PD deklaroi se në ditët e para të qeverisjes së saj, këto kontrata do të jenë pjesë e hetimit me ligjin antimafia. “Këto kontrata korruptive do të anulohen dhe do të jenë pjesë e paketës antikorrupsion që Partia Demokratike do të zbatoje ditët e para në qeverisje. Këto kontrata do të jenë subjekt i Ligjit Antimafia, bashkë me një listë kontratash abuzive, të denoncuara nga Partia Demokratike. Çdo dëm i shkaktuar ndaj buxhetit te shtetit do të rikuperohet”, - deklaroi dje ish-deputetja e PDsë, Grida Duma. 1.3 miliardë euro për 82 km rrugë në Shqipëri është një shifër skandaloze që flet për një afër që përfshinë biznesmenët dhe deri figurat kryesore të qeverisë. Në denoncimin e saj, Grida Duma bëri një krahasim mes çmimit të rrugëve për
kilometër që aplikohet në vendet e Bashkrimit Europian dhe çmimit për rrugë që ka vendosur qeveria në kontratat e fundit. “Konkretisht, projektet e të treja rrugëve kanë një kosto totale 1.3 mld euro për 82 km rrugë. Krahasimisht, 1 km rrugë me projektin PPP të Edi Ramës kushton 16 mln euro, ndërsa me projektin e Bashkimit Europain, kosto për 1 km rrugë është 1.2 milion euro”,- deklaroi dje ish-deputetja e Partisë Demokratike. Raporti i Departamentit Amerikan të Shtetit për biznesin në Shqipëri dhe raporti i Komisionit Europian kanë theksuar disa herë rrezikun që i vjen ekonomisë shqiptare nga projekte të tilla. Në total llogaritet se vetëm në pak vite qeveria ka miratuar me qindra koncesione të ngjashme të cilat kanë shifra që nuk
justifikohen me standardin e ndërtimit të rrugëve. Për të gjitha këto dje Partia Demokratike u shpreh qartë se do të kontrollohen, në bazë të ligjit antikorrupsion dhe ligjit antimafia, përfituesit do të kthejnë çdo qindarkë në buxhetin e shtetit. Ligji antimafia parashikon që në momentin që faktohet se pasuria, prona dhe para, janë vendosur në mënyrë abuzive shteti kryen menjëherë konfiskimin e tyre dhe arrestimin e pronarëve. Deklarata e bërë dje nga Grida Duma është ndër të paktat qëndrime kur Partia Demokratike shprehet qartë kundër biznesmenëve afër qeverisë që njihen si oligarkë. Kontratat që u miratuan së fundi në Kuvend për ndërtimin e rrugëve, por edhe të tjerat e
dhëna nga qeveria “Rama” janë cilësuar nga ekspertë të ekonomisë vendase dhe të huaj si projekte korruptive. Përfituesit e parave janë emra të njohur të biznesit dhe që njihen për afërsinë që kanë me qeverinë “Rama”. Është fakt se pjesa më e majme me koncesioneve janë dhënë gjatë muajve të fundit, në kulmin e krizës politike, ku mungon dhe kërkesa e llogarisë nga ana e opozitës në Kuvend. Po ashtu është fakt se një pjesë e përfituesve të koncesioneve menaxhohen nga kompani sot janë bërë njësh me qeverinë në mbajtjen e pushtetit. Ndaj Partia Demokratike po kupton, më në fund, se nuk ka përballë vetëm pushtetin shtetëror të Edi Ramës, por edhe atë pjesë me ndikim bizneso-mediatik që nuk po vjelë financiarisht qeverinë dhe por e mban qeverinë ende në pushtet për të vjedhur akoma me shumë. Kërcënimi që bëri PD-ja është një sinjal që duhet të ishte dhënë kohë më parë, përderisa edhe vetë drejtuesit e saj janë të bindur se kontratat janë korruptive. Ajo që dyshojnë sot shqiptarët është nëse PD-ja seriozisht do t’i ndëshkojë, kur të vijë në pushtet, oligarkët apo kërkon vetëm që sot ti tremb dhe nesër ti përdor njëlloj. Sepse në Shqipëri ka ndodhur jo pak herë, që të njëjtët oligarkë që mbajnë në këmbë qeveritë e korruptuara, janë të parët që kalojnë me opozitën, sapo ndjejnë erën e ndërrimit të pushteteve. A. Marku
POLITIKE
EDITORIAL Nga Mili Xhani
G
jatë 24 orëve të fundit në Tiranë dhe në Prishtinë shkaktoi habi heshtja e kryeministrit Edi Rama për thirrjen në Hagë të Ramush Haradinaj dhe dorëheqjen e tij nga posti i kreut të qeverisë së Kosovës. Në orën 14:00 të së shtunës, Edi Rama u kujtua të thotë diçka për ngjarjen që ka shqetësuar shqiptarët në çdo cep të botës ku ata ndodhen. “Këto ftesa në radhë nga Haga për protagonistët e UÇK, janë një sfidë e re e çdonjërit prej të thirrurve, në vazhdën 20-vjeçare të betejës së pasluftës, për të provuar deri në fund pafajësinë e tyre. Por janë edhe një sfidë e papërfunduar kombëtare në anën e duhur të historisë”,– shkroi Edi Rama në një postim në Twitter. Pasi e lexon dhe rilexon qëndrimin e Ramës nuk mund të mos mendosh: Ç’pate që fole! Më mirë të mos kishte reaguar fare. Të gjithë ata që thanë pse nuk reagon u penduan që i kërkuan kreut të qeverisë shqiptare të mbante qëndrim për një çështje që as e ka për zemër dhe as e ka kuptuar ndonjëherë. Rama në Kosovë u njoh vetëm pasi u bë Kryeministër dhe raportet e tij me Haradinaj dihet se këto vite kanë qenë më shumë se jo normale. Por teksa i kërkohej një reagim për atë që po ndodh në Kosovë, qytetarët kujtonin se i drejtoheshin Kryeministrit
të Shqipërisë që ka detyrë të mendojë dhe për shtetin tjetër shqiptarë dhe jo individit Edi Rama. Dhe Edi Rama reagoi si shqiptar tipik që edhe në ditë të tilla nuk ja harron sherret dhe mëritë Ramush Haradinaj. Aq shumë e ruan idhnimin sa harroi të përmendte në deklaratën e tij dhe emrin e Ramush Haradinaj, kryeministrit të gjysmës tjetër të popullit shqiptar. Megjithatë ajo që po ndodh në Kosovë nuk ka lidhje vetëm me Ramush Haradinaj si individ. Thirrja për herë të tretë e një ish-komandanti të UÇK-së që ka fituar dy herë pafajësinë lë shijen e keqe të një komploti dhe pabesie. Dhe pisllëku ndërkombëtar që duan copa nga trupi i shtetit të Kosovës. Ndaj në Prishtinë, Tiranë, Shkup dhe kudo ku ka shqiptarë thirrja e Haradinaj në Hagë ngjan jo vetëm si fyerje ndaj kryeministrit të Kosovës, por fyerje ndaj luftës së UÇK dhe kombit shqiptar. Është nga ato momente ku diplomacia jonë bashkë me atë të Kosovës duhet të vihet në lëvizje, jo për të mbrojtur personalisht Haradinaj apo këdo ushtarakë të lartë të UÇKsë që ka marrë pjesë në luftë, por për të mbrojtur kauzën e tyre. Thirrja e gjithë drejtuesve të luftës, për të disatën herë pasi janë nxjerrë të pafajshëm synon të bëjë pisë pjesën më të ndritur të historisë së Kosovës
4
E diel, 21 KORRIK 2019
Qëndrimi i Ramës për Haradinaj, më mirë të mos fliste fare!
dhe Shqipërisë. Nëse me akuza si këto ndaj Haradinaj hidhet baltë mbi gjithë luftën, Kosova do të humbasë shumë më shumë sesa disa zyrtarë që lënë detyrën dhe po thirren në Hagë. Rreziku është që bashkë me ta të humbasin parimet dhe e drejta që fitoi nga lufta e UÇK
duke e etiketuar nga organizatë çlirimtare në një organizatë të akuzuar për krime lufte. Është fiks e njëjta që kërkon Serbia që prej vitit 1997 kur u shfaq për herë të parë UÇK. Ndaj nga Kryeministri i Shqipërisë edhe nëse ka probleme personale me Ramush Haradinaj
dhe të tjerë në Prishtinë, pritet më shumë maturi dhe më shumë angazhim për të mbrojtur historinë e Kosovës dhe Kombit. Kryeministri shqiptar Rama duhej të dilte në konferencë të jashtëzakonshme, jo vetëm si homolog i atij kosovar, por si shqiptar që po i cenohet Kombi.
ISH-MINISTRI I DREJTËSISË: KY ËSHTË ABSURDI I ADMINISTRIMIT TË DREJTËSISË SOT! MË KRIJUESE SE KAQ NUK MUND TË BËHET DREJTËSIA
V
endimin e Gjykatës së Durrësit, e cila nuk i njohu mandatin Valbona Sakos, me arsyetimin se zgjedhjet e 30 Qershorit janë të paligjshme, Partia Socialiste nuk vendosi ta dërgonte në Gjykatën e Apelit, por sërish në të njëjtën gjykatë, e cila brenda 48 orësh regjistroi precedentin më banal në historinë e vendimeve të gjykata shqiptare, ku po e njëjta trupë rrëzoi vendimin e dhënë më herët. Këto dy vendime të gjyqësorit kanë vënë përballë juristët, të cilët ashtu siç ka ndodhur edhe më parë më parë me dekretet e Presidentit, kanë interpretime të ndryshme për ligjin. Ish-ministri i Drejtësisë, Eduard Halimi këtë veprim të kryesocialistit Edi Rama e quan absurd dhe kapje të drejtësisë. “Ky është absurdi i administrimit të drejtësisë sot! Përmbajtja për mua nuk është më e rëndësishme sesa gjendja sesi përdoret drejtësia”, u shpreh ish-ministri Halimi. Në vijim ai e sheh sajesë
Drejtësia në pikëpyetja nga vendimi i Durrësit, Halimi: Gjyqësori po përdoret!
juridike vendimin e dytë të Gjykatës së Durrësit, pavarësisht se secili prej vendimeve është i ligjshëm sipas tij. “Secili prej vendimeve prezumohet i ligjshëm pavarësisht se efektet e tij mund të interpretohen sipas përmbajtjes. Një gjyqtar të nxjerr fajtor, tjetri të pafajshëm brenda 24 orëve për të njëjtën vepër. Më krijuese se kaq nuk mund
të bëhet drejtësia!”, u shpreh ish-deputeti demokrat, Eduard Halimi Ndërsa avokati, Saimir Vishaj mendon ndryshe. E quan të ligshme kërkesën e PS-së dhe kompetencë e Gjykatës së Durrësit për të shqyrtuar këtë çështje. “Kërkesa e PS është e ligjshme dhe përderisa kërkesa ka PS si subjekt zgjedhor, ndryshe nga e para që kishte Valbona Sakon, është kompetencë e Gjykatës së Durrësit për ta shqyrtuar”, u shpreh Saimir Vishaj. Të njëjtën kërkesë PS ka bërë edhe në Gjykatën e Tiranës për kryebashkiakun e Vorës, pasi vendimi i parë e shpalli mos kompetencë të Gjykatës për t’i dhënë mand Vendimi i së premtes Në harkun kohor të 48 orëve Gjykata e Durrësit ka dhënë dy vendime të kundërta për
kryebashkiaken e re të zgjedhur nga votat e 30 qershorit Valbona Sako. Pas refuzimit për t’i njohur mandatin nga gjyqtarja Mimoza Margjeka të mërkurën, është nevojitur ndërhyrja e Edi Ramës që gjyqtarit Shpëtim Reka t’i vërtetojë mandatin Sakos. Partia Socialiste, si subjekt zgjedhor, me kryetarit Edi Rama i ka kërkuar Gjykatës së Durrësit që të vërtetojë mandatin e kryebashkiakes së re. Juristi Eridian Saljanji, njëkohësisht edhe përfaqësuesi i PS-së në KQZ, ka kërkuar në seancën gjyqësore vërtetimin e mandatit për Valbona Sako. Por a mund të ketë dy vendime të së njëjtës gjykatë për të njëjtën çështje, siç është rasti konkret? Neni 58 i Kodi të Procedurës Civile thekson se “kur në të njëjtën gjykatë ose gjykata të ndryshme
shqyrtohen në të njëjtën kohë mosmarrëveshje midis të njëjtave palë dhe kanë të njëjtin shkak e të njëjtin objekt, vendoset pushimi i gjykimit të mosmarrëveshjeve të paraqitura pas asaj të regjistruar më parë”. Pra duke ju referuar këtij neni, vendimi i Gjykatës së Durrësit të datës 17 korrik, e cila i shpalli zgjedhjet të pavlefshme, mbetet në fuqi. Dhe sipas këtij vendimi Valbona Sako ka afat 5 ditë për ta apeluar. Por sipas gjyqtarit të djeshëm Shpëtim Reka kërkesa ka të njëjtin objekt, por jo të njëjtin shkak ligjor, dhe sipas arsyetimit të tij mjafton që një nga kushtet e nenit 50 të mos përmbushet për të mos u ndodhur përpara të njëjtës çështje në gjykim. Por për Lulzim Bashën, vendimi i dytë i gjykatës së Durrësit është simbol i drejtësisë private të Edi Ramës. Sipas liderit demokrat ky shpartallim i sistemit të drejtësisë do të prodhojë për një kohë të gjatë pasoja të rënda për vendin dhe qytetarët.
POLITIKE
5
E diel, 21 KORRIK 2019
7 pikat që rrëzojnë votimet e Ramës: Janë konsumuar 9 vepra penale dhe të gjitha bashkë dënohen nga 31-45 vjet burg
P
artia Demokratike ka bërë kallëzim penal në Prokurori për krimet elektorale të 30 qershorit. Nëpërmjet një deklarate të Sekretarit të përgjithshëm të PD-së, Gazmend Bardhi, kjo forcë politike i ka kërkuar Prokurores së Përgjithshme të Përkohshme, Arta Marku, të mos pengojë hetimet për krimet zgjedhore. Për letrën që mban datën (12 Korrik), për të cilën është vënë në dijeni edhe shefja e Misionit të ODIHR, Audrey Glover, Bardhi vë në dukje se organi i akuzës në Republikën e Shqipërisë, jo vetëm nuk po heton seriozisht dosjet e vjetra 184/2016 dhe 339/2017, por nuk ka nisur asnjë hetim për asnjë prej shkeljeve të rënda ligjore që u konstatuan gjatë procesit antikushtetues të 30 Qershorit. Kallëzimi e PD-së Letra e numrit 2 të PD-së shpreh hapur mosbesimin e opozitës për Markun, për shkak të zgjedhjes së saj antikushtetuese nga qeveria e Edi Ramës. “Që prej emërimit tuaj antikushtetues si Prokurore e Përgjithshme e Përkohshme, kontrolli i qeverisë mbi prokurorinë është çimentuar, duke sjellë, njëkohësisht, çimentimin e kulturës së pandëshkueshmërisë ndaj zyrtarëve të lartë shtetërorë. Gjatë drejtimit tuaj, asnjë zyrtar i lartë i qeverisë, asnjë politikan, asnjë funksionar i lartë publik nuk ka dalë para drejtësisë për krimin e korrupsionit apo të krimeve zgjedhore, megjithëse denoncimet publike kanë qenë me qindra” - thuhet në letrën e Sekretarit të Përgjithshëm të PD-së. Duke akuzuar Markun se është bërë mburojë politike për krimet e qeverisë edhe me votimet e paligjshme dhe antikushtetuese të 30 Qershorit, PD rendit të gjitha shkeljet e ligjit, të vëna në dukje prej saj, nga media, misioni ODIHR-it para, gjatë dhe pas 30 Qershorit, si presioni ndaj punonjësve të administratës shtetërore, blerja e votave, mbushja e kutive të votimit, shkelja e ligjit dhe e Kushtetutës nga 4 anëtarë të Komisionit Qendror të Zgjedhjeve. “Të vetmit që nuk dëgjojnë dhe nuk shikojnë asgjë nga krimet e mësipërme janë prokurorët e Republikës, që duhet të ishin në krye të detyrës për të mbrojtur Kushtetutën dhe ligjet e vendit.“ - thuhet në letrën e Partisë Demokratike. Për të treguar se deri ku shkon nënshtrimi i prokurorisë ndaj qeverisë, Sekretari i Përgjithshëm i PDsë, Gazment Bardhi, nxjerr në pah mosveprimet e prokurorisë për dosjet e krimeve zgjedhore dhe pasojat për vendin.
Zbardhet kallëzimi për 30 Qershorin, PD-prokurorisë: Heto krimet elektorale
“Mosveprimi i prokurorisë për krimet zgjedhore të partisë në pushtet është i përsëritur. Ai ka prodhuar pasoja të rënda për demokracinë, duke kaluar nga një masakër elektorale tek një tjetër. Në dijeninë tonë, deri tani, prokuroria nuk ka guxuar as të marrë në pyetje personat kryesorë të përfshirë në dosjet penale të krimeve elektorale të viteve 2016 apo 2017, si Edi Rama, Damian Gjiknuri, Ulsi Manja, Pjerin Ndreu etj”, thuhet në letër. Megjithëse ka sjellë disa argumente se PPP Arta Marku ka injoruar detyrimet e veta kushtetuese, PD nuk ka hequr dorë nga mundësia për ta vënë zonjën Marku para përgjegjësisë për të vepruar, duke i paraqitur, siç thuhet në letër, disa indicie publike për krimet e reja zgjedhore. Dhe në argumentimin e saj selia blu thekson se 7 janë pikat kyçe që rrëzojnë si të paligjshëm 30 Qershorin. “I. Moszbatimi i dekreteve të Presidentit me
pasojë cenimin e të drejtës kushtetuese të qytetarëve për të zgjedhur; II. Regjistrimi i Bindjes Demokratike në kundërshtim
me ligjin; III. Cënimi i të drejtës së opozitës për të marrë pjesë në administrimin e zgjedhjeve; IIII. Mashtrimi dhe manipulimi me të
7 PIKAT KYÇE QË RRËZOJNË SI TË PALIGJSHËM 30 QERSHORIN I. Moszbatimi i dekreteve të Presidentit me pasojë cenimin e të drejtës kushtetuese të qytetarëve për të zgjedhur. II. Regjistrimi i Bindjes Demokratike në kundërshtim me ligjin. III. Cënimi i të drejtës së opozitës për të marrë pjesë në administrimin e zgjedhjeve IIII. Mashtrimi dhe manipulimi me të dhënat e pjesëmarrjes në votimet e 30 Qershorit. V. Fletët e votimi “kontrabandë” për votimet në Bashkinë e Vaut të Dejës. VI. Emërimi i komisionerëve në kundërshtim me ligjin nga ana e KQZ. VII. Krimet zgjedhore në të gjithë territorin: blerja e votave, fshehtësia e votës, presioni në administratë etj.
9 VEPRA PENALE DHE TË GJITHA BASHKË DËNOHEN NGA 31-45 VJET BURG 1. Shpërdorimi i detyrës 2. Fallsifikimi i materialit zgjedhor dhe rezultateve të zgjedhjeve 3. Shkelja e fshehtësisë së votimit 4. Votimi më shumë se 1 herë ose pa u identifikuar 5. Korrupsioni aktiv në zgjedhje 6. Përdorimi i funksionit publik për veprimtari politike ose zgjedhore 7. Kanosja apo dhunimi ndaj pjesëmarrësve në zgjedhje 8. Marrja ose përdorimi i paligjshëm i dokumenteve të identifikimit
dhënat e pjesëmarrjes në votimet e 30 Qershorit; V. Fletët e votimi “kontrabandë” për votimet në Bashkinë e Vaut të Dejës; VI. Emërimi i komisionerëve në kundërshtim me ligjin nga ana e KQZ; VII. Krimet zgjedhore në të gjithë territorin: blerja e votave, fshehtësia e votës, presioni në administratë etj”, theksohet në kallëzimin e PD-së. Krimi elektoral Të gjitha këto indicie janë të shpjeguara me detaje për shkeljet ligjore të konsumuara gjatë, para dhe pas 30 Qershorit. Ato përfshijnë 9 vepra penale dhe të gjitha bashkë dënohen nga 31-45 vjet burg. Bëhet fjalë për veprat penale: Shpërdorimi i detyrës; Fallsifikimi i materialit zgjedhor dhe rezultateve të zgjedhjeve; Shkelja e fshehtësisë së votimit; Votimi më shumë se 1 herë ose pa u identifikuar; Korrupsioni aktiv në zgjedhje; Përdorimi i funksionit publik për veprimtari politike ose zgjedhore; Kanosja apo dhunimi ndaj pjesëmarrësve në zgjedhje; Marrja ose përdorimi i paligjshëm i dokumenteve të identifikimit. Në letrën drejtuar Markut, Bardhi e identifikon atë si një mekanizëm frike që përdoret nga pushteti kundër prokurorëve për të mos hetuar krimet zgjedhore dhe krimet e tjera të qeverisë Rama. “Ju, jeni provuar në mënyrë të vijueshme, si zyrtari publik që, për llogari të pushtetit të shefit tuaj politik, Edi Rama, ushtroni presion të paligjshëm nëpërmjet transferimeve të paligjshme, vlerësimeve negative profesionale për efekt të vettingut, inspektimeve disiplinore etj. në mënyrë që prokurorët t’i binden urdhrave dhe porosive të paligjshme”, thotë Gazment Bardhi. Në letrën dërguar për dijeni edhe shefes së Misionit të ODIHR-it, Sekretari i Përgjithshëm i Partisë Demokratike, Gazment Bardhi, nxit PPP Arta Marku t’i shërbejë interesit publik dhe axhendës europiane të vendit përpara agjendës së saj personale, duke I dhënë fund pandëshkueshmërisë së atyre që kanë shkatërruar zgjedhjet. “Është koha që ambicia juaj për t’u emëruar Prokurore e Përgjithshme me ndihmën e Edi Ramës të mos pengojë hetimin e krimeve zgjedhore të partisë në pushtet, të korrupsionit të qeverisë së Edi Ramës dhe të krimit të organizuar me lidhje qeveritare”, thekson Sekretari i Përgjithshëm i PD-së, Gazment Bardhi.
POLITIKE
6
E diel, 21 KORRIK 2019
STANDARDI I DYFISHTË I GJYKATËS SË DURRËSIT PËR VOTIMET E 30 QERSHORIT
Sejamini: Vendimi për Sakon shkatërrim i shtetit të së drejtës
Standardi i dyfishtë i Gjykatës së Durrësit për votimet e 30 qershorit, ku brenda 48 orëve dha dy vendime krejtësisht të kundërta ka shkaktuar jo pak reagime në opinion publik. Ish-këshilltari për mediat pranë Partisë Demokratike Neritan Sejamini me anë të një statusi në “Facebook” shprehet se vendimi i Gjykatës së Durrësit për t’i dhënë mandatin e kryebashkiakes Valbona Sakos është shkatërrim i shtetit të së drejtës. Sejamini thekson se ky vendim është dhunim i ligjit dhe i çdo koncepti
të drejtësisë, kurse shton se jetojmë në një kohë që një regjim ushtron dhunë kriminale kundër Kushtetutës së vendit dhe kundër qytetarëve shqiptarë. “Veprimi i Gjykatës së Durrësit që hodhi poshtë një vendim të sajin, duke e rigjykuar të nesërmen në të njëjtin nivel gjykate, është shkatërrim i shtetit të së drejtës dhe dhunim i çdo ligji, standardi e koncepti të drejtësisë. Ky veprim është dhunë e pastër: dhuna e një regjimi autokratiko-kriminal kundër Kushtetutës, kundër demokracisë, kundër qytetarëve. Por baballarët e reformës në drejtësi, qindra punonjës të drejtësisë, qindra “intelektualë” fjalë-shumë mediatikë dhe diplomatët, zakonisht, të zhurmshëm në Tiranë, kanë heshtur, sikur të mos ketë ndodhur asgjë. Heshtja është interesi
i të gjithëve. Baballarët e reformës heshtin, sepse kjo është drejtësia që duan dhe që më në fund e arritën: në shërbim të tyre, për interesa politike dhe korruptive; punonjësit e drejtësisë heshtin se kanë frikë nga vetingu dhe nga hakmarrja e baballarëve të reformës; intelektualët mediatikë heshtin se ata ushqehen nga mëshira e baballarëve të reformës; diplomatët e huaj, disa prej tyre, bashkëbaballarë ose vartës të bashkëbaballarëve të reformës, heshtin sepse duan të fshehin dështimin spektakolar të eksperimentit të tyre arrogant dhe mediokër. Viktimat e heshtjes vetëshërbyese të tyre janë njerëzit e thjeshtë, demokracia, stabiliteti i Shqipërisë dhe e ardhmja e shqiptarëve”, u shpreh dje Neritan Sejamini.
Aleanca për Mbrojtjen e Teatrit dëgjesë me përfaqësues të PD-së, Gjata: Shembja e godinës?! Uji çon mullirin në paratë e pista
Budina: Qeveria po nxiton për shembjen e Teatrit, po rrëshqasim në diktaturë
PUBLIKOHEN PAMJET
Boshatisja e Teatrit, Kalaja: Po vidhet pasuria kombëtare pa asnjë shkresë
Duket se situata e Tetrit Kombëtar po përkeqësohet, e njësoj dhe protesta e aktorëve, aktivistëve por dhe e qytetarëve të cilët janë në mbrojtje të kësaj çështje. Ndërkaq ditën e djeshme nga aktivistja Ardiana Kalaja është bërë publike një video në të cilën dallohet se si pa asnjë shkresë zyrtare, apo procesverbal po merren materialet e Teatrit Kombëtar. Në thirrjen publike të bërë nga aktivistja kërkohet mbrojtja e Teatrit, njëherësh e Tiranës dhe familjeve tona. “Teatri Kombëtar me urdhër verbal nga bastardët po boshatiset. Bashkohuni me ne të mbrojmë Teatrin Kombëtar. Po merren materiale pa urdhër shkresor dhe pa proçesverbal. Po vidhet pasuria kombëtare. Duke mbrojtur Teatrin Kombëtar, ne mbrojmë Tiranën, familjet dhe fëmijët tanë. Ne nuk do lejojmë që kjo të ndodhë”, apeloi dje aktivistja Ardiana Kalaja në rrjetet sociale.
KREU I PD-së
Basha: Rama, përmes Dakos, kontrollon çdo institucion në Durrës
A
leanca për Mbrotjen e Teatrit zhvilloi pasditen e së shtunës një dëgjesë me përfaqësues të Partisë Demokratike. Fillimisht e mori fjalën regjisori Robert Budina, i cili tha se vendi po rrëshqet në diktaturë. “Ne kërkojmë që mos të shembet godina e Teatrit. Edhe opozita foli në parlament, nuk e dëgjoi njeri dhe u detyrua që të dalë nga Kuvendi. Sot ne jemi këtu, ndërsa ka dy ditë që e mbrojmë këtë godinë tonën. Jemi mbledhur këtu që të flasim për interesin e publikut. Vendi po rrëshqet në diktaturë”, u shpreh regjizori Robert Budina. Budina u shpreh se qeveria po nxiton për shembjen e Teatrit Kombëtar. “Qeveria po nxiton për të realizuar shembjen e teatrit. Po bëjnë gjëra që s’kanë me logjikë. Kemi qenë gjithë natën, do e monitorojmë. Sot në mëngjes erdhën për të tërhequr disa materiale, i kërkuam lejen, por nuk e kishin. Kishin ndërmend të tërhiqnin dhe gjëra të tjera, por u tërhoqën nga ky vendim. Deri tani nuk ka asnjë urdhër, por kanë proceduar për materialet. Parmbrëmë ka qenë plani për të sjellë kamionët dhe për ti hequr gjitha materialet”, u shpreh Robert Budina. Në këtë aktivitet fjalën e ka marrë Sekretari i PD-së për Çështjet Ligjore, Çlirim Gjata. Gjata u ndal te vendimi i dytë i Gjykatës së Durrësit, i cili i dha mandatin e kryetarit të bashkisë kandidates së PS-së, Valbona Sako. “Nuk mundet një gjykatë e rrethit të marrë dy vendime për të njëjtën çështje për dy ditë. Sipas ligjit, vendimi i parë mbetet në fuqi dhe e rrëzon të dytin. Kjo është shkelje e rëndë pasi mandati i kryebashkiakut është individual. Çfarë simbolizon ky akt
për shtetin ligjor? Nuk ka më shtet ligjor. Po të ishin hapur dosjet e përgjimeve më 30 qershor mund të kishim zgjedhje. Po të kishte bërë prokuroria punën e vetë nuk do të ishim këtu. Po për ligjin e teatrit, sa shkelje kemi zbuluar. Uji çon mullirin në paratë e pista. Kemi shtet të një njeriu tani. Ai mbështetet te krimi, te oligarkët. Rrallë del një gjyqtar kurajoz. Kryetarja e Bashkisë Durrës u rrëzua fillimisht me të drejtë, sepse gjyqtarja me guxim tha se ka shkelje administrative. Vendimi u dha me të drejtë. Mund t’i bëhej Apel vendimit. Por ndodhi ajo e paparashikueshmja. Në rastin e dytë,
gjyqtari ka vepruar me urdhër politik. Gjykata merr vendime absurde, sepse është nën diktat politik. Unë nuk jam kundër reformës në drejtësi, por jam kundër kapjes së saj nga kryeministri. Me siguri që teatri do të shembej lehtë, nëse nuk do të ishte protesta. Është ky popull që proteston dhe nuk lejon prishjen e godinave. Këto godina do të qëndrojnë. Do vijë dita që jo vetëm që do të anulohet ai ligj, por do miratohet ligj që do kthejë teatrin siç ishte. Do bëhet ligj që vetë artistët të venë artistët në krye të teatrit. Ta mbrojmë trashëgiminë tonë kombëtare”, u shpreh Çlirim Gjata.
Kreu i Partisë Demokratike, Lulzim Basha, akuzon se Vangjush Dako, në vend që të ishte në burg, është bërë padron i drejtësisë. Përmes një postimi në rrjetet sociale, Basha u shpreh se kryeministri Edi Rama përmes Dakos dhe krimit të organizuar kontrollon pushtetin lokal, drejtësinë dhe çdo institucion tjetër të Durrësit. Për të, çlirimi i vendit nga sundimi i Ramës dhe bandës së tij në qeveri është domosdoshmëri për demokracinë, shtetin e së drejtës dhe stabilitetin e vendit. “Edi Rama përmes Vangjush Dakos dhe krimit të organizuar kontrollon pushtetin lokal, drejtësinë dhe çdo institucion tjetër të Durrësit. Bashkëpunëtori i bandës kriminale të Avdylajve, liruesi nga burgu i Lul Berishës dhe pastruesi i parave të krimit në Durrës, duhet të ishte në burg por ai është padroni i atyre që që duhet ta dërgonin në burg. Drejtësia në të gjithë Shqipërinë është sot në duart e krimit dhe të organizatës kriminale të rilindjes. Sot mes rilindasve dhe krimit nuk ka më asnjë ndryshim. Jemi kthyer në kohët e errëta, kur drejtësia ishte partia kriminale. Me këtë drejtësi nuk do ketë kurrë politikanë në pranga, nuk do ketë kurrë kriminelë në burg. Me këtë drejtësi, prangat janë për njerëzit e thjeshtë dhe krimi e hajdutëria qeveritare bëjnë kërdinë. Çlirimi i vendit nga sundimi i Edi Ramës dhe bandës së tij në qeveri është domosdoshmëri për demokracinë, shtetin e së drejtës dhe stabilitetin e vendit”, tha dje kryedemokrati Lulzim Basha.
POLITIKE
7
E diel, 21 KORRIK 2019
Kryeministri: Këto thirrje në Hagë janë sfida e radhës e betejës së pasluftës në Kosovë
N
jë ditë pas dorëheqjes së Ramush Haradinajt, dhe heshtjes së gjatë nga kryeministri shqiptar Edi Rama, ky i fundit më në fund do të reagonte në rrjetet sociale. Pa përmendur emrin e Haradinajt, Rama thotë se këto thirrje në Hagë janë sfida e radhës e betejës së pasluftës në Kosovë të protagonistëve të Ushtrisë Çlirimtare të Kosovës. “Këto ftesa në radhë nga Haga për protagonistët e UÇK, janë një sfidë e re e çdonjërit prej të thirrurve, në vazhdën 20vjeçare të betejës së pasluftës, për të provuar deri në fund pafajësinë e tyre. Por janë edhe një sfidë e papërfunduar kombëtare në anën e duhur të historisë”, u shpreh shkurtimisht në reagimin tejet të vonuar të kryeministrit Edi Rama. Kryeministri i Kosovës Ramush Haradinaj paraqiti të premten dorëheqjen e pakthyeshme nga posti i tij. Në një vendim të papritur, ai tha se arsyeja për dorëheqjen është “ftesa për t’u marrë në pyetje nga Dhomat e Specializuara në Hagë si i dyshuar”. Dhomat e Posaçme, apo siç njihen në Kosovë, Gjykata e Posaçme me seli në Hagë, u themelua me vendim të parlamentit të Kosovës, ndërsa në të punojnë prokurorë e gjykatës ndërkombëtar dhe do të trajtojë pretendimet për përfshirjen e ish pjesëtarëve të Ushtrisë Çlirimtare të Kosovës në krime lufte dhe të pasluftës. Prokuroria e Posaçme nuk pranoi të jap ndonjë hollësi rreth ftesës për marrjen në pyetje të zotit Haradinaj që pritet të ndodhë nga mesi i javës së ardhshme. I prekur e me emocione Haradinaj në daljen e fundit para medieve me kostumin e Kryeministrit të Kosovës ka dhënë edhe arsyet që e çuan në një vendimmarrje të tillë. Ai tha se nuk mund të
Një ditë pas dorëheqjes së Haradinajt, reagon edhe Rama KREU I PDIU-së
Dorëheqja e kryeministrit të Kosovës, Idrizi: Leksioni që Haradinaj i dha politikës
intervistohet nga Specialisja si kreu i qeverisë dhe se e ka marrë këtë vendim për të ruajtur nderin e shtetit. “Sapo e informova qeverinë dhe pastaj do informoj dhe institucionet e tjera dhe partnerët politikë. Kam dhënë dorëheqje të parevokueshme nga funksioni i kryetarit të qeverisë. Pra, nga ky moment jemi në dorëheqje si qeveri. Arsyeja është se jam ftuar që të intervistohem si i dyshuar nga dhomat e posaçme, pra Gjykata Speciale. Javën tjetër do të kem paraqitjen. Nuk mund të paraqitem si kryetar i qeverisë por si një qytetar, si Ramush Haradinaj për të ruajtur nderin e kryetarit të qeverisë dhe të shtetit kam vendosur që është e drejtë të jap dorëheqjen”, deklaroi Haradinaj. Dorëheqja
e zotit Haradinaj ndodhi në një periudhë të shtimit të trysnisë ndaj tij për të hequr tarifat ndaj mallrave serbe me të cilat Beogradi vazhdon të kushtëzojë vazhdimin e bisedimeve me Kosovën. “Pas kësaj dorëheqje mandatin ia kthej popullit, ju jemi të parët që iu informoj qeveria e vendit vazhdon të kryej funksionet e veta pa krijuar vakuum, do i informojë zyrtarisht gjitha institucionet relevante do i mbes gjithnjë besnik atdheut, ishte ndër të i shërbej vendit, dorëheqja është e parevokueshme. Përgjegjësia tani kalon te presidenti për të filluar konsultat për të caktuar datën e zgjedhjeve. I ofrohem prapë popullit për të marrë besimin. Nuk jam i akuzuar, por
intervistohem. Garoj në zgjedhje edhe unë edhe subjekti im. Por s’kam mundur ta qoj shtetin dhe kryetarin e qeverisë sepse do t’ia rëndoja Kosovës dhe e kam marrë këtë vendim. S’e kam zgjedh këtë realitet. Nuk mendoj se e meriton t’ia bëj këtë Kosovës dhe nuk e bëj”, tha ai. Haradinaj u shpreh i bindur se pas dorëheqjes së tij vendi duhet të shkojë në zgjedhje të reja, ndërsa në favor të tyre u shpreh edhe Nisma Socialdemokrate, që është pjesë e koalicionit qeverisës si dhe opozita që hodhi poshtë çdo mundësi të krijimit të ndonjë qeverie të re apo qeverie teknike. Çështja tani i mbetet presidentit Hashim Thaçi, i cili duhet të këshillohet me forcat politike në vend.
PRESIDENTI I KOSOVËS SI KRYEMINISTRI SHQIPTAR, NUK IA PËRMEND EMRIN RAMUSH HARADINAJT “Lufta e Ushtrisë Çlirimtare të Kosovës ka qenë dhe do të mbetet përjetësisht e pastër dhe e drejtë. Asnjë gjykatë, as vendore, as ndërkombëtare, nuk mund ta njollos atë”, kështu shkruan në një postim në faqen e tij zyrtare në rrjetin social “facebook”, presidenti i Kosovës Hashim Thaçi. Thaçi shkruan se thirrja në Gjykatën Speciale e Krasniqit dhe disa ish-eprorëve të tjerë të UÇK-së janë dëshmi e mbrojtjes së popullit dhe fakt që kosovarët e kanë luftuar armikun deri në çlirimin e vendit. Por ajo që bie në sy në reagimin e kreut të Shtetit të Kosovës është se dhe Thaçi ashtu si kryeministri Edi Rama në reagimin e tij, nujk e përmend me emër ramush Haradinajn. “Me Jakup Krasniqin, me anëtarët e tjerë të Shtabit të
Thaçi beson në pafajësinë e të thirrurve në Hagë: Sërish do dalim fitimtarë
Përgjithshëm, komandantët e zonave dhe ushtarët që janë ftuar nga Gjykata Speciale, ne e kemi
mbrojtur popullin dhe e kemi luftuar armikun deri në çlirimin e vendit tonë. Si president i
vendit, si bashkëluftëtar, e çmoj shumë gatishmërinë e të gjithëve që të bashkëpunojnë me drejtësinë. Duke bashkëpunuar me drejtësinë ndihmojmë që të ngadhënjejë e vërteta për luftën tonë çlirimtare”, thotë Presidenti i Kosovës. Në përfundim të reagimit të tij, Thaçi shprehet i bindur se sikurse edhe në të kaluarën, kosovarët, ndër të intervistuarit është edhe Haradinaj do të dalin fitimtarë dhe pastërtia e luftës së Kosovës do të dëshmohet. “Jam i bindur që, njëjtë sikurse në të kaluarën, sërish do të dalim fitimtarë. Pastërtia e luftës sonë do të dëshmohet përballë çdo
Kryetari i Partisë për Drejtësi Integrim dhe Unitet, Shpëtim Idrizi ka reaguar për dorëheqjen e parevokueshme të kryeministrit të Kosovës, Ramush Haradinaj. Sipas Idrizit, me vendimin e tij, Haradinaj dha një leksion prej burri shteti për gjithë politikanët shqiptarë, që të mos sillen sikur drejtojnë feude Bizantine, por shtete Sovrane. “Ramush Haradinaj burrë në luftë e burrë shtetas në Paqe… Luftën e burrave e grave të UÇK-së nuk e tjetërsojnë dot si luftë e Shqiptarëve të Kosovës për liri e demokraci. Luftën e UÇK-së nuk mund ta përdorë askush sot si presion e shantazh për ndarjen e Kosovës, apo heqjen e Taksës me Serbinë deri në njohjen e Kosovës. Komandant e Kryeministër Ramush Haradinaj, me këtë akt dhe një leksion prej burri shteti për gjithë shtetarët Shqiptarë, që të mos sillen sikur drejtojnë feude Bizantine, por shtete Sovrane”, u shpreh dje në reagimin e tij, kreu i PDIU-së, Shpëtim Idrizi. gjykate”, u shpreh dje Presidenti Hashim Thaçi. Menjëherë pas ftesës për intervistë nga Gjykata Speciale, kryeministri i Kosovës Ramush Haradinaj dha dorëheqje të parevokueshme. Haradinaj ka dhënë dorëheqje edhe një herë më parë. Në dhjetor të vitit 2004 Haradinaj ishte zgjedhur kryeministër i Kosovës, ndërkohë pas rreth 100 ditësh, në mars të vitit 2005, kishte dhënë dorëheqje, meqë ishte ftuar nga Tribunali Ndërkombëtar i Hagës.
KOSOVA
8
E diel, 21 KORRIK 2019
EDITA TAHIRI: KUFIJTË E KOSOVËS NUK MUND T’I PREKË ASKUSH. NE MBROJMË PUNËN TONË, GJAKUN E TË RËNËVE
Vasili: Në Hagë po thërrasin ata që kundërshtuan ndarjen e Kosovës P
as thirrjes dje nga Gjykata Speciale të kryeministrit të Kosovës, Ramush Haradinaj, sot e njëjta gjykatë me qendër në Hagë ka thirrur dhe ishkreun e Kuvendit të Kosovës, Jakup Krasniqi.Nënkryetari i LSI-së, Petrit Vasilishprehet se në Gjykatën e Hagës po thirren të gjithë politikanët e Kosovës që kanë dalë kundër ndarjes apo shkëmbimit të territoreve me Serbinë. Në mënyrë ironike, në një reagim në Facebook, Vasili pyet se kur do të thërrasë kjo gjykatë dhe politikanen EditaTahiri, e cila gjithashtu ka kundërshtuar ndarjen e Kosovës.
“Po EditaTahirin kur do ta thërrasin? Ramushin e thërrasin në tribunalin e Hages, Jakup Krasniqin po ashtu. Ata kanë kundërshtuar pa asnjë kompromis, me shumë patrotizëm dhe me gjithë zemër ndryshimin e kufijve të Kosovës me Serbinë. Po EditaTahirin kur do ta thërrasin, sepse edhe ajo ka kundërshtuar me shumë forcë ndryshimin e kufijve”,shkruan Petrit Vasili. Politikania kosovare dhe ishkryenociatorja e bisedimeve me Serbinë, EditaTahiri ka reaguar për deklaratës së Nënkryetarit të LSI, Petrit Vasili. Përfaqësuesi i LSI tha në një postim në
Facebook se në Gjykatën e Hagës po thirren të gjithë ata që janë kundër idesë së ndarjes së Kosovës.Duke shpërndare në adresën e saj në Facebook deklaratën e Petrit Vasilit, Tahiri shkruan: “Kufijtë e Kosovës i mbrojmë me të gjitha mjetet, ashtu sikurse që i kemi fituar pas 100 vjet lufte. Askush nuk guxon me i prek, e kemi detyrim ti mbrojmë sepse mbrojmë punën tonë, gjakun e të rënëve dhe të drejtën tonë kombëtare të konfirmuar nga Gjykata ndërkombetare për drejtësi që dha verdiktin se pavarësia e Kosovës është e ligjshme dhe legjitime”.
Analisti i SHBA: Nëse dikush ka menduar se do t’i mund qëndrimet politike të zotit Haradinaj duke e dërguar atë në Hagë, ka bërë një gabim të jashtëzakonshëm
E
ksperti amerikan i çështjeve të Ballkanit, DanielSerwer, i tha Zërit të Amerikës se dorëheqja e kryeministrit RamushHaradinaj ishte veprim i duhur i tij, që ka hapur rrugën për zgjedhje të reja në Kosovë. Në një intervistë me korrespondenten tonë në Prishtinë, Edlira Bllaca, zoti Serwer tha se zhvillimet pas kësaj dorëheqjeje do të shtyjnë bisedimet me Serbinë dhe Kosova duhet të punojë për të siguruar një pozitë më të mirë në bisedime dhe për të shmangur ndonjë marrëveshje që do të rrezikonte shtetësinë e saj. Zëri i Amerikës: Zoti Serwer, si e shihni ju dorëheqjen e zotit Haradinaj? DanielSerwer: Ju keni një sistem parlamentar, këto gjëra ndodhin. Ai ka qenë edhe dy herë më përpara në Hagë. Ai e ka bërë gjënë e duhur, sipas meje, duke dhënë dorëheqjen, por është ende pak e paqartë për mua se a po shkon si dëshmitar apo si i dyshuar. Por, këto gjëra ndodhin në sisteme parlamentare dhe ju keni kaluar këtë rrugë edhe më parë. Ju duhet të mbani zgjedhje të reja në shtator dhe është pjesë e politikës normale. Unë isha në një ngjarje kulturore mbrëmë dhe mendoj se Prishtina është shumë e qetë. Zëri i Amerikës: A është ftesa për në Hage e lidhur me qëndrimet e tij politike, përkatësisht bisedimet dhe tarifat? DanielSerwer: Kam menduar për këtë pyetje, por nuk jam i sigurt se cila është përgjigja e saj. Por nëse dikush ka menduar se do t’i mund qëndrimet politike të zotit Haradinaj duke e dërguar atë në Hagë, ka bërë një gabim të jashtëzakonshëm sepse në dy rastet e kaluara kur ai është dërguar në Hagë, ka fituar politikisht dhe kjo është diçka
Serwer: Kosova duhet të shmangë çdo marrëveshje që rrezikon shtetësinë e saj
që unë e pres edhe këtë herë. Zëri i Amerikës: Çfarë ndikimi mund të kenë këto zhvillime nëse Kosova shkon në zgjedhje ne procesin e bisedimeve? DanielSerwer: Bisedimet duhet të shtyhen edhe për pak kohë, nuk ka diskutim në këtë çështje. Çelësi për të arritur pozitë të mirë në dialog me Serbinë është shkalla e lartë e unitetit dhe aftësia për të ikur nga një marrëveshje e keqe. Kosova nuk ka pasur shkallë të lartë të unitetit dhe nuk ka arritur të ikë nga një marrëveshje e keqe, prandaj nëse zgjedhjet dhe një qeveri e re mund ta përmirësojnë situatën unë do të isha shumë i lumtur, por mendoj se kjo situatë gjithsesi se do të nxisë shtyrje të madhe të bisedimeve
Zëri i Amerikës: Zoti Serwer, a krijon kjo hendek në procesin e bisedimeve realisht? DanielSerwer: Po, përfundimisht paraqet problem por unë me të vërtetë nuk shoh shumë urgjencë sa u takon bisedimeve. E di që njerëzit këtu në Kosovë e ndjejnë këtë urgjencë. Më kujtohet menjëherë pas luftës njerëzit në Prishtinë thoshin se nuk duan të flasin më kurrë me Serbinë, ndërsa tani më thonë se asgjë e mirë nuk mund të ndodhë këtu deri sa t’i zgjidhim çështjet me Beogradin. Unë as atëherë nuk kam menduar se ju kurrë nuk duhet të flisni më me Beogradin, ndërsa as tash nuk mendoj se gjithçka varet nga bisedimet me Serbinë. Mendoj pra se uniteti dhe ikja nga një
marrëveshje e keqe janë çelësi, dhe për këtë do të punoja nëse do të merresha me politikë sot në Kosovë. Zëri i Amerikës: Janë përmendur disa nisma për ripërtëritjen e bisedimeve. A besoni që mund të ndodhë diçka e tillë? DanielSerwer: Pa dyshim që mund të ndodhë, unë do të thosha se ju duhet të bëni krejt çka duhet të bëni sa u takon bisedimeve dhe të jeni të kënaqur me to, po ashtu Beogradi duhet të jetë i kënaqur. (Aleksandër) Vuçiçi është në një pozitë më të fortë sesa ka qenë ndonjë herë Ramushi, sepse shumica parlamentare e Ramushit është e kufizuar ndërsa e Vuçiçit është shumë e madhe, Vuçiçi pa dyshim është
në komandë në Beograd, është një president i zgjedhur nga vota popullore. Hashim Thaçi në anën tjetër nuk është i zgjedhur nga vota popullore ndërsa gjykata Kushtetuese ka vendosur se bisedimet nuk duhet të jenë përgjegjësi e tij por e qeverisë. Pra unë mendoj se ju përballeni me disa disavantazhe në këtë fazë të bisedimeve dhe duhet t’i rregulloni këto gjëra. Më shumë unitet dhe më shumë vendosmëri për të ikur nga një marrëveshje e keqe, do të ishte këshilla ime. Zëri i Amerikës: Çka nënkuptoni me marrëveshje të keqe në këtë rast? DanielSerwer: Për mua një marrëveshje e keqe përfshin këmbim territoresh, përshin pranimin përmes këmbimit të territoreve se ju nuk mund t’i trajtoni të gjithë qytetarët tuaj në mënyrë të barabartë. Kjo është marrëveshje e keqe sepse ju diskualifikon nga anëtarësimi në Bashkimi Evropian dhe le të mos ketë asnjë dyshim për këtë, nëse ka një ndryshim në kufij, e posaçërisht ndonjë që përfshin Shqipërinë, do të kthejë prapa tërë Ballkanin, pa e përmendur Ukrainën, Moldavinë e Gjeorgjinë. Prandaj mendoj se duhet të jeni shumë të kujdesshëm në bisedime me Serbinë në këtë fazë. Beogradi dëshiron Serbi më të madhe, ka njerëz në Kosovë që dëshirojnë Shqipëri më të madhe por le të jemi të qartë; Shqipëria më e madhe nënkupton shkatërrimin e shtetit të Kosovës, ndërsa unë jam mbështetës i shtetit të Kosovës.
KOSOVA
9 E diel, 21 KORRIK 2019
Reagimet ndërkombëtare pas dorëheqjes së kryeministrit Ramush Haradinaj
D
epartamenti Amerikan i Shtetit tha në një dek laratë të shkurtër për Zërin e Amerikës se ka mësuar që Ramush Haradinaj dha dorëheqjen nga posti i kryeministrit të Kosovës. “Shtetet e Bashkuara përgëzojnë respektimin nga ana e tij të thirrjes për t’u paraqitur para Zyrës së Prokurorit të Posaçëm të Dhomave të Posaçme për Kosovën”, thuhet në deklaratë. Kryeministri i Kosovës Ramush Haradinaj paraqiti të premten dorëheqjen e pakthyeshme nga posti i tij. Në një vendim të papritur, ai tha se arsyeja për dorëheqjen është “ftesa për t’u marrë në pyetje nga Dhomat e Specializuara në Hagë si i dyshuar”. Dhomat e Posaçme, apo siç njihen në Kosovë, Gjykata e Posaçme me seli në Hagë, u themelua me vendim të parlamentit të Kosovës, ndërsa në të punojnë prokurorë e gjykatës ndërkombëtar dhe do të trajtojë pretendimet për përfshirjen e ish pjesëtarëve të Ushtrisë Çlirimtare të Kosovës në krime lufte dhe të pasluftës. Prokuroria e Posaçme nuk pranoi të jap ndonjë hollësi rreth ftesës për marrjen në pyetje të zotit Haradinaj që pritet të ndodhë nga mesi i javës së ardhshme. Dorëheqja e zotit Haradinaj ndodhi në një periudhë të shtimit të trysnisë ndaj tij për të hequr tarifat ndaj mallrave serbe me të cilat Beogradi vazhdon të kushtëzojë vazhdimin e bisedimeve me Kosovën. Ai u shpreh i bindur se pas dorëheqjes së tij vendi duhet të shkojë në zgjedhje të reja, ndërsa në favor të tyre u shpreh edhe Nisma Socialdemokrate, që është pjesë e koalicionit qeverisës si dhe opozita që hodhi poshtë cdo mundësi të krijimit të ndonjë qeverie të re apo qeverie teknike. Çështja tash i mbetet presidentit Hashim Thaçi, i cili duhet të këshillohet me forcat politike në vend. Bashkimi Evropian nuk ka koment për dorëheqjen e Ramush Haradinajt, pas ftesës që ka marrë nga Gjykata Speciale për të dëshmuar në Hagë si i dyshuar. Kështu ka thënë për ‘Tanjug’, zëdhënësja e BE-së, Maja Koçijançiç, duke thënë se Brukseli është në dijeni për vendimin e Haradinajt për ta lëshuar postin e kreut të Qeverisë. ‘Në këtë koment nuk kemi ndonjë koment”, ka thënë Kocijançiç. Ramush Haradinaj dha dorëheqje të premten dy muaj pa i mbushur dy vite të Qeverisë së ndërtuar nga AAK, PDK, NISMA e AKR. Haradinaj dha dorëheqje pasi tha se i erdhi ftesa nga Gjykata Speciale, e cila është krijuar për t’i ndjekur ish-udhëheqësit e UÇK’së të dyshuar se kanë kryer krime lufte. Kohëve të fundit, lideri i AAK’së prishi raportet me Liderin e PDK’së, Kadri Veselin, i cili nga Washingtoni tha
DASH: Mirëpresim bashkëpunimin e Haradinajt. BE s’ka koment
se Kryeministri i Kosovës po flet me Amerikën sikur me Serbinë. Haradinaj tha se një deklaratë e tillë është servilizëm politik. Udhëheqësi i partisë së pestë në Kosovë mbeti i vetëm në luftën për të mbrojtur taksën e vendosur kundër Serbisë. Ndërsa, ish-
te kundër prekjes së kufijve, një temë kjo e përkrahur nga Hashim Thaçi. Haradinaj ka kërkuar të shkohet në zgjedhje të jashtëzakonshme dhe t’i kthehet vendimmarrja popullit. PDK ka mbetur e hutuar nga ky vendim. LDK e Vetëvendosje kanë kër-
ISH-ZËDHËNËSI I UÇK
kuar zgjedhje të jashtëzakonshme sikurse edhe PSD e NISMA e Fatmir Limajt. Presidenti pritet gjatë ditëve të thërras partitë politike për t’u konsultuar për dy opsionet: themelimin e një Qeverie të re ose shkuarjen në zgjedhje. Praktikisht, ekzis-
ton vetëm një opsion pasi askush s’ka numra për të ndërtuar Qeverinë e re, pasi askush s’mund të llogarisë as në votat e Listës Srpska, e cila ka braktisur koalicionin prej vitit të kaluar kur u vendos taksa 100 për qind ndaj produkteve serbe. Qeveria e Ramush Haradinaj prej kur vendosi taksën mbeti Qeveri e pakicës e mbështetur për disa vendime nga PSD e Shpend Ahmetit. Ish-Komandanti i UÇK’së për Zonën e Dukagjinit është Kryeministri i gjashtë i Kosovës pas Bajram Rexhepit, Bajram Kosumit, Agim Çekut, Hashim Thaçit e Isa Mustafës. Ish-Kryeministri Haradinaj kishte udhëhequr Qeverinë e Kosovës edhe një herë për 100 ditë kur ishte detyruar të jepte dorëheqje në mars të vitit 2005 për të shkuar në Tribunalin e Hagës si i akuzuar për krime lufte. Atje ishte shpallur dy herë i pafajshëm. Asnjëri prej Shefave të Qeverisë prej pasluftës s’e ka përfunduar mandatin kushtetues. Prej pasluftës janë mbajtur gjashtë palë zgjedhje nacionale.
REAGIMET
Jakup Krasniqi ftohet në Hagë Ish zëdhënësi i Ushtrisë Çlirimtare të Kosovës, Jakup Krasniqi, tha të shtunën se është ftuar nga Dhomat e Specializuara të Gjykatës së Posaçme në Hagë për t’u paraqitur më 24 korrik, por nuk e bëri të qartë se në çfarë cilësie është ftuar atje. Ftesa u bë publike një ditë pasi që kryeministri i Kosovës, Ramush Haradinaj paraqiti dorëheqjen e pakthyeshme nga posti i tij. Në një vendim të papritur, ai tha se arsyeja për dorëheqjen është “ftesa për t’u marrë në pyetje nga Dhomat e Specializuara në Hagë si i dyshuar”. Zoti Krasniqi, i cili pas luftës ka shërbyer në poste të lartë politike në vedn, tha të shtunën se “pavarësisht bindjeve të mia që Gjykata Speciale e ngritur mbi bazën e raportit të Dick Martit, miratuar nga Këshilli i Evropës, i cili fund e krye është sajuar në Beograd me shpifje e gënjeshtra dhe me motiv e qëllim të komprometimit dhe inkriminimit të luftës së drejtë e të pastër të Ushtrisë Çlirimtare të Kosovës, përkundër qëndrimit tim të hapur kritik e kundërshtues për krijimin me presion të kësaj gjykate, unë do të prezantohem në hetuesinë e saj në datën e caktuar në cilëndo cilësi. Me besim në drejtësinë, i bindur se e vërteta është që gjatë luftës në Kosovë, Serbia ka kryer gjenocid, kurse konstruktet e saj monstruoze për UÇK-në do të bien poshtë, unë do të jem atje për të dhënë kontributin tim për ndriçimin e së vërtetës historike”.
Ambasadorët: Dialogu Kosovë-Serbi, jo më i vështirë se ulja në Hënë Këtë javë bota është përgatitur për të shënuar 50-vjetorin e shkuarjes së parë të njeriut në hënë. Apollo 11 ishte anija e NASA-s që ka dërguar astronautët Neil Armstrong, Michael Collins dhe Buzz Aldrin në satelitin natyror të Tokës më 20 korrik 1969. Ky sukses e bëri NASA-n dhe Shtetet e Bashkuara të Amerikës lider botëror në shkencë dhe teknologji, në kohën kur po zhvillohej një garë e ashpër me ish-BRSS-në. Shtetet e Bashkuara të Amerikës, por edhe e tërë bota po shënojnë këtë arritje të madhe për tërë njerëzimin. Ambasadori amerikan në Kosovë dhe ai në Serbi kanë zgjedhur një mënyrë të veçantë për të shënuar këtë datë. Ata duke uruar për përvjetorin kërkojnë edhe njëherë që dialogu në mes të Kosovës dhe Serbisë të vazhdojë. “Të eksplorosh gjithësinë është e arritur madhështore – dhe ende e papërfunduar. Njësoj sikur edhe të ndërtosh të ardhme në paqe në Tokë. Është koha që Kosova dhe Serbia të gjejnë rrugën të kthehen në tavolinën e negociatave”, ka shkruar në Twitter, ambasadori Kosnett. Ndërsa, ambasadori Kyle Scott në Serbi, në gjuhën serbe, ka shkruar gjithashtu në Twitter: “Nëse mund të dërgojmë njeriun në Hënë, sigurisht që mund të gjejmë edhe rrugën për tu kthyer në tavolinën e bisedimeve”.
FORUM
Nga Ilir Levonja Sipas të gjitha gjasave, Ramush Haradinaj paska dhënë dorëheqjen për përfitim politik. Ky përfundim rezulton pas shumë gërmimeve që mediat pranë Edi Ramës i bëjnë këtij akti që shënon një standart të munguar në demokracisë tonë. Vet Edi Rama nuk ka se çfarë të thotë, megjithëse është një shkundje në pjesën e epërme të truallit të shqiptarëve, ai është tepër i zënë me fushatën kundër informalitetit. Jo rastësisht muret e fb të tij janë të mbushur me dyer lokalesh plot shirita të kryqëzuara. Ku ai trumbeton efiçencën e veprimit të organeve përkatëse. Para pak ditëve i kërcënoi hapur dhe publikisht taksambledhësit e tij. Sot lavdërohet me dyer lokalesh bash në pikun e turizmit, luftë imformalitetit etj. Megjithëse 98% e botës shqiptare gumëzhin, jo vetëm për Ramushin, por edhe për standartin, ai lufton informalitetin. Në dukje sikur nuk
10 E diel, 21 KORRIK 2019
A do ngrejë PS-ja komision hetimor pas dorëheqjes së Ramush Haradinajt? i interesojnë zhvillimet në Kosovë. Megjithëse vendet e rajonit, mediat, kryeministrat përkatës janë shprehur me kohë publikisht. Keq apo mirë, kundër apo pro, u shprehën. Kurse kryeministri i Shqipërisë është shumë i zënë me informalitetin, me gjykatat për ca mandate votimesh që ngecin në çengelat e ligjit. Për ca mandate që nuk e di pse nuk i çertifikon po publikisht deri sa sipas tij mori një fitore plebishitare? Nga ana janë një farë mballomash që në preteksin se kanë mendimin e tyre, thonë se Ramushi e bën për përfitim politik. Në fakt kuotat e Ramushit ka qënë lart me kohë që nga taksa 100% për mallrat serbe, qëndrimin kundër ndarjes territoriale a korrigjimit të kufijve etj. Dhe për më tepër është në detyrë
dhe e ka mundësinë të t’i kapi të gjitha. Ka mundësinë t’i bëj presion gjykatave, presidentit, komisionit zgjedhor etj. Për më tepër që ka përvojë komandanti lufte dhe mund të rrahi gjoksin me dekorata, por nuk i bën. Dhe as nuk i çon nëpërmend. Dhe as nuk flet me përbuzje për kundërshtarin politik duke shpënë gjithë rëndësinë e ekzistencës së tij tek zgjedhja e sovranit. Kurse kryeministri ynë gërrvërret në fb me qytetarët që ndihen të alarmuar nga reprezaljet e gjobave në pikun e punës. Duke e kuptuar fare qartë që janë viktima të informalitetit të një shteti me arka të zbrazura nga partneriteti publik dhe korrupsioni. Kryeministri i Shqipërisë nuk ka se çfarë thotë për zhvillimet politike në Kosovë. I injoron ato për shkak të
përplasje publike me Ramushin, pasi ky i fundit, nxorri në pazar bisedat e shefave në kabinetet e europës. Shkurt punë çiliminjsh kur thonë myzeqarët. Por ka angazhuar një tufë grafomanësh duke aluduar mbi përfitimin politik të Ramushit. Pra Ramushi dha dorëheqjen që të përfitojë politikisht. Kur është kështu përse nuk ia sugjerojnë edhe ‘’gjenisë’’ së informalitetit, km së tyre. Nëse ai nuk ka ftesë nga Haga, i thoni gjykatave shqiptare të shkruajnë ca fletë-thirrje gjyqi dhe ky të japi dorëheqjen. Pasi është i pastër, nuk frikë nga reforma në drejtësi. Kësisoj mund të përfitoj edhe politikisht ashtu si Ramushi. Pas kësaj logjike i bie të pyesim, a do ngrejë Ps-ja një komision hetimor për Ramushin? A do ankimoj Idajet Beqiri
dorëheqjen e Ramushit në kolegjin zgjedhor? Po komisioni zgjedhor i Denar Bibës, a do e njohi dorëheqjen e Ramushit? Keni tagrin e plotë, shqiptarët ua kanë dhënë të drejtën të tallni menderen ndaj mos nguroni dhe bëjeni. Madje ngulni këmbë tek shefi, tregojini rrugën se si mund të bëhesh hero. Se u ka votuar sovrani. Por janë të gjitha broçkulla pasi e kanë mirë ata shumica e madhe e botës virtuale kur thonë atë që, kur Ramushi braktisi Zvicrën si emigrant dhe shkoi të çlironte Kosovën, shefi juaj gjurmonte plazhet nudo të europës. Madje Kosovën e kish në kokë si një nocion fshataresk, jo si pjesë e ashtit kombëtar. Dhe këto tipa a karktere nuk ndryshojnë pak, ndryshimi mes tyre nuk është i madh, por është humnerë.
Zhvillime të bujshme në Kosovë N
jëzet vjet pas mbarimit të luftës në Kosovë mbeten akoma shumë plagë të pashëruara dhe pajtimi mes Serbisë dhe Kosovës ende shumë larg. Megjithatë një proces i rëndësishëm ka nisur tashmë në Kosovë. Me aprovimin e parlamentit kosovar u themelua një tribunal i veçantë me seli në Hagë, për të shqyrtuar krimet e luftës nga ana e shpiptarëve të Kosovës gjatë luftës së Kosovës. Tribunali i posaçëm – Gjykata Speciale – ka filluar punën, ka mbledhur fakte, ka pyetur dëshmitarë. Dhe tani me këtë ngjarje befasuese specialja veproi duke e filluar me kryeministrin Ramush Haradinaj, pra direkt me majën e ushëheqjes së ish-UÇK-së. Haradinaj do të merret në pyetje qysh prej javës së ardhëshme. Për këtë arësye ai u tëhoq nga posti i tij. Është hera e dytë që Haradinaj në mënyrë vullnetare niset drejt Hagës. Për të njëjtën arësye ai pati dhënë dorëheqjen edhe në vitin 2005. Ish-komandanti i UÇK-së akutohet nga autoritetet serbe për krime ndaj popullatës serbe në kohën e luftës së Kosovës. Pas shpalljes së tij të pafajshëm për mungesë provash, pati aludime që dëshmitarë ish-
in intimiduar dhe madje vrarë. Megjithatë pas kthimit në Kosovë nga Haga Hajradinaj u prit atëherë si hero. Largim me pasoja afatgjatë Dorëheqja e Haradinajt mund të ketë pasoja afatgjatë për Kosovën, pasi pas largimit të kësaj figure qendrore, do të ketë zhvendosje domethënëse në ekuilibrat politikë në shtetin e vogël të Ballkanit. Pas zgjedhjeve të përgjithshme të parakohshme në vitin 2017 Haradinaj u zgjodh
kryeministër si kryetar i partisë “Aleanca për Ardhmërinë e Kosovës”. Qysh prej fillimit koalicioni qeverisës i të ashtuquajturit “krahu i luftës” ishte shumë i brishtë. Ndërkaq sfidat ishin mjaft të mëdha: marrëdhëniet e vështira me Sërbinë, korrupsioni dhe papunësia e lartë, si edhe Gjykata Speciale me seli në Hagës si shpata e Demokleut. Një dështim i parakohshëm i kësaj qeverie ishte i paraprogramuar Bisedimet në qorrsokak
Veçanërisht për dialogun më Beogradin, do të krijohet pas largimit të Hajradinajt një ekuilibër i ri forcash në Prishtinë. Hajradinaj ishte i vendosur për një dialog me kusht në fund njohjen e Kosovës si dhe ai ishte shumë i prerë kundër ndryshimeve të mundshme të kufijve. Temë kjo e shtruar për diskutim nga presidenti i Kosovës Hashim Thaçi dhe homologu i tij serb Aleksandar Vuçiq. Me këtë qëndrim Hajradinaj fitoi pikë si në Kosovë ashtu edhe në Perëndim. Veçanërisht Gjermania, por edhe vende të tjera të BE-së, u shprehën kundër një skenari të ndryshimit të kufijve. Megjithatë Hajradinaj u gjet nën presion edhe nga faktori ndërkombëtar, pasi qeveria e tij vendosi për taksa të larta importi për mallrat serbe. Qysh prej atij momenti dialogu me Serbinë është ngrirë dhe po ashtu edhe një shkëmbim i mundshëm i territoreve. Megjithë ndërmjetësimet intensive, Hajradinaj nuk lëshoi pe. Kokëfortësia me të cilën ai reagoi, do të kishte për të shpejt apo vonë pasoja. Ishte Haga ajo që e përshpejtoi tani largimin e tij. Hapi i Hajradinajt ishte konsekuent dhe i drejtë: ai i nënshtrohet drejtësisë.
Kartat do të shkartisen nga e para Me largimin e Hajradinajt qoftë edhe përkohësisht nga aktiviteti politik, skena politike në Kosovë do të ndryshojë. Së pari, për Presidentin Hashim Thaçi dhe partinë e tij Demokratike do të mungojë këtej e tutje kundërshtari kryesor në dialogun me Beogradin: “Deal”-i që po diskutohet qysh prej një viti mes Serbisë dhe Kosovës për ndryshim kufijsh kundrejt njohjes mund të fitojë terren. Megjithatë një marrëveshje në këtë drejtim, por pa mbështetjn e gjerë të popullit në Kosovë, nuk do të ishte një ogur i mirë për një zgjidhje afatgjatë të çështjes së Kosovës. Gjykata Speciale për krimet e luftës të shqiptarëve gjatë luftës së Kosovës të premten bëri një hap të rëndësishëm përpara drejt përpunimit juridik të së kaluarës. Një shenjë inkurajuese për Kosovën, por pasojat politike të dorëheqjes së Hajradinajt nuk do presin gjatë të japin efektin e tyre. Në bisedimet me Beogradin mund të ketë lëvizje pozitive, por një deal që mund të sillte si pasojë një dobësim në politikën e brendshme kosovare duhet mënjanuar me çdo kusht. Deutsche Welle
INTERVISTA
11 E diel, 21 KORRIK 2019
Intervista e bashkëshortes së Kryeministrit të Shqipërisë për “London Business Magazine” Intervistoi: Annika Simon
L
inda Rama beson se është e rëndësishme të nxirret në pah suksesi i grave shqiptare për krijimin e mjedisit më të mirë për to për të ecur përpara e për të shprehur vetveten, si dhe për t’u zhvilluar mbi sukseset e njëra-tjetrës. Përpara sesa të bëhej bashkëshortja e Kryeministrit të Shqipërisë, ajo kishte investuar shumë në zhvillimin e saj personal e profesional e shënonte mjaft arritje në jetë. Gjatë viteve, Linda Rama ka kontribuar në mënyrë domethënëse si aktiviste për çështjet e të drejtave të njeriut dhe shoqërisë civile, posaçërisht ato që lidhen me të drejtat e grave dhe fëmijëve. Ajo beson se është e rëndësishme të nxirret në pah suksesi i grave shqiptare për krijimin e mjedisit më të mirë për to për të ecur përpara e për të shprehur vetveten, si dhe për t’u zhvilluar mbi sukseset e njëra-tjetrës. Me inteligjencë, integritet dhe intuitë, ajo është e bindur kur thotë se arritja më e madhe në jetë për të ka qenë të ruajë përgjatë viteve dhe sfidave të paprekur ndjeshmërinë e vërtetë karshi botës dhe njerëzve, pa lejuar të ndikohet nga cinizmi. Me ëndrrat dhe ambiciet e një brezi në zhvillim, ndikimi i saj në kohë te gratë shqiptare ka potencial për të qenë i jashtëzakonshëm. Lexuesit tanë janë shumë kuriozë. Si është të jesh bashkëshortja e Kryeministrit? Është një privilegj unikal që shumica e njerëzve të vendit tënd beson të udhëhiqet nga njeriu që ti ke zgjedhur për të kryer udhëtimin e jetës dhe për të ndarë barrën e mirërritjes së fëmijëve të tu. Është një përgjegjësi marramendëse po ashtu, që të bën të jetosh në mënyrë konstante me peshën e sëkëlldisë që vjen nga dëshira e madhe e plotësimit të pritshmërive të njerëzve dhe frika e humbjes së besimit të tyre. Është një shans sfidues për të kontribuar për të tjerët nga një pozitë e veçantë, në një kohë kur vendi yt ka shpresa e ëndrra të mëdha që përballen përditë me limite të diktuara nga e shkuara e me vështirësi të panumërta të jetës së përditshme të njerëzve. Por është edhe një kufizim i një lloji krejt të veçantë, në jetën tende të përditshme që s’do guxoja ta quaja sakrificë në respekt të shumë e shumë njerëzve që sakrifikojnë nga pozitat e tyre për fëmijët e familjet e tyre, po që sidoqoftë të kushtëzon jashtë mase dhe pa pushim. Cilat janë angazhimet tuaja publike si bashkëshorte e Kryeministrit? Profili i bashkëshortes së Krye-
Linda Rama: Ne jemi këtu për të lënë pas një gjurmë të denjë
ministrit është një zgjedhje personale. Në këtë zgjedhje, e para bindje që kam patur dhe që vijoj të kem, është që publiku me të drejtë kërkon dhe meriton protagonizmin efektiv të njeriut që ka votuar për kryeministër, jo të gruas apo burrit të të parit të qeverisë. Edi erdhi në postin e kryeministrit 6 vite më parë me një agjendë reformash tepër të vonuara dhe po kaq të vështira. Ballafaqimi i vendit me një agjendë transformimi besoj impresionuese në të gjitha planet, është i rëndë qoftë në planin publik e politik, qoftë në planin personal e familjar. Presioni i pritshmërive dhe stresi në kërkim të rezultateve, janë pjesë e pandarë e këtij ballafaqimi. Unë jam përpjekur t’i jap Edit mbështetjen time të pakursyer, brenda kuadrit të një protagonizmi dobiprurës, pa e lenë atë asnjëherë vetëm e njëkohësisht pa i bërë hije, por duke qenë gjithnjë vetvetja qoftë nën çatinë e shtëpisë, qoftë nën dritën e vëmendjes publike. Cila është arritja juaj më e madhe në jetë? Kam një familje të bukur, lumturia e jashtëzakonshme e së cilës janë tre fëmijët tanë. Ndërkohë që, përpjekjet e pandërprera për shkollim dhe dije, me punë këmbëngulëse dhe pasion, më janë shpërblyer në rezultate të spikatura profesionale, duke arritur gjithçka kam synuar në planin akademik dhe profesional. Kështu, mund të them që jeta është treguar bujare me mua. Por, përtej këtyre dy aspekteve thelbësore besoj për këdo,
mendoj që arritja më e madhe e imja është ruajtja përtej viteve e sfidave, e ndjeshmërisë gjenuine ndaj botës e njerëzve, duke arritur të mbetem e paafektuar nga cinizmi. Ju keni nevojë për më shumë gra sipërmarrëse në Shqipëri. Në muajt që vijnë, a mund të shpresojmë për një fokus më të veçantë për të ndihmuar gruan për t’u bërë sipërmarrëse? Cilat janë gjerat që gratë duhet të dinë? Gruaja shqiptare nuk ka qenë kurrë më e arsimuar se sa sot. Vetëm 5% e grave të brezit të nënave tona ishin me arsim të lartë. Sot janë gjashtë herë më shumë vajza me diplomë universitare në grupmoshën 25-39 vjeç. Sot ka shumë më shumë vajza sesa djem që ndjekin arsimin e lartë dhe kjo do të ishte e pamendueshme deri jo shumë dekada më parë. Aktualisht, 30% e administratorëve dhe të pronarëve të biznesit privat janë gra. Dhe më shumë se 40% e pozicioneve në linjën e parë të menaxhimit në kompanitë private janë gjithashtu gra. Këto shifra janë rezultat i një investimi të gjatë, të vështirë dhe të vazhdueshëm në beteja aspak të lehta zhvillimore dhe emancipuese përgjatë dekadave të fundit, duke shërbyer si një garanci e frymëzim për çdo përpjekje individuale të grave dhe të vajzave sot, për të shpalosur pasionet dhe ambiciet e tyre. Vajzat dhe gratë lipset të njohin dhe të përqafojnë natyrën e tyre, së bashku me gjithë potencialin që mbartin, si dhe të guxojnë për të ecur përpara. Ato po e bëjnë këtë
përditë e më shumë, nga pak po pa ndalim. Dhe kjo është shpresëdhënëse. Në Shqipëri flitet shumë për problemet demografike. Cili është vizioni juaj për rininë e vendit tuaj? Cila është ëndrra juaj për ta dhe pritshmëritë tuaja për ta? Lejomëni të jem përulësisht krenare ndaj më shumë se 1 milion shqiptarëve të emigruar pas viteve ‘90 për përpjekjet e tyre heroike në arsimimin e fëmijët të tyre, të cilët janë sot pjesë e integruar e shoqërive të vendeve të Europës, Amerikës e deri Australisë. Por janë pa dyshim edhe një vlerë e shtuar e dijes kombëtare, pavarësisht distancave gjeografike. Sot, janë të panumërt të rinjtë shqiptarë të angazhuar në nivele të paimagjinueshme, të cilët janë edhe ambasadorët më të mirë të një Shqipërie shumë të ndryshme nga ajo krejt e izoluara e 30 viteve më parë. Të njëjtat përpjekje të jashtëzakonshme, heroike, kanë karakterizuar edhe prindërit në Shqipëri për të arsimuar fëmijët e tyre. Shifrat e kursimeve familjare të investuara për arsimim brenda apo jashtë vendit janë spektakolare. Pa dyshim që ne e vuajmë rrjedhjen e trurit e të krahut të kualifikuar të punës në kushtet e botës së sotme pa kufij e me një pafundësi tundimesh për të rinjtë që s’duan të presin, po duan të lëvizin drejt vendeve me shumë më tepër zhvillim e oportunitete. Por është një fazë historike që nuk ka vetëm aspektet negative, po edhe ato pozitive për të ardhmen e vendit. Brezi i
sotëm i të rinjve shqiptarë, në Shqipëri dhe në botë, është i pari që nuk ka asnjë kujtesë të lidhur me komunizmin dhe që është plotësisht në rezonancë me të ngjashmin e vet në vende të tjera, falë epokës së globalizimit dhe digjitalizimit në të cilin jeton. Ky është brezi i çliruar nga komplekset e së shkruarës, me shumë mendje brilante brenda tij dhe me të gjithë energjinë që duhet ftuar për të marrë përsipër misionin për një Shqipëri me standardet më të mira demokratike dhe zhvillimore. Të rinjtë shqiptarë aspirojnë një jetë më të mirë nga ajo që kanë dhe më të mirë se jeta që patën prindërit e tyre. Cila është këshilla juaj për ta? Ka ndonjë mësim nga udhëtimi juaj që do të donit ta ndanit me ta? Ndryshe nga rrethanat në të cilën u rrit dhe jetoi brezi i prindërve tanë, por edhe i yni, fëmijët sot jetojnë kohën e mundësive të pafundme, si rezultat i transformimit global dhe i një dinamizmi frenetik të tij. Ky lumë i vrullshëm mundësish mbart me vete edhe rreziqe të panumërta si dhe një shkallë të lartë paparashikueshmërie të së nesërmes. Përpjekjet e pandërprera për dije dhe informacion, kurioziteti për të shkuar drejt thelbit të gjërave pa rënë në kurthin e sotëm të sipërfaqësores, si dhe ruajtja e kultivimi i njerëzores e i marrëdhënieve të thella me njeriun e me natyrën, pa u dehumanizuar e izoluar nga teknologjia dhe stili i jetesës, janë një sfidë gjithnjë e më e rëndë e të rinjve sot, të cilën me vullnet duhet ta fitojnë. Si e shikoni pozitën e Shqipërisë në skenën botërore në pesë vitet e ardhshme? Ka ndodhur një zhvillim mbresëlënës në Shqipëri pas viteve ‘90, po sipas meje veçanërisht në këto pesë vitet e fundit, të cilat kanë hedhur bazën e një kthese historike edhe në raport me kthimin e vendit në një atraksion turistik. Besoj që pesë vitet e ardhshme do ta konsolidojnë këtë bazë, duke hapur përfundimisht portën e zhvillimit të qëndrueshëm për Shqipërinë. Uroj që këto vite të afërta të konsolidojnë përfundimisht edhe perspektivën europiane me çeljen e zhvillimin e negociatave për anëtarësim me Bashkimin Europian. Mbase është pak po më duket e sigurt, se pas pesë vjetëve që vijnë, Shqipëria do të ndahet njëherë e mirë nga hijet e të shkuarës.
CYANMAGENTAYELLOWBLACK
REKLAMA
12 E diel, 21 KORRIK 2019
CYANMAGENTAYELLOWBLACK
SOCIALE
13 E diel, 21 KORRIK 2019
Bashkia e Tiranës nis transformimin e Parkut Rinia, një oaz çlodhës në zemër të Tiranës
Veliaj: Nisëm mbajtjen e premtimeve që u dhamë qytetarëve
P
arku “Rinia” në qendër të Tiranës po transformo het në një mjedis më të gjelbër, më argëtues për fëmijët e më të këndshëm për qytetarët. Pas suksesit në transformimin e Parkut të Liqenit Artificial, i cili sot është hapësira më e frekuentuar nga qytetarët e Tiranës, edhe Parku Rinia pritet që të ketë të njëjtin ndryshim dhe përkujdesje. Kreu i Bashkisë së Tiranës, Erion Veliaj, inspektoi fillimin e punimeve, të cilat sjellin jo vetëm përmirësimin estetik të parkut, por pritet të dhjetëfishojnë numrin e vizitorëve. “Sa herë plas historia e ‘skandal, skandal, skandal’, në portalet e gjumit, është muzikë për veshët e mi sepse them: Ka filluar një tjetër punë e bashkisë. Ndaj, kur lexova portalet që shkruanin: ‘skandal te parku “Rinia”, po betonizohet’, thashë më në fund filloi puna dhe nuk do presim katër vjet që të mbajmë premtimet. Do të shkojmë nga një park estetik për syrin, që përdoret nga vetëm disa qytetarë, në një park të transformuar që do të përdoret nga dhjetëfishi i qytetarëve që e frekuentojnë sot atë; një park, i cili do të rikonceptohet si një park ‘butik’ i asaj zemrës së Tiranës”, deklaroi Veliaj. Fillimi i punimeve shënon një tjetër premtim të mbajtur ndaj qytetarëve të Tiranës, pasi pas çlirimit të parkut nga ndërtimet pa leje që u lejuan aty para viteve 2000, aty nuk ishte investuar më. “Nuk kemi pritur as 4 javë që të fillojmë mbajtjen e premtimeve të 30 qershorit, një prej të cilave ishte rehabilitimi i total i parkut “Rinia”, një park i cili shpëtoi falë kryebashkiakut Edi Rama në mandatin e tij, që u çlirua nga “republika e
rrumpallës”. Këtu ku jemi tani ka qenë disko ‘Krokodili’; një vend që njihej me këto lloj toponimish sot është një nga parqet qendrorë më të bukur të Tiranës, por që nga ai çlirim, përveç mirëmbajtjes nuk ka pasur një investim shtesë”, tha ai, teksa shtoi se falë këtij investimi, parku do të jetë edhe më i përdorshëm nga grupmosha të ndryshme. “Ne duam që ashtu si tek Parku i Liqenit, investimet shtesë siç mund të jenë këndi i lodrave, pistat, shatërvanët, të sjellin më shumë përdorim të parkut nga qytetarët. Duam që ky park të mos jetë vetëm një fjetinë e madhe për ata që i kap dremitja e drekës në park ose për ata që vandalizojnë ‘Monumentin e Pavarësisë’, por të rikonceptohet totalisht, për të pritur disa grupmosha qytetarësh”, tha
edhe katërputroshët dhe pronarët e tyre të argëtohen, por edhe një hapësirë që pjesa tjetër të mos ndihet e rrezikuar”, tha Veliaj. Pas suksesit me ndërtimin e 50 këndeve të lodrave në mandatin e parë, ky numër pritet që të dyfishohet, ndërkohë që është menduar edhe për krijimin hapësirave për më të moshuarit. “Do të kemi një fokus të madh tek fëmijët, që janë pasioni i Bashkisë së Tiranës. Do të kalojmë nga 50 në 100 kënde lodrash, ku dy prej tyre do të jenë këtu, njëra në hyrjen e parkut nga Bulevardi, tjetra në hyrjen e parkut nga “Myslym Shyri”. Do të kemi edhe një hapësirë për të moshuarit. Jam i lumtur që më në fund edhe këndet për të moshuarit janë bërë pjesë e këtij investimi”, tha Veliaj. Investimi i Bashkisë së Tiranës tek Parku Rinia parashikon krijimin e disa minishesheve, sheshe për fëmijë, labirinthe, park lojërash, lojëra për të moshuar si shah, domino etj. Është parashikuar ndërtimi i një baseni ujor, që kulmon nga Monumenti i Pavarësisë dhe përfundon në pjesën fundore të parkut, ndërsa rrugicat do të shtrohen
kryebashkiaku Veliaj. Një gjetje e veçantë është krijimi i një sistemi unik për mbrojtjen e Monumentit të Pavarësisë nga vandalizimi. “Në çdo qytet të madh ndodhin gjëra të tilla, ndaj nuk ka nevojë të na kaplojë histeria, sa herë dëmtohen monumentet. Nuk i vëmë dot roje çdo lapidari e monumenti, por kësaj here kemi gjetur diçka më kreative: Do të kemi një rrethim me ujë të Monumentit të Pavarësisë, që do të thotë se do të jetë pak më e mundimshme për dikë që do të dojë të prishë monumentin”, shtoi Veliaj. Një tjetër lajm i mirë është edhe krijimi i hapësirave të dedikuara në park për ata që dëshirojnë të luajnë me katërputroshët e tyre, por në të njëjtën kohë edhe duke ofruar siguri
për të gjithë ata që vizitojnë Parkun Rinia. Ndaj, projekti për rikualifikimin e parkut parashikon edhe një zonë të rrethuar. “Tirana është sot një qytet me një komunitet kafshëdashësish, që duhen respektuar, dhe duhet të kenë hapësirën e tyre, ndaj këtu do të ketë edhe një hapësirë për katërputroshët e Tiranës. Një pjesë e tyre tashmë e frekuenton parkun, por do jetë një hapësirë e mbrojtur. Për ata që ndoshta, kanë frikë nga kafshët ose nuk janë aq miqësorë me to, do të ketë një gardh ku
me gurë dekorativë. Gjithashtu, është parashikuar vendosja e ndriçimit LED dhe rrjeti i linjave rezervë për internet dhe telefoni, sistemin e vaditjes dhe të drenazhimit, e të zgarave për parkimin e biçikletave.
AKTUALITET
14
E diel, 21 KORRIK 2019
Drejtuesi i Policisë Rrugore apel: Sado masa të marrë policia, është e kotë nëse ato nuk shkojnë në një linjë edhe me respektimin e normave rrugore nga vetë shoferët
D
rejtori i Policisë Rrugore, Mitat Tola, në një intervistë dhënë për gazetarët lidhur me sigurinë rrugore në këtë sezon turisik, tha se drejtuesit e automjeteve duhet të përdorin edhe rrugët alternative, për të shmangur trafikun. Një ndër to tha ai, është rruga nga Peqini dhe Rrogozhina, që shmang dukshëm trafikun në autostradën Tiranë-Durrës dhe anasjelltas. Dalja nga Tirana, pjesa e Gjirit të Lalzit, segmenti rrugor nga Durrësi për në Vlorë por edhe trafiku urban brenda qytetit të Vlorës dhe qarkullimi për në bregdet, janë pika që kthehen në makth për pushuesit me radhë të gjata trafiku. “Sezoni turistik për policinë rrugore ka filluar herët me masa përgatitore në mars-prill-maj. Ndërkohë që sot është një ditë normale e monitorimit në akset rrugore, në zonat turistike. Në të gjithë këto segmente ka shërbime shtesë të policisë që monitorojnë, shohin shkeljet më të dukshme të tyre dhe bëjnë kujdes që njerëzit të shkojnë të sigurt dhe të kthehen të sigurt. Akset më të ngarkuara të shtunën dhe të dielën, mbeten dalja nga Tirana, pjesa e Gjirit të Lalzit, pjesa e segmentit rrugor nga Durrësi në Vlorë por edhe trafiku urban në qytetin e Vlorës deri në zonën e plazhit. Mbetet problem edhe Saranda”, tha Tola. Përveç shtimit të patrullimeve, Tola tha se ka edhe një tjetër mënyrë të kontrollit të rrugëve, që janë radarët dhe kamerat. “Në themel është kontrolli i shkeljeve për shpejtësinë, që
Masat kundër aksidenteve, Tola: Mos ecni me 140 km/h, përdorni rrugët alternative
konsumojnë alkool, vendosja e rripit të sigurimit etj, shkelje që evidentohen nga kamerat, radari etj. Edhe në momentin kur nuk ndalet dot shoferi vendoset gjoba dhe i dërgohet në adresën e banimit të pronarit të makinës. Gjoba e tyre shkon me postë në shtëpi. Normalisht ky sistem ka filluar të funksionojë dhe do të përmirësohet më tej me përsosjen e sistemit të adresave”, tha drejtori i Policisë Rrugore.
Sipas tij, numri i aksidenteve dhe pasojave të tij është në trend ulës. “Krahasuar në numrin e aksidenteve, është trend ulës. Por normalisht për policinë rrugore cdo aksident është i rëndësishëm në aspektin që duhet vlerësuar në marrjen e masave”, tha Tola. Drejtuesi i Policisë Rrugore, ka edhe një apel për drejtuesit e automjeteve, kur thotë se sado masa të marrë policia, është e kotë nëse ato nuk shkojnë në
NGJARJA
Drejtori flet për sigurinë, pas tij ndodh aksidenti
Drejtori i Përgjithshëm i Policisë Rrugore, Mitat Tola po jepte një intervistë për gazetarët lidhur me sigurinë rrugore, kur pas krahëve të tij ndodh aksidenti. Dy automjete u aksidentuan në autostradën Tiranë-Durrës teksa Tola ishte duke dhënë këshilla se si shoferët duhet të tregohen më të kujdesshëm. Ngjarja u vërejt menjëherë nga gazetarët, ndërkohë që Tola nuk bëri asnjë koment. Një prej shkaqeve më të shpeshta përse ndodhin aksidentet në këtë aks është edhe mosrespektimi i distancës midis automjeteve. Edhe ky aksident ndodhi për këtë shkak dhe fatmirësisht nuk pati persona të lënduar. Vetë drejtori i Policisë Rrugore i bëri apel drejtuesve të automjeteve që të tregohen të kujdesshëm ndërsa janë në timon, të respektojnë sinjalistikën rrugore, të respektojnë shpejtësinë dhe veçanërisht edhe distancën mes automjeteve, që u bë shkak për aksidentin.
SITUATA
N
ë pikat e kalimit kufitar të Qafë-Thanës dhe atë të Kapshticës, në 24 orëshin e fundit është regjistuar një fluks i madh lëvizjesh. Në këto dy pika kalimi kufitar, kanë hyrë dhe kanë dalë 11,924 shtetas shqiptarë dhe të huaj. Fluks i lartë ka qenë edhe paraditen e së shtunës në këtë pikë të kalimit kufitar me më shumë se 2600 shtetas shqiptarë dhe të huaj të cilët tregojnë se zgjedhin bregdetin shqiptar kryesisht për të kaluar fundjavën. Për të përballuar fluksin në rritje në pikën e kalimit kufitar të Kapshticës por edhe në atë të Qafë-Thanës nga ana e Drejtorisë Vendore të Kufirit dhe Migracionit është shtuar numri i sporteleve. Vetëm në Qafë Thanë në hyrje dhe dalje punohet me 6 sportele, ndërsa në Kapshticë me 7 të tilla. Burime zyrtare bëjnë me dije se me kapacitet maksimal sportelesh punohet edhe nga pala e Maqedonisë së Veriut, ndërkohë që punohet me sportele të reduktuara nga pala
një linjë edhe me respektimin e normave rrugore nga vetë shoferët. “Bëj thirrje që të mos përdorin celularët, duke dhënë një statistikë se vetëm në 6 muajt e parë të këtij viti janë marrë 90 masa adminsitrative për përdorimin e celularit në timon. Thirrje shoferëve mos të ecin me shpejtësi, të lidhen gjithmonë me rrip sigurimi, të sigurojnë fëmijët në sediljet e tyre, respektimi i distancës së sigurisë, të mbajnë
THIRRJA “Drejtori i Policisë Rrugore, Mitat Tola, tha se drejtuesit e automjeteve duhet të përdorin edhe rrugët alternative, për të shmangur trafikun. Një ndër to është rruga nga Peqini dhe Rrogozhina, që shmang dukshëm trafikun në autostradën Tiranë-Durrës dhe anasjelltas. Dalja nga Tirana, pjesa e Gjirit të Lalzit, segmenti rrugor nga Durrësi për në Vlorë por edhe trafiku urban brenda qytetit të Vlorës dhe qarkullimi për në bregdet, janë pika që kthehen në makth për pushuesit”. gjithmonë vëmendjen në timon dhe jo në celular. Kjo sjellje është ndëshkuar më shumë. Janë 90 mijë masa vetëm për 6 muajt e parë. Rrethrrotullimi i Elbasanit. Edhe përmirësimi i fundit që u bë nga Enti i Rrugës duhet të lidhet me sjelljen e drejtuesit të mjetit, të respektojnë normat e qarkullimit rrugor. Çfarëdo rregullimi të bëhet duhet të respektohet sinjalistika dhe në rrethrrotullim duhet të shkosh me shpejtësi drejt zeros, nëse vjen me shpejtësi 140 km/h nuk ka rrethrrotullim që të të mbajë. Përmirësimi, pa sjelljen e shoferit, nuk ka mundësi të shmangë aksidentet”.
Në 24 orë, 11 mijë hyrje dhe dalje në dogana
greke. Burimet zyrtare bëjnë me dije se mesatarisht çdo ditë të javës nëpërmjet pikës së kalimit kufitar të Qafë-Thanës hyjnë dhe dalin 6200 shtetas shqiptarë dhe të huaj, ndërsa gjatë sezonit
turistik kjo shifër shkon deri në 8000 shtetas shqiptarë dhe të huaj, lëvizje kjo që është shumë më e madhe se ajo që regjistrohen në pikën e kalimit kufitar të Kapshticës.
AKTUALITET
OPINION Nga Enton Abilekaj
A
jo që ndodhi me mandatin e Valbona Sakos në Gjykatën e Durrësit ishte një shembull i shkëlqyer për të vërtetën e raporteve mes Drejtësisë dhe Politikës. Ishte një mesazh për SHBA dhe BE që kanë investuar mund dhe para për Drejtësinë e re, se presioni politik vlen më shumë se ligji, se drejtësia nuk mund të jepet kur presioni vjen nga politika, se Pushteti Gjyqësor dorëzohet përballë Pushtetit Ekzekutiv, sado KPK, KPA apo KLGJ të krijohen. Shpëtim Reka, që mund të përballet me KPK dhe KPA në të ardhmen e afërt, që, me Kushtetutë, e ka fatin vetëm në dorën e Këshillit të Lartë Gjyqësor, vendosi ta shkelë Kushtetutën dhe t’i bindet Kryeministrit, duke dëshmuar se ai është i pari që nuk i beson pavarësisë së Drejtësisë së re. Jo më kot Edi Rama e çoi kërkesën në Gjykatën e Durrësit me firmën e tij. Ajo ishte një inkurajim politik që i bëhej një gjyqtari në hall. Kreu i Ekzekutivit, ai që nuk e negocion reformën në Drejtësi, çoi një akt të paligjshëm, që kërkonte një proces të paligjshëm, me emrin dhe firmën e tij, për t’i dhënë shembullin se si një zyrtar i lartë nuk i trembet ligjit nëse ka pushtetin. Ishte një urdhër për Gjykatën e Durrësit, që të shkelte ligjin. A mund ta kthente mbrapsht Gjykata kërkesën e Kreut të
Ekzekutivit, pasi ai çoi, me koshiencë të plotë, një kërkesë të paligjshme? A mund t’i përgjigjej negativisht urdhrit arbitrar të Edi Ramës? Kjo do mund të ndodhte vetëm nëse ata do të besonin tek organet e reja të Drejtësisë dhe do ta gjenin veten të mbrojtur, nëse e refuzonin presionin politik dhe të pambrojtur nëse i bindeshin urdhërit dhe shkelnin ligjin. Ata vendosën të bëjnë të dytën, sepse e ndiejnë veten të mbrojtur vetëm nga partia në pushtet. Këshilli i Lartë i Gjyqësorit pas këtij vendimi, ka rastin të tregojë se sa është i pavarur. Është sfida e parë serioze e organeve të reja të Drejtësisë. Është mundësia e parë që ata të gjykojnë, jo vetëm gjytarinReka për vendimin, por edhe kryetaren e Gjykatës së Durrësit, JoanaQeleshi, për pranimin e çështjes, vetëm 2 ditë pasi për të njëjtën çështje ishte marrë një vendim po nga gjykata e saj. Vendimi i Gjykatës së Durrësit, nuk kishte asnjë vlerë për mandatin e Valbona Sakos. Ajo mund ta apelonte vendimin, sipas ligjit dhe ta merrte mandatin. Nëse do të marrë ajo Bashkinë apo do të vazhdonte Dako deri në ardhjen e saj apo dikujt tjetër nga PS, nuk ka asnjë ndryshim thelbësor. Kjo ishte vetëm një provë më shumë e sjelljes së Edi Ramës me Shtetin, ishte një dëshmi publike, se si në sy të të gjithëve,
INSPEKTORATI
Bombolat e gazit, mos i mbushni në karburante
Pas disa rasteve të shpërthimit nga bombolat e gazit, Inspektorati Shtetëror Teknik është i pafuqishëm për të kontrolluar të gjithë tregun. Në këto kushte, specialistët iu bëjnë apel qytetarëve që t’i drejtohen pikave të licencuara. Mbushja e bombolave dhe kontrolli teknik i tyre bëhet sipas standardeve. Mbi bombolat njëngjyrëshe, identifikuese për çdo kompani, është shënuar informacioni dhe afatet për kolaudimin. Për kompanitë e licencuara problem mbetet tregu informal dhe mosndërgjegjësimi i qytetarëve. Duke marrë shkas nga shpërthimi në Drashovicë, specialistët e Institutit Teknik Shtetëror Tregojnë rrezikun nga bombolat njëpërdorimshme, ngjyrë portokalli, që tregtohen në pika të ndryshme shitje. Paçka se e njohin rrezikun, banoret bëjnë zgjedhjen më të lirë dhe gjithçka tjetër ia lënë në dorë Zotit.
15
E diel, 21 KORRIK 2019
Pse Gjykata e Durrësit zgjodhi Ramën përpara Ligjit
pa iu dridhur dora, ai mund të shkelë ligjin dhe të urdhërojë të gjithë të bëjnë të njëjtën gjë, se si ai është i sigurtë se nuk ka më asnjë Pushtet të pavarur që t’i vërë fre kalërimit të tij të harbuar mbi të gjitha institucionet e vendit. Mimoza Margjeka, gjyqtarja që ia refuzoi mandatin Valbona Sakos, mund të ketë ketë marrë
një vendim të paligjshëm, mund të jetë shtyrë nga arsye politike, mund të ketë bërë një favor për opozitën. Kjo është një çështje që i takonte Gjykatës së Apelit – Kolegjit Zgjedhor, ose edhe KLGJ për ta diskutuar. Çfarëdo gabimi të ketë bërë gjyqtarja, me dashje apo pa dashje, shërbeu për një provë të rëndësishme, për të diskretituar
raportin e Kreut të Ekzekutivit me Drejtësinë dhe Ligjin, për të nxjerrë publikisht, pa përgjime, presionin me të cilin përballen Prokurorët dhe Gjyqtarët, kur duhet të marrin një vendim që nuk i pëlqen Edi Ramës. Shërbeu gjithashtu për të sfiduar organet e reja të Drejtësisë. Tani duhet të zgjedhin mes firmës së Kryetarit të PS dhe Ligjit. Dosja.al
RAPORTI
Vlorë, mbi 5 mijë vizita shëndetësore D
eri më 18 korrik, në qarkun e Vlorës janë kryer më shumë se 5 mijë vizita në 11 qendrat shëndetësore verore. Lajmin e bëri me dije vetë ministrja e Shëndetësisë dhe Mbrojtjes Sociale, Ogerta Manastirliu, gjatë mbledhjes së komitetit të zhvillimit të qëndrueshëm të turizmit në Vlorë, një ditë më parë. Ministrja vuri në dukje se plani i masave ka siguruar shërbim 24 orë në shtatë ditë për pushuesit. “Prej datës 1 qershor, sipas planit të masave të ndërmarra që është bërë traditë në këto vite, kemi hapur qendrat shëndetësore verore me shërbim 24 orë në shtatë ditë, qendra që garantojnë kujdes shëndetësor të organizuar me Qendrën Kombëtare të Urgjencës. Për rajonin qarkun e Vlorës janë 11 qendra shëndetësore verore deri ne 18 korrik janë më shumë 5 mijë
vizita shëndetësore të kryera. Janë gjithashtu 11 poastacione fiks të autoambulancave. Këtë vit kemi një përmirësim në nivelin e pajisjeve të ambulancave me mjetet jetëshpëtuese”. Sipas Manastirliut, të gjithë spitalet
që preken nga turizmi janë përforcuar me mjekë dhe infermierë për të përballuar flukset që vijnë nga sezoni turistik. Barnat dhe materialet shëndetësore nuk mungojnë në asnjë qendër shëndetësore verore.
AKTUALITET
16
E diel, 21 KORRIK 2019
Drejtoria e Shërbimeve të Transportit Rrugor, do të implementojë vjeshtën e tij viti një sistem monitorimi të testimit të praktikës për të marrë lejen e drejtimit për kategorinë B
M
osrespektimi i rregullave të qarkullimit rrugor nga drejtuesit e automjeteve por edhe nga kalimtarët, si dhe mungesa e sinjalistikës në shumë rrugë, kanë bërë që në shkallë vendi të regjistrohen mijëra aksidente rrugore të rënda. Shumica e aksidenteve në Shqipëri, ndodh për shkak të shkeljeve të rregullave të qarkullimit rrugor nga ana e drejtuesve të automjeteve, shpesh tek ata shoferë të rinjë. Ndaj dhe bisedat mes njerëzëve hidhen fjalë si: “E ke marrë patentën me lekë”. Për këtë situatë, Drejtoria e Shërbimeve të Transportit Rrugor për herë të parë në rajon do të implementojë vjeshtën e tij viti një sistem monitorimi të testimit të praktikës për të marrë lejen e drejtimit për kategorinë B, autoveturat. Në kuadrin e nismave të reja drejt inovacionit, projekti do të mundësojë monitorim 360 gradë me audio dhe figurë, livestreaming në kohë reale, gjurmim me GPS të vendndodhjes dhe trajektores së përshkuar nga kandidati, menaxhim dhe analizë të videove dhe video-kamera full HD All in One (NVR), si fjala e fundit e teknologjisë për modernizimin informatik të monitorimit, duke garantuar një proces transparent dhe objektiv për kandidatin dhe autoshkollat. Sistemi i monitorimit të testimit praktik, do të pasojë testin teorik të rishikuar për lejedrejtimin e kategorisë B, si dhe sistemin e ri të lejedrejtimit i cili po testohet në të gjitha drejtoritë rajonale të DPSHTRR. Sisteme të tilla operative dhe të informatizuara do të sigurojnë një monitorim intereaktiv dhe në kohë reale të të
POLICIA
N
ë qytetin e Kukësit janë instaluar kamera sigurie. Sipas Policisë së Shtetit, ky sistem monitorimi do të funksionojë 24 orë dhe kontrollohet nga policia vendore për të evidentuar të gjitha shkeljet që bëhen në rrugët e qytetit. Kukësi është i vetmi qytet i pajisur me një sistem monitorimi me kamera për të gjitha akset dhe kryqëzimet kryesore të tij. Kjo është mundësuar falë bashkëpunimit edhe me biznesin. I gjithë sistemi kontrollohet 24 orë nga salla operative e policisë vendore të Kukësit. Në ceremoninë e inagurimit ishin zv/drejtori i përgjithshëm i policisë, Gjovalin Loka dhe drejtori i policisë lokale, Zef Laska. Sistemi i monitorimit, i
Jo më patentë me lekë. Monitorim 360 gradë, testi praktik livestreamin
PROJEKTI
“Në kuadrin e nismave të reja drejt inovacionit, projekti do të mundësojë monitorim 360 gradë me audio dhe figurë, livestreaming në kohë reale, gjurmim me GPS të vendndodhjes dhe trajektores së përshkuar nga kandidati, menaxhim dhe analizë të videove dhe video-kamera full HD All in One (NVR), si fjala e fundit e teknologjisë për modernizimin informatik të monitorimit, duke garantuar një proces transparent dhe objektiv për kandidatin dhe autoshkollat”.
gjitha proceseve duke filluar nga pranimi, testimi e deri te lëshimi i leje drejtimit sipas standardeve më të larta. Nisma të tilla nxisin ndërgjegjësimin e kandidatëve për të qenë sa më të përgatitur në testim dhe mbështesin e promovojnë sigurinë rrugore.
“Leje drejtimi e merituar, siguri rrugore e garantuar”, është mesazhi që lexohet në një video ku tregohet e gjithë praktika monitoruese që do ndiqet. Nga ana tjetër, në momentin e parë që do t’ju duhet të rinovoni patentën tuaj, ajo do të ketë disa
Kukësi nën vëzhgimin N e kamerave
vendosur në pikat kyçe të qytetit është fjala e fundit e teknologjisë. Është tërësisht i pavarur nga energjia elektrike përmes sistemit të paneleve diellore dhe internetit me wireless që transmeton
nga secila kamerë në sallën operative të policisë. Në këtë mënyrë sigurohen pamje të detajuara për qarkullimin rrugor dhe shkeljeve që mund të bëhen në rrugët e qytetit të Kukësit.
ndryshime. Kjo vjen si një nga kushtet e Brukselit për të qenë në koherencë me standardet e Bashkimit Europian. Materiali i kartës do të jetë polikarbonat, jo më pak se 4 shtresa, me jetëgjatësi jo më pak se 10 vjet. Këtë patentë do të mund ta marrin të gjithë
SITUATA
jë tjetër aksident ka ndodhur mëngjesin e së shtunës në aksin Elbasan-Tiranë në afërsi të TEG-ut, ku një mjet është përplasur me bordurat e rrugës dhe për pasojë ka humbur jetën drejtuesi i mjetit, 31-vjeçari me inicialet B. M. Nga informacionet e para bëhet me dije se 31-vjeçari ka humbur drejtimin e mjetit dhe për pasojë është përplasur me bordurat tek rrethrrotullimi i TEGut, vend në të cilin kanë ndodhur edhe aksidente të tjera me pasojë vdekjen e disa personave. Në po të njëjtin vend, më datë 16 qershor për shkak të shpejtësisë një automjet u fut përmes rreth- rrotullimit dhe u përplas me bordurën
REAGIMI “Sisteme të tilla operative dhe të informatizuara do të sigurojnë një monitorim intereaktiv dhe në kohë reale të të gjitha proceseve duke filluar nga pranimi, testimi e deri te lëshimi i leje drejtimit sipas standardeve më të larta. Nisma të tilla nxisin ndërgjegjësimin e kandidatëve për të qenë sa më të përgatitur në testim dhe mbështesin e promovojnë sigurinë rrugore”. ata që aplikojnë për herë të parë dhe ata, të cilëve ju ka skaduar afati. U përhap lajmi se do të ketë patenta të reja por në fakt bëhet fjalë për disa elementë të shtuar sigurie dhe simbole europiane. Sipas ekspertëve këto patenta mendohet se do të jenë të pandryshueshme të paktën për një periudhë 20-vjeçare. Modeli i ri është miratuar që në janar të 2017. Aktualisht janë në përdorim të dyja modelet e patentave, edhe ajo vetëm me elementët shqiptare edhe modeli i përcaktuar sipas standardeve europiane. Në kuadrin e nismave të reja drejt inovacionit, projekti do të mundësojë monitorim 360 gradë me audio dhe figurë, livestreaming në kohë reale, gjurmim me GPS të vendndodhjes dhe trajektores së përshkuar nga kandidati, menaxhim dhe analizë të videove dhe videokamera full HD All in One (NVR), si fjala e fundit e teknologjisë për modernizimin informatik të monitorimit, duke garantuar një proces transparent dhe objektiv për kandidatin dhe autoshkollat.
Rrethrrotullimi që shkakton aksidente
dhe për pasojë humbën jetën tre pjesëtarë të një familjeje dhe një tjetër mbeti i paralizuar. Ky rrethrrotullim, sipas
ekspertëve është një ndër shkaqet e aksidenteve me pasoja të rënda në këtë zonë, ndaj dhe ata kërkojnë që të hiqet.
FORUM Nga Asif Siddiqi
R
reth dy javë përpara se “Apollo 11” të nisej për misionin e tij në Hënë, astronauti i “Apollo 8” Frank Borman, ndodhej në Moskë në një vizitë kortezie në emër të NASAs. Vizita ishte planifikuar prej muajsh, por koha nuk mund të ishte më e keqe sesa ai moment. Astronautët amerikanë, po bëheshin gati të uleshin në Hënë, ndërsa dukej sikur sovjetikët e kishin braktisur garën. Mbrëmjen e 4 korrikut 1969, Borman ndodhej në kompleksin e ambasadës amerikane në Moskë, i rrethuar nga disa kozmonautë veteranë sovjetikë, që dukeshin në siklet. Të nesërmen, Borman vizitoi Qendrën e Trajnimit të Kosmonautëve, ku u takua me koordinatorin e kozmonautëve Nikolai Kamanin. Një nga menaxherët e paktë të programeve hapësinore sovjetike me një profil publik, Kamanin, ishte gjithashtu një hero kombëtar, që ishte bërë i njohur që në vitet 1930, kur drejtoi një operacion të guximshëm shpëtimi në Arktik. Tani edhe ai ishte si i mpirë. Kur një gazetar e pyeti nëse Bashkimi Sovjetik, do të niste një mision në Hënë për t’ja kaluar “Apollo 11”, Kamanin dhe kozmonautët sovjetikë as nuk e konfirmuan, dhe as nuk e mohuan atë. Megjithatë, Kamanin dinte diçka për të cilën nuk ishin në dijeni as Borman dhe as gazetarët:Gara se kush do të ulej i pari një Hënë, ishte e humbur. Më datën 3 korrik, raketa sekrete e njohur si N-1, kishte shpërthyer në flakë në stacionin e largët të lëshimit në Bajkonur të Kazakistanit, duke shkatërruar një nga dy platformat e lëshimit. Në ditarin e tij privat atë natë, Ka-
ANALIZË Krenare dhe me sovranitet doli Angela Merkel para medias në kryeqytetin gjerman për të bërë bilancin politik para fillimit të pushimeve të verës. Por edhe për të folur për trashëgiminë që do lerë pas, dhe kush do e marrë këtë trashëgimi, mendon Christian F. Trippe. Angela Merkel do të largohet nga skena politike maksikumi pas dy vitesh, dhe këtë ajo e tha tri herë ditën e premte (19.07). Merkel ndodhet në fazën e fundit të qëndrimit në post si kancelare. Pas 14 vitesh pune rraskapitëse në këtë detyrë shtrohet pyetja si është gjendja e saj shëndetësore, dhe aftësia për të qëndruar ende në këtë post. Javët e fundit kancelarja ka patur dridhje të forta kur është shfaqur në publik. Por dyshimet mbi fizikun e shëndoshë për të qëndruar në post, kancelarja u mundua t’i largonte. Për këtë ajo përdori fjalë që kanë të bëjnë me planet për jetën e saj “më pas”, pas ndarjes nga politika. Kjo tre-
17 E diel, 21 KORRIK 2019
Pse sovjetikët e humbën garën për “pushtimin” e Hënës manin do të shkruante i dëshpëruar:”Ne jemi të dëshpëruar për një sukses, veçanërisht tani kur astronauti amerikan Frank Borman është këtu si mysafiri ynë. Por të gjitha shpresat, na u shuan nga shpërthimi i fuqishëm i raketës 5 sekonda pas nisjes… Ky aksident na ka kthyer pas 1 apo 1 vit e gjysmë… “. Në Shtetet e Bashkuara, CIA kishte përgatitur një raport si pjesë e “Përmbledhjes Ditore” për presidentin Riçard Nikson për datën 5 korrik, që fillonte kështu:”Një testim i madh në kuadër të garës hapësinore nga ana e sovjetike, përfundoi më 3 korrik me dështim, si pasojë e një shpërthimi”. Dëshmi të forta do të vinin më vonë. Në gusht, sateliti amerikan i spiunazhit “CORONA”, ofroi imazhe të detajuara të zonës. Në Bashkimin Sovjetik, nuk u tha asnjë në publik për atë dështim. Dhe në fakt sekreti i hekurt që kishte fshehur programin e hershëm sovjetik të hapësirës, rezultoi i dobishëm, pasi sukseset fillestare u eklipsuan më vonë nga një seri katastrofash. Por përse e humbën këtë garë sovjetikët? Epërsia e tyre ndaj amerikanëve në fillimet e Epokës së Hapësirës, ishte dukur gati e parikuperueshme. Duke nisur me “Sputnik 1”, sateliti i parë artificial në orbitë në vitin 1957, ata korrën një sërë suksesesh:njeriu i parë në hapësirë, ulja e parë e butë e një anijeje në Hënë. Këto arritje kërkonin njerëz të zgjuar, projekte të mira, si dhe aftësinë për të organizuar
ekipe të teknologjisë së lartë për detyra të veçanta. Nëse Bashkimi Sovjetik mund t’i kishte këto, pse nuk dërgoi dot para SHBAsë një kozmonaut në Hënë? Ashtu si me çdo ngjarje të madhe historike, arsyet janë komplekse, dhe nuk mund të shpjegohen thjeshtë. Megjithatë, dallohen disa faktorë kryesorë. Së pari, sovjetikët hynë më vonesë në garën, se kush do të mbërrinte i pari në Hënë, më shumë se 3 vjet pas deklaratës së presidentit amerikan Xhon Kenedi në majin e vitit 1961. Në vitin 1960, kryeprojektuesi sovjetik Sergei Korolev, që drejtonte kompaninë më të madhe raketore dhe hapësinore të vendit, mori miratimin për ndërtimin e një sërë raketash të rënda të quajtura “N” deri në vitin 1967(nga nosityel ose “mbajtëse” në rusisht), me aftësinë për të mbajtur rreth 80 tonë ngarkesë në orbitën e Tokës. Synimi për ndërtimin e tyre ishte i paqartë:një shumëllojshmëri qëllimesh ushtarake, një stacion i madh hapësinor, dhe ndoshta nisja e misioneve njerëzore në planetin Mars. Në shtatorin e vitit 1962, filloi puna për ndërtimin e tyre. Por ndryshe nga Saturn V i NASA-s në SHBA, nuk kishte asnjë mision për ndërtimin e ndonjë rakete tjetër që të ishte gati për vitin që vinte. Në korrikun e vitit 1963, Korolev vendosi për herë të parë si prioritet uljen e një kozmonauti në Hënë, dhe i kërkoi inxhinierëve të tij të zhvillonin një plan gjithëpërfshirës. Por ishte ndërti-
mi i raketës Saturn I në bazën e NASA në majin e vitit 1964, ai që alarmoi më shumë inxhinierët sovjetikë. Dy muaj më vonë, Korolev organizoi një takim me udhëheqësin sovjetik Nikita Hrushov në Kremlin, dhe e bindi atë të miratonte një projekt që mund të mposhte Apollon, në garën se cili do të ulej më parë në sipërfaqen e hënës. Hrushovi, e firmosi planin më 3 gusht 1964. Por fillimi i vonuar i projektit, nuk ishte problemi i vetëm apo edhe më i rëndësishëm. Industria sovjetike e mbrojtjes, ishte kaotike në menaxhim, në kundërshtim me atë që mund ta imagjinonim tek një ekonomi socialiste. Ndërsa NASA ishte një sistem i centralizuar, me drejtim nga lart-poshtë nga qeveria federale, programi sovjetik i hapësirës, operonte më shumë si një version socialist i një tregu konkurrues. Prandaj rregullat u ndoqën vetëm në gjysmën e kohës, dhe programi u mbajt peng nga bllokimet burokratike, dhe tekat e individëve të fuqishëm. Për më tepër Korolev pati një rivalitet të ashpër me ekspertin tjetër sovjetik, Valentin Glushko, kompania e të cilit prodhonte motorë resaktivë me performancë të lartë, dhe që punonin me karburant të lëngshëm. Glushko kishte miq me ndikim në Partinë Komuniste, dhe aleatë në programin hapësinor. Ai bashkëpunoi me një inxhinier tjetër, Vladimir Çelomei, që drejtonte një konglomerat gjigand kompanish, që prodhonin rake-
ta balkstike dhe silurë. Në vitin 1967, kur programi N-1 i Korolev po ecte me shpejtësi përpara, Glushko dhe Çelomei arritën të siguronin miratimin nga Politbyrioja për të ngritur një projekt paralel, të njohur si UR-700, dhe për të konkurruar me raketën hënore të Korolev. Megjithëse UR-700 u anullua shumë shpejt, ky konflikt shpërndau për disa muaj burime shumë jetike. Përfundimisht, Korolev dhe Çelomei ranë dakord të bashkëpunonin në një program të njohur si L-1, qëllimi i vetëm i të cilit ishte të dërgonte një ekuipazh prej 2 kozmonautësh rreth Hënës, dhe t’i kthente ata sërish në Tokë. Projekti dështoi, pasi raketa “Proton” e Chelomeit, dështoi 3 herë të arrinte orbitën e Tokës në vitet 1967-1968. Deri në mesin e vitit 1968, kishte një shans real që sovjetikët mund t’i kishin paraprirë misionin historik të NASAs. Por 2 fluturimet e ardhshme të raketave Zond-5 dhe Zond-6 në nëntor 1968, arritën në orbitën e Hënës, por më pas pësuan difekt dhe nuk u kthyen dot në Tokë. Por programi sovjetik, vuajti edhe nga një problem i tretë:mungesa e parave. Investime të mëdha u larguan nga programi hapësinor, për raketat e reja balistike ndër-kontinentale dhe armët bërthamore, në mënyrë që ushtria sovjetike të mund të arrinte barazinë strategjike me Shtetet e Bashkuara. Marrë me shkurtime nga AirSpace Mag – Bota.al
Në vorbullën e krizave botërore: Kush do e pasojë Merkelin? gon se për të personalisht është duke u afruar gjithnjë e më shumë ndarja nga pushteti. Por para se të largohet Merkeli kërkon të verë prapë në vend namin e saj si “kancelare e klimës”. Ajo tregoi me detaje për heqjen dorë nga prodhimi i energjisë elektrike me qymyr dhe diskutoi propozimet politike se si mund të menaxhohet dëmtuesi i klimës, dioksidi i karbonit. Ndërkohë që Merkel ka dalë para shtypit për të folur dhe kthyer përgjigje për pyetjet, pak më tutje disa qindra të rinj të lëvizjes “Friday-For-Future” kanë dalë në demostratë. Merkel pranon se vala e protestave e përmendi që të fillojë të kujdeset më intensivisht për mbrojtjen e klimës. Në Berlin ka këto ditë shumë spe-
kullime lidhur me kohën e qëndrimit të koalicionit qeverisës të konservatorëve të Merkelit dhe socialdemokratëve, i cili nuk dihet nëse do të zgjasë deri në fund të periudhës legjislative. Socialdemokratët janë duke hequr shumë politikisht, pas përplasjeve në zgjedhje dhe duken si pa orientim; në dimër ata do zhvillojnë kongresin e partisë në kërkim të përgjigjes nëse do të vazhdojnë të qëndrojnë në koalicion apo jo. Ka mundësi që socialdemokratët të dalin nga “koalicioni i madh” dhe periudha e Merkelit të marrë fund pranverën e ardhshme. Karakteristikë e kësaj periudhe janë krizat e mëdha në të cilat Merkeli, dhe bashkë me të edhe gjermanët dhe krejt Europia ka arritur t’ ia dalë
manë. Duke qenë “kancelare e krizave” Merkeli ka zhvilluar stilin e saj special politik: Duke ecur përpara jo me shpejtësi të madhe dhe pa e vënë veten në rrezik, duke mos marrë vendime të mëdha politike, duke bërë më shumë kompromise se sa shtyrje përpara me forcë. Kështu reagoi ajo në krizën financiare botërore dhe atë të euros, kështu në krizën e Ukrainës. Asnjë nga këto kriza nuk është zgjidhur po ashtu siç nuk është zgjidhur kriza e migracionit. Tani është duke u krijuar një krizë tjetër ekonomike, shenjat e saj janë neo-protektonizmi. Tek trashëgimia e periudhës së Merkelit bën pjesë edhe pyetja kush do e pasojë atë. Kush e ka formatin dhe aftësinë që të përballet me këto kriza? Angela Merkel e
ka vendosur kush sjell “optimizëm realist” të mjaftueshëm për të marrë këtë post. Me Annegret Kramp-Karrenbauer – të quajtur nga mediat „AKK”, Merkeli arriti të verë kandidaten e saj të preferuar në krye të CDU, dhe tani edhe ta fusë në kabinet. Megjithatë janë duke u rritur dyshimet nëse AKK do e përmbushë dot politikisht këtë detyrë. Këto dyshime dëgjohet të thuhen me zë të lartë nga kundërshtarët politikë. Por ato thuhen me zë të ulët dhe jo në publik edhe në qarqet konservatore. AKK e morri duke nguruar postin ministerial, dhe reagoi me ngathtësi kur doli në publik. Të gjithë këto vlerësime shihen tek shifrat e dobta të dalë nga sondazhet, monedha e biznesit politik të ditës. Çdo ditë numërohet aty. DW
KULTURE
18 E diel, 21 KORRIK 2019
Një film shqiptar për burrneshat Bota është e njohur me të pasurit burrnesha në Shqipëri. Këtë herë, ky fenomen autentik shqiptar do të trajtohet në një film. Gjatë një fjalimi të mbajtur në Prifest 2019-s, Bujari Alimani, regjisori i “Delegacioni” që u shfaq në këtë festival filmi, foli rreth projektit të rradhës. Bëhet fjalë për një film që ka në qendër burrneshat, një fenomen autentik shqiptar. Duke pasur parasysh se burrneshat gjenden në Shqipërinë e Veriut, kasta e aktorëve do të përbëhet kryesisht nga folës të gegërishtes. Sipas Alimanit, kjo do t’i japë filmit origjinalitet dhe do të përcjellë kulturën e këtij rajoni te shikuesi. Audicionet ishin të hapura në Shqipëri dhe Kosovë dhe përzgjedhja e aktorëve është bërë tashmë. Çun Lajqi, Astrit Kabashi, Aurita Agushi, Gresa Pallaska, Fatlume Bunjaku, Andi Bajgora, Lum Veseli, Blerta Surroi dhe Alban Ukaj do të aktrojnë përkrah Viktor Zhustit, Lulzim Zeqës, Gëzim Rudit dhe Nik Xhelilajt. Ky i fundit, sipas Alimanit ka një rol kryesor. Burrneshat janë gra shqiptare që marrin një premtim dhe veshin rroba mashkullore për të jetuar si burra në shoqërinë patriarkale të Shqipërisë veriore. Tradita e burrneshave në Shqipëri u zhvillua nga Kanuni i Lekë Dukagjinit, ose thjesht kanuni), një sërë kodesh dhe ligjesh të zhvilluara nga Lekë Dukagjini dhe përdoreshin nga
Inva Mula dhe Vlashi, koncerte në Korçë e Durrës Sopranoja Inva Mula dhe violinisti Florian Vlashi, do të interpretojnë në festivalet që ata organizojnë këto ditë në Korçë dhe Durrës. Ata do të jenë protagonistë me koncertet e tyre në Bienalen e Muzikës Klasike Durrës dhe në Festivalin MIK në Korçë. “Bravo Florian, të jam shumë mirënjohëse për çka bën ti dhe familja jote për artin dhe mbi të gjitha për vendin, i cili ka shumë nevojë për energjinë dhe talentin tënd”, shkruan Inva Mula. Sipas instrumentistit durrsak, “Inva është një diamant i mirëfilltë dhe si të gjithë sistemet kristaline ka shumë faqe, të cilat janë në një harmoni të përkryer me njëra-tjetrën. Dhe kur aty hyn pak dritë, ajo shndërrohet në një magji”. Florian Vlashi do të ngjitet në skenën e teatrit “A Z Çajupi” të Korçës më 25 korrik i shoqëruar nga pianistja Fjorda Veizaj dhe do të interpretojë Sonatën “Espanola” nga Joaquin Turina, si dhe “Valle spanjolle” nga Enrique Granados. Mula e shoqëruar nga pianisti Genc Tukiçi dhe grupin instrumental “Shekulli i XX”, një javë më vonë do të jenë në Durrës për të çelur edicionin e nëntë të Bienales me pjesë nga Giacomo Puccini, Giuseppe Verdi, Pietro Mascagni dhe Alfredo Catalani. Bienale NMK këtë vit i dedikohet binomit “Muzika dhe vena”,-tha Florian Vlashi, duke shtuar se koncertet do të organizohen nga 1-7 gusht në hotel “Adriatiku”.
shekulli i 15-të deri në shekullin e 20-të. Kthimi në një burrneshë ishte e vetmja mënyrë për gratë, familjet e të cilave i kishin kryer si fëmijë në një martesë të rregullt për të mos e përmbushur atë, pa e çnderuar familjen e dhëndrit dhe duke rrezikuar gjakmarrjen. Ishte e vetmja mënyrë që një grua mund të trashëgonte pasurinë e
familjes së saj, e cila ishte veçanërisht e rëndësishme në një shoqëri në të cilën gjakmarrja rezultoi me vdekjen e shumë shqiptarëve meshkuj, duke lënë shumë familje pa trashëgimtarë meshkuj. Shumë reportazhe, intervista dhe materiale televizive ka për këtë fenomen autentik dhe që këtë herë do ta shohim në një film.
50 vite art, Sako çel ekspozitën me 91 punime Ekspozita “Duke pikturuar filmin” me rreth 91 punime të përzgjedhura nga krijimtaria
50-vjeçare e artistit Shyqyri Sako është çelur për publikun në COD, holli i Kryeministrisë.
Përveç pllakateve origjinale të filmit në shtyp, shoqëruar me vitin kur ato kanë dalë për herë të parë në kinema, ka edhe vizatime edhe piktura, apo reflektime te mëpasshme. Përveç punëve nga koleksionet private të artistit Sako dhe koleksionistëve të tjerë, në këtë ekspozitë janë edhe 29 vepra grafike, pjesë e koleksionit artistik të Arkivit Qendror Shtetëror të Filmit. Ekspozita shoqërohet edhe me një kolazh me fragmente artistike për disa nga filmat ku ka punuar. Sako mund të quhet si një ndër artistët që kanë vënë themelet në fizionominë e dekorit të filmit shqiptar. Ekspozita do të qëndrojë e hapur deri më 31 gusht 2019 në COD.
Fshati shqiptar në Bullgari, i themeluar në vitin 1636 Shqiptarët janë të vendosur rishtazi dhe diku me rrënje thellë në histori, duke krijuar edhe komunitetin e tyre. I tillë është edhe Mandrica, një fshat në Bullgari, i cili është themeluar nga shqiptarët në vitin 1636. Popullsia e këtij fshati në vitin 2006 ishte 75 banorë. Mandrica është vendosur në bregun e djathtë të lumit Bella Reka në pikën më lindore të maleve Rodope 15 kilometra në jug të Ivajlovgradit dhe dy kilometra larg lumit Lluda Reka, i cili njëkohësisht formon vijën kufitare bullgaro-greke. Fshati Mandricë u krijua më 1636 nga disa barinj ortodoksë shqiptarë që furnizonin ushtrinë otomane me produkte qumështi. Ata u lejuan të merrnin një copë tokë dhe të mos pagonin taksa. Pjesa më e madhe e shqiptarëve erdhën në shekullin XVIII nga rrethinat e Korçës dhe në shekullin XIX nga rajoni i Sulit që ndodhet në Greqinë e sotme. Banorët i ruajtën veshjet kombëtare suljote deri në shekullin e 19-të kur fustanella u zëvendësua nga pantallonat thrakiane, ndërsa veshjet e grave u ruajtën deri në kohën e emigrimit në masë në Greqi. Në shekullin e 19-të Mandrica ishte një qytet i vogël shqiptarësh në kazanë e Dimotkës. Në vitin 1873 ishte një vendbanim me 250 shtëpi, me rreth 1080 banorë shqiptarë. Në 1908 burimet greke e quanin popullsinë prej 3500 banorësh si “grekë shqipfolës shumica e të cilëve fliste edhe greqisht”. Profesionet kryesore ishin rritja e mëndafshit, kultivimi i duhanit, artizanati dhe tregtia. Fshati kishte tre institucione arsimore greke: një shkollë për djem, një shkollë për vajza dhe një kopësht fëmijësh.
SHOWBIZ
19 E diel, 21 KORRIK 2019
Pasuria e Katte, lë pas edhe princin William Kate Middleton, ka folur për lajmet që shkaktuan probleme në mes të saj dhe Princit William. “Ai thotë se unë kam ndarë të shumtën e kohës me pasionin tim të vërtetë dhe kjo nuk ishte mjaft mirë”, ka thënë Middleton për revistën “ET”, teksa flet për kompaninë e saj. Ajo mund të jetë vetëm 37-vjeç por rezulton se Kate Middleton është duke drejtuar një nga kompanitë me fitimin më të lartë në vend. Ajo krijoi fshehurazi një kompani që merret me produkte për humbje në peshë. Kate e pranon se e ka shmangur qëllimisht biznesin e saj, sepse ajo donte të sigurohej që kompania mund të qëndronte vetë. “Isha e shqetësuar se njerëzit do ta lidhnin atë me burrin tim të famshëm dhe ndjeva sikur kjo të ishte një dëmtim i madh për kompaninë. Produktet që prodhojmë me të vërtetë janë ndryshimi i jetës dhe meritojnë të njihen me meritat e tyre”. Produkti për të cilin po flet është “Keto Pure”, i cili po u
450 orë punë për fustanin unik
ndihmon mijëra njerëzve të humbin peshë. Ky produkt është duke u shitur në mënyrë të përsëritur brenda disa minutave dhe Kate thotë
kompania është duke prodhuar produkte të mjaftueshme për të qenë në gjendje të ofrojnë shërbimin adekuat të kërkesës.
Michelle Obama, femra më e admiruar këtë vit Kompania “YouGov” ka kryer sondazhin e radhës, nga i cili ka rezultuar se këtë vit Michelle Obama, ja ka dalë të lërë në hije femrat e tjera, sidomos aktoren bukuroshe Angeline Jolie, e cila ka qenë në krye të listës prej shumë vitesh. Ndikim në këtë rezultat ka patur fakti se ky vit për ish-zonjën e parë të Amerikës, ka qenë vërtet i artë. Libri i saj “Becoming”, rezulton të jetë ndër
më të shiturit në mbarë botën. Ajo ka qenë një frymëzim për shumë gra, sesi mund t’ia dalin në jetë dhe të jenë të suksesshme. E dyta në listë është moderatorja e famshme, Oprah Winfrey, ndërsa e treta aktorja Angelina Jolie. Për sa i përket meshkujve, sipas të njëjtit sondazhi Bill Gates është shpallur mashkulli më i admiruar në botë pasuar nga Barack Obama në vendin e dytë.
Elie Saab Junior u martua me Christina Mourad, në një ceremoni fetare në Church of Bkerke, në Liban. Të pranishëm ishin 1000 familjarë dhe miq, përfshirë kryeredaktorin e Vogue Arabia Mnauel Aranut, Dita Von Teese, Sara Sampaio, Karolina Kurkuva etj. Atmosfera i përngjante një kopshti, me pemë dhe gjethe që luanin me pasqyrimet e tyre në pasqyra e qirinj. Dizajneri i famshëm libanez, Elie Saab, ka veshur shumë nuse por gruaja e të birit ishte e veçantë. Për ceremoninë fetare, nusja veshi një fustan pa mëngë, me jakë të lartë, fund voluminoz dhe bisht 4.5 metra të gjatë. Velloja, bashkë me bizhuterinë e flokëve dhe bishtin janë qëndisur me pe të mëndafshtë e të artë. Bizhuteria që shndërrin nga teminat, përmban 50,000 fije pe, tyli po ashtu. U nevojit puna e tre modelistëve, gjashtë rrobaqepsëve dhe dhjetë asistentëve për të realizuar fustanin spektakolar. U deshën 80 orë punë që tre dizajnerë të krijonin versionin e parë të qëndismës, që më pas u perfeksionua nga 12 qëndistarë për 450 orë.
Pritja e ëmbël, Ariana me set atraktiv Bashkëshortja e këngëtarit Ermal Fejzullahut, njëherësh blogerja Ariana Fejzullahu, është duke i shijuar muajt e fundit të shtatzënisë. Ajo dhe bashkëshorti i saj shumë shpejt do të bëhen edhe me një vajzë tjetër. Përderisa ndodhet në muajt e fundit të pritjes së ëmbël, Ariana ka realizuar një set të veçantë fotografik. Në disa imazhe të ndara me ndjekësit në Instagram, Fejzullahu shfaqet mjaft tërheqëse në një fustan me lule, teksa pozon në natyrë. Me një buzëqeshje të lehtë dhe duar në barkun e rrumbullakosur, ajo ka bërë me dije se mezi po e pret ardhjen në jetë të fëmijëssë katërt.
Ed Sheeran kryeson listat me 3 këngë Ed Sheeran ka kryesuar listat e albumeve dhe këngëve në Britani, pas publikimit të albumit të tij të ri, ‘’No 6 Collaborations Project’’. Albumi rezulton është më i shitur për këtë vit. Kënga ‘’Beautiful People’’ në bashkëpunim me Khalid, mban vendin e parë në tabela pas dy javësh në vendin e tretë. Kjo është kënga e shtatë e Ed Sheeran që zë vendin e parë në listat e Britanisë. Dy këngë të tjera nga albumi janë në Top 5. ‘’Take Me Back to London’’, në bashkëpunim me Stormzy mban vendin e 3, ndërsa Cross Me me Chance the Rapper dhe PnB Rock, renditet në vendin e 4. Ndërsa vendin e dytë në listat britanike e mban kënga Señorita e Shawn Mendes dhe Camila Cabello.
SPORT
20
E diel, 21 KORRIK 2019
“Djajtë e Kuq” fituan 1-0 në duelin e djeshëm të dominuar nga fillimi deri në fund
Rozalb Lika
M
anchester United i ka dhënë një leksion të vërtetë futbolli Interit në miqësoren e “International Champions Cup”. Sfida e luajtur në Singapor u mbyll 1-0 në favor të Djajve të Kuq, por rezultati mund të ishte shumë më i thellë nëse fati nuk do të kishte ndihmuar zikaltërit.Të dyja skuadrat e nisën ndeshjen me formacionet e tyre më të mira, teksa Conte aktivizoi në sulm dy të rinj si Esposito dhe Longo, ndërkohë që në krahun tjetër Rashford, Martial dhe Pogba ishin një problem më vete për mbrojtjen e Interit. Mesfushori francez provoi në disa raste që të vendoste në vështirësi prapavijën e ekipit italian, por rastin më të pastër do ta kishte Luke Shaë me një goditje nga distanca, e cila përfundoi ngjitur me shtyllën. Më pas Martial dhe Daniel James shpërdoruan dy mundësi të tjera shumë të mira. Edhe fraksioni i dytë do të ishte i ngjashëm me të parin, me një drejtim, ku United vetëm sulmon dhe Interit mbyllet në gjysmëfushën e saj. Në minutën e 51-të, Matic trondit shtyllën me një goditje me kokë, ndërkohë që në minutën e 60-të, Solskjaer ndryshon thuajse të gjithë formacionin duke hedhur në fushë disa të rinj, të cilët do të ishin protagonist. Chong është i papërmbajtshëm në krahun e majtë, ndërkohë që në minutën e 76-të, do të vinte goli i avantazhit i United me protagonist si gjithnjë Greenwood. Talenti i skuadrës
United i jep leksion Interit në miqësore, Greenwood shënon golin e fitores
angleze ka qenë protagonist në miqësoret e kësaj vere, ndërkohë që disa minuta më pas goditi edhe traversën. Kjo ishte humbja e parë për Conten që nga marrja e drejtimin të skuadrës së Interit, teksa edhe pas ndeshjes ka shprehur pakënaqësi për merkaton e bërë deri më tani. Reagimi i Contes- “E vetmja anë pozitive ishte impenjimi i futbollistëve në një moment jo të thjeshtë sepse vijnë pas një periudhë me stërvitje intensive.
Duke thënë këtë gjë, ka ende vend për shumë përmirësim në fazën e zotërimit të topit dhe në presion. Kemi një bazë të rëndësishme, shpirti dhe dëshira janë pozitive nga djemtë. Koha për t’u rikuperuar pas kësaj ndeshje është e pakët, por dhe duhet të stërvitemi për t’u përmirësuar. Dalbert ka bërë një ndeshje të mirë në krahë, pasi e dija që do të vuante në një ndeshje të tillë. Merkato? E dini atë që mendoj për Lukakun, ua
thashë dje, por për momentin nuk është korrekte të flasim për këtë gjë pasi është një lojtar i United. Nga një anë është dëshira ime, nga ana tjetër është se çfarë do të arrijë të bëjë klubi. Biseda me Pogba pas ndeshjes? Jemi përshëndetur, kam shumë respekt për të, për pak do të bëhet edhe baba. Bëmë një bisedë që do të mbetet shumë sekrete edhe pse mund t’iu jap një ndihmë. Bëj shaka”, deklaroi Conte pas ndeshjes.
SULMUESI
Në Argjentinë janë të bindur: Milani arrin akordin me Correan
Angel Correa mund të jetë blerja e radhës së Milanit. Kuqezinjtë kanë marrë premtimin nga vetë futbollisti për kalimin te ekipi italian. Sipas kanalit sportiv argjentinas “Tyc Sports”, akordi total mes palëve është arritur, ndërkohë që tashmë mbetet edhe gjetja e gjuhës së përbashkët me Atleticon. “Los Blancos” kërkojnë 50 milionë euro për shërbimet e sulmuesit të tyre, ndërkohë që “Djalli” është i gatshëm për të ofruar një shifër më të ulët. Një ndihmë për Milanin mund të japë edhe Jorge Mendes, i cili mund të punojë për të shituar Andre Silvën dhe Cutronen për të gjetur fondet e nevojshme për sulmuesin. Javën e ardhshme pritet që të zhvillohet takimi i parë mes dy klubeve për të diskutuar për të ardhmen e Correas. Maldini dhe Massara po MBROJTËSI punojnë për t’i vendosur trajnerit Giampaolo në dispozicion një sulmues të shpejt, i cili do të formonte një dyshe fantastike me Piatek.
BARCELONA
JUVENTUS
Prishet marrëveshja me Audin, lojtarët duhet të kthejnë makinat
Sarri: Pogba më pëlqen shumë, dua t’i jap një identitet ekipit
F
utbollistët e Barcelonës mbeten pa makinë, në kuptimin e vërtetë të fjalës. Siç raporton gazeta “AS”, marrëveshja e sponsorizimit midis Audit dhe klubit blaugrana është ndërprerë. Një partneritet që zgjat nga viti 2006, por që është mbyllur më 30 qershor. Lojtarët e klubit blaugrana pas kthimit nga turneu aziatik, do të duhet të kthejnë makinat e marra me kredi. Kompania e njohur u ankua se lojtarët nuk i përdorin makinat për të shkuar në qendrën sportive ose për të marrë pjesë në eventet zyrtare. Kontrata ndërmjet Audi dhe Barcelonës u ripërtëri në vitin 2015 për shifrën e 2.5 milionë eurove në sezon.
Por shkeljet e përsëritura të shumë lojtarëve kanë çuar kompaninë për të ndërprerë marrëdhëniet me blaugranët. Një nga episodet më të njohura është ai i Zlatan Ibrahimoviç , i cili gjatë përvojës së tij te Barcelona
shkonte në stërvitje me Ferrarin e tij F50, duke shkelur kështu kontratën me Audin. Pas përfundimit të marrëveshjes, të gjitha makinat e marra nga lojtarët do të duhet të kthehen tek pronari i ligjshëm deri në fund të muajit.
Në vigjilje të ndeshjes së parë në “International Champions Cup”, Maurizio Sarri ka folur në konferencë për shtyp së bashku me Mattia De Sciglio. Trajneri i Juventusit ka konfirmuar dëshirën për të pasur në skuadër edhe Pogba-n për sezonin e ri, ndërkohë që konfirmoi edhe situatën e disa prej lojtarëve që ka në dispozicion në Azi.“Duhet të punojmë për të gjetur një identitet në lojë sepse jemi një skuadër me shumë karakter. Më pas ky identitet do na ndihmojë për të fituar. De Ligt? Akoma nuk është stërvitur me shokët e skuadrës, por për të do të ketë një pjesëz për të luajtur në këtë ndeshje. Jemi akoma pas
Tottenhamit, por nesër do të doja të shikoja një skuadër në fushë me mentalitet të duhur. Pogba? Më pëlqen shumë, por është lojtar i Manchester United. Nuk jam unë drejtori sportiv, prandaj nuk kam dijeni për situatën. Ronaldo? Ai
ka fituar gjithçka në nivel individual dhe grupi duke luajtur në krah të majtë të sulmit. Fillimisht do të luajë në krahun e majtë, por me aftësitë që ka ai, ta spostoj 10 metra më tutje nuk do të ndryshonte gjë”, deklaroi Sarri.
SPORT
21
E diel, 21 KORRIK 2019
Presidenti i Skënderbeut në një konferencë të jashtëzakonshme ka hedhur akuza të rënda për Dervishin
MBROJTËSI
Tottenham ngulmon për Hysajn, Roma nuk dorëzohet
Takaj: Dy persona na dënuan, më ofruan edhe përgjysmimin e dënimit P
residenti i Skënderbeut, Ardjan Takaj, doli ditën e djeshme në një deklaratë për mediat për të folur në lidhje me dënimin e konfirmuar edhe nga CAS për Skënderbeun, 10 vite përjashtim nga Europa dhe 1 milionë euro gjobë. Takaj theksoi ndër të tjera se dënimi ka shumë pikëpyetje dhe e lidh atë edhe më federatën spanjolle të futbollit, atje ku punon edhe shqiptari Eduard Dervishi. Takaj u shpreh se kishte marrë edhe një propozim për përgjysmim të dënimit, por e kishte refuzuar atë, me shpresën se do të fitonte në fund. “Në fund të janarit kam shkuar për të takuar shefin e Disiplinës në UEFA, zotin Garcia. Pasi më ka komunikuar të gjithë dënimin e Skënderbeut, më tha se kishte një propozim për ne: 5 vjet përjashtim dhe 250 mijë euro gjobë. Këtë unë e kisha dëgjuar edhe më herët nga Tavo në Tiranë. Për momentin shtanga sepse nuk e prisja. Në kafet e Tiranës ziente dënimi i Skënderbeut, ndërsa ne të zotët e kësaj pune, në kurrizin tonë, luhej e gjithë kjo lojë, nuk kishim asnjë informacion. I thashë: ‘Si ka mundësi zotëri që këtë propozim që më bëni ju unë e kam dëgjuar në kafet e Tiranës 3 javë më parë’. Nuk më dha përgjigje, por më ra krahëve dhe më tha ke të fala nga zoti Dervishi. Kjo na bëri shumë që të dyshojmë, por nuk është vetëm kjo. Në UEFA na
TRAJNERI
T
rajneri i Bayern Munich, Niko Kovaç i ka kërkuar klubit që të transferojnë Gareth Bale, i cili nuk bënë pjesë në planet e Real Madridit të Zidane dhe është drejt largimit. Strategu i skuadrës gjermane i pyetur nëse futbollisti uellsian bën pjesë në planet e tij është përgjigjur me një “jo” të zymtë. Kovaç nuk e ka fshehur se ai është një “futbollist shumë i mirë”, por më pas ka shtuar: Ashtu si të gjithë të tjerët. Nuk i di planet e tij për të ardhmen dhe mendoj se mund të luajë edhe për ndonjë
dënon i njëjti person, shkojmë në Apel dhe na qëllon sërish relatori spanjoll. Ne e kemi kundërshtuar këtë kryetarin e seancës dhe u bë zëvendësimi, u la ky anëtar dhe kryetar u bë një turk. Por zhvillimet vazhduan edhe më tej. Në CAS, si rregull një gjyqtar e zgjedhim ne një CAS dhe një UEFA. Çudia më e madhe ishte përsëri spanjoll. Tani, ne e kemi gjyqin me UEFA-n apo me një grup të vogël spanjoll që është në këtë federatë dhe nuk e di për çfarë interesash punon. Nuk na ka dënuar UEFA, por persona të veçantë. Me zotin Dervishi nuk kam pasur ndonjëherë konflikt.
Skënderbeu kurban? Kjo nuk diskutohet, nuk e themi vetëm ne, por edhe të huaj e kanë thënë që jemi vend i vogël dhe kryhen eksperimente. Shihni Mechelen në Belgjikë, asnjë raport nuk ka pasur, e ka zbuluar policia belge tentativën për trukim. Edhe në Spanjë, asnjë dënim nuk ka dhënë UEFA. Në rastin tonë nuk rezulton askush i përfshirë, direkt apo indirekt, por ka vetëm aludime dhe dënohet një klub për një krim që nuk ka autor. Nuk është dënuar presidenti, por po dënohet një qytet i tërë. E ardhmja? “Nuk do ta lë Korçën, do ta vijoj projektin tim. Korça
do ketë klubin e vet të futbollit dhe në nivele të larta. Nuk e di si do vijojë pjesa e gjobës nga UEFA, që të marrim një vendim të dytë, por ne do të jemi në mbështetje të futbollit korçar. Gjoba 1 milion euro është mirëmenduar. Këtu bëhet fjalë për zhdukje, si gjoba, ashtu edhe dënimi prej 10 vitesh. Në gjithë këtë histori 2 persona dalin që janë marrë me dënimin e Skënderbeut dhe çelësat e kësaj zyre janë në Federatën Spanjolle dhe i ka Eduard Dervishi. I kemi aq mundësi për të vërtetuar përfshirjen e tij dhe të disa personave të tjerë, por do të flasim më vonë”, deklaroi Takaj.
ARGJENTINASI
Kovaç i kërkon Bayernit G transferimin e Bale
klub tjetër, por nuk jam unë ta them se kush do të jetë”, deklaroi Kovaç. Nëse Bayerni nuk do të arrijë një marrëveshje me
City-in për transferimin e Sane, me shumë mundësi do të transferojë një tjetër futbollist klasi, ku nuk përjashtohet as Bale.
onzalo Higuain ka udhëtuar në Azi me Juventusin, por me numrin 21 mbi shpinë dhe jo 9-n. Klubi bardhezi e ka lënë të lirë në mënyrë strategjike për t’i lënë të kuptojë se mund të zëvendësohet. Nuk është tashmë mister që argjentinasi nuk bën pjesë në planet e kampionëve të Italisë, por ai kërkon që të qëndrojë në Torino. Mediat italiane sot kanë zbuluar një tjetër detaj shumë domethënës. Fanella e tij me numrin 21 në fakt nuk është në shitje në dyqanin zyrtar të klubit. Sipas “Corriere di Torino”, Juventus e ka hequr nga
“Telenovela” Hysaj duket se nuk do të ketë fund gjatë kësaj vere. Mbrojtësi i kombëtares sonë ka filluar përgatitjet me Napolin, por e ardhmja e tij do të jetë në një tjetër skuadër. Ai nuk bën pjesë në planet e Ancelotti dhe duke u nisur nga ky fakt ka nisur kërkimin për destinacionin e ardhshëm.“Il Messaggero” në edicionin e sotëm të gazetës në print raporton për një rritje të interesit të Romës për shkodranin duke parë vështirësitë që kanë verdhekuqtë për të afruar Alderëeireld. Futbollisti shqiptar i pëlqen shumë trajnerit të ri Fonseca, por problemi qëndron në vlerën e lart të kartonit të Hysajt që shkon në shifrën e 20 milionë eurove. Një shifër që solli edhe tërheqjen e Atleticos nga gara. Gjithsesi Roma do të ketë shumë rivalitet, pasi edhe Tottenham po ngulmon për mbrojtësin e kombëtares sonë, të cilin e sheh si profilin ideal për të zëvendësuar Trippier. Sipas “Radio Kiss Kiss”, finalistët e Champions League janë favorit për të marrë shërbimet e tij. Hysaj në këtë mënyrë mund të provojë një aventurë të re në kampionatin më të bukur dhe më të luftuar në botë.
Higuain drejt largimit, fanella e tij nuk është në shitje në dyqanet zyrtare
shitja fanellën e tij edhe në dyqane të tjera në qytete të ndryshme të Italisë. Sulmuesi argjentinas pritet
që të nisë një aventurë të re te Roma, atje ku e pret krahëhapur trajneri Foncesca.
SHENDETESI
22 E diel, 21 KORRIK 2019
Probleme me veshkat, njihuni me simptomat dhe trajtimin e duhur P
roblemet me veshkat, mos funksionimi normal i tyre dhe problematika që përkeqësojnë seriozisht stabilitetin shëndetësorë të një individi, duke qenë të shpeshta kanë çuar mjaft njerëz në keqkuptime, zvarritje dhe trajtime alternative që premtojnë. Mjekët janë të mendimit se veç përcaktimit të saktë nëpërmjet analizave të dedikuara, ka dhe një numër shenjash ose siç njihen ndryshe, simptomash që paralajmërojnë se juve keni probleme me veshkat. Tumoret , janë shumë të përhapura tek njerëzit që vuajnë nga sëmundjet e veshkave. Përveç gurëve, edhe tumoret duhet të trajtohen sipas specialistëve me bimë mjekësore të cilat duhet të përdoren në formën e lëngjeve. Për të evituar problemet me veshkat është e rëndësishme që çdo njeri, pavarësisht faktit nëse është I sëmurë apo jo duhet të konsumojë të pakën 2 litra ujë në ditë. Shenjat dhe simptomat: hiperkalemi, acidozë metabolike, oliguri.Diagnoza është eozinofiluria dhe tregon nefrit alergjik (tubulointersticial) ose embolizëm atherosklerotik. Prania e segmenteve eritrocitike tregon glomerulonefrit. Trajtimet që mund të parandalojnë formimin e gurëve në veshka janë të mundshme në çdo rast. Prova të qëndrueshme sugjerojnë se marrja e lëngjeve në sasi të madhe mund të ulë rrezikun e gurëve. Përveç kësaj, sapo të zbulohet shkaku i formimit të gurit, mund të përdoren mjekime të ndryshme apo ndryshime në dietë për të parandaluar gurët e rinj. Tipi i mjekimit, varet nga gjaku dhe testet e urinës. Përveç se zbrazni mbeturinat dhe lëngjet nga trupi juaj. Shenjat dhe simptomat: 1. Sistemi tretës: anoreksi, pështjellim, të vjella. 2. Gjaku: hemoragji si pasojë e keqfunksionimit të trombociteve. 3. Çrregullime të volumit intravaskular që janë pasojë e humbjes të aftësisë të veshkave për të rregulluar përqëndrimin e urinës. 4- Anemia është pasojë e mosprodhimit të eritropoetinës. 5-Djersitje e vazhdueshme 6-Fryrje e trupit 7-Ethe 8-Dobësi 9-Urinë e turbullt me erë të keqe 10-Temperaturë Bimët mjekësore 1-Trëndafil I egër 2-Kamomil, 3-Lëng kumbullash Roli i veshkave për organizmin Veshkat tuaja luajnë një sërë funk-
Receta me bimë mjekësore
Bargjaku, kundër hemoragjisë, dizanterisë bacilare dhe diarresë
I
sionesh të rëndësishme: rregullojnë ujin në trup dhe përbërës të tjerë kimikë në gjak si: sodiumin, potasin, fosforin dhe kalciumin; largojnë mjekimet dhe helmimet nga trupi juaj; çlirojnë hormonet në gjak për të ndihmuar trupin; rregullojnë presionin e gjakut; krijojnë qelizat e kuqe; nxisin kockat e forta. Pjesa më e madhe e gurëve në veshka mund të trajtohet duke rritur sasinë e marrë të lëngjeve, ndryshime në dietë dhe mjekime. Rreth 90% e gurëve, kalojnë vetë brenda 3 deri 6 javëve. Disa tipa gurash mund të shpërbëhen me anë të mjekimeve; megjithatë, gurët me përbërje kalciumi (tipi më i zakonshëm), nuk mund të shpërbëhet. Gurët gjithmonë duhet të hiqen kur ka infeksione, bllokime dhe dëmtime në veshka. Kur heqja e tyre bëhet e domosdoshme, ekzistojnë disa metoda të ndryshme për ta bërë këtë. Metodat për heqjen e gurëve Metoda më e mirë varet nga masa, vendndodhja dhe tipi i gurit. Disa gurë hiqen duke kaluar një instrument teleskopik tek fshikëza apo tek veshka, për ta nxjerrë gurin ose për ta copëtuar në fragmente të vogla me rreze lazeri apo valë tronditëse. Instrumenti teleskopik mund të futet drejtpërdrejtë në veshkë përmes një çarje të vogël në anën e pacientit për ta nxjerrë gurin të tërë ose atëherë kur duhet thyer në fragmente të vogla. Metoda më e re për ta hequr quhet "litotripsia e valëve të goditjes jashtë trupit (ESËL). Në këtë teknikë, gurët thyhen në fragmente të vogla me anë të tronditjes me energji të lartë nga një mekanizëm jashtë trupit. Meshkujt më shumë veshka me gurë Gurët në veshka janë më të zakonshme tek burrat, dhe më saktësisht,
katër në pesë raste, kanë gurë në veshka. Normalisht, urina përmban substanca që parandalojnë formimin e kristaleve. Megjithatë, kjo nuk funksionon për të gjithë. Disa nga faktorët që kontribuojnë në formimin e gurëve tek njerëzit e prekshëm janë: marrja e pakët e lëngjeve, infeksione kronike në rrugët urinare. Rreth 80% e kacereve te veshkës janë karcinoma qelizore renale, ky tip kanceri mendohet te kete lidhje me moshen, pasi haset tepër rralle nen 40 vjeçare. Tumoret beninje te veshkave mund te rrinë ne trup si te pandashëm. Tumoret malinje shpesh janë ne stad te avancuar kur ne i zbulojmë e ne përgjithësi nuk i përgjigjen mire trajtimit mjekësor. Për kete arsye, veshka e semure zakonisht hiqet, ne një nefroektomi. Rrezet X, e identifikojnë kristalet dhe gurët Prezencën e gurëve në veshka e identifikojnë rrezet X. Teknikat e specializuara të rrezeve X (ndonjëherë edhe me injeksione me ngjyrë) apo me ultratinguj, mund të përdoren për të identifikuar më me saktësi masën dhe vendndodhjen e gurëve dhe për të identifikuar funksionimin e veshkëve. Testet e gjakut dhe urinës mund ta ndihmojnë një doktor për të gjetur se çfarë po e shkakton gurin dhe të planifikojë trajtimin më të mire Pjesa më e madhe e personave që kanë probleme me veshkat dhe kresyshit me gurët në veshka, vijnë nga prindër që kurrë nuk i kanë ndjerë shqetësimit, madje pavarësisht moshës në të ciolën ndodhen veshkën e kanë organin më të shëndetshëm. Ajo çfarë specialistët u rekomandojnë të gjithë prindërve në këtë rast është një dietë e ekuilibruar që në ditët e para të lindjes së fëmijës, madje ajo duhet të nisë që në barkun e nënës.
laçi përbëhet prej majash të lulëzuara, të thara të barg jakut, e cila është bimë e zakonshme tek ne, kryesish ta kjo bimë gjendet në zonat fushore buzë vijave me ujë. Lulëzon në periudhën qershor-tetor, peridhë në të cilën duhet të mblidhet edhe lulja, e cila do të përdoret për qëllime mjekësore. Ilaçi i kësaj bime mjekësore përdoret kryesisht për diarrenë, e cila gjatë acarimit shoqërohen me humbje të tonusit të zorrëve. Gjithashtu bargjaku si bimë mjekërore ka gjetur zbatim edhe si qetësuese, kundër hemorragji dhe dizanterinë bacilare. Ka veti të lehta antibiotike prandaj përdoret dhe në gastroenterit, në tifo dhe në dizenteri. Mënyra e përdorimit: Merren 30-40 gr maja e lulëzuar e bargjakut, e grimcuar, hidhet në një litër ujë të sapovaluar. Ena mbulohet me kapak dhe lihet për rreth 15 minuta. Çaji kullohet nëpërmjet një nape, pra me mënyrat tradicionale. Lëngu i përftuar mund të përdoret 300-500 gr në ditë. Përdorimi i Bargjaku (Lythrum salicaria, familja Lythraceae) ka gjetur zbatim të gjërë dhe rezultatet kanë qenë premtuese, ajo si bimë mjekësore konsiderohet e sigurtë për të përdorur nga të gjitha moshat, duke përfshirë foshnjat. Bargjaku është kultivuar edhe si një bimë zbukuruese në kopshte, dhe është i lidhur kryesisht me lagështirën, në vende me drenazhim të dobët si këneta. Megjithatë, ajo si bimë mund të mbijetojë edhe kushteve të thatësirës. Bargjaku (Lythrum salicaria, familja Lythraceae)
Përgatiti: Albert Vataj
KOHA E LIRE HORIZONTALISHT 1. Institucion që merret me një veprimtari të caktuar në fushën e ekonomisë, të arsimit etj 5. Vendi ku nis një rrjedhë uji, burim; shtrati i një rrjedhe uji 9. Vesh rrushi 12. Balta, zalli, rëra etj. që sjellin lumenjtë e përrenjtë dhe e lënë gjatë rrjedhës së tyre 13. Lloj arme, gjashtare, revole ose ... 15. Dru zakonisht i butë, fryti i të cilit hahet, dru frutor 16. Organizata Ndërkombëtare për Zhvillim 19. Thithja e një lënde nga një tretësirë, nëpërmjet një cipe me vrima shumë të vogla 22. Njoftoj organet përkatëse për diçka që kam gjetur, që kam zbuluar ose që kërkohej 23. Kristofor Kolombi, më 3 gusht 1492 niset nga porti ... për të kapluar Atlantikun, me tri anije, Pinta, Ninja dhe Santa Maria 25. Të qenët i pangopur, grykësi e madhe, pangopësi; lakmi e pashuar 26. Filmi "Dasma e ..." është film shqiptarë i prodhuar më 1998. Regjia, Vladimir Prifti, skenari, Vath Koreshi dhe muzika Aleksandër Peçi 33. Që ka flokë, vetulla e qerpikë të verdhë më të bardhë ose që ka preka në fytyrë 34. Pjesa e padobishme e ushqimit, që njeriu e nxjerr jashtë nëpërmjet zorrës së trashë, jashtëqitje 35. Zëri më i trashë i burrit në të kënduar; këngëtari që ka këtë zë 36. Miami International Airport, shkurtima e saj 38. Rrethi i Korçës, ashtu shënohej në targën e makinave 39. Ajo që bën pula, vezë ose.. 40. Pushoj se jetuari, s'jam më i gjallë, nuk jetoj më, ose... 41. Organizata Ndërkombëtare për Migrim, inicialet 43. Ku shiten e blihen sende ushqimore, kafshë e mallra të tjera 45. Njeri që ka mbetur me një dorë ose që nuk e përdor dot më njërën dorë, ngaqë e ka të dëmtuar 47. Që e ka trupin të hedhur, të lidhur e të fortë 49. Punonjës që merret me grumbullimin, ruajtjen dhe përpunimin e materialeve 50. Bimë e thjeshtë, zakonisht e gjelbër e me forma të ndryshme, që nuk ka ndarje në kërcell, gjethe e rrënjë dhe që rritet në vende me ujë 51. Ai që jep jetën për një çështje të madhe, bëhet ashtu 52. Përërës i tryezës së gatimit... fasule të njoma, bishtaja 54. Errësim i përkohshëm i një trupi qiellor kur zihet nga një trup tjetër qiellor. 55. Nishan i kuq a i zi në fytyrë ose në trupin e njeriut, lyth dhe ashtu 57. Përdoret për të ruajtur e për të mbartur gaze të ngjeshura 61. Po Gjirokastra si e kishte targën 62. Tomas ..., filozof dhe shkencëtar katolik, vdiq më 7 mars 1274 67. Njësia monetare bazë e Republikës së Shqipërisë 69. Popull e ..., shprehje e her-
E diel, 21 KORRIK 2019
Nga Albert VATAJ
shme 70. Që është tharë e rrudhur nga dielli, nga era, nga mosha etj., i fishkur (për lëkurën) 72. Honore Balzak e huazoi atë shtesë të emrit si dëshmi e prejardhejes nga familje fisnike 73. Shkëmb i lartë me anë të thepisura 77. Zëri që nxjerr një njeri kur qan. 78. Filmi "... vjen një ditë" prodhim i vitit 1986, me regji të Vladimir Priftit, skenari, Teodor Laço dhe muzika, Thoma Simaku 81. Ashtu quhet monedha japoneze, e shquar 82. Përdoret për të përforcuar thirrjen kur i drejtohemi dikujt. 84. Kukës, ashtu e identifikoje targën e këtij rrethi 85. Kundërveprim i pavullnetshëm i organizmit të gjallë ndaj një ngacmimi të jashtëm a të brendshëm 87. Tërësia e kartelave ose e skedave, me të dhëna të ndryshme për dikë a për diçka 88. Pjesë a rrip toke, që kufizon në anë një rrjedhë uji, një det 90. Makinat e rrethit të Hasit e shënonin ashtu në targë 91. Në kohen e RSFJ ... është quajtur Titograd 95. Rrip i gjatë e i ngushtë prej stofi të leshtë për të mbështjellë kërcinjtë; gjunjake 96. I papritur dhe jo i zakonshëm, i çuditshëm dhe i pabesueshëm, lidhet me paradoksin 97. Lloj luleje si hinkë me ngjyra të ndryshme 99. Mungesë ekuilibri, gjendje e paekuilibruar; humbje e përpjesëtimit midis anëve ose e
përputhjes midis tyre 100. Hilë ... (1885-1933), poet, luftëtar e publicist, patriot dhe demokrat, figurë politike 101. Vend i ulët që nuk e zë era, vend i ngrohtë 104. Aleanca Kuq e Zi 105. Volfgang Amadeus ... (27 janar 1756-5 dhjetor 1791, ai bëri kompozim që në moshën 4 vjeçe 107. Rrethi i Kolonjës, Ersekë, targa e saj ishte 108. Lloj peshku deti, shpatuk, me një shenjë të verdhë si ar midis syve, i preferuar në menynë e prodhimeve të detit 109. Bërtas me sa zë që kam. Mundësi komunikimi e alarmuar, pa dallim moshe 110. Po rrethi i Matit, si e kishte targën 111. Mbulesë e gjerë prej leshi, e endur jo shumë dendur e zakonisht pa thekë VERTIKALISHT 2. Nationalsozialistishe Deutsche Arbeiter Partei, iniciale, lider i së cilës ishte Adolf Hitler 3. Bërë me gjëra të çmueshme, me veshje e me stoli shumë të shtrenjta 4. Mali i ..., ësh shtet ballkanik, Guri i ... është një fshat në Shkodër 6. Qëllim a synim i rëndësishëm, ide a parullë që e nxit dhe e udhëheq dikë në jetë ose që e shtyn përpara në një veprimtari 7. Nota e gjashtë e shkallës muzikore; shenja për këtë notë 8. Aktor kanadez, i shumënjohur për filmat komik, Jim ... lindi
më 17 janar 1962 9. Ndjenja e mërzisë që na vjen nga diçka e pakëndshme dhe e padëshirueshme 10. Larva e disa kandrrave, që ka trajtën e një krimbi me disa unaza 11. Nuk e marr diçka nga vendi ku është 14. Rrethi i Tepelenës, ishte me targë ashtu 17. Nuk ka gjë, s'prish punë, paçka 18. Përdoret për të mbajtur në të lëngje a lëndë të tjera 19. ...u, kjo nuk është gjë fare! 20. Dollap i madh brenda në mur të dhomës së gjumit në të cilin vihen rrobet e fjetjes 21. Ai që shtyn vagonin me mineral në minierë quhet... 24. Që i ka të gjitha të mirat, që është shumë i kënaqur e i gëzuar, fatbardhë dhe i ... 27. Fqinj, gjiton, banues afër teje 28. Rrobë e gjatë zakonisht prej mëndafshi dhe e stolisur, që mbanin zyrtarët e lartë turq 29. Një lloj shpate jo shumë e madhe, e përkulur nga maja, me një presë dhe me dorezë të stolisur 30. Romani i Anton Pashkut 31. Mw 7 shkurt 1992, u nënshkrua Marrëveshja e ..., e cila çoi në krijimin e Bashkimit Evropian 32. Partia Konservatore 34. Ua varin në qafë fituesve të një sfide, ato janë ari, argjendi dhe bronzi 37. Duhet emri i Celentano, aktor, komedian dhe regjizor italian 42. Secila nga paftat në ngjyrë si flori, që i varnin gratë për stoli
12 shkurt 1804) filozof i madh gjerman, autori i: "Kritikë e arsyes së kulluar" 60. Artikull i gjatë a studim me karakter kritik ose publicistik 62. Emërtesa që merr një person që ka buajtur në një vend tjetër 63. Agjencia Ndërkombëtare për Energjinë Atomike 64. Pëlhurë e gjerë, zakonisht e bardhë, që shtrohet mbi dyshek. Edhe mbulesë për gratë myslimane 65. E dërgoj një njeri diku larg 66. E vendos dikë a diçka në një vend 68. Enë e rrumbullakët dhe e thellë me dorezë 69. Nota e tretë e shkallës muzikore, shenja për këtë notë 71. Tirana, e kishte targën e makinave ... 74. Pjesa e poshtme e fytyrës nën gojë, që vjen e zgjatur e në fund e rrumbullakët a me majë 75. "... Jonë", gazeta e parë e pavarur në Shqipër është ajo 76. Dioqeza ortodokse që ka në krye një peshkop 79. Mbrojtja, përkrahja dhe kujdesi për dikë nga një më i madh 80. Prek me dorë, ngacmoj; ngas, nuk e lë të qetë 83. I thonë ndryshe preshit 84. Urren çdo gjë të huaj, s'pranon asgjë të huaj, grekët për shqiptarët ishin të tillë 86. Një nga përfaqësuesit kryesorë të një organizate, të një grupi etj. 88. Bashkimi Evropian, shnë veshje, në vesh si vëth etj.; kurtimisht ashtu groshar 89. Ndoc ... (1870-1945) ishte 44. Tokë e cila ka qenë punuar deputet, ministër dhe atdhetarë një herë dhe është prishur më shqiptarë. Ishte delegat i Shkovonë nga shirat drës në Kongresin e Lushnjës 46. Neritan... i arkeologjisë dhe 92. Mënyrë e hollë për t'ia dalë i politikës mbanë një pune me shkathtësi 48. United Kingdom of Great 93. Piktori me famë, Ibrahim Britain and Northen Ireland, sh- Shaban Likmetaj ... (lindi në kurtima Ishëm, më 22 prill 1918, vdiq në 52. Aparat i posaçëm me shirit Milano më 7 shkurt 2006 magnetik për regjistrimin dhe 94. Mjek specialist në patologji; riprodhimin e tingujve ai që merret me studime në 53. Ndriçimi i qiellit në mëngjes fushën e patologjisë para se të lindë dielli, agu i 96. Qepët, spinaqi, lakrat, domëngjesit matet, specat, bamjet, barbun55. Sëmundje ngjitëse, shfaqet jat, patatet, karotat etj... janë ashtu me ethe, me puçrra të kuqe në 98. Lëndë plasëse, zakonisht si fytyrë, në kokë e në trup pluhur i zi a i murrmë 56. Një nga bashkëtingëlloret e 101. E ngrohet pak ujin, e ..., nuk gjuhës shqipe që formohet nga e valoj bashkimi i Z me H 102. Më i vogli ndër vëllezërit, 58. Butak me guackë gëlqer- thuhet edhe ashtu ore, rron në koloni buzë brigjeve 103. Gojëza prej metali së të deteve, nuk i mungon tryezave bashku me rripat, e cila u vihet të prodhimeve të detit kuajve 59. Emanuel ..., (22 prill 1724 - 106. Partia Aleanca Popullore 1
2
3
D
J
R Y
M E
B
4
L
10
PËRGJIGJE E SUPERFJALEKRYQIT TE NUMRIT TE KALUAR
SUPERFJALEKRYQI
23
I
5
Z
E
S
R
6
D
A
11
D
B
C K
9
L E
G R
O 14
B
17
R E
8
A
13
K O
A
7
L
12
D
16
Y
E
15
R R
E
¸
S
18
L
A M A N
R E
G R
E S
I
V
19
R
T
M
M O
G
N G
C
U 22
O D
M
O 25
C U
B
21
24
I
E L
M 20
L
S
26
R E
T K T
O R
D
R
T
T
E
I
L L
E
O
M ¸
U
R
B
A 29
H
E
27
D A
28
O
23
M J T
30
31
A B
A K
32
P
M
A
33
Z
U
B A
J
G
S
D
34
F
F
Z
35
S
H A
T
A
U
O
R
A T
36
S
P
R 37
I
E
38
I 39
M E K
A M T
A
40
41
P
M
U
A
E
T
R
44
S
I
42
B I
P
43
L
A N
E
Q
45
A 47
K
¸
R I
S
H
T E
R I
I
M
R 49
M
U
R
L
P
G 50
H
A
L
O
J
D
¸
A
53
R E
I
C
51
52
G
A
46
A G
O 48
F
E
N E
I
D I
P
N A
R
54
J
A
E
L
N
D Y
S
H
E M E
55
V
T
56 60
N
P
H
57
G
61
L ¸
N D
T
U
¸
58
K
R A
A
N
F
S
H
62
L
¸
I
O 59
R
D
H
A V
E
L
M
63
S
J
I
64
D
¸
O
65
D
K
G
A N
R
B
72
E B
P
L V
80
P
L 83
A J
Z ¸
R S
O N
R A
H I
S
I
B A
R S
I
O
N
L
¸
87
R D A
P
U
I
N 104
105
D I
G J
110
K
M
89
T I
T U
T
I
K
¸
E B
R
90
W I
C
K 95
K
I
P
E D
I
A
K
S
M
T
O
O
97
A J
J
¸
A B
I
107
C E
U
K
106
E M
R
N
96
U V
101
O H
O
O
P
D
N
113
N S
P
108
O
109
Q E
A N
111
D
112
I
88
M U
S
O M
O 103
78
93
P K
I
L
100
Z H
102
P
O
O R D
94
X
T T
85
A S
92
V E L
D
81
B
B
99
K
L
84
L A
T 91
98
B E
E L
E
86
R
69
M 77
A
A 79
V
68
76
R A
E 82
O
I D
73
Z
75
E R
T
S
L 71
M
74
U
R 67
J
70
I C
E K
66
V
T I
D
K U
E
N
A D
L E
T
114
N A
R
Y
A
CYANMAGENTAYELLOWBLACK
SPECIALE
24 E diel, 21 KORRIK 2019
Presidenti kujton legjendën e futbollit Fatmir Frashëri in e madhërishëm të asaj kohe. Sidomos rregulli i 14: “Bring beauty to the sport” i shkonte aq shumë Fatmir Frashërit. Ndaj sot në këto momente dhimbje e nostalgjie, familjes Frashëri,
P
residenti i Republikës Ilir Meta teksa kujton legjendën e futbollit holandez dhe botëror Johan Cruijff, citon dhe një shprehje të tij duke dhënë dhe një mesazh të koduar ku thekson se nuk është e rëndësishme vetëm të fitosh, por edhe si
fiton. Përmes një postimi në faqen e tij zyrtare në rrjetin social “Facebook”, Presidenti Meta bën dhe një krahasim të legjendës së futbollit botëror me legjendën e futbollit shqiptar Fatmir Frashëri. “Njeriu i cili ndryshoi futbollin botëror, legjenda e Ajax,
Johan Cruijff deklaronte se nuk është e rëndësishme vetëm të fitosh, por edhe si fiton. Për të mbështetur këtë filozofi të re, ai publikoi 14 rregullat bazë që i shkojnë aq shumë edhe legjendës kuqezi dhe bardhë e blu, i cili u ndesh si i barabartë me Ajax-
kolegëve dhe të gjithë sportdashësve dua t’u shpreh edhe njëherë mirënjohjen më të thellë për veprën e tij, dhe ne do ta kujtojmë përherë me dashuri me këto foto nga
ndeshjet me Ajax-in, ku u mësoi të gjithëve se si duhet të ndeshemi me dinjitet dhe të barabartë edhe me më të mëdhenjtë”,- shkruan Presidenti Ilir Meta.
ALEANCA PËR MBROJTJEN E TEATRIT KOMBËTARE
“Nuk ka më shtet ligjor, kemi shtet të një njeriu”
A
leanca për Mbrojtjen e Teatrit zhvilloi dje një dëgjesë me përfaqësues të Partisë Demokratike. Në këtë aktivitet fjalën e ka marrë sekretari i PD për Çështjet Ligjore, Çlirim Gjata, i cili u shpreh se po të ishin hapur dosjet e përgjimeve më 30 qershor mund të kishim zgjedhje dhe se sot Shqipëria ka shtet vetëm të një njeriu. “Nuk ka më shtet ligjor. Po të ishin hapur dosjet e përgjimeve më 30 qershor mund të kishim zgjedhje. Po të kishte bërë prokuroria punën e vetë nuk do të ishim këtu. Po për ligjin e teatrit, sa shkelje kemi zbuluar. Uji çon mulli-
rin në paratë e pista. Kemi shtet të një njeriu tani. Ai
mbështetet te krimi, te oligarkët. Rrallë del një gjyqtar kurajoz”,- tha. Ndërsa aktori Robert Budina u shpreh se qeveria po nxiton për shembjen e Teatrit Kombëtar. “Qeveria po nxiton për të realizuar shembjen e teatrit. Po bëjnë gjëra që s’kanë me logjikë. Kemi qenë gjithë natën, do e monitorojmë. Sot
në mëngjes erdhën për të tërhequr disa materiale, i kërkuam lejen, por nuk e kishin. Kishin ndërmend të tërhiqnin dhe gjëra të tjera, por u tërhoqën nga ky ven-
dim. Deri tani nuk ka asnjë urdhër, por kanë proceduar për materialet. Parmbrëmë ka qenë plani për të sjellë kamionët dhe për ti hequr gjitha materialet”, tha Budina.