otwarta nauka
jesień 2021
Strategia Science Europe AGNIESZKA KAMIŃSKA
O
dkąd Agenda otwartego dostępu pojawiła się w ramach instytucji Unii Europejskiej w 2004 r., jest systematycznie rozbudowywana poprzez inne inicjatywy Komisji Europejskiej. Trzeba przypomnieć, że Neelie Kroes, była wiceprzewodnicząca Komisji Europejskiej oraz komisarz ds. Agendy Cyfrowej, już w swoim wystąpieniu w grudniu 2010 r. zauważyła, że „(…) piękno otwartego dostępu polega na tym, że nie jest on skierowany przeciwko nikomu. Jego celem jest swobodny rozwój wiedzy”.
SCIENCE EUROPE Tym razem w materiale poświęconym zagadnieniom otwartej nauki chciałabym przekazać trochę informacji dotyczących najnowszych planów związanych ze strategią Science Europe oraz przypomnieć, że problematyka otwartego dostępu wpisuje się w szerszy kontekst zagadnień związanych z wpływem nowych technologii w sferach kultury, komunikacji, prawa oraz nowego modelu pracy naukowej. Przede wszystkim otwiera ona drogę do przekraczania utartych stereotypów, paradoksalnie obecnych również w nauce. Część z nich polega po prostu na obawie dzielenia się wynikami badań. Ponieważ nauka raczej łączy (chociaż zdarza się, że również dzieli), warto wprowadzać w życie wytyczne wynikające z filozofii Open Access. Dążąc do wypełnienia zawartych w strategii Science Europe idei, jesteśmy zobowiązani do zrozumienia szczególnej istoty otwartego dostępu, ale czyńmy to małymi krokami. Jakie obowiązki spoczywają więc na realizujących idee otwartej nauki?
0000
0000 0000
0000 0026
RZECZYOBRAZKOWE
Słów kilka na temat rzeczy większych i mniejszych otwierających naukę
0165 0596 0758 1059 1 20 0 1523
Warto przypomnieć, że w czerwcu 2020 r. Narodowe Centrum Nauki ogłosiło Politykę Otwartego Dostępu do publikacji naukowych jako efektu realizacji projektów, z wymogiem publikowania danych będących podstawą wyników zawartych w tych publikacjach na licencji CC0 (domena publiczna) w momencie publikacji artykułu. Jednakże otwarta nauka to nie tylko otwarty dostęp do publikacji, ale także otwarte oprogramowanie, otwarte metody badawcze, recenzje i notatniki laboratoryjne. Co więcej, przez to pojęcie rozumie się również naukę obywatelską i zasoby edukacyjne. Zaledwie dwa miesiące temu, w sierpniu, została uchwalona nowa ustawa, która określa postępowanie z danymi badawczymi na rynku krajowym, szczególnie podkreślając znaczenie tzw. danych o wysokiej wartości, tj. „(…) informacji sektora publicznego, których ponowne wykorzystywanie wiąże się z istotnymi korzyściami dla społeczeństwa, środowiska i gospodarki, w szczególności ze względu na ich przydatność do tworzenia produktów, usług i zastosowań opartych na wykorzystywaniu tych danych” (Ustawa z dnia 11 sierpnia 2021 r. o otwartych danych i ponownym wykorzystywaniu informacji sektora publicznego (Dz.U. z 2021 r., poz. 1641).
Aktywne linki do Science Europe Strategy Plan 2021–2026 oraz publikacji cytowanych w tym artykule znajdują się w wersji internetowej na stronie: GAZETA.SGH.WAW.PL
