Artiestenparcours d'artistes

from Gazet van Jette - april 2022

Rubriek Souvenir: muziek

Na twee jaar onderbreking zijn de jaarlijkse hoogdagen voor Jetse kunstenaars en kunstliefhebbers terug: het Artiestenparcours d’Artistes, op zaterdag 23 en zondag 24 april. Naar goede gewoonte kan je ook in Essegem bijzonder werk ontdekken. De deelnemers van het atelier beeldende kunst houden hun allereerste expo en we onthullen het fresco dat graffitikunstenaar Pow speciaal voor ons maakte. Maar de focus dit jaar ligt op audiovisuele kunsten. We spraken met de drie videokunstenaars die bij ons hun werk tonen: Julie De Clercq, Frederike Migom en Ivan Put.

Waarom kozen jullie voor videokunst als medium?

Julie: “Dat vind ik een rare vraag. Alsof je een schilder zou vragen: “Waarom schilder je?”. Fotografie en vooral film zijn altijd al mijn medium geweest, het is vanzelfsprekend voor mij. Een beeld, en zeker bewegend beeld, is op het eerste gezicht toegankelijk, gemakkelijk te interpreteren. Al is wat ik maak misschien minder conventioneel. Ik wil de toeschouwers, net als bij een schilderij, laten nadenken over wat ze zien. Ik wil hen de kans geven zelf achter de betekenis te zoeken, zonder dat ik hen die opleg.”

Ivan: “Mij zullen mensen misschien vooral kennen als fotograaf, door mijn werk voor Bruzz. Maar ik vind zowel stilstaand als bewegend beeld interessant. Wat ik wil capteren, is de mens in zijn habitat: hoe hij zich gedraagt, amuseert... En soms leent bewegend beeld zich daar beter toe. Je kan een heel verhaal vertellen, met verschillende verwikkelingen. Je kan mensen iets laten zeggen, er muziek opzetten. Het is een andere manier van tonen dan een foto.”

Frederike: “Voor mij is film maken een soort onderzoek naar de manier waarop mensen met elkaar omgaan. Ik ben al heel erg lang bezig met verhalen vanuit emoties, en wilde vroeger actrice worden. De emotionele impact wanneer een acteur erin slaagt om helemaal in de scène te zitten, in een staat van totale kwetsbaarheid, dat is iets wat ik enorm bewonder. Maar ik ben te bang om in die positie te gaan staan en heb beseft dat de andere kant van de camera een betere plek is voor mij.”

Vertel eens iets over het werk dat in Essegem te zien zal zijn?

Julie: “‘The Hole’ is gedraaid toen er nog volop coronaregels en -beperkingen waren. Er kon zo weinig op artistiek vlak. Maar de goesting, de noodzaak, om iets te maken overheerste. Met een klein ploegje zijn we naar een bijzondere residentieplek getrokken, een oude abdij in het Noorden van Frankrijk. In de film vertellen de twee hoofdpersonages - dansers - een verhaal via hun lichaam. Dat intens fysiek contact uitgesloten was, dat voel je wel.”

Ivan, in jouw werk, ‘Bxlcorona’, komt het thema nog explicieter aan bod?

Ivan: “Dat zal de journalistieke reflex zijn, zeker? Bovendien ben ik van opleiding politiek en sociaal wetenschapper. Met ‘Bxlcorona’ wou ik een tijdsdocument maken over hoe Brussel deze periode heeft beleefd. Die is, relatief gezien, heel kort, maar leverde bij momenten wel vreemde toestanden op: een totaal lege Ring, een Nieuwstraat vol met mensen met maskers die in twee rijrichtingen wandelen. Binnen tien jaar zullen we zeggen: “Wat was dat?!”, althans dat hoop ik toch.”

BRUZZ-fotograaf en Jettenaar Ivan Put maakte met ‘Bxlcorona’ een coronaportret van Brussel.

Frederike, mensen gaan jou vooral kennen van de fictiefilm Binti. In Essegem toon je ‘Boos’, een documentaire. Wat is voor jou het verschil?

Frederike: “Er is niet echt een verschil voor mij. Fictie bootst een realiteit na. De emoties zijn geacteerd, maar wel herkenbaar. Maar documentaire maken, met echte mensen, is wel heftiger. Ik zou nooit een camera op iemands miserie kunnen zetten en klaar. Daarom heb ik ook heel lang gezocht naar de juiste vorm voor ‘Boos’. De film gaat over kinderen die op de afdeling kinderpsychiatrie van het UZ Brussel verblijven. Ik mocht hen niet filmen. Hen in hun kracht te kunnen laten zien zonder dat te doen was een fijne uitdaging.”

“Die kinderen zitten daar omdat hun omgeving vindt dat ze niet functioneren in onze maatschappij. Ze hebben er niet zelf voor gekozen, en daar is iets heel oneerlijks aan. Ze zijn jonger dan twaalf en dus per definitie onschuldige kinderen, die gewoon kind willen zijn. Ik vond het interessant om hun standpunt proberen te vertalen. Ik heb hen zelf foto’s laten nemen en die in de film gemonteerd. Dat element, in combinatie met 3D-animaties,maakt de film, zeker voor jonge kijkers, behapbaar.”

Beeld uit de documentaire ‘boos’ van Frederike Migom, over en door de ogen van kinderen op de afdeling kinderpsychiatrie van het UZ Jette.

Ivan, jij speelt ook met heel wat audiovisuele technieken?

Ivan: “In de video gebruik ik vertraagde beelden, versnelde beelden, apart opgenomen geluidsfragmenten... Maar de meest opvallende is de uitgesproken roze kleur. Het Amerikaanse leger bedacht tijdens WOII een fotofilm die ervoor zorgt dat bladeren, planten, vegetatie... bij ontwikkeling roze kleuren, waardoor ze het verschil konden zien tussen camouflage en echt groen. Iets wat ze vooral in Vietnam goed hebben kunnen gebruiken. Omdat de lockdown ook iets militairs had en we alleen nog buiten mochten komen in de parken, in het groen, leek het me interessant om die filter op de beelden te zetten. Met als hoogtepunt de rellen in Ter Kamerenbos. Het waren vreemde tijden.”

Julie: “Wanneer het mocht, ging ik tijdens de coronaperiode elke vrijdag in de bezoekersruimte van een rusthuis in Ganshoren en een rusthuis in Jette zitten, om bewoners te interviewen. Die portretten heb ik verwerkt in een videoinstallatie, die je tijdens het artiestenparcours in mijn garage kan komen zien. Ze toont de eenzaamheid van de mensen, in die periode nog groter dan anders.”

Wat brengt de toekomst?

Frederike: “Brussel is een veelzijdige stad, waar je constant verrast kan worden en iets nieuws kunt ontdekken. Het mooie is dat je heel veel verschillende verhalen kunt vertellen en sferen kunt neerzetten die toch allemaal kloppen. Daarom blijft Brussel mij genoeg voeding geven. Je kan er blijven veranderen en evolueren. Je hebt nooit het gevoel - of ik toch niet - vast te zitten.”

Julie: “Een heel concreet project waar ik naar uitkijk, is eentje met beeldend kunstenaar Vadim Vosters. We willen een acht uur durende film maken die bepaalde facetten uit zijn oeuvre ‘audiovisualiseert’. Een hele uitdaging. Maar ik werk graag samen met makers die een ander medium hanteren, om dan te onderzoeken hoe video een extra dimensie kan toevoegen.”