Goed om weten

125 jaar Vagevuur-Shopping (deel 1/2)

Reeds in 1898 zou er een kruidenierswinkel hebben bestaan in het begin van de Vagevuurstraat dichtbij de Markeplaats.

Petrus Goegebeur en zijn vrouw Emma Vanryckeghem waren de uitbaters ervan. Het winkeltje van Petrus en Emma werd in de volksmond al snel ‘Pierke’s’ genoemd.

‘Pierke’, dé stamvader van alle Markse Goegebeurs, werd geboren in Wingene. Hij trad als 27-jarige in het huwelijk in Kuurne in 1896. Zijn bruid werd de 24-jarige Emma Vanryckeghem die in Heule werd geboren. Na hun huwelijk kwam het jonge koppel naar Marke wonen.

Onze gemeente beleefde einde 19e eeuw een opmerkelijke bloei én daarmee gepaard gaande een snel aangroeiende bevolking. De grootste werkverschaffers waren de vlasnijverheid aan de Leie, onze ‘Golden River’, de dakpannenfabriek én de weverij Dewitte-Visage.

Het winkeltje bevond zich in het eerste van drie oude huisjes van één bouwlaag. Die huisjes stonden in het begin van de Vagevuurstraat vlakbij de Markeplaats. Het wellicht zelfs 18e eeuwse pand werd ‘gepacht’ aan de familie Josson. Dit geslacht van gareelmakers had sinds 1877 een eigen leerlooierij in de Vagevuurstraat.

Ten huize Goegebeur-Vanryckeghem werden er zeven kinderen geboren. Tussen Rachel (°1897) het oudste kind én Marie-José (°1916), de jongste spruit, waren er 19 jaren verschil!

In 1925 kwam ‘Pierke’ Goegebeur te overlijden, op slechts 56-jarige leeftijd. We zien een foto van Pierke met pet én sjaal, zoals die op zijn rouwprentje stond. Emma, zijn weduwe, bleef verder de kruidenierswinkel uitbaten. Wellicht was dat met de hulp van Rachel, Michel én Achille, haar oudste kinderen.

Door erfenis waren alle drie de oude huisjes in handen gekomen van Rachel Benoot, de enige dochter van Eulalie Josson, die gehuwd was met Polydoor Benoot. Polydoor zijn werkwinkelsmidse bevond zich in dezelfde Vagevuurstraat aan de overkant van die oude huisjes.

Rachel Benoot, in 1921 mevr. Michel Vandewiele geworden, verkocht in 1928, na de dood van haar vader Polydoor in 1922, én van haar moeder Eulalie Josson in 1924, de huisjes aan de weduwe Goegebeur. Ingenieur Michel Vandewiele verhuisde het bedrijf van schoonvader Polydoor Benoot naar de toenmalige Statiestraat (huidige Michel Vandewielestraat) nabij het station. Locatie waar expansie mogelijk zou zijn voor deze ondernemer mét ambitie.

In 1935, op 63-jarige leeftijd, overleed Emma Vanryckegem, de weduwe van ‘Pierke’.

Daarop zette Marie-José Goegebeur, de jongste dochter en slechts 19 jaar oud, de kruidenierswinkel verder.

In 1938 trad Marie-José in het huwelijk met Cyriel Pauwels (°1908 Sint-Baafs Vijve).

Cyriel was een jongere broer van Marie-José’s schoonbroer nl. August Pauwels. Deze was de echtgenoot van oudste zus Rachel. Twee broers huwden met twee zussen.

Ondanks de verandering van uitbating bleef de winkel in de Vagevuurstraat gekend in Marke als ‘Pierkes’.

In 1939, vlak voor het uitbreken van de Tweede Wereldoorlog, werd met Marie-Thérèse Pauwels, een eerste kindje verwelkomd in het gezin Pauwels-Goegebeur. We zijn reeds 1950 als er met Rita een tweede dochter wordt geboren. In 1952 vierde men bij‘Pierkes’ de geboorte van een zoon nl. Antoine Pauwels.

Voor de jaren ’50 van de vorige eeuw waren alle winkels bedieningswinkels. Dat wil zeggen : één of meerdere toonbanken en één of meerdere weegschalen.

De kruidenier ontving van de grossier, leverancier of producent al zijn producten in zakken van 50 kg: suiker, koffie, chicorei, bonen, rijst enz... Deze werden op vraag van de klant door de kruidenier uit de zak geschept, afgewogen naar kleinere hoeveelheden en apart verpakt. Andere producten, zoals bvb kaas, werden afgesneden, afgewogen en verpakt.

De kruidenier had hier een uitgelezen kans om met een verkoopspraatje te proberen wat extra’s te verkopen. Iedereen herkent nog wel het zinnetje : “Mag het ietsje méér zijn?”

Doordat een klant zijn ganse bestelling mondeling moest meegeven kon ook iedere wachtende klant in de winkel horen wat je kocht. Tja… En het was ook hét moment om alle nieuwtjes, roddels en andere waarheden uit het dorp de revue te laten passeren.

Er kon toen eveneens nog gekocht worden ‘op de pof’. Of is het de ‘poef,’ of de ‘spiegel’? Enfin, de rekening verdween in ‘het boekje’. Eens per maand werd er dan afgerekend. Tenminste als de klant dit dan kon…

Werk aan de winkel is een oud spreekwoord. Er is altijd wel iets te doen in en rond een winkel. Het leven van de kruidenier stond bijna 100% in het teken van zijn winkel.

Detail uit een foto van de Vagevuurstraat circa 1958 tgveenprocessie.LinksstaatdegoudsmederijTheys, rechts het Café Sint-Jan. In de verte zien we het o.a. deSint-Theresiakapel.Bemerkookdestijlrijkecamionette van winkelier Cyriel Pauwels. In de insprong naast Albert Theys, de goudsmid, bevond zich ‘Pierke’s’.Eendametjezoujuistbinnengaanofkwamjuist buiten de nét niét zichtbare winkel?

Gans het gezin werd ingeschakeld. Willen of niet! De kinderen konden boodschappen thuisleveren, de winkel of het magazijn uitvegen of zakjes met courante producten afvullen op voorhand. De jaren ’50 zouden een nieuw geluid brengen. De tijd staat immers nooit én nergens stil.

Wordt vervolgd....

Deel 2 is echter voor volgende maand.

Met behulp van nota’s van wijlen Michel Faillie én met dank aan de familie Pauwels.

FilipDecock

Groene vingers februari

We zijn al een maand ver in het nieuwe jaar. Een jaar waarin ik jullie de ideale weersomstandigheden toewens, een jaar om al je tuindromen waar te maken. De vele nieuwjaarsrecepties zijn voorbij, tijd om met leuke ideeën aan de slag te gaan in huis en tuin. Ik heb alvast niet gewacht en probeerde het een en ander uit in de voorbije donkere en regenachtige dagen en weken.

De nog groene kerstboom met wortel, heb je laten acclimatiseren in een koude plaats. Na enkele dagen mag de kerstboom in de tuin worden geplant. Maak een put, diep en breed genoeg zorg ervoor, door schudden, dat er aarde mooi tussen de wortels zit. Vul verder aan en duw de aarde toe met de punt van de voet. Met wat geluk kan je deze boom voor Kerst van dit jaar terug binnen halen. Terwijl je de spade in de nabijheid hebt, kan je de uitgebloeide bollen van hyacint, blauw en witte druifjes (muscari) uitplanten met het loof eraan.

Omschrijving van AA

“Anonieme Alcoholisten” is een gemeenschap van mannen en vrouwen die hun ervaring, kracht en hoop met elkaar delen om hun gemeenschappelijk probleem op te lossen en anderen te helpen bij het herstel van hun alcoholisme.

Het enige vereiste voor lidmaatschap is een verlangen op te houden met drinken. Er zijn geen geldelijke verplichtingen voor het AA-lidmaatschap; wij voorzien in onze behoeften door eigen bijdragen.

AA is niet gebonden aan enige sekte, genootschap, politieke partij, organisatie of instelling; wenst zich niet te mengen in enig geschil; steunt of bestrijdt geen enkel doel. Ons hoofddoel is nuchter blijven en andere alcoholisten helpen nuchterheid te bereiken.

Tel. alg.: +32 (03) 239 14 15

Elke donderdag vergadering in ‘t Schuurke om 20u, OC Marke.

Het loof zal vanzelf afsterven en het volgend voorjaar geniet je van de bloemen.

Enkele van mijn uitprobeersels: midden november kocht ik 2 pakketjes champignonbroed (witte en bruine champignon). Ik volgde de bijgevoegde handleiding minutieus.

Foto 1 hierboven geeft de stand weer begin januari van de derde “vlucht”. Het resultaat van een teelt op vensterbank in de keuken. Eind november kocht ik witloofwortels. Ik kortte het resterende loof in op een 2-tal cm (een duimdikte). De wortels waren al een stukje afgesneden waardoor ze ongeveer dezelfde lengte hadden. In een emmer bracht ik een 5 à 8 cm aarde uit de tuin aan. Hierop plaatste ik de wortels en vulde de ruimte tussen de wortels op met bloemaarde tot onder het loof van de kleinste wortels. Een liter water erover en deksel op de emmer. Op foto 2 het resultaat na 5 weken. Enerzijds een emmer die in de garage staat en de andere die in het koude tuinhuis staat om dan naar de garage te verhuizen.

Tenslotte kocht ik de week voor kerstdag (op internet) broed voor oesterzwammen.

In een diepe emmer strooide ik ongeveer 2,5 kg stropellets (voor dieren). Daarop goot ik anderhalve liter kokend water. Deksel op de emmer en een dag laten afkoelen. Vervolgens een derde van het pakket broed (met gewassen handen) gemengd onder de pellets.

Foto 4 toont de toestand van doorgroeiing na 2 weken. Nog één week ongeopend op woonkamertemperatuur en dan verhuizen naar een koelere ruimte. Vanaf dan zou het gaan gebeuren en moet één week later de eerste vlucht van oesterzwam starten.

Weet dat je bij oesterzwam zoveel als mogelijk steriel moet werken en besmetting met andere schimmels moet vermijden. Vandaar dat alles zoveel mogelijk moet toe blijven. Ik laat je weten of de oesterzwammen lekker zijn.