‘Er gaat een wereld open voor mensen’

Jolijn Tijink is één van de casemanagers dementie binnen

Zorggroep Sint Maarten en een warm voorstander van zorgtechnologie. “Technologie wordt steeds belangrijker. Het zorgt voor meer zelfredzaamheid, waardoor mensen langer zelfstandig kunnen blijven wonen.”

Mensen met dementie hebben vooral behoefte aan structuur en regelmaat. Jolijn: “Daarvoor is een dementieklok heel geschikt. Die geeft de datum en de tijd aan, of bijvoorbeeld afspraken met de huisarts. Die zijn op de klok te lezen, maar gesproken berichten zijn ook mogelijk.”

Rustig door kussen

Zo heeft Jolijn nog meer mooie voorbeelden. “Een mevrouw die van haar grote woning naar onze aanleunwoning verhuisde, zagen we meer verward raken. Door de inzet van het Somnox kussen kon zij zich beter ontspannen. Het kussen geeft kalmerende muziek en helpt haar om de ademhaling te reguleren.”

Nostalgische radio

Technologie kan ook bijdragen aan wat extra gezelligheid. “Bijvoorbeeld voor mensen die niet naar de dagbesteding kunnen of willen maar het thuis nogal stil vinden. Dan is de OER radio een mooi middel. Die ziet er niet alleen nostalgisch uit, maar is ook heel eenvoudig te bedienen. De familie kan er met een USB-stick iemands favoriete muziek opzetten. Of bijvoorbeeld een luisterboek. Mensen gaan soms echt stralen van die radio.”

Tijdbesparend

Als mensen zich fijner voelen, scheelt dat de verzorgenden tijd. “En niet te vergeten de familie”, zegt Jolijn. “Mensen die zich fijn voelen bellen veel minder snel hun kinderen voor van alles en nog wat. Als mensen meer ontspannen zijn, zijn ze minder verward. Een apparaat als de Medido is daarentegen echt tijdwinst voor de thuiszorg. Dat is een medicijndoos die automatisch de medicatie aangeeft. De thuiszorg hoeft ‘m alleen maar bij te vullen. En ook de hulpmiddelenkoffer scheelt de zorg tijd. Bijvoorbeeld dankzij de aantrekhulp voor steunkousen.”

Eenvoudig te bedienen

Jolijn merkt in de praktijk dat de diverse hulpmiddelen met name erg geschikt zijn voor mensen met beginnende dementie. Want ook al is de werking van veel apparaten eenvoudig, je moet wel in staat zijn om ze te bedienen. Wanneer dit lukt, zien we meer structuur, ontspanning en kwaliteit van leven bij de cliënt. En gaat er voor mensen dan vaak een wereld open.”

Meer ouderen en minder zorgmedewerkers. Twee grote uitdagingen voor de ouderenzorg. “Op dit moment zijn er 3,5 miljoen Nederlanders boven de 65 jaar”, legt Marja uit. “De verwachting is dat dit er in 2040 4,8 miljoen zijn. We willen ook in de toekomst goede zorg blijven bieden. Zorgtechnologie speelt daarbij een belangrijke ondersteunende rol.”

Snelle volger

Over de visie op zorgtechnologie is zorgvuldig nagedacht. Erik: “We kijken alleen naar wat we écht willen en nodig hebben. Daarbij willen we een ‘snelle volger’ zijn. We gaan dus niet experimenteren, maar richten ons vooral op hulpmiddelen die zich in de praktijk al hebben bewezen. Bijvoorbeeld bij collegazorgorganisaties. Die hebben immers dezelfde uitdagingen als wij.”

Drie pijlers

De visie op zorgtechnologie kent drie pijlers: vernieuwend werken, vernieuwend zorgen en vernieuwend wonen. Marja licht toe: “Vernieuwend werken, omdat technologie invloed heeft op ons dagelijks werk. Vernieuwend zorgen, omdat we steeds meer van ‘zorgen voor’ naar ‘zorgen dat’ gaan.” Erik vult aan: “Vernieuwend wonen heeft te maken met de inrichting van onze gebouwen. In de toekomst krijgen die steeds meer technische snufjes. We noemen dat domotica. Denk aan slimme sensoren die meteen detecteren dat iemand gevallen is.”

Van de visie naar de praktijk. Adviseurs zorgtechnologie Lieke Weierink en Jarno Visser zijn dagelijks bezig met het vinden, toetsen en testen van nieuwe snufjes en ‘gadgets’. “Het zou mooi zijn als technologie vanzelfsprekend wordt.”

“Wij zijn van de zorgtechnologie.” Zo introduceren Lieke en Jarno zich bij collega’s, cliënten, familieleden en vrijwilligers. “Wat ons betreft verschilt een technisch apparaat niet van een rolstoel. Het zijn allebei hulpmiddelen. Alleen zijn we aan een rolstoel gewend. Op termijn zal zorgtechnologie net zo gewoon zijn.”

Pionieren

“In het begin was het echt pionieren”, vertelt Jarno. “We zijn gestart met het uitproberen van een stuk of veertig producten die we in de organisatie hebben ingezet.” “We hebben vervolgens een aantal uitgangspunten opgesteld”, licht Lieke toe. “Daarin hebben we omschreven hoe we de komende jaren met technologische innovatie omgaan.”

Veel op locatie

Technologie of niet, het is niet zo dat Lieke en Jarno de hele dag achter de computer zitten. “We zijn juist heel veel op de verschillende locaties. Daar praten we met medewerkers, maar ook met cliënten, familieleden en vrijwilligers. De cliëntenraad zoeken we ook op. Zij denken regelmatig met ons mee. We laten vooral zien wat er met technologie allemaal mogelijk is. We hebben een pop-up kraam waar we allerlei zelfredzaamheids- en welzijnstechnologieën demonstreren. Zo maken we mensen vertrouwd met de mogelijkheden en de nieuwste ontwikkelingen.”

Acht projectmedewerkers

Om vragen over zorgtechnologie voor individuele cliënten te kunnen beantwoorden, zijn er bij de Zorggroep acht projectmedewerkers. Lieke: “Zij kunnen medewerkers, cliënten en familie ondersteunen in hun zoektocht naar een passend zorgtechnologisch hulpmiddel. Daarnaast helpen de projectmedewerkers mee bij het opzetten van grotere projecten.”

Anders denken

Zorgtechnologie betekent voor zorgmedewerkers ook een andere manier van denken. “En die verandering kan best moeilijk zijn”, beseft Marja. “Zorgmedewerkers zijn immers opgeleid om te zorgen. Dat is waar hun hart ligt. Maar er is niet echt een keuze.” Daar komt bij dat met name voor de nieuwe generatie ouderen eigen regie steeds belangrijker wordt. Erik: “Mensen willen zo lang mogelijk zelfstandig blijven wonen en zelfvoorzienend zijn. Technologie maakt dit mede mogelijk.”

Zorg is en blijft mensenwerk

Marja, Erik, Lieke en Jarno zijn er unaniem over: zorg is mensenwerk en dat zal altijd zo blijven. Marja: “Juist het menselijke contact is zo belangrijk voor cliënten. Dat kan bijvoorbeeld een robot nooit overnemen.” Jarno: “Technologie is puur ondersteunend, om het leven voor de cliënten aangenamer te maken en het werk voor de medewerkers net wat te vergemakkelijken.”