BRABANTS DAGBLAD DONDERDAG 26 MAART 2015
GEMEENTELIJKE ZORGTAKEN
‘Wat je zelf kan moet je zelf doen’ Hicham Boulgalag van de Toegang zoekt met financieel spreekuur in Noord de klanten op. „Laat de kinderen géén verloren generatie worden.” door Stephan Jongerius
de
zorg
TILBURG - Ruim
voordat zijn spreekuur officieel begint, stapt de eerste klant binnen bij Hicham Boulgalag in wijkcentrum de Dirigent in Tilburg Noord. Ze is Marokkaanse, hij staat haar in beider moerstaal te woord. De vrouw is in lichte paniek over wat in jargon de apk heet: periodiek onderzoek om na te gaan of in de uitkeringssituatie iets is veranderd. Vrijdag plofte de brief binnen, morgen - woensdag - dient ze een reeks bewijsstukken te overleggen. Maar die heeft ze zo 1-2-3 niet bijeen en nu dreigt een boete van 150 euro. „Goed dat je man al heeft gebeld”, zegt Boulgalag. Zelf weet-ie niet beter dan dat er twee weken tijd is voor de ‘apk-stukken’. „Ik ga het na en laat het je vanmiddag weten.” Boulgalag maakt als medewerker van de gemeentelijke afdeling Werk & Inkomen deel uit van ‘de Toegang’, die met zo’n 300 mensen van verschillende organisaties in eerste instantie de nieuwe gemeentelijke zorgtaken oppakt. „Veel problemen in gezinnen worden overschaduwd door geldzorgen”, zegt hij, „door mensen zo dicht mogelijk bij huis op te zoeken, proberen we te voorkomen dat die van kwaad tot erger gaan.” Drie keer per week zijn er spreekuren bij basisscholen in Noord. Hier in Stokhasselt leeft eenderde
van de huishoudens in armoede. Tot na elven schuift de ene na de andere moeder aan: Marokkaanse en Somalische vooral, de laatsten meestal vergezeld door vrijwillig tolk Faduma. De vragen gaan over inburgering, ziektekosten, energierekeningen, ouderbijdragen, kwijtscheldingen: samen vormen ze een berg van frustratie en onbegrip over de bureaucratie. „Kan ik niet alle vaste lasten laten inhouden op mijn uitkering?”, vraagt een Somalische. Boulgalag glimlacht, hij hoort het vaak. „Dat is voor de gemeente lastig bij te houden, we zijn geen administratiekantoor.” Opvallend: vrijwel alle vrouwen zijn alleenstaand, hebben drie, vier, soms acht kinderen, maar een man ontbreekt. „Een wezenlijk probleem”, zegt Boulgalag, „maar ik kan mannen niet verplichten zich bij hun gezin betrokken te voelen.” Bij Somaliërs is het sowieso lastig, zegt hij. „Ze spreken de taal niet en missen werknemersvaardigheden. Welk bedrijf wil iemand van veertig die nooit heeft gewerkt?” De geboren Marokkaan is goed-
“
“
Kan ik niet alle vaste lasten laten inhouden op mijn uitkering? Somalische tijdens spreekuur
Welk bedrijf wil iemand van veertig die nog nooit heeft gewerkt? Hicham Boulgalag, de Toegang
Hicham Boulgalag tijdens het lachs en scheutig met complimentjes als vrouwen de juiste papieren hebben meegenomen. Maar hij kan ze ook de waarheid zeggen, bezweert hij. „Vorige week kwam er een vrouw van 25, ze sprak behoorlijk Nederlands. ‘Ik ben er niet om jouw post door te nemen’, heb ik gezegd. Je administratie op orde hebben, is zó belangrijk. Zelf doen wat je kunt, je kinderen het voorbeeld geven. Die mogen géén verloren generatie worden.” Boulgalagh maakte 1,5 jaar geleden de overstap van het stadskantoor op het Koningsplein naar de voorloper van de Toegang in Stokhasselt. Het werk is er breder en leuker op geworden, vindt hij. „Uitkeringen beoordelen en mensen activeren was wat ik deed. Nu weet ik ook van belastingzaken, inburgering, ziektekosten. Andere professionals in de wijk weten me daarover ook te vinden. Waar ik voorheen een maatschappelijk
spreekuur. „Je administratie op orde hebben, is zó belangrijk.” foto Marie-Thérèse Kierkels/Beeld Werkt
FINANCIËLE PROBLEMEN TILBURG Financiën is een van de vijf leefgebieden waarop medewerkers van de Toegang zich richten. In alle elf Tilburgse wijken is hiervoor extra aandacht en kennis aanwezig. Een op de zes huishoudens in Nederland heeft financiële problemen met kans op problematische schulden. In Tilburg melden zich jaarlijks zo’n 4500 mensen bij bureau schuldhulpverlening; zo’n 2500 krijgen hun probleem na een of enkele gesprekken weer onder controle. Zo’n 1500 anderen hebben inten-
sievere ondersteuning nodig. Voor nog eens 500 komt er een schuldregeling met gedeeltelijke kwijtschelding. Driekwart daarvan wordt minnelijk geregeld met schuldeisers. De gemeente werkt nauw samen met schuldeisers, ook om (grotere) problemen te voorkomen. Zo verstrekken energieleveranciers de gegevens van mensen met betalingsachterstand die de gemeente dan aanschrijft. Met zorgverzekeraars is een voordelig collectief pakket overeengekomen voor mensen met een laag inkomen.
werker inschakelde, pak ik nu veel zelf op: heel leerzaam.” In het kamertje naast hem houdt jobcoach Nichala Smits spreekuur. Zij helpt mensen bij het vinden van (vrijwilligers)werk. „Als
ik zie dat iemand een beetje achter de gordijnen blijft zitten, stap ik op haar af, zij komt zo nodig bij mij voor uitkeringskwesties.” Geregeld belanden dieperliggende problemen op zijn bordje. Zo
meldt zich vandaag een Ethiopische moeder met haar 24-jarige zoon. De jongen zit op het ROC, wil alsnog iets van zijn leven maken, maar sleept een schuld mee, hoeveel precies weet-ie niet. „Jóuw probleem, dat is het eerste wat ze bij Schuldhulpverlening zeggen”, houdt Boulgalag hem voor, „je zult eerst moeten laten zien dat je gemotiveerd bent en van weinig kunt leven.” Hij nodigt de jongen uit eerst eens samen een budgetplan te maken. Ook kreeg hij pas een jonge meid aan zijn bureau waar thuis indringende problemen speelden: huurschuld, dreigende ontruiming, geweld. „Ze nam me in vertrouwen en heeft me verteld over haar persoonlijke problemen thuis. Deze casus is nu in handen van het Zorg- en Veiligheidshuis, maar ik bewaak wel de vertrouwenspositie met haar. Zo is mijn oude vakspecialisme heel rekbaar geworden. Omdat we hier in Stokhas-
selt al op proef waren begonnen, zijn de lijntjes kort, er is in het team echt een gevoel van ‘we moeten het samen doen’. Vroeger verwees ik mensen door, nu laat ik ze pas los als ik zeker ben dat een collega het heeft overgenomen.” Zorgen maakt Boulgalag zich wel over de belasting van vrijwilligers, zoals tolk Faduma. Hij kent het uit eigen ervaring sinds hij een Roemeense buurman is gaan helpen met diens papierwinkel. „Of ik dat ook voor een broer kon doen, en voor een neef en voor.... Ik moest er echt de rem op zetten. Als je mensen overvraagt, haken ze af.”
“
Eerst verwees ik mensen door, nu laat ik ze pas los als collega het overneemt Hicham Boulgalag, de Toegang