DYSLEXIE GEEN OBSTAKEL VOOR GROTE TOEKOMSTPLANNEN SAMEN VERANTWOORDELIJK De behandeling van ernstige enkelvoudige dyslexie (EED) vraagt veel inzet van iedereen: de zorgverlener, de school, de ouders en natuurlijk het kind zelf. In een ‘behandelovereenkomst’ verplichten ouders zich dan ook om dagelijks huiswerkopdrachten met hun kind te doen; de school geeft de ondersteuning en begeleiding die nodig is.
Milou
Sinds 1 januari heeft de gemeente nieuwe taken op het gebied van jeugd, werk en zorg. Wat betekent dat voor inwoners van Tilburg? Wordt het allemaal minder of maken ze zich onnodig zorgen? In deze serie aandacht voor deze veranderingen en hoe mensen ermee omgaan. Dit keer vertellen Milou (11) en Ben (18) hoe het is om dyslexie te hebben. Een vrolijke spring-in-‘t-veld trekt de voordeur open. Milou is helemaal klaar voor het ‘interview met de krant’. De zesde-groeper vertelt: “In groep 3 ging het nog wel goed met de korte woordjes, maar later vond ik het wel lastig. In groep 4 mocht ik steeds uit de klas om apart te oefenen met de juf. Dan hoefde ik mooi geen saaie lessen te doen”, grinnikt ze. “De leesspelletjes vond ik wel leuk, maar flitsen was heel moeilijk; je moet dan heel snel achter elkaar woorden lezen op de computer.”
’LEESSPELLETJES VOND IK LEUK, MAAR FLITSEN WAS MOEILIJK’ In groep 5 werd de achterstand zo groot dat de leerkracht voorstelde om Milou te laten testen op dyslexie. Dat vermoeden bleek juist. Sindsdien krijgt ze op school wekelijks training van een speciale dyslexiejuf en heeft ze véél huiswerk. Ze haalt haar map erbij en de 32 kaarten met spellingsregels. “Kijk, die moet ik allemaal in mijn hoofd stampen. Mama oefent elke dag met mij.” En met succes: Milou leest inmiddels op niveau groep 7. En Milou, lees je nu ook graag? Een guitige blik: “Ja, de Donald Duck!” DYSLEXIE, WAT IS DAT EIGENLIJK? Lezen en spellen is iets wat bij de meeste mensen op den duur vanzelf gaat; je leest niet meer letter voor letter, maar ziet in één oogopslag het hele woord of zelfs een hele zin. Bij mensen met dyslexie is juist dat automatiseren het probleem. Zij lezen elke letter en de klank die daarbij hoort afzonderlijk. Zo kunnen zij moeite hebben met een woord als ‘december’ waarin de drie e’s steeds anders klinken. Ook het verwisselen van letters binnen een woord zie je vaak, denk aan straat en staart. Grote lappen tekst lezen kan daardoor behoorlijk lastig zijn. Dyslexie heeft overigens niets met intelligentie te maken; Albert Einstein had het ook.
HULP BIJ EED VOORTAAN VIA GEMEENTE Nu de gemeente (bijna) alle jeugdhulp regelt, hoort daar ook de zorg bij voor kinderen met ernstige enkelvoudige dyslexie (EED). Hoe gaat dat in zijn werk? Leerlingen die veel moeite hebben met lezen en schrijven, krijgen op school extra ondersteuning. Slaat deze hulp niet of onvoldoende aan, dan kan er sprake zijn van EED. In het zorgteam op school zit een professional van de Toegang; hij of zij kan bij de gemeente een beschikking aanvragen voor diagnostisch onderzoek. De gemeente heeft contracten met een aantal dyslexiezorgverleners. Een van hen beoordeelt of er inderdaad reden is voor onderzoek en voert dit ook uit. Is de diagnose inderdaad EED, dan krijgt het kind een specialistische behandeling.
WIE BETAALT? De gemeente hanteert dezelfde voorwaarden als voorheen de zorgverzekeraar. De zorg voor kinderen met EED wordt vergoed als het kind 7 jaar of ouder is, op de basisschool zit én als de behandeling voor de 13e verjaardag is gestart.
zin. Alleen als ik verslagen moet maken, vraag ik een klasgenoot om even mee te kijken. Geen probleem!” En daarna? Het antwoord komt rap: een carrière als manager of consultant ziet Ben helemaal zitten.
OP NAAR EEN GLANZENDE CARRIÈRE Dyslexie hoeft grote toekomstplannen echt niet in de weg te staan, daarvan is de inmiddels 18-jarige Ben het levende bewijs. Bij hem gaf het lezen direct in groep 3 problemen. “Ik verwisselde woorden en letters en ging vaak maar raden wat er stond.” Ben ging het lezen steeds meer vermijden, tot zijn ouders hem in groep 5 lieten testen. “Toen bleek dat ik dyslexie had, was ik eigenlijk best opgelucht. Ik was dus niet dom.” Zijn ouders schakelden een remedial teacher in. “Ik ging eens per week tussen de middag naar Germa, daar heb ik echt veel aan gehad. In een heen-en-weerschrift hielden Germa, de school en mijn ouders bij hoe het ging en welk huiswerk ik had.” Ook later op het vwo was er alle medewerking. “Leerlingen met dyslexie – want ik was echt niet de enige – kregen meer tijd voor proefwerken en een mildere normering bij spellingsfouten.” In het vierde jaar vwo werd de hoeveelheid leeswerk toch lastig; Ben stapte over naar havo 4 en slaagde een jaar later voor zijn examen. Inmiddels studeert hij Business, IT en Management aan de Avans Hogeschool in Breda. “Ik heb het heel goed naar mijn
ALBERT EINSTEIN HAD OOK DYSLEXIE
Ben
WWW.TILBURG.NL