Samen voor de jeugd
bur
n-ou
t
auti
sm
crea
ADHD
tief
de In sp
irat
Samen voor enthous iast de jeugd
Terugblik
de Inspiratietuin 9 maart 2017
en
in
w e ns
“De leefwereld van de Donderdag 9 maar t 2017: Amarant Academie (Montfortanenlaan 13, 5042 CT Tilburg). Van 17.30 tot 20.00 uur. Inloop vanaf 17.00 uur.
insp irer
ietu
ervaring delen
en
jeugdigen”
“ Laat je
inspireren om
samen te innoveren op donderdag 9 maart!’’
Meld je aan via info@innovatien etwerkjeugd.nl
Samen voor de jeugd
de Inspiratietuin | Terugblik
De leefwereld van de jeugd lééft! De leefwereld van de jeugdigen, dit is het jaarthema van het Innovatienetwerk Jeugd Hart van Brabant. En daarmee ook van de Inspiratietuin op 9 maart. “Jongeren zijn veel meer dan de optelsom van eventuele problemen”, een sterk motto dat presentator Nathan de Groot alle aanwezigen op het hart drukt bij de start. De zaal bestaat uit zeventig belangstellenden, gemene deler: geïnspireerd willen worden ėn - al dan niet bewust - elkaar inspireren.
activiteiten. Bijvoorbeeld het Inspiratiecafé, voor en door jongeren tot 23 jaar: jongeren gaan in dialoog over thema’s als gamen en depressie. Thema’s die zij zelf bepalen. Ook organiseren we de bekende pitchbijeenkomsten, waar vernieuwers een initiatief kunnen presenteren. Nieuw zijn de Innovatielabs, waarin we een thema verkennen, in kort tijdsbestek met een verrassend gezelschap. Vanavond staat in het teken van elkaar inspireren. Het thema is ‘de leefwereld van de jeugdige centraal’. Vorig jaar is voorgesteld dit als thema voor 2017 te kiezen. We willen vandaag de eerste stappen zetten dit te verkennen. Laten we ons in de leefwereld van de jeugdige begeven. Een jongere die problemen heeft, is veel meer dan die problemen. Elke jongere heeft ontzettend veel kwaliteiten en talenten, die willen we vanavond samen met hen onder de aandacht brengen.”
Joël en Deni laten hun talenten horen
Er zijn zo’n zeventig deelnemers; met verschillende rollen en van verschillend ‘pluimage’: van scholier tot werkzoekende jongere, van docent bij Fontys tot leerplichtambtenaar, van stagiair bij R-Newt tot student Social Work, van hoogleraar tot beleidsmedewerker, van wethouder tot jeugdprofessional, van jongerenwerker tot woonbegeleider. Jacqueline van Zwieten is coördinator van het Innovatienetwerk: “We willen vernieuwen, het innovatienetwerk Jeugd is een samenwerking met jongeren, ouders, gemeenten, welzijn, onderwijs, jeugdhulpaanbieders. We organiseren allerlei
De avond start met twee indrukwekkende optredens van jongeren die deelnamen aan het project van Gemeente Tilburg, R-Newt en Fontys Hogeschool voor de Kunsten ‘Wie wil jij zijn’? Joël rapt een nummer dat hij zelf schreef nummer Purple Rain. Het project kreeg Joël naar eigen zeggen elke zaterdag het huis uit om met jongeren samen met muziek bezig te zijn. “Ik ben weer gemotiveerd om te schrijven en muziek te maken. Ik wil echt een artiest worden.” Dat geldt ook voor zangeres Deni: “Het project was veel te kort. Ik was al klaar met school en had niet veel te doen, en leefde de hele week toe naar de zaterdag. Ben al heel lang bezig met muziek, in het project kreeg ik zangles, en morele steun. Ik was heel verlegen maar hier had ik veel contact met anderen. Het heeft me heel erg vooruit geholpen. Ik wil mensen inspireren: ‘realiseer je droom, net als ik’. Deni krijgt met haar cover van Sia de zaal muisstil. “Chandelier”, klinkt het vol overtuiging.
2
Samen voor de jeugd
de Inspiratietuin | Terugblik ‘We moeten durven te luisteren naar de stem van kinderen’
Samen aan de slag met kunst
De denkkracht van de jeugd
Na deze verrassende optredens is het tijd voor de inspiratiesessies. In de inspiratiesessie ‘Samen aan de slag met kunst’ dagen Karin Fleur en Romana de deelnemers uit beelden te maken van de leefwereld van jongeren. De Cultuurkantine verbindt jongeren uit de jeugdzorg en jonge vluchtelingen aan kunstenaars. Tien weken lang ontmoet de jongere de kunstenaar in het atelier. Samen werken ze aan een kunstwerk. Het atelier is de ontmoetingsplek waar het kind of de jongere een andere wereld ontmoet.
Nicole Kivits en Frans Withagen van SMO Traverse vertellen hoe zij zich in hun werk laten adviseren door kinderen van een basisschool: “De ervaring leert ons dat het loont om onderwijs en zorg met elkaar te verbinden. En dat de denkkracht van kinderen en jeugdigen zeer goed aangewend kan worden, om de kwaliteit van zorg te verbeteren.’’ Frans en Nicole hebben deze ervaringen onder andere opgedaan in hun innovatieproject ‘Geef het kind een stem’. In dit project is een belangrijke rol voor kinderen weggelegd. Doel is crisisopvang van kinderen sterk te verbeteren, op basis van wensen en ideeën van kinderen. Een basisschoolklas heeft meegedacht over hoe de opvang eruit moet zien, waar aan gedacht moet worden. Ieder kind is anders, en heeft dan ook weer andere dingen nodig, concludeerden de jonge meedenkers op de basisschool. “Mag mijn huisdier mee? Kan ik op mijn eigen school blijven?” Dat wat voor kinderen telt, is verzameld, de volgende stap is de opvang van gezinnen hierop aan te passen.
Voel jij je aangesproken als er wordt gepraat over ‘de jeugd’? Deze samenwerking leidt tot verrassende kunstwerken, zo ook vanavond. Romana: “Als je woorden omzet in beeld, ervaar je heel snel dezelfde taal te spreken. We zijn gelijkwaardiger, en soms is het makkelijker met beelden te vertellen dan met woorden.” Veel deelnemers zijn positief ingesteld: “als je ergens in gelooft, kunt je het bereiken.” Een enkele deelnemer wil de groep wel ook de andere kant laten zien. “Zijn we niet tè positief? Hebben we voldoende oog voor waar jongeren tegenaan lopen, en niet zelf kunnen oplossen, of juist zelf opzoeken en niet altijd goed voor hen is?” ‘Samen kunst maken is als praten met je handen’
Jorus Rompa, pedagoog, heeft van dialoog zijn beroep gemaakt. In de inspiratiesessie Ken jij eigenlijk wel de leefwereld van jongeren? vertelt hij over zijn ervaringen. “We hebben het over verwachtingen bij jongeren, die zijn er altijd. Bewust en onbewust. De dialoogmethodiek van Nederlandindialoog.nl verrijkt gesprekken met jongeren, blijkt in de praktijk.’’ In de dialoogmethodiek die Jorus zich eigen heeft gemaakt, doorloop je vier stappen. Van kennismaking, ervaringen delen, dromen naar doen. Jorus laat deelnemers even proeven aan de methodiek en ervaren dat er op deze manier nieuwe ideeën kunnen ontstaan. De dialoogtraining is te volgen via Nederland in dialoog.
3
Samen voor de jeugd
de Inspiratietuin | Terugblik
‘Complimenten voor Balou: openhartig en indrukwekkend’
De jeugd maakt beter beleid ‘De jeugd maakt beter beleid’ is de titel van de inspiratiesessie van René Clarijs, professor en hoogleraar jeugdbeleid, en auteur van diverse boeken. Hij vertelt zijn uitgesproken visie op jeugdbeleid. In een notendop: Nederland heeft vreemd beleid voor kinderen en jongeren. Het kan veel gemakkelijker en veel beter. Kinderen en jongeren geven aan hoe we dat zouden moeten bereiken, maar er wordt niet geluisterd. Ons beleid focust op het eerste milieu (het gezin) en het tweede milieu (het onderwijs), maar laat de mogelijkheden van het derde milieu (de vrije tijd) onbenut. Jeugdigen geven aan dat deze drie milieus bij elkaar horen. Andere landen geven de voorkeur aan een andere benadering: zij kiezen er voor om jeugdigen vooral in de vrije tijd te ondersteunen, de belangrijkste plaats van de leefwereld van kinderen en jongeren. Hoe is dat mogelijk? Waarom verandert het Rijk deze geldstromen niet en investeren we letterlijk en figuurlijk in het voorkomen van problemen en het bevorderen van de leefomgeving van jongeren. Nieuwsgierig? Lees het recent verschenen boek van René Clarijs: ‘Verbreed jongerenwerk - Hoe transformatie van het jeugdlandschap leidt tot een effectief gemeentelijk jeugdbeleid.’
De kracht van verandering - hulp accepteren en doorzetten Balou is 19 jaar en zij heeft een licht verstandelijke beperking. Omdat dit lange tijd niet duidelijk was, èn Balou zeer taalvaardig is, werd zij keer op keer overschat, wat leidde tot paniekaanvallen. Samen met haar begeleider Miranda Kleinbergen van ASVZ neemt Balou de deelnemers mee in haar persoonlijke ervaringen. Op scholen liep Balou vast, vertelt zij openhartig. “Niemand zag aan mij dat ik angstig was, iedereen dacht dat ik alles wel even zou doen. En ik wilde op mijn
beurt altijd alles proberen, ook al wist ik op een gegeven moment wel dat ik mijn neus zou stoten.” Balou ging vervolgens helemaal niet meer naar school: “Het is voor een jongere niet goed, niet fijn, om geen contact met leeftijdgenoten te hebben”. Hulp accepteren was niet makkelijk, maar hielp haar verder. Miranda (ASVZ) werd haar begeleider. Balou: “Miranda zorgde ervoor dat ik volgende week, na járen, opnieuw word getest. Dàn krijg ik iets in handen waar mee duidelijk wordt wat ik wel en niet kan. En is, vóórdat ik in een werksituatie of opleiding stap, duidelijk wat ik kan en wat voor begeleiding ik nodig heb.” De luisteraars waren onder de indruk. Over haar openheid, taalvaardigheid en doorzettingsvermogen: “Je kunt sowieso iets doen met je uitstekende presentatievaardigheden!’’
Ken jij de leefwereld van jongeren? De adviesvangers zijn jongeren die tijd vrijmaken en bovendien getraind zijn in het adviseren over vraagstukken waar bijvoorbeeld gemeenten mee ‘stoeien’. De adviesvangers die sinds eind 2016 in de regio Hart van Brabant actief zijn, Oussama, Hajar en Ramatu geven een inspiratiesessie waarin zij de deelnemers meenemen in de keuzes waarvoor jongeren staan. Keuze voor keuze besprekend, ontstaat er een scenario dat de deelnemers doorleven. Van “stel dat je moet kiezen tussen je verzekeringspremie of studiegeld te betalen” tot “stel dat je wordt gechanteerd met een naaktfoto, ga je erin mee of betaal je niet”. Oussama: “Als adviesvangers praten we met opdrachtgevers, zoals een school of gemeente, over de onderzoeksvraag. Daarna kunnen wij op zoek naar ideeën en oplossingen. We hebben bijvoorbeeld een school geadviseerd over de leefomgeving die voor drukke kinderen verre van ideaal was. Nu lopen de kinderen er allemaal op huissokken.’’ Zo praktisch kan een advies zijn.
‘Inspirerend, de advies-
vangers, ik heb veel geleerd’
4
Samen voor de jeugd
de Inspiratietuin | Terugblik
Zaaien, bloeien en oogsten
Innovatiekalender
Tijdens de broodmaaltijd maken deelnemers volop kennis met elkaar en worden ervaringen uitgewisseld. Jacqueline van Zwieten vertelt: ‘Vandaag stond in het teken van zaaien, het zou mooi zijn als er ook ideeën zijn ontstaan die kunnen gaan groeien en bloeien. We nodigen jullie uit die te delen, samen met de goede voorbeelden die jij kent.’’ De deelnemers worden gevraagd een of meer kaarten in te vullen, en die te verdelen die over de ‘themabakken’ zaaien (welk nieuw onderwerp vind je belangrijk, heb je een nieuw idee?), groeien en bloeien (past jouw idee bij een bestaande activiteit of een initiatief in de regio?) en oogsten (ken je goede voorbeelden, die weer inspirerend en leerzaam zijn voor anderen?). Jacqueline blikt vooruit op de volgende bijeenkomsten van het regionale Innovatienetwerk Jeugd en sluit de avond af: ‘’Het Innovatienetwerk Jeugd wil de regio in om mooie voorbeelden een podium te geven, en ook via die weg elkaar te inspireren. Joël en Deni openden vanavond bevlogen, de vraag aan jullie is het voort te zeggen, mee te zaaien en met ons nog meer van deze mooie innovatiebijeenkomsten te maken.’’
11 april Inspiratie Café over prestatiedruk. Voor en door jongeren. 19 april Innovatielab Bureaucratie, met professionals toegangsteams en aanbieders
en backoffices gemeenten.
Pitchbijeenkomsten: na 22 maart is de eerstvolgende na de zomer. Alle deelnemers ontvangen een uitnodiging.
n bloeien Groeien e
bloeien: den Groeien en Enkele voorbeel s met n jongeren/ouder • Kooksessie va rleners. houders of hulpve bijvoorbeeld wet ( of over je jk onderwerpen Dan kun je moeili t dat saai of isselen zonder da tw ui d) el er w ef le de hele tijd hoeft elkaar niet bedreigend is. Je aan te kijken. at hebben Inspiratiecafé: W • Nieuw thema ? zich te ontplooien jongeren nodig om den! el be in t zeggen? Zeg he • Kun je het niet ntjes . Kleur buiten de lij bij jeugdhulp/ tten” als expert • Jongeren “inze baar l of het bespreek zorg/professiona n pe ilijke onderwer maken van moe
Zaaien
Enkele voorbeel den zaaien: • ‘Wie wil jij zijn ’: vervolg in ande re varianten! • Nodig rolmod ellen uit mensen/ jongeren met er varing • Samenbrenge n van Vluchtelin gen jongeren 18+
Oogsten
Enkele voorbeelden Oogsten: • Met meer scholen een Raad van kinderen instellen, gekoppeld aan een zorginstelling. Andere opvanginstellingen in de Regio Hart van Brabant inspireren om met kinderparticipatie aan de slag te gaan. • Kom eens kijken bij Chefs Level! • (Meer) samenwerking met de Tilburgse Toegang, ‘poort’ naar diverse organisaties/korte lijnen die er al (in ontwikkeling zijn) inzetten (ook) voor jeugd. Bijvoorbeeld door schoolmaatschappelijk werk, pleegzorg, consultatiebureaus.
Colofon: foto’s Laura Jacobs, opmaak Melding ontwerp en tekst Innovatienetwerk Jeugd.
5