Landschapsbeheerplan domein franciscanessen by Gemeente Wuustwezel

OPMAAK VAN EEN LANDSCHAPSBEHEERPLAN INCL. UITGEBREID BOSBEHEERPLAN VOOR HET DOMEIN FRANCISCANESSEN TE GOOREIND (WUUSTWEZEL) In opdracht van Kempens Landschap vzw

COLOFON Opdracht: Opmaak van een landschapsbeheerplan incl. uitgebreid bosbeheerplan voor het domein Franciscanessen Gooreind, Wuustwezel Opdrachtgever: Kempens Landschap Peredreef 5 2580 Putte Opdrachthouder: Antea Belgium nv Roderveldlaan 1 2600 Antwerpen T : +32(0)3 221 55 00 F : +32 (0)3 221 55 01 www.anteagroup.be BTW: BE 414.321.939 RPR Antwerpen 0414.321.939 IBAN: BE81 4062 0904 6124 BIC: KREDBEBB Antea Group is gecertificeerd volgens ISO9001 Identificatienummer: 2247463013/lme Datum: status / revisie: 25 september 2014 Revisie 3 Vrijgave: Olivier Heylen, Account Manager Projectmedewerkers: Lieselotte Meuleman, Projectleider Brecht Engelen / Projectmedewerker Bernd Reeskens / Projectmedewerker  Antea Belgium nv 2014 Zonder de voorafgaande schriftelijke toestemming van Antea Group mag geen enkel onderdeel of uittreksel uit deze tekst worden weergegeven of in een elektronische databank worden gevoegd, noch gefotokopieerd of op een andere manier vermenigvuldigd.

INHOUD KAARTENBUNDEL ................................................................................................................8 INLEIDING............................................................................................................................9 1 1.1 1.2 1.3 1.4 1.5 1.6 1.7 1.8 1.9 2 2.1 2.2 2.3 2.4 2.5 2.6 2.7 3 3.1 3.2 3.3 3.4 3.5 3.6 4 4.1 4.2 4.3 4.4 4.5 5

IDENTIFICATIE VAN HET DOMEIN ........................................................................................10 EIGENDOM, ZAKELIJKE EN PERSOONLIJKE RECHTEN .................................................................10 ADMINISTRATIEVE EN GEOGRAFISCHE SITUERING....................................................................11 KADASTRAAL OVERZICHT EN SITUATIEPLAN ...........................................................................11 STATUUT VAN WEGEN EN WATERLOPEN ...............................................................................14 RUIMTELIJKE ORDENING ...................................................................................................14 LIGGING IN ZONES MET BESCHERMD STATUUT .......................................................................16 GRONDLASTEN ...............................................................................................................19 TOELATINGEN EN REGLEMENTEN ........................................................................................20 TERREINEENHEDEN ..........................................................................................................20 ALGEMENE BESCHRIJVING ................................................................................................22 CULTUURHISTORISCHE BESCHRIJVING ..................................................................................22 BESCHRIJVING VAN DE STANDPLAATS EN ABIOTIEK ..................................................................53 BESCHRIJVING VAN HET BIOTISCH MILIEU..............................................................................58 BESCHRIJVING VAN HET PARK.............................................................................................84 OPBRENGSTEN EN DIENSTEN............................................................................................118 PARTICIPATIE ...............................................................................................................118 BELEVING EN GEBRUIK....................................................................................................120 WAARDEN, KNELPUNTEN EN POTENTIES ............................................................................122 IDENTIFICATIE...............................................................................................................125 CULTUURHISTORIEK .......................................................................................................125 STANDPLAATS EN ABIOTIEK .............................................................................................126 BIOTIEK ......................................................................................................................126 OPBRENGSTEN EN DIENSTEN............................................................................................129 BELEVING EN GEBRUIK....................................................................................................129 VISIE, STREEFBEELD EN BEHEERDOELSTELLINGEN .................................................................130 BEHEERDOELSTELLINGEN BOSBESTANDEN ...........................................................................130 BEHEERDOELSTELLINGEN GEBOUWENPATRIMONIUM ............................................................131 BEHEERDOELSTELLINGEN RECREATIE EN TOEGANKELIJKHEID ....................................................132 BEHEERDOELSTELLINGEN M.B.T. LANDSCHAP EN NATUUR ......................................................132 RUIMTELIJKE SITUERING VAN DE DOELSTELLINGEN ................................................................133 BEHEERMAATREGELEN...................................................................................................135

5.1 5.2 5.3 5.4 5.5 5.6 6 6.1 7

ALGEMEEN ..................................................................................................................135 BEHEERMAATREGELEN/RICHTLIJNEN LANDSCHAP EN NATUUR .................................................137 BEHEERMAATREGELEN/RICHTLIJNEN GEBOUWENPATRIMONIUM .............................................142 BEHEERMAATREGELEN/RICHTLIJNEN BOSBESTANDEN ............................................................142 BEHEERMAATREGELEN/RICHTLIJNEN M.B.T. RECREATIE EN TOEGANKELIJKHEID ...........................147 PLANNING VAN DE BEHEERWERKEN...................................................................................149 LITERATUURLIJST EN BRONGEGEVENS ...............................................................................150 BRONNEN CULTUURHISTORISCHE BESCHRIJVING...................................................................150 BIJLAGEN ....................................................................................................................153

2247463013/lme ‐ Eindrapport LSBP Domein Franciscanessen

TABELLEN Tabel 1‐1: Kadastraal overzicht ....................................................................................................... 12 Tabel 1‐2: Vlakvormige terreineenheden ........................................................................................ 20 Tabel 1‐3: Lijnvormige terreineenheden ......................................................................................... 21 Tabel 1‐4: Puntvormige terreineenheden........................................................................................ 21 Tabel 2‐1: Gegevens waterbodemonderzoek .................................................................................. 55 Tabel 2‐2 : Bestandskenmerken ...................................................................................................... 58 Tabel 2‐3: Aantal zaailingen per soort per hectare per hoogteklasse ............................................... 59 Tabel 2‐4: Soorten in de struiklaag in aantallen per hectare zowel levend als dood weergegeven per hoogteklasse .................................................................................................................................. 60 Tabel 2‐5: Stamtallen van de bomen............................................................................................... 60 Tabel 2‐6: Aantallen (in stamtal) staand dood hout, alsook de relatieve grondvlakbedekking en volume. .......................................................................................................................................... 61 Tabel 2‐7: Aantallen stuks liggend dood hout per omtrekklasse....................................................... 61 Tabel 2‐8: Bostypes bepaald op basis van boom‐, struik‐ en kruidlaag. ............................................ 67 Tabel 2‐9: Bostypologie op basis van kruidlaag................................................................................ 67 Tabel 2‐10: Gewogen gemiddelde Ellerberggetallen met de benaming van de vochtklasse .............. 69 Tabel 2‐11: Gewogen gemiddelde Ellerberggetallen met de benaming van de zuurtegraadklasse.... 69 Tabel 2‐12: Gewogen gemiddelde Ellerberggetallen met de benaming van de stikstofklassen ......... 70 Tabel 2‐13: Schaaldverdeling van mRxmN met een indeling in humustypen .................................... 70 Tabel 2‐14: Omvorming naar de recente typologie alsook de BWK‐codering ................................... 76 Tabel 2‐15: Beschrijving natte grachten .......................................................................................... 95

FIGUREN Figuur 1: Luchtfoto van het domein, Google Earth, 7.7.2013 ........................................................... 22 Figuur 2: Ferrariskaart, 1771‐78. De grote atlas van Ferraris. De eerste atlas van België. 1777. Kabinetskaart van de Oostenrijkse Neder‐landen en het Prinsbisdom Luik, kaartblad 88 Kapellen. .. 23 Figuur 3: Primitief kadasterplan, 1823. Kadasterarchief Antwerpen, Primitief kadasterplan, Wuustwezel sectie G 4e blad, 1823................................................................................................. 24 Figuur 4: Atlas der buurtwegen, 1836‐1848. IGEAN dienstverlening, Gemeente Wuustwezel. Gemeentelijk ruimtelijk uitvoeringsplan “Domein Zusters Franciscanessen”. Onderzoek naar plan‐ MER‐plicht, p. 10. ........................................................................................................................... 25 Figuur 5: Conciërgewoning gebouwd in 1859 langs Engelse Rijtweg. Foto B. Vanderheyden, 23‐12‐ 2013............................................................................................................................................... 27 Figuur 6: Gevelplan hovenierswoning, 1880. RAA, Archief van het Departement van de Twee Neten en van de Provincie Antwerpen, Vergunningsaanvragen voor bouwwerken langs rijks‐ en provinciewegen, nr. 198/45. ........................................................................................................... 28

2247463013/lme ‐ Eindrapport LSBP Domein Franciscanessen

Figuur 7: Hovenierswoning op perceel 397. Detail uit postkaart met luchtfoto kloosterdomein. Afbeelding afkomstig van een postkaartenverkoop op het internet................................................. 29 Figuur 8: Grondplan domein, 1883. IGEAN dienstverlening, Gemeente Wuustwezel. Gemeentelijk ruimtelijk uitvoeringsplan “Domein Zusters Franciscanessen”. Onderzoek naar plan‐MER‐plicht, p. 11................................................................................................................................................... 30 Figuur 9: Topografische kaart (toestand 1892). Heemkundige Kring Wesalia II................................. 32 Figuur 10: Klooster, kapel, noviciaat en hoeve zoals weergegeven op kadasterplannen vanaf 1929. Heemkundige Kring Wesalia II, Kadasterplan bijgewerkt tot 1971. .................................................. 35 Figuur 11: Plan kloosterdomein. IGEAN dienstverlening, Gemeente Wuustwezel. Gemeentelijk ruimtelijk uitvoeringsplan “Domein Zusters Franciscanessen”. Onderzoek naar plan‐MER‐plicht, p.13 ...................................................................................................................................................... 37 Figuur 12: Heemkundige Kring Wesalia II, Handgetekende en geannoteerde kopie van plan kloosterdomein .............................................................................................................................. 37 Figuur 13: Heemkundige Kring Wesalia II, schets domein Zusters Franciscanessen .......................... 38 Figuur 14: Luchtfoto van het domein, Google Earth, 9.1.2003 ......................................................... 40 Figuur 15: Afb. 35: Waterpartij op het domein. Detail uit het plan van 1883. IGEAN dienstverlening, Gemeente Wuustwezel. Gemeentelijk ruimtelijk uitvoeringsplan “Domein Zusters Franciscanessen”. Onderzoek naar plan‐MER‐plicht, p. 11........................................................................................... 44 Figuur 16: Afb. 47: Le Sacré‐Coeur. Afbeelding afkomstig van een postkaartenverkoop op het internet. ......................................................................................................................................... 45 Figuur 17: Afb. 51: Grafzerk op de begraafplaats van de Zusters Franciscanessen, tussen 1925 en jaren 1960. www.oudwezelopdefoto.be. ........................................................................................ 46 Figuur 18: Afb. 59: Detail uit de kaart van het kloosterdomein opgetekend vóór 1962. Het eiland is omcirkeld. Heemkundige Kring Wesalia II, Handgetekende en geannoteerde kopie van plan kloosterdomein. ............................................................................................................................. 47 Figuur 19: Afb. 66: Detail uit grondplan van het domein, opgetekend vóór 1962. De locaties van de beelden van Aartsengel Michael (boven) en het Kind Jezus (onder) zijn omcirkeld. Heemkundige Kring Wesalia II, schets domein Zusters Franciscanessen................................................................. 48 Figuur 20: Sokkel Antonius van Padua............................................................................................. 49 Figuur 21: Afb. 67 (boven links): Detail uit het plan van het domein van 1883. IGEAN dienstverlening, Gemeente Wuustwezel. Gemeentelijk ruimtelijk uitvoeringsplan “Domein Zusters Franciscanessen”. Onderzoek naar plan‐MER‐plicht, p. 11........................................................................................... 50 Figuur 22: Afb. 68 (boven rechts): De hoeve en bijgebouwen zoals afgebeeld op de kadasterplannen. Heemkundige Kring Wesalia II, Kadasterplan, bijgewerkt tot 1‐1‐1971. ........................................... 50 Figuur 23: Afb. 77: De hoeve naast de kloostergebouwen zoals afgebeeld op de kadasterplannen. Heemkundige Kring Wesalia II, Kadasterplan, bijgewerkt tot 1‐1‐1971. ........................................... 50 Figuur 24: Afb. 75: Voorzijde van de hoeve naast de kloostergebouwen, na 1929. Afbeelding afkomstig van een postkaartenverkoop op het internet. ................................................................. 51 Figuur 25: Zicht op vijver – oostelijk gedeelte.................................................................................. 54 Figuur 26: Zicht op vijver ‐ westelijk gedeelte en eiland................................................................... 54 Figuur 27: Slibdikte vijver, onderzoek PIH 2012............................................................................... 54 Figuur 28: Diepte bedding vijver, onderzoek PIH 2012..................................................................... 54 Figuur 29: Waterkolom vijver, onderzoek PIH 2012......................................................................... 55 Figuur 30: Gracht in bosbestand V_4_5 en V_4_6 ........................................................................... 56

2247463013/lme ‐ Eindrapport LSBP Domein Franciscanessen

Figuur 31: Gracht in grasland V_63_1.............................................................................................. 56 Figuur 32: Quartairgeologisch type ................................................................................................. 57 Figuur 33: TPab‐spectra van bestand 1 (boven) en 2 (onder) ........................................................... 62 Figuur 34: TPab‐spectra van bestanden 6 (boven) en 7 (onder) ....................................................... 63 Figuur 35: TPab‐spectra van bestanden 3(boven), 4 (midden) en 5 (beneden). ................................ 64 Figuur 36: de spectra van bestanden 10 (boven) en 12 (onder) ....................................................... 65 Figuur 37: TPab‐spectrum van bestanden 8 (boven), 9 (midden) en 11 (onder) ............................... 66 Figuur 38: mRxmN/mF‐Ecogram met de gebruikte afkortingen ....................................................... 68 Figuur 39: Enkele individuen Struikhei ............................................................................................ 78 Figuur 40: Veldje van Lelietje‐van‐dalen.......................................................................................... 79 Figuur 41: Aangetroffen populatie Bonte gele dovenetel................................................................. 80 Figuur 42: Amerikaanse vogelkers en Pontische rododendron aan de rand van bosbestand 12........ 81 Figuur 43: Pontische rododendron langs een pad. De hoge dichte struiken langs het pad zorgen voor een benauwende situatie ............................................................................................................... 81 Figuur 44: Grote bonte specht ........................................................................................................ 82 Figuur 45: Boomklever.................................................................................................................... 82 Figuur 46: Rhododendroncicades doen zich te goed aan de sappen van een rododendronblad........ 82 Figuur 47: Hoeve Heidebloem ‐ noord en westgevel........................................................................ 84 Figuur 48: Hoeve Heidebloem ‐ zuid en oostgevel ........................................................................... 84 Figuur 49: Toegangszone domein (tijdens werken).......................................................................... 85 Figuur 50: Gazonperk (noordgericht) .............................................................................................. 85 Figuur 51: Zone hoeve Heidebloem................................................................................................. 85 Figuur 52: Tweesporen pad met gracht........................................................................................... 85 Figuur 53: Begraafplaats ‐ grote zone.............................................................................................. 86 Figuur 54: Grafsteen (kruis) ............................................................................................................ 86 Figuur 55: Begraafplaats ‐ kleine zone............................................................................................. 86 Figuur 56: Aparte graven ................................................................................................................ 86 Figuur 57: Grot van O.L.V. van Lourdes ........................................................................................... 86 Figuur 58: Grot van O.L.V. van Lourdes ‐ close‐up............................................................................ 86 Figuur 59: Beeld le Sacré‐Coeur ...................................................................................................... 87 Figuur 60: Gedenksteen beeld le Sacre‐Coeur ................................................................................. 87 Figuur 61: Beeld van Aartsengel Michael......................................................................................... 87 Figuur 62: Sokkel van beeld van Kind Jezus ..................................................................................... 87 Figuur 63: Grot van Sint Franciscus ................................................................................................. 88 Figuur 64: Beeld van Franciscus van Assisi....................................................................................... 88 Figuur 65: Sokkel van Antonius van Padua ...................................................................................... 88 Figuur 66: Beeld van Antonius van Padua........................................................................................ 88 Figuur 67: Gedenksteen ‐ Bakstenen kolom .................................................................................... 88

2247463013/lme ‐ Eindrapport LSBP Domein Franciscanessen

Figuur 68: Gedenksteen ‐ Bakstenen kolom ‐ detail......................................................................... 88 Figuur 69: Herdenkingsmonument (klein) begraafplaats ................................................................. 89 Figuur 70: Herdenkingsmonument (groot) begraafplaats ................................................................ 89 Figuur 71: Calvarie ‐ Houten kruis op stenen massief....................................................................... 89 Figuur 72: Betonnen paddenstoel ................................................................................................... 89 Figuur 73: Toegangspoort noord ‐ hout........................................................................................... 90 Figuur 74: Toegangspoort oost ‐ baksteen en metaal ...................................................................... 90 Figuur 75: Houten toegangstunnel begraafplaats............................................................................ 90 Figuur 76: Houten poort / hekje begraafplaats................................................................................ 90 Figuur 77: Metalen poort naar grasland .......................................................................................... 90 Figuur 78: Metalen poort ‐ buiten gebruik....................................................................................... 90 Figuur 79: Waterput P_74_1 in grasland V_63_6............................................................................. 91 Figuur 80: Waterput P_74_2 in grasland V_63_4............................................................................. 91 Figuur 81: Waterput P_74_3 in grasland V_63_2............................................................................. 91 Figuur 82: Overbrugging gracht P_74_4 in grasland V_63_1 ............................................................ 91 Figuur 83: Overbrugging gracht P_74_5 in grasland V_63_5 ............................................................ 91 Figuur 84: Zitbank ‐ type Kempens Landschap................................................................................. 92 Figuur 85: Zitbank ‐ type wit ........................................................................................................... 92 Figuur 86: Zitbank ‐ type bruin, beton ............................................................................................. 92 Figuur 87: Zitbank ‐ type bruin, metaal (P_76_21) ........................................................................... 92 Figuur 88: Zicht op oostelijk gedeelte vijver vanaf brug P_73_2 – west gericht ................................ 93 Figuur 89: Zicht op centraal gedeelte vijver t.h.v. brug P_73_1 – oost gericht.................................. 93 Figuur 90: Buis met regenwaterafvoer richting vijver (westelijk gedeelte) ....................................... 93 Figuur 91: Brug west ‐ vooraanzicht west........................................................................................ 93 Figuur 92: Brug west ‐ close‐up west............................................................................................... 93 Figuur 93: Brug oost ‐ zijaanzicht west ............................................................................................ 94 Figuur 94: Brug oost ‐ close‐up noord ............................................................................................. 94 Figuur 95: Brechtse heideloop ‐ zicht noordoost ............................................................................. 94 Figuur 96: Schietveldloop ‐ zicht noordoost..................................................................................... 94 Figuur 97: Overzicht grachten......................................................................................................... 95 Figuur 98: Dreef Allée du Sacré Coeur, eerste gedeelte, zuidoost gericht......................................... 96 Figuur 99: Dreef Allée du Sacré Coeur, tweede gedeelte, zuidoost gericht....................................... 96 Figuur 100: Dreef Allée Saint Dominique, noord gericht .................................................................. 97 Figuur 101: Dreef Allée Saint Dominique, zuid gericht ..................................................................... 97 Figuur 102: Dreef Saint François Xavier, zuidoost gericht................................................................. 98 Figuur 103: Dreef Saint François Xavier, noordwest gericht ............................................................. 98 Figuur 104: Dreef Allée de tous les Saints, noordwest gericht.......................................................... 99 Figuur 105: Beuk geïnfecteerd met Reuzenzwam ............................................................................ 99 2247463013/lme ‐ Eindrapport LSBP Domein Franciscanessen

Figuur 106: Dreef Allée de tous les Saints, zuidoost gericht ............................................................. 99 Figuur 107: Dreef Allée de l’Enfant Jésus, noordoost gericht ......................................................... 100 Figuur 108: Dreef Saint Jacques de la Marche, noordoost gericht.................................................. 101 Figuur 109: Dreef Saint Jacques de la Marche, west gericht........................................................... 101 Figuur 110: Dreef Saint Joachim, noord gericht ............................................................................. 102 Figuur 111: Dreef Saint Joachim, noord gericht (halverwege de dreef) .......................................... 102 Figuur 112: Dreef Saint Antoine, zuidelijk deel, noordwest gericht ................................................ 102 Figuur 113: Dreef Saint Antoine, noordelijk deel, zuidoost gericht................................................. 102 Figuur 114: Dreef Saint Antoine, noordelijk deel, beuk, zuidoost gericht ....................................... 103 Figuur 115: Beuk geïnfecteerd met Tonderzwam .......................................................................... 103 Figuur 116: Dreef Saint Apotres, noord gericht.............................................................................. 103 Figuur 117: Dreef Saint Apotres, zuid gericht ................................................................................ 104 Figuur 118: Spechtenhol in dode Beuk .......................................................................................... 104 Figuur 119: Dode Beuk met nest van spechten.............................................................................. 104 Figuur 120: Dreef Allée Saint Louis, noordoost gericht .................................................................. 105 Figuur 121: Dreef Notre Dame du Bon Conseil, zuidoost gericht.................................................... 105 Figuur 122: Lindeboom in zeer slechte staat ................................................................................. 105 Figuur 123: Dreef parallel met Engelse Rijtweg, west gericht......................................................... 106 Figuur 124: Dreef in bosbestand V_4_11, noordoost gericht ......................................................... 106 Figuur 125: Dreef in bosbestand V_4_11, zuidoost gericht ............................................................ 106 Figuur 126: Bomenrij (L_36_1), zuidoost gericht ........................................................................... 107 Figuur 127: Bomenrij (L_36_1), noordwest gericht........................................................................ 107 Figuur 128: Geschoren haag (L_37_1), west gericht ...................................................................... 108 Figuur 129: Geschoren haag, noordoost gericht ............................................................................ 108 Figuur 130: Plan met namen wegen en paden binnen het domein................................................. 109 Figuur 131: Pad in bosbestand V_4_2 ‐ open................................................................................. 109 Figuur 132: Pad in bosbestand V_4_2 ‐ gesloten ........................................................................... 109 Figuur 133: Pad in bosbestand V_4_12 ‐ open............................................................................... 110 Figuur 134: Pad in bosbestand V_4_12 ‐ gesloten ......................................................................... 110 Figuur 135: Pad in bosbestand V_4_11 ‐ noordoost gericht........................................................... 110 Figuur 136: Pad in bosbestand V_4_8 ‐ zuidwest gericht ............................................................... 110 Figuur 137: Tweesporenpad L_54_10, deel 1, oost gericht ............................................................ 111 Figuur 138: Tweesporenpad L_54_10, deel 2, oost gericht ............................................................ 111 Figuur 139: Halfverharding tweesporenpad .................................................................................. 111 Figuur 140: Tweesporenpad L_54_9, zuidwest gericht .................................................................. 111 Figuur 141: : Graspad L_68_1, noord gericht................................................................................. 112 Figuur 142: Graspad L_68_2, noord gericht................................................................................... 112 Figuur 143: Grasland V_63_1, noordoost gericht........................................................................... 113 2247463013/lme ‐ Eindrapport LSBP Domein Franciscanessen

Figuur 144: Grasland V_63_1, oost gericht.................................................................................... 113 Figuur 145: Grasland V_63_1, zuid gericht .................................................................................... 113 Figuur 146: Grasland V_63_2, noord gericht ................................................................................. 114 Figuur 147: Grasland V_63_3, oost gericht.................................................................................... 114 Figuur 148: Grasland V_63_3, zuid gericht .................................................................................... 114 Figuur 149: Grasland V_63_4, noord gericht ................................................................................. 115 Figuur 150: Grasland V_63_4, noordwest gericht .......................................................................... 115 Figuur 151: Grasland V_63_4, zuidoost gericht.............................................................................. 115 Figuur 152: Grasland V_63_5, oost gericht.................................................................................... 116 Figuur 153: Grasland V_63_5, west gericht ................................................................................... 116 Figuur 154: Grasland V_63_6, noordoost gericht........................................................................... 116 Figuur 155: Grasland V_63_7, zuid gericht .................................................................................... 117 Figuur 156: Bomengrasland V_64_1, noord gericht ....................................................................... 117 Figuur 157: Gazon V_14_1, zuidoost gericht.................................................................................. 117 Figuur 158: Gazon V_14_1, noordwest gericht .............................................................................. 117 Figuur 159: Pictogram speelzone .................................................................................................. 136 Figuur 160: Pictogram bivakzone .................................................................................................. 136 Figuur 161: Referentiefoto bijenhotel ........................................................................................... 140 Figuur 162: Referentiefoto bijenhotel ........................................................................................... 140 Figuur 163: Rhododendron (groene vlekken) op historische kaart midden 20ste eeuw.................... 143 Figuur 164: Pictogram speelzone .................................................................................................. 149

BIJLAGEN Bijlage 1

Kaartenbundel

Bijlage 2

Beeldmateriaal bij cultuurhistorische beschrijving

Bijlage 3

Onderzoek PIH waterbodem en oppervlaktewater vijver Franciscanessen

Bijlage 4

Bosbestandsfiches

Bijlage 5

Soortenlijsten

Bijlage 6

Inspectie beelden Monumentenwacht

Bijlage 7

Verslag workshop 02.12.2013

Bijlage 8

Potentiële veteraanbomen

Bijlage 9

Maatregelen per eenheid

2247463013/lme ‐ Eindrapport LSBP Domein Franciscanessen

KAARTENBUNDEL Kaart 01

Situering

Kaart 02

Kadastraal overzicht

Kaart 03a

Statuut van wegen en waterlopen

Kaart 03b

Dreven in het domein

Kaart 04

RUP ‘Domein Zusters Franciscanessen’

Kaart 05

Beschermingszones

Kaart 06

Landschapsatlas

Kaart 07

Vlakvormige terreineenheden

Kaart 08

Lijnvormige terreineenheden

Kaart 09

Puntvormige terreineenheden

Kaart 10

Terreineenhedenkaart

Kaart 11

Digitaal hoogtemodel (ontbreekt)

Kaart 12

Hydrografie

Kaart 13

Quartairgeologische kaart

Kaart 14

Tertiairgeologische kaart

Kaart 15

Bodemkaart

Kaart 16

Bosbouwkundige bestandskaart

Kaart 17

Actuele bosvegetatie

Kaart 18

Biologische waarderingskaart

Kaart 19

Potentiële natuurlijke vegetatie

Kaart 20

Potentiële bosvegetatie

Kaart 21

Rode lijst soorten ‐ Oud‐bosindicatoren

Kaart 22

Probleemsoorten

Kaart 23

Natuurwaarden per terreineenheid

Kaart 24

Ruimtelijke situering doelstellingen

Kaart 25

Toegankelijkheid

Kaart 26

Snoeizones Rhododendron

Kaart 27

Potentiële veteraanbomen

2247463013/lme ‐ Eindrapport LSBP Domein Franciscanessen

INLEIDING Eind 2008 gaven de zusters Franciscanessen aan de gemeente Wuustwezel te kennen hun domen te zullen verlaten. Na contact met de gemeente en vanuit haar doelstelling om landschappen in de provincie Antwerpen veilig te stellen, ging Kempens Landschap in 2010 over tot de aankoop van het landschappelijk patrimonium rond de kloostergebouwen. De gemeente kocht de percelen rondom hoeve Heidebloem. Voor de aankoop en herbestemming van het kloostergebouw en de overige gebouwen werd een overeenkomst afgesloten met enkele private partners. Om, ondanks de versnipperde eigendomssituatie, de eenheid van het domein te bewaren werd door alle partners een engagementsverklaring met afspraken ondertekend. Er werd een RUP opgesteld voor het volledige domein waarin de stedenbouwkundige krijtlijnen werden uitgetekend. Kempens Landschap kiest ervoor om een landschapsbeheerplan inclusief bosbeheerplan op te stellen. Met dit beheerplan zullen de erfgoedwaarden binnen het domein opgewaardeerd en onderhouden worden zonder de natuurwaarden uit het oog te verliezen. Achtereenvolgens zullen de huidige situatie van het domein (onder meer identificatie, cultuurhistoriek, abiotiek en biotiek), de waardering, de visie met beheerdoelstellingen en de te nemen beheermaatregelen om de visie op terrein te realiseren in dit document besproken worden.

2247463013/lme ‐ Eindrapport LSBP Domein Franciscanessen

1 1.1

Identificatie van het domein

Eigendom, zakelijke en persoonlijke rechten Eigenaar en beheerder 1 Naam

Kempens Landschap vzw

Straatnaam en nummer

Peredreef 5

Postnummer en gemeente

2580 Putte

Telefoonnummer

+32 (0)15 22 82 30

E‐mail

info@skl.provant.be

Eigenaar en beheerder 2 Naam

Gemeente Wuustwezel

Straatnaam en nummer

Gemeentepark 1

Postnummer en gemeente

2990 Wuustwezel

Telefoonnummer

+32 (0)3 690 46 00

E‐mail

gemeente@wuustwezel.be

Overige eigenaars van percelen gedeeltelijk binnen plangebied: ‐ OCMW Wuustwezel Gasthuisstraat 11, 2990 Wuustwezel, T +32 (0)3 633 52 10 ‐ Amate vzw Sint‐Antoniusstraat 21, 2018 Antwerpen, T +32 (0)3 224 02 50 ‐ Coda vzw Bredabaan 743, 2990 Wuustwezel, T +32 (0)3 633 20 10 Engegementsverklaring: Herbestemming van het kloostergebouw Ibens & Amate: Ibens: Afbraak conciërgewoonst en optrekken kantoorgebouw Coda: Centrum voor palliatieve zorg in hoeve aan Bredabaan

2247463013/lme ‐ Eindrapport LSBP Domein Franciscanessen

1.2

Administratieve en geografische situering Kaart 1 ‐ Situering Het plangebied is gelegen in de gemeente Wuustwezel, ter hoogte van het dorp Gooreind en ten zuiden van de Bredabaan. In het noordoosten vormt de Engelse Rijtweg de grens met het domein, in het zuiden grenst het domein aan de gemeente Brecht. Het plangebied heeft een oppervlakte van 35 ha 16 a en 82 ca.

1.2.1.1 Algemeen ‐ administratief Provincie: Arrondissement: Gemeente:

Antwerpen Antwerpen Wuustwezel

1.2.1.2 Omgeving Kaart 1 ‐ Situering Ten zuiden en ten oosten van het plangebied ligt het militair domein en natuurreservaat ‘Groot Schietveld’. Dit natuurgebied met een oppervlakte van 1.571 ha ligt verspreid op het grondgebied van de gemeenten Brasschaat, Brecht en Wuustwezel. Ten westen van Gooreind, aan de overzijde van de N117 op het grondgebied van Brasschaat, is het natuurreservaat ‘Klein Schietveld’ gelegen. De totale oppervlakte, inclusief het vliegveld, bedraagt 840 ha. In het noorden situeert zich tenslotte het Domein Noordheuvel, een 43ha groot bosgebied in eigendom van het Agentschap voor Natuur en Bos.

1.3

Kadastraal overzicht en situatieplan

1.3.1

Kadastraal overzicht Kaart 2 ‐ Kadastraal overzicht Het domein Franciscanessen is volledig openbaar gebied: het domein is voor iedereen toegankelijk.. In Tabel 1‐1 zijn de kadastrale gegevens weergegeven. Op kaart 2 worden de kadastrale percelen voorgesteld. Het domein heeft twee eigenaars, namelijk de gemeente Wuustwezel en de vzw Kempens Landschap. De gemeente Wuustwezel is eigenaar van de 7 percelen gelegen rond de hoeve centraal in het domein. De vzw Kempens Landschap is eigenaar van de overige percelen.

2247463013/lme ‐ Eindrapport LSBP Domein Franciscanessen

Tabel 1‐1: Kadastraal overzicht Gemeente

Afdeling

Sectie

Nummer

Opp. (m²)

Eigenaar

Wuustwezel

394E

8.428,01

Kempens Landschap vzw

Wuustwezel

395E

2.599,19

Gemeente Wuustwezel

Wuustwezel

395F

2.426,40

Gemeente Wuustwezel

Wuustwezel

395G

10.674,95

Gemeente Wuustwezel

Wuustwezel

395H

5.983,48

Kempens Landschap vzw

Wuustwezel

395K

569,48

Kempens Landschap vzw

Wuustwezel

395L

777,80

Kempens Landschap vzw

Wuustwezel

395S

730,82

Kempens Landschap vzw

Wuustwezel

396B

2.498,90

Gemeente Wuustwezel

Wuustwezel

396C

4.467,14

Kempens Landschap vzw

Wuustwezel

396D

732,12

Kempens Landschap vzw

Wuustwezel

396E

869,05

Kempens Landschap vzw

Wuustwezel

396F

5.677,68

Kempens Landschap vzw

Wuustwezel

396G

6.009,87

Kempens Landschap vzw

Wuustwezel

396K

2.255,40

Gemeente Wuustwezel

Wuustwezel

396L

3.856,14

Gemeente Wuustwezel

Wuustwezel

396M

2.155,13

Gemeente Wuustwezel

Wuustwezel

396N

1.226,08

Kempens Landschap vzw

Wuustwezel

397C

8.267,46

Kempens Landschap vzw

Wuustwezel

397D

1.998,79

Kempens Landschap vzw

Wuustwezel

397E

6.494,71

Kempens Landschap vzw

Wuustwezel

397F

2.358,16

Kempens Landschap vzw

Wuustwezel

397G

1.569,60

Kempens Landschap vzw

Wuustwezel

397H

3.709,63

Kempens Landschap vzw

Wuustwezel

397K

3.751,31

Kempens Landschap vzw

Wuustwezel

397L

3.243,81

Kempens Landschap vzw

Wuustwezel

397M

2.165,83

Kempens Landschap vzw

Wuustwezel

397N

14.722,36

Kempens Landschap vzw

Wuustwezel

397P

11.657,34

Kempens Landschap vzw

Wuustwezel

397R

5.975,26

Kempens Landschap vzw

Wuustwezel

397T

19.059.27

Kempens Landschap vzw

Wuustwezel

397V

4.020,42

Kempens Landschap vzw

Wuustwezel

397W

8.549,04

Kempens Landschap vzw

Wuustwezel

397X

574,16

OCMW Wuustwezel

Wuustwezel

397/2

3.315,15

Kempens Landschap vzw

2247463013/lme ‐ Eindrapport LSBP Domein Franciscanessen

Wuustwezel

397/3D

13.028,08

Kempens Landschap vzw

Wuustwezel

397/3F

43.254,04

Kempens Landschap vzw

Wuustwezel

398

0,76

Kempens Landschap vzw

Wuustwezel

399

0,28

Kempens Landschap vzw

Wuustwezel

400

0,01

Kempens Landschap vzw

Wuustwezel

404A2

10.231,61

Kempens Landschap vzw

Wuustwezel

404A3

623,61

Amate vzw

Wuustwezel

404B2

9.025,75

Kempens Landschap vzw

Wuustwezel

404B3

63,21

Kemp. Land. Vzw (+ Amate)

Wuustwezel

404C2

5.473,66

Kempens Landschap vzw

Wuustwezel

404C3

756,39

Amate vzw

Wuustwezel

404D2

13.576,79

Kempens Landschap vzw

Wuustwezel

404E2

4.884,73

Kempens Landschap vzw

Wuustwezel

404E3

48.130,79

Kemp. L. (+ Amate + Coda)

Wuustwezel

404F2

6.222,41

Kempens Landschap vzw

Wuustwezel

404G2

3.942,11

Kempens Landschap vzw

Wuustwezel

404H2

5.909,66

Kempens Landschap vzw

Wuustwezel

404K2

4.137,58

Kempens Landschap vzw

Wuustwezel

404L2

3.605,64

Kempens Landschap vzw

Wuustwezel

404M2

1.656,51

Kempens Landschap vzw

Wuustwezel

404V2

7.177,30

Kempens Landschap vzw

Wuustwezel

404W2

462,99

Coda vzw

Wuustwezel

404Z

2.044,49

Kempens Landschap vzw

Wuustwezel

404Z2

2.015,53

Kemp. Land. Vzw (+ Amate)

Wuustwezel

405B

52,01

Kempens Landschap vzw

Wuustwezel

405F

0,14

Kempens Landschap vzw

Wuustwezel

414R5

14,49

Kempens Landschap vzw

Wuustwezel

414S5

40,81

Kempens Landschap vzw

Wuustwezel

414W5

50,27

Kempens Landschap vzw

Wuustwezel

414X5

30,15

Kempens Landschap vzw

Wuustwezel

414Z5

2,45

Kempens Landschap vzw

De onderlijnde percelen maken niet integraal deel uit van het domein. De oppervlakte weergegeven in is de oppervlakte die deel uitmaakt van het domein.

2247463013/lme ‐ Eindrapport LSBP Domein Franciscanessen

1.4

Statuut van wegen en waterlopen Kaart 3 a ‐ Statuut van wegen en waterlopen Kaart 3 b ‐ Dreven in het domein Kaart 3 a geeft de in en rond het domein aanwezige wegen en waterlopen weer. De aanwezige waterlopen worden weergegeven aan de hand van de Vlaamse Hydrografische Atlas (VHA). Ter hoogte van de Bredabaan loopt de Brechtse Heideloop, een waterloop van derde categorie. Gelijklopend met de zuidoostelijke grens van het plangebied loopt de Schietveldloop, geklasseerd als een waterloop van tweede categorie. Ze behoren beide tot het stroomgebied van de Maas. Doorheen het domein lopen verschillende grachten. Deze worden samen met o.a. de vijvers en de oevers verder besproken onder 2.2.1.2 Hydrografie en voorgesteld op kaart 12 – Hydrografie – hydrologie. Met behulp van de Atlas der Buurtwegen krijgen we een beeld van de openbare wegen in de omgeving. De enige buurtweg die door het domein loopt is ‘Chemin n°19’, die voor een groot deel gelijk loopt met de Engelse Rijtweg. Verder naar het oosten loopt deze buurtweg verder als ‘Chemin n°62’, nu bekend als de Gooreindbaan. Aan de overzijde van de Bredabaan komen er enkele buurtwegen loodrecht toe, namelijk van noord naar zuid; - ‘Chemin n°72’ ‐ de Martendijk, - ‘Chemin n°19’ ‐ het verlengde van Klein Gooreind, - ‘Chemin n°11’ ‐ de huidige Mansionstraat. Kaart 3 b geeft de namen van de aanwezige dreven in het domein weer.

1.5

Ruimtelijke ordening Planologische bestemming Gewestplanbestemming

- Parkgebied (217.983m²) - Gebied voor gemeenschapsvoorzieningen en openbaar nut (133.305m²) - Woongebied met landelijk karakter (337m²) - Agrarisch gebied (57m²)

1.5.1

APA

Nee

BPA

Nee

RUP

Gemeentelijk RUP ‘Domein Zusters Franciscanessen’ te Wuustwezel

Bestemming volgens gewestplan Het plangebied van onderhavig beheerplan bevatte in grote lijnen 2 gewestplanbestemmingen, namelijk ‘parkgebied’ en ‘gebied voor gemeenschapsvoorzieningen en openbaar nut’. In het noorden werd een kleine zone ‘woongebied met landelijke karakter’ en een fractie ‘agrarisch gebied’ aangesneden. Door de goedkeuring van het gemeentelijk RUP ‘Domein Zusters Franciscanessen’ dat het hele plangebied bestrijkt, kan het gewestplan niet meer gebruikt worden in het ruimtelijk‐juridisch kader.

2247463013/lme ‐ Eindrapport LSBP Domein Franciscanessen

1.5.2

Bestemming volgens de ruimtelijke uitvoeringsplannen Kaart 4 ‐ RUP Het Gemeentelijk RUP ‘Domein Zusters Franciscanessen’ dateert van juni 2011. Op kaart 4 wordt het Grafisch plan weergegeven. Hieronder volgt een korte beschrijving van de bijhorende stedenbouwkundige voorschriften. Het RUP beschrijft volgende stedenbouwkundige voorschriften. Art 1 – Erfgoedlandschap Het gebied is een erfgoedlandschap in de zin van het landschapsdecreet. De zone wordt bestemd voor het behoud en de bescherming van de waardevolle cultuurhistorische elementen en landschapskenmerken van het erfgoedlandschap. Art 2 – Zone voor cultuurhistorisch en esthetisch waardevolle bebouwing De bebouwing op plan aangeduid door middel van een rode arcering is te beschouwen als bouwkundig erfgoed.

Art 3 – Zone voor gemeenschapsvoorzieningen en openbaar nut Zone 1: Administratief centrum Hoofdbestemming: Administratief centrum voor gemeenschapsdiensten Nevenbestemming: Parkeerruimte, toegangen, fietsenstalling, carport, halte voor openbaar vervoer en groenelementen Zone 2: Woonzorgcentrum Hoofdbestemming: Woonzorgcentrum, seniorenhuisvesting en andere gemeenschaps‐ voorzieningen Nevenbestemming: Laagdynamische reca, gemeenschapsdiensten, ondersteunende voorzieningen, kinderopvang, gastenverblijven, parkeerruimte, opritten, toegangen, terrassen, groenelementen en hoogspanningscabines Zone 3: Centrum voor palliatieve zorg Hoofdbestemming: Centrum voor palliatieve zorg en andere gemeenschapsvoorzieningen Nevenbestemming: Ondersteunende voorzieningen, gastenverblijven, parkeerruimte, opritten, toegangen, terrassen, fietsenstalling, paviljoentjes, groenelementen en hoogspanningscabines Behoud en herstel van open ruimtes Zone 4: Educatief centrum Hoofdbestemming: Educatief centrum met museum Nevenbestemming: Laagdynamische reca m.u.v. feestzalen, gemeenschapsdiensten, ondersteunende voorzieningen, parkeerruimte, opritten, toegangen, terrassen, fietsenstalling en groenelementen

Art 4 – Zone voor woning Strook voor hoofdgebouw Eengezinswoning, eventueel met vrij beroep. Minimum 50% van het bouwvolume wordt ingenomen voor wonen. Strook voor binnenplaatsen en tuinen Voortuinstrook

2247463013/lme ‐ Eindrapport LSBP Domein Franciscanessen

Art 5 – Park Zone bestemd voor het behoud, het herstel en de ontwikkeling van de landschappelijke en cultuurhistorische waarde van het park. Behoud en herstel van open ruimtes Art 6 – Indicatieve aanduiding ontsluitingsweg Art 7 – Indicatieve aanduiding toegangsweg Art 8 – Openbare wegenis Openbare wegenis

1.6

Ligging in zones met beschermd statuut

1.6.1

Internationale beschermingszones

1.6.1.1 Speciale Beschermingszones (SBZ) Kaart 5 ‐ Beschermingszones De Speciale Beschermingszones (SBZ) verwijzen naar de habitatrichtlijngebieden en vogelrichtlijngebieden en werden aangeduid in navolging van Europese richtlijnen. Het domein bevindt zich niet in, maar net ten noorden van zowel een habitat‐ als een vogelrichtlijngebied, zie Kaart 5 ‐ Beschermingszones. - Habitatrichtlijngebied ‘Klein en Groot Schietveld’, gebiedscode BE2100016 met een oppervlakte van 2.288 ha. - Vogelrichtlijngebied ‘De Maatjes, Wuustwezelheide en Groot Schietveld’, gebiedscode BE2101437 met een oppervlakte van 4.110 ha.

1.6.2

Nationale beschermingszones en regionale aandachtsgebieden

1.6.2.1 Bosdecreet Het bosdecreet van 13 juni 1990 reglementeert de bossen, ongeacht de bestemming volgens het gewestplan, andere beschermingen of eigenaar. Het kent aan de bossen verschillende functies toe, het regelt de toegankelijkheid, het stelt het opmaken van een uitgebreid beheerplan voor bossen groter dan 5 ha verplicht en het beschermt de bossen. Het bosdecreet werd in november 1999 lichtjes aangepast. Terwijl vroeger een bos enkel kon gekapt worden ten openbaar nut, is het nu mogelijk een bos (b.v. gelegen op een bouwgrond) te kappen als de eigenaar zelf (of via een derde partij) een boscompensatie voorziet. Hij kan deze compensatie voorzien via de aanplanting van nieuw bos op een ander perceel of via een bijdrage aan het boscompensatiefonds. Naargelang de eigenaar en het beheer onderscheidt men: - privé‐bos - openbaar bos: bos in mede‐eigendom van gemeente, provincie, OCMW, … - domeinbos: openbaar bos waarvan het volledige bosbeheer werd toevertrouwd aan het Bosbeheer. Het bosdecreet regelt tevens de toegankelijkheid van bossen. Alle bossen zijn in principe voor het publiek steeds toegankelijk (op de boswegen en op de openbare doorgangswegen), tenzij een specifieke regeling wordt voorzien met ruimere of beperktere toegankelijkheid. In het bosdecreet staat bovendien ook vermeld dat bosreservaten kunnen erkend worden. In een bosreservaat wordt de groei en de ontwikkeling van het bos vrijgelaten, wordt gestreefd naar het behoud of het tot stand brengen van natuurlijke bosgemeenschappen en bijzondere bostypes. Er

2247463013/lme ‐ Eindrapport LSBP Domein Franciscanessen

worden bijzondere beschermings‐ en beheersmaatregelen genomen omdat het bos een ecologische en wetenschappelijke functie vervult. De bosgebieden in het domein vallen onder het Bosdecreet.

1.6.2.2 Natuurdecreet Kaart 5 ‐ Beschermingszones Het Decreet van 21 oktober 1997 betreffende het natuurbehoud en het natuurlijk milieu (‘Natuurdecreet’), is de centrale juridische basis van het natuurbeleid in Vlaanderen. Het decreet is opgebouwd aan de hand van een zestal luiken. 1.

Algemene doelstellingen van het natuurbeleid.

Het horizontale natuurbeleid: het natuurbeleid dat algemeen en overal van toepassing is, zoals de zorgplicht en de natuurtoets.

Gebiedsgericht beleid. Dit gaat over de bescherming van gebieden met een hoge (toekomstige) waarde voor de natuur zoals het Vlaams Ecologisch Netwerk, de Speciale Beschermingszones en de natuurreservaten via allerhande instrumenten zoals de aankoop van terreinen, de subsidiëring van het beheer van reservaten, de passende beoordeling in Speciale Beschermingszones, natuurinrichting en natuurrichtplannen.

Soortgericht beleid.

Samenwerking met doelgroepen en andere overheden; een voorbeeld hiervan zijn de regionale landschappen.

Een aantal algemene en klassieke zaken zoals de officiële structuren van het natuurbehoud, zoals de Vlaamse Hoge Raad voor het Natuurbehoud en het Instituut voor Natuur‐ en Bosonderzoek.

De Vlaamse Regering kan terreinen die van belang zijn voor het behoud en de ontwikkeling van natuur en het natuurlijke milieu aanwijzen of erkennen als natuurreservaat. In deze natuurreservaten wordt, via een aangepast beheer een natuurstreefbeeld behouden en ontwikkeld. Er liggen geen VEN / IVON gebieden in de nabije omgeving.

1.6.2.3 Landschapsdecreet Kaart 6 ‐ Landschapsatlas Het decreet van 16 april 1996 regelt de bescherming van landschappen en de instandhouding, het herstel en het beheer van in het Vlaams Gewest gelegen beschermde landschappen. De beschermde landschappen zijn belangrijk omwille van hun natuurwetenschappelijke, historische, esthetische of sociaal‐culturele waarde. De bescherming van de landschappen wordt verzekerd door het opleggen van een aantal maatregelen en richtlijnen die tot doel hebben de landschappen in stand te houden en te onderhouden. Hieronder vallen onder andere erfdienstbaarheden van openbaar nut en beperkingen op de uitoefening van de eigendom‐ en gebruiksrechten. Naast deze maatregelen en richtlijnen die specifiek zijn voor elk beschermd landschap, kan de Vlaamse Regering een aantal algemene beschermingsvoorschriften vaststellen. Het decreet houdende maatregelen tot behoud van erfgoedlandschappen (13/02/2004) is toegevoegd aan het landschapsdecreet als hoofdstuk IV: ‘behoud van erfgoedlandschappen’. Met dit decreet kunnen ankerplaatsen en erfgoedlandschappen aangeduid worden. Ankerplaatsen worden aangeduid door de Vlaamse Regering op basis van de landschapsatlas, daarna kan de ankerplaats of delen ervan opgenomen worden in een RUP als erfgoedlandschap.

2247463013/lme ‐ Eindrapport LSBP Domein Franciscanessen

Een ankerplaats wordt in het landschapsdecreet gedefinieerd als ‘een gebied dat behoort tot de meest waardevolle landschappelijke plaatsen, dat een complex van gevarieerder erfgoedelementen is die een geheel of ensemble vormen, dat ideaaltypische kenmerken vertoont vanwege de gaafheid of representativiteit, of ruimtelijk een plaats inneemt die belangrijk is voor de zorg of het herstel van de landschappelijke omgeving’. De ankerplaatsen zijn afgebakend in de landschapsatlas. De landschapsatlas is de inventaris van de relicten van de traditionele landschappen. Het is een gebiedsdekkende, wetenschappelijk onderbouwde inventaris van het landschap aan het begin van ste de 21 eeuw. De nadruk ligt op de inventaris van de landschapskenmerken van bovenlokaal belang met erfgoedwaarde. Het domein maakt deel uit van de volgende zone: ‐ Relictzone R10015: Heide en bos Groot Schietveld

1.6.2.4 Onroerend Erfgoeddecreet Het Onroerenderfgoeddecreet van 12 juli 2013 werd op 17 oktober 2013 gepubliceerd in het Belgisch Staatsblad. Met het Besluit van de Vlaamse Regering betreffende de uitvoering van het Onroerenderfgoeddecreet van 16 mei 2014 werd het goedgekeurd door de Vlaamse Regering. Het nieuwe decreet vervangt de drie bestaande decreten (monumentendecreet van 1976, archeologiedecreet van 1993 en landschapsdecreet van 1996) en een wet uit 1931 op het behoud van monumenten en landschappen.

1.6.2.5 Beschermingsbesluiten Kaart 6 ‐ Landschapsatlas Binnen het Gemeentelijk RUP ‘Domein Zusters Franciscanessen’, dat dateert van juni 2011, wordt een zone ‘erfgoedlandschap’ afgebakend. Dit gebied wordt aangeduid als een erfgoedlandschap in de zin van het landschapsdecreet. De zone wordt bestemd voor het behoud en de bescherming van de waardevolle cultuurhistorische elementen en landschapskenmerken van het erfgoedlandschap. Om het behoud van de intrinsieke kenmerken van het erfgoedlandschap te verzekeren zijn volgende bepalingen van toepassing binnen dit artikel ‘Erfgoedlandschap’: Parkaanleg De bomengroepen, bomenrijen, waardevolle solitaire bomen, haagaanplantingen en open ruimten dienen maximaal in stand te worden gehouden en als dusdanig te worden beheerd. Nieuwe aanplantingen zijn toegelaten ter versterking van de bestaande bomengroepen en de bomenrijen, in functie van het creëren van natuurlijke grenzen en in functie van de parkaanleg, op voorwaarde dat deze gebeuren met respect voor de historische bomen‐ en plantensoorten van het domein en ze de parkaanleg niet schaden. Het vellen van bomen kan enkel worden toegelaten: ‐ voor zover zulks noodzakelijk is met het oog op de oprichting van de gebouwen en het nemen van toegang tot die gebouwen; ‐ bij ziekte die leidt tot afsterven; ‐ bij gevaar van de openbare veiligheid; ‐ bij ernstige beschadiging; ‐ in het kader van verjonging van het bomenbestand; ‐ indien deze het herstel of de aanvulling van de dreven hinderen; ‐ in functie van aanleg van wegenis; ‐ voor het vervangen van niet‐streekeigen bomen door streekeigen bomen. Dreven en padenstructuur De bestaande dreven en het onverharde padennetwerk dienen behouden te worden. De zichtassen die door de tracés van deze dreven en paden gecreëerd worden, zijn te vrijwaren door een gepast beheer van de randbeplantingen. Heraanleg of herstel van bestaande onverharde dreven en paden dient te gebeuren in kleinschalige waterdoorlatende verharding, zoals grond, ternair zand of dolomiet. Het gebruik

2247463013/lme ‐ Eindrapport LSBP Domein Franciscanessen

van gebroken steenpuin en andere afbraakmaterialen als afwerkingsmateriaal is niet toegestaan. De keuze en aanleg van de losse verhardingsmaterialen moeten van die aard zijn dat zij een maximale toegankelijkheid waarborgen voor personen met een verminderde mobiliteit. Het gebruik van niet‐waterdoorlatende materialen is enkel toegestaan indien dit vanuit functionele of milieutechnische overwegingen gewenst is of indien het gebruik ervan verantwoord kan worden in functie van de integratie van de verharding in de omgeving. Bij heraanleg of herstel van bestaande verharde dreven en paden wordt de verharding bij voorkeur gerealiseerd in kleinschalige, waterdoorlatende materialen. Heraanleg in hetzelfde materiaal als de bestaande verharding is eveneens toegestaan. Cultuurhistorisch waardevolle gebouwen en constructies De religieuze parkornamenten (grotten, religieuze beelden en constructies) en de begraafplaats worden beschouwd als cultuurhistorisch en esthetisch waardevolle elementen. De religieuze ornamenten en heiligenvereringen in het park dienen behouden te worden. De begraafplaats in het park dient als dusdanig behouden en beschermd te worden. Voor handelingen en werken die de erfgoedwaarde van het gebied nadelig kunnen beïnvloeden, dient de schade waar mogelijk te worden vermeden of zoveel mogelijk te worden beperkt door het nemen van schadebeperkende maatregelen. In het plangebied is een afwijking voor alle werken, handelingen en wijzigingen, met uitzondering van functiewijzigingen, mogelijk voor zover deze gebeuren met het oog op het herstel van het landschap en/of cultuurhistorisch waardevolle elementen en deze bovendien zijn opgenomen in een door de hogere overheid goedgekeurd landschapsbeheersplan. Hydrografische elementen De vijver, de beken en de grachten in het gebied dienen behouden te blijven. Verdere uitbouw van het grachten‐ en bekenstelsel is toegelaten, indien dit gebeurt in overeenstemming met de karakteristieken van het park. Het rechttrekken, inbuizen of dempen van de bestaande grachten is verboden, tenzij voor de aanleg van brugjes voor voetgangers en tenzij dit kadert in een grachten‐ en bekenplan voor het erfgoedlandschap. De zichtbare delen van de bruggen, met uitzondering van het brugdek, kunnen enkel worden geconstrueerd in natuursteen, gevelsteen of niet‐tropisch hout. Alle oeververstevigingswerken dienen met natuurlijke, ecologisch verantwoorde materialen te gebeuren zoals beplanting met inheemse grondvasthoudende oevervegetatie of hout. Beton en tropisch hardhout zijn niet toegelaten. Kleinschalige constructies Kleinschalige constructies in functie van de sociale, recreatieve, landschappelijke en cultuurhistorische waarde van het gebied, zoals zitbanken, speeltuigen, verlichting, constructies voor informatieverstrekking en bewegwijzering, worden gekenmerkt door een uniforme materiaalkeuze en vormgeving. Dergelijke kleinschalige constructies zijn in alle bestemmingszones van het RUP toegelaten, indien de erfgoedwaarde van het gebied niet nadelig beïnvloedt wordt.

1.7

Grondlasten

1.7.1

Erfdienstbaarheden De Engelse Rijtweg is een openbare weg met bijhorende erfdienstbaarheid. Verder zijn geen erfdienstbaarheden bekend.

1.7.2

Pachten Er zijn geen gronden verpacht in het plangebied. De weides zijn in gebruik door een landbouwer. Hiervoor is een gebruiksovereenkomst opgesteld.

2247463013/lme ‐ Eindrapport LSBP Domein Franciscanessen

1.8

Toelatingen en reglementen Tot voor de verkoop van het domein aan de verschillende partners, was het gebied niet vrij toegankelijk en was er geen toegankelijkheidsreglement van kracht. Met de verkoop aan de gemeente en Kempens Landschap werd het gebied opengesteld. Tot op heden werd er echter geen toegankelijkheidsreglement opgesteld.

1.9

Terreineenheden Kaart 7 ‐ Vlakvormige terreineenheden Kaart 8 ‐ Lijnvormige terreineenheden Kaart 9 ‐ Puntvormige terreineenheden Kaart 10 ‐ Terreineenhedenkaart In deze paragraaf worden de kaarten met codering van de vlak‐, lijn,‐ en puntvormige elementen volgens de codering van het format van het Harmonisch Park‐ en Groenbeheer weergegeven. Aan elk type element werd een afzonderlijke code toegekend (zie onderstaande Tabel 1‐2, Tabel 1‐3 en Tabel 1‐4). Hierdoor wordt een goed beeld verkregen van de verschillende soorten elementen en hun aantallen. Op kaart 7, kaart 8 en kaart 9 worden de drie verschillende terreineenheden binnen het plangebied apart weergegeven. Kaart 10 geeft een duidelijk overzicht van alle vlak‐, lijn‐ en puntvormige terreineenheden op één kaart. Tabel 1‐2: Vlakvormige terreineenheden TEH‐code

Aantal

Beschrijving

V_3

Parkhout

V_4

Hooghout

V_13

Heesteraanplanting

V_14

Gazon

V_30

Vijver

V_31

Gebouw

V_63

Grasland

V_64

Bomengrasland

V_65

Verharde oppervlakte

V_66

Onverharde oppervlakte

V_67

Begraafplaats

2247463013/lme ‐ Eindrapport LSBP Domein Franciscanessen

Tabel 1‐3: Lijnvormige terreineenheden TEH‐code

Aantal

Beschrijving

L_35

Dreef

L_36

Bomenrij

L_37

Geschoren haag

L_54

Pad, onverhard

L_68

Pad, gras

L_69

Greppel, nat

L_70

Greppel, droog

L_71

Afsluiting

Tabel 1‐4: Puntvormige terreineenheden TEH‐code

Aantal

Beschrijving

P_56

Alleenstaande boom of heester

P_72

Kunstwerk

P_73

Brug

P_74

Constructie

P_75

Toegangspoort

P_76

Zitbank

P_77

Afvalkorf

P_78

Verplaatst kunstwerk

P_79

Verdwenen relict

2247463013/lme ‐ Eindrapport LSBP Domein Franciscanessen

2 2.1

Algemene beschrijving

Cultuurhistorische beschrijving Het voormalige domein van de Zusters Franciscanessen is gelegen te Gooreind, een deelgemeente van Wuustwezel. Het grenst aan de Bredabaan en de woonkern van Gooreind ten noordwesten, de Engelse Rijtweg ten noordoosten, de ankerplaats Groot Schietveld ten zuidoosten, een bosbestand en de woonwijk Wiezelo ten zuidwesten.

Figuur 1: Luchtfoto van het domein, Google Earth, 7.7.2013

2.1.1

Historisch overzicht en historische tuinstudie van het domein Na onderzoek van archief, literatuur en kaarten schetst het eerste deel van deze historische studie de evolutie van dit domein naar eigenaars, bebouwing en gebruik. Het tweede deel van deze studie bevat een thematische bespreking van het verzamelde beeldmateriaal, na (relatieve) datering op basis van de bouwevolutie gewonnen uit het archief‐ en literatuuronderzoek. Postkaarten konden aanvullend gedateerd worden aan de hand van hun opmaak en de afstempeling van verzonden 1 exemplaren. Voor de datering van Hoelen‐postkaarten werd beroep gedaan op de nummerlijst 2 opgesteld door Johan Van Elst.

Met name het al dan niet voorkomen van een onderverdeling van de adreszijde en het daarmee samenhangende onderscheid tussen kleinbeeld en grootbeeld postkaarten. http://www.vlaamsbrabant.be/binaries/Handleiding_bij_digitaliseren_tcm5‐81363.pdf http://blog.westhoekverbeeldt.be/images/filelib/workshop1HuisvanAlijnHetdagelijksleveninde20eeeuwinbeeld en_118.pdf.

J. Van Elst, Geïllustreerde catalogus Hoelen, onuitgegeven, s.d.

2247463013/lme ‐ Eindrapport LSBP Domein Franciscanessen

2.1.1.1 Archief, literatuur en kaarten 1771‐1778 De Kabinetskaart van de Oostenrijkse Nederlanden ‐opgenomen onder leiding van graaf de Ferraris tussen 1771 en 1778‐ geeft op het kaartblad Kapellen het gehucht Gooreyndt weer.3 Ten zuiden van de dorpskern en de cijnshoeve Cleyn Gooreyndt ligt een perceel open akkerland te midden van een uitgestrekt heidegebied met meerdere vennen (zie rode kader onderstaande figuur). De weg die dit akkerland doorkruist, draagt het tracé van de toekomstige Engelse Rijtweg reeds gedeeltelijk in zich.

Figuur 2: Ferrariskaart, 1771‐78. De grote atlas van Ferraris. De eerste atlas van België. 1777. Kabinetskaart van de Oostenrijkse Neder‐landen en het Prinsbisdom Luik, kaartblad 88 Kapellen.

1823‐1845 Tussen 1806 en 1811 wordt op bevel van Napoleon de staatsbaan Antwerpen‐Breda of de huidige Bredabaan aangelegd.4 Het primitief kadasterplan van de gemeente Wuustwezel Sectie G Blad 4 uit 1823 geeft de toenmalige perceelsafbakening en ‐nummering weer van de Posterey, een deelgebied van Gooreind gesitueerd langs beide zijden van deze baan.5 Het voormalige domein der Zuster Franciscanessen zal de percelen 394, 395, 396, 397, 397/2, 397/3, 403 en 404 bestrijken, alle gelegen tussen de Bredabaan en de grens met de gemeente Brecht. De gezamenlijke vorm van de percelen 394, 395 en 396 herinnert nog steeds aan het open akkerland zoals weergegeven op de Ferrariskaart. In stippellijn neemt dit primitief plan ook het oude wegtracé over. In volle lijn verder gezet langs de grens van perceel 397 tekent de Engelse Rijtweg zich reeds gedeeltelijk af. Perceel 403, ten noordenoosten van nummer 404, vormt een smalle repel langs de Bredabaan. Voorbij 397/3 buigt dit perceel af om een weg of doorgang te vormen tussen de nummers 397/3 en 396. Naar gelijkenis met de nabijgelegen vennen wordt perceel 397/3 ingekleurd als een waterrijke zone, die zich uitstrekt dwars over de nummers 396, 395 en 394.

De grote atlas van Ferraris. De eerste atlas van België. 1777. Kabinetskaart van de Oostenrijkse Nederlanden en het Prinsbisdom Luik, kaartblad 88 Kapellen. 4

Het ontstaan der staatsbaan Antwerpen‐Breda te Wuustwezel (1806‐11), Wesalia, jg. I, 1926, nr. 1, p. 4‐7, 26‐ 27; Inventaris van het Bouwkundig Erfgoed, http:// inventaris.onroerenderfgoed.be, Bredabaan (ID:2186), december 2013. 5

Kadasterarchief Antwerpen (KAA), Primitief kadasterplan, Wuustwezel sectie G 4e blad, 1823.

2247463013/lme ‐ Eindrapport LSBP Domein Franciscanessen

De aanwijzende tabel nr. 208, horende bij dit plan, vermeldt de toenmalige omvang, aard en eigenaars of vruchtgebruiken (artikel nummers) van de betrokken percelen. Alle gronden blijken nog onbebouwd en worden zonder uitzondering als heide getaxeerd.

Figuur 3: Primitief kadasterplan, 1823. Kadasterarchief Antwerpen, Primitief kadasterplan, Wuustwezel sectie G 4e blad, 1823.

Nr. 394

Nr. 395

Nr. 396

Nr. 397

Nr. 397/2

Nr. 397/3 Nr. 403 Nr. 404

(2ha 72a 69ca heyde): de Bie, Augustinus en cons[or]te, schoenmaker, Loenhout (art. nr.94) (2ha 84a 95ca heyde): Lenaerts, Dominicus, landbouwer, Wuustwezel (art. nr.222) (5ha 45a 50ca heyde): Aernouts, Wed. Jan Matthys, landbouwer, Wuustwezel (art. nr.9) (12ha 36a 60ca heyde): Carlier, Augustus, conducteur der diligente, Antwerpen (art. nr.74) (35a 20ca heyde): Carlier, Augustus, conducteur der diligente, Antwerpen (art. nr.74) (83a 30ca heyde): Cassiers, de kinderen en erfgenamen, Antwerpen (art. nr. 73) (14a 60ca heyde): Jouan, Joannes, boekd[rukke]r, Antwerpen (art. nr.189) (17ha 62a 10ca heyde) Jouan, Joannes, boekdrukker, Antwerpen (art. nr.189).6

KAA, Aanwijzende tabel nr. 208, Wuustwezel, sectie G.

2247463013/lme ‐ Eindrapport LSBP Domein Franciscanessen

In 1823 is Augustin Carlier, conducteur der diligente wonende te Antwerpen (art. nr.74), reeds eigenaar van de percelen 397 en 397/2.7 Na twee verkopen in 1823 en 1836 door Jean Jouan, boekdrukker wonende te Antwerpen (art. nr.189), komen tevens de aanliggende percelen 403 en 404 in zijn bezit.8 Als eigenaar inmiddels wonende te Wuustwezel, koopt Carlier in 1836 ook het perceel 394 van Augustin‐Joseph en Charles‐Willebrord De Bie.9 Het zelfde jaar bouwt hij op perceel 404 een huis met bijgebouw.10 Deze twee kleine bouwvolumes, samen genummerd onder 404b, vormen de eerste bebouwing op het domein. Het aanliggende perceel 404a blijft ‐evenals alle andere‐ als heide getaxeerd.

Figuur 4: Atlas der buurtwegen, 1836‐1848. IGEAN dienstverlening, Gemeente Wuustwezel. Gemeentelijk ruimtelijk uitvoeringsplan “Domein Zusters Franciscanessen”. Onderzoek naar plan‐MER‐plicht, p. 10.

Zowel de Atlas der Buurtwegen opgemaakt tussen 1836 en 1848,11 als het kaartblad nr. 3/7 van de topografische kaart opgenomen door Philippe Vandermaelen tussen 1846 en 1856,12 tonen deze eerste bouwfase onder Carlier. Beide geven tevens het waterrijke gebied weer, dat zich uitstrekt over de percelen 397/3, 396, 395 en 394. De Vandermaelen kaart neemt ook het wegtracé van het primitief plan over, maar voegt hier een derde bouwvolume aan toe. Dit lijkt echter een vergissing te zijn; daar de administratie van het kadaster het betrokken perceel 396 minstens tot 1859 als onbebouwde heide noteert. 7

KAA, Aanwijzende tabel nr. 208, Wuustwezel, sectie G.

Rijksarchief Antwerpen (RAA), Notariaat, Notaris Gheysens Xavier‐Antoine, nr. 7470 (1845), akte nr. 3793 (6‐ 10‐1845).

RAA, Notariaat, Notaris Gheysens Xavier‐Antoine, nr. 7470 (1845), akte nr. 3793 (6‐10‐1845).

KAA, Mutatieschetsen, Wuustwezel, 1836 nr. 10.

IGEAN dienstverlening, Gemeente Wuustwezel. Gemeentelijk ruimtelijk uitvoeringsplan “Domein Zusters Franciscanessen”. Onderzoek naar plan‐MER‐plicht, juni 2011, p. 10.

Nationaal Geografisch Instituut Brussel (NGI), Topografische kaart van België door Ph. Vander Maelen kaartblad nr. 3/7 Cappellen, 1:20.000, [1846‐1856].

2247463013/lme ‐ Eindrapport LSBP Domein Franciscanessen

1845‐1877 In oktober 1845 verkoopt Carlier ‐vermeld als alleenstaand landbouwer‐ zijn goed te Gooreind. Het wordt omschreven als: La maison qu’il habite avec les petits bâtimens d’exploitation, cour, jardins, terre labourable, bois de sapin, le tout ne formant qu’un bloc, se développant contre la chaussée d’ Anvers à Breda, au hameau du Gooreind, commune de Wuestwesel, et portée au Cadastre sous les numeros 394, 397, 397bis, 403, 404a, 404b. […] et le tout situé dans la Section G. 13 Hoewel het kadasterarchief het nog steeds bij heide houdt,14 maakt deze verkoopakte reeds melding van tuinen, bouwland en dennenbos. Dit geheel van 33ha 21a 15ca komt in handen van Joseph Reyniers ‐ Vrancken, een koopman wonende te Antwerpen.15 Uit diverse aankopen tussen 1847 en 1872, van ondermeer de weduwe Lenaerts en de echtgenoten Aertsen ‐ Arnouts (1847) of de erfgenamen Cassiers (1869),16 verwerft Reyniers ‐ Vrancken ook de percelen 395, 396, 397/3, 401 en 405b.17 Op termijn verenigt hij dus als eerste alle gronden, die het latere domein der Zusters Franciscanessen zullen vormen. In 1848 laat Reyniers ‐ Vrancken het bestaande huis en gebouw (404b) verbouwen en vergroten tot een buitengoed met bijgebouw (404g en 404h). Ten noordoosten hiervan wordt een toegangsweg of het eerste deel van de huidige, centrale dreef aangelegd.18 Het aanliggende perceel 404a wordt nader opgedeeld en respectievelijk als mastbos (404c), bouwland (404d), tuin (404e) en lustgrond (404f) getaxeerd.19 Het gereduceerde kadasterplan nr. 55bis uit 1852 bevestigt deze nieuwe situatie en geeft tevens de toenmalige afbakening van de aanliggende percelen weer.20 De grafiek en kleurstelling van dit plan zeggen echter weinig over de aard van deze percelen. Dreven worden niet als dusdanig weergegeven. Wat het kadaster als heide of mastbos registreert, komt in een zelfde lichtgroene tint. Zowel lustgrond als bouwland blijven wit. De rood ingekleurde zone wijst wel op de aanwezigheid van een moestuin. In 1859 registreert een kadastrale mutatieschets de bouw van de conciërgewoning op de noordoostelijke hoek van perceel 395.21 Een daaropvolgende schets noteert de bouw van de hoeve (Heidebloem) op de zuidzijde van perceel 396.22 Ook na deze eerste bebouwing blijven de aanliggende percelen 395a en 396a als heide getaxeerd.23

RAA, Notariaat, Notaris Gheysens Xavier‐Antoine, nr. 7470 (1845), akte nr. 3793 (6‐10‐1845).

KAA, Aanwijzende tabel nr. 209, Wuustwezel, art. nr. 74.

RAA, Notariaat, Notaris Gheysens Frederik August, nr. 12070 (1877), akte nr. 4047 (9‐10‐1877).

KAA, Aanwijzende tabel nr. 209, Wuustwezel, art. nr. 74.

KAA, Mutatieschetsen, Wuustwezel, 1848 nr. 58.

KAA, Aanwijzende tabel nr. 209, Wuustwezel, art. nr. 74.

NGI, Gereduceerde kadasterplan van het Krijgs‐ en Topografiedepot, Wuestwezel (2de deel), Arrondissement Antwerpen, Plan nr. 55 bis, 1:20.000, 1852.

KAA, Mutatieschetsen, Wuustwezel, 1859 nr. 36.

KAA, Mutatieschetsen, Wuustwezel, 1859 nr. 37.

KAA, Aanwijzende tabel nr. 209, Wuustwezel, art. nr. 74.

2247463013/lme ‐ Eindrapport LSBP Domein Franciscanessen

Figuur 5: Conciërgewoning gebouwd in 1859 langs Engelse Rijtweg. Foto B. Vanderheyden, 23‐12‐2013.

De eerste editie van de topografische kaart nr. 8/5 geeft het buitengoed van Reyniers ‐ Vrancken weer, zoals het erbij ligt in 1870.24 Samen met het blad nr. 8/1, waarop de conciërgewoning wordt weergegeven, bevestigt deze kaart de toenmalige bebouwing op het domein, alsook de aanwezigheid van een grote, omhaagde (moes)tuin. Wat eertijds heide was, blijkt reeds gedeeltelijk omgezet tot (mast)bos of weiland door hagen omzoomd. Grote gebieden blijven echter blanco en dus onbekend naar aanplanting en/of gebruik. Wel tekent zich voor het eerst de noordelijke waterloop af, alsook het circulatiepatroon in en om het domein. Intern leidt een onregelmatig circuit van paden langs bosplantsoenen of weiland. Rechte wegen markeren de zuidoostelijke hoek van de percelen 396, 395 en 394, alsook de grenzen van de nummers 404 en 397. Het domein schijnt twee toegangen te hebben vanaf de Bredabaan. Ze leiden in rechte lijn langs beide zijden van het buitenhuis en de achterliggende moestuin. Enkel de oostelijke weg doet de volledig lengte van het domein aan. De grafiek van deze kaart biedt echter geen informatie over de mogelijke aanplantingen langs deze wegen. Want ook hier worden dreven niet uitdrukkelijk weergegeven. 1877‐1883 In oktober 1877 gaan via verkoop 67ha 23a 74ca eigendommen van Reyniers ‐ Vrancken naar zijn neef en enige erfgenaam Hippolyte Janssens ‐ De Burges, een rentenier wonende te Brussel.25 Zowat de helft of 33ha 21a 15ca hiervan behelst opnieuw het buitengoed te Gooreind, dat in de akte omschreven wordt als: La maison de campagne se composant de maison d’habitation avec ap[partenances] & dépendances, corps de ferme avec grange & étables, deux pavillons de chasse,

NGI, Topografische kaart van België, Nr. 8/5 Brecht, 1:20.000, Editie DLG1 (toestand 1870).

RAA, Notariaat, Notaris Gheysens Frederik August, nr. 12070 (1877), akte nr. 4048 (9‐10‐1877) en RAA, Notariaat, Notaris Gheysens Frederik August, nr. 12086 (1883), akte nr. 8360 (28‐9‐1883). Zie ook RAA, Notariaat, Notaris Gheysens Frederik August, nr. 12070 (1877), akte nr. 4047 (9‐10‐1877) en B. VAN GASTEL, Gooreind, 200 jaar geschiedenis.Van hei en ven naar moderne leefgemeenschap, p. 133.

2247463013/lme ‐ Eindrapport LSBP Domein Franciscanessen

jardins, terres labourables, allées, bois de sapin & bruyères. In opdracht van Reyniers ‐ Vrancken zijn inderdaad de hoeve en de conciërgewoning gebouwd. Mogelijk gaat dit laatste door als één van de vermelde jachtpaviljoenen, maar waar zich dan het tweede bevond, blijft ook in het kadasterarchief onduidelijk. Omstreeks 1880 laat Janssens ‐ De Burges zowel het buitenhuis (404g) als het bijgebouw (404h) vergroten.27 Hoewel dit vernieuwde geheel nog steeds twee alleenstaande volumes behelst, worden ze samengebracht onder hetzelfde nummer 404l. De aanliggende percelen 404i en 404k worden respectievelijk als lustgrond en weiland genoteerd.28

Figuur 6: Gevelplan hovenierswoning, 1880. RAA, Archief van het Departement van de Twee Neten en van de Provincie Antwerpen, Vergunningsaanvragen voor bouwwerken langs rijks‐ en provinciewegen, nr. 198/45.

In het archief van het Departement van de Twee Neten en van de Provincie Antwerpen ‐bewaard in het Rijksarchief te Antwerpen‐ steekt bovendien de bouwaanvraag (incl. plan) en begeleidende briefwisseling van juni‐juli 1880 voor de bouw van een hovenierswoning ter hoogte van de 29 Bredabaan. Hieruit blijkt ondermeer dat langs dezelfde baan een sloot van ca. 3m50 breed ligt. Een levende haag strekt zich uit over de volledige lengte van het omheinde buitengoed. In de as van deze haag prijkt een hek, naar alle waarschijnlijkheid gesitueerd ter hoogte van de toegangsweg tussen de percelen 404 en 397. Een kadastrale mutatieschets uit 1881 bevestigt de bouw van deze woning (397b) nabij de Bredabaan en ten oosten van de toegangsweg.30 Wat rest van het aanliggende perceel 397a wordt van nu af aan als lustbos getaxeerd.31 26

RAA, Notariaat, Notaris Gheysens Frederik August, nr. 12070 (1877), akte nr. 4047 (9‐10‐1877). Zie ook Heemkundige Kring Wesalia II, kopie van de opgave der registratie nr. 219.

KAA, Mutatieschetsen, Wuustwezel, 1880 nr. 10.

KAA, Aanwijzende tabel nr. 209, Wuustwezel, art. nr. 74.

RAA, Archief van het Departement van de Twee Neten en van de Provincie Antwerpen, Vergunningsaanvragen voor bouwwerken langs rijks‐ en provinciewegen, nr. 198/45: Vergunningsaanvraag met gevelplan ingediend op 26‐6‐1880. Gunstig advies van college van burgemeester en schepenen van Wuustwezel van 1‐7‐1880. Toekenning vergunning door ministerie van openbare werken op 24‐7‐1880. 30

KAA, Mutatieschetsen, Wuustwezel, 1881 nr. 10.

KAA, Aanwijzende tabel nr. 209, Wuustwezel, art. nr. 74.

2247463013/lme ‐ Eindrapport LSBP Domein Franciscanessen

Figuur 7: Hovenierswoning op perceel 397. Detail uit postkaart met luchtfoto kloosterdomein. Afbeelding afkomstig van een postkaartenverkoop op het internet.

Op 28 september 1883 stelt Janssens ‐ De Burges zijn goederen te Wuustwezel, Gooreind en Brecht in 5 loten te koop. Lot 1 bevat ondermeer het buitengoed te Gooreind of de perceelnummers 192f, 394, 395a, 395b, 396a, 396b, 397a, 397/2, 397/3a, 397b, 401, 403, 404c, 404d, 404e, 404i, 404k, 404l en 405b binnen sectie G. Nieuw is de omschrijving als : Une maison de campagne avec écuries & remise, serres munies d’appareils de chauffage, jardin anglais avec étang, avenues avec de belles plantations, grand jardin potager, maison de jardinier, maisons de gardes, bâtiments de ferme avec 32 dépendances, terres, pâtures, bois & bruyère. Behalve de stallen en remise bij het buitenhuis of de hovenierswoning blijkt vooral de tuin vernieuwd met de bouw van verwarmde serre en de aanleg van een zogeheten jardin anglais of Engelse tuin met vijver. Voor het eerst worden ook mooie dreven vermeld, doch zonder nadere toelichting over hun situering of soortenkeuze. Ook de omvang en ligging van de bossen en heiden of het (nieuw gewonnen) bouw‐ en weiland worden niet gespecificeerd. De notariële akte meldt wel, dat naar aanleiding van deze verkoop door landmeter André Tant uit Antwerpen een plan is opgesteld, op datum van 26 juli 1883.33

RAA, Notariaat, Notaris Gheysens Frederik August, nr. 12086 (1883), akte nr. 8360 (28‐9‐1883).

2247463013/lme ‐ Eindrapport LSBP Domein Franciscanessen

Figuur 8: Grondplan domein, 1883. IGEAN dienstverlening, Gemeente Wuustwezel. Gemeentelijk ruimtelijk uitvoeringsplan “Domein Zusters Franciscanessen”. Onderzoek naar plan‐MER‐plicht, p. 11.

In het onderzoeksrapport van IGEAN dienstverlening naar de plan‐MER‐plicht van het gemeentelijk ruimtelijk uitvoeringsplan Domein Zusters Franciscanessen wordt zonder referentie een historisch plan van het domein opgenomen, dat volgens de auteurs vermoedelijk van eind 19de ‐ begin 20ste 34 eeuw dateert. Centraal op dit plan, dat de uitsnede van een groter document blijkt te zijn, staat het cijfer 1 genoteerd, wellicht verwijzend naar het eerste lot van de hoger vermelde verkoop. Bovendien stemt de beschrijving in de verkoopakte opvallend overeen met wat op dit plan wordt weergegeven. Twee bouwvolumes nabij het buitenhuis laten zich herkennen als de stallen en remise na uitbreiding in 1880. Bij de toegang aan de Steenweg van Brasschaet naar Wuestwezel wordt tevens de hovenierswoning uit 1880 weergegeven. In de noordoostelijke hoek van het domein prijkt de conciërgewoning uit 1859, aangeduid als maison de garde chasse. Bij de hoeve of ferme uit 1859 blijkt een klein bouwvolume te zijn toegevoegd. Ook de 3 bouwvolumes in en bij de moestuin, deels als verwarmde serres in gebruik, zijn de administratie van het kadaster nog onbekend. De afbakening, wegen en paden op dit plan stemmen in grote lijnen overeen met de weergave op de topografische kaart van 1870. Enkel op de zuidwestelijke zijde achter de moestuin duikt een nieuwe, kaarsrechte (parallel)weg op, die tot de zuidgrens van het domein leidt. Hoewel de verkoopakte melding maakt van meerdere, mooi aangeplante dreven, wordt enkel de weg vanaf de conciërge‐ of jachtwachterwoning tot bij de hoeve als dusdanig weergegeven. Ook de globale, ruimtelijke structuur met dichte bosaanplantingen in de rand en open (wei‐ of bouw)land binnenin, komt

IGEAN dienstverlening, Gemeente Wuustwezel. Gemeentelijk ruimtelijk uitvoeringsplan “Domein Zusters Franciscanessen”. Onderzoek naar plan‐MER‐plicht, p. 11.

2247463013/lme ‐ Eindrapport LSBP Domein Franciscanessen

grotendeels overeen met de kaart van 1870. Bijkomend worden zowel achter de moestuin als bij de hoeve (nieuwe) boomgaarden opgetekend. Nieuw is de weergave van een landschappelijk aangelegde tuin ten oosten van het buitenhuis en de centrale toegangsweg. De waterloop op de kaart van 1870 blijkt herwerkt tot een vijver met eiland en minstens één brug nabij de hovenierswoning. Tussen de bosschages slingert een wandelpad langs een tuinpaviljoen, twee opmerkelijke cirkels ‐wellicht opgehoogd‐ en een grasveld met boomgroep(en) en een ovaalvormig perk. Daar de verkoopakte uit 1877 geen gewag maakt van een dergelijke tuin, moet het initiatief voor deze aanleg op naam staan van Janssens ‐ De Burges. In de relatief korte periode van zijn eigenaarschap ‐tussen 1877 en 1883‐ ondergaat het buitengoed te Gooreind grote veranderingen naar zowel omvang, architectuur als inrichting. De hechte band van deze eigenaar met zijn buitengoed mag ook blijken uit een bijzondere voorwaarde in de verkoopakte, die ‐behalve de komende oogst‐ zowel het uurwerk in de gevel van de remise als alle tuinmeubilair aan de verkoper 35 Janssens ‐ De Burges reserveert. 1883‐1895 Lot 1 van de verkoop komt in handen van Henri Armand Blöte en zijn echtgenote Hubertine Joséphine Jansens, renteniers zonder beroep samen wonend in de Van Wezenbekestraat nr. 53 te 36 Antwerpen. Naar aanleiding van deze wissel wordt het buitengoed te Gooreind andermaal hernummerd als huis met bijgebouw (404q), weiland (404p) en lustgrond (404o), en pas nu worden 37 in de (moes)tuin (404m) ook de broeikassen (404n) opgetekend. Over het beheer van het domein onder deze nieuwe eigenaars is echter weinig bekend. De topografische kaart van 1892 reserveert een aparte grafiek voor bosplantsoenen, weiden, boomgaarden, moes‐ of siertuinen (jardins travaillés) en bevestigt aldus in grote lijnen de indeling van het domein zoals weergegeven op het 38 plan uit 1883.

RAA, Notariaat, Notaris Gheysens Frederik August, nr. 12086 (1883), akte nr. 8360 (28‐9‐1883).

KAA, Mutatieschetsen, Wuustwezel, 1883 nr. 30 en KAA, Aanwijzende tabel nr. 209, Wuustwezel, art. nr. 74.

NGI, Topografische kaart van België, Nr. 8/5 Brecht, 1:20.000, Editie IMC1 (toestand 1892).

2247463013/lme ‐ Eindrapport LSBP Domein Franciscanessen

Figuur 9: Topografische kaart (toestand 1892). Heemkundige Kring Wesalia II.

1895‐1923 Ook wanneer het echtpaar Blöte ‐ Jansens het goed te Gooreind in 1895 verkoopt, lijkt het geheel schier ongewijzigd. Zo citeert Bernard Van Gastel uit de verkoopakte van 1895 een beschrijving van het domein ‐dan 42ha 89a 35ca groot‐, die vrijwel identiek is aan deze uit 1883: Maison de campagne avec écuries et remises, serres munies d’appareils de chauffage, jardin Anglais avec étang, avenue avec de belles plantations, grand jardin potager, maison de jardinier, maison de garde, 39 bâtiments de ferme avec dépendances, terres, pâtures et bois au Gooreind. Het kadasterarchief vermeldt als nieuwe eigenaars: 1°) de Geslin de Bourgogne Jeanne Hélène Marie religieuse à Vauves‐Les Paris, 2°) Van Melckebeke Emma Sidonie Marie Clotilde, 3°) Goodin Fanny toutes deux religieuses à Anvers, 4°) Putz Barbe Louise Mathilde veuve Audibert Paul […]de rentière à Paris, 5°) André Marie Rosalia Françoise, 6°) Deshays Alexandria Marie Anna, 7°) Lemiere Adèle Pauline Marie Caroline, 8°) Le Cayle Mathilde Charlotte toutes les quatre propriétaires à Vauves Lez Paris France. De registratie somt tevens de betrokken percelen op: G 394, 395a, 395b, 396a, 396b, 40 397a, 397/2, 397/3a, 397b, 401, 403, 404c, 404m, 404n, 404o, 404p, 404q en 405b.

B. VAN GASTEL, Gooreind (…), p. 133.

Heemkundige Kring Wesalia II, kopie van de opgave der registratie nr. 219. Zie ook KAA, Aanwijzende tabel nr. 209, Wuustwezel, art. nr. 1390.

2247463013/lme ‐ Eindrapport LSBP Domein Franciscanessen

Volgens Bernard Van Gastel namen de zusters het domein meteen in gebruik. Reeds enkele dagen na de verkoop arriveerden de eerste novicen. In de veranda van het voormalige buitenhuis werd een kapel ingericht. Bij het vele werk op hun nieuwe eigendom werden de zusters bijgestaan door Fons Geens en Lieske Beckers, pachters van de hoeve op het domein, die eerder al in dienst waren van Blöte ‐ Jansens.41 Het nieuwe kloosterdomein speelde in op de behoefte aan een geschikte locatie om kloosterlingen voor het missioneringwerk op te leiden. Ook werd er een noviciaat opgericht.42 In 1899 startten de zusters een huishoud‐ en landbouwschool voor jonge meisjes op het domein, met onderricht in zowel landbouw, melkerij, kaasmakerij en fruitteelt, als schilderen, borduren en weven. Op verzoek van de pastoor van Gooreind startten ze datzelfde jaar ook een vrije meisjesschool op 43 het domein, maar die verhuisde het jaar nadien naar een andere locatie. Met vertraging registreert het kadaster de eigendomswissel van het domein. Een mutatieschets uit 1898 geeft ‐aanvankelijk in zwarte inkt‐ enkel de afbakening, bebouwing en nummering onder Blöte ‐ Jansens weer.44 In 1899 wordt de verbouwing van het hoofdgebouw opgetekend, als één enkel bouwvolume (404t) met extra vleugel naar de straatzijde toe.45 Tegen 1902 komt hier een tweede westelijke vleugel naar de straatzijde bij (404w).46 Schaarse literatuur vertelt hoe de zusters gebruik maakten van het domein. Volgens Stan Dirven verkochten ze eigen geteelde groenten en fruit op de markt in Antwerpen. In de zomer verzamelden ze geneeskrachtige kruiden uit de tuin.47 Maar tuin en domein boden ook plaats voor ontspanning. Zo werd op 14 april 1895 het eerste paasfeest te Gooreind gevierd, met het rapen van chocolade paaseieren en bootjesvaren op het water.48 Slechts enkele maanden later klaagt de pastoor van Gooreind, Van den Akkerveken, bij zijn oversten over wat hij onbetamelijke gedrag noemt, zoals de late avondwandelingen bij fakkellicht, die de zusters langer wakker houden dan hun regel hen gebiedt.49 50

In 1905 wordt het kloostergoed overgedragen aan de drie gezusters Le Jariel, met name Anna Maria, Genoveva en Yvonne, alle zonder beroep en wonende te Fribourg en Rome.51 Op 11 oktober 1914, na het uitbreken van WOI, verlaten de Gooreindse zusters hun kloosterdomein. Na verblijf van een maand in Breda, keren zij terug. De novicen daarentegen brengen de hele oorlogsperiode in Amsterdam door.52 Met de hulp van een aantal achtergebleven arbeiders, wordt het zware landbouwwerk op het domein zo goed mogelijk verder gezet.53

B. VAN GASTEL, Gooreind (…), p. 133‐135. S. DIRVEN, Het klooster (…), p. 24‐25, 40.

M.B. HYGONET, Een groote Ziel. Een groot Werk. De Zeer Eerwaarde Moeder Maria van de Passie, Stichtster der Franciscanessen Missionarissen van Maria, p. XV‐XVI. 43

B. VAN GASTEL, Gooreind (…), p. 135. M. LEUNEN, Wuustwezel. Gooreind. Historisch fotoboek, p. 276.

KAA, Mutatieschetsen, Wuustwezel, 1898 nr. 8. Aantekeningen in blauwe inkt zijn van latere datum (zie verder). 45

KAA, Mutatieschetsen, Wuustwezel, 1899 nr. 26.

KAA, Mutatieschetsen, Wuustwezel, 1902 nr. 22.

S. DIRVEN, Het klooster (…), p. 26.

B. VAN GASTEL, Gooreind (…), p. 137. S. DIRVEN, Het klooster (…), p. 23‐24, 27.

B. VAN GASTEL, Gooreind (…), p. 134.

KAA, Aanwijzende tabel nr. 209, Wuustwezel, art. nr. 1390.

B. VAN GASTEL, Gooreind (…), p. 135.

S. DIRVEN, Het klooster (…), p. 31.

2247463013/lme ‐ Eindrapport LSBP Domein Franciscanessen

In 1920 wordt de kadastrale toestand van het domein geüpdate. Op de mutatieschets van 1898 worden ‐dit keer in blauwe inkt‐ aangepaste percelen en dito nummers genoteerd.54 De aanwijzende tabel nr. 209 biedt bijkomende informatie over hun aard en gebruik. Naast de tuinzone (397b/3) met vijver (395i) wordt nu ook de hele westzijde van het domein (404r, 404s, 404u, 404v, 404w) als lustgrond getaxeerd. Meerdere percelen heide blijken inmiddels omgezet tot enkelvoudig of gemengd kreupelbosch (394b, 394c, 395e, 396h, 397d, 397f, 397g, 397h, 397i, 397l, 397n, 397o, 404x, 404y, 404c², 404e²), dennebosch (394d, 404d²), weiland (396c, 396d, 396e, 396g, 397c, 397e, 397m, 397p, 397q), bouwland (395f, 395g, 395h, 396f, 397k, 404z, 404a², 404b² en 404f²) of 55 boomgaard (396i, 396k en 404i). Op het weiland (397q) ten zuidoosten van de centrale toegangsdreef wordt een cirkel of heuveltje ingetekend. 1923‐2010 Het goed van de gezusters Le Jariel gaat in januari 1923 over naar de vzw Zusters Franciscanessen 56 57 Missionarissen van Maria, met zetel te Antwerpen en later in Sint‐Pieters‐Leeuw (art. nr. 2125). Meteen wordt een nieuwe kapel gebouwd, met eerste steenlegging op 8 september 1923, inzegening op 25 augustus 1924 en eerste viering op 17 september 1927.58 Na toestemming van de gemeente wordt in 1925 de eerste begraafplaats aangelegd, volgens een cirkelvormig grondplan met daarin twee concentrische rijen graven.59 Zeventien zusters die reeds op het kerkhof van Wuustwezel begraven waren, konden aldus naar het domein in Gooreind worden 60 overgebracht. Ook de bouw van een nieuwe hoeve ten westen van het klooster dateert Van Gastel in dezelfde periode.61 Een kadastrale mutatieschets registreert ze pas in 1929, samen met de uitbreiding van het klooster, van nu af aan met binnentuin, nieuwgebouwde kapel en noviciaat. In de achterliggende 62 moestuin prijkt een vernieuwde serre met bijgebouwtje (404o²). De topografische kaart van datzelfde jaar brengt weinig nieuws.63 Ze ontbreekt daarenboven zowel de begraafplaats ‐inmiddels vier jaar oud‐ als de achterste vleugel van het noviciaat. Twee bijgebouwen van de hoeve, die op de kadasterplannen ingetekend staan, zijn hier verdwenen. Wel weergegeven is het derde, kleine gebouwtje, dat ‐hoewel onbekend aan het kadaster‐ reeds te zien was op het plan van 1883 en de topografische kaart van 1892.

KAA, Mutatieschetsen, Wuustwezel, 1898 nr. 8 / 1920 nr. 81.

KAA, Aanwijzende tabel nr. 209, Wuustwezel, art. nr. 1390.

B. VAN GASTEL, Gooreind (…), p. 134.

KAA, Aanwijzende tabel nr. 209, Wuustwezel, art. nr. 2125.

B. VAN GASTEL, Gooreind (…), p. 135. S. DIRVEN, Het klooster (…), p. 32.

J. DE MEESTER, Het oud kerkhof van de Franciscanessen in Gooreind, in: Wesalia II. Heemkundige Kring Wuustwezel,jg. 13 nr. 2, p. 17. 60

Archief F.M.M. Brussel, Map Photos Archives Gooreind en Map Photos Belgique.

B. VAN GASTEL, Gooreind (…), p. 135‐136.

KAA, Mutatieschetsen, Wuustwezel, 1929 nr.43.

NGI, Topografische basiskaart van België, Nr. 8/5 Brecht, 1:20.000, Editie ICM4 (toestand 1929).

2247463013/lme ‐ Eindrapport LSBP Domein Franciscanessen

Figuur 10: Klooster, kapel, noviciaat en hoeve zoals weergegeven op kadasterplannen vanaf 1929. Heemkundige Kring Wesalia II, Kadasterplan bijgewerkt tot 1971.

In 1938 wordt de voormalige conciërgewoning vergroot en komt ernaast een bijgebouw te staan.64 Op 11 mei 1940, amper een dag na het uitbreken van WOII, valt een bom op een luttele drie meter van het klooster. Vier dagen later vorderen de Duitsers het domein op, om er vluchtelingen en 65 gevangenen in onder te brengen. Een kadastrale mutatieschets uit 1941 noteert een beperkte 66 verbouwing van de oude hovenierswoning. Guido Van Wassenhove, auteur van Wuustwezel en Loenhout in de Tweede Wereldoorlog maakt melding van oorlogsschade: het klooster van de Franciscanessen zou zwaar beschadigd geraakt zijn in de periode van de V‐bommen, tussen november 1944 en maart 1945. Op de bijgevoegde kaart met V1‐ en V2‐inslagen in Wuustwezel, Gooreind en Loenhout valt op het domein van de Franciscanessen echter slechts één inslag in open 67 veld te ontwaren. In 1945 wordt 1,5 hectare in de noordelijke hoek van het domein, langs de 68 Bredabaan, met dennen beplant. In de vroege jaren 1950 verleent het kadaster tijdelijke kwijtschelding of vrijstelling van lasten.69 Mogelijk is dit het moment waarop men andermaal de mutatieschets van 1898 en 1920 bovenhaalt 70 en die opnieuw van een aangepaste nummering voorziet. Ook in de bijbehorende, aanwijzende tabel nr. 209 wordt één en ander geschrapt. Kreupel‐ of dennenbos worden simpelweg bos, (gehavende?) bospercelen worden weiland, (verwaarloosd?) bouwland wordt bos of weiland. Zelfs 71 een boomgaard en de vijver worden als weiland genoteerd.

KAA, Mutatieschetsen, Wuustwezel, 1938 nr. 66.

B. VAN GASTEL, Gooreind (…), p. 136. S. DIRVEN, Het klooster (…), p. 33.

KAA, Mutatieschetsen, Wuustwezel, 1941 nr. 42.

G. VAN WASSENHOVE, Wuustwezel en Loenhout in de Tweede Wereldoorlog, p. 355 en 357 en kaart 4.

Archief F.M.M. Brussel, Doos Fermeture histoire, geannoteerde kopie kadasterplan

KAA, Aanwijzende tabel nr. 209, Wuustwezel, art. nr. 2125.

KAA, Mutatieschetsen, Wuustwezel, 1898 nr. 8 / 1920 nr. 81.

KAA, Aanwijzende tabel nr. 209, Wuustwezel, art. nr. 2125.

2247463013/lme ‐ Eindrapport LSBP Domein Franciscanessen

In 1958 wordt naast de eerste begraafplaats, het tweede en huidige kerkhof aangelegd.72 Rond 1960 73 bewoont François Van Dijck als laatste de hoeve, nadien wordt Heidebloem een kamphuis. De topografische kaart nr. 8/5/6 geeft de toestand van het kloosterdomein in de jaren 1961‐ 1962 74 weer. Voor het eerst op deze kaarten worden de dreven opgetekend: de centrale toegangsdreef, de paralleldreef ten westen hiervan, een dreef met gracht ten westen van de hoevepercelen en het gedeelte van de Engelse Rijtweg op het domein. Ten noorden van het klooster wordt een onbekende kapel aangeduid; over de vijver liggen dit keer twee bruggen. De hoeve Heidebloem en haar bijgebouwen blijken deels afgebroken. Te midden van perceel 404 duikt een waterelement op. Zowel de oude als nieuwe begraafplaats worden hier weergegeven. Want pas later in de jaren 1960 75 wordt het oude kerkhof ontruimd. In het IGEAN onderzoeksrapport wordt zonder legende of referentie een historisch plan van het kloosterdomein opgenomen, dat naar de auteurs vermoeden uit de tweede helft 20e eeuw 76 dateert. De Heemkundige Kring Wesalia II beschikt over een handgetekende en geannoteerde 77 kopie van dit plan. Op basis van de bebouwing weergegeven op beide stukken, moet het origineel van vóór 1962 dateren. Hierop worden de belangrijkste wegen en paden van heiligennamen 78 voorzien. Met terugwerkende kracht zijn dezelfde namen ook aangebracht op het plan van 1883.

B. VAN GASTEL, Gooreind (…), p. 136. S. DIRVEN, Het klooster (…), p. 34.

M. LEUNEN, Wuustwezel. Gooreind. Historisch fotoboek, p. 276; B. VAN GASTEL, Gooreind (…), p. 136.

NGI, Topografische kaart van België, Nr. 8/5/6 Brecht ‐ Oostmalle, 1:25.000, Editie.1 (toestand 1961‐1962).

J. DE MEESTER, Het oud kerkhof van de Franciscanessen in Gooreind, in: Wesalia II. Heemkundige Kring Wuustwezel,jg. 13 nr. 2, p. 17. 76

IGEAN dienstverlening, Gemeente Wuustwezel. Gemeentelijk ruimtelijk uitvoeringsplan “Domein Zusters Franciscanessen”. Onderzoek naar plan‐MER‐plicht, p.13.

Heemkundige Kring Wesalia II, Handgetekende en geannoteerde kopie van plan kloosterdomein

Zie ook http://www.ruraalnetwerk.be/projecten/historische‐benaming‐van‐straten‐en‐weilanden‐domein‐ franciscanessen‐gooreind.

2247463013/lme ‐ Eindrapport LSBP Domein Franciscanessen

Figuur 11: Plan kloosterdomein. IGEAN dienstverlening, Gemeente Wuustwezel. Gemeentelijk ruimtelijk uitvoeringsplan “Domein Zusters Franciscanessen”. Onderzoek naar plan‐MER‐plicht, p.13

Figuur 12: Heemkundige Kring Wesalia II, Handgetekende en geannoteerde kopie van plan kloosterdomein

De legende bij de handgetekende kopie maakt melding van meerdere beelden, die verspreid op het domein staan opgesteld: een Heilig Hartbeeld, een Kind Jesus, Aartsengel Michaël, Sint Jozef, Sint

2247463013/lme ‐ Eindrapport LSBP Domein Franciscanessen

Franciscus en Sint Antonius. Ze geeft ook 15 velden en weiden, 10 bossen en heiden, en 27 hakhoutplantsoenen een gerelateerde benaming. Grafisch worden volgende elementen aangeduid: Haie, Grille, Port en bois, Tunnel d’écoulement des fossés, Fossé, Fossé principal, Etang, Bordure d’arbres, Arbres, Bois, Bois de jeunes mélèzes, Pepinière (kwekerij), Verger, Arbres fruitiers, Taille, Bruyère (heide) , Rhododendrons , Parterre, Herbe, Chemin, Construction, Séchoir pour lessive (was), Poteau indicateur (wegwijzer), Porte grillée, Conifères. Ook op deze kopie zijn inmiddels aantekeningen gemaakt, waarvan de toedracht niet altijd duidelijk is. Ze dient ook als basis voor schetsen van het domein vandaag.

Figuur 13: Heemkundige Kring Wesalia II, schets domein Zusters Franciscanessen

In 1966 gaat in het voormalige retraitehuis van de zusters het herstellingsoord Zonnelied van start.79 Hetzelfde jaar worden de percelen 394b (bos), 395o (huis), 395p (tuin) en 395q (kippenhok) of de voormalige conciërgewoning verkocht aan de hovenier Constantinus Leonardus Van den Heuvel ‐ 80 Van Bockstal (art. nr. 4129). Ze worden in 1967 verenigd onder 395r om in 1968 te worden 81 uitgebreid tot de 6 bouwvolumes van vandaag. In 1967 wordt ook een deel van perceel 403 afgesplitst en verkocht, om een jaar later door de nieuwe eigenaar Franciscus Joannes Van Dijck – 79

B. VAN GASTEL, Gooreind (…), p. 136. S. DIRVEN, Het klooster (…), p. 37.

KAA, Aanwijzende tabel nr. 209, Wuustwezel, art. nrs. 2125 en 4129.

KAA, Mutatieschetsen, Wuustwezel, 1967 nr. 96 en 1968 nr. 100.

2247463013/lme ‐ Eindrapport LSBP Domein Franciscanessen

Meeusen (art. nr. 4590) te worden bebouwd.82 In 1968 of 1969 ‐de literatuur spreekt elkaar tegen‐ 83 wordt het noviciaat overgebracht naar Antwerpen. De topografische kaart van 1970 herneemt de toestand van 1961‐1962.84 De volgende editie uit 1985 voegt op perceel 404 twee nieuwe waterelementen toe, evenals een derde kapel ter zijde van 85 de centrale toegangsdreef of Allée du Sacré Coeur. Een terugblik op de oudere kaarten en zelfs het plan van 1883 leert hoe deze plek reeds langer een aparte inrichting vertoont. In 1985 wordt op vraag van het bisdom een kluis ingericht, die vanaf 1986 door Christiane De Wit en vanaf 1993 door Nora Mertens bewoond zal worden. Een geannoteerde kopie van een kadasterplan, berustend in het kloosterarchief van de Franciscanessen, lokaliseert deze kluis aan de zuidwestelijke zijde van het kloosterdomein, ongeveer op het midden van de as tussen de hoeve van 1929 en de tweede begraafplaats. Op de kaart is het kleine gebouwtje aangeduid als ‘blijkhut’. Met potlood is er ‘ermite’ 86 bijgeschreven. In 1987 wordt het perceel 397/3d of de hele hoek van de Bredabaan en de Engelse Rijtweg kadastraal afgesplitst.87 In 1991 wordt het herstellingsoord Zonnelied opnieuw een klooster,88 waar 89 terugkerende missionarissen of oude en zieke zusters verzorging vinden. In 1994 verbouwt de vzw CODA de hoeve aan de Bredabaan tot ‘Gastenhuis voor Palliatieve Zorgverstrekking in de Regio 90 91 Noorderkempen’. In 1995 vieren de zusters Franciscanessen hun aanwezigheid in Gooreind, met 92 een jubileumschrift: 100 jaar F.M.M. Leven in Gooreind 1895‐1995.

KAA, Mutatieschetsen, Wuustwezel, 1967 nr. 97 en 1968 nr. 101. KAA, Aanwijzende tabel nr. 209, Wuustwezel, art. nrs. 2125 en 4590. 83

B. VAN GASTEL, Gooreind (…), p. 136. S. DIRVEN, Het klooster (…), p. 37.

NGI, Topografische kaart van België, Nr. 8/5/6 Brecht ‐ Oostmalle, 1:25.000, Editie 2 (toestand 1970). NGI, Topografische kaart van België, Nr. 8/5/6 Brecht ‐ Oostmalle, 1:25.000, Editie 3 (toestand 1985). 86 Archief F.M.M. Brussel, Doos Fermeture histoire, geannoteerde kopie van kadasterplan 85

KAA, Mutatieschetsen, Wuustwezel, 1987 nr. 75.

B. VAN GASTEL, Gooreind (…), p. 136.

S. DIRVEN, Het klooster (…), p. 40.

B. VAN GASTEL, Gooreind (…), p. 137.

S. DIRVEN, Het klooster (…), p. 41.

B. VAN GASTEL, Gooreind (…), p. 134.

2247463013/lme ‐ Eindrapport LSBP Domein Franciscanessen

Figuur 14: Luchtfoto van het domein, Google Earth, 9.1.2003

2010 In 2010 verlaten de zusters het klooster. Hun domein komt in bezit van de gemeente Wuustwezel, de vzw Kempens Landschap, Coda Hospice en het OCMW. Bij ministerieel besluit van 9 februari 2011 wordt het Groot Schietveld te Brasschaat, Brecht en Wuustwezel definitieve aangeduid als ankerplaats.93 Zowel het kloosterdomein van de Zusters Franciscanessen als het nabijgelegen kasteelpark Verellen vallen binnen de afbakening van dit gebied en zijn dus mede bepalend voor de natuurwetenschappelijke, historische, esthetische, socio‐ culturele en ruimtelijk‐structurerende waarden van deze ankerplaats. 94

Het gemeentelijk ruimtelijk uitvoeringsplan Domein Zusters Franciscanessen, dat op vraag van de gemeente opgemaakt werd door IGEAN dienstverlening en door de Bestendige Deputatie van de Provincie Antwerpen op 22 december 2011 goedgekeurd werd, voorziet in de omvorming van het domein tot erfgoedlandschap. Met het oog op het behoud, de bescherming en het beheer van de waardevolle cultuurhistorische elementen en de landschappelijke kenmerken van het domein formuleert dit plan volgende doelstellingen: - het behoud en het beheer van de parkaanleg, meer bepaald de bomengroepen, bomenrijen, hagen en waardevolle solitaire bomen, het dreven‐ en padennetwerk met zichtassen, de grachten, de vijver met brug en de religieuze parkornamenten (beelden en heiligenvereringen); - het behoud en het beheer van de loofbosaanplantingen met respect voor het historische aspect van het gebied dat zich uit in aanplantingen van soms specifieke soorten en variëteiten; 93

Ministerieel besluit tot definitieve aanduiding van de ankerplaats Groot Schietveld te Brasschaat, Brecht en Wuustwezel, 09.02.2011. 94 IGEAN dienstverlening, Gemeente Wuustwezel. Gemeentelijk ruimtelijk uitvoeringsplan “Domein Zusters Franciscanessen”. Onderzoek naar plan‐MER‐plicht, juni 2011.

2247463013/lme ‐ Eindrapport LSBP Domein Franciscanessen

het behoud van het drevenstelsel als historisch en beeldbepalend structurerend element; het behoud van het onverharde wegen‐ en padennetwerk; het behoud en het beheer van het grachtenstelsel; het behoud en het beheer van het bouwkundig erfgoed, namelijk de kapel en de hoeve het behoud en het beheer van de begraafplaats in het domein; 95 het behoud en het beheer van de open ruimten in landbouwgebruik.

In en bij de voormalige hoeve Heidebloem, die in januari 2012 door een hevige brand geteisterd werd,96 voorziet dit plan in de inrichting en ontsluiting van een plattelandseducatief centrum met 97 museumruimte en beperkte horecafunctie. Op vraag van de vzw Kempens Landschap zijn door Monumentenwacht Provincie Antwerpen in augustus 2012 de diverse grotconstructies, beelden en sokkels op het domein onderzocht. Ook de beeltenissen van Sint Franciscus, Sint Antonius en het Kind Jesus , die uit voorzorg in een gemeenteloods staan, zijn daarbij bekeken. Om dit klein erfgoed te behouden, te herstellen, terug te plaatsen en van vandalisme te vrijwaren, beveelt het rapport van deze inspectie dringende 98 conservatie‐ en onderhoudswerken aan, ook voor wat de omringende beplanting betreft.

2.1.1.2 Beeldmateriaal De afbeeldingen (en bijhorende nummering) waarnaar in onderstaande tekst wordt verwezen, kunnen allen terug gevonden worden in Bijlage 2. Kloostergebouwen De oudste kern van wat later het klooster van de Zusters Franciscanessen zal worden, bestaat uit een bescheiden woning die Augustin Carlier in 1836 voor zichzelf laat bouwen. Aan de oostelijke zijde 99 ervan staat een klein bijgebouw, daterend van hetzelfde jaar. In 1848, drie jaar na de verkoop aan Joseph Reyniers ‐ Vrancken, wordt de woning naar de tuinzijde toe tot een U‐vorm uitgebreid. Het bijgebouw moet wijken voor deze vergrotingswerken, en wordt vervangen door een ruimer 100 bouwvolume, dichter bij de grens met perceel 397 gelegen. De volgende eigenaar, Hippolyte 101 Janssens ‐ De Burges, laat beide gebouwen in 1880 aanpassen. Rond deze periode bevindt zich ten westen van het woonhuis aan de straatzijde een klein bouwvolume, dat niet op de kadasterplannen 102 weergegeven wordt. Waarschijnlijk is het dit schuurtje dat te zien is op de vroegst te dateren foto van het kloostergebouw, die voor de verbouwingen van 1899 genomen werd (afb. 1). De foto toont een open voorplein met wat lijkt op de aanzet van paden naar de Bredabaan. Een weg, breed genoeg voor koetsen en wagens, verbindt het voorplein met de centrale toegangsweg ten noordoosten van de gebouwen. Bomen, gras en rododendron perken omgeven het huis en het voorplein (afb. 1).

IGEAN dienstverlening, Gemeente Wuustwezel. Gemeentelijk ruimtelijk uitvoeringsplan “Domein Zusters Franciscanessen”. Onderzoek naar plan‐MER‐plicht, p. 34‐35

Gemeente Wuustwezel, verslag van de gemeenteraadszitting van 11 mei 2012.

IGEAN dienstverlening, Gemeente Wuustwezel. Gemeentelijk ruimtelijk uitvoeringsplan “Domein Zusters Franciscanessen”. Onderzoek naar plan‐MER‐plicht, p. 37.

Monumentenwacht Provincie Antwerpen, Inspectierapport 2012. Klein erfgoed van en te Wuustwezel. Beelden domein Zusters Franciscanessen, 2012.

KAA, Mutatieschetsen, Wuustwezel, 1836 nr. 10. RAA, Notariaat, Notaris Gheysens Xavier‐Antoine, nr. 7470 (1845), akte nr. 3793 (6‐10‐1845).

100

KAA, Mutatieschetsen, Wuustwezel, 1848 nr. 58.

101

KAA, Mutatieschetsen, Wuustwezel, 1880 nr. 10.

102

IGEAN dienstverlening, Gemeente Wuustwezel. Gemeentelijk ruimtelijk uitvoeringsplan “Domein Zusters Franciscanessen”. Onderzoek naar plan‐MER‐plicht, p. 11.

2247463013/lme ‐ Eindrapport LSBP Domein Franciscanessen

Zowel de open ruimte voor het huis als het pad naar de centrale toegangsweg zijn op het plan van 103 1883 weergegeven. In 1899, na de intrek van de Zusters Franciscanessen, worden hoofd‐ en bijgebouw met elkaar verbonden door middel van een nieuwe vleugel naar de straatzijde toe.104 Uit het beeldmateriaal 105 blijkt dat deze vleugel ten minste twee bouwfases heeft gekend. Een beukenhaag vormt de scheidingslijn tussen het kloosterdomein en de Bredabaan. Delen van deze haag zijn tot vandaag bewaard gebleven. De beplanting tussen het klooster en de haag bestaat uit vrijstaande bomen en een rij coniferen (afb. 2). Deze aanplanting blijft lange tijd behouden, zo blijkt uit afbeelding 4, waarop de torenspits van de in 1923‐24 gebouwde kapel reeds te zien is. Een deel van opgeschoten coniferen belemmert hier het zicht op het oorspronkelijke hoofdgebouw (afb. 4). Een tweede vleugel aan de straatzijde, ditmaal aan de westzijde van het kloostergebouw, wordt in 106 1902 gebouwd. Op foto’s daterend van na de bouw van deze vleugel zijn de toegangen tot het kloosterdomein te zien. Men betreedt het domein via een witte, metalen poort die uitgeeft op de centrale dreef, of via een wit, metalen poortje ter hoogte van de aanbouw van 1902 (afb. 3, 5 en 6). Rond 1902 ontsluit de centrale dreef via een witgeverfd, houten poortje de ‘cour intérieure’ (afb. 7).107 Ter hoogte van deze toegang staat in de dreef een stenen kolom, waarop een metalen kruis bevestigd is (afb. 7 en 40). De binnenkoer bestaat uit een grasveld omgeven door een witgeverfde, houten omheining. (afb. 8) Aan de westzijde zijn op het grasveld enkele fruitbomen aangeplant. (afb. 9) De omheining geeft via een poortje uit op de moestuin. (afb. 10, 11, 12 en 13). Bij de bouw van de kapel van het noviciaat in 1923‐24 wordt de ruimte tussen klooster en kapel omgevormd tot een ommuurde binnentuin.108 De binnentuin is symmetrisch aangelegd rond een centraal, cirkelvormig perk met daarin een Mariabeeld op een sokkel, geflankeerd door rozenstruiken. Vanuit het centrum vertrekt een pad naar elk van de vier hoeken, om daar aan te sluiten op een brevierpad langsheen de omtrek van de binnentuin. De perken zijn afgezoomd met stukken steen, samengevoegd tot een lage, rotsachtige boord. In de binnentuin bevindt zich een afgedekte waterput (afb. 14 en 15). De administratie van het kadaster registreert in 1929 in eenzelfde mutatieschets de realisatie van de 109 kapel, de ommuurde binnentuin en de twee nieuwe vleugels van het noviciaat. Het beeldmateriaal, daarin ondersteund door de topografische kaart van 1929, toont echter aan dat de 110 verwezenlijking van deze nieuwe gebouwen stapsgewijs verloopt. Een eerste fase bestaat uit de bouw van de ommuurde binnentuin en de kapel. Achter de kapel verrijst in diezelfde fase een bouwvolume dat de verbinding zal maken met de toekomstige aanbouw. De vensteropeningen in de

103

IGEAN dienstverlening, Gemeente Wuustwezel. Gemeentelijk ruimtelijk uitvoeringsplan “Domein Zusters Franciscanessen”. Onderzoek naar plan‐MER‐plicht, p. 11.

104

KAA, Mutatieschetsen, Wuustwezel, 1899 nr. 26.

105

Vergelijk daarvoor de hoogte van de kroonlijst van de nieuwe aanbouw op afbeelding 2 met de hoogte van de kroonlijst van de aanbouw op afbeeldingen van latere datum (bv. afbeelding 3).

106

KAA, Mutatieschetsen, Wuustwezel, 1902 nr. 22.

107

Afbeeldingen 7, 25, 35, 40 en 61 maken deel uit van de postkaartenreeks ‘Colonie missionnaire des F.M. de M. à Gooreind’. De adreszijde van de postkaarten is onverdeeld en daardoor te dateren voor 1906 (de postkaarten verschenen waarschijnlijk later in herdruk, wat de verdeelde adreszijde bij sommige dubbele exemplaren verklaart). Afstempelingen van verzonden postkaarten uit de reeks variëren van 1903 (L’ Allée du Sacré‐Coeur) tot 1907 (La Ferme, La Pelouse). Op de postkaart ‘Le Couvent’ is de westelijke aanbouw van 1902 te zien. Vermoedelijk kwam de reeks in één keer uit, waardoor we ze rond 1902 kunnen dateren.

108 KAA, Mutatieschetsen, Wuustwezel, 1929 nr. 43. NGI, Topografische basiskaart van België, Nr. 8/5 Brecht, 1:20.000, Editie ICM4 (toestand 1929). 109

KAA, Mutatieschetsen, Wuustwezel, 1929 nr. 43.

110

NGI, Topografische basiskaart van België, Nr. 8/5 Brecht, 1:20.000, Editie ICM4 (toestand 1929).

2247463013/lme ‐ Eindrapport LSBP Domein Franciscanessen

wachtgevel suggereren dat de bouw van de nieuwe, aansluitende vleugel mogelijk pas na verloop van tijd voorzien wordt (afb. 16 en 17). In een tweede fase volgt de bouw van de twee nieuwe vleugels van het noviciaat (afb. 18 en 19). Het perceel meteen naast de kapel blijft ‐onveranderd sinds het midden van de negentiende eeuw‐ in gebruik als moestuin (afb. 20 en 21). Eén van de twee serres uit 1883 moet wijken voor de bouw van de nieuwe kapel in 1923‐24. De andere wordt ofwel 111 verbouwd, of ruimt plaats voor een nieuwe serre van vrijwel dezelfde grootte. Bij deze werken trekt men waarschijnlijk ook de muur op die de moestuin van de dreef afschermt (afb. 20). Een tweede serre die later tegen de tuinmuur verrijst, is nooit in de kadastergegevens opgenomen. Het kleine, daarnaast gelegen gebouwtje (mogelijk een pottenschuur) verschijnt wel vanaf 1929 in de kadasterplannen (afb. 21). Op de akkers ten zuidoosten van het noviciaat worden groenten geteeld (afb. 17, 18, 19 en 21). Ten zuiden van het noviciaat bevinden zich een tuin en weiland (afb. 21). Na 1970 worden zowel de moestuin naast de kapel als de akkers en het weiland achter de noviciaatgebouwen heraangelegd als tuin (afb. 22 en 23). Tuin van het noviciaat en grot van O.L.V. van Lourdes Het plan van het domein uit 1883 geeft ter hoogte van de hoofdgebouwen en de moestuin, ten 112 oosten van de centrale dreef, een landschappelijk aangelegde tuin weer (afb. 24). Een deel van deze tuin bestaat uit een grasveld, aan de randen voorzien van enkele perken, en volledig omgeven door een slingerend wandelpad. Het verschijnt op een postkaart van ca. 1902 onder de benaming ‘La Pelouse’ (afb. 25), maar wordt later ‘de tuin van het noviciaat’ genoemd (zie bv. afb. 27). Of deze tuin van het noviciaat ook de rest van de landschappelijke aanleg omvat, valt uit het beeldmateriaal moeilijk af te leiden. De meeste foto’s zijn vanuit gelijkaardige standpunten getrokken; ze geven een overzicht van de tuin langs de lengteas van het grasperk, richting Bredabaan toe, of ze bieden een blik op de gebouwen van het noviciaat met de tuin als voorgrond. Hierdoor komt een aanzienlijk deel van de tuin zelden in beeld. Op de foto’s zien we delen van het grasveld en het omliggende wandelpad, door bomen en struikgewas van de centrale dreef gescheiden. Op meerdere plaatsen zijn in de randen van het gras afgeronde perken aangelegd, alsook lage heesters en bomen aangeplant (afb. 25). De grot van O.L.V. van Lourdes, gelegen aan de noordelijke rand van het grasveld, ter hoogte van de kapel van het noviciaat, is op de postkaart van 1902 duidelijk zichtbaar op de achtergrond (afb. 25). Daaruit volgt dat de Mariagrot voor 1902 op het domein opgericht werd. Op de enige andere en tevens later gedateerde overzichtsfoto van de tuin is de grot niet te zien (afb. 27). Dit is wellicht een gevolg van de lichtinval, die ‐zo blijkt uit het beeldmateriaal‐ van grote invloed is op de zichtbaarheid van de kunstrotsen (vergelijk bv. afb. 29 en afb. 31). De bomen die op het plan van 1883 zo uitdrukkelijk in de noordelijke rand van het grasveld gesitueerd worden, lijken op de foto van 1902 verdwenen (vergelijk afb. 24 en 25). Mogelijk werden zij gerooid omdat zij het zicht op de grot belemmerden. In de vroege twintigste eeuw bevindt zich ter hoogte van de grot een bloemenperk in het grasveld, dat bijkomend getooid is met potplanten (afb. 29). De grot zelf wordt eveneens met potplanten aangekleed. Voor de rotsen is klimop geplant, en aan weerszijden van de grot staan coniferen (afb. 32, 34 en 29). Op latere foto’s is te zien dat het perk rond de Mariagrot met grote zorg aangelegd is en door een rand van stenen afgeboord wordt (afb. 30). De rotsen van de Mariagrot zelf zijn met planten begroeid en de klimop vooraan is door varens vervangen. Het bloemenperk verdwijnt en aan weerszijden van de grot worden zitbanken geplaatst (afb. 33 en 30). Zowel het bronnenmateriaal als een bezoek in situ wijzen uit dat de aanleg van de noviciaatstuin doorheen de tijd weinig ingrijpende wijzigingen heeft ondergaan. Heel wat van de huidige bomen rond het grasperk (onder meer de grote beuk en de conifeer in de onmiddellijke omgeving van de Mariagrot) kunnen in de beplanting op de oude foto’s herkend worden. 111

KAA, Mutatieschetsen, Wuustwezel, 1929 nr. 43.

112

IGEAN dienstverlening, Gemeente Wuustwezel. Gemeentelijk ruimtelijk uitvoeringsplan “Domein Zusters Franciscanessen”. Onderzoek naar plan‐MER‐plicht, p. 11.

2247463013/lme ‐ Eindrapport LSBP Domein Franciscanessen

Vijver Het beeldmateriaal met betrekking tot de vijver is moeilijk te lokaliseren en dateren. Omwille van de huidige ontoegankelijkheid van de twee bruggetjes, kan niet met zekerheid bepaald worden welke van beide op de oude afbeeldingen te zien zijn. Twee foto’s van rond 1902 tonen een waterpartij waarvan de oevers deels toegankelijk zijn en deels begroeid zijn met struikgewas en bomen (zowel naald‐ als loofbomen) (afb. 36 en 37). De toegankelijke oever op de achtergrond van afbeelding 36 kan geïdentificeerd worden als de weide ten noorden van de hoeve Heidebloem, m.a.w. de zuidoever. Langs deze oever loopt een wandelpad. Dit blijkt niet enkel uit het plan van het kloosterdomein, dat vóór 1962 werd opgetekend, maar ook uit één van de oude foto’s, waar drie wandelende zusters langs de oever onderscheiden kunnen worden (voornamelijk dankzij de hun 113 weerspiegeling in het water) (afb. 38). Afbeelding 36 toont een zicht langs de lengteas van de vijver van west naar oost. Afbeelding 37 toont vermoedelijk opnieuw de zuidelijke oever met op de achtergrond het weiland voor hoeve Heidebloem. Op twee postkaarten wordt het afgebeelde gedeelte van de waterpartij ‘de wal’ genoemd (afb. 39 en 40). Vermoedelijk gaat het om de zone rond het bruggetje dat het dichtst bij de Bredabaan gelegen is. Afbeelding 39 toont waarschijnlijk het oostelijke, brede deel van de vijver, gezien van op de brug. Afbeelding 40 toont wellicht deze brug zelf, met op de achtergrond het westelijke, smalle deel van de vijver. De vijver wordt bevaren met een rechthoekig vlot (afb. 36, 41). Afgezien van de recreatieve functie heeft de vijver ook een 114 praktisch nut: hij zou dienstdoen als wasplaats voor de zusters.

Figuur 15: Afb. 35: Waterpartij op het domein. Detail uit het plan van 1883. IGEAN dienstverlening, Gemeente Wuustwezel. Gemeentelijk ruimtelijk uitvoeringsplan “Domein Zusters Franciscanessen”. Onderzoek naar plan‐MER‐plicht, p. 11.

Centrale dreef en Heilig Hartbeeld Van de verschillende dreven op het kloosterdomein wordt de centrale dreef of L’Allée du Sacré‐ Coeur het vaakste gefotografeerd. Op vroegtwintigste‐eeuwse foto’s geeft deze dreef de indruk dichtbegroeid te zijn, omwille van de aanplant van coniferen tussen de bomen in (afb. 42 en 43). Rond 1902 staat ter hoogte van de serre en de toegang tot de binnenkoer van het klooster een stenen kolom waarop een metalen kruis bevestigd is (afb. 42 en 7). Op zijn minst het eerste deel van de dreef, aan de Bredabaan en de kloostergebouwen, tot aan de stenen kolom, is gekasseid (afb. 42 en 44). Nog voor de bouw van de nieuwe kapel in 1923‐24 worden ‐ongeveer vanaf de stenen kolom met het kruis‐ de bomen gerooid en vervangen door jong plantgoed (afb. 44). Afbeelding 45 toont waarschijnlijk de overgang van het eerste deel van de dreef naar het nieuw aangeplante deel. De 113

Heemkundige Kring Wesalia II, Handgetekende en geannoteerde kopie van plan kloosterdomein.

114

http://www.ruraalnetwerk.be/projecten/historische‐benaming‐van‐straten‐en‐weilanden‐domein‐ franciscanessen‐gooreind.

2247463013/lme ‐ Eindrapport LSBP Domein Franciscanessen

foto is vermoedelijk op ongeveer dezelfde plaats genomen als afbeelding 42. Geheel rechts op de foto lijkt inderdaad de rand van de serre zichtbaar te zijn tussen de bomen. Het pad dat zich aan de rechterzijde van de foto aftakt van de centrale dreef, kan als de toegang tot de binnenkoer achter de kloostergebouwen geïdentificeerd worden. De stenen kolom zou dan ofwel net buiten beeld vallen, ofwel reeds verdwenen zijn (afb. 45). Tussen 1892 en 1904 wordt op het eindpunt van de centrale dreef, waar de T‐splitsing met de 115 wandelweg langs de achterrand van het domein gemaakt wordt, een open ruimte aangelegd. Centraal in deze open ruimte bevindt zich een perk met beplanting. In het verlengde van de centrale dreef staat het Heilig Hartbeeld. Zitbanken aan weerszijden van het beeld bieden inkijk in de centrale dreef. In tegenstelling tot de huidige toestand staat de sokkel van het beeld volledig vrij. In de sokkel zitten planten verwerkt, waaronder varens (afb. 46, 47, 48 en 49).

Figuur 16: Afb. 47: Le Sacré‐Coeur. Afbeelding afkomstig van een postkaartenverkoop op het internet.

Begraafplaatsen De eerste begraafplaats op het kloosterdomein, aangelegd in 1925, lag aan de noordzijde van de huidige begraafplaats. In een cirkelvormig grondplan, doorbroken door de toegangsweg, waren twee concentrische rijen graven voorzien (afb. 50).116 Op afbeelding 52 is de binnenste rij graven nog niet volledig bezet. Het centrum van de begraafplaats bestaat uit een kruisvormig perk in kiezel of steenslag, met middenin een jonge berk. Rond dit perk groeien twee concentrische cirkels van lage beplanting. Vrijstaande berken staan verspreid over het terrein. Een ring van afwisselend jonge bomen en taxus vormt de buitenste rand van de begraafplaats (afb. 52 en 57). Enkele stenen grafzerken – voor de overleden priesters – doorbreken de uniformiteit van de slanke, houten kruizen op de graven van de zusters (afb. 51 en 53‐56). Uit plaatsgebrek gaat men in 1958 over tot de aanleg van een tweede begraafplaats. De nieuwe begraafplaats komt over het tracé van de Allée St. Jacques

115

NGI, Topografische kaart van België, Nr. 8/5 Brecht, 1:20.000, Editie IMC1 (toestand 1892) en Editie ICM4 (toestand 1929). A. BOONE, Franciscaines Missionnaires de Marie. Histoire de la Province de la Belgique, Pays‐Bas, îles Féroé, Islande de 1889 à 1972, p. 52. 116

J. DE MEESTER, Het oud kerkhof van de Franciscanessen in Gooreind, in: Wesalia II. Heemkundige Kring Wuustwezel, jg. 13 nr. 2, p. 17.

2247463013/lme ‐ Eindrapport LSBP Domein Franciscanessen

de la Marche te liggen, naast de eerste begraafplaats. Deze verschuiving vereist de verplanting van heel wat jonge bomen, en vier grote eiken moeten geveld worden om plaats te maken. Een meer voor de hand liggende uitbreiding in westelijke richting, naar de Prairie St. Joseph, is uitgesloten omwille van de hoge grondwaterstand. Twee nieuwe verbindingen met de Allée de St. Joseph maken 117 een rondgang rond de begraafplaats mogelijk. Naar aanleiding van de aanleg van de nieuwe begraafplaats worden de graven van de eerste begraafplaats geïnventariseerd en gefotografeerd 118 (afb. 53‐56).

Figuur 17: Afb. 51: Grafzerk op de begraafplaats van de Zusters Franciscanessen, tussen 1925 en jaren 1960. www.oudwezelopdefoto.be.

Spelonk van Sint Franciscus De spelonk van Sint Franciscus is gesitueerd in de landschappelijke tuin ten oosten van de kloostergebouwen. Hij bevindt zich op een eilandje in de waterpartij en is momenteel ontoegankelijk omwille van de slechte toestand van de brug. Een combinatie van twee teruggevonden afbeeldingen van de Franciscusgrot en het plan van het kloosterdomein dat vóór 1962 werd opgetekend, leert ons dat het eiland op de oevers begroeid was en centraal uit een langwerpige, onbegroeide plek bestond (afb. 59). Aan de uiterste rand van deze open ruimte lag de Franciscusgrot (afb. 62). Naast de grot stonden ooit zitbanken. In de rotspartij, aan de voet van Sint Franciscus, groeiden opnieuw varens 119 (afb. 60 en 61). De huidige grot is niet meer de originele grot en werd aangelegd na wereldoorlog II.

Archief F.M.M. Brussel, Doos Fermeture Histoire, Brief 20‐1‐1958.

117 118 119

Archief F.M.M. Brussel, Map met foto’s eerste begraafplaats.

Heemkundige Kring Wesalia II, Handgetekende en geannoteerde kopie van plan kloosterdomein.

2247463013/lme ‐ Eindrapport LSBP Domein Franciscanessen

Figuur 18: Afb. 59: Detail uit de kaart van het kloosterdomein opgetekend vóór 1962. Het eiland is omcirkeld. Heemkundige Kring Wesalia II, Handgetekende en geannoteerde kopie van plan kloosterdomein.

Beelden Behalve het Heilig Hartbeeld en de heiligenbeelden in de twee grotformaties, bevinden zich nog verschillende andere beelden op het kloosterdomein. Twee ervan verschijnen in het oude beeldmateriaal. Het beeld van de Aartsengel Michaël staat in de landschappelijke tuin ten oosten van de kloostergebouwen, tussen de Mariagrot en de Bredabaan. Vandaag wordt de sokkel vrijwel volledig door struikgewas aan het zicht onttrokken. In het verleden gaf een open ruimte, gedeeltelijk met gras begroeid, het beeld een grotere zichtbaarheid (afb. 63 en 64). Het beeld van het Kind Jezus bevindt zich momenteel niet meer op het kloosterdomein. Het is ondergebracht in de gemeenteloods van Wuustwezel ter bescherming tegen vandalisme.120 Enkel de sokkel staat nog ter plaatse, in de bosschages ten zuiden van de kapel van het noviciaat. Uit de foto kan niet met zekerheid afgeleid worden of dit ook zijn oorspronkelijke locatie was (afb. 65). De open ruimte die we op de achtergrond van afbeelding 65 kunnen ontwaren, doet vermoeden van wel. Ook vandaag de dag zien we namelijk tussen de bomen en struiken achter de sokkel het achterliggende weiland.

120

Monumentenwacht Provincie Antwerpen, Inspectierapport 2012. Klein erfgoed van en te Wuustwezel. Beelden domein Zusters Franciscanessen, p. 1 en 32.

2247463013/lme ‐ Eindrapport LSBP Domein Franciscanessen

Figuur 19: Afb. 66: Detail uit grondplan van het domein, opgetekend vóór 1962. De locaties van de beelden van Aartsengel Michael (boven) en het Kind Jezus (onder) zijn omcirkeld. Heemkundige Kring Wesalia II, schets domein Zusters Franciscanessen.

Eén van de beelden in het domein staat niet meer op zijn oorspronkelijke locatie. Het gaat om het beeld van Antonius van Padua waarvan de sokkel nu ten zuiden van de begraafplaats staat (zie Figuur 20 en P_72_6 op de terreineenhedenkaart) maar oorspronkelijk aan het einde van de noordelijke dreef ‘Saint Antoine’ stond (zie P_78_1 op de terreineenhedenkaart). Uit Figuur 12 kunnen we afleiden dat er een beeld verdwenen is uit het domein. Het gaat om het beeld van Saint Joseph dat volgens het plan van het kloosterdomein aan de noordrand van de weide Saint‐Joseph stond. Dit is weergegeven als P_79_1 op de kaart met puntvormige terreineenheden.

2247463013/lme ‐ Eindrapport LSBP Domein Franciscanessen

Figuur 20: Sokkel Antonius van Padua Hoeve Heidebloem 121 De hoeve Heidebloem wordt in 1859 samen met twee bijgebouwen opgericht. Een derde 122 bijgebouw verschijnt voor het eerst op het plan van 1883 (afb. 67). Op de topografische kaart van 1929 en het plan van het kloosterdomein van vóór 1962 is dit het enige resterende bijgebouw bij de 123 hoeve, de twee andere blijken afgebroken te zijn. De eerstvolgende topografische kaart, daterend van 1961‐1962, toont hoe niet alleen het laatste bijgebouw, maar ook de westelijke dwarsvleugel 124 van de hoeve zelf verdwenen zijn. Deze situatie blijft behouden op alle geraadpleegde kaarten van latere datum. De administratie van het kadaster blijft echter tot op de dag van vandaag onveranderd de originele maar achterhaalde toestand van 1859 weergeven (afb. 68).

Een foto die waarschijnlijk tussen 1929 en 1962 genomen is, toont dat bomen en struikgewas de voorgevel van de hoeve afschermden van de weiden ervoor (afb. 69). Op het beeldmateriaal zien we meteen rond de hoevegebouwen een open grasveld. Zowel aan de voor‐ als aan de achterzijde zijn delen daarvan omheind als weide (afb. 70 en 71). Voor de hoeve bevindt zich een waterput met hefboom. Tegen de zijmuur van het grote bijgebouw lijkt op zijn minst één leiboom te groeien (afb. 70). Ten oosten van de hoeve bevindt zich naaldbos (afb. 69 en 70). Aan de achterzijde van de hoeve, vlakbij de centrale gevel, staat een grote boom. Tegen de gevel, onder de boom, is een zitbank geplaatst (afb. 71). Tussen 1929 en 1962 worden achter de hoeve enkele jonge naaldbomen aangeplant (afb. 71). Ditzelfde stuk grond blijft tot na 1962 beplant met gras en vrijstaande bomen (afb. 72 en 74). De dreef langs de achterzijde van de hoeve, ook L’Allée St. François genoemd, is rond 1902 aan weerszijden met naaldbomen beplant (afb. 73).

121

KAA, Mutatieschetsen, Wuustwezel, 1859 nr. 37.

122

IGEAN dienstverlening, Gemeente Wuustwezel. Gemeentelijk ruimtelijk uitvoeringsplan “Domein Zusters Franciscanessen”. Onderzoek naar plan‐MER‐plicht, p. 11.

123

NGI, Topografische kaart van België, Nr. 8/5 Brecht, 1:20.000, Editie ICM4 (toestand 1929). Heemkundige Kring Wesalia II, Handgetekende en geannoteerde kopie van plan kloosterdomein. 124

NGI, Topografische kaart van België, Nr. 8/5/6 Brecht ‐ Oostmalle, 1:25.000, Editie 1 (toestand 1961‐1962).

2247463013/lme ‐ Eindrapport LSBP Domein Franciscanessen

Figuur 21: Afb. 67 (boven links): Detail uit het plan van het domein van 1883. IGEAN dienstverlening, Gemeente Wuustwezel. Gemeentelijk ruimtelijk uitvoeringsplan “Domein Zusters Franciscanessen”. Onderzoek naar plan‐MER‐plicht, p. 11. Figuur 22: Afb. 68 (boven rechts): De hoeve en bijgebouwen zoals afgebeeld op de kadasterplannen. Heemkundige Kring Wesalia II, Kadasterplan, bijgewerkt tot 1‐1‐1971.

Hoeve naast de kloostergebouwen In 1929 wordt een tweede hoeve op het domein gebouwd, ten westen naast de kloostergebouwen, langs de Bredabaan (afb. 77 en 79).125 Aan de straatzijde voor de hoeve bevindt zich gemengd bos (afb. 75). Aan de achterzijde grenst de hoeve aan een grasveld waarop enkele bomen aangeplant zijn (afb. 76). Ook voor de grote schuur, te zien rechts op afbeelding 76 en op afbeelding 78, staan enkele bomen. In een latere periode zijn deze bomen verdwenen en bevindt zich vlak achter de hoevegebouwen een open ruimte. Daarachter liggen weilanden voor het vee (afb. 79). Of de weide op afbeelding 80 bij deze hoeve gelegen is, kan niet uit de foto opgemaakt worden. Ook de weiden bij de hoeve Heidebloem worden immers begraasd.

Figuur 23: Afb. 77: De hoeve naast de kloostergebouwen zoals afgebeeld op de kadasterplannen. Heemkundige Kring Wesalia II, Kadasterplan, bijgewerkt tot 1‐1‐1971.

125

KAA, Mutatieschetsen, Wuustwezel, 1929 nr. 43.

2247463013/lme ‐ Eindrapport LSBP Domein Franciscanessen

Figuur 24: Afb. 75: Voorzijde van de hoeve naast de kloostergebouwen, na 1929. Afbeelding afkomstig van een postkaartenverkoop op het internet.

2.1.1.3 Besluit Het voormalige domein van de Zusters Franciscanessen te Gooreind kent een relatief jonge, maar bijzondere geschiedenis, die doorleeft in het landschappelijk voorkomen van deze site vandaag. Tot de late achttiende eeuw ligt dit terrein buiten de ontgonnen zone die zowel het gehucht Gooreind als de cijnshoeve Klein Gooreind omringt. Niettemin wordt het gebied, dat deel uitmaakt van het omliggende heidelandschap, doorsneden door een groot stuk akkerland en een weg. Beide elementen, weergegeven op het primitief kadasterplan van 1823, tekenen zich af tot op vandaag. De weg ligt gedeeltelijk opgenomen in het tracé van de Engelse Rijtweg. De vorm van de akker blijft herkenbaar in de gezamenlijke begrenzing van de percelen 394, 395 en 396. Wanneer Augustin Carlier, eigenaar van de percelen 397 en 397/2, in 1836 ook de nummers 394, 403 en 404 verwerft, liggen de grenzen van het toekomstige domein zo goed als vast. Na de verkoop in 1845 voegt de nieuwe eigenaar, Joseph Reyniers – Vrancken, hier de percelen 395 en 396 aan toe. Zijn buitengoed en toekomstige kloosterdomein vormt een aaneengesloten geheel, herkenbaar tot op vandaag. Met de bouw van een bescheiden woning met bijgebouw op perceel 404, start de eigenlijke ontginningsgeschiedenis van dit domein. Rond 1845 heeft de heide reeds plaats geruimd voor tuinen, bouwland en dennenbos. Onder Joseph Reyniers ‐ Vrancken komt een buitengoed met conciërgewoning en hoeve tot stand, met bos, bouw‐ en weiland, moestuin en lustgrond. Zijn neef en opvolger Hippolyte Janssens ‐ De Burges voegt hier een hovenierswoning, verwarmde serres en een landschappelijke aangelegde tuin met vijver, eiland, heuvels, bruggen en een (verdwenen) tuinpaviljoen aan toe. Onder beide heren komt tussen 1845 en 1883 ook de dreven‐ en padenstructuur tot stand, met als belangrijkste lijnrelicten tot op vandaag: de centrale toegangsdreef of latere Allée du Sacré‐Coeur, de paralleldreef ten westen hiervan of latere Allée de tous les Saints & Saint François Xavier, de weg ten zuiden van de hoevepercelen of latere Allée St. Francois en de Engelse Rijtweg of latere Allée St. Dominique & Sts. Anges. De komst van de Zusters Franciscanessen in 1895 brengt religieuze inspiratie, scholing en zorg naar Gooreind. Maar ook dit kloosterdomein dient een dubbel doel, als oogstterrein en 2247463013/lme ‐ Eindrapport LSBP Domein Franciscanessen

ontspanningsoord. De hoeve, het bouw‐ en weiland, de boomgaarden, serres en moestuin van Reyniers ‐ Vrancken blijven tot 1960 in gebruik. Ze worden zelfs uitgebreid met de bouw van een tweede hoeve rond 1929. Een regulier beheer houdt hakhoutplantsoenen en dreven in stand. Het microreliëf van de landschappelijke tuin, aangelegd op initiatief van Janssens ‐ De Burges blijft leesbaar tot op vandaag. Nieuw is de inbreng van heiligenbeelden en ‐namen, een binnentuin met brevierpad (1929), twee opeenvolgende begraafplaatsen (1925 & 1958) en een afgezonderde kluis (1985). In de late jaren 1960 verhuist het noviciaat naar Antwerpen. In het voormalige retraitehuis van de zusters gaat het herstellingsoord Zonnelied van start. De Hoeve Heidebloem wordt een kamphuis. De hovenier koopt de conciërgewoning en ook de uiterste westhoek van het domein komt in privé‐ handen. Na 1970 worden zowel de moestuin naast de kapel als de akkers en het weiland achter de noviciaatgebouwen heraangelegd als tuin. In 1987 wordt het bos op hoek van de Bredabaan en de Engelse Rijtweg afgesplitst. Vanaf 1991 vinden terugkerende missionarissen of oude en zieke zusters verzorging in het klooster. In 1994 verbouwt de vzw CODA de hoeve aan Bredabaan tot gastenhuis voor palliatieve zorg. In juni 2010, na meer dan honderd jaar aanwezigheid in Gooreind verlaten de zusters hun kloosterdomein. Samengevat vormt deze historische site een gelaagd geheel waarin zich elementen aftekenen van de laatachttiende tot de eenentwintigste eeuw.

2.1.1.4 Opties voor verder onderzoek Deze eerste bevindingen zijn hoofdzakelijk gebaseerd op raadpleging van het Nationaal Geografisch Instituut Brussel, het Kadasterarchief Antwerpen, het Rijksarchief Antwerpen, de Heemkundige Kring Wesalia II, literatuur en het internet. Ze dienen nog nader te worden afgetoetst aan de huidige toestand van het terrein en zijn beplanting. Binnen het kader van dit onderzoek vond ook een eerste, verkennende consultatie van het kloosterarchief van de Zusters Franciscanessen te Brussel plaats. Het beeldmateriaal resulterend uit deze prospectie is in dit rapport verwerkt. Twee belangrijke bronnenreeksen uit het kloosterarchief dienen bij toekomstig onderzoek de nodige aandacht te krijgen. Het gaat in de eerste plaats om de Journaux de la Maison voor de jaren 1898‐2010. In deze Journaux werden dagelijks nota’s gemaakt over allerhande gebeurtenissen op het kloosterdomein, wat de boeken tot een rijke bron maakt, over zowel de evolutie van de kloostergemeenschap en het domein in Gooreind, als het kloosterleven in de late negentiende en twintigste eeuw. Daarnaast zijn er ook de Annales des Franciscaines Missionnaires de Marie. Deze nieuwsbrief over het reilen en zeilen van de orde verscheen maandelijks tussen 1877 en 1922 en tweemaandelijks tussen 1923 en 1963 en bevat wellicht berichtgeving over het klooster in Gooreind. Het kloosterarchief omvat geen rekeningen, huishoudboeken of planmateriaal. Mogelijk berusten dergelijke documenten in het algemeen archief 126 van de orde te Rome. Bijkomend onderzoek in de notariële archieven van het Rijksarchief kan verder licht werpen op de verschillende eigenaars van het domein en de juridische overdrachten van de betrokken percelen. Het archief van het bisdom Antwerpen en het aartsbisschoppelijk archief Mechelen ontsluiten mogelijk bronnen over de oprichting van het klooster in Gooreind en de religieuze organisatie van het kloosterleven aldaar. Ook deze kunnen waardevolle inzichten bieden over het gebruik en de evolutie van het kloosterdomein. De klachtenbrief van de Gooreindse pastoor Van den Akkerveken, 127 daterend van kort na de intrede van de kloosterzusters, is daar een treffend voorbeeld van. Tenslotte kunnen ook de schepenregisters van Wuustwezel, bewaard op het gemeentehuis, op

126

Het algemeen archief van de orde voor de periode tot 1914 bevindt zich in het generalaat te Rome. C. WYNANTS, Restauratie en reconversie van de neogotische kloosterkapel van de zusters Franciscanessen – Missionarissen van Maria te Antwerpen, p. 4. Zie: http://kadoc.kuleuven.be/relins/relins/ en in het bijzonder: http://kadoc.kuleuven.be/relins/relins/scherm10_72.html. 127

B. VAN GASTEL, Gooreind (…), p. 137.

2247463013/lme ‐ Eindrapport LSBP Domein Franciscanessen

bepaalde sleuteljaren worden onderzocht. Met name over de aanleg van de begraafplaatsen op het kloosterdomein is hier mogelijk informatie te vinden.

2.1.1.5 ZEN‐erfgoed Verschillende elementen binnen het domein Franciscanessen komen in aanmerking voor het statuut van ZEN‐erfgoed: 

Dreven



Beelden



Begraafplaats

Voor een beschrijving van deze elementen verwijzen we naar 2.1 Cultuurhistorische beschrijving en 2.4 Beschrijving van het park.

2.2

Beschrijving van de standplaats en abiotiek

2.2.1

Reliëf, hydrografie en hydrologie

2.2.1.1 Reliëf Kaart 11 ‐ Digitaal hoogtemodel Data Digitaal hoogtemodel ontbreekt, ook niet op GISserver van Provincie Antwerpen, aan te vragen bij de opdrachtgever. Uit de data van de website www.geopunt.be wordt duidelijk dat er in het plangebied slechts kleine hoogteverschillen zijn. De hoogte in het plangebied varieert tussen ongeveer 23 meter T.A.W. en 27 meter T.A.W..

2.2.1.2 Hydrografie Kaart 12 ‐ Hydrografie De aanwezige waterlopen, vijvers en grachten worden op kaart 12 weergegeven aan de hand van de Vlaamse Hydrografische Atlas (VHA) en de bevindingen op het terrein. Het plangebied wordt aan twee zijden begrensd door waterlopen. Aan noordwestelijke zijde, ter hoogte van de Bredabaan, loopt de Brechtse heideloop, een waterloop van derde categorie. Gelijklopend met de zuidoostelijke grens loopt de Schietveldloop, geklasseerd als een waterloop van tweede categorie. Beide behoren tot het stroomgebied van de Maas en wateren af richting het noordoosten. In het oosten van het domein is de Schietveldloop door een privé‐eigenaar ingebuisd. Om een vlotte afvoer van het water mogelijk te maken, moet de rooster voor de buis vrijgehouden worden. In het noorden van het plangebied is er een vijver gelegen. Deze heeft een organische vormgeving met natuurlijke en begroeide oevers (zie onderstaande Figuur 25 en Figuur 26).

2247463013/lme ‐ Eindrapport LSBP Domein Franciscanessen

Figuur 25: Zicht op vijver – oostelijk gedeelte

Figuur 26: Zicht op vijver ‐ westelijk gedeelte en eiland

In opdracht van Kempens Landschap werd het Provinciaal Instituut voor Hygiëne (PIH) aangesteld om de vijver te onderwerpen aan een onderzoek van de waterbodem en het oppervlaktewater in het kader van de optimalisatie van de waterkwaliteit. Onderstaande gegevens i.v.m. het waterbodem‐ en het oppervlaktewateronderzoek komen uit het verslag van PIH met bijhorende bijlagen d.d. 29 mei 2012 dat terug te vinden is in Bijlage 3. Waterbodemonderzoek Op 8 maart 2012 werd de waterbodem van de vijver bemonsterd door het PIH. Dit gebeurde door 20 monstersteken m.b.v. een zuigerboor te nemen, verspreid over de hele oppervlakte van 3 bemonsterde zones in de vijver. Daarnaast werd een peiling uitgevoerd van de waterstand en de slibdikte over de oppervlakte van de hele vijver. Onderstaande figuren geven een grafische weergave van de slibdikte, de diepte van de bedding en de waterkolom van de vijver. Hier zijn volgende waarden uit af te leiden: - in het westelijk gedeelte is de slibdikte groter is (50‐60 cm) dan het oostelijk gedeelte (30‐40 cm), dat te zien is aan de donkere oranje kleuren t.o.v. de lichtere gele kleuren. - de bedding ligt overal rond de 110 à 120 cm diepte (donkerrood), uitgezonderd de oostelijk rand (70 cm) en het centrale gedeelte (90 cm) (gele kleur). - het waterpeil is het grootst in het oostelijk gedeelte (tot 90 cm) (donker), in het westelijk gedeelte is gaat dit tot 70 cm en in het centrale gedeelte tot slechts 50 cm (licht).

Figuur 27: Slibdikte vijver, onderzoek PIH 2012

Figuur 28: Diepte bedding vijver, onderzoek PIH 2012

2247463013/lme ‐ Eindrapport LSBP Domein Franciscanessen

Figuur 29: Waterkolom vijver, onderzoek PIH 2012

Tabel 2‐1: Gegevens waterbodemonderzoek Oppervlakte vijver (o.b.v. topokaart) Geschat slibvolume Gemiddelde waterdiepte Maximale waterdiepte Gemiddelde slibdikte Maximale slibdikte

3.630 1.920 65 100 43 70

m² m³ cm cm cm cm

Oppervlaktewateronderzoek Het water in de vijver werd op 7 maart 2012 op drie plaatsen bemonsterd. Op elk monsterpunt werden temperatuur, zuurtegraad, geleidbaarheid en zuurstofgehalte ter plaatse gemeten. De veldmetingen en laboratoriumanalysen tonen aan dat de waterkwaliteit varieert van slecht in het westelijke smaller en door vegetatie meer afgesloten deel naar matig in het oostelijke en meer open deel. Vooral de zuurstofhuishouding is onvoldoende in het westelijk deel. Een verbetering van de zuurstofhuishouding is mogelijk door vermindering van organisch materiaal in de vijver en een meer open boslandschap, vooral rond het westelijk deel (o.a. door verwijdering van Rhododendron). Mogelijk maatregelen voor het verbeteren van de zuurstofhuishouding: - Een vermindering van de organische belasting door een grondige ruiming van de hele vijver. - Een meer open bosstructuur indien landschappelijk en cultuurhistorisch verantwoord, o.a. het verwijderen van de Rhododendron zal bijdragen tot een meer open vijver en minder organische belasting en verzuring van bedding en water. - Bij eventuele inplanting van een beluchtinginstallatie moet rekening gehouden worden met (kleinere) beluchters in elke watertak van het smallere westelijk deel. Grachten De verschillende grachten die doorheen het domein lopen, zijn eveneens weergegeven op kaart 8. De meesten grachten aan de randen van de weilanden staan droog, de grachten die water bevatten, hebben een gemiddelde waterdiepte van 10 tot 20 cm. Toch zijn er ook enkele uitschieters; een aantal van de grachten gelegen in het oostelijke bosgedeelte hebben een waterdiepte van 20 tot 30 en zelfs 40 cm (zie Figuur 30), terwijl ook de gracht gelegen in het grasland V_63_1, ten noorden van hoeve Heidebloem, een diepte heeft van 20‐40 cm (zie Figuur 31).

2247463013/lme ‐ Eindrapport LSBP Domein Franciscanessen

Figuur 30: Gracht in bosbestand V_4_5 en V_4_6

Figuur 31: Gracht in grasland V_63_1

Grondwater Volgens de Databank Ondergrond Vlaanderen (DOV) is het grondwater in het hele plangebied en ver daarbuiten weinig tot zeer kwetsbaar. De watervoerende laag bestaat uit zand. De deklaag is minder dan 5 meter dik en de onverzadigde zone ligt ongeveer op 10 meter diepte. Verder zijn er geen gegevens bekend met betrekking tot grondwater.

2.2.2

Bodem en geologie

2.2.2.1 Geologie Kaart 13 ‐ Quartairgeologische kaart Kaart 14 ‐ Tertiairgeologische kaart Het is historisch en landschapsecologisch relevant om de ontstaansgeschiedenis van het landschap van het domein te kennen. De geologische processen die aan de grondslag liggen van het ontstaan van het landschap kunnen inzicht en een mogelijke verklaring geven van het voorkomen van bepaalde planten‐ en diersoorten (levensgemeenschappen) binnen het plangebied. Geomorfologisch gezien behoort het plangebied tot het klei‐zandcomplex van de Kempen. De topografie is een microreliëf, wat wil zeggen dat er op korte afstand hoogteverschillen kunnen zijn tot 2 meter. De Quartaire bedekking van de Formatie van Merksplas (zie kaart 13) is van estuariene origine en bestaat uit glauconiethoudend halffijn tot grof heterogeen zand met in sommige gedeelten houtfragmenten en flasers. De intensiteit van de laatsten varieert sterk. Onderaan in de sequentie kunnen schelpfragmenten voorkomen. De dikte van de Formatie van Merksplas schommelt van 2 m tot meer dan 20 m. Hieronder vinden we hellingsafzettingen. Dit type wordt aangeduid als Type 22 op de Quartairgeologische kaart. In de oostelijke hoek van het domein, waar de Schietveldloop de Engelse Rijtweg kruist, vinden we Type 22a op de Quartiargeologische kaart. Bij dit type bevinden zich bovenop de eolische afzettingen nog fluviatiele afzettingen van het Holoceen en mogelijk Tardiglaciaal (Laat‐Weichseliaan).

2247463013/lme ‐ Eindrapport LSBP Domein Franciscanessen

Figuur 32: Quartairgeologisch type FH:

Fluviatiele afzettingen (organochemisch en perimarien incluis), afzettingen van het Holoceen en mogelijk Tardiglaciaal (Laat‐Weichseliaan).

ELPw:

Eolische afzettingen (zand tot silt) van het Weichseliaan (Laat‐Pleistoceen), mogelijk Vroeg‐Holoceen. Zand tot zandleem in het noordelijke en centrale gedeelte van Vlaanderen. Silt (Loess) in het zuidelijke gedeelte van Vlaanderen.

HQ:

Hellingsafzettingen van het Quartair.

G (f,e) VPt‐Te:

Getijdenafzettingen met mogelijke intercalatie van fluviatiele en ecologische afzettingen. De afzettingen dateren van het vroeg pleistoceen volgens de Noordwest Europese classificatie en het Tertiair volgens de internationale stratigrafische commissie

G (f) VPt,p‐Te:

Getijdenafzetting met soms aan de top fluviatiele afzettingen. De afzettingen dateren van het vroeg pleistoceen volgens de Noordwest Europese classificatie en het Tertiair volgens de Internationale stratigrafische commissie.

Onder de Quartaire afzettingen bevinden zich deze van het Tertiair (zie kaart 14). De ondergrond van het plangebied bestaat uit de Formatie van Merksplas. Deze formatie wordt gekenmerkt door grijs half grof tot grof zand, is kwartsrijk, bevat regelmatig dunne klei‐intercalaties, is glimmerhoudend en bevat schelpfragmenten, gerold hout, veen en (sideriet)keitjes.

2.2.2.2 Bodem en bodemgebruik Kaart 15 ‐ Bodemkaart Volgens de bodemkaart, zie kaart 15, bestaat de bodem in het plangebied hoofdzakelijk uit zand. De bodem varieert van vochtig tot nat met enkel in het noorden een zone met droge zandbodem. In de onmiddellijke omgeving van de vijver, in het noorden van het plangebied, treffen we een antropogene bodem aan van het type OB (bebouwde zones). Dit bodemtype duidt op antropogene gronden of kunstmatige, door de mens verstoorde gronden.

2247463013/lme ‐ Eindrapport LSBP Domein Franciscanessen

2.3

Beschrijving van het biotisch milieu

2.3.1

Bosbouwkundige bestandskaart Kaart 16 ‐ Bosbouwkundige bestandskaart De beboste percelen werden onderverdeeld in bosbestanden in overleg met Kempens Landschap en ANB. Er werd rekening gehouden met fysieke grenzen van bossen, boomsoortensamenstelling en leeftijd van de bestanden.

2.3.2

Bestandskenmerken Voor het merendeel van de bosbestanden in het domein kan gesteld worden dat het gaat over gemengd hooghout met als hoofdboomsoorten de Beuk, Gewone esdoorn, Zomereik en Amerikaanse eik en een sluitingsgraad van meer dan 75%. Bestanden 3 en 9 bestaan uit naaldhout van respectievelijk Fijnspar en Grove den en bestanden 11 en 12 bestaan uit een menging van loof‐ en naaldhout.

Tabel 2‐2 : Bestandskenmerken

Opp. Bedrijfs‐ Mengings‐ Sluitings‐ type graad (ha) vorm vorm

Best.

Leeftijds‐ klasse

Hoofdboomsoort

% inheems

1,35 hooghout Gemengd

> 75%

Ongelijkjarig

Gewone esdoorn/Zomereik

91,1

2,75 hooghout Gemengd

> 75%

Ongelijkjarig

Beuk

73,1

6,98 hooghout Homogeen

50 ‐ 75%

21‐40

Fijnspar

0,0

0,72 hooghout Gemengd

> 75%

61‐80

Tamme kastanje/Amerikaanse eik

34,0

0,35 hooghout Homogeen

> 75%

101‐120

Beuk

100,0

1,51 hooghout Gemengd

> 75%

121‐140

Zomereik/Amerikaanse eik

66,5

0,39 hooghout Gemengd

> 75%

Ongelijkjarig

Moeraseik/Boswilg

36,0

1,13 hooghout Gemengd

> 75%

101‐120

Zomereik/Amerikaanse eik

60,1

0,59 hooghout Homogeen

50 ‐ 75%

21‐40

Grove den (Gewone den)

100,0

0,42 hooghout Homogeen

> 75%

121‐140

Beuk

97,7

1,04 hooghout Gemengd N + L

> 75%

11‐20

Fijnspar

24,1

2,3

> 75%

101‐120

Beuk

100

hooghout Homogeen L + N

2247463013/lme ‐ Eindrapport LSBP Domein Franciscanessen

2.3.2.1 Boomsoortensamenstelling en dendrometrische gegevens Hieronder worden de samenvattende gegevens van de bosbouwopnames voor het volledige domein weergegeven. Voor een gedetailleerde weergave per bestand wordt verwezen naar de bestandsfiches in Bijlage 4. Onderstaande gegevens zijn gebaseerd op 12 bosbouwopnames die in 2014 werden uitgevoerd. Zaailingen Alle individuen kleiner dan 2m worden tot de zaailingen gerekend. Uit de gegevens blijkt dat Tamme kastanje veruit de best vertegenwoordigde zaailing (<50cm) is, gevolgd door Taxus en Pontische rododendron (Tabel 2‐3). Verder dient het aandeel verjonging van Pontische rododendron als exoot te worden vermeld. Deze komt in al de hoogteklassen voor met een grote abundantie. Tabel 2‐3: Aantal zaailingen per soort per hectare per hoogteklasse

Boomsoort

Stamtal

Verspreiding

Hoogte (cm):0‐49 Hoogte (cm):50‐99 Hoogte (cm):100‐159

Tamme kastanje Taxus Pontische rododendron Ruwe berk Zomereik Pontische rododendron Tamme kastanje Pontische rododendron

620 87 74 67 13 325 289 109

Verspreid Verspreid Verspreid Verspreid Verspreid Verspreid Verspreid Verspreid

Hoogte (cm):150‐199

Wilde kardinaalsmuts Tamme kastanje

13 177

Verspreid Verspreid

Pontische rododendron

146

Verspreid

Struiklaag Tot de struiklaag behoren, conform de methodiek van het uitgebreide bosbeheerplan, alle exemplaren met een hoogte van meer dan 2 meter en een omtrek kleiner dan 20 cm. In de klasse 2m tot 4m is de Pontische rododendron de lijsttrekker, gevolgd door Tamme kastanje en Amerikaanse eik (Tabel 2‐4). In de klasse 4m tot 6m treffen we voornamelijk Zomereik en Beuk aan. De hoogste klasse is enkel voorbehouden voor Ruwe berk.

2247463013/lme ‐ Eindrapport LSBP Domein Franciscanessen

Tabel 2‐4: Soorten in de struiklaag in aantallen per hectare zowel levend als dood weergegeven per hoogteklasse

Boomsoort

Hoogte(cm): 200‐400

Pontische rododendron

313

Verspreid

Tamme kastanje Amerikaanse eik Zomereik Wilde lijsterbes (Gewone lijsterbes) Zwarte els Zoete kers (Boskers) Eenstijlige meidoorn Ruwe berk Beuk Zomereik Beuk Vogelkers Boswilg Ruwe berk

134 64 12 11

0 0 0 0

Verspreid Verspreid Verspreid Verspreid

6 6 6 3 3 12 11 3 3 11

0 0 0 22 0 0 0 0 0 0

Verspreid Verspreid Verspreid Verspreid Verspreid Verspreid Verspreid Verspreid Verspreid Verspreid

Hoogte(cm): 400‐600 Hoogte(cm): 600‐800

Stamtal L Stamtal D

Verspreiding

Boomlaag De boomlaag (exemplaren met een omtrek van meer dan 20 cm) wordt gedomineerd door Beuk (Tabel 2‐5). In de tabel komt Fijnspar op de eerste plaats, maar dit is een vervormd gegeven doordat er een aanplant met groot stamtal voorkomt. Als exoten komt Amerikaanse eik in redelijk grote mate voor, terwijl er ook wat Robinia aanwezig is, zij het in mindere mate. Tabel 2‐5: Stamtallen van de bomen

Boomsoort

Stamtal

Grondvlak

Volume

Fijnspar Beuk Zomereik Amerikaanse eik Tamme kastanje Grove den (Gewone den)

540,3 69,3 19,7 17,8 16,6 16,6

19,3 12,4 3,4 2,3 1,4 1,1

181,8 151,6 43,6 25,9 12,1 10,2

29,1 78,6 71,0 66,0 34,9 2,8

8,5 13,4 11,1 9,9 4,8 0,6

Gewone esdoorn Ruwe berk Robinia (Valse Acacia) Moeraseik Boswilg Vogelkers

16,3 11,2 1,4 2,4 3,9 1,6

0,5 0,3 0,2 0,2 0,1 0,0

3,8 2,7 2,0 1,2 0,3 0,1

4,5 10,0 19,0 2,0 1,0 0,9

1,0 2,2 3,7 0,3 0,2 0,2

2247463013/lme ‐ Eindrapport LSBP Domein Franciscanessen

Staand dood hout Wat betreft het staand dood hout werd een enkele dikke Grove den dood aangetroffen (Tabel 2‐6). Ook enkele dunne fijnsparren konden worden waargenomen. Daarnaast werden nog een paar dunne dode berken en een dode grove den aangetroffen. Tabel 2‐6: Aantallen (in stamtal) staand dood hout, alsook de relatieve grondvlakbedekking en volume.

Boomsoort

Sortiment Stamtal

Grondvlak

Volume

Grove den

Dik

0,08

36%

0,7

53%

Fijnspar

Dun

75%

0,10

47%

0,4

31%

Ruwe berk

Dun

12%

0,02

10%

0,1

Grove den

Dun

0,02

0,1

0,21

1,4

Totaal

Liggend dood hout In 9 van de 12 bestanden is er dun dood hout te vinden zij het in niet al te grote aantallen. In 5 bestanden kon ook dik dood hout worden aangetroffen, wat vanuit ecologisch standpunt zeer interessant is (Tabel 2‐7). Tabel 2‐7: Aantallen stuks liggend dood hout per omtrekklasse

Omtrekklasse Dik (60‐119 cm) Dik (60‐119 cm) Dun (20‐59 cm) Dun (20‐59 cm) Dun (20‐59 cm) Zeer dik (>=120 cm)

2.3.3

Liggend dood hout

Aantal bestanden

1‐10 stuks/ha geen < 5 stuks/ha > 100 stuks/ha 5‐100 stuks/ha geen

5 7 2 1 9 12

Actuele bostypering Kaart 17 ‐ Actuele bosvegetatie

2.3.3.1 Bestanden 1, 2, 6 en 7 Op basis van de kruidlaag blijkt dat bestanden 1, 2, 6 en 7 het meest aanleunen bij het Amerikaanse eik – Kastanjebos en het Amerikaanse vogelkers Eiken ‐ Beukenbos. Ze vertonen eveneens samenhang met het Amerikaanse vogelkers Berken ‐ Eikenbos. Op basis van de boom‐, struik, en kruidlaag is de verwantschap meestal minder uitgesproken. Bestand 2 vertoont hier nog een verwantschap met het typisch Gierstgras – Beukenbos. Bestand 3 heeft verwantschappen met verschillende andere types, waarvan de belangrijkste het arme Eiken – Haagbeukenbos en het Bramenrijk Eiken – Beukenbos zijn.

2247463013/lme ‐ Eindrapport LSBP Domein Franciscanessen

Figuur 33: TPab‐spectra van bestand 1 (boven) en 2 (onder)

2247463013/lme ‐ Eindrapport LSBP Domein Franciscanessen

Figuur 34: TPab‐spectra van bestanden 6 (boven) en 7 (onder)

2.3.3.2 Bestand 3 Op basis van de kruidlaag toont bestand 3 enige verwantschap met het Bramenrijk Eiken – Beukenbos en het Amerikaanse vogelkers Berken ‐ Eikenbos. Op basis van de boom‐, struik, en kruidlaag is de verwantschap duidelijker. Echter worden hier nog andere verwantschappen zichtbaar. De belangrijkste zijn Elzenbroekbos, Witbol Berken – Eikenbos, Amerikaanse vogelkers Eiken ‐ Beukenbos en het Bramenrijk Eiken – Beukenbos.

2.3.3.3 Bestand 4 Op basis van de kruidlaag toont bestand 4 een duidelijke verwantschap met het Amerikaanse eik – Kastanjebos. Ook op basis van de boom‐, struik, en kruidlaag is de verwantschap zichtbaar. Echter worden hier nog andere verwantschappen zichtbaar. De belangrijkste zijn Bramenrijk Eiken – Beukenbos, typisch Wintereiken – Beukenbos en heRododent arme Eiken – Haagbeukenbos.

2.3.3.4 Bestand 5 Gezien bestand 5 gaat over een zeer oude aanplant van Beuk, zonder ondergroei, kan op basis van de kruidlaag geen verwantschap aangetoond worden. Op basis van de boom‐, struik, en kruidlaag wordt het bij het typisch Giertsgras – Beukenbos geklasseerd.

2247463013/lme ‐ Eindrapport LSBP Domein Franciscanessen

Figuur 35: TPab‐spectra van bestanden 3(boven), 4 (midden) en 5 (beneden). 2247463013/lme ‐ Eindrapport LSBP Domein Franciscanessen

2.3.3.5 Bestanden 8 t.e.m. 12 Op basis van de kruidlaag blijkt dat de bestanden 8 t.e.m. 12 het sterkst aanleunen bij het Rododendron‐bos. Ook op basis van de boom‐, struik‐, en kruidlaag komt dit type naar voor. Bestanden 10 en 12 tekenen o pbasis van boom‐, struik‐, en kruidlaag eveneens een verwantschap met het typisch Gierstgras‐Beukenbos.

Figuur 36: de spectra van bestanden 10 (boven) en 12 (onder)

2247463013/lme ‐ Eindrapport LSBP Domein Franciscanessen

Figuur 37: TPab‐spectrum van bestanden 8 (boven), 9 (midden) en 11 (onder)

2247463013/lme ‐ Eindrapport LSBP Domein Franciscanessen

2.3.3.6 Samenvattende tabellen van de bostypes Hieronder volgen samenvattende tabellen, waarbij per bestand de types worden weergegeven. Tabel 2‐9 geeft het type op basis van kruidlaag en Tabel 2‐8 geeft het type op basis van boom‐, struik‐ en kruidlaag. Tabel 2‐8: Bostypes bepaald op basis van boom‐, struik‐ en kruidlaag. Bestand 1

Type Amerikaanse eik – Kastanjebos

typisch Gierstgras – Beukenbos; Amerikaanse eik – Kastanjebos

Witbol Berken – Eikenbos; Amerikaanse vogelkers Eiken – Beukenbos

Amerikaanse eik – Kastanjebos; Bramenrijk Eiken – Beukenbos; typisch Wintereiken – Beukenbos

typisch Giertsgras – Beukenbos

6 7

Amerikaanse vogelkers Eiken – Beukenbos; Amerikaanse eik – Kastanjebos; Bramenrijk Eiken – Beukenbos typisch Berken ‐ Eikenbos

Rododendron‐bos

Rododendron‐bos; typisch Gierstgras – Beukenbos

Rododendron‐bos

typisch Gierstgras – Beukenbos; Rododendron‐bos Tabel 2‐9: Bostypologie op basis van kruidlaag.

Bestand

Type

Amerikaanse eik – Kastanjebos

Amerikaanse eik – Kastanjebos; Amerikaanse vogelkers Eiken – Beukenbos

Amerikaanse vogelkers Berken – Eikenbos; Bramenrijk Eiken – Beukenbos

Amerikaanse eik – Kastanjebos

Amerikaanse eik – Kastanjebos; Amerikaanse vogelkers Eiken – Beukenbos; Amerikaanse vogelkers Berken – Eikenbos Amerikaanse eik – Kastanjebos; Amerikaanse vogelkers Berken – Eikenbos; Amerikaanse vogelkers Eiken – Beukenbos Rododendron‐bos

Rododendron‐bos

2247463013/lme ‐ Eindrapport LSBP Domein Franciscanessen

2.3.4

Ecospectra

2.3.4.1 Algemeen Aan de hand van gewogen gemiddelde Ellenbergetallen uit de literatuur (Tabel 2‐10; Tabel 2‐11; Tabel 2‐12) heeft Rogister (1978) een opdeling gemaakt voor elk bostype, door ze in een tweedimensionale ruimte te plaatsen die de ecologische positie ten opzichte van de factoren vochttoestand en humuskwaliteit weergeeft (Figuur 38). Aan de hand van deze grafische weergave kan dan de standplaats van de lokale bostypen gevisualiseerd worden. Elk lokaal bostype wordt daarbij met één punt gelokaliseerd op het diagram en plaatst dit dan aldus op de gradiënten droog/nat en voedselrijk/voedselarm. Een mF / mR x mN – ecogram geeft dan ook een aanduiding van de potentiële vegetatie waartoe een lokaal vegetatietype kan behoren. Voor bestanden met weinig ondergroei waarvoor tijdens de inventarisatie een klein aantal soorten genoteerd worden, zijn onvoldoende gegevens beschikbaar om Ellenbergwaarden te kunnen berekenen.

BQ Betulo‐Quercetum

UFaln Ulmo‐Fraxinetum alnetosum

FQ Fago‐Quercetum

PF Pruno‐Fraxinetum

SC Stellario‐Carpinetum

CA Cirsio‐Alnetum

MF Milio‐Fagetum

FA Filipendulo‐Alnetum

EC Endymio‐Carpinetum

CEA Carici elongatae‐Alnetum

PC Primulo‐Carpinetum

LQ Lysimachio‐Quercetum

UFtyp Ulmo‐Fraxinetum typicum

Figuur 38: mRxmN/mF‐Ecogram met de gebruikte afkortingen

2247463013/lme ‐ Eindrapport LSBP Domein Franciscanessen

Tabel 2‐10: Gewogen gemiddelde Ellerberggetallen met de benaming van de vochtklasse

Benaming vochtklasse

< 1.5

Xerofiel

1.5 – 2.0

Xeroclien – xerofiel

2.0 – 2.5

Xerofiel – xeroclien

2.5 – 3.5

Xeroclien

3.5 – 4.0

Mesofiel – xeroclien

4.0 – 4.5

Xeroclien – mesofiel

4.5 – 5.5

Mesofiel

5.5 – 6.0

Hygroclien – mesofiel

6.0 – 6.5

Mesofiel – mesofiel

6.5 – 7.5

Hygroclien

7.5 – 8.0

Hygrofiel – hygroclien

8.0 – 8.5

Hygroclien ‐ hygrofiel

8.5 – 9.5

hygrofiel

Tabel 2‐11: Gewogen gemiddelde Ellerberggetallen met de benaming van de zuurtegraadklasse

Benaming zuurtegraadklasse

< 1.5

Acidofiel

1.5 – 2.0

Acidoclien – acidofiel

2.0 – 2.5

Acidofiel – acidoclien

2.5 – 3.5

Acidoclien

3.5 – 4.0

Neutroclien –acidoclien

4.0 – 4.5

Acidoclien – neutroclien

4.5 – 5.5

Neutroclien

5.5 – 6.0

Basiclien – neutroclien

6.0 – 6.5

Neutroclien – basifiel

6.5 – 7.5

basifiel

2247463013/lme ‐ Eindrapport LSBP Domein Franciscanessen

Tabel 2‐12: Gewogen gemiddelde Ellerberggetallen met de benaming van de stikstofklassen

Benaming stikstofklasse

< 1.5

Uiterst zwakke nitrificatie

1.5 – 2.5

Uiterst zwakke tot zwakke nitrificatie

2.5 – 3.5

Zwakke nitrificatie

3.5 – 4.5

Zwakke tot matige of normale nitrificatie

4.5 – 5.5

Matige of nitrificatie

5.5 – 6.5

Matige of normale tot sterke nitrificatie

6.5 – 7.5

Sterke nitrificatie

7.5 – 8.5

Zeer sterke nitrificatie

8.5 – 9.5

Uiterst sterke nitrificatie

Er bestaat een sterke correlatie tussen mR.mN en de humuskwaliteit. Er werd dan ook een schaalverdeling (mR x mN) opgesteld met de grenswaarden voor elk humustype (Tabel 2‐13). Tabel 2‐13: Schaaldverdeling van mRxmN met een indeling in humustypen

mR x mN

Benaming humustype

< 3.0

Mor (heide – mor : Ericacae)

3.0 – 6.4

Mor (andere dan heide – mor)

6.4 – 14.4

Moder

14.4 – 18.2

Mull – moder

18.2 – 23.0

Zure mull

23.0 – 27.5

Typische mull

> 27.5

Aktieve mull

2247463013/lme ‐ Eindrapport LSBP Domein Franciscanessen

2.3.4.2 Bosdomein Het bostype voor het volledige bosdomein is volgens de mF, mR en mN getallen te catalogeren als: mF: Hygroclien – mesofiel mR: Acidoclien mN: sterke nitrificatie Het humustype van het bosdomein betreft volgens de mR.mN waarde een Zure mull.

Afgaande op het bovenstaand gemiddeld ecogram voor het bosdomein wordt het bos gerekend tot het bostype Primulo‐Carpinetum (Essen‐Elzenbos met Gevlekte aronskelk (bostype D6)).

2.3.4.3 Bestand 1 Dit bostype is volgens de mF, mR en mN getallen te catalogeren als: mF: Mesofiel mR: Acidofiel – acidoclien mN: Sterke nitrificatie Het humustype van het bosdomein betreft volgens de mR.mN waarde een Moder.

Afgaande op het bovenstaand ecogram voor het bestand wordt het bos gerekend tot het bostype Fago‐Quercetum (Eiken‐Beukenbos met Adelaarsvaren (Bostype H3)).

2247463013/lme ‐ Eindrapport LSBP Domein Franciscanessen

2.3.4.4 Bestand 2 Voor dit bosbestand konden geen Ellerbergwaarden berekend worden.

2.3.4.5 Bestand 3 Dit bostype is volgens de mF, mR en mN getallen te catalogeren als: mF: Hygroclien – mesofiel mR: / mN: Sterke nitrificatie Het humustype alsook het bostype van het bestand kunnen door het ontbreken van een mR waarde niet worden bepaald. Er kunnen dan ook geen Ellenbergwaarden berekend worden.

2.3.4.6 Bestand 4 Dit bostype is volgens de mF, mR en mN getallen te catalogeren als: mF: / mR: Acidofiel – acidoclien mN: / Het humustype en bostype van het bosbestand betreft kunnen door het ontbreken van een mF waarde niet worden bepaald. Er kunnen dan ook geen Ellenbergwaarden berekend worden.

2247463013/lme ‐ Eindrapport LSBP Domein Franciscanessen

2.3.4.7 Bestand 5 Voor dit bosbestand konden geen Ellerbergwaarden berekend worden.

2.3.4.8 Bestand 6 Voor dit bosbestand konden geen Ellerbergwaarden berekend worden.

2.3.4.9 Bestand 7 Dit bostype is volgens de mF, mR en mN getallen te catalogeren als: mF: Mesofiel – mesofiel mR: Neutroclien –acidoclien mN: Sterke nitrificatie Het humustype van het bosbestand betreft volgens de mR.mN waarde een Typische mull. Afgaande op het onderstaand ecogram voor het bestand wordt het bos gerekend tot het bostype Primulo‐Carpinetum (Essen‐Elzenbos met Gevlekte aronskelk (bostype D6)).

2.3.4.10 Bestand 8 Voor dit bosbestand konden geen Ellerbergwaarden berekend worden.

2247463013/lme ‐ Eindrapport LSBP Domein Franciscanessen

2.3.4.11 Bestand 9 Dit bostype is volgens de mF, mR en mN getallen te catalogeren als: mF: Hygroclien – mesofiel mR: / mN: Sterke nitrificatieNB Het humustype van het bosbestand betreft kunnen door het ontbreken van een mR waarde niet worden bepaald. Er kunnen dan ook geen Ellenbergwaarden berekend worden.

2.3.4.12 Bestand 10 Dit bostype is volgens de mF, mR en mN getallen te catalogeren als: mF: Mesofiel mR: / mN: / Het humustype en bostype van het bosbestand betreft kunnen door het ontbreken van een mR waarde niet worden bepaald. Er kunnen dan ook geen Ellenbergwaarden berekend worden.

2247463013/lme ‐ Eindrapport LSBP Domein Franciscanessen

2.3.4.13 Bestand 11 Dit bostype is volgens de mF, mR en mN getallen te catalogeren als: mF: Mesofiel mR: Acidofiel – acidoclien mN: Sterke nitrificatie Het humustype het bosbestand betreft een Moder. Afgaande op het onderstaand ecogram voor het bestand wordt het bos gerekend tot het bostype Stellario‐Carpinetum of Milio‐Fagetum (Essen‐Eikenbos met Gewone salomonszegel en Wilde kamperfoelie (Bostype G3) of Essen‐Eikenbos met Bosgierstgras en Witte klaverzuring (bostype G4)).

2.3.4.14 Bestand 12 Voor dit bosbestand konden geen Ellerbergwaarden berekend worden.

2.3.5

Vergelijking van de actuele bostypen met de Biologische Waarderingskaart Kaart 17 ‐ Actuele bosvegetatie Kaart 18 ‐ Biologische waarderingskaart De bostypering bekomen uit Bosprog geeft een overzicht aan de hand van de bostypes volgens de gewestelijke bosinventarisatie (Bos en Groen, 2001). Deze vraagt dan ook een omzetting naar de meest recente typologie van Cornelis et al. 2007.

2247463013/lme ‐ Eindrapport LSBP Domein Franciscanessen

Tabel 2‐14: Omvorming naar de recente typologie alsook de BWK‐codering Bos en Groen, 2001 Amerikaanse eik – Kastanjebos Amerikaanse vogelkers Berken – Eikenbos Amerikaanse vogelkers Eiken – Beukenbos Bramenrijk Eiken – Beukenbos Rododendron‐bos typisch Berken ‐ Eikenbos typisch Gierstgras – Beukenbos typisch Wintereiken – Beukenbos Witbol Berken – Eikenbos Rijk eiken‐Haagbeukenbos, vochtige variant

Cornelis et al., 2007 I4: Dennen‐Eikenbos met Amerikaanse eik

BWK Qb: Eiken‐Berkenbos; P(p)mb

I3: Dennen‐Eikenbos met Amerikaanse vogelkers I3: Dennen‐Eikenbos met Amerikaanse vogelkers I1: Dennen‐Eikenbos met braam

Qb: Eiken‐Berkenbos; P(p)mb

I5: Dennen‐Eikenbos met Pontische rododendron I2: Dennen‐Eikenbos met Bochtige smele en Pijpenstrootje G4: Essen‐Eikenbos met Bosgierstgras en Witte klaverzuring H3: Eiken‐Beukenbos met Adelaarsvaren I6: Dennen‐Eikenbos met Gestreepte witbol en Gewoon struisgras D6: Essen‐Elzenbos met Gevlekte aronskelk

Qb: Eiken‐Berkenbos; P(p)mb Qb: Eiken‐Berkenbos; P(p)ms Qb: Eiken‐Berkenbos; P(p)mb Qb: Eiken‐Berkenbos; P(p)mb; P(p)mh; P(p)ms Qa: Eiken‐Haagbeukenbos; Fa: Beukenbos Qs*: Zuur Eikenbos; Fs: Zuur Beukenbos Qb: Eiken‐Berkenbos; P(p)mh Qa: Eiken‐Haagbeukenbos; Vf

Op de biologische waarderingskaart worden bestanden 1, 2, 10, 12 en een groot deel van 11 aangeduid als kasteelpark. De rest van bestand 11 wordt aangeduid als loofhoutaanplant (n). Bestanden 4, 5, 6 en 8 vallen allen binnen één eenheid en worden als zuur beukenbos (fs), zuur eikenbos (qs) en eiken‐berkenbos (qb) aangeduid. Bestand 3 wordt als naaldhoutaanplant zonder ondergroei (pa) aangeduid. Bestand 7 wordt aangegeven als aanplant van loofhout (n). Bestand 9 wordt aangeduid als loofhoutaanplant (n), naaldhoutaanplant zonder ondergroei (pa) en aanplant van Grove den met ondergroei van struiken en bomen (ppmb). Wanneer we een vergelijking maken met de actuele bostypen (Kaart 17) valt op dat er toch enkele verschillen aanwezig zijn. Deze verschillen zijn echter te wijten aan het detail van de opname, waarbij de BWK minder gedetailleerd is.

2.3.6

Vergelijking van de potentiële bosvegetatie met de potentiële natuurlijke vegetatiekaart Kaart 19 ‐ Potentiële natuurlijke vegetatie Kaart 20 ‐ Potentiële bosvegetatie Een bostype kan gedefinieerd worden als het van nature bij een groeiplaats in zijn natuurlijke toestand horend bos in zijn ontwikkelingsgang van pioniersstadium tot climax. De climaxsituatie kan men aanduiden als de ‘Potentiële Natuurlijke Vegetatie’ of PNV. De Potentieel Natuurlijke Vegetatie is bijgevolg gebaseerd op bodemtype, vochtgehalte en aanwezige kruidlaag. Dit komt ongeveer overeen met de resultaten uit het ecogram. De huidig bestaande PNV‐kaart is echter gebaseerd op de bodemkaart die in de jaren ’60 werd opgemaakt, waardoor deze kan afwijken van de huidige situatie. Volgens de bestaande PNV‐kaart (zie Kaart 19) worden al de bestanden aangeduid als potentieel arm Eiken‐Beukenbos en Eikenbos, met daarbij het grootste deel onder de natte variant. Enkel een deel

2247463013/lme ‐ Eindrapport LSBP Domein Franciscanessen

van bestanden 1, 2 en 11 worden tot de droge variant gerekend. Dit type komt in de nieuwe typologie het best overeen met het type H3: Eiken‐Beukenbos met Adelaarsvaren. Aan de hand van de bekomen ecogrammen (en daarmee ook abiotiek) hebben enkel de bestanden 1, 7 en 11 door de software een potentieel bostype toegekend gekregen. Bestand 1 heeft daarbij als potentieel bostype het bostype H3 het Eiken‐Beukenbos met Adelaarsvaren; bestand 7 het type D6 het Essen‐Elzenbos met Gevlekte aronskelk en bestand 11 het type G3 het Essen‐Eikenbos met Gewone salomonszegel en Wilde kamperfoelie of het type G4 het Essen‐Eikenbos met Bosgierstgras en Witte klaverzuring.

2.3.6.1 Type H3 het Eiken‐Beukenbos met Adelaarsvaren Het Eiken‐Beukenbos met Adelaarsvaren vindt men het meest op droge tot matig natte leem‐ of zandleembodems, maar kan ook op zandbodems gedijen. De bodem bevat in ieder geval geen kalk. Het wordt gekenmerkt door halfschaduw‐ tot lichtverdragende planten van stukstofarme tot matig stikstofrijke bodems. De boomlaag van de climaxvorm wordt gedomineerd door Beuk met bijmenging van Zomer‐ en Wintereik. In de meeste gevallen treft men eerder een door Zomereik gedomineerd bos, waar Beuk kan bijgemengd staan. Amerikaanse eik en Tamme kastanje hebben zich in dit bos goed ingeburgerd. De meest constante soort in de struiklaag is Wilde lijsterbes. De kruidlaag is over het algemeen soortenarm. Dit type komt over heel Vlaanderen voor, vooral op plaatsen waar de rijkere, vaak tertiaire zanden dagzomen.

2.3.6.2 Type D6 het Essen‐Elzenbos met Gevlekte aronskelk Het Essen‐Elzenbos met Gevlekte aronskelk situeert zich zowel ruimtelijk als floristisch tussen enerzijds de Essen‐Eikenbossen en anderzijds de bossen op valleibodems zoals de Essen‐Elzenbossen en de Iepen‐Essenbossen. Toch vertoont het meer gelijkenissen met het Essen‐Elzenbos dan met het Essen‐Eikenbos. In de kruidlaag vinden we zowel soorten uit de Essen‐Eikenbossen (Gele dovenetel, Slanke sleutelbloem, Bosanemoon, Gevlekte aronskelk, …) als meer stikstofminnende soorten (Grote brandnetel, Kleefkruid, Hondsdraf, Gewone berenklauw, Zevenblad, …). In de boomlaag komen Gewone es, Zwarte els en cultuurpopulier voor, maar evengoed Zomereik en Beuk. Hazelaar is de dominerende soort in de struiklaag. Het merendeel van de opnamen van het Essen‐Elzenbos met Gevlekte aronskelk komt voor in de leemstreek.

2.3.6.3 Type G3 Essen‐Eikenbos met Gewone salomonszegel en Wilde kamperfoelie Dit is het natuurlijke bostype van allerlei bodemtypes. Het komt vooral voor op zandleem‐, leem‐ en kleibodems zonder profielontwikkeling. Het wordt gekenmerkt door halfschaduwplanten van vochtige, matig stikstofrijke, matig tot zwak zure bodems. De boomlaag van het Essen‐Eikenbos met Gewone salomonszegel en Wilde kamperfoelie wordt gedomineerd door Zomereik. Gewone es en Beuk komen slechts in mindere mate voor. In de struiklaag vinden we vooral Hazelaar. De kruidlaag bevat weinig karakteristieke soorten. Het Essen‐Eikenbos met Gewone salomonszegel en Wilde kamperfoelie komt in Vlaanderen vooral voor op matig zure loess met zandige bijmenging.

2.3.6.4 Type G4 Essen‐Eikenbos met Bosgierstgras en Witte klaverzuring Het Essen‐Eikenbos met Bosgierstgras en Witte klaverzuring vindt men vooral op droge tot matig natte leembodems met een al dan niet sterk gevlekte of verbrokkelde textuur B horizont of zonder profielontwikkeling. Het vormt de overgang tussen de Essen‐Eikenbossen en de Eiken‐ Beukenbossen. Dit bostype wordt gekenmerkt door halfschaduwplanten van eerder frisse, matig stikstofrijke en matig zure bodems.

2247463013/lme ‐ Eindrapport LSBP Domein Franciscanessen

In de boomlaag treffen we vooral Zomereik, Beuk en Gewone es, en in de struiklaag is Hazelaar de belangrijkste soort. In de kruidlaag vindt men soorten als Gele dovenetel, Gewone salomonszegel, Grote muur, Gevlekte aronskelk, Bosgierstgras, Witte klaverzuring en Ruige veldbies. Het Essen‐Eikenbos met Bosgierstgras en Witte klaverzuring komt vooral voor op de acidocliene leem‐ en zandleemgronden, hoewel er ook enkele opnamen in de Kempen zijn gelegen. In de leemstreek vindt men dit type op de iets zuurdere gronden; in de zand‐ en zandleemstreek vindt men het op de overgangszones tussen beekalluvia en meer zandige bodems.

2.3.7

Kartering van elementen met een hoge natuurwaarde en probleemsoorten Kaart 21 ‐ Rode lijst soorten ‐ Oud‐bosindicatoren Kaart 22 ‐ Probleemsoorten

2.3.7.1 Rode Lijstsoorten Binnen de dreef van Amerikaanse eik werden enkele exemplaren van Struikhei (Calluna vulgaris) aangetroffen (Figuur 39). Deze staat als achteruitgaand in de Rode Lijst. Struikhei groeit op zonnige plaatsen, op droge tot vochtige, voedselarme zure bodem.

Figuur 39: Enkele individuen Struikhei

2.3.7.2 Oud‐bosindicatoren en voorjaarsbloeiers In de kruidlaag van de bosbestanden komen op enkele plaatsen oud‐bossoorten voor, zoals het Lelietje‐van‐dalen (Convallaria majalis), Blauwe bosbes (Vaccinium myrtillus), Mannetjesvaren (Dryopteris filis‐mas) en de Gewone salomonszegel (Polygonatum multiflorum). Gewone salomonszegel De Gewone salomonszegel is een overblijvende plant met witte buisvormige bloemen. Ze kan worden aangetroffen in bossen en houtkanten op beschaduwde tot halfbeschaduwde plaatsen op vrij droge tot vochtige, matig voedselarme tot matig voedselrijke gronden. Lelietje‐van‐dalen Het Lelietje‐van‐dalen dat waarschijnlijk beter gekend is onder de naam ‘meiklokje’ kan aangetroffen worden in bossen en struwelen op beschaduwde tot half beschaduwde plaatsen op droge tot matig

2247463013/lme ‐ Eindrapport LSBP Domein Franciscanessen

vochtige, matig voedselrijke grond. Binnen het park werden enkele populaties aangetroffen, waarbij het waarschijnlijk gaat over oorspronkelijk aangeplante veldjes. Mannetjesvaren Mannetjesvaren kan tot 120cm groot worden en heeft tot anderhalve meter lange langwerpige donkergroene bladeren, die in de winter verdwijnen. Ze groeit op halfbeschaduwde tot beschaduwde plaatsen op matig droge tot matig vochtige, redelijk rijke grond. Blauwe bosbes Blauwe bosbes wordt tot de oud bos indicatoren gerekend, maar kan echter ook aangetroffen worden in oude graslanden en heide en op locaties waar vroeger bos voorkwam. Ze groeit op licht tot matig beschaduwde plaatsen en bloeit in april tot juni met 4 tot 6mm grote bloemen. In de late zomer rijpen de alom bekende blauwe bessen.

Figuur 40: Veldje van Lelietje‐van‐dalen

2.3.7.3 Probleemsoorten Binnen de grenzen van het park werden een hele reeks aan exotische soorten waargenomen. Exoten zijn eigen aan parklandschappen en dienen dus niet onmiddellijk als probleemsoorten aanschouwd te worden. Zodra een soort echter andere (inheemse) soorten gaat overheersen/overwoekeren in het park of al dan niet in de directe omgeving is er sprake van een probleemsoort. Bonte gele dovenetel (Lamiastrum galeobdolon subsp. argentatum) De bonte gele dovenetel kan een zeer dichte mat vormen en kan zich bovendien snel uitbreiden. Dit maakt dat de soort de inheemse flora volledig kan onderdrukken. De soort heeft zich op enkele plaatsen gevestigd, waarschijnlijk uit plantmateriaal dat door particulieren werd gedeponeerd. De bestrijding kan best uitgevoerd worden door het uittrekken. Dit gaat zeer eenvoudig, echter moet er wel rekening mee gehouden worden dat alle stukjes wel degelijk verwijderd zijn. Overgebleven stukjes kunnen gemakkelijk opnieuw uitlopen, en vlug een nieuwe dichte mat vormen.

2247463013/lme ‐ Eindrapport LSBP Domein Franciscanessen

Figuur 41: Aangetroffen populatie Bonte gele dovenetel

Reuzenbalsemien (Impatiens glandulifera) Binnen bosbestand 1 werd een enkel individu van de Reuzenbalsemien aangetroffen. De snelle zaadverspreiding, de explosieve groei in zeer dichte bestanden en de grote aantrekkingskracht van de Reuzenbalsemien, maken dat ze een zeer voorname concurrent vormt voor inheemse plantensoorten. De bestrijding ervan is echter relatief eenvoudig: binnen één seizoen voorkomen dat de soort tot zaad komt is daarbij voldoende om de soort binnen het gebied vrijwel geheel uit te roeien. Dit doordat het zaad maximaal 18 maanden overleeft. Het wortelgestel van de Reuzenbalsemien is beperkt en oppervlakkig, waardoor deze plant verder ook relatief eenvoudig met de hand is uit te trekken. Vermits het hier gaat over een enkel individu op een locatie waar deze niet optimaal staat, zal het probleem waarschijnlijk beperkt blijven. Toch kan best onmiddellijk ingegrepen worden, zodat een mogelijke uitbreiding in de kiem gesmoord blijft. Een nacontrole is daarbij aan te bevelen. Amerikaanse vogelkers (Prunus serotina) Verspreid over het park werden individuen van Amerikaanse vogelkers aangetroffen. De Amerikaanse vogelkers heeft een grote zaadproductie, gemakkelijke zaadverspreiding, goed uitstoelingsvermogen, een hoge groeisnelheid, stelt weinig eisen aan de bodem en het zaad blijft lang kiemkrachtig. Dit alles maakt dat de soort zich enorm kan uitbreiden, waarbij vooral een grote schaduwdruk wordt veroorzaakt die de kruidlaag onderdrukt. Bestrijding aan de hand van ringen en bestrijken met glyfosfaat is de eenvoudigste methode. Wel dient om de 3 jaar een controle te worden uitgevoerd om eventuele achterblijvers te bestrijden. Op die manier wordt verhinderd dat de eventuele achterblijvers tot zaadzetting kunnen komen.

2247463013/lme ‐ Eindrapport LSBP Domein Franciscanessen

Figuur 42: Amerikaanse vogelkers en Pontische rododendron aan de rand van bosbestand 12

Pontische rododendron (Rhododendron ponticum) In zo goed als alle terreineenheden werd Pontische rododendron (Rhododendron ponticum) aangetroffen. De soort heeft een hoge bloeiwaarde en aantrekkingskracht, maar kan door beschaduwing de inheemse flora volledig verdringen. Bovendien heeft ze een zeer sterke uitbreidingscapaciteit op zure bodems. Hier kan ze door uitzaaien en door afleggers, wanneer de takken de grond raken, zich zeer vlug verbreiden.

Figuur 43: Pontische rododendron langs een pad. De hoge dichte struiken langs het pad zorgen voor een benauwende situatie

Overige soorten Verder werden Robinia (Robinia pseudoacacia), Sneeuwbes (Symphoricarpos albus) en Schijnaardbei (Potentilla indica) aangetroffen. Deze werden niet als probleem beschouwd aangezien het slechts om een aantal (aangeplante) exemplaren gaat die tussen andere soorten staan. Er moet wel steeds in de gaten gehouden worden dat deze soorten zich niet spontaan gaan uitbreiden (woekeren). Indien dit het geval is wordt bestrijding noodzakelijk.

2247463013/lme ‐ Eindrapport LSBP Domein Franciscanessen

2.3.8

Fauna Wat betreft de fauna werd geen gericht veldwerk uitgevoerd naar specifieke groepen. Tijdens de terreinbezoeken werden waargenomen exemplaren wel steeds genoteerd.

2.3.8.1 Zoogdieren Tijdens de veldbezoeken werden verschillende eekhoorns en sporen van Ree en Mol waargenomen. Verder is de kans groot dat een aantal moeilijker waarneembare soorten zoals vleermuizen, muizen, Bruine rat, Steenmarter en egels in het park zullen voorkomen.

2.3.8.2 Vogels Er werden Grote bonte specht, Groene specht (aan nestholte) en Boomklever als belangrijkste soorten opgemerkt. Er komt ook een aanzienlijke populatie kauwtjes voor.

Figuur 44: Grote bonte specht

Figuur 45: Boomklever

2.3.8.3 Insecten Door het enorme bestand aan Pontische rododendron konden we er zeker van zijn dat ook de Rhododendroncicade (Graphocephala fennahi) aanwezig zou zijn. Deze werd tijdens de terreinbezoeken dan ook waargenomen (Figuur 46). Grote populaties van deze soort kunnen schadelijk zijn. Ze veroorzaken zichtbare zuigschade in de vorm van gele vlekken en ze kunnen ook drager zijn van de Azaleaknopvreter (Pycnostysanus azaleae). Dit is een schimmel die er voor zorgt dat de bloemknoppen van Azalea en Rhododendron verdrogen.

Figuur 46: Rhododendroncicades doen zich te goed aan de sappen van een rododendronblad

2247463013/lme ‐ Eindrapport LSBP Domein Franciscanessen

2.3.9

Bepaling van de natuurwaarde per terreineenheid Kaart 23 ‐ Natuurwaarden per terreineenheid In kaart 22 worden de natuurwaarden per terreineenheid weergegeven. De natuurwaarden in het Park zijn gemiddeld tot hoog te noemen. De natuurwaarden zijn gebaseerd op soortenrijkdom, voorkomen van zeldzame of bijzondere soorten van zowel flora als fauna. Een volledig overzicht van de aangetroffen soorten ter hoogte van de geïnventariseerde terreineenheden is terug te vinden in Bijlage 5.

2.3.9.1 Gazons Het gazon heeft door de beperkte soortenrijkdom de aanduiding “minder waardevol met elementen van waardevol”. De kwaliteit van het gazon is vrij goed. Het is redelijk vlak en bevat weinig hobbels. Door het beheer komen er ook planten voor zoals Witte klaver en Madeliefje. Het voordeel van deze soorten is dat ze de grasvelden tussen de maaibeurten door een kleurrijke (witte) aanblik geven. Bovendien zijn ze waardevol voor bijen (Witte klaver = vlinderbloemige).

2.3.9.2 Vijver De vijver (V_30_1) is momenteel een eutrofe plas waarin een dikke sliblaag (bladeren) aanwezig is. Bovendien is er een zeer grote beschaduwing en is de waterstand zeer wisselend. Ze krijgt de waardering “minder waardevol”.

2.3.9.3 Heesteraanplanten De aanwezige heesteraanplanten (V_13_1 t.e.m. V_13_8) krijgen de waardering “minder waardevol met elementen van waardevol” door hun beperkte soortenrijkdom.

2.3.9.4 Graslanden De aanwezige graslanden (V_63) krijgen de aanduiding “minder waardevol met elementen van waardevol”. Ze hebben een beperkte soortenrijkdom, met wat meer variatie langs de draad en grachten. Door het vochtige karakter van de bodem zijn de weilanden op verschillende plaatsen vertrappeld. Het grasland ten westen van de hoeve Heidebloem kan men ook beschouwen als een hooiland. Dit heeft eveneens een beperkte soortenrijkdom en krijgt ook de aanduiding “minder waardevol met elementen van waardevol”.

2.3.9.5 Bosbestanden Een uitgebreide beschrijving van de bosbestanden bevindt zich hierboven. Door de soortenrijkdom en het huizen van verschillende vogelsoorten, krijgen ze de aanduiding “waardevol met elementen van zeer waardevol”. De ondergroei wordt in vele gevallen echter gedomineerd door Pontische rododendron, waardoor de ontwikkeling van een natuurlijke ondergroei verhinderd wordt. Het bestand dat bestaat uit de Fijnspar aanplant (V_4_3), krijgt de optekening “minder waardevol”. Hier komt immers, op een enkele varen na, geen ondergroei in voor.

2247463013/lme ‐ Eindrapport LSBP Domein Franciscanessen

2.4

Beschrijving van het park

2.4.1

Gebouwenpatrimonium Hoeve Heidebloem Het enige gebouw dat binnen het plangebied valt, is de hoeve Heidebloem die dateert van 1859. Nadat er op 26 januari 2012 een zware brand was ontstaan, kon het gebouw niet meer gebruikt worden. De hoeve heeft zware rookschade en schade aan het dak opgelopen, de schuur werd totaal vernield. De aannemer begon daarna met de afbraak van de hoeve in plaats van de schuur, waardoor er een nog grotere schade aan de hoeve is ontstaan. De zijgevel is voor een groot deel 128 afgebroken en er zijn bijkomende scheuren in de gevels en de dakconstructie is weg. Het gebouw is momenteel niet meer toegankelijk en is afgezet met een draadafsluiting. Naast de eerder vermelde schade is er eveneens sprake van vandalisme onder vorm van graffiti (zie onderstaande Figuur 47 en Figuur 48).

Figuur 47: Hoeve Heidebloem ‐ noord en westgevel

Figuur 48: Hoeve Heidebloem ‐ zuid en oostgevel

2.4.2

Parkzones en ‐constructies

2.4.2.1 Parkzones Het domein is op te delen in 6 verschillende zones: 

Toegangszone



Zone hoeve Heidebloem



Begraafplaats



Graslanden



Vijver



Parkbossen

Hieronder worden enkel de toegangszone, de zone rond hoeve Heidebloem en de begraafplaats besproken. De vijver wordt verder behandelt onder 0, de graslanden onder 2.4.6. De boszones werden eerder als besproken onder 2.3.2 Bestandskenmerken.

128

http://www.gva.be/regio‐antwerpen‐noord/wuustwezel/domein‐franciscanessen‐en‐hoeve‐heidebloem‐aangekocht.aspx

2247463013/lme ‐ Eindrapport LSBP Domein Franciscanessen

Toegangszone De toegang tot het domein wordt in het noorden verschaft via de Bredabaan. Van hieruit kan men tussen de bestaande kerk en de nieuwbouw van Ibens nv (zie Figuur 49) het domein betreden. Ten noorden van deze toegangsdreef, achter het Sociaal Huis, situeert er zich een groot gazonperk (V_14_1) met solitaire bomen en heester (zie Figuur 50).

Figuur 49: Toegangszone domein (tijdens werken)

Figuur 50: Gazonperk (noordgericht)

Zone hoeve Heidebloem Zoals eerder vermeld is de zone direct rond de hoeve afgezet met een draadafsluiting. Hoewel er een drietal zitbanken tegen de zuidelijke gevel staan, is deze zone dus niet toegankelijk. Aan de noordzijde sluit de hoeve aan bij het grasland. De ruimte ten zuiden van de hoeve, buiten de afsluiting, bestaat uit een kort gemaaid gazon met daarin enkele verspreide bomen en kleine bosjes, begrens door een tweesporen pad met naastliggende gracht (zie Figuur 52).

Figuur 51: Zone hoeve Heidebloem

Figuur 52: Tweesporen pad met gracht

Begraafplaats In het zuiden van het domein situeert er zich een begraafplaats. Deze is enkel bestemd voor zusters Franciscanessen. De begraafplaats bestaat uit twee delen (V_67_1 en V_67_2). De grootste zone (zone 1) bestaat uit een rond gazonperk waarbij de identieke kruistekens in twee concentrische cirkels aan de buitenzijde zijn gezet (zie Figuur 53 en Figuur 54). Centraal staat er een gedenkteken in de vorm van een kruis met daarop de spreuk ‘Hier rusten in afwachting van de verrijzenis de zusters Franciscanessen missionarissen van Maria’. Zone 2 is een kleiner gazonperk met een groot gedenkteken, bestaande uit hetzelfde kruis met dezelfde spreuk, geflankeerd door de namen van overleden zusters (zie Figuur 55). In deze zone liggen er ook nog twee aparte graven (zie Figuur 56).

2247463013/lme ‐ Eindrapport LSBP Domein Franciscanessen

Figuur 53: Begraafplaats ‐ grote zone

Figuur 54: Grafsteen (kruis)

Figuur 55: Begraafplaats ‐ kleine zone

Figuur 56: Aparte graven

2.4.2.2 Parkconstructies Kunstwerken en beelden In de zomer van 2012 heeft Monumentwacht Provincie Antwerpen vzw de beelden behorend tot het domein geïnspecteerd. Daar er een verhoogde kans tot vandalisme was, werden drie beelden voorlopig opgeslagen in de gemeenteloods van Wuustwezel. De intentie is om ze op termijn terug op hun originele plaats te zetten. De bevindingen van deze inspectie zijn terug te vinden in Bijlage 6. Onder 2.1.1.2 Beeldmateriaal werden de beelden, kunstwerken en gebouwen vanuit een cultuurhistorisch standpunt reeds besproken. Hieronder volgt een opsomming van de beelden in hun huidige toestand.

Figuur 57: Grot van O.L.V. van Lourdes

Figuur 58: Grot van O.L.V. van Lourdes ‐ close‐up

2247463013/lme ‐ Eindrapport LSBP Domein Franciscanessen

Voor bovenstaande figuren werd reeds eerder verwezen naar afbeelding 29, 30, 32, 33 en 34 (zie Bijlage 6) en wordt aangeduid als terreineenheid P_72_1. Voor onderstaande figuren werd reeds eerder verwezen naar afbeelding 46, 47, 48 en 49 in Bijlage 6, de bijhorende code van terreineenheden is P_72_2.

Figuur 59: Beeld le Sacré‐Coeur

Figuur 60: Gedenksteen beeld le Sacre‐Coeur

Figuur 61: Beeld van Aartsengel Michael

Figuur 62: Sokkel van beeld van Kind Jezus

Voor bovenstaande Figuur 61 werd reeds eerder verwezen naar afbeelding 63 en 64 (zie Bijlage 6) en wordt aangeduid als terreineenheid P_72_3. Het beeld van Kind Jezus met code P_72_5, waarvan enkel de sokkel nog overblijft op het domein (Figuur 62), werd ondergebracht in de gemeenteloods van Wuustwezel. Het beeld is te zien op afbeelding 65 in Bijlage 6. Onderstaande Figuur 63 geeft een zicht op de grot of spelonk van Sint Franciscus. Deze is gesitueerd op het eilandje in de vijver, code P_72_4, maar deze locatie is momenteel ontoegankelijk wegens de slechte toestand van de brug. Het beeld van Franciscus van Assisi (Figuur 64), dat vroeger in de spelonk stond, is nu net als het beeld van Kind Jezus ondergebracht in de gemeenteloods. Naar beide kunstwerken wordt verwezen naar afbeelding 59, 60, 61 en 62 in Bijlage 6.

2247463013/lme ‐ Eindrapport LSBP Domein Franciscanessen

Figuur 63: Grot van Sint Franciscus

Figuur 64: Beeld van Franciscus van Assisi

Figuur 65: Sokkel van Antonius van Padua

Figuur 66: Beeld van Antonius van Padua

De sokkel zoals te zien op Figuur 65 situeert zich ten zuiden van de toegang tot de begraafplaats, zie code P_72_6. Het beeld van Antonius van Padua dat er bij hoort (Figuur 66), is momenteel ondergebracht in de gemeenteloods. Onderstaande gedenksteen met code P_72_7, bestaande uit bakstenen metselwerk (Figuur 67 en Figuur 68), bevindt zich op een kleine heuvel in een noordelijke uitsprong van de centrale dreef.

Figuur 67: Gedenksteen ‐ Bakstenen kolom

Figuur 68: Gedenksteen ‐ Bakstenen kolom ‐ detail

2247463013/lme ‐ Eindrapport LSBP Domein Franciscanessen

Onderstaande figuren met code P_72_8 en P_72_9 geven de herdenkingsmonumenten op de begraafplaatsen weer.

Figuur 69: begraafplaats

Herdenkingsmonument

(klein) Figuur 70: begraafplaats

Herdenkingsmonument

(groot)

Tenslotte is er nog het houten kruis op een stenen massief of Calvarie (Figuur 71), code P_72_10, dat terug te vinden is op een heuvel in de boszone ten zuiden van het gazonperk van de toegangszone en ten oosten van de centrale dreef. Het laatste kunstwerk waarvan we notie maken, is een kleine betonnen, verweerde paddenstoel die is neergezet ten zuiden van de hoeve Heidebloem, op de rug van de droge gracht. Deze heeft de code P_72_11 meegekregen.

Figuur 71: Calvarie ‐ Houten kruis op stenen massief

Figuur 72: Betonnen paddenstoel

Toegangspoorten Binnen het plangebied zijn er verschillende toegangspoorten. De toegangsdreef in het domein vanuit het noorden via de Bredabaan wordt voor gemotoriseerd verkeer afgesloten d.m.v. een houten poort. Langs de rechterzijde kunnen de voetgangers en fietsers gemakkelijk het domein betreden (zie Figuur 73). De toegang in het oosten vanuit de Engelse Rijtweg wordt voorzien via een metalen poort met bakstenen kolommen (zie Figuur 74).

2247463013/lme ‐ Eindrapport LSBP Domein Franciscanessen

Figuur 73: Toegangspoort noord ‐ hout

Figuur 74: Toegangspoort oost ‐ baksteen en metaal

Ter hoogte van de begraafplaats is er een houten toegangstunnel geplaatst (zie Figuur 75). Deze heeft niet alleen een functie als aandachtspunt voor de toegang tot de begraafplaats, maar fungeert ook als infopunt. Op grondniveau, leesbaar en toegankelijk voor iedereen, wordt de geschiedenis van het domein uitgelegd d.m.v. 2 blauwe informatiebalken die bevestigd zijn tegen de tunnelwanden. De toegang tot de begraafplaats zelf gebeurt via een houten ‘takkenpoort’ tussen twee bakstenen kolommen (zie Figuur 76).

Figuur 75: Houten toegangstunnel begraafplaats

Figuur 76: Houten poort / hekje begraafplaats

Tenslotte zijn er nog twee metalen poorten. De ene zorgt voor de toegang tot het grasland ten zuiden van de hoofddreef. Op Figuur 77 is de toegang tot het grasland zichtbaar, met op de achtergrond de hoofddreef van het domein, omgeven door hoge heestermassieven. De laatste poort binnen het plangebied situeert zich ter hoogte van de oostelijke uitloper van de vijver. De metalen poort tussen twee bakstenen kolommen is momenteel echter buiten gebruik en heeft aldus geen functie meer.

Figuur 77: Metalen poort naar grasland

Figuur 78: Metalen poort ‐ buiten gebruik

Constructies in graslanden In de graslanden zijn er verschillende constructies aangebracht. Zo zijn er twee overbruggingen van grachten voorzien, enerzijds in het grasland V_63_1, ten noorden van de hoeve Heidebloem (zie Figuur 82), anderzijds in het grasland V_63_5, ten zuiden van de hoofddreef (zie Figuur 83).

2247463013/lme ‐ Eindrapport LSBP Domein Franciscanessen

Daarnaast zijn er een drietal waterputten, eveneens gelegen in de graslanden binnen het domein (zie Figuur 79, Figuur 81 en Figuur 80).

Figuur 79: Waterput P_74_1 in grasland V_63_6

Figuur 80: Waterput P_74_2 in grasland V_63_4

Figuur 81: Waterput P_74_3 in grasland V_63_2

Figuur 82: Overbrugging gracht P_74_4 in grasland Figuur 83: Overbrugging gracht P_74_5 in grasland V_63_1 V_63_5

Zitbanken Doorheen het park zijn er 29 zitbanken verspreid, onder te verdelen in een drietal verschillende types, zoals te zien is op onderstaande figuren. Van het type Kempens Landschap zijn er 8 stuks (P_76_1 t.e.m. 8), van het type bruin (beton en metaal) 18 stuks (P_76_9 t.e.m. 26) en van het type wit 3 stuks (P_76_27 t.e.m. 29).

2247463013/lme ‐ Eindrapport LSBP Domein Franciscanessen

Figuur 84: Zitbank ‐ type Kempens Landschap

Figuur 85: Zitbank ‐ type wit

Figuur 86: Zitbank ‐ type bruin, beton

Figuur 87: Zitbank ‐ type bruin, metaal (P_76_21)

2.4.3

Waterlopen, grachten, beken en waterpartijen Waterpartijen In het noorden van het plangebied is er een vijver gelegen. Deze heeft een organische vormgeving met natuurlijke en begroeide oevers (zie onderstaande Figuur 88 en Figuur 89). De gegevens i.v.m. het waterbodem‐ en het oppervlaktewateronderzoek van de vijver uit het verslag van PIH (zie Bijlage 3) werden reeds besproken onder2.2.1.2 Hydrografie. De vijver wordt waarschijnlijk enkel gevoed door grond‐ en regenwater, aangezien de grachten die erop uit komen het hele jaar door droog staan. Slechts bij hevige regenval zal de vijver via oppervlaktewater gevoed worden door het water dat in die grachten is terecht gekomen. De gracht aan de overzijde van de Engelse Rijtweg, waar altijd water in staat, wordt eerder gevoed door het water van de vijver dan dat deze gracht de vijver zou voorzien van water. Reden voor deze redenering is het feit dat de waterlopen in de directe omgeving van het domein ook richting het noordoosten afwateren (de Brechtse heideloop en de Schietveldloop). In de buurt van de vijver komt een buis uit die regenwater aanvoert dat afkomstig is van de nieuwbouw (zie ). In het westelijke gedeelte van de vijver is er een eilandje dat volstaat met begroeiing van heester en bomen.

2247463013/lme ‐ Eindrapport LSBP Domein Franciscanessen

Figuur 88: Zicht op oostelijk gedeelte vijver vanaf Figuur 89: Zicht op centraal gedeelte vijver t.h.v. brug P_73_2 – west gericht brug P_73_1 – oost gericht

Figuur 90: Buis met regenwaterafvoer richting vijver (westelijk gedeelte)

Bruggen Binnen het plangebied liggen twee bruggen, maar deze zijn beide ontoegankelijk omwille van veiligheidsredenen. De eerste situeert zich in het westelijke gedeelte van de vijver en maakt een verbinding met het eiland in de vijver (zie Figuur 91 en Figuur 92), de andere maakt aan de oostzijde van de vijver de connectie tussen het zuidelijke grasland en het noordelijke bos (zie Figuur 93 en Figuur 94). De bruggen zijn allebei vervaardigd uit hout en ± 1 tot 1,5m breed.

Figuur 91: Brug west ‐ vooraanzicht west

Figuur 92: Brug west ‐ close‐up west

2247463013/lme ‐ Eindrapport LSBP Domein Franciscanessen

Figuur 93: Brug oost ‐ zijaanzicht west

Figuur 94: Brug oost ‐ close‐up noord

Waterlopen Het plangebied wordt aan twee zijden begrensd door waterlopen; enerzijds loopt aan de noordwestelijke zijde, parallel met de Bredabaan, de Brechtse heideloop, een waterloop van derde categorie en ongeveer 1 meter breed (zie Figuur 95), anderzijds loopt er gelijk met de zuidoostelijke grens de Schietveldloop, een geklasseerde waterloop van tweede categorie met een breedte kleiner dan 1 meter.

Figuur 95: Brechtse heideloop ‐ zicht noordoost

Figuur 96: Schietveldloop ‐ zicht noordoost

Grachten Onderstaande Figuur 97 geeft een zicht op de aanwezige grachten binnen het plangebied. Hierin werd er een onderscheid gemaakt tussen de natte grachten (22 stuks) en de grachten die zo goed als het hele jaar door droog staan (17 stuks). De metingen zijn op twee verschillende tijdstippen gebeurt, namelijk op 2 december 2013 en op 15 januari 2014. Om een zo representatief mogelijk beeld te verkrijgen van de waterdiepte van de natte grachten, werden de gemeten waarde uitgemiddeld tot de waarde die weergegeven wordt in onderstaande Tabel 2‐15.

2247463013/lme ‐ Eindrapport LSBP Domein Franciscanessen

Figuur 97: Overzicht grachten

Tabel 2‐15: Beschrijving natte grachten Nummer

Waterdiepte (cm)

Toelichting

N_1

0 ‐ 10

Deels droog

N_2

10 ‐ 20

Volledig dichtgegroeid, vol bramen

N_3

0 ‐ 10

Deels droog, vol bramen

N_4

20 ‐ 30

‐

N_5

20 ‐ 40

‐

N_6

0 ‐ 10

Deels droog

N_7

0 ‐ 10

Deels droog

N_8

20 ‐ 30

‐

N_9

30 ‐ 40

‐

N_10

20 ‐ 30

‐

N_11

20 ‐ 30

‐

N_12

0 ‐ 10

Deels droog

N_13

10 ‐ 20

Deels droog

N_14

0 ‐ 10

Deels droog

N_15

20 ‐ 30

‐

N_16

10 ‐ 20

Deels droog

N_17

0 ‐ 10

Deels droog

2247463013/lme ‐ Eindrapport LSBP Domein Franciscanessen

2.4.4

Nummer

Waterdiepte (cm)

Toelichting

N_18

10 ‐ 20

‐

N_19

10 ‐ 20

‐

N_20

10 ‐ 20

‐

N_21

0 ‐ 5

Deels droog

N_22

10 ‐ 20

‐

Dreven, bomenrijen en houtkanten

2.4.4.1 Dreven Allée du Sacré Coeur Centrale dreef (L_35_1) bestaande uit Zomereik, onverhard, breedte ongeveer 6 meter. De bomen zijn allen in goede staat. De plantafstand is 7m en de bomen staan tegenover elkaar.

Figuur 98: Dreef Allée du Sacré Coeur, eerste Figuur 99: Dreef Allée du Sacré Coeur, tweede gedeelte, zuidoost gericht gedeelte, zuidoost gericht

Allée Saint Dominique Dreef (L_35_2), in het verlengde van de Engelse Rijtweg, tussen grasland V_63_1 en V_63_2, onverhard, breedte ongeveer 4 meter. Deze is opgebouwd uit Amerikaanse eik, die in gezonde toestand verkeren. De plantafstand is 7m en de rijen staan lichtjes uit verband.

2247463013/lme ‐ Eindrapport LSBP Domein Franciscanessen

Figuur 100: Dreef Allée Saint Dominique, noord gericht

Figuur 101: Dreef Allée Saint Dominique, zuid gericht

Saint François Xavier Dreef (L_35_2) die parallel loopt met de centrale dreef ‘Allée du Sacré Coeur’, tussen grasland V_63_4 en bosbestand V_4_12, onverhard, breedte ongeveer 3 meter. Ze bestaat uit Beuk en is in gezonde toestand. De bomen hebben een plantafstand van 5m en staan alternerend.

2247463013/lme ‐ Eindrapport LSBP Domein Franciscanessen

Figuur 102: Dreef Saint François Xavier, zuidoost gericht

Figuur 103: Dreef Saint François Xavier, noordwest gericht

Allée de tous les Saints Dreef (L_35_4) bestaande uit Beuk, in het verlengde van ‘Saint François Xavier’, die eveneens parallel loopt met de centrale dreef ‘Allée du Sacré Coeur’, tussen grasland V_63_4 en en V_63_5, onverhard, breedte ongeveer 3 meter. De bomen zijn gezond, op een enkeling na die aangetast is door een zwam (Reuzenzwam – Meripilus giganteus), waardoor ze ten dode is opgeschreven. De bomen hebben een plantafstand van 5m en de bomen staan tegenover elkaar.

2247463013/lme ‐ Eindrapport LSBP Domein Franciscanessen

Figuur 104: Dreef Allée de tous les Saints, noordwest Figuur 105: Beuk geïnfecteerd met Reuzenzwam gericht

Figuur 106: Dreef Allée de tous les Saints, zuidoost gericht

Allée de l’Enfant Jésus Dreef (L_35_5), gelegen in bosbestand V_4_12, onverhard, breedte ongeveer 3 meter. Ze bestaat uit Beuk en is in gezonde toestand. De plantafstand is 7m en de bomen staan alternerend.

2247463013/lme ‐ Eindrapport LSBP Domein Franciscanessen

Figuur 107: Dreef Allée de l’Enfant Jésus, noordoost gericht

Saint Jacques de la Marche Dreef (L_35_6) bestaande uit Amerikaanse eik (en een enkele Beuk), ten zuidwesten van grasland V_63_5, onverhard, breedte ongeveer 3 meter. De bomen zijn in goede staat en staan op een plantafstand van 5m. de bomen staan tegenover elkaar.

2247463013/lme ‐ Eindrapport LSBP Domein Franciscanessen

100

Figuur 108: Dreef Saint Jacques de la Marche, noordoost gericht

Figuur 109: Dreef Saint Jacques de la Marche, west gericht

Saint Joachim Dreef (L_35_7), ten westen van grasland V_63_5, onverhard, breedte ongeveer 3 meter. Ze bestaat voornamelijk uit Beuk. Er is bijmenging van Tamme kastanje en Ruwe berk. De bomen zijn allemaal in gezonde toestand. De bomen staan op variabele afstanden.

2247463013/lme ‐ Eindrapport LSBP Domein Franciscanessen

101

Figuur 110: Dreef Saint Joachim, noord gericht

Figuur 111: Dreef Saint Joachim, noord gericht (halverwege de dreef)

Saint Antoine Dreef (L_35_8), tussen bomengrasland V_64_1 en bosbestanden V_4_6 en V_4_7, onverhard, breedte ongeveer 6 meter. Het noordelijke deel bestaat uit Beuk en Haagbeuk, het zuidelijke deel volledig uit beuk. De meeste bomen zijn in goede toestand. In het noordelijk deel is een beuk geïnfecteerd met een tonderzwam (zie Figuur 115). De bomen staan tegenover elkaar met een plantafstand van 7m.

Figuur 112: Dreef Saint Antoine, zuidelijk deel, Figuur 113: Dreef Saint Antoine, noordelijk deel, noordwest gericht zuidoost gericht

2247463013/lme ‐ Eindrapport LSBP Domein Franciscanessen

102

Figuur 114: Dreef Saint Antoine, noordelijk deel, Figuur 115: Beuk geïnfecteerd met Tonderzwam beuk, zuidoost gericht

Saint Apotres Dreef (L_35_9), tussen grasland V_63_1 en bosbestand V_4_2, onverhard, breedte ongeveer 3 meter. Ze bestaat uit Beuk, waarvan de meeste in goede toestand verkeren. Eén van de bomen is dood. Hierin heeft een specht zijn nest gemaakt. De bomen hebben een plantafstand van 7m.

Figuur 116: Dreef Saint Apotres, noord gericht

2247463013/lme ‐ Eindrapport LSBP Domein Franciscanessen

103

Figuur 117: Dreef Saint Apotres, zuid gericht

Figuur 118: Spechtenhol in dode Beuk

Figuur 119: Dode Beuk met nest van spechten

Allée Saint Louis Dreef (L_35_10), tussen grasland V_63_2 en bosbestanden V_4_4, V_4_5 en V_4_6, onverhard, breedte ongeveer 4 meter. Ze bestaat uit Beuk (waarvan enkele zeer imposante individuen) en haagbeuk die allemaal in goede toestand verkeren. De bomen staan op wisselende afstanden.

2247463013/lme ‐ Eindrapport LSBP Domein Franciscanessen

104

Figuur 120: Dreef Allée Saint Louis, noordoost gericht

Notre Dame du Bon Conseil Dreef (L_35_11), gelegen in bosbestand V_4_3 en v_4_4, onverhard, breedte ongeveer 4 meter. Deze bestaat uit Zomerlindebomen die er allemaal zeer slecht aan toe zijn. De plantafstand is 5m.

Figuur 121: Dreef Notre Dame du Bon Conseil, Figuur 122: Lindeboom in zeer slechte staat zuidoost gericht

Onbenoemde dreven Dreef (L_35_12), gelegen in bosbestanden V_4_3 en V_4_4, parallel met de Engelse Rijtweg, onverhard, breedte ongeveer 4 meter.ze bestaat uit Zomereik en Beuk, en verkeert in goede toestand. De plantafstand is 7 m en de bomen staan alternerend.

2247463013/lme ‐ Eindrapport LSBP Domein Franciscanessen

105

Figuur 123: Dreef parallel met Engelse Rijtweg, west gericht

Dreef (L_35_13), gelegen in bosbestand V_4_11, in zuidelijkste hoek van het domein, parallel met de zuidwestelijke grens van het domein, onverhard, breedte ongeveer 3 meter. Ze bestaat uit Zomereik en Beuk en verkeert in matige toestand. De plantafstand is 7m en de bomen staan alternerend.

Figuur 124: Dreef in bosbestand V_4_11, noordoost Figuur 125: Dreef in bosbestand V_4_11, zuidoost gericht gericht

2247463013/lme ‐ Eindrapport LSBP Domein Franciscanessen

106

2.4.4.2 Bomenrijen Bomenrij (L_36_1), gelegen in bosbestand V_4_12 ten westen van grasland V_63_4, lengte ongeveer 25 meter. Ze bestaat uit Zomerlinde van goede staat, met een plantafstand van 5m.

Figuur 126: Bomenrij (L_36_1), zuidoost gericht

Figuur 127: Bomenrij (L_36_1), noordwest gericht

2247463013/lme ‐ Eindrapport LSBP Domein Franciscanessen

107

2.4.4.3 Hagen Geschoren beukenhaag (L_37_1), gelegen tussen grasland V_63_1 en de Engelse Rijtweg, naast graspad L_68_2.

Figuur 128: Geschoren haag (L_37_1), west gericht

2.4.5

Figuur 129: Geschoren haag, noordoost gericht

Wegen en paden De benoeming van de wegen en paden bij de figuren die verder besproken worden, is gebaseerd op namen afkomstig van onderstaande Figuur 130. Dit plan werd reeds besproken bij Figuur 13 onder 2.1 Cultuurhistorische beschrijving. De meeste paden worden besproken bij het onderdeel 2.4.4 Dreven, bomenrijen en houtkanten. Enkel de paden die niet langs een dreef of bomenrij liggen, worden hier besproken.

2247463013/lme ‐ Eindrapport LSBP Domein Franciscanessen

108

Figuur 130: Plan met namen wegen en paden binnen het domein

Met uitzondering van twee graspaden (L_68_1 en L_68_2) en het tweesporenpad (L_54_10) ten zuiden van hoeve Heidebloem, zijn alle paden binnen het domein onverhard. De breedte kan variëren van 1,5 à 2 meter voor de kleinere paden in de boszones tot meer dan 6 meter zoals de centrale dreef of ’Allée du Sacré‐Coeur (L_35_1).

2.4.5.1 Onverharde paden Saint Raphaël Onverharde paden in bosbestand V_4_2

Figuur 131: Pad in bosbestand V_4_2 ‐ open

Figuur 132: Pad in bosbestand V_4_2 ‐ gesloten

2247463013/lme ‐ Eindrapport LSBP Domein Franciscanessen

109

Allée de l’Enfant Jésus Onverharde paden in bosbestand V_4_12

Figuur 133: Pad in bosbestand V_4_12 ‐ open

Figuur 134: Pad in bosbestand V_4_12 ‐ gesloten

Allée de Marie Immaculée Onverharde pad (L_54_34) in bosbestanden V_4_3, 8, 9 en 11, parallel lopend met de Schietveldloop en de zuidelijke grens van het domein.

Figuur 135: Pad in bosbestand V_4_11 ‐ noordoost Figuur 136: Pad in bosbestand V_4_8 ‐ zuidwest gericht gericht

2247463013/lme ‐ Eindrapport LSBP Domein Franciscanessen

110

2.4.5.2 Tweesporenpad Saint Francois Onverhard pad (L_54_10) ten zuiden van hoeve Heidebloem, met twee sporen waarin een kiezelfractie is verwerkt.

Figuur 137: Tweesporenpad L_54_10, deel 1, oost Figuur 138: Tweesporenpad L_54_10, deel 2, oost gericht gericht

Figuur 139: Halfverharding tweesporenpad

Saint Etienne Onverhard pad (L_54_9) tussen grasland V_63_4 en bosbestand V_4_12, met twee sporen waarin een kiezelfractie is verwerkt.

Figuur 140: Tweesporenpad L_54_9, zuidwest gericht

2247463013/lme ‐ Eindrapport LSBP Domein Franciscanessen

111

2.4.5.3 Graspaden Graspad naast afsluiting, tussen grasland V_63_6 en bosbestand V_4_12.

Figuur 141: : Graspad L_68_1, noord gericht

Saintes Anges Graspad naast haag, tussen grasland V_63_1 en de Engelse Rijtweg

Figuur 142: Graspad L_68_2, noord gericht

2.4.6

Graslanden De aanwezige graslanden zijn allen weilanden met een hoge voedselrijkdom. Ze hebben een beperkte soortenrijkdom, met wat meer variatie langs de draad en grachten. Door het vochtige karakter van de bodem zijn de weilanden op verschillende plaatsen vertrappeld. De soortenlijst wordt weergegeven in Bijlage 5.

2247463013/lme ‐ Eindrapport LSBP Domein Franciscanessen

112

2.4.6.1 Grasland V_63_1 Grasland gelegen ten noorden van hoeve Heidebloem en ten zuidoosten van bosbestanden V_4_1 en V_4_2.

Figuur 143: Grasland V_63_1, noordoost gericht

Figuur 144: Grasland V_63_1, oost gericht

Figuur 145: Grasland V_63_1, zuid gericht

2247463013/lme ‐ Eindrapport LSBP Domein Franciscanessen

113

2.4.6.2 Grasland V_63_2 Grasland gelegen tussen de Engelse Rijtweg en dreef ‘Allée Saint Dominique’ (L_35_6).

Figuur 146: Grasland V_63_2, noord gericht

2.4.6.3 Grasland V_63_3 Grasland gelegen ten zuidwesten van de hoeve Heidebloem (zie gebouw op de achtergrond van Figuur 147). Ook in dit grasland staan er enkele verspreide bomen. Er bevinden zich enkele schralere plekjes in het vlak, waardoor er ook een groter soortenaantal werd opgelijst.

Figuur 147: Grasland V_63_3, oost gericht

Figuur 148: Grasland V_63_3, zuid gericht

2247463013/lme ‐ Eindrapport LSBP Domein Franciscanessen

114

2.4.6.4 Grasland V_63_4 Grasland gelegen ten noorden van de centrale dreef ‘Allée du Sacre Coeur’ (L_35_1).

Figuur 149: Grasland V_63_4, noord gericht

Figuur 150: Grasland V_63_4, noordwest gericht

Figuur 151: Grasland V_63_4, zuidoost gericht

2247463013/lme ‐ Eindrapport LSBP Domein Franciscanessen

115

2.4.6.5 Grasland V_63_5 Grasland gelegen ten zuiden van de centrale dreef ‘Allée du Sacre Coeur’ (L_35_1).

Figuur 152: Grasland V_63_5, oost gericht

Figuur 153: Grasland V_63_5, west gericht

2.4.6.6 Grasland V_63_6 Grasland gelegen tussen de dreven L_35_2 en L_35_3.

Figuur 154: Grasland V_63_6, noordoost gericht

2247463013/lme ‐ Eindrapport LSBP Domein Franciscanessen

116

2.4.6.7 Grasland V_63_7 Grasland gelegen in de meest westelijke hoek van het domein, ten zuiden van bosbestand V_4_12.

Figuur 155: Grasland V_63_7, zuid gericht

2.4.6.8 Bomengrasland V_64_1 Bomengrasland gelegen tussen grasland V_63_3 en bosbestand V_4_6, V_4_7 en V_4_8.

Figuur 156: Bomengrasland V_64_1, noord gericht

2.4.6.9 Gazon V_14_1 Gazonperk gelegen ten noorden van de centrale dreef ‘Allée du Sacre Coeur’ (L_35_1) in de toegangszone van het domein. In het perk situeren zich een aantal solitaire bomen en heesters. Het gazon heeft een redelijk beperkte soortenrijkdom. De kwaliteit van het gazon is vrij goed. Het is redelijk vlak en bevat weinig hobbels. De aanwezige “gazononkruiden” zijn een meerwaarde.

Figuur 157: Gazon V_14_1, zuidoost gericht

Figuur 158: Gazon V_14_1, noordwest gericht

2247463013/lme ‐ Eindrapport LSBP Domein Franciscanessen

117

2.5

Opbrengsten en diensten In de bosgebieden van het domein wordt niet gejaagd. Er zijn dus geen jachtovereenkomsten en er is geen jachtpacht van toepassing. In de bosgebieden wordt er de laatste jaren niet gedund, waardoor er dus ook geen opbrengst van houtverkoop is. Hout van gevaarlijke of omgevallen bomen wordt verwijderd, maar niet verkocht. De houtkwaliteit van deze bomen is niet voldoende om geïnteresseerde verkopers aan te trekken. Het hout kan wel aangewend worden als brandhout.

2.6

Participatie

2.6.1

Workshop Op maandag 2 december 2013 werd er een workshop voor omwonenden en gebruikers georganiseerd in GC ’t Schoolhuis in Gooreind, Wuustwezel. Deze kreeg de titel ‘Toekomstige beheer van het kloosterdomein Franciscanessen als erfgoedlandschap’ en werd in goede banen geleid door Annemie Rossenbacker van Levuur. De workshop werd opgebouwd door middel van een viertal opdrachten. Hieronder volgt een bondige samenvatting van de workshop, met de conclusies van de gestelde opdrachten. De uitgebreide samenvatting en werking van de opdrachten kan terug gevonden worden in Bijlage 7

2.6.1.1 Doelstellingen van deze workshop -

Omwonenden en gebruikers informeren over de plannen van de gemeente Wuustwezel en Kempens Landschap ifv van het behoud en de opwaardering van het kloosterdomein

Omwonenden en gebruikers informeren over de waarde van de plek

Omwonenden en gebruikers bevragen over de activiteiten die momenteel plaatsvinden in het domein

Omwonenden en gebruikers inschakelen bij het denkwerk omtrent de toekomstige mogelijkheden van het kloosterdomein

Onderzoeken welke rol omwonenden en gebruikers kunnen spelen bij de verdere ontwikkelingen en het toekomstige gebruik

Energie en betrokkenheid, ‘positieve vibes’ genereren bij omwonenden en gebruikers bij het kloosterdomein

Een fijne en boeiende avond beleven

2.6.1.2 Deelnemers De gemeente heeft via de gemeentelijke informatiekanalen breed uitgenodigd in de sfeer van ‘ideeën uitwisselen, uw mening kennen’. Er schreef zich een 60‐tal mensen in, wat een hoge tot zeer hoge opkomst voor dit soort oproepen, hetgeen iets zegt over het belang van het kloosterdomein en de graad van betrokkenheid.

2.6.1.3 Output van de verscheidene opdrachten Opdracht 1

Inventarisatie van de activiteiten die plaatsvinden op het domein en valorisatie van die activiteiten

De deelnemers zien het kloosterdomein als een park ‘pur sang’, dus een plek waar natuur en cultuur samengaan en waar zachte recreatie met open armen worden onthaald. Er moet rust heersen, niet in de zin van volledige stilte, maar eerder als anti‐stress‐omgeving en plek voor onthaasting. Vandaar dat alle vormen van lawaai niet welkom zijn en dat ook activiteiten die een afbreuk kunnen doen aan de waardevolle omgeving en inrichting geweerd moeten worden.

2247463013/lme ‐ Eindrapport LSBP Domein Franciscanessen

118

Opdracht 2

Belang van het kloosterdomein duiden en verwachtingen voor het kloosterdomein bepalen

Sleutelwoorden bij het vormgeven van de toekomst voor het domein zijn: minimaal het behouden van wat er nu is, respect voor het verleden, het openbare karakter, toegankelijkheid voor iedereen en voor alle leeftijden, rust en groen, zachte recreatie, … Deze zaken sluiten perfect aan bij wat er eerder al werd gezegd over, nl. het ‘categoriseren’ van het kloosterdomein als een ‘park’ in de meest volle betekenis van het woord. Opdracht 3

Werk deze thema’s concreter uit

Culturele activiteiten

De Heidebloem

Zachte recreatie

Stilte/rust

Toerisme

Sociale mix

Natuurbeleving

Erfgoed

Opdracht 4

De schrijfmuur

Gedurende de hele workshop was er een schrijfmuur aanwezig waarop iedereen zijn ideeën kwijt kon. We geven hieronder enkele punten weer die de schrijfmuur opleverde: Dit vind ik niet zo fijn -

Te veel drukkingsgroepen aanwezig vandaag, weinig ‘gewone’ gebruikers/inwoners. Er werd dan ook veel gesproken vanuit eigen belang

Groot meningsverschil over het al dan niet aantrekken van het grote publiek naar het domein

De jeugd wordt al snel gezien als een probleem en (geluids)overlast

Het moet een park blijven; dit is een park, geen natuurgebied

Ik heb een leuk idee voor het kloosterdomein -

Aansluiting aan wandel‐ en fietsenknooppunt

Landbouw en kinderboerderij

Sociale tewerkstelling voor het onderhoud

Amfibiënpoel, zwemvijver, …

…

2247463013/lme ‐ Eindrapport LSBP Domein Franciscanessen

119

2.7

Beleving en gebruik

2.7.1

Huidig recreatief gebruik Op dit moment komen volgende vormen van recreatie aan bod in het plangebied: wandelen, fietsen, joggen, paardrijden. Hiervoor worden de bestaande dreven en paden gebruikt. Occasioneel organiseren Toerisme Wuustwezel, ’t Pleckske en Natuurpunt geleide wandelingen in het gebied.

2.7.2

Toegankelijkheid Een uitgebreid padennetwerk ontsluit het domein. Voor een volledige beschrijving verwijzen we naar 2.4.4.1 en 2.4.5. De paden in het domein bestaan veelal uit kenmerkende Kempense zandgrond. Dit kan de toegankelijkheid voor personen die minder mobiel zijn bemoeilijken. Gemotoriseerd verkeer is niet toegelaten in het domein. Bezoekers met de wagen kunnen parkeren aan de parking ter hoogte van de gebouwen aan de Bredabaan.

2.7.3

Relaties met omgeving Het fietsknooppuntennetwerk loopt door Gooreind, maar niet langs het plangebied.

Figuur 91: Fietsknooppuntennetwerk in de omgeving van het domein Franciscanessen Bron: www.fietsnet.be

2247463013/lme ‐ Eindrapport LSBP Domein Franciscanessen

120

Er loopt een uitgebreid wandelknooppuntennetwerk in en rond het plangebied. Knooppunten 43 en 90 liggen binnen het plangebied. Doordat het netwerk doorheen het plangebied loopt, wordt het domein Franciscanessen echt betrokken bij de omgeving.

Figuur 92: Wandelknooppuntennetwerk in de omgeving van het domein Bron: www.wandelknooppunt.be

2247463013/lme ‐ Eindrapport LSBP Domein Franciscanessen

121

Waarden, knelpunten en potenties Op basis van de identificatie van het park van de verschillende onderzochte thema’s (identificatie, abiotiek, cultuurhistoriek, biotiek, beleving en gebruik, e.d.) wordt in onderstaande tabel een overzicht gegeven welke elementen waardevol zijn (en dus behouden dienen worden), waar de potenties liggen (wat verder te ontwikkelen is) en waar de knelpunten liggen. Conform de visie van het HPG beheerplan wordt iets als ‘waardevol’ beschouwd indien het zeldzaam, gaaf, representatief of veel gebruikt is. De term representatief kan duiden op de periode van aanleg alsook kenmerkendheid. In een natuurlijk bos komt er bijvoorbeeld dood hout voor, dat waardevol is voor o.a. insecten, vogels, kleine zoogdieren mossen en fungi, en wordt daarom als representatief beschouwd. In navolgende tekst zal dieper worden ingegaan op de waardering van de verschillende park‐ en bosaspecten.

2247463013/lme ‐ Eindrapport LSBP Domein Franciscanessen

122

Waardevol Identificatie  Engagementsverklaring spreekt inzet betrokkenen uit  Bescherming als erfgoedlandschap Cultuurhistoriek  Structuur van het domein nu komt in grote lijnen overeen met structuur uit 2de helft 18de eeuw  Grachten als relict ontginning  Religieuze karakter  Landbouw, bosbouw, scholing en zorg Standplaats en abiotiek  Reliëf bevordert integrale toegankelijkheid  Natuurlijke bodem Biotiek  Aanwezigheid van Struikhei  Aanwezigheid oudbosindicatoren  Aanwezigheid van oude bomen met holten zorgt voor schuilgelegenheid voor vleermuizen Grasvelden  Voorkomen van tredplanten Park‐ en hooghout  Goede structuur voor vleermuizen  Staand dood hout biedt kansen voor spechten

Potentie

Knelpunt

 Formaliseren van de gebruiksovereenkomst met de landbouwer  Opstellen van een toegankelijkheidsreglement

 /

   

 Slechte staat beelden  Uitgroei beplanting bemoeilijkt zichten

Herstel grotconstructies en beelden Inbrengen verdwenen landschappelijke elementen Herstel recreatieve functie vijver Herstel Heidebloem

 Ecologische inrichting vijveroevers  Verbeterde zuurstofhuishouding in de vijver

 Paden hebben te lijden aan wateroverlast en schade door wagens en paarden  Overwoekering sommige afwateringsgrachten

 Verwijderen van invasieve exoten biedt voordelen voor inheemse soorten

 Aanwezigheid probleemsoorten (Amerikaanse vogelkers)  Klimop

Grasvelden  / Park‐ en hooghout  Verwijderen van exoten biedt kansen voor inheemse soorten  Kappen van sparrenbos en aanplanten van meer natuurlijk bos

Grasvelden  Vertrappeling van weilanden door vee

2247463013/lme ‐ Eindrapport LSBP Domein Franciscanessen

123

Park‐ en hooghout  Amerikaanse vogelkers en Amerikaanse eik in kruid‐ en struiklaag kunnen inheemse kruidige gewassen verdringen

Waardevol

Potentie

Knelpunt

Vijver en grachten  /

Vijver en grachten  Verwijderen Rododendron rond vijver  Stabiele waterstand

Vijver en grachten  Vijver is eutrofe plas met veel slib

Opbrengsten en diensten  /

Beleving en gebruik  Uitgebreide wandel‐ en fietsmogelijkheden  Erfgoedwandeling doorheen het domein

 Organisatie van (brand)houtverkoop kan inkomsten  opleveren

Geen jachtovereenkomsten en jachtpacht

 Verschillende mogelijkheden voor recent opengesteld gebied  Verbinding met fietsknooppuntennetwerk  Groene Halte aan de Bredabaan

Brugjes over vijver in slechte staat Onverharde paden bemoeilijken integrale toegankelijkheid Conflicten tussen de verschillende gebruikers

2247463013/lme ‐ Eindrapport LSBP Domein Franciscanessen

124

  

3.1

Identificatie

3.1.1

Waarden Met het opstellen van een engagementsverklaring spreken de verschillende eigenaars hun intentie uit om de eenheid van het domein te bewaren. Ook het onderhoud en de opwaardering van het landschap en het gebouwenpatrimonium zijn opgenomen onder vorm van afspraken rond werken aan de gebouwen, communicatie op het terrein en toegankelijkheid. Met de goedkeuring van het RUP ‘Domein Zusters Franciscanessen’ werd een erfgoedlandschap afgebakend. De zone is bestemd voor het behoud en de bescherming van de waardevolle cultuurhistorische elementen en landschapskenmerken. Specifiek worden de parkaanleg, dreven‐ en padenstructuur, cultuurhistorisch waardevolle gebouwen en constructies en hydrografische elementen genoemd.

3.1.2

Potenties Op dit moment laat een landbouwer zijn vee grazen op de weiden binnen het domein. De afspraken met deze landbouwer zijn echter niet geformaliseerd in een gebruiksovereenkomst. Dit kan leiden tot onzekere situaties zowel voor de landbouwer als voor de eigenaar. Het houden van vee in het domein bepaalt immers mee het karakter van het domein. Het is dan ook belangrijk dat dit behouden blijft. Een toegankelijkheidsreglement maakt het voor gebruikers duidelijk wat kan en wat niet kan binnen bepaalde zones van het domein. Hiernaar kan teruggegrepen worden bij eventuele conflicten tussen gebruikers of gebruikersgroepen. Binnen dit beheerplan kan bepaald worden welke gebruiksvormen in welke zone van het domein toegelaten zijn.

3.1.3

Knelpunten /

3.2

Cultuurhistoriek

3.2.1

Waarden De perceelstructuur, padenstructuur en bodemgebruik zijn nagenoeg ongewijzigd sinds de tweede de helft van de 19 eeuw. De zone waar nu de vijver ligt, werd ook al op de historische kaarten uit het de begin van de 19 eeuw als aangeduid als ‘waterrijke zone’. Tot op vandaag herkennen we zelfs het tracé van de Engelse rijtweg en de vorm van het akkerland weergegeven op het primitief kadasterplan uit 1823. De grachtenstructuur maakt deel uit van de ontginningstructuur van het oorspronkelijke heidelandschap. Hoewel de zusters het domein niet meer bewonen, is het religieuze karakter van het domein Franciscanessen nog steeds voelbaar en zichtbaar in het landschap. De vele religieuze beelden, de begraafplaatsen en de kapel zijn hier voorbeelden van. Landbouw, bosbouw, scholing en zorg kenmerken de geschiedenis van het domein. Sinds 1845 is de heide omgezet in tuinen, bouwland en dennenbos. Met de komst van de Zusters Franciscanessen werd ook scholing (noviciaat) en zorg (retraitehuis) belangrijk. Met CODA en vzw Amate blijft zorg, ook na het vertrek van de zusters, een belangrijk aspect van het domein.

3.2.2

Potenties Herstel van grotconstructies en beelden in het domein, herstellen en terugplaatsen van beelden uit de gemeenteloods. Dit gaat gepaard met een aanpassing van de beplanting in de onmiddellijke omgeving van deze beelden en constructies i.f.v. zichtbaarheid en behoud. In 2013 werd gestart met het herstel van de beelden.

2247463013/lme ‐ Eindrapport LSBP Domein Franciscanessen

125

Verdwenen landschappelijke elementen zoals bv. een boomgaard kan opnieuw in het landschap gebracht worden. Op oude postkaarten is te zien hoe langs de vijver gewandeld werd en hoe de vijver bevaren werd op een vlot. De recreatieve functie van de vijver hoeft niet tegenstrijdig te zijn met natuurontwikkeling en kan hersteld worden in die mate dat wandelen langs de vijver en over de brugjes en occasioneel schaatsen wordt toegestaan. De vijver is tevens toegankelijk voor educatieve doeleinden zoals educatieve pakketten over waterleven e.d. Zwemmen kan niet omwille van de veiligheid en de vervuiling met metalen. De hoeve Heidebloem kan hersteld worden naar origineel uitzicht. Na herstel kan een nieuwe functie aan het gebouw toegekend worden.

3.2.3

Knelpunten De beelden op het domein zijn dringend aan herstel toe. Niet enkel in de onmiddellijke omgeving van beelden en constructies is de beplanting uit vorm en sterk uitgegroeid. Ook in het landschapspark ten oosten van het kloostergebouw en in de centrale dreef is de ondergroei van Rododendron sterk uitgegroeid. Hierdoor gaan zichtassen verloren.

3.3

Standplaats en abiotiek

3.3.1

Waarden Er zijn geen grote reliëfverschillen in het domein die de toegankelijkheid bemoeilijken. Het plangebied kent hoofdzakelijk een natuurlijke, weinig verstoorde bodem.

3.3.2

Potenties Een meer ecologische inrichting van de oevers van de vijver verhoogt de ecologische waarde van het park. Verbeteren van de zuurstofhuishouding in de vijver kan door het verminderen van organisch materiaal in de vijver (slibruiming) en het creëren van een meer open boslandschap.

3.3.3

Knelpunten Op sommige paden is er sprake van wateroverlast. Bepaalde zandpaden hebben tevens te lijden onder het gebruik van wagens en paard. Sommige afwateringsgrachten worden deels overwoekerd, meestal betreft het hier Rhododendron. In het zuiden van het domein loopt er een gracht minder goed af, waardoor het pad richting de begraafplaats tijdelijk onder water kan staan.

3.4

Biotiek

3.4.1

Algemeen Waarden In de dreef van Amerikaanse eik werden enkele individuen van de Rode Lijstsoort Struikhei aangetroffen. In de bosbestanden werden de oud‐bosindicatoren Gewone salomonszegel en Lelietje‐van‐dalen aangetroffen. Bovendien zijn er verschillende bomen aanwezig met holten. Een groot deel hiervan zijn nestholten van spechten. Verlaten spechtgaten worden waarschijnlijk benut door vleermuizen.

2247463013/lme ‐ Eindrapport LSBP Domein Franciscanessen

126

Potenties Exoten zijn eigen aan parklandschappen en dienen dus niet onmiddellijk als probleemsoorten aanschouwd te worden. Zodra een soort echter andere (inheemse) soorten gaat overheersen/overwoekeren in het park of al dan niet in de directe omgeving is er sprake van een probleemsoort. De aanwezige Rododendronpopulatie in het park heeft deze status bereikt. Het deels verwijderen van deze soort kan er dan ook voor zorgen dat een natuurlijke ondergroei kansen krijgt. Dit zal de natuurwaarde en eveneens de belevingswaarde ten goede komen. Toch moet de soort zeker niet overal verwijderd worden. De soort heeft een hoge bloeiwaarde, waardoor het volledig verwijderen de belevingswaarde in het park negatief zal beïnvloeden. Lokaal kan er geopteerd worden op de ontwikkeling van een mantel‐zoomvegetatie. Hierdoor bekomen we een natuurlijker uitzicht, en krijgen fauna en flora betere kansen. Een correct beheer kan er voor zorgen dat de aanwezige Struikhei zich uitbreidt, waardoor de link met het achterliggende Groot Schietveld versterkt kan worden. In de omgeving van de begraafplaats kunnen de sparren behouden blijven en wordt er voorgesteld om een menging te voorzien, waardoor de doorkijk iets zou verminderen. Knelpunten In enkele terreineenheden is Klimop (Hedera helix) waargenomen. Klimop kan zich op relatief korte termijn sterk uitbreiden en kan in ideale omstandigheden binnen enkele jaren een groot deel van de bodem bedekken alsook een groot deel van de boomstammen. Hoewel Klimop nestgelegenheid biedt aan vogels en een belangrijke voedselplant is voor vlinders en bijen zal een grote bedekking leiden tot afname van soorten in de kruidlaag (bosflora) en leiden tot een verminderen van het oppervlak en aantal epifyten. Er dient dus op gelet te worden dat de Klimop zich niet te sterk gaat uitbreiden. Ook Amerikaanse vogelkers werd verspreid over het park aangetroffen. Ook deze is in staat om inheemse soorten te verdrukken.

3.4.2

Graslanden Waarden Er komen een aantal tredplanten in de graslanden voor (Witte klaver, Madeliefje). Deze kunnen voor een bloemrijk karakter zorgen. Bovendien zijn deze interessant voor bijen, die er hun nectar komen verzamelen. Potenties / Knelpunten Door het vochtige karakter van de bodem zijn de weilanden op verschillende plaatsen vertrappeld door het vee.

3.4.3

Park‐ en hooghout Waarden De aanwezige bosstructuur leent zich goed voor het herbergen van kraamkolonies van vleermuizen. Of deze er ook effectief voorkomen is niet gekend. Toch is de potentiële waarde van het park vrij hoog voor de vleermuizen. De aanwezigheid van staand dood hout biedt kansen voor spechten.

2247463013/lme ‐ Eindrapport LSBP Domein Franciscanessen

127

Potenties Het deels verwijderen van de aanwezige Rododendronpopulatie kan er voor zorgen dat een natuurlijke ondergroei meer kansen krijgt. Dit zal de natuurwaarde en eveneens de belevingswaarde ten goede komen. Het verwijderen van de overige exoten (Amerikaanse vogelkers, Amerikaanse eik) creëert kansen voor inheemse soorten, in de kruid‐ en struiklaag. Ook de populatie Robinia dient onder controle gehouden te worden. Gezien de bloeiwaarde, de geur en de hoge waarde voor bijen (nectarbron) is het echter niet wenselijk deze volledig te verwijderen. Het kappen van het sparrenbestand maakt plaats voor een bosbestand met een natuurlijker karakter met een interessante ondergroei. Bovendien stemt dit beter overeen met de oorspronkelijke parkopbouw (cfr. Figuur 9 ‐ Grondplan uit 1883). Knelpunten In de bosbestanden komen verspreid Amerikaanse vogelkers en Amerikaanse eik voor. Deze kunnen een enorm aantal nakomelingen produceren, waardoor in eerste instantie kruidige vegetatie kan worden verdrongen. Eens in de struiklaag zijn deze in staat tot het verdringen van de inheemse struikgewassen. In een aantal graslanden staan hoogstammen binnen het begrazingsraster met als gevolg dat de boomspiegels vertrappeld worden en de bomen mogelijks schade zullen ondervinden. Hetzelfde probleem is eveneens terug te vinden bij de bomen rond de kruisberg.

3.4.4

Vijver en grachten Waarden / Potenties Het verwijderen van de Rhododendron rond de vijver, maakt dat de vijver weer zichtbaar wordt van op de paden. Bovendien schept dit kansen voor een natuurlijke oevervegetatie en laat meer lichtinval op het water toe. Een stabiele waterstand in de vijver zal de vegetatie ten goede komen. Bovendien zal dit de waterkwaliteit ten goede komen, waardoor ze ook voor amfibieën aantrekkelijker wordt. Knelpunten De vijver is momenteel een eutrofe plas met een zeer sterke waterstandschommeling en met een aanzienlijke hoeveelheid slib. Verlanding is een natuurlijk proces, dat echter in vijvers met een esthetische waarde en/of cultuurhistorisch belang (zoals parkvijvers) ongewenst is. De grootste vracht aan slib bestaat uit organisch materiaal (afgestorven plantenmateriaal, …), door de afbraak van dit materiaal, daalt het zuurstofgehalte van het water. In geval van een zuurstofdeficit wordt vertering onmogelijk en neemt de hoeveelheid slib sterk toe.

2247463013/lme ‐ Eindrapport LSBP Domein Franciscanessen

128

3.5

Opbrengsten en diensten

3.5.1

Waarden /

3.5.2

Potenties Een brandhoutverkoop kan inkomsten opleveren en omwonenden meer betrekken bij het domein. Omwille van efficiëntie kan gekozen worden om aan te sluiten bij een georganiseerde brandhoutverkoop (zoals bijvoorbeeld de bosgroepen).

3.5.3

Knelpunten Er gelden geen jachtovereenkomsten of jachtpacht in het park. Jacht levert dus geen inkomsten op. In een toegankelijk park van relatief beperkte omvang is jacht echter niet wenselijk. Vanuit het oogpunt ‘toegankelijkheid, beleving en gebruik’ is dit dus eerder een waarde dan een knelpunt.

3.6

Beleving en gebruik

3.6.1

Waarden Het domein biedt uitgebreide wandel‐ en fietsmogelijkheden voor de inwoners van Gooreind en omgeving. Er liggen twee wandelknooppunten in het gebied. Tevens loopt er een ‘erfgoedwandeling’ doorheen het domein.

3.6.2

Potenties Het domein Franciscanessen werd pas na de aankoop door Kempens Landschap en de gemeente publiek toegankelijk. Een grote groene oppervlakte dicht bij het centrum van Gooreind is nu ontsloten. Op dit moment wordt het gebied hoofdzakelijk gebruikt door wandelaars, fietsers en ruiters. In de toekomst zijn echter meerdere recreatievormen mogelijk. Ook de hoeve Heidebloem herbergt verschillende mogelijkheden (museum, vergaderzalen, horeca, …) De mogelijkheden moeten echter steeds afgewogen worden tegenover het behoud van de erfgoedwaarden en de ecologische waarden van het domein. Er kan een verbinding gemaakt worden met het fietsknooppuntennetwerk dat ten noordwesten van Gooreind loopt. Op het domein kan er een netwerk gerealiseerd worden via de hoofddreef tot aan de ‘Heidebloem’ en via de Engelse rijtweg terug uit het domein. Op lange termijn kan dan mogelijks ook de verbinding met Wuustwezel gemaakt worden via het militair domein. Op lange termijn vormt de Groene Halte aan de Bredabaan een potentie. Hierbij kan men wandelen van Gooreind tot Wuustwezel en van daaruit weer met de bus vertrekken.

3.6.3

Knelpunten De brugjes ter hoogte van de vijver zijn in zeer slechte staat en vormen een gevaar voor bezoekers. De karakteristieke zandpaden in het domein bemoeilijken de integrale toegankelijkheid. Er ontstaan conflicten tussen de verschillende gebruikers, onder meer door het gebruik van het domein door ruiters en quads. Naar de toekomst toe is deze vorm van recreatie niet gewenst.

2247463013/lme ‐ Eindrapport LSBP Domein Franciscanessen

129

Visie, streefbeeld en beheerdoelstellingen Het streefbeeld voor het park kan als volgt kernachtig samengevat worden: 

Het Domein Franciscanessen is een toegankelijk gebied met sterk religieuze achtergrond waar beleving, recreatie en natuur‐ en bosontwikkeling hand in hand gaan. Het zwaartepunt van recreatie ligt in de zone rondom de Heidebloem. De zone rondom de begraafplaatsen is eerder een plaats van rust en stilte. In het zuidoosten van het domein krijgen ecologische waarden de kans zich te ontwikkelen.



Het historische en religieuze karakter is voor de bezoeker duidelijk voelbaar en waarneembaar.



De vijver vormt een visueel interessant gegeven met een rijke fauna en flora.

Dit streefbeeld vertaalt zich in onderstaande doelstellingen en in de ruimtelijke situering van de doelstellingen.

4.1

Beheerdoelstellingen bosbestanden

4.1.1

Beheerdoelstellingen m.b.t. de economische functie 1.

4.1.2

Dunningen kunnen uitbesteed worden aan particulieren door het organiseren van of aansluiten bij een brandhoutverkoop.

Beheerdoelstellingen m.b.t. de ecologische functies van het bos 2.

Er wordt gestreefd naar een natuurlijke ontwikkeling van de bosbestanden: a.

Bosbestand 1 evolueert tot een Eiken‐Beukenbos met Adelaarsvaren (type H3). Rhododendron wordt verwijderd.

In bosbestand 2 is ruimte voor een speelzone. De actuele bosvegetatie blijft behouden. Rhododendron wordt onder controle gehouden.

In bosbestand 3 worden de sparren gekapt (vanuit cultuurhistorisch en ecologisch standpunt) en ingezet op spontane ontwikkeling van een natuurlijk bos.

In bosbestanden 4, 5 en 6 D wordt ingezet op verdere ontwikkeling als Eiken‐ Beukenbos. Rhododendron wordt volledig verwijderd.

Bosbestand 7 wordt verder ontwikkeld als Essen‐Elzenbos. Rhododendron wordt verwijderd.

Bosbestanden 8 en 9 worden ontwikkeld tot Eiken‐Berkenbos (met grove den) om de link met het Groot Schietveld zichtbaar te maken. Rhododendron wordt verwijderd.

In bestand 10 wordt de Rhododendron volledig verwijderd om openheid te creëren. Ook de aanwezige sparren worden hiervoor verwijderd. Het wordt verder ontwikkeld als Eiken‐Beukenbos.

Bestand 11 wordt ontwikkeld als Essen‐Eikenbos. Rhododendron wordt verwijderd.

Bestand 12 wordt ontwikkeld tot Beukenbos. Rhododendron wordt (vooral naast paden) teruggedrongen en onder controle gehouden.

2247463013/lme ‐ Eindrapport LSBP Domein Franciscanessen

130

4.1.3

4.1.4

De invasieve exoot Amerikaanse vogelkers wordt bestreden. Rhododendron zal hersteld ste worden naar de historische kaart van midden 20 eeuw en kan in het landschappelijk park en langs de hoofddreef blijven staan, mits hier en daar doorzichten worden gecreëerd naar het achterliggende bosbestand. Amerikaanse eik wordt teruggedrongen. In functie van meer verscheidenheid in ondergroei wordt het bomenbestand verder gedund indien nodig.

In functie van de ontwikkeling van de bosbestanden wordt betreding ervan vermeden. Enkel op de paden en in de speelzone is dit toegestaan.

Omwille van de kleine oppervlakte van de bosbestanden worden geen open plekken aangelegd. Op de overgang van bos‐ naar grasland, ter hoogte van bosbestand 12, wordt een mantel‐zoom vegetatie met extensief beheer beoogd.

Staand dood hout vormt een ideale leefomgeving voor spechten, vleermuizen, … Eens de gewenste soortensamenstelling bereikt is, wordt enkel gekapt in functie van veiligheid en constructies. Om voldoende lichtinval op het wateroppervlak te bekomen, kan er eveneens gekapt worden. Er wordt gestreefd naar een percentage dood hout (staan en liggend) van minimaal 4%.

Beheerdoelstellingen m.b.t. de sociaal‐recreatieve functie 7.

In bosbestanden 1 en 2 wordt een speelzone ingericht. Hier mogen kinderen en jongeren tot 18 jaar de paden verlaten. In de overige bosbestanden is het verlaten van de paden verboden. In de speelzone kunnen speelaanleidingen geplaatst worden.

De toegankelijkheid van het park wordt vastgelegd in een nieuw reglement dat verder bouwt op de reeds bestaande reglementering. Er worden enkele aanvullingen gedaan om de leefbaarheid binnen het park te verhogen.

Beheerdoelstellingen m.b.t. de educatieve functie 9.

4.1.5

Er wordt aan verschillende mogelijkheden gedacht om de educatieve interactie met de bezoekers te bevorderen, zoals een educatieve koffer die ontwikkeld wordt rond het thema water. Deze zou dan aan de vijver gebruikt kunnen worden.

Beheerdoelstellingen m.b.t. de milieubeschermende functie 10. Duurzaam energie‐ en materiaalgebruik waarbij vb. gedacht wordt aan FSC‐gekeurd hout. 11. Geen gebruik van pesticiden of kunstmest binnen het domein. Uitzonderlijk kan gebruik van pesticiden toegestaan worden voor het bestrijden van invasieve exoten.

4.1.6

Beheerdoelstellingen m.b.t. de wetenschappelijke functie 12. Er worden geen specifieke doelstellingen met betrekking tot de wetenschappelijke functie van het bos opgesteld. Wanneer wetenschappelijk onderzoek zich aandient, bijvoorbeeld in functie van een eindwerk, zal dit echter toegelaten en gestimuleerd worden.

4.1.7

Beheerdoelstellingen m.b.t. de cultuurhistorische en landschappelijke functie 13. In bosbestand 3 worden de sparren gekapt en wordt ingezet op een meer natuurlijk bos. 14. In het landschapspark (grootste deel van bosbestand 2) komen Rododendrons langs de paden voor vanuit landschappelijk en cultuurhistorisch oogpunt. Hier en daar worden doorzichten gecreëerd naar het achterliggend bos. Binnen het bosbestand zelf wordt Rododendron onder controle gehouden.

4.2

Beheerdoelstellingen gebouwenpatrimonium 15. Herstellen van de ‘Heidebloem’ in de hoevestijl zal de sfeer in het park verbeteren. In het gebouw en de directe omgeving kunnen zoals het RUP formuleert functies met recreatieve of culturele inslag hun plaats vinden. In de eerste plaats betreft hier dan een educatief

2247463013/lme ‐ Eindrapport LSBP Domein Franciscanessen

131

centrum met museum, met als nevenbestemming laagdynamische reca (m.u.v. feestzalen, gemeenschapsdiensten, ondersteunende voorzieningen, parkeerruimte, opritten, toegangen, terrassen, fietsenstalling en groenelementen).

4.3

Beheerdoelstellingen recreatie en toegankelijkheid 16. Opwaarderen van de belevingswaarde van de vijver. 17. Keuze van éénduidige huisstijl voor de recreatieve infrastructuur: a.

Opknappen en aanvullen van informatieborden waar nodig.

Plaatsen van fietsenstallingen ter hoogte van de Heidebloem.

18. Binnen de zones waar ingezet wordt op het behoud en de creatie van hoge natuurwaarden, mag het recreatief medegebruik de ecologische draagkracht niet overschrijden. Het gebruik blijft hier dan ook beperkt tot de paden, leidt niet of minder tot verstoring van de aanwezige fauna en flora of enige achteruitgang van de lokale biodiversiteit. 19. In één of enkele weilanden wordt de aanplant van een hoogstamboomgaard voorzien. De voorkeur gaat hier (vanuit historisch oogpunt) uit naar het weiland ten zuiden van bosbestand 12. 20. Optimaliseren van het recreatieve aanbod voor kinderen en jongeren: officialiseren van een speelzone, inrichten van een speeltuin ter hoogte van de Heidebloem.

4.4

Beheerdoelstellingen m.b.t. landschap en natuur 21. Het Domein Franciscanessen biedt bezoekers een gevarieerde landschapsbeleving: bos, dreven en open ruimten wisselen elkaar af. 22. De historische structuur (paden‐, grachten‐ en drevenpatroon) van het domein is duidelijk aanwezig.

4.4.1

Beheerdoelstellingen parkconstructies en parkzones 23. Het aanwezige bouwkundige erfgoed blijft behouden en wordt opgewaardeerd. Het gaat meer specifiek om de poorten, de brugjes, de beelden, de begraafplaats en de ‘Heidebloem’. 24. De bestaande volwassen exemplaren van parkexoten blijven behouden. Deze worden onderhouden en indien nodig (bij afsterven of ziekte) vervangen door dezelfde soort of door een andere interessante parkexoot.

4.4.2

Beheerdoelstellingen waterlopen, grachten, beken en waterpartijen 25. De afwatering van het domein gebeurt via de historische grachtenstructuur. Waar nodig wordt hiertoe slib geruimd of worden verlandde verbindingen hersteld. 26. De vijver vormt een landschappelijk aantrekkelijke waterpartij. 27. Er wordt gestreefd naar natuurlijke waterkwaliteit, hoge biodiversiteit (waterflora) en hoge belevingswaarde van het oppervlaktewater. 28. Reguleren, bijsturen en optimaliseren van het waterpeil in het park (vijver en grachten) in functie van de maximaal te behalen ecologische en recreatieve waarde.

4.4.3

Beheerdoelstellingen dreven, bomenrijen en houtkanten 29. Dreven en bomenrijen worden beleefd als afzonderlijke structuren in het landschap. De Allée Saint Dominique wordt heraangelegd in functie van de toegankelijkheid naar de Heidebloem.

2247463013/lme ‐ Eindrapport LSBP Domein Franciscanessen

132

4.4.4

Beheerdoelstellingen wegen en paden 30. De historische padenstructuur in het domein blijft behouden. Bijkomende paden zijn niet wenselijk.

4.4.5

Beheerdoelstellingen graslanden 31. Het aanplanten van een hoogstamboomgaard ten zuiden van de Heidebloem en/of ten zuiden van kloosterdomein en aanpalend bosbestand zal het historische landschap herstellen. Beheer van het grasland onder de bomen kan door extensieve begrazing. 32. Behoud en verdere ontwikkeling van extensief beheer op de overgangen tussen bos en grasland (creatie van vegetatiegradiënten/horizontale gelaagdheid/mantel‐zoom).

4.5

Ruimtelijke situering van de doelstellingen Zie kaart 24 – Ruimtelijke situering doelstellingen De geformuleerde doelstellingen dienen goed op elkaar te worden afgestemd om een harmonisch domein te verkrijgen dat aantrekkelijk is voor mens, plant en dier. Zo is vb. een intensief gebruik van het domein best mogelijk mits rekening wordt gehouden met vermelde aanwijzingen/suggesties. De concrete vertaling van de doelstellingen binnen het park wordt hiervoor gevisualiseerd door middel van een schets die deze doelstellingen ruimtelijk situeert. Het resultaat hiervan wordt weergegeven in kaart 24. Het betreft een schetsmatige weergave die de toekomstvisie van het park weergeeft.

4.5.1

Zone voor natuur‐ en bosbehoud Vooreerst werden de waardevolle tot (potentieel) zeer waardevolle zones geselecteerd, waarbij de visie is dat de natuurwaarde vooropgesteld wordt. Het gaat hier voornamelijk over de beboste zones. Dit betekent ook dat hier wordt ingezet op een verwijdering van invasieve uitheemse exoten in de ondergroei.

4.5.2

Zone voor landschappelijk park De zone voor landschappelijk park bevindt zich ten oost ‐ noordoosten van de ingang van het park. Zowel in het bos als op het grasland mag gespeeld worden. In de andere bosbestanden mag in principe niet gespeeld worden buiten de paden.

4.5.3

Zone voor tuin De zone die aangeduid is als zone voor tuin, gelegen ten zuidwesten van de toegang van het park, wordt weer omgevormd van boskarakter naar tuinkarakter dat historisch gezien verantwoord is. Hoe de tuin er zal uitzien, laat dit beheerplan in het midden.

4.5.4

Dreefzone Het gaat om twee dreven die vanuit cultuurhistorisch en landschappelijk oogpunt waardevol zijn. Hierom en ook omwille van hun ecologische waarde, oudere bomen vormen het ideale habitat voor onder meer vleermuizen en spechten, blijven ze behouden. Enkel de dreef van Amerikaanse eik kan heraangelegd worden. Daarbij dient rekening gehouden te worden met de aanwezige Struikhei.

4.5.5

Zone voor medegebruik van recreatie De ‘Heidebloem’ vormt een historisch gegeven binnen het park. Herstel en inrichting tot brasserie met terras, parking en speeltuintje kan een meerwaarde vormen voor het park. Hierbij dient rekening gehouden te worden met de voorwaarden die het RUP stelt.

2247463013/lme ‐ Eindrapport LSBP Domein Franciscanessen

133

4.5.6

Zone voor religieus kader De twee begraafplaatsen en hun onmiddellijke omgeving behouden de sfeer die ze ten tijde van de eigendom van de Zusters hadden. Hier is plaats voor rust en stilte. Hier kan in het historisch‐religieus landschap gerecreëerd en verbleven zolang dit niet intensief is en de rust van de zone verstoort.

4.5.7

Zone voor parkvijver In de zone voor parkvijver wordt ingezet op een ecologisch beheer zodat de waterkwaliteit kan verbeteren. Aan de oevers wordt de Rhododendron op strategisch gekozen plaatsen gedeeltelijk verwijderd in functie van lichtinval en zichtbaarheid van en op het water.

4.5.8

Zone voor natuur‐ en bosontwikkeling Binnen het park bevinden zich nog verschillende terreineenheden met goede potenties voor natuur‐ en bosontwikkeling. Hierbij denken we onder meer aan de Rododendrongedomineerde bosbestanden. In deze zones wordt er ingezet op een natuurlijk beheer, zodat deze zones uiteindelijk kunnen worden omgezet tot zones voor natuur.

4.5.9

Hoofd‐ en nevenpaden De padenstructuur zal in functie van de bereikbaarheid van de ‘Heidebloem’ en de begraafplaatsen worden onderhouden. Hier kan gedacht worden aan een halfverharding. De paden in de oostelijke bosbestanden blijven best onverharde zandpaden, om het karakter van het Groot Schietveld tot in het park door te trekken.

4.5.10 Onderhouden en herstellen van doorzichten Door op een aantal plaatsen openingen te creëren in de vegetatie (lees Rhododendron) kunnen doorzichten gemaakt worden. Dit zorgt ervoor dat de bezoeker een extra gevoel van ruimte krijgt. Bovendien zullen een aantal doorzichten langsheen de dreven en paden de bezoeker leiden naar een bepaald focuspunt (vb. een beeld).

4.5.11 Zone voor het creëren van schrale bermen De bermen van enkele paden binnen het park kunnen verder ontwikkeld worden als schrale berm. Op die manier kan de Struikhei er zich bovendien verder in ontwikkelen. De coniferen langs het pad ten oosten van de ‘Heidebloem’ worden opgesnoeid, zodat er een beter doorzicht ontstaat naar het weiland ten noorden van ‘Heidebloem’.

4.5.12 Zone voor creëren van mantel‐zoomvegetatie In en aan de zuidrand van bosbestand 12 en het westen van bestand 10 en 11, kan een mantel‐ zoomvegetatie ontwikkeld worden. Dit zal een zeer grote meerwaarde betekenen voor insecten.

4.5.13 Zone voor de aanplant van een hoogstamboomgaard De aanplant van één of enkele hoogstamboomgaarden zal het historische karakter van het park herstellen. Bij de keuze van de soorten kan daarbij gedacht worden aan oude rassen. Onder de bomen kan de begrazing blijven. Er kan ook gedacht worden aan de inrichting van een picknickweide. Het plaatsen van een informatiebord kan hier duiding aan geven.

2247463013/lme ‐ Eindrapport LSBP Domein Franciscanessen

134

Beheermaatregelen In de navolgende paragrafen worden de beheermaatregelen voor het domein thematisch behandeld. Tussen haakjes wordt achter de beheermaatregelen het nummer van de corresponderende doelstelling vermeld.

5.1

Algemeen

5.1.1

Beleidsgerelateerde beheermaatregelen 1. In functie van een milieuvriendelijk beleid wordt er in het domein voor het onderhoud geen pesticiden of kunstmest gebruikt. Uitzonderlijk kan gebruik van pesticiden toegestaan worden voor het bestrijden van invasieve exoten. Tevens wordt er geopteerd om gebruik te maken van duurzame materialen zoals FSC‐gecertificeerd hout. (10‐11) 2. Er dient een evenwicht gecreëerd te worden tussen recreatie en de ecologische draagkracht van het park. Binnen de zones waar ingezet wordt op het behoud en de creatie van hoge natuurwaarden (zone voor natuurbehoud / zone voor natuurontwikkeling (zie kaart 24 – Ruimtelijke situering doelstellingen)), mag het recreatief medegebruik de ecologische draagkracht niet overschrijden. Het gebruik leidt niet of minder tot verstoring van de aanwezige fauna en flora of enige achteruitgang van de lokale biodiversiteit. (18) Toegankelijkheidsreglement Kaart 25 ‐ Toegankelijkheid 3. De toegankelijkheid van het park wordt vastgelegd in een nieuw toegankelijkheidsreglement dat wordt opgesteld om de leefbaarheid binnen het park te verhogen: (8) Gelet op het Bosdecreet van 13 juni 1990, gewijzigd op 18 mei 1999 en 17 juli 2000, en zijn uitvoeringsbesluiten, Gelet op het Besluit van de Vlaamse Regering van 22 juli 1993 betreffende de toegankelijkheid en het occasionele gebruik van bossen, gewijzigd op 24 januari 1996 en 9 maart 1999: Artikel 1 Dit reglement is van toepassing in het Domein Franciscanessen gelegen ten zuiden van de Bredabaan in Gooreind, deelgemeente van Wuustwezel. In het noordoosten wordt het domein begrensd door de Engelse rijtweg, in het zuiden grenst het aan de gemeente Brecht. Artikel 2 De toegankelijkheid wordt geregeld volgens kaart 25 – Toegankelijkheid, die integraal deel uitmaakt van het reglement. Volgende wegen en paden worden onderscheiden: 

Wandel‐ en fietspad: enkel toegankelijk voor wandelaars en fietsers



Fietsroute voor groepen: aangewezen route voor (georganiseerde) fietstochten



Toegangsweg parking: toegankelijk voor alle verkeer

Volgende zones worden onderscheiden: 

Speelzone: zone waar gespeeld kan worden (en waar geen machtiging vereist is voor het verlaten van paden en het organiseren van bosspelen)



Bivakzone: zone waar ten hoogste drie tenten voor samen ten hoogste tien personen geplaatst mogen worden. Elke tent mag ten hoogste 48 uur blijven staan in die bivakzone. De bivakzone kan pas gebruikt worden van zodra er sanitaire voorzieningen aanwezig zijn in de onmiddellijke omgeving.

2247463013/lme ‐ Eindrapport LSBP Domein Franciscanessen

135

Artikel 3 De speelzone – aangeduid op bijgaande kaart – is voor recreatieve en educatieve activiteiten het hele jaar toegankelijk voor kinderen en jongeren en hun begeleiders. In de speelzone kan gespeeld worden zonder machtiging voor het verlaten van de paden. De speelzone wordt, overeenkomstig het Besluit van de Vlaamse Regering betreffende de toegankelijkheid en het occasionele gebruik van bossen, aangeduid met het volgende pictogram:

Figuur 159: Pictogram speelzone

Figuur 160: Pictogram bivakzone

Binnen de speelzone zijn gemotoriseerd verkeer, fietsers en honden verboden. Het is verboden te zwemmen in de vijver. Schaatsen kan wel, op eigen risico. Artikel 4 Bij krachtige wind wordt de toegang tot de speelzone ten stelligste ontraden. Betreding van het bos gebeurt dan volledig op eigen risico. Artikel 5 Alle spelmateriaal dat gebruikt wordt voor bosspelen, dient nog dezelfde dag terug te worden verwijderd. Markeringen die worden aangebracht voor bosspelen, dienen dezelfde dag te worden verwijderd en mogen de bomen niet beschadigen. Het gebruik van verf, nagels, duimspijkers en dergelijke is dan ook verboden, evenals het maken van inkervingen in de stammen. Het is verboden vuur te maken in of nabij het bos. Heb respect voor de natuur in het domein. Eventueel afval wordt onmiddellijk terug meegenomen of gedeponeerd in de afvalkorven aangeduid op het toegankelijkheidsreglement. Dood hout is ideaal om kampen en dergelijke te bouwen, het hout moet dan ook in de speelzone blijven. Artikel 6 Het is verboden vuur te maken in of nabij het bos. Artikel 7 In het domein is, op de toegangsweg tot de parking na, geen enkele vorm van gemotoriseerd verkeer toegelaten. Uitzondering op deze bepaling vormen voertuigen van hulpdiensten, ambtenaren belast met het beheer van het domein, de eigenaars, huurders of vruchtgebruikers van de eigendommen, personen belast of betrokken bij de bosbouw.

2247463013/lme ‐ Eindrapport LSBP Domein Franciscanessen

136

Artikel 8 Aanvragen voor activiteiten die afwijken van de bovenvermelde regels of activiteiten met commerciële doeleinden, dienen minimaal 30 dagen op voorhand te worden aangevraagd bij het gemeentebestuur. Vooraleer de machtiging te geven, vraagt de inrichter advies aan de regiobeheerder van het Agentschap voor Natuur en Bos. Artikel 9 Dit reglement geeft aanvullingen of verduidelijkingen bij het Bosdecreet van 13 juni 1990, gewijzigd op 18 mei 1999, en zijn uitvoeringsbesluiten. Dit betekent dat er nog andere regels dan deze vermeld in dit toegankelijkheidsreglement van toepassing zijn in dit domein. De belangrijkste ervan worden op de infoborden duidelijk gemaakt. Plan wegennet De toegankelijkheid van het park wordt verduidelijkt aan de hand van de kaart in bijlage (Kaart 25 – Toegankelijkheid), waarvoor er op strategische plaatsen de nodige borden worden geplaatst. Op deze kaart worden o.a. de paden, de speelzone en de bebording aangeduid.

5.2

Beheermaatregelen/richtlijnen landschap en natuur

5.2.1

Educatieve beheermaatregelen 4. Er zijn verschillende mogelijkheden om de educatieve interactie met de bezoekers te bevorderen. Hierbij wordt er o.a. gedacht aan een educatieve koffer die ontwikkeld wordt rond het thema water en dus gebruikt zou kunnen worden aan de vijver. (9) Daarnaast kunnen er themawandelingen georganiseerd worden zoals er nu al de erfgoedwandeling bestaat. Ter hoogte van de begraafplaats is er nu reeds een educatief en historisch aanbod d.m.v. de bestaande infoborden.

5.2.2

Landschappelijke en cultuurhistorische beheermaatregelen Kaart 26 ‐ Snoeizones Rhododendron 5. Het Domein Franciscanessen biedt bezoekers een gevarieerde landschapsbeleving met bossen, dreven en open ruimten die elkaar afwisselen. Hierbij is de historische structuur van het domein duidelijk aanwezig (paden‐, grachten‐ en drevenpatroon). (21‐22) 6. Langs de paden van de zone voor landschapspark (grootste deel van bosbestand 2) komt vanuit landschappelijk en cultuurhistorisch oogpunt Rhododendron voor. In plaats van een volledig gesloten beplanting wordt er geopteerd om hier en daar doorzichten te creëren naar het achterliggend bos. De Rhododendrons worden dus gesnoeid in functie van landschappelijke vista’s, maar de snoei wordt gespreid in de tijd opdat elk jaar bloeiende struiken aanwezig blijven in het park. Binnen bosbestanden wordt Rhododendron onder controle gehouden. Het domein wordt onderverdeeld in drie verschillende zones die niet allemaal in hetzelfde jaar gesnoeid worden. De snoeizones worden weergegeven op kaart 26. Zo zal snoeizone 1 binnen de periode 2015‐2016 aangepakt worden, met daaropvolgend snoeizone 2 tussen 2017‐2018 en tenslotte snoeizone 3 in de periode 2019‐2020. Vervolgens is er een rustperiode van 2021‐2022, zodat één beheercyclus 8 jaar omvat. Na de eerste cyclus wordt deze nog twee keer herhaald, waardoor deze cyclus binnen de tijdspanne van het beheerplan in totaal 3 keer wordt uitgevoerd. (3‐14) 7. De aanplant van een nieuwe hoogstamboomgaard wordt vanuit historisch oogpunt voorzien in het weiland (V_63_5) ten zuiden van bosbestand 12. (19) Deze aanplant zal het historische landschap herstellen. Er wordt gekozen voor historisch verantwoorde soorten en rassen, waarbij de plantafstanden soortafhankelijk zijn. Hiervoor kunnen experten geraadpleegd worden, zoals Antea Group, de Nationale Boomgaardenstichting (NBS) en anderen. De aangeplante bomen krijgen bescherming tegen vraat of wortelvertrappeling door vee. Ook na de aanplant vraagt het onderhoud van de bomen een specifiek snoeibeheer.

2247463013/lme ‐ Eindrapport LSBP Domein Franciscanessen

137

8. De eerste 5 tot 8 jaar na aanplant wordt er in de boomgaard specifiek gesnoeid om de gesteltakken te vormen (vormsnoei). Daarna vindt er jaarlijks onderhoudssnoei plaats. De snoeiwerken, zowel vorm‐ als onderhoudssnoei, gebeuren best in de periode tussen half november tot en met januari, wanneer er geen bladeren meer aan de bomen hangen. De bomen in de boomgaard dienen de eerste 5 tot 8 jaar na aanplant tevens voorzien te worden van stalmest. Deze dient te worden aangebracht in een cirkel rondom de onderstam, zonder deze laatste te raken. Het voordeel is dat meteen bovenop de wortels een grasvrije strook gecreëerd wordt. Dit is ook nodig gezien anders de concurrentie met (dominante) grassen in het nadeel speelt van de fruitbomen. De wortels dienen verder (net voor de aanplant) afgeschermd met gegalvaniseerde draad met een maaswijdte van hooguit 0,5 cm. Dergelijk netvormig scherm dient sluitend rondom de (ingekorte) wortels aangebracht om wraat van woelmuizen zoveel mogelijk te voorkomen. 9. De aanwezige poorten, de brugjes, de beelden, de begraafplaats en de ‘Heidebloem’, kortweg al het bestaande bouwkundig erfgoed op het domein, blijft minstens behouden of krijgt een opwaardering. De beeltenissen die uit voorzorg in de gemeenteloods staan worden hersteld en teruggeplaatst. (23) 10. De verdwenen kruisweg in de bomen (V_3_2) kan opnieuw hersteld worden. Mogelijk dient hiertoe bijkomend onderzoek uitgevoerd te worden. 11. De Allée Saint Dominique wordt heraangelegd in functie van de toegankelijkheid naar de Heidebloem. (29) Voor deze heraanleg van het verlengde van de Engelse rijtweg zijn er twee opties mogelijk, namelijk: - Optie 1: Behoud van de Amerikaanse eiken en aanleg van een rijbaan in het weiland - Optie 2: Kappen van de Amerikaanse eiken en de aanplant van een nieuwe, bredere dreef (gelegen in het weiland), opdat de rijbaan voldoende breed zou zijn. De voorkeursoptie is hier het behoud van de Amerikaanse eiken en aanleg van een rijbaan van 4 meter breed in het weiland. Bij de aanleg van de rijbaan dient gekozen te worden voor een verharding die landschappelijk ingebed is om het verschil in uitzicht met de in het domein voorkomende zandwegen zo klein mogelijk te houden. Beide rijrichtingen zullen dezelfde verharding krijgen. Mogelijkheden zijn onder meer hyperpuzollaan of porfier.

5.2.3

Flora gerelateerde beheermaatregelen 12. In functie van de ontwikkeling van de bosbestanden wordt betreding ervan vermeden. Enkel op de paden en in de speelzone is dit toegestaan. (4) 13. Beheer van het grasland onder de bomen kan door extensieve begrazing. Belangrijk is hier echter het tegengaan van bodemverdichting. Dit kan door de boomspiegels van de bomen in het grasland uit te rasteren. (31) Bomen 14. De aanwezige volwassen exemplaren van parkexoten; blijven zeker behouden, worden onderhouden en indien nodig (bij afsterven of ziekte) worden ze vervangen door dezelfde soort of door een (ecologisch) interessante inheemse soort. (24) 15. In functie van de veiligheid worden gevaarlijke takken en bomen in de dreven (L_35_8) verwijderd, zodat de toegankelijkheid in gegarandeerd blijft. Ook elders in het park worden gevaarlijke takken en bomen langs de paden verwijderd. De dreef Saint‐Antoine (L_35_8) dient prioritair aangepakt te worden. 16. De Cipressen rondom de Heidebloem (L_36_2) worden opgesnoeid opdat doorzicht ontstaat naar het achterliggende weiland. 17. De Laurierboom aan de infokiosk van de begraafplaats heeft een serieuze wonde. Deze dient verzorgd te worden en/of indien nodig op termijn vervangen te worden door een andere parkboom. 18. De wortelopslag van de rij Lindes tussen het bosbestand naast picknickweide en de Heidebloem dient teruggesnoeid te worden.

2247463013/lme ‐ Eindrapport LSBP Domein Franciscanessen

138

19. Bomen binnen het grasland worden uitgerasterd om bodemverdichting door vertrappeling te vermijden. Veteraanbomen Kaart 27 ‐ Potentiële veteraanbomen 20. Aan veteraanbomen in het domein wordt een afzonderlijke paragraaf besteed. Veteraanbomen zijn bomen die zich in hun laatste levensfase bevinden en die men (gecontroleerd) laat afsterven. Het zijn bomen met een ecologische, culturele of esthetische waarde omwille van hun leeftijd, omvang of de staat waarin ze zich bevinden. Verschillende bomen op het domein kunnen gecatalogeerd worden als veteraanboom of kunnen in de toekomst uitgroeien tot een veteraanboom. Verschillende Beuken, één Amerikaanse eik, enkele Zomereiken en Lindes komen in aanmerking. Deze bomen zijn weergegeven op kaart 27. Foto’s van elke boom zijn terug te vinden in bijlage 8. De nummering in de fotoreportage komt overeen met de nummering op de kaart. Het uitgangspunt bij het beheer van veteraanbomen is dat aan deze bomen niets moet gebeuren, tenzij het aantoonbaar (bv. omwille van veiligheid, landschappelijke waarde van de boom) nodig is. Wanneer toch beslist wordt om beheerwerken uit te voeren aan veteraanbomen, dienen deze werken op het juiste tijdstip uitgevoerd te worden. Snoeiwerk gebeurt best in de periode januari – maart. Bij snoeiwerk tijdens de maand maart is voorzichtigheid evenwel geboden omdat tijdens een vroege lente de sapstroom in maart al kan op gang komen. Bij vriesweer kan niet gesnoeid worden. In het algemeen kan gesteld worden dat Beuken slecht reageren op snoeien. Snoeiwerk aan de Beuken in het domein die als veteraan bestempeld zijn, dient dus zoveel mogelijk vermeden te worden. Eiken reageren matig op snoeien, Lindes reageren vrij goed op snoeien. Belangrijk is ook om te snoeien in fasen, zorg dat er bij elke snoei voldoende takken blijven staan en dat er geen onevenwicht in de kroon ontstaat. Bij werken in de omgeving van de veteraanbomen moet gedacht worden aan de gevolgen die deze beheerwerken hebben op de veteraanboom. Zo zijn met name de stammen van Beuken zeer gevoelig aan plotselinge blootstelling aan zonlicht. De rij Lindes waarvan de bomen aangeduid zijn als veteraanboom, zijn de voorbije decennia periodiek geknot. Dit knotbeheer wordt best verder gezet. Enkele van deze Lindes hebben relatief grote holten of rot hout in hun stam. Er kan dan ook verwacht worden dat zij binnen tien tot twintig jaar zullen afsterven. Zelfs na hun dood kunnen zij behouden blijven daar ze waardevolle biotopen vormen. Ook dan geldt dat ingrepen zo veel mogelijk vermeden moeten worden. Bij het omvormen van het aanpalende sparrenbestand mag niet te drastisch ingegrepen worden om te grote schommelingen in licht‐ en vochtritme van de Lindes te vermijden. Bij de rij Lindes dient het beheer eerst getest te worden bij één of twee bomen uit de rij alvorens hetzelfde beheer toe te passen op de volledige bomenrij. Alle beheerwerken aan de veteraanbomen, zeker beheerwerken waarvoor een kettingzaag nodig is, gebeuren bij voorkeur door een gediplomeerd boomverzorger (European Tree Worker). Voor een meer gedetailleerd overzicht van het beheer van veteraanbomen wordt verwezen naar het gelijknamige boek dat uitgebracht werd door Inverde en het Agentschap voor Natuur en Bos. Beplanting 21. Ter hoogte van de weilanden V_63_5 en V_63_7 is er ruimte voorzien voor het creëren van mantel‐zoomvegetatie (zie kaart 24). Hierbij wordt er voorzien in het behoud en een verdere ontwikkeling van extensief beheer op de overgangen tussen de bosbestanden en het grasland, zodat er vegetatiegradiënten, horizontale gelaagdheid en een mantel‐zoomvegetatie gecreëerd wordt. (32) De zoom wordt gefaseerd gemaaid met een bosmaaier met een cyclus van drie jaar in juli of

2247463013/lme ‐ Eindrapport LSBP Domein Franciscanessen

139

augustus. Hierbij wordt jaarlijks 1/3e van de zoom gemaaid. De mantel wordt om de tien jaar teruggezet 22. In de zone voor tuin wordt er de mogelijkheid gehouden tot het aanbrengen van vaste planten. Groenelementen 23. Het gazonperk (V_14_1) ten noordoosten van de toegang wordt intensief gemaaid. Dit houdt in dat er tussen april en oktober een 26‐tal maaibeurten te voorzien zijn met afvoer van het maaisel. Dit komt neer op één of twee maaibeurten per 2 weken. Het grasland nabij de Heidebloem (V_63_3) wordt extensief beheerd en 1 tot 2 keer per jaar gemaaid. Het maairegime zal toenemen indien het grasland in gebruik genomen wordt als bivakzone. Het maaien wordt voorafgegaan door het verzamelen van het afval dat niet op de grasperken hoort (stenen, takken, papier, etc.). Na de maaibeurt wordt het afgemaaide gras verwijderd en de eventuele schade hersteld. 24. Het snoeien van de hagen omvat het in vorm knippen, het schoffelen onder de hagen, verwijderen van onkruid en snoeiafval en het reinigen van de oppervlakken rond de hagen. De eerste snoeibeurt vindt plaats tussen 15 juni en 15 juli, de tweede tussen 15 september en 15 oktober en de derde, als het nodig is, tussen 16 juli en 31 augustus. Afgestorven haagexemplaren worden vervangen, waarbij het aanplanten best gebeurt tijdens de maanden oktober‐november of februari‐ maart. De grote solitaire heesters in het gazonperk (V_14_1) worden indien nodig éénmaal per 2 jaar teruggesnoeid binnen de periode tussen 15 september en 15 oktober. Bermen 25. De bermen van paden en dreven in of grenzend aan grasland worden twee maal per jaar gemaaid. Zeker het pad ten zuiden van de Heidebloem, Allée Saint François (L_54_10), en Allée Saint Dominiwue (L_35_2) komen in aanmerking voor het ontwikkelen van een schrale berm. Dit houdt in dat deze bermen twee maal per jaar gemaaid worden: begin mei en begin oktober. Dit om de grasdominantie hier te breken. De locatie waar heide voorkomt, wordt slechts één keer om de 5 jaar gemaaid, best in maart opdat de heide nog hetzelfde jaar tot bloei zou komen. Indien nodig wordt de heide afgespannen van de overige bermdelen om te voorkomen dat ze mee gemaaid wordt.

5.2.4

Fauna gerelateerde beheermaatregelen 21. De ontwikkeling van de eerder besproken mantel‐zoomvegetatie zorgt voor een natuurlijker uitzicht en creëert betere kansen voor fauna en flora. Vlinders als groentje, aardbeivlinder, eikenpage en sprinkhanen als Heidesabelsprinkhaan, Bloemsprinkhaan, Spitskopje hebben hier baat bij. Vogels als Grasmus, Zwarte mees en Kuifmees komen tot broeden in een mantelzoomvegetatie. Ook voor Nachtzwaluw en Boompieper is een structuurrijke zoomvegetatie geschikt. Bijenhotel 26. Ten zuiden van de Heidebloem of in de omgeving van de mantel‐zoomvegetatie kan een bijenhotel geplaatst worden. Dit heeft zowel op ecologisch als educatief vlak een meerwaarde voor het domein. In een bijenhotel worden leem, rietstengels en hout met gaatjes verwerkt. Dat zijn de ideale nestmaterialen voor bijvoorbeeld de metselbij of de behangersbij.

Figuur 161: Referentiefoto bijenhotel

2247463013/lme ‐ Eindrapport LSBP Domein Franciscanessen

Figuur 162: Referentiefoto bijenhotel

140

5.2.5

Water gerelateerde beheermaatregelen Grachten 27. De afwatering van het domein gebeurt via de historische grachtenstructuur. Waar nodig wordt er hiertoe slib geruimd of worden verlandde verbindingen hersteld. (25) Tijdens het jaarlijkse nazicht van de grachten op overtollig slib en/of verlanding worden de grachten eveneens nagezien op overwoekering van planten. Bij vaststelling van overwoekerde grachten worden deze vrij gemaakt en/of vrijgehouden. 28. Op verschillende plaatsen aan de randen van de weilanden, langs bomenrijen en paden lijken grachten verdwenen. Deze grachten kunnen opnieuw aangelegd worden indien slechte drainage nadelige gevolgen heeft voor de bomen, het weiland en/of toegankelijkheid van het pad. Vijver De vijver vormt een landschappelijk aantrekkelijke waterpartij, waarbij de belevingswaarde opgetrokken dient te worden. (16‐26) Er wordt gestreefd naar natuurlijke waterkwaliteit, hoge biodiversiteit (waterflora) en hoge belevingswaarde van het oppervlaktewater. (27) De veldmetingen en laboratoriumanalysen tonen aan dat de waterkwaliteit van de vijver varieert van slecht in het westelijke smaller en door vegetatie meer afgesloten deel, naar matig in het oostelijke en meer open deel. Vooral de zuurstofhuishouding is onvoldoende in het westelijk deel. 29. De maatregelen die genomen kunnen worden voor het landschappelijk herstel en het verbeteren van de zuurstofhuishouding zijn; - Een vermindering van de organische belasting door een grondige slibreductie, dit kan met behulp van mud balls. - Herstel van de oevers door aanbrengen van oeverbeschoeiing (zeker rond het eilandje) - Een meer open bosstructuur waarbij delen van Rhododendron verwijderd worden langs de vijver (om meer licht toe te laten zonder het besloten karakter te niet te doen), wat zal bijdragen tot een vermindering van de organische belasting en de bijhorende verzuring van bedding en water. Voor het creëren van openingen in de dichte Rhododendron wordt ste teruggegrepen naar de historische kaart uit de tweede helft van de 20 eeuw. 30. De zuidelijke vijveroever, grenzend aan het weiland, wordt opnieuw in hakhoutbeheer gezet zoals aangeduid op het historisch plan uit de tweede helft van de 20ste eeuw. Periodiek, om de 12 jaar, wordt de opslag teruggezet. Deze maatregel verhoogt de lichtinval op het water en komt de belevingswaarde ten goede. 31. De hydrologie binnen het park kan onderwerp vormen van een bijkomend onderzoek zodat de watervoerendheid van de vijver gegarandeerd wordt. Mogelijks moet een verbinding gemaakt worden tussen grachten in het domein en de vijver, ook het plaatsen van stuwen of andere constructies kan hieraan bijdragen. 32. De oorspronkelijke contour van de vijver lijkt iets ruimer te zijn dan de huidige contour. Bij de slibruiming en het herstel van de oevers, kan de vijver naar zijn oorspronkelijke oppervlak hersteld worden. 33. Vanuit het sociaal huis ligt een buis die uitkomt in de vijver. De buis is slechts beperkt gecamoufleerd. Mits aanbrengen van gepaste beplanting kan deze buis beter gecamoufleerd worden. Ook de monding van de buis in de vijver kan verfraaid worden door bijvoorbeeld de aanleg van een gemetste kopmuur. Schietveldloop 34. Er dient in functie van het beheer door de gemeente (en op termijn de provincie) onderzocht te worden of het haalbaar is om langs de Schietveldloop, de zuidelijke grens van het domein, een strook open te maken en vrij te houden.

2247463013/lme ‐ Eindrapport LSBP Domein Franciscanessen

141

5.3

Beheermaatregelen/richtlijnen gebouwenpatrimonium 35. De ‘Heidebloem’ wordt hersteld, opdat de sfeer in het park zal verbeteren. De oorspronkelijke H‐ vorm die de hoeve had, wordt best terug toegepast voor de Heidebloem. Voor de invulling van het gebouw en de directe omgeving formuleert het RUP functies met recreatieve of culturele inslag zoals een educatief centrum met museum, met als nevenbestemming laagdynamische reca. Nieuwe constructies zijn evenwel niet uitgesloten, bijkomende verharding moet inpasbaar zijn in het landschap. (15) Voor de aanleg van de parking wordt eveneens teruggegrepen naar de termen uit het RUP. Bij de materiaalkeuze moet rekening gehouden worden met de inpasbaarheid van de parking in de parkstructuur. De parking wordt begrensd door de bestaande grachten. Hemelwater ondergaat een natuurlijke zuivering door infiltratie en wordt afgevoerd naar de bestaande grachten.

5.4

Beheermaatregelen/richtlijnen bosbestanden

5.4.1

Landschappelijke en cultuurhistorische beheermaatregelen 36. In bosbestand 3 worden de sparren gekapt en wordt ingezet op een meer natuurlijk, gemengd bos. (13) Dit zal ook de beeldwaarde van de aangrenzende rij lindes verhogen. De sparren in de omgeving van de begraafplaats kunnen behouden blijven, in die zin dat er best een gedeeltelijke menging voorzien wordt.

5.4.2

Bosverjonging 37. Er worden binnen de planningstermijn van het beheerplan geen nieuwe eindkappen voorzien. Er zal wel regelmatig gedund worden om het ongelijkjarig karakter van de bestanden te behouden. Na dunning worden geen nieuwe aanplanten voorzien, er wordt maximaal gebruik gemaakt van natuurlijke verjonging. De natuurlijke verjonging wordt extensief verpleegd door het vrijstellen van kwalitatief goede toekomstelementen.

5.4.3

Bosomvorming 37. Na dunningen wordt geen herbebossing uitgevoerd, maar wordt er een spontane verjonging nagestreefd. Wanneer spontane verjonging uitblijft, kan er eventueel heraanplant gebeuren. 37. Er wordt gestreefd naar een natuurlijke ontwikkeling van de bosbestanden. (2) Bestand 1

Evolueert tot een Eiken‐Beukenbos met Adelaarsvaren (type H3). Rhododendron wordt verwijderd.

Bestand 2

Er is ruimte voor een speelzone. De actuele bosvegetatie blijft behouden. Rhododendron wordt onder controle gehouden.

Bestand 3

De sparren worden in twee fasen gekapt (vanuit cultuurhistorisch en ecologisch standpunt). Er wordt ingezet op spontane ontwikkeling van een natuurlijk bos.

Bestand 4, 5 en 6 Er wordt ingezet op verdere ontwikkeling als Eiken‐Beukenbos. Rhododendron wordt volledig verwijderd. Bestand 7 Verdere ontwikkeling als Essen‐Elzenbos. Rhododendron wordt verwijderd. Bestand 8 en 9 Ontwikkeling tot Eiken‐Berkenbos (met grove den) om de link met het Groot Schietveld zichtbaar te maken. Rhododendron wordt verwijderd. Bestand 10 Ontwikkeling tot Eiken‐Beukenbos. Rhododendron wordt volledig verwijderd om openheid te creëren. Ook de aanwezige sparren worden hiervoor verwijderd. Bestand 11

Ontwikkeling tot Essen‐Eikenbos. Rhododendron wordt verwijderd.

2247463013/lme ‐ Eindrapport LSBP Domein Franciscanessen

142

Bestand 12

Ontwikkeling tot Beukenbos. Rhododendron wordt (vooral naast paden) teruggedrongen en onder controle gehouden.

Wanneer spontane bosontwikkeling uitblijft, kunnen volgende soorten actief ingebracht worden in de bestanden: Zomereik, Lijsterbes, Vogelkers, Spaanse aak.

5.4.4

Bebossingswerken 38. Onder bebossing wordt verstaan: de bezetting met bos, door menselijke ingreep of spontaan, van een oppervlakte die sinds 50 jaar niet meer met bos bezet was. Er zijn geen bebossingswerken voorzien binnen de looptermijn van het beheerplan. Enkel voor de creatie van een mantel‐zoom vegetatie kunnen struiken aangeplant worden in bosbestanden 10 en 12.

5.4.5

Bosbehandelings‐ en verplegingswerken Kaart 26 ‐ Snoeizones Rhododendron Exotenbestrijding 39. De invasieve exoot Amerikaanse vogelkers wordt bestreden. Wat betreft de exoot ste Rhododendron, deze zal hersteld worden naar de historische kaart uit het midden van de 20 eeuw (vanuit landschappelijk en historisch oogpunt), zie Figuur 163 en Kaart 26, en kan in het landschappelijk park en langs de hoofddreef blijven staan, mits hier en daar doorzichten worden gecreëerd naar het achterliggende bosbestand. In de natuurlijke bestanden wordt Rhododendron best volledig bestreden en onder controle gehouden. De Amerikaanse eik wordt teruggedrongen. In functie van meer verscheidenheid in ondergroei wordt het bomenbestand verder gedund indien nodig. (3) Naast de momenteel voorkomende invasieve exoten die hieronder worden besproken, worden de toekomstige invasieve exoten, zowel fauna als flora, eveneens binnen de tijdspanne van onderhavig beheerplan.

Figuur 163: Rhododendron (groene vlekken) op historische kaart midden 20ste eeuw Rhododendron Exoten zijn eigen aan parklandschappen en dienen dus niet onmiddellijk als probleemsoorten aanschouwd te worden. Zodra een soort echter andere (inheemse) soorten gaat overheersen/overwoekeren in het park of al dan niet in de directe omgeving is er sprake van een probleemsoort. De aanwezige Rododendronpopulatie in het park heeft deze status zoals eerder

2247463013/lme ‐ Eindrapport LSBP Domein Franciscanessen

143

vermeld bereikt. Pontische rododendron is een populaire sierheester, vormt in kasteelparken vaak een belangrijk historisch element en hoeft zeker niet overal te worden bestreden. De soort heeft een hoge bloeiwaarde, waardoor het volledig verwijderen de belevingswaarde in het park negatief kan beïnvloeden. Zoals eerder gesteld wordt Rododendron langs de paden van het sterbos gecontroleerd behouden. In de achterliggende meer natuurlijke bosbestanden is Rododendron niet gewenst en wordt hij bestreden. De soort kan zich handhaven in een grote diversiteit aan habitats, maar enkel in zure bossen (eikenbos & naaldhoutaanplanten) vormt de soort een probleem en kan ze de ondergroei volledig gaan domineren waardoor de natuurlijke bos vegetatie volledig wordt verdrongen. Doordat Rododendron een permanent bladerdek vormt, wordt ook de kieming van boomsoorten sterk beperkt waardoor geen natuurlijke bosverjonging optreedt. Daarnaast is de soort een gastheer voor Phytophthora ramorum en P. kernoviae, schimmelziektes die ook inheemse soorten zoals eiken en beuk kunnen aantasten. Bestrijding Rododendrons hebben een relatief beperkt wortelgestel. Mechanisch uittrekken van de planten is zeer effectief. Zorg er eveneens voor dat alle neerhangende, wortelende takken worden verwijderd. Ook afzetten met chemische nabehandeling van de stobben werkt zeer goed. Glyfosaat of Triclopyr zijn hiervoor geschikt, de optimale periode is tussen oktober en februari. Zonder chemische behandeling gaan de stobben massaal uitlopen. In beide gevallen is hergroei zeer beperkt toch is nacontrole in het jaar volgend op de ingreep noodzakelijk. Hergroei kan worden bestreden door chemische bladbehandeling van het opschot, de optimale periode hiervoor is van juni tot september (‐oktober). Soms treedt na verwijdering kieming op van de zaden, zaailingen kunnen eenvoudig handmatig worden uitgetrokken. Het deels verwijderen van deze soort kan er voor zorgen dat een natuurlijke ondergroei kansen krijgt. Dit zal de natuurwaarde en eveneens de belevingswaarde ten goede komen. Amerikaanse eik De inheemse loofboomsoorten worden selectief bevoordeeld ten opzichte van Amerikaanse eik en de Gewone esdoorn, bv. tijdens het dunnen. Op deze manier kunnen deze twee soorten worden teruggedrongen.

5.4.6

Kapregeling 37. De kapregelingstabel geeft weer in welk jaar in welk bestand een dunning georganiseerd wordt. Alle bestanden worden om de 8 jaar gedund. In de bestanden waar Beuk een belangrijk aandeel van het bomenbestand inneemt, wordt zowel naar brandhout als naar zaaghout gestreefd. In de overige bestanden wordt enkel brandhout gedund.

2247463013/lme ‐ Eindrapport LSBP Domein Franciscanessen

144

Bestandsn Hoofdboomsoort ummer

2 0 1 5

Gewone esdoorn/Zomereik B Beuk B/Z Fijnspar Tamme kastanje/Amerikaanse eik 4 5 Beuk Zomereik/Amerikaanse 6 eik 1 2 3

Moeraseik/Boswilg Zomereik/Amerikaanse 8 eik 9 Grove den (Gewone den) 10 Beuk 11 Fijnspar Beuk 12

B = Z =

5.4.7

2 0 1 6

2 0 1 7

2 0 1 8

2 0 1 9

2 0 2 0

2 0 2 1

2 0 2 2

2 0 2 3

2 0 2 4

2 0 2 5

2 0 2 6

2 0 2 7

2 0 2 8

B B/Z

2 0 2 9

2 0 3 0

2 0 3 1

2 0 3 3

2 0 3 4

2 0 3 5

B B/Z

B/Z B/Z

B/Z

2 0 3 2

B/Z B B/Z B B/Z

Brandhout Zaaghout

B B/Z B B/Z

Bosexploitatie 40. Dunningen kunnen uitbesteed worden aan particulieren door het organiseren van of aansluiten bij een brandhoutverkoop. (1) Bosexploitatie wordt enkel toegestaan onder gunstige weersomstandigheden om preventief schade aan de bosbestanden en de exploitatiewegen te vermijden. De standaardschoontijd is geldig; in de periode van 1 april tot 30 juni kunnen dus vellingen noch ruimingen plaatsvinden in de bosbestanden. Bij exploitatie is de toegankelijkheid van de bestanden als volgt: 

Bestand 1 is bereikbaar via de Bredabaan en de Engelse rijtweg



Bestand 2 is toegankelijk via de Bredabaan en de Allée dus Sacré Coeur



Bestanden 3 en 4 zijn toegankelijk via de Engelse rijtweg



Bestanden 5, 6 en 7 zijn toegankelijk via de Engelse rijtweg, Allée Saint Dominique en Saint Antoine



Bestanden 8, 9, 10 en 11 zijn toegankelijk via de Engelse rijtweg en de Allée de Marie Immaculée



Bestand 12 is toegankelijk via de Allée dus Sacré Coeur

Bij exploitatie zijn geen gemotoriseerde voertuigen toegestaan binnen de bosbestanden. De hoofddreven zijn wel toegankelijk voor gemotoriseerde voertuigen. In geval van grote schade aan de wegen, staat de exploitant in voor herstel.

5.4.8

Brandpreventie 41. De toegankelijkheid van de verschillende bestanden moet bewaard blijven, wat inhoudt dat het huidige wegennet moet behouden blijven. Mocht er brand ontstaan, zijn alle exploitatiewegen en berijdbare wegen in principe toegankelijk voor de hulpdiensten.

5.4.9

Open plekken 42. Omwille van de kleine oppervlakte van de bosbestanden worden geen open plekken aangelegd. Wanneer een oudere boom sterft, zal tijdelijk een open plek ontstaan die ingevuld wordt door jongere exemplaren. (5)

2247463013/lme ‐ Eindrapport LSBP Domein Franciscanessen

145

5.4.10 Gradiënten en bosrandontwikkeling 43. Op de overgang van bos‐ naar grasland, ter hoogte van bosbestand 12 en ten noorden van bosbestand 10, wordt een mantel‐zoom vegetatie met extensief beheer beoogd. (5) Hiertoe worden enkele opgaande bomen in de bosrand gekapt en worden struiken aangeplant. Voor de aanplant van de struiken kan gekozen worden voor Lijsterbes, Vogelkers, Gelderse roos, Kardinaalsmuts, Sleedoorn, Spaanse aak en Sporkehout.

5.4.11 Specifieke maatregelen ter bescherming van flora en fauna 2. Om verstoring door (over)betreding te vermijden, wordt in bosbestand 2 een speelzone ingesteld. In de overige bestanden is het verlaten van de paden niet meer toegestaan. Hierop dient via sensibilisatie van parkbezoekers en jeugdverenigingen ingezet te worden. 44. Vleermuizen worden zoveel mogelijk kansen gegeven door het behoud van bomen met nestholten. Bomen die een veiligheidsrisico inhouden, maar bewoond worden door vleermuizen, worden pas na het verlaten van de kolonies (15 augustus) geëxploiteerd.

5.4.12 Dood hout en oude bomen 44. Er dient gestreefd te worden naar een percentage van minstens 4 % staand en liggend dood hout in de bosbestanden. (6) Staand dood hout vormt een ideale leefomgeving voor spechten, vleermuizen en andere dieren. Eens de gewenste soortensamenstelling van het bosbestand is bereikt, wordt enkel nog gekapt in functie van de veiligheid en constructies. Er kan eveneens gekapt worden om voldoende lichtinval op het wateroppervlak van de vijver toe te laten. Bij de dunningen mogen dus enkele dode en stervende bomen daarom blijven staan. Zo zal het aanbod staand en liggend dood hout geleidelijk aan toenemen. Een uitzondering wordt gemaakt voor de bomen die aan de bestandsranden staan en vrij naar de wandelwegen kunnen vallen, waardoor de veiligheid van de bezoekers in het gedrang komt. Langs de paden en in de speelzone zal jaarlijks uitgekeken worden naar potentieel gevaarlijke bomen. De keuze welke bomen gedund worden en eventueel liggend dood hout kunnen worden en welke blijven staan als staand dood hout, wordt gemaakt door de bosbeheerder. Er worden nergens eindkappen voorzien, zodat de aanwezige oude bomen ouder en dikker kunnen worden. Dit is ook interessant in functie van de vleermuizen. 45. In functie van meer verscheidenheid in ondergroei wordt het bomenbestand verder gedund indien nodig.

5.4.13 Milieubeschermende functie 1. Er wordt geen gebruik van pesticiden of kunstmest binnen het domein toegestaan. Eventueel kan er een uitzondering gemaakt worden voor het toestaan voor gebruik van pesticiden voor het bestrijden van invasieve exoten. (11) 1. Qua duurzaam energie‐ en materiaalgebruik wordt er gedacht aan o.a. FSC‐gekeurd hout. (10)

5.4.14 Wetenschappelijke functie 46. Er worden geen specifieke doelstellingen met betrekking tot de wetenschappelijke functie van het bos opgesteld. Wanneer wetenschappelijk onderzoek zich aandient, bijvoorbeeld in functie van een eindwerk, zal dit echter toegelaten en gestimuleerd worden. (12)

5.4.15 Werken die de biotische of abiotische toestand van het bos wijzigen 47. Er zijn binnen de looptijd van dit beheerplan geen beheerwerken voorzien die de biotische of abiotische toestand wijzigen.

2247463013/lme ‐ Eindrapport LSBP Domein Franciscanessen

146

5.5

Beheermaatregelen/richtlijnen m.b.t. recreatie en toegankelijkheid

5.5.1

Algemeen 2. Zoals eerder aangehaald bij 5.1.1 Beleidsgerelateerde beheermaatregelen, blijft het recreatief medegebruik buiten de speelzone beperkt tot de paden om de ecologische draagkracht niet te overschrijden. (18) De individuele fietsers mogen fietsen op alle paden. Voor groepen en georganiseerde tochten is voorzien dat ze het domein kunnen passeren via de Allée dus Sacré Coeur, Saint François en Allée Saint Dominique. 48. Aan de historische padenstructuur van het domein worden geen wijzigingen aangebracht. Het toevoegen van bijkomende paden is dus ook niet wenselijk. (30) 49. Om het oorspronkelijk ontginnen van het gebied voor landbouw te benadrukken, kan er een moestuin worden ingepast in de tuinzone. Deze nieuwe functie kan dan ook gekoppeld worden aan recreatie en educatie op het domein. Voor het onderhoud van deze zone kunnen afspraken gemaakt worden met het RVT. Ten westen van de Heidebloem wordt een bivakzone voorzien. Deze bivakzone kan pas gebruikt worden van zodra er sanitair voorzien is in de onmiddellijke omgeving. 50. De overgang van de parking van het sociaal huis naar de bosbestanden van het domein, die momenteel bruusk en storend verloopt, dient verzacht te worden door een landschappelijke aanplanting. Een mogelijke oplossing hiervoor kan in de vorm van een aanplant van Rhododendron. Paden 51. De paden dienen er goed onderhouden en verzorgd bij te liggen. Bladafval wordt regelmatig verwijderd. De paden worden manueel aan de randen onkruidvrij gehouden en worden in eerste instantie vrijgehouden door betreding. Van maart tot oktober wordt maandelijks gecontroleerd of een minimale doorgang van 1 meter aanwezig is. Is dit niet het geval, dan worden overhangende takken of opschietende beplanting manueel verwijderd. 52. Er wordt voorzien om de zandwegen twee maal per jaar te herstellen door oneffenheden in het zand gelijk te trekken. Indien nodig wordt materiaal aangevoerd.

5.5.2

Recreatieve infrastructuur 53. Er wordt geopteerd voor een éénduidige huisstijl voor de recreatieve infrastructuur in het domein. De huisstijl zelf zal best tweeledig zijn, namelijk een type infrastructuur voor de landschappelijke zones en een type voor de parkzones (zone voor landschappelijk park en zone voor tuin). (17) Een evaluatie van de recreatieve infrastructuur zal uitwijzen welke informatieborden en zitbanken hersteld moeten worden, best worden verwijderd omwille van de minder geschikte locatie, of waar er infrastructuur moet bijkomen. 54. De zitbanken worden op regelmatige basis gecontroleerd. Wanneer blijkt dat er banken aan vernieuwing toe zijn of aanvulling noodzakelijk is, wordt er gekozen voor banken die aansluiten bij de gekozen huisstijl om de eenheid en samenhang binnen het park te bewaren en versterken. De banken worden best 4 keer per jaar gewassen met behulp van een zeepoplossing en een harde borstel om vervolgens afgespoeld te worden met zuiver water. Eveneens dienen ze vrijgemaakt te worden van alle sterk woekerende vegetatie. 55. Om paarden te weren uit het domein worden er verbodsborden en eventueel aangepaste infrastructuur (bareel, poort) voorzien ter hoogte van elke toegang. 56. Ter hoogte van Heidebloem worden de nodige fietsenstallingen voorzien. Het te voorziene aantal wordt afgestemd op de noodzaak van de nieuwe functie van Heidebloem.

2247463013/lme ‐ Eindrapport LSBP Domein Franciscanessen

147

De nieuw aan te brengen fietsstallingen worden in geval van beschadiging zo snel mogelijk hersteld in hun oorspronkelijke staat. Vernielingen komen immers vaker voor wanneer de infrastructuur al gebreken vertoont. 57. Voor de toegangspoort van de begraafplaats wordt er een onderhoud voorzien of een volledige vernieuwing. Tevens worden de grafstenen zelf hersteld of gerenoveerd. 58. Het nazicht van infoborden dient op halfjaarlijkse basis te gebeuren waarbij storende beplanting verwijderd of gesnoeid wordt, de infrastructuur schoongemaakt wordt en kleine herstellingen uitgevoerd worden. 59. De aanwezige afvalkorven, momenteel is er dit maar één in de buurt van de Heidebloem, dienen in de periode van 15 oktober tot 15 april eenmaal per week (maandag) geledigd te worden. In het hoogseizoen, de periode van 15 april tot 15 oktober, wordt deze frequentie opgedreven tot 2 maal per week (maandag en vrijdag). Indien nodig kan er tijdens het hoogseizoen gekozen worden om deze frequentie nog op te drijven, bijvoorbeeld door een extra lediging in het weekend te voorzien. Tijdens deze afvalronden wordt er eveneens uitgekeken naar zwerfvuil en sluikstorten. Hierbij wordt de locatie direct gemeld, zodat dit afval zo snel mogelijk verwijderd kan worden. Bijkomende afvalkorven kunnen geplaatst ter hoogte van de nieuw aan te leggen parking en de ingang van het domein langs de Bredabaan. Hier wordt gekozen voor korven conform de gekozen huisstijl. 60. Tweewekelijks wordt alle vuil op de wegen, in de vijver en op het grasperken verwijderd.

5.5.3

Speelzones129 61. In bosbestanden 1 en 2 wordt een speelzone ingericht. Hier mogen kinderen en jongeren tot 18 jaar de paden verlaten. In de overige bosbestanden is het verlaten van de paden verboden. In de speelzone kunnen speelaanleidingen geplaatst worden. (7). De speelzone zal aangeduid worden door onderstaand pictogram ‘speelzone’ (Figuur 164). In de speelzone primeert het natuurlijk en avontuurlijk karakter, waarbij de speelinfrastructuur moet passen binnen het kader en de sfeer van het domein. Het bosbestand waarin deze speelzone wordt aangelegd is echter een typisch voorbeeld van landschappelijke aanleg, waarbij het aanbrengen van speelaanleidingen de waarde van de parkaanleg kan doen dalen. Hiervoor worden er beperkingen aan de speelaanleidingen opgelegd onder de vorm van materiaalgebruik. Zo kunnen enkel natuurlijke materialen ingebracht worden, mogen geen reliëfwijzigingen uitgevoerd worden, kunnen geen opzichtige spelelementen geplaatst worden. Tevens wordt ervan inplanting bekeken zodat de aanwezige waardevolle beelden geen speelelement op zich worden. 62. Ter hoogte van Heidebloem kan er eveneens een speeltuin ingericht worden om het recreatieve aanbod voor kinderen en jongeren te optimaliseren (20)

129

http://www.bosplus.be/images/stories/kenniscentrum/Publicaties/Brochures/Actiehandleiding_speelzones.pdf

2247463013/lme ‐ Eindrapport LSBP Domein Franciscanessen

148

Figuur 164: Pictogram speelzone

63. In de speelzone wordt jaarlijks gecontroleerd op windgevoelige en dode bomen. Ook na hevige stormen wordt de speelzone gecontroleerd op gevaarlijke takken en bomen. Bomen die een te groot risico inhouden, moeten onmiddellijk worden gekapt. Stammen van gekapte bomen kunnen blijven liggen als spelelement. Dit verhoogt ook het aandeel dood hout in het bos. In het landschappelijk park wordt evenwel ook het parkkarakter behouden. Grote stammen dood hout onmiddellijk langs paden of in belangrijke zichtlijnen kunnen niet, in achterliggende delen van de bestanden kan dit wel. 61. De speelaanleidingen en speeltuigen die ingepast worden dienen qua materiaal en vormgeving aan te sluiten bij de directe omgeving en het karakter van het domein. Bij de keuze van de speelaanleidingen en speeltuigen wordt niet vergeten dat de fantasie van een kind vaak onbeperkt is en dat eenvoudige, natuurlijke speelimpulsen het vaak winnen van kant‐en‐klare speelconstructies. Tevens moet er gezorgd worden voor voldoende variatie in de ondergroei in het bos. Een zone in het bos met voldoende onderbegroeiing weten kinderen vaak meer te appreciëren dan ‘kale’ bossen. De ondergroei kan bijvoorbeeld bestaan uit struiken waarachter de kinderen dekking kunnen vinden. Een te dichte ondergroei van bramen of brandnetels nodigt echter vaak niet uit tot spelen. De vele Rhododendrons lenen zich hier wel uitstekend toe.

5.6

Planning van de beheerwerken Bijlage 9 ‐ Maatregelen per eenheid De planning van de beheerwerken wordt samengevat in een tabel. Per terreineenheid worden de te nemen maatregelen weergegeven. Voor elke maatregel wordt in de tabel opgenomen in welke loopjaren van het beheerplan hij moet uitgevoerd worden. Waar dat van toepassing is, wordt eveneens de periode in het jaar waarbinnen de maatregel best kan uitgevoerd worden, aangeduid. Deze tabel bevat eveneens informatie over de koppeling van de maatregelen aan de doelstellingen. Ook mogelijke subsidies zijn verwerkt in de tabel. Daarbij geldt volgende legende: 

L: landschapspremie (70% voor instandhoudings‐, onderhouds‐, herstel‐ en verbeteringswerken, 20% voor ontsluitings‐, onderzoeks‐ en voorlichtingswerken in de huidige wetgeving) op basis van een kostenraming



N: Natuur in je Buurt, jaarlijkse projectroep van ANB voor de (her)inrichting van groengebieden in de stedelijke omgeving.



EBF: Ecologische Bosfunctie, jaarlijkse subsidie voor het duurzaam beheer per oppervlakte bos binnen een goedgekeurd bosbeheerplan

Elementen die in aanmerking komen voor het ZEN‐statuut, worden in de tabel aangeduid door ze rood weer te geven.

2247463013/lme ‐ Eindrapport LSBP Domein Franciscanessen

149

Literatuurlijst en brongegevens

6.1

Bronnen cultuurhistorische beschrijving

6.1.1

Bronnen

6.1.1.1 Onuitgegeven bronnen Rijksarchief Antwerpen Notariaat, Notaris Gheysens Xavier‐Antoine, nr. 7470 (1845), akte nr. 3793 (6‐10‐1845). Notariaat, Notaris Gheysens Frederik August, nr. 12070 (1877), akten nrs. 4047 en 4048 (9‐10‐1877). Notariaat, Notaris Gheysens Frederik August, nr. 12086 (1883), akte nr. 8360 (28‐9‐1883). Archief van het Departement van de Twee Neten en van de Provincie Antwerpen, Vergunningsaanvragen voor bouwwerken langs rijks‐ en provinciewegen, nr. 198/45. Kadasterarchief Antwerpen e Primitief kadasterplan, Wuustwezel sectie G 4 blad, 1823.

Aanwijzende tabel nr. 208, Wuustwezel Aanwijzende tabel nr. 209, Wuustwezel Mutatieschetsen, Wuustwezel, 1836 nr. 10. Mutatieschetsen, Wuustwezel, 1848 nr. 58. Mutatieschetsen, Wuustwezel, 1859 nr. 36 en 37. Mutatieschetsen, Wuustwezel, 1870 nr. 14. Mutatieschetsen, Wuustwezel, 1880 nr. 10. Mutatieschetsen, Wuustwezel, 1881 nr. 10. Mutatieschetsen, Wuustwezel, 1883 nr. 30. Mutatieschetsen, Wuustwezel, 1898 nr. 8. Mutatieschetsen, Wuustwezel, 1899 nr. 26. Mutatieschetsen, Wuustwezel, 1902 nr. 22. Mutatieschetsen, Wuustwezel, 1920 nr. 81. Mutatieschetsen, Wuustwezel, 1929 nr. 43. Mutatieschetsen, Wuustwezel, 1938 nr. 66. Mutatieschetsen, Wuustwezel, 1941 nr. 42. Mutatieschetsen, Wuustwezel, 1967 nr. 96 en 97. Mutatieschetsen, Wuustwezel, 1968 nr. 100 en 101. Mutatieschetsen, Wuustwezel, 1987 nr. 75. Percelenplan, toestand 1‐1‐2012. Archief F.M.M. Brussel -

Map Photos Belgique

Map Photos Archives Gooreind

Map met foto’s eerste begraafplaats

Doos Fermeture histoire

Bundel Cimetière Gooreind

2247463013/lme ‐ Eindrapport LSBP Domein Franciscanessen

150

Nationaal Geografisch Instituut Topografische kaart van België door Philippe Vandermaelen, nr. 3/7 Cappellen, 1:20.000, [1846‐ 1856]. Gereduceerde kadasterplan van het Krijgs‐ en Topografiedepot, Wuestwezel (2de deel), Arrondissement Antwerpen. Plan nr. 55 bis, 1:20.000, 1852. Topografische basiskaart van België, Nr. 8/5 Brecht, 1:20.000, - Editie DLG1 (toestand 1870). - Editie IMC1 (toestand 1892). - Editie ICM4 (toestand 1929). Topografische kaart van België, Nr. 8/5/6 Brecht ‐ Oostmalle, 1:25.000, - Editie 1 (toestand 1961). - Editie 2 (toestand 1970). - Editie 3 (toestand 1985). Heemkundige Kring Wesalia II Handgetekende en geannoteerde kopie van plan kloosterdomein. Kadasterplan, bijgewerkt tot 1‐1‐1971. Kadasterplan, bijgewerkt tot 1‐1‐1976. Kadasterplan, bijgewerkt tot 1‐1‐1978. Kopieën van de opgave der registratie nr. 219. Notitieboek pastoor Goetschalckx, (1957). Schetsen kloosterdomein. Topografische kaart van België, kaartblad Brasschaat, 1:25.000, 2000.

6.1.1.2 Uitgegeven bronnen De grote atlas van Ferraris. De eerste atlas van België. 1777. Kabinetskaart van de Oostenrijkse Nederlanden en het Prinsbisdom Luik, Tielt, 2009.

6.1.2

Werken

6.1.2.1 Onuitgegeven werken BOONE, A., Franciscaines Missionnaires de Marie. Histoire de la Province de la Belgique, Pays‐Bas, îles Féroé, Islande de 1889 à 1972, 2004 IGEAN Dienstverlening, Gemeente Wuustwezel. Gemeentelijk ruimtelijk uitvoeringsplan “Domein Zusters Franciscanessen”. Onderzoek naar plan‐MER‐plicht, juni 2011. Ministerieel besluit tot definitieve aanduiding van de ankerplaats Groot Schietveld te Brasschaat, Brecht en Wuustwezel, 09.02.2011. Monumentenwacht Provincie Antwerpen, Inspectierapport 2012. Klein erfgoed van en te Wuustwezel. Beelden domein Zusters Franciscanessen, 2012. VAN ELST, J., Geïllustreerde catalogus Hoelen, s.d. WYNANTS, C., Restauratie en reconversie van de neogotische kloosterkapel van de zusters Franciscanessen – Missionarissen van Maria te Antwerpen, masterproef Monumenten‐ en Landschapszorg Hogeschool Antwerpen, 2005‐2006.

2247463013/lme ‐ Eindrapport LSBP Domein Franciscanessen

151

6.1.2.2 Uitgegeven werken DE MEESTER, J., Het oud kerkhof van de Franciscanessen in Gooreind, in: Wesalia II. Heemkundige Kring Wuustwezel, jg. 13 nr. 2, p. 16‐21. DIRVEN, S., Het klooster van de zusters Franciscanessen te Gooreind. “Geest van de Zusters blijft bewaard”, in: Wesalia II. Heemkundige Kring Wuustwezel, jg. 11 nr. 2‐3, p. 19‐45. HYGONET, M.B., Een groote Ziel. Een groot Werk. De Zeer Eerwaarde Moeder Maria van de Passie, Stichtster der Franciscanessen Missionarissen van Maria, Brussel, 1926. LEUNEN, M., Wuustwezel. Gooreind. Historisch fotoboek, Hoogstraten, 1984. Het ontstaan der staatsbaan Antwerpen‐Breda te Wuustwezel (1806‐11), Wesalia, jg. I, 1926, nr. 1, p. 4‐7, 26‐27. VAN GASTEL, B., Gooreind, 200 jaar geschiedenis. Van hei en ven naar moderne leefgemeenschap, s.l., 1996. VAN WASSENHOVE, G., Wuustwezel en Loenhout in de Tweede Wereldoorlog, Wuustwezel, 1985.

6.1.3

Websites http://blog.westhoekverbeeldt.be/images/filelib/workshop1HuisvanAlijnHetdagelijksleveninde20ee euwinbeelden_118.pdf http://kadoc.kuleuven.be/relins/relins/scherm10_72.html http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/b/b0/Gooreind_200JaarGeschiedenis‐ BernardVanGastel.pdf http://www.delcampe.net http://www.fmm‐be.nl/nl/content/gooreind http://www.lne.be http://www.odis.be/pls/odis/opacuvw.toon_uvw?CHK=PB_1090&p_modus=O&P_DOC_TYPE_ID=HT M&refresh=undefined http://www.oudwezelopdefoto.be/ http://www.ruraalnetwerk.be/projecten/historische‐benaming‐van‐straten‐en‐weilanden‐domein‐ franciscanessen‐gooreind http://www.vlaamsbrabant.be/binaries/Handleiding_bij_digitaliseren_tcm5‐81363.pdf https://inventaris.onroerenderfgoed.be

2247463013/lme ‐ Eindrapport LSBP Domein Franciscanessen

152

Bijlagen

Bijlage 1

Kaartenbundel

Bijlage 2

Beeldmateriaal bij cultuurhistorische beschrijving

Bijlage 3

Onderzoek PIH waterbodem en oppervlaktewater vijver Franciscanessen

Bijlage 4

Bosbestandsfiches

Bijlage 5

Soortenlijsten

Bijlage 6

Inspectie beelden Monumentenwacht

Bijlage 7

Verslag workshop 02.12.2013

Bijlage 8

Potentiële veteraanbomen

Bijlage 9

Maatregelen per eenheid

2247463013/lme ‐ Eindrapport LSBP Domein Franciscanessen

153

Bijlage 1

LSBP Domein Franciscanessen Gooreind, Wuustwezel Situering kaart 01 Verklaring Contour

Bron: - Topografische kaarten Vlaanderen, 1/50.000 raster, uitgave 2007

schaal:

500

1.000

1.500

2.000 m

째

1:50.000

datum:

april 2014

docnr.:

bre/2247465003.mxd

vakgroep:

ruimte & milieubeleid

393T3 393K3 262L 393E4 261A2 393S5 393S3 393M3 393H3 393P3 393F4 261K4 358B 359H 393N3 393K2 359E 393R3 393W2 261C5 393G3 393P5 392Z5 393F3 395T 359K 393X2 393W 393E3 392A6 393Y2 359G 393V2 392S7 393Z2 393T2 363A 392Y5 392B6 360C 393D3 393A3 360D 392H5 392T7 392C6 393S2 393H2 397/03D 360E 392W7 393R2 392G5 393C3 392X7 392W5 393P2 362C 364A 392F5 393B3 392V7 392V6 392V5 362B 392E5 392E6 393C2 392W6 261B5 392T5 392Y7 364F 394C 392D5 392S5 392F6392Z7 392P8 392B8 393B2 364E 392C5 392N8 392S6 392A8 392W3 364G 392P5 392Y6 392K8 395L 392R6 392P6 392N9 392N6 392M9 392R4 391E 392H8 392Z6 395K 391F 392R5 392G8 396D 395S 396E 392A7 392C8 392M7 392B7 396C 392D7 392C7 392E7 392D8 392L7 392F9 392D4 392R7 392P7 392C4 392N5 392H9 392F7 392G7 392E8 392K7 394D 392Y4 395H 392L5 392W8 392T8 392T9 392F8 392G9 396F 392E9 392A5 392N4 392X8 392M3 396N 392R8 392V8 392Y8 396G 392D9 392W9 392H4 397/03F 392M4 392A9 392L4 392R9 458C5 392S8 392K9 392C3 458N4 392Z8 392V9 392Y2 394E 458P4 392V2 397Y 397X 392L9 404B3 395G 458D5 392B9 392B3 392X2 392P9 392T4 392B2 392H2 458E5 392L2 458D4 392K2 458T5 392X 458E4 395E 458R3 458V5 392H3 395F 404C3 458S4 458/02R2 392M8 396K 458F4 458/02L2 404M2 397F 458/02P2 458H3 458K3 396B 458/02N2 396L 458Y4 458/02K2 458/02X2 397H 458/02H2 397E 404A3 458G6 458/02F2 458/02A2 404Z2 396M 397G 404D3 397D 458/02V2 458/02T2 458/02B2 404L2 397C 458/02W2 458/02C2 404K2 393H4 393G4

365A

455M2 455Y 458/02E2 455R2 455H2 455G2 455K2 403B 404W2 455B2 455P2 414W4 455N2 455W2 414V4 455V2 455T2 414N3 455S2 414X4 455S 414Y4 414B4 414A4 414B3 414Z3 414L3 414B6 414Y3 414C4 414X3 414A3 414W3 414D4 414N5 414E4 414F4 414A6 414G4 414C6 414K5 414H4 414E5 414F5 414D6 414A5 414F3 413A3 414V3

LSBP Domein Franciscanessen Gooreind, Wuustwezel

261Z4

Kadastraal overzicht 261D5

kaart 02 Verklaring Contour Kadastrale percelen Kadastrale gebouwen Eigenaar Gemeente Wuustwezel Kempens Landschap vzw Amate vzw Coda vzw OCMW Wuustwezel Openbaar domein

261W4

261E5

261L3

261T3

397T 397K 397L

397M

397/02 404V2

397P 397W 397V

397R

404H2

397N

404G2 404Z

Bron: - Topografische kaart NGI 1/10.000 raster, Numerieke reeks (AGIV-product), uitgave 2009 - ÂŠ De Algemene Administratie van de Patrimoniumdocumentatie is de enige eigenaar van de kadastrale gegevens 1.1.2013 die op dit document voorkomen

404F2

398 404C2 404D2

399

404A2 404E2

414Z5

schaal:

404B2

414X5

405B

414W5 414Y5

402A

414S5 413X2 414V5 414R5

414T5 405F

1:5.500

401

404E3

414T3 414S3

400

100

150

200 m

Â°

datum:

september 2014

docnr.:

bre/2247465003.mxd

vakgroep:

ruimte & milieubeleid

OP DE N M

0 g n°7

twe Buur

kaart 03 a

69 n°

72 n°

uu B rt w

EL ID HE

n° 19

r t we

187 g n°

Bu ur

Bu urt w

tw eg

Verklaring Contour Vlaamse Hydrografische Atlas Bevaarbaar Geklasseerd, 2de categorie 8 Geklasseerd, 3de categorie n°24 Buurtweg Niet geklasseerd, 9de categorie Atlas der Buurtwegen Buurtweg Voetweg Buu

HT SE

rtw

66 n°

Bu u

Statuut van wegen en waterlopen

tw ur Bu

71 n°

n°63

63 n°

u Bu

eg rtw

LSBP Domein Franciscanessen Gooreind, Wuustwezel

HE RT

we g

e tw

NE EI KL

rt Buu

ur Bu

we u rt Bu

°72 gn

n°1

n° 11

w eg n

°62

SC HI ET

VE LD LO

Buurt

Bron: - Topografische kaart NGI 1/10.000 raster, Numerieke reeks (AGIV-product), uitgave 2009 - Vectoriële versie van de Atlas der Buurtwegen - Vlaamse Hydrografische Atlas, Vlaamse Milieumaatschappij, afd. Operationeel Waterbeheer

schaal:

Bu u

rtw

n° 26

100

200

300

u 400 m B

tw ur

57 n°

1:10.000

datum:

september 2014

docnr.:

bre/2247465003.mxd

vakgroep:

ruimte & milieubeleid

LSBP Domein Franciscanessen Gooreind, Wuustwezel Dreven in het domein kaart 3 b Verklaring Contour

ë pha

l e Allé

. Ra e St é l l A

Sts ges . An

Allé N lée Al

Apotres

ique mi n . Do é St

Allée St.

br St. Ga Allée

re ot

iël

Lo St.

é Allé

All ée

All ée S

oe ur

t. A

nto ine

t. Lo Allé eS

Alléé St. Ja

t. M ar gu ac er ul ite ée

cques de

Bron: - Topografische kaart NGI 1/10.000 raster, Numerieke reeks (AGIV-product), uitgave 2009

ar ie

Im m

es Sa int s

Al lé

et ou sl

Al lée d

ar ie

is Xa vie r

la Marche

Al lée

St .F ran ço

Alléé St. Joachi m

Al lée

uis R oi

Al léé

de l' Al lée Enfa n St . E t Jés tie u nn s e

ré C

ço ran t. F

eil ns Co on

de la P Al ass lée io du n Sa c

B du

ar ie

uis

Allée St. Ro chus

me Da

All ée M

100

150

200

250 Meters

schaal:

1:3.500

datum:

september 2014

docnr.:

bre/2247465003.mxd

vakgroep:

ruimte & milieubeleid

LSBP Domein Franciscanessen Gooreind, Wuustwezel RUP 'Domein Zusters Franciscanessen'

kaart 04 Verklaring Contour RUP 'Domein Zusters Franciscanessen' Art 1: Erfgoedlandschap Art 2: Zone voor cultuurhistorisch en esthetisch waardevolle bebouwing Art 3: Zone voor gemeenschapsvoorzieningen en openbaar nut Bouwzone Zone voor parking Behoud en herstel van open ruimte Art 4: Zone voor woning Strook voor hoofdgebouw Strook voor binnenplaatsen en tuinen Voortuinstrook Art 5: Park Begraafplaats Behoud en herstel van drevenkarakter Behoud en herstel van open ruimte Art 6: Indicatieve aanduiding ontsluitingsweg Art 7: Indicatieve aanduiding toegangsweg Art 8: Openbare wegenis

1 4

Bron: - Topografische kaart NGI 1/10.000 raster, Numerieke reeks (AGIV-product), uitgave 2009

schaal:

100

150

200 m

째

1:5.000

datum:

augustus 2014

docnr.:

bre/2247465003.mxd

vakgroep:

ruimte & milieubeleid

LSBP Domein Franciscanessen Gooreind, Wuustwezel Beschermingszones kaart 05 Verklaring Contour VEN en IVON Grote eenheid natuur Grote eenheid natuur in ontwikkeling Natuurverwevingsgebied Natura 2000 Habitatrichtlijngebieden Vogelrichtlijngebieden

HRL - Klein en Groot Schietveld VRL - De Maatjes, Wuustwezelheide en Groot Schietveld

Bron: - Topografische kaart NGI 1/10.000 raster, Numerieke reeks (AGIV-product), uitgave 2009 - Habitatrichtlijngebieden, Agentschap voor Natuur en Bos (ANB), AGIV - VectoriĂŤle versie van het VEN/IVON, Agentschap voor Natuur en Bos, toestand 07/05/2010 (AGIV)

schaal:

200 400 600 800 1.000 m

Â°

1:30.000

datum:

april 2014

docnr.:

bre/2247465003.mxd

vakgroep:

ruimte & milieubeleid

LSBP Domein Franciscanessen Gooreind, Wuustwezel Landschapsatlas

Verklaring Contour Lijnrelict Ankerplaats Beschermd monument Relictzones Beschermd landschap Traditioneel landschap

Traditioneel landschap - Noorderkempen

tw er p

en -

ed a

kaart 06

Lij nr eli c

Ou de

we g

Beschermde monumenten: 4.01/11053/110.1 - Gasthuisstraat 11 vml. gasthuis

4.01/11053/110.1

Erfgoedlandschap Domein Franciscanessenklooster

Ankerplaats - Groot Schietveld Relictzone - Heide en bos Groot Schietveld

Traditioneel landschap - Noorderkempen

Bron: - Topografische kaart NGI 1/10.000 raster, Numerieke reeks (AGIV-product), uitgave 2009 - VectoriĂŤle versie van de Landschapsatlas, MVG-LIN-AMINAL-Monumenten en Landschappen (GIS-Vlaanderen), 2001

schaal:

0 Relictzone - Franse en Grote Heide, domein Oude Gracht en Eikelenberg

100 200 300 400 500 m

Â°

Relictzone - Meerrijt

1:15.000

datum:

april 2014

docnr.:

bre/2247465003.mxd

vakgroep:

ruimte & milieubeleid

LSBP Domein Franciscanessen Gooreind, Wuustwezel Vlakvormige terreineenheden

V_65_1

kaart 7 Verklaring

V_4_1

Contour Vlakvormige beheereenheden 3 - Parkhout 4 - Hooghout 13 - Heesteraanplanting 14 - Gazon 30 - Vijver 31 - Gebouw 63 - Grasland 64 - Bomengrasland 65 - Verharde oppervlakte 66 - Onverharde open ruimte 67 - Begraafplaats

V_30_1

V_3_1 V_63_1

V_63_2

V_4_3 V_14_1

V_66_1

V_13_1 V_13_2

V_4_4

V_31_1 V_65_2 V_63_3

V_4_2

V_4_5

V_13_3 V_4_6

V_13_4 V_64_1 V_66_2

V_63_4 V_13_5 V_3_2 V_4_7

V_13_7

V_63_5

V_4_11

V_13_6

V_13_8 V_63_7

V_4_9 Bron: - Topografische kaart NGI 1/10.000 raster, Numerieke reeks (AGIV-product), uitgave 2009

V_67_2

V_63_6

V_67_1 V_4_8 V_4_10

100

150

200

250 Meters

째

schaal:

1:3.500

datum:

augustus 2014

docnr.:

bre/2247465003.mxd

vakgroep:

ruimte & milieubeleid

LSBP Domein Franciscanessen Gooreind, Wuustwezel

Lijnvormige terreineenheden

L_ 5

kaart 8 Verklaring 0_1 L_7

Contour

L_70_2

_21 54 L_

9_2 L_6

L_71_3

L_54_13

L_ 54 _2

L_ 69 _

69 _8

L_6 9_L9_ 69_ 1 10 _1 5 3 _ L

9_ 12

4 L_ 7

Bron: - Topografische kaart NGI 1/10.000 raster, Numerieke reeks (AGIV-product), uitgave 2009

LL__ 7 540_ _310 0

L_ 35_7

4_ 3

L_ 70 L_ _13 54_ 31 L_ 54_3 2

L_54_33

L_ 5

7 L_ 7L0_ _711 1_

L_ 69 _2 2

L_ 5

9 _2 54 L_

L_ 70 _

L_7 0_8

L_ 69 _1 6

_17 L_70

L_ 6

L_ 69 _

L_ 6

L_ L 35_ 6 _39_

L_ 3 L_ 71 _

L_ 69 _6

1 9_1 L_ 6

L_ 7

L_ 54 _

9_ 21

L_ 70 _1 6

L_ 68 _1

69 _7

9_ 19

_4 54

70 _

1_6 L_7

4 9_1 L_6

L_ 6

LL__5 346__5 L_ 1 54 _8 L_

3 9_1 L_6

L_ 54 _

4_ 6

_6 70

35 _6

L_ 5

L_ 679 1__ 188

L_ 35 _8

L_ 35 _5

2 36_ 5 L_ _ 0 7 L_ 5 71_ L_

L_ 54 _9

L_5 4

_10

L_ 3 5_1 2

4L__54_ 18 19

L_ 5

1 _1 54

L_ 54 _1 2

4 L_ 5

L_ L_ 3

0_ L_7

L_ 54 _

_ 54 L_

4 _1 54 L_

5 70_3 L_ 54_1L_

5 69_

91_42 L_ 67

9_3 L_6

L_ 35_9

17 L_ 54 _

71_ 4

5_2 L_3

L_71_1

5 L_

20 54_ L_

L_ 5

L_54_22

L_ 54 _

L_ 35 _1 0

L_ 3

_ 54 L_

35 - Dreef 36 - Bomenrij 37 - Geschoren haag 54 - Onverhard pad 68 - Graspad 69 - Gracht, nat 70 - Gracht, droog 71 - Afsluiting

_1 8_2 _69L_6 7L_1 L_3

_23 L_54

L_ 70 _7

Lijnvormige beheereenheden

L_ 71 _

L_ 35 _

100

150

200

250 Meters

째

schaal:

1:3.500

datum:

september 2014

docnr.:

bre/2247465003.mxd

vakgroep:

ruimte & milieubeleid

LSBP Domein Franciscanessen Gooreind, Wuustwezel Puntvormige terreineenheden kaart 9 Verklaring Contour P_75_2

Puntvormige beheereenheden

P_73_2 P_76_10

56 - Alleenstaande boom of heester 72 - Kunstwerk 73 - Brug 74 - Constructie 75 - Toegangspoort 76 - Zitbank 77 - Afvalkorf 78 - Verplaatst kunstwerk 79 - Verdwenen relict

P_72_4 P_73_1 P_75_3

P_72_3 P_76_27

P_72_1 P_56_6

P_74_4 P_76_4

P_76_9 P_56_1 P_75_1P_56_2 P_56_3

P_76_16 P_76_29

P_76_1

P_74_3

P_56_4 P_56_5 P_76_2

P_76_24 P_76_25

P_72_11 P_72_10 P_76_11 P_77_1 P_76_15

P_76_28

P_76_5

P_76_12 P_76_23 P_76_22

P_76_17 P_78_1

P_76_3 P_76_26 P_72_5

P_74_2

P_76_21 P_74_5 P_75_4

P_76_13

P_72_7

P_79_1

P_76_6 P_72_2 P_76_14

P_76_20 P_74_1

Bron: - Topografische kaart NGI 1/10.000 raster, Numerieke reeks (AGIV-product), uitgave 2009

P_72_9 P_76_8

P_76_18 P_76_7

P_72_8

P_75_5 P_72_6 P_75_6 P_76_19

100

150

200

250 Meters

째

schaal:

1:3.500

datum:

augustus 2014

docnr.:

bre/2247465003.mxd

vakgroep:

ruimte & milieubeleid

LSBP Domein Franciscanessen Gooreind, Wuustwezel Terreineenhedenkaart

4_ 37

V_65_1

L_ 5

kaart 10 Verklaring 0_1 L_7

V_4_1

Contour

P_75_2 2 7_

_22

L_70_2

V_31_1 V_65_2 10 P_72_11 54_ L_

L_ 54 _

L_ 679 1_ 188

9_ 17V_13_5

19 9_

9 9_ 15

0_8

L_ 69 _1 L_ 6 54 P_76_6 _2 P_76_14 7 P_72_2 V_13_8

V_13_6

L_ 54 _

L_ 54 _2 6

V_4_9 L_ 7L0_ _711 1_

Bron: - Topografische kaart NGI 1/10.000 raster, Numerieke reeks (AGIV-product), uitgave 2009

V_63_6 P_76_7

LL__7 P_76_18 540_ _310 0

V_4_8

35 _

L_ 70 _

L_54_33

P_72_8 V_67_1L_54_ 32 P_72_6 P_75_6 P_75_5 L_ P_76_19 71 _1 1 V_4_10

L_ 35 _6

L_35_7

_ L_70

54 _3 1

P_72_9 V_67_2 L_7 0_1L3_54_ P_76_8 31 L_

56 - Alleenstaande boom of heester 72 - Kunstwerk 73 - Brug 74 - Constructie 75 - Toegangspoort 76 - Zitbank 77 - Afvalkorf 78 - Verplaatst kunstwerk 79 - Verdwenen relict

V_4_7

L_ 7

L_ 70 _

P_72_7 P_76_13

V_63_5

L_ 71 _

L_ 69 _

Puntvormige beheereenheden

P_78_1 P_76_17

V_64_1

L_ 6

0_ 14 P_76_20 L P_74_1 _35 _4

V_63_7

1 9_1 L_6

L_ 69 _8 8 L L_6 9_L9_ _6 69_ 9_ 1 10 12 V_4_6 _1 5 3 _ L P_76_5

P_74_2 V_63_4

L_ 6

21 9_

L 17 _70_ 16 70_ L_

P_79_1

L_ 71 _

1_6 L_7

4 9_1 L_6

V_13_7

L_ L 35_6 _39_ 20

V_4_2

9 _2 54 L_

68 _1

L_ 35 _

3 9_1 L_6

P_74_5

L_ 6

L_ 70 _6

5 L_35 _

_4 54 L_

V_4_11

L_ 6

V_4_4

L_54_13

L_ 54L_ _154_19 8

L_ 54 _

P_76_26 P_72_5 P_76_3

L_ 69 _7

V_4_5

P_76_12

V_4_3 69 _6

L_ 54 _

V_63_3

P_74_3

L_ 70 _

L_71_3

V_66_1

0_4 L_7 L_P_72_10 54 V_13_3 P_76_11 P_76_28 _1 P_77_1 2 P_76_15 V_13_4

LL_5 _346_5 L _1 _ 5 4_8 L_ P_75_4 70_

P_76_21

_2 _36 5 L _ 0 L_71_5 7 L_

35 - Dreef 36 - Bomenrij 37 - Geschoren haag 54 - Onverhard pad 68 - Graspad 69 - Gracht, nat 70 - Gracht, droog 71 - Afsluiting

L_3 5_1 2

P_76_4 P_76_16

4_ P_76_23 3 L_ 54 V_66_2 _6 P_76_22

V_3_2

P_74_4

L_ 5

P_76_25 L_54_

Lijnvormige beheereenheden L_54 _

V_63_2

_ 54 L_

4 _1 54 L_

5 L_

P_76_24

91_42 L_67

9_3 L_6

L_70_3 L_54_15

_ 69 L_

P_56_1 P_76_9 L _3 P_56_2 L_ 5_ P_56_3 54 1 P_75_1 V_14_1 _P_76_29 16 P_76_1 P_56_4 V_13_1 V_13_2 P_56_5 P_76_2

1_ 4

5_2 L_3

V_63_1

L_35_9

P_56_6

_ 54 L_

20 54_ L_

L_ 5

L_ 7

9_2 L_6

L_71_1

P_72_3 P_72_1

P_75_3

L_ 35 _1 0

V_3_1

P_76_27

P_76_10

V_30_1

3 - Parkhout 4 - Hooghout 13 - Heesteraanplanting 14 - Gazon 30 - Vijver 31 - Gebouw 63 - Grasland 64 - Bomengrasland 65 - Verharde oppervlakte 66 - Onverharde open ruimte 67 - Begraafplaats

L_ 7

L_ 3

4 _2 54 L_

P_72_4 L_54 P_73_1 54_ L_

_1 8_2 _69L_6 7L_1 L_3

_ L_54

Vlakvormige beheereenheden P_73_2

100

150

200

250 Meters

째

schaal:

1:3.500

datum:

september 2014

docnr.:

bre/2247465003.mxd

vakgroep:

ruimte & milieubeleid

LSBP Domein Franciscanessen Gooreind, Wuustwezel Hydrografie kaart 12

0 10-2

HT SE

0-10

Verklaring Contour Vijver Vlaamse Hydrografische Atlas Geklasseerd, 2de categorie Geklasseerd, 3de categorie Gracht Nat Droog

0-10

20-

0 -4

0-1 0-10 0

30 202030 30-4 0-1 020-3 0 0

0 10-2 0-10

-2 0

O OP

10 -2 0

SC HI

-3 0

ET VE LD L

10 -2 0

-2

schaal:

100

200

300

400 m

1:5.500

datum:

april 2014

docnr.:

bre/2247465003.mxd

vakgroep:

ruimte & milieubeleid

LSBP Domein Franciscanessen Gooreind, Wuustwezel Quartairgeologische kaart

22a

kaart 13 Verklaring Contour Quartairgeologisch type 22 22a

22a

Bron: - Topografische kaart NGI 1/10.000 raster, Numerieke reeks (AGIV-product), uitgave 2009 - Bogemans F. (VUB), 2005. Quartairgeologische overzichtskaart van Vlaanderen 1/200.000. I.o.v. Ministerie van de Vlaamse Gemeenschap, Afdeling natuurlijke Rijkdommen en Energie.

schaal:

100

200

300

400 m

째

1:10.000

datum:

april 2014

docnr.:

bre/2247465003.mxd

vakgroep:

ruimte & milieubeleid

LSBP Domein Franciscanessen Gooreind, Wuustwezel Tertiairgeologische kaart kaart 14 Verklaring Contour Tertiair geologisch type Formatie van Merksplas A

Bron: - Topografische kaart NGI 1/10.000 raster, Numerieke reeks (AGIV-product), uitgave 2009 - Tertairgeologische overzichtskaart van Vlaanderen 1/200.000. I.o.v. MVG-departement EWBL, Afdeling natuurlijke Rijkdommen en Energie.

schaal:

100

200

300

400 m

째

1:10.000

datum:

april 2014

docnr.:

bre/2247465003.mxd

vakgroep:

ruimte & milieubeleid

LSBP Domein Franciscanessen Gooreind, Wuustwezel Bodemkaart kaart 15 Verklaring Contour Bodemkaart 01. Antropogeen 03. Nat zand 04. Vochtig zand 05. Droog zand 07. Vochtig zand antr 08. Droog zand antro

Bron: - Topografische kaart NGI 1/10.000 raster, Numerieke reeks (AGIV-product), uitgave 2009 - Digitale versie van de Bodemkaart van Vlaanderen, IWT, uitgave 2001 (OC GIS-Vlaanderen)

schaal:

100

200

300

400 m

째

1:10.000

datum:

april 2014

docnr.:

bre/2247465003.mxd

vakgroep:

ruimte & milieubeleid

LSBP Domein Franciscanessen Gooreind, Wuustwezel Bosbouwkundige bestandskaart 1

kaart 16 Verklaring Contour Bosbestanden

2 2 2

2 2

4 4 2

12 12 12

12 8

12 10 Bron: - Topografische kaart NGI 1/10.000 raster, Numerieke reeks (AGIV-product), uitgave 2009

10 schaal: 9

100

200

300

400 m

째

1:5.500

datum:

augustus 2014

docnr.:

bre/2247465003.mxd

vakgroep:

ruimte & milieubeleid

LSBP Domein Franciscanessen Gooreind, Wuustwezel Actuele bosvegetatie 1

kaart 17 Verklaring Contour Bosbestanden Amerikaanse eik - Kanstanjebos Bramenrijk Eiken - Beukenbos Rododendronbos Niet benoemd

2 2 2

2 2

4 4 4

12 12 12

12 8

12 10 Bron: - Topografische kaart NGI 1/10.000 raster, Numerieke reeks (AGIV-product), uitgave 2009

10 schaal: 9

100

200

300

400 m

째

1:5.500

datum:

april 2014

docnr.:

bre/2247465003.mxd

vakgroep:

ruimte & milieubeleid

bs, ,

ui, ,

un, , weg,kbq,

weg,kbq,

LSBP Domein Franciscanessen Gooreind, Wuustwezel

khwq, ,

hx, ,

ur, ,

kp-, ,

bs, ,

un,qb,

bs, ,

Biologische waarderingskaart bs, ,

hp,hp+,hpr+

kn,kbs,

kaart 18 hp, , kbb,kbq,kbr ur, ,

hp, ,

kbqr, , hp,kbq,kbqr

ua, ,

hp+,hj, hp,uv, hp, ,

cm,ce,

hp,hp+, hp, ,

ao, ,

kbqr, , kpk, ,

ceb,ce,

fs,qs,qb un, ,

pa, , un, ,

ku,sz,kbb ao, ,

qb, , n, ,

khqr,khpr,

hp,kbq,kbc

cm,cmb, qb, , ku-,ku, ao, , ao, , cgb,cmb,

ppmb,pa,

kbf, , sz, ,

ao-,cm, cmb,cg,

hp, , hp, ,

cm, ,

kp, ,

ha-,cg,kucg,ce,cm ppmb, ,

kbf, ,

ce,cm, cg,cm,

ce, ,

hp, ,

hx,hj,

Bron: - Topografische kaart NGI 1/10.000 raster, Numerieke reeks (AGIV-product), uitgave 2009 - Vectoriële versie van de Biologische Waarderingskaart, versie 2, Instituut voor Natuur en Bosonderzoek (INBO), AGIV

cg,cm,

qb, ,

schaal:

cg, , ku, , cgb,ceb,

ae-, , pmb,gmn,ppmb

ppmb,qb,quer

n,fag,

cg,cmb,

qb,sz,cm

ce, , cg, ,

hx, , n,que, kq, , khq,khgml,

ce,cm,

pa, ,

bs, ,

ua, ,

Verklaring Contour Biologische waardering Biologisch minder waardevol Complex van biologisch minder waardevolle en waardevolle elementen Complex van biologisch minder waardevolle, waardevolle en zeer waardevolle elementen Complex van biologisch minder waardevolle en zeer waardevolle elementen Biologisch waardevol Complex van biologisch waardevolle en zeer waardevolle elementen Biologisch zeer waardevol

hp+, , hp,kn, qb,pins,

qb,pins,

cm, , 0

100

cm,ce-,

200 sz,cm,

300

400, m ce,

cm, ,

ao, ,

1:5.500

datum:

april 2014

docnr.:

bre/2247465003.mxd

vakgroep:

ruimte & milieubeleid

LSBP Domein Franciscanessen Gooreind, Wuustwezel Potentiële natuurlijke vegetatie kaart 19 Verklaring Contour Potentiële natuurlijke vegetatie Arme Eiken-Beukenbos en Eikenbos, droge variant Arme Eiken-Beukenbos en Eikenbos, natte variant

Bron: - Topografische kaart NGI 1/10.000 raster, Numerieke reeks (AGIV-product), uitgave 2009 - PNV-kaart uitgewerkt voor project VLINA C97/06 'Ecosysteemvisie Bos Vlaanderen', 2001

schaal:

100

200

300

400 m

1:5.500

datum:

april 2014

docnr.:

bre/2247465003.mxd

vakgroep:

ruimte & milieubeleid

LSBP Domein Franciscanessen Gooreind, Wuustwezel PotentiĂŤle bosvegetatie 1

kaart 20 Verklaring Contour Bosbestanden H3 - Eiken-Beukenbos met Adelaarsvaren D6 - Essen-Elzenbos met Gevlekte aronskelk G4 - Essen-Eikenbos met Bosgierstgras en Witte klaverzuring Niet bepaald

2 2 2

2 2

4 4 4

12 12 12

12 8

12 10 Bron: - Topografische kaart NGI 1/10.000 raster, Numerieke reeks (AGIV-product), uitgave 2009

10 schaal: 9

100

200

300

400 m

Â°

1:5.500

datum:

april 2014

docnr.:

bre/2247465003.mxd

vakgroep:

ruimte & milieubeleid

LSBP Domein Franciscanessen Gooreind, Wuustwezel Rode lijst soorten Oud-bosindicatoren kaart 21 Verklaring Contour Bosbestanden Rode lijstsoorten Struikhei Oud-bosindicatoren Blauwe bosbes Lelietje-van-dalen Mannetjesvaren Salomonszegel

Bron: - Topografische kaart NGI 1/10.000 raster, Numerieke reeks (AGIV-product), uitgave 2009

schaal:

100

200

300

400 m

째

1:5.500

datum:

augustus 2014

docnr.:

bre/2247465003.mxd

vakgroep:

ruimte & milieubeleid

LSBP Domein Franciscanessen Gooreind, Wuustwezel Probleemsoorten kaart 22 Verklaring Contour Bosbestanden Probleemsoorten Bonte gele dovenetel Reuzenbalsemien Schijnaardbei

Bron: - Topografische kaart NGI 1/10.000 raster, Numerieke reeks (AGIV-product), uitgave 2009

schaal:

100

200

300

400 m

째

1:5.500

datum:

augustus 2014

docnr.:

bre/2247465003.mxd

vakgroep:

ruimte & milieubeleid

LSBP Domein Franciscanessen Gooreind, Wuustwezel Natuurwaarden per terreineenheid kaart 23 Verklaring Contour Natuurwaarden Minder waardevol Minder waardevol met elementen van waardevol Waardevol met elementen van zeer waardevol

Bron: - Topografische kaart NGI 1/10.000 raster, Numerieke reeks (AGIV-product), uitgave 2009

schaal:

100

200

300

400 m

째

1:5.500

datum:

augustus 2014

docnr.:

bre/2244855004.mxd

vakgroep:

ruimte & milieubeleid

LSBP Domein Franciscanessen Gooreind, Wuustwezel Ruimtelijke situering doelstellingen kaart 24 Verklaring Contour Ruimtelijke situering doelstellingen Gebouw Zone voor natuur- en bosbehoud Zone voor natuur- en bosontwikkeling Zone voor landschappelijk park Zone voor spelaanleidingen Zone voor tuin Zone voor medegebruik van recreatie Zone voor parking Zone voor gemeenschapsvoorzieningen en openbaar nut Open ruimte Dreefzone Zone voor het creëren van schrale bermen Zone voor het creëren van mantel-zoomvegetatie Zone voor parkvijver Zone voor de aanplant van een hoogstamboomgaard Zone voor religieus kader Zone voor religieus kader (overdruk) Hoofdpaden Zichtassen

Bron: - Topografische kaart NGI 1/10.000 raster, Numerieke reeks (AGIV-product), uitgave 2009

100

150

200

250 Meters

schaal:

1:3.500

datum:

augustus 2014

docnr.:

bre/2247465003.mxd

vakgroep:

ruimte & milieubeleid

LSBP Domein Franciscanessen Gooreind, Wuustwezel Toegankelijkheid kaart 25 Verklaring Contour Gebouw Speelzone Bivakzone Toegankelijkheid Gemotoriseerd verkeer Fietsroute voor groepen Wandel- en fietspad

[ [ [

Parking Fietsenstalling Afvalkorf

Borden

[ [ [ [ [

Infobord Reglement Speelzone Verboden voor ruiters Verboden voor gemotoriseerd verkeer

Bron: - Topografische kaart NGI 1/10.000 raster, Numerieke reeks (AGIV-product), uitgave 2009

100

150

200

250 Meters

째

schaal:

1:3.500

datum:

september 2014

docnr.:

bre/2247465003.mxd

vakgroep:

ruimte & milieubeleid

LSBP Domein Franciscanessen Gooreind, Wuustwezel Snoeizones Rhododendron kaart 26 Verklaring Contour Rhododendron Snoeizone 1 Snoeizone 2 Snoeizone 3 Rhododendron naar historisch uitzicht

Bron: - Topografische kaart NGI 1/10.000 raster, Numerieke reeks (AGIV-product), uitgave 2009

schaal:

100

150

200 m

째

1:3.500

datum:

september 2014

docnr.:

bre/2247465003.mxd

vakgroep:

ruimte & milieubeleid

LSBP Domein Franciscanessen Gooreind, Wuustwezel PotentiĂŤle veteraanbomen kaart 27 Verklaring Contour Bosbestanden Veteraanbomen Amerikaanse eik Beuk Zomereik Linde

2 3

7 12

8 4

Bron: - Topografische kaart NGI 1/10.000 raster, Numerieke reeks (AGIV-product), uitgave 2009

schaal:

100

200

300

400 m

Â°

1:5.500

datum:

september 2014

docnr.:

bre/2247465003.mxd

vakgroep:

ruimte & milieubeleid

Bijlage 2

Afb. 1: Voorzijde van het kloostergebouw, v贸贸r 1899. www.oudwezelopdefoto.be.

Afb. 2: Voorzijde van het hoofdgebouw met de vleugel aan de noordoostzijde (vroege bouwfase), ca. 1899. www.oudwezelopdefoto.be.

Afb. 3: Voorzijde klooster, na 1902. Afbeelding afkomstig van een postkaartenverkoop op het internet.

Afb. 4: Voorzijde klooster, na 1902. www.oudwezelopdefoto.be.

Afb. 5: Toegangspoort tot de centrale dreef, na 1902. www.oudwezelopdefoto.be. Afb. 6 →: Toegangspoort tot de centrale dreef. Detail uit foto voorzicht kloostergebouwen, na 1902. www.oudwezelopdefoto.be.

Afb. 7: Toegang tot de ‘Cour intérieure’ via de centrale dreef, ca. 1902. Afbeelding afkomstig van een postkaartenverkoop op het internet.

Afb. 8: Achterzijde van het kloostergebouw, 1895. Afbeelding afkomstig van een postkaartenverkoop op het internet.

Afb. 9: Achterzijde van het kloostergebouw, ca. 1902-1903. Afbeelding afkomstig van een postkaartenverkoop op het internet.

Afb. 10: Achterzijde van het kloostergebouw en moestuin, v贸贸r 1902. Afbeelding afkomstig van een postkaartenverkoop op het internet.

Afb. 11: Achterzijde van het kloostergebouw en moestuin, ca. 1902-1904. Afbeelding afkomstig van een postkaartenverkoop op het internet.

Afb. 12: Achterzijde van het kloostergebouw en moestuin, tussen 1904-1923. Afbeelding afkomstig van een postkaartenverkoop op het internet.

Afb. 13: Achterzijde van het kloostergebouw en moestuin, tussen 1902-1923. www.oudwezelopdefoto.be.

Afb. 14 en 15: Binnentuin tussen klooster en kapel noviciaat, ca. 1924 of later. www.oudwezelopdefoto.be.

Afb. 16: Kapel tijdens de bouwfase, ca. 1924. www.oudwezelopdefoto.be.

Afb. 17: Kapel en achterliggende nieuwbouw, 1927. www.oudwezelopdefoto.be.

Afb. 18: Bouw van de nieuwe vleugels van het noviciaat, 1930. www.oudwezelopdefoto.be.

Afb. 19: Het nieuw gebouwde noviciaat, 1930. www.oudwezelopdefoto.be.

Afb. 20: Moestuin naast de kapel van het noviciaat, na 1924. Postkaart B. Vanderheyden.

Afb. 21: Luchtfoto van de kloostergebouwen, tussen 1924 en 1979. Afbeelding afkomstig van een postkaartenverkoop op het internet.

Afb. 22: Luchtfoto van de kloostergebouwen, ca. 1990. Afbeelding afkomstig van een postkaartenverkoop op het internet.

Afb. 23: Noviciaat, na 1970. Afbeelding afkomstig van een postkaartenverkoop op het internet.

Afb. 24 →: Detail uit het plan van het domein van 1883. IGEAN dienstverlening, Gemeente Wuustwezel. Gemeentelijk ruimtelijk uitvoeringsplan “Domein Zusters Franciscanessen”. Onderzoek naar plan-MER-plicht, p. 11.

Afb. 25: Zicht op de tuin van het noviciaat naar de Bredabaan toe, vanaf het wandelpad naast de centrale dreef, ca. 1902. Afbeelding afkomstig van een postkaartenverkoop op het internet.

Afb. 26: Zicht op de tuin van het noviciaat ter hoogte van de kapel, na 1924. www.oudwezelopdefoto.be.

Afb. 27: Zicht op de tuin van het noviciaat, naar de Bredabaan toe. www.oudwezelopdefoto.be.

Afb. 28: Tuin van het noviciaat, 1929. www.oudwezelopdefoto.be.

Afb. 29: Grot van O.L.V. van Lourdes, waarschijnlijk voor 1906. www.oudwezelopdefoto.be.

Afb. 30: Grot van O.L.V. van Lourdes. www.oudwezelopdefoto.be.

Afb. 31: Studie in de tuin bij de grot van O.L.V. van Lourdes. www.oudwezelopdefoto.be.

Afb. 32: Plaatsing van potplanten op de grot van O.L.V. van Lourdes, waarschijnlijk vroege twintigste eeuw. Afbeelding afkomstig van een postkaartenverkoop op het internet.

Afb. 33: Grot van O.L.V. van Lourdes. www.oudwezelopdefoto.be.

Afb. 34: Probanisten tijdens de recreatie in 1902-1903. Archief F.M.M. Brussel, Map Photos Belgique.

Afb. 36: Vijverzicht, ca. 1902. Afbeelding afkomstig van een postkaartenverkoop op het internet.

Afb. 37: Vijverzicht, ca. 1901-1903. Afbeelding afkomstig van een postkaartenverkoop op het internet.

Afb. 38: Vijver van het noviciaat, met drie wandelende zusters op de oever (omcirkeld). Afbeelding afkomstig van een postkaartenverkoop op het internet.

Afb. 39 en 40: Twee postkaarten, getiteld â&#x20AC;&#x2DC;Zicht op de walâ&#x20AC;&#x2122;. www.oudwezelopdefoto.be.

Afb. 41: De kloostergemeenschap van Gooreind in 1905, poserend aan de rand van de vijver en in de boot. Archief F.M.M. Brussel, Map Photos Belgique.

Afb. 42 ←: Zicht in L’Allée du Sacré-Coeur vanaf de straatzijde, ca. 1902. Afbeelding afkomstig van een postkaartenverkoop op het internet. Afb. 43 ↓: L’Allée du Sacré-Coeur, vóór 1906. Afbeelding afkomstig van een postkaartenverkoop op het internet.

Afb. 44: Zicht in L’Allée du Sacré-Coeur naar de straatzijde toe, met op de achtergrond de stenen kolom (omcirkeld), vóór 1929. Afbeelding afkomstig van een postkaartenverkoop op het internet.

Afb. 45: Waarschijnlijk een zicht in L’Allée du Sacré-Coeur vanaf de straatzijde na de heraanplanting, na 1902. www.oudwezelopdefoto.be.

Afb. 46: Le Sacré-Coeur. www.oudwezelopdefoto.be.

Afb. 48: Het beeld van le Sacré-Coeur bij de zegening in 1904. Uit: BOONE, A., Franciscaines Missionnaires de Marie. Histoire de la Province de la Belgique, Pays-Bas, îles Féroé, Islande de 1889 à 1972, p. 52.

Afb. 49: De kloostergemeenschap in 1910, poserend bij het beeld van le Sacré-Coeur. Archief F.M.M. Brussel, Map Photos Belgique.

Afb. 50: Grondplan van het eerste kerkhof. Archief F.M.M. Brussel, Bundel CimetiĂ¨re Gooreind, Boekje eerste kerkhof.

Afb. 52: Begraafplaats van de Zusters Franciscanessen, tussen 1925 en jaren 1960. www.oudwezelopdefoto.be.

Afb. 53-56: Inventarisatie van de graven op de eerste begraafplaats op het kloosterdomein. Archief F.M.M. Brussel, Map met fotoâ&#x20AC;&#x2122;s van de eerste begraafplaats.

Afb. 57: Zusters op de eerste begraafplaats. Archief F.M.M. Brussel, Map Photos Belgique.

Afb. 58: Plan met aanduiding van de tweede begraafplaats en de nieuw aan te leggen weg (rood), 1958. Archief F.M.M. Brussel, Doos Fermeture Histoire, Brief 20-1-1958.

Afb. 60: Spelonk van Sint Franciscus. www.oudwezelopdefoto.be

Afb. 61: Spelonk van Sint Franciscus. Afbeelding afkomstig van een postkaartenverkoop op het internet.

Afb. 62: Foto genomen bij het bezoek van Père Générale P. Perantoni in 1950, voor de grot van St. Franciscus. Archief F.M.M. Brussel, Map Photos Belgique.

Afb. 63 ↑ en 64 ↓: Beeld van de Aartsengel Michael. www.oudwezelopdefoto.be.

Afb. 65: Beeld van het Kind Jezus. www.oudwezelopdefo to.be.

Afb. 69: Zicht op de voorzijde van de hoeve, waarschijnlijk tussen 1929 en 1962. Afbeelding afkomstig van een postkaartenverkoop op het internet.

Afb. 70: Voorzijde van de hoeve, tussen 1859 en 1929. Uit: LEUNEN, M., Wuustwezel. Gooreind. Historisch fotoboek, p. 276.

Afb. 71 â&#x2020;&#x2018;: Achterzijde van de hoeve, tussen 1929 en 1962. www.oudwezelopdefoto.be.

Afb. 72 â&#x2020;&#x2019;: Achterzijde van de hoeve, na 1962. Afbeelding afkomstig van een postkaartenverkoop op het internet.

Afb. 73: Zicht in de dreef langs de achterzijde van de hoeve, ca. 1902. www.oudwezelopdefoto.be.

Afb. 74: Achterzijde van de hoeve. Postkaart uit een persoonlijk fotoalbum van Zuster Marie Louise Inghels.

Afb. 76: Achterzijde van de hoeve naast de kloostergebouwen, na 1929. www.oudwezelopdefoto.be.

Afb. 78: Achterzijde van de hoeve naast de kloostergebouwen, na 1929. www.oudwezelopdefoto.be.

Afb. 79: Luchtfoto van de kloostergebouwen en de hoeve van 1929, voor 1985. Afbeelding afkomstig van een postkaartenverkoop op het internet.

Afb. 80: Grazende runderen op het kloosterdomein. www.oudwezelopdefoto.be.

Bijlage 3

Provinciaal Instituut voor Hygiëne

Provincie Antwerpen

Provinciaal Instituut voor Hygiëne | Kronenburgstraat 45 | 2000 Antwerpen Tel 03 259 12 00 | Fax 03 259 12 37 Milieu | Milieuprojecten Donald Vergauwe - Thierry Vercauteren WB/DOV/12/16 - OW/DOV/12/08

29 mei 2012

Onderzoek Waterbodem en Oppervlaktewater vijver Franciscanessen VZW Kempens Landschap

Deel 1: Waterbodemverslag vijver Franciscanessen, WB/DOV/12/16

Provinciaal Instituut voor HygiĂŤne | Kronenburgstraat 45 | 2000 Antwerpen Tel 03 259 12 00 | Fax 03 259 12 37 Milieu | Milieuprojecten Donald Vergauwe WB/DOV/12/16

29 mei 2012

Waterbodem vijver Klooster Franciscanessen VZW Kempens Landschap

Provinciaal Instituut voor HygiĂŤne

Provincie Antwerpen

Inhoud

Opdrachtgever .................................................................................................................... 1

Situering van het onderzoek ............................................................................................... 1

Monsterneming ................................................................................................................... 1 3.1. Bemonstering.......................................................................................................... 1 3.2. Peiling..................................................................................................................... 2

Onderzochte parameters .................................................................................................... 2

Resultaten ........................................................................................................................... 2

Beoordeling ........................................................................................................................ 3 6.1. zone 1 ..................................................................................................................... 6 6.2. zone 2 ..................................................................................................................... 8 6.3. zone 3 ................................................................................................................... 10

Besluit ............................................................................................................................... 12 7.1. Beoordeling .......................................................................................................... 12

Bijlagen ............................................................................................................... 14 1.

Situering meetpunten en zones bemonstering vijver klooster Franciscanessen ... 14

Peiling vijver klooster Franciscanessen ............................................................... 15

Beproevingsverslagen........................................................................................... 16

Provinciaal Instituut voor Hygiëne

Provincie Antwerpen

1. Opdrachtgever De opdrachtgever is de VZW Kempens Landschap, Domein Ter Speelbergen - Peredreef 5 2580 Putte, vertegenwoordigd door de heer Philippe De Backer, diensthoofd.

2. Situering van het onderzoek De waterbodem van een vijver op de terreinen van het klooster van de Franciscanessen te Wuustwezel werd onderzocht in het kader van een onderzoek naar de optimalisatie van de waterkwaliteit.

3. Monsterneming 3.1.

Bemonstering

De waterbodem van de vijver werd bemonsterd op 8 maart 2012 door D. Janssen en M. De Groof, monsternemers aan het PIH. De waterbodem werd bemonsterd met een zuigerboor. De monsters zijn mengmonsters van circa 20 monstersteken, genomen verspreid over de ganse oppervlakte van de bemonsterde zones. De ligging van de vijver op het terrein van het klooster van de Franciscanessen is gesitueerd op de kaart als bijlage 1. Daarnaast werd een peiling uitgevoerd van de waterstand en de slibdikte over de oppervlakte van de ganse vijver. De resultaten hiervan vindt u als bijlage 2. Situering monster:

Monsters

Monsternemingsplaats

PIHnummer

zone 1 zone 2 zone 3

vijver Franciscanessen Wuustwezel vijver Franciscanessen Wuustwezel vijver Franciscanessen Wuustwezel

334466 334467 334468

Lambert coördinaten middelpunt vijver X Y

163286

228052

De waterbodemmonsters werden in het in het kwaliteitshandboek voorgeschreven recipiënt voor analyse meegenomen naar het laboratorium van het Provinciaal Instituut voor Hygiëne.

WB/DOV/1216

Provinciaal Instituut voor Hygiëne

3.2.

Provincie Antwerpen

Peiling

Er werd een peiling uitgevoerd van de waterstand en de slibdikte over de oppervlakte van de ganse vijver. Als bijlage 2 vindt u achtereenvolgens een kaart met de situering van de peilpunten en de slibdikte. Daarna vindt u 3 figuren met de grafische voorstelling van de slibdikte, de diepte van de bedding en de waterkolom (toestand op 8 maart 2012). In de tabel hieronder vindt u de vastgestelde gegevens over de vijver. We benadrukken dat het slibvolume een geschatte hoeveelheid bedraagt. De oppervlakte van de vijver werd berekend in GIS op basis van de topokaart1. Oppervlakte vijver Geschat slibvolume Gemiddelde waterdiepte Maximale waterdiepte Gemiddelde slibdikte Maximale slibdikte

3630 m² 1920 m³ 65 cm 100 cm 43cm 70 cm

4. Onderzochte parameters De waterbodemmonsters werden onderzocht op het standaardanalysepakket voor waterbodemonderzoek. Het standaardanalysepakket voor waterbodemonderzoek omvat:

• • • • • • • • •

bepaling van de droogrest bepaling van het gehalte aan organisch materiaal (TOC bepaling) bepaling van het lutumgehalte (fractie < 2µm) bepaling van de zuurtegraad (pH-KCl) bepaling van de gehaltes aan arseen, cadmium, chroom, koper, kwik, lood, nikkel en zink bepaling van de gehaltes aan polycyclische aromatische koolwaterstoffen (PAK's) bepaling van het gehalte aan minerale olie bepaling van het gehalte aan organochloorpesticiden (OCP’s) bepaling van het gehalte aan polychloorbifenylen (PCB’s)

5. Resultaten De analyseresultaten zijn terug te vinden als bijlage 3 (Beproevingsverslagen waterbodem, rapportnummer 334466 - 334468). Als bijlage 3 vindt u tevens de beproevingsverslagen oppervlaktewater, rapportnummers 334335 - 334337)

digitale versie van topografische kaart NGI, 1/10000, uitgave OC-GIS VI, 1984.

WB/DOV/1216

Provinciaal Instituut voor Hygiëne

Provincie Antwerpen

6. Beoordeling Het VLAREA (Vlaams reglement inzake afvalvoorkoming en –beheer) beschouwt bagger- en ruimingsspecie als afvalstoffen die in aanmerking komen voor gebruik als secundaire grondstof (bouwstof of bodem). Deponeren van ruimingsspecie op de oever van de waterloop is gebruik als bodem. De voorwaarden voor gebruik van afvalstoffen als secundaire grondstof zijn opgenomen in VLAREA, hoofdstuk IV. Gebruik als bodem Als de ruimingsspecie als bodem toegepast wordt, moet de samenstelling van de specie voldoen aan de voorwaarden voor het gebruik van uitgegraven bodem als bodem, zoals bepaald in artikel 161 §1, §2, eerste lid, 1° tot en met 4°, en artikel 162 van het VLAREBO. Aanvullend hierbij worden voor bagger- en ruimingsspecie de chloorhoudende bestrijdingsmiddelen genormeerd als volgt: 1° gebruik als bodem op een ontvangende grond die binnen bestemmingstype I gelegen is: aldrin + dieldrin, chloordaan (cis en trans), DDT + DDE + DDD, hexachloorcyclohexaan (γ-isomeer), hexachloorcyclohexaan (α-isomeer), hexachloorcyclohexaan (α-isomeer), endosulfan (α, β en sulfaat): 0,1 mg/kg droge stof per verbinding, overeenkomstig met de detectielimiet; 2° gebruik als bodem op een ontvangende grond die binnen bestemmingstypes II, III, IV of V gelegen is: a) de som van aldrin + dieldrin, chloordaan (cis en trans), DDT + DDE + DDD, hexachloorcyclohexaan (γ-isomeer), hexachloorcyclohexaan (βisomeer), hexachloorcyclohexaan (α-isomeer), endosulfan (α, β en sulfaat): 0,2 mg/kg droge stof; b) bij het berekenen van de som worden alleen de resultaten van de meetbare componenten ingebracht, dat is met een meetwaarde boven de detectielimiet. Een overzicht van de verschillende bestemmingstypes vindt u in bijlage IV van het VLAREBO. Voor gebruik als bodem is een gebruikscertificaat vereist. Dit gebruikscertificaat wordt verleend door de OVAM (Openbare Vlaamse Afvalstoffenmaatschappij). Voor gebruik als bodem onderscheidt men: deponeren binnen de vijfmeterstrook op de oever en gebruik als bodem buiten de vijfmeterstrook.

WB/DOV/1216

Provinciaal Instituut voor Hygiëne

Provincie Antwerpen

Gebruik als bodem binnen de vijfmeterstrook Voor deponeren op de oever van de waterloop is geen gebruikscertificaat vereist als er gewerkt wordt volgens een “code van goede praktijk” en de samenstelling van de ruimingsspecie voldoet aan de voorwaarden voor gebruik als bodem uit bijlage V van het VLAREBO. Bij besluit van de Vlaamse minister van Openbare werken, Energie, Leefmilieu en Natuur van 7 juli 2009 is de “Leidraad en algemene code van goede praktijk bagger- en ruimingsspecie” vastgesteld als algemene code. Bij overschrijding van de normen uit bijlage V van het VLAREBO, kan ruimingsspecie binnen bepaalde voorwaarden toch binnen de vijfmeterstrook gedeponeerd worden. Tenzij er hiervoor tegenindicaties zijn, worden de milieukenmerken van waterbodem en oever als gelijk beschouwd. In dit geval kan er zonder studie van de oever een gebruikscertificaat bekomen worden. Het ontbreken van tegenidicaties moet bij de aanvraag van het gebruikscertificaat gemotiveerd worden. Binnen bestemmingstypes III tot V kan ook een gebruikscertificaat bekomen worden als de gehaltes aan verontreinigende stoffen lager zijn dan 80 % van de bodemsaneringsnorm voor het betreffende bestemmingstype en lager dan de bodemsaneringsnorm voor bestemmingstype III. In dit laatste geval moet een studie uitgevoerd worden waaruit blijkt dat de vijfmeterstrook en de waterbodem gelijkaardige milieukenmerken hebben. Deze studie kan uitgevoerd worden zoals beschreven in de “Leidraad en algemene code van goede praktijk bagger- en ruimingsspecie”.

Gebruik als bodem buiten de vijfmeterstrook Voor gebruik als bodem buiten de vijfmeterstrook is altijd een gebruikscertificaat vereist. Als de samenstelling van de ruimingsspecie voldoet aan de voorwaarden voor gebruik als bodem uit bijlage V van het VLAREBO en artikel 4.2.3.1 van het VLAREA, kan deze als bodem gebruikt worden. Bij overschrijding van de normen uit bijlage V van het VLAREBO, kan ruimingsspecie binnen bepaalde voorwaarden toch als bodem toegepast worden. Hiervoor is steeds een studie van de ontvangende grond nodig waarbij aangetoond wordt dat wordt voldaan aan het principe van stand-still. Deze studie moet worden uitgevoerd volgens de voorschriften zoals die gelden bij het droog grondverzet. Deze voorschriften zijn beschreven in de “Standaardprocedure studie van de ontvangende grond” (OVAM, april 2008).

WB/DOV/1216

Provinciaal Instituut voor HygiĂŤne

Provincie Antwerpen

Gebruik als bouwstof Als de ruimingsspecie als bouwstof toegepast wordt, moet de samenstelling van de specie voldoen aan de voorwaarden inzake samenstelling voor gebruik in of als bouwstof (VLAREA, bijlage 4.2.2). Daarnaast moet het massa- en volumepercentage niet-steenachtige materialen lager zijn dan 1 % en het massa- en volumepercentage grof organisch materiaal lager zijn dan 0,5 %. Voor het gebruik als bouwstof is een gebruikscertificaat vereist. Dit gebruikscertificaat wordt verleend door de OVAM.

In dit onderzoek worden de analyseresultaten getoetst aan de voorwaarden voor gebruik als bodem en aan de voorwaarden voor gebruik als bouwstof.

WB/DOV/1216

Provinciaal Instituut voor HygiĂŤne

6.1.

Provincie Antwerpen

zone 1

In de tabel op de volgende bladzijde worden de analyseresultaten van het waterbodemmonster getoetst aan de VLAREBO voorwaarden voor gebruik als bodem en de VLAREA voorwaarden voor gebruik als bouwstof. 6.1.1.

toetsing aan de voorwaarden voor gebruik als bodem

Hergebruik als bodem binnen de vijfmeterstrook (oeverdeponie) De samenstelling van het waterbodemmonster voldoet aan de voorwaarden voor gebruik als bodem binnen bestemmingstypes I tot V (VLAREBO, bijlage V, VLAREA Art.4.2.3.1.). De ruimingsspecie kan binnen de vijfmeterstrook op de oever gedeponeerd worden.

Hergebruik als bodem buiten de vijfmeterstrook De samenstelling van het waterbodemmonster voldoet aan de voorwaarden voor gebruik als bodem binnen bestemmingstypes I tot V (VLAREBO, bijlage V, VLAREA Art. 4.2.3.1.). De ruimingsspecie kan binnen bestemmingstypes I tot V vrij als bodem gebruikt worden. Voor gebruik als bodem buiten de vijfmeterstrook is een door de OVAM verleend gebruikscertificaat vereist.

6.1.2.

toetsing aan de voorwaarden voor gebruik als bouwstof

Met uitzondering van het gehalte aan organisch materiaal voldoet de samenstelling van het waterbodemmonster aan de voorwaarden voor gebruik als bouwstof en voor gebruik als bodem. Het te hoog gehalte aan organisch materiaal kan een indicatie zijn dat de ruimingsspecie meer dan 0,5 % grof organisch materiaal bevat. Is dit het geval, dan kan de ruimingsspecie niet als bouwstof toegepast worden. Als de waterbodem minder dan 0,5 % grof organisch materiaal bevat, kan de ruimingsspecie zonder bijkomende uitloogproef als niet-vormgegeven bouwstof toegepast worden. Voor toepassing van ruimingsspecie als bouwstof is een door de OVAM verleend gebruikscertificaat vereist.

WB/DOV/1216

Provinciaal Instituut voor Hygiëne

Zone 1

Provincie Antwerpen

vijver klooster Franciscanessen

P a ra me t e r

Bo dem t y p e I- V

Bo dem t y p e II- V

8 0 % B S N II

8 0 %B S N IV ( B T o e v e r)

8 0 % B S N II ( g e b ruik mit s s t ud ie ? )

B o uw s t o f V LA R EA

< 10 1,2 5 < 20 13 < 0 ,3 0 33 6 173

26 1,3 0 91 99 1,70 12 0 56 325

34 1,73 10 4 13 4 2 ,3 2 16 0 74 434

2 14 7,6 0 448 400 3 ,8 4 58 8 424 800

34 1,73 10 4 13 4 2 ,3 2 16 0 74 434

2 50 10 12 50 3 75 5,0 12 50 2 50 12 50

mg /kg DS mg /kg DS mg /kg DS mg /kg DS mg /kg DS mg /kg DS mg /kg DS mg /kg DS mg /kg DS mg /kg DS mg /kg DS mg /kg DS mg /kg DS mg /kg DS mg /kg DS mg /kg DS

< 0 ,0 2 < 0 ,0 2 < 0 ,0 2 < 0 ,0 2 < 0 ,0 2 < 0 ,0 2 < 0 ,0 2 < 0 ,0 2 < 0 ,0 2 < 0 ,0 2 < 0 ,0 2 < 0 ,0 2 < 0 ,0 2 < 0 ,0 2 < 0 ,0 2 < 0 ,0 2

0 ,8 0 0 ,6 0 4 ,6 19 30 1,5 10 62 2 ,5 5,1 1,1 0 ,6 0 0 ,3 0 0 ,3 0 35 0 ,55

2 ,4 1,4 7,2 12 5 14 4 2 ,4 30 2 51 4 ,6 8 ,0 1,8 0 ,8 0 0 ,4 0 0 ,4 0 12 8 0 ,8 0

223 51 50 5 3 4 56 13 2 0 19 0 4 231 2 52 0 24 2 56 24 24 4 ,0 2 ,9 3440 24

2 ,4 1,4 7,2 12 5 14 4 2 ,4 30 2 51 4 ,6 8 ,0 1,8 0 ,8 0 0 ,4 0 0 ,4 0 12 8 0 ,8 0

mg /kg DS mg /kg DS mg /kg DS mg /kg DS mg /kg DS mg /kg DS

10 5

300

2960

4440

2960

N.D.

0 ,10 0

0 ,2 0 0

mg /kg DS mg /kg DS mg /kg DS mg /kg DS mg /kg DS mg /kg DS mg /kg DS mg /kg DS

0 ,0 0 8 < 0 ,0 0 2 < 0 ,0 0 1 0 ,0 0 2 < 0 ,0 0 1 0 ,0 0 2 0 ,0 0 4 < 0 ,0 0 2

0 ,0 3 3

Ee nhe id

A na ly s e

% OS % % DS

3 9 ,4 7,4 5,2 4 ,0

M e t a le n : Ars een Cad mium Chro o m Ko p er Kwik Lo o d Nikkel Zink

mg /kg DS mg /kg DS mg /kg DS mg /kg DS mg /kg DS mg /kg DS mg /kg DS mg /kg DS

P A K's Naftaleen Acenafthyleen Acenaftheen Fluo reen Fenantreen Anthraceen Fluo rantheen Pyreen Benzo (a)anthraceen Chrys een Benzo (b )fluo rantheen Benzo (k)fluo rantheen Benzo (a)p yreen Dib enzo (a,h)anthraceen Benzo (g ,h,i)p eryleen Ind eno (1,2 ,3 ,c,d )p yreen M inerale o lie Fractie Fractie Fractie Fractie OCP's

Dro o g rest 10 5 °C O.M . pH Lutum

C10 -C12 C12 -C2 0 C2 0 -C3 0 C3 0 -C4 0

P C B 's ( s o m 7 c o ng e ne re n) PCB 2 8 PCB 52 PCB 10 1 PCB 118 PCB 13 8 PCB 153 PCB 18 0

WB/DOV/1216

(PIH-nummer 334466)

30 40 35 400 55 55 8 ,5 35 35 10 0 0

0 ,50 0

Provinciaal Instituut voor HygiĂŤne

6.2.

Provincie Antwerpen

zone 2

toetsing aan de voorwaarden voor gebruik als bodem

Hergebruik als bodem binnen de vijfmeterstrook (oeverdeponie) De samenstelling van het waterbodemmonster voldoet aan 80 % van de bodemsaneringsnormen voor bestemmingstype III. Mits uit een studie kan aangetoond worden dat de vijfmeterstrook en de waterbodem gelijkaardige milieukenmerken hebben, kan voor die delen van de oever die gelegen zijn binnen bestemmingstypes III tot V, de ruimingsspecie op de oever gedeponeerd worden. In dit geval is een door de OVAM verleend gebruikscertificaat vereist.

Hergebruik als bodem buiten de vijfmeterstrook De samenstelling van het waterbodemmonster voldoet aan 80 % van de bodemsaneringsnormen voor bestemmingstype III. Mits uit een studie van de ontvangende grond - conform de Codes van goede praktijk voor het werken met uitgegraven bodem - kan aangetoond worden dat het gebruik van de ruimingsspecie als bodem geen verontreiniging van het grondwater kan veroorzaken en dat mogelijke blootstelling aan de verontreinigende stoffen geen extra risico oplevert, kan de ruimingsspecie binnen bestemmingstypes III tot V als grond toegepast worden. In dit geval is een door de OVAM verleend gebruikscertificaat vereist.

6.2.2.

toetsing aan de voorwaarden voor gebruik als bouwstof

Met uitzondering van het gehalte aan organisch materiaal voldoet de samenstelling van het waterbodemmonster aan de voorwaarden voor gebruik als bouwstof. Het te hoog gehalte aan organisch materiaal kan een indicatie zijn dat de ruimingsspecie meer dan 0,5 % grof organisch materiaal bevat. Is dit het geval, dan kan de ruimingsspecie niet als bouwstof toegepast worden. Voor toepassing als bouwstof moeten nog aanvullende analyses uitgevoerd worden (uitloogproef metalen).

WB/DOV/1216

Provinciaal Instituut voor Hygiëne

zone 2

Provincie Antwerpen

vijver klooster Franciscanessen

P a ra me t e r

Bo dem t y p e I- V

Bo dem t y p e II- V

8 0 % B S N II

8 0 %B S N IV ( B T o e v e r)

8 0 %B S N III ( g e b ruik mit s s t ud ie ? )

B o uw s t o f V LA R EA

< 10 2 ,53 22 14 < 0 ,3 0 40 8 2 73

26 1, 3 5 91 12 0 1,70 12 0 56 443

35 1, 8 0 10 4 16 5 2 ,3 2 16 0 74 59 0

2 14 7,6 0 448 400 3 ,8 4 58 8 424 800

82 4 ,8 0 19 2 2 79 3 ,8 4 448 76 59 0

2 50 10 12 50 3 75 5,0 12 50 2 50 12 50

mg /kg DS mg /kg DS mg /kg DS mg /kg DS mg /kg DS mg /kg DS mg /kg DS mg /kg DS mg /kg DS mg /kg DS mg /kg DS mg /kg DS mg /kg DS mg /kg DS mg /kg DS mg /kg DS

0 ,0 2 < 0 ,0 2 0 ,0 2 0 ,0 5 0 ,13 0 ,0 2 0 ,3 8 0 ,2 3 0 ,10 0 ,3 2 0 ,2 2 0 ,11 0 ,12 0 ,0 5 0 ,15 0 ,13

0 ,8 0 0 ,6 0 4 ,6 19 30 1,5 10 62 2 ,5 5,1 1,1 0 ,6 0 0 ,3 0 0 ,3 0 35 0 ,55

2 ,9 1,6 7,2 16 9 19 0 2 ,4 37 324 4 ,9 8 ,0 1,9 0 ,8 0 0 ,4 0 0 ,4 0 12 8 0 ,8 0

299 67 667 3 4 56 13 2 0 19 0 4 238 2 52 0 24 2 56 24 24 4 ,0 2 ,9 3440 24

7,2 2 ,0 24 3 16 0 226 56 72 3 16 13 14 4 11 9 ,2 3 ,8 3 ,1 3 13 6 16

mg /kg DS mg /kg DS mg /kg DS mg /kg DS mg /kg DS mg /kg DS

18 6

300

4000

6000

4000

N.D.

0 ,10 0

0 ,2 0 0

mg /kg DS mg /kg DS mg /kg DS mg /kg DS mg /kg DS mg /kg DS mg /kg DS mg /kg DS

0 ,0 0 3 < 0 ,0 0 2 < 0 ,0 0 1 < 0 ,0 0 1 < 0 ,0 0 1 < 0 ,0 0 2 0 ,0 0 3 < 0 ,0 0 2

0 ,0 3 3

Ee nhe id

A na ly s e

% OS % % DS

3 8 ,4 12 ,0 5,3 4 ,1

M e t a le n : Ars een Cad mium Chro o m Ko p er Kwik Lo o d Nikkel Zink

mg /kg DS mg /kg DS mg /kg DS mg /kg DS mg /kg DS mg /kg DS mg /kg DS mg /kg DS

Dro o g rest 10 5 °C O.M . pH Lutum

C10 -C12 C12 -C2 0 C2 0 -C3 0 C3 0 -C4 0

P C B 's ( s o m 7 c o ng e ne re n) PCB 2 8 PCB 52 PCB 10 1 PCB 118 PCB 13 8 PCB 153 PCB 18 0

WB/DOV/1216

(PIH-nummer 334467)

30 40 35 400 55 55 8 ,5 35 35 10 0 0

0 ,50 0

Provinciaal Instituut voor HygiĂŤne

6.3.

Provincie Antwerpen

zone 3

toetsing aan de voorwaarden voor gebruik als bodem

6.3.2.

toetsing aan de voorwaarden voor gebruik als bouwstof

WB/DOV/1216

Provinciaal Instituut voor Hygiëne

zone 3

Provincie Antwerpen

vijver klooster Franciscanessen

P a ra me t e r

Bo dem t y p e I- V

Bo dem t y p e II- V

8 0 % B S N II

8 0 %B S N IV ( B T o e v e r)

8 0 %B S N III ( g e b ruik mit s s t ud ie ? )

B o uw s t o f V LA R EA

< 10 2 ,13 < 20 11 < 0 ,3 0 34 7 246

27 1, 4 6 91 10 6 1,70 12 0 56 364

36 1, 9 5 10 4 14 5 2 ,3 2 16 0 74 485

2 14 7,6 0 448 400 3 ,8 4 58 8 424 800

82 4 ,8 0 19 2 242 3 ,8 4 448 76 485

2 50 10 12 50 3 75 5,0 12 50 2 50 12 50

mg /kg DS mg /kg DS mg /kg DS mg /kg DS mg /kg DS mg /kg DS mg /kg DS mg /kg DS mg /kg DS mg /kg DS mg /kg DS mg /kg DS mg /kg DS mg /kg DS mg /kg DS mg /kg DS

< 0 ,0 2 < 0 ,0 2 < 0 ,0 2 0 ,0 3 0 ,11 0 ,0 2 0 ,4 1 0 ,2 5 0 ,10 0 ,3 0 0 ,2 1 0 ,11 0 ,10 0 ,0 5 0 ,14 0 ,14

0 ,8 0 0 ,6 0 4 ,6 19 30 1,5 10 62 2 ,5 5,1 1,1 0 ,6 0 0 ,3 0 0 ,3 0 35 0 ,55

2 ,4 1,4 7,2 13 0 14 9 2 ,4 31 260 4 ,7 8 ,0 1,8 0 ,8 0 0 ,4 0 0 ,4 0 12 8 0 ,8 0

231 53 52 4 3 4 56 13 2 0 19 0 4 232 2 52 0 24 2 56 24 24 4 ,0 2 ,9 3440 24

6 ,2 1,7 20 3 16 0 176 56 58 3 16 12 14 4 9 ,8 9 ,2 3 ,6 2 ,9 3 13 6 16

mg /kg DS mg /kg DS mg /kg DS mg /kg DS mg /kg DS mg /kg DS

16 0

300

3080

4620

3080

N.D.

0 ,10 0

0 ,2 0 0

mg /kg DS mg /kg DS mg /kg DS mg /kg DS mg /kg DS mg /kg DS mg /kg DS mg /kg DS

0 ,0 0 0 < 0 ,0 0 2 < 0 ,0 0 1 < 0 ,0 0 1 < 0 ,0 0 1 < 0 ,0 0 2 < 0 ,0 0 2 < 0 ,0 0 2

0 ,0 3 3

Ee nhe id

A na ly s e

% OS % % DS

3 9 ,0 7,7 5,5 4 ,6

M e t a le n : Ars een Cad mium Chro o m Ko p er Kwik Lo o d Nikkel Zink

mg /kg DS mg /kg DS mg /kg DS mg /kg DS mg /kg DS mg /kg DS mg /kg DS mg /kg DS

Dro o g rest 10 5 °C O.M . pH Lutum

C10 -C12 C12 -C2 0 C2 0 -C3 0 C3 0 -C4 0

P C B 's ( s o m 7 c o ng e ne re n) PCB 2 8 PCB 52 PCB 10 1 PCB 118 PCB 13 8 PCB 153 PCB 18 0

WB/DOV/1216

(PIH-nummer 334468)

30 40 35 400 55 55 8 ,5 35 35 10 0 0

0 ,50 0

Provinciaal Instituut voor Hygiëne

Provincie Antwerpen

7. Besluit 7.1.

Beoordeling

7.1.1.

Zone 1

De samenstelling van de ruimingsspecie uit zone 1 voldoet aan de voorwaarden voor gebruik als bodem binnen bestemmingstypes I tot V (VLAREBO, bijlage V, VLAREA Art.4.2.3.1.). De ruimingsspecie kan binnen de vijfmeterstrook op de oever gedeponeerd worden. Voor gebruik als bodem buiten de vijfmeterstrook is een door de OVAM verleend gebruikscertificaat vereist. Normalerwijze worden vijvers in de “Leidraad en algemene code van goede praktijk bagger- en ruimingsspecie” als één geheel beschouwd. In dit geval is de waterbodemkwaliteit in zone 1 sterk verschillend van de andere zones. Er is een duidelijk onderscheid te maken tussen deze zones op het terrein. In samenspraak met OVAM kan eventueel zone 1apart geruimd worden en de ruimingsspecie van deze zone als bodem toegepast worden. Het valt aan te raden na ruiming de kwaliteit van deze ruimingsspecie nogmaals te testen alvorens toepassing als bodem. 7.1.2.

Zone 2 en 3

Hergebruik als bodem binnen de vijfmeterstrook (oeverdeponie) De samenstelling van ruimingsspecie uit zones 2 en 3 voldoet aan 80 % van de bodemsaneringsnormen voor bestemmingstype III. Mits uit een studie kan aangetoond worden dat de vijfmeterstrook en de waterbodem gelijkaardige milieukenmerken hebben, kan voor die delen van de oever die gelegen zijn binnen bestemmingstypes III tot V, de ruimingsspecie op de oever gedeponeerd worden. In dit geval is een door de OVAM verleend gebruikscertificaat vereist. Hergebruik als bodem buiten de vijfmeterstrook De samenstelling van de ruimingsspecie uit zones 2 en 3 voldoet aan 80 % van de bodemsaneringsnormen voor bestemmingstype III. Mits uit een studie van de ontvangende grond - conform de Codes van goede praktijk voor het werken met uitgegraven bodem - kan aangetoond worden dat het gebruik van de ruimingsspecie als bodem geen verontreiniging van het grondwater kan veroorzaken en dat mogelijke blootstelling aan de verontreinigende stoffen geen extra risico oplevert, kan de ruimingsspecie binnen bestemmingstypes III tot V als grond toegepast worden. In dit geval is een door de OVAM verleend gebruikscertificaat vereist.

WB/DOV/1216

Provinciaal Instituut voor HygiĂŤne

Provincie Antwerpen

Bijlagen

Situering meetpunten en zones bemonstering vijver klooster Franciscanessen

WB/DOV/1216

Â´ F02 ?

F01

F03

zone 3

? zone 2

Fvm1

meetpunt

veldmeting

zone 1

opdeling vijver - zones situering uiteinden eilandje

OW/DOV/12/08 - WB/DOV/12/16, onderzoek oppervlaktewateren waterbodemkwaliteit vijver domein Franciscanessen te Wuustwezel, VZW Kempens Landschap, 2012

100 m

Aanmaker : PIH Datum :

maart 2012

Provinciaal Instituut voor HygiĂŤne

Provincie Antwerpen

Peiling vijver klooster Franciscanessen

WB/DOV/1216

LABEL A1 B1 C1 D1 D2 E1 E2 E3 F2 F3 G2 G3 H2 H3 I3 J3 J4 K3 K4 L4 L5 M4 M5 N4 N5 O5 O6 P5 P6 Q5 Q6 R4

DIEPTE BEDDING (cm) 90 110 125 115 120 120 120 120 120 105 120 100 105 105 75 95 100 100 110 100 105 95 90 115 115 115 55 100 115 100 110 115

SLIBDIKTE (cm) 55 55 50 45 45 70 65 45 55 35 55 40 45 65 45 30 40 45 60 50 55 40 35 60 60 35 15 45 40 50 50 45

WATERPEIL (cm) 35 55 75 70 75 50 55 75 65 70 65 60 60 40 30 65 60 55 50 50 50 55 55 55 55 80 40 55 75 50 60 70

LABEL R5 R6 S4 S5 S6 T4 T5 T6 T7 U4 U5 U6 U7 V5 V6 V7 W6 W7 X7 Maximum Gemiddelde

DIEPTE BEDDING (cm) 110 110 115 110 110 115 115 155 100 55 125 115 120 70 120 110 60 120 100

SLIBDIKTE (cm) 30 35 45 55 40 45 25 55 20 10 35 15 30 20 30 25 20 40 50

WATERPEIL (cm) 80 75 70 55 70 70 90 100 80 45 90 100 90 50 90 85 40 80 50

155 cm 107 cm

70 cm 43 cm

100 cm 65 cm

Â´

G3 F3 E3 D2

J4 J3

K4 K3

N5 M5 L5 L4 M4 N4

Q6 O6 P6 O5

S6 T6

R5 S5 R4 S4

V6 W6 V5

F2 E2 E1

Peiling vijver domein Franciscanessen - situering

100 m

Aanmaker : PIH Datum :

maart 2012

Â´

60 45

40 55

30 55 45 45

25 30

35 45

40 30

55 35 50 40

55 65

Peiling vijver domein Franciscanessen - slibdiktes (cm)

100 m

Aanmaker : PIH Datum :

maart 2012

Slibdikte

Diepte Bedding

Waterkolom

Provinciaal Instituut voor HygiĂŤne

Provincie Antwerpen

Beproevingsverslagen

WB/DOV/1216

Deel 2: Oppervlaktewaterverslag vijver Franciscanessen, OW/DOV/12/08

Departement Leefmilieu Provinciaal Instituut voor Hygiëne Kronenburgstraat 45  2000 Antwerpen Milieu  Milieuprojecten Donald Vergauwe

Onderzoek van de kwaliteit van het water in de vijver van het kloosterdomein van de Franciscanessen in Gooreind (Wuustwezel) op 7 maart 2012 Thierry Vercauteren & Johan Naets Provinciaal Instituut voor Hygiëne, Antwerpen, 5 mei 2012

Verslag van

Oppervlaktewateronderzoek OW/DOV/12/08

Opdrachtgever

Kempens Landschap vzw, Domein Ter Speelbergen, Peredreef 5, 2580 Putte

Aanleiding

Controle

Opdracht

Onderzoek van fysisch-chemische kwaliteit van water

Inhoud

Samenvatting 1. Situering van het onderzoek 2 De vijver 3. Materiaal en methoden 4. Beoordelingscriteria 5. Resultaten en bespreking 6. Adviezen Colofon

Samenvatting

blz. blz. blz. blz. blz blz. blz. blz.

1 2 2 4 6 8 10 11

Het water in de vijver van het kloosterdomein van de Franciscanessen in Wuustwezel-Gooreind werd bemonsterd op 7 maart 2012. Veldmetingen en laboratoriumanalysen tonen aan dat de waterkwaliteit varieert van slecht in het westelijk, smaller en door vegetatie meer afgesloten deel naar matig in het oostelijk, meer open deel. Vooral de zuurstofhuishouding is onvoldoende in het westelijk deel. Een verbetering van de zuurstofhuishouding is mogelijk door vermindering van organisch materiaal in de vijver en een meer open boslandschap, vooral rond het westelijk deel (o.a. door verwijdering van rododendron) (°) Code, waaronder vijver is ingeschreven : WUUSFRAN(KEMPLAND)

1/12

Waterkwal. Vijver dom. Franciscanessen, Wuustwezel, i.o.v. Kempens Landschap vzw, 7.03.2012

1. Situering van het onderzoek Aanleiding

De waterkwaliteit van de vijver in het kloosterdomein van de Franciscanessen in Gooreind (Wuustwezel) is onderzocht in opdracht van Kempens Landschap vzw. Het veldwerk gebeurde op 7 maart 2012. Het onderzoek maakt deel uit van een project om de kwalitatieve toestand van de vijver (water, waterbodem) te beschrijven.

2. De vijver

Figuur 1: Luchtfoto van de vijver in het domein Franciscanessen en omgeving met situering van de meetpunten en uiteinden van eilandje

Vorm

De actuele vorm van de vijver stemt niet overeen met de weergave op de meest recente topografische kaart (figuur 3). Op luchtopnamen maskeren de bomen de vorm van de vijver (figuur 1). Zoals aangegeven op de oudere kaart (figuur 4) buigt de vijver af in zuidwestelijke richting. Dit wordt bevestigd door de ligging van meetpunt Fvm.

Eiland

Geen van de kaarten geeft het eiland in het westelijk deel weer (figuur 2).

Figuur 2: Het eilandje in het westelijk deel van de vijver. Boven: zuidwestelijk uiteinde met bouwwerk; onder: brugje vanaf oostoever naar eilandje (fotoâ&#x20AC;&#x2122;s: PIH/T. Vercauteren)

2/11

Waterkwal. Vijver dom. Franciscanessen, Wuustwezel, i.o.v. Kempens Landschap vzw, 7.03.2012

Figuur 3: Vorm van de vijver in de digitale versie van de meest recente topografische kaart op schaal 1/10.000 (Bron: NGI, (AGIV), 2009)

Figuur 4: Vorm van de vijver in de digitale versie van de topografische kaart op schaal 1/10.000, gebaseerd op gegevens tot 1951 (Bron: NGI, 1951?)

3/11

Waterkwal. Vijver dom. Franciscanessen, Wuustwezel, i.o.v. Kempens Landschap vzw, 7.03.2012

Het langwerpige eiland begint enkele tientallen meters noordoost van meetpunt Fvm en eindigt enkele tientallen meters zuidwest van meetpunt F01. Nabij het zuidwestelijke uiteinde staat er een klein gebouwtje (ijskelder?) op het eiland (figuur 2, boven). Bij het noordelijke uiteinde ligt er een, nu bouwvallig, houten brugje vanaf de oostelijke oever (figuur 2, onder). De onderbreking in de vijver, op de topografische kaart van 1951 en vroeger (figuur 4) beantwoordt niet (meer) aan de actuele situatie.

3. Materiaal en methoden Bemonstering en veldmetingen

Het water in de vijver werd op 7 maart 2012 bemonsterd op drie plaatsen (F01-3) (figuren 1, 3 en 5). Op elk monsterpunt werden temperatuur, zuurtegraad (pH), geleidbaarheid en zuurstofgehalte ter plaatse gemeten. Dezelfde metingen werden ook uitgevoerd op het meetpunt Fvm.

Onderzoek

De metingen en analysen zijn uitgevoerd zoals opgegeven in tabel 1 (blz. 5)

Figuur 5 : Monsterplaatsen voor onderzoek van waterkwaliteit in de vijver van het kloosterdomein van de Franciscanessen in Wuustwezel-Gooreind: A. F01, B. F02, C. F03, D. Fvm. (fotoâ&#x20AC;&#x2122;s: PIH/T. Vercauteren)

4/11

Waterkwal. Vijver dom. Franciscanessen, Wuustwezel, i.o.v. Kempens Landschap vzw, 7.03.2012 Tabel 1 : Overzicht van de fysisch-chemische meet- en onderzoeksmethoden van water Rapportagegrens(3) Onderdeel Methode (1)(2) Materiaal Temperatuur conform WAC/III/D/004, 5 of 8: WTW OXI197 registratie t. pl. door electrode Zuurtegraad (pH) conform WAC/III/D/005: WTW pH197 2 - 11 potentiometrie Geleidbaarh. (25°C) conform WAC/III/D/004: WTW Cond. Meter LF197 1 µS/cm conductometrie Zuurstof t.pl., na 24-48u conform WAC/III/D/008: Hach HQ 40d 0 mg/l Zuurstofverzadigings% bepaling met luminescentie 0 % sensor Zwevende stoffen conform WAC/III/D/002: Droogkast 2 mg/l filtratie 0,45 µm, gravimetrie Alkaliniteit conform WAC/III/A/006: Metrohm Titrino 751 en (TAp - TAm) potentiometrische titratie Metrohm Titrando 808 Carbonaten, bicarboconform WAC/III/A/006: 0 mg/l naten, hydroxiden berekening uit TAp/TAm Totale hardheid als cf. Standard Meth. 1992, §2320/B 0 mg CaCO3/l calciumcarbonaat berek. uit calcium en magnesium Koolstofdioxide cf Nederl. norm NEN 6486 (1984) Metrohm-titroprocessor 686 0,5 mg/l Biochemische conform WAC/III/D/010: Rohasys Minilab 3 mg O2/l Zuurstofvraag (BOD) incubatie (5d, 20°C), zuurstofbep. Chemische conform WAC/III/D/020: Hach Lange LT 200 7 mg O2/l zuurstofvraag (COD) destructie, colorimetrie Hach Lange DR 2800 Ammonium-stikstof conform WAC/III/E/021 SKALAR Auto-analyser 0,1 mg N/l CMA/2/I/B.4.2: colorimetrie met autoanalyzer Ammoniak-stikstof cf. Nederl. norm NEN 6644 (1983) 0,1 mg N/l afl. uit temp., pH, ammonium Nitriet-stikstof conform WAC/III/D/031: SKALAR Auto-analyser 0,01 mg N/l colorimetrie met autoanalyzer Nitraat-stikstof 0,1 mg N/l Orthofosfaat-fosfor conform WAC/III/C/010 en SKALAR Auto-analyser 0,1 mg P/l CMA/2/I/C.5: colorimetrie met autoanalyzer Chloriden Conform WAC/III/C (ISO 15682) SKALAR Auto-analyser 5 mg/l en cf. Stand. Methods §4500CL/E: colorimetrie met autoanalyzer ICP Perkin-Elmer Optima Calcium conform WAC/III/B/010 en 1 mg/l 4300DV en Optima 7300DV CMA/2/I/B.1: Magnesium 50 µg/l Atomaire emissie-spectrofotoKoper (opgelost) 15 µg/l metrie door Inductief Gekoppeld Zink, zink opgelost 20 µg/l Plasmamethode (ICP) (1) - Het compendium voor de monsterneming, meting en analyse van water, afgekort WAC, bevat de WAC-methoden voor monsterneming, meting en analyse voor tal van parameters die ontwikkeld werden door de VITO in opdracht van de Vlaamse overheid. Het compendium wordt goedgekeurd bij ministerieel besluit en de inhoudstafel wordt bij uittreksel bekendgemaakt in het Belgisch Staatsblad. Het ministerieel besluit van 7 januari 2011 houdende de goedkeuring van het compendium voor de monsterneming, meting en analyse van water (B.S. 31 januari 2011) bevat de WAC-methoden voor een aantal parameters die moeten gebruikt worden in toepassing van artikel 25, 44 en 45 van het VLAREL. De opgelegde WAC-methoden kunnen op deze website geraadpleegd worden. (2) - Bij Ministerieel Besluit (MB) wordt het Compendium voor Monsterneming en Analyse (CMA) vastgesteld. Het besluit met de inhoudstabel wordt gepubliceerd in het Belgisch Staatsblad. De methoden, opgenomen in de voormelde inhoudstabel van het meest recente MB houdende vaststelling van het CMA, moeten steeds toegepast worden, tenzij specifiek vermeld in het besluit. (3) - Rapportagegrens : deze grens is vastgesteld op basis van de reproduceerbaarheid van de analyseresultaten

5/11

Waterkwal. Vijver dom. Franciscanessen, Wuustwezel, i.o.v. Kempens Landschap vzw, 7.03.2012

4. Beoordelingscriteria Wettelijke normen oppervlaktewater, viswater

De resultaten werden vergeleken met de milieukwaliteitsnormen voor oppervlaktewater en viswater, die zijn opgenomen in de Vlarem II reglementering (tabel 2). De gebruikte normwaarden worden vermeld in de tabel met resultaten (tabel 7, blz. 7). De actuele basiskwaliteitsnormen voor oppervlaktewater zijn vastgelegd per type van waterlichaam. Aangezien de kleinere gesloten watersystemen nog niet zijn ‘getypeerd’, worden hier de normen voor ‘niet in stroomgebiedbeheer- of bekkenbeheerplannen afgebakende meren’, vermeld in de bijlage 2.3.1. van VLAREM II, Art. 2, 18°, gebruikt. Deze normen moeten daarenboven worden aanzien als richtnormen, die tegen 2015 moeten worden gerealiseerd. Vele van deze normwaarden waren reeds opgenomen in de vroegere basiskwaliteitsnormen en moesten zijn gerealiseerd. Daarom worden de basiskwaliteitsnormen hier als geldende normen geïnterpreteerd. De normen voor oppervlaktewater, aangeduid als viswater, gelden nu reeds, maar enkel voor de als viswater aangeduide oppervlaktewateren. Aangezien zij belangrijke voorwaarden voor een gezonde visstand inhouden, worden zij hier als geldende normen gebruikt.

Aanvullende criteria

Voor de beoordeling van de viswaterkwaliteit worden ook een aantal andere voor vissen belangrijke criteria gebruikt (tabellen 2 en 7).

Tabel 2 : Gehanteerde beoordelingscriteria (waarden : zie ook tabel 3) [1] VLAREM II : Kwaliteit oppervlaktewater, bestemd als viswater (karperachtigen) (Vlarem II, Bijlage 2.3.4). [2] VLAREM II : Basiskwaliteit oppervlaktewateren: richtwaarden voor de oppervlaktewateren van het type ionenrijk, alkalisch meer (Ai), evenals voor de niet in stroomgebiedbeheer- of bekkenbeheerplannen afgebakende meren) (Vlarem II, Bijlage 2.3.1, Art. 2, 18° en Art. 3; B.Vl.R. 21 mei 2010 (BS 9.07.2010) en B. Vl.R. 8.10.2010 (BS 11.01.2011). [4] N.V.V.S. (1989) : Visstandbeheer in het Nederlandse binnenwater [5] COUSSEMENT M. (1982), Water, 6, 182-186. [6] Beoordelingscriteria Prov. Inst. Hygiëne, afgeleid van basiskwaliteit (zie [3][4]) [7] CUWVO (1988) : Ecologische normdoelstellingen (Nederland).

Kwaliteitsindexen

Verder werden de resultaten getoetst aan twee kwaliteitsindexen: de gemodificeerde Benelux Index en twee varianten van de Prati-index. De gemodificeerde Benelux Index wordt berekend uit het zuurstofverzadigingspercentage, het chemisch zuurstofverbruik en het ammoniumstikstofgehalte (tabellen 3 en 4).

Tabel 3: Gemodifieerde Benelux Index: criteria % O2-verzadiging NH4+-N (mg N/l) 91 tot 110 < 0,5 71 tot 90 of 111 tot 120 0,5 tot 1,0 51 tot 70 of 121 tot 130 1,1 tot 2,0 31 tot 50 of 131 tot 150 2,1 tot 5,0. < 30 en > 150 > 5,0

CZV (mg O2/ l) < 21 21 tot 45 45 tot 70 71 tot 90 > 90

6/11

punten en beoordeling 1 : zeer goed 2 : goed 3 : matig 4 : slecht 5 : zeer slecht

Waterkwal. Vijver dom. Franciscanessen, Wuustwezel, i.o.v. Kempens Landschap vzw, 7.03.2012 Tabel 4: Gemodifieerde Benelux Index: eindbeoordeling Eindbeoordeling oppervlaktewater, gebaseerd op som van de punten Klasse

Puntentotaal

Beoordeling

Kleurcode

1 2 3 4 5

3 en 4 5 tot 7 8 tot 10 11 tot 13 14 en 15

zeer goed goed matig slecht zeer slecht

blauw groen geel oranje rood

De basis Prati-index (Prati (beperkt)) is gebaseerd op dezelfde variabelen. Voor elke variabele bekomt men met behulp van onderstaande formules (tabel 5) een waarde. Men verkrijgt de basis Prati-index door de som van de verkregen waarden te delen door het aantal gebruikte variabelen (in dit geval 3). De waarde van de Prati-index verwijst naar een bepaalde kwaliteitsklasse (tabel 6). De Prati % O2 steunt enkel op het zuurstofverzadigingspercentage.

Tabel 5: Formules, gebruikt in de Prati-index Variabele of parameter Formules (X = aantal eenheden van verontreiniging, Y = meting) Zuurstofverzadiging < 50. X = 4,2 - 0,437((100 - Y)/5) + 0,042((100 - Y)/5)2 in % tussen 50 en 100. X = 0,08(100 - Y) > 100. X = 0,08 (Y - 100) CZV in mg/l O2 X = 0,1Y X = 2 2,1 x log (10Y)

Ammonium in mg/l N

Tabel 6: Kwaliteitsklassen op basis van de Prati-index PI Klasse kleur

beoordeling

0–1

blauw

zeer goed

>1–2

groen

goed

>2–4

geel

matig

>4–8

oranje

slecht

rood

zeer slecht

7/11

Waterkwal. Vijver dom. Franciscanessen, Wuustwezel, i.o.v. Kempens Landschap vzw, 7.03.2012

5. Resultaten met bespreking Algemene waterkwaliteit

Volgens de veldmetingen en de laboratoriumanalysen varieert de kwaliteit van het water in de vijver op het moment van de bemonstering van slecht in het smallere, door de vegetatie meer ingesloten westelijk deel naar matig in het bredere, meer open oostelijk deel (tabel 7).

Zuurstofhuishouding

Zuurstofarmoede bepaalt de mindere waterkwaliteit in het westelijk deel van de vijver (meetpunten Fvm en F01). Het zuurstofverbruik wordt er niet gecompenseerd. De dichte begroeiing belet er a) de inwerking van wind, die zorgt voor meer beweging van het water en zo de verluchting van het water bevordert, b) een sterke ontwikkeling van algen, die overdag zuurstof produceren, door gebrek aan licht. Het gebrek aan zuurstof producerende planten en aan zuurstof zelf leidt o.a. tot de opstapeling van resp. koolstofdioxide, ammonium en nitriet in dit deel van de vijver (tabel 7). In het oostelijk, meer open deel van de vijver dragen de inwerking van de wind en duidelijk grotere concentraties algen bij tot een opvallend hoger zuurstofgehalte in deze periode van het jaar.

Organische belasting

De organische belasting is in de ganse vijver even hoog (chemische zuurstofvraag 70-80 mg O2/l). In het oostelijk deel is er duidelijk meer bacteriologische afbraakactiviteit en mineralisatie (cf. hogere waarden voor biochemische zuurstofvraag, minder hoge gehalten van ammonium). Deze intensere activiteit hangt alvast samen met de betere zuurstofvoorziening. Een andere factor is minder meetbaar, maar wellicht niet onbelangrijk: de aard van het organisch materiaal. Riet en bladeren van de meeste loofbomen leveren organisch materiaal, dat biologisch vlot afbreekbaar is, in tegenstelling tot bladeren van bv. dennen, sparren en rododendron. Het aandeel van vlot biologisch afbreekbaar materiaal in de totale organische belasting lijkt groter in het oostelijk deel, o.a. door de aanwezige rietmassieven, dan in het westelijk deel.

Voedselrijk?

De resultaten wijzen op een voedselrijke toestand, waarbij het aanbod van minerale fosfor de eerste bepalende factor lijkt te zijn. Het orthofosfaat is immers nu reeds nagenoeg opgebruikt (tabel 7: concentraties orthofosfaat < 0,10 mg P/l).

Giftige stoffen voor vissen

In de periode van het onderzoek beletten de lage watertemperatuur en de naar zuur neigende pH de omzetting van ammonium in giftig ammoniak. De concentraties voor opgeloste zink overschrijden duidelijk de Vlaamse kwaliteitscriteria voor oppervlaktewater. Vergiftigingen van de visstand door zink lijken echter weinig waarschijnlijk volgens de Europese normen voor viswater. Wel is het aangewezen om na te gaan vanwaar deze zink afkomstig kan zijn: ontvangt de vijver het regenwater afkomstig van de daken van de naburige gebouwen (cf. zinken goten)? De onrealistische combinaties van een hogere waarde voor opgeloste zink dan voor totale zink hangen samen met de gebeurlijke foutenmarges bij metingen. Men mag hierbij aannemen dat de werkelijke gehalten rond deze waarden schommelen.

8/11

Waterkwal. Vijver dom. Franciscanessen, Wuustwezel, i.o.v. Kempens Landschap vzw, 7.03.2012 Tabel 7: Fysisch-chemische analyseresultaten Oppervlaktewater Meetpunt (Nr op plan) Situering

Vijver Franciscanessen Wuustwezel-Gooreind Fvm (zuid-)westelijk uiteinde

Coördinaten (Lambert) Datum Uur Staalnr. (referentie) Aard van monster Wijze van bemonstering Omstandigheden Weersomstandigheden Toestand water

163,111-227,959 163,188-228,027 163,297-228,070 163,357-228,080

12.35 veldmeting

donker bruingeel helder

doorzichtigheid Eenheid

Temperatuur Zuurtegraad Geleidbaarheid (25°C) Geleidbaarheid (20°C) Zwevende stoffen 105°C TAp TAm Carbonaten (CO32-)

°C Sörensen µS/cm µS/cm mg/l meq/l meq/l mg/l

7.03.2012 11.10 11.37 334335 334336 oppervlaktewater schepmonster

12.17 334337

bewolkt normaal ?

waterstand kleur

Resultaten

F01 F02 F03 oostelijk deel: westelijk deel: oostelijk deel: brug bij oostelijk ten westelijk uiteinde noordoosten uiteinde open open water water van eiland

donker bruingeel helder

donker donker bruingeel bruingeel zr. licht troebel zr. licht troebel

Criterium

≤ 25+3 6,5-8,5 ? ≤ 1000 ≤ 1000 ≤ 25

[1] [2] [2] [2] [1]

1-2,5

[4]

5,2 6,71 311 279 -

5,0 6,6 215 193 11 0,00 0,43 0

5,6 6,9 244 219 28 0,0 0,56 0

5,7 6,6 220 197 12 0,00 0,62 0

Bicarbonaten (HCO3 ) mg/l 26 34 38 mg/l 0 0 0 Hydroxiden (OH-) Tot. hardheid in CaCO3 mg/l 42 52 54 Vrij koolstofdioxide(CO2) mg/l < 20 19,8 21,6 33,1 8,0 8,0 Zuurstof ter plaatse mg/l 3,9 2,7 ≥6 [2] Zuurstofverzadiging % 50-120 [6,3] 64 64 31 21 Zuurstof na 24u mg/l 5,6 5,9 1,6 [6] (≥ 5) Zuurstof na 48u mg/l 5,0 4,9 0,5 (≥ 5) [6] Biochemische zuurstofvr. (BOD) mg O2/l <6 [2] 3 10 7 mg O2/l Chemische zuurstofvraag (COD) < 30 [2] 70 82 78 Kjeldahl-stikstof mg N/l Ammonium als stikstof (N) mg N/l < 0,1 < 0,1 1,2 ≤ 0,8 [1] Ammoniak µg/l < 100 [2] <1 <1 <1 Ammoniak als stikstof (N) µg N/l < 84 [2] <1 <1 <1 Nitriet als stikstof (N) mg N/l < 0,01 0,01 0,03 ≤ 0,01 [1] Nitraat als stikstof (N) mg N/l 0,32 < 0,1 0,25 ≤1 [7] Totaal stikstof mg N/l < 1,3 [2] Orthofosfaten als fosfor mg P/l < 0,10 < 0,10 < 0,10 Totaal fosfor mg P/l < 0,105 [2] Chloriden mg/l < 200 [2] 30 26 24 Calcium (totaal) mg/l 11,5 14,2 14,8 Magnesium (totaal) mg/l 3,1 4,1 4,0 Koper (opgelost) µg/l <7 [2] < 15,0 < 15,0 < 15,0 Zink µg/l 29,4 32,3 27,5 ≤ 1200* [1] Zink (opgelost) µg/l < 20 [2] 37,3 38,6 52,4 Gemodifieerde Benelux-index 11 8 8 Prati % O2 6,17 7,78 2,88 2,88 Prati (beperkt) 6,53 3,91 3,78 * De opvallend hogere normwaarden voor viswater spruiten voort uit de binding van de metaalgehalten aan de hoeveelheden beschikbaar calciumcarbonaat : hoe hoger de concentratie calciumcarbonaat hoe minder vlug de metalen schadelijk zullen zijn voor de visstand.

9/11

Waterkwal. Vijver dom. Franciscanessen, Wuustwezel, i.o.v. Kempens Landschap vzw, 7.03.2012

6. Adviezen Verbetering zuurstofhuishouding

Een betere zuurstofhuishouding is een doel voor de ganse vijver. Ook in het ‘betere’ oostelijke deel is zuurstofarmoede in warmere perioden niet uitgesloten. Mogelijke maatregelen zijn: a) Een vermindering van de organische belasting door een grondige ruiming van de ganse vijver. Uiteraard dringt deze ingreep zich vooral op in het smalle, westelijke deel, maar ook in het oostelijke deel is een vermindering van aanwezige plantenresten en slib wenselijk. b) Een meer open bosstructuur indien landschappelijk en cultuurhistorisch verantwoord. O.a. het verwijderen van de rododendron, weliswaar geen gemakkelijke operatie, zal bijdragen tot een meer open vijver en minder organische belasting en verzuring van bedding en water. Bij een eventuele inplanting van een beluchtingsinstallatie moet rekening worden gehouden met (kleinere) beluchters in elke watertak van het smallere westelijke deel. In alle geval is het aangewezen om te voorzien in een pomp om gebeurlijke calamiteiten op te vangen (eventueel in samenspraak met de plaatselijke brandweer).

Vijver

Een juiste weergave van de vijver in zijn actuele toestand (en eventueel toekomstige toestand) kan een belangrijk hulpmiddel zijn bij het beheer: bv. voor de bepaling van de te ruimen hoeveelheden. De algemeen beschikbare topografische kaarten en luchtfoto’s geven de vijver niet juist weer. Een correcte kartering van de vijver zal ongetwijfeld een reeks opmetingen vergen.

10/11

Waterkwal. Vijver dom. Franciscanessen, Wuustwezel, i.o.v. Kempens Landschap vzw, 7.03.2012

Colofon

Onderzoek van in opdracht van

het Provinciaal Instituut voor Hygiëne Kempens Landschap vzw, Domein Ter Speelbergen, Peredreef 5, 2580 Putte

Algemene leiding

dr. Vera Nelen, directeur

Projectverantwoordelijke

Donald Vergauwe

Onderzoeksverantw. viswater

Thierry Vercauteren

Veldmetingen en bemonstering Davy Janssen & Thierry Vercauteren (verantw. Nathalie Smeyers) Fysisch-chemisch onderzoek (laboratoriumanalysen) Zwevende stoffen Chem. zuurstofvr. Biochem zuurstofvr.

Lab. Organische macroverbindingen (verantw. Marlies Box): Colin Parys en Mieke Janssens Anja van de Weijgert Betty Weckx en Siham El Bejjati

Anorganische verbindingen

Lab. Anorganische verbindingen (verantw. Els Wouters): Kristel Anthonissen, Jeroen Claessens, Dietger Haché Kristine Van den Bulck, Anja Van de Velde, Dorien Vandersnickt

Preparatie Metalen, totale fosfor

Lab. Metalen (verantw. Sandra Heyrman): Erika De Cleen, Katia Mahieu Gisela D’Heur, Anne Joosen, Sandra Lenaerts, Annick Oreglia

Databehandeling

Johan Naets, Thierry Vercauteren

Verslaggeving

Thierry Vercauteren

Antwerpen, 5 mei 2012

11/11

Bijlage 4

Bosbestandfiche 01

Franciscanessen Plaats:

zusters

Perceel:

Bestand: a

Proefvlak: --

Identificatie: --

Rododendr onbos Elzen- Eikenbos Elzenbr oekbos Ruigt -Elzenbos Moesdist el- Elzenbr oek

soor t enar m Berken- Eikenbos Bocht ige smele- r ijk Ber ken- Eikenbos

Bosbesrijk Ber ken-Eikenbos t ypisch Ber ken-Eikenbos

Wilgenvloedbos

Duinbos

Amerikaanse vogelker s Ber ken- Eikenbos

Wit bol Ber ken- Eikenbos

4 Populier en- beemd

Wit bol Eiken- Beukenbos 2

Populier en-r uigt e

Amer ikaanse vogelkers Eiken- Beukenbos

Br andnet el- Vlierenbos

Bramenr ijk Eiken- Beukenbos

Elzen- Essenbos

Amer ikaanse eik- Kast anjebos

Elzenr ijk Iepen-Essenbos

t ypische Wint er eiken- Beukenbos

droog Iepen- Essenbos

Adelaar svarenr ijk Wint er eiken- Beukenbos

Essenbr onbos

Meiklokjesrijk Gier st gras- Beukenbos

vocht ig Eiken- Haagbeukenbos t ypisch Gier st gr as- Beukenbos Hyacint rijk Eiken- Haagbeukenbos arme Eiken-Haagbeukenbos droog Eiken- Haagbeukenbos

TPab_BSK

BOOMLAAG

STRUIKLAAG

KRUIDLAAG

TPab_K

Latijnse naam

Nederlandse naam BB Coëficiënt Min areale

Quercus rubra

Ame eik

8 x 16

Herbariumnr

Quercus robur

Zomereik

Castanea sativa

Tamme kastanje

16 x 16

Betula pendula

Ruwe berk

4x8

Acer pseudoplatanus

Gewone esdoorn

4x8

Latijnse naam

Nederlandse naam BB Coëficiënt Min areale

Sorbus aucuparia

Wilde lijsterbes

16 x 16

Herbariumnr 0

Fagus sylvatica

Beuk

8x8

Latijnse naam

Nederlandse naam BB Coëficiënt Min areale

Rubus

Braam (G)

2x2

Robinia pseudoacacia

Robinia

16 x 16

Quercus rubra

Ame eik

8 x 16

Prunus serotina

Ame vogelkers

16 x 16

Ilex aquifolium

Hulst

16 x 16

Fagus sylvatica

Beuk

4x4

Castanea sativa

Tamme kastanje

2x4

Acer pseudoplatanus

Gewone esdoorn

2x4

Geprint op 28-jan-14 14:38:36

Herbariumnr

Bosinventarisatie van Franciscanessen - --

Pag

agina 1 van 1

Franciscanessen Plaats:

zusters

Perceel:

Bestand: a

Proefvlak: --

Identificatie: -Determinatie: VDW:

(8) Wintereiken-Beukenbos, droge subassociatie

Dirkse:

Berekeningen nog niet gedefineerd

Bosinventarisatie: TP_BSKM:

Amerikaanse eik-Kastanjebos

TP_BSK:

Amerikaanse eik-Kastanjebos

TP_KM:

Amerikaanse vogelkers Eiken-Beukenbos

TP_K:

Amerikaanse eik-Kastanjebos

TPab_BSKM:

Amerikaanse vogelkers Eiken-Beukenbos

TPab_BSK:

Amerikaanse vogelkers Eiken-Beukenbos

TPab_KM:

Amerikaanse vogelkers Eiken-Beukenbos

TPab_K:

Amerikaanse vogelkers Eiken-Beukenbos

SchaminĂŠe:

42AA03B: Bochtige smele-Beukenbos; typische subass.

Rompgemeenschap:

42: Klasse der eiken- en beukenbossen op voedselarme grond

Geprint op 28-jan-14 14:36:37

Determinatie van Franciscanessen - --

Pagina 1 van 1

Franciscanessen Plaats:

zusters

Perceel:

Bestand: a

Proefvlak: --

Identificatie: --

3 4 5 6 7 8 9 10

Plaats - Perceel - Bestand Opnamenummer

Geprint op 28-jan-14 14:56:38

mF mF text

mR mR text

Ecogram + R N F

mN mN text

mR* mR*mN text mN

mR*m N /mF

Pagina 1 van 1

Franciscanessen Plaats:

zusters

Perceel:

Bestand: a

Proefvlak: --

Identificatie: --

3 4 5 6 7 8 9 10

Plaats - Perceel - Bestand Opnamenummer zusters 1 a -- (--)

Geprint op 28-jan-14 16:32:43

mF mF text 5,0 mesofiel

mR mR text 2,0 acidofiel-acidoclien

Ecogram + R N F

mN mN text 6,7 sterke nitrificatie

mR* mR*mN text mN 13,3 Moder

mR*m N /mF 2,667

Pagina 1 van 1

Franciscanessen Plaats:

zusters

Perceel:

Bestand: a

Proefvlak: --

Identificatie: -Bostype

E.V.C.

Betekenis

Rododendron-bos

4,9

Zeer zwakke of te verwaarlozen ecologische verwantschap

soortenarm Berken-Eikenbos

4,5

Zeer zwakke of te verwaarlozen ecologische verwantschap

Bochtige smele-rijk Berken-Eikenbos

3,6

Zeer zwakke of te verwaarlozen ecologische verwantschap

Bosbesrijk Berken-Eikenbos

3,6

Zeer zwakke of te verwaarlozen ecologische verwantschap

typisch Berken-Eikenbos

3,1

Zeer zwakke of te verwaarlozen ecologische verwantschap

Amerikaanse vogelkers Berken-Eikenbos Witbol Berken-Eikenbos

1,7 2,0

Zwakke ecologische verwantschap Zeer zwakke of te verwaarlozen ecologische verwantschap

Witbol Eiken-Beukenbos

1,9

Zeer zwakke of te verwaarlozen ecologische verwantschap

Amerikaanse vogelkers Eiken-Beukenbos

1,5

Zwakke ecologische verwantschap

Bramenrijk Eiken-Beukenbos

1,5

Zwakke ecologische verwantschap

Amerikaanse eik-Kastanjebos

1,5

Zwakke ecologische verwantschap

typische Wintereiken-Beukenbos

2,7

Zeer zwakke of te verwaarlozen ecologische verwantschap

Adelaarsvarenrijk Wintereiken-Beukenbos Meiklokjesrijk Gierstgras-Beukenbos

3,3 2,7

Zeer zwakke of te verwaarlozen ecologische verwantschap Zeer zwakke of te verwaarlozen ecologische verwantschap

typisch Gierstgras-Beukenbos

2,3

Zeer zwakke of te verwaarlozen ecologische verwantschap

arme Eiken-Haagbeukenbos

1,6

Zwakke ecologische verwantschap

droog Eiken-Haagbeukenbos

2,1

Zeer zwakke of te verwaarlozen ecologische verwantschap

Hyacintrijk Eiken-Haagbeukenbos

2,5

Zeer zwakke of te verwaarlozen ecologische verwantschap

vochtig Eiken-Haagbeukenbos

2,5

Zeer zwakke of te verwaarlozen ecologische verwantschap

Essenbronbos droog Iepen-Essenbos

3,3 3,1

Zeer zwakke of te verwaarlozen ecologische verwantschap Zeer zwakke of te verwaarlozen ecologische verwantschap

Elzenrijk Iepen-Essenbos

2,9

Zeer zwakke of te verwaarlozen ecologische verwantschap

Elzen-Essenbos

3,2

Zeer zwakke of te verwaarlozen ecologische verwantschap

Brandnetel-Vlierenbos

3,4

Zeer zwakke of te verwaarlozen ecologische verwantschap

Populieren-ruigte

3,1

Zeer zwakke of te verwaarlozen ecologische verwantschap

Populieren-beemd

2,7

Zeer zwakke of te verwaarlozen ecologische verwantschap

Duinbos Wilgenvloedbos

2,7 4,1

Zeer zwakke of te verwaarlozen ecologische verwantschap Zeer zwakke of te verwaarlozen ecologische verwantschap

Moesdistel-Elzenbroek

4,0

Zeer zwakke of te verwaarlozen ecologische verwantschap

Ruigt-Elzenbos

3,0

Zeer zwakke of te verwaarlozen ecologische verwantschap

Elzenbroekbos

3,5

Zeer zwakke of te verwaarlozen ecologische verwantschap

Elzen-Eikenbos

2,9

Zeer zwakke of te verwaarlozen ecologische verwantschap

Geprint op 28-jan-14 14:57:19

Pagina 1 van 1

Bosbestandfiche 02

Franciscanessen Plaats:

zusters

Perceel:

Bestand: b

Proefvlak: --

Identificatie: --

Rododendr onbos Elzen- Eikenbos Elzenbr oekbos Ruigt -Elzenbos

soor t enar m Berken- Eikenbos Bocht ige smele- r ijk Ber ken- Eikenbos

1,8

Bosbesrijk Ber ken-Eikenbos

1,6 Moesdist el- Elzenbr oek Wilgenvloedbos

t ypisch Ber ken-Eikenbos

1,4 1,2

Amerikaanse vogelker s Ber ken- Eikenbos

1 Duinbos

0,8

Wit bol Ber ken- Eikenbos

0,6 Populier en- beemd

0,4

Wit bol Eiken- Beukenbos

0,2 Populier en-r uigt e

Amer ikaanse vogelkers Eiken- Beukenbos

Br andnet el- Vlierenbos

Bramenr ijk Eiken- Beukenbos

Elzen- Essenbos

Amer ikaanse eik- Kast anjebos

Elzenr ijk Iepen-Essenbos

t ypische Wint er eiken- Beukenbos

droog Iepen- Essenbos

Adelaar svarenr ijk Wint er eiken- Beukenbos

Essenbr onbos

Meiklokjesrijk Gier st gras- Beukenbos

vocht ig Eiken- Haagbeukenbos t ypisch Gier st gr as- Beukenbos Hyacint rijk Eiken- Haagbeukenbos arme Eiken-Haagbeukenbos droog Eiken- Haagbeukenbos

TPab_BSK

BOOMLAAG

STRUIKLAAG

KRUIDLAAG

TPab_K

Latijnse naam

Nederlandse naam BB Coëficiënt Min areale

Robinia pseudoacacia

Robinia

Herbariumnr 0

Fagus sylvatica

Beuk

8 x 16

Castanea sativa

Tamme kastanje

16 x 16

Latijnse naam

Nederlandse naam BB Coëficiënt Min areale

Rhododendron

Rododendron (G)

Castanea sativa

Tamme kastanje

16 x 16

Latijnse naam

Nederlandse naam BB Coëficiënt Min areale

Rhododendron

Rododendron (G)

Quercus rubra

Ame eik

Geprint op 28-jan-14 15:04:54

Herbariumnr

8x8

Bosinventarisatie van Franciscanessen - --

Pag

agina 1 van 1

Franciscanessen Plaats:

zusters

Perceel:

Bestand: b

Proefvlak: --

Identificatie: -Determinatie: VDW:

(8) Wintereiken-Beukenbos, droge subassociatie

Dirkse:

Berekeningen nog niet gedefineerd

Bosinventarisatie: TP_BSKM:

Amerikaanse eik-Kastanjebos

TP_BSK:

Amerikaanse eik-Kastanjebos

TP_KM:

Bosbesrijk Berken-Eikenbos

TP_K:

Bosbesrijk Berken-Eikenbos

TPab_BSKM:

Amerikaanse eik-Kastanjebos

TPab_BSK:

Amerikaanse eik-Kastanjebos

TPab_KM:

Amerikaanse vogelkers Berken-Eikenbos

TPab_K:

Amerikaanse vogelkers Berken-Eikenbos

SchaminĂŠe:

42AA03B: Bochtige smele-Beukenbos; typische subass.

Rompgemeenschap:

42: Klasse der eiken- en beukenbossen op voedselarme grond

Geprint op 28-jan-14 15:00:47

Determinatie van Franciscanessen - --

Pagina 1 van 1

Franciscanessen Plaats:

zusters

Perceel:

Bestand: b

Proefvlak: --

Identificatie: --

3 4 5 6 7 8 9 10

Plaats - Perceel - Bestand Opnamenummer

Geprint op 28-jan-14 15:06:36

mF mF text

mR mR text

Ecogram + R N F

mN mN text

mR* mR*mN text mN

mR*m N /mF

Pagina 1 van 1

Franciscanessen Plaats:

zusters

Perceel:

Bestand: b

Proefvlak: --

Identificatie: --

3 4 5 6 7 8 9 10

Plaats - Perceel - Bestand Opnamenummer zusters 1 b -- (--)

Geprint op 28-jan-14 16:13:13

mF mF text 0,0 --

mR mR text 0,0 --

Ecogram + R N F

mN mN text 0,0 --

mR* mR*mN text mN 0,0 --

mR*m N /mF 0,000

Pagina 1 van 1

Franciscanessen Plaats:

zusters

Perceel:

Bestand: b

Proefvlak: --

Identificatie: -Bostype

E.V.C.

Betekenis

Rododendron-bos

7,3

Zeer zwakke of te verwaarlozen ecologische verwantschap

soortenarm Berken-Eikenbos

7,2

Zeer zwakke of te verwaarlozen ecologische verwantschap

Bochtige smele-rijk Berken-Eikenbos

6,9

Zeer zwakke of te verwaarlozen ecologische verwantschap

Bosbesrijk Berken-Eikenbos

7,2

Zeer zwakke of te verwaarlozen ecologische verwantschap

typisch Berken-Eikenbos

7,5

Zeer zwakke of te verwaarlozen ecologische verwantschap

Amerikaanse vogelkers Berken-Eikenbos Witbol Berken-Eikenbos

7,7 7,5

Zeer zwakke of te verwaarlozen ecologische verwantschap Zeer zwakke of te verwaarlozen ecologische verwantschap

Witbol Eiken-Beukenbos

9,8

Zeer zwakke of te verwaarlozen ecologische verwantschap

Amerikaanse vogelkers Eiken-Beukenbos

8,2

Zeer zwakke of te verwaarlozen ecologische verwantschap

Bramenrijk Eiken-Beukenbos

8,0

Zeer zwakke of te verwaarlozen ecologische verwantschap

Amerikaanse eik-Kastanjebos

8,0

Zeer zwakke of te verwaarlozen ecologische verwantschap

typische Wintereiken-Beukenbos

6,9

Zeer zwakke of te verwaarlozen ecologische verwantschap

Adelaarsvarenrijk Wintereiken-Beukenbos Meiklokjesrijk Gierstgras-Beukenbos

6,4 7,0

Zeer zwakke of te verwaarlozen ecologische verwantschap Zeer zwakke of te verwaarlozen ecologische verwantschap

typisch Gierstgras-Beukenbos

7,6

Zeer zwakke of te verwaarlozen ecologische verwantschap

arme Eiken-Haagbeukenbos

8,4

Zeer zwakke of te verwaarlozen ecologische verwantschap

droog Eiken-Haagbeukenbos

9,2

Zeer zwakke of te verwaarlozen ecologische verwantschap

Hyacintrijk Eiken-Haagbeukenbos

9,0

Zeer zwakke of te verwaarlozen ecologische verwantschap

vochtig Eiken-Haagbeukenbos

10,0

Zeer zwakke of te verwaarlozen ecologische verwantschap

Essenbronbos droog Iepen-Essenbos

10,3 10,5

Zeer zwakke of te verwaarlozen ecologische verwantschap Zeer zwakke of te verwaarlozen ecologische verwantschap

Elzenrijk Iepen-Essenbos

10,1

Zeer zwakke of te verwaarlozen ecologische verwantschap

Elzen-Essenbos

10,9

Zeer zwakke of te verwaarlozen ecologische verwantschap

Brandnetel-Vlierenbos

11,3

Zeer zwakke of te verwaarlozen ecologische verwantschap

Populieren-ruigte

10,7

Zeer zwakke of te verwaarlozen ecologische verwantschap

Populieren-beemd

9,9

Zeer zwakke of te verwaarlozen ecologische verwantschap

Duinbos Wilgenvloedbos

9,4 11,8

Zeer zwakke of te verwaarlozen ecologische verwantschap Zeer zwakke of te verwaarlozen ecologische verwantschap

Moesdistel-Elzenbroek

11,5

Zeer zwakke of te verwaarlozen ecologische verwantschap

Ruigt-Elzenbos

10,5

Zeer zwakke of te verwaarlozen ecologische verwantschap

Elzenbroekbos

10,6

Zeer zwakke of te verwaarlozen ecologische verwantschap

Elzen-Eikenbos

9,6

Zeer zwakke of te verwaarlozen ecologische verwantschap

Geprint op 28-jan-14 15:05:16

Pagina 1 van 1

Bosbestandfiche 03

Franciscanessen Plaats:

zusters

Perceel:

Bestand: c

Proefvlak: --

Identificatie: --

Rododendr onbos Elzen- Eikenbos Elzenbr oekbos Ruigt -Elzenbos Moesdist el- Elzenbr oek

soor t enar m Berken- Eikenbos Bocht ige smele- r ijk Ber ken- Eikenbos

3,5

Bosbesrijk Ber ken-Eikenbos

t ypisch Ber ken-Eikenbos

2,5 Wilgenvloedbos

Amerikaanse vogelker s Ber ken- Eikenbos 2

Duinbos

Wit bol Ber ken- Eikenbos

1,5 1

Populier en- beemd

Wit bol Eiken- Beukenbos 0,5

Populier en-r uigt e

Amer ikaanse vogelkers Eiken- Beukenbos

Br andnet el- Vlierenbos

Bramenr ijk Eiken- Beukenbos

Elzen- Essenbos

Amer ikaanse eik- Kast anjebos

Elzenr ijk Iepen-Essenbos

t ypische Wint er eiken- Beukenbos

droog Iepen- Essenbos

Adelaar svarenr ijk Wint er eiken- Beukenbos

Essenbr onbos

Meiklokjesrijk Gier st gras- Beukenbos

vocht ig Eiken- Haagbeukenbos t ypisch Gier st gr as- Beukenbos Hyacint rijk Eiken- Haagbeukenbos arme Eiken-Haagbeukenbos droog Eiken- Haagbeukenbos

TPab_BSK

BOOMLAAG KRUIDLAAG

TPab_K

Latijnse naam

Nederlandse naam BB Coëficiënt Min areale

Picea abies

Fijnspar

Latijnse naam

Nederlandse naam BB Coëficiënt Min areale

Dryopteris dilatata

Brede stekelvaren

Geprint op 28-jan-14 15:07:59

Herbariumnr 0

Herbariumnr

16 x 16

Bosinventarisatie van Franciscanessen - --

Pag

agina 1 van 1

Franciscanessen Plaats:

zusters

Perceel:

Bestand: c

Proefvlak: --

Identificatie: -Determinatie: VDW:

Geen soorten in databank gevonden.

Dirkse:

Berekeningen nog niet gedefineerd

Bosinventarisatie: TP_BSKM:

typisch Berken-Eikenbos

TP_BSK:

typisch Berken-Eikenbos

TP_KM:

typisch Berken-Eikenbos

TP_K:

typisch Berken-Eikenbos

TPab_BSKM:

Elzenbroekbos

TPab_BSK:

Elzenbroekbos

TPab_KM:

Witbol Eiken-Beukenbos

TPab_K:

typisch Berken-Eikenbos

SchaminĂŠe:

41AA03D: Kussentjesmos-Dennenbos; subass. met Pijpestrootje

Rompgemeenschap:

41: Klasse der naaldbossen

Geprint op 28-jan-14 15:07:23

Determinatie van Franciscanessen - --

Pagina 1 van 1

Franciscanessen Plaats:

zusters

Perceel:

Bestand: c

Proefvlak: --

Identificatie: --

3 4 5 6 7 8 9 10

Plaats - Perceel - Bestand Opnamenummer

Geprint op 28-jan-14 15:08:48

mF mF text

mR mR text

Ecogram + R N F

mN mN text

mR* mR*mN text mN

mR*m N /mF

Pagina 1 van 1

Franciscanessen Plaats:

zusters

Perceel:

Bestand: c

Proefvlak: --

Identificatie: --

3 4 5 6 7 8 9 10

Plaats - Perceel - Bestand Opnamenummer zusters 1 c -- (--)

Geprint op 28-jan-14 16:12:24

mF mF text 6,0 mesofiel-hygroclien

mR mR text 0,0 --

Ecogram + R N F

mN mN text 7,0 sterke nitrificatie

mR* mR*mN text mN 0,0 --

mR*m N /mF 0,000

Pagina 1 van 1

Franciscanessen Plaats:

zusters

Perceel:

Bestand: c

Proefvlak: --

Identificatie: -Bostype

E.V.C.

Betekenis

Rododendron-bos

5,2

Zeer zwakke of te verwaarlozen ecologische verwantschap

soortenarm Berken-Eikenbos

4,7

Zeer zwakke of te verwaarlozen ecologische verwantschap

Bochtige smele-rijk Berken-Eikenbos

3,9

Zeer zwakke of te verwaarlozen ecologische verwantschap

Bosbesrijk Berken-Eikenbos

3,9

Zeer zwakke of te verwaarlozen ecologische verwantschap

typisch Berken-Eikenbos

3,7

Zeer zwakke of te verwaarlozen ecologische verwantschap

Amerikaanse vogelkers Berken-Eikenbos Witbol Berken-Eikenbos

3,0 3,2

Zeer zwakke of te verwaarlozen ecologische verwantschap Zeer zwakke of te verwaarlozen ecologische verwantschap

Witbol Eiken-Beukenbos

3,7

Zeer zwakke of te verwaarlozen ecologische verwantschap

Amerikaanse vogelkers Eiken-Beukenbos

3,1

Zeer zwakke of te verwaarlozen ecologische verwantschap

Bramenrijk Eiken-Beukenbos

2,8

Zeer zwakke of te verwaarlozen ecologische verwantschap

Amerikaanse eik-Kastanjebos

3,3

Zeer zwakke of te verwaarlozen ecologische verwantschap

typische Wintereiken-Beukenbos

3,8

Zeer zwakke of te verwaarlozen ecologische verwantschap

Adelaarsvarenrijk Wintereiken-Beukenbos Meiklokjesrijk Gierstgras-Beukenbos

4,3 3,7

Zeer zwakke of te verwaarlozen ecologische verwantschap Zeer zwakke of te verwaarlozen ecologische verwantschap

typisch Gierstgras-Beukenbos

3,6

Zeer zwakke of te verwaarlozen ecologische verwantschap

arme Eiken-Haagbeukenbos

3,2

Zeer zwakke of te verwaarlozen ecologische verwantschap

droog Eiken-Haagbeukenbos

4,2

Zeer zwakke of te verwaarlozen ecologische verwantschap

Hyacintrijk Eiken-Haagbeukenbos

4,6

Zeer zwakke of te verwaarlozen ecologische verwantschap

vochtig Eiken-Haagbeukenbos

4,4

Zeer zwakke of te verwaarlozen ecologische verwantschap

Essenbronbos droog Iepen-Essenbos

4,8 5,0

Zeer zwakke of te verwaarlozen ecologische verwantschap Zeer zwakke of te verwaarlozen ecologische verwantschap

Elzenrijk Iepen-Essenbos

4,7

Zeer zwakke of te verwaarlozen ecologische verwantschap

Elzen-Essenbos

4,9

Zeer zwakke of te verwaarlozen ecologische verwantschap

Brandnetel-Vlierenbos

4,9

Zeer zwakke of te verwaarlozen ecologische verwantschap

Populieren-ruigte

4,8

Zeer zwakke of te verwaarlozen ecologische verwantschap

Populieren-beemd

4,6

Zeer zwakke of te verwaarlozen ecologische verwantschap

Duinbos Wilgenvloedbos

4,6 5,0

Zeer zwakke of te verwaarlozen ecologische verwantschap Zeer zwakke of te verwaarlozen ecologische verwantschap

Moesdistel-Elzenbroek

5,1

Zeer zwakke of te verwaarlozen ecologische verwantschap

Ruigt-Elzenbos

4,5

Zeer zwakke of te verwaarlozen ecologische verwantschap

Elzenbroekbos

4,6

Zeer zwakke of te verwaarlozen ecologische verwantschap

Elzen-Eikenbos

3,9

Zeer zwakke of te verwaarlozen ecologische verwantschap

Geprint op 28-jan-14 15:08:19

Pagina 1 van 1

Bosbestandfiche 04

Franciscanessen Plaats:

zusters

Perceel:

Bestand: d

Proefvlak: --

Identificatie: --

Rododendr onbos Elzen- Eikenbos Elzenbr oekbos Ruigt -Elzenbos

soor t enar m Berken- Eikenbos Bocht ige smele- r ijk Ber ken- Eikenbos

4,5

Bosbesrijk Ber ken-Eikenbos

4 Moesdist el- Elzenbr oek Wilgenvloedbos

t ypisch Ber ken-Eikenbos

3,5 3

Amerikaanse vogelker s Ber ken- Eikenbos

2,5 Duinbos

Wit bol Ber ken- Eikenbos

1,5 Populier en- beemd

Wit bol Eiken- Beukenbos

0,5 Populier en-r uigt e

Amer ikaanse vogelkers Eiken- Beukenbos

Br andnet el- Vlierenbos

Bramenr ijk Eiken- Beukenbos

Elzen- Essenbos

Amer ikaanse eik- Kast anjebos

Elzenr ijk Iepen-Essenbos

t ypische Wint er eiken- Beukenbos

droog Iepen- Essenbos

Adelaar svarenr ijk Wint er eiken- Beukenbos

Essenbr onbos

Meiklokjesrijk Gier st gras- Beukenbos

vocht ig Eiken- Haagbeukenbos t ypisch Gier st gr as- Beukenbos Hyacint rijk Eiken- Haagbeukenbos arme Eiken-Haagbeukenbos droog Eiken- Haagbeukenbos

TPab_BSK

BOOMLAAG

STRUIKLAAG KRUIDLAAG

TPab_K

Latijnse naam

Nederlandse naam BB Coëficiënt Min areale

Quercus robur

Zomereik

Fagus sylvatica Castanea sativa

Beuk

4x8

Tamme kastanje

8 x 16

Latijnse naam

Nederlandse naam BB Coëficiënt Min areale

Castanea sativa

Tamme kastanje

Nederlandse naam BB Coëficiënt Min areale

Castanea sativa

Tamme kastanje

Herbariumnr

2x4

Latijnse naam

Geprint op 28-jan-14 15:10:26

Herbariumnr

2x2

Bosinventarisatie van Franciscanessen - --

Pag

agina 1 van 1

Franciscanessen Plaats:

zusters

Perceel:

Bestand: d

Proefvlak: --

Identificatie: -Determinatie: VDW:

(8) Wintereiken-Beukenbos, droge subassociatie

Dirkse:

Berekeningen nog niet gedefineerd

Bosinventarisatie: TP_BSKM:

Amerikaanse eik-Kastanjebos

TP_BSK:

Amerikaanse eik-Kastanjebos

TP_KM:

Amerikaanse vogelkers Eiken-Beukenbos

TP_K:

Amerikaanse eik-Kastanjebos

TPab_BSKM:

Amerikaanse eik-Kastanjebos

TPab_BSK:

Amerikaanse eik-Kastanjebos

TPab_KM:

Amerikaanse vogelkers Eiken-Beukenbos

TPab_K:

Witbol Eiken-Beukenbos

SchaminĂŠe:

42AA03C: Bochtige smele-Beukenbos; subass. met Gewoon pronkmo

Rompgemeenschap:

42: Klasse der eiken- en beukenbossen op voedselarme grond

Geprint op 28-jan-14 15:09:53

Determinatie van Franciscanessen - --

Pagina 1 van 1

Franciscanessen Plaats:

zusters

Perceel:

Bestand: d

Proefvlak: --

Identificatie: --

3 4 5 6 7 8 9 10

Plaats - Perceel - Bestand Opnamenummer

Geprint op 28-jan-14 15:11:19

mF mF text

mR mR text

Ecogram + R N F

mN mN text

mR* mR*mN text mN

mR*m N /mF

Pagina 1 van 1

Franciscanessen Plaats:

zusters

Perceel:

Bestand: d

Proefvlak: --

Identificatie: --

3 4 5 6 7 8 9 10

Plaats - Perceel - Bestand Opnamenummer zusters 1 d -- (--)

Geprint op 28-jan-14 16:15:44

mF mF text 0,0 --

mR mR text 2,0 acidofiel-acidoclien

Ecogram + R N F

mN mN text 0,0 --

mR* mR*mN text mN 0,0 --

mR*m N /mF 0,000

Pagina 1 van 1

Franciscanessen Plaats:

zusters

Perceel:

Bestand: d

Proefvlak: --

Identificatie: -Bostype

E.V.C.

Betekenis

Rododendron-bos

7,1

Zeer zwakke of te verwaarlozen ecologische verwantschap

soortenarm Berken-Eikenbos

7,1

Zeer zwakke of te verwaarlozen ecologische verwantschap

Bochtige smele-rijk Berken-Eikenbos

6,8

Zeer zwakke of te verwaarlozen ecologische verwantschap

Bosbesrijk Berken-Eikenbos

7,1

Zeer zwakke of te verwaarlozen ecologische verwantschap

typisch Berken-Eikenbos

7,3

Zeer zwakke of te verwaarlozen ecologische verwantschap

Amerikaanse vogelkers Berken-Eikenbos Witbol Berken-Eikenbos

7,4 7,2

Zeer zwakke of te verwaarlozen ecologische verwantschap Zeer zwakke of te verwaarlozen ecologische verwantschap

Witbol Eiken-Beukenbos

9,2

Zeer zwakke of te verwaarlozen ecologische verwantschap

Amerikaanse vogelkers Eiken-Beukenbos

7,7

Zeer zwakke of te verwaarlozen ecologische verwantschap

Bramenrijk Eiken-Beukenbos

7,7

Zeer zwakke of te verwaarlozen ecologische verwantschap

Amerikaanse eik-Kastanjebos

7,5

Zeer zwakke of te verwaarlozen ecologische verwantschap

typische Wintereiken-Beukenbos

6,6

Zeer zwakke of te verwaarlozen ecologische verwantschap

Adelaarsvarenrijk Wintereiken-Beukenbos Meiklokjesrijk Gierstgras-Beukenbos

6,1 6,6

Zeer zwakke of te verwaarlozen ecologische verwantschap Zeer zwakke of te verwaarlozen ecologische verwantschap

typisch Gierstgras-Beukenbos

7,2

Zeer zwakke of te verwaarlozen ecologische verwantschap

arme Eiken-Haagbeukenbos

8,0

Zeer zwakke of te verwaarlozen ecologische verwantschap

droog Eiken-Haagbeukenbos

8,5

Zeer zwakke of te verwaarlozen ecologische verwantschap

Hyacintrijk Eiken-Haagbeukenbos

8,2

Zeer zwakke of te verwaarlozen ecologische verwantschap

vochtig Eiken-Haagbeukenbos

9,3

Zeer zwakke of te verwaarlozen ecologische verwantschap

Essenbronbos droog Iepen-Essenbos

9,6 9,7

Zeer zwakke of te verwaarlozen ecologische verwantschap Zeer zwakke of te verwaarlozen ecologische verwantschap

Elzenrijk Iepen-Essenbos

9,3

Zeer zwakke of te verwaarlozen ecologische verwantschap

Elzen-Essenbos

10,2

Zeer zwakke of te verwaarlozen ecologische verwantschap

Brandnetel-Vlierenbos

10,6

Zeer zwakke of te verwaarlozen ecologische verwantschap

Populieren-ruigte

10,0

Zeer zwakke of te verwaarlozen ecologische verwantschap

Populieren-beemd

9,1

Zeer zwakke of te verwaarlozen ecologische verwantschap

Duinbos Wilgenvloedbos

8,7 11,2

Zeer zwakke of te verwaarlozen ecologische verwantschap Zeer zwakke of te verwaarlozen ecologische verwantschap

Moesdistel-Elzenbroek

10,8

Zeer zwakke of te verwaarlozen ecologische verwantschap

Ruigt-Elzenbos

9,9

Zeer zwakke of te verwaarlozen ecologische verwantschap

Elzenbroekbos

10,0

Zeer zwakke of te verwaarlozen ecologische verwantschap

Elzen-Eikenbos

9,1

Zeer zwakke of te verwaarlozen ecologische verwantschap

Geprint op 28-jan-14 15:10:52

Pagina 1 van 1

Bosbestandfiche 05

Franciscanessen Plaats:

zusters

Perceel:

Bestand: e

Proefvlak: --

Identificatie: --

Rododendr onbos Elzen- Eikenbos Elzenbr oekbos Ruigt -Elzenbos

soor t enar m Berken- Eikenbos Bocht ige smele- r ijk Ber ken- Eikenbos

Bosbesrijk Ber ken-Eikenbos

35 Moesdist el- Elzenbr oek

t ypisch Ber ken-Eikenbos 30

Wilgenvloedbos

Amerikaanse vogelker s Ber ken- Eikenbos

25 20

Duinbos

Wit bol Ber ken- Eikenbos 15 10

Populier en- beemd

Wit bol Eiken- Beukenbos

5 Populier en-r uigt e

Amer ikaanse vogelkers Eiken- Beukenbos

Br andnet el- Vlierenbos

Bramenr ijk Eiken- Beukenbos

Elzen- Essenbos

Amer ikaanse eik- Kast anjebos

Elzenr ijk Iepen-Essenbos

t ypische Wint er eiken- Beukenbos

droog Iepen- Essenbos

Adelaar svarenr ijk Wint er eiken- Beukenbos

Essenbr onbos

Meiklokjesrijk Gier st gras- Beukenbos

vocht ig Eiken- Haagbeukenbos t ypisch Gier st gr as- Beukenbos Hyacint rijk Eiken- Haagbeukenbos arme Eiken-Haagbeukenbos droog Eiken- Haagbeukenbos

TPab_BSK

BOOMLAAG STRUIKLAAG

TPab_K

Latijnse naam

Nederlandse naam BB Coëficiënt Min areale

Fagus sylvatica

Beuk

Latijnse naam

Nederlandse naam BB Coëficiënt Min areale

Fagus sylvatica

Beuk

Geprint op 28-jan-14 15:12:33

Herbariumnr 0

Herbariumnr

16 x 16

Bosinventarisatie van Franciscanessen - --

Pag

agina 1 van 1

Franciscanessen Plaats:

zusters

Perceel:

Bestand: e

Proefvlak: --

Identificatie: -Determinatie: VDW:

Geen soorten in databank gevonden.

Dirkse:

Berekeningen nog niet gedefineerd

Bosinventarisatie: TP_BSKM:

typisch Gierstgras-Beukenbos

TP_BSK:

typische Wintereiken-Beukenbos

TP_KM:

Rododendron-bos

TP_K:

Rododendron-bos

TPab_BSKM:

typisch Gierstgras-Beukenbos

TPab_BSK:

typisch Gierstgras-Beukenbos

TPab_KM:

Niet Genoeg Gegevens

TPab_K:

Niet Genoeg Gegevens

SchaminĂŠe:

42AA03B: Bochtige smele-Beukenbos; typische subass.

Rompgemeenschap:

42: Klasse der eiken- en beukenbossen op voedselarme grond

Geprint op 28-jan-14 15:11:56

Determinatie van Franciscanessen - --

Pagina 1 van 1

Franciscanessen Plaats:

zusters

Perceel:

Bestand: e

Proefvlak: --

Identificatie: --

3 4 5 6 7 8 9 10

Plaats - Perceel - Bestand Opnamenummer

Geprint op 28-jan-14 15:13:19

mF mF text

mR mR text

Ecogram + R N F

mN mN text

mR* mR*mN text mN

mR*m N /mF

Pagina 1 van 1

Franciscanessen Plaats:

zusters

Perceel:

Bestand: e

Proefvlak: --

Identificatie: --

3 4 5 6 7 8 9 10

Plaats - Perceel - Bestand Opnamenummer zusters 1 e -- (--)

Geprint op 28-jan-14 16:16:48

mF mF text 0,0 --

mR mR text 0,0 --

Ecogram + R N F

mN mN text 0,0 --

mR* mR*mN text mN 0,0 --

mR*m N /mF 0,000

Pagina 1 van 1

Franciscanessen Plaats:

zusters

Perceel:

Bestand: e

Proefvlak: --

Identificatie: -Bostype

E.V.C.

Betekenis

Rododendron-bos

7,3

Zeer zwakke of te verwaarlozen ecologische verwantschap

soortenarm Berken-Eikenbos

7,2

Zeer zwakke of te verwaarlozen ecologische verwantschap

Bochtige smele-rijk Berken-Eikenbos

6,9

Zeer zwakke of te verwaarlozen ecologische verwantschap

Bosbesrijk Berken-Eikenbos

7,2

Zeer zwakke of te verwaarlozen ecologische verwantschap

typisch Berken-Eikenbos

7,5

Zeer zwakke of te verwaarlozen ecologische verwantschap

Amerikaanse vogelkers Berken-Eikenbos Witbol Berken-Eikenbos

7,7 7,5

Zeer zwakke of te verwaarlozen ecologische verwantschap Zeer zwakke of te verwaarlozen ecologische verwantschap

Witbol Eiken-Beukenbos

9,8

Zeer zwakke of te verwaarlozen ecologische verwantschap

Amerikaanse vogelkers Eiken-Beukenbos

8,2

Zeer zwakke of te verwaarlozen ecologische verwantschap

Bramenrijk Eiken-Beukenbos

8,0

Zeer zwakke of te verwaarlozen ecologische verwantschap

Amerikaanse eik-Kastanjebos

8,0

Zeer zwakke of te verwaarlozen ecologische verwantschap

typische Wintereiken-Beukenbos

6,9

Zeer zwakke of te verwaarlozen ecologische verwantschap

Adelaarsvarenrijk Wintereiken-Beukenbos Meiklokjesrijk Gierstgras-Beukenbos

6,4 7,0

Zeer zwakke of te verwaarlozen ecologische verwantschap Zeer zwakke of te verwaarlozen ecologische verwantschap

typisch Gierstgras-Beukenbos

7,6

Zeer zwakke of te verwaarlozen ecologische verwantschap

arme Eiken-Haagbeukenbos

8,4

Zeer zwakke of te verwaarlozen ecologische verwantschap

droog Eiken-Haagbeukenbos

9,2

Zeer zwakke of te verwaarlozen ecologische verwantschap

Hyacintrijk Eiken-Haagbeukenbos

9,0

Zeer zwakke of te verwaarlozen ecologische verwantschap

vochtig Eiken-Haagbeukenbos

10,0

Zeer zwakke of te verwaarlozen ecologische verwantschap

Essenbronbos droog Iepen-Essenbos

10,3 10,5

Zeer zwakke of te verwaarlozen ecologische verwantschap Zeer zwakke of te verwaarlozen ecologische verwantschap

Elzenrijk Iepen-Essenbos

10,1

Zeer zwakke of te verwaarlozen ecologische verwantschap

Elzen-Essenbos

10,9

Zeer zwakke of te verwaarlozen ecologische verwantschap

Brandnetel-Vlierenbos

11,3

Zeer zwakke of te verwaarlozen ecologische verwantschap

Populieren-ruigte

10,7

Zeer zwakke of te verwaarlozen ecologische verwantschap

Populieren-beemd

9,9

Zeer zwakke of te verwaarlozen ecologische verwantschap

Duinbos Wilgenvloedbos

9,4 11,8

Zeer zwakke of te verwaarlozen ecologische verwantschap Zeer zwakke of te verwaarlozen ecologische verwantschap

Moesdistel-Elzenbroek

11,5

Zeer zwakke of te verwaarlozen ecologische verwantschap

Ruigt-Elzenbos

10,5

Zeer zwakke of te verwaarlozen ecologische verwantschap

Elzenbroekbos

10,6

Zeer zwakke of te verwaarlozen ecologische verwantschap

Elzen-Eikenbos

9,6

Zeer zwakke of te verwaarlozen ecologische verwantschap

Geprint op 28-jan-14 15:12:55

Pagina 1 van 1

Bosbestandfiche 06

Franciscanessen Plaats:

zusters

Perceel:

Bestand: f

Proefvlak: --

Identificatie: --

Rododendr onbos Elzen- Eikenbos Elzenbr oekbos Ruigt -Elzenbos

soor t enar m Berken- Eikenbos Bocht ige smele- r ijk Ber ken- Eikenbos

4,5

Bosbesrijk Ber ken-Eikenbos

4 Moesdist el- Elzenbr oek Wilgenvloedbos

t ypisch Ber ken-Eikenbos

3,5 3

Amerikaanse vogelker s Ber ken- Eikenbos

2,5 Duinbos

Wit bol Ber ken- Eikenbos

1,5 Populier en- beemd

Wit bol Eiken- Beukenbos

0,5 Populier en-r uigt e

Amer ikaanse vogelkers Eiken- Beukenbos

Br andnet el- Vlierenbos

Bramenr ijk Eiken- Beukenbos

Elzen- Essenbos

Amer ikaanse eik- Kast anjebos

Elzenr ijk Iepen-Essenbos

t ypische Wint er eiken- Beukenbos

droog Iepen- Essenbos

Adelaar svarenr ijk Wint er eiken- Beukenbos

Essenbr onbos

Meiklokjesrijk Gier st gras- Beukenbos

vocht ig Eiken- Haagbeukenbos t ypisch Gier st gr as- Beukenbos Hyacint rijk Eiken- Haagbeukenbos arme Eiken-Haagbeukenbos droog Eiken- Haagbeukenbos

TPab_BSK

BOOMLAAG

STRUIKLAAG

KRUIDLAAG

TPab_K

Latijnse naam

Nederlandse naam BB Coëficiënt Min areale

Quercus rubra

Ame eik

8x8

Quercus robur

Zomereik

Latijnse naam

Nederlandse naam BB Coëficiënt Min areale

Sorbus aucuparia

Wilde lijsterbes

Rhododendron

Rododendron (G)

Quercus rubra

Ame eik

Herbariumnr

16 x 16

0 0

8x8

Castanea sativa

Tamme kastanje

4x8

Betula pendula

Ruwe berk

8x8

Latijnse naam

Nederlandse naam BB Coëficiënt Min areale

Quercus rubra

Ame eik

Geprint op 28-jan-14 15:14:34

Herbariumnr

16 x 16

Bosinventarisatie van Franciscanessen - --

Pag

agina 1 van 1

Franciscanessen Plaats:

zusters

Perceel:

Bestand: f

Proefvlak: --

Identificatie: -Determinatie: VDW:

(8) Wintereiken-Beukenbos, droge subassociatie

Dirkse:

Berekeningen nog niet gedefineerd

Bosinventarisatie: TP_BSKM:

typisch Berken-Eikenbos

TP_BSK:

typisch Berken-Eikenbos

TP_KM:

Bosbesrijk Berken-Eikenbos

TP_K:

Bosbesrijk Berken-Eikenbos

TPab_BSKM:

Amerikaanse eik-Kastanjebos

TPab_BSK:

Amerikaanse eik-Kastanjebos

TPab_KM:

Amerikaanse vogelkers Berken-Eikenbos

TPab_K:

Amerikaanse vogelkers Berken-Eikenbos

SchaminĂŠe:

42AA01B: Berken-Eikenbos; subass. met Bochtige smele

Rompgemeenschap:

42: Klasse der eiken- en beukenbossen op voedselarme grond

Geprint op 28-jan-14 15:13:59

Determinatie van Franciscanessen - --

Pagina 1 van 1

Franciscanessen Plaats:

zusters

Perceel:

Bestand: f

Proefvlak: --

Identificatie: --

3 4 5 6 7 8 9 10

Plaats - Perceel - Bestand Opnamenummer

Geprint op 28-jan-14 15:15:12

mF mF text

mR mR text

Ecogram + R N F

mN mN text

mR* mR*mN text mN

mR*m N /mF

Pagina 1 van 1

Franciscanessen Plaats:

zusters

Perceel:

Bestand: f

Proefvlak: --

Identificatie: --

3 4 5 6 7 8 9 10

Plaats - Perceel - Bestand Opnamenummer zusters 1 f -- (--)

Geprint op 28-jan-14 16:17:40

mF mF text 0,0 --

mR mR text 0,0 --

Ecogram + R N F

mN mN text 0,0 --

mR* mR*mN text mN 0,0 --

mR*m N /mF 0,000

Pagina 1 van 1

Franciscanessen Plaats:

zusters

Perceel:

Bestand: f

Proefvlak: --

Identificatie: -Bostype

E.V.C.

Betekenis

Rododendron-bos

7,3

Zeer zwakke of te verwaarlozen ecologische verwantschap

soortenarm Berken-Eikenbos

7,2

Zeer zwakke of te verwaarlozen ecologische verwantschap

Bochtige smele-rijk Berken-Eikenbos

6,9

Zeer zwakke of te verwaarlozen ecologische verwantschap

Bosbesrijk Berken-Eikenbos

7,2

Zeer zwakke of te verwaarlozen ecologische verwantschap

typisch Berken-Eikenbos

7,5

Zeer zwakke of te verwaarlozen ecologische verwantschap

Amerikaanse vogelkers Berken-Eikenbos Witbol Berken-Eikenbos

7,7 7,5

Zeer zwakke of te verwaarlozen ecologische verwantschap Zeer zwakke of te verwaarlozen ecologische verwantschap

Witbol Eiken-Beukenbos

9,8

Zeer zwakke of te verwaarlozen ecologische verwantschap

Amerikaanse vogelkers Eiken-Beukenbos

8,2

Zeer zwakke of te verwaarlozen ecologische verwantschap

Bramenrijk Eiken-Beukenbos

8,0

Zeer zwakke of te verwaarlozen ecologische verwantschap

Amerikaanse eik-Kastanjebos

8,0

Zeer zwakke of te verwaarlozen ecologische verwantschap

typische Wintereiken-Beukenbos

6,9

Zeer zwakke of te verwaarlozen ecologische verwantschap

Adelaarsvarenrijk Wintereiken-Beukenbos Meiklokjesrijk Gierstgras-Beukenbos

6,4 7,0

Zeer zwakke of te verwaarlozen ecologische verwantschap Zeer zwakke of te verwaarlozen ecologische verwantschap

typisch Gierstgras-Beukenbos

7,6

Zeer zwakke of te verwaarlozen ecologische verwantschap

arme Eiken-Haagbeukenbos

8,4

Zeer zwakke of te verwaarlozen ecologische verwantschap

droog Eiken-Haagbeukenbos

9,2

Zeer zwakke of te verwaarlozen ecologische verwantschap

Hyacintrijk Eiken-Haagbeukenbos

9,0

Zeer zwakke of te verwaarlozen ecologische verwantschap

vochtig Eiken-Haagbeukenbos

10,0

Zeer zwakke of te verwaarlozen ecologische verwantschap

Essenbronbos droog Iepen-Essenbos

10,3 10,5

Zeer zwakke of te verwaarlozen ecologische verwantschap Zeer zwakke of te verwaarlozen ecologische verwantschap

Elzenrijk Iepen-Essenbos

10,1

Zeer zwakke of te verwaarlozen ecologische verwantschap

Elzen-Essenbos

10,9

Zeer zwakke of te verwaarlozen ecologische verwantschap

Brandnetel-Vlierenbos

11,3

Zeer zwakke of te verwaarlozen ecologische verwantschap

Populieren-ruigte

10,7

Zeer zwakke of te verwaarlozen ecologische verwantschap

Populieren-beemd

9,9

Zeer zwakke of te verwaarlozen ecologische verwantschap

Duinbos Wilgenvloedbos

9,4 11,8

Zeer zwakke of te verwaarlozen ecologische verwantschap Zeer zwakke of te verwaarlozen ecologische verwantschap

Moesdistel-Elzenbroek

11,5

Zeer zwakke of te verwaarlozen ecologische verwantschap

Ruigt-Elzenbos

10,5

Zeer zwakke of te verwaarlozen ecologische verwantschap

Elzenbroekbos

10,6

Zeer zwakke of te verwaarlozen ecologische verwantschap

Elzen-Eikenbos

9,6

Zeer zwakke of te verwaarlozen ecologische verwantschap

Geprint op 28-jan-14 15:14:52

Pagina 1 van 1

Bosbestandfiche 07

Franciscanessen Plaats:

zusters

Perceel:

Bestand: g

Proefvlak: --

Identificatie: --

Rododendr onbos Elzen- Eikenbos 8,00E+00 Elzenbr oekbos

soor t enar m Berken- Eikenbos Bocht ige smele- r ijk Ber ken- Eikenbos

7,00E+00

Ruigt -Elzenbos

Bosbesrijk Ber ken-Eikenbos

6,00E+00

Moesdist el- Elzenbr oek

t ypisch Ber ken-Eikenbos

5,00E+00 Wilgenvloedbos

Amerikaanse vogelker s Ber ken- Eikenbos 4,00E+00

Duinbos

Wit bol Ber ken- Eikenbos

3,00E+00 2,00E+00

Populier en- beemd

Wit bol Eiken- Beukenbos 1,00E+00

Populier en-r uigt e

0,00E+00

Amer ikaanse vogelkers Eiken- Beukenbos

Br andnet el- Vlierenbos

Bramenr ijk Eiken- Beukenbos

Elzen- Essenbos

Amer ikaanse eik- Kast anjebos

Elzenr ijk Iepen-Essenbos

t ypische Wint er eiken- Beukenbos

droog Iepen- Essenbos

Adelaar svarenr ijk Wint er eiken- Beukenbos

Essenbr onbos

Meiklokjesrijk Gier st gras- Beukenbos

vocht ig Eiken- Haagbeukenbos t ypisch Gier st gr as- Beukenbos Hyacint rijk Eiken- Haagbeukenbos arme Eiken-Haagbeukenbos droog Eiken- Haagbeukenbos

TPab_BSK

BOOMLAAG

STRUIKLAAG

KRUIDLAAG

TPab_K

Latijnse naam

Nederlandse naam BB Coëficiënt Min areale

Salix caprea

Boswilg

4x4

Herbariumnr 0

Quercus palustris

Moeraseik

8x8

Latijnse naam

Nederlandse naam BB Coëficiënt Min areale

Crataegus monogyna

Eenstijlige meidoorn

4x4

Herbariumnr 0

Euonymus europaeus

Wilde kardinaalsmuts

8 x 16

Prunus avium

Zoete kers

8 x 16

Prunus padus

Vogelkers

2x2

Quercus rubra

Ame eik

Latijnse naam

Nederlandse naam BB Coëficiënt Min areale

Euonymus europaeus

Wilde kardinaalsmuts

8 x 16

Athyrium filix-femina

Wijfjesvaren

4x8

Dryopteris dilatata

Brede stekelvaren

16 x 16

Taxus baccata

Taxus

16 x 16

Frangula alnus

Sporkehout

16 x 16

Glechoma hederacea

Hondsdraf

8x8

Prunus avium

Zoete kers

8 x 16

Quercus rubra

Ame eik

2x2

Ranunculus repens

Kruipende boterbloem

4x8

Rubus

Braam (G)

2x4

Sorbus aucuparia

Wilde lijsterbes

16 x 16

Castanea sativa

Tamme kastanje

16 x 16

Geprint op 28-jan-14 15:16:26

Herbariumnr

Bosinventarisatie van Franciscanessen - --

Pag

agina 1 van 1

Franciscanessen Plaats:

zusters

Perceel:

Bestand: g

Proefvlak: --

Identificatie: -Determinatie: VDW:

(18) Arm Eiken-Haagbeukenbos

Dirkse:

Berekeningen nog niet gedefineerd

Bosinventarisatie: TP_BSKM:

Bosbesrijk Berken-Eikenbos

TP_BSK:

typisch Berken-Eikenbos

TP_KM:

Bosbesrijk Berken-Eikenbos

TP_K:

typisch Berken-Eikenbos

TPab_BSKM:

Amerikaanse vogelkers Berken-Eikenbos

TPab_BSK:

Amerikaanse vogelkers Berken-Eikenbos

TPab_KM:

Amerikaanse vogelkers Eiken-Beukenbos

TPab_K:

Amerikaanse vogelkers Berken-Eikenbos

SchaminĂŠe:

42AA02D: Beuken-Zomereikenbos; subass. met Pijpestrootje

Rompgemeenschap:

42: Klasse der eiken- en beukenbossen op voedselarme grond

Geprint op 28-jan-14 15:15:52

Determinatie van Franciscanessen - --

Pagina 1 van 1

Franciscanessen Plaats:

zusters

Perceel:

Bestand: g

Proefvlak: --

Identificatie: --

3 4 5 6 7 8 9 10

Plaats - Perceel - Bestand Opnamenummer

Geprint op 28-jan-14 15:17:05

mF mF text

mR mR text

Ecogram + R N F

mN mN text

mR* mR*mN text mN

mR*m N /mF

Pagina 1 van 1

Franciscanessen Plaats:

zusters

Perceel:

Bestand: g

Proefvlak: --

Identificatie: --

3 4 5 6 7 8 9 10

Plaats - Perceel - Bestand Opnamenummer zusters 1 g -- (--)

Geprint op 28-jan-14 16:19:30

mF mF text 6,2 mesofiel-hygroclien

mR mR text 3,7 neutroclien-acidoclien

Ecogram + R N F

mN mN text 6,5 sterke nitrificatie

mR* mR*mN text mN 23,8 Typische mull

mR*m N /mF 3,835

Pagina 1 van 1

Franciscanessen Plaats:

zusters

Perceel:

Bestand: g

Proefvlak: --

Identificatie: -Bostype

E.V.C.

Betekenis

Rododendron-bos

4,9

Zeer zwakke of te verwaarlozen ecologische verwantschap

soortenarm Berken-Eikenbos

4,6

Zeer zwakke of te verwaarlozen ecologische verwantschap

Bochtige smele-rijk Berken-Eikenbos

4,0

Zeer zwakke of te verwaarlozen ecologische verwantschap

Bosbesrijk Berken-Eikenbos

4,0

Zeer zwakke of te verwaarlozen ecologische verwantschap

typisch Berken-Eikenbos

3,2

Zeer zwakke of te verwaarlozen ecologische verwantschap

Amerikaanse vogelkers Berken-Eikenbos Witbol Berken-Eikenbos

2,2 2,4

Zeer zwakke of te verwaarlozen ecologische verwantschap Zeer zwakke of te verwaarlozen ecologische verwantschap

Witbol Eiken-Beukenbos

0,9

Matige ecologische verwantschap

Amerikaanse vogelkers Eiken-Beukenbos

1,6

Zwakke ecologische verwantschap

Bramenrijk Eiken-Beukenbos

2,1

Zeer zwakke of te verwaarlozen ecologische verwantschap

Amerikaanse eik-Kastanjebos

1,7

Zeer zwakke of te verwaarlozen ecologische verwantschap

typische Wintereiken-Beukenbos

3,0

Zeer zwakke of te verwaarlozen ecologische verwantschap

Adelaarsvarenrijk Wintereiken-Beukenbos Meiklokjesrijk Gierstgras-Beukenbos

3,7 3,1

Zeer zwakke of te verwaarlozen ecologische verwantschap Zeer zwakke of te verwaarlozen ecologische verwantschap

typisch Gierstgras-Beukenbos

2,4

Zeer zwakke of te verwaarlozen ecologische verwantschap

arme Eiken-Haagbeukenbos

1,4

Zwakke ecologische verwantschap

droog Eiken-Haagbeukenbos

1,0

Matige ecologische verwantschap

Hyacintrijk Eiken-Haagbeukenbos

1,4

Zwakke ecologische verwantschap

vochtig Eiken-Haagbeukenbos

0,8

Hoge ecologische verwantschap

Essenbronbos droog Iepen-Essenbos

1,2 1,6

Matige ecologische verwantschap Zwakke ecologische verwantschap

Elzenrijk Iepen-Essenbos

1,0

Matige ecologische verwantschap

Elzen-Essenbos

1,7

Zwakke ecologische verwantschap

Brandnetel-Vlierenbos

1,9

Zeer zwakke of te verwaarlozen ecologische verwantschap

Populieren-ruigte

1,4

Zwakke ecologische verwantschap

Populieren-beemd

1,0

Matige ecologische verwantschap

Duinbos Wilgenvloedbos

1,0 2,2

Matige ecologische verwantschap Zeer zwakke of te verwaarlozen ecologische verwantschap

Moesdistel-Elzenbroek

2,0

Zeer zwakke of te verwaarlozen ecologische verwantschap

Ruigt-Elzenbos

1,0

Matige ecologische verwantschap

Elzenbroekbos

1,5

Zwakke ecologische verwantschap

Elzen-Eikenbos

1,6

Zwakke ecologische verwantschap

Geprint op 28-jan-14 15:16:44

Pagina 1 van 1

Bosbestandfiche 08

Franciscanessen Plaats:

zusters

Perceel:

Bestand: h

Proefvlak: --

Identificatie: --

Rododendr onbos Elzen- Eikenbos Elzenbr oekbos Ruigt -Elzenbos

soor t enar m Berken- Eikenbos Bocht ige smele- r ijk Ber ken- Eikenbos

Moesdist el- Elzenbr oek

Bosbesrijk Ber ken-Eikenbos t ypisch Ber ken-Eikenbos

Wilgenvloedbos

Duinbos

Amerikaanse vogelker s Ber ken- Eikenbos

Wit bol Ber ken- Eikenbos

20 Populier en- beemd

Wit bol Eiken- Beukenbos 10

Populier en-r uigt e

Amer ikaanse vogelkers Eiken- Beukenbos

Br andnet el- Vlierenbos

Bramenr ijk Eiken- Beukenbos

Elzen- Essenbos

Amer ikaanse eik- Kast anjebos

Elzenr ijk Iepen-Essenbos

t ypische Wint er eiken- Beukenbos

droog Iepen- Essenbos

Adelaar svarenr ijk Wint er eiken- Beukenbos

Essenbr onbos

Meiklokjesrijk Gier st gras- Beukenbos

vocht ig Eiken- Haagbeukenbos t ypisch Gier st gr as- Beukenbos Hyacint rijk Eiken- Haagbeukenbos arme Eiken-Haagbeukenbos droog Eiken- Haagbeukenbos

TPab_BSK

BOOMLAAG

STRUIKLAAG

KRUIDLAAG

TPab_K

Latijnse naam

Nederlandse naam BB Coëficiënt Min areale

Quercus rubra

Ame eik

8 x 16

Herbariumnr 0

Quercus robur

Zomereik

4x4

Fagus sylvatica

Beuk

Betula pendula

Ruwe berk

4x8

Latijnse naam

Nederlandse naam BB Coëficiënt Min areale

Sorbus aucuparia

Wilde lijsterbes

16 x 16

Rhododendron ponticum

Pontische rododendron

2x2

Quercus rubra

Ame eik

4x4

Latijnse naam

Nederlandse naam BB Coëficiënt Min areale

Rhododendron ponticum

Pontische rododendron

Geprint op 28-jan-14 15:18:27

Herbariumnr 0

Herbariumnr

2x2

Bosinventarisatie van Franciscanessen - --

Pag

agina 1 van 1

Franciscanessen Plaats:

zusters

Perceel:

Bestand: h

Proefvlak: --

Identificatie: -Determinatie: VDW:

(8) Wintereiken-Beukenbos, droge subassociatie

Dirkse:

Berekeningen nog niet gedefineerd

Bosinventarisatie: TP_BSKM:

typische Wintereiken-Beukenbos

TP_BSK:

typische Wintereiken-Beukenbos

TP_KM:

Rododendron-bos

TP_K:

Rododendron-bos

TPab_BSKM:

Rododendron-bos

TPab_BSK:

Rododendron-bos

TPab_KM:

Rododendron-bos

TPab_K:

Rododendron-bos

SchaminĂŠe:

42AA03B: Bochtige smele-Beukenbos; typische subass.

Rompgemeenschap:

42: Klasse der eiken- en beukenbossen op voedselarme grond

Geprint op 28-jan-14 15:17:50

Determinatie van Franciscanessen - --

Pagina 1 van 1

Franciscanessen Plaats:

zusters

Perceel:

Bestand: h

Proefvlak: --

Identificatie: --

3 4 5 6 7 8 9 10

Plaats - Perceel - Bestand Opnamenummer zusters 1 h -- (--)

Geprint op 28-jan-14 15:19:04

mF mF text 0,0 --

mR mR text 0,0 --

Ecogram + R N F

mN mN text 0,0 --

mR* mR*mN text mN 0,0 --

mR*m N /mF 0,000

Pagina 1 van 1

Franciscanessen Plaats:

zusters

Perceel:

Bestand: h

Proefvlak: --

Identificatie: --

3 4 5 6 7 8 9 10

Plaats - Perceel - Bestand Opnamenummer zusters 1 h -- (--)

Geprint op 28-jan-14 16:20:31

mF mF text 0,0 --

mR mR text 0,0 --

Ecogram + R N F

mN mN text 0,0 --

mR* mR*mN text mN 0,0 --

mR*m N /mF 0,000

Pagina 1 van 1

Franciscanessen Plaats:

zusters

Perceel:

Bestand: h

Proefvlak: --

Identificatie: -Bostype

E.V.C.

Betekenis

Rododendron-bos

7,3

Zeer zwakke of te verwaarlozen ecologische verwantschap

soortenarm Berken-Eikenbos

7,2

Zeer zwakke of te verwaarlozen ecologische verwantschap

Bochtige smele-rijk Berken-Eikenbos

6,9

Zeer zwakke of te verwaarlozen ecologische verwantschap

Bosbesrijk Berken-Eikenbos

7,2

Zeer zwakke of te verwaarlozen ecologische verwantschap

typisch Berken-Eikenbos

7,5

Zeer zwakke of te verwaarlozen ecologische verwantschap

Amerikaanse vogelkers Berken-Eikenbos Witbol Berken-Eikenbos

7,7 7,5

Zeer zwakke of te verwaarlozen ecologische verwantschap Zeer zwakke of te verwaarlozen ecologische verwantschap

Witbol Eiken-Beukenbos

9,8

Zeer zwakke of te verwaarlozen ecologische verwantschap

Amerikaanse vogelkers Eiken-Beukenbos

8,2

Zeer zwakke of te verwaarlozen ecologische verwantschap

Bramenrijk Eiken-Beukenbos

8,0

Zeer zwakke of te verwaarlozen ecologische verwantschap

Amerikaanse eik-Kastanjebos

8,0

Zeer zwakke of te verwaarlozen ecologische verwantschap

typische Wintereiken-Beukenbos

6,9

Zeer zwakke of te verwaarlozen ecologische verwantschap

Adelaarsvarenrijk Wintereiken-Beukenbos Meiklokjesrijk Gierstgras-Beukenbos

6,4 7,0

Zeer zwakke of te verwaarlozen ecologische verwantschap Zeer zwakke of te verwaarlozen ecologische verwantschap

typisch Gierstgras-Beukenbos

7,6

Zeer zwakke of te verwaarlozen ecologische verwantschap

arme Eiken-Haagbeukenbos

8,4

Zeer zwakke of te verwaarlozen ecologische verwantschap

droog Eiken-Haagbeukenbos

9,2

Zeer zwakke of te verwaarlozen ecologische verwantschap

Hyacintrijk Eiken-Haagbeukenbos

9,0

Zeer zwakke of te verwaarlozen ecologische verwantschap

vochtig Eiken-Haagbeukenbos

10,0

Zeer zwakke of te verwaarlozen ecologische verwantschap

Essenbronbos droog Iepen-Essenbos

10,3 10,5

Zeer zwakke of te verwaarlozen ecologische verwantschap Zeer zwakke of te verwaarlozen ecologische verwantschap

Elzenrijk Iepen-Essenbos

10,1

Zeer zwakke of te verwaarlozen ecologische verwantschap

Elzen-Essenbos

10,9

Zeer zwakke of te verwaarlozen ecologische verwantschap

Brandnetel-Vlierenbos

11,3

Zeer zwakke of te verwaarlozen ecologische verwantschap

Populieren-ruigte

10,7

Zeer zwakke of te verwaarlozen ecologische verwantschap

Populieren-beemd

9,9

Zeer zwakke of te verwaarlozen ecologische verwantschap

Duinbos Wilgenvloedbos

9,4 11,8

Zeer zwakke of te verwaarlozen ecologische verwantschap Zeer zwakke of te verwaarlozen ecologische verwantschap

Moesdistel-Elzenbroek

11,5

Zeer zwakke of te verwaarlozen ecologische verwantschap

Ruigt-Elzenbos

10,5

Zeer zwakke of te verwaarlozen ecologische verwantschap

Elzenbroekbos

10,6

Zeer zwakke of te verwaarlozen ecologische verwantschap

Elzen-Eikenbos

9,6

Zeer zwakke of te verwaarlozen ecologische verwantschap

Geprint op 28-jan-14 15:18:44

Pagina 1 van 1

Bosbestandfiche 09

Franciscanessen Plaats:

zusters

Perceel:

Bestand: i

Proefvlak: --

Identificatie: --

Rododendr onbos Elzen- Eikenbos Elzenbr oekbos Ruigt -Elzenbos

soor t enar m Berken- Eikenbos Bocht ige smele- r ijk Ber ken- Eikenbos Bosbesrijk Ber ken-Eikenbos

Moesdist el- Elzenbr oek

t ypisch Ber ken-Eikenbos 40

Wilgenvloedbos

Amerikaanse vogelker s Ber ken- Eikenbos 30

Duinbos

Wit bol Ber ken- Eikenbos 20

Populier en- beemd

Wit bol Eiken- Beukenbos

Populier en-r uigt e

Amer ikaanse vogelkers Eiken- Beukenbos

Br andnet el- Vlierenbos

Bramenr ijk Eiken- Beukenbos

Elzen- Essenbos

Amer ikaanse eik- Kast anjebos

Elzenr ijk Iepen-Essenbos

t ypische Wint er eiken- Beukenbos

droog Iepen- Essenbos

Adelaar svarenr ijk Wint er eiken- Beukenbos

Essenbr onbos

Meiklokjesrijk Gier st gras- Beukenbos

vocht ig Eiken- Haagbeukenbos t ypisch Gier st gr as- Beukenbos Hyacint rijk Eiken- Haagbeukenbos arme Eiken-Haagbeukenbos droog Eiken- Haagbeukenbos

TPab_BSK

BOOMLAAG

STRUIKLAAG KRUIDLAAG

TPab_K

Latijnse naam

Nederlandse naam BB Coëficiënt Min areale

Quercus rubra

Ame eik

16 x 16

Pinus sylvestris

Grove den

Betula pendula

Ruwe berk

2x4

Abies

Zilverspar (G)

4x8

Latijnse naam

Nederlandse naam BB Coëficiënt Min areale

Rhododendron ponticum

Pontische rododendron

Herbariumnr 0

Herbariumnr

2x2

Latijnse naam

Nederlandse naam BB Coëficiënt Min areale

Rubus

Braam (G)

8 x 16

Rhododendron ponticum

Pontische rododendron

2x2

Dryopteris dilatata

Brede stekelvaren

8 x 16

Geprint op 28-jan-14 15:20:19

Herbariumnr

Bosinventarisatie van Franciscanessen - --

Pag

agina 1 van 1

Franciscanessen Plaats:

zusters

Perceel:

Bestand: i

Proefvlak: --

Identificatie: -Determinatie: VDW:

PNV: geen bos

Dirkse:

Berekeningen nog niet gedefineerd

Bosinventarisatie: TP_BSKM:

Rododendron-bos

TP_BSK:

Rododendron-bos

TP_KM:

Rododendron-bos

TP_K:

Rododendron-bos

TPab_BSKM:

Rododendron-bos

TPab_BSK:

Bochtige smele-rijk Berken-Eikenbos

TPab_KM:

Rododendron-bos

TPab_K:

Rododendron-bos

SchaminĂŠe:

41AA03D: Kussentjesmos-Dennenbos; subass. met Pijpestrootje

Rompgemeenschap:

41: Klasse der naaldbossen

Geprint op 28-jan-14 15:19:47

Determinatie van Franciscanessen - --

Pagina 1 van 1

Franciscanessen Plaats:

zusters

Perceel:

Bestand: i

Proefvlak: --

Identificatie: --

3 4 5 6 7 8 9 10

Plaats - Perceel - Bestand Opnamenummer

Geprint op 28-jan-14 15:20:54

mF mF text

mR mR text

Ecogram + R N F

mN mN text

mR* mR*mN text mN

mR*m N /mF

Pagina 1 van 1

Franciscanessen Plaats:

zusters

Perceel:

Bestand: i

Proefvlak: --

Identificatie: --

3 4 5 6 7 8 9 10

Plaats - Perceel - Bestand Opnamenummer zusters 1 i -- (--)

Geprint op 28-jan-14 16:25:36

mF mF text 6,0 mesofiel-hygroclien

mR mR text 0,0 --

Ecogram + R N F

mN mN text 7,0 sterke nitrificatie

mR* mR*mN text mN 0,0 --

mR*m N /mF 0,000

Pagina 1 van 1

Franciscanessen Plaats:

zusters

Perceel:

Bestand: i

Proefvlak: --

Identificatie: -Bostype

E.V.C.

Betekenis

Rododendron-bos

5,2

Zeer zwakke of te verwaarlozen ecologische verwantschap

soortenarm Berken-Eikenbos

4,7

Zeer zwakke of te verwaarlozen ecologische verwantschap

Bochtige smele-rijk Berken-Eikenbos

3,9

Zeer zwakke of te verwaarlozen ecologische verwantschap

Bosbesrijk Berken-Eikenbos

3,9

Zeer zwakke of te verwaarlozen ecologische verwantschap

typisch Berken-Eikenbos

3,7

Zeer zwakke of te verwaarlozen ecologische verwantschap

Amerikaanse vogelkers Berken-Eikenbos Witbol Berken-Eikenbos

3,0 3,2

Zeer zwakke of te verwaarlozen ecologische verwantschap Zeer zwakke of te verwaarlozen ecologische verwantschap

Witbol Eiken-Beukenbos

3,7

Zeer zwakke of te verwaarlozen ecologische verwantschap

Amerikaanse vogelkers Eiken-Beukenbos

3,1

Zeer zwakke of te verwaarlozen ecologische verwantschap

Bramenrijk Eiken-Beukenbos

2,8

Zeer zwakke of te verwaarlozen ecologische verwantschap

Amerikaanse eik-Kastanjebos

3,3

Zeer zwakke of te verwaarlozen ecologische verwantschap

typische Wintereiken-Beukenbos

3,8

Zeer zwakke of te verwaarlozen ecologische verwantschap

Adelaarsvarenrijk Wintereiken-Beukenbos Meiklokjesrijk Gierstgras-Beukenbos

4,3 3,7

Zeer zwakke of te verwaarlozen ecologische verwantschap Zeer zwakke of te verwaarlozen ecologische verwantschap

typisch Gierstgras-Beukenbos

3,6

Zeer zwakke of te verwaarlozen ecologische verwantschap

arme Eiken-Haagbeukenbos

3,2

Zeer zwakke of te verwaarlozen ecologische verwantschap

droog Eiken-Haagbeukenbos

4,2

Zeer zwakke of te verwaarlozen ecologische verwantschap

Hyacintrijk Eiken-Haagbeukenbos

4,6

Zeer zwakke of te verwaarlozen ecologische verwantschap

vochtig Eiken-Haagbeukenbos

4,4

Zeer zwakke of te verwaarlozen ecologische verwantschap

Essenbronbos droog Iepen-Essenbos

4,8 5,0

Zeer zwakke of te verwaarlozen ecologische verwantschap Zeer zwakke of te verwaarlozen ecologische verwantschap

Elzenrijk Iepen-Essenbos

4,7

Zeer zwakke of te verwaarlozen ecologische verwantschap

Elzen-Essenbos

4,9

Zeer zwakke of te verwaarlozen ecologische verwantschap

Brandnetel-Vlierenbos

4,9

Zeer zwakke of te verwaarlozen ecologische verwantschap

Populieren-ruigte

4,8

Zeer zwakke of te verwaarlozen ecologische verwantschap

Populieren-beemd

4,6

Zeer zwakke of te verwaarlozen ecologische verwantschap

Duinbos Wilgenvloedbos

4,6 5,0

Zeer zwakke of te verwaarlozen ecologische verwantschap Zeer zwakke of te verwaarlozen ecologische verwantschap

Moesdistel-Elzenbroek

5,1

Zeer zwakke of te verwaarlozen ecologische verwantschap

Ruigt-Elzenbos

4,5

Zeer zwakke of te verwaarlozen ecologische verwantschap

Elzenbroekbos

4,6

Zeer zwakke of te verwaarlozen ecologische verwantschap

Elzen-Eikenbos

3,9

Zeer zwakke of te verwaarlozen ecologische verwantschap

Geprint op 28-jan-14 15:20:35

Pagina 1 van 1

Bosbestandfiche 10

Franciscanessen Plaats:

zusters

Perceel:

Bestand: j

Proefvlak: --

Identificatie: --

Rododendr onbos Elzen- Eikenbos Elzenbr oekbos Ruigt -Elzenbos

soor t enar m Berken- Eikenbos Bocht ige smele- r ijk Ber ken- Eikenbos Bosbesrijk Ber ken-Eikenbos

Moesdist el- Elzenbr oek

t ypisch Ber ken-Eikenbos 40

Wilgenvloedbos

Amerikaanse vogelker s Ber ken- Eikenbos 30

Duinbos

Wit bol Ber ken- Eikenbos 20

Populier en- beemd

Wit bol Eiken- Beukenbos

Populier en-r uigt e

Amer ikaanse vogelkers Eiken- Beukenbos

Br andnet el- Vlierenbos

Bramenr ijk Eiken- Beukenbos

Elzen- Essenbos

Amer ikaanse eik- Kast anjebos

Elzenr ijk Iepen-Essenbos

t ypische Wint er eiken- Beukenbos

droog Iepen- Essenbos

Adelaar svarenr ijk Wint er eiken- Beukenbos

Essenbr onbos

Meiklokjesrijk Gier st gras- Beukenbos

vocht ig Eiken- Haagbeukenbos t ypisch Gier st gr as- Beukenbos Hyacint rijk Eiken- Haagbeukenbos arme Eiken-Haagbeukenbos droog Eiken- Haagbeukenbos

TPab_BSK

BOOMLAAG

STRUIKLAAG KRUIDLAAG

TPab_K

Latijnse naam

Nederlandse naam BB Coëficiënt Min areale

Picea abies

Fijnspar

8 x 16

Fagus sylvatica

Beuk

Latijnse naam

Nederlandse naam BB Coëficiënt Min areale

Rhododendron ponticum

Pontische rododendron

Herbariumnr

2x2

Latijnse naam

Nederlandse naam BB Coëficiënt Min areale

Rhododendron ponticum

Pontische rododendron

2x4

Fagus sylvatica

Beuk

16 x 16

Geprint op 28-jan-14 15:22:08

Herbariumnr

Bosinventarisatie van Franciscanessen - --

Pag

agina 1 van 1

Franciscanessen Plaats:

zusters

Perceel:

Bestand: j

Proefvlak: --

Identificatie: -Determinatie: VDW:

(6+7) Berken-Zomereikenbos

Dirkse:

Berekeningen nog niet gedefineerd

Bosinventarisatie: TP_BSKM:

typische Wintereiken-Beukenbos

TP_BSK:

typische Wintereiken-Beukenbos

TP_KM:

Hyacintrijk Eiken-Haagbeukenbos

TP_K:

Bramenrijk Eiken-Beukenbos

TPab_BSKM:

typisch Gierstgras-Beukenbos

TPab_BSK:

typisch Gierstgras-Beukenbos

TPab_KM:

droog Eiken-Haagbeukenbos

TPab_K:

droog Eiken-Haagbeukenbos

SchaminĂŠe:

42AA03B: Bochtige smele-Beukenbos; typische subass.

Rompgemeenschap:

42: Klasse der eiken- en beukenbossen op voedselarme grond

Geprint op 28-jan-14 15:21:32

Determinatie van Franciscanessen - --

Pagina 1 van 1

Franciscanessen Plaats:

zusters

Perceel:

Bestand: j

Proefvlak: --

Identificatie: --

3 4 5 6 7 8 9 10

Plaats - Perceel - Bestand Opnamenummer

Geprint op 28-jan-14 15:22:48

mF mF text

mR mR text

Ecogram + R N F

mN mN text

mR* mR*mN text mN

mR*m N /mF

Pagina 1 van 1

Franciscanessen Plaats:

zusters

Perceel:

Bestand: j

Proefvlak: --

Identificatie: --

3 4 5 6 7 8 9 10

Plaats - Perceel - Bestand Opnamenummer zusters 1 j -- (--)

Geprint op 28-jan-14 16:26:31

mF mF text 5,0 mesofiel

mR mR text 0,0 --

Ecogram + R N F

mN mN text 0,0 --

mR* mR*mN text mN 0,0 --

mR*m N /mF 0,000

Pagina 1 van 1

Franciscanessen Plaats:

zusters

Perceel:

Bestand: j

Proefvlak: --

Identificatie: -Bostype

E.V.C.

Betekenis

Rododendron-bos

3,2

Zeer zwakke of te verwaarlozen ecologische verwantschap

soortenarm Berken-Eikenbos

3,3

Zeer zwakke of te verwaarlozen ecologische verwantschap

Bochtige smele-rijk Berken-Eikenbos

3,6

Zeer zwakke of te verwaarlozen ecologische verwantschap

Bosbesrijk Berken-Eikenbos

3,8

Zeer zwakke of te verwaarlozen ecologische verwantschap

typisch Berken-Eikenbos

4,4

Zeer zwakke of te verwaarlozen ecologische verwantschap

Amerikaanse vogelkers Berken-Eikenbos Witbol Berken-Eikenbos

5,5 5,2

Zeer zwakke of te verwaarlozen ecologische verwantschap Zeer zwakke of te verwaarlozen ecologische verwantschap

Witbol Eiken-Beukenbos

8,1

Zeer zwakke of te verwaarlozen ecologische verwantschap

Amerikaanse vogelkers Eiken-Beukenbos

6,1

Zeer zwakke of te verwaarlozen ecologische verwantschap

Bramenrijk Eiken-Beukenbos

5,7

Zeer zwakke of te verwaarlozen ecologische verwantschap

Amerikaanse eik-Kastanjebos

6,1

Zeer zwakke of te verwaarlozen ecologische verwantschap

typische Wintereiken-Beukenbos

4,6

Zeer zwakke of te verwaarlozen ecologische verwantschap

Adelaarsvarenrijk Wintereiken-Beukenbos Meiklokjesrijk Gierstgras-Beukenbos

3,9 4,6

Zeer zwakke of te verwaarlozen ecologische verwantschap Zeer zwakke of te verwaarlozen ecologische verwantschap

typisch Gierstgras-Beukenbos

5,1

Zeer zwakke of te verwaarlozen ecologische verwantschap

arme Eiken-Haagbeukenbos

6,2

Zeer zwakke of te verwaarlozen ecologische verwantschap

droog Eiken-Haagbeukenbos

7,4

Zeer zwakke of te verwaarlozen ecologische verwantschap

Hyacintrijk Eiken-Haagbeukenbos

7,4

Zeer zwakke of te verwaarlozen ecologische verwantschap

vochtig Eiken-Haagbeukenbos

8,1

Zeer zwakke of te verwaarlozen ecologische verwantschap

Essenbronbos droog Iepen-Essenbos

7,9 8,8

Zeer zwakke of te verwaarlozen ecologische verwantschap Zeer zwakke of te verwaarlozen ecologische verwantschap

Elzenrijk Iepen-Essenbos

8,1

Zeer zwakke of te verwaarlozen ecologische verwantschap

Elzen-Essenbos

9,1

Zeer zwakke of te verwaarlozen ecologische verwantschap

Brandnetel-Vlierenbos

9,5

Zeer zwakke of te verwaarlozen ecologische verwantschap

Populieren-ruigte

8,8

Zeer zwakke of te verwaarlozen ecologische verwantschap

Populieren-beemd

8,0

Zeer zwakke of te verwaarlozen ecologische verwantschap

Duinbos Wilgenvloedbos

7,3 9,1

Zeer zwakke of te verwaarlozen ecologische verwantschap Zeer zwakke of te verwaarlozen ecologische verwantschap

Moesdistel-Elzenbroek

8,9

Zeer zwakke of te verwaarlozen ecologische verwantschap

Ruigt-Elzenbos

8,3

Zeer zwakke of te verwaarlozen ecologische verwantschap

Elzenbroekbos

7,8

Zeer zwakke of te verwaarlozen ecologische verwantschap

Elzen-Eikenbos

6,7

Zeer zwakke of te verwaarlozen ecologische verwantschap

Geprint op 28-jan-14 15:22:26

Pagina 1 van 1

Bosbestandfiche 11

Franciscanessen Plaats:

zusters

Perceel:

Bestand: k

Proefvlak: --

Identificatie: --

Rododendr onbos Elzen- Eikenbos Elzenbr oekbos

soor t enar m Berken- Eikenbos Bocht ige smele- r ijk Ber ken- Eikenbos

Ruigt -Elzenbos

Bosbesrijk Ber ken-Eikenbos

40 Moesdist el- Elzenbr oek

t ypisch Ber ken-Eikenbos

35 30

Wilgenvloedbos

Amerikaanse vogelker s Ber ken- Eikenbos

25 Duinbos

Wit bol Ber ken- Eikenbos

15 Populier en- beemd

Wit bol Eiken- Beukenbos

5 Populier en-r uigt e

Amer ikaanse vogelkers Eiken- Beukenbos

Br andnet el- Vlierenbos

Bramenr ijk Eiken- Beukenbos

Elzen- Essenbos

Amer ikaanse eik- Kast anjebos

Elzenr ijk Iepen-Essenbos

t ypische Wint er eiken- Beukenbos

droog Iepen- Essenbos

Adelaar svarenr ijk Wint er eiken- Beukenbos

Essenbr onbos

Meiklokjesrijk Gier st gras- Beukenbos

vocht ig Eiken- Haagbeukenbos t ypisch Gier st gr as- Beukenbos Hyacint rijk Eiken- Haagbeukenbos arme Eiken-Haagbeukenbos droog Eiken- Haagbeukenbos

TPab_BSK

BOOMLAAG STRUIKLAAG KRUIDLAAG

TPab_K

Latijnse naam

Nederlandse naam BB Coëficiënt Min areale

Picea abies

Fijnspar

Latijnse naam

Nederlandse naam BB Coëficiënt Min areale

Rhododendron ponticum

Pontische rododendron

Herbariumnr 0

Herbariumnr

4x8

Latijnse naam

Nederlandse naam BB Coëficiënt Min areale

Sorbus aucuparia

Wilde lijsterbes

Rubus Rhododendron ponticum

Herbariumnr

2x2

Braam (G)

2x2

0 0

Pontische rododendron

2x4

0 0

Quercus rubra

Ame eik

2x2

Prunus serotina

Ame vogelkers

16 x 16

Prunus laurocerasus

Laurierkers

2x2

Picea abies

Fijnspar

8 x 16

Fagus sylvatica

Beuk

16 x 16

Dryopteris dilatata

Brede stekelvaren

16 x 16

Chamaecyparis

8x8

Castanea sativa

Tamme kastanje

8 x 16

Geprint op 28-jan-14 15:23:53

Bosinventarisatie van Franciscanessen - --

Pag

agina 1 van 1

Franciscanessen Plaats:

zusters

Perceel:

Bestand: k

Proefvlak: --

Identificatie: -Determinatie: VDW:

(8+9) Verarmde vormen van Wintereiken-Beukenbos of (12) Veldbies-

Dirkse:

Berekeningen nog niet gedefineerd

Bosinventarisatie: TP_BSKM:

Rododendron-bos

TP_BSK:

Rododendron-bos

TP_KM:

typisch Berken-Eikenbos

TP_K:

typisch Berken-Eikenbos

TPab_BSKM:

Witbol Berken-Eikenbos

TPab_BSK:

Witbol Berken-Eikenbos

TPab_KM:

Amerikaanse vogelkers Berken-Eikenbos

TPab_K:

Amerikaanse vogelkers Berken-Eikenbos

SchaminĂŠe:

42AA03B: Bochtige smele-Beukenbos; typische subass.

Rompgemeenschap:

42: Klasse der eiken- en beukenbossen op voedselarme grond

Geprint op 28-jan-14 15:23:24

Determinatie van Franciscanessen - --

Pagina 1 van 1

Franciscanessen Plaats:

zusters

Perceel:

Bestand: k

Proefvlak: --

Identificatie: --

3 4 5 6 7 8 9 10

Plaats - Perceel - Bestand Opnamenummer

Geprint op 28-jan-14 15:24:39

mF mF text

mR mR text

Ecogram + R N F

mN mN text

mR* mR*mN text mN

mR*m N /mF

Pagina 1 van 1

Franciscanessen Plaats:

zusters

Perceel:

Bestand: k

Proefvlak: --

Identificatie: --

3 4 5 6 7 8 9 10

Plaats - Perceel - Bestand Opnamenummer zusters 1 k -- (--)

Geprint op 28-jan-14 16:28:01

mF mF text 5,4 mesofiel

mR mR text 2,0 acidofiel-acidoclien

Ecogram + R N F

mN mN text 7,0 sterke nitrificatie

mR* mR*mN text mN 14,0 Moder

mR*m N /mF 2,593

Pagina 1 van 1

Franciscanessen Plaats:

zusters

Perceel:

Bestand: k

Proefvlak: --

Identificatie: -Bostype

E.V.C.

Betekenis

Rododendron-bos

5,1

Zeer zwakke of te verwaarlozen ecologische verwantschap

soortenarm Berken-Eikenbos

4,6

Zeer zwakke of te verwaarlozen ecologische verwantschap

Bochtige smele-rijk Berken-Eikenbos

3,8

Zeer zwakke of te verwaarlozen ecologische verwantschap

Bosbesrijk Berken-Eikenbos

3,8

Zeer zwakke of te verwaarlozen ecologische verwantschap

typisch Berken-Eikenbos

3,2

Zeer zwakke of te verwaarlozen ecologische verwantschap

Amerikaanse vogelkers Berken-Eikenbos Witbol Berken-Eikenbos

2,0 2,3

Zeer zwakke of te verwaarlozen ecologische verwantschap Zeer zwakke of te verwaarlozen ecologische verwantschap

Witbol Eiken-Beukenbos

1,7

Zwakke ecologische verwantschap

Amerikaanse vogelkers Eiken-Beukenbos

1,7

Zwakke ecologische verwantschap

Bramenrijk Eiken-Beukenbos

1,7

Zeer zwakke of te verwaarlozen ecologische verwantschap

Amerikaanse eik-Kastanjebos

1,8

Zeer zwakke of te verwaarlozen ecologische verwantschap

typische Wintereiken-Beukenbos

3,0

Zeer zwakke of te verwaarlozen ecologische verwantschap

Adelaarsvarenrijk Wintereiken-Beukenbos Meiklokjesrijk Gierstgras-Beukenbos

3,7 3,0

Zeer zwakke of te verwaarlozen ecologische verwantschap Zeer zwakke of te verwaarlozen ecologische verwantschap

typisch Gierstgras-Beukenbos

2,6

Zeer zwakke of te verwaarlozen ecologische verwantschap

arme Eiken-Haagbeukenbos

1,8

Zeer zwakke of te verwaarlozen ecologische verwantschap

droog Eiken-Haagbeukenbos

2,2

Zeer zwakke of te verwaarlozen ecologische verwantschap

Hyacintrijk Eiken-Haagbeukenbos

2,6

Zeer zwakke of te verwaarlozen ecologische verwantschap

vochtig Eiken-Haagbeukenbos

2,4

Zeer zwakke of te verwaarlozen ecologische verwantschap

Essenbronbos droog Iepen-Essenbos

3,1 3,0

Zeer zwakke of te verwaarlozen ecologische verwantschap Zeer zwakke of te verwaarlozen ecologische verwantschap

Elzenrijk Iepen-Essenbos

2,8

Zeer zwakke of te verwaarlozen ecologische verwantschap

Elzen-Essenbos

3,0

Zeer zwakke of te verwaarlozen ecologische verwantschap

Brandnetel-Vlierenbos

3,1

Zeer zwakke of te verwaarlozen ecologische verwantschap

Populieren-ruigte

2,9

Zeer zwakke of te verwaarlozen ecologische verwantschap

Populieren-beemd

2,6

Zeer zwakke of te verwaarlozen ecologische verwantschap

Duinbos Wilgenvloedbos

2,7 3,8

Zeer zwakke of te verwaarlozen ecologische verwantschap Zeer zwakke of te verwaarlozen ecologische verwantschap

Moesdistel-Elzenbroek

3,7

Zeer zwakke of te verwaarlozen ecologische verwantschap

Ruigt-Elzenbos

2,8

Zeer zwakke of te verwaarlozen ecologische verwantschap

Elzenbroekbos

3,2

Zeer zwakke of te verwaarlozen ecologische verwantschap

Elzen-Eikenbos

2,8

Zeer zwakke of te verwaarlozen ecologische verwantschap

Geprint op 28-jan-14 15:24:18

Pagina 1 van 1

Bosbestandfiche 12

Franciscanessen Plaats:

zusters

Perceel:

Bestand: l

Proefvlak: --

Identificatie: --

Rododendr onbos Elzen- Eikenbos Elzenbr oekbos

soor t enar m Berken- Eikenbos Bocht ige smele- r ijk Ber ken- Eikenbos

Ruigt -Elzenbos

Bosbesrijk Ber ken-Eikenbos

35 Moesdist el- Elzenbr oek

t ypisch Ber ken-Eikenbos 30

Wilgenvloedbos

Amerikaanse vogelker s Ber ken- Eikenbos

25 20

Duinbos

Wit bol Ber ken- Eikenbos 15 10

Populier en- beemd

Wit bol Eiken- Beukenbos

5 Populier en-r uigt e

Amer ikaanse vogelkers Eiken- Beukenbos

Br andnet el- Vlierenbos

Bramenr ijk Eiken- Beukenbos

Elzen- Essenbos

Amer ikaanse eik- Kast anjebos

Elzenr ijk Iepen-Essenbos

t ypische Wint er eiken- Beukenbos

droog Iepen- Essenbos

Adelaar svarenr ijk Wint er eiken- Beukenbos

Essenbr onbos

Meiklokjesrijk Gier st gras- Beukenbos

vocht ig Eiken- Haagbeukenbos t ypisch Gier st gr as- Beukenbos Hyacint rijk Eiken- Haagbeukenbos arme Eiken-Haagbeukenbos droog Eiken- Haagbeukenbos

TPab_BSK

BOOMLAAG STRUIKLAAG KRUIDLAAG

TPab_K

Latijnse naam

Nederlandse naam BB Coëficiënt Min areale

Fagus sylvatica

Beuk

Latijnse naam

Nederlandse naam BB Coëficiënt Min areale

Rhododendron ponticum

Pontische rododendron

Herbariumnr 0

Herbariumnr

16 x 16

Latijnse naam

Nederlandse naam BB Coëficiënt Min areale

Rhododendron ponticum

Pontische rododendron

16 x 16

Fraxinus

Es (G)

8 x 16

Geprint op 28-jan-14 15:25:43

Herbariumnr

Bosinventarisatie van Franciscanessen - --

Pag

agina 1 van 1

Franciscanessen Plaats:

zusters

Perceel:

Bestand: l

Proefvlak: --

Identificatie: -Determinatie: VDW:

Geen omschrijving gegeven voor dicho 01111

Dirkse:

Berekeningen nog niet gedefineerd

Bosinventarisatie: TP_BSKM:

typische Wintereiken-Beukenbos

TP_BSK:

typische Wintereiken-Beukenbos

TP_KM:

Rododendron-bos

TP_K:

Rododendron-bos

TPab_BSKM:

typisch Gierstgras-Beukenbos

TPab_BSK:

typisch Gierstgras-Beukenbos

TPab_KM:

Rododendron-bos

TPab_K:

Rododendron-bos

SchaminĂŠe:

42AA03B: Bochtige smele-Beukenbos; typische subass.

Rompgemeenschap:

42: Klasse der eiken- en beukenbossen op voedselarme grond

Geprint op 28-jan-14 15:25:12

Determinatie van Franciscanessen - --

Pagina 1 van 1

Franciscanessen Plaats:

zusters

Perceel:

Bestand: l

Proefvlak: --

Identificatie: --

3 4 5 6 7 8 9 10

Plaats - Perceel - Bestand Opnamenummer

Geprint op 28-jan-14 15:26:29

mF mF text

mR mR text

Ecogram + R N F

mN mN text

mR* mR*mN text mN

mR*m N /mF

Pagina 1 van 1

Franciscanessen Plaats:

zusters

Perceel:

Bestand: l

Proefvlak: --

Identificatie: --

3 4 5 6 7 8 9 10

Plaats - Perceel - Bestand Opnamenummer zusters 1 l -- (--)

Geprint op 28-jan-14 16:28:59

mF mF text 0,0 --

mR mR text 0,0 --

Ecogram + R N F

mN mN text 0,0 --

mR* mR*mN text mN 0,0 --

mR*m N /mF 0,000

Pagina 1 van 1

Franciscanessen Plaats:

zusters

Perceel:

Bestand: l

Proefvlak: --

Identificatie: -Bostype

E.V.C.

Betekenis

Rododendron-bos

7,3

Zeer zwakke of te verwaarlozen ecologische verwantschap

soortenarm Berken-Eikenbos

7,2

Zeer zwakke of te verwaarlozen ecologische verwantschap

Bochtige smele-rijk Berken-Eikenbos

6,9

Zeer zwakke of te verwaarlozen ecologische verwantschap

Bosbesrijk Berken-Eikenbos

7,2

Zeer zwakke of te verwaarlozen ecologische verwantschap

typisch Berken-Eikenbos

7,5

Zeer zwakke of te verwaarlozen ecologische verwantschap

Amerikaanse vogelkers Berken-Eikenbos Witbol Berken-Eikenbos

7,7 7,5

Zeer zwakke of te verwaarlozen ecologische verwantschap Zeer zwakke of te verwaarlozen ecologische verwantschap

Witbol Eiken-Beukenbos

9,8

Zeer zwakke of te verwaarlozen ecologische verwantschap

Amerikaanse vogelkers Eiken-Beukenbos

8,2

Zeer zwakke of te verwaarlozen ecologische verwantschap

Bramenrijk Eiken-Beukenbos

8,0

Zeer zwakke of te verwaarlozen ecologische verwantschap

Amerikaanse eik-Kastanjebos

8,0

Zeer zwakke of te verwaarlozen ecologische verwantschap

typische Wintereiken-Beukenbos

6,9

Zeer zwakke of te verwaarlozen ecologische verwantschap

Adelaarsvarenrijk Wintereiken-Beukenbos Meiklokjesrijk Gierstgras-Beukenbos

6,4 7,0

Zeer zwakke of te verwaarlozen ecologische verwantschap Zeer zwakke of te verwaarlozen ecologische verwantschap

typisch Gierstgras-Beukenbos

7,6

Zeer zwakke of te verwaarlozen ecologische verwantschap

arme Eiken-Haagbeukenbos

8,4

Zeer zwakke of te verwaarlozen ecologische verwantschap

droog Eiken-Haagbeukenbos

9,2

Zeer zwakke of te verwaarlozen ecologische verwantschap

Hyacintrijk Eiken-Haagbeukenbos

9,0

Zeer zwakke of te verwaarlozen ecologische verwantschap

vochtig Eiken-Haagbeukenbos

10,0

Zeer zwakke of te verwaarlozen ecologische verwantschap

Essenbronbos droog Iepen-Essenbos

10,3 10,5

Zeer zwakke of te verwaarlozen ecologische verwantschap Zeer zwakke of te verwaarlozen ecologische verwantschap

Elzenrijk Iepen-Essenbos

10,1

Zeer zwakke of te verwaarlozen ecologische verwantschap

Elzen-Essenbos

10,9

Zeer zwakke of te verwaarlozen ecologische verwantschap

Brandnetel-Vlierenbos

11,3

Zeer zwakke of te verwaarlozen ecologische verwantschap

Populieren-ruigte

10,7

Zeer zwakke of te verwaarlozen ecologische verwantschap

Populieren-beemd

9,9

Zeer zwakke of te verwaarlozen ecologische verwantschap

Duinbos Wilgenvloedbos

9,4 11,8

Zeer zwakke of te verwaarlozen ecologische verwantschap Zeer zwakke of te verwaarlozen ecologische verwantschap

Moesdistel-Elzenbroek

11,5

Zeer zwakke of te verwaarlozen ecologische verwantschap

Ruigt-Elzenbos

10,5

Zeer zwakke of te verwaarlozen ecologische verwantschap

Elzenbroekbos

10,6

Zeer zwakke of te verwaarlozen ecologische verwantschap

Elzen-Eikenbos

9,6

Zeer zwakke of te verwaarlozen ecologische verwantschap

Geprint op 28-jan-14 15:26:03

Pagina 1 van 1

Bijlage 5

Nederlanse naam Amerikaanse eik Amerikaans Amerikaanse vogelkers Azalea Berberis Beuk Blauwe bosbes

Latijnse benaming

Bonte gele dovenetel Boswilg Braam Brede stekelvaren Buxus Corsicaanse den Dubbelloof Dwergmispel Eenstijlige meidoorn Europese lork Fijnspar Forsythia Geel nagelkruid Gewone brunel Gewone Es Gewone esdoorn Gewone salomonszegel Gewone veldbies Gewone vlier Gewone vogelkers Gewoon haarmos Gewoon robertskruid Grote brandnetel Grote maagdenpalm Grove den Haagbeuk Harig wilgenroosje Hazelaar Hortensia Hulst Japanse kweepeer Kardinaalsmuts Klimop Laurierkers Lelietje-van-dalen Levensboom Liguster Linde Mispel Moeraseik Okkernoot Paardebloem Perzikkruid Pijpenstrootje Pitrus Pontische rododendron

Quercus rubra Amelanchier lamarckii Prunus serotina Rhododendron azalea sp. Berberis sp. Fagus sylvatica Vaccinium myrtillus Lamium galeobdolon subsp. argentatum Salix caprea Rubus sp. Dyopteris dilatata Buxus sp. Pinus nigra subsp. laricio Blechnum spicant Cotoneaster sp Crataegus monogyna Larix decidua Picea abies Forsythia sp. Geum urbanum Prunella vulgaris Fraxinus excelsior Acer pseudoplatanus Polygonatum multiflorum Luzula campestris Sambucus nigra Prunus padus Polytrichum commune Geranium robertianum Urtica dioica Vinca major Pinus sylvestris Carpinus betulus Epilobium hirsutum Corylus avelana Hydrangea sp. Ilex aquifolium Chaenomeles japonica Euonymus europeus Hedera helix Prunus laurocerasus Convallaria majalis Thuja sp. Ligustrum ovalifolium Tilia sp. Mespilus germanica Quercus palustris Juglans regia Taraxacum Persicaria maculosa / Molinia caerulea Juncus effusus Rhododendron ponticum

Prikneus Pruim Reuzenbalsemien

Silene coronaria Prunus domestica Impatiens glandulifera

Nederlanse naam

Latijnse benaming

Ridderzuring Riet Rietgras Robinia Ruwe berk Schaduwgras Schijnaardbei

Rumex obtusifolius Phragmites australis Phalaris arundinaceae Robinia pseudoacacia Betula pendula Poa nemoralis Potentilla indica

Sint-Janskruid Skimmia Sneeuwbes Sporkehout Stinkende gouwe Suikeresdoorn Tamme kastanje Taxus Viburnum Vijfnaaldenden Weigelia Wijfjesvaren Wilde lijsterbes Witte paardenkastanje Wolfsmelk Zoete kers Zomereik Zwarte els

Hypericum perforatum Skimmia sp. Symphoricarpos albus Rhamnus frangula Chelidonium majus Acer saccharum Castanea sativa Taxus baccata Viburnum sp. Pinus parviflora weigelia sp. Athyrium filix-femina Sorbus aucuparia Aesculus hippocastanum Euphorbia sp. Prunus avium Quercus robur Alnus glutinosa

V_14_1

Nederlandse naam

Latijnse benaming

Bleekgele droogbloem Gewone ereprijs Gewoon biggenkruid Grote weegbree Hondsdraf Kruipend zenegroen Kruipende boterbloem Liggend hertshooi Madeliefje Paardenbloem Pinksterbloem Ridderzuring Schapenzuring Varkensgras Veldzuring Witte klaver

Gnaphalium luteo-album Veronica chamaedrys Hypochaeris radicata Plantago major Glechoma hederacea Ajuga reptans Ranunculus repens Hypericum humifusum Bellis perennis Taraxacum Cardamine pratensis Rumex obtusifolius Rumex acetosella Polygonum aviculare Rumex acetosa Trifolium repens

V_14_2

Nederlandse naam

Latijnse benaming

Bijvoet Artemisia vulgaris Bleekgele droogbloem Gnaphalium luteo-album Boswilg Salix caprea Braam Rubus sp. Canadese fijnstraal Conyza canadensis Duizendblad Achillea millefolium Gestreepte witbol Holcus lanatus Gewone brunel Prunella vulgaris Gewone melkdistel Sonchus oleraceus Gewoon biggenkruid Hypochaeris radicata Glanshaver Arrhenatherum elatius Grote brandnetel Urtica dioica Harig knopkruid Galinsoga quadriradiata Hondsdraf Glechoma hederacea Jakobskruiskruid Senecio jacobaea Klein streepzaad Crepis capillaris Kruipende boterbloem Ranunculus repens V_63_1 en 2 Madeliefje Bellis perennis Nederlandse naam Latijnse benaming Melganzevoet Chenopodium album Akkerdistel Cirsium arvense Paardenbloem Taraxacum Beuk Fagus sylvatica Perzikkruid Persicaria maculosa / Polygonum persicaria Bleekgele droogbloem Gnaphalium luteo-album Pijpenstrootje Molinia caerulea Braam Rubus sp. Pitrus Juncus effusus Gewone brunel Prunella vulgaris Ridderzuring Rumex obtusifolius Grote brandnetel Urtica dioica Ruwe berk Betula pendula Grote weegbree Plantago major Schapenzuring Rumex acetosella Hondsdraf Glechoma hederacea Sint-Janskruid Hypericum perforatum Kruipende boterbloem Ranunculus repens Smalle weegbree Plantago lanceolata Liggend hertshooi Hypericum humifusum Speerdistel Cirsium vulgare Madeliefje Bellis perennis Stinkende gouwe Chelidonium majus niet gele kamille Varkensgras Polygonum aviculare Paardenbloem Taraxacum Witte klaver Trifolium repens Perzikkruid Persicaria maculosa / Polygonum persicaria Pontische rododendron Rhododendron ponticum Ridderzuring Rumex obtusifolius Ruwe berk Betula pendula Straatgras Poa annua Varkensgras Polygonum aviculare Vogelmuur Stellaria media Zwarte nachtschade Solanum nigrum subsp. Nigrum V_63_4 en 64_1 V_63_5

Nederlandse naam Akkerdistel Canadese fijnstraal Gewone veldbies Gewoon biggenkruid Grote weegbree Hondsdraf Klein streepzaad Kleine ooievaarsbek Kruipende boterbloem Paardenbloem Schapenzuring

Latijnse benaming Cirsium arvense Conyza canadensis Luzula campestris Hypochaeris radicata Plantago major Glechoma hederacea Crepis capillaris Geranium pusillum Ranunculus repens Taraxacum Rumex acetosella

Nederlandse naam Akkerdistel Braam Duizendblad Grote brandnetel Grote weegbree Hondsdraf Kruipende boterbloem Madeliefje Paardenbloem Perzikkruid Pitrus

Latijnse benaming Cirsium arvense Rubus sp. Achillea millefolium Urtica dioica Plantago major Glechoma hederacea Ranunculus repens Bellis perennis Taraxacum Persicaria maculosa / Polygonum persicaria Juncus effusus

Varkensgras Vogelmuur Witte klaver

Polygonum aviculare Stellaria media Trifolium repens

V_63_6 en 7

Nederlandse naam Akkerdistel Blauwe bosbes Braam Gewone veldbies Gewoon biggenkruid Glanshaver Grote brandnetel Grote weegbree Hondsdraf Kruipende boterbloem Paardenbloem Perzikkruid Pijpenstrootje Ridderzuring Robinia Sporkehout Vogelmuur Witte klaver Zwarte nachtschade

Ridderzuring Schapenzuring Straatgras Vogelmuur Witte klaver Zwarte nachtschade

Latijnse benaming Cirsium arvense Vaccinium myrtillus Rubus sp. Luzula campestris Hypochaeris radicata Arrhenatherum elatius Urtica dioica Plantago major Glechoma hederacea Ranunculus repens Taraxacum Persicaria maculosa / Polygonum persicaria Molinia caerulea Rumex obtusifolius Robinia pseudoacacia Rhamnus frangula Stellaria media Trifolium repens Solanum nigrum subsp. Nigrum

Rumex obtusifolius Rumex acetosella Poa annua Stellaria media Trifolium repens Solanum nigrum subsp. Nigrum

Bijlage 6



Indien u nog vragen hebt bij dit verslag of de uit te voeren werken, aarzel niet ons te contacteren.

INSPECTIENUMMER : A-76/12098/2012/B

Inspectie Klein Erfgoed OBJECT

Klein erfgoed van en te Wuustwezel Beelden domein Zusters Franciscanessen

Straat + nr. Gemeente/Stad

Bredabaan 737 2990 WUUSTWEZEL

WETTELIJKE BESCHERMING

HUIDIGE FUNCTIE

Andere

ABONNEE

Kempens Landschap vzw Peredreef 5 2580 PUTTE

INSPECTIEDATA

30/07/2012 // 7/08/2012

UITGEVOERD DOOR

Jos Vekemans en Tanya Bourgeois Tel.: 03 360 52 33 E-mail: jos.vekemans@monumentenwachtantwerpen.be

TOTAAL AANTAL MANUREN

15u50 (ter plaatse)

UITGEVOERDE WERKEN

GEBRUIKTE MATERIALEN

VORIGE INSPECTIES

OPMERKINGEN

LIGGING :

Monumentenwacht inspecteerde de beelden behorend tot het domein van de Zusters Franciscanessen. Dit domein is onlangs publiek toegankelijk geworden. Er is dus nu meer kans op vandalisme. Drie beelden werden daarom voorlopig opgeslagen in de gemeenteloods van Wuustwezel. De bedoeling is om ze op termijn terug op hun originele plaats te zetten. Deze drie beelden werden eveneens geïnspecteerd.

PRAKTISCHE AANBEVELINGEN VOOR HET EFFICIENTE ONDERHOUD VAN UW VOORWERPEN VINDT U ONMIDDELLIJK NA DE INHOUDSTAFEL.

Alle publicaties van Monumentenwacht vermeld in het verslag worden kosteloos toegestuurd aan onze abonnees. Bijkomende exemplaren kunnen tegen betaling bekomen worden bij Monumentenwacht Vlaanderen, Erfgoedhuis Den Wolsack, Oude Beurs 27, 2000 Antwerpen Tel.: 03 212 29 50. Ze kunnen ook kosteloos gedownload worden op www.monumentenwacht.be.

PRAKTISCHE AANBEVELINGEN VOOR HET EFFICIENTE ONDERHOUD VAN UW VOORWERPEN VINDT U ONMIDDELLIJK NA DE INHOUDSTAFEL.

Inhoud

1. Omgeving 1.1. Toegankelijkheid 1.2. Vandalisme en vervuiling 1.3. Dieren 1.4. Bestrating / Terrein 1.5. Bomen / Begroeiing

2. Mariagrot met Onze-Lieve-Vrouw Onbevlekt ontvangen

3. Aarstengel MichaĂŤl

4. Franciscus van Assisi

5. Calvarie

6. Gedenksteen

7Heilig hart van Jezus

8. Antonius van Padua

9Kindje Jezus

PRAKTISCHE AANBEVELINGEN VOOR HET EFFICIENTE ONDERHOUD VAN UW VOORWERPEN VINDT U ONMIDDELLIJK NA DE INHOUDSTAFEL.

Aanbevelingen Voor een optimale toegankelijkheid, bereikbaarheid en veiligheid zijn de volgende punten van bijzonder belang:

Nadere toelichting vindt u in het rapport onder volgende nummers:

dringend De drie opgeslagen beelden in de gemeenteloods: - de beelden afschermen van de omliggende goederen om schade te voorkomen en - de beelden laten conserveren voordat ze terug op het domein worden geplaatst

4. // 8. // 9.

Grot van Franciscus van Assisi: - de toegangsbrug vernieuwen

4.5.

Voor een goed behoud moet een gespecialiseerd conservator-restaurateur volgende conserverende maatregelen uitvoeren:

Nadere toelichting vindt u in het rapport onder volgende nummers:

dringend Mariagrot met Onze-Lieve-Vrouw Onbevlekt Ontvangen: - de klimop verwijderen; - de losse bakstenen van de structuur herstellen en - de afwerklaag herstellen

2.1. // 2.3.

Sokkel Aartsengel MichaĂŤl: - de bovenzijde van de sokkel herstellen

3.1.

Sokkel Heilig Hart van Jezus: - de beplanting snoeien Trappen en opbouw: - de weggevallen cementering herstellen met een compatibele pleister; - de marmeren plaat herstellen en opnieuw bevestigen en - de sierbetonnen zijkanten herstellen Sokkel: - de horizontale scheurvorming aan de achterzijde onderzoeken en deze herstellen; - de roestige ijzers aan de achterzijde verwijderen en - de oorzaak van de verticale scheuren onderzoeken en herstellen

7.1. // 7.3.

Sokkels van Antonius van Padua en Kindje Jezus: - de cementering van de bovenzijde en de verticale scheurvorming van de sokkels herstellen met een restauratiemortel; - de verflaag herstellen; - de sokkel van Kindje Jezus stabiliseren voordat het beeld wordt terug gezet en - de sokkels reinigen

8.1. // 9.1.

op korte termijn

Beelden, Onze-Lieve-Vrouw, Aartsengel MichaĂŤl, Franciscus van Assisi, H. Hart, Antonius van Padua en Kindje Jezus: - laten conserveren en reinigen

2.2. // 3.2. // 4.2. // 7.2. // 8.2. // 9.2.

6.1.

op termijn Gedenksteen: - de verflaag van de plaat fixeren en - na gaan of het glasraam nog ergens bewaard wordt en indien nodig laten herstellen

Nadere toelichting vindt u in het rapport onder volgende nummers:

Voor een goede instandhouding van de voorwerpen vinden wij het van belang dat volgende werken uitgevoerd worden: dringend Grot van Franciscus van Assisi: - de oorzaak van de scheurvorming en de verzakking laten onderzoeken; - de fundering van de grot herstellen; - de weggevallen delen opmetsen met een compatibele mortel; - het betonijzer van het dak ontroesten en behandelen en - de scheurvorming in de grot en op het dak herstellen Tegelijkertijd kan werk gemaakt worden van: - de betonijzers van de latei ontroesten en behandelen; - de betonnen latei herstellen met een restauratiemortel; - de betonnen vloer vernieuwen na het wegnemen van de Schade oorzaak; - de grafiti verwijderen; - de weggevallen keitjes van de tekst terug bevestigen; - de blauwe hardstenen sokkel waar het beeld op stond pas zetten zodat het beeld er terug kan opgezet worden en - indien gewenst de buitenzijde van de grot duurzaam afwerken met een compatibele mortel zodat er geen vocht in de ruwe afwerking kan dringen

4.1. // 4.3. //4.4.

Calvarie: - de horizontale balk van het kruis vervangen en - het ingerotte deel van de bovenzijde van de verticale balk vernieuwen en afdekken met een loden slab

5.2.

1.2. // 1.3.

5.1.

op korte termijn Beelden: Omdat de beelden in een publiek toegankelijk park staan is het beter deze voor het publiek af te schermen. Een niet storende afscherming zou bijvoorbeeld een lage, dichte beplanting rond het beeld kunnen zijn. De beplanting mag niet tot tegen het beeld komen, zodat ze geen schade kan toebrengen. Dit is een natuurlijke barriĂ¨re zodat vandalisme tot een minimum beperkt wordt. op termijn Calvarie: - de bloembakken hermetsen en - de scheur dichten met een compatibele mortel

Voor een duurzaam onderhoud zijn de volgende punten van bijzonder belang: Regelmatig de beelden en de sokkels reinigen met een zachte borstel en zuiver water De bomen en de planten regelmatig snoeien. Voor het onderhoud van het object verwijzen wij ook naar de onderhoudsbrochure â&#x20AC;&#x153;Onderhoud van funerair erfgoedâ&#x20AC;?.

Onderdelen die gebreken vertonen worden afzonderlijk besproken en krijgen een globale beoordeling. Hierbij worden volgende criteria gehanteerd: G = Goed. Voor een goede instandhouding van het object zijn geen onmiddellijke ingrepen vereist. R = Redelijk. De vastgestelde onvolkomenheden zijn nog niet acuut. Wel is een verhoogde waakzaamheid geboden om zonodig tijdig te kunnen ingrijpen. M = Matig. Plaatselijke gebreken werden vastgesteld. Zij moeten tijdig hersteld worden. S = Slecht. Een snelle, grondige ingreep dringt zich op. N = Niet ge誰nspecteerd. De onderdelen die niet werden ge誰nspecteerd, bijvoorbeeld omwille van veiligheidsoverwegingen, zijn in de kolom N (= Niet) aangegeven. In de toelichting vindt u de verantwoording hiervan.

Voorwerp

M S

Toelichting

1. Omgeving 100

1.1. Toegankelijkheid

G 1.2. Vandalisme en vervuiling

Het domein is publiek toegankelijk. 100

1.3. Afsluiting

Door de toegankelijkheid van het domein wordt het risico op vandalisme en vervuiling groter. Tijdens de inspectie was een onderhoudsploeg aan het werken.

100

R 100

1.4. Andere Zitbanken

Beoordeling : G = Goed

De beelden zijn niet afgeschermd voor het publiek.

R = Redelijk

M = Matig

Sommige zitbanken op het terrein zijn beschadigd.

S = Slecht

N = Niet ge誰nspecteerd

Voorwerp

M S

Toelichting

2. Mariagrot met Onze-Lieve-Vrouw Onbevlekt Ontvangen Domein Zuster Franciscanessen Bevindt zich in het eerste weggetje links vanaf de ingang van het park

2.1. Opgaand werk: grot Fundering

10 30 20 40

Metselwerk

Voor zover zichtbaar is de fundering in orde. R

De binnenstructuur van de grot bestaat uit baksteenmetselwerk en is voor zover zichtbaar nog in redelijke staat. M

Afwerklaag

Beoordeling : G = Goed

Aan de achterzijde komt het baksteenmetselwerk los en is het deels weggevallen. Dit proces zet zich verder.

R = Redelijk

M = Matig

De bakstenen zijn deels zichtbaar doordat de cementering verspreid ingescheurd is en loskomt. Hierdoor is er vochtinfiltratie in het baksteenmetselwerk. De cementering zit aan de achterzijde grotendeels los. Er is acuut gevaar voor verder verlies. Aan de voorzijde zijn er scheuren in de cementering. Ze komt los en is plaatselijk weggevallen. Verspreid zijn er herstellingen uitgevoerd, die ook loskomen.

S = Slecht

N = Niet ge誰nspecteerd

Voorwerp

Opschriften

M S

Op de grot zijn drie marmeren platen met opschriften bevestigd. Deze zijn voor zover zichtbar in orde. Op twee ervan zijn recentere platen vermoedelijk in kunststof bevestigd met metalen schroeven. Deze recentere toevoegingen doen afbreuk aan het origineel. 85 15

2.2. Sculptuur Onze-Lieve-Vrouw Onbevlekt Ontvangen

Het beeld in kunststeen staat in een nis. Het is wit overschilderd. Het beeld staat vast. De bevestigingswijze kan niet gecontroleerd worden. M

Beoordeling : G = Goed

Toelichting

R = Redelijk

M = Matig

De grote teen van de linkervoet en de plooien op de voorkant van het kleed zijn mechanisch beschadigd.

S = Slecht

N = Niet ge誰nspecteerd

Voorwerp

M S

2.3. Andere

Toelichting

Het beeld is overschilderd over oude lacunes heen. De verflaag craqueleert en stuwt op.

Bomen /Begroeiing Planten en bloemen

Onderaan de grot en op de grot zijn zones voorzien voor planten en bloemen. Voor zover zichtbaar zijn ze in orde.

Begroeiing op de grot

De grot is aan één zijde begroeid met klimop. Dit is vermoedelijk niet origineel. Klimopwortels brengen vaak schade toe aan de onderliggende structuur en afwerking. Vermoedelijk is dit hier ook het geval. Het volledig weghalen van de klimop zonder restauratie van de grot kan de schade vergroten.

Bomen en struiken in de omgeving

Rond de grot staan verschillende bomen en struiken, waarvan de takken volledig over de grot hangen. Plaatselijk raken de takken de grot. Deze kunnen schade toebrengen. De struiken staan er dicht tegen. De wortels kunnen schade aan de grot toebrengen.

Beoordeling : G = Goed

R = Redelijk

M = Matig

S = Slecht

N = Niet geïnspecteerd

Voorwerp

M S

Toelichting

3. Aartsengel MichaĂŤl op sokkel Domein Zuster Franciscanessen Bevindt zich achter de Mariagrot met Onze-LieveVrouw Onbevlekt Ontvangen

3.1. Opgaand werk: sokkel

Fundering

Betonwerk

Bovenzijde

Beoordeling : G = Goed

De betonnen sokkel is zwart geschilderd en is grotendeels in orde. S

R = Redelijk

De fundering is niet zichtbaar. Er zijn geen uiterlijke problemen.

M = Matig

Het bovenste deel van de sokkel is verspreid ingescheurd met sterke vochtinfiltratie tot gevolg.

S = Slecht

N = Niet geĂŻnspecteerd

Voorwerp

Onderste delen

M S

3.2. Sculptuur: Aartsengel MichaĂŤl Algemeen

De onderste delen zijn nog in redelijke staat. Door de vochtinfiltratie in het bovenste deel zijn er wel enorm veel kalkuitbloeiingen. Deze uitbloeiingen vormen een harde laag die plaatselijk afspringt.

80 20

Structuur en afwerklaag

Toelichting

Het beeld in kunststeen is wit overschilderd. Het staat stabiel. De bevestiging is niet zichtbaar. M

Onderdelen van de poten van de draak zijn verdwenen en ingescheurd.

De overschildering is uitgevoerd met een niet compatibele verf tot over de bovenzijde van de sokkel heen. Hierdoor stuwt de verf op en is ze op verschillende plaatsen verdwenen. Het beeld is licht bevuild.

Beoordeling : G = Goed

R = Redelijk

M = Matig

S = Slecht

N = Niet geĂŻnspecteerd

Voorwerp

3.3. Andere

Toelichting

100

Bomen /Begroeiing

Beoordeling : G = Goed

M S

R = Redelijk

Het beeld is omgeven door struiken die de sokkel raken. Op dit moment is er nog geen gevolgschade. Het beeld is omgeven door bomen, waarvan de takken volledig over het beeld komen.

M = Matig

S = Slecht

N = Niet ge誰nspecteerd

Voorwerp

M S

Toelichting

4. Franciscus van Assisi en grot Domein Zuster Franciscanessen

Grot

Gemeenteloods

Franciscus

De grot bevindt zich door het pad achter Aartsengel MichaĂŤl te volgen tot aan het water

4.1. Opgaand werk: grot Fundering

Beoordeling : G = Goed

35 60

R = Redelijk

M = Matig

De fundering is niet meer stabiel. Aan de waterzijde is het voegwerk uitgespoeld. Mogelijk zijn de wortels van de bomen mede oorzaak.

S = Slecht

N = Niet geĂŻnspecteerd

Voorwerp

M S

Metselwerk

Toelichting

De structuur van de grot bestaat uit brut baksteenmetselwerk en aan de voorzijde uit stukken betonsteen.

De latei bestaat uit gegoten beton. De grot helt over naar de linkerzijde (in vooraanzicht) als gevolg van de onstabiele fundering. Aan de achterzijde is het baksteenmetselwerk sterk ingescheurd en verzakt. Er is acuut gevaar voor verlies van baksteenmetselwerk. De toestand is instabiel.

Opschriften

Beoordeling : G = Goed

R = Redelijk

Verspreid in het interieur komt scheurvorming voor (bv. in de linkermuur en de zitbank aan de rechterzijde). Aan de linkervoorzijde is er een deel baksteenmetselwerk weggevallen. De latei vertoont betonrot door de minimale betondekking. De betonijzers zijn roestig. De opschriften op de voorzijde en ter hoogte van de zitbank in de grot zijn uitgevoerd met keitjes in cement gelegd. Enkele keitjes ontbreken. Ter hoogte van de zitbank zijn ze bevuild door gele verf afkomstig van graffiti.

M = Matig

S = Slecht

N = Niet ge誰nspecteerd

Voorwerp

4.2. Sculptuur: Franciscus van Assisi Algemeen

M S

Toelichting

Het beeld is gemaakt uit terracotta en is in stabiele staat. Het oppervlak is bevuild. M

Het beeld staat in de gemeenteloods tussen ander materiaal. Regelmatig worden paletten vervoerd waardoor de reĂŤle kans bestaat dat het beeld beschadigd wordt.

Verspreid vertoond het beeld kleine scheurtjes.

Tussen de hand en de romp zit een kleine opening.

Het kruis van de paternoster is verdwenen. Aan de achterzijde zitten een aantal gaatjes. Dit heeft geen verdere gevolgen. 4.3. Bedaking/regenwaterafvoer: grot Algemeen

Beoordeling : G = Goed

70 30

R = Redelijk

Het betonnen dak is sterk verweerd.

M = Matig

S = Slecht

N = Niet geĂŻnspecteerd

Voorwerp

M S

4.4. Interieur/Binnenzijde

Vloer

Toelichting

De bedaking is plaatselijk ingescheurd met vochtinfiltratie tot gevolg. Plaatselijk is de roestige wapening zichtbaar.

De betonnen vloer is gebarsten en grotendeels beschadigd, mogelijk ten gevolge van de wortels van de achterliggende boom.

Er ligt een weinig zwerfvuil. Sokkel

Beoordeling : G = Goed

R = Redelijk

De blauwe hardstenen sokkel in de grot staat vast, maar helt over naar achter. Hij is bealgd.

M = Matig

S = Slecht

N = Niet ge誰nspecteerd

Voorwerp

M S

Toelichting

100

4.5. Andere Toegankelijkheid

De houten brug naar het eiland waarop de grot staat, is in slechte staat. De loopplanken zijn ingerot en deels verdwenen.

Bloembakken

De terracotta bloembak aan de rechterzijde (in vooraanzicht) is ingemetst en gebarsten. In de grot waren er ook bloempotten voorzien, waarvan er zich nog resten aftekenen.

Bomen

Een aantal bomen zijn tegen de grot aangegroeid. De wortels brengen schade toe aan de structuur.

Bomen /Begroeiing

Beoordeling : G = Goed

R = Redelijk

M = Matig

S = Slecht

N = Niet ge誰nspecteerd

Voorwerp

M S

Toelichting

5. Calvarie Domein Zusters Franciscanessen Bevindt zich aan de linkerzijde van de hoofddreef

5.1. Opgaand werk Fundering

15 65 20

Voor zover zichtbaar is de fundering in orde.

Metselwerk Algemeen

De calvarie is opgebouwd uit natuur- en betonstenen met een aantal uitsparingen voor planten. Het geheel is bruut opgebouwd. M

Plaatselijk is een betonsteen gelost en is een scheur zichtbaar. De stenen van de linker bloembak liggen los. Plaatselijk liggen er brokstukken, vermoedelijk zijn dit restanten van een bloembak aan de rechterzijde.

Een aantal stenen van de afboording liggen los of zijn verdwenen.

Beoordeling : G = Goed

R = Redelijk

M = Matig

S = Slecht

N = Niet ge誰nspecteerd

Voorwerp

M S

5.2 Sculptuur Houten kruis

Toelichting

De bevestiging van het kruis in de calvarie berg is niet zichtbaar maar voelt nog stevig aan. In aansluiting met de stenen is het kruis licht ingerot. De bovenzijde van de staander is niet afgedekt waardoor deze is ingerot.

De dwarsarm is zwaar ingerot. De ijzeren bevestigingsbout is roestig.

100

5.3 Andere Bomen /Begroeiing

Beoordeling : G = Goed

R = Redelijk

M = Matig

Verspreid begint er klimop en jonge bomen op de calvarie te groeien. Deze kunnen schade aanbrengen.

S = Slecht

N = Niet ge誰nspecteerd

Voorwerp

M S

Toelichting

6. Gedenksteen Domein Zuster Franciscanessen Bevindt zich aan de linkerzijde van de hoofddreef

6.1 Opgaand werk Blauwe hardsteen

85 10

Fundering

Metselwerk

Beoordeling : G = Goed

De traptrede voor de gedenktsteen is in orde. R

De sokkel is verzakt wat wijst op een verzakking van de betonnen fundering. De ondergrond is een weinig uitgespoeld. Momenteel is er nog geen gevaar voor de stabiliteit.

R = Redelijk

De sokkel is opgebouwd uit baksteenmetselwerk. Plaatselijk begint er een voeg licht te barsten, zonder gevolgschade.

M = Matig

S = Slecht

N = Niet ge誰nspecteerd

Voorwerp

Betonwerk

M S

Toelichting

De invulling is vermoedelijk een betonnen plaat, die stevig bevestigd is. Aan de voorzijde is de plaat gesculpteerd en polychroom geschilderd. De polychromie schilfert af.

De achterzijde is monochroom beschilderd. De verflaag schilfert af. Naar verluidt heeft er vroeger een glasraam ingezeten dat nu verdwenen is. 6.2 Bedaking

100

Algemeen

6.3 Andere

100

Bomen /Begroeiing

Beoordeling : G = Goed

Het dak bestaat uit terracotta tegels. Ze zijn licht verweerd, maar nog voldoende stabiel.

R = Redelijk

Er staat een scheut van een boom kort tegen de gedenksteen. Momenteel zonder gevolgschade.

M = Matig

S = Slecht

N = Niet ge誰nspecteerd

Voorwerp

M S

Toelichting

7. Heilig Hart van Jezus Domein Zuster Franciscanessen Bevindt zich aan het einde van de hoofddreef

10 60 30

7.1. Opgaand werk Fundering

De fundering is voor zover zichtbaar in orde.

Metselwerk Trappen en onderbouw

De structuur van de trappen en de onderbouw bestaat uit baksteenmetselwerk en is voor zover zichtbaar nog stabiel. M

Beoordeling : G = Goed

R = Redelijk

M = Matig

De voor- en bovenzijde zijn afgewerkt met een cementbepleistering. Deze scheurt verspreid in en valt weg.

S = Slecht

N = Niet ge誰nspecteerd

Voorwerp

M S

Sokkel

R = Redelijk

De zijkanten van de trappen en de onderbouw zijn gemaakt uit sierbeton. Dit scheurt ook verspreid in en plaatselijk vallen stukken weg. De marmeren plaat met opschrift is bevestigd tegen de voorzijde van de onderbouw door middel van cementering. De plaat komt los van het baksteenmetselwerk en is ingescheurd bevuild.

De sokkel heeft eveneens een structuur in baksteen met daar rond sierbeton en is voor zover zichtbaar nog stabiel. M

Beoordeling : G = Goed

Toelichting

M = Matig

Aan de achterzijde zijn er verschillende horizontale scheuren, vermoedelijk ten gevolge van roestig ijzerwerk. Uit de achterzijde komen enkele roestige ijzers, waarvan het nut niet onmiddellijk duidelijk is.

S = Slecht

N = Niet ge誰nspecteerd

Voorwerp

M S

7.2. Sculptuur: H.Hart van Jezus Algemeen

R = Redelijk

Aan de voorzijde is er scheurvorming, kleinere stukjes kunnen lossen. In de sierbeton zijn verschillende plantenbakken uitgewerkt. De scheuren kunnen mogelijk veroorzaakt zijn door de druk van het beeld en de vochtinfiltratie via de plantenbakken.

75 25

Het beeld in kunststeen staat stabiel op de sokkel. De bevestiging is niet zichtbaar. M

Beoordeling : G = Goed

Toelichting

M = Matig

Aan de linkerzijde van Jezus, onder zijn hand is een herstelling uitgevoerd. Deze komt terug los.

S = Slecht

N = Niet ge誰nspecteerd

Voorwerp

M S

Plantenbak

Onder meer rond de linkerhand en op de voorzijde in de plooien zijn er scheurtjes in de kunststeen.

Het beeld is wit overschilderd. De verflaag schilfert af tot op de onderliggende verflagen en tot op de kunststeen. Aan de bovenzijde is de verflaag bijna geheel verdwenen.

R = Redelijk

Toelichting

7.3. Andere

Beoordeling : G = Goed

M = Matig

In de struiken staat een plantenbak in terracotta met cementering. De cementerig is grotendeels weggevallen en de terracotta is rond om rond gebarsten.

S = Slecht

N = Niet ge誰nspecteerd

Voorwerp

Struiken en bomen

Beoordeling : G = Goed

M S

R = Redelijk

M = Matig

Toelichting

Rondom het beeld groeien struiken en enkele bomen. De struiken zijn zo groot geworden dat de losstaande plantenbak er door overwoekerd is. Ze komen volledig tot tegen de sokkel en het beeld. Er is kans op schade.

S = Slecht

N = Niet ge誰nspecteerd

Voorwerp

M S

Toelichting

8. Antonius van Padua en sokkel Domein Zuster Franciscanessen Aan het kerkhof: sokkel Gemeenteloods: Antonius van Padua

8.1 Opgaand werk: sokkel

50 40

Fundering

Mogelijk is er geen fundering aanwezig.

Betonwerk Sokkel

De betonnen sokkel is voor zover zichtbaar stabiel. M

Beoordeling : G = Goed

R = Redelijk

M = Matig

De sokkel is verticaal ingescheurd met vochtinfiltratie tot gevolg. Het vocht loopt aan de voet uit de sokkel. Er zijn kalkuitbloeiingen zichtbaar.

S = Slecht

N = Niet ge誰nspecteerd

Voorwerp

Bovenzijde

Beoordeling : G = Goed

R = Redelijk

M S

Toelichting

De cementering van de bovenzijde scheurt los met vochtinfiltratie tot gevolg.

De afwerklaag bladdert af en de sokkel is bevuild.

M = Matig

S = Slecht

N = Niet ge誰nspecteerd

Voorwerp

M S

Toelichting

70 30

8.2 Sculptuur: Antonius van Padua Algemeen

Het beeld staat in de gemeenteloods. Het bestaat uit kunststeen en is in stabiele staat. Het oppervlak is bevuild. M

Het beeld is herhaalde male overschilderd zonder de lacunes op niveau te brengen.

Hierdoor is de detaillering minder zichtbaar geworden. De huidige verflaag stuwt op en schilfert plaatselijk af.

Bewaring

8.3 Andere

Het beeld staat in de gemeenteloods tussen ander materiaal. Regelmatig worden paletten vervoerd waardoor de reĂŤle kans bestaat dat het beeld beschadigd wordt.

100

Bomen /Begroeiing

De struiken komen tot kort tegen de sokkel.

Andere

Rond de sokkel liggen een aantal stenen los.

Beoordeling : G = Goed

R = Redelijk

M = Matig

S = Slecht

N = Niet geĂŻnspecteerd

Voorwerp

M S

Toelichting

9. Kind Jezus Domein Zuster Franciscanessen Bevindt zich in het eerste weggetje rechts vanaf de ingang van het park: sokkel Gemeenteloods: Kindje Jozef

9.1 Opgaand werk: sokkel

80 20

Fundering

Betonwerk

Beoordeling : G = Goed

R = Redelijk

Er is geen fundering aanwezig, waardoor de sokkel verzakt is.

De betonnen sokkel is nog in orde maar staat los in de grond. Plaatselijk zijn er stukjes afgebroken.

M = Matig

S = Slecht

N = Niet ge誰nspecteerd

Voorwerp

Bovenzijde

Toelichting

De cementering van de bovenzijde scheurt los met vochtinfiltratie tot gevolg. Het ijzeren gaaswerk is roestig.

De afwerklaag bladdert af en de sokkel is bevuild.

70 30

9.2 Sculptuur: Kindje Jezus Algemeen

Het beeld staat in de gemeenteloods. Het bestaat uit kunststeen en is in stabiele staat. Naar verluidt is het beeld door vandalisme verschillende male van de sokkel geduwd met schade tot gevolg. De schade is hersteld en nog in orde.

Het beeld is overschilderd.

Het beeld is bevuild.

Bewaring

9.3 Andere

100

Andere

Beoordeling : G = Goed

M S

R = Redelijk

Het beeld staat in de gemeenteloods tussen ander materiaal. Regelmatig worden paletten vervoerd waardoor de reĂŤle kans bestaat dat het beeld beschadigd wordt.

Rond de sokkel liggen een aantal stenen los.

M = Matig

S = Slecht

N = Niet geĂŻnspecteerd

Bijlage 7

BIJEENKOMST ‘TOEKOMSTIGE BEHEER VAN HET KLOOSTERDOMEIN FRANCISCANESSEN ALS ERFGOEDLANDSCHAP’ MET OMWONENDE EN GEBRUIKERS MAANDAG 2 DECEMBER 2013 GC ’T SCHOOLHUIS, THEO VERELLENLAAN 88, GOOREIND, WUUSTWEZEL

Doelstellingen van deze workshop -

Omwonenden en gebruikers informeren over de plannen van de gemeente Wuustwezel en Kempens Landschap ifv van het behoud en de opwaardering van het kloosterdomein Omwonenden en gebruikers informeren over de waarde van de plek Omwonende en gebruikers bevragen over de activiteiten die momenteel plaatsvinden in het domein Omwonenden en gebruikers inschakelen bij het denkwerk omtrent de toekomstige mogelijkheden van het kloosterdomein Onderzoeken welke rol omwonenden en gebruikers kunnen spelen bij de verdere ontwikkelingen en het toekomstige gebruik Energie en betrokkenheid, ‘positieve vibes’ genereren bij omwonenden en gebruikers bij het kloosterdomein Een fijne en boeiende avond beleven

Deelnemers De gemeente heeft via de gemeentelijke informatiekanalen breed uitgenodigd in de sfeer van ‘ideeën uitwisselen, uw mening kennen’. Er schreef zich een 60-tal mensen in.

HIER

MISSCHIEN AL EEN EERSTE CONCLUSIE: DIT IS EEN HOGE TOT ZEER HOGE OPKOMST VOOR

DIT SOORT OPROEPEN.

DAT ZEGT IETS OVER HET BELANG VAN HET KLOOSTERDOMEIN EN DE

GRAAD VAN BETROKKENHEID.

De workshop werd opgebouwd door middel van een aantal opdrachten. We geven hier een zo helder mogelijke weergave van de output per opdracht.

Output van de verscheidene opdrachten Opdracht 1: Inventarisatie van de activiteiten die plaatsvinden op het domein en valorisatie van die activiteiten Opdracht: om zicht te krijgen op wat er allemaal op het kloosterdomein gebeurt en om te weten of bewoners deze activiteiten al dan niet appreciëren op het domein, gaven we deze opdracht: “U kent het kloosterdomein allemaal (vrij) goed dus u heeft er ook zicht op wat er ‘reilt en zeilt’ in het domein. - Noteer op een groene post-it de activiteiten die op het domein plaatsvinden die u leuk vindt en waarvan u vindt dat ze op hun plaats zijn in het domein. - Noteer op een oranje post-it welke activiteiten er op het domein plaatsvinden en waarvan u vindt dat ze daar niet thuishoren.”

In de opdracht werd gevraagd naar een opsomming van bestaande initiatieven op het domein (dingen die NU op het domein gebeuren). Heel wat deelnemers gaven hier ook al heel enthousiast aan wat hun verwachtingen voor de toekomst van het domein zijn (vb. oude kerk verhuurbaar maken voor verenigingen). We nemen deze zaken hier niet verder op (want die komen later aan bod) en geven kort aan wat er hoofdzakelijk uit deze opdracht naar voor kwam. 1. De meest gebruikelijke activiteiten op het domein zijn wandelen, rustig fietsen, natuurbeleving, (kleinschalige) culturele activiteiten, activiteiten voor de jeugd. Deze activiteiten worden ook geapprecieerd op het domein. 2. Wat men zeker niet wenst op het kloosterdomein zijn loslopende honden, ruiters met paarden, snelle fietsers en mountainbikers, motorvoertuigen en valkerij.

CONCLUSIE:

DE DEELNEMERS ZIEN HET KLOOSTERDOMEIN ALS EEN PARK ‘PUR SANG’, DUS EEN

PLEK WAAR NATUUR EN CULTUUR SAMENGAAN EN WAAR ZACHTE RECREATIE MET OPEN ARMEN WORDEN ONTHAALD.

MOET RUST HEERSEN, NIET IN DE ZIN VAN VOLLEDIGE STILTE MAAR

EERDER ALS ANTI-STRESS-OMGEVING EN PLEK VOOR ONTHAASTING.

VANDAAR DAT ALLE VORMEN

VAN LAWAAI NIET WELKOM ZIJN EN DAT OOK ACTIVITEITEN DIE EEN AFBREUK KUNNEN DOEN AAN DE WAARDEVOLLE OMGEVING EN INRICHTING GEWEERD MOETEN WORDEN.

Opdracht 2: Belang van het kloosterdomein duiden en verwachtingen voor het kloosterdomein bepalen We stelden de deelnemers volgende vragen: - Waarom is het kloosterdomein zo belangrijk voor jou? - Wat moet het kloosterdomein hebben, doen, behouden, veranderen om een leuke en aangename plek te zijn voor buurtbewoners, verenigingen, recreanten…?

We brengen de antwoorden hier geclusterd en in volgorde van voorkomen (frequentie van voorkomen): Waarom is het kloosterdomein zo belangrijk voor jou? -

Om te wandelen (ook joggen, nordic walking, met hond) (9) Omwille van de rust (6) Het groene karakter trekt aan (landschap, natuur, groene long, natuurbeheer, botanische karakter) Het authentieke karakter van het domein spreekt aan en vraagt respect (behoud eigenheid, wezenlijk deel van Gooreind Omwille van de rijke geschiedenis en de erfgoedwaarde. Het is een prachtig domein Omdat het toegankelijk is (ook voor rolstoelgebruikers) Omwille van de culturele en recreatieve mogelijkheden De Heidebloem heeft speciale aantrekkingskracht Het domein heeft een goede ligging

Wat moet het kloosterdomein hebben, doen, behouden, veranderen om een leuke en aangename plek te zijn voor buurtbewoners, verenigingen, recreanten…? In eerste instantie wordt er gepleit voor het behoud van wat er nu is en zeker geen opdeling van het domein. Uiteraard mits de nodige verbeteringen en het juiste onderhoud. Men ziet een toekomst voor het domein die rekening houdt met wat nu is en die ook het verleden van de site respecteert en er zelfs aan refereert. Het publieke, openbare karakter van het domein is essentieel; het domein heeft in die zin nood aan een onthaalvoorziening. Het domein geeft uitstraling aan Wuustwezel, als groene halte. De deelnemers vinden het ook belangrijk dat ‘alle leeftijden’ welkom zijn en blijven op het domein. Het aanbod moet daar op inspelen. Speciale aandacht moet er ook gaan naar mensen met een beperking. Zo komt het behouden van de rust van het park als belangrijkste aandachtspunt aan bod. Rust wordt niet zozeer gelijkgesteld met ‘stil’ (cfr. geen stiltegebied) maar wordt geassocieerd met groen, natuur, erfgoed, vlotte toegankelijkheid. Meteen geeft dit ook indicaties naar wat er niet kan, nl. paardrijden, mountainbike, gemotoriseerd verkeer en loslopende honden.

Er leven ook heel wat verwachtingen ten opzichte van de Heidebloem. Verder zal blijken dat de verwachtingen heel erg verschillen. De deelnemers zien een vorm van zachte recreatie zeker zitten in het park; zelfs de toeristische aantrekkingskracht van het park mag uitgebreid worden zodat het meer een uithangbord wordt voor Wuustwezel. Daarnaast vindt men het ook heel erg belangrijk dat de natuurwaarde van het domein gehandhaafd en ook verbeterd wordt. Dit moet dan kunnen samengaan met de zachte recreatie in het park. Ook de landbouw moet een blijvende plek krijgen op het domein. Veel deelnemers spreken zich ook uit over de aanpak en de staat van de wandelwegen. De bestaande paden moeten zeker behouden blijven en ook verbeterd worden ifv van de zachte recreatie. De zichtassen zijn hier een belangrijk gegeven. Er wordt gepleit voor een verbinding met het Uilenbos en een natuurlijke overgang met het militair domein. Ook hier komt een degelijk onderhoud regelmatig aan bod. Hetzelfde geld voor het onderhoud van de vijver en het herstel van de bruggetjes erover. Tot slot worden er nog enkele specifieke vereisten vernoemd zoals een hondenweide, een bijenhotel, een speeltuin en horeca, vb. onder de vorm van een koffiehuis.

CONCLUSIE:

MINIMAAL HET BEHOUDEN VAN WAT ER NU IS, RESPECT VOOR HET VERLEDEN, HET

OPENBARE KARAKTER, TOEGANKELIJKHEID VOOR IEDEREEN EN VOOR ALLE LEEFTIJDEN, RUST EN GROEN, ZACHTE RECREATIE… ZIJN SLEUTELWOORDEN BIJ HET VORMGEVEN VAN DE TOEKOMST VOOR HET DOMEIN.

DEZE

ZAKEN SLUITEN PERFECT AAN BIJ WAT ER EERDER AL WERD GEZEGD

OVER, NL. HET ‘CATEGORISEREN’ VAN HET KLOOSTERDOMEIN ALS EEN ‘PARK’ IN DE MEEST VOLLE BETEKENIS VAN HET WOORD.

Opdracht 3: werk deze thema’s concreter uit Uit de output van opdracht 2 filterden we 7 thema’s waar de deelnemers, op eigen keuze, aan verder konden werken. Op basis van een template met gerichte, themagebonden vragen, konden de deelnemers in groepjes hun gedeelde antwoorden formuleren. Volgende thema’s werden afgebakend: Culturele activiteiten, Erfgoed, Heidebloem, Natuurbeleving, Sociale Mix, Stilte/Rust, Toerisme, Zachte Recreatie We verwijzen voor het uitgebreide verslag van de thema’s naar de foto’s van de flappen. We geven hier per thema een korte insteek:

1. Culturele activiteiten De culturele activiteiten die men op het kloosterdomein wenst te organiseren vloeien in grote mate voort uit de aard en de sfeer van het domein zelf: allerhande routes zoals gedichten-, beelden-, kunsten kinderroutes, tentoonstellingen buiten, natuurwandelingen. Men denkt daarbij vooral ook aan amateurkunsten waarbij de lokale verenigingen een belangrijke rol kunnen spelen. Andere mogelijke initiatiefnemers voor activiteiten zijn erfgoed(organisaties), kunstenaars, de cultuurraad, natuurverenigingen. Men wil zich hierbij richten tot jong en oud maar er wordt toch ook speciale aandacht gevraagd voor scholen en de inwoners van het rusthuis. In de ontwikkeling van het domein, ziet men een belangrijke rol voor de Heidebloem binnen dit culturele aanbod. Vraag is of ook de kapel kan ingeschakeld worden voor vb. tentoonstellingen, concerten, poëzie. Interessant is ook dat hier de link wordt gelegd met het mondiale (link met zusters: klooster was rusthuis voor zusters missionarissen).

2. De Heidebloem Over de toekomst van de Heidebloem bestaat de grootste onduidelijkheid. De meningen zijn totaal verdeeld. Enerzijds wordt er gepleit voor en wederopbouw/reconstructie van de hoeve op basis van de oude plannen. Anderzijds wordt er gedacht aan een nieuwbouw (weliswaar met authentieke buitenzijde) die de nodige functionaliteiten kan integreren. De Heidebloem zou een startpunt kunnen zijn voor belevenisactiviteiten (onthaalfunctie) dat ook door verenigingen en door de jeugd (vb. voor kampen) kan worden gebruikt. Eventueel kan het gebouw ’s avonds een andere functie krijgen dan overdag. Ook over het al dan niet inrichten van een museum (met welke collectie?) is men het niet eens. Er moet een degelijke keuken voorzien worden maar de focus mag niet enkel op de horeca gericht worden. Men vraagt zich trouwens of op welke manier de horeca zich moet organiseren (uitbater) in de Heidebloem.

Men vindt dat de Heidebloem zich niet tot een specifieke doelgroep mag richten. Er mogen dus geen exclusieve lokalen voorzien worden voor vb. één specifieke vereniging. 3. Zachte recreatie Als we het hebben over zachte recreatie, dan denkt men vooral aan wandelen (met hond) + honden wei, joggen, een speeltuin, een nette en verzorgde omgeving. Het domein moet hiertoe goed onderhouden worden (vb. de paden voorzien van een harde laag). Een idee is ook het aanleggen van een blote voetenpad. De recreatieve functie van het domein richt zich vooral tot gezinnen en de bewoners van het rusthuis en hondeneigenaars. Men pleit voor enkele speeltuigen (aan Heidebloem) en voor veel banken (op de juiste plaats)

4. Stilte/rust Het kloosterdomein moet de mogelijkheid kunnen geven om rust en stilte te creëren met de bedoeling te kunnen ontsnappen uit de dagelijkse drukte. Rust is voor alle leeftijden. Men vindt dat rust en stilte niet gecombineerd kunnen worden met harde recreatie en toerisme. Vandaar dat men pleit voor het opdelen van het domein in afdelingen waar bepaalde functies al dan niet in terecht kunnen komen. Zo zou er vooraan ruimte kunnen worden voorzien voor voetgangers en achteraan evt. wel voor voertuigen.

5. Toerisme Het kloosterdomein kan een beperkte vorm van toerisme aan. Er moet een aanbod gecreëerd worden van arrangementen, uitstappen en linken tussen andere activiteiten. Binnen het toeristische circuit zou het domein volgende uitstraling moeten krijgen: rust, natuur, geschiedenis, autovrij, aantrekkingspunt, nieuwsgierigheid aantrekken, openbare toegang zichtbaar maken (vooraan aan Bredabaan). Dat vraagt natuurlijk een doordachte inrichting van het domein zoals infoborden per boom, monument, geschiedenis, bewegwijzering, onderhoud van de wandelpaden, picknicktafels, banken, een verbinding met het Uilenbos. Andere leuke ideeën zijn: kinderboerderij, druppeltenten of boomhutten, openbaar toilet, vuilbakken, blote voetenpad, fietsenstalling.

6. Sociale mix Het kloosterdomein moet uitnodigend zijn voor alle generaties, alle lagen van de bevolking, alle culturen en ook niet alleen voor de inwoners van Wuustwezel. Omdat het intergenerationele idee (van en voor iedereen, alle leeftijden) echt vorm te geven, moet het domein rolstoel- en buggyvriendelijk gemaakt worden.

Ideeën zijn: de mensen van Oever vrijwilligerswerk laten doen, een Fit-O-Meter, een drankhutje (vb. caravan), een educatief pad, de kruidentuin van Coda openstellen en een beperkte speeltuin voor kinderen en jongeren

7. Natuurbeleving Natuurbeleving in dit domein betekent het behouden van de waardevolle beplanting (vb. oude bomen) én het versterken van de botanische waarden. Dit impliceert drastisch beheer, specifieke aanplantingen… en vraagt ook dat bepaalde delen van het park zullen moeten worden afgesloten (vb. de omgeving van de vijver). De vraag is hier om echt in te zetten op biodiversiteit. Het park is er voor iedereen; vooral voor de kinderen moet het een aantrekkingspool worden omdat zij de eerstkomende generatie zijn die de zorg en de ontwikkeling moeten garanderen. Er worden een aantal heel concrete voorstellen gedaan ifv van natuurbeheer, zoals -

Treurbeuken vrijstellen Bramen + netels plaatselijk behouden Aanleggen van een vlindertuin + bijenvoorzieningen Aanleggen Boomgaard, perceelsranden beheer De normen voor landbouw (grazers + verschraling) correct hanteren Werken naar kleinere percelen, houtranden Bestrijden van de invasieve exoten (rododendrons + Amerikaanse eik) Het achterste wandelpad verwijderen De vijver ruimer openstellen en amfibievriendelijk maken Dunnen van recente aanplantingen (langs Bredabaan houtwal/haag) Rooien Fijnspar Oude linden + beuken vellen en nieuwe planten Natuurlijke overgang naar militair domein (niet toegankelijk) Overgangen van wei naar bos ontwikkelen

8. Erfgoed Erfgoed wordt hier heel breed begrepen. Het gaat hier immers over: -

Vroegere beplantingen (linde…), vijver, vogels, broedplaatsen, bijen, boomgaard, rododendrons Kleine religieuze elementen (behouden en renoveren) Paden (oude benamingen geven en aanpassen aan gebruik) Perceelbegrenzing De gebouwen: kapel-heidebloem Begraafplaats (meer accentueren met natuurelementen) …

Er moet gezorgd worden voor de samenhang en de verbanden tussen al dat erfgoed zodat er geen elementen geïsoleerd zijn/worden. Evolutie in/van het domein moet toegelaten worden, uiteraard met respect voor hoe het eerder was. De zorg voor dat erfgoed heeft wel degelijk een meerwaarde nl. cultureel, ecologisch, historisch, economisch, toeristisch en educatief. Bovendien geeft het inzicht in de manier waarop de

kloostergemeenschap functioneerde en finaal moet het de levenskwaliteit van de gebruikers verhogen. De herwaardering van het domein moet gericht zijn op iedereen, dus niet alleen de inwoners van Wuustwezel- Gooreind (de kloostergeschiedenis overstijgt immers het lokale). Vanuit de groep erfgoed wordt oa. een bewegwijzerde wandeling voorgesteld met verwijzingen en duiding bij het erfgoed, vb. door middel van oude foto’s. De groep erfgoed stelt ook nog de vraag wat er moet gebeuren met de ‘verwildering’, nl. insecten, dieren die daar nu huisvesting hebben (uilen – nachtegaal-spechten) …

Opdracht 4: de schrijfmuur Gedurende de hele workshop was er een schrijfmuur aanwezig waarop iedereen zijn ideeën kwijt kon. We geven hieronder weer wat de schrijfmuur opleverde: Dit vind ik niet zo fijn: -

Te veel drukkingsgroepen aanwezig vandaag, veel aanwezigen vanuit verenigingen en adviesraden, weinig ‘gewone’ gebruikers/inwoners. Er werd dan ook veel gesproken vanuit eigenbelang. Groot meningsverschil over het al dan niet aantrekken van het grote publiek naar het domein De jeugd wordt al snel gezien als een probleem, (geluids)overlast: het wordt een uitdaging om de jeugd een leuke plek (fysiek maar ook conceptueel/organisatorisch) te geven op dit domein. Het moet een park blijven; het militair domein is groot genoeg voor bijen, groen, vogels…; maw dit is een park, geen natuurgebied

Ik heb een leuk idee voor het kloosterdomein -

Landbouw + kinderboerderij B2B: alleen heel kort Sociale tewerkstelling voor het onderhoud BMW-parcours, open speelterrein Amfibiënpoel Zwemvijver Aansluiting aan wandelen fietsenknooppunt (fietsen en wandelen kan allebei mits goede regeling)

Ik heb nog een vraag over… -

Wie zit er in de stuurgroep? Natuurpunt zou vertegenwoordigd moeten zijn Ook jeugd zou er aanwezig moeten zijn (jeugd = de toekomst) Hagen knippen

Bijlage 8

Potentiële veteraanbomen

Potentiële veteraanboom ‐ Nr. 1

Potentiële veteraanboom ‐ Nr. 2

Potentiële veteraanboom ‐ Nr. 3

Potentiële veteraanboom ‐ Nr. 4

2247465002/bre ‐ Potentiële veteraanbomen

Bijlage 8

Potentiële veteraanboom ‐ Nr. 5

Potentiële veteraanboom ‐ Nr. 6

2247465002/bre ‐ Potentiële veteraanbomen

Bijlage 8

Potentiële veteraanboom ‐ Nr. 7

Potentiële veteraanboom ‐ Nr. 8

2247465002/bre ‐ Potentiële veteraanbomen

Bijlage 8

Potentiële veteraanboom ‐ Nr. 9

Potentiële veteraanboom ‐ Nr. 10

2247465002/bre ‐ Potentiële veteraanbomen

Bijlage 8

Potentiële veteraanboom ‐ Nr. 11

2247465002/bre ‐ Potentiële veteraanbomen

Bijlage 8

Potentiële veteraanboom ‐ Nr. 12

2247465002/bre ‐ Potentiële veteraanbomen

Bijlage 8

Bijlage 9

oppervlakte (mÂ˛) / lengte (m)

Terreineenheid

Maatregel Vergunning Subsidie Januari Februari Maart April Mei Juni Juli Augustus September Oktober November December Jaar Jaar Jaar Jaar Jaar Jaar Jaar Jaar Jaar Jaar Jaar Jaar Jaar Jaar Jaar Jaar Jaar Jaar Jaar Jaar Jaar Jaar Jaar Jaar Jaar Jaar Jaar

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27

6 L

L_35_1

474

Dreef

L_35_2

154

Dreef

L_35_3

142

Dreef

L_35_4

173

L_35_5

7 L

8 L

9 10 11 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36 37 38 39 40 41 43 44 45 49 50 51 52 53 54 55 56 57 58 59 60 L

x L

8 11 12 13 16 18 19 32 33 35 43 25 26

6 31

7 31

x L

EBF EBF EBF

9 10 14 15 17 20 21 22 23 24 27 27 30 34 36 37 38 39 40 41 42 42 42 42 42 42 42

Dreef

L_35_6

162

Dreef

L_35_7

151

Dreef

L_35_8

207

Dreef

L_35_9

132

Dreef

L_35_10

Dreef

L_35_11

152

Dreef

L_35_12

116

Dreef

L_35_13

124

Dreef

L_36_1

Bomenrij

L_36_2

119

Bomenrij

L_37_1

Geschoren haag

L_37_2

370

Geschoren haag

L_54_1

Onverhard pad

L_54_2

180

Onverhard pad

L_54_3

Onverhard pad

L_54_4

Onverhard pad

L_54_5

Onverhard pad

L_54_6

Onverhard pad

L_54_7

181

Onverhard pad

L_54_8

Onverhard pad

L_54_9

Onverhard pad

L_54_10

388

Onverhard pad

L_54_11

107

Onverhard pad

L_54_12

Onverhard pad

L_54_13

284

Onverhard pad

L_54_14

Onverhard pad

1 1 1

L_54_15

oppervlakte (mÂ˛) / lengte (m)

Terreineenheid

6 L

7 L

8 L

9 10 11 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36 37 38 39 40 41 43 44 45 49 50 51 52 53 54 55 56 57 58 59 60 L

x L

EBF EBF EBF

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20

Onverhard pad

111

Onverhard pad

L_54_21

169

Onverhard pad

L_54_22

Onverhard pad

L_54_23

421

Onverhard pad

L_54_24

Onverhard pad

L_54_25

120

Onverhard pad

L_54_26

341

Onverhard pad

L_54_27

Onverhard pad

L_54_28

Onverhard pad

L_54_29

Onverhard pad

L_54_30

Onverhard pad

L_54_31

Onverhard pad

L_54_32

Onverhard pad

L_54_33

Onverhard pad

L_54_34

682

Onverhard pad

L_54_35

Onverhard pad

L_54_37

171

Onverhard pad

L_68_1

152

Graspad

L_68_2

112

Graspad

L_69_1

Greppel

L_69_2

Greppel

L_69_3

Greppel

L_69_4

Greppel

L_69_5

Greppel

L_69_6

184

Greppel

L_69_7

Greppel

L_69_8

Greppel

L_54_16 L_54_17 L_54_18 L_54_19 L_54_20

L_69_9

Greppel

L_69_10

Greppel

L_69_11

Greppel

L_69_12

Greppel

L_69_13

215

Greppel

L_69_14

Greppel

L_69_15

oppervlakte (mÂ˛) / lengte (m)

Terreineenheid

6 L

7 L

8 L

9 10 11 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36 37 38 39 40 41 43 44 45 49 50 51 52 53 54 55 56 57 58 59 60 L

x L

EBF EBF EBF

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20

Greppel

149

Greppel

L_69_21

Greppel

L_69_22

152

Greppel

L_70_1

Greppel

L_70_2

182

Greppel

L_70_3

Greppel

L_70_4

Greppel

L_70_5

119

Greppel

L_70_6

Greppel

L_70_7

Greppel

L_70_8

183

Greppel

L_70_9

Greppel

L_70_10

Greppel

L_70_11

Greppel

L_70_12

177

Greppel

L_70_13

155

Greppel

L_70_14

Greppel

L_70_15

Greppel

L_70_16

165

Greppel

L_70_17

119

Greppel

L_71_1

763

Afsluiting

L_71_2

337

Afsluiting

L_71_3

Afsluiting

L_71_4

492

Afsluiting

L_71_5

525

Afsluiting

L_71_6

726

Afsluiting

L_71_7

841

Afsluiting

L_71_8

208

Afsluiting

L_71_9

463

Afsluiting

L_71_10

833

Afsluiting

L_71_11

176

Afsluiting

L_69_16 L_69_17 L_69_18 L_69_19 L_69_20

P_56_1

Alleenstaande boom of heester

P_56_2

Alleenstaande boom of heester

P_56_3 P_56_4 P_56_5 P_56_6 P_72_1 P_72_2

oppervlakte (mÂ˛) / lengte (m)

Terreineenheid

6 L

7 L

8 L

9 10 11 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36 37 38 39 40 41 43 44 45 49 50 51 52 53 54 55 56 57 58 59 60 L

x L

EBF EBF EBF

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20

Alleenstaande boom of heester

Kunstwerk

P_72_3

Kunstwerk

P_72_4

Kunstwerk

P_72_5

Kunstwerk

P_72_6

Kunstwerk

P_72_7

Kunstwerk

P_72_8

Kunstwerk

P_72_9

Kunstwerk

P_72_10

Kunstwerk

P_72_11

Kunstwerk

P_73_1

Brug

P_73_2

Brug

P_74_1

Constructie

P_74_2

Constructie

P_74_3

Constructie

P_74_4

Constructie

P_74_5

Constructie

P_75_1

Toegangspoort

P_75_2

Toegangspoort

P_75_3

Toegangspoort

P_75_4

Toegangspoort

P_75_5

Toegangspoort

P_75_6

Toegangspoort

P_76_1

Zitbank

P_76_2

Zitbank

P_76_3

Zitbank

P_76_4

Zitbank

P_76_5

Zitbank

P_76_6

Zitbank

P_76_7

Zitbank

P_76_8

Zitbank

P_76_9

Zitbank

P_76_10

Zitbank

P_76_11

oppervlakte (mÂ˛) / lengte (m)

Terreineenheid

6 L

7 L

8 L

9 10 11 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36 37 38 39 40 41 43 44 45 49 50 51 52 53 54 55 56 57 58 59 60 L

x L

EBF EBF EBF

Zitbank

P_76_17

Zitbank

P_76_18

Zitbank

P_76_19

Zitbank

P_76_20

Zitbank

P_76_21

Zitbank

P_76_22

Zitbank

P_76_23

Zitbank

P_76_24

Zitbank

P_76_25

Zitbank

P_76_26

Zitbank

P_76_27

Zitbank

P_76_28

Zitbank

P_76_29

Zitbank

P_77_1

Afvalkorf

P_78_1

Verplaatst kunstwerk

P_76_13 P_76_14 P_76_15 P_76_16

P_79_1

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20

Zitbank

P_76_12

Verdwenen relict

V_3_1

27.402

Parkhout

V_3_2

13.167

Parkhout

V_4_1

13.445

Hooghout

V_4_2

7.457

Hooghout

V_4_3

7.220

Hooghout

V_4_4

3.518

Hooghout

V_4_5

11.250

V_4_6

Hooghout

3.846

Hooghout

V_4_7

10.785

Hooghout

V_4_8

5.850

Hooghout

1 1

V_4_9

4.240

Hooghout

V_4_10

10.429

Hooghout

V_4_11

9.859

Hooghout

V_13_1

374

Heesteraanplanting

V_13_2

342

Heesteraanplanting

V_13_3

132

Heesteraanplanting

1 1

V_13_4 V_13_5 V_13_6 V_13_7 V_13_8 V_14_1 V_30_1

oppervlakte (mÂ˛) / lengte (m)

Terreineenheid

6 L

7 L

8 L

9 10 11 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36 37 38 39 40 41 43 44 45 49 50 51 52 53 54 55 56 57 58 59 60 L

x L

EBF EBF EBF

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20

Heesteraanplanting

987

Heesteraanplanting

668

Heesteraanplanting

1.411

Heesteraanplanting

115

Heesteraanplanting

6.859

Gazon

4.857

Vijver

1 1

V_31_1

260

Gebouw

V_63_1

46.629

Grasland

V_63_2

12.401

Grasland

V_63_3

4.645

Grasland

V_63_4

38.115

Grasland

V_63_5

35.227

Grasland

V_63_6

10.680

Grasland

V_63_7

28.812

V_64_1

2.933

V_65_1

360

Verharde oppervlakte

V_65_2

Verharde oppervlakte

V_66_1

1.173

Onverharde open ruimte

V_66_2

977

Onverharde open ruimte

V_67_1

1.783

V_67_2

395

1 1

Grasland

Bomengrasland

1 1 1

Begraafplaats

oppervlakte (mÂ˛) / lengte (m)

Terreineenheid

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20

6 L

7 L

8 L

9 10 11 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36 37 38 39 40 41 43 44 45 49 50 51 52 53 54 55 56 57 58 59 60 L

x L

EBF EBF EBF

oppervlakte (mÂ˛) / lengte (m)

Terreineenheid

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20

6 L

7 L

8 L

9 10 11 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36 37 38 39 40 41 43 44 45 49 50 51 52 53 54 55 56 57 58 59 60 L

x L

EBF EBF EBF

oppervlakte (mÂ˛) / lengte (m)

Terreineenheid

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20

6 L

7 L

8 L

9 10 11 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36 37 38 39 40 41 43 44 45 49 50 51 52 53 54 55 56 57 58 59 60 L

x L

EBF EBF EBF

61 62 63 x

x N

42 42 44

61 62 63 x

x N

61 62 63 x

x N

61 62 63 x

x N

61 62 63 x

x N

61 62 63 x

x N

61 62 63 x

x N

61 62 63 x

x N

61 62 63 x

x N

Eenheid

Type

L_35_1 L_35_2 L_35_3 L_35_4 L_35_5 L_35_6 L_35_7 L_35_8 L_35_9 L_35_10 L_35_11 L_35_12 L_35_13 L_36_1 L_36_2 L_37_1 L_37_2 L_54_1 L_54_2 L_54_3 L_54_4 L_54_5 L_54_6 L_54_7 L_54_8 L_54_9 L_54_10 L_54_11 L_54_12 L_54_13 L_54_14 L_54_15 L_54_16 L_54_17 L_54_18 L_54_19 L_54_20 L_54_21 L_54_22 L_54_23 L_54_24 L_54_25 L_54_26 L_54_27 L_54_28 L_54_29 L_54_30 L_54_31 L_54_32 L_54_33 L_54_34 L_54_35 L_54_37 L_68_1 L_68_2 L_69_1 L_69_2 L_69_3 L_69_4 L_69_5 L_69_6 L_69_7 L_69_8 L_69_9 L_69_10 L_69_11 L_69_12 L_69_13 L_69_14 L_69_15 L_69_16

Dreef Dreef Dreef Dreef Dreef Dreef Dreef Dreef Dreef Dreef Dreef Dreef Dreef Bomenrij Bomenrij Geschoren haag Geschoren haag Onverhard pad Onverhard pad Onverhard pad Onverhard pad Onverhard pad Onverhard pad Onverhard pad Onverhard pad Onverhard pad Onverhard pad Onverhard pad Onverhard pad Onverhard pad Onverhard pad Onverhard pad Onverhard pad Onverhard pad Onverhard pad Onverhard pad Onverhard pad Onverhard pad Onverhard pad Onverhard pad Onverhard pad Onverhard pad Onverhard pad Onverhard pad Onverhard pad Onverhard pad Onverhard pad Onverhard pad Onverhard pad Onverhard pad Onverhard pad Onverhard pad Onverhard pad Graspad Graspad Greppel Greppel Greppel Greppel Greppel Greppel Greppel Greppel Greppel Greppel Greppel Greppel Greppel Greppel Greppel Greppel

opp (mÂ˛) / lengte (m) 474 154 142 173 66 162 151 207 132 98 152 116 124 37 119 97 370 81 180 24 41 51 98 181 16 80 388 107 74 284 14 20 24 20 111 26 24 169 55 421 99 120 341 26 26 22 21 45 11 38 682 93 171 152 112 90 90 58 47 63 184 84 45 18 26 96 41 215 84 28 149

1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1

10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1

1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1

1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1

Eenheid L_69_17 L_69_18 L_69_19 L_69_20 L_69_21 L_69_22 L_70_1 L_70_2 L_70_3 L_70_4 L_70_5 L_70_6 L_70_7 L_70_8 L_70_9 L_70_10 L_70_11 L_70_12 L_70_13 L_70_14 L_70_15 L_70_16 L_70_17 L_71_1 L_71_2 L_71_3 L_71_4 L_71_5 L_71_6 L_71_7 L_71_8 L_71_9 L_71_10 L_71_11 P_56_1 P_56_2 P_56_3 P_56_4 P_56_5 P_56_6 P_72_1 P_72_2 P_72_3 P_72_4 P_72_5 P_72_6 P_72_7 P_72_8 P_72_9 P_72_10 P_72_11 P_73_1 P_73_2 P_74_1 P_74_2 P_74_3 P_74_4 P_74_5 P_75_1 P_75_2 P_75_3 P_75_4 P_75_5 P_75_6 P_76_1 P_76_2 P_76_3 P_76_4 P_76_5 P_76_6 P_76_7 P_76_8

Type Greppel Greppel Greppel Greppel Greppel Greppel Greppel Greppel Greppel Greppel Greppel Greppel Greppel Greppel Greppel Greppel Greppel Greppel Greppel Greppel Greppel Greppel Greppel Afsluiting Afsluiting Afsluiting Afsluiting Afsluiting Afsluiting Afsluiting Afsluiting Afsluiting Afsluiting Afsluiting Alleenstaande boom of heester Alleenstaande boom of heester Alleenstaande boom of heester Alleenstaande boom of heester Alleenstaande boom of heester Alleenstaande boom of heester Kunstwerk Kunstwerk Kunstwerk Kunstwerk Kunstwerk Kunstwerk Kunstwerk Kunstwerk Kunstwerk Kunstwerk Kunstwerk Brug Brug Constructie Constructie Constructie Constructie Constructie Toegangspoort Toegangspoort Toegangspoort Toegangspoort Toegangspoort Toegangspoort Zitbank Zitbank Zitbank Zitbank Zitbank Zitbank Zitbank Zitbank

opp (mÂ˛) / lengte (m) 32 62 47 55 34 152 73 182 31 61 119 99 41 183 75 21 93 177 155 35 66 165 119 763 337 74 492 525 726 841 208 463 833 176

10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1

1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1

1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1

Eenheid P_76_9 P_76_10 P_76_11 P_76_12 P_76_13 P_76_14 P_76_15 P_76_16 P_76_17 P_76_18 P_76_19 P_76_20 P_76_21 P_76_22 P_76_23 P_76_24 P_76_25 P_76_26 P_76_27 P_76_28 P_76_29 P_77_1 P_78_1 P_79_1 V_3_1 V_3_2 V_4_1 V_4_2 V_4_3 V_4_4 V_4_5 V_4_6 V_4_7 V_4_8 V_4_9 V_4_10 V_4_11 V_13_1 V_13_2 V_13_3 V_13_4 V_13_5 V_13_6 V_13_7 V_13_8 V_14_1 V_30_1 V_31_1 V_63_1 V_63_2 V_63_3 V_63_4 V_63_5 V_63_6 V_63_7 V_64_1 V_65_1 V_65_2 V_66_1 V_66_2 V_67_1 V_67_2

Type Zitbank Zitbank Zitbank Zitbank Zitbank Zitbank Zitbank Zitbank Zitbank Zitbank Zitbank Zitbank Zitbank Zitbank Zitbank Zitbank Zitbank Zitbank Zitbank Zitbank Zitbank Afvalkorf Verplaatst kunstwerk Verdwenen relict Parkhout Parkhout Hooghout Hooghout Hooghout Hooghout Hooghout Hooghout Hooghout Hooghout Hooghout Hooghout Hooghout Heesteraanplanting Heesteraanplanting Heesteraanplanting Heesteraanplanting Heesteraanplanting Heesteraanplanting Heesteraanplanting Heesteraanplanting Gazon Vijver Gebouw Grasland Grasland Grasland Grasland Grasland Grasland Grasland Bomengrasland Verharde oppervlakte Verharde oppervlakte Onverharde open ruimte Onverharde open ruimte Begraafplaats Begraafplaats

opp (mÂ˛) / lengte (m)

27.402 13.167 13.445 7.457 7.220 3.518 11.250 3.846 10.785 5.850 4.240 10.429 9.859 374 342 132 75 987 668 1.411 115 6.859 4.857 260 46.629 12.401 4.645 38.115 35.227 10.680 28.812 2.933 360 25 1.173 977 1.783 395

1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1

1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1

1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1

1 1

10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1

1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1

1 1

1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1

1 1 1

1 1

1 1 1 1 1 1 1 1 1

1 1

1 1 1 1

1 1 1

Eenheid

Type

opp (mÂ˛) / lengte (m)

10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32

Doelstelling

Maatregel

1 2 2 3 3 3 4 4 4 5 5 5 6 7 7 8 9 9 10 11 12 13 14 15 16 16 16 17 18 19 19 20 21 22 23 23 24 25 25 26 26 26 27 28 28 28 29 30 31 31 32

40 37 38 6 39 45 12 15 41 21 42 43 44 61 63 3 4 49 1 1 46 36 6 35 30 32 33 53 2 7 8 62 5 5 9 10 14 27 28 30 32 33 29 27 28 34 11 48 13 19 21 16 17 18 20 22 23 24 25 26 31

Doelstelling

Maatregel 47 50 51 52 54 55 56 57 58 59 60

Doelstelling

Maatregel

Doelstelling

Maatregel

Omschrijving Geen concrete uit te voeren maatregel op terrein Brandhoutverkoop van dunningen Natuurlijke ontwikkeling via dunning en spontane verjonging Aanplant struiken ifv mantel-zoom Snoeien Rhododendron Exotenbestrijding Dunning ondergroei Betreding bosbestanden vermijden Snoeien dreven ifv veiligheid en behoud Toegankelijkheid hulpdiensten (brandpreventie) Ontwikkeling mantel-zoom Geen open plekken Bosrandontwikkeling Toename aanbod dood hout en oude bomen Aanleg speelzone Jaarlijkse controle (en onderhoud) van speelzone Toegankelijkheidsreglement Educatieve interactie (koffer, wandelingen, …) Aanleg moestuin in zone voor tuin Milieuvriendelijk beleid Milieuvriendelijk beleid Geen doelstelling wetenschappelijke functie Kappen sparren / omvorming naar gemengd bos Snoeien Rhododendron Heraanleg zone Heidebloem Inzet hakhoutbeheer Herstel contour vijver Camouflage buis Evaluatie huisstijl / inpassing tweeledige huisstijl Beter evenwicht creëren tussen recreatie en ecologische draagkracht Aanplant nieuwe hoogstamboomgaard Snoei en onderhoud nieuwe hoogstamboomgaard Inrichting speeltuin

Opwaardering en onderhoud bouwkundig erfgoed Herstel kruisweg Onderhoud volwassen parkexoten Slibruiming en herstel verlandde verbindingen Heraanleg verdwenen grachten Inzet hakhoutbeheer Herstel contour vijver Camouflage buis Landschappelijk herstel en verbetering waterkwaliteit vijver Slibruiming en herstel verlandde verbindingen Heraanleg verdwenen grachten Onderzoek Schietveldloop Heraanleg Allée Saint Dominique Geen bijkomende paden Extensieve begrazing graslanden Uitrasteren bomen ifv vermijden vertrappeling Ontwikkeling mantel-zoom Snoeien Cipressen rondom Heidebloem Verzorging / vervanging Laurierboom aan begraafplaats Snoeien wortelopslag Lindes Onderhoud veteraanbomen Aanplant vaste planten in zone voor tuin Intensief / extensief maaibeheer Snoeien van hagen en solitaire heesters Onderhoud van de bermen Plaatsing bijenhotels Onderzoek naar hydrologie en uitvoeren maatregelen watervoerendheid vijver

Omschrijving Geen wijzigingen aan biotische / abiotische toestand Landschappelijke aanplant overgang parking sociaal huis Onderhoud van de paden Herstel oneffenheden zandwegen Controle en onderhoud zitbanken Plaatsing verbodsborden paarden en eventuele bijkomende infrastructuur Plaatsing, controle en onderhoud fietstallingen Onderhoud / vernieuwing toegangspoort begraafplaats Controle en onderhoud infoborden Lediging afvalkorven 2-wekelijkse vuilruiming

Omschrijving