Frontaal
DRIEMAANDELIJKS MAGAZINE VAN HET GENTS MILIEUFRONT – JAARGANG 20 - LENTE - 2017 – NR. 1
met nieuwe lidkaart 2017
Actie vóór het mobiliteitsplan Reporter uit Kopenhagen
Oesterzwammen
GMF
op koffiegruis
start frigoslag
Frontaal is het driemaandelijks tijdschrift van het GentsMilieuFront vzw (GMF). Jaargang 20 – lente 2017 – nr. 1 GMF is een politiek onafhankelijke milieuvereniging die actief is in Gent en omgeving. GMF wil mee vorm geven aan een stedelijke samenleving waar ‘duurzaam’ de logische, natuurlijke keuze is op alle niveaus. Om dit te bereiken richt GMF zich in de eerste plaats tot de lokale overheden, de inwoners en het bedrijfsleven uit de regio via sensibilisering, kritische analyse, adviesverlening, beleidswerk en actievoeren. Het Gents MilieuFront concentreert zich op stedelijke thema’s zoals afval, energie, mobiliteit en klimaat. GMF is lid van de Bond Beter Leefmilieu. Lidmaatschap GMF Lid word je door overschrijving van 5 euro (of liefst meer) of 12,50 euro (gezinslidmaatschap) op BE93 0011 4993 2067 van GMF vzw. We rekenen per kalenderjaar. Voor vragen over je lidmaatschap, adreswijziging, domiciliëringen, permanente opdrachten of fiscale attesten: phc9000@gmail.com Verantwoordelijke uitgever Sam Van den plas, Maria Hendrikplein 5/201, 9000 Gent Redactie Adelheid Vanhille, David De Pue, Dennis Licht, Elina Bennetsen, Erik Grietens, Gert Arijs, Gwen Bouchier, Iris Verschaeve, Katrien De Bel, Leen Vermeire, Lisa Marechal, Ruben Voets, Sanne Jans, Stefaan Claeys, Steven Geirnaert Ontwerp – Lay-out Sarah Dosogne - Adelheid Vanhille & Emma Vanhille Foto’s Vermeld bij artikel. Foto voorpagina: Dennis Licht Huisfotograaf: www.gertarijs.be Reacties op artikels info@gentsmilieufront.be Copyright Overname van artikels wordt aanbevolen, mits bronvermelding. Drukkerij Graphius, Gent Gedrukt op 100 % kringlooppapier met inkt op vegetale basis en solventvrij.
09 242 87 51 info@gentsmilieufront.be www.gentsmilieufront.be
Secretariaat GMF
09 242 87 54 info@milieuadvieswinkel.be www.milieuadvieswinkel.be Steven Geirnaert Iris Verschaeve Stefaan Claeys Ida Lievens Pieter Verstraete Cristina Mafteiu
OPENINGSUREN Permanent documentatiecentrum MilieuAdviesWinkel ma, di, woe: 9 > 12.30 uur 13 > 16.30 uur do en vrij : op afspraak Wil je bouwadvies? Maak dan eerst een afspraak.
Koningin Maria Hendrikaplein 5/201 – 9000 Gent
2
Frontaal // lente 2017
Edito Voor een aangename en gezonde stad
D
e Gentse lente wordt heet! Op 3 april voert de stad Gent haar ingrijpendste plan in jaren door. Het circulatieplan deelt de binnenstad op in lobben en moet doorgaand verkeer uit de binnenstad weren. Het plan maakt heel wat emoties los in Gent. Tegenstanders van het plan sturen aan op een referendum. Sommige middenstanders en politici schreeuwen moord en brand. Wij hebben ons met onze ‘Wij zeggen JA!’ campagne sinds 2015 bekend gemaakt als voorstanders van het mobiliteitsplan. Het plan is zeker niet perfect en er zullen altijd mensen zijn die zich benadeeld voelen. Toch denken we dat het plan voor een gezondere en aangenamere stad zal zorgen. Kortom, een Gent waar de leefkwaliteit de komende jaren de hoogte in gaat. Om onze stem opnieuw te laten horen organiseerden we op 19 februari een actie bij een notoir tegenstandster van het plan, Marie-Christine van pannenkoekenhuisje Gwenola (zie pagina 14). Deze maand rekenen we ook op jou! Samen met heel wat bezorgde burgers, verenigingen en wijkcomités slaan we de handen in elkaar voor een grootschalige positieve actie op 19 maart. Op de vooravond van de invoering van het mobiliteitsplan fietsen en wandelen we voor een aangename en gezonde stad. Meer over onze actie lees je op de achterkant van deze Frontaal. Registreer je op onze Facebookpagina en nodig al je contacten uit! We hopen jullie allemaal daar te zien om samen een positief signaal te geven. Tot dan! Steven en Iris
Inhoud
Driemaandelijks magazine van het Gents MilieuFront – jaargang 20 – lente – nr. 1
2 4 6 8 10 12 14 15 16
18
Edito Frigoslag Vervang oude koelkast Fietsen als levenstijl GMF-reporter vanuit Kopenhagen
20 23 24
Vers bloed Raad van bestuur van GMF
26
Ecokroost Muide Meulestede Morgen
28
Gepersonaliseerde lidkaart 2017 Bonnen
30 33
Moeten er nog stickers zijn?
34
Oesterzwammen kweken op koffiegruis Verhalen uit de oude doos 20 jaar GMF Lenteschoonmaak in je tuin
36 37 39
Wat met de stadsrand? Toekomstvisie van studiebureau Omgeving Column Het groen achter de oren Hoe leefbaar is Gent volgens de Gentenaars? Op Wielekes Gents initiatief stelt zich voor De Vrijwilliger Activiteiten
GMF-actie bij pannenkoekenhuis Gwenola Vergeten groene plekjes Park de Pélichy Maak je eigen plantenbak
26
10
36
34 3
Frigoslag GMF wil oude koelkasten en diepvriezers vervangen. Een samenwerking van buurtcomité Ekkergem, vzw de Papegay en Gents MilieuFront.
Elektriciteit werd afgelopen jaar alsmaar duurder en het ziet er niet naar uit dat de elektriciteitsprijs snel zal zakken… integendeel. Zuinig omgaan met energie wordt dus steeds belangrijker: niet alleen voor het milieu, maar ook voor je portemonnee. Tekst en foto’s: Steven Geirnaert
K
oelen en vriezen vormen een belangrijk onderdeel van het huishoudelijk elektriciteitsverbruik. Vooral een oude koelkast en diepvriezer vreten energie: ze draaien dag en nacht en zijn een ramp voor je elektriciteitsfactuur. Als je koelkast ouder is dan tien jaar, kan er zeker bespaard worden. Oude koelkasten verbruiken tot 100 euro aan elektriciteit per jaar. Een nieuw en energiezuinig model doet het met 75 procent minder, een fikse besparing.
Frigoslag komt gratis je verbruik meten Met het project Frigoslag hebben buurtcomité Ekkergem, vzw de Papegay en Gents MilieuFront (GMF) de handen in elkaar geslagen. “We hebben een projectvoorstel uitgewerkt voor de stad Gent in het kader van hun projectoproep duurzame wijken”, zegt Ruth Bossier van buurtcomité Ekkergem. Bedoeling is om in de wijken Ekkergem en Papegaaistraat zoveel mogelijk
wijkbewoners te mobiliseren om mee te doen aan Frigoslag. Iedereen die zich aanmeldt krijgt een medewerker van GMF over de vloer om te bekijken wat mogelijk is. We meten het verbruik van je koelkast en diepvriezer en berekenen de jaarlijkse kosten. En als de toestellen oud zijn of veel verbruiken? Dan doen we je een voorstel om voordelig te investeren in een nieuwer en energiezuinig model. Dat gebeurt echt op maat van een merk en type dat past én verkrijgbaar is in een winkel bij jou in de buurt. We maken ook een berekening van de ‘terugverdientijd’. Zo kan je zien op hoeveel jaar je investering zichzelf terugbetaalt. Tenslotte krijgen intekenaars ook informatie over andere mogelijkheden dan het vervangen van een koelkast of diepvriezer om energie te besparen.
// Oude koelkasten verbruiken tot 100 euro elektriciteit per jaar // 4
Frontaal // lente 2017
“We vinden het leuk dat we als buurtcomité onze inwoners mee kunnen sensibiliseren over rationeel energieverbruik. We vinden het trouwens zelf interessant hoe onze koelkast en diepvriezer zullen scoren”, aldus Ruth Bossier. Kris Erauw van de Papegay ziet in het project dan weer een uitdieping van hun bestaande werking: “Wij zijn als buurtvereniging al langer bezig met energiebesparing. In 2016 organiseerden we nog een samenaankoop voor LED-verlichting die enkele tientallen buurtbewoners deed overschakelen. Het project Frigoslag ligt in het verlengde daarvan.”
Minstens 100 gezinnen Met het project ‘Frigoslag’ willen we bij minstens 100 gezinnen het verbruik van frigo en diepvries meten. Is je koelkast of diepvriezer al verschillende jaren oud? Wil jij ook een gratis een meting van je verbruik? SMS dan frigoslag naar 0486/321 638, of mail naar frigoslag@gentsmilieufront.be
Frigoslag is een project van buurtcomité Ekkergem, vzw de Papegay en Gents MilieuFront Frigoslag gaat door met de steun van Gent Klimaatstad.
.
5
GMF-reporter vanuit Kopenhagen
Fietsen als levensstijl Wonen in Europa’s gelukkigste hoofdstad
We wonen in het hartje van Kopenhagen. De kleine kasseistraatjes met kleurrijke gevels en de halfkelders waarin gezellige koffiebars, bruine cafés en eethuisjes verscholen zitten, vormen ons dagelijkse decor. Een decor waar we ons voornamelijk per fiets in voortbewegen, zij aan zij met enkele duizenden Denen die elke dag aan vrij stevige snelheid door hun hoofdstad trappen. Tekst: Linde Jacobs Foto: Mikkel Østergaard
Er heerst hier geen ‘fietscultuur’ Fietsers zijn hier koning. Nochtans heeft Kopenhagen objectief gezien allesbehalve de omstandigheden mee om een fietsstad te zijn: overal kasseien, stadsdelen versnipperd over kleine eilandjes, talloze brede waterlopen en een bedroevend klimaat met veel regen, felle wind en bijtende winterkou. Maar dat is buiten de rationele Deen gerekend. Die ondervindt aan den lijve dat je in deze stad het snelst van punt A naar punt B geraakt per fiets. Fietsen is dus geen subcultuur, geen statement, geen snobactiviteit of wereldverbeteren maar gewoon een functioneel gegeven. Ze praten niet over ‘wij fietsen’. Ze doen het gewoon. 6
Frontaal // lente 2017
Consequent kiezen Ook het Kopenhaagse stadsbestuur heeft de efficiëntie van de tweewieler al jaren begrepen. En zo wordt de fiets als belangrijkste vervoermiddel zowel top down als bottom up aangemoedigd in een verrassend eensgezinde synergie tussen burgers en overheid. Bij nieuwe projecten weten stadsplanners het stadsbestuur keer op keer te overtuigen om te kiezen voor de fietsvriendelijke opties. Ze becijferen immers, naast economische factoren zoals kostprijs en impact van het project op de verkeerssituatie ook een pak andere, minder voor de hand liggende parameters.
Rationeel lijstje Zo worden bijvoorbeeld de kostprijs per kilometer (autoverkeer versus fietsverkeer) en de uitstoot per kilometer (autoverkeer versus fietsverkeer) van de nieuwe straten in nieuwe bouwprojecten in rekening gebracht. Ook de betere fysieke en mentale gezondheid van fietsers versus autobestuurders en de betere leefkwaliteit in een stad met veel fietsers calculeren de stadsplanners mee in: factoren die flink doorwegen op de ziektekosten voor de overheid. Dat in het rationele en efficiënte Denemarken dit soort factoren worden meegerekend, wijst erop dat ze ook een reële impact hebben op de maatschappij. Voor ons is dit verfrissend langetermijndenken een inspirerend voorbeeld van hoe het ook kan.
Een lap asfalt en gladde kasseien Dat het soms niet zoveel moeite kost om een stad aan te passen aan de fiets als hoofdvervoermiddel, merk je als je hier regelmatig fietst. Vooraf was ik bang voor het schrikbeeld van een te afgelikte, perfect cleane, kunstmatige stad waar brave burgers keurig in de rij lopen en alle regeltjes volgen. Maar die angst bleek al snel ongegrond: ook hier lossen ze obstakels als hoge borduren op met een lap asfalt (maar dan wel consequent bij élke drempel waar fietsers passeren) en ook hier is de verf van het fietspad al eens afgebladderd. Maar het fietspad is wel even breed als
een autorijstrook en dat in beide richtingen, kruispunten zijn goed ingericht met aparte verkeerslichten voor fietsers en er zijn voorsorteerstroken voor fietsers die verderop van richting veranderen. Denen gebruiken verder nog bijhorende handsignalen om het fietsverkeer vlotjes te laten verlopen, er staan schuin geplaatste vuilnisbakken langs het fietspad om al rijdend je verpakking in te mikken, in de binnenstad worden kasseistraten onopvallend voorzien van een fietsstrook met gladdere kasseien …
Bakken geld Naast de relatief eenvoudige ingrepen in het straatbeeld is overduidelijk te zien dat de stad bakken geld pompt in een écht fietsvriendelijk beleid: fietsbruggen om u tegen te zeggen, 454 kilometer fietspaden doorheen de hele stad, een parkje waar verkeerssituaties nagebootst zijn om kinderen te leren fietsen, een netwerk van elektrische stadsfietsen dat dagelijks goed onderhouden wordt, de aanleg van vier (en in 2018 zijn ook de volgende twaalf af) fietssnelwegen vanuit andere gemeenten naar de hoofdstad…
Ze zoeken hier continu naar manieren en middelen om de fiets nog aantrekkelijker te maken als vervoermiddel. En ook koning auto vaart er wel bij omdat de files in de stad serieus verminderen.
Feiten over fietsen in Denemarken
Bakfiets? Niet voor bobo’s
Elke 1200 km die gefietst wordt, zorgt gemiddeld voor één ziektedag minder. Kopenhagen schat dat het een miljoen minder ziektedagen per jaar heeft, dankzij haar fervent fietsende inwoners. Voor elke gefietste kilometer bespaart Denemarken €0,8. Met 5,7 miljoen Denen die gemiddeld 1,5 km per dag afleggen, levert dit de staat dagelijks €6.840.00 op. En dat is een conservatieve schatting. Het aanleggen van één kilometer fietspad kost tot 100 keer minder dan de aanleg van één kilometer snelweg.
Mensen met een auto leggen zich erbij neer dat ze niet pal voor hun voordeur kunnen parkeren, maar dat ze een plaatsje moeten zoeken op grote parkings verderop. De bakfiets is voor velen dan ook hét transportmiddel om hun boodschappen, werkmateriaal, partner, collega, oma, hondjes, kinderen of een compleet soundsystem mee te vervoeren. Kantoren in de binnenstad laten hun medewerkers op mooi ogende bedrijfsfietsen naar vergaderingen aan de andere kant van de stad fietsen, dat is immers efficiënt en biedt die bedrijven een grote visibiliteit in de binnenstad. Op de metro en de trein kan je je stalen ros overigens gratis meenemen, een service waar gretig gebruik van wordt gemaakt. Maar een fietscultuur? Nee hoor!
Bron cijfers The Cycling Embassy of Denmark
.
7
Vers bloed Raad van bestuur van GMF
20 jaar terug richtten een aantal vrijwilligers GMF op. Vandaag vormen vrijwilligers nog steeds de motor van onze vereniging en staan ze ook het roer van onze organisatie. We voelden in 2016 de nood aan om onze raad van bestuur uit te breiden. 5 nieuwe enthousiaste mensen gaan GMF mee vorm geven in 2017!
Bestaande bestuurders: - Sam Van den plas (voorzitter), - Erik Grietens (secretaris), - Kobe Boussauw (penningmeester), - Eva De Meyst, - Ilse Rottiers (personeelsverantwoordelijke - afscheidnemend). Vijf nieuwe bestuursleden: - Benjamin Van de Velde - David De Pue - Elina Bennetsen - Lieven D’hont - Eva Van Eenoo Welkom aan deze 5 nieuwe bestuursleden.
Tekst: Steven Geirnaert
Benjamin Van de Velde Kritische pragmatische downsize “bestuurder” die zich afvraagt waar we naar toe gaan.
Bedankt Ilse Ilse Rottiers was 3 jaar lang personeelsverantwoordelijke en bestuurslid van Gents MilieuFront. Ilse wil in 2017 meer tijd maken voor haar gezin en stopt als bestuurslid. Ilse was het luisterend oor voor het personeel en zorgde dat het secretariaat met een gerust hart zijn werk kon doen. Bedankt Ilse!
8
Frontaal // lente 2017
Schrijft graag
Idealist
Gemene Deler
Leergierig
Inspirator
Fervent fietser
Geëngageerd
Gepassioneerde muziekliefhebber
Dol enthousiast
Ondernemer
David De Pue
Lieven D’hont Enthousiast Eigenzinnig Nieuwsgierig Spontaan Vurig Enthousiaste duizendpoot
Optimistisch
Een vat vol ideeën Een wervelwind Optimistisch
Eva Van Enoo
Elina Bennetsen 9
Ecokroost Is een kinderwens in tegenspraak met een groene levensstijl?
Je zoveel mogelijk op eigen kracht verplaatsen op twee voeten of twee wielen, de consumptie van dierlijke producten matigen of volledig afzweren, enthousiast hergebruiken en recycleren, in een energiezuinig huis verblijven en uitsluitend groene energie verbruiken: allemaal geloofsvoorschriften van de rechtgeaarde ecologist. Heel veel mensen die onze planeet een warm hart toedragen kiezen er ook bewust voor om kinderen te krijgen. Valt die keuze te rijmen met hun ecologische levenswandel? Tekst: David De Pue Foto: Katrijn De Pue 10
Frontaal // lente 2017
I= P*A*T Deze eenvoudige formule beschrijft de impact van menselijke activiteit op het milieu. De ‘I’ staat voor impact, de ‘P’ voor bevolking (‘population’), de ‘A’ voor welvaartsniveau (‘affluence’) en de ‘T’ voor technologie. Door aan deze variabelen te sleutelen kunnen we de menselijke impact op het milieu verminderen. Traditionele ecologisten hebben vooral de ‘A’ in het vizier. Ze hameren erop dat we minder moeten consumeren en dat economische groei niet eindeloos kan doorgaan. Ecomodernisten zetten in op de ‘T’ en hebben
// Een omgeving op maat van kinderen is een omgeving op maat van iedereen // hun hoop gevestigd op technologische vooruitgang en efficiëntiewinsten, waardoor we meer kunnen doen met minder energieverbruik en vervuiling. De ‘P’ blijft dikwijls buiten schot, niet enkel in de groene encycliek “Laudato Si” van Paus Franciscus, maar ook op de klimaattop van Parijs in 2015. Nochtans zou onze planeet welvaren bij de aanpak van overbevolking. Een studie van Oregon State University becijferde dat het bewust kinderloos blijven twintig maal effectiever is wat betreft uitsparen van CO2-emissies dan het aanhouden van een milieuvriendelijke levensstijl.
zijn geanimeerde Ted-Talks, beweert van niet. Hij benadrukt dat het aantal kinderen dat jaar na jaar geboren wordt niet meer substantieel gestegen is sinds 1990. Dat de wereldbevolking toch nog zal stijgen tot zo’n 9 miljard in 2050 heeft vooral te maken met het feit dat we met z’n allen ouder worden. Daarenboven is het geboortecijfer in België met 1,79 geboorten per vrouw lager dan wat nodig is om de populatie in stand te houden. Het evenwichtsniveau voor een stabiele populatie ligt rond 2,1 kinderen per gezin.
Bevolking
De groene blogster “Green Evelien” verantwoordt haar keuze voor een derde kind door te zeggen dat ecologisch leven niet haar hoogste prioriteit is, maar geluk. Vele mensen, zelfs verstokte groenen, zullen het met haar eens zijn. Als je ervan overtuigd bent dat bij het goede leven kinderen passen, dan ga je daar ook effectief voor. Ecologie is meestal geen levensdoel op zich, maar een randvoorwaarde, net zoals andere waarden die je koestert. Bovendien kan je die waarden ook doorgeven aan je nageslacht. Daarnaast kan je er alles aan doen om de milieu-impact van het grootbrengen van je koters binnen de perken te houden, bijvoorbeeld door te kiezen voor herbruikbare luiers, duurzame voeding en duurzame mobiliteit. Ook Stad Gent heeft een hart voor kinderen: kindvriendelijkheid is één van de prioriteiten van het stadsbestuur. Een kindarme, verouderende stad zou natuurlijk maar een levenloze aanblik
De Amerikaanse filosoof en ethicus Travis Rieder, die recent een boek over deze materie neerpende, verwoordt het als volgt: “Misschien moeten we onze kinderen beschermen, door ze niet te hebben”. Naast de torenhoge koolstofvoetafdruk van de Westerse mens haalt hij daarbij ook morele redenen aan. Zo staat hij stil bij wat voor leven onze potentiële kinderen zouden hebben op een planeet die geteisterd wordt door losgeslagen klimaatverandering. Hoewel die visie wetenschappelijk en ethisch te onderbouwen valt, spreekt er een zeker misprijzen voor de mensheid uit die velen afstoot. Als je de redenering tot in het absurde doortrekt, is elke mens er één teveel en is de mensheid een pest die het duurzame voortbestaan van onze aarde bedreigt. Maar, is overbevolking wel echt een probleem? De beroemde Zweedse arts en statisticus Hans Rosling, bekend van
Kinderen
bieden, maar er zijn nog andere redenen waarom we kinderen moeten koesteren. Zo geven ze ons het perspectief van duurzaamheid mee, omdat we hen een goede toekomst willen geven. Daarnaast is een omgeving op maat van kinderen een omgeving op maat van iedereen: een verkeersveilige publieke ruimte, met veel groen en een gezonde lucht is heilzaam voor jong en oud. Tenslotte willen veel mensen kinderen omwille van de biologische imperatief van voortplanting, een drang die ons verbindt met alle andere levende wezens op aarde. Misschien doet het besef dat ook wij deel uitmaken van de grote levensboom ons respect voor niet-menselijk leven toenemen? Ons respect voor vogeltjes die hun nest maken in onze tuin, maar evengoed voor bedreigde amoertijgers en zeldzame bergbloemen? Dat laatste is wellicht wishful thinking, maar ikzelf word in de zomer ook vader, een keuze van het hart die ik met het verstand moet kunnen wettigen. Omdat er een zeker taboe rust op kinderloosheid moeten bewust kinderloze mensen hun keuze vaak rechtvaardigen. Op een eindige planeet zijn het echter niet zij, maar wij die ons moeten verantwoorden.
.
11
Muide Meulestede Morgen Stadvernieuwingsproject
What’s in a name? Ledeberg leeft, de Brugse Poort krijgt zuurstof, naar het Rabot worden bruggen gebouwd en de Dampoortwijk is en route. De meest recente toevoeging aan het lijstje van namen van Gentse stadsvernieuwingsprojecten houdt het eerder cryptisch: MMM. Voluit wordt dat Muide Meulestede Morgen. Tekst: Toby Lauwerier Foto’s: copyright Stad Gent
H
et nieuwe project werd op 29 september 2016 gezamenlijk gelanceerd door de Stad én de wijk - het resultaat van een proces dat enkele jaren geleden door zeven buurtbewoners opgestart werd en waar later steeds meer Muidenaars bijkwamen. Stadsvernieuwing is een vlag die vele ladingen dekt. Het gaat zowel over wo-
12
Frontaal // lente 2017
nen, openbaar groen, sport en cultuur, handel, mobiliteit en duurzaamheid. Op dit moment zijn in Muide-Meulestede veertien concrete acties (‘werven’) opgestart waarmee de komende maanden en jaren aan de slag gegaan wordt. Het gaat bijvoorbeeld om het inrichten van een buurtmoestuin, de organisatie van een buurtmarkt en de aanleg
van een nieuw park aan het Oude Houtdok. In twee andere werven wordt gezocht naar nieuwe veilige doorgangen voor fietsers en wandelaars en naar oplossingen voor verkeersknelpunten in de wijk. Bewoners willen meewerken aan de studie over het mogelijk verleggen van de stadsring (R40) van de New Orleansstraat naar de Port Arthurlaan. Het project MMM is een ‘work in progress’: in de toekomst kunnen nog bijkomende werven opgestart worden, voorlopig aangeduid met werfnummer 15: de open werf. Buurtbewoners en -organisaties en stadsmedewerkers komen samen in werfvergaderingen. De meerderheid van de werfvergaderingen wordt samengeroepen vanuit de stad Gent. De buurtmarkt wordt volledig getrokken door de bewoners zelf met de steun van het Buurtwerk. In de toekomst wil
de stad nog meer faciliteren naar de buurt toe. De mensen werden op wijkbrede infomomenten warm gemaakt om deel te nemen aan één of meerdere werfvergaderingen. Op het lanceringsevenement op 29 september 2016 waren 100 deelnemers aanwezig. De opkomst bij de werfvergaderingen is wisselend. Eind januari verzamelden 30 mensen om een verkeerstelling te doen. Op andere werven waren kleinere groepjes van drie tot tien personen aanwezig om iets in detail te bekijken. Voor sommige werven is er al een budget voorzien, bijvoorbeeld voor de aanleg van het Houtdokpark. Pas nadat een aantal andere werven een meer concrete invulling krijgen, zullen ook daar budgetten toegekend worden. Dat budget kan van het stadsbestuur komen (stadsvernieuwing in Muide Meulestede
staat in het bestuursakkoord), maar het kan ook zijn dat de stad Gent en de wijk op zoek gaan naar andere middelen: subsidies, private investeringen, coöperaties, crowdfunding,… Muide Meulestede Morgen is meer een proces dan een project. Door de procesmatige aanpak is het niet vanzelfsprekend om een duidelijke einddatum voorop te stellen. Als we kijken naar stadsvernieuwing in andere wijken, dan zien we dat me toch gemakkelijk aan een periode van 12 jaar komen. Afspraak in 2028?
Met dank aan de Dienst Stedelijke Vernieuwing voor de bijkomende toelichting.
Meer informatie https://stad.gent/mmm of www.facebook. com/muidemeulestedemorgen…
.
13
GMF-actie bij pannenkoekenhuis Gwenola Ook fietsers eten jouw pannenkoeken!
Op zondag 19 februari 2017 ging GMF met een dertigtal fietsende sympathisanten richting pannenkoekenhuis Gwenola, één van de meest fervente tegenstemmen in het mobiliteitsplandebat. GMF lanceerde vorig jaar de campagne ‘Wij zeggen JA!’ als hart onder de riem en positief signaal voor het Mobiliteitsplan. Meer dan een jaar later blijft het plan, dat momenteel nog niet ingevoerd is, de gemoederen beroeren. Tekst: Iris Verschaeve Foto’s: Dennis Licht
14
Frontaal // lente 2017
M
et de overhandiging van een symbolisch geschenk aan Gwenola gaf GMF de boodschap mee dat ook wij als voorstanders van het Mobiliteitsplan graag lokaal blijven consumeren. We zijn ervan overtuigd dat het Mobiliteitsplan de bezoekers van lokale handelaars zoals pannenkoekenhuis Gwenola niet zal laten dalen. Als het aangenaam wandelen is in een stad als Gent, kan een pannenkoek er zeker bij! Onze groep fietsers consumeerde
dan ook met plezier een pannenkoek en koffie in pannenkoekenhuis Gwenola. We hopen dat gevestigde waarden zoals Gwenola en andere lokale handelaars ook de toekomstgerichte en gezonde richting wil volgen die stad Gent met het Mobiliteitsplan inslaat.
.
Een speciale dankjewel ook voor Lise Kieckens, die de prachtige illustratie maakte die we overhandigden aan Gwenola!
Vergeten groene plek jes Park de Pélichy
In deze reeks verkennen we groene pareltjes in en rond Gent die maar al te vaak over het oog worden gezien. Wie in Gentbrugge woont, is eigenlijk al gezegend met enkele grote parken in de omgeving, en bovendien zijn er ook de nieuwe Gentbrugse meersen. Desondanks kent het nog zijn geheime plekjes, zoals de Oude Bareel* of het piepkleine Park de Pélichy. Tekst: Leen Vermeire Foto: Peter Geysemans
P
ark de Pélichy is een oude kasteeltuin dichtbij het station van Gentbrugge. Het neoclassicistische kasteel de Pélichy werd gebouwd in 1883 als woonhuis voor een gegoede advocatenfamilie. Het bijhorende kasteelpark was oorspronkelijk veel groter, maar werd door latere verkavelingen beknot tot de huidige omcirkeling van de Bernheimlaan. Het huidige parkje is met zijn vijver en hoge oude bomen een sfeervolle rustplaats voor de buurtbewoners.
Gent, en zocht men een nieuwe invulling voor het kasteel. Het werd gebruikt door verschillende verenigingen, en werd zelfs een jaartje gekraakt. Stad Gent zocht lange tijd een privé koper, en vond na een prijsverlaging in 2012 uiteindelijk heil bij de enige echte Lesley Ann Poppe, die er haar schoonheidsschool in vestigde. Het park bleef echter in het bezit van Stad Gent, waardoor men 134 jaar na de aanleg nog steeds kan genieten van het stukje vergeten groen.
Het gemeentebestuur van Gentbrugge kocht in de jaren ’50 het domein aan, waarna het kasteel gebruikt werd als politiecommissariaat. In 1977 werd Gentbrugge een deelgemeente van
* zie Frontaal Herfst 2016
.
15
Maak je eigen plantenbak Bouw een geveltuin met verschillende trappen
Planten zijn de max! Staat je huis al vol, annexeer dan de stoep! Bouw een geveltuintje met verschillende trappen. Wanneer die volgroeid is, vind je de bak niet meer terug tussen al dat weelderig groen. Tekst en illustratie: Ruben Voets
K
oop je hout in een houthandel. In doe-het-zelf zaken verkopen ze Chinese kwaliteit aan Europese prijzen. Informeer ook naar de rest van het nodige materiaal, vaak verkopen ze dit ook.
1
Zaag twee planken volgens het zaagplan. Werk op deze manier: duid met je meter en potlood het eerste deel uit de tekening op je plank aan en geef het zijn nummer. Zaag altijd rechts van de potloodlijn. Nu kan je dit stuk omdraaien en op je plank leggen om zijn tweelingbroertje gemakkelijk af tekenen. De volgende plank moet je weer uitmeten en zodra deze gezaagd is, kun je deze opnieuw als mal gebruiken. Werk zo verder. Het is verleidelijk om eerst alles op je plank te tekenen en pas daarna te zagen, maar zo wordt het moeilijk rekening te houden met je zaagverlies. Voor de loodrechte lijnen kan je de kaft van deze Frontaal gebruiken. Wanneer je potloodlijn hele harde kwasten (=ogen, noten, weren) doorsnijden, pas je best je schema een beetje aan.
2
Je moet altijd voorboren, anders gaat je hout splijten en je schroefkop uitsteken. Gebruik hiervoor het detail in de cirkel. Niet alle boringen staan exact aangeduid in het plan, gebruik je gezond verstand. Boor altijd minimum twee centimeter van de randen om splijten te voorkomen en vermijd de kwasten. Stel je boor juist in: schuif de knop bovenaan op ‘2’ en draai de schroefkop zodat het pijltje op de boorpictogram staat (dat is niet bij alle machines zo). Boor mooi recht.
3
Schroef nu verdieping per verdieping samen. Schuif de knop bovenaan je machine weer op ‘1’. Draai je schroef al een beetje vast in het boorgat, anders kom je later een hand tekort. Houd de planken stevig vast en schroef de delen samen.
4
Maak de bodem van de onderste trede. Leg twee planken plat in het kader, verdeel de speling (3 x 1cm) en schroef ze langs opzij vast.
Gezocht: verantwoordelijke Geveltuinbrigade GMF start met een nieuw project 'Geveltuinbrigade'. We willen met een mobiele ploeg op eenvoudige aanvraag geveltuintjes aanleggen. We zoeken een vrijwilliger die deze werking op poten wil zetten en de geveltuinbrigade wil aansturen. Goesting? Meld je aan bij steven@gentsmilieufront.be 16
Frontaal // lente 2017
5
Wrijf al de onderdelen in met lijnolie nu je er nog gemakkelijk aankan. Als je niet graag vettig werkt, doe dan na dit werk eerst een dutje in de hangmat, zodat de olie kan drogen.
6 7
Stapel de verdiepingen op elkaar.
Plaats in de twee achterste hoeken de verticale planken van 47,5 centimeter en schroef ze vast. De derde plank plaats je in het midden van de rug, aan de binnenkant. Begin altijd bovenaan met schroeven en werk zo naar beneden toe.
8
Schroef de twee plankjes van ongeveer 20 centimeter langs onder tegen de bodem loodrecht op de bodemplanken, 30 centimeter van de zijkant.
9
Plaats de plantenbak aan je gevel. Je stoep helt waarschijnlijk naar de straat. Drink biertjes en leg de kroondopjes van voor onder de bak tot deze mooi aansluit tegen de gevel. Leg een plastiek of doek op de bodem opdat je geen aarde verliest en vul de bak met een mengeling van gewone aarde, potgrond en compost. Kies voor gemakkelijke planten of geef veel water, een houten bak houdt immers minder vocht vast dan keramiek.
.
Benodigdheden
Schroeven: 1 doos van 200 stuks 4,5 x 45 + bit en bithouder (standaard=PZ2) Ongeschaafde dennen planken: zonder reserve 14 stuks (koop er 15) van 210 cm lengte en 2,5 cm dik (volksmond: valiezen, schaliebert, duimse planken) 1 liter lijnolie: borstel of vodje Boor: diameter 4 mm, metaal- of houtboor Budget: 50 euro
17
Gepersonaliseerde lidkaart 2017 Haal hem uit Frontaal en steek hem in je portefeuille
www.pimpernel.be
Op de volgende pagina’s vind je ons bonnenboekje 2017: niet minder dan 21 handelaars uit Gent bieden jullie een korting aan.
Gents Milieu F ront
31/12/17
In 11 zaken krijg je standaard korting bij het vertoon van je lidkaart, meestal gaat het om 5 of 10%. In 10 zaken krijg je bij afgifte van deze
Haal je lidkaart uit en steek ze in je portefeuille!
18
Frontaal // lente 2017
BIOSHOP PIMPERNEL
Het GMF-team
We hopen dat jullie ons dit jaar (en vele jaren erna) met veel enthousiasme blijven volgen. Bedankt voor je lidmaatschap!
In hun twee winkels bieden ze een ruim assortiment van éénmalig verswaren, brood, voeding, supplementen en cosmetica aan.
21 bonnen: een record
2017 en volgende
bij afgifte bon
bon een eenmalige korting als GMF-lid. In alle gevallen is de korting niet cumuleerbaar met andere kortingen.
-10%
M
et trots presenteren we jou hieronder jouw gepersonaliseerde lidkaart van 2017. Je vindt er niet alleen jouw naam en je unieke lidnummer op, maar krijgt er ook interessante kortingen mee. Een reden te meer om je GMF-lidkaart altijd op zak te hebben. Zit hij al in je portefeuille?
bio vers winkel
Origin’O Gent Kortrijksesteenweg 148 9000 Gent
Blijf op de hoogte like onze
Super verse groenten en fruit eigen keuken met home made gerechten www.origino.be
ETHNIQUE
LEKKER GEC
Lekker Gec is een biologisch-vegetarisch restaurant én een sociaal-ecologische € 10 werkplaats. Je proeft er het enthousiasme en de verscheidenheid bij elke hap van het Weeg-watje-eet-buffet!
- 5% vanaf
op vertoon van GMF lidkaart www.lekkergec.be
Gents Milieu F ront
31/12/17
Stijlvolle kledij en accessoires met een ethnisch tintje. Eigen ontwerp, geproduceerd in ons fair trade atelier in Kathmandu, Nepal.
- 5%
op kleren op vertoon GMF lidkaart ww.ethnique.be
TINTELIJN CVBA
- 5%
Tintelijn verkoopt ecologische verf, natuurlijke pleister, parket, linoleum en onderhoudsproducten. Steeds aangelengd met het juiste advies! Daarnaast voeren we ook al deze werken uit als aannemer.
bij aankoop van natuurverf op vertoon van GMF lidkaart www.tintelijn.be
OHNE
Gents Milieu F ront
- 5%
op vertoon van GMF lidkaart www.ohne.be
Moor & Moor vertrekt vanuit vijf kernwaarden: P(ure)-Love #Puur #Lokaal #Organisch #Vleesvrij #Ecologisch.
- 5%
op vertoon GMF lidkaart www.moormoor.be
31/12/17
OHNE biedt de mogelijkheid om verpakkingsvrij, biologisch en zo lokaal mogelijk te kopen in Gent. Je vindt er zowel algemene voeding als drank, wasmiddel en verzorgingsproducten. Je bent er welkom met je eigen verpakking! Gents Milieu F ront
-10%
Klein Spook: wasbare luiers en toebehoren Tante Rosa: wasbaar maandverband en menstruatiecups
bij vermelden GMF lidnummer www.kleinspook.be www.tanterosa.be
Gents Milieu F ront
KIDDYBIPS
Kiddybips is een volwaardige ecologische geboortewinkel met een ruim assortiment artikelen gaande van verschillende luiersystemen, draagdoeken, verzorgingsproducten, speelgoed, kledij, en eerste stapschoentjes...
-10%
op vertoon GMF lidkaart www.kiddybips.be
EURABO
-10%
Eurabo biedt kwalitatieve bio-ecologische isolatiematerialen en FSC-gelabelde houtproducten aan, voor energiezuinige renovatie- en houtbouw.
op Steico flex FSC houtwolisolatie en Pro Clima luchtdichtingsmaterialen Gents Milieu op vertoon GMF lidkaart F ront www.eurabo.be 31/12/17
KOMKOMMERTIJD
YAK & YETI
Yak&Yeti staat voor etnisch geïnspireerde eerlijke kledij voor bewuste consumenten. De kledingstukken worden eigenhandig ontworpen waarna we de collecties realiseren in ons fair trade atelier in Kathmandu, Nepal.
op kleren op vertoon GMF lidkaart www.yak-yeti.be
Gents Milieu F ront
31/12/17
31/12/17
- 5%
Gents Milieu F ront
31/12/17
31/12/17
KLEIN SPOOK & TANTE ROSA
31/12/17
MOOR & MOOR
OHNE
NATUURLIJK ONVERPAKT
Gents Milieu F ront
Gents Milieu F ront
31/12/17
- €1
Komkommertijd is een cooperatieve vennootschap en biedt een heerlijk veganistisch all-you-can-eat buffet aan in Gent. We gebruiken zoveel mogelijk biologische en eerlijke handelsprodukten.
op de maaltijd op vertoon van GMF lidkaart www.komkommertijd.be
Gents Milieu F ront
31/12/17
-10% éénmalig
DE GROENE WAAIER
De Groene Waaier is een vegetarisch- biologisch gelegenheidsrestaurant én Ayurveda praktijk. Men biedt ook catering aan.
op restaurantbezoek, catering of massage Gents bij afgifte bon Milieu www.degroenewaaier.be
-10%
F ront
31/12/17
De Wassende Maan kweekt groenten op een biodynamische éénmalig wijze, met respect voor het milieu en met oog voor het welzijn van planten, dieren en mensen. De winkel biedt ook een uitgebreid gamma droogwaren.
www.dewassendemaan.be
fruitsap gratis
bij aankoop van 5 euro, 1 gratis fruitsap 20 cl Gents Milieu bij afgifte bon www.oww.be/gent-st-pieters
gratis
Gents Milieu F ront
éénmalig
bij afgifte bon www.mondvol.gent
31/12/17
Lab15 is een aannemingsbedrijf dat zich toelegt op de bouw van passiefhuizen in houtskelet. Behalve nieuwbouwwoningen in passiefhuisstandaard, doen we ook bijbouwen & daktimmerwerken voor energiesparende renovaties.
één gratis kubieke meter ingeblazen cellulose isolatie, voor elke bestelling vanaf 10m3 MGents ilieu F ront
www.lab15.be
31/12/17
Lokaal is het eerste verse en vegetarische eet- en theehuis in de mooiste stad ter wereld. éénmalig Een stopplaats waar je naast een biologische thee ook een gezonde maaltijd kan verkrijgen.
-10%
op een consumptie bij afgifte bon
Gents Milieu https://www.facebook.com/LokaalGent F ront
MARMOD
tas
gratis
Marmod is een conceptuele vintage store waar exclusieve recycled clothing, local art & fair drinks verweven worden met elkaar. Zo vormt ze het ontmoetingscentrum voor creatieve pioniers.
Gratis Marmod cotton bag bij aankoop kledij minimum 15 euro bij afgifte bon www.marmodshop.tumblr.com
bij afgifte bon www.blauwkasteel.be
Gents Milieu F ront
31/12/17
31/12/17
Fair flowers, plants and design: We werken uitsluitend samen met mensen die éénmalig bewust bezig zijn met biologisch en ecologisch geteelde bloemen en planten.
- 5%
bij afgifte bon www.bluet.be
Gents Milieu F ront
31/12/17
TAVONTUUR
-10%
Gents Milieu F ront
BLUET
31/12/17
Jouw bioverswinkel met mens- en milieuvriendelijke producten.
Gents Milieu F ront
31/12/17
LOKAAL
éénmalig
F ront
31/12/17
Op steen gebakken stokbrood belegd met verse en huisgemaakte producten, waar mogelijk met lokale en biologische ingrediënten.
-10%
LAB 15
1m3
Producten van eerlijke handel zijn onze specialiteit. Met het brede assortiment tonen we dat eerlijke handel mogelijk is.
MONDVOL
DE WASSENDE MAAN CVBA
in onze winkel in Astene bij afgifte bon
WERELDWINKEL GENT SINT-PIETERS
-10% éénmalig
DE KRINGWINKEL ATELJEE
Je vindt er leuke en originele spullen tegen lage prijzen: boeken, speelgoed, meubelen, decoratie, huisraad, elektro, …
bij afgifte bon www.uwkringwinkel.be
Gents Milieu F ront 21
31/07/17
www.eurabo.be
***
2012 bio-ecologische bouwpartner
22
Frontaal // lente 2017
www.eurabo.be - info@eurabo.be - tel +32 (0)55 23 51 40
Moeten er nog stickers zijn? Vrijwillgers in actie om de papierberg kleiner te maken
In december vorig jaar deden we zowel een oproep voor giften als vrijwilligers om anti-reclamestickers te bussen. Beide oproepen waren succesvol: we haalden meer dan genoeg binnen voor een derde herdruk van de antireclamestickers en tientallen vrijwilligers meldden zich aan. Op 19 december startten we met onze stickerblitz en de afgelopen weken verspreidden we 40.000 antireclamestickers. Tekst en foto: Iris Verschaeve
Stickers bussen voor GMF levert op!
Commerciële sector moet zijn data aanpassen
We vroegen aan onze vrijwilligers ook om in hun verdeelzone een steekproef te doen: hoeveel brievenbussen zijn er? Hoeveel daarvan hebben een antireclamesticker en hoeveel ervan zijn de nieuwe GMF-sticker? Goed nieuws: 17 procent van de stickers die we verdeelden kleefden effectief op de brievenbus. Van de 40.000 stickers verdeelde stickers zijn er dus naar schatting 6.800 opgekleefd. Dit betekent - als we per bus jaarlijks 40 kilo papierafval besparen - dat we per jaar 272 ton papier vermeden hebben. Naast het papierafval zijn we er zeker van dat mensen ook minder gaan consumeren omdat ze minder worden blootgesteld aan promoties en reclame. Goe bezig Gent!
Hoe zit dat nu eigenlijk met de antireclamestickers op brievenbussen? Als we de cijfers van Bpost mogen geloven, zijn er in 9000 Gent 42 procent bussen mét een sticker. Bij navraag aan een commerciële bedelingsfirma leren we dat er volgens hun cijfers 35 procent van de woningen een sticker heeft. Uit onze steekproef blijkt dat 57 procent van de brievenbussen een antireclamesticker heeft. We vermoeden dat de commerciële verdelers systematisch het aantal antireclamestickers onderschat en hun klanten een groter bereik voorspiegelt dan in werkelijkheid het geval is.
Bedankt Bij deze een grote DANKJEWEL aan alle vrijwilligers die een deel van hun vrije tijd besteed hebben aan het bussen van onze stickers! Samen staan we sterker, zoveel is zeker.
Zin om af en toe iets anders te doen met GMF? Dat kan gaan van een taart bakken tot eens de bar doen op een evenement. Contacteer ons vrijblijvend via iris@ gentsmilieufront.be.
.
23
Oesterzwammen kweken op koffiegruis Vers en lekker
Vind jij het ook zonde om al dat koffiegruis te zien verdwijnen in de GFTcontainer? Naast je leidingen schuren kan je met dat zwarte goud nog iets beters doen: oesterzwammen kweken! Tekst: Activiteitenwerkgroep Foto: GandaZwam
24
Frontaal // lente 2017
O
esterzwambroed kan je enten op een zelf verzamelde voedingsbodem: koffiegruis, gebruikte koffiepads, stro, karton, ... De zwamvlok overwoekert algauw de voedingsbodem met witte zwamdraden. Na enkele weken komen voorzichtig de eerste zwammen piepen. Je houdt de groeiende oesterzwammen zo vochtig als je kan, tot ze uitgroeien tot mooie oogstbare zwammen met hoeden van 3 tot 8 centimeter doorsnede. Er kan tot wel drie keer geoogst worden, en met geschikt materiaal kan je je originele kweekbodem vermeerderen en verder kweken. Het afval van het proces is na dit
verhaal ideaal om verder te gebruiken in je composthoop of fermentatievat. En de oesterzwammen zelf? Die zijn heerlijk voedzaam, bevatten geen gram cafeïne, en zijn veel verser én lekkerder op deze manier dan in de winkel. Wie het zelf doet, doet het beter! Wat voor mensen die geen koffie drinken, maar wel een oesterzwammetje lusten? Er zijn uiteraard ook andere kweekmethodes, bijvoorbeeld op hout of stro. Let er wel op dat je het juiste broed koopt voor de juiste voedingsbodem en informeer je over de correcte kweekprocedures. Je kan ook opstarten met een thuiskweekkit (zoals die van Permafungi) en een
HOTA
cvba
GROENDAKEN NATUURDAKEN DAKMOESTUINEN
energiezuinig & bio-ecologisch
(ver)bouwen houtskeletbouw
www.canopy-greenroofs.be info@canopy-greenroofs.be
09/247 48 49 9000 Gent
www.hota.bE
kweeksysteem. Wie liever thee drinkt, kan de restanten helaas niet gebruiken voor een oesterzwammenkweek, maar het plantaardig materiaal is wel uitermate geschikt voor bokashi-fermentatie (zie Frontaal Winter 2016) of een wormenbak. Genoeg oplossingen dus om klein huishoudelijk afval zelf te verwerken en gezonde compost of lekkere oesterzwammen te winnen! Uiteraard zijn er nog enkele richtlijnen om te volgen om een goed groeiproces te verzekeren, zoals hygiëne, vochtigheid, lichtinval, … Te moeilijk om er zelf aan uit te geraken? Gelukkig is er GandaZwam. Dit op en top Gents initiatief heeft speciaal voor de thuiskweker een heuse GandaZwam Box ontwikkeld. Zij bieden voor 35 euro hun koffiekweeksysteem aan en voor slechts 10 euro meer kan je een workshop meepikken om aan de slag te gaan. Ontmoet GandaZwam, proef de primeur-zwammen van GMF en leer alles over koffie op de “Straffe Koffie”-dag van Belmundo, zaterdag 25 maart van 14 tot 18u in Feestzaal Cocteau.
PUUR • LOKAAL • ORGANISCH • VLEESVRIJ • ECOLOGISCH •
ALLE DAGEN OPEN
09U00 - 18U00
OP VRIJDAG TOT 19U00
.
Meer info www.gentsmilieufront.be/kalender/item/342-feria-del-cafe
GMF-leden ontvangen 5% korting
25
Verhalen uit de oude doos GMF bestaat 20 jaar
GMF blaast dit jaar 20 kaarsjes uit. In 1997 richtten een aantal vrijwilligers en geĂŤngageerde Gentenaars uit bezorgdheid over de toestand in de wereld en Gent het Gents MilieuFront (GMF) op. Wat begon als een vriendenclubje is nu een volwassen vereniging met 1500 leden, tientallen vrijwilligers, zes personeelsleden, talloze activiteiten en pittig beleidswerk. In elke Frontaal van 2017 halen we herinneringen op. Tekst: Steven Iris en Adelheid
1998 - Campagne voor groentepakketten In 1998 lanceerde GMF haar eerste project waarvoor ze ook subsidies kreeg. De middelen kwamen van de provincie Oost-Vlaanderen om promotie te maken voor biologische groentepakketten van lokale boeren. GMF hielp de lokale groenteboeren aan honderden nieuwe klanten! 20.000 folders werden verspreid en eind 1998 verdeelden de lokale boeren al 901 groentepakketten in OostVlaanderen. Tot op vandaag is het systeem van groentepakketten een populair systeem. Mission accomplished!
1998 - Luchtkwaliteit in Gent ondermaats Al in 1998 kaartten we de slechte luchtkwaliteit aan. De maatregelen waar we op aandrongen in 1999 klinken anno 2017 behoorlijk bekend in de oren: - een beleid dat het autoverkeer in het stadscentrum vermindert door het uitwerken van Park & Ride-systemen met vlotte openbaar vervoersverbindingen - geen nieuwe ondergrondse parkeergarages in het centrum. De bestaande voorbehouden voor de bewoners en bezoekers gebruik laten maken van de Park & Ride - opzetten van een meetnet, er is vooral nood aan duidelijke cijfers over de luchtkwaliteit in verkeersdrukke straten - meer parken in Gent om de luchtkwaliteit positief te beĂŻnvloeden De twee ondergrondse parkeergarages die in 1999 gepland waren zijn er nu: Ramen en De Reep. 26
Frontaal // lente 2017
1998 - 1999 - Fabricom krijgt geen milieuvergunning Fabricom wilde een verbrandingsoven bouwen in de Gentse kanaalzone om afval zoals huishoudelijk afval, bedrijfsafval en slib te verbranden. Fabricom kreeg tot twee keer toe een milieuvergunningsaanvraag van de provincie. GMF ging twee keer in beroep samen met andere verenigingen met als voornaamste motivatie om de oven niet toe te laten omdat er perfect andere en betere alternatieven bestaan om dit afval te verwerken. Twee verschillende ministers trokken de milieuvergunning in. We haalden onze slag binnen:de oven is er nooit gekomen.
2000 - Afval - GMF doet het zonder Op de Gentse feesten gaf GMF het startschot van de campagne Afval - GMF doet het zonder. De aanleiding was de groei van de afvalberg met nog een keer 2,5 miljoen kilogram. We gebruikten een beeld van IVAGO en plakten er koppen van GMF-ers op. Op de Gentse feesten kon je ook bij de stand van GMF een wisselbeker krijgen. De herbruikbare beker was er tot 1999. Samen met Guido De leeuw, Walter De Buck en Koen Crucke (die hiervoor speciaal een liedje schreef) klaagden we het verdwijnen van het wisselbekersysteem aan. Maar we kennen een happy end: anno 2018 zal het systeem in de hele feestenzone doorgevoerd worden. HOERA!
2002 - start van de MilieuAdviesWinkel In 2002 richtte GMF de MilieuAdviesWinkel (MAW) op. De MAW was het eerste grote project van GMF met subsidie van de stad Gent en de provincie. Indra Van Sande, ons eerste personeelslid, heeft die MilieuAdvieswinkel uitgebouwd. We hadden een kantoor nodig. GMF trok in het Gents Ecologisch Centrum (GEC) en opende haar winkel in bijzijn van de toenmalige milieuschepen Lieven Decaluwe en burgemeester Frank Beke. Onze toenmalige voorzitter trok er speciaal zijn enige hemd voor aan ;-). De MAW geeft tot op vandaag advies aan (ver)bouwers in Gent en Oost-Vlaanderen.
27
Lenteschoonmaak in je tuin Doe het pesticidevrij
Gent pesticidevrij
Met de eerste lentezon begint het bij velen te kriebelen. We willen starten met het opruimen en schoonmaken van de tuin, oprit en terras. Zijn we smoestuiniers, of doen we het helemaal zonder chemische bestrijdingsmiddelen? En wie kan ons adviseren als we het zonder pesticiden willen doen? Het tuincentrum misschien? Tekst: Steven Geirnaert Foto’s: VMM
S
inds begin 2016 jaar zijn tuincentra of doe-het-zelfzaken die herbiciden verkopen verplicht om de klant te informeren over minder schadelijke alternatieven. In het voorjaar 2016 stuurde Velt (Vereniging voor Ecologisch Leven en Tuinieren) een aantal vrijwillige mystery shoppers op pad om te checken hoe goed de medewerkers van tuincentra en doe-het-zelfzaken alternatieven kennen en aanraden. ‘Spuiten, spuiten en nog eens spuiten, dat is het advies dat je in elk tuincentrum krijgt als je aan een verkoper raad vraagt over onkruid’, zegt Barbara Creemers van Velt. ‘Of het nu je oprit, je terras of dolomietsteentjes zijn, overal hoor je dat er maar één efficiënte manier bestaat en dat zijn herbiciden. De verkopers besteden ook geen aandacht aan de alternatieven. En vraag je hen naar die alternatieven, zoals branden of de voegen krabben, dan hoor je dat ze ofwel niet werken, ofwel veel meer inspanning vragen. Ook om te voorkomen dat onkruid terugkeert, raden ze aan om opnieuw te spuiten met herbiciden. 90% van de verkopers in de bezochte tuincentra haalt dat aan als enige mogelijkheid.’
28
Frontaal // lente 2017
Mini mystery shoppen in Gent De vrijwilligers van GMF gingen ook mystery shoppen in vier doe-hetzelfzaken en in een tuincentrum (in de periode augustus – september). In de bezochte winkels, met uitzondering van de Gamma, is er zo’n 6 à 7 lopende meter met 6 à 7 schappen vol met chemische bestrijdingsmiddelen. In de Brico in Oostakker stonden de alternatieven, zoals borstels, krabbers, branders met en zonder gas, afdekmateriaal … in hetzelfde rek apart. In twee bezochte winkels was er helemaal geen uitleg te vinden over alternatieven. Eén van de mysteryshoppers: ‘Voor deze actie had ik niet eens stilgestaan bij de verkoop van pesticide. Ik was naïef en dacht dat iedereen wiedde. Dus ik schrok van de hoeveelheid vergif die ik in de rekken zag staan. Zijn er echt nog zoveel mensen niet begaan met de natuur?’
De stad Gent wordt al sinds 2010 pesticidenvrij beheerd. Als de stad het kan, kunnen wij het toch ook. GMF roept dan ook op om je tuin, terras en oprit pesticidenvrij te onderhouden. Kies voor een ecologische tuin, die is onderhoudsvriendelijk en goed voor de bijen, het milieu en voorkomt watervervuiling. Tuinier jij nu al zonder pesticiden? Registreer je pesticidevrije tuin via www.2020pesticidevrij.nu en maak van Gent een pesticidenvrije stad! Ook Greenpeace voert actie om het herbicide Round-up uit de Bricowinkels te bannen.
Hoe pak je het aan? Een goed ontwerp, goede aanleg en een regelmatig onderhoud van je tuin, oprit en terras maakt een efficiënt, pesticidenvrij beheer mogelijk. Tip 1: Kruidgroei hoeft niet ongewenst te zijn. Door de natuur zijn gang te laten gaan in (een deel van) je tuin help je bijen en andere nuttige insecten. Zo trek je ook natuurlijke vijanden aan voor bijvoorbeeld bladluizen of slakken. Tip 2: Gebruik een goed ontwerp voor de (her)aanleg van je tuin. Wil je bijvoorbeeld geen planten of mos zien opduiken op je terras? Dan denk je best even na bij de aanleg ervan. Elk stukje terras dat je niet gebruikt is namelijk een goede groeiplaats
TABEL: BEZOCHTE WINKELS
Hubo uz Brico Oostakker Brico Ledeberg Gamma Van Eeckhaut
Ottergemsesteenweg 248 Herman Teirlinckstraat 4, 9041 Oostakker Brusselsesteenweg 292, 9050 Lederberg Oefenplein Gentbrugge Antwerpsesteenweg 965, 9041 Oostakker
voor pionierplanten. Maak je terras dus niet te groot om jezelf onderhoud te besparen. Tip 3: Plant de juiste plant op zonnige of schaduwrijke plaatsen. Plant bodembedekkers aan of werk met boomschors om open bodem te vermijden. Tip 4: Gebruik alternatieven. Veeg en borstel regelmatig zodat er geen ophoping is van organisch materiaal en water. Branden werkt ook goed. Lees wel eerst goed de instructies, je moet de plantjes niet in brand steken!
Mijn gifvrije tuin We willen ook nog even reclame maken voor de website Mijn gifvrije tuin. De Vlaamse milieumaatschappij en Velt geven er heel wat tips om makkelijk pesticidenvrij te beheren. Voor elk stukje van de grote tuin, stads-, -moesen speeltuin waar weleens problemen opduiken, vind je een lastig plan dat veel onderhoud vraagt en een strak plan waarbij je op je lauweren kan rusten. Aan jou de keuze.
.
Meer info www.vmm.be/mijn-gifvrije-tuin.be
biliseren-en-informeren/informatie-het-
www.zonderisgezonder.be
verkooppunt
www.2020pesticidevrij.nu
Het openbaar onderzoek van het Belgische
Actie van greenpeace:
pesticidereductieplan, het NAPAN, loopt
www.brico-voordekankers.be
nog tot 10 april 2017: www.napan18-22.be
http://fytoweb.be/nl/reductieplan/sensi29 29
Wat met de stadsrand? Een toekomstvisie van studiebureau OMGEVING op de rand van Gent
OMGEVING, een studiebureau gespecialiseerd in ruimtelijke planning, schreef het boek ‘Over de Rand’. Daarin denkt het bureau na over wat we in de toekomst moeten en mogen doen in de stadsrand. Gent werd als case gekozen om hun visie concreet te maken en om de uitdagingen van de stadsrand op uit te testen. Op 8 december 2016 stelde OMGEVING het boek voor in De Koer in de Brugse Poort. GMF was erbij. Tekst: Steven Geirnaert en Henk Maeckelberghe Illustratie: Britta Bolte
D
e overheid voerde vroeger een actief beleid om mensen vooral niet in de steden – socialistische oorden van verderf - te laten wonen, maar in hun dorp te houden, onder toeziend oog van mijnheer pastoor. Arbeiders kregen goedkope treinabonnementen en zo kwam een pendelcultuur tot stand die tot op vandaag doorleeft. Verder voerden zowel de Belgische als de gemeentelijke overheden na de Tweede Wereldoorlog een beleid dat mensen stimuleerde en toeliet om overal te gaan wonen. Die ‘overal’ mag je redelijk letterlijk nemen. Het Vlaamse platteland werd verkaveld, verknipt, verlint, en vandaag zien we de resultaten: files, sommige plekken die onbereikbaar zijn met de fiets of het openbaar vervoer, natuurverlies, dure nutsvoorzieningen… Ondertussen verloederden de historische centra en vluchtten meer en meer mensen weg uit de stad. De voorbije decennia werd er gelukkig weer volop geïnvesteerd in de steden en werden ze opnieuw aantrekkelijke plekken om te wonen. Maar de verkavelingen in de stadsrand en verder gelegen gemeenten liggen er nog steeds bij als vroeger. Daar zitten dus de uitdagingen van de toekomst.
30
Frontaal // lente 2017
Stadscentrum, 19de en 20ste eeuwse gordel Planologisch ziet Gent er in grote lijnen zo uit: rond het stadscentrum bevindt zich de 19e eeuwse gordel met arbeiderswoningen. Daarrond liggen cirkelvormig 20ste eeuwse verkavelingen (in Gent en aangrenzende randgemeenten). OMGEVING argumenteert dat de gebieden buiten het stadscentrum en de stadsrand op een keerpunt staan. In stadscentra zijn veel investeringen gebeurd, maar de rand blijft wat achter. De villawijken en verkavelingen uit de jaren zestig en later van de vorige eeuw zijn op vele vlakken niet meer aangepast aan deze tijd. De huizen staan op (te) grote percelen, zijn nauwelijks geïsoleerd, bevinden zich op serieuze afstand van voorzieningen, zijn autoafhankelijk... De samenstelling van die oude villawijken is trouwens aan het veranderen. De oorspronkelijke bewoners, vroeger een homogene groep, zijn nu stilaan overleden of verhuisd. De homogeniteit van de wijk daalt en woningen veranderen van eigenaar. De emotionele binding van de oorspronkelijke bewoners verdampt en daardoor ontstaat er
ruimte voor iets anders. De villawijken staan op een kantelpunt.
Verdichten van de stadsrand OMGEVING gelooft dat we naast de nodige investeringen in de stad zelf ook moeten investeren in de stadsrand. Deze intensievere stadsrand moet het mogelijk maken om bevolkingsgroei op te vangen. Via aantrekkelijke en duurzame woonomgevingen in de rand kun je mensen die nu in het echte buitengebied wonen, aanmoedigen om te verhuizen. Zeker nu de betonstop is aangekondigd. De uitdaging bestaat erin om mensen in de 20ste eeuwse gordel dichter maar kwalitatiever te laten samenwonen. De stadsrand moet verdichten op strategische plaatsen, waardoor er knooppunten kunnen ontstaan, goed ontsloten door het openbaar vervoer en waar verschillende voorzieningen zoals winkels, scholen, horeca... aanwezig zijn. Voor Drongen ziet OMGEVING een scenario van bebouwing intensifiëren (in de kernen Drongen, Baarle en Luchteren) en uitdoven (in de ruimte tussen deze kernen). OMGEVING wil de open ruimte in en rond Drongen maximaal bewaren en zelfs herstellen. In de bebouwde omgeving moeten we een proces opstarten om meer collectief en dichter te wonen. Maar hoe begin je daar nu mee? Die verkavelingen zijn soms 30 jaar of ouder. Daarom moet er maximaal geïnvesteerd worden in de verdichting van de bestaande bebouwde zone. OMGEVING stelt voor om dit stap voor stap te laten groeien. Het stadsbestuur moet wel één basisinvestering voorzien: een parkeergarage bouwen voor elke wijk/straat. Daarna moet ze
boot. Daarnaast moet de stad vooral ontwikkelingen rond bestaande groene of blauwe structuren stimuleren. OMGEVING stelt voor om de E17viaduct die nu de stad doorkruist af te breken en hetzij ondergronds te maken, hetzij om te leiden langs de R4. Dit hele traject neemt 100 hectare in beslag. Stel je voor wat je daar mee zou kunnen doen, al zeker qua bijkomende woningen dichter bij de stadskern. Een andere mogelijkheid is om ten zuiden van Gent tussen het UZ en de Ghelamco-arena een grote ‘stadspoort’ te maken waar bezoekers kunnen binnen rijden. Bezoekers kunnen daar hun auto achterlaten en dan met het openbaar vervoer naar het stadscentrum komen.
Standpunt GMF mensen de mogelijkheid geven om op hun (te grote) lap grond dichter te kunnen bouwen. De huidige verkavelingsvergunning laat dat dikwijls niet toe, maar in de toekomst zouden er ook appartementen of rijwoningen moeten kunnen komen. In ruil voor die hogere densiteit en dus hogere opbrengst zou de stad kunnen vragen dat de voortuinen worden afgestaan en dat er werk wordt gemaakt van collectieve voortuinen. Zodra de meeste van deze loten zo zijn ontwikkeld kan het stadsbestuur de straat opbreken om van de straat en collectieve voortuinen een publiek park te maken. Bedoeling is om via ruimtelijke planning en ordening ook in te zetten op collectiviteit. De hyperindividualistische villawijken uit de jaren
‘60 zijn een model waar we volgens OMGEVING nu vanaf moeten.
Fietsen en openbaar vervoer maatgevend Bij (her)ontwikkeling van (woon) gebieden moet ook resoluut anders worden gedacht. Veel ontwikkelingen zijn nu bijna uitsluitend gericht op autogebruik. In de toekomst moet dat anders. Fietsen en openbaar vervoer moeten maatgevend zijn en de snelste verbinding naar de stad worden. Bicycle urbanism moet onze stad en stadsrand in de toekomst vormgeven. Naast personenvervoer moet het stadsbestuur ook nadenken over vrachtvervoer. Ook hier kunnen bestaande structuren oplossingen bieden: bijvoorbeeld een vrachttram of vracht-
Het boek heeft de verdienste om dit soort ideeën, de jongste tijd steeds populairder en waar GMF volmondig achter staat, meteen een heel eind verder concreet uit te werken en toe te passen op Gent. GMF onderschrijft de ideeën van verdichting van de stadsrand, van bicycle urbanism, van de betonstop, maar ook van het intensiever gebruiken van leegstaande gebouwen, het opnieuw bevolken van het stadscentrum, het experimenteren met nieuwe woonvormen,.... De volgende noodzakelijke stappen zijn een sluitende oplossing om de hele uitdoof- en intensifiëringsoperatie te financieren en de voordelen van intensief ruimtegebruik en open ruimte te promoten bij de bewoners van verspreide bebouwing. Wat er ook nodig is: een overheid met een beetje lef.
.
31
THE FINE ART OF PRINTING
Duurzaam drukwerk Graphius hanteert een duurzaam productieproces, waarbij we CO2-neutraal en zelfs alcoholvrij drukwerk aanbieden en bestellingen versturen onder biologisch afbreekbare folie. We houden onze ecologische voetafdruk zo laag mogelijk, zonder de focus op het einddoel, hoogkwalitatief drukwerk, uit het oog te verliezen. Omdat The ďŹ ne art of printing, de ďŹ jne drukkunst, ook milieuvriendelijk kan zijn.
uw drukpartner voor magazines Graphius Gent
|
Eekhoutdriesstraat 67 |
|
catalogi
INFO@GRAPHIUS.COM | +32 9 218 08 41 |
32
Frontaal // lente 2017
|
boeken
|
brochures
B-9041 Gent | Graphius Brussel | Hemelstraat 2 WWW.GRAPHIUS.COM
|
B-1651 Lot
Het groen achter de oren Als een hond verhaaltjes kon voorlezen
M Tekst en foto: Lisa Marechal
evrouw, houdt u van dieren?’ In de Langemunt kijkt een jongeman met puppy-ogen me vragend aan. In plaats van te doen alsof ik geen tijd heb, of hem grijnzend te vertellen dat ik wel van dieren hou, maar toch zijn ngo niet zal steunen, besluit ik hem te overbluffen. ‘Nee, ik hou niet van dieren en ik wil ze bijgevolg al zeker niet eten. Bah!’ Verrast schiet hij in de lach. Ik lach terug en maak van de gelegenheid gebruik om me uit de voeten te maken. Hoewel ik inderdaad geen dieren eet, heeft dat natuurlijk niets te maken met het feit dat ik niet van dieren hou. Ik hou misschien toch een beetje van dieren, zolang ze niet teveel van mij houden. Een hert in het bos, een aap in het oerwoud, een vlinder in mijn tuin: prima dieren! Dieren die ik minder goed kan verdragen zijn huisdieren. Ze stinken, vragen aandacht en maken het huis vies. Bovendien zijn ze absoluut geen aanwinst voor de aarde. Enig idee hoe groot de ecologische voetafdruk van een labrador is? Ik ook niet, maar vast groter dan we eigenlijk willen weten. Die beesten eten tonnen! Nog verschrikkelijker dan huisdieren zijn de eigenaars ervan en de argumenten die ze gebruiken ter verdediging van hun dierbaarste bezit. Huisdieren zouden bijvoorbeeld lief zijn. Lief. Komaan zeg! Heb je al ooit een kat gezien die thee voor je zet? Of een hond die je
een verhaaltje voorleest? Ik dacht het niet, hoewel het me niet zou verbazen dat een hond verhaaltjes zou voorlezen, als het schepsel ertoe in staat zou zijn. Honden doen namelijk alles om bij je in de gunst te komen. In een mens appreciëren we dit soort kruiperigheid helemaal niet, maar voor een hond is het plots een deugd. Die karaktertrek krijgt dan zelfs een andere naam: trouw. Alsof zo’n hond keuzevrijheid heeft over naar wiens pijpen hij danst. Alsof zo’n hond niet liever bij de buren zou wonen, als die hem nog meer aandacht zouden geven. Een kat daarentegen denkt er nog niet over om je een verhaaltje voor te lezen. Die komt zich ‘s avonds aan je lichaam verwarmen, zegt ‘prrrr’ en hoopt dat je hart smelt. In ruil voor de prrrr gaan kattenbezitters naar hun werk met haren op hun kleren, ruimen ze hoopjes kots op en stofzuigen ze nog maar eens het tapijt, en dan zwijg ik nog over de kattenbak! Is er misschien iemand die mij als huisdier wil? Ik vraag veel aandacht en ik ben niet zo makkelijk als het over eten gaat, maar ik kan mezelf uitlaten en lees graag verhaaltjes voor.
.
33
Hoe leefbaar is Gent volgens de Gentenaars? Enkele cijfers toegelicht uit de Gentse leefbaarheidsindex
Leefbaarheid is een allesomvattende term, veel mensen geven er dan ook een eigen invulling aan. Via een bevraging van Gentenaars wordt de Gentse leefbaarheidsindex opgesteld. Ondertussen zijn er cijfers van 2003, 2006, 2010 en 2014. We lichten enkele markante cijfers toe. Tekst: Henk Maeckelberghe & Adelheid Vanhille Foto: Fietsbult
L
eefbaarheid is geen eenduidig begrip. Leefbaarheid kan gemonitord worden op basis van objectieve én subjectieve cijfers. Objectieve indicatoren zijn statistieken, bijvoorbeeld het aantal inwoners die binnen een afstand van 400 meter van buurtgroen wonen. Subjectieve indicatoren komen tot stand door een representatieve groep van de bevolking te bevragen, bijvoorbeeld de mate waarin je het eens bent met de stelling ‘Er is voldoende groen in mijn buurt’. Deze indicatoren leveren nieuwe informatie op of vullen bestaande objectieve statistieken aan. Het Gentse leefbaarheidsonderzoek focust op deze subjectieve indicatoren.
Gentse leefbaarheidsindex De monitoring van de leefbaarheid gebeurt in Gent via de algemene leefbaarheidsindex. Dat is een subjectieve indicator die de mening van de Gentenaar uitdrukt in een cijfer variërend
TABEL: EVOLUTIE VAN DE LEEFBAARHEIDSINDEX OPGEDEELD VOOR DE VERSCHILLENDE STADSDELEN
34
Stadsdeel
2003
2006
2010
Gent-Noordoost Gent-Zuidwest Gent-Centrum Gent-Rand Gent totaal
0,46 0,50 0,30 0,17 0,33
0,54 0,60 0,50 0,26 0,44
0,48 0,63 0,51 0,28 0,43
Frontaal // lente 2017
2014 oud 0,61 0,70 0,56 0,35 0,51
2014 nieuw 0,58 0,67 0,50 0,34 0,49
tussen -2 en +2. Dit cijfer wordt berekend als gemiddelde van zeven pijlers: - de kwaliteit van de woning - de kwaliteit van de woonomgeving - de sociale samenhang - de aanwezigheid van voorzieningen - het (on)veiligheidsgevoel - de kwaliteit van de sociale relaties - de relatie tussen de Stad en de buurtaangelegenheden De meest recente cijfers dateren van de bevraging in 2014 bij Gentenaren tussen 10 en 79 jaar die verhoudingsgewijs gekozen werden naar geslacht, leeftijd, herkomst en woongebied opgedeeld in vier deelgebieden: Gent Kernstad, Gent Rand (19e eeuwse gordel), Gent Noordoost (haven) en Gent Zuidwest. Voor de bevraging van 2014 werden de vragen uitgebreid. Om de resultaten van 2014 te kunnen vergelijken met de bevragingen voor de 2003, 2006 en 2010, zijn ook de cijfers 2014-vorige jaren berekend.
2014 De algemene leefbaarheidsindex voor heel de stad is 0,49 in 2014 en is dus het gemiddelde van de zeven pijlers. Tussen de verschillende stadsdelen zijn er duidelijke verschillen: zo scoort Gent-Zuidwest met 0,67 het hoogst. De laagste waarde is te vinden bij GentRand. De tabel hiernaast verzamelt al deze cijfers. We stellen vast dat de leefbaarheid in Gent Zuidwest sinds 2003 betekenis-
vol gestegen is. Ook de 19de eeuwse gordel volgt deze trend en stijgt van 0,17 naar 0,34 tussen 2003 en 2014. In het centrum is er stabilisatie, na de sterke stijging tussen 2003 en 2006. Voor Noordoost schommelen de resultaten tussen de verschillende leefbaarheidsonderzoeken. In 2014 neemt de leefbaarheid significant toe ten opzichte van 2003 en 2010.
Hoge en lage index De meest gunstige index is de kwaliteit van de woning, de minst gunstige de relatie tot de stad in verband met buurtaangelegenheden. De tabel rechts geeft de cijfers voor 2014 per pijler. Met een index van 0,77 komt ‘veiligheid’ op de tweede plaats in de ranking. De score ligt lager in Gent-Rand dan in de overige stadsdelen. In 2006 steeg het veiligheidsgevoel tegenover 2003. Tussen 2006 en 2010 en 2014 zien we
echter geen verandering. De index voor ‘sociale samenhang’ bedraagt 0,67, met de hoogste score voor ‘ik groet mijn buren altijd’ en de laagste score voor ‘ik kan aan minstens één van mijn buren mijn verhaal kwijt’. In Gent-Zuidwest en Gent-Noordoost liggen de scores duidelijk hoger dan in Gent-Centrum en Gent-Rand. Goed nieuws is dat de score in 2014 hoger ligt dan in de drie vorige edities.
koortsthermometer die samenvattende antwoorden biedt op vragen zoals: hoe gaat het met de stad en haar deelgebieden? Doen ze het beter of slechter dan het gemiddelde voor heel Gent? En hoe evolueren ze? Maar deze index geeft geen verklaringen en doet geen uitspraken over de oorzaak-gevolgrelaties, maar kan (moet?) het beleid aanzetten om die verbanden verder te onderzoeken.
Nut van de leefbaarheidsmonitoring
Meer info
Deze leefbaarbaarheidsindex(en), de algemene en de zeven pijlers zijn indicatoren die werken als een soort
https://stad.gent/sites/default/files/page/ documents/GEN_leefbaarheidsonderzoek_WEB.pdf.
Post Scriptum: MILIEUHINDER
TABEL: INDEX VAN DE VERSCHILLENDE PIJLERS VOOR 2014
Pijler kwaliteit van de woning kwaliteit van de woonomgeving sociale samenhang aanwezigheid van voorzieningen veiligheidsgevoel kwaliteit van de sociale relaties relatie tussen de Stad en de buurtaangelegenheden
.
2014 0,88 0,27 0,38 0,43 0,77 0,67 0,03
De impact van omgevingsfactoren zoals luchtverontreiniging en lawaai op de gezondheid van de Gentenaars blijkt niet gelijk verdeeld. Personen met een lager inkomen blijken meer hinder te hebben van milieuverontreiniging dan personen met hogere inkomens. Ook frequente autogebruikers zijn aan minder hoge concentraties luchtverontreiniging en omgevingslawaai blootgesteld dan personen die zich voornamelijk te voet, met de fiets of de bus verplaatsen. Een koppeling van de gegevens uit de Leefbaarheidsmonitor aan gemodelleerde cijfers over milieuhinder geven daar een beeld van in het artikel van Thomas Verbeek (UGent): “De (on)gezonde stad: een analyse van de maatschappelijke spreiding van luchtverontreiniging en omgevingslawaai in Gent”. 35
Op Wielekes Een bibliotheek van kinderfietsen
In Frontaal krijgt een Gentse vereniging of initiatief met een sociaal-ecologisch doel ruimte om zich voor te stellen of een oproep te doen. Deze keer mag Op Wielekens deze pagina vol schrijven. Tekst: Barbara Janssens Foto: CC BY-NC Netwerk Bewust Verbruiken
B
ij Op Wielekes leen je een kinderfiets. Wie lid wordt heeft toegang tot goede en kwalitatieve kinderfietsen en kan wisselen zoveel hij of zij wil. Jong geleerd is oud gedeeld! Als de kinderen groter worden, lenen ze wat ze op dat moment nodig hebben. Maar kinderen testen ook graag eens een ander kleurtje of model. Zo hoeven jonge gezinnen niet steeds nieuwe aankopen te doen, is er geen plaats nodig voor stockage, worden kinderfiet-
36
Frontaal // lente 2017
sen optimaal gebruikt en heeft iedereen toegang tot kwaliteitsvolle fietsen. Op Wielekes zet kindvriendelijke, duurzame stadsmobiliteit in de kijker. We werken samen met Fietskeuken Ledeberg en met fietsenmakers Velovelo en Upcycling. Op Wielekes is een project van Netwerk Bewust Verbruiken. Zij stimuleren groepen om zelf een depot op te starten en stellen een gratis handleiding ter beschikking. Ze zijn ook steeds op
zoek naar kwalitatieve kinderfietsen. In ruil krijg je een gratis jaarabonnement, dat je ook kan doorgeven of doneren. Ben je geïnteresseerd in een depot in je buurt? Heb je een fiets ter beschikking of wil je vrijwillig meewerken? Contacteer hen vrijblijvend voor meer informatie!
.
Meer info Op Wielekes -Hundelgemsesteenweg 2a, 9050 Ledeberg. Open elke eerste en derde woensdag van de maand 17-19u Nieuwe depots in Gent en omstreken in opstart, hou de website in de gaten! www.opwielekes.be info@opwielekes.be www.bewustverbruiken.be
De vrijwilliger Wim en ik hadden afgesproken in Lekker Gec, want een interview afnemen heeft iets extra gezellig bij een kopje koffie. Alleen, mijn date kwam niet opdagen... Maar in tijden van smartphones is zo’n situatie snel opgelost. Wim was mij een beetje vergeten. Ah, wat wil je, hij is nog maar net gaan samenwonen met een andere vrijwilligster van ons. En dan zit je nog met je hoofd tussen de verhuisdozen. Dus iets later dan gepland hadden we dan toch ons gesprekje.
Naam: Wim Michels Leeftijd: 24 jaar Beroep: bioboer Hoe lang bij GMF: sinds augu
stus 2016
Tekst: Katrien De Bel
Hoe kwam je bij GMF terecht? ‘Om een lief te zoeken natuurlijk!’ zegt hij met een grote glimlach op zijn gezicht – ‘Missie geslaagd!’. Ik had een akker waar ik groenten op verbouwde en om mijn oogst van de akker te vervoeren had ik een fietskar gebouwd. Dit bleek echter een te log ding en mijn uitvinding had plots geen nut meer. Zonde vond ik dat, dus ik keek rond wat ik er dan wel mee kon doen. Ik kende GMF vaag (het leek me een grote-mensen-zaken vereniging) via UGent1010 waar ik bij was als student. Maar toen het Fair Festival er aan kwam dacht ik dat mijn fietskar wel handig kon zijn als kraampje. En zo
geschiedde, mijn uitvinding werd een soepstand voor een dag bij GMF.
Welke taken voer je uit? Het project ‘Ruimte voor zooi’ heb ik mee getrokken. Ik heb de groenten voor de waterzooi geteeld en 10 kippen opgekweekt, of toch de zes waar de vos niet mee is gaan lopen. Ik steek graag de handen uit de mouwen. Acties zoals stickers in brievenbussen droppen in de hoop dat mensen ze massaal ophangen om reclamefolders te weren, daar doe ik graag aan mee.
Wat is je drijfveer? Een praktische bijdrage leveren aan de verduurzaming
van de maatschappij. Ik wil verandering zien. Er wordt veel gesproken over hoe het anders kan, maar het mag dan ook wel gebeuren. Alhoewel er in Gent nog redelijk veel beweegt.
Welke actie zou je GMF nog graag zien doen? Eetbare fruitmuren planten. De stad heeft daar een ideaal microklimaat voor, dankzij al die bakstenen die warmte opslaan en progressieve inwoners die open staan voor lokale voedselproductie.
En tenslotte... heb je nog andere hobby’s? Ik heb met boeren van
mijn hobby mijn beroep gemaakt. Ik speel bastuba bij Brazzmatazz. Op de Gentse Feesten kan je ons op straat wel eens tegenkomen. Daarnaast hou ik van knutselen en ontwerpen, zo maakte ik bijvoorbeeld een fietswieder. Eens goed filosoferen onder vrienden kan ook deugd doen. Ik word binnenkort vrijwilliger bij Uilenspel vzw, dat is huiswerkbegeleiding voor kindjes.
Wat is je geheim van je eeuwige glimlach? Ik sta positief in het leven. Optimism is a moral duty!
.
Bedankt voor je medewerking!!!
Vrijwilliger bij GMF worden: laat het ons weten via iris@gentsmilieufront.be
37
Wildeplantenbeurs
zondag
in de Bourgoyen
i e m 4 1 u
10u-18
THEMA LIEVEHEERSBEESTJES
Live muziek door
VERKOOP VAN INHEEMSE PLANTEN EN
WHERE THE FUNK IS NATHAN & MARIUS
KRUIDEN • WORKSHOP INSECTENHUISJES • VERHALEN IN HET GRAS • MEESPEELCIRCUS •
NATUUR- EN MILIEUCENTRUM DE BOURGOYEN • DRIEPIKKELSTRAAT 32 • GENT-MARIAKERKE • 09-227 22 94 •
INFOSTAND • GRIME • BIOBAR
www.natuurpuntgent.be • gent@natuurpunt.be
fused In
GINDERELLA
Gin
Fresh
Herb
GINDERELLA Gents Onkruid Vergaat Niet
A C T I V I T E I T E N Meer info over de activiteiten en de meest recente lijst op www.gentsmilieufront.be/kalender
Repair Café XXL - Belmundo 11.03.2017 Tijdens het Repair Café XXL staan de kringlopen van materialen in de kijker en een zoektocht naar een andere economie. Volg bijvoorbeeld de lezing van Jhonny Terrazas, die via Catapa en Putumayo vzw een getuigenis brengt over de sociale en ecologische impact van goudontginning in Bolivië. Of zoek het mooie in zwerfafval met Graffiti vzw en Videokontakt. Leer bij over de ontwikkelingsprojecten en armoede sensibilisatie van Oxfam Solidariteit, en doe mee met hun gsm inzamelactie. Volg een rondleiding in de kringloopwinkel van de Brugse Poort en ontdek de goederenstroom voor én achter de schermen. Ontmoet De Vrienden van Cuba Regio Gent. Vergeet ten slotte je kapotte elektro, textiel en fietsen niet om die te laten herstellen op ons Repair Café! Wanneer? Zaterdag 11 maart 2017 13u-17u Locatie? Kringloopwinkel Brugse Poort, Haspelstraat 49, 9000 Gent Prijs? Vrije bijdrage
4e Gentsche GMF milieuquiz 18.03.2017 Onze milieuquiz krijgt dit jaar een vierde editie! Het zijn nog steeds ludieke, leerrijke en interactieve vragen over van alles en nog wat, maar ook over Gent en milieu. En natuurlijk ook gewoon veel ambiance, pinten pakken en leuke prijzen. Kom samen met je vrienden met GMF meespelen. We quizzen met ploegen van 4 personen.Je hoeft geen bolleboos of milieudeskundige te zijn om mee te doen. De vragen blijven toegankelijk voor iedereen. Inschrijven online. Wanneer? Zaterdag 18 maart Locatie? Buurtcentrum Rabot, Jozef II-straat 104-106, 9000 Gent (Rabot) Prijs? €16 per groep van 4 deelnemers
Rinkelen voor een leefbare stad 19.03.2017 Op 19 maart trekken fietsers en wandelaars door de stad om aandacht te vragen voor duurzame mobiliteit. Een evenement voor voetgangers, fietsers, autodelers en autogebruikers die resoluut gaan voor een leefbare stad. We zien het Mobiliteitsplan als een belangrijke stap in de richting van een leefbaar Gent. We willen hiermee met zoveel mogelijk mensen een positief signaal sturen, los van organisaties of partijen. Kom af! Er is een wandel én fietstocht. Wanneer? Zondag 19 maart Waar? Vertrek om 15u aan Baudelo voor fiets- en wandeltocht, einde om 16u onder de stadshal
Applausactie voor fietsers 21.03.2017 GMF applaudisseert mee op de nationale applausdag voor fietsers van de Fietsersbond. We zijn present tussen 7.30u en 8.30u aan de tunnel tussen de Visserij en het Keizerpark. Bij slecht weer kunnen we onder de tunnel staan. De deelnemers kunnen rekenen op koffie en ontbijt! Laat iets weten aan casimir@gentsmilieufront.be als je erbij kan zijn. Wanneer? Dinsdag 21 maart * 7.30u - 8.30u Locatie? Aan de tunnel tussen Visserij en Keizerpark Gentbrugge
Noord: wat is ‘zuivere’ koffie? Gents MilieuFront zal op voorhand oesterzwammen kweken op basis van koffiegruis, volgens verschillende methodes. Kom proeven en leer bij om zelf thuis aan de slag te gaan! Er is voor elk wat wils: kinderanimatie met piñata, workshops en proefmomenten voor koffielovers. Vanaf 20u kan je je beste dansmoves bovenhalen op La Fiesta Hondureña! Tot dan?! Wanneer? Zaterdag 25 maart Locatie? Zaal Cocteau, Jan Palfijnstraat 17, Gent Prijs? Gratis toegang - Feest ‘s avonds €8
Wilde Plantenbeurs in de Bourgoyen - NP Gent 14.05.2017 Naar trouwe gewoonte tekenen we present op de 23e editie van de wildste plantenbeurs van Gent. Doorlopend verkoop van wilde planten en een groot aanbod van biotuinkruiden, met als centraal thema het lieveheersbeestje, de Gentse Soort van het Jaar. Met info en workshops, een biocafé met live muziek en heel wat randanimatie. Iedereen welkom! Kom GMF een bezoekje brengen. Wanneer? Zondag 14 mei * 10u-17u Locatie? Bezoekerscentrum De Bourgoyen, Driepikkelstraat 32 te Gent Prijs? Gratis toegang
Belmundo: Straffe koffie:een boeiende namiddag rond koffie 25.03.2017 Straffe Koffie! Honduraswerkgroep en Vredeseilanden Gent organiseren een volledige namiddag in het teken van koffie. Doe, proef en beleef vanalles rond het zwarte, warme drankje! Van bes tot boon tot in je kopje: het verhaal van kwekers en baristas. Van Zuid naar 39
Frontaal
DRIEMAANDELIJKS MAGAZINE VAN HET GENTS MILIEUFRONT – JAARGANG 20 – 1steTRIMESTER 2017 V.U.: Sam Van den plas, Maria Hendrikplein 5/201, 9000 Gent – Erkenningsnummer: p806132 – Afgiftekantoor: 9000 Gent 1
“PRO”
leefbare, gezonde stad
“PRO” mobiliteitsplan
Voor schone luchtwegen en een vlotter verkeer in héél Gent. Voor een leefbare en kindvriendelijke stad voor iedereen.
Fiets- en wandeltocht ! Zondag 19 maart 2017 vertrek om 15u aan Baudelopark Om 16u samenkomst onder de stadshal Laat je horen met belgerinkel ! Een burgerinitiatief in samenwerking met Fietsersbond Gent, Trage Wegen, Autodelen.net, Natuurpunt Gent, Gents MilieuFront (GMF), Critical Mass Gent, Greenpeace Gent, Ledeberg breekt uit, Werkgroep SintPietersBuiten, Buitensporig en allerlei fietsende en wandelende Gentenaars en bezorgde wijkorganisaties. Vragen/interesse? info@gentsmilieufront.be