Frontaal herfst 2017

Frontaal

DRIEMAANDELIJKS MAGAZINE VAN HET GENTS MILIEUFRONT – JAARGANG 20 - HERFST - 2017 – NR. 2

Zero waste Maak zelf je ecologische schoonmaakproducten

Ruimtelijke visie van Gent

Luchtkwaliteit

Autovrije

Gent 2016

appartementen

Frontaal is het driemaandelijks tijdschrift van het GentsMilieuFront vzw (GMF).

Jaargang 20 – herfst 2017 – nr. 3 GMF is een politiek onafhankelijke milieuvereniging die actief is in Gent en omgeving. GMF wil mee vorm geven aan een stedelijke samenleving waar ‘duurzaam’ de logische, natuurlijke keuze is op alle niveaus.

Om dit te bereiken richt GMF zich in de eerste plaats tot de lokale overheden, de inwoners en het bedrijfsleven uit de regio via sensibilisering, kritische analyse, adviesverlening, beleidswerk en actievoeren.

Het Gents MilieuFront concentreert zich op stedelijke thema’s zoals afval, energie, mobiliteit en klimaat.

GMF is lid van de Bond Beter Leefmilieu.

Lidmaatschap GMF Lid word je door overschrijving van 5 euro (of liefst meer) of 12,50 euro (gezinslidmaatschap) op BE93 0011 4993 2067 van GMF vzw.

We rekenen per kalenderjaar.

Voor vragen over je lidmaatschap, adreswijziging, domiciliëringen, permanente opdrachten of fiscale attesten: phc9000@gmail.com Verantwoordelijke uitgever Sam Van den plas, Maria Hendrikplein 5/201, 9000 Gent Redactie Adelheid Vanhille, An Van Hemeldonck, Britta Bolte, David De Pue, Dennis Licht, Erik Grietens, Eva De Meyst, Eva Van Eenoo, Gert Arijs, Gwen Bouchier, Iris Verschaeve, Katrien De Bel, Leen Vermeire, Linde Jacobs, Lisa Marechal, Sabine Huyghe, Sanne Jans, Steven Geirnaert, Vanessa Debruyne Ontwerp – Lay-out Sarah Dosogne - Adelheid Vanhille & Emma Vanhille Foto’s Vermeld bij artikel.

Foto voorpagina: Dennis Licht Huisfotograaf: www.gertarijs.be en Dennis Licht Reacties op artikels info@gentsmilieufront.be Copyright Overname van artikels wordt aan­bevolen, mits bronvermelding.

Drukkerij Graphius, Gent Gedrukt op 100 % kringloop­papier met inkt op vegetale basis en solvent­vrij.

09 242 87 51 info@gentsmilieufront.be www.gentsmilieufront.be

Secretariaat GMF

09 242 87 54 info@milieuadvieswinkel.be www.milieuadvieswinkel.be Steven Geirnaert Iris Verschaeve Stefaan Claeys Ida Lievens Pieter Verstraete Cristina Mafteiu

OPENINGSUREN Permanent documentatiecentrum MilieuAdviesWinkel ma, di, woe: 9 > 12.30 uur

13 > 16.30 uur do en vrij : op afspraak Wil je bouwadvies?

Maak dan eerst een afspraak.

Koningin Maria Hendrikaplein 5/201 – 9000 Gent

2

Frontaal // herfst 2017

Edito Volwassen!

G

ents MilieuFront wordt in september 20 jaar jong.

GMF is in 1997 opgericht door een groepje vrienden dat vond dat Gent beter kon. Deze mensen (waarvan er nog een aantal actief zijn) hebben samen met talloze andere vrijwilligers met hart en ziel geprobeerd om aan de kar van een wijzer en duurzamer Gent te trekken. Deze groep is er ook in geslaagd GMF te laten uitgroeien van een clubje vrienden naar een bekende drukkingsgroep, naar een geoliede machine met personeel, een permanente werking en een secretariaat, naar een club waar vrijwilligers thuis zijn en gekke initiatieven een plaats kunnen krijgen.

We zijn nu 20 jaar en dus net uit onze pubertijd. We hebben veel geëxperimenteerd, soms gefaald maar ook veel levenswijsheid opgedaan. Laten we hopen dat GMF nu volwassen en gerijpt is en dat we als vereniging in staat zijn om nog sterker, nog performanter en nog slagkrachtiger te zijn. Dat we er de komende twintig jaar meer dan ooit mogen staan. Dat we onze mooie stad, haar bestuurders en inwoners mee krijgen in een ambitieus verhaal om de stad klimaatneutraal, vrij van fijn stof, autoarm,... te krijgen. Want de uitdagingen zijn nog altijd enorm. Er ligt dus werk voor GMF op het schap!

Hopelijk tot binnenkort.

Sam Van den plas voorzitter Gents MilieuFront

Inhoud

Driemaandelijks magazine van het Gents MilieuFront – jaargang 20 – herfst – nr. 3

2 4 6 7 9 10 12 14 16

17

Edito Luchtkwaliteit en verkeer: variabel van straat tot straat Met vallen en opstaan naar een leven zonder afval Workshop Maak je eigen ecologische schoonmaakproducten Groene Loper Filmfestival Moet er nog water zijn?

GMF reporter in Kopenhagen

18 20 22 24 27

Vergeten groene plekjes Het Leeuwenhof

28

Dampoort knapT OP!

30

À la saison: Groene tomaten

31

Duurzaamheid op Boomtown

32

Een pleidooi voor autovrije appartementen en wijken Boom- en struikverkoop van Natuurpunt Gent

33 34 39

Nieuwe Gentenaar aan het woord

Labland bouwt modulair, ecologisch en betaalbaar Verhalen uit de oude doos GMF 20 jaar Sint-Jacobs autovrij de actie Column Het groen achter de oren De vrijwilliger Een nieuwe kijk op ruimtelijke ordening Activiteiten

Stemmen aan de kassa Lokaal winkelen GMF reageert op beleidsplannen

22

28

10

4 3

Luchtkwaliteit en verkeer variabel van straat tot straat Gentenaars stellen hun gevel ter beschikking voor luchtkwaliteitsmetingen

“De belangrijkste wegen zijn onze luchtwegen”, zo verdedigde burgemeester Termont het mobiliteitsplan tijdens de Nieuwjaarsreceptie onder de stadshal. De resultaten van een meetcampagne in 2016 tonen alvast een duidelijk verband aan tussen autoverkeer en stikstofdioxide, een stof die bij hoge concentraties irriterend is voor de luchtwegen en een rol speelt bij verzuring, smog- en ozonvorming. De resultaten werden op 23 juni 2017 aan de pers voorgesteld.

Tekst: David De Pue Foto: Iebe Rossey

Stikstofdioxide

Om de impact van verkeer op de luchtkwaliteit in te schatten deed de Stad, in samenwerking met de Vlaamse Milieumaatschappij (VMM), metingen naar stikstofdioxide (NO2). Na een oproep aan burgers om hun gevel als meetplaats aan te bieden, waarop maar liefst 348 Gentenaars reageerden, selecteerden het stadsbestuur en de VMM 50 meetlocaties aan de hand van een aantal wetenschappelijke criteria, waaronder een goede gebiedsdekking en variatie in verkeersdrukte en straatopbouw. De metingen vonden plaats van juni tot november 2016, aan de hand van passieve NO2-samplers die om de twee weken werden vervangen en geanalyseerd in het labo.

Stikstofdioxide (NO2) behoort samen met stikstofmonoxide (NO) tot de stik4

Frontaal // herfst 2017

stofoxiden (NOx). Deze stoffen komen vrij bij verbrandingsprocessen. In de agglomeratie Gent is wegverkeer de belangrijkste bron, waarbij dieselwagens het leeuwendeel van de emissies voor hun rekening nemen. Met het Dieselgateschandaal is aan het licht gekomen dat dieselwagens nog veel meer van deze schadelijke stoffen uitstoten dan officieel is toegelaten. Stikstofoxiden zijn irriterend voor de luchtwegen en dragen bij tot verzuring van het milieu en de vorming van smog en ozon. De Europese Unie legt haar lidstaten op dat de jaargemiddelde concentratie niet meer dan 40 µg/m³ (microgram per kubieke meter) mag bedragen, een norm die ook de Wereldgezondheidsorganisatie als grenswaarde adviseert.

Overschrijding van de Europese norm

De Vlaamse Milieumaatschappij (VMM) meet stikstofdioxide in de automatische meetstations van het Baudelopark en de Gustaaf Callierlaan. Daar wordt de laatste jaren geen overschrijding van de NO2-norm opgetekend. Dit betekent echter niet dat de norm nergens in de stad wordt overschreden, aangezien NO2-concentraties sterk kunnen variëren van straat tot straat. Dat bleek onlangs in Brussel. Ook daar wordt de norm in de officiële meetstations niet overschreden, maar metingen van de ngo ClientEarth gaven aan dat de concentratie in de drukke Wetstraat maar liefst 91 µg/m³ bedraagt. Elders in de hoofdstad, in de Kunstlaan, werd zelfs een concentratie van 99 µg/m³ genoteerd. De resultaten van de Gentse meetcampagne tonen aan dat er ook in de Arteveldestad lokale overschrijdingen van de Europese norm optreden.

Op 8 van de 50 meetlocaties werd een concentratie hoger dan de 40 µg/m³ geregistreerd.

De Sint-Jacobsnieuwstraat, een smalle en drukke straat in het centrum, spant de kroon met 68,4 µg/m³. Ook aan Dok-Zuid op de kleine ring, in de Begijnhoflaan en op het Seghersplein in het hart van de Brugse Poort is de jaargemiddelde concentratie te hoog.

De plaats waar de laagste concentratie werd gemeten is de Raymond de Hemptinnelaan, een rustige residentiële straat in Mariakerke.

Straatopbouw en autoverkeer

Uit de resultaten blijkt dat drie parameters een bepalende invloed hebben op de NO2-concentratie: straatopbouw, verkeersintensiteit en filevorming.

Smalle straten met hoge, gesloten bebouwing houden de luchtverontreiniging langer vast. Men spreekt van zogenaamde ‘streetcanyons’. De Keizer Karelstraat en de Sint-Jacobsnieuwstraat in Gent-centrum zijn daar goede voorbeelden van. In bredere straten en straten met open bebouwing, heeft de wind meer vrijheid om de lucht te verversen. Een tweede parameter is de verkeersdrukte, die een sterk verband toont met de uitstoot van stikstofdioxide.

Ten slotte is ook filevorming belangrijk: wagens die steeds moeten stoppen en terug starten stoten meer luchtverontreinigende stoffen uit dan wagens die met een constante snelheid rijden. Op basis van die criteria kan je ook voor je eigen straat een score berekenen die een indicatie geeft van de luchtkwaliteit. Hoe je dit doet, vind je in het eindrapport (zie meer weten).

De metingen dateren van voor de invoering van het circulatieplan. Mogelijk is de situatie op een aantal punten gevoelig verbeterd, bijvoorbeeld in de Sint-Jacobsnieuwstraat. Uiteraard zijn er bijkomende metingen nodig om dit vermoeden te bevestigen. Het stadsbestuur is daar op dit ogenblik mee bezig.

Het is haar bedoeling om jaarlijks metingen te doen op een twintigtal locaties.

Daarbij zal niet enkel stikstofdioxide worden bepaald, maar ook roet (black carbon) en geluidsoverlast. GMF wil dat de Stad ernaar streeft overal in Gent onder de norm van 40 µg/m³ stikstofdioxide te blijven. Daarnaast kijken we reikhalzend uit naar de lage emissiezone (die wat ons betreft ruimer mag zijn dan het gebied binnen de R40), een schoner wagenpark en circulatieplannen voor de deelgemeenten. Ook eisen we

dat de Stad er in de volgende legislatuur voor zorgt dat de Gentse taxivloot enkel nog uit elektrische voertuigen bestaat.

.

Meer weten Een kaartje met de resultaten en het eindrapport van de meetcampagne via www.stad.gent/meetdelucht Meer info over stikstofoxiden op www.vmm.be/lucht/stikstofoxiden 55

Met vallen en opstaan naar een leven zonder afval ‘Mag ik mijn eigen potjes meebrengen?’

Begin 2017 zaten mijn lief en ik aan de keukentafel een ‘Actieplan Zero Waste’ uit te werken. In plaats van te blijven zuchten over teleurstellende cijfers en slappe politici, besloten we te kiezen voor positieve actie. We bekeken ons afval en vroegen ons af hoe we het konden reduceren tot (bijna) nul.

Tekst: Vanessa Debruyne

L

aat Google, Facebook en Youtube even los op de zoekterm ‘Zero Waste’ en in een mum van tijd oogst je een heleboel tips, recepten en verfrissende ideeën rond afvalvrij leven. We maakten een samenvatting van alle bruikbare informatie en gingen aan de slag. Elke stap maakt ons huishouden lichter en voelt als een kleine overwinning.

Uit de startblokken

Verklaar de jacht geopend op goed afsluitbare potten en doosjes in verschillende formaten. Verzamel alle plastieken en linnen zakken in je huis en vertrek voortaan niet meer naar de winkel zonder. Schrap de supermarkten uit je routine en stippel nieuwe routes uit naar kleine handelaars in je buurt, marktkramers en afvalvrije winkels zoals Ohne en Be-O. Bekijk de inhoud van je vuilniszak en bedenk alternatieven voor elk stuk afval.

In het begin is het even wennen, maar geef jezelf een paar maanden en het wordt een automatisme.

6

Frontaal // herfst 2017

Geef dorst geen kans

Omdat we ons kraantjeswater graag fris hebben, zetten we altijd twee flessen in de koelkast. We gaan zelden de deur uit zonder drinkfles, zo krijgt dorst minder kans en komen we onderweg niet in de verleiding om iets uit een drankautomaat te halen. Fruitsappen kopen we in herbruikbare glazen flessen. Er is een ruim aanbod op de markt, van het appel-rabarbersap door Pajottenlander tot de Worldshake van Oxfam. Citroen-, munt-, gember- en bessenlimonades maken we regelmatig zelf, net als milkshakes en smoothies. Van bierflesjes gooien we de kroonkurken bij het PMD. Onze wijn tappen we af bij Ohne of Be-O. Sterke drank en likeur halen we bij Vom Fass.

Koffie of thee?

Bij Javana laten we onze eigen potten vullen met verschillende soorten koffie en thee. Met een simpele French Press of een theepot met metalen filter zetten we onze afvalvrije bakjes troost. Een pot fruitige thee laat ik regelmatig afkoelen met wat suiker en citroensap bij, voor een zomerse ijsthee. Verse melk in retourflessen kunnen we via ons voedselteam bestellen bij De Zwaluw. Of we laten onze eigen flessen vullen door de Hoevemobiel. Omdat wij nogal veel melk drinken, staat er bij ons ook nog een bak glazen Inex-flessen in de kelder als back-up. Suiker kopen we in bulk.

Keep it clean

Om ons te wassen gebruiken we een stuk zeep en een shampoobar. Appelazijn doet dienst als conditioner.

Tandpasta maak ik zelf met kokosolie, baksoda en pepermuntolie. Mijn

tandenborstel is gemaakt van bamboe.

Scheren doen we met een metalen krabber waarvan je de mesjes kunt vervangen. Deodorant komt in de vorm van aluinsteen en een zelfgemaakte crème. Make-up draag ik alleen op feestjes en ook met parfum zijn we zuinig, die voorraad gaat dus nog wel even mee. Ik gebruikte vroeger wasbare luiers voor mijn zoontje en nu heb ik ook wasbare maandverbanden voor mezelf.

Op droge huid wrijven we amandelolie.

Voor snottebellen hebben we stoffen zakdoeken in huis. Alleen toiletpapier arriveert nog steeds in een plastieken verpakking en ook voor zonnecrème hebben we geen alternatief. Maar schoonmaakproducten hoef ik alvast nooit meer in een fles te kopen. Wasmiddel, vaatwaspoeder, WC-reiniger of allesreiniger, ik maak het allemaal zelf.

Ik gaf hierover ook al twee keer een workshop aan enthousiaste GMF’ers (zie reportage hiernaast).

In de volgende Frontaal vertel ik verder over afvalvrij ontbijten, stevige boterhamdozen, warme maaltijden en zelfs Zero Waste snacks and sweets.

Zit je nu al met vragen of ben je op zoek naar specifieke oplossingen? Stel ze aan de ‘Zero Waste Group Gent’ op Facebook en wij denken met je mee.

.

Workshop

Maak je eigen ecologische schoonmaakproducten Kuisen is echt leuker geworden!

Tekst: An Van Hemeldonck Recepten: Vanessa Debruyne Foto’s: Dennis Licht

Het idee

Omdat Vanessa haar streven naar Zero Waste graag wilde delen, organiseerde ze in samenwerking met Gents MilieuFront twee workshops, waarin de deelnemers zelf ecologische schoonmaakproducten leerden maken. Beide edities met telkens twintig enthousiastelingen waren snel volzet, er bestond hiervoor dus zeker interesse. Terecht, want die zelfgemaakte producten hebben tal van voordelen. Ze bevatten geen schadelijke stoffen en komen zonder verpakking, zodat ze absoluut milieuvriendelijk zijn. Daarnaast blijken ze even eenvoudig als goedkoop om te fabriceren.

Het verloop

// Fijn dat je slechts een beperkt aantal basis.. ingredienten nodig hebt //

Bij aankomst op de DOK-site bemerkten de deelnemers direct de mooi gevulde workshoptafels. Zelf waren ze eveneens goed gepakt met maatbekers, trechters, roergerei, mengkommen en allerhande flessen of bokalen. Binnen de groep ontstond meteen een gezonde spanning uit angst voor mislukte brouwels, want niemand kon de precieze moeilijkheidsgraad van de workshop inschatten.

Met een aanstekelijk enthousiasme begon Vanessa onmiddellijk de natuurlijke basisingrediënten als citroenzuur, azijn, zeezout, zeepvlokken en etherische oliën toe te lichten. Ook verklaarde ze het cruciale verschil tussen de baksoda (natriumbicarbonaat) en de sterkere schoonmaaksoda (natriumcarbonaat). Daarna konden de deelnemers aan de hand van verschillende recepten zelf aan de slag. Voorzichtig afwegen, flink mengen, etherische olie kiezen, nauwkeurig druppels tellen, warm water toevoegen, even schudden en elkaar helpen waar nodig. Iedereen was plots druk in de weer en bij de eerste resultaten stegen enkele ooh’s en aah’s op, vermengd met blije gezichten en de geur van lavandel, citroensap en zeep.

Ongeveer twee uur later keerden alle deelnemers voldaan huiswaarts met eigenhandig gemaakt was- en afwasmiddel, allesreiniger, WC-spoelmiddel, vaatwaspoeder en een citruskruiden-azijn die als wasverzachter, als spoelglansmiddel of mits verdunning met water zowaar als conditioner dienst kan doen. Bovendien verdeelde Vanessa een infobundel met aanvullende uitleg over de zeven basisingrediënten, de plekken waar deze verkocht worden en maar liefst dertien recepten! Onderaan vinden de nieuwsgierigen daarvan twee voorbeelden.

7

// Echt heel gemakkelijk! //

De reacties

Uiteraard bleven enthousiaste reacties niet achterwege. GMF leerde dat sommige deelnemers ineens veel zin hadden om te kuisen, terwijl anderen wisten dat het niet gemakkelijk zou zijn hun poetsvrouw te overtuigen om met de zelfgemaakte producten te werken. Algemeen waren de deelnemers erg verwonderd hoe snel, simpel ĂŠn goedkoop je je eigen ecologische schoonmaakproducten kan maken.

Voorts hoorden we veel lof over de infobundel. Het was kortom een meer dan geslaagde workshop,

Het vervolg

Ook ik volgde met veel interesse de workshop en had ondertussen al uitgebreid tijd om de zelfgemaakte producten te testen. Wat een positieve ervaring!

Mijn was ruikt nu beter dan ooit, aangezien ik zelf de geur van de etherische olie koos. Daarnaast voel ik me telkens ongelooflijk trots, wanneer ik een geutje eigengemaakte allesreininger aan mijn kuiswater toevoeg of mijn potten afschrob met mijn zelfgemengd afwasmiddel. De producten blijken trouwens van een verbazingwekkend goede kwaliteit.

Zo werkt de WC-reiniger zelfs beter dan het natuurlijke middel dat ik voordien gebruikte. Ik ben oprecht tevreden, te meer omdat ik weet dat op deze manier bijdraag aan een duurzame milieuvriendelijke wereld. Met mijn zelfgemaakte ecologische producten is kuisen echt leuker geworden!

8

Frontaal // herfst 2017

De recepten

Wasmiddel (1 liter) 20 gram zeepvlokken (of geraspte stukken zeep) 1 liter water 12 druppels etherische olie 16 gram schoonmaaksoda (natriumcarbonaat) Maak vloeibare zeep* door de zeepvlokken op te lossen in water. Breng ze aan de kook en laat ze een nachtje afkoelen. Klop de zeepvlokken de volgende dag even los met een garde.

Voor gewone was: voeg 12 druppels etherische olie toe.

Voor witte of erg vuile was: voeg ook nog 16 gram schoonmaaksoda toe.

// Nog nooit heb ik zoveel zin gehad om te kuisen // Allesreiniger (1 liter) 50 milliliter vloeibare zeep (cfr. hiernaast)* 50 gram schoonmaaksoda (natriumcarbonaat) 20 druppels etherische olie water Los de schoonmaaksoda op in een beetje warm water. Voeg de vloeibare zeep en de etherische olie toe. Vul de rest van de fles bij met water. Altijd even schudden voor gebruik.

// Nu ik dit een keer zelf gedaan heb, weet ik dat ik het kan en ga ik dit zeker nog doen //

Groene Loper filmfestival 2017 Woensdag 8 tot en met zaterdag 11 november 2017

Ook dit jaar frissen we de herfstmaanden weer voor je op met enkele groen geïnspireerde films, aangeraden door Gents MilieuFront! We gaan het filmfestival van start samen met Oxfam, met wie we onze blik verleggen naar het Zuiden. Een overzicht van het programma van dit jaar hieronder.

Tekst: Activiteitenwerkgroep

Woensdagavond 08/11

La finca humana

in het Vredeshuis, i.s.m. Oxfam Wereldwinkel Gent-Centrum Honduras heeft de hoogste moordcijfers. In 2015 claimde president Juan Orlándo Hernandez - alhoewel er twijfels waren over hoe het berekend werd - dat ongeveer 80% van de criminaliteit in Honderas gerelateerd is aan bendes.

Een Hondurese groep wil deze statistieken veranderen door hun kinderen aan te leren hoe te denken en te boeren. Ze noemen het ‘De menselijke boerderij’ of ‘La Finca Humana’. Kinderen krijgen

naast het alfabet les over bijv. hoe biozaden planten. En nog belangrijker, ze worden constant herinnerd aan het belang van ‘analyse, observatie, innovatie en uitvinding’. Omdat ze met de Finca Humana geloven dat nadenken, eerder dan gewoon memoriseren, de kinderen zal helpen om veiligheid boven geweld en boeren over criminaliteit te kiezen.

Donderdagavond 09/11

La cinquième saison

in Studio Skoop - 1u33min + introductie door de regisseurs Peter Brosens en Jessica Woodworth Wat als de lente niet komt? Le cinquième saison toont een magisch mooi in beeld gebracht, maar duister verhaal over een Ardens dorp waar de natuur zich tegen de mens keert. De dorpelingen zoeken elk hun eigen manier om hiermee om te gaan …

Vrijdagavond 10/11

Les Liberterres

in Art Cinema OFFoff - 1u22 min Nederlandse ondertitels Het huidige landbouwmodel is schadelijk voor mens en milieu, onderhevig aan kelderende prijzen, én produceert onvoldoende. Vier boeren uit België, Italië, Oostenrijk en Afrika blijven niet bij de pakken zitten, en experimenteren erop los op zoek naar een duurzame,

autonome en lokale productie. Kunnen ze hiermee de wereldbevolking voeden?

Zaterdagnamiddag 11/11

Kinderfilm

in Studio Skoop Zaterdagavond 11/11

The wild bees that keep us (locatie nog te bepalen) - 30 min Engelse ondertitels + inleiding en bespreking door Fastenopfer coördinator Filip Debruyne In Laos zijn NGO’s niet toegestaan.

Desondanks ontstond er een sterk netwerk van arme boeren bijenkasten starten met wilde bijen uit het bos. De Belgische documentaire van Dimi Dumortier, in samenwerking met Fastenopfer Laos, toont het belang van het bos en laat zien hoe het gebruik van pesticides in de moderne landbouw de bijen treft. De dorpelingen zoeken oplossingen, en ontdekken de snel oprukkende Chinese markt die nood heeft aan natuurlijke producten uit een gezond bos. Plots blijken ecologie en economie wel met elkaar te verzoenen.

Meer info www.gentsmilieufront.be/groeneloper

9

GMF-reporter vanuit Kopenhagen

Moet er nog water zijn?

Hoe Kopenhagen zich voorbereidt op klimaatverandering

Terwijl ik dit schrijf, maakt Denemarken op klimaatvlak de ergste zomer mee in 38 jaar: in juli steeg het kwik geen enkele keer boven de 25 graden en het regende bijna dagelijks. Het weer is hier nog onvoorspelbaarder dan in België. Mijn vertrouwen in het weerbericht is intussen onbestaande en ik bereid me telkens voor op ‘vier seizoenen op een dag’. Regenbuien verschijnen hier belachelijk vaak en onverwacht. Het enige dat je kan doen is berusten en altijd regenkledij bij je hebben.

Dat is ook wat de Denen doen. Maar ondertussen nemen ze voorzorgsmaatregelen tegen al te zware wolkbreuken én overstromingen.

Tekst: Linde Jacobs Foto’s: Visit Copenhagen

T

erwijl hele regio’s op onze planeet kreunen onder steeds groter wordende droogte, is klimaatverandering in Denemarken juist merkbaar aan frequentere regenval. Regenbuien volgen elkaar niet alleen sneller op, ze worden ook intenser en veroorzaken grote problemen. Vooral in steden kan het water niet snel genoeg weg.

Klimaatneutraal tegen 2025

Klimaatverandering is volop aan de gang (ja, Trump, ja) en heel wat steden zijn in de weer met een actieplan om via een verminderde CO2-uitstoot hun steentje bij te dragen. Ook Kopenhagen pompt volop energie (en geld) in de 10

Frontaal // herfst 2017

doelstelling om tegen 2025 klimaatneutraal te zijn: windmolenparken, excellent en hyperfrequent openbaar vervoer, fietsinfrastructuur, een gezamenlijk verwarmings- en koelingssysteem voor de hele stad, strenge bouwvoorschriften, ...). Een ambitie die trouwens breed gedragen wordt door de Kopenhagenaren. De helft van de windmolens in de haven werd immers gefinancierd met particulier geld.

Operatie Cloudburst

Los van het verkleinen van de ecologische voetafdruk van de stad, bezorgen de gevolgen van klimaatverandering de Denen ook andere kopzorgen. Na een regenbui met zware impact in 2010, gevolgd door een nog zwaardere wolk-

breuk in 2011 met meer dan 800 miljoen euro schade, werd pijnlijk duidelijk dat er moest ingegrepen worden. Ze maakten een specifiek actieplan, bovenop het algemene klimaatactieplan, en noemden het Cloudburst Management Plan. Het plan bestaat uit meer dan 300 afzonderlijke projecten, en moet ervoor zorgen dat de stad jaar na jaar beter gewapend is tegen extreme waterval en een stijgende zeespiegel.

Straten worden rivieren

Het Cloudburst plan omvat ‘green’ en ‘grey’ maatregelen: natuurlijke en menselijke ingrepen om het water letterlijk in goeie banen te leiden. De bouw van dijken en een heel netwerk aan extra ondergrondse riool- en reservoircapaciteit zijn ‘grey’ maatregelen. Net als het ophogen van stoepdrempels en het heraanleggen van straten. Ze krijgen een licht hellende V-vorm, zodat het water naar het midden van de straat stroomt en een soort rivier vormt in plaats van gebouwen binnen te stromen. Erg nuttig in een stad waar veel winkels, huizen en kantoren onder het straatniveau liggen.

Verplichte groendaken

Parken worden op strategische plaatsen zo aangelegd dat ze bij hevige regenval kunnen veranderen in vijvers. Aan de oevers van bestaande watermassa’s (onder andere bij de bekende ‘Lakes’ tussen de wijk Norrebro en het centrum van de stad) worden overstromingsgebieden voorzien. De stad legt tegelijk een heel aantal nieuwe groenzones aan, vaak onder de vorm van brede middenbermen, om het water op te vangen en zo de riolen te sparen.

Bij nieuwe gebouwen is sinds 2010 al verplicht om op platte daken een groendak te voorzien. Het zijn maar enkele voorbeelden van ‘green’ projecten die de stad in staat stellen om overtollig water te slikken. Al dat extra groen heeft als bijkomstig voordeel dat er een nieuwe dynamiek in buurten ontstaat met picknickende gezinnen waar je voorheen autoverkeer zag.

Honderd jaar vooruit

Kopenhagen liet wetenschappers uitrekenen hoe ze de klimaattoekomst van hun stad moesten zien. Wat blijkt onder andere: over de komende 100 jaar zal het zeeniveau hier met 1 meter stijgen. En hoewel de impact van het stijgende zeewater pas voelbaar zal worden over dertig jaar, starten ze nu al met preventieve maatregelen. Want hoe hoger het zeeniveau, hoe moeilijker het wordt om hevige regenval te verwerken, hoe groter de mogelijke schade en hoe imposanter de potentiële kost.

Hoe ze al die projecten financieren?

De overheid voorziet jaarlijks een groot budget en realiseert daarmee telkens een aantal projecten uit het plan. Uiteraard dragen de bewoners hun deel bij

via een extra watertax. Maar ook bedrijven zijn niet vies van een investering in het project. Verzekeringsbedrijven maken de som en concluderen dat ze beter af zijn met het sponsoren van preventieve maatregelen dan met het uitkeren van steeds grotere waterschadeclaims. Bedrijven die zelf maatregelen nemen met positieve impact op de waterhuishouding, krijgen daarvoor gunstige leningen en vereenvoudigd papierwerk.

Het Cloudburst Management Plan wordt wereldwijd met argusogen gevolgd. Veel steden nemen het gedeeltelijk over en het plan won al klimaatprijzen. Het wordt wat clichématig, maar ze doen het toch maar weer, die Denen!

.

11

Nieuwe Gentenaar aan het woord Ik heb geen auto omdat ik de nood niet voel In deze rubriek laten we ‘Nieuwe Gentenaars’ hun licht schijnen op het milieu. Welke boodschappen en ideeën met betrekking tot het milieu brengen zij uit hun thuisland mee naar Gent? Wat kunnen we van elkaar leren? Frontaal hoort het graag!

Tekst: H. V. Foto: Diana Cabrera

V

ijf en een half jaar geleden kwam de 31-jarige Diana vanuit Bogotá (Colombia) naar Gent. We ontmoeten elkaar op een zomerse dag waarbij de ene regenvlaag de andere opvolgt, in een cafeetje aan het station. Diana komt net van Waregem, waar ze werkt op de salesafdeling van TVH.

Vervoer hier en daar

Ik doe in Gent bijna alles met de fiets.

Naar mijn werk ga ik met de trein in combinatie met de fiets. Zo heb ik dagelijks bijna 20 kilometer in mijn benen. Ik kies voor de fiets omdat het het gemakkelijkst is. Vroeger nam ik de belbus om naar mijn werk te gaan. Ik moest altijd 2 uur op voorhand reserveren. Als mijn trein vertraging had, wachtte de bus niet op me,… Twee jaar lang heb ik mijn vervoer zo geregeld, maar nu 12

Frontaal // herfst 2017

huurt mijn bedrijf een fiets voor me aan een fietspunt in Waregem. In het begin twijfelde ik. 7 kilometer fietsen, langs een niet zo aangename baan. Maar nu ben ik het gewoon. Ik zie superveel voordelen aan fietsen. Zo verloor ik veel gewicht (lacht), zo een 10 kilo op 1 jaar tijd, zonder er extra inspanningen voor te moeten doen: ik ga gewoon naar mijn werk! Super leuk (lacht)! Mijn benen zijn mooier geworden en mijn conditie is verbeterd. Ik heb ook meer vrijheid, ik trek mijn plan en moet niet wachten, ben sneller. Zoveel voordelen.

Er zijn natuurlijk ook nadelen. Als het regent bijvoorbeeld. En vroeger ging ik vrouwelijker gekleed om naar mijn werk te gaan, met hakjes enzo. Nu niet meer, ik zweet elke dag, mijn make-up loopt uit, mijn nylonkousen gaan altijd kapot, ik moet mijn kleren elke dag wassen. Ik kom op mijn werk en zit het eerste half uur nog na te zweten, erna krijg ik het koud (lacht). Dat zijn de kleine stomme dingen (lacht).

In Colombia ging ik overal heen met de bus, ik heb daar nooit gefietst. In die tijd was er nog totaal geen fietsinfrastructuur. Sinds twee jaar zijn er wel fietspaden. Maar het probleem is de veiligheid. Je kan makkelijk bestolen worden op de fiets, men bedreigt je met een mes en verdwijnt met al je spullen.

Met de bus of de auto is het veiliger.

Maar er is een enorm mobiliteitsprobleem, ongelofelijk veel files. Er zijn aparte rijstroken voor auto’s en bussen nu, maar toch doe je over een ritje van

10 minuten al gauw 40 minuten.

Ik heb geen auto hier omdat ik de nood niet voel. Niet omdat ik aan het milieu denk. Ik ben niet opgegroeid op een plaats waar mensen zich heel bewust zijn van het milieu. We hebben andere problemen die voor ons belangrijker zijn: de economie, werk vinden, we “overleven” meer dan hier.

Gemeenteraadsverkiezingen en milieu

Ik zou voor veel meer bomen in de stad zorgen. Het zou kunnen lukken in Gent, zoals in Buenos Aires in Argentinië bijvoorbeeld, dat is prachtig!

Daarnaast zou ik nog véél meer fietsenrekken plaatsen. Ik moet vaak mijn fiets tussen andere fietsen steken, zeker hier aan het station, op die manier heb ik mijn fiets al een aantal keren kapot teruggevonden in een rek. Als men wil dat we minder de auto gebruiken, hebben we nog meer fietsenrekken nodig!

Milieubewustzijn

Door naar België te verhuizen ben ik me wel bewuster geworden van het milieu. Hier heb ik bijvoorbeeld leren recycleren. Dat werkt goed, het gaat op die manier beter met de stad. Als ik nu in Colombia ben, vind ik het moeilijk om alles in 1 vuilbak te gooien. Ik ben verantwoordelijker nu.

Hier voel je de luchtvervuiling ook niet zo sterk als in mijn land. Ik kan goed ademen in Gent. Dat vind ik superpositief! Eigenlijk ben ik niet zo bewust bezig

// Om de milieuproblematiek aan te pakken zou eerst de armoede aangepakt moeten worden //

met het milieu. Al doe ik wel dingen: ik fiets, ik recycleer,… En ik eet veel minder vlees hier, dat heb ik echt in België geleerd. Er is hier ook veel variatie in lekkere alternatieven en in smakelijke kruiden. Als je in Colombia iets vegetarisch wil, krijg je sla en tomaten. Hier vind je lekkere vegetarische maaltijden, quiches,… waardoor ik veel minder vlees eet.

Verschillen

In Colombia gebruiken we veel plastic zakjes, maar echt voor alles! Je koopt bijvoorbeeld 1 ajuin en je krijgt een minizakje waar 1 ajuin in past. Dat is echt niet goed.

In het begin dacht ik hier “Waarom krijg ik geen zakje?! Dat kost toch niets?”. Maar nu vind ik het super, het is veel beter voor het milieu. Je moet je wel aanpassen. In het begin ging ik naar de winkel en vergat ik telkens mijn zak,

waardoor ik altijd zakjes moest kopen.

Maar na een tijdje dacht ik eraan.

In mijn land is alles wel veel natuurlijker. Hier zitten veel dingen in potten en conserven, alles komt in verpakkingen, in plastic. Ginder wordt alles vers en los verkocht. Er zijn wel dingen in blik of pot maar mensen kopen het niet.

Dat zorgt ervoor dat er veel minder afval is, veel minder verpakkingen en veel meer groenafval. Mensen eten veel meer groenten en fruit. We hebben daar zoveel variatie. Frisdranken bijvoorbeeld kopen we niet. We maken zelf onze eigen natuurlijke limonades.

Je vindt op elke hoek van de straat fruit en groenten. Verse sappen worden ook op straat verkocht.

In Colombia is er veel meer vervuiling door het verkeer. De luchtkwaliteit is er echt slecht. Bogotá is een stad die op 2800 meter hoogte ligt, zoals La Paz bijvoorbeeld. Vroeger was het er altijd 16°,

maar nu heb je dagen tot 25°, dat is echt niet normaal. Hieruit kan je afleiden dat we met een probleem zitten. Als de auto’s duurder waren, zouden minder mensen er één kopen, denk ik. Maar het gaat verder dan dat. De stad zou veiliger moeten zijn, mensen zijn bang om op de fiets bestolen te worden. En dat heeft dan weer te maken met de armoede. Dus om de milieuproblematiek aan te pakken zou eerst de armoede aangepakt moeten worden.

Het milieu is in mijn beleving ook een beetje een “luxeprobleem”. In Colombia zijn wij niet bezorgd over het milieu omdat wij andere problemen hebben.

Als wij die economische en sociale problemen niet zouden hebben, zouden wij ook kunnen beginnen denken aan het milieu. Het milieu lijkt me eerder een probleem waar een rijke maatschappij zich mee bezighoudt.

.

13

Stemmen aan de kassa Lokale producten kopen in en rond Gent

Een tiental multinationals die de voedselmarkt overheersen genieten dagelijks van onze betalingen aan de kassa. Nee, dan liever lokaal winkelen: met je loon steun je een kleine ondernemer uit je buurt, je product legt minder transportkilometers af en je weet waar het vandaan komt. In de vorige Frontaal bespraken we winkels met lokale producten, bestellen bij de boer en lokale bloemetjes. Na een fleurige zomer schakelen we een versnelling hoger en gaan we nog meer de boer op!

Tekst: Leen Vermeire Foto: Peter Geysemans

Bij de boer bestellen

We hadden het eerder al over de Voedselteams en de Buurderij, waar je bij de boer kan bestellen via een online winkel, en nadien dit in je buurt afhaalt.

Wie het avontuur ruikt, kan daarnaast ook bij de boer bestellen én daarbij verrast worden. Probeer eens een biologisch groente- en fruitpakket van De Wassende Maan, De Kollebloem, De Zonnekouter, Blauw Kasteel, Ourobouros, Biobello, de regionale eFarmz … Deze pakketten garanderen een vaste afname voor de boer en creatieve kooksessies voor jezelf. Je haalt ze zelf af in je buurt.

Liever lui dan moe? Je kan ook bestellen bij de boer zonder de zetel te verlaten. Thuislevering is namelijk mogelijk bij de eerder vermelde eFarmz.be, en bij Cirkle.be. Via de website Biobello. be kan je zelfs laten leveren op je werk!

14

Frontaal // herfst 2017

Lokaal de boer op gaan

Rechtstreeks bij de boer gaan winkelen is weer een stapje verder en een leuke manier om de boer te leren kennen en aan het werk te zien. Wie het niet te ver wil zoeken, kan hen ontmoeten op de 7 wekelijkse boerenmarkten en de 2 biomarkten die Gent rijk is. Iets verder buiten Gent vind je verschillende hoevewinkels waar je rechtstreeks kan aankopen, zoals in Lovendegem het Klavertjeshof, in Laarne Paardenmelkerij t’ Kattenheye, in Merelbeke De Roskamhoeve, in Evergem Hoevezuivel ’t Veldeken,…

Boer spelen

Liever zelf voor boer spelen? Op een zelfoogstboerderij kweekt en verzorgt een boer(in) de gewassen. De rest is aan jou! Als klant kan je een oogstaandeel kopen en het hele jaar door groenten, fruit, en soms ook bloemen zelf komen oogsten. Ideaal voor wie graag in de tuin staat, maar liever niet al te intensief. Rondom Gent kan je zelf oogsten in Gentbrugge bij Oogstgoed, in Destelbergen bij Het Wijveld, in Lovendegem bij De Zwaluw, in Landegem bij ‘t Schaaphof en in Lochristi bij Rawijs.

Graag nog lokaler? Last but not least kan je ook zelf de handen uit de mouwen steken. Er zijn verschillende volksen samentuintjes in Sint-Amandsberg, Gentbrugge, Destelbergen, Rabot, Brugse Poort en DOK, of je kan het lokaalst van al kweken in een moestuin in je achtertuin, op de vensterbank of een geveltuintje.

Tenslotte

Dit overzicht is alles behalve volledig. Er zijn restaurants en cateringbedrijven die hun ingrediënten lokaal zoeken (zoals Lokaal of Roof Food), er is lokaal Gruut bier, Ginderella, Roomer, Callas confituur, Tierenteyn mosterd, de schoenmaker om de hoek,... Daarnaast zijn er uiteraard ook veel producten die niet persé lokaal zijn, maar wel bijvoorbeeld een faire internationale handel en goede

// Het lokaalst van al? Groenten, fruit, kippen,... uit eigen tuin! //

Moestuintjes in de Boerse Poort

arbeids- en leefomstandigheden voor alle arbeiders voor ogen hebben. Blijf dus gerust genieten van de chocolade van Oxfam! Hou vooral je ogen open en je portemonnee op de juiste plaats, dan gaat je inkomen en je stem aan de kassa naar het juiste systeem.

Lokale initiatieven

Bestellen bij de boer dewassendemaan.be, kollebloem.be, dezonnekouter.be, blauwkasteel.be, ourobouros.be, biobello.be, efarmz.be, cirkle.be Boerenmarkten en hoevewinkels stad.gent/cultuur-sport-vrije-tijd/buitenvertoeven/markten-gent, klavertjeshof. be, paardenmelkerij.info, hoevezuiveltveldeken.be Zelfoogstboerderijen oogstgoed.be, wijveld.be, biodezwaluw. be, tschaaphof.be, rawijs.be Volks- en samentuintjes: volkstuinen-gentbrugge.be, volkstuindestelbergen.

.

Lokaal hout Gent telt meer en meer enthousiaste knutselaars en professionele houtbewerkers. Maar wil je dat je zelfgemaakt meubel écht het niveau van de typische Zweedse meubelgigant overstijgt? Kies dan voor duurzaam en lokaal hout! “Lokaal” is hier ruim te interpreteren: eerder dan Gents, spreken we van Belgisch en Europees hout. Een Europese beuk heeft bijvoorbeeld de voorkeur op een Oost-Europese, die al snel enkele duizenden transportkilometers aflegt, om dan nog maar te zwijgen van zijn Noord-Amerikaanse broer. Een slimme houtbewerker let in de winkel dus niet enkel op het FSC-label, maar ook op de herkomst.

Europese en biologische parket vind je in Gent onder andere bij Tintelijn, en allerhande houtmaterialen bij Eurabo, Hanssens Hout of Ecostore in Melle. Opgelet, ze hebben ook hout van andere continenten. Wie Belgisch hout wil, vindt zijn gading bij Waalse bedrijven, die soms ook thuis leveren, onder het label “Bois Local”. Heb je het liever nog lokaler? Geen reden om het Citadelpark kaal te kappen: re- en upcycling van hout is niet enkel een goede stap voor het milieu, het is ook hipper dan hipster!

Meer info Tintelijn.be, eurabo.be, hanssenshout.be, ecostore.be, boislocal.be Vragen over milieubewust (ver-)bouwen en wonen? www.milieuadvieswinkel.be

15

GMF geeft input bij beleidsplannen Gents MilieuFront probeert via officiële inspraakprocedures invloed uit te oefenen op geplande projecten in Gent. Een greep uit ons werk van de afgelopen maanden.

Tekst: Steven Geirnaert

GMF vraagt en krijgt aanpassingen fietstunnel Dampoort

De stad Gent plant een ondertunneling van de spoorbundel aan de Dampoort ter hoogte van de Gandastraat. Gents MilieuFront verwelkomt de tunnel, maar vroeg zich af of de toerit aan de oostkant niet kon gerealiseerd worden op bestaande parkeerplaatsen in plaats van op een groenstrook. De stad is nu op zoek naar een oplossing om de toerit aan te passen.

GMF vraagt dat Vlaamse Overheid de mogelijkheid van een Park&Ride onderzoekt

De Vlaamse Overheid is van plan alle kruispunten op de R4 ten noorden van Gent volledig aan te pakken. Gents MilieuFront vroeg dat Vlaamse Overheid ook de mogelijkheid onderzoekt om een transferium (een Park&Ride) in te richten op het kruispunt R4 - Evergemse Steenweg. Ons verzoek werd afgewezen. Onze vraag om een fietsviaduct mee te nemen aan op één van de kruispunten (in functie van hoger fietscomfort) en om de effecten op openbaar vervoer ruimer te bestuderen werd wel opgenomen.

GMF verzet zich tegen aanleg weefstrook op E40

Westrem. Gents MilieuFront is gekant tegen de weefstrook. Als het de Vlaamse Overheid te doen is om doorstroming moet ze eerst andere punten aanpakken. De weefstrook wordt - denkt GMF - aangelegd om het outletcenter The Loop mogelijk te maken. Dit project zal tot 10.000 voertuigen per dag lokken en kan er niet komen zonder de weefstrook. Wij vragen dat de stad Gent negatief advies geeft op de aanleg van de weefstrook. Bij het ter perse gaan van Frontaal kenden we het advies van de stad Gent niet.

Meer info Alle bezwaarschriften van GMF vind je op gentsmilieufront.be > GMF > beleid > bezwaren en adviezen

De Vlaamse Overheid wil een weefstrook of 4de rijstrook aanleggen op de E40 tussen Zwijnaarde en Sint-Denijs-

Stem voor de geveltuinbrigade De stad Gent heeft in 2017 een oproep gelanceerd voor burgerprojecten.

Gents MilieuFront diende daarop het projectvoorstel ‘Geveltuinbrigade’.

V

an 29 september tot 14 oktober kunnen alle Gentenaars ouder dan 14 jaar kiezen welk project ze willen steunen.

Gentenaars beslissen dus welke projecten zullen ondersteund worden met een geldsom of niet. Breng je stem uit voor de geveltuinbrigade! Kijk op de brief in bijlage van deze Frontaal hoe je dit doet.

16

Frontaal // herfst 2017

Vergeten groene plek jes Het Leeuwenhof

De Gentbrugse Meersen en het Parkbos zijn als nieuwe groenpolen niet zomaar uit de lucht gevallen. Ze bestonden al, maar waren onontwikkeld, onbekend en onbemind.

Binnen enkele jaren komt er nog zo’n immense groenpool bij, namelijk “De Vinderhoutse bossen”. Wie graag eens eerst is, kan deze herfst nog voor de grote massa het gebied ontdekken.

Tekst: Leen Vermeire Foto: Peter Geysemans

D

e Vinderhoutse Bossen beloven tegen 2045 een groenpool te vormen van wel 640 hectare, maar hebben ook nu al 70 hectare te ontdekken pareltjes. Eén van de toekomstige portalen tot het domein is “Het Leeuwenhof.”

Dit bebost domein aan de Beekstraat bij Drongen - aan de afrit van de R4 - bestaat uit een opgeknapt kasteel (nu een zorgdorp) en een omliggend natuurdomein.

Het gebied is toegankelijk voor allen, maar erg goed verstopt. Als je de brug over de ringvaart afdaalt, draai dan meteen rechts af. Na het laatste huis en vlak voor de R4 zie je aan je linkerkant een beukenlaan. Op het einde van deze laan kan je links afslaan en een vijver ontdekken, net als een majestueus

hoog brugje, een eiland en nog veel meer. Of ga na de beukenlaan naar rechts en volg één van de paden dieper het bos in.

In de toekomst biedt Het Leeuwenhof ook avonturenpaden, vlonders, een knuppelpad en zelfs een laarzenpad.

Vandaag mag het domein dan (nog) geen urenlange boswandelingen bieden, een heerlijke herfstwandeling is wel mogelijk en jonge avonturiers vinden er een nieuw en onontgonnen speelterrein.

.

Meer info http://stad.gent/natuur-milieu/groen-destad/grote-parken-en-natuurgebieden/ vinderhoutse-bossen

17

Dampoort knapT OP! Wegens succes verlengd

Dampoort knapT OP! ondersteunt Gentse huiseigenaars om hun woning kwalitatiever en energiezuiniger te maken. Ze doet dat op een zodanige manier dat met dezelfde middelen steeds nieuwe mensen geholpen kunnen worden.

Tekst: Sabine Huyghe Foto: Koen Claes/vzw SIVI

Top 10 Radicale Vernieuwers

Winnaar werden ze niet, maar Dampoort knapT OP! werd toch door een jury uit 322 inzendingen gekozen als één van de 10 Radicale Vernieuwers van 2017. Radicale Vernieuwers zijn burgers, bedrijven, organisaties of instellingen die op een experimentele, innovatieve manier streven naar oplossingen voor maatschappelijke uitdagingen zoals klimaatverandering, armoede, diversiteit, mobiliteit, enz.

Dampoort knapT OP! Is een project van het OCMW Gent en Community Land Trust (CLT) Gent vzw. Een CLT is een nieuw woon- en gemeenschapsmodel dat betaalbare en kwaliteitsvolle woningen aanbiedt aan kwetsbare bewoners. Het is een open leden organisatie die bestaat uit eigenaars van woningen, mensen uit de buurt, het middenveld en de overheid.

Momenteel loopt het project na een succesvolle eerste editie voor een tweede keer. Ditmaal stelt ook Stad Gent middelen ter beschikking en kunnen 11 gezinnen uit de Dampoortwijk geholpen worden.

18

Frontaal // herfst 2017

Het geld keert terug

Gent wil tegen 2050 klimaatneutraal zijn en dus haar CO2-uitstoot drastisch verlagen. Ons energieverbruik moet naar beneden en een grote winst valt te behalen met de renovatie en isolatie van huizen. Vlaanderen telt 350.000 woningen die dringend ernstig gerenoveerd moeten worden. Een groot deel van die huizen wordt bewoond door noodkopers. Dat zijn mensen met een eigen woning, maar een erg krap budget.

Het project financiert en begeleidt de eigenaars in de renovatie. De eigenaar ontvangt een renovatietoelage en wordt bij de verbouwingen ondersteund door verschillende organisaties. Op het moment dat zo’n gerenoveerd huis wordt verkocht, gaat het budget van de renovatie en de bereikte meerwaarde terug in de pot van het project. Deze ‘subsidieretentie’ zorgt ervoor dat dezelfde middelen telkens opnieuw kunnen worden ingezet voor de kwetsbare doelgroep. Er wordt op deze manier ook geïsoleerd in woningen waar het anders niet snel zou gebeuren en zo wordt een onverhoopte klimaatwinst geboekt.

Wie komt in aanmerking?

Per editie van het project wordt een bouwblok van de wijk afgebakend. De bewoners van dat blok krijgen een flyer in de brievenbus met de voorstelling van het project en de vraag of ze hun huis willen verbeteren. Om te kunnen deelnemen moet een bewoner voldoen aan enkele voorwaarden.

Hij of zij moet natuurlijk eigenaar zijn van de woning. Verder moet de bewoner beschikken over een beperkt gezinsinkomen. Dit wordt bepaald door het te vergelijken met de budgetstandaard (het minimum dat een gezin nodig heeft).

Om te bepalen wie van de ingeschrevenen kan deelnemen aan het project, volgen enkele stappen. Aan de hand van een gesprek wordt de sociale leefsituatie van de eigenaar bekeken.

// Isoleren in woningen waar het anders niet snel zou gebeuren, geeft een onverhoopte klimaatwinst //

// De nominatie voor Radicale Vernieuwers helpt ons om beleidsmakers in en buiten Gent verder te overtuigen van onze aanpak //

Daarnaast worden bijvoorbeeld ook belastingbrieven en de aankoopakte van het huis in acht genomen en ook parameters als gezinssituatie, opleidingsniveau, gezondheid en schuld spelen mee.

Daarna wordt er door woonspecialisten van Bouw- en Woontoezicht (stad Gent) en REGent vzw bekeken welke werken er noodzakelijk zijn om de woning kwaliteitsvoller en energiezuiniger te maken.

Bij de eerste editie van Dampoort knapT OP!, die in juni 2014 van start ging, werden flyers verdeeld bij 1800 gezinnen in het bouwblok rond het Heilig Hartplein in Sint Amandsberg.

Ook wijkpartners zoals het OCMW, de woonwinkel, het CDF (Vereniging van Vooruitstrevende Verenigingen),‌ spraken bewoners aan, en ook de bewoners onderling stimuleerden elkaar om deel te nemen.

37 mensen schreven zich in, 13 eigenaars kwamen in aanmerking en 10 daarvan haalden uiteindelijk de

eindronde. De eigenaars die niet in aanmerking kwamen, konden terecht in de woonwinkel en kregen tijdens een woonbeurs meer informatie over bestaande diensten en organisaties op het vlak van kwalitatief wonen en diverse woonprojecten in de wijk.

Verlengd wegens succes

Exact een jaar na de start van het project konden de overeenkomsten met de geselecteerde bewoners ondertekend worden en gingen de renovaties van start. De deelnemende eigenaars werden tijdens het hele renovatieproces ook intensief begeleid op sociaal vlak door vzw SIVI en Samenlevingsopbouw Gent vzw. Een van de pijlers van CLT is namelijk communitywerking en gemeenschapsopbouw.

Op bouwtechnisch vlak konden de deelnemers rekenen op Domus Mundi vzw. Zij hebben een jarenlange ervaring op het vlak van kwalitatief en duurzaam leven, wonen en (ver)bouwen voor kwetsbare groepen. Domus Mundi

zocht mee naar een goede aannemer, vergeleek offertes, en bekeek voor welke premies de eigenaar in aanmerking komt.

Uit een evaluatie door het OCMW bleek dat door dit project het gemiddelde energieverbruik in de gerenoveerde woningen meer dan gehalveerd werd naar 243,6 kWh/m² per jaar. Ook de score voor de Vlaamse Wooncode ging er fors op vooruit. Om te voldoen aan de Vlaamse Wooncode moet een woning onder de 15 strafpunten blijven.

De score voor de 10 gerenoveerde woningen is gezakt van gemiddeld 54,5 naar 9,8.

CLT Gent hoopt dat de nominatie voor Radicale Vernieuwers helpt om beleidsmakers in en buiten Gent verder te overtuigen van hun aanpak.

In mei van dit jaar ging in Gent alvast een tweede editie van start, deze keer komen 11 noodkopers in aanmerking.

.

19

À la saison: Groene tomaten Lokale groenten in de kijker

In mijn tienertijd was ik grote fan van het boek en de film Fried Green Tomatoes (at the Whistle Stop Café). Pas onlangs ontdekte ik dat de fried green tomatoes - waarnaar de titel verwijst - niet van een specifieke soort gemaakt worden, maar wel van gewone onrijpe tomaten. Tijd om eens op zoek te gaan naar recepten, waarmee ook de laatste groene vruchten van de zomer verwerkt kunnen worden.

Tekst en foto’s: Britta Bolte

Als het groen niet meer rood wil worden

Jarenlang gooide ik ieder najaar met veel tegenzin mijn laatste groene tomaten op de composthoop, ervan overtuigd dat ze toch niet meer zullen rijpen en dat ze niet geschikt zijn voor consumptie. Tomaten behoren namelijk tot de nachtschadegewassen en groene onrijpe exemplaren bevatten evenals aardappelen de giftige stof solanine, waarvan de concentratie afneemt naarmate de vrucht rijp wordt. Grote hoeveelheden hiervan zijn schadelijk, maar bij een normale consumptie hebben volwassenen hier geen last van.

Eet toch met mate en volg de richtlijnen hieronder!

In de Zuiderse keuken zijn onrijpe groene tomaten gegeerd omwille van hun (licht) zure en frisse smaak en worden ze in warme gerechten gebruikt of ingemaakt. Ze bevatten bijna evenveel vitamine C als rode tomaten en bovendien veel vezels en mineraalstoffen. On20

Frontaal // herfst 2017

rijpe groene tomaten zijn niet te verwarren met groene tomaatsoorten waarbij de vruchten groen blijven als ze rijp zijn, zoals de Green Zebra. Deze kunnen wel rauw gegeten worden en zijn iets zuurder dan de rode tomaten.

In de keuken

Voor een veilig gebruik in de keuken zijn volgende punten van belang. Gebruik enkel tomaten die net niet rijp zijn. Dit is het geval als op het groen al enkele lichtrode vlekjes verschijnen, maar ze nog hard zijn. Je kan ze ook laten narijpen (zie kader op pagina 21). Eet onrijpe groene tomaten nooit rauw en let op bij een gevoelige maag. Ook in

verwerkte toestand zijn ze niet geschikt voor kinderen!

Op de volgende pagina vind je twee heerlijke veganistische recepten én enkele tips om groene tomaten te laten narijpen.

Inspiratiebronnen Fried Green Tomatoes (at the Whistle Stop Café) - boek van Fannie Flagg en de gelijknamige film van Jon Avnet (1991) These things I love - (food)blog Simply recipes - food blog van Elise Bauer

Chutney van groene tomaten

voor 3-6 bokalen 3-6 weckpotten (of andere inmaakbokalen) Steriliseer deze vooraf: leg in een grote pot een metalen rooster of een keukenhanddoek en zet de bokalen erop (dit om te voorkomen dat ze barsten van de hitte). Vul met water en laat koken gedurende 10 minuten. Leg de deksels en (rubberen ringen) in een schaal en overgiet met kokend water.

Voor de chutney 1250 gr groene (net niet rijpe) tomaten, in stukjes gesneden 200 gr rietsuiker (of wat minder als je het minder zoet wil maken) 2 (rode) ajuinen, fijn gesneden (ca. 150 gr) 240 ml appelazijn 1 el geraspte gember 1 el mosterdzaad 1 tl chilipoeder of -vlokken (of 1 chilipepertje) 1 tl venkelzaad 1 tl (zee)zout ½ tl gemalen piment (allspice) ⅛ tl kruidnagelpoeder 1 kaneelstok Snuifje nootmuskaat Peper en zout naar smaak Doe alle ingrediënten in een pot met dikke bodem. Laat dit alles eerst opkoken en daarna op een laag vuurtje gedurende 45 minuten met deksel sudderen. Breng op smaak. Haal de bokalen uit de pot met water. Vul met groene tomatenchutney tot ongeveer 0,5 cm van de rand. Veeg de randen schoon en sluit de potten zorgvuldig af.

Als je de chutney langer dan een paar maanden buiten de koelkast wil bewaren, dien je de inhoud achteraf te pasteuriseren. Zet de met de chutney gevulde bokalen terug in de pot met heet water. Let erop dat de bokalen met 2 cm water bedekt zijn. Breng aan de kook en laat 15 minuten koken. Haal de bokalen uit de pot en laat ze omgekeerd op een keukenhanddoek volledig afkoelen.

Fried green tomatoes

3-4 groene (net niet rijpe) tomaten Zeezout 60 gr boekweitbloem ¼ tl lookpoeder ¼ tl cajun-kruiden óf een andere Zuiderse kruidenmengeling, vb. Italiaanse kruiden Zout en peper naar smaak 100 ml ongezoete plantaardige melk (soja of haver) 40 gr boekweitmeel en 50 gr paneermeel óf 90 gr maïsmeel Olie om te bakken

Snij de tomaten in dunne sneden (ca.

0,4 cm). Bestrooi met zeezout en laat 5 minuten trekken. Meng in de tussentijd het boekweitmeel samen met het lookpoeder, de kruidenmengeling en zout en peper in een lage kom.

Doe de plantaardige melk in een tweede lage kom en het boekweit- en paneermeelmengsel in een derde. Verhit een scheutje olie in de pan. Wentel de sneetjes tomaten na elkaar door de boekweit-kruidenmengeling (goed afschudden), de melk (beide kanten goed bevochtigen) en het boekweitpaneermeelmengsel.

Leg de gepaneerde sneetjes tomaat voorzichtig in de hete olie en bak tot ze lichtbruin worden, ca. 3-4 minuten.

Draai elk sneetje voorzichtig om en bak nog eens 2-3 minuten tot ze ook aan de andere kant lichtbruin zijn. Haal de gefrituurde tomaten uit de pan en leg op een bord met keukenpapier om de overtollige olie te verwijderen. Dien ze heet op.

Tips om groene tomaten te laten narijpen

A

ls tomaten hun volle grootte hebben maar nog groen zijn, is het mogelijk om ze thuis verder te laten rijpen. Belangrijk is dat de zaadjes al een gel-achtig omhulsel hebben. Dit kun je testen door er eentje open te snijden. Indien niet, kun je ze beter voor een recept met groene tomaten gebruiken. Om het rijpingsproces van tomaten te bevorderen heb je ethyleen - een na-

tuurlijk plantenhormoon - nodig, dat vrijkomt uit alle rijpe vruchten. Leg de groene tomaten in een papieren zak, kartonnen doos of houten la en leg er een rijpe banaan of appel bij (let erop dat deze geen rotte plekjes hebben). Kijk regelmatig na. Binnen één of twee weken zouden de tomaten rijp moeten zijn. Als de banaan in tussentijd overrijp wordt, kun je ze best wisselen.

21 21

Duurzaamheid op Boomtown

meer dan een duur woord De zes speerpunten van duurzaamheid en festival

Boomtown is één van de vele festivals tijdens de Gentse Feesten. We kregen op zaterdag 22 juli een kijk achter de schermen van ecologisch boomtown met Jeroen Vereecke, één van de bezielers van Boomtown. Sinds 2013 besliste Boomtown om écht werk te maken van duurzaamheid, dat verder gaat dan enkel afval (sorteren). Een oproep van de OVAM voor kandidaat voorbeeld-evenementen gaf het laatste nodige duwtje om de stap effectief te zetten. Het 5-jarenplan werd geboren en is ondertussen al heel veel herschreven.

Frontaal neemt je mee door de 6 speerpunten van het plan en enkele opmerkelijke duurzame weetjes over Boomtown.

Tekst: Iris Verschaeve Foto’s: Boomtown - Maarten Mellemans

Belang van langetermijnplanning

Het duurzaamheidsplan van Boomtown is geleidelijk opgebouwd: niet van vandaag op morgen, maar over 5 jaar gespreid. Dit is voor hen zeer belangrijk geweest. “Het geeft je de mogelijkheid om te zeggen aan je mensen: We gaan verduurzamen en dit op lange termijn, daar gaan we naartoe. Je geeft je medewerkers en sponsors ruimte en tijd om mee te gaan in die verandering. En soms moet je dan, na een tijd, ook iets doorduwen. Maar het werkt.”

Essentie = afval voorkomen in plaats van verwerken

Als je iets organiseert, in dit geval een festival, zijn er altijd heel veel gevolgen waarmee je rekening moet houden.

Voor Boomtown gaat het hier over stap 0: hoe kunnen ze zich anders organiseren? Hoe kunnen ze een aantal dingen 22

Frontaal // herfst 2017

vermijden? Afvalvermijding is hierbij één van de gemakkelijkste topics. Aan de bars hebben ze quasi geen afval meer en bij de catering lukt dat nu ook aardig. Het gaat over voorkomen i.p.v. genezen. Je kan je bijvoorbeeld de vraag stellen hoe producten geleverd worden en of dat niet elektrisch kan.

Maar je kan je ook de vraag stellen of die producten wel van zo ver moeten komen? Het gaat dus over een algemene switch naar hoe bepaalde gevolgen op voorhand vermeden of beperkt kunnen worden.

Nabijheid als toetsteen

Nabijheid is: “Kunnen we bij elk ding dat we nodig hebben, ons afvragen of dat er al is, maar dan dichtbij?” Dat gaat bijv. over straatverlichting waarbij ze met stoffen lampionnen over de (reeds) aanwezige straatverlichting sfeerverlichting voorzien tot het gebruiken van een leegstaand gebouw als vrijwilligershub.

Boomtown zit midden in de stad: er is dus veel voor handen, waar gebruik van kan gemaakt worden. Er wordt gekeken in hoeverre kilometers beperkt kunnen worden voor de dingen die echt nodig zijn voor het festival (bijv. containers), rekening houdend natuurlijk met de economische realiteit. Jammer genoeg is het absurde vaak dat dingen die van verder af komen, goedkoper zijn.

Een ander concreet voorbeeld van het toepassen van nabijheid is het gebruik van leidingwater. Aan deze kant van de wereld hebben we de luxe dat het aanwezig is. Zowel aan de bars als backstage wordt enkel leidingwater gebruikt - zo spaar je én transport uit én verpakking. Met watertaps wordt het gefilterd en indien gewenst gecarboniseerd aangeboden. Het water is er, dus moet niet getransporteerd worden.

Proeftuin- of laboratoriumfunctie

Boomtown is ‘maar’ een medium festival met een beperkte voetafdruk, maar hoopt hiermee toch andere festivals te kunnen besmetten. Ze zien zichzelf als een soort proeftuin. De start met de herbruikbare bekers bijv. rekende op heel veel ‘het zal toch niet lukken’ commentaren, ‘het is al geprobeerd’, …

Ironisch genoeg heeft dit net voor extra motivatie gezorgd waardoor het wél gelukt is én ondertussen zijn er ook al andere pleinen op de Gentse Feesten waar het gebeurt.

Ook de stadssubsidies zijn mee ‘opgeschoven’ van afvalsortering naar afvalpreventie en in 2018 zullen tijdens de Gentse Feesten overal herbruikbare bekers gebruikt moeten worden.

// Eigenlijk is duurzaamheid veel meer dan materiele dingen, maar ook duurzaam met mensen omgaan // Duurzaamheid is meer dan afval

Vaak wordt duurzaamheid op festivals gelinkt aan afval. Men zegt dan soms ‘ha, hier ligt er geen afval op de grond’ (maar waar ligt het dan wel?) of ‘onze vrijwilligers rapen afval op’.

Maar zou het niet beter zijn dit afval te voorkomen? Ongeveer 80% van je voetafdruk als festival is mobiliteit (afval wordt beetje overschat). Bijvoorbeeld enkel en alleen door vegetarisch eten te serveren, haal je je mobiliteit enorm naar beneden. Het meest ecologische festival is natuurlijk geen festival.

De eigen Boomtown medewerkers bijvoorbeeld stelden dan plots ook de vraag of je vrijwilligers meer dan 10u laten werken wel duurzaam is? Ze hebben gelijk! Het gaat ook over duurzaam met mensen omgaan. Vrijwilligers werken op Boomtown dus niet langer meer dan 8 uur, tenzij ze het echt zelf

willen. Sindsdien maakt duurzaam medewerkersbeleid dus ook deel uit van het plan. Goed omgaan met je buurt is ook duurzaamheid. Een sponsor die investeert in wapen- en kernindustrie?

Duurzaam sponsorbeleid is geboren…

Alleen duurzame sponsors willen, is natuurlijk makkelijk gezegd, het is dus een (niet evidente) evenwichtsoefening.

Eerlijk communiceren over wat lukt en niet lukt

Boomtown wil greenwashing absoluut vermijden. Eerlijk communiceren over wat lukt en niet lukt is belangrijk. Het plan is ook online terug te vinden.

Meer info www.boomtownfestival.be www.dopper.com www.ecoz.be

Wist je dat...

...de herbruikbare bekers van Boomtown afgewassen worden door vrijwilligers van Refu Interim? (en dit nog altijd sneller is dan machines?) ... de afwasstand lekker centraal staat op het plein zodat de bezoekers dit zien en de vrijwilligers één van de beste (kijk- en luister) plaatsen hebben op het plein? ...er dit jaar geëxperimenteerd werd met een container van Ecoz waar er met plantensytemen ter plekke water wordt gezuiverd? ... Boomtown en Dopper, Nederlandse producent van herbruikbare waterflessen, de handen in elkaar sloegen en alle medewerkers en artiesten een dopper cadeau kregen?

23

Een pleidooi voor autovrije Eva Van Eenoo

I

k las recent een opiniestuk van de Antwerpse projectontwikkelaar Philippe Janssens met als titel: ‘Knip Antwerpse Leien kan ook een zegen zijn’. Voor wie niet op de hoogte is van wat er in Antwerpen gaande is: omwille van werken aan de Leien (een soort van ringweg) is doorgaand autoverkeer er tot eind januari 2018 onmogelijk. Die knip is eigenlijk een circulatieplan par accident, en heeft ook gelijkaardige effecten, zoals bijvoorbeeld een stijgend fietsgebruik. Janssens stelt in zijn stuk dat hij hoopt dat de knip een hefboom kan zijn om mobiliteitsgewoonten structureel te verduurzamen. Hij voegt eraan toe dat zowel de vastgoedsector als de overheid meer moet inspelen op de tendens dat stadsbewoners steeds minder een auto bezitten: “We zien vandaag dat steden en gemeenten de projectontwikkelaars geregeld verplichten om bij de bouw van een appartementsgebouw meer dan één parkeerplaats per woonunit te voorzien. Allemaal goed en wel, maar als ze uiteindelijk gebouwd zijn,

zien we dat veel stadsbewoners net een appartement kopen zonder parkeerplaats. Het resultaat? Veel ongebruikt beton en leegstand. Waarom zouden die leegstaande plaatsen niet gebruikt kunnen worden als (publieke) parkeerplaatsen voor fietsen?”

Hier is niet het GMF, maar een pragmatische projectontwikkelaar aan het woord. En zijn we nog maar een kleine stap verwijderd van waar ik in dit artikel een lans voor wil breken: autovrije appartementsgebouwen of woonwijken.

Het besef dat het mogelijk is om auto’s uit het straatbeeld te houden, begint langzaam te groeien. Denk maar aan de Zeemanstuin in Sint-Amandsberg. Maar, beide projecten hebben wel een buurtparking. Als ik schrijf autovrij dan bedoel ik volledig autovrij. Met uitzondering van een laad- en loszone of een eventuele parkeerplaats voor personen met een handicap voorziet een autovrij project geen parkeerplaatsen in het gebouw of op de site.

Pro autovrij

Het belangrijkste argument voor autovrije ontwikkelingen is dit: eens mensen een auto bezitten, gaan ze hem sneller gebruiken. Zo simpel is dat. Hoewel een circulatieplan een uitstekend instrument is om autogebruik te ontmoedigen, moeten we tegelijk inzetten op de beperking van het (privé)autobezit. Het probleem aan de basis tackelen. En zijn er nog voordelen. Een appartement zonder autostaanplaats is al vlug 20 000 euro goedkoper dan één met plaats voor een privéwagen. Dat bedrag kan voor sommigen het verschil maken tussen wel of niet in staat zijn om een eigendom te verwerven.

Een autovrije wijk/appartement heeft bovendien meerwaarde voor de volledige buurt. Er is geen bijkomend autoverkeer. Dat maakt fietsen en wandelen prettiger en vergemakkelijkt sociale contacten. Bovendien blijkt dat autovrije huishoudens vooral lokaal winkelen, dus ook de kleinhandel profiteert mee.

Conclusie: de winst zit niet enkel in de portefeuille van de ontwikkelaar of de bewoners, heel de buurt vaart er wel bij.

Parkeernorm

Wil je in Gent een nieuwe wijk of appartementsgebouw optrekken, dan ben je verplicht van te voldoen aan de parkeernormen. Die omschrijven hoeveel parkeerplaatsen er per wooneenheid moeten worden voorzien. In het historische centrum en de zones rondom station Gent-Sint-Pieters en Gent Dampoort mag je het minste parkeerplaatsen aanleggen. Logisch, want de ruimte is er beperkt en er zijn goede

Autoluw cohousing project in Wenen Seestern (Eef Tanghe Cohousing Projects)

24

Frontaal // herfst 2017

appartementen en wijken bestuurslid van GMF aansluitingen met het openbaar vervoer.

In deze zones is een ontwikkelaar van doorsnee woningen of appartementen (dus geen sociale woningen, studentenvoorzieningen, serviceflats…) verplicht van per wooneenheid tussen de 0,6 en 0,8 parkeerplaatsen te voorzien.

Wil je minder plaatsen voorzien, dan kan dit aantal naar beneden door een autodeelplaats aan te bieden (-20%) of meer fietsenstallingen te voorzien dan opgelegd (-10%).

Gent goed op weg

De normen in Gent zijn behoorlijk streng in vergelijking met andere Vlaamse steden. In de Brugse binnenstad is er voor woningen kleiner dan 150 vierkante meter één parkeerplaats verplicht, voor grotere woningen zelfs twee. In

Antwerpen een gelijkaardige situatie: voor woningen kleiner dan 90 vierkante meter moeten er 1,2 parkeerplaatsen worden voorzien, voor grotere woningen 1,35.

Maar ... naar autovrij

Maar, hoewel Gent duidelijk koploper is wat betreft parkeernormen, is er vanuit de stad toch wat weerstand tegen autovrije ontwikkelingen. Er bestaat namelijk de de vrees dat, mochten de bewoners uiteindelijk toch een auto kopen, het openbaar domein in de buurt te veel zal worden belast. Omdat er geen plaats is op privé-eigendom moet die auto dan namelijk op straat worden geparkeerd, en daar is de ruimte schaars. Dat is uiteraard een terechte bezorgdheid.

Het moet echter mogelijk zijn om dit te

omzeilen, door bewoners van autovrije appartementen bijvoorbeeld afstand te laten doen van hun recht op een bewonerskaart. In Duitsland zijn er wijken waar de overheid de bewoners een ‘carfree declaration’ laat tekenen, en er zijn ongetwijfeld nog andere buitenlandse steden die kunnen inspireren. Bovendien, als de Stad zich zorgen maakt over de overbelasting van het openbaar domein door geparkeerde wagens, is het beperken van (gratis) bewonerskaarten vermoedelijk een interessanter piste dan autoloze appartementen te verbieden. Dus, waarop wachten we?

Via pilootprojecten met autoloze appartementen kan de Stad zichzelf verder op de kaart zetten als een duurzame stad met lef. Komaan Gent!

.

Als onveilige chauffeurs voor frustratie zorgen Resultaten van de Mobiliteitsenquête van GMF en Gentse Fietsersbond

Je kan het je bijna niet meer voorstellen, maar een half jaar geleden was het circulatieplan nog niet ingevoerd. Hoe dan ook was mobiliteit altijd wel een veelbesproken onderwerp in onze mooie stad.

Tekst: An Van Hemeldonck

D

aarom stuurden we in februari aan alle leden van het GMF en van de Gentse Fietsersbond een enquête omtrent hun gebruik van benenwagen, fiets, openbaar vervoer en auto.

Misschien vulde je die vragenlijst wel in en wacht je intussen ongeduldig op de resultaten. We laten je nog even op je honger zitten, maar in september mag je een bericht op onze website verwachten.

Wist je trouwens dat voor zowel

fietsende als wandelende respondenten onveilige chauffeurs de grootste frustratie vormen? En dat voor de autorijders verkeerslichten eigenlijk geen probleem zijn in tegenstelling tot files en parkeerdruk? In de meeste centrumwijken bezitten zelfs meer dan 50% van de respondenten helemaal geen auto, terwijl dat cijfer in Drongen onder de 10% duikt. Alleszins, interessante bevindingen genoeg. Hou daarom de GMF-website in de gaten!

.

www.eurabo.be

***

2012 bio-ecologische bouwpartner

www.eurabo.be - info@eurabo.be - tel +32 (0)55 23 51 40

Grote bomen- en struikenverkoop van Natuurpunt Gent Breng meer leven in je tuin!

Jaarlijks organiseert Natuurpunt Gent in de herfst een grote bomenen struikenverkoop. De ideale gelegenheid om een uitgelezen keuze van bomen, struiken, fruitbomen, haagpakketten en houtkanten op de kop te tikken aan supervoordelige prijzen. De natuur wint daarbij dubbel, want de opbrengst van de verkoop gaat volledig naar de aankoop en bescherming van natuurgebied in Gent – dit jaar specifiek naar de Gentse Damvallei.

Tekst: Marino Ravier Foto: Natuurpunt Gent

O

mdat het lieveheersbeestje in 2017 de Gentse Soort van het Jaar is, schenken we met deze verkoop ook extra aandacht aan deze populaire keverfamilie. Naast ecologisch tuinieren, zonder pesticiden of insecticiden, kan je lieveheersbeestjes namelijk ook heel wat waardplanten bieden in je tuin.

Misschien heb je maar een kleine stadstuin en is er niet veel plaats om bomen aan te planten. Dat is ook niet nodig, want veel haagplanten en struiken redden het prima met weinig ruimte.

En waarom niet kiezen voor een groene afscherming in plaats van een bakstenen muur of een dure draadafsluiting?

Of opteren om zelf een laagstam fruitboom om te vormen tot een leiboom?

Een paar bessenstruiken of een sierlijk boompje vormen overigens ook een leuk geschenk voor vrienden en familie.

Heb je een tuin die groter is dan gemiddeld en kan je een klein bosje aanplanten? Bekijk dan zeker onze voorwaarden, want voor grotere aankopen voorzien wij een speciale korting.

Bestellen kan via een digitaal bestelformulier op de website www.natuurpuntgent.be of rechtstreeks in NMC

De Bourgoyen (bestelbonnen aan het onthaal). We verwachten je bestelling ten laatste op zondag 10 oktober. Op de site van Natuurpunt Gent vind je naast het volledige aanbod ook heel wat handige totaalpakketten die we aanbieden.

Voorwaarden

Minimumbedrag per bestelling: 10 euro Leden van Natuurpunt krijgen 10% korting op hun aankoop en 20% wanneer ze voor 500 euro of meer aankopen.

Niet-leden krijgen 5% korting vanaf 125 euro en 20% vanaf 625 euro.

Nadat we je bestelling hebben ontvangen, krijg je een factuur. Je bestelling is definitief als wij de betaling hebben ontvangen.

Je kunt het plantgoed afhalen op zaterdag 21 oktober tussen 13u en 16u aan het nieuwe secretariaat van Natuurpunt Gent: De Stek, Driepikkelstraat 34, Mariakerke (tussen de sporthal Bourgoyen en het NMC, achter het basketbalveld)

Meer informatie marino@natuurpuntgent.org 27

Labland bouwt modulair, ecologisch en betaalbaar Labland vzw bouwt deze zomer haar eerste demonteerbare woning op DOK. Het wordt een betaalbare en modulaire low-tech woning met positieve klimaatimpact. Om de demonteerbaarheid en leefbaarheid van deze woning te onderzoeken en te demonstreren wordt de woning nadien op een andere plek in Gent heropgebouwd en bewoond.

Begin juli ging ik kijken naar de eerste bouwdagen op DOK. Low Impact Man Steven Vromman, medewerker van Labland, gaf me uitleg over het project.

Tekst: Adelheid Vanhille en Eva De Meyst Foto’s: Michiel Devijver

Het concept

‘We willen aantonen dat we op korte termijn een woning kunnen bouwen die betaalbaar en demonteerbaar is’, vertelt Steven Vromman.

Demonteerbaar betekent dat de woning volledig uit elkaar te halen is om ergens anders weer volledig op te bouwen. In een demonteerbare woning wordt geen lijm of cement gebruikt.

Labland experimenteert met duurzame alternatieven die herbruikbaar zijn.

‘We bouwen een modulaire woning die door de jaren heen van functie en/ of grootte kan veranderen’, zegt Steven.

De woning kan bijvoorbeeld eerst bewoond worden door een gezin en als de kinderen uit huis zijn, kan het teveel aan ruimte een andere functie krijgen zoals een studio of een kantoorruimte.

Het derde aspect is ecologisch bouwen. ‘Natuurlijk willen we goed isoleren om tot een energieneutrale woning te komen. Materiaal zoals beton, aluminium en PUR als isolatiemateriaal kun je niet echt ecologisch noemen. Daarom kiezen we bewust voor tweedehands en natuurlijke materialen,’ legt Steven uit.

Ook de betaalbaarheid is een belangrijk criterium. Labland wil bouwen een stuk goedkoper maken. De organisatie 28

Frontaal // herfst 2017

streeft ernaar comfortabel wonen in de stad voor iedereen toegankelijk te maken. De woning op DOK mag maximum 50.000 euro kosten zonder in te boeten aan comfort en esthetiek.

Labland onderzocht verschillende mogelijkheden voor de basisstructuur.

Vanuit ecologisch standpunt is hout een goede optie, maar de woning moet natuurlijk ook betaalbaar zijn. De haalbaarheidsstudie wees uit dat de beste optie voor de basisstructuur magazijnrekken zijn, omwille van de kost en demonteerbaarheid.

Experimenteren op DOK

Voor het uittesten van het concept, het bouwen van de eerste woning, koos Labland voor een woonoppervlakte van 40 vierkante meter met een verdieping van 20 vierkante meter. De woning staat in de loods op DOK: een ideale plaats. Zo kan er gebouwd worden onder de beschutting voor regen. Het is een ‘artistiek project’ dat past op de broedplaats die DOK is.

De magazijnrekken werden tweedehands aangekocht. De eerste rekken staan rechtop als ik langskom op 7 juli.

De volgende rekken zie ik rechtzetten en aan elkaar geklikt worden. Een een-

voudig en snel systeem. De vloerplaat bestaat uit paletten van Amerikaanse eik, goedkoop aan te kopen van een bedrijf in de haven van Gent. Daarop komt isolatie, een laag EPDM en op de eerste verdieping gebruiken ze binnendeuren van de kringwinkel als vloer.

‘Om de woning betaalbaar te houden deed Labland een oproep voor het doneren van materiaal. We kregen veel respons op onze oproep.’ Daarnaast wordt het materiaal verzameld via tweedehands platformen. ‘Het is de bedoeling dat we aan het materiaal slechts een 2.000 à 3000 euro besteden’.

‘Hoe de woning eruit zal zien, weten we nog niet. Dat is afhankelijk van het gekregen materiaal’, vervolgt Steven.

Dit wordt duidelijk als we starten met het aanbrengen van de isolatie van de woning. Die komt aan de buitenzijde van de basisstructuur, de magazijnrekken. ‘Misschien kiezen we wel voor verschillende soorten ecologische isolatiematerialen en verschillende soorten ophangsystemen’, geeft Steven aan, ‘Op die manier kunnen we uittesten wat makkelijk aan te brengen is en wat goed isoleert. Als de woning klaar is, checken we met een warmtecamera hoe goed alles geïsoleerd is.’

Meer info

De rekken hebben een diepte van 1,10 meter. De structuur van de rekken kan aan de binnenkant gebruikt worden om bijvoorbeeld de keuken of een douchecabine in te bouwen. Of een extra logeerbed. Alle nutsvoorzieningen komen in 1 technische box die ook past binnen de 1,10 meter van de basisstructuur.

In deze woning wil Labland uittesten of het mogelijk is om comfortabel te leven zonder aan te sluiten op de nutsvoorzieningen. Voor elektriciteit en warm water staan de technieken al goed op punt. Voor water is dit niet zo vanzelfsprekend. Via workshops wil Labland informatie en kennis verzamelen.

Woning conform de wetgeving

Eind september is de woning op DOK klaar. De volgende stap is het opnieuw heropbouwen van de woning. Die zal moeten voldoen aan alle wooneisen en

een eigen adres hebben. ‘Dit wordt een grote uitdaging’, geeft Steven aan. ‘De brandweer en stedenbouw staan open voor ons experiment, maar ook het beleid zelf moet oog hebben voor onze ideeën. We merken dat politici en ambtenaren weten dat er we anders moeten gaan nadenken over bouwen en wonen, maar er ontbreekt hen soms de moed om echte experimenten en sociale innovatie toe te laten en los te komen van de vele regeltjes die opgelegd zijn.

Een van de wettelijke drempels is de regelgeving rond leegstaande terreinen.

Het is niet evident een demonteerbare woning enkele jaren op een leegstaand terrein neer te zetten en die woning te laten bewonen op een legale manier.

‘De regels zijn op dit moment zeer streng, maar we hopen met een aantal partners toch oplossingen te vinden’, voegt Steven nog toe.

Wordt vervolgd.

.

Algemeen www.labland.be en contact@labland.be Op DOKzondag kan je de woning komen bezoeken.

Over de werkdagen en workshops www.labland.be en de facebookpagina @LablandGent.

Duwtje in de rug Wil je het project een duwtje in de rug geven; dat kan via het crowdfundingplatform van de stad Gent: https:// crowdfunding.gent/nl/projects/demowoning-op-dok

Het bouwteam

Het bouwteam bestaat vooral uit vrijwilligers. De twee betaalde krachten zijn Robbe Van Poecke, architect, en Marijn Dionys, ontwerper van meubels en interieur van recupmateriaal. Labland organiseert ook bouwdagen voor vrijwilligers en workshops rond (natuurlijk) bouwen. Het project krijgt steun van het Fonds Duurzaam Materialen- en Energiebeheer van Indaver.

29

Verhalen uit de oude doos GMF bestaat 20 jaar

GMF blaast dit jaar 20 kaarsjes uit en we vieren dat met een schitterend feest op 2 september!

Wat begon als een vriendenclubje is nu een volwassen vereniging met meer dan 1500 leden, tientallen vrijwilligers, zes personeelsleden, talloze activiteiten en pittig beleidswerk.

Ga nog even mee met ons terug in de tijd...

Tekst: Iris Verschaeve

2006 - Eerste Big Jump in Gent

Wat dachten we - een sprongetje in de Coupure ging zijn met enkele tientallen sympathisanten voor proper water - werd onverwacht een massaal succes met meer dan 100 springers en pers!

Aan onze eerste jump in 2006 hing een heerlijk anarchistisch geurtje en het was de start voor een 10 tal jaar durende traditie. Anno 2017 hebben we nog steeds niet de beoogde waterkwaliteit van het water bereikt die voorgeschreven werd door de Europese kaderrichtlijn Water, met Vlaanderen als één van de slechtste regio’s in Europa. We zijn er dus nog niet!

2007 - Shop en Drop actie met Reverend Billy

Op 14 maart 2007 voerde GMF samen met gemotiveerde Gentenaars actie tegen de overvloed aan verpakking waarmee de consument geconfronteerd wordt. Er werd vol enthousiasme in de GB/ Carrefour aan de Groene Wandeling gewinkeld tegen de afvalberg. Met eigen potjes, plastic doosjes, broodzakken, trechtertjes, blikopeners, boodschappentassen haalden we de koopwaar buiten uit de originele wegwerpverpakking en staken we die in herbruikbare verpakking. Om aan te tonen met hoeveel nodeloos afval we voortdurend worden opgescheept, lieten we het afval achter voor de supermarkt in winkelkarretjes. Special Guest Reverend Billy preekte de massa toe tegen de consumptiemaatschappij en warmde de menigte op. Succes verzekerd! Ondertussen kunnen we in Gent al in meerdere winkels afvalvrij winkelen, onder meer bij Ohne, met 5% korting als GMFlid.

30

Frontaal // herfst 2017

En daarna .... ...

In Frontaal - winter - 2017 sluiten we de reeks af met de laatste jaren en een impressie van het feest - 20 jaar GMF

Sint-Jacobs autovrij Petanquen op het Berverhoutplein

Op zondag 13 augustus speelde Gents MilieuFront (GMF) een partijtje petanque op het Beverhoutplein aan Sint-Jacobs. Met deze actie willen we aandacht vragen voor de kansen die een autovrij Sint-Jacobs bieden. De grote uitbreiding van de autovrije zone van het circulatieplan heeft de omgeving van de SintJacobskerk niet opgeslokt en dat is een gemiste kans.

Foto’s: David De Pue

D

enk eens alle auto’s weg op de pleinen rond Sint-Jacobs. Wis de spuuglelijke rotonde uit. Stel je in de plaats daarvan toegankelijke, uitnodigende en bedrijvige pleintjes rond de kerk voor. Een walhalla voor spelende kinderen, keuvelende oudjes en uitrustend werkvolk. Beeld je in dat je met je kameraden een spelletje petanque speelt op het Beverhoutplein, onder de platanen, gevolgd door een verkwikkend aperitief op een van de vele terrasjes in de buurt. Een autovrij Sint-Jacobs: meer ruimte voor het goede leven. Dat is precies wat we met GMF onder de aandacht wilden brengen met onze petanque-actie.

Meer info Persbericht op www.gentsmilieufront.be

31

Het groen achter de oren Alternatieve feiten?

V Tekst en foto: Lisa Marechal

32

Frontaal // herfst 2017

roeger was ik zo’n vervelend type dat op het werk altijd rondzeult met een mok om onder de koffieautomaat te schuiven. Ik deed dat om de afvalberg te verkleinen, maar mijn plastic-beker-verslindende collega’s dachten waarschijnlijk dat ik het deed om hen met een schuldgevoel op te zadelen. Ik ging daarin eigenlijk nog verder. Het afgelopen schooljaar nam ik mijn mok zelfs mee naar de notenleer, want daar staat ook zo’n plasticspuwend apparaat, en ik kan die koffie in de pauze zo moeilijk laten.

Dat was vroeger. Sinds kort sleur ik mijn mok niet meer mee en zelfs thuis drink ik enkel nog uit plastic bekers. Ik sleep overal een lading mee naartoe en vraag op café om mijn drankje zeker niet in een glas te gieten. Ik kan het iedereen aanraden, want het is echt heel handig. Ik heb veel minder afwas en dus meer tijd om op café te gaan en overal die geweldige plastic bekers te promoten. Ook hoef ik niet langer te treuren om de verdwijning van mijn favoriete mok op het werk. Ze was rood en bedrukt met de tekst: World’s greatest dad. Als iemand ze gezien heeft, laat maar zitten!

Omdat ik mijn recente omschakeling als een echte bevrijding ervaar, wil ik iedereen overtuigen om hetzelfde te doen en zo te delen in mijn geluk. Daarvoor gebruik ik dezelfde feiten als een zekere verdeler van koffieautomaten.

Het is namelijk door een vergelijkende tabel van het bedrijf in kwestie dat ik het nut heb ingezien van plastic bekers.

Eerst zal ik u de nadelen van de porseleinen mok diets maken. Het

afwasmiddel dat u gebruikt om uw mok af te wassen, belast namelijk het milieu.

Wil u toch verder gebruik maken van uw favoriete mok, dan zal u ze vanaf nu meerdere malen moeten gebruiken, vooraleer ze af te wassen, en dan liefst met koud water. Weet ook dat uw mok niet recycleerbaar is.

Vervolgens zet ik voor u de voordelen van de plastic beker op een rijtje. Ze zijn echt lichtgewicht, die wegwerpbekers. Uw armspieren zullen u dankbaar zijn, na dat eeuwige getil van zware mokken. Ze zijn honderd procent recycleerbaar én ze zijn zeer milieuvriendelijk bij recyclage. Wacht, gooi ik hier niet twee dingen op een hoopje? Ik bedoel, ze komen toch bij het restafval terecht, niet? Dus ze worden niet gerecycleerd, zelfs al zijn ze recycleerbaar. En kost dat ook niet een heleboel energie, dat recycleren, moest het toch gebeuren?

Ach, we moeten ook niet té kritisch zijn.

En dat aardolie, de grondstof voor de productie van plastic, opraakt, is een verwaarloosbaar feit als je het vergelijkt met de vele voordelen. Niks duurt eeuwig.

.

De vrijwilliger Hoe kwam je bij GMF terecht?

Door jou, jij die me dit interview afneemt. Ik had eens laten vallen dat ik nog vrijwilligerswerk zocht. Dat moest ik geen twee keer zeggen. Want bij het GMF zijn er altijd wel taakjes voor jong en oud. Bovendien zonder enige verplichting.

Welke taken voer je uit?

Ik maak de Frontaal verzendklaar.

Wat is je drijfveer?

Omdat ik achter de werking sta. Maar ook omdat het gezellig is. Het zijn daar warme mensen en het is altijd leuk als we met een diverse groep de Frontaal voor verzending klaar maken. Ik kom altijd graag helpen.

Welke actie zou je GMF nog graag zien doen?

Naam: Wieske Helinks Leeftijd: 77 jaar Beroep: gepensioneerd Hoe lang bij GMF: twee jaar

Fietsers opvoeden!! Er zijn toch wel regels. Nu steken ze je links of rechts voorbij en ik vind dat eigenlijk wel gevaarlijk. Het is niet altijd veilig voor andere fietsers.

Zeker voor kinderen en wat oudere mensen die niet meer zo snel kunnen reageren. Het is precies of fietsen alleen nog voor jonge mensen is en dat vind ik echt geen goede evolutie. Wat er ook mag komen is een meldpunt waar het fietspad slecht ligt.

En tenslotte... heb je nog andere hobby’s?

Boekbinden, kalligrafie, museums bezoeken, fietsen, reisjes, katten van vrienden verwennen als mijn vrienden op vakantie zijn, oppas bij alleenstaande eenzame mensen om hen gezelschap te houden.

Sinds kort heb ik buren voor buren ontdekt. Ik vind dat geweldig dat er terug wat meer contact tussen de buren komt door zo een projecten.

Bedankt voor je medewerking!!!

Het was niet gemakkelijk om een interview af te nemen van Wieske. Niet omdat ze dat niet graag wou maar omdat het moeilijk was om in haar drukke agenda een gat te vinden om met haar af te spreken.

Wieske raadt me dan ook aan om nooit met pensioen te gaan. Want ze zegt dat je dan echt geen tijd meer hebt ;-) Katrien De Bel

Vrijwilliger bij GMF worden: laat het ons weten via iris@gentsmilieufront.be 33

Een nieuwe kijk op ruimtelijke ordening Op welke manier willen we wonen, werken, ontspannen, ons verplaatsen in het Gent van 2030?

De ruimte in de stad is beperkt. Er zullen duurzame keuzes en creatieve oplossingen nodig zijn om voor iedereen een plekje te voorzien. Hiervoor werkt de stad aan een nieuwe visie op ruimtelijke ordening in Gent, de Structuurvisie 2030, ook wel ‘Ruimte voor Gent’ genoemd.

Tekst: Erik Grietens

M

et deze structuurvisie wil de stad een betonstop op maat van Gent invoeren. Om de groei van de Gentse bevolking op te vangen, moeten duizenden bijkomende woongelegenheden gebouwd worden. Door compacter en meer in de hoogte te bouwen, kan de schaarse open ruimte in en rond de stad gespaard blijven. Zo verdwijnt er netto geen open ruimte meer en blijft er genoeg plaats voor de zo noodzakelijke parken, natuur, bos en stadslandbouw.

De stad is van iedereen

Zowel minder als meer gegoede gezinnen, alleenstaanden, nieuwe vormen van samenleven, studenten, bejaarden: iedereen moet zijn stekje vinden in de stad. Een mix van allerhande bevolkingsgroepen levert de beste garantie voor een diverse stad waar het boeiend is om te wonen.

Private woonontwikkelingen krijgen duidelijke krijtlijnen mee in de structuurvisie. Nieuwe ontwikkelingen gebeuren in nauw overleg met de buurt en verenigingen, zijn zoveel mogelijk 34

Frontaal // herfst 2017

geënt op de assen van het openbaar vervoer en op locaties waar zich nu al een ruim aanbod van voorzieningen op wandel- en fietsafstand bevindt. Nieuwe projecten moeten autoluw ingericht worden en investeren in bijkomend groen voor de wijk.

Sociale aspecten krijgen minder aandacht in de structuurvisie. Zo is er een groot tekort aan sociale woningen in Gent, de wachtlijsten zijn lang. De budgetten van de Vlaamse overheid zijn beperkt en ook bij private projecten blijft het moeilijk om de realisatie van een percentage sociale woningen of betaalbare woningen afdwingbaar te maken. Helaas bevat Ruimte voor Gent geen bindende taakstellingen voor extra sociale woningbouw.

Volgens GMF is het belangrijk dat de stad zoveel mogelijk gronden voor woonprojecten in eigen bezit houdt of aankoopt. Die kunnen strategisch ingezet worden voor sociaal, betaalbaar en duurzaam wonen. Dit kan door in te zetten op instrumenten zoals erfpacht, waarbij bouwgroepen van burgers

woningen bouwen op grond van de stad. Community Land Trust (CLT) is een andere mogelijkheid. In een CLT blijft de grond eigendom van de ‘trust’ (een vzw), de bebouwing is van particuliere eigenaars. Zo moet enkel de woning en niet de grond worden aangekocht. Bij een latere verkoop vloeit de meerwaarde van de woning terug naar de trust, om opnieuw te investeren. Met dergelijke systemen zijn energiezuinige, duurzame woningen ook voor minder gegoede gezinnen betaalbaar.

Meer woningen, meer fietsers

Ruimte voor Gent kiest voor een selectieve maar hoogwaardige bereikbaarheid, met voorrang voor voetgangers, fietsers en het openbaar vervoer.

Bijzondere aandacht gaat naar de fiets, met de uitbouw van een fijnmazig netwerk van fietsverbindingen. Dat netwerk bepaalt mee waar nieuwe woningen gebouwd kunnen worden. Er zal werk gemaakt worden van extra fietsparkings en deels ook ombouw van autoparkings in het centrum.

Om het principe van de stad van de korte afstanden te ondersteunen, is het belangrijk dat winkels en allerhande diensten niet naar de rand van de stad verhuizen, waar ze quasi enkel nog per auto bereikbaar zijn.

Randstedelijke winkelcentra en afgelegen campussen van universiteiten en scholen zijn niet verenigbaar met deze visie. Zo past de ontwikkeling van een outletcenter op The Loop niet in een duurzame stad.

Circulaire economie

De circulaire maakeconomie is volop aanwezig in Ruimte voor Gent. Wat voor de ene een afvalproduct is, kan voor de andere een grondstof zijn.

Beeld je in hoeveel huishoudens er verwarmd kunnen worden met de restwarmte die de bedrijven in de haven lozen. Of met de warmte uit rioolwater.

Het vele bouw- en sloopafval uit de stad kan een bouwsteen zijn voor nieuwe materialen. Oude meubels kunnen gerecycleerd worden tot nieuwe spullen.

Urban mining gaat dus veel ruimer dan het inzamelen van oude gsm’s, de stad kan een belangrijke bron worden van steeds schaarser en duurder wordende grondstoffen. Een cartografie van de grond-en afvalstoffen in stad en regio kan de basis vormen om een lokale ‘maakeconomie’ uit te bouwen. En om zo ook in de stad opnieuw productieactiviteiten uit te bouwen.

Natuur en bos

De stad moet ruimte bieden aan hoogwaardige natuur en toegankelijke bossen. Daarvoor wordt in de structuurvisie verder ingezet op de ontwikkeling van vier groenpolen: het Parkbos, de Vinderhoutse bossen, het vroegere vliegveld van Oostakker en de Gentbrugse Meersen. Die grote natuur- en bosgebieden worden onderling verbonden via groenassen. Een goede zaak, maar de realisatie daarvan liep de voorbije tien jaar veel vertraging op.

Hoe dat in de toekomst beter zal lopen, komt niet aan bod.

Naast de grote natuur- en parkgebieden, is er in de stad ook veel spontaan ontstane biodiversiteit. De structuurvisie wil dat er een stand still komt voor groen en natuur in de stad, ook als dat niet beschermd is. De groennorm blijft behouden en moet er mee voor zorgen dat er in de toekomst in elke wijk minstens 10m² openbaar groen per inwoner beschikbaar is. Dat vraagt bijkomende budgetten voor grondaankopen en groeninvesteringen, zeker in dichtbevolkte wijken zoals de Muide of Ledeberg.

Stadslandbouw

Het project ‘Ruimte voor Zooi’ van GMF werd verkozen tot één van de acht ruimtepiloten van Ruimte voor Gent.

Dat zijn projecten die aantonen hoe je creatief om kan springen met ruimte in Gent. Met dit pilootproject toonden we aan dat het mogelijk is om een braakliggend stuk grond van amper een halve hectare, alle ingrediënten te kweken om voor 120 Gentenaren een portie waterzooi klaar te maken. Waarmee we ook aantoonden dat korte keten landbouw veel duurzamer is dan de op export gerichte intensieve landbouw rond de stad.

De structuurvisie heeft heel wat aandacht voor stadslandbouw en korte keten landbouw. Maar dat wordt toch vooral aanzien als een parallel

circuit naast de traditionele, intensieve landbouw. Voor GMF is korte keten landbouw net een onderdeel van de transitie naar een duurzame landbouw.

Daarom moet stadslandbouw niet alleen plaatsvinden in moestuintjes of op groendaken, maar ook en vooral in de belangrijkste landbouwgebieden van Gent, de koutergebieden. In de groenpolen moet stadslandbouw gestimuleerd worden in de gedeeltes die een agrarische bestemming hebben.

In het Parkbos bijvoorbeeld is ruim 500 ha aangeduid als landbouwgebied, nu vooral in gebruik voor intensieve serrebedrijven. Door hier te kiezen voor stadslandbouw wordt er aan een echte transitie naar een duurzame voedselvoorziening voor de stad gewerkt.

.

35

THE FINE ART OF PRINTING Duurzaam drukwerk Graphius hanteert een duurzaam productieproces, waarbij we CO2-neutraal en zelfs alcoholvrij drukwerk aanbieden en bestellingen versturen onder biologisch afbreekbare folie. We houden onze ecologische voetafdruk zo laag mogelijk, zonder de focus op het einddoel, hoogkwalitatief drukwerk, uit het oog te verliezen. Omdat The fine art

of printing, de fijne drukkunst, ook milieuvriendelijk kan zijn.

uw drukpartner voor magazines Graphius Gent |

Eekhoutdriesstraat 67 |

|

catalogi

B-9041 Gent |

INFO@GRAPHIUS.COM |

|

boeken

Graphius Brussel

+32 9 218 08 41

|

|

|

brochures

Hemelstraat 2

| B-1651 Lot

WWW.GRAPHIUS.COM

GROENDAKEN 8/02/17 14:27 NATUURDAKEN DAKMOESTUINEN

Graphius_ft170x120_duurzaam.indd 1

PUUR • LOKAAL • ORGANISCH • VLEESVRIJ • ECOLOGISCH •

ALLE DAGEN OPEN

09U00 - 18U00

OP VRIJDAG TOT 19U00

www.canopy-greenroofs.be info@canopy-greenroofs.be

GMF-leden ontvangen 5% korting

09/247 48 49 9000 Gent

37

We steken al onze energie in jouw bankzaken.

De keuzes die je vandaag maakt voor je geld bepalen mee hoe de wereld er morgen uitziet. Daarom kiest vdk bank al jaren voluit voor een duurzaam ethische aanpak. Dat betekent dat we je steunen in wat jij nodig hebt in je leven, maar tegelijk kijken naar wat goed is voor de wereld rondom jou. En dat we je geld alleen investeren in zaken die van belang zijn voor ons allemaal. Vandaag. En morgen. vdk bank nv Sint-Michielsplein 16 | 9000 Gent | T 09 267 32 11 | vdk@vdk.be

HOTA

cvba

vdk.be

energiezuinig & bio-ecologisch

(ver)bouwen houtskeletbouw

www.hota.bE

A ctiviteiten Meer info over de activiteiten en de meest recente lijst op www.gentsmilieufront.be/kalender

Weg met de (afval)berg: tips en tricks

14.09.2017.

Gents MilieuFront (GMF) organiseert opnieuw een avond rond leven met minder afval. Van minder afval word je blij: je spaart er geld mee uit, je leven wordt eenvoudiger én het is beter voor het milieu. Afvalarmer leven, hoe begin je eraan? Hoe bereid je je voor op een verpakkingsvrije winkeltocht? Of hoe zet je afvalarme koffie?

De praktische tips van schone stadsmeisjes Nele en Ortja zetten je op weg.

Erna vertelt Vanessa ons hoe je zelf gemakkelijke bepaalde huishoudproducten kan maken, op een ecologische en economische manier. Laat je inspireren!

Graag inschrijven online of via de buurtwerker.

I.s.m. buurtwerk Macharius-Heirnis.

Wanneer? Donderdag 14 september 2017, 19.30u Locatie? Louisazaal BC Het Lousbergs - Tarbotstraat 61A - 9000 Gent Prijs? Vrije bijdrage

Gent Autovrij

17.09.2017.

Op Autoloze Zondag willen we als Gents MilieuFront niet ontbreken. Eén van de speerpunten van GMF als milieuvereniging is immers duurzame mobiliteit in de stad! Draai aan ons rad van fortuin en leer ons beter kennen.

Kom op onze kaart van Gent je goede en slechte fietspunten in de stad aanduiden om zo met ons werk te maken van onze fietslijst.

En erna kan je natuurlijk veel andere toffe dingen doen!

Wanneer? Zondag 17 september, 10u-18u Locatie? Emile Braunplein, hartje Gent

Repair Café te Home Emmaüs

01.10.2017.

Is je mixer defect? Zit er een gat in je lievelingstrui? Kraakt je fiets nogal onheilspellend? Op zondag 1 oktober kan je je spullen weer herstellen tijdens ons Repair Café bij Home Emmaüs in Ledeberg.

Onze fietsherstellers, elektronische duizendpoten en textielherstellers nemen je kapotte spullen graag onder handen.

Met een drankje en stukje taart erbij leer je ondertussen hoe je de volgende keer zelf kan herstellen.

Wanneer? Zondag 1 oktober, 14u-17u Locatie? Home Emmaüs, Van den Heckestraat 43, 9050 Ledeberg Prijs? Vrije bijdrage

Ronde Tafel: brainstorm rond mobiliteit in de wijken rond R40

15.10.2017.

Op 19 maart jl. bundelden we met Fietsersbond Gent, Gents MilieuFront (GMF), Critical Mass Gent en Trage Wegen, de krachten om een positieve stem te laten horen rond het mobiliteitsplan, dat volgens ons een eerste aanzet kan zijn tot een duurzamere mobiliteit in onze stad. We hadden toen reeds enkele recommendaties naar het Stadsbestuur. We willen nu samen met wijkcomités verder brainstormen over de manier waarop wij en de wijkcomités of andere organisaties een rol kunnen spelen om het draagvlak te creëren voor een transformatie naar een een veiligere en duurzamere mobiliteit in de wijken.

Wanneer? Zondag 15 oktober, 15u-19u Locatie? Herberg Macharius, Coyendanspark 1, 9000 Gent Laat ons online weten of je komt

Closet Sale

22.10.2017.

Heb je ook soms het gevoel dat je kleerkast lijkt te krimpen? Ligt het dan aan dat nieuwe zomerjurkje of aan die mooie jeans van drie jaar geleden die je nooit hebt gedragen? En die sjaal, die toch niet helemaal bij je haarkleur lijkt te passen, neemt eigenlijk ook enkel te veel plaats in. We zijn ervan overtuigd dat dit voor iedereen bekend in de oren klinkt! Om je kleren, schoenen, accessoires en zo veel meer een tweede leven te geven is verkopen voor democratische prijs een prachtige oplossing.

Van harte welkom op de eerste van Closet Sale van GMF. Tegelijk laten we een Repair Café voor kledij doorgaan.

Wanneer? Zondag 22 oktober, 11u-17u Locatie? Nog te bepalen Prijs? Standje: Gratis voor GMF-leden €5 voor niet-leden.

Graag inschrijven online.

Groene Loper 2017 Meer op pagina 9.

Repair & Share Fest

18.11.2017.

Kom kennismaken met mensen en organisaties die zelf dingen maken, repareren en upcyclen. Ontdek hoe een Repair Café werkt en ontmoet reparateurs en creatievelingen uit heel Vlaanderen.

Vind inspiratie bij de demonstraties en workshops, bewonder originele stands en geniet van de animatie. GMF zal er zijn met ons Repair Café XXL. Wanneer? Zaterdag 18 november 2017, 10u-18u Locatie? NEST (oude stadsbibliotheek) - Graaf van Vlaanderenplein 40 - 9000 Gent Prijs? Gratis 39

Frontaal

DRIEMAANDELIJKS MAGAZINE VAN HET GENTS MILIEUFRONT – JAARGANG 20 – 3deTRIMESTER 2017 V.U.: Sam Van den plas, Maria Hendrikplein 5/201, 9000 Gent – Erkenningsnummer: p806132 – Afgiftekantoor: 9000 Gent 1