Frontaal juni 2016

Frontaal

DRIEMAANDELIJKS MAGAZINE VAN HET GENTS MILIEUFRONT – JAARGANG 19 - ZOMER - 2016 – NR. 2

Ruimte voor zooi lokaal geteeld

Milieu Zaak van iedereen

In Gent

Fietspendelaars

Renovatiebegeleding

Gestage groei

Frontaal is het driemaandelijks tijdschrift van het GentsMilieuFront vzw (GMF).

Jaargang 19 – zomer 2016 – nr. 2 GMF is een politiek onafhankelijke milieuvereniging, actief in Gent en omgeving. GMF streeft een overgang naar een duurzame samenleving na, die rekening houdt met de huidige behoeften zonder die van de toekomstige generaties in de weg te staan, en dit zowel op sociaal, economisch, ecologisch vlak als op vlak van participatie. De expertise van GMF ligt daarbij op de milieupijler.

GMF is lid van de Bond Beter Leefmilieu.

Lidmaatschap GMF Lid word je door overschrijving van 5 euro (of liefst meer) of 12,50 euro (gezinslidmaatschap) op BE93 0011 4993 2067 van GMF vzw.

We rekenen per kalenderjaar.

Voor vragen over je lidmaatschap, adreswijziging, domiciliëringen, permanente opdrachten of fiscale attesten: phc9000@gmail.com Verantwoordelijke uitgever Stefaan Claeys, Stoppelstraat 46, 9000 Gent Redactie Adelheid Vanhille, Britta Bolte, David De Pue, Elina Bennetsen, Erik Grietens, Eva de Haan, Eva De Meyst, Gert Arijs, Iris Verschaeve, Joksie Biesemans, Katrien De Bel, Leen Vermeire, Lieven Symons, Lisa Marechal, Marie D’hulster, Sanne Jans, Stefaan Claeys Ontwerp – Lay-out Sarah Dosogne - Adelheid Vanhille Foto’s Vermeld bij artikel.

Foto voorpagina: Bram Devlieger Huisfotograaf: www.gertarijs.be Reacties op artikels info@gentsmilieufront.be Copyright Overname van artikels wordt aan­bevolen, mits bronvermelding.

Drukkerij Druk in de Weer, Gent Gedrukt op 100 % kringloop­papier met inkt op vegetale basis en solvent­vrij.

09 242 87 51 info@gentsmilieufront.be www.gentsmilieufront.be

Secretariaat GMF

09 242 87 54 info@milieuadvieswinkel.be www.milieuadvieswinkel.be Steven Geirnaert Stefaan Claeys Ida Lievens Cristina Mafteiu Iris Verschaeve Eva De Meyst

OPENINGSUREN Permanent documentatiecentrum MilieuAdviesWinkel ma, di, woe: 9 > 12.30 uur

13 > 16.30 uur do en vrij : op afspraak Wil je bouwadvies?

Maak dan eerst een afspraak.

Koningin Maria Hendrikaplein 5/201 – 9000 Gent

2

Frontaal // zomer 2016

Edito Een meerjarennota voor GMF

D

e afgelopen maanden werd in de kantoren van GMF hard nagedacht over onze toekomst. Met onze eigen G10 - de Groene 10 - maakten we een lijstje van onze sterke punten en de zaken die beter kunnen. En we lieten onze brains stormen over nieuwe GMF-activiteiten die kunnen bijdragen aan een groener en milieuvriendelijker Gent.

Hoe ziet onze stad eruit in 2040? Stel je dit even voor.

Een bruisend centrum waar iedereen te voet, met de fiets of de tram van zijn woning naar de winkel, de school, het werk of het station gaat. Waar buren de auto’s die ze af en toe nog nodig hebben, onder elkaar delen. Waar er meer plaats is voor groen. Waar kinderen onbekommerd op straat spelen. Waar we minder energie verspillen en duurzame stroom voor iedereen beschikbaar is. Waar we propere lucht inademen en zwemmen in de Leie. En waar het fijn wonen is voor jong en oud. Kortom, een stad die klaar is voor de toekomst. Daar doen we het voor.

Erik Grietens

Inhoud

Driemaandelijks magazine van het Gents MilieuFront – jaargang 19 – zomer 2016 – nr. 2

2 4 6 8 10 12 14

Edito

17

Ruimte voor zooi Stadslandbouw

18

Piepende remmen en knorrende magen Fietskeuken

20

Voedselteam bij Sint-Baafskathedraal Gent renoveert Renovatiebegeleiding Milieutip Duurzaam door de warme maanden

22 24 25 28

Column Het groen achter de oren Tine De Moor over Gent Morgen Column Afspraak aan de zilverlinde Geld: een andere aanpak is broodnodig Van like naar lid voor GMF De Vrijwilliger Fietstelling van pendelaars

30 32 34 36 37 39

Meerjarennota van GMF Nieuwe activiteiten in Gentse haven Combineer natuur en landbouw Time-out Gentse vereniging stelt zich voor Vrijwilliger die bezwaarschriften schrijft Activiteiten

Achter de schermen van de MilieuAdviesWinkel

36

12

25

10 3

Ruimte voor zooi in Gent Het project Ruimte voor Zooi van Gents MilieuFront over stadslandbouw

Gents MilieuFront zoekt samen met de werkgroep stadslandbouw Gent naar vernieuwende manieren om de voedselproductie dichter naar de stad en de consument te brengen. Een belangrijke doelstelling hierbij is het zichtbaar maken van korte-ketenlandbouw én de Gentenaars betrekken in een sociaal-ecologisch project.

Tekst: Lieven Symons Foto’s: Dennis Licht, (boven en links) Bram Devlieger (rechts onder), Lieven Symons (rechts boven)

4

Frontaal // zomer 2016

Ruimte voor Zooi

Waarom zouden we inzetten op korteketenlandbouw? Dit zoeken we uit aan de hand van een eerste concrete testcase op ongebruikte gronden in Gentbrugge. De stad Gent stelde een stuk grond ter hoogte van ‘den draad’ (Oude Brusselseweg) ter beschikking waar samen met omwonenden en andere geïnteresseerden een mini-boerderijtje gerund wordt. Op deze locatie kon je eerder al de varkens van het spilvarken zien groot worden. Deze partner ondersteunt ook vandaag het Ruimte voor Zooi verhaal.

Het stuk grond wordt verbouwd zodat we in het najaar alle ingrediënten voor Gentse waterzooi kunnen oogsten.

De werkgroep stadslandbouw houdt samen met de vrijwilligers alle gegevens goed bij zodat in het najaar een aantal financiële gegevens aan deze casestudie van stadslandbouw gekoppeld kunnen worden. Deze gegevens willen

we daarna vergelijken met traditionelere landbouw die gericht is op export.

Hiermee willen we aantonen dat er naast ecologische en maatschappelijke meerwaarden ook financiële en sociale winsten te boeken zijn.

Wil je zelf ook eens meehelpen op het veld of je mee engageren als hulpboer? Elke zondagnamiddag vanaf 14 uur werken we samen met een aantal hulpboeren op het veld.

Meer informatie op www.gentsmilieufront.be.

Ruimte voor Voedsel

Maar waarom is stads- en korte-ketenlandbouw dan zo belangrijk? Om tot juiste antwoorden te komen, achterhalen we wat vandaag misloopt.

Sinds de industriële revolutie is de manier hoe ons voedsel geproduceerd, gedistribueerd en verhandeld wordt fundamenteel veranderd. De afstand tussen de producent en consument is

nog nooit zo groot geweest. Omwille van de competitie rond ruimte wordt de voedselproductie steeds verder uit de stad verdrukt. Ook grootwarenhuizen vestigen zich liever aan de rand van de stad langs steenwegen dan zich in het stadsweefsel te verankeren. Het distributieverhaal met zijn beperkt aantal verdelers versterkt de toenemende vervreemding van het voedselsysteem en verzwakt de positie van de producent.

Binnen een duurzame transitie zien we echter heel wat lokale initiatieven die deze main-stream processen proberen te doorbreken. Dit momentum moeten we aangrijpen om een systeemverandering teweeg te brengen in het voedselsysteem. Dit kan als individuele particulier op verschillende manieren. Teel je

eigen groenten om terug te weten wat je eet, koop je groenten bij een lokale boer, sluit je aan bij een CSA-boerderij (vzw Oogstgoed, vzw Weiveld), steun de vzw De Landgenoten, help mee op onze ‘ruimte voor zooi’ boerderij,...

Ruimte voor Gent

Vanuit GMF stimuleren we niet enkel onze leden om deze transitie mee in te zetten maar willen we ook dat het beleid een aantal stappen met ons meezet.

De concrete aanleiding voor dit project van GMF is de opmaak van een nieuw structuurplan voor de stad Gent. We stelden eerder al 11 voorstellen voor het ‘ruimte voor Gent’ verhaal voor. Dit voorstel rond lokale voedselstrategieën wordt vandaag samen met de stad

Debatavond Ruimte voor zooi

29 juni GMF organiseert samen met experts van Natuurpunt, Voedselteams en mensen uit de landbouwpraktijk een inhoudelijke debatavond over Ruimte voor Zooi. Welke richting kunnen en willen we uit? Hoe kunnen we het project mee vorm geven?

en een aantal andere partners verder uitgewerkt.

Hoe Gent er uit zal zien in de toekomst wordt nu bepaald en we vinden het belangrijk dat er aandacht is voor andere beleidsdomeinen in dit plan.

Hoe vertaal je bijvoorbeeld de lokale voedselstrategie van ‘Gent en Garde’ naar een ruimtelijk beleid?

Naast het echte veldwerk wordt er met de beleidsgroep dan ook verder nagedacht hoe we dit verhaal beter kunnen implementeren in Gent. Hoe vertaalt zich dit naar een ruimtelijk structuurplan? We bekijken hoe een korte-ketendistributie in de stad er in de praktijk kan uitzien en wat er nodig is om dit te verankeren in een ruimtelijk beleid.

.

Meer info www.gentsmilieufront.be/actueel/ruimtelordening/item/288-ruimte-voor-zooi http://www.oogstgoed.be/ https://delandgenoten.be/ http://www.hetspilvarken.be

Wanneer? Woensdagavond 29 juni tussen 18 en 20 uur Locatie? Vredeshuis, Sint-Margrietstraat 9, Gent Geïnteresseerd? Bevstig je aanwezigheid via elinabennetsen@gmail.com

https://stadslandbouwgent.wordpress.com/ https://www.facebook.com/GROEnTENuitGENT 5

Piepende remmen en knorrende magen Laagdrempelig je fiets opknappen en je honger stillen in de Fietskeuken

Fietsers in Gent ontsnappen er niet aan: een platte band, remmen die dienst weigeren, een gebroken ketting… Wie reparatiekennis of het juiste materiaal mist, kan al enkele jaren terecht in de Fietskeuken in de Brugse Poort. Met hulp van enthousiaste vrijwilligers kan je je fiets (leren) herstellen, workshops volgen en samen koken en eten. Nu de Fietskeuken een vaste locatie heeft met een fietsherstelzuil, is het hoog tijd voor een gesprek met hun nieuwe voorzitter én GMF-vrijwilliger, Lisa Marechal.

Tekst: Leen Vermeire Foto: Koen Degroote

Niet alleen voor hipsters Frontaal: Lisa, hoe is de Fietskeuken eigenlijk ontstaan?

De eerste bikekitchen ontstond in Noord-Amerika, maar nu zijn er over de hele wereld. Onze oprichtster Louise ontdekte dit concept in Wenen en richtte in 2011 met enkele vrienden onze Fietskeuken op. In het begin repareerden we fietsen buiten in het Kokerpark in de Brugse Poort, en kookten we in een buurtzaaltje. Later vonden we enkele tijdelijke ruimtes. Nu hebben we voor 6

Frontaal // zomer 2016

onbepaalde duur een ruimte gevonden bij Treck hostel. We hebben een samenwerkingsovereenkomst: we betalen de nutsvoorzieningen, maar geen huur. In ruil repareren we de fietsen van het hostel.

Frontaal: Wat is precies jullie doel met de Fietskeuken?

Dat is voor iedereen van de vrijwilligers anders. Het draait uiteraard rond duurzame mobiliteit en alles wat met fietsen en fietscultuur in Gent te maken heeft, maar sommigen komen om samen te zijn, samen te eten,… Het sociale aspect is dus heel groot, en het is leuk dat je daarnaast ook iets doet met je handen.

Frontaal: En hoe moet ik me het voorstellen, als ik toekom met een fiets?

Als je voor het eerst komt, legt een vrijwilliger het concept uit. Er zijn vaak misverstanden, zoals mensen die denken dat je lid moet zijn, of die denken dat hier alleen hipsters komen. Dat is dus niet zo. Je kan gewoon aan je fiets werken, eventueel met hulp van onze vrijwilligers. Voor nieuwe wisselstukken zoals remkabels is er een vaste prijs. Voor tweedehandsstukken, het gebruik van het atelier, materiaal en eten is er een vrije bijdrage. Deze is belangrijk om onze kosten te dekken en onze werking draaiende te houden. Op donderdagavond is er eten, gemaakt door vrijwilligers en door wie wil helpen.

Het is steeds vegetarisch, omdat het donderdag is.

Fietsenmakers

Frontaal: Jullie zijn de eerste fietskeuken in België, maar ondertussen zijn er ook andere ontstaan. Werken jullie samen?

De Fietskeuken in Ledeberg is zelfstandig opgericht en heeft een apart bestuur. Maar ze hebben ons wel gevraagd om de naam te gebruiken en we delen een website. Soms gaan we ook bij hen fietsen repareren. De fietskeukens in Antwerpen en Kortrijk staan volledig los van ons.

Frontaal: Worden jullie door fietsenmakers gezien als concurrentie?

Nee, dat is ook niet de bedoeling. Bij ons kan je niet alles herstellen en je moet het zelf doen. Ook de aankoop van een stuur of banden kan alleen bij de fietsenmaker, die daar dan winst op kan maken. Enkele van onze vrijwilligers zijn trouwens fietsenmakers en komen bij ons nog eens gratis helpen omdat ze het zo graag doen (lacht)

// We geven onze liefde voor techniek graag door aan anderen //

Emancipatie van de fietser

Frontaal: Is het zelf repareren belangrijk?

We zijn voor ‘Do It Yourself’: je problemen zelf oplossen. Door te leren hoe je je fiets herstelt, is er een soort ‘emancipatie van het volk’. Alle vrijwilligers hebben een liefde voor techniek en we geven dat graag door aan anderen. Vaak gebeurt hier dat mensen toekomen en helemaal in paniek zijn, of amper binnen durven. ‘Ik kan niets!’ zeggen ze dan. Maar op het einde van de avond gaan ze superfier naar buiten, want ze hebben het met onze hulp toch zelf gedaan.

Frontaal: Recyclage lijkt ook een belangrijk onderdeel.

We doen veel aan upcyling en we werken met tweedehandsstukken, wat bij een fietsenmaker niet gebeurt. We

verzamelen deze door schenkingen en zaken die mensen meebrengen. Maar fietswrakken aanvaarden we niet, onder andere voor de verantwoordelijkheid, stel dat die fiets gestolen blijkt.

GMF: Jullie hebben recent de tweede plaats in de Samenlevingsprijs van stad Gent gewonnen. Doen jullie bewust aan integratie?

Integratie komt vanzelf bij ons, we denken daar niet over na. Iedereen uit de buurt is welkom. Er komen verschillende soorten culturen en mensen, we richten ons op niemand specifiek, alleen mensen met een fiets. Dat kan zowel een oude omafiets zijn als de allernieuwste koersfiets.

Fietsherstelzuil

Frontaal: Jullie hebben ook een crowdfunding gedaan voor een fietsherstelzuil?

Die crowdfunding is heel snel gegaan.

Stad Gent werkte hiervoor met ons samen, en gaf ons de helft van het bedrag. Omdat we meer geld ophaalden, konden we hiernaast ook investeren in de nieuwe inrichting, een betere keuken voor de brandveiligheid, nieuw werkmateriaal… De fietsherstelzuil zullen we installeren in ons straatje, dat overdag steeds bereikbaar is. Aan deze paal kan je je fiets ophangen, en heb je verschillende tools. Zo kunnen mensen ook buiten onze openingsuren aan hun fiets werken. Eén van onze hoofddoelen is dan ook het delen van werkgerief.

.

Info

De fietskeuken is open op maandagmiddag en donderdagavond.

Groendreef 51 www.fietskeuken.org 7

Voedselteam In de buurt van de Sint-Baafskathedraal

Gent bulkt van de korteketeninitiatieven. Met het Ruimte voor Zooi project (zie pagina 4) doet ook het Gents Milieufront zijn duit in het zakje. Eén van de pioniers voor korte-ketenaanbod van landbouwproducten zijn de voedselteams, waarvan Gent er 23 telt. Deze worden allemaal getrokken door vrijwilligers. GMF ging praten met Sofie van Looy, die zelf een voedselteam in haar buurt heeft opgericht.

Tekst: Elina Bennetsen Foto’s: Voedselteam, Frederic Tilleman (rechts boven)

8

Frontaal // zomer 2016

Frontaal: Kan je even uitleggen wat een voedselteam is?

Een voedselteam is een groep mensen uit dezelfde buurt die samen hun voedingsproducten rechtstreeks bij de boer aankopen. Dit gebeurt via een webwinkel en met een wekelijks ophaalmoment in een depot. Het aanbod bestaat uit biologische groenten en fruit, hoevezuivel en hoevevlees, brood, streekproducten…

Frontaal: Waarom ben je met een voedselteam gestart ?

Samen met een aantal vrienden wilden we graag via korte keten ons eten aankopen, maar het aanbod was toen nogal beperkt in onze buurt. Een abonnement op groentepakketten is voor ons niet vanzelfsprekend en we wilden ook meer dan enkel groenten en fruit via korte keten aankopen. We zijn niet bij de pakken blijven zitten en hebben dan

maar zelf een voedselteam opgestart in de buurt van de Sint-Baafskathedraal.

Frontaal: Hoe heb je dat aangepakt?

Ik heb contact opgenomen met de regioverantwoordelijke voor Oost-Vlaanderen bij Voedselteams vzw. De vzw trad een beetje op als matchmaker door mij in contact te brengen met buurtbewoners die ook al interesse hadden getoond. Deze groep werd dan later de kern van het team. Een volgende stap was het zoeken naar een depotruimte.

Die verliep bij ons vrij vlot omdat één van de kernleden hier ruimte voor had.

In september 2014 konden we finaal van start gaan.

Frontaal: Wat houdt dat in, een voedselteam openhouden?

Het team zelf wordt door een kern getrokken, die bij ons uit vijf personen

bestaat. Iedereen heeft zijn eigen verantwoordelijkheid, zoals het depot of de maandelijkse afrekening. Wij zorgen er samen voor dat informatie van de producenten onze leden bereikt, volgen de betalingen op, voegen nieuwe leden toe,… Het openhouden van het depot zelf gebeurt door ieder lid van het voedselteam in een beurtrolsysteem.

Frontaal: Je ben nu een dik anderhalf jaar bezig. Ben je tevreden dat je ermee startte?

Jazeker. De kwaliteit van de producten is heel hoog en ik ga bewuster met mijn eten om. Ik sta ook meer stil bij wie mijn eten produceert en hoe dat gebeurt.

Het is een beetje zoals de emotionele band met de keuken van je grootmoeder. Er zijn uiteraard ook een aantal uitdagingen. Na een jaar hadden we een terugval van het aantal leden in ons team. Dat is belangrijk omdat het transport naar ons depot ook rendabel moet blijven. Er zijn een aantal drempels in het systeem, zoals het bestelsysteem: je mag niet vergeten je bestelling te plaatsen, je moet op een vast moment je bestelling ophalen in een depot, het vraagt een klein beetje planning. Ook de hogere prijs is soms een drempel, maar

je mag die uiteraard niet zomaar vergelijken met prijzen uit de supermarkt.

Je krijgt in ruil toegang tot heel verse producten van zeer hoge kwaliteit.

Frontaal: Wat was de grootste uitdaging tot nu toe?

Er loopt soms iets mis met de levering van de bestellingen, soms staat iets bijvoorbeeld in een verkeerd depot. De leden hebben hier gelukkig veel begrip voor. Eén keer was dit wel extreem, toen we tijdens de Gentse Feesten ons depot hadden gedeeld met voedselteam Tolhuis. Toen we in augustus terug in het eigen depot waren, werden alle groentepakketten nog steeds in Tolhuis geleverd. We zijn dan met een aantal leden op de fiets gekropen en hebben alle pakketten met fietstassen verplaatst naar ons eigen depot. Het deed deugd dat dit zo snel opgelost raakte.

Frontaal: Je bent met het voedselteam gestart omdat er toen weinig aanbod van korte keten in je buurt was. Ondertussen is er een heuse groei in het aanbod in Gent gekomen. Waarom blijf je kiezen voor een voedselteam?

Het aanbod is heel gevarieerd. Je kan

bijna alle voedingsgroepen bestellen en producten die niet lokaal geproduceerd worden bestellen we via Oxfam.

Nu, ik ben ook heel blij met dat extra aanbod, zolang de standaarden voor de producten en de boeren hoog genoeg blijven. Die nieuwe winkels zijn ook een goede aanvulling op onze wekelijkse bestelling.

Het voedselteam is ook een sociaal gebeuren. Zo heb ik heel wat mensen uit de buurt leren kennen, niet vanzelfsprekend in de binnenstad. Het depot is open op vrijdagavond, we houden dan ook een kleine bar open om het weekend in te zetten. We hebben ook al af en toe een samenkomst georganiseerd, zoals een tapasavond of een nieuwjaarsfeestje.

Frontaal: Om af te sluiten: wat is jouw favoriete product?

Ik ben verzot op de kokos-ananasyoghurt van de Schapenmelkerij uit Brakel.

.

Geïnspireerd om zelf via korte-keten aan te kopen?

Er is een heel aanbod in Gent, niet enkel via voedselteams uiteraard. Als je meer wil weten over lid worden bij een team, of wie weet zelf één opstarten, kan je alle informatie vinden op www.voedselteams.be.

9

Gent renoveert Eén jaar renovatiebegeleiding in Gent

Sinds ruim een jaar organiseert GMF via de MilieuAdviesWinkel gratis renovatiebegeleiding voor alle Gentenaars die hun huis energiezuinig willen maken. Dat doen we in opdracht van de Stad Gent. Laat ons eens kijken wat dit project tot nu toe opgeleverd heeft.

Tekst en foto’s: Stefaan Claeys

D

e Stad Gent wil tegen 2050 klimaatneutraal worden. In januari 2015 keurde de gemeenteraad het nieuwe klimaatplan 2014-2019 goed, dat de acties vastlegt die zullen ondernomen worden om deze doelstelling te bereiken. Voor de uitvoering van dit plan trekt de stad de komende vier jaar zomaar eventjes 105 miljoen euro uit. Naar huishoudens toe wil de stad het aantal woningrenovaties in Gent optrekken van 1.500 naar 3.000 per jaar en wil ze dat elke renovatie leidt tot zo veel mogelijk energiebesparing. Om de Gentenaars hierin te stimuleren zet de stad premies, adviesverlening en begeleiding in.

Het renoveren van woningen is cruciaal om de klimaatdoelstellingen te halen. De meeste gebouwen die er vandaag staan, zullen er immers in 2050 nog altijd staan. Bij nieuwbouw ligt dat anders: daar zijn de energienormen de jongste jaren al veel strenger geworden.

Tegen 2020 komt er nog een ambitiesprong bij: dan zullen alle nieuwe woningen ‘bijna energieneutraal’ moeten zijn. Maar de grote uitdaging zit dus bij de vele bestaande woningen.

10

Frontaal // zomer 2016

Gratis advies en begeleiding

Elke Gentenaar die zijn woning energiezuinig wil maken, kan bij ons terecht voor gratis advies en begeleiding. Een advies, aan huis of op kantoor. De begeleiding wordt enkel aangeboden voor niet-vergunningsplichtige ingrepen aan de gebouwschil en de verwarmingsinstallatie. Onze rol bestaat erin om de mensen doorheen het hele proces te loodsen en te adviseren bij elke stap.

Een beetje zoals een architect doet bij vergunningsplichtige werken. Als start van de begeleiding bekijken we samen met de klant welke ingrepen we best doen in de woning en hoe we dat best aanpakken. We maken voor elk werk een gedetailleerd bestek op waarin dat allemaal netjes uitgeschreven staat. We helpen een geschikte aannemer zoeken en beoordelen zijn offerte aan de hand van het bestek. Eens de werken opgestart zijn, zijn we beschikbaar om te komen kijken of alles correct uitgevoerd wordt. En tot slot bieden we zo nodig hulp bij het invullen van de premieaanvragen.

Maximale energiebesparing

Onze focus ligt op maximale energiebesparing. Ons advies gaat dus veel verder dan wat de wetgeving oplegt.

Wanneer iemand zijn dak wil isoleren, zorgen we dat er meteen een heel dik pakket isolatie komt, zodat het dak in principe niet meer opnieuw moet aangepakt worden tegen 2050. Liever nu het dak zeer degelijk isoleren en de gevel pas aanpakken over 10 jaar, in plaats van de beide nu half-half in orde te zetten. We zorgen er ook voor dat de nieuwe dakisolatie rekening houdt met de toekomstige gevelisolatie.

Niet alleen de dikte van de isolatie is belangrijk, maar ook de manier waarop die aangebracht wordt. Het is heel belangrijk dat het isolatiepakket zelf perfect geïsoleerd is van de buitenwereld, zodat er geen tocht of vocht kan in komen. De juiste aanpak kan sterk verschillen naargelang de uitgangssituatie. Is het een plat of hellend dak?

Welk soort onderdak is er aanwezig?

Wordt de zolder gebruikt? Wat laat het budget toe? Daar komt toch heel wat technische kennis bij kijken. Op dit punt maken we zo mogelijk nog meer het verschil. Vaak zien we dat aannemers - uit onwetendheid, koppigheid of traditie? - geen belang hechten aan de noodzakelijke luchtdichte afwerking van dakisolatie of ramen, dat (moeilijke) onderdelen ‘vergeten’ worden, of dat verkeerde materialen gebruikt worden.

Over luchtdichte afwerking, verluchten en ventileren hebben we al vele discussies moeten aangaan met klanten en aannemers. Aan de andere kant leren

aannemers ons ook heel wat bij als het gaat over het vinden van concrete oplossingen in specifieke situaties. Voor de technische know-how doen we beroep op onze freelance adviseurs. Mario en Jenne doen het leeuwendeel van de dossiers (nvdr: meer op pagina 14-16).

Sinds het begin van het project, in december 2014, hebben we al 670 adviezen gegeven en 310 begeleidingsdossiers opgestart. Vooral in de begeleidingen kruipt heel wat tijd en opvolging.

Voor elk dossier maken we een of meer bestekken op, reken daarbij het opvragen van offertes bij verschillende aannemers, het beoordelen ervan, het opvragen van bijkomende info of opnemen van wijzigingen, ....

Er komt ook heel wat overleg bij kijken met de klant, die vaak heel veel wikt en weegt vooraleer hij overgaat tot wat uiteindelijk telkens een aanzienlijke investering is… Dit zorgt ervoor dat we op vandaag nog maar enkele tientallen volledig afgewerkte dossiers hebben, en het dus nog wat vroeg is om daaruit veel conclusies te trekken.

Wat we wel met stelligheid weten, is dat de klanten de dienstverlening zeer erg apprecieren. Heel vaak gaat het om mensen die wel (al lang) beseffen dat er werk aan de winkel is in hun woning, maar er niet toe komen om de werken in gang te steken. Ze weten niet waar beginnen, ze weten zich geen raad met de vele (tegengestelde) meningen, ze

wantrouwen de commerciële praatjes,...

Op zo’n moment zijn we vaak de reddende engel die precies aanbrengt wat hen ontbreekt.

Verschillende partners

Om die hele dienstverlening op poten te zetten, werken we samen met veel partners. De stad is niet alleen opdrachtgever en financier, maar staat ook in voor de promotie en toeleiding van nieuwe klanten. Ook bij het uitpluizen van technische of juridische problemen vinden we steun bij de stad. Voor de technische opvolging van de dossiers doen we beroep op ons team van freelance bouwadviseurs.

Heel belangrijk zijn de begeleidingsklanten van het project ‘Wijkwerf’ van de coöperatie Energent. In de wijk Macharius-Heirnis voert Energent actief campagne om zo veel mogelijk mensen te overhalen om hun huis te isoleren.

Wij doen voor hen de woningdiagnose en de opmaak van de bestekken. Dit leverde al meer dan 100 begeleidingsklanten op. We werken ook samen met de vzw REGent, die een gelijkaardige dienstverlening heeft voor Gentenaars die het minder breed hebben en die in Gent ook de Vlaamse energielening kan verstrekken aan Genternaars die hun woning isoleren. Met REGent delen we de inhoudelijke benadering en hebben we een gemeenschappelijk klantenbeheersysteem.

Toekomst

Naar de toekomst toe zien we deze dienstverlening zeker als ‘blijver’.

Steeds meer mensen ontdekken het aanbod en maken er gebruik van. De wijkgerichte aanpak van Energent is een mooie en succesvolle aanvulling op de brede bekendmaking van de Stad en verdient dus zeker verdere uitrol in de andere Gentse wijken en deelgemeenten.

Naar woningpatrimonium toe zien we een steeds grotere tweespalt tussen de eigenaarswoningen en de huurwoningen. Woningen die bewoond worden door de eigenaar zijn er gemiddeld steeds beter aan toe. We zien stilaan een verschuiving van dossiers dakisolatie naar gevelisolatie. Huurwoningen daarentegen zijn en blijven er doorgaans zeer slecht aan toe. Als je een woning met enkel glas ziet in Gent, kan je er vrijwel zeker van zijn dat het een huurwoning is. Tot nu toe hebben we jammer genoeg zeer weinig argumenten in de mouw om de verhuurder daarop aan te spreken, bij gebrek aan wettelijke verplichtingen...

Praktisch

Elke Gentenaar die beroep wil doen op deze dienstverlening, kan zich aanmelden via de Energiecentrale van de stad Gent, 09 266 52 00, energiecentrale@ stad.gent

.

11

Milieutip Zomer, zon en zwemplezier... ... duurzaam door de warme maanden De zomer is er bijna en ook de grote vakantie staat voor de deur. Heb je al reisplannen gemaakt of blijf je rustig thuis in eigen tuin? In deze milieutip vind je een aantal ideeën en tips hoe je – waar je ook bent – zorgeloos én milieuvriendelijk van de zomermaanden kunt genieten.

Tekst en foto’s: Britta Bolte

12

Frontaal // zomer 2016

Koel in huis

Als het buiten heet is, wordt binnenshuis de airco aangezet die voor koelte zorgt maar tegelijk het elektriciteitsverbruik enorm doet stijgen. Met enkele kleine trucs kun je je woning ook zonder airco koel houden en het milieu sparen.

Hou overdag de ramen gesloten en zo veel mogelijk zonlicht en warmte buiten door de vensters met gordijnen of rolluiken te verduisteren. De beste momenten om je woning te verluchten zijn ‘s nachts of ‘s ochtends vroeg.

Verborgen warmtebronnen zoals elektrische toestellen in stand-by-modus kun je best uitschakelen.

Het binnen drogen van de was doet de temperatuur dalen: door verdamping ontstaat afkoeling.

Natuurlijk speelt ook de isolatie van je gevel en ramen een grote rol. De kleur van de buitenmuren en ook gevel planten houden de muren koeler. Mocht het binnen tóch nog te warm zijn is een ventilator een stuk energiezuiniger dan een airco.

Zuinig met water

Kouder of koud douchen zorgt bij hete temperaturen niet alleen voor een koel hoofd maar bespaart ook energie bij het opwarmen van het water. Neem een korte douche in plaats van een bad.

Tijdens de hete zomerdagen hebben ook gras, bloemen en planten verfrissing nodig. Gebruik regenwater en geef het ‘s ochtends vroeg of ‘s avonds laat omdat dan minder water verdampt. Losmaken van de harde bodemlaag maakt dat de grond vochtiger blijft. In plaats van gazonsproeiers kan je tuinplanten beter in de avonduren een keer per week intensiever water geven. Laat het gras in de zomer iets langer groeien dan kan het beter tegen de droogte.

Zonnecrème op je huid

Als er in de zomer iets niet kan ontbreken in onze koffer en rugzak, dan is het zonnecrème! Helaas zitten de meeste zonnecrèmes vol met synthetische stoffen en irriterende parfums. Chemische UV-filters kunnen allergieën uitlokken en de hormonale huishouding verstoren.

Een goed alternatief zijn (biologische) zonnecrèmes met een UV-filter op basis van mineralen (bv titaanoxide of zinkoxide) die goed verdragen worden en het hormoonsysteem niet aantasten.

Vroeger waren het dikke witte pastas maar de mineralen worden tegenwoordig tot op nano-grootte verkleind. Het is niet helemaal duidelijk of deze nanopartikels risicoloos zijn maar normaal gezien geraken ze – in tegenstelling tot chemische UV-filters – niet door de gezonde huid. De vermelding ‘nano-vrij’ betekent dat een zonnecrème helemaal geen nano-deeltjes bevat.

Ook andere trucs beschermen je tegen de zon zoals lange mouwen, hoofdbescherming en de uren van de middaghitte in de schaduw doorbrengen. En toch: insmeren blijft belangrijk.

Tegen zonnebrand helpt azijn – die bevat in tegenstelling tot sommige zonnebrandmiddeltjes geen allergie- en kankerverwekkende stoffen, verstoort de huid en het hormoonsysteem niet en is tegelijk pijnstillend en heilzaam.

Dop een doek in azijn en leg het op de verbrande huid; als de huid heel gevoelig is kun je azijn verdunnen water (verhouding 1:1).

Heldhaftig achter de barbecue

Met warmere dagen en avonden worden de barbecues en vuurkorven weer buiten gehaald. Koop houtskool enkel met FSC-label (zie onder) dat garandeert dat het hout afkomstig is uit een bos dat verantwoord beheerd wordt.

Een ander belangrijk kenmerk voor goede houtskool is het DIN-label (zie onder) dat garandeert dat het geen pek, aardolie, bruinkool of plastiek bevat.

Bij het aanmaken van vuur met chemische aanmaakblokjes of -vloeistoffen komen kankerverwekkende stoffen vrij.

Gebruik liever geperste houtvezels met olie of was of houtsnippers. Leg het eten pas op de barbecue als de vlammen verdwenen zijn en de kolen een wit aslaagje hebben. In de open natuur barbecueën is verboden omdat daarmee elke zomer bosbranden veroorzaakt worden die planten en dieren bedreigen.

Aluminiumfolie is bij de productie en verwerking redelijk milieuschadelijk.

Milieuvriendelijke alternatieven om op te barbecueën zijn bv dunne steenplaten uit speksteen of leisteen of grote bladen van kool of rabarber.

Papieren borden en plastieken bestek en wegwerpbekers vullen de afvalzakken en kunnen beter door herbruikbare alternatieven worden vervangen.

Tenslotte kun je met aubergines, tofu en champignons in plaats van worsten en steaks ook lekker barbecueën en tegelijk het klimaat beschermen.

Duurzaam op reis

Zomertijd is voor de meeste mensen reistijd – of we nu naar verre landen trekken of de vakantie aan de Belgische kust doorbrengen. In de grote waaier van reisaanbiedingen is echter niet altijd duidelijk te herkennen of daadwerkelijk rekening gehouden wordt met het milieu en de lokale ecosystemen. Bij heen- en terugreis geldt: hoe dichter het reisdoel hoe minder energieverbruik en vervuiling. Kies voor het ecologisch beste transportmiddel – trein, bus, fiets of boot. Vlieg niet, en als je het toch niet kan laten probeer dan de CO2-uitstoot te compenseren met geloofwaardige emissierechten (type “Gold Standard”).

Kies voor reisorganisaties en verblijfsplaatsen die sociale en ecologische criteria hanteren (bv water- en energiegebruik in hotels of duurzaam transport enzovoort).

Info Reisplanner via www.seat61.com www.duurzaam-toerisme.com/groenevakantie www.greenkey.nl

.

www.greenglobe.com www.goldstandard.org

13

Achter de schermen van De MilieuAdviesWinkel (MAW) is een servicepunt van GMF waar je na afspraak gratis advies kan krijgen over alle aspecten van duurzaam bouwen en wonen. Met vaak eenvoudige tips en adviezen kan je je energieverbruik verlagen en zo zorgzamer omspringen met het milieu.

Ondertussen werken er al negen freelance adviseurs voor MAW, waarvan we er hier acht kort voorstellen.

Tekst: Marie D’hulster

De MilieuAdviesWinkel, wat doet die?

De MilieuAdviesWinkel begon in 2002 met het geven van advies over talloze ecologische topics zoals wasbare luiers, biologische groenten-abonnomenten, mobiliteit, afval, enzovoorts. Zoals er nu bouwadviseurs zijn, waren er toen ‘luierouders’ die in ziekenhuizen en voor jonge ouders infosessies gaven over wasbare luiers.

Nu richt MAW zich vooral tot potentiële bouwers of verbouwers met heel wat tips en adviezen. Dat is niet zo gek als je bedenkt dat bij een nieuwbouw of verbouwing elke beslissing meteen milieu-gevolgen heeft voor tientallen jaren. Het is ook nog eens een thema bij uitstek waarbij je op korte tijd te maken krijgt met veel vragen en een wirwar aan informatie, zodat het zelfs voor de ‘welwillende’ bouwheer soms wat te veel wordt om ook nog eens alle milieuaspecten van zijn werf te onderzoeken.

Je kan eenmalig bouwadvies, renovatieadvies of financieel advies krijgen aan huis en op het secretariaat van GMF of je kan ‘ontzorgd’ worden door begeleiding gedurende de gehele verbouwperiode.

Ida, Eva, Stefaan en Cristina coördineren de hele organisatie van de advieswinkel maar de personen die het grootste werk verzetten en effectief bij de mensen op bezoek gaan om bouwplannen te bekijken, te overleggen met de huiseigenaren en het advies geven, zijn negen freelance adviseurs. Hier vind je een antwoord op al je vragen over wie ze zijn en wat hen drijft.

14

Frontaal // zomer 2016

Nikolaj

Nikolaj werd in december 2015 adviseur bij MAW en kwam er dus het laatste bij.

Naast adviseur is hij architect bij EA+, ecologische architectuur en energieadvies. Hij wil graag de wereld mooier en beter maken. Als je een huis verbouwt of renoveert en het minder mooi wordt door bijvoorbeeld het plaatsen van isolatie, dan heb je als architect niet hard genoeg gewerkt, volgens Nikolaj, want er is altijd wel een optie om een huis tegelijkertijd goed geïsoleerd en mooier te maken. Waar hij van geschrokken is sinds hij startte met bouwadvies, is hoe weinig isolatie er over het algemeen in veel huizen is.

Mario

Al negen jaar lang geeft Mario bouwadvies voor MAW, hij was de eerste adviseur. Daarnaast maakt hij energiescans voor de sociale huisvestingssector en Eandis en geeft hij infosessies rond energie voor BBL en Eandis. Die infosessies, dat zijn de optredens! Zijn specialiteit? “Ik ben een allrounder, thuis op alle fronten.” Hij doet zowel ontzorgingen als adviezen.

Wat hem drijft is mensen vooruithelpen op ecologisch vlak. Maar hij staat versteld van het aantal bouwfouten dat hij al tegenkwam in sommige huizen. Wat kunnen die aannemers toch klungelen af en toe. Het is ook interessant om bij al die verschillende mensen binnen te komen. Rijk en arm, Italianen en de Franse bourgeoisie, Brusselaars en West-Vlamingen. Je leert er wat van!

Het sociaal contact dat je hebt met de mensen is een grote meerwaarde aan de job en erg belangrijk voor Mario.

de MilieuAdviesWinkel Katja

Katja is sinds vijf jaar adviseur bij MAW en is daarnaast nog projectmanager voor een projectontwikkelaar in Gent.

Binnen het duurzaam bouwadvies is ze vooral gespecialiseerd in de schil van de woning, de buitenkant dus, en grotere projecten. Katja vindt het erg belangrijk de boodschap van het duurzaam bouwen te verspreiden onder zo veel mogelijk mensen.

Jenne

Jenne is al zes jaar adviseur bij MAW, daarnaast is hij zelfstandig architect.

Binnen het geven van duurzaam bouwadvies is zijn specialiteit renovatie van huizen. Jenne is gepassioneerd door z’n job en energiezuinig bouwen.

Daarnaast houdt hij net als Nikolaj van mooie huizen maken en vindt hij het belangrijk de woonkwaliteit van de mensen te verbeteren. Wat Jenne gek vond was dat een vrouw eens haar baby de borst begon te geven tijdens een advies op het secretariaat. Je maakt soms wat mee (lacht).

>

Geert

Geert werkt al vier Ă vijf jaar voor MAW. Daarnaast is hij nog verpleger op de spoedafdeling in een ziekenhuis. Als dat geen verscheidene jobs zijn! Hij volgde een opleiding tot energiedeskundige om advies te kunnen geven. Zijn specialiteit is voornamelijk technieken. Praktische oplossingen voor verwarming en ventilatie zijn helemaal zijn ding. Geert ziet zichzelf vaak terug in de jonge huiseigenaren die soms met de handen in het haar zitten over hun verbouwingen.

Dan is het goed dat er iemand ongebonden en niet-commercieel advies en tips komt geven zodat ze zich niet laten vangen door een aannemer. Soms zijn de situaties waarin de adviseurs terecht komen zeer schrijnend. Mensen die net een woning hebben gekocht maar niet beseften hoe slecht deze eraan toe is. Dan ben jij degene die het slechte nieuws moet brengen, wat niet eenvoudig is.

15

Steven

Steven ging in november 2015 aan de slag als adviseur bij MAW en is dus samen met Nikolaj één van de ‘jongste’ adviseurs. Hij is ook architect bij Buro-C in Gent en werkt aan eigen projecten.

Zijn specialiteit is energiezuinig bouwen, bouwen in stedelijke context, renoveren van historisch waardevolle gebouwen en het eco-concept. De drijfveer is hier dan ook het engagement aangaan om mee een duurzame stad te ontwikkelen en mensen te begeleiden om hun woning op een goede en duurzame manier te verbouwen.

Stijn

Hannelore

Hannelore is al een dikke twee jaar adviseur bij MAW en werkt daarnaast nog voor Leefmilieu Brussel aan een Europees project om de afvalstromen uit de bouwsector te verminderen en de waarde van materialen te verhogen.

Hannelore is daarbij verantwoordelijk voor het uitvoeren van zes proefprojecten die de theorie aan de praktijk willen toetsen. Binnen het bouwadvies is Hannelore gespecialiseerd in alles dat verband houdt met materialen, ventilatie, akoestiek en het opbouwen van daken. Ze zoekt steeds naar een oplossing op maat van de klant. Want zo toon je aan dat je dikwijls door kleine ingrepen al veel kan veranderen. Ze wil graag laten zien dat er meer is dan de traditionele bouwmaterialen. Het gekste? Een advies aan een koppel doven, met een doventolk erbij. Een hele toffe ervaring!

16

Frontaal // zomer 2016

Stijn is sinds 2009 adviseur bij MAW en is daarnaast zaakvoerder bij EA+ architecten, waar ook Nikolaj en Martijn werken. Hij is gespecialiseerd in alles wat met energiezuinig renoveren te maken heeft, vooral als er er een praktijkgerichte insteek gewenst is.

Stijn droomt van een volledig duurzame en ecologische wereld en wil daartoe bijdragen door het geven van renovatieadvies. Want een ecologisch Gent, en bij uitbreiding Oost-Vlaanderen, zou al een mooie eerste stap zijn. Ooit gaf Stijn een renovatieadvies aan huis bij een vrouw die geen enkele taal sprak die hij verstond en vice versa.

Nogal moeilijk om dan uit te leggen op welke manier er best geïsoleerd wordt.

Uiteindelijk is het gehele advies via de telefoon aan haar man gegeven, terwijl Stijn met de vrouw in het huis rondliep en aanwijzingen maakte.

Dan is er nog

Martijn

.

die ook duurzaam bouwadvies geeft voor MAW.

Het groen achter de oren Gewonnen voor de cup

B Lisa Marechal

este dames, gelieve uw maandelijkse benodigdheden in de vuilnisbak te werpen,’ draagt een bordje in de wc mij op. Wat moet ik nu met mijn menstruatiecup? Ik wil gehoorzamen, maar menstruatiecups dienen niet om weg te gooien. Gelukkig ben ik niet gedoopt en kan ik vrijelijk ongehoorzaam zijn zolang mijn geweten het volhoudt.

Hoe vanzelfsprekend die cups voor mij tegenwoordig ook zijn, ik word er regelmatig aan herinnerd dat ze nog lang niet ingeburgerd zijn. Onlangs nam ik alle maandelijkse benodigdheden die ik niet meer nodig had, mee naar mijn werk. Ik liet ze achter op de toiletten en bracht mijn vrouwelijke collega’s op de hoogte. De mannen kregen de waarschuwing dat verder lezen geheel op eigen risico was. Je kan je niet voorstellen hoeveel deining de boodschap veroorzaakte. Zo waren er een heel aantal nieuwsgierige mannen die tegen beter weten in mijn bericht gelezen hadden en daarvan nogal ontdaan waren.

Ook heel wat dames stonden plots voor mijn deur met vragen. Ik deed open, want ik had nu eenmaal met de rode vlag gewapperd.

‘Hoe doe je dat dan op het werk? Je kan daar toch niet mee naar de wasbak wandelen om het uit te spoelen?’ Nee, dat kan je niet, denk ik. Dat is ook niet nodig. Je kan dat ding gerust ‘s morgens op zijn plaats steken en pas lozen wat je gevangen hebt als je na het werk weer thuis bent.

‘Lekt dat niet?’ Nee, dat lekt niet. Dat lekt niet. Punt uit.

‘Is dat niet hard? Voel je dat niet zitten?’ Ja, dat is best hard en nee, je voelt dat niet zitten. Gewoon hoog genoeg steken en het steeltje eraf knippen. ‘Maar Lisa, de mijne heeft geen

steeltje maar een rondje?’ Steeltje, rondje, solsleutel, afknippen die handel!

‘Kruipt dat niet naar boven?’ In tegenstelling tot tampons, die helaas naar beneden kruipen, kruipen menstruatiecups inderdaad eerder naar boven, maar gelukkig nooit zo ver dat je er mits een ietsiepietsie persen niet meer aan kan. Ik zie enkel voordelen.

‘Is dat wel proper?’ Je kan dat kuisen he, dames. Doe niet zo gek. En als je echt wil, kan je het ook steriliseren in kokend water. Over properheid gesproken, dit geheim wil ik nog met jullie delen: Het stinkt niet. Echt waar, geen hond die iets ruikt!

Dus, beste dames, help mee de afvalberg te verkleinen en stop met het weggooien van uw maandelijkse benodigdheden. En heren, alstublieft, niet panikeren, rustig blijven ademen en aan iets anders denken. Wij kunnen daar ook allemaal niks aan doen.

.

PS van de redactie Getriggerd door de cup-column van Lisa?

Nieuwsgierig?

Neem contact op met Elisabeth van Tante Rosa en zij wijdt je in in de wondere wereld der cups. Je krijgt zelfs 10% korting als GMF lid! www.tanterosa.be 17

Kè nen druum GMF meer front voor milieu Tine De Moor over Gent Morgen

Tine De Moor heeft een ruig JNM verleden achter de rug en was er van in het begin bij toen GMF werd opgericht.

Nu is ze naar eigen zeggen iets rustiger. Voor mij zit een geëngageerde, lieve, sympathieke dame die energie uitstraalt. Een vos verliest zijn haren maar…

Tekst: Eva De Meyst Foto: Ed van Rijswijk, portretrecht Universiteit Utrecht

Frontaal: Kan je kort omschrijven wat je job inhoudt?

‘Ik ben hoogleraar geschiedenis in Utrecht, maar ik geef zelf weinig les omdat ik veel onderzoeksmiddelen ter beschikking heb. De essentie van mijn onderzoek gaat over hoe mensen samenwerken en wat ervoor nodig is om dat op lange termijn ook vol te houden.

Voor mij als historica en als mens is het interessant om te zien dat mensen door de eeuwen heen organisaties opzetten die van generatie op generatie konden overgaan. Bovendien slaagden ze er vaak in om op een betere, creatievere manier samenwerking bij elkaar af te dwingen. De vraag is hoe je mensen zover krijgt om niet voor zichzelf op korte termijn te kiezen, maar om oog te hebben voor het langetermijnbelang

Bio

van iedereen. Dat is ook het milieuvraagstuk at large. De hamvraag is hoe al die collectieven die vandaag de dag opduiken hun activiteiten op de lange termijn kunnen verder uitbouwen.

Nederland staat daarin veel verder dan België, mede omdat er al veel langer een doorgedreven privatisering van publieke dienstverlening aan de gang is.

Op sommige vlakken, zoals in de zorg, is in Nederland de nood aan een andere manier van voorzieningen in onze noden nog urgenter dan in Vlaanderen.

Nederland telt momenteel al honderden burgercollectieven in de zorg, infrastructuur, energie... Er bestaan grote netwerken en allerlei platformen. Dat bestaat in België niet waardoor men elkaar meestal ook niet zo goed kent.’

Tine de Moor is hoogleraar aan de Universiteit van Utrecht. Haar onderzoek spitst zich toe op burgercollectieven in verleden en heden. Deze ontstaan vaak op het punt waar de staat zich terugtrekt en de markt het laat afweten.

18

Frontaal // zomer 2016

Frontaal: Is dat waarom je werkt in Nederland?

‘Nee, oorspronkelijk was ik hier een beetje uitgekeken op mijn afdeling. Op het juiste moment kreeg ik een aanbieding uit Utrecht, op wereldniveau een van de absolute top-universiteiten in mijn vakgebied. Het is zeer stimulerend om in zo’n omgeving te werken.’

Frontaal: Maar niet om te wonen?

‘Goh, ik zou op zich wel zeer graag in Nederland wonen, maar er spelen ook persoonlijke redenen mee... Ik voel me daar enorm op mijn gemak. Mijn collega’s zeggen soms zelfs dat ik Hollandser ben dan zij. Maar dat is misschien geen compliment... (lacht) Utrecht is een zeer toffe stad. Als fietser hoef je je daar ook nooit zorgen te maken, tenzij over de andere fietsers.

Ik heb zelf geen auto en dus ook nooit last van files, maar in Nederland, daar kan ik echt genieten van files! Fietsfiles uiteraard, met 150 fietsers achter elkaar en drie naast elkaar. Fantastisch!’

Frontaal: En in Gent?

‘Een tip voor het nieuwe mobiliteitsplan: communiceer duidelijk wat voor gevolgen het heeft voor de randgemeenten.

Wij vrezen hier (in Sint-Amandsberg, nvdr.) voor veel meer verkeer. En daar wordt nauwelijks over gesproken. De stad zou beter eens een autoloze zondag organiseren in de randgemeenten.

Er gebeurt al zo veel in de binnenstad.

Leg de focus op andere gemeenten waar het probleem soms groter is. Gent is meer dan alleen het centrum.

De veiligheid rond scholen kan ook veel beter en kan nog het best verbeterd worden door samen te werken met ouders. Gaat je kind naar school, dan krijg je er gratis de community bij. Er heerst een gemeenschappelijk belang en mensen kennen elkaar. De stad moet zich meer richten op de ouders zelf dan op scholen. En elke school zou een schoolstraat moeten hebben!

Ja, ik spreek vooral over mobiliteit.

Je hebt dat deels zelf in de hand, maar de beleidskeuzes beperken wel je keuzevrijheid.’

Frontaal: Je accent?

‘Ja, dat is een fluïdum. Als ik hier ben, praat ik Vlaams en ginder een beetje Hollandser. Ik doe dat niet bewust. Als ik Engels praat, is dat ook vrij Brits.’

Frontaal: Hoe ervaar je GMF nu?

‘GMF is solide. De MilieuAdviesWinkel draait vree goed, fantastisch dat een kleine grassroot vereniging dit kan.

Frontaal is (nog steeds) een leuk en informatief blad. Hou dat vast! Ik zou het niet digitaal maken want het feit dat je het in je huis tegenkomt, herinnert je aan de wijze boodschappen die erin staan… En blijf vooral ook kritisch ten opzichte van het beleid; ook wanneer er een bestuur dat natuur en milieu hoog in het vaandel draagt aan de macht is moet je blijven streven naar verbetering - ook zo’n beleidsmakers hebben de milieubeweging nodig. GMF mag wat mij betreft terug wat militanter worden.

Meer front voor meer milieu! Meer milieubewustzijn. Door allemaal braaf te zitten kijken zal er niks gebeuren.

Je enkel op positieve acties richten is vaak niet genoeg. Soms moet je boos worden. Ook bij GMF!’

.

// Mensen willen de geschiedenis kennen om het heden te begrijpen // 19

20

Frontaal // zomer 2016

Afspraak aan de zilverlinde

COLUMN David De Pue

I

n het begin van het jaar waagde ik mij aan een experiment. Ik sprak af met een vriend aan de toen nog eenzame boom op de Korenmarkt. Ik was benieuwd of hij de pas aangeplante zilverlinde zou vinden. Ik stalde mijn fiets onder de brug en wandelde naar de hoek van het oude postgebouw en de Pakhuisstraat. Mijn maat stond op de afgesproken plaats, maar vroeg me waar die boom dan wel mocht wezen.

Hij had vanop dat punt de hele Korenmarkt overschouwd, maar had daarbij de kale kruin boven hem over het hoofd gezien. Als ik vroeger met kameraden aan de Korenmarkt afsprak was het de gewoonte te verzamelen aan de McDonald’s op de hoek van de Veldstraat. Aangezien dat fastfoodrestaurant weerzin bij me opwekte, probeerde ik alternatieven aan te voeren, zoals de ingang van de Sint-Niklaaskerk. Blijkbaar is het moeilijk om de stijlzuivere Scheldegotiek van de Sint-Niklaaskerk te onderscheiden van pakweg de laatgotische Sint-Michielskerk, waardoor terug naar de ‘makkelijkere’ hamburgertent werd uitgeweken. Sinds kort dienen zich nieuwe afspreekmogelijkheden aan op de Korenmarkt. Na lang politiek gekrakeel zijn er namelijk bomen aangeplant in het versteende hart van Gent.

De heraanleg van de Korenmarkt in 2010 slaagde in het opzet om de veredelde tramstraat terug in een plein om te toveren. Het werd echter een plein met het voorkomen van een stenen vlakte zonder groene accenten, waarop de opstandige Gentenaars ‘Buume op de Kuuremarte’ eisten. Het stadsbestuur legde de klachten aanvankelijk naast zich neer en concentreerde zich op de installatie van twee kunstwerken, waarvoor twee reusachtige betonnen sokkels

werden aangelegd. Die sokkels werden al gauw als zitbank gebruikt door mensen die er van hun take-away koffie kwamen genieten of er hun ijsje oplikten. De twee zuilen zullen uiteindelijk niet op een sokkel staan, maar vanop straatniveau naar de hemel reiken.

Het stadsbestuur koos voor twee fallische structuren van zo’n twintig meter hoog. Het exemplaar aan de hoek van de Donkersteeg krijgt een hoog bling-blinggehalte, opgetooid met een goudkleurige ketting. De andere zuil komt ter hoogte van Klein Turkije en zal uit spiegelend staal bestaan. Kwatongen beweren dat bepaalde lieden uit het Schepencollege er graag hun ego in gereflecteerd zien. De lichtreflectie en de schaduw van de paal zullen elk jaar op precies 1 mei in elkaars verlengde liggen.

Ruim vijf jaar na de wedergeboorte van de Korenmarkt zijn er eindelijk bomen aangeplant, nog voor de kunstwerken er zijn gekomen. Naast de zilverlinde zijn er vier valse christusdoornen op een rijtje gezet aan de terrasjes, terwijl voor de Sint-Niklaaskerk een plataan werd neergepoot die de ruimte krijgt om uit te groeien tot een exemplaar van monumentale omvang. Goed dat ze er zijn gekomen, die bomen. We moeten onze groene vrienden koesteren. Ze geven ons zuurstof en brengen verkoeling en beschutting op hete dagen. Ze vertellen ons welk seizoen het is, ook als we het ‘druk druk druk’ hebben of in beide handen twee shoppingtassen dragen vol spullen die we eigenlijk niet nodig hebben. Ze doen dienst als afspreek- en ontmoetingsplek. Tegen zoveel waardevolle diensten kan geen praalpaal op.

.

21

Geld: een andere aanpak is broodnodig Alternatieven voor geld

Ons financieel-economisch systeem heeft een aantal gebreken, met problemen zoals milieuvervuiling, klimaatwijziging, uitputting van hulpbronnen en armoede als (on)rechtstreekse gevolgen. De geldhoeveelheid die gigantische proporties aanneemt en niet meer in verhouding staat met de reële economie, rente op schulden die de lener ver’slaaf’t of die winsthonger opwekt dat het niet mooi meer is, … Maar gelukkig zijn er alternatieven die we zelf kunnen benutten en ondersteunen.

Tekst: Filip François

Wat is geld?

Geld is iets wat de mens gecreëerd heeft en dat het symbool is voor het (virtueel) smeermiddel van onze economie.

Een middel om vlotter aan (ruil)handel te doen en om te sparen voor latere behoeften. Maar geld wordt intussen ook gebruikt om meer geld te verdienen, waardoor het middel een doel is geworden.

Het geldsysteem is geen onveranderlijk gegeven, maar iets wat is opgebouwd en door de tijd heen is bijgestuurd. Het recht om geld te creëren bijvoorbeeld is gewijzigd toen het geloof ontstond dat de markt voor evenwicht zorgt, en rust nu voornamelijk (voor 97%) bij private banken. Men kan zich afvragen of die privatisering een goede zet was, zeker wanneer geld ook gecreëerd kan worden voor speculatieve doeleinden ….

Eens we er ons bewust van zijn 22

Frontaal // zomer 2016

hoe het systeem werkt en dat we er als maatschappij terug vat op kunnen krijgen, kunnen we het aanpassen zodat het ten dienste van mens en maatschappij werkt. Verschillende groepen particulieren en wetenschappers pleiten voor bewustwording en voor het hervormen van het geldsysteem. Ze stellen concrete alternatieven voor (zie Meer info). Hieronder lichten we er enkele van toe.

Rente en geldcreatie

Het kan in deze tijden van lage rente misschien ongeloofwaardig klinken, maar rente ligt wel degelijk aan de oorzaak van de vele problemen: de historische rente die we als land in schuld meeslepen, zorgt ervoor dat de overheid bezuinigt op voorzieningen en belastingen heft. Geld wordt uit de reële economie getrokken en gaat naar banken. En verder is er omwille van het ren-

te-denken ook het intussen gecultiveerd idee dat alles moet opbrengen. Je weet wellicht dat rente vroeger als immoreel werd beschouwd. Rente aanrekenen is zelfs nog steeds verboden in bijvoorbeeld de islam. Geen toeval dus!

Een bank betaalt rente op je spaargeld, maar ze rekent ook rente aan op de gecreëerde gelden die ze uitleent.

Voor elke euro die je op je spaarboekje zet, kan de bank ongeveer 10 euro uitlenen. 9 euro creëert ze, en op dat bedrag heeft ze geen kost: deze creatie is enkel een boekhoudkundige handeling op een computerscherm. Toch rekent de bank rente op dat gecreëerd bedrag.

In mijn concreet geval met een lening van 110.000 euro, betaal ik zo ongeveer 40.000 euro teveel rente. Ik ben op die manier ‘slaaf’ van de bank, want voor dat geld moet ik meerdere jaren werken.

Een gelijkaardig effect heeft rente op bedrijven en landen.

Wat kan je concreet doen?

Spaar bij banken die zich richten op duurzame projecten.

Wil je je spaargeld enkel voor duurzame projecten laten gebruiken? Dan heb je meerdere keuzes. Triodos is één van de eerste banken die dit zo goed mogelijk doet en die daarover open communiceert, hetgeen niet kan gezegd worden van de klassieke banken. Verder is Triodos ook een privébank die zoals de klassieke banken werkt.

New-B is een coöperatieve bank in

een gecultiveerde logica van rente, rendement, opbrengst maximaliseren, kosten minimaliseren ...

oprichting die dezelfde doelstelling heeft qua duurzaam investeren en waarvan je zelf (nog) mede-eigenaar kan worden.

Ook deze bank werkt met rente en zal vermoedelijk geld creëren, zoals de klassieke banken.

Wil je verder gaan, dan kan je bij De Blije B terecht, een coöperatieve bank in oprichting “voor, van en door het volk” die geen geld creëert, enkel investeert in duurzame projecten en geen rente aanrekent. Spaargeld wordt voor inflatie vergoed en leners betalen enkel een administratieve kost. De Blije B wil ook met een complementaire munt werken (de URA) om zo de lokale economie te stimuleren. Ook van deze bank kan je nog coöperant worden.

Gebruik complementaire munten

In Gent zijn, naast de euro, drie complementaire munten in gebruik. De stropkes, beheerd door LETS-Gent, kan je als ‘letser’ verdienen door/gebruiken voor alles waar in de groep vraag naar en aanbod aan is. De torekes

... zorgt voor maatschappelijk niet te verantwoorden toestanden

(wijk Rabot-Blaisantvest) en pluimen (Ledeberg) zijn wijkgebonden en worden mede beheerd door Samenlevingsopbouw Gent. Ze richten zich specifiek - maar niet uitsluitend - op een sociale doelgroep en de activiteiten waarmee je ze kan verdienen, of de uitgaven die je ermee kan doen, zijn eerder beperkt in aantal.

Pleit mee voor monetaire hervormingen

In de publicaties (zie Meer info) lees je meer over hoe de (voorgewende?) complexiteit van geld, samen met vastgeroeste denkpatronen (o.m. rond inflatie) de openheid voor deze hervormingen in de weg staan. Die hervormingen zouden er nochtans voor kunnen zorgen dat we binnen één generatie orde op zaken stellen en het geldsysteem gebruiken voor de maatschappij en alle uitdagingen die op ons afkomen. En wie weet komen we zo uiteindelijk tot een resource based economy, waar geld zelfs overbodig kan zijn....

Meer Info “Ons Geld - Naar een nieuw geldsysteem”, door Frans Doorman (Stichting Ons Geld): http://onsgeld.nu/onsgeld-a4.pdf “Een verkenning van ons geldsysteem - Problemen en mogelijke oplossingen.” van Economy Transformers i.s.m. Oxfam Novib. Verzameld en geschreven door Helen Toxopeus en Simone Toxopeus: http:// economytransformers.com/wp-content/ uploads/2012/04/Ons-Geldsysteem.pdf .

“Moving Forward” (film) van The Zeitgeist Movement: zie Youtube De Blije B via https://deblijeb.nl Complementaire munten via http://www. thuisindestad.be/publicaties/Maak%20 je%20buurt%20uitmuntend Lets via www.lets.gent Torekes via www.torekes.be Pluimen via www.pluimen.gent Resource based economy https://www. thevenusproject.com/resource-basedeconomy/

.

// Slechte arbeidsomstandigheden, uitputting van grondstoffen, luchtvervuiling, klimaatwijziging, ...: het geldsysteem legt geen verantwoording af // 23

Van like naar lid voor GMF Op naar 1500 leden in 2016?!

GMF klopte eind 2015 af met 1447 leden, het hoogste aantal in onze geschiedenis. In het begin van het nieuwe jaar doen we altijd heel wat moeite om honderden van deze leden aan boord te houden.

Tekst: Iris Verschaeve

E

en groot deel van onze leden heeft immers zijn betaling niet gedomicilieerd en vergeet gemakkelijk zijn lidgeld te hernieuwen, of kiest ervoor om dat niet te doen. Maar dat zijn slechts enkele honderden verloren leden.

Idealiter blijft iedereen natuurlijk gewoon jarenlang lid (knipoog).

Facebookcampagne

Dit voorjaar besloten we onze pijlen te richten op onze Facebookvolgers. GMF is vrij populair op Facebook: met meer dan 3100 likes laten we vele anderen achter ons. Wekelijks krijgen we er ook nieuwe volgers bij. Onze online community groeit dus aan een goed tempo. In het voorjaar voerden we een vier weken durende ‘van like naar lid’campagne via onze Facebookpagina.

Want stel je voor… als de helft van onze likes lid wordt, dan verdubbelen we ons ledenaantal!

24

Frontaal // zomer 2016

Met speciaal hiervoor ontworpen beelden (zie onder) zetten we de likers aan om hun like om te zetten naar een lidmaatschap. We zijn ervan overtuigd dat ons ledenaantal nog enorm kan en mag toenemen en dat dat onze slagkracht versterkt. Er sijpelden wekelijks enkele nieuwe leden onze mailbox binnen. Jammer genoeg bleef de grote ledengolf (deze keer toch) uit. Misschien wel voor herhaling vatbaar?

Help ons groeien

GMF wil 2016 graag afsluiten met 1500 leden! We zaten er vorig jaar heel dichtbij. Heb je zin om eens op één van onze standjes op Gentse evenementen mensen hiervoor warm te maken? Laat het ons zeker weten! Of denk je dat je je familie/vrienden/buren kan overtuigen?

Gewoon doen! In nog geen 5 minuten kan iedereen online lid worden vanaf 5 euro per jaar. Bedankt alvast! www.gentsmilieufront.be/doe-mee/ word-lid

De vrijwilliger Hoe kwam je bij GMF terecht?

Afgeschreven bij JNM wegens te oud, ging ik op zoek naar een nieuwe groene stek. GMF bleek een minstens even toffe bende.

En totaal niet oud of zo.

Welke taken voer je uit?

Ik ben al een tijdje trekker van de activiteitenwerkgroep, maar binnenkort word ik afgelost door de nieuwe goeroe, Leen Vermeire. Wat ik dan ga doen? Misschien eens wat voor Frontaal schrijven?

Wat is je drijfveer?

Er wordt veel gestoeft over Gent als ecologische stad, maar volgens mij kan het toch nog altijd veel straffer.

Dat je als fietser dagelijks wel een paar keer net niet onder een auto terechtkomt, dat je bij noorderwind een lepel kunt laten rechtstaan in de smog… dat strookt niet helemaal met het beeld dat ik heb van een leefbare, milieubewuste stad.

Oh, en weet iemand hier een bos zijn? Nee, een echt bos.

Genre Zwarte Woud of op z’n minst Meerdaalwoud. Op wandel-/fietsafstand gaarne.

Welke actie zou je GMF nog graag zien doen?

Ik droom ervan dat elke wijk een permanent repaircafé heeft, een atelier waar materiaal beschikbaar is om zelf spullen te gaan herstellen.

Zoiets als de Fietskeuken*, maar dan niet alleen voor fietsen, en vaker open.

En tenslotte... heb je nog andere hobby’s?

Behalve contrabassen en zingen bij het fantastische Moonai People, kortverhalen en toneelstukken schrijven, badmintonnen, fietsen, tekenen, werken in de moestuin en rondhossen in de natuur, heb ik eigenlijk weinig hobby’s.

Naam: Pieter Van den Brande (29) Beroep: C ommunicatiemedewerker bij Milieufront Omer Wattez en freelance schrijver bij de Handelsbeurs Hoe lang bij GMF: een drietal jaar

Katrien De Bel * Artikel over de Fietskeuken vind je op pagina 6 en 7

OHNE NATUURLIJK ONVERPAKT

www.eurabo.be

***

2012 bio-ecologische bouwpartner

www.eurabo.be - info@eurabo.be - tel +32 (0)55 23 51 40

Op naar 0 de 100 00 leden!!

Word nu lid van Natuurpunt en krijg GRATIS een welkomstpakket met de nieuwe Fiets- en Wandelgids Alle info op www.natuurpuntgent.be 27

Derde simultaantelling fietspendelaars toont mooie groeicijfers Op 12 mei 2016 organiseerde het Gents MilieuFront voor de derde keer een simultaantelling van fietspendelaars. Tussen 7 en 9 uur telden we alle fietsers die het gebied binnen de stadsring inreden. Dit jaar zijn er 10.415 fietsers geteld, dat is 13 procent meer dan in 2015 en zelfs 16 procent meer dan in 2014. We kunnen dus spreken van een mooie groei. GMF vraagt de snelle uitrol van een bewegwijzerd fietsnetwerk parallel aan de steenwegen.

Tekst: Stefaan Claeys Foto’s: Floriaan D’hulster

W

e telden op 30 verschillende kruispunten met 39 vrijwilligers. In totaal zijn er 47 kruispunten, maar we kozen voor de meest belangrijke zodat we zeker zijn dat we meer dan 95 procent van het werkelijk aantal fietsers telden. We telden in dezelfde week en in vergelijkbare weersomstandigheden als de voorbije twee jaar.

Met deze tellingen wil GMF duidelijk cijfermateriaal opbouwen dat de evolutie en de relatieve spreiding van de fietspendelaars naar Gent documenteert.

Meer fietsers

Na twee jaar stellen we vast dat het totaal aantal fietsers met 16 procent gegroeid is. Meer dan de helft van de fietsers rijdt de stad binnen via slechts 6 kruispunten. In afnemende volgorde zijn dat: Dampoortrotonde, Groendreef, Keizerparkbrug, Sint-Lievenspoort, Forelstraat en Heuvelpoort. Daar zitten enkele veilige routes tussen (groen in de tabel - p. 29), maar ook enkele gevaarlijke autoroutes waar geregeld ongevallen gebeuren (rood). Voor GMF is het duidelijk dat fietsveilige alternatieven 28

Frontaal // zomer 2016

(onderdoorgangen of bruggen) dringend nodig zijn, maar ook dat veel autoluwe routes vandaag nog onvoldoende bekend zijn, omdat de bewegwijzering ontbreekt.

Gevaarlijke routes die groeien

Dampoort krijgt steeds meer fietsverkeer te slikken. We zien tegenover 2014 een toename met 30 procent. Meer dan 1.700 fietsers passeren langs Dampoort op twee uur tijd. Een verkeersveilige oplossing voor fietsers is dus meer dan ooit aan de orde. De nieuwe onderdoorgang onder de sporen, ter hoogte van de Slachthuisstraat, zal de druk iets verlichten, maar een conflictvrije kruising met de R40 zou pas een echte oplossing zijn. Ook bij Sint-Lievenspoort zien we een enorme toename: 17 procent erbij sinds vorig jaar en zelfs 42 procent meer ten opzichte van 2014. Fietsers moeten hier het autoverkeer kruisen dat van de snelweg komt. Een fietsbrug aan de Stropkaai om fietsers uit Ledeberg en Merelbeke veilig de stad te laten binnen rijden, is dringend nodig.

Veilige routes die groeien

De verbreding van de looppad van de Scheldesluis ter hoogte van de Vlaamse Kaai zorgt ervoor dat deze route meer gebruikt wordt. Op twee jaar tijd is het aantal fietsers dat deze overgang neemt, verdubbeld (van 97 naar 199).

Ook de route via de Keizerparkbrug is succesvol. Ook hier zien we een gestage groei van het aantal fietsers.

Nu de Keizerpoortbrug afgesloten is, hebben de inwoners van Gentbrugge en Melle de fietsroute via het Keizerpark en

de Visserij echt wel ontdekt. We noteren een groei met 17 procent ten opzichte van vorig jaar en zelfs 42 procent ten opzichte van 2014.

Veilige route die niet groeit

De Gaardeniersburg vormt een zeer veilige en comfortabele verbinding met Wondelgem en Evergem, maar krijgt in vergelijking met de andere fietsassen weinig fietsers. Zowel aan de stadszijde als aan de overkant is de route niet erg duidelijk.

Wat willen we?

Op korte termijn wil GMF dat het stadsbestuur een veilig en comfortabel fietsnetwerk bewegwijzert naar alle deelgemeenten en buurgemeenten. Dit veilig en comfortabel fietsnetwerk loopt niet langs de grote steenwegen maar door rustige straten parallel aan de steenwegen.

Dit netwerk kan op korte termijn gerealiseerd worden, omdat het gebruik kan maken van bestaande wegen en infrastructuur. Alleen de wegwijzers zijn nodig. Dit netwerk kan een bijdrage leveren aan het verminderen van de verkeersdruk bij het invoeren van het circulatieplan.

Op lange termijn wil GMF dat de

wegbeheerders werk maken van verkeersingrepen en infrastructuurwerken om het fietsverkeer veiliger te maken.

Voorbeelden zijn het knippen van straten binnen de R40 - zoals voorzien in het mobiliteitsplan -, het aanleggen van nieuwe fietsonderdoorgangen en -bruggen.

Waarde van deze cijfers

Deze telling is niet meer en niet minder dan een momentopname en dus niet zomaar statistisch ‘valabel’. Belangrijke factoren zoals het weer, de dag van de week, de blokperiode,.. hebben een belangrijke invloed op het totaal aantal

fietsers. Toch kunnen we die factoren (groten)deels neutraliseren door de volgende jaren steeds weer in dezelfde periode te tellen op een zelfde dag in de week. De factor ‘weer’ kan dankzij de permanente telpunten van de stad (enigszins) verrekend worden. Dit jaar hadden we alvast een heel vergelijkbare situatie als de twee vorige jaar.

Zin om mee te tellen?

Volgend jaar tellen we weer. Ook tellen we regelmatig de fietsstallingen aan het station. Geef je op als teller via stefaan@gentsmilieufront.be.

.

Tabel: de belangrijkste inrijpunten

Locatie

Aantal fietsers

Dampoort (noordkant + zuidkant rotonde)

1718

Groendreef (incl fietsonderdoorgang)

1151

Fietsbrug Keizerpark

1020

Sint-Lievenspoort

672

Forelstraat onderdoorgang spoorweg

627

Heuvelpoort

549 29

Meerjarennota 2017 - 2021 Een strategische blik vooruit in de toekomst van GMF

Als regionale milieuvereniging staan we voor de uitdaging een meerjarennota te schrijven die de strategische lijnen uittekent voor de komende vijf jaar. Niet min dus! In de meerjarennota schrijven we niet alleen deze lijnen uit, we hebben het ook over onze geschiedenis, onze plaats in de steeds evoluerende maatschappij, onze missie en visie, ....

We besparen jullie de lange versie, maar trakteren jullie op een verkorte inkijk. Dat het jullie mag inspireren om deel van uit te maken van GMF. Tekst: Iris Verschaeve Foto’s: Steven Geirnaert (hiernaast), Dennis Licht

30

Frontaal // zomer 2016

Visie en Missie GMF

GMF is een politiek onafhankelijke milieuvereniging, actief in Gent en omgeving. We willen mee vorm geven aan een stedelijke samenleving waar in alle geledingen ‘duurzaam’ de logische, natuurlijke keuze is. Dit betekent dat ecologische grenzen vandaag en in de toekomst bepalend zijn, waarbij we rekening houden met sociale en economische aspecten.

Om dit te bereiken richten we ons in de eerste plaats tot de lokale overheden, de inwoners en het bedrijfsleven

uit de regio via informatieverspreiding, sensibilisering, het aanzetten tot gedragsverandering, onderzoek, kritische analyse, adviesverlening, beleidswerken actievoeren. GMF werkt samen met partners en zoekt naar nieuwe allianties om de impact te verhogen en de doelstellingen te realiseren. GMF als vereniging wordt gedragen door leden en vrijwilligers. We willen hen stimuleren en ondersteunen om zich met hart en ziel in te zetten voor het milieu en het initiatief in de vereniging te nemen.

Doelstellingen

Onze vier strategische doelstellingen zijn ambitieus. De idee achter deze doelstellingen is dan ook dat ze antwoorden op de vraag: “Wat heeft de organisatie aan het einde van de komende beleidsperiode bereikt?” We zetten alles op alles om deze doelstellingen de komende jaren waar te maken.

Milieu: een zaak van iedereen

De focus in deze strategische doelstelling ligt voor ons op informeren en bewustmaken. In 2021 neemt milieubewustzijn, duurzaamheid en langetermijndenken een centrale plek in in het Gentse maatschappelijke debat, vooral dan waar het gaat over economie, mobiliteit, stedenbouw of gezondheid. We zijn ervan overtuigd dat op die manier het breedste en sterkste draagvlak ontstaat voor een transitie naar een duurzaam Gent. Enerzijds willen we dit bereiken door de Gentse bevolking aan de hand van concrete acties en campagnes zoals ‘Wij zeggen ja’ te inspireren. Anderzijds willen we beleids- en opiniemakers beïnvloeden door gericht lobbywerk en zullen we de gemeenteraadsverkiezingen van 2018 niet zomaar laten passeren. We blijven ook investeren in kennisopbouw bij ons

personeel en vrijwilligers zodat onze bezwaarschriften nóg beter zijn!

Milieu: een zaak door iedereen

Hier gaan we duidelijk een stapje verder: we willen dat mensen tot actie overgaan en waar mogelijk hun gedrag aanpassen. In 2021 is het - nog meer dan in 2016 - duidelijk dat GMF in Gent en omstreken inwoners en werkgevers van Gent stimuleert om hun ecologische voetafdruk te verkleinen. We willen hen hiervoor dan ook alternatieven aanreiken. De MilieuAdviesWinkel blijft hier aan bijdragen door zich verder te specialiseren in duurzaam bouw- en renovatie-advies. Met nieuwe creatieve projecten willen we alternatieven een duw in de rug geven. We willen ook actief werken aan onze doelgroepverbreding, zodat nóg meer Gentenaars zich GMF-er voelen.

Milieu: een zaak mét iedereen

minder grote ecologische voetafdruk.

Als vrijwilligersvereniging willen we werken aan een sterker weefsel, waar vrijwilligers zich thuis voelen en de ruimte krijgen om projecten te starten.

Tegelijkertijd willen we werken aan een bredere en grotere ledenbeweging waardoor onze slagkracht blijft groeien.

GMF een kwaliteitsvolle organisatie

Last but not least wil GMF expliciet aandacht besteden aan kwaliteit(sbewaking). We willen ons zo organiseren dat we in al de facetten van onze werking kwaliteit leveren. Dit gaat van efficiënte organisatiestructuur (cfr. werkgroepen) tot het fris houden van onze raad van bestuur. Kandidaturen altijd welkom trouwens.

.

Bronnen Meerjarennnota GMF 2017 - 2021 http://blogs.scw.be/beleidsplanning/

GMF bouwt haar brede beweging van leden, vrijwilligers en sympathisanten verder uit. Deze heterogene groep voelt zich onderling en met GMF verbonden, als voorvechters van een duurzame toekomstgerichte stad. GMF is een logische en aangename plek voor Gentenaars die actief willen werken aan een

31

Nieuwe activiteiten in de Gentse haven Met een groen randje? Of is het eerder greenwashing?

Er beweegt wat in de Gentse haven. ArcelorMittal Gent diende in maart zijn milieuvergunningsaanvraag in. Het IsraĂŤlische bedrijf Elcon Recycling Center Ltd wil op de terreinen van VLSgroup een nieuwe installatie bouwen om vloeibare en slibachtige afvalstoffen te verwerken. En Ghent Dredging heeft plannen om slib met asbest en TBT* te verwerken. GMF bekeek deze drie dossiers en reageerde naar de overheid.

Tekst: WG Beleid

ArcelorMittal

In vorige Frontaals gaven we al aan dat GMF een bezwaarschrift zou indienen als reactie op nieuwe milieuvergunningsaanvraag van ArcelorMittal.

ArcelorMittal veroorzaakt maar liefst drie vierde van de Gentse CO2-uitstoot, ongeveer 8 miljoen ton CO2 per jaar.

Voor de hele stad Gent is dat 1,4 miljoen ton. Dit bedrijf stoot daarmee jaarlijks 25 keer meer broeikasgassen uit dan de verwarming van alle Gentse huizen samen.

In de milieuvergunningsaanvraag zijn geen concrete engagementen opgenomen om de CO2-uitstoot te verminderen. GMF vraagt om in de bijzondere voorwaarden van de milieuvergunning een duidelijk stappenplan voor een jaarlijkse vermindering van de CO2uitstoot op te nemen. We vragen ook

*TBT of Tributyltin is een organotinverbinding. De stof zit in verf die gebruikt wordt om de aangroei van algen en zeepokken op de onderkant van schepen te voorkomen. Door de slechte oplosbaarheid van TBT bindt het graag aan vaste deeltjes; veruit de hoogste gehalten zijn aanwezig in sediment en zwevend stof.

TBT is in het (zee)water zeer giftig voor onder andere schelpdieren.

32

Frontaal // zomer 2016

dat dit jaarlijks gemonitord wordt en dat de resultaten openbaar zijn.

Uit de geverifieerde emissies en toegewezen emissierechten tussen 2005 en 2014 blijkt dat de voorbije 10 jaar ArcelorMittal Gent voor geen enkele ton CO2-uitstoot heeft moeten betalen onder het Europees Emissiehandelssysteem. Volgens het bedrijf zelf werden voor ongeveer 50 miljoen euro aan extra uitstootrechten op de CO2-markt verkocht. ArcelorMittal moet volgens GMF een redelijke kost betalen voor de klimaatopwarming die ze mee veroorzaakt. Aangezien het Europees Emissiehandelssysteem momenteel niet zorgt voor een duidelijk CO2-prijssignaal, moeten bijkomende voorwaarden voor het verminderen van broeikasgassen in de milieuvergunning staan.

GMF vraagt met aandrang om in de vergunningsvoorwaarden op te nemen dat om de twee jaar een evaluatie gebeurt over de huidige staalproductie gekoppeld aan de nieuwe geplande investeringen die de milieu-impact moet verminderen. Dit is in lijn met geloofwaardige duurzaamheidsdoelstellingen op lange termijn. GMF wil zowel de toekomst van het Gentse klimaatbeleid, als de toekomst van een propere staalproductie in de Gentse haven veilig stellen.

Elcon

Het Israëlische bedrijf Elcon Recycling Center Ltd wil zijn bedrijfsactiviteiten verwerken van vloeibare en slibachtige afvalstoffen - uitbreiden naar Europa en Amerika. In Gentse haven vonden ze een plaats op de terreinen van VLSgroup. Per jaar wordt een aangevoerde hoeveelheid van zo’n 150.000 ton verwacht. De aanvoer gebeurt enkel met tankwagens. Om deze hoeveelheid vrachtwagens per dag te kunnen behandelen, vraagt het bedrijf om 24 op 24 uur te werken, alle dagen van de week.

We maken ons zorgen over de mogelijke overcapaciteit aan verwerkingsinrichtingen en het feit dat daardoor de druk zal wegvallen om afvalstromen zo veel mogelijk te vermijden of te beperken aan de bron.

De dampen uit de verschillende stappen worden afgezogen en gestuurd naar een thermische naverbrander en wasser. In de milieuvergunningsaanvraag ontbreken de rubrieken die van toepassing zijn op een verbrandingsinstallatie van afvalstoffen. Deze milieuvergunningsaanvraag is dus onvolledig en is dus ongeldig.

Naast de eindproducten die vooral gestort zullen worden, stelt het bedrijf dit project voor als een installatie voor afvalstoffenverwerking met ‘warmte-

recuperatie’. Dit proces zal echter zeer veel energie verbruiken - het bedrijf geeft aan voor elektriciteit: 1,8 MWh per jaar en voor aardgas 200Nm³ per uur - door het zuiveringsslib van enkele procenten droge stof naar bijna droog materiaal te ‘verassen’ in plaats van energie te recupereren.

Ghent Dredging

Ghent Dredging wenst een aantal bijkomende stromen te kunnen aanvaarden op het bestaande grond-en slibverwerkingscentrum in de Gentse haven. Een eerste stap is het opmaken van een milieueffectenrapport (MER). De uitgebreide inhoudstafel en de methodieken lagen ter kennisgeving. Ghent Dredging is op de huidige site in de Gentse haven vergund voor het verwerken van niet gevaarlijke grond en slib. Het bedrijf wil nu ook vervuild slib en grond verwerken: vervuild met asbest en TBT. Deze MER moet onderzoeken of de site hiervoor aangepast kan worden en wat de milieu-impact hiervan is. Eén van de disciplines in de MER is ook het effect op de mens. Heeft dit bedrijf de nodige kennis om deze slibs te verwerken en de nodige werknemers om deze giftige specie goed te verwerken zonder risico voor mens en milieu? Dit is een aspect dat nader onderzocht moet worden.

GMF vroeg om een duidelijke bespreking van de fysico-chemische installatie op te nemen in de projectbeschrijving inclusief lde ocatie waar deze zich bevindt.

GMF bracht twee extra alternatieven aan om te laten onderzoeken op zijn milieueffecten: (1) een volledige aparte behandeling van de gevaarlijke afvalstromen op de site (2) een eigen waterzuiveringsinstallatie permanent aanwezig op de site..

GMF is ook van mening dat een zeer goede risico-inschatting nodig is van de verschillende mogelijkheden van het vrijkomen van asbestvezels tijdens het volledige verwerkingsproces zowel naar lucht, water als bodem.

.

Meer info Alle bezwaarschriften vind je via www. gentsmilieufront.be/gents-milieufront/beleid - bezwaarschriften en adviezen Interesse om mee de dossiers uit te pluizen en bezwaarschriften te schrijven?

Contacteer Iris via iris@gentmilieufront.be 33

Combineer natuur en landbouw Bijdrage van de Gentse werkgroep Stadslandbouw naar aanleiding van de lancering van Voedsel Anders, de agro-ecologische beweging in Vlaanderen

Landbouw en natuur worden meestal lijnrecht tegen over elkaar geplaatst. In de media en doorheen de politieke onderhandelingen tussen landbouw- en natuurorganisaties wordt de polemiek steeds bevestigd.

‘Dure groene landbouwsubsidies leveren milieu niets op‘ of ‘Niet overal kan natuurwaarde gerealiseerd worden’.

Het gaat over de ‘instandhouding’ van de natuur of de ‘vrijwaring’ van landbouwgrond. Steeds heerst een logica van ‘versus’.

Tekst: Joksie Biesemans Foto: website Jos Willemsen

Forum stadslandbouw

Op het stadslandbouwforum van 16 maart in de Gentse Vooruit was Jos Willemsen uitgenodigd. Het werkveld van Jos Willemsen ligt vooral in landschapsontwikkeling, in natuurrecreatie en natuurlandbouw. Hij bracht de evidente, maar vreemd genoeg nog weinig doordachte mogelijkheid om voedselproductie en natuurbeheer te combineren. Via een reeks voorbeelden gaf hij aan van hoe veeteelt en meer- en enkeljarige gewassen met elkaar gecombineerd kunnen worden. Ook doorbrak hij de mythe dat natuur er enkel is om gerust gelaten te worden: actieve agro-ecologische interventies kunnen de biodiversiteit en ecologische samenhang in een natuurgebied verbeteren. Tenslotte sprak hij over de ‘Randerij’: een model 34

Frontaal // zomer 2016

waarbij buffers tussen landbouw- en natuurgebied worden gecreëerd waar biodiversiteit, natuurbeleving en agrotoerisme kunnen worden gecombineerd.

In het huidige landbouw- en natuurbeleid is er echter een grote polarisering tussen die twee. De theorie naar de praktijk vertalen is dan ook niet eenvoudig in Vlaanderen.

Agro-ecologische landbouw

Het mooie nieuws is dat de huidige polarisering niet hoeft. Multifunctionele agro-ecologische landbouw is een realistisch model waarbij natuurbeheer, landbouwinkomen en maatschappelijke betrokkenheid tegelijkertijd worden versterkt. Een voorbeeld dat onlangs werd aangehaald door landbouwer Jos De

Clercq maakt dit duidelijk: “Een collega heeft oorspronkelijke Kempische koeien die in natuurgebied grazen. Naast het natuurvlees zorgt hij bijgevolg voor het behoud van genetische diversiteit en is zijn bedrijf een beetje een levend museum. Maar hij gaat verder: het ruwe materiaal in de natuurgebieden is wel voedsel voor de koeien, maar onvoldoende voor de kalfjes. Daarom laat hij de kalfjes aan de koeien zuigen.

Hij gebruikt zijn koeien om het ruwe materiaal, via de melk, om te zetten tot krachtvoer voor de kalveren. Als deze voedingsbron begint op te drogen zijn de kalveren 10 tot 12 maanden. Ze zijn dan lekker dik en mals. Ze worden geslacht als “jong rund”. Mensen kunnen op de boerderij op vakantie komen en zich dagenlang verliezen in het landschap dat door de dieren wordt onderhouden. Aan dit bedrijf is nu ook een groentebedrijf gekoppeld zodat de mest van de dieren gebruikt kan worden om groenten te kweken.”

De landbouwer zet in op drie gebieden: actief natuurbeheer, gediversifieerde lokale afzetmarkt en contact met de burger. Laten we nu even de kritiek aan het woord: dit model is niet realistisch voor de moderne landbouw, niet alle landbouw is grondgebonden, op basis van dit model kunnen we de wereld niet voeden. Het klopt dat de wereld voeden belangrijk is en dat de overgang naar deze agro-ecologische modellen niet

Randerij - landschapsproducie van Jos Willemsen (Links Voor - rechts: Na) Randerij is een nieuw concept voor vitale landschapsontwikkeling. Scherpe grenzen tussen natuur en landbouw worden geleidelijke overgangszones die Steeds rijker worden als ecosysteem en zo ook steeds rijker als verdienmodel.

gebeurt van vandaag op morgen. Niet alle landbouw zal ook grondgebonden zijn en niet elk natuurgebied dient voor de productie van voeding. Maar we kunnen de vraag ook omkeren door te stellen: voeden we naast onszelf ook onze landbouw en natuur? Deze voorraadkamers van voeding, natuurschoon en ecologische diensten (zoals bodem, water) zijn toch op zich die dingen die onze welzijn en welvaart voeden? Door natuur en voedselproductie te zien als manieren om draagkracht te verhogen wordt het voedselvraagstuk in een ruimere duurzame context gezien.

Als we de vraag op deze manier stellen dan kunnen we denken vanuit de grond in plaats vanuit de optimalisering van bestaande productie of behoud van bestaande biodiversiteit. Wat is de waarde van 1 hectare landbouwgrond, 1 hectare natuurgebied en 1 hectare multifunctioneel gebied? Wat als we de waarde (voor landbouwer, milieu en maatschappij) van 1 hectare maïs voor veevoeder vergelijken met 1 hectare polycultuur CSA (Community Supported Agriculture) waar de consumenten zelf hun groenten kunnen oogsten? Of 1 hectare beukenbos met 1 hectare agroecologisch natuurgebied? Dit betekent niet dat veevoeder moet verdwijnen van de Vlaamse velden, dat er geen oerbos meer is of dat alles morgen polycultuur moet zijn, maar wel dat er een opening ontstaat om te denken over de samen-

werking tussen landbouw en natuur en de waardering daarvan in markt en maatschappij.

Lokaal niveau

En hier komt het lokale niveau tevoorschijn. Alhoewel op het Vlaamse niveau een hele discussie woedt rond instandhoudingsdoelstellingen en de planningslogica steevast uitgaat van eenzijdige functionaliteit (altijd een hoofdfunctie met nevenactiviteiten) is het op lokaal niveau mogelijk om, vanuit een concreet project met visie, langdurige samenwerking rond landbouw, burger en natuur tot stand te brengen.

Zijn er boeren die bereid zijn om mee te denken over een multifunctioneel bedrijf? Zeker en vast. En niet enkel bioboeren. Zijn er natuurliefhebbers met een passie voor ecosysteemdiensten en agro-ecologie? Die moeten bestaan.

Waarom kunnen zij niet aan tafel zitten en concrete projecten uitdenken, weg van het politieke spanningsveld maar vanuit de lokale praktijk? De Gentse werkgroep stadslandbouw wil hier zeker een rol in spelen.

Als we zien wat er in Gent leeft, lijkt dit een haalbare kaart. De uitdaging zal eerder nog bij het beleid liggen. Neem de Gentse groenpolen, waarvan de Vinderhoutse bossen een schoolvoorbeeld van multifunctionele landbouw zijn. Een kinderboerderij, een stuk natuurgebied, vier hectare grasland in eigendom van

de stad, omringd door landbouwgrond, een hoeve die op de vrije markt komt.

Waarom wordt hier geen visie rond ontwikkeld, waarom wordt er door de VLM en de stad geen participatief proces rond deze invalshoek opgestart?

Of nog, blijkt dat het Gentse OCMW zowaar 2.900 hectare grond in eigendom heeft. Dan lezen we wat ze allemaal verkocht hebben: “De voorbije twee jaar werden zeven hoeves en 53 hectare landbouwgrond verkocht, naast 20 woningen, drie hectare bouwgrond en 17 hectare bos en natuur, goed voor een opbrengst van 14,5 miljoen euro.”

Misschien kan daar eens een hectare of drie van worden ingezet voor een project rond multifunctionele landbouw?

Past dit niet binnen de zo mooi geformuleerde Gent en Garde strategie?

Of krijgen we opnieuw te horen: ‘er is geen geld’?

.

Meer info en bronnen Jos Willemsen en zijn projecten: http://jwlp. nl/nl/projecten Jos de Clercq: http://www.dewereldmorgen.be/blog/josdeclercq/2015/02/03/ natuurvlees VILT: http://www.vilt.be/ocmw-gent-verkoopt-een-deel-van-zijn-patrimonium) Gent en garde https://www.gent.be/overgent-en-het-stadsbestuur/stadsbestuur/ wat-doet-het-bestuur/uitvoering-van-hetbeleid/natuur-milieu/gent-en-garde 35

Time out project Een kind dat veel mag spelen en ontdekken in de natuur, zal als volwassen mens de natuur respecteren

In Frontaal krijgt een Gentse vereniging of een Gents initiatief met een sociaalecologisch doel, plaats om zich voor te stellen of om een oproep te doen. Time outproject van vzw De Sterre in samenwerking met De Groepstrein Gent stelt zich voor.

Foto’s: Luc Van Brussel (boven en rechts)

B

uiten spelen, ravotten, kampen bouwen, dieren vinden en verzorgen, op ontdekkingsreis gaan. Creatieve activiteiten met natuurmaterialen en

36

Frontaal // zomer 2016

schapenwol. Koken met zelfgeoogste biogroenten en het dan zelf opeten.

Spelenderwijs leren over de natuur en het milieu. Wat denk je? Krijg je er zin in?

De Sterre start in samenwerking met ‘De Groepstrein Gent’ een time outproject voor kinderen van 6 tot 14 jaar in natuurgebied De Overmeers te Gent, vlakbij het Sint-Pietersstation.

Dit project wil: - Een zo optimaal mogelijke begeleiding voorzien, zodat de kinderen bij terugkomst in de klas zo goed mogelijk weer kunnen deelnemen aan het klas- en schoolgebeuren.

- Een sociale context bieden aan hen die thuisonderwijs volgen of om andere redenen niet naar school (kunnen) gaan.

- Rust en veiligheid bieden aan kinderen, zodat zij bij zichzelf kunnen komen.

- Ruimte en een gezond makende omgeving bieden in de buitenlucht.

- De kinderen stimuleren om gevoelens, behoeften en verlangens te leren uiten en hen helpen inzicht te krijgen in hun eigen gedrag.

- Het zelfbeeld van de kinderen versterken.

Daarnaast organiseert en begeleidt De Sterre ook kleinschalige kampen op maat (6 tot 12 jaar), schooluitstappen in het gebied, gidsbeurten en verjaardagsfeestjes voor kinderen.

Info Facebook vzw De Sterre website www.vzwdesterre.be www.degroepstrein.be

De vrijwilliger die bezwaarschriften schrijft Zonder vrijwilligers zou GMF niet bestaan. Ze zijn met veel, onze vrijwilligers, en vaak krijgen we de vraag wat die nu eigenlijk allemaal doen. Niet makkelijk om samen te vatten in een kort antwoord, dus hebben we besloten de soorten vrijwilligers aan je voor te stellen.

Deze Frontaal in de kijker: de vrijwilliger die bezwaarschriften schrijft!

Tekst: Elina Bennetsen

H

et is een bijzonder soort vrijwilliger die in de administratie van de stad wil duiken om de meestal dikke dossiers door te nemen.

Een aantal kwaliteiten zijn noodzakelijk: goed de website van stad Gent in het oog houden (waar de aankondigingen van de milieuvergunningsaanvragen soms wel heel goed verborgen zijn), zin voor initiatief (om die aankondigingen beter zichtbaar te krijgen op de website), veel geduld en tijd

(om in een lokaal van de dienst Milieu en Klimaat de dossiers in te kijken en daarna nog het bezwaarschrift uit te schrijven), een goede speurzin hebben (om uit een dikke stapel papier net die aspecten te halen die voor het milieu belangrijk zijn), een vlotte babbel (om dit alles goed door te geven aan de beleidswerkgroep) en tot slot een kritische en scherpe pen (om stevige bezwaren te kunnen formuleren). Verder moet hij/ zij ook goed alleen kunnen zijn, want het is best een eenzame activiteit, die dossiers inkijken.

Dossiervreter of toch niet?

Wil je deze vrijwilligers vergezellen op hun bezoekjes aan de dienst Milieu en Klimaat? Ben je zelf een echte dossiervreter? We zijn altijd op zoek naar nieuwe vrijwilligers voor onze beleidswerkgroep.

Is dat toch niet helemaal jouw ding?

Ook voor andere zaken, zoals de organisatie van activiteiten en de redactie van Frontaal ben je steeds welkom als vrijwilliger bij GMF. Neem contact op met Iris Verschaeve (iris@gentsmilieufront.be) voor meer informatie.

.

37

GROW – EAT - SHARE

R E S TA U R A NT O P E N V A N D I - Z A V A N 1 1 U 3 0 T O T 1 4 U 3 0 O O K C AT E R I N G , K O O K L E S S E N E N L E V E R I NG E N W W W . R E S T A U R A NT A V A L O N. B E G E L D M U N T 3 2 , 9 0 0 0 G E NT

Avalon ad feb 2016_2.indd 5

GRAPHIUS THE FINE ART OF PRINTING

www.graphius.com

WWW.GRAPHIUS.COM • Eekhoutdriesstraat 67, B-9041 Gent • +32 9 218 08 41 • info@graphius.com

3/02/16

A c t i v i t ei t en Meer info over de activiteiten en de meest recente lijst op www.gentsmilieufront.be/kalender

Weg met de berg: minder afval in en om je huis

17.06.2016 Van minder afval word je blij: je spaart er geld mee uit, je leven wordt eenvoudiger en het is beter voor het milieu.

Schoon leven, hoe begin je eraan? Hoe bereid je je voor op een verpakkingsvrije winkeltocht? Hoe zet je afvalarme koffie en maak je je eigen tandpasta? Je komt het te weten op deze gezellige avond.

De praktische tips van schonestadsmeisjes Nele en Ortja zetten je op weg.

Met haar getuigenis laat journaliste Annelies Roose zien dat het kan. De avond is gratis én wie vooraf inschrijft, krijgt een gratis drankje.

Weg met de berg is een initiatief van Femma EleGent en het Gents MilieuFront. In samenwerking met: Buurtwerk Nieuw Gent-Steenakker, in-Gent. Met de steun van de stad Gent, Wijk aan zet en VDK Heuvelpoort Wanneer? Vrijdag 17 juni, 19.30u Locatie? Buurtcentrum, Rerum Novarumplein 180 C, 9000 Gent Inschrijven online of via david.knockaert@stad.gent - gsm 0479 45 89 16

Big Jump in de watersportbaan

9.07.2016 Fros en Good Planet organiseren dit jaar samen met Natuurpunt Gent en GMF een Big Jump in de watersportbaan. Het leek er even op dat de vorige Big Jump de allerlaatste zou zijn, maar niets is minder waar. De Vlaamse overheid plant pas tegen 2027 alle waterkwaliteitsdoelen te halen, dus actie blijft broodnodig. Dit jaar wordt de Big Jump georganiseerd als afsluiter van ‘Gent zwemt en loopt’. Trek je foute badkostuum aan en ga mee uit de bol in en rond het water!

Wanneer? Zaterdag 9 juli -15u Locatie? Watersportbaan Yachtdreef 1 - 9000 Gent Opgelet! Schoenen verplicht

Kajakken door centrum van Gent tijdens Gentse Feesten

16.07.2016 Zin om Gent eens vanuit een ander perspectief te leren kennen? Op zaterdag 16 juli organiseert GMF een kajaktocht door het centrum van Gent. Gewoon gezellig kajakken door het centrum van Gent én door de Gentse Feesten. Er zijn 1 en 2 persoons-kajaks. Inschrijven online is noodzakelijk.

Tot dan?!

Wanneer? Zaterdag 16 juli, 13.30u Locatie? Vertrekken aan de Snepkaai Prijs? €12,5 voor GMF-leden/€15 voor niet-leden Inschrijven online via het inschrijvingsformulier voor 6 juli.

Critical Mass Gent

29.07.2016 Critical Mass Gent komt samen met jou op straat om te ijveren voor goede fietsvoorzieningen, een leefbare stad en een duurzaam mobiliteitsmodel. GMF fietst mee, kom af!

Wanneer? Vrijdag 29 juli, 18u Locatie? Woodrow Wilsonplein ‘Zuid’, aan de bib

Hou je ogen open voor wat komt…

Potluck in de zomer Kajakken in het groen Gepland voor september

Filmfestival Groene Loper Gepland voor november

39

Frontaal

DRIEMAANDELIJKS MAGAZINE VAN HET GENTS MILIEUFRONT – JAARGANG 19 – 2de TRIMESTER 2016 V.U.: Stefaan Claeys, Stoppelstraat 46, 9000 Gent – Erkenningsnummer: p806132 – Afgiftekantoor: 9000 Gent 1

Weg met de berg: minder afval in en om je huis 17.06.2016

Foto: Geert Van de Velde

Van minder afval word je blij: je spaart er geld mee uit, je leven wordt eenvoudiger en het is beter voor het milieu. Schoon leven, hoe begin je eraan?

Wanneer? Vrijdag 17 juni, 19.30 u Locatie? Buurtcentrum, Rerum Novarumplein 180 C, 9000 Gent Meer op pagina 39

Big Jump in de watersportbaan 9.07.2016

Fros en Good Planet organiseren dit jaar samen met Natuurpunt Gent en GMF een Big Jump in de watersportbaan. Het leek er even op dat de vorige Big Jump de allerlaatste zou zijn, maar niets is minder waar.

Foto:Jan Vens

Wanneer? Zaterdag 9 juli - 15 uur Locatie? Watersportbaan - Yachtdreef 1 - 9000 Gent Opgelet! Schoenen verplicht Meer op pagina 39