Πιο νιοι και πιο τρανοί και πι' όμορφοι...
Γιώργος Μιλτ. Σαλεμής
Είπα, κι αφήκα πλοίο κι ακρόγιαλο και πήρα ν᾿ ανεβαίνω· μα ως το λαγκάδι το άγιο εδιάβηκα και κόντευα να φτάσω στης Κίρκης πια το αρχοντοπάλατο της πολυφαρμακούσας, εκεί μου απάντηξε ο χρυσόραβδος Ερμής, καθώς στο σπίτι σίμωνα πια, κι έμοιαζε νιούτσικο θνητό, τα μαγουλά του μόλις που χνούδισαν, κι η νιότη του στην πιο γλυκιά της ώρα. Το χέρι μου 'σφιξε, μου μίλησε κι αυτά τα λόγια μου 'πε: ,, Για που τραβάς ξανά, βαριόμοιρε, στ᾿ ακρόβουνα μονάχος, του τόπου ακάτεχος; Οι επίλοιποι σύντροφοι σου στης Κίρκης ως χοίροι κλειδωμένοι βρίσκουνται σε στεριές μάντρες μέσα. Να τους γλιτώσεις μήπως έρχεσαι; Κι ατός σου δε διαγέρνεις ξοπίσω λέω᾿ σε λίγο συντροφιά θα κάνεις με τους άλλους! Ωστόσο θέλω από τα βάσανα να σε γλιτώσω τούτα. Να πάρε αυτό το καλοβότανο και κράτα το, στης Κίρκης σα μπεις, να σκέπει το κεφάλι σου, κακηώρα να μη σε 'βρει. Τις πονηριές της Κίρκης άκουσε μιαν άκρη ως άλλη τώρα: Πιοτό θα σου ετοιμάσει, βάζοντας κακά βοτάνια μέσα, μα κι έτσι εσένα δε θα πιάσουνε τα μάγια, δε θ᾿ αφήσει το καλοβότανο που σου 'δωκα᾿ να σου τα πω όμως όλα: Μόλις η Κίρκη πάρει το μακρύ ραβδί της και σε κρούσει, γοργά το κοφτερό ξεγύμνωσε σπαθί από το μερί σου κι απά στην Κίρκη χίμα, ως να 'θελες να πάρεις τη ζωή της. Κι αυτή θα φοβηθεί᾿ σαν έπειτα σου πει να κοιμηθείτε, πια της θεάς εσύ τον έρωτα μην τον αρνιέσαι, αν θέλεις να λευτερώσει τους συντρόφους σου και να γνοιαστεί και σένα. Μα τον τρανό των τρισμακάριστων ν᾿αμώσει πες της όρκο, πως δε θα βάλει πια άλλο τίποτε κακό για σε στο νου της, να μη σου πάρει αντρεία και δύναμη, σα γυμνωθείς ομπρός της.» Αυτά είπε ο Αργοφονιάς᾿ το βότανο μετά ανασπά απ᾿ το χώμα, κι όπως μου το 'δωκε, μου ξήγησε και ποια τα φυσικά του· η ρίζα μελανιά, μα κάτασπρος ο ανθός του, σαν το γάλα· μώλυ οι θεοί το λένε᾿ δύσκολο θνητός να το ανασπάσει από τη γης, μονάχα αθάνατοι, τι αυτοί μπορούν τα πάντα. Μετά για τον τρανό τον Όλυμπο κινούσε ο Ερμής να φύγει, το δασωτό νησί διαβαίνοντας᾿ κι εγώ τραβώ στης Κίρκης, και χίλιες μύριες έγνοιες έδερναν, ως όδευα, το νου μου.
Οδύσσεια κ', μετάφραση Καζαντζάκη-Κακριδή
Μεγάλη η σημασία του κ' της Οδύσσειας! Απ' το νησί της Κίρκης θα ξεκινήσει ο Οδυσσέας για τον Άδη. Από την Κίρκη θα μάθει τον δρόμο. Είναι η κάθοδος στον Άδη που θα ανοίξει τον δρόμο για την επιστοφή στην Ιθάκη. “Συναμφότερος”, θα λέγαμε, ο ρόλος της φοβερής άμα και γοητευτικής μάγισσας. Συνήθως παρομοιάζουμε την Κίρκη με την εξουσία, άλλοτε με κάποιους ανθρώπους που η σχέση μας μαζί τους μας μετατρέπει σε χοίρους χωρίς να το καταλάβουμε καν και χωρίς να έχουμε προβληματιστεί που άγρια θηρία μας υποδέχτηκαν στην αυλή του παλατιού κουνώντας τις ουρές τους. Εμείς, σήμερα, Κίρκη θα πούμε την πολύπλευρη Κρίση που ζούμε! Και τις συμβουλές του Αργοφονιά θ' ακούσουμε αν θέλουμε να γίνουμε ξανά άνθρωποι, αν θέλουμε να βρούμε το δρόμο για την Ιθάκη. Πρώτη συμβουλή: Χρειαζόματε του Θεού τη χάρη! Ο Όμηρος, ποιητική αδεία, τη λέει “μώλυ”. Δεν μπορεί κανένας θνητός να το ξεριζώσει. Μόνο οι θεοί. Είναι μελανιά η ρίζα του μα κατάλευκος, σαν το γάλα, ο ανθός του. Δεύτερη συμβουλή: Σαν πάρει το ραβδάκι της να μας κρούσει, εμείς να μην κιοτέψουμε, να μη φοβηθούμε μα να επιτεθούμε με το κοφτερό σπαθί στο χέρι! “....ως να 'θελες να πάρεις τη ζωή της”! Τρίτη συμβουλή: “...της θεάς εσύ τον έρωτα μην τον αρνιέσαι, αν θέλεις να λευτερώσει τους συντρόφους σου και να γνοιαστεί και σένα”. Δεν πιάνουμε τις συζητήσεις με τη μάγισσα· κυλιόμαστε μαζί σε παράφορη ερωτική πάλη. Για ζωή ανθρώπινη ή για ζωή γουρουνίσια. Και πάντα έχουμε το νου μας: “...να μη σου πάρει αντρεία και δύναμη, σα γυμνωθείς ομπρός της” “Σαν είπα τούτα, η Κίρκη εκίνησε, περνώντας το παλάτι, με το ραβδί στο χέρι, κι άνοιξε τη χοιρομάντρα, κι όξω τους έβγαζε, και μοιάζαν όλοι τους μ᾿ εννιά χρονώ θρεφτάρια. Κι αντικριστά καθώς εστάθηκαν, εκείνη, αναμεσό τους περνώντας, τον καθέναν άλειβε με μπάλσαμο καινούργιο· κι οι τρίχες πέφταν από πάνω τους, που απ᾿ το καταραμένο
της τρανής Κίρκης μαγιοβότανο τους είχαν ξεφυτρώσει. Και πήραν όψη πάλι ανθρώπινη κι ομπρός σου τους θωρούσες πιο νιους και πιο τρανούς και πιο όμορφους που, παρ᾿ ό,τι πρώτα. Μετά, όλοι μαζί, θα κατέλθουμε στον Άδη. Να συναντήσουμε τους κεκοιμημένους “άλλους”. Συμπέρασμα: Από την εποχή του Τυφλού Τραγουδιστή έως τα σήμερα, εδώ στις “αμμουδιές του Ομήρου”, έστω κάποιοι λίγοι, πιστεύουμε: •Χωρίς τους “άλλους”, ζώντες και τεθνεώτες, δεν μπορούμε να βρούμε το δρόμο για την Ιθάκη. •Αν οι “άλλοι”γίνουν χοίροι, εμείς πρέπει να σώσουμε εαυτούς και αλλήλους, αλλιώς μας περιμένει και μας η ίδια τύχη. •Η σωτηρία, ημών και υμών των μελωδούντων, προϋποθέτει αγώνα με το κακό. •Ο αγώνας με το κακό, προϋποθέτει διάκριση, γενναιότητα, φρόνηση και σωφροσύνη. Μέσα σε όλα και γύρω απ΄ όλα η Αγάπη ήγουν το νοιάζομαι-μοιράζωφροντίζω-καλλωπίζω-ελευθερώνω τους “άλλους”συντρόφους μου από τα μάγια της Κίρκης. •Όταν οι “άλλοι” ξεναγίνουν άνθρωποι, τότε, θα είναι πιο καλοί και πιο ωραίοι άνθρωποι αφού οι άξιοι της δοκιμασίας κάτι άφθαρτο κερδίζουν!