Το ευ ζην τραγουδιστό
Γιώργος Μιλτ. Σαλεμής (ισοκράτης)
«...Κι ο Οδυσσέας στο αρχοντικό του Αλκίνοου κίνησε να πάει· μα πριν πατήσει το χάλκινο κατώφλι, στάθηκε και δούλευεν ο νους του· τι φως ολούθε απ᾿ του λιοντόκαρδου του Αλκίνοου το παλάτι το αψηλοτάβανο ξεχύνουνταν — σα φεγγαριού, σαν ήλιου. Χάλκινοι οι τοίχοι του ζερβόδεξα, που απ᾿ το κατώφλι ως μέσα τραβούσαν, και ψηλά τους έζωνε μια ζώνη από λαζούρι. Μαλαματένιες πόρτες σφάλιζαν το σπίτι, κι ασημένιοι πάνω στο χάλκινο στηρίζουνταν κατώφλι οι παραστάτες· κι είχε κρικέλι ατόφιο μάλαμα κι ανώφλι ατόφιο ασήμι. Κι ήταν και δυο σκυλιά ζερβόδεξα χρυσά, και δυο ασημένια, μαστορεμένα από τον Ήφαιστο με τη σοφή του τέχνη, του Αλκίνοου να φυλάν του αντρόκαρδου το σπίτι νύχτα μέρα, κι ήταν αθάνατα κι αγέραστα. Και μες στο αρχονταρίκι απ᾿ το κατώφλι ως μέσα αδιάκοπα γραμμή θρονιά ακουμπούσαν στους τοίχους δώθε κείθε, κι έβλεπες απάνω τους ριγμένα λεπτά, καλόφαντα σκεπάσματα, φασμένα από γυναίκες. Εκεί συχνά των Φαίακων οι άρχοντες να φαν, να πιουν κάθονταν, κι είχαν μπροστά τους όσα θα 'φταναν γι᾿ ακέριο χρόνο ακόμα. Μαλαματένιοι πάνω νιούτσικοι σε στέριους στυλοβάτες στέκαν κρατώντας μες στα χέρια τους δαυλιά φλογαναμμένα, να 'χουν να φέγγουν στους συντράπεζους τις νύχτες στο παλάτι. Πενήντα μέσα στο παλάτι του γυναίκες σκλάβες έχει· άλλες αλέθουν στους χερόμυλους καρπό χρυσό σα μήλο, άλλες υφαίνουν για τη ρόκα τους γυρνούνε, καθισμένες, καθώς της λεύκας της λιγνόκορμης τα φύλλα, δίπλα δίπλα, κι απ᾿ τα καλόκρουστα υφασίδια τους το λάδι αποσταλάζει· τι όσο τους άλλους άντρες ξεπερνούν οι Φαίακες, στα πελάγη να κυβερνούν τα γρήγορα άρμενα, παρόμοια πρώτες είναι στην τέχνη του αργαλειού οι γυναίκες τους· τις μοίρανε η Παλλάδα και από δουλειές να νιώθουν όμορφες και μυαλωμένες να 'ναι. Απόξω απ᾿ την αυλή του βρίσκεται χτήμα τρανό, εκεί δίπλα,
τέσσερα στρέμματα, που ζώνεται με φράχτη γύρω γύρω· και μέσα εκεί ψηλά κι ολόχλωρα φυτρώνουν δέντρα πλήθος: εκεί αχλαδιές, μηλιές χρυσόκαρπες, ρογδιές φυλλομανούνε, εκεί συκιές γλυκές κι ολόχλωρες ελιές θωρείς ολούθε. Καρπός δε χάνεται, μια που 'δεσε, κι ουδέ τους απολείπει χειμώνα καλοκαιρι, αδιάκοπα· τι ασίγαστα φυσώντας εδώ γεννάει καρπούς ο ζέφυρος κι άλλους εκεί γουρμάζει. Απίδι απά στο απίδι ψήνεται, και μήλο απά στο μήλο, σύκο στο σύκο απάνω, αδιάκοπα, σταφύλι στο σταφύλι. Ακόμα αμπέλι εκεί πολύκαρπο του βασιλιά ριζώνει· στο 'να του μέρος, για το στέγνωμα των σταφυλιών στον ήλιο, έχει ένα αλώνι, κι άλλα είναι ώρα τους να τα τρυγήσουν, κι άλλα να τα πατήσουν, κι άλλα είναι άγουρα πιο πέρα, τον αθό τους μόλις που τίναξαν, και παίρνουνε να κοκκινίζουν άλλα. Κει που τελεύουν πια τα κλήματα, λογής λογής, με τάξη βαλμένες οι βραγιές κατάχλωρες ολοχρονίς φουντώνουν. Είναι και βρύσες δυό· ποτίζεται τρογύρα το περβόλι από τη μια, και τρέχει η δεύτερη στο σπίτι, απ᾿ το κατώφλι περνώντας κάτω της αυλόπορτας, νερό να παίρνει ο κόσμος. Τέτοια οι θεοί μαθές εχάρισαν του Αλκίνου πλούσια δώρα...»
Ομήρου Οδύσσεια Η΄ 81-132
Ο Ισοκράτηςi σχολιάζει
Ο τυφλός τραγουδιστής πολλές φορές αναφέρεται στο δικό του «μοντέλο» του Ευ Ζην. Εμείς πήραμε μία απ’ αυτές τις αναφορές. Την πιο συνοπτική άμα και την κορυφαία. Την πιο συνοπτική γιατί μέσα σε πενήντα ένα στίχους τα λέει όλα! Και την κορυφαία γιατί όλα αναφέρονται στον Αλκίνοο τον βασιλιά των Φαιάκων! Φως -λέει- έβγαινε από το παλάτι, «σαν φεγγαριού, σαν ήλιου» και στάθηκε ο Οδυσσέας «και δούλευεν ο νους του». Αντιπαρέρχομαι όλες τις αρχιτεκτονικές αναφορές γιατί φαντάζομαι ότι κανείς από μας δεν μπορεί να τις κατορθώσει. Όχι μόνο γιατί χρειάζεται τη σύμπραξη των θεών-έστω των θεών των ειδώλων- αλλά και γιατί η τυχόν αναδιανομή του χρυσού, μαλαματένιου και χάλκινου πλούτου θα σήμαινε την ακαριαία καταστροφή του πλανήτη, πράγμα που -φαντάζομαι- κανείς σας δεν το θέλει.
Από τ’ αρχιτεκτονικά θα σας προτείνω να προσέξετε το «αψηλοτάβανο». Αντιπαρέρχομαι και όσα λέει για τις πενήντα σκλάβες που είχε στο παλάτι του. Αν είναι να έχουμε πενήντα σκλάβες για να υποστηρίξουμε το Ευ Ζην μας, τότε θα έπρεπε να έχουμε εκατόν είκοσι πέντε εκατομμύρια μετανάστες μόνο για τις δουλειές του σπιτιού! (διαιρώ το 10.000.000 δια του 4 και πολλαπλασιάζω με το 50). Κάτι τέτοιο, όπως καταλαβαίνετε, θα έφερνε σε δύσκολη θέση την κ.Κούρτοβικ αφού δεν θα πρόκαμε να εκδηλώσει αρκούντως την αλληλεγγύη της σε όλους. Ο δε γνωστός Άδωνης θα πάθαινε αποπληξία και ο Ελληνισμός θα έμπαινε σε ακόμα μεγαλύτερη δοκιμασία λόγω της απουσίας του. Και τα δύο ομολογώ πως δεν θα ήθελα να τα ζήσω. Μένω όμως στην «επίπλωση» του μεγάρου. Εκείνοι οι παλιοί αληθινοί άρχοντες -αλλά και οι νεότεροι αληθινοί άρχοντες μέχρι πριν από εβδομήντα ογδόντα χρόνια- έδινα πολύ σημασία στους τοίχους και στο οικοδόμημα και λιγότερη στα έπιπλα που θα βάλουνε μέσα. Εμείς σήμερα κάνουμε το αντίθετο. Μέσα λοιπόν στο ανάκτορο, η Αρήτη, έβαλε «γραμμή θρονιά» από το «απ’ το κατώφλι ως μέσα αδιάκοπα»! Και ήταν σκεπασμένα με «καλόφαντα σκεπάσματα» που τα ύφαναν οι γυναίκες του σπιτιού που ήταν ξακουσμένες για την τέχνη τους όπως ήταν και οι άνδρες τους για την ναυτοσύνη τους. «Εκεί συχνά των Φαίακων οι άρχοντες να φαν, να πιουν καθόνταν». Βλέπετε, τότε, δεν υπήρχε η τάση όσο μεγαλώνουν τα σπίτια να μικραίνει ο αριθμός των επισκεπτών και να αυξάνει ο αριθμός των επίπλων. Ενδεχομένως γιατί δεν υπήρχε Εκάλη Κλαμπ, Κτήμα Νάσιουτζκ, Μουσείο Βορρέ κλπ. Κι όλα αυτά τα τρομερά και τα υπέροχα συνέβαιναν μέσα σε...τέσσερα στρέμματα!!! «...χτήμα τρανό...που ζώνεται με φράχτη γύρω γύρω»! Ο φράχτης απαραίτητος. Και μέσα αχλαδιές, μηλιές, συκές, ροδιές, ελιές. Αμπέλι και περιβόλι. Τόπο για να λιάζονται τα σταφύλια και να δίνουν τον «άκρατο οίνο». Αλώνι για να αλωνίζεται ο «χρυσός καρπός» και έπειτα μέσα στο παλάτι να τον αλέθουν οι γυναίκες στους χερόμυλους. Για λεμονιές, πορτοκαλιές, μανταρινιές και άλλα «ξινά», δεν κάνει λόγο ο Όμηρος. Θεωρώ ότι ακόμα τότε δεν είχαν φτάσει τα «μήλα των Εσπερίδων» ή τα δώρα της Εσπερίας. Έτσι απαλλάσσω τον Τυφλό Τραγουδιστή από τυχόν αντιδυτικές απόψεις και φρονήματα όπως και από τον σχετικό...επαρχιωτισμό. Δεν θα μπορούσαν να λείπουν οι βρύσες! Δύο, η μια να ποτίζει το περιβόλι και η άλλη, κοντά στο σπίτι, στην αυλόπορτα, «νερό να παίρνει ο κόσμος». Αυτά τα «τέσσερα στρέμματα» θαρρώ μπορούν να γίνουν τ’ όνειρο του κάθε σημερινού Έλληνα.
Αυτά τα μινιμαλιστικά, τα κατ’ οικονομία, «τέσσερα στρέμματα» πρέπει να γίνουν το Ευ Ζην της κάθε ελληνικής οικογένειας. Αν υπάρχουν 2.500.000 οικογένειες -περίπου- τότε χρειάζονται μόλις 10.000.000 στρέμματα γης. Πιστεύω ότι η γης αυτή υπάρχει στην ιδιοκτησία όλων μας. Και ακόμα περισσότερη. Πράγμα που δεν συμβαίνει με τους Ευρωπαίους φίλους μας. Φανταστείτε, να καταπιαστούμε όλοι μαζί, σαν ένα είδος λαϊκού κινήματος, με την καλλιέργεια των «τεσσάρων στρεμμάτων», με το ήμισυ του κατά Αλκίνοου Ευ Ζην! Σκεφτείτε την ευφορία σε καρπούς και σε αισθήματα! Και όλα χωρίς την...εφορία...χωρίς ΦΠΑ!
30 Ιανουαρίου 2011 Των Τριών Ιεραρχών σήμερα που τους προσκυνώ ιδιαίτερα! Ας μας βοηθούν κι ας μας φωτίζουν να φτιάχνουμε τα σπιτικά μας και τους κήπους μας!
i
Με το ψευδώνυμο “ισοκράτης” υπογράφονται μια σειρά κείμενα στη στήλη “ισοκράτημα” του ηλεκτρονικού περιοδικού Αντίφωνο · “ισοκράτης” είναι αυτός που κρατάει το ίσο στον ψάλτη.