Συνδαυλίζοντας την κοινή μας εστία
Γιώργος Μιλτ. Σαλεμής
Στο προηγούμενο φύλλο λέγαμε για το “κέντρο”. Για την εστία αυτή που φωτίζει και ζεσταίνει τους ανθρώπους της κοινότητας – της όποιας κοινότητας – και τους συσπειρώνει γύρω της, τους ενοποιεί σε σώμα, εντάσσοντας οργανικά τον καθέναν στο σύνολο χωρίς όμως να ισοπεδώνει τις προσωπικές του ιδιαιτερότητες. Λέγαμε για το “χαμένο κέντρο” της δικής μας κοινότητας που η απουσία του επέτρεψε την αλληλοσφαγή και την αλληλοεξόντωση. Σήμερα θα επιχειρήσουμε να συμβάλλουμε, με σκέψεις συγκεκριμένες, στη θεμελίωση ενός τέτοιου “κέντρου”. Θα μιλήσουμε για τα προσανάματα που μπορούν ν' ανάψουν εκείνη τη μεγάλη φωτιά. Σίγουρα δεν είναι έργο ενός κειμένου αυτή η φωτιά. Σίγουρα δεν είναι έργο ενός ή περισσοτέρων “φωτισμένων” ανθρώπων. Σίγουρα, η φωτιά αυτή, δεν είναι έργο κάποιων χειρισμών ή κάποιων “πολιτικών” ή κάποιων “δράσεων” κάποιων οργανώσεων, κάποιων ακτιβιστών, κάποιων ελίτ. Η εστία αυτή είναι έργο του καθενός ξεχωριστά και όλων μαζί, είναι έργο που θέλει χρόνο, υπομονή, γενναιότητα, φρόνηση και σωφροσύνη και εκτός από ρητά ρήματα περιλαμβάνει και άρρητα! Τα άρρητα ρήματα της Αγάπης για τους ανθρώπους, τον τόπο και τον Θεό! Ωστόσο, από κάπου πρέπει να ξεκινήσουμε...
Από Θεού άρξασθαι Κάθε τόπος έχει τον τρόπο της ζωής του. Όσο κοινός κι αν είναι ένας πολιτισμός, όσο αρχαίος κι αν είναι σαν τον ελληνικό, πάντα η κάθε κοινωνία διαφέρει από τη διπλανή της όπως και ο κάθε άνθρωπος από τον διπλανό του. Είναι μοναδική κι ανεπανάληπτη. Θα το διαπιστώσουμε όταν ζυγώσουμε λίγο πιο κοντά. Και στα χωριά μας, που τώρα απαρτίζουν τον Δήμο Τανάγρας, μπορούμε να διακρίνουμε αυτή τη διαφορά. Ξεκινώντας από κάτω, από τα πρόσωπα, βλέπουμε ότι υπάρχει ένας αλγόριθμος, μια σειρά προγραμματισμένων και καθορισμένων κινήσεων, που εντάσσει όλους μας στον ατέρμονα κύκλο του χρόνου. Οι προσωπικές γιορτές, οι γιορτές της οικογένειας, του χωριού, της πατρίδας. Μικροί κύκλοι, σαν
γρανάζια, ο ένας μέσα στον άλλο, δίνουν τελικά κίνηση και υπόσταση σε αυτό που ένας σύγχρονός μας σοφός άνθρωπος ονομάζει “χρονολειτουργικό εορτολογικό αλγόριθμο του βυζαντινού πολιτισμού”. Συνεπώς, στην καινούργια βαθμίδα που παρεμβλήθηκε πρόσφατα στην κοινωνική πυραμίδα, στον καλλικρατικό δήμο, πρέπει να προσδώσουμε ό,τι τον βοηθάει να ζήσει και να παίξει ρόλο καλό στη ζωή μας. Σαν ενοποιητική βαθμίδα είναι εξ ορισμού θετική προσπάθεια. Αντί να καθόμαστε να τη βλέπουμε να παραπαίει, αντί να την υπονομεύουμε για να αποτύχει ας την κάνουμε ευκαιρία για να γίνουμε περισσότερο κοινωνία απ' ό,τι είμαστε. Ας ορίσουμε έναν Πολιούχο του Δήμου Τανάγρας! Κι ας γίνει η ιερά πανήγυρίς του ό,τι και τα Παναθήναια για τους κατοίκους της Αττικής, ντόπιους ή παρεπιδημούντες. Δεν μπορώ να προτείνω ποιος θα είναι αυτός ο Πολιούχος. Ας εμπιστευτούμε τους ιερείς μας. Έχω την αίσθηση όμως ότι πρέπει να είναι γιορτή δεσποτική, ήγουν ν' αναφέρεται στο Πρόσωπο του Χριστού και αυτό να εορτάζει. Όχι μόνο γιατί, απ' όσο ξέρω, οι κοινότητες που απαρτίζουν τον δήμο δεν έχουν τέτοια γιορτή αλλά κυρίως γιατί ο Χριστός είναι το Πρόσωπο που μπορεί να ενώσει τους πάντες. Άθεοι, σκεπτικιστές, μηδενιστές, φοταμενταλιστές, κοσμοπολίτες, θεούσες, υποκριτές και φαρισαίοι, όλοι, έχουν να πάρουν κάτι από Εκείνον που δεν έβλαψε κανέναν! Όλοι έχουν να πάρουν κάτι από Εκείνον που άρχισε την κατά σάρκα ζωή του σαν ξένος, σαν πρόσφυγας. Είτε Θεό τον λογαριάζουμε είτε Άνθρωπο είτε και Θεό και Άνθρωπο, ο Ναζωραίος, μπορεί να γίνει το παράδειγμα όλων μας για Αγάπη, Ειρήνη, Συγχώρεση, Καταλλαγή!
Διακοσμώντας τον κόσμο μας Δεν νομίζω ότι θα διαφωνούσε κανένας αν λέγαμε ότι ο τόπος μας επιδέχεται “άπειρη” διακόσμηση. Όποιες προσπάθειες έγιναν ήταν εντοπισμένες και δεν είχαν πάνδημη εμβέλεια. Ήταν χωροταξικές χωρίς άλλες προεκτάσεις και σημειολογίες. Δεν το λέω με επικριτική διάθεση κι ας με συγχωρήσουν οι συντελεστές των έργων αυτών. Δεν ήταν μικρός ο κόπος τους και δεν είμαι εγώ – καθώς λείπω χρόνια- που θα τον καταφρονήσει. Ο τόπος μας όμως, και ακριβώς γιατί γίνανε αυτά τα πρώτα έργα, μπορεί να πάει πάρα πέρα. Το “πάρα πέρα” αυτό μπορεί να είναι το “εκεί πίσω”. Η αρχαία Τανάγρα, η Γκριμάδα, ο “πίσω ακαλλιέργητος αγρός” μπορεί να γίνει η “κεντρική αυλή” του Δήμου. Είναι δύσκολο έργο! Αλλά σκεφτείτε, φανταστείτε, την περιοχή αυτή ανασκαμμένη, αποκεκαλυμμένη, με ό,τι αυτό συνεπάγεται. Η Τανάγρα, πόλη της εποχής του Ομήρου, του Τρωικού Πολέμου, πόλη-σύνορο δύο αιώνιων εχθρών, των Αθηναίων και των Θηβαίων, πόλη που έζησε μέχρι την Βυζαντινή Οικουμένη και χάθηκε από πανώλη όταν ο σημερινός κόσμος είχε λάβει τη
βασική του μορφή, η Γραία- γιαγιά μας, μπορεί να μας ιστορήσει εκπληκτικά πράγματα αλλά μπορεί και να αποτελέσει τον άξονα όπου όλοι οι πληθυσμοί του Δήμου θα περιστρέφονται. Ταυτόχρονα το κέντρο όλων των πολιτιστικών δραστηριοτήτων θα έρθει πιο κοντά στα ορεινά και παραμελημένα χωριά μας, ο προσανατολισμός θ' αλλάξει κι αντί να κοιτάμε την...Εύβοια θα κοιτάμε ο ένας τον άλλον μέσα από τις φλόγες του πανάρχαιου κάλλους που είναι θαμμένο ...εδώ παρακάτω!
Αρδεύοντας τις άνυδρες ψυχές μας Σε μια τέτοια προσπάθεια μακράς πνοής δεν μπορεί παρά να ενταχθούν οργανικά και τα δύο μας ποτάμια. Ο Ασωπός με τον κλάδο του τον Λάρη, τον αρχαίο Θερμώδοντα. Πάλι σας καλώ να φανταστείτε τη Γραία του Ομήρου να δροσίζει τα πόδια της στα δυο ποτάμια αυτά που συμβάλλουν στις παρυφές της. Οι παλαιότεροι ας θυμηθούν επίσης την εποχή που ο Λάρης και τα “ποτιστικά” ήταν ζωντανός τόπος για να ζουν και να εργάζονται άνθρωποι φιλειρηνικοί και προκομμένοι. Στο όνομα και στη μνήμη όλων αυτών, ας αρχίσουμε με ό,τι διαθέτουμε σε τούτους τους δύσκολους καιρούς. Είναι κοινός τόπος ότι το Αεροδρόμιο της Τανάγρας ρυπαίνει με θόρυβο και καυσαέρια την περιοχή μας. Όμως δεν γίνεται αλλιώς και μεις πρέπει να υποστούμε τη θυσία. Μπορεί όμως η διοίκηση του αεροδρομίου, μέσα στα τόσα έργα που κάνει εντός των ορίων του για να το κρατήσει μάχιμο, να κάνει και κάποια μικρά έργα έξω από τα σύρματα. Εννοώ ότι δεν είναι δύσκολο μια δυο φορές το χρόνο κάποια χωματουργικά μηχανήματα να διαμορφώνουν στοιχειωδώς την κοίτη του Λάρη και να του δίνουν έτσι ανάσα και υπόσταση. Θα είναι “χωές” και “σπονδές”, τα έργα αυτά, στον τόπο που πατούμε και τον κοπρίζουμε ενώ θα έπρεπε να προσκυνούμε. Σιγά σιγά και Θεού θέλοντος θ' ανακάμψει ο πολύπαθος ποταμός. Ήδη τα τελευταία χρόνια βρέχει αρκετά, οι πηγές του θα ανοίξουν και οι όχθες του θα πάρουν τη μορφή που είχαν κάποτε για να μπορούν οι άνθρωποι να επιστρέψουν εκεί όπου ανήκουν.