Η ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΙΧΘΥΟΚΑΛΛΙΕΡΓΕΙΑ ΚΑΙ ΤΑ ΠΡΟΪΟΝΤΑ ΤΗΣ
ΣΤΗΝ ΠΑΓΚΟΣΜΙΑ ΑΓΟΡΑ
ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΕΞΩΤΕΡΙΚΩΝ ΓΕΝΙΚΗ ΓΡΑΜΜΑΤΕΙΑ ΔΙΕΘΝΩΝ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ ΣΧΕΣΕΩΝ & ΑΝΑΠΤΥΞΙΑΚΗΣ ΣΥΝΕΡΓΑΣΙΑΣ
1
Για το Ελληνικό Υπουργείο των Εξωτερικών, η προώθηση της εξωστρέφειας της ελληνικής οικονομίας και των ελληνικών επιχειρήσεων, αποτελούν βασική προτεραιότητα της εξωτερικής μας πολιτικής. Για την επίτευξη του στρατηγικού αυτού στόχου, επιστρατεύσαμε μέσω του νέου Οργανισμού του ΥΠ.ΕΞ, το σύνολο του διπλωματικού μας προσωπικού και το θέσαμε στην υπηρεσία της οικονομικής διπλωματίας. Πρώτιστα αναμορφώσαμε, αναβαθμίσαμε και διευρύναμε το θεσμικό πλαίσιο άσκησης της οικονομικής διπλωματίας της χώρας, γιατί πιστεύουμε ότι στο συνεχώς μεταβαλλόμενο και ανταγωνιστικό διεθνές περιβάλλον, του οποίου κύριο χαρακτηριστικό είναι η διεθνοποίηση της οικονομίας και των αγορών, η οικονομική διπλωματία, αποτελεί, πέρα από παράγοντα ανάπτυξης και ευμάρειας, και παράγοντα ενίσχυσης της διεθνούς θέσης της χώρας. Για το σκοπό αυτό, ξεκινήσαμε μια σειρά από οργανωμένες δράσεις από κοινού με τους αρμόδιους φορείς των επιμέρους επιχειρηματικών κλάδων της πατρίδας μας. Βασική μας επιδίωξη είναι η συνεχής ενίσχυση της θέσης των ελληνικών επιχειρήσεων στο εξωτερικό, η αύξηση των εξαγωγών, καθώς και η δημιουργία ευνοϊκών συνθηκών για την περαιτέρω επέκταση των δραστηριοτήτων τους. Από τους πρώτους κλάδους με τους οποίους συνεργαστήκαμε είναι ο κλάδος των ιχθυοκαλλιεργειών, ο οποίος παραδοσιακά διακρίνεται για τον δυναμικό και εξωστρεφή του χαρακτήρα. Η Γενική Γραμματεία Διεθνών Οικονομικών Σχέσεων και Αναπτυξιακής Συνεργασίας του Υπουργείου Εξωτερικών από κοινού με το Σύνδεσμο Ελληνικών Θαλασσοκαλλιεργειών, υλοποίησαν στοχευμένες δράσεις και πρωτοβουλίες, με απώτερο σκοπό την ακόμη μεγαλύτερη εξάπλωση του συγκεκριμένου κλάδου στις διεθνείς αγορές. Σε αυτή την προσπάθεια, σημαντικό ρόλο διαδραμάτισαν και τα Γραφεία Οικονομικών και Εμπορικών Υποθέσεων των κατά τόπους Αρχών μας, τα οποία εκπόνησαν επιτόπιες μελέτες και έρευνες αγοράς για τα ιχθυηρά και τις θαλασσοκαλλιέργειες. Η παρούσα έκδοση συγκεντρώνει και καταγράφει τις μελέτες αυτές, των οποίων τα συμπεράσματα σας παρουσιάζουμε με ιδιαίτερη χαρά και ικανοποίηση. Στο σημείο αυτό, θέλω να ευχαριστήσω θερμά όλους όσους συνεισέφεραν στην επιτυχή κατάληξη αυτής της προσπάθειας και τέλος να σας υπενθυμίσω, για ακόμη μια φορά, ότι το Υπουργείο Εξωτερικών παραμένει στη διάθεση των ελληνικών επιχειρήσεων, έτοιμο να προσφέρει την αρωγή του σε κάθε τους βήμα στο εξωτερικό. Ντόρα Μπακογιάννη Υπουργός Εξωτερικών
1
Στην Ελλάδα, η θαλάσσια ιχθυοκαλλιέργεια έχει πλέον εδραιωθεί ως ο ταχύτερα αναπτυσσόμενος κλάδος της πρωτογενούς παραγωγής της χώρας. Παρουσιάζοντας υψηλή εισροή συναλλάγματος, μέσω των εξαγωγικών εμπορικών δραστηριοτήτων των επιχειρήσεων, ο κλάδος έχει ήδη κατακτήσει τη 2η θέση σε αξία εξαγωγών αγροτικών προϊόντων, με ετήσιες εξαγωγές πάνω από 400 εκατ. ευρώ ή το 80% περίπου των συνολικών πωλήσεών του, παρέχοντας έτσι σημαντική στήριξη στην εθνική οικονομία. Σήμερα, 7 εταιρείες του κλάδου είναι εισηγμένες στο Χρηματιστήριο Αθηνών, 15 κατατάσσονται στις 100 μεγαλύτερες εταιρείες τροφίμων της χώρας, ενώ απασχολούνται 10.000 εργαζόμενοι στον κλάδο, που δραστηριοποιείται στην περιφέρεια και στις ακριτικές κυρίως περιοχές. Η υψηλού επιπέδου τεχνογνωσία που έχει αποκτηθεί, η εντατική έρευνα, πειραματισμός και ανάπτυξη στους ιχθυογεννητικούς σταθμούς έχουν οδηγήσει σε αύξηση της αποδοτικότητας, σε μείωση του κόστους παραγωγής και του κόστους κεφαλαίου ανά παραγόμενη μονάδα, ενισχύοντας περαιτέρω την ανταγωνιστικότητα του κλάδου. Ο εξαγωγικός προσανατολισμός της ελληνικής θαλάσσιας ιχθυοκαλλιέργειας υπήρξε έντονος από τα πρώτα κιόλας χρόνια της ανάπτυξης της. Η συνέπεια των παραδόσεων και της κάλυψης της αγοραστικής ζήτησης με προϊόντα υψηλής διατροφικής αξίας, εγγυημένης φρεσκάδας και πιστοποιημένης ποιότητας, κατέστησαν τα προϊόντα του κλάδου αναγνωρίσιμα σε απαιτητικές αγορές, τόσο των ευρωπαϊκών όσο και τρίτων χωρών. Σε ορισμένες αγορές της ΕΕ, όπως της Ιταλίας, της Ισπανίας, της Γαλλίας και του Ηνωμένου Βασίλειου, η τσιπούρα και το λαβράκι της ελληνικής ιχθυοκαλλιέργειας έχουν αποκτήσει τη δική τους ‘ταυτότητα’, και κατέχουν σημαντικά μερίδια αγοράς.H μεσογειακή ιχθυοκαλλιέργεια σήμερα σε μεγάλο βαθμό ταυτοποιείται με την Ελλάδα και την ανατολική λεκάνη της Μεσογείου, καθώς η χώρα μας παράγει το 52% της μεσογειακής παραγωγής. Το Υπουργείο Εξωτερικών στηρίζει έμπρακτα των εξωγενή προσανατολισμό των ελληνικών επιχειρήσεων ιχθυοκαλλιέργειας. Πέρα από την αγαστή συνεργασία των Οικονομικών – Εμπορικών μας Γραφείων στις Αρχές Εξωτερικού με το Σύνδεσμο Ελληνικών Θαλασσοκαλλιεργειών (ΣΕΘ), καρπός της οποίας αποτελεί και η παρούσα έκδοση, επιδιώκεται η τακτική συμμετοχή των επιχειρήσεων του κλάδου στις επιχειρηματικές αποστολές που πραγματοποιούμε σε χώρες – στόχους. Ακόμη, σε εκδηλώσεις που πραγματοποιούνται υπό την αιγίδα του Υπουργείου (Ημερίδα για την Αγροτική Επιχειρηματικότητα,) η προβολή των δραστηριοτήτων του κλάδου είναι διαρκής, κάτι το οποίο αποτελεί στρατηγική επιλογή μας. Οι επιχειρήσεις του κλάδου πλέον αναλαμβάνουν κινδύνους, επενδύουν στην Ελλάδα και στο εξωτερικό, δείχνοντας έμπρακτα τις ανεξάντλητες δυνατότητες της ελληνικής επιχειρηματικής κοινότητας. Στην προσπάθεια τους αυτή, το Υπουργείο Εξωτερικών θα σταθεί αρωγός και στυλοβάτης τους. Πέτρος Δούκας Υφυπουργός Εξωτερικών
3
Σε μία εποχή έντονου οικονομικού ανταγωνισμού, αναδεικνύεται, περισσότερο από κάθε άλλη φορά, η σημασία των εξαγωγών, ως μοχλού ανάπτυξης της ελληνικής οικονομίας. Αποτελεί κοινή διαπίστωση πλέον, ότι η διεθνοποίηση των ελληνικών επιχειρήσεων συνιστά εχέγγυο για την πραγματική ανάπτυξη της χώρας. Το Υπουργείο Εξωτερικών, προωθώντας ενεργά την εξωστρέφεια της ελληνικής οικονομίας, υλοποιεί μια σειρά κοινών δράσεων, σε συνεργασία με τους συλλογικούς φορείς των επιχειρηματικών κλάδων. Ιδιαίτερα ο κλάδος των ιχθυοκαλλιεργειών διακρίνεται για το δυναμισμό του και τον έντονα εξωστρεφή προσανατολισμό των επιχειρήσεών του. Είναι χαρακτηριστικό ότι το 80-85% περίπου της ετήσιας παραγωγής του κλάδου προορίζεται για εξαγωγές. Εκτός από τους παραδοσιακούς μας πελάτες, νέες αγορές – στόχοι παρουσιάζουν μεγάλες προοπτικές για τα ελληνικά προϊόντα ιχθυοκαλλιέργειας. Οι ελληνικές εταιρείες πραγματοποιούν ήδη μεγάλες επενδύσεις, σε χώρες που καλύπτουν ένα ευρύ γεωγραφικό πεδίο. Μια απλή εξέταση των οικονομικών στοιχείων του κλάδου αποδεικνύει ότι βρίσκεται σε διαρκή και σταθερή ανάπτυξη. Eίναι σημαντικό ότι η ανταγωνιστικότητα του ελληνικού προϊόντος είναι υψηλή, καθώς διακρίνεται για την άριστη ποιότητά του και την καλή του τιμή. Το Υπουργείο Εξωτερικών και ο Σύνδεσμος Ελληνικών Θαλασσοκαλλιεργειών συνεργάζονται αρμονικά και έχουν ήδη επιτύχει αρκετά. Από τον Ιούλιο του 2007, η Γενική Γραμματεία Διεθνών Οικονομικών Σχέσεων και Αναπτυξιακής Συνεργασίας του Υπουργείου Εξωτερικών και ο Σύνδεσμος Ελληνικών Θαλασσοκαλλιεργειών έχουν υπογράψει Πλαίσιο Συνεργασίας, με το οποίο συμφωνήθηκε η ανάληψη κοινών δράσεων και πρωτοβουλιών, με σκοπό το συντονισμό της μεταξύ τους συνεργασίας και την περαιτέρω ενίσχυση της εξωστρέφειας της ελληνικής οικονομίας. Εκτός των άλλων, στη βάση αυτού του Πλαισίου Συνεργασίας, εκπονήθηκαν έρευνες αγοράς για τα ιχθυηρά και τις θαλασσοκαλλιέργειες σε επιλεγμένες χώρες, από τα κατά τόπους Γραφεία Οικονομικών και Εμπορικών Υποθέσεων (ΟΕΥ) του Υπουργείου μας. Η παρούσα έκδοση συγκεντρώνει αυτές τις μελέτες, τις οποίες και σας παρουσιάζουμε με ιδιαίτερη ικανοποίηση. Οι πληροφορίες που περιέχουν, σχετικά με τις συνθήκες της αγοράς των χωρών-στόχων, αλλά και με τις εξαγωγικές προοπτικές των ελληνικών προϊόντων θαλασσοκαλλιεργειών, προσφέρονται προς αξιοποίηση σε όλους τους ενδιαφερόμενους επιχειρηματίες και φορείς. Η επικαιροποίηση των εν λόγω στοιχείων και η διαθεσιμότητά τους, μέσα από τον δικτυακό τόπο του Υπουργείου Εξωτερικών (www.agora.mfa.gr) συμπληρώνει τη χρησιμότητα αυτής της έκδοσης, ως ενός πρόσθετου εργαλείου, στην προσπάθεια για την περαιτέρω προώθηση των ελληνικών εξαγωγών. Θόδωρος Σκυλακάκης Γενικός Γραμματέας Διεθνών Οικονομικών Σχέσεων και Αναπτυξιακής Συνεργασίας
5
Τα αλιεύματα, είναι η μοναδική κατηγορία τροφίμων του ανθρώπου που συνεχίζουν να υφαρπάζονται αδικαιολόγητα από την φύση, αντί να καλλιεργούνται και να εκτρέφονται, όπως συμβαίνει αιώνες τώρα με όλα τα υπόλοιπα τρόφιμα. Και ενώ από την μια, ο πληθυσμός της γης εκτιμάται ότι θα ανέλθει στα 8,5 δισεκατ. ανθρώπους μέχρι το 2050, από την άλλη, σύμφωνα με τον FAO, 15 από τα 17 σημαντικότερα παγκόσμια αλιευτικά πεδία έχουν ήδη υπερ-αλιευθεί και εξαντληθεί. Συνεπώς, η καλλιέργεια των θαλασσών, είναι επιτακτική ανάγκη, καθήκον και υποχρέωση. Η ιχθυοκαλλιέργεια αποτελεί τον ταχύτερα αναπτυσσόμενο κλάδο παγκόσμια. Ειδικότερα στην Ελλάδα, η θαλάσσια ιχθυοκαλλιέργεια, ακολούθησε αλματώδη πορεία ανάπτυξης τις δύο προηγούμενες δεκαετίες, με αποτέλεσμα, η χώρα μας, να είναι τα τελευταία χρόνια πρωταθλήτρια Ευρώπης στην παραγωγή μεσογειακών ψαριών, παράγοντας μόνη της σχεδόν το 50% της συνολικής μεσογειακής παραγωγής. Αποτέλεσμα αυτής της ανάπτυξης είναι ότι σήμερα, η θαλάσσια ιχθυοκαλλιέργεια αποτελεί για την Ελλάδα έναν πάρα πολύ σημαντικό κλάδο της Εθνικής της οικονομίας, αφού τα προϊόντα μας καταλαμβάνουν σταθερά την τρίτη με τέταρτη θέση των γεωργικών εξαγωγών της χώρας, με ετήσιο τζίρο εξαγωγών που ξεπερνά πλέον τα 400 εκατομμύρια ευρώ. Ταυτόχρονα, ο κλάδος μας αποτελεί τη μοναδική, πολλές φορές, δραστηριότητα που αναπτύσσεται σε μειονεκτικές, ακριτικές και ακατοίκητες περιοχές για τις οποίες συνήθως δεν υπάρχει κανένα άλλο επενδυτικό ενδιαφέρον, συμβάλλοντας έτσι στην οικονομική αναζωογόνηση και επαναδραστηριοποίηση της Ελληνικής υπαίθρου. Σύμφωνα με στοιχεία του Συνδέσμου μας, σήμερα σε ολόκληρη την Ελληνική επικράτεια λειτουργούν περίπου 320 μονάδες εκτροφής, των οποίων η συνολική παραγωγή εκτιμάται ότι φτάνει τους 120 χιλ. τόνους φρέσκου ψαριού, καθώς επίσης, 30 ιχθυογεννητικοί σταθμοί οι οποίοι παράγουν περί τα 450 εκατομμύρια ιχθύδια (γόνο), ενώ απασχολούνται άμεσα περισσότεροι από 10.000 εργαζόμενοι. Στον κλάδο σήμερα δραστηριοποιούνται 106 εταιρείες εκ των οποίων οκτώ (8) είναι εισηγμένες στο Χ.Α.Α. Γιάννης Στεφανής Πρόεδρος της Πανευρωπαϊκής Ομοσπονδίας Υδατοκαλλιεργειών (F.E.A.P.) Διευθύνων Σύμβουλος Ομίλου ΣΕΛΟΝΤΑ
7
Ο ΣΥΝΔΕΣΜΟΣ ΕΛΛΗΝΙΚΩΝ ΘΑΛΑΣΣΟΚΑΛΛΙΕΡΓΕΙΩΝ Ο Σύνδεσμος Ελληνικών Θαλασσοκαλλιεργειών εκπροσωπεί τις ελληνικές επιχειρήσεις ιχθυοκαλλιεργειών που παράγουν Μεσογειακά ευρύαλα είδη ψαριών και κυρίως τσιπούρα και λαβράκι. Αποτελεί επαγγελματικό Σωματείο και είναι μέλος του Πανευρωπαϊκού Συνδέσμου Ιχθυοπαραγωγών (FEAP). Ιδρύθηκε το 1991 και σκοπός του είναι να προάγει τα συμφέροντα του κλάδου στην Ελλάδα και το εξωτερικό. Εκπροσωπεί επίσημα τον κλάδο σε Δημόσιες Υπηρεσίες, Φορείς και Οργανισμούς. Συμμετέχει σε ερευνητικά και εκπαιδευτικά προγράμματα που αφορούν τις ιχθυοκαλλιέργειες και υποστηρίζει τη διασπορά πληροφοριών στα μέλη του. Οργανώνει ενέργειες προβολής και προώθησης των ψαριών ιχθυοκαλλιέργειας. Τα μέλη του Συνδέσμου καλύπτουν περίπου το ήμισυ της Μεσογειακής παραγωγής ευρύαλων ψαριών μέσω των 106 επιχειρήσεων που λειτουργούν σήμερα και που εξασφαλίζουν χιλιάδες μόνιμες θέσεις εργασίας. Η τσιπούρα και το λαβράκι ιχθυοκαλλιέργειας είναι εθνικά προϊόντα όπως το ελαιόλαδο, το βαμβάκι και ο καπνός. Τα προϊόντα της ιχθυοκαλλιέργειας παράγονται χωρίς δαπάνη φυσικών πόρων, διασφαλίζοντας την ισορροπία των οικοσυστημάτων. Η αξία του κλάδου οφείλεται στο γεγονός ότι καλύπτει το έλλειμμα της αλιείας, συμβάλλει στην μείωση της υπεραλίευσης και στη βελτίωση της διαχείρισης των αλιευτικών αποθεμάτων, καθώς και στη βελτίωση του ισοζυγίου ιχθυηρών και του ΑΕΠ.
Άκης Βεντήρης Γενικός Διευθυντής ΣΕΘ
9
ΛΙΓΑ ΛΟΓΙΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΚΔΟΣΗ
ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΕΞΩΤΕΡΙΚΩΝ Β8 Δ/νση Επιχειρηματικής Ανάπτυξης Ζαλοκώστα 10, 106 71 Αθήνα Τηλ.: 210 368 2760, 2767 Fax: 210 368 2771 E-mail: b08@mfa.gr
ΣΥΝΔΕΣΜΟΣ ΕΛΛΗΝΙΚΩΝ ΘΑΛΑΣΣΟΚΑΛΛΙΕΡΓΕΙΩΝ (ΣΕΘ) Νίκης 2, Σύνταγμα105 63 Αθήνα Τηλ.: 210 321 2224 Fax: 210 321 8134 E-mail: fgm@ath.forthnet.gr
Με βάση το Πλαίσιο Συνεργασίας της ΓΓ ΔΟΣ & ΑΣ και του ΣΕΘ, εκπονήθηκαν για τα προϊόντα ιχθυοκαλλιέργειας, από έντεκα (11) Γραφεία ΟΕΥ της χώρας μας στην Ευρώπη, έρευνες αγοράς, οι οποίες περιλαμβάνονται στην παρούσα έκδοση. Επίσης, στην έκδοση περιέχονται και στοιχεία του ΣΕΘ για τα προϊόντα της ελληνικής θαλάσσιας ιχθυοκαλλιέργειας, με έμφαση στο λαβράκι και την τσιπούρα, δύο είδη ψαριών, με αξιόλογες εξαγωγές και μεγάλη απήχηση στο ευρωπαϊκό καταναλωτικό κοινό. Σημειώνεται, ότι οι μελέτες των Γραφείων ΟΕΥ βασίζονται στα στοιχεία των Στατιστικών Υπηρεσιών των χωρών αρμοδιότητάς τους και ως εκ τούτου παρουσιάζουν διαφοροποιήσεις από τα αντίστοιχα του ΣΕΘ, κυρίως λόγω διαφορετικής κατηγοριοποίησης των προϊόντων, εισαγωγής των δεδομένων σε διαφορετικό χρόνο και μη εφαρμογής ενιαίων κριτηρίων υπολογισμού της αξίας των εμπορευμάτων.
10
ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ Συνοπτική παρουσίαση κλάδου ΣΕΘ 1. Υδατοκαλλιέργεια: Μία βιώσιμη εναλλακτική προσέγγιση στην παγκόσμια αγορά τροφίμων...................................... 12 2. Ελληνική ιχθυοκαλλιέργεια: Ένας δυναμικός κλάδος με εντυπωσιακή πορεία ανάπτυξης.............................................. 13 3. Ψάρι ιχθυοκαλλιέργειας: Ένα μοναδικό προϊόν υψηλής ποιότητας & διατροφικής αξίας................................................ 14 4. Κοιτώντας προς το μέλλον....................................................................................................................................................................... 15
Έρευνες Γραφείων ΟΕΥ για προϊόντα ιχθυοκαλλιέργειας και ξένοι αγοραστές Βουλγαρία......................................................................................................................................................................16 Γερμανία.........................................................................................................................................................................22 Ην. Βασίλειο...................................................................................................................................................................32 Ισπανία............................................................................................................................................................................39 Ιταλία................................................................................................................................................................................50 Κύπρος............................................................................................................................................................................67 Ολλανδία........................................................................................................................................................................71 Πολωνία..........................................................................................................................................................................77 Πορτογαλία....................................................................................................................................................................87 Ρουμανία........................................................................................................................................................................91 Ρωσική Ομοσπονδία..................................................................................................................................................109
Στοιχεία επικοινωνίας Γραφείων ΟΕΥ.................................................................................................................................. 120 11
Τσιπούρα – Λαβράκι Ελληνικής Ιχθυοκαλλιέργειας
Σ . Ε . Θ.
1. Υδατοκαλλιέργεια: Μία Βιώσιμη Εναλλακτική Προσέγγιση στη Παγκόσμια Αγορά Τροφίμων Παρά το γεγονός ότι η συστηματική καλλιέργεια υδρόβιων οργανισμών είναι μία πρόσφατη σχετικά πρακτική, ενδείξεις υπάρχουν που μαρτυρούν την εφαρμογή της από τα αρχαία κιόλας χρόνια -σε περιορισμένο βέβαια βαθμόσε αρκετές παράκτιες περιοχές της Ασίας, της Αιγύπτου αλλά και της Ευρώπης. Ο Κινέζος πολιτικός Φαν Λέϊ λέγεται ότι στήριζε τα πλούτη σε ιχθυοκαλλιέργειες μέσα σε μικρές λίμνες εν έτη 500 π.Χ ενώ αναφορές για καλλιέργεια σπάνιων και πολυτελών ειδών υπάρχουν σε αρχαία κείμενα της Ιαπωνίας. Αρχαιότερη μορφή παράκτιας καλλιέργειας θεωρείται αυτή των οστρακοειδών από τους Αρχαίους Έλληνες, τους Ρωμαίους και τους Ιάπωνες. Ο Αριστοτέλης κάνει αναφορά για καλλιέργειες οστράκων στην Ελλάδα περί το 100 π.Χ. την ίδια περίπου εποχή που ο Πληναίος δίνει λεπτομέρειες για τον Ρωμαϊκό τρόπο καλλιέργειας. Στην Ιαπωνία επίσης ενδείξεις υπάρχουν για καλλιέργεια οστράκων πριν από περισσότερα από 2 χιλιάδες χρόνια, σε περιοχές με έντονη παλίρροια. Από την αρχαιότητα όμως μέχρι και περίπου τις τελευταίες 3 δεκαετίες τα προϊόντα της υδατοκαλλιέργειας αποτελούσαν ένα πολύ μικρό –σχεδόν ασήμαντο- μέρος της συνολικής παραγωγής τροφής τον άνθρωπο. Με τη πάροδο των αιώνων, την εξέλιξη των κοινωνιών και τη πρόοδο που επιτεύχθηκε με την αγροτική και βιομηχανική επανάσταση, εντάθηκε η ‘εκμετάλλευση’ των πόρων του χερσαίου περιβάλλοντος και υπήρξε σημαντική αύξηση στη παραγωγή αγροκτηνοτροφικών προϊόντων, προς σίτιση του συνεχώς αυξανόμενου πληθυσμού. Κατ’αντιστοιχία, οι τεχνολογικές εξελίξεις της βιομηχανικής επανάστασης εισέβαλαν σύντομα στο θαλάσσιο περιβάλλον, βοηθώντας το τομέα της αλιείας να περάσει από την παραδοσιακή -περιορισμένης έντασης και κλίμακας- εκμετάλλευση των θαλάσσιων πόρων στη βιομηχανική και εντατικοποιημένη παραγωγή, καθιστώντας τα αλιευτικά προϊόντα αναπόσπαστο μέρος της δίαιτας του σύγχρονου ανθρώπου. Σε ότι αφορούσε όμως την συστηματική καλλιέργεια θαλάσσιων και γενικότερα υδρόβιων οργανισμών, η έλλειψη εδικών επιστημονικών και τεχνικών γνώσεων καθήλωσε για πολλές δεκαετίες την υδατοκαλλιεργητική παραγωγή στο περιθώριο της συνολικής παραγωγής διατροφικών προϊόντων. Είναι γεγονός πως το ψάρι αποτελεί σημαντική πηγή πρωτεϊνών υψηλής διατροφικής αξίας. Γεγονός επίσης παραμένει η επιτακτικότητα εξεύρεσης τροφής για την κάλυψη των συνεχώς αυξανόμενων αναγκών σίτισης του διευρυνόμενου παγκόσμιου πληθυσμού, σε ένα ευρύτερο πλαίσιο υπερεκμετάλλευσης ή/και εξάντλησης των φυσικών και βιολογικών πόρων του πλανήτη μας. Συνεπώς η λύση πρέπει να αναζητηθεί περισσότερο στην αύξηση της παραγωγής, για την κάλυψη των αναγκών, παρά στο περιορισμό των αναγκών στα όρια της παραγωγής. Αναγνωρίζοντας ότι τα τελευταία χρόνια οι εκφορτώσεις της συλλεκτικής αλιείας μειώνονται συνεχώς, ενώ η αύξηση της αγοραστικής δύναμης των καταναλωτών πολλών χωρών και η ενίσχυση της τάσης για υγιεινή διατροφή αυξάνουν συνεχώς τη ζήτηση για αλιευτικά προϊόντα σε παγκόσμιο επίπεδο, γίνεται προφανές ότι το κενό που δημιουργείται στις αγορές καλείται να το καλύψει η υδατοκαλλιέργεια. Σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία του Οργανισμού Τροφίμων και Γεωργίας του ΟΗΕ (FAO), τη πενταετία 2000-2005 η παγκόσμια κατά κεφαλή φαινόμενη κατανάλωση αλιευτικών προϊόντων ανέβηκε από τα 16 κιλά στα 16.6 κιλά, στο υψηλότερο δηλαδή επίπεδο όλων των εποχών. Η αύξηση της κατανάλωσης στηρίχθηκε εξ’ολοκλήρου στη διάθεση προϊόντων υδατοκαλλιέργειας, η οποία παρουσίασε συνολική αύξηση περί το 35% , όταν για την ίδια περίοδο η παραγωγή από τη συλλεκτική αλιεία μειώθηκε κατά σχεδόν 2%. Η υδατοκαλλιέργεια παραμένει ο δυναμικότερα αναπτυσσόμενος κλάδος ζωικής παραγωγής προϊόντων διατροφής. Η μέσος ετήσιος ρυθμός αύξησης από το 1970 ανέρχεται στο 8,8% όταν για τη συλλεκτική αλιεία ο αντίστοιχος μέσος ρυθμός αύξησης είναι μόλις 1,2% , και 2,8% για τη χερσαία κτηνοτροφία και πτηνοτροφία. Το 1970 η υδατοκαλλιεργητική παραγωγή αποτελούσε μόλις το 4% της παγκόσμιας παραγωγής αλιευμάτων. Τριάντα-πέντε χρόνια αργότερα η υδατοκαλλιέργεια έφτασε να παράγει το 1/3 αυτής συνολικής παγκόσμιας παραγωγής αλιευμάτων. Εκτιμάται πως έως το 2030 –μόνο λόγω της αύξησης του παγκόσμιου πληθυσμού- θα απαιτούνται επιπλέον 37 εκατομμύρια τόνοι ψαριού ετησίως. Για τη κάλυψη της αγοράς αυτής ο ευρύτερος τομέας της υδατοκαλλιέργειας θα πρέπει να διπλασιάσει τη παραγωγή του μέσα στα επόμενα 20 χρόνια (FAO,2005). Αξίζει να τονισθεί ότι σημαντικότερος και αποδοτικότερος κλάδος της υδατοκαλλιέργειας είναι αυτός της ιχθυοκαλλιέργειας. Ήδη σήμερα, περί το 43% των ιχθύων που προορίζονται για ανθρώπινη κατανάλωση προέρχεται από την ιχθυοκαλλιέργεια, ενώ η αυξανόμενη ζήτηση σε ψάρια τα επόμενα χρόνια αναμένεται να καλυφθεί από την ιχθυοκαλλιεργητική παραγωγή. 12
Η ιχθυοκαλλιέργεια θεωρείται από τις πλέον φιλικές -προς το ευρύτερο περιβάλλον- πρακτικές παραγωγής προϊόντων διατροφής. Τα προϊόντα της αποτελούν την αποδοτικότερη μέθοδο παραγωγής ζωικής πρωτεΐνης (σχέση χορηγούμενης / παραγόμενης πρωτεΐνης), ενώ κατ’αναλογία τελικού προϊόντος, η παραγωγή τους απαιτεί λιγότερη χρήση ενέργειας και νερού, σε σχέση με τα εναλλακτικά ή/και ανταγωνιστικά παραγόμενα προϊόντα διατροφής (βοοειδή, χοιρινά, πουλερικά, όσπρια, δημητριακά κλπ). Σύμφωνα με το Παγκόσμιο Ταμείο για τη Φύση (WWF), η υδατοκαλλιέργεια αποτελεί την πλέον αειφορική λύση στο παγκόσμιο επισιτιστικό πρόβλημα. Επιπλέον, τα ψάρια ιχθυοκαλλιέργειας -που αποτελούν εξαιρετική πηγή πρωτεϊνώνόταν παράγονται με αρχές και κανόνες ορθής πρακτικής συμβάλουν ουσιαστικά στη προστασία του περιβάλλοντος.
Η Ελλάδα, τα τελευταία 25 χρόνια, ανταποκρινόμενη έγκαιρα στις διαμορφούμενες προκλήσεις και προοπτικές στη παραγωγή προϊόντων υδατοκαλλιέργειας παρουσίασε μία εντυπωσιακή -και πρωτόγνωρη σε παγκόσμιο επίπεδο- ανάπτυξη στο τομέα αυτό. Αξιοποιώντας τα ανταγωνιστικά πλεονεκτήματα του Ελληνικού αρχιπελάγους, ο πλέον δυναμικός, παραγωγικός και αποδοτικός κλάδος της υδατοκαλλιέργειας, αυτός της Θαλάσσιας Ιχθυοκαλλιέργειας, αναπτύχθηκε με ρυθμούς που σύντομα κατέστησαν τη χώρα ως τη μεγαλύτερη παραγωγό τσιπούρας και λαβρακιού στην ευρύτερη περιοχή της Μεσογείου. Το 1985 η συνολική παραγωγή κυμάνθηκε περί τους 100 τόνους έτοιμου προϊόντος, με τη λειτουργία 12 μονάδων. Δύο δεκαετίες αργότερα, η παραγωγή είχε αυξηθεί κατά 1000% και οι μονάδες παραγωγής είχαν ξεπεράσει τις 300. Εκτός από τις ιδανικές γεωμορφολογικές και περιβαλλοντικές συνθήκες των Ελληνικών θαλασσών, η ανάπτυξη του κλάδου στηρίχθηκε σε σημαντικό βαθμό στις επιτυχείς επιχειρηματικές πρωτοβουλίες και το έντονο εγχώριο επενδυτικό ενδιαφέρον, στα ερευνητικά και τεχνολογικά επιτεύγματα της εγχώριας και της διεθνούς επιστημονικής κοινότητας, καθώς και στην Ευρωπαϊκή και Εθνική πολιτική οικονομικών ενισχύσεων. Ο συνδυασμός των παραπάνω είχε σαν αποτέλεσμα μία δυναμική πορεία αύξησης των μονάδων και των όγκων παραγωγής, τόσο υπό την μορφή ψαριού σε εμπορεύσιμο μέγεθος, όσο και του ‘γόνου’ αυτών ως εμπορικό προϊόν. Για τη υποστήριξη του κλάδου δημιουργήθηκε ένα ευρύτερο επιχειρηματικό, επιστημονικό και εκπαιδευτικό οικοδόμημα. Δημιουργώντας θέσεις απασχόλησης και επενδύοντας σε τεχνολογίες που συμβάλουν στη προστασία του περιβάλλοντος, ενισχύθηκε η ανταγωνιστικότητα του κλάδου. Ταυτόχρονα, στηρίχθηκαν έμπρακτα οι εθνικές και ευρωπαϊκές πολιτικές περιφερειακής ανάπτυξης, καθώς ο κλάδος συνέβαλε στην οικονομική αναζωογόνηση ακριτικών και απομακρυσμένων περιοχών με μειωμένες εναλλακτικές δυνατότητες ανάπτυξης. Επιπλέον, ιδιαίτερα σημαντική θεωρείται η συμβολή του κλάδου όχι μόνο στην κάλυψη του εγχώριου εμπορικού ελλείμματος σε φρέσκα ιχθυηρά, αλλά και στη μείωση του αντίστοιχου Κοινοτικού, στηρίζοντας με τον τρόπο αυτό βασικούς πυλώνες της Κοινής Αλιευτικής Πολιτικής. Προσφέροντας προϊόντα υψηλής διατροφικής αξίας στους καταναλωτές, η Ιχθυοκαλλιέργεια έχει πλέον εδραιωθεί ως ο ταχύτερα αναπτυσσόμενος κλάδος της πρωτογενούς παραγωγής της χώρας, και κατατάσεται στις κορυφαίες θέσεις σε αξία εξαγωγών αγροτικών προϊόντων, παρέχοντας σημαντική στήριξη στην εθνική οικονομία. Ο εξαγωγικός προσανατολισμός της Ελληνικής θαλάσσιας ιχθυοκαλλιέργειας υπήρξε έντονος από τα πρώτα κιόλας χρόνια της ανάπτυξης της. Η συνέπεια των παραδόσεων και της κάλυψης της αγοραστικής ζήτησης με προϊόντα υψηλής διατροφικής αξίας, εγγυημένης φρεσκάδας και πιστοποιημένης ποιότητας κατέστησαν τα προϊόντα του κλάδου αναγνωρίσιμα σε απαιτητικές αγορές, τόσο των Ευρωπαϊκών όσο και τρίτων χωρών. Σε ορισμένες αγορές της ΕΕ, όπως της Ιταλίας, της Ισπανίας, της Γαλλίας και του Ηνωμένου Βασίλειου η τσιπούρα και το λαβράκι της Ελληνικής ιχθυοκαλλιέργειας έχουν αποκτήσει τη δική τους ‘ταυτότητα’, και καλύπτουν μεγάλο μέρος της ζήτησης σε πολλές χώρες του εξωτερικού. Αξιοσημείωτο είναι ότι η υψηλού επιπέδου τεχνογνωσία που έχει αποκτηθεί, η εντατική έρευνα, πειραματισμός και ανάπτυξη στους ιχθυογεννητικούς σταθμούς έχουν οδηγήσει σε αύξηση της αποδοτικότητας του κλάδου και μείωση του κόστους παραγωγής αλλά και του κόστους κεφαλαίου ανά παραγόμενη μονάδα. Σύμφωνα με στοιχεία του ΣΕΘ, σήμερα υπάρχουν 318 μονάδες παραγωγής (άδειες) και απασχολούν άμεσα περί τους 10.000 εργαζόμενους. Οι περισσότερες μονάδες βρίσκονται σε απομακρυσμένες περιοχές, και καταλαμβάνουν συνολική θαλάσσια έκταση 7.8 τετραγωνικών χιλιομέτρων. Οι μονάδες αυτές ανήκουν σε 106 εταιρείες, οι μισές από τις οποίες δραστηριοποιούνται σε νομούς που βρίσκονται κοντά σε μεγάλα αστικά κέντρα (Αθήνα & Πάτρα), για διευκόλυνση των εμπορικών δραστηριοτήτων τους. Οχτώ εταιρείες είναι εισηγμένες στο ΧΑΑ, με κεφαλαιοποίηση που ξεπερνά τα 350 εκ ευρώ, ενώ ο κύκλος εργασιών του κλάδου, για το έτος 2007, ανήλθε στα 516.000.000 €. Η συνολική παραγωγή, το 2007, ξεπέρασε τους 120.000 τόνους τσιιπούρας και λαβρακιού, σε εμπορεύσιμο μέγεθος, και τα 450 εκατομμύρια ιχθύδια (γόνος). Η παραγωγή αυτή αντιπροσωπεύει περί το 50% της συνολικής παραγωγής της 13
Σ . Ε . Θ.
2. Ελληνική Ιχθυοκαλλιέργεια: Ένας Δυναμικός Κλάδος με Εντυπωσιακή Πορεία Ανάπτυξης
Μεσογειακής ιχθυοκαλλιέργειας. Τέλος, αξίζει να τονισθεί ότι τα τελευταία χρόνια οι εταιρείες παραγωγής, διαβλέποντας τις τάσεις τις αγοράς και ανταποκρινόμενες στις αγοραστικές απαιτήσεις έχουν εστιάσει σημαντικό μέρος των πόρων τους σε προσπάθειες για τη διεύρυνση των εκτρεφομένων ειδών. Η ετήσια παραγωγή νέων μεσογειακών ειδών (όπως φαγκρί, μυτάκι, συναγρίδα, σαργός, κ.λπ.) ανήλθε το 2005 περίπου στους 1.411 τόνους και ακολουθήθηκε από αντίστοιχη αύξηση στην παραγωγή ιχθυδίων των ειδών αυτών που έφθασε τα 17.5 εκατ. Επιπλέον, το 2005 υπήρχε παραγωγή 588 τόνων του ερυθρού τόνου.
Σ . Ε . Θ.
3. Ψάρι Ιχθυοκαλλιέργειας: Ένα Μοναδικό Προϊόν Υψηλής Ποιότητας & Διατροφικής Αξίας Έρευνες τα τελευταία 40 χρόνια έχουν δείξει ότι η Μεσογειακή δίαιτα, και ειδικότερα η παραδοσιακή Κρητική δίαιτα, αποτελεί το πλέον υγιεινό τρόπο διατροφής παγκοσμίως. Βασικό συστατικό της δίαιτας αυτής είναι η συχνή κατανάλωση ψαριού, προσφέροντας στον οργανισμό τα ω-3 λιπαρά οξέα που είναι απαραίτητα για τη σωματική και ψυχοκινητική ανάπτυξη των παιδιών και για την πρόληψη των χρόνιων νοσημάτων. Υπό το πρίσμα αυτό, η τσιπούρα και το λαβράκι Ελληνικής Ιχθυοκαλλιέργειας αποτελούν ένα πραγματικά ξεχωριστό προϊόν μέσα στο ευρύ φάσμα των προσφερόμενων προϊόντων υγιεινής διατροφής. Η προώθηση των προϊόντων της Ελληνικής Ιχθυοκαλλιέργειας στην αγορά γίνεται κυρίως στη νωπή μορφή τους, διατηρώντας έτσι αναλλοίωτα δύο από τα βασικότερα προϊοντικά χαρακτηριστικά τους: την εγγυημένη φρεσκάδα και την υψηλή διατροφική τους αξία. Ο συνδυασμός της υψηλής ποιότητας του περιβάλλοντος εκτροφής και της συνεχούς διαδικασίας βελτιστοποίησης της παραγωγής διασφαλίζει τη ποιότητα και τη διατροφική αξία των προϊόντων αυτών. Αντίστοιχα, η εφαρμογή μεθόδων ολικής διαχείρισης της ποιότητας, και η τεχνολογία αιχμής που χρησιμοποιείται στο σύνολο της αλυσίδας παραγωγής-διανομής-εμπορίας, αποτελούν την εγγύηση για τη ποιότητα και τη φρεσκάδα των παραγόμενων προϊόντων, που πληρούν τις αυστηρότατες περιβαλλοντικές, κοινωνικές και καταναλωτικές απαιτήσεις της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Ειδικότερα σε ότι αφορά το φυσικό περιβάλλον εκτροφής, η προσεκτική επιλογή της τοποθεσίας εγκατάστασης των μονάδων, σε απόμερες ή/και απομακρυσμένες περιοχές, εξασφαλίζει τη υψηλή ποιότητα των –ούτως ή άλλωςπεντακάθαρων θαλασσών του Αιγαίου και του Ιονίου Πελάγους. Η παραγωγή στο φυσικό τους περιβάλλον, χωρίς περιορισμό της κινητικής και της αναπαραγωγικής τους δραστηριότητας, και η χρήση τροφών από φυσικές πρώτες ύλης εξασφαλίζουν φυσιολογική ανάπτυξη των ειδών αυτών. Η ανάπτυξη τους δεν διαφέρει σε διάρκεια από αυτή των ομοειδών ψαριών που αναπτύσσονται ελεύθερα στις παρακείμενες θάλασσες. Σημαντικό επίσης πλεονέκτημα για τη φρεσκάδα και τη ποιότητα του ψαριού αποτελεί ο τρόπος εξαλίευσης. Με τη χρήση πάγου αμέσως μόλις το ψάρι βγαίνει από το νερό, μειώνεται σημαντικά το stess, διατηρώντας έτσι αναλλοίωτη τη ποιότητα της σάρκας (και της γεύσης) σε σχέση με τα ψάρια συλλεκτικής αλιείας. Τέλος, ιδιαίτερη έμφαση δίνεται στο τομέα της διατροφής των ψαριών αυτών. Η ανάπτυξη του τομέα αυτού – που αποτελεί πλέον διακριτό επιστημονικό πεδίο- και η εφαρμογή εμπειρίας και γνώσης από έρευνες σχεδόν 3 δεκαετιών, έχει σαν στόχο την αύξηση της ωφελιμότητας και πεπτικότητας του τροφής που χορηγείται. Η διατροφή των ψαριών αυτών γίνεται με ιχθυοτροφές, οι πρώτες ύλες των οποίων είναι φυσικές και αποτελούνται από προϊόντα και υποπροϊόντα της θαλάσσιας αλιείας, προέρχονται δηλαδή από αποκλειστικά από θαλάσσιους οργανισμούς. Επισημαίνεται ότι η όλη διατροφή είναι εναρμονισμένη με την –αυστηρότερη παγκοσμίως - νομοθεσία (ΕΕ) διασφάλισης της υγείας του ψαριού και του καταναλωτή. Συγκριτική ανάλυση της σύστασης των προϊόντων της Ελληνικής Ιχθυοκαλλιέργειας καταδεικνύει την υψηλή διατροφική αξία αυτών, σε σχέση με άλλα προϊόντα ζωικής προέλευσης. Το ποσοστό πρωτεΐνης, ανά 100 gr προϊόντος, είναι εφάμιλλο των άλλων ζωικών προϊόντων, με λιγότερα όμως λιπαρά από τα περισσότερα από αυτά. Η ιδιαίτερη διατροφική αξία τους έγκειται κυρίως στο γεγονός ότι επί του συνόλου των λιπαρών, το ¼ αποτελείται από τα σημαντικά, για την ανθρώπινη υγεία, πολυακόρεστα, ωμέγα-3, λιπαρά οξέα. Στοιχεία πληθώρας ιατρικών ερευνών συγκλίνουν προς το συμπέρασμα ότι τα ωμέγα-3 λιπαρά οξέα, που περιέχονται μέσα στα ψάρια, έχουν τις ακόλουθες, ευεργετικές για την υγεία, δράσεις: • Μειώνουν τον κίνδυνο δημιουργίας αθηρωματικής πλάκας και απόφραξης στο στεφανιαίο αγγειακό σύστημα της καρδίας, απομακρύνοντας τον κίνδυνο εμφράγματος του μυοκαρδίου, • Μειώνουν τον κίνδυνο θανάτου από καρδιακές αρρυθμίες. • Μειώνουν τον κίνδυνο απόφραξης των εγκεφαλικών αιμοφόρων αγγείων που είναι η αιτία των ισχαιμικών εγκεφαλικών επεισοδίων. (Τα εγκεφαλικά επεισόδια αποτελούν την τρίτη συχνότερη αιτία θανάτου και ένα από τους κυριότερους λόγους μόνιμης σοβαρής αναπηρίας), 14
4. ΚΟΙΤΩΝΤΑΣ ΠΡΟΣ ΤΟ ΜΕΛΛΟΝ Ο κλάδος της Θαλάσσιας Ιχθυοκαλλιέργειας στην Ελλάδα, επιδεικνύοντας μία εντυπωσιακή πορεία ανάπτυξης που σύντομα το κατέστησε ως ηγέτιδα δύναμη στη παραγωγή και εμπορία μεσογειακών ιχθύων, βρίσκεται έτοιμος να αντιμετωπίσει τις προκλήσεις και να αξιοποιήσει τις προοπτικές που διαγράφονται στο διεθνές επιχειρηματικό και αγοραστικό περιβάλλον. Με οδηγό την εμπειρία που αποκτήθηκε τα τελευταία 25 χρόνια, στη δύσκολη πορεία κατάκτησης και διατήρησης της 1ης θέσης μεταξύ των Μεσογειακών παραγωγών χωρών, και με παρακαταθήκη την ωριμότητα που το κύρος της θέσης αυτής προσδίδει, οι ελληνικές εταιρείες παραγωγής πορεύονται με σιγουριά και αυτοπεποίθηση προς το μέλλον. Όραμα του κλάδου των Θαλασσίων Ιχθυοκαλλιεργειών είναι η διαρκής ανάπτυξη και η καθιέρωση του ως βασικού αναπτυξιακού πυλώνα σε περιφερειακό, εθνικό αλλά διεθνές επίπεδο. Με στρατηγικό στόχο την ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας, με σεβασμό προς το περιβάλλον και το καταναλωτή, ο κλάδος δείχνει το δρόμο προς την αειφορική διαχείριση φυσικών πόρων, τη βιώσιμη ανάπτυξη και τη διατήρηση της κοινωνικής συνοχής σε απομακρυσμένες περιοχές και περιοχές με μειωμένες εναλλακτικές δυνατότητες ανάπτυξης και τη στήριξη της περιφερειακής και εθνικής οικονομίας. Η αφοσίωση των ελλήνων παραγωγών στη διατήρηση της υψηλής ποιότητας του περιβάλλοντος εκτροφής και η δέσμευση τους για διασφάλιση της ποιότητας των παραγόμενων προϊόντων αποτελούν εγγύηση για την επίτευξη του στρατηγικού στόχου του κλάδου. Το ψάρι ελληνικής ιχθυοκαλλιέργειας, έχοντας κερδίσει την εμπιστοσύνη του αγοραστικού κοινού, αποτελεί πλέον μία σίγουρη επιλογή για τους εγχώριους καταναλωτές και έναν ιδανικό πρεσβευτή της χώρας μας σε πολλές -ιδιαίτερα ανταγωνιστικές και απαιτητικές- αγορές του εξωτερικού.
15
Σ . Ε . Θ.
Αξιοσημείωτο είναι ότι ακόμη και μικρές ποσότητες ψαριού, έχουν προστατευτική δράση. Έρευνα της Ιατρικής Σχολής του Πανεπιστημίου του Χάρβαρντ έδειξε ότι η κατανάλωση ψαριού έστω και μία φορά το μήνα μειώνει σημαντικά το κίνδυνο για ισχαιμικό εγκεφαλικό επεισόδιο. Επιπλέον, η κατανάλωση ψαριών υψηλών σε ωμέγα-3 λιπαρά οξέα, παρουσιάζει πληθώρα άλλων, λιγότερο γνωστών- ευεργετικών αποτελεσμάτων για τον ανθρώπινο οργανισμό καθώς έχει αποδειχθεί ότι: • Προλαμβάνει τους πρόωρους τοκετούς, και μειώνει τη πιθανότητα αποβολής, • Συμβάλει στη καλύτερη ανάπτυξη του νευρικού συστήματος του εμβρύου, • Έχει αντικαταθλιπτικές ιδιότητες, • Μειώνει σημαντικά τις πιθανότητες εμφάνισης εκφυλισμού της ωχράς κηλίδας του ματιού, ασθένεια που αποτελεί τη κυριότερη αιτία απώλειας όρασης σε ηλικιωμένα άτομα, • Μειώνει το κίνδυνο εμφάνισης καρκίνου του προστάτη, στους άνδρες, • Απομακρύνει το κίνδυνο εκφυλισμού των πνευματικών ικανοτήτων, γεροντικής άνοιας και της ασθένειας Αλτσχάϊμερ σε ηλικιωμένους, Παράλληλα, με την παροχή αμινοξέων και λίπους, τα ψάρια αποτελούν πλούσιες πηγές βιταμινών και ιχνοστοιχείων, όπως λιποδιαλυτών βιταμινών Α και D, υδατοδιαλυτών βιταμινων Β1, Β2, Β3 και Β12., και βασικών μετάλλων και ιχνοστοιχείων όπως το ασβέστιο, ο φωσφόρος, ο ψευδάργυρος και το ιώδιο Σε ότι αφορά τα ψάρια της Ελληνικής Ιχθυοκαλλιέργειας, σε ανταπόκριση ειδικών αγοραστικών τάσεων και καταναλωτικών απαιτήσεων, γίνεται όλο και πιο συχνή η προώθηση των προϊόντων αυτών στις αγορές και με άλλες μορφές, εκτός από αυτή της νωπής. Η διαφορετικών τύπων και μορφών μεταποίηση ή/και επεξεργασία έχει συμβάλλει στη δημιουργία και προώθηση προϊόντων υψηλής προστιθέμενης αξίας, διευρύνοντας την γεωγραφική εξάπλωση και την αγοραστική βάση για τα είδη. Γίνεται, λοιπόν, προφανές πώς η τσιπούρα και το λαβράκι Ελληνικής Ιχθυοκαλλιέργειας αποτελούν μια εναλλακτική πρόταση διατροφής απόλυτα προσαρμοσμένη στο σύγχρονο τρόπο ζωής. Η υψηλή περιεκτικότητα των ψαριών αυτών σε ω-3 λιπαρά οξέα, σε συνδυασμό με την υψηλή ποιότητα που εγγυώνται οι αλλεπάλληλοι έλεγχοι, και η εφαρμογή κανόνων ιχνηλασιμότητας, καθιστούν τα προϊόντα αυτά μία σίγουρη και ιδιαίτερα υγιεινή επιλογή. Η τσιπούρα και το λαβράκι Ιχθυοκαλλιέργειας αποτελούν αυθεντικά προϊόντα της Ελληνικής θάλασσας, με διεθνή αναγνώριση και σημαντική συμμετοχή στη καθιέρωση της Μεσογειακής Διατροφής ως πρόταση υγιεινής διατροφής, σε ιδιαίτερα προσιτό κόστος.
Η αγορά προϊόντων υδατοκαλλιέργειας στη Βουλγαρία
Β Ο ΥΛ ΓΑ Ρ Ι Α
1. Γενικά Η ανάπτυξη της υδατοκαλλιέργειας (ιχθυοκαλλιέργεια) στη Βουλγαρία ξεκίνησε στα τέλη του 19ου αιώνος με τη δημιουργία των πρώτων εκτροφείων θαλάσσιας πέστροφας την περίοδο 1889 – 1900, ενώ τα πρώτα εκτροφεία κυπρίνου (γριβάδι, σαζάνι) δημιουργήθηκαν την περίοδο 1941 – 1945 στις πόλεις Σόφια, Φιλιππούπολη και Γιαμπόλ. Την περίοδο 1950 – 1990, η υδατοκαλλιέργεια αντιμετωπιζόταν ως παρεπόμενη οικονομική δραστηριότητα που σχετιζόταν κυρίως με τα μεγάλης έκτασης αρδευτικά έργα. Επρόκειτο κυρίως για υδατοκαλλιέργεια εσωτερικών υδάτων (φράγματα, δεξαμενές, ποταμοί) και προσέφερε ετησίως περίπου 20.000 τόνους ψαριών (μέσα δεκαετίας 1980). Την περίοδο αυτή, κύρια πηγή ψαριών ήταν η θαλάσσια αλιεία, που, χάρη στον στόλο της «Ωκεάνιας Αλιείας» (Οκεάνσκι Ριμπολόφ), προσέφερε ετησίως περίπου 120.000 – 150.000 τόνους ψαριών (μέσα δεκαετίας 1980). Ο στόλος αποτελούνταν από τριάντα (30) τράτες ανοικτής θάλασσας και έξη (6) πλοία – ψυγεία και δρούσε και στις έξη κύριες περιοχές αλιείας του Ατλαντικού Ωκεανού. Γράφημα 1: Διαχρονική αλιευτική παραγωγή Βουλγαρίας (τόνοι)
Πηγή: National Agency of Fisheries & Aquaculture (www.nafa-bg.org)
Η κατάρρευση της σχεδιαζόμενης οικονομίας και η επακόλουθη ιδιωτικοποίηση διέλυσαν τον στόλο της «Ωκεάνιας Αλιείας» κι αποδιάρθρωσαν το σύνολο του αλιευτικού τομέα, επιφέροντας δραματικό περιορισμό τόσο στην αλιευτική, όσο και στην υδατοκαλλιεργητική παραγωγή. Η πτωτική πορεία της παραγωγής συνεχίσθηκε πέραν της δεκαετίας κι άρχισε να αντιστρέφεται το 2002 με εξαίρεση όμως, την θαλάσσια αλιεία, που συνέχισε την καθοδική πορεία της και το 2005. Από τις αρχές του 2008, με την έναρξη του κοινοτικού Επιχειρησιακού Προγράμματος για την ενίσχυση της βουλγαρικής αλιείας («European Fisheries Fund Operational Program for the Bulgarian Fisheries Sector 2007 – 2013»), ο κλάδος εισήλθε σε πορεία προσαρμογής με την Κοινή Αλιευτική Πολιτική (Common Fisheries Policy). Στο πλαίσιο του προγράμματος, η Βουλγαρία θα λάβει κοινοτική ενίσχυση από το Ευρωπαϊκό Ταμείο Αλιείας ύψους € 80.009.708 εκατ. Ο συνολικός προϋπολογισμός του προγράμματος, συμπεριλαμβανομένων και των εθνικών πόρων, ανέρχεται σε € 106.679.611 εκατ.
2. Αλιεία Την περίοδο 2002 - 2005, η αλιευτική παραγωγή της Βουλγαρίας μειώθηκε κατά 64,8% περιοριζόμενη στους 5.432,4 τόνους. Η μείωση αυτή οφείλεται στη μείωση της θαλάσσιας αλιείας κατά 74,8%, που, το 2005, περιορίσθηκε στους 3.408,3 τόνους. Αντίθετα, η αλιεία των εσωτερικών υδάτων εμφάνισε αύξηση κατά 8,2% ανερχόμενη το 2005 16
σε 2.024,1 τόνους. Ως συνέπεια η συμμετοχή της εσωτερικής αλιείας στη συνολική παραγωγή αυξήθηκε από 10,3% το 2002 σε 21,1% το 2005, ενώ αυτή της θαλάσσιας αλιείας περιορίσθηκε από 74,5% το 2002 σε 35,5% το 2005.
Σύνολο Αλιεία - Θαλάσσια - Εσωτ. Υδάτων Υδατοκαλλιέργεια - Θαλάσσια - Εσωτ. Υδάτων
2002 Τόνοι 18.197,3 15.419,3 13.548,3 1.871,0 2.778,0 0,0 2.778,0
% 100 84,7 74,5 10,3 15,3 0,0 15,3
2003 Τόνοι 15.389,6 12.491,6 10.209,0 2.282,6 2.898,0 15,0 2.883,0
% 100 81,2 66,3 14,8 18,8 0,1 18,7
2004 Τόνοι 11.492,3 8.244,3 5.815,6 2.428,7 3.248,0 117,7 3.130,3
% 100 71,7 50,6 21,1 28,3 1,0 27,2
2005 Δ% Τόνοι % 05 - 02 9.597,4 100 -47,3 5.432,4 56,6 -64,8 3.408,3 35,5 -74,8 2.024,1 21,1 8,2 4.165,0 43,4 49,9 170,6 1,8 3.994,4 41,6 43,8
Πηγή: National Agency of Fisheries & Aquaculture (www.nafa-bg.org) Σημείωση: Η αλιευτική παραγωγή από τη Μαύρη Θάλασσα αναθεωρήθηκε για το 2005, ενόψει του «European Fisheries Fund Operational Program for the Bulgarian Fisheries Sector 2007 – 2013». Παραγωγή προ αναθεώρησης 3.408,3 τόνοι. Παραγωγή μετά αναθεώρησης 17.620 τόνοι.
Ωστόσο, η μείωση της παραγωγής δεν οφείλεται μόνον στην αποδιάρθρωση του κλάδου λόγω κατάρρευσης της σχεδιαζόμενης οικονομίας. Μία σημαντική αιτία είναι και οι περιβαλλοντικοί περιορισμοί του Εύξεινου Πόντου, που συνίστανται σε συγκεκριμένα χαρακτηριστικά, που επιδρούν στη βιοποικιλότητα και στα αποθέματα θαλασσίων ειδών. Η αλμυρότητα του νερού στη Μαύρη Θάλασσα είναι δύο φορές μικρότερη (18‰) απ’ ότι στη Μεσόγειο και στους Ωκεανούς (35‰), οι παλίρροιες είναι χαμηλές (3-8 εκατοστά) και τέλος η ύπαρξη υδρόθειου (H2S), σε βάθος 150 – 200 μέτρα, δεν επιτρέπει την ύπαρξη ζωντανών θαλάσσιων οργανισμών σε μεγάλο βάθος. Στον Εύξεινο Πόντο υπάρχουν 125 είδη θαλασσίων ειδών, από τα οποία μόνον 26 έχουν οικονομική αξία. Απ’ αυτά μόνον δύο (ένα ψάρι κι ένα οστρακοειδές) βρίσκονται σε ικανό αριθμό, που επιτρέπει την οικονομική τους εκμετάλλευση: 1. Παπαλίνα (σαρδελόρεγγα, Sprattus sprattus sulinus). Εντός της βουλγαρικής οικονομικής ζώνης υπολογίζεται ότι βρίσκονται περίπου 30.000 τόνοι παπαλίνας, αριθμός που επιτρέπει την ετήσια αλίευση 10.000 – 15.000 τόνων χωρίς αρνητική επίδραση στον υπόλοιπο πληθυσμό. Ωστόσο η χαμηλή οικονομική αξία και ποιότητα του συγκεκριμένου ψαριού δεν επιτρέπει τέτοιου είδους εκμετάλλευση. 2. Θαλάσσιο σαλιγκάρι rapana (Rapana venosa / Rapana thomasiana). Πρόκειται για ένα οστρακοειδές, βάρους περίπου μισού κιλού, που μετανάστευσε τυχαία στην περιοχή, τη δεκαετία του 1940, από τη Θάλασσα της Κίνας ή της Ιαπωνίας (προφανώς κάποια άτομα του είδους αποκολλήθηκαν από το κύτος κάποιου σκάφους). Πρόκειται για έναν επιθετικό οργανισμό με συνέπεια να έχει εξαπλωθεί σε βάρος άλλων ειδών, όπως τα μύδια, και να απειλεί τη βιοποικιλότητα του οικοσυστήματος. Ως συνέπεια αναμένεται η λήψη περιοριστικών μέτρων κατά της εξάπλωσής του, αν και η Βουλγαρία έχει αναπτύξει ιδιαίτερα την εκμετάλλευσή του (αλιεία, επεξεργασία, εξαγωγές στην Κίνα). Τέλος, δύο είδη ψαριών (καλκάνι, οξύρρυγχος beluga) με σημαντική οικονομική αξία, λόγω μείωσης του πληθυσμού τους, υπόκεινται σε περιορισμό στην εκμετάλλευσή τους. Το καλκάνι (Psetta maxima maeotica) υπόκειται σε ετήσιο ποσοτικό περιορισμό (annual quota), ενώ η αλιεία του θαλάσσιου οξύρρυγχου αναμένεται να απαγορευτεί επί οκταετία. Βεβαίως, η κατάσταση στη θαλάσσια αλιεία δεν αναμένεται να επιδεινωθεί περαιτέρω. Ιδιαίτερα, μετά την εφαρμογή του Επιχειρησιακού Προγράμματος, που χρηματοδοτείται από την ΕΕ, αναμένεται βελτίωση. Όμως, οι περιβαλλοντικοί περιορισμοί, που εκτέθηκαν ανωτέρω, εκ των πραγμάτων θέτουν περιορισμούς στην όποια μελλοντική ανάπτυξη, καθώς αυτή δεν θα έχει ούτε τα ποσοτικά (υπερεκμετάλλευση), ούτε τα ποιοτικά (είδη ιχθύων) χαρακτηριστικά του παρελθόντος. Το γεγονός αυτό δημιουργεί ένα κενό στην αγορά ιχθύων της Βουλγαρίας, που μπορεί να καλυφθεί από θαλάσσια ψάρια που ήδη εισέρχονται σ’ αυτήν, αλλά και από νέες ποικιλίες (είδη).
3. Υδατοκαλλιέργεια Την περίοδο 2002 – 2005, η υδατοκαλλιεργητική παραγωγή της Βουλγαρίας αυξήθηκε κατά 49,9% ανερχόμενη στους 4.165,0 τόνους. Αυτή η αύξηση σε συνδυασμό με τη σταθερή μείωση της θαλάσσιας αλιείας είχε ως συνέπεια η συμμετοχή της υδατοκαλλιεργητικής παραγωγής στη συνολική παραγωγή να αυξηθεί από 15,3% το 2002 σε 43,4% το 2005 (πίνακας 1). 17
Β Ο ΥΛ ΓΑ Ρ Ι Α
Πίνακας 1: Αλιευτική & Υδατοκαλλιεργητική παραγωγή
Β Ο ΥΛ ΓΑ Ρ Ι Α
Πίνακας 2: Υδατοκαλλιεργητική παραγωγή 2002 Τόνοι % 2.778,0 100,0 2.778,0 100,0 1.472,0 53,0 972,0 35,0 80,0 2,9 57,0 2,1 197,0 7,1 0,0 0,0 0,0 0,0
Σύνολο Εσωτ. Υδάτων Κυπρίνος Πέστροφα Οξύρρυγχος Γατόψαρο Άλλα Θαλάσσια Μύδια
2003 Τόνοι % 2.898,0 100,0 2.883,0 99,5 1.435,0 49,5 884,4 30,5 147,4 5,1 180,0 6,2 236,2 8,2 15,0 0,5 15,0 0,5
2004 Τόνοι % 3.248,0 100,0 3.130,3 96,4 1.473,7 45,4 1.559,8 48,0 10,4 0,3 17,8 0,5 68,6 2,1 117,7 3,6 117,7 3,6
2005 Τόνοι % 4.165,0 100,0 3.994,4 95,9 1.851,8 44,5 1.557,4 37,4 302,5 7,3 211,0 5,1 71,7 1,7 170,6 4,1 170,6 4,1
Πηγή: National Agency of Fisheries & Aquaculture (www.nafa-bg.org)
Η βουλγαρική υδατοκαλλιέργεια έχει τρία χαρακτηριστικά (πίνακας 2): 1. Το 96% περίπου της παραγωγής της προέρχεται από υδατοκαλλιέργειες γλυκού νερού, ενώ μόλις το 4% προέρχεται από θαλάσσιες υδατοκαλλιέργειες. 2. Ακόμα όμως κι αυτή η μικρή παραγωγή θαλάσσιας υδατοκαλλιέργειας δεν αφορά ψάρια, αλλά μύδια και φύκια (Mytilus galloprovincialis & Cystoseira sp.). Το 2005, υπήρχαν συνολικά 182 εκτροφεία ιχθύων γλυκού νερού, 16 εκτροφεία μυδιών, 2 εκτροφεία για φύκια και κανένα για εκτροφή θαλάσσιων ψαριών. 3. Η παραγωγή επικεντρώνεται σε δύο μόνον είδη ιχθύων (πέστροφα και κυπρίνο), που αντιπροσωπεύουν το 81,9% της συνολικής υδατοκαλλιεργητικής παραγωγής. Το κενό που παρατηρείται στην αγορά θαλάσσιων ιχθύων, εξαιτίας του περιορισμού της θαλάσσιας αλιείας, γίνεται ακόμα μεγαλύτερο, καθώς η βουλγαρική υδατοκαλλιέργεια αδυνατεί να το περιορίσει. Βεβαίως, η εφαρμογή του Επιχειρησιακού Προγράμματος δημιουργεί βάσιμη προσδοκία για τη δημιουργία κάποιων μονάδων εκτροφής θαλάσσιων ψαριών στο μέλλον, όμως, ο μεγάλος βαθμός συγκέντρωσης στην υδατοκαλλιέργεια ιχθύων γλυκού νερού και η μορφολογία της βουλγαρικής ακτογραμμής, που δεν ευνοεί τη δημιουργία εκτροφείων θαλάσσιων ιχθύων (έλλειψη κατάλληλων κόλπων για την προστασία των κλωβών) περιορίζουν την όποια προσδοκία προς την αυτήν την κατεύθυνση.
4. Κατανάλωση Η Βουλγαρία είναι η χώρα με την χαμηλότερη κατά κεφαλή κατανάλωση αλιευμάτων και προϊόντων αλιευμάτων στην ΕΕ και μια από τις χώρες με την χαμηλότερη κατά κεφαλήν κατανάλωση παγκοσμίως. Τα τελευταία χρόνια η κατά κεφαλήν κατανάλωση αυξάνει, αλλά παραμένει σε χαμηλά επίπεδα. Τα τελευταία έτη, η μέση κατά κεφαλήν κατανάλωση ιχθύων και προϊόντων ιχθύων είναι περίπου 4 κιλά/έτος, όταν στην Ελλάδα είναι περίπου 27 κιλά/έτος και παγκοσμίως περίπου 17 κιλά/έτος. Ακόμα όμως και τη δεκαετία του 1980, πριν την αποδιάρθρωση του κλάδου αλιείας και υδατοκαλλιέργειας, η κατά κεφαλήν κατανάλωση δεν υπερέβαινε τα 6 κιλά/έτος. Πίνακας 3: Κατά κεφαλήν κατανάλωση ιχθύων & προϊόντων ιχθύων (κιλά/έτος) 1999 3,3
2000 3,3
2001 3,3
2002 3,5
2003 3,8
2004 4,3
2005 4,2
2006 4,3
2007 4,3
Πηγή: National Statistical Institute (www.nsi.bg)
Η περιορισμένη κατανάλωση αλιευμάτων στη Βουλγαρία είναι συνδυασμός τριών παραγόντων: α. Καταναλωτικών προτύπων β. Χαμηλού κατά κεφαλήν εισοδήματος γ. Χαμηλού βαθμού οργάνωσης της αγοράς ιχθύων. Όπως προκύπτει από ανεξάρτητες έρευνες αγοράς (Noema 2003): 99 Μόλις το 18% των Βούλγαρων καταναλωτών προτιμά την κατανάλωση ιχθύων έναντι κρέατος (κόκκινου, λευκού). 99 Ο μέσος όρος κατανάλωσης ιχθύων από τους Βούλγαρους καταναλωτές είναι μία φορά κάθε τρεις εβδομάδες. 99 Τα είδη που προτιμώνται για οικιακή κατανάλωση είναι αυτά με τη χαμηλότερη τιμή πώλησης, όπως κατεψυγμένα αλιεύματα και φρέσκα σαφρίδια, γριβάδια, γωβιοί, σαρδελόρεγγα κοκ. 18
Πίνακας 4: Μέση τιμή πώλησης φρέσκων ψαριών ελληνικής προέλευσης στις υπεραγορές της Σόφιας (€/κιλό) Λαβράκι Φιλέτο Τσιπούρα ελευθ. βοσκής Χταπόδι Γαρίδες Σουπιά Λαβράκι Τσιπούρα ιχθυοτροφείου Κέφαλος Καλαμάρια Σαφρίδι
19,42 15,33 15,33 9,50 7,94 7,85 6,19 5,52 4,42 4,29
Πηγή: Έρευνα Γραφείου ΟΕΥ Σόφιας
5. Εμπόριο Συνέπεια του περιορισμού της αλιευτικής παραγωγής και της έλλειψης υδατοκαλλιεργειών θαλάσσιων ιχθύων σε συνδυασμό με τη συνεχή αύξηση του βιοτικού επιπέδου και του τουριστικού ρεύματος στη Βουλγαρία είναι η συνεχής αύξηση των εισαγωγών ιχθύων θαλάσσιας υδατοκαλλιέργειας. Αν και μέχρι το 2006, η Ελλάδα κατείχε μονοπωλιακή θέση στην αγορά λάβρακος και τσιπούρας στη Βουλγαρία (2006: μερίδια αγοράς 98,7% & 96,5% αντίστοιχα), το 2007 η κατάσταση έχει αντιστραφεί ως συνέπεια της εισόδου της Ιταλίας στην αγορά, που περιόρισε κατά πολύ τις ελληνικές εξαγωγές. Πίνακας 5: 03026994 Λαβράκι νωπό ή διατηρημένο με απλή ψύξη. Εισαγωγές Βουλγαρίας
ΣΥΝΟΛΟ Ιταλία Ελλάδα Τουρκία
2003 € Τον. 27.101 8,8 0 0,0 24.857 6,1 2.244 2,7
2004 € 137.839 0 125.704 12.135
Τον. 36,2 0,0 21,9 14,3
2005 € Τον. 295.170 57,3 2.791 0,1 290.489 55,8 1.890 1,4
2006 € Τον. 465.419 82,9 6.118 0,5 459.301 82,4 0 0,0
2007 € Τον. %€ 514.729 93,0 100,0 307.564 53,4 59,8 194.881 35,9 37,9 12.284 3,7 2,4
Πηγή: Comext (eurostat database), http://epp.eurostat.ec.europa.eu/newxtweb/
Το 2007, οι βουλγαρικές εισαγωγές λάβρακος αυξήθηκαν σε αξία κατά 10,6% ανερχόμενες περίπου σε € 515 χιλ. και σε ποσότητα κατά 12,2% ανερχόμενες σε 93,0 τόνους. Ωστόσο οι ελληνικές εξαγωγές λάβρακος προς την Βουλγαρία μειώθηκαν σε αξία κατά 57,6% περιοριζόμενες περίπου στα € 195 χιλ. και σε ποσότητα κατά 56,4% περιοριζόμενες στους 35,9 τόνους. Αντίθετα, οι ιταλικές εξαγωγές ανήλθαν σε αξία περίπου στα € 308 χιλ. και σε ποσότητα στους 53,4 τόνους καταλαμβάνοντας μερίδιο αγοράς 59,8% έναντι 37,9% της ελληνικών εξαγωγών.
19
Β Ο ΥΛ ΓΑ Ρ Ι Α
99 Τα είδη που προτιμώνται για κατανάλωση εκτός οικίας (εστιατόρια) είναι αυτά με την υψηλότερη τιμή πώλησης, όπως πέστροφες, τόνοι, σολομοί κοκ. 99 Η κατανάλωση αλιευμάτων είναι ευθέως ανάλογη του αριθμού και του εισοδήματος των νοικοκυριών. Νοικοκυριά με λιγότερα μέλη και υψηλό εισόδημα καταναλώνουν αλιεύματα σε μεγαλύτερη ποσότητα και υψηλότερη τιμή. Η αγορά αλιευμάτων στις μεγάλες πόλεις της βουλγαρικής ενδοχώρας δεν είναι ιδιαίτερα οργανωμένη, αν και τα τελευταία χρόνια παρατηρείται κάποια βελτίωση. Οργανωμένες ιχθυαγορές δεν υπάρχουν. Φρέσκα ψάρια πωλούνται σε τρεις υπεραγορές (Metro, Hit, Picadilly) και σ’ έναν περιορισμένο αριθμό μικρών εξειδικευμένων καταστημάτων (τύπου delicatessen). Επίσης, φρέσκα ψάρια του γλυκού νερού προσφέρονται σε πολλά εστιατόρια, ενώ φρέσκα θαλασσινά αλιεύματα σε μια εξειδικευμένη αλυσίδα εστιατορίων (Captain Cook) και σε κατά τόπους εξειδικευμένα εστιατόρια (πχ. Tambuktu στη Σόφια). Ο βαθμός οργάνωσης της αγοράς βελτιώνεται στα παράλια της Μαύρης Θάλασσας λόγω εγγύτητας στη θάλασσα και τουριστικού ρεύματος, αλλά συνεχίζει να παραμένει μη ικανοποιητικός. Η έλλειψη παράδοσης στην κατανάλωση ιχθύων και κυρίως θαλάσσιων ιχθύων σε συνδυασμό με τον χαμηλό βαθμό οργάνωσης της αγοράς έχει ως συνέπεια οι τιμές των αλιευμάτων να είναι σχετικά υψηλές με τάση συνεχούς αύξησης, μετά την είσοδο της Βουλγαρίας στην ΕΕ.
Πίνακας 6: 03026995 Τσιπούρα νωπή ή διατηρημένη με απλή ψύξη. Εισαγωγές Βουλγαρίας 2003 € ΣΥΝΟΛΟ
Τόνοι
Τόνοι
€
2006
Τόνοι
€
2007 Τόνοι
€
Τόνοι
%€
8,4 16.227
3,0
294.215
54,4
339.382
0
0,0
0
0,0
4.649
0,4
10.186
0,8
251.712
52,5
74,2
150
0,2
44.437
8,4
11.578
2,6
284.029
53,6
83.155
19,2
24,5
Γαλλία
0
0,0
0
0,0
0
0,0
0
0,0
3.490
0,8
1,0
Τουρκία
0
0,0
0
0,0
0
0,0
0
0,0
1.025
0,4
0,3
Ελλάδα
150
€
2005
0,2 44.437
Ιταλία
Β Ο ΥΛ ΓΑ Ρ Ι Α
2004
72,9 100,0
Πηγή: Comext (eurostat database), http://epp.eurostat.ec.europa.eu/newxtweb/
Παρόμοια κατάσταση διαμορφώθηκε και στην αγορά της τσιπούρας. Το 2007, οι βουλγαρικές εισαγωγές τσιπούρας αυξήθηκαν σε αξία κατά 15,4% ανερχόμενες περίπου σε € 339 χιλ. και σε ποσότητα κατά 34,0% ανερχόμενες σε 72,9 τόνους. Ωστόσο, οι ελληνικές εξαγωγές τσιπούρας προς την Βουλγαρία μειώθηκαν σε αξία κατά 70,7% περιοριζόμενες περίπου στα € 83 χιλ. και σε ποσότητα κατά 64,2% περιοριζόμενες στους 19,2 τόνους. Αντίθετα, οι ιταλικές εξαγωγές ανήλθαν σε αξία περίπου στα € 252 χιλ. και σε ποσότητα στους 52,5 τόνους καταλαμβάνοντας μερίδιο αγοράς 74,2% έναντι 24,5% της ελληνικών εξαγωγών. Αξίζει να σημειωθεί ότι η παραπάνω δυσμενής εξέλιξη για τις ελληνικές εξαγωγές λάβρακος και τσιπούρας στη Βουλγαρία δεν οφείλεται σε ανταγωνιστικότητα των τιμών των ιταλικών προϊόντων, καθώς η μέση τιμή ανά κιλό των ελληνικών προϊόντων (λαβράκι: € 5,4, τσιπούρα: € 4,3) είναι μικρότερη απ’ αυτήν των ιταλικών (λαβράκι: € 5,8, τσιπούρα: € 4,8). Επιπλέον, όπως έχει αναφερθεί ανωτέρω, η κατανάλωση ιχθύων και προϊόντων ιχθύων στη Βουλγαρία σχετίζεται ευθέως, και όχι αντιστρόφως, ανάλογα με το εισόδημα.
6. Συμπέρασμα Η βουλγαρική αγορά ιχθύων και προϊόντων ιχθύων εμφανίζει ένα σημαντικό κενό στα θαλάσσια αλιεύματα, εξαιτίας της αποδιάρθρωσης του αλιευτικού κλάδου στις αρχές της δεκαετίας του 1990 και του προσανατολισμού της υδατοκαλλιέργειας προς την κατεύθυνση της παραγωγής ιχθύων γλυκού νερού. Επιπλέον, η συνεχής αύξηση του βιοτικού επιπέδου των Βούλγαρων καταναλωτών, που συνοδεύεται από σταδιακή αλλαγή των διατροφικών συνηθειών, σε συνδυασμό με την αύξηση του τουριστικού ρεύματος, αυξάνει τη ζήτηση για θαλάσσια αλιεύματα. Η αδυναμία της εσωτερικής παραγωγής να καλύψει τη συνεχώς αυξανόμενη ζήτηση για θαλάσσια αλιεύματα οδηγεί σε συνεχή αύξηση των εισαγωγών ιχθύων και προϊόντων ιχθύων, δημιουργώντας ευνοϊκές συνθήκες διάθεσης για τα ελληνικά προϊόντα υδατοκαλλιέργειας (θαλάσσια), που επιπλέον ευνοούνται και λόγω εγγύτητας της αγοράς. Πράγματι, μέχρι και το 2006, τα ελληνικά προϊόντα υδατοκαλλιέργειας μονοπωλούσαν τη βουλγαρική αγορά. Ωστόσο, όπως προκύπτει από τα στοιχεία του 2007, η κυριαρχία αυτή δεν οφειλόταν σε συγκεκριμένο στρατηγικό σχεδιασμό των εταιρειών του κλάδου, αλλά στον αυτοματισμό της βουλγαρικής αγοράς (όπως και κάθε ελεύθερης αγοράς) να καλύπτει άμεσα τις ελλείψεις της. Ως συνέπεια, το 2007, το μερίδιο αγοράς των ελληνικών προϊόντων υδατοκαλλιέργειας μειώθηκε δραστικά προς όφελος των αντίστοιχων ιταλικών. Αυτή η δυσμενής εξέλιξη πρέπει να αντιμετωπισθεί άμεσα κι αποτελεσματικά από τις ελληνικές εταιρείες του κλάδου. Καθώς η βουλγαρική αγορά αλιευμάτων είναι αναπτυσσόμενη και όχι αναπτυγμένη, η απώλεια των όποιων υπαρχόντων δικτύων πώλησης μπορεί να αντικατασταθεί από τη δημιουργία νέων. Βεβαίως μια τέτοια εξέλιξη προϋποθέτει στρατηγικό σχεδιασμό, επενδύσεις και υιοθέτηση πολιτικών μάρκετινγκ, με δεδομένο ότι οι ελληνικές εταιρείες δεν θα λειτουργούν πλέον μόνες τους στη βουλγαρική αγορά (όπως παλαιότερα), αλλά θα υφίστανται ισχυρό ανταγωνισμό από τις αντίστοιχες ιταλικές.
20
1. Alex P.M. 26, Ekzarh Josif Str., 1000 Sofia Tel. (02) 9832483; 0888955389 E-mail: alexfish@abv.bg
10. P.A.L.-Bg Ltd 13, Bademova gora Str., 1404 Sofia Tel. (02) 9581063; 9581496 Fax: 9581868 E-mail: pal-bg@mbox.contact.bg
2. BH Agro Ltd 47, Neofit Rilski Str., Fl. 3, Ap. 13, 1000 Sofia Tel. (02) 9817916; 9871826 Fax: 9817916
11. Reya Fish Ltd 3, Dimitar Spesarevski Str., Ap. 703, 1592 Sofia Tel. (02) 9784060; 9781020 Fax: 9784660 E-mail: reyafish@abv.bg
3. Danel-97 Ltd 13, Tsvetan Lazarov Blvd, 1574 Sofia Tel. (02) 9734194; 0888509764 E-mail: plamendanchev@abv.bg
12. Riba Commerce Jsc 17, Mara Gidik Str., 8000 Burgas Tel. (056) 843544; 848080 Fax: 843581
4. EOS-LD Ltd 10-12, Kremikovsko shosse Blvd, 1839 Sofia Tel. (02) 9454061; 9454028 Fax: 9454442 E-mail: office@eos-ld.com
13. Ribovadstvo Jsc 52, Borissova Str., 7000 Rousse Tel. (082) 832692
5. Fishkom Ltd 19, Stefan Karadja Blvd, 8800 Sliven Tel. (044) 624474; 667411 Fax: 621090 E-mail: fishcom_bg@yahoo.com Web: www.fishcom.hit.bg
14. Rishar-commerce Ltd Avtogara-Sever, 5800 Pleven Tel. (064) 820086; 806421
6. Lobster Phil Ltd 14, Munchen Str. 1528 Sofia Tel. (02) 9798282 Fax: 9798243 E-mail: info@sushi.bg
15. Silvex Commerce Ltd 14, Munchen Str., 1528 Sofia Tel. (02) 9798282 Fax: 9798243 E-mail: silvex_seafoods@abv.bg Web: www.silvex-seafoods.com
7. Morski sviat Ltd 63, Totleben Str., 1606 Sofia Tel. (02) 9176259
16. Soffish Ltd 8, Bakareno shosse Blvd, 1324 Sofia Tel. (02) 9250124
8. Nuova Bulgaria Ltd 34, Vranya Str., 1233 Sofia Tel. (02) 9311965 Fax: 9202139 E-mail: le_fontane@mail.bg
17. TEA Sirena Ltd 15, Iskarsko shosse Blvd, 1528 Sofia Tel. (02) 9732741 Fax: 9732915 E-mail: office@sirena-bg.com Web: www.sirena-bg.com
9. Ocean Ltd 41, Marmarliiska Str., 5000 Veliko Tarnovo Tel. (062) 633837; 0897976610 Fax: 633837 E-mail: ocean@prolink.bg
18. Vaston II Ltd Kalach Str., 1225 Sofia Tel. (02) 9366950; 9367338 Fax: 9366990
Β Ο ΥΛ ΓΑ Ρ Ι Α
Εισαγωγείς Ιχθύων & Προϊόντων Ιχθύων στη Βουλγαρία
21
Η αγορά ιχθυηρών της Γερμανίας 1. Τροφοδοσία και κατανάλωση προϊόντων H συνολική κατανάλωση ιχθυηρών (παραγωγή + εισαγωγές – εξαγωγές) στην Γερμανία ανήλθε το 2006 σε 1,27 εκ. τόνους ακολουθώντας μία ανοδική τάση από το 2002 και μετά.
ΓΕΡΜΑΝΙΑ
Προσφορά αλιευμάτων στη γερμανική αγορά (σε χιλ. τόνους) Αλιεύματα / παραγωγή Γερμανίας Εισαγωγές Εξαγωγές Σύνολο προσφοράς στην γερμανική αγορά
2001
2002
2003
2004
2005
2006
237
245
301
294
306
316
1.774
1.669
1.686
1.711
1.795
1.825
746
756
813
867
886
863
1.265
1.158
1.174
1.138
1.215
1.278
2.000 1.800 1.600 1.400 1.200 1.000 800 600 400 200 0 2001
2003
2004
2005
2006
Κατά κεφαλήν κατανάλωση
16
15,3
14
κιλά
2002
13,7
13,2
14,8
14,0
14,3
13,8
2002
2003
2004
15,5
Η κατά κεφαλήν κατανάλωση κινήθηκε ανοδικά την τελευταία τριετία και το 2006 ανήλθε σε 15,5 κιλά. Ωστόσο, το μέγεθος αυτό βρίσκεται κάτω από τον μέσο όρο παγκοσμίως που είναι 16,5 κιλά. Στην Ελλάδα, η κατά κεφαλήν κατανάλωση υπολογίζεται ότι είναι κοντά στα 30 κιλά.
12,4
12 10 8 1998
1999
2000
2001
2005
2006
Κατά κεφαλήν κατανάλωση ιχθυηρών
22
1998
1999
2000
2001
2002
2003
2004
2005
2006
13,2
12,4
13,7
15,3
14,0
14,3
13,8
14,8
15,5
9,2%
8,6%
21,0%
20,3%
70,8%
69,8%
71,1%
2004
2005
2006
Η αγορά τροφοδοτείται κυρίως με θαλασσινά προϊόντα που αντιστοιχούν στο 71,1% του συνόλου και ακολουθούν τα προϊόντα των γλυκών υδάτων με 20,3% και οι γαρίδεςμαλάκια με 8,6%. Διαχρονικά, δεν φαίνεται να υπάρχει ισχυρή τάση αύξησης κάποιας από αυτές τις κατηγορίες εις βάρος κάποιας άλλης.
ΓΕΡΜΑΝΙΑ
9,3% 19,9%
Προέλευση ιχθυηρών κατά είδος 2004
2005
2006
Θάλασσα
70,8
69,8
71,1
Γλυκά ύδατα
19,9
21,0
20,3
Γαρίδες - μαλάκια
9,3
9,2
8,6
Σύνολο
100
100
100
Προτιμήσεις καταναλωτών ως % επί συνόλου 2004 2005 2006 Μαύρος μπακαλιάρος Αλάσκας 23,8 18,5 25,9 Ρέγγα 15,0 18,1 17,5 Σολομός 11,8 12,2 11,3 Τόνος 12,2 11,1 10,7 Μαύρος μπακαλιάρος 3,1 4,7 4,0 Κοκκινόψαρο 5,5 4,5 3,8 Πέστροφα 4,2 4,1 3,8 Μπακαλιάρος 3,8 4,5 3,3 Γάδος 2,4 3,5 2,8 Σκουμπρί 1,9 1,8 1,6 Κυρπίνος 1,4 1,4 1,2 Καλκάνι 1,1 1,0 0,9 Βατραχόψαρο 0,4 0,5 0,5 Σαρδέλλα 0,9 0,9 0,4 Λοιπά 12,5 13,2 12,3 Σύνολο 100,0 100,0 100,0
Oι καταναλωτές προτιμούν, επίσης, τα προϊόντα βαθειάς κατάψυξης τα οποία έχουν μερίδιο αγοράς 36% και ακολουθούν τα κονσερβαρισμένα προϊόντα με 28%, οι γαρίδες-μαλάκια με 12% και ακολουθούν τα ελληνικού ενδιαφέροντος νωπά προϊόντα με 10%. Στην συνέχεια, έρχονται τα καπνιστά είδη με 6%, οι λοιπές κατηγορίες με 5% και οι σαλάτες με 3%.
Βάσει των στοιχείων της κατανάλωσης, προκύπτει ότι οι προτιμήσεις των καταναλωτών επικεντρώνονται στα διάφορα είδη μπακαλιάρου καθώς επίσης και στην ρέγγα, τον σολομό και τον τόνο. Τα κατ’ εξοχήν είδη που εξάγει η Ελλάδα, τσιπούρα και λαβράκι υπολείπονται των λοιπών ειδών και δεν εμφανίζονται καθόλου στον πίνακα.
Κατανομή της κατανάλωσης ανά τμήμα αγοράς % 2004 2005 2006 Βαθειάς κατάψυξης 30 32 36 Κονσέρβες 31 30 28 Ρέγγες Τόνος Σαρδέλλες
Γαρίδες και μαλάκια Νωπά Καπνιστά Λοιπά Σαλάτες θαλασσινών Σύνολο
19 10 2
18 10 2
16 10 2
12 11 6 7 3 100,0
14 11 6 5 2 100,0
12 10 6 5 3 100,0
Διαχρονικά, βλέπουμε μία στροφή των καταναλωτών προς τα κατεψυγμένα προϊόντα εις βάρος κυρίως των κονσερβαρισμένων. Τα κατεψυγμένα αύξησαν το μερίδιό τους από 30% το 2004 σε 36% το 2006, ενώ τα κονσερβαρισμένα το μείωσαν από 31% σε 28% αντιστοίχως. Τα νωπά διατήρησαν το μερίδιο αγοράς τους σχετικώς σταθερό από 11% το 2004 σε 10% το 2006.
23
2. Εξέλιξη τιμών Εξέλιξη δείκτη τιμών Ιχθυηρά
2002
2003
2004
2005
2006
110,6
112,5
113,1
115,1
120,7
Κρέας και προϊόντα κρέατος
107,4
106,2
106,0
106,7
107,9
Προϊόντα αρτοποιείου και ζαχαροπλαστικής
104,6
106,5
107,0
107,6
108,9
Φρούτα και λαχανικά
107,2
105,8
103,4
104,9
110,5
ΓΕΡΜΑΝΙΑ
Έτος Βάσης 2000=100
125 120 115 110 105 100 2002
2003
2004
2005
2006
Κατά την περίοδο 2002-2006, οι τιμές των ιχθυηρών σημείωσαν την μεγαλύτερη άνοδο εν συγκρίσει με τις λοιπές κατηγορίες τροφίμων. Ο δείκτης τιμών (έτος βάσης το 2000) αυξήθηκε για τα ιχθυηρά από το 110,6 το 2002 στο 120,7 το 2006. Την ίδια περίοδο οι τιμές του κρέατος και των προϊόντων κρέατος παρέμειναν σταθερές ενώ οι τιμές των προϊόντων αρτοποιίας – ζαχαροπλαστικής και των φρούτων-λαχανικών αυξήθηκαν κατά περίπου 3 μονάδες, από 104,6 σε 108,9 και από 107,2 σε 110,5 αντιστοίχως.
Η τιμή της τσιπούρας και του λαβρακίου διαμορφώνεται στα καταστήματα λιανικής συνήθως μεταξύ €14 - €16 / κιλό. Σε λίγα καταστήματα που απευθύνονται σε πελάτες ανώτερου εισοδηματικού επιπέδου, όπως το KDW του Βερολίνου, η τιμή φθάνει τα €19 / κιλό. Παρατηρείται, επομένως, μεγάλη απόκλιση μεταξύ της τιμής των €3-€4 / κιλό στην οποία πωλούν οι μονάδες παραγωγής στην Ελλάδα και της τελικής τιμής αγοράς στην Γερμανία. Το εύρος αυτό πρέπει να αποδοθεί στα ενδιάμεσα στάδια που απαιτούνται έως ότου φθάσει το προϊόν στην κατανάλωση. Πάντως, ακόμη και σε αυτό το επίπεδο, τα προϊόντα ιχθυοκαλλιεργειών συγκαταλέγονται μεταξύ των φθηνότερων επιλογών που έχει ο καταναλωτής.
3. Εξωτερικό εμπόριο Η γερμανική αγορά ιχθυηρών εξαρτάται από τις εισαγωγές καθώς αυτές καλύπτουν σταθερά την τελευταία τριετία το 85% της συνολικής ζήτησης. Τα γερμανικά αλιευτικά σκάφη καλύπτουν το υπόλοιπο 15% της κατανάλωσης. Οι γερμανικές εισαγωγές ιχθυηρών αντιστοιχούσαν το 2006 σε όγκο 1.824.720 τόνων και αξία €2,8 δις. Από αυτά, αξία €986 εκ. αντιπροσώπευαν οι εισαγωγές θαλασσίων ιχθυηρών, ενώ η αξία των εισαγωγών παρασκευασμένων προϊόντων σε €688 εκ., των ιχθυηρών γλυκών υδάτων σε €674 εκ. και των γαρίδων-μαλακίων σε €393 εκ. Κατά την τριετία 2004-2006 σημειώνεται αύξηση μεγεθών σε όλες τις κατηγορίες των εισαγωγών. Εισαγωγές Γερμανίας 2004 Μερίδιο ιχθυηρών που αλιεύθηκαν 15% από γερμανικά πλοία στο εξωτερικό Μερίδιο εισαγωγών 85% Εισαγωγές (όγκος σε τόνους) 1.710.645 Εισαγωγές (αξία σε εκ. €) 2.272 εκ των οποίων: Ιχθυηρά θαλάσσης 815 Ιχθυηρά γλυκών υδάτων 525 Παρασκευασμένα 566 Γαρίδες και μαλάκια 343
24
2005 15%
2006 15%
85% 1.794.970 2.601
85% 1.824.720 2.787
855 607 653 394
986 674 688 393
Οι γερμανικές εξαγωγές ιχθυηρών μειώθηκαν το 2006 σε 863 χιλ. τόνους από 886 χιλ. τόνους το 2005, όμως το μέγεθος αυτό είναι αυξημένο από τις 734 χιλ. τόνους του 2004. Βασίζονται κυρίως στα παρασκευασμένα προϊόντα που αντιπροσωπεύουν το 43% του συνόλου.
Εξαγωγές Γερμανίας Εξαγωγές (όγκος σε τόνους) Εξαγωγές (αξία σε εκ. €)
2004
2005
2006
734.469
886.175
862.849
987
1.173
1.147
261
355
268
Ιχθυηρά θαλάσσης Ιχθυηρά γλυκών υδάτων
147
204
219
Παρασκευασμένα
554
448
498
Γαρίδες και μαλάκια
131
139
135
ΓΕΡΜΑΝΙΑ
εκ των οποίων:
Προμηθεύτριες χώρες Γερμανίας το 2006 Δανία
10,5% Νορβηγία
10,8% Μαρόκο
1,1%
10,5% Καναδάς
1,1%
Ολλανδία
8,8% Κίνα
Πολωνία
8,2% ΗΠΑ
5,4% Ινδία
0,9%
Γαλλία
2,3% Χιλή
4,0% Παπούα-Ν.Γουϊνέα
0,8%
Ην. Βασίλειο
2,1% Ρωσία
3,9% Καζακστάν
0,7%
Ισπανία
1,8% Ταϋλάνδη
3,0% Σεϋχέλλες
0,6%
Ιταλία
1,5% Ισλανδία
2,7% Τανζανία
0,6%
1,4% Βιετνάμ
2,3% Αργεντινή
0,6%
1,8% Μπαγκλαντές
0,5%
1,5% Λοιπές χώρες εκτός ΕΕ
6,7%
Βέλγιο Ιρλανδία
60,0% Εκουαδόρ
Λοιπές χώρες ΕΕ
2,1% Φιλιππίνες Ινδονησία
1,2%
Πηγή των ανωτέρω στοιχείων: DESTATIS Ομοσπονδιακή Στατιστική Υπηρεσία Γερμανίας
Η Ελλάδα δεν περιλαμβάνεται μεταξύ των βασικών προμηθευτών της γερμανικής αγοράς σε ιχθυηρά. Κυριότερες προμηθεύτριες χώρες είναι η Νορβηγία με μερίδιο 10,8%, η Δανία και η Κίνα που έχουν από 10,5% και ακολουθούν η Ολλανδία με 8,8%, η Πολωνία με 8,2% και οι ΗΠΑ με 5,4%.
4. Ελληνικές εξαγωγές ιχθυηρών Η αξία των ελληνικών εξαγωγών ιχθυηρών προς την γερμανική αγορά κατά το 2007 ανήλθε σε €15,15 εκ. και η ποσότητα σε 3.514 τόνους. Υπολογίζεται ότι αντιστοιχούν περίπου στο 1% της αξίας των συνολικών γερμανικών εισαγωγών ιχθυηρών. Σε ό,τι αφορά τα νωπά ή κατεψυγμένα προϊόντα (μη παρασκευασμένα), τα κυριότερα εξαγόμενα είδη είναι τα προϊόντα ιχθυοκαλλιεργειών, τα οποία σημείωσαν εντυπωσιακό ποσοστό αύξησης. Οι εξαγωγές τσιπούρας σημείωσαν άνοδο κατά 89,42% από €2,9 εκ. το 2006 σε €5,5 εκ. το 2007. Αντιστοίχως, οι εξαγωγές λαβρακίου σημείωσαν άνοδο κατά 89,21% από €1,4 εκ. το 2006 σε €2,7 εκ. το 2007. Ακολούθησαν οι εξαγωγές πέστροφας με €1,7 εκ. (πτώση 28,4%), τα καλαμάρια με €1,2 εκ (αύξηση 0,22%) και οι κατεψυγμένοι οξύρρυγχοι με €824 χιλ. (πτώση 58%). Στην κατηγορία των παρασκευασμένων προϊόντων, την μερίδα του λέοντος έχουν οι ρέγγες με €1,58 εκ. (μείωση 42%) και ακολουθούν οι σαρδέλες με €665 χιλ. (μείωση 32%) και τα μύδια με €134 χιλ. (μείωση 6,22%).
25
Δασμ.κλάση Περιγραφή
2007
ΓΕΡΜΑΝΙΑ
Αξία €
03 03.02.69.95 03.02.69.94 03.05.49.45 03.07.49.59 03.02.69.99 03.03.79.98 03.07.59.10 03.02.69.19 03.02.69.61 03.07.49.38 03.02.69.55 16 16.04.12.91 16.04.13.11 16.05.90.19
ΨΑΡΙΑ ΚΑΙ ΜΑΛΑΚΟΣΤΡΑΚΑ Τσιπούρα Λαβράκι Πέστροφα Καλαμάρια γενικώς Οξύρρυγχοι κατεψυγμένοι Ψάρια του γένους Euthynnus Χταπόδια κατεψυγμένα Άλλα ψάρια γλυκού νερού Σπαρίδες θάλασσας (λιθρίνια, Καλαμάρια, loligo spp Γαύρος ΠΑΡΑΣΚΕΥΑΣΜΑΤΑ Ρέγγες Σαρδέλες Μύδια
15.148.379 5.485.413 2.668.808 1.722.713 1.243.839 823.715 579.846 418.083 250.300 239.181 224.980 158.475 3.825.638 1.579.356 665.331 134.436
2006
Ποσότητα
3.513.776 1.261.156 487.091 222.099 434.658 171.930 297.320 66.093 68.150 44.917 94.837 83.408 725.394 227.278 108.867 15.775
Αξία €
15.276.506 2.895.901 1.410.508 2.407.290 1.241.060 1.958.536 147.757 449.898 514.500 2.634.855 383.162 2.895.901 5.576.748 2.743.039 982.583 143.356
Ποσότητα
3.380.024 639.154 272.133 320.550 403.873 424.838 49.556 77.489 211.673 503.844 135.044 639.154 1.037.331 414.784 151.981 18.144
Μεταβολή % 2007-06 Αξία Ποσότητα
-0,84% 89,42% 89,21% -28,44% 0,22% -57,94% 292,43% -7,07% -51,35% -90,92% -41,28% -94,53% -31,40% -42,42% -32,29% -6,22%
3,96% 97,32% 78,99% -30,71% 7,62% -59,53% 499,97% -14,71% -67,80% -91,09% -29,77% -86,95% -30,07% -45,21% -28,37% -13,06%
Τα ελληνικά προϊόντα ιχθυοκαλλιέργειας υφίστανται τον ανταγωνισμό των άλλων παραγωγών της Μεσογείου (Τουρκία, Μαρόκο, Κύπρος, Ισραήλ, κ.λ.π.). Οι περισσότερες εισαγωγικές εταιρειών νωπών ιχθυηρών εδρεύουν στα βόρεια λιμάνια της χώρας (Αμβούργο, Βρέμη και Μπρεμερχάφεν, Κίελο), καθώς το κύριο αντικείμενό τους είναι η εισαγωγή και μεταποίηση ειδών που αλιεύονται στον Ατλαντικό ή την Βόρεια Θάλασσα. Η μεταφορά των νωπών ιχθύων παραγωγής ιχθυοτροφείου γίνεται αποκλειστικώς πλέον με φορτηγά-ψυγεία μέσω Ιταλίας. Συνήθως, η διακίνηση γίνεται μέσω εισαγωγικών εταιρειών στο Μόναχο, την Φρανκφούρτη κλπ από τις οποίες στην συνέχεια προωθείται σε άλλους τοπικούς διανομείς που το διοχετεύουν στα καταστήματα λιανικής. Οι μεγάλες αλυσίδες συχνά έχουν μία συγκεκριμένη εισαγωγική εταιρεία με την οποία συνεργάζονται η οποία αναλαμβάνει την τροφοδοσία τους με προϊόντα. Σε επίπεδο λιανικής, προϊόντα ιχθυοκαλλιεργειών μπορεί να βρει ο καταναλωτής α) στις αλυσίδες (π.χ. Kaiser’s, Rewe, Edeka, κ.λ.π.) που διαθέτουν μεγάλο αριθμό κωδικών προϊόντων. β) στις αλυσίδες Cash & Carry, όπως η Metro και η Selgros που απευθύνονται σε εμπόρους / εστιατόρια / ξενοδοχεία και οι οποίες διαθέτουν μεγάλη ποικιλία νωπών ιχθυηρών σε ξεχωριστό τμήμα του καταστήματος γ) σε εξειδικευμένα καταστήματα / ιχθυοπωλεία που διαθέτουν ποικιλία νωπών ιχθυηρών αλλά και συναφών προϊόντων. Ο αριθμός αυτών των καταστημάτων είναι μικρός, καθώς έχουν υποκατασταθεί πλέον σε εθνικό επίπεδο από τις μεγάλες αλυσίδες. Δεν υπάρχουν καθόλου νωπά ιχθυηρά στις εκπτωτικές αλυσίδες (Aldi, Lidl, κ.λ.π.), οι οποίες διαθέτουν γενικώς περιορισμένο αριθμό προϊόντων. Το ίδιο ισχύει και για εξειδικευμένα καταστήματα βιολογικών προϊόντων με περιορισμένη ποικιλία. Βασικός λόγος είναι ότι τα νωπά ιχθυηρά έχουν ιδιαίτερες απαιτήσεις (ύπαρξη ψυγείων, διαφορετικών βιτρινών, ιδιαίτερο τμήμα καταστήματος με άλλους υπαλλήλους), επομένως αυξάνουν το κόστος λειτουργίας τους, γεγονός που αντιβαίνει στο επιχειρηματικό τους μοντέλο. Ο Γερμανός καταναλωτής δεν συσχετίζει τα συγκεκριμένα είδη (τσιπούρα – λαβράκι) με την Ελλάδα καθώς η αναγνωρισιμότητά τους είναι χαμηλή και σε καμία περίπτωση δεν μπορεί να ταυτισθεί με την χώρα μας. Επί πλέον, όπως συμβαίνει και στις περισσότερες περιπτώσεις των υπολοίπων νωπών ιχθυηρών, αυτά δεν έχουν κάποια εταιρική ταυτότητα με την οποία να τα ξεχωρίζει ο καταναλωτής. Η γερμανική προσπάθεια να δημιουργήσει επώνυμα ιχθυηρά με την επωνυμία “Deutsche See”, σε μικρό μόνον βαθμό έχει πετύχει τον στόχο της. Πέραν αυτών, ο καταναλωτής προτιμά την αγορά ιχθύων με την μορφή φιλέτου αντί της αγοράς ολόκληρου, καθώς δεν υπάρχει παράδοση αντίστοιχη με την χώρα μας. Συνεπώς, εκτιμούμε ότι μεγαλύτερες προοπτικές επιτυχίας θα έχουν εκείνες οι ελληνικές εταιρείες που θα επιτύχουν την δημιουργία επώνυμου προϊόντος, νωπού, με συσκευασία κλειστού τύπου και σε μορφή φιλέτου. Επί πλέον, θα πρέπει να εξετασθεί το ζήτημα της διακίνησης γιατί με την σημερινή κατάσταση, ο μεν καταναλωτής αγοράζει ακριβά, ο δε παραγωγός πωλά φθηνά, συχνά και σε τιμή οριακή ως προς το κόστος παραγωγής. Η παράκαμψη των ενδιαμέσων σταδίων, ωστόσο, είναι δύσκολη γιατί η δημιουργία αυτόνομης παρουσίας στην Γερμανία με την σχετική υποδομή (ψυγεία-αποθήκες, κέντρο διανομής, στόλος οχημάτων, κ.λ.π.) απαιτεί σημαντικό ύψος επένδυσης. Ωστόσο, το γεγονός του σημαντικού ρυθμού αύξησης των εξαγωγών μας τσιπούρας και λαβρακίου (σχεδόν διπλασιασμός μεταξύ 2006-2007) δείχνει ότι έχει διαμορφωθεί μία έντονη δυναμική. Καθώς μάλιστα, οι εξαγωγές μας τσιπούρας και λαβρακίου προς την Γερμανία υστερούν σημαντικά εν συγκρίσει προς αυτές άλλων ευρωπαϊκών αγορών, όπως η γαλλική, η ιταλική και η βρετανική, εκτιμούμε ότι διανοίγονται σημαντικές προοπτικές περαιτέρω αύξησης. 26
Εταιρείες εισαγωγής φρέσκων ψαριών στη Γερμανία 11. DAN LACHS GmbH Lise-Meitner-Straße 16, 24223 Raisdorf Τηλ (+49) 4307-8011, Φαξ (+49) 7307-5420 e-mail: info@danlachs.tobit.net web: www.danlachs.de
2. Andreas Simonsen GmbH Ruhrstrasse 90, 22761 Hamburg Τηλ (+49) 40-8533450, Φαξ (+49) 40-8501061 e-mail: hmb@simonsengmbh.de web: www.simonsengmbh.de
12. Deli Team GmbH Grüner Weg 35, 53489 Sinzig Τηλ (+49) 2642-97020, Φαξ (+49) 2642-970225 e-mail: info@deliteam.de web: www.deli-team.de
3. Anduronda Import GmbH Kirschbaumweg 32c, 50996 Koeln Τηλ (+49) 2236-6046, Φαξ (+49) 2236-604720 web: www.anduronda.de
13. Delphin Im-Export GmbH Walderseestrasse 13, 13407 Berlin Τηλ (+49) 30-45803317, Φαξ (+49) 30-45803318 e-mail: delphin-gmbh@hotmail.de web: www.delphin-im-export.de
4. Bauer GmbH & Co. KG Im Rödengrund 1, 96472 Rödental Τηλ (+49) 9563-72280, Φαξ (+49) 9563-30076 e-mail: hallo@bauer-feinkost.de web: www.bauer-feinkost.de
14. Delta-Fleisch Handels GmbH Lagerstraße 11, 20357 Hamburg Τηλ (+49) 40-431610, Φαξ (+49) 40-431616 e-mail: info@delta-hamburg.de web: www.delta-hamburg.de
5. Bodes F.L. Nachfolger GmbH & Co. KG -GrosshandelAm Waller Freihafen 1, 28217 Bremen Τηλ (+49) 421-5360896, Φαξ (+49) 421-5360897 e-mail: bodes@bodes.de web: www.bodes.de/
15. Dr. Hochstrasser Handelsgesellschaft mbH & Co.KG Halle 14, 27572 Bremerhaven Τηλ (+49) 471-77272, Φαξ (+49) 471-77484 e-mail: drhochstr@aol.com web: www.dr-hochstrasser.de
6. Bohlsen Räucherfisch OHG Niedersachsenstrasse 10-86, 27472 Cuxhaven Τηλ (+49) 4721-25058, Φαξ (+49) 4721-25746 e-mail: bohlsen-raeucherfisch@t-online.de web: www.bohlsen-raeucherfisch.de
16. EcoSolution GmbH Weidende 8, 22395 Hamburg Τηλ (+49) 40-88165731 e-mail: info@ecosolution.de web: www.ecosolution.de
7. Bundesverband der deutschen Fischindustrie und des Fischgroßhandels e.V. Große Elbstraße 133, 22767 Hamburg Τηλ +49 / 40 / 38 18 11, Φαξ +49 / 40 / 38 98 - 554 e-mail: info@fischverband.de web: www.fischverband.de Herr Dr. Matthias Keller
17. Edelfisch Fischspezialitäten Handelsgesellschaft mbH Lärchenstrasse 101, 65933 Frankfurt Τηλ (+49) 69-3803230 e-mail: management@frischeparadies.de web: www.frischeparadies.de
8. C+C Oberallgaeu Lang-Steudler GmbH Mittagstr.3, 87527 Sonthofen Τηλ (+49) 8321-80060, Φαξ (+49) 8321-800960 web: www.cc-oberallgaeu.de
18. Eduard Wiese & Ivens Kruse GmbH Wischhofstrasse 1-3, 24148 Kiel Τηλ (+49) 431-723008 e-mail: info@wiese-kruse-kiel.de web: www.wiese-kruse-kiel.de
9. Conti-Mar GmbH Tibarg 35, 22459 Hamburg Τηλ (+49) 40-584070, Φαξ (+49) 40-52102522 e-mail: fisch@conti-mar.com web: www.conti-mar.com
19. Emil Roloff KG - Import & Grosshandel Niemetzstrasse 32-50, 12055 Berlin Τηλ (+49) 30-689740, Φαξ (+49) 30-68974117 web: www.roloff-kg.de
10. Cux-Pack-Fischbörse GmbH Präsident-Herwig-Strasse 54, 27472 Cuxhaven Τηλ (+49) 4721-26601, Φαξ (+49) 4721-22846 e-mail: info@fischboerse-cuxhaven.de web: www.fischboerse-cuxhaven.de
20. Eurofisch Binnenhafenstrasse 1-6,68159 Mannheim Τηλ (+49) 621-14047 e-mail: mail@euro-fisch.de web: www.euro-fisch.de
ΓΕΡΜΑΝΙΑ
1. All-fish Handels GmbH Eckernförder Strasse 313, 24119 Kronshagen Τηλ (+49) 431-5458407, Φαξ (+49) 431-5458409 e-mail: mail@all-fish.de web: www.all-fish.de
27
ΓΕΡΜΑΝΙΑ
21. Euro-Trade-Nord Inh. Wilfried Gerdes Alte Dorfstrasse 51, 24623 Großenaspe Τηλ (+49) 4327-474 e-mail: wilfried-gerdes@gmx.de web: www.euro-trade-nord.de
32. FISCHQUELLE FROST OHG Neumaier & Horvath Marbacher Strasse 7, 74385 Pleidelsheim Τηλ +49 7144 8190 - 0, Φαξ +49 7144 8190 - 20 e-mail: a.horvath@fischquelle-frost.de web: www.fischquelle-frost.de Herr Arpad Horvath
22. F & F Fisch u. Feinkost Handels GmbH Hanseatenstrasse 9, 18146 Rostock Τηλ (+49) 381-865050, Φαξ (+49) 381-8650520 e-mail: info@fisch-und-feinkost.de web: www.fisch-und-feinkost.de
33. FISH INN Oliver Schwarzer GmbH Altonaer Chaussee 55b, 22869 Schenefeld Τηλ (+49) 40-8300061, Φαξ (+49) 40-8300063 e-mail: info@fish-inn.de web: www.fish-inn.de
23. FEGRO SELGROS OHG mbH & Co. Beckestr.3-5, 51647 Gummersbach Τηλ (+49) 2261-60030, Φαξ (+49) 2261-6003199 web: www.fegro-selgros.de
34. Flamingo Food GmbH & Co. KG Fischkai 23, 27572 Bremerhaven Τηλ (+49) 471-97249562, Φαξ (+49) 471-97249577 e-mail: info@flamingo-gv.de web: www.flamingo-gv.de
24. Feinfischräucherei Blenz Industriegebiet Hinter Mont, 56253 Treis-Karden Τηλ (+49) 2672-911437, Φαξ (+49) 2672-911439 e-mail: info@blenz.net web: www.blenz.net
35. Fr. Pedersen GmbH Große Elbstrasse 152, 22767 Hamburg Τηλ (+49) 40-52299390, Φαξ (+49) 40-522993910 e-mail: info@hummer-pedersen.de web: www.hummer-pedersen.de
25. Feinkost-Lange GmbH & Co. KG Ahauser Hof 4-5, 48527 Nordhorn Τηλ (+49) 5921-4021, Φαξ (+49) 5921-2654 e-mail: info@feinkost-lange.de web: www.feinkost-lange.de
36. Franz Bernet GmbH Vordere Ledergasse 2, 90403 Nuernberg Τηλ (+49) 911-230670, Φαξ (+49) 911-221464 web: www.bernet-online.de
26. Ferdinand Bierbichler GmbH & Co. KG Hofmühlstrasse 1-7, 83071 Stephanskirchen Τηλ (+49) 8031-7210, Φαξ (+49) 8031-721150 e-mail: info@bierbichler.de web: www.bierbichler.de
37. Frenken GmbH Wassenberger Strasse 112-114, 52525 Heinsberg Τηλ (+49) 2452-95250, Φαξ (+49) 2452-952518 e-mail: info@frenken.de web: www.frenken.de
27. Fisch und Feinkost Vogler GmbH Hauptstr. 16-17, 16761 Hennigsdorf Τηλ (+49) 3302-499854, Φαξ (+49) 3302-499857 e-mail: kontakt@fisch-eck.com web: http://fisch-eck.com/
38. Friedrich Wilhelm Lübbert GmbH & Co. KG Wittlingstrasse 10, 27572 Bremerhaven Τηλ (+49) 471-97990, Φαξ (+49) 471-9799191 e-mail: mail@luebbert.de web: www.luebbert.de
28. Fisch und Frisch Drewitzer Straße 20, 03042 Cottbus Τηλ (+49) 355-5299744, Φαξ (+49) 355-5299743 e-mail: info@fischundfrisch.de web: www.fischundfrisch.de
39. FRISCHEPARADIES EDELFISCH GMBH Lärchenstraße 101, 65933 Frankfurt a.M. Τηλ (+49) 69-3803230, Φαξ (+49) 69-38032333 e-mail: info@hilt-griesbaum.de web: www.frischeparadies.de
29. Fischfeinkost Hinrichs Bütlinger Strasse 41, 21395 Tespe Τηλ (+49) 4133-8634, Φαξ (+49) 4133-8318 e-mail: info@fisch-hinrichs.de web: www.fisch-hinrichs.de
40. FRISCHEPARADIES LINDENBERG & CO. KG Morsestraße 2, 10587 Berlin Τηλ (+49) 030 390815-0, Φαξ (+49) 030 392300-9 e-mail: bschoeneck@frischeparadies.de web: http://frischeparadies.de Herr Bernd Schoeneck
30. Fisch-Feinkost Kleiber GmbH Unterdörnen 61-63, 42283 Wuppertal Τηλ (+49) 202-552263, Φαξ (+49) 202-2542077 web: www.fisch-delikatessen.de
41. Frischkost & Delikatessen-Service GmbH Im Lossenfeld 15, 77731 Willstätt Τηλ (+49) 7852-91980, Φαξ (+49) 7852-7091 e-mail: info@fri-del.de, web: www.fri-del.de
31. Fischhandel Walter Geiger Stefansfelderstrasse 15, 88682 Salem Τηλ (+49) 7553–91820 e-mail: info@fischfeinkost-lauenroth.de web: www.fisch-geiger.de
42. Frischkost- und Delikatessen-Service GmbH Im Lossenfeld 15, 77731 Willstätt Τηλ (+49) 7852-91980, Φαξ (+49) 7852-2098 e-mail: info@fri-del.de web: www.fri-del.de
28
54. Handelshof Haan GmbH & Co. KG Ginsterweg 14, 42781 Haan Τηλ (+49) 2129-9130 e-mail: info@handelshof.de web: www.handelshof.de
44. Frozen Fish International GmbH Am Lunedeich 115, 27572 Bremerhaven Τηλ (+49) 471-926520, Φαξ (+49) 471-92652831 e-mail: frozen.fish@iglo.com web: www.frozenfish.de
55. Handelshof Management GmbH Viktoriastrasse 26, 51149 Köln Τηλ (+49) 2203-17060, Φαξ (+49) 2203-1706172 e-mail: info@handelshof.de, web: www.handelshof.de Herr Achim Hennecke
45. Funkyfoods GmbH Goldhahn & Sampson Dunckerstraße 9, 10437 Berlin Τηλ (+49) (0)30 - 411 98 366 , +49 (0)721 - 151 286 401 e-mail: hallo@goldhahnundsampson.de web: www. goldhahnundsampson.de Herr Sascha Rimkus
56. Hansa Feinkost GmbH Großes Klosterfeld 3, 31655 Stadthagen Τηλ (+49) 5721-97370, Φαξ (+49) 5721-973737 e-mail: info@hansa-feinkost.de web: www.hansa-feinkost.de
46. Gourmare Malteserstrasse 43, 44787 Bochum Τηλ (+49) 234-68704624, Φαξ (+49) 234-68704625 e-mail: info@gourmare.de web: www.gourmare.de
57. Harald Feddersen Tiefkühlspezialitäten GmbH Beusselstrasse 44 n-q , 10553 Berlin Τηλ (+49) 30-3973880, Φαξ (+49) 30-39738820 e-mail: feddersen@harald-feddersen.de web: www.harald-feddersen.de
47. Grosshandelsgesellschaft Netzhammer Okle GmbH Gueterstr.23, 78224 Singen Τηλ (+49) 7731-99880, Φαξ (+49) 7731-998819 web: www.netzhammer.de
58. Herschler & Co. KG Odenwaldstrasse 10, 64646 Heppenheim Τηλ (+49) 6252-75139, Φαξ (+49) 6252-74380 e-mail: info@herschler.de web: www.herschler.de
48. H. Ludewig GmbH Krugstrasse 14, 38268 Lengede Τηλ (+49) 5344-920900 e-mail: henning.ludewig@ludewig-gmbh.com web: www.ludewig-gmbh.com
59. IFICO Internationale Fischhandels-Company mbH An der Packhalle IX, 27572 Bremerhaven Τηλ (+49) 471-979704, Φαξ (+49) 471-676705 e-mail: info@ifico.de web: www.ifico.de
49. H. Lurz Fisch + Feinkost GmbH Kistlerhofstrasse 70, 81379 München Τηλ (+49) 89-788058, Φαξ (+49) 89-7851718 e-mail: lurzfisch@t-online.de web: www.lurzfisch.de
60. Isarfrost GmbH Messerschmittstrasse 13, 89343 Jettingen-Scheppach Τηλ (+49) 8225-309030 e-mail: info@isarfrost.de web: www.isarfrost.de
50. H.Lurz Fisch und Feinkost GmbH Kistlerhofstr.70, 81739 München Τηλ (+49) 89-788058, Φαξ (+49) 89-7851718 e-mail: info@lurzfisch.de web: www.lurzfisch.de
61. KaDeWe Tauentzienstraße 21-24 , 10789 Berlin Τηλ (+49) 030 2121 2426 e-mail: marcus.porzucek@kadewe.de web: www.kadewe-berlin.de Herr Marcus Porzucek
51. H.W. WESSEL FISCHGROßHANDEL Duesserkling 2, 40822 Mettmann Τηλ (+49) 2104-75670, Φαξ (+49) 2104-72522
62. Kagerer & Co. GmbH Am Werbering 4, 85551 Heimstetten Τηλ (+49) 89-9004850, Φαξ (+49) 89-9039807 web: www.kagerer.de
52. Hamburger Feinfrost GmbH Große Elbstraße 158, 22767 Hamburg Τηλ (+49) 40-3992920, Φαξ (+49) 40-399239 e-mail: info@hafro.de web: www.hafro.de
63. Karsten Hagenah e.K. Schnackenburgallee 8, 22525 Hamburg Τηλ (+49) 40-822970, Φαξ (+49) 40-857037 e-mail: info@hagenah.com web: www.hagenah.com
53. Handelsagentur für Meeresspezialitäten Schekerka Hochkamp14a, 21244 Buchholz Τηλ (+49) 4181-35242, Φαξ (+49) 4181-30771 e-mail: email@schekerka.de web: http://www.schekerka.de
64. Kneidl GmbH & Co. Handels-KG Seeleitenweg 5, 83329 Waging Τηλ (+49) 8681-47930, Φαξ (+49) 8681-479320 e-mail: info@kneidl-gmbh.com web: www.kneidl-gmbh.com
ΓΕΡΜΑΝΙΑ
43. Frischteam Behrens GmbH Am Donneresch 46, 27751 Delmenhorst Τηλ (+49) 4221-490190, Φαξ (+49) 4221-4901928 e-mail: info@frischerfisch.de web: www.frischerfisch.de
29
ΓΕΡΜΑΝΙΑ
65. Krabben-Bremer GmbH Blickhausener Landstrasse 1, 27632 Dorum Τηλ (+49) 4742-332, Φαξ (+49) 4742 333 e-mail: briefkasten@krabben-bremer.de web: www.krabben-bremer.de
76. mosaic - Import & Handel e.K. Tannenring 126, 65207 Wiesbaden Τηλ (+49) 6127-997511, Φαξ (+49) 6127-7030801 e-mail: mosaic-ihek@t-online.de web: www.mosaic-ihek.de
66. Kropp Feinkost Karl-Marx-Straße 82, 12043 Berlin Τηλ (+49) 30-6231090, Φαξ (+49) 30-6232053 e-mail: info@kropp-feinkost.de web: www.kropp-feinkost.de
77. NecoFarm GmbH Sophienblatt 46, 24114 Kiel Τηλ (+49) 431-659900, Φαξ (+49) 431-6599033 e-mail: verkauf@necofarm.de web: www.necofarm.de
67. Kropp GmbH Karl-Marx-Strasse 82, 12043 Berlin Τηλ (+49) 30-6231090 e-mail: info@kropp-feinkost.de web: www.kropp-feinkost.de Herr Lars Kropp
78. Neptun-Delikatessen Wilken eK Auf der Höhe 10, 47059 Duisburg Τηλ (+49) 203-660472, Φαξ (+49) 203-69675 e-mail: info@fisch-wilken.de web: www.fisch-wilken.de
68. Kuhn Lebensmittel und Fisch Groß- und Einzelhandel GmbH Bockholtstraße 58, 41460 Neuss Τηλ (+49) 2131-745050, Φαξ (+49) 2131-591029 e-mail: fisch-kuhn@t-online.de web: www.fischhandel-kuhn.de
79. Nickel Fischfeinkost GmbH Friedrichrodaer Strasse 28 12249 Berlin-Steglitz-Zehlendorf Τηλ (+49) 30-7929160
69. Kuhn Lebensmittel und Fisch Groß- und Einzelhandel GmbH Bockholtstrasse 58, 41460 Neuss Τηλ (+49) 2131-745050 e-mail: fisch-kuhn@t-online.de web: www.fischhandel-kuhn.de
80. Nickel Fischfeinkost GmbH Schloßstraße 1, 12163 Berlin Τηλ (+49) 030-7929160, Φαξ (+49) 030-7927911 e-mail: info@nickel-fisch-feinkost.de web: www.nickel-fisch-feinkost.de
70. Lehmann & Sohn GmbH Lengeder Str., 13407 Berlin Τηλ (+49) 30-4113011, Φαξ (+49) 30-4117691 web: www.lehmann-sohn.de
81. Nordisches Lachskontor GmbH Am Lunedeich 108, 27572 Bremerhaven Τηλ (+49) 471-76032, Φαξ (+49) 471-77059 e-mail: mail@lachskontor.de , web: www.lachskontor.de
71. METRO Cash & Carry Deutschland GmbH Metro-Straße 2, 40235 Düsseldorf Τηλ (+49) 211-9690, Φαξ (+49) 211-9694904503 web: www.metro24.de
82. Otto Maier GmbH - Fischgroßhandlung Donaustrasse 18, 93090 Frengkofen Τηλ (+49) 9482-94240, Φαξ (+49) 9482-3135 e-mail: info@fischmaier.de, web: www.fischmaier.de
72. Metro SB - Grossmaerkte GmbH & Co. KG Boelckestrasse 78, 55252 Mainz-Kastel Τηλ (+49) 6134-7210, Φαξ (+49) 6134-721219 web: www.metrogroup.de
83. Paul Langbein GmbH Am Lunedeich 84, 27572 Bremerhaven Τηλ (+49) 471-972290, Φαξ (+49) 471-9722930 e-mail: info@paul-langbein.de, web: www.paul-langbein.de
73. Micro Frucht Handels-OHG Thalkirchner Strasse 81, 81371 München Τηλ (+49) 89-7461440, Φαξ (+49) 89-74614423 e-mail: fatih.uzal@microfrucht.com web: www.microfrucht.com
84. PROHOGA GmbH & Co. KG Salinenstr. 56, 78054 Villingen-Schwenningen Τηλ (+49) 7720-83350, Φαξ (+49) 7720-833560 web: www.prohoga.de
74. Moby Dick Fisch Geflügel und Delikatessen Handels GmbH Zenettistrasse 11, 80337 München Τηλ (+49) 89-7463110, Φαξ (+49) 89-7212652 e-mail: info@fischlieferant.de web: www.fischlieferant.de
85. Rassau Seafood GmbH Virchowstrasse 17, 22767 Hamburg Τηλ (+49) 40-3760020, Φαξ (+49) 40-363117 e-mail: info@rassau-seafood.de web: www.rassau-seafood.de
75. Möller & Reichenbach GmbH Große Elbstrasse 117-133, 22767 Hamburg Τηλ (+49) 40-387007, Φαξ (+49) 40-3898965 e-mail: fischmarkt@moeller-reichenbach.de web: www.moeller-reichenbach.de
86. RINK Versand Brünneleweg 9, 79206 Breisach Τηλ (+49) 7667-940538, Φαξ (+49) 7667-940537 e-mail: feinkost@rink-versand.de web: www.rink-versand.de
30
98. Union SB Grossmarkt GmbH Edekastrasse 1, 77656 Offenburg Τηλ (+49) 781-5020, Φαξ (+49) 781-57661 web: www.union-sb.de
88. Rullko Großeinkauf GmbH & Co. KG Hellweg 33, 59063 Hamm Τηλ (+49) 2381-58847, Φαξ (+49) 2381-58848 e-mail: info@rullko.de, web: www.rullko.de
99. Uwes Fischlädle Bismarckstrasse 11, 76287 Rheinstetten Τηλ (+49) 7242-9539930, Φαξ (+49) 7242-4336 e-mail: info@fischlaedle.de, web: www.fischlaedle.de
89. S.U.L.T.A.N. Trade GmbH Cicerostrasse 26, 10709 Berlin Τηλ (+49) 30-400459500, Φαξ (+49) 30-40045955 e-mail: info@sultantrade.de, web: www.sultantrade.de Herr Philip Pristovsek
100. Venfisk GmbH Warnowpier 431, 18069 Rostock Τηλ (+49) 381-8112650, Φαξ (+49) 381-8112653 e-mail: info@venfisk.de, web: www.venfisk.de
90. Schlemmermeyer GmbH & Co. KG Tauentzienstr. 16, 10789 Berlin Τηλ +49 30 2177209
101. Viktor Nußbaumer Bestes für Küche und Gastlichkeit GmbH Industriepark 1, 97273 Kürnach Τηλ (+49) 9367-98400, Φαξ (+49) 9367-984044 e-mail: info@nussbaumer.de, web: www.nussbaumer.de
91. Schwalenstoecker & Gantz GmbH Frankenberger Landstr.20, 34497 Korbach Τηλ (+49) 5631-50070, Φαξ (+49) 5631-500766 web: www.schwalli.de
102. VLG Trier C & C Großhandel Metternichstrasse 48, 54292 Trier Τηλ (+49) 651-1470523, Φαξ (+49) 651-6870949 e-mail: info@c-gro-tr.de, web: www.vlggvd.de
92. Sea-Food GmbH An der Bornau 3, 31655 Obernwöhren Τηλ (+49) 5721-77088, Φαξ (+49) 5721-82679 web: www.sea-food.org
103. WASGAU C+C Grosshandel GmbH Blockbergstr.183, 66955 Pirmasens Τηλ (+49) 6331-5580, Φαξ (+49) 6331-558309 web: www.e-wasgau-cundc.de
93. Steinkrüger Fruchtimport Bielefeld GmbH Oldentruper Straße 145, 33605 Bielefeld Τηλ (+49) 521-299070, Φαξ (+49) 521-2990722 e-mail: info@steinkrueger.de, web: www.steinkrueger.de
104. WEIHE Fruechte & Salate KG Beusselstr.44 n-q, 10553 Berlin Τηλ (+49) 30-398900, Φαξ (+49) 30-39890200 web: www.weihe.de
94. Südfisch Handels- GmbH Wilhelmstrasse 67, 76461 Muggensturm Τηλ (+49) 7222-40680, Φαξ (+49) 7222-4068190 e-mail: info@suedfisch.net web: www.suedfisch.net
105. Werner Lauenroth Fischfeinkost GmbH Werner-Lauenroth Straße 3, 23923 Lüdersdorf Τηλ (+49) 40-3860620, Φαξ (+49) 40-388278 e-mail: info@fischfeinkost-lauenroth.de web: www.fischfeinkost-lauenroth.de
95. Sunny Seafood GmbH Lengstrasse 7, 27572 Bremerhaven Τηλ (+49) 471-3913278, Φαξ (+49) 471-3913280 e-mail: info@sunny-seafood.de, web: www.sunny-seafood.de
106. West Fish GmbH Freiladestraße 1, 27572 Bremerhaven Τηλ (+49) 471-972070, Φαξ (+49) 471-9720716 e-mail: mail@westfish.de, web: www.westfish.de
96. TIFA Tiefkühlkost-Allianz eG Hagenauer Strasse 59, 65203 Wiesbaden Τηλ (+49) 611-690780 e-mail: zentrale@tifa.de, web: www.tifa.de
107. Zamek-Meinhardt Seafood-Service GmbH & Co. KG Wittekindallee 16, 32423 Minden Τηλ (+49) 571-974030, Φαξ (+49) 571-9740320 web: www.zamek-meinhardt.de
97. Troiber e.K. Vilshofener Str.31, 94544 Hofkirchen Τηλ (+49) 8545-171, Φαξ (+49) 8545-1740 web: www.troiber.de
108. Seafarm Ionian (Central Europe) Lebensmittel-Vertriebs GmbH Konstanzer Str. 14, 10707 Berlin
ΓΕΡΜΑΝΙΑ
87. Rogacki GmbH & Co.KG Wilmersdorferstr.145/146, 10585 Berlin Τηλ (+49) 30-34382566, Φαξ (+49) 30-3438251 e-mail: info@rogacki.de, web: www.rogacki.de Herr Dietmar Rogacki
Εταιρείες εισαγωγής ελληνικών τροφίμων στην Γερμανία 1. Nanos Import GmbH Karlsfelder Strasse 8,80995 München Τηλ. (+49) 89 3142630, Φαξ (+49) 89 3145880 e-mail: info@nanos-import.de, web: www.nanos-import.de
2. Fisch und Feinkost Nikolaou Heesenstr. 90, 40549 Düsseldorf Τηλ. (+49) 211 95603800, Φαξ (+49) 211 5048258 e-mail: info@nikolaou.org, web: www.nikolaou.org
31
ΗΝΩΜΕΝΟ ΒΑΣΙΛΕΙΟ
Η αγορά ιχθύων στο Ηνωμένο Βασίλειο
1. Η Αγορά Οι λιανικές πωλήσεις ψαρικών το 2006 ανήλθαν σε 5,2 δις. λίρες εξ αυτών – 2,4 δις. διετέθησαν για κατανάλωση στο σπίτι. – 2,8 δις. σε χώρους μαζικής εστίασης • σε εστιατόρια 1.2 δις. , • ταχυφαγεία (fish & chips ) 1.1 δις. και • σχολεία 0,5 δις. Οι εισαγωγές αντιπροσωπεύουν περισσότερο από το 70% της συνολικής αγοράς (τιμές χονδρεμπορίου). • Η ετήσια κατά κεφαλή κατανάλωση ψαρικών ανήλθε το 2006 σε 8,70 κιλά. • Η αύξηση της κατανάλωσης, σε σχέση με το 2000 ανήλθε σε 16% και είναι τριπλάσια αυτής για τα φρέσκα λαχανικά. • Η κατανάλωση πλουσίων σε λιπαρά ψαριών ανήλθε σε 25% την ίδια περίοδο. • Το 39% του πληθυσμού καταναλώνει τουλάχιστον 2 μερίδες ψαρικών την εβδομάδα και μόνο το 10% δεν τρώει καθόλου ψάρια. Η αξία των βρετανικών προϊόντων ιχθυοκαλλιέργειας ανέρχεται σε 11% του συνόλου. Η παραγωγή εστιάζεται στη Σκωτία και συνίσταται από, • Σολoμό 130,000 τόνους • Πέστροφα 7,000 τόνους • Οστρακοειδή 4,500 τόνους • Halibut 570 τόνους • Μπακαλιάρο 70 τόνους
2. Κανάλια διανομής Τα τελικά σημεία πώλησης, σουπερμάρκετ, ιχθυοπωλεία, εστιατόρια αγοράζουν από χονδρεμπόρους και μονάδες επεξεργασίας ψαρικών. Από τα προϊόντα που διετέθησαν για κατανάλωση στο σπίτι (2,4 δις λίρες) • 2,2 δις. διετέθησαν από σουπερμάρκετ (90%) • 0,2 δις από ιχθυοπωλεία (10%)
3. Η Αγορά βιολογικών προϊόντων (ιχθυοκαλλιέργειας) • Η αγορά βιολογικών ψαριών υπολογίζεται (2006) σε 11 εκ. λίρες (περίπου 700 τόνοι ψάρια) και παρουσίασε σε σχέση με το 2005 αύξηση 39%. • 930.000 νοικοκυριά αγόρασαν βιολογικά προϊόντα κατά τη διάρκεια του 2006 έναντι 785.000 το 2005. • Κατά μέσο όρο ο αγοραστής βιολογικών προϊόντων πραγματοποιεί τρεις αγορές κατ΄ έτος και η μέση τιμή του προϊόντος ανέρχεται σε 15,78 λίρες. • 65% των καταναλωτών θα υποκαθιστούσε μη βιολογικά προϊόντα με βιολογικά εάν τα δεύτερα ήταν φθηνότερα. • Τα δύο τρίτα των καταναλωτών βιολογικών ψαριών έχουν ηλικία μεγαλύτερη των 45 χρόνων και • το 75% της δαπάνης προέρχεται από καταναλωτές με μέσο και ανώτερο εισόδημα, οι οποίοι διαμένουν κυρίως στην περιοχή του Λονδίνου και της κεντρικής Αγγλίας.
32
• 1 στους 6 καταναλωτές είναι μεγαλύτερος από 65 χρόνων. • Η ομάδα του πληθυσμού με την μεγαλύτερη ποσοστιαία αύξηση είναι αυτή άνω των 65 με την ομάδα κάτω των 16 να παρουσιάζει ποσοστιαία μείωση. • Οι άνω των 65 καταναλωτές είναι η πλέον ευαισθητοποιημένη ομάδα σε θέματα υγιεινής διατροφής και αυτοί που πλησιάζουν το στόχο της κυβέρνησης για ημερήσια κατανάλωση 5 μερίδων φρούτων και λαχανικών. • Η ομάδα αυτή καταναλώνει το 88% της τροφής στο σπίτι έναντι 75% του γενικού μέσου όρου για όλο τον πληθυσμό. • Ο προσανατολισμός προς υγιεινότερη διατροφή είναι ο κύριος παράγοντας στην αύξηση κατανάλωσης ψαρικών, δεδομένου ότι οι καταναλωτές τα εντάσσουν σε αυτή την κατηγορία. • Η αύξηση της κατανάλωσης τείνει προς τα ¨φυσικά προϊόντα¨ έναντι των επεξεργασμένων ενώ το στοιχείο ότι τα ψαρικά περιέχουν βιταμίνη Ω-3 παίζει σημαντικό ρόλο στην προτίμηση των καταναλωτών.
5. Γενικές τάσεις στην Αγορά τροφίμων • Η παρατηρούμενη τάση αύξησης της τιμής των τροφίμων προβλέπεται ότι, λόγω της παγκόσμιας συγκυρίας, θα διατηρηθεί. • Οι τιμές των τροφίμων, όπως τα ψαρικά, για την παραγωγή των οποίων χρησιμοποιούνται σημαντικές ποσότητες ενέργειας, θα αυξηθούν συνακόλουθα. • Οι αυξανόμενες τιμές της ενέργειας, των τροφίμων και τα γενικότερα οικονομικά προβλήματα θα καταστήσουν τους καταναλωτές προσεκτικότερους ως προς την τροφή που αγοράζουν. • Τα κατεψυγμένα προϊόντα, καθώς διατηρούν χαμηλότερες τιμές, αναμένεται να επωφεληθούν από αυτή την τάση. • Μικρότερες ποσότητες τροφής που θα συνδυάζουν ψαρικά και λαχανικά θα επιλέγονται. • Νέα είδη ιχθυοκαλλιέργειας θα προτιμώνται από τους καταναλωτές και θα μπορούν να πωλούνται με μεγαλύτερο ποσοστό κέρδους. • Το στοιχείο του βιολογικού και της ηθικής στην παραγωγή και μεταφορά των τροφίμων θα τείνει να αυξάνει σε σπουδαιότητα και θα πρέπει να λαμβάνεται σοβαρά υπόψη από τις εταιρείες. Γενικότερα οι καταναλωτές θα απαιτούν μεγαλύτερη πληροφόρηση για τα τρόφιμα που αγοράζουν. • Η συσκευασία επίσης θα παίζει σημαντικό ρόλο, με τους καταναλωτές να επιλέγουν αυτή που είναι πρακτική και εύκολα ανακυκλώσιμη (περιβαλλοντική προστασία). • Η καλή μεταχείριση των ζώων επίσης θα διατηρηθεί ως σημαντικό κριτήριο στις επιλογές των καταναλωτών. • Το πρόβλημα της παχυσαρκίας και της υγείας των παιδιών θα παίζει σημαντικό ρόλο στην επιλογή των καταναλωτών να τρέφονται υγιεινά. • Παράλληλα, το στοιχείο της γευστικής ικανοποίησης από τα επιλεγόμενα τρόφιμα θα παραμένει βασικό. • Η συμπερίληψη περισσότερων ψαρικών θα τείνει να αυξάνεται καθώς τα προϊόντα ικανοποιούν τα κριτήρια για υγιεινή διατροφή, προσφέρονται για ελαφρά γεύματα και είναι πλούσια σε βιταμίνη Ω-3. • Η σχέση τιμής και ποιότητας θα παραμείνει όμως βασικό κριτήριο στις επιλογές των καταναλωτών.
6. Τα ελληνικά προϊόντα • Οι εισαγωγές Τσιπούρας και Λαβρακίου αντιπροσωπεύουν το 80% της συνολικής αγοράς αυτών των προϊόντων στη Βρετανία. • Οι προοπτικές των ελληνικών προϊόντων, δεδομένων των τάσεων της Αγοράς εμφανίζονται ιδιαίτερα ευνοϊκές • Ο ανταγωνισμός από Τουρκία εντείνεται. Παράμετροι που θα πρέπει να διερευνηθούν, με κριτήριο την προηγούμενη ανάλυση, για την βελτίωση της θέσης των ελληνικών προϊόντων. • Παραγωγή νέων ειδών • Βιολογική παραγωγή • Και σε σχέση με το μάρκετινγκ των προϊόντων, συνεχής ενημέρωση των καταναλωτών.
33
ΗΝΩΜΕΝΟ ΒΑΣΙΛΕΙΟ
4. Πληθυσμός
ΗΝΩΜΕΝΟ ΒΑΣΙΛΕΙΟ
7. Γενικά στοιχεία για τη Βρετανία και την Οικονομία της Το Ην. Βασίλειο, που περιλαμβάνει την Αγγλία, Ουαλία, Σκωτία και Β. Ιρλανδία, έχει πληθυσμό 60,2 εκατ. κατοίκους, που κατανέμεται ως ακολούθως, Πληθυσμός Ην. Βασιλείου κατά περιοχή Περιοχή
Κάτοικοι (εκατ.)
Ποσοστό %
Αγγλία
50,4
83,7
Ουαλία
2.9
4,9
Σκωτία
5.1
8,5
Β. Ιρλανδία
1.7
2,9
Σύνολο Ην. Βασιλείου
60,2
100
Οι σπουδαιότερες πόλεις είναι: Λονδίνο 7,6 εκατ. κάτοικοι, Manchester 0,6, Birmingham 1,0, Γλασκόβη 0,7, Leeds 0,7, Sheffield 0,7, Liverpool 0,6 και Εδιμβούργο 0,5 Η πιο σημαντική αγορά είναι εκείνη του Λονδίνου και της ευρύτερης περιοχής του καθώς και της Νοτιοανατολικής Αγγλίας όπου ζουν περισσότεροι από 50 εκ. κάτοικοι. Η σημασία της εν λόγω περιοχής από εμπορική άποψη οφείλεται στην πυκνότητα του πληθυσμού, στον μεγάλο αριθμό των ξένων που κατοικούν μόνιμα εκεί και κυρίως στο υψηλό κατά κεφαλήν εισόδημα που διαθέτουν οι κάτοικοί της, σε σύγκριση με τους κατοίκους άλλων περιοχών. Η βρετανική Οικονομία παρουσιάζει, από το 1995, εντυπωσιακή ανάπτυξη συνοδευόμενη από χαμηλούς ρυθμούς πληθωρισμού (περίπου 2%), ισχυρό νόμισμα και υψηλά επίπεδα απασχόλησης, γεγονός που την έχει καταστήσει σύμφωνα με τον ΟΟΣΑ υπόδειγμα σταθερότητας. Ως αποτέλεσμα της εξέλιξης αυτής, το κατά κεφαλή εισόδημα της χώρας (22.840 λίρες το 2007) είναι το τρίτο μεταξύ των 7 πλουσιοτέρων χωρών και υψηλότερο αυτών της Γερμανίας, Γαλλίας και Ιταλίας. Το 2007 ο ρυθμός αύξησης του ΑΕΠ (1.385 δισ. λίρες σε τρέχουσες τιμές) ανήλθε σε 3,1% έναντι 2,9% το 2006 και αναμένεται να υπερβεί το 1,5% το 2008.
8. Σημεία διάθεσης τσιπούρας και λαβρακίου διεύθυνση της κεντρικής ιχθυαγοράς του Λονδίνου από όπου διακινείται μεγάλος όγκος των προϊόντων. Billingsgate Market Trafalgar Way Poplar, London E14 5ST Tel.: 004420 7987 1118 Fax: 004420 7987 0258 http://www.cityoflondon.gov.uk/Corporation/our_services/markets/billingsgate/
Ιχθυοπωλεία κεντρικού Λονδίνου 1. Chalmers & Gray Ltd 67, Notting Hill Gate, London, W11 3JS Tel: 020 7221 6177
4. K.A Seafood (UK) Ltd 558, Harrow Rd, London, W9 3QG Tel: 020 8964 8858
2. Cape Clear Fish Shop 119, Shepherds Bush Rd, London, W6 7LP Tel: 020 7751 1609
5. Fishworks 212, Fulham Rd, London, SW10 9PJ Tel: 020 7823 3033
3. Golborne Fisheries 75-77, Golborne Rd, London, W10 5NP Tel: 020 8960 3100
6. La Maree 76, Sloane Avenue, London, SW3 3DZ Tel: 020 7589 8067
34
10. Browns of St. Johns Wood 37-39, Charlbert St, St John’s Wood, London, NW8 6JN Tel: 020 7722 8237
8. Covent Garden Fishmongers 37, Turnham Green Terrace, London, W4 1RG Tel: 020 8995 9273
11. Harlesdem Fresh Fish 90, High St, Harlesdem, London, NW10 4SL Tel: 020 8965 5932
9. Seafood Express 270b, Belsize Rd, London, NW6 4BT Tel: 020 7372 3222
12. The Barnes Fish Shop 18, Barnes High St, London, SW13 9LW Tel: 020 8876 1297
ΗΝΩΜΕΝΟ ΒΑΣΙΛΕΙΟ
7. The Chelsea Fishmonger 10, Cale St, London, SW3 3QU Tel: 020 7589 9432
Εστιατόρια που σερβίρουν τσιπούρα και λαβράκι 1.Loch Fyne Restaurant 2-4 Catherine Street, Covent Garden, Westminster, London, WC2B 5JS Telephone: 020 7240 4999 They serve Sea Bass on a daily basis. (Occasionally sea
9.Zilli Fish 36 Brewer Street, Westminster London, W1F 9TA Telephone: 020 7734 8649 Sea Bass on the Menu (Sea Bream on Special occasions)
bream)
2.Pescatori 11 Dover Street, Westminster, London, W1S 4LH Telephone: 020 7493 2652 They serve on a daily basis Sea bass: It is on the Menu
10.Two Brothers Fish Restaurant 297 Regent’s Park Road, Barnet, London, N3 1DP Telephone: 020 8346 0469 Sea Bass & Sea Bream is on the Menu on a daily basis.
(They serve sea bream on special occasions)
3.Randall & Aubin 16 Brewer Street, Westminster, London, W1F 0SQ Telephone: 020 7287 4447 Sea Bass on the Menu (Sea Bream on special occasions)
11. The Fish Shop 360 St John Street, Islington, London, EC1V 4NR Telephone: 020 7837 1199 They serve Sea Bass but not sea bream
4.Scott’s 20 Mount Street, Westminster, London, W1K 2HE Telephone: 020 7495 7309
12. Sweetings 39 Queen Victoria Street, City, London, EC4N 4SA Telephone: 020 7248 3062 Sea Bass on the Menu ( Sea Bream on Special Occasions)
5.Sea Shell 49 Lisson Grove, Westminster, London, NW1 6UH Telephone: 020 7224 9000 Sea Bass on the Menu (No sea bream)
13. Seafresh Fish Restaurant 80 Wilton Road, Westminster, London, SW1V 1DL Telephone: 020 7828 0747 They serve Sea Bream
6.Toff’s 38 Muswell Hill Broadway, Haringey, London, N10 3RT Telephone: 020 8883 8656 They serve sea Bass
14. Poissonnerie de l’Avenue 82 Sloan Avenue, Kensington and Chelsea, London, SW3 3DZ Telephone: 020 7589 2457 They serve both Sea Bream & Sea Bass
7.The Royal Exchange, Bank, City, London, EC3V 3LR Telephone: 020 7618 2480 Direct Number of the Restaurant: 0207 618 2483 They serve both Sea Bass & Sea bream
15.Nautilus 27 Fortune Green Road, Camden, London, NW6 1DU Telephone: 020 7435 2532 Sea Bass on the Menu but not sea bream
8.Wilton’s 55 Jermyn Street, Westminster, London, SW1Y 6LX Telephone: 020 7629 9955 They serve sea bass
16. Livebait Restaurant & Bar 21 Wellington Street, Westminster, London, WC2E 7DN Telephone: 020 7836 7161 They serve both Sea Bass & Sea Bream ( LIVEBAIT: A chain of Restaurants) 35
ΗΝΩΜΕΝΟ ΒΑΣΙΛΕΙΟ
17. LEMONIA RESTAURANT 89, Regents Park Rd, London, NW1 8UY Mr Antonios Evaggelou Tel: 020 7586 7454 Sea Bass & Sea Bream on the Menu
28. The Fish Club 189 St John’s Hill, Wandsworth, London, SW11 1TH Telephone: 020 7978 7115 Sea Bream & Sea Bass
18. KONAKI GREEK RESTAURANT 5, Coptic St, London, WC1A 1NH Mr Aristotelis Kommatas ( Manager Director) Tel: 020 7580 9730 Sea Bass & Sea Bream on the Menu
29. The Lobster Pot 3 Kennington Lane, Lambeth, London, SE11 4RG Telephone: 020 7582 5556 Sea Bass on the Menu daily. Sea bream is served oc-
19. SANTORINI TAVERNA 10-12, Moscow Rd, London, W2 4BT Mr Alex Kassimi ( Manager) Tel: 020 7727 7112 Sea Bass & Sea Bream on the Menu
30. Applebee’s 17 Cambridge Park, Redbridge London, E11 2PU Telephone: 020 8989 1977 Sea Bass & Sea Bream on the Menu
20.Cafe Fish 36 Rupert Street, Westminster, London, W1D 6DW Telephone: 020 7287 8989 Sea Bass & Sea Bream on the Menu
31. Ark Fish Restaurant 142 Hermon Hill, Redbridge, London, E18 1QH Telephone: 020 8989 5345 They serve both Sea Bass & Sea Bream
21. Fishworks 6 Turnham Green Terrace, Hounslow London, W4 1QP Telephone: 020 8994 0086 Sea Bass & Sea Bream on the Menu
32. Back to Basics 21A Foley Street, Westminster, London, W1W 6DS Telephone: 020 7436 2181 They serve Sea Bass & Sea Bream
22. Fishworks 134 Upper Street, Islington, Islington London, N1 1QP Telephone: 020 7354 1279 Sea Bass & Bream on the Menu (Wild & Farmed)
33. Beachcomber 34 Greenwich Church Street, Greenwich London, SE10 9BJ Telephone: 020 7613 3222 They serve both Sea Bass & Sea Bream
23. Fishworks 89 Marylebone High Street, Westminster London, W1U 4QW Telephone: 020 7935 9796 Sea Bass on the Menu ( Sea Bream- farmed - available on
34. Bibendum Oyster Bar Michelin House, 81 Fulham Road, Kensington and Chelsea, London, SW3 6RD Telephone: 020 7581 5817 They Serve Sea Bass
casionally
order mainly )
24. Fishworks 57 Regents Park Place, Primrose Hill, Camden London, NW1 8XD Telephone: 020 7586 9760 Fish Group: Website: www.fishworks.co.uk
35. Bill Bentley’s Swedeland Court, 202 Bishopsgate, City London, EC2M 4NR Telephone: 020 7283 1763 They serve Sea Bass & Sea Bream (as special only)
25. Fish works 13/19 The Square, Old Market, Richmond, Richmond upon Thames London, TW9 1EA Telephone: 020 8948 5965
36. Chamberlain’s 23 Leadenhall Market, City London, EC3V 1LR Telephone: 020 7648 8690 They serve both Sea Bass & Sea Bream
26. Fishworks 54 Northcote Road, Battersea, Wandsworth, London, Sw11 1PA Telephone: 020 7228 7893
37. Geales 2 Farmer Street, Kensington and Chelsea London, W8 7SN Telephone: 020 7727 7528 Sea Bass & Sea Bream on Menu as Specials only.
27. Sheekey St Martin’s Court, Westminster, London, WC2N 4AL Telephone: 020 7240 2565 Sea bass 36
1. WAITROSE LTD Southern Industrial Area Bracknell, Berks RG12 8YA United Kingdom Tel: 44 1344 424680 http://www.waitrose.com Mr. Mark Williamson, central buyer of food, e-mail:mark-_ Williamson@waitrose.co.uk
6. MARKS AND SPENCER SIMPLY FOOD Michael House, 47-67 Baker St, London W1U 8EP Tel:44 20 79354422 Fax: 44 20 7487 2679 www.marks-and-spencer.co.uk Mr Steven Eson is the food trading Director now.
2. J SAINSBURY PLC 33 Holborn, London EC1N 2HT United Kingdom Tel: 44 20 76956000 Fax : 020 7695 7610 http://www.sainsburys.co.uk Mr. Mike Coupe, Operating Board Director, responsible for Trading (Γραμματέας κ. Coupe κα Ruth Creaghan, e-mail: ruth.creaghan@sainsburys.co.uk_) Mr. Richie McFee tel: 0207 6957521 (fresh fish products)
7. FILCO SUPERMARKET LTD Contact Person Buyer Mr Simon Hunt Simon.hunt@filco.co.uk Address: 19 Boverton Rd, Llantwit Major, South Glamorgan CF 61 1XZ Tel: 01446 792286 Fax: 01446 794494 E-mail: enquiries@filcofoods.co.uk Website: www.filco.co.uk
3. ASDA STORES LTD Asda House Southbank Great Wilson Street Leeds, W Yorks LS11 5AD United Kingdom Tel: 44 113 2435435 http://www.asda.co.uk Mr. Andy Adcock, Trading Director, fax: 0113 2418749 Ms Philippa Carr, e-mail: philippa.carr@asda.co.uk senior manager for products and category manager Kelly Bainbridge is the buyer for the fresh fish products
8. ALDI STORES LIMITED Contact Person: Buying Director Mr Mehu Patel Store Operations Director: Ms Ruth Everars Address: Holly Lane, Altherstone, Warwickshire CV9 2 SQ Tel: 01827 711800 Fax: 01827 710833 www.aldi.co.uk
4. TESCO STORES LTD Tesco House Delamare Road, Cheshunt Waltham Cross, Herts EN8 9SL United Kingdom Tel: 44 1992 632222 Fax: 44 1992 630794 http://www.tesco.co.uk Mr. Steve Ager, fax: 01992 637794, Υπεύθυνος αγορών grocery, fish products, frozen food and soft drinks, juices etc
9. ICELAND FOODS LIMITED Contact Person: Manager Mr Alistair Cook Address: Second Ave, Deeside Ind park, Deeside, Flitshire CH5 2NW Tel: 01244 842555 Fax: 01244 842878 Website: www.iceland.co.uk
5. WM MORRISON SUPERMARKETS PLC Hilmore House Gain Lane Bradford BD3 7DL Tel: 0845 611 5000 Customer service: 0845 611 6111 www.morrisons.co.uk Mrs Anne Homa, υπεύθυνη αγορών τροφίμων, fax: 01274 356204 Ms Janine Wacson, fresh fish products Οι αγοραστές των WM Morrison Supermarkets αγοράζουν και για τα supermarkets Safeway
10. SOUTHERN CO-OPERATIVE SOCIETY They buy through the co-operative group in Manchester 01618341212) Address: 44 High St, Fareham, Hampshire PO16 7BN Tel: 01329 223022 Fax: 01329 223022 E-mail:custservice@southerncoops.co.uk www.southernco-op.co.uk
ΗΝΩΜΕΝΟ ΒΑΣΙΛΕΙΟ
UK supermarkets
37
ΗΝΩΜΕΝΟ ΒΑΣΙΛΕΙΟ
11. COSTCUTTER SUPERMARKET GROUPS LTD Conatct Person: Mr Peter Lightsoot (Trading Controller) Direct Line 01430486209 Tel: 01904 488663 Fax: 01904 488620 Email: sales@costcutter.com Website: www.costcutter.com
15. SHOPRITE GROUP Contact Person: Mr Deryck Nicholas: Centre House Victoria Road, Douglas Isle of Man IM2 4RE Tel: 01624 683333 Fax: 01624 683344 Email: enquires@manxshoprite.co http://www.shoprite.co.za/
12. NETTO FOODSTORES LTD Contact Person Mr Adrian Filak ( Buyer) Address: Elmsall Way, South Elmsall, Pontefract West Yorkshire WF9 2 XX Tel: 01977 641212 Fax: 01977 645852 Website: www.neto.co.uk
16. E.H BOOTH & Co LTD Central office: Longridge Rd, Ribbelton, Preston, Lancashire PR2 5BX Tel: 01772693800 Fax: 01772 693893 Email: admin@booths.co.uk newsupplier@booths.co.uk Website: www.booths.co.uk
13. THE CO-OPERATIVE GROUP Freepost MR9473 Manchester M4 8BA Direct Number: 01618341212 Email: customer.relations@co-op.co.uk
17. HARRY TUFFIN LTD Contact Person: Mr Les Driver ( Buyer in the Company) Tel: 01588 620226 Fax: 01588 620468 Email: admin@harrytuffin.co.uk Website: www.harrytuffin.co.uk
14. SCOTTISH MIDLAND CO-OP Hilwood House, 2 Harvest Drive, newbridge, Midlothian EH28 8QJ Tel: 01313354400 Fax: 01313356500 Email: ketteren@scotmid.co.uk Website: www.scotmid.com
18. LIDL UK GMBH 19 Worple Rd, Wibledon, London SW 19 4JS Tel: 020 8971 1100 Fax: 020 8971 1109 Website: www.libl.co.uk
38
Έρευνα αγοράς προϊόντων αλιείας και ιχθυοκαλλιέργειας στην Ισπανία
Τα ψάρια, μαλάκια και όστρακοειδή, αποτελούν σημαντικό μέρος της διατροφής των Ισπανών καταναλωτών τόσο λόγω διατροφικών συνηθειών όσο και της αυξανόμενης τάσης για υγιεινή διατροφή. Τα τελευταία χρόνια η συνολική κατανάλωση αλιευμάτων παρουσιάζει τάσεις σταθεροποίησης, γεγονός που μας ωθεί στο συμπέρασμα ότι πρόκειται για μιά ώριμη αγορά. Οι μεγάλες λιανεμπορικές αλυσίδες αποτελούν, λόγω του υψηλού βαθμού συγκέντρωσης του λιανεμπορίου, τα κυριότερα κανάλια διανομής. Το εξωτερικό εμπόριο της Ισπανίας στα ψάρια, μαλάκια και οστρακοειδή είναι ελλειμματικό. Οι ελληνικές εξαγωγές το έτος 2007 ανέρχονται σε 64,2 εκ. Ευρώ και αποτελούν το 9% των ελληνικών εξαγωγών στην Ισπανία. Τα κυριότερα προϊόντα που εξάγονται από την Ελλάδα είναι η τσιπούρα και το λαβράκι. Δεδομένου του μεγάλου μεγέθους της αγοράς και της υψηλής κατά κεφαλήν εγχώριας κατανάλωσης, η ισπανική αγορά προσφέρει δυνατότητες μεγέθυνσης των ελληνικών εξαγωγών και διαφοροποίησης των προϊόντων που εξάγονται.
2. Οικονομικά και δημογραφικά χαρακτηριστικά Η Ισπανία έχει την πέμπτη σε μέγεθος οικονομία της Ευρώπης, τα δε τελευταία χρόνια παρουσίασε σημαντική αύξηση του ΑΕΠ, σχεδόν τριπλάσια της αντίστοιχης αύξησης του μέσου όρου των άλλων χωρών της Ευρωζώνης. Σύμφωνα με την τελευταία απογραφή ο πληθυσμός της χώρας ανέρχεται σε 45,3 εκατ., από 44,1 εκατ. το 2005 που οφείλεται στην αύξηση του μεταναστευτικού ρεύματος στην χώρα. Επιπλέον η Ισπανία είναι η 16η παραγωγός αλιευμάτων στον κόσμο και δεύτερη στην Ευρώπη μετά την Νορβηγία σύμφωνα με τα στοιχεία του FAO. Οι ισπανικές ιχθυοκαλλιέργειες παράγουν το 3% της παγκόσμιας παραγωγής και το 25% της ευρωπαϊκής παραγωγής. Τα τελευταία χρόνια υπάρχει τάση μείωσης του στόλου μεγάλων αποστάσεων της Ισπανίας, ενώ παρατηρείται αύξηση στην ερασιτεχνική αλιεία. Η βιομηχανία επεξεργασίας αλιευμάτων μετά από συγχωνεύσεις και εξαγορές παρουσιάζει αύξηση της δυναμικότητας τόσο σε ποσότητα όσο και σε ποιότητα. Η επεξεργασία των προϊόντων αλιείας (που αποτελούνται τόσο από προϊόντα που παράγονται τοπικά όσο και από προϊόντα που εισάγονται) έχει αυξήσει την ποικιλία των τελικών προϊόντων που προσφέρονται στους καταναλωτές.
3. Διατροφικές συνήθειες Το 99% των προιόντων αλιείας προορίζονται για ανθρώπινη κατανάλωση ενώ το 1% χρησιμοποιείται για την παρασκευή ελαίων και ψαράλευρων. Το 47% καταναλώνεται φρέσκο ενώ το 14% κονσερβοποιημένο η ημικονσερβοποιημένο, τα δε υπόλοιπα καταναλώνονται κατεψυγμένα, αλατισμένα ή καπνιστά. Η τάση που έχει παρατηρηθεί τα τελευταία χρόνια είναι η αύξηση κατανάλωσης επεξεργασμένων αλιευμάτων σε βάρος των νωπών ή των κατεψυγμένων χωρίς επεξεργασία που οφείλεται στην άνοδο των εισοδημάτων των ισπανών καταναλωτών. Τα θαλασσινά αποτελούν σημαντικό μέρος της διατροφής των Ισπανών τόσο λόγω διατροφικών συνηθειών όσο και της αυξανόμενης επιθυμίας για υγιεινότερη διατροφή. Ιδιαίτερα καταναλώνονται μύδια, ορισμένες κατηγορίες ψαριών ιχθυοκαλλιέργειας και επίσης ορισμένα μαλάκια. Οι αντζούγιες και ο τόνος είναι σημαντικό μέρος των κονσερβοποιημένων αλιευμάτων που καταναλώνονται.
4. Εξέλιξη εγχώριας κατανάλωσης Τα τελευταία χρόνια η εγχώρια ζήτηση θαλασσινών αυξάνεται με ετήσιο ρυθμό μικρότερο της αύξησης του πλη39
ΙΣΠΑΝΙΑ
1. Εισαγωγικό σημείωμα
θυσμού και της ανόδου του εισοδήματος των τελευταίων χρόνων. Η ζήτηση ποιοτικών αλιευμάτων αυξάνεται κυρίως στα εστιατόρια. Αυτό οφείλεται σε μεγάλο βαθμό στην αύξηση των επισκέψεων των Ισπανών καταναλωτών σε εστιατόρια που προσφέρουν κυρίως εδέσματα που βασίζονται στα θαλασσινά.
ΙΣΠΑΝΙΑ
Πίνακας 1: Συνολική κατανάλωση αλιευμάτων (τόνοι) Ετος
Συνολική κατανάλωση αλιευμάτων
2004
1.639.100
2005
1.642.608
2006
1.653.989
Πηγή: Υπουργείο Γεωργίας, Αλιείας και Διατροφής
Από τα παραπάνω το 71% των προιόντων καταναλώνεται νωπά ενώ το 29% κατεψυγμένα. Οι έρευνες δείχνουν ότι λόγω της αύξησης του πληθυσμού κυρίως από τους μετανάστες, η αύξηση της κατανάλωσης θαλασσινών δεν ακολουθεί την πληθυσμιακή τάση. Αυτό οφείλεται στο χαμηλό εισόδημα των μεταναστών. Η κατά κεφαλή κατανάλωση παρουσιάζει τα τελευταία χρόνια μικρή πτωτική τάση. Πίνακας 2: Κατά κεφαλή κατανάλωση αλιευμάτων (κιλά) Έτος
Κατά κεφαλή κατανάλωση αλιευμάτων
2004
37
2005
36,74
2006
36,66
Πηγή: Υπουργείο Γεωργίας, Αλιείας και Διατροφής
5. Δίκτυα διανομής Στην συντριπτική πλειοψηφία τους τα Supermarket διαθέτουν ιχθυοπωλεία όπου πραγματοποιείται σχεδόν το σύνολο των πωλήσεων των αλιευμάτων. Τα αυτοτελή ιχθυοπωλεία είναι ελάχιστα ενώ ο θεσμός των λαϊκών αγορών δεν υφίσταται. Πίνακας 3: Οι σημαντικότερες αλυσίδες τροφίμων ΟΝΟΜΑ
% ΑΓΟΡΑΣ ΜΕ ΒΑΣΗ ΚΥΚΛΟ ΕΡΓΑΣΙΩΝ
ΑΡ. ΚΑΤΑΣΤΗΜΑΤΩΝ
MERCADONA
17,10%
1050
CARREFOUR
13,80%
230
GROURO EROSKI
9%
709
AL CAMPO
5,60%
47
DIA S.A
5,40%
1961
Πηγή: Περιoδικό Alimentacion 2007
Με βάση τα παραπάνω στοιχεία, η συγκέντρωση των πωλήσεων δείχνει να είναι υψηλή δεδομένου ότι περίπου το 50% των πωλήσεων προέρχονται από τις 5 μεγαλύτερες αλυσίδες. Επίσης σημαντικό μερίδιο κατέχει η αλυσίδα El Corte Ingles – Hipercor η οποία διαθέτει υψηλής ποιότητας προιόντα.
40
6. Ενδεικτικές τιμές Ενδεικτικές τιμές τσιπούρας και λαβρακίου ιχθυοκαλλιέργειας σε 4 αλυσίδες της Μαδρίτης. EL CORTE INGLES
Μαδρίτη
Είδος
Τιμή
Βάρος
Τσιπούρα Ιχθυοκαλλιέργειας
7,95
500 γρ
Ιχθυοτροφείου καθαρισμένη
Λαβράκι Ιχθυοκαλλιέργειας
9,95
500γρ
Ιχθυοτροφείου καθαρισμένη
ΑΛΥΣΙΔΑ:
CARREFOUR
Μαδρίτη
Βάρος
Είδος
Τιμή ανά κιλό
Τσιπούρα Ιχθυοκαλλιέργειας
11,03
Ιχθυοτροφείου καθαρισμένη
Λαβράκι Ιχθυοκαλλιέργειας
12,84
Ιχθυοτροφείου καθαρισμένη
ΑΛΥΣΙΔΑ:
EROSKI
Μαδρίτη
Είδος
Τιμή
Βάρος
Τσιπούρα Ιχθυοκαλλιέργειας
9,5
900γρ
Φιλέτο τσιπούρας ιχθυοκαλλιέργειας
2,95
250γρ
Φιλέτο λαβρακιού ιχθυοκαλλιέργειας
2,95
250γρ
Μαδρίτη
ΑΛΥΣΙΔΑ
CAPRABO
ΙΣΠΑΝΙΑ
ΑΛΥΣΙΔΑ:
Ιχθυοτροφείου καθαρισμένη
Είδος
Τιμή ανά κιλό
Βάρος προσφερόμενης ποσότητος
Τσιπούρα Ιχθυοκαλλιέργειας (ολόκληρη ή καθαρισμένη)
10,25
400γρ
Λαβράκι Ιχθυοκαλλιέργειας (ολόκληρο ή καθαρισμένο)
12,95
400γρ
7. Παραγωγή Ο αλιευτικός στόλος της Ισπανίας αποτελείται από 13.693 αλιευτικά σκάφη, με δυνατότητα 487.125 GT. H απασχόληση στον ισπανικό αλιευτικό στόλο, ανέρχεται σε 38.500 εργαζόμενους. Η συνολική απασχόληση στον τομέα της αλιείας έαν συμπεριλάβουμε και την επεξεργασία των αλιευμάτων υπερβαίνει τους 140.000 εργαζόμενους. Ο κλάδος ιχθυοκαλλιέργειας αποτελείται από 3.029 επιχειρήσεις που διαθέτουν 5.710 εγκαταστάσεις. Η κυριότερη καλλιέργεια είναι τα μύδια με 250.000 τόνους περίπου ετησίως. Πίνακας 4: Παραγωγή κυριοτέρων ψαριών στην Ισπανία (σε τόνους) 2002
2003
2004
2005
2006
Τσιπούρα
11.653,22
12.783,95
13.848,26
14.170,70
17.836,13
Καλκάνι
3.954,33
3.821,08
4.477,06
5.511,55
6.214,21
Λαβράκι
3.421,87
4.177,18
4.513,22
6.208,47
9.438,78
Γλώσσες
41,86
38,10
57,63
38,33
47,91
Τοξοειδή
4.845,93
3.687,07
6.422,63
3700,17
2.938,67
Χέλια
294,86
292,17
362,61
320,90
204,80
Λιθρίνια
-
-
48,05
117,84
134,43
ΣΥΝΟΛΟ
24.719,41
25.112,47
29.931,36
30.497,77
37.737,77
Πηγή: Υπουργείο Γεωργίας, Αλιείας και Διατροφής
Όπως παρατηρούμε από τα στοιχεία του παραπάνω πίνακα το μέγεθος της παραγωγής ψαριών αυξάνεται με σημαντικότερη την αύξηση στην παραγωγή τσιπούρας και λαβρακίου. Στα υπόλοιπα προιόντα η παραγωγή είναι σχετικά μικρή. 41
Πίνακας 5: Παραγωγή κυριοτέρων οστρακοειδών στην Ισπανία (σε τόνους) 2002
2003
2004
2005
2006
259.976,98
248.826,51
294.826,19
209.314,70
301.865,87
Αχιβάδες
1.728,54
1741,75
2234,05
1907,73
1.505,98
Στρείδια
4.917,84
3.116,74
4.043,67
3.959,88
4.787,86
Μύδια
Πηγή: Υπουργείο Γεωργίας, Αλιείας και Διατροφής
Τα μύδια αποτελούν το 95% της παραγωγής οστρακοειδών στην Ισπανία λόγω της υψηλής τοπικής κατανάλωσης.
ΙΣΠΑΝΙΑ
Πίνακας 6: Παραγωγή κυριοτέρων μαλακοστράκων στην Ισπανία (σε τόνους) 2002
2003
2004
2005
2006
Καραβίδες
87,07
87,09
62,54
98,75
133,19
Γαρίδες
39,39
28,06
44,39
55
76,64
Χταπόδι
16,67
10,24
12,66
15,80
10,71
Πηγή: Υπουργείο Γεωργίας, Αλιείας και Διατροφής Πίνακας 7: Συνολική παραγωγή ψαριών, μαλάκιων, οστρακοειδών (σε τόνους)
Σύνολο
2002
2003
2004
2005
2006
293.833,40
279.894,78
332.219,03
246.372,16
346.630,33
Πηγή: Υπουργείο Γεωργίας, Αλιείας και Διατροφής
Η τοπική παραγωγή προιόντων ιχθυοκαλλιέργειας αυξάνεται με ταχείς ρυθμούς που δείχνει ότι στο μέλλον ένα μεγαλύτερο ποσοστό των εισαγωγών θα υποκατασταθεί από εγχώρια προιόντα. Η σημαντική αύξηση της παραγωγής στα λαβράκια και τις τσιπούρες ίσως αποτελέσει μακροπρόθεσμα πρόβλημα για τις ελληνικές εξαγωγές οι οποίες είναι επικεντρωμένες κυρίως στα δύο παραπάνω είδη.
8. Εισαγωγές- Εξαγωγές Το εξωτερικό εμπόριο στα προϊόντα θαλασσινών (κεφάλαιο 03) είναι γενικά ελλειμματικό για την Ισπανία. Με εξαίρεση τα φρέσκα ψάρια και τα κονσερβοποιημένα, τα υπόλοιπα είδη παρουσιάζουν σημαντικό έλλειμμα. Πίνακας 8: Εξωτερικό εμπόριο ΕΤΟΣ
ΕΙΣΑΓΩΓΕΣ ΣΕ ΤΟΝΟΥΣ
ΕΙΣΑΓΩΓΕΣ ΑΞΙΑ ΕΚ. ΕΥΡΩ
ΕΞΑΓΩΓΕΣ ΣΕ ΤΟΝΟΥΣ
ΕΞΑΓΩΓΕΣ ΑΞΙΑ ΕΚ. ΕΥΡΩ
2004
1.367.631
3.971.939
733.018
1.676.111
2005
1.381.724
4.216.974
779.454
1.681.347
2006
1.453.775
4.653.961
769.836
1.778.905
2007
1.460.614
4.654.466
802.668
1.908.605
Πηγή : Ισπανικά Τελωνεία
Οι κυριότερες χώρες από τις οποίες εισάγει η Ισπανία είναι η Αργεντινή, Μαρόκο Γαλλία, Αγγλία Ιταλία, Κίνα, και Χιλή. Οι κυριότεροι εξαγωγικοί προορισμοί είναι η Πορτογαλία και η Ιταλία. Πίνακας 9: Κυριότερες χώρες εισαγωγής (αξία εκ. ευρώ) 2006
42
1 2 3 4 5
Χώρα Αργεντινή Μαρόκο Γαλλία Αγγλία Κίνα
Αξία 409.497,8 382.592,3 297.413,2 253.691 237.035
24
Ελλάδα
57.413
2007 % συν. 8,70 8,22 6,39 5,45 5,09
1 2 3 4 5
1,23 23 Πηγή: Ισπανικά τελωνεία
Χώρα Μαρόκο Γαλλία Αργεντινή Αγγλία Κίνα
Αξία 384.302 325.090,7 320.654 283.881 228.049,5
% συν. 8,27 6,99 6,9 6,11 4,9
Ελλάδα
64.196,3
1,38
Πίνακας 10 : Κυριότερες χώρες εξαγωγής ισπανικών αλιευμάτων (αξία εκ. ευρώ)
1 2 3 4 5
Χώρα Ιταλία Πορτογαλία Γαλλία Ιαπωνία Ελλάδα
2006 Αξία 511.671,6 483.515,2 197.984,6 76.870,3 48.140,1
% συν. 28,76 27,18 11,12 4,32 2,7
Χώρα Πορτογαλία Ιταλία Γαλλία Ιαπωνία Ελλάδα
1 2 3 4 5
2007 Αξία 528.921,8 504.062,2 218.382,9 93.150,8 51.038,7
% συν. 27,71 26,4 11,44 4,88 2,67
Πηγή: Ισπανικά τελωνεία
9. Διμερές εμπόριο Οι εξαγωγές θαλασσινών (κατ. 03), ανέρχονται το 2007 σε 64,2 εκ. Ευρώ και αποτελούν το 9% των ελληνικών εξαγωγών στην Ισπανία. Τα κυριότερα εξαγώγιμα προϊόντα από την Ελλάδα είναι η τσιπούρα με συνολική αξία 24,4 εκ. Ευρώ ή 3,4% των εξαγωγών, το λαβράκι με 19,3 εκ. ευρώ η 2,7% των εξαγωγών και τέλος τα οστρακοειδή με 9,2 εκ. ευρώ που αποτελούν το 1,3% των εξαγωγών στην Ισπανία. Πίνακας 11 : Κυριότερα Προϊόντα που εξάγει η Ελλάδα στην Ισπανία
Είδος Τσιπούρα Λαβράκι Οστρακοειδή Φαγκρί Συκώτια, αυγά κλπ
2006 20.483.022,87 15.897.539,22 9.413.500 1.046.033 604.935,26
% 35,6 27,6 16,3 1,8 1,05
2007 24.387.785,94 19.343.287,15 9.153.300,00 1.527.677,08 1.042.872,13
% 37,9 30,1 14,2 2,3 1,6
Πηγή: Ισπανικά τελωνεία
Οι εξαγωγές ψαριών και όστρακων καταλαμβάνουν την τρίτη θέση στην κατάταξη προϊόντων που εξάγει η Ελλάδα στην ισπανική αγορά. Η εξαγωγική επίδοση της κατηγορίας αυτής προϊόντων στην Ισπανία ευρίσκεται πολύ υψηλότερα της αντίστοιχης στο σύνολο των ελληνικών εξαγωγών. Οι εισαγωγές ψαριών και θαλασσινών από την Ισπανία ανέρχονται σε 53,4 εκ ευρώ το 2007 σε σχέση με 51,1 εκατ ευρώ το 2006. Καταλαμβάνουν δε την 10η θέση στην κατάταξη των προϊόντων που εξάγει η Ισπανία στην ελληνική αγορά.
10. Προοπτικές Η ισπανική παραγωγή δεν καλύπτει την εσωτερική ζήτηση παρόλο που η εγχώρια παραγωγή αυξάνεται. Η υψηλή εσωτερική κατανάλωση αλιευμάτων προσφέρει ορισμένες ευκαιρίες για διεύρυνση του μεριδίου των ελληνικών εξαγωγών. Δεδομένης της παραγωγικής δυνατότητας, η διαφοροποίηση των εξαγωγών μας θα διεύρυνε τις εξαγωγικές δυνατότητες της χώρας μας στον τομέα. Σύμφωνα με τα τελευταία στοιχεία (2007) το 68% των ελληνικών εξαγωγών αλιευμάτων στην Ισπανία αποτελούσαν οι τσιπούρες και το λαβράκι. Δεδομένων των υψηλών ρυθμών ανάπτυξης της ισπανικής οικονομίας και της επακόλουθης αύξησης των εισοδημάτων, η διοχέτευση προιόντων υψηλής προστιθέμενης αξίας, σε ανταγωνιστικές τιμές, αποτελούν σημαντικό παράγοντα για την διεύρυνση του μεριδίου των ελληνικών εξαγωγών.
Ισπανοί εισαγωγείς θαλασσινών και ψαριών 1. NESTLE ESPAÑA, SA AV PAISES CATALANS-ED.NESTLE 25 08950 ESPLUGUES L - BARCELONA Tlf: +34902 112 113, Fax: +34934 735 811 Web: www.nestle.es
3. CONSIGNACIONES DEL MAR SA MC PEIX 51 08004 BARCELONA Tlf: +34933365711 Fax: +34933365950
2. GALLINA BLANCA SA CL JOSEP TARRADELLAS 38 08029 BARCELONA Tlf: +34934101509 Fax: +34934107579
4. PREPARADOS ALIMENTICIOS SA CL JOSEP TARRADELLAS 38 8 08029 BARCELONA Tlf: +34934304711 Fax: +34933216370
43
ΙΣΠΑΝΙΑ
Στα φρέσκα προϊόντα το μεγαλύτερο μέρος του εμπορίου διεξάγεται με χώρες τις Ε.Ε τόσο στο κομμάτι των εισαγωγών όσο και των εξαγωγών. Στα κατεψυγμένα οι περισσότερες εισαγωγές γίνονται από τρίτες χώρες.
ΙΣΠΑΝΙΑ
5. BARRUFET E HIJOS SA CL MERCAT PEIX MERCABARNA 48 08040 BARCELONA Tlf: +34933362911 Fax: +34933364258
15. ALGARPESCA SA LG MUELLE RIBERA-PARCELA 12 35008 LAS PALMAS - GRAN CANARIA Tlf: +34928 269 538 Fax: +34928 223 406
6. CONSIGNACIONES AIXA E HIJOS SA CL MERCAT DEL PEIX 68 08040 BARCELONA Tlf: +34933 365 961 Fax: +34933 365 752
16. PANAMERICAN FISH SA CL ISLA DE CUBA 6 3 11 35007 LAS PALMAS - CANARIA Tlf: +34928 271 527 Fax: +34928 276 183
7. PRODUCTOS CONGELADOS DEL SUR SA CL MAGALLANES S/N 11011 CADIZ Tlf: +34956 260 657 E-Mail: comercial@procosur.com Web: www.procosur.com
17. MOLUSCOS RIAS BAIXAS SA LG PAMPAIDO - DORRON 20 36966 SANXENXO - PONTEVEDRA - GALICIA Tlf: +34986 741 111 Fax: +34986 741 111 E-Mail: moluscos@moluscosriasbaixas.com
8. GOROFISH SA CR NACIONAL MADRID-CADIZ KM. 655 11500 PUERTO ST MA - CADIZ (ANDALUCIA) Tlf: +34956 562 746 Tlf2: +34956 562 747 Fax1: +34956 561 505
18. IBERICA DE CONGELADOS SA Mlle. Bouzas, 20 36208 - VIGO PONTEVEDRA Tlf: +34986 211 504 E-Mail: iberconsa@iberconsa.es Web: www.iberconsa.es
9. BUENAVENTURA BORRAS SA PD QUATRE PILANS 15 B 25197 LLEIDA - LLEIDA (CATALUÑA) Tlf: +34973200300 Fax: +34973205141
19. PESCADOS BARANDICA SA BO S MARTIN PEÑACASTILLO 214 39011 SANTANDER Tlf: +34942336088 Fax: +34942336236
10. ALIMENTOS CONGELADOS DE LA RIOJA SA CR ZARAGOZA 0 26540 ALFARO - RIOJA Tlf: +34941182951 Fax: +34941182831
20. PESCATRADE SA PG IND. HERAS, PARCELA 300 39792 MEDIO CUDEYO - SANTANDER (CANTABRIA) Tlf: +34942544640 Fax: +34942559838
11. MARKETING MIX SA CR VILLAV.A VALLEC KM 3,800 0 28021 MADRID Tlf: +34917 862 919 E-Mail: marketingmix@terra.es Fax: +34917 852 283
21. ALFOCAN SA CL ARJONA 14 1 6 41001 SEVILLA - (ANDALUCIA) Tlf: +34954 216 700 Fax: +34954 215 937
12. PRODUCTOS AVICOLAS GUERRA SA AV INDUSTRIAS 1 28925 ALCORCON - MADRID Tlf: +34916 415 813 Web: www.guerra-alimentacion.com Fax: +34916 432 995
22. DISJARMA SA AV RAMON Y CAJAL 2 41700 DOS HERMANAS - SEVILLA Tlf: +34955 668 233 Fax: +34955 660 344 E-Mail: disjarma@bsab.com
13. RICARDO FUENTES E HIJOS SA CL LOS MARINES-LA PALMA 0 30593 CARTAGENA - MURCIA Web: www.ricardofuentes.com
23. CONGELADOS ROMERO SA CL ALCALDE PASCUAL 0 43205 REUS - TARRAGONA (CATALUÑA) Tlf: +34977 313 400 Fax: +34977 330 372 E-Mail: cr@congeladosromero.com
14. FRIGORIFICOS FANDIÑO SA AV GARCIA BARBON 62 1 E 36201 VIGO - PONTEVEDRA (GALICIA) Avda. García Barbón, 62 Web: www.fandino.info E-Mail: vigo@fandino.info Tlf: +34986 447 384
24. CONGELATS REUNITS, SA CL JOAN LLUIS VIVES 13 A B 08232 VILADECAVALL - BARCELONA Tlf: +34937332817 Fax: +34937331596
44
35. FRIGORIFICOS PREMAR,SL PG S.CIPR.VI.CALLE 7 PAR 5 0 32911 S CIBRAO VI - OURENSE Tlf: +34988 254 574 Fax: +34988 254 573
26. JAPOFISH SA Mercavalencia, S/N 46013 - VALENCIA Tlf: +34963 241 690 Fax: +34963 673 717 E-Mail: japofish@servitel.es Web: www.japofish.es
36. VIGOPEIXE, SL CM LARANXO-NAVE CELTA 7 B 0 36216 VIGO - PONTEVEDRA Tlf: +34986 454 170 Fax: +34986 453 231 E-Mail: vigopeixe@vigopeixe.com
27. CONGELADOS INSERTE SL CL CAN MAYOLET PG CONGOST 0 08400 GRANOLLERS - BARCELONA Tlf: +34938 495 572 Fax: +34938 616 821
37. MARTINEZ MORENO HERMANOS SL CL PROYECTO APRT.CORREOS 181 46470 CATARROJA - VALENCIA Tlf: +34961 270 846 Fax: +34961 270 875 E-Mail: mmoreno@mmoreno.com
28. VENTAPESCA SL DS MUELLE PESQUERO 0 A 11006 CADIZ -ANDALUCIA Tlf: +34956 257 408 Fax: +34956 287 301
38. PESCADOS LLORENTE, SL CL ANTIGUAKO AMA, S.N. 0 48700 ONDARROA - VIZCAYA (PAIS VASCO) Tlf: +34946 832 008 Fax: +34946 833 088
29. FERNANDO REYERO SL LG MUELLE DE LA PALLOZA 46 15006 CORUÑA - GALICIA Tlf: +34981 130 702 Fax: +34981 131 925 E-Mail: freyerosl@teleline.es Web: www.fernandoreyero.com
39. MANET IMPORT, SL CL LONGITUDINAL 6 ED FRIMERC 9 BI S 08040 BARCELONA (CATALUÑA) Tlf: +34932630044 Fax: +34932630033
30. MARTINEZ DE QUEL SL CL VALDEGASTEA 0 26006 LOGROÑO - RIOJA (LA RIOJA) Tlf: +34941287000 Fax: +34941287616
40. MARESMAR, SL CL LONGITUDINAL (MERCABARNA) 6 P2 3 3 08004 BARCELONA - BARCELONA (CATALUÑA) Tlf: +34932632844 Fax: +34932633799
31. PESCADOS RIVERO SL AV FUERZAS ARMADAS 0 11380 TARIFA – CADIZ ANDALUCIA Tlf: +34956 681 327 Fax: +34956 681 914 Web: www.pescadosrivero.com
41. COHELDI SL CL SIERRA DE GREDOS 11 28946 FUENLABRADA - MADRID Tlf: +34916 422 585 E-Mail: info@casty.com
32. CONGELADOS ERMO SL CR AZUCARERA -INTELHORCE 52 29196 MALAGA – MALAGA - ANDALUCIA Tlf: +34952 245 328 Fax: +34952 245 273
42. PESCADOS CIABOGA, SL CL RAFALETAS 14 4 A 07015 S.AGUSTIN - MALLORCA Tlf: +34971 401 186 E-Mail: ciaboga50@hotmail.com
33. CONSERVAS UBAGO, SL CL HUESCAR 9 1 29007 MALAGA - ANDALUCIA Tlf: +34952 398 338 E-Mail: ubago@ubago.com Web: www.ubago.com
43. PESCIRO, SL CL ROCAFORT 256 EN 1 08029 BARCELONA - BARCELONA Tlf: +34934 394 004 E-Mail: pesciro@pesciro.com Web: www.pesciro.com
34. PESCAPISA SL PG IND.ASCOY PARC. B-22 0 30530 CIEZA - MURCIA Tlf: +34968 767 395 Fax: +34968 767 833
44. SAROVAR PESCA SL CL HONORIO LOZANO 33 3 B 28400 COLLADO VILL - MADRID Tlf: +34918 502 673 E-Mail: sarovarmar@sarovar.com.es
ΙΣΠΑΝΙΑ
25. COSTA-PLETT TRADE, SA CL MAYOR 12,ED. FRIMERCAT 2 0 2 08040 BARCELONA - BARCELONA (CATALUÑA) Tlf: +34935 567 605
45
ΙΣΠΑΝΙΑ
45. DALLANT SA CR LAUREANO MIRO 392 08980 S FELIU LLOB - BARCELONA Tlf: +34936859880 Fax: +34936660726
49. PESQUERA LOIRA SA CL D G PORTUARIOS PTO PESQUE 3 36900 MARIN - PONTEVEDRA Tlf: +34 986 882 439 E-Mail: ploisa@retemail.es Fax: +34986 883 132
46. COMSUNY SA BO CHAMBERI (EDIF. RECORD) 38009 SANTA CRUZ TENERIFE Tlf: +34922 100 300 Fax: +34922 612 451
50. MULTI-PROSUR SA BO SAN MARTIN MERCASANTANDER 0 39011 SANTANDER (CANTABRIA) Tlf: +34 942354660 Fax: +34942344566
47. FRIOKO SA AV LAS AMERICAS BL A PT 2 1 3 DR 15173 OLEIROS - A CORUÑA Tlf: +34981 613 737 E-Mail: fish@frioko.es Web: www.frioko.es
51. MANUEL BAREA SA CL RAFAEL BECA MATEOS 20 41007 SEVILLA Mercasevilla - puesto 2 Tlf: +34954 518 722 Web: www.barea.com
48. FRIGORIFICS ROS SA LG ACC COSTA BRAVA 17300 BLANES - GIRONA Tlf: +34972 347 200 Fax: +34972 337 802
52. DISTRIBUCIONES ATECLI SL LG ZN.IND. PLAYA HONDA NV 88 35550 S BARTOLOME - PALMAS GRAN CANARIA Tlf: +34928 700 666 E-Mail: cental@alcruzcanarias.com Web: www.alcruzcanarias.com
Ισπανικό ενδιαφέρον για εισαγωγή ψαριών και θαλασσινών από την Ελλάδα 1. MARE MAGNA Oratorio,1 Portals Nous Mallorca Τηλ./Fax: 34971 609135 e-mail: maremagnas@yahoo.es Ενδιαφέρον Θαλασσινά
6. ARMADORES DEL SUR, S.L. Mercamadrid Puesto nΊ 90’ 28018 Madrid Τηλ. 3491 7859298 - Fax 7859220 Ενδιαφέρον Ψάρια (λαβράκι,τσιπούρα)
2. CORAL S.A. MERCAMADRID-PUESTO 83 CTRA. DE VILLAVERDE A VALLECAS 28018 MADRID Τηλ. 34 91 607788811 - Fax 7851700 Ενδιαφέρον φρέσκα ψάρια (τσιπούρα,λαβράκι)
7. COSTA ANDREA P.O. BOX 2028 3080 Alicante Τηλ. 34965 152042 - Fax 157301 Ενδιαφέρον Θαλασσινά και ψάρια.
3. CASADO PESCADOS Y MARISCOS, S.L. MERCAMADRID-PUESTO 115 Ctra. Villaverde a Vallecas, Km. 3,800 28018 Madrid Τηλ. 3491 7851494 - Fax 7851495 Ενδιαφέρον Ψάρια
8. FREPESCA, S.A. Mercabarna 8040 Barcelona Τηλ. 3493 3366950 - Fax 2630446 Ενδιαφέρον Ψάρια
4. DISYFER, S.L. C/ Puerta del Sol, 10, 1Ί 36202 Vigo (Pontevedra) Τηλ. 34986 441988 - Fax 221087 e-mail: disyfer@telefonica.net Ενδιαφέρον Ψάρια
9. INTERRIVIERES, S.L. Apartado de Correos No 10.257 50080 Zaragoza Τηλ. 34976 554175 - Fax 566073 Ενδιαφέρον Ψάρια
5. EL CHAFLAN Europa Empresarial, Rozabella s/n Edificio Paris 6 of. 2-3 28290 Las Rozas - Madrid Τηλ. 3491 6402188 - Fax 6405963 Ενδιαφέρον Ψάρια - θαλασσινά
10. PEREZ VIΡAS S.A. Mercabilbao puesto 107-109 48970 Basauri (Vizcaya) Τηλ. 3494 4485600 - Fax 4485604 e-mail: perezvinas@infonegocio.com Ενδιαφέρον Ψάρια
46
20. FRANCISCO ARFELIS MOLINS Merco, 29 25100 Almacelles (Lleida) Τηλ. 3493 2687499 - Fax 2687468 e-mail: m.arfelis@telefonica.net Ενδιαφέρον Ψάρια (λαβράκι,τσιπούρα)
12. VIGOFRESCO, S.L. Apartado de Correos 1126 36200 Vigo Τηλ. 34986 822793 - Fax 822799 Ενδιαφέρον Ψάρια (λαβράκι,τσιπούρα)
21. FRIGORIFICOS GUADALQUIVIR, S.L. Darsena del Centenario s/n 41011 Sevilla Τηλ. 3495 4458899 - Fax 4457847 e-mail: frigovir@frigovir.com Ενδιαφέρον Ψάρια και γαρίδες κατεψυγμένες
13. GRUPO EROSKI Barrio San Agustνn, s/n 48230 Elorrio (Vizcaya) Τηλ. 3494 6211241 - Fax 6211457 Ενδιαφέρον Ψάρια (λαβράκι,τσιπούρα)
22. CARNICAS PEMU, S.L. C/ Plomo, 6 28045 MADRID Τηλ. 3491 5398208 - Fax 5392123 Ενδιαφέρον ψάρια και θαλασσινά
14. PESCADOS LA BERMEANA S.A. Mercabilbao - Puesto 102 48970 Basauri (Vizcaya) Τηλ. 3494 4485505 - Fax 4485509 Ενδιαφέρον Ψάρια (λαβράκι,τσιπούρα)
23. GASTRODON C/Electricistas, 14 Parque Empresarial Pinares Llanos 28670 Villaviciosa de Odόn - Madrid Τηλ. 3491 6166166 - Fax 6166165 Ενδιαφέρον Ψάρια και θαλασσινά και ειδικότερα γαρίδες φρέσκες
15. I & T IMPORT-EXPORT - TSOUTSAS IOANNIS San Juan, 25 - 3D 33200 Gijon (Asturias) Τηλ. 34985 383697 - Fax 383697 Ενδιαφέρον Ψάρια ιχθυοτροφείου.
24. MARISCOS MAR DEL MEDIO S.L. Avda. de la Costa, 87-5 of.-6 33205 Gijon (Asturias) Τηλ. 34985 134549 - Fax 134568 Ενδιαφέρον Ψάρια και θαλασσινά κατεψυγμένα
16. BARCELONA CONSULTING GROUP Balmes, 76-3o-2o 8007 BARCELONA Τηλ. 34 93 4876365 - Fax 4878212 Ενδιαφέρον Ψάρια και θαλασσινά
25. ENCARNACION MOREJON S.L. Virgen de Fatima, 13 Local A 41010 Sevilla Τηλ. 3495 5630470 - Fax 5633046 e-mail: emorejons@telefonica.net Ενδιαφέρον Ψάρια και θαλασσινά κατεψυγμένα
17. PESCADOS ESTEBAZ LAMEIRO, S.L. Nueva Lonja de Altura Oficina 60 36202 Vigo-Puerto Pesquero Τηλ. 34986 822696 - Fax 822697 Ενδιαφέρον Ψάρια και θαλασσινά (γαρίδες, καραβίδες κλπ.)
26. A.M.V. MARITIMOS, S.L. c/ Velazquez, 63 28001 Madrid Τηλ. 3491 4746147 – Fax: 4749381 Ενδιαφέρον Ψάρια και θαλασσινά
18. GUADEX, S.L. Abades, 17 esc. A., 3o izq. 41004 Sevilla Τηλ. 3495 4562288 - Fax 4212475 Ενδιαφέρον Ψάρια και θαλασσινά κατεψυγμένα
27. LONJA MADRID, S.A. Gran via, 6 - 4o planta Oficina, 17 28013 Madrid Τηλ. 3491 5247456 - Fax 5247480 Ενδιαφέρον Ψάρια και θαλασσινά, φρέσκα και κατεψυγμένα
19. ENDER Gran Vνa Corts Catalanes, 617 8007 Barcelona Τηλ. 3493 4126162 - Fax 4120800 Ενδιαφέρον Ψάρια (λαβράκι,τσιπούρα)
28. SUPERMERCADOS JOFRAMIR C/ La Virgen, 24 45860 Villacapas - Toledo Τηλ. 34925 160988 - Fax 161045 e-mail: joframir@yahoo.es Ενδιαφέρον Ψάρια και θαλασσινά, φρέσκα και κατεψυγμένα
ΙΣΠΑΝΙΑ
11. PESCAVEGA Pasaje Diego de Losada, 3 entreplanta 49018 Zamora Τηλ. 34980 534340 - Fax 532000 Ενδιαφέρον Ψάρια (λαβράκι,τσιπούρα)
47
ΙΣΠΑΝΙΑ
29. KIEL, S.L. Avda. de las Sinas, 60 Villanueva de Arosa Τηλ. 34986 563414 - Fax 555261 e-mail: markielv@infonegocio.com Ενδιαφέρον Ψάρια και θαλασσινά.
37. FRIGORIFICOS BERBES, S.A. Orillamar, 73 36202 Vigo Τηλ. 34986 297700 - Fax 208552 e-mail: fibrex@fribex.com Ενδιαφέρον Ψάρια κατεψυγμένα
30. CREDIMAR Apartado de Correos 126 50002 Zaragoza Τηλ./Fax: 34976 229848 Ενδιαφέρον Ψάρια και θαλασσινά.
38. PESCADOS RUBEN S.L. Nois 1 27893 Nois, Foz (Lugo) Τηλ. 34982 136733 - Fax 136659 e-mail: pescadosruber@pescadosruber.com Ενδιαφέρον Ψάρια νωπά και κατεψυγμένα
31. PEIXOS CALSINA-BOSCH C.B. C/ La Farella 23 Puerto de Llanca Girona Τηλ. 34972 381250 - Fax 120354 Ενδιαφέρον Ψάρια και θαλασσινά φρέσκα
39. DOJU ALIMENTACION S.L. Vitoria 17 Ofi. 406 9004 Burgos Τηλ. 34947 256888 - Fax 256889 Ενδιαφέρον Ψάρια φρέσκα και κατεψυγμένα.
32. PROCERIVA, S.L. Paseo Ind.Ventorro del Cano C/ Valdemorillo, 51 28925 Alcorcόn (Madrid) Τηλ. 34 91 5481619 - Fax 5597222 Ενδιαφέρον ψάρια και θαλασσινά, κρέατα φρέσκα και κατεψυγμένα
40. CONDESA Avda. Rosalia de Castro, 30 Villagarcia de Arosa (Pontevedra) Τηλ. 34986 565546 - Fax 585564 Ενδιαφέρον Ψάρια φρέσκα και κατεψυγμένα.
33. 2004 M.C. SEAFOOD, S.L. C/ Fuente Blanca, 6 21459 Nuevo Portil Cartaya Τηλ. 34959 654711582 - Fax 540545 Ενδιαφέρον Ψάρια και θαλασσινά, φρέσκα και κατεψυγμένα
41. ALTAMAR 3 ASOCIADOS S.L. Calle Marques de Valladares, 23 - 6 of. 1 36201 Vigo Τηλ. 34986 228625 - Fax 228625 e-mail: altamar3@telefonoca.net Ενδιαφέρον Ψάρια φρέσκα, κατεψυγμένα
34. MARISQUERA SAN ANTONIO S.C.L. Juan Palencia, 19 Muriedas (Cantabria) Τηλ. 34942 254754 - Fax 269393 Ενδιαφέρον Ψάρια και Θαλασσινά.
42. ESCRIDASA S.L. General Lacy, 24 28045 Madrid Τηλ. 3491 4685132 - Fax 4685119 Ενδιαφέρον Ψάρια φρέσκα
35. IMEXST, S.L. Orense 18, 6Ί piso, puerta 8 28020 Madrid Τηλ. 3491 5552170 - Fax 5553977 Ενδιαφέρον Ψάρια και θαλασσινά.
43. PESCADOS QUEMADA, s.a. Mercamadrid Mσdulo 42 28053 Madrid Τηλ. 3491 7851302 - Fax 7851401 Ενδιαφέρον Ψάρια φρέσκα και θαλασσινά (γαρίδες, καραβίδες κλπ.)
36. PASAPESCAS S.A. Zona Portuaria de Bouzas, s/n 36208 Vigo Τηλ. 34986 204111 - Fax 236609 Ενδιαφέρον Ψάρια κατεψυγμένα
44. MORENO ROIG S.L. Las Vacas, 6 Oficina 8 28340 Valdemoro - Madrid Τηλ. 3491 8018796 - Fax 8083015 e-mail: morenoroig@yahoo.es Ενδιαφέρον Ψάρια φρέσκα και κατεψυγμένα.
48
53. OCTOPUS VULGARIS Pol. Las Albarizas C/ Bronce, 6 29600 Marbella - Mαlaga Τηλ. 34 952815526 - Fax 658799000 Ενδιαφέρον Ψάρια φρέσκα.
46. DISTRIBUCIONES 3x3, S.A. Polνgono de Bajo Venta, 10 Nave G 50410 Cuarte de Huerva (Zaragoza) Τηλ. 34976 504026 - Fax 504076 e-mail: dis3x3@public.ibercaja.es Ενδιαφέρον Ψάρια φρέσκα.
54. VIGOPEIXE S.L. Camino do Laranxo s/n Nave Celta 7-B 36216 Vigo Τηλ. 34986 453211 - Fax 453231 e-mail: vigopeixe@vigopeixe.com Ενδιαφέρον Ψάρια φρέσκα.
47. TRANSCONTINENTAL DE PRODUCTOS ALIMENTICIOS Juan de la Cierva, 4-6 8915 Badalona (Barcelona) Τηλ. 3493 3954811 - Fax 4656933 Ενδιαφέρον Ψάρια φρέσκα.
55. INDEMAR Av. Gral. Perοn, 14, 8E 28020 Madrid Τηλ./Fax: 3491 5715514 Ενδιαφέρον Ψάρια, ιχθυοκαλλιέργειες
48. TU PESCA DIA A DIA S.L. Bronce, 12 28510 Campo Real (Madrid) Τηλ. 3491 8765447 - Fax 8765448 e-mail: infotupescadiaadia.com Ενδιαφέρον Ψάρια φρέσκα.
56. AALESUND TRADING S.A. Camno Cogullada, s/n Mercazaragoza 50014 Zaragoza Τηλ. 34976 470001 - Fax 470434 Ενδιαφέρον Ψάρια, φρέσκα και κατεψυγμένα.
49. A.M.V. MARITIMOS, S.L. c/ Velazquez, 63 28001 Madrid Τηλ. 3491 4746147 - Fax 4749381 Ενδιαφέρον Ψάρια, θαλασσινά
57. AUSTRALIAN & SPANISH C.E. Avda. de Luis de Morales, 32 41018 Sevilla Τηλ. 3495 4534966 - Fax 4542802 e-mail: austral@teleline.es Ενδιαφέρον Ψάρια, φρέσκα και κατεψυγμένα.
50. MALDOBEN S.L. Leon X, bl. 16 - 1A 41009 Sevilla Τηλ. 3495 4372363 - Fax 4372363 Ενδιαφέρον Ψάρια, νωπά, κατεψυγμένα
58. FISH INFORMACION Y SERVICIOS INTERNACIONALES S.L. Reventon 15 35310 Santa Frigida (Las Palmas de Gran Canaria) Τηλ. 34928 352202 - Fax 270609 e-mail: carlos@fis.com Ενδιαφέρον Ψάρια.
51. VIGARAMA, S.L. Iparraguirre, 59 - 5Ί Edificio Cantαbrico 48980 Santurce (Vizcaya) Τηλ. 3494 4937836 - Fax 4937836 Ενδιαφέρον Ψάρια, φρέσκα και κατεψυγμένα.
59. LINER BAIT 2000 S.L. Gran Via de les Corts Catalanes, 1176-bis entlo.9 8020 Barcelona Τηλ. 3493 3134811 - Fax 3134991 e-mail: linerbait2000@terra.es Ενδιαφέρον Ψάρια.
ΙΣΠΑΝΙΑ
45. ARIELE PESCADOS Y MARISCOS S.L. Costa de Monte I, E. 32170 Amoeiro (Ourense) Τηλ./Fax: 34988 281406 Ενδιαφέρον Ψάρια φρέσκα, θαλλασινά και μαλακόστρακα.
52. COVASCO Juan de Garay, 7, entreplanta 48003 Bilbao Τηλ. 3494 4434489 - Fax 4434358 Ενδιαφέρον Ψάρια.
49
Η αγορά προϊόντων ιχθυοκαλλιέργειας στην Ιταλία
Ι ΤΑ Λ Ι Α
1. Παγκόσμια Παραγωγή Αλιευμάτων Σύμφωνα με στοιχεία του Παγκόσμιου Οργανισμού Τροφίμων η παραγωγή ιχθυηρών το 2005 ανήλθε σε 141,403 εκ. τόνους, εκ των οποίων τα 48.150 εκ. τόνοι αφορούν σε ιχθυοκαλλιέργειες (34,1% του συνόλου). Το 35% της παγκόσμιας παραγωγής παράγεται στην Κίνα, ήτοι, 49,5 εκ. τόνοι από τα οποία, το 65,5% αφορά σε καλλιέργειες. Σημαντικές παραγωγικές χώρες είναι επίσης το Περού, η ΕΕ-25, η Ινδία, οι ΗΠΑ, η Χιλή, η Ιαπωνία, η Ταϊλάνδη και το Βιετνάμ. Οι ιχθυοκαλλιέργειες, ύψους 48 και πλέον εκ. τόνων, σημείωσαν αύξηση κατά 4,8% σε σχέση με το 2004, φθάνοντας σε αξία περίπου τα 71 δισ. δολ., ενώ για τα έτη 2001-2005, σημειώθηκε, μέση αύξηση, κατά 6,1% ετησίως. Η Κίνα το 2005 παρήγαγε 32,4 εκ. τόνους και σε αξία 34,4 δισ. δολ. περίπου το 48,7% της παγκόσμιας παραγωγής. Πίνακας 1: Παγκόσμια Παραγωγή αλιευματων (σε χιλ. τόνους)
Ιχθυηρά Ιχθυοκαλλιέργειας ΣΥΝΟΛΟ
2005
% Βάρος 2005
% Μεταβολή 05/04
93.253 48.150 141.403
65,9 34,1 100,0
-1,2 4,8 0,8
Μέση ετήσια ποσοστιαία μεταβολή 01/05 0,1 6,1 1,9
Πηγή: επεξεργασία στοιχείων FAO από ISMEA
Πίνακας 2: Παγκόσμια Παραγωγή αλιευματων ανά Γεωγραφική Περιοχή (σε χιλ. τόνους) Γεωγραφική περιοχή Παγκόσμια Παραγωγή Ασία Ευρώπη – ΕΕ 15 – ΕΕ 25 Νότιος Αμερική Βόρειος Αμερική Αφρική Ωκεανία Άλλες
2005
% Βάρος 2005
% Μεταβολή 05/04
141.403 89.030 15.937 6.299 6.942 17.886 8.829 8.020 1.560 140
100,0 63,0 11,3 4,5 4,9 12,6 6,2 5,7 1,1 0,1
0,8 2,3 -0,9 -3,0 -2,9 -3,8 -2,6 1,9 4,5 -7,9
Μέση ετήσια ποσοστιαία μεταβολή 01/05 1,9 3,0 -3,1 -4,1 -4,1 3,2 -0,4 1,8 6,1 -9,7
Πηγή: επεξεργασία στοιχείων FAO από ISMEA
Πίνακας 3: Παγκόσμια Παραγωγή Προϊόντων Ιχθυοκαλλιέργειας ανά Ειδοσ & ανα Χώρα (σε χιλ. τόνους) 2005
% Βάρος 2005
% Μεταβολή 05/04
ΣΥΝΟΛΟ Ιχθύες γλυκού νερού Μαλάκια Οστρακόδερμα Ιχθύες diadromi Ιχθύες θαλάσσης Άλλα υδρόβια ζώα
48.150 25.778 13.449 3.961 2.880 1.643 438
100,0 53,5 27,9 8,2 6,0 3,4 0,9
4,8 5,5 2,3 8,4 0,6 12,9 15,1
Μέση ετήσια ποσοστιαία μεταβολή 01/05 6,1 5,7 4,2 16,7 3,1 10,9 27,4
ΣΥΝΟΛΟ Κίνα Ινδία Βιετνάμ ΕΕ 25
48.150 32.414 2.838 1.437 1.262
100,0 67,3 5,9 3,0 2,6
4,8 5,9 1,5 19,9 -4,5
6,1 5,6 7,6 25,0 -2,1
Πηγή: επεξεργασία στοιχείων FAO από ISMEA
50
Μετά τη μείωση της παραγωγής το 2003, η παραγωγή προϊόντων ιχθυοκαλλιέργειας ανέκαμψε και για το 2006 ανήλθε σε άνω των 241.000 τόνων και σε αξία περίπου 629 εκ. ευρώ. Η Ιταλία είναι τρίτη παραγωγική χώρα στην Ευρωπαϊκή Ένωση των 25, μετά τη Γαλλία και την Ισπανία, με μερίδιο 14% της παραγωγής. Η ιχθυοκαλλιέργεια στην ιταλική αγορά χαρακτηρίζεται από υψηλή διαφοροποίηση των συστημάτων παραγωγής, των τεχνολογιών που εφαρμόζονται και των ειδών που εκτρέφονται. Για το 2006, η παραγωγή μαλακίων κάλυψε το 70% του συνόλου της παραγωγής, έναντι 30% εκείνης των ιχθυηρών, σημείωσε δε αύξηση τόσο σε ποσοτικούς όρους, όσο και σε αξία. Από τα διάφορα είδη που εκτρέφονται, η παραγωγή πέστροφας, λαβρακίου και τσιπούρας καλύπτει το 82% των παραγόμενων ειδών και ειδικότερα αυτό της πέστροφας το 56%. Η παραγωγή τσιπούρας το 2006 παρέμεινε στα ίδια επίπεδα με το 2005 (9.500 τόνους), ενώ αύξηση σημείωσε η παραγωγή λαβρακίου (9.300τ. +2,1%), πέστροφας (40.200 τ. +1,75%) και οξύρρυγχων (1300 τ. +7,7%). Σε αξία, η συνολική παραγωγή προϊόντων ιχθυοκαλλιέργειας ανήλθε το 2006 σε 628,95 εκ. ευρώ, από τα οποία η παραγωγή μαλακίων ανήλθε σε 288,25 εκ. ευρώ και ιχθυηρών σε 340,70 εκ. ευρώ. Πίνακας 4: Παραγωγή προϊόντων ιχθυοκαλλιέργειας 2004-2006 (σε τόνους) Είδη Λαβράκια Τσιπούρες Κέφαλοι Χέλια Πέστροφες Γατόψαρα Κυπρίνοι Οξύρρυγχοι Άλλα ΣΥΝΟΛΟ Μύδια Χάβαρα ΣΥΝΟΛΟ μαλακίων ΣΥΝΟΛΟ προϊόντων Ιχθυοκαλλιέργειας
2004 9.700 9.050 3.000 1.600 39.000 700 650 1.000 3.100 67.800 125.000 40.000 165.000 232.800
2005 9.100 9.500 3.000 1.650 39.500 700 650 1.200 3.800 69.100 125.000 40.000 165.000 234.100
2006 9.300 9.500 3.000 1.700 40.200 600 700 1.300 5.600 71.900 125.000 45.000 170.000 241.900
Πηγή: Api/Icram
Πίνακας 5: Παραγωγή προϊόντων ιχθυοκαλλιέργειας, 2004-2006 (αξία σε εκ. ευρώ) Είδη
2004
2005
2006
Λαβράκια
65,52
61,20
66,00
Τσιπούρες
54,74
59,50
64,00
Κέφαλοι
10,20
10,20
12,24
Χέλια
12,75
13,18
15,30
118,56
120,08
132,60
Γατόψαρα
2,8
2,80
2,40
Κυπρίνοι
1,89
1,89
1,90
Οξύρρυγχοι
5,50
6,60
10,40
Πέστροφες
Άλλα ΣΥΝΟΛΟ Μύδια
17,51
21,29
35,86
289,46
296,73
340,70
81,25
81,25
81,25
Χάβαρα
184,00
184,00
207,00
ΣΥΝΟΛΟ μαλακίων
265,25
265,25
288,25
ΣΥΝΟΛΟ προϊόντων Ιχθυοκαλλιέργειας
554,71
561,98
628,95
Πηγή: Api/Icram
51
Ι ΤΑ Λ Ι Α
2. Παραγωγική Δομή Ιχθυοκαλλιεργειών στην Ιταλία - Εξέλιξη Προσφοράς
Πίνακας 6: Παραγωγή προϊόντων ιχθυοκαλλιέργειας στην Ιταλία 2006 (ποσότητες σε τόνους, αξία σε εκ. ευρώ) Είδη
Βάρος %
Αξία
Μέση ετήσια Μεταβολή ποσοστιαία % 06/05 μεταβολή 02/06
Βάρος %
Λαβράκια
9.300
3,8
12,9
2,2
-0,8
66
10,5
19,4
7,8
1,8
Τσιπούρες
9.500
3,9
13,2
0,0
1,4
64
10,2
18,8
7,6
6,2
Κέφαλοι
3.000
1,2
4,2
0,0
0,0
12
1,9
3,6
20,0
4,7
Χέλια Πέστροφες Γατόψαρα
Ι ΤΑ Λ Ι Α
Ποσότητες
Μέση ετήσια Μεταβολή ποσοστιαία % 06/05 μεταβολή 02/06
Κυπρίνοι
1.700
0,7
2,4
3,0
-2,7
15
2,4
4,5
16,1
7,6
40.200
16,6
55,9
1,8
-0,8
133
21,1
38,9
10,4
1,9
600
0,2
0,8
-14,3
0,0
2
0,4
0,7
-14,3
0,0
700
0,3
1,0
7,7
1,9
2
0,3
0,6
0,8
0,2
Οξύρρυγχοι
1.300
0,5
1,8
8,3
14,7
10
1,7
3,1
57,6
22,3
Άλλα
5.600
2,3
7,8
-
-
36
5,7
10,5
-
-
54,2 100,0
ΣΥΝΟΛΟ
71.900
29,7 100,0
4,1
0,8
341
14,8
5,2
Μύδια
125.000
51,7
73,5
0,0
-1,9
81
12,9
28,2
0,0
-1,9
45.00
18,6
26,5
12,5
-4,9
207
32,9
71,8
12,5
5,8
70,3 100,0
3,0
-2,7
288
45,8 100,0
8,7
3,3
3,3
-1,7
629 100,0
11,9
4,3
Χάβαρα ΣΥΝΟΛΟ μαλακίων
170.000
ΣΥΝΟΛΟ προϊόντων Ιχθυοκαλλιέργειας
241.900 100,0
-
-
Πηγή: επεξεργασία στοιχείων Api/Icram από ISMEA
2. 1. Πέστροφες Το 2006, η παραγωγή πέστροφας ανήλθε άνω των 40.000 τόνων. Στη χώρα υπάρχουν περί τις 359 μονάδες, επικεντρωμένες κυρίως στη Βόρειο Ιταλία (70% των μονάδων ευρίσκονται στις Περιφέρειες Veneto, Friuli, Trentino Alto Adige και Lombardia), ενώ σημαντική παρουσία εμφανίζεται και στην κεντρική Ιταλία, στην Περιφέρεια της Τοσκάνης. Παρά την αύξηση της παραγωγής της πέστροφας κατά τα δύο τελευταία έτη, η παραγωγή υπολείπεται των επιπέδων παραγωγής στα τέλη της δεκαετίας του 1990, οπότε και σημειώνεται πτώση της παραγωγής στην Ιταλία αλλά και στην ευρωπαϊκή αγορά, γενικότερα. Η πτώση αυτή οφείλεται κυρίως στην ωρίμανση του προϊόντος και στον ανταγωνισμό που δημιουργήθηκε από την εμφάνιση νέων προϊόντων ιχθυοκαλλιέργειας, όπως το λαβράκι, η τσιπούρα και ο σολομός, τα οποία στην πορεία αποδείχθηκαν περισσότερο ανταγωνιστικά ως προς την τιμή. Σε απάντηση αυτού του ανταγωνισμού, οι ιταλικές εταιρείες πέστροφας αφενός, επεδίωξαν τη μείωση του κόστους παραγωγής, με την εισαγωγή νέων τεχνικών παραγωγής, και αφετέρου προσέφεραν διαφοροποιημένα προϊόντα (άσπρες πέστροφες κ.ά.), σε διάφορα μεγέθη και με διάφορες επεξεργασίες (χωρίς εντόσθια και χωρίς κεφάλι, σε φιλέτο και καπνιστές). Την παρούσα περίοδο, η ζήτηση παραμένει σταθερή και η οριακή αύξηση της ζήτησης δεν δημιουργεί ισχυρά κίνητρα για μια νέα δυναμική πορεία του τομέα. Η εκλογίκευση της προσφοράς, μέσω σημάτων ποιότητας, τεχνικών προώθησης, συνεργασίας μεταξύ παραγωγής και διανομής, αποτελούν μονόδρομο για την ανάκαμψη του τομέα.
2. 2. Λαβράκια και τσιπούρες Το 2006, η παραγωγή τσιπούρας ανήλθε στα ίδια επίπεδα, περίπου, με το 2005, ενώ η παραγωγή λαβρακίων σημείωσε ελαφριά άνοδο κατά 2,2%. Η παραγωγή τσιπούρας και λαβρακίου στην Ιταλία, μετά τη μεγάλη αυξητική πορεία που είχε κατά την δεκαετία του 1990, παραμένει σε σταθερά επίπεδα τα τελευταία έτη. Το 2006, οι εγκαταστάσεις καλλιέργειας τσιπούρας και λαβρακίου ανήρχοντο σε 126 από τις οποίες 54 κλούβες στη θάλασσα (το 2000 υπήρχαν 103 εγκαταστάσεις και 36 κλούβες). Η ιχθυοκαλλιέργεια τσιπούρας και λαβρακίου, επικεντρώνεται κυρίως στη Σαρδηνία, στην Απουλία, τη Σικελία και την Τοσκάνη. Η ιταλική αγορά, σε αυτά τα προϊόντα, δέχεται ισχυρό ανταγωνισμό εξ αιτίας των μεγάλων εισαγωγών κυρίως από 52
2. 3. Άλλα ιχθυηρά 2. 3.1 Χέλια Η παραγωγή χελιών, από τους πιο παραδοσιακούς τομείς της ιχθυοκαλλιέργειας στην Ιταλία, το 2006 σημείωσε αύξηση κατά 3% σε σχέση με το 2005, εντούτοις αντιμετωπίζει ισχυρό ανταγωνισμό από τις βορειοευρωπαϊκές χώρες, που σε συνδυασμό με τις απηρχαιωμένες παραγωγικές δομές της χώρας, οδήγησαν στην εξασθένιση του τομέα, που ως αποτέλεσμα είχε και τη μείωση των εγκαταστάσεων από 52 το 2000, σε 32 το 2006. Οι εξαγωγές φρέσκων και κατεψυγμένων χελιών είναι σχεδόν μηδαμινές. Εισάγονται, κυρίως, ζωντανά χέλια, καθώς και φρέσκα και κατεψυγμένα, ενώ η εσωτερική ζήτηση χαρακτηρίζεται, ως αδύναμη. 2.3.2 Οξύρρυγχοι Η παραγωγή οξύρρυγχων, κυρίως για την παραγωγή χαβιαριού, για το 2006 ανήλθε σε 1.300 τόνους, σημειώνοντας διπλάσια αύξηση σε σχέση με το 2001. Το χαβιάρι (ή τα αυγά οξύρρυγχων), έχει θετικό εξωτερικό ισοζύγιο για το 2006 κατά 10,2 εκ ευρώ, σε σχέση με το 2003, που ήταν 2 εκ. ευρώ. 2.3.3 Κυπρίνοι και γατόψαρα Η παραγωγή κυπρίνων και γατόψαρων παραμένει στάσιμη τα τελευταία χρόνια, ανερχόμενη σε 600 έως 700 τόνους ετησίως. Παράγονται σε μικρές μονάδες, κυρίως από οικογενειακές επιχειρήσεις, για την τοπική αγορά, ενώ επηρεάζεται άμεσα από τις εισαγωγές από την Ουγγαρία και τη Ρουμανία, που προσφέρουν τα εν λόγω προϊόντα σε χαμηλότερες τιμές από τους εγχώριους παραγωγούς. 2.3.4 Κέφαλοι, σαργοί και άλλα Η παραγωγή κέφαλων για το 2006 παρέμεινε στάσιμη και ανήλθε σε 3.000 τόνους. Η παραγωγή σαργών επίσης παρέμεινε στάσιμη, ενώ παράλληλα νέα είδη όπως ρόμβοι και γλώσσες εμφανίστηκαν στην αγορά. Σημειώνεται, επίσης, ότι η παραγωγή του κόκκινου τόνου, που προορίζεται για την ιαπωνική αγορά, ςτην ουσία δεν πρόκειται για νέα παραγωγή, αλλά επεξεργασία του αλιευμένου τόνου, που για τη μεγέθυνσή του, τοποθετείται σε μεγάλες κλούβες. 2.3.5 Μαλάκια Η βασική παραγωγή αφορά στα μύδια (Mytilus galloprovincialis) και σε χάβαρα (Tapes philippinarum). Η παραγωγή το 2006 ανήλθε στα επίπεδα του 2002, μετά τη μείωση που σημειώθηκε το 2003, εξ αιτίας της υπερβολικής ζέστης και της ανομβρίας. Η παραγωγή μυδιών το 2006 ανήλθε 125.000 τόνους και χαβάρων σε 45.000 τόνους (+12,5%) σε σχέση με το 2005. Η παραγωγή δίθυρων μαλακίων πραγματοποιείται σε 442 εγκαταστάσεις (από τις 979 συνολικά εγκαταστάσεις, σύμφωνα με στοιχεία της Idroconsult το 2005), από τις οποίες το 40% είναι εγκατεστημένες στην Περιφέρεια της Veneto.
3. Κατανάλωση ιχθυηρών στην Ιταλία Η συνολική κατανάλωση αλιευμάτων στην Ιταλία ανήλθε, για το 2006, σε 4,346 δισ. ευρώ, σημειώνοντας αύξηση κατά 10,5% σε σχέση με το 2005 και σε ποσότητες 455.571 τόνους, με αύξηση κατά 3,9%, σε σχέση με το 2005. Τα νωπά και απεψυγμένα χύδην ψάρια, ανήλθαν σε 241.107 τόνους (52,9% του συνόλου) και σε αξία 2,280 δισ. ευρώ 53
Ι ΤΑ Λ Ι Α
Ελλάδα και Τουρκία, λόγω της χαμηλών προσφερόμενων τιμών. Οι ιταλοί παραγωγοί, προκειμένου να αντιμετωπίσουν τον ισχυρό ανταγωνισμό από τις εισαγωγές, αρχικά μείωσαν τις τιμές και εν συνεχεία επένδυσαν στην ποιότητα και στη διαφοροποίηση των προϊόντων, αυξάνοντας το μέσο βάρος των ψαριών (400-800 γρ. και άνω). Παράλληλα, η πιστοποίηση της ποιότητας του προϊόντος, η πιστοποίηση της παραγωγικής διαδικασίας, τα σήματα, οι ετικέτες προέλευσης είναι, μεταξύ άλλων, τα μέτρα που πήραν ιταλοί παραγωγοί για την αντιμετώπιση του ανταγωνισμού.(όπως π.χ. εκείνα από τη λιμνοθάλασσα του Orbetello όπου διατίθενται στην αγορά σε υπερδιπλάσιες τιμές). Στην εξέλιξη του τομέα, σημαντικό ρόλο διαδραματίζουν και οι μεγάλες αλυσίδες καταστημάτων. Οι μεγάλες αλυσίδες διανομής ζητούν από τους παραγωγούς να προσαρμόσουν την παραγωγή των σε υψηλά επίπεδα τυποποίησης, εξασφαλίζοντας ταυτόχρονα τη διαθεσιμότητα προϊόντος, την έγκαιρη παράδοση και την ποιότητα.
(52,5% του συνόλου) σημειώνοντας αύξηση κατά 3,5% σε ποσότητες και 10,9% σε αξία αντίστοιχα, σε σχέση με το 2005. Ως προς τις γεωγραφικές περιοχές, η κατανάλωση στη Βορειοδυτική Ιταλία καλύπτει το 23,9% των ποσοτήτων (108.672 τ.), η Βορειοανατολική Ιταλία το 14,8% (67.589 τ.), η κεντρική Ιταλία το 23,8%(108.404 τ) και η νότια Ιταλία το 37,5% (170.908 τ.). Σημειώνεται ότι η αύξηση σε σχέση με το 2005 στη ΒΔ Ιταλία, ήταν κατά 11,3% των ποσοτήτων κατανάλωσης και σε αξία αύξηση κατά 20,7%. Η κατανάλωση ιχθυηρών για το 2006 ανήλθε σε 20,9 κιλά ανά οικογένεια στην Ιταλία, με μία αύξηση κατά 3,9% σε σχέση με το 2005, ενώ το μέσο κόστος ανά οικογένεια στην κατανάλωση ιχθυηρών ανήλθε σε 199 ευρώ.
Ι ΤΑ Λ Ι Α
Πίνακας 7: Εξέλιξη Εγχώριας Κατανάλωσης Αλιευμάτων (αξία σε εκ. ευρώ, ποσότητες σε τόνους)
Νωπά & απεψυγμένα χύδην - Φυσικά Ιχθύες θαλάσσης Ιχθύες γλυκού νερού* Μαλάκια Οστρακόδερμα - Μεταποιημένα Κατεψυγμένα χύδην Κατεψυγμένα/Βαθιάς κατάψυξης συσκευασμένα Κονσερβοποιημένα Ξηρά, αλίπαστα και καπνιστά Χύδην & συσκευασμένα ΣΥΝΟΛΟ
Αξία 2.057 1.947 1.117 255 386 188 109 234
2005 Ποσότητες 233.021 226.662 121.210 32.119 59.892 13.443 6.357 34.384
Αξία 2.280 2.164 1.270 289 410 196 116 249
2006 Ποσότητες 241.107 234.517 129.369 32.284 59.036 13.826 6.592 34.362
% Μεταβολή 06/05 Αξία Ποσότητες 10,9 3,5 11,1 3,5 13,6 6,7 13,1 0,5 6,2 -1,4 4,1 2,8 5,9 3,7 6,2 -0,1
606
63.624
667
69.781
10,1
9,7
762 276 3.935 3.935
88.572 18.724 438.319 438.319
839 312 4.346 4.346
91.450 18.871 455.571 455.571
10,0 13,2 10,5 10,5
3,2 0,8 3,9 3,9
Πηγή: ISMEA/ACNielsen
4. Εξωτερικό Εμπόριο Ιταλίας Το εξωτερικό εμπόριο της χώρας σε ιχθείς, μαλάκια και οστρακόδερμα εμφανίζεται υψηλά ελλειμματικό (πιν. 8). Ειδικότερα, ο όρος εισαγωγών/εξαγωγών προϊόντων αλιείας και ιχθυοκαλλιέργειας ανήλθε σε 21,7% το 2004, σε 23,9% το 2005 και σε 28,3% το 2006. Σημαντικότεροι εμπορικοί εταίροι της χώρας είναι η Ισπανία, η Δανία οι Κάτω Χώρες, η Γαλλία, το Εκουαδόρ και η Ελλάδα. Πίνακας 8: Εξωτερικό Εμπόριο Ιχθυων, Μαλακίων & Οστρακόδερμων Αξία (σε εκ. ευρώ) 2004 2005 2006
Ποσότητες (σε τόνους) 2004 2005 2006
Εξαγωγές Προϊόντα αλιείας και ιχθυοκαλλιέργειας Προϊόντα ιχθυακής βιομηχανίας Σύνολο ιχθύων, μαλακίων & οστρακόδερμων
164 270 434
192 283 475
236 320 556
60 64 124
70 62 132
75 66 142
Εισαγωγές Προϊόντα αλιείας και ιχθυοκαλλιέργειας Προϊόντα ιχθυακής βιομηχανίας Σύνολο ιχθύων, μαλακίων & οστρακόδερμων
753 2360 3113
803 2579 3382
833 2847 3681
178 665 843
175 697 872
182 720 901
Ισοζύγιο Προϊόντα αλιείας και ιχθυοκαλλιέργειας Προϊόντα ιχθυακής βιομηχανίας Σύνολο ιχθύων, μαλακίων & οστρακόδερμων
-589 -2090 -2679
-611 -2296 -2906
-597 -2527 -3125
-118 -601 -719
-105 -635 -739
-106 -654 -760
Πηγή: επεξεργασία στοιχείων ISTAT από ISMEA
54
Πίνακας 9: Εισαγωγές Ιταλίας (αξία σε χιλ. ευρώ) Τόνοι, τονάκια, παλαμίδες Γαρίδες Μπακαλιάροι Καλαμάρια & καλαμαράκια Χταπόδια Σολομοί Ξιφίες Καραβίδες Σουπιές Λαβράκια Γλωσσάκια Γαύροι & ατζούγιες Χόμαροι Τσιπούρες Πεσκαντρίτσες Άλλα προϊόντα
2005 470.221 377.987 283.676 232.014 184.007 173.667 112.331 96.724 121.786 94.883 70.714 67.783 53.679 62.315 50.210 878.014
2006 505.704 455.422 307.509 233.219 201.025 200.162 110.307 107.270 93.275 86.722 75.480 69.468 58.146 56.381 55.003 1.012.679
Ι ΤΑ Λ Ι Α
2004 429.306 351.672 275.210 213.117 168.636 151.983 102.700 85.305 112.777 87.490 62.366 69.235 47.431 58.362 42.038 799.952
Πηγή: επεξεργασία στοιχείων ISTAT από ISMEA
Πίνακας 10: Οι 10 Σημαντικότεροι Εμπορικοί Εταίροι (σε χιλ. ευρώ) 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. 10.
Ισπανία Δανία Κάτω Χώρες Γαλλία Εκουαδόρ Ελλάδα Ταϊλάνδη Αργεντινή Γερμανία Ηνωμένο Βασίλειο
2004 587.396 299.678 260.955 248.627 82.384 139.913 97.138 93.094 99.512 101.185
2005 623.993 329.167 286.261 250.256 108.984 141.529 98.530 60.550 111.993 115.323
2006 674.900 327.497 310.298 266.764 141.382 139.824 125.618 119.899 116.459 110.303
Πηγή: επεξεργασία στοιχείων ISTAT από ISMEA
Πίνακας 11: Οι 10 Σημαντικότεροι Εμπορικοί Εταίροι (σε τόνους) 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. 10.
Ισπανία Γαλλία Δανία Κάτω Χώρες Ταϊλάνδη Γερμανία Ελλάδα Αργεντινή Βιετνάμ Εκουαδόρ
2004 172.453 66.602 52.418 49.607 38.751 40.877 33.949 29.441 23.707 13.557
2005 172.512 60.032 52.149 50.755 36.837 39.978 36.800 24.683 27.503 21.429
2006 182.462 58.931 54.122 46.489 43.293 38.874 36.289 36.046 33.276 32.626
Πηγή: επεξεργασία στοιχείων ISTAT από ISMEA
55
5. Ελληνικές Εξαγωγές Ιχθυηρών
Ι ΤΑ Λ Ι Α
Σημαντική παρουσία στην ιταλική αγορά παρουσιάζουν η τσιπούρα και το λαβράκι από την Ελλάδα. Και τα δύο προϊόντα διατίθενται ευρέως στην Ιταλική αγορά, κυρίως στα ιχθυοπωλεία, εντός των μεγάλων αλυσίδων διανομής. Κύριο πλεονέκτημα και των δύο προϊόντων, σε σχέση με τα αντίστοιχα ιταλικά προϊόντα, είναι η ανταγωνιστική τιμή τους αλλά και η συνέπεια στην παράδοση. Ειδικότερα, οι μεγάλες αλυσίδες διανομής έρχονται, κατά βάση, σε απευθείας επαφή με τους έλληνες παραγωγούς, γεγονός που εξασφαλίζει καλύτερες τιμές στις αλυσίδες και καλύτερο προγραμματισμό στην παραγωγή και άμεση τοποθέτηση στην αγορά, για τους έλληνες εμπόρους. Τόσο η τσιπούρα όσο και το λαβράκι έχουν καθιερωθεί στις διατροφικές συνήθειες των ιταλών καταναλωτών, τόσο για την ποιότητα όσο και την τιμή τους. 5.1. Τσιπούρα Οι ελληνικές εξαγωγές τσιπούρας, για το 2007, σε αξία ανήλθαν σε 52,8 εκ ευρώ, καταλαμβάνοντας το 74,42% σε αξία των συνολικών εισαγωγών τσιπούρας στην Ιταλία, το 2006 σε 42,7 εκ. ευρώ και το 74,05% και το 2005 σε 45,7 εκ. ευρώ και το 73,42% αντίστοιχα, παρουσιάζοντας μία σταθερότητα παρουσίας στην ιταλική αγορά. Οι ανταγωνίστριες χώρες, κυρίως Τουρκία Ισπανία, Μάλτα, Κροατία και Γαλλία, καταλαμβάνουν, αντίστοιχα το 7,38%, το 5,91% το 4,94%,2,62% και 2,49%. Οι ελληνικές εξαγωγές τσιπούρας για το 2007 (πίνακας 12), σημείωσαν εντυπωσιακή άνοδο, της τάξεως του 23,75%, σε σχέση με το 2006 και αντίστοιχα αύξηση σε ποσότητες κατά 31,35%. Οι αυξημένες ποσότητες συνοδεύονται όμως και από μειωμένες μέσες τιμές προσφοράς από 4,30 ευρώ ανά κιλό το 2006 σε 4,05 ευρώ ανά κιλό το 2007. Στον πίνακα 15, αποτυπώνονται οι μέσες τιμές παραγωγού των εισαγωγών τσιπούρας στην Ιταλία οι οποίες κυμαίνονται αναλόγως των προσφερομένων, αντίστοιχα, ποσοτήτων. Η μέση ελληνική τιμή εισαγωγής τσιπούρας, υστερεί μόνο έναντι της τσιπούρας προέλευσης Τουρκίας, αλλά τούτο δεν φαίνεται να επηρεάζει, αποφασιστικά, στην τελική απόφαση του καταναλωτή. Σημειώνεται, επίσης, ότι η μέση τιμή παραγωγού τσιπούρας στην Ιταλία ανήλθε το 2006 σε 6,7 ευρώ ανά κιλό, το 2005 σε 6,2 ευρώ ανά κιλό και το 2004 σε 6,049 ευρώ ανά κιλό. Πίνακας 12: Εισαγωγές Τσιπούρας στην Ιταλία σε Αξία Αξία
2005
2006
2007
% Μεταβολή 06/05
% Μεταβολή 07/06
Ελλάδα Τουρκία Ισπανία Μάλτα Κροατία Γαλλία Λοιπές ΣΥΝΟΛΟ
45.752.681 5.683.071 2.962.533 2.605.266 1.838.488 1.796.365 1.676.778 62.315.182
42.712.844 2.911.880 2.917.587 3.449.846 2.180.956 2.169.060 1.338.371 57.680.544
52.856.560 5.244.475 4.196.158 3.507.337 1.864.375 1.766.348 1.592.516 71.027.769
-6,64% -48,76% -1,52% 32,42% 18,63% 20,75% -20,18% -7,44%
23,75% 80,11% 43,82% 1,67% -14,52% -18,57% 18,99% 23,14%
Πηγή: Επεξεργασία στοιχείων ISTAT
Πίνακας 13: Εισαγωγές Τσιπούρας στην Ιταλία σε Ποσότητες Ποσότητα Ελλάδα Τουρκία Ισπανία Μάλτα Κροατία Γαλλία Λοιπές ΣΥΝΟΛΟ
2005 10.771.511 1.560.630 400.589 544.127 405.424 278.852 € 295.157 € 14.256.290
2006 9.935.472 812.972 377.116 727.926 499.224 301.866 € 157.672 € 12.812.248
2007 13.050.237 1.525.493 531.200 839.357 383.992 209.455 € 239.780 € 16.779.514
Πηγή: Επεξεργασία στοιχείων ISTAT
56
% Μεταβολή 06/05
% Μεταβολή 07/06
-7,76% -47,91% -5,86% 33,78% 23,14% 8,25% -46,58% -10,13%
31,35% 87,64% 40,86% 15,31% -23,08% -30,61% 52,08% 30,96%
Πίνακας 14: Μερίδια Αγοράς Μερίδιο Αγοράς
2005
2006
2007
Ελλάδα Τουρκία Ισπανία Μάλτα Κροατία Γαλλία Λοιπές ΣΥΝΟΛΟ
73,42% 9,12% 4,75% 4,18% 2,95% 2,88% 2,69% 100,00%
74,05% 5,05% 5,06% 5,98% 3,78% 3,76% 2,32% 100,00%
74,42% 7,38% 5,91% 4,94% 2,62% 2,49% 2,24% 100,00%
Ι ΤΑ Λ Ι Α
Πηγή: Επεξεργασία στοιχείων ISTAT
Πίνακας 15: Μέση Τιμή Τσιπούρας ανα Χώρα Εισαγωγής Μέση Τιμή
2005
2006
2007
Ελλάδα Τουρκία Ισπανία Μάλτα Κροατία Γαλλία Λοιπές ΣΥΝΟΛΟ
€ 4,25 € 3,64 € 7,40 € 4,79 € 4,53 € 6,44 € 5,68 € 4,37
€ 4,30 € 3,58 € 7,74 € 4,74 € 4,37 € 7,19 € 8,49 € 4,50
€ 4,05 € 3,44 € 7,90 € 4,18 € 4,86 € 8,43 € 6,64 € 4,23
Πηγή: Επεξεργασία στοιχείων ISTAT
5.2. Λαβράκι Εξίσου σημαντική είναι και η παρουσία σε λαβράκια στην ιταλική αγορά. Οι εξαγωγές σε λαβράκια το 2007 ανήλθαν σε 57,5 εκ. ευρώ, καταλαμβάνοντας το 58,36% των συνολικών εισαγωγών σε λαβράκια στην Ιταλία, το 2006 σε 43,7 εκ. ευρώ και το 53,43 της αγοράς, το 2005 σε 45,1 εκ. ευρώ και το 50,38% της αγοράς. Από τις ανταγωνίστριες χώρες η Τουρκία για το 2007 καταλαμβάνει το 18% σε αξία των συνολικών εισαγωγών με 17,7 εκ. ευρώ σε αξία και η Γαλλία το 21,8% με 14,5 εκ. ευρώ σε αξία. Αξιοσημείωτη είναι και η παρουσία της Κροατίας, που με ανοδική πορεία τα τελευταία τρία χρόνια, το 2007 εξήγαγε σε αξία 4,4 εκ. ευρώ και σε ποσότητες 984 χιλ. τόνους. Σημειώνουμε ότι η μέση ελληνική τιμή εισαγωγών το 2007 ανήλθε σε 4,55 ευρώ ανά κιλό, και σε 4,62 ευρώ ανά κιλό το 2006 και σε 4,61 ευρώ ανά κιλό το 2005. Η μέση ελληνική τιμή, όπως αποτυπώνεται στον πίνακα 19, εμφανίζεται ελαφριά ακριβότερη από την τιμή λαβρακίου προέλευσης Κροατίας και κατά 9% περίπου ακριβότερη από το λαβράκι προέλευσης Τουρκίας. Σημειώνεται ότι, η μέση τιμή εισαγωγής σε λαβράκια στην Ιταλία, για το 2006, ανήλθε σε 7,096 ευρώ το κιλό, το 2005 σε 6,725 ευρώ ανά κιλό και το 2004 σε 6,754 ευρώ ανά κιλό. Πίνακας 16: Εισαγωγές Λαβρακίου στην Ιταλία σε Αξία Αξία Ελλάδα Τουρκία Γαλλία Κροατία Μάλτα Λοιπές ΣΥΝΟΛΟ
2005 45.107.546 26.574.903 10.450.211 3.424.848 1.473.449 2.511.478 89.542.435
2006 43.784.778 16.915.001 12.730.991 3.620.956 1.392.562 3.510.650 81.954.938
2007 57.515.524 17.730.628 14.521.499 4.412.692 770.402 3.595.415 98.546.160
% Μεταβολή 06/05 -2,93% -36,35% 21,83% 5,73% -5,49% 39,78% -8,47%
% Μεταβολή 07/06 23,87% 4,60% 12,33% 17,94% -80,76% 2,36% 16,84%
Πηγή: Επεξεργασία στοιχείων ISTAT
57
Πίνακας 17: Εισαγωγές Λαβρακίου στην Ιταλία σε Ποσότητες Ποσότητα
2006
2007
% Μεταβολή 06/05
% Μεταβολή 07/06
Ελλάδα
9.793.200
9.483.525
12.642.295
-3,16%
33,31%
Τουρκία
6.609.019
4.573.609
4.378.782
-30,80%
-4,26%
Γαλλία
1.224.155
1.396.716
1.739.216
14,10%
24,52%
742.628
816.523
984.536
9,95%
20,58%
Μάλτα
6.609.019
4.573.609
4.378.782
-19,76%
-64,13%
Λοιπές
391.069
373.885
458.104
-4,39%
22,53%
18.936.924
16.786.159
20.253.827
-11,36%
20,66%
Κροατία
Ι ΤΑ Λ Ι Α
2005
ΣΥΝΟΛΟ
Πηγή: Επεξεργασία στοιχείων ISTAT
Πίνακας 18: Μερίδια Αγοράς 2005
2006
2007
Ελλάδα
50,38%
53,43%
58,36%
Τουρκία
29,68%
20,64%
17,99%
Γαλλία
11,67%
15,53%
14,74%
Κροατία
3,82%
4,42%
4,48%
Μάλτα
1,65%
1,70%
0,78%
Λοιπές
2,80%
4,28%
3,65%
100,00%
100,00%
100,00%
Μερίδιο Αγοράς
ΣΥΝΟΛΟ
Πηγή: Επεξεργασία στοιχείων ISTAT
Πίνακας 19: Μέση Τιμή Λαβρακίου ανα Χώρα Εισαγωγής Μέση Τιμή
2005
2006
2007
Ελλάδα
€ 4,61
€ 4,62
€ 4,55
Τουρκία
€ 4,02
€ 3,70
€ 4,05
Γαλλία
€ 8,54
€ 9,11
€ 8,35
Κροατία
€ 4,61
€ 4,43
€ 4,48
Μάλτα
€ 0,22
€ 0,30
€ 0,18
Λοιπές
€ 6,42
€ 9,39
€ 7,85
ΣΥΝΟΛΟ
€ 4,73
€ 4,88
€ 4,87
Πηγή: Επεξεργασία στοιχείων ISTAT
58
5.3. Μαλάκια Αξιόλογη εμφανίζεται και η παρουσία ελληνικών μαλακίων στην Ιταλική αγορά που για το 2007 ανήλθε σε 12,5 εκ. ευρώ περίπου όσο περίπου και το 2006 ενώ το 2005 9,8 εκ. ευρώ περίπου. Πίνακας 20: Ελληνικές Εξαγωγές Μαλακίων στην Ιταλία 2006
2007
% Μεταβολή 06/05
% Μεταβολή 07/06
3062990 - Μαλάκια - Άλλα, στα οποία περιλαμβάνονται τα αλεύρια, οι σκόνες και τα συσσωματωμένα προϊόντα με μορφή σβόλων (πελέτες) μαλακόστρακων, κατάλληλα για τη διατροφή των ανθρώπων
1.643.348
1.290.705
3.280.359
-21,46%
154,15%
3073110 - Mytilus spp., ζωντανά, νωπά ή διατηρημένα με απλή ψύξη
6.554.185
5.989.002
3.711.006
-8,62%
-38,04%
983.196
771.736
1.147.638
-21,51%
48,71%
1.671.923
2.814.473
2.484.855
68,34%
-11,71%
636.857
2.458.439
1.845.601
286,03%
-24,93%
3075910 - Άλλα κατεψυγμένα 3079100- Μαλάκια - Ζωντανά, νωπά ή διατηρημένα με απλή ψύξη, στα οποία περιλαμβάνονται τα αλεύρια, οι σκόνες και τα συσσωματωμένα προϊόντα με μορφή σβόλων (πελέτες) μαλακόστρακων, κατάλληλα για τη διατροφή των ανθρώπων 3079913 - Χάβαρα ή αχιβάδες και άλλα είδη της οικογένειας Veneridae
Ι ΤΑ Λ Ι Α
2005
Πηγή: Επεξεργασία στοιχείων ISTAT
6. Βιολογική Καλλιέργεια Σε Λαβράκι & Τσιπούρα Το 2001, στην Ιταλία εκπονήθηκε έρευνα από τη Uniprom (Κονσόρτσιουμ για την προώθηση των ιχθυηρών προϊόντων), προκειμένου να αξιολογήσει τη δυνατότητα βιολογικής εκτροφής λαβρακίου (Dicentrarchus Labrax) και τσιπούρας (Sparus aurata), έχοντας ως κριτήρια την εκτίμηση του κόστους και τη δυνατότητα της αγοράς. Από την έρευνα, προέκυψε ότι το κόστος της παραγωγής, θα ανέρχεται σε 20-30% σε σχέση με την παραδοσιακή παραγωγή, που προκύπτει κυρίως από τη μείωση της πυκνότητας των ψαριών ανά τετραγωνικό μέτρο, από την αύξηση των βιολογικών τροφών και από την ανάγκη μεγαλύτερης επίβλεψης και ελέγχων. Τα βιολογικώς παραχθέντα λαβράκια και τσιπούρες τοποθετήθηκαν σε 40 σημεία πώλησης σε μεγάλες αλυσίδες σε όλη τη χώρα και με την ίδια τιμή προσφοράς, προκειμένου να διεξαχθεί έρευνα για τη συμπεριφορά των καταναλωτών, με 6.900 ερωτηματολόγια. Από την έρευνα προέκυψε ότι το 43% των καταναλωτών εξέφρασε θετική άποψη για την αγορά των βιολογικών αυτών ψαριών, κυρίως από καταναλωτές που είναι συνηθισμένοι στην κατανάλωση ψαριών ανοικτής θάλασσας και από εκείνους που προτιμούν γενικώς τα βιολογικά προϊόντα. Τα αποτελέσματα της έρευνας επιδόθηκαν στους ιχθυοκαλλιεργητές, προκειμένου να εξετάσουν τη δυνατότητα μετατροπής των εγκαταστάσεών των σε βιολογικής παραγωγής, και να απευθυνθούν σε μία εντελώς νέα αγορά. Παράλληλα, η γενικότερη εκστρατεία για βιολογικά προϊόντα, τα οποία προκαλούν λιγότερη επιβάρυνση στο περιβάλλον θα μπορούσαν να χαρακτηρισθούν, ως σημαντικός παράγοντας για την επιτυχία του τομέα παραγωγής βιολογικών ψαριών. Προς τούτο, μεταξύ των πρωτοβουλιών για την παραγωγή βιολογικών ψαριών, σημειώνεται το ευρωπαϊκό πρόγραμμα BioilFish* που εγκρίθηκε από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή στα τέλη του 2006 με στόχο την βελτίωση και ανάδειξη του ελαιολάδου και των ιχθυηρών προϊόντων που παράγονται με βιολογικές μεθόδους και σέβονται τις αρχές του περιβάλλοντος. Στο πρόγραμμα συμμετέχουν η Περιφέρεια της Απουλίας, ως επικεφαλής και διάφορες ιταλικές οργανώσεις, επίσης συμμετέχουν η κροατική Eko Liburnia και η Αλβανική Γεωργική Ένωση Βιολογικών Προϊόντων. Σήμερα, στην Ιταλία, υφίστανται μόνο δύο εταιρείες, που παράγουν βιολογικά ψάρια σύμφωνα με διατάξεις της Aiab (Ιταλική Ένωση για τη Βιολογική Γεωργία). Ο συνεταιρισμός Nautilus στη Vibo Valentia και η Blu Valley στη Veneto. Ο συνεταιρισμός Nautilus λειτουργεί από το 2003, για την παραγωγή βιολογικών τσιπούρων και λαβρακίων, εφαρμόζοντας τη διάταξη ΡΖ της Aiab, ενώ η παραγωγική διαδικασία είναι πιστοποιημένη από το Icea. Η εγκατάσταση αποτελείται από 14 κλούβες σε ανοικτή θάλασσα με ένα κύκλο παραγωγής που κυμαίνεται από 18 έως 30 μήνες. Η δυναμικότητα του είναι 130 τόνους ετησίως, ενώ η παραγωγή του κυμαίνεται από 100 έως 110 τόνους ετησίως. 59
Ι ΤΑ Λ Ι Α
Η Blu Valley λειτουργεί στη λιμνοθάλασσα του Veneto και στην προστατευόμενη περιοχή του Caposile. Έχει πιστοποίηση από το Icea. Η επιφάνεια της λιμνοθάλασσας για τη βιολογική παραγωγή καλύπτει έκταση 10.000 στρεμμάτων. Παράγονται ετησίως 100 τόνοι, τσιπούρα 60%, λαβράκι 20%, χέλια και κέφαλοι 20%. Το 2004 η παραγωγή βιολογικής τσιπούρας και λαβρακίου στην Ευρώπη ανήλθε γύρω στους 160 τόνους, υπολογίζεται δε ότι η παγκόσμια παραγωγή κατέχει το 2-3% της παραδοσιακής παραγωγής, που σημαίνει 4 έως 6.000 τόνους ετησίως. Οι τιμές των βιολογικών ψαριών κυμαίνονται από 8 έως 10,5 ευρώ το κιλό, ενώ οι μέσες τιμές της παραδοσιακής παραγωγής από 3,5 έως 7,5 ευρώ το κιλό. Σύμφωνα με στοιχεία του Παγκόσμιου Οργανισμού Τροφίμων το 2006, η παγκόσμια παραγωγή τσιπούρας και λαβρακίου ανήλθε σε 200.000 τόνους.
7. Συμπεράσματα Τα βασικά ελληνικά εξαγόμενα προϊόντα ιχθυοκαλλιέργειας, η τσιπούρα και το λαβράκι καταλαμβάνουν σημαντικό μερίδιο στην ιταλική αγορά, έχουν δε, παγιωθεί οι σχέσεις ελλήνων ιχθυοκαλλιεργητών και εμπόρων με δεκάδες ιταλικές εισαγωγικές επιχειρήσεις, με αντιπροσώπους και με μεγάλες αλυσίδες διανομής. Η δυναμική παρουσία οφείλεται, όπως προαναφέραμε, κυρίως στη χαμηλή τιμή προσφοράς, στην ποιότητα, στη γειτνίαση της αγοράς, στην αμεσότητα με τα μεγάλα δίκτυα διανομής και στη συνεπή παράδοση των προϊόντων. Ένεκα αυτών των εμπορικών σχέσεων, και της μεγάλης διείσδυσης στην ιταλική αγορά για το λαβράκι και την τσιπούρα, είναι εμφανές ότι και άλλα προϊόντα ιχθυοκαλλιέργειας από την ελληνική αγορά θα μπορούσαν να εξαχθούν στην ιταλική αγορά, δεδομένης της δυναμικής της αγοράς και των διατροφικών συνηθειών των καταναλωτών. Καλύτερες τιμές θα μπορούσαν, ενδεχομένως, να επιτύχουν οι έλληνες εξαγωγείς σε συνεργασία με μικρότερα ιταλικά σούπερ μάρκετ και ιχθυοπωλεία ή και με γραφεία αντιπροσωπείας στη χώρα.
60
Χρήσιμες Διευθύνσεις 8. CONSORZIO MEDITERRANEO Soc. Coop. a r.l. (Ricerca) Διεύθυνση: Via della Grande Muraglia 155, 00144 Roma Τηλ: 0039 06 4425 1946 και 0039 06 4423 8355 Φαξ: 0039 06 4411 8141 E-mail: info@mediterraneo.coop URL: www.mediterraneo.coop
2. ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑΣ ΤΟΥ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ ΚΑΙ ΤΗΣ ΘΑΛΑΣΣΑΣ (Ministero Dell’ambiente E Tutela Del Terriorio E Del Mare) Διεύθυνση: Via C. Colombo, 44, 00147 Roma Τηλ: 0039 06 57221 URL: www.minambiente.it
9. UNIPROM (Consorzio Promozione Prodotti Ittici) Διεύθυνση : Via Montebello 8, 00185 Roma Τηλ: 0039 06 4782 4746 Φαξ: 0039 06 4782 4992 E-mail: uniprom@uniprom.it URL: www.uniprom.it
3. ICRAM (Istituto Centrale per la Ricerca Scientifica e Tecnologica applicata al Mare) Κεντρικό Ινστιτούτο για την Εφαρμοζόμενη Επιστημονική και Τεχνολογική Έρευνα στη Θάλασσα Διεύθυνση: Via di Casalotti, 300, 00166 Roma Τηλ: 0039 06 615 701 Φαξ: 0039 06 6156 1906 E-mail: segreteria@icram.org URL: www.icram.org
10. ISMEA Διεύθυνση: Via C. Celso, 6, 00161 Roma Τηλ: 0039 06 855 681 Φαξ: 0039 06 855 68 392 E-mail: : urp@ismea.it URL: www.ismea.it
4. FEDERPESCA Διεύθυνση: Via Emilio de Cavalieri, 10, 00198 Roma Τηλ: 0039 06 852 081 Φαξ: 0039 06 8535 2992 E-mail: info@federpesca.it URL: www.federpesca.it
11. ISTAT Διεύθυνση: Via C. Balbo, 16, 00184 Roma Τηλ: 0039 06 46731 Φαξ: 0039 06 4673 3101 E-mail: info@istat.it URL: www.istat.it
5. LEGA PESCA Διεύθυνση: Via Guattani, 9, 00161 Roma Τηλ: 0039 06 441 6471 Φαξ: 0039 06 441 647 23-24 E-mail: presidente@legapesca.it URL: www.legapesca.coop
12. A.N.A.P.I. PESCA Associazione Nazionale Piccoli Imprenditori della Pesca Διεύθυνση: Via delle Fornaci, 44, 00165 Roma Τηλ: 0039 06 9784 3110 Φαξ: 0039 06 9725 9353 E-mail: : info@anapipesca.it URL: www.anapipesca.it
6. ASSOCIAZIONE MEDITERRANEA ACQUACOLTORI Διεύθυνση: Via E. Toti, 2, 47841 Cattolica (RN) Τηλ: 0039 0541 830 442 Φαξ: 0039 06 830 460 E-mail: info@a-m-a.it URL: www.a-m-a.it
13. AGENZIA ITTICA Servizi per la Valorizzazione dei Prodotti Ittici Διεύθυνση: Via Migliora, 56, 04019 Terracina (LT) Τηλ: 0039 077 375 6126 Φαξ: 0039 077 375 6370 E-mail: info@agenziaittica.coop URL: www.agenziaittica.coop
7. CESVIP Soc. Coop. a r.l. (Formazione Pesca) Διεύθυνση: V.le A. Moro 16, 40127 Bologna Τηλ: 0039 051 509 985 Φαξ: 0039 051 509 739 E-mail: cesvip@cesvip.emiliaromagna.it URL: www.cesvip.emiliaromagna.it
14. AGCI AGRITAL Associaione Generale Cooperative Italiane Dipartimento Pesca Διεύθυνση: Via A. Bargoni, 78, 00153 Roma Τηλ: 0039 06 583 281 Φαξ: 0039 06 5832 8350 E-mail: info@agciagrital.coop URL: www.agciagrital.coop
Ι ΤΑ Λ Ι Α
1. ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΑΓΡΟΤΙΚΩΝ ΠΟΛΙΤΙΚΩΝ, ΤΡΟΦΙΜΩΝ & ΔΑΣΩΝ (Ministero Delle Politiche Agricole Alimentari E Forestali) Διεύθυνση: Via XX Settembre, 20, 00187 Roma Τηλ: 0039 06 4665 2522 / 24 E-mail: urp@politicheagricole.it URL: www.politicheagricole.it
61
Ι ΤΑ Λ Ι Α
Ιταλικές Εισαγωγικές Εταιρείες Ιχθυηρων 1. SPEZZINA ITTICOLTURA,SRL Διεύθυνση: Via Fontanella 41, 19100 LA SPEZIA Τηλ: 0039 0187 791369 Φαξ: 0039 0187 792050 E-mail: spezzinaitticoltura@tin.it
10. PESCHERIA LA BAIA di FRANCESCO MELONI Διεύθυνση: loc. Liscia di Vacca - 72, 07020 Porto Cervo (SS) Tηλ 0039 0789 906070, 0039 0789 906359 Φαξ: 0039 0789 906184 E-mail: pescheria.labaia@tiscali.it
2. CASTELPESCA srl Διεύθυνση: loc. Lu Ponti, 07031 Castelsardo (SS) Τηλ: 0039 079 4780200 Φαξ: 0039 079 4780223 E-mail: info@castelpesca.com URL: www.castelpesca.it
11. LAGOMAR FISH Διεύθυνση: Via Giordani Maderno 11, 25088 Toscolano Maderno (BS) Tηλ: 0039 0365 643671
3. DORIA PRODOTTI ITTICI srl Διεύθυνση: v. Copernico 6, 39100 Bolzano (BZ) Τηλ: 0039 0471 921127 Φαξ: 0039 0471 202955 E-mail: info@doria.italia.com URL: www.doria-italia.com
12. FROLLAN PESCA SRL Διεύθυνση: Piazza Jacini, 14/15, 00191 Roma Tηλ: 0039 06 3630 3887 Φαξ: 0039 06 3630 6863 E-mail: alexfr@tin.it URL: www.frollanpesca.com
4. GIOVANNI RIVIECCIO srl Διεύθυνση : 07046 Porto Torres (SS) - 85/a, v. Amsicora - loc. Golfo dell’Asinara Tηλ: 0039 079 502289 Φαξ: 0039 079 512155 E-mail: info@giovannirivieccio.it URL: www.giovannirivieccio.it
13. FIORITAL SRL ALIMENTI ITTICI DI QUALITA’ Διεύθυνση: LOCALITA’ MARITTIMA, 30123 Venezia (VE) Τηλ: 0039 0412 409 200
5. DELICIUS RIZZOLI spa Διεύθυνση: Via Micheli 2 - S. Polo, 43030 Torrile (PR) Tηλ: 0039 0521 813525 Φαξ: 0039 0521 819721 E-mail: info@delicius.it URL: www.delicius.org
14. FRANC IMPORT COMMERCIO PRODOTTI ITTICI Διεύθυνση: Via Manin Daniele, 9, 20059 Vimercate (MI) Τηλ: 0039 039 660 755
6. F.LLI PRETI sas Διεύθυνση: z. Produttiva Vurza- Pineta di Laives ) – 8, 39055 Laives (BZ) Τηλ: 0039 0471 590250 Φαξ: 0039 0471 590190 E-mail: fratellipreti@tin.it
15. PICONE SEAFOOD S.N.C. INGROSSO PRODOTTI ITTICI Διεύθυνση: Via Soluto, 38, 90010 Porticello (PA) Τηλ: 0039 091 957 204
7. L.P. ITTICA srl Διεύθυνση: v. Tharros 115, 09072 Cabras (OR) Τηλ: 0039 0783 290530 Φαξ: 0039 0783 392065
16. SPAC FISH s.r.l. Διεύθυνση: Via Chiesa 17, 30030 TRIVIGNANO (VE) Τηλ: 0039 041 909 166 E-mail: amministrazione@spacfish.it URL: www.spacfish.it
8. LA NUOVA PESCA spa Διεύθυνση: s.s. Romea 14/c, 45014 Porto Viro (RO) Tηλ 0039 0426 321952 E-mail: jader@lanuovapesca.com URL: www.lanuovapesca.com
17 . BUSANEL & F.LI SRL IMPORT-EXPORT PRODOTTI ITTICI Διεύθυνση: Via B. Cristofori, 3, Jesolo Lido (VE) Τηλ: 0039 0421 371 780 Φαξ: 0039 0421 371 856 E-mail: info@busanel.it URL: www.busanel.it
9. NUOVA PESCA snc Διεύθυνση: loc. Montegemoli 72, 57025 Piombino (LI) Tηλ 0039 0565 276267 Φαξ: 0039 0565 276307 E-mail: nuovapesca@tiscali.it
18. GIOVANNI RIVIECCIO SRL Διεύθυνση: Via Amsicora 85/A, 07046 - Porto Torres (SS) Τηλ: 0039 079 502 289 - 0039 079 503 668 Φαξ: 0039 079 512 155 E-mail: info@giovannirivieccio.it URL: www.giovannirivieccio.it
62
28. MEDITERRANEA FISH Διεύθυνση: Lungomare Fata Morgana, 74, 91026 Mazara del Vallo (TP) Τηλ: 0039 0923 652 273 Φαξ: 0039 0923 653 861 E-mail: mediterraneafish@libero.it URL: www.mediterraneafish.it
20. COSTA ADRIATICA SRL Διεύθυνση : Via De Carolis, 27, 47900 RIMINI Τηλ: 0039 0541 382 178 Φαξ: 0039 0541 382 178 E-mail: info.customer@costaadriatica.biz URL: www.costaadriatica.biz
29. 2ORIGINAL G. CURRERI S.r.l. Διεύθυνση: Via A. Moro, 17, 92019 Sciacca (AG) Τηλ: 0039 0925 86566 Φαξ: 0039 0925 22821 E-mail: info@originalcurreri.it URL: www.originalcurreri.it
21. ITTICA IMPORT SRL Διεύθυνση: Via S. Caterina, 97, 06034 Foligno Τηλ: 0039 074 2395 548
30. FERIOLI GIANNI S.n.c. Διεύθυνση: Via Nuova, 64/1, 44042 Cento (FE) Τηλ: 0039 051 6842 008, Φαξ: 0039 051 6842 588 E-mail: info@feriolittica.it URL: www.feriolittica.it
22. PRODOTTI ITTICI CAROFIGLIO SRL Διεύθυνση: Consorzio Mercato Ittico, Via S. Francesco alla Rena, 8, 70123 BARI Διεύθυνση: Via De Ferrarsi, 51, 70125 BARI Διεύθυνση: Via Pietro Ma scagni, 3/5/7/9, 70123 BARI Τηλ: 0039 080 5343 772, Φαξ: 0039 080 5822 238 E-mail: info@carofiglio.com, URL: www.carofiglio.com
31. MARPESCA S.n.c. Διεύθυνση: Via Conturli, 25, 16042 Carasco (GE) Τηλ: 0039 0185 351 808 E-mail: info@marpesca.it και marpesca@marpesca.it URL: www.marpesca.it
23. CONERO ITTICA SRL Διεύθυνση: Via La Forma, 60020 Sirolo (AN) Τηλ: 0039 071 9331 858 Φαξ: 0039 071 7360 803 URL: www.coneroittica.it
32. MOBILPESCA SURGELATI S.P.A. Διεύθυνση: Via della Sibilla, 15, 55011 Altopascio (LU) Τηλ: 0039 058 328 051 E-mail: info@mobilpesca.it URL: www.mobilpesca.it
24. PESCAPRONTA SRL Διεύθυνση: Via G. Durli, 45, 00054 Fiumicino (ROMA) Τηλ: 0039 06 6587 7203 Φαξ: 0039 06 6587 7214 E-mail: info@pescapronta.it URL: www.pescapronta.it
33. OROBICA PESCA S.P.A. Διεύθυνση: Via Bianzana, 19, 24124 Bergamo Τηλ: 0039 035 4172 811 Φαξ: 0039 035 4172 819 E-mail: info@orobicapesca.it URL: www.orobicapesca.it
25. PANAPESCA SPA - SISA SPA Διεύθυνση: Via Del Padule 23/H, 50018 Scandicci (FI) Τηλ: 0039 055 735 081 Φαξ: 0039 055 7350 832 E-mail: info@panapesca.it, info@sisasurgelati.it URL: www.panapesca.it
34. SEAPRODUCTS S.r.l. Διεύθυνση: Via R. Bertieri, 1, 20146 Milano Τηλ: 0039 02 4223 869 Φαξ: 0039 02 4223 833 E-mail: info@seaproducts.it URL: www.seaproducts.it
26. AMOFISH S.R.L. (9 καταστήματα στο Λάτιο) Διεύθυνση: Via Nettunense km. 31,200, 00042 Anzio (Roma) Τηλ: 0039 06 50 25 50/51 Φαξ: 0039 06 50 25 52 E-mail: info@amofishluise.it URL: www.amofishluise.it
35. CARONE PRODOTTI ITTICI Διεύθυνση: S.S. 16, 70044 Polignano a Mare (BA) Τηλ: 0039 080 4241 699 Φαξ: 0039 080 4241 699 E-mail: caronesrl@carone.191.it URL: www.caroneprodottiittici.it
27. LIDOMAR SRL Διεύθυνση: Via delle Botteghe, 1, 44022 Comacchio (FE) Τηλ: 0039 0533 81190 Φαξ: 0039 0533 81590 URL: www.lidomar.it
36. I BUONI SAPORI S.A.S. Διεύθυνση: Via Montagna Spaccata, 315, 80100 Napoli Τηλ: 0039 081 726 4030 Φαξ: 0039 081 726 4030 E-mail: info@ibuonisapori.com URL: www.ibuonisapori.com
Ι ΤΑ Λ Ι Α
19. FERIOLI GIANNI S.N.C. IMPORT - EXPORT PRODOTTI ITTICI Διεύθυνση : Via Nuova, 64/1, 44042 Cento (FE) 64/1 Τηλ: 0039 051 6842 008 Φαξ: 0039 051 6842 588 E-mail: info@feriolittica.it URL: www.feriolittica.it
63
37. DITTA SALVATORE CAMPISI Διεύθυνση: Via Marzamemi, 12, 96018 Pachino (SR) Τηλ: 0039 0931 781 069 Φαξ: 0039 0931 781 069 E-mail: campisi@specialitadelmediterraneo.it URL: www.specialitadelmediterraneo.it
38. ITTIGEL FOOD BROKERS Διεύθυνση: Via Roma, 25/27, 43052 Colormo (Parma) Τηλ: 0039 0521 310 527 και 0039 0521 313 375 Φαξ: 0039 0521 521 708 E-mail: ittigel@ittigel.it URL: www.ittigel.it
Ι ΤΑ Λ Ι Α
Κατάλογος Υπεραγορών & Supermarket 1. GRUPPO PAM S.p.A. Διεύθυνση: San Marco VENEZIA 5278 Tηλ: 0039 041 5495111 (Το σούπερ-μάρκετ PANORAMA αποτελεί μέρος της αλυσίδας PAM) URL: www.gruppopam.it
9. SUPERMEC – SUPERMERCATO EUROPEO COMUNE S.R.L Διεύθυνση: Via Monterotondo 14 - 00199- ROMA Τηλ: 0039 06 86211830, Φαξ: 0039 06 86211862 E-mail: info@supermec.it URL: www.supermec.it
2. CONAD Consorzio Nazionale Dettaglianti Società Cooperativa Διεύθυνση: Via Michelino, 59, 40127 Bologna Italia Tηλ: 0039 051 508111 Φαξ: 0039 051 508414 URL : www.conad.it
10. ESSELUNGA SPA Διεύθυνση: Via Giambologna 1 – Loc. Limito 20090 Pioltello- Italia Τηλ: 0039 02 923671 - Φαξ: 0039 02 9267202 URL: www.esselunga.it
3. SMA Supermercati S.p.A. Διεύθυνση: Milano Fiori, 5/N, 20089 Rozzano (MI) Tηλ: 0039 02 57581 URL: www.smausupermercati.it
11. METRO ITALIA CASH AND CARRY spa Διεύθυνση: Via XXV Aprile 23, 20097 San Donato Milanese (MI) Tηλ: 0039 02 51721, Φαξ: 0039 02 51723457 URL: www.metro.it
4. AUCHAN Διεύθυνση: Via Portuense 2000, 00054 Fiumicino Roma Tηλ: 0039 06 60298111 URL: www.auchan.it
12. GULLIVER ALFI srl Διεύθυνση: Via Voghera 59, 15052 Casalnoceto (AL) Tηλ: 0039 0131 808200 E-mail: acquisti@supergulliver.it URL: www.supergulliver
5. CRAI Supermercati Διεύθυνση: Centro Direzionale Palazzo Canova, 20090 Milano due – Segrate Tηλ: 0039 02 210891 URL: www.crai-supermercati.it
13. GRANDI MAGAZZINI E SUPERMERCATI IL GIGANTE spa Διεύθυνση: Via Clerici 342, 20091 Bresso (MI) Tηλ: 0039 02 2404251 URL: www.ilgigante.it
6. SIGMA Διεύθυνση: Via P. Nanni Costa, 30, 40133 Bologna Tηλ: 00390516428511 Φαξ: 0039 0516428500 E-mail: sigma@supersigma.it URL: www.supersigma.com
14. 1OR.VE.A. SpA Διεύθυνση: loc. Lamar – Gardolo 52, 38100 Trento (TN) Tηλ: 0039 0461 917488 Φαξ: 0039 0461 960368 E-mail: info@orvea-spa.it URL: www.orvea-spa.it
7. COOP CENTRO ITALIA Διεύθυνση: Località Pucciarelli, 06061 Castiglione del Lago (PG) Tηλ: 0039075965671 Φαξ: 00390759656791 URL: www.e-coop.it
15. GROS CIDAC srl Διεύθυνση: str. Paravera – 4, 11100 Aosta (AO) Tηλ: 0039 0165 237611- 0039 0165 237695 Φαξ: 0039 0165 237616 E-mail: segreteria.commerciale@groscidac.it URL: www.groscidac.it
8. CARREFOUR – GS ITALIA S.p.A Διεύθυνση: Via Caldera 21, Milano 20153 Τηλ: 0039 0800 650 650 Φαξ: 0039 0800 102 760 Ε-mail: servizioclienti@carrefour.com URL: www.carrefour.it
16. NATURA SI’ SpA Διεύθυνση: v. De Besi 20/c, 37139 Verona (VR) Tηλ: 0039 045 8918611 E-mail: info@naturasi.com URL: www.naturasi.it
64
26. PRODA spa Διεύθυνση: v. dei Ronchi Castelguelfo 59, 43010 Fontevivo (PR) Τηλ: 0039 0521 61311 Φαξ: 0039 0521 618323 E-mail: info@proda.it URL: www.proda.it
18. SUPERMERCATI EUROMAXI Διεύθυνση: ctr. Colonna, 98148 Santo Stefano Di Calastra (ME) Τηλ: 0039 0921 390100
27. SUPERMERCATI POLI Διεύθυνση: loc. Gardolo di Mezzo -110, 38100 Trento (TN) Τηλ: 0039 0461 400 111 E-mail: servizio-clienti@superpoli.it URL: www.superpoli.it
19. G.B. RAMONDA ALIMENTARI SpA Διεύθυνση: vl. Trieste 45, 36075 Montecchio Maggiore (VI) Τηλ: 0039 0444 696175 URL: www.gbramonda.it
28. SUPER COSE srl Διεύθυνση: v. Bragaglia 100, 00123 Roma (RM) Τηλ: 0039 06 30888393 E-mail: emanuele.conti@email.it
20. UNICOOP TIRRENO soc.coop. r.l. Διεύθυνση: Via Aurelia km 237, 57025 Piombino (LI) URL: www.e-coop.it
29. EUROSPIN Διεύθυνση: Via Millio - ang. V. Rio De Janeiro 31/c, 10141 Torino (TO) Τηλ: 0039 011 3804381, Φαξ: 0039 011 3804407 URL: www.eurospin.it
21. AZ spa – SIDIS Διεύθυνση: Via G. Da Fiore – 1, 88100 Catanzaro (CZ) Τηλ: 0039 0961 717111 Φαξ: 0039 0961 775285 E-mail: info@sidiscalabria.com URL: www.sidiscalabria.it
30. D’AMBROS srl Διεύθυνση: Via per La Massina 45, 22078 Turate (CO) Τηλ: 0039 02 96309628, 0039 02 96400014 URL: www.iperdambros.it
22. CR SUPERMERCATI Διεύθυνση: Via M.Te D’Oro 2, 00040 Pomezia (RM) Τηλ: 0039 06 91629020 Φαξ: 06 91611071 E-mail: info@crsupermercati.it URL: www.crsupermercati.it
31. IPER MAGENTA Διεύθυνση: Via Italia, 20013 Magenta (MI) Τηλ: 0039 02 9700971, 800 019172 Φαξ: 0039 02 97950361 E-mail: iper.magenta@iper.it URL: www.iper.it
23. IPER CIVITANOVA Διεύθυνση: v. G. Gronchi, 62012 Civitanova Marche (MC) Τηλ: 0039 0733 828111- 0039 0733 449824 Φαξ: 0039 0733 776655 E-mail: iper.civitanova@iper.it URL: www.iper.it
32. DEA MARKET CASH & CARRY Διεύθυνση: v. Adriatica 26- s.s. 16, km 311,400, 60027 Osimo (AN) Τηλ: 071 7211046, 071 781032 Φαξ: 0039 071 7213515, 071 781032 E-mail: info@deamarket.it URL: www.deamarket.it
24. SUPERMERCATO CONAD LE QUERCE CIVITANOVA Διεύθυνση: Via. Francia, 42100 Reggio Emilia (RE) Τηλ: 0039 0522 368901, 0522 930299 Φαξ: 0039 0522 930300 E-mail: info@conadlequerce.it URL: www.conadlequerce.it
33. OMNISCOM spa Διεύθυνση: Via Godetti 8, 39100 Bolzano (BZ) Τηλ: 0039 0471 542511 Φαξ: 0039 0471 542501 E-mail: info@omniscom.it URL: www.omniscom.it
25. PAIPER SUPERMERCATI Διεύθυνση: strada statale 80, KM. 2,320, 67100 L’Aquila (AQ) Τηλ: 0039 0862 314433 Φαξ: 0039 0862 316828 URL: www.paipersupermercati.it
34. COMAL SUPERMERCATI Διεύθυνση: Via Borgo da Monte 9, 63033 Monte Prandone (AP) v. Borgo da Monte Τηλ: 0039 0735 62011, 0039 0735 701026
Ι ΤΑ Λ Ι Α
17. BENNET SpA Διεύθυνση: v. Enzo Ratti 2, 22070 Montano Lucino (CO) Τηλ: 0039031 475111 Φαξ: 0039 031 471110 E-mail: servizio.clienti@bennet.com URL: www.bennet.it
65
Ι ΤΑ Λ Ι Α
35. ALIMENTARI CAZORZI Διεύθυνση: Via Roma 2, 31040 Mansue (TV) Τηλ: 0039 0422 741146 Φαξ: 0039 0422 801833 E-mail: gcazorz@tin.it
42. GOLDEN MARKET srl Διεύθυνση: v. Caduti sul Lavoro, 81013 Caiazzo (CE) Τηλ: 0039 0823 862670 Φαξ: 0039 0823 615907 E-mail: info@goldenmarket.it URL: www.goldenmarket.it
36. RAINERI F.LLI snc Διεύθυνση: v. Calca 32,, 25038 Rovato (BS) Τηλ: 0039 030 7721350 Φαξ: 0039 030 7702401 E-mail: ilbutegu@tin.it
43. MOLINAS SARA & C. snc Διεύθυνση: Via Vittorio Veneto 63, 09016 Iglesias (CA) Τηλ: 0039 078141637
37. SUPERMERCATO LA QUERCIA Διεύθυνση: Zona Industriale, 07029 Tempio Pausania (SS) Τηλ: 0039 079 633687 Φαξ: 0039 079 633687
44. SUPERMERCATI GALMARKET Διεύθυνση: Viale Costa Smeralda, 07021 Arzachena (SS) Τηλ: 0039 0789 82836 - 0039 0789 82839 E-mail: gescomsrl@tiscali.it
38. ALIMENTARI spa Διεύθυνση: Viale Rovereto - 27, 38066 Riva Del Garda (TN) Τηλ: 0039 0464 551487 Φαξ: 0039 0464 551484 E-mail: alipsa@tin.it
45. TO.DIS srl Διεύθυνση: v. Cavour 102, 13894 Gaglianico (BI) Τηλ: 0039 015 692041
39. ALTASFERA - CARAMICO GAETANO & C. Διεύθυνση: Via Wenner 59, 84131 Salerno (SA) Τηλ: 089 232771, 089 301047, 089 793147 Φαξ: 0039 089 301642 E-mail: info@caramico.it URL: www.caramico.it
46. EURO HARD CONSORZIO EUROPA DISTRIBUZIONE Διεύθυνση: Via Corriolo Nazionale 451, 98044 San Filippo Del Mela (ME) Τηλ: 090 932445 E-mail: info@eurohard.it URL: www.eurohard.it
40. COOPERATIVA DI CONSUMO UNIONE AMIATINA Διεύθυνση: v. F.lli Cervi 168, 58037 Santa Fiora (GR) Τηλ: 0039 0564 979511 Φαξ: 0039 0564 979595
47. SUPERMERCATO ECU Διεύθυνση: v. F. Blanco 6, 42041 Brescello (RE) Τηλ: 0039 0522 680325 Φαξ: 0039 0522 480035
41. GAMBARDELLA CASH srl Διεύθυνση: Via De Gasperi 220, 84016 Pagani (SA) Τηλ: 0039 081 5153217, 0039 081 5158909 Φαξ: 0039 081 320110, 081 5156807 E-mail: gambardellacash@libero.it
48. FRIGOMARKET PACIFICO M. snc Διεύθυνση: Via Carrara (Latina Scalo) 6, 04013 Latina (LT) Τηλ: 0039 0773 40831
11. Διεθνείς Εκθέσεις στην Ιταλία 1. MEDITERRANEAN SEAFOOD EXPOSITION (23-26/2/2008, Ρίμινι) Διεθνής Έκθεση Προϊόντων Ιχθυηρών στη Μεσόγειο και Τεχνολογίες Επεξεργασίας www.medseafood.com και www.riminifiera.it Ε-mail: riminifiera@riminifiera.it
66
2. FIERA INTERNAZIONALE DELLA PESCA (23-25/5/2008, Αγκώνα) 68η Διεθνής Έκθεση Αλιείας http://www.fieradellapesca.it και www.erf.it Ε-mail: info@erf.it
Στοιχεία αγοράς προϊόντων θαλασσοκαλλιέργειας στην Κύπρο
Oι πρώτες προσπάθειες για την ανάπτυξη του τομέα των θαλασσοκαλλιεργειών στη Κύπρο ξεκίνησαν το 1972, με την κατασκευή ερευνητικού σταθμού θαλάσσιων υδατοκαλλιεργειών, από το Τμήμα Αλιείας και Θαλασσίων Ερευνών του Υπουργείου Γεωργίας (ΤΑΘΕ), στην περιοχή της Γάστριας βορειοανατολικά της Αμμοχώστου, ο έλεγχος του οποίου χάθηκε το 1974. Στη διάρκεια της περιόδου 1978-1989 λειτούργησε με επιτυχία ερευνητικός σταθμός θαλάσσιων υδατοκαλλιεργειών του ΤΑΘΕ στο λιμάνι της Πάφου με την εκτροφή κυρίως τσιπούρας-λαβρακιού ενώ το 1989 ξεκίνησε την λειτουργία του ο σταθμός θαλασσοκαλλιέργειας στη περιοχή της Μενεού κοντά στο αεροδρόμιο της Λάρνακας, όπου τμηματικά συγκεντρώθηκαν όλες οι δραστηριότητες εκτροφής ιχθυηρών, δίνοντας το έναυσμα για την σταδιακή είσοδο ιδιωτικών μονάδων και την ανάπτυξη του κλάδου. Σύμφωνα με τα στοιχεία του ΤΑΘΕ για τις θαλάσσιες υδατοκαλλιέργειες, σήμερα στη Κύπρο λειτουργούν τέσσερις (4) ιδιωτικοί ιχθυογεννητικοί σταθμοί θαλάσσιων ειδών, ένα (1) εκκολαπτήριο-εκτροφείο γαρίδων στη στεριά και επτά (7) ιχθυοτροφεία πάχυνσης μεσογειακών ειδών (κυρίως τσιπούρα-λαβράκι) σε κλουβιά ανοιχτής θάλασσας (1-2 χλμ. από την στεριά και σε βάθος 18-35 μέτρων), ένα (1) εκ των οποίων διαφοροποίησε την παραγωγή του με την πάχυνση ερυθρού τόνου (βλ. συν. λίστα με στοιχεία μονάδων ιχθυοκαλλιέργειας).
2. Παραγωγή Λόγω της υπεραλίευσης και της ανεπάρκειας των προϊόντων της θαλάσσιας αλιείας να καλύψουν την εγχώρια ζήτηση, γεγονός που καλύπτεται από εισαγωγές αλιευμάτων, η ανάπτυξη του τομέα των θαλάσσιων υδατοκαλλιεργειών στη Κύπρο έχει συμβάλλει καθοριστικά στην ουσιαστική μείωση του αρνητικού εμπορικού ισοζυγίου των αλιευτικών προϊόντων και στη κάλυψη των αναγκών της εγχώριας αγοράς με προϊόντα προσαρμοσμένα στα σύγχρονα καταναλωτικά πρότυπα καθώς και στην δημιουργία νέων θέσεων απασχόλησης. Σύμφωνα με τα στοιχεία του ΤΑΘΕ για το 2006, η συνολική παραγωγή των κυπριακών υδατοκαλλιεργειών (θαλάσσης - γλυκού νερού) ανήλθε στους 3.600 τόνους ιχθυηρών και 11,5 εκατ. γόνου περίπου (κυρίως τσιπούρα και λαβράκι), συνολικής αξίας 16,4 εκατ. κυπριακών λιρών περίπου (περί τα 28,02 εκατ. ευρώ). Ενδεικτικά αναφέρουμε ότι στην ίδια περίοδο το σύνολο των κυπριακών αλιευμάτων (παράκτια αλιεία, τράτες, μεγάλα πελαγικά σκάφη) ανήλθε σε 2.100 τόνους περίπου, συνολικής αξίας 7 εκατ. κυπριακών λιρών περίπου (περί τα 11,94 εκατ. ευρώ). Όσον αφορά στις θαλάσσιες υδατοκαλλιέργειες η παραγωγή επιτραπέζιου μεγέθους ψαριών από τα κλουβιά ανοιχτής θάλασσας, για την ανωτέρω περίοδο, ανήλθε σε 2.450 τόνους τσιπούρας και λαβρακιού και σε 1.000 τόνους ερυθρού τόνου. Από τα 11,5 εκατ. γόνου που αναφέρθηκαν ανωτέρω τα 4,5 εκατ. εξήχθησαν κυρίως στην Ελλάδα και το Ισραήλ. Στη διάρκεια του 2007, η συνολική παραγωγή επιτραπέζιου μεγέθους ψαριών από τις υδατοκαλλιέργειες (θαλάσσης – γλυκού νερού), παρουσίασε μείωση φθάνοντας τους 3.260 τόνους περίπου και 15 εκατ. γόνου με την συνολικής αξία να κυμαίνεται στα ίδια με το 2006 επίπεδα, ήτοι περί τα 16,7 εκατ. κυπριακές λίρες (περί τα 28,53 εκατ. ευρώ). Όσον αφορά στις θαλάσσιες υδατοκαλλιέργειες η παραγωγή επιτραπέζιου μεγέθους ψαριών από τα κλουβιά ανοιχτής θάλασσας, για την ανωτέρω περίοδο, ανήλθε σε 2.250 τόνους τσιπούρας και λαβρακιού και σε 1.000 τόνους ερυθρού τόνου. Αξίζει να σημειωθεί ότι η ανωτέρω παραγωγή τσιπούρας και λαβρακιού όχι μόνο κάλυψε επαρκώς την εγχώρια ζήτηση στη διάρκεια του 2007 αλλά και σύμφωνα με τα στοιχεία της Κυπριακής Στατιστικής Υπηρεσίας (δωδεκάμηνο 2007), πραγματοποιήθηκαν και εξαγωγές 1.069 τόνων (526,5 τόνοι τσιπούρας και 542,5 τόνοι λαβρακιού) συνολικής αξίας περί τα 3,8 εκατ. κυπριακές λίρες (περί τα 6,5 εκατ. ευρώ) με μακράν σημαντικότερο αποδέκτη (964 τόνοι, ποσοστό μεγαλύτερο του 90% του συνόλου) την Ρωσία. Τα αντίστοιχα στοιχεία κυπριακών εξαγωγών για το 2006 ανήλθαν σε 883 τόνους (417,9 τόνοι τσιπούρας και 465,1 τόνοι λαβράκι, βλ. διάγραμμα 1).
67
ΚΥΠΡΟΣ
1. Γενικά
ΚΥΠΡΟΣ
3. Μεταποιήση - Δίκτυα διανομής - Τιμές Σύμφωνα με στοιχεία του ΤΑΘΕ, στην Κύπρο δραστηριοποιούνται οκτώ (8) εγκεκριμένες εταιρείες που ασχολούνται αποκλειστικά με την μεταποίηση αλιευμάτων και προϊόντων θαλασσοκαλλιεργειών ενώ υπάρχουν και άλλες δώδεκα (12) εταιρείες που δραστηριοποιούνται μερικά και στη μεταποίηση των προϊόντων αυτών. Από το σύνολο της παραγωγής των προϊόντων ιχθυοκαλλιέργειας, ποσοστό μεγαλύτερο του 35% συσκευάζεται και εξάγεται (τσιπούρα-λαβράκι) χωρίς να περιλαμβάνεται στο προαναφερόμενο ποσοστό η παραγωγή ερυθρού τόνου η οποία διατίθεται εξ ολοκλήρου προς εξαγωγή. Η πώληση του τελικού προϊόντος γίνεται είτε μέσω των ιχθυοπωλείων είτε μέσω των υπεραγορών, οι οποίες διαθέτουν ειδικό τμήμα πώλησης ιχθυηρών. Προς το παρόν τα ποσοστά διακίνησης των προϊόντων αυτών είναι μοιρασμένα (50% ιχθυοπωλεία και 50% υπεραγορές) αλλά η τάση είναι η σταδιακή αύξηση της διανομής τους μέσω των υπεραγορών, γεγονός που έχει συμβάλλει σημαντικά και στην αύξηση της κατανάλωσής τους. Οι σημαντικότερες αλυσίδες υπεραγορών στη Κύπρο που διαθέτουν και ιχθυοπωλεία με φρέσκο ψάρι είναι η CARREFOUR (με 15% μερίδιο της αγοράς τροφίμων), η ΟΡΦΑΝΙΔΗΣ (13%), η ALFA MEGA (5%) και η METRO (4%). Όσον αφορά στις τιμές των εγχώριων προϊόντων ιχθυοκαλλιέργειας (τσιπούρα και λαβράκι), σύμφωνα με επιτόπιες επισκέψεις που πραγματοποιήσαμε περί τα τέλη Νοεμβρίου 2007 στις παραπάνω υπεραγορές, αυτές κυμαίνονται για την τσιπούρα από 5,89 – 5,97 ευρώ το κιλό (6,75 – 7,01 η καθαρισμένη) και για το λαβράκι από 6,06 – 6,82 ευρώ το κιλό (μικρότερο μέγεθος) και σε 10,20 ευρώ το κιλό (μέγεθος turbo). Λόγω της αποκλειστικής κάλυψης της εγχώριας ζήτησης προϊόντων ιχθυοκαλλιέργειας από τις τοπικές μονάδες παραγωγής προϊόντων ιχθυοκαλλιέργειας με τις εισαγωγές στα συγκεκριμένα είδη (τσιπούρα-λαβράκι) να είναι εξαιρετικά χαμηλές αλλά ανοδικές στη διάρκεια της τελευταίας τριετίας (72,44 τόνοι το 2005, 105,27 τόνοι το 2006, 128,98 τόνοι το 2007), οι τιμές δεν παραμένουν σταθερές αλλά παρουσιάζουν μεγάλες διακυμάνσεις ακόμα και μέσα στην ημέρα, που αποδίδεται κυρίως στην εποχική αυξομείωση της παραγωγής, σύμφωνα με στοιχεία ανώτερου στελέχους μεγάλης υπεραγοράς. Χαρακτηριστικά αναφέρουμε ότι ενώ η τιμή της τσιπούρας στην ίδια υπεραγορά τον Νοέμβριο του προηγούμενου έτους ήταν διαμορφωμένη κάτω από τα 6 ευρώ/κιλό (5,97), στη διάρκεια του πρώτου δεκαημέρου του Απριλίου τ.έ. είχε ξεπεράσει τα 8 ευρώ/κιλό (8,25).
4. Κατανάλωση – Διατροφικές συνήθειες Σύμφωνα με στοιχεία του Οργανισμού Τροφίμων και Γεωργίας (FAO), η συνολική κατανάλωση ιχθυηρών στη Κύπρο (2005) ανήλθε σε 19.000 τόνους με την μέση ετήσια κατά κεφαλή κατανάλωση να ανέρχεται σε 25 κιλά (κατά 3 κιλά μεγαλύτερη από τον μέσο όρο της κατά κεφαλήν μέση ετήσιας κατανάλωσης στην ΕΕ που ανέρχεται σε 22 κιλά). Όσον αφορά στη σύνθεση της κατά κεφαλή κατανάλωσης ιχθυηρών, το 75% αφορά σε ψάρια και το υπόλοιπο 25% σε καλαμάρια, γαρίδες και οστρακοειδή. Σύμφωνα με στοιχεία ανώτερων στελεχών υπεραγορών η κατανάλωση φρέσκων ψαριών (κυρίως των καθαρισμένων) βαίνει σημαντικά αυξανόμενη τα δύο τελευταία χρόνια ενώ σύμφωνα με στοιχεία του FAO αύξηση παρατηρείται επίσης, στους νεότερους σε ηλικία καταναλωτές, στην κατανάλωση καταψυγμένων και έτοιμων προς κατανάλωση ιχθυηρών (σύμφωνα με στοιχεία του FAO η εισαγωγή των προαναφερομένων προϊόντων στη Κύπρο για την δεκαετία 1988-1998 αυξήθηκε κατά 130%). Σημειώνουμε ότι λόγω του μικρού μεγέθους της (767.000 κάτοικοι) η προαναφερόμενη μέση ετήσια συνολική κατανάλωση αντιπροσωπεύει μόλις το 0,2% του συνόλου της κατανάλωσης στις χώρες της ΕΕ. Βέβαια μια σημαντική παράμετρος που θα πρέπει να ληφθεί σοβαρά υπόψη είναι και ο υψηλότατος αριθμός τουριστών που επισκέπτονται κάθε χρόνο την Κύπρο, ο οποίος την τελευταία τετραετία κυμαίνεται στα 2,5 εκατ. και συμβάλλει καθοριστικά και στην αύξηση της κατανάλωσης των ανωτέρω προϊόντων. Πάντως σύμφωνα με την εκτίμηση μελέτης του FAO για την πορεία της μέσης ετήσιας κατά κεφαλή κατανάλωσης ιχθυηρών στη Κύπρο τα επόμενα χρόνια, η κατανάλωση σταδιακά από το 2010 και μετά θα μειώνεται κατά 1 κιλό ανά δεκαετία έως το 2020 (24 κιλά το 2010, 23 κιλά το 2020), παραμένοντας σταθερή (23 κιλά) το 2030.
5. Θέση προϊόντων ελληνικών ιχθυοκαλλιεργειών – Προοπτικές Λαμβάνοντας υπόψη τις πολύ μικρές ποσότητες τσιπούρας και λαβρακιού που εισήχθησαν συνολικά στη Κύπρο σχεδόν αποκλειστικά από την Ελλάδα (ποσοστό μεγαλύτερο του 99% επί του συνόλου των κυπριακών εισαγωγών) την τελευταία διετία (15,64 τόνοι τσιπούρας και 89,47 τόνοι λαβράκι εισήχθησαν το 2006 από την Ελλάδα ενώ 51,02 τόνοι τσιπούρας και 73,89 τόνοι λαβράκι εισήχθησαν το 2007 από την Ελλάδα) καθώς και αντίστοιχα ότι η συνολική κυπριακή παραγωγή τσιπούρας-λαβρακιού για την ίδια περίοδο έφθασε τους 2.450 τόνους το 2006 και τους 2.250 τόνους το 2007, καλύπτοντας πλήρως τις ανάγκες της κυπριακής αγοράς, συνειδητοποιούμε ότι η παρου68
σία των ελληνικών προϊόντων ιχθυοκαλλιέργειας στην κυπριακή αγορά είναι εξαιρετικά περιορισμένη (βλ. ποσότητες σε διαγράμματα 1 και 2). Με βάση τα προαναφερόμενα στοιχεία αλλά και μετά από επαφές που είχαμε με εκπροσώπους των σημαντικότερων υπεραγορών στη Κύπρο, σημειώνουμε ότι το τρίπτυχο ποιότητα-τιμή-χρόνοι παράδοσης είναι καταλυτικό για την αύξηση των εισαγωγών των ελληνικών προϊόντων ιχθυοκαλλιέργειας στο άμεσο μέλλον. Η αυξανόμενη ζήτηση σε συνδυασμό με την εποχική αυξομείωση της εγχώριας παραγωγής σηματοδοτούν την ανάγκη για εφάμιλλης ποιότητας εισαγόμενα προϊόντα ιχθυοκαλλιέργειας σε ανταγωνιστική τιμή ιδιαίτερα την τουριστική περίοδο (Μάϊος-Σεπτέμβριος), με το ύψος βέβαια των εισαγωγών να μην αναμένεται ιδιαίτερα αυξημένο λαμβανομένου υπόψη και του μεγέθους της κυπριακής αγοράς.
3000 2500
2450
ΚΥΠΡΟΣ
ΔΙΑΓΡΑΜΜΑ 1
2250
2000 1500
883
1000
1069
500 0 2006 2007
ΔΙΑΓΡΑΜΜΑ 2
140 120 100 80 60 40 20 0 2005
2006
2007
69
Μονάδες παραγωγής ιχθύων σε κλωβούς ανοικτής θαλάσσης – Εκκολαπτήρια γόνου 1. ΑLKIONI FISH FARMS LTD: Παραγωγή-εμπορία ψαριών (τσιπούρα-λαβράκι), παραγωγή-εμπορία γόνου (τσιπούρα-λαβράκι), παροχή υπηρεσιών εμπειρογνωμόνων. Δ/νων Σύμβουλος κ. Νίκος Λοφίτης, τηλ 00357 25 576506, φαξ 25 569337, e-mail: alkioni@cytanet.com.cy. Toποθεσία ιχθυοτροφείου και εκκολαπτηρίου: Μονή Λεμεσού.
ΚΥΠΡΟΣ
2. ΒLUE ISLAND HOLDINGS LTD: Παραγωγή-εμπορία ψαριών (τσιπούρα-λαβράκι), παραγωγή-εμπορία γόνου (τσιπούρα-λαβράκι-γιαπωνέζικο φαγκρί), επεξεργασία ψαριών για παραγωγή προϊόντων προστιθέμενης αξίας, παροχή υπηρεσιών εμπειρογνωμόνων, προμήθεια μηχανημάτων. Εκτελεστικός Δ/ντής κ. Γιάννος Οικονομίδης, τηλ. 00357 22 516555, φαξ 22 518044, e-mail: info@blue-island.com.cy, www.blue-island.com.cy. Toποθεσία ιχθυοτροφείου: Ζύγι, τοποθεσία εκκολαπτηρίου: Ακρωτήρι. 3. EAST MEDITERRANEAN AQUA TECHNIQUE LTD: Παραγωγή-εμπορία ψαριών (τσιπούρα-λαβράκι). Δ/ντής κ. Χριστάκης Ναθαναήλ, τηλ. 00357 99 458364, φαξ 22 768370. Toποθεσία ιχθυοτροφείου: Άγιος Γεώργιος Αλαμάνου Λεμεσός. 4. ΚΙΜAGRO FISHFARMING LTD: Παραγωγή-εμπορία ψαριών (τσιπούρα-λαβράκι, χιόνα, ερυθρός τόνος), πάχυνση ερυθρού τόνου. Δ/ντής κ. Αντώνης Κιμωνίδης, τηλ. 00357 25 713009, 25 712628, e-mail: kimagro@spidernet.com.cy. Toποθεσία ιχθυοτροφείου: Νέο Λιμάνι Λεμεσού. Εκκολαπτήριο τόνου: Άγιος Γεώργιος. 5. SEAWAVE FISHERIES LTD: Παραγωγή-εμπορία ψαριών (τσιπούρα-λαβράκι). Δ/ντής Παραγωγής κ. Λουκάς Λουκά, τηλ. 00357 99 629359, φαξ 22 521977, e-mail: amenicou@cytanet.com.cy. Toποθεσία ιχθυοτροφείου: Βασιλικό. 6. TELIA AQUA MARINE LTD: Παραγωγή-εμπορία ψαριών (τσιπούρα-λαβράκι, ερυθρός τόνος), παραγωγήεμπορία γόνου (τσιπούρα-λαβράκι). Δ/ντής κ. Μάριος Κατελάρης, τηλ. 00357 22 750238, φαξ 22 758828, e-mail: telia@logos.cy.net, mkatelaris@telia.com.cy. Toποθεσία ιχθυοτροφείων: Ποταμός Λιοπετρίου, Βασιλικό, Άγιος Γεώργιος Αλαμάνου. Εκκολαπτήριο: Ποταμός Λιοπετρίου. 7. SAGRO AQUACULTURE LTD: Παραγωγή-εμπορία γόνου (τσιπούρα-λαβράκι, χιόνα), παροχή υπηρεσιών εμπειρογνωμόνων. Δ/ντής κ. Σάββας Αγρότης (Πρόεδρος και του Παγκύπριου Συνδέσμου Θαλασσοκαλιεργητών), τηλ. 00357 25 369691, φαξ 369695, e-mail: sagroltd@spidernet.com.cy. Εκκολαπτήριο: Kούκλια Πάφος.
Σημαντικότερη εμπορική εταιρεία εισαγωγής – διανομής τυποποίησης νωπών και κατεψυγμένων ιχθυηρών SARELS SEAFOODS LTD: Δ/ντής κ. Πάμπος Δημητριάδης, τηλ. 00357 22 488200, φαξ 22 488220, e-mail: fppfish@spidernet.com.cy, www.sarels.com.
70
Έρευνα αγοράς προϊόντων ιχθυοκαλλιέργειας στην Ολλανδία 1. Γενικά Σύμφωνα με τα στοιχεία που μας παρασχέθηκαν από το Ολλανδικό Ινστιτούτο Προώθησης Ιχθυηρών, η συνολική κατανάλωση ιχθυηρών των ολλανδικών νοικοκυριών ανήλθε κατά το 2005 σε 51.527 τόνους (3,16 κιλά κατά κεφαλή), κατά το 2006 σε 54.275 τόνους (3,32 κιλά κατά κεφαλή), ενώ το 2007 σε 55.510 τόνους (3,39 κιλά κατά κεφαλή). Παρατηρώντας τα αναφερόμενα στοιχεία διαπιστώνεται ότι η κατανάλωση ιχθυηρών στην Ολλανδία βαίνει αυξανόμενη, αλλά με συγκρατημένους ρυθμούς, αφού η επιλογή κατανάλωσης κόκκινων κρεάτων και πουλερικών συνεχίζει να τυγχάνει της προτίμησης των Ολλανδών καταναλωτών. Παρά ταύτα, κατά την τελευταία τριετία γίνονται προσπάθειες για την ενημέρωση και προβολή της υψηλής διατροφικής αξίας των συστατικών των ψαριών, ενώ παράλληλα προτείνονται και διαφημίζονται στον τύπο και τα τηλεοπτικά μέσα τρόποι μαγειρικής, στοχεύοντας στην διαμόρφωση νέων διατροφικών συνηθειών των Ολλανδών καταναλωτών. Έτσι, κατά το 2007 η κατανάλωση ψαριών, οστράκων και μαλακοστράκων ανήλθε σε 55.000 τόνους, εμφανίζοντας αύξηση 2% σε σχέση με το 2006 (54.275 τόνους), ενώ η αξία των προϊόντων αυξήθηκε κατά 5% ανερχόμενη σε 489 εκατομμύρια ευρώ. Όσον αφορά στη μορφή των καταναλωθέντων ιχθυηρών, το 45,5% εξ αυτών, αφορά σε φρέσκα προϊόντα, 36,4% σε κατεψυγμένα και 18,1% σε κονσερβοποιημένα. Εξετάζοντας τα σημεία πώλησης, ο όγκος διανομής κατανέμεται ως εξής: 41,1% σε ειδικευμένα καταστήματα, 19,0% στην αγορά, 61,9% στα σούπερ μάρκετ και 4,9% σε λοιπά σημεία πώλησης. Τα σούπερ μάρκετ προοδευτικά κερδίζουν μεγαλύτερο μερίδιο αγοράς, σε βάρος των παραδοσιακών σημείων πώλησης (ιχθυοπωλεία). Στα ολλανδικά σούπερ μάρκετς δεν διατίθεται φρέσκα ολόκληρα ψάρια σε πάγκους, αλλά μόνο τεμαχισμένα και τυποποιημένα, σε διάφορα μεγέθη και μορφές (φιλέτα, μπουκίτσες, τετραγωνάκια) σε ειδικές προθήκες, υπό ψύξη. Σημειώνεται ότι το 60% του φρέσκου ψαριού που καταναλώνεται από τα νοικοκυριά αγοράζεται στο σούπερ μάρκετ, 36% σε ιχθυοπωλεία και το υπόλοιπο σε άλλα σημεία πώλησης, ενώ τονίζεται ότι το μεγαλύτερο μέρος του όγκου αφορά σε καπνιστά ψάρια. Πίνακας ενδεικτικών. τιμών λιανικής πωλήσεως ιχθυηρών στα ολλανδικά σούπερ μάρκετ: Είδος ψαριού
Χώρα προέλευσης
Συσκευασία
Τιμή κιλού (σε ευρώ)
Pangasius
Βιετνάμ
300 γρ.
11,98
Tilapia
Εκουαδόρ
200 γρ.
17,98
Γάδος
Βόρειος Ατλαντικός Ωκεανός
200 γρ.
16,98
Μπακαλιάρος
Βόρειος Ατλαντικός Ωκεανός
200-250 γρ.
19,49
Πέστροφα
Ιχθυοκαλλιέργεια Βελγίου – Γαλλίας
2 ψάρια
12,29
Σολομός φιλέτο
Σκωτία
200 γρ.
20,95
Σολομός φιλέτο
Σκωτία
300 γρ.
19,98
Σκουμπρί καπνιστό
Ολλανδία
100 γρ.
7,99
Ρέγγα (καπνιστή)
Βόρειος Ατλαντικός Ωκεανός
2 ψάρια
2,89 (τα 2 ψάρια)
Γαρίδες (jumbo)
Ταϊλάνδη
100 γρ.
24,90
Γαρίδες
Ινδικός και Ειρηνικός Ωκεανός
125 γρ.
13,25
Γαρίδες
Ολλανδία
100 γρ.
39,90
Μύδια
Ιχθυοκαλλιέργεια Χιλής
150 γρ.
13,27
Wolf-fish
Βόρειος Ατλαντικός Ωκεανός
200 γρ.
21,90
Οι ολλανδικές εισαγωγές τσιπούρας και λαβρακιού είναι: μηδενικές – αμελητέες – περιστασιακές. Αυτό οφείλεται κυρίως στο γεγονός ότι το 91% των ολλανδικών οικογενειών (6,5 εκατομμύρια οικογένειες) καταναλώνουν μόνο 71
ΟΛΛΑΝΔΙΑ
περιστασιακά ψάρια, κυρίως των βορείων θαλασσών και εγχώριας παραγωγής, ιχθυοκαλλιεργειών (μύδια, γαρίδες), ενώ σημαντική βαρύτητα στην επιλογή τους έχει και η τιμή αγοράς των προϊόντων. Κατά την τελευταία διετία παρατηρήθηκε μεγάλη αύξηση εισαγωγής ψαριών από Ταϊλάνδη – Βιετνάμ και ειδικότερα του ψαριού pangasius, της κατηγορίας των γατόψαρων, λόγω της προσιτής τιμής του και του εύκολου τρόπου παρασκευής του. Η αύξηση της πώλησης αυτού του είδους ψαριού επέφερε την μείωση στην κατανάλωση των «παραδοσιακών» ψαριών όπως ο μπακαλιάρος και η γλώσσα, ενώ και οι πωλήσεις ρέγγας και γαρίδας παρουσίασαν επίσης μικρή μείωση, η οποία αποδίδεται στην μειωμένη προσφορά και στις υψηλές τιμές. Καθοριστικό επίσης στοιχείο στις αποφάσεις επιλογής του Ολλανδού καταναλωτή αποτελεί η ευκολία του τρόπου, καθώς και ο χρόνος παρασκευής τους. Για αυτό το λόγο την πρώτη θέση κατέχει ο καταψυγμένος μέρλαγγος και ακολουθούν ο τόνος σε κονσέρβα και οι κροκέτες ψαριού. Παραθέτουμε κατωτέρω πίνακες κατανάλωσης ψαριών, μαλακοστράκων και οστράκων που αφορούν στον όγκο και την αξία, κατά σειρά, των δέκα πρώτων ιχθυηρών προϊόντων που τυγχάνουν της προτίμησης του Ολλανδού καταναλωτή. Πρώτες 10 επιλογές εκ του συνόλου ψαριών, μαλακόστρακων και οστράκων κατ’ όγκο Σειρά προτίμησης
Είδος
2005
2006
2
1
Μέρλαγγος (κατεψ.)
4
2
Τόνος (κονσέρβα)
1
3
Μύδι με όστρακο
3
4
Ρέγγα (σε γυάλινη κονσέρβα)
5
5
Κροκέτες ψαριού (κατεψ.)
6
6
Σολομός (κατεψ.)
7
7
Ρέγγα καπνιστή
9
8
Μπακαλιάρος (κατεψ.)
10
9
Σολομός (καπνιστός)
11
10
Σολομός (φρέσκος)
Ανωτέρω κατάταξη αφορά στο 54.2% του συνολικού όγκου κατά το 2005 και 51.5% κατά το 2006. Πρώτες 10 επιλογές εκ του συνόλου ψαριών, μαλακόστρακων και οστράκων κατ’ αξία Σειρά προτίμησης
Είδος
2005
2006
1
1
Ρέγγα καπνιστή
2
2
Σολομός (καπνιστός)
4
3
Σολομός (φρέσκος)
3
4
Σολομός (κατεψ.)
6
5
Μπακαλιάρος
11
6
Κροκέτες τηγανισμένου μπακαλιάρου
10
7
Τόνος (κονσέρβα)
7
8
“Lekkerbek” (κροκέτα διάφορων ψαριών, τηγανιτή)
10
9
Μπακαλιάρος (κατεψ.)
5
10
Χέλι (καπνιστό)
Ανωτέρω κατάταξη αφορά στο 48.9% της αξίας κατά το 2005 και 49.4% κατά το 2006.
2. Ολλανδικές καλλιέργειες μυδιών Το μέγεθος του στόλου αλιείας μυδιών μειώθηκε κατά τέσσερις μονάδες το 2006, απαρτίζεται δε πλέον, από 60 αλιευτικά σκάφη. Κατά το 2007 ουδεμία μεταβολή επήλθε σε σχέση με το προηγούμενο έτος, αφού δεν προστέθηκε κάποιο νέο αλιευτικό, ενώ οι επενδύσεις στον τομέα παρέμειναν στάσιμες, σε ίδια περίπου με τα περσινά επίπεδα. Ο όγκος των μυδιών που εξήχθησαν μειώθηκε περίπου κατά το ήμισυ και ανήλθε σε 30 εκατομμύρια κιλά., με συνέπεια την πτώση του τζίρου στις δημοπρασίες της ιχθυόσκαλας σε 46 εκατομμύρια ευρώ (-18%), με αποτέλεσμα να εμφανίζεται ως ο χαμηλότερος τζίρος που σημειώθηκε εδώ και πάρα πολλά χρόνια. Τα έξοδα λειτουργίας στον τομέα 72
καλλιεργειών μυδιών παρέμειναν στα ίδια επίπεδα με το προηγούμενο έτος, γεγονός που οδήγησε σε μείωση των καθαρών κερδών κατά -38%, ήτοι 13 εκατομμύρια ευρώ. Στα επόμενα χρόνια αναμένεται να εμφανιστεί περαιτέρω ύφεση στον υπό εξέταση τομέα, αφού η ενοικίαση ζωνών καλλιέργειας, το κόστος γόνων μυδιών, καθώς και οι αμοιβές των απασχολουμένων στον τομέα, καλύπτουν γύρω στο 50% των επενδεδυμένων κεφαλαίων.
Σύμφωνα με παρασχεθείσες πληροφορίες, στην Ολλανδία λειτουργούν πάνω από 100 μονάδες ιχθυοκαλλιεργειών. Από αυτές οι μισές περίπου εκτρέφουν και παράγουν χέλια, ενώ 30 εξειδικεύονται στην εκτροφή και παραγωγή γατόψαρου “wels catfish” και οι υπόλοιπες, που παρουσιάζουν μάλιστα ανοδική πορεία, γλώσσα, καλκάνι, πέρκα, γαρίδες. Μετά από έρευνα του Ολλανδικού Αγροτικού Οικονομικού Ινστιτούτου προκύπτει ότι, τόσο οι ιχθυοκαλλιέργειες χελιού, όσο και εκείνες γατόψαρου - “wels catfish” (Silurus Glanis) δεν εμφάνισαν κέρδη κατά το προηγούμενο έτος.
4. Εξωτερικό εμπόριο Οι εξαγωγές ψαριών και προϊόντων αυτών παρουσίασαν ρυθμό αύξησης 5% κατά το 2005 και ανήλθαν σε 2.3 δισεκατομμύρια ευρώ περίπου. Ο όγκος των εξαγωγών παρουσίασε μείωση -6% (λιγότερο από 1 εκατομμύριο τόνους), εκ του συνόλου του οποίου, το 70% καλύφθηκε από εξαγωγές κατεψυγμένων ψαριών και το 15% από φρέσκα και ψυγμένα ψάρια. Εξ αυτών το ποσοστό εισαγωγών από τις χώρες –μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης παρουσίασε σημαντική αύξηση (+80%), ενώ πιο συγκρατημένοι ήταν οι ρυθμοί αύξησης των εισαγωγών από τρίτες χώρες (+33%). Οι κυριότερες χώρες προς τις οποίες κατευθύνονται οι ολλανδικές εξαγωγές ιχθυηρών είναι το Βέλγιο, η Γερμανία, η Ιταλία, η Ισπανία και η Γαλλία, οι οποίες καλύπτουν το 67% της συνολικής αξίας των εν λόγω εξαγωγών. Οι εισαγωγές παρουσίασαν και αυτές σημαντική αύξηση. Η αξία των εισαγωγών παρουσίασε αύξηση 23%, ο δε όγκος αυξήθηκε κατά 15%. Κατά το 2006, εισήχθησαν στην Ολλανδία, 776,000 τόνοι ιχθυηρών, συνολικής αξίας 1,6 δισεκατομμυρίων ευρώ. Πίνακας συνολικής αξίας ολλανδικών εισαγωγών και εξαγωγών ιχθυηρών Αξία εισαγωγών Χώρες Eυρωπαϊκή Ένωση Eυρωπαϊκή Ένωση Eυρωπαϊκή Ένωση Γαλλία Γαλλία Γαλλία Γερμανία Γερμανία Γερμανία Ιταλία Ιταλία Ιταλία Ελλάδα Ελλάδα Ελλάδα Ισπανία Ισπανία Ισπανία Βέλγιο (από το 2000) Βέλγιο (από το 2000) Βέλγιο (από το 2000) Σύνολο Ευρώπη Σύνολο Ευρώπη Σύνολο Ευρώπη Σύνολο Αφρική Σύνολο Αφρική
Περίοδος 2005 2006 2007 Ιανουάριος - Δεκέμβριος* 2005 2006 2007 Ιανουάριος - Δεκέμβριος* 2005 2006 2007 Ιανουάριος - Δεκέμβριος* 2005 2006 2007 Ιανουάριος - Δεκέμβριος* 2005 2006 2007 Ιανουάριος - Δεκέμβριος* 2005 2006 2007 Ιανουάριος - Δεκέμβριος* 2005 2006 2007 Ιανουάριος - Δεκέμβριος* 2005 2006 2007 Ιανουάριος - Δεκέμβριος* 2005 2006
1 000 euro 869889 941252 847648 50878 59751 51077 266451 258429 271235 15390 14227 14741 6016 10310 7508 18037 18903 17125 154784 168090 155113 937527 1127453 1066929 110898 110950
Αξία εξαγωγών 1 000 euro 1738431 1815368 1802767 258918 261361 264145 367201 400650 347678 284510 284203 290267 15566 16794 15172 172503 184569 168833 387346 394184 403160 1858176 1937342 1916848 192720 193521
Ισοζύγιο 1 000 euro 868542 874116 955119 208040 201610 213068 100750 142221 76443 269120 269976 275526 9550 6484 7664 154466 165666 151708 232562 226094 248047 920649 809889 849919 81822 82571
73
ΟΛΛΑΝΔΙΑ
3. Ιχθυοκαλλιέργειες
Αξία εξαγωγών 1 000 euro 186422 27111 31552 41136 95216 109270 114570 1590 2078 817
ΟΛΛΑΝΔΙΑ
Αξία εισαγωγών Χώρες Σύνολο Αφρική Σύνολο Αμερική Σύνολο Αμερική Σύνολο Αμερική Σύνολο Ασία Σύνολο Ασία Σύνολο Ασία Σύνολο Ωκεανία Σύνολο Ωκεανία Σύνολο Ωκεανία
Περίοδος 2007 Ιανουάριος - Δεκέμβριος* 2005 2006 2007 Ιανουάριος - Δεκέμβριος* 2005 2006 2007 Ιανουάριος - Δεκέμβριος* 2005 2006 2007 Ιανουάριος - Δεκέμβριος*
1 000 euro 149066 81060 78162 77043 177398 286933 301965 4045 3300 6417
Ισοζύγιο 1 000 euro 37356 -53949 -46610 -35907 -82182 -177663 -187395 -2455 -1222 -5600
*προσωρινοί αριθμοί Θεωρούμε ότι η Ολλανδία ως χώρα διερχομένων κεφαλαίων και εμπορευμάτων, τα οποία διακινούνται από τα εγκαταστημένα στον ολλανδικό χώρο παραρτήματα πολυεθνικών επιχειρήσεων, λόγω δεσπόζουσας γεωγραφικής θέσης στην Ευρώπη, με σκοπό την τοποθέτησή τους σε χώρες της Ε.Ε., καθώς και εκείνες της Ανατ. Ευρώπης και της νοτιοανατολικής Ασίας μπορεί να αποτελέσει αγορά στόχο, τόσο για εξαγωγές των ελληνικών προϊόντων ιχθυοκαλλιέργειας κατευθυνομένων για άμεση κατανάλωση στην Ολλανδία, όσο και για εταιρικές μορφές συνεργασίας. Πράγματι, κρίνουμε ότι είναι δυνατόν να επωφεληθεί και η χώρα μας από την εξαγωγική δραστηριότητα των ολλανδικών πολυεθνικών επιχειρήσεων με έδρα την Ολλανδία, λόγω της ενιαίας αγοράς, με σκοπό κυρίως την τοποθέτηση των προϊόντων ιχθυοκαλλιέργειας και σε άλλες χώρες εκτός Ε.Ε., αφού η Ολλανδία αποτελεί κύριο διακομιστικό κέντρο. Τέλος, πιστεύουμε ότι απαραίτητη προϋπόθεση για την βελτίωση της εξωστρέφειας των ελληνικών εξαγωγικών επιχειρήσεων προϊόντων ιχθυοκαλλιεργειών, καθίσταται η συμμετοχή σε εκθέσεις του κλάδου, καθώς και η οργάνωση ελληνικών επιχειρηματικών αποστολών για απ’ευθείας συνεννοήσεις με Ολλανδούς εισαγωγείς – εταίρους.
Ολλανδοί εισαγωγείς ιχθυηρών A AB Seafood B.V. URK Tel: +31-527-687075
E
Egro B.V. UTRECHT Tel: +31-30-2614494
ACV B.V. BRESKENS Tel: +31-117-381728 Affish B.V. WOUDRICHEM Tel: +31-183-303484
Bond Seafood BREDA Tel: +31-76-5711666 C Cornelis Vrolijk’s Visserij Maatschappij B.V. ΙIJMUIDEN Tel: +31-255-532534
Eurofish Trading Holland B.V. UTRECHT Tel: +31-30-2888822 European Fish Company B.V. (TEFCO) HARLINGEN Tel: +31-517-418860
Anova Food B.V. DEN BOSCH Tel: +31-73-7502000
D Dayseaday Fresh B.V. / Dayseaday Frozen B.V. URK Tel: +31-527-684684
Evimare Fish IΙJMUIDEN Tel: +31-255-515514
Aquamossel YERSEKE Tel: +31-113-574200 B Baarssen B.V. URK Tel: +31-527-206700 Barbé B.V. YERSEKE Tel: +31-113-571310
74
Bertus-Dekker Seafood B.V. ΙJMUIDEN Tel: +31-255-563131
Delta Mossel B.V. YERSEKE Tel: +31-113-573330
F
Falkena Vis B.V. “Isola Fish” NUNSPEET Tel: +31-341-279795
Dil import-export B.V. AKERSLOOT Tel: +31-251-312306
Fieret’s Vishandel Oostburg B.V. OOSTBURG Tel: +31-117-453551
Dulk & Zn. B.V. SCHEVENINGEN Tel: +31-70-3549090
Fish Company HARLINGEN Tel: +31-517-418860
IbroMar B.V. ROTTERDAM Tel: +31-10-4532050
Mercuur IJmuiden B.V. IΙJMUIDEN Tel: +31-255-535174
Fiskkoer B.V. URK Tel: +31-527-688540
Interfish B.V. IΙJMUIDEN Tel: +31-255-519024
Meulemeester B.V. YERSEKE Tel: +31-113-571440
Fjord Seafood Sterk LEMMER Tel: +31-514-568600
Interseafish B.V. THOLEN Tel: +31-166-604040
Mooijer-Volendam B.V. / Lou Snoek B.V. VOLENDAM Tel: +31-299-369037
Froconsur B.V. LEEUWARDEN Tel: +31-58-2160057
Isola Fish / Gebr. Kramer B.V. URK Tel: +31-527-681998
Fuikie Seafood VOLENDAM Tel: +31-299-321375 G George S. Forman Holland B.V. BRESKENS Tel: +31-117-386757
I
J
Jaczon B.V. DEN HAAG Tel: +31-70-3064000
K Karel Hoeve IJmuiden B.V. IΙJMUIDEN Tel: +31-255-546060
Goldbohm Export B.V. IΙJMUIDEN Tel: +31-255-537554
Klaas Puul B.V. VOLENDAM Tel: +31-299-364247
H Haasnoot KATWIJK AAN ZEE Tel: +31-71-4016441
Koelewijn Seafood B.V. SPAKENBURG Tel: +31-33-2999494
N Nederlof’s Vishandel B.V. STELLENDAM Tel: +31-187-493111 Neerlandia-Urk B.V. URK Tel: +31-527-206530 Neptunus B.V. ENSCHEDE Tel: +31-53-4614055 Northseafood Holland B.V. URK Tel: +31-527-684222 O Ocean Fish B.V. WAGENINGEN Tel: +31-317-428539
Hakvoort URK Tel: +31-527-681800
Kooy B.V. HUIZEN Tel: +31-35-5253255
OK Fish B.V. ZWAAGWESTEINDE Tel: +31-511-474885
Heijer & Zn. B.V. SCHEVENINGEN Tel: +31-70-3547500
Kopek B.V. YERSEKE Tel: +31-113-571720
Ouwehand KATWIJK AAN ZEE Tel: +31-71-4051111
Heiploeg B.V. ZOUTKAMP Tel: +31-595-405555
Kraan Palingrokerij B.V. URK Tel: +31-527-242430
Heyko B.V. ENKHUIZEN Tel: +31-228-350980
Krijn Verwijs Yerseke B.V. YERSEKE Tel: +31-113-579010
Polaris Visdelicatessen B.V. VOORBURG Tel: +31-70-3000088
Lemmer-Export B.V. LEMMER Tel: +31-51-4569233
Primstar B.V. HENDRIK IDO AMBACHT Tel: +31-78-6813700
Lenger Seafoods B.V. HARLINGEN Tel: +31-517-414455
Prins & Dingemanse YERSEKE Tel: +31-113-572910
Hoek B.V. KATWIJK AAN ZEE Tel: +31-71-4022120 Holland Oasis (Netherlands) B.V. ROTTERDAM Tel: +31-10-4363544 Holland Shellfish B.V. YERSEKE Tel: +31-113-579279 Hoogendijk Import Export B.V. VLAARDINGEN Tel: +31-10-2486666
L
ΟΛΛΑΝΔΙΑ
Fish Spirit B.V. BUSSUM Tel: +31-35-9110900
P Parlevliet & van der Plas B.V. VALKENBURG ZH Tel: +31-71-7890000
M Marea Altra URK Tel: +31-527-686246
Prins & Zn. B.V. IJMUIDEN Tel: +31-255-519025
Marine Foods B.V. SCHEVENINGEN Tel: +31-70-4168181
R Rodé Vis B.V. URK Tel: +31-527-685357
75
Roem van Yerseke B.V. YERSEKE Tel: +31-113-577720
Steur B.V. - “Maison Steur” MONNICKENDAM Tel: +31-299-651491
Rog Visspecialiteiten B.V. DEVENTER Tel: +31-570-622313
Sumare Fish B.V. NOORDWIJK Tel: +31-71-4088888
Weerstand Trading B.V. URK Tel: +31-527-680680
U Urk Export B.V. URK Tel: +31-527-689689
Welmar Europe B.V. HENDRIK IDO AMBACHT Tel: +31-78-6813786
V Van der Lee Seafish URK Tel: +31-527-689010
Wijk B.V. GROOT-AMMERS Tel: +31-184-661294
ΟΛΛΑΝΔΙΑ
Royal Convenience Seafood URK Tel: +31-527-685000 S Scanimex Seafood B.V. BREDA Tel: +31-76-5969330
76
W Warmelo & van der Drift B.V. VLAARDINGEN Tel: +31-10-4340022
Sea Fresh B.V. URK Tel: +31-527-687239
Vergro Fish Trading B.V. ALMELO Tel: +31-546-493030
Wijnen Salmon Smokers B.V. KRIMPEN AAN DEN ΙIJSSEL Tel: +31-180-512655
Seafarm B.V. KAMPERLAND Tel: +31-113-371828
Verwijs Import & Export B.V. RILLAND Tel: +31-113-556575
Winefish B.V. IJMUIDEN Tel: +31-255-535044
Sealect C.V. CAPELLE AAN DEN IJSSEL Tel: +31-10-4513424
Vette en Verhaart B.V. YERSEKE Tel: +31-113-571451
Slothouber Seafood B.V. DEN HAAG Tel: +31-70-3624780
Visscher Seafood URK Tel: +31-527-681421
Smit & Zoon B.V. ROTTERDAM Tel: +31-10-4295339
Visser Frozen Seafood B.V. EMMELOORD Tel: +31-527-688010
Sterk Trading B.V. LEMMER Tel: +31-514-569256
VSV Van Slooten Vis ΙΙJMUIDEN Tel: +31-255-537576
Z Zwan & Zn. B.V. DEN HAAG Tel: +31-70-3545466 Zwanvis IJmuiden B.V. I ΙJMUIDEN Tel: +31-255-541412
Έρευνα αγοράς προϊόντων ιχθυοκαλλιέργειας στην Πολωνία
Το παραγωγικό δυναμικό αλιευμάτων της Πολωνίας περιλαμβάνει τα αλιεύματα της Βαλτικής θάλασσας καθώς και αλιεύματα των εσωτερικών υδάτων. Κυριότερα αλιεύματα της Βαλτικής είναι ο γάδος, ο σολομός, η ρέγγα και η «σαρδελόρεγγα» (sprat). Η επιτρεπόμενη ποσόστωση αλιείας στην Βαλτική θάλασσα καθορίζεται στα πλαίσια της κοινής πολιτικής αλιείας της Ευρωπαϊκής Ενώσεως γεγονός, το οποίο σε συνδυασμό με την αναδιάρθρωση του πολωνικού αλιευτικού στόλου έχει συντελέσει σε μια σημαντική μείωση στις ποσότητες που αλιεύονται. Το 2006 αλιεύθηκαν 20.000 τόνοι ψαριών σε μεγάλο θαλάσσιο βάθος, ενώ η συνολική ποσότητα αλιευμάτων ανήλθαν σε 96,9 χιλιάδες τόνους, ποσότητα κατά 21,6% μειωμένη σε σχέση με το 2005 και κατά 36,6% μειωμένη σε σχέση με το 2004. Η Πολωνία έχει μακρά παράδοση στην αλιεία εσωτερικών υδάτων. Οι αλιευτικές δραστηριότητες περιλαμβάνουν την αλιεία σε επιφανειακά ύδατα (ποταμοί, λίμνες) καθώς και τις ιχθυοκαλλιέργειες. Η Πολωνία παράγει ετησίως περί τις 55.000 τόνους ψαριών γλυκού νερού και κατέχει ηγετική θέση στην ιχθυοκαλλιέργεια κυπρίνου. Σύμφωνα με την απογραφή του αγροτικού τομέα 2002, καταγράφηκαν 10.000 μονάδες η πλειοψηφία των οποίων ανέφεραν την ιχθυοκαλλιέργεια ως συμπληρωματική δραστηριότητα και πηγή εισοδήματος. Στην Πολωνία υπάρχουν περίπου 600 εκμεταλλεύσεις ιχθυοκαλλιεργειών των οποίων η παραγωγή διατίθεται στην αγορά. Οι μονάδες διακρίνονται σε μονάδες εκτροφής πέστροφας και μονάδες εκτροφής κυπρίνου. Παράλληλα με την εκτροφή ενός κύριου είδους εκτρέφονται και άλλα είδη όπως ο οξύρρυγχος, το αφρικανικό γατόψαρο και διάφορες ποικιλίες κυπρίνου. Η παραγωγή ψαριών ιχθυοκαλλιέργειας κυμαίνεται από 34.000 έως 37.000 τόνους. Η παραγωγή κυπρίνου παρουσιάζει συνεχή μείωση σε σχέση με την παραγωγή άλλων ειδών του γλυκού νερού, όπως η πέστροφα. Ενδεικτικά η παραγωγή κυπρίνου ανήλθε το 2006 σε 17,8 χιλιάδες τόνους, μειωμένη κατά 2,7% έναντι του 2005 και κατά 25% σε σχέση με το 2000. Το καταναλωτικό ενδιαφέρον στην εγχώρια αγορά στρέφεται όλο και περισσότερο στην πέστροφα, η παραγωγή της οποίας παρουσιάζει δυναμική αύξηση από τις αρχές της δεκαετίας του 1990 και μετά. Η παραγωγή πέστροφας ανήλθε σε 17.000 τόνους το 2006, ενώ το ποσοστό που αντιπροσωπεύει επί της συνολικής παραγωγής ιχθυοκαλλιεργειών ανήλθε σε 45% το 2006 έναντι ποσοστού 15% στις αρχές της δεκαετίας του 1990. Στην άνοδο της παραγωγής συνετέλεσε επίσης η αυξημένη εξαγωγική ζήτηση καπνιστής πέστροφας. Με τους περιορισμούς αλιείας στην Βαλτική θάλασσα η ανάπτυξη του κλάδου ιχθυοκαλλιεργειών δύναται να συμβάλλει στην αύξηση του εγχώριου παραγωγικού δυναμικού ψαριών της χώρας. Το σύνολο ψαριών γλυκού νερού (εγχώρια και εισαγόμενα) που διατέθηκαν στην εγχώρια αγορά το 2006 ανήλθαν σε 90.000 τόνους, σημειώνοντας αύξηση 50% σε σχέση με το 2005. Η εξέλιξη αυτή οφείλεται στην αύξηση των εισαγωγών ψαριών της ποικιλίας «pangasius» με προέλευση το Βιετνάμ. Η Πολωνία αποτελεί, σε παγκόσμια κλίμακα, την δεύτερη σημαντικότερη αγορά για αυτή την ποικιλία ψαριού μετά την Ρωσία. Ο «ανάδρομος νορβηγικός μπακαλιάρος» καταλαμβάνει σημαντική θέση στις εισαγωγές αλιευμάτων γλυκού νερού της Πολωνίας μετά το «pangasius». Το 2006 οι εισαγωγές του ανήλθαν σε 21,5 χιλιάδες τόνους έναντι 14,8 χιλιάδες τόνους το 2005.
2. Στοιχεία για τον κλάδο μεταποίησης αλιευμάτων της Πολωνίας Ο κλάδος μεταποίησης αλιευμάτων της Πολωνίας παρουσιάζει συνεχή ανάπτυξη και προσανατολίζεται όλο και περισσότερο προς τις εξαγωγές. Στον κλάδο δραστηριοποιούνται περίπου 280 μονάδες, η πλειοψηφία των οποίων διαθέτουν τα προϊόντα τους στην αγορά της Ευρωπαϊκής Ενώσεως. Η συνολική παραγωγή του κλάδου ανέρχεται σε 315.000 τόνους, αξίας 1 δις δολ. ΗΠΑ ετησίως. Η παραγωγή καπνιστών ψαριών υπερβαίνει τους 60.000 τόνους και η συνολική παραγωγή μαριναρισμένων ψαριών ανέρχεται σε 95 τόνους ετησίως. Τα προϊόντα με την μεγαλύτερη δυναμική είναι τα «καπνιστά ψάρια», ιδίως ο καπνιστός σολομός. Αύξηση παρουσιάζει επίσης η παραγωγή νωπών και κατεψυγμένων φιλέτων ψαριού καθώς και ολόκληρου ψαριού. Η πρώτη ύλη προέρχεται κυρίως από την Βαλτική θάλασσα (σολομός, πλευρονήκτης και ρέγγα). Τα ψάρια του γλυκού νερού που χρησιμοποιούνται στον κλάδο μεταποίησης είναι κυρίως η πέστροφα, η οξύρυγχος πέρκη και η πέρκη. Η ρέγγα είναι ιδιαίτερα δημοφιλής στην Πολωνία και χρησιμοποιείται για την παραγωγή κονσερβοποιημένων και 77
ΠΟΛΩΝΙΑ
1. Η παραγωγή αλιευμάτων στην Πολωνία
ΠΟΛΩΝΙΑ
μαριναρισμένων προϊόντων. Η «σαρδελόρεγγα» (sprat) χρησιμοποιείται για την παραγωγή κονσερβοποιημένων και καπνιστών προϊόντων. Ιδιαίτερα σημαντική εισροή στον κλάδο μεταποίησης αποτελούν επίσης τα θαλασσινά ψάρια εισαγωγής, ιδίως το σκουμπρί (χρησιμοποιείται για καπνιστό) και η ρέγγα. Στον τομέα παραγωγής κονσερβοποιημένων προϊόντων ιχθυοκαλλιέργειας δραστηριοποιούνται δέκα (10) παραγωγικές μονάδες. Η αγορά κονσερβοποιημένου ψαριού ανέρχεται σε 55.000 περίπου τόνους ετησίως. Η πλειοψηφία των παραγωγικών μονάδων μεταποίησης αλιευμάτων στην Πολωνία είναι μικρομεσαίες επιχειρήσεις. Οι μεγαλύτερες από αυτές εντάσσσονται σε διεθνείς ομίλους επιχειρήσεων (Orkla, Rieber, Uniq) και κάποιες είναι εισηγμένες στο χρηματιστήριο της Βαρσοβίας (Wilbo, Graal, Seko).
3. Το εξωτερικό εμπόριο της Πολωνίας σε επιμέρους κατηγορίες ψαριών Το εξωτερικό εμπόριο νωπών και καταψυγμένων ψαριών της Πολωνίας (κωδ. 0302, 0303) παρουσιάζει συνεχή αύξηση ιδίως μετά την ένταξη της Πολωνίας στην Ευρωπαϊκή Ενωση, με κύριο χαρακτηριστικό τον ταχύτερο ρυθμό αύξησης των εισαγωγών έναντι των εξαγωγών. Ειδικότερα, το 2006 οι εξαγωγές της Πολωνίας στις κατηγορίες 0302 και 0303 ανήλθαν σε 24.236 τόνους αξίας 20,8 εκ. Ευρώ, σημειώνοντας 4,7% αύξηση σε όγκο και 33% σε αξία έναντι του 2005. Από την άλλη οι εισαγωγές της Πολωνίας στα νωπά και κατεψυγμένα ψάρια ανήλθαν σε 131.986 τόνους αξίας 320,6 εκ. Ευρώ, αυξημένες κατά 14,8% σε όγκο και κατά 34,4% σε αξία έναντι του 2005. Αποτέλεσμα ήταν το έλλειμμα του ισοζυγίου να ανέλθει σε 299,8 εκ. Ευρώ το 2006 έναντι 222,9 εκ. Ευρώ το 2005.
Εξαγωγές
ΕΞΩΤΕΡΙΚΟ ΕΜΠΟΡΙΟ ΤΗΣ ΠΟΛΩΝΙΑΣ ΣΤΑ ΝΩΠΑ & ΚΑΤΕΨΥΓΜΕΝΑ ΨΑΡΙΑ ΚΩΔ. 0302 & 0303 2004 2005 2006 Ποσότητα σε Αξία σε Ποσότητα σε Αξία σε Ποσότητα σε Αξία σε τόνους χιλιάδες Ευρώ τόνους χιλιάδες Ευρώ τόνους χιλιάδες Ευρώ 18 273 14 694 23 143 15 632 24 236 20 808
Εισαγωγές
97 748
151 885
114 975
238 532
131 986
320 615
Ισοζύγιο
-79 475
-137 191
-91 832
-222 900
-107 750
-299 807
Πηγή: Πολωνική Στατιστική Υπηρεσία
Αναλυτικά οι κυριότερες αγορές προορισμού των πολωνικών εξαγωγών ανά επιμέρους κατηγορία ψαριών παρουσιάζονται στον πίνακα που ακολουθεί. ΚΥΡΙΟΤΕΡΕΣ ΑΓΟΡΕΣ ΠΡΟΟΡΙΣΜΟΥ ΤΩΝ ΠΟΛΩΝΙΚΩΝ ΕΞΑΓΩΓΩΝ ΑΛΙΕΥΜΑΤΩΝ ΤΟ 2006 ΠΡΟΪΟΝ
ΠΟΣΟΤΗΤΑ ΣΕ ΤΟΝΟΥΣ
ΠΟΣΑ ΣΕ ΧΙΛΙΑΔΕΣ ΕΥΡΩ
24236
20808
0302,0303 ψάρια νωπά, διατηρημένα με απλή ψύξη ή κατεψυγμένα ΣΥΝΟΛΟ ΓΑΛΛΙΑ
1385
3534
ΔΑΝΙΑ
7983
2783
ΙΣΛΑΝΔΙΑ
1250
2670
0304 φιλέτα ψαριού και σάρκα ψαριού νωπά, διατηρημένα με απλή ψύξη ή κατεψυγμένα
78
ΣΥΝΟΛΟ
35043
156814
ΜΕΓ. ΒΡΕΤΑΝΙΑ
10559
52017
ΓΕΡΜΑΝΙΑ
7353
30232
ΓΑΛΛΙΑ
4820
26499
ΔΑΝΙΑ
5145
16299
ΒΕΛΓΙΟ
1284
6276
ΕΛΒΕΤΙΑ
551
5531
ΙΑΠΩΝΙΑ
723
4385
ΚΥΡΙΟΤΕΡΕΣ ΑΓΟΡΕΣ ΠΡΟΟΡΙΣΜΟΥ ΤΩΝ ΠΟΛΩΝΙΚΩΝ ΕΞΑΓΩΓΩΝ ΑΛΙΕΥΜΑΤΩΝ ΤΟ 2006 ΠΡΟΪΟΝ
ΠΟΣΟΤΗΤΑ ΣΕ ΤΟΝΟΥΣ
ΠΟΣΑ ΣΕ ΧΙΛΙΑΔΕΣ ΕΥΡΩ
ΣΥΝΟΛΟ
25958
257347
ΓΕΡΜΑΝΙΑ
18888
193348
ΔΑΝΙΑ
3562
34458
ΙΤΑΛΙΑ
1148
11886
ΓΑΛΛΙΑ
978
8498
ΣΥΝΟΛΟ
69473
165403
ΓΕΡΜΑΝΙΑ
38823
82077
ΜΕΓ.ΒΡΕΤΑΝΙΑ
3431
13951
ΤΣΕΧΙΑ
5198
12701
ΟΛΛΑΝΔΙΑ
2776
9051
ΟΥΓΓΑΡΙΑ
3730
7606
0305
ΠΟΛΩΝΙΑ
ψάρια αποξηραμένα, παστά ή καπνιστά
1604 μεταποιημένα ψάρια,χαβιάρι
ΗΠΑ
2672
7481
ΣΟΥΗΔΙΑ
1242
4493
ΔΑΝΙΑ
1101
3694
ΝΟΡΒΗΓΙΑ
2019
3144
Πηγή: Πολωνική στατιστική υπηρεσία
Οι εισαγωγές αλιευμάτων στην Πολωνία στο σύνολο του κεφαλαίου 3, ανήλθαν το 2006 σε 580.000 τόνους, ενώ ποσοστό 85% του όγκου εισαγωγών του κεφ. 3 συνιστούν τα θαλασσινά ψάρια. Σημαντικό τμήμα των εισαγωγών περίπου 310 χιλιάδες τόνοι το 2006 επανεξάγονται σε μεταποιημένη μορφή. Τα φιλέτα ψαριού κατέχουν ποσοστό 43% επί των συνολικών εισαγωγών του κεφαλαίου 3, τα κατεψυγμένα ψάρια κατέχουν ποσοστό 24% και τα νωπά ψάρια ποσοστό 20%. Σημαντικότεροι προμηθευτές της Πολωνίας σε νωπά και κατεψυγμένα ψάρια στις παραπάνω κατηγορίες είναι η Νορβηγία και Ισλανδία (καθεμία κατέχει μερίδιο 38% επί του όγκου των εισαγωγών νωπών και κατεψυγμένου ψαριού), η Ευρωπαϊκή Ενωση (ποσοστό όγκου εισαγωγών 32%, από την Δανία, την Ολλανδία, την Γερμανία και την Μεγ. Βρετανία) και οι αναπτυσσόμενες χώρες (ποσοστό 20% με κυριότερους προμηθευτές την Λαϊκή Δημοκρατία της Κίνας, την Αργεντική και την Ταϋλάνδη). ΕΞΕΛΙΞΗ ΤΩΝ ΕΙΣΑΓΩΓΩΝ ΝΩΠΟΥ & ΚΑΤΕΨΥΓΜΕΝΟΥ (0302 & 0303) ΨΑΡΙΟΥ ΣΤΗ ΠΟΛΩΝΙΑ Ποσότητες σε τόνους Ετος
Σύνολο
Νωπά
Κατεψυγμένα
2004
97 748
25 851
71 897
2005
114 975
40 824
74 151
2006
131 986
55 803
76 183
Πηγή: Πολωνική Στατιστική Υπηρεσία
79
Αναλυτικά οι κυριότεροι προμηθευτές της πολωνικής αγοράς ανά κύρια κατηγορία ψαριών παρουσιάζεται στον ακόλουθο πίνακα. ΟΙ ΚΥΡΙΟΤΕΡΟΙ ΠΡΟΜΗΘΕΥΤΕΣ ΑΛΙΕΥΜΑΤΩΝ ΣΤΗΝ ΠΟΛΩΝΙΑ ΤΟ 2006 Προϊόν
ΠΟΣΟΤΗΤΑ ΣΕ ΤΟΝΟΥΣ
ΑΞΙΑ ΣΕ ΧΙΛΙΑΔΕΣ ΕΥΡΩ
0302,0303
ΠΟΛΩΝΙΑ
ψάρια νωπά, διατηρημένα με απλή ψύξη ή κατεψυγμένα ΣΥΝΟΛΟ
131986
320615
ΝΟΡΒΗΓΙΑ
58516
186505
ΡΩΣΣΙΑ
10800
30700
ΟΛΛΑΝΔΙΑ
14207
19492
ΜΕΓ.ΒΡΕΤΑΝΙΑ
8995
15770
ΣΟΥΗΔΙΑ
6344
12053
ΓΡΟΙΛΑΝΔΙΑ
1066
7138
ΔΑΝΙΑ
4982
7055
ΗΠΑ
3531
6872
0304 φιλέτα ψαριού και σάρκα ψαριού νωπά, διατηρημένα με απλή ψύξη ή κατεψυγμένα ΣΥΝΟΛΟ
156246
253506
ΚΙΝΑ
34388
53106
ΒΙΕΤΝΑΜ
25283
52838
ΝΟΡΒΗΓΙΑ
33777
53032
ΙΣΛΑΝΔΙΑ
28214
24549
ΑΡΓΕΝΤΙΝΗ
5122
9604
ΗΠΑ
5087
9445
ΔΑΝΙΑ
6550
9290
ΧΙΛΗ
3030
8681
ΡΩΣΣΙΑ
2289
8255
ΣΥΝΟΛΟ
31543
53276
ΔΑΝΙΑ
13435
20855
ΤΑΪΛΑΝΔΗ
5353
8950
ΓΕΡΜΑΝΙΑ
2889
5342
1604 μεταποιημένα ψάρια
Πηγή: Πολωνική στατιστική υπηρεσία Όσον αφορά την σύνθεση των εισαγωγών μεταξύ των θαλασσινών ψαριών, μεγαλύτερο ποσοστό καταλαμβάνουν η ρέγγα (34%), ο σολομός (19%), το σκουμπρί (13%) και ο μερλούκιος (11%). Η τσιπούρα και το λαβράκι καταλαμβάνουν ένα πολύ μικρό ποσοστό επί των εισαγωγών της Πολωνίας στην κατηγορία των νωπών ψαριών (0302). Ειδικότερα, οι εισαγωγές τσιπούρας στην Πολωνία το 2006 ανήλθαν σε 32,7 τόνους (0,05% επί του συνολικού όγκου εισαγωγών νωπών ψαριών), ενώ οι εισαγωγές λαβρακιού ανήλθαν σε 6,4 τόνους (ποσοστό 0,01% επί του συνολικού όγκου εισαγωγών νωπών ψαριών). ΕΙΣΑΓΩΓΕΣ ΤΣΙΠΟΥΡΑΣ - ΛΑΒΡΑΚΙΟΥ ΣΤΗΝ ΠΟΛΩΝΙΑ (τόνοι) Ετος 2004 2005 2006
Τσιπούρα (Sparus Aurata) 22,7 33,2 32,7
Λαβράκι (Dicentrarchus Labrax) 8,8 10,7 6,4
Πηγή: Πολωνική Στατιστική Υπηρεσία
80
Σύνολο 31,5 43,9 39,1
4. Το μερίδιο αγοράς της Ελλάδας στις εισαγωγές ψαριού της Πολωνίας Η Ελλάδα καταλαμβάνει ένα μικρό ποσοστό 0,2% επί των συνολικών εισαγωγών αλιευμάτων (σύνολο κεφ. 3) της Πολωνίας. Το σύνολο των εισαγωγών προϊόντων κεφ. 3 από την Ελλάδα το 2006 ανήλθε σε 1,24 εκ. Ευρώ. Στις εισαγωγές νωπού ψαριού της Πολωνίας η Ελλάδα καταλαμβάνει ποσοστό 0,6% το 2006. Η αξία των εισαγωγών νωπού ψαριού από την Ελλάδα το 2006 ανήλθε σε 1,17 εκ. Ευρώ. Αναλυτικά η διαχρονική εξέλιξη του μεριδίου αγοράς της Ελλάδας σε επιμέρους κατηγορίες εισαγωγών ψαριού στην Πολωνία διαμορφώνεται ως ακολούθως: ΜΕΡΙΔΙΟ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΑΣ ΣΤΙΣ ΕΙΣΑΓΩΓΕΣ ΑΛΙΕΥΜΑΤΩΝ ΤΗΣ ΠΟΛΩΝΙΑΣ
0305
Προϊόν Μεταποιημένα ψάρια Αποξηραμένα, καπνιστά & παστά ψάρια
Αξία σε ευρώ 20891 159
Μερίδιο % επί των εισαγωγών 0,04 Ελάχιστο % σε σχέση με την συνολικά αξία των εισαγωγών αυτής της κατηγορίας Ελάχιστο % σε σχέση με την συνολικά αξία των εισαγωγών αυτής της κατηγορίας Ελάχιστο % σε σχέση με την συνολικά αξία των εισαγωγών αυτής της κατηγορίας 0,61 0,2
0304
Φιλέτα ψαριού
724
0303
Κατεψυγμένα ψάρια
7711
0302 03
Νωπά ψάρια Σύνολο κατηγορίας αλιευμάτων
1178730 1242018
2005 Κωδ. 1604
Προϊόν Μεταποιημένα ψάρια Αποξηραμένα, καπνιστά & παστά ψάρια
Αξία σε ευρώ 27766
Μερίδιο % επί των εισαγωγών 0,05
617
0,02
0305
Ελάχιστο % σε σχέση με την συνολικά αξία των εισαγωγών αυτής της κατηγορίας Ελάχιστο % σε σχέση με την συνολικά αξία των εισαγωγών αυτής της κατηγορίας 0,25 0,06
0304
Φιλέτα ψαριού
1900
0303
Κατεψυγμένα ψάρια
8383
0302 03
Νωπά ψάρια Σύνολο κατηγορίας αλιευμάτων
313276 324219
2004 Κωδ. 1604
Προϊόν Μεταποιημένα ψάρια Αποξηραμένα, καπνιστά & παστά ψάρια Φιλέτα ψαριού Νωπά ψάρια Σύνολο κατηγορίας αλιευμάτων
Αξία σε ευρώ 39266
Μερίδιο % επί των εισαγωγών 0,09
336
0,03
29373 106935 144638
0,01 0,16 0,04
0305 0304 0302 03
ΠΟΛΩΝΙΑ
2006 Κωδ. 1604
Πηγή: Πολωνική στατιστική υπηρεσία
Η Ελλάδα αποτελεί πρώτο προμηθευτή της Πολωνίας στην κατηγορία του λαβρακιού με όγκο εισαγωγών 5 τόνους το 2006. Επίσης η χώρα μας αποτελεί δεύτερο σημαντικότερο προμηθευτή της Πολωνίας στην κατηγορία της τσιπούρας με εισαγωγές 7,7 τόνους το 2006. Η διαχρονική εξέλιξη των εισαγωγών τσιπούρας και λαβρακιού ανά κύριο προμηθευτή παρουσιάζεται στους πίνακες που ακολουθούν.
81
ΕΙΣΑΓΩΓΕΣ ΤΣΙΠΟΥΡΑΣ - ΛΑΒΡΑΚΙΟΥ ΣΤΗΝ ΠΟΛΩΝΙΑ (τόνοι) Ετος 2004 2005 2006
Τσιπούρα (Sparus Aurata) 22,7 33,2 32,7
Λαβράκι (Dicentrarchus Labrax) 8,8 10,7 6,4
Σύνολο 31,5 43,9 39,1
Πηγή/Σχόλια: Πολωνική Στατιστική Υπηρεσία
ΕΙΣΑΓΩΓΕΣ ΤΣΙΠΟΥΡΑΣ ΑΝΑ ΧΩΡΑ ΠΡΟΕΛΕΥΣΗΣ (τόνοι)
ΠΟΛΩΝΙΑ
Ετος 2004 2005 2006
Ελλάδα 6,5 10,5 7,7
Τουρκία [---] [---] [---]
Λοιπές Χώρες 16,2 22,7 25,0
Σύνολο 22,7 33,2 32,7
Πηγή/Σχόλια: Πολωνική Στατιστική Υπηρεσία ΕΙΣΑΓΩΓΕΣ ΛΑΒΡΑΚΙΟΥ ΑΝΑ ΧΩΡΑ ΠΡΟΕΛΕΥΣΗΣ (τόνοι) Ετος 2004 2005 2006
Ελλάδα 3,6 7,9 5,0
Τουρκία [---] [---] [---]
Λοιπές Χώρες 5,2 2,8 1,4
Σύνολο 8,8 10,7 6,4
Πηγή/Σχόλια: Πολωνική Στατιστική Υπηρεσία
ΚΥΡΙΟΤΕΡΟΙ ΠΡΟΜΗΘΕΥΤΕΣ ΛΑΒΡΑΚΙΟΥ ΣΤΗΝ ΠΟΛΩΝΙΑ ΤΟ 2006 Προέλευση Σύνολο Ελλάδα Γαλλία Γερμανία Ολλανδία
Ποσότητα σε τόνους 6,4 5 0,9 0,3 0,2
ΚΥΡΙΟΤΕΡΟΙ ΠΡΟΜΗΘΕΥΤΕΣ ΤΣΙΠΟΥΡΑΣ ΣΤΗΝ ΠΟΛΩΝΙΑ ΤΟ 2006 Προέλευση Σύνολο Γαλλία Ελλάδα Γερμανία Ολλανδία Ιταλία
Ποσότητα σε τόνους 32,7 14,8 7,7 7,4 2,7 0,1
Πηγή: Πολωνική στατιστική υπηρεσία
5. Στοιχεία για την κατανάλωση ψαριού στην Πολωνία Η μέση ετήσια κατά κεφαλή κατανάλωση ψαριών κυμαίνεται σε χαμηλά επίπεδα, 11 με 12 κιλά, ενώ τα επίπεδα κατανάλωσης κυμαίνονται σε 16,5 κιλά σε παγκόσμιο επίπεδο και στην ΕΕ-15 σε 25,7 κιλά. Παρόλα αυτά, τα τρέχοντα επίπεδα της κατανάλωσης σε σχέση με τον συνολικό πληθυσμό της χώρας καθιστούν την αγορά της Πολωνίας μία μεγάλη, δυναμική και πολλά υποσχόμενη καταναλωτική αγορά. 1) ΣΥΝΟΛΙΚΗ ΚΑΤΑΝΑΛΩΣΗ ΑΛΙΕΥΜΑΤΩΝ (τόνοι) Ετος 2004 2005 2006
Συνολική κατανάλωση αλιευμάτων 459 906 431 234 452 260
Πηγή/Σχόλια: Υπουργείο Γεωργίας της Πολωνίας και Πολωνική Στατιστική Υπηρεσία. Υπολογισμοί με βάση διαθέσιμα στοιχεία για την μέση ετήσια κατά κεφαλήν κατανάλωση αλιευμάτων επί τον συνολικό πληθυσμό της Πολωνίας (38.230.000)
82
2) ΚΑΤΑ ΚΕΦΑΛΗ ΚΑΤΑΝΑΛΩΣΗ ΑΛΙΕΥΜΑΤΩΝ (σε κιλά, =συνολική αγορά σε κιλά / πληθυσμού) Ετος 2004 2005 2006
Κατά κεφαλή κατανάλωση αλιευμάτων 12,0 11,3 11,8
Το χαμηλό εγχώριο παραγωγικό δυναμικό αλιευμάτων δημιουργεί την ανάγκη για εισαγωγές, οι οποίες καλύπτονται με προϊόντα ιχθυοκαλλιέργειας ιδίως από τη Νορβηγία, το Βιετνάμ, την Κίνα, την Ισλανδία, την Γερμανία και την Ολλανδία. Η αγορά ψαριών αντιπροσωπεύει μόλις 3% της καταναλωτικής δαπάνης των νοικοκυριών στην Πολωνία, επίπεδο που ισοδυναμεί με μια αγορά αξίας 742 εκατ. Ευρώ. Οι Πολωνοί διαθέτουν περίπου 1,65 Ευρώ μηνιαίως για την αγορά ψαριών από συνολικά 56 ευρώ που δαπανούν για είδη διατροφής. Η μέση ετήσια κατά κεφαλή κατανάλωση θαλασσινών ψαριών ανήλθε σε 9,29 κιλά το 2006. Οι Πολωνοί καταναλώνουν κυρίως δύο είδη θαλασσινών ψαριών: μερλούκιους (2,95 κιλά) και ρέγγα (2,51 κιλά), η κατανάλωση των οποίων μειώθηκε κατά 3% και 10% αντίστοιχα έναντι του 2005. Η κατά κεφαλή κατανάλωση λοιπών θαλασσινών ψαριών κυμαίνεται από 0,92 κιλά (η περίπτωση του σκουμπριού) μέχρι 0,15 κιλά στην περίπτωση του πλευρονήκτη. Η κατανάλωση σολομού σημείωσε αύξηση 44% έναντι του 2005, φθάνοντας σε 0,52 κιλά. Η γαστρονομική παράδοση αλιευμάτων στην Πολωνία διαφέρει ανάλογα με την περιοχή. Το ψάρι παρασκευάζεται με διάφορους τρόπους σε κρύα ορεκτικά, σε σαλάτες, σούπες και ζεστά πιάτα. Στις παράκτιες περιοχές της Βαλτικής –Πομερανία και Κασούμπια- ιδιαίτερα δημοφιλή είναι τα πιάτα με θαλασσινά ψάρια όπως ρέγγα, γάδος και πλευρονήκτης. Αντιθέτως σε περιοχές της ενδοχώρας που βρίσκονται κοντά σε ποτάμια, λίμνες και τεχνητές δεξαμενές ιχθυοκαλλιεργειών –όπως οι περιοχές Βάρμια και Μαζούρε- ιδιαίτερα δημοφιλή πιάτα είναι αυτά με ψάρια του γλυκού νερού, όπως ο κυπρίνος, η πέστροφα και η πέρκη. Πιάτα με ψάρι καταναλώνονται συνήθως την Παρασκευή σύμφωνα με την θρησκευτική παράδοση των Καθολικών. Η συχνότητα κατανάλωσης ψαριού με βάση τις διατροφικές συνήθειες των Πολωνών διαμορφώνεται ως εξής: • 17% των Πολωνών καταναλώνουν ψάρια κάθε Παρασκευή. • 21% των Πολωνών καταναλώνουν ψάρια μία ή δύο Παρασκευές κάθε μήνα. • 37% των Πολωνών καταναλώνουν ψάρια ορισμένες φορές τον χρόνο (τα Χριστούγεννα, κατά την διάρκεια της Σαρακοστής και το Πάσχα). • 20% των Πολωνών δεν καταναλώνουν καθόλου ψάρι στην διατροφή τους. Συχνότερα αναφερόμενοι λόγοι για την κατανάλωση ψαριού είναι: • Οι υγιεινές ιδιότητές του. • Η αναζήτηση ποικιλίας γεύσεων ιδίως μεταξύ των κοινωνικών κατηγοριών υψηλού μορφωτικού επιπέδου και τη νέα γενιά. • Η θρησκευτική παράδοση των Χριστιανών Καθολικών, λόγος που έχει μεγαλύτερη σημασία για τους ανθρώπους μεγαλύτερης ηλικίας. Κυριότεροι λόγοι για τους οποίους ένα τμήμα των Πολωνών δεν καταναλώνει καθόλου ψάρι είναι: • Το υψηλότερο επίπεδο της τιμής σε σχέση με άλλα βασικά αγαθά διατροφής, όπως τα πουλερικά. • Οι νέοι δεν γνωρίζουν πώς να το χρησιμοποιήσουν στην μαγειρική. • Δεν υπάρχει παράδοση κατανάλωσης ψαριού στην πολωνική οικογένεια.
6. Δίκτυα διανομής Στην αγορά της Πολωνίας υπάρχουν τα ακόλουθα δίκτυα διανομής αλιευμάτων: 1. Τα παραδοσιακά ιχθυοπωλεία, τα οποία κατέχουν 25% μερίδιο στις πωλήσεις νωπών και κατεψυγμένων ψαριών. Ο ρόλος του καναλιού αυτού μειώνεται σταδιακά σε σχέση με τα κανάλια του σύγχρονου εμπορίου. Τα ιχθυοπωλεία κάνουν τις προμήθειές τους από χονδρέμπορους ή απευθείας από διανομείς αλιευμάτων. 2. Τα παραδοσιακά καταστήματα τροφίμων: Στην Πολωνία λειτουργούν περίπου 66.800 μικρά καταστήματα και 32.100 μεσαία καταστήματα τροφίμων. Διαθέτουν μικρή ποικιλία ψαριών και προϊόντων ιχθυοκαλλιέργειας κυρίως μεταποιημένων και κατεψυγμένων, ενώ δεν διαθέτουν καθόλου νωπά ψάρια. Ο ρόλος τους επίσης φθίνει έναντι των καναλιών του σύγχρονου εμπορίου. 3. Οι υπεραγορές (hyper-markets): κατέχουν 20% επί των πωλήσεων κονσερβοποιημένων ψαριών και ποσοστό 40% επί των πωλήσεων νωπών και κατεψυγμένων ψαριών. Οι αποφάσεις προμηθειών λαμβάνονται σε κεντρικό 83
ΠΟΛΩΝΙΑ
Πηγή/Σχόλια:Υπουργείο Γεωργίας της Πολωνίας και Πολωνική Στατιστική Υπηρεσία.
επίπεδο διαχείρισης της αλυσίδας, ενώ το κόστος εισόδου στο τμήμα πώλησης αλιευμάτων είναι υψηλό. 4. Aλυσίδες εκπτωτικών καταστημάτων (discount): To μερίδιο αγοράς τους ανέρχεται σε 25% και είναι ανερχόμενο. Διαθέτουν λίγα ράφια με ψάρια κυρίως κονσερβοποιημένα, κατεψυγμένα και μαρινάτα, ενώ δεν διαθέτουν τμήμα πώλησης νωπών ψαριών. 5. Αλυσίδες καταστημάτων πώλησης τροφίμων πολυτελείας- delicatessen (Bomi, Alma) και super-market με μεγάλη ποικιλία αγαθών από διάφορες χώρες (Piotr I Pawel).Το κανάλι αυτό προσφέρεται για την διάθεση νέων και ποιοτικών τροφίμων διατροφής, ενώ επιπλέον έχει το πλεονέκτημα ότι οι καταναλωτές που επισκέπτονται τα εν λόγω σημεία πώλησης δεν ενδιαφέρονται ιδιαιτέρως για την τιμή των προϊόντων.
ΠΟΛΩΝΙΑ
7. Τιμές Το 2006 η μέση τιμή στα εισαγόμενα νωπά ψάρια αυξήθηκε κατά 9,4% σε σχέση με το 2005 και κατά 39,2% σε σχέση με τα επίπεδα του 2004. Οι τιμές λιανικής των αποξηραμένων, καπνιστών και παστών ψαριών αυξήθηκαν κατά 5,4%, ενώ οι τιμές των νωπών, διατηρημένων με απλή ψύξη ή κατεψυγμένων ψαριών αυξήθηκαν κατά 0,7% σε σχέση με το 2005. Οι τιμές των ψαριών γλυκού νερού αυξήθηκαν κατά 2,2% το 2006, έναντι αύξησης 0,7% στις τιμές των θαλασσινών ψαριών. Αναλυτικά, οι τιμές σε διάφορες κατηγορίες νωπών ψαριών που παρατηρήθηκαν σε ιχθυοπωλεία καταστημάτων super-market και καταστήματα delicatessen της Βαρσοβίας παρουσιάζονται στους πίνακες που ακολουθούν: 1 Ευρώ= 3,36 ζλότυ Πολωνίας ΕΙΔΟΣ Ψάρια γλυκού νερού Λότα (Mietus tusza) Αφρικανικό γατόψαρο φιλέτο (Sum Afrykanski Filet) Κυπρίνος (Karp) Ασπρόψαρο (Ploc tusza) Οξύρυγχος πέρκη (Sandacz) Πέστροφα φιλέτο (Pstrag Filet) Κυπρίνος “Amur” φιλέτο
ΤΙΜΗ ΚΙΛΟΥ ΣΕ ΖΛΟΤΥ
Ψάρια θαλάσσης Σολομός (Losos) Τόνος (Tunczyk) Σκουμπρί (Makrela La mare) Σολομός Νορβηγίας (Losos Norvegia) Σολομός σε φέτες Πλευρονήκτης (Flandra tusza) Ρέγγα (Filet a la Matias) Τσιπούρα (Dorada)* Λαβράκι (Labraks) Ολλανδίας
24,49 30,95 15,99 9,95 32,75 32,75 31,95
28,99 114,95 28,99 33,99 25,99 10,45 12,99 48,95 38
*Δεν αναφέρεται η προέλευση του προϊόντος
8. Οι προοπτικές διάθεσης των ελληνικών αλιευμάτων στην αγορά της Πολωνίας Η αγορά ψαριού της Πολωνίας τα τελευταία έτη βρίσκεται σε φάση διεύρυνσης και ανάπτυξης. Το επίπεδο κατανάλωσης ψαριού στην Πολωνία κυμαίνεται ακόμα σε χαμηλά επίπεδα σε σχέση με τις χώρες της Δυτικής Ευρώπης, κυρίως εξαιτίας του χαμηλού εισοδηματικού επιπέδου και των διατροφικών συνηθειών των Πολωνών καταναλωτών. Εντούτοις, εκτιμάται ότι η αγορά ψαριού θα γνωρίσει δυναμική αύξησης τα προσεχή έτη, εξέλιξη που είναι συνάρτηση των παρακάτω παραγόντων: • Της οικονομικής ανάπτυξης και της συνακόλουθης αύξησης του διαθέσιμου εισοδήματος, τουλάχιστον για ορισμένες κατηγορίες του πληθυσμού. • Η αύξηση των Πολωνών που ταξιδεύουν στο εξωτερικό και η γνωριμία και επαφή τους με διατροφικές συνήθειες άλλων χωρών. • Η τάση προς την υγιεινή διατροφή και η συνειδητοποίηση των ιδιοτήτων του ψαριού στην διατήρηση της καλής υγείας. 84
Κατάσταση εταιρειών εισαγωγής και διανομής αλιευμάτων στην Πολωνία 1. BIS FOODS S.j. Stefan Wysocki ul. Władysława IV 1, 70-651 Szczecin Tel. (0048) 91 462 38 82, (091) 462 35 63, (091) 812 77 72 Fax. (091) 462 46 17 e-mail: bis@ipartner.com.pl
3. KIMPEX Sp. z o.o. ul. Strażacka 5, 41-902 Bytom Tel. (032) 281 42 60 Fax (032) 282 80 68 E-mail: kimpex@poczta.com.pl Homepage: www.kimpex.dk
2. PESCANOVA Polska Sp. z o.o. ul. Św. Ducha 5A/9 70-205 Szczecin Tel. +48 91 4623460, +48 91 8127767 Fax: +48 91 4624346 E-mail: info@pescanova.pl
4. LUX FISH Przydział i Jaskulscy S.j. ul. Celna 2, 70-644 Szczecin Tel./fax: (091) 462 42 48, (091) 462 34 41 E-mail: luxfish@luxfish.pl Homepage: www.luxfish.pl
85
ΠΟΛΩΝΙΑ
• Η αυξανόμενη διάθεση νωπού ψαριού σε σημεία πώλησης του σύγχρονου εμπορίου (υπεραγορές, supermarket). Οι παράγοντες αυτοί, σε συνδυασμό με τις αλλαγές που παρατηρούνται στις διατροφικές και γαστρονομικές συνήθειες και προτιμήσεις των πολωνών καταναλωτών, όσον αφορά τα νωπά ψάρια και τα προϊόντα ιχθυοκαλλιέργειας, η σταδιακή αύξηση και επισκέψεις πολωνών σε εστιατόρια άλλων χωρών, η ένταξη νέων συνταγών με ψάρι από διάφορες εθνικές κουζίνες στα εστιατόρια (ως επί τω πλείστον από την Ιταλική και την Ασιατική κουζίνα), ενισχύουν την υιοθέτηση νέων διατροφικών συνηθειών σε σχέση με το ψάρι. Η ανωτέρω διαμορφούμενη κατάσταση δημιουργεί σταδιακά νέες ευκαιρίες για την διάθεση του ποιοτικού ελληνικού ψαριού στην πολωνική αγορά. Επί του παρόντος το μερίδιο αγοράς των αλιευμάτων ελληνικής προέλευσης είναι πολύ μικρό (0,2% επί των συνολικών εισαγωγών της Πολωνίας στα προϊόντα κεφ. 3). Επομένως η επιτυχής τοποθέτηση στην πολωνική αγορά των ελληνικών αλιευμάτων και δη των προϊόντων ιχθυοκαλλιέργειας, στα οποία η χώρα μας διαθέτει αξιόλογο παραγωγικό δυναμικό, απαιτεί συντονισμένες προσπάθειες στα ακόλουθα επίπεδα. Συγκέντρωση της εξαγωγικής προσπάθειας για είσοδο σε σημαντικά κανάλια διανομής νωπών αλιευμάτων της Πολωνίας: Σε πρώτη φάση η προσπάθεια εισόδου των ελληνικών νωπών και κατεψυγμένων αλιευμάτων μπορεί να εστιασθεί στις αλυσίδες καταστημάτων «delicatessen», καθώς και σε αλυσίδες «super markets», που διαθέτουν αντιπροσωπευτικά φρέσκα προϊόντα από διάφορες χώρες του κόσμου. Στόχος είναι τα ελληνικά νωπά ψάρια να γίνουν γνωστά στο τμήμα των Πολωνών καταναλωτών με ανώτερο εισοδηματικό επίπεδο και υψηλές απαιτήσεις ποιότητας και αναζήτησης νέων γεύσεων. Ο στόχος εισόδου σε αυτό το κανάλι διανομής δύναται να επιτευχθεί είτε σε συνεργασία με μεγάλες εταιρείες που εξειδικεύονται στην εισαγωγή αλιευμάτων, είτε με εταιρείες που εξειδικεύονται στην εισαγωγή τυπικών προϊόντων από χώρες με διαφορετικές διατροφικές συνήθειες, οι οποίες συνεργάζονται με αυτές τις αλυσίδες Σημαντικό επίσης κανάλι διάθεσης των ελληνικών αλιευμάτων είναι και ο κλάδος ξενοδοχείων, εστιατορίων και τροφοδοσίας (HoReCa), ο οποίος επίσης γνωρίζει ανάπτυξη τα τελευταία χρόνια στην Πολωνία. Τα ελληνικά ψάρια μπορούν να αποτελέσουν την πρώτη ύλη για την προετοιμασία πιάτων υψηλών γευστικών απαιτήσεων (gourmet). Σημειώνεται επίσης ότι τα έσοδα του κλάδου τροφοδοσίας στην Πολωνία ανέρχονται σε 4,8 δις Ευρώ. Η είσοδος στα κανάλια διανομής νωπών αλιευμάτων είναι αναγκαίο να συνοδεύεται από συστηματικές και στοχευμένες δράσεις προώθησης και προβολής τους. Τέτοιες δράσεις θα μπορούσαν να συμπεριλάβουν: • «ημέρες ελληνικών προϊόντων» σε επιλεγμένα σημεία πώλησης αλυσίδων τροφίμων, οι οποίες θα συνοδεύονται από δημοσιότητα και εκδηλώσεις γευσιγνωσίας. • Προβολή της ελληνικής γαστρονομίας, η οποία είναι πλούσια σε πιάτα με ψάρι, μέσα από την επίδειξη συνταγών στα μέσα μαζικής επικοινωνίας (έντυπα και τηλεόραση) και από ειδικούς του κλάδου γαστρονομίας και μαγειρικής, με μεγάλη αναγνωρισιμότητα και απήχηση στο καταναλωτικό κοινό. Οι ανωτέρω δράσεις είναι πολύ σημαντικές προκειμένου ο Πολωνός καταναλωτής να εξοικειωθεί με τις ιδιότητες των ελληνικών προϊόντων ιχθυοκαλλιέργειας και την χρήση τους στην μαγειρική.
ΠΟΛΩΝΙΑ
5. McKoy Sp. z o.o. ul. Przemysłowa 5, 81-036 Gdynia Tel. (058) 690 86 34-37 Fax: (058) 690 86 30 E-mail: sekretariat@mckoy.pl, marketing@mckoy.pl, sprzedaz@mckoy.pl Homepage: www.mckoy.pl
10. DNHS POLAND Sp. z o.o. ul. Celna 4, 70-644 Szczecin Tel. (091) 812 31 61 Fax: (091) 812 31 64 E-mail: janusz@dnhs.inet.pl
6. MILAREX S.j. Jadwiga Kasprzak, Jerzy Malek Duninowo 39, 76-270 Ustka Tel. (059) 814 11 70, (059) 843 35 05 Fax: (059) 814 12 88
11. EUROFISH POLAND Sp. z o.o. ul. Celna 4, 70-644 Szczecin Tel. (091) 462 49 00, (091) 462 40 64, (091) 462 41 74, (091) 462 46 46 Fax: (091) 462 35 55 E-mail: szczecin@eurofish.pl Homepage: www.eurofish.pl
7. NORD CAPITAL Sp. z o.o. Rekowo Górne, ul. Pucka 4, 84-123 Połchowo Telephone: (058) 625 75 00, (058) 625 75 02-06, (058) 625 75 10, (058) 625 75 23 Fax: (058) 625 75 01, (058) 625 75 07-08, (058) 625 75 24 E-mail: office@nordcapital.com.pl, nc@nordcapital.com.pl Homepage: www.nordcapital.com.pl
12. IMPEXRYB S.j. Halina Korkuć ul. Kapitańska 4/2, 71-602 Szczecin Tel. (091) 487 25 89, (091) 487 12 04, (091) 487 29 18, (091) 487 27 51 Tel./Fax: (091) 487 71 78 E-mail: impexryb@dialcom.com.pl Homepage: www.dialcom.com.pl/impexryb
8. STANPOL Sp. z o.o. ul. 3 Maja 44, 76-200 Słupsk Tel. (059) 843 18 67 Fax: (059) 843 18 68 E-mail: office@stanpol.net Homepage: www.stanpol.net
13. Przedsiębiorstwo Produkcyjno-Handlowe PIRS Sp. z o.o. ul. Conrada 1, 76-150 Darłowo Mail address: ul. Conrada 1, 76-150 Darłowo Voivod: zachodniopomorskie Province: sławieński Old voivod: koszalińskie Tel. (094) 314 24 69 Fax: (094) 314 22 42 E-mail: info@pirs.com.pl Homepage: www.pirs.com.pl
9. BK-FOOD POLAND Sp. z o.o. pl. Kaszubski 8/304, 81-350 Gdynia Tel. (058) 666 20 00-06 Fax: (058) 666 20 07, (058) 666 20 00 E-mail: office@bk-food.com.pl Homepage: www.bk-food.com.pl
86
Προϊόντα ιχθυοκαλλιέργειας στην Πορτογαλία
Τα ψάρια και τα θαλασσινά γενικότερα αποτελούν σημαντικό στοιχείο της διατροφής των Πορτογάλων. Η Πορτογαλία συγκαταλέγεται μεταξύ των χωρών με την υψηλότερη κατανάλωση ιχθυηρών παγκοσμίως. Κατά την τριετία 2004-2006 η αύξηση της κατά κεφαλήν κατανάλωσης ιχθυηρών ξεπέρασε το 10%. Σύμφωνα με στοιχεία για το πρώτο εξάμηνο του 2007 η δαπάνη για την προμήθεια ψαριών αντιστοιχεί στο 12,6% της μέσης δαπάνης μιας πορτογαλικής οικογένειας, ενώ του κρέατος δεν υπερβαίνει το 11,4%. Σημαντικό ποσοστό των ιχθυηρών που καταναλώνονται είναι μπακαλιάρος (5% της μέσης οικογενειακής δαπάνης για την αγορά τροφίμων). Όσον αφορά τις ιδιαίτερες καταναλωτικές συνήθειες των Πορτογάλων αναφέρουμε την σχεδόν απαρέγκλιτη κατανάλωση δύο πλήρων γευμάτων ημερησίως καθώς και τους πολλαπλούς τρόπους παρασκευής φαγητών με βάση τα ψάρια και θαλασσινά. Παρά τις προσπάθειες που καταβάλλονται κατά την τελευταία δεκαετία να εκσυγχρονιστεί ο αλιευτικός στόλος και να αναπτυχθούν μονάδες ιχθυοκαλλιέργειας, η χώρα παραμένει ελλειμματική στην κατηγορία των ιχθυηρών.
2. Παραγωγή Κατά το διάστημα 2004-2006 η παραγωγή ιχθυηρών στην Πορτογαλία αυξήθηκε από 159,3 σε 191,2 χιλιάδες τόνους. Η αύξηση της παραγωγής αφορά σχεδόν αποκλειστικά τα αλιευμένα ιχθυηρά αφού το σύνολο της παραγωγής των ιχθυοτροφείων παρέμεινε σταθερή με μικρές διακυμάνσεις.
300.000 200.000 100.000 0
Πηγή: ΙΝΕ
3. Εισαγωγές Κατά την τριετία 2004-2006 οι πορτογαλικές εισαγωγές ιχθυηρών αυξήθηκαν κατά 8,8% . Η αύξηση των εισαγωγών νωπών ψαριών υπήρξε της τάξεως του 11,8% ενώ οι εισαγωγές αντίστοιχων κατεψυγμένων προϊόντων αυξήθηκαν κατά 7,6%. Εισαγωγές ιχθυηρών στην Πορτογαλία (σε τόνους) Ετος
Σύνολο
Νωπά ψάρια
Κατεψυγμένα ψάρια
2004
334.315
59.475
140.883
2005
336.550
55.653
137.788
2006
363.898
66.473
151.539
Το σύνολο αναφέρεται σε όλη την κατηγορία 03, περιλαμβάνει και μαλάκια. Πηγή: ΙΝΕ
Ειδικότερα οι εισαγωγές τσιπούρας και λαβρακιού σημείωσαν εντυπωσιακές αυξήσεις.
87
Π Ο Ρ Τ Ο ΓΑ Λ Ι Α
1. Εισαγωγή
Π Ο Ρ Τ Ο ΓΑ Λ Ι Α
Εισαγωγές τσιπούρας και λαβρακιού (τόνοι) Έτος
Τσιπούρα (Sparus Aurata)
Λαβράκι (Dicentrarchus Labrax)
Σύνολο
2004
2.314
928
3.242
2005
2.631
1.387
4.018
2006
5.163
2.787
7.950
Πηγή: ΙΝΕ
Αξίζει εδώ να παρατηρήσουμε ότι, όπως προκύπτει από του δύο προηγούμενους πίνακες, κατά το υπό εξέταση διάστημα η αύξηση εισαγωγών τσιπούρας και λαβρακιού αντιστοιχεί στο 67% της αύξησης των πορτογαλικών εισαγωγών νωπών ψαριών.
2004
2005
2006
928
1.387
2.787
2.314
2.631
5.163
3.242
4.018
7.950
59.475
55.653
66.473
Οι πορτογαλικές εισαγωγές τσιπούρας και λαβρακιού πραγματοποιούνται σχεδόν αποκλειστικά από την Ισπανία και την Ελλάδα. Κατά το 2006 το σύνολο των εισαγωγών τσιπούρας και λαβρακιού ανήλθαν σε 5.163 και 2.787 τόνους αντίστοιχα. Έτος
Ελλάδα
2004 2005 2006
701 1.204 1.789
Τσιπούρα Λοιπές (Ισπανία) 1.613 1.427 3.375
Λαβράκι Σύνολο
Ελλάδα
Λοιπές
Σύνολο
2.314 2.631 5.163
510 735 1.055
418 652 1.732
928 1.387 2.787
35%
38%
65%
88
62%
Όπως αναφέρθηκε και στην εισαγωγή, κατά την τριετία 2004-2006, η συνολική κατανάλωση αλιευμάτων στην Πορτογαλία διαμορφώθηκε από 395,5 χιλιάδες τόνους το 2004, σε 431,6 το 2005 και 453,5 το 2006. Η κατά κεφαλήν κατανάλωση αυξήθηκε από 37,6 κιλά σε 40,8 και 42,6 κιλά αντίστοιχα. Το μεγαλύτερο μέρος των αλιευμάτων (60%) που καταναλώνονται ετησίως στην Πορτογαλία είναι νωπά, ενώ τα κατεψυγμένα συγκεντρώνουν σχετικά μικρό μέρος (7%) της προτίμησης των αγοραστών. Οι κονσέρβες ψαριών δεν υπερβαίνουν το 5% του συνόλου της κατανάλωσης ιχθυηρών. Οι υπόλοιπες διάφορες κατηγορίες επεξεργασμένων ιχθυηρών καλύπτουν το 28%. Η πλειονότητα των Πορτογάλων καταναλωτών προμηθεύεται φρέσκα ψάρια από τα hypermarkets και supermarkets, ενώ η τάση είναι αυξητική ακολουθώντας την γενικότερη τάση αύξησης των πωλήσεων τροφίμων στις μεγάλες επιφάνειες έναντι των συνοικιακών παραδοσιακών αγορών. Σημειώνουμε ότι τα ειδικευμένα καταστήματα πώλησης ψαριών (ιχθυοπωλεία) σπανίζουν. Σύμφωνα με εκτιμήσεις υπευθύνων του τομέα ιχθυηρών των σημαντικότερων αλυσίδων πώλησης τροφίμων παρατηρείται διαφοροποίηση ανάλογα με τις μέρες και τον τόπο κατοικίας των καταναλωτών. Έτσι στις αγροτικές περιοχές είναι υψηλότερα τα ποσοστά αγοράς ιχθυηρών σε λαϊκές αγορές έναντι των αστικών περιοχών, οι κάτοικοι των οποίων προμηθεύονται περισσότερο ιχθυηρά σε μεγαλύτερα καταστήματα. Κατά τη διάρκεια του Σαββατοκύριακου παρατηρείται επίσης αύξηση των αγορών ιχθυηρών σε λαϊκές αγορές. Στα τμήματα των λαϊκών αγορών που πωλούνται ψάρια, υπάρχει μεγαλύτερη ποικιλία προϊόντων και υπερισχύον τα ιχθυηρά που προέρχονται από ελεύθερη αλιεία. Αντίθετα στα μεγάλα καταστήματα το μεγαλύτερο μέρος των προσφερόμενων προϊόντων αποτελούν προϊόν ιχθυοκαλλιέργειας.
Οι σημαντικότερες επιχειρήσεις λιανικής πώλησης στην Πορτογαλία 1. MODELO CONTINENTE Rua João Mendonça, 505, 4460-334 Senhora da Hora Τηλ: 00351 229561000 Fax: 00351 229561318 www.modelocontinente.pt
5. LIDL & CIA Rua Pé de Mouro 18 – Linhó, 2714- 510 Sintra Τηλ: 00351 219 249 300 Fax: 00351 219 249 300 www.lidl.pt
2. JERONIMO MARTINS Rua Tierno Galvan, Torre 3, 9º piso, letra J 1099-008 Lisboa Phone: 213613300 Fax: 213641321 www.jeronimo-martins.pt
6. CARREFOUR PORTUGAL Edifício Monsanto Rua do Alto do Montijo, Lt. ,Apartado 7647 – E.C. Alfragide 2721-801 AMADORA Τηλ: 00351 214 244 200 Fax: 00351 214 182 666 www.carrefour.pt
3. ITMI PORTUGAL S.A. Lugar do Marrujo – Bugalhos, 2384–004 Alcanena Τηλ: 00351 249 880 300 Fax: 00351 249 891 375 www.mosqueteiros.com
7. PLUS DISCOUNT, LDA. Urbanização do Passil, Rua B, n.º220, Lote 101A 2890-171 Alcochete. Τηλ: 00351 212 306 300 Fax: 00351 212 306 392 www.plus.pt
4. AUCHAN PORTUGAL Travessa Teixeira Junior, n°1, 553 LISBOA Τηλ: 00351 21 360 21 00 Fax: 00351 21 363 27 82 www.auchan.pt
8. EL CORTE INGLÉS, S.A. Av. António Augusto de Aguiar, 31 1069-413 Lisboa Τηλ: 00351 213 711 700 www.elcorteingles.pt
89
Π Ο Ρ Τ Ο ΓΑ Λ Ι Α
4. Κατανάλωση
Π Ο Ρ Τ Ο ΓΑ Λ Ι Α
Οι σημαντικότεροι χονδρέμποροι στην Πορτογαλία 1. MAKRO CASH & CARRY, S.A. CEO: Luis Godoi Valentim QUINTA DO PAIZINHO 2790-236 CARNAXIDE Phone: 214246500 Fax: 21474910 www.makro.pt
5. SOGENAVE, S.A. CEO: Jose Brandão Teles RUA DA GARAGEM, 10 2790-078 CARNAXIDE Phone: 210420000 Fax: 210420054 www.sogenave.pt
2. RECHEIO - CASH & CARRY, S.A. CEO: Pedro Soares dos Santos RUA ACTOR ANTONIO SILVA, 7 1600-404 LISBOA Phone: 217526600 Fax: 217526697 www.recheio.pt
6. ALICOOP, C.R.L. CEO: Jose Fernandes Silva POÇO DEÃO 8300-043 SILVES Phone: 282440500 Fax: 282440501
3. GCT - DISTRIBUIÇÃO ALIMENTAR, S.A. CEO: Antonio Dias Alemeida VILA AMELIA - CABANAS 2950-805 QUINTA DO ANJO Phone: 21235700 Fax: 21235791 www.elos24.com
7. MANUEL SANTOS CAVACO, S.A. CEO: Manuel Santos Cavaco GANDARA 4520-909 SANFINS VFR Phone: 256307100 Fax: 256307109 www.santos-cavaco.pt
4. MANUEL NUNES & FERNANDES, LDA CEO: Manuel Nunes RUA DA BELA VISTA, 8 2739-501 CACEM Phone: 214267730 Fax: 219141302 www.manuelnunes.pt
90
Έρευνα αγοράς αλιευμάτων στη Ρουμανία με ειδική αναφορά στα προϊόντα ιχθυοκαλλιέργειας
Η Ρουμανία διαθέτει σε πολλές από τις 42 νομαρχίες της (οι οποίες είναι ομαδοποιημένες σε 8 αναπτυξιακές περιφέρειες) σημαντικές δυνατότητες παραγωγής αλιευμάτων γλυκού νερού, δεδομένου ότι υφίστανται στο εσωτερικό της χώρας σημαντικοί υδάτινοι πόροι, οι οποίοι καλύπτουν περί τα 7.000 τ. χιλιόμετρα, δηλ. το 3% της συνολικής έκτασης της χώρας, που ανέρχεται στα 238. 391 τ. χιλιόμετρα. Συγκεκριμένα, η Ρουμανία διαθέτει μεταξύ άλλων: –– 400.000 Εκτάρια καλυπτόμενα από φυσικές λίμνες, λιμνοθάλασσες (κυρίως στο Δέλτα του Δούναβη) , τεχνητές λίμνες, βάλτους και έλη –– 84.500 Εκτάρια καλυπτόμενα από μικρές λίμνες και δεξαμενές, οι οποίες έχουν διαρρυθμισθεί για να λειτουργούν ως εκτροφεία ψαριών –– 15.000 Εκτάρια καλυπτόμενα από μικρές λίμνες και δεξαμενές, οι οποίες έχουν διαρρυθμισθεί για να λειτουργούν ως μονάδες ειδικά για την παραγωγή γόνων ψαριών –– Ποταμούς συνολικού μήκους 66.000 χιλιόμετρων, εκ των οποίων τα 18.200 χιλιόμετρα διέρχονται μέσα από ορεινές περιοχές. Μεταξύ των περίπου 30 μεγάλων ποταμών της Ρουμανίας σημαντικώτεροι είναι ο Δούναβης (μήκος εντός Ρουμανίας: 1075 χιλιόμετρα) ο Μούρες (761 χλμ), ο Προύτ (742 χλμ), ο Ολτ (615 χλμ) και ο Σιρέτ (559 χλμ). Οι μονάδες Ιχθυοκαλλιέργειας στη Ρουμανία, που έχουν λάβει άδεια λειτουργίας από τον αρμόδιο προς τούτο Οργανισμό Αλιείας και Ιχθυοκαλλιεργειών (National Agency for Fishing and Aquaculture), ανέρχονται στις 381, από τις οποίες 166 διαθέτουν και μονάδα παραγωγής γόνων (στοιχεία για το 2005). Το προσωπικό που απασχολείτο στις μονάδες Ιχθυοκαλλιέργειας μέσα στο 2005 ανερχόταν στα 2.781 άτομα. Ολόκληρος ο τομέας (Ιχθυοκαλλιέργειες, θαλάσσια αλιεία, αλιεία εγχωρίων υδάτων) απασχολούσε το 2005 συνολικά 6.811 άτομα, από τα οποία 13% ήσαν γυναίκες. Η δομή απασχόλησης στην αλιεία και στις Ιχθυοκαλλιέργειες (Υδατοκαλλιέργειες) μέσα στο 2005 απεικονίζεται λεπτομερέστερα στον κατωτέρω πίνακα: ΑΡΙΘΜΟΣ ΑΠΑΣΧΟΛΟΥΜΕΝΩΝ ΣΤΗΝ ΑΛΙΕΙΑ ΚΑΙ ΤΗΝ ΥΔΑΤΟΚΑΛΛΙΕΡΓΕΙΑ - 2005ΥΠΟ-ΤΟΜΕΑΣ ΥΔΑΤΟΚΑΛΛΙΕΡΓΕΙΑ ΘΑΛΑΣΣΙΑ ΑΛΙΕΙΑ ΑΛΙΕΙΑ ΣΕ ΕΓΧΩΡΙΑ ΥΔΑΤΑ (ΓΛΥΚΑ ΝΕΡΑ) ΕΠΕΞΕΡΓΑΣΙΑ ΣΥΝΟΛΟ ΤΟΜΕΑ %
ΠΛΗΡΗΣ ΑΠΑΣΧΟΛΗΣΗ 2333 376
ΜΕΡΙΚΗ ΑΠΑΣΧΟΛΗΣΗ 372 234
ΕΠΟΧΙΑΚΗ ΑΠΑΣΧΟΛΗΣΗ 76 23
2290
229
862 5861 86.05
4 839 12.32
ΣΥΝΟΛΟ
%
2781 633
40.83 9.29
12
2531
37.16
0 111 1.63
866 6811 100.00
12.71 100.00
Η αλιεία στη Μαύρη Θάλασσα είναι εποχιακή και πραγματοποιείται από τον Μάρτιο μέχρι και το Οκτώβριο και ορισμένες φορές μέχρι και τον Νοέμβριο. Το μήκος των ρουμανικών ακτών της Μαύρης Θάλασσας ανέρχεται στα 245 χιλιόμετρα η δε θαλάσσια αποκλειστική οικονομική ζώνη (Exclusive Economic Area) στα 25.000 τ. χιλιόμετρα. Η μορφολογία των ρουμανικών ακτών της Μαύρης Θάλασσας δεν είναι ιδιαίτερα ευνοϊκή για την δημιουργία μονάδων θαλασσοκαλλιέργειας. Έχουν ωστόσο εντοπισθεί από Οργανισμό Αλιείας και Ιχθυοκαλλιεργειών (National Agency for Fishing and Aquaculture) τέσσερεις παράκτιες περιοχές μεταξύ Νότιας Αγκιγκέας και Μαγκάλιας, οι οποίες είναι κατάλληλες για την δημιουργία μονάδων καλλιέργειας μυδιών (Mussels). Η εμπορικού χαρακτήρα παράκτια αλιεία εντός της αιγιαλίτιδος ζώνης των 12 μιλίων στη Μαύρη Θάλασσα επιτρέπεται σε σκάφη μήκους άνω των 13 μ. σε θαλάσσιο βάθος, το οποίο δεν υπερβαίνει τα 12 μ. Τα αλιευτικά πλοία συνήθως αναπτύσσουν αλιευτική δραστηριότητα σε απόσταση μέχρι και 30-35 χιλιόμετρα από τις ρουμανικές ακτές της Μαύρης Θάλασσας. Μέχρι τα πρώτα 3 χιλιόμετρα απαγορεύεται η χρήση δικτύων όπως απαγορεύεται και στις εκβολές του Δούναβη σε ισόβαθος μέχρι 20 μ. Το 2005 στη Ρουμανία υπήρχαν 27 αλιευτικά σκάφη , ικανά για παράκτια αλιεία με δίκτυα σε βάθη 18-40 μ. στη Μαύρη Θάλασσα και περί τα 427 σκάφη (κότερα) μήκους 5-12μ για αλιεία σε ποικίλα βάθη ανάλογα με τον εξοπλισμό τους. Τα ρουμανικά αλιευτικά πλοία χρησιμοποιούν ως βάση τους τα λιμάνια της Mangalia, Constanta και Sulina. Και στους 91
ΡΟΥΜΑΝΙΑ
1. Η παραγωγή αλιευμάτων της Ρουμανίας
ΡΟΥΜΑΝΙΑ
τρεις λιμένες οι σχετικές εγκαταστάσεις θεωρούνται ανεπαρκείς και πρόκειται ν’ αναβαθμισθούν με χρηματοδότηση -μεταξύ άλλων - από κοινοτικά κονδύλια. Η συνολική παραγωγή αλιευμάτων της Ρουμανίας ανερχόταν το 1995 και 1996 στους 69.105 και 32.159 τόνους αντιστοίχως. Μετά το 1996 η παραγωγή αλιευμάτων της Ρουμανίας παρουσίασε κάθετη πτώση επειδή η αλιευτική δραστηριότητα σε βαθιά νερά εκτός Μαύρης Θάλασσας (δηλ. σε ωκεανούς) σταμάτησε, επειδή δεν κατέστη δυνατή η διατήρηση της λειτουργίας των σκαφών υπερωκεάνειας αλιείας. Μέχρι το 1993 η κρατική ρουμανική αλιευτική εταιρεία (Romanian Fishing Company) διέθετε 43 πλοία αλιείας βαθέων υδάτων (trawler vessels) εξοπλισμένα με εγκαταστάσεις επεξεργασίας, 12 μεταφορικά πλοία-ψυγεία και δύο πλοία τροφοδοσίας καυσίμων. Από το 1990 μέχρι και το 2006 δεν έγιναν επενδύσεις σε νέα αλιευτικά πλοία, η δε μέση ηλικία των υπαρχόντων υπερβαίνει τα 20 έτη. Μέσα στο 2006 άρχισε να εκδηλώνεται κάποιο ενδιαφέρον για επενδύσεις σε νέα αλιευτικά σκάφη. Ενώ μέσα στο διάστημα 1997-2003 η συνολική αλιευτική παραγωγή κυμαινόταν μεταξύ 16.800 και 19.600 τόννων κατά τα έτη 2004 και 2005 μειώθηκε στους 13.142 και 13.352 τόνους αντιστοίχως. Το Υπουργείο Γεωργίας, Τροφίμων και Δασών της Ρουμανίας συνέταξε τέλη του 2006 το «Εθνικό Στρατηγικό Σχέδιο για την Αλιεία 2007-2013» (National Strategic Plan for Fisheries 2007-2013), στο οποίο προβλέπεται η δαπάνη του ποσού των 349,6 εκ € (230,7€ από κοινοτικά κονδύλια και 116,9εκ€ από εθνικούς πόρους) για τον εκσυγχρονισμό και την αναβάθμιση του τομέα της Αλιείας. Από το εν λόγω στρατηγικό σχέδιο αντλήθηκαν πολλά στατιστικά και άλλα στοιχεία για την σύνταξη της παρούσας μελέτης. Στον ΠΙΝΑΚΑ 1, που ακολουθεί κατωτέρω φαίνεται η διαχρονική εξέλιξη όλων των κατηγοριών αλιευτικής παραγωγής της Ρουμανίας κατά την 11-ετία 1995-2005. Πίνακας 1: Αλιευτική παραγωγή της Ρουμανίας κατά την περίοδο 1995-2005 (ΤΟΝΟΙ) ΚΑΤΗΓΟΡΙΑ ΑΛΙΕΥΜΑΤΩΝ Υδατοκαλλιέργεια Εγχώρια Αλιεία Αλιεία στην Μαύρη Θάλασσα Αλιεία σε βαθιά νερά ΣΥΝΟΛΟ
1995
1996
1997
1998
1999
2000
2001
2002
2003
2004
2005
19830
13900
11168
9614
8998
9727
10818
9248
9041,69
8056
7284
9048
6145
4574
4630
5336
4896
5206,50
4867,50
8438,10
3255
4042
2719
2682
3872
4431
2507
2476
2431
2112
1612
1831
2026
37508
9432
0
0
0
0
0
0
0
0
0
69105
32159
19614
18675
16841
17099
18455,50
16227,50
19091,79
13142
13352
Στο ΓΡΑΦΗΜΑ 1, που ακολουθεί κατωτέρω, απεικονίζεται η διαχρονική εξέλιξη της αλιευτικής παραγωγής της Ρουμανίας κατά την 11-ετία 1995-2005 από τις Υδατοκαλλιέργειες, από την εγχώρια αλιεία και από την αλιεία στη Μαύρη Θάλασσα: ΓΡΑΦΗΜΑ ΑΛΙΕΥΤΙΚΗ ΠΑΡΑΓΩΓΗ ΚΑΤΑ ΤΗΝ ΠΕΡΙΟΔΟ 1995-2005 (ΤΟΝΟΙ) 25000
20000
19830
13900
15000
11168 10000
9048 6145
5000
2719
2682
4574 3872
9614 4630 4431
8998 5336 2507
9727
4896 2476
10818
5206.5 2431
9248
9041.69 8438.1 8056
4867.5 2112
1612
3255 1831
7284 4042 2026
0 1995
1996
1997
1998
Υδατοκαλλιέργεια
92
1999
2000
Εγχώρια Αλιεία
2001
2002
2003
Αλιεία στην Μαύρη Θάλασσα
2004
2005
2. Σύνθεση της αλιευτικής παραγωγής της Ρουμανίας κατά κατηγορίες και είδη
Επιστημονική Ονομασία
Ελληνική Ονομασία
Ποσότητες (τόνοι)
%
Abramis brama
Λεστιά (είδος Κυπρίνου)
581
14, 37
Cyprinus carpio
Γριβάδι (είδος Κυπρίνου)
204
5, 05
Carassius auratus gibelio
Ιταλικό (όμοιο Χρυσόψαρου)
1917
47, 44
Rutilus spp
Τσιρώνι
177
4, 40
Esox lucius
Τούρνα
105
2, 60
Silurus glanis Stizostedion lucioperca Osteichthyes
Γουλιανός Ποταμολάβρακο Οστεϊχθύες
103 114 162
2, 50 2, 82 4, 00
Alosa pontica
Σαρδελομάνα
467
11, 55
Αλλα είδη
212
5, 27
ΣΥΝΟΛΟ
4042
100
ΡΟΥΜΑΝΙΑ
Η κατά είδη σύνθεση των αλιευμάτων σε εγχώρια νερά (γλυκά νερά) κατά το έτος 2005 εμφανίζεται στον ΠΙΝΑΚΑ 2 και στο ΓΡΑΦΗΜΑ 2, που ακολουθούν κατωτέρω : Πίνακας 2: Αλιεία ανά είδος σε εγχώρια νερά - 2005 (γλυκά νερά)
ΠΗΓΗ: Ρουμανικό Υπουργείο Γεωργίας, Τροφίμων και Δασών
ΓΡΑΦΗΜΑ 2: ΑΛΙΕΙΑ ΑΝΑ ΕΙΔΟΣ ΣΕ ΕΓΧΩΡΙΑ ΝΕΡΑ 2005 (ΓΛΥΚΑ ΝΕΡΑ) 5.2%
11.6%
14.4%
4.0% 5.0%
2.8% 2.5% 2.6%
47.4% 4.4%
Η κατά είδος σύνθεση της παραγωγής ψαριών σε Υδατοκαλλιέργειες εμφανίζεται αναλυτικά στον ΠΙΝΑΚΑ 3 και στο ΓΡΑΦΗΜΑ 3, που ακολουθούν κατωτέρω: Πίνακας 3: Παραγωγή υδατοκαλλιεργειών ανά είδος - 2005 Επιστημονική Ονομασία
Ελληνική Ονομασία
Ποσότητες (τόνοι)
%
Abramis brama
Λεστιά (είδος Κυπρίνου)
60
0, 82
Cyprinus carpio
Γριβάδι (είδος Κυπρίνου)
2256
30, 98
Carassius auratus gibelio
Ιταλικό (όμοιο Χρυσόψαρου)
1139
15, 65
Hypophthalmichthys molitrix
Ασημοκυπρίνος
1562
21, 44
Hypophthalmichthys nobilis
Κυπρίνος
921
12, 64
Esox lucius
Τούρνα
25
0, 34
Silurus glanis
Γουλιανός
124
1, 7
Stizostedion lucioperca
Ποταμολάβρακο
32
0, 44
Salmo trutta fario
Πέστροφα του βουνού
84
1, 15
Salvelinus fontinalis
Πέστροφα των πηγών
152
2, 08
Carassius carassius
Πεταλούδα
59
0, 81
Oncorhynchus mykiss
Ιριδοειδής Πέστροφα
815
11, 20
Άλλα είδη
55
0, 75
ΣΥΝΟΛΟ
7284
100
ΠΗΓΗ: Ρουμανικό Υπουργείο Γεωργίας, Τροφίμων και Δασών
93
ΓΡΑΦΗΜΑ 3: ΠΑΡΑΓΩΓΗ ΥΔΑΤΟΚΑΛΛΙΕΡΓΕΙΩΝ ΑΝΑ ΕΙΔΟΣ - 2005
0.8%
0.8%
2.1%
0.8% 11.2%
ΡΟΥΜΑΝΙΑ
1.2%
31.0%
0% 1.7%
0.3% 12.6%
21%
15.6%
Τα είδη των ψαριών που αλιεύονται στη Μαύρη Θάλασσα απεικονίζονται στον ΠΙΝΑΚΑ 4 και στο ΓΡΑΦΗΜΑ 4, που ακολουθούν κατωτέρω:
Πίνακας 4: Αλιεία ανά είδος στην Μαύρη Θάλασσα - 2005 Επιστημονική Ονομασία
Ποσότητες (τόνοι)
%
Σαρδέλλα (Κλυπέα)
1487
73, 39
Engraulis encrasicolus
Αντσούγια
154
7, 60
Trachurus trachurus
Σκουμπρί
12
0, 60
Merlangius merlangus
Μέρλαγοι
92
4, 55
Alosa pontica
Σαρδελομάνα
51
2, 51
Sprattus sprattus
94
Ελληνική Ονομασία
Solea vulgaris
Γλώσσα
9
0, 44
Psetta maxima
Ρόμβος
37
1, 83
Mullus barbatus
Κοκκινοκέφαλος
30
1, 48
Gobiidae
Γωβιός
95
4, 67
Mugiliae
Ριγωτός Κέφαλος
25
1, 23
Άλλα Είδη
34
1, 70
ΣΥΝΟΛΟ
2026
100
ΓΡΑΦΗΜΑ 4: ΑΛΙΕΙΑ ΑΝΑ ΕΙΔΟΣ ΣΤΗΝ ΜΑΥΡΗ ΘΑΛΑΣΣΑ - 2005
1.5% 0.4%
1.8%
4.7%
1.2% 1.7%
ΡΟΥΜΑΝΙΑ
2.5% 4.5% 0.6%
7.6%
73.4%
Από τους ανωτέρω πίνακες προκύπτει ότι μέσα στο 2005 στην αλιεία σε Εγχώρια Ύδατα (Γλυκά Νερά) συνολικής ποσότητας 4042 τόννων, το είδος ψαριού με το μεγαλύτερο μερίδιο συμμετοχής ήταν με 47, 44% το «Ιταλικό» (=Carassius auratus gibelio) , το οποίο είναι πάρα πολύ όμοιο με το Χρυσόψαρο, που ανήκει στις Πεταλούδες, οι οποίες ανήκουν στην τάξη των Κυπρίνων . Δεύτερο με μερίδιο 14, 37% ήταν η Λεστιά (=Abramis Brama) που ανήκει στην επίσης στην τάξη των Κυπρίνων, τρίτο με 5, 27% η Σαρδελομάνα (=Alosa Pontica) και τέταρτο με 5, 05% το Γριβάδι (Cyprinus carpio) που και αυτό εντάσσεται στην τάξη των Κυπρίνων. Στις Υδροκαλλιέργειες (η πλειοψηφία των οποίων ευρίσκεται, σε γλυκά νερά, δηλ. σε λίμνες και σε ποταμούς) , από τους 7284 τόνους που παρήχθησαν μέσα στο 2005, περίπου το 80 % των ιχθύων ανήκαν στην τάξη των Κυπρίνων (αγγλιστί : carp) ως ακολούθως : 99 Λεστιά (Abramis brama/Bream) : 0,82% 99 Γριβάδι (Cyprinus carpio /carp) : 30,98 % 99 Ιταλικό Carassis auratus gibelio/Crucian carp) : 15, 65% 99 Ασημοκυπρίνος Hypothalmichthys molitrix /Silver carp): 21, 64% 99 Κυπρίνος Hypothalmichthys nobilis /Bighead carp) : 12, 64% ΣΥΝΟΛΟ: 81, 73% Μέσα στο 2005 η παραγωγή πέστροφας ανήλθε στους 1051 τόνους, ποσότητα που ισοδυναμεί με το 13, 16% του συνολικού προϊόντος από τις Υδροκαλλιέργειες. Πρόκειται για τις εξής τρείς δημοφιλείς ποικιλίες : ιριδοειδής πέστροφα, πέστροφα βουνού, πέστροφα πηγών. Η αυξανόμενη προτίμηση των Ρουμάνων καταναλωτών στις πέστροφες σε διάφορες μορφές (νωπές, καπνιστές, παστές) αναμένεται ότι θα δώσει ώθηση στη χορήγηση νέων αδειών για την δημιουργία νέων μονάδων εκτροφής πέστροφας (σε ποταμούς, λίμνες, δεξαμενές) από τον Οργανισμό Αλιείας και Ιχθυοκαλλιεργειών (National Agency for Fishing and Aquaculture) μέσα στα επόμενα χρόνια. Μέσα στο 2005 τα αλιεύματα στη Μαύρη Θάλασσα, που ανήλθαν συνολικά στους 2026 τόνους απετελούντο κατά 73, 39% από σαρδέλλα (Sprattus sprattus/Sprat) και κατά 7, 60% από ανζτούγες (Engraulis Encrasicolus/ Anchovy). Αξιόλογα σε ποσότητες ήσαν επίσης τα αλιεύματα Γωβιού (4, 7%), Μερλάγων (4, 5%) και Σαρδελομάνας (2, 5%).
95
3. Εισαγωγές και εξαγωγές αλιευμάτων της Ρουμανίας Παρατίθενται κατωτέρω σε συνοπτική μορφή οι κατά κωδικό συνολικές εισαγωγές μέσα στην 4-ετία 2004-2007 (ποσότητες σε χιλιόγραμμα, αξίες σε €) καθώς και τα μερίδια των χωρών προέλευσης με βάσει τις αξίες : Πίνακας 5: Εισαγωγές αλιευμάτων στη Ρουμανία κατά κωδικό – Συνολικές ποσότητες σε χλγρ και συνολικές αξίες σε € – Μερίδια χωρών προέλευσης με βάση την αξία των εισαγωγών
ΡΟΥΜΑΝΙΑ
ΕΤΟΣ
ΠΟΣΟΤΗΤΕΣ (χλγρ.)
ΑΞΙΕΣ (€)
2004
5.444
55.296€
2005 2006 2007
26.472 66.236 86.771
134.680€ 334.697€ 429.922€
2004 2005 2006 2007 2004 2005 2006 2007
7.580 44.734 115.370 172.198 31.613 290.825 55.503 65.685
51.411€ 212.197€ 556.909€ 740.232€ 134.188€ 382.837€ 237.577€ 301.801€
Κωδικός 03037430: Σκουμπριά
2004 2005 2006 2007
36.292.842 32.076.748 18.459.217 21.269.509
19.660.861€ 19.679.812€ 13.779.748€ 16.882.291€
Κωδικός 03037812: Μπακαλιάροι Αργεντινής κατεψυγμένοι
2004 2005 2006 2007
146.214 634.573 1.111.402 885.375
159.667€ 654.301€ 1.508.287€ 1.451.231€
Κωδικός 03037998: Άλλα ψάρια θάλασσας κατεψυγμένα
2004 2005 2006 2007
3.404.316 2.811.769 2.854.806 4.051.434
1.706.217€ 2.138.119€ 2.314.664€ 3.931.296€
Κωδικός 03041917: Φιλέτα άλλων ψαριών γλυκού νερού
2004 2005 2006 2007
19 251 883 1.769
129€ 3.061€ 12.652€ 19.666€
2004
1.174
22.013€
2005
2.842
2006
877
2007
49.033
Κωδικός 03026994: Λαβράκια Κωδικός 03026995: Τσιπούρες Κωδικός 03026999: Άλλα ψάρια θάλασσας
Κωδικός 0304199: Άλλα φιλέτα ψαριών
96
ΧΩΡΕΣ ΠΡΟΕΛΕΥΣΗΣ (κυριώτερες, 2007) Ελλάδα 84,2% Ιταλία Ολλανδία Σουηδία Γαλλία Ελλάδα Ιταλία Γαλλία Ολλανδία Ιταλία Ολλανδία Βουλγαρία Ελλάδα Ισπανία Καναδάς
14,1% 1,4% 0,2% 0,1% 87,4% 11,1% 0,7% 0,7% 86,0% 5,7% 5,0% 1,6% 45,1% 16,9%
Ολλανδία ΗΠΑ Περού Βουλγαρία Ελλάδα Ην. Βασίλειο Πολωνία Ιρλανδία Ισπανία Ελλάδα Γερμανία Καναδάς Ουγγαρία Ισπανία Νορβηγία Ολλανδία Αργεντινή Γερμανία Πολωνία Λιθουανία Βουλγαρία Χιλή Δανία Ελλάδα Ελλάδα Ιταλία Ολλανδία
12,1% 6,6% 6,2% 3,1% 3,0% 2,5% 2,3% 1,0% 63,1% 15,5% 11,6% 4,4% 2,6% 20,6% 20,5% 17,0% 14,9% 9,6% 3,9% 3,0% 2,9% 2,5% 1,2% 1,1%
Ιταλία
87,8%
24.926€
Σουηδία
10,4%
9.023€
Ελλάδα
0,6%
438.689€
Πολωνία
0,5%
ΠΟΣΟΤΗΤΕΣ (χλγρ.)
ΑΞΙΕΣ (€)
Κωδικός 03042919: Φιλέτα κατεψυγμένα, άλλων ψαριών γλυκού νερού
2004 2005 2006 2007
119.525 281.052 494.085 881.547
321.721€ 948.250€ 1.732.980€ 2.592.154€
Κωδικός 03042956: Κατεψυγμένα φιλέτα μπακαλιάρων
2004 2005 2006 2007
359.429 514.162 370.911 338.984
556.134€ 631.671€ 464.689€ 753.398€
Κωδικός 03061350: Γαρίδες
2004 2005 2006 2007
11.327 27.296 32.244 79.895
78.480€ 260.272€ 348.426€ 757.141€
ΧΩΡΕΣ ΠΡΟΕΛΕΥΣΗΣ (κυριώτερες, 2007) Τανζανία 41,6% Βιετνάμ 14,4% Ιταλία 9,6% Ελλάδα 7,1% Γερμανία 6,0% Ολλανδία 6,4% Ουγκάντα 5,1% Ισπανία 3,8% Αργεντινή 2,6% Πολωνία 2,1% ΗΠΑ 1,0% Γερμανία 52,0% Ισπανία 13,9% Ελλάδα 12,4% Αργεντινή 8,7% Ολλανδία 5,6% Βέλγιο 4,7% Ουγγαρία 2,5% Πολωνία 0,1% Βέλγιο 32,3% Ελλάδα 28,1% Ολλανδία 14,3% Γερμανία 8,1% Γαλλία 7,4% Δανία 4,8% Ιταλία 3,2% Βιετνάμ 1,4% Ισπανία 0,5% Βουλγαρία 0,1%
ΡΟΥΜΑΝΙΑ
ΕΤΟΣ
Από τα ανωτέρω στατιστικά στοιχεία εισαγωγών των 11 διαφορετικών ειδών αλιευμάτων μπορούν να εξαχθούν σημαντικά συμπεράσματα για τις προτιμήσεις των Ρουμάνων καταναλωτών και τις διαχρονικές μεταβολές τους μέσα στην 4-ετία 2004-2007. Τα στατιστικά αυτά στοιχεία, τα οποία ελήφθησαν από την Στατιστική υπηρεσία της Ρουμανίας (National Institute of Statistics of Romania =INS), παρατίθενται καταλλήλως επεξεργασμένα στο ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ 1 (Πίνακας σε μορφή Excel) της παρούσας μελέτης. Όπως δείχνουν τα ανωτέρω στατιστικά στοιχεία των εισαγωγών, πρώτο προϊόν σε ποσότητες και αξίες μέσα στο 2007 ήταν τα σκουμπριά (mackerel) με κυριώτερες χώρες προέλευσης την Ισπανία (45, 1%), τον Καναδά (16, 9%), την Ολλανδία (12, 1%), τις ΗΠΑ (6, 6%), το Περού (6, 2%), την Βουλγαρία (3, 1%), την Ελλάδα (3, 0%), το Ην. Βασίλειο (2, 5%), την Πολωνία (2, 3%) και την Ιρλανδία (1, 0%). Η συνολική ποσότητα ανήλθε στους 21. 269, 5 τόνους η δε συνολική αξία στα 16. 882. 291€. Οι εισαγωγές σκουμπριών από την Ελλάδα ανήλθαν στους 344, 2 τόνους αξίας 504. 229€. Όπως μπορεί να διαπιστωθεί από την μελέτη των αναλυτικών στοιχείων του ΠΑΡΑΡΤΗΜΑΤΟΣ 1 καθώς και στοιχείων του συνοπτικού στατιστικού ΠΙΝΑΚΑ 5 σε συνδυασμό με τα στοιχεία των ΠΙΝΑΚΩΝ 6 και 7, που ακολουθούν κατωτέρω, στα λαβράκια και στις τσιπούρες οι ρουμανικές εισαγωγές από την Ελλάδα παρουσιάζουν μέσα στην 4-ετία 2004-2007 σαφή αυξητική τάση: Πίνακας 6: Εισαγωγές λαβρακίου στη Ρουμανία Συνολικές εισαγωγές
Εισαγωγές από Ελλάδα
Έτος
Ποσότητα σε τόνους
Αξία Σε €
Ποσότητα σε τόνους
Αξία σε €
2004 2005 2006 2007
5, 44 26, 47 66, 23 86, 77
55. 296 134. 680 334. 697 429. 922
4, 21 25, 62 64, 87 74, 21
28. 527 124. 956 322. 102 362. 109
Μερίδιο αγοράς (Αξίες) 51, 6% 92, 8% 96, 2% 84, 2%
ΠΗΓΗ : Στατιστική Υπηρεσία της Ρουμανίας (INS)
97
Πίνακας 7: Εισαγωγές τσιπούρας στη Ρουμανία Συνολικές εισαγωγές
ΡΟΥΜΑΝΙΑ
Έτος
Ποσότητα σε τόνους
Εισαγωγές από Ελλάδα
Αξία Σε €
Ποσότητα σε τόνους
Μερίδιο αγοράς (Αξίες)
Αξία σε €
2004
7,58
51.411
6,85
46.162
89,8%
2005
44,73
212.197
43,59
203.775
96,0%
2006
115,37
556.909
112,30
536.704
96,4%
2007
172,19
740.232
150,67
647.187
87,4%
ΠΗΓΗ : Στατιστική Υπηρεσία της Ρουμανίας (INS)
Προς συμπλήρωση των στοιχείων που περιέχονται στους ανωτέρω στατιστικούς πίνακες παρατίθεται κατωτέρω στατιστικός πίνακας (ΠΙΝΑΚΑΣ 8) και γραφήματα (ΓΡΑΦΗΜΑ 5 και ΓΡΑΦΗΜΑ 6), όπου απεικονίζονται οι κατά κατηγορία προϊόντος ρουμανικές εισαγωγές και ρουμανικές εξαγωγές αλιευμάτων μέσα στην χρονική περίοδο 2001-2005: Πίνακας 8: Εξέλιξη εισαγωγών, εξαγωγών κατά την περίοδο 2001-2005 (Τόνοι) 2001 ΠΡΟΪΟΝ Ψάρια, Ζωντανά
ΕΙΣΑΓ.
2002 ΕΞΑΓ.
ΕΙΣΑΓ.
2003 ΕΞΑΓ.
ΕΙΣΑΓ.
2004 ΕΞΑΓ
ΕΙΣΑΓ.
2005 ΕΞΑΓ.
ΕΙΣΑΓ.
ΕΞΑΓ.
98.31
3.56
63.90
7.20
58.50
0.10
76.90
2.40
6.50
-
528.62
4.39
836.10
1.10
800.20
0.60
795.10
28.30
1,192.90
15.70
Ψάρια, κατεψυγμένα (αποκλειστικά σε φιλέτα ή σάρκες)
32,164.33
1.42
39,007.00
77.70
49,073.70
33.60
53,136.10
303.30
60,176.40
152.40
Φιλέτα και σάρκες
2,044.04
16.07
2,985.30
21.70
1,510.80
4.70
2,203.70
24.50
3,906.60
6.00
502.77
-
825.00
4.00
662.00
-
857.00
0.20
1,176.50
1.70
573.79
-
290.10
5.00
73.50
-
124.90
3.10
265.20
1.70
Μαλάκια, ζωντανά, φρέσκα
703.12
702.00
581.20
473.10
396.00
429.00
415.80
345.20
595.70
428.40
Προϊόντα ιχθύων σε κονσέρβες cans (χαβιάρι)
8,154.67
4.52
6,473.00
13.40
7,342.90
2.50
7,893.70
13.00
2,747.50
18.60
57.43
-
40.70
-
69.60
65.70
101.60
59.80
93.30
191.20
Ψάρια, Φρέσκα ή εν ψύξει
Ψάρια, αποξηραμένα, αλατισμένα, καπνιστά Οστρακοειδή, ζωντανά, φρέσκα, κατεψυγμένα, κονσερβοποιημένα
Οστρακοειδή, Μαλάκια, λοιπά ασπόνδυλα, επεξεργασμένα ΣΥΝΟΛΟ
44,827.08 731. 95 51,102.30 603.20 59,987.20 536.20 65,604.80 779.80 80,160.60 815.70 ΠΗΓΗ : Ρουμανικό Υπουργείο Γεωργίας, Τροφίμων και Δασών
98
ΓΡΑΦΗΜΑ 5: ΕΞΕΛΙΞΗ ΡΟΥΜΑΝΙΚΩΝ ΕΞΑΓΩΓΩΝ ΑΛΙΕΥΜΑΤΩΝ ΚΑΤΑ ΤΗΝ ΠΕΡΙΟΔΟ 2001-2005 (Ποσότητες σε τόνους)
Τόνοι
ΡΟΥΜΑΝΙΑ
ΕΞΕΛΙΞΗ ΕΞΑΓΩΓΩΝ ΚΑΤΑ ΤΗΝ ΠΕΡΙΟΔΟ 2001-2005
Έτος
ΓΡΑΦΗΜΑ 6: ΕΞΕΛΙΞΗ ΡΟΥΜΑΝΙΚΩΝ ΕΙΣΑΓΩΓΩΝ ΑΛΙΕΥΜΑΤΩΝ ΚΑΤΑ ΤΗΝ ΠΕΡΙΟΔΟ 2001-2005 (Ποσότητες σε τόνους)
Τόνοι
ΕΞΕΛΙΞΗ ΕΙΣΑΓΩΓΩΝ ΚΑΤΑ ΤΗΝ ΠΕΡΙΟΔΟ 2001-2005
Έτος 99
ΡΟΥΜΑΝΙΑ
4. Ύψος κατανάλωσης και προτιμήσεις καταναλωτών Μέχρι το 1990 η κατά κεφαλή κατανάλωση ιχθύων στη Ρουμανία ανερχόταν στα 8 χιλιόγραμμα. Το μεγαλύτερο μέρος της κατανάλωσης αφορούσε κονσερβοποιημένα ψάρια μέτριας ποιότητας είτε εγχώρια είτε εισαγόμενα. Μέσα στο διάστημα 1990-2000, κατά το οποίο οι καταναλωτές στράφηκαν προς το κρέας, η κατά κεφαλή κατανάλωση ψαριών μειώθηκε στα 2 χιλ/μα. Μέσα στο διάστημα 2000-2005 σημειώθηκε σταδιακή αύξηση της κατά κεφαλή κατανάλωσης ιχθύων στα 4,28 χιλ/μα. Η αύξηση της κατά κεφαλή κατανάλωσης αναμένεται να συνεχισθεί. Η αύξηση αυτή ικανοποιήθηκε σχεδόν εξ ολοκλήρου με αυξήσεις στις εισαγωγές ιχθύων (2001: 44.827 τ., 2002: 51.102 τ., 2003: 59.987 τ., 2004: 65.604 τ., 2005: 80.160 τ.). Το μερίδιο της κατανάλωσης που καλύπτεται από την εγχώρια παραγωγή μειώθηκε μέσα στην τελευταία 5-ετία σημαντικά (2001: 29,50%, 2002: 24,33%, 2003: 24,31%, 2004: 16,86%, 2005: 14,40%). Το φάσμα των προσφερομένων σήμερα στη Ρουμανία προϊόντων αλιείας είναι ευρύτατο και εξελίσσεται σταδιακά προς την κατεύθυνση εκείνου των δυτικοευρωπαϊκών αγορών : –– Ζωντανά ψάρια –– Ψάρια ολόκληρα, φρέσκα, σε απλή ψύξη και κατεψυγμένα –– Ψάρια επεξεργασμένα (αποκεφαλισμένα, απολεπισμένα, αποεντερωμένα τεμαχισμένα σε φιλέτα κ.λπ.) –– Ημι -παρασκευασμένα (μαρινάτα, παστά, αλατισμένα, καπνιστά, αυγοτάραχα κ.λπ.) –– Κονσερβοποιημένα (σε λάδι, σε τοματοχυμό κ.λπ.) Από τα εισαγόμενα αλιεύματα του έτους 2004, που ανέρχονταν στις 65.604 τόνους, οι 53.136 τόνοι εντάσσονται στην κατηγορία των κατεψυγμένων (80,99%), οι 795 στα νωπά (1,22%) και οι 11.673 στα Λοιπά (17,79%). Από τα εισαγόμενα αλιεύματα του έτους 2005, που ανήρχοντο στις 80.160 τόνους, οι 60.176 τόνοι εντάσσονται στην κατηγορία των κατεψυγμένων (75,076%), οι 1.192 στα νωπά (1,48%) και οι 18.792 στα Λοιπά (23,44%). Συνοπτικά η σύνθεση των εισαγομένων αλιευμάτων στις τρείς βασικές κατηγορίες «Νωπά-Κατεψυγμένα-Λοιπά » είχε μέσα στο 2004 και 2005 ως ακολούθως: % συμμετοχής στη συνολική αγορά (2004)
% συμμετοχής στη συνολική αγορά (2005)
Νωπά
1,22%
1,48%
Κατεψυγμένα
80,99%
70,07%
Λοιπά
17,79%
23,44%
Κατηγορία
Σ’ ότι αφορά την ρουμανική εθνική αλιευτική παραγωγή (Εγχώρια Αλιεία, Ιχθυοκαλλιέργειες, αλιεύματα από την Μαύρη Θάλασσα) δεν εντοπίστηκαν ακριβή στατιστικά στοιχεία για την κατάσταση στην οποία αυτά καταναλώνονται από τους Ρουμάνους καταναλωτές. Πάντως από τις αλιευόμενες στην Μ. Θάλασσα σαρδέλλες (Sprattus sprattus/ sprat) μόνο το 25% καταναλίσκεται σε νωπή κατάσταση ενώ το 68 % προσφέρονται αλατισμένες, το 4% καπνιστές, το 2% μαρινάτες και το 1% παστές. Στην περίπτωση των ψαριών που ανήκουν στην τάξη των Κυπρίνων (Carp) ένα πολύ υψηλό ποσοστό προσφέρεται όχι σε νωπή κατάσταση αλλά σε επεξεργασμένη η σε ημι-επεξεργασμένη μορφή. Γενικά φαίνεται ότι το ποσοστό των ψαριών της εθνικής αλιευτικής παραγωγής, το οποίοπροσφέρεται σε νωπή κατάσταση κυμαίνεται περί το 25%. Στην επεξεργασία ψαριών δραστηριοποιούνται περί τις 56 μονάδες σε όλη τη Ρουμανία. Ο Πρόεδρος του Οργανισμού Αλιείας και Ιχθυοκαλλιεργειών (National Agency for Fishing and Aquaculture, ANPA) κ. GHEORGHE STEFAN μας ανέφερε, σε συνάντηση που είχαμε προ καιρού μαζί του, ότι oι Ρουμανικές Αρχές επιθυμούν την περαιτέρω αύξησή τους και γι’ αυτό θα συνεχίσουν να ενθαρρύνουν τις επενδύσεις στον τομέα της επεξεργασίας ψαριών. Η ποσότητα των ψαριών που οι εν λόγω μονάδες επεξεργάζονται ανέρχεται σήμερα στους 8768 τόνους, από τους οποίους οι 908 καταλήγουν σε κονσερβοποίηση (στοιχεία 2005). Περί τα 30-40 Σούπερμαρκετ, τα οποία συνεχώς αυξάνονται, προσφέρουν στους πελάτες τους ψάρια, τα οποία έχουν τύχει βασικής επεξεργασίας (Primary Fish Processing) από δικό τους προσωπικό σε δικούς τους χώρους. Η αύξηση του κατά κεφαλή εισοδήματος και του βιοτικού επιπέδου γενικώτερα, καθώς και η ποσοστιαία αύξηση της μεσαίας τάξης στο σύνολο του πληθυσμού ενίσχυσε ήδη και ασφαλώς θα συνεχίσει να ενισχύει την στροφή των Ρουμάνων καταναλωτών προς τα περισσότερο ποιοτικά αλιεύματα όλων των ανωτέρω κατηγοριών συμπεριλαμβανομένων και των προϊόντων ιχθυοκαλλιέργειας όπως η τσιπούρα και το λαβράκι. Στην στροφή αυτή ίσως συμβάλει και η κατ’ έτος αναμενόμενη μεγάλη αύξηση του αριθμού των Ρουμάνων πολιτών που μεταβαίνουν στο εξωτερικό για τουριστικές διακοπές (μεταξύ άλλων και στην Ελλάδα) κατά την διάρκεια των οποίων γνωρίζουν και «αντιγράφουν» 100
Πίνακας 9: Εξέλιξη Εισαγωγών, Εξαγωγών και Κατανάλωσης Ψαριών κατα την περίοδο 2001 - 2005 (τόνοι) Διευκρινήσεις
2001
2002
2003
2004
2005
Εισαγωγές
44. 827,08
51.102,30
59.987,20
65.604,80
80.160,60
Εξαγωγές
731,95
603,20
536,20
779,80
815,70
Εγχώρια Παραγωγή
18.455,50
16.237,50
19. 091,79
13.142,79
13.352,00
Κατανάλωση Ψαριών [ (εγχώρια παραγωγή + εισαγωγές) – εξαγωγές)]
62.550,63
66.736,60
78.542,76
77.967,79
92.696,90
% Κατανάλωσης από την εγχώρια παραγωγή
29,50
24,33
24,31
16,86
14,40
ΠΗΓΗ: Ρουμανικό Υπουργείο Γεωργίας, Τροφίμων και Δασών
ΓΡΑΦΗΜΑ 7
5,00
4,50
4,50
3,90
4,00
3,50
3,50 3,00
3,20 2,60
2,50 2,00 1,50 1,00 0,50 0,00 2001
2002
2003
2004
2005
101
ΡΟΥΜΑΝΙΑ
νέα διατροφικά πρότυπα. Η τάση μεταβολής της ζήτησης προς τα περισσότερο ποιοτικά αλιεύματα (νωπά ή σε απλή ψύξη, όπως η τσιπούρα και το λαβράκι από την Ελλάδα), η οποία καταγράφεται και στα σχετικά στατιστικά στοιχεία, αναμένεται να συνεχισθεί. Αναμένεται ότι ο αριθμός των εστιατορίων (ιδιαίτερα στο Βουκουρέστι, στο οποίο ζουν και εργάζονται αρκετές χιλιάδες αλλοδαπών στελεχών επιχειρήσεων), τα οποία θα συμπεριλάβουν στα μενού τους νωπά ψάρια, σταδιακά θ αυξάνεται και αυτό προκειμένου να ικανοποιηθεί η ανερχόμενη ζήτηση των πελατών τους. Στον πινακα 9, που ακολουθεί κατωτέρω, φαίνεται το συνολικό ύψος της κατανάλωσης ψαριών στην Ρουμανία, το οποίο προκύπτει από το άθροισμα των εισαγωγών και της εγχώριας παραγωγής, από το οποίο αφαιρούνται βέβαια οι αντίστοιχες εξαγωγές. Στο ΓΡΑΦΗΜΑ 8 απεικονίζεται στη συνέχεια η κατά κεφαλή κατανάλωση αλιευμάτων κατά τα έτη 2001 έως 2005. Το ποσοστό της κατανάλωσης που καλύπτεται από την εθνική αλιευτική παραγωγή παρουσιάζει διαχρονικά σημαντική μείωση (2001: 29, 50%, 2005: 14, 40%)
5. Κανάλια διανομής και τιμές λιανικής πώλησης Στη Ρουμανία υπάρχουν σήμερα περί τις 19 αλυσίδες Σούπερμαρκετ, οι οποίες απαριθμούνται κατωτέρω με ειδική αναφορά του αριθμού καταστημάτων που διαθέτουν στη χώρα :
ΡΟΥΜΑΝΙΑ
ΑΛΥΣΥΙΔΑ
ΑΡΙΘΜΟΣ ΚΑΤ/ΜΑΤΩΝ (Μάρτιος 2008)
Albinuta Shops
9
Artima
21
Auchan *
5
Billa
28
Carrefour *
11
Cora *
3
GMarket
7
Intermarche
11
Kaufland
31
La Fourmi
14
Mega Image
23
Metro *
23
Penny Market
52
Penny Market XXL
5
Plus Discount
52
Profi
37
Real *
15
Selgros
17
Spar
14
ΣΗΜΕΙΩΣΗ : Τα σημειωμένα με αστερίσκο διαθέτουν ιχθυοπωλεία νωπών ψαριών
Από τις ανωτέρω Αλυσίδες των Σούπερμαρκετ, διαθέτουν Ιχθυοπωλείο με νωπά ψάρια (συμπεριλαμβανομένης της τσιπούρας και του λαβρακίου) μόνο οι εξής πέντε : METRO, CARREFOUR, CORA, AUCHAN και REAL (σημειωμένα με αστερίσκο στην ανωτέρω κατάσταση) . Αρκετές από τις υπόλοιπες αλυσίδες περιορίζονται στην πώληση κατεψυγμένων ψαριών ή μόνο κονσερβών. Η τροφοδότηση των μεγάλων αλυσίδων γίνεται απ’ ευθείας από τις ελληνικές μονάδες θαλασσοκαλλιέργειας χωρίς την παρεμβολή αντιπροσώπων. Σε αρκετές περιπτώσεις η παραλαβή και μεταφορά των προϊόντων (τσιπούρα και λαβράκι) πραγματοποείται από φορτηγά-ψυγεία τα οποία οι αλυσίδες αποστέλλουν στις αποθήκες τους των ελληνικών οίκων στην Βόρειο Ελλάδα ( κυρίως Θεσσαλονίκη) . Οι αντιπρόσωποι (Agents), οι οποίοι διαθέτουν αποθήκες και σύστημα διανομής, χρησιμοποιούνται μόνο στην περίπτωση του εφοδιασμού των εστιατορίων τα οποία δεν επιθυμούν να προμηθεύονται τα προϊόντα από τις χονδρεμπορικές αλυσίδες. Στις τρεις από τις πέντε αλυσίδες, οι οποίες πωλούν νωπά ψάρια, οι τιμές πώλησης τσιπούρας και λαβρακίου είχαν εντός του Απριλίου ως κάτωθι: Κατάστημα 1. METRO (τροφοδοτεί εστιατόρια και άλλους επαγγελματίες)
2. CARREFOUR
3. CORA
Είδος ψαριού
Τιμή ανά κιλό (σε Lei)
Προέλευση
Τσιπούρα ιχθυοκαλλιέργειας (ολόκληρη)
21,02
Ελλάδα
Λαβράκι ιχθυοκαλλιέργειας
25,57
Ελλάδα
300-400 γρ.
Λαβράκι ιχθυοκαλλιέργειας (ολόκληρο)
29,00
Ελλάδα
700-1000 γρ.
Τσιπούρα ιχθυοκαλλιέργειας
20,90
Ελλάδα
300-400 γρ.
Τσιπούρα ιχθυοκαλλιέργειας (ολόκληρη)
38,50
Ελλάδα
800-1000 γρ.
Τσιπούρα ιχθυοκαλλιέργειας (ολόκληρη)
28,99
Ελλάδα
700-1000 γρ.
Βάρος ψαριών
Οι επισκέψεις για την συλλογή τιμών στις τρεις ανωτέρω αλυσίδες πραγματοποιήθηκαν εντός του Απριλίου 2008. 102
6. Συμπεράσματα – Προτάσεις – Προοπτικές Το κατά κεφαλή ΑΕΠ της Ρουμανίας είναι ακόμη σχετικά χαμηλό αλλά εξελίσσεται με ταχείς ρυθμούς, όπως φαίνεται από την χρονοσειρά που παραθέτουμε κατωτέρω: ΑΕΠ κατά κεφαλή (σε €)
2003
2004
2005
2006
2420
2805
3676
4501
Οι πέντε μεγάλες ξένες λιανεμπορικές και χονδρεμπορικές αλυσίδες (METRO, CARREFOUR, CORA, AUCHAN και REAL), που διαθέτουν Ιχθυοπωλεία νωπών ψαριών , συνεχίζουν να αυξάνουν με ταχείς ρυθμούς των αριθμό καταστημάτων τους σε όλη τη Ρουμανία. Αναμένεται ότι μέσα στο 2008 και στα επόμενα χρόνια η αύξηση της κατανάλωσης λαβρακίου και τσιπούρας θα συνεχισθεί σε ρυθμούς αντίστοιχους με τους ρυθμούς ανοίγματος νέων καταστημάτων από τις εν λόγω αλυσίδες. Η διεύρυνση της νέας μέσης τάξης της χώρας (κυρίως στο Βουκουρέστι και στα άλλα αστικά κέντρα) είναι συνεχής. Η νέα αυτή μέση τάξη υιοθετεί γρήγορα νέες διατροφικές συνήθειες, στις οποίες συμπεριλαμβάνεται και η αύξηση της κατανάλωσης λαβρακίου και τσιπούρας. . Το γεγονός αυτό αποδεικνύεται και από την σημαντική αύξηση των εξαγωγών των δύο αυτών ελληνικών προϊόντων στη Ρουμανία μέσα στα τελευταία χρόνια. Οι αυξανόμενοι αριθμοί τουριστών προς την Ελλάδα και στις άλλες μεσογειακές χώρες, όπου οι Ρουμάνοι πολίτες γνωρίζουν την πλουσιώτερη σε ψάρια εκεί κουζίνα, συμβάλλει προς την κατεύθυνση τις αντιγραφής νέων διατροφικών προτύπων. Τα περίπου 3 εκ. Ρουμάνοι μεταναστών, που εργάζονται στο εξωτερικό (κυρίως στην Ιταλία και Ισπανία) κατά την διάρκεια των επισκέψεων τους στην πατρίδα τους μεταδίδουν επίσης τις διατροφικές συνήθειες που έχουν αποκτήσει και οι οποίες περιλαμβάνουν σημαντικές ποσότητες νωπών ψαριών. Οικοδομώντας πάνω στα δεδομένα αυτά οι ελληνικοί οίκοι Ιχθυοκαλλιέργειας μπορούν να αναπτύξουν είτε μεμονωμένα είτε δια μέσου της κλαδικής τους Ένωσης δραστηριότητες προβολής και διαφήμισης των προϊόντων τους προκειμένου να αυξήσουν τις εξαγωγές τους προς τη Ρουμανία. . Η διοργάνωση εβδομάδων ελληνικής τσιπούρας και λαβρακίου στις μεγάλες αλυσίδες με ειδικές προσφορές και διανομή έγχρωμων φυλλαδίων με συνταγές θα μπορούσε να δώσει πρόσθετη ώθηση στις πωλήσεις. Τα καταστήματα METRO προβάλλουν ήδη τα προϊόντα των ιχθυοπωλείων τους με διανομή συνταγών και ανάρτηση ενός μεγάλου ενημερωτικού/διαφημιστικού έγχρωμου πίνακα (2Χ1μ), που αναφέρεται στις νωπές τσιπούρες ελληνικής προέλευσης, ενώ άλλοι παρόμοιοι πίνακες αναφέρονται σε νωπά ψάρια από άλλες χώρες (ιταλικά, νορβηγικά κ.λπ.). Η διοργάνωση ελληνικών εβδομάδων τσιπούρας και λαβρακίου μπορούν επίσης να διοργανωθούν σε επίλεκτα και επώνυμα εστιατόρια του Βουκουρεστίου και άλλων πόλεων της Ρουμανίας. Σκόπιμη και ωφέλιμη μπορεί να είναι επίσης η συμμετοχή σε συγκεκριμένες κλαδικές εκθέσεις στη Ρουμανία, , κατά τις οποίες επώνυμοι αρχιμάγειροι από την Ελλάδα (ενδεχόμενα και από τη Ρουμανία) μπορούν να εκτελέσουν ενώπιον του κοινού συνταγές με θέμα το λαβράκι και τη τσιπούρα.
103
ΡΟΥΜΑΝΙΑ
Οι ανωτέρω τιμές συμπεριλαμβάνουν ΦΠΑ ύψους 19%. Η συχνότερη συναλλαγματική ισοτιμία ΕΥΡΩ-Λέϊ εντός του Απριλίου ήταν : 1€=3, 60 Lei. Εκτός των τιμών τσιπούρας και λαβρακίου σημειώσαμε επίσης τις κάτωθι τιμές άλλων ειδών νωπών ψαριών στο κατάστημα METRO και CARREFOUR : ΜΕΤΡΟ –– Πέρκα: 28, 55 Lei/χλγρ –– Μπαρμπούνι (από Ιταλία) : 42, 83 Lei/χλγρ CARREFOUR –– Φιλέτο Σολομού : 40, 90 Lei/χλγρ –– Φιλέτο μπακαλιάρου (μελαμψού) : 29, 90 Lei/χλγρ –– Φιλέτο μπακαλιάρου (λευκού) : 64, 90Lei/χλγρ Στο Βουκουρέστι στις διάφορες λαϊκές αγορές υπάρχει συνήθως ένα το πολύ δύο ιχθυοπωλεία, τα οποία όμως πωλούν μόνον κατεψυγμένα αλιεύματα. Μεμονωμένα καταστήματα πώλησης ψαριών δεν εντοπίσθηκαν στο Βουκουρέστι παρά μόνο δύο. Το ένα πωλεί μόνο κατεψυγμένα ψάρια, το δε δεύτερο, το οποίο διαθέτει και νωπά αλιεύματα, ευρίσκεται στην συνοικία Floreasca (κοντά στην πλατεία Dorobantilor), στην οποία διαμένουν ξένοι Διπλωμάτες, ξένοι επιχειρηματίες και εύποροι Ρουμάνοι. Οι τιμές πώλησης νωπών ψαριών (μεταξύ άλλων τσιπούρας και λαβρακίου) στο κατάστημα της συνοικίας Floreasca είναι αρκετά υψηλότερες σε σύγκριση με εκείνες των αλυσίδων Σούπερμαρκετ.
ΡΟΥΜΑΝΙΑ
Κατάσταση εισαγωγέων αλιευμάτων στη Ρουμανία 1. A&O MARITIME TRADING County: CONSTANTA City: CONSTANTA 3 STR. INTERIOARA (DEPOZIT CARBURANTI) Postal Code: 900140 Phone: (+40) (241)519692, 0745. 087777 Fax: (+40) (241)519692 E-mail: a&o@seanet. ro
8. BIVUAC IMPEX County: BUCURESTI City: BUCURESTI SECTORUL 5 112 STR. SEBASTIAN Building: V85 Apt: 7 Postal Code: 63218 Phone: (+40) (21)2523889, 0744-631300 Fax: (+40) (21)2526453 E-mail: office@bivuac. ro
2. AGRIROM County: ARAD City: ARAD 44 B-DUL VASILE MILEA, Postal Code: 310178 Phone: (+40) (257)250880, 250525 Fax: (+40) (257)250525, 250862, 250880 E-mail: office@agrirom. ro
9. BLACK SEA STURGEON County: TULCEA City: SFANTU GHEORGHE FN COMUNA SFANTU GHEORGHE, Postal Code: 827195 Phone: (+40) (240)533130 Fax: (+40) (240)533130
3. AGROALIM DISTRIBUTION County: BUCURESTI City: BUCURESTI SECTORUL 4 18 STR. FRIGULUI, Postal Code: 40584 Phone: (+40) (21)3352256, 3352257 Fax: (+40) (21)3353116, 3374509 E-mail: office@agrodist. ro
10. CODLEA ARCTIC County: ARAD City: ARAD 55 STR. 6 VANATORI (INCINTA FRIGORIFER SA) Apt: 3 Postal Code: 310162 Phone: (+40) (257)210454 Fax: (+40) (257)210454 E-mail: mail@groupcodlea. ro Web: http: //www. codle-artic. go. ro
4. ARCTICA TRADIONG County: DOLJ City: CRAIOVA 136C STR. NICOLAE ROMANESCU, Postal Code: 200737 Phone: (+40) (251)419782 Fax: (+40) (251)419782 E-mail: arctica@artelecom. ro
11. COSTIANA County: BUCURESTI City: BUCURESTI SECTORUL 2 17-19 SOS ANDRONACHE, Postal Code: 22525 Phone: (+40) (21)2414428, 2414439 Fax: (+40) (21)2414428, 2414439 E-mail: costiana@rdslink. ro; costian@adslexpress. ro
5. BALENA TRADING BUCURESTI FILIALA MANGALIA County: CONSTANTA City: MANGALIA SOS. CONSTANTEI Building: M2 Entrance: C Apt: 2 Postal Code: 905500 Phone: (+40) (241)740381 Fax: (+40) (241)740382 E-mail: balena_trading@yahoo. com
12. DELTA PLUS County: ALBA City: SEBES 18 STR. ALEEA PARC Entrance: 1 Apt: 6 Postal Code: 515800 Phone: (+40) (258)734195 Fax: (+40) (258)732767 E-mail: office@delta-plus. ro Web: http: //www. delta-plus. ro
6. BELVEDERE County: GALATI City: GALATI 25 STR. DUNAREA Building: D8 Apt: 25 Postal Code: 800609 Phone: (+40) (236)462288 Fax: (+40) (236)419222 E-mail: belvederest@yahoo. com
13. DIALEX INTERFRIG County: IASI City: IASI 10 SOS. NICOLINA Floor#: 3, Postal Code: 700733 Phone: (+40) (232)216140, 251443 Fax: (+40) (232)216140 E-mail: office@cordialmv. ro; liviu. mitrofan@cordialmv. ro
7. BIOTA COM County: BRAILA City: BRAILA 5 B-DUL ALEXANDRU IOAN CUZA Building: DUPLEX Entrance: 1 Floor#: 4 Apt: 32, Postal Code: 810019 Phone: (+40) (239)683221, 0744. 531562 Fax: (+40) (239)683221 E-mail: biota@braila. astral. ro
14. EMBORG FOODS ROMANIA County: BUCURESTI City: BUCURESTI SECTORUL 1 144 SOS. STRAULESTI Building: VILA 29 Phone: (+40) (21)2334047, 2334048 Fax: (+40) (21)2334049 E-mail: office@emborg. ro Web: http: //www. emborg. ro
104
22. MEDASIMPEX County: NEAMT City: PIATRA NEAMT 8 P-TA STEFAN CEL MARE Building: C4 Entrance: A Floor#: P Apt: 3, Postal Code: 610109 Phone: (+40) (233)232797, 212283 Fax: (+40) (233)232797, 212283 E-mail: medasimpex@xnet. ro Web: http: //www. medasimpex. ro
16. INTELROM County: CALARASI City: OLTENITA 89 STR. MIHAI BRAVU, Postal Code: 915400 Phone: (+40) (242)514826, 0721. 221442 Fax: (+40) (242)515001 E-mail: intelrom@cliknet. ro Web: http: //www. intelrom. com. ro
23. MIRICOS County: CONSTANTA City: CONSTANTA 2 STR. INTERIOARA 2, INCINTA SC OVIDIUS SA Postal Code: 900229 Phone: (+40) (241)549270, 0744. 345484 Fax: (+40) (241)549270
17. IOMCOOP County: SIBIU City: SIBIU 110 Sos. ALBA IULIA, Postal Code: 550052 Phone: (+40) (269)229213, 229214 Fax: (+40) (269)229215 E-mail: office@honeyandsnails. com Web: http: //www. honeyandsnails. com
24. MIXALIM IMPEX County: CALARASI City: FRUMUSANI STR. PRINCIPALA, Postal Code: 917100 Phone: (+40) (21)3126081, 3111062, 3126081 Fax: (+40) (21)3126080 E-mail: mixalim@xnet. ro
18. LAICOM County: ARAD City: ARAD 55 CALEA 6 VINATORI (INCINTA FRIGORIFER) Postal Code: 310162 Phone: (+40) (257)285935 Fax: (+40) (257)254111 E-mail: anisoara. tucudean@laicom. ro Web: http: //www. laicom. ro
25. NEGRO 2000 County: BUCURESTI City: BUCURESTI SECTORUL 4 41 SOS. BERCENI Building: 108 Entrance: A Floor#: P Postal Code: 41908 Phone: (+40) (21)3345766, 3347565, 3346973 Fax: (+40) (21)3345766, 3347565, 4602636 E-mail: office@negro2000. ro
19. LAKE-COM County: BRASOV City: BRASOV 45 STR. ZIZINULUI Building: 152 Entrance: A Apt: 12 Postal Code: 500403 Phone: (+40) (268)330097 Fax: (+40) (268)315962 E-mail: lakecom2002@yahoo. com
26. NISJA NOROM County: SATU MARE City: SATU MARE 30 B-DUL CLOSCA Apt: 35, Postal Code: 3900 Phone: (+40) (261)762845, 0745/302282 Fax: (+40) (261)762845 Contact persons: Adrian Dumitru VERES- Director general Phone: (+40)0745/302282
20. LEADER RO County: BUCURESTI City: BUCURESTI SECTORUL 3 6 B-DUL OCTAVIAN GOGA Building: M25 Entrance: C Apt: 79 Postal Code: 30981 Phone: (+40) (21)2557906, 2557907 Fax: (+40) (21)2557908 E-mail: leaderro@zappmobile. ro
27. OCEAN FISH County: ILFOV City: AFUMATI 72/1 COMUNA AFUMATI DN2, KM14 Postal Code: 77010 Phone: (+40) (21)3503531, 3503532, 3503533 Fax: (+40) (21)3503534 E-mail: oceanfish@zappmobile. ro
21. MACROMEX County: BUCURESTI City: BUCURESTI SECTORUL 1 27 STR. MIHAI EMINESCU Postal Code: 10513 Phone: (+40) (21)2066900 Fax: (+40) (21)2066999 E-mail: macromex@macromex. com
28. PESTISORUL DE AUR IMPORT EXPORT County: BUCURESTI City: BUCURESTI SECTORUL 2 9 STR. BUDILA Postal Code: 33411 Phone: (+40) (21)3264888 Fax: (+40) (21)3213385 E-mail: office@pestisoruldeaur. ro
ΡΟΥΜΑΝΙΑ
15. HER & STRA CYPRINUS County: TULCEA City: JURILOVCA STR. PORTULUI Building: 96 Floor#: 1 Apt: 7 Postal Code: 827115 Phone: (+40)0723530538
105
ΡΟΥΜΑΝΙΑ
29. PISCICOLA County: IASI City: IASI 33 STR. MIHAIL STURZA Floor#: 2 Phone: (+40) (232)436718, 297965 Fax: (+40) (232)436718
36. SCANROM IMPEX County: DOLJ City: CRAIOVA 48A B-DUL MURES Phone: (+40) (251)413000; 0744-555413 Fax: (+40) (251)413000 E-mail: silaghis@scanrom. ro
30. PISCICOLA PRAHOVA County: PRAHOVA City: FULGA COM. FULGA Phone: (+40) (244)449014 Fax: (+40) (244)449232
37. SEA - BELL TRADING County: BUCURESTI City: BUCURESTI SECTORUL 2 1 STR. SAGETII, Postal Code: 20997 Phone: (+40) (21)3159352. . 54, 0723. 204451 Fax: (+40) (21)3159354 E-mail: cristiana@seabelltrading. com
31. PISCICOLA PROD COM County: CALARASI City: RASA COM. GRADISTEA Postal Code: 917118 Phone: (+40) (242)336029, 0722442880 Fax: (+40) (242)336029
38. SELGROS CASH & CARRY County: BRASOV City: BRASOV 231 CALEA BUCURESTI, Postal Code: 500299 Phone: (+40) (268)307314, 307318, 307347 Fax: (+40) (268)307230 E-mail: karla. prediger@selgros. ro Web: http: //www. selgros. ro
32. PRO ACVA County: BIHOR City: SALONTA 24 STR. REPUBLICII Building: D7, Postal Code: 415500 Phone: (+40) (259)373360, 373272 Fax: (+40) (259)373360
39. STELA COM County: VRANCEA City: FOCSANI 5 SOS. FOCSEANI-GALATI, Postal Code: 620043 Phone: (+40) (237)224777, 224778, 224779 Fax: (+40) (237)224780 E-mail: stelacom@vrancea. net
33. R FAMILY PRODSERVCOM County: BUCURESTI City: BUCURESTI SECTORUL 1 34 STR. VALEA MERILOR, Postal Code: 11272 Phone: (+40) (21)2223993, 2226243, 2237359 Fax: (+40) (21)2223993 E-mail: rfamily@rfamily. ro Web: http: //www. rfamily. ro
40. VILCEA M. G. County: OLT City: SLATINA 37 CRISAN Postal Code: 230008 Phone: (+40) (249)411191 0744-560631 Fax: (+40) (249)411191 E-mail: vmgolt@yahoo. com. au
34. RADAN IMPEX County: ARAD City: ARAD B-DUL IULIU MANIU Building: 36 Apt: 1 Postal Code: 310169 Phone: (+40) (257)270280, 279717, 0745106333 Fax: (+40) (257)270280, 279717 E-mail: radan@rdslink. ro
41. WELA County: TULCEA City: CRISAN COMUNA CRISAN Postal Code: 827060 Phone: (+40) (240)514391, 0744. 336693 Fax: (+40) (240)514391
35. SABIKO-IMPEX County: TIMIS City: TIMISOARA 10-14 ALEEA MARTIR ISTVAN ANDREI Building: 62 Entrance: B Floor#: 3 Apt: 14 Phone: (+40) (256)217948 Fax: (+40) (256)217948 E-mail: sabiko_impex@hotmail. com
106
1. SELGROS CASH & CARRY SRL Calea Bucuresti #231, Brasov Tel. 0268-307300, 307210 Fax: 0268-307210 Web: www. selgros. ro Contact: Edith Lenga-Balk, Country Manager Details: 0268-307315, 307344 Purchasing Manager: Dorin Iordachescu (dorin. iordachescu@selgros. ro) Nandra Simona (Delicacies- Food Buyer), tel: 0268307227 Marketing / Advertising Manager: Pia Krauss (Publicity Director), tel: 0268307347
5. CDE R. INTEREX S. A. Sos. Vestului #12, Ploiesti Tel. 0244-407274 Fax: 0244-880080 /81/82/87 Web: www. interex-pla. net E-mail: interex@intermarche. ro Contact: Adrian Bacaran, Director, Romania
2. METRO CASH & CARRY ROMANIA SRL Sos. Bucuresti-Ploiesti #44D, 013685 Bucuresti Tel. 200 31 95, 2081160 Fax: 200 31 06, 2081251 Web: www.metro.ro E-mail: iulia. geanta@metro. ro; secrdir. baneasa@metro. ro, delia. nica@metro. ro, andreea. ionescu@metro. ro, maria. prescure@metro. ro Contact: Bert Van De Velde, General Manager Bart Blomme, Food Director Purchasing Manager: Bogdan Magheru (Fresh food), e-mail: bogdan.magheru@metro.ro Adina Andrei (Dry Food), e-mail: adina. andrei@metro. ro Marketing / Advertising Manager: Andreea Ionescu (Marketing), e-mail: Andreea. Ionescu@metro. ro Dan Nicolescu (Advertising / Promotional Materials), e-mail: dan. nicolescu@metro. ro
6. KAUFLAND ROMANIA SCS Sos. Colentina #6, Bucuresti, Sector 2 Tel. 3057043, 3057030 Fax: 3057030 Web: www. kaufland. ro E-mail: office@kaufland. ro Contact: Gunter Grieb, General Manager Details: 3057043, 3057030 Purchasing Manager: Lungu Oana (Basic Food productsBuyer) tel.0725129153, e-mail: oana. lungu@kaufland. ro Marketing / Advertising Manager: Octavian Cojocaru, Publicity Manager
3. HIPROMA S. A. (CARREFOUR HYPERMARKET) Str. Tudor Vladimirescu #2, Otopeni Tel. 2067473, 2067400 Fax: 2067451 Web: www. carrefour. ro E-mail: office@carrefour. ro; adussaix@carrefour. ro Contact: Francois Olivier, General Manager Arnold Dussaix, Food Director Details: 2067451 Purchasing Manager: Arnaud Dussaix (Food Department) Marketing / Advertising Manager: Andreea Mihai (Marketing Director)
7. MEGA IMAGE S. A. Bulevardul Ion Mihalache #92, Bucuresti, Sector 1 Tel. 2246677, 2243593 Fax: 2246011 Purchasing Manager: Wim Maris-Purchasing Director, e-mail: wmaris@mega-image. ro Marketing / Advertising Manager: Wim Maris, Marketing & Publicity Director
4. ROMANIA HYPERMARCHE S. A. (CORA) Strada Lipscani #102, Etaj 4, Bucuresti, Sector 3 Tel. 3055841, 2007632 Fax: 3055830 Web: www. cora. ro E-mail: info@cora. ro; ezbircea@provera. ro Contact: Thierry Destailleur, Owner Eugen Zbarcea - DirectorAchizitii Provera Details: 2053545, 2053500 Purchasing Manager: Franck Johner (Provera Romania Centrala de Achizitii), tel. : 2053609, fax: 2053661, e-mail: info@provera. ro
8. REWE ROMANIA SRL (BILLA) Strada Postavarul #24-52, Bucuresti, Sector 3 Tel. 2055600, 3452751, 3452646 Fax: 3451645 Web: www. rewe. ro Purchasing Manager: Filip Cristescu, Purchasing Director, e-mail: f. cristescu@ro. billa. co. at Marketing / Advertising Manager: Valentin Serban-Marketing Director, e-mail: v. serban@ro. billa. co. at
ΡΟΥΜΑΝΙΑ
Ρουμανικές αλυσίδες supermarket
107
ΡΟΥΜΑΝΙΑ
9. ARTIMA RETAIL INVESTMENT COMPANY S. A. Strada Plautius Andronescu #10, Timisoara 300224 Tel. 0256-407630 Fax: 0256-498192 Web: www. artima. ro Purchasing Manager: Daniel Cirstea, e-mail: daniel. cirstea@artima. ro Marketing / Advertising Manager: Marianina Bosman, e-mail: marianina. bosman@artima. ro
15. PLUS DISCOUNT ROMANIA SCS DN 72, Bloc Crangul lui Bot. , Aricesti Rahtivani Tel. 0244-408100 Fax: 0244-408109 Purchasing Manager: Ovidiu Nedelcu, Category Manager, e-mail: onedelcu@plus-discount. ro
10. GIMROM HOLDING S. A. (GIMA) Bulevardul Timisoara #26, Plaza Romania, Bucurest, Sector 6 Tel. 3181600, 3181610 Fax: 3181609, 3181629 Web: www. gima. ro E-mail: office@gmarket. ro Contact: Tunc Capa, President Purchasing Manager: Valentin Sava (Fresh Food Buyer), e-mail: valentin. sava@gmarket. ro Marketing / Advertising Manager: Erol Inaltekin-Marketing & Publicity Director
16. MINIMAX DISCOUNT SRL Sos. De Centura #12, Pantelimon Tel. 2557847, 0725-137002 Fax: 2557592 Web: www. minimaxdiscount. ro Contact: Reiner Exel, Director General
11. LA FOURMI S. A. Splaiul Unirii #96, Bucurest, Sector 4 Bd. Basarabiei nr. 250, et 3 Tel.3161634/5 Fax: 2029387-89, 2551154-2551157 Web: www. lafourmi. com. ro E-mail: alexandra@lafourmi. com. ro Purchasing Manager: Valentin Ionescu, Food Manager Gaetan Pacton, Commercial Director Marketing / Advertising Manager: Antonia Stancu, Marketing Director
17. MGV DISTRI-HIPER S. A. (AUCHAN) Strada Barbu Delavrancea #13, Bucuresti, Sector 1 Tel. 2227884 Fax: 2227884 Web: www. auchan. ro E-mail: mdragan@auchan. ro Contact: Regis Mougel, General Manager
12. REWE ROMANIA SRL (XXL MEGA DISCOUNT) Strada Postavarul #24-52, Bucuresti, Sector 3 / Tel. 3452751, 3452646 Fax: 3451645 Web: www. xxlmegadiscount. ro E-mail: office@ro. rewe-xxl. at
18. REAL-HYPERMARKET ROMANIA SRL Calea Bucurestilor #283, Otopeni Tel. 031-4080699 Fax: 031-4080681 Web: www. real-hypermarket. ro E-mail: receptie. real@real-hypermarket. ro
13. PROFI ROM FOOD SRL Strada Miresei #1, Timisoara 300642 Tel. 0256-244100, 244103 Fax: 0256-244108, 248662 Purchasing Manager: Franck Johner (Provera Romania Centrala de Achizitii), tel. : 2053609, fax: 2053661, e-mail: info@provera. ro
19. SPAR ROMANIA SRL Timisoara Tel. 0256-488788 Fax: 0256-489770 E-mail: office@spar-romania. ro Contact: George Ceorneschi, Marketing Director
14. REWE ROMANIA SRL (PENNY MARKET) Strada Postavarul #24-52, Bucuresti, Sector 3 Tel. 3452751, 3452646 Fax: 3451645 Web: www. xxlmegadiscount. ro/Penny%20Market/index. htm E-mail: office@ro. rewe-xxl. at
20. SC MGV Distri-Hiper SA -AUCHAN Titan, Bd. 1 Decembrie 1918 nr 33A Bucuresti Tel. 408. 01. 07; 408. 01. 08; 0750. 001. 107; 0750. 001. 108 Fax: 4080282 Web: www. auchan. ro E-mail: marketing@auchan. ro
108
Οι στατιστικές πληροφορίες για τη ρωσική αγορά ιχθυηρών μπορεί μερικές φορές να είναι αντικρουόμενες. Όμως, πολλές φορές, μπορεί κανείς να καταλήξει σε κάποια συμπεράσματα αν παρατηρήσει απλά και μόνο τις επικρατούσες τάσεις και όχι στους αριθμούς, αυτούς καθ’ εαυτούς. Ο κυριότερος παράγοντας που συμβάλλει στην αύξηση της κατανάλωσης ιχθυηρών στη Ρωσία είναι η ταχεία και συνεχιζόμενη ανάπτυξη του λιανικού εμπορίου, σε συνδυασμό με την αυξανόμενη κατά κεφαλήν αγοραστική δύναμη του πληθυσμού. Το λιανικό εμπόριο δεν αναπτύσσεται μόνο στη Μόσχα και την Αγία Πετρούπολης, αλλά και σε άλλες πυκνοκατοικημένες περιοχές. Η ανάπτυξη αυτή βοηθά επίσης και στη διεύρυνση της ποικιλίας ιχθυηρών που διατίθενται στον καταναλωτή. Ας μην παραγνωρίζουμε το γεγονός ότι, συμπεριλαμβανόμενης της Μόσχας και της Αγίας Πετρούπολης, στη Ρωσία υπάρχουν 13 πόλεις με πληθυσμό πάνω από 1 εκ. Γενικά, το μέγεθος της κατανάλωσης ιχθυηρών σε κονσέρβα και προϊόντων ιχθυηρών έτοιμα προς κατανάλωση στη Ρωσία είναι εντυπωσιακό, σε σχέση με την κατανάλωση άλλων τύπων ιχθυηρών. Το είδος που κυριαρχεί στις προτιμήσεις των Ρώσων καταναλωτών είναι η ρέγγα. Παρ’ όλα αυτά, νέα προϊόντα εισέρχονται συνεχώς στην αγορά. Η σημαντική αύξηση της ποσότητας ρέγγας στη ρωσική αγορά, σε συνδυασμό με την αύξηση των τιμών εισαγωγής της, καταδεικνύουν ότι υπάρχουν περιθώρια περαιτέρω ανάπτυξης της αγοράς. Οι ίδιες τάσεις φαίνεται να ισχύουν και για άλλα είδη ψαριών. Θεωρείται ότι η ζήτηση ιχθυηρών σχεδόν κάθε είδους και ποικιλίας θα συνεχίσει να αυξάνεται με εντυπωσιακούς ρυθμούς τα επόμενα 3-4 έτη. Ήδη, το 2006 η αγορά παρουσίασε ανάπτυξη της τάξης του 34%, σε σχέση με το 2005.
1. Κατανάλωση Η κατανάλωση ιχθυηρών στη Ρωσική Ομοσπονδία είναι σημαντική. Αρκεί να σημειωθεί ότι, παραδοσιακά, η Πέμπτη θεωρείται «μέρα ψαριού» για τα ρωσικά νοικοκυριά. Παρατηρείται μια σαφής διαφοροποίηση της κατανάλωσης ιχθυηρών ανάλογα μα το εισόδημα των νοικοκυριών. Επίσης, παρατηρούνται διάφορες γεωγραφικές διαφοροποιήσεις (π.χ. αστικές και αγροτικές περιοχές, παράκτιες περιοχές και περιοχές της ενδοχώρας κλπ.). Γενικά, η κατανάλωση επικεντρώνεται στις πυκνοκατοικημένες περιοχές (ειδικότερα στο ευρωπαϊκό τμήμα της χώρας), όπου το κατά κεφαλήν εισόδημα είναι υψηλότερο. 1.1. Συνολική κατανάλωση Στον Πίνακα 1 που ακολουθεί φαίνεται η κατά κεφαλήν κατανάλωση ιχθυηρών τα έτη 1998-2004. Υπογραμμίζεται ότι η χαμηλή κατανάλωση που παρατηρείται το 1999 οφείλεται σε μεγάλο βαθμό στην οικονομική κρίση του 1998 και δεν θα πρέπει να θεωρείται αντιπροσωπευτική. Πίνακας 1: Ετήσια κατά κεφαλήν κατανάλωση ιχθυηρών στη Ρωσική Ομοσπονδία (kg) Έτος 1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004
Κατά κεφαλήν κατανάλωση ιχθυηρών 14,7 12,6 13,9 14,5 14,7 14,2 15,0 Στοιχεία: Eurofish
1.2. Σημεία προμήθειας Όσο και αν φαίνεται παράξενο υπό τις σημερινές συνθήκες, στις απομακρυσμένες περιοχές της Ρωσίας διατηρείται ακόμα το ανταλλακτικό εμπόριο. Έτσι, ο Ρώσος καταναλωτής μπορεί να προμηθευτεί ψάρια είτε από τα συμβατικά σημεία πώλησης, είτε μέσω του ανταλλακτικού εμπορίου. Στον Πίνακα 2 που ακολουθεί, γίνεται διάκριση των 109
ΡΩΣΙΚΗ ΟΜΟΣΠΟΝΔΙΑ
Κύρια χαρακτηριστικά της αγοράς ιχθυηρών της Ρωσικής Ομοσπονδίας
ΡΩΣΙΚΗ ΟΜΟΣΠΟΝΔΙΑ
διαφορετικών σημείων προμήθειας ιχθυηρών. Από τον Πίνακα φαίνεται ότι οι λοιπές πηγές (π.χ. ανταλλαγή για άλλα προϊόντα ή προμήθεια απευθείας από αλιείς) είναι σημαντικότερες για τα νοικοκυριά των αγροτικών περιοχών παρά για αυτά των αστικών περιοχών. Πίνακας 2: Ετήσια κατά κεφαλήν κατανάλωση ιχθυηρών στη Ρωσική Ομοσπονδία, ανάλογα με την πηγή προμήθειάς τους (kg) Γενικά Συμβατικά σημεία πώλησης Λοιπές πηγές Κατανάλωση
2003 13,0 1,6 14,2
2004 13,9 1,5 15,0
Αστικές περιοχές 2003 2004 13,8 14,7 1,0 0,8 14,3 15,1
Αγροτικές περιοχές 2003 2004 10,9 11,7 3,2 3,2 13,9 14,8
Πηγή: Eurofish
1.3. Μοντέλα κατανάλωσης ανά προϊόν και ανά είδος Στον Πίνακα 3 που ακολουθεί, φαίνεται η κατά κεφαλήν κατανάλωση των κύριων προϊόντων ιχθυηρών στη Ρωσία. Πρέπει να τονιστεί ότι τα περισσότερα στατιστικά στοιχεία που είναι διαθέσιμα αναφέρονται τόσο στις μεταποιημένες όσο και στις μη μεταποιημένες μορφές ιχθυηρών. Συχνά διαχωρίζεται η ρέγγα, προφανώς λόγω της ιδιαίτερης σημασίας που κατέχει στην αγορά. Σε κάθε περίπτωση, τα πιο δημοφιλή μεταποιημένα προϊόντα ιχθυηρών είναι τα νωπά, τα κατεψυγμένα, τα καπνιστά, τα μαριναρισμένα και τα αποξηραμένα. Επίσης, τα πιο δημοφιλή ημι-έτοιμα προϊόντα ιχθυηρών είναι τα φιλέτα, τα τεμαχισμένα προϊόντα και τα ημι-μαγειρεμένα προϊόντα. Πίνακας 3: Κατά κεφαλήν ετήσια κατανάλωση κύριων προϊόντων ιχθυηρών (kg) Γενικά Ψάρια, νωπά, διατηρημένα με απλή ψύξη ή κατεψυγμένα Λοιπά ιχθυηρά, νωπά, διατηρημένα με απλή ψύξη ή κατεψυγμένα Ψάρια και λοιπά ιχθυηρά, αλατισμένα, καπνιστά και αποξηραμένα (πλην ρέγγας) Ρέγγα Ψάρια σε κονσέρβα Χαβιάρι σολομού και οξύρυγχου Ημι-έτοιμα προϊόντα Σύνολο
Αστικές περιοχές 2003 2004
Αγροτικές περιοχές 2003 2004
2003
2004
9,0
9,6
9,0
9,5
9,0
9,7
0,3
0,3
0,3
0,3
0,1
0,1
1,1
1,1
1,1
1,1
1,1
1,1
2,1 1,0 0,0 0,3 14,2
2,2 1,1 0,0 0,4 15,0
2,0 1,1 0,1 0,4 14,3
2,0 1,2 0,1 0,5 15,1
2,6 0,8 0,0 0,2 13,9
2,6 0,8 0,0 0,2 14,8
Πηγή: Eurofish
1.3.α. Ψάρια διατηρημένα με απλή ψύξη Η ποικιλία των ψαριών που διατίθενται στο λιανικό εμπόριο είναι περιορισμένη. Αυτό οφείλεται στις ελλιπείς εγκαταστάσεις ψυχρής αποθήκευσης, είτε αυτό αφορά τους χονδρεμπόρους, είτε τα καταστήματα λιανικής. Τα με απλή ψύξη διατηρημένα ψάρια πωλούνται κυρίως σε εστιατόρια και σε εταιρίες εστίασης. Παρόλα αυτά, η εικόνα αυτή μεταβάλλεται, εξαιτίας της ανάπτυξης του τομέα λιανικού εμπορίου και του τομέα εστίασης. Π.χ. για πολλά χρόνια, η Ρωσία εισήγαγε κυρίως κατεψυγμένο σολομό από τη Νορβηγία. Τον Ιανουάριο του 2005, η αναλογία κατεψυγμένου και διατηρημένου με απλή ψύξη σολομού από τη Νορβηγία ήταν, για πρώτη φορά, 1:1. Λόγω έλλειψης καταναλωτικής εμπειρίας αλλά και λόγω ελλιπούς ποιοτικού ελέγχου από τις κρατικές αρχές, πολλές φορές αποψυγμένα ψάρια διατίθενται ως διατηρημένα με απλή ψύξη στους καταναλωτές. 1.3.β. Κατεψυγμένα ψάρια Η ζήτηση κατεψυγμένων ψαριών είναι σταθερή. Παρόλα αυτά, η κατανάλωση ποικίλει στις διάφορες περιοχές της Ρωσίας. Στη Μόσχα και την Αγία Πετρούπολη, περίπου το 30% των κατοίκων καταναλώνουν κατεψυγμένα ψάρια, ενώ το αντίστοιχο ποσοστό στις απομακρυσμένες περιοχές της χώρας αγγίζει το 80%. Αυτό οφείλεται στο γεγονός ότι τα άτομα μέσου και υψηλού εισοδήματος προτιμούν να καταναλώνουν πιο επεξεργασμένες μορφές προϊόντων. Π.χ., στη Μόσχα και την Αγία Πετρούπολη, όπου ο πληθυσμός είναι εν γένει οικονομικά πιο εύρωστος από τις άλλες περιοχές της Ρωσίας, οι πωλήσεις φιλέτων ψαριού αντιπροσωπεύουν το 45% των συνολικών πωλήσεων ψαριού.
110
1.3.δ. Διατηρημένα ιχθυηρά Σήμερα, οι Ρώσοι καταναλωτές μπορούν να απολαμβάνουν ευρεία ποικιλία διατηρημένων τροφίμων, άρα και προϊόντων ψαριού. Περίπου το 50% των διατηρημένων προϊόντων ιχθυηρών παρασκευάζονται από ρέγγα, ενώ ακολουθούν αυτά με σολομό (24%). Τα διατηρημένα προϊόντα από σκουμπρί, καπελάνο, σαρδελόρεγγα και ζαργάνα υπολογίζεται ότι αντιπροσωπεύουν το 15% των συνολικών πωλήσεων, ενώ τα αντίστοιχα προϊόντα χαβιαριού και σπερματοφόρων σάκων υπολογίζεται ότι αντιπροσωπεύουν, αντίστοιχα, το 3%. Τέλος, τα διατηρημένα προϊόντα από άλλα ιχθυηρά υπολογίζεται ότι αντιπροσωπεύουν το 8% των συνολικών πωλήσεων. Τα προϊόντα αυτά παρασκευάζονται κυρίως από γαρίδες, ουρές ποταμοκαραβίδων, μύδια και χταπόδια. 1.3.ε. Ψάρια υψηλού βαθμού μεταποίησης Οι καταναλωτές των αστικών περιοχών τείνουν να καταναλώνουν μεγαλύτερο ποσοστό ψαριών υψηλού βαθμού μεταποίησης. Το γεγονός αυτό, σε συνδυασμό με την πιο ευρεία ποικιλία προϊόντων ιχθυηρών που διατίθενται στην αγορά, οδηγεί σε υψηλότερη κατανάλωση μεταποιημένων ειδών υψηλότερης αξίας (π.χ. σολομός) στις μεγάλες πόλεις. Στις αγροτικές περιοχές, οι κάτοικοι έχουν καλύτερη πρόσβαση σε πρωτογενείς μορφές ψαριού, οπότε το διαιτολόγιό τους αποτελείται σε μεγαλύτερο ποσοστό από νωπά ή μη μεταποιημένα ψάρια. Οι έτοιμες προς κατανάλωση τροφές, όπως π.χ. σουρίμι, σάντουιτς ψαριού κλπ., εμφανίστηκαν πρόσφατα στη Ρωσία και πολλοί αναλυτές πιστεύουν ότι ο τομέας αυτός έχει πολλές προοπτικές ανάπτυξης. 1.3.στ. Τα πιο δημοφιλή είδη ψαριού Οι κύριοι τύποι ψαριού που καταναλώνονται στη Ρωσία μπορούν να διακριθούν σε ομάδες, βάσει της τιμής τους. Τα «φτηνά» είδη ψαριού περιλαμβάνουν τη ρέγγα της Βαλτικής, τη σαρδελόρεγγα, το προσφυγάκι, το μπακαλιάρο της Αρκτικής, τον πολικό μπακαλιάρο, τον καπελάνο, το ποταμολάβρακο και την κοινή ρέγγα. Τα είδη αυτά διατίθενται τακτικά στα καταστήματα και είναι προσβάσιμα για τους καταναλωτές χαμηλού εισοδήματος. Τα είδη ψαριού που διατίθενται σε μια μέση τιμή είναι ο γάδος της Αλάσκας, το ποταμολάβρακο, ο μπακαλιάρος, ο γάδος, το σκουμπρί, το κοκκινόψαρο, ο ροδόχρους σολομός, το πλατύψαρο, ο σολομός Ειρηνικού και το καλκάνι. Τέλος, ο σολομός του Ατλαντικού, η πέστροφα και ο οξύρυγχος κατατάσσονται στην ανώτερη «ακριβή» κατηγορία. Παρά το γεγονός ότι η ζήτηση για ακριβά ψάρια αυξάνεται συνεχώς, η ζήτηση για ψάρια χαμηλής τιμής παραμένει σταθερή. Σύμφωνα με τη Διατροφική Βάση Δεδομένων του Οργανισμού Τροφίμων και Γεωργίας, η κατά κεφαλή κατανάλωση ιχθυηρών στη Ρωσία το 2002 ήταν η εξής:
111
ΡΩΣΙΚΗ ΟΜΟΣΠΟΝΔΙΑ
1.3.γ. Ψάρια σε κονσέρβα Όπως φαίνεται και στον Πίνακα 3, τα ψάρια σε κονσέρβα είναι πολύ πιο δημοφιλή στη Ρωσία και σε πολλές άλλες ανατολικοευρωπαϊκές χώρες, παρά στις χώρες της Δυτικής Ευρώπης. Η ζήτηση ψαριών σε κονσέρβες είναι πολύ μεγάλη για πολλά χρόνια στη Ρωσία. Το μεγαλύτερο ποσοστό των προϊόντων ψαριού σε κονσέρβα παράγεται παραδοσιακά από εγχώριους παραγωγούς του Μούρμανσκ, του Καλίνινγκραντ, της Αγίας Πετρούπολης και της Άπω Ανατολής, καθώς επίσης και από εταιρείες των βαλτικών ή των σκανδιναβικών χωρών. Οι πιο δημοφιλείς τύποι ψαριών σε κονσέρβα στη Ρωσία είναι αυτά που προσφέρονται σε άλμη, σε σάλτσα τομάτας και σε λάδι. Ο σολομός και ο ροδόχρους σολομός σε άλμη, η σαρδελόρεγκα σε λάδι και σε σάλτσα τομάτας καθώς και τα σκουμπριά σε κονσέρβα έχουν κερδίσει την προτίμηση του Ρώσου καταναλωτή, τα τελευταία χρόνια. Η ρέγγα σε κονσέρβα παραμένει επίσης δημοφιλές προϊόν. Σε πιο ακριβές πόλεις της Ρωσίας, όπως η Μόσχα και η Αγία Πετρούπολη, το μερίδιο των προϊόντων ψαριού σε κονσέρβα τείνει να ελαττώνεται και υπολογίζεται στο 8%, περίπου. Όμως, στη Σιβηρία π.χ., οι παραγωγοί ψαριού σε κονσέρβα αναφέρουν σταθερά υψηλή ζήτηση τέτοιων προϊόντων.
ΡΩΣΙΚΗ ΟΜΟΣΠΟΝΔΙΑ
Πίνακας 4: Κατά κεφαλήν κατανάλωση ιχθυηρών στη Ρωσία, το 2002 (Kg) Είδος Πελαγικά ψάρια (κυρίως ρέγγα και σκουμπρί) Βενθικά ψάρια Ψάρια γλυκού νερού Ψάρια θαλάσσης, λοιπά Καρκινοειδή Κεφαλόποδα Μαλάκια, λοιπά Σύνολο
Κατανάλωση 8,7 5,6 3,2 0,3 0,2 0,3 0,2 18,5 Πηγή: FAO
Σημειώνουμε ότι, σύμφωνα με τον Πίνακα 4, η κατά κεφαλήν κατανάλωση ιχθυηρών στη Ρωσία ήταν 18,5 kg, δηλαδή ψηλότερη από αυτή που προκύπτει από τα στοιχεία της Eurofish. Παρόλα αυτά, στον Πίνακα αυτόν γίνεται κατανομή της κατανάλωσης ανά είδος, το οποίο είναι αρκετά σημαντικό στοιχείο. 1.4. Λοιπά ιχθυηρά, εκτός από ψάρια Οι καταναλωτές φαίνεται να μην στρέφονται στην κατανάλωση άλλων ιχθυηρών. Στην αγορά δεν υπάρχει σταθερή προτίμηση των καταναλωτών σε συγκεκριμένα προϊόντα ιχθυηρών και δεν υπάρχει αναγνώριση των εμπορικών σημάτων. Τα επίπεδα των τιμών και η ελκυστική συσκευασία αποτελούν συχνά αποφασιστικούς παράγοντες για την αγορά κάποιου συγκεκριμένου προϊόντος. Παρόλα αυτά, η κατανάλωση των προϊόντων ιχθυηρών, πλην ψαριών, αυξάνεται. Ο ετήσιος ρυθμός ανάπτυξης εκτιμάται μεταξύ 10%-15%. Τα κύρια προϊόντα είναι οι γαρίδες, τα μύδια, τα χταπόδια, οι ποταμοκαραβίδες, τα στρείδια, τα καλαμάρια, οι ολοθούριες και τα χτένια. Το πιο δημοφιλές προϊόν είναι οι κατεψυγμένες γαρίδες ψυχρών υδάτων. Το προϊόν συνήθως προσφέρεται σε συσκευασίες των 0,5 ή 1,0 kg (και μερικές φορές σε συσκευασίες των 200 και 300 g). Πρόσφατα, στη λιανική άρχισε να διατίθενται και μη συσκευασμένες γαρίδες. Επίσης, πρόσφατα έχει αναπτυχθεί και μια αγορά για τις γαρίδες θερμών υδάτων, προϊόν το οποίο θεωρείται πολυτελείας και είναι σχετικά ακριβό. Η αγορά των ιχθυηρών, πλην ψαριών, φαίνεται ακόμα σχετικά ανεκμετάλλευτη, παρόλο που στην αγορά διατίθεται μια ευρεία ποικιλία προϊόντων. Π.χ. στα super-market της Μόσχας διατίθενται καλαμάρια και χταπόδια αποξηραμένα, μαριναρισμένα, ψημένα, τηγανητά και σε κονσέρβα. Τα χτένια πωλούνται νωπά κατεψυγμένα, μαγειρεμένα και αποξηραμένα. Τα καβούρια διατίθενται νωπά κατεψυγμένα, μαγειρεμένα κατεψυγμένα και σε κονσέρβα. Οι αστακοί διατίθενται κατεψυγμένοι και σε κονσέρβα. 1.5. Κατανάλωση ιχθυηρών σε σχέση με τη συνολική κατανάλωση τροφίμων. Τα ψάρια αντιπροσωπεύουν ένα σχετικά μικρό ποσοστό της συνολικής κατανάλωσης τροφίμων των Ρώσων, αντιπροσωπεύοντας μόνο το 4,9% του ρωσικού «καλαθιού τροφίμων», τη στιγμή που τα προϊόντα κρέατος αντιπροσωπεύουν πάνω από το 20,7% (βλ. Πίνακα 5). Επίσης, πολύ σημαντικά για το μέσω ρωσικό νοικοκυριό είναι το ψωμί και τα δημητριακά. Πίνακας 5: Κόστος μέσης μηνιαίας κατά κεφαλήν κατανάλωσης ιχθυηρών και άλλων τροφίμων (%) Κατηγορία τροφίμων Προϊόντα κρέατος Ιχθυηρά Λίπη Γαλακτοκομικά προϊόντα Αυγά Ζάχαρη Ψωμί, δημητριακά και ζυμαρικά Φρούτα και λαχανικά Λοιπά Συνολο
2003 19,9 4,9 5,1 16,2 3,1 2,8 23,6 21,3 3,1 100,0 Πηγή: Eurofish
112
2004 20,7 4,9 4,7 16,8 3,5 2,7 24,4 19,5 2,8 100,0
1.7. Μοντέλο κατανάλωσης ιχθύων Η κατανάλωση ιχθυηρών κυμαίνεται, ανάλογα με την εποχή του έτους. Κατά τη θερινή περίοδο, η ζήτηση προϊόντων ιχθύων ελαττώνεται, στο πλαίσιο μιας γενικότερης τάσης ελάττωσης της κατανάλωσης προϊόντων ζωικής προέλευσης. Η κατανάλωση ιχθύων σε κονσέρβα, δεδομένου ότι το προϊόν αυτό έχει μακρά χρονική διάρκεια αποθήκευσης, κορυφώνεται την άνοιξη, η οποία είναι η «εποχή των πικνίκ και των εξοχικών». Υψηλή ζήτηση σνακ ιχθύων καταγράφεται την περίοδο Απρίλιος-Οκτώβριος, περίοδος η οποία αποτελεί και την περίοδο υψηλότερης κατανάλωσης μπύρας. Η ρέγγα χρησιμοποιείται συνήθως ως ορεκτικό και ως σνακ, ενώ κατά τα απογευματινά δείπνα, προσφέρονται κορέγονοι, σολομοί πέστροφες και οξύρυγχοι. Τα ψάρια σερβίρονται συνήθως τηγανιτά, ψητά στο φούρνο ή ψητά στα κάρβουνα. 1.8. Σνακ ιχθυηρών Τα σνακ ιχθυηρών αποτελούν σχετικά νέα προσθήκη στην ποικιλία των προϊόντων. Τα τελευταία δύο χρόνια, ο συγκεκριμένος τομέας παρουσίασε ετήσια ανάπτυξη της τάξης του 25%-30%. Αναμένεται να συνεχίσει να αυξάνεται με ρυθμούς γύρω στο 5% τα επόμενα χρόνια. Το 2004, η αξία της συγκεκριμένης αγοράς εκτιμήθηκε σε $190 εκ., περίπου. Σήμερα, ο τομέας των σνακ ιχθυηρών θεωρείται συμπληρωματικός της κατανάλωσης μπύρας, γίνονται όμως μεγάλες προσπάθειες για να αυξηθεί η κατανάλωση σνακ ιχθυηρών, ως μεμονωμένα προϊόντα υψηλής αξίας, ανεξάρτητα από την κατανάλωση μπύρας. Η κυρίαρχη ομάδα καταναλωτών σνακ ιχθυηρών είναι οι καταναλωτές μπύρας, οι οποίοι σημειώνουν και το 70%-75% των συνολικών πωλήσεων σνακ ιχθυηρών. Με δεδομένη την εξάρτηση τους από την κατανάλωση μπύρας, τα έτοιμα σνακ ιχθυηρών έχουν κατ’ ανάγκη τα εξής χαρακτηριστικά: –– συσκευασία που να μην υπερβαίνει τα 100 g –– τιμή που κυμαίνεται στο ½ της τιμής μίας φιάλης μπύρας –– προϊόν έτοιμο προς άμεση κατανάλωση Οι πωλήσεις σνακ ιχθυηρών διαχωρίζονται σε δύο σχεδόν ισοδύναμες κατηγορίες προϊόντων χαμηλής και μέσης τιμής. Τα φθηνά σνακ ιχθυηρών παράγονται από σχετικά φτηνά προϊόντα, όπως ρέγγα, χαβιάρι χαμηλής τιμής και μικρά ψάρια, όπως οι επερλάνοι. Στα προϊόντα μέσης τιμής κατατάσσονται τα αλίπαστα καλαμάρια με διάφορες γεύσεις, καθώς και τα χταπόδια, οι αντσούγιες, τα χέλια, τα σκουμπριά και οι γαρίδες. Το συμπιεσμένο χαβιάρι θεωρείται ότι μπορεί να προσφερθεί στο μέλλον ως σνακ ιχθυηρών υψηλής ποιότητας.
2. Διανομή Υπάρχουν πάνω από 2.000 εταιρείες που δραστηριοποιούνται στο εμπόριο ιχθυηρών στη Ρωσία. Οι περισσότεροι εισαγωγείς και διανομείς βρίσκονται στη Μόσχα, γεγονός που καθιστά τη Μόσχα το κύριο σημείο διαμετακομιδής των προϊόντων. Στην Περιφέρεια Μόσχας και μόνο, υπάρχουν πάνω από 300 χονδρέμποροι, έμποροι και διανομείς προϊόντων ψαριού και ιχθυηρών. Η Αγία Πετρούπολη είναι επίσης σημαντική πόλη, υπό αυτή την άποψη. Το Βλαντιβοστόκ αποτελεί την έδρα των περισσότερων εισαγωγών/διανομέων της ρωσικής Άπω Ανατολής και παίζει αντίστοιχο ρόλο με αυτόν της Μόσχας. Δυστυχώς, όμως, δεν υπάρχουν επαρκείς πληροφορίες για τα κανάλια διανομής ιχθυηρών ανατολικά των Ουραλίων. Αναμένεται ότι η ανάπτυξη του λιανικού εμπορίου στην περιφέρεια θα βελτιώσει το σύστημα διανομής. 2.1. Εισαγωγείς Οι εισαγωγείς και χονδρέμποροι ψαριών και ιχθυηρών της Μόσχας και της Αγίας Πετρούπολης αποτελούν τους 113
ΡΩΣΙΚΗ ΟΜΟΣΠΟΝΔΙΑ
1.6. Συσχετισμός τιμής-ποιότητας Όπως προαναφέρθηκε, η τιμή αποτελεί σημαντική και αποφασιστική παράμετρο. Όμως, οι καταναλωτές μέσου και υψηλού εισοδήματος αρχίζουν να δίνουν ολοένα και μεγαλύτερη προσοχή στην ποιότητα. Στη Ρωσία, όπως και σε πολλές άλλες χώρες, υπάρχει ένα ολοένα αυξανόμενο ενδιαφέρον για τρόφιμα που σχετίζονται με την υγιεινή ζωή. Το γεγονός αυτό, οδηγεί σε αυξημένη ζήτηση ιχθυηρών. Έμμεσα, η τάση αυτή αντικατοπτρίζεται στον αυξανόμενο αριθμό εστιατορίων ψαριών, συμπεριλαμβανομένων αυτών που σερβίρουν σούσι, και στο γενικά έντονο ενδιαφέρον για την ιαπωνική κουζίνα. Με άλλα λόγια, υπάρχει μια μεγάλη ομάδα καταναλωτών στη Ρωσία, κυρίως στη Μόσχα και την Αγία Πετρούπολη, οι οποίοι είναι πρόθυμοι να πληρώσουν για ιχθυηρά υψηλής ποιότητας. Οι αναλυτές της αγοράς επισημαίνουν επίσης ότι υπάρχει ένα έντονο ενδιαφέρον των Ρώσων καταναλωτών για «καθαρές τροφές», δηλαδή τροφές χωρίς πρόσθετα.
ΡΩΣΙΚΗ ΟΜΟΣΠΟΝΔΙΑ
κύριους προμηθευτές των εγχώριων σημείων πώλησης. Οι διαδικασίες εισαγωγής είναι τόσο περίπλοκες που οι λιανοπωλητές και αρκετοί μεταποιητές προτιμούν να αγοράζουν τα εισαγόμενα ψάρια από εξειδικευμένους εισαγωγείς αντί να κάνουν μόνοι τους τις εισαγωγές. Εξάλλου, οι περισσότερες επιχειρήσεις της περιφέρειας είναι μικρού μεγέθους και αποφεύγουν να εισάγουν ιχθυηρά απευθείας από το εξωτερικό. 2.2. Χονδρέμποροι Πριν τη δεκαετία του 1990, η γενική δομή του χονδρικού εμπορίου ήταν ανεπαρκής και οι εμπορικές πρακτικές ήταν παρωχημένες. Λόγω του αυξημένου ανταγωνισμού, οι χονδρέμποροι ιχθυηρών έπρεπε να προσαρμοστούν στις απαιτήσεις των σύγχρονων αγοραστών, οι οποίοι απαιτούν ποιοτικά προϊόντα. Από τα μέσα της δεκαετίας του 1990, παρατηρείται ένας σημαντικός μετασχηματισμός της διαχείρισης της διανομής, των τεχνικών πωλήσεων και των ποιοτικών επιλογών. Το χονδρικό εμπόριο ιχθυηρών στη Ρωσία μπορεί να διαχωριστεί στο χονδρικό εμπόριο μεγάλης κλίμακος και στο χονδρικό εμπόριο μέσης/μικρής κλίμακος. Όπως αναφέρθηκε, πάνω από 2.000 εταιρείες δραστηριοποιούνται στον τομέα του χονδρικού εμπορίου και της διανομής, π.χ. μεγάλοι χονδρεμπορικοί οργανισμοί αλιευτικών λεκανών όπως Dalribbsbit, Sevribsbit, Kaliningradribsbit, Kasribprom, Lenriba, Novorossiyskribprom και TPO Russia. Επίσης, μπορεί να διακριθεί στους μεταποιητές ψαριών που διαθέτουν ιδιόκτητο στόλο μεταφοράς και δικές τους εγκαταστάσεις διανομής και στις εξειδικευμένες εμπορικές εταιρείες. Οι εξειδικευμένες εμπορικές εταιρείες διαθέτουν ιδιόκτητες αποθήκες και ιδιόκτητους στόλους μεταφοράς και διανέμουν χιλιάδες είδη εμπορευμάτων (προϊόντα κρέατος, γαλακτοκομικά προϊόντα κλπ.). Οι εταιρείες αυτές υπογράφουν μεγάλα συμβόλαια με καταστήματα τροφίμων, αλυσίδες super-market και εταιρείες εστίασης και, συνήθως, έχουν τη δυνατότητα να πραγματοποιήσουν παραδόσεις και στην περιφέρεια. Γενικά, οι χονδρέμποροι φαίνεται να παίζουν σημαντικό ρόλο στην εμπορική ροή των ιχθυηρών. Οι εταιρείες χονδρικής διαθέτουν συνήθως αδέσμευτα κεφάλαια κίνησης και μπορούν έτσι να επηρεάσουν τόσο την πρωτογενή παραγωγή ψαριών, προσφέροντας προεξοφλήσεις σε ρευστό, όσο και τη λιανική διανομή, εξασφαλίζοντας πιστώσεις. 2.3. Λιανικό εμπόριο 2.3.α. Ανάπτυξη Η ταχεία ανάπτυξη του ρωσικού συστήματος λιανικού εμπορίου ξεκίνησε μετά την οικονομική κρίση του 1998 και, σήμερα, η χώρα αποτελεί μία από τις ταχύτερα αναπτυσσόμενες λιανικές αγορές τροφίμων. Ο τομέας του λιανικού εμπορίου υπήρξε ένας από τους πιο προσοδοφόρους τομείς της εθνικής οικονομίας, κυρίως λόγω του αυξημένου διαθέσιμου εισοδήματος, της οικονομικής ανάκαμψης, των νέων προϊόντων και των επενδύσεων σε εμπορικά κέντρα. Οι έμποροι λιανικής αρχικά είχαν επικεντρωθεί στις δύο μεγαλύτερες πόλεις της Ρωσίας (Μόσχα και Αγία Πετρούπολη) όμως, για να αυξήσουν τα μερίδιά τους στην αγορά, επεκτείνονται πλέον και σε άλλες πόλεις με πληθυσμό μεγαλύτερο του 1 εκ. (Σαμάρα, Νίζνιυ Νόβγκοροντ, Εκατερινμπουργκ κλπ.) 2.3.β. Δομή λιανικής πώλησης τροφίμων Σήμερα, στη δομή λιανικής πώλησης τροφίμων περιλαμβάνονται περίπου 340.000 σημεία πώλησης τροφίμων και ποτών. Οι ανοιχτές αγορές αντιπροσωπεύουν περίπου το 43% των συνολικών πωλήσεων, τα παραδοσιακά παντοπωλεία το 35%, τα περίπτερα και τα εξειδικευμένα καταστήματα το 13%, και οι υπεραγορές, τα super-market και τα καταστήματα μειωμένων τιμών το υπόλοιπο 9% (στη Μόσχα, το ποσοστό αυτό κυμαίνεται στο 28%). Ωστόσο, οι σύγχρονες αλυσίδες λιανικής πώλησης εξαπλώνονται γρήγορα και πρέπει να θεωρηθούν ως οι κύριοι στόχοι για τις πωλήσεις προϊόντων ψαριών και ιχθυηρών στο μέλλον. Σύμφωνα με αναλυτές της αγοράς, τα σύγχρονα σημεία λιανικής πώλησης στη Ρωσία θα καλύπτουν το 35-50% των συνολικών λιανικών πωλήσεων έως το 2015. Για τη Μόσχα, το ποσοστό θα είναι μεγαλύτερο και εκτιμάται ότι μπορεί να φτάσει το 50%-70%. Προς το παρόν πάντως, όπως προαναφέρθηκε, παρά την ταχεία ανάπτυξη των αλυσίδων super-market/υπεραγορών, οι παραδοσιακές ανοιχτές αγορές εξακολουθούν να αντιπροσωπεύουν το 43% των συνολικών λιανικών πωλήσεων στη Ρωσία, παραμένοντας σημαντικό κανάλι διανομής ιχθυηρών. 2.3.γ. Η αγορά ιχθυηρών της Μόσχας Η λιανική αγορά της Μόσχας είναι η πιο αναπτυγμένη αγορά της χώρας, όσον αφορά στη στρατηγική ανάπτυξη του τομέα, τα εισοδήματα των καταναλωτών και τις δομές διανομής. Εξάλλου, στη Μόσχα συγκεντρώνεται και το ¼ περίπου της συνολικής κατανάλωσης ιχθυηρών της Ρωσίας. 114
2.3.δ. Ξένες και εγχώριες αλυσίδες λιανικής πώλησης Η είσοδος αρκετών ξένων αλυσίδων όπως η Ramstore, η Auchan, η Spar και η Metro είχε τεράστιο αντίκτυπο στη λιανική αγορά τροφίμων της Ρωσίας. Εφάρμοσαν νέες φιλοσοφίες διοίκησης, εισήγαγαν σύγχρονες τεχνολογίες, αρχές και πρακτικές για να βελτιώσουν την εξυπηρέτηση των πελατών. Μπόρεσαν να προσφέρουν στους πελάτες τους χαμηλότερες τιμές, υψηλότερη ποιότητα και αποτελεσματικότερη διανομή. Έτσι, ασκήθηκε τεράστια πίεση στις μεγάλες ρωσικές εταιρείες οι οποίες, για να αντιμετωπίσουν τον ανταγωνισμό, αναγκάστηκαν να δημιουργήσουν στρατηγικές συμμαχίες. Οι μορφές που πήραν αυτές οι συνεργασίες είναι: • Ενοποίηση μικρότερων αλυσίδων λιανικής πώλησης τροφίμων • Ταυτόχρονη ανάπτυξη διάφορων μορφών και στρατηγικών μάρκετινγκ • Εφαρμογή συστημάτων δικαιόχρησης • Κατασκευή νέων σημείων πώλησης, αποθηκών και κέντρων διανομής 2.4. Υπηρεσίες εστίασης Η αυξανόμενες δαπάνες κατανάλωσης προώθησαν και την ανάπτυξη του τομέα των εστιατορίων και των υπηρεσιών εστίασης της Ρωσίας. Όμως, το μερίδιο των καταναλωτικών δαπανών για τρόφιμα «εκτός σπιτιού» θεωρείται μικρό και αντιπροσωπεύει μόλις το 7% των συνολικών δαπανών για τρόφιμα. Παρόλα αυτά, το μερίδιο αυτό αυξάνεται με πολύ μεγαλύτερους ρυθμούς απ’ ό,τι το μερίδιο των δαπανών για τρόφιμα «στο σπίτι». Ο αριθμός των εστιατορίων στη Ρωσία είναι σχετικά χαμηλός. Σύμφωνα με τις πιο τελευταίες εκτιμήσεις, υπάρχουν περίπου 10.500 εστιατόρια και καφέ στη Μόσχα (4.000 στην Αγία Πετρούπολη), τη στιγμή που στο Παρίσι ξεπερνούν τις 14.000. Ο αριθμός των εξειδικευμένων στα ψάρια εστιατορίων είναι επίσης σχετικά μικρός. 2.4.α. Γεωγραφική κατανομή Το μεγαλύτερο ποσοστό των ρωσικών εστιατορίων δραστηριοποιείται στη Μόσχα και την Αγία Πετρούπολη. Η ανάπτυξη του τομέα στις άλλες περιοχές της χώρας εξαρτάται από την αγοραστική δύναμη του πληθυσμού ή τη θετική αντιμετώπιση από τις τοπικές διοικήσεις. Η επέκταση των αλυσίδων εστιατορίων στις υπόλοιπες περιοχές ιδιαίτερα αυτών με μέσες ή ακριβές τιμές, γίνεται με αργούς ρυθμούς. Αυτό οφείλεται τόσο στην αδυναμία των εστιατόρων να εξασφαλίσουν σταθερές προμήθειες τροφίμων ικανοποιητικής ποιότητας, όσο και στην αδυναμία τους να διατηρήσουν σταθερές σχέσεις με την τοπική διοίκηση. Το τυπικό ρωσικό εστιατόριο προσφέρει παραδοσιακά μεγάλη ποικιλία κρεάτων, ενώ τα πιάτα με ψάρι αντιπροσωπεύουν σχετικά μικρό τμήμα του μενού. Δεδομένου του σκληρού ανταγωνισμού που επικρατεί, τα εστιατόρια τείνουν να στοχεύουν στις προτιμήσεις του μέσου καταναλωτή (ο οποίος, εν γένει, τρώει πολύ περισσότερο κρέας απ’ ό,τι ψάρι). Παρόλα αυτά, το ενδιαφέρον προς τα προϊόντα ψαριού αυξάνεται εξαιτίας της στροφής προς έναν πιο υγιεινό 115
ΡΩΣΙΚΗ ΟΜΟΣΠΟΝΔΙΑ
Είναι δύσκολο να παρουσιαστούν ακριβή νούμερα για την ανάπτυξη των καναλιών πωλήσεων ψαριών της Μόσχας. Σύμφωνα με έρευνες, πολλοί Μοσχοβίτες προτιμούν ακόμα να αγοράζουν τα ψάρια τους από τις ανοιχτές αγορές. Όπως, κατά τη διάρκεια των τελευταίων πέντε ετών, το μερίδιο αυτών των παραδοσιακών σημείων πωλήσεων ελαττώθηκε από 33% σε 23%. Αντίθετα, το μερίδιο που κερδίζουν τα σύγχρονης μορφής καταστήματα λιανικής αυξάνεται με υψηλότερους ρυθμούς. Σήμερα, κυμαίνεται στο 30% ενώ προβλέπεται ότι, έως το τέλος της επόμενης δεκαετίας, θα φτάσει το 50-70%. Οι κύριοι λιανοπωλητές της Μόσχας είναι οι εξής: • Η ρωσική εταιρεία διάθεσης προϊόντων σε φτηνή τιμή Pyaterochka. • Η ρωσική αλυσίδα υπεραγορών και super-market Perekryostok • Η τουρκική αλυσίδα υπεραγορών και super-market Ramstore • Η ρωσική αλυσίδα υπεραγορών και super-market 7th Continent • Η γαλλική αλύσιδα υπεραγορών Auchan • Η αμερικανική αλυσίδα υπεραγορών Metro Τα κύρια κριτήρια επιλογής σημείου πωλήσεων είναι: (i) η εγγύτητα στην κατοικία ή την εργασία, (ii) η ποικιλία των προϊόντων και (iii) οι τιμές. Η Μόσχα, δεδομένου ότι είναι η μεγαλύτερη αγορά ιχθυηρών της Ρωσίας, παίζει ηγετικό ρόλο στη διαμόρφωση των καταναλωτικών τάσεων.
ΡΩΣΙΚΗ ΟΜΟΣΠΟΝΔΙΑ
τρόπο ζωής. Τα εστιατόρια σούσι αυξάνονται συνεχώς, ενώ υπάρχει και ισχυρό ενδιαφέρον για την ασιατική κουζίνα ιχθυηρών. Η θαλασσινή κουζίνα θεωρείται ένας από τους πιο προσοδοφόρους τομείς του ομίλου εστιατορίων Rosinter, στον οποίο υπάγεται και η αλυσίδα εστιατορίων Planeta Sushi. 2.5. Διαμόρφωση των τιμών στη Ρωσία Το μέσο κόστος ανά στάδιο και τα μέσα περιθώρια κέρδους κατά τη διμόρφωση των τιμών των ιχθυηρών στη Ρωσία, εκτιμάται ότι έχουν ως εξής: Κόστος πρώτων υλών
33%
Κόστος μεταφοράς και αποθήκευσης
11%
Τέλη
2%
Κόστος μεταποίησης
11%
Κέρδος εισαγωγέα
1%
Κέρδος εμπόρου χονδρικής
1%
Κέρδος εμπόρου λιανικής
41%
2.5.α. Λιανική πώληση Γενικά, οι έμποροι λιανικής προτιμούν να πιέζουν τους προμηθευτές τους για συγκράτηση των αυξήσεων, παρά να μεταφέρουν τις διάφορες αυξήσεις στους καταναλωτές. Όπως και σε όλες τις άλλες αγορές, οι μεγάλοι έμποροι λιανικής της Ρωσίας έχουν τη δυνατότητα να αποφασίζουν σχεδόν από μόνοι τους για την τιμή των προϊόντων που μπαίνουν στα ράφια των καταστημάτων τους, επηρεάζοντας έτσι και την υπόλοιπη αλυσίδα διαμόρφωσης των τιμών. Επίσης, δεδομένη είναι η ανάγκη τους για σταθερές προμήθειες σε σταθερές τιμές, γεγονός που οδηγεί στο συμπέρασμα ότι οι μεγάλοι έμποροι λιανικής θα προτιμούν όλο και περισσότερο τις μακροχρόνιες συμβάσεις με τους προμηθευτές τους. Τέλος, μια άλλη εναλλακτική των εμπόρων λιανικής όταν αντιμετωπίζουν αυξήσεις από τους προμηθευτές τους είναι να αναζητήσουν άλλους προμηθευτές. Π.χ. όταν οι τιμές του σολομού Νορβηγίας αυξήθηκαν σημαντικά το 2005, η ρωσική αγορά άρχισε να εισάγει σολομό Χιλής. 2.5.β. Διανομή Τα κόστη διανομής για τους εγχώριους παραγωγούς που διαθέτουν μεταφορικό στόλο εκτιμώνται στο 5%-15%. Οι εξειδικευμένες εταιρείες διανομής συνήθως χρεώνουν υψηλότερες τιμές. 2.5.γ. Κανάλια χονδρικών πωλήσεων Τα περιθώρια σε αυτό το στάδιο εξαρτώνται σε πολύ μεγάλο βαθμό από το είδος του μεταποιούμενου ψαριού και φαίνεται να κυμαίνονται από 2%-10%. Το περιθώριο αυτό ελαττώνεται όταν αναφερόμαστε σε δημοφιλή είδη (ρέγγα, σκουμπρί και γάδος Αλάσκας), και περιορίζεται σε 2%-4%. 2.5.δ. Παρασκευή έτοιμου προϊόντος Σε αυτό το στάδιο, η προστιθέμενη αξία εκτιμάται σε 15%-30%. 2.5.ε. Προμήθεια πρώτων υλών Κάποιοι μεταποιητές μετρούν το κόστος παραγωγής τους σε σταθερά ποσά και όχι σε ποσοστιαίες μονάδες, ανεξάρτητα από το είδος της πρώτης ύλης που επεξεργάζονται. Γενικά, το κόστος που αποδίδεται στην κάθε είδους επεξεργασία ιχθύων (από το φιλετάρισμα ως και την κατάψυξη και συσκευασία), είναι $0,60 ανά κιλό πρώτης ύλης.
3. Το ελληνικό ψάρι στη Ρωσία – Προοπτικές Κατόπιν επίμονων προσπαθειών του Γραφείου ΟΕΥ της Πρεσβείας της Ελλάδας στη Μόσχα, η εισαγωγική εταιρεία «La Maree», μία από τις σημαντικότερες εταιρείες εισαγωγής ιχθυηρών στη Μόσχα, επέδειξε έντονο ενδιαφέρον για εισαγωγές ελληνικών ψαριών. Το μέγεθος της αγοράς φρέσκων ιχθυηρών της Μόσχας εκτιμάται σε 20 περίπου τόνους, εβδομαδιαίως. Η εται116
Δ.Κ.
Περιγραφή
03.02.69.99
Άλλα ψάρια, νωπά ή διατηρημένα
03.03.97.71
Σπαρίδες, κατεψυγμένες
03.03.79.98
Άλλα ψάρια, κατεψυγμένα
03.02.69.95
2005
2006
2007
χιλ. €
τν.
χιλ. €
kg
χιλ. €
kg
168,1
42,9
185,8
42,2
292,4
39,8
178,1
35,2
616,1
106,3
176,6
35,3
Τσιπούρες, νωπές ή διατηρημένες
28,1
4,5
13,5
2,2
03.02.69.94
Λαβράκια, νωπά ή διατηρημένα
12,8
1,9
12,5
2,0
03.07.59.10
Χταπόδια κατεψυγμένα
03.07.49.38
Καλαμάρια, κατεψυγμένα ΣΥΝΟΛΟ
176,5
30,7
14,9
1,9
55,3
6,4
12,0
1,4
4,9
1,0
16,4
3,5
11,1
1,4
364,4
76,5
914,5
164,8
696,1
117,3
Πηγή: ΕΣΥΕ
Από τον ανωτέρω Πίνακα, μπορούμε να συναγάγουμε τα εξής: 99 Η συνολική αξία των ελληνικών εξαγωγών ιχθυηρών προς τη Ρωσική Ομοσπονδία έχει σχεδόν διπλασιαστεί την τελευταία τριετία (αύξηση 91,0%). Παρόλα αυτά, το 2007, δεν αποτελούσαν παρά το 0,3% των συνολικών ελληνικών εξαγωγών. 99 Αν λάβουμε υπ’ όψιν ότι, το ίδιο διάστημα, ο συνολικός όγκος των ελληνικών εξαγωγών ιχθυηρών προς τη Ρωσική Ομοσπονδία έχει αυξηθεί κατά 53,3%, συμπεραίνουμε ότι τα ελληνικά ιχθυηρά προσφέρονται πλέον σε υψηλότερη τιμή. Το γεγονός αυτό αντικατοπτρίζει τόσο το αυξανόμενο βιοτικό επίπεδο των Ρώσων καταναλωτών. 99 Η αναλογία νωπών (ή διατηρημένων με απλή ψύξη) και κατεψυγμένων ψαριών που εξήγαγε η χώρα μας στη Ρωσία το 2007 είναι σχεδόν 1:1, με τα κατεψυγμένα να έχουν ένα μικρό προβάδισμα. 99 Το 2006 παρατηρείται μία «έκρηξη» των ελληνικών εξαγωγών ιχθυηρών προς τη Ρωσική Ομοσπονδία, η οποία πρέπει να αποδοθεί κυρίως στην αύξηση των εξαγωγών κατεψυγμένων ψαριών. Η «έκρηξη» αυτή δε φαίνεται, όμως, να συνεχίζεται και το 2007. 99 Το εύρος των προϊόντων ιχθυηρών που εξάγει η χώρα μας στη Ρωσία έχει σχεδόν διπλασιαστεί τα τελευταία τρία χρόνια, γεγονός που συνάδει με τον εν γένει εμπλουτισμό της γκάμας των προϊόντων που προσφέρονται πλέον στο Ρώσο καταναλωτή. Υπό τις παρούσες συνθήκες οικονομικής ανάπτυξης της ρωσικής οικονομίας, θεωρούμε ότι δίδονται όλες οι δυνατότητες στους Έλληνες παραγωγούς ιχθυηρών να εισέλθουν δυναμικά στην εγχώρια αγορά, προσφέροντας ποιοτικά προϊόντα σε ανταγωνιστικές τιμές.
117
ΡΩΣΙΚΗ ΟΜΟΣΠΟΝΔΙΑ
ρεία «La Maree» διακινεί 7 τόνους εβδομαδιαίως, η εταιρεία «PBK» (η οποία διακινεί και ελληνικά αλιεύματα) άλλους 7 τόνους, ενώ η υπόλοιπη ποσότητα διακινείται από άλλες μικρότερες εταιρείες. Αξίζει να σημειωθεί επίσης ότι, σύμφωνα με άποψη επαγγελματιών του κλάδου, εισαγωγέων και υπευθύνων μεγάλων αλυσίδων καταστημάτων, με τους οποίους διατηρεί επαφή το Γραφείο μας, αναμένεται ο όγκος των εισαγόμενων ιχθυηρών μεσογειακής προελεύσεως αναμένεται να αυξηθεί στο προσεχές μέλλον. Προς το παρόν, οι ελληνικές εξαγωγές ιχθυηρών στη Ρωσική Ομοσπονδία χαρακτηρίζονται μάλλον χαμηλές. Πιο συγκεκριμένα, σύμφωνα με την ΕΣΥΕ, την τελευταία τριετία έχουν ως εξής:
ΡΩΣΙΚΗ ΟΜΟΣΠΟΝΔΙΑ
Ρωσικές εταιρείες εμπορίας ψυγμένων και κατεψυγμένων ψαριών Μόσχα 1. Albatros Seafood der. Apariniki, vlad. 1, Kartinsky s/o, Leninsky r-n, Moscow Region 142715, Russian Federation. E-mail: sale@albatrosseafood.ru Website: http://www.albatrosseafood.ru τηλ.: +7 495 548-85-85, +7 495 399-33-90 τηλ./fax: +7 495 399-37-90, +7 495 399-32-66, τηλ./fax: +7 495 399-75-33, +7 495 399-32-55
5. MARINA Group Company ul. Veshnikh Vod 6, kor. 2, Moscow 129338, Russian Federation. E-mail: info@marinafish.ru, info@marinar.ru Website: http://www.marinar.ru τηλ./fax: +7 495 188-66-07, +7 495 182-95-16, +7 495 183-93-10, τηλ./fax: +7 495 742-80-48, +7 495 742-80-89
2. Fish-factory p/o Biserovo, Noginsky r-n, Moscow Region 142451, Russian Federation. E-mail: biserovo@aha.ru Website: http://www.biserovo.ru τηλ.: +7 49651 2-52-68. +7 49651 2-58-60.+7 495 702-90-31 τηλ.: +7 495 702-90-24, τηλ./fax: +7 495 702-90-39
6. Nogisk Cold-Storage Complex ul. Betonnaya 4, Noginsk, Moscow Region 142410, Russian Federation. E-mail: nhk@noginsk.ru Website: http://www.morogenoe.noginsk.ru τηλ.: +7 495 524-52-82, +7 495 49651 4-36-16 τηλ./fax: +7 49651 4-25-82, +7 49651 4-36-58 fax: +7 49651 4-18-01
3. KAPITAN-RIBA kompaniya plemzavod ‘Rus’, Zhitnevo, Domodedovsky r-n, Moscow Region 142033, Russian Federation. E-mail: info@captain-fish.ru Website: http://www.captain-fish.ru τηλ./fax: +7 495 739-75-55
7. PBK ul. Profsoyuznaya 84/32, et. 11, Moscow 117485, Russian Federation. E-mail: import@pbkltd.ru Website: http://www.pbkltd.ru τηλ./fax: +7 495 232-44-26, +7 495 232-44-25, +7 495 232-44-24
4. La Maree Volgogradskiy pr-t 32, str. 3, Moscow, Russian Federation. E-mail: info@lamaree.ru Website: http://www.lamaree.ru τηλ.: +7 495 775-14-70 fax: +7 495 775-14-71
8. Portkhladokombinat Leningradskoye shosse 69, Moscow 125445, Russian Federation. E-mail: postmaster@phk.ru Website: http://www.phk.ru τηλ.: +7 495 457-83-91 fax: +7 495 451-47-93
Αγία Πετρούπολη 1. Fish-Processing Plant No. 1 Elevatornaya ploshchadka 16, kor. 7, Ugolnaya gaban, SanktPeterburg 198096, Russian Federation. E-mail: admin@rok1.spb.ru, sales@rok1.spb.ru Website: http://www.nwfish.ru τηλ.: +7 812 784-14-01, +7 812 785-04-89 τηλ.: +7 812 320-98-42 fax: +7 812 783-33-35 2. ORGKHIM-EKOLOGIYA Trade House pr-t Yelizarova 38, liter A, Saint Petersburg 192148, Russian Federation. E-mail: orghim@mail.wplus.net, kuzmina@orghim.ru (Manager Εισαγωγών, κα Kuzmina Tatyana) Website: http://www.orghim.ru τηλ.: +7 812 325-30-30, +7 812 325-11-95 fax: +7 812 325-11-94, +7 812 325-10-18
118
3. Petro-Vid Varshavskiy gruzovoy dvor, nab. Obvodnogo kanala 118, Sankt-Peterburg 196233, Russian Federation. E-mail: office@petro-vid.spb.ru Website: http://www.petro-vid.spb.ru τηλ.: +7 812 316-77-10, +7 812 436-32-06, +7 812 436-35-73, τηλ.: +7 812 768-22-79, +7 812 768-25-28, +7 812 316-00-03 τηλ./fax: +7 812 316-77-01, +7 812 316-49-80
1. Arkhangelsk Trawling Fleet Leningradsky pr-t 324, Arkhangelsk 163030, Russian Federation. E-mail: flot@abtf.arh.ru, frp@abtf.arh.ru (Γενικός Διευθυντής), frsn@abtf.arh.ru (Αναπληρωτής Γενικός Διευθυντής Εμπορίου, κ. Kovalenko Nikolay Stepanovich) Website: http://www.abtf.arh.ru τηλ.: +7 8182 61-13-15, +7 8182 62-89-88, τηλ.: +7 8182 41-39-85, +7 8182 23-12-65 fax: +7 8182 61-21-97
4. METRO KESH END KERRI tsentr optovoy torgovli Kaluzhskoe shosse, d. Prudnoe, 104, Lenninskiy r-n, Tula Region 300903. Russian Federation. E-mail: acquisition.store37@metro.com.ru Website: http://www.metro-cc.ru τηλ.: +7 4872 32-57-00, +7 4872 32-57-51, +7 4872 32-57-64 fax: +7 4872 32-57-52
2. Bredny V. V. ul. Dzerzhinskogo 1, Ulan-Ude, Buryatia 670034, Russian Federation. E-mail: info@megatitan.ru Website: http://www.megatitan.ru τηλ.: +7 3012 44-12-11, +7 3012 44-12-44 τηλ./fax: +7 3012 44-72-33, +7 3012 44-12-12
5. Moreproduct ul. Koniayeva 117, Ryazan 390020, Russian Federation. E-mail: info@morefish.ru Website: http://www.morefish.ru τηλ.: +7 4912 93-12-71, +7 4912 93-12-73 τηλ./fax: +7 4912 93-12-72, +7 4912 93-14-39
3. Kostromariba ul. Lokomotivnaya 26, Kostroma 156961, Russian Federation. E-mail: referent@kostromafish.ru, schennikov@kostromafish.ru (Αναπληρωτής Γενικός Διευθυντής Εμπορίου, κ. Shchennikov Oleg Anatolevich), sdmitry@kostromafish. ru (Προϊστάμενος Τμήματος Αγορών, κ. Skripnichenko Dmitriy Yurevich), marketing@kostromafish.ru (Προϊσταμένη Τμήματος Marketing, κα Belova Alyona) Website: http://www.kostromafish.ru τηλ.: +7 4942 34-71-43, +7 4942 54-42-13, +7 4942 54-41-71 τηλ./fax: +7 4942 54-85-15
6. Murmansk Trawling Fleet ul. Shmidta 43, Murmansk 183038, Russian Federation. E-mail: mtf@mtf.ru Website: http://www.mtf.ru τηλ.: +7 495 692-53-83, +7 8152 28-81-00, +7 8152 28-81-11 τηλ./fax: +7 8152 28-80-70
119
ΡΩΣΙΚΗ ΟΜΟΣΠΟΝΔΙΑ
Άλλες Περιφέρειες
Στοιχεία επικοινωνίας Γραφείων ΟΕΥ ΒΟΥΛΓΑΡΙΑ ΠΡΕΣΒΕΙΑ THΣ EΛΛΑΔΟΣ ΣΤΗ ΣΟΦΙΑ ΓΡΑΦΕΙΟ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ & ΕΜΠΟΡΙΚΩΝ ΥΠΟΘΕΣΕΩΝ Evlogi Georgiev 103, Sofia 1504, Bulgaria Τηλl.: (003592) 9447959, 9447790, Fax: (003592) 9505375 E-mails: economy@grembassysofia.org, ecocom-sofia@mfa.gr
ΟΛΛΑΝΔΙΑ ΠΡΕΣΒΕΙΑ THΣ EΛΛΑΔΟΣ ΣΤΗ ΧΑΓΗ ΓΡΑΦΕΙΟ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ & ΕΜΠΟΡΙΚΩΝ ΥΠΟΘΕΣΕΩΝ Anna Paulownastraat 117, 251 BD The Hague, The Netherlands Τηλ.: (003170) 3561199, Fax: (003170) 3615747, E-mail: Gremco.Hague@Inter.nl.net
ΓΕΡΜΑΝΙΑ ΠΡΕΣΒΕΙΑ THΣ EΛΛΑΔΟΣ ΣΤΟ ΒΕΡΟΛΙΝΟ ΓΡΑΦΕΙΟ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ & ΕΜΠΟΡΙΚΩΝ ΥΠΟΘΕΣΕΩΝ Kurfürstenstraße 130 D-10785 Berlin, Germany Τηλ.: (004930) 2360990, Fax: (004930) 23609920, E-mail: ecocom-berlin@mfa.gr
ΠΟΛΩΝΙΑ ΠΡΕΣΒΕΙΑ THΣ EΛΛΑΔΟΣ ΣΤΗ ΒΑΡΣΟΒΙΑ ΓΡΑΦΕΙΟ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ & ΕΜΠΟΡΙΚΩΝ ΥΠΟΘΕΣΕΩΝ Krakowskie Przedmiescie 47/51, 00-071 Warszawa, Poland Τηλ.: (004822) 8264828, Fax: (004822) 8264008, E-mail: ecocom-warsaw@mfa.gr
ΗΝΩΜΕΝΟ ΒΑΣΙΛΕΙΟ ΠΡΕΣΒΕΙΑ THΣ EΛΛΑΔΟΣ ΣΤΟ ΛΟΝΔΙΝΟ ΓΡΑΦΕΙΟ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ & ΕΜΠΟΡΙΚΩΝ ΥΠΟΘΕΣΕΩΝ 1 A Holland Park, London, W11 3TP, U.K. Tηλ.: (004420) 7727 8860, Fax: (004420) 7727 9934, E-mail: commercial@greekembassy.org.uk
ΠΟΡΤΟΓΑΛΙΑ ΠΡΕΣΒΕΙΑ THΣ EΛΛΑΔΟΣ ΣΤΗ ΛΙΣΑΒΩΝΑ ΓΡΑΦΕΙΟ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ & ΕΜΠΟΡΙΚΩΝ ΥΠΟΘΕΣΕΩΝ Rua do Alto do Duque, 13, 1449 026 Lisboa, Portugal Τηλ.: (00351 21) 3501600, Fax: (0035 21) 3501609, E-mail: grecia@armail.pt
ΙΣΠΑΝΙΑ ΠΡΕΣΒΕΙΑ THΣ EΛΛΑΔΟΣ ΣΤΗ ΜΑΔΡΙΤΗ ΓΡΑΦΕΙΟ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ & ΕΜΠΟΡΙΚΩΝ ΥΠΟΘΕΣΕΩΝ Avda Dr Arce 24-28002, Spain Tηλ.: (003491) 5644592, Fax: (003491) 5645923, E-mail: ecocom-madrid@mfa.gr
ΡΟΥΜΑΝΙΑ ΠΡΕΣΒΕΙΑ THΣ EΛΛΑΔΟΣ ΣΤΟ ΒΟΥΚΟΥΡΕΣΤΙ ΓΡΑΦΕΙΟ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ & ΕΜΠΟΡΙΚΩΝ ΥΠΟΘΕΣΕΩΝ Alecu Russo 13-19, et. 3, ap. 6, Bucuresti, Romania Τηλ: (004021) 2100748, 2115724, Fax: (004021) 2119893, E-mail: ecocom-bucharest@mfa. gr
ΙΤΑΛΙΑ ΠΡΕΣΒΕΙΑ THΣ EΛΛΑΔΟΣ ΣΤΗ ΡΩΜΗ ΓΡΑΦΕΙΟ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ & ΕΜΠΟΡΙΚΩΝ ΥΠΟΘΕΣΕΩΝ Viale Parioli 10, 00197 Roma, Italia Tηλ.: (003906) 80690758, Fax: (003906) 80692298, E-mail: ecocom-rome@mfa.gr
ΡΩΣΙΚΗ ΟΜΟΣΠΟΝΔΙΑ ΠΡΕΣΒΕΙΑ THΣ EΛΛΑΔΟΣ ΣΤΗ ΜΟΣΧΑ ΓΡΑΦΕΙΟ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ & ΕΜΠΟΡΙΚΩΝ ΥΠΟΘΕΣΕΩΝ ul. Spiridonovka 14, 123001 Moscow, Russian Federation Τηλ.: (007495) 6443270-74, Fax: (007495) 6443275, E-mail: ecocom-moscow@mfa.gr
ΚΥΠΡΟΣ ΠΡΕΣΒΕΙΑ THΣ EΛΛΑΔΟΣ ΣΤΗ ΛΕΥΚΩΣΙΑ ΓΡΑΦΕΙΟ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ & ΕΜΠΟΡΙΚΩΝ ΥΠΟΘΕΣΕΩΝ Κυριάκου Μάτση 18, Victory Tower, Γραφ.201, 1082 Αγ. Ομολογητές, Λευκωσία, Κύπρος Tηλ.: (0035722) 672219, 672604, Fax: (0035722) 672703 E-mail: greekcom@otenettel.com, ecocom-nicosia@mfa.gr
120
ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΕΞΩΤΕΡΙΚΩΝ ΓΕΝΙΚΗ ΓΡΑΜΜΑΤΕΙΑ ΔΙΕΘΝΩΝ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ ΣΧΕΣΕΩΝ & ΑΝΑΠΤΥΞΙΑΚΗΣ ΣΥΝΕΡΓΑΣΙΑΣ
ΣΥΝΔΕΣΜΟΣ ΕΛΛΗΝΙΚΩΝ ΘΑΛΑΣΣΟΚΑΛΛΙΕΡΓΕΙΩΝ (ΣΕΘ)