#1028

# 1028 | ΟΚΤΩΒΡΗΣ 2015 | 2 ευρώ

" Την ορµή µας την έχουµε απ' τους αιώνες... θα βγούµε νικητές κι ας είναι οι θυσίες µας βαριές" Ναζίµ Χικµέτ

2

*

Στο εξώφυλλο του “Οδηγητή” απεικονίζεται το σχέδιο, από την ανεκτέλεστη ξυλογραφία τοίχου του Α.Τάσσου, “Συνέλευση των καπεταναίων στη Λαμία 16 Νοεμβρίου 1944”. Το σχέδιο ανήκει στη Συλλογή Εταιρείας Εικαστικών Τεχνών Α. Τάσσος, την οποία κι ευχαριστούμε θερμά για την άδεια.

18

8

*

Στο οπισθόφυλλο του “Οδηγητή” απεικονίζεται γκράφιτι του Γιώργου Σκουρλή, στελέχους της ΚΝΕ. Οι στίχοι του Τάσου Λειβαδίτη συνοδεύουν το άψυχο κορμί του μικρού Αϊλάν από τη Συρία, σε ένα γκράφιτι στο Δημοτικό Στάδιο Κορωπίου.

Κομμουνιστική Επιθεώρηση 22

14

κυκλοφορεί το τεύχος 5/2015 Αναλυτικά τα περιεχόμενα του τεύχους: Οικονομία-Πολιτική

3 Ο χειμώνας έρχεται 6 Σχόλια 8 Ο καπιταλισμός γεννάει κρίση, πολέμους και προσφυγιά

12 Τη νέα χρονιά κάνουμε ποδαρικό με οργάνωση του αγώνα!

14 «Το κίνημα να επιδιώκει την “αστάθειά” του καπιταλιστικού δρόμου και της ΕΕ και να μην τη φοβάται»

16 Μπαίνουμε στο νέο έτος με δύναμη και ορμή 18 41 Φεστιβάλ ΚΝΕ-Οδηγητή: “Την ορμή μας ο

την έχουμε από τους αιώνες... θα βγούμε νικητές κι ας είναι οι θυσίες μας βαριές”

22

ΑΠΟΣΤΟΛΗ ΑΛΛΗΛΕΓΓΥΗΣ ΤΗΣ SDAJ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ - Βήμα μπροστά στην κοινή πάλη Γερμανών και Ελλήνων νέων κομμουνιστών

25 75 χρόνια απ’ την 28

Οκτώβρη. Μάθε την αλήθεια το χώμα που πατάς λευτέρωσαν μ' αγώνα ΕΑΜ – ΕΠΟΝ - ΕΛΑΣ η

27

Το μαθητικό κίνημα την περίοδο της δικτατορίας του Μεταξά και της Κατοχής (19361944)

30

Από την ΟΚΝΕ στην ΚΝΕ. Η ανάγκη ύπαρξης Κομμουνιστικής Νεολαίας σε όλες τις συνθήκες

32 Βιβλιοπαρουσίαση: Ο Α’ Παγκόσμιος Πόλεμος και η προϊστορία του (1870-1918)

34

48 χρόνια από το θάνατο του κομμουνιστή επαναστάτη Che Guevara

35 Προτάσεις 36 ΚΑΡΛ ΜΑΡΞ – ΦΡΙΝΤΡΙΧ ΕΝΓΚΕΛΣ, Για

 Κείμενο του Τμήματος Οικονομίας της ΚΕ του ΚΚΕ: Ο ταξικός απολογισμός της κυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ  Κώστα Μπορμπότη και Ηλία Τσιμπουκάκη: Το οπορτουνιστικό ανάχωμα της “Λαϊκής Ενότητας”  Κείμενο του Τμήματος Αγροτικής Πολιτικής της ΚΕ του ΚΚΕ: Η πορεία της γαλακτοπαραγωγού αγελαδοτροφίας στην Ελλάδα Τέχνη-Επιστήμη  Κώστα Σκολαρίκου: Ο Ναζίμ Χικμέτ και η εποχή του  Δημήτρη Κοιλάκου: Με αφορμή τα 60 χρόνια από το θάνατο του Άλμπερτ Αϊνστάιν Κομματικά ντοκουμέντα

τον Αναρχισμό: Η πάλη με τον μπακουνισμό την περίοδο της Α΄Διεθνούς – ΠΡΟΛΟΓΟΣ (μέρος 5ο)

38

Θέμος Κορνάρος: “Για να μην κατακλύσει η ζούγκλα τους ανθρώπινους συνοικισμούς”

Αγόρασέ τον Διάβασέ τον Διάδοσέ τον!

OΔΗΓΗΤΗΣ: Όργανο του ΚΣ της ΚΝΕ, www.odigitis.gr, e-mail: mail@odigitis.gr Ιδιοκτησία: ΣΥΓΧΡΟΝΗ ΕΠΟΧΗ ΕΚΔΟΤΙΚΗ ΑΕΒΕ, Εκδότρια - Διευθύντρια: Αναστασία Μοσχόβου, Διεύθυνση: Κοτοπούλη 11 και Βερανζέρου, ΤΚ: 104 32, Αθήνα, Κωδικός: 3995, ISSN 1791-3594, Τηλ.: 210 5282.526-528, Fax: 210 5241.526, Συνδρομητές: Σόλωνος 130, ΤΚ:106 81, Τηλ: 210 3320.800 (ετήσιες συνδρομές: εσωτερικού: 22 ευρώ, εξωτερικού: 35 ευρώ).

Οδηγητής ϐ Οκτώβρης 2015

3

Ο χειμώνας έρχεται…

Ο

ι εκλογές πέρασαν. Οι αντιδράσεις ντόπιων και ξένων εκμεταλλευτών, της ΕΕ, των ΗΠΑ δείχνουν ότι το αποτέλεσμα είναι σε βάρος του εργαζόμενου λαού και της νεολαίας. Χαρακτηριστική είναι η ανακοίνωση του ΣΕΒ μετά τη συγκρότηση της συγκυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝΕΛ: «Η νέα κυβέρνηση έχει μια καθαρή εντολή να προχωρήσει μέσα στο πλαίσιο των δεσμεύσεων που έχει αναλάβει απέναντι στην Ευρώπη και στους Έλληνες πολίτες» αλλά και τα “good job alexis” που φέρεται να είπε ο Ομπάμα στον Τσίπρα κατά την επίσκεψη του τελευταίου –για πολλοστή φορά– στις ΗΠΑ. Με ένα στόμα μια φωνή το κεφάλαιο ζητάει εδώ και τώρα να προχωρήσει η εφαρμογή του 3ου και χειρότερου μνημονίου. Η μεγάλη προσφορά του ΣΥΡΙΖΑ προς το σύστημα είναι ότι κατάφερε έναν κόσμο που πάλεψε ενάντια στα μνημόνια και την αντιλαϊκή πολιτική, για να καταργηθούν αντιλαϊκοί νόμοι και μέτρα, να τον μετατρέψει σε υποστηρικτή της αντιλαϊκής πολιτικής, μίας “δικαιότερης” εφαρμογής του 3ου μνημονίου. Ο ΣΥΡΙΖΑ έσπειρε ψεύτικες ελπίδες ότι χωρίς σύγκρουση με το σύστημα που γεννάει την αντιλαϊκή πολιτική υπάρχει φιλολαϊκή λύση και τώρα θερίζει απογοήτευση και συμβιβασμό για λογαριασμό των εκμεταλλευτών. Έκανε τη βρώμικη δουλειά για το σύστημα…

Η συγκυβέρνηση ανταποδίδει γρήγορα τα συγχαρίκια που πήρε

Να βάλουμε στο στόχαστρο τον πραγματικό αντίπαλο

Οι δηλώσεις υπουργών της συγκυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝΕΛ «ότι πρέπει (σ.σ. σαν κυβέρνηση) να κάνουμε σε ένα μήνα όσα δεν έγιναν σε 40 χρόνια» απευθύνονται στους βιομηχάνους, τους μεγάλους επιχειρηματικούς ομίλους, που νομίζουν ότι τώρα είναι η μεγάλη ώρα να ξεμπερδεύουν με ό,τι εργατικό λαϊκό δικαίωμα έχει απομείνει όρθιο. Η επίσκεψη του προωθυπουργού στις ΗΠΑ και τα καλωσορίσματα από μεγάλους επιχειρηματίες, είτε ξένους (Σόρος), είτε Έλληνες (Γιάννα Αγγελοπούλου), τα χαριεντίσματα του πρωθυπουργού με σεσημασμένους φονιάδες των λαών, όπως ο Κλίντον δείχνουν ότι η νεολαία, οι εργαζόμενοι πρέπει να “κουμπώνονται”. Την ίδια στιγμή στο φως της δημοσιότητας ήρθαν έγγραφα που λένε – ούτε λίγο, ούτε πολύ - ότι ο Τσίπρας ήταν καλωδιωμένος με αμερικάνους συμβούλους την ώρα των περίφημων διαπραγματεύσεων. Στην ουσία ήταν “καλωδιωμένος” με τα συμφέροντα ντόπιων και ξένων μονοπωλίων. Να άλλη μια απόδειξη για το ποιον υπηρετεί η κυβέρνηση, για το για ποιον διαπραγματεύτηκε, για ποιανού τα συμφέροντα “έδωσε 17ωρη μάχη” ο πρωθυπουργός. Γι’ αυτά τα συμφέροντα θα συνεχίσει να “μάχεται” η κυβέρνηση, προετοιμάζοντας νέο σφαγείο μέτρων για το λαό.

Στις εκλογές ένα μεγάλο μέρος της νεολαίας απείχε. Μέσα στην αποχή υπάρχουν πολλά. Σε μεγάλο βαθμό εκφράζεται μία θολή δυσαρέσκεια απέναντι σε λειτουργίες του αστικού πολιτικού συστήματος. Αυτό όμως δε γίνεται με κριτήρια που εναντιώνονται στο ίδιο το σύστημα ή που έστω το αμφισβητούν. Γι’ αυτό κι ενισχύονται οι λογικές του “τίποτα δε γίνεται”. Εδώ είναι και το κρίσιμο θέμα. Η μάχη για τη συνείδηση της νεολαίας δεν έχει κριθεί ακόμα. Η δυσαρέσκεια μπορεί να ξεθολώσει, η αγανάκτηση να σταθεί στα πόδια και να γίνει αγώνας ενάντια στις αιτίες που δημιουργούν τα προβλήματα που ζούμε, ενάντια στο εκμεταλλευτικό σύστημα. Έχουμε κάθε λόγο και δικαίωμα να διεκδικήσουμε μία καλύτερη ζωή. Να συμβάλουμε στη διαμόρφωση αιτημάτων και στόχων πάλης. Να αμφισβητηθεί το σύστημα της εκμετάλλευσης και της ανεργίας, να ανοίξει ο δρόμος της ανατροπής του. Μαζί να διαμορφώσουμε μια νεολαιίστικη πρωτοπόρα δύναμη συμβολής στον αγώνα ενάντια στα μονοπώλια, στην καπιταλιστική ιδιοκτησία και εξουσία. Συγκροτώντας μαζί με τον εργαζόμενο λαό τη δική μας δύναμη που θα έχει σταθερότητα, διάρκεια και θα παλεύει για την ανατροπή των εκμεταλλευτών. Ένα μεγάλο μέρος της νεολαίας που στο δημοψήφισμα του έκλεψαν το ΟΧΙ για να το κάνουν ΝΑΙ. Οι νέοι και οι νέες που δώσαν με την ψήφο τους μία 2η ευκαιρία στο ΣΥΡΙΖΑ να μην ανεχτούν να τους κλέβουν τη ζωή. Να μη δώσουν λευκή επιταγή. Δε θα αφήσουμε σε χλωρό κλαρί κυβέρνηση, ΕΕ, αφεντικά. Στα σχολεία, στις σχολές, στους χώρους δουλειάς, στις γειτονιές δημιουργούμε εστίες αντίστασης. Στηρίζουμε όσες ήδη υπάρχουν. Προετοιμαζόμαστε για να απαντήσουμε στην ψήφιση των νέων μέτρων από τη συγκυβέρνηση, με συλλαλητήρια, απεργίες μαζί με τους εργαζόμενους. Δυναμώνουμε παντού τον αγώνα και την αλληλεγγύη για να μην είναι κανένας άνεργος μόνος, κανένας νέος εργαζόμενος έρμαιο στην επίθεση της εργοδοσίας. Για να μην τολμήσουν να προσθέσουν νέα βάρη στις λαϊκές οικογένειες. Η νεολαία έχει συμφέρον να συμβάλει στην ενίσχυση της λαϊκής συμμαχίας ρήξης και ανατροπής. Η πλειοψηφία των νέων έχει συμφέρον να παλέψει, να συμπορευτεί με το ΚΚΕ και την ΚΝΕ, να παλέψει μαζί με τον εργαζόμενο λαό στρέφοντας τα βέλη τους ενάντια στον πραγματικό αντίπαλο: τους εκμεταλλευτές που έχουν στα χέρια τους τα κλειδιά της εξουσίας και της οικονομίας. Αυτήν την τεράστια δύναμη είναι ώρα να τη δοκιμάσουμε. Το επόμενο διάστημα η κυβέρνηση θα προσπαθήσει να κάνει πράξη όσα ήδη ψήφισε ενώ θα φέρει και νέα μέτρα. Φοροκαταιγίδα, ασφαλιστικό, νέες περικοπές σε δαπάνες για την παιδεία, την υγεία. Όλα αυτά θα προστεθούν στα όσα ήδη ζουν οι εργατικές λαϊκές οικογένειες. Έχουμε κάθε λόγο να τους χαλάσουμε τη σούπα της “σταθερότητας”. Σταθερότητα γι’ αυτούς σημαίνει “αστάθεια” για εμάς και τις οικογένειές μας, να μην ξέρουμε τι μας ξημερώνει. Να μας φορτώνουν νέα βάρη για να καλοπερνάνε οι λίγοι και να εξασφαλίζονται τα κέρδη τους.

Οι λύκοι αγκαλία με τα σκυλιά. Φωτογραφία από τη συνάντηση του Αλ. Τσίπρα με τον Bill Clinton και τη Γιάννα Αγγελοπούλου στις ΗΠΑ.



4 Τι “νέο” φέρνει η συγκυβέρνηση;

Το “νέο” που φέρνει η συγκυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝΕΛ αφορά μόνο τα προνόμια των μεγάλων επιχειρηματικών ομίλων. Ο στόχος; Η εξασφάλιση της περίφημης ανάκαμψης. Η ανάκαμψη βέβαια δεν αφορά τα δικαιώματα και τη ζωή της νεολαίας. Αυτά δε θα επανέλθουν. Αφορά την κερδοφορία των επιχειρηματικών ομίλων. Σε αυτούς θα κατευθυνθούν τα περίφημα επενδυτικά πακέτα που θέλει να εξασφαλίσει η κυβέρνηση από τη διαπραγμάτευση. Οι επενδύσεις που θα γίνουν θα αφορούν ελάχιστους κλάδους και θα γίνουν αποκλειστικά με βάση το κέρδος των λίγων. Οι θέσεις εργασίας που θα προκύψουν θα είναι σταγόνα στον ωκεανό των 1,5 εκατομμυρίων ανέργων, ενώ για όσους βρουν μία θέση στον ήλιο αυτή θα είναι με όρους γαλέρας. Τους ίδιους αφορά και η ρύθμιση του χρέους που θέλει να εξασφαλίσει η κυβέρνηση. Ό,τι χρήμα περισσέψει δε θα πάει ούτε κατά διάνοια για την κάλυψη των αναγκών μας. Δε θα καλυφθούν τα 20.000 κενά σε εκπαιδευτικούς στα σχολεία, δε θα πάψει το σχολείο να μοιράζει σκόρπιες γνώσεις και δεξιότητες, δε θα επιστραφούν τα κλεμμένα -δύο φορέςαποθεματικά των ΑΕΙ-ΤΕΙ, δε θα γεμίσουν οι τσέπες μας, δε θα εξασφαλιστεί η ζωή και το μέλλον μας. Ενώ είναι αστείο να μας λένε ότι αν αλλάξει η σκακιέρα στα ιδιοκτησιακά των τραπεζών θα προκύψει και κάτι καλό για τους εργαζόμενους και τη νεολαία. Λες και θα γίνουν οι τράπεζες παγκάρια…

Στο σκοπό των εκμεταλλευτών χορεύει και η αντιπολίτευση Αντιπολίτευση με όρους συμπολίτευσης θα κάνουν όλα τα άλλα κόμματα σε όλο το έργο που έχει μπροστά της η κυβέρνηση. Η ΝΔ με όποιον αρχηγό, το ΠΑΣΟΚ, το Ποτάμι και… οι γραφικοί τύπου Λεβέντη. Όλοι μαζί τσακώνονται για το θεαθήναι και όλοι μαζί στοιχίζονται πίσω από τα συμφέροντα των επιχειρηματικών ομίλων. Οι εκλογές έδειξαν ότι έχει ακόμα περιθώρια το σύστημα να παρουσιάζει σαν ελκυστική την θέση ότι μπορούν οι λίγοι να καλοπερνάνε και οι πολλοί να περιμένουν ότι έτσι μπορεί κάτι να αλλάξει. Και εδώ το σύστημα έριξε στη μάχη γι’ αυτήν ακριβώς την υπόθεση ακόμα και κάτι ξεφτισμένα κουρέλια τύπου Λεβέντη, προβάλλοντας την ψήφο “τρολ”. Βέβαια όταν θα δώσει ψήφο εμπιστοσύνης ο Λεβέντης στη νέα κυβέρνηση, δε θα τρολάρει καθόλου. Όταν υπερασπίζεται την ΕΕ δεν το κάνει για πλάκα, ούτε για πλάκα συμμετέχουν στο κόμμα του κάτι αμερικανοθρεμένοι πολιτικοί.

ΧΑ: Δεν στηρίζει απλά το σύστημα… τη στηρίζει το ίδιο το σύστημα Το αρνητικό του εκλογικού αποτελέσματος προκύπτει και από το ποσοστό που πήρε η ναζιστική εγκληματική Χρυσή Αυγή. Πολλά ειπώθηκαν για το αποτέλεσμά της. Βέβαια μόνο ο Ριζοσπάστης έδωσε κάποια αποκαλυπτικά στοιχεία:  Σε 16 εκλογικά τμήματα των Αμπελοκήπων που ψηφίζουν αστυνομικοί της ΓΑΔΑ, ο μέσος όρος της ΧΑ ήταν 14,20% . Δηλαδή, + 7,29% από το συνολικό ποσοστό της ΧΑ στην Α’ Αθήνας (6,91%).

-Στα ειδικά εκλογικά τμήματα που ψηφίζουν τα ΜΑΤ της Καισαριανής, η ΧΑ συγκέντρωσε 9,41%. Δηλαδή, +2,97% από το συνολικό ποσοστό της ΧΑ στην Καισαριανή (6,44%).  Στα εκλογικά τμήματα με ειδικούς καταλόγους, η ΧΑ συγκέντρωσε 10,37%. Δηλαδή +2,59% από το συνολικό ποσοστό του νομού (7,78%).  Με δεδομένη την αναλογία κατοίκων και μελών των Σωμάτων Ασφαλείας στα εκλογικά τμήματα που έχουν και ειδικούς εκλογικούς καταλόγους, προκύπτει ότι σχεδόν το 50% των αστυνομικών της ΓΑΔΑ ψηφίζουν Χρυσή Αυγή, ενώ και στις άλλες περιπτώσεις δεν είναι λιγότεροι από 25%. Άρα ας αφήσουν τις κραυγές οι φασίστες ότι τάχα είναι αντισυστημικοί. Ας αφήσουν τα σάπια και όσοι υποκριτικά ενδιαφέρονται για το ναζιστικό ρεύμα και δεν αναδεικνύουν ότι η ΧΑ είναι το ίδιο το σύστημα. Μετεκλογικά πολλοί ασχολήθηκαν με το ποσοστά των ναζί. Προεκλογικά όμως μόνο το ΚΚΕ ανέδειξε ότι η ΧΑ είναι ναζιστική εγκληματική οργάνωση, που με θέσεις και πράξεις στηρίζει τους εκμεταλλευτές.

—Γι’ αυτό μόλις πριν λίγες μέρες η Χρυσή Αυγή ζήτησε να μειωθούν οι φορολογικοί συντελεστές του κεφαλαίου κατά 50% για 50 χρόνια. Δίπλα στα προνόμια των λίγων να προστεθούν κι άλλα δηλαδή…

—Οι φασίστες ανοίγουν δουλεμπορικά γραφεία, φακελώνουν ‘Ελληνες εργάτες για να τους πουλάνε 18 ευρώ μεροκάματο στα αφεντικά.

—Λένε “δουλειά στον ‘Ελληνα εργάτη”, αλλά εννοούν να δουλεύουν οι Έλληνες σαν τους κυνηγημένους μετανάστες για 10 ευρώ μεροκάματο. Την ίδια στιγμή που παριστάνουν τους νταήδες στους μετανάστες δεν βγάζουν άχνα για τους εφοπλιστές που πρώτοι αξιοποίησαν ξένους ναυτεργάτες που ήταν πιο φτηνοί από τους Έλληνες.

Οδηγητής ϐ Οκτώβρης 2015

5

Στο δρόμο της ανατροπής κατακτάμε το μέλλον που μας αξίζει! Σηκώνουμε πιο ψηλά τη σημαία του αγώνα για τα σύγχρονα δικαιώματά μας, για να ζήσουμε όπως μας αξίζει στον 21ο αιώνα. Και από αυτόν το στόχο δεν κάνουμε βήμα πίσω. Δίνουμε όλες μας τις δυνάμεις για την ανασύνταξη του εργατικού λαϊκού κινήματος, για να γίνει πρωταγωνιστής των εξελίξεων ο λαός. Μπορούμε να εμποδίσουμε την καταιγίδα μέτρων που έρχεται. Μπορούμε να ασκούμε αφόρητη πίεση στα αφεντικά, την κυβέρνηση και τα κόμματά τους όσο ο αγώνας μας θα αποκτάει προσανατολισμό ρήξης και σύγκρουσης με το εκμεταλλευτικό σύστημα. Εκεί βρίσκεται η αιτία για τα προβλήματα που ζούμε. Με μία πρώτη ματιά καταγράφουμε μόνο μερικές πρόσφατες ειδήσεις: —Ο αριθμός των προσφύγων τη διετία 2014-2015 είναι ο μεγαλύτερος που έχει σημειωθεί από τη λήξη του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου —Η εταιρεία που διαχειρίζεται ένα από τα σκευάσματα που χορηγούνται σε ασθενείς με AIDS αποφάσισε να αυξήσει την τιμή του κατά 5.500%. Ο λόγος όπως είπε η εταιρεία: «Η απόφαση έχει σκοπό το κέρδος και έτσι είναι οι επιχειρήσεις».

—Την ίδια στιγμή που οι επιστήμονες μετά από προσπάθειες χρόνων κατάφεραν να εντοπίσουν ότι κατά διαστήματα εμφανίζονται σταγόνες νερού στον Άρη, στη Γη υπάρχουν κάποια ζητηματάκια… αφού 1000 παιδιά κάθε μέρα πεθαίνουν λόγω έλλειψης νερού, που βέβαια είναι γνωστό εδώ και δισεκατομμύρια χρόνια ότι αν μη τι άλλο φτάνει και περισσεύει για όλους, αλλά… ...Το καπιταλιστικό σύστημα έχει γεράσει προ πολλού. Ξερνάει μόνο νέα βάσανα για τον εργαζόμενο λαό, κρίσεις, πολέμους, φτώχεια, αδικία και τεράστια κέρδη για μία χούφτα επιχειρηματικούς ομίλους. Μπροστά στα κέρδη τους δε διστάζουν σε τίποτα. Αυτό το σύστημα έχει το πολιτικό προσωπικό που του αξίζει. Σάπιο και διεφθαρμένο ως το μεδούλι όπως ο καπιταλισμός. Γι’ αυτό θέλει γκρέμισμα από τα θεμέλια. Να πάρει ο εργαζόμενος λαός τα κλειδιά της εξουσίας και της οικονομίας στα δικά του χέρια. Που σημαίνει να πάρει τον πλούτο που παράγει στα δικά του χέρια. Με προγραμματισμένη ανάπτυξη με σκοπό της την ικανοποίηση των λαϊκών αναγκών μπορούν να αξιοποιηθούν οι μεγάλες παραγωγικές δυνατότητες που έχει η χώρα μας. Μπορεί να αξιοποιηθεί γι΄ αυτό το σκοπό όλο το

έμπειρο εργατικό δυναμικό που υπάρχει και σήμερα είναι άνεργοι, να αξιοποιηθεί το επιστημονικό δυναμικό που σήμερα ετεροαπασχολείται ή μεταναστεύει. Μόνο έτσι μπορεί να εξαλειφθεί η ανεργία, ο βραχνάς της ανασφάλειας για το μέλλον, διασφαλίζοντας ένα ανώτερο επίπεδο ζωής για τους νέους και τις νέες. Με ικανοποίηση των σύγχρονων αναγκών, με ισότητα δυνατοτήτων και δικαιωμάτων, ώστε να αναπτύσσουν ολόπλευρα την προσωπικότητά τους, να αξιοποιούν τις ικανότητές τους και να συμμετέχουν πρωτοπόρα στην οικοδόμηση της σοσιαλιστικής κοινωνίας. Η νέα εξουσία, η εργατική λαϊκή εξουσία πρέπει να τσακίσει τους θεσμούς που προστατεύουν την αναπαραγωγή του σημερινού σάπιου συστήματος. Στη θέση τους να μπουν νέοι θεσμοί που θα εξασφαλίζουν ότι την εξουσία θα την έχουν στα χέρια τους οι εργαζόμενοι. Όλοι μαζί θα ελέγχουν το τι, το πόσο, το πού θα παραχθεί, το πώς θα κατανεμηθεί με στόχο να εξασφαλίζεται η λαϊκή ευημερία. Θα εκλέγουν τους εκπροσώπους “βουλευτές” τους που όμως θα ελέγχονται για το τι κάνουν, αν συμβαδίζει με τις αποφάσεις των εργαζομένων. Θα είναι ανακλητοί ανά πάσα ώρα και στιγμή και χωρίς προνόμια, με μισθό εργαζομένου. Πυρήνας αυτής της νέας εξουσίας θα είναι οι χώροι δουλειάς. Αντίστοιχα οι μη εργαζόμενοι νέοι θα συμμετέχουν στους θεσμούς της νέας εργατικής εξουσίας μέσω των συνελεύσεων των εκπαιδευτικών ιδρυμάτων. Αυτός είναι ο δρόμος της ανατροπής αλλά και ο δρόμος της ελπίδας για μία καλύτερη ζωή. Αφορά το μέλλον, αφορά και το παρόν. Από σήμερα ανοίγουμε αυτό το δρόμο. Για να μεγαλώνουν οι δυσκολίες για το σύστημα. Για να μην μπορεί “σταθερά” να ξηλώνει τις ζωές μας, να μην μπορεί να εγκλωβίζει, να χειραγωγεί. Ο στόχος για την εργατική λαϊκή εξουσία είναι αυτός που μπορεί να πολλαπλασιάσει την αποτελεσματικότητα των σημερινών αγώνων, των αγώνων που έχουμε μπροστά μας. Προϋπόθεση για να ανοίξει αυτός ο δρόμος είναι το δυνάμωμα, η ορμητική ανάπτυξη της ΚΝΕ. Να γίνουμε ακόμα περισσότεροι οι νέοι και οι νέες που παλεύουμε γι’ αυτό το σκοπό, για μία νέα κοινωνία χωρίς κρίσεις, εκτμετάλλευση, πολέμους. Σε αυτόν τον αγώνα μπαίνουμε με νέα ορμή από τις κεντρικές εκδηλώσεις του 41ου Φεστιβάλ ΚΝΕΟδηγητή, στις 8-9-10 Οκτώβρη. Όπως λέει και το σύνθημα του Φεστιβάλ μας: “Θα βγούμε νικητές κι ας είναι οι θυσίες μας βαριές”.

Επιμέλεια κειμένων: Συντακτική Επιτροπή του “Οδηγητή”

6

Τα γεμιστά και η “κοινωνική πολιτική” του ΣΥΡΙΖΑ Η αντιμετώπιση της “ανθρωπιστικής κρίσης” ήταν ένα από τα βασικά χαρτιά του ΣΥΡΙΖΑ πριν γίνει κυβέρνηση. Τελικά, οι παρεμβάσεις που ψήφισε είχαν προϋπολογισμό μικρότερο και από τις αντίστοιχες της... Νέας Δημοκρατίας. Πριν τις πρόσφατες εκλογές ο ΣΥΡΙΖΑ ξαναθυμήθηκε τον κόσμο που ζει στην εξαθλίωση και μίλησε για “παράλληλα προγράμματα” και άλλα τέτοια χωρίς όμως να γίνεται πιο συγκεκριμένος. Τις απορίες μας έλυσε η αρμόδια υπουργός Θ. Φωτίου, που δήλωσε: “Με το τίποτα όπως είναι τα γεμιστά χορταίνει ολόκληρη οικογένεια. Έτσι θα τα καταφέρουμε”! Δε σταμάτησε, όμως, εκεί, έχει και άλλες ιδέες: “Να μαζεύουμε τα φρούτα που περισσεύουν, να τα κάνουμε μαρμελάδα και όχι να τα πετάμε στις χωματερές”. Δεν ξέρουμε αν η οικογένεια της κ. Φωτίου χορταίνει “με το τίποτα” ή με μαρμελάδες από τη χωματερή. Ξέρουμε όμως ότι η γενιά μας δε θα δεχτεί να ζει έτσι τον 21ο αιώνα!

Η ιστορία ξαναγράφεται και με “αριστερό” χέρι… Η Περιφερειακή Αρχή της Αττικής Ρένας Δούρου (ΣΥΡΙΖΑ) πρότεινε και αποφάσισε να εορταστεί ποικιλοτρόπως φέτος η επέτειος της απελευθέρωσης της Αθήνας από τους Γερμανούς. Μόνο που...ξέχασε να αναφέρει ποιοι πρωτοστάτησαν για την απελευθέρωσή της. Στην απόφαση δεν υπήρχε ούτε λέξη για τον ρόλο του ΕΑΜ, του ΕΛΑΣ, της ΕΠΟΝ και του ΚΚΕ που ηγήθηκαν της λαϊκής αντίστασης και οδήγησαν στην απελευθέρωση τον Οκτώβρη του ‘44. Ε, έκαναν ό,τι μπορούσαν για να πάρουν...τα “συγχαρίκια” τους από τους Χρυσαυγίτες για αυτές τις “πρωτοβουλίες που συμβάλλουν στη διατήρηση της εθνικής ιστορικής μνήμης”. Και τα κατάφεραν! Αφού οι φασίστες της Χρυσής Αυγής έτρεξαν να συμφωνήσουν με αυτήν την κίνηση της Περιφέρειας Αττικής. Για άλλη μια φορά.. “μανούλες” στην διαστρέβλωση και την παραχάραξη της ιστορίας. Ακριβώς ό, τι έχει ανάγκη το σύστημα. Δε θα τους κάνουμε τη χάρη. Ό,τι γράφτηκε με αίμα, δε σβήνει με βρώμικο μελάνι… Ακόμα και αν το πετάνε “αριστεροί”…

Το σποτάκι της ΚΝΕ βγήκε αληθινό Λίγες μέρες πριν τις εκλογές, η ΚΝΕ προειδοποιούσε με το εμπνευσμένο από το Game Of Thrones σποτάκι της, ότι μετά τις εκλογές «ο χειμώνας έρχεται». Ακόμα και κυριολεκτικά να το πάρουμε η ΚΝΕ δικαιώθηκε, αφού από την επομένη των εκλογών ξεκίνησαν και οι βροχές ανά την Ελλάδα. Αλλά, ας πάμε στην ουσία. Το σποτ προφανώς εννοούσε ότι έρχεται καταιγίδα από αντιλαϊκά μέτρα, αυτά δηλαδή που προβλέπονται στο 3ο μνημόνιο. Λίγες μέρες μετά ο υπουργός εργασίας, Γ. Κατρούγκαλος, είπε χωρίς περιστροφές: «αναγκαζόμαστε να κάνουμε σε διάστημα λιγότερο από ένα μήνα όσα το παλαιοκομματικό σύστημα δεν μπόρεσε να κάνει σε σαράντα χρόνια». Τι άλλο να πει ο άνθρωπος; Σε ένα μήνα θα προσπαθήσουν να περάσουν όσα αντεργατικά μέτρα δεν μπόρεσαν να περάσουν όλοι οι προηγούμενοι. Και φυσικά για να το κάνουν αυτό θα επικαλεστούν την «ψήφο του λαού». Δε θα τους κάνουμε τη χάρη! Θα κάνουμε ό,τι χρειάζεται για να βγει αληθινή και η άλλη ατάκα του σποτ: «Τα μνημόνια πρέπει να πεθάνουν»!!!

ΜΙΚΡΕΣ

ΑΓΓΕΛΙΕΣ Σε άκουσα

Να λες πως ο λαός δεν εκτίμησε την προσπάθειά σου και έτσι εγκαταλείπεις την πολιτική και ξαναγυρνάς στη... βιοπάλη σαν διευθύντρια του Υπουργείου Περιβάλλοντος. Στο καλό Ραχήλ! Άντε και στην ΑΝΤΑΡΣΥΑ...

Δείξε μου το φίλο σου... Πολύ κουβεντολόι έγινε για την απομάκρυνση του Δημήτρη Καμμένου των ΑΝΕΛ από την κυβέρνηση μετά τη δημοσιότητα που πήραν tweets του με ρατσιστικό και αντισημιτικό περιεχόμενο. Για να γίνει σαφές περί τίνος πρόκειται ένα από αυτά έλεγε ότι τη μέρα που έπεσαν τα αεροπλάνα στους δίδυμους πύργους, όσοι Εβραίοι δούλευαν σε αυτούς δεν είχαν πάει για δουλειά!!! Αλήθεια, εκεί στο ΣΥΡΙΖΑ δεν ήξεραν από πριν τις απόψεις του συγκεκριμένου φασίστα με πολιτικά; Άντε να δεχθούμε ότι κάνουν υπουργό κάποιον χωρίς να έχουν ρίξει ούτε μια ματιά στο προφίλ του. Δεν είχαν φτάσει, όμως, στα αυτιά τους τα διάφορα αντικομμουνιστικά που ξεστόμιζε σχεδόν σε κάθε προεκλογικό πάνελ; Όπως π.χ. τα χρυσαυγίτικα επιχειρήματα για το ΚΚΕ που δήθεν κατέστρεψε τη Ζώνη του Περάματος; Έχει και η κοροϊδία τα όριά της. Μια χαρά τα γνώριζαν όλα. Άλλωστε, τέτοιες απόψεις είναι κυρίαρχες στους ΑΝΕΛ και συνειδητά ο ΣΥΡΙΖΑ συνεργάζεται μαζί τους. ΥΓ: Ο ίδιος τύπος ήταν που δυο μέρες πριν τις εκλογές διέδιδε στο twitter κάτι παπατζιλίκια σχετικά με το... «rolex του Κoυτσούμπα», τα οποία πολλοί ΣΥΡΙΖΑίοι έσπευσαν να αναμεταδώσουν.

Οδηγητής ϐ Οκτώβρης 2015

7

Απλά έτσι είναι ο καπιταλισμός.. Η είδηση για την εκτόξευση της τιμής του φαρμάκου Daraprim (του γνωστότερου σκευάσματος για τους ασθενείς που πάσχουν από AIDS) κατά 5500% σχολιάστηκε στο διαδίκτυο, μαζί και ο ιδιοκτήτης της Τuring Pharmaceutical, ο 32χρονος επιχειρηματίας Martin Shkreli ως... ο πιο “μισητός άνθρωπος του πλανήτη”... Η παραγωγή του φαρμάκου που κοστίζει μόλις 1 δολάριο και πωλούταν στην αγορά στο ποσό στων 13,5 δολαρίων μετά από απόφαση της εταιρείας η τιμή του ανεβαίνει μόλις στα... 750 δολάρια! Όπως δήλωσε ο ίδιος: «Δεν είμαι άκαρδος, απλά διευθύνω μια επιχείρηση και προσπαθώ να την διατηρήσω κερδοφόρα.Η απόφαση έχει σκοπό το κέρδος και έτσι είναι οι επιχειρήσεις». Ομολόγησε, δηλαδή, αυτό που πραγματικά συμβαίνει στον καπιταλισμό. Το κίνητρο της παραγωγής είναι το κέρδος και όχι η κάλυψη των διευρυμένων κοινωνικών αναγκών. Τέτοια παραδείγματα δείχνουν με τον πιο μακάβριο τρόπο ότι μπροστά στο καπιταλιστικό κέρδος δεν υπολογίζονται ούτε οι ανθρώπινες ζωές.

Τι είπαν οι “¨φίλοι” του ΣΥΡΙΖΑ Με την εκλογική νίκη του Α. Τσίπρα έσπευσαν διάφοροι “φίλοι” του εγχώρια και διεθνώς να τον συγχαρούν. Ενδεικτικά τι είπαν ορισμένοι απ’ αυτούς: —Ο Επίτροπος Οικονομικών Υποθέσεων της ΕΕ, Π.Μοσκοβισί τόνισε: «Η νέα κυβέρνηση θα έχει τώρα την εντολή να υλοποιήσει αυτές τις μεταρρυθμίσεις».

—Οι βιομήχανοι στην Ελλάδα (ΣΕΒ) είπαν για το αποτέλεσμα: «εκφράζει επίσης μια ευρύτερη κοινωνική και πολιτική συναίνεση να εργαστούμε όλοι μας, ώστε να έρθουν επενδύσεις και να δημιουργηθούν νέες θέσεις εργασίας...».

—Οι μεγαλοεπιχειρηματίες του τουρισμού της Ελλάδας (ΣΕΤΕ) τόνισαν: «..με τη ξεκάθαρη εντολή που έλαβε η χώρα, η νέα κυβέρνηση θα αντιμετωπίσει τις προκλήσεις και τις δεσμεύσεις της χώρας μας [..] να επανέλθει η χώρα σε τροχιά ανάπτυξης».

—Ο πρόεδρος του Ελληνοαμερικανικού Εμπορικού Επιμελητηρίου, Σ. Αναστασόπουλος, επισήμανε: «...παρουσιάζεται μοναδική ευκαιρία να υλοποιηθούν όλες εκείνες οι μεταρρυθμίσεις [..] αυτό είναι το μεγάλο στοίχημα για την ανάταξη της ελληνικής οικονομίας και αυτό ζήτησαν οι πολίτες με την ψήφο τους». Όταν αυτοί με μια φωνή κάνουν λόγο για συναίνεση των εργαζομένων και ομαλή υλοποίηση των νέων αντιλαϊκών μέτρων, πρέπει και εμείς οι νέοι να προετοιμαζόμαστε για αντεπίθεση που θα το “φυσάνε και δεν θα κρυώνει”.

ι πει ο έ ρ π ές τι σε ό ντελεστ θούν ω λ ή υ ειω ίσ ςδ Ποιο ολογικο ίου να μίνουν φορ κεφαλα ι να με όνια; του μισό καια 50 χρ στο θεροί γ στα νης Αντώ Α. Ο άς ρ Σαμα λης Βασί Γ. Ο της ν Λεβέ

όνη Αντιγ Β. Η ράκη ε Λυμπ ναζί Δ. Ο άρης δι Κασι

“Good job Alexis, congratulations” Η σωστή απάντηση είναι το Δ. Οι χρυσαυγίτες κάνουν για μια ακόμη φορά το σύστημα να τρέμει!

Και τι δεν έχουμε δει αυτό το 8μηνο: —Τον Πάνο τον Καμμένο να παρακαλάει τους Αμερικανούς να έρθουν να φτιάξουν νέα στρατιωτική βάση στην Κάρπαθο.

—Τον ίδιο να δηλώνει ότι οι ελληνικές Ένοπλες Δυνάμεις είναι στην διάθεση του ΝΑΤΟ για ενδεχόμενη επέμβαση στη Μ. Ανατολή.

—Τον Δραγασάκη να τη βλέπει Σημίτης και να ευχαριστεί τους Αμερικανούς για τη βοήθειά τους στη διαπραγμάτευση.

—Τον Κοτζιά να χορεύει μαζί με τα υπόλοιπα γεράκια του ΝΑΤΟ στους ρυθμούς του «we are the world».

—Τώρα το Υπουργείο Εξωτερικών ανακοίνωσε ότι θα διοργανώσει Διεθνή Διάσκεψη με θέμα “Θρησκευτικός και Πολιτιστικός Πλουραλισμός και Ειρηνική Συνύπαρξη στη Μέση Ανατολή”, στην οποία προφανώς θα προετοιμαστούν τα κατάλληλα άλλοθι για τις επερχόμενες επεμβάσεις των ιμπεριαλιστών με πρόσχημα τους τζιχαντιστές. Ε, πως να μην ακούσει “Good job Alexis, congratulations” ο πρωθυπουργός από τον Ομπάμα στο γεύμα των πολιτικών αρχηγών του ΟΗΕ που δόθηκε στην Νέα Υόρκη...

8

Ο καπιταλισμός γεννάει κρίσεις - πολέμους - προσφυγιά

Κ

αθημερινά ανοίγοντας τις οθόνες μας ή περπατώντας στο κέντρο της Αθήνας ερχόμαστε αντιμέτωποι με το καθημερινό δράμα που ζουν εκατοντάδες χιλιάδες πρόσφυγες και μετανάστες από τη Συρία και άλλες χώρες της Μέσης Ανατολής. Άνθρωποι που άφησαν τα σπίτια τους ελπίζοντας σε μια ζωή χωρίς βόμβες, αεροπορικές επιδρομές και καθημερινές εκατόμβες νεκρών.

Οι ιμπεριαλιστικές επεμβάσεις ΗΠΑ-ΝΑΤΟ-ΕΕ ξεριζώνουν και δολοφονούν λαούς Ο καθένας μπορεί να κατανοήσει ότι το προσφυγικό ρεύμα έχει μεγαλώσει σαν αποτέλεσμα του συνεχιζόμενου πόλεμου στη Συρία και αλλού. Δεν είναι τυχαίο ότι ο σημερινός αριθμός των προσφύγων είναι ο μεγαλύτερος από τη λήξη του Β' Παγκοσμίου Πολέμου. Αυτό που συσκοτίζεται όμως είναι οι πραγματικές αιτίες των πολέμων στον καπιταλισμό. Αυτό που συμβαίνει στη Μ. Ανατολή, στη Λιβύη, στην Ουκρανία κ.α. είναι η ένοπλη σύγκρουση των αστικών τάξεων διαφορετικών κρατών με στόχο τον έλεγχο των αγορών, των πλουτοπαραγωγικών πηγών και των ενεργειακών δρόμων. Εγκληματικές ευθύνες έχουν η ΕΕ, οι ΗΠΑ και το ΝΑΤΟ που συμμετέχουν στις ιμπεριαλιστικές επεμβάσεις στην περιοχή, ενώ ήταν αυτοί που εξόπλισαν, χρηματοδότησαν και εκπαίδευσαν το τέρας του “Ισλαμικού Κράτους”. Αυτοί που δημιούργησαν το πρόβλημα δεν μπορούν και δεν θα το λύσουν. Εξίσου υπεύθυνες είναι και όλες οι ελληνικές κυβερνήσεις, μαζί και η σημερινή συγκυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝΕΛ, που, θέλοντας να διασφαλίσουν τα ιδιαίτερα συμφέροντα της ελληνικής αστικής τάξης:  Υιοθέτησαν ένα προς ένα τα προσχήματα των ιμπεριαλιστών για τις επεμβάσεις τους διαχρονικά.  Παραχώρησαν στρατιωτικές βάσεις και υπόσχονται να κατασκευάσουν καινούριες (βλ. δηλώσεις Καμμένου για νέα ΝΑΤΟική βάση στην Κάρπαθο).  Υπερψήφισαν τις αντίστοιχες αποφάσεις.

 Συμμετέχουν σε κοινές στρατιωτικές ασκήσεις.  Σήμερα υιοθετούν το άλλοθι των ιμπεριαλιστών για τις νέες ιμπεριαλιστικές επεμβάσεις που ετοιμάζονται να εξαπολύσουν με πρόσχημα, τώρα, τους τζιχαντιστές. Όλοι αυτοί εμφανίζονται σήμερα ως ευαίσθητοι, που θα λύσουν τάχα το πρόβλημα.

Φονιάδες, ληστές, υποκριτές είναι οι ευρωπαίοι ιμπεριαλιστές Στις 24 Σεπτέμβρη η ΕΕ διοργάνωσε Σύνοδο Κορυφής για να αποφασίσει τι μέτρα θα πάρει σχετικά με το προσφυγικό-μεταναστευτικό ζήτημα. Οι αποφάσεις της Συνόδου επικεντρώνουν στη διατήρηση εκτός της ΕΕ και στην απέλαση, με κάθε τρόπο, του μεγαλύτερου όγκου των προσφύγων και μεταναστών. Αυτό το σκοπό εξυπηρετεί η ένταση της καταστολής στα σύνορα, η ενίσχυση του Frontex, με την ανάπτυξη ακόμη και των Δυνάμεων Ταχείας Επέμβασης στα χερσαία σύνορα της Ελλάδας. Το ίδιο και η διάθεση κονδυλίων και άλλων ανταλλαγμάτων προς την Τουρκία κι άλλες γειτονικές χώρες, στις οποίες έχει καταφύγει μεγάλος αριθμός Σύριων προσφύγων και προς χώρες των Δυτικών Βαλκανίων. Με πρόσχημα το προσφυγικό, ανοίγουν μια σειρά από ζητήματα που αφορούν στον στρατιωτικό έλεγχο θαλάσσιων οδών, περιοχών γεωστρατηγικής σημασίας όπως είναι π.χ. το Αιγαίο, η ανατολική λεκάνη της Μεσογείου κ.λπ. Κινήσεις που οξύνουν αντιθέ-

Πολλοί δεν καταφέρνουν να φτάσουν στον προορισμό τους καθώς πέφτουν θύματα της καταστολής, των εγκληματικών μεθόδων που χρησιμοποιούν οι δουλέμποροι και του καιρού. Η φωτογραφία του νεκρού Αϊλάν αποτυπώθηκε στη μνήμη μας, όμως δεν είναι ο μόνος. Η Μεσόγειος έχει μετατραπεί σε υγρό τάφο για περίπου 3.000 πρόσφυγες από την αρχή της χρονιάς.

σεις της ΕΕ με άλλα ιμπεριαλιστικά κέντρα (ΗΠΑ, Ρωσία). Το σύνολο των μέτρων που αποφάσισε η Σύνοδος Κορυφής της ΕΕ εμπεριέχει σοβαρούς κινδύνους αύξησης των νεκρών μεταναστών στα σύνορα της ΕΕ και εγκλωβισμού ενός μεγάλου αριθμού τους στην Ελλάδα, παρά τη θέλησή τους. Πολλοί πρόσφυγες θα αναγκαστούν να επιλέξουν ακόμα πιο ριψοκίνδυνα και πανάκριβα δρομολόγια για να μπουν στη χώρα. Γι' αυτό άλλωστε και η περιφέρεια Βόρειου Αιγαίου, με μπόλικο κυνισμό, αποφάσισε εν όψει και του χειμώνα την παραγγελία ειδικών σάκων με τους οποίους θα μεταφέρει τις ανθρώπινες σωρούς...

Στους πρόσφυγες και τους μετανάστες βλέπουν το νέο φθηνό εργατικό δυναμικό Οι αποφάσεις της Συνόδου, στο δεύτερο σκέλος τους, που ο Τσίπρας χαρακτήρισε “σημαντικό θετικό βήμα”, αφορούν στη ρύθμιση της προσφυγικής ροής, στη διαλογή των προσφύγων ανάλογα με τις δυνατότητες αξιοποίησής τους ως φτηνό εργατικό δυναμικό στις χώρες προορισμού. Οι αστικές τάξεις της Γερμανίας, της Γαλλίας και άλλων χωρών πρωτοστατούν στην απορρόφηση προσφύγων, γιατί βλέπουν ότι μπορούν να τους χρησιμεύσουν ως φτηνό εργατικό δυναμικό. Πρόσφατες είναι οι δηλώσεις Γερμανών βιομηχάνων, που απηύθυναν πρόσκληση για 500.000 πρόσφυγες το χρόνο για κάποια χρόνια. Την ίδια ώρα, πάλι στη Γερμανία, οι φασίστες διαδηλώνουν για να επιβάλουν τον τρόμο. Για να κατοχυρωθεί ότι οι κυνηγημένοι

πρόσφυγες και μετανάστες θα δουλεύουν σε συνθήκες τρόμου. Τέτοιοι είναι οι φασίστες παντού, όπως και στην Ελλάδα. Από την άλλη, αστικές τάξεις από χώρες όπως η Ουγγαρία, η Σλοβακία, η Τσεχία κ.λπ., με χαμηλότερο επίπεδο ανάπτυξης, βλέπουν τους πρόσφυγες ως απειλή και δεν μπορούν να τους αξιοποιήσουν, γι' αυτό και “τρώγονται”, ειδικά με τη γερμανική κυβέρνηση, και δε θέλουν να εφαρμόσουν υποχρεωτική κατανομή προσφύγων σε πολλές χώρες. Είναι αποκαλυπτικό το λεγόμενο "σχέδιο κατανομής και μετεγκατάστασης προσφύγων" από την Ελλάδα σε άλλα κράτη-μέλη που αφορά μόλις 60.000 πρόσφυγες για ένα χρόνο, όταν, τους πρώτους οκτώ μήνες του 2015, οι πρόσφυγες ξεπέρασαν στην Ελλάδα τους 300.000 και η προσφυγική ροή συνεχίζεται με αμείωτους ρυθμούς. Όσο και αν προσπαθεί η συγκυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝΕΛ να εξωραΐσει την ΕΕ - σε αυτό το άχαρο έργο ο ΣΥΡΙΖΑ έχει τεράστια προϋπηρεσία - η ουσία δεν αλλάζει. Η διαπάλη που γίνεται στην ΕΕ δεν έχει καμία απολύτως σχέση με τις ανάγκες των λαών ούτε και με αυτές των προσφύγων - θυμάτων της ίδιας της πολιτικής της ΕΕ, αλλά αφορά τις αντιθέσεις ανάμεσα στις αστικές τάξεις των κρατών-μελών της. Φυσικά τέτοια μέτρα δεν πρόκειται να λύσουν το πρόβλημα. Αλλά και οι κραυγές της ΧΑ για αντιμετώπιση των προσφύγων και μεταναστών με ακόμα μεγαλύτερη καταστολή στην καλύτερη περίπτωση παίζουν ρόλο στην αύξηση των τιμών που ζητάνε οι δουλέμποροι. Στον αντίποδα βρίσκονται τα μέτρα που προτείνει το ΚΚΕ και τα οποία μπορούν να ελαφρύνουν τώρα την κατάσταση, με την προοπτική της ανατροπής των αιτιών που γεννούν το πρόβλημα.

Οδηγητής ϐ Οκτώβρης 2015

9

Οι προτάσεις του ΚΚΕ

Η

αύξηση της προσφυγικής ροής τους τελευταίους μήνες, σε συνδυασμό με την εγκληματική πολιτική της ΕΕ και της ελληνικής κυβέρνησης απέναντί τους, έχουν δημιουργήσει μεγάλο πρόβλημα κυρίως στα νησιά του ανατολικού Αιγαίου, αλλά και στην Αθήνα και στα βόρεια σύνορα της χώρας. Οικογένειες με μικρά παιδιά στοιβάζονται ο ένας πάνω στον άλλο, δεν έχουν πού να κοιμηθούν, τι να φάνε, δίνουν μάχη για ένα εισιτήριο πλοίου κλπ. Η κατάσταση αυτή εγκυμονεί φυσικά πολλούς κινδύνους και για την υγεία τόσο των προσφύγων όσο και των κατοίκων, ενώ τα προβλήματα θα πολλαπλασιαστούν με τον ερχομό του χειμώνα. Το ΚΚΕ καλεί τον λαό, το εργατικό - λαϊκό κίνημα να δυναμώσει την αλληλεγγύη προς τους πρόσφυγες και μετανάστες, να διεκδικήσει:  Κατάργηση του Κανονισμού του Δουβλίνου, της Σένγκεν, του Frontex και όλων των κατασταλτικών μηχανισμών της ΕΕ.  Όχι σε νέα μέτρα της ΕΕ για καταστολή στα σύνορα.  Να σταματήσουν οι ιμπεριαλιστικές επεμβάσεις ΕΕ - ΗΠΑ - ΝΑΤΟ.  Απευθείας μεταφορά των προσφύγων από τα νησιά και τα σημεία εισόδου στις χώρες τελικού προορισμού τους, με ευθύνη της ΕΕ και του ΟΗΕ.

 Ενίσχυση του προσωπικού και των υποδομών που σχετίζονται με τη διάσωση, καταγραφήταυτοποίηση, στέγαση-σίτιση-περίθαλψη και ασφαλή μεταφορά από τα νησιά στα σημεία εξόδου από τη χώρα.  Δημιουργία αξιοπρεπών κέντρων υποδοχής και φιλοξενίας

Αυτή είναι η πρόταση της Χρυσής Αυγής για την αντιμετώπιση του προσφυγικού προβλήματος: Ακόμα μεγαλύτερη καταστολή απέναντι σε βασανισμένες οικογένειες και ανάληψη “δράσης” από το στρατό. (Η φωτογραφία δεν είναι από την ΠΓΔΜ ή την Ουγγαρία, αλλά από τη Μυτιλήνη...).

Γυρίζουμε την πλάτη στο ρατσιστικό δηλητήριο της Χρυσής Αυγής “Στην αναμπουμπούλα ο λύκος χαίρεται” λέει η παροιμία. Έτσι και οι φασίστες της Χρυσής Αυγής δεν έχασαν την ευκαιρία να αξιοποιήσουν τη διόγκωση του μεταναστευτικού/προσφυγικού προβλήματος για να χύσουν ξανά το ρατσιστικό τους δηλητήριο. Με θεωρίες συνωμοσίας επιπέδου... Λιακόπουλου προσπαθούν να μας πείσουν ότι τα ταλαιπωρημένα γυναικόπαιδα που φτάνουν στα ελληνικά παράλια (αν τα καταφέρουν...) είναι στην πραγματικότητα εισβολείς που μόνο στόχο έχουν να μείνουν στην Ελλάδα για να την... ισλαμοποιήσουν! Λένε ψέματα! Οι περισσότεροι πρόσφυγες είναι κυνηγημένοι οι ίδιοι από τους ακραίους ισλαμιστές του ISIS. Αν κάθε μουσουλμάνος είναι ακραίος φονταμενταλιστής, όπως λένε οι χρυσαυγίτες, τότε με την ίδια λογική θα μπορούσαμε να πούμε ότι κάθε χριστιανός είναι το ίδιο με τον Νορβηγό φασίστα δολοφόνο Μπρέιβικ. Άρθρο σε χρυσαυγίτικη εφημερίδα αναφέρει: "Οι λαθρομετανάστες επελαύνουν. Γεμίζουν πάρκα, πλατείες, παγκάκια, πεζοδρόμια, ακάλυπτους χώρους. Και οι άνθρωποι αυτοί, δεν έρχονται τυχαία στην Ελλάδα. Δεν πήραν τον δρόμο κι όπου τους βγάλει, όπως προσπαθεί το διεθνές σύστημα να μας πείσει. Έρχονται οργανωμένα, με οδηγίες και σχέδιο. Έχουν επάνω τους ειδικούς χάρτες και χαρτιά με οδηγίες και σημεία συναντήσεων". Τι κι αν όλοι οι πρόσφυγες προσπαθούν

Από τη συγκέντρωση αλληλεγγύης προς τους πρόσφυγες και μετανάστες, που διοργάνωσε το ΠΑΜΕ τη μέρα της Συνόδου Κορυφής της ΕΕ

Οργανώνουμε την αλληλεγγύη προς τους πρόσφυγες και μετανάστες

Α

πό την πρώτη στιγμή το ΠΑΜΕ και οι υπόλοιποι φορείς της Λαϊκής Συμμαχίας, ταξικά συνδικάτα και Λαϊκές Επιτροπές βρέθηκαν στο πλευρό των προσφύγων και των μεταναστών. Καθημερινά σχεδόν συγκεντρώνονται και παραδίδονται τρόφιμα, ρούχα, κουβέρτες και άλλα είδη πρώτης ανάγκης. Και με αυτόν τον τρόπο οι εργαζόμενοι και η νεολαία δείχνουν την αλληλεγγύη τους προς τα ταξικά τους αδέρφια που ζουν στο πετσί τους τη βαρβαρότητα του καπιταλισμού και των ιμπεριαλιστικών επεμβάσεων.

να φύγουν από την Ελλάδα το γρηγορότερο, αυτά για τους ναζί είναι λεπτομέρειες. Λένε ότι "οι πρόσφυγες πρέπει να μείνουν στις χώρες τους και να πολεμήσουν". Αυτό προφανώς δεν ισχύει για γυναικόπαιδα και, όπως και να 'χει δεν μπορεί να δικαιολογήσει και να καλύψει τη ρατσιστική "αφιλοξενία" και απάνθρωπη συμπεριφορά, την αξιοποίηση των προσφύγων και μεταναστών σαν φθηνό εργατικό δυναμικό από τους καπιταλιστές. Άλλωστε οι Έλληνες εφοπλιστές, των οποίων τα συμφέροντα υπερασπίζονται φανατικά οι φασίστες, είναι από τους πρώτους που γέμισαν τα καράβια τους με πάμφθηνους ναυτεργάτες από χώρες της Ασίας και πέταξαν στο δρόμο τους Έλληνες ναυτεργάτες με συγκροτημένα δικαιώματα. Όταν οι φασίστες λένε ότι "οι ξένοι έρχονται και μας παίρνουν τις δουλειές" εννοούν ότι πρέπει να δουλεύουν και οι Έλληνες σαν κυνηγημένοι μετανάστες στην ίδια τους τη χώρα με 5€ σε βενζινάδικα και 12€ σε φασονατζίδικα. Γι' αυτό στήνουν δουλεμπορικά γραφεία και προμηθεύουν τα αφεντικά με Έλληνες εργάτες που δουλεύουν σαν μετανάστες.

Στοχοποιούν τα θύματα και υπηρετούν τους θύτες Με τη βοήθεια και των μέσων ενημέρωσης (που είχαν προεξοφλήσει την άνοδο της ΧΑ στα νησιά ένα μήνα πριν τις εκλογές) εμφανίζονται πολλές φορές ως αγανακτισμένοι κάτοικοι που προπηλακίζουν μετανάστες. Δε λένε κουβέντα, όμως, για τους δουλέμπορους, κρύβουν ότι όλο αυτό είναι αποτέλεσμα ενός ολόκληρου κυκλώματος δουλεμπόρων που έχει δίχτυα μέσα και έξω από την Ελλάδα. Πολλές φορές οι ίδιοι οι δουλέμποροι χρησιμοποιούν σαν κάλυψη την ακραία αντίθεση απέναντι στους μετανάστες. Τα "μέτρα" που προτείνουν οι φασίστες απλώς αλλάζουν τις τιμές των δουλεμπόρων. Προτείνουν "φύλαξη των συνόρων μας από τον στρατό, μέτρο που εφάρμοσαν μόλις αυξήθηκε η είσοδος λαθρομεταναστών και η Γερμανία και η Ουγγαρία και η Σερβία και το Ηνωμένο Βασίλειο". Έτσι θεωρούν οι φασίστες ότι έπρεπε να έχει αντιμετωπιστεί ο μικρός Αϊλάν και ο κάθε Αϊλάν. Λένε "οι πρόσφυγες να πάρουν χαρτιά, οι μετανάστες όχι". Τόσο οι πρόσφυγες όσο και οι μετανάστες φεύγουν από τη χώρα τους γιατί τους διώχνει το ίδιο πράγμα: Το σύστημα που γεννά φτώχεια και πολέμους. Οι φασίστες αποδέχονται και δικαιολογούν τις αιτίες που δημιουργούν το πρόβλημα. Τους οικονομικούς μετανάστες τους θέλουν κυνηγημένους για να δουλεύουν για ένα κομμάτι ψωμί. Στηρίζουν την απάνθρωπη και βάρβαρη λειτουργία του εκμεταλλευτικού συστήματος, στο οποίο η εργατική δύναμη είναι εμπόρευμα, άρα μπορεί κάποιες φορές να θεωρηθεί και "λαθραίο". Για τους πραγματικούς υπαίτιους, όμως, δηλαδή τα μονοπώλια που σφάζουν λαούς για τα κέρδη τους, τσιμουδιά. Εδώ οι τραμπούκοι γίνονται κοτούλες. Αντίθετα, είναι ο πρώτοι που στηρίζουν τις ιμπεριαλιστικές επεμβάσεις και ζητούν τη συμμετοχή της Ελλάδας σε αυτές. Και πώς θα μπορούσε να είναι αλλιώς όταν μιλάμε για το πλέον συστημικό κόμμα, το μαντρόσκυλο των αφεντικών.

10

«Refugees welcome»; Τους τελευταίους μήνες, που το προσφυγικό/μεταναστευτικό πρόβλημα έχει διογκωθεί, διάφορες "αναρχοαυτόνομες" ομάδες, οπαδικοί σύνδεσμοι και διάφοροι οπορτουνιστές ανά την Ευρώπη έχουν λανσάρει το σύνθημα "refugees welcome" (πρόσφυγες καλώς ήρθατε). Κάποιοι, μάλιστα, το συμπληρώνουν με το "bring your families" (φέρτε τις οικογένειές σας). Δεν μπορούμε να μη σχολιάσουμε κάποια πράγματα:  Το συγκεκριμένο σύνθημα κρύβει τις πραγματικές αιτίες του προβλήματος. Οι πρόσφυγες και οι οικογένειές τους δεν έφυγαν από τις χώρες τους για να... αλλάξουν τον αέρα τους, ούτε έρχονται ως εδώ με περίπατο. Έφυγαν για να γλιτώσουν τις ζωές τους από τις εγκληματικές επεμβάσεις των ιμπεριαλιστών, φτάνουν στην Ελλάδα αφού πρώτα έχουν δει το θάνατο κατάματα και έχουν πέσει θύματα στυγνής εκμετάλλευσης από τους διακινητές.  Πού ακριβώς "καλωσορίζουν" οι συγκεκριμένοι τους πρόσφυγες, και μάλιστα τους καλούν να "φέρουν και τις οικογένειές τους"; Μήπως η Ελλάδα και η ΕΕ είναι η "Γη της Επαγγελίας"; Μήπως εδώ και στις άλλες χώρες της ΕΕ δεν κινδυνεύουν από την κρατική καταστολή; Δεν υπάρχουν εκμεταλλευτές για να συνεχίσουν το έργο των δουλέμπορων;  Υποθέτουμε ότι και οι Γερμανοί βιομήχανοι που μίλησαν για την ανάγκη να υποδεχτεί η Γερμανία μισό εκατομμύριο πρόσφυγες το χρόνο ώστε να τους αξιοποιήσουν σαν φθηνά εργατικά χέρια, πρέπει να ετοιμάζουν ήδη τα δικά τους πανό με το ίδιο σύνθημα. Τα καλωσορίσματα είναι η φωνή των εκμεταλλευτών που διψάνε για φθηνά εργατικά χέρια. Το σύνθημα όλων των καταπιεσμένων είναι η αλληλεγγύη, ο αγώνας ενάντια στο σύστημα της εκμετάλλευσης, στις αιτίες που γεννούν την προσφυγιά και τη μετανάστευση και αυτό δεν γίνεται με συνθήματα που δεν έχουν καμία σχέση με την πραγματικότητα. Όσον αφορά το επιχείρημα ότι αυτό το σύνθημα στρέφεται ενάντια στους ρατσιστές, αυτά είναι "φρου-φρου κι αρώματα". Ο ρατσισμός θέλει την εκμετάλλευση με τον τρόμο, θεωρώντας την εργατική δύναμη λαθραίο εμπόρευμα και τα συνθήματα του τύπου "refugees welcome" θέλουν την εκμετάλλευση με το γάντι ως, νόμιμο εμπόρευμα. Η καλύτερη ένδειξη αλληλεγγύης στους πρόσφυγες και μετανάστες δεν είναι ο εξωραϊσμός του προβλήματος, αλλά ο αγώνας ενάντια στην αιτία που το γεννά.

Είδη πρώτης ανάγκης για τους πρόσφυγες θα συγκεντρωθούν το τριήμερο του 41ου Φεστιβάλ ΚΝΕ-Οδηγητή και συγκεκριμένα στο χώρο του Στεκιού Νέων Εργαζομένων και Ανέργων.

«Λαθεμένο μού φαινόταν πάντα τ’ όνομα που μας δίναν:

“Μετανάστες”» Mπέρτολτ Μπρεχτ Οι φωτιές που έχουν ανάψει στην περιοχή μας οι ιμπεριαλιστές έχουν διογκώσει το κύμα των προσφύγων που ξεριζώνονται από τα σπίτια τους για να αναζητήσουν κάπου αλλού τη ζωή. Πώς είναι μία πορεία προσφύγων μέχρι τελικά να φτάσουν σε κάποιο προορισμό; Ας δούμε, λοιπόν, αυτήν την πορεία από μία φλεγόμενη περιοχή, τη Συρία απ' όπου καταγράφεται και το μεγαλύτερο κύμα προσφύγων. Η Συρία είναι μια χώρα με 25 εκατ. κόσμο. Από το 2011 χωριά ολόκληρα έχουν ξεκληριστεί. Τότε ξέσπασε ο πόλεμος που διαρκεί μέχρι σήμερα. Σε ένα χωριό περίπου στα 200 χιλιόμετρα από τα σύνορα με την Τουρκία, το οποίο πριν κάποια χρόνια έφτανε τους 4000 κατοίκους, οι μισοί έχουν σκοτωθεί και οι μισοί του μισού έχουν φύγει

και ψάχνουν να βρουν τρόπο να πάνε στην Ευρώπη. Το πρωτόγνωρο είναι ότι φεύγουν ολόκληρες οικογένειες, αντίθετα με παλιότερα που ξεκινούσαν οι άντρες για να βρουν δουλειά και όταν τα κατάφερναν ερχόταν και η οικογένειά τους. Τώρα δεν υπάρχει τίποτα πίσω για να μείνουν, φεύγουν όλοι για να συνεχίσουν να ζουν. Πολλοί άρχισαν να καταφεύγουν στα σύνορα με την Τουρκία για να προφυλαχτούν από τις επεμβάσεις στην ενδοχώρα. Τα πράγματα στην ενδοχώρα είναι πολύ επικίνδυνα. Πολεμικοί ανταποκριτές λένε ότι στη Συρία δεν υπάρχει μέτωπο με την “κλασική” έννοια, ο ένας στρατός είναι δίπλα στον αντίπαλο. Τα χωριά δέχονται συνέχεια επιθέσεις με όλμους και βόμβες, χωρίς να βλέπουν από που έρχονται, χωρίς

Ξ

εκινώντας να ετοιμάσουμε το κείμενο που ακολουθεί και ψάχνοντας για τον τίτλο του κειμένου διαβάσαμε τους στίχους του Μπέρτολτ Μπρεχτ στο ποίημά του “Για τον όρο μετανάστες”. Οι στίχοι έχουν ως εξής:

Λαθεμένο μού φαινόταν πάντα τ’ όνομα που μας δίναν: “Μετανάστες”. Θα πει, κείνοι που αφήσαν την πατρίδα τους. Εμείς, ωστόσο, δε φύγαμε γιατί το θέλαμε, λεύτερα να διαλέξουμε μιαν άλλη γη. Ούτε και σε μιαν άλλη χώρα μπήκαμε να μείνουμε για πάντα εκεί, αν γινόταν. Εμείς φύγαμε στα κρυφά. Μας κυνηγήσαν, μας προγράψανε. Κι η χώρα που μας δέχτηκε, σπίτι δε θα ‘ναι, μα εξορία. να μπορούν να προφυλαχτούν. Περνάει ένα ελικόπτερο βομβαρδίζει το πρώτο χωριό, μετά περνάει ένα ming ρίχνει σε άλλο. Στο Χαλέπι, τη μεγαλύτερη πόλη της Συρίας, σε κάθε τετράγωνο έχει οχυρωθεί διαφορετικός στρατός. Εξαιτίας αυτής της κατάστασης, όσοι θέλουν να φύγουν, μαζεύουν ό,τι μπορούν και πουλάνε τα υπόλοιπα για να βρουν λεφτά και να πάνε βόρεια, στα σύνορα της Συρίας με την Τουρκία, στο Ατάριμπ ή σε άλλες περιοχές και μπαίνουν στην Τουρκία. Υπάρχουν καταυλισμοί στη Συρία, δίπλα στα σύνορα όπου υπάρχουν οικογένειες ολόκληρες, νέα ζευ-

γάρια με τα μωρά τους, άντρες και γυναίκες κάθε ηλικίας. Ο μεγαλύτερος καταυλισμός προσφύγων είναι στην Ιορδανία, στη Ζάρκα, όπου αυτοί που καταφεύγουν εκεί φτάνουν τους 150 χιλιάδες. Από εκεί μπαίνουν στην Τουρκία και πάνε στα παράλια της Σμύρνης, στο Μπόντρουμ και αλλού. Εκεί υπάρχουν Τούρκοι δουλέμποροι. Περιμένουν λοιπόν στις δυτικές

Οδηγητής ϐ Οκτώβρης 2015

11

Λ

ένε ότι μια εικόνα ισούται με χίλιες λέξεις. Είναι πολλές οι εικόνες, τόσο φωτογραφίες όσο και σκίτσα, που έχουν δει το φως της δημοσιότητας τους τελευταίους μήνες και οι οποίες αποτυπώνουν χωρίς πολλά λόγια το δράμα των προσφύγων και των μεταναστών. Των ανθρώπων που φεύγουν από τις χώρες τους κυνηγημένοι από τις βόμβες και τη φτώχεια και, περνώντας από 40 κύματα, φθάνουν στην ΕΕ, που τους υποδέχεται είτε με καταστολή, είτε σαν το νέο φθηνό εργατικό δυναμικό που χρειάζονται τα αφεντικά. Ο "Οδηγητής" ζήτησε από τέσσερις σκιτσογράφους, τον Ιάκωβο Βάη, τον Πάνο Ζάχαρη, τον Γιώργο Γόγολο και τον Πάνο Κανελλόπουλο να δημιουργήσουν και να μας στείλουν από ένα σκίτσο εμπνευσμένο από το συγκεκριμένο θέμα. Σας παρουσιάζουμε το αποτέλεσμα.

"Εμείς οι ίδιοι μοιάζουμε των εγκλημάτων τους απόηχος..." (Μπ. Μπρεχτ)

ακτές της Τουρκίας να βρουν κάποιο δουλέμπορο να πάρουν σειρά και με 2 ως 5 χιλιάδες, ανάλογα τα κέφια του δουλεμπόρου, να μπουν σε κάποια βάρκα να πάνε απέναντι στην Κω, στη Μυτιλήνη. Από εκεί να πάνε στον Πειραιά και στην Αθήνα. Μένουν σε πρόχειρους καταυλισμούς, συγγενείς, νοικιάζουν, κάθονται μέχρι να μαζέψουν μερικά χρήματα και να μπορέσουν να φύγουν μετά να πάνε στην Ευρώπη. Οι περισσότεροι παίρνουν το βραδινό τρένο ή το λεωφορείο για τη Θεσσαλονίκη ή το Κιλκίς για να φύγουν για τα Σκόπια ή για την βόρεια και κεντρική Ευρώπη. Οι κανονισμοί της Ευρωπαϊκής Ένωσης απαγορεύουν σε μέσο μαζικής μεταφοράς να επιβιβάζει μετανάστες σε Νομό που συνορεύει με άλλο κράτος. Και αν κάποιος ιδιώτης πάρει από λύπη έναν μετανάστη με το αμάξι του, η αστυνομία μπορεί να του χρεώσει την κατηγορία του δουλεμπόρου. Αρά λοιπόν, οι πρόσφυγες φτιάχνουν ομάδες που φεύγουν από τη Θεσσαλονίκη και πάνε 80 χιλιόμετρα με τα πόδια χρησιμοποιώντας το GPS, προσπαθώντας να αποφύγουν τους δουλεμπόρους. Συμμορίες από δουλεμπόρους επιτίθενται στα καραβάνια για να παραδειγματίσουν τους

επόμενους. Γι' αυτό πλέον οι πρόσφυγες κινούνται σε μεγαλύτερες ομάδες και παίρνουν ό,τι μέτρα μπορούν για να προφυλαχθούν. Υπάρχουν πολλοί δουλέμποροι όμως, που παίρνουν τα λεφτά και τους οδηγούν σε παγίδες. Τα περιστατικά με δουλεμπόρους που οδήγησαν σε ναρκοπέδιο καραβάνια προσφύγων είναι πολλά. Αν καταφέρουν να περάσουν από τις συμμορίες, από τα πυρά των στρατιωτών από τα απέναντι σύνορα, μετά από χίλιες δυσκολίες περνάνε στο επόμενο κράτος και ο Γολγοθάς συνεχίζεται.

Όσους πιάσουν, τους στέλνουν πίσω στο πρώτο ευρωπαϊκό κράτος που μπήκαν, αυτός είναι άλλωστε ο κανονισμός της ΕΕ ,που έχει μετατρέψει την Ελλάδα σε αποθήκη ψυχών, ή τους απελαύνουν για τη χώρα από όπου ξεκίνησαν. Συνήθως όσοι ξεριζώνονται από τις χώρες της Μέσης Ανατολής, θέλουν να πάνε στις χώρες τις κεντρικής και βόρειας Ευρώπης: Βέλγιο, Ολλανδία, Σκανδιναβία. Κάποιοι έχουν ένα συγκεκριμένο μέρος να φτάσουν, έχουν οικογένειες, συγγενείς, ένα γείτονα που μπορεί να τους βρει μια δουλειά, να τους

κρύψει για λίγο μέχρι να προχωρήσουν πιο πέρα. Κάποιοι άλλοι όμως, παρά το ότι δεν έχουν κανέναν να τους περιμένει, δεν μπορούν παρά να το ρισκάρουν. Ο πόλεμος στη Συρία έχει κρατήσει ήδη 4 χρόνια. Υπάρχουν περιοχές που είναι τελείως κατεστραμμένες, από εκεί είναι που φεύγουν οι περισσότεροι. Είναι στο τρίγωνο ΧαλέπιΧομς-Δαμασκός ως τα παράλια. Αυτό γιατί πρόκειται για τις πλουσιότερες περιοχές σε κοιτάσματα πετρελαίου και ορυκτού πλούτου. Οι καπιταλιστές μάχονται για το ποιος θα τις ελέγξει, βάζοντας τους λαούς να σφάζονται για τα συμφέροντά τους. Φαίνεται λοιπόν ότι το θέμα είναι πολιτικό. Η καπιταλιστική βαρβαρότητα και οι ιμπεριαλιστικοί ανταγωνισμοί είναι αυτοί που φέρνουν στους λαούς τέτοιες δυστυχίες και η Συρία δεν αποτελεί το μοναδικό παράδειγμα. Ας θυμηθούμε την Γιουγκοσλαβία, το Ιράκ, τη Λιβύη, το Αφγανιστάν. Και μέχρι να ανατραπεί αυτό το σύστημα, η Συρία δε θα είναι το τελευταίο παράδειγμα. * Ευχαριστούμε το φωτορεπόρτερ Δημήτρη Μιχαλάκη για την παραχώρηση φωτογραφικού υλικού.

12

Ά

λλη μια νέα χρονιά ξεκίνησε και ήδη οι μαθητές και οι οικογένειές τους έχουν πάρει μία πρώτη γεύση από το τι τους περιμένει στη συνέχεια. Ο χειμώνας προβλέπεται βαρύς. Τα σχολεία άνοιξαν με χιλιάδες κενά σε καθηγητές, με υποχρηματοδότηση, με ελλείψεις σε βιβλία -ιδιαίτερα στα ΕΠΑΛ- με ελλείψεις σε προσωπικό καθαριότητας, σε αναλώσιμα και με άλλα τόσα προβλήματα που βάζουν ακόμα περισσότερα εμπόδια στο δικαίωμα των μαθητών στη μόρφωση. Η νέα κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝΕΛ, που είναι η ίδια που έφερε το 3ο μνημόνιο, έχει δηλώσει ότι θα συνεχίσει την ίδια πολιτική που ακολούθησαν και όλες οι προηγούμενες. Δηλαδή, την πολιτική της ΕΕ που εξυπηρετεί τις ανάγκες των μεγαλοεπιχειρηματιών, των βιομηχάνων και των εφοπλιστών και τσακίζει το δικαίωμα των μαθητών στη μόρφωση και τη ζωή. Οι δήθεν κόκκινες γραμμές της κυβέρνησης στην παιδεία είναι ένα μεγάλο ψέμα, αφού πουθενά δεν αμφισβητεί τις κατευθύνσεις της ΕΕ που προβλέπουν κι άλλη μείωση της κρατικής χρηματοδότησης στην παιδεία, κι άλλα κλεισίματα σχολείων, παραπέρα υποβάθμιση της γνώσης που δίνεται στους μαθητές. Η κατάργηση της Τράπεζας Θεμάτων ήταν αποτέλεσμα του αγώνα των μαθητών. Ενός αγώνα όμως που δε στόχευε μόνο στην Τράπεζα Θεμάτων αλλά συνολικά στο “νέο σχολείο”-εξεταστικό κέντρο, που κοιτάει τους μαθητές στην τσέπη, το σχολείο της παπαγα-

λίας που δίνει αποσπασματικές και σκόρπιες γνώσεις. Σήμερα στους μαθητές δίνουν κουτσουρεμένες γνώσεις, τόσες όσες χρειάζονται για να είναι χρήσιμοι για τα συμφέροντα των εκμεταλλευτών και τους κρατάνε μακριά από την ολόπλευρη μόρφωση που μπορεί να τους δώσει τη δυνατότητα να κατανοούν την πραγματικότητα, να είναι δημιουργικοί στη ζωή και τη σκέψη τους. Ιδιαίτερα για τα ΕΠΑΛ: Είναι πρόκληση χωρίς προηγούμενο η εκρηκτική κατάσταση που έχει διαμορφωθεί στα ΕΠΑΛ, ιδιαίτερα και μετά τις αλλαγές των τελευταίων χρόνων. Στα περισσότερα λείπουν βιβλία και καθηγητές ειδικοτήτων, σε κάποια ζητάνε από τους σπουδαστές να αγοράσουν βιβλίο ειδικότητας (βλ. ναυτικό ΕΠΑΛ Πάτρας), τα εργαστήρια και οι υποδομές είναι απαρχαιωμένα και από φέτος κανένας σπουδαστής δεν θα μπορεί να δώσει εξετάσεις για εισαγωγή σε Πανεπιστήμια, αλλά μόνο σε ΤΕΙ.

Την ίδια ώρα, οι αλλαγές που έχουν γίνει στις ονομασίες των ειδικοτήτων αφήνουν ξεκρέμαστους πολλούς μαθητές που δεν ολοκλήρωσαν την Γ΄ Λυκείου, αφού σε πολλά ΕΠΑΛ ζητάνε από αυτούς τους μαθητές να ξαναγραφτούν στη Β΄ Λυκείου, αντί να επαναλάβουν τη Γ΄, γιατί η ειδικότητα που πρέπει

Οι μαθητές να πάρουν πάνω τους τις εκλογές των μαθητικών συμβουλίων χωρίς την εμπλοκή διευθυντών, υπουργείου και καθηγητών. Να οργανώσουν τις συνελεύσεις τους και να εκλέξουν αγωνιστές μαθητές που θα μπουν μπροστά στην οργάνωση και το συντονισμό του αγώνα Δεν υπάρχει καιρός για χάσιμο! Οργανώνουμε τον αγώνα μας, συντονίζουμε τη δράση μας! Σε κάθε σχολείο, σε κάθε τάξη:  Να ανοίξει συζήτηση για κάθε πρόβλημα. Για το πώς θα οργανωθεί ο αγώνας και η συλλογική δράση για το σχολείο και τη μόρφωση που έχουν ανάγκη οι μαθητές. Για να διοριστούν μόνιμοι καθηγητές, για να καλυφθούν όλα τα κενά. Να δοθούν τώρα όλα τα βιβλία που λείπουν. Να μπορούν όλοι οι μαθητές να μετακινούνται δωρεάν όλες τις ώρες τις ημέρας. Να δοθεί δωρεάν γεύμα στα πλαίσια του σχολείου. Να μη δώσει κανένας μαθητής ούτε 1 ευρώ για βιβλία, θέρμανση ή άλλες λειτουργίες του σχολείου. Να παρέχεται δωρεάν ιατροφαρμακευτική περίθαλψη σε όλους τους μαθητές. Να μη δουλεύει κανένας ΕΠΑΛίτης για ψίχουλα. Να μπουν μπροστά οι ανάγκες των μαθητών και να δυναμώσει ένας ανυποχώρητος αγώνας.  Να φτιαχτούν αγωνιστικές ομάδες από όσους μαθητές θέλουν να μπουν μπροστά στη συζήτηση, στην οργάνωση του αγώνα, ανεξάρτητα αν είναι εκλεγμένοι ή όχι στα μαθητικά συμβούλια. Ομάδες που θα παίρνουν πρωτοβουλίες, θα αναπτύσσουν δράση για κάθε ζήτημα που απασχολεί τους μαθητές.

Αυτός ο χειμώνας θα είναι καυτός από τα προβλήματα στα ΕΠΑΛ. Χαμένες ώρες και ειδικότητες που δε λειτουργούν, τεράστια κενά και ελλείψεις, “τρύπια” ταβάνια, απαρχαιωμένα εργαστήρια κ.ά. συνθέτουν μια εκρηκτική κατάσταση... Οι μαθητές των ΕΠΑΛ δεν πρέπει να κάνουν τη χάρη σε κανέναν που τους θεωρεί αναλώσιμους ή μαθητές δεύτερης κατηγορίας. Δεν υπάρχουν σκάρτοι μαθητές! Σκάρτο είναι το σύστημά τους!

να ολοκληρώσουν έχει αλλάξει ονομασία ή πρόγραμμα σπουδών. Η κοροϊδία πάει σύννεφο... Και όλα αυτά για να προσφέρουν οι ΕΠΑΛίτες τζάμπα εργασία σε επιχειρήσεις στο όνομα της μαθητείας και στη συνέχεια να δουλεύουν για ένα κομμάτι ψωμί.

 Οι μαθητές να πάρουν πάνω τους τις εκλογές των μαθητικών συμβουλίων χωρίς την εμπλοκή διευθυντών, υπουρ-

γείου και καθηγητών. Να οργανώσουν τις συνελεύσεις τους και να εκλέξουν αγωνιστές μαθητές που θα μπουν μπροστά στην οργάνωση και το συντονισμό του αγώνα.  Να οργανωθεί η αλληλεγγύη ανάμεσα στους μαθητές, να είναι ένας για όλους και όλοι για έναν. Κανένας μαθητής να μην είναι αδιάφορος για το τι περνάει ο συμμαθητής του στο σπίτι, στο σχολείο. Να χτίσουν τείχος αλληλεγγύης μαζί με τους γονείς, τους εργαζόμενους, τους αγωνιστές καθηγητές.  Η συλλογικότητα και η αλληλεγγύη μεταξύ των μαθητών να μην αφήνει περιθώριο στο ναζιστικό δηλητήριο να πιάσει τόπο, που χωρίζει τους μαθητές και παρουσιάζει το φίλο για εχθρό. Γιατί οι μαθητές δεν έχουν τίποτα να χωρίσουν μεταξύ τους. Αντίθετα, όλους τους μαθητές από τις λαϊκές γειτονιές, τους ενώνουν τα ίδια προβλήματα, οι ίδιες ανάγκες, τα ίδια όνειρα.  Οι μαθητές να πάρουν πάνω τους τη λειτουργία αθλητικών και πολιτιστικών ομάδων, να τους δώσουν ζωή. Να απαιτήσουν χώρους και υποδομές για να μπορούν να λειτουργούν και να αναπτύσσουν τις δραστηριότητές τους. Να διοργανώσουν τουρνουά, θεατρικές παραστάσεις, εκθέσεις και άλλα.

Οδηγητής ϐ Οκτώβρης 2015

Δεν παζαρεύουμε τα όνειρά μας! Τα μέλη της ΚΝΕ θα δώσουμε τον καλύτερό μας εαυτό Τα μέλη και οι φίλοι της ΚΝΕ θα είναι μπροστά σε αυτόν τον αγώνα με όλες τους τις δυνάμεις. Γιατί ξέρουμε ότι η δύναμη είναι στα δικά μας χέρια, στην αποφασιστικότητα και την οργάνωση του αγώνα, στη συλλογική δράση ενάντια στα προβλήματα και τις αιτίες που τα δημιουργούν. Γιατί ξέρουμε ότι τα όνειρά μας δε χωράνε στα όρια αυτού του σάπιου συστήματος. Γιατί ξέρουμε ότι “νέο” και “σύγχρονο” δεν είναι η ζωή γεμάτη ανασφάλεια για το παρόν και το μέλλον μας, δεν είναι η παιδεία-ακριβοπληρωμένο εμπόρευμα, η

παπαγαλία αντί για την ουσιαστική μόρφωση, η τζάμπα εργασία στο όνομα της μαθητείας. Γιατί σύγχρονο και ρεαλιστικό είναι ό,τι καλύπτει τις σύγχρονες ανάγκες μας. Σήμερα υπάρχουν οι δυνατότητες για να ζήσουμε καλύτερα, για να έχουμε ένα σχολείο που θα καλύπτει τις ανάγκες μας στη μόρφωση. Υπάρχουν χιλιάδες καθηγητές άνεργοι για να καλύψουν τα κενά. Υπάρχουν χιλιάδες άνεργοι επιστήμονες και τεχνίτες για να φτιάξουν κατάλληλες και ασφαλείς υποδομές για τα σχολεία.

Παλεύουμε για το σχολείο και τη ζωή που μας αξίζει Με βάση αυτές τις δυνατότητες χρειάζεται οι μαθητές, μέσα από το δυνάμωμα της συζήτησης και του συλλογικού τους αγώνα, να πα-

λέψουν και να διεκδικήσουν το σχολείο που έχουν ανάγκη. Ένα σχολείο δωρεάν για όλα τα παιδιά όπου κανείς δεν θα πληρώνει τίποτα. Ένα σχολείο όπου όλοι οι μαθητές θα μορφώνονται το ίδιο, ένα σχολείο με υποδομές, καθηγητές, βιβλία παντού, που θα προσφέρει σφαιρική και ολόπλευρη μόρφωση στη νέα γενιά για να μπορεί να την αξιοποιήσει για την πρόοδο της κοινωνίας. Ένα σχολείο που θα εξασφαλίζει την ενεργητική συμμετοχή των μαθητών και θα λαμβάνει υπόψη συνολικά τις ανάγκες τους σε όλες τις πλευρές της ζωής τους. Θα καλύπτει, δηλαδή, την ανάγκη τους να αθληθούν, να μάθουν ένα μουσικό όργανο, να ασχοληθούν με τα ιδιαίτερα ενδιαφέροντα και τις κλίσεις τους. Να παλέ-

ψουν για ένα σχολείο που θα αναγνωρίζει την ανάγκη της κοινωνίας να έχει τεχνικούς, τεχνίτες και θα δίνει ουσιαστική και στέρεη γνώση για να μπορούν να παρακολουθήσουν την εξέλιξη της τεχνικής. Ένα σχολείο ενιαίο, δωδεκάχρονο και υποχρεωτικό για όλους, που θα έχει σκοπό να βοηθήσει τη νέα γενιά να αντιμετωπίζει δημιουργικά τις σπουδές, τη δουλειά, τη ζωή της συνολικά. Αυτό το σχολείο αξίζει σε κάθε μαθητή και μαθήτρια και γι’ αυτό πρέπει να παλέψουν όλοι οι μαθητές μαζί με τους γονείς τους, τους εκπαιδευτικούς που πραγματικά ενδιαφέρονται για τη μόρφωση και τη ζωή των μαθητών, με όλους τους εργαζόμενους, τους ανθρώπους του μόχθου. Μαζί είμαστε πιο δυνατοί! Φωτεινή Παγούνη, μέλος του ΚΣ της ΚΝΕ

13

Σε κάθε σχολείο, σε κάθε τάξη, να ανοίξει συζήτηση για κάθε πρόβλημα. Για το πώς θα οργανωθεί ο αγώνας και η συλλογική δράση για το σχολείο και τη μόρφωση που έχουν ανάγκη οι μαθητές

Εκλέγουμε αγωνιστές μαθητές στα 5μελή-15μελή Αυτό το διάστημα γίνονται οι μαθητικές εκλογές, για να εκλέξουν οι μαθητές τα συμβούλιά τους σε κάθε τάξη και σε κάθε σχολείο. Απέναντι σε αυτήν την κατάσταση που έχει διαμορφωθεί στα σχολεία με τα δεκάδες προβλήματα, τις ελλείψεις, τα εμπόδια που μπαίνουν σε κάθε μαθητή για το δικαίωμά του στη μόρφωση, η εκλογή αγωνιστών μαθητών στα 5μελή και 15μελή είναι απαραίτητος όρος για να οργανωθεί ο αγώνας των μαθητών ενάντια στα προβλήματα και τις αιτίες που τα γεννούν. Είναι όρος για να γεμίσουν ζωή τα σχολεία και η κάθε τάξη. Γιατί τα αγωνιστικά μαθητικά συμβούλια μπορούν και πρέπει:  Να μπουν μπροστά για την οργάνωση της συζήτησης και του συλλογικού αγώνα για κάθε πρόβλημα που αντιμετωπίζουν οι μαθητές.  Να οργανώσουν τον αγώνα για το σχολείο και τη ζωή που έχουν ανάγκη, κόντρα στο “νέο σχολείο”, που φέρνει η πολιτική της ΕΕ, οι κυβερνήσεις και τα κόμματα που τη στηρίζουν.  Να δώσουν ζωή σε κάθε δραστηριότητα μέσα στο σχολείο, για να αναπτυχθεί η συλλογικότητα μεταξύ των μαθητών.  Να πρωτοστατούν για να γίνονται σε σταθερή βάση συνελεύσεις ακόμα και όλου του σχολείου, ώστε να μπορούν οι μαθητές να εκφράσουν τη γνώμη και τις ανησυχίες τους, να συζητάνε για τα αιτήματα και τις μορφές του αγώνα τους.  Να βάλουν σε κίνηση ή να δημιουργήσουν εκεί που δεν υπάρχουν ομάδες μαθητών, αθλητικές, πολιτιστικές κ.λπ. που θα οργανώνουν διάφορες δραστηριότητες, τουρνουά, εκδηλώσεις, εκθέσεις, ό,τι τραβάει η ψυχή των μαθητών.

 Να απαιτήσουν τους απαραίτητους χώρους και υποδομές για τη λειτουργία αυτών των ομάδων μέσα και έξω από το σχολείο.  Να πάρουν πρωτοβουλίες για την οργάνωση της αλληλεγγύης ανάμεσα στους μαθητές. Για να γίνει πράξη το σύνθημα “ένας για όλους και όλοι για έναν”, για να μην έχουν χώρο να σταθούν ούτε οι φασίστες ούτε το ναζιστικό τους δηλητήριο μέσα στα σχολεία.  Να έχουν λόγο για το ίδιο το περιεχόμενο του σχολείου, βγάζοντας εφημερίδες, ενημερωτικά φυλλάδια, στήνοντας blogs για να ενημερώνονται και να συμμετέχουν στις διάφορες δραστηριότητες όλοι οι μαθητές. Τα μέλη και οι φίλοι της ΚΝΕ να μπουν μπροστά, σαν μια ομάδα για να διεξαχθούν οι μαθητικές εκλογές μέσα στον Οκτώβρη, παράλληλα με την οργάνωση του αγώνα για τα ζητήματα που καίνε τους μαθητές. Να γίνουν οι εκλογές υπόθεση όλων των μαθητών. Δεν έχουν καμία δουλειά διευθυντές, καθηγητές και υπουργείο στη διαδικασία αυτή. Οι μαθητές να πραγματοποιήσουν Γενικές Συνελεύσεις για να γίνει παντού συζήτηση για την ανάγκη που υπάρχει τα μαθητικά συμβούλια να αποτελούνται από πρωτοπόρους, αγωνιστές μαθητές. Να γίνει συζήτηση για την ανάγκη όλων των σχολείων για συντονισμό σε επίπεδο περιοχής, πόλης, δήμου και αντίστοιχα για συντονισμό ανάμεσα σε περιοχές σε σταθερή βάση. Να εκλέξουν εφορευτική επιτροπή που θα αναλάβει τη διεξαγωγή των μαθητικών εκλογών. Στο δρόμο της οργάνωσης και του αγώνα δημιουργούμε τους όρους για να κατακτήσουμε τα δικαιώματά μας!

Δεν μένουμε με σταυρωμένα χέρια! Διεκδικούμε τα όνειρα και τις ανάγκες μας για μόρφωση, δουλειά, ζωή με δικαιώματα! “Δίνουμε ζωή στο σχολείο… κάνουμε τη ζωή σχολείο”!

14

«Το κίνημα να επιδιώκει την “αστάθειά” του καπιταλιστικού δρόμου και της Ε.Ε.

και όχι να τη φοβάται»

Ο

ι εκλογές πέρασαν. Όπως προειδοποιούσε σε όλη την προεκλογική περίοδο το ΚΚΕ, η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝΕΛ που προέκυψε έχει ήδη δεσμευτεί, υπογράφοντας το 3ο μνημόνιο, να φέρει άμεσα προς ψήφιση μια σειρά από βάρβαρα μέτρα με στόχο την ανάκαμψη της καπιταλιστικής οικονομίας. Αξιοποιώντας το επιχείρημα ότι ο λαός ενέκρινε αυτή την πολιτική με την ψήφο του, φέρουν νέες σαρωτικές ανατροπές στο σύνολο της ζωής των εργα-

με το Γιάννη Πρωτούλη, μέλος της ΚΕ του ΚΚΕ και υπεύθυνο του τμήματος της ΚΕ για την εργατική-συνδικαλιστική δουλειά. “Οδηγητής”: Τι αφορούν οι ανατροπές που έρχονται το επόμενο διάστημα και τι στόχο έχουν; Γιάννης Πρωτούλης: Τα μέτρα είναι σκληρά. Αφορούν την κοινωνική ασφάλιση, τα εργασιακά, φόρους για τα λαϊκά στρώματα, ιδιωτικοποιήσεις κ.α. Συνεχίζεται η πίεση από τα επιτελεία της ΕΕ τις ενώσεις των εργοδοτών (ΣΕΒ, ΣΕΤΕ) για να υλοποιηθούν οι συμφωνίες. Θέλουν την απαλλαγή κράτους και εργοδοτών από την υποχρέωση της κοινωνικής ασφάλι-

σης, από τις συλλογικές συμβάσεις που έχουν απομείνει. Θέλουν να έχουν λυμένα τα χέρια τους και με το νόμο για ομαδικές απολύσεις χωρίς περιορισμούς, χωρίς αποζημιώσεις ή με αποζημιώσεις ψίχουλα. Να αντικαθιστούν το προσωπικό τους πιο εύκολα, να έχουν πλήρη ελευθερία, που σημαίνει καμιά προστασία του εργαζόμενου στη δουλειά. Μαζί με αυτά οι πλειστηριασμοί κατοικιών που θα έρθουν είναι μεγάλο μέτωπο, μέτωπο κοινής πάλης με τους αυτοαπασχολούμενους, τη φτωχή αγροτιά. Θα δεχτούμε οι κλητήρες με τον αστυνόμο να βγάζουν τον κόσμο από το σπίτι του; Να δούμε και εδώ τις εικόνες που βλέπουμε στην Ισπανία και στις ΗΠΑ; Η νεολαία, με την ΚΝΕ μπροστά, πρέπει να ετοιμάζεται να δώσει μάχες… Παρουσιάζουν ότι υπάρχει λαϊκή συναίνεση στα μέτρα και έγκριση εφαρμογής τους, αξιοποιώντας το εκλογικό αποτέλεσμα. Αυτό χρειάζεται να απαντηθεί από τους νέους και τις νέες στη ζωή, με την ενεργό συμμετοχή τους στο κίνημα, να απορριφθεί με αγώνα και όχι με αποχή. Με την αποχή δεν ιδρώνει το αυτί τους. Ίσα-ίσα, τρίβουν τα χέρια τους από ικανοποίηση. Τα μέτρα έχουν στόχο την εργατική τάξη, την νέα βάρδια των εργαζομένων, να γίνει πιο φθηνή και υποταγμένη. Αυτός είναι και ο χαρακτήρας των μνημονίων. Προϋπόθεση μιας έστω και χλιαρής ανάκαμψης είναι η κατάργηση των όποιων κατακτήσεων είχαν οι εργαζόμενοι. Είναι τεράστιο ψέμα ότι με

ζομένων και της νεολαίας. Γι΄ αυτό και είναι επείγουσα ανάγκη να προχωρήσει με πιο αποφασιστικά βήματα η ανασύνταξη του εργατικού-λαϊκού κινήματος, να οργανωθούν εστίες αντίστασης παντού, να δυναμώσει η αλληλεγγύη. Για τα παραπάνω ζητήματα ο “Οδηγητής” συζήτησε με το Γιάννη Πρωτούλη, μέλος της ΚΕ του ΚΚΕ και υπεύθυνο του τμήματος της ΚΕ για την εργατική-συνδικαλιστική δουλειά.

την καπιταλιστική ανάπτυξη θα υπάρξει άνοδος του βιοτικού επιπέδου και ανακούφιση των λαϊκών στρωμάτων. Οι νέοι και οι νέες να είναι πιο ψυλλιασμένοι σε αυτά που ακούνε. Για παράδειγμα, η ανάκαμψη που σημειώθηκε σε άλλα καπιταλιστικά κράτη, δεν μείωσε στο παραμικρό την ανεργία. Αύξησε τις εργασιακές σχέσεις λάστιχο, δεν οδήγησε σε ανάκτηση των απωλειών, ούτε σε κατάργηση αντεργατικών αντιλαϊκών νόμων. Στην Μ. Βρετανία τα zero hour contracts (συμβόλαια μηδενικού ωραρίου), στην Ολλανδία τα on calls (όλη μέρα πάνω από το τηλέφωνο), στη Γερμανία τα mini jobs, τα one euro job (δουλειά για ένα ευρώ την ώρα), η μαθητεία, τα δουλεμπορικά γραφεία (“εταιρείες ανθρώπινου δυναμικού”) και πάρα πολλά άλλα αποδεικνύουν το μαύρο μέλλον που ετοιμάζουν, την ενιαία επίθεση σε όλη την καπιταλιστική ΕΕ. Πολύ περισσότερο που η κατάσταση μπορεί να επιδεινωθεί καθώς εμφανίζονται σημάδια για την εκδήλωση μιας νέας διεθνούς συγχρονισμένης κρίσης και οξύνονται οι ιμπεριαλιστικές αντιθέσεις. “Ο”: Πως μπορεί να αλλάξει η σημερινή κατάσταση στο εργατικό-συνδικαλιστικό κίνημα; Γ.Π: Η προσπάθεια για τον αφοπλισμό του κινήματος είναι η μεγάλη προσφορά

του ΣΥΡΙΖΑ στο σύστημα. Από τις ψεύτικες προσδοκίες που καλλιεργούσε, ότι χωρίς ρήξη και σύγκρουση με τα μονοπώλια, την καπιταλιστική εργοδοσία, την εξουσία τους, τις ενώσεις τους, όπως η ΕΕ, μπορούν να σκιστούν μνημόνια και αντεργατικοί νόμοι ως την ήπια εφαρμογή που επαγγέλλεται σήμερα. Τεράστιες ευθύνες έχουν και όλες εκείνες οι δυνάμεις που καλούσαν τους εργαζόμενους να κάνουν διαδηλώσεις στήριξης της κυβέρνησης στη διαπραγμάτευση, που παραμύθιαζαν τον κόσμο ότι τάχα έχει κόκκινες γραμμές, που καλλιεργούσαν την αναμονή στην “πρώτη φορά αριστερά”. Όλες αυτές οι δυνάμεις ήταν μαζί με τον κυβερνητικό εργοδοτικό συνδικαλισμό, διαμορφώνοντας συνδικαλιστικές πλειοψηφίες σε μεγάλα συνδικάτα, ομοσπονδίες, εργατικά κέντρα και τις τριτοβάθμιες οργανώσεις. Μαζί στους περιβόητους κοινωνικούς διαλόγους, μαζί στην επίθεση στο ΠΑΜΕ. Ήταν μεγάλο εμπόδιο στην ανάπτυξη αγώνων, στον προσανατολισμό, στην απάντηση του εργατικούλαϊκού κινήματος στην αντεργατική λαίλαπα. Κυρίως είναι οι βασικοί υπεύθυνοι για την απομάκρυνση των εργαζόμενων από τα σωματεία τους, την απομάκρυνση της νεολαίας από το συνδικαλιστικό κίνημα, την άποψη που έχουν περάσει στη νεολαία για τα συνδικάτα, τους συνδικαλιστές, βαθιά αντιδραστικές απόψεις.

Οδηγητής ϐ Οκτώβρης 2015

Αυτός ο συσχετισμός μπορεί και πρέπει να αλλάξει. Η ανατροπή των συσχετισμών σε συνδικάτα, ομοσπονδίες είναι στόχος για τον οποίο το ΠΑΜΕ καλεί σε συμπόρευση κάθε τίμιο συνδικαλιστή, κάθε εργαζόμενο. Να πάρουν οι εργαζόμενοι τα συνδικάτα στα δικά τους χέρια, να απαλλαγούν από τους ανθρώπους της εργοδοσίας. Να συμπορευτούν με τις δυνάμεις του ΠΑΜΕ που, παρά τις όποιες διαφωνίες, όλοι οι εργαζόμενοι καλής θέλησης αναγνωρίζουν ότι συγκροτείται από τίμιους ανιδιοτελείς αγωνιστές συνδικαλιστές. Βρέθηκε μπροστά ανυποχώρητα όλα αυτά τα χρόνια ως οργανωτής των αγώνων. Η κυβέρνηση θα αξιοποιήσει και τα άλλα αστικά κόμματα, που όλα μαζί θα πιέζουν στην εφαρμογή των μέτρων το καθένα για δικό του λογαριασμό, όλα μαζί θα επιτεθούν στις λαϊκές αντιδράσεις, στο εργατικό-λαϊκό κίνημα και το Κόμμα, αυτό πρέπει να είναι καθαρό. Η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝΕΛ θα συνεχίσει την εξαπάτηση, την παραπλάνηση. Με το τέχνασμα των “ισοδύναμων” θα προσπαθεί συνεχώς να διασπά τους εργαζόμενους, τα λαϊκά στρώματα, να καλλιεργεί ψεύτικες προσδοκίες από την καπιταλιστική ανάπτυξη με κοινωνική δικαιοσύνη. Θα αξιοποιεί και την στάση των άλλων κομμάτων που θα πιέζουν για περισσότερα για να εμφανίσει τα μέτρα πιο ήπια. Θα αξιοποιήσει και τις δυνάμεις της στο λαϊκό κίνημα.

“Ο”: Ποιες είναι οι βασικές αιχμές που θέτουν οι δυνάμεις του ΚΚΕ και του ΠΑΜΕ ως ζητήματα πάλης στο εργατικό κίνημα για το αμέσως επόμενο διάστημα; Ποιες μορφές πάλης προτείνουν στις οργανώσεις της εργατικής τάξης; Γ.Π: Εστίες αντίστασης παντού! Επιδίωξή μας είναι οι δυνάμεις του ΚΚΕ και της ΚΝΕ να πρωτοστατήσουν μέσα στις οργανώσεις του μαζικού λαϊκού κινήματος και της νεολαίας, μέσα από το ΠΑΜΕ, τις δυνάμεις της κοινωνικής συμμαχίας με στόχο να γεννιούνται εστίες αντίστασης παντού. Τα αιτήματα να ενοποιούν την πάλη. Π.χ. μαζί με τον αγώνα για να πληρωθούν οι εργαζόμενοι στα 5μηνα προγράμματα, στα voucher και αλλού, να ανοίγεται συνολικά το θέμα της απλήρωτης δουλειάς, το ύψος του μισθού, οι Συλλογικές Συμβάσεις Εργασίας, τι είναι, γιατί αξίζει να παλέψουμε για αυτές. Σε κάθε εστία αγώνα να εκφράζεται η αλληλεγγύη με άμεσο πρακτικό τρόπο, να επιδιώκουμε όσο είναι δυνατό κάθε φορά να γίνεται κέντρο συντονισμού δυνάμεων. Έτσι σπάει η μοιρολατρία! Όπλο των εκμεταλλευτών είναι η μιζέρια, η απελπισία. Το δικό μας όπλο είναι η αλληλεγγύη στον αγώνα, στον συνάδελφο, στον γείτονα. Οργάνωση της εργατικής τάξης, του λαού και κοινωνική συμμαχία. Αυτή είναι η απάντηση στην ενιαία στρατηγική όλων των

15

αστικών κομμάτων, καπιταλιστικής εργοδοσίας, επιτελείων της ΕΕ. Πλατιά δουλειά για την οργάνωση με σύνθημα: “οργάνωση παντού”! Ξεκινώντας από τον χώρο δουλειάς, η οργάνωση να διευρύνεται στις γειτονιές, να αγκαλιάζει τους ανέργους, την μισοάνεργη νεολαία. Οργάνωση των ανέργων, οργάνωση στις γειτονιές με πρωταγωνιστικό ρόλο των σωματείων, δοκιμάζοντας και νέες μορφές. Αποφασιστική βελτίωση της λειτουργίας των σωματείων, των λαϊκών επιτροπών. Η οργάνωση της εργατικής τάξης, της νεολαίας είναι μεγάλο και σύνθετο καθήκον, πρώτο καθήκον. Ενίσχυση της λειτουργίας των οργανώσεων, δημιουργία νέων οργανώσεων εκεί που υπάρχει μάζα εργατοϋπαλλήλων ανοργάνωτη, μάζες ανέργων, μισοάνεργων, περιστασιακά εργαζόμενων. Άμεσα πρωτοστατούμε για την συνεδρίαση των μαζικών φορέων, για μαζικές συλλογικές διαδικασίες (γενικές συνελεύσεις, συσκέψεις, συγκεντρώσεις σε χώρους).

Προετοιμάζουμε μαζικά, πλατιά την απεργιακή απάντηση της εργατικής τάξης, την αγωνιστική απάντηση όλου του εργαζόμενου λαού και της νεολαίας με όλες τις μορφές. Επιμένουμε στις μαζικές, συλλογικές διαδικασίες στο κίνημα, στην συζήτηση. Πιο αποφασιστικά δυναμώνουμε την Αλληλεγγύη στους άνεργους, τους πρόσφυγες και μετανάστες, τα παιδιά των φτωχών οικογενειών, τους απλήρωτους εργαζόμενους, χαμηλοσυνταξιούχους. Το δίμηνο Νοέμβρη-Δεκέμβρη προγραμματίζουμε μαζικές πρωτοβουλίες. Οι νέοι κομμουνιστές πρέπει να πρωτοστατήσουν στον ιδεολογικό πολιτικό αγώνα, στο μέτωπο με τη θεωρία της πολιτικής σταθερότητας. Θεωρία που οδηγεί στην υποταγή, το συμβιβασμό και την ένταση του αυταρχισμού. Το κίνημα έχει όφελος με την παρέμβασή του να δυσκολεύει τη “σταθερότητα” του αστικού πολιτικού συστήματος, την ικανότητα του συστήματος να βρίσκει

Για παράδειγμα το ασφαλιστικό που έρχεται, δεν περιορίζεται μόνο στις συντάξεις. Πρέπει να αναδείξουμε ότι αφορά το σύνολο των όρων ζωής του εργαζόμενου και ειδικότερα τις νεότερες ηλικίες, κυρίως τις σημερινές νεότερες ηλικίες. Αφορά την ιατροφαρμακευτική περίθαλψη, την προστασία των παιδιών, την προστασία στην δουλειά. Για τις ηλικίες εργαζομένων κάτω των 50 θα διαμορφωθεί ένα τοπίο που καμιά σχέση δεν έχει με τα δικαιώματα που γνώρισαν οι μεγαλύτερες γενιές. Δεν έχει να κάνει με εξορθολογισμό όπως προπαγανδίζει η κυβέρνηση αλλά για βασική επιδίωξη του κεφαλαίου.

εναλλακτικές. Έχει συμφέρον να επιδιώκει το αδυνάτισμα της καπιταλιστικής πολιτικής εξουσίας, την “αστάθειά” του καπιταλιστικού δρόμου και της Ε.Ε. και όχι να τη φοβάται. Είναι ενιαίο καθήκον να μην υποταχθεί η εργατική-λαϊκή πλειοψηφία στον ισχυρισμό της κυβέρνησης ότι έδωσε τη συναίνεσή της για την εφαρμογή των μέτρων. Συνεχίζουμε πιο επιθετικά την συζήτηση για το ποια ανάπτυξη έχει ανάγκη ο λαός και σε ποια κατεύθυνση και με ποιο τρόπο θα ικανοποιηθούν οι εργατικές και λαϊκές ανάγκες. Με πλατιά συζήτηση και εκλαΐκευση της πρότασης εξουσίας του ΚΚΕ.

16

Μπαίνουμε στο νέο έτος με δύναμη και ορμή

Η

νέα ακαδημαϊκή χρονιά ξεκινάει αμέσως μετά τις βουλευτικές εκλογές. Η πλατιά συζήτηση που άνοιξαν την προεκλογική περίοδο τα μέλη της ΚΝΕ έδειξε ότι υπάρχουν χιλιάδες φοιτητών και σπουδαστών που αναζητούν μια διαφορετική λύση, που ψάχνουν διέξοδο από τη σημερινή σαπίλα για να ζήσουν καλύτερες μέρες χωρίς ανασφάλεια για το μέλλον. Φάνηκε πως υπάρχουν πολλοί νέοι που συζητούν με μεγάλο ενδιαφέρον για να μάθουν τι είναι αυτό για το οποίο παλεύει η ΚΝΕ και το ΚΚΕ, ποιος είναι ο διαφορετικός δρόμος που προτείνει και πως θα φτάσουμε ως εκεί. Ο αρνητικός συσχετισμός του εργατικού και φοιτητικού κινήματος εκφράστηκε στα αποτελέσματα των εκλογών. Εκφράστηκε όμως και μία θολή δυσαρέσκεια

προς το αστικό πολιτικό σύστημα, με την μεγάλη αποχή. Ένα μεγάλο μέρος της νεολαίας δεν επέλεξε το βήμα της ενεργητικής αμφισβήτησης, της στήριξης του ΚΚΕ, αλλά επέλεξε την παθητική στάση της αποχής. Μπορεί όμως να κάνει αυτό το βήμα και να οργανώσει την δυναμική απάντησή του μέσα από τους συλλόγους, κόντρα στο κλίμα υποταγής και συμβιβασμού. Ανεξάρτητα το τι ψήφισε ο καθένας είναι προς το δικό του συμφέρον να παλέψει στο πλάι των κομμουνιστών για την πραγματική διέξοδο υπέρ του λαού και της νεολαίας. Μόνο στο δρόμο της ανατροπής μπορεί το κίνημα να αποσπά κατακτήσεις και σήμερα. Μόνο ο δικός μας αγώνας με προσανατολισμό ρήξης μπορεί να μας κρατήσει όρθιους στο βαρύ χειμώνα που έρχεται. ...προσθέτουν το 3ο το βαρύτερο

Η ανανεωμένη πλέον συγκυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝΕΛ πορεύεται στο δρόμο της εφαρμογής των αντιλαϊκών μέτρων και μνημονίων, που σημαίνει ότι θα προστεθούν κι άλλα αντιλαϊκά μέτρα στα ήδη υπάρχοντα. Για αυτό με κάθε μέσο προσπαθεί να αποσπάσει την συναίνεση και την υποταγή της νεολαίας, για αυτό και σπέρνει απλόχερα απογοήτευση. Προσπαθεί να μας πείσει ότι δεν υπάρχει άλλος δρόμος από την καπιταλιστική ανάπτυξη, ότι αυτές οι συμφωνίες με τα αντιλαϊκά μέτρα που περιλαμβάνουν είναι η καλύτερη επιλογή αυτή τη στιγμή και πως όταν έρθει η ανάπτυξη θα είναι προς όφελος του λαού. Μας κοροϊδεύουν, όμως, γιατί οι μειωμένοι μισθοί, οι περικοπές στις παροχές και το ασφαλιστικό, οι ιδιωτικοποιήσεις είναι η βάση για την καπιταλιστική ανάκαμψη και ήρθαν για να μείνουν.

Στην ήδη επιβαρυμένη κατάσταση από τα 2 προηγούμενα μνημόνια... Η κατάσταση που έχει διαμορφωθεί σήμερα με την υποχρηματοδότηση στα ΑΕΙ και τα ΤΕΙ, εξαιτίας των κατευθύνσεων της ΕΕ και της πολιτικής όλων των κυβερνήσεων, βάζει ήδη μεγάλα εμπόδια στους νέους που θέλουν να σπουδάσουν:  Η χρηματοδότηση για τη φοιτητική μέριμνα διαρκώς μειώνεται, ενώ έχει περάσει στο

σύνολο της σε εργολάβους οι οποίοι τώρα είτε κλείνουν τις λέσχες σίτισης ως “ασύμφορες”, όπως γίνεται στις Φοιτητικές Εστίες Αθήνας, είτε ζητούν ενοίκιο για τη διαμονή σε δωμάτιο των φοιτητικών εστιών.  Πολλές από τις ανάγκες σε αναλώσιμα και βιβλία καλύπτονται από τους φοιτητές, ενώ η κυβέρνηση μελετάει την παραπέρα περικοπή των δαπανών για συγγράμματα.  Το διδακτικό προσωπικό έχει μειωθεί δραματικά μέσα στα τελευταία 5 χρόνια,

ενώ οι υποδομές που χρησιμοποιούνται δεν επαρκούν για τις ανάγκες των μαθημάτων, έτσι καταλήγουν να μένουν φοιτητές έξω από αίθουσες, εργαστήρια και αμφιθέατρα.  Κομμάτια της επιστημονικής γνώσης που είναι απαραίτητα περνάνε από το προπτυχιακό πρόγραμμα σε μεταπτυχιακά. Κάνοντας την ολοκληρωμένη μόρφωση ακόμα πιο ακριβή και δυσπρόσιτη στη μεγάλη μάζα των νέων.

Ήδη έγιναν 2 κουρέματα αποθεματικών και θα συνεχίσουν όταν κρίνουν ότι είναι απαραίτητο για την εξυπηρέτηση του χρέους. Συζητιέται μάλιστα και νέος αναθεωρημένος προϋπολογισμός για το 2015 που θα φέρει νέες περικοπές, ενώ για πρώτη φορά σε μια δανειακή σύμβαση όπως είναι το 3ο μνημόνιο περιλαμβάνονται αναφορές για “εξορθολογισμό δαπανών” στα πανεπιστήμια. Είναι φανερό πως η κατάσταση αυτή καμία σχέση δεν έχει με τις ανάγκες των φοιτητών και των σπουδαστών. Με την εργαλειοθήκη του ΟΟΣΑ και αφορμή την κακή κατάσταση θα ενταθεί η επιχειρηματική παρέμβαση στην ανώτατη εκπαίδευση, από τη μέριμνα μέχρι το πρόγραμμα σπουδών, και θα προχωρήσει το περεταίρω δέσιμό της με τις ανάγκες του κεφαλαίου. Δέσιμο όμως των σπουδών με τις ανάγκες των μονοπωλίων σημαίνει ότι οι νέοι αποκτούν τις δεξιότητες που χρειάζεται το κεφάλαιο και όχι πλήρη και βαθιά επιστημονική γνώση στο αντικείμενό τους. Ακόμα και αυτές τις δεξιότητες οι σπουδαστές ακριβοπληρώνουν για να τις αποκτήσουν. Αυτές οι κατευθύνσεις οδηγούν τους σπουδαστές και τους φοιτητές σε ένα συνεχές κυνήγι επανακατάρτισης για να καλύπτουν τις απαιτήσεις του κεφαλαίου και να έχουν μια ελπίδα στην αναζήτηση για μια θέση δουλειάς. Όλα αυτά θα ενταθούν με την εφαρμογή του 3ου μνημονίου.

Οδηγητής ϐ Οκτώβρης 2015

Ανάγκη να δυναμώσει η πάλη των φοιτητών-σπουδαστών ενάντια στους αντιλαϊκούς σχεδιασμούς Υπάρχει όμως και άλλος δρόμος. Αυτός της οργανωμένης αντίστασης στην αντιλαϊκή πολιτική, της διεκδίκησης σύγχρονων δικαιωμάτων. Ο δρόμος της ανατροπής. Σήμερα μπορούμε να αποκτούμε πραγματική επιστημονική γνώση με βάση το σύγχρονο επίπεδο ανάπτυξης της επιστήμης, της τεχνολογίας, της ανθρώπινης γνώσης. Μπορούμε να σπουδάζουμε απρόσκοπτα, δωρεάν, να έχουμε εξασφαλισμένη σταθερή δουλειά στο αντικείμενο που σπουδάσαμε. Ώστε η επιστήμη να υπηρετεί τις κοινωνικές ανάγκες και όχι τις ανάγκες των λίγων. Σήμερα η ανάπτυξη της τεχνολογίας, η πρόοδος της επιστήμης μπορούν να εξασφαλίσουν ποιοτική κάλυψη των αναγκών των νέων και αναβάθμιση του βιοτικού επιπέδου. Οι χιλιάδες μηχανικοί που βγαίνουν κάθε χρόνο από τις σχολές μπορούν να καλύψουν τις ανάγκες σε στέγαση και υποδομές, όμως ταυτόχρονα υπάρχουν εκατοντάδες άστεγοι και νέα ζευγάρια που δε μπορούν να έχουν δική τους στέγη. Οι χιλιάδες γιατροί και νοσηλευτές μπορούν να εξασφαλίσουν πλήρη και ποιοτική κάλυψη των αναγκών του λαού στον τομέα της υγείας, την ίδια ώρα όμως στα νοσοκομεία υπάρχουν ουρές ασθενών και τα κενά στα νοσοκομεία όλο και μεγαλώνουν. Υπάρχουν δηλαδή και οι ανάγκες για να δουλέψουν όλοι οι νέοι και οι δυνατότητες για να προσφέρουν πραγματικά στο λαό, αξιοποιώντας την επιστήμη την οποία έχουν σπουδάσει. Αυτή η συζήτηση αφορά κάθε κλάδο και κάθε νέο που σπου-

17

δάζει σήμερα. Έχει να κάνει με το πρόγραμμα σπουδών σε κάθε σχολή, με τις ανάγκες που υπάρχουν στη σύγχρονη κοινωνία και τις δυνατότητες που υπάρχουν για να ικανοποιηθούν. Είναι λοιπόν μια συζήτηση που αφορά πρώτα και κύρια τους φοιτητικούς και σπουδαστικούς συλλόγους και αναδεικνύει ότι η πρόταση του ΚΚΕ για μια άλλη κοινωνία είναι και εφικτή και αναγκαία στο σήμερα. Είναι λογικό να υπάρχει απογοήτευση και μούδιασμα από όσους είχαν μια επαφή με το φοιτητικό κίνημα μέχρι τώρα. Αυτό γιατί στους περισσότερους αγώνες που δοκιμάστηκαν δεν κυριάρχησε η γραμμή της ρήξης και της ανατροπής που προτείνουν οι κομμουνιστές. Αντιθέτως κυριάρχησε η γραμμή που στήριζε τη διαπραγμάτευση της κυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝΕΛ, που καλλιεργούσε αυταπάτες ότι υπάρχει φιλολαϊκή λύση εντός των τειχών της ΕΕ. Ο αγώνας που καλούσαν τα ΕΑΑΚ και η ΑΡΕΝ και τελικά αποδείχθηκε κοροϊδία προς τη νεολαία και τελικά απογοήτευσε μαζικά και έστειλε του νέους στην αποχή και την απέχθεια. Οι δυνάμεις της ΔΑΠ θέλουν “σταθερότητα” για να φτιαχτούν τα “σύγχρονα ευρωπαϊκά Πανεπιστήμια”. Θέλουν να μην κουνιέται φύλλο για να περάσουν ανεμπόδιστα οι αναδιαρθρώσεις της ΕΕ για τα συμφέροντα των μονοπωλίων, όποια κυβέρνηση και αν τα φέρνει. Τα ευρωπαϊκά πανεπιστήμια που θέλουν βέβαια είναι αυτά που διαμορφώνουν μια “ελίτ” επιστημονικού δυναμικού και η συντριπτική πλειοψηφία των νέων μένει εκτός ή το πολύ-πολύ στρέφεται στην ψευτοκατάρτιση.

Για να είναι όμως ισχυρό το φοιτητικό κίνημα, για να είναι επικίνδυνο χρειάζεται να αναδεικνύει τον πραγματικό υπεύθυνο και να στοχεύει με την πάλη του στην ανατροπή. Να συμβαδίζει μαζί με τον εργαζόμενο λαό ενάντια στον κοινό εχθρό: τα μονοπώλια και την εξουσία τους.

Το επόμενο διάστημα δίνουμε μαχητική απάντηση Τα μέλη και οι φίλοι της ΚΝΕ στοχεύουμε στην καλύτερη οργάνωση της πάλης. Στήνουμε σε κάθε έτος και εργαστήριο επιτροπή που οργανώνει την αντίσταση των φοιτητών στις αντιλαϊκές κατευθύνσεις. Δυναμώνουμε το Μέτωπο Αγώνα Σπουδαστών. Δεν αφήνουμε κανένα πρόβλημα να πέσει κάτω. Σε ό,τι αντιμετωπίζουν οι φοιτητές και οι σπουδαστές και προκύπτει από την αντιλαϊκή πολιτική δίνουμε απάντηση μέσα από τους συλλόγους. Δεν αφήνουμε ούτε ένα νέο που πλήττεται από αυτήν την κατάσταση να μένει έξω από τον αγώνα για καλύτερη ζωή. Κάθε πλευρά της ζωής των νέων είναι σημαντική. Άρα το επόμενο διάστημα ζωντανεύουμε τους συλλόγους ώστε να προσφέρουν δημιουργική διέξοδο στους νέους, που σήμερα λόγω οικονομικής δυσκολίας αποκλείονται από τον αθλητισμό και τον πολιτισμό. Δημιουργούμε θεατρικές ομάδες, κινηματογραφικές ομάδες και λέσχες, μουσικές ομάδες κ.ά. του συλλόγου. Παίρνουμε πρωτοβουλίες όπως εκδρομές, βιβλιοπαρουσιάσεις κ.λπ. Παλεύουμε για τη χρηματοδότηση των ομάδων αυτών, για παραχώρηση χώρων, έτσι ώστε να δίνεται η δυνατότητα για πραγματική ενασχόληση. Αναπτύσσουμε την αθλητική

δραστηριότητα με στήριξη των αθλητικών ομάδων, όπου υπάρχουν, με τη διοργάνωση τουρνουά, με διεκδίκηση χώρων άθλησης. Για να είναι όμως ισχυρό το φοιτητικό κίνημα, για να είναι επικίνδυνο χρειάζεται να αναδεικνύει τον πραγματικό υπεύθυνο και να στοχεύει με την πάλη του στην ανατροπή. Να συμβαδίζει μαζί με τον εργαζόμενο λαό ενάντια στον κοινό εχθρό: τα μονοπώλια και την εξουσία τους. Με σταθερό και μακρόπνοο σχέδιο, καθημερινή και ζωντανή συζήτηση για όλα τα προβλήματα και την κατάσταση που βιώνουμε. Από τώρα οργανώνουμε τη συζήτηση αυτή μέσα στις συνεδριάσεις των επιτροπών αγώνα, μέσα σε γενικές συνελεύσεις και συνελεύσεις ετών. Για να φτιάξουμε εστίες αντίστασης που θα εμποδίσουν στην πράξη την εφαρμογή της αντιλαϊκής πολιτικής κυβέρνησης και ΕΕ. Νίκος Κωνστάντιος

18

" Την ορµή µας την έχουµε απ'τους αιώνες... θα βγούµε νικητές κι ας είναι οι θυσίες µας βαριές" Ναζίµ Χικµέτ

Α

ν και με... καθυστέρηση λόγω των εκλογών του Σεπτέμβρη, το “ταξίδι” του 41ου Φεστιβάλ ΚΝΕ-Οδηγητή ολοκληρώνεται στις 8-9-10 Οκτώβρη στο Πάρκο Τρίτση. Την ώρα που γράφονταν αυτές οι γραμμές, τα μέλη και οι φίλοι της ΚΝΕ βρίσκονταν “επί ποδός” για να καθαριστεί και να στολιστεί το Πάρκο, να σηκωθούν οι σκαλωσιές, για να διακινηθεί πλατιά το κουπόνι ενίσχυσης του Φεστιβάλ. Στο μεγάλο αντάμωμα της νεολαίας, όπως κάθε χρόνο, θα τραγουδήσουμε, θα συζητήσουμε, θα έρθουσε σε επαφή με την Ιστορία του Κόμματος, θα σχεδιάσουμε τους αγώνες για τον... χειμώνα που έρχεται. Στις επόμενες σελίδες, δίνουμε μια γεύση απ’ όσα ετοιμάζονται για τις εκδηλώσεις του κεντρικού Φεστιβάλ!

Το πρόγραμμα του κεντρικού Φεστιβάλ:

Πέμπτη 8 Οκτώβρη ΚΕΝΤΡΙΚΗ ΣΚΗΝΗ 21.30 String Demons 22.15 Παντελής Θαλασσινός 23.30 Βασίλης Παπακωνσταντίνου - Χρήστος Θηβαίος

Παρασκευή 9 Οκτώβρη ΚΕΝΤΡΙΚΗ ΣΚΗΝΗ 21.00 “Τις πιο όμορφες μέρες μας δεν τις ζήσαμε ακόμα...” Ενορχήστρωση: Μανώλης Ανδρουλιδάκης. Τραγουδούν: Χαράλαμπος Γαργανουράκης, Ρίτα Αντωνοπού-

λου ΛΑΪΚΗ ΣΚΗΝΗ

Για περισσότερες πληροφορίες στο efestival.kne.gr

21.00 “Πολεμάμε και τραγουδάμε”, από την ομάδα παραδοσιακών χορών και το παραδοσιακό σχήμα της ΚΝΕ 21.30 “Από τα μπουντρούμια και την εξορία του νέου κόσμου ξεκινά η Ιστορία”. Μουσικό αφιέρωμα από το συγκρότημα “Ρωμιοσύνη” 22.45 Νησιώτικο γλέντι με τους Νίκο Οικονομίδη και Κυριακή Σπανού

ΜΑΘΗΤΙΚΗ ΣΚΗΝΗ 20.00 Συναυλία με μαθητικά συγκροτήματα 21.30 Rebellion Connexion + Φρανκ 23.00 Ησαΐας Ματιάμπα-Μύρωνας Στρατής

22.30 Eλένη Βιτάλη - Γλυκερία 23.45 “Με τα φώτα στη διαπασών” Συναυλία με τους: Λάκη Παπαδόπουλο, Γιάννη Γιοκαρίνη, Νίκο Ζιώγαλα, Μανώλη Φάμελλο

ΛΑΪΚΗ ΣΚΗΝΗ 20.00 Θεματική συζήτηση 21.30 “Τα τραγούδια των διώξεων” από το λαϊκο-ρεμπέτικο σχήμα της ΚΝΕ 22.15 Χοροί και τραγούδια της Κάτω Ιταλίας από τους Encardia 23.30 Λαϊκό γλέντι με τον Βαγγέλη Κορακάκη

Σάββατο 10 Οκτώβρη ΚΕΝΤΡΙΚΗ ΣΚΗΝΗ 20.30 Χαιρετισμός του Γραμματέα του ΚΣ της ΚΝΕ, Θοδωρή Χιώνη 20.45 Ομιλία από τον ΓΓ της ΚΕ του ΚΚΕ, Δημήτρη Κουτσούμπα 21.30 “Λυπήσου αυτούς που δεν ονειρεύονται... Κατάκτησε το αδύνατο”. Αφιέρωμα στον Νίκο Καββαδία. Καλλιτεχνική επιμέλεια: Θάνος Μικρούτσικος. Ενορχήστρωση: Θύμιος Παπαδόπουλος. Τραγουδούν: Κώ-

στας Θωμαΐδης, Άννα Λινάρδου, Αφροδίτη Μάνου, Μίλτος Πασχαλίδης 23.30 Συναυλία με τους Μίλτο Πασχαλίδη, Μπάμπη Στόκα, Γιώτα Νέγκα ΛΑΪΚΗ ΣΚΗΝΗ 21.30 Παραδοσιακό γλέντι με την Γιώτα Βέη 22.45 Λαϊκό γλέντι με το κλαρίνο του Γιώρ-

γου Μάγκα

ΜΑΘΗΤΙΚΗ ΣΚΗΝΗ

23.45 Λαϊκό γλέντι με τον Γιώργο Μαργαρίτη

20.00 Μουσικοθεατρικό αφιέρωμα από μαθητές, “Αν θέλεις να λέγεσαι άνθρωπος” 22.00 Συναυλία με μαθητικό συγκρότημα 22.30 Sober 23.10 KollektivA

ΜΑΘΗΤΙΚΗ ΣΚΗΝΗ 18.45 Βράβευση νικητριών ομάδων του μαθητικού Πανελλαδικού Διαγωνισμού που διοργάνωσαν η ΚΝΕ και ο “Οδηγητής” 21.30 Συναυλία με μαθητικό συγκρότημα 22.00 Stand up comedy με τον Χριστόφορο

Ζαραλίκο 22.30 Συναυλία με την μπάντα του ΚΕΘΕΑ“Στροφή” 23.00 George Zervos & Band 23.45 Imam Baildi

Οδηγητής ϐ Οκτώβρης 2015

«Στων φρουρών το πείσμα θα σταθούμε ορθοί στις καρδιές ατσάλι φλόγα στην ψυχή» Λεύκωμα με εφημερίδες από τις φυλακές και τις εξορίες Με τίτλο τους στίχους του Μίκη Θεοδωράκη, το ΚΣ της ΚΝΕ επιμελήθηκε μια έκδοση με εφημερίδες και περιοδικά που κυκλοφόρησαν στις φυλακές και τις εξορίες που «γραφτήκαν κάτω από τη μύτη των φρουρών, και με τη λόγχη πάντα στο πλευρό μας» (Γιάννης Ρίτσος). Οι “εκδότες” των εφημερίδων αυτών, το δημοσιογραφικό, καλλιτεχνικό και τεχνικό

δυναμικό τους ήταν αγωνιστές και αγωνίστριες, δεσμώτες στις φυλακές και τα ξερονήσια της εξορίας. Έγκλειστοι αλλά με συνείδηση και σκέψη που παρέμενε λεύτερη και πρωτοπόρα παρά τα βαριά τους δεσμά. Είχαν «στις καρδιές ατσάλι» και «φλόγα στην ψυχή». Το λεύκωμα αυτό, που θα κυκλοφορήσει στο 41ο Φεστιβάλ ΚΝΕ - Οδηγητή, αποτελεί μέρος της συμβολής της ΚΝΕ στην πολιτική - πολιτιστική - εκδοτική δραστηριότητα για την συμπλήρωση των 100 χρόνων από την ίδρυση του ΚΚΕ και των 50 χρόνων της ΚΝΕ. Η έκδοση αποτελεί και τιμή για όλους εκείνους και εκείνες που με την ηρωική

τους στάση, την πίστη τους στο δίκιο και τη νίκη του λαού, έδειξαν ότι ακόμα και τα εμπόδια που φαντάζουν “αξεπέραστα” η οργανωμένη λαϊκή δράση, η επαναστατική πάλη μπορεί να τα υπερνικήσει. Το υλικό που περιλαμβάνεται σ’ αυτό το λεύκωμα προέρχεται από το Αρχείο της ΚΕ του ΚΚΕ και την έκδοση της “Σύγχρονης Εποχής” που είχε επιμεληθεί ο κομμουνιστής δημοσιογράφος Δημήτρης Σέρβος “Παράνομες χειρόγραφες εφημερίδες απ’ τις φυλακές και τις εξορίες”. Αξίζει τέλος να σημειωθεί πως αρκετά απ’ τα υλικά της έκδοσης δημοσιεύονται για πρώτη φορά.

“Χείμαρροι γινήκαμε για μια νέα ζωή”

τους να μην υποκύψουν στα βασανιστήρια, τη λαχτάρα τους για ζωή. Τα τραγούδια τους αποτελούν ντοκουμέντο μνήμης, συντροφικότητας και περηφάνιας, ύμνο στη ζωή και στον αγώνα, δίδαγμα αξιοπρέπειας απέναντι στις πιο δύσκολες συνθήκες. Κάθε ένα έχει τη δική του μοναδική ιστορία. Οι πολιτικές κρατούμενες στις Φυλακές Αβέρωφ ανέπτυξαν μια πλούσια δραστήριοτητα, μέρος της οποίας αποτελούσε και η χορωδία. Η φυλάκισή τους, η καταδίκη τους σε ισόβια, ακόμα και σε θάνατο, δεν τους στέρησε τη θέληση, το κουράγιο να οργανώσουν τη ζωή τους και τον αγώνα τους στη νέα πραγματικότητα - πίσω από τα κάγκελα.

Δίσκος με επανεκτελέσεις και διακευές από την Γυναικεία Χορωδία των φυλακών Αβέρωφ Η παραγωγή αυτή του Κεντρικού Συμβουλίου της ΚΝΕ στα πλαίσια του 41ου Φεστιβάλ θα περιλαμβάνει επανεκτέλεσεις τραγουδιών, που γράφτηκαν και τραγουδήθηκαν στις γυναικείες φυλακές Αβέρωφ. Αποτελεί έναν ελάχιστο φόρο τιμής σε αυτές που αποτελούν ως σήμερα πηγή έμπνευσης αφού για την ανάσταση του λαού όλα τα έδωσαν, κάθε στιγμή. Τα τραγούδια μιλούν για τις δύσκολες στιγμές που έζησαν, τον πόνο για το χαμό των εκτελεσμένων συντροφισσών, την επιμονή

Έκθεση αφιερωμένη στους αλύγιστους της ταξικής πάλης

Μ

ε τίτλο “Τιμάμε τους αλύγιστους της ταξικής πάλης. Κάτω από την ίδια σημαία συνεχίζουμε μέχρι την τελική νίκη”, η κεντρική έκθεση του Φεστιβάλ είναι αφιερωμένη σε όλους όσοι κράτησαν ψηλά τη σημαία του αγώνα στις πιο δύσκολες συνθήκες των εκτοπίσεων, της φυλακής και των εκτελέσεων. Στα ταμπλό και τα εκθέματα της έκθεσης

γίνεται μια προσπάθεια να αποτυπωθούν η αφοσιωμένη δράση του ΚΚΕ στη σχεδόν εκατοντάχρονη πορεία του, οι ηρωικές σελίδες της Ιστορίας του που συμπυκνώνουν μαζικό ηρωισμό, αυτοθυσία και αντοχή, την πίστη στον αγώνα για τη σοσιαλιστική επανάσταση, τη δύναμη των ιδεών των κομμουνιστών, από την οποία πηγάζει η αδιάλλακτη στάση απέναντι στον ταξικό εχθρό. Ταυτόχρονα,

Ταμπλό από την έκθεση του Φεστιβάλ, αφιερωμένη στους αλύγιστους της ταξικής πάλης.

αποτυπώνονται το μίσος και η αγριότητα της αστικής τάξης, ο χαρακτήρας του κράτους της και ο ρόλος που έπαιξε, παίρνοντας εξοντωτικά μέτρα σε βάρος των κομμουνιστών, για το τσάκισμα της πρωτοπορίας και την καθυπόταξη του λαϊκού παράγοντα. Μέσα από ένα σύντομο ιστορικό ορισμένων από τους δεκάδες τόπους μαρτυρίου αναδεικνύονται ορισμένες από τις πολλές πλευρές του αγώνα των φυλακισμένων και εξόριστων κομμουνιστών και άλλων ριζοσπαστών αγωνιστών. Στην έκθεση γίνονται αναφορές σε ορισμένους από τους χιλιάδες ηρωικούς κομμουνιστές που συνθέτουν την τιμημένη Ιστορία

Ξενάγηση στην έκθεση του περσινού Φεστιβάλ.

19

του ΚΚΕ. Ξεχωριστή σημασία έχει η θεματική ενότητα της έκθεσης που αφορά τις γυναίκες στις φυλακές και τις εξορίες. Η ηρωική αυτή πορεία δεκαετιών προβάλλεται στην έκθεση και μέσα από υλικά που έχουν διασωθεί και φυλάσσονται στο Ιστορικό Αρχείο του ΚΚΕ, όπως μικρά αντικείμενα και γράμματα εκτελεσμένων, καλλιτεχνικές δημιουργίες φυλακισμένων και εξόριστων, χειρόγραφες εφημερίδες, τετράδια και σημειώσεις από ιδεολογικά μαθήματα, κρυφές ανακοινώσεις που διακινούνταν συνωμοτικά μέσα στις φυλακές. Είναι δεκάδες τα πρωτότυπα εκθέματα που για πρώτη φορά θα προβληθούν στη συγκεκριμένη έκθεση.

20

Εκδηλώσεις – Συζητήσεις - Δραστηριότητες

Μαθητικό Στέκι

Χώρος κατά των Ναρκωτικών

Διεθνούπολη

Εργατικό Στέκι

Στο πλούσιο πρόγραμμα του Μαθητικού Στεκιού, πέρα απ’ τις πολλές συναυλίες με μαθητικά και νεανικά συγκροτήματα και αγαπημένους καλλιτέχνες, περιλαμβάνονται συζητήσεις, εκδηλώσεις, δραστηριότητες. Συγκεκριμένα, την Παρασκευή 9/10 μαθητές θα παρουσιάσουν μουσικοθεατρικό αφιέρωμα με τίτλο «Αν θέλεις να λέγεσαι άνθρωπος» (20.00) ενώ θα γίνει συζήτηση με τίτλο: “«Κάθε εκπαιδευτικό σύστημα… μεταδίδει τις αρχές και τις αξίες του υπάρχοντος κοινωνικού συστήματος κι έτσι λειτουργεί ως παράγοντας αναπαραγωγής του» (απόσπασμα από το βιβλίο της Πολιτικής Παιδείας Β’ Λυκείου). Τι μαθαίνουμε τελικά στο σχολείο;” (21.00). Το Σάββατο 10/10 θα βραβευτούν οι νικήτριες ομάδες του μαθητικού Πανελλαδικού Διαγωνισμού της ΚΝΕ και του “Οδηγητή” (18.45) ενώ αργότερα ο Χριστόφος Ζαραλίκος θα μας χαρίσει στιγμές γέλιου! (22.00).

Στο χώρο, όπως κάθε χρόνο, θα φιλοξενούνται θεραπευτικές κοινότητες και κέντρα πρόληψης. Οι επισκέπτες θα μπορούν να ενημερωθούν για το πρόβλημα της τοξικοεξάρτησης μέσα απ’ τα ταμπλό που θα υπάρχουν στο χώρο αλλά και την έκθεση σκίτσου με δημιουργίες που αναδεικνύουν πως “δεν είναι ελευθερία να ψάχνεις τη φυγή, τα ναρκωτικά είναι στο μυαλό καταστολή!” Ακόμα, όσοι θέλουν θα μπορούν δοκιμάσουν τις γνώσεις τους παίζοντας σ’ ένα ευρηματικό παιχνίδι–κουίζ ατομικά ή και σε ομάδες. Τέλος, στον χώρο θα διακινείται η νέα μπροσούρα του Τμήματος κατά των Ναρκωτικών της ΚΕ του ΚΚΕ, καθώς και ανακοίνωση με τις θέσεις και τους στόχους πάλης της ΚΝΕ.

Στο χώρο και τις τρεις μέρες, αντιπροσωπείες Κομμουνιστικών Νεολαιών και Αντιιμπεριαλιστικών Οργανώσεων θα έχουν “στήσει” τα περίπτερά τους, όπου οι επισκέπτες του 41ου Φεστιβάλ θα έχουν την ευκαιρία να έρθουν σε επαφή και να συζητήσουν με δεκάδες νέους αγωνιστές από άλλες χώρες του κόσμου. Θα πραγματοποιηθεί επίσης εκδήλωση – συζήτηση την Πέμπτη 8/10 με θέμα: “Who is the world? - NATO: To οπλισμένο χέρι του ευρωαμερικάνικου ιμπεριαλισμού κατά των λαών” (19.30).

ΣΣτο Εργατικό Στέκι θα πραγματοποιήθει εκδήλωση - συζήτηση με θέμα: «Οι ιμπεριαλιστικές επεμβάσεις ΕΕ-ΗΠΑ-ΝΑΤΟ ξεριζώνουν και δολοφονούς λαούς. Αλληλεγγύη στους πρόσφυγες και μετανάστες» (Πέμπτη 8/10, 20.00). Παράλληλα, στο χώρο θα συγκεντρώνονται κονσερβοποιήμενα τρόφιμα και χειμερινός ρουχισμός που θα παραδοθούν σε πρόσφυγες και μετανάστες. Ὁ

Όλες τις μέρες θα λειτουργούν:  Εργαστήρια graffiti και stencil με θέμα το μεταναστευτικό και την πάλη ενάντια στο φασισμό και το ρατσισμό. Για δηλώσεις συμμετοχής στο mail: mathitikosteki.kne@gmail.com.  Χώρος με αντιπροσωπείες από τα λαϊκά φροντιστήρια της Αττικής, όπου θα γίνονται και εγγραφές μαθητών.  Περίπτερο του Πανελλαδικού Διαγωνισμού συλλογικής και ερευνητικής εργασίας της ΚΝΕ, όπου θα προβάλλονται οι συμμετοχές των μαθητικών ομάδων στο 2ο Πανελλαδικό Διαγωνισμό.  Έκθεση βιβλίων της Σύγχρονης Εποχής για τους μαθητές.

Οι φίλοι του αθλητισμού, μικρότεροι αλλά και μεγαλύτεροι, θα έχουν την ευκαρία να γνωρίσουν τα αθλήματα της πάλης και του παγκράτιου, καθώς διακεκριμένοι αθλητές και προπονητές από τις αντίστοιχες Ομοσπονδίες θα παρουσιάσουν τα δυο αθλήματα (Πέμπτη – Παρασκευή 8 και 9/10).

Χώρος Αθλητισμού

Xώρος ΑΕΙ – ΤΕΙ Στον χώρο των φοιτητών και των σπουδαστών θα γίνει εκδήλωση για το καλωσόρισμα των πρωτοετών φοιτητών - συζήτηση με τίτλο «Για ποιο σκοπό σπουδάζουμε» (Πέμπτη 8/10, 19.30).

Στέκι Πολιτισμού Το Στέκι Πολιτισμού φέτος “μετακομίζει” στο θεατράκι του Πάρκου Τρίτση και θα φιλοξενεί έκθεση με έργα των εικαστικών Γιώργου Φαρσακίδη και Γιάννη Στεφανίδη, με θέμα τα «πέτρινα χρόνια» των εξοριών. Προγραμματίζονται ακόμα τα εξής:  Εκδήλωση της ΠΕΑΦΕ αφιερωμένη στα 100 χρόνια του ΚΚΕ (Πέμπτη 8/10, 19.00).  «Για να μην κατακλύσει η ζούγκλα τους ανθρώπινους συνοικισμούς» . Εκδήλωση για τον κομμουνιστή λογοτέχνη Θέμο Κορνάρο. Θα μιλήσει η Ελένη Μηλιαρονικολάκη, μέλος της ΚΕ του ΚΚΕ και υπεύθυνη του Τμήματος Πολιτισμού. Αποσπάσματα από έργα του θα διαβάσουν οι ηθοποιοί Λίλα Καφαντάρη και Δημήτρης Τζουμάκης (Παρασκευή 9/10, 19.30).  Παρουσίαση πρωτότυπου μελοποιημένου έργου σε ποίηση Ναζίμ Χικμέτ (Σάββατο 10/10, 19.00)

Παιδότοπος Πέμπτη 8 Οκτώβρη 18.00 Εργαστήρια με ζωγραφική και κατασκευές 19.30 «Η μαύρη πεταλούδα» της Ερης Ρίτσου, διαδραστική αφήγηση παραμυθιού από ομάδα παιδαγωγών της ΚΝΕ 20.15 «Οι μουσικοί της Βρέμης και η τόλμη των παραμυθιών» από τη μουσικοθεατρική ομάδα Τρομπετίνι 21.15 Παράσταση Καραγκιόζη από τον Γιώργο Ταρουνά. Παρασκευή 9 Οκτώβρη 18.00 Εργαστήρια με ζωγραφική και κατασκευές 19.30 «Μάντεψε ποιος!» διαδραστικό παιχνίδι από ομάδα παιδαγωγών της ΚΝΕ 20.15 «Ο Καραγκιόζης δάσκαλος» από τον

Θανάση Λιούνη 21.15 «Ειρήνη» του Αριστοφάνη από τον κου-

κλοθίασο ΚΟΥ - ΚΛΟ Σάββατο 10 Οκτώβρη 18.00 Εργαστήρια με ζωγραφική και κατασκευές 19.30 Παράσταση μαγείας με τον ταχυδακτυλουργό Tristan.

21.30 «Πέτα, Λούδα!» Παράσταση με την τεχνική sand art από την Ιρίνα Μπόικο.

Οδηγητής ϐ Οκτώβρης 2015

21

Συμμετέχω στο Φεστιβάλ ΚΝΕ-Οδηγητή!

Ό

πως κάθε χρόνο, γνωστοί και αγαπημένοι καλλιτέχνες και συγκροτήματα θα “ανέβουν” στις σκηνές του Φεστιβάλ ΚΝΕ-Οδηγητή για να μας συντροφεύσουν με τα τραγούδια και τις μελωδίες τους. Ορισμένοι απ’ όσους θα έχουμε την ευκαιρία να δούμε στις 8, 9 και 10 Οκτώβρη στο Πάρκο Τρίτση “αιτιολογούν” την συμμετοχή τους στο φετινό Φεστιβάλ, με δηλώσεις τους στον “Οδηγητή”.

Θάνος Μικρούτσικος Φεστιβάλ της ΚΝΕ, πέραν της αυτονόητης πολιτικής «Τ οσημασίας, αποτελεί σημαντικό πολιτιστικό γεγονός

από την Μεταπολίτευση μέχρι σήμερα. Η συντριπτική πλειοψηφία των σπουδαίων Ελλήνων συνθετών, τραγουδοποιών και τραγουδιστών έχει δώσει το «παρών» με αποτέλεσμα χιλιάδες νέοι να έρχονται σε επαφή με το έντεχνο νεοελληνικό τραγούδι που εδώ και 60 χρόνια αποτελεί την αιχμή του δόρατος της νεοελληνικής κουλτούρας. Τα παιδιά της ΚΝΕ μου ζήτησαν να παρουσιάσω στο Φεστιβάλ την ολοκληρωμένη μου δουλειά πάνω στην ποίηση του Νίκου Καββαδία. Τους ευχαριστώ θερμά, γιατί είναι μια δουλειά που έχει σημαδέψει και εμένα και τρεις γενιές νέων που αγάπησαν με πάθος αυτά τα τραγούδια. Και δεν είναι μόνο η γοητεία του ταξιδιού, η θάλασσα, η ζωή των ναυτικών και η φυγή, η αιτία αυτής της «καββαδιομανίας» των νέων ανθρώπων. Είναι κυρίως το βαθύτατο πολιτικό μήνυμα που απορρέει από αυτή τη δουλειά. «Να μη σταματήσεις να ονειρεύεσαι, να σπρώχνεις τα όριά σου, να κατακτήσεις το αδύνατο.»»

Sober on Tuxedos

«Ε άλλη μια φορά στο κεντρικό Φεστιβάλ της ΚΝΕ. Της

ίναι μεγάλη μας χαρά και τιμή που συμμετέχουμε για

νεολαίας αυτής που παλεύει για έναν κόσμο χωρίς Θεοφιλογιαννάκους, για έναν κόσμο όπου δεν θα υπάρχει εκμετάλλευση ανθρώπου από άνθρωπο. «Αυτό που έχετε απαρνηθείτε το και πάρτε αυτό που σας αρνιούνται» (Μπ. Μπρεχτ).»

Λάκης Παπαδόπουλος

« Ό πολύ φοβητσιάρης, ένα παράξενο πράγμα, το Φε-

ταν είχα το γιο μου μικρό 4-6 χρονών, επειδή ήμουν

KollektivΑ

στιβάλ της ΚΝΕ ήταν το μοναδικό μέρος που ένιωθα ότι θα έχει ασφάλεια. Δεν θα ξεχάσω ποτέ αυτό το αίσθημα. Χαίρομαι που βλέπω καθαρά πρόσωπα, καθαρά βλέμματα, που έχουν κολλήσει τα ένσημα της ζωής.»

« Ό βρεθούμε στη σκηνή στο πλαίσιο των εκδηλώσεων

πως κάθε φορά, έτσι και τώρα ανυπομονούμε να

του 41ου Φεστιβάλ ΚΝΕ - Οδηγητή. Σε μια περίοδο που καλλιεργείται τόσο έντονα η τάση για απογοήτευση και παραίτηση, που όλα παρουσιάζονται ως δεδομένα, είναι καθοριστική η παρουσία νέων ανθρώπων που τσακίζουν κάθε εκβιαστικό δίλημμα με την ασυμβίβαστη στάση και δράση τους. Με αυτούς ενώνουμε τις φωνές μας!»

Χριστόφορος Ζαραλίκος

«Μ αν και βασανίστηκα μέχρι να αποφασίσω γιατί ε μεγάλη χαρά συμμετέχω και φέτος στο Φεστιβάλ,

σαν επαγγελματίας κωμικός έπρεπε να είμαι υποψήφιος για Πρόεδρος στη ΝΔ. Κομμάτια να γίνει όμως σύντροφοι, ακολούθησα την καρδιά μου και θα τα πούμε από κοντά.»

String Demons

«Χ ιστορικό πλέον, Φεστιβάλ της ΚΝΕ και του “Οδηγητή” αιρόμαστε πολύ που θα συμμετάσχουμε σ’ αυτό το,

που έχει φιλοξενήσει στη σκηνή του σχεδόν όλη την ‘’Μουσική’’ της χώρας μας. Ένα Φεστιβάλ που έχει και συναισθηματική αξία για εμάς καθώς στο παρελθόν είχε προσκεκλημένο τον πατέρα μας Ευάγγελο Μπουντούνη. Ερχόμαστε με φόρα για να οργώσουμε μαζί σας όλα τα χωράφια της μουσικής με τα έγχορδά μας!»

Rebellion connexion + Φρανκ (Manifesto The Label)

«Μ Οδηγητή...Για ακόμα μια χρονιά βρισκόμαστε εδώ και ε αφορμή την εμφάνισή μας στο 41ο Φεστιβάλ ΚΝΕ -

περήφανα θα χαιρετήσουμε αυτόν τον ιστορικό θεσμό της νεολαίας της εργατικής τάξης. Αυτήν την φορά όμως, πιο σίγουροι από ποτέ και πιο δυνατοί, καλούμε τον λαό να παραστεί και να γίνει μαζί μας μια γροθιά, απέναντι σε αριστερούς, δεξιούς και πάσης κατευθύνσεως αντεπαναστάτες. Τώρα γνωρίζει και τώρα πρέπει. Ευχαριστούμε για την πρόσκληση και απευθύνουμε τους συντροφικούς μας χαιρετισμούς, μέχρι την ογδόη του Οκτώβρη που τα μικρόφωνά μας θα συναντηθούν με την ιστορία.»

22

ΑΠΟΣΤΟΛΗ ΤΗΣ SDAJ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ

Βήμα μπροστά στην κοινή πάλη Γερμανών και Ελλήνων νέων κομμουνιστών

«Σ

ας ευχαριστούμε για την φιλοξενία σας, στην αποστολή αλληλεγγύης που πραγματοποιήσαμε στην Ελλάδα, προς τον ελληνικό λαό και τη νεολαία, το ΚΚΕ και την

ΚΝΕ. Η ανταλλαγή πείρας, οι συζητήσεις, το πολιτικό πρόγραμμα συναντήσεων μας βοήθησαν να καταλάβουμε καλύτερα την κατάσταση στην Ελλάδα, να επαναεπιβεβαιώσουμε τους δυνατούς συντροφικούς δεσμούς με την ΚΝΕ, να γυρίσουμε πιο αποφασισμένοι στη Γερμανία για την οργάνωση της πάλης».

“Το ΚΚΕ στην πρωτοπορία”... Φωνάζοντας σε σπαστά ελληνικά αυτό το σύνθημα, όπως και το “Ζήτω η διεθνιστική αλληλεγγύη” στα γερμανικά, η αντιπροσωπεία της SDAJ συμμετείχε σε προεκλογικές δραστηριότητες του ΚΚΕ και της ΚΝΕ. Ανάμεσά τους και στην συγκέντρωση στην Πάτρα με ομιλητή τον ΓΓ της ΚΕ του ΚΚΕ Δημήτρη Κουτσούμπα, όπου οι Γερμανοί σύντροφοι του εξέφρασαν προσωπικά την στήριξή τους στο ΚΚΕ. Την ημέρα των εκλογών μέλη της αποστολής αλληλεγγύης επισκέφθηκαν εκλογικά κέντρα και συζήτησαν με εκλογικούς αντιπροσώπους του ΚΚΕ ενώ το βράδυ παρακολούθησαν τα αποτελέσματα μαζί με μέλη της ΚΝΕ. Για την κατάσταση στην Ελλάδα και την πάλη που αναπτύσσουν το ΚΚΕ και η ΚΝΕ πραγματοποιήθηκαν επίσης συναντήσεις της γερμανικής αντιπροσωπείας με τον Γραμματέα του ΚΣ της ΚΝΕ Θοδωρή Χιώνη και τον Ελισαίο Βαγενά, μέλος της ΚΕ του Κόμματος, υπεύθυνο του Τμήματος Διεθνών Σχέσεων της ΚΕ. Επίσης, πλούσια ανταλλαγή πείρας και συζήτηση υπήρξε κατά τις συναντήσεις με Επιτροπές του ΚΣ της ΚΝΕ.

Με τα λόγια αυτά, ο σύντροφος Μαξ, από την 25μελή αντιπροσωπεία της Σοσιαλιστικής Γερμανικής Εργατικής Νεολαίας (SDAJ) ευχαρίστησε την ΚΝΕ, στην αποχαιρετιστήρια εκδήλωση–λαϊκό γλέντι, που έγινε σε συντροφικό κλίμα στο Στέκι Πολιτισμού και Νεανικής Δημιουργίας της ΚΝΕ στην Αθήνα. Και λίγο μετά, Γερμανοί και Έλληνες νέοι κομμουνιστές, με τις γροθιές υψωμένες, τραγούδησαν τη “Διεθνή”, δίνοντας υπόσχεση να δυναμώσουν τον κοινό τους αγώνα στις δύσκολες μα όμορφες μάχες που έχουμε μπροστά μας. Έτσι ολοκληρώθηκε το βράδυ της Κυριακής 27 Σεπτέμβρη η αποστολή αλληλεγγύης της SDAJ, νεολαίας του Γερμανικού Κομμουνιστικού Κόμματος (DKP), η οποία είχε ξεκινήσει στις 17 Σεπτέμβρη.

“Έλληνες και Γερμανοί νέοι ενωμένοι ενάντια στον καπιταλισμό” Αυτός ήταν ο τίτλος ενός τετρασέλιδου υλικού που έδιναν τα μέλη της SDAJ καθόλη τη δραστηριότητά τους στην Ελλάδα και που μεταξύ άλλων έγραφε: «Για μας είναι αυτονόητο ότι οι εργαζόμενοι στην Ελλάδα, και ιδιαίτερα τα πιο μαχητικά και προοδευτικά μέρη τους όπως αυτά που βρίσκονται στις γραμμές του ΠΑΜΕ, του ΚΚΕ, και της ΚΝΕ, είναι σύμμαχοί μας σε τούτο τον αγώνα. Μας ενώνει το κοινό συμφέρον και η διεθνιστική αντίληψή μας... Αντιπαλεύουμε τα ρατσιστικά ψέματα της κυβέρνησης και των αστικών ΜΜΕ στην Γερμανία, περί “τεμπέληδων Ελλήνων” και το “υπερβολικά μεγάλο κράτος πρόνοιας” στην Ελλάδα». Με δεδομένα τα παραπάνω είχαν μεγάλο ενδιαφέρον οι συναντήσεις με ταξικά συνδικάτα και φορείς της κοινωνικής συμμαχίας, για την ανταλλαγή πείρας σε σχέση με την κατάσταση που επικρατεί στο ταξικό εργατικό κίνημα και στις δύο χώρες. Τέτοιες συναντήσεις έγιναν π.χ. με νέους συνδικαλιστές από το Συνδικάτο Τηλεπικοινωνιών Πληροφορικής Αττικής, όπου εκτός από τα προβλήματα και την κατάσταση στον κλάδο περιγράφηκαν

Οδηγητής ϐ Οκτώβρης 2015

επίσης οι προσπάθειες που γίνονται για την ενίσχυση της ταξικής γραμμής στο συνδικαλιστικό κίνημα και με τη Λαϊκή Επιτροπή 5ου - 6ου Διαμερίσματος της Αθήνας στο πλαίσιο συνάντησης στο Στέκι Εργαζομένων και Νεολαίας, όπου λειτουργεί επίσης το Σχολείο Μεταναστών για τη δράση του οποίου οι Γερμανοί σύντροφοι ενημερώθηκαν. Κοινός τόπος απ’ όλες αυτές τις συναντήσεις ήταν ότι σύγχρονους “παραδείσους” μέσα στο σάπιο σύστημα του καπιταλισμού δεν μπορεί

Στέκι εργαζόμενων και νεολαίας (Πατησίων) Από το σπίτι όπου ιδρύθηκε το ΚΚΕ (ως ΣΕΚΕ) το 1918 στις γειτονιές του Πειραιά και τα γραφεία της ΠΕΜΕΝ λίγα μέτρα παραπέρα, με την πολύτιμη πείρα του ναυτεργατικού κινήματος. Και από εκεί στο Λαύριο, την πόλη των μεταλλωρύχων, της απεργίας 48 ημερών στη Γαλλική Εταιρεία το 1929, και τωνμεταλλωρύχων που πριν από περίπου έναν αιώνα πέθαιναν στα 20,5 έτη. Οι Γερμανοί νέοι κομμουνιστές ήρθαν σε επαφή με μέρη που έχουν έντονα τα σημάδια της ταξικής πάλης στη χώρα μας.

να βρει κανένας νέος, ανεξάρτητα από το σε ποια χώρα θα βρεθεί, και από το ποιο είναι το επίπεδο ανάπτυξης της καπιταλιστικής οικονομίας κάθε χώρας. Το μόνο σίγουρο είναι ότι η στρατηγική του κεφαλαίου, τόσο του ελληνικού όσο και του γερμανικού, είναι ενιαία και υπηρετεί την εξασφάλιση της κερδοφορίας των μονοπωλίων σε βάρος των εργατικών λαϊκών δικαιωμάτων. Και συνεχίζει στο υλικό της η SDAJ: «Το κεφάλαιο και οι κυβερνήσεις του, προσπαθούν

διαρκώς να βρουν διέξοδο από την κρίση, πότε με αύξηση των κερδών εις βάρος των εργαζομένων, πότε με τη “βελτίωση της ανταγωνιστικότητας”, πότε με την “εξυγίανση των δημόσιων οικονομικών” και πότε με όλα τα παραπάνω μαζί. Όλα αυτά σημαίνουν επιπλέον απολύσεις, επιπλέον περικοπές σε μισθούς και συντάξεις, επιπλέον ιδιωτικοποιήσεις. Αυτόν τον δρόμο ακολουθούν η ΕΕ και οι αστικές κυβερνήσεις, τόσο στην “αριστερή” όσο και στην “δεξιά” εκδοχή

23

τους. Κι όμως υπάρχει ένας δρόμος ριζικά διαφορετικός, μια πραγματική διέξοδος από την κρίση: η σοσιαλιστική κοινωνία, όπου ο λαός θα πάρει την υπόθεσή του στα χέρια του, για να ασκεί την εξουσία και να ελέγχει τον πλούτο που παράγει, για να μπορούν οι σύγχρονες ανάγκες των ανθρώπων να ικανοποιούνται. Αυτόν τον δρόμο εκπροσωπούν η ΚΝΕ και το ΚΚΕ στην Ελλάδα, η SDAJ και το DKP στη Γερμανία.»

Πειραιάς

ΠΕΜΕΝ

Λαύριο

Εκδήλωση στο Πολυτεχνείο Το πλούσιο πρόγραμμα συναντήσεων και εκδηλώσεων περιελάμβανε και ανοιχτή συζήτηση που πραγματοποιήθηκε στο ΕΜΠ της Αθήνας την Παρασκευή 25 Σεπτέμβρη. Στο κατάμεστο αμφιθέατρο οι φοιτητές που συμμετείχαν άκουσαν από πρώτο χέρι τι σημαίνει για τη νεολαία ο καπιταλιστικός “παράδεισος” της Γερμανίας. Τα στοιχεία που έδωσαν οι Γερμανοί σύντροφοι για την κατάσταση στη χώρα τους, την αποκαλούμενη “ατμομηχανή της Ευρώπης” μιλούν από μόνα τους:  Κάθε χρόνο, πάνω από 300.000 νέοι βρίσκονται άνεργοι και μπαίνουν στο φαύλο κύκλο της επανακατάρτισης.  Το 70% των φοιτητών, επειδή πρέπει να πληρώνουν δίδακτρα περίπου 600 ευρώ το εξάμηνο, δουλεύουν παράλληλα σε μπαρ, εστιατόρια, σε άσχημες συνθήκες δουλειάς, χωρίς να υπάρχουν συνδικάτα, σωματεία, οποιαδήποτε μορφή οργάνωσης. Οι ηγεσίες των συνδικάτων, όπου υπάρχουν, έχουν κατά κύριο λόγο σοσιαλδημοκρατική κατεύθυνση, στρέφονται κατά της ταξικής πάλης, προβάλλοντας τη λογική της ταξικής συνεργασίας και του συμβιβασμού.  Το 30% των νέων κάνουν δουλειές άσχετες με το αντικείμενο στο οποίο έχουν καταρτιστεί.  Το 36,5% των μαθητευόμενων κάνουν υπερωρίες που δεν πληρώνονται, από φόβο μήπως χάσουν τη δουλειά. Οι 3 στους 4 εργάζονται τζάμπα 5 ώρες επιπλέον τη βδομάδα, δηλαδή δύο μέρες το μήνα.

 Πολλοί νέοι για 40 ώρες εργασίας τη βδομάδα αμείβονται με 500 ευρώ, και έτσι οι περισσότεροι αναγκάζονται να μένουν με τις οικογένειές τους, γιατί δεν μπορούν να ζήσουν με αυτούς τους μισθούς. «Μόνο για ενοίκιο χρειάζεσαι 400 - 500 ευρώ, μετά πώς θα ζήσεις;» είπαν χαρακτηριστικά οι Γερμανοί σύντροφοι. Τις πιθανότητες να πας διακοπές με τους φίλους σου...τις ξεχνάς. Τις περισσότερες φορές δεν έχεις χρήματα για αθλητισμό, πολιτισμό, να πας σινεμά ή για κολύμβηση. Το 11% των νέων εργαζόμενων κάνουν και δεύτερη δουλειά για να ζήσουν.

με το Διοικητικό Συμβούλιο του Συλλόγου Φοιτητών του Φυσικού της Αθήνας και με την Εκτελεστική Γραμματεία του Μετώπου Αγώνα Σπουδαστών, όπου πραγματοποιήθηκε συζήτηση για το φοιτητικό κίνημα, το οποίο,

όπως ανέφεραν οι Γερμανοί σύντροφοι, στη χώρα τους είναι βαθιά χτυπημένο και ουσιαστικά δεν υπάρχουν εδώ και πολλά χρόνια αγωνιστικές κινητοποιήσεις και όργανα του κινήματος.

Στη συνέχεια πραγματοποιήθηκε μια πολύ ενδιαφέρουσα συζήτηση με στελέχη της SDAJ που απάντησαν σε ερωτήσεις που έθεσαν φοιτητές, σχετικά με την αντίληψη που έχουν οι νέοι σήμερα στη Γερμανία για το Σοσιαλισμό, στεκόμενοι ιδιαίτερα στην προσπάθεια που κάνει το καπιταλιστικό σύστημα να ξαναγράψει την ιστορία και να σβήσει τις μεγάλες κατακτήσεις της Γερμανικής Λαοκρατικής Δημοκρατίας. Ο σύντροφος Φλο, υπενθυμίζοντας την φράση του Καρλ Λίμπκνεχτ, είπε ότι σε Ελλάδα και Γερμανία «ο βασικός εχθρός βρίσκεται μέσα στην ίδια μας τη χώρα», απαντώντας σε ερώτηση για το αν η Μέρκελ είναι η πηγή όλων των δεινών του ελληνικού λαού. Η εκδήλωση έκλεισε με ανταλλαγή αναμνηστικών ανάμεσα στους εκπροσώπους της SDAJ και της ΚΝΕ. Την ίδια μέρα η αντιπροσωπεία της SDAJ πραγματοποίησε χωριστές συναντήσεις



24 Η ιστορία απ’ τα Καλάβρυτα, την Καισαριανή και την Κοκκινιά ...στο Μπούχενβαλντ

Σκοπευτήριο (Καισαριανή)

Μουσείο ΕΑΜικής Εθνικής Αντίστασης (Περιστέρι) Καλάβρυτα

Κοκκινιά

Μέσα σ’ αυτό το δεκαήμερο, οι Γερμανοί κομμουνιστές απέδωσαν φόρο τιμής σε όλους τους εκτελεσμένους, τους δολοφονημένους και βασανισμένους επισκεπτόμενοι τοποθεσίες που οι Γερμανοί ναζιστές και οι Έλληνες συνεργάτες τους σκόρπισαν το θάνατο μακελεύοντας το λαό. Από τα Καλάβρυτα του Ολοκαυτώματος, στην μάντρα της Κοκκινιάς, και από εκεί στον τοίχο της Καισαριανής. Γενικότερα, σε πολλές από τις συναντήσεις αναδείχτηκαν πλευρές για τη σύγχρονη πάλη της νεολαίας ενάντια στο φασισμό και το καπιταλιστικό σύστημα που τον γεννά και τον θρέφει. Σε σχέση με τη δεκαετία του 1940 και την πάλη του ΚΚΕ και του λαϊκού κινήματος, πραγματοποιήθηκε μια πολύ ενδιαφέρουσα ξενάγηση και συζήτηση στο Μουσείο ΕΑΜικής Εθνικής Αντίστασης στο Περιστέρι. Εκεί, πήρε το λόγο μια 16χρονη Γερμανίδα συντρόφισσα, μαθήτρια, η οποία μίλησε για το πώς μαθαίνει στο σχολείο την ιστορία της Γερμανίας: «Είναι πολύ σπάνιο η ιστορική αλήθεια να μην κακοποιείται από την αστική

ιδεολογία. Χαρακτηριστικά, ο πολύ σημαντικός ρόλος που έπαιξε το Κομμουνιστικό Κόμμα Γερμανίας κατά τη διάρκεια του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου στην πάλη ενάντια στο ναζισμό δεν αναφέρεται πουθενά στα σχολικά βιβλία. Για παράδειγμα, σε ένα από τα μεγαλύτερα στρατόπεδα συγκέντρωσης της Γερμανίας, το Buchenwald (Μπούχενβαλντ), το Κομμουνιστικό Κόμμα Γερμανίας βοήθησε σημαντικά σε μια απόδραση των κρατούμενων αγωνιστών. Αυτό που παρουσιάζεται στα βιβλία μας για τους κομμουνιστές στα στρατόπεδα συγκέντρωσης όμως, είναι ότι ήταν κλέφτες και ότι είχαν άσχημη συμπεριφορά απέναντι στους συγκρατούμενους τους. Επίσης, στα βιβλία της Ιστορίας που μας διδάσκουν στο σχολείο, ελάχιστα παραδείγματα υπάρχουν για την ΕΣΣΔ, την Αντίσταση στη Γερμανία και την Ευρώπη και το ρόλο της στην νίκη απέναντι στο φασισμό. Η ιστορική μνήμη είναι πολύ σημαντική για να βγουν διδάγματα για την πάλη στο σήμερα και τέτοια μουσεία πρέπει να υπάρχουν για να μαθαίνει ο κόσμος τι συνέβη πραγματικά».

Το blog της SDAJ για την προβολή των δραστηριοτήτων της στην Ελλάδα: http://sdajgoeshellas. blogsport.de/

Δεκάδες Οργανώσεις Νεολαίας στηρίζουν την πάλη της ΚΝΕ Η παρουσία της μαζικής αντιπροσωπείας της SDAJ στην Ελλάδα ήταν μια σημαντική εμπειρία και για την ίδια την ΚΝΕ και τη διεθνή της δράση. Άλλωστε, οι εξελίξεις και η πάλη των κομμουνιστών στην Ελλάδα προκαλούν το ενδιαφέρον σε πολλούς εργαζόμενους και νέους στην Ευρώπη και σε άλλες χώρες του κόσμου. Είναι πολλοί αυτοί που καταφέρνουν να ενημερώνονται σωστά, ξεπερνούν τις προσπάθειες διαστρέβλωσης που επιχειρούν δυνάμεις του Κόμματος της Ευρωπαϊκής Αριστεράς και γενικότερα της σοσιαλδημοκρατίας και του οπορτουνισμού, που εξακολουθούν να σπέρνουν αυταπάτες για το ρόλο του ΣΥΡΙΖΑ. Σ’ αυτήν την κατεύθυνση βοηθά η προσπάθεια που κάνει το ΚΚΕ με την ξενόγλωσση ιστοσελίδα του σε 11 γλώσσες. Μέσα σε δύσκολες συνθήκες για τους εργαζόμενους διεθνώς, με το Διεθνές Κομμουνιστικό Κίνημα να συνεχίζει να βρίσκεται σε κρίση, είναι πολύ σημαντικό ότι μπροστά στις πρόσφατες εκλογές 65 Κομμουνιστικά και Εργατικά Κόμματα εξέφρασαν την υποστήριξή τους στο ΚΚΕ. Ακόμη, μέσα στους προηγούμενους 2 μήνες επισκέφθηκαν την

Ελλάδα αντιπροσωπείες από ακόμη 5 Κομμουνιστικές Νεολαίες (από Αυστρία, Γαλλία, Καναδά, Ουγγαρία, Τουρκία) και πραγματοποίησαν διμερείς επαφές με την ΚΝΕ. Αντίστοιχα, η ΚΝΕ μπόρεσε να ενημερώσει για την κατάσταση στην Ελλάδα και την πάλη των κομμουνιστών ακόμη 12 Οργανώσεις Νεολαίας που συμμετείχαν σε συνάντηση της περιφέρειας Ευρώπης της Παγκόσμιας Ομοσπονδίας Δημοκρατικών Νεολαιών μέσα στον Αύγουστο στην Ισπανία. Ακόμη, 30 Οργανώσεις Νεολαίας από όλο τον κόσμο υπέγραψαν ψήφισμα αλληλεγγύης με την ΚΝΕ και την ελληνική νεολαία, στηρίζοντας την πάλη των νέων στην Ελλάδα για το δικαίωμα στη δουλειά, τη μόρφωση, τη ζωή. Η συνέχεια θα δοθεί πρώτα απ' όλα στο 41ο Φεστιβάλ ΚΝΕ-Οδηγητή, στη “Διεθνούπολη” του οποίου έχουν επιβεβαιώσει μέχρι στιγμής ότι θα συμμετάσχουν τουλάχιστον 20 Οργανώσεις Νεολαίας.

«Αλληλεγγύη στην εργατική τάξη της Ελλάδας. Κανένας μόνος του. Για το σοσιαλιστικό μέλλον!» γράφει το πανό της SDAJ.

Τα μέλη της ΚΝΕ στο Πολυτεχνείο για να προπαγανδίσουν την εκδήλωση είχαν φτιάξει πανό, στα ελληνικά και τα γερμανικά δανειζόμενοι το σύνθημα της SDAJ: «Ενάντια στην κρίση και τον καπιταλισμό το μέλλον είναι ο Σοσιαλισμός».

Οδηγητής ϐ Οκτώβρης 2015

25

75 χρόνια απ’ την 28η Οκτώβρη Μάθε την αλήθεια, το χώμα που πατάς λευτέρωσαν μ’ αγώνα ΕΑΜ – ΕΠΟΝ - ΕΛΑΣ

75

χρόνια πέρασαν απ’ την 28η Οκτώβρη του 1940, όταν και η φασιστική Ιταλία επιτέθηκε στη χώρα μας. Στην επίθεση αυτή, ο ελληνικός λαός απάντησε με το “ΟΧΙ” στο φασισμό–ναζισμό και την ηρωική του πάλη στα βουνά της Πίνδου και στη συνέχεια, μετά την γερμανική επίθεση και την κατοχή μέσα από τις γραμμές του ΕΑΜ και του ΕΛΑΣ. Φέτος, όπως κάθε χρονιά, θα ακούσουμε πολλά στο σχολείο, στις επετει-

?

Γιατί έγινε ο Β’ Παγκόσμιος Πόλεμος;

Στις συνθήκες του καπιταλισμού, η δύναμη των κρατών δεν αναπτύσσεται με τον ίδιο ρυθμό. Στην πορεία του χρόνου, άλλα κράτη δυναμώνουν και άλλα αποδυναμώνονται. Έτσι, συμβαίνει το εξής: η οικονομική ανάπτυξη ενός κράτους να μην αντιστοιχεί με τις “σφαίρες επιρροής” και τις πηγές πρώτων υλών που ελέγχει. Όταν αυτές οι αναντιστοιχίες οξύνονται στο έπακρο, μοναδικό μέσο για να “διορθωθεί” αυτή η αναντιστοιχία είναι ο πόλεμος. Γι’ αυτό ο πόλεμος και ο καπιταλισμός είναι αξεχώριστοι. Έτσι έγινε και στον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο: η μεγάλη οικονομική κρίση του καπιταλισμού (192933 και 1937-38) επιτάχυνε τις ανακατατάξεις στο συσχετισμό δυνάμεων και όξυνε τις αντιθέσεις των καπιταλιστικών κρατών. Η εκ νέου ισχυροποίηση, για παράδειγμα, της Γερμανίας που είχε ηττηθεί στον Α’ Παγκόσμιο Πόλεμο εδραίωσε τις βλέψεις της για να πάρει ρεβάνς από την Αγγλία και την Γαλλία. Όλα τα καπιταλιστικά κράτη διαγκωνίζονταν για τα συμφέροντα των δικών τους μονοπωλίων, οδηγώντας τους λαούς στη μεγαλύτερη ανθρωποσφαγή στην ιστορία. Ταυτόχρονα στόχος όλων των καπιταλιστικών κρατών -ανεξάρτητα απ’ το “στρατόπεδο” στο οποίο βρέθηκαν στον πόλεμο - ήταν η ανατροπή της εργατικής εξουσίας στη Σοβιετική Ένωση, η διάλυσή της. Γι’ αυτό και οι κυβερνήσεις Αγγλίας, Γαλλίας και ΗΠΑ “έσπρωχναν” με κάθε τρόπο τους ναζιστές και τους συμμάχους τους (Ιταλία, Ιαπωνία) προς τη Σοβιετική Ένωση, ενισχύοντάς τους μέσω των επενδύσεων των μονοπωλίων τους (π.χ. Ford, General Motors, General Electric, Standard Oil, IBM), αλλά και συμφωνίες όπως αυτή του Μονάχου (1938) με την οποία παρέδωσαν ουσιαστικά την Τσεχοσλοβακία στον Χίτλερ.

Η Συνδιάσκεψη του Μoνάχου το 1938 όπου Αγγλία και Γαλλία παρέδωσαν στη ναζιστική Γερμανία την Τσεχοσλοβακία. Στην φωτογραφία διακρίνονται, από αριστερά: Ο Πρωθυπουργός της Αγγλίας Ν. Τσάμπερλεν, ο Πρωθυπουργός της Γαλλίας Εντ. Νταλαντιέ, ο Χίτλερ και ο Μουσολίνι.

“Σαμποτάζ”, χαρακτικό του Α. Τάσσου.

ακές γιορτές. Στις περισσότερες όμως περιπτώσεις θα μάθουμε την “αλήθεια” απ’ τη σκοπιά των εκμεταλλευτών και όχι απ’ τη δική μας σκοπιά, τη σκοπιά του εργαζόμενου λαού. Παρακάτω απαντάμε σε πέντε βασικά ερωτήματα για την 28η Οκτώβρη και τον Β' Παγκόσμιο Πόλεμο. Όσα δε θα μας πουν, αλλά πρέπει να ξέρουμε και να συζητήσουμε με τους συμμαθητές μας, μέσα στην τάξη μας.

?

Πώς γεννήθηκε και από ποιους στηρίχτηκε ο φασισμός-ναζισμός;

Ο ναζισμός και ο φασισμός επικράτησαν στη Γερμανία και την Ιταλία για να υπηρετήσουν το κεφάλαιο στο έδαφος των συνθηκών που δημιούργησε η καπιταλιστική οικονομική κρίση, αξιοποίησαν το διάχυτο αντικομμουνισμό και αντισοβιετισμό. Ο φασισμός-ναζισμός ήταν γέννημα του καπιταλισμού, μια άγρια, εκμεταλλευτική μορφή διαχείρισης του συστήματος. Γι’ αυτό, για παράδειγμα, το ναζιστικό κόμμα του Χίτλερ, παρότι εμφανιζόνταν ως “αντισυστημικό” και υπέρ των “φτωχών”, ανέβηκε στην εξουσία κοινοβουλευτικά, με τη στήριξη και ανοχή της σοσιαλδημοκρατίας και των υπόλοιπων αστικών κομμάτων και χάρη στο άφθονο χρήμα των γερμανικών μονοπωλίων (“Κρούπ”, “Τύσσεν” κ.ά.) αλλά και τη στήριξη μονοπωλίων “Εκατομμύρια στέκονται πίσω μου”. Πίσω απ' τον άλλων χωρών, όπως των ΗΠΑ. Χίτλερ, ήταν τα μονοπώλια, οι καπιταλιστές. Αυτοί Είναι χαρακτηριστικά τα εξής: Ο Χίτλερ τον τον στήριξαν να έρθουν στην εξουσία, αυτούς Φλεβάρη του ’33 συναντήθηκε με εκπροσώπους υπηρέτησε. των 25 μεγαλύτερων βιομηχανιών της Γερμανίας. Στη συνάντηση συμφωνήθηκε να συσταθεί ταμείο για την υποστήριξη του ναζιστικού κόμματος στις εκλογές. Ο Γερμανός βιομήχανος Φριτς Τύσσεν έγραψε: «Προσέφερα προσωπικά ένα συνολικό ποσό ενός εκατομμυρίου μάρκων στο ναζιστικό κόμμα. (…) Περίπου η βαριά γερμανική βιομηχανία έθετε στη διάθεση των εθνικοσοσιαλιστών το ποσό των δύο εκατομμυρίων το χρόνο». Με τη δική τους στήριξη ήρθε ο Χίτλερ στην εξουσία, αυτούς υπηρέτησε. Το ναζιστικό καθεστώς μετέτρεψε τους Γερμανούς εργάτες σε σκλάβους για τα κέρδη των Γερμανών καπιταλιστών. Απ’ τα ναζιστικά στρατόπεδα καταναγκαστικής εργασίας, τα γερμανικά μονοπώλια προμηθεύονταν δωρεάν εργατικά χέρια. Ο πόλεμος ήταν το επόμενο βήμα για να επεκταθούν τα γερμανικά μονοπώλια σε νέες αγορές και πηγές και να χτυπηθεί η Σοβιετική Ένωση. Στη διάρκεια του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου, οι ναζιστές και οι φασίστες διέπραξαν αποτρόπαια εγκλήματα, δολοφόνησαν εκατομμύρια ανθρώπους. Χιλιάδες και χιλιάδες εξοντώθηκαν στα στρατόπεδα συγκέντρωσης και στους θαλάμους αερίων, κάηκαν σε φούρνους, έγιναν “πειραματόζωα”. Μόνο στο Άουσβιτς δολοφόνησαν περίπου 4 εκατομμύρια κρατούμενους. Η εγκληματική φύση του ναζισμού πηγάζει απ’ την ίδια του την ιδεολογία. Αυτούς θαυμάζουν και θεωρούν εαυτούς ως συνέχειά τους, οι Χρυσαυγίτες. Έτσι δήλωνε απροκάλυπτα ο Μιχαλολιάκος, τον Μάρτη του 2012: «Εμείς είμαστε η σπορά των νικημένων του 1945, οι εθνικιστές, οι εθνικοσοσιαλιστές, οι φασίστες…». Πράγματι, αυτοί είναι. Η σαπίλα του ντουνιά, οι απόγονοι του Χίτλερ. Με τη μάσκα του “αντιμνημονιακού” προσπαθούν να κρύψουν πως είναι τσιράκια και “μπράβοι” του συστήματος, όργανά του για το χτύπημα του λαού.



26

?

?

Πώς “μπήκε” η Ελλάδα στον πόλεμο;

Όλοι μαζί;

Όταν ξεκίνησε ο Β’ Παγκόσμιος Πόλεμος, η Ελλάδα βρισκόταν υπό το δικτατορικό καθεστώς του Ιωάννη Μεταξά. Η δικτατορία, που είχε επιβληθεί την 4η Αυγούστου του ’36, ήταν επιλογή της αστικής τάξης και είχε τη στήριξη του Παλατιού και της Αγγλίας. Προηγούμενα, πριν ακόμα επιβληθεί η δικτατορία και διαλυθεί η Βουλή, όλα τα αστικά κόμματα είχαν δώσει ψήφο εμπιστοσύνης στον Μεταξά. Η δικτατορία της 4ης Αυγούστου ενίσχυσε ακόμα παραπέρα την πλουτοκρατία, εξαθλίωσε τον λαό, τσάκισε το εργατικό-λαϊκό κίνημα, χτυπώντας πρώτα απ’ όλα το ΚΚΕ. Η πλουτοκρατία της χώρας μας, στην οποία στηριζόταν και στήριζε η δικτατορία του Μεταξά, είχε πολύχρονους δεσμούς με το αγγλιΗ στήριξη της πλουτοκρατίας στον δικτάτοκό κεφάλαιο και το κράτος του. Με ξεκάθαρο ρα Μεταξά ήταν τόσο απροκάλυπτη ώστε ο τρόπο, ο Μεταξάς είχε περιγράψει τη διαπλοκή πρώτος Υπουργός Εθνικής Οικονομίας της των συμφερόντων της ελληνικής αστικής τάξης δικτατορίας ήταν ο ίδιος ο Πρόεδρος του με τη Βρετανία λέγοντας: «(…) η Ελλάς δύναται Συνδέσμου Ελλήνων Βιομηχάνων! να θέση ως δόγμα πολιτικόν ότι εν ουδεμία περιπτώσει δύναται να ευρεθή εις στρατόπεδον αντίθετον εκείνου εις το οποίον θα ευρίσκετο η Αγγλία. Δυνάμεθα τούτο να το θεωρήσωμεν ως δόγμα. Εγώ τουλάχιστον το ασπάζομαι» (3-3-1934). Γι’ αυτόν το λόγο και εκφράζοντας τα συμφέροντα της πλουτοκρατίας, ο Μεταξάς απέρριψε το ιταλικό τελεσίγραφο που του επέδωσε ο Ιταλός πρεσβευτής τα ξημερώματα της 28ης Οκτώβρη ’40. Έτσι, η Ελλάδα εισήλθε στον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο.

H αστική τάξη και η εργατική τάξη, ο λαός είναι δυο “κόσμοι” σε διαρκή σύγκρουση. Ποτέ δεν είχαν και δε θα έχουν κοινά συμφέροντα. Οι καπιταλιστές θέλουν μια “πατρίδα” που θα εξασφαλίζει την κερδοφορία τους και το ξεζούμισμα των εργατών. Οι εργαζόμενοι και τα παιδιά τους έχουν ανάγκη μια πατρίδα λεύτερη από ντόπιους και ξένους εκμεταλλευτές. Τα παραπάνω αποδείχτηκαν περίτρανα και στην περίοδο του ελληνο-ιταλικού πολέμου και στη συνέχεια κατά τη διάρκεια της κατοχής της χώρας μας από τους Γερμανούς, Ιταλούς και Βούλγαρους φασίστες.

O ελληνικός λαός πολέμησε τόσο τον Ιταλό εισβολέα όσο και τους Γερμανούς κατακτητές από τελείως διαφορετικό μετερίζι από αυτό των αστών. Οι αστοί ενδιαφέρονταν για τα κέρδη τους και δρούσαν ανάλογα με το πώς αυτά εξυπηρετούνται καλύτερα. Οι εργάτες, οι αγρότες, οι απλοί φαντάροι, πολεμούσαν για να υπερασπιστούν τα σπίτια τους, τις δουλειές τους και τις οικογένειές τους. Αλλά και αργότερα όταν οι Γερμανοί κατέλαβαν την Ελλάδα, ένα τμήμα των αστών εγκατέλειψε τη χώρα αρπάζοντας τα κρατικά αποθέματα σε χρυσό και εγκαταστάθηκε μαζί με τους Άγγλους και το Παλάτι στη Μέση Ανατολή. Ένα άλλο τμήμα, αυτό που παρέμεινε στην Ελλάδα, συνεργάστηκε με τους κατακτητές, σχηματίζοντας τις κατοχικές κυβερνήσεις. Έφτιαξε με τους Χιτλερικούς και σε συνεννόηση με τους Άγγλους, τα “Τάγματα Ασφαλείας”-αυτά που υμνούν οι ναζιστές της Χρυσής Αυγής, που κατέσφαξαν και κατέκαψαν τον λαό μας στο όνομα του Αδόλφου Χίτλερ, στον οποίο ορκίζονταν να υπακούν “απολύτως”. Η αστική τάξη, παρά τις διαιρέσεις και τις αντιθέσεις της σ’ όλη τη διάρκεια του πολέμου, πάλευε για τη διατήρηση της αστικής εξουσίας και της εκμετάλλευσης, για να συνεχίσει να κάθεται στο σβέρκο του λαού.

?

Ποιος τσάκισε τον φασισμό;

Σ’ όλο τον κόσμο τα Κομμουνιστικά Κόμματα πρωτοστάτησαν στον αγώνα για τη συντριβή του φασισμού. Επικεφαλής του αγώνα ήταν η Σοβιετική Ένωση που έδωσε στον αγώνα 20 εκατομμύρια νεκρούς. Οι λαοί της, ο Κόκκινος Στρατός πολέμησε με απαράμιλλο σθένος και θάρρος γιατί υπεράσπιζε τη δικιά του πατρίδα, το δικό του κράτος. ΕναΌ,τι γράφτηκε με αίμα δε σβήνει με βρώμικο μεντίον της ΕΣΣΔ, οι ναζί και οι φασίστες έστειλάνι! Κόντρα στην προσπάθεια παραχάραξης της λαν τις περισσότερες στρατιωτικές δυνάμεις ιστορίας, μελετάμε και διαδίδουμε την αλήθεια: τους. Δεν μπόρεσαν όμως να αποτρέψουν τη ο Κόκκινος Στρατός τσάκισε τον φασισμό! συντριβή τους: η κόκκινη σημαία κυμάτισε στο Βερολίνο την 1η Μάη του ’45. Στη χώρα μας, το ΚΚΕ υπήρξε ο νους, η ψυχή και ο κύριος αιμοδότης του αγώνα, παρότι ο πόλεμος βρήκε το Κόμμα στην παρανομία, με χιλιάδες κομμουνιστές στα μπουντρούμια,

Σημειώνω! 

Ο ανυπέρβλητος μαζικός λαϊκός ηρωισμός, η πείρα της δράσης σε καιρό πολέμου, του αγώνα με όλες τις μορφές πάλης, η τεράστια προσφορά στις μετέπειτα κατακτήσεις, όπως και οι παράγοντες που δυσκόλεψαν αυτόν τον ηρωικό αγώνα να φτάσει στην τελική νίκη με την κατάκτηση της εργατικής-λαϊκής εξουσίας, αποτελούν πηγή έμπνευσης, διδαγμάτων και συμπερασμάτων. Γι’ αυτό μαθαίνουμε την αλήθεια!



τις εξορίες, παραδομένους στους κατακτητές. Ανάμεσά τους και ο Νίκος Ζαχαριάδης, ΓΓ της ΚΕ του ΚΚΕ, που οι Γερμανοί έστειλαν στο Ο λαός της Αθήνας γιορτάζει την απελευθέρωση στην πλατεία στρατόπεδο συγκέντρωσης Συντάγματος. “Νταχάου”. Οι δυσκολίες όμως δε λυγάνε τους κομμουνιστές. Στελέχη του Κόμματος δραπετεύουν απ’ τις φυλακές και τις εξορίες και μαζί με όσους βρίσκονται στην παρανομία οργανώνουν την αντίσταση. Με πρωτοβουλία του ΚΚΕ δημιουργήθηκε το Εθνικό Απελευθερωτικό Μέτωπο (ΕΑΜ), ο Εθνικός Λαϊκός Απελευθερωτικός Στρατός (ΕΛΑΣ), η Ενιαία Πανελλαδική Οργάνωση Νέων (ΕΠΟΝ). Με κάθε μέσο, με κάθε τρόπο και ηρωισμό -με απεργίες, συλλαλητήρια, σαμποτάζ, με το όπλο στο χέρι- ο λαός μας τσάκισε τους κατακτητές και τους ντόπιους συνεργάτες τους, απελευθέρωσε την Ελλάδα. Χάρη στη δράση του ΕΑΜ δε στάλθηκε ούτε ένας εργάτης για να δουλέψει στα γερμανικά εργοστάσια, με εξαίρεση αυτούς που είχαν συλλάβει ομήρους οι Γερμανοί. Χάρη στο ΕΑΜ δε στάλθηκε ούτε ένας για να πολεμήσει κατά της Σοβιετικής Ένωσης, ενώ ο ΕΛΑΣ καθήλωσε 8 έως 12 ναζιστικές μεραρχίες.

Η εργατική τάξη, τα φτωχά λαϊκά στρώματα και η νεολαία, σε ενδεχόμενο πολεμικής σύγκρουσης, πρέπει να χτίσουν το δικό τους μέτωπο για να υπερασπιστούν σε περίπτωση ξένης εισβολής την εδαφική ακεραιότητα, για να βγει νικητής από τον πόλεμο ο λαός και όχι η αστική τάξη της χώρας του. Να πετύχει διπλή απελευθέρωση από την ξένη ιμπεριαλιστική κατοχή και την εγχώρια αστική πολιτική εξουσία, από το καπιταλιστικό σύστημα που είναι αξεχώριστο με τον πόλεμο.



Ο ηρωικός αγώνας και οι θυσίες των χιλιάδων ΕΑΜιτών, ΕΛΑΣιτών και ΕΠΟΝιτών απέδειξαν πως όταν “θεριεύει ο γίγαντας λαός”, τότε μπορεί να σπάσει “δεσμά και αλυσίδες”. Με οργάνωση και το δικό μας αγώνα μπορούμε να φέρουμε τα πάνω κάτω. Μπορούμε να έχουμε όσα αξίζουμε και όχι να ελπίζουμε στα “ψίχουλα” που θα περισσέψουν απ’ το τραπέζι των εκμεταλλευτών. Εμπνεόμαστε και αγωνιζόμαστε για μια κοινωνία όπου θα κάνει ο λαός κουμάντο στο φυσικό πλούτο και τον πλούτο που παράγει. Χωρίς μονοπώλια και εκμεταλλευτές, με την εξουσία στα χέρια της εργατικής τάξης και του λαού.

Οδηγητής ϐ Οκτώβρης 2015

27

Το μαθητικό κίνημα την περίοδο της δικτατορίας του Μεταξά & της Κατοχής (1936-1944)

Τ

ην περίοδο της φασιστικής δικτατορίας του Μεταξά και της γερμανοϊταλικής Κατοχής η μαθητική νεολαία, με μπροστάρηδες τα μέλη της ΟΚΝΕ και αργότερα της ΕΠΟΝ έγραψε μοναδικές σελίδες ηρωικών αγώνων. Αναπτύχθηκε ένα κίνημα μαζικό, οργανωμένο, ζωντανό, που με συλλογική αγωνιστική δράση και αλληλεγγύη στάθηκε όρθιο, παρά τις δυσκολίες και τον αρνητικό συσχετισμό, παρά το κα-

θεστώς παρανομίας, τους διωγμούς και τα χτυπήματα. Αυτά ακριβώς τα διδάγματα και την ιστορική πείρα θα προσπαθήσουμε να “φωτίσουμε” σ’ αυτές τις σελίδες. Γιατί η ιστορία του μαθητικού κινήματος εκείνης της περιόδου, ο ηρωισμός και η αυτοθυσία εκατοντάδων χιλιάδων νέων, η πρωτοτυπία και η πολυμορφία στον αγώνα τους, εκτός από τεράστια παρακαταθήκη, αποτελούν παράδειγμα και πηγή έμπνευσης.

ΟΚΝΕ: “Σχολείο” ηρωισμού και αγώνα

βάσεις σ’ αυτές τις σχολές και σ’ άλλους εργατικούς χώρους ώστε να δυναμώσουν οι διεκδικητικοί αγώνες, να πάρει σάρκα και οστά η οργάνωση κινήματος.

Πριν αναφερθούμε στους αγώνες, την οργάνωση, τη ζωή και τη δράση των μαθητών εκείνης της περιόδου (1936-1944), αξίζει να κάνουμε ένα φλας μπακ και να πάμε 14 χρόνια πριν την εγκαθίδρυση της δικτατορίας του Μεταξά, δηλαδή στο 1922. Τον Νοέμβρη του 1922 λοιπόν, πραγματοποιείται ένας από τους πιο σημαντικούς σταθμούς στην ιστορία του επαναστατικού νεολαιίστικου κινήματος στην Ελλάδα. Ιδρύεται η ηρωική ΟΚΝΕ (Ομοσπονδία Κομμουνιστικών Νεολαιών Ελλάδας), που βάζει τη σφραγίδα της στη συγκρότηση και την

ανάπτυξη του νεολαιίστικου κινήματος στη χώρα μας. Από την πρώτη στιγμή της ίδρυσής της πρωτοστατεί στην οργάνωση της πάλης της νεολαίας για τη διεκδίκηση των δικαιωμάτων της στη δουλειά, τη μόρφωση και τη ζωή. Στα χρόνια 1935 και 1936, παρουσιάζει μια αλματώδη ανάπτυξη, ενώ παράλληλα αρχίζουν να “φουντώνουν” οι αγώνες του λαού και της νεολαίας γύρω από προβλήματα επιβίωσης, σπουδών, αλλά και για ζητήματα που έχουν σχέση με τον πολιτισμό και τον αθλητισμό. Μάλιστα, αξίζει να σημειώσουμε ότι την περίοδο εκείνη, με γέφυρα τους μαθητές των τεχνικών σχολών που δούλευαν ταυτόχρονα και σε εργοστάσια, δημιουργήθηκαν οι

ΟΚΝίτες του Πειραιά (Τμήμα Νυχτερινού Γυμνασίου) σε εκδρομή στο Πέραμα την άνοιξη του 1942. Σκοπός η ψυχαγωγία, ο προγραμματισμός αντιστασιακής δράσης, καθώς και η ανάπτυξη της ΟΚΝΕ στα Γυμνάσια του Πειραιά.

Οι μαθητές στον αντιδικτατορικό αγώνα Στις 4 Αυγούστου του 1936 εγκαθιδρύεται η δικτατορία του Μεταξά. Απ’ την πρώτη κιόλας νύχτα, η 4η Αυγούστου στράφηκε ενάντια στο λαό και το κίνημά του, και φυσικά ενάντια στην πρωτοπορία του, το ΚΚΕ και την ΟΚΝΕ, εγκαθιδρύοντας ένα κράτος άγριας ταξικής βίας, αστυνομοκρατίας και χαφιεδισμού, βασανιστηρίων, φυλακών και εξοριών. Στο στόχαστρο της 4ης Αυγούστου μπήκε ιδιαίτερα η νεολαία. Η τότε κυβέρνηση του δικτάτορα Ι. Μεταξά, αντιγράφοντας τις μεθόδους του Χίτλερ, ιδρύει την “Εθνική Οργάνωση Νεολαίας” (ΕΟΝ) για να “διαπαιδαγωγήσει” φασιστικά την ελληνική νεολαία, να καλλιεργήσει την υποταγή στη βαρβαρότητα, στους ξένους και ντόπιους τυράννους. Είναι χαρακτηριστικό πως, την ώρα που το καθεστώς ξόδευε εκατομμύρια για τα κουστουμάκια, τις φιέστες και τους μισθούς των στελεχών της ΕΟΝ, αύξησε τα διάφορα δίδακτρα και χαράτσια στην εκπαίδευση, ενώ αυξανόταν κάθε χρόνο ο αριθμός των παιδιών που εγκατέλειπαν την εκπαίδευση, περιορίστηκε ο αριθμός των εισακτέων στα ανώτατα ιδρύματα, μειώθηκαν τα κονδύλια για την Παιδεία. Μέσα σ’ αυτή την κατάσταση, η συμβολή της ΟΚΝΕ στο αντιδικτατορικό κίνημα, στο σκληρό, αλλά δίκαιο αγώνα για την ανατροπή της φασιστικής δικτατορίας της 4ης Αυγούστου ολοένα και μεγάλωνε, γινόταν πιο αποφασιστική, συμβάλλοντας

ταυτόχρονα στον αγώνα ενάντια στην εκμετάλλευση, τη φτώχεια και την αδικία. Οι Οργανώσεις της ΟΚΝΕ, με τον παράνομο Τύπο τους και με τη γεμάτη ηρωισμό και αυτοθυσία δράση τους, συνέβαλλαν στη διαφώτιση του λαού και των νέων. Ξεσκέπαζαν καθημερινά τη δημαγωγία της δικτατορίας και έδειχναν στους νέους το δρόμο της αγωνιστικής συσπείρωσης και πάλης. Είναι χαρακτηριστικό ότι ο παράνομος Τύπος των νέων αριθμούσε πολλά έντυπα, ένα απ’ τα οποία ήταν και η “Μαθητική Φωνή”, από τη μαθητική ομάδα της ΟΚΝΕ, που συνέβαλε αποφασιστικά στην ενημέρωση και οργάνωση του μαθητικού κινήματος.

Οι μαθητές στην πρώτη γραμμή της αντίστασης Μετά την κήρυξη του πολέμου και ιδιαίτερα από το 1941 που πολλοί κομμουνιστές κατάφεραν να αποδράσουν από τις εξορίες και τις φυλακές και άρχισε η ανασυγκρότηση της ΟΚΝΕ, οι νέοι κομμουνιστές δίνουν ιδιαίτερη βαρύτητα στην οργάνωση της μαθητικής νεολαίας. Τα πρώτα δείγματα του ξεσηκωμού, που θα έπαιρναν γρήγορα το δρόμο της οργανωμένης πάλης δεν άργησαν να φανούν… Αυτό το κατάλαβε πολύ καλά ο πρώτος κατοχικός πρωθυπουργός, Γ. Τσολάκογλου, ο οποίος στο πρώτο του διάγγελμα συνιστούσε «πειθαρχίαν και υπακοήν εις τας διαταγάς των αρχών», ενώ παρότρυνε τη νεολαία «να εγκαταλείψη την πολιτικήν και να αφοσιωθή στο ποδόσφαιρόν της» (Εφημ. “Βραδυνή”, “Ακρόπολις” της 31.5.1941). Ήδη από το Φθινόπωρο του 1941 αρχίζει μια πρώτη προσπάθεια να οργανωθεί η μαθητική



28

“Μαθητική Φωνή”, παράνομη πολυγραφημένη εφημερίδα, όργανο του ΕΑΜ Μαθητών, πρωτοκυκλοφόρησε τον Οκτώβρη του 1942. Στο φύλλο της 1.12.1942 που δημοσιεύουμε, αναγγέλλει Παμμαθητική απεργία.

πάλη και να αναπτυχθούν αγώνες. Χαρακτηριστικά είναι όσα αναφέρει ο Δ. Σέρβος στο βιβλίο του “Που λες… στον Πειραιά”: «Στις 15 Σεπτέμβρη 1941 πραγματοποιείται ανοιχτή καθολική μαθητική διαμαρτυρία και αποχή απ’ τα μαθήματα με πρωτοβουλία της Κεντρικής Μαθητικής Επιτροπής Πειραιά. Αιτία της διαμαρτυρίας ήταν η περικοπή της μερίδας του ψωμιού απ’ τις Ιταλικές Αρχές κατοχής και η παρασκευή ψωμιού από σκουπόσπορο. Να σημειωθεί ότι η Κεντρική Μαθητική Επιτροπή με υπεύθυνη την Αλεξάντρα (Άννα) αδελφή του Μιχάλη Μυριαγκού, ήταν νομιμοφανής οργάνωση, καθοδηγείτο απ’ την ΟΚΝΕ και είχε επιτροπές σε όλα τα Γυμνάσια του Πειραιά» (σ.σ. εκείνη την περίοδο το Γυμνάσιο ήταν εξατάξιο και περιλάμβανε και τις σχολικές τάξεις του σημερινού Λυκείου). Με την ίδρυση του ΕΑΜ Νέων (ΕΑΜΝ), μετά από πρωτοβουλία της ΟΚΝΕ, το Φλεβάρη του 1942 ιδρύεται επιτροπή μαθητών από ΟΚΝίτες και άλλους αγωνιστές μαθητές και αρχίζει η δράση με στόχο να ανοίξουν τα σχολεία που οι κατακτητές τα είχαν μετατρέψει σε αχούρια, στρατώνες και φυλακές και να εξασφαλιστεί συσσίτιο στους μαθητές για να μην πεθάνουν από την πείνα. «… Είναι ο πρώτος τραγικός χειμώνας της φασιστικής κατοχής. Τα μαθήματα στο Γυμνάσιο έχουν ατονήσει. Η πείνα θερίζει τους ανθρώπους και ιδιαίτερα τα παιδιά. Τον πρώτο χειμώνα της κατοχής 1941-1942, πριν δηλαδή απλωθούν για καλά στις πόλεις οι οργανώσεις του ΕΑΜ και της ΕΠΟΝ κι αρχίσει η οργανωμένη πάλη για την επιβίωση του λαού μας, πεθαίνουν 300.000 άνθρωποι από την πείνα. Το σχολείο αρχίζει ν’ αδειάζει. Γενικά η εκπαίδευση σμπαραλιάζει κυριολεκτικά. Έτσι, αν το σχολικό έτος 1940-41 τέλειωσε μέσα σε τρεις μήνες, η επόμενη σχολική χρονιά 1941-42 κράτησε μόλις είκοσι μέρες. Τότε

είναι, που βρίσκουμε και το δρόμο μας. Στις 5 Φλεβάρη του 1942 ιδρύεται το ΕΑΜ Νέων, που αρχίζει να αγκαλιάζει και τους μαθητές. Συστήθηκε αμέσως η πρώτη επιτροπή για τα μαθητικά συσσίτια και άρχισε η οργανωμένη δουλειά. Στο Γυμνάσιο ρίχτηκαν οι πρώτες προκηρύξεις του ΕΑΜ Νέων, που έκαναν γνωστή την απόφαση της ολομέλειας της ΚΕ του, που ανάμεσα στ’ άλλα έδινε κατεύθυνση να παλέψουμε για: - 100 δράμια ψωμί τη μέρα, - 8 δράμια λάδι, - για ματαίωση της πολιτικής επιστράτευσης, - για την προστασία των παιδιών, - για την οργάνωση της ψυχαγωγίας και αλληλεγγύης ανάμεσα στους νέους» (Δ. Σέρβος, “Που λες… στον Πειραιά”). Για την υλοποίηση των παραπάνω στόχων, δημιουργούνται μαθητικές επιτροπές σε σχολεία και μια συντονιστική παμμαθητική επιτροπή, φτιάχνονται υπομνήματα, μαζεύονται υπογραφές γονέων, γίνονται παραστάσεις στο ψευτοϋπουργείο της κατοχικής κυβέρνησης και τελικά προκύπτει αποτέλεσμα. Το Μάρτη του ‘42 ανακοινώνεται το άνοιγμα των σχολείων και επιτυγχάνεται ένα υποτυπώδες συσσίτιο. Η συνέχεια είναι εντυπωσιακή. Στις 25 Μαρτίου 1942, μέσα στην Κατοχή και διακινδυνεύοντας ακόμα και τη ζωή τους, 100 μαθητές στην Αθήνα διαδηλώνουν με την ευκαιρία της εθνικής επετείου. Πρόκειται για την πρώτη μαθητική κινητοποίηση. Η ανάπτυξη των οργανώσεων του ΕΑΜΝ στους μαθητές, γίνεται ραγδαία. Τον Απρίλη του 1942 οι μαθήτριες συγκροτούν την κοριτσίστικη οργάνωση “Λεύτερη Νέα” που συμμετέχει στη μαθητική επιτροπή του ΕΑΜΝ. Το καλοκαίρι οι οργανωμένοι μαθητές στο ΕΑΜΝ ανέρχονται στους 500 και τον Οκτώβρη του ‘42 στους 900. Οι φασιστικές οργανώσεις ξεσκεπάζονται και απομονώνονται.

Τον Ιούλη του ‘42 οι μαθητές με την καθοδήγηση του ΕΑΜΝ θα προχωρήσουν σε μαζικές κινητοποιήσεις μπροστά στο υπουργείο Οικονομικών, στα γραφεία του Ερυθρού Σταυρού και της Κεντρικής Επιτροπής Συσσιτίων για να μην κοπεί το μαθητικό συσσίτιο. «Ποιος μπορεί να ξεχάσει την οργανωμένη από τη μαθητική οργάνωση μεγάλη διαδήλωση των παιδιών της Αθήνας του 1942 που χτυπούσαν με τα παλαμάκια τις άδειες καραβάνες τους (σ.σ. σκεύος που χρησιμοποιούνταν στα συσσίτια) και φώναζαν ρυθμικά: Πει - νά - με, σκορπίζοντας σ’ όλους ρίγη συγκίνησης, μα και αγανάκτησης…» (Θ. Λιακόπουλου, «Τα επονίτικα νιάτα της Εθνικής Αντίστασης», εκδ. Οδηγητής). Κι όταν τα σχολεία θα ξανανοίξουν, μετά τις καλοκαιρινές διακοπές, ένας νέος κύκλος αγωνιστικών κινητοποιήσεων θα ξεδιπλωθεί με κορυφαία την αποχή από τα μαθήματα τη μέρα της επετείου του ΟΧΙ, στις 28 Οκτωβρίου 1942. Υπολογίζεται ότι πάνω από 6.000 μαθητές και μαθήτριες της Αθήνας και του Πειραιά πήραν μέρος στις μεγαλειώδεις εκδηλώσεις γιορτάζοντας στις συνθήκες της κατοχής το ΟΧΙ του ελληνικού λαού στο φασισμό. Το Νοέμβρη του 1942, με υπόδειξη της ΚΕ του ΕΑΜΝ, το ΕΑΜΝ μαθητών θα πάρει το όνομα “Ενιαία Μαθητική Νεολαία”. Το Δεκέμβρη θα ξεσπάσουν νέες μαθητικές κινητοποιήσεις και λίγο αργότερα, στις 23 Φλεβάρη του ‘43, θα ιδρυθεί η ΕΠΟΝ που θα πάρει αμέσως το βάφτισμα του πυρός πρωτοστατώντας στον αγώνα του ελληνικού λαού και της νεολαίας. Σε κείνο τον αγώνα οι μαθητές ΕΠΟΝίτες γράψανε μοναδικές σελίδες δόξας.

ΕΠΟΝ: ιστορία γραμμένη με αγώνες και αίμα Μια μέρα πριν την ίδρυση της ΕΠΟΝ, στις 22 Φλεβάρη του 1943, οι μαθητές κήρυξαν απεργία, αποχή δηλαδή από τα σχολεία, με αίτημα να μην επιστρατευτούν οι γονείς και τ’ αδέλφια τους από τις δυνάμεις κατοχής που επιδίωκαν -με κάθε μέσο- να εξασφαλίσουν εργατικά χέρια για τα εργοστάσιά τους στη Γερμανία και να ενισχύσουν με στρατιώτες το μέτωπο κατά της Σοβιετικής Ένωσης. Η αποχή των μαθητών πέτυχε 100% και συνεχίστηκε και τις επόμενες ημέρες. Το κατοχικό υπουργείο Παιδείας, βλέποντας ότι δεν μπορεί με κανένα μέτρο (απειλές, τρομοκρατία κλπ.) να κάμψει τους μαθητές, αποφάσισε να κλείσει τα σχολεία “επ’ αόριστον”. Οι μαθητές απαντούν με μαζική συμμετοχή στις διαδηλώσεις του λαού και στις 25 Φλεβάρη θα έχουν τον πρώτο τους νεκρό που έπεσε από τις σφαίρες του κατακτητή, τον ΕΠΟΝίτη μαθητή του 5ου Γυμνασίου Αθηνών, Γιάννη Δρακόπουλο. Την επομένη έγιναν διαδηλώσεις μαθητών που καταδίκαζαν τη δολοφονία, το φασισμό και τα σχέδια για επιστράτευση, ενώ οι ΕΠΟΝίτισσες μαθήτριες πήγαν συντεταγμένες στο σπίτι του νεκρού συντρόφου τους, στην οδό Ερεσού, την οποία και μετονόμασαν σε οδό Γιάννη Δρακόπουλου. Οι μαθητικές κινητοποιήσεις κατά της φασιστικής επιστράτευσης θα κορυφωθούν με την τεράστια διαδήλωση στις 5 Μάρτη του 1943. Μια κινητοποίηση

που έφερε τη νίκη, αφού ο εχθρός εγκατέλειψε τα σχέδιά του για επιστράτευση και μέχρι το τέλος της κατοχής δεν επιχείρησε να τα επαναφέρει. «…Εμείς οι μαθητές είχαμε αναλάβει να ενημερώσουμε τον κόσμο. Βγάζαμε συνεργεία για συνθήματα στους τοίχους, ρίχναμε προκηρύξεις στις πόρτες των σπιτιών, βγάζαμε “χωνί”. Η κινητοποίηση του κόσμου ήταν κάτι το ανεπανάληπτο. Οι διαδηλωτές στην Αθήνα κατέλαβαν το Υπουργείο Εργασίας -υπουργός ήταν ο Καλύβας- και κατάστρεψαν του καταλόγους επιστράτευσης. Για τη ματαίωση της πολιτικής επιστράτευσης, που προόριζε τους Έλληνες από 16 μέχρι 45 χρόνων για εργάτες στις Γερμανικές Πολεμικές Βιομηχανίες, σκοτώθηκαν 18 νέοι και τραυματίστηκαν 130 στην Αθήνα. Επίσης, σκοτώθηκε μια κοπέλα και τραυματίστηκαν 30 στον Πειραιά. Το γεγονός δείχνει ότι η οργανωμένη πάλη, που καθοδηγούσε το ΚΚΕ και το ΕΑΜ ματαίωσε την πολιτική επιστράτευση…» (Δ. Σέρβος, «Που λες… στον Πειραιά»). Όμως, η μαθητική νεολαία με την καθοδήγηση της ΕΠΟΝ, εκτός από τη μάχη που έδινε κατά της πείνας, εκτός από τις διαδηλώσεις που συμμετείχε, εκτός από τη μάχη που έδινε ενάντια στους ξένους και ντόπιους εκμεταλλευτές, επιτέλεσε και ένα επιπλέον έργο, που παραμένει φωτεινός σηματοδότης μέχρι και σήμερα. Πρόκειται για μια γιγάντια εκπολιτιστική δραστηριότητα. Σχολεία και σχολές. Θέατρο και διασκέδαση. Διάδοση του αθλητισμού και των αθλητικών ιδεωδών σε συνδυασμό με τη μάχη κατά των ναρκωτικών. Πρωτοφανής εκδοτική δραστηριότητα. Συνολικά συνέβαλε στο να φτιαχτεί ένας νέος τύπος ανθρώπου, να διαπαιδαγωγηθεί η νεολαία έτσι ώστε να λέει “εμείς” και όχι “εγώ”.



Σύνθημα της ΕΠΟΝ, που καλεί τους μαθητές να μην πηγαίνουν στις φασιστικές προβολές που γίνονταν από τη μεταξική δικτατορία.

Οδηγητής ϐ Οκτώβρης 2015

29

Μέσα απ’ τα μάτια των “πρωταγωνιστών”…

Τραγουδάμε και πολεμάμε… «… Αργότερα και λίγο πριν την αποχώρηση των Γερμανικών στρατευμάτων κατοχής, η αίθουσα του κέντρου Κανακάκη έγινε πολιτιστική Λέσχη της ΕΠΟΝ. Ίδιες Λέσχες είχαν δημιουργηθεί σχεδόν σ’ όλες τις συνοικίες του Πειραιά, καθώς και στα εργοστάσια της Δραπετσώνας, στα καπνεργοστάσια, στα μηχανουργία των ΣΕΚ και ΣΠΑΠ και στα υφαντουργεία.

Στη Λέσχη ΕΠΟΝ Καστέλλας οργανώσαμε βιβλιοθήκη, εγκαταστήσαμε τραπέζι του πινγκ-πονγκ, σκάκι και ντρίλλια. Φτιάξαμε και γωνιά για τ’ αετόπουλα. Για πρώτη φορά τα μικρά παιδιά της συνοικίας μας είδαν κουκλοθέατρο…». Δημήτρης Σέρβος, “Που λες… στον Πειραιά (ντοκουμέντα & αναμνήσεις)”

«Στη Λέσχη ΕΠΟΝ Καστέλλας οργανώσαμε βιβλιοθήκη, εγκαταστήσαμε τραπέζι του πινγκ-πονγκ, σκάκι και ντρίλλια. Φτιάξαμε και γωνιά για τ’ αετόπουλα. Για πρώτη φορά τα μικρά παιδιά της συνοικίας μας είδαν κουκλοθέατρο…»

Άκης Μπάτζιος

«Όταν έσπασε το μέτωπο του στρατού μας ενάντια στους ιταλογερμανούς εισβολείς και οι ξένοι καταχτητές άρχισαν να μπαίνουν στις πόλεις και τα χωριά μας, ο Άκης Μπάτζιος ήταν μαθητής γυμνασίου -δεν είχε καλά συμπληρώσει τα 16 του χρόνια. Έβλεπε με μεγάλο πόνο και αγανάχτηση να σέρνουν τους πατριώτες στις φυλακές, να τους βασανίζουν, να κλέβουν την περιουσία του λαού. Έβλεπε τα παιδάκια να γυρίζουν και να ζητιανεύουν στους δρόμους και σπάραζε η καρδιά του. Ο Άκης Μπάτζιος είχε γεννηθεί και μεγαλώσει στη Λάρισα σ’ ένα φτωχό αγωνιστικό περιβάλλον. Απ’ την οικογένειά του μάθαινε, πως στον κόσμο υπάρχουν δούλοι και αφέντες, ότι μια χούφτα πλουτοκράτες καταπιέζουν και αποστραγγίζουν τον ιδρώτα του λαού μας, κι ότι ο λαός μας αντιστέκεται σ’ αυτή την αδικία. Ο Άκης Μπάτζιος μάθαινε να μισεί τους βάρβαρους αυτούς καταπιεστές, να μισεί τη σκλαβιά και την αδικία και να αγαπάει τον αγώνα της λευτεριάς και του δίκιου. Ο Άκης Μπάτζιος μάθαινε ότι πρωταγωνιστής στον αγώνα του λαού μας είναι το ηρωικό ΚΚΕ, ότι στο Βορά υπάρχει μια μεγάλη χώρα, η Σοβιετική Ένωση, που οι λαοί της αποτίνα-

ξαν το ζυγό της σκλαβιάς και ζουν λεύτεροι κι ευτυχισμένοι. Μ’ ένα θανάσιμο μίσος για τους εχθρούς του λαού και μ’ έναν ακράτητο φλογερό πόθο για μια καινούργια σοσιαλιστική ζωή, σαν και κείνη της Σοβιετικής Ένωσης, διαμορφωνόταν ο νεαρός Μπάτζιος. Όμως τώρα, κοντά στους ντόπιους φασίστες καταχτητές, έβλεπε να πατούν τη χώρα μας και οι γερμανοϊταλοί. Οι ατιμίες τους, τα βασανιστήρια, οι σκοτωμοί, τον εξοργίζουν. Εκείνη την περίοδο η νεολαία της Λάρισας άρχιζε να οργανώνει κιόλας την αντίστασή της πρώτα μέσα από τις γραμμές της ΟΚΝΕ κι ύστερα από την εθνικοαπελευθερωτική οργάνωση “Θεσσαλικός Ιερός Λόχος” (ΘΙΛ). Ο Άκης στα 1942 γίνεται μέλος του “ΘΙΛ”. Έτσι αρχίζει η επαναστατική του δράση. Μια μέρα ο γυμνασιάρχης, όργανο των χιτλερικών, είπε στους μαθητές. –«Κάθε μαθητής πρέπει να φέρει από 5 οκάδες σιτάρι για να πάρει το απολυτήριο…» Ο Άκης αγανάχτησε. Αυτό ήταν σωστός εκβιασμός! Παρ’ όλο που υπήρχε κίνδυνος να τον παραδώσει ο γυμνασιάρχης στην ιταλική ασφάλεια, αψηφώντας τους κινδύνους συγκροτεί μια επιτροπή από δραστήριους μαθητές και μια και δυο πηγαίνουν στο γραφείο του γυμνασιάρχη.

Κάστρο του Υμηττού: Σ’ αυτό το σπιτάκι του Υμηττού, που ήταν αποθήκη πυρομαχικών του ΕΛΑΣ, επιτέθηκαν 200 ταγματασφαλίτες και Γερμανοί στις 28 Απρίλη 1944. Το υπερασπίστηκαν τρεις ΕΠΟΝίτες 17 και 18 χρονών και κατάφεραν για ώρες να αντισταθούν και να σκοτώσουν αρκετούς ταγματασφαλίτες, μέχρι να τελειώσουν οι σφαίρες και να σκοτωθούν.

«Εμείς είμαστε φτωχόπαιδα», είπαν. «Δεν έχουμε να δώσουμε σιτάρι για τα απολυτήρια». Το παράδειγμά τους το ακολούθησαν κι άλλοι μαθητές κι έτσι, μπροστά στις διαμαρτυρίες τους ο γυμνασιάρχης αναγκάστηκε να ακυρώσει την απόφαση αυτή. Ο Άκης Μπάτζιος ήταν πολύ μελετηρός μαθητής. Με δίψα έσκυβε πάνω από τα βιβλία. Παρ’ όλες τις οικονομικές δυσκολίες του σπιτιού του, παρ’ όλα τα εμπόδια που έβαζαν οι καταχτητές, ο Άκης ποτέ δε σκέφτηκε να εγκαταλείψει το γυμνάσιο. Διψούσε για μόρφωση. Έτσι το απολυτήριο το πήρε με άριστα. Ο Άκης Μπάτζιος δεν ήταν μόνο άριστος μαθητής. Ήταν και δραστήριος αγωνιστής της λευτεριάς. Στο γυμνάσιο άρχισε την αγωνιστική του δράση σαν απλό μέλος του “ΘΙΛ”. Με την ίδρυση της ΕΠΟΝ, γίνεται γραμματέας της τάξης του. Οργανώνει τους συμμαθητές του, μπαίνει επικεφαλής στους αγώνες τους για συσσίτια και δωρεάν βιβλία, τους μοιράζει παράνομα έντυπα. Ύστερα από λίγο με τη δράση του αυτή, αναδείχνεται γραμματέας σε μια συνοικία. Βγαίνει μαζί με άλλους επονίτες τις νύχτες και γράφουν συνθήματα στους τοίχους. Γράφει και μοιράζει τρικ και προκηρύξεις. Είναι πρώτος και καλύτερος σ’

 Τις εργασίες του 1ου πανελλαδικού μαθητικού διαγωνισμού της ΚΝΕ και του Οδηγητή που αναφέρονται στη δράση και τη θυσία ΕΠΟΝιτών.

http://kne.gr/1os-diagonismos-ergasies

Από την έκδοση “Μορφές Ηρώων”, αντίτυπο της οποίας φυλάσσεται στο Αρχείο της ΚΕ του ΚΚΕ.

Επιμέλεια κειμένων: Έλενα Μποτζιολή

Ψάξ’ το ...παραπάνω

όλες τις εκδηλώσεις. Από γραμματέας τμήματος γίνεται μέλος του Συμβουλίου της ΕΠΟΝ Λάρισας. Οργανώνει ένοπλες ομάδες στις συνοικίες. Μπαίνει επικεφαλής στους απεργιακούς αγώνες. Η απελευθέρωση της Λάρισας τον βρίσκει γραμματέα της ΕΠΟΝ πόλης. (…) Ύστερα από τη δολοφονία του Άκη η παράνομη εφημερίδα “Αλήθεια” της ΚΟ Λάρισας του ΚΚΕ, καλούσε τους κομμουνιστές, τους επονίτες, τους λαϊκούς αγωνιστές, να παραδειγματιστούν από τη θαρραλέα στάση του επονίτη Άκη, να δυναμώσουν την πάλη τους για τη λευτεριά, εμψυχωμένοι απ’ την ηρωική στάση του στην ασφάλεια. Τα τελευταία λόγια του Άκη ήταν: «Πέστε στους συναγωνιστές να συνεχίσουν…». Είναι μια παραγγελία που βγαίνει από χιλιάδες στόματα αγωνιστών που έπεσαν στον αγώνα. Των αγωνιστών που μην έχοντας άλλο τίποτα να δώσουν στο Λαό, στο κίνημα, δίνουν σεμνά, αθόρυβα και τη ζωή τους. Και μας παραγγέλνουν να συνεχίσουμε…»

Εργασία μαθητών από τα Τρίκαλα

Εργασία μαθητών από την Πρέβεζα

 Θέματα Παιδείας, Τεύχος 4, Μαθητικά νιάτα της ΕΠΟΝ

30

Από την ΟΚΝΕ στην ΚΝΕ

Η ανάγκη ύπαρξης Κομμουνιστικής Νεολαίας σε όλες τις συνθήκες

Τ

ον Αύγουστο του 1968 με απόφαση του ΠΓ της ΚΕ του ΚΚΕ ιδρύθηκε η Κομμουνιστική Νεολαία Ελλάδας, η ΚΝΕ.

H KNE «γαλουχείται με τις μαρξιστικές – λενινιστικές αρχές, την επαναστατική παράδοση του ΚΚΕ, με τις ηρωικές παραδόσεις του λαού», αποτελεί «πηγή ανανέωσης, αλλά και δύναμης για το Κόμμα», στέκεται στο πλευρό του. Αυτά σημειώνονταν σε Απόφαση του Κεντρικού Γραφείου

Η ίδρυση της ΟΚΝΕ Από τα πρώτα χρόνια της ίδρυσής του το Σοσιαλιστικό Εργατικό Κόμμα Ελλάδας (ΣΕΚΕ), που το 1924 μετονομάστηκε σε ΚΚΕ, ασχολήθηκε με όλα τα προβλήματα της νεολαίας, ιδιαίτερα με τα ζητήματα της εκπαίδευσης, πρόβαλε διεκδικήσεις όπως η υποχρεωτική εκπαίδευση, η παροχή τροφής και εξοπλισμού στους μαθητές, να σταματήσει η εργασία σε μαθητές κάτω των 16 ετών κ.ά. Στο έκτακτο εκλογικό συνέδριο του ΣΕΚΕ το 1920 πήρε για πρώτη φορά μέρος η “Ομοσπονδία Σοσιαλιστικών Εργατικών Νεολαιών” (ΟΣΕΝΕ). Η ΟΣΕΝΕ έδρασε έως τον Νοέμβρη του 1922, όταν με πρωτοβουλία του ΣΕΚΕ ιδρύθηκε η Ομοσπονδία Κομμουνιστικών Νεολαιών Ελλάδας, η ηρωική ΟΚΝΕ. Η ΟΚΝΕ ιδρύθηκε στις 28 Νοέμβρη του 1922 στη Θεσσαλονίκη, σε συνέδριο που συμμετείχαν αντιπρόσωποι σοσιαλιστικών νεολαιών

Η “Νεολαία”, όργανο της ΟΚΝΕ (25 Οκτώβρη 1929).

και ομίλων νέων από την Αθήνα, τον Πειραιά, την Χαλκίδα, τη Δράμα, το Βόλο, την Πάτρα, την Καβάλα και τη Θεσσαλονίκη. Το πρώτο συνέδριο της ΟΚΝΕ εξέλεξε την Κεντρική της Επιτροπή, αποφάσισε η εφημερίδα “Νεολαία” να είναι το όργανό της, προσχώρησε στην Κομμουνιστική Διεθνή Νέων που αποτελούσε τμήμα της Κομμουνιστικής Διεθνούς. Η ίδρυση της ΟΚΝΕ από την πρώτη στιγμή έδωσε πολιτικό προσανατολισμό και ώθηση στην ανάπτυξη του νεολαιίστικου κινήματος με τις δικές του διεκδικήσεις στο πλάι του εργατικού-λαϊκού κινήματος. Συνέβαλε ώστε για πρώτη φορά τμήματα της νεολαίας να έρθουν σε επαφή με τις επαναστατικές ιδέες, την επιστημονική θεωρία του μαρξισμού-λενινισμού. Η δράση της ΟΚΝΕ απλώθηκε στους χώρους που ζούσε, δούλευε και μορφωνόταν η νεολαία και αφορούσε όλα τα μέτωπα πάλης. Τα μέλη της ΟΚΝΕ συνέβαλαν στην δράση των συνδικάτων και των σωματείων, στους εργατικούς αγώνες, όπως τις απεργίες των καπνεργατών την περίοδο 1924-1927, αλλά και στους αγώνες στους χώρους της εκπαίδευσης, όπως στις φοιτητικές κινητοποιήσεις του 1924. Η ΟΚΝΕ ανέπτυξε, ακόμα, πρωτοπόρα δράση στους μαθητές και τα εργαζόμενα παιδιά. Για παράδειγμα, με πρωτοβουλία της ΟΚΝΕ στις 9 Ιούνη του 1929 για πρώτη φορά στην Ελλάδα γίνονται εκδηλώσεις για την διεθνή εβδομάδα του παιδιού, ενώ έδινε ιδιαίτερη σημασία στην παρέμβαση στη στρατευμένη νεολαία, με την έκδοση ειδικών εντύπων όπως το περιοδικό “Φαντάρος”, αλλά και με την οργάνωση του αγώνα για καλύτερους όρους ζωής μέσα στα στρατόπεδα. Η ΟΚΝΕ ατσαλώθηκε και ανδρώθηκε στους σημαντικούς αγώνες και στις μάχες που έδωσε την περίοδο του μεσοπολέμου σε συνθήκες αστικής νομιμότητας, ημιπαρανομίας και παρανομίας στο πλάι του ΚΚΕ. Αποτέλεσε βασικό αιμοδότη του Κόμματος, ανέδειξε χιλιάδες ανώνυμους και επώνυμους ήρωες που βγήκαν από τα σπλά-

της ΚΝΕ, που δημοσιεύτηκε στο πρώτο φύλλο του “Οδηγητή” το οποίο κυκλοφόρησε παράνομα στις 22 Σεπτέμβρη 1968. Η ίδρυση της ΚΝΕ πραγματοποιήθηκε σε ιδιαίτερα δύσκολες συνθήκες. Το ΚΚΕ βρισκόταν στην παρανομία από το 1947, ενώ μετά, με την επιβολή της στρατιωτικής δικτατορίας το 1967, εντάθηκαν οι διώξεις, τα βασανιστήρια απέναντι στους κομμουνιστές, χιλιάδες στάλθηκαν ξανά στις φυλακές, τις εξορίες.

Ο Σωτήρης Παρασκευαϊδης, πρωτοπόρο μέλος της Ομοσπονδίας Κομμουνιστικών Νεολαιών Ελλάδας (ΟΚΝΕ) και του Σωματείου των Τεχνιτών Ζαχαροπλαστών Αθηνών. Δολοφονήθηκε από το αστικό κράτος την Πρωτομαγιά του 1924, σε ηλικία 24 ετών.

χνα της, που αποτελούν παράδειγμα για τους νέους κομμουνιστές, που η αλύγιστη στάση τους στον αγώνα κατά της κοινωνικής αδικίας, για την απελευθέρωση από τα δεσμά του εκμεταλλευτικού συστήματος είναι τεράστια πηγή έμπνευσης και διδαγμάτων για την πάλη του σήμερα. Τέτοιες είναι οι περιπτώσεις των στελεχών του Κόμματος όπως ο Νίκος Ζαχαριάδης, ο Χρήστος Μαλτέζος, η Ηλέκτρα Αποστόλου, ο Ναπολέων Σουκατζίδης, ο καπετάν Διαμαντής και πολλοί άλλοι.

Η αυτοδιάλυση της ΟΚΝΕ Την περίοδο της κατοχής το ΚΚΕ και η ΟΚΝΕ μπήκαν μπροστά για την οργάνωση της αντίστασης στους κατακτητές. Στις 5 Φλεβάρη του 1942, με πρωτοβουλία της ΟΚΝΕ ιδρύθηκε στην Αθήνα το Εθνικό Απελευθερωτικό Μέτωπο Νέων (ΕΑΜΝ). Έναν περίπου χρόνο μετά, στις 23 Φλεβάρη 1943, σε ένα σπίτι στην οδό Δουκίσσης

Πλακεντίας 3 στους Αμπελόκηπους, με πρόταση της ΟΚΝΕ και με τη συμμετοχή εκπροσώπων όλων των οργανώσεων νέων που συμμετείχαν στο ΕΑΜΝ, καθώς και άλλων οργανώσεων, πραγματοποιείται σύσκεψη που καταλήγει στην απόφαση ίδρυσης της Ενιαίας Πανελλαδικής Οργάνωσης Νέων (ΕΠΟΝ), με την αυτοδιάλυση όλων των οργανώσεων νεολαίας που συμμετείχαν στην ίδρυσή της. Έτσι με την ίδρυση της ΕΠΟΝ, η ΟΚΝΕ αυτοδιαλύθηκε μετά από 21 χρόνια ηρωικής δράσης, με τη σύμφωνη γνώμη και του ΚΚΕ. Η αυτοδιάλυση της ΟΚΝΕ αποτέλεσε σοβαρό λάθος που κόστισε πρώτα και κύρια στο ίδιο το ΚΚΕ, αφού για 25 χρόνια δεν υπήρχε μαρξιστική-λενινιστική οργάνωση που να διαμορφώνει, να διαπαιδαγωγεί και να προετοιμάζει νέους κομμουνιστές για την ένταξή τους στο Κόμμα. Η επιλογή αυτή επιπρόσθετα αδυνάτισε το περιεχόμενο, τον προσανατολισμό και την οργάνωση του νεολαιίστικου κινήματος, αφού έλειπε η δύναμη που θα μπορούσε να δώσει πραγματικά ανατρεπτική κατεύθυνση και περιεχόμενο στο κίνημα της νεολαίας. Η αυτοδιάλυση της ΟΚΝΕ είχε τις ρίζες της σε προβληματικές αντιλήψεις στη στρατηγική του ΚΚΕ στα πλαίσια της Κομμουνιστικής Διεθνούς την περίοδο πριν τον Β΄ΠΠ. Το 7ο συνέδριο της ΚΔ (1935) «διαμόρφωσε την στρατηγική που προσανατόλιζε τα ΚΚ στη σύμπραξη με τη μια ιμπεριαλιστική πλευρά, τη λεγόμενη δημοκρατική, εναντίον της άλλης, της φασιστικής. Εκ των πραγμάτων η νέα στρατηγική της ΚΔ ωθούσε να διεξάγεται η πάλη του κομμουνιστικού και εργατικού κινήματος υπό ξένη σημαία».1 Σε αυτά τα πλαίσια η Γραμματεία της Εκτελεστικής Επιτροπής της Κομμουνιστικής Διεθνούς (Μάρτης 1936), το 6ο Συνέδριο της Κομμουνιστικής Διεθνούς Νέων (Οκτώβρης 1935) και για την Ελλάδα το 6ο Συνέδριο του ΚΚΕ (Δεκέμβρης 1935) είχαν αποφασίσει τη μετατροπή των Κομμουνιστικών Νεολαιών σε πλατιές μαζικές οργανώσεις της εργαζόμενης νεολαίας.2 Πολλά χρόνια αργότερα, το ΚΚΕ έκρινε αρ-

Οδηγητής ϐ Οκτώβρης 2015

γύης. Πάνω από 32.000 ΕΠΟΝίτες πολέμησαν στον ΕΛΑΣ, τις παραμονές της απελευθέρωσης είχαν μπει στην ΕΠΟΝ 640.000 νέοι και νέες μαζί με τα Αετόπουλα. Χιλιάδες ΕΠΟΝίτες βρήκαν ηρωικό θάνατο στα χιτλερικά στρατόπεδα και στις μάχες με τους κατακτητές και τους ταγματασφαλίτες. Οι περισσότεροι από τους ΕΛΑΣίτες της Αθήνας και του Πειραιά ήταν μέλη της ΕΠΟΝ και οι μισοί από τους νεκρούς ΕΛΑΣίτες ήταν ΕΠΟΝίτες.

Η περίοδος 1946-1967

Αφίσα της ΕΠΟΝ.

νητικά αυτή την απόφαση που οδήγησε στην απουσία μαρξιστικής-λενινιστικής οργάνωσης της νεολαίας, απουσία που διήρκησε μέχρι το 1968, οπότε και ιδρύθηκε η ΚΝΕ. Η μελέτη της ιστορικής πείρας, θετικής και αρνητικής, έχει σκοπό να βγουν συμπεράσματα που ενισχύουν σήμερα την πάλη για την ανατροπή του καπιταλιστικού συστήματος. Η όποια κριτική αποτίμηση αυτών των επιλογών δεν μειώνει ούτε στο ελάχιστο την ηρωική δράση της ΕΠΟΝ. Η ΕΠΟΝ ανέπτυξε πλούσια ηρωική εθνικοαπελευθερωτική δράση, έδωσε στην νεολαία άφθαστα πρότυπα αυτοθυσίας και λαϊκής αλληλεγ-

Την περίοδο της εποποιίας του ΔΣΕ 1946-1949 δημιουργείται στα βουνά, στο πλάι του ΔΣΕ, η Δημοκρατική Νεολαία Ελλάδας. Η ΔΝΕ είχε σημαντική συμβολή στις μάχες του ΔΣΕ, αλλά και στην διαπαιδαγωγητική και διαφωτιστική δουλειά στους νέους στις περιοχές που είχε υπό έλεγχο ο ΔΣΕ. Την ίδια περίοδο στις πόλεις, και μέχρι το 1957-58, συνεχίζει να δρα η παράνομη πλέον ΕΠΟΝ, σηκώνοντας σημαντικό βάρος της δουλειάς του Κόμματος στη νεολαία. Παράλληλα, μετά την ίδρυση της Ενιαίας Δημοκρατικής Αριστεράς (ΕΔΑ), συγκροτήθηκε η Ενιαία Δημοκρατική Νεολαία Ελλάδας (ΕΔΝΕ) το 1951. Η οργάνωση διαλύθηκε με απόφαση της Επιτροπής Ασφαλείας περίπου ένα χρόνο μετά, στη βάση του Αναγκαστικού Νόμου 509/1947. Αργότερα την διαδέχθηκε η Νεολαία της ΕΔΑ, η οποία μετά την δολοφονία του Γρηγόρη Λαμπράκη το 1964 συγχωνεύτηκε με την νεοσύστατη τότε Κίνηση Νέων - Γρηγόρης Λαμπράκης και δημιουργήθηκε η Δημοκρατική Νεολαία Λαμπράκη (ΔΝΛ). Αυτές οι οργανώσεις αναμφισβήτητα έπαιξαν θετικό ρόλο στους αγώνες της νεολαίας και του λαού εκείνη την περίοδο, όπως τα συλλαλητήρια ενάντια στο ΝΑΤΟ το 1958 και

Νεαροί μαχητές του Δημοκρατικού Στρατού Ελλάδας (Φωτογραφία του Απόστολου Μουσούρη - Αρχείο ΚΚΕ).

1959, οι απεργίες των οικοδόμων το 1960, οι αγώνες για την παιδεία την περίοδο 1961-63 με σύνθημα “15% στην παιδεία” και το 1-1-4. Παρόλη την συμβολή τους όμως, σε καμία περίπτωση δεν μπορούσαν να υποκαταστήσουν την ανάγκη μιας κομμουνιστικής οργάνωσης νεολαίας του ΚΚΕ. Η αδυναμία αυτής της περιόδου είχε να κάνει πρώτα και κύρια με προβλήματα στην στρατηγική και την δράση του ΚΚΕ. Στα μέσα της δεκαετίας του ΄50 συντελέστηκε δεξιά οπορτουνιστική στροφή στο ΚΚΕ, κάτω από την επίδραση πολύπλευρης οπορτουνιστικής πίεσης τόσο στο εσωτερικό της χώρας όσο και από τις αρνητικές εξελίξεις στο Διεθνές Κομμουνιστικό Κίνημα, ιδιαίτερα του 20ου Συνεδρίου του ΚΚΣΕ. Επιπρόσθετα η ένταξη των μελών του ΚΚΕ στην ΕΔΑ υπονόμευσε την ίδια την ιδεολογική, πολιτική και οργανωτική αυτοτέλεια του ΚΚΕ. Η λαθεμένη αυτή κατεύθυνση κλιμακώθηκε το 1958, όταν διαλύθηκαν οι παράνομες κομματικές οργανώσεις του ΚΚΕ και οι κομμουνιστές δούλευαν αποκλειστικά μέσω της ΕΔΑ.

31

Αφίσα της ΚΝΕ που κυκλοφόρησε στο Πολυτεχνείο, τον Νοέμβρη του ‘73.

Η ίδρυση της ΚΝΕ Η ίδρυση της ΚΝΕ το 1968 έγινε στο φως της ιστορικής σημασίας 12ης Ολομέλειας της ΚΕ του ΚΚΕ, που απέκρουσε την οπορτουνιστική προσπάθεια διάλυσης του ΚΚΕ και αποφάσισε την ανασυγκρότηση των κομματικών οργανώσεων. Ήταν η πρώτη φορά μετά την αυτοδιάλυση της ΟΚΝΕ που ιδρυόταν οργάνωση με μαρξιστικά - λενινιστικά χαρακτηριστικά, με σκοπό να είναι φορέας της πολιτικής του ΚΚΕ στη νεολαία, πρωταρχικά στα παιδιά της εργατικής τάξης, να διαπαιδαγωγεί τα τμήματα της νεολαίας με τις αρχές και τα ιδανικά της ταξικής πάλης, να τα διαπαιδαγωγεί με τον στόχο του σοσιαλισμού. Η ίδρυση της ΚΝΕ έδωσε πνοή στη δράση του ΚΚΕ στη νεολαία, έδωσε πνοή στην αντιδικτατορική πάλη τα επόμενα χρόνια. Η συγκρότηση παράνομων οργανώσεων του ΚΚΕ αλλά και της ΚΝΕ σε χώρους νεολαίας επέδρασε στην ανάπτυξη, στην άνοδο του φοιτητικού και μαθητικού κινήματος, στην οργάνωση της αντιδικτατορικής πάλης σε αυτούς τους χώρους με αποκορύφωμα την εξέγερση του Πολυτεχνείου στις 17 Νοέμβρη του 1973. Το διαχρονικό συμπέρασμα είναι πως η Κομμουνιστική Νεολαία χρειάζεται να διατηρεί και να προφυλάσσει, σε όλες τις συνθήκες, την ιδεολογική-πολιτική και οργανωτική της αυτοτέλεια απέναντι στις άλλες νεολαιίστικες οργανώσεις. Η ιστορία του Κόμματος, της δράσης του στην νεολαία, δείχνει ότι είναι διαχρονική ανάγκη να υπάρχει ΚΚΕ σε οποιεσδήποτε συνθήκες, ως επαναστατικό μαρξιστικού - λενινιστικού τύπου κόμμα, και αντίστοιχα να υπάρχει και να καθοδηγείται από το Κόμμα Οργάνωση της Κομμουνιστικής Νεολαίας. Καμιά άλλη οργάνωση, όσο μαζική και να είναι, δεν μπορεί να υποκαταστήσει την ανάγκη για αυτοτελή ύπαρξη και δράση Κόμματος και ΚΝΕ. Κάτω από αυτή τη σκοπιά η ΚΝΕ σήμερα βαδίζει στον ηρωικό δρόμο που άνοιξε η ΟΚΝΕ, αποτελεί κληρονόμο των μαχητικών

παραδόσεων της ΕΠΟΝ και της Δημοκρατικής Νεολαίας (ΔΝ) του ΔΣΕ, της αγωνιστικής δράσης των νεολαίων κομμουνιστών κάτω από άλλες συνθήκες σε μαζικές πολιτικές οργανώσεις, όπως η Δημοκρατική Νεολαία Λαμπράκη (ΔΝΛ). Δίνει την μάχη με περηφάνια αλλά και ευθύνη στο πλάι του Κόμματος για τον σοσιαλισμό. Το Κόμμα και η ΚΝΕ, όσο και να θέλει ο ταξικός εχθρός, δεν θα εξαφανιστούν, άλλωστε δεν είναι τυχαίο το τετράστιχο του Κώστα Βάρναλη που αναγράφεται στην προμετωπίδα του “Οδηγητή” απ' το πρώτο του φύλλο: «Δεν είμαι εγώ σπορά της Τύχης Ο πλαστουργός της νιας ζωής Εγώ είμαι τέκνο της ανάγκης Και ώριμο τέκνο της οργής»

Παραπομπές 1. Τμήμα Ιστορίας της ΚΕ του ΚΚΕ, Το ΚΚΕ στον ιταλοελληνικό πόλεμο 1940-41, Σύγχρονη Εποχή, 2015, σ. 26 2. Δοκίμιο Ιστορίας του ΚΚΕ 1949-1968 Β΄ Τόμος, Σύγχρονη Εποχή, 2011, σ. 520

32

ΒΙΒΛΙΟΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ

Ο Α΄ Παγκόσμιος Πόλεμος και η προϊστορία του (1870-1918)

Η

νέα έκδοση της Σύγχρονης Εποχής, το βιβλίο του Έρνο Γκόντος, παρουσιάζει γλαφυρά τα γεγονότα του Α΄ Παγκοσμίου Πολέμου (1914-1918), αναδεικνύει τη φρίκη που έζησαν οι λαοί όλων των χωρών που ενεπλάκησαν στον πόλεμο, για λογαριασμό της αστικής τάξης σε κάθε χώρα. Δεν στέκεται όμως μονάχα εκεί. Αναλύεται η προϊστορία του πολέμου, εστιάζει στις αντιθέσεις μεταξύ των εμπόλεμων κρατών που συσσωρεύτηκαν τις δεκαετίες πριν τον πόλεμο, κυρίως κατά τη περίοδο εμφάνισης και κυριαρχίας των μεγάλων μονοπωλιακών ομίλων (1870-1918) και οδήγησαν στο μακελειό εκατομμυρίων ανθρώπων. Παράλληλα με τις εξελίξεις στα πεδία των μαχών, ο συγγραφέας παρουσιάζει και τις εξελίξεις στο εργατικό κίνημα της εποχής, στα κόμματα της εργατικής τάξης, τα οποία έκαναν ένα μεγάλο βήμα προς τα πίσω, κατρακυλώντας

στον εθνικισμό και στην στήριξη των αστικών τάξεων σε κάθε χώρα. Εξαίρεση υπήρξε το Κόμμα των Μπολσεβίκων στη Ρωσία, που όχι μόνο δεν ενσωματώθηκε στο κυρίαρχο ρεύμα, αλλά χάραξε γραμμή πάλης για την κατάκτηση της εργατικής εξουσίας. Έτσι ο Α΄ Παγκόσμιος Πόλεμος υπήρξε πραγματικά ο μεγάλος “σκηνοθέτης” της Οκτωβριανής Σοσιαλιστικής Επανάστασης το 1917 στη Ρωσία. Κατά τη διάρκεια του πολέμου υπήρξαν και άλλες ηρωικές αντιστάσεις κόντρα στο κυρίαρχο εθνικιστικό ρεύμα, όπως εκείνη των Σπαρτακιστών στη Γερμανία, με ηγέτες τη Ρόζα Λούξεμπουργκ και τον Καρλ Λίμπκνεχτ.

Πολύτιμη ιστορική γνώση, εφόδιο και για το σήμερα

μπεράσματος που μπορεί να προκύψει: ότι δεν υπάρχει σήμερα πρόβλημα, δυστυχία για τη νέα γενιά και τους εργαζόμενους που να μην οφείλεται στην καπιταλιστική οικονομία και εξουσία. Εκατομμύρια σελίδες έχουν γραφτεί για την αιτία έναρξης του Α΄ Παγκοσμίου Πόλεμου. Ποια είναι η εξήγηση που μαθαίνει ένας νέος στο σχολείο; Ότι η αιματοχυσία εκατομμυρίων ανθρώπων (14.000.000 ήταν οι νεκροί και 45.000.000 οι αιχμάλωτοι, ανάπηροι και τραυματίες) έγινε γιατί ένας Σέρβος φοιτητής, ο Γκαβρίλο Πρίντσιπ σκότωσε το διάδοχο του θρόνου της Αυστροουγγρικής Αυτοκρατορίας, τον Αρχιδούκα Φραγκίσκο Φερδινάνδο, και τη γυναίκα του. Τα βιβλία εκείνης της εποχής προσπαθούσαν με βάση το περιστατικό αυτό, με αυτήν την αφορμή, να δικαιολογήσουν την έναρξη του πολέμου “κράζοντας” για την “ευγενή αγανάκτηση” των λαών της Αυτοκρατορίας και για την “ξαφνική τους αναστάτωση”. Σύμφωνα με τα παραπάνω, θα έπρεπε να πιστέψουμε ότι η Αυστροουγγρική Αυτοκρατορία εξαπέλυσε τα στρατεύματά της κάτω από το αίσθημα κάποιας δίκαιης αγανάκτησης. Αυτή όμως η εξήγηση απέχει πολύ από την αλήθεια. Τα στοιχεία το αποδεικνύουν: οι περιβόητοι πυροβολισμοί στο Σαράγιεβο έγιναν στις 28/6/1914 και το τελεσίγραφο που περιείχε τις απαιτήσεις της Αυτοκρατορίας υποβλήθηκε μόλις τις 23/7/1914 στο Βελιγράδι. Τι είδους “ξαφνική αναστάτωση” είναι αυτή που περιμένει κανείς να περάσει ένας ολόκληρος μήνας για να δώσει το χαστούκι της εκδίκησης; Και το πιο σημαντικό: Τι λογική είναι αυτή, που σε μερικούς πυροβολισμούς περιστρόφου απαντάει κάποιος με πόλεμο;

Η αξία της νέας αυτής έκδοσης δεν περιορίζεται μόνο στην ιστορική γνώση που προσφέρει, αλλά γονιμοποιεί τη σκέψη και τον προβληματισμό τόσο για τα τεκταινόμενα στο σημερινό κόσμο, τις σημερινές αντιθέσεις στο καπιταλιστικό σύστημα, για τις πολεμικές συγκρούσεις που είναι παρούσες στην ευρύτερη περιοχή (Συρία, Ουκρανία) αλλά και για τις αντιθέσεις που εκφράζονται στο εσωτερικό κάθε εγχώριας αστικής τάξης για το ποιο στρατόπεδο “ληστών” θα διαλέξει. Χαρακτηριστική είναι η σημερινή συζήτηση στην χώρα μας σε σχέση με την Ευρωπαϊκή Ένωση και άλλες αντιμαχόμενες ιμπεριαλιστικές συμμαχίες. Ιδιαίτερη σημασία έχει και το γεγονός ότι το ουγγρικό πρωτότυπο της έκδοσης γράφτηκε και κυκλοφόρησε πρώτη φορά στη Λαϊκή Δημοκρατία της Ουγγαρίας ως ένα ιστορικό βοήθημα για νέους. Η ελληνική έκδοση μπορεί να αξιοποιηθεί από κάθε νέο και νέα, ιδιαίτερα μαθητές και φοιτητές, που αναζητούν την ιστορική γνώση, που θέλουν να διαμορφώσουν ταξικό κριτήριο ανάλυσης της σημερινής περίπλοκης πραγματικότητας, αλλά και εργαζόμενους μεγαλύτερης ηλικίας, ειδικά για όσους βρίσκονται στον χώρο της εκπαίδευσης και έχουν καθήκον να προβάλλουν στους νέους ανθρώπους την ιστορική αλήθεια.

Η “ιστορία” που μας διδάσκουν…

Μια συνηθισμένη πρακτική της αστικής προσέγγισης στην ιστορία, πέρα φυσικά από τη διαστρέβλωση, είναι η απόκρυψη βασικών πλευρών ενός γεγονότος, όπως π.χ. ενός πολέμου, δίνοντας μια “επιφανειακή” εξήγηση των φαινομένων. Οφείλεται αυτό στην άγνοια όσων καλούνται να γράψουν την ιστορία; Κάθε άλλο… Η αστική τάξη, όντας τάξη ιστορικά ξεπερασμένη, τάξη παρασιτική κινείται με άξονα την υπεράσπιση της εξουσίας της. Σε όλους τους τομείς των επιστημών και της έρευνας τα συμπεράσματα που βγάζει, οι εξηγήσεις που δίνει έχουν ως στοιχείο τους την απόκρυψη του πιο βασικού συ-

Αν δεν είναι όμως οι σφαίρες αυτές που άναψαν τη φωτιά του πολέμου για τους λαούς των πιο ισχυρών κρατών της εποχής, τότε τι ήταν, που βρίσκεται η αλήθεια; Γιατί όπως εύκολα μπορεί κάποιος να αντιληφθεί, τα παραπάνω γεγονότα δεν ήταν απλά η αφορμή…

Τα θύματα του Α΄ Παγκοσμίου Πολέμου ΑΝΤΑΝΤ-νεκροί

ΚΕΝΤΡΙΚΕΣ ΔΥΝΑΜΕΙΣ-νεκροί

Ρωσία-1.700.000

Γερμανία-1.773.700

Γαλλία-1.357.000

Αυστροουγγαρία-1.200.000

ΗΠΑ-126.000

Τουρκία.-325.000

Ιταλία-650.000

Βουλγαρία-87.500

Ιαπωνία-300 Σερβία-45.000 Ελλάδα-5.000 Βέλγιο-13.716 Η σύλληψη του Σέρβου εθνικιστή φοιτητή Γκαβρίλο Πρίντσιπ, που δολοφόνησε τον διάδοχο του θρόνου της Αυστροουγγρικής Αυτοκρατορίας και τη γυναίκα του.

Μ. Βρετανία-908.371

Οδηγητής ϐ Οκτώβρης 2015

33

… και η πραγματική ιστορία

Τα πραγματικά αίτια του πολέμου χρειάζεται να τα αναζητήσουμε λοιπόν σε όλη την περίοδο που προηγήθηκε του πολέμου, και κυρίως την περίοδο της αλματώδους ανάπτυξης του καπιταλισμού, στα χρόνια του 1870-1914. Εκείνα τα χρόνια στην οικονομία των ανεπτυγμένων καπιταλιστικών χωρών συντελέστηκαν βαθιές αλλαγές, για αυτό και “ξαφνικά” τους άνοιξε η όρεξη. Η απληστία τους, η τάση για επέκταση, ο ανταγωνισμός για το ποιος θα εκμεταλλεύεται τις περισσότερες αποικίες, οι αντιθέσεις συμφερόντων οδήγησαν στις ένοπλες συγκρούσεις. Στις σελίδες της έκδοσης περιγράφονται μια σειρά από γεγονότα που έπαιξαν ρόλο στην όξυνση των αντιθέσεων ανάμεσα στα καπιταλιστικά κράτη. Περιγράφεται η πολιτική της Μ. Βρετανίας, που εκείνα τα χρόνια κυριαρχούσε και προπορευόταν των υπόλοιπων αστικών τάξεων, σε σχέση με τις αποικίες της στην Αφρική, ο πόλεμος με τους Μπόερς στη Νότια Αφρική κ.α. γεγονότα. Αντίστοιχα παρουσιάζονται οι πρακτικές, ενός μικρού σε συνοριακό έδαφος κράτους, όπως το Βέλγιο, το οποίο όμως λόγω της εκμετάλλευσης των αποικιών του και την μαζική εξόντωση ντόπιων πληθυσμών, έπαιζε μεγάλο ρόλο στη διεθνή “σκακιέρα”. Κατατίθενται στοιχεία για το πώς οι ΗΠΑ, όχι μόνο σήμερα, κατάφεραν να βάλουν στο χέρι λαούς και εδάφη με το πρόσχημα της “βοήθειας”. Τέτοια παραδείγματα αφορούν την Κούβα, τις Φιλιππίνες, το Πουέρτο Ρίκο και τον Παναμά. Φανερώνονται οι ιμπεριαλιστικοί σκοποί της Γερμανικής Αυτοκρατορίας, που διαδραμάτισε κομβικό ρόλο στα γεγονότα της περιόδου, όντας παρούσα τόσο στις μάχες του Α΄ Παγκοσμίου Πολέμου, όσο και σε επεμβάσεις όπως αυτή στη λεγόμενη εξέγερση των Μπόξερς στην Κίνα το 1900.

Το μοίρασμα των αποικιών μεταξύ των κυρίαρχων ευρωπαϊκών δυνάμεων.

οφείλεται στο ότι βγήκε καθυστερημένα στη παγκόσμια σκηνή. Ο Λένιν ονομάζει αυτό το φαινόμενο “ανισόμετρη ανάπτυξη” του καπιταλισμού. Η εμφάνιση των μονοπωλίων, η ανάπτυξη της βιομηχανίας, η ανάγκη για αποικίες δεν εμφανίσθηκαν ταυτόχρονα στις διάφορες χώρες. Στην πάλη π.χ. για τις αποικίες υπήρχαν από τη μία νικητές και από την άλλοι αυτοί που έμειναν πίσω... Η Αγγλία εκείνη την περίοδο ήταν πιο μπροστά από όλους. Όταν στο γύρισμα του αιώνα οι ηγετικοί κύκλοι στη Γερμανία κηρύσσουν την “παγκόσμια πολιτική” ο κόσμος ήταν ουσιαστικά ήδη μοιρασμένος. Ο ληστής που ήρθε καθυστερημένος τρίζει τα δόντια του στους πιο τυχερούς, την Αγγλία και τη Γαλλία, απαιτεί νέα μοιρασιά. Χαρακτηριστικά το 1914, δηλαδή πριν την έναρξη του Α΄ Π.Π. η “μοιρασιά” είναι ως εξής: Αγγλία 33.000.000 km*2 Γαλλία 11.500.000 km*2 Γερμανία 3.000.000 km*2 Και όταν κάτι τέτοιο δεν επιτυγχάνεται με συμβιβασμούς και προσωρινές υποχωρήσεις, τότε “μιλούν” τα κανόνια και τα τουφέκια.

Επίλογος

Μέσα από τις σελίδες αυτής της πολύ ενδιαφέρουσας έκδοσης αναβιώνει όλη η φρίκη του πολέμου. Φρίκη στα πεδία των μαχών που για χρόνια ολόκληρα γνώρισαν οι λαοί όλου σχεδόν του κόσμου και φυσικά όχι οι ίδιοι οι καπιταλιστές και οι κυβερνήσεις τους που διεύθυναν τον πόλεμο. Στο βιβλίο μάλιστα γίνονται εκτενείς αναφορές και στις στρατιωτικές στρατηγικές των εμπόλεμων χωρών, στους ελιγμούς και τις νέες τεχνολογίες που χρησιμοποιήθηκαν για λογαριασμό του πολέμου, στα διπλωματικά παιχνίδια…

Αγγλικό εργοστάσιο κατασκευής όπλων, οβίδων και εκρηκτικών.

Τέλος, στους πρωταγωνιστές του πολέμου ανήκε και η τσαρική Ρωσία, η οποία όμως με το πέρασμα των χρόνων αναπτυσσόταν όλο και περισσότερο, αφήνοντας πίσω της την παλιά Ρωσία και συμμετέχοντας ακόμη πιο ενεργά στα παιχνίδια των ανταγωνισμών και των διενέξεων (π.χ. ιαπωνικό-ρωσικός πόλεμος 1904). Ο ανταγωνισμός λοιπόν εκείνα τα χρόνια ανάμεσα στα καπιταλιστικά κράτη ήταν έντονος σε όλα τα επίπεδα. Αφορούσε τα μερίδια των αγορών για λογαριασμό των βιομηχάνων της κάθε χώρας, τη καταλήστευση των αποικιών, τα γεωπολιτικά πλεονεκτήματα που έδιναν συγκεκριμένες περιοχές, όπως τα Βαλκάνια ή οι θαλάσσιοι δίοδοι και εμπορικοί δρόμοι, ειδικά για μια περίοδο που οι μεταφορές ήταν και κερδοφόρες αλλά και δύσκολες. Έτσι λοιπόν, με την αφορμή της δολοφονίας του διαδόχου του θρόνου, μπαίνουν μπροστά οι απαιτήσεις των πιο δυνατών παιχτών της εποχής (Γαλλία και Αγγλία από τη μία πλευρά, Γερμανία από την άλλη), που συνδέονται ως σύμμαχοι με Σερβία και Αυστροουγγαρία αντίστοιχα. Με βάση τις εμπειρίες του 20ου αιώνα η παγκόσμια κοινή γνώμη έχει την τάση να θεωρεί ως “γερμανικό χαρακτηριστικό” την προκλητική στάση, την ασπλαχνία και την τάση για βιαιοπραγίες. Αν και πολλά γεγονότα φαίνεται να επιβεβαιώνουν αυτήν την άποψη, θα πρέπει να έχουμε καθαρό ότι αυτά δεν αποτελούν καθόλου “εθνική ιδιομορφία” . Η επιθετικότητα που έδειξε η γερμανική πολιτική εκείνη την περίοδο στην πραγματικότητα

Έχει τεράστια σημασία πως μέσα σε αυτόν τον ορυμαγδό του πολέμου, το επαναστατικό κίνημα στην εμπόλεμη Ρωσία έμεινε ζωντανό και τελικά οδήγησε τον λαό της Ρωσίας στην έξοδο από τον πόλεμο, χάρη στην μεγάλη Σοσιαλιστική Επανάσταση. Τον πόθο εκατομμυρίων εργατών και στρατιωτών για ψωμί και πραγματική ειρήνη μπορούσε να τον εκπληρώσει μόνο μια τέτοιου είδους επανάσταση. Ο Α΄ Παγκόσμιος Πόλεμος έληξε με τη συνθηκολόγηση άνευ όρων της Γερμανίας. Οι νικητές του πολέμου έπρεπε να μοιράσουν τη λεία. Όμως στους ληστές των λαών η όρεξη ανοίγει ακόμη παραπάνω. Ορισμένα κράτη όπως π.χ. η Ιταλία ένιωθε αδικημένη από τη μοιρασιά σε σχέση με τις αρχικές συμφωνίες. Ένας νέος γύρος ανταγωνισμών και συγκρούσεων άνοιξε, γιατί τις αντιθέσεις του ο καπιταλισμός δεν μπορεί ποτέ να τις λύσει οριστικά. Η μετέπειτα πορεία των γεγονότων οδήγησε όπως είναι γνωστό στον Β' Παγκόσμιο Πόλεμο… με τη διαφορά όμως ότι πια υπήρχε το πρώτο Σοσιαλιστικό κράτος- φάρος για τους λαούς όλου του κόσμου που μάχονται για την κοινωνική απελευθέρωση και τη κατάργηση της εκμετάλλευσης ανθρώπου από άνθρωπο.

Ψάξ’ το ...παραπάνω

Δες ακόμα τις εκδόσεις της Σύγχρονης Εποχής:  Ο βασικός εχθρός βρίσκεται στην ίδια σου τη χώρα, Συλλογή κειμένων  Ο Λένιν τον Οκτώβρη, Λάσζλο Γκιούρκο  Αναμνήσεις ενός κουρέα, Τζιοβάνι Τζερμανέτο

34

48

χρόνια από το θάνατο του κομμουνιστή επαναστάτη Che Guevara

«∆εν είµαι απελευθερωτής. ∆εν υπάρχουν τέτοιοι. Οι άνθρωποι µόνοι τους απελευθερώνουν τους εαυτούς τους»

Σ

υμπληρώνονται αυτόν το μήνα, στις 9 Οκτώβρη, 48 χρόνια από τη δολοφονία του μεγάλου επαναστάτη-κομμουνιστή Τσε Γκεβάρα. Η μνήμη του, παρ’ όλες τις προσπάθειες για το αντίθετο, παραμένει άσβεστη. Οι ιμπεριαλιστές μπορεί να κατάφεραν να δολοφονήσουν τον Τσε, αλλά δεν κατάφεραν, όσα μέσα και αν χρησιμοποίησαν, να σπιλώ-

σουν την πρωτοπόρα δράση του, τη μεγάλη συνεισφορά του στην πάλη για το σοσιαλισμό–κομμουνισμό. Ο Τσε παραμένει “ζωντανός”, συνεχίζει να εμπνέει και να δείχνει το δρόμο της ρήξης και της ανατροπής, της ανυπότακτης στάσης ζωής και του ηρωισμού στον αγώνα για το σοσιαλισμό.

Πάντα μπροστά, μέχρι τη νίκη!

στον αγώνα, που το παράδειγμά του θα φωτίζει για πάντα τους αδικημένους όπου Γης, καθώς αφιέρωσε τη ζωή του για να ζήσουν οι λαοί σε έναν καλύτερο κόσμο. Αφιέρωσε τη ζωή του, για να πάρει ο λαός τα μέσα παραγωγής, τον πλούτο που παράγει και την εξουσία στα χέρια του, για την οικοδόμηση της σοσιαλιστικής κοινωνίας.

Σήμερα, υπάρχουν μαθητές, σπουδαστές, νέοι εργαζόμενοι που δεν ξέρουν ποιος είναι ο Τσε, τι αντιπροσωπεύει, για τι πάλεψε δίνοντας και τη ζωή του, αλλά και άλλοι που γνωρίζουν μόνο όσα διαστρεβλωμένα τους έχουν πλασάρει επιδιώκοντας να εξαφανίσουν τις ιδέες και τη δράση του, να τον μετατρέψουν σε “αβλαβές εικόνισμα”, αποκομμένο από την επαναστατική ζωή και πράξη. Όμως τον Τσε, όση προσπάθεια κι αν κατέβαλαν, όσο μελάνι κι αν έχυσαν, όποια προβοκάτσια κι αν έστησαν, ό,τι κι αν σκόπευαν με τη δολοφονία του, δεν κατάφεραν να τον βγάλουν απ’ τη μέση. Γιατί ο Τσε μπορεί να δολοφονήθηκε, όμως συνεχίζει να εμπνέει τους νέους και τις νέες σε όλο τον κόσμο, γιατί παραμένουν οι λόγοι για τους οποίους αγωνίστηκε: η ταξική εκμετάλλευση και καταπίεση, η φτώχεια, η ανεργία και η εξαθλίωση των λαών. Γιατί παραμένουν αναγκαία και ρεαλιστικά τα ιδανικά για τα οποία πάλεψε, η κατάργηση της εκμετάλλευσης ανθρώπου από άνθρωπο, ο Σοσιαλισμός.

Ποιος ήταν ο Ερνέστο Τσε Γκεβάρα;

Στις 14 Ιούνη 1928 γεννήθηκε ο Ερνέστο Γκεβάρα ντε Λα Σέρνα, ο οποίος έχει μείνει γνωστός με το προσωνύμιο “Τσε”, που συνέβαλε καθοριστικά στην επιτυχία της Κουβανικής Επανάστασης το Γενάρη του 1959. Οι Αργεντινοί έχουν το επιφώνημα «Che», το οποίο βάζουν μπροστά από τις φράσεις όταν απευθύνονται στους άλλους, που σημαίνει «Ε, συ!». Ο Ερνέστο είχε τη συνήθεια να απευθύνεται στους άλλους με αυτό το επιφώνημα. Έτσι, όταν ήρθε σε επαφή με τους Κουβανούς εξορίστους και προσχωρώντας στην ομάδα του Φιντέλ Κάστρο, η συνήθειά του αυτή αποτέλεσε και την αιτία για να του κολλήσουν το παρατσούκλι Τσε.

«Έχω γεννηθεί στην Αργεντινή, αυτό δεν είναι μυστικό για κανέναν. Είμαι Κουβανός και μαζί Αργεντινός, και αν οι λαμπρότατες περιοχές της Λατινικής Αμερικής δε θίγονται, αισθάνομαι τόσο Λατινοαμερικανός πατριώτης, απ’ οποιαδήποτε χώρα της Λατινικής Αμερικής, όσο και ο πιο πατριώτης της κάθε μιας. Θα είμαι έτοιμος στην κατάλληλη στιγμή να δώσω τη ζωή μου για την απελευθέρωση μιας λατινοαμερικανικής χώρας δίχως να γυρέψω τίποτε από κανένα, δίχως τίποτε ν’ απαιτήσω, δίχως κανέναν να εκμεταλλευτώ». Με αυτά τα λόγια περιέγραψε ο ίδιος τον εαυτό του και το σκοπό της ζωής του στη Γενική Συνέλευση του ΟΗΕ τον Δεκέμβρη του 1964. Ο Τσε σπούδασε γιατρός, όμως δεν επέλεξε μια “στρωμένη” ζωή για τον ίδιο. Δεν ένιωθε άνετα όταν δίπλα του υπήρχαν φτωχοί, πεινασμένοι, εκμεταλλευόμενοι. Αναζήτησε την αλήθεια και επέλεξε τον αγώνα ενάντια στην ταξική αδικία. Σταθμός στη ζωή του στάθηκε η γνωριμία του με τον Φιντέλ Κάστρο στο Μεξικό. Προσχώρησε στο επαναστατικό του τμήμα και στα 83 άτομα που αποτέλεσαν την αποστολή “Γκράνμα”, η οποία πήρε το όνομά της απ’ το θρυλικό πλοιάριο, με το οποίο πέρασαν στην Κούβα για να ξεκινήσουν τον ένοπλο αγώνα, που οδήγησε στην ανατροπή του δικτάτορα Μπατίστα την 1η Γενάρη του 1959. Αργότερα διετέλεσε υπουργός στη σοσιαλιστική Κούβα και στη συνέχεια βρέθηκε ξανά στο αντάρτικο και στον επαναστατικό αγώνα δίπλα σε άλλους λαούς, μέχρι που η CIA τον δολοφόνησε στη Βολιβία το 1967. Ο Φιντέλ Κάστρο στον επικήδειο στη μνήμη του, που εκφώνησε σε δημόσια συγκέντρωση στην Πλατεία της Επαναστάσης, στις 18 Οκτώβρη 1967, περιγράφει γλαφυρά: «Ο Τσε σαν επαναστάτης συγκέντρωνε εκείνες τις αρετές που μπορούν να οριστούν σαν η πιο τέλεια έκφραση των αρετών του επαναστάτη: άνθρωπος τέλειας ακεραιότητας, υπέρτατης τιμιότητας, απόλυτης ειλικρίνειας, άνθρωπος στωικού και σπαρτιατικού τρόπου ζωής, ένας άνθρωπος με μια συμπεριφορά στην οποία δεν μπορούσες να βρεις ούτε ένα ψεγάδι. Για τις αρετές του αποτέλεσε αυτό που θα μπορούσαμε να ονομάσουμε ένα πραγματικό πρότυπο επαναστάτη». Αυτός λοιπόν ήταν ο Τσε: Επαναστάτης, κομμουνιστής, που δε λογάριαζε κόπους και θυσίες

Αποσπάσματα από κείμενα του Τσε  «Οι πραγματικοί επαναστάτες δεν κυκλοφορούν με κουκούλες, για έναν επιπλέον λόγο: Γιατί τον καιρό της επανάστασης ο λαός θα πρέπει να αναγνωρίζει στα πρόσωπα των επαναστατών την πρωτοπορία του. Ο λαός δε θεωρεί τιμή του να συναναστρέφεται με κουκουλοφόρους».  «Ο άνθρωπος πρέπει να περπατάει με το κεφάλι απέναντι στον ήλιο. Και ο ήλιος πρέπει να κάψει το μέτωπο και καίγοντάς το να το σφραγίσει με τη σφραγίδα της τιμής. Όποιος περπατάει σκυφτός, χάνει αυτή την τιμή».  «Νομίζω ότι το πρώτο που πρέπει να χαρακτηρίζει έναν νέο κομμουνιστή είναι η τιμή που νιώθει επειδή είναι νέος κομμουνιστής, αυτή η τιμή που τον κάνει να δείχνει σε όλο τον κόσμο την ιδιότητά του σαν νέου κομμουνιστή. Την τιμή που δεν θέλει να κρύψει από τους άλλους, ούτε να την αναγάγει σε αφηρημένα σχήματα. Την τιμή αυτή που τον εκφράζει κάθε στιγμή, που ξεπηδά από το πνεύμα του και που ενδιαφέρεται ο ίδιος να τη δείξει γιατί είναι σύμβολο της περηφάνιας του».  Το γράμμα του Τσε στα παιδιά του «Αγαπημένα μου Ιλδίτα, Αλεϊδίτα, Καμίλο, Σέλια και Ερνέστο, Αν μια μέρα χρειαστεί να διαβάσετε τούτο το γράμμα, θα πει πως πια δεν είμαι ανάμεσά σας. Σχεδόν δε θα με θυμάστε πια και τα πιο μικρά θα μ’ έχουν ξεχάσει. Ο πατέρας σας ήταν ένας άνθρωπος που έπραττε όπως σκεφτόταν, και που σίγουρα ήταν πιστός στις πεποιθήσεις του. Να μεγαλώσετε σαν καλοί επαναστάτες. Να μελετάτε πολύ, για να μπορέσετε να κυριαρχήσετε στην τεχνική, που θα σας επιτρέψει να κυριαρχήσετε στη φύση. Να θυμάστε πως είναι η Επανάσταση που είναι σημαντική και ότι ο καθένας μας, από μόνος του, δεν αξίζει τίποτα. Να ‘στε κυρίως ικανά να αισθάνεστε, όσο πιο βαθιά μπορείτε, κάθε αδικία που γίνεται απέναντι σ’ οποιονδήποτε, σ’ οποιαδήποτε χώρα του κόσμου. Είναι το πιο ωραίο χάρισμα ενός επαναστάτη. Πάντα, παιδιά μου, θα ελπίζω να σας ξαναδώ. Ένα μεγάλο και δυνατό φιλί απ’ τον Μπαμπά».

Οδηγητής ϐ Οκτώβρης 2015

ΣΤΕΚΙ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ & ΝΕΑΝΙΚΗΣ ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΑΣ

ΤΗΣ ΚΝΕ Πρόγραμμα όΚτώβρη Πρόγραμμα μαθημάτων και προβών. Δευτέρα: 17:00-20:00 μάθημα μπουζούκι Τρίτη: 17:00-19:00 μάθημα κιθάρας 19:00-21:00 συγκρότημα της ΚΝΕ Τετάρτη: 17:00-19:00 λαϊκό-ρεμπέτικο σχήμα της ΚΝΕ 18:00-21:00 θεατρική ομάδα 17:00-19:00 ομάδα εικαστικών Πέμπτη: 17:00-19:00 ροκ συγκρότημα 19:00-21:00 σύγχρονος χορός

Σ

υνεχίζονται οι πλούσιες δραστηριότητες στο Στέκι Πολιτισμού και Νεανικής Δημιουργίας της ΚΝΕ. Όλη την προηγούμενη περίοδο το Στέκι φιλοξένησε δεκάδες νεανικές ομάδες που προετοίμαζαν τις φεστιβαλικές και άλλες εκδηλώσεις. Μάλιστα το studio του “στεκιού” φιλοξένησε την ηχογράφηση των επανεκτελέσεων τραγουδιών από τις γυναικείες Φυλακές Αβέρωφ, που τις επόμενες μέρες θα κυκλοφορήσει σε CD με πρωτοβουλία της ΚΝΕ. Το ολοκληρωμένο πρόγραμμα του Οκτώβρη θα ανακοινωθεί μετά το 41ο Φεστιβάλ ΚΝΕ-Οδηγητή.

Παρασκευή: 18:00-21:00 “Παίζω και δημιουργώ” δραστηριότητες για παιδιά προσχολικής ηλικίας

το στούντιο για άλλα μουσικά συγκροτήματα θα λειτουργεί τετάρτη 19:00-22:00, Παρασκευή 17:00-22:00, Σάββατο, Κυριακή 10:00-13:00 και 17:00-22:00 έπειτα από επικοινωνία. η βιβλιοθήκη και η αίθουσα σεμιναρίων λειτουργεί όλες τις ώρες έπειτα από επικοινωνία.

Σάββατο: 12:00-14:30 παραδοσιακό μουσικό σχήμα 17:00-21:00 μάθημα φωνητικής και ορθοφωνίας

Πρόγραμμα εκδηλώσεων

Κυριακή: μαθήματα παραδοσιακών χορών (τα μαθήματα γίνονται στην οδό Κάνιγγος 27, 5ος όροφος, αιθ. ένωσης λογιστών) 14:30-16:00 νέο τμήμα 16:00-17:30 χορευτική ομάδα

Κυριακή, 25 Οκτώβρη στις 19:00 οι μαθητικές οργανώσεις της αττικής διοργανώνουν παρουσίαση του βιβλίου “Που ‘ναι η μάνα σου μωρή;”

Κάθε Παρασκευή στις 20:00 προβολές ταινιών. Κυριακή, 18 Οκτώβρη, στις 18:00: πρώτη συνάντηση παιδικής χορωδίας και παιδικής θεατρικής ομάδας

Στοιχεία επικοινωνίας και για εγγραφές: τροίας 36, πλησίον ηΣαΠ βικτώρια, 2108823674

Δημοτικό Περιφερειακό Θέατρο Πάτρας

“Ελιξίριον Τσέχοφ”

ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΠΑΡΑΣΤΑΣΕΩΝ “Η ζωή του Γαλιλαίου” του Mπέρτολτ Μπρεχτ “η ζωή του γαλιλαίου” θα είναι το εναρκτήριο έργο του ΔηΠΕΘΕ Πάτρας για τη νέα θεατρική περίοδο, 2015-2016. Θα ανέβει στο Δημοτικό Θέατρο “Απόλλων” (Πάτρα, Πλατεία γεωργίου α17). ό μπρεχτ ξεκινά να γράφει το έργο το 1938 στη Δανία, με αφορμή την είδηση της επιτυχίας γερμανών φυσικών να διασπάσουν το άτομο του ουρανίου. ό μπρεχτ αξιοποιεί τον γαλιλαίο για να θίξει το σκοπό της επιστήμης, το ζήτημα της επιστημονικής προόδου και ηθικής, της σύνδεσής της με την εκάστοτε κοινωνία, την κοινωνική ευθύνη του επιστήμονα. Χαρακτηριστικά είναι τα παρακάτω αυτοκριτικά λόγια του γαλιλαίου, που απευθύνει στο μαθητή του Σάρτι. «Ομως, μπορούμε να αρνηθούμε τον εαυτό μας στο πλήθος και εντούτοις να παραμείνουμε επιστήμονες; Αποκτήσαμε κάποια εποπτεία πάνω στις κινήσεις των ουράνιων σωμάτων, όμως έξω από κάθε υπολογισμό είναι ακόμα οι κινήσεις των Κυρίαρχων πάνω στους λαούς.» όι συντελεστές της παράστασης: μετάφραση: Οδυσσέας Νικάκης. Σκηνοθεσία: Κώστας Καζάκος. Σκηνικά-κοστούμια: Θάλεια Ιστικοπούλου. μουσική: Διονύσης Τσακνής. Χορογραφία: Μάρω Γαλάνη. Στο ρόλο του γαλιλαίου ο Κώστας Καζάκος. Παίζουν ακόμα οι ηθοποιοί: Βούλτσος Διονύσης, Γιαννάκης Ηλίας, Δίπλας Φάνης, Θανασούλας Αντρέας, Καλαντζής Δημήτρης, Κουβαρδάς Σπύρος, Μάρκου

35

Γιώργος, Μαυρίδη Πέτρα, Ντάβαρης Γεράσιμος, Σαράντος Θανάσης, Στεργιώτη Δωροθέα. Συμμετέχουν οι μικροί: Λεωνίδας Καραπατάκης, Μάνος Μπαλασκάκης, Σπύρος Παπαδημητρόπουλος, Αλέξανδρος Παπούλιας. Παίζουν οι μουσικοί: Γιώργος Γεωργιάδης (μαντολίνο), Τάσος Σχίζας (ακορντεόν), Νίκος Σκεπαρνιάς (κιθάρα), Μιχάλης Δάρμας (κοντραμπάσο).

“Μόμο” του Μιχαέλ Έντε τη “Μόμο” του Μίχαελ Έντε σκηνοθετεί η Ρουμπίνη Μοσχοχωρίτη, για την Παιδική Σκηνή του ΔηΠΕΘΕ Πάτρας, που θα ανέβει στο Δημοτικό Θέατρο “απόλλων” από τις 25 όκτώβρη 2015. Η υπόθεση του έργου: Μέσα από τα μάτια της τρυφερής, γενναίας αλλά και αποφασιστικής Μόμο, ο κόσμος μας φαίνεται και σήμερα πλούσιος σε θαύματα και μυστήρια, όσο και σε περασμένες εποχές. Ο χρόνος που κυλά είναι ο μεγαλύτερος πλούτος, είναι η ζωή και η ζωή ζει μέσα στην καρδιά. Είναι το ζωντανό σύμβολο που επικυρώνει την ανάγκη του ανθρώπου να αγωνιστεί για ό,τι ανθρώπινο υπάρχει μέσα του... όι συντελεστές της παράστασης: μουσική: Γιώργος Δίπλας. Χορογραφία: Κάλια Θεοδοσιάδη. Σκηνικά-κοστούμια: Θάλεια Ιστικοπούλου. βοηθός σκηνοθέτη: Χρύσα Παπαδημητρίου. Παίζουν οι ηθοποιοί: Νάντια Ανθοπούλου, Ηλίας Γιαννάκης, Εφη Κεραμίδα, Γιάννης Κοτσαρίνης, Γιώργος Μάρκου, Πέτρα Μαυρίδη, Κωνσταντίνος Μητρόπουλος, Ιωάννα Στεφανάτου, Γιώργος Τσάμης.

μια παράσταση που θεσμοθετεί το “Αρμα Θέσπιδος” και αποτελείται από τρεις κωμωδίες του σπουδαίου ρώσου θεατρικού συγγραφέα Άντον τσέχοφ και συγκεκριμένα τις: “Πρόταση Γάμου”, “Αρκούδα” και “Επέτειος”. αναφέρει χαρακτηριστικά ο Κ. Καζάκος: «Πέντε ταλαντούχοι και ενθουσιώδεις νέοι ηθοποιοί, θα οργώνουν ολόκληρο το νομό, από χωρίον εις χωρίον, και θα παίζουν τρεις σπαρταριστές κωμωδίες του Τσέχοφ. Η παράσταση αυτή θα παρέχει αληθινή ψυχαγωγία, υψηλού επιπέδου, για μικρούς και μεγάλους...» όι συντελεστές της παράστασης: Σκηνοθεσία: Χρήστος Στρέπκος. μετάφραση: Λυκούργος Καλλέργης. Σκηνικά-κοστούμια: Θάλεια Ιστικοπούλου. Παίζουν οι ηθοποιοί: Ελένη Καλαντζοπούλου, Κατερίνα Κολλυροπούλου, Βασίλης Κόκκαλης, Γιάννης Τσάκωνας.

36

ΚΑΡΛ ΜΑΡΞ - ΦΡΙΝΤΡΙΧ ΕΝΓΚΕΛΣ

Για τον Αναρχισμό

Η πάλη με τον μπακουνισμό την περίοδο της Α΄Διεθνούς - ΠΡΟΛΟΓΟΣ (μέρος 5ο)

Σ

ε προηγούμενα φύλλα του “Οδηγητή” προχωρήσαμε στη δημοσίευση του Προλόγου της νέας έκδοσης της “Σύγχρονης Εποχής”, με τίτλο “Για τον Αναρχισμό. Η πάλη με τον μπακουνισμό την περίοδο της Α΄Διεθνούς”. Στόχος της αναδημοσίευσης του προλόγου είναι να συμβάλει στη διάδοση της έκδοσης. Συνεχίζουμε έτσι αυτό το μήνα με το 5ο μέρος απ’ τον πρόλογο, τον οποίο έχει επιμεληθεί η Ιδεολογική Επιτροπή της ΚΕ του ΚΚΕ.

Ο Μπακούνιν στη Διεθνή

Ο

Μιχαήλ Μπακούνιν, προερχόμενος από αριστοκρατική οικογένεια της Ρωσίας, αποφοίτησε αρχικά από τη σχολή πυροβολικού και έγινε αξιωματικός. Το 1835 εγκατέλειψε τον τσαρικό στρατό και, επηρεασμένος αρχικά από τη χεγκελιανή φιλοσοφία, δραστηριοποιήθηκε σε κύκλους διανοουμένων επαναστατών δημοκρατών της Μόσχας. Το 1840 πήγε στο Βερολίνο για περαιτέρω σπουδές στη φιλοσοφία, με στόχο, μετά από την επιστροφή του στη Ρωσία, να καταλάβει κάποια θέση καθηγητή φιλοσοφίας στο πανεπιστήμιο. Στο Βερολίνο γνωρίστηκε με τους νεοχεγκελιανούς, με τον Ρούγκε, τον Βάιτλιγκ και τον Μαρξ, και, στην ατμόσφαιρα της προεπαναστατικής Γερμανίας, ο ιδεολογικός προσανατολισμός του, όπως και

όλη του η ζωή, άλλαξε ριζικά. Στα επόμενα χρόνια βρέθηκε σε διάφορες χώρες και το 1848 πήρε μέρος στις εξεγέρσεις σε Παρίσι, Πράγα και Δρέσδη. Μετά από την εξέγερση της Δρέσδης πιάστηκε και φυλακίστηκε σε διάφορες φυλακές και καταδικάστηκε σε θάνατο, τελικά όμως πήρε χάρη και παρέμεινε αλυσοδεμένος στην απομόνωση. Το 1851 παραδόθηκε από τις αυστριακές αρχές στη Ρωσία, όπου έμεινε φυλακισμένος και εξόριστος έως το 1861, όποτε και δραπέτευσε στην Ιαπωνία και στη συνέχεια μέσω ΗΠΑ έφτασε στην Αγγλία. Τον Οκτώβρη του 1864 ήρθε σε επαφή με τον Μαρξ στο Λονδίνο, όπου υποσχέθηκε να στηρίξει τη Διεθνή1 στο έργο της στην Ιταλία. Ο Μπακούνιν υπήρξε ο πρώτος μεταφραστής του Μανιφέστου του Κομμουνιστικού Κόμματος στα ρωσικά (εκδόθηκε το 1869). Στα χρόνια 1864-1867 βρέθηκε στην Ιταλία σε διάφορες περιοχές και ανέπτυξε

Διακήρυξη Γενικού Συμβουλίου Διεθνής Ένωσης Εργατών

δράση, σύμφωνα με τις δικές του αντιλήψεις, σε διάφορες εργατικές και αστικές οργανώσεις. Στην Ιταλία αναμίχτηκε στη δράση των ματσινικών εργατικών ενώσεων. Και ήταν σε στενή επαφή με τον Γκαριμπάλντι (φιλοξενούμενός του για αρκετό διάστημα). Ο Μπακούνιν, λόγω της μεγάλης κινητικότητάς του στην Ιταλία, απέκτησε σημαντική επιρροή εκεί. Εκείνη την περίοδο διαμορφώθηκαν παραπέρα οι αντιλήψεις του. Το 1867 πήγε στην Ελβετία, όπου εντάχτηκε σε μια αστική-δημοκρατική ένωση, το “Σύνδεσμο Ειρήνης και Ελευθερίας”, όπου έπαιρναν μέρος αρκετοί διάσημοι διανοούμενοι, προοδευτικοί αστοί και αστικοδημοκράτες επαναστάτες της εποχής, όπως ο Βικτόρ Ουγκό, ο Τζιουζέπε Γκαριμπάλντι, ο Αλεξάντρ Χέρτσεν κ.ά. Ο Μπακούνιν εκλέχτηκε μέλος της Κεντρικής Εκτελεστικής Επιτροπής αυτού του Συνδέσμου, ελπίζοντας να τον επηρεάσει. Αφού δεν τα κατάφερε, αντί να ενταχτεί στη Διεθνή, ίδρυσε με τους οπαδούς του τη Διεθνή Συμμαχία της Σοσιαλιστικής Δημοκρατίας το Σεπτέμβρη του 1868 στη Γενεύη. Η Συμμαχία, ως οργάνωση με τις δικές της διακηρύξεις, αρχές λειτουργίας και δομή, ζήτησε να γίνει αποδεκτή στη Διεθνή Ένωση Εργατών, το Γενικό Συμβούλιο της οποίας απέρριψε αυτό το αίτημα και αντιπρότεινε πως θα τους δεχόταν αν διέλυαν τη Συμμαχία και εντάσσονταν κατά τομείς. Αυτός ο όρος έγινε αποδεκτός από τον Μπακούνιν και έτσι προσχώρησαν στη Διεθνή. Στην πραγματικότητα, όμως, οι μπακουνικοί συνέχισαν να λειτουργούν ως ξεχωριστή οργάνωση μέσα στη Διεθνή. Στο 4ο Συνέδριο της Διεθνούς (Συνέδριο της Βασιλείας, 6-9 Σεπτέμβρη 1869) οι μπακουνικοί πήραν πλέον μέρος, όπως και ο ίδιος ο Μπακούνιν ως αντιπρόσωπος των εργατών της μεταξουργίας της Λιόν2. Την περίοδο του γαλλοπρωσικού πολέμου ο Μπακούνιν έδρασε στη Γαλλία.

Η Διεθνής Ένωση Εργατών. Το ιστορικό πλαίσιο των κειμένων

Η

γέννηση του επαναστατικού πολιτικού εργατικού –του κομμουνιστικού– κινήματος ήρθε ιστορικά ως συνάντηση του εργατικού αγωνιστικού κινήματος με την επιστημονική-επαναστατική θεωρία. Σε αυτό το έδαφος έχουμε την προσπάθεια συγκρότησης της πρώτης διεθνούς πολιτικής οργάνωσης της εργατικής τάξης και των πρώτων κομμάτων σε επίπεδο χώρας. Το 1847 συγκροτήθηκε η Ένωση των Κομμουνιστών, με το μετασχηματισμό της Ένωσης των Δικαίων και την επίδραση των Μαρξ και Ένγκελς. Νωρίτερα δρούσαν στην Ευρώπη διάφορες, μυστικές κυρίως, εταιρίες, που ο χαρακτήρας τους ήταν “μισός συνομωσία, μισός σύλλογος προπαγάνδας”. Η Ένωση των Κομμουνιστών ανέθεσε στους Μαρξ και Ένγκελς τη σύνταξη προγράμματός της, του “Μανιφέστου του Κομμουνιστικού Κόμματος”. Κάτω από την επίδραση της ήττας των επαναστάσεων (1848-1849), των διώξεων, καθώς και της ασυμφωνίας στις γραμμές της, η Ένωση των Κομμουνιστών διαλύθηκε το 1852. Μέλη της Ένωσης των Κομμουνιστών και οι μικροομάδες που την απάρτιζαν είτε υποστήριζαν διαφορετικές

Οδηγητής ϐ Οκτώβρης 2015

θεωρίες είτε, επηρεαζόμενα από τις ειδικές συνθήκες κάθε χώρας, κατέληγαν σε διαφορετικές πολιτικές επιλογές3. Η Διεθνής Ένωση των Εργατών, που ιδρύθηκε στις 28 Σεπτέμβρη 1864, με ορισμένα μέλη της να προέρχονται από την παλιά Ένωση των Κομμουνιστών, σχεδόν από την αρχή ανέθεσε στους Μαρξ και Ένγκελς τη σύνταξη βασικών ντοκουμέντων της. Επειδή, όμως, ο μαρξισμός δεν ήταν κυρίαρχος στις γραμμές της, οι Μαρξ-Ένγκελς προσπάθησαν να επεξεργαστούν ντοκουμέντα που να καλύπτουν, να ενοποιούν τα διάφορα ρεύματα του εργατικού κινήματος δίχως να κάνουν υποχωρήσεις σε θέματα αρχών (π.χ. Άγγλους τρεϊντ-γιουνιονιστές, προυντονιστές, μπλανκιστές κλπ.). «Ήταν πολύ δύσκολο να ενεργήσουμε κατά τέτοιο τρόπο που η άποψή μας να εκφραστεί έτσι, ώστε να γίνει αποδεκτή από το σημερινό επίπεδο του εργατικού κινήματος. Οι ίδιοι αυτοί άνθρωποι θα οργανώσουν σε μερικές βδομάδες συγκεντρώσεις μαζί με τον Μπράιτ και τον Κόμπτεν4 για το δικαίωμα της ψήφου. Θα χρειαστεί καιρός ώσπου το κίνημα, που αφυπνίζεται πάλι, να κάνει ξανά δυνατή την παλιά τόλμη της γλώσσας. Θα πρέπει να είμαστε ενεργητικοί στο βάθος, μαλακοί στη γραφή.»5 Το παραπάνω είναι χαρακτηριστικό για όλα τα κείμενα που αφορούν όχι μόνο την ίδρυση της Α΄ Διεθνούς, αλλά και τη μετέπειτα πορεία της. Επίσης, αυτή η επισήμανση είναι χρήσιμη και για την προσέγγιση των κειμένων της Συλλογής, όπου το βάρος των επιχειρημάτων πέφτει στο κύριο ζήτημα που πρέπει να λυθεί κάθε φορά, στις ανάλογες συμμαχίες που έπρεπε να διαμορφωθούν. όσο στην Ένωση των Κομμουνιστών όσο και στη Διεθνή Ένωση Εργατών, οι Μαρξ και Ένγκελς υπήρξαν οι εισηγητές της επιστημονικής θεωρίας δίχως κατ’ ανάγκη να μπορούν να καθορίσουν την οργανωτική πορεία αυτών των οργανώσεων, καθώς και την οικοδόμηση των κομμάτων στις διάφορες χώρες. Στη Γερμανία, για παράδειγμα, η οργάνωση με τη μεγαλύτερη επιρροή ήταν η Γενική Γερ-

Τ

μανική Εργατική Ένωση (ADAV), ένα κόμμα που είχε ιδρυθεί το 1863 από τον Λασάλ. Ο Λασάλ (1825-1864) μιλούσε για την πρωτοπορία της εργατικής τάξης και θεωρούσε ότι θα έχει επιτυχίες μόνο μέσω του γενικού εκλογικού δικαιώματος και της οργάνωσης συνεταιρισμών με τη στήριξη του κράτους. Ταυτόχρονα, έχοντας ως οδηγό τη θεωρία του για το “σιδερένιο νόμο των μισθών”6, κρατούσε αρνητική στάση απέναντι στην πάλη της εργατικής τάξης στο οικονομικό επίπεδο. Παρόλ’ αυτά, όταν έγινε το 1868 συνέδριο 12 λασαλικών επαγγελματικών οργανώσεων, αυτές αντιπροσώπευαν 140.000 μέλη. Ο Λασάλ, καθώς και ο Σβάιτσερ, που έπαιξε σημαντικό ρόλο μετά από το θάνατο του πρώτου, είχαν άμεσες σχέσεις με τον Βίσμαρκ, τον πρωθυπουργό της Πρωσίας. Οι λασαλικοί είχαν αρνητική στάση απέναντι στη Διεθνή Ένωση Εργατών. Στη Γερμανία η ΔΕΕ είχε ένα μικρό τμήμα της με επικεφαλής τον Βίλχελμ Μπράκε. Μόλις το 1869, στην πόλη Άιζεναχ, με πρωτοβουλία των Βίλχελμ Λίμπκνεκχτ και Αύγουστου Μπέμπελ, ιδρύθηκε ένα νέο κόμμα, το Σοσιαλδημοκρατικό Εργατικό Κόμμα (γνωστό ως Άιζεναχερ) που διασπάστηκε από τους λασαλικούς. Το κόμμα αυτό προσχώρησε στη ΔΕΕ, ενώ, σύμφωνα με τον Φόστερ, ήταν “το πρώτο αληθινό σοσιαλιστικό κόμμα που προσχώρησε στη Διεθνή”7. Αργότερα, το 1875, οι Άιζεναχερ επανενώθηκαν με τους λασαλικούς, στο συνέδριο της πόλης Γκότα. Στην Ιταλία κυριαρχούσαν για μεγάλο διάστημα οι ματσινικές εργατικές ενώσεις που είχαν ιδρυθεί από το 1841, δηλαδή εκείνες που βρίσκονταν κάτω από την επιρροή του κόμματος Νέα Ιταλία του φιλελεύθερου αστού και εθνικού ήρωα της Ιταλίας, Τζιουζέπε Ματσίνι. Η επιρροή των ματσινικών οργανώσεων περιορίστηκε μόλις το 1871, μετά από τις προσπάθειες των μαρξιστών και κυρίως των μπακουνικών στην Ιταλία. Ωστόσο, το 1864 ο Ματσίνι προσπάθησε να κυριαρχήσει μέσα στην ίδια την ΔΕΕ, κατά την ίδρυσή της στο Λονδίνο, όπου έστειλε ως αντιπρόσωπό του τον Βολφ ο οποίος παρουσίασε ολοκληρωμένο πρόγραμμα για τη νέα οργάνωση, μα-

37

Οι Μαρξ και Ενγκελς συζητάνε με εργάτες. Εργο του A. Venetsian, 1961

τσινικών αντιλήψεων για ταξική συνεργασία, το οποίο δεν εγκρίθηκε από την Ιδρυτική Συνδιάσκεψη της Διεθνούς. Στην Ιταλία ανέπτυξε δράση και ο Μπακούνιν μετά από το 1864, ο οποίος έβλεπε την απεργία ως μικρή εξέγερση που θα προετοίμαζε μεγάλες εξεγέρσεις και επαναστάσεις. Ο Λοζόφσκι (στέλεχος της ΚΔ, γραμματέας της Διεθνούς των Κόκκινων Συνδικάτων) περιγράφει τον Μπακούνιν ως “άνθρωπο εκπληκτικής ενεργητικότητας, με τεράστιες οργανωτικές ικανότητες”. Μέσα σε δύο χρόνια οι μπακουνικοί στην Ιταλία άναψαν πάνω από εξήντα τοπικές εξεγέρσεις –σημαντικότερες ήταν του 1868 και του 1874– που πνίγηκαν στο αίμα από την κυβέρνηση. Επίσης, στην Ιταλία το ίδιο διάστημα γνώρισαν σημαντική έκταση οι “Σύλλογοι Αντίστασης”, όπου σημαντικό ρόλο έπαιξαν οι Αντρέα Κόστα και Κάρλο Καφιέρο. Αυτή η οργανωτική δραστηριότητα έδωσε προβάδισμα στους μπακουνικούς στην Ιταλία.8 Αντιφατική ήταν η κατάσταση και στις άλλες χώρες με σημαντικό εργατικό κίνημα την εποχή εκείνη. Σε αρκετές περιοχές η αντίληψη περί τοπικής αυτονομίας του Μπακούνιν έβρισκε απήχηση σε τμήματα του πληθυσμού που εχθρεύονταν τα αναδυόμενα συγκεντρωτικά αστικά κράτη και νοσταλγούσαν την αυτονομία των παλιών τοπικών κοινοτήτων. πορεία της Διεθνούς αποτυπώνεται από τον Ένγκελς σε γράμμα του (1217 Σεπτέμβρη 1874) προς τον Ζόργκε, στο οποίο επισημαίνεται η έλλειψη ιδεολογικοπολιτικής ενότητας στις γραμμές της Α΄ Διεθνούς: «(…) Στην πραγματικότητα, το 1864, ο θεωρητικός χαρακτήρας του ίδιου του κινήματος σ’ όλη την Ευρώπη, δηλαδή στις μάζες, ήταν ακόμα πολύ ασαφής, ο γερμανικός κομμουνισμός δεν υπήρχε ακόμα ως εργατικό κόμμα, ο προυντονισμός ήταν πολύ αδύνατος για να μπορέσει να παρουσιάσει τις ιδιαίτερες λόξες του. Οι καινούργιες ανοησίες του Μπακούνιν δεν υπήρχαν τότε ούτε και στο δικό του το κεφάλι, ενώ και οι αρχηγοί ακόμα των αγγλικών

Η

τρέιντ γιούνιονς πιστεύανε ότι μπορούσαν να μπουν στο κίνημα με βάση το πρόγραμμα που διατυπωνόταν στην εισαγωγή του Καταστατικού. Η πρώτη μεγάλη επιτυχία έπρεπε ν’ ανατινάξει την αφελή αυτή συνύπαρξη όλων των παρατάξεων. Η επιτυχία αυτή ήταν η Κομμούνα, που ήταν αναντίρρητα το πνευματικό παιδί της Διεθνούς, αν και η Διεθνής δεν κούνησε ούτε το δαχτυλάκι της για να την φτιάξει. Έτσι η Διεθνής θεωρήθηκε ως ένα βαθμό, και αυτό πέρα για πέρα δικαιολογημένα, υπεύθυνη για την Κομμούνα.»9

Παραπομπές 1. Ου. Ζ. Φόστερ, Ιστορία των Τριών Διεθνών, σελ. 96, εκδ. Γνώσεις 2. ο.π. σελ 98 3. Βλ. Φ. Ένγκελς, «Για την Ιστορία της Ένωσης των Κομμουνιστών», Διαλεχτά Έργα, τόμ.

2, σελ. 390-413.

4. John Bright και Richard Cobden, Άγγλοι βιοτέχνες και φιλελεύθεροι πολιτικοί.

5. Γράμμα του Μαρξ στον Ένγκελς, 4 Νοέμβρη 1864.

6. Υποστήριζε πως η αύξηση των μισθών θα επέφερε αύξηση των γεννήσεων, άρα αύξηση της προσφοράς εργατικών χεριών, πράγμα που θα επέφερε πάλι μείωση των μισθών.

7. Ου. Ζ. Φόστερ, Ιστορία των Τριών Διεθνών, σελ. 95, εκδ. Γνώσεις.

8. Ου. Φόστερ, Ιστορία του Παγκόσμιου Συνδικαλιστικού Κινήματος, σελ. 78-81, έκδ. Εταιρία Ελληνικού Βιβλίου, 1978.

9. Κ. Μαρξ - Φ. Ένγκελς, Διαλεχτά Έργα, τόμ. 2, σελ. 559-561.

38

Θέμος Κορνάρος: «Για να μην κατακλύσει η ζούγκλα τους ανθρώπινους συνοικισμούς»

Σ

τα πλαίσια των κεντρικών εκδηλώσεων του 41ου Φεστιβάλ ΚΝΕΟδηγητή, στο χώρο που φιλοξενεί το Στέκι Πολιτισμού, την Παρασκευή 9 Οκτώβρη, στις 19:30 θα πραγματοποιηθεί συζήτηση για τη ζωή και το έργο του κομμουνιστή λογοτέχνη Θέμου Κορνάρου. Η επιλογή μας να τιμήσουμε και συνάμα να γνωρίσουμε, αφού αυτή είναι και η μεγαλύτερη τιμή που μπορούμε να κάνουμε στο Θ. Κορνάρο, δεν είναι άσχετη από το περιεχόμενο του 41ου Φεστιβάλ ΚΝΕ-Οδηγητή, που είναι αφιερωμένο στους τιμημένους νεκρούς μας, στους αλύγιστους της ταξικής πάλης.

Φωτογραφία του λογοτέχνη Θέμου Κορνάρου (1906 - 1970).

«Κουμπάρε, εσύ όλα τα ‘δωσες στ’ αδέρφια σου, / τίποτα δεν εκράτησες για σένανε / Κουμπάρε, πολλά σου χρωστάει ο κόσμος όλος, / κι εγώ σου χρωστάω ακόμα πιότερα (...) / κι ακόμα σου χρωστάω εκείνο το βιολί που έβαλες για φεγγίτη μας στη σκηνή Α 16 του Αη - Στράτη» (Γ. Ρίτσος) Και ο Θέμος Κορνάρος ήταν ένα πραγματικό υπόδειγμα αλύγιστου κομμουνιστή. «Αισθάνομαι πως δεν έχω δικαίωμα προ πολλού να έχω τίποτε δικό μου. Και η αναπνοή μου ακόμη είναι για το κίνημα», γράφει ο ίδιος σε μια επιστολή του. Στις φυλακές και τις εξορίες περνά σχεδόν 25 χρόνια από τη ζωή του. Να πως τα περιγράφει ο Γιάννης Ρίτσος στο ποίημά του, “Κουμπάρε ευχαριστούμε”: «Τα χρόνια σου περνάνε από διωγμό σε διωγμό / Από το Χαϊδάρι στα μπουντρούμια του Μεσολογγιού, / Απ’ τη Μακρόνησο στον Αϊ Στράτη, / Δίπλα στο θάνατο με μια μπουκιά χαμόγελο στο στόμα σου, / Με δυο αστραπές απόφαση στη νύχτα των ματιών σου…». Ο Θέμος Κορνάρος ενσάρκωνε τον στρατευμένο λογοτέχνη, που αφιέρωσε το έργο του στην αποκάλυψη της εκμετάλλευσης και της αδικίας, που ύμνησε τους αγώνες του λαού μας. Να τι επισημαίνει η Έλλη Αλεξίου: «είχε πλούσιο πηγαίο ταλέντο, είχε σπάνια οξυδέρκεια στο να επισημαίνει την κάθε κοινωνική αδικία, είχε και τη συνειδησιακή αντίδραση να κάνει την κάθε αδικία δική του υπόθεση, και να την καταγγέλλει με αντρίκιο θάρρος». Ο ίδιος ο Θ. Κορνάρος στην ερώτηση που του έγινε, για το αν ο καλλιτέχνης θα «κρατηθεί στην απομόνωση του ‘αισθητισμού’ ή θα πάρει ενεργό μέρος στον κοινωνικό αγώνα» απαντούσε: «Ο καλλιτέχνης βρίσκεται ανάμεσα στην εργαζόμενη ανθρωπότητα, για να καταγράψει την πείρα των εργαζομένων, να γκαρδιώνει τους στρατούς της απελευθέρωσης στον αγώνα τους, να τραγουδά τις νίκες τους με ένα σκοπό πάντα: Να κάνει λιγότερο σκληρό τον πόνο

του αγωνιζόμενου σε κάθε στιγμή και σε κάθε φάση του αγώνα. Εκείνος ο καλλιτέχνης που αρνιέται τον κοινωνικό και τον αγωνιστικό χαρακτήρα της τέχνης, είναι πια πεθαμένος, ή χαροπαλεύει ανάμεσα στην Ακαδημία Αθηνών και στο Αθήνησι Πανεπιστήμιον». Ο κουμπάρος, όπως ήταν η προσωνυμία του, αλλά και όπως αποκαλούσε το συναγωνιστή, το φίλο, το συναγωνιστή, χαρακτηρίζεται από τη μεγάλη αγάπη που έχει στον άνθρωπο, τον απλό άνθρωπο που η συνείδησή του είναι σε άμεση σχέση με τις συνθήκες, έχει τα πισωγυρίσματά της. «Απ’ όλα τα μνημεία που στήθηκαν ή θα στηθούνε στο μέλλον, το πιο μεγάλο, το πιο ασύγκριτο είναι η ίδια η ανθρώπινη μνήμη. Μα και το πιο ευπαθές. Συχνά θαμπώνει, εύκολα αμβλύνεται όταν δεν την προκαλούνε να εργαστεί, ή όταν της απαγορεύουν να εκφράζεται». Άλλωστε τον σκοπό της τέχνης του και της ζωής του τον δηλώνει ο ίδιος ο συγγραφέας στο τέλος του βιβλίου του “Με τα παιδιά της θύελλας”: «Ξέρω πού πηγαίνω και τι θέλω. Βρήκα την πόρτα που φέρνει πέρα από τον κατάκλειστο κάμπο, και πάω να συναντήσω το Λαό που μάχεται, και να γίνω ένας από τους πρακτικογράφους των αγώνων του».

Τότε σκέφτηκα να βοηθήσω τον άνθρωπο Ο Θέμος Κορνάρος γεννήθηκε το 1906 στο χωριό Σίβα της Μεσσαράς Κρήτης. Ο πατέρας

του πολέμησε σε πολλές μάχες για την απελευθέρωση της Κρήτης. Τσακώνεται με τον πατέρα του και σε ηλικία 13 χρονών, φεύγει από το σπίτι. «Βρήκα ένα καΐκι που φευγε για τον Πειραιά. Επειδή φοβόμουν τον πατέρα μου να μη βρει, τράβηξα, πήγα στη Μακεδονία. Έγινα εργάτης, έσκαβα τα χωράφια των ανθρώπων. Φτώχια κουμπάρε. Φτώχια. Τότε λυπήθηκα τον άνθρωπο. Τότε σκέφτηκα να βοηθήσω τον άνθρωπο». Γυρνά την Ελλάδα και εργάζεται σε διάφορες χειρωνακτικές δουλειές. «Είχε βέβαια κάποια εγκύκλια μόρφωση, ωστόσο τα χέρια του πολύν καιρό δεν είχαν πιάσει την πένα και είχαν ρόζους από τη χειρονακτική δουλειά», σημειώνει χαρακτηριστικά ο Γ. Kορδάτος. Τα πρώτα του κείμενα δημοσιεύονται στο περιοδικό “Νέοι Πρωτοπόροι”, που εξέδιδε η κομμουνιστική διανόηση. Σ' ένα από τα άρθρα του με τίτλο: “Πάνω στα προβλήματα της προλεταριακής τέχνης”, που το υπογράφει ως “Εργάτης” υποστηρίζει ότι «αν και δεν έχει γραφτεί προλεταριακή τέχνη είναι δυνατόν και αναγκαίο να γραφεί από τους ίδιους τους εργάτες». Το πρώτο σημαντικό του βιβλίο εκδίδεται το 1933 με τίτλο “Άγιον Όρος, Οι άγιοι χωρίς μάσκα”. Στο συγκεκριμένο βιβλίο με ρεαλιστικό και αιχμηρό τρόπο ξεμπροστιάζεται η υποκρισία και οι βρωμιές των καλόγερων, όπως τη βίωσε όταν δούλευε ως σκαφτιάς στο Άγιο Όρος. Το βιβλίο σημείωσε τρομερή επιτυχία. Εκδόθηκε 3 φορές σε 2 μήνες. Προκάλεσε την αντίδραση της εκκλησίας και του κράτους που κατάσχεσαν τη 2η έκδοση. «Μα εγώ, χωρίς να σκεφτώ περισσότερο, άφηκα την επόμενη μέρα πρωί-πρωί τη Σκήτη του Αγίου Παντελεήμονα, με πλημμυρισμένη την ψυχή από οίκτο και μίσος, ανακατεμένα, για τον άνθρωπο που τον αποθηριώνει, τον αποκτηνώνει η λάμψη του χρυσού, η λίγδα του πλούτου… Θέλω να γυρίσω στον κόσμο ζωντανός, να τα καταγγείλω όλα τούτα, και

γι’ αυτό δε βγάζω μιλιά…». Το ίδιο έτος εκδίδεται και η “Σπιναλόγκα”. Εκεί, καταγράφει τις εντυπώσεις του από το νησί-τόπο εξορίας, που κατοικούσαν οι λεπροί. Περιγράφει τη ζωή των λεπρών, που τους στέλνει εκεί το κράτος για να πεθάνουν εγκαταλειμμένοι στην τύχη τους, στηλιτεύοντας την δήθεν φιλανθρωπία και την κρατική μέριμνα. Στον “Αλήτη” το 1935 περιγράφει τη σκληρή ζωή των απόκληρων που ο ίδιος γνώρισε αυτά τα χρόνια της ζωής του. Σε αυτά τα βιβλία παρακολουθούμε την ιδεολογικοπολιτική του ωρίμανση, που τον οδήγησαν να γίνει μέλος του ΚΚΕ.

Το εξώφυλλο της τέταρτης έκδοσης του βιβλίου του Θέμου Κορνάρου «ΑΓΙΟΝ ΟΡΟΣ – Οι Άγιοι χωρίς μάσκα». Στο εξώφυλλο χαρακτικό έργο του Γιώργου Βελισσαρίδη.

Οδηγητής ϐ Οκτώβρης 2015

Οι διωγμοί

Υπάρχουνε ακόμα κάστρα άπαρτα

Για τη δράση και τα έργα του γνώρισε κι αυτός διωγμούς. Το 1936 συλλαμβάνεται κι εξορίζεται στη Φολέγανδρο και στη συνέχεια μεταφέρεται στην Ακροναυπλία. Συμμετέχει στη ζωή που είχαν οργανώσει οι ίδιοι οι κρατούμενοι μέσα στις φυλακές και παραδίδει και ο ίδιος μαθήματα. Παραδόθηκε από τη δικτατορία του Μεταξά στους ναζί κατακτητές. Οδηγείται στις φυλακές Μέρλιν που ήταν ο προθάλαμος για το στρατόπεδο του Χαϊδαρίου. Όλα αυτά περιγράφει στο ομώνυμο βιβλίο. Συγκλονίζεται ο αναγνώστης όταν διαβάζει για τα βασανιστήρια της οδού Μέρλιν, για τους 200 της Καισαριανής και για το χορό που έριξαν πριν τους πάρουν για την εκτέλεση, για το Ναπολέοντα Σουκατζίδη. Η κομμουνίστρια συγγραφέας Μέλπω Αξιώτη σε διάλεξη που έκανε στις 17 Μάη του 1947 στη Γαλλική Πανεπιστημιακή Ένωση, αναφέρει για τον λογοτέχνη: «Από το στρατόπεδο

Σήμερα για τους περισσότερους νέους ο Θέμος Κορνάρος είναι ένας άγνωστος καλλιτέχνης. Τα βιβλία του είναι από καιρό εξαντλημένα. Εξαίρεση αποτελεί μόνο το βιβλίο “Σπιναλόγκα”, που επανεκδόθηκε –όχι τυχαία– μετά την επιτυχία του σίριαλ «Νησί». Επιλέγουμε να κλείσουμε αυτό το μικρό μας αφιέρωμα στον σπουδαίο καλλιτέχνη με τα λόγια της Μ. Αξιώτη στο βιβλίο της “Μια καταγραφή στην περιοχή της λογοτεχνίας”. «Στην εφημερίδα της Αθήνας Δημοκρατικός, με πρώτη ημερομηνία 22-10-1950, δημοσιεύονται 5 γράμματα του Θέμου Κορνάρου. Στο πρώτο που απευθύνεται στη μάνα του βασανισμένου, διαβάζουμε σε παραπομπή: Γράφτηκε στην απομόνωση του ΛΕΤΟ και ράφτηκε σε ρούχο απολυόμενου ψυχοπαθούς, για τη μητέρα του, που παραχωρεί σήμερα αντίγραφο. (…) Και τούτος ο ανυπόταχτος Κρητικός που έχει συμπληρώσει τα πιο πολλά χρόνια

«Ξέρω πού πηγαίνω και τι θέλω. Βρήκα την πόρτα που φέρνει πέρα από τον κατάκλειστο κάμπο, και πάω να συναντήσω το Λαό που μάχεται, και να γίνω ένας από τους πρακτικογράφους των αγώνων του» (Θέμος Κορνάρος, “Με τα παιδιά της θύελλας”) του Χαϊδαρίου, όπου έμεινε πολλούς μήνες, βγήκε την παραμονή της Απελευθέρωσης. Τα βασανιστήρια του είχαν παραλύσει τα μπράτσα για πολύ καιρό. Τη δεύτερη μέρα της Αντίστασης του Δεκέμβρη, πιάνεται και φυλακίζεται πάλι για 7 μήνες, τούτη τη φορά κάτω από την επιτήρηση των Εγγλέζων. Μόλις αφέθηκε ελεύθερος, παραπέμπεται για το βιβλιαράκι [σ. σ., πρόκειται για το βιβλίο “Αγύρτες και κλέφτες στην εξουσία” που στιγματίζει το δωσιλογισμό των εκπροσώπων της εκκλησίας και της άρχουσας τάξης] που είχε γράψει για ένα δεσπότη, συνεργάτη των χιτλερικών κατακτητών (…) Καταδικάζεται σε 2 χρόνια και μια μέρα φυλάκιση. Η επιπλέον ημέρα ήταν για να μην μπορέσει να εξαγοράσει την ποινή του». Στα χρόνια που ακολούθησαν του εμφυλίου και της ήττας φυλακίζεται ξανά. Το 1953, ακολουθώντας ο ίδιος την τακτική που ακολούθησαν τότε οι φυλακισμένοι κομμουνιστές, στέλνει γράμμα στον Αϊνστάιν και σε άλλους διαννοούμενους. Το 1956 εκδίδεται το βιβλίο “Με τα παιδιά της θύελλας”, που γράφτηκε στην εξορία και περιγράφει το δράμα των λαϊκών αγωνιστών στις φυλακές και στις εξορίες. Το 1957 εκδίδεται το “Στάχτες και φοίνικες”, ένα συγκλονιστικό βιβλίο που περιγράφει όλη τη φρίκη της Μακρονήσου. Στη δεκαετία του 1960 έστησε εκδοτικό, προσπαθώντας να διακινεί φθηνό και ποιοτικό βιβλίο. Αυτό τον οδήγησε σε οικονομική καταστροφή. Για να ζήσει, γύριζε από γραφείο σε γραφείο και πουλούσε τσιγάρα. Αυτοαπομονώθηκε και απέφευγε να βλέπει παλιούς γνώριμους. Πέθανε από την πείνα τον Απρίλη του 1970, σε ένα άθλιο υπόγειο και σχεδόν κανείς δεν έμαθε για το θάνατο και την κηδεία του…

στα κάτεργα απ’ όλους τους λογοτέχνες της Ελλάδας, μας φωνάζει την πίστη του με τα πιο κάτω λόγια που είναι και το κλείσιμο στο πρώτο του γράμμα: “Κι εμείς που έχουμε ακόμα κάποια μνήμη και κάποιες δυνάμεις ζητούμε την ευχή σου και την ευλογία σου μάνα, για να μποδίσουμε τη ζούγκλα που κοντεύει να κατακλύσει τους ανθρώπινους συνοικισμούς. Κι αν εμείς λαβωθούμε ή καούμε στη νέα έφοδο, πάντα κάτι θ’ απομείνει εδώ που θα είναι χρήσιμο για την ευτυχία των ανθρώπων: η παράδοση πως υπάρχουνε ακόμα κάστρα άπαρτα, ακόμα κι όταν τα πολιορκούν η Βία και ο Χάρος”.

Το εξώφυλλο της πρώτης έκδοσης του βιβλίου «Σπιναλόγκα» (1933).

39

Ο Θέμος Κορνάρος σε επίσκεψη στο γραφείο του Λένιν στη Μόσχα.

«Το σχέδιο με τον Θέμο Κορνάρο στο κέντρο, το ‘χω κάνει εκ του φυσικού, σε μια από τις “πονηρές” ώρες που περιμέναμε τον ερχομό των βασανιστών (...) Τότες περιμαζεύεσαι, νιώθεις πιο πολύ να σμίγεις με τους άλλους. Είναι η ώρα για “αλφάδι”, της κουβέντας, ας πούμε. Από τα πιο γερά και ευχάριστα “αλφάδια” ο “κουμπάρος”, ο Θέμος . Κι η παρέα γύρω του πάντα η πιο μεγάλη. Κυλάνε τα λόγια του και ζωντανεύουνε άγνωστους, γοητευτικούς και παράξενους κόσμους. Ταξιδεύεις μαζί του στ’ Αγιον Ορος, στις Ινδίες, στην Ισπανία... «Ο άνθρωπος, κουμπάρε», μας λέει, «είναι φτιαγμένος να ζει με τους άλλους τη χαρά και τον πόνο. Αλίμονο σ’ όποιον ξεκόψει και κλειστεί στο καβούκι του. Πριν την ώρα του θα ‘χει πεθάνει κι ας πιστεύει πως το ‘κανε για δικό του καλό. Κυλάει ο χρόνος, ξεχνιέσαι, ξενοιάζεις, προσμένοντας τις κρίσιμες ώρες για “ντου”, δέκα με δώδεκα (...). Εχουν περάσει απ’ το στρατόπεδο πολλοί αξιόλογοι πνευματικοί άνθρωποι, αγωνιστές, στελέχη μ’ αναμφισβήτητες προσφορές. Ισως, ελάχιστοι να ‘χουν προσφέρει όσο εκείνος, σαν “δόσιμο χωρίς μισθό”, που κάνανε την “τόλμη και αρετή” πράξη μέσ’ τη ζωή τους. Και δεν υπάρχει τρόπος καλύτερος να φρονηματίσεις τους άλλους». (Κείμενο του Γίωργη Φαρσακίδη στο λεύκωμά του «Μακρόνησος»).

Ο Θέμος Κορνάρος “ο κουμπάρος” την ώρα της κουβέντας (σχέδιο του Γ. Φαρσακίδη, 1950).

10

www.odigitis.gr