Open Monumentendag en erfgoedactiviteiten najaar 2018
UiT in de regio
ERFGOED
20 r 018 - Decembe
van hier naar Ginter
www.ginter.be
18
A
ug us t us 2
POLDERRAND
2
Zondag 9 september 2018
Open Monumentendag Vlaanderen viert op 9 september zijn 30ste verjaardag. Als dat geen reden tot feest is! Er zijn verschillende categorieën waarin een opengesteld monument kan vallen: ook voor kinderen, uitzonderlijk open, herbestemming en restauratie, … Daarnaast is 2018 uitgeroepen tot Europees Jaar van het Cultureel Erfgoed. Binnen dit thema worden tal van initiatieven genomen om de Europese dimensie van ons erfgoed in de kijker te zetten. Het einde van de Eerste Wereldoorlog biedt eveneens inspiratie. Deze erfgoedbrochure bevat een overzicht van het programma in onze regio. Meer info vind je op de website www.openmonumentendag.be.
Kortemark Ontsluiting Vrouw Hille Wal Op Open Monumentendag staat in heel Vlaanderen onroerend erfgoed centraal. Ook in Kortemark kan je terecht om een uniek staaltje erfgoed te ontdekken. Op zondag 9 september wordt namelijk de site Vrouw Hille Wal officieel ontsloten! Vrouw Hille Wal – ook bekend als 'Rondlopermotte' of 'Onze-LieveVrouwmotte' – is een omwalde motteheuvel uit de 11de-12de eeuw gelegen in een prachtig groen landschap. Tijdens Open Monumentendag zal je de site voor de eerste maal grondig kunnen ontdekken en, indien gewenst, kunnen luisteren naar de deskundige uitleg van erkende archeologen die de geschiedenis van de site zullen toelichten. Verder wordt er natuurlijk ook een koppeling gemaakt met De Hoge Andjoen in Werken, waar tevens vakkundige uitleg wordt gegeven. Zo komen we tijdens Open Monumentendag tot een werkelijk uniek aanbod rond het motte-erfgoed in België! Breng gerust ook je picknickmand mee, want Vrouw Hille Wal is een prachtige locatie om in alle rust te genieten van een picknick!
Praktisch: • 10 tot 17 uur • Site Vrouw Hille Wal, ingang via Steenstraat 83, 8610 Kortemark • Site Hoge Andjoen, Werkenplein, 8610 Werken • Toegang gratis • Info: www.kortemark.be, 051 56 61 08, cultuur@kortemark.be
3
Open Monumentendag Gistel De Duitse bezetting tijdens WOI: tentoonstelling, vertelmomenten, bezoek Duitse bunkers
Oudenburg Oudenburgse torens Ter gelegenheid van Open Monumentendag op zondag 9 september nodigt Oudenburg iedereen uit om enkele torens van de stad te beklimmen.
De geallieerde kant van Wereldoorlog I is al uitvoerig behandeld. De Duitse zijde kwam tot op vandaag nog maar weinig of onvoldoende aan bod. Dit mag ook eens onder de aandacht worden gebracht.
Tijdens de Eerste Wereldoorlog werd Gistel door de Duitse bezetter een bijzondere plaats toebedeeld. De stad was een belangrijke uitvalsbasis voor de Duitse troepen. Er was een Kommandantur gevestigd, er lag een Duits vliegveld en het was een belangrijk spoorwegknooppunt. Zevekote werd de ruststad voor de frontstrijders, het was de verblijfplaats van de Duitse bevelhebbers, de gewonden werden verzorgd in het ziekenhuis en gesneuvelden werden er begraven. De invulling van deze Open Monumentendag is beslist de moeite waard om te bezoeken. Het wordt een drieluik op de locatie van de Oostmolensite met een tentoonstelling in het Gestella-lokaal, een begeleid bezoek aan de Duitse oorlogsbunkers in het nabijgelegen Sopharaspark en een vertelmoment in de bibliotheek. Praktisch: • 10 tot 17 uur • Documentatiecentrum Gestella vzw, Warandestraat 29 B, 8470 Gistel, 059 27 51 03 (tijdens de openingsuren: woensdag en zaterdag van 14 tot 17 uur) • Toegang gratis • Info: www.gestella.be, 059 27 98 71 of 059 27 51 03, cultuur@gistel.be of gestella@skynet.be
Er gaat op vijf plaatsen een toren open, van waaruit je een uniek zicht krijgt op het leven beneden. Er zijn gidsen om je te begeleiden en een woordje uitleg te geven. Het gaat om de volgende torens: • • • • •
Watertoren in het abdijpark in Oudenburg Vogelnest (uitkijkpost) op het natuurdomein 'De Zwaanhoek' Duiventoren in de abdijhoeve Kerktoren van de Sint-Audomaruskerk in Westkerke Kerktoren van de O.L.-Vrouwekerk in Oudenburg
Telkens zijn er gidsen om te begeleiden en een woordje uitleg te geven. Bij iedere gidsbeurt zal ingegaan worden op een stukje geschiedenis, op de functie en de stijl en op het uitzicht. Het aantal deelnemers voor de bezoeken aan de verschillende torens is beperkt. Er zullen groepen gevormd worden van 20 personen per gids. De bezoeken zijn gratis. Omwille van praktische redenen is een vrij bezoek niet mogelijk. Vooraf inschrijven is dus noodzakelijk. Wie ingeschreven is, krijgt ongeveer 1 week op voorhand het correcte vertrekuur en de vertrekplaats meegedeeld. Wie eerst inschrijft, krijgt voorrang tot volzet.
Opendeur Oostmolen Nog in Gistel kan je tijdens Open Monumentendag ook de Oostmolen bezoeken. Er zijn doorlopend gidsbeurten gepland en je kan vers gemalen meel kopen. 10 tot 18 uur • Oostmolen, Warandestraat 29 Gistel • gratis • 0486 30 12 72 • toerisme@gistel.be • www.gistelsemolens.be
Praktisch: • 10 tot 18 uur • Infopunt RAM, Marktstraat 25, 8460 Oudenburg • Deelname gratis – vooraf inschrijven! • Info: www.oudenburg.be, 059 56 84 00, ram@oudenburg.be
4
Zondag 9 september 2018 Koekelare Proeven van erfgoed Koekelare laat je op verschillende sites letterlijk en figuurlijk proeven van erfgoed. Zowel aan de Hovaeremolen, het Lange Max Museum, de Brouwerijsite (met Käthe Kollwitz Museum en Fransmansmuseum), Huis Proot als site Pyck (muziekacademie en archeologisch-historische kring Spaenhiers) zijn er picknickdekentjes voorzien én kan je voor deze feesteditie (30 jaar OMD!) je smaakpapillen aan een heuse test onderwerpen. Het opzet is eenvoudig: vul je picknickmand en vlei je neer op een van de dekentjes op de verschillende sites. Iedere locatie biedt iets aan om dat mandje extra aan te vullen, zodat je tijdig de krachten terug kunt aanvullen om een volgende erfgoedsite te bezoeken.
Contrast in smaken Het gaat echter verder dan enkel de maag vullen, want naar aanleiding van 30 jaar Open Monumentendag zetten we de smaken van toen en die van nu in de kijker, én het contrast tussen beide. Je hoeft dus echt geen Debacker of Soete, Coucke, Suykerbuyck of Zoetemelk te heten. Iedereen mag meegenieten. Hoe de lof der zoetheid ontstond, staat niet echt vast. Wel is geweten dat je na het einde van de Eerste Wereldoorlog in 1918 kon proeven van de geneugten des levens.
Spring op of van de oldtimerbus Voor wie wil, is er ook een oldtimerbus, die je in ware hop-on hop-off stijl naar de verschillende locaties brengt. Je stapt op en af waar en wanneer je wil, want de bus rijdt constant van 10 tot 18 uur tussen de verschillende sites!
Figuurlijk proeven van erfgoed Uiteraard is er nog heel wat meer te beleven in de verschillende open monumenten en proef je er ook figuurlijk van erfgoed: • De Hovaeremolen toont hoe deze bergmolen op vandaag nog steeds actief is als graan- en oliemolen. Een molenaar vertelt je ter plekke enkele leuke weetjes terwijl de molenwieken draaien! Je kunt er ook even verpozen op het gezellige terras. • In het Lange Max Museum, een voor de WOI-toerist niet te missen locatie met focus op de Duitse bezetting, brengt een aardig voertuig je vanaf het museum op de wegen tot aan de Moerdijkbeek, waar verschillende gidsen elk een specifiek onderwerp belichten. De tijdelijke tentoonstelling 'Oudstrijders uit Koekelare, Bovekerke en Zande, hun kleine geschiedenis in een grote oorlog' opent trouwens op zaterdag 15 september (zie agenda pagina 10). • Op de Brouwerijsite maak je kennis met de Duitse kunstenares Käthe Kollwitz en haar zoon Peter, die vrijwel onmiddellijk na zijn aankomst aan het WOI-front sneuvelde. Het museum vertelt hoe Käthe in opstand komt tegen de oorlog én hoe ze het opneemt voor de minderbedeelden.
Daarnaast loop je er ook de Fransmans tegen het lijf: (West-) Vlamingen die vroeger naar Noord-Frankrijk trokken om er seizoenarbeid te doen op het veld: bieten, chicorei, vlas,… Harde handenarbeid met maar één doel voor ogen: weg uit de armoede! Kinderen kunnen bovendien samen met Louis en de Westhoek KD's Jaek & Nink op ontdekkingstocht door het museum. • Huis Proot, een dokterswoning uit volle belle-époqueperiode, werd volledig gerestaureerd en doet op vandaag dienst als vergader- of tentoonstellingsruimte. In de tuin kan klein of groot zich uitleven op één van de vele volksspelen. Op de bovenste verdieping van het huis maak je kennis met Koekelare in de tijd van toen! • Op de site Pyck, een voormalig veevoeder- en kunstmestbedrijf met maalderijtoren, krijg je onder begeleiding van een vleugje muziek een kijkje in de lokalen van de muziekacademie en het unieke studie- en documentatiecentrum van de Spaenhiers.
Praktisch: • 10 tot 18 uur • Infopunt De Brouwerij, Sint-Maartensplein 15 B, 8680 Koekelare • Toegang gratis; Lange Max Museum € 4 i.p.v. € 5 • Info: Dienst toerisme, Sint-Maartensplein 15 B, 8680 Koekelare, 051 61 04 94, cultuurentoerisme@koekelare.be, www.toerismekoekelare.be
5
Open Monumentendag Ichtegem Nieuwe historische wandeling Vijver en Koolveld Opgelet: deze activiteit vindt plaats op zaterdag 15 en zondag 16 september. In het teken van Open Monumentendag – zij het tijdens het weekend erop – moet iedereen beslist naar het Korenbloemhof in Ichtegem afzakken die: • interesse heeft in de boeiende geschiedenis van de wijken Koolveld en Vijver in Ichtegem • alles wil weten over het vliegveld op 't Koolveld, het weerstation, het Kasteel Rosendahl, de Felddrachenwarte 56 en nooit eerder tentoongestelde aloude foto's hierover wil bewonderen • met een authentieke tram onder begeleiding van een gids deze wijken wil ontdekken en een bezoek aan het Lange Max Museum in Koekelare niet wil missen • een historische wandeling van 4 of 6 kilometer wil maken aan de hand van de gratis aangeboden brochure (er zijn allerlei activiteiten afzonderlijk te bezoeken op het traject, oude ambachten op het Koolveld of oude volksspelen op de Vijver) • onder leiding van een ervaren gids gratis een 5 kilometerwandeling wil stappen • verzot is op volksverhalen • of gewoon met het gezin van eenvoudige ambiance houdt De vzw Moerasklaverfeest heeft immers – in het kader van het 5-jarig bestaan van de vereniging – in samenwerking met de cultuurdienst van de gemeente Ichtegem en Ginter de unieke geschiedenis van de wijken Vijver en Koolveld in een nieuwe erfgoedbrochure uitgewerkt. Wandelaars en deelnemers aan de activiteiten krijgen deze brochure gratis mee naar huis. Enkel voor de uitstap met de tram wordt een kleine bijdrage gevraagd. Er is ook een samenwerking met het Lange Max Museum om de geschiedenis van het oud vliegplein en het Kasteel Rosendahl (en hun rol tijdens de Eerste Wereldoorlog) te achterhalen en te documenteren.
Praktisch: • 10 tot 18 uur • Startpunt Korenbloemhof, Asstraat 27, 8480 Ichtegem • Deelname gratis – kleine bijdrage voor de tramrit • Info en inschrijven erfgoedwandeling en tramrit: www.moerasklaverfeest.be, 059 34 11 39, cultuurdienst@ichtegem.be
Zedelgem
De activiteit die werd aangekondigd in de Gintergazet Juni – Oktober 2018 gaat wegens onvoorziene omstandigheden niet door.
6
Augustus 2018 zondag 5 augustus
13 augustus t/m 11 november
Tentoonstelling tijdens de Houtlandse Kastelentocht / Keuzes en kiezen
Tentoonstelling / Kriegslazarett 122: Torhout Hospitaalstad
Hoe de Gistelse gemeentelijke verkiezingspropaganda rond de vorige eeuwwisseling (1900) verliep, kan je tijdens deze tentoonstelling nagaan aan de hand oude pamfletten, flyers, kiesdrukwerk, … Klerikale beïnvloeding, politieke partijdruk, wederzijdse verwijten en moddercampagnes tijdens de verkiezingsstrijd waren toen ook aan de orde en zijn dus van alle tijden. De tentoonstelling leert ons ook hoe het stemrecht en de democratie in de loop der jaren in gunstige zin geëvolueerd zijn. 10 tot 17 uur • Documentatiecentrum Gestella, Warandestraat 29 B Gistel gratis • www.gestella.be • 059 27 51 03 • gestella@skynet.be
Deze tentoonstelling van de Heemkundige Kring het Houtland biedt zicht op het dagelijks leven in Kriegslazarett 122. Deze afdeling van het Duitse leger was tijdens de Eerste Wereldoorlog gevestigd in de Normaalschool (Bruggestraat) en het Xaverianenklooster (Burg) in Torhout. De afdeling was gericht op het verzorgen van gewonde soldaten. Een unieke collectie foto's, waaronder nooit eerder getoonde afbeeldingen, wordt aangevuld met citaten van betrokkenen. openingsuren Stadskantoor • Stadskantoor Torhout • gratis www.heemkundetorhout.be
zaterdag 11 augustus
Fietstocht Arthur Naeyaert, schrik der Duitsers Maak kennis met deze markante figuur uit de Eerste Wereldoorlog. De ervaren gids Daniël Lanssens neemt je mee op een 33 km lange fietstocht langs verschillende van Arthurs schuilplaatsen. Herbeleef het verhaal van deze rebel in woord en beeld. Schrijf je op voorhand in. De tocht duurt ongeveer 4 uur en er zijn 7 stopplaatsen voorzien, waaronder 1 drankstop. Ook op 9 september. 14 uur • start Vrijetijdshuis Torhout • € 2 www.torhout.be/ArthurNaeyaert • 050 27 99 55
11 augustus t/m 2 september
Tentoonstelling Kortemark Verbeeldt Nooit meer, misschien … Kortemark 'Verbeeldt' verzamelt, bewaart en ontsluit bedreigd beeldmateriaal uit Kortemark, waarmee een stuk van het oude leven in de gemeente wordt verteld. De jaarlijkse kermistentoonstelling met deze oude foto's gaat ditmaal over het thema WOI in Kortemark. In deze tentoonstelling krijgen de kleine verhalen uit de Groote Oorlog de nodige aandacht, aan de hand van beelden uit de beeldbank. Kijk ook zeker uit naar foto's in het straatbeeld, want het blijft niet beperkt tot de kamers van de Pastorie! elke zaterdag en zondag (+17, 24 en 30 augustus) van 14 tot 19 uur Pastorie, P. Blanckestraat 17 Kortemark • gratis • 051 56 61 08 vrijetijdsloket@kortemark.be
dinsdag 14 t/m donderdag 16 augustus
De Bevrijding 1918 – 2018 Om het bevrijdingsoffensief van 100 jaar geleden opnieuw onder de aandacht te brengen, organiseren de Patrouilleurs een indrukwekkende historische optocht. Een colonne Belgische, Britse en Franse soldaten – gekleed, uitgerust en bewapend zoals in 1918 –, met in hun zog een karavaan legermateriaal (veldkeuken, ziekenwagen, rijdend hoofdkwartier, Britse Horse ambulance, …) trekt gedurende 7 dagen doorheen Vlaanderen. Er nemen zo'n 150 personen en 50 paarden aan deel. Door onze regio trekt de karavaan als volgt: Kortemark met kamp op de markt en overnachting (14/08), Torhout met stop en verder naar Aartrijke, Zedelgem en Loppem (15/08) en tot slot een rustdag aan het Kasteel van Loppem (16/08, bezoek tussen 13 en 18 uur). verschillende locaties en uren • gratis • www.debevrijding.be
vrijdag 17 en zaterdag 18 augustus
Slotevenement GoneWest Zie Ons, De Mens GoneWest organiseert i.s.m. fotografe Lieve Blancquaert, ensemble Currende o.l.v. Erik van Nevel en literair intendant Erwin Mortier één van zijn slotevenementen in de Priorij van Bethanië. Het programma wisselt Vlaamse polyfonie af met indringende beelden en aangrijpende teksten. Zie Ons, De Mens brengt vanuit een muzikale, fotografische en literaire invalshoek een multimediale voorstelling die de hoop en wanhoop uit het verleden verbindt met wie vandaag hoopt op vrede, recht en rechtvaardigheid. vrijdag 20 uur / zaterdag 15 uur • Kerk Priorij van Bethanië Loppem • € 12 € 8 -26 jaar • www.zedelgem.be/tickets • 050 28 83 30 • tickets@zedelgem.be
7
Augustus 2018 vrijdag 17 en zaterdag 18 augustus
zondag 26 augustus
Wandeling Door Vlaamse Velden (Nacht van Vlaanderen)
Theaterfietstocht 't Is Thuur mezienke!
Het prachtige parcours werd uitgetekend langs natuurrijke wandelpaden, rustige wandelwegen en tal van oorlogsmonumenten. Tussen Diksmuide en Passendale wordt in grote mate de frontlijn van 14-18 verkend. De nieuwe omloop tussen Torhout en Ieper gaat via Esen, de vredesmolen in Klerken, het bos van Houthulst en de begraafplaats in Langemark (100 km). Er zijn ook gevarieerde avondwandelingen met als blikvangers het Revinzepad (7 km), het Kasteel en bos van Wijnendale en Don Bosco (12 km) en de tocht via de Ruidenberg naar Edewalle en Wijnendale (20 km). start 20.15 uur / avondwandelingen tussen 17 en 21 uur • zaal De Mast Torhout • € 35 / € 1,50 avondwandelingen • www.nvv.be • info@nvv.be
Geschied- en Heemkundige Kring het Houtland uit Torhout organiseert een indrukwekkende theaterfietstocht rond de fratsen van Arthur Naeyaert tijdens de Eerste Wereldoorlog. Schrijf je meteen in, want het aantal plaatsen is beperkt!
18 augustus t/m 21 oktober
Torhoutenaar Arthur Naeyaert stond tijdens de Eerste Wereldoorlog bekend als de 'Schrik der Duitschers'. Hij daagde de bezetter uit, leefde ondergedoken, werd meerdere malen gevangengenomen, maar ontsnapte ook telkens uit de klauwen van de Duitsers. Vraag jij je af wie die fameuze Torhoutse rebel was? Was hij een spion, een franc-tireur, een paardendief, een moordenaar, een uitdager van het lot of een soldaat zonder uniform?
Tentoonstelling / Sportieve 'Souvenirs' uit Oudenburg, Ettelgem, Roksem en Westkerke Kom je vergapen aan het sportieve verleden van de Stad Oudenburg: van het prille begin van het voetbal tot een vinnig spelletje pingpong. We tonen je in deze tentoonstelling unieke foto's, filmpjes, voorwerpen, truitjes en trofeeën. Heb je zelf nog een mooie herinnering aan jouw sportieve carrière of aan die van je familie, vrienden of helden? Laat het ons weten! RAM Oudenburg • gratis • www.ram-oudenburg.be • 059 56 84 00 ram@oudenburg.be
vrijdag 24 augustus
Herdenking Gevecht van Snaeskerke Aan de Kalsijdebrug wordt een herdenking gehouden ter ere van de 5 gendarmen die er 104 jaar geleden stierven. In de ochtend van 25 augustus 1914 werd aan de brug een eskadron Duitse kurassiers opgehouden. De gendarmen konden verhinderen dat de Duitse eenheid haar verkenning richting Oostende verder zette. Aan het programma nemen o.m. trompetters te paard, rijkswachters in het uniform anno 1914 en een tiental vaandeldragers deel. I.s.m. Ginter. 10.30 uur • Kalsijdebrug Snaaskerke • gratis • www.gestella.be 0474 41 51 30 • gestella@skynet.be
Schrijf je dan meteen in voor deze boeiende theaterfietstocht! Op acht historische stopplaatsen in Torhout brengen meer dan 30 acteurs, actrices en figuranten een passage uit Arthurs verhaal. Laat je op sleeptouw nemen en herbeleef wat de Eerste Wereldoorlog in een stad in de laatste linies van het front betekende. Het belooft een uniek, afwisselend, pakkend en opwindend schouwspel te worden! Voor deze tocht van 25 kilometer op zondag 26 augustus kan je kiezen tussen acht verschillende startmomenten: om het half uur tussen 10 en 13.30 uur, met aanmelding 20 minuten vooraf. De start is voorzien aan de ingang van het park Ravenhof (parking Ravenhofstraat), het eindpunt aan het Vrijetijdshuis op de Markt. Je mag rekenen op 4,5 uur voor de verplaatsingen per fiets en de verschillende acts. Algemene regie: Dirk Denys. Concept: Jozef Vackier, Daniël Lansens. Organisatie: Geschied- en Heemkundige Kring het Houtland Torhout. Met ondersteuning van: Stad Torhout, Ginter, De Vriendenkring Brandweer Torhout, Sport Vlaanderen, Het Frontparadijs Lichtervelde en vele anderen. verschillende uren • start ingang Ravenhof € 20 (incl. 6 drankjes en hapjes) https://theaterfietstochtarthurnaeyaert.wordpress.com 050 21 19 45
8
Maak kennis met de intergemeentelijke onroerenderfgoeddiensten Polderrand en Raakvlak
In de Ginterregio zagen de voorbije jaren twee intergemeentelijke onroerenderfgoeddiensten het levenslicht, namelijk de IOED Polderrand en Raakvlak (de IOED Brugge en Ommeland). Zij zullen vooral inzetten op het bouwkundige, archeologische en landschappelijke erfgoed. Graag lichten we deze erfgoedspelers even toe.
© Agentschap Onroerend Erfgoed
Wat is een intergemeentelijke onroerend erfgoeddienst, kortweg IOED?
Mogelijke taken van een IOED zijn: • Hulp bij dossiers (restauratiedossiers, beheersplannen, kerkenbeleidsplannen, archeologienota's, …) • Uitbouwen van een lokaal consultatienetwerk • Fungeren als kenniscentrum • Ondersteuning van de aangesloten gemeenten bij het voeren van een erfgoedbeleid • Ondersteuning vrijwilligerswerking • Valoriseren van het lokale erfgoed • Publiekswerking, bv. rond Open Monumentendag
Een onroerenderfgoedgemeente neemt een aantal decretaal bepaalde taken op. Een IOED heeft echter geen wettelijk vastgelegde bevoegdheden. Zij stemt haar acties af op lokale noden en legt accenten op basis van de eigen expertise en achtergrond. Niettegenstaande iedere IOED de zorg voor het onroerend erfgoed voor ogen heeft, kan de werking onderling van elkaar verschillen.
De acties die de IOED op zich neemt, worden steeds gekaderd in een beleidsplan en een jaarlijks actieplan.
De huidige onroerenderfgoedregelgeving voorziet in een systeem van erkenningen. Lokale besturen kunnen zich sinds 2015 individueel laten erkennen als onroerenderfgoedgemeente. Dit betekent dat zij met meer autonomie hun eigen onroerenderfgoedbeleid kunnen ontwikkelen. Daarnaast kunnen zij zich verbinden in een intergemeentelijke onroerenderfgoeddienst en samen met andere gemeenten een onroerenderfgoedbeleid uitstippelen.
Vlaanderen telt momenteel 19 erkende onroerenderfgoedgemeenten en 25 erkende IOED's. Meer dan de helft van de Vlaamse gemeenten zijn met andere woorden actief binnen een dergelijk samenwerkingsverband.
9
De IOED Polderrand
Raakvlak Raakvlak, de Intergemeentelijke Onroerenderfgoeddienst van Brugge en Ommeland, heeft als werkgebied Beernem, Brugge, Damme, Jabbeke, Knokke-Heist, Torhout, Zedelgem en Oostkamp. Opgericht in 1977 als stedelijke archeologische dienst heeft Raakvlak inmiddels een hele evolutie afgelegd. Zo breidde het werkingsgebied in 2004 uit van Brugge naar de buurgemeenten. Sinds 2017 is Raakvlak bovendien ook erkend als IOED en rekent de dienst naast archeologie ook bouwkunde, monumenten en landschappen tot haar kerntaken.
© Polderrand Polderrand is het resultaat van een samenwerking tussen de gemeenten Ichtegem, Gistel, Koekelare, Kortemark en Oudenburg. Het samenwerkingsverband werd in 2016 opgericht op initiatief van Ginter en werd in datzelfde jaar erkend door de Vlaamse Regering als IOED. De feitelijke werking van de dienst zelf ging in 2017 van start. Naast een eerste kennismaking met het aanwezige erfgoed en de erfgoedactoren werd er meteen hard ingezet op het ontwikkelen van kerkenbeleidsplannen. Dit jaar ligt de focus op het thema funerair erfgoed. Dit bijzondere erfgoed zal zo integraal mogelijk benaderd worden: o.m. inventarisatie, behoud en beheer en valorisatie komen aan bod. Verder wil Polderrand deze zomer met de hulp van een aantal jobstudenten de inventarissen van het bouwkundig erfgoed van de deelnemende gemeenten actualiseren. Alle items zullen daarbij op hun administratieve juistheid worden nagekeken en opnieuw worden gefotografeerd. Een hele klus, want bijna 1600 items zijn in deze inventarissen opgenomen! Wist je trouwens dat de Polderrandregio niet minder dan 107 beschermde monumenten, 19 beschermde stads- of dorpsgezichten en 4 cultuurhistorische landschappen telt?
© Raakvlak Binnen Raakvlak zijn drie cellen werkzaam: • De cel 'Aardewerk' is belast met het uitvoeren van archeologische onderzoeken, het opstellen van archeologienota's en het ontsluiten en valoriseren van resultaten. • De cel 'Onroerenderfgoeddepot De Pakhuizen' is verantwoordelijk voor het beheer en behoud van alle archeologische ensembles die afkomstig zijn van archeologisch onderzoek uit Brugge en het Ommeland. Tevens ontsluit deze cel de collecties online en wil het onderzoek op deze collecties stimuleren. • De cel 'IOED Brugge & Ommeland' ondersteunt de aangesloten gemeenten bij het beleid en beheer van onroerend erfgoed. De cel adviseert o.m. bij bouwdossiers en zet trajecten op die de inventaris van het bouwkundig erfgoed herwaarderen en categoriseren.
Meer informatie? Ben je eigenaar van een beschermd monument en op zoek naar een erfgoedpremie? Of staat jouw pand op de inventaris van het bouwkundig erfgoed? Wens je meer informatie over beheersplannen, archeologienota's of vondstmeldingen? Misschien heb je vragen over de wetgeving onroerend erfgoed of over de werking van een IOED? Ben je werkzaam in een vereniging en wil je graag samenwerken? Neem dan zeker contact met ons op, we helpen je graag verder op weg!
Polderrand
POLDERRAND
T 059 56 84 09 GSM 0471 81 53 96 E info@polderrand.be Marktstraat 25, 8460 Oudenburg (bureel)
Raakvlak (IOED Brugge & het ommeland) T 050 44 50 44 E info@raakvlak.be Komvest 45, 8000 Brugge www.raakvlak.be
10
September 2018 zaterdag 1 en zondag 2 september
Theaterfietstocht / Over sportkoningen, zweet en slijk Op deze theaterfietstocht door het sportieve verleden van Oudenburg, Ettelgem, Westkerke en Roksem laten we je kennis maken met vergeten velden van eer, van de middeleeuwen tot nu. Waar ooit voetballisten en schutters streden voor de eer en crossers modder snoven en slikten. Smeer je kuiten in! Vooraf inschrijven noodzakelijk. 9.30 en 14 uur • RAM Oudenburg • www.ram-oudenburg.be 059 56 84 00 • ram@oudenburg.be
vanaf zaterdag 15 september
Tijdelijke tentoonstelling / Oud-strijders uit Koekelare, Bovekerke en Zande. Hun kleine geschiedenis in een grote oorlog De nieuwe tijdelijke tentoonstelling in het Lange Max Museum legt het accent op de lokale oud-strijders en de dagen dat het bevrijdingsoffensief in onze streek aan de gang was. Het jarenlange onderzoek van Luc Callemeyn wees uit dat zo'n 400 jonge mannen uit Koekelare, Bovekerke en Zande vochten in het leger van Koning Albert. Zo'n 80 zouden de Groote Oorlog niet overleven. Hun specifieke omstandigheden worden aan de hand van flashbacks onder de aandacht gebracht, zodat we hun ervaring nooit kunnen vergeten. In de tentoonstelling kom je ook te weten hoe het bevrijdingsoffensief van oktober 1918 in onze Ginter-gemeenten evolueerde. openingsuren LMM • Lange Max Museum, Clevenstraat 2 Koekelare € 2 • www.langemaxmuseum.be • 0475 58 50 51
t/m 30 september
Filmvoorstelling / Credo, de kraai. Een kras verhaal over Sint-Godelieve In deze film wordt op een originele manier het leven van de Gistelse heilige getoond. Een jonge kraai vertelt het verhaal van zijn betovergrootvleugelvader Christophe, vriend van Godelieve. Christophe maakte het leven van de jonge vrouw mee, hij volgde haar van Wierre-Effroy naar Gistel en rouwde om haar dood. Ten slotte veranderde hij zijn naam in Credo. Een aangrijpend verhaal over trouw, vertrouwen, ontrouw, doodslag en … geloof. Een ontroerende film met uniek beeldmateriaal. dagelijks om 16.15 uur (voor groepen ook op een ander tijdstip na afspraak) Abdij Ten Putte, Abdijstraat 84 Gistel • € 2 / 1,50 groepen / € 3 incl. Godelievemuseum / 2 groepen • 0479 79 08 89 godelievemuseum@hotmail.com • www.godelievevangistel.be
Publicaties in de regio Vier jaar onder het juk van de Duitse Pinhelmen Vier jaar onder het juk van de
Duitse Pinhelmen Ludo Castelein
Groot-Kortemark tijdens de Eerste Wereldoorlog
Auteur: Ludo Castelein Titel: Vier jaar onder het juk van de Duitse Pinhelmen Aantal pagina's: 433 Kostprijs: 30 euro Contact: lucas-malgoet@telenet.be
Dit nieuwe boek van de Kortemarkse auteur wil de kleine verhalen uit de Groote Oorlog aan het licht brengen. Uitgangspunt zijn brieven en verhalen die de mensen van Groot-Kortemark naar elkaar schreven. Ook werden er verhalen opgetekend die nu een mooie schat aan informatie bevatten. Het boek telt 433 bladzijden, waarvan 180 met illustratie.
Propaganda in België
Auteur: Paul Van Damme Titel: Propaganda in België (1934-1951) Uitgeverij: Davidsfonds Aantal pagina's: 304 Kostprijs: 49,99 euro Contact: www.davidsfonds.be
In dit boek toont de Loppemse historicus, leraar geschiedenis en auteur Paul Van Damme aan de hand van 10 universele technieken hoe (verdoken) propaganda werkt: als een gif, traag maar dodelijk efficiënt. Hij belicht 35 concrete verhalen, rijkelijk geïllustreerd met dikwijls nooit eerder gepubliceerde archiefbeelden. Hij gaat na of dezelfde technieken ook vandaag nog gebruikt worden. De stijl is illustratief en narratief, toegankelijk en meeslepend. Zoals geschiedschrijving moet zijn.
Groot Cortemarck
Auteur: Christiaan Debusschere Titel: Groot Cortemarck tijdens WOI Aantal pagina's: 197 Kostprijs: 27,99 euro Contact: https://www.shopmybooks.com/ NL/nl/author/christiaan-debusschere of christiaan.debusschere@gmail.com
Het oorlogsboek Groot Cortemarck tijdens WOI beschrijft wat er zich allemaal afspeelde tijdens de vierjarige oorlog 1914-1918 in de gemeenten Cortemarck, Handzame, Zarren en Wercken. Met dit boek wil historicus Christiaan Debusschere vooral de burgers niet vergeten die ten koste van het verschrikkelijke oorlogsgeweld hun leven werd ontnomen, alsook de dappere soldaten die het leven lieten aan het front.
11 Een tijdstafel voor Oudenburg In 2018 bestaat het vernieuwde Romeins Archeologisch Museum van Oudenburg tien jaar. Duizenden socio-culturele verenigingen en scholen hebben het samen met de educatief aangelegde tuin in de voorbije jaren bezocht. Ook vele individuele bezoekers, waaronder nogal wat fietsers, vonden de weg naar het RAM. Nog steeds krijgen we lovende opmerkingen over de inhoud, de vormgeving en het didactische concept, zelfs onlangs nog bij het bezoek van een groep Duitse archeologiestudenten uit Keulen, een socio-culturele vereniging uit het Waasland of van de Koninklijke Academie voor Oudheidkunde en Kunstgeschiedenis. Dit gezelschap groepeert vele conservators en professoren uit België. Toch beseffen we dat een museum niet mag stilstaan. Na tien jaar dringt wel eens vernieuwing op.
Educatief programma Met vrij bescheiden middelen werd in de voorbije tien jaar een interessant educatief programma uitgewerkt met specifieke rondleidingen, workshops en een speurspel op het niveau van scholieren en leerlingen. Er werd meegewerkt aan wetenschappelijke en publiekgerichte publicaties. Tentoonstellingen allerlei, maar steeds inhoudelijk verbonden met het museum, werden opgebouwd. Voordrachten en studiedagen lokten telkens honderden belangstellenden. En uiteraard mogen we de tien Romeinse weekends niet vergeten waar telkens duizenden bezoekers genoten van de levensgewoonten van de Romeinen, van militaire driloefeningen en van spannende gladiatorengevechten. Als verjaardagstaart werd intussen ook het bezoekerscentrum vernieuwd. Het meer toeristische deel – dat weinig belangstelling genoot – werd vorig jaar al afgebroken naar aanleiding van de succesvolle tentoonstelling over de handschriften van de plaatselijke Sint-Pietersabdij. Op die plaats werd intussen een Oudenburgse tijdstafel gecreëerd. Het gaat letterlijk over een monumentale tafel waarin de tijdslijn van de westerse geschiedenis vanaf de prehistorie tot aan de Tweede Wereldoorlog op een didactische manier wordt getoond. Vandaag missen leerkrachten dikwijls die kapstok waaraan grote gebeurtenissen uit de lange geschiedenis van de mens kunnen worden opgehangen. Deze figuratieve tijdslijn helpt dit euvel op te lossen. Uiteraard is deze tijdstafel toegespitst op Oudenburg. Maar Oudenburg deinde ook mee op de golven van de geschiedenis, waardoor de grote historische perioden evenzeer aan bod komen: prehistorie, Romeinse verovering en de bouw van het castellum met een Gallo-Romeinse nederzetting, de Merovingische tijd, de kerstening, de komst van monniken met de Sint-Pietersabdij, de wording van de stad, de lakennijverheid, de woelige zestiende eeuw met de Beeldenstorm en het calvinisme, de rol van de kanalen voor de nijverheid en handel, het sluizencomplex van Plassendale, de komst van vooraanstaande bezoekers, het ontstaan van België, de uitbouw van het onderwijs, ontspanningsmogelijkheden en beide wereldoorlogen. Dit alles wordt niet alleen getoond aan de hand van jaartallen en teksten, maar vooral met kaarten, afbeeldingen en een uitgelezen collectie aan voorwerpen. Op deze lange weg ontmoeten we originele artefacten en maquettes, kaarten en foto's, schilderijen en grafmonumenten. We zien de oudste teksten van het Oudenburgse verhaal, een uitzonderlijk servies
en zelfs een Brits legeruniform uit WO II. Of met andere woorden zetten we vanaf begin september aan de hand van een uitzonderlijk aantal voorwerpen, documenten en foto's Oudenburg op de wereldkaart van de Westerse geschiedenis. Jean Luc Meulemeester Dit vernieuwde bezoekerscentrum is open tijdens de bezoekuren van het RAM. Zie www.ram-oudenburg.be. Foto: Oudenburgse tijdstafel in opbouw.
12
Oktober 2018 vrijdag 5 t/m zondag 7 oktober
Theaterwandeling / De Coup van Loppem Deze bijzondere theaterwandeling laat je, aan de hand van het dagboek van baron Albert van Caloen, het verblijf van koning Albert I en koningin Elisabeth in het kasteel van Loppem in oktober/november 1918 meebeleven. In vijf taferelen en een film wordt zowel het politieke als het persoonlijke verhaal van dit verblijf getoond. Je wandelt in groepen van maximaal 30 personen onder begeleiding van een gids van tafereel naar tafereel. Alle voorstellingen vinden plaats in het kasteel en zijn bijgebouwen. De cast bestaat uit o.m. Celia Bogaert, Kobe Chielens, Andrea Croonenberghs, Wim Danckaert, Kurt Defrancq, Frédéric en Oscar Mylle, Sabine Goethals, Geert Simoen, Onno van Gelder jr., Kwinten van Heden, Jonas van Thielen en Hilde Veulemans. Met medewerking van vzw De Dakbroeders en Toneelkring Het Zingend Vuurgeboomte. Regie: Felix van den Broeck. Duur: 1u30. vrijdag vanaf 20 uur, zaterdag 10 en 14 uur, zondag 10 en 15 uur (vertrek elk kwartier) • Kasteel van Loppem • 17,95 euro www.kasteelvanloppem.be • 050 82 22 45 • info@kasteelvanloppem.be
zaterdag 6 oktober
Fietstocht / Arthur Naeyaert, schrik der Duitsers Zie 11 augustus. 14 uur • start Vrijetijdshuis Torhout • € 2 www.torhout.be/ArthurNaeyaert • 050 27 99 55
zondag 7 oktober
WOI-wandeling met gids Eric Kellens Bevrijding van het Krekedal (15 km) Deze wandeling is een eerbetoon aan de grootvader van Eric Kellens, maar ook aan alle soldaten die de oorlog wisten te overleven en zo ons land konden bevrijden van de Duitse bezetting. We doen dezelfde tocht die het 19de regiment deed bij de bevrijding van Kortemark. Tijdens de wandeling zijn er drie tussenstops in een gepast kader. We voorzien soep en over de middag een picknick. In Torhout word je ontvangen in het Vrijetijdshuis op de markt. Een shuttle brengt je om 18 uur terug naar Zarren. 9 tot 18 uur • start Kerk Zarren • € 20 • https://webshop.kortemark.be 051 56 61 08 • reservaties@kortemark.be
zondag 7 oktober
Oostmolen / Olieslagdag In Vlaanderen zijn er nog slechts een handvol ambachtelijke oliemolens. Olieslagerijen die nog functioneel zijn, worden al helemaal zeldzaam. In de Gistelse Oostmolen kan je nog zo'n volledige olieslaginrichting op windkracht aantreffen. Op 7 oktober wordt er voor het grote publiek olie geslagen uit lijnzaad! Het unieke proces bevat 3 bewerkingen: pletten, verwarmen en uitpersen van de olie. Een indrukwekkend mechanisme dat veel mensen niet verwachten in een klassieke windmolen. Kom en proef de sfeer van wind, wieken, geurende olie en hard labeur… 10 tot 18 uur • Oostmolen, Warandestraat 29 Gistel • gratis 0486 30 12 72 • toerisme@gistel.be • www.gistelsemolens.be
maandag 8 oktober
Voordracht: Bruno De Wever / Wat leert de geschiedenis over de toekomst van België? Historicus Bruno De Wever (broer van) is hoogleraar aan de Vakgroep Geschiedenis van de Universiteit Gent. Hij publiceerde boeken en artikelen over de Belgische geschiedenis, de Vlaamse Beweging, het Vlaams Nationalisme en de Tweede Wereldoorlog. Viert België ooit zijn 200e verjaardag? De actuele communautaire problematiek doet daar twijfels over rijzen. Prof. De Wever belicht de toekomst van België gebaseerd op onze geschiedenis. 20 uur • RAM Oudenburg • € 5 • 059 56 84 00 • ram@oudenburg.be
zondag 14 oktober
WOI-wandeling Handzame met gids Eric Kellens Je komt meer te weten over de plaatsen in Handzame die tijdens WOI van belang waren. Deze wandeling leidt je langs het Handzameplein, de Sint-Hadrianuskerk, Sint-Jan De Deo en de begraafplaats. Je leert er meer over het vliegplein, pionierspark en station, die belangrijke ankerpunten waren tijdens de oorlogsjaren. Bij nat weer breng je best aangepast schoeisel mee. Het gebruik van een verrekijker tijdens de wandeling kan voor een meerwaarde zorgen. 14 uur • start Kronevoordestraat 21 Handzame • gratis https://webshop.kortemark.be • 051 56 61 08 • reservaties@kortemark.be
13
Oktober 2018 woensdag 17 oktober
zondag 21 oktober
Bezoek met gids / Tabakfabriek N°253 'Sigarenmakers in Handzame'
Uit Gistelse vervlogen tijden
Het bezoekerscentrum vertelt je het verhaal van de familie Vandenberghe tijdens WOI. Je ontdekt er de geschiedenis van een dorp in evolutie en je komt meer te weten over de rol van tabak en sigarenproductie in de regio. Cyriel Vandenberghe stichtte in 1900 de Tabakfabriek N°253, die aan de vooravond van de Eerste Wereldoorlog was uitgegroeid tot een bloeiend familiebedrijf. Dit expobezoek kan worden uitgebreid met een rondleiding in de huidige NEOS-fabriek. 14 tot 16 uur • Kronevoordestraat 21 Handzame • gratis https://webshop.kortemark.be • 051 56 61 08 • reservaties@kortemark.be
zondag 21 oktober
Slotvoordracht: Bieke Hillewaert Oudenburg en Brugge, centrum of periferie?
Tijdens deze herfstnamiddag kun je genieten van enkele merkwaardige films van vroeger. In een eerste filmpje wordt Gistel anno 1958 getoond. Je herkent heel wat bekende Gistelnaars en verdwenen huizenrijen. In een ander filmpje maak je kennis met het rijke Vlaamse wielerleven in vroegere tijd. De bekendste Gistelse coureur was ongetwijfeld Sylveer Maes, winnaar van de Ronde van Frankrijk in 1936 en 1939. In de cafetaria kun je talrijke herinneringen aan 'de tijd van toen' ophalen. Toegangskaarten te verkrijgen ter plaatse vanaf 13.15 uur. voorstellingen om 14, 15 en 16 uur • Abdij Ten Putte, Abdijstraat 84 Gistel € 6 incl. drankje • www.godelievevangistel.be • 0479 79 08 89 info@godelievevangistel.be
zaterdag 27 oktober
Colloquium / Loppem 1918: De Koning, de Grote Oorlog en het sociale contract
In vogelvlucht slechts 15 km van elkaar verwijderd, spelen Oudenburg en Brugge beiden ongetwijfeld een belangrijke rol in de geschiedenis van de regio. Er is in het verleden heel wat discussie geweest over de hiërarchie van de twee plaatsen, zowel in de Romeinse tijd als in de vroege Middeleeuwen. Dat Oudenburg in de Romeinse tijd een militaire en wellicht ook administratieve betekenis had, staat buiten twijfel. Maar hoe zat het dan met Brugge? Wat gebeurde er in de streek na de aftocht van het Romeinse leger? Wanneer wordt Brugge een centrale plaats? Aan de hand van de resultaten van recent archeologisch onderzoek wordt het verhaal van de ruimere regio in de Romeinse en vroegmiddeleeuwse periode verteld. 10 uur • RAM Oudenburg • € 5 incl. aperitief • 059 56 84 00 ram@oudenburg.be
Dit colloquium vindt plaats ter herdenking aan het verblijf van koning Albert I in het Kasteel van Loppem van 24 oktober tot 21 november 1918 en de politieke beslissingen die er werden genomen (o.m. algemeen enkelvoudig stemrecht voor mannen, stakingsrecht, Vlaamse taalrechten in het hoger onderwijs, …). M.m.v. professoren Sophie De Schaepdrijver (Pennsylvania State University) en Laurence van Ypersele (UCL) organiseert de Stichting Jean van Caloen dit colloquium waarbij acht historici duiding geven bij diverse facetten van de kwestie. 8.30 tot 18 uur • Kasteel van Loppem • € 40 / 15 studenten www.kasteelvanloppem.be • 050 82 22 45 • info@kasteelvanloppem.be
14
November 2018 zondag 4 november
vrijdag 9 tot zondag 11 november
Theatervoorstelling / Arthur Naeyaert
Lamidore, Eufonia en Con Spirito / Bevrijdingsconcert: Give peace a chance
Na het groot succes in 2016 bij het uitbrengen van 'Arthur Naeyaert – De tien radioverhalen' ter gelegenheid van de Corneliusfeesten in Veldegem heeft woordkunstenaar en acteur Ignace Goethals een theatermonoloog geschreven waarmee hij wil toeren vanaf september 2018. Inderdaad, de figuur van Arthur Naeyaert laat Ignace niet meer los. De monoloog, gebracht in het sappig West-Vlaams dialect, is deels gebaseerd op de tien radioverhalen. Organisatie: cultuurraad Torhout. 19.30 uur • Club de B Torhout • 19.30 uur • tickets vanaf half augustus via Cc de Brouckere • www.torhout.be
Precies 100 jaar na het einde ervan brengt het koor Lamidore een evocatie van de Grooten Oorlog in het cultureel centrum van Torhout. Dit totaalspektakel van muziek, zang en toneel vindt plaats in samenwerking met het kinderkoor Eufonia, het jongerenkoor Con Spirito, Scholengroep Sint-Rembert én de stad Torhout. O-Sekoer – Luc Descheemaeker – staat in voor de algemene leiding. 19 uur / zondag 16 uur • Cc De Brouckere Torhout ticketverkoop via www.koor-lamidore.be of koorleden
vrijdag 9 november
t/m zondag 11 november
Bietenstoet en volksfeest Sint-Maarten
Tentoonstelling Het Kasteel van Loppem in 1914-1918
De indrukwekkende en feeërieke, geanimeerde bietenstoet trekt zoals elk jaar door de straten van Ichtegem, in het spoor van Sint-Maarten te paard. Ook na aankomst is er allerlei animatie, prijsuitreiking voor mooist versierde biet en etalage, verschillende optredens en niet te vergeten een heerlijk smuldorp door de lokale verenigingen. Kom erbij! vanaf 18.30 uur • Markt en centrum Ichtegem • gratis • 059 34 11 46 cultuur@ichtegem.be
Lezing Bruno De Wever / De Eerste Wereldoorlog. Triomf of zwanenzang van de Belgische natiestaat? Toen Koning Albert I de Belgen opriep om het vaderland te verdedigen tegen de Duitse invaller werd daarop enthousiast gereageerd. De Eerste Wereldoorlog is een hoogtepunt van Belgisch patriottisme. Tegelijk veroorzaakte die een barst in de Belgische natiestaat die sindsdien alleen maar groter is geworden. Hoe werd die barst veroorzaakt en welke rol speelde de Vlaamse beweging daarbij? Hoe ontstond er een Vlaamsnationalistische collaboratie met de Duitse bezetter? Wat is de betekenis van de Frontbeweging? Deze en andere vragen komen aan bod in deze voordracht. 19.30 uur • De Balluchon Koekelare • www.toerismekoekelare.be 051 61 04 94 • cultuurentoerisme@koekelare.be
Deze tentoonstelling belicht de thema's 'Loppem', 'de familie van Caloen', 'de bezetter', 'de koninklijke familie', 'het politieke verhaal' en 'Bevrijding en helden, rouw en wederopbouw'. O.m. de dagboeken van Albert van Caloen en zijn zoon Jean vormen een boeiende kijk op de gebeurtenissen. Naast archiefdocumenten en voorwerpen uit de collectie van het kasteel zijn er bruiklenen uit o.m. het Archief van het Koninklijk Paleis, het Koninklijk Museum van het Leger en de Krijgsgeschiedenis en enkele privéverzamelingen. dinsdag t/m zaterdag van 14 tot 18 uur • Kasteel van Loppem • € 7 www.kasteelvanloppem.be • 050 82 22 45 • info@kasteelvanloppem.be
zondag 11 november
Tentoonstelling Herdenking van onze Helden Exact 100 jaar geleden kwam er een einde aan de gruwel van WOI. Tal van jongeren stonden in voor de verdediging van ons land. In het kader van Wapenstilstand wil Gestella met deze tentoonstelling en Powerpoint een hulde brengen aan en een overzicht van de Gistelse gesneuvelden tijdens de Eerste Wereldoorlog. 13 tot 17 uur • Documentatiecentrum Gestella, Warandestraat 29 B Gistel gratis • www.gestella.be • 059 27 51 03 • gestella@skynet.be
15
November 2018 zondag 11 november
vrijdag 16 en zondag 18 november
Dag van de vredesboom / Vlaanderen herdenkt de Eerste Wereldoorlog
Erfgoedcafé / Motocycletten, scooters, caféracers en crossers
De gemeente Koekelare, het Lange Max Museum en het Agentschap voor Natuur en Bos sluiten aan op een eeuwenoude traditie om bij een belangrijke gebeurtenis een vredesboom aan te planten. Tijdens deze herdenkingsdag van het einde van de Eerste wereldoorlog planten we een zomereik, sinds lang een vredes- of getuigenboom. Een zomereik wordt heel oud en heeft een hoog herstellingsvermogen. Met die keuze leggen we ook een symbolische link naar het belang van de natuur in tijden van oorlog, hoe die natuur zelf de oorlog overleeft en zelfs nieuwe kansen biedt. 16 uur • Lange Max Museum Koekelare • www.toerismekoekelare.be 051 61 04 94 • cultuurentoerisme@koekelare.be
Wie reed met de eerste motor in Oudenburg? Wat voor dingen waren dat? Is het waar dat Harley Davidson een testpiloot uit Ettelgem wilde binnenhalen? Wat voor brommertjes en monsters reden hier rond in de jaren 50 - 80? Wie zijn de helden en wat waren de hoogtepunten uit het crossverleden van onze streken? Kom curieuzeneuzen in foto's, filmpjes, verhalen en prachtstukken op ons erfgoedcafé. Ook hier zijn schatten uit jouw zolder, lade of garage welkom! Laat van je horen! vrijdag 19 uur en zondag 15 uur • Oltimer Motorenmuseum - Bikers Loft (o.v.), Groenedijkstraat 5 Oudenburg • € 3 / leden Erfgoedkring 8460 gratis • 059 56 84 00 • erfgoedkring@oudenburg.be
11 november t/m 31 december
Tentoonstelling Vrede is meer waard dan oorlog
Bij de start van de herdenking van de Groote Oorlog in 2014 organiseerde FedOS vzw met veel succes de kunstwedstrijd Oorlogsblikken. Nu de herdenking in 2018 naar haar einde loopt, organiseert de vereniging samen met Vriendenkring Kunst Houtland en Kunstkring Lamme Goedzak opnieuw een kunstwedstrijd voor zowel grafische en beeldende kunstenaars als woordkunstenaars. Het motto luidt 'Met OPEN Blik', waarbij ze vooral het thema Vrede willen in de kijker stellen. Groenhove Torhout • info en inschrijven via secretariaat VKH, Revinzestraat 24 Torhout • vkh.torhout@skynet.be
donderdag 15 november
Erfgoedcafé Erfgoed valt voortaan onder de cultuurdienst. Om van wal te steken organiseren we een erfgoedcafé. Naast de voorstelling van de erfgoeddienst en de intergemeentelijke onroerenderfgoeddienst Polderrand worden enkele stellingen figuurlijk (!) in het midden gegooid. Daarnaast bestaat de mogelijkheid tot vragen stellen. De avond is zowel voor verenigingen, deskundigen als geïnteresseerde burgers. 19 tot 22 uur • Ons Huis Gistel • gratis • www.uitingistel.be • 059 27 98 71 cultuur@gistel.be
zondag 25 november
WOI-wandeling Kortemark met gids Bert Devlieghere De gemeente Kortemark was bijzonder geschikt als ravitailleringsbasis voor het Duitse leger wegens de speciale ligging dicht bij het front en het belangrijk spoorwegknooppunt richting Diksmuide en Ieper. Tijdens deze wandeling (ongeveer 3 km) gaan we o.l.v. gids Bert Devlieghere op zoek naar overgebleven en verdwenen getuigenissen in het centrum van de gemeente. 14 uur • start parking gemeentehuis Kortemark gratis • https://webshop.kortemark.be • 051 56 61 08 reservaties@kortemark.be
zondag 16 december
WOI-wandeling Zarren met Jos Demarée Door zijn ligging en de aanwezigheid van het station was Zarren tijdens de oorlog voor de Duitsers een heel belangrijke uitvalsbasis. Zarren lag op slechts 8 km van het front, waardoor het de eerste jaren van de oorlog nog net niet binnen het schootsveld lag. Verschillende aspecten komen aan bod tijdens deze wandeling in en rond het centrum van Zarren, waarbij de toestand vóór, tijdens en na de oorlog vergeleken wordt. 14 uur • start Kerk Zarren • gratis • 051 56 61 08 https://webshop.kortemark.be • reservaties@kortemark.be
4 augustus t/m 30 september 2018
Rondreizende expo over voeding tijdens WOI
Boter bij de vis
De rondreizende expo 'Boter bij de vis' houdt vanaf zaterdag 4 augustus tot en met eind september halt in CC De Brouwerij in Koekelare. Je ontdekt er meer over de problematische voedselsituatie tijdens WOI en de creativiteit van de Belgische bevolking om toch wat monden te vullen… Wat schaft de pot? Deze prangende vraag laat de Belgische bevolking de hele oorlog niet los. Ontdek het relaas van de Groote Oorlog vanuit een nieuw perspectief over het leven van alledag in de rondreizende expo 'Boter bij de vis'. Brouwersvrouw Flavie De Preter uit Antwerpen schrijft in haar dagboek op 17 maart 1916: “Ik heb onlangs nog tegen een vriendin gezegd dat iedere keer dat ik een Duitser zie, ik een gram aan gewicht verlies. Wat heeft ze gelachen!” Op dat moment was ze al 13,5 kg vermagerd en woog ze nog 49,5 kg. “Het is erg, maar ik troost me. Ik ben niet de enige.” (Bron: De Keyzer, D., Nieuwe meesters, Magere tijden. Eten en Drinken tijdens de Eerste Wereldoorlog, Leuven, 2013, p. 180)
Vis vervangt vlees Al bij het begin van de Eerste Wereldoorlog is er een tekort aan voedsel. De schaarse voedingsmiddelen worden duur verkocht. Voedselproducenten en handelaars willen 'boter bij de vis'. Deze bekende uitdrukking slaat op de directe betaling bij levering. Bijna het hele gezinsbudget wordt gespendeerd aan voedsel. Landbouwers kampen met een tekort aan grondstoffen. De Duitse bezetter eist op grote schaal vee en paarden op. Er is een grote nood aan boter, een veel gebruikte vetstof. Boter is daardoor een gegeerd smokkelproduct. De visserij kan dan weer nauwelijks haar werk doen door de bezetting van de zeehavens. Door de schaarste aan vlees wordt vis het alternatief, maar ook hiervan is de aanvoer beperkt. De problematische voedselsituatie en de creativiteit van de Belgische bevolking staan centraal in deze expo 'Boter bij de vis'.
'Boter bij de vis' is het samenwerkingsverband tussen diverse partners uit de landbouw- en erfgoedsector in Vlaanderen en Brussel ter herdenking van de Eerste Wereldoorlog.
Educatief pakket Voor 10- tot 14-jarigen is er ook een educatief pakket voorhanden. Tijdens het bezoek aan de algemene expo 'Boter bij de Vis' ontdekken de kinderen geleidelijk aan het verhaal van WOI en schrijven dit verder uit in hun eigen 'dagboek'. Dit dagboek is meteen ook een herinnering aan de expo die ze mee naar huis nemen.
Praktisch: CC De Brouwerij Koekelare • € 3 • www.toerismekoekelare.be 051 61 04 94 • cultuurentoerisme@koekelare.be
Vraag de Gintergazet!
Colofon:
Deze en veel meer info over het cultuur- en vrijetijdsaanbod in de regio vind je twee keer per jaar terug in de Gintergazet.
Verantwoordelijke uitgever: Ginter, intergemeentelijke cultuurpartners, Snellegemsestraat 1, 8210 Zedelgem Polderrand, Intergemeentelijke Onroerend Erfgoeddienst, Weststraat 24, 8460 Oudenburg
Nog geen gratis abonnement? Vraag er eenvoudig een aan door je naam en adresgegevens te bezorgen via info@ginter.be.
Ontwerp en druk: die Keure, Brugge
Ginter is het intergemeentelijk cultureel samenwerkingsverband van Gistel, Ichtegem, Koekelare, Kortemark, Oudenburg, Torhout en Zedelgem.