1
INHOUDSOPGAVE blz.
VOORWOORD: ONTSPANNEN DE TOEKOMST IN
3
HOOFDSTUK 1 - EEN GEZONDE EN GROENE GEMEENTE
4
1.1. 1.2. 1.2.1. 1.2.3. 1.2.4. 1.2.5. 1.2.6.
4 4 5 5 6 7 7
Waar hebben we ons de afgelopen jaren voor ingezet? Wat willen we de komende jaren bereiken? Wonen in een schone gemeente Duurzaam heeft de toekomst Bereikbaar als nergens anders Groen voelt beter Werk maken van gezondheid
HOOFDSTUK 2 -– EEN VITALE SOCIALE GEMEENTE 2.1. 2.2. 2.2.1. 2.2.2. 2.2.3. 2.2.4. 2.2.5.
Waar hebben we ons de afgelopen jaren voor ingezet? Wat willen we de komende jaren bereiken? Werk en inkomen Zorg voor elkaar Betaalbaar wonen Jeugdzorg naar gemeenten Passend onderwijs
HOOFDSTUK 3 - EEN OPEN EN BETROKKEN GEMEENTE 3.1. 3.2. 3.2.1. 3.2.2. 3.2.3. 3.2.4. 3.2.5. 3.2.6.
Waar hebben wij ons de afgelopen jaren voor ingezet? Wat willen we de komende jaren bereiken? Serieuze gesprekspartner zijn Bloeiende verenigingscultuur blijft Waardering voor diversiteit Aandacht voor leefbaarheid Ontmoeting met de gemeente bevorderen Internationale samenwerking stimuleren
HOOFDSTUK 4 - FINANCIËLE KEUZES 4.1. 4.2. 4.3.
Hier staan we voor Inkomsten verhogen Tabel met financiële uitgangspunten
TOT SLOT COLOFON • • • • • • •
2
Programmacommissie: Anna van der Schors, Anton Bakker, David Jimmink, Dick Veldkamp, Dick Verburg, Hilde de Groot, Tijm Corporaal (vz) Bijdragen: Anja Tekelenburg, Maria van de Looverbosch, Fotografie: Angelique Vranken: voorzijde, blz. 3, 4, 5, 6, 8, 18; Hanny Wieles: blz. 11, 15, 16, 17, 21; Anouk Siegenbeek van Heukelom: blz. 7, 10; Angeline Kooijmans: blz. 14; Timon Woongroep: blz. 12; KNA/Johan Hoekstra: blz. 9. Contactadres: Tijm Corporaal, tcorporaal@groenlinks.nl, 06 – 20010607 Website: http://houten.groenlinks.nl Facebook: /groenlinkshouten Twitter: @groenlinksHTN
9 9 10 10 11 12 13 13 15 15 16 16 16 17 17 17 18 19 19 19 20 21
OPEN EN ONTSPANNEN DE TOEKOMST IN Mensen zijn vaak met de toekomst bezig. Ons denken kan ons daarbij helpen of hinderen. Helpen als we DROMEN VAN DE TOEKOMST die we willen. Maar ook hinderen, omdat we ons zorgen maken. Zeker in deze tijd lijkt ‘zorgen maken’ logisch. Alles verandert en is het niet onzeker wat de toekomst brengt? Dat is waar, maar gelukkig kunnen we ons aanpassen. We zijn IN STAAT OM TE VERANDEREN en dat doen we ook voortdurend. Zo had ik vier jaar geleden niet verwacht dat ik mijn huis energiezuiniger kon maken. Of dat ik uit de voeten zou kunnen met sociale media. Ik keek nog naar het journaal op vaste tijden, want anders miste ik het nieuws. Ik had niet verwacht dat ik zo BLIJ zou worden van ZONNEPANELEN op mijn woning en zo kon genieten van WINDMOLENS tijdens het hardlopen. Verandering betekent soms het wijzigen van een koers. Veel inwoners van Houten én de gemeente hebben minder te besteden: dat betekent dat er ANDERE KEUZES GEMAAKT MOETEN WORDEN. Wij gaan die keuzes niet uit de weg en laten ons daarbij leiden door onze groene en sociale principes: het voortbestaan van een LEEFBARE WERELD, een MENSWAARDIG BESTAAN VOOR IEDEREEN en GOED SAMENLEVEN.
Het Houten waar GroenLinks voor staat, zet zich in voor een OPEN EN ONTSPANNEN SAMENLEVING. Een samenleving waarin je de ruimte krijgt om te ZIJN WIE JE BENT, waarin je kunt werken voor een fatsoenlijk inkomen, maar ook voldoende tijd overhoudt voor vrienden en familie. Het Houten van GroenLinks kiest onomwonden voor VERGROENING ook dichtbij, zodat we NIEUWE BANEN scheppen en een aarde achterlaten waar onze kinderen en kleinkinderen ook nog goed kunnen leven. Een keuze voor GroenLinks bij de gemeenteraadsverkiezingen op 19 maart is een keuze voor een GROEN EN SOCIAAL HOUTEN. Wij hopen dat ons programma u aanspreekt en uitdaagt, zodat u uw stem (opnieuw) ontspannen aan GROENLINKS toevertrouwt. Namens de programmacommissie, TIJM CORPORAAL Fractievoorzitter GroenLinks Houten
3
Hoofdstuk 1 EEN GEZONDE EN GROENE GEMEENTE GroenLinks zet in op een gezond en groen Houten. Ook in tijden van bezuiniging kiest GroenLinks daarom voor kwaliteit: schone lucht, schoon water en schone grond, een keuze voor onze gezondheid. We kiezen ook voor de wereld van morgen: door te kiezen voor nieuwe energiebronnen voorkomen we uitstoot van broeikasgassen en zijn we klaar voor de toekomst.
1.1. WAAR HEBBEN WE ONS DE AFGELOPEN JAREN VOOR INGEZET? DUURZAME ENERGIE We hebben ons ingezet voor duurzame energie en UWind en Eneco ondersteund bij de realisering van windpark Houten. De windmolens produceren op een schone manier energie voor 25% van de Houtense huishoudens en veel Houtenaren participeren in het windpark waar hun energie wordt opgewekt. Daarnaast is een duurzaamheidsfonds opgericht. Jaarlijks wordt hierin door de gemeente Houten (legesopbrengsten) en Eneco in totaal € 50.000,- gestort. Met dit fonds kunnen we jaarlijks investeringen doen in nieuwe duurzame projecten ter waarde van 1 miljoen euro (bij rentelasten van 5% over de investeringen).
VERVANGINGSFONDS VOOR BOMEN We hebben ons hard gemaakt voor een groen Houten door bijvoorbeeld aan te dringen op een vervangingsfonds, waardoor de aangetaste kastanjebomen langs de Rondweg kunnen worden vervangen.
VRAAGTEKENS BIJ MEER ASFALT We hebben ons actief verzet tegen de aanleg van meer en bredere wegen rond Houten. Het is niet gelukt de aantasting van het poldergebied en de aansluiting op de A12 bij Bunnik te voorkomen, maar we hebben wel duidelijk gemaakt dat verdere investeringen in automobiliteit achterhaald zijn. Steeds meer inwoners kiezen voor de trein, deelen leenauto’s en de (elektrische) fiets.
BUURTGERICHT ZWERFAFVAL OPRUIMEN We hebben een initiatiefvoorstel ingediend om zwerfafval buurtgericht op te ruimen. Zwerfafval vervuilt het ecosysteem en maakt slachtoffers onder dieren. Wij stimuleren daarom buurtinitiatieven in Houten. Sinds 2013 wordt er door ons initiatief in steeds meer buurten zwerfafval opgeruimd. Door samen te werken aan een schone buurt of in een buurtmoestuin groeit de betrokkenheid in de wijk, en het milieu spint er garen bij. Mede door onze opstelling vindt nu ook bij sportkantines plasticinzameling plaats.
REALISATIE KRINGLOOPCENTRUM We hebben ons sterk gemaakt voor hergebruik en afvalreductie, bijvoorbeeld door de realisatie van een nieuw kringloopcentrum. We zijn voorstander van hergebruik van goederen en we zijn trots op het prachtige pand.
BEVORDERING GEZONDHEID We hebben gewerkt aan een gezond Houten, door ons hard te maken voor minder bestrijdingsmiddelen in de fruitteelt en voor fruit in sportkantines.
4
1.2. WAT WILLEN WIJ DE KOMENDE JAREN BEREIKEN? GroenLinks heeft genoeg eigen ideeën en heeft bovendien ook geluisterd naar de ideeën van inwoners van Houten. Veel aanbevelingen werden gedaan door de Fietsersbond, Milieuwerkgroep Houten en Transition Town Houten en de Ecowerkgroep Houten. We denken dat Houten nóg gezonder en groener kan worden.
EEN GEZONDE EN GROENE GEMEENTE
• Wij vinden dat er in Houten te vaak ontheffing wordt gegeven voor geluidsbelasting boven de bovengrens van de geluidsnormen. We zetten ons in voor het aanhouden van de voorkeursnorm van maximaal 48 dB voor wegverkeer en 55 dB voor railverkeer. Daarnaast willen wij maatregelen die de geluidoverlast als gevolg van (nachtelijk) goederenvervoer verminderen. Wij blijven de gemeente continu aanspreken op het serieus nemen van de geluidoverlast die bewoners ervaren en zetten ons in om belangengroeperingen te ondersteunen.
ONZE BELANGRIJKSTE GROENE EN GEZONDE THEMA'’S VOOR DE KOMENDE VIER JAAR: 1. 2. 3. 4. 5.
Wonen in een schone gemeente Duurzaam heeft de toekomst Bereikbaar als nergens anders Groen voelt beter Werk maken van gezondheid
1.2.1. WONEN IN EEN SCHONE GEMEENTE
GroenLinks kiest voor schone lucht, schoon water en schone grond omdat we de gezondheid van mens en natuur belangrijk vinden: •
GroenLinks kiest voor schone lucht. We zorgen dat de luchtkwaliteit in Houten regelmatig wordt gemeten. Waar de luchtvervuiling schadelijk is voor de gezondheid, neemt de gemeente passende maatregelen, bijvoorbeeld door het verlagen van de maximumsnelheid. Dat leidt tot minder uitstoot van CO2 én voorkomt geluidoverlast.
•
We kiezen voor gezonde lucht: we kiezen niet voor megastallen omdat deze stank veroorzaken. Bovendien brengt de intensieve veehouderij vanwege de grote aantallen dieren risico’s met zich mee voor de volksgezondheid.
•
GroenLinks staat voor een buitengebied met een schone bodem en stimuleert ondernemers om duurzaam te innoveren en gebruik te maken van de modernste technieken in duurzame gewasbescherming. Op die manier worden het milieu en de leefomgeving zo min mogelijk belast.
• Wij moedigen biologische teelt zoveel mogelijk aan, gezien de positieve effecten op milieu en natuur van biologische landbouw, veeteelt en kwekerijen.
• We willen minder afval op straat. In zoveel mogelijk wijken coördineren buurtambassadeurs opruimacties. In 2018 wordt in elke wijk in Houten, ook in de kleine kernen, zwerfafval opgeruimd.
• Het veelvuldig afsteken van particulier (knal) vuurwerk rond de jaarwisseling zorgt niet alleen voor geluidsoverlast en stress bij mens en dier, maar verstoort ook de rust in de natuur, geeft veel zwerfafval en is slecht voor de luchtkwaliteit. GroenLinks streeft naar vermindering van overlast door particulier vuurwerk. We zijn ervoor om het afsteken van particulier vuurwerk te gaan vervangen door een gezamenlijk, professioneel Houtens vuurwerk om ‘Oud en Nieuw’ te vieren.
1.2.2. DUURZAAM HEEFT DE TOEKOMST Duurzaam betekent voor ons dat we zo min mogelijk energie en grondstoffen verspillen. Onze ambitie is om ook in Houten in 2030 een 100% duurzame – dat wil zeggen fossielvrije - energievoorziening te hebben. Duurzame energie komt uit stromend water, wind en van de zon en duurzame voeding komt van het land rondom Houten: •
GroenLinks wil minder verspilling van stroom. We kunnen als gemeente toe met minder lantaarnpalen en de openbare verlichting mag ’s nachts worden gedimd.
•
GroenLinks wil dat de gemeente zelf energieneutraal wordt, zowel door besparingen op het verbruik als door zelf stroom op te wekken. We willen zonnepanelen op alle gemeentelijke accommodaties zoals scholen, sporthallen en wijkposten. We vinden
• Schaliegas is voor ons geen optie. Fossiele energieproductie draagt niet bij aan de schone toekomst die wij willen. Wij kiezen voor fossielvrije energie, schoon grondwater en minder uitstoot van broeikasgassen.
• GroenLinks wil schoner rioolwater door afvalwater en schoon regenwater zoveel mogelijk te scheiden.
5
het hard nodig dat de gemeente het eigen energiegebruik per locatie gaat bijhouden en verminderen. •
Wij kiezen voor zonne-energie en we ondersteunen stimulerende maatregelen die het voor particulieren mogelijk maken om voordelig zonne-energie op te wekken en af te nemen.
•
Wij kiezen voor windenergie, de meest rendabele leverancier van duurzame energie. Er komen meer windturbines langs het Amsterdam-Rijnkanaal. Windpark Goyerbrug is voor 2018 gerealiseerd op een manier waarbij inwoners meeprofiteren van de realisatie en exploitatie van het windpark.
•
•
•
•
6
We ondersteunen het opnieuw starten van de waterkrachtcentrale Hagestein. Deze centrale bestaat sinds 1958 en is daarmee de oudste waterkrachtcentrale van Nederland. In 2005 is de centrale stilgezet voor onderhoud, maar niet meer gestart. De elektriciteit uit de centrale kan 1.200 woningen in Houten en Vianen van groene stroom voorzien. Door de komst van Windpark Houten is een duurzaamheidsfonds mogelijk gemaakt. Hiermee ondersteunen we inwoners en bedrijven die in Houten een duurzaam project willen starten, zoals burgers die gezamenlijk een park van zonnepanelen exploiteren.
We geven voorrang aan duurzame, innovatieve en creatieve ondernemers. GroenLinks steunt van harte het Platform Maatschappelijk Ondernemen (PMO). We vinden het belangrijk dat ondernemers bij elkaar worden gebracht: elkaar leren kennen, elkaar inspireren en samen projecten ontwikkelen. Het Houtense initiatief ‘De KrachtFabriek’ moedigen wij aan, net zoals het project ‘De Groene Hoeve’ in Schalkwijk. We stimuleren initiatieven die de verkoop van streekproducten uit Houten en omliggende gebieden bevorderen. Zo voorkomen we onnodig transport van voedsel en realiseren
we minder vervuiling en meer betrokkenheid bij lokaal geproduceerd voedsel. •
GroenLinks wil in de openbare ruimte meer plaatsen voor buurtmoestuinen, volkstuinen en vruchtbomen. We vinden het belangrijk dat kinderen en jongeren zien en ervaren waar ons voedsel vandaan komt. Lege plekken die binnen de Rondweg langdurig niet worden gebruikt zijn hier geschikt voor.
•
GroenLinks is voor de komst van een Stadswerkplaats. Ook zijn we voor de doorontwikkeling van het repaircafé naar een werkplaats waar mensen meerdere dagen per week terecht kunnen, reparaties leren uitvoeren en begeleid leren klussen. Dit voorkomt dat goed bruikbare apparaten te snel worden weggegooid omdat er een onderdeel niet meer werkt.
1.2.3. BEREIKBAAR ALS NERGENS ANDERS Houten heeft een prachtig en uniek netwerk van fietspaden. Fietsen is een schone en gezonde manier van voortbewegen. Bovendien ben je in Houten vaak sneller op je bestemming met de fiets dan met de auto. GroenLinks wil dat voordeel nog meer gaan benutten: •
Voor GroenLinks is en blijft Houten DE fietsstad van Nederland! De “hemel van de hemel voor fietsers” zoals in Amerikaanse bladen stond. Dit betekent dat we een naam hoog te houden hebben en dus dat we ons fietspadennetwerk goed blijven onderhouden. Ook blijven we buiten de Rondweg investeren, zoals in snelwegfietsroutes naar Nieuwegein en Utrecht.
•
We stimuleren het fietsgebruik door de Houtense fietspaden veiliger te maken. De winterse gladheidsbestrijding moet blijven door fietspaden te vegen in plaats van pekel te strooien. We willen aanmoedigen dat meer mensen vaker kiezen voor de fiets als vervoersmiddel.
•
GroenLinks steunt het initiatief van de Fietsersbond voor een nieuw bewegwijzeringssysteem in Houten.
•
Woningen zijn goed bereikbaar met het openbaar vervoer. Dit kan met de inzet van elektrische buurtbussen op de Rondweg en naar de kleine kernen en electrocars en fietstaxi’s binnen de rondweg.
•
Wij geven voorrang aan alternatieven voor autobezit. GroenLinks maakt graag meer
parkeerplaatsen vrij voor auto’s die worden gedeeld (zoals door Greenwheels en Wheels for all). •
•
onderhoud van buurttuinen of, in het klein, van plantenbakken. •
We vinden dat de natuurwaarden in en rondom Houten kunnen verbeteren. Een ecoloog voor de bebouwde omgeving kan haar/zijn kennis inzetten om de diversiteit van planten- en dierensoorten die in Houten voorkomen, te vergroten. We sporen de gemeente aan om in overleg met deze persoon een integraal natuurbeleidsplan op te stellen.
•
Veel jongeren vervreemden van hun eigen omgeving en krijgen niet meer de kans om natuur echt te beleven. Houten heeft met het speelbos in Nieuw Wulven het goede voorbeeld gegeven. We willen een tweede speelbos aan de zuidkant van Houten, waarin kinderen de natuur ontdekken en ervaren (en lekker vies mogen worden).
•
We willen blijvend zorg dragen voor natuur- en milieueducatie, waarbij het milieu-educatief centrum rond de Speelheuvel wordt versterkt.
•
Om het groene aangezicht van Houten te behouden, komt er de komende jaren wel een vervangingsfonds voor de financiering van nieuwe aanplant op de rondwegwal.
Wij steunen de plannen voor de ontwikkeling van de forten en werken van de Nieuwe Hollandse Waterlinie, maar de bescherming van de natuurwaarde (zoals de grote populaties vleermuizen) staat voor GroenLinks voorop.
•
We ondersteunen initiatieven van bewoners en ondernemers om (bedreigde) dieren te helpen, zoals dat gebeurt bij o.a. padden, weidevogels, bijenpopulaties, steenuilen en slangen. We voeren natuurlijk beheer van groenzones in, zodat het leefklimaat voor met name de bij verbetert. Bijen zijn van levensbelang voor de landbouw en de fruitteelt maar worden ernstig bedreigd.
GroenLinks wil dat de economische ontwikkeling van het Eiland van Schalkwijk steeds wordt gekoppeld aan de versterking van natuur en landschap. Hierdoor gaat de kracht van dit gebied als groene long niet verloren gaat.
1.2.5. WERK MAKEN VAN GEZONDHEID
GroenLinks wil zo min mogelijk parkeerplaatsen. Het parkeren van auto’s kost immers veel openbare ruimte en dus geld en gaat vaak ten koste van groen. Bij nieuwbouw komt de parkeerruimte op het terrein van de eigenaar. In de drukke delen van Houten komen parkeerheffingen en huishoudens met meerdere auto’s betalen hiervoor extra. GroenLinks wil samen met andere gemeenten krachtig lobbyen voor beperking van de snelheid op de A27. Zo wordt de lucht schoner en neemt de geluidsoverlast af.
1.2.4. GROEN VOELT BETER We leven in een dichtbevolkt gebied en we hebben steeds meer ruimte nodig. Hierdoor staat de natuur onder druk. GroenLinks vindt het belangrijk om tegendruk te geven en de natuur te ondersteunen. Niet alleen omdat we onze flora en fauna waardevol vinden, maar ook omdat de natuur ons rust biedt en ruimte voor kinderen om te spelen. •
•
•
•
Groene landschapselementen (bomen en heesters) vormen een wezenlijk onderdeel van gebouwde monumenten en buitenplaatsen en het historisch agrarisch landschap. GroenLinks koestert het groen cultuurhistorisch erfgoed. GroenLinks wil dat de gemeente werk maakt van het behoud van dit erfgoed en daarbij rekening houdt met de oorspronkelijke ecologie en de authenticiteit van het plantgoed en dus niet alleen kiest voor een cultuurtechnische benadering.
We stimuleren en faciliteren groene initiatieven zoals de Ecowijk ‘Het Hout’ en bewonersactiviteiten om groen in de wijk te krijgen bijvoorbeeld door het gezamenlijke
Sporten is gezond, ontspannend en draagt bij aan sociale cohesie, integratie en uiteindelijk aan tolerantie. GroenLinks maakt werk van een gezond Houten. •
GroenLinks wil een gemeente die zorgt voor goede voorzieningen voor amateursportbeoefening, en een gemeente
7
die zich inzet voor regionale afstemming om kosten te besparen. GroenLinks is voor behoud van zwembad De Wetering. Sportvoorzieningen worden mogelijk met en door de verenigingen ontwikkeld en geëxploiteerd. •
We stimuleren in Houten dat scholen en jongeren deelnemen aan sportieve evenementen zoals de avondvierdaagse, zwem- en fietsvierdaagse, de Tour de Schalkwijk en de Loop door Houten. Een gezonde levensstijl leer je op jonge leeftijd. Sportfunctionarissen helpen bij de opzet en uitvoering van sportieve activiteiten in Houten, waarbij zij als opdracht meekrijgen om vooral jongeren actief mee te laten organiseren.
•
GroenLinks wil de samenwerking tussen sportverenigingen onderling en de samenwerking tussen verenigingen en het onderwijs, de naschoolse opvang, fitnesscentra en zorginstellingen stimuleren. Meer scholen gaan sport aanbieden als naschoolse activiteit.
•
Voor senioren komt er een gevarieerd aanbod aan sport- en bewegingsactiviteiten, afgestemd op de behoeften van deze groep. Sportverenigingen maken met elkaar afspraken om ouderen tot meer sport te stimuleren. Ouderen kunnen dan voor een bepaald bedrag bijvoorbeeld gebruik maken
8
van het zwembad, de tennisbaan en het fitnesscentrum. •
In Houtense sportkantines wordt fruit aangeboden. Houten omarmt het project Fruit4Sport, geïnitieerd door de Universiteit van Wageningen.
•
Voor mensen met een lichamelijke of geestelijke beperking zorgen we dat er in de regio voldoende mogelijkheden tot sportbeoefening zijn en dat samen met sportverenigingen een aangepast sportaanbod wordt geleverd. Sportverenigingen krijgen zo nodig financiële steun om invulling te geven aan dit sportaanbod.
•
We bevorderen leren in een gezonde omgeving. We stimuleren initiatieven van middelbare scholen om hun schoolplein rookvrij te maken.
Hoofdstuk 2 EEN VITALE SOCIALE GEMEENTE GroenLinks staat voor een samenleving waarin iedereen kan meedoen, dus ook mensen met weinig financiële mogelijkheden, of met een lichamelijke, psychische of verstandelijke beperking. De afgelopen jaren is de werkloosheid gestegen en zijn veel voorzieningen door bezuinigingen van de rijksoverheid beperkt. Een vitale en sociale gemeente blijven we alleen als we ons inzetten voor elkaar. We realiseren ons dat mantelzorgers en zorgvrijwilligers veel werk verzetten. Zij verdienen ruimhartige begeleiding vanuit de gemeente.
2.1. WAAR HEBBEN WE ONS DE AFGELOPEN JAREN VOOR INGEZET? SOCIAAL MINIMABELEID De rijksoverheid versoberde de afgelopen jaren het minimabeleid. GroenLinks heeft zich de afgelopen jaren in Houten keer op keer ingezet voor een ruimhartig minimabeleid op terreinen waarop de gemeente zelf nog invloed houdt. Voorkomen dat gezinnen in de problemen komen, is niet alleen socialer, het is ook goedkoper. GroenLinks heeft dan ook benadrukt dat de mogelijkheden voor minima die er in Houten wel zijn, zoals een langdurigheidstoeslag, de sportpas of de kwijtschelding van belastingen, behouden moeten blijven.
VERENIGINGEN VERBINDEN, FANFARES HEBBEN TEVENS EEN SOCIALE FUNCTIE GroenLinks is blij dat we de plotselinge afschaffing van de subsidies voor gemeentelijke fanfares hebben kunnen voorkomen. Op dit moment staan subsidies onder druk. Verenigingen en instellingen moeten volgens veel partijen hun eigen broek maar op kunnen houden. GroenLinks denkt daar anders over. Natuurlijk moeten subsidies soms worden herzien, maar sociale activiteiten komen de hele samenleving ten goede. Het afschaffen van bijvoorbeeld de subsidie voor een fanfare, leidt ook tot verdwijnen van het muziekonderwijs via de fanfare, de sociale meerwaarde van het leren samenspelen en een stuk gezelligheid.
SOCIAAL LOKET In 2013 is de regionale sociale dienst Werk en Inkomen Lekstroom (WIL) opgericht. Het kantoor van WIL staat in Nieuwegein. Daar hebben we mee ingestemd onder de voorwaarde dat er lokale spreekuren door ambtenaren van Sociale Zaken in Houten zouden blijven. Dat is gelukkig het geval. Het Sociaal Loket aan Kant 3 is een goede zaak: bundeling van krachten (o.a. infospreekuur, rechtswinkel, voedselbank met spreekuur SoZa) is heel belangrijk voor mensen die adequate ondersteuning nodig hebben op het gebied van inkomen, wonen, zorg en welzijn.
ONDERSTEUNING VAN NIEUWKOMERS IN HOUTEN Het college besloot in 2012 het vluchtelingenwerk (SPIN) in Houten geen subsidie meer te geven en het gebouw te slopen. Mede door interventies van GroenLinks is ervoor gezorgd dat een deel van de opgebouwde expertise bij SPIN werd ingebracht bij ‘van Houten&Co’.
GOED ONDERWIJS IN GROENE SCHOOLGEBOUWEN GroenLinks heeft de afgelopen jaren gevraagd om aandacht voor het binnenklimaat in scholen. Goed onderwijs vindt plaats in frisse, ‘ademende’ schoolgebouwen. We hebben ervoor gezorgd dat de Houtense schoolgebouwen worden vergroend door middel van zonnecellen, groene daken, isolatie en dergelijke. We hebben het initiatief om zoveel mogelijk schoolpleinen als groen schoolplein in te richten omarmd en bereikt dat steeds meer schoolpleinen als natuurspeelplaatsen worden ingericht.
9
2.2. WAT WILLEN WE DE KOMENDE JAREN BEREIKEN? GroenLinks stimuleert extra inzet op verschillende terreinen. Allereerst zetten wij erop in dat zoveel mogelijk mensen passend betaald werk kunnen doen. Werk is meer dan inkomen, het geeft zelfvertrouwen en sociale contacten. Daarnaast zijn we voor een sociaal minimabeleid.
werkstructuur, collegiaal contact en het opdoen van kennis. •
We willen dat het gemakkelijker wordt om tijdelijk werk te accepteren. GroenLinks kiest voor een praktische verkorte aanvraag voor tijdelijk werk door mensen met een uitkering.
•
We willen dat iedereen kan werken. Houten heeft goede kinderopvangmogelijkheden, die dat mede mogelijk maken. GroenLinks vindt het belangrijk dat er peuterspeelzalen blijven bestaan, waarvoor de gemeenten betaalbare, niet-commerciële tarieven kan hanteren. We willen dat die mogelijkheid blijft bestaan en niet vervangen wordt commerciële kinderopvang.
•
Nog steeds worden teveel regelingen voor ondersteuning van sociale minima niet goed benut. We bevorderen de bekendheid met de regelingen voor bijzondere ondersteuning door goede communicatie met doelgroepen en maatschappelijke instellingen die signalen afgeven. We willen dat het ‘niet-gebruik’ van regelingen door burgers de komende jaren met minimaal 25% daalt ten opzichte van de huidige situatie.
•
Voor huishoudens met meer problemen, wordt zoveel mogelijk gewerkt aan de totstandkoming van een ‘één gezin-één plan-aanpak.’ In het plan wordt geïntegreerde aandacht besteed aan alle thema’s die spelen in het huishouden: het leven op orde brengen, samenwerking met gezondheidswerkers, maatschappelijk werk, de woningcorporatie, het nutsbedrijf en het welzijnswerk.
•
GroenLinks wil armoede voorkomen en daarom inzetten op preventie voordat er grote financiële problemen ontstaan. We willen budgetcoaches inzetten om met de cliënt de financiën te ordenen en ter ondersteunen bij het saneren van schulden. De regionale sociale dienst motiveert werkgevers om bij vermoedens van schuldenproblematiek hun medewerkers te wijzen op de mogelijkheid budgetcoaching in te zetten.
Zeggen dat mensen zelf de regie over hun leven maar moeten pakken is te gemakkelijk. Ondersteuning is nodig bij het vinden van vrijwilligerswerk, beroepsgerichte scholing of het opnieuw organiseren van hun leven. In een vitale sociale gemeente zijn we solidair met mensen die het (tijdelijk) niet redden en bieden we elkaar een helpende hand.
EEN VITALE SOCIALE GEMEENTE ONZE BELANGRIJKSTE SOCIALE THEMA’'’ S VOOR DE KOMENDE VIER JAAR: 1. Zoveel mogelijk burgers hebben werk en inkomen. 2. Mensen die zorg nodig hebben, worden goed geholpen. 3. Er zijn betaalbare woningen. 4. De jeugdzorg is goed ingericht. 5. Er is passend onderwijs voor iedereen.
2.2.1. WERK EN INKOMEN GroenLinks vindt een voldoende basisinkomen voor iedereen noodzakelijk. Daarom willen wij mensen die niet zelfstandig in hun inkomen kunnen voorzien ondersteunen. Dit doen we op de volgende manieren: •
•
10
We accepteren geen jeugdwerkloosheid. GroenLinks wil investeren in werk en in het maken van nieuwe combinaties tussen onderwijs en bedrijfsleven, bijvoorbeeld door samenwerking met de land- en tuinbouwsector. De vraag en het aanbod van werkgelegenheid worden beter op elkaar afgestemd. Met de regionale sociale dienst (WIL), met inzet van banenmarkten en door gebruik te maken van Werkgevers Servicepunten. Laagopgeleide werkeloze jongeren worden specifiek ondersteund in het vinden van tijdelijke banen. Een projectbaan is een opstapje naar een vaste baan en helpt bij het wennen aan
•
Met werkgevers en onderwijsinstellingen worden afspraken gemaakt over leerwerktrajecten, waardoor het beter mogelijk wordt jeugdige of herintredende arbeidskrachten in te passen op de nieuwe werkplek.
•
Bij aanbestedingen van de gemeente of bovengemeentelijke samenwerkingsverbanden wordt gezocht naar mogelijkheden om werkzoekenden uit de regio in dienst te kunnen nemen.
•
Beschutte sociale werkplaatsen zijn voor sommigen de enige veilige manier van werken. Wij maken ons er sterk voor dat die mogelijkheid blijft bestaan. Er dreigt door rijksbeleid veel bezuinigd te gaan worden op deze instellingen. Wij vinden dat werknemers en hun cliënten in deze voorzieningen al te lang in onzekerheid verkeren over het toekomstige overheidsbeleid. Er moet snel helder beleid komen.
•
Mensen met weinig inkomsten worden ondersteund. We zorgen ervoor dat lokale supermarkten producten die over zijn aan Voedselbank Houten geven, en we vragen met publieksacties onze inwoners om af en toe iets extra’s aan de Voedselbank te geven. Zo zijn we solidair met elkaar.
wat de cliënt zelf nog kan. De cliënt krijgt ondersteuning om zoveel mogelijk zelf de regie te houden, goed afgestemd met en in samenwerking met eventuele mantelzorger(s) en/of zorgvrijwilliger(s). •
In contracten tussen gemeenten en zorgaanbieders worden de mogelijkheden voor thuisverpleging vergroot, zodat ouderen langer thuis kunnen wonen. Met woningbouwcorporaties en andere marktpartijen zetten we erop in dat zelfstandig wonen van ouderen en mensen met een beperking beter mogelijk wordt op de woningmarkt.
•
We maken werk van training van ouderen in het omgaan met sociale media en digitale informatieverstrekking.
•
Eenzaamheid wordt tegengegaan. Eenzame buren halen we uit hun isolement, door het aanmoedigen van initiatieven om kokers en eters in de buurt bij elkaar te brengen, door gerichte aandacht voor elkaar en door burendagen.
•
Nieuwe Nederlanders krijgen ondersteuning bij hun inburgering in Houten. Een steuntje in de rug in de vorm van spreekuur en de coördinatie van de vele vrijwilligers (maatschappelijk begeleiders en taalcoaches) blijft nodig om ervoor te zorgen dat vluchtelingen snel en goed kunnen integreren in Houten.
•
We maken Houten nog rolstoelvriendelijker. Het doel is dat iedereen in Houten met een rolstoel of rollator overal goed kan komen. We betrekken hier de SGH, patiënten- en ouderverenigingen bij.
•
Mensen met een functiebeperking hebben van de maatschappij soms meer ondersteuning nodig dan andere mensen om dezelfde levensomstandigheden te bereiken. Deze ondersteuning mag nooit beschouwd worden als een privilege: het is een recht van elk mens. GroenLinks wil dat de gemeente Houten gaat werken met de werkmethodiek Agenda 22. Deze methodiek is afgeleid van 22 regels die de Verenigde Naties hebben opgesteld.
2‘ .2.2. ZORG VOOR ELKAAR Er wordt steeds meer een beroep gedaan op de burger om te participeren. GroenLinks wil voorkomen dat overbelasting ontstaat door stapeling van mantelzorg, burgerparticipatie en vrijwilligerswerk. Wij pleiten voor: vrijwillig waar het kan, professioneel waar het moet. •
Maatschappelijke Ondersteuning gaat te vaak gepaard met aanbestedingstrajecten, waarbij de grote aanbieders in het voordeel zijn. Zij kunnen het werk vaak goedkoper aanbieden. Groot en goedkoper is niet altijd beter, bijvoorbeeld als iemand zorg krijgt maar daar niet zelfstandiger van wordt. Dan is de zorg weer langer nodig. Wij willen werk maken van de oprichting van sociale wijkteams. Via kleinschalige zelfsturende teams van professionals die buurtzorg op maat leveren, komen verpleging en verzorging weer dicht bij de mensen. We maken de wijkverpleegkundige en huisarts weer belangrijker en integreren de thuiszorg in het informele netwerk van de zorgvrager (gezin, vrienden, buurt).
•
Huisbezoeken worden uitgevoerd en diagnoses gesteld door gekwalificeerde vakmensen. Bij de indicatiestelling is het uitgangspunt
11
In een Agenda 22-gemeente wordt een actieplan gemaakt, zodat de medewerkers van overheidsinstellingen bij alle werkzaamheden oog hebben voor mensen met beperkingen. •
•
Wij willen stimuleren dat mensen elkaar helpen en ontmoeten. Bijvoorbeeld via ‘ontmoetingsplekken’ en andere buurtvoorzieningen. De gemeente stimuleert het betrekken van en het doorverwijzen naar vrijwilligers. Ook samenwerking tussen ondernemers, zorg- en welzijnsinstellingen en vrijwilligerswerk wordt gestimuleerd.
maar bij het toewijzen van sociale huurwoningen kiezen we vooral voor de outsiders op de woningmarkt: jongeren, koopstarters, senioren en mensen met een beperking. Voor nietkapitaalkrachtige senioren vragen we specifieke aandacht, zodat ook zij langer zelfstandig kunnen blijven huren. •
GroenLinks juicht het toe dat er in Houten plekken zijn waar mensen tijdelijk kunnen worden opgevangen. Voor mensen die hun thuissituatie hebben verlaten en zich zonder opvang niet kunnen handhaven in de samenleving, moeten wij in Houten een tussenvoorziening blijven creëren. Een corporatiehotel is hiervoor ook een mogelijke vorm, of opvang in de speciaal hiervoor toegeruste Timon-woongroepen die Houten al heeft.
•
Leegstand van woonruimte en kantoren in Houten wordt actief tegengegaan. Overbodige kantoorruimte in woonwijken wordt geschikt gemaakt voor één- en tweepersoonshuishoudens.
•
De gemeente werkt actief mee aan initiatieven van particulieren die zelf hun duurzame woning willen bouwen, al dan niet met gemeenschappelijke voorzieningen (collectief particulier opdrachtgeverschap). Dit bouwenvan-onderop leidt tot minder eenheidsworst in de bouw, kan de bijna stilgevallen (nieuw)bouw op gang houden en versterkt het buurtgevoel. We denken specifiek aan de Ecowijk Het Hout en een seniorencomplex op de voormalige locatie van de Bogermanschool aan de Lobbendijk.
•
We blijven aandringen op onderzoek naar de mogelijkheden van een zogenaamde Fietsflat naast het Fietstransferium in het Slingergebied. Een fietsflat wordt alleen bewoond door mensen zonder auto. Door hier afspraken over te maken met bewoners ontstaat er geen extra parkeerdruk door auto’s en is compact en goedkoper bouwen mogelijk.
GroenLinks vindt het belangrijk dat in Houten een laagdrempelige en makkelijk te actualiseren sociale kaart ontwikkeld wordt. Hiermee is voor iedereen in één oogopslag duidelijk wat alle actuele formele en informele initiatieven zijn in de Houtense samenleving (sport, kerken, buren) op het gebied van welzijn, zorg en preventie. Dit overzicht moet voor iedereen te raadplegen zijn, zowel in digitale vorm als op papier.
2.2.3. BETAALBAAR WONEN Het grootschalig bouwen in de gemeente Houten is voorbij. De komende jaren zullen vooral de lege plekken binnen de Rondweg worden opgevuld. Verwacht wordt dat er jaarlijks circa 150 woningen worden gerealiseerd. In de kleine kernen zullen voor de lokale bevolking kleinschalige projecten worden opgestart. GroenLinks vindt het belangrijk de juiste keuzes te maken voor nieuwbouwprojecten. Wij doen dat op de volgende manieren. •
Wij zijn voor een ongedeelde gemeente, een gemeente waarin alle sociale inkomensklassen een betaalbare woning kunnen vinden. Daarvan is nu in Houten geen sprake. Jongeren staan meer dan 10 jaar ingeschreven voor een woning en er worden te weinig sociale huurwoningen gebouwd. Wij willen sociale woningbouw stimuleren.
•
We willen minder nieuwe woningen bouwen boven de € 400.000,-. Wij zien liever goedkope huur- en koopwoningen en investeren meer in nieuwe woonconcepten (compacte woonstudio’s voor jongeren, deelwoningen waarin meerdere gezinnen kunnen wonen en dergelijke). Daardoor kunnen we meer mensen een woning bieden en dringen we wachtlijsten terug.
•
12
GroenLinks wil dat iedereen goed kan wonen,
2.2.4. JEUGDZORG NAAR GEMEENTEN De komende jaren komen er grote veranderingen op de gemeente af. Gemeenten worden in 2015 verantwoordelijk voor alle vormen van jeugdhulp, dus ook de specialistische hulp voor jongeren met een lichte verstandelijke beperking en voor jongeren met ernstige opvoedingsproblemen. De uitvoering van jeugdreclassering en kinderbeschermingsmaatregelen komen ook in handen van de gemeente. GroenLinks is voorstander van gemeentelijk jeugdbeleid, maar vindt dat gespecialiseerde jongerenhulp, bijvoorbeeld op het gebied van de geestelijke gezondheidszorg niet door de gemeente zelf moet worden ingevuld. De gemeente kan er wel voor zorgen dat er goede zorg wordt geboden. Bovengemeentelijke afspraken en controle op de uitvoering zijn daarbij noodzakelijk. We willen dat jongeren zorgeloos kunnen opgroeien in hun eigen omgeving. Ook met jongeren gaat het niet altijd goed. Door het voorkomen, tijdig signaleren en aanpakken van problemen nu zijn problemen op latere leeftijd te voorkomen. We doen dit op de volgende manieren: •
•
Het Centrum voor Jeugd en Gezin is het laagdrempelige inlooppunt voor informatie en advies over het aanbod aan opvoedondersteuning. De medewerkers onderkennen tijdig of meer specialistische hulp moet worden ingezet. Waar opgroeiproblemen ontstaan omdat bijvoorbeeld een ouder verslaafd is of omdat er schulden zijn, wordt gekozen voor een één-gezin-één-plan-aanpak.
Jongeren die weerbaar zijn, leiden een gelukkiger leven. We steunen daarom initiatieven die de weerbaarheid van jongeren bevorderen, zoals Kanjertrainingen.
•
Problemen met hangjongeren lossen we zoveel mogelijk samen mét jongeren en omwonenden op. VanHouten&Co intensiveert het contact met jongeren en doet vaker een beroep op hen.
•
Het organiseren van gezamenlijke activiteiten in een wijk bevordert de sociale samenhang en de leefbaarheid in de betreffende wijk. Tegelijk doen de jongeren praktijkervaring op met activiteiten die ze zelf zinvol vinden.
2.2.5. PASSEND ONDERWIJS
Om de groei van het speciaal onderwijs in te dammen, zijn scholen vanaf 1 augustus 2014 verplicht een passend onderwijsarrangement aan te bieden aan leerlingen die extra ondersteuning nodig hebben. De gemeente Houten maakt samen met het onderwijs afspraken over de zorg die het onderwijs en de zorg die de gemeente (via de verschillende jeugdzorgaanbieders) levert. Goed onderwijs is de beste start voor de toekomst. Dat betekent: achterstanden voorkomen of inhalen en het beste uit kinderen halen. Leren houdt bovendien niet op als je volwassen bent. Wij zetten in op de volgende thema’s: •
GroenLinks is voor nauwe samenwerking tussen peuterspeelzalen, kinderopvang en basisonderwijs. We vinden het belangrijk dat de gemeente de regie houdt bij het realiseren van integrale kindcentra, waar kinderen de hele dag terecht kunnen. De gemeente zorgt dat de overstap van voorschoolse educatie naar de basisschool soepel verloopt en stimuleert de samenwerking tussen scholen en andere instellingen.
•
Elk kind krijgt het onderwijs dat het beste bij zijn of haar talenten en beperkingen past. Voor getalenteerde leerlingen willen we dat scholen meer mogelijkheden bieden die aansluiten op de eigen ontwikkeling van de leerlingen. Op alle scholen wordt voorlichting gegeven over seksuele diversiteit en het belang van mensenrechten. Ook besteden scholen aandacht aan de bestrijding van racisme, discriminatie en pestgedrag. De gemeente Houten bevordert de aandacht voor het leren omgaan met verschillen.
•
Wij willen dat kinderen zich bewust zijn van het van oorsprong agrarisch gebied waarin ze wonen. In het basisonderwijs is daar ruimte voor, door buiten met planten en dieren te werken en natuurlijk door kinderen veel buiten te laten spelen.
•
Er zijn al 500 vreedzame basisscholen in Nederland. GroenLinks wil dat de gemeente Houten de uitgangspunten van ‘de vreedzame school’ gaat bevorderen zodat kinderen leren conflicten vreedzaam op te lossen en pestgedrag wordt voorkomen. Bij vermoedens van pestgedrag zijn wij voorstander van het benoemen van gevoelens en gedragingen, en het volgen van wat er gebeurt met het vermoedelijke slachtoffer van pestgedrag, ook op sociale media. Zo wordt voorkomen dat grenzen blijvend overschreden worden.
13
“Passend onderwijs voor iedereen, in een groene, gezonde en vreedzame omgeving”
14
Hoofstuk 3 EEN OPEN EN BETROKKEN GEMEENTE GroenLinks staat voor een bundeling van idealen: niet alleen solidariteit, tolerantie, diversiteit en vrede, maar ook vrijzinnigheid, vrijheid en ruimte. Een samenleving waarin je de ruimte krijgt om te zijn wie je bent, waarin je kunt werken voor een fatsoenlijk inkomen, maar ook voldoende tijd overhoudt voor vrienden en familie. In een open en betrokken gemeente voelen de inwoners zich uitgenodigd om mee te doen. Ze voelen zich thuis in Houten omdat ze cultureel, sociaal en sportief mee kunnen doen in een veilige gemeente. Een gemeente die trots is op haar voorzieningenniveau en zich inzet om burgers te betrekken bij de ontwikkeling van Houten. Want een betrokken gemeente creëren we met elkaar.
3.1. WAAR HEBBEN WE ONS DE AFGELOPEN JAREN VOOR INGEZET? SUBSIDIES EN SOCIALE COHESIE Subsidies zijn meer dan een kostenpost. Ze ondersteunen wat van waarde is en wat we met elkaar willen. GroenLinks heeft de afgelopen jaren onderstreept dat het voor de sociale cohesie en betrokkenheid van inwoners bij Houten belangrijk is dat zaken als kunst en cultuur ondersteuning krijgen, ook in tijden van economische neergang.
DIVERSITEIT IN CULTUURAANBOD GroenLinks heeft zich ingezet voor het behoud van kleinkunst. Bij verdeling van de gelden uit het Houtense cultuurfonds mogen van GroenLinks niet alleen bezoekersaantallen en spraakmakendheid van belang zijn. Er moet ruimte blijven voor kleinere kunstvormen. Het Cantate Kamerkoor Houten trekt met Bach nu eenmaal minder bezoekers dan Riverdance, maar voegt wel waarde toe aan het cultuuraanbod in Houten. GroenLinks heeft ervoor gezorgd dat bij het toekennen van subsidies uit het cultuurfonds aandacht blijft voor diversiteit in het cultuuraanbod.
GEMEENTE COMMUNICEERT OVER MOGELIJKHEDEN GroenLinks heeft zich ingezet voor zorgvuldige communicatie. Wij lieten ons daarbij leiden door mogelijkheden waarbij samen met burgers nieuw beleid werden ontwikkeld. Dat is onder andere gelukt bij de modernisering van het zendmastbeleid, bij het behoud van de steiger aan de Imkersplas. Een betrokken gemeente helpt de burgers creatief te zijn én maakt dat zelf ook mogelijk. Door onze communicatie gingen deuren open, waarvan de gemeente eerst dacht dat ze niet open konden. Werd voorheen nog gedacht in termen van “Het dorpshuis moet sluiten, want…”, nu horen we steeds vaker de vraag “Wat moeten we doen om het dorpshuis open te kunnen houden?” We durven te beweren dat GroenLinks sterk heeft bijgedragen aan deze nieuwe insteek in Houten.
THEATER, SPIL IN CULTUURONTWIKKELING Culturele ontwikkeling verheft mensen. Mensen stralen als hun talent tot ontwikkeling kan komen. Onder het motto ‘Steun de Slinger stevig’ hebben wij daarom steeds gepleit voor steun aan het theater. Wij zijn blij met de bundeling van krachten tussen Theater Aan de Slinger, Kunstaanbod en HoutenXL.
PREVENTIE VAN DRUGS- EN ALCOHOLOVERLAST In de afgelopen jaren is de overlast door gebruik van alcohol en drugs toegenomen omdat kort na elkaar zowel de gemeente als het Rijk voorlichting hierover had stopgezet. Het stopzetten van de subsidie op voorlichting konden we niet voorkomen. GroenLinks heeft het wel voor elkaar gekregen dat Houten de preventie van alcohol- en drugsmisbruik weer heeft opgepakt en dat er weer voorlichting op scholen plaatsvindt.
INTERNATIONALE SAMENWERKING Wij vinden internationale samenwerking belangrijk.
15
Juist in deze tijd is internationaal denken de poort naar anders denken. De maatschappij ontwikkelt zich ook door ánders te leren denken. GroenLinks vindt het belangrijk dat Houten ook een internationale oriëntatie houdt. Daarom hebben we ons – helaas tevergeefs - verzet tegen het grotendeels afschaffen van het budget voor internationale samenwerking door de gemeente en gaan we ons er voor inzetten dat we de namen Milleniumgemeente en Fairtradegemeente weer waarmaken.
inwoners voldoende ruimte om mee te denken en mee te doen bij het maken en uitvoeren van nieuw beleid dat ingrijpt in de leefomgeving. Hierbij koppelt de gemeente ten slotte vlot en uit eigen beweging voortgang en resultaten terug aan de betrokken partijen.
3.2. WAT WILLEN WE DE KOMENDE JAREN BEREIKEN? Als we uitgaan van een betrokken gemeente dan zijn belangrijke thema’s voor de komende vier jaar:
1. 2. 3. 4. 5. 6.
Een serieuze gesprekspartner zijn Bloeiende verenigingscultuur behouden Waardering voor diversiteit Aandacht voor leefbaarheid Ontmoeting met de gemeente bevorderen Internationale samenwerking stimuleren
•
De toegankelijkheid en duidelijkheid van de gemeentelijke website worden verbeterd, zodat informatie goed vindbaar is.
•
Het kabinet wil dat de overheid vanaf 2017 volledig digitaal communiceert met burgers en bedrijven. GroenLinks wil dat de gemeente veiligheids- en privacyzaken regelt. Daarnaast willen we dat er ondersteuning komt voor mensen die moeite hebben met digitale communicatie.
3.2.1. SERIEUZE GESPREKSPARTNER ZIJN Door informatie tijdig te delen, krijgen burgers meer ruimte om mee te denken. Zo neemt de mogelijkheid om samen initiatieven te ontwikkelen toe. GroenLinks vindt het belangrijk dat burgers het heft in eigen handen kunnen nemen en zelf in staat zijn hun dromen werkelijkheid te maken. Daarbij wil GroenLinks de volgende zaken realiseren: •
We vinden het belangrijk dat initiatieven van burgers en ondernemers in Houten ruimte krijgen. In onze moderne samenleving pakken burgers veel zaken zelf op. De rol van de gemeente verandert daarbij. Goede voorbeelden hiervan zijn Houtense Helden, Ecowijk het Hout, bewonersinspraak bij de ontwikkeling van de Stenen Poort, maar ook initiatieven als het opnieuw opstarten van de waterkrachtcentrale in de Lek en het initiatief voor realisatie van een biovergister in ’t Goy.
•
De gemeente is erop gericht te communiceren in begrijpelijke taal en met veel beeldmateriaal.
•
De gemeente en haar inwoners behandelen elkaar als serieuze gesprekspartner. Dit doen zij door te signaleren wat er goed én fout gaat, elkaar hierover op tijd te informeren, goed naar elkaar te luisteren en de dialoog aan te gaan. De gemeente is alert op signalen uit de maatschappij, stelt zich proactief op en geeft
16
3.2.2. BLOEIENDE VERENIGINGSCULTUUR BLIJFT Een bruisend verenigingsleven is goed voor de sociale cohesie, voor de gezondheid en voor de economie. Cultuur ontwikkelt en verbindt mensen. GroenLinks wil daarom een cultureel aanbod dat sterk, divers en onderscheidend is. Samen met inwoners kiezen we voor kunst in de openbare ruimte; met cultuur(fiets)routes, het openstellen van archeologische vindplaatsen en monumenten, en festivals. Om dit te bereiken kiest GroenLinks voor het volgende: •
(Sport-)verenigingen krijgen meer vrijheid om eigen inkomsten te verwerven. Welzijnsorganisaties als VanHouten&Co kunnen rekenen op ondersteuning van de gemeente.
•
Sport dient betaalbaar te blijven, ook voor mensen met een kleine beurs. De U-pas blijft, zodat mensen met een klein inkomen worden ondersteund om mee te kunnen doen.
•
In de omgeving van Theater Aan de Slinger wordt samen met de bibliotheek een cultuurcluster tot stand gebracht. De bibliotheek versterkt haar waarde als digitaal informatiecentrum en ontmoetingsplek voor kunst en cultuur.
•
•
•
De bibliotheek is het centrum voor leesbevordering voor jeugd en volwassenen. De bibliotheek is van heel Houten. GroenLinks vindt dat de bibliotheek zich als zeer laagdrempelige en veel gebruikte voorziening moet ontwikkelen tot de inspiratieplaats voor scholing en begeleiding van (oudere) inwoners in het omgaan met de digitale samenleving. GroenLinks wil betaalbare ateliers en oefenruimtes voor jongeren die met elkaar muziek willen maken. Leegstaande panden worden beschikbaar gesteld als atelier- of repetitieruimte. Kunstenaars kunnen exposeren in lege winkeletalages. Kunsteducatie door docenten en verenigingen moeten worden gesteund. Het cultureel erfgoed wordt beschermd. Alle monumenten zijn duidelijk gemarkeerd, goed bereikbaar per fiets en makkelijk te vinden voor (fietsende) toeristen.
Het zou een duidelijk signaal zijn als hij, net als de burgemeester van Nieuwegein, toetrad tot de burgemeesters voor Vrede.
3.2.4. AANDACHT VOOR LEEFBAARHEID In een wijk waar mensen elkaar kennen, voelen mensen zich prettiger. Sociale samenhang zorgt ervoor dat wijken veiliger worden. Ook in veilige wijken komt helaas criminaliteit voor. Daarom kiezen wij voor het volgende: •
Wij zijn voor preventielessen in het onderwijs (het concept van “de vreedzame school” ondersteunen wij van harte) en bevordering van de bewustwording bij de burgers over hoe misdaad voorkomen kan worden, bijvoorbeeld met het Politiekeurmerk Veilig Wonen.
•
GroenLinks doet een appel op de burgers om met elkaar een veilige omgeving te creëren en te behouden, waar nodig samen met politie en toezichthouders.
•
Om misbruik onder jongeren tegen te gaan moet de leeftijdsgrens voor verkoop van alcohol in horeca en supermarkten beter gehandhaafd worden. Wij zijn voor verbetering van het toezicht hierop.
•
Bij kleine problemen en conflicten tussen buurtgenoten kan een beroep gedaan worden op een buurtbemiddelaar. Waar jongeren zijn betrokken bij conflicten, worden zij ook betrokken bij de oplossing.
•
GroenLinks wil afspraken maken met horecaondernemers over sociaal en veilig uitgaan, zodat de overlast voor buurtbewoners zoveel mogelijk wordt beperkt.
3.2.3. WAARDERING VOOR DIVERSITEIT Houten is een gastvrije gemeente die ruimte laat voor iedereen om het leven te leiden dat hij/ zij wil. In Houten leven mensen van een divers pluimage en komaf vredig naast elkaar. Acceptatie van homo’s en lesbiennes, tolerantie en strijd tegen vreemdelingenhaat blijft altijd werk in uitvoering. GroenLinks vindt het belangrijk waarderend om te gaan met verschil. Mensen die het moeilijk hebben, zoals lichamelijk beperkten of chronisch zieken, worden ondersteund. GroenLinks staat voor een heterogene samenleving waarin iedereen gelijke kansen heeft om mee te doen. Dit betekent dat wij ervoor kiezen om burgers soms extra te ondersteunen: •
We vinden dat emancipatie, diversiteit bij lokale organisaties en een antidiscriminatiebeleid blijvend onder de aandacht moeten worden gebracht.
•
GroenLinks kiest voor een gemeente die drempels wegneemt voor mensen met een handicap.
•
We werken aan een humaan asielbeleid waardoor uitgenodigde vluchtelingen zich welkom voelen, vanuit het bewustzijn dat zij Houten verrijken.
•
De burgemeester wordt verantwoordelijk voor de coördinatie van het diversiteits-, emancipatie- en antidiscriminatiebeleid, want hij is in staat om een verbindende rol in de gemeente te spelen.
3.2.5. ONTMOETING MET GEMEENTE BEVORDEREN In een betrokken gemeente is het gemeentebestuur bereikbaar. Het gemeentehuis wordt steeds meer een ontmoetingsplek voor iedereen. Een plaats waar burgers en overheid met elkaar de toekomst uitdenken. Digitalisering van dienstverlening biedt kansen en kan de
17
gemeente meer benaderbaar maken. De komende jaren zal de gemeente Houten steeds meer gaan samenwerken met buurgemeenten. Dit geldt onder andere voor gespecialiseerde jeugdzorg, veiligheid en milieubeheer. GroenLinks kiest bij samenwerking steeds voor de schaal die het beste past bij de uitvoering van de werkzaamheden. Complexe of specialistische taken worden daarbij eerder bovenlokaal geregeld dan basistaken. We organiseren de gemeentelijke dienstverlening bij voorkeur dicht bij de burgers. Zo blijft de burger betrokken en houdt de gemeente contact met wat er lokaal speelt. Voor GroenLinks zijn daarbij de volgende zaken van belang: •
De burger moet met zijn vragen ook fysiek terecht blijven kunnen bij de gemeente.
•
Waar mogelijk wordt de gemeentelijke dienstverlening gedigitaliseerd en gemakkelijker gemaakt. Paspoorten of rijbewijzen kunnen bijvoorbeeld ook thuis worden afgeleverd.
•
Het college blijft aanspreekbaar op alle bovengemeentelijk uitgevoerde zaken zoals gezondheidszorg, jeugdzorg, brandpreventie en milieuhandhaving. Bij samenwerking tussen gemeenten in de regio ontstaat gemakkelijk afstand met de burgers. Gemeenteraadsleden krijgen daarom ook taken in het bovengemeentelijk volgen van ontwikkelingen.
18
3.2.6. INTERNATIONALE STIMULEREN
SAMENWERKING
GroenLinks is een partij die haar ogen open houdt voor de wereld om ons heen. De geschiedenis leert ons dat een naar binnen gekeerde mentaliteit leidt tot een klimaat van wantrouwen. Wat een boer niet kent, dat eet hij immers niet. Dat is bij uitstek een reden om open te staan voor de kansen die zich mondiaal voordoen. Omdat de wereld niet ophoudt bij de gemeentegrens van Houten wil GroenLinks het volgende: •
•
•
• •
De gemeente stelt een budget in voor internationale samenwerking en inspireert organisaties en burgers om initiatieven te ontplooien. Europese fondsen worden benut voor gemeentelijk en regionaal beleid. Uitgewezen asielzoekers in nood krijgen van de gemeente ondersteuning en tijdelijke opvang. Aan vluchtelingen zonder verblijfsstatus wordt noodopvang geboden. De gemeente meldt zich aan als Shelter City om tijdelijk onderdak te bieden aan mensenrechtenverdedigers die bedreigd worden en onder grote druk staan. De gemeente koopt al haar producten, diensten en werk duurzaam en diervriendelijk in. In 2018 is de inkoop 100% duurzaam. De gemeente inspireert andere steden met haar unieke positie als fietsstad van Europa.
Hoofstuk 4 FINANCI ËLE KEUZES Gemeenten bevinden zich financieel in een moeilijke positie. Het Rijk bepaalt grotendeels hoeveel geld er binnenkomt. De gemeente heeft maar weinig mogelijkheden om zelf belasting te heffen. Daar komt bij dat veel uitgaven vastliggen en dat bij wet de begroting sluitend moet zijn. We kunnen daardoor niet zomaar tekorten accepteren.
BIJ HET OP ORDE HOUDEN VAN DE GEMEENTELIJKE FINANCIËN WIL GROENLINKS DE FUNDAMENTEN VAN HET MENSELIJK BESTAAN ONAANGETAST LATEN EN WAAR MOGELIJK ZELFS VERSTEVIGEN.
4.2. INKOMSTEN VERHOGEN Als de financiële middelen van de gemeente teruglopen, is het belangrijk om te kijken of uitgaven verminderd kunnen worden. Maar soms is het beter om minder te bezuinigen en inkomsten te verhogen. Belastingverhoging heeft vier belangrijke voordelen: 1. De gemeente kan allerlei nuttige dingen blijven doen voor ons allemaal. 2. De maatregel zelf is eenvoudig en de kosten gering. 3. Lasten kunnen eerlijk verdeeld worden. 4. Ongewenst gedrag (zoals milieuonvriendelijk gedrag) kan ontmoedigd worden. We vertalen onze financiële uitgangspunten in de tabel op de volgende pagina.
4.1. HIER STAAN WE VOOR Ook met de beperkte speelruimte wil GroenLinks een paar financiële uitgangspunten formuleren. •
Voor het voortbestaan van een leefbare wereld. Duurzaamheid zien wij niet als luxe. Het is een voorwaarde om ook in de toekomst met elkaar te kunnen overleven;
•
Voor een menswaardig bestaan voor iedereen. Dat betekent solidariteit met elkaar, zodat mensen die minder te besteden hebben, of door bijvoorbeeld hun gezondheidssituatie grotere uitgaven hebben, zich gesteund weten en ontspannen mee kunnen blijven doen;
•
Voor goed samenleven. De samenleving maken we samen en daarom investeren wij in sociale cohesie, een schone en veilige samenleving, gelegenheid om talenten te ontplooien en een goed functionerende democratie;
•
GroenLinks vindt dat er geen principieel verschil is tussen bezuinigen en lasten verzwaren. Stoppen met financieel steunen van het zwembad, de fanfare of de bibliotheek is óók lasten verzwaren. De enige keuze is voor wie je lasten verzwaart.
19
4.3. TABEL MET FINANCIËLE UITGANGSPUNTEN Op welke gebieden investeren we en waarop Waarop bezuinigen we dus logischerwijs wel? zijn we terughoudend met bezuinigen? Voortbestaan van een leefbare wereld: Alles wat duurzaamheid bedreigt: • duurzame energie • duurzame mobiliteit: OV en fiets • duurzaam bouwen • duurzaam inkopen en uitbesteden • energieneutrale organisatie • natuurbehoud Een menswaardig bestaan voor iedereen: • primaire zorg • armoedebestrijding • vluchtelingenopvang • participatie: vrijwilligerswerk, • werkervaringsplaatsen, stadswacht Goed samenleven:
niet-milieuvriendelijke subsidies niet-milieuvriendelijke consumptie autoverkeer: onderhoud en aanleg van autoinfrastructuur • afval • energieverspilling Franje, extra’s, zinloze concurrentie: • bureaucratie, management, bestuurskosten • regionale ‘beleidsvorming’ zonder concrete noodzaak (zoals samenvoegen provincies) • marketing, concurrentie tussen bedrijventerreinen
• • • • • • •
• • •
onderwijs wijkwerk veiligheid verkeersveiligheid democratisering kunst inburgering
• • •
Voorzieningen die vooral individuen ten goede komen: lage dichtheid woningbouwlocaties hoge parkeernorm (veel plaatsen) de inzet van ambtelijke capaciteit voor een individuele vergunning op maat.
Wanneer en waar is lastenverzwaring acceptabel? Volgens het beginsel ‘de vervuiler betaalt’ gaat het vooral om het in rekening brengen van maatschappelijke kosten, bijvoorbeeld: • • •
Diftar (prijsdifferentiatie tarieven afvalverwerking): wie meer weggooit, betaalt ook meer Parkeren: gebruik van de openbare ruimte gefaseerd in rekening brengen in de hele gemeente, te beginnen binnen de Rondweg. Energieverspilling (door bijvoorbeeld terrasverwarmers, nachtverlichting, airco-installaties) belasten.
Uiteraard moet bij iedere belasting de opbrengst worden afgewogen tegen eventuele administratieve kosten. Als GroenLinks moet kiezen tussen het wegsnijden van belangrijke Houtense voorzieningen of lastenverzwaring, sluiten we lastenverzwaring niet bij voorbaat uit. Natuurlijk vinden wij het belangrijk daarbij ook te kijken naar de totale lastendruk in relatie tot andere gemeenten. Tenslotte heeft Houten in vergelijking met andere gemeentes vrij lage lasten, de gemeente stond bijvoorbeeld in 2013 op nummer 92 in het landelijke overzicht (1 is het goedkoopste). Vergelijk de cijfers in onderstaande tabel (in euro’s per maand):
Gemeente
Lasten 1 pers. huishouden
Lasten meerpers. huishouden
Nederland gemiddeld
€ 630
€ 697
Bunschoten (1)
€ 488
€ 508
Houten (92)
€ 523
€ 647
Wassenaar (430)
€ 937
€ 1149
Bron: http://www.coelo.nl/digatlas3/index.html 20
TOT SLOT ONZE AMBITIES IN DE ZORG VOOR ELKAAR EN VOOR ONZE OMGEVING WILLEN WE GRAAG WAARMAKEN. WIJ KIEZEN VOOR EEN GEZONDE EN GROENE GEMEENTE. EEN GEMEENTE WAARIN WE SOCIAAL EN SOLIDAIR ZIJN MET ELKAAR. VOOR EEN OPEN GEMEENTE WAARIN WE ONS BETROKKEN WETEN MET ELKAAR EN SAMEN DE TOEKOMST VORMGEVEN. GROENLINKS HEEFT HIER IN HET VERLEDEN BEWEZEN RESULTATEN OP GEBOEKT EN ZAL ZICH HIER OOK DE KOMENDE JAREN MET HART EN ZIEL VOOR INZETTEN.
21
Š GroenLinks Houten 2014 22