Trendrapport Felèz Clothing by gljvink

TREND RAPPORT

DOOR GINA VINK

Studentnr: 3433781 | Datum: 29-01-2018 | Major: Fashion & Branding, AMFI

Trend Rapport | Inhoud

INHOUD 4

Inleiding

INTERNE ANALYSE 6

Merk Concept

Trendgevoeligheid

EXTERNE ANALYSE 10

Doelgroep

Markt Trends

TRENDONDERZOEK OP MAAT 18

Methode

Trend 1: Flexing Feelings

Trend 2: BitchCraft

Trend 3: Bondgenootschap

BRONNENLIJST 98

Bronnenlijst

102

Bijlage

Inleiding | Trendrapport

INLEIDING Felez is een jong kledingmerk dat nog zoekende is naar een concrete en onderscheidende merkidentiteit binnen de druk bezette kledingmarkt. Dit trendrapport zal aan de hand van een interne analyse van het merk en een externe analyse van de mode sector en de doelgroep, verschillende trends verkennen die zowel relevant zijn voor het merk als voor de doelgroep. De resultaten van dit trendonderzoek zullen vertaald worden naar trendprognoses op maat. Deze prognoses dienen als inspiratie voor het ontwikkelen van een visueel en inhoudelijk sterk onderscheidend merkconcept voor Felez.

Vraagstelling | Deelvragen

Felez, 2017

VRAAGSTELLING

DEELVRAGEN

Welke trends zijn zowel relevant voor het ontwikkelen van een sterke visuele merkidentiteit voor het kledingmerk Felez als voor de multiculturele doelgroep van het merk?

1. Welke waarden zijn belangrijk voor Felez? 2. Welke doelgroep sluit het beste aan bij het merk? 3. Welke ontwikkelingen in de modesector zijn relevant voor het merk? 4. Welke trends zijn relevant voor het creĂŤren van een onderscheidende merkidentiteit voor Felez?

Interne Analyse| Felez

Merk Concept

Felez, 2017

‘If spiders unite, they can tie down a lion’ Felez is een streetwear merk dat is opgericht door Jules Schepens in 2017. Het merk is geïnspireerd op de Nederlandse multiculturele samenleving en gelooft in de waarde en mogelijkheid om verschillende culturele groepen bij elkaar te brengen. Het merklogo, de spin, is een symbolische vertaling van de visie van het merk: ‘if all spiders unite, they can tie down a lion’. De spin staat symbool voor het creëren van verbinding en voor de underground stijl van het merk. Daarnaast gaat het ook over verbroedering en empathie. Tegenwoordig worden verschillende culturele groepen steeds meer uit elkaar gedreven door angst en onbegrip voor elkaar. Een overdreven angst voor de ‘ander’ die net als onze angst voor de spin is gebaseerd op het gif dat slechts enkele zeldzame spinnen bij zich dragen. Wees dus niet bang voor de spin, want zij leert ons dat we morgen moeten leven in het web dat we vandaag weven. Felez aims to weave a fabric of society that is plural and inclusive through universal clothing. www.felezclothing.com

Merk Concept | Merk Waardem

Trendkaart Interne Analyse| | Empathic Felez Society

Doelgroep

Visie Arum, qui recustia as rero cuptaspe elendit emquid modist asperiorepti bla saecullest, sam as et que consed ulpa prae ommolen issimusandis aliqui con et, omnia nonsed moditen ducidit atemper natio. Ut dolupta atiumquo optur sequiatio iditat que poribus earumqui nim fugia venihil ipsus elisquid que cuptatiande volum suntotae provit velis accus, quis in earum et facerro Visie Arum, qui recustia as rero cuptaspe elendit emquid modist asperiorepti bla saecullest, sam as et que consed ulpa prae ommolen issimusandis aliqui con et, omnia nonsed moditen ducidit atemper natio. Ut dolupta atiumquo optur sequiatio iditat que poribus earumqui nim fugia venihil ipsus elisquid que cuptatiande volum suntotae provit velis accus, quis in earum et facerro Visie Arum, qui recustia as rero

Felez, 2017

| Trendgevoeligheid TREND GEVOELIGHEID De producten van Felez worden gekenmerkt door een minimalistische en tijdloze streetwear stijl. Het merk wil bewust niet trendsensitief of innovatief zijn op productniveau. Tegelijkertijd heeft het merk wel de ambitie om verassend, creatief, uitgesproken en relevant te blijven in de visuele communicatie van het merk. Inspelen op waardeverschuivingen binnen de beoogde doelgroep door middel van storytelling in beeld en film is voor Felez belangrijk. Op die manier wil het merk spannend en betrokken blijven terwijl het op productniveau weigert mee te bewegen met het â&#x20AC;&#x2DC;fast-fashionâ&#x20AC;&#x2122; tempo. Felez zit met dit merkconcept tussen de Early Adopters en Early majority in op de innovation adoption curve van Rogers. De op culturen gerichte inclusieve en uitgesproken visie van het merk is vernieuwend en relevant. De ambitie om dat ook te blijven maakt dat het merk niet midden in de Early majority categorie thuis hoort maar op het randje.

Felez, 2017

ROGERS DIFFUSION OF INNOVATION CURVE

Rogers Diffusion of Innovation Curve

Externe Analyse| Doelgroep Onderzoek

Doelgroep

Felez geeft aan haar consumenten nog niet concreet te kunnen beschrijven omdat het merk nog zeer jong is. Om die reden is er onderzoek gedaan naar jongeren met behoeften die aansluiten bij de inclusieve en multiculturele merkwaarden van Felez. Daarom is er gezocht naar een evenement waar mogelijk mensen met een specifieke interesse in multiculturele identiteit, hip hop cultuur, uitgesproken meningen en streetwear op af zouden komen. Om die reden is er gekozen voor het evenement â&#x20AC;&#x2DC;Hip hop museumâ&#x20AC;&#x2122; op 13 december 2017 in het Tropenmuseum. Fotografie: HipHop museum, Tropenmuseum, 2017

10 10

De doelgroep bestaat uit personen van 15 tot 45 jaar oud met diverse culturele achtergronden of met een interesse in de wereld en de maatschappij in het algemeen. In het dagelijks leven zijn zij student of actief binnen de creatieve sector. De kledingstijl varieert van athleisure, tot streetwear tot kleding die iets zegt over cultuur. Hoewel hun muzikale voorkeur bij hiphop ligt houden zij niet van de materialistische en individualistische macho-cultuur daar omheen. Zij zien zichzelf eerder als een nieuwe en meer bewuste generatie die zich meer verbonden voelt met de activistische, kritische en empowering toon van deze muziek.

Pains De doelgroep maakt zich zorgen over de nieuwe ontwikkelingen met betrekking tot nationalisme zoals de haat tegen migranten en vluchtelingenkampen, de populariteit van Geert Wilders en het feit dat Trump personen uit Islamitische landen niet langer zijn land binnen laat. Zo gaf Aweng aan dat zij, hoewel zij enorm ambitieus is, een indrukwekkend CV heeft en al haar hele leven in Nederland woont, geen stage mocht lopen in Amerika omdat ze van Iraanse afkomst is. De doelgroep geeft om zaken die met racisme en ongelijkheid te maken hebben en droomt van een samenleving waarin ze zichzelf kunnen zijn en gewaardeerd worden om wie ze werkelijk zijn. Deze behoefte aan integriteit zie je soms terug in hun kleding

11 11

waarin ze door middel van kleur, tekst of symbolen trots laten zien wat hun culturele afkomst is. Zoals een ketting met Afrika hanger, een mooie Hijab of een shirt van een Turks voetbalteam. De manier waarop zij omgaan met frustraties als racisme en ongelijkheid is optimistisch, creatief en met een luchtige toon.

Gains Deze creatieve, bewuste en multiculturele doelgroep verwacht een inclusief product aanbod. Daarnaast voelen zij zich aangesproken tot een empathische, inspirerende en optimistische toon en voelen zij zich sterk aangetrokken tot visueel experimentele en verhalende beelden.

Trendkaart Externe Analyse| | Empathic Doelgroep Society Onderzoek

â&#x20AC;&#x2DC;Ik word altijd beoordeeld op mijn looks en voorkomen. Mensen hebben altijd al een klaar pakketje over mij in hun hoofd, terwijl ik eigenlijk ook hele andere kanten heb. Kanten die zij nooit zullen zien of begrijpen, omdat ze daar niet voor open staan. Ze denken te veel in hokjesâ&#x20AC;&#x2122;

Doelgroep

- Sara Galama, Amsterdam 2017

12 12

sed et repratur, odisiti orp jlahlfa sed et repratur, odisiti orp jlahlfa sed et repratur, odisiti orp jlahlfa

Alle beelden door Tropenmuseum, Hip Hop Museum2017

13 13

Externe Analyse| Markt Trends

Markt trends Om de kansen voor het streetwear merk Felez te verkennen binnen een oververzadigde kledingmarkt, zullen we nu kijken naar drie relevante ontwikkelinen binnen de mode sector.

Burberry x Gosha Rubchinsky, 2017

JARGON VS. STRAATTAAL

nu toegankelijk voor iedereen via live streams op sociale media als Facebook en Instagram. Dit bredere en informelere publiek vraagt om eigenzinnige en controversiele collecties die haaks op de traditionele haute couture wetten staan van de mode-elite. Daarbij raken de catwalk couture en ‘streetstyle’ in elkaar verweven en beginnen zelfs couture merken als Burberry en Chanel te rebelleren tegen de definitie van ‘goede smaak’ in de high fashion wereld. (Gordon, 2016)

De opkomst van high-fashion streetwear ontwerpers zoals Gosha Rubchinsky’s Burberry collectie, Virgil Abloh’s OFFWHITE, Jun Takahashi’s UNDERCOVER en Demna Gvasalia & co’s Vetements tonen volgens i-D magazine een democratisering van de high fashion mode-industrie. Waar catwalk shows een aantal jaar geleden exclusief toegankelijk waren voor de mode-eliten, zoals inkopers, journalisten en smaakmakers, worden deze events

Diesel, 2017

DE GENDER DISCUSSIE Feminisme 4.0, de vierde feministische golf is springlevend. Kenmerkend voor deze feministische golf is ‘intersectionaliteit’, wat zoveel wil zeggen als het denken aan verschillende vormen van uitsluiting tegelijkertijd. (Hul, 2015) Deze afkeer van stereotypering en hokjes denken roept bijvoorbeeld vragen op als: Mag een transgender ook meepraten over het vrouwelijk lichaam? Worden mannen niet ook beperkt door mannelijke stereotyperingen? En wordt er wel genoeg aandacht besteed aan niet-Westerse vrouwen in het feministische debat? (Gina Vink, Trendlandschap, 2017). Het gaat dus niet meer zozeer over het vergelijken van de verschillende genders, maar juist over een bevrijding van gender labels. Het probleem van gender in mode is dat het ons

decennia lang voorschreef hoe we zouden moeten zijn. Het reduceerde ons zicht tot smalle begrippen als mannelijkheid en vrouwelijkheid terwijl mensen in werkelijkheid veel meer zijn dan dat. Om die reden schreef mode theoreticus Anouk Tan het boek ‘De Dictatuur van de Jarretels’ waarin zij mode ontmaskert als machtssysteem dat een beperkend idee verkondigt op identiteit en seksualiteit, op mannelijkheid en vrouwelijkheid. (Tan, 2018) Deze genderdiscussie heeft inmiddels gezorgd voor een enorm aanbod van gender-inclusieve collecties met kleding die zowel door mannen als vrouwen gedragen kunnen worden. Daarnaast is ook het doorbreken van gender stereotyperingen in beeldtaal de norm geworden.

Trendkaart Externe Analyse| | Empathic Markt Society Trends Anti-Brexit STAY collectie van Britse ontwerper Daniel W. Fletcher werd gepresenteerd in de vorm van een zit-protest buiten de deuren van het London Fashion Week event, 2017

16 16

MODE ALS POLITIEK PAMFLET â&#x20AC;&#x153;Marketinggoeroe Philip Kotler en Christian Sarkar constateren dat merken zich steeds meer gaan gedragen als activisten. Het verkopen van producten of diensten met alleen winst als einddoel voldoet al lang niet meer. Merken moeten tegenwoordig ergens voor staan, gedreven door de intentie om de wereld te verbeteren. Dit komt volgens Kotler en Sarkar doordat Millenials, een van de grootste demografische groepen op dit moment, enorm hoge verwachtingen hebben van merken. Zij zijn opgegroeid

in een wereld met grote problemen zoals vervuiling, uitbuiting van mensen, terrorisme, polarisatie, Trump, de Brexit en de vluchtelingen crisis. Merken spelen in op de verontwaardiging en woede van mensen door een eigen standpunt in te nemen binnen deze ontwikkelingen. Daarbij gedragen zij zich als aanjagers van verandering door te strijden voor bijvoorbeeld een duurzamere, rechtvaardigere of tolerantere toekomst voor iedereen. (Kotler & Sarkar, 2017)â&#x20AC;? (Gina Vink, Trendbronnen, 2017)

CONCLUSIE De onrealistische droomwereld van de mode-industrie begint steeds meer te veranderen in een realistische representatie van de werkelijkheid. Felez speelt hier met haar merkfilosofie al goed op in door de culturele diversiteit van de samenleving te willen omarmen en vieren. Wat we uit het marktonderzoek kunnen opmaken is dat het intersectionele feminisme van nu nauw verbonden is aan dit multiculturele concept. Verschillende culturen kennen namelijk ook verschillende definities van vrouwelijkheid en mannelijkheid. Om meer diepgang en onderscheidend vermogen te krijgen binnen het omarmen van culturele diversiteit is het voor Felez wellicht interessant om te kijken naar trends met betrekking tot culturen, mannelijkheid en vrouwelijkheid. Nobody Has To Know Amsterdam fashion label zonder labels, The Uncut denim collectie, 2016

17 17

Trendonderzoek | Intuitive Forecasting

TREND ONDERZOEK Voor het trendonderzoek zal er gebruik worden gemaakt van intuitive forecasting. Deze vorm van trendonderzoek is ontstaan vanuit de mode industrie en wordt gekenmerkt door een balans tussen intuitie en rationaliteit. Door het verzamelen van feiten uit het heden en verleden kunnen we intuitief creatieve en onverwachte verbanden leggen. Voor het organiseren van de intuitie gebruiken we de CRAT-methode (Current Retrospect Analysis Trend-methode) (Harding 1991) 1. HUNCH Om te starten met intuitive trendwatching zal er eerst een voorgevoel (HUNCH) geidentificeerd worden. Dit wordt gedaan door het invullen van de zin: “Er is iets met xx deze dagen.“

2. CRAT ANALYSE Om de intuitie the organiseren en te ordenen maken we gebruik van de CRAT methode, door trend onderzoek te doen binnen de vijf codes van het ‘nu’ en de vijf codes van het ‘verleden’ zullen we de HUNCH uitdiepen.

3. EVIDENCE WALL Om de informatie uit de CRAT methode met elkaar te kunnen verbinden en een waardeverschuiving te kunnen destileren, brengen we de informatie samen in een visuele evidence wall. Op die manier kan de essentie van de trend gevangen worden.

4. FORECAST Op basis van de gevonden trends zal er trend advies op maat gegeven worden.

18 18

| CRAT Methode

CURRENT (nu)

Straat

Kunst

Industrie Media Mensen

COMPARE & DECIDE

Geschiedenis Theorie Cultuur

Contra

Maatschappij

RETROSPECT (hoe/ waarom)

CRAT Methode, Harding 1991

LEESWIJZER Iedere trend zal beginnen met de hunch, het voorgevoel waarmee het trendonderzoek van de desbetreffende trend begon. Deze hunch zal vergezeld worden door de evidence wall, een visuele conclusie die de essentie van het trendonderzoek vangt. Vervolgens zal de conclusie van het CRAT onderzoek gepresenteerd worden op mega niveau (ontwikkelingen die langer dan 30 jaar duren), macro niveau (veranderingen in waarden en behoeften) en micro niveau (veranderingen in het aanbod op de markt). Daarna zal de waardeverschuiving (de macro trend) onderbouwd worden met minimaal drie CURRENT codes en minimaal drie RETROSPECT codes. Tot slot zal er na iedere onderbouwing een prognose van de trend voor Felez volgen.

19 19

FLEXING FEELINGS The New Originals, Marcus Branch, 2018

Hunch| Roze Rappers 1.

Evidence Wall | Flexing Feelings

HUNCH ER IS IETS MET ROZE RAPPERS... Een ghetto-achtige ketting met het woord ‘faggot’ erop. Een gangmember-achtige glitter bandana, kanten panty en roze tracksuit. Zachte, poezelige texturen, pastel tinten en bloemen. Nagellak en tranen. Er is iets met roze rappers en provocatie binnen de hypermannelijke hip-hop cultuur.

7. 1. Rapper Bokoesam, @bokoesam, Instagram, 2017 2. ‘Faggots Hate’, Marcus Branch, 2017 3. Spring/Summer 2017, Nao Serati, 2017 4. Roze Nagellak, Young Thug, 2017 5. Remi album cover, Ronnie Flex, 2017 6. Ray Fuego x Puma editorial, Puma, 2017 7. Why be homophobic? Frank Ocean, 2017

Trendkaart Hunch| Roze | Empathic Rappers Society RESPOND REACT

Doelgroep

Acese volupta que pro que simil ipiciisit doluptatur? Igent di oditata quidis volupta nis mint mo magnatiorio toriae sus ipsam, sintiore sam necupid molendam es digenec totatquam, ex exeribus, officidi conserum facearume et rectatetur sus. Rati dolla volupta dist landant vendam ditam cusapelicim liquis as aut re eaquam eum quate sus evelendam, tem iumento reptis aceaque occusdam velecusam nonsequam harum facepero culpa dolorerem. Berferf erspitaspe sandi ratio. Et aut quosa ium que corrovit odit, con et optatur, tempore sapient iaspis disim que conem nulleserum fugiandus, officaeris incient etur? Am, que voluptae. Andia si si dolorese omnis et dolenis quias esenimenihil ipit ullant volorro volores poreped exeritatem eturitam alitatem facepero berae cus doloria doloribusdae venis dis etur alit volorep edicim inusa dis ab incte esti omnis ipiet etum et lam velestrupta dolorerum dolorem poreptia qui nonectat. Doloreium laut velique volorum il mos ute nobit ut aciet et ommodipid etur autem laboreius sequia simet, optatur, quodit audae necaes aute estrum adis endusam comnisquas repudamus modipid untiore posam aspedisque maior autem. Ut anturist rest vel mint volest archit lam

Fall/Winter collectie, Nao Serati, 2016

24 24

Synthese CRAT Onderzoek | Flexing Feelings ER IS IETS MET ROZE

TRENDS Doelgroep

EMPATISCHE MAATSCHAPPIJ Mega trend

“Steeds meer jongeren voelen een enorme druk om te voldoen aan het perfecte plaatje”, stelt documentairemaakster Sanne Kooiman (23). “Een deadline halen op je werk, hoge cijfers halen voor je studie, vaak naar de sportschool en nog even een mooi plaatje van jezelf posten op Instagram: jonge mensen ervaren prestatiedruk met serieuze gevolgen als burn-outs en depressie.” Als reactie op de prestatiemaatschappij ontstaat er een groeiende behoefte aan authenticiteit, kwetsbaarheid, de menselijke maat en imperfectie. De empathische maatschappij probeert weer in contact te komen met zichzelf en zijn omgeving door bewust te luisteren. (Kooiman, 2017)

FLEXING FEELINGS Macro trend Over het algemeen wordt er van mannen verwacht dat zij hard zijn, dat zij geen verdriet en onzekerheid kennen en zelden hun kwetsbaarheid of emoties tonen. Dit stereotype beeld van mannelijkheid is verstikkend en beknellend. De hip-hop cultuur wordt gekenmerkt door een extreem stereotype beeld van mannelijkheid dat sed etvolgens repratur, wetenschapper antropologie Nayo Sasaki-Picou kenmerkend is geworden odisiti orp jlahlfa voor de huidige definitie van ‘Zwarte mannelijkheid’ in de Westerse cultuur. Volgens sed et repratur, Ashton Sanders is Zwarte mannelijkheid daardoor eerder een masker dat odisitiacteur orp jlahlfa sed etjongetjes repratur, uit de Zwarte gemeenschap op leren zetten om geaccepteerd te worden odisitiinorp jlahlfa hun omgeving. Ook rapper Ronnie Flex stelt dat veel rappers rond lopen met twee gezichten, ondanks dat het in de rapwereld vaak draait om wie ‘the realest’ is. Om die reden ontstaat er een groeiende behoefte aan grenzeloze expressieve vrijheid van gevoelens, emoties en identiteit onder Zwarte mannen.

Visie Arum, qui recustia as rero cuptaspe elendit emquid modist asperiorepti ROZE RAPPERS

1. 2. 3. 4. 5.

bla saecullest, sam as et que consed ulpa prae ommolen issimusandis aliqui con et, odisiti omniaorpnonsed moditen ducidit atemper natio. Ut dolupta atiumquo sed et repratur, Hiphop is dead,iditat lang leve poëzie! De trend ‘Roze gaatipsus over elisquid een nieuwe jlahlfa optur sequiatio que poribus earumqui nim Rappers’ fugia venihil que benadering van het hip-hop fundament. Het uitten van sociale kritiek en het sed et repratur, odisiti orp cuptatiande volum suntotae provit velis accus, quis in earum et facerro Visie Arum, jlahlfablootleggen van de dagelijkse ‘struggles’, krijgen een nieuwe gedaante in het licht qui recustia as rero cuptaspe elendit emquid modist asperiorepti bla saecullest, sed etvan repratur, odisiti orp de huidige genderdiscussie. Daar waar het stereotype beeld van mannelijkheid jlahlfa sam et queextreem, consedbeknellend ulpa prae ommolen issimusandis aliqui confelle et, tegenreactie omnia nonsed hetasmeest en hardnekkig is, ontstaat nu een sed et repratur, odisiti orp moditen ducidit atemper natio. Ut dolupta atiumquo optur sequiatio iditat que jlahlfavan binnen uit. Net als de punkers in de jaren zeventig, verzetten rappers zich nu poribus earumqui nim fugia venihil cuptatiande volum suntotae tegen deze hypermannelijke cultuuripsus doorelisquid zich op que de meest ongepaste manier te sed et repratur, odisiti orp provit velis accus, quis inRoze, earum et facerro Visie Arum, qui recustia rero super vrouwelijk. paars, bloemetjes, een tenger lichaam, as nagellak, jlahlfagedragen: Micro trend

enodisiti rokken 6. sed etjurken repratur, orp worden ingezet als een wapen van verzet om het stereotype jlahlfabeeld van ‘zwarte’ mannelijkheid te ondermijnen. Niets is echter en sterker dan 7. sed etde repratur, odisitivan orp de onderbuik en niets vraagt om meer kracht en ballen dan het eerlijkheid jlahlfa tonen van de diepste en rauwste gevoelens. Rappers in de 21ste eeuw flexen echte 8. sed et repratur, odisiti orp jlahlfatranen in plaats van getatoeëerde tranen, strippen tot hun ziel, tonen zwakte en dragen pink als punkers en make-up wanneer zij dat willen. 9. sed etkwetsbaarheid, repratur, odisiti orp jlahlfa

25 25

MESSAGE TO SELF I’m held back. by my own hesitance, my own doubt. why do I question de validity of my expression? if it’s needed. if it’s pompous. if it’s self-centered. why do I feel apprehensive to share - me? I feel that the decisions I make need much more weight behind them. thus, I wait behind them. I have embers in my heart. burning, to ignite the spark that will set aflame this wall I’ve built. I am art. I am my medium my canvas my platform. I am more than I know myself to be. I just have to continue to meet - me. I grant myself permission to explore unapologetically instead of remaining prisoner to my own excuses and fear. I affirm that I am capable and deserving of all that I dream and share my reflection to encourage others of the same. Spoken Word (Branch, 2017) www.marcusbranch.com

Zelfportret, Marcus Branch, 2017

Trendkaart Flexing Feelings| | Empathic Media Society

Doelgroep

Moonlight poster, Jenkins 2016

28 28

Moonlight | Film

MOONLIGHT De film Moonlight is een drieluik over de kinder, tiener en volwassen levensfase van het Afro-Amerikaanse jongetje Chiron dat opgroeit met een verslaafde moeder in een achterstandswijk. Alsof dat nog niet zwaar genoeg is wordt hij ook nog eens gepest en verstoten door de andere kinderen omdat hij klein, tenger, homoseksueel en introvert is. Terwijl Chiron steeds beter begint te begrijpen waarom hij precies gepest wordt, vormt hij zichzelf langzaam om tot een harde, gespierde macho versie van zichzelf. Het blijkt te werken. Door dit nieuwe imago krijgt hij steeds meer respect en erkenning uit zijn omgeving. De vraag ‘Who is you?’ keert steeds terug en

galmt als een kanon door de twijfelende stiltes van Chiron tijdens de film. (Jenkins, 2016) ‘Growing up, Black masculinity within the Black community is like a social mask people put on in order to fit in’, verteld acteur Ashton Sanders (Chiron) uit eigen ervaring. Volgens Sanders opent de film Moonlight een dialoog over het soms verstikkende masker van mannelijkheid. (Thompson, 2016)

‘All I could do was to do what folks thought I should be doing. I wasn’t never really myself...’ - Chiron

1. sed et repratur, odisiti orp jlahlfa 2. sed et repratur, odisiti orp jlahlfa 3. sed et repratur, odisiti orp jlahlfa 4. sed et repratur, odisiti orp jlahlfa 5. sed et repratur, odisiti orp jlahlfa 6. sed et repratur, odisiti orp jlahlfa 7. sed et repratur, odisiti orp jlahlfa 8. sed et repratur, odisiti orp jlahlfa Moonlight still, 9. sed et repratur, odisiti orp jlahlfa

Jenkins 2016

29 29

Flexing Feelings | Industrie

Pansy Magazine Cover, Sam Ramirez, 2017

30 30

Pansy Magazine | Digitaal Mode-Tijdschrift

PANSY MAGAZINE Pansy is een Engels scheldwoord voor mannen die zich niet ‘mannelijk’ kleden of gedragen of die een vorm van kwetsbaarheid hebben getoond. Kortom, een pakkende titel voor het digitale tijdschrift PANSY magazine, opgericht in 2016 door de Zuid Afrikaanse Michael Oliver Love. Het tijdschrift voor progressieve mannenkleding richt zich op het deconstrueren van mannelijkheid en het herdefiniëren van ‘mannenkleding’. (Love, 2016)

South Africa Fashionweek report in Pansy Magazine:

Spring/Summer 2017 collectie, Rich Mnisi & Thebe Magugu, South Africa Fashionweek

Spring/Summer 2017 collectie, Dicker, South Africa Fashionweek

31 31

Trendkaart Flexing Feelings| | Empathic Personen Society

Doelgroep

Visie Arum, qui recustia as rero cuptaspe elendit emquid modist asperiorepti bla saecullest, sam as et que consed ulpa prae ommolen issimusandis aliqui con et, omnia nonsed moditen ducidit atemper natio. Ut dolupta atiumquo optur sequiatio iditat que poribus earumqui nim fugia venihil ipsus elisquid que cuptatiande volum suntotae provit velis accus, quis in earum et facerro Visie Arum, qui recustia as rero cuptaspe elendit emquid modist asperiorepti bla saecullest, sam as et que consed ulpa prae ommolen issimusandis aliqui con et, omnia nonsed moditen ducidit atemper natio. Ut dolupta atiumquo optur sequiatio iditat que poribus earumqui nim fugia venihil ipsus elisquid que cuptatiande volum suntotae Remi album cover, Ronnie provit velis accus,Flex, quis in earum et facerro Visie Arum, qui recustia as rero 2017

32 32

Ronnie Flex | Rapper

RONNIE FLEX ‘Remi’, het nieuwe album van Nederlandse rapper Ronnie Flex, is een verwijzing naar het eenzame jongetje uit het boek ‘Alleen op de wereld’. Flex gebruikt deze verwijzing als metafoor voor zijn vreemde positie als introverte en tengere rapper in een extraverte en macho rap wereld. De cover van het album bestaat uit een

zelfportret waarin Flex met neergeslagen ogen naar de grond kijkt en een échte traan schaamteloos over zijn wang laat rollen. Ronnie flexed met kwetsbaarheid en toont ballen met echte emoties in plaats van de welbekende getatoeëerde gangster traan. (Flex, 2017)

‘Ik denk dat ik een bril moet hebben. Want ik zie steeds meer mensen met twee gezichten.’ - Ronnie Flex 1. sed et repratur, odisiti orp jlahlfa 2. sed et repratur, odisiti orp jlahlfa 3. sed et repratur, odisiti orp jlahlfa 4. sed et repratur, odisiti orp jlahlfa 5. sed et repratur, odisiti orp jlahlfa 6. sed et repratur, odisiti orp jlahlfa 7. sed et repratur, odisiti orp jlahlfa @ronnieflex010, 8. sed et repratur, odisiti orp Instagram, 2017 jlahlfa 9. sed et repratur, odisiti orp jlahlfa

33 33

Flexing Feelings | Kunst

â&#x20AC;&#x2DC;My series presents the truth about the sensitivity of boys, especially boys of color. Their negative depiction in popular media contributes to a lack of empathy for themâ&#x20AC;&#x2122; - Jeana Lindo

Inzendingen voor Black Boy Feelings: Boyhood, Jeana Lindo, 2017

34 34

Black Boy Feelings | Kunst Bundel

BLACK BOY FEELINGS Richard Bryan en Jeana Lindo willen met het boek Black Boy Feelings een einde maken aan het beknellende concept van Zwarte mannelijkheid en het idee dat Zwarte mannen hun emoties en gevoelens moeten opsluiten en verbergen. Het boek bestaat uit een verzameling van bijna

100 essays, gedichten, fotoâ&#x20AC;&#x2122;s en kunst inzendingen waarin Zwarte mannen hun gevoelens uiten. Volgens Bryan is er op dit moment veel te weinig ruimte voor mannen om hun kwetsbaarheid en gevoelens te tonen. (Richard Bryan & Jeana Lindo, 2017)

Black Boy Feelings: Boyhood, Richard Bryan & Jeana Lindo, 2017

35 35

Flexing Feelings| Geschiedenis

NWA (Niggaz With Attitudes), gangsta rapgroep uit Compton die hip hop in de jaren tachtig populair maakte. Mede dankzij de sociale kritiek in hun teksten.

Drake zorgde er in de jaren 00 voor dat het rappen over gevoelens en emoties niet langer gezien werd als iets dat uitsluitend voor vrouwen was weggelegd.

36 36

Turqoise roest fotografie, Janet Jeffers , 2013

A Man’s World | Mannelijkheid in Hip-Hop

A MAN’S WORLD Hip-hop muziek staat bekend als een genre dat in de jaren tachtig werd ontwikkeld door Afro Amerikaanse mannen als een middel om hun frustraties over racisme en onderdrukking in de Amerikaanse maatschappij te uiten. Hip-hop cultuur fungeerde als een wapen om de macht van Zwarte mannen te versterken tegenover het witte Amerikaanse patriarchaat. Dit verzet uitte zich in protestsongs met een agressieve, intimiderende en rebelse toon. Zo gaat het nummer Fuck the Police van NWA over de mishandeling en discriminatie van getinte Amerikanen door de witte politie in Amerika. Nadat hiphop als muziek genre een commercieel succes werd, uitte de rappers hun macht door middel van overdreven veel en grote sieraden, accessoires, auto’s, wapens, tattoo’s en vrouwen. De hypermasculine en hyperseksuele manier waarop deze mannen zich profileerden is volgens wetenschapper antropologie Nayo SasakiPicou kenmerkend geworden voor de huidige definitie van ‘Zwarte mannelijkheid’ in de Westerse cultuur. Rappers waren sterke leiders en rolmodellen binnen de Zwarte gemeenschap. Hun mannelijkheid ontwikkelde zich tot een symbool van verzet, status en succes die gekenmerkt werd door heterosexualiteit, homofobie en ‘hardheid’. Om die reden is er tot voor kort weinig ruimte geweest voor vrouwen leden van deorp LGBTQ+ gemeenschap 1. sedof et repratur, odisiti jlahlfa binnen de hip-hop cultuur. (Sasaki-Picou, 2. sed2014) et repratur, odisiti orp 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9.

internet werd hip-hop muziek rond de millenniumwisseling bekender onder een breder publiek. Dit zorgde voor een enorme verandering in idealen, meer creatieve vrijheid, meer experiment en uiteindelijk voor het ontstaan van alternatieve hiphop genres. Het oog van commerciële hiphop verschuift van de exclusieve hypermannelijke gangsta rap-esthetiek naar een tijd-perk van inclusieve ‘luxerap’ waarin de mogelijkheden oneindig zijn. Deze verschuiving van exclusiviteit naar inclusiviteit herdefinieert wat het betekend om geaccepteerd te worden in de hip-hop cultuur en opent deuren voor kunstenaars die bereid zijn om grenzen te verleggen en taboes te doorbreken. Zo leidde Drake een nieuwe stroming hiphop artiesten als Kid Cudi en Lupe Fiasco die niet langer zongen over geweld maar over liefde en eenzaamheid. En rapper Frank Ocean schreef in 2012 hip-hop geschiedenis door openlijk uit te komen voor zijn biseksualiteit. (Massagli, 2015)

jlahlfa door sedMede et repratur, odisitide orp opkomst van het jlahlfa sed et repratur, odisiti orp jlahlfa sed et repratur, odisiti orp jlahlfa sed et repratur, odisiti orp jlahlfa shirt, sed et repratur, odisiti Anti-homophobia orp jlahlfa Frank Ocean , 2017 sed et repratur, odisiti orp jlahlfa sed et repratur, odisiti orp jlahlfa

37 37

Flexing Feelings | Maatschappij

Bokoesam als bokoeyonce, rapper en vader, 2016 Roses from Wargemont schilderij, Pierre Auguste Renoir, 1881

38 38

Roze Rebellen | Genderdiscussie

ROZE REBELLEN rapper Young Thug vrouwenkleding zoals rokken en jurken en noemt hij zijn vrienden ‘bae’s’. (Hairston, 2015) Ook Nederlandse rapper Bokoesam draagt veel roze kleding, fotografeert zichzelf met bloemetjes en lakt zijn nagels. Beide rappers geven aan dat zij veel negatieve reacties en kritiek krijgen van hip-hop fundamentalisten. Maar volgens deze roze rebellen is het hoog tijd dat ook de hip-hop cultuur toleranter wordt tegenover alternatieve mannelijkheden. (Pisart, 2017)

De huidige genderdiscussie heeft ervoor gezorgd dat de grenzen tussen mannelijkheid en vrouwelijkheid steeds meer vervagen. Daarnaast proberen steeds meer ouders hun kinderen bewust niet in gender hokjes te duwen tijdens de opvoeding. (Wouters, 2015) Deze ontwikkelingen zouden een reden kunnen zijn dat er juist nu een vorm van verzet ontstaat tegen het beperkende hokje van ‘mannelijkheid’ binnen de hiphop cultuur. Daar waar het stereotype beeld van mannelijkheid het meest extreem en hardnekkig is, ontstaat nu een felle tegenreactie van binnenuit. Zo draagt

‘In rock is het een ding, in pop is het ook logisch, alleen in rap is het raar om je vrouwelijkheid te tonen.’ - Rapper Donnie, 2017 Dazed and Confused Magazine: Autumn issue Young Thug covershoot, Harley Weir, 2015

39 39

Trendkaart Flexing Feelings| | Empathic Theorie Society

Doelgroep

40 40

Genderrollen | Gender Theorie

GENDERROLLEN Is ons biologische geslacht bepalend voor de manier waarop een persoon zich zou moeten gedragen binnen de samenleving? Heeft vrouwelijkheid en mannelijkheid eigenlijk wel iets te maken met ons geslacht of is gender eerder een sociale constructie? Deze vragen staan centraal in Judith Butlers essay ‘Performative acts and gender constitution’. Butler stelt dat het lichaam in feite betekenisloos is. Het heeft geen inherent vaste kern waarin staat geschreven dat het mannelijk of vrouwelijk is. Volgens Butler is het lichaam eerder opgebouwd uit een opeenstapeling van historische en culturele betekenissen die de omgeving eraan toeschrijft. Gender is dus eerder een rol die wordt aangeleerd en opgelegd vanuit de omgeving. (Butler, 1988) Jongens en meisjes zijn onmiskenbaar biologisch verschillend, maar socialisatie overdrijft de verschillen en zet vervolgens een ontwikkeling in gang

1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9.

waarin deze worden bevestigd. Zo leren we jongens hun innerlijk te maskeren omdat we van hen verwachten dat ze ‘harde mannen’ worden. We maken hen bang voor angst, zwakte en kwetsbaarheid. Dit maakt hun ego kwetsbaar. Om die reden leren we meisjes om hen tegemoet te komen door zichzelf weg te cijferen en zich klein te maken” stelt de Nigeriaanse feministe Chimamanda Adichi (C.N. Adachi, 2017). Als genderrollen inderdaad sociaal geconstrueerd zijn dan kunnen deze uiteindelijk ook weer gedeconstrueerd worden. Zo zien we bijvoorbeeld dat ‘roze rappers’ zich symbolen toe eigenen met betekenissen die zijn toegeschreven aan ‘vrouwelijkheid’. Roze, paars, bloemen, een tenger lichaam en gevoeligheid worden ingezet als wapen om de traditionele betekenissen van mannelijkheid te ondermijnen.

‘Masculine and feminine roles are not biologically fixed but socially sed et repratur, constructed.’ odisiti orp jlahlfa sed et repratur, odisiti orp jlahlfa sed et repratur, odisiti orp jlahlfa sed et repratur, odisiti orp jlahlfa sed et repratur, odisiti orp jlahlfa sed et repratur, odisiti orp jlahlfa sed et repratur, odisiti orp jlahlfa sed et repratur, odisiti orp jlahlfa sed et repratur, odisiti orp jlahlfa

- Judith Butler

@pansymagazine, Instagram, 2017

41 41

Forecast & Advies | Flexing Feelings

FORECAST In 2019-20 zullen we niet langer denken in mannelijk of vrouwelijk maar eerder in mannelijkheden en vrouwelijkheden. Waar kledingmerken zich tot nu toe bezighielden met het negeren van verschillen door middel van uniseks collecties, zullen merken in de toekomst juist focussen op verschillende uitingen van gender door middel van multiseks collecties. Bereid je voor op een groeiende behoefte aan radicale zelf-expressie en het omarmen van mannelijkheden en vrouwelijkheden in alle vormen en maten.

ADVIES FOTOSHOOT Om de multiculturele en inclusieve merkidentiteit van Felez wat diepgang te geven, zou het merk met een fotoshoot kunnen laten zien hoe het de expressie van gender binnen verschillende culturen omarmd. Toon contrasten tussen hard en zacht en alles daar tussen in. Gebruik symbolen uit harde en mannelijke omgevingen zoals hip-hop of het leger en maak ze zacht en vrouwelijk. Verander bijvoorbeeld poezieplaatjes in tattoo’s of toon gevoelens door harde rap teksten te veranderen in zachte rijm, en voeg deze toe aan de foto’s. Wissel in de styling tussen rauwe, ingetogen ‘streetstijl’ en expressieve, frivole dandy- of discostijlen.

Royal Guard, Brand Ammo for POP magazine, 2017

Editorial: The Second of our Reign, AnOther Man Magazine, 2017

Imma, fotograaf onbekend

Do You Believe in More?, Nike x Fka Twigs, 2017

BITCH CRAFT

Hunch| Spiritueel Feminisme

Evidence Wall | BitchCraft

HUNCH Er is iets met spiritualiteit en feminisme... Heksen en godinnen als feministische rolmodellen. Eigenzinnige, onbuigzame, mystieke vrouwen. Genadeloze vervloekingen zoals #metoo. Astrologie en de betekenis van seizoenen, manen en sterren. De herwaardering van eeuwenoude spirituele levenslessen en geneeswijzen. Zelfliefdes rituelen, genezende stenen en beschermende spreuken. Er is iets met spiritualiteit, feminisme en de betoverende magie van vrouwen die schaamteloos veel van hun vrouwelijkheid houden.

7. 1. Meisje als Hindugodin van de wijsheid: Krishna, @Paracosm (kunstenaar) instagram, 2017 2. Wicked Witch of the West (movie), L. Frank Baum, 1939 3. Transgender Lea T als Venus, Elle Brazil, 2017 4. The Honeymoon Suite, Juno Calypso, 2017 5. Healing Crystal Infused Water, Goop.com, 2017 6. Sterrenbeeld sieraden, Gypsy Bruja, 2017 7. Do You Believe in More? Nike x FKA Twigs, 2017

Trendkaart Hunch| | Spiritueel EmpathicFeminisme Society

Doelgroep

Still uit de Black Girl Magik promo video, Black Girl Magik collective, 2017 www.blackgirlmagik.com

48 48

Synthese CRAT Onderzoek | BitchCraft

TRENDS INDIVIDUALISERING Mega trend Heksen, sletten en feministen delen een aantal sterke gemeenschappelijke kenmerken: radicale onafhankelijkheid, lichamelijke zelfbeschikking en ongetemde vrouwelijkheid. Misschien kunnen we deze groep powervrouwen beter samenbrengen onder de term BITCH, en de betekenis van het woord veranderen naar een afkorting van ‘Better In Taking Care of Herself’. Al sinds de eerste feministische golf in de jaren zestig vechten vrouwen voor vrijheid om te kunnen zijn wie ze willen zijn, te kunnen zeggen wat ze vinden en om gehoord te worden door diegenen die hen de mond snoeren. Maar gedreven door de opkomst van de ‘mind en body wellness’ beweging, zoeken feministen de oplossing nu vooral binnen zichzelf in de vorm van spiritualiteit en magie.

BITCHCRAFT Macro trend Spiegeltje, spiegeltje aan de wand, wie is de mooiste van het land? De boze heks in Sneeuwwitje hield duidelijk niet van zichzelf en vulde haar leegte door constant te vragen om bevestiging van haar magische spiegel. Die overigens een mannelijke stem had. Zijn definitie van schoonheid leek voor haar de enige waarheid te zijn en daarom liet ze haar gevoel van eigenwaarde compleet afhangen van zijn mening. Sneeuwwitje is natuurlijk een fictief sprookje. Maar het negatieve zelfbeeld van de boze heks en de macht die de mannelijke spiegel daardoor over haar heeft, weerspiegelen wel degelijk onderwerpen die geworteld zijn in de realiteit. Gelukkig is de moderne heks van nu een spirituele feminist die zich niet laat beinvloeden door de verwachtingen van haar omgeving. Ze is een onbuigzame vrouw die in contact staat met zichzelf, met de natuur en haar Godinnen. Zo viert ze de magie van zelfliefde en gelooft ze in de helende krachten van de natuur, spiritualiteit, magie en zusterliefde. De trend BitchCraft gaat over het manifesteren van innerlijke krachten, als een vredelievende aanslag op de patriarchale macht. #Namaslay!

SOUL INFLEUNCERS Micro trend Professionele zelf-liefdes priesters en spirituele gidsen houden zich bezig met het genezen en versterken van de vrouwelijke geest. Zij organiseren bijeenkomsten en schrijven boeken over mythische vrouwelijke rolmodellen en godinnen, rituelen, meditatie en mindfullness ter bevordering van de innerlijke kracht en mentale weerbaarheid.

49 49

Trendkaart Hunch| | Spiritueel EmpathicFeminisme Society

Doelgroep

Synthese CRAT Onderzoek | BitchCraft

MEDICIJNEN VAN MOEDER AARDE Micro trend Wanneer je in de middeleeuwen ziek werd of stierf, dan was dat omdat God dat wilde. Toch waren er in die tijd eigenzinnige mensen die zich, tegen de wil van God in, waagden aan geneeswijzen. Deze heidense genezers geloofden dat de menselijke geest was verbonden met de natuur en dat het lichaam en de geest genezen konden worden door de natuurlijke krachten van planten. Als dank voor hun goede intenties, werden zij beschuldigd van hekserij en verbrand op de brandstapel. ‘Every woman is the daughter of a witch they didn’t burn’, stelt schrijfster Lisa Lister in haar boek ‘Witch: Unleashed. Untamed. Unapologetic’. Dat hekserij inderdaad nog steeds volop aanwezig is, blijkt uit verschillende signalen die wijzen op een groeiend commercieel succes van alternatieve en natuurlijke geneeswijzen. Middelen voor vrouw-georiënteerde magie, zoals jade en kwarts ‘yoni eggs’ ter bevordering van de vruchtbaarheid of helende en beschermende kristallen, zijn nog maar het begin van een enorm spiritueel wellness aanbod. Met deze medicijnen van moeder aarde, voelen vrouwen zich krachtig en leren zij te vertrouwen op hun gevoel en intuïtie.

Print met beschermende spreuken en symbolen en een verwijzing naar de blauw gekleurde Hinduistische beschermgodin Kali. Pyjama collectie, Fka Twigs, 2017

Witch Manifesto “For centuries, the dominant culture has persecuted anyone who dares to be different. The gentle healers, The midwives, The queers, The single ladies, The wise elders, The pagans, The foreigners, The wild women. Being different is threatening to the status quo, Especially when it’s shrouded in the mysterious sacred feminine. Those who seek to oppress and suppress us, Have always called us ‘witches’ to silence us. If you are a woman and dare to look within yourself, You are a witch. A witch is a woman with power, agency and sovereignty, And she has it on her terms. She is self-sourced, And freely communes with her spirit, nature and Gods. A witch is a woman in her power, Unleashed, untamed, and unapologetic. She channels an energy in the name of progress, justice and harmony, By tapping into the power within”

Womens International Troublemakers from Hell (W.I.T.C.H., 2017) www.witchpdx.com

Marcus Branch, Zelfportret, 2017

Trendkaart BitchCraft| | Empathic Media Society

Doelgroep

Witches, sluts, feminists: Conjuring the sex positive, Kristen J. Sollee, 2017

54 54

Hex The Patriarchy | Genadeloze Vrouwen

HEX THE PATRIARCHY Dit jaar zijn er verschillende boeken uitgebracht over heksen in combinatie met feminisme. Zo schreef Kristin J. Sollee in haar boek witches, sluts, feminists: conjuring the sex positive, over hoe mannen altijd gevreesd hebben voor machtige vrouwen. Niet voor niets noemden rechtse democraten de eerste vrouwelijke presidentskandidaat in Amerika, Hilary Clinton, een ‘witch with a capital B’ tijdens de verkiezingen in 2016. De zelf geregisseerde vrouwelijkheid en de seksuele en intellectuele vrijheid maakt heksen, sletten en feministen tot een ultieme aanslag op de mannelijke macht (Sollee, 2017). Valerie Droeven schrijft om die reden in ‘De Standaard’ dat we onze dochters niet langer moeten vertellen dat zij voorzichtig moeten zijn, want daarmee leren we hen dat zij zich moeten schamen en verontschuldigen voor hun vrouwelijkheid (Droeven, 2017). Deze behoefte aan schaamteloosheid en radicale zelfbeschikking zie je ook

terug in de huidige klopjacht op mannen die misbruik hebben gemaakt van het vrouwelijke lichaam, schaamte en hun mannelijke macht. Met de spreuk ‘#metoo’ worden mannen momenteel massaal vervloekt tot eeuwige publieke schande via sociale media. Ontwikkelingen als #metoo en de verkiezing van ‘pussygrabbing’ president Donald Trump zijn volgens Lisa Lister, schrijfster van het boek ‘Witch: Unleashed. Untamed. Unapologetic.’, de reden dat de innerlijke heks in vrouwen juist nu weer wakker wordt. Lister geeft in haar boek een aantal tips van haar zigeuner voorouders over rituelen en geneeswijzen die helpen bij het genezen, manifesteren en herontdekken van magische vrouwelijke krachten. “All women are witches, and when they connect to their inner source, trust their intuition, and use their magic, they can make medicine to heal themselves and the world.” stelt Lister. (Lister, 2017)

1. sed et repratur, odisiti orp jlahlfa 2. sed et repratur, odisiti orp jlahlfa 3. sed et repratur, odisiti orp jlahlfa 4. sed et repratur, odisiti orp jlahlfa 5. sed et repratur, odisiti orp jlahlfa 6. sed et repratur, odisiti orp jlahlfa 7. sed et repratur, odisiti orp jlahlfa 8. sed et repratur, odisiti orp Fka Twigs gekleed in zigeuner jlahlfa achtige outifit bij Drakes ‘Boy in 9. sed et repratur, odisiti orp the corner’ album release, 2017 jlahlfa

55 55

Trendkaart BitchCraft| | Empathic Industry Society

Doelgroep

Visie Arum, qui recustia as rero cuptaspe elendit emquid modist asperiorepti bla saecullest, sam as et que consed ulpa prae ommolen issimusandis aliqui con et, omnia nonsed moditen ducidit atemper natio. Ut dolupta atiumquo optur sequiatio iditat que poribus earumqui nim fugia venihil ipsus elisquid que cuptatiande volum suntotae provit velis accus, quis in earum et facerro Visie Arum, qui recustia as rero cuptaspe elendit emquid modist asperiorepti bla saecullest, sam as et que consed ulpa prae ommolen issimusandis aliqui con et, omnia nonsed moditen ducidit atemper natio. Ut dolupta atiumquo optur sequiatio iditat que 24K Rose Gold Face Serum, poribus earumqui nim fugia venihil ipsus elisquid que cuptatiande volum suntotae Trae Harris aka @GypsyBruja, Instagram, 2017 provit velis accus, quis in earum et facerro Visie Arum, qui recustia as rero “Use gold to support awakening the heart chakra, third eye and crown chakra. Gold is spiritually connected to “All that is” and can alleviate stress and tension. Gold also produces energy that is both cooperative and receptive” stelt Harris.

56 56

Craft of the Wild | Commerciele Mystiek

CRAFT OF THE WILD Salem, het Britse stadje dat vroeger bekend stond om de grootste en meest brute heksenjachten in Europa, ziet nu een opkomst van heksentoerisme ontstaan (Bateman, 2017). De lokale markt speelt daar handig op in. Zo zette de plantenwinkel Artemisia Botanicals bijvoorbeeld de ‘Green Witch School of Herbalism’ op waar mensen kunnen leren over de natuurlijke geneeswijzen die heksen vroeger gebruikten (Artemesia Botanicals, 2017). Alternatieve geneeswijzen en de helende werking van bijgeloof lijken niet alleen in Salem serieus genomen te worden. Ook erkende zorgverzekeraars als Achmea en CZ kiezen ervoor om rituelen als reiki en reïncarnatie therapie op te nemen in het aanvullende zorgpakket (ZorgWijzer, 2018). Het commerciële succes van mystiek en spiritualiteit is ook terug te zien aan Gwyneth Paltrows spirituele gezondheidsplatform ‘Goop. com’. Goop verkoopt middelen voor vrouw-georiënteerde magie, waarvan

jade en kwarts ‘yoni’ eggs ter bevordering van de vruchtbaarheid of helende en beschermende kristallen nog maar het begin zijn van een enorm spiritual wellness aanbod (Paltrow, 2017). Op de webshop van het nieuwe kledingmerk aboutyou.com kunnen vrouwen die zich meer identificeren met hun spirituele identiteit, kleding zoeken op basis van hun sterrenbeeld in plaats van hun gender. Ook Nike durfde dit jaar even te proeven van de mystieke wereld door een samenwerking aan te gaan met de bovennatuurlijke artiest Fka Twigs. De campagne ‘Do you believe in more?’ bestaat uit een video waarin verschillende talentvolle powervrouwen samen dansen als bezetenen in een tempel met vreemde symbolen op hun gezichten. De vrouwen bewegen en ademen als één en zien er mysterieus, krachtig en intimiderend uit. (FKA twigs & Nike, 2017)

Achtergrond: Rose Quartz waterverf schilderij, Maureen Kerstein 1. sed et repratur, odisiti orp jlahlfa 2. sed et repratur, odisiti orp jlahlfa 3. sed et repratur, odisiti orp jlahlfa 4. sed et repratur, odisiti orp jlahlfa 5. sed et repratur, odisiti orp jlahlfa 6. sed et repratur, odisiti orp Crystal-Infused Water: to jlahlfa infuse 7. sed et repratur, odisiti orp water with positive jlahlfa energy and boost spirits, 8. sed et repratur, odisiti orp Goop.com, 2017 jlahlfa 9. sed et repratur, odisiti orp jlahlfa

57 57

Trendkaart BitchCraft| | Empathic PersonenSociety

Doelgroep

@Princessnokia, Instagram, 2017

58 58

Princess Nokia | Feminist & Rapper

PRINCESS NOKIA uitlegt hoe het maken en besproeien van jezelf met rozenwater het ultieme ritueel van zelfliefde is. Rozen staan symbool voor vrouwelijkheid en liefde en daarnaast is het de meest mooie en scherpe soort in zijn botanische familie. Volgens Nokia geeft het maken en op doen van rozenwater zelfvertrouwen en heeft de aromatherapie een natuurlijke ontspannende werking (Mass Appeal, 2016).

Rapper en radicale intersectionele feminist Princess Nokia vereert in haar muziekvideo ‘Brujas’ (Spaans voor heksen) de Godin en koningin der heksen Yemaya uit haar Afro-Latina cultuur. In deze film viert ze heksen, magie, sisterhood en de kracht van mystieke vrouwen met haar fans. (Nokia, 2017) Daarnaast maakte ze samen met media collectief ‘Mass Appeal’ een video voor haar vrouwelijke fans waarin ze

‘If you hex me with hate, Imma conjure the light’ - Brujas, Princess Nokia, 2016

1. sed et repratur, odisiti orp jlahlfa 2. sed et repratur, odisiti orp jlahlfa 3. sed et repratur, odisiti orp jlahlfa 4. sed et repratur, odisiti orp jlahlfa 5. Rozenwater sed et repratur, ritodisiti orp jlahlfa ueel, Mass Appeal 6. x Princess sed et repratur, odisiti orp Nokia, jlahlfa 2016 7. sed et repratur, odisiti orp jlahlfa 8. sed et repratur, odisiti orp jlahlfa 9. sed et repratur, odisiti orp jlahlfa

59 59

Trendkaart BitchCraft| | Empathic PersonenSociety

Doelgroep

@Galadarling, Instagram, 2017

60 60

Gala Darling | Self-Love Priestess

GALA DARLING Ook op Instagram zijn veel feministische heksen met duizenden volgers te vinden. Gala Darling is bijvoorbeeld een professionele heks en zelf-liefdespriester met bijna zeshonderdduizend volgers. Ze organiseert bijeenkomsten voor radicale zelfliefdesrituelen waarin ze haar zusters leert over zelf acceptatie en het vinden

van innerlijke magie in de vorm van zelfvertrouwen. Naast het geestelijke welzijn ontfermt Darling zich ook over het fysieke welzijn van haar fans: ‘‘with my spiritual workouts on badwitchworkout. org we can reclaim our bodies from a society that seeks to disempower us.’’ (Darling, 2017)

‘I am a sexy badass bitch, aligning with my cosmic brilliance’ - @galadarling, instagram, 2017

1. sed et repratur, odisiti orp jlahlfa 2. sed et repratur, odisiti orp jlahlfa 3. sed et repratur, odisiti orp jlahlfa 4. sed et repratur, odisiti orp jlahlfa 5. sed et repratur, odisiti orp jlahlfa Gala Darling, 6. Radical sed et repratur, odisiti orp Self Love jlahlfa Rituals book, 2017 7. sed et repratur, odisiti orp jlahlfa 8. sed et repratur, odisiti orp jlahlfa 9. sed et repratur, odisiti orp jlahlfa

61 61

Trendkaart BitchCraft| | Empathic Geschiedenis Society

Doelgroep

John Roddam Spencer Stanhope, The Temptation of Eve, 1861.

62 62

Herstory | Feminisme BASIC WITCH EVA, DE EERSTE GEVAARLIJKE VERLEIDSTER De reden dat we niet langer in Het Paradijs leven is volgens het Christendom te danken aan de eerste vrouw die ooit door God werd geschapen. Naast de ‘goede’ Adam, stond zijn vrouw Eva symbool voor het negatieve in de mens. Eva was niet te vertrouwen, een zondaar die heulde met de Duivel en een manipulatieve verleidster die Adam een hap liet nemen van de verboden appel. Eva bezat als vrouw over een kwade macht, waarmee ze de naïeve Adam kon beïnvloeden en sturen tot deze gruwelijk fatale daad. De angst voor deze kwade macht van vrouwen vormde later de basis voor het concept van ‘de heks’. (Moulton, 2011)

MAKE MONEY, F* CK WITCHES

werden van hekserij hielden zich in deze tijd bezig met goddeloze geneeswijzen, een heidens alternatief geloof dat was gebaseerd op het idee dat de menselijke geest verbonden is met de natuur en dat het lichaam en de geest genezen kunnen worden door de natuurlijke krachten van planten. Volgens Christelijke mannen waren heksen radicale heidenen die communiceerden met de natuur en alternatieve satanische godinnen, om zo hun gemeenschappen te vernietigen en hun religieuze praktijken te bezoedelen. Onverklaarbare tragedies zoals plagen, ziektes, sterfte, natuurrampen en huwelijksproblemen werden daarom maar al te graag in de schoenen geschoven van lastige en onbuigzame vrouwen, door hen aan te wijzen als heidense zondebokken.

De heks is een idee, bedacht door machtige Christelijke mannen, om onbuigzame vrouwen te kunnen onderdrukken en zo hun eigen macht en trots te kunnen waarborgen. Niet voor niets waren de miljoenen vrouwen die tijdens de heksenjachten tussen 1500 en 1700 vervolgd en gedood werden, vaak alleenstaande en zelfstandige vrouwen die ‘anders’ waren en afweken van algemeen geaccepteerde geloofsovertuigingen. Deze single ladies stonden seksueel gezien in hun macht en lieten zich niet buigen door de wetten en normen van het Christendom. Zij vormden een bedreiging voor de autoriteit van mannelijke Christenen. Een 1. sed et repratur, odisiti orp ‘heiden’ was iemand die in iets anders jlahlfa geloofde dan hetorp Christelijke geloof en 2. sed et repratur, odisiti jlahlfa kon daardoor legaal gestraft en gedood 3. sed et repratur, odisiti orp worden. Veel vrouwen die beschuldigd

jlahlfa 4. sed et repratur, odisiti orp jlahlfa 5. sed et repratur, odisiti orp From Dusk Till Dawn, jlahlfa Quentin Tarantino, 2012 6. sed et repratur, odisiti orp jlahlfa 7. sed et repratur, odisiti toont orp Tarantino in zijn films vaak jlahlfa vrouwelijke personages die hun vrou8. sed et repratur, odisiti orp jlahlfawelijkheid en verleiding inzetten om 9. sed et repratur, odisiti orpmannen te verslaan. jlahlfa

63 63

Trendkaart BitchCraft| | Empathic Geschiedenis Society

Doelgroep

Pamflet, W.I.T.C.H, 1968

64 64

Herstory | Feminisme

W.I.T.C.H. In de jaren zestig ontstond er in Amerika een linkse socialistische vertakking van het feminisme, waarbij feministen in opstand kwamen tegen de onderdrukking van vrouwen binnen het kapitalistische systeem. Waar feministen zich in die tijd vooral bezig hielden met het krijgen van gelijke rechten en behandeling, geloofde deze kleinere groep feministen in een holistische benadering van de problemen in de wereld. Samen met andere linkse bewegingen zoals de black lives matter beweging, de mensenrechtenbeweging,

de studentenbeweging en de milieubeweging vochten zij tegen het kapitalistische systeem, vervuiling, materialisme, seksisme en onhaalbare schoonheidsidealen. Deze kleinere groep radicale en theatrale feministen noemden zichzelf W.I.T.C.H. (Womenâ&#x20AC;&#x2122;s International Terrorist Conspiracy from Hell). Ze gebruikten de heks, een machtige, onafhankelijke, onbuigzame en ontzagwekkende vrouw, als metafoor voor hun idealen. (Echols, 1989)

1. sed et repratur, odisiti orp jlahlfa 2. sed et repratur, odisiti orp jlahlfa 3. sed et repratur, odisiti orp jlahlfa 4. sed et repratur, odisiti orp jlahlfa 5. sed et repratur, odisiti orp W.I.T.C.H. coven behekst Wallstreet, jlahlfa 6. sed et repratur, odisiti orp club en Beauty Pageants als PlayBoy jlahlfa protest tegen seksisme en kapitalisme, 7. sed et repratur, odisiti orp 1968 jlahlfa 8. sed et repratur, odisiti orp jlahlfa 9. sed et repratur, odisiti orp jlahlfa

65 65

Trendkaart BitchCraft| | Empathic Maatschappij Society

Doelgroep

Still uit de Black Girl Magik promo video, Black Girl Magik collective, 2017

66 66

Spiritueel Feminisme | Commerciele Mystiek

SPIRITUEEL FEMINISME De heks als vrouwelijk rolmodel is vandaag de dag weer springlevend. De heksen van de 21e eeuw zijn optimisten en geloven meer in de genezende kracht van spiritualiteit, zelfliefde en zusterliefde dan in de woede, gebalde vuisten en protestborden van de feministische heksen in de jaren zestig. De mind-body wellness beweging is een grote drijfveer achter deze opkomst van spirituele feministen. Door middel van medicijnen voor de ziel, het lichaam en de geest zoals geneesstenen en bescherm stenen, planten extracten en mindfulness rituelen, voelen vrouwen zich krachtig en leren zij te vertrouwen op hun gevoel en

intuitie. Daarnaast zorgt de opkomst van het intersectionele feminsime ervoor dat er meer aandacht is voor transgenders en verschillende religieuze en etnische achtergronden binnen het feminisme. Deze multiculturele en inclusieve manier van denken over feminisme zorgt ervoor dat mythische vrouwelijke rolmodellen en oude rituelen uit verschillende culturen worden gevierd en omarmd door alle vrouwen. (Crocker, 2017)

â&#x20AC;&#x2DC;To fall in love... Is to fall in love with yourself and then wanting to share that with someoneâ&#x20AC;&#x2122; - Feminist & Schrijfster, Eartha Kitt, 2002

1. sed et repratur, odisiti orp jlahlfa 2. sed et repratur, odisiti orp jlahlfa 3. sed et repratur, odisiti orp jlahlfa 4. sed et repratur, odisiti orp jlahlfa 5. sed et repratur, odisiti orp jlahlfa 6. sed et repratur, odisiti orp jlahlfa 7. sed et repratur, odisiti orp jlahlfa uit de Black 8. sed etStill repratur, odisiti orp Girl Magik promo video, Black jlahlfaGirl Magik collective, 2017 9. sed et repratur, odisiti orp jlahlfa

67 67

Trendkaart BitchCraft| | Empathic Cultuur Society

Doelgroep

Grammys performance, Beyonce, 2017

68 68

Where my witches at? | Mythische vrouwelijke rolmodellen

WHERE MY WITCHES AT? Door de aandacht voor verschillende culturen binnen het intersectionele feminisme worden vrouwelijke godinnen uit andere culturen omarmd door mensen zonder deze culturele achtergrond. Zo verwijzen kunstenaars als Fka Twigs (Twigs, 2017), Sam Madhu (Tsjeng, 2017) en Willow Smith (Goude, 2015) in hun werk naar de Hinduistische godin Kali the Destroyer. Zij is de machtigste god binnen het Hinduisme en creert, beschermt en transformeert het universum. Ze komt indrukwekkend en intimiderend over met haar uitgestoken tong, opengesperde ogen en ketting vol mannenhoofden.

Daarnaast staat ze vaak afgebeeld met een mannenlichaam onder haar voet en een mannenhoofd en zwaard in haar handen. Rapper en intersectionele feminist Princess Nokia verteld haar fans vaak over de Nigeriaanse godin Yemaya, moeder van de machtige Yoruba godinnenfamilie, maker van al het leven en koningin van alle heksen. (Nokia, 2016) Ook Beyonce geeft in haar feministische Grammys performance van 2017 en in haar #Lemonade album een eerbetoon aan Yoruba godin Oshun, godin van liefde en vruchtbaarheid. (Morgan, 2016)

â&#x20AC;&#x2DC;Wake up your inner Goddess Oshun, let your Kali reign and be your own Venus meets Isis sacred bombshellâ&#x20AC;&#x2122;

- Abiola Abrams, 2016

Oshun, Yoruba godin van liefde en vruchtbaarheid

69 69

Forecast & Advies | BitchCraft

FORECAST Het kwakzalverige en zweverige stigma rondom spiritualiteit maakt plaats voor groot commercieel succes. Daarnaast bewijzen verschillende kunstenaars en artiesten dat spiritualiteit niet per se soft of zweverig hoeft te zijn, vooral niet wanneer je het gebruikt als een vorm van ‘female empowerment’ en het combineert met ‘badass bitches’, ‘sacred bombshells’, hekserij en feminisme. Advies: patches, borduurwerk of zeefdruk Een rauwe, empowering en urban interpretatie van spiritualiteit is een kans voor Felez om zich te onderscheiden van andere urban streetsyle merken. Daarnaast sluit het leren kennen en omarmen van verschillende mystieke rolmodellen, symbolen en spreuken uit verschillende culturen perfect aan bij de merkvisie van Felez. Zo zou het merk een opensource patch design campagne kunnen beginnen waarbij de creatieve doelgroep ontwerpen kan inzenden die iets vertellen over hun culturele achtergrond, hun rolmodellen of hun rituelen en tradities. Deze ontwerpen zou Felez dan kunnen laten produceren als grote patches of borduursels op de basic shirts.

Pyjama collectie met bescherm symbolen, FKA Twigs, 2017

Kali Godess Girl, Sam Madhu, 2017

BOND GENOOT SCHAP

Hunch| Verbroedering

3. 2.

Evidence Wall | Bondgenootschap

HUNCH Er is iets met verbroedering.. Individuele identiteit in mode maakt plaats voor groepsidentiteit. Inclusieve groepsidentiteiten, zoals (sport)clubs of lifestyle clubs en uniformen, die nationaliteit overstijgen. Kleden voor verbinding in plaats van onderscheiding. Er is iets met verbroedering tussen verschillende groepen in de samenleving en met het inspireren van gelijkheid en verbondenheid door middel van uniformen en groepssymbolen.

7. 1. Supporter scarves, Off White, 2017 2. Equality, Nike, 2017 3. Brothers Savage Nomads (New York gang), 1970 4. Still uit Equality video campagne, Nike, 2017 5. Humanae, Pantone, 2015 6. The poor manâ&#x20AC;&#x2122;s suit, Bonne Suits, 2017 7. Verbroedering, Luca Kemkes, 2017

Trendkaart Hunch| Verbroedering | Empathic Society

Doelgroep

Equality, Nike, 2017

76 76 76

Synthese CRAT Onderzoek | Bondgenootschap

GLOBALISERING

TRENDS

Mega trend Nationalistische en protectionistische sentimenten zitten in de lift. Denk aan politieke leiders zoals Donald Trump en zijn verbod op toegang tot Amerika voor mensen met een afkomst uit Islamitische landen, het Burka-verbod van de Nederlandse Geert Wilders, de Brexit en diezelfde ambitie om uit de EU te treden van de Belgische Marine Le Pen. Het angstvallig dichtgooien van grenzen en het vastklampen aan culturele of nationale roots en een veilig en comfortabel thuisgevoel, heeft volgens socioloog Jan Willem Duyvendak te maken met het hardnekkige idee dat we met zijn allen recht hebben op een ‘thuis’. Het idee dat het ‘thuis’ wordt bedreigt door de globalisering, zorgt voor angst en onverdraagzaamheid voor ‘de ander’. Volgens de Belgische Moslim en schrijver Mohammed El Bachiri wordt de angst voor de ander op dit moment gevoed in de media en door politieke leiders. Verschillende bevolkingsgroepen groeien steeds verder uit elkaar doordat zij zich terugtrekken op uitersten, op Moslim of niet- Moslim, op slecht of goed. Bachiri stelt dat het tijd wordt om te focussen op datgene wat ons bindt: ons mens-zijn.

BONDGENOOTSCHAP Macro trend Globalisering kan niet ongedaan gemaakt worden. Kaarten zullen altijd hertekend worden en bevolkingen zullen blijven veranderen. Nu landen steeds duidelijker vervormen door immigratie, wordt het concept van nationale identiteit steeds meer bevraagd. Het eeuwenoude gezegde ‘When in Rome, do as the Romans do’ is decennia lang het uitgangspunt geweest van integratie. De ‘ander’ moet zich aanpassen aan ‘ons’. Als de ‘ander’ geaccepteerd wil worden in ‘onze’ maatschappij, dan moet hij zich aanpassen aan ‘onze’ normen en waarden. Maar wie is ‘wij’? Bepalen grenzen daadwerkelijk wie wij zijn? Wat is ‘onze’ cultuur eigenlijk? En in welke normen, waarden en tradities moeten migranten integreren nu veel landen bestaan uit honderden verschillende culturen? De trend ‘Bondgenootschap’ gaat over een groeiende behoefte aan het behouden van de eigen culturele integriteit, acceptatie en saamhorigheid binnen een bevolking die steeds diverser en complexer wordt. Het creëren van wederzijds begrip en empathie en het focussen op gedeelde waarden zijn de hoofdingrediënten voor een multicultureel bondgenootschap.

GELIJKSPEL Micro trend Gelijkspel gaat over het beter leren kennen en begrijpen van andere culturen en over het accepteren en omarmen van elkaars verschillen, zonder elkaars mening of cultuur op te leggen. Om ervoor te zorgen dat verschillende bevolkingsgroepen elkaar niet langer bevooroordelen en elkaar leren zien als gelijke mensen, houden kunstenaars en schrijvers zich bezig met het creëren van culturele empathie. Dit doen zij door het negatieve perspectief op migratie en migranten te bevragen en door ontmoeting en dialoog tussen verschillende culturen te stimuleren.

77 77 77

Trendkaart Hunch| Verbroedering | Empathic Society

Doelgroep

â&#x20AC;&#x2DC;Vest als eerbetoon aan Ajax held Nouriâ&#x20AC;&#x2122;, Daily Paper (Afrikaans & Amsterdams) x Ajax, 2017

Synthese CRAT Onderzoek | Bondgenootschap

TEAMSPIRIT Micro trend Verschillende signalen wijzen er op dat zowel bedrijven als creatieven zich bezighouden met het creëren van teamspirit tussen verschillende ‘teams’ in de samenleving. Het is een verkenningstocht naar datgene wat ons als multiculturele samenleving in de toekomst zal verbinden. Zo zien we dat er veel kenmerken en metaforen uit de sportwereld worden ingezet als een sterke verbindende lijm tussen verschillende bevolkingsgroepen. Voetbal zorgt er bijvoorbeeld voor dat grote hoeveelheden verschillende mensen zich verenigen tot een collectieve geest. Een voetbalclub is als een universele God die verschillende bevolkingsgroepen samenbrengt en gebroederlijk laat zingen, hopen, juichen en huilen. Een sport uniform inspireert gelijkheid en de regels van sport zijn gebaseerd op universele waarden als respect, tolerantie en eerlijkheid. Supporters waarderen hun idolen om wat zij kunnen of doen, niet om hun afkomst of geloof. Het wordt tijd dat landen beschouwd worden als inclusieve clubs en dat de mensen die op dat stuk grond leven zich gaan gedragen als gelijke teamgenoten.

‘Wij zijn Ajax, Wij zijn Zuid-Oost’, 2017 Muurschildering in de Amsterdamse Bijlmer laat zien hoe voetbalclub Ajax zorgt voor ontmoeting en verbroedering in deze multiculturele wijk.

SOERA 49:13 â&#x20AC;&#x153;O gij mensen! Wij hebben u geschapen Uit man en vrouw en Wij hebben u gemaakt tot volksgroepen en stammen opdat gij elkander zoudt leren kennen.â&#x20AC;?

- Koran

“Is this the land history promised us? Here, within these lines. On this concrete court. This patch of turf. This field of play. Where the dream of fairness and mutual respect lives on. Where you are defined by actions, Not your looks and beliefs. For too long these ideals have taken refuge inside those lines equality should have no boundaries. The bond between athletes, Should exist between people. Opportunity should be indiscriminate. Worth should outshine colour. The ball should bounce the same for everyone. If we can be equals here, We can be equals anywhere”

- Britse mode-ontwerper Marcus Branch, Craig Green presenteert Zelfportret, zijn A/W 2017 collectie met een ‘Human Raft’ campagne.

Trendkaart Bondgenootschap| | EmpathicMedia Society

Doelgroep

82 82

Migrant Journal | Tijdschrift

MIGRANT JOURNAL Met het Migrant Journal willen de Britse kunstenaars en migranten Catarina (Portuguees), Justinien (Frans), Isabel (Duits) en Christoph (Oosterijks) de vooroordelen en clichés over migratie en migranten doorbreken. Het tijdschrift is voor kunstenaren, journalisten, academici, ontwerpers, architecten, filosofen en burgers om samen opnieuw na te denken over de manier waarop we omgaan met migratie en de manier waarop migratie onze leefwereld steeds meer veranderd. (Migrant Journal, 2016)

FC HUMANITY UNITED Wilfried Lemke is adviseur sport voor ontwikkeling en vrede bij het secretariaat

van de United Nations. ‘Sport is the most unifying tool in the world’ schrijft hij in 2016 in ‘The Guardian’. Volgens hem is er geen enkele andere sociale activiteit die mensen in zulke grote getalen en met zoveel passie en plezier bij elkaar brengt. Ongeacht leeftijd, gender of etniciteit, iedereen kan genieten van sport. Daarnaast stimuleerd sport universele waarden die taal en cultuur overstijgen. Als voorbeeld voor de verenigende werking van sport noemt Lemke het ‘Four Countries 4 Peace football tournament’ in Rwanda. Een initiatief dat werd opgezet om verzoening en dialoog te stimuleren tussen jongeren uit Burundi, Congo, Rwanda en Uganda. (Lemke, 2016)

Still uit de muziekvideo van Borders, M.I.A., 2017

83 83

Trendkaart Bondgenootschap| | EmpathicKunst Society

Doelgroep

Normaal, Mark Henning, 2017

84 84

Achtergrond: speelveld, fotografie Maurits Wiesenekker

Normaal | Vebroedering

NORMAAL

VERBROEDERING

Normaal is een tafel met complexe afmetingen, regels en instrumenten waarmee de perfecte Nederlandse handdruk gemeten kan worden bij integrerende migranten. Deze absurde opzet zou moeten bepalen of een vreemdeling voldoet aan de geaccepteerde ‘normen’ van een land. “Het is een weerspiegeling van de huidige maatschappij en de omstandigheden die veel landen al opleggen aan immigranten’, stelt ontwerper Mark Henning. Henning wil met dit project benadrukken hoe “abnormaal” gedrag - wat iets simpels zou kunnen zijn als een onbekend sociaal gebaar - kan leiden tot achterdocht en angst, vooral in samenlevingen waar het nationalisme in de lift zit. Daarnaast daagt hij onze ideeën uit over wat normaal is door een van de meest standaard en sociaal geaccepteerde gebaren die we kennen te verkennen: de handdruk. (Henning, 2017)

Ontwerpster Luca Kemkes maakte een afstudeercollectie waarin een verbroedering plaats vindt tussen de Islamitische cultuur en de Amsterdamse cultuur. Zo vergrootte ze een supportersjaal uit tot een djellaba-achtig gewaad. Op dit gewaad staan clublogo’s afgebeeld waarin ze aanspoort tot inclusiviteit en verbroedering. De helm van Ajax is vervangen door een Islamitisch kapeltje, het woord ‘Amsterdam’ is in het Arabisch geschreven en de drie Amsterdamse andreaskruizen zijn vervangen door halvemaantjes. De F van het Feyenoordlogo is onderdeel van de leus: ‘Feel the love’ en de ooievaar in het logo van ADO Den Haag kust nu ineens met een tweede ooievaar. (Kemkes, 2017) Ook curator Neal Heard vierde dit jaar de verenigende kracht van sport in zijn ‘The Art of the Football Shirt’ tentoonstelling. Met deze tentoonstelling wil hij benadrukken hoe een simpel voetbalshirt enorm grote hoeveelheden verschillende mensen kan verenigen tot gelijkgestemden met een collectief bewustzijn. (Heard, 2017)

Verbroedering, AMFI graduation collectie, Luca Kemkes, 2017

85 85

Trendkaart Bondgenootschap|Personen | Empathic Society

Doelgroep

Portret van Mohammed El Bachiri

86 86

Mohammed El Bachiri | Schrijver

EEN JIHAD VAN LIEFDE generaliserend onderscheid te maken in moslims en niet-moslims, in goed en fout” (M. Bachiri, 2017). Met zijn Jihad van Liefde wil Bachiri deze afstand kleiner maken door terug te gaan naar wat ons bindt: ons mens-zijn. Volgens hem wordt het hoog tijd dat we elkaar leren kennen en accepteren, zonder elkaars mening en cultuur op te leggen. (Bachiri, 2017)

Marrokaanse Belg en Moslim Mohammed El Bachiri schreef dit jaar het boek ‘Een Jihad van Liefde’ nadat zijn vrouw was omgekomen bij een terroristische aanslag in Brussel. In zijn boek beschrijft hij hoe de angst voor de ander wordt gevoed in onze samenleving. “De afstand tussen verschillende bevolkingsgroepen wordt daardoor steeds groter. Mensen trekken zich terug op uitersten en beginnen

‘Ik ben een jihadist van de liefde. Vraag me niet te haten, nog liever zou ik sterven!’ - Mohammed el Bachiri, 2017

Vlag gaat in rook op, John Gerrard, 2017

87 87

Trendkaart Bondgenootschap|Personen | Empathic Society

Doelgroep

â&#x20AC;&#x2DC;Ik lever geen kritiek op Jan Dino, Ali B of Typhoon. Het gaat mij om de mensen die bepalen wie de witlof krijgt. De entertainmentindustrie in Nederland heeft witte kaders. Zodra je daarbuiten valt, beland je in de margeâ&#x20AC;&#x2122; - Fresku, 2017

88 88

Fresku| Rapper

WITLOF Rappers Fresku en Mocromaniac geven in hun nieuwe nummer ‘Witlof’ kritiek op de zogenaamde multiculturele samenleving van Nederland. Multicultureel is het volgens hen nauwelijks omdat mensen met andere culturele achtergronden zich moeten aanpassen aan de ‘witte’ cultuur om geaccepteerd te worden in de maatschappij. In de videoclip zie je hoe een zwarte man Witlof eet en ondertussen wordt aangehaald en geaaid door witte voorbijkomers. Wanneer hij onwel wordt en de witlof uitspuugt worden de witte mensen boos. Op de rand van zijn tafeltje

zijn verschillende hoofden van getinte bekende Nederlanders geplakt die volgens Fresku allemaal hun integriteit hebben ingeleverd voor een beetje Witlof (witte liefde). De ‘multiculturele’ samenleving blijkt een pijnlijke eenzijdige liefdesrelatie te zijn, die door het gebrek aan wederzijdse liefde nooit verder zal groeien tot een gezonde relatie. Net als Bachiri pleit Fresku dus voor wederzijdse liefde in de vorm van acceptatie. We moeten proberen elkaar lief te hebben om wie we zijn, zonder elkaars mening en cultuur op te leggen. (Fresku & MocroManiac, 2017)

Zo doe je dat, Fresku, 2016

89 89

Trendkaart Bondgenootschap|Geschiedenis | Empathic Society

Doelgroep

â&#x20AC;&#x2DC;Give me your tired, your poor, your huddled masses yearning to be free ... I lift my lamp beside the golden doorâ&#x20AC;&#x2122; - Emma Lazarus, 1988

Gedicht op het Lady Liberty standbeeld dat migranten verwelkomt in New York

Refugee Nation Flag, Yara Said, 2016

90 90

Gangs van New York | Multiculturele Samenlevingen

GANGS VAN NEW YORK Een cultuur is een set van begrippen die ervoor zorgen dat individuen zich met elkaar verbonden voelen tot een groep met een collectieve geest. Gedeelde normen en waarden, een gedeelde god om naar op te kijken en een gedeelde taal om elkaar te begrijpen, vormen samen de lijm van een samenleving. Welke ingrediënten zorgen dan voor de lijm tussen alle verschillende bevolkingsgroepen in een multiculturele samenleving? De stad New York werd gefundeerd door migranten gedurende de 19de eeuw. Tussen 1892 en 1954 stroomden er twaalf miljoen migranten New York binnen. In deze tijd ontstonden ook de beruchte ‘gangs’ van New York. De eerste gangs ontstonden vanuit een behoefte aan houvast en zekerheid want het leven van migranten in New York was destijds arm, hard, onzeker en moeilijk. De vrienden en families binnen deze gangs voelden zich verbonden door hun gedeelde culturele achtergrond en verenigden zich daarom voor sociaal contact, zekerheid, veiligheid en bescherming. Later ontstond er veel spanning tussen verschillende gangs doordat zij concurreerden om te overleven, elkaar niet begrepen en omdat de ‘vreemde’ manier van doen van de ander leidde tot argwaan en wantrouwen. Deze gangs werden vijanden en gingen zich daardoor als groep steeds duidelijker onderscheiden van andere groepen door bijvoorbeeld een bepaalde kleur, hoed of symbool te dragen. Zo droegen de New Yorkse ‘Dead Rabbits’, bestaande uit katholieke immigranten uit Ierland, rode strepen en een dood konijn als groepssymbolen en droegen ‘The Natives’ bestaande uit Protestantse Amerikanen

hoeden met blauwe kleuren als groepssymbool. (Asbury, 1928) Naast het feit dat verschillende bevolkingsgroepen elkaar opzochten om te kunnen overleven, zochten zij elkaar ook op om zich thuis te voelen. Volgens socioloog Jan Willem Duyvendak is het ‘thuis’ gevoel een existentiële basisbehoefte van de mens. Het is dus niet gek dat bevolkingsgroepen in een multiculturele samenleving zich aangevallen kunnen voelen door de komst van vreemde mensen met een ander ‘thuis’ gevoel dan zij. Tegelijkertijd is het ook logisch dat een migrant zijn thuisgevoel niet wil loslaten en inruilen voor het thuisgevoel van zijn nieuwe woonplaats. (Breebaart, 2017)

GLOBAL VILLAGE Doordat mensen door de opkomst van massamedia ineens op mondiale schaal met elkaar konden communiceren, voelde de hele wereld ineens aan als een multicultureel dorp. De wereld veranderde in een Global Village, een door Marshall McLuhan bedachte term die de globalisering beschrijft als een ontwikkeling waarin technologie de tijdsen plaatsbarrières van de menselijke communicatie steeds meer wegneemt. Met de term ‘village’ suggereerde McLuhan dat verschillende culturen langzaam versmolten tot een universele wereldcultuur. De wereld veranderde in een dorpje waarin iedereen elkaar kende, elkaar sprak en dezelfde normen en waarden deelde. (McLuhan, 1964)

91 91

Trendkaart Bondgenootschap|Maatschappij | Empathic Society

Doelgroep

Visie Arum, qui recustia as rero cuptaspe elendit emquid modist asperiorepti bla saecullest, sam as et que consed ulpa prae ommolen issimusandis aliqui con et, omnia nonsed moditen ducidit atemper natio. Ut dolupta atiumquo optur sequiatio iditat que poribus earumqui nim fugia venihil ipsus elisquid que cuptatiande volum suntotae provit velis accus, quis in earum et facerro Visie Arum, qui recustia as rero cuptaspe elendit emquid modist asperiorepti bla saecullest, sam as et que consed ulpa prae ommolen issimusandis aliqui con et, omnia nonsed moditen ducidit atemper natio. Ut dolupta atiumquo optur sequiatio iditat que Democratic Monument, poribus earumqui nim fugia venihil ipsus elisquid que cuptatiande volum suntotae Adam Nathaniel Furman provit velis accus, quis in earum et facerro Visie Arum, qui recustia as rero (architect & filosoof), 2017 De architectuur van het gemeentehuis van de toekomst zou universeel moeten zijn volgens Furman. Een clash van verschillende stijlen en culturen, net als de burgers van steden.

92 92

Steden: De nieuwe naties | Collectieve Identiteit

STEDEN: DE NIEUWE NATIES Volgens een onderzoek van de United Nations woont de helft van de wereldbevolking op dit moment al in steden. In 2050 zal twee derde van de wereldbevolking een stedeling zijn. Daarnaast zijn globalisering en de migratie van volkeren ontwikkelingen zonder einde. (United Nations, 2016) De verstedelijking in combinatie met voortdurende migratiestromen, zal ongetwijfeld een grote impact hebben op onze manier van samenleven. Als reactie op deze ontwikkelingen zien we dat nationalisme bij veel landen in de lift zit. Net als bij de migranten in New York wordt er teruggegrepen naar het thuisgevoel, naar zekerheid in de vorm van nationale identiteit en cultureel erfgoed. We zoeken elkaar op, vormen ons tot nationalistische gangs en proberen een collectieve identiteit te definiëren terwijl we ‘de ander’ angstig van ons afduwen. Populistisch nationalisme in de media en politiek drijft verschillende bevolkingsgroepen nog verder uit elkaar en wakkeren het wantrouwen voor de vreemdeling aan. (Duyvendak, 2017) De lijm van de multiculturele samenleving lijkt ver te zoeken. Maar de Londense burgemeester,

Sadiq Khan, heeft een verfrissende visie op de toekomst. ‘De 19e eeuw was de eeuw van machtige keizerrijken, de 20e eeuw was de eeuw van de grote naties maar de 21e eeuw wordt de eeuw van inclusieve steden’, stelde hij tijdens de London City Conference in 2017. Steden worden volgens hem de nieuwe symbolen voor collectieve identiteit. Steden worden de nieuwe inclusieve naties. (Sadiq Khan & Anne Hidalgo, 2016) Daarnaast blijkt de global village een fabeltje te zijn. De wereld bestaat eerder uit een groot aantal verschillende ‘villages’ die met elkaar verbonden zijn, stelt Peter Alfandary in zijn TedX presentatie ‘The myth of globalisation’ (Alfandary, 2015). Volgens Alfandary zijn cultuurverschillen namelijk nog steeds enorm. Ondanks het feit dat steeds meer mensen Engels spreken, begrijpen we elkaar zelden goed doordat we andere referentiekaders hebben of door het gebruik van vreemde gebaren, intonatie en lichaamstaal. Vanuit deze bewustwording ontstaat er een groeiende behoefte aan culturele kennis, empathie, tolerantie en inclusiviteit binnen de dichtbevolke multiculturele samenlevingen in steden.

‘Steden worden de nieuwe symbolen voor collectieve identiteit. Steden worden de nieuwe naties.’ - Sadiq Khan, 2017

93 93

Trendkaart Bondgenootschap|Theorie | Empathic Society

Doelgroep ‘The uniform makes for brotherhood, since when universally adopted it covers up all differences of class and country’ - Robert Baden-Powel

Visie Arum, qui recustia as rero cuptaspe elendit emquid modist asperiorepti bla saecullest, sam as et que consed ulpa prae ommolen issimusandis aliqui con et, omnia nonsed moditen ducidit atemper natio. Ut dolupta atiumquo optur sequiatio iditat que poribus earumqui nim fugia venihil ipsus elisquid que cuptatiande volum suntotae provit velis accus, quis in earum et facerro Visie Arum, qui recustia as rero cuptaspe elendit emquid modist asperiorepti bla saecullest, sam as et que consed ulpa prae ommolen issimusandis aliqui con et, omnia nonsed moditen ducidit atemper natio. Ut dolupta atiumquo optur sequiatio iditat que poribus earumqui nim fugia venihil ipsus elisquid que cuptatiande volum suntotae of theArum, Gang’qui spring summer collectie, provit velis accus, quis in earum et‘Leaders facerro Visie recustia as rero Dior, 2018

94 94

Wegoisme | Collectieve Identiteit

WEGOISME vs. EGOISME Samenlevingen kunnen onderverdeeld worden in Collectivistische en Individualistische culturen. Binnen collectivistische culturen is er meer aandacht voor de behoeften en wensen van de groep als geheel dan voor de behoeften van ieder individu. Normen en waarden binnen collectivistische culturen focussen op onzelfzuchtigheid, het werken als een groep en het ondersteunen van families en gemeenschappen. De relaties met andere leden van de groep en de onderlinge verbondenheid tussen mensen spelen een centrale rol in de identiteit van elk individu. Zo identificeert iemand uit een individualistische cultuur zichzelf eerder met persoonlijke karaktereigenschappen zoals ambitieus, grappig of aardig. Terwijl een persoon uit een collectivistische cultuur zichzelf eerder zou beschrijven vanuit de rol die hij heeft binnen het geheel, zoals een goede vriend, een vriendelijke buurman, een behulpzame zoon of een lieve vader. (Ma, V., & Schoeneman, T.J., 1997) Dit cultuurverschil bepaald ook of mensen de behoefte hebben om uniek te zijn of juist de behoefte hebben om ergens bij te horen. In een experiment door Kim en Markus werden Amerikaanse en OostAziatische mensen gevraagd om een pen te selecteren. De meeste pennen waren ongeveer dezelfde kleur en een aantal opties waren anders gekleurd. De meeste Amerikanen kozen voor een zeldzaam gekleurde pen. Terwijl de meeste Oost-

Aziaten kozen voor de meest voorkomende kleur pen. (Kim, H.S., & Markus, H.R., 1999) Mode gaat vooral over uniek zijn en over het stimuleren van individuele identiteit. Maar de behoefte om anders te zijn dan anderen lijkt nu plaats te maken voor een groeiende behoefte om erbij te horen. Om verschillende bevolkingsgroepen met elkaar te verbinden spelen bedrijven en creatieven in op het creeren van een universele collectieve identiteit. Zo lanceerden Vetements, Adidas en Stella McCartney verenigende supporter sjaals met teksten erop als: ‘members and non-members only’ of ‘free hugs’. (McCarthy, 2017) Ook Dior speelde in op collectieve identiteit met de lancering van de Spring Summer 2018 collectie, genaamd ‘Leaders of the Gang’ (Dior, 2017). De campagnebeelden bestaan uit verschillende vrouwen gehuld in bijna identieke ontwerpen, verenigd door dezelfde kleuren en materialen. Ook WE komt dit jaar met een nieuwe merkstrategie. Met taglines als ‘Me is WE’ en ‘Better Together’ wil het bedrijf haar nieuwe focus op collectieve identiteit benadrukken. Het merk geeft aan dat het met haar basic producten wil inspelen op de behoefte van consumenten om zich te kleden voor verbinding in plaats van zich te kleden voor onderscheiding. (WE, 2017)

95 95

Forecast & Advies | Bondgenootschap

FORECAST In 2019-20 zullen we worstelen met zowel oude als nieuwe migratiepaden, dicht bevolkte steden en de opkomst van de ambiculturele consument. Er zullen niet alleen steeds meer culturen naast elkaar leven in samenlevingen, maar er zal ook een multiculturele samenstelling in de mensen zelf ontstaan. Deze ambiculturele consumenten kunnen naadloos schakelen tussen culturen doordat zij verschillende etnische achtergronden hebben en opgegroeid zijn in een omgeving van verschillende nationaliteiten. Maak je klaar om te navigeren binnen de wensen en behoeften van deze complexe en veelvoudige consument.

ADVIES COLLECTIE Uniformen zoals sportkleding worden gebruikt als een symbool om eenheid en saamhorigheid te bevorderen binnen een team. Deze keer zullen we de nadruk leggen op het verenigen van schijnbaar vijandige teams door rivaliteit te veranderen in broederschap. We zullen bouwen voor bondgenootschap om te voldoen aan de groeiende behoefte aan verbondenheid, eensgezindheid, empathie en inclusiviteit binnen een samenleving die meervoudig en complex is. De simpele shirts van Felez kunnen ingezet worden als uniforme basics om gelijkheid en saamhorigheid te benadrukken. Bondgenootschap kan vervolgens benadrukt worden door de shirts te bedrukken met prints of symbolen uit verschillende religies of culturen. Maak een moderne interpretatie, benadruk contrasten en laat deze harmonieus naast elkaar staan. Want integriteit staat centraal bij bondgenootschap. Verschillende culturen zijn gelijk en hoeven niet gefuseerd of aangepast te worden omwille van de ander.Toon juist hoe mooi alle verschillen naast elkaar zijn, net als in een mozaiek.

Spring/Summer 2017, Ikire Jones, 2017

Bronnenlijst MARKT TRENDS Jargon vs. Straattaal Gordon, C. (2016). What’s Behind Gosha Rubchinsky’s Popularity? Retrieved from www. highsnobiety.com: https://www.highsnobiety.com/2016/03/14/gosha-rubchinskiy-op-ed/

De Genderdiscussie Adichie, C. N. (2017). We Moeten Allemaal Feminist Zijn. Amsterdam: De Bezige Bij. Hul, K. v. (2015, Oktober 8). Feminisme 4.0 denkt niet in hokjes. Retrieved from www.trouw.nl: https://www.trouw.nl/home/feminisme-4-0-denkt-niet-in-hokjes~a739efb8/ Tan, A. (2018). De Dictatuur van de Jarretels. Amsterdam: De Bezige Bij.

Mode Als Politiek Pamflet P. Kotler & C. Sarkar. (2017, januari). Finally, Brand Activism! Retrieved from www. marketingjournal.org: http://www.marketingjournal.org/ finally-brand-activism-philip-kotlerand-christian-sarkar/

FLEXING FEELINGS Branch, M. Motion Portrait. http://www.marcusbranch.com/main-gallery, New York.

Media | Moonlight Jenkins, B. (Director). (2016). Moonlight [Motion Picture]. Thompson, M. (2016). Talking to the breakout star of the must-see film Moonlight. Retrieved from www.dazeddigital.com: http://www.dazeddigital.com/artsandculture/article/33610/1/ talking-to-the-breakout-star-of-the-must-see-film-moonlight

Industrie | Pansymagazine Love, M. O. (2016). PANSY Magazine. Retrieved december 2017, from www.pansymag.com: http://www.pansymag.com

Kunst |Black Boy Feelings Richard Bryan & Jeana Lindo . (2017, juni). Black Boy Feelings. Retrieved december 2017, from www.blackboyfeelings.com: https://www.blackboyfeelings.com

Personen | Ronnie Flex Flex, R. (Composer). (2017). Rémi. Rotterdam.

Geschiedenis | A Man’s World

Hairston, T. (2015). Why rapper Young Thug wears women’s clothing. Retrieved from www. splinternews.com: https://splinternews.com/why-rapper-young-thug-wears-womensclothing-1793851376 Massagli, A. (2015). Frank Ocean and his contribution to a changing hip-hop scene. Northeastern’s Undergraduate Writing Program Journal . Sasaki-Picou, N. (2014). Performing gender: The construction of black males in the hip-hop industry. Contingent Horizons .

Maatschappij | Roze Rebellen Pisart, T. (2017). Zo omarmen Donnie en Bokoesam hun gekke kant. Retrieved from www.3voor12.vpro.nl: https://3voor12.vpro.nl/artikelen/overzicht/2017/Mei/donniebokoesam-interview.html Wouters, N. (2015). Tussen man en vrouw Sekse zonder grenzen. Retrieved from www.nrc. nl: https://www.nrc.nl/nieuws/2015/07/18/tussen-man-en-vrouw-seksezondergrenzen1514159-a1072982

Theorie| Genderrollen Adichie, C. N. (2017). We Moeten Allemaal Feminist Zijn. Amsterdam: De Bezige Bij. Butler, J. (1988). Performative Acts and Gender Constitution: An Essay in Phenomenology and Feminist Theory. Theatre Journal .

BITCHCRAFT W.I.T.C.H. (2017). Witch Manifesto. Retrieved from www.witchpdx.com: http://witchpdx.com

Media | Hex the Patriarchy Droeven, V. (2017). Gedaan met Voorzichtig Zijn Meisjes. Retrieved from www.standaard.be: http://www.standaard.be/cnt/dmf20170906_03056941 Lister, L. (2017). Witch: Unleashed. Untamed. Unapologetic. Hay House Uk Ltd. Sollee, K. (2017). Witches, Sluts, Feminists: Conjuring the Sex Positive. ThreeL Media.

Industrie | Wild Craft Artemesia Botanicals. (2017). Green Witch School of Herbalism. Retrieved from www. artemisiabotanicals.com: https://www.artemisiabotanicals.com/green-witch-school.html Bateman, J. (2017). Why Salem’s Modern Day Feminist Witchcraft is Giving Rise to Magic Tourism. Retrieved from http://www.independent.co.uk/travel/americas/salem-witchcraftscene-magic-tourism-feminism-hipster-modern-day-massachusetts-new-englanddonald-a7877521.html FKA twigs & Nike. (2017). Do you believe in more?. Retrieved from www.dazeddigital.com: http://www.dazeddigital.com/fashion/gallery/23216/6/do-you-believe-in-more-fka-twigsx-nike Paltrow, G. (2017). www.goop.com. Retrieved from www.goop.com: https://goop.com ZorgWijzer. (2018). Reincarnatie Therapie. Retrieved from www.zorgwijzer.nl: https://www. zorgwijzer.nl/vergoeding/reincarnatietherapie

Personen | Princess Nokia & Gala Darling Darling, G. (2017). Radical self love. Retrieved from www.galadarling.com: http://galadarling.

com Mass Appeal. (2016). Reign(a): Princess Nokia. Retrieved from www.youtube.com: https:// www.youtube.com/watch?v=O8pGK0HEdgI Nokia, P. (2016). Brujas. Retrieved from www.youtube.com: https://www.youtube.com/ watch?v=iUcAPCxrSQs Nokia, P. (2017). Princess Nokia. Retrieved from www.princessnokia.org: http:// princessnokia.org

Geschiedenis| Herstory Echols, A. (1989). Daring to be Bad: Radical Feminism in America 1967-1975. Minneapolis: University of Minnesota Press . Moulton, S. (2011). Witchcraft: Creation of the “evil other”. Sonoma State University. Williams, B. (2015). Witch-hunting: A Manmade Tool for Women’s Oppression. Retrieved from www.history.libraries.wsu.edu: https://history.libraries.wsu.edu/spring2015/2015/01/20/ the-rise-of-sex-trafficking-in-european-countries/

Maatschappij| Spirituele Feministen Crocker, L. (2017). Modern WitchCraft Combines Self-Love, Feminism, Self-Help with a dazzling array of crystals and spell casting. Retrieved from www.thedailybeast.com: https:// www.thedailybeast.com/these-modern-witches-want-to-cast-a-spell-on-you

Cultuur| Where my witches at? Goude, J.-P. (2015). Willow Smith as Hindu Goddess Kali the Destroyer. Harpers Bazaar . Morgan, J. (2016). Beyoncé, Black Feminist Art, And This Oshun Bidness. Retrieved from ww.genius.com: https://genius.com/a/beyonce-black-feminist-art-and-this-oshun-bidness Roberts, K. (2016). What Beyoncé teaches us about the African diaspora in ‘Lemonade’. Retrieved from www.pbs.com: https://www.pbs.org/newshour/arts/what-beyonce-teachesus-about-the-african-diaspora-in-lemonade Tsjeng, Z. (2017). The Illustrator Drawing Brown Girls as Hindu Goddesses. Retrieved from www.broadly.vice.com: https://broadly.vice.com/en_us/article/gyy8d3/sam-madhuillustrator-brown-girls-hindu-goddesses Twigs, F. (2017). Protection Signs Pyjama Set. Retrieved from www.fka-twigs.myshopify.com: https://fka-twigs.myshopify.com

BONDGENOOTSCHAP Koran, Soera 49:13

Media | Migrant Journal Lemke, W. (2016). Sport is the most unifying tool for peace in the world. Retrieved from www. theguardian.com: https://www.theguardian.com/global/2016/apr/06/sport-is-the-mostunifying-tool-for-peace-in-the-world Migrant Journal. (2016). Migrant Journal. Retrieved from www.migrantjournal.com: https:// migrantjournal.com

Kunst| Normaal & Broederschap Henning, M. (2017). Mark Henning creates handshake training station that could be used

100

to help immigrants integrate. Retrieved from www.dezeen.com: https://www.dezeen. com/2017/11/28/mark-henning-normal-handshake-training-station-help-immigrantsdutch-design-week/ Kemkes, L. (2017). Mode van nu in de straten van Amsterdam-Oost. Retrieved from www.i-d. vice.com: https://i-d.vice.com/nl/article/3kdeb5/mode-van-nu-in-de-straten-vanamsterdam-oost Neal Heard & Jacket Required. (2017). The Art of the Football Shirt. Retrieved from www. jacket-required.com: http://www.jacket-required.com/Details/Art-of-the-Football-Shirt

Personen| Fresku & Mohammed El Bachiri Bachiri, M. E. (2017). Een Jihad van Liefde. Amsterdam: De Bezige Bij. Fresku & MocroManiac. (2017). Witlof. Retrieved from www.youtube.com: https://www. youtube.com/watch?v=t908k5BdKME

Geschiedenis| Multiculturele Samenlevingen Alfandary, P. (2015). The Myth of Globalisation. Retrieved from www.youtube.com: https:// www.youtube.com/watch?v=xUYNB4a8d2U Asbury, H. (1928). The Gangs of New York: An Informal History of the Underworld. Breebaart, L. (2017). Socioloog Jan Willem Duyvendak: Je thuis voelen is een obsessie geworden. Retrieved from www.trouw.nl: https://www.trouw.nl/samenleving/socioloog-janwillem-duyvendak-je-thuis-voelen-is-een-obsessie-geworden~a572867c/ McLuhan, M. (1964). Understanding Media.

Maatschappij| Steden: De Nieuwe Naties Duyvendak, J. W. (2017). Thuis Het drama van een sentimentele samenleving. AUP. Sadiq Khan & Anne Hidalgo. (2016). London and Paris are leading the charge to shape the 21st century. Retrieved from www.ft.com: https://www.ft.com/content/c19b93f2-3a3111e6-a780-b48ed7b6126f United Nations Department of Economic and Social Affairs. (2016). The World’s Cities in 2016 – Data Booklet.

Theorie| Wegoisme vs. Egoisme Dior. (2017). Leaders of the Gang. Retrieved from www.dior.com: https://www.dior.com/ diormag/en_gb/article/leaders-of-the-gang Kim, H.S., & Markus, H.R. (1999). Deviance or uniqueness, harmony or conformity? A cultural analysis. Journal of Personality and Social Psychology . Ma, V., & Schoeneman, T.J. (1997). Individualism versus collectivism: A comparison of Kenyan and American self-concepts. Basic and Applied Social Psychology . McCarthy, E. (2017). Fan club: why the football scarf is the fashion set’s star player this season. Retrieved from www.standard.co.uk: https://www.standard.co.uk/fashion/fan-clubwhy-the-football-scarf-is-the-fashion-sets-star-player-this-season-a3654831.html WE. (2017). WE fashion Brand Manifest. Retrieved from www.youtube.com: https://www. youtube.com/watch?v=1XbNR651gLY

101

Bijlage

•

Sam Vis fotografie en film

Shirt leverancier

Borduur bedrijf

PostNL

•

diversiteit

Culturen samenbrengen binnen 1 kledingstijl

diversiteit

inclusiviteit

Culturen samenbrengen binnen 1 kledingstijl •

•

tijdloos

inclusiviteit

•

duurzame productie

streetstyle •

•

Logo borduurkosten

Website

•

T-Shirt inkoop

•

Website

Max Peters grafisch design

•

Fotografie & Film

•

Grafisch Design

Network of young creatives

•

Persoonlijk

•

mindful millennial

15 - 35 jaar oud

•

optimistisch

trots

multicultureel

openminded

creatief ondernemer

student en/of

Informeel

Instagram

•

Facebook

Social media •

Webshop

Website

•

102

103