Glos Seniora nr 14 - marzec 2015 by Stowarzyszenie MANKO

NR 14

MARZEC 2015 | ISSN 2299-6990 | www.glosseniora.pl

TĄ NA SEKS RECEP ZNOŚĆ? DŁUGOWIEC

UTW AŁY RYWALIZOW E W RABC

„ŻYCIE ZACZYNA SIĘ PO 60TCE”

ZNAJDŹ NAS NA FACEBOOKU: https://www.facebook.com/GlosSeniora

JERZY

64 lata, pasja: jazda na motorze

FOT. MARCIN URBAN

OLSKIE II OGÓLNOP SENIORALIA IE W KRAKOW

WYDAWCA: Stowarzyszenie MANKO

ADRES REDAKCJI: ul. Słowackiego 46/30, 30-018 Kraków tel./faks 12 429 37 28 e-mail: g los.seniora@manko.pl promocja@manko.pl kartaseniora@manko.pl REDAKTOR NACZELNY: Łukasz Salwarowski salwarowski@manko.pl ZASTĘPCA REDAKTORA NACZELNEGO: Dorota Kościelniak glos.seniora@manko.pl ZESPÓŁ REDAKCYJNY: Magdalena Skała magda.skala@manko.pl Urszula Obersztyn ula.obersztyn@manko.pl Edward Gretschel myslzdrowo@manko.pl Andrzej Skrzyński skrzynski@manko.pl Michał Baran promocja@manko.pl

OD REDAKCJI www.glosseniora.pl

SPIS TREŚCI KALENDARIUM

PROJEKTY SENIORALNE W MEDIACH

GŁOSEM EKSPERTA

ZWARTA BRAĆ, CZYLI WESOŁY UTW

S EKS RECEPTĄ NA DŁUGOWIECZNOŚĆ? – WYWIAD Z PROFESOREM JERZYM VETULANIM

O AKTYWNOŚCI RUCHOWEJ OSÓB STARSZYCH – ROZMOWA Z DR GRAŻYNĄ KOŁOMYJSKĄ

MYŚL ZDROWO

REDAKCJA I KOREKTA TEKSTÓW: Barbara Gagnon WSPÓŁPRACA: Małgorzata Buyko Kaja Chojnacka Iwona Ćwik Elżbiety Gizela Erban Maria Jeziorska Sylwia Kępa Grażyna Kołomyjska Helena Odroń Paulina Syc Marek Szarawarski Olga Śladowska Anna Wrzesińska MARKETING: Karina Malec marketing@manko.pl PROJEKT I SKŁAD GRAFICZNY: Jarosław Szczurek DRUK: INTROMAX Drukarnia Offsetowa Kraków, ul. Biskupińska 21 NAKŁAD:

30 000

8 10

PROJEKT, KTÓRY PRZYBLIŻYŁ HISTORIĘ JUBILEUSZOWA KONFERENCJA PODKARPACKICH UNIWERSYTETÓW TRZECIEGO WIEKU

20 21

ZAPOWIEDZI

RECENZJE

LISTY I POEZJA

WSPOMNIENIA SENIORA

KĄCIK KULINARNY

SENIOR W SIECI

WARTO WIEDZIEĆ

JEDZ ZDROWO – ŻYJ DŁUŻEJ

BURAK – WARTOŚCIOWY SKŁADNIK DIETY

INICJATYWY

12 14

RYWALIZACJA UTW W RABCE AKTYWNY KLUB SENIORA WRZOS Z GNOJNIKA TAŃCE W KRĘGU

14 16

Po pięknej mroźnej zimie nastała długo wyczekiwana wiosna. Świat budzi się do życia, kwitną kwiaty a w powietrzu czuć świeżość, ciepło i optymizm. Idzie nowe! Czy będzie lepsze? To zależy od nas. Zróbmy wszystko, aby ten rok był najlepszy z dotychczasowych. Połączmy siły i sprawmy aby Głos Seniora był bardziej słyszalny, aby seniorom żyło się lepiej i aby jesień życia była dla Was przyjazna i szczęśliwa. Z pierwszymi promieniami słońca przekazujemy w Wasze ręce najnowsze wydanie naszej wspólnej gazety - Głosu Seniora. To już trzeci rok i czternaście wydań pisma, które dzięki Państwu stało się rozpoznawalne w całej Polsce. Docieramy do większości Uniwersytetów Trzeciego Wieku, klubów seniora i mniejszych grup zrzeszających osoby starsze. Cieszymy się, że popularność naszego pisma rośnie – staramy się spełniać Państwa oczekiwania i redagować magazyn wartościowy i ciekawy, w którym nie brakuje miejsca zarówno na teksty tworzone dzięki współpracy ze specjalistami, jak i na Waszą autorską twórczość. Zachęcamy do lektury wywiadu z profesorem Jerzym Vetulanim – wielkim autorytetem z dziedziny farmakologii, wieloletnim kierownikiem Zakładu Biochemii Mózgu Instytutu Farmakologii Polskiej Akademii Nauk. W rozmowie z „Głosem Seniora” profesor wspomina m.in. o nieocenionych korzyściach, które daje zachowanie aktywności seksualnej w wieku senioralnym. W wiosennym numerze znajdą Państwo również kilka tekstów propagujących aktywność fizyczną i zdrową dietę. O zaletach uprawiania fitnessu opowiada Dr Grażyna Kołomyjska. O tym, dlaczego warto pamiętać o buraku w czasie komponowania jadłospisu (s.12) oraz o podstawowych zasadach żywienia, które pozwolą utrzymać organizm w formie („Jedz zdrowo – żyj dłużej”, s.10) przeczytają Państwo w stałym dziale „Myśl Zdrowo”.

Cieszymy się, że tak licznie odpowiedzieli Państwo na nasze zaproszenie do współredagowania naszego magazynu. Dzięki Wam możemy przybliżać pozostałym czytelnikom inicjatywy podejmowane przez Uniwersytety Trzeciego Wieku i Kluby Seniora w całej Polsce. O kilku z nich przeczytacie w numerze (s.14-21), o innych informujemy na portalu glosseniora.pl Szczególnie mocno zapraszamy Państwa do systematycznego odwiedzania naszej strony internetowej - wiosenne orzeźwienie dotarło również tam. Nowa odsłona naszego portalu codziennie dostarcza informacji na temat wszelkich inicjatyw dotyczących Seniorów. W portalu znajdą Państwo również bezpłatny poradnik zdrowotny, aktualną listę firm honorujących Ogólnopolską Kartę Seniora a także wskazówki dotyczącego tego, w jaki sposób możecie Państwo wesprzeć wydawanie pisma, przekazując 1% podatku na rzecz Stowarzyszenia MANKO. Ogólnopolską Kartę Seniora wydawaną przez Głos Seniora posiada już 9000 osób, a honoruje ją ponad 160 instytucji. Osoby 60+ zapraszamy do odbioru karty, a firmy ceniące seniorów do przyłączenia się do programu. „Głos Seniora” jest dla Was! Zachęcamy nie tylko do lektury magazynu, ale również do uczestnictwa w wydarzeniach, które zapowiadamy na łamach pisma. Olimpiada w Łazach, Spartakiada w Wieliczce, II Ogólnopolskie Senioralia w Krakowie, Kongres Uniwersytetów Trzeciego Wieku to tylko część z wydarzeń, które są warte uwagi. Na kolejnej stronie znajdziecie Państwo szczegółowe kalendarium dotyczące najważniejszych imprez dedykowanych seniorom. Wykorzystajcie każdą szansę, aby wiosnę przywitać w najlepszej formie! Na deser - II Ogólnopolskie Senioralia, które już w czerwcu po raz drugi odbędą się w Krakowie - trzy dni wydarzeń uwieńczone wyborem Miss i Mistera Pełni Życia – serdecznie zapraszamy! z poważaniem

TOWARZYSTWO PRZYJACIÓŁ MUZEUM NARODOWEGO W KRAKOWIE

Redakcja nie zwraca materiałów niezamówionych, zastrzega sobie prawo skracania i redagowania nadesłanych tekstów. Redakcja nie odpowiada za treść ogłoszeń i tekstów reklamowych.

KALENDARIUM MARZEC 30. marca, Warszawa II Kongres Uniwersytetów Trzeciego Wieku Więcej informacji na str. 22

KWIECIEŃ

9. maja, Wieliczka Bicie rekordu Guinnessa w tańcu Poloneza w Wieliczce – w ramach obchodów 70. rocznicy zakończenia II Wojny Światowej

7. kwietnia Światowy Dzień Zdrowia

9. maja, Sokółka Ogólnopolski Marsz Uniwersytetów III wieku

9. kwietnia, Kraków Zwyczaje i tradycje Wielkanocne – wykład otwarty w Klubie Mirage Ośrodka Kultury Kraków-Nowa Huta. www.krakownh.pl

12. maja 2015 r., Warszawa Międzynarodowa Konferencja Naukowa: „Przeciwdziałanie przemocy wobec seniorów”. Więcej informacji na str. 23 www.senior.up.krakow.pl

10. kwietnia, Kraków Dzień Seniora w Pure Jatomi, Galeria Kazimierz. Więcej informacji na str. 9 oraz na www.glosseniora.pl

14. maja 2015r., Krzyżowa Ogólnopolska Konferencja Naukowa pt. „Współczesne wyzwania gerontologii – podejście holistyczne ”

11. kwietnia Dzień osób z chorobą Parkinsona

16. maja, Łazy Olimpiada Sportowa UTW i organizacji senioralnych „TRZECI WIEK NA START” w Łazach. Więcej informacji na str. 5

14 i 26 kwietnia, Kraków, Al. Słowackiego 46/30 Bezpłatne porady prawne dla seniorów w siedzibie Stowarzyszenia MANKO Więcej informacji: www.glosseniora.pl 25. kwietnia, Bochnia I Runda Małopolskiego Biegu Terenowca w Bochni. Więcej informacji: www.biegterenowca.pl 26. kwietnia, Kraków Impreza biegowa „Biegiem na Bagry!” www.itmbw.pl 24. kwietnia, Krosno V Podkarpacki Rajd Starszaków „KORCZYNA 2015” Więcej informacji: www.mutw.mielec.pl/ aktulanosci/398-v-podkarpacki-rajdstarszakow-korczyna-2015

MAJ 9. maja, Wejherowo III MARSZ NORDIC WALKING STUDENTÓW UTW 2015 www.utww.pl/index.php/marsz

www.glosseniora.pl

16.– 23. maja, Łódź Łódzkie Senioralia 2015 http://seniorzy.uml.lodz.pl 17. maja Światowy dzień Nadciśnienia Tętniczego 20.-25. kwietnia, Poznań Tydzień bezpłatnych badań słuchu Informacje na stronie www.sluchmed.pl 22. – 23. maja, Łódź Targi Aktywnego i Zdrowego Seniora 23. maja, Kraków III Bieg Swoszowicki Więcej informacji na str.23 oraz pod adresem www.itmbw.pl 24. maja, Radom Piknik Rodzinny Więcej informacji: www.mazowieckie.pl 24. maja, Gorlice - Magura Małastowska - Wysowa-Zdrój Maraton Beskid Niski www.maratonbeskidniski.pl

30. maja, Ciechanów Piknik Zdrowia Więcej informacji: www.mazowieckie.pl 31. maja Światowy dzień bez tytoniu 12 i 26 maja, Kraków, Al. Słowackiego 46/30 Bezpłatne porady prawne dla seniorów w siedzibie Stowarzyszenia MANKO Więcej informacji: www.glosseniora.pl

CZERWIEC 6.-7. czerwca , Świnoujście Doroczne Juwenalia UTW w Świnoujściu Więcej informacji: www.iswinoujscie.pl 6.-7. czerwca, Kraków Finał wyborów Miss i Mistera Pełni Życia – II Ogólnopolskie Senioralia w Krakowie 6. czerwca, Kraków II Ogólnopolski Kongres Uniwersytetów Trzeciego Wieku 6. czerwca, Kraków Inauguracja konkursu Opowiedz nam swoją historię – I Ogólnopolskie Senioralia w Krakowie 7. czerwca, Kraków Dzień Zdrowia Seniora – II Ogólnopolskie Senioralia w Krakowie, Rynek Główny 34 14. czerwca, Rudawa k/Krakowa XI Jurajski Półmaraton Małopolska Biega www.jurajskipolmaraton.pl 14. czerwca, Warszawa, AWF Seniorada, www.mazowieckie.pl 15. czerwca Światowy Dzień Praw Osób Starszych

W czerwcu również II Spartakiada Seniorów – szczegóły wkrótce na stronie www.glosseniora.pl

„TRZECI WIEK NA START” 

„OLIMPIADA, OLIMPIADA REKORD ZA REKORDEM PADA…” - TE SŁOWA JUŻ PO RAZ SIÓDMY ZABRZMIĄ PODCZAS OLIMPIADY SPORTOWEJ UTW I ORGANIZACJI SENIORALNYCH W ŁAZACH (WOJ. ŚLĄSKIE).

Głównym celem Olimpiady jest promocja zdrowia i aktywnego wypoczynku wśród pokolenia 50+ a w szczególności ukształtowanie u osób dojrzałych nawyków dbania o własne ciało, sprawność fizyczną i psychiczną oraz wykształcenie umiejętności aktywnego spędzania czasu. Zawody te są również doskonałą okazją do integracji i wzmacniania więzi pomiędzy słuchaczami Uniwersytetów Trzeciego Wieku z całego kraju. Zmagania oceniać będą profesjonalni sędziowie a nad zdrowiem uczestników czuwać będą zespoły ratowniczo-medyczne. Tegoroczna Olimpiada została wpisana w centralne obchody 40-lecia ruchu UTW.

16 maja 2015r. KONKURENCJE VII OLIMPIADY „TRZECI WIEK NA START”

Więcej informacji na temat Olimpiady, a także regulamin oraz rejestracja on-line drużyn na stronie internetowej: www.utw.lazy.pl Zapraszamy do wzięcia udziału w sportowym święcie seniorów! ZARZĄD UTW ŁAZY

1. Zawody pływackie 2. Zawody lekkoatletyczne (bieg na 60m i 200m) 3. Zawody strzeleckie 4. Tenis stołowy 5. Turniej szachowy 6. Wyścig rowerowy 7. Turniej brydżowy 9. Zawody kajakowe 10. Turniej boule

II OGÓLNOPOLSKIE SENIORALIA 5–7 czerwca 2015 r. W KRAKOWIE



ZESZŁOROCZNE, I OGÓLNOPOLSKIE SENIORALIA W KRAKOWIE PRZYCIĄGNĘŁY DO STOLICY MAŁOPOLSKI NIEMAL 3000 OSÓB. SENIORZY WZIĘLI UDZIAŁ W BARWNYM KOROWODZIE WOKÓŁ RYNKU, UCZESTNICZYLI W WYSTĘPACH ARTYSTYCZNYCH ORAZ MOGLI SKORZYSTAĆ Z BEZPŁATNYCH BADAŃ LEKARSKICH W CZASIE DNIA ZDROWIA SENIORA. TEGOROCZNA EDYCJA SENIORALIÓW POTRWA TRZY DNI I DOSTARCZY JESZCZE WIĘCEJ ATRAKCJI! Obchody II Ogólnopolskich Senioraliów rozpoczną się już 5 czerwca i potrwają do niedzieli, 7 czerwca. Scena na Placu Szczepańskim ponownie zostanie przejęta przez najlepsze seniorskie grupy artystyczne, a przez Rynek Główny przejdzie uroczysty korowód i seniorzy odbiorą klucze do miasta. W czasie tegorocznych Senioraliów wybrani zostaną Miss i Mister Pełni Życia

Małopolski. Będzie też międzypokoleniowy pokaz mody. ÎÎ

ÎÎ

Organizatorzy:

S obota, 6 czerwca - II Kongres Uniwersytetów Trzeciego Wieku, tematyka społeczna i zdrowotna Niedziela, 7 czerwca - bezpłatne badania i porady lekarskie, otwarte wykłady prozdrowotne

GŁOS EKSPERTA W RADZIE EKSPERTÓW GŁOSU SENIORA ZASIADA JUŻ WIELE AUTORYTETÓW Z ZAKRESU ZDROWIA, POLITYKI SENIORALNEJ, PRAWA CZY EKONOMII. INAUGURUJEMY NOWY DZIAŁ „GŁOS EKSPERTA” – W KAŻDYM NUMERZE BĘDZIEMY PREZENTOWAĆ ICH WYPOWIEDZI I PORADY. ROZPOCZYNAMY OD WYWIADU Z WYBITNYM AUTORYTETEM Z ZAKRESU FARMAKOLOGII, PROF. JERZYM VETULANIM, WIELOLETNIM KIEROWNIKIEM ZAKŁADU BIOCHEMII MÓZGU INSTYTUTU FARMAKOLOGII POLSKIEJ AKADEMII NAUK.

SEKS RECEPTĄ NA DŁUGOWIECZNOŚĆ? Z PROF. JERZYM VETULANIM, ROZMAWIAŁ ŁUKASZ SALWAROWSKI Jest Pan neurologiem czy biochemikiem? Jestem neuropsychofarmakologiem. Zaczynałem jako biolog, fizjolog zwierząt, potem przeszedłem do farmakologii, wreszcie moje biochemiczno-biologiczne zainteresowania zwyciężyły i zająłem się mechanizmami uzależnień, z akcentem psychofarmakologicznym. Co uważa Pan za największy sukces życia ? Hipoteza beta-downregulacji, którą opublikowaliśmy w 1975 roku przyniosła wielkie zainteresowanie na świecie. Była tak prosta, że mógł ją zrozumieć każdy psychiatra i przez 5-6 lat była to głównie obowiązująca teoria. W praktyce przekształciło się to nie tyle na leczenie, ile testowanie nowych leków, które działają na trochę innej zasadzie - zwiększają plastyczność mózgu i odbudowują uszkodzenia. Kto jest na pierwszym miejscu jeśli chodzi o długość życia ? Na świecie Japonia, w Europie Szwecja. Polska wygląda nie najgorzej, średnia długość życia to około 73 lata dla mężczyzn, a 78 dla kobiet. Co może zrobić państwo, władze miasta, my jako społeczeństwo, aby seniorom żyło się lepiej?

www.glosseniora.pl

„Jestem przekonany, że taka inicjatywa jak Karta Seniora jest rzeczą bardzo ważną, ludzie starsi powinni być szczęśliwi, a ich życie łatwiejsze bo na to zapracowali, należy im się wdzięczność społeczeństwa za to, co do tej pory dla niego zrobili.” Prof. J. Vetulani ko biorą udział w wykładach, ale chodzą do kina, na imprezy, pikniki, tworzą grupy wspólnego zainteresowania. Starość jest bardzo zróżnicowana płciowo, tzn. znacznie lepiej starzeją się kobiety niż mężczyźni. Biologicznie wiadomo, że mózg męski starzeje się od pewnego momentu szybciej niż mózg kobiety. To widać na Uniwersytetach Trzeciego Wieku, gdzie 80-90% słuchaczy to Panie, Panów jest stosunkowo niewiele. Sadzę, że tu można próbować zmobilizować starszych mężczyzn, którzy zwykle są bardziej wycofani. Co robić będąc seniorem, jakie działania profilaktyczne podjąć? Niejednokrotnie

tonino-podobne, przeciwdziałające depresji. Najlepszy test to intensywność barwy: im owoc ciemniejszy, tym więcej ma flawonoidów albo antocyjanów, na przykład borówka amerykańska, tak samo czerwona kapusta. Ważne jest też prawidłowe funkcjonowanie przewodu pokarmowego. Wiele chorób wiąże się z zaleganiem masy kałowej, co może powodować powstanie nowotworów okrężnicy czy odbytu, które pojawiają się u osób starszych. Zdrowa żywność to nie tylko zawartość biochemiczna, coraz więcej uwagi zwraca się teraz na florę bakteryjną jelit, która reguluje aktywność organizmu. Okazuje się, że odpowiednia dieta wpływa na mózg, dlate-

Bezpłatny transport miejski powyżej 60 roku życia, tańsze bilety do kina czy muzeum, stosunek, jaki społeczeństwo ma do ludzi starszych. Świetnie, że organizacje pozarządowe zaczynają pomagać nie tylko dzieciom, ale i osobom u schyłku życia. Starość jest godna szacunku, od seniora można się sporo nauczyć. W XIX wieku to on pod każdym względem górował nad dzieckiem. W tej chwili to wnuk uczy dziadka jak obsługiwać komputer czy smartfon, ale to nie znaczy, że wnuk jest mądrzejszy od dziadka. Potrzebna jest integracja międzypokoleniowa, gdzie dziadek czy babcia uczy się korzystać z wiedzy wnuka, a wnuk z wiedzy dziadka. Wtedy obie strony na tym zyskują. Czyli pierwsze działanie, które polepszy życie seniora według Pana ? Polepszyć status społeczny seniora na tyle, by nie był zależny od rodziny i nie czuł się kamieniem u szyi. Senior powinien czuć się samodzielny i potrzebny. Dostosowanie postępu technologicznego, produktów i usług do potrzeb seniorów? Czy coś jeszcze? Aktywność życiowa jest najlepszą droga do przedłużenia życia i zwiększenia jego jakości. Nazwa Uniwersytet Trzeciego Wieku jest myląca, ponieważ słuchacze nie tyl-

FOT. FRANCISZEK VETULANI

Prof. Jerzy Vetulani pracował ostatnio nad dwoma nowymi książkami: 9 marca nakładem PWN ukazała się seria rozmów "Bez ograniczeń. Jak rządzi nami mózg" (z Marią Mazurek), zaś na 13 maja planowana jest premiera wywiadu-rzeki „Mózg i błazen" (z Marcinem Rotkiewiczem, Wydawnictwo Czarne).

w swoich wypowiedziach wspominał Pan o ważnej roli aktywności sportowej i diety. Jak należy dobierać dietę, żeby zmniejszyć prawdopodobieństwo depresji ? W ogóle do starości trzeba się przygotowywać od młodości. A co do diety - nie tylko biznes zdrowej żywności, ale produkty zawierające flawonaidy i składniki sero-

go, że dużo bakterii jelitowych jest w jakiś sposób związana z uwalnianiem tryptofanu. Dobry wygląd też ma duże znaczenie - jak dobrze wyglądamy to czujemy się lepiej. Nawet kuracja botoksem może pomóc leczyć z depresji u starszych osób - gładka twarz robi wrażenie, człowiek jest pogodniejszy, a to poprawia nastrój.

Kosmetologia lekiem na długowieczność? Kosmetologia poprawia bardzo jakość późnego okresu życia. To nie chodzi o to, żeby żyć 200 lat, ale żeby żyć wesoło i szczęśliwie do 130 roku życia. Trzeba też wspomnieć o korzyściach aktywności seksualnej, podczas której uwalniają się serotonina, endorfiny, co jest przede wszystkim ważne u mężczyzn. Proszę zauważyć, że u nas zwykle wdowy żyją dłużej. Kiedy żona umiera, 65-latkowi trudno nawiązać nowe kontakty, aktywność seksualna spada i tak samo chęć życia. Dawniej sądzono, że aktywność seksualna mężczyzn przyczynia się do szybkiego starzenia, w tej chwili wiemy, że jest absolutnie odwrotnie, a na kłopoty z erekcją mamy doskonałe środki farmakologiczne, szczególnie w ostatnich latach, kiedy pojawiły się tańsze zamienniki Viagry. Seks jest zatem receptą na długowieczność? Jak wspierać organizm w tej materii? Najważniejsze żeby nie jeść za dużo. Zasada, że mędrzec wstaje wpół syty od stołu jest szalenie aktualna. Sen też jest ważny – jeśli po południu zrobimy sobie półgodzinną drzemkę to nasza aktywność przechodzi do poziomu rannego. Jest też hormonalna terapia zastępcza. Ilość hormonów, od których zależy popęd, z wiekiem spada. U kobiet dramatyczny spadek następuje w menopauzie, u mężczyzn w wieku 60-65 lat pojawia się andropauza czyli powolny spadek testosteronu. Kobiety stosują hormonalną terapię zastępczą, mężczyźni mają opory przed braniem pigułki, a poziom testosteronu łączy się z aktywnością intelektualną - badania wskazują, że podane kobietom estrogeny powodują zwiększenie IQ. Ja uważam, że hormonalna terapia zastępcza, oczywiście pod kierunkiem lekarza, jest dobra. Rzeczą ważną jest to, że my nie powinniśmy się wstydzić starości ani wstydzić tego, że aktywnie i na różne sposoby z tą starością walczymy. Dziękuję bardzo. Dziękuję.

GŁOS EKSPERTA SKARB ŚWIATOWEGO DZIEDZICTWA UNESCO

O AKTYWNOŚCI RUCHOWEJ OSÓB STARSZYCH



www.glosseniora.pl

 z wiedzanie trasy turystycznej z jedyną tego typy ekspozycją multimedialną p obyty rekreacyjne w komorze Ważyn p obyty nocne 250 m pod ziemią p rzeprawę łodzią przez przepiękne, podziemia kopalni d la odważnych trasa historyczna „Wyprawa w Stare Góry” najstarszy, od wieków nie zmieniony obszar kopalni.

MOC ATRAKCJI W UNIKALNYM LECZNICZYM MIKROKLIMACIE

O SENIORACH, KORZYŚCIACH PŁYNĄCYCH DLA NICH Z FITNESSU OPOWIADA CZŁONEK RADY EKSPERCKIEJ „GŁOSU SENIORA”, DR GRAŻYNA KOŁOMYJSKA. Jacy seniorzy zapisują się na fitness i co decyduje o ich zainteresowaniu taką formą aktywności fizycznej? Przede wszystkim zapisują ci, którzy już kiedyś, w różnych okresach swojego życia, byli aktywni ruchowo oraz ci, którzy mają głęboko zakorzenioną potrzebę zachowania sprawności – bardziej niż ich rówieśnicy wiedzą, czym jest ruch dla ich zdrowia czy życia. W tym miejscu nasuwa mi się myśl Platona: Zdrowie jest najpierwszym darem, uroda drugim, bogactwo trzecim. Potrzeba zachowania zdrowia – która w tym okresie życia dominuje – sprawia, że ludzie podejmują działania, sprzyjające przede wszystkim realizacji potrzeb związanych ze zdrowiem. W związku z tym jedni idą do lekarza i wysiadują w długich kolejkach, oczekując na wizytę, inni szukają ciekawej alternatywy dla siebie – i na przykład odbywają długie spacery, uczą się chodzić z kijami do nordic walkingu. Są również tacy, co szukają miejsc, gdzie odbywają się różne atrakcyjne i aktywizujące zajęcia dla seniorów, w tym m.in. zajęcia usprawniające. Bardzo ważna jest także świadomość tego, że nic nie przychodzi samo, że nasze ciało, aby mogło służyć nam przez długie lata, potrzebuje ruchu, który wpisany jest w nasze życie i skutecznie chroni nas przed niedołężnością oraz niesprawnością. Jest takie przysłowie ludowe, które mówi: Jeśli nie biegasz pókiś zdrów, będziesz biegał jak zachorujesz. Z badań nad aktywnością ruchową seniorów wynika, że około 17% populacji seniorów uprawia jakąś formę aktywności rucho-

ZAPRASZA NA:

wej. Jest to wciąż bardzo mały odsetek osób starszych. Jest także wiele osób, które mają jakąś wiedzą o zdrowiu, ale na tym kończy się ich „zaangażowanie”. Trzeba przede wszystkim chcieć i działać tzn. szukać miejsc, w których można zaspokoić swoje potrzeby w zakresie zachowania zdrowia – to jest bardzo ważne. Do tego jednak potrzebna jest nam otwartość na nowości, na zmiany, nie należy trzymać się starych schematów, które w nasze życie niewiele wniosły, i nie odwoływać się do argumentu typu „Jestem za stary”! Czy są jakieś przeciwwskazania dotyczące aktywności ruchowej? Najogólniej można powiedzieć, że każdy, kto może swobodnie poruszać się bez większych ograniczeń nadaje się do uprawiania różnych form aktywności ruchowej. Dokładniej ujmując należy wykluczyć osoby z ostrą niewydolnością krążenia, z występującymi bólami w okolicach klatki piersiowej, mające problemy z oddychaniem podczas niewielkiego wysiłku czy choroby nowotworowe; osoby z niekontrolowanym nadciśnieniem tętniczym lub niewyrównaną cukrzycą. Takie osoby powinny być przede wszystkim poddane terapii,

a po jej pomyślnym zakończeniu mogą przystąpić do zajęć usprawniających. Czym wyróżnia się fitness na tle innych propozycji (w zakresie aktywności fizycznej) dla osób starszych? Fitness ukierunkowany na seniorów różni się nieco od tradycyjnego przede wszystkim intensywnością zajęć. Przy wyborze form ruchu należy kierować się w pierwszej kolejności warunkami fizycznymi, czyli sprawnością ruchową i wydolnością fizyczną oraz ewentualnymi dolegliwościami lub chorobami, które mogą ograniczać możliwości wyboru różnych form ruchu. Zajęcia usprawniające dla seniorów mają swoją metodykę, która zbudowana jest w oparciu o wiedzę z różnych dziedzin m.in.: fizjologii, reumatologii, ortopedii, kardiologii, psychologii, a przede wszystkim z wiedzy z obszaru gerontologii i geriatrii. Są to dziedziny, które wnoszą bardzo wiele istotnych informacji o zdrowiu, sprawności psychofizycznej, profilaktyce, diagnozie, terapii wieku dojrzałego. Rozmawiała SYLWIA KĘPA

Rezerwacje i informacja: Biuro Obsługi Turystycznej ul. Campi 15, 32-700 Bochnia, tel.14 615 24 60, 14 615 24 61

www.kopalnia-bochnia.pl

JEDZ ZDROWO – ŻYJ DŁUŻEJ

POLECANE PRODUKTY ŻYWNOŚCIOWE: ÎÎ

ÎÎ ÎÎ ÎÎ ÎÎ ÎÎ ÎÎ



Z WIEKIEM W ORGANIZMIE ZACHODZI WIELE ZMIAN. ZMNIEJSZAJĄ SIĘ ZDOLNOŚCI POZNAWCZE, PRZYSTOSOWAWCZE, REGENERACYJNE, MOŻE RÓWNIEŻ DOJŚĆ DO UPOŚLEDZENIA SZLAKÓW METABOLICZNYCH. TE OSTATNIE Z KOLEI ODPOWIADAJĄ ZA PROCESY TRAWIENIA, ROZKŁADU I WYKORZYSTANIA SKŁADNIKÓW ODŻYWCZYCH Z ŻYWNOŚCI. TO WAŻNE, BY BEZ WZGLĘDU NA WIEK STALE DBAĆ O ODPOWIEDNIE ODŻYWIANIE I NAWADNIANIE ORGANIZMU. Wiele schorzeń występujących w wieku podeszłym wiąże się z nawykami i czynnikami ryzyka występującymi we wcześniejszym okresie życia. Nadwaga i otyłość, tłusta oraz wysoko przetworzona żywność, palenie papierosów, picie alkoholu, brak lub niska aktywność fizyczna w znacznym stopniu mogą przełożyć się na to, czy doczekamy późnej starości. Wykluczenie złych nawyków oraz wdrożenie zdrowej diety prowadzą bowiem nie tylko do poprawy ogólnego stanu zdrowia, ale również do realnego wydłużenia życia. Czy to możliwe, że przestrzeganie zasad zdrowej diety może umożliwić nam dożycie sędziwego wieku? Model żywieniowy osób starszych zakłada regularne (4–5 razy dziennie) spożywanie lekkostrawnych, pełnowartościowych posiłków w niewielkich porcjach, unikanie przejadania się oraz utrzymywanie właściwej wagi ciała. Zaleca się przy tym obróbkę termiczną produktów – powinny być gotowane w wodzie, na parze, duszone, ewentualnie pieczone. Mniejsze zapotrzebowanie energetyczne w wieku podeszłym pociąga za sobą konieczność przyjmowania większych ilości witamin, składników mineralnych i białka.

www.glosseniora.pl

ÎÎ

Dlatego osoby starsze powinny spożywać więcej chudego mięsa, przetworów mlecznych, warzyw (co najmniej 3 porcje) i owoców (2 porcje), minimalizując tłuszcze, produkty wysokotłuszczowe oraz cukry.

WITAMINY Niebagatelną rolę w prawidłowym odżywieniu odgrywają witaminy, wśród nich zaś przede wszystkim witamina D, witaminy z grupy B a także wapń, żelazo i magnez. Witamina D odpowiada za funkcje poznawcze organizmu, reguluje gospodarkę wapnia i wpływa na mineralizację kości. Za prawidłową pracę układu krwionośnego i nerwowego odpowiadają witaminy z grupy B. Zwiększają one również odporność organizmu i pobudzają procesy regeneracyjne. Przy komponowaniu jadłospisu warto pamiętać również o żywności prozdrowotnej. Zawarte w niej substancje biologicznie aktywne pozytywnie wpływają na pracę organizmu oraz zmniejszają ryzyko wystąpienia chorób. Do tej grupy należą: soja, po-

midory, cytrusy, brokuły, siemię lniane, winogrona ciemne, jogurty, czarna i zielona herbata, oleje roślinne. Co ważne, cenne związki o działaniu prozdrowotnym zawierają również inne produkty ze zbliżonej grupy. Brokuł możemy zastąpić kalafiorem bądź dowolną kapustą.

WODA Gospodarka wodna organizmu seniora działa na zupełnie innych zasadach niż w przypadku ludzi młodych, gdyż proces starzenia nie zmniejsza zapotrzebowania na wodę. Bodźce wysyłane przez krew do mózgu nie są przetwarzane wystarczająco szybko przez ośrodek pragnienia, przez co

potrzeba sięgnięcia po szklankę wody pojawia się ze znacznym opóźnieniem albo nie pojawia się wcale. Warto zapamiętać, że osoby po 60. roku życia powinny spożywać co najmniej 6 szklanek wody dziennie! Część wody można zastąpić kompotem, wodą z dodatkiem soku lub owoców, herbatką owocową czy ziołową (napar jednak nie może być zbyt mocny). Nawadniać należy się stopniowo, regularnie, nie czekać na uczucie pragnienia. Niskie spożycie płynów może prowadzić do odwodnienia, a to może być dla osób starszych szczególnie niebezpieczne. Suchość skóry, uczucie pragnienia, popękane usta, zapadnięte dolne powieki, pro-

ŹRÓDŁA: 1. 2. 3. 4. 5.

6. 7.

Ciborowska H., Rudnicka A., Dietetyka. Żywienie zdrowego i chorego człowieka, Warszawa 2010. Halicki J., Potoczne definicje pomyślnego starzenia się, 2008. Peckenpaugh N., Nutrition Essentials and Diet Therapy, 2010. PolStu2001, „Genetyczne i środowiskowe czynniki długowieczności polskich stulatków”. Mossakowska M., Broczek K.,Witt M. (red.), SKAZANI NA DŁUGOWIECZNOŚĆ. W poszukiwaniu czynników pomyślnego starzenia, Poznań 2007. http://www.izz.waw.pl/ http://stat.gov.pl/

p rodukty zbożowe, pełnoziarniste, z pełnego przemiału – chleby, makarony, grube kasze (jaglana, gryczana, jęczmienna), ryż brązowy warzywa, najlepiej surowe i nieobrane (jeżeli jest taka możliwość) owoce, również głównie surowe i ze skórką nabiał, kefir, jogurt naturalny, maślanka, ser twarogowy nasiona roślin strączkowych, soczewica (łatwostrawna), ciecierzyca, groszek zielony, fasola, soja mięso (zwłaszcza chude), drób, ryby (pstrąg, dorsz atlantycki, śledź, łosoś, makrela) jaja nasiona, pestki; oleje roślinne

blemy z równowagą oraz zawroty głowy to tylko niektóre z objawów, które mogą prowadzić do poważnych powikłań. PAULINA SYC Ekspert „Głosu Seniora”

UWAGA KONKURS! Chcesz wiedzieć więcej na temat zdrowej diety? Napisz do nas i wyjaśnij czym według Ciebie jest zdrowa dieta. Na zgłoszenia czekamy do 30 kwietnia pod adresem glos.seniora@manko.pl Najciekawsze odpowiedzi nagrodzimy książkami wydawnictwa MedPharm Polska!

CZEGO NIE WIEMY O BURAKU? ÎÎ

ÎÎ

b urak to źródło witamin i minerałów, zawiera: witaminy A, B i C, kwas foliowy, żelazo, wapń, magnez, potas, mangan, sód, miedź, chlor, fluor, cynk, bor, lit, molibden, kobalt, rubid, cez, błonnik witaminy i minerały zawarte w burakach są rozpuszczalne w wodzie, dlatego lepiej ich nie gotować, chyba że w zupie. Burak będzie bardziej wartościowy, jeśli zostanie upieczony w skórce i obrany dopiero przed jedzeniem dzięki zawartości żelaza zapobiega anemii wspomagając układ krwionośny kwas foliowy, w który obfituje burak, nie tylko warunkuje prawidłowy rozwój płodu, ale też pomaga usunąć z krwiobiegu homocysteinę - jej wysoki poziom może wywołać choroby serca buraki pomagają unormować poziom cholesterolu, przeciwdziałają też zwapnieniom naczyń krwionośnych powinni je jadać nadciśnieniowcy, gdyż udowodniono, że azotany obecne w soku z buraków podnoszą we krwi stężenie regulującego ciśnienie tlenku azotu buraki są znakomite podczas utraty zbędnych kilogramów za sprawą dwóch głównych aspektów: 1. posiadają wysoką zawartość błonnika, który daje uczucie sytości 2. przyspieszają przemianę materii dzięki zawartości cukru są dobrym źródłem energii, ale chorzy na cu-

www.glosseniora.pl

ÎÎ

krzycę powinni się ich wystrzegać ze względu na wysoką jego zawartość dzięki właściwościom zasadotwórczym buraki przywracają równowagę w żołądku po zakwaszających go mięsiwach, słodyczach i produktach zbożowych, a jak wiadomo kwaśne środowisko to świetna pożywka dla rozwoju drobnoustrojów

ÎÎ

p anie w okresie menopauzy powinny pamiętać o tym warzywie, gdyż zmniejsza ryzyko zachorowania na osteoporozę oraz łagodzi dolegliwości przekwitania tj: dotlenia serce, wyrównuje jego pracę, zmniejsza ciśnienie krwi, łagodzi dokuczliwe uderzenia gorąca i nawracające migreny IWONA ĆWIK Trener Wellness

OŚRODEK WYPOCZYNKOWO-SZKOLENIOWY POD KAMIENNIKIEM Poręba k/Myślenic, 32-425 Trzemeśnia Zapraszamy do wypoczynku w atrakcyjnych domkach całorocznych i w pokojach hotelowych. Ośrodek usytuowany jest w malowniczej okolicy w środku lasu u podnóża Kamiennika na terenie Poręby koło Myślenic . Jest to idealne miejsce dla osób szukających ciszy i spokoju od zgiełku miejskiego oraz pasjonatów górskich wędrówek. Zapraszamy z Kartą Seniora! • 10% zniżki na nocleg i wyżywienie od 2 do 7 dni • 15% zniżki na nocleg i wyżywienie powyżej 7 dni • 30% zniżki pobyt grup zorganizowanych

e-mai: info@podkamiennikiem.pl tel. (12) 273 55 90

INICJATYWY

UTW RYWALIZOWAŁY W RABCE 

ZA NAMI II OGÓLNOPOLSKA ZIMOWA SENIORIADA NA PODHALU. W OŚMIU KONKURENCJACH SPORTOWYCH WZIĘŁO UDZIAŁ 277 ZAWODNIKÓW Z 19 UNIWERSYTETÓW TRZECIEGO WIEKU Z CAŁEJ POLSKI. W RYWALIZACJI NAJLEPSI OKAZALI SIĘ ZAWODNICY UTW Z GLIWIC.

W tym roku Ogólnopolska Senioriada na Podhalu rozpoczęła się już w przeddzień zawodów. W uroczystej kolacji wzięli udział uczestnicy zmagań a także partnerzy i przedstawiciele mediów. Atmosferę umilał występ Góralskiego Kabaretu „Truteń”. Główne obchody II Ogólnopolskiej Senioriady rozpoczęły się we wtorek, 3 marca punktualnie o 10. W uroczystym pochodzie w Amfiteatrze w Rabce-Zdrój wzięło udział 19. reprezentacji Uniwersytetów Trzeciego Wieku w Polsce: Zawiercie, Józefów, Łazy, Rzeszów, Andrychów, Myślenice, Lublin, Nowy Targ, Mszana Dolna, Pszczyna, Nowy Sącz, Zakopane, Myszków, Gliwice, Kraków, Oświęcim

i oczywiście Rabka. Swojego przedstawiciela miało również UTW z nadmorskiego Wejherowa oraz UTW z Wiednia.

Po uroczystym przemarszu nastąpiła najważniejsza chwila – odpalenie znicza olimpijskiego, który przez cały dzień miał płonąć na scenie symbolizując trwałość idei olimpijskiej. W czasie Senioriady rozegrano turnieje w 8 konkurencjach, a każdą rozstrzygano w 4 kategoriach wiekowych 50+, 60+, 70+ oraz 80+. Wśród medalistów największą grupę stanowiła reprezentacja UTW z Gliwic (14 razy na podium!) i to właśnie ten Uniwersytet zwyciężył w klasyfikacji drużynowej. Tuż za Gliwicami znalazły się reprezentacja gospodarzy – Rabka-Zdrój oraz Rzeszów. Zawodnicy, którym udało się zająć miejsce pierwsze, drugie lub trzecie otrzymali pamiątkowe medale, natomiast każdy z uczestników pamiątkowy brelok oraz pocztówkę z okolicznościowym stemplem. Dla wszystkich startujących Uniwersytetów przygotowano również statuetki i pamiątkowe materiały ufundowane przez patronów i sponsorów. Senioriada w Rabce-Zdroju odbywała się już po raz drugi. Przed rokiem w zmaganiach wzięło udział 14 Uniwersytetów Trzeciego Wieku. Marek Szarawarski,

„Chcesz tryskać zdrowiem, wyleczyć sapkę? Jedno masz wyjście - postaw na Rabkę! Chcesz być szczęśliwym, jedna jest rada: jest nią Zimowa Senioriada!"

przewodniczący komitetu organizacyjnego Senioriady, podkreśla: Ideą olimpiady jest w pierwszej kolejności integracja seniorów i wdrożenie nawyków zdrowego stylu życia. Organizowane przez nas zawody to także okazja do promocji ruchów Uniwersytetów Trzeciego Wieku i Rabczańskiego UTW. Dzięki Senioriadzie udowadniamy też, że Rabka-Zdrój to uzdrowisko przyjazne seniorom. Pomysł organizacji zimowych zawodów sportowych dla seniorów narodził się dzięki dwóm innym inicjatywom. Pierwszym z nich jest Spartakiada Integracyjna Dzieci i Młodzieży w Rabce-Zdroju, która odbywa się od roku 2003, drugim Olimpiada Uniwersytetów Trzeciego Wieku w Łazach.

„Zainspirowani zawodami organizowanymi w Łazach, postanowiliśmy stworzyć podobną imprezę, w czasie której zawodnicy będą rywalizować w konkurencjach zimowych. Poza tradycyjnymi dyscyplinami jak biegi narciarskie czy slalom, zorganizowaliśmy zawody w rzucaniu śnieżkami do celu, zjeździe na dętce czy kręgle curlingowe. Ta ostatnia dyscyplina to nasz autorski pomysł, w kręgle curlingowe nie gra się nigdzie indziej na świecie.” – komentuje Marek Szarawarski. Organizatorzy zapewniają, że idea zawodów będzie kontynuowana. Kolejna Senioriada już za rok – zapraszamy do Rabki! DOROTA KOŚCIELNIAK

KLASYFIKACJA DRUŻYNOWA II OGÓLNOPOLSKIEJ SENIORIADY (PODIUM) Miejsce

Punkty

UTW

342

Gliwice

262

Rabka-Zdrój

261

Rzeszów

WYNIKI KONKURENCJI NORDIC WALKING Miejsce

UTW LUBLIN

UTW MYŚLENICE

Punkty

UTW

59.3

Zakopane

Myślenice

Zawiercie

PANI STANISŁAWA, PANI HENRYKA I PANI BARBARA - SĄDECKI UTW 14

www.glosseniora.pl

INICJATYWY TOWARZYSTWO PRZYJACIÓŁ MUZEUM NARODOWEGO W KRAKOWIE Historia Towarzystwa Przyjaciół MNK jest ściśle związana z dziejami Muzeum Narodowego w Krakowie (założonego w 1883) i ma swój początek w roku 1903. Powołane zostało z inicjatywy Feliksa Jasieńskiego, nieco ekstrawaganckiego kolekcjonera dzieł sztuki, przy ogromnym wsparciu Feliksa Kopery. Od roku 1989 Towarzystwo działa wyłącznie w oparciu o członków-wolontariuszy spotykając się z życzliwością kolejnych Dyrektorów i pracowników Muzeum. W przeważającej większości Członkowie to osoby mające za sobą aktywność zawodową w różnych dziedzinach, dysponujące czasem, który mogą poświecić na rozwijanie własnych zainteresowań, promując jednocześnie w mniej formalny sposób Muzeum. Dzięki krótszym i dłuższym wycieczkom poznaliśmy wiele interesujących osób i miejsc, zawiązaliśmy więzi przyjacielskie z podobnymi stowarzyszeniami w Poznaniu, Łodzi, Gdańsku. Znajdujemy też czas na własną edukacje, biorąc m. in udział w różnych inicjowanych przez Muzeum przedsięwzięciach finansowanych przez Unię Europejską w ramach programu Grundtviga. Aktualnie realizujemy

 projekt z udziałem partnerów z Anglii, Niemiec, Malty i Włoch poświęcony zagadnieniom związanym z interpretacja Dziedzictwa dla Seniorów(HISA). W styczniu 2015 grupa 17 osób ukończyła trzysemestralny kurs języka angielskiego nawiązujący do tematyki tego projektu. Więcej informacji o nas można odnaleźć w Internecie (m.in. na stronie Muzeum Narodowego w Krakowie). Nie posiadamy żadnej stałej siedziby, ale wszystkich zainteresowanych zachęcamy do kontaktu z Zarządem: tpmnk@interia.pl MAŁGORZATA BUYKO

Rodzinny Dom Opieki „STAŚ” i Ośrodek Rehabilitacyjno-Wypoczynkowy” EWA” zapraszają Pogórze Karpackie, województwo małopolskie, powiat Brzesko, miejscowość GNOJNIK 222

RDO „STAŚ” Zapewniamy wszechstronna opiekę osobom niepełnosprawnym, starszym i samotnym: pobyty stałe, czasowe i dzienne. Całodobowa opieka lekarsko-pielęgniarska, zabiegi rehabilitacyjne, terapia zajęciowa, opieka duszpasterza, psycholog, logopeda. Domowa kuchnia-możliwość diet. Komfortowe pokoje 1, 2, 3, osobowe z węzłami sanitarnymi, telefonem, telewizorem, Wi-Fi…. ORW EWA – turnusy rehabilitacyjne dla osób ze schorzeniami narządu ruchu, neurologicznymi, po operacjach kręgosłupa. Rehabilitacja chorych na STWARDNIENIE ROZSIANE. Refundacja PFRON, MOPS, GOPS, Fundacje lub prywatnie. Posiadamy kriokomorę, grotę solną, gabinety SPA, bogato wyposażone gabinety fizykoterapeutyczne. Do dyspozycji biblioteka, kawiarnia, sale wykładowe, altany, grill, parking. Ośrodek w pełni dostosowany do potrzeb osób niepełnosprawnych z windą. Adres: Rodzinny Dom Opieki „STAŚ”, Ośrodek Rehabilitacyjno-Wypoczynkowy „EWA” 32-864 Gnojnik 222 kontakt: email: stas@gnojnik.eu, turnusy@gnojnik.eu tel. 662046764, 604 052 326, 14/6869800 wew. 3105 16

www.glosseniora.pl

AKTYWNY KLUB SENIORA WRZOS Z GNOJNIKA

www.gnojnik.eu

KLUB SENIORA WRZOS Z GNOJNIKA DZIAŁA PRAWIE OD 5 LAT. Z INICJATYWĄ JEGO UTWORZENIA WYSTĄPIŁA MIEJSCOWA LEKARKA RODZINNA, EWA CIERNIAK-LAMBERT – DYREKTOR CENTRUM MEDYCYNY RODZINNEJ W GNOJNIKU ORAZ PREZES STOWARZYSZENIA POMOCNA DŁOŃ. KLUB SENIORA POWSTAŁ JAKO REZULTAT REALIZOWANEGO PRZEZ STOWARZYSZENIE PROJEKTU „KLUB 50+ – RAZEM ŁATWIEJ”.

SPOTKANIE CHOINKOWE

WRZOS skupia w swoich szeregach ponad 30 członków pochodzących z kilku miejscowości Gminy Gnojnik. Jest miejscem spotkań ludzi starszych, którym chce się wyjść z domu, uczestniczyć w wielu inicjatywach. Poza organizacją corocznych Balów Seniora, spotkań okolicznościowych, Seniorzy uczestniczą w wielu wyprawach np. do kopalni soli w Bochni i zamku w Nowym Wiśniczu, w Krakowie, Zakopanym. Seniorzy swoją aktywnością udowadniają, że wiek nie stanowi żadnej bariery dla dobrej zabawy i miłego spędzenia wolnego czasu, a mając dobrego ducha i pomysłodawcę oraz sponsora wielu działań – w osobie dr Ewy Cierniak-Lambert – na wszystko są gotowi. HELENA ODROŃ, członek zarządu Klubu Seniora WRZOS

„Taniec jest jedną z rzadkich dziedzin działalności ludzkiej, gdzie człowiek jest zaangażowany całkowicie: ciałem, duszą i umysłem” Maurice Bejart

TAŃCE W KRĘGU 

JESTEŚMY SŁUCHACZKAMI UNIWERSYTETU TRZECIEGO WIEKU W LIDZBARKU WARMIŃSKIM. 27 PAŹDZIERNIKA 2011 ROKU ZACZĘŁYŚMY FANTASTYCZNĄ PRZYGODĘ – TAŃCE W KRĘGU. ĆWICZYMY JE W LIDZBARSKIM DOMU KULTURY, KTÓRY JEST SIEDZIBĄ NASZEGO UTW. DZIĘKI PANI DYREKTOR JOLANCIE ADAMCZYK MAMY DO DYSPOZYCJI PIĘKNĄ SALĘ TANECZNĄ I POMOC INSTRUKTORA MUZYKI, PIOTRA BARDOŃSKIEGO. W TEJ PRZYGODZIE BIERZE UDZIAŁ 20 DZIEWCZYN W WIEKU 60–75 LAT. TAŃCZYMY DWA RAZY W TYGODNIU PO 1,5 GODZINY, ALE Z NIECIERPLIWOŚCIĄ CZEKAMY NA KAŻDE ZAJĘCIA. NAWET WAKACJE SKRACAMY DO JEDNEGO MIESIĄCA, PONIEWAŻ TĘSKNOTA ZA TAŃCEM JEST TRUDNA DO ZNIESIENIA. Jednak jest coś jeszcze, może najważniejsza sprawa... Nasza grupa taneczna to zrealizowane marzenia naszej instruktorki: „Chcę natańczyć się, zanim przyjdzie śmierć”. Ona sama tak opowiada o początkach tego przedsięwzięcia: „Moje umiejętności taneczne były zerowe! Od trzech lat jeżdżę na warsztaty Tańców w kręgu – czego się nauczę, to pokazuję. Jako instruktorka jestem tylko o pół kroku przed resztą grupy”. I tym sposobem znamy już 60 różnych układów tanecznych. Nasze ulubione tańce to między innymi: izraelskie, greckie, rosyjskie.

FOT. ANNA ALEKSANDROWICZ

FOT. ALEKSANDER KŁAPA

CO NAM DAJĄ TE SPOTKANIA? Taniec w kręgu wyzwala radość i pozytywne emocje. Dziewczyny stają się bardziej towarzyskie – tańcząc nie czujemy się samotne. Zwiększa się nasze poczucie bezpieczeństwa i zaufanie do drugiego człowieka, bo w Tańcach w kręgu nie ma lepszych i gorszych, każda jest tak samo ważna. Taniec uwalnia nas od stresu, mamy coraz większy apetyt na życie i wyraźnie młodniejemy, bo chcemy prowadzić aktywne i twórcze życie. GRUPA TANECZNA UTW W LIDZBARKU WARMIŃSKIM

17 GROTA SOLNA

INICJATYWY

PROJEKTY SENIORALNE W MEDIACH ROZMOWA Z ANNĄ WRZESIŃSKĄ – DYREKTOREM KRAKOWSKIEJ AGENCJI PUBLIC RELATIONS LUCKY MONDAY Jakie projekty dla seniorów realizowała Wasza firma? Na zlecenie organizacji pozarządowych agencja Lucky Monday PR&Events realizowała takie przedsięwzięcia jak m.in.: Akademia 50+ (FIO), Łącznicy 3 Wieku (SWISS), czy zakończony w grudniu 2014 projekt Regionalne Artepasje (ASOS). Wszystkie te przedsięwzięcia cieszyły się bardzo dużym zainteresowaniem wśród odbiorców. Jednak prowadzony w Małopolsce projekt Regionalne Artepasje wzbudził wśród beneficjentów największą ciekawość.

w dziesiątkę – bo kto zna lepiej preferencje i potrzeby potencjalnych uczestników niż ten, który się z nimi spotyka prawie codziennie, jest ich sąsiadem, opiekunem? Z drugiej strony drugą grupę odbiorców do 30 roku życia - komunikowaliśmy przede wszystkim za pośrednictwem Internetu – w ramach mediów społecznościowych, mailingów, akcji specjalnych. Zainteresowanie projektem przekroczyło nawet nasze oczekiwania i zdecydowanie zabrakło miejsc! Mam więc nadzieję, że podobnych inicjatyw będzie więcej.

Jaki był cel projektu Regionalne Artepasje? Celem było zachowanie pamięci i wiedzy o tradycji i kulturze regionu poprzez organizację spotkań oraz warsztatów międzypokoleniowych. Wspólnie, osoby po 60 roku życia i te, które jeszcze nie skończyły 30-tki tworzyły prace, inspirowane regionalnymi motywami i tradycją. Było malowanie na szkle, haftowanie, koronka, zabawkarstwo, projektowanie strojów, plastyka obrzędowa, tworzenie biżuterii. Odwiedziliśmy naprawdę ciekawe miejsca, w tym Skansen w Nowym Sączu, czy Muzeum Górali i Zbójników w Rabce. Wszystko zakończyliśmy, w bożonarodzeniowej atmosferze, konferencją Artepasje i sztuka dialogu w Krakowie. Mogę o całym projekcie powiedzieć: świetna inicjatywa, wspaniali uczestnicy, mnóstwo radości z tworzenia i współpracy z artystami regionalnymi, ponad 200 lat historii Małopolski w pigułce!

Czy każda organizacja pozarządowa może do Was zwrócić się w zakresie opieki medialnej i realizacji swoich działań? Oczywiście, że tak. To jasne, że organizacje mają różne potrzeby na różną skalę - poczynając od promocji kampanii lokalnych, akcji 1%, dotacji, a skończywszy na dużych ogólnopolskich lub międzynarodowych eventach. W każdym z wyżej wymienionych przypadków jesteśmy przygotowani do współpracy z III sektorem. Oprócz działalności komercyjnej, w ramach naszych działań z zakresu Społecznej Odpowiedzialności Biznesu prowadzimy też bezpłatne szkolenia public relations, jak również wspieramy działania fundacji zajmujących się statutowo pracą na rzecz seniorów.

Jak udało się osiągnąć ten medialny i frekwencyjny sukces ? Poza standardowymi działaniami w mediach i przestrzeni publicznej podjęliśmy też współpracę z regionalnymi jednostkami kultury i wolontariatem oddając niejako w ich ręce część inicjatywy. I to był strzał

www.glosseniora.pl

Czym zajmuje się agencja Lucky Monday PR&Events? Nasza firma specjalizuje się w tworzeniu strategii szeroko pojętego Public Relations oraz działaniach marketingowych dla kilku sektorów branżowych: Non-Profit, IT i Nowe Technologie, Kultura i Sztuka, Edukacja i Nauka. Prowadzimy i kompleksowo realizujemy kampanie promocyjne projektów unijnych i rządowych dla sektora NGO.

W tym te dotyczące działań międzypokoleniowych i senioralnych. Można powiedzieć, że w przypadku współpracy z organizacjami pozarządowymi jesteśmy ogniwem, które łączy je z sektorem biznesowym, mediami oraz beneficjentami projektów. Nasi partnerzy wiedzą, iż gwarantujemy profesjonalną pomoc w zakresie tworzenia ekonomicznych i efektywnych kampanii, dostosowanych do budżetów dotacji. Jednak najważniejsza w tym wszystkim jest wiedza o potrzebach i preferencjach osób starszych. Dlaczego ta wiedza jest taka istotna? Ponieważ naszym partnerom gwarantuje dotarcie do właściwych odbiorców w bardzo krótkim czasie, a adresatom pewność, że wezmą udział w inicjatywie, która jest dla nich naprawdę interesująca. Dlatego tak ważne jest, aby przed rozpoczęciem działań promocyjnych znać odpowiedzi na kluczowe pytania. Przykładowo: W jakich projektach seniorzy najchętniej biorą udział, jaką czytają prasę, oglądają programy telewizyjne, jak spędzają wolny czas? Jak informować osoby wykluczone cyfrowo? Nie bez znaczenia jest też formuła samego komunikatu: stylistyka, długość, odpowiednie dane. Jakie plany ma agencja Lucky Monday PR&Events na nadchodzący rok ? Rok 2015 będzie bogaty w wiele ciekawych projektów. Oprócz działań dla naszych klientów najbardziej istotne dla Lucky Monday z pewnością będą dwa autorskie, ogólnopolskie wydarzenia. Będzie to Forum Japońskich Technologii - poświęcone nowoczesnym technologiom w zakresie obrazu cyfrowego. Drugim wydarzeniem będzie Konkurs Foto-Graficzny Japońskie Kadry, którego pierwsza edycja w ubiegłym roku cieszyła się ogromnym powodzeniem.

W T U ŁY O ES W LI Y Z C , Ć A R B TA R ZWA Zwarta Brać to Klub Seniora, który w głębokim PRL-u egzystował zrazu jako grupa emerytów uprawiających gimnastykę. W 1989 r. przygarnął nas pod swe skrzydła „Sokół” (reaktywowane Polskie Towarzystwo Gimnastyczne). Gdy z latami grupa się powiększyła, przyjęliśmy nazwę „Zwarta Brać” - coś pośredniego między klubem, a zakonem, któremu od początku przewodniczy nasza Przeorysza, pani Halina Brzezińska, dziś ponad 90-letnia filigranowa osoba o niespożytej energii. Założycielka Zwartej Braci w 2011 roku zdobyła tytuł Seniorki Roku województwa Małopolskiego za wkład pracy na rzecz Sokoła. Dziś liczymy ponad setkę osób, wywodzących się z najrozmaitszych środowisk: od profesorów krakowskich uczelni, lekarzy, artystów malarzy i muzyków, po przedstawicieli wielu innych zawodów. Nasza działalność to już nie tylko gimnastyka – organizujemy akcje charytatywne, wieczory literackie, na których gościmy znakomitych wykładowców, dziennikarzy, autorów książek. Koncertują u nas znani muzycy, a i my sami przygotowujemy wiele różnych

imprez, prelekcji, spotkań np. poświęconych podróżom. Zostaliśmy nawet zaproszeni do wystąpienia w przedstawieniu opery „Orfeusz i Eurydyka” w charakterze aktorów! Każdej jesieni organizujemy Piernikalia. Specjałem, od którego święto wzięło swą nazwę, są wyśmienite korzenne pierniczki (podlane czerwonym winem), serwowane przez naszą Przeoryszę. Cała działalność Zwartej Braci dokumentowana jest na bieżąco w Kronice prowadzonej wzorowo przez ćwiczące koleżanki, by stale przypominać o wielkiej aktywności i działaniach, które zostały zrealizowane przez ten czas. W ciągu 20-letniej działalności Zwartej Braci zawiązały się długoletnie przyjaźnie, można liczyć na wzajemną pomoc , powstają nowe pomysły i zamierzenia. Z okazji dwudziestolecia Brać chciałaby wydać album pamiątkowy a w przyszłości chcemy, by idea krzewienia kultury fizycznej nadal pozostała naszym priorytetem, zaś działalność Zwartej Braci była tak kontynuowana , aby przyciągnąć kolejnych uczestników. SPISAŁ: KADŁUBEK kronikarz Zwartej Braci

Senior w poszukiwaniu drugiej połówki

Czy miłość po 50., 60., 70. roku życia jest możliwa? Czy to tylko bzdury wymyślone na użytek innych, pokazywane w serialach w celu zdobycia dużej oglądalności przez stacje telewizyjne?

W przekonaniu Anny Guzior-Rutyny, właścicielki Centrum Zapoznawczego Zolyty – tak, jest możliwa. „Wierzę w szczęście we dwoje, gdyż miłość nie pyta o wiek, o to czy jesteśmy na nią gotowi. Uczucie przychodzi – tylko od nas zależy co z nim zrobimy. Strzały Amora dopadną każdego i często dzieje się to wielokrotnie. Życie pisze różne scenariusze, zaskakuje nas codziennie i nie zawsze jest tak jak sobie tego życzymy. Dla większości z nas marzeniem jest zestarzeć się z ukochanym człowiekiem razem, aż po grób. Jednak życie to nie film, tylko szara rzeczywistość... Przychodzi taki czas, że osobę, będącą oparciem, zabiera choroba, wypadek, lub po 30 latach zgodnego małżeństwa odchodzi do kogoś innego – nagle okazuje się, że ten nasz poukładany świat był jak domek z kart, który runął i nie wiadomo co ze sobą zrobić. Wtedy samotność przynosi pustkę, którą nikt – ani nic – nie jest w stanie zastąpić. W większości przypadków takie osoby otrzymują wsparcie od otoczenia – niby wszystko gra, uśmiechają się, mówią, że jest ok, a tak naprawdę udają, bo nie chcą być ciężarem dla innych. Jednak w zaciszu swojego domu, gdy już nikt nie patrzy, zostają sami ze swoją rozpaczą; żyją z dnia na dzień. Zdarza się, że ze wstydu przed rodziną, sąsiadami zostają samotni. Na szczęście w dzisiejszych czasach coraz więcej seniorów potrafi zawalczyć o swoje szczęście i w ten oto sposób trafiają do naszego centrum. Wdowy, wdowcy – nawet krótko po śmierci swych partnerów. Ja ich nie oceniam a nawet rozumiem, niestety społe-

Jedna z zolytowych par: 60-letnia Jadwiga (wdowa) i 57-letni Ryszard (rozwodnik) poznali się 19 lutego 2014 na wieczorku zapoznawczym – od tego czasu przeżywają drugą młodość.

czeństwo nie zawsze patrzy przychylnym okiem, na to, że osoba, która powinna nosić żałobę, publicznie szlochać, pokazuje się na ulicy z nowym wybrankiem. Dlatego przychodzą do biura lub zapisują się korespondencyjnie, albo przez Internet, gdyż mają gwarancję, że w naszym centrum dyskrecja jest na pierwszym miejscu – z tej przyczyny na stronie www.zolyty.pl nie umieszczamy zdjęć klientów. Posiadamy różne oferty bo każdy z nas jest inny i każdy ma inne oczekiwania, szuka czegoś innego. Jedni miłości, przyjaźni, a nawet pomocy w codziennych obowiązkach – wszystko to jest możliwe. Raz w miesiącu organizujemy Wieczorki Zapoznawcze dla klientów biura. Są to imprezy zamknięte, lokal zawsze w całości jest zarezerwowany tylko dla Zolytnic i Zolytników. Klient przychodzi z imiennym zaproszeniem, przy wejściu otrzymuje swój identyfikator z imieniem, a w środku czeka już na niego miejsce przy stole. Staramy się, by ilość Pań dorównywała ilość Panów. Są nagrody i dobra zabawa. Obsługujemy cały kraj i Polaków poza granicami również. Przy ofertach Vippakietu, dla bardziej wymagających klientów, na życzenie dojeżdżamy do domu. I jako nieliczni oferujemy pakiet Vip- gwarancja – znalezienie partnera lub zwrot gotówki. Zapraszamy wszystkich samotnych Seniorów do zapisania się do Centrum Zapoznawczego Zolyty, z Ogólnopolską Kartą Seniora 20 % zniżki !!! A może właśnie tam czeka na was druga połówka?”

ADRES: 44-230 Czerwionka-Leszczyny, ul.Furgoła 46, tel. 730 251 897

www.zolyty.pl

INICJATYWY

PROJEKT, KTÓRY PRZYBLIŻYŁ

HISTORIĘ 

RADOMSZCZAŃSKI UNIWERSYTET TRZECIEGO WIEKU „WIEM WIĘCEJ” DĄŻY DO SZEROKO POJĘTEJ INTEGRACJI, GŁÓWNIE PRZEZ SPORT I KULTURĘ, WOLONTARIAT, AKCJE CHARYTATYWNE, CZY AMATORSKIE SPEKTAKLE TEATRALNE. Głównym założeniem projektu „Między dawnymi a młodszymi laty” jest przypomnienie postaci związanych z dziejami Radomska. Ten znakomity areopag otwierają: Leszek Czarny – założyciel naszego miasta oraz św. Jadwiga Królowa – patronka Radomska. Z niego wywodzą się lub są z miastem tym związani także wybitni przedstawiciele epok późniejszych: dyrygent Jerzy

STUDENCI NASZEGO UNIWERSYTETU STANOWIĄ ŻYWE OBRAZY: ORSZAK ŚW. JADWIGI KRÓLOWEJ (ALEKSANDRA GARBIEC) ORAZ KSIĄŻĘ LESZEK CZARNY (IRENA GÓRECKA) W OTOCZENIU DWORZAN

Semkow, bracia Tadeusz, Janusz i Stanisław Różewiczowie, malarz Henryk Siemiradzki, artysta rzeźbiarz Stanisław Szukalski, rabin Salomon Kohen Rabinowicz, profesor językoznawstwa i mediewista Jerzy Woronczak. Zorganizowano cykl wykładów poświęconych poszczególnym osobom, wycieczkę po mieście ich śladami, plener fotograficzny, a także wystawę powstałych z miejskich eskapad zdjęć. Zwieńczeniem wszystkich działań był owacyjnie przyjęty spektakl złożony z żywych obrazów, prezentujący wybitnych radomszczan. Wykładowcami byli pracownicy naukowi, nauczyciele, historycy oraz pasjonaci

kultury i sztuki. Inscenizację przygotowywała Danuta Zawadzka, która od dawna prowadzi młodzieżową trupę teatralną „Źródło”, wraz z Barbarą Wojnowską, Jadwigą Niedźwiecką, Zofią Mazurek, Jadwigą Stankiewicz i Barbarą Pilarską. Spektakl zarażał entuzjazmem i spontanicznością, która na pewno zaowocuje zapałem i mobilizacją przy realizowaniu kolejnych uniwersyteckich przedsięwzięć. MARIA JEZIORSKA

RADOSNE ŻYCIE BEZ BARIER ARCHITEKTONICZNYCH Wszyscy cenimy sobie swobodę i niezależność, jednak z wiekiem przychodzi taki moment, że istniejące bariery architektoniczne skutecznie utrudniają nam życie. Dotyczy to zarówno domu jak i miejsca pracy. Całe szczęście z pomocą przychodzą nam różnoraki rozwiązania techniczne, które ułatwiają poruszanie się po schodach. Krzesełko schodowe jest to rodzaj windy, który jest instalowany na schodach – urządzenie to może w łatwy i bezpieczny sposób wwieźć osobę do łazienki lub sypialni znajdującej się na piętrze naszego domu. Schody nie muszą być szerokie, a prace montażowe tej windy nie wymagają prowadzenia żadnych prac budowlanych. Ten rodzaj windy schodowej można instalować zarówno na schodach prostych jak i krzywoliniowych – nawet jeżeli mamy schody znajdujące się na

www.glosseniora.pl

zewnątrz budynku, które prowadzą do ogrodu to również tam możliwy jest montaż tego urządzenia. Obsługa krzesełka schodowego jest bardzo prosta, a dzięki możliwości jego złożenia nie zajmuje ono dużo miejsca na schodach i umożliwia innym domownikom normalne ich użytkowanie. Jako rozwiązanie alternatywne dla wind krzesełkowych można rozważyć schodołazy – są to mobilne transportery schodowe, które posiadają napęd elektryczny i umożliwiają zwiezienie po schodach osoby mającej trudności z poruszaniem się. Cenną informacją dla osób potrzebujących tego rodzaju urządzeń jest to, że można je kupić na dobrych warunkach finansowych, są dostępne także w wersji używanej z gwarancją. Osoby mające grupę inwalidzką mogą także starać się o dofinansowanie do zakupu takiego urządzenia ze środkó PFRON.

Więcej informacji o opisanych powyżej rozwiązaniach dotyczących służących do niwelowania barier architektonicznych znajdą Państwo na stronie: www.windy-schodowe.pl.

JUBILEUSZOWA KONFERENCJA PODKARPACKICH UNIWERSYTETÓW TRZECIEGO WIEKU „40 LAT RUCHU UTW W POLSCE”.



CELAMI KONFERENCJI BYŁO ZWRÓCENIE UWAGI NA POSTAĆ PROFESOR HALINY SZWARC, ZAŁOŻYCIELKI PIERWSZEGO W POLSCE UNIWERSYTETU DLA SENIORÓW ORAZ OMÓWIENIE ZAGADNIEŃ ZWIĄZANYCH Z ROZWOJEM I FUNKCJONOWANIEM UTW W WARUNKACH OKREŚLONYCH PRZEZ SENIORALNĄ POLITYKĘ RZĄDU I SAMORZĄDÓW. Konferencję zorganizował Łańcucki Uniwersytet Trzeciego Wieku (LUTW). Do udziału w Konferencji zaproszono trzyosobowe delegacje wszystkich UTW z Podkarpacia, słuchaczy Łańcuckiego UTW i mieszkańców miasta. Gośćmi Konferencji byli Burmistrz i Wiceburmistrz Łancuta, Wicestarosta Powiatu Łańcuckiego, Rektor Politechniki Rzeszowskiej, Przedstawiciel Marszałka Podkarpackiego , posłowie i przedstawiciele biur poselskich, dyrektorzy współpracujących z LUTW instytucji kulturalnych i działacze NGO . Spotkanie rozpoczęło się referatem Krystyny Bielowskiej z UTW im. Haliny Szwarc w Warszawie zatytułowanym „Postać i dokonania profesor Haliny Szwarc”. Halina Szwarc była niezwykłym człowiekiem. Już jako nastolatka wychowana w atmosferze szacunku dla pracy i nauki, przepojona ideą harcerstwa, patriotyzmu, dobrze zapowiadająca się pianistka, została pełnoprawnym członkiem organizacji konspiracyjnej, przekształconej wkrótce w Związek Walki Zbrojnej, a następnie w Armię Krajową. Przez kilka wojennych lat jeździła po terenie Niemiec, zbierając informacje dla wywiadu, by w 1944 roku zatrudnić się w Centralnym Archiwum Medycznym w Berlinie. Aresztowana przez Gestapo poddawana była torturom i skazana na karę śmierci. Nie wydała nikogo, a śmierci uniknęła dzięki wyzwoleniu

OTWARCIE OBRAD: OTYLIA PIECHOWSKA KANCLERZ ŁUTW I STANISŁAW GWIZDAK – BURMISTRZ MIASTA

Łodzi w styczniu 1945 roku. Po zakończeniu wojny rozpoczął się nowy zwrot w jej życiu: ukrywanie się przed UB, zmaganie się z oskarżeniami o współpracę z Niemcami i przynależność do AK – trwało to wszystko z niewielkimi przerwami aż do lat 60. Mimo wszystkich szykan, Halina Szwarc skończyła studia medyczne, wyszła za mąż, zamieszkała w Warszawie, uzyskała doktorat, habilitację i wreszcie tytuł profesora zwyczajnego w 1984 r. Była specjalistką w dziedzinie endokrynologii, medycyny sądowej i geriatrii. W latach siedemdziesiątych XX wieku zafascynowana ideą aktywizacji intelektualnej i społecznej seniorów dokonała olbrzymiej pracy programowej i organizacyjnej, otwierając pierwszy w Polsce Uniwersytet Trzeciego Wieku. W czasie konferencji, goście mogli nie tylko poznać bliżej sylwetkę Haliny Szwarc, ale zapoznać się też z dorobkiem słuchaczy łańcuckiego UTW. Konferencji towarzyszyły wystawy rękodzieła artystycznego oraz malarstwa i fotografii przygotowane przez członków grup zainteresowań ŁUTW. JANINA HAŁADYJ-RÓŻAK

KRYSTYNA BIELOWSKA – CZŁONEK ZARZĄDU UTW IM. HALINY SZWARC W WARSZAWIE.

NA SALI OBRAD

W KULUARACH Z ZAINTERESOWANIEM OGLĄDANO KRONIKI ŁUTW

STUDIO CERAMIKI ARTYSTYCZNEJ „ART

ZAPOWIEDZI

BO ”

zaprasza na warsztaty ceramiczne i kurs malarstwa i rysunku. Zajęcia we wtorki i czwartki w godz. 16.30-18.00 PIERWSZE ZAJĘCIA BEZPŁATNE Studio Ceramiki Artystycznej " ART BO" ul.Wrocławska 68 kl.III / 73A | 30-017 Kraków | tel. 691 63 68 06

II KONGRES UNIWERSYTETÓW TRZECIEGO WIEKU

OŚRODEK WYPOCZYNKOWY

HORYZONT

Teatr Wielki w Warszawie 30 marca 2015 r. o godz. 12.00, na Scenie Opery Narodowej w Teatrze Wielkim, odbędzie się II Kongres Uniwersytetów Trzeciego Wieku - najważniejsza, ogólnopolska, senioralna impreza rozpoczynająca obchody 40 lecia Ruchu UTW w Polsce.

Ośrodek wypoczynkowy „Horyzont” położony jest na mierzei jeziora Jamno i morza w miejscowości Mielno-Unieście. Posiada duży , pięknie zadrzewiony i w całości ogrodzony teren (15 000m kw.) przylegający bezpośrednio do piaszczystej i strzeżonej plaży. Obiekt nie posiada barier architektonicznych, co jest ważne dla osób niepełnosprawnych ruchowo.

Udział w Kongresie wymaga akredytacji za pośrednictwem formularza akredytacyjnego znajdującego się na stronie www.fundacjaoputw.pl.

Serdecznie zapraszamy liderów ruchu senioralnego do udziału w Kongresie.

Katedra Gerontologii Społecznej Instytutu Pracy Socjalnej Uniwersytetu Pedagogicznego im. Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie ma zaszczyt zaprosić do udziału w Międzynarodowej Konferencji Naukowej

PRZECIWDZIAŁANIE PRZEMOCY WOBEC SENIORÓW pod patronatem: Ministerstwa Pracy i Polityki Społecznej J.M. Rektora Uniwersytetu Pedagogicznego w Krakowie European Association of Schools of Social Work Rzecznika Praw Obywatelskichnego Marszałka Województwa Małopolskiego Fundacji Jolanty Kwaśniewskiej „Porozumienie Bez Barier” Miejsce konferencji: Ministerstwo Pracy i Polityki Społecznej, WARSZAWA Termin:

6 Swo 00 lat szow ic

23 maja 2015 Kraków Swoszowice

Bieg Swoszowicki

Zawody na dystansach: 10 km (Bieg Główny) – nowa trasa! 1,6 km (Rodzinna Mila), biegi dla dzieci! START: Uzdrowisko Swoszowice META: Stadion WLKS Krakus Swoszowice

sy i p a Zuszyły r

Regulamin i formularz zapisów znajdziesz na: www.itmbw.pl Znajdź nas także na

Bieg Swoszowicki

Bieg organizowany jest w ramach jubileuszu 600-lecia lokacji Swoszowic pod honorowym patronatem Prezydenta Miasta Krakowa prof. Jacka Majchrowskiego ORGANIZATORZY

PARTNERZY

SPONSORZY

PATRONI MEDIALNI

12 maja 2015 r. Więcej informacji na stronie www.senior.up.krakow.pl

Lider Club

www.liderclub.pl

www.glosseniora.pl

POMIAR CZASU

www.horyzont.mielno.pl

Idealne miejsce do wypoczynku dla rodzin! OŚRODEK WYPOCZYNKOWY

HORYZONT

76-032 Mielno-Unieście, ul. Rybacka 3 tel.: (94) 318 92 92 kom.: 0509 268 001 e-mail: horyzont@horyzont.mielno.pl www.horyzont.mielno.pl

Do dyspozycji Gości są: murowane, parterowe, szeregowe domki (2 i 4 osobowe) wszystkie wyposażone w łazienkę TV ,lodówkę i własny mini taras z meblami ogrodowymi.

Ośrodek posiada stołówkę serwująca domowe posiłki. Naszym klientom zapewniamy na terenie ośrodka miejsca parkingowe na samochody osobowe. Akceptujemy pobyty ze zwierzętami domowymi.

RECENZUJE BASIA GAGNON

SUE MONK KIDD, CZARNE SKRZYDŁA (WYDAWNICTWO LITERACKIE, 2014) „THE INVENTION OF WINGS” TO ODKRYCIE SKRZYDEŁ, WALKA O WOLNOŚĆ I PRZEJMUJĄCY OBRAZ MIEJSKIEGO NIEWOLNICTWA, CAŁKIEM RÓŻNY OD NASZYCH STANDARDOWYCH WYOBRAŻEŃ RODEM Z "PRZEMINĘŁO Z WIATREM". To nie tylko fascynująca zwrotami akcji i kolorytem opowieść, ale historia walki o wolność nie tylko rasową, oparta na prawdziwych postaciach dwóch sióstr, Sarah i Angeliny Grimke. To świat miejskiego niewolnictwa, przepustek, godziny policyjnej i przemyślnego systemu kar za najmniejsze wykroczenie, który zafascynował autorkę nie tylko ze względu na konflikt rasowy: „Przyciagnęła mnie historia Sarah[...] jakkolwiek dramatyczne było jej życie, jeszcze bardziej zaskakujące było dla mnie to co przezwyciężyła jako kobieta. Należała do bogatej arystokratycznej rodziny posiadającej niewolników, i zanim jeszcze pojawiła się na publicznej arenie, czuła głęboką potrzebę wolności, znalezienia sposobu na to aby zmienić świat, odnaleźć własny głos.”. Z pozoru Sarah prowadziła życie małej księżniczki: aksamitne suknie, smakołyki, sztab służących i lokajów, a na jedenaste urodziny w prezencie owiązana żółtą wstążką... dziesięcioletnia niewolnica Hetty, która stanie się równoważnym głosem w tej opowieści. Mając cztery lata Sarah, przypadkowo staje się świadkiem chłosty starej kucharki, przeżywa to jak moment agresji na niej samej i traci na wiele dni mowę, potem już do końca życia, zmuszona własnymi wyborami to wielokrotnych publicznych wystąpień, będzie walczyć z przekleństwem Króla Jerzego – jąkaniem...



MARIA CZUBASZEK „BLOG NIECODZIENNY”

POLECAM TAJNĄ BROŃ WSZYSTKIM NA PRZEDWIOŚNIANE SŁABOŚCI – CZYLI “BLOG NIECODZIENNY” MARII CZUBASZEK, KTÓRĄ KOCHAM MIŁOŚCIĄ WIERNĄ I DOZGONNĄ OD ZAWSZE – POCZĄWSZY OD JEJ LEGENDARNYCH TEKSTÓW W RADIOWEJ TRÓJCE Z LAT MOJEJ MŁODOŚCI, POPRZEZ NIEZLICZONE HITY EWY BEM CZY TRUBADURÓW, A NA GOŚCINNYCH WYSTĘPACH W SZKLE KONTAKTOWYM SKOŃCZYWSZY. MAŁO KTO WIE, ŻE TO JEJ ZAWDZIĘCZAMY NAJŚMIESZNIEJSZE DIALOGI TELEWIZYJNEJ“BRZYDULI”, A WIELBICIELE “SPADKOBIERCÓW” ZNAJĄ JA JAKO NIEZRÓWNANĄ BABCIĘ MAGGIE MEKINTOSZ OWENS.

(PRÓSZYŃSKI MEDIA 2014)

W zeszłym roku roku obchodzila 75-te urodziny i jest moim wzorcem z Sevres jak się nie zestarzeć – nieważne czy z godnością czy bez, w tym przypadku natomiast z bezwzględnie błyskotliwym humorem i unikalną kombinacją stoickiej pogody i sardonicznego uśmiechu w obliczu wszechogarniającej bylejakości, której nonsensy wyłapuje z chirurgiczną precyzją. Jej komentarze w “Szkle” podsumowujące naszych polityków jednym zdaniem są bezcenne, a występ w charakterze “Wodzianki”, (dla tych, którzy nie oglądają Kuby Wojewódzkiego: zwykle w tej roli występuje skąpo odziana długo-

www.glosseniora.pl

Drugi głos należy do Hetty. To, że uznana autorka mówi głosem młodej arystokratki nie jest niczym zaskakującym, ale to, że symultanicznie przemienia się w uciemiężoną niewolnicę, która nie umie czytać, a jej historia zapisana jest obrazkami wyszytymi na kołdrze, to nie lada wyczyn. „...napisałam jakieś dwie strony, kiedy Szelma zaczęła mówić w pierwszej osobie. Moja potrzeba wcielenia się w nią ciągle się dobijała. W końcu się poddałam i pozwoliłam jej mówić. W czasie pisania tej książki przeczytałam wywiad z Alice Walker, która, opowiadając o swojej matce, powiedziała: „wypełniała całe moje serce, więc dlaczego nie miałaby być obecna w literaturze?” To samo czułam w stosunku do Szelmy.” Pomysł na powieść powstał po obejrzeniu wystawy The Dinner Party Judy Chicago w Brooklyn Museum, na którą składa się ogromny bankietowy stół nakryty dla trzydziestu dziewięciu kobiet, oparty na dziewięćset dziewięćdziesięciu dziewięciu kaflach, każdy z nich poświęcony wyjątkowej kobiecie. Dwie z tych kobiet to Sarah i Angelina Grimke, prawdopodobnie najbardziej radykalne kobiety Południa, pierwsze orędowniczki abolicji w Ameryce, i pionierki walki o prawa kobiet.

noga “piękność”, naturalnie nic nie mówiąc, bo jest tylko po to by pięknie podawać wodę) był dla mnie absolutnym telewizyjnym hitem 2015. Pani Maria wkroczyła do studia z karafką i nieodłącznym papierosem, po czym, nie dając dojść mistrzowi do głosu, zapytała: “Czy mam od razu nabrać wody w usta czy mogę coś powiedzieć?” Wojewódzkiemu odebrało mowę, a ja płakałam ze śmiechu… Ja, zagorzała anty-palaczka jej jednej skłonna jestem wybaczyć nawet tego papierosa, bo chociaż palenie zabija, to w jej przypadku – bardziej zabójczy jest humor! Tomisko jest opasłe i warto się nim delektować. To kolekcja wpisów na blogu o tematyce tak różnorodnej jak niezmienny jest papieros Pani Marii. Pure-nonsens dialogi z córką sąsiadki, której iloraz inteligencji ocenia na dwie cyfry(„Czytała Pani?! - Córka mojej sąsiadki epatowała świętym oburzeniem. - Ola Kwaśniewska straciła pracę w TVN! - Lekko przyszło – zauważyłam – lekko poszło.”), fascynacja popularnością Kasi Cichopek, koszmary senne z Pudzianem w obcisłych trykotach lub z Ryśkiem z „Klanu”(„Naprawdę powinnam rzucić spanie'”), przeplatają się z fragmentami powieści-rzeki o bohaterce Alicji(“miała pełną świadomość swojej urody. Zdecydowanie amatorskiej…I wiedziała, że to nie ona ma za duże wymagania w stosunku do mężczyzn, tylko oni w stosunku do niej.

Historia Szelmy narodziła się z fascynacji unikalną amerykańską tradycją aplikowanych kołder, (patrz ilustracja) z archiwów The Smythsonian Institute. To właśnie za pomocą tych ogromnych wyszywanek matka Hetty, Charlotte, na zawsze zapisuje ich historię. To dla niej szwaczka ryzykuje baty, kradnąc każdego dnia szpulkę nici, skrawki materiału. To w niej zaszywa ciułane na wykupienie się z niewoli pieniądze, tylko tę, mieniącą się wszystkimi kolorami tęczy kołdrę, zabiorą ze sobą uciekając na Północ.

„Milczenie w obliczu zła jest złem samym w sobie” „Musisz wykombinować którym końcem igły się staniesz, tym który jest przywiązany do nitki, czy tym, który przeszywa płótno” „Matka wyhaftowała skąd przyszła, kim była, co kochała, wszystko co wycierpiała i o czym marzyła. Znalazła sposób żeby to opowiedzieć”

KONKURS!

Napisz o swojej ulubionej książce - trzy najlepsze odpowiedzi nagrodzimy książkami „Czarne skrzydła” Sue Monk Kidd. Na zgłoszenia czekamy pod adresem: glos.seniora@manko.pl

Niby na to samo wychodzi, ale bardziej dołuje.”), bądź też komentarzami codziennych wydarzeń. Oto parę innych próbek talentu Pani Marii: “śniadań nie jadam bo jedzenie na czczo mi szkodzi!” “Mówi się, ze człowiek zniesie wszystko. Z wyjątkiem jajka.” “Kiedy słyszę, ze “cudów nie ma, wszystko ściema” pytam: A Siedem Cudów Świata? A Krzysztof Ibisz, który z każdym rokiem jest coraz młodszy? A te wszystkie gwiazdy, które z każdym miesiącem ciąży są coraz piękniejsze, a po porodzie jeszcze bardziej? A Jola Rutowicz? Czy to nie cud natury? I dlatego będąc realistką wierzę w cuda. Wierzę na przykład, że w Polsce będą kiedyś autostrady (jeśli Chińczycy ich nie zbudują, to je wydepczą).” Muszę przestać, bo przepiszę całą książkę… odsyłam do oryginału! No dobrze, na pożegnanie jeszcze ten: “W internecie można znaleźć w zasadzie wszystko. A jednak są jeszcze tacy, którzy sięgają po tradycyjna książkę Czego w niej szukają? To zależy. Znam nastolatka, który w książkach szuka emerytury swojej babci. I na ogół ją znajduje. Prędzej niż babcia, która zazwyczaj zapomina gdzie schowała swoje pieniądze.” Zatem w Nowym Roku życzę Wszystkim dużo czasu na czytanie: proszę nie chować emerytury do – lepiej wydać na – książki! …

LISTY

Wspomnienia Seniora

Redakcja „Głosu Seniora” w Krakowie, Zwracam się do Szanownej Redakcji z prośbą o podjęcie tematu opieki nad „starszymi” seniorami. W waszym piśmie jest dużo o seniorach 60+, o ich uaktywnianiu, i to bardzo dobrze, bo takich seniorów na pewno warto wyciągać z domu i nakłaniać do aktywności, bo to pomaga dłużej i szczęśliwiej żyć. My z mężem mamy po 80+, i tu jest trudno mówić o aktywności. Jeśli jeszcze nie dziś, to wkrótce będzie nam potrzebna pomoc, opieka . (…) Według mojej wiedzy są trzy możliwości: 1) Domy opieki, (płaci się 70% emerytury lub renty), do nich przyjmuje się całkowicie niezdolnych do samodzielnego życia. Wypełnia się opinię lekarza, ankietę, gdzie są punkty, ankieta w załączeniu. Kuzynka miała 10 pkt na 100 możliwych i otrzymała okres roku na przyjęcie, oczywiście w tym czasie zmarła. 2) Opieka dochodząca, 12 - 15 zł za godzinę, na ile godzin na stać? Mamy po około 2000zł emerytury na osobę. 3) Prywatne domy opieki, płatne co najmniej 3000zł za osobę na miesiąc. Trzeba więc rozpocząć akcję tworzenia domów lub opieki domowej, socjalnej na dochody emerytów. Myśmy przepracowali w Polsce, ja 35 lat, a mąż 45 lat, oboje wyższe wykształcenie. Nie mamy na kogo liczyć, bo spotkało nas takie nieszczęście, że zmarło nam dwoje dzieci (choroba genetyczna- Mannosidosis). Może udałoby się poruszyć serca decydentów rządzących, żeby zachcieli zauważyć problem ludzi starych i bezradnych. Z poważaniem, Janina *Nazwisko i adres do wiadomości redakcji

Szanowny Panie Redaktorze, Szanowni Państwo, piszę do was pod wezwaniem 'Głos Oldboya do Głosu Seniora'. Jestem klasycznym adresatem Waszego periodyku. Wiek 85 +, wózek inwalidzki, areszt domowy od trzech lat (II piętro, za nisko żeby wykonać salto mortale i za wysoko, aby zjeżdżać po poręczy na tzw. pole), trzyletni wdowiec po wspaniałym pożyciu. Żyć nie umierać! 12 nr Waszego pisma dotarł do mnie z opóźnieniem i zrobił na mnie spore wrażenie. Pod każdym względem profesjonalna robota. Jednym słowem wypas full. Gratulacje.

POEZJA Krystyna Jan Wolek

PAMIĘTAM...

Pamiętam łąki mgłami spowite, chaty lepione, strzechami kryte. Wapnem bielone, błękitem ściany, na starych plotach gliniane dzbany. Rannego słońca jaskrawe smugi, i podeszczowe w drogach kaługi. W grzędach koguty świtem zbudzone, zboże szumiące, maki czerwone. Po polnych drogach fury skrzypiące, konie w zaprzęgach głośno sapiące. W ogródkach malwy tuz przed oknami, co zadziwiały swymi barwami. Wiosną na biało kwitnące sady, latem wieczorne świerszczy cykady. W łąkach bociany, wolno kluczące,

www.glosseniora.pl

Jak zabawiłam się w dżygita

„Głos Old Boya” do „Głosu Seniora”

żółte kaczeńce, wierzby szumiące.

SZUKAM

A na pastwiskach łaciate krowy, co przeżuwały, unosząc głowy. Pamiętam trawy w brylantach rosy, kiedym wprost z sieni wpadał w nie bosy.

Radości w smutku, uśmiechu w żalu. W zwątpieniu nadziei, w człowieku, człowieka.

Wieczorem głośne żabie rechoty, księżyc wędrowny po niebie zloty. Zapach przydrożnych kwitnących bzów, i ujadanie wieczorne psów.

Dobra w niedoli, ulgi w bólu. W deszczu pogody, w człowieku, człowieka.

A w sadach grusze, śliwki, jabłonie, które zrywały często me dłonie. W kudłatych strzechach wróble szalały, z furkotem w stadach w kolo fruwały.

Koloru w czerni, wiary w niewierze. W sercu otuchy, w człowieku, człowieka.

Przelotne burze, błyski i grzmoty, wielkie radości, smutki, kłopoty. Wschody, zachody, chłody, upały, i tak nam lata szybko zleciały.

Dniu po nocy, tęczy po burzy. W chorobie leku, człowieka w człowieku.

o było latem, chyba w 1943 roku, ale nie jestem tego na sto procent pewna. Niemcy szukali sobie na wschodzie sprzymierzeńców, między innymi pośród mieszkańców Kaukazu i Kozaków. Tego lata do Rzeszowa przybyli tzw. „kałmucy”. Była to kawaleria, ubrana w ciężkie peleryny o bardzo szerokich ramionach. Znakomicie jeździli konno, często popisując się akrobatyczną dżygitówką. Obserwowałam ich, siedząc na wysokim brzegu, w pobliżu naszego domu. Pożerałam wzrokiem ich piękne konie. Kusiło mnie, żeby zejść na dół i przyjrzeć się wierzchowcom bliżej. Ale Mama i cała rodzina, ostrzegali mnie surowo, żebym się, broń Panie Boże, do nich nie zbliżała, bo to bardzo źli ludzie i małym dzieciom mogą zrobić straszną krzywdę. Nie byłabym jednak sobą, gdybym posłusznie wykonywała wszystkie polecenia. Konie rżały wesoło, jakby wabiąc mnie do siebie. Rozglądnęłam się, czy w ogrodzie nie czai się któraś z ciotek, lecz nic podejrzanego nie zauważyłam. Wobec tego zdecydowałam się zejść na łąkę. W ogóle nie zamierzałam zbliżać się do „kałmuków”.... Co to, to nie! Pragnęłam tylko przyjrzeć się koniom. Tylko to, nic więcej! To wcale nie była moja wina, że jakiś oficer dostrzegł mnie i podjechał bliżej. Miał ślicznego karego konia i kierował nim ze swobodą znakomitego jeźdźca. Był młody i bardzo przystojny. Prawdziwy typ stepowego sokoła. Widać zobaczył mój wzrok pełen uwielbienia, jakim spoglądałam na jego wierzchowca, bo podjechał i gestem spytał, czy chcę się przejechać? Oj! Do jednego ucha szeptał mi anioł stróż: Bądź grzeczną dziewczynką i słuchaj Mamy. Do drugiego ucha mówił diabeł: Nie musisz słuchać dorosłych, masz własny rozum i rób to, na co masz ochotę! Naturalnie posłuchałam diabła. Wyciągnęłam do „kałmuka” obie ręce i w jednej chwili znalazłam się bardzo wysoko, na końskim grzbiecie. Oficer objął mnie mocno, żebym nie spadła i dał koniowi ostrogę. Pogalopowaliśmy przed siebie z kopyta. Byłam w siódmym niebie, śmiejąc się i pokrzykując z radości. Nie miałam pojęcia, że z brzegu widzi mnie nasza sąsiadka. Kobiecina ujrzawszy mnie siedzącą na koniu, w objęciach „kałmuka”, wpadła w panikę i z wielkim krzykiem przybiegła do naszego domu, wołając od progu: Jezus Maria, pani Lusiu, kałmuk porwał Elżunię!

Mama skamieniała z przerażenia, ale szybko ochłonęła i popędziła na brzeg, a za nią Babcia, dwie ciocie i sąsiadka, wołając po drodze męża! Z dala usłyszałam krzyk Mamy i zachowałam się paskudnie, ponaglając mego opiekuna, żeby jechał dalej. Rozumiał doskonale sytuację, bo zaczął się śmiać, widząc cały orszak spieszący w sukurs porwanej dziecinie. Panie nie bacząc na godność, puściły się za nim pogoń, wołając mnie rozpaczliwie. Ale ja wcale nie zamierzałam zakończyć tak przyjemnej zabawy i przytuliłam się ufnie do „kałmuka”, prosząc go, żeby się nie zatrzymywał. Ta scena musiała wyglądać bardzo zabawnie, bo „kałmucy” pokładali się na siodłach ze śmiechu obserwując panie, ścigające na piechotę pędzącego galopem wierzchowca. Oficer oglądał się i ponaglał konia, jeżdżąc wkoło po łące. Nigdzie więcej się nie oddalał, dając goniącym go paniom do zrozumienia, że nie zamierza mnie porywać i tylko się ze mną bawi. Ale Mamie nie było do śmiechu, bo cały czas myślała o straszliwych opowieściach krążących między ludźmi, o okrucieństwie ”kałmuków”. Nareszcie mężczyzna powstrzymał wierzchowca i podjechał do Mamy z uśmiechem, starając się ją uspokoić i pokazując, że jestem w całości i zdrowa. Biedna Mama przestała nad sobą panować i wrzasnęła do niego po niemiecku, żeby mnie natychmiast puścił! „Kałmuk” wziął mnie pod boki i zamierzał oddać zgubę w ramiona Mamy. Wtedy sprawiłam wszystkim niespodziankę. Z całej siły przytuliłam się do niego, objęłam go w talii i absolutnie nie chciałam zejść z konia. Mama zaczęła ciągnąć mnie za nogę, a ja rozryczałam się na cały głos, kurczowo trzymając się mego chwilowego opiekuna. Musieli mnie siłą od niego odrywać. „Kałmuk” powiedział Mamie, że niepotrzebnie się bała, bo on ma w domu taką małą doczkę. Ale Mama już go nie słuchała, lecz chwyciwszy mnie za rękę, pobiegła do domu, otoczona gronem zdenerwowanych pań i sąsiadów, którzy w międzyczasie przybiegli mi na pomoc. Wolę spuścić zasłonę na to, co potem działo się w domu. Przez długi czas traktowana byłam jak parszywa owieczka i zakała rodziny. Ale do dziś jeszcze pamiętam twarz „kałmuckiego” jeźdźca i jego uśmiech, ukazujący śnieżnobiałe zęby. ELŻBIETA GIZELA ERBAN

Twoje serce bije nie tylko dla Ciebie

KĄCIK KULINARNY SZUKAMY KULINARNYCH TALENTÓW! PRZYŚLIJ NAM SWÓJ PRZEPIS ALBO MINI-FILMIK Z GOTOWANIA – NA ZACHĘTĘ PRZEPISY SUE MONK KID Z KSIĄŻKI „CZARNE SKRZYDŁA” glos.seniora@manko.pl

KOKTAJL KOSA

TORT HUGENOCKI

Składniki

Opakowanie leku POLOCARD® zawiera 30 lub 60 tabletek. Cena: ok. 9,30 zł (60 tabletek)

Składniki

2 części whiskey albo bourbona 1 część słodkiej śmietanki 1 część białka Jak wykonać

Wypełnij koktajlowy shaker kostkami lodu. Dodaj wszystkie składniki. Wymieszaj i zlej do zmrożonego staroświeckiego kielicha. Delektuj się rozsądnie...

4 jaja 1,5 szklanki cukru 8 łyżek mąki 5 łyżeczek proszku do pieczenia ½ łyżeczki soli 3 duże kwaśne jabłka, obrane i posiekane 1 szklanka posiekanych orzechów pecan 2 łyżeczki esencji waniliowej Bita śmietana do dekoracji Wykonanie

Podgrzej piekarnik do 180 C. Wysmaruj dwie formy. Ubijaj jajka ok. 4 min na średnich obrotach do jasnożółtego koloru. Stopniowo dodawaj cukier, mąkę, proszek do pieczenia i sól do wymieszania. Podziel na dwie formy, piecz ok. 45 min do złotego koloru. Po ostygnięciu potnij w kwadraty, ułóż na talerzu, udekoruj orzechami i bita smietaną.

HOTEL ŚW. NORBERTA (25km od granic Krakowa na trasie na Sandomierz) Zabytkowy obiekt, położony w zakolu Wisły, w którym znajdziesz niepowtarzalny klimat oraz doskonałe warunki do wypoczynku. Oferujemy:  Turnusy z dietą oczyszczającą dr. Ewy Dąbrowskiej oraz dr. Bardadyna  Wczasy dla seniora  Konsultacje z dietetykiem  Wypożyczalnię rowerów  Kijki do Nordic Walking  Stylowe SPA Hotel św. Norberta Hebdów 110, 32-120 Nowe Brzesko www.glosseniora.pl tel.2812 386 04 20, 668 864 709 e-mail: recepcja@hotelswnorberta.pl

POLOCARD® to lek bez recepty stosowany w profilaktyce chorób układu krążenia, które grożą powstaniem zakrzepów i zatorów w naczyniach krwionośnych takich jak: zawał serca, choroba niedokrwienna serca. Chroni przed powstawaniem zatorów i zakrzepów, przez co skutecznie zapobiega zawałom serca i udarom niedokrwiennym mózgu. POLOCARD® skutecznie zapobiega atakom serca i udarom niedokrwiennym mózgu, co zostało wielokrotnie potwierdzone w badaniach klinicznych. Jako jedyny lek występuje w różowej powłoce (Tabletka powlekana dojelitowa preparatu Polocard nie rozpada się w żołądku, przez co zmniejsza się drażniące działanie kwasu acetylosalicylowego na błonę śluzową żołądka)

www.hotelswnorberta.pl

Polocard - Lek stosowany w profilaktyce chorób układu krążenia oraz innych chorób przebiegających z zakrzepami w naczyniach Substancja czynna: Kwas acetylosalicylowy. Dawka: 75mg ; 150mg Postać: Dojelitowe tabletki powlekane Wskazania: Hamowanie agregacji płytek krwi w profilaktyce chorób układu krążenia, które grożą powstaniem zakrzepów i zatorów w naczyniach krwionośnych (zawał serca, niestabilna i stabilna choroba niedokrwienna serca), w profilaktyce innych chorób przebiegających z zakrzepami w naczyniach. Przeciwwskazania: Nadwrażliwość na substancję czynną lub którąkolwiek substancję pomocniczą. Objawy nadwrażliwości: pokrzywka, a nawet wstrząs, mogą wystąpić w ciągu 3 godzin od przyjęcia kwasu acetylosalicylowego. Uczulenie na inne niesteroidowe leki przeciwzapalne, przebiegające z objawami takimi jak: skurcz oskrzeli, zapalenie błony śluzowej nosa, wstrząs. Astma oskrzelowa, przewlekłe schorzenia układu oddechowego, gorączka sienna lub obrzęk błony śluzowej nosa. Czynna choroba wrzodowa żołądka i (lub) dwunastnicy oraz stany zapalne lub krwawienia z przewodu pokarmowego (może wystąpić krwawienie z przewodu pokarmowego lub uczynnienie choroby wrzodowej). Zaburzenia krzepnięcia krwi (np. hemofilia, choroba von Willebranda, telangiektazje, trombocytopenia) oraz jednoczesne leczenie lekami przeciwzakrzepowymi (np. pochodne kumaryny, heparyna). Ciężka niewydolność wątroby lub nerek, ciężka niewydolność serca, ostatnie 3 miesiące ciąży, niedobór dehydrogenazy glukozo-6-fosforanowej. U dzieci w wieku poniżej 16 lat, zwłaszcza w przebiegu infekcji wirusowych, ze względu na ryzyko wystąpienia zespołu Reye’a. Jednocześnie z metotreksatem w dawkach 15 mg/tydzień lub większych ze względu na mielotoksyczność. Podmiot odpowiedzialny: Pfizer Corporation Austria GmbH. Przed użyciem zapoznaj się z ulotką, która zawiera wskazania, przeciwwskazania, dane dotyczące działań niepożądanych i dawkowanie oraz informacje dotyczące stosowania produktu leczniczego, bądź skonsultuj się z lekarzem lub farmaceutą, gdyż każdy lek niewłaściwie stosowany zagraża Twojemu życiu lub zdrowiu.

SENIOR W SIECI

SENIORZY W SIECI



„PO CO CI INTERNET?”, „TO ZBYT SKOMPLIKOWANE”, „I TAK NIE ZROZUMIESZ” – Z TAKIMI SFORMUŁOWANIAMI CZĘSTO SPOTYKAJĄ SIĘ SENIORZY CHCĄCY ZDOBYĆ UMIEJĘTNOŚCI ZWIĄZANE Z OBSŁUGĄ KOMPUTERA I INTERNETU. NOWE TECHNOLOGIE SĄ OBECNE W WIELU SFERACH WSPÓŁCZESNEGO CZŁOWIEKA, DLA SENIORÓW SĄ JEDNAK CZĘSTO CZYMŚ ZUPEŁNIE OBCYM I NOWYM. OSOBY STARSZE NIE ZNAJĄ UDOGODNIEŃ, ALE I TRUDNOŚCI TAK BLISKICH NAJMŁODSZYM POKOLENIOM, KTÓRE DORASTAŁY W OKRESIE ROZWOJU NOWOCZESNYCH TECHNOLOGII KOMPUTEROWYCH. NIE OZNACZA TO JEDNAK, ŻE JEST TO ŚWIAT, KTÓRY MUSI POZOSTAĆ DLA SENIORÓW ZAMKNIĘTY – CZĘSTO WYSTARCZY ODROBINA WSPARCIA I CIERPLIWOŚCI.

DO CZEGO SŁUŻY INTERNET? Odpowiedzi na to pytanie jest wiele. Można z niego korzystać w celu poszerzenia swoich wiadomości na dany temat, rozwoju zainteresowań, poszukiwania informacji na temat nowego hobby lub sposobów rozwiązania problemów różnego rodzaju. Daje możliwość wymiany doświadczeń i spostrzeżeń osobom w każdym wieku i z każdej szerokości geograficznej. Jest to okazja by nie tylko nauczyć się czegoś, ale by samemu zostać nauczycielem i dzielić się swoim doświadczeniem. Internet jest także przydatny przy szukaniu rzeczy, do których stacjonarnie mamy utrudniony dostęp. Można kupić dowolny film lub książkę, archiwalny numer czasopisma, a nawet unikatowe ubrania czy prezenty dla bliskich. Rzeczy te znajdziemy na stronach sklepów internetowych, ale także

SENIORZE, WŁĄCZ SIĘ DO SIECI!

www.glosseniora.pl

w ofercie osób prywatnych. Równocześnie daje nam to możliwość abyśmy sami sprzedali niepotrzebne rzeczy. Szeroki zasięg Internetu umożliwia kontakt z osobami mieszkającymi w innym mieście, a nawet na innym kontynencie. Dzięki portalom społecznościom czy programom służącym do komunikacji odnalezienie dalszej rodziny czy dawno niewidzianych znajomych jest znacznie łatwiejsze. Łatwiej też skontaktować się z osobami mieszkającymi w innym miejscu, a także nawiązać nowe znajomości w oparciu o te same zainteresowania, podobny wiek lub miejsce zamieszkania. Warto też wspomnieć o Internecie jako źródle rozrywki dla osób w każdym wieku. Szeroki dostęp do muzyki, literatury, a także najnowszych wiadomości i ciekawostek ze wszystkich dziedzin życia sprawia, że wiele możliwości przyjemnego spędzania wolnego czasu stało się dostępnych.

CZY TO JEST ZBYT SKOMPLIKOWANE? Obecnie seniorom radą służą nie tylko dzieci i wnuki, ale także osoby prowadzące kursy z obsługi komputera i internetu skierowane do różnych grup wiekowych. Kursy te są dostosowane do umiejętności wszystkich osób w grupie i polegają na teoretycznej i praktycznej nauce. Informacje przekazywane są w sposób przystępny, a wykonywanie ćwiczeń praktycznych wspiera prowadzący. Często też uczestnicy dostają materiały i zadania, dzięki którym

w domu mogą przypomnieć sobie materiał omawiany na zajęciach. Pomocą służy też młodzież prowadząca zajęcia w Domach Seniora, świetlicach oraz stowarzyszeniach dla seniorów. Osoby te, często w ramach wolontariatu, dzielą się swoją wiedzą i doświadczeniem, prowadząc zajęcia w grupach, jak i indywidualnie. Jest to dobra okazja dla osób, które nie mają dzieci lub wnuków, a chcą nauczyć się obsługi komputera w mniej zobowiązującej formie niż ta przedstawiona na kursie. Obsługi komputera i internetu można się także nauczyć od swoich rówieśników, którzy jako osoby będące niedawno w podobnej sytuacji, dobrze rozumieją potrzeby i trudności, z którymi borykają się seniorzy w trakcie nauki. Dostęp do komputera jest obecnie możliwy w wielu miejscach, np. w bibliotekach czy centrach handlowych, więc brak własnego sprzętu nie jest już trudnością nie do pokonania. Takie spotkania to nie tylko okazja do nabycia nowych umiejętności, ale także miłego spędzenia wolnego czasu. Opieka cierpliwej i chętnej do pomocy osoby jest dużym ułatwieniem w nauce. Warto też dać sobie przyzwolenie na popełnianie błędów, gdyż osoby nie mające wcześniej częstego kontaktu ze sprzętami elektronicznymi mogą nie mieć łatwości i intuicji osób, których otoczenie domowe i zawodowe opiera się na obsłudze urządzeń technicznych. Użytkowanie komputera i Internetu może nieść ze sobą wiele przyjemności i satysfakcji na każdym poziomie nauki, dlatego wkład i zaangażowanie szybko zaowocują nowymi możliwościami i perspektywami rozwoju. KAJA CHOJNACKA

ZAPRASZAMY NA STRONĘ WWW.GLOSSENIORA.PL W NOWEJ ODŁONIE ! GŁOS SENIORA NA FACEBOOKU Nasz profil na Facebooku to codzienna porcja informacji i rozrywki. Dołącz do naszych fanów i rozmawiaj z Seniorami z całej Polski! My pytamy – wy odpowiadacie a najaktywniejszych użytkowników nagradzamy! ZOBACZCIE JAK WYGLĄDAŁA ZABAWA NA FACEBOOKU W DNIU ŚW. WALENTEGO.

PARTNERZY OGÓLNOPOLSKIEJ KARTY SENIORA Już ponad 160 firm honoruje Ogólnopolską Kartę Seniora! Ich pełną listę znajdziecie w portalu www.glosseniora.pl w zakładce Karta Seniora. Dzięki wyszukiwarce możecie odnaleźć firmy z konkretnego województwa lub według kategorii (m.in. Gastronomia, Turystyka i wypoczynek, Zdrowie i uroda).

14 lutego 2015 Dziś Walentynki! Pamiętacie swoją pierwszą randkę? Jesteśmy bardzo ciekawi jak ona wyglądała. Dla pierwszych osób, które podzielą się z nami swoimi wspomnieniami - mamy do rozdania piękne czerwone, małopolskie korale. Wspaniały prezent dla bliskiej osoby lub dla nas samych ;) Ewa: Pamiętam, było to bardzo dawno, dawno temu. Po raz pierwszy umówiłam się z chłopakiem, aż wstyd! pod lipą! takie były czasy....chciał mnie pocałować, byłam bardzo wstydliwa i uciekłam :) długo potem nie umawiałam się, ale w końcu nadszedł dzień, w którym umówiłam się, chyba tak miało być, bo do dziś jesteśmy małżeństwem. Anna: Czerwone korale przypominają mi owoce jarzębiny. Dawno, dawno temu w Domu Pracy Twórczej dla pracowników naukowych koło Jeleniej Góry w Gajówce był bal maskowy. Tam poznałam wtedy jeszcze mało znanego bardzo przystojnego SUZINA .Wcielił się w lekarza z ogromną strzykawką. Ja byłam ubrana na drzewo jarzębiny ze zdartą korą(nagie ramię) i miałam dołem przypięte gałązki czerwonej jarzębiny(takie czerwone korale). Biegał za mną ten uroczy "lekarz"i chciał mi tą ogromną strzykawką ok.50 cm dać wiadomo gdzie zastrzyk! Łukasz: hmmm to było wcześnie....chyba podstawówka … odprowadziłem koleżankę po szkole do domu.. nawet jako dżentelmen niosłem jej worek z pantoflami .. było bardzo romantycznie, wiosennie. Tylko jak ona miała na imię?

FOT. WIESŁAWA SAWINA NA ZDJĘCIU CZERWONE, MAŁOPOLSKIE KORALE WYGRANE PRZEZ PANIĄ WIESŁAWĘ SAWINĘ Z KRAKOWA W KONKURSIE JAK DOBRZE ZNASZ MAŁOPOLSKĘ?

GŁOS SENIORA W SERWISIE YOUTUBE Relacje z wydarzeń, wywiady oraz wykłady lekarzy i specjalistów znajdziecie na naszym kanale w serwisie Youtube https://www.youtube.com/GlosSenioraTV. Zobaczycie tam również nasz spot promocyjny „Życie zaczyna się po 60tce” z udziałem m.in. DJ Wiki i Marka Frąckowiaka, który był emitowany na antenach Telewizji Polskiej.

WARTO WIEDZIEĆ WALORYZACJA EMERYTUR I RENT W 2015 ROKU

JAKIE BĘDĄ TEGOROCZNE PODWYŻKI ? Najniższa podwyżka emerytury w 2015r. wyniesie 36 zł, renty z tytułu częściowej niezdolności do pracy 27 zł, natomiast emerytury częściowej 18 zł. Tegoroczna waloryzacja będzie wyliczona na nowych zasadach. W 2015r. waloryzacja od dnia 1 marca polega na podwyższeniu kwoty emerytury w wysokości przysługującej w dniu 28 lutego 2015r., wskaźnikiem waloryzacji, ustalonym zgodnie z art. 89 ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych nie mniej niż o kwotę 36 zł. Oznacza to że w bieżącym roku najniższa podwyżka emerytury wyniesie 36 zł. Trochę inaczej wygląda sytuacja w przypadku rent z tytułu częściowej niezdolności do pracy. W tym przypadku kwota waloryzacji wyniesie nie mniej niż 27 zł. W przypadku emerytury częściowej kwota waloryzacji wyniesie nie mniej niż 18 zł. W tym roku wskaźnik waloryzacji wyniesie 100,68 %. Oznacza to, iż przy waloryzacji wg. starych zasad emeryt pobierający emeryturę w kwocie 1.000 zł otrzymałby podwyżkę w kwocie 6,8 zł. Waloryzacja wg. nowych zasad oznacza, że emerytura w wysokości 1 tyś. zł wzrośnie nie o 6,80 zł, ale o 36 zł, czyli o 29,20 zł więcej. Jeśli ktoś ma 2 tyś. zł emerytury to zamiast 13,60 zł podwyżki (2.000 x 0,68%) otrzyma 36 zł, czyli będzie miał 22,4 zł więcej. Na zmianie zyskają wszyscy, których wysokość emerytury nie przekracza dziś kwoty 5.294 zł brutto. Osoby mające wyższą emeryturę niż kwota 5.294 zł brutto będą korzystali ze starych, bardziej opłacalnych dla nich zasad. Czyli jeżeli np. świadczeniobiorca ma 5.500 zł emerytury, to będzie miał podwyżkę taką, jaka wynika z inflacji wzrostu płac tj. o 0,68 % a więc otrzyma 37,40 zł podwyżki. Tak samo będzie w przypadku osoby która ma 6 tyś. zł emerytury. Osoba taka również będzie miała podwyżkę o 0,68 % - wyniesie ona wówczas 40,80 zł. Podwyżki waloryzacyjne części świadczeń będą niższe i wyniosą nie 36 zł, ale 27 zł (75% z 36 zł). Tak będzie m.in. w przypadku rent z tytułu częściowej niezdolności do pracy i rent inwalidzkich III grupy. Od dnia 1 marca 2015r. najniższa emerytura, renta z tytułu niezdolności do pracy i renta rodzinna wynosi 880,45 zł brutto, natomiast renta z tytułu częściowej niezdolności do pracy wynosi 675,13 zł brutto. Waloryzacji będą podlegały również wszystkie dodatki. Wzrosną one o 0,68 %. Od 1 marca będą one wynosiły:  d odatek pielęgnacyjny i dodatek za tajne nauczanie – 208,17 zł.  d odatek pielęgnacyjny dla inwalidy wojennego całkowicie niezdolnego do pracy i samodzielnej egzystencji - 312,25 zł.  d odatek dla sierot zupełnych – 391,26 zł  d odatek kombatancki – 208,17 zł. 32

www.glosseniora.pl

NOWE ŚWIADCZENIA PIELĘGNACYJNE Od 1 stycznia 2015 prawo do specjalnego zasiłku przysługuje nie tylko opiekunom, którzy zrezygnowali z pracy, ale również dotychczasowym bezrobotnym.

Pozostałe zmiany zaczną obowiązywać od 1 lipca 2015 – jeśli zostaną uchwalone przez sejm. Swiadczenia pielęgnacyjne otrzymaliby nie tylko rodzice opiekujący się niepełnosprawnymi dziećmi, ale wszyscy uprawnieni opiekunowie osób niepełnosprawnych rezygnujący z pracy, pod warunkiem, że dochód na czlonka rodziny nie przekroczy 1 000 zl. Projekt przewiduje również zniesienie ograniczenia do jednej osoby w domostwie – po zmianie każdy opiekun, również emeryt i rencista będzie mógł wystąpić o wsparcie to gminy. Dotychczasowi opiekunowe zachowają prawa nabyte, to znaczy, że będą mogły wybrać korzystniejszy dla siebie wariant, według starych przepisów lub nowych. O świadczenia opiekunowie ubiegają się w tej samej gminnej instytucji, która wypłaca świadczenia rodzinne: ośrodki pomocy społecznej, centra pomocy rodzinie lub odpowiednie wydziały urzędów miast czy gmin.

CHROŃMY TO, CO DLA NAS CENNE – CZYLI PORADNIK UBEZPIECZENIOWY CYKL POWSTAŁ PRZY WSPÓŁPRACY Z MULTIAGENCJĄ CUK UBEZPIECZENIA



MĄDRY POLAK PO SZKODZIE, POWIADAJĄ… WIELU Z NAS PODEJMUJE DECYZJĘ O WYKUPIENIU UBEZPIECZENIA DOPIERO, GDY PRZYTRAFI SIĘ NAM COŚ, CO POCIĄGA ZA SOBĄ WYSOKIE KOSZTY: SĄSIAD ZALEJE NAM MIESZKANIE, UKRADNĄ NAM ROWER Z PIWNICY, CZY NAJZWYCZAJNIEJ W ŚWIECIE, BĘDZIEMY POTRZEBOWALI POMOCY ŚLUSARZA, BY DOSTAĆ SIĘ DO WŁASNEGO MIESZKANIA. Obecnie na naszym rynku działa wiele Towarzystw Ubezpieczeniowych, które kuszą nas na każdym kroku różnego typu ubezpieczeniami. Jak się w tym gąszczu nie zgubić i wybrać polisę, która rzeczywiście będzie dla nas odpowiednia? Warto, przed podjęciem decyzji, zapoznać się z wszystkimi dostępnymi opcjami. Fachową poradą służyć może jedynie niezależny doradca, który nie jest związany z żadnym z Towarzystwem. Taka osoba, po zapoznaniu się z naszymi potrzebami, obawami i możliwościami finansowymi, obiektywnie doradzi nam, które ubezpieczenie wybrać. Dla kogo właściwie przeznaczone jest ubezpieczenie mieszkania, czy domu? Najprościej ujmując, ubezpieczenie mieszkania, to produkt przygotowany dla właścicieli domu lub mieszkania, osób, które mieszkania wynajmują lub są w trakcie budowy domu. Co właściwie daje takie ubezpieczenie? Codziennie mamy do czynienie z różnymi sytuacjami. W telewizji słyszymy o kolejnych pożarach, powodziach, czy huraganach i o tym, jak ludzie, praktycznie w przeciągu kilku godzin, pozostają bez da-

chu nad głową. Bez środków do życia, tracą cały dobytek, na który pracowali przez całe swoje życie. Zwykle przechodzi nas myśl „mnie to nie dotyczy”. Ale czy na pewno? Nie jesteśmy w stanie przewidzieć zdarzeń losowych, przychodzą w najmniej oczekiwanym momencie, ale możemy zabezpieczyć się przed ogromnymi kosztami jakie za sobą niosą. Właśnie dzięki ubezpieczeniu. Ubezpieczenie mieszkania, chroni nas również w przypadku włamania i rabunku bądź zniszczenia, np. uszkodzenia drzwi, czy wybicia szyby w oknie. Na co zwrócić uwagę kupując ubezpieczenie mieszkania? Przede wszystkim należy sprawdzić jego zakres, czyli to, od czego rzeczywiście nas chroni. Dobra polisa gwarantuje ubezpieczenie od zdarzeń losowych naszego mieszkania/domu, mienia na zewnątrz (np. garażu, ogrodzenia, pomieszczeń gospodarczych,…) oraz wewnątrz budynku, np. zabudowy kuchennej, instalacji. A także wszelkich ruchomości, czyli: mebli, sprzętu AGD, sprzętu sportowego i elektronicznego, czy przedmiotów osobistego użytku. Powinno również zapewnić nam wypłatę świadczenia w przypadku kradzieży z włamaniem, rozboju oraz dewastacji naszego mieszkania/domu. Czym różnią się ubezpieczenia w różnych Towarzystwach Ubezpieczeniowych? Każdy Ubezpieczyciel indywidualnie określa zakres sprzedawanego ubezpieczenia. Często proponuje również dodatki, które z naszego punktu wi-

dzenia, są bardzo atrakcyjne i zdecydowanie poszerzają oferowaną ochronę. Mowa tu np. o assistance domowym, OC w życiu prywatnym, ubezpieczeniu szyb i innych przedmiotów do stłuczenia, czy ubezpieczeniu nagrobków. Przed czym chroni nas OC w życiu prywatnym? Jest to ubezpieczenie odpowiedzialności cywilnej. Zapewnia wypłatę odszkodowania w przypadku, gdy to my wyrządzimy komuś szkodę. Chroni nas przed koniecznością pokrywania szkód z własnej kieszeni. Np. jeśli zalejemy naszego sąsiada, to nie my będziemy płacić za remont jego łazienki – wszystkie koszty poniesie Ubezpieczyciel. Ubezpieczenie mieszkania, to wcale nie jest wysoki wydatek! Na cenę ubezpieczenia wpływają różne czynniki – przede wszystkim jego zakres, czyli kiedy możemy liczyć na jego wypłatę. Znaczenie ma również miejscowość, w której mieszkamy, piętro, na którym mamy mieszkanie, zabezpieczenia jakie posiadamy (np., drzwi antywłamaniowe, rolety przeciwwłamaniowe,…). Ważne jest również na jaką sumę chcemy ubezpieczenie wykupić i czy swoją płatność uiścimy jednorazowo, czy podzielimy na raty. ADRIAN KOŚCIUK

WARTO WIEDZIEĆ JUŻ 9 TYSIĘCY SENIORÓW POSIADA KARTĘ SENIORA!

TANIEJ Z OGÓLNOPOLSKĄ KARTĄ SENIORA

Proszę o przyjęcie mnie w poczet uczestników programu „Karta Seniora”. Oświadczam, że znane mi są postanowienia Regulaminu. Jednocześnie zobowiązuję się do jego przestrzegania.



ZNIŻKI NA WYPOCZYNEK W UZDROWISKU, TAŃSZE WYJAZDY, ZABIEGI KOSMETYCZNE ORAZ USŁUGI RESTAURACYJNE, TO TYLKO NIEKTÓRE UDOGODNIENIA DOSTĘPNE Z OGÓLNOPOLSKĄ KARTĄ SENIORA. PRZYŁĄCZ SIĘ DO PROGRAMU I CZERP Z ŻYCIA TO, CO NAJLEPSZE! KARTA SENIORA JEST BEZPŁATNA ORAZ BEZTERMINOWA. JEDYNYM WARUNKIEM JEJ OTRZYMANIA JEST UKOŃCZONE 60 LAT. Wśród partnerów Karty Seniora znajdują się m.in: uzdrowiska, ośrodki zdrowotno – medyczne jak i kulturalne (kina, teatry, muzea, klubokawiarnie) oraz akademie językowe i wiele innych przedsię-

biorstw. Liczba użytkowników Karty Seniora wynosi już prawie 9 tysięcy osób a w program zaangażowało się ponad 160 partnerów, w tym m.in. Uzdrowisko Nałęczów oraz Ośrodek WypoczynkowoSzkoleniowy „Pod Kamiennikiem”. Szczegółowa lista partnerów Karty Seniora znajduje się na stronie internetowej www.glosseniora.pl.

Zapomniałam że go miałam!

Wyrażam zgodę na przetwarzanie moich danych osobowych przez Stowarzyszenie MANKO dla celów statutowych zgodnie z ustawą z dnia 29.08.1997 r. o ochronie danych osobowych (Dz.U. nr 133 poz. 883). Wiem, że mam prawo wglądu oraz poprawienia swoich danych, a także do sprzeciwu wobec ich przetwarzania do wyżej wymienionych celów. Wyrażam zgodę na otrzymywanie informacji drogą e-mailową i pocztową nt. dostępnych promocji i rabatów skierowanych do seniorów.

...............................................................

miejscowość i data

podpis

DANE OSOBOWE: Imię i nazwisko: . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

ylwestra mam już za sobą. Pogoda na zewnątrz bardzo zmienna. Ostatnio jakiś czas miałam nawet spokój z chorobami. Poczułam się dobrze pomimo rożnych wieści w mediach. Moja wnuczka Misia ma teraz 14 lat. Kilka dni temu pojechała z tatą na narty. Po południu zaskoczył ich deszcz ze śniegiem a wieczorem siarczysty mróz . Wrócili zmarznięci na kość. Co za zaskakujące zmiany pogody! Niestety, rano Misia dostała dreszczy i wysokiej gorączki. Wtedy zawsze potrzebuje mojej pomocy – opieki psychicznej i domowego leczenia. Wiem, że Misia często się pieści i udaje żeby sobie poleżeć i aby babcia przy niej pochodziła. Tym razem nie wyglądało to dobrze. Była jakaś taka szara – jakby energia z niej odeszła. Do tego doszły katar i odnowione zajady, ból głowy a nawet swędzenie części intymnych. Jak zwykle zaparzyłam jej ziółek na przeziębienie, dałam czosnek a wieczorem herbatkę imbirową. Choroba jednak tym razem nie ustępowała. Zaniepokoiłam się i już sięgałam po telefon aby umówić wizytę w przychodni, gdy weszła nasza sąsiadka Renia. Słyszałam, że Wasza Misia chora i że nie możesz sobie dać rady – mówi do mnie. A próbowałaś oregano H97 – ja mam takie i zawsze używam w trudnych przypadkach... dzięki niemu ostatnią zimę przebyliśmy, jak wiesz, bez szczególnych chorób. To prawdziwe nasze dobrodziejstwo…powiedziała a ja nagle sobie przypomniałam- przecież ja mam buteleczkę olejku z oregano H97. Zapomniałam że go miałamach skleroza! Nie czekając dłużej prawie pobiegłam do kredensu gdzie za wieloma tubkami i pudełkami leków stała prawie pełna buteleczka olejku z oregano H97. Ucieszona wielce przyniosłam go i zaraz z Renią podałyśmy kilkanaście kropel tego specyfiku naszej Misi. Już noc była lepsza. Minął katar i ból głowy. Rano dałam kolejne kilkanaście kropli olejku H97. Ma on gorzki, piekący smak dlatego wnusia krzywi się zażywając go. Po południowej dawce tego naturalnego preparatu Misia wstała z łóżka i zaczęła mówić, że wieczorem jest przyjęcie urodzinowe u koleżanki. Ucieszyłam się, że wnusia stanęła na nogi. Jednak powstrzymałam jej gorący tempe-

Formularz zgłoszeniowy dla Uczestników Programu „Karta Seniora”*

...................................................................................................................................................

Data i miejsce urodzenia:. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ...................................................................................................................................................

Adres zameldowania (wraz z kodem pocztowym):. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . rament i zostawiłam jeszcze w łóżku do pełnego wydobrzenia. Miałyśmy tylko jeszcze problem z zajadami, które uparcie wdzierały się w jej skórę i piekły ją trochę mniej ale jednak. Na to jakoś nie mogło pomóc oregano H97 i Misia musiała wybrać się z tym do lekarza, który zaordynował jej jakąś maść. Wcierałyśmy ją w zajady codziennie na przemian z oregano H97 i wtedy pomogło. Teraz bakterie są coraz dziwniejsze i trzeba różnych rzeczy próbować żeby trafić. Człowiek uczy się całe życie a szczególnie teraz gdy świat tak szybko pędzi do przodu i to w nieznanym kierunku. Renia powiedziała mi, że ona i inne sąsiadki robią sobie małe zapasy w spiżarce i apteczce i że zabezpieczyła się w kilka buteleczek oregano H97. Stosuje go już kilka lat na przeziębienia, dolegliwości oskrzeli i płuc, migreny, grzybice, zatrucia pokarmowe, pasożyty, bóle mięśniowe, wszelkie zakażenia niemal wszystkimi niebezpiecznymi mikrobami, toksynami, na trądzik, kurzajki, łuszczycę, łupież, użądlenia pszczół, infekcje zębów i wiele innych przypadłości. Tak szeroki jest zakres stosowania oregano H97. Zdumiewające? Prawda? Tak potężna jest natura! A w moich starych książkach zielarskich czytałam, że na każdą chorobę jest w naturze lekarstwo. Dobrze jest ten specyfik mieć w domu na wszelki wypadek... Hanna Mitorek

...................................................................................................................................................

Adres do korespondencji (jeśli inny niż adres zameldowania): . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

Numer telefonu stacjonarnego i komórkowego:. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

E-mail:

........................................................................................................................................

* Wypełniony formularz prosimy odsyłać pocztą tradycyjną na adres redakcji „Głosu Seniora” (ul. Słowackiego 46/30, 30-018 Kraków) lub pocztą elektroniczną na adres e-mail: kartaseniora@manko.pl. Baza firm honorujących Kartę Seniora jest dostępna na www.glosseniora.pl.

WIĘCĘJ INFORMACJI O SENIORALIACH NA:

WWW.GLOSSENIORA.PL

II OGÓLNOPOLSKIE SENIORALIA W KAKOWIE 5-6-7.06. 2015

PLAC SZCZEPAŃSKI | RYNEK GŁÓWNY • • • • • • • •

WYBORY MISS I MISTERA PEŁNI ŻYCIA UROCZYSTY KOROWÓD PRZEKAZANIE KLUCZY DO MIASTA II KONGRES UNIWERSYTETÓW TRZECIEGO WIEKU MIĘDZYPOKOLENIOWY POKAZ MODY WYSTĘPY ARTYSTYCZNE BEZPŁATNE BADANIA LEKARSKIE WYKŁADY PROZDROWOTNE

Organizatorzy:

NIE MOŻE WAS TAM ZABRAKNĄĆ!!

Stowarzyszenie MANKO to wydawca Głosu Seniora i organizator licznych kampanii społecznych. To Organizacja Pożytku Publicznego

Wesprzyj działania proseniorskie

Przekaż nam swój 1% KRS 0000225549